Schipper mag ik overvaren?

Ik kwam Matthias Adriaens tegen op de pontons van Cartagena, Colombia. Ik zocht een ritje naar Stille Zuidzee en hij een derde crewmember voor die tocht. In 2018 studeerde hij (toen 23) af als handelsingenieur en een maand later zat hij op zijn zeilboot naar “het Zuiden”. In een reis rond de wereld wil hij simpeler leven, andere normen en waarden leren kennen om die van zichzelf af te toetsen en komaf maken met de traditionele Belgische uitwuifformules “dat gaat je niet lukken”, “ je gaat je nooit meer kunnen aanpassen” en “ je gaat twee jaar verliezen, wat voor zin heeft dat nu?”. In de verkennende gesprekken - boothiken doe je niet met iedereen- kwam ik er al snel achter dat ik niet met de eerste de beste snotneus te maken had. Kapitein Matthi is doorbijter, ondernemend en competent, een interviewtje waard dus.

Voor Matthias komt deze reis geen dag te vroeg, na zijn middelbare school wilde hij al vertrekken maar thuis luidde de klok “Eerst een diploma en dan helpen wij je met de reis”. De meeste vrienden en kennissen kozen een klassieker pad en gingen werken voor een groot bedrijf na hun studies. Velen reageerden sceptisch en afwachtend op deze atypische keuze. “Dat snap ik ook wel. Ik sprak telkens over mijn reis naar het Zuiden. In mijn ogen was het arrogant om te spreken over de wereld rondzeilen,” vertelt Matthias, “Ik had nog nooit een oversteek gedaan of ’s nachts gezeild en de Noordzee is behoorlijk lastig. Ik zag de krantenkoppen al: ‘Naïeve jongeling knalt op zandbank in Nieuwpoort en moet wereldzeilreis staken’, dan was ik met de NMBS terug naar huis gemoeten”.

Crew was niet onder zijn vriendenkring te zoeken. Ze zijn wel benieuwd om eens te passeren, maar eerder in vakantiemodus, een weekje of twee en dan liefst opgepikt en afgezet in de buurt van een luchthaven. Hij nam zijn toevlucht dan maar tot websites als findacrew.com en bourseauxéquipiers.fr -“Ben je gek? Een crew van het internet plukken? Hoe weet je dat daar geen psychopaten tussen zitten?”- Matthias ontwikkelde zijn eigen crew-onboarding model met een doorgedreven vragenlijst. Hij wilde verschillende talen oefenen dus is hij steeds op zoek naar internationale bemanning en kiest ervoor om te blijven bijleren van anderen dus wisselt hij ongeveer elke drie maanden.

Geen van de tien makelaars die Matthias contacteerde wilde zo’n jonge onervaren gast een verzekering geven. Maar zijn ouders kennen hun zoon, hadden vertrouwen, lieten hem rustig doen en leenden hem zelfs hun zeilboot voor twee jaar tijd, hij doopte de boot Pelikaan. “Ik weet niet hoe ik hen kan bedanken voor hun steun en de Pelikaan.”, zegt Matthias. Voor zijn 21e verjaardag kreeg hij de zeilersbijbel van Jimmy Cornell, voor zijn 22e een paar warme truien en voor zijn 23e een gigantisch stormanker als geschenk. Als afstudeercadeau van zijn oma mocht hij inkopen gaan doen bij de Colruyt voor de eerste maanden. “Een week voor vertrek uit Cadzand voelde mijn vader dat er nog dingen nodig waren die ik niet alleen kon regelen in die korte periode. Ondanks zijn drukke job heeft hij voor mij nog rondgereden en rondgebeld om dingen te regelen. Hij heeft de motor onderzocht, een kniptang gekocht om de verstagingen door te kunnen knippen bij mastbreuk en hij heeft geholpen om een mechanische windvaan te installeren.”

Matthias stelde op voorhand heldere doelen: hij wist welke landen hij wou bezoeken, welke fauna en flora hij wilde zien en of hij in staat was de verantwoordelijkheid van de kapiteinspet te dragen. Het grootste idee was echter om simpeler te leven. Op een boot moet je het stellen met weinig water. Met drie personen hebben we 400 liter voor drie weken. Zout water gebruiken we voor de afwas, de douche en de was in beperkte mate want door de zoutkristallen drogen kleren amper. Elektriciteit hebben we dankzij een windmolentje en zonnepanelen. Internet is overal te verkrijgen maar wordt lastiger te vinden hoe verder je gaat. In Oceanië, hebben we slechts een paar streepjes internet zo elke drie weken.

Dat is het interessante, je kan maandenlang van de radar blijven, je steekt je schip vol met eten, je vist af en toe en je kan voort. Je komt op plekken die met andere transportmiddelen bijna onmogelijk te bereiken zijn en waar je je plan moet trekken. Een van de wonderlijkste stukken die de Pelikaan heeft gevaren was in de rivier in Gambië waar de kaarten niet supernauwkeurig zijn. De boot voer vast op een wrak en bleef daar liggen voor 15 uur. “Dat is meer dan twee getijden lang, dus zouden we al moeten losgeraakt zijn, ik dacht dat het gedaan was, maar Pelikaan is een stevig schip en ze raakte los zonder schrammetje. We werden geholpen door de nationale marine die bestond uit twee motorbootjes en we hadden een fantastische tijd met de lokale bevolking.”

De Markiezen en de Touamotu-atollen hebben ook baaien waar je amper geraakt zonder zeil en zelfs dan blijven veel boten op de vaste routes. We leerden de vier bewoners van een inham kennen die afgesloten waren van de rest van de bevolking door hoge bergen, we hebben er ’s nachts op wilde varkens gejaagd die we de volgende dag opaten met in vuur gegaarde broodvrucht en zelfgemaakte kokosmelk. Zulke echte ontmoetingen zijn zeldzamer, vaak kan je niet lang blijven en we kunnen niet heel ver het binnenland intrekken. Het plan om de wereld rond te zeilen in twee jaar maakt de reis soms wat gejaagd, maar het is ook uitdagend, het geeft je focus en je leert sneller herkennen waar de goeie plekken zijn.

Tussen het land door zitten lange periodes van water. Niet de meteorologische maar de menselijke kant blijkt de grootste uitdaging. Je moet jezelf kunnen bezighouden. Je zit vast op een kleine ruimte met mensen voor lange tijd. Alles neemt grotere proporties aan: als je aan land slecht slaapt, slaap je waarschijnlijk nog slechter aan boord, zeeziekte kan de moraal stevig laten zakken en als er conflict is kan dat snel escaleren. In havens en ankerplaatsen hoor je vaker ramp-verhalen dan successen. Kapiteins die hun etensreserves slecht inschatten en hun crew bijgevolg op rantsoen van één wortel en 100 gram rijst per dag zetten gedurende 30 dagen, koppels in relatiecrisis die crew aan boord nemen met alle spanning van dien enzovoort.

Aan boord is het belangrijk dat iedereen in staat is zijn eigen ding te doen en dat iedereen zijn verantwoordelijkheid opneemt naar de groep toe. Als je als groep een goede sfeer installeert door humor en zorg voor elkaar, gaat er niets boven leven op het ritme van de wind en de golven, een rust vouwt zich open in je hoofd. Er ontstaat een grote solidariteit op momenten van stress en je leert elkaar kennen en aanvaarden op een diepe manier.

Daarnaast is een zeilboot constant in reparatie: de WC-pomp, koorden die knappen boven aan de mast, scheuren in de zeilen en ga zo maar door. Goede zeilers zijn manusjes-van-alles maar de angst voor een structureel probleem blijft.

“De eerste nacht van elke oversteek slaap ik slecht,” vertelt Matthias, “het is telkens terug vertrouwen winnen in Pelikaantje”. Je moet bezig zijn met je boot, je kent elk geluid en merkt meteen wanneer iets scheef zit. Je ziet kapiteins die de constante vrees niet los kunnen laten, hun boot verkopen en stoppen. Toch haalde de schrik nooit de overhand, de zin om te reizen overheerste altijd. Iedereen kan zeilen, daar is Matthias van overtuigd. Door de vele risico’s en het grote engagement dat je je op de schouders haalt met een jacht – je kan immers niet stoppen en terugvliegen met je boot schat Matthias in dat zeilen niet het nieuwe backpacken wordt. Je moet het rondje afmaken.

“Mensen denken dat het zeer moeilijk zal worden om me terug aan te passen aan het dagelijkse leven, net zoals ze dachten dat de reis niet zou lukken “. Matthias denkt dat dat overdreven is, hoewel je ook voorbereid moet zijn. “Sarah, die lid was van de eerste bemanning zei me dat het even belangrijk is om je terugkomst voor te bereiden als je reis zelf. Daar heeft ze gelijk in.” Matthias heeft al zin om terug naar huis te gaan, binnenkort vaart hij de meridiaan over die ook door Cadzand gaat. In die zin is hij binnenkort op weg naar huis en dat maakt het heel anders. De ervaringen die je opdoet al reizend maken dat je jezelf beter kent en dat je vaardigheden ontwikkelt die ook van pas komen in je professionele leven. Je ouders, omgeving en vrienden hebben je sets meegegeven van waarden en normen voor een goed en zinvol leven. Door andere mensen en culturen te zien, herdenk je je basisaannames, het maakt je duidelijk dat leven op andere manieren kan, je wordt een rijkere persoon.

Matthias spaarde 10.000 euro bij elkaar die hij investeerde in de boot van zijn ouders (mechanische autopiloot, satelliet telefoon, satelliet rescue beacon, ankers, … ). Hij vertrok vanuit Cadzand met 500 euro op zak, bemanning betaalt 200 euro per maand en deelt de kosten van eten, diesel en andere kleinigheidjes. Dat is nog steeds weinig om rond te komen en Pelikaans portefeuille behaalde in Portugal een historisch dieptepunt van 8,5 euro, niets onoverkomelijks.

Matthias behaalde het diploma “Yachtman” in België dat je het recht geeft om tot 50 nautische mijlen van de kust te varen en een Marifoonbrevet dat je nodig hebt om radiocontact te maken aan boord Goeie tips voor zeilen vind je op noonsite.com, de app Windy vertelt je hoe de wind staat

Pelikaan beter leren kennen? Klik dan op www.sailingpelikaan.com