ปที่ 9 ฉบับที่ 5 เดือนกันยายน - ตุลาคม 2562
สัมภาษณ
สุร�ยะ จึงรุงเร�องกิจ รัฐมนตร�วาการกระทรวงอุตสาหกรรม
“มุงพัฒนาอุตสาหกรรมเหมืองแร รับยุทธศาสตร Thailand 4.0”
ภาพปก : เหมืองลี้มีรัก SCG
กพร. วางแนวทาง
การบร�หารจัดการวัตถุดิบ อุตสาหกรรม รองรับโครงการ เมกะโปรเจ็กต
กพร. จัดพ�ธีมอบ
รางวัลประจำป 2562 ตอเนื่องเปนปที่ 10
สรุปผลการประชุม
ว�สามัญสภาการเหมืองแร ครั้งที่ 1/2562
การประชุม
คณะกรรมการแร ครั้งที่ 7, 8 และ 9/2562
หมดห�วง ไม�ว�า
งานขุดลึกหรือไกลแค�ไหนก็ตาม ใช�งานง�าย
ตอบโจทย�ทุกการใช�งานอย�างครบครัน
ประสิทธิภาพสูง
แข็งแกร�ง พร�อมลุยทุกงานไปกับคุณ
ประหยัดสูงสุด
แรงขุดดังใจ สบายเหนือชั้น บริษัท ลีดเวย� เฮฟวี่ แมชชีนเนอร�รี่ จำกัด
(สำนักงานใหญ�การปฏิบัติการ) เลขที่ 1/2 หมู�ที่ 2 ถนนบางนา-ตราด กม.40 ตำบลบางวัว อำเภอบางปะกง จังหวัดฉะเชิงเทรา 24130 ประเทศไทย Sales/ฝ�ายขาย : +66 (0) 38 086 731, +66 (0) 91 119 9220 Service/ฝ�ายบริการ : +66 (0) 91 119 9219 Spare parts/ฝ�ายอะไหล� : +66 (0) 38 086 733 Fax./แฟกซ� : +66 (0) 38 086 730 E-mail/อีเมลล� : info@leadwayheavy.com Website/เว็บไซต� : www.leadwayheavy.com Administrative Head Office สำนักงานใหญ�การบริหาร
102/1, 102/3 หมู�ที่ 6 ต.สันทรายน�อย อ.สันทราย จ.เชียงใหม� 50210 ประเทศไทย Tel/โทรศัพท� : +66 (0) 5349 2721-3 Fax/แฟกซ� : +66 (0) 5349 2724
@Leadway-Sumitomo Leadway Sumitomo WWW
www.leadwayheavy.com
Leadway Call Center 02 021 5577
รับข�อมูลข�าวสาร พร�อมลุ�นรับรางวัลมากมายกับเรา ผ�านทาง Line ได�แล�ววันนี้
รถขุดนำเขาจากประเทศตุรกีโดยตรง •
PINS
แข็งแกรง •
ทนทาน •
เหมาะสำหรับ งานหนักทุกชนิด
PIN SIAM พ�ณสยามขอนำเสนอ รถข�ด Hidromek ที่โดดเดนเร�่อง ความทนทานและ กำลังข�ดสูงสุด ในทองตลาด ดวยราคายอมเยา
ทำไมตอง
Class 01 Excellent 02 World 03 BEST Quality Standard Performance
รับประกันบร�การหลังการขาย
สนใจติดตอ บร�ษัท พิณสยาม จำกัด (สำนักงานใหญ)
Hidromek? โดยทีมงานพิณสยาม
ใชเหล็กเกรดพิเศษจากตุรกี และชุดสงกำลังจากฐานการ ผลิตในยุโรปและญีป่ นุ เทานัน้
เคร�อ่ งจักรทีน่ ำเขาทุกรุน เปนตัวเดียว กับที่ขายในยุโรปและออสเตรเลีย มาตรฐานสูงสุด
ขับสบาย ไดความรูสึกถึงสินคาพร�เมี่ยม กำลังขุดสูงเหมาะกับงานหนัก และประหยัดน้ำมัน
32/9 หมู 5 ถ.พหลโยธ�น ตำบลคลองหนึ่ง อำเภอคลองหลวง จังหวัดปทุมธานี 12120 โทร. 0-2901-8778 แฟกซ 0-2901-7618 Mobile : 086-970-7007 sale@pinsgroup.com www.pinsgroup.com @pinsgroup.com
9
5 เดือนกันยายน - ตุลาคม 2562
คณะกรรมการสภาการเหมืองแร่
1. น.ส.อัญชลี ตระกูลดิษฐ 2. นายยุทธ เอีย่ มสอาด 3. นายดิเรก รัตนวิชช์ 4. นายวัลลภ การวิวฒ ั น์ 5. นายทวี ทวีสขุ เสถียร 6. นายอนุพงศ์ โรจน์สพ ุ จน์ 7. นายศิรชิ ยั มาโนช 8. นายชาญณรงค์ ทองแจ่ม 9. นายศิรสิทธิ์ สืบศิร ิ 10. นายสุรชิต มานะจิตต์ 11. นายเสกข์สรร ธีระวาณิชย์ 12. นายสุรพล อุดมพรวิรตั น์ 13. นายยงยุทธ รัตนสิร ิ 14. นายณรงค์ จ�ำปาศักดิ ์ 15. นายอภิชาติ สายะสิญจน์ 16. นายสุเทพ สุนทรารัณย์ 17. นายอับดุลลาเต๊ะ ยากัด 18. นายตติกร บูรณธนานุกจิ
ประธานกรรมการสภาการเหมืองแร่ รองประธานกรรมการสภาการเหมืองแร่ รองประธานกรรมการสภาการเหมืองแร่ รองประธานกรรมการสภาการเหมืองแร่ รองประธานกรรมการสภาการเหมืองแร่ รองประธานกรรมการสภาการเหมืองแร่ รองประธานกรรมการสภาการเหมืองแร่ กรรมการสภาการเหมืองแร่ กรรมการสภาการเหมืองแร่ กรรมการสภาการเหมืองแร่ กรรมการสภาการเหมืองแร่ กรรมการสภาการเหมืองแร่ กรรมการสภาการเหมืองแร่ กรรมการสภาการเหมืองแร่ กรรมการสภาการเหมืองแร่ กรรมการสภาการเหมืองแร่ กรรมการสภาการเหมืองแร่ กรรมการสภาการเหมืองแร่
ทีอ่ ยู่ สภาการเหมืองแร่
222/2 ซอยมหาวิทยาลัยหอการค้าไทย ถนนวิภาวดี-รังสิต เขตดินแดง กรุงเทพฯ 10400 โทร. 0-2275-7684-6 แฟกซ์ 0-2692-3321 E-mail Contact : miningthai@miningthai.org Website : www.miningthai.org ID LINE : @ulc4210x
ที่ปรึกษา : น.ส.อัญชลี ตระกูลดิษฐ ประธานกรรมการสภาการเหมืองแร่ วัลลภ การวิวัฒน์ รองประธานกรรมการสภาการเหมืองแร่ และประธานคณะอนุกรรมการประชาสัมพันธ์ บรรณาธิการ : สุรีย์พร วงศ์ศรีตระกูล กองบรรณาธิการ : ทัศนีย์ เรืองติก / อ�ำพันธุ์ ไตรรัตน์ / ชุติภา จริตพันธ์ ฝ่ายโฆษณา : ศิริภรณ์ กลิ่นขจร / กษิรา เหมบัณฑิตย์ / กัลยา ทรัพย์ภริ มย์ จัดท�ำโดย : บริษัท เทคโนโลยี มีเดีย จ�ำกัด เลขที่ 471/3-4 อาคารพญาไทเพลส ถนนศรีอยุธยา แขวงทุ่งพญาไท เขตราชเทวี กรุงเทพฯ 10400 โทร. 0-2354-5333 แฟกซ์ 0-2640-4260 **วารสารเหมืองแร่ จัดท�ำขึน้ เพือ่ ให้ขอ้ มูลข่าวสารทีเ่ ป็นประโยชน์แก่สมาชิกสภาการเหมืองแร่ ประชาสัมพันธ์การด�ำเนินงานและกิจการของสภาฯ ตลอดจนเผยแพร่ความรู้ ทีเ่ กีย่ วข้องกับอุตสาหกรรมเหมืองแร่ ทัง้ นีบ้ ทความต่างๆ ใน วารสารเหมืองแร่ นีเ้ ป็นดุลพินจิ ของกองบรรณาธิการ โดยจะออกทุกๆ 2 เดือน
สรุปผลการประชุม
สรุปผลการประชุมวิสามัญสภาการเหมืองแร่ ครั้งที่ 1/2562 คณะกรรมการสภาการเหมืองแร่ จัดประชุมวิสามัญครั้งที่ 1/2562 เมื่อวันศุกร์ที่ 16 สิงหาคม 2562 ณ โรงแรมมิราเคิลแกรนด์ คอนเวนชั่น กรุงเทพมหานคร ผลการประชุมสรุปได้ดังนี้ 1. การประชุมครั้งนี้มีผู้สนใจเข้าร่วมประชุมประมาณ 220 คน ประกอบด้วย คณะกรรมการ คณะอนุกรรมการฯ สมาชิกสภา การเหมืองแร่ ข้าราชการจากหน่วยงานต่างๆ ที่เกี่ยวข้อง อาทิ กระทรวงอุตสาหกรรม กรมอุตสาหกรรมพื้นฐานและการเหมืองแร่ และสื่อมวลชน เป็นต้น 2. อธิบดีกรมอุตสาหกรรมพื้นฐานและการเหมืองแร่ ได้ให้เกียรติเป็นประธานในพิธีเปิดประชุม พร้อมบรรยายพิเศษเรื่อง “อุตสาหกรรมเหมืองแร่ภายใต้รฐั บาลใหม่” และ ดร.ภัคพดี อยูค่ งดี ผูเ้ ชีย่ วชาญเฉพาะด้านโบราณคดี กรมศิลปากร บรรยายพิเศษ เรื่อง “แหล่งโบราณคดีกับการอนุญาตอาชญาบัตร และประทานบัตรทำ�เหมืองแร่” 3. ภาคบ่ายเป็นการจัดประชุมวิสามัญเพื่อเลือกตั้งกรรมการจำ�นวน 9 ท่าน แทนกรรมการที่จะพ้นจากตำ�แหน่งตามวาระ และเลือกตั้งกรรมการแทนกรรมการที่พ้นจากตำ�แหน่งก่อนวาระ เป็นไปตามพระราชบัญญัติสภาการเหมืองแร่ พ.ศ. 2526 ผลการ เลือกตั้งมีผู้ได้รับการเสนอชื่อ และได้รับการเลือกตั้งเป็นคณะกรรมการสภาการเหมืองแร่ ดังนี้
สมาชิกสามัญ 3.1 นายดิเรก 3.2 นายศิริชัย 3.3 นายอนุพงศ์ 3.4 นายเสกข์สรร 3.5 นายทวี 3.6 นายณรงค์
รัตนวิชช์ มาโนช โรจน์สุพจน์ ธีระวาณิชย์ ทวีสุขเสถียร จำ�ปาศักดิ์
สมาชิกสมทบ 3.7 นายยุทธ เอี่ยมสอาด 3.8 นายยงยุทธ รัตนสิริ 3.9 นายสุเทพ สุนทรารัณย์ ทั้งนี้ (ว่าที่) กรรมการทั้ง 9 ท่านจะมีวาระการดำ�รงตำ�แหน่งตั้งแต่วันที่ 21 สิงหาคม 2562 ถึงวันที่ 20 สิงหาคม 2564
6
September-October 2019
4. เลือกตั้งกรรมการจำ�นวน 1 ท่าน แทนกรรมการ (สามัญ) ที่เสียชีวิต ผลการเลือกตั้งมีผู้ได้รับการเสนอชื่อ และได้รับ การเลือกเป็นคณะกรรมการสภาการเหมืองแร่ คือ นายตติกร บูรณธนานุกิจ โดยมีวาระการดำ�รงตำ�แหน่งตั้งแต่วันที่ 16 สิงหาคม 2562 - 24 กันยายน 2563 และเนือ่ งจากนายเข็มชาติ ว่องชาญกิจ ประธานกรรมการสภาการเหมืองแร่เสียชีวติ ก่อนหมดวาระ ตามข้อบังคับสภาฯ หมวด 2 ข้อ 5 กำ�หนดให้มีการจัดประชุมคณะกรรมการฯ เพื่อเลือกประธานฯ คนใหม่ ภายใน 15 วัน คณะกรรมการฯ จึงได้จัดประชุมฯ ครั้งที่ 7/2562 ขึ้น เมื่อวันที่ 21 สิงหาคม 2562 โดยมีคณะกรรมการฯ เข้าร่วมประชุมฯ จำ�นวน 16 คน ทีป่ ระชุมได้เสนอ น.ส.อัญชลี ตระกูลดิษฐ เป็นประธานกรรมการสภาการเหมืองแร่ และทีป่ ระชุมมีมติเลือก น.ส.อัญชลี ตระกูลดิษฐ เป็นประธานฯ จำ�นวน 15 เสียง ซึ่งจะมีวาระการดำ�รงตำ�แหน่งตั้งแต่วันที่ 21 สิงหาคม 2562 - 24 กันยายน 2563 นอกจากนี้ ที่ประชุมฯ ยังได้เลือกรองประธานฯ แทนผู้ที่หมดวาระเพิ่มอีก 5 คน
รายชื่อคณะกรรมการสภาการเหมืองแร่ชุดใหม่ มีดังนี้ 1. น.ส.อัญชลี ตระกูลดิษฐ 2. นายยุทธ เอี่ยมสอาด 3. นายดิเรก รัตนวิชช์ 4. นายวัลลภ การวิวัฒน์ 5. นายทวี ทวีสุขเสถียร 6. นายอนุพงศ์ โรจน์สุพจน์ 7. นายศิริชัย มาโนช 8. นายชาญณรงค์ ทองแจ่ม 9. นายศิรสิทธิ์ สืบศิริ 10. นายสุรชิต มานะจิตต์ 11. นายเสกข์สรร ธีระวาณิชย์ 12. นายสุรพล อุดมพรวิรัตน์ 13. นายยงยุทธ รัตนสิริ 14. นายณรงค์ จำ�ปาศักดิ์ 15. นายอภิชาติ สายะสิญจน์ 16. นายสุเทพ สุนทรารัณย์ 17. นายอับดุลลาเต๊ะ ยากัด 18. นายตติกร บูรณธนานุกิจ
ประธานกรรมการสภาการเหมืองแร่ รองประธานกรรมการสภาการเหมืองแร่ รองประธานกรรมการสภาการเหมืองแร่ รองประธานกรรมการสภาการเหมืองแร่ รองประธานกรรมการสภาการเหมืองแร่ รองประธานกรรมการสภาการเหมืองแร่ รองประธานกรรมการสภาการเหมืองแร่ กรรมการสภาการเหมืองแร่ กรรมการสภาการเหมืองแร่ กรรมการสภาการเหมืองแร่ กรรมการสภาการเหมืองแร่ กรรมการสภาการเหมืองแร่ กรรมการสภาการเหมืองแร่ กรรมการสภาการเหมืองแร่ กรรมการสภาการเหมืองแร่ กรรมการสภาการเหมืองแร่ กรรมการสภาการเหมืองแร่ กรรมการสภาการเหมืองแร่
September-October 2019
7
Contents ปีที่ 9 ฉบับที่ 5 ประจำ�เดือนกันยายน - ตุลาคม 2562
14 6
สรุปผลการประชุม สรุปผลการประชุมวิสามัญสภาการเหมืองแร่ ครั้งที่ 1/2562
11 การประชุมคณะกรรมการแร่
การประชุมคณะกรรมการแร่ ครั้งที่ 7, 8 และ 9/2562
14 Cover Story
สุริยะ จึงรุ่งเรืองกิจ รัฐมนตรีว่าการ กระทรวงอุตสาหกรรม “มุ่งพัฒนาอุตสาหกรรม เหมืองแร่ รับยุทธศาสตร์ Thailand 4.0”
26 แวดวงชาวเหมือง 28 บทความพิเศษ โลกตอ้ งแล "แรร์เอิร์ท" ภิตินันท์ อินมูล
31 เรื่องเล่าจากชาวเหมือง ความเหนือที่แตกต่าง รุง่ ศักดิ์ อินทร์สิงห์
34 News
กองบรรณาธิการ
18 เหมืองแร่สีเขียว
กพร. จัดพิธีมอบรางวัลประจำ�ปี 2562 ตอ่ เนื่องเป็นปีที่ 10 กองบรรณาธิการ
23 Report กพร. วางแนวทางการบริหารจัดการวัตถุดบิ อุตสาหกรรม รองรับโครงการเมกะโปรเจ็กต์ กองบรรณาธิการ
35 รายชื่อบริจาคน้ำ�ทว่ ม 37 ประกาศกระทรวงอุตสาหกรรม
การประชุมคณะกรรมการแร่ ครั้งที่ 7/2562
นางสาวอัญชลี ตระกูลดิษฐ รองประธานกรรมการสภาการเหมืองแร่ ทำ�การแทนประธานกรรมการสภาการเหมืองแร่ ได้มอบหมายให้นายทวี ทวีสุขเสถียร รองประธานกรรมการสภาการเหมืองแร่ พร้อมผู้ติดตาม คือ นายยงยุทธ รัตนสิริ กรรมการสภาการเหมืองแร่ และนายสมหวัง วิทยาปัญญานนท์ เลขาธิการสภาการเหมืองแร่ เป็นผู้แทนเข้าร่วมประชุมคณะกรรมการแร่ ครั้งที่ 7/2562 เมื่อวันที่ 26 กรกฎาคม 2562 พิจารณาให้ความเห็นชอบ ดังนี้
1) คำ�ขอประทานบัตร จำ�นวน 6 ราย รวม 6 แปลง ลำ�ดับ เลขทีค่ �ำ ขอ
ชื่อผู้ขอ
ตำ�บล
อำ�เภอ
จังหวัด
ชนิดแร่ มีอายุ/ปี หินอุตสาหกรรม ชนิดหินปูนเพื่อ 27 อุตสาหกรรมก่อสร้าง
1
4/2558
ห้างหุ้นส่วนจำ�กัด ก่อสร้างเนรมิตร
ตาเนาะแมเราะ
เบตง
ยะลา
2
7/2558
บริษทั เพียวไบรท์ ยิบซัม่ จำ�กัด
ไม้เรียง
ฉวาง
นครศรีธรรมราช
ยิปซัมและแอนไฮรต์
21
แพร่
หินอุตสาหกรรม ชนิดหินปูนเพื่อ อุตสาหกรรมก่อสร้าง
30
บึงกาฬ
หินอุตสาหกรรม ชนิดหินทรายเพื่อ อุตสาหกรรมก่อสร้าง
30
สุพรรณบุรี
หินอุตสาหกรรม ชนิดหินปูนเพื่อ อุตสาหกรรมก่อสร้าง
5
ราชบุรี
หินอุตสาหกรรม ชนิดหินปูนเพื่อ การก่อสร้าง
3 11/2541
4
5
6
บริษัท แพร่ศิลา จำ�กัด
7/2558
นายลอย ท้าวดี
3/2559
บริษัท โรงโม่หินศิลามิตรเจริญ (อู่ทอง) จำ�กัด
3/2557
นายคงคณากุญช จำ�ปาศักดิ์
ร้องกวาง
หนองเดิ่น
หนองโอ่ง
ทุ่งหลวง
ร้องกวาง
บุ่งคล้า
อู่ทอง
ปากท่อ
2) ขอต่ออายุประทานบัตร จำ�นวน 5 ราย รวม 6 แปลง ลำ�ดับ 1 2 3 4
5
เลขทีค่ �ำ ขอ
ชื่อผู้ขอ
ตำ�บล
อำ�เภอ
จังหวัด
3/2559 (21388/15469) และ 4/2559 (21399/15856)
บริษัท ทัศนาชลบุรี จำ�กัด
ห้วยกะปิ
เมืองชลบุรี
ชลบุรี
ชนิดแร่ มีอายุ/ปี หินอุตสาหกรรม 2/2557 บริษัท สินชัย 1992 จำ�กัด หน้าพระลาน เฉลิมพระเกียรติ สระบุรี ชนิดหินปูนเพื่อ 9 (32492/15789) อุตสาหกรรมก่อสร้าง หินอุตสาหกรรม 1/2558 ห้างหุ้นส่วนจำ�กัด ป่ า แงะ ป่ า แดด เชี ย งราย ชนิดหินปูนเพื่อ 6 (31103/15287) เชียงรายพัฒนนันท์ อุตสาหกรรมก่อสร้าง หินอุตสาหกรรม 1/2560 ห้างหุน้ ส่วนจำ�กัด ดาวศุภกิจ บ้านมุง เนินมะปราง พิษณุโลก ชนิดหินปูนเพื่อ 10 (30720/15159) อุตสาหกรรมก่อสร้าง หินอุตสาหกรรม 2/2559 ห้างหุ้นส่วนจำ�กัด ไทพิพัฒน์ เหมือง เมืองชลบุรี ชนิดหินปูนเพื่อ ชลบุรี (21378/15248) อุตสาหกรรมก่อสร้าง 10 หินอุตสาหกรรม ชนิดหินปูนเพื่อ อุตสาหกรรมก่อสร้าง
September-October 2019
11 และ 16
11
การประชุมคณะกรรมการแร่ ครั้งที่ 8/2562
นางสาวอัญชลี ตระกูลดิษฐ ประธานกรรมการสภาการเหมืองแร่ ได้มอบหมายให้ นายทวี ทวีสุขเสถียร รองประธานกรรมการสภาการเหมืองแร่ เป็นผู้แทนเข้าร่วมประชุมคณะกรรมการแร่ ครั้งที่ 8/2562 เมื่อวันที่ 27 สิงหาคม 2562 คณะกรรมการมีการพิจารณาให้ความเห็นชอบ ดังนี้
1) คำ�ขอประทานบัตร จำ�นวน 4 ราย รวม 6 แปลง ลำ�ดับ เลขทีค่ �ำ ขอ
ชื่อผู้ขอ
ตำ�บล
อำ�เภอ
จังหวัด
1
4/2558
บริษทั ส. อมรพรรณ (1993) จำ�กัด
บริบูรณ์
สีชมพู
ขอนแก่น
2
12/2551
บริษัท ศิลารวมโชค จำ�กัด
แม่ทะ และหัวเสือ
แม่ทะ
ลำ�ปาง
3
12/2559
บริษัท นันประเสริฐ จำ�กัด
เขากะลา
4 15-17/2556 บริษัท ทีพีไอ โพลีน จำ�กัด (มหาชน)
พยุหะคีรี นครสวรรค์
มวกเหล็ก มิตรภาพ และ และทับกวาง แก่งคอย
สระบุรี
มีอายุ/ปี ชนิดแร่ หินอุตสาหกรรม ชนิดหินปูนเพื่อ 30 อุตสาหกรรมก่อสร้าง หินอุตสาหกรรม ชนิดหินปูนเพื่อ อุตสาหกรรมก่อสร้าง
30
หินอุตสาหกรรม ชนิดหินปูนเพื่อ อุตสาหกรรมก่อสร้าง
30
หินอุตสาหกรรม ชนิดหินปูนเพื่อ อุตสาหกรรมปูนซีเมนต์
27
2) คำ�ขอต่ออายุประทานบัตร จำ�นวน 2 ราย รวม 3 แปลง เลขทีค่ �ำ ขอ ตำ�บล อำ�เภอ ชื่อผู้ขอ 3/2559 (28655/15227) และ 4/2559 บริษทั นิยมชัย (1994) จำ�กัด พุคำ�จาน พระพุทธบาท 1 (28654/15228) ซึ่งร่วมแผนผังโครงการ ทำ�เหมืองเดียวกัน
จังหวัด
ชนิดแร่
มีอายุ/ปี
สระบุรี
หินอุตสาหกรรม ชนิดหินปูนเพื่อ อุตสาหกรรม ก่อสร้าง
แปลง ละ 30
นครศรีธรรมราช
เฟลด์สปาร์
20
ลำ�ดับ
2
2/2559 (33104/15926)
ห้างหุ้นส่วนจำ�กัด ศิริเฟลด์สปาร์
กรุงชิง
นบพิตำ�
3) คำ�ขอโอนประทานบัตร จำ�นวน 1 ราย รวม 1 แปลง ลำ�ดับ เลขทีค่ �ำ ขอ 1
12
1/2562
ชื่อผู้ขอ
ตำ�บล
อำ�เภอ
นางทัศนีย์ สุทธภักติ โอนให้แก่ บริษัท เพียวไบรท์ จำ�กัด
ไม้เรียง
ฉวาง
September-October 2019
จังหวัด
ชนิดแร่
มีอายุ/ปี นครศรีธรรมราช ยิปซัมและแอนไฮไดรต์ อนุมัติ โอนได้
การประชุมคณะกรรมการแร่ ครั้งที่ 9/2562
อัญชลี ตระกูลดิษฐ ประธานกรรมการสภาการเหมืองแร่ ได้มอบหมายให้ ทวี ทวีสุขเสถียร รองประธานกรรมการสภาการเหมืองแร่ พร้อมผู้ติดตาม คือ ยงยุทธ รัตนสิริ กรรมการสภาการเหมืองแร่ เป็นผู้แทนเข้าร่วมประชุมคณะกรรมการแร่ ครั้งที่ 9/2562 เมื่อวันที่ 27 กันยายน 2562 คณะกรรมการมีการพิจารณาให้ความเห็นชอบ ดังนี้
1) คำ�ขอประทานบัตร จำ�นวน 11 ราย รวม 11 แปลง ลำ�ดับ
เลขทีค่ �ำ ขอ
ชื่อผู้ขอ
ตำ�บล
อำ�เภอ
1
6/2560
ถ้ำ�ใหญ่
ทุ่งสง
2
2/2558
3
6/2559
4
8/2559
5
2/2558
ห้างหุ้นส่วนจำ�กัด เลิศวัฒนาการโยธา (สามัญ 1483 จ่ายต่อเนื่องถึงปี 2562) บริษัท แร่สัมพันธ์ จำ�กัด (สามัญ 316 จ่ายต่อเนื่องถึงปี 2562) บริษัท สุรินทร์รุ่งนคร จำ�กัด (สามัญ 1372 จ่ายต่อเนื่องถึงปี 2562) ห้างหุน้ ส่วนจำ�กัด วังเจ้าหินอ่อนและแกรนิต (ชัว่ คราว 12645 จ่ายต่อเนือ่ งถึงปี 2562) บริษัท แม่ปิงพนากิจ จำ�กัด (สามัญ 1133 จ่ายต่อเนื่องถึงปี 2562)
6
ท่าอุแท
ปราสาท
นากลาง
โกรกพระ
ท่าสายลวด
แม่สอด
นาโสม
ชัยบาดาล
ชนิดแร่
มีอายุ/ปี
นครศรีธรรมราช หินอุตสาหกรรมชนิดหินปูน เพื่ออุตสาหกรรมก่อสร้าง
กาญจนดิษฐ์ สุราษฎร์ธานี
ประทัดบุ
7/2556 ร่วมแผนผังโครงการ ทำ�เหมืองเดียวกันกับ ห้างหุ้นส่วนจำ�กัด ศิลาเขาตำ�บล คำ�ขอประทานบัตร (สามั ญ 838 จ่ายต่อเนื่องถึงปี 2562) ที่ 1/2553 ของ ห้างหุน้ ส่วนจำ�กัด ศิลาแผ่นดินทอง เขาตำ�บล
จังหวัด
30*
โดโลไมต์
14
หินอุตสาหกรรมชนิดหินบะซอลต์ เพื่ออุตสาหกรรมก่อสร้าง นครสวรรค์ หินอุตสาหกรรมชนิดหินปูน เพื่ออุตสาหกรรมก่อสร้าง หินอุตสาหกรรมชนิดหินปูน ตาก เพื่ออุตสาหกรรมก่อสร้าง สุรินทร์
ลพบุรี
11 16 27
หินอุตสาหกรรมชนิดหินปูน เพื่ออุตสาหกรรมก่อสร้าง
27
หินอุตสาหกรรมชนิด บริษัท เจ.โอ.บี. คอลสตรัคชั่น จำ�กัด คลองกิ่ว บ้านบึง หินแกรนิตเพื่ออุตสาหกรรม ชลบุรี (ชั่วคราว 10281 จ่ายต่อเนื่องถึงปี 2562) ก่อสร้าง ห้างหุ้นส่วนจำ�กัด หินบุรีรัมย์ เมือง หินอุตสาหกรรมชนิดหินบะซอลต์ บุ ร ร ี ม ั ย์ สวายจีก 2/2559 8 (สามัญ 1395 จ่ายต่อเนื่องถึงปี 2562) บุรีรัมย์ เพื่ออุตสาหกรรมก่อสร้าง ห้างหุ้นส่วนจำ�กัด นางรองศิลาทอง หินอุตสาหกรรมชนิดหินบะซอลต์ เฉลิม ถาวร 3/2559 บุรีรัมย์ 9 (สามัญ 1820 จ่ายต่อเนื่องถึงปี 2562) เพื่ออุตสาหกรรมก่อสร้าง พระเกียรติ บริษัท สินชัย 1992 จำ�กัด หินอุตสาหกรรมชนิดหินปูน เฉลิม 151/2558 สระบุรี 10 (สามัญ 1720 จ่ายต่อเนื่องถึงปี 2562) หน้าพระลาน พระเกียรติ เพื่ออุตสาหกรรมก่อสร้าง ห้างหุ้นส่วนจำ�กัด อ่างศิลา อ่างหิน หินอุตสาหกรรมชนิดหินปูน ราชบุรี 1/2555 11 (สามัญ 1924 จ่ายต่อเนื่องถึงปี 2562) และทุ่งหลวง ปากท่อ เพื่ออุตสาหกรรมก่อสร้าง คำ�ขอประทานบัตรที่ 6/2560 ลำ�ดับที่ 1 ของห้างหุ้นส่วนจำ�กัด เลิศวัฒนาการโยธา คณะกรรมการ หมายเหตุ: มีมติเห็นชอบในหลักการ 30 ปี โดยมีเงื่อนไขหลังการตรวจสอบเพิ่มเติมของกรมศิลปากรยืนยันผลการตรวจสอบแหล่งโบราณคดีแล้ว 7
1/2549
16 27 5 22 10
2) ขอต่ออายุประทานบัตร จำ�นวน 3 ราย รวม 3 แปลง ลำ�ดับ
เลขทีค่ �ำ ขอ
ชื่อผู้ขอ
ตำ�บล
อำ�เภอ
จังหวัด
1
5/2560 (31876/15832)
บริษัท ส.เขมราฐอินดัสตรี้ จำ�กัด (สามัญ 1293 จ่ายต่อเนื่องถึงปี 2562)
บุเปือย และ สีวิเชียร
น้ำ�ยืน
อุบลราชธานี
2
2/2556 (27254/15649)
บริษัท ยุกตสมบูรณ์ จำ�กัด (สามัญ 1594 จ่ายต่อเนื่องถึงปี 2562)
สวายจีก เมืองบุรีรัมย์
3
2/2556 (25614/15668)
บริษัท ทรัพย์กองทอง จำ�กัด (สามัญ 1858 จ่ายต่อเนื่องถึงปี 2562)
สามแยก
วิเชียรบุรี
บุรีรัมย์ เพชรบูรณ์
ชนิดแร่
มีอายุ/ปี
หินอุตสาหกรรมชนิด หินบะซอลต์เพื่อ อุตสาหกรรมก่อสร้าง หินอุตสาหกรรมชนิด หินบะซอลต์เพื่อ อุตสาหกรรมก่อสร้าง หินอุตสาหกรรมชนิด หินปูนเพื่ออุตสาหกรรม ก่อสร้าง
13 11 13
วาระที่ 5 เรื่องเพื่อทราบ การประชุมคณะกรรมการแร่ ครั้งที่ 9/2562 สรุปผลการอนุญาตสิทธิสำ�รวจและทำ�เหมืองแร่จากการประชุมคณะกรรมการแร่ ครั้งที่ 1-8 มีจำ�นวนทั้งสิ้น ดังนี้ ที่ 1 2 3 4
การอนุญาต ประทานบัตร ต่ออายุประทานบัตร โอนประทานบัตร อาชญาบัตรพิเศษ
รวม
1/2562 2/2562 3/2562 4/2562 5/2562 6/2562 7/2562 8/2562 รวม (แปลง) (แปลง) (แปลง) (แปลง) (แปลง) (แปลง) (แปลง) (แปลง) 20 12 7 5 8 11 6 6 75 4 0 2 2 8 1 6 3 26 2 0 1 0 0 1 0 1 5 3 0 0 0 0 0 0 0 3 29 12 10 7 16 13 12 10 109 September-October 2019
13
Cover Story l
กองบรรณาธิการ
สุริยะ จึงรุ่งเรืองกิจ
รัฐมนตรีว่าการกระทรวงอุตสาหกรรม
“มุ่งพัฒนาอุตสาหกรรมเหมืองแร่ รับยุทธศาสตร์ Thailand 4.0”
14
September-October 2019
ประเทศด้วยการพัฒนาอุตสาหกรรมหนักที่เน้นการผลิตเพื่อส่งออก มากขึ้นตามโมเดลประเทศไทย 3.0 ในช่วงหลายสิบปีที่ผ่านมา ไม่ ต อบโจทย์ ก ารพั ฒนาประเทศ ทำ�ให้ ติ ด กั บ ดั ก ประเทศรายได้ ปานกลาง และขีดความสามารถทางการแข่งขันต่ำ� ดังนั้นแนวทาง การพัฒนาของภาคอุตสาหกรรมในอนาคต ภายใต้การบริหารของ สุริยะ จึงรุ่งเรืองกิจ จึงจำ�เป็นต้องขับเคลื่อนการปฏิรูปประเทศไทย โดยใช้ โ มเดลประเทศไทย 4.0 เป็ น เครื่ อ งมื อ ในการนำ�ประเทศ ให้ก้าวไปสู่การเป็นประเทศที่มีความมั่นคง มั่งคั่ง และยั่งยืน
ไทยพัฒนาอุตสาหกรรมหนัก เน้นผลิตเพื่อส่งออก ตามโมเดลประเทศไทย 3.0
เมื่อวันที่ 19 กรกฎาคม 2562 ที่ผ่านมา สุริยะ จึงรุ่งเรืองกิจ ได้เข้ารับตำ�แหน่งรัฐมนตรีว่าการกระทรวง อุตสาหกรรมอย่างเป็นทางการอีกครั้ง หลังจากเคยดำ�รง ตำ�แหน่งดังกล่าวในปี พ.ศ. 2544-2545 สมัยรัฐบาล ทักษิณ ชินวัตร การกลับมาดำ�รงตำ�แหน่งครั้งนี้ ถือเป็น เรื่องที่น่ายินดีในแวดวงผู้ประกอบการด้านอุตสาหกรรม ที่มีรัฐมนตรีที่มีความรู้ความสามารถและประสบการณ์ ในการทำ�งานทางด้านนี้มาก่อน ขณะเดียวกันนับเป็น เรื่องที่ท้าทายความสามารถของรัฐมนตรี ด้วยโครงสร้าง ทางเศรษฐกิจที่ปรับเปลี่ยนไปในปัจจุบัน การขับเคลื่อน
สุริยะ จึงรุ่งเรืองกิจ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงอุตสาหกรรม กล่ า วว่ า ประเทศไทยได้ มี ก ารพั ฒ นาทางด้ า นเศรษฐกิ จ และ อุ ต สาหกรรมมาอย่ า งต่ อ เนื่ อ ง โดยในระยะแรกมี ก ารใช้ โ มเดล ประเทศไทย 1.0 ที่เน้นการขับเคลื่อนประเทศด้วยเกษตรกรรม เนือ่ งจากประเทศไทยมีความอุดมสมบูรณ์ทางด้านทรัพยากรธรรมชาติ และความหลากหลายทางชีวภาพ ต่อมาเมือ่ ประเทศไทยเข้าสูย่ คุ ของ อุตสาหกรรมจึงมีการใช้โมเดลประเทศไทย 2.0 ซึง่ เน้นการขับเคลือ่ น ประเทศด้วยอุตสาหกรรม โดยเริ่มจากอุตสาหกรรมเบาที่ผลิตสินค้า เพื่อทดแทนการนำ�เข้า ตามด้วยโมเดลประเทศไทย 3.0 ในช่วง หลายสิบปีที่ผ่านมาที่เน้นการขับเคลื่อนประเทศด้วยการพัฒนา อุตสาหกรรมหนักที่เน้นการผลิตเพื่อส่งออกมากขึ้น เช่น เครื่องใช้ ไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์ ปิโตรเคมี ยานยนต์ และชิ้นส่วนต่างๆ เป็นต้น ซึ่งเป็นการขับเคลื่อนเศรษฐกิจโดยภาคอุตสาหกรรมที่เน้น การพัฒนาประสิทธิภาพในการผลิตและการให้บริการขั้นพื้นฐาน เพื่อสร้างรายได้ให้แก่ประเทศ
September-October 2019
15
ไทยติดกับดักประเทศรายได้ปานกลาง เร่งขับเคลื่อนพัฒนาภาคอุตสาหกรรมด้วยประเทศไทย 4.0 อย่ า งไรก็ ต าม ภายใต้ โ มเดลประเทศไทย 3.0 ในปั จ จุ บั น ประเทศไทยกำ�ลั ง เผชิ ญ ปั ญ หากั บ ดั ก ประเทศรายได้ ป านกลาง (Middle Income Trap) กับดักความเหลื่อมล้ำ� (Inequality Trap) ของการกระจายรายได้หรือปัญหาความไม่เท่าเทียมกัน และกับดัก ความไม่สมดุลของการพัฒนา (Imbalance Trap) ระหว่างคนกับ สภาพแวดล้อม รวมทัง้ มีขดี ความสามารถในการแข่งขันต่ำ� ตลอดจน แนวโน้มของการเปลี่ยนแปลงโครงสร้างประชากรในช่วง 10-20 ปี ข้างหน้า ทำ�ให้ประเทศไทยเป็นประเทศแรกๆ ในกลุ่มประเทศกำ�ลัง พัฒนาที่เข้าสู่สังคมผู้สูงอายุ (Aging Society) ซึ่งมีผลต่อทิศทาง การพัฒนาเศรษฐกิจและภาคอุตสาหกรรมของประเทศในอนาคต ดังนั้น แนวทางการพัฒนาของภาคอุตสาหกรรมในอนาคตจึง จำ�เป็นต้องขับเคลือ่ นการปฏิรปู ประเทศไทยโดยใช้โมเดลประเทศไทย 4.0 เป็นเครื่องมือในการนำ�ประเทศให้ก้าวไปสู่การเป็นประเทศที่มีความ มั่นคง มั่งคั่ง และยั่งยืน เพื่อยกระดับประเทศไทยให้เป็นประเทศที่มี รายได้สงู มีการกระจายความมัง่ คัง่ อย่างทัว่ ถึง และมีระบบเศรษฐกิจ สี เ ขี ยวที่ เ ป็ น มิ ต รต่ อ สิ่ ง แวดล้ อ ม โดยปรั บ เปลี่ ย นโครงสร้ า งทาง เศรษฐกิจจากการขับเคลือ่ นด้วยการพัฒนาประสิทธิภาพในการผลิต ภาคอุตสาหกรรม เป็นการขับเคลื่อนด้วยเทคโนโลยีและนวัตกรรม และปรับเปลี่ยนจากการให้บริการพื้นฐานเป็นบริการที่ต้องใช้ทักษะ ขัน้ สูง มีโครงสร้างทางเศรษฐกิจทีข่ บั เคลือ่ นด้วยนวัตกรรม (Innovation Drive Economy) และหลุดพ้นจากกับดักทั้ง 3 ประการ ซึ่งจะก่อให้ เกิดการเปลี่ยนแปลงใน 3 มิติที่สำ�คัญ ได้แก่ 1) การเปลี่ยนจากการ ผลิตสินค้าโภคภัณฑ์ไปสู่สินค้าเชิงนวัตกรรม 2) การเปลี่ยนจากการ ขั บ เคลื่ อ นประเทศด้วยภาคอุต สาหกรรมไปสู่ ก ารขั บ เคลื่ อนด้ ว ย เทคโนโลยี ความคิดสร้างสรรค์ และนวัตกรรม และ 3) การเปลี่ยน จากการเน้นภาคการผลิตสินค้าไปสู่การเน้นภาคบริการมากขึ้น ผ่าน การต่อยอดและพัฒนาอุตสาหกรรมศักยภาพเป้าหมายของประเทศ (12 S-Curve) เพื่อบรรลุเป้าหมายดังกล่าวต่อไป
นโยบายการพัฒนาอุตสาหกรรมเหมืองแร่ มุ่งวิจัยและพัฒนา-รี ไซเคิล ใช้วัตถุดิบแร่ให้คุ้มค่ามากขึ้น สำ�หรับแนวนโยบายในการพัฒนาอุตสาหกรรมเหมืองแร่ สุรยิ ะ กล่าวว่า ตามทีร่ ฐั บาลมีแผนงานทีจ่ ะพัฒนาโครงสร้างพืน้ ฐาน โดยเฉพาะ เขตเศรษฐกิจพิเศษในพื้นที่ต่างๆ นั้น ส่งผลให้มีความต้องการใช้ วัตถุดิบแร่เพื่อสนับสนุนการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานดังกล่าวเป็น จำ�นวนมาก หรือแม้แต่ในการผลิตสินค้าที่ทุกคนใช้กันอยู่ในชีวิต ประจำ�วันนัน้ ก็มกี ารใช้แร่ตา่ งๆ เป็นส่วนประกอบ ดังนัน้ อุตสาหกรรม เหมืองแร่จึงเป็นอุตสาหกรรมขั้นต้นที่มีความสำ�คัญสูงมากต่อความ มั่นคงของภาคอุตสาหกรรมของประเทศ ซึ่งกระทรวงอุตสาหกรรม ก็ มี บ ทบาทสำ�คั ญ ที่ จ ะสนั บ สนุ น ให้ เ กิ ด การพั ฒนาอุ ต สาหกรรม เหมืองแร่เพื่อตอบสนองความต้องการใช้วัตถุดิบแร่ที่เพียงพอและ มีคุณภาพ ผ่านการอนุญาตประกอบกิจการผลิตแร่ป้อนเป็นวัตถุดิบ 16
September-October 2019
ให้กับภาคอุตสาหกรรม อย่างไรก็ตาม การนำ�วัตถุดบิ แร่ขนึ้ มาใช้ได้กอ่ ให้เกิด การเปลี่ยนแปลงของสภาพภูมิประเทศ หรือมีการใช้สาร เคมีในกระบวนการผลิตสำ�หรับแร่โลหะ ซึ่งหากไม่มีการ ควบคุมกำ�กับดูแลหรือผู้ประกอบการไม่ให้ความสำ�คัญ การรักษาคุณภาพสิ่งแวดล้อมและสุขภาพของประชาชน ในพื้นที่บริเวณที่ประกอบการ ก็ย่อมจะก่อให้เกิดผลเสีย ต่อการพัฒนาอุตสาหกรรมเหมืองแร่ ส่งผลให้เพิม่ กระแส การต่อต้านจากภาคส่วนอื่นตามมา โดยเฉพาะในยุคที่มี สื่อสังคมออนไลน์ ยิ่งส่งผลให้การเผยแพร่ข้อมูลข่าวสาร หรือใช้เป็นเครื่องมือในการปลุกระดมประชาชนได้ง่าย มากขึ้น นโยบายในการพัฒนาอุตสาหกรรมเหมืองแร่ สำ�หรับอนาคตนัน้ จึงต้องมุง่ เน้นการขับเคลือ่ นตามทิศทาง การพัฒนาประเทศสู่ยุค 4.0 คือ มุ่งเน้นการวิจัยและ พัฒนา การถ่ายทอดเทคโนโลยี และองค์ความรูท้ ห่ี ลากหลาย เพือ่ เพิม่ มูลค่าการใช้วตั ถุดบิ แร่ให้คมุ้ ค่ามากขึน้ ตลอดจน ให้ความสำ�คัญกับการรีไซเคิลเพื่อแยกสกัดแร่และโลหะ ให้ ก ลั บ มาใช้ ป ระโยชน์ ไ ด้ ใ หม่ และเป็ น แหล่ ง วั ต ถุ ดิ บ ทดแทนให้แก่ภาคอุตสาหกรรม
กระทรวงฯ หนุนผู้ประกอบการนำ�แร่มาใช้ประโยชน์ บนพื้นฐานเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม-อยู่ร่วมกับ ชุมชนอย่างยั่งยืน ส่ ว นการสนั บ สนุ น การพั ฒนาแหล่ ง แร่ เ พื่ อ นำ�แร่ ขึน้ มาใช้ประโยชน์นน้ั กระทรวงอุตสาหกรรมให้การสนับสนุน ผู้ประกอบการอย่างต่อเนื่องมาโดยตลอด บนพื้นฐานว่า การประกอบการนั้นจะต้องไม่ส่งผลกระทบหรือสร้าง ความเสียหายต่อสิ่งแวดล้อมและสุขภาพของประชาชน สามารถที่จะอยู่ร่วมกับชุมชนได้อย่างยั่งยืน “จะเห็นได้จากการพยายามผลักดันให้มกี ารกำ�หนด เขตแหล่งแร่ในแผนแม่บทการบริหารจัดการแร่เพื่อการ ทำ�เหมืองให้สอดคล้องกับความต้องการใช้วตั ถุดบิ ของภาค อุตสาหกรรม การพัฒนาระบบการกำ�กับดูแลทีม่ มี าตรฐาน สูงขึน้ และใช้เทคโนโลยีทมี่ ปี ระสิทธิภาพมากขึน้ ตลอดจน ส่งเสริมให้ผปู้ ระกอบการมีมาตรฐานด้านความรับผิดชอบ ต่อสังคมและปฏิบัติตามนโยบายเหมืองแร่สีเขียวเพิ่มขึ้น และบูรณาการความร่วมมือกับทุกภาคส่วน ทั้งหน่วยงาน ภายใน สถานประกอบการ และเครือข่ายภาคประชาชน ให้มีส่วนร่วมในการดูแลสังคมและสิ่งแวดล้อม รวมถึง ส่งเสริมกระบวนการรับฟังความคิดเห็นจากผู้มีส่วนได้ ส่ ว นเสี ย ในการประกอบกิ จ การ นำ � ไปสู่ ก ารผลั ก ดั น อุ ต สาหกรรมเหมื อ งแร่ ใ ห้ ส ามารถสนั บ สนุ น ภาค อุตสาหกรรมของประเทศได้อย่างมีประสิทธิภาพได้อย่าง ยั่งยืน” สุริยะ กล่าว
ให้ กพร. และกรมทรัพย์ฯ กำ�หนดเขตแหล่งแร่ เพื่อทำ�เหมือง เสนอ คนร. พิจารณา สืบเนื่องจากในสมัยรัฐบาลที่ผ่านมา ได้มีการตรา พระราชบัญญัตแิ ร่ พ.ศ. 2560 โดยบัญญัตใิ ห้ภาครัฐมีหน้าที่ กำ�หนดพื้นที่แหล่งแร่ที่มีคุณค่าทางเศรษฐกิจสูงเป็นเขต แหล่งแร่เพื่อการทำ�เหมือง และการอนุญาตประทานบัตร เพือ่ การทำ�เหมือง ซึง่ ทำ�ได้เฉพาะในเขตฯ ดังกล่าวเท่านัน้ ทำ�ให้ ห ลายฝ่ า ยรวมทั้ ง สำ�นั ก งานกฤษฎี ก ามองว่ า บทบัญญัตินี้ไม่สามารถนำ�มาใช้ในทางปฏิบัติได้ และได้ กลายเป็นอุปสรรคสำ�คัญในการพัฒนาอุตสาหกรรมของ ประเทศ ในเรื่องนี้ สุริยะ มีความคิดเห็นว่า กระทรวง อุ ต สาหกรรมทราบดีถึงข้อจำ�กัดด้านศักยภาพและขี ด ความสามารถของภาครัฐในการสำ�รวจแร่เพือ่ ทราบปริมาณ และคุณภาพ จนถึงขั้นประเมินคุณค่าทางเศรษฐกิจแร่ ให้ครอบคลุมพืน้ ทีท่ ง้ั ประเทศ ซึง่ หากจะดำ�เนินการให้แล้วเสร็จ ทุกพื้นที่ จะต้องใช้ระยะเวลานานและการลงทุนที่สูงมาก รวมทั้ ง ได้ คำ�นึ ง ถึ ง ความเสี่ ย งในการลงทุ น ดั ง กล่ า วว่ า การสำ�รวจแร่ไม่สามารถรับประกันได้ว่าจะพบแหล่งแร่ ทีม่ ปี ริมาณและคุณภาพทีเ่ พียงพอทีจ่ ะนำ�ไปสูก่ ารกำ�หนด เขตแหล่งแร่เพือ่ การทำ�เหมือง ดังนัน้ กระทรวงอุตสาหกรรม ยังคงสนับสนุนให้ภาคเอกชนซึ่งมีความพร้อมมากกว่า เป็น ผู้ดำ�เนินการสำ�รวจและแจ้งผลการสำ�รวจให้ภาครัฐ
เพื่อตรวจสอบผลการสำ�รวจดังกล่าวว่า มีความอุดมสมบูรณ์ของ แหล่งแร่ และมีมูลค่าทางเศรษฐกิจสูงเพียงพอที่จะพิจารณาผลักดัน เข้าสู่กระบวนการจัดทำ�เป็นเขตแหล่งแร่เพื่อการทำ�เหมืองในแผน แม่บทการบริหารจัดการแร่ตอ่ ไป ซึง่ ในส่วนนี้ คณะกรรมการนโยบาย บริหารจัดการแร่แห่งชาติ (คนร.) เคยมีมติในคราวประชุมครั้งที่ 1/2561 เมื่อวันที่ 23 กุมภาพันธ์ 2561 เห็นชอบในหลักการให้ กพร. และกรมทรัพยากรธรณีร่วมกันพิจารณากำ�หนดแนวทางหรือ หลักเกณฑ์การประเมินความอุดมสมบูรณ์ของแหล่งแร่และมีมูลค่า ทางเศรษฐกิ จ สู ง เพื่ อ เสนอต่ อ คนร. พิ จ ารณา ขณะนี้ ไ ด้ จั ด ทำ� หลักเกณฑ์ดังกล่าวเรียบร้อยแล้ว อยู่ในระหว่างการเตรียมการใน รายละเอียดเพื่อเสนอ คนร. ต่อไป นอกจากนี้ กระทรวงอุตสาหกรรมได้คำ�นึงถึงความกังวลของ ผู้ประกอบการและสถานการณ์ความต้องการใช้วัตถุดิบแร่ในภาค อุตสาหกรรมทีม่ กี ารเปลีย่ นแปลงอย่างต่อเนือ่ ง และอาจไม่สอดคล้อง กับระยะเวลาทีก่ ำ�หนดให้มกี ารทบทวนแผนแม่บทการบริหารจัดการ แร่ ทุ ก ๆ 5 ปี จึ ง ให้ กพร. มี ห นั ง สื อ สอบถามไปยั ง สำ�นั ก งาน คณะกรรมการกฤษฎีกาในประเด็นดังกล่าวแล้ว และสำ�นักงานฯ ได้ ตอบความเห็นสรุปได้วา่ การปรับปรุงแผนแม่บทการบริหารจัดการแร่ สามารถดำ�เนินการได้ อย่างไรก็ตาม มีการปรับปรุงแก้ไขแล้วจะต้อง ผ่านกระบวนการและขัน้ ตอนทัง้ หมดซึง่ กำ�หนดในพระราชบัญญัตแิ ร่ พ.ศ. 2560 ให้ครบถ้วนก่อนนำ�ไปประกาศใช้ในโอกาสต่อไป
September-October 2019
17
เหมืองแร่สีเขียว l
กองบรรณาธิการ
กพร. จัดพิธีมอบรางวัลประจำ�ปี 2562 ต่อเนื่องเป็นปีที่ 10
มีสถานประกอบการได้มาตรฐาน Green Mining 258 แห่ง และมาตรฐาน CSR-DPIM 109 แห่ง กระทรวงอุ ต สาหกรรมเผย 10 ปี ข องการมอบรางวั ล ประจำ�ปี สำ�หรั บ อุตสาหกรรมแร่ มีสถานประกอบการได้มาตรฐานเหมืองแร่สีเขียว (Green Mining) 258 แห่ง และสถานประกอบการได้มาตรฐานความรับผิดชอบต่อสังคม (CSR-DPIM) 109 แห่ง เดินหน้าสานต่อมาตรการเชิงรุก ผลักดันให้สถานประกอบการดำ�เนินธุรกิจ ด้วยความรับผิดชอบต่อสังคมและสิ่งแวดล้อม หวังสร้างความเติบโตอย่างยั่งยืน ในระยะยาว ธีระยุทธ วานิชชัง ผูช้ ว่ ยรัฐมนตรีประจำ�กระทรวงอุตสาหกรรม กล่าวว่า ปัจจุบนั กระทรวงอุตสาหกรรม โดยกรมอุตสาหกรรมพืน้ ฐานและการเหมืองแร่ (กพร.) ได้ดำ�เนิน นโยบายในการบริหารจัดการทรัพยากรแร่ในเชิงรุกมากขึน้ โดยทำ�หน้าทีก่ ำ�กับดูแลควบคู่ กับการสนับสนุนส่งเสริมด้านต่างๆ เพือ่ ให้ผปู้ ระกอบการมีมาตรฐานการดำ�เนินธุรกิจทีด่ ี นำ�ไปสู่การยกระดับมาตรฐานสถานประกอบการให้มีการผลิตที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม มีความรับผิดชอบต่อสังคมและชุมชน ทัง้ นี้ กพร. ได้จดั พิธมี อบรางวัลสำ�หรับธุรกิจเหมืองแร่มาอย่างต่อเนือ่ งตัง้ แต่ปี พ.ศ. 2553 จนถึงปัจจุบัน เป็นเวลา 10 ปี มีผู้ประกอบการที่ผา่ นมาตรฐานเหมืองแร่สีเขียว (Green Mining) แล้วทัง้ สิน้ 258 ราย และมีผปู้ ระกอบการอุตสาหกรรมแร่จำ�นวน 109 ราย ผ่านเกณฑ์มาตรฐานความรับผิดชอบต่อสังคม (CSR-DPIM) ซึ่งถือเป็นการพัฒนา และยกระดับการประกอบอุตสาหกรรมแร่ของประเทศ สอดคล้องตามนโยบายการฟืน้ ฟู ทรัพยากรธรรมชาติและสิง่ แวดล้อม เพือ่ สร้างความเติบโตอย่างยัง่ ยืน และสอดคล้องกับ นโยบายของ สุรยิ ะ จึงรุง่ เรืองกิจ รัฐมนตรีวา่ การกระทรวงอุตสาหกรรม ทีไ่ ด้มอบให้กบั กพร. นำ�ไปปฏิบัติอย่างต่อเนื่อง “การสร้างมาตรฐานเหมืองแร่สเี ขียว (Green Mining) และมาตรฐานความรับผิดชอบ ต่อสังคม (CSR-DPIM) ถือเป็นเครื่องมือของผู้ประกอบการเหมืองแร่และอุตสาหกรรม พื้นฐานในการพัฒนาและยกระดับการประกอบการของตน ซึ่งนอกจากจะส่งผลดี ต่ อ สภาพแวดล้ อ มแล้ ว ขณะเดี ย วกั น ยั ง สร้ า งการยอมรั บ ในการดำ � เนิ น ธุ ร กิ จ ของ อุตสาหกรรมแร่ รวมทัง้ สร้างความเข้าใจให้ภาคสังคม ทัง้ ประชาชนและหน่วยงานท้องถิน่ ถึงความจำ�เป็นในการนำ�ทรัพยากรแร่มาใช้ประโยชน์เพือ่ พัฒนาเศรษฐกิจ ซึง่ จะส่งผลให้ สามารถผลิตและใช้แร่ได้อย่างยัง่ ยืน ก่อให้เกิดความมัน่ คงของวัตถุดบิ อุตสาหกรรมด้าน แร่ในระยะยาวต่อไป” ผู้ช่วยรัฐมนตรีประจำ�กระทรวงอุตสาหกรรม กล่าว
18
September-October 2019
ธีระยุทธ วานิชชัง ผู้ช่วยรัฐมนตรีประจ�ำกระทรวงอุตสาหกรรม
นิรันดร์ ยิ่งมหิศรานนท์ รองอธิบดี กรมอุตสาหกรรมพื้นฐานและการเหมืองแร่ (กพร.)
ปี’ 62 มีผู้ ได้รับรางวัลมาตรฐานเหมืองแร่สีเขียว 41 ราย รางวัลเหมืองแร่สีเขียว ประจำ�ปี 2562 ประเภทเหมืองแร่ 1. บริษัท ศิลาอุตสาหกรรม จำ�กัด 2. บริษัท ดงลานศิลา จำ�กัด 3. บริษัท ทรัพย์ไพวัลย์ การศิลา จำ�กัด 4. บริษัท บ้านทองศิลาทรัพย์ จำ�กัด 5. บริษัท ศิลาสามยอด จำ�กัด 6. บริษัท ปูนซิเมนต์ไทย จำ�กัด 7. ห้างหุ้นส่วนจำ�กัด เหมืองหินบำ�รุง 44 (หล่อยูง) 8. บริษัท สิชลอุตสาหกรรมและพาณิชยกรรม จำ�กัด 9. บริษัท ไลยมาศ จำ�กัด 10. บริษัท เอส.ซี.จี 1995 จำ�กัด 11. บริษัท ยูนิไมนิ่ง จำ�กัด 12. บริษัท สันตาเพีย จำ�กัด 13. บริษัท ชลประทานซีเมนต์ จำ�กัด (มหาชน) 14. บริษัท ธรรมชาติทรายแก้ว จำ�กัด 15. บริษัท ศิลาชัยเจริญ จำ�กัด 16. บริษัท ปูนซิเมนต์ไทย (แก่งคอย) จำ�กัด (หินดินดานเพื่ออุตสาหกรรมปูนซีเมนต์) 17. บริษัท ศิลามาตรศรี จำ�กัด รางวัลเหมืองแร่สีเขียว ประจำ�ปี 2562 ประเภทโรงงานโม่ บด หรือย่อยหิน 18. บริษัท ศิลาอุตสาหกรรม จำ�กัด 19. บริษัท ดงลานศิลา จำ�กัด 20. บริษัท บำ�รุงเทพการศิลา จำ�กัด 21. บริษัท บ้านทองศิลาทรัพย์ จำ�กัด 22. ห้างหุ้นส่วนจำ�กัด โรงโม่หินชัยประภารุ่งเรือง 23. ห้างหุ้นส่วนจำ�กัด เหมืองหินบำ�รุง 44 (หล่อยูง) 24. บริษัท เอส.ซี.จี 1995 จำ�กัด 25. บริษัท บางสวรรค์ศิลาทอง จำ�กัด 26. บริษัท สันตาเพีย จำ�กัด 27. บริษัท โรงโม่หินสุวรรณ จำ�กัด 28. บริษัท เอส.เอส. (1995) การศิลา จำ�กัด 29. บริษัท โรงโม่หินทรัพย์ทวีสิน จำ�กัด 30. บริษัท โรงโม่หินเขาใหญ่ จำ�กัด 31. บริษัท บุรีรัมย์รัชดา จำ�กัด 32. บริษัท แบล็คซี 1994 จำ�กัด (โรงงานโม่ 1) 33. บริษัท แบล็คซี 1994 จำ�กัด (โรงงานโม่ 2) 34. บริษัท เหมืองหิน อธิภัทร จำ�กัด 35. ห้างหุ้นส่วนจำ�กัด ส.ศิลาเพชร 36. บริษัท เขาหินสวย จำ�กัด 37. บริษัท ศิลามาตรศรี จำ�กัด รางวัลเหมืองแร่สีเขียว ประจำ�ปี 2562 ประเภทโรงแต่งแร่ 38. บริษัท คอมพาว เคลย์ จำ�กัด 39. บริษัท รัตนรังษิวัฒน์ จำ�กัด 40. บริษัท ไทยผลิตภัณฑ์ยิปซั่ม จำ�กัด (มหาชน) รางวัลเหมืองแร่สีเขียว ประจำ�ปี 2562 ประเภทโรงประกอบโลหกรรม 41. บริษัท เชาว์ สตีล อินดัสทรี้ จำ�กัด (มหาชน)
September-October 2019
19
รางวัลรักษามาตรฐานเหมืองแร่สีเขียว 119 ราย นิรันดร์ ยิ่งมหิศรานนท์ รองอธิบดีกรมอุตสาหกรรมพื้นฐานและการเหมืองแร่ (กพร.) กล่าวว่า สำ�หรับผู้ประกอบการที่ ได้รับรางวัลเหมืองแร่สีเขียว (Green Mining Award) จะต้องผ่านเกณฑ์การประเมินตามนโยบายเหมืองแร่สีเขียว (Green Mining Policy) ซึ่งประกอบด้วย การมีความรับผิดชอบต่อสิ่งแวดล้อมและสังคม มีการลดป้องกันและแก้ไขผลกระทบด้านสิ่งแวดล้อม การดูแลความปลอดภัยต่อคนงานและชุมชนโดยรอบ มีพื้นที่สีเขียวและทัศนียภาพเรียบร้อยสะอาดตา มีความโปร่งใส และมีการ ใช้ทรัพยากรแร่อย่างคุ้มค่า รางวัลรักษามาตรฐานเหมืองแร่สีเขียว ประจำ�ปี 2562 ประเภทเหมืองแร่ 1. บริษัท ตรัง ยู ซี จำ�กัด 2. บริษัท ศิลาอารี จำ�กัด 3. บริษัท ปูนซิเมนต์ไทย (ทุ่งสง) จำ�กัด 4. ห้างหุ้นส่วนจำ�กัด ชุติวรรณ 5. ห้างหุ้นส่วนจำ�กัด เลิศวัฒนาการโยธา 6. บริษัท ผาทองทุ่งสง จำ�กัด 7. บริษัท เหมืองแร่ลิวง จำ�กัด 8. บริษัท ทรูสโตน จำ�กัด 9. บริษัท ชาญยุทธการศิลาเลย (1997) จำ�กัด 10. บริษัท ไจแอนท์ ร็อค 1990 จำ�กัด 11. บริษัท สหศิลาเลย จำ�กัด 12. บริษัท แพร่ธำ�รงวิทย์ จำ�กัด 13. บริษัท สยามสโตน แอ๊กกริเกรท จำ�กัด 14. ห้างหุ้นส่วนจำ�กัด แพร่วิศวกรรม 15. การไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย (โครงการเหมืองแร่ลิกไนต์) 16. การไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย (โครงการเหมืองแร่หินปูน) 17. ห้างหุ้นส่วนจำ�กัด ศิลาแม่ทะ 18. บริษัท ปูนซิเมนต์ไทย (ลำ�ปาง) จำ�กัด 19. บริษัท เอสซีจี ซิเมนต์ จำ�กัด (เหมืองแร่แม่ทาน) 20. ห้างหุ้นส่วนจำ�กัด โรงโม่หินชัยประภารุ่งเรือง 21. นายกิตติ กิตติชนม์ธวัช 22. บริษัท เขาบ่อคอนสทรัคชัน จำ�กัด 23. บริษัท สหกิจภักดี จำ�กัด 24. บริษัท มินเนอรัล รีซอร์สเซส ดีเวลลอปเมนต์ จำ�กัด 25. บริษัท ปูนซิเมนต์ไทย (ทุ่งสง) จำ�กัด 26. บริษัท แร่สัมพันธ์ จำ�กัด 27. บริษัท ที.ที.พี ไมน์นิ่ง จำ�กัด 28. บริษัท ศิลาชัยสุราษฎร์ จำ�กัด 29. ห้างหุ้นส่วนจำ�กัด บุญบันดาลการแร่ 30. บริษัท สหชาติเศรษฐกิจ จำ�กัด 31. บริษัท ปูนซิเมนต์ไทย (แก่งคอย) จำ�กัด 32. นายไพฑูรย์ คุณาธารศักดิ์ 33. บริษัท โรงโม่หินสุวรรณ จำ�กัด 34. บริษัท สุวลี จำ�กัด 35. บริษัท สโตนวัน จำ�กัด (มหาชน) 36. บริษัท สยามสโตน แอ๊กกริเกรท จำ�กัด 37. บริษัท วิษณุประทานพร (2555) จำ�กัด 38. บริษัท เพชรสยามศิลาตราด จำ�กัด 39. บริษัท เกลือพิมาย จำ�กัด 40. บริษัท สิรินิธิ จำ�กัด 41. ห้างหุ้นส่วนจำ�กัด หินบุรีรัมย์
20
September-October 2019
42. ห้างหุ้นส่วนจำ�กัด นางรองศิลาทอง 43. บริษัท หินเพชร จำ�กัด 44. บริษัท เคมีแมน จำ�กัด (มหาชน) 45. บริษัท ปูนซีเมนต์เอเซีย จำ�กัด (มหาชน) 46. บริษัท ศิลาสานนท์ จำ�กัด 47. บริษัท ปูนซิเมนต์ไทย (แก่งคอย) จำ�กัด 48. บริษัท ปูนซีเมนต์นครหลวง จำ�กัด (มหาชน) 49. บริษัท ศิลาภูพระลาน จำ�กัด 50. บริษัท หินอ่อน จำ�กัด 51. บริษัท ปูนซิเมนต์ไทย จำ�กัด (มหาชน) (เหมืองแร่ไพโรฟิลไลต์) 52. บริษัท ปูนซิเมนต์ไทย (ท่าหลวง) จำ�กัด 53. ห้างหุ้นส่วนจำ�กัด พลัดแอกอุตสาหกรรม 54. บริษัท เทพประทานการแร่ จำ�กัด 55. บริษัท พี. แอนด์ เอส. โดโล - ไลม์ จำ�กัด 56. ห้างหุ้นส่วนจำ�กัด ศิลาเขาน้อย 57. บริษัท ชลประทานซีเมนต์ จำ�กัด (มหาชน) 58. บริษัท ราชบุรีเอ็นเตอร์ไพรส์ จำ�กัด 59. บริษัท เหมืองหินวรจันทร์ จำ�กัด รางวัลรักษามาตรฐานเหมืองแร่สีเขียว ประจำ�ปี 2562 ประเภทโรงงานโม่ บด หรือย่อยหิน 60. บริษัท ตรัง ยู ซี จำ�กัด 61. บริษัท ศิลาอารี จำ�กัด 62. บริษัท นครรัตนศิลา จำ�กัด 63. บริษัท เพิ่มผลศิลา จำ�กัด 64. บริษัท ผาทองทุ่งสง จำ�กัด 65. บริษัท เหมืองแร่ลิวง จำ�กัด 66. นายลาพูน กองศาสนะ 67. บริษัท ชาญยุทธการศิลาเลย (1997) จำ�กัด 68. บริษัท ไจแอนท์ ร็อค 1990 จำ�กัด 69. บริษัท สหศิลาเลย จำ�กัด 70. บริษัท แพร่ธารงวิทย์ จำ�กัด 71. บริษัท สยามสโตน แอ๊กกริเกรท จำ�กัด 72. ห้างหุ้นส่วนจำ�กัด หาญกิติชัย 73. บริษัท ชุมพรการศิลา จำ�กัด 74. บริษัท เขาบ่อคอนสทรัคชัน จำ�กัด 75. บริษัท สหกิจภักดี จำ�กัด 76. ห้างหุ้นส่วนจำ�กัด สุราษฎร์ผาทอง (บ้านทำ�เนียบ) 77. บริษัท สุวลี จำ�กัด 78. บริษัท สโตนวัน จำ�กัด (มหาชน) 79. บริษัท สยามสโตน แอ๊กกริเกรท จำ�กัด 80. บริษัท โรงโม่หินทวีสิน จำ�กัด 81. บริษัท บูรพาแอกกริเกต จำ�กัด 82. ห้างหุ้นส่วนจำ�กัด เทพศิลาอุตสาหกรรม 83. บริษัท เทพศิลา แอกรีเกรท ซัพพลาย จำ�กัด 84. บริษัท ขุมเงินขุมทอง จำ�กัด 85. ห้างหุ้นส่วนจำ�กัด หินบุรีรัมย์ 86. ห้างหุ้นส่วนจำ�กัด นางรองศิลาทอง 87. บริษัท หินเพชร จำ�กัด 88. บริษัท ศิลาเลิศจิต จำ�กัด 89. บริษัท เหมืองหินศิริพัฒนาหน้าพระลาน จำ�กัด
September-October 2019
21
90. บริษัท ศิลาสานนท์ จำ�กัด 91. บริษัท ปูนซิเมนต์ไทย (แก่งคอย) จำ�กัด 92. บริษัท ศิลาภูพระลาน จำ�กัด 93. บริษัท ปูนซิเมนต์ไทย (ท่าหลวง) จำ�กัด 94. บริษัท พรพิศศิลา จำ�กัด 95. ห้างหุ้นส่วนจำ�กัด ศิลาเขาน้อย 96. บริษัท ราชบุรีเอ็นเตอร์ไพรส์ จำ�กัด 97. ห้างหุ้นส่วนจำ�กัด เขาตาเก้า 98. บริษัท เหมืองหินวรจันทร์ จำ�กัด รางวัลรักษามาตรฐานเหมืองแร่สีเขียว ประจำ�ปี 2562 ประเภทโรงแต่งแร่ 99. บริษัท สินหลวง จำ�กัด 100. บริษัท เอ็ม.อาร์.ดี อี.ซี.ซี. จำ�กัด 101. บริษัท ซิเบลโก้ มิเนอร์รัลส์ (ประเทศไทย) จำ�กัด 102. บริษัท ภัทรารัตน์เคลย์แอนด์มิเนอรัล (1992) จำ�กัด 103. บริษัท มินเนอรัล รีซอร์สเซส ดีเวลลอปเมนต์ จำ�กัด 104. บริษัท พิพัฒน์กร จำ�กัด 105. บริษัท ร็อคซ เวิลด์ อินดัสทรี้ จำ�กัด 106. บริษัท ธรรมชาติทรายแก้ว จำ�กัด 107. บริษัท เคมีแมน จำ�กัด (มหาชน) 108. บริษัท หินอ่อน จำ�กัด 109. บริษัท ปูนซิเมนต์ไทย (ท่าหลวง) จำ�กัด 110. บริษัท พี. แอนด์ เอส. โดโล-ไลม์ จำ�กัด 111. บริษัท ซิเบลโก้ มิเนอร์รัลส์ (ประเทศไทย) จำ�กัด 112. บริษัท อิมเมอรี่ส์ มินเนอรัลส์ (ประเทศไทย) จำ�กัด 113. บริษัท ไทยผลิตภัณฑ์ยิบซั่ม จำ�กัด (มหาชน) 114. บริษัท สินแร่สาคร จำ�กัด รางวัลรักษามาตรฐานเหมืองแร่สีเขียว ประจำ�ปี 2562 ประเภทโรงประกอบโลหกรรม 115. บริษัท เอ็น.ที.เอส. สตีล กรุ๊ปส์ จำ�กัด (มหาชน) 116. บริษัท จี เจ สตีล จำ�กัด (มหาชน) 117. บริษัท เหล็กก่อสร้างสยาม จำ�กัด 118. บริษัท เหล็กสยามยามาโตะ จำ�กัด 119. บริษัท จี สตีล จำ�กัด (มหาชน)
ในปี พ.ศ. 2562 มีผู้ผ่านเกณฑ์การประเมินและได้รับรางวัลมาตรฐานเหมืองแร่สีเขียวจำ�นวน 41 ราย และได้รับรางวัลรักษา มาตรฐานเหมืองแร่สีเขียวสำ�หรับสถานประกอบการรายเดิมที่มีการดำ�เนินการอย่างต่อเนื่องจำ�นวน 119 ราย ขณะเดียวกัน ผู้ประกอบการที่ผ่านเกณฑ์มาตรฐาน CSR-DPIM ก็จะต้องดำ�เนินการตามเกณฑ์มาตรฐาน CSR-DPIM ได้รับการพัฒนามาจาก มาตรฐานสากล ISO 26000 โดยปรับปรุงให้เหมาะสมกับการประกอบการอุตสาหกรรมเหมืองแร่ ซึ่งผู้ประกอบการต้องสามารถ นำ�แนวปฏิบตั ไิ ปปรับปรุงการดำ�เนินงานให้มมี าตรฐานมากขึน้ สร้างความสัมพันธ์ทดี่ รี ะหว่างชุมชนและผูป้ ระกอบการ มีการนำ�วัสดุ เหลือใช้จากการทำ�เหมืองแร่มาพัฒนาเป็น ผลิตภัณฑ์ เป็นการส่งเสริมอาชีพและเพิ่มรายได้ให้ท้องถิ่น ซึ่งในระยะเวลา 10 ปี มีสถานประกอบการที่ผ่านมาตรฐาน CSR-DPIM แล้ว 109 ราย และในปี พ.ศ. 2555 ได้เริ่มจัดตั้งเครือข่าย CSR-DPIM ขึ้น เพื่อ เสริมสร้างความเข้มแข็งและความร่วมมือในระดับเครือข่ายของผู้ประกอบการที่ผ่านเกณฑ์มาตรฐาน CSR-DPIM ปัจจุบันมีสมาชิก 84 ราย โดยในปี พ.ศ. 2562 มีสถานประกอบการได้รับรางวัลการดำ�เนินงานตามมาตรฐาน CSR-DPIM จำ�นวน 6 ราย รางวัล การดำ�เนินงานด้านความรับผิดชอบต่อสังคมอย่างต่อเนื่อง ผ่านเกณฑ์ระดับดีเยี่ยม ได้ 100 คะแนนเต็ม จำ�นวน 12 ราย รางวัล บุคลากรดีเด่นด้านความรับผิดชอบต่อสังคม CSR-DPIM จำ�นวน 3 ราย และรางวัลการดำ�เนินงานด้านความรับผิดชอบต่อสังคม อย่างต่อเนื่องจำ�นวน 47 ราย “กพร. ได้ก�ำ หนดยุทธศาสตร์ และดำ�เนินการเชิงรุกในการผลักดันและส่งเสริมให้สถานประกอบการยกระดับการประกอบการ สู่มาตรฐานเหมืองแร่สีเขียว และ CSR-DPIM เพื่อให้เป็นสถานประกอบการที่มีความรับผิดชอบต่อสิ่งแวดล้อม สังคม และชุมชน อย่างต่อเนื่อง จนเป็นที่ยอมรับของสังคมมากยิ่งขึ้นต่อไป” นิรันดร์ กล่าวสรุป 22
September-October 2019
Report
l
กองบรรณาธิการ
กพร. วางแนวทางการบริหารจัดการ วัตถุดิบอุตสาหกรรม
รองรับโครงการเมกะโปรเจ็กต์ สร้างความมัน่ คงด้านวัตถุดบิ ของประเทศ กรมอุตสาหกรรมพื้นฐานและการเหมืองแร่ (กพร.) กระทรวงอุตสาหกรรม ระดมความคิดเห็น จัดทำ�แนวทางการบริหารจัดการวัตถุดบิ อุตสาหกรรม เน้นบูรณาการด้านข้อมูลทั้งภาครัฐ-เอกชน รองรับ การพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานเมกะโปรเจ็กต์ และ เตรี ย มพร้ อ มสร้ า งความมั่ น คงด้ า นวั ต ถุ ดิ บ อุตสาหกรรมของประเทศ เมื่ อ เร็ ว ๆ นี้ กองบริ ห ารจั ด การวั ต ถุ ดิ บ อุตสาหกรรม กรมอุตสาหกรรมพื้นฐานและการ เหมืองแร่ (กพร.) กระทรวงอุตสาหกรรม จัดสัมมนา เรือ่ ง “การบริหารจัดการวัตถุดบิ อุตสาหกรรมยุค 4.0” ณ โรงแรมดิเอมเมอรัลด์ โดย วิษณุ ทับเที่ยง อธิบดี กรมอุตสาหกรรมพื้นฐานและการเหมืองแร่ (กพร.) เป็นประธานในพิธีเปิดสัมมนา พร้อมกล่าวปาฐกถา พิเศษในหัวข้อ “แนวทางการบริหารจัดการวัตถุดิบ อุตสาหกรรมยุค 4.0 รองรับเมกะโปรเจ็กต์และ แผนการขับเคลือ่ นประเทศ” ท่ามกลางผูป้ ระกอบการ เหมืองแร่และสมาชิกสภาการเหมืองแร่ที่ให้ความ สนใจร่วมงานอย่างคับคั่ง วิ ษ ณุ ทั บ เที่ ย ง อธิ บ ดี ก รมอุ ต สาหกรรม พื้นฐานและการเหมืองแร่ (กพร.) กล่าวว่า กพร. มี ภ ารกิ จ สำ�คั ญ ในการจั ด หาวั ต ถุ ดิ บ เพื่ อ ป้ อ นสู่ ภาคอุตสาหกรรม ตามบทบาทหน้าที่ของ กพร. และ นโยบายของรัฐมนตรีว่าการกระทรวงอุตสาหกรรม ซึ่งได้มอบหมายให้ กพร. จัดหาวัตถุดิบให้แก่ภาค อุตสาหกรรม การสัมมนาในครัง้ นีไ้ ด้รบั ความร่วมมือ
วิษณุ ทับเที่ยง อธิบดีกรมอุตสาหกรรมพื้นฐานและการเหมืองแร่ (กพร.)
นคร ศรีมงคล ผู้อ�ำนวยการกองบริหารจัดการวัตถุดิบอุตสาหกรรม กพร.
September-October 2019
23
อย่างดีทั้งจากภาครัฐและเอกชน ร่วมกันแสดงความคิดเห็นถึง แนวนโยบายการบริหารจัดการวัตถุดิบอุตสาหกรรมของ กพร. ตลอดจนสะท้อนถึงปัญหาและแนวทางแก้ไขการขาดแคลน วัตถุดบิ ของภาคอุตสาหกรรม ทัง้ นี้ กพร. จะได้มกี ารประสานงาน ร่วมกันกับทุกภาคส่วนในการก้าวสู่การบริหารจัดการวัตถุดิบ อุตสาหกรรมยุค 4.0 ที่มุ่งเน้นการบูรณาการด้านข้อมูลสำ�หรับ การประเมิ น ความต้ อ งการใช้ แ ละคุ ณ ลั ก ษณะของวั ต ถุ ดิ บ ที่เป็นปัจจุบัน การวิเคราะห์ด้านอุปสงค์และอุปทานเพื่อการ บริหารจัดการที่มีประสิทธิภาพ “การบริหารจัดการวัตถุดิบอุตสาหกรรมยุค 4.0 ต้องเกิด จากการร่วมมือทัง้ จากภาครัฐและเอกชน ในส่วนของภาคเอกชน นอกจากต้องเร่งบูรณาการข้อมูลด้านการใช้วัตถุดิบร่วมกันกับ ภาครั ฐ เพื่ อ การบริ ห ารจั ด การวั ต ถุ ดิ บ ที่ มี ป ระสิ ท ธิ ภ าพแล้ ว ยังต้องมีการประยุกต์ใช้เทคโนโลยีในการจัดการข้อมูล การ สำ�รวจแร่ และการวิเคราะห์ประเมินผล มีการใช้เทคโนโลยีในการ ออกแบบการทำ�เหมืองแร่ มีการใช้เทคโนโลยีสมัยใหม่ในการ เพิ่มประสิทธิภาพ และการใช้มาตรฐานด้าน Green Factory and Green Products เพื่อพัฒนาประสิทธิภาพการผลิตที่ เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม ในส่วนของภาครัฐ คือ กพร. จะมุ่งเน้น การใช้ระบบเทคโนโลยีสารสนเทศในการบริหารจัดการข้อมูลวัตถุดบิ แร่ แ ละวั ต ถุ ดิ บ อุ ต สาหกรรมร่ ว มกั บ การใช้ ร ะบบเทคโนโลยี
สารสนเทศในการให้บริการ การใช้ระบบเทคโนโลยีสารสนเทศ ในระบบการอนุญาตและการกำ�กับดูแลการประกอบการให้เป็น ไปตามกฎหมาย ตลอดจนการใช้ เ ทคโนโลยี และนวัตกรรม เพื่อการจัดหาวัตถุดิบและพัฒนาศักยภาพบุคลากรให้ก้าวทัน โลกยุคใหม่” วิษณุ กล่าว กพร. ได้จำ�แนกวัตถุดิบอุตสาหกรรมเป็น 3 ประเภท คือ 1) วัตถุดิบขั้นต้นที่ได้จากแหล่งธรรมชาติ (Natural Raw Materials) 2) วัตถุดบิ ทดแทน (Secondary Raw Materials Recycling) โดยวัตถุดิบทั้ง 2 ประเภทนี้ จะเป็นวัตถุดิบขั้นต้น ที่ ป้ อ นแก่ อุ ต สาหกรรมต้ น น้ำ� ของโซ่ อุ ป ทานอุ ต สาหกรรม ศักยภาพเป้าหมายและอุตสาหกรรมทีเ่ กีย่ วข้องกับการก่อสร้าง ตามเมกะโปรเจ็กต์ และ 3) วัตถุดิบขั้นสูง (Advanced Raw Materials) จะเป็นวัตถุดิบที่เกิดจากการพัฒนาภารกิจใหม่ ที่ มุ่งเน้นการวิจัยและพัฒนานวัตกรรมการผลิตวัตถุดิบให้มี คุณภาพสูงตามความต้องการของอุตสาหกรรมศักยภาพเป้าหมาย โดยส่ ว นใหญ่ เ ป็ น อุ ต สาหกรรมในขั้ น กลางน้ำ� และปลายน้ำ�
คาดปี 2560-2565 ไทยต้องการใช้หินอุตสาหกรรม ในการพัฒนาโครงสร้างพืน้ ฐานตามแผน EEC 100 ล้านตัน วิษณุ กล่าวว่า สำ�หรับการจัดหาวัตถุดบิ อุตสาหกรรมเพือ่ การพัฒนาประเทศในการพัฒนาโครงการเมกะโปรเจ็กต์ ได้แก่
ผู้ประกอบการเหมืองแร่ให้ความสนใจร่วมงานอย่างคับคั่ง
24
September-October 2019
การพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานภายใต้แผนเขตพัฒนาพิเศษภาค ตะวันออก หรืออีอีซี (EEC) ในปี พ.ศ. 2560-2565 คาดว่าจะ มีความต้องการใช้หนิ อุตสาหกรรมในภาพรวมสำ�หรับการพัฒนา โครงสร้ างพื้ น ฐานตามแผน EEC ประมาณ 100 ล้ า นตั น ประกอบด้วย การพัฒนาระบบคมนาคมขนส่งทางถนน ระบบ คมนาคมขนส่ ง ทางราง ระบบคมนาคมขนส่ ง ทางน้ำ� และ สนามบิน และระบบโลจิสติกส์ที่เกี่ยวข้อง ซึ่งจากการรวบรวม ข้อมูลความต้องการใช้หินอุตสาหกรรมสำ�หรับการใช้พื้นฐาน ของกลุม่ จังหวัดชลบุรี ระยอง และฉะเชิงเทรา พบว่า มีประมาณ 25 ล้านตันต่อปี ดังนั้น แหล่งหินอุตสาหกรรมที่มีในปัจจุบัน ของทัง้ 3 จังหวัด จำ�นวน 15 แหล่ง มีปริมาณแร่สำ�รองประมาณ 340 ล้านต้น สามารถรองรับความต้องการในพื้นที่ได้เป็น ระยะเวลา 10 ปี
“กพร. ตระหนักดีถึงภารกิจสำ�คัญในการจัดหาวัตถุดิบ อุ ต สาหกรรมให้ เ พี ย งพอต่ อ ความต้ อ งการของประเทศใน ระยะยาว จึงได้เตรียมความพร้อมดำ�เนินงานนำ�ร่องในการ ค้นหาแหล่งวัตถุดิบหินอุตสาหกรรมใหม่เพิ่มเติมภายในเขต 3 จังหวัดดังกล่าว จำ�นวน 3 แหล่ง โดยขั้นตอนต่อไปจะเป็น การประเมินความคุ้มค่าทางเศรษฐกิจ การประเมินผลกระทบ ต่อสิ่งแวดล้อม การมีส่วนร่วมของชุมชน และกระบวนการ พิจารณาอืน่ ๆ ตามพระราชบัญญัตแิ ร่ พ.ศ. 2560 และกฎหมาย ที่เกี่ยวข้องก่อนการพิจารณาอนุญาตให้ทำ�เหมืองได้หรือไม่ ต่อไป” วิษณุ กล่าว นอกจากนี้ ภายในงานสัมมนายังได้เปิดมุมมองของ ผู้บริโภคที่เป็นตัวแทนภาคประชาชนถึงทัศนคติและแนวคิด ทีส่ ร้างสรรค์ตอ่ การพัฒนาอย่างยัง่ ยืนของอุตสาหกรรมเหมืองแร่ ซึ่งเป็นการประกอบการหลักในการจัดหาวัตถุดิบที่นำ�มาใช้ เป็นองค์ประกอบสำ�คัญในการผลิตสินค้าอุปโภคและบริโภค ที่จำ�เป็นต่อการดำ�รงชีวิต โดย กพร. ได้มีแนวทางการส่งเสริม การทำ�เหมืองแร่สมัยใหม่ที่ลดการใช้พลังงานหรือมีการใช้ พลังงานทางเลือก มีการประยุกต์ใช้เทคโนโลยีที่ทันสมัยใน การวางแผนงาน การปฏิบัติงานที่แม่นยำ�และมีความถูกต้อง สูง และเป็นมิตรต่อชุมชนและสิ่งแวดล้อม มีการจัดหาแหล่ง วัตถุดบิ อุตสาหกรรมทีเ่ หมาะสมและมีความคุม้ ค่าทางเศรษฐกิจ เพี ย งพอต่ อ ความต้ อ งการของภาคอุ ต สาหกรรมและของ ประเทศ September-October 2019
25
แวดวงชาวเหมือง l
กองบรรณาธิการ
คณะกรรมการสภาการเหมืองแร่ จัดประชุมวิสามัญครั้งที่ 1/2562
คณะกรรมการสภาการเหมืองแร่ จัดประชุมวิสามัญครั้งที่ 1/2562 โดยได้รับเกียรติจาก วิษณุ ทับเที่ยง อธิบดีกรมอุตสาหกรรมพื้นฐานและ การเหมืองแร่ (กพร.) เป็นประธานในพิธีเปิดประชุม พร้อมบรรยายพิเศษ เรื่อง “อุตสาหกรรมเหมืองแร่ภายใต้รัฐบาลใหม่” และ ดร.ภัคพดี อยู่คงดี ผู้ เ ชี่ ย วชาญเฉพาะด้านโบราณคดี กรมศิลปากร บรรยายพิเศษ เรื่อง “แหล่งโบราณคดีกบั การอนุญาตอาชญาบัตร และประทานบัตรทำ�เหมืองแร่” โดยมีผู้สนใจเข้าร่วมประชุมประมาณ 220 คน ณ โรงแรมมิราเคิลแกรนด์ คอนเวนชัน่ พร้อมกันนีไ้ ด้เลือกตัง้ กรรมการจำ�นวน 9 ท่านแทนกรรมการทีจ่ ะ พ้นจากตำ�แหน่งตามวาระ และเลือกตั้งกรรมการแทนกรรมการที่พ้นจาก ตำ�แหน่งก่อนวาระ เป็นไปตามพระราชบัญญัตสิ ภาการเหมืองแร่ พ.ศ. 2526
อัญชลี ตระกูลดิษฐ ประธานสภาการเหมืองแร่
สุรพล อุดมพรวิวัฒน์ กรรมการสภาการเหมืองแร่ ท�ำการแทนเลขาธิการสภาการเหมืองแร่
ดร.ภัคพดี อยู่คงดี ผู้เชี่ยวชาญเฉพาะด้านโบราณคดี กรมศิลปากร
มอบของที่ระลึกให้ประธานในพิธี
ถ่ายภาพเป็นที่ระลึก
วัลลภ การวิวัฒน์ (กลาง) และ ศิริชัย มาโนช (ขวา) รองประธานกรรมการสภาการเหมืองแร่
คณะกรรมการ สมาชิกสภาการเหมืองแร่ ข้าราชการจากหน่วยงานต่างๆ ที่เกี่ยวข้อง และสื่อมวลชน ร่วมงานคับคั่ง
26
วิษณุ ทับเที่ยง อธิบดีกรมอุตสาหกรรมพื้นฐาน และการเหมืองแร่ (กพร.) เป็นประธานในพิธี
September-October 2019
บรรยากาศภายในงาน
งานวันคล้ายวันสถาปนา กพร. ครบรอบ 17 ปี กรมอุตสาหกรรมพื้นฐานและการเหมืองแร่ (กพร.) จัดงาน “วันคล้าย วันสถาปนา กพร. ครบรอบ 17 ปี” โดย วิษณุ ทับเที่ยง อธิบดีกรมอุตสาหกรรม พืน้ ฐานและการเหมืองแร่ และ นิรนั ดร์ ยิง่ มหิศรานนท์ รองอธิบดีกรมอุตสาหกรรม พื้นฐานและการเหมืองแร่ พร้อมด้วยคณะผู้บริหารและเจ้าหน้าที่ กพร. เข้าร่วมพิธี บวงสรวงพระนารายณ์และพระภูมเิ จ้าที่ และร่วมพิธที างศาสนา เมือ่ วันที่ 3 ตุลาคม 2562 ณ บริเวณห้องโถง ชั้น 1 กพร. ในโอกาสนี้ อัญชลี ตระกูลดิษฐ ประธานสภา การเหมืองแร่ ได้ร่วมแสดงความยินดี พร้อมทั้งบริจาคเงินเพื่อสมทบทุนมูลนิธิ โรงพยาบาลสงฆ์อีกด้วย
วิษณุ ทับเที่ยง อธิบดีกรมอุตสาหกรรมพื้นฐานและการเหมืองแร่
อัญชลี ตระกูลดิษฐ ประธานสภาการเหมืองแร่ ร่วมแสดงความยินดี พร้อมทั้งบริจาคเงินสมทบทุนมูลนิธิโรงพยาบาลสงฆ์
นิรันดร์ ยิ่งมหิศรานนท์ รองอธิบดีกรมอุตสาหกรรมพื้นฐานและการเหมืองแร่
งานสัมมนาและนิทรรศการ "ผลส�ำเร็จการขับเคลื่อน Factory 4.0" ธีระยุทธ วานิชชัง ผูช้ ว่ ยรัฐมนตรีประจำ�กระทรวงอุตสาหกรรม เป็นประธานในพิธเี ปิดงานสัมมนาและนิทรรศการ "ผลสำ�เร็จ การขับเคลือ่ น Factory 4.0" พร้อมด้วย สุชาติ ไตรแสงรุจริ ะ ทีป่ รึกษารัฐมนตรีวา่ การกระทรวงอุตสาหกรรม, นิสากร จึงเจริญธรรม รองปลัดกระทรวงอุตสาหกรรม, ณัฐพล ณัฏฐสมบูรณ์ ผู้ตรวจราชการกระทรวงอุตสาหกรรม, เบญจมาพร เอกฉัตร์, สิริรัตน์ ไกรวณิช ผู้ช่วยปลัดกระทรวงอุตสาหกรรม และ วิษณุ ทับเทีย่ ง อธิบดีกรมอุตสาหกรรมพื้นฐานและการเหมืองแร่ โดยมี ทองชัย ชวลิตพิเชฐ อธิบดีกรมโรงงานอุตสาหกรรม ให้การต้อนรับ เมื่อวันที่ 2 กันยายน 2562 ณ โรงแรมมิราเคิลแกรนด์ คอนเวนชั่น ภายในงานสัมมนาและนิทรรศการในครั้งนี้ ประกอบด้วยกิจกรรม 3 ส่วนด้วยกัน คือ ส่วนแรก นิทรรศการ "ผลสำ�เร็จการ ขับเคลื่อน Factory 4.0" การตรวจประเมินด้านความปลอดภัยโรงงานอุตสาหกรรมผ่านมือถือ ด้วยแอปพลิเคชัน S-Checklist ส่วนที่ 2. การจัดแสดงเทคโนโลยีและนวัตกรรมรองรับอุตสาหกรรม 4.0 และ ส่วนที่ 3. การสัมมนาในหัวข้อที่น่าสนใจ ได้แก่ ระบบ Safety Application, การเพิ่มประสิทธิภาพพลังงานในภาคอุตสาหกรรมระบบทำ�ความเย็นที่ใช้แอมโมเนียเป็นสารทำ� ความเย็น และการประยุกต์ใช้ Computer Simulation และเทคโนโลยี 4.0
ธีระยุทธ วานิชชัง ผู้ช่วยรัฐมนตรีประจ�ำกระทรวงอุตสาหกรรม
ประธานในพิธีเยี่ยมชมนิทรรศการที่จัดแสดงภายในงาน
September-October 2019
27
บทความพิเศษ l
ภิตินันท์ อินมูล
โลกต้องแล
“แรร์เอิร์ท” ฉบับที่แล้วเราทำ�ความรู้จักแรร์เอิร์ท
รวมถึงประเทศผู้ผลิตแรร์เอิร์ทในตลาดโลก ซึง่ ประกอบด้วย จีน ออสเตรเลีย สหรัฐอเมริกา เมียนมาร์ รัสเซีย อินเดีย บราซิล ไทย บุรุนดี และเวียดนาม ฉบับนี้เราจะมาพูดถึงแรร์เอิร์ท กันต่อเกี่ยวกับเรื่องราวการค้านับตั้งแต่อดีต รวมถึงแหล่งสำ�รองแรร์เอิร์ทในประเทศต่างๆ
การค้าและการผลิตแรร์เอิร์ทในอดีต
การทำ�เหมืองแรร์เอิร์ทเริ่มมีมาตั้งแต่ปี ค.ศ.1950 ซึ่งมีการผลิตเพียงเล็กน้อย รวมถึง ความต้องการใช้ยงั มีไม่มาก แรร์เอิรท์ ทีผ่ ลิตได้เป็น ผลพลอยได้จากการผลิตแร่โมนาไซต์ ประเทศ ที่ทำ�การผลิตมีเพียงไม่กี่ประเทศ เช่น อินเดีย บราซิล และแอฟริกาใต้ เป็นต้น หลังจากนั้นใน ช่วงกลางทศวรรษ 1960 เริม่ มีการผลิตโทรทัศน์ ออกสู่ ต ลาด สหรั ฐ อเมริ กาได้ ดำ�เนิ น กิ จ การ เหมื อ งแร่ Mountain Pass ในการผลิ ต บาสต์ เ นไซต์ และได้ แ ร่ ยู โ รเพี ย มซึ่ ง เป็ น ผล พลอยได้จากการผลิต ในช่วงปี ค.ศ. 1965-1995 มีการผลิตโทรทัศน์สอี อกสูต่ ลาด การผลิตแรร์เอิรท์ ขยายตั ว เพิ่ ม ขึ้ น มาก เนื่ อ งจากในการผลิ ต โทรทัศน์สีต้องใช้ยูโรเพียมเป็นส่วนประกอบ ในการผลิตจอภาพ ทำ�ให้สหรัฐอเมริกาเป็นผูผ้ ลิต แรร์เอิร์ทอันดับหนึ่งของโลกในขณะนั้น ช่วงต้นทศวรรษ 1980 จีนเริม่ ผลิตแรร์เอิรท์ ออกสูต่ ลาด และมีผลผลิตออกสูต่ ลาดโลกเพิม่ ขึน้ 28
September-October 2019
เรือ่ ยๆ รวมถึงการส่งออกแรร์เอิรท์ ในราคาถูก จนในที่สุดจีนจึงกลายเป็น ผูผ้ ลิตแรร์เอิรท์ ทีค่ รอบครองส่วนแบ่งในตลาดมากทีส่ ดุ การทีจ่ นี ขายแรร์เอิรท์ ราคาถูก ทำ�ให้ผู้ใช้แรร์เอิร์ทในสหรัฐอเมริกาหันมานำ�เข้าแรร์เอิร์ทจากจีน แทนการใช้แรร์เอิร์ทในประเทศ ส่งผลให้เหมือง Mountain Pass ต้อง ปิดตัวลงในปี ค.ศ. 2002 เพราะไม่สามารถแข่งขันด้านราคาได้ รวมถึงการ รักษานโยบายด้านสิ่งแวดล้อมที่เข้มงวดของสหรัฐอเมริกาในขณะนั้นด้วย แรร์เอิร์ทเป็นที่ต้องการของตลาดมากขึ้นเพื่อใช้เป็นส่วนประกอบใน การผลิตอุปกรณ์เครือ่ งมือต่างๆ เช่น การผลิตอาวุธยุทโธปกรณ์ อากาศยาน และเป็นส่วนประกอบในอุปกรณ์อเิ ล็กทรอนิกส์ตา่ งๆ ความต้องการทีเ่ พิม่ มากขึ้นจึงทำ�ให้จีนค่อนข้างได้เปรียบประเทศต่างๆ ที่ต้องนำ�เข้าแรร์เอิร์ท จากจีน ซึ่งสหรัฐอเมริกาคือผู้นำ�เข้ารายใหญ่ แรร์เอิร์ทที่จีน ผลิตได้กว่า ร้อยละ 80 ส่งออกให้กบั สหรัฐอเมริกา ปี ค.ศ. 2007 จีนเริม่ จำ�กัดปริมาณ การส่งออกแรร์เอิร์ท รวมถึงการกำ�หนดภาษี ส่งผลให้ราคาแรร์เอิร์ทใน ตลาดโลกเริ่มพุ่งสูงขึ้น ปี ค.ศ. 2010 จีนครอบครองกำ�ลังการผลิตแรร์เอิร์ทได้มากถึง ร้อยละ 95 ของการผลิตแรร์เอิร์ททั่วโลก ความต้องการใช้ที่เพิ่มมากขึ้น รวมถึง การจำ�กัดปริมาณการส่งออก ทำ�ให้ราคาแรร์เอิรท์ ออกไซด์ในตลาดโลก ปรับตัวสูงขึ้นร้อยละ 500 ปี ค.ศ. 2012 สหรัฐอเมริกาได้ยื่นข้อร้องเรียนต่อองค์กรการค้าโลก หรือ WTO ในกรณีที่จีนกำ�หนดโควตาส่งออกแรร์เอิร์ท ซึ่งเป็นแร่ที่จำ�เป็น ต่อการผลิตสินค้าเทคโนโลยีขั้นสูงต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นโทรศัพท์มือถือ โทรทัศน์จอแบน รวมถึงขีปนาวุธ โดยสหรัฐฯ เห็นว่าการกระทำ�ดังกล่าว เป็นการขัดขวางกลไกตลาด และละเมิดกฎเกณฑ์ของ WTO ซึ่งสหภาพ ยุโรปและญี่ปุ่นก็ได้ให้การสนับสนุนการฟ้องร้องดังกล่าวด้วย สหรัฐฯ ต้องการเรียกร้องให้รัฐบาลจีนผ่อนคลายการกำ�หนดโควตาการส่งออกแร่ เนื่องจากทำ�ให้ราคาแร่ในตลาดเพิ่มสูงขึ้นอย่างมาก จนส่งผลกระทบ ต่ออุตสาหกรรมในประเทศที่นำ�เข้าแร่จากจีนเพราะต้นทุนการผลิตสูงขึ้น
ทำ�ให้จีนได้เปรียบคู่แข่งจากต่างชาติเพราะจีน สามารถผลิ ต สิ น ค้ า ในราคาที่ ต่ำ� กว่ า คู่ แ ข่ ง กระทรวงต่างประเทศของจีนได้ออกมาชีแ้ จงว่า การกำ�หนดโควตาส่ ง ออกแรร์ เ อิ ร์ ท เป็ น เพี ย งนโยบายเพื่ อ ป้ อ งกั น ไม่ ใ ห้ มี ก ารขยาย อุตสาหกรรมเหมืองแร่ จนกระทบกับปริมาณ ทรัพยากรและสิง่ แวดล้อมภายในประเทศ ทัง้ ยัง ให้ความเห็นว่า สหรัฐฯ และประเทศต่างๆ ควร เพิม่ การผลิตแรร์เอิรท์ ภายในประเทศตัวเองด้วย ราคาแรร์เอิร์ทที่สูงขึ้น และความต้องการใช้ที่ เพิ่มขึ้น ส่งผลให้ผู้ผลิตในภาคอุตสาหกรรมที่ ต้องใช้แรร์เอิรท์ เป็นส่วนประกอบเริม่ ตืน่ ตัว และ ให้ ค วามสำ�คั ญ กั บ แร่ ช นิ ด นี้ ม ากขึ้ น ผู้ ผ ลิ ต บางรายมีการกำ�หนดนโยบายทีส่ ำ�คัญของบริษทั เพื่อลดความเสี่ยงด้านวัตถุดิบแรร์เอิร์ท เช่น นโยบายในการหาวิ ธี ก ารลดสั ด ส่ ว นการใช้ แรร์เอิร์ทในสินค้า นโยบายในการหาเทคโนโลยี หรือวัตถุดิบที่สามารถนำ�มาใช้ทดแทนได้ และ นโยบายในการพั ฒนาผลิ ต ภั ณ ฑ์ ที่ ไ ม่ ต้ อ งใช้ แรร์เอิร์ทเป็นส่วนประกอบ จากความพยายาม ดังกล่าวส่งผลให้การใช้แรร์เอิรท์ เป็นส่วนประกอบ ในบางผลิตภัณฑ์เริม่ ลดลง เช่น การผลิตแม่เหล็ก บางชนิ ด หรื อ การผลิ ต ชิ ป สำ�หรั บ อุ ป กรณ์ อิเล็กทรอนิกส์ เป็นต้น ทั้งนี้ ในสหรัฐอเมริกา การใช้แรร์เอิร์ทเป็นส่วนประกอบในผลิตภัณฑ์ แต่ละชิน้ เริม่ มีสดั ส่วนเฉลีย่ การใช้ทลี่ ดลง แต่ใน ขณะเดี ย วกั น ความต้ อ งการใช้ ผ ลิ ต ภั ณ ฑ์ ที่ มี แรร์ เ อิ ร์ ท เป็ น ส่ ว นประกอบกลั บ เพิ่ ม มากขึ้ น ซึ่ ง เป็ น สาเหตุ ใ ห้ ส หรั ฐ อเมริ ก ายั ง คงมี ค วาม ต้องการแรร์เอิร์ทในปริมาณที่มากขึ้น สถานการณ์ที่เกิดขึ้น และความต้องการ ใช้แรร์เอิรท์ ทีเ่ พิม่ มากขึน้ ในห่วงโซ่อปุ ทานส่งผล ให้หลายประเทศเริม่ ทำ�การสำ�รวจและทำ�เหมืองแร่ แรร์เอิรท์ ในประเทศเพิม่ มากขึน้ เหมืองหลายแห่ง ในออสเตรเลียเริม่ ทำ�การผลิตแรร์เอิรท์ ในปี ค.ศ. 2011-2013 คิดเป็นสัดส่วนร้อยละ 2-3 ของ การผลิตแรร์เอิรท์ ในตลาดโลก รวมถึงสหรัฐอเมริกา ทีก่ ลับมาฟืน้ ฟูและดำ�เนินกิจการเหมือง Mountain Pass อีกครัง้ ในปี ค.ศ. 2012 ส่งผลให้ในปี ค.ศ. 2013 สหรัฐอเมริกาสามารถผลิตแรร์เอิร์ทได้ เพิม่ ขึน้ และคิดเป็นสัดส่วนร้อยละ 4 ของปริมาณ การผลิ ต ในตลาดโลก แต่ไ ด้หยุดดำ�เนิน การ อี ก ครั้ ง เนื่ อ งจากมี ก ารเปลี่ ย นแปลงบริ ษั ท เจ้าของกิจการ และล่าสุดได้เริ่มผลิตแรร์เอิร์ท ในปี ค.ศ. 2018
แรร์เอิร์ทเป็นที่ต้องการของตลาดมากขึ้นเพื่อใช้ เป็นส่วนประกอบในการผลิตอุปกรณ์เครื่องมือต่างๆ เช่น การผลิตอาวุธยุทโธปกรณ์ อากาศยาน และเป็น ส่วนประกอบในอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ต่างๆ ความต้องการ ที่เพิ่มมากขึ้นจึงท�ำให้จีนค่อนข้างได้เปรียบประเทศต่างๆ ที่ต้องน�ำเข้าแรร์เอิร์ทจากจีน แหล่งแร่แรร์เอิร์ท
แรร์เอิร์ทสามารถสำ�รวจพบได้ภายใต้เปลือกโลกทั่วไป โดยจะอยู่ ปะปนกับแร่ชนิดอืน่ ๆ แต่พบในปริมาณน้อย พืน้ ทีแ่ หล่งแร่ทม่ี คี วามเข้มข้น ของแรร์เอิร์ทปริมาณมากนั้นค่อนข้างหายาก แรร์เอิร์ทส่วนใหญ่ที่พบ จะปะปนอยู่กับแร่บาสเนไซต์และโมนาไซต์ แหล่งแร่บาสเนไซต์ที่มีความ เข้มข้นของแรร์เอิร์ทสูงพบในจีนและสหรัฐอเมริกา ในขณะที่แหล่งแร่ โมนาไซต์ ซึ่ ง พบแรร์ เ อิ ร์ ท ในเปอร์ เ ซ็ น ต์ ที่ ตำ�่ กว่ า สามารถพบได้ ใ น ออสเตรเลีย บราซิล จีน อินเดีย มาเลเซีย แอฟริกา ไทย และศรีลังกา เป็นต้น รายงานของ The Us Geological Survey ระบุวา่ ทัว่ โลกมีปริมาณ สำ�รองแรร์เอิรท์ ประมาณ 120 ล้านตัน ประเทศทีม่ ปี ริมาณสำ�รองแรร์เอิรท์ ในปริมาณมากเรียงตามลำ�ดับดังนี้ 1. จีน ปริมาณสำ�รอง 44 ล้านตัน จีนมีปริมาณสำ�รองแรร์เอิร์ท 44 ล้านตัน มากเป็นอันดับหนึ่งของโลก และถือเป็นประเทศที่ผลิต แรร์เอิร์ทมากที่สุดในโลกด้วย โดยในปี ค.ศ. 2018 จีน ผลิตแรร์เอิร์ท ออกสู่ตลาดจำ�นวน 120,000 ตัน 2. บราซิล ปริมาณสำ�รอง 22 ล้านตัน แหล่งแรร์เอิร์ทในบราซิล ถูกสำ�รวจพบเมื่อปี ค.ศ. 2012 มีปริมาณสำ�รองประมาณ 22 ล้านตัน ปี ค.ศ. 2018 บราซิ ล ผลิ ต แรร์ เ อิ ร์ ท ส่ ง ออกเพี ย ง 1,000 ตั น จาก สถานการณ์ความต้องการแรร์เอิรท์ ทีเ่ พิม่ มากขึน้ ในขณะนี้ รวมถึงปริมาณ สำ�รองของบราซิลที่มีค่อนข้างมาก สามารถคาดการณ์ได้ว่าในอนาคต บราซิลอาจจะกลายเป็นประเทศผูผ้ ลิตแรร์เอิรท์ ทีส่ ำ�คัญในตลาดโลกก็เป็นได้ 3. เวียดนาม ปริมาณสำ�รอง 22 ล้านตัน เวียดนามมีปริมาณสำ�รอง แรร์เอิร์ทประมาณ 22 ล้านตัน เช่นเดียวกันกับบราซิล โดยมีแหล่งสำ�รอง ในพื้ น ที่ ต ะวั น ตกเฉี ย งเหนื อ ติ ด กั บ ประเทศจี น ผลผลิ ต แรร์ เ อิ ร์ ท ของ เวียดนามในปี ค.ศ. 2018 ผลิตออกสู่ตลาด 400 ตัน เพิ่มขึ้นจากปี ค.ศ. 2017 ที่ผลิตเพียง 200 ตัน 4. รัสเซีย ปริมาณสำ�รอง 12 ล้านตัน รัสเซียมีปริมาณสำ�รองแรร์เอิรท์ เป็นอันดับ 4 ของโลก ปริมาณ 12 ล้านตัน ซึ่งตัวเลขนี้เป็นเพียงตัวเลขที่ The Us Geological Survey ได้รบั รายงานตัวเลขทีเ่ ป็นทางการของรัสเซีย ทั้งนี้ มีการคาดการณ์ว่าปริมาณสำ�รองแรร์เอิร์ทของรัสเซียอาจมีมากถึง 18 ล้ า นตั น แต่ ยั ง ไม่ ไ ด้ รับ การรั บ รองอย่ า งเป็ นทางการ รัสเซีย ผลิต แรร์เอิร์ทได้ 2,600 ตัน ในปี ค.ศ. 2018 โดยเริ่มพัฒนาแหล่งแร่และผลิต ไนโอเบียม ในเขตแหล่งแร่ Tomtor เมือง Yakutia โครงการเหมืองแร่ แรร์เอิรท์ แห่งนีเ้ ป็นโครงการร่วมลงทุนระหว่างบริษทั Rostec ซึง่ มีรฐั บาล September-October 2019
29
เป็นเจ้าของ กับบริษัท ICT Group โดยมีการ ประมาณการว่าพื้นที่แห่งนี้มีแร่มากถึง 154 ล้านตัน และมีปริมาณแรร์เอิร์ทออกไซด์ปะปน อยู่ที่ร้อยละ 9.5 5. อินเดีย มีปริมาณสำ�รอง 6.9 ล้านตัน ประเทศที่มีปริมาณสำ�รองแรร์เอิร์ทมากเป็น อั น ดั บ 5 คื อ อิ น เดี ย โดยมี ป ริ ม าณสำ�รอง ประมาณ 6.9 ล้านตัน อินเดียสามารถผลิตแรร์เอิรท์ ได้1,800 ตันในปี ค.ศ. 2018 ทั้งนี้มีบทความ ทีเ่ คยตีพมิ พ์ใน The Economic Time กล่าวว่า อุ ต สาหกรรมการผลิ ต แรร์ เ อิ ร์ ท ของอิ น เดี ย มี ศั ก ยภาพมากพอที่ จ ะพั ฒ นาเพิ่ ม ได้ อี ก เนื่ อ งจากอิ น เดี ย มี ช ายทะเลที่ มี ห าดทราย ซึ่งเป็นพื้นที่แหล่งแร่ถึงร้อยละ 35 ของโลก 6. ออสเตรเลีย ปริมาณสำ�รอง 3.4 ล้านตัน ปริ ม าณสำ�รองแรร์ เ อิ ร์ ท ของออสเตรเลี ย มี ปริมาณ 3.4 ล้านตัน เป็นลำ�ดับที่ 6 ของโลก ปี ค.ศ. 2018 ออสเตรเลียผลิตแรร์เอิร์ทเป็น ลำ�ดับที่ 2 รองจากจีน โดยผลิตมาตั้งแต่ปี ค.ศ. 2007 และบริษัท Lynas หนึ่งในบริษัทผู้ผลิต แรร์เอิรท์ ของออสเตรเลีย ซึง่ เป็นผูด้ ำ�เนินกิจการ เหมื อ ง Mount Weld และโรงแต่ ง แร่ ใ น ออสเตรเลีย รวมถึงยังดำ�เนินกิจการเหมืองแร่ และโรงแต่งแร่ทมี่ าเลเซียด้วย บริษทั มีเป้าหมาย ที่จะเพิ่มผลผลิตนีโอดีเมียมและพาซีโอดีเมียม ที่เหมือง Mount Weld เป็น 10,500 ตันต่อปี ภายในปี ค.ศ. 2025 จากทีม่ กี ำ�ลังการผลิตปีละ 5,444 ตัน ในปี ค.ศ. 2018
30
September-October 2019
7. สหรัฐอเมริกา ปริมาณสำ�รอง 1.4 ล้านตัน สหรัฐอเมริกามีปริมาณ สำ�รองแรร์เอิร์ทประมาณ 1.4 ล้านตัน ผลิตแรร์เอิร์ทได้ 15,000 ตันในปี ค.ศ. 2018 ปัจจุบนั การผลิตแรร์เอิรท์ ของสหรัฐอเมริกาผลิตจากเหมือง Mountain Pass ในแคลิฟอร์เนีย ซึ่งปัจจุบันดำ�เนินกิจการโดยบริษัท MP Mine Operation นอกจากแหล่งสำ�รองในประเทศต่างๆ ที่กล่าวมาข้างต้น แรร์เอิร์ท ยังมีสำ�รองอยู่ในอีกหลายประเทศ โดยในแต่ละพื้นที่อาจมีปริมาณไม่มาก นัก ตามข้อมูลของ The Us Geological Survey ระบุว่ามีปริมาณสำ�รอง แรร์เอิร์ทในประเทศต่างๆ ประมาณ 4.4 ล้านตัน เช่น มาเลเซียประมาณ 3 หมื่นตัน รวมถึงไทย เมียนมาร์ บุรุนดี ที่มีปริมาณการส่งออกแรร์เอิร์ท แต่ยังไม่สามารถระบุแน่ชัดได้ว่ามีปริมาณแรร์เอิร์ทสำ�รองทั้งหมดจำ�นวน เท่าใด จากข้ อ มู ล ที่ ก ล่ า วมาจะเห็ นว่ า บางประเทศนั้ น มี ป ริ ม าณสำ�รอง แรร์เอิร์ทในปริมาณมาก และทำ�การผลิตปริมาณมากเช่นกัน ในขณะที่ บางประเทศมีปริมาณสำ�รองมาก แต่กำ�ลังการผลิตเพือ่ ออกสูต่ ลาดยังมีนอ้ ย ในสถานการณ์ที่แรร์เอิร์ทกลายเป็นวัตถุดิบจำ�เป็นและหายากในขณะนี้ หากในอนาคตประเทศที่ครอบครองพื้นที่แหล่งแร่แรร์เอิร์ทขนาดใหญ่ พัฒนาแหล่งแร่และเพิ่มกำ�ลังการผลิตแรร์เอิร์ทออกสู่ตลาด ก็อาจจะช่วย คลี่คลายสถานการณ์แรร์เอิร์ทที่เกิดขึ้นในขณะนี้ได้ ทั้งนี้กระบวนการในการทำ�เหมืองและผลิตแร่นั้นค่อนข้างที่จะ ใช้ระยะเวลา ดังนั้นเราจึงต้องคอยติดตามดูกันว่าอีก 2-3 ปี ข้างหน้า สถานการณ์แรร์เอิร์ทของโลกเราจะเป็นเช่นใด ที่มา: https://geology.com/articles/rare-earth-elements http://www.mfa.go.th/business/th/situation https://investingnews.com/daily/resource-investing/ criticalmetals-investing
เรื่องเล่าจากชาวเหมือง l
รุ่งศักดิ์ อินทร์สิงห์
ความเหนือทีแ่ ตกต่าง
ผมมีแง่มมุ เบาสมอง “ความเหนือทีแ่ ตกต่าง” ของพระ
พยอม กัลยาโณ แห่งวัดสวนแก้ว และของแจ๊ค หม่า แห่งอาลีบาบา.. มาเล่าสู่กันฟังเป็นความรู้นอกตำ�ราครับ พระพยอมท่านเล่าว่า...ไอ้พวกร่างทรงเนีย่ เลวมาก ทําให้ ประเทศไทยเสี ย หาย เสี ย ดุ ล การค้ า ต่ างประเทศ เป็ น พวก ขายชาติ เวลามันเข้าทรง...มันไปเอาเจ้าต่างประเทศเข้ามาทัง้ นัน้ เลย เจ้าแม่อุมาเทวีเอย เจ้าแม่รัศมีเอย เจ้าแม่กาลีเอย... เจ้าแม่ พวกนี้อยู่อินเดียทั้งนั้น วั น ก่ อ นมี ค นทรงเจ้ า แม่ อุ ม าเทวี โอ้ โ ห...คนมุ ง ดู เ ต็ ม หมดเลย อาตมาเข้าไปคุยกับร่างทรง ถามว่าทรงมากี่ปีแล้ว... มันบอกว่าทรงมา 20 ปีแล้ว แล้วทรงทุกวันหรือเปล่า...มันตอบ ทุกวัน “แสดงว่าเจ้าแม่อมุ าเทวีมาอยูเ่ มืองไทย 20 ปีแล้วใช่ไหม” พระพยอมถามร่างทรงต่อ “ใช่” “ไม่เคยกลับอินเดียเลยหรือ” “ไม่เคย” ร่างทรงตอบ พอพระพยอมได้ยินดังนั้น เลยสําทับด้วยท่าทางแข็งขัน แบบเอาจริงว่า “งั้นก็แสดงว่าพาสปอร์ตหมดอายุแล้วซิ เจ้าแม่ของมึง กําลังทําผิดกฎหมายรู้ไหม... อาตมาจะไปแจ้งความตํารวจจับ เดี๋ยวนี้แหละ” เท่านั้นเอง ร่างทรงวงแตกเลย ให้มีอภินิหารมหัศจรรย์ แค่ไหน เจอทีเด็ดเหนือชัน้ พระพยอมลูกนีเ้ ข้า เจ้าแม่ตา่ งประเทศ ก็เผ่นกระจุยกลัวติดคุกเหมือนกันแหละครับ (ฮา) แจ๊ค หม่า... ผู้ก่อตั้งอาณาจักร “อาลีบาบา” อันยิ่งใหญ่ ที่ กำ�ลั ง เขย่ า โลกทุ น นิ ย ม และยิ่ ง ในช่ ว งหลั ง ๆ จากการที่ “อาลีบาบา” ได้เข้ามาซื้อ Lazada เว็บไซต์ขายสินค้าออนไลน์ ในบ้านเรา เป็นการรุกคืบทุนใหญ่จากต่างชาติ โดยเฉพาะอย่างยิง่ จากจีน มีหนังสือเกี่ยวกับแจ๊ค หม่า คอลัมน์หนึ่งเขียนไว้ว่า... แจ๊ค หม่า เป็นคนชอบโม้ จะทำ�การโม้ทุกครั้งทุกที่ที่มีโอกาส แต่การโม้ของแจ๊ค หม่า นั้นยิ่งใหญ่และลึกซึ้ง แตกต่างจากการ
โม้ของคนทั่วไป เพราะเป็นการโม้แล้วลงมือทำ�ตามที่ตัวเองได้ โม้เอาไว้ โดยไม่สนใจผลลัพธ์ที่ออกมาจะนำ�มาซึ่งความสำ�เร็จ หรือล้มเหลว การโม้ของแจ๊ค หม่า เหมือนกับการตัง้ เป้าหมายทีย่ ากมาก ถึงมากที่สุด และสนุกกับการไล่ล่าตามหาเป้าหมาย ในความ เป็นจริงแล้ว แจ๊ค หม่า เป็นคนที่รู้เกี่ยวกับเรื่องไอทีน้อยมาก เฉพาะโดยแบ็คกราวด์ที่จบจากโรงเรียนฝึกหัดครูที่หางโจว ซึ่งก็เหมือนราชภัฏหรือวิทยาลัยครูบ้านเรานี่แหละ ไม่ได้หัวดี เรียนเก่งอะไรมากหรอก จบมาแล้วก็เป็นล่ามแปลภาษาและครู สอนภาษาอังกฤษธรรมดา มีความรู้น้อยนิดเกี่ยวกับซอฟต์แวร์ ที่ เ ป็ น ระบบปฏิ บั ติ ก ารของคอมพิ ว เตอร์ รวมทั้ ง เกี่ ย วกั บ อินเทอร์เน็ต ว่ากันว่าถ้าโปรแกรมไหนแจ๊ค หม่า สามารถใช้ได้ ก็เชือ่ ได้วา่ คนส่วนใหญ่ทง้ั โลกก็ตอ้ งใช้ได้ การทีแ่ จ๊ค หม่า วาดฝัน ทีจ่ ะสร้างอาณาจักรอาลีบาบาอันยิง่ ใหญ่ ก็เป็นการโม้ทมี่ ที ง้ั คน ชืน่ ชมและหมัน่ ไส้ แต่แจ๊ค หม่า ก็ไม่สนใจ มุง่ มัน่ ทำ�งานไปตามทีโ่ ม้ แจ๊ค หม่า คิดว่าการโม้คือการตั้งเป้าหมายให้กับตัวเอง เมื่อได้ประกาศเป้าหมายออกไปแล้ว เขาก็จะลงมือทำ�ตามสิ่งที่ ตัวเองได้โม้อย่างเต็มที่และทุ่มเท เมื่อเป็นพันธกิจถ้าไม่ทำ�ตาม ทีโ่ ม้กจ็ ะเสียชือ่ และเสียเชิง จะว่าไปแล้วการทีจ่ ะโม้อย่างเป็นจริง เป็นจังเป็นตุเป็นตะได้นนั้ จะต้องอาศัยจินตนาการในการโม้เป็น อย่างมาก แม้แต่ไอน์สไตน์ยังได้เคยกล่าวว่า “จินตนาการนั้น มีค่ามากกว่าความรู้” บรรดาคนที่ ป ระสบความสำ�เร็ จ อย่ า งยิ่ ง ใหญ่ ใ นชี วิ ต หลายคน ส่วนมากล้วนแล้วแต่เป็นคน “โม้เป็น” ทั้งนั้น และ ที่สำ�คัญคือบรรดานักโม้เหล่านี้ สามารถทำ�ได้สำ�เร็จตามที่ได้ โม้เอาไว้ หากท่านผู้อ่านมึนงงกับชีวิตและสับสนกับอนาคต คิดอะไรไม่ออกบอกไม่ถูกว่าจะทำ�อย่างไร ก็ลองเริ่มที่จะโม้ดู ครับ ในตอนแรกๆ อาจจะเขินบ้าง เพราะเป็นการคิดที่จะทำ� อะไรที่มักจะใหญ่เกินตัว แต่หากท่านที่กล้าโม้ ลงมือทำ�ตามที่ ตัวเองโม้ คงจะมีสักวันที่ท่านจะประสบความสำ�เร็จตามที่ทา่ น โม้ได้บ้าง ไม่มากก็น้อย แม้แต่มหาเศรษฐี “ฟอร์ด” ก็ยังสอนให้ เราโม้ สอนให้เรา “Think Big” โดยการคิดใหญ่ ฝันให้ไกลแล้วไป ให้ถึง...ไงล่ะ September-October 2019
31
มาลองหัดโม้กันเถอะ เผื่อบางทีเราท่านอาจจะเป็น ความเหนือทีแ่ ตกต่าง... เหมือนอย่างแจ๊ค หม่า บ้างก็ได้ครับ (แฮ่ม) ปิ โ ตรเลี ย ม หมายถึ ง สารประกอบของไฮโดรเจนกั บ คาร์บอนทีเ่ กิดขึน้ โดยธรรมชาติ ปิโตรเลียมแบ่งออกได้หลายชนิด รวมทั้งน้ำ�มันดิบ ก๊าซธรรมชาติและก๊าซธรรมชาติเหลว ปิโตรเลียมมีกำ�เนิดจากสารอินทรีย์ซึ่งสะสมรวมอยู่กับ ตะกอน (Sediments) อยู่ในสภาพที่เหมาะสมและใช้เวลานาน นับล้านๆ ปี สารอินทรีย์จากสิ่งมีชีวิตในทะเลมีความสำ�คัญ ในการกำ�เนิดปิโตรเลียม มากกว่าสารอินทรียจ์ ากสิง่ มีชวี ติ บนบก หลั ก สำ�คั ญ ในการสะสมปิ โ ตรเลี ย มที่ จ ะเป็ น แหล่ ง เศรษฐกิจใหญ่ได้นั้น จะมีส่วนประกอบปัจจัย 3 ประการคือ 1. มีหินต้นกำ�เนิดปิโตรเลียม 2. มีหินเก็บปิโตรเลียมซึ่งมีรูพรุน ให้ของเหลวซึมผ่านได้ และ 3. มีตัวกั้นกักเก็บปิโตรเลียมไว้ ปัจจุบันปิโตรเลียมได้รับการผลิตขึ้นมาใช้ประโยชน์อย่าง กว้างขวาง เพราะนอกจากจะเป็นต้นกำ�เนิดพลังงานที่สำ�คัญ แล้ว ยังสามารถให้ผลิตภัณฑ์ต่อเนื่อง เช่น วัตถุดิบสำ�หรับ โรงงานปิโตรเคมีเพื่อผลิตสารเคมี พลาสติก และปุ๋ย เป็นต้น ในยุคสมัยท่านพลเอกเปรม ติณสูลานนท์ เป็นนายก รัฐมนตรี ได้มีการสํารวจค้นพบน้ำ�มันและก๊าซธรรมชาติใน อ่าวไทย เป็นช่วงเวลาที่ทุกคนเริ่มให้ความสนใจเรื่องพลังงาน จากเดิมประเทศไทยใช้ถา่ นหินผลิตพลังงานเป็นหลักถึงร้อยละ 70 แต่ปัจจุบันเปลี่ยนมาใช้ก๊าซธรรมชาติถึงร้อยละ 70 ในช่วง ระยะเวลาเพียง 25 ปี เท่านั้น ท่านอาจารย์ฉดับ ปัทมสูต... อดีตประธานกรรมการ สภาการเหมืองแร่ ได้เขียนเล่าไว้ว่า “ระหว่างที่ผมเป็นหัวหน้า ภาควิชาฯ เหมืองแร่ในตอนนั้นมีอาจารย์อยู่ 3-4 คน ผมมา สร้างบุคลากรมากมายให้แก่ทางภาควิชาฯ โดยเป็นคนติดต่อ หาทุนจากหลายแหล่งเพื่อส่งอาจารย์หลายท่านไปศึกษาต่อใน ต่างประเทศ นอกจากนี้ผมก็เป็นคนบุกเบิกสาขาปิโตรเลียม ได้ ชักชวนอาจารย์หลายท่านเข้ามาช่วย ได้เดินทางไปดูงานด้าน ปิโตรเลียมทีป่ ระเทศสหรัฐอเมริกา ซึง่ ตอนนัน้ วิศวกรปิโตรเลียม ในเมืองไทยแทบไม่มี จึงมีความคิดริเริม่ ว่า เราสามารถทีจ่ ะผลิต วิศวกรปิโตรเลียมในประเทศได้ โดยเป็นการต่อยอดจากวิศวฯ เครื่องกล ไฟฟ้า โยธา ฯลฯ” คณะวิ ศ วกรรมศาสตร์ จุ ฬ าลงกรณ์ ม หาวิ ท ยาลั ย ได้ สถาปนาครบรอบ 96 ปี เมื่อวันที่ 1 มิถุนายน 2552 และ ในเดือนพฤศจิกายน 2552 ภาควิชาวิศวกรรมเหมืองแร่และ ปิโตรเลียม ก็ได้จัดงานสถาปนาครบ 72 ปีวิศวกรรมเหมืองแร่ และ 25 ปี วิศวกรรมปิโตรเลียม ในสมัยที่อาจารย์ ดร.ภิญโญ มีชำ�นะ เป็นหัวหน้าภาควิชาฯ ย้ อ นหลังในอดีต ภาควิศวกรรมเหมือ งแร่ ไม่ ค่อยมี ใ คร สนใจเรียนกัน เพราะคิดว่าจบออกมาก็ทํางานอยูแ่ ต่ในป่าในเขา เสี่ยงภัยอันตราย หาความเจริญก้าวหน้าไม่ค่อยได้ แต่ในสมัย ทีม่ เี ปิดสอนปิโตรเลียมด้วยกลับกลายเป็นภาควิชายอดฮิต มีการ แข่งขันสูงเป็นที่สนใจของนิสิตมาก นิสิตที่สอบได้ที่ 1 ของ 32
September-October 2019
ประเทศมาเรียนปิโตรเลียม 2-3 คนแล้ว ...นี่คือคําบอกเล่าของ ดร.ภิญโญ ครับ จากวิสยั ทัศน์มองการณ์ไกลอันเอกอุของบรรดาคณาจารย์ ทีเ่ กีย่ วข้อง จึงทาํ ให้ภาควิชาวิศวกรรมเหมืองแร่และปิโตรเลียม... กลายเป็นภาควิชายอดนิยมในยุคโลกาภิวตั น์อย่างไม่นา่ เชือ่ … มีคําสอนทีว่ า่ “ถ้าด่าพ่อแม่ ชาติหน้าจะมีปากเท่ารูเข็ม” และ “ถ้าตบตีพอ่ แม่ จะมีมอื ใหญ่เท่าใบลาน” ทําให้ฉนั นึกว่า ผลกรรม ของการทําชั่วมีเพียงไม่กี่อย่าง กว่าจะรู้วา่ คิดผิดก็สายเสียแล้ว ชาติทแ่ี ล้วฉันเป็นคนขีอ้ จิ ฉาตาร้อน ชาตินฉ้ี นั จึงมีตาเป็นไฟ ชาติที่แล้วฉันงอมืองอเท้าไม่ทํามาหากิน ชาตินี้ฉันจึงมี ขาโค้งงอจนเป็นทรงกลม ชาติที่แล้วเวลาไม่ได้ดังใจฉันมักตีอกชกหัวตัวเอง ชาตินี้ ฉันจึงมีผิวหนังเป็นโลหะ ชาติ ที่ แ ล้ ว ฉั น ไม่ ส นใจกิ น ข้ า วที่ แ ม่ อุ ต ส่ า ห์ ตั้ ง ใจทําให้ ชาตินี้ฉันจึงได้กินแต่นำ�้ มันดําๆ แต่...คิดไปอีกทีถ้าชาติที่แล้วฉันไม่ทํากรรมที่ว่า ชาตินี้ พวกคุณจะมี “รถยนต์” ขับสบายอย่างนี้หรือ เมื่อมองซ้าย มองขวารอบตัวแล้วฉันก็พบว่า....ชาติทแ่ี ล้วมีผทู้ าํ กรรมอย่างฉัน มากมายมิใช่น้อยเลย! เด็กหนุ่ม 3 คนคุยกันถึงเรื่องน้ำ�มัน ต่างคนต่างก็ออก ความเห็นไปคนละทางไม่เหมือนกัน โดยเด็กหนุม่ คนหนึง่ พูดถึง ผลร้าย... ถ้าน้ำ�มันแพงว่า “ถ้าน้�ำ มันแพงมากๆ จะทําให้ขา้ วของ อาหารการกินแพง ขึน้ ไปด้วย พวกคนจนทีไ่ ม่คอ่ ยมีสตางค์กจ็ ะอดอยาก เงินไม่พอ จะซือ้ อาหารกิน ผลเสียก็คอื จะทําให้คนตายกันเยอะเพราะขาด อาหาร” ส่วนเด็กหนุ่มอีกคนพูดถึงผลร้าย... ถ้าน้ำ�มันราคาถูกว่า “ถ้าน้�ำ มันถูก คนก็จะออกจากบ้านท่องเทีย่ ว ใช้รถใช้ถนน ไปไหนมาไหนกันมาก ถ้ารถวิง่ กันมากอุบตั เิ หตุกจ็ ะเกิดขึน้ บ่อย ผลเสียก็คือจะทําให้คนตายกันเยอะ” เด็กหนุ่มคนที่ 3 ที่นั่งฟังอยู่ด้วย ชักนึกตงิดเลยทุบโต๊ะ พูดขึ้นบ้างว่า “จะเอายังไง น้ำ�มันแพงก็ว่าจะทําให้คนตายกันเยอะ น้ำ�มันถูกก็ว่าคนจะตายกันเยอะอีก ตกลงน้ำ�มันแพงหรือถูก อันไหนดีกว่ากันวะ..กูงงว่ะ” นี่คือความแตกต่างทางความคิดเห็นของคนครับ (แฮ่ม) พรสวรรค์... เป็นสิง่ พิเศษทีต่ ดิ ตัวคนเราทุกคนมาตัง้ แต่เกิด มีคำ�พูดของคนบางคนว่า คนเรามีพรสวรรค์ต่างกัน แต่เมื่อ ได้ รั บ การอบรมศึ ก ษา ฝึ ก ฝนทั ก ษะจนมี ค วามชำ�นาญและ ประสบการณ์แล้ว ความสามารถก็ย่อมต่างกัน น้องเมย์ (รัชนก อินทนนท์) อดีตนักแบดมินตันมือวาง อันดับ 1 ของโลก เป็นนักแบดมินตันหญิงคนแรกของเมืองไทย ที่ได้ครองตำ�แหน่งนี้ เป็นสิ่งที่น่าภาคภูมิใจอย่างที่สุด อ่านบทสัมภาษณ์ของน้องเมย์ จะไม่แปลกใจเลยว่า ทำ�ไม น้องเมย์จึงประสบความสำ�เร็จในการแข่งขันกีฬาแบดมินตัน
เธอเริ่มต้นเล่นแบดมินตันไม่ใช่เพราะใจรัก แต่เพราะ แม่ปุกเจ้าของโรงงานขนมไทยบ้านทองหยอด กลัวจะวิ่งเล่น ในโรงงานแล้ ว โดนน้ำ� เชื่ อ มร้ อ นๆ ลวก ก็ เ ลยจั บ มาเล่ น แบดมินตันซะเลย! น้องเมย์ฝกึ หนักมาก เธอเริม่ ฝึกเล่นแบดมินตันตัง้ แต่อายุ 6 ขวบ ก่อนไปโรงเรียนจะฝึกรอบเช้าตี 5 ถึง 7 โมงเช้า กลับ จากโรงเรียนจะฝึกอีกรอบ 5 โมงเย็นถึง 1 ทุม่ วันหยุดเพิม่ เป็น 7 ชั่วโมง ซ้อมแบบนี้ตั้งแต่ 6 ขวบ 365 วันไม่มีวันหยุด... ไม่แปลกใจหรอกครับทีน่ อ้ งเมย์จะเป็นแชมป์โลกตอนอายุ 18 ปี เพราะเธอฝึกหนักและฝึกฝนมากกว่าคนอื่น มีคนถามน้องเมย์ว่า เคยรู้สึกไหมว่าตัวเองมีพรสวรรค์ เหนือกว่าคนอื่น น้องเมย์ตอบว่า “เธอไม่ได้มีพรสวรรค์เหนือกว่าคนอื่นเลย แต่เธอซ้อม หนักกว่าคนอื่นต่างหาก” คำ�ตอบของน้องเมย์เป็นจริงเสมอ ต่อให้มพี รสวรรค์ขนาดไหน ถ้าไม่หมั่นขยันฝึกซ้อม ไม่ฟิตร่างกายให้สมบูรณ์เตรียมพร้อม อยู่เสมอแล้วละก็...พรสวรรค์ก็ช่วยอะไรไม่ได้ ความสำ�เร็จของคนเราไม่ได้ลอยลงมาจากฟากฟ้า แต่เรา ก็ต้องไขว่คว้าเอง ขอเพียงแค่พยายามอดทนและไม่ยอมแพ้ และนีค่ อื ความเหนือทีแ่ ตกต่างของอดีตยอดนักแบดมินตัน มือ 1 ของโลก...นาม รัชนก อินทนนท์ ครับ! ขอเวลานอกเล่าเรื่องเบาสมอง (ฟังเขาเล่ามา)... ถึงความ แตกต่างระหว่างผูห้ ญิงกับผูช้ ายว่าใครเหนือกว่ากันในแง่มมุ ตลก ให้หัวเราะกัน รอยยิ้มและเสียงหัวเราะสร้างมิตรภาพต่อผู้ที่ พบเห็นได้ครับ ชายหญิ ง 2 คน คุ ย เย้ า แหย่ กั น ถึ ง เรื่ อ งกายภาพทาง ชีววิทยาของมนุษย์ โดยผู้ชายได้พูดถามขึ้นว่า “เธอรู้ไหม ทำ�ไมพระเจ้าจึงสร้างให้เด็กอยู่ในครรภ์ผู้หญิง ได้แค่เก้าเดือนถึงจะคลอด” “ไม่รู้สิ” ฝ่ายผู้หญิงส่ายหัวตอบขึ้น “จะบอกอะไรให้ ไม่มีใครทนอยู่กับผู้หญิงได้เกินหนึ่งปี น่ะสิ ฮ่ะ...ฮ่ะ” ได้ยนิ ฝ่ายชายพูดเบิลดังนัน้ ฝ่ายหญิงจึงตัง้ คำ�ถามขึน้ บ้าง “ขอถามหน่ อ ยเถอะ ทำ � ไมพระเจ้ า จึ ง สร้ า งให้ ผู้ ช าย ตั้งครรภ์ไม่ได้” “ไม่รู้สิ” ฝ่ายชายตอบปฏิเสธ “ทีผ่ ชู้ ายตัง้ ครรภ์ไม่ได้ ก็เพราะไม่มใี ครเขาอยากฝากชีวติ ไว้กับผู้ชายยังไงเล่า...จะบอกให้” พูดเสร็จฝ่ายหญิงก็หวั เราะด้วยความชอบใจ...ทีเ่ บิลเอาคืน กลับบ้าง ความรูว้ ชิ าการในห้องเรียนสามารถเรียนทันกันได้ โดยมี ครูบาอาจารย์เป็น ผู้สอน แต่สัญชาตญาณและประสบการณ์ นอกห้องเรียนต้องเรียนรูป้ ระสบพบเจอด้วยตัวเอง สัญชาตญาณ และประสบการณ์จึงเป็นความสามารถพิเศษที่อยู่ในตัวมนุษย์ เรา เป็นคุณสมบัติเฉพาะตัวที่อยู่ในคนเหนือคน
มีคำ�พูดว่าเหนือฟ้ายังมีฟา้ เหนือคนยังมีคน... ผมจึงขอจบ “ความเหนือทีแ่ ตกต่าง” ด้วยเรือ่ งราวการแก้ปญ ั หาเฉพาะหน้า ชนิดมาเหนือเมฆ ให้ทา่ นได้อึ้งทึ่งฮากันครับ บริษทั น้ำ�มันแห่งหนึง่ ...ประกาศรับสมัครพนักงานตำ�แหน่ง ผูจ้ ดั การไซต์งานทีแ่ ท่นเจาะ จากผูส้ มัครหลายร้อยคนทีม่ าสอบ ในรอบแรก สามารถคัดบุคคลทีม่ คี วามสามารถยอดเยีย่ มออกมา ได้สองคน โดยทีผ่ จู้ ดั การใหญ่จะเป็นผูส้ อบสัมภาษณ์ดว้ ยตนเอง ในรอบสอง เพือ่ จะคัดเลือกคนทีด่ ที ส่ี ดุ ให้เหลือเพียงหนึง่ ตำ�แหน่ง เมื่อผู้จัดการใหญ่พบหน้ากับผู้สมัครทั้งสอง ก็ได้ถาม ปัญหาทีเ่ กีย่ วข้องกับสายงานหลายคำ�ถาม คำ�ตอบของทัง้ สองคน ต่างก็ถูกต้อง กระชับ และตรงประเด็น ยากที่จะคัดเลือกผู้ใด ผู้หนึ่งยิ่งนัก ผูจ้ ดั การใหญ่ลงั เลอยูค่ รู่ ก่อนจะเอ่ยขึน้ ว่า “คุณทัง้ สองคน ครับ ผมอยากจะขอคำ�แนะนำ�จากพวกคุณสักหน่อย ถ้าหากคุณ เป็นผู้จัดการ คุณจะจัดสรรภาระหน้าที่อย่างไรบ้าง ถ้าพร้อม... เขียนลงในกระดาษได้เลยนะครับ” ผู้ ส มั ค รคนหนึ่ ง รี บ ลงมื อ ปฏิ บั ติ ทั น ที มี เ พี ย งอี ก คนที่ กลับนั่งนิ่งอยู่เช่นนั้น ผู้จัดการใหญ่จึงถามเขาขึ้นอย่างแปลกใจ “ทำ�ไมคุณไม่เขียนล่ะ” “ผมกำ�ลังรอให้เลขาฯ ของผม มาจดบันทึกการประชุม ครับ” ผู้สมัครคนนั้นยิ้มพลางกล่าวขึ้น ผู้จัดการใหญ่ถึงกับชะงักนั่งคิดอะไรอยู่ชั่วครู่ พลันก็นึก ขึน้ มาได้วา่ ตำ�แหน่งผูจ้ ดั การไซต์งานเป็นตำ�แหน่งบริหาร ผูบ้ ริหาร คือผู้ที่ใช้ให้คนอื่นทำ�งานให้ตน ไม่ใช่ไปลงมือทำ�เสียเอง ผู้จัดการใหญ่รู้สึกพอใจกับคำ�ตอบเช่นนี้เป็นยิ่งนัก... เข้าตำ�ราการบริหารงานเป๊ะเลย ผลก็คือผู้สมัครคนนี้ได้รับ คัดเลือกให้เป็นผู้จัดการไซต์งานของบริษัททันที หลังจากเจรจารายละเอียดปลีกย่อยการทำ�งาน และ กำ�หนดนัดวันเวลาเริม่ งานเรียบร้อยแล้ว ผูส้ มัครหนุม่ คนนีก้ เ็ ดิน ออกไปยังรถที่จอดอยู่หน้าบริษัท ยังไม่ทันจะก้าวขึ้นรถก็มอง ไปเห็นผู้สมัครคู่แข่งของตน... คงมาดักรออยู่ ได้เดินรี่เข้ามาหา “ผมขอแสดงความยินดีที่คุณสัมภาษณ์งานชนะผม ผมงง คำ�ตอบคุณที่กล้าตอบผู้จัดการใหญ่ไปว่า...รอให้เลขาฯ มาจด ผมไม่เคยพบเจอใครมีแทคติกปฏิภาณไหวพริบการสัมภาษณ์ งานแบบนี้ ขอยอมรับว่าคุณนี่สมองฉลาดหลักแหลม...แตกต่าง เหนือชั้นจริงๆ” ผู้สมัครคู่แข่งคนที่ว่าเปิดใจเอ่ยชมขึ้น “ผมไม่ได้ฉลาดเหนือชั้นอะไรหรอกคุณ” “คนไม่ฉลาด จะมีหวั คิดแหลมคมตอบผูจ้ ดั การใหญ่ออกไป อย่างนั้นได้อย่างไร” “ทีผ่ มต้องตอบว่ารอให้เลขาฯ มาจด เพราะความจำ�เป็น ครับ” “จำ�เป็นอะไรหรือ” ถามด้วยความสงสัย “เอ้อ! คือว่า...ผมลืมเอาปากกามาน่ะสิ”
September-October 2019
33
News
สุริยะ มอบนโยบายให้ กพร.
จัดหาวัตถุดิบแก่ภาคอุตสาหกรรม
พร้อมอำ�นวยความสะดวกด้านประทานบัตรให้ผู้ประกอบการ สุรยิ ะ จึงรุง่ เรืองกิจ รัฐมนตรีวา่ การกระทรวงอุตสาหกรรม เข้าตรวจเยีย่ ม กรมอุตสาหกรรมพืน้ ฐานและการเหมืองแร่ (กพร.) มอบนโยบายจัดหาวัตถุดบิ ให้แก่ภาคอุตสาหกรรม ยกระดับอุตสาหกรรมแร่และอุตสาหกรรมพื้นฐาน ให้เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม พร้อมเร่งอำ�นวยความสะดวกให้ผู้ประกอบการ สุริยะ จึงรุ่งเรืองกิจ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงอุตสาหกรรม กล่าวว่า ได้มี โอกาสเข้าตรวจเยี่ยมและมอบนโยบายให้ กพร. โดยรัฐบาลมีเป้าหมายสำ�คัญ ทีจ่ ะพัฒนาเศรษฐกิจและความสามารถในการแข่งขันของไทย ซึง่ กพร. มีภารกิจ หลักในการจัดหาวัตถุดิบให้แก่ภาคอุตสาหกรรม ทั้งวัตถุดิบจากแหล่งธรรมชาติ (Natural Raw Materials) วัตถุดิบทดแทน (Secondary Raw Materials) จาก การรีไซเคิลขยะหรือของเสีย และวัตถุดิบขั้นสูง (Advanced Raw Materials) เพิ่มมูลค่าทางเศรษฐกิจและขับเคลื่อนภาคอุตสาหกรรมให้มีความก้าวหน้าจาก การใช้วตั ถุดบิ ทีเ่ พียงพอและมีคณ ุ ภาพ ผ่านการอนุญาตประกอบกิจการผลิตแร่ ป้อนเป็นวัตถุดิบให้กับภาคอุตสาหกรรม รวมทั้งวัสดุก่อสร้างรองรับโครงการ ก่อสร้างต่างๆ ของประเทศ การวิจัยและพัฒนา การถ่ายทอดเทคโนโลยีและ องค์ความรู้ที่หลากหลาย โดยให้ความสำ�คัญกับการรีไซเคิลขยะหรือของเสีย ที่เกิดขึ้นในประเทศ รวมถึงผลพลอยได้ (By-products) จากกระบวนการผลิต เพื่อแยกสกัดแร่และโลหะให้กลับมาใช้ประโยชน์ได้ใหม่ นอกจากนี้ ยังได้ให้นโยบายในการจัดทำ�แผนปฏิบัติการด้านการบริหาร จัดการวัตถุดบิ ดำ�เนินการวิจยั และพัฒนาเทคโนโลยีการผลิตแร่คณ ุ ภาพสูงและ โลหะขั้นสูงที่ใช้ในอุตสาหกรรมศักยภาพ ตลอดจนส่งเสริมให้ผู้ประกอบการ นักลงทุน หรือผูท้ สี่ นใจเข้ารับการถ่ายทอดเทคโนโลยีการผลิตวัตถุดบิ ขัน้ สูง เพือ่ เพิม่ คุณภาพวัตถุดบิ ให้มมี ลู ค่าเพิม่ ขึน้ ในเชิงเศรษฐกิจ สำ�หรับเป็นวัตถุดบิ ทดแทน หรือวัตถุดิบที่มีความต้องการใช้ในอุตสาหกรรมศักยภาพ เช่น การวิจัยเพื่อ พัฒนาคุณภาพเส้นใยจากหินบะซอลต์สำ�หรับทดแทนแร่ใยหิน และการเพิ่ม คุ ณ ภาพหิ น ปู น ในอุ ต สาหกรรมซี เ มนต์ เพื่ อ ใช้ เ ป็ นวั ต ถุ ดิ บ ในอุ ต สาหกรรม ศักยภาพ เช่น อุตสาหกรรมอาหารและยา ซึ่งจะเป็นการยกระดับศักยภาพและ ขีดความสามารถในการแข่งขันของประเทศ สุริยะ กล่าวต่อว่า ได้มอบหมายให้ กพร. ดำ�เนินงานที่สอดคล้องกับ นโยบายหลักและนโยบายเร่งด่วนของรัฐบาลอีกหลายประการ เช่น การสร้าง บทบาทของไทยในเวที โ ลก โดยในปี นี้ กพร. มี บ ทบาทสำ�คั ญ ในการเป็ น หน่วยงานผูแ้ ทนไทยจัดการประชุมภายใต้กรอบความร่วมมือด้านแร่ธาตุอาเซียน เพื่อสนับสนุนการดำ�เนินงานด้านแร่ของประเทศสมาชิกให้มีการพัฒนาอย่าง ยั่งยืน รวมถึงเน้นย้ำ�การยกระดับอุตสาหกรรมแร่และอุตสาหกรรมพื้นฐานให้มี ความรับผิดชอบต่อสังคมและสิ่งแวดล้อม โดยกระทรวงอุตสาหกรรมเล็งเห็นถึง ความสำ�คั ญของการยกระดั บ ภาคอุ ต สาหกรรมให้ รั บ ผิ ด ชอบต่ อ สั ง คมและ สิ่งแวดล้อม เพื่อให้สอดคล้องกับนโยบายการฟื้นฟูทรัพยากรธรรมชาติและการ
34
September-October 2019
รักษาสิ่งแวดล้อม เพื่อสร้างการเติบโตอย่าง ยัง่ ยืน จึงมีการประกาศนโยบายเหมืองแร่สเี ขียว (Green Mining Policy) ส่ ง เสริ ม สถาน ประกอบการและเจ้ า หน้ า ที่ ที่ เ กี่ ย วข้ อ งให้ มี มาตรฐานความรับผิดชอบต่อสังคม (CSRDPIM) และบูรณาการความร่วมมือกับทุกภาคส่วน ทั้งหน่วยงานภายในสถานประกอบการ และ เครือข่ายภาคประชาชน ให้มีส่วนร่วมในการ ดู แ ลสั ง คมและสิ่ ง แวดล้ อ ม รวมถึ ง ส่ ง เสริ ม กระบวนการรับฟังความคิดเห็นจากผูม้ สี ว่ นได้ ส่วนเสียในการประกอบกิจการ นำ�ไปสูก่ ารผลักดัน อุ ต สาหกรรมแร่ แ ละอุ ต สาหกรรมพื้ น ฐาน ให้ ส ามารถสนั บ สนุ น ภาคอุ ต สาหกรรมของ ประเทศได้อย่างมีประสิทธิภาพ และนำ�แนว นโยบายของรั ฐ บาลมาดำ�เนิ น การให้ เ ป็ น รูปธรรมต่อไป “นโยบายสำ�คัญอีกประการหนึง่ คือ การ อำ�นวยความสะดวกแก่ผู้ประกอบการ โดยให้ พิจารณาอนุญาตประทานบัตรและใบอนุญาต ต่ า งๆ ตามระยะเวลาที่ ก ฎหมายกำ � หนด สำ � หรั บ ผู้ ป ระกอบการที่ มี ค วามจำ � เป็ น เรื่ อ ง การใช้ประโยชน์พื้นที่ เช่น พื้นที่ลุ่มน้ำ�ชั้นที่ 1 ซึ่งต้องได้รับความเห็นชอบจากคณะรัฐมนตรี ขอให้ กพร. เร่งดำ�เนินการ ส่วนกรณีการขอ อนุ ญ าตสำ � รวจและทำ � เหมื อ งแร่ ใ นพื้ น ที่ สำ � นั ก งานการปฏิ รู ป ที่ ดิ น เพื่ อ เกษตรกรรม (ส.ป.ก.) นัน้ กระทรวงอุตสาหกรรมจะประสานงาน กับกระทรวงเกษตรและสหกรณ์เพือ่ หาแนวทาง แก้ไขปัญหาที่เหมาะสมต่อไป” สุริยะ กล่าว ทิ้งท้าย
รายชื่อบริจาคนำ�้ ท่วม
รายชื่อผู้สนับสนุนเงินบริจาค
ช่วยเหลือผู้ประสบอุทกภัย ผ่านสภาการเหมืองแร่ (ยอด ณ วันที่ 9 ตุลาคม 2562)
ลำ�ดับ
รายนามสมาชิก
จำ�นวนเงิน
1 2 3
คุณไพฑูรย์ คุณาธารศักดิ์ บจก. บุษยาการสร้าง คุณอัญชลี ตระกูลดิษฐ
2,000.00 5,000.00 50,000.00
4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31
บจก. ทุ่งใหญ่พลาสเตอร์ หจก. มีสุข โกลด์ไมนิ่ง บจก. ประสบโชค เคลย์ แอนด์ พอทเทอรี่ สโตน บจก. พิพัฒน์กร คุณสมหวัง วิทยาปัญญานนท์ บจก. ศิริมิตรเหมืองพลอย บจก. ซิน หย่วน ด้า หจก. เพชรสมุทร หจก. แพร่วิศวกรรม บจก. บางกอกคริสตัล หจก. วุฒิฐานันท์ บจก. ยิ่งสวัสดิ์ ซิลิกา แซนด์ บจก. อิสรา โอเวอร์ซีส์ บจก. มานะศิลา 2537 หจก. ชุติวรรณ บจก. นครรัตนศิลา บจก. เหมืองแร่แม่อาว คุณมัณฑณา ลี้ตระกูล หจก. ศิลานครสวรรค์ บจก. ไจแอนท์ ร็อค 1990 หจก. ศิลาภูฝ้าย บจก. เฉินเฟย อินดัสเทรียล บจก. เค อัลลายแอนซ์ บจก. สิชลการศิลา 2003 คุณณรงค์ จาปาศักดิ์ บจก. ธรรมชาติทรายแก้ว บจก. สินแร่สาคร คุณปวีณา คัมภีร์รัตนกูล
10,000.00 1,000.00 1,000.00 10,000.00 3,000.00 10,000.00 2,000.00 5,000.00 2,000.00 3,000.00 1,000.00 1,000.00 1,000.00 5,000.00 4,000.00 4,000.00 1,000.00 1,000.00 20,000.00 3,000.00 5,000.00 2,000.00 10,000.00 2,000.00 5,000.00 5,000.00 10,000.00 1,000.00
September-October 2019
35
ลำ�ดับ 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73
รายนามสมาชิก บจก. เหมืองหินศิริพัฒนา บจก. พี.เอ. รุ่งเรือง บจก. เอ็มแพค ไมนิ่ง หจก. ป.ศิริภัณฑ์ จันทบุรี หจก. เชียงใหม่ ไท้เซียง หจก. ศิลาเขางู บจก. เซอมาส บจก. คราวน์ เซรามิคส์ บจก. ผ.เพิ่มพูน บจก. กิตติวดีศิลาพาณิชย์ บจก. บัญชากิจ บจก. เว้งโฮลดิ้ง บจก. เทพประทานการแร่ บจก. พงศ์เอราวัณ บจก. ชินชนะ อินดัสตรี้ส์ (ไทยแลนด์) บจก. แฮนสันเคมีเคิล บจก. ศิลาเจริญชัย บจก. ณิศิศร์ บจก. สินหลวง บจก. เอเอ็มเอ โลจิสติกส์ แอน เทรดดิง้ (ประเทศไทย) บจก. วานิชยิบซั่ม จากัด หจก. ศิลานิล บจก. แพร่ธำ�รงวิทย์ หจก. ศิลาเขาน้อย บจก. โซลเดอร์ โคท (ประเทศไทย) บจก. สินกาญจน์รุ่งเรือง บจก. เอสซีจี ซีเมนต์ บจก. ยูนิเวอร์แซลมายนิ่ง บจก. จินจางเชิง เหมืองแร่ หจก. ศิลากำ�แพงเพชร บจก. ท่อน้ำ�สากล บจก. ผาทองทุ่งสง บมจ. ปรินดา บจก. เชียงใหม่ ที.ดี บจก. สหพนาสิทธิ์ บจก. ศิลาสามยอด บจก. เขาบ่อ คอนสทรัคชั่น บจก. หินอ่อน บจก. โสสุโก้ เซรามิค บจก. แม่ปิงพนากิจ บจก. แพร่ธำ�รงวิทย์ บจก. กฤษณ์ไฟเบอร์ซีเมนต์
รวมยอดบริจาคทั้งสิ้น 429,500.00 36
September-October 2019
จำ�นวนเงิน 10,000.00 1,000.00 1,000.00 2,000.00 1,000.00 500.00 3,000.00 2,000.00 5,000.00 100,000.00 5,000.00 1,000.00 1,000.00 1,000.00 2,000.00 2,000.00 1,000.00 3,000.00 2,000.00 5,000.00 5,000.00 3,000.00 5,000.00 10,000.00 1,000.00 2,000.00 10,000.00 1,000.00 3,000.00 2,000.00 2,000.00 5,000.00 30,000.00 1,000.00 1,000.00 1,000.00 5,000.00 1,000.00 1,000.00 2,000.00 3,000.00 2,000.00
ประกาศกระทรวง
ประกาศกระทรวงอุตสาหกรรม เรื่อง หลักเกณฑ์ วิธีการ และเงื่อนไขการจ่ายเงินชดเชยความเสียหายกรณีการแก้ไขเปลี่ยนแปลง หรือกันเนื้อที่ หรือลดระยะเวลาการอนุญาต หรือเพิกถอนการอนุญาต พ.ศ. ๒๕๖๒ โดยที่เป็นการสมควรกำ�หนดหลักเกณฑ์ วิธีการ และเงื่อนไขการจ่ายเงินชดเชยความเสียหายกรณีรัฐมนตรีว่าการกระทรวง อุตสาหกรรมโดยอนุมัติคณะรัฐมนตรีมีความจำ�เป็นต้องแก้ไขเปลี่ยนแปลงหรือกันเนื้อที่ หรือลดระยะเวลาที่ได้อนุญาตไว้ หรือ เพิกถอนการอนุญาตอาชญาบัตรผูกขาดสำ�รวจแร่ อาชญาบัตรพิเศษ หรือประทานบัตร เพื่อนำ�พื้นที่ไปใช้ประโยชน์แก่การอันเป็น สาธารณูปโภค การป้องกันประเทศ หรือเพื่อประโยชน์สาธารณะอย่างอื่นของรัฐ อาศัยอำ�นาจตามความในมาตรา ๕ และมาตรา ๑๒๗ แห่งพระราชบัญญัตแิ ร่ พ.ศ. ๒๕๖๐ รัฐมนตรีวา่ การกระทรวงอุตสาหกรรม จึงออกประกาศไว้ ดังต่อไปนี้ ข้อ ๑ ประกาศนี้เรียกว่า “ประกาศกระทรวงอุตสาหกรรม เรื่อง หลักเกณฑ์ วิธีการ และเงื่อนไขการจ่ายเงินชดเชยความ เสียหายกรณีการแก้ไขเปลี่ยนแปลง หรือกันเนื้อที่ หรือลดระยะเวลาการอนุญาต หรือเพิกถอนการอนุญาต พ.ศ. ๒๕๖๒” ข้อ ๒ ประกาศนี้ให้ใช้บังคับตั้งแต่วันถัดจากวันประกาศในราชกิจจานุเบกษาเป็นต้นไป ข้อ ๓ ในประกาศนี้ “ผู้ได้รับอนุญาต” หมายความว่า ผู้ได้รับอนุญาตอาชญาบัตรผูกขาดสำ�รวจแร่ อาชญาบัตรพิเศษ หรือประทานบัตร ข้อ ๔ กรณีทรี่ ฐั มนตรีวา่ การกระทรวงอุตสาหกรรมโดยอนุมตั คิ ณะรัฐมนตรีมคี วามจำ�เป็นต้องแก้ไขเปลีย่ นแปลง หรือกันเนือ้ ที่ หรือลดระยะเวลาที่ได้อนุญาตไว้ หรือเพิกถอนการอนุญาตอาชญาบัตรผูกขาดสำ�รวจแร่ อาชญาบัตรพิเศษ หรือประทานบัตร แล้วแต่กรณี เพือ่ นำ�พืน้ ทีไ่ ปใช้ประโยชน์แก่การอันเป็นสาธารณูปโภค การป้องกันประเทศ หรือเพือ่ ประโยชน์สาธารณะอย่างอืน่ ของรัฐ ให้เจ้าพนักงานอุตสาหกรรมแร่ประจำ�ท้องทีม่ หี นังสือแจ้งผูไ้ ด้รบั อนุญาตซึง่ ได้รบั ผลกระทบจากการกระทำ�ดังกล่าวทราบนับแต่วนั ที่ คณะรัฐมนตรีอนุมัติ ให้ผู้ได้รับอนุญาตซึ่งได้รับผลกระทบตามวรรคหนึ่งมีสิทธิได้รับเงินชดเชยความเสียหายตามหลักเกณฑ์ วิธีการ และเงื่อนไข ที่กำ�หนดไว้ตามประกาศนี้ โดยให้ทำ�หนังสือชี้แจงรายละเอียดถึงความเสียหาย พร้อมแนบเอกสารหลักฐานประกอบ และยื่นต่อ เจ้าพนักงานอุตสาหกรรมแร่ประจำ�ท้องที่ภายในหนึ่งปีนับแต่วันที่ได้รับแจ้งตามวรรคหนึ่ง ความเสียหายตามวรรคสองไม่รวมถึงมูลค่าของแร่ที่ยังมิได้นำ�ขึ้นมาจากการทำ�เหมือง ข้อ ๕ เมื่อผู้ได้รับอนุญาตยื่นหนังสือขอรับเงินชดเชยความเสียหายภายในกำ�หนดระยะเวลาตามข้อ ๔ ให้เจ้าพนักงาน อุตสาหกรรมแร่ประจำ�ท้องทีเ่ สนอเรือ่ งให้อธิบดีกรมอุตสาหกรรมพืน้ ฐานและการเหมืองแร่เพือ่ แต่งตัง้ คณะกรรมการขึน้ มาคณะหนึง่ เพื่อทำ�หน้าที่ตรวจสอบข้อเท็จจริงและประเมินความเสียหาย คณะกรรมการตามวรรคหนึ่งอย่างน้อยให้มีผู้แทนของหน่วยงานผู้ดำ�เนินการ เพื่อนำ�พื้นที่ไปใช้ประโยชน์แก่การอันเป็น สาธารณูปโภค การป้องกันประเทศ หรือเพื่อประโยชน์สาธารณะอย่างอื่นของรัฐ และผู้แทนสภาการเหมืองแร่
September-October 2019
37
ข้อ ๖ ให้คณะกรรมการตามข้อ ๕ พิจารณาข้อเท็จจริงต่างๆ เพื่อจ่ายเงินชดเชยความเสียหายให้กับผู้ได้รับอนุญาตซึ่งได้รับ ผลกระทบจากการกระทำ�ตามข้อ ๔ ตามหลักเกณฑ์ ดังต่อไปนี้ (๑) ค่าใช้จ่ายที่ผู้ได้รับอนุญาตได้จ่ายไปทั้งก่อนและหลังการได้รับอนุญาตอาชญาบัตรหรือประทานบัตร ดังนี้ (๑.๑) ค่าใช้จ่ายที่ผู้ได้รับอนุญาตได้จ่ายไปจริงโดยชอบด้วยกฎหมาย เพื่อให้ได้มาซึ่งสิทธิในการได้รับอาชญาบัตรผูกขาด สำ�รวจแร่ อาชญาบัตรพิเศษ หรือประทานบัตร (๑.๒) ค่าใช้จ่ายในการลงทุนสำ�รวจแร่ตามอาชญาบัตร เพื่อใช้เป็นหลักฐานในการขอประทานบัตร (๑.๓) เงินลงทุนในการซือ้ เครือ่ งมือเครือ่ งจักรต่าง ๆ เพือ่ ใช้ในการสำ�รวจแร่ตามอาชญาบัตรหรือทำ�เหมืองตามประทานบัตร (๑.๔) ค่าใช้จ่ายในการเตรียมการทำ�เหมือง (๒) มูลค่าของเงินลงทุนที่ยังคงเหลืออยู่ (๓) สัดส่วนของโครงการที่ได้รับผลกระทบเปรียบเทียบกับโครงการทั้งหมด (๔) สัดส่วนระยะเวลาของโครงการที่เหลืออยู่ ข้อ ๗ เมื่อคณะกรรมการได้พิจารณาตรวจสอบข้อเท็จจริงและประเมินความเสียหายแล้ว ให้เสนออธิบดีกรมอุตสาหกรรม พื้นฐานและการเหมืองแร่เพื่อพิจารณาต่อไป ข้อ ๘ เมื่ออธิบดีกรมอุตสาหกรรมพื้นฐานและการเหมืองแร่พิจารณาเป็นประการใดแล้ว ให้มีหนังสือแจ้งผู้ได้รับอนุญาต ซึ่งได้รับผลกระทบทราบโดยเร็ว ถ้าผู้ได้รับอนุญาตซึ่งได้รับผลกระทบยอมรับเงินชดเชยความเสียหายตามที่มีการประเมิน ให้มีหนังสือแจ้งกรมอุตสาหกรรม พื้นฐานและการเหมืองแร่ทราบภายในสามสิบวันนับแต่วันที่ได้รับหนังสือ ให้กรมอุตสาหกรรมพืน้ ฐานและการเหมืองแร่แจ้งเป็นหนังสือให้หน่วยงานผูด้ ำ�เนินการเพือ่ นำ�พืน้ ทีไ่ ปใช้ประโยชน์แก่การอันเป็น สาธารณูปโภค การป้องกันประเทศ หรือเพื่อประโยชน์สาธารณะอย่างอื่นของรัฐ จ่ายเงินชดเชยความเสียหายให้กับผู้ได้รับอนุญาต ซึ่งได้รับผลกระทบให้เสร็จสิ้นโดยเร็ว กรณีที่ผู้ได้รับอนุญาตซึ่งได้รับผลกระทบไม่ยอมรับเงินชดเชยความเสียหายตามที่มีการประเมิน ให้ยื่นอุทธรณ์เป็นหนังสือต่อ ปลัดกระทรวงอุตสาหกรรมภายในสามสิบวันนับแต่วันที่ได้รับหนังสือแจ้งตามวรรคหนึ่ง ข้อ ๙ ถ้าผู้ได้รับอนุญาตซึ่งได้รับผลกระทบไม่เห็นด้วยกับผลการพิจารณาอุทธรณ์ ให้ยื่นฟ้องคดีต่อศาลปกครองภายใน เก้าสิบวันนับแต่วันที่ได้รับทราบถึงผลการพิจารณาอุทธรณ์ หากพ้นกำ�หนดดังกล่าวให้ถือว่าไม่ประสงค์จะขอรับเงินชดเชยความ เสียหาย
ประกาศ ณ วันที่ ๒๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๒ สมชาย หาญหิรัญ รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงอุตสาหกรรม รักษาราชการแทน รัฐมนตรีว่าการกระทรวงอุตสาหกรรม
38
September-October 2019