BRUZZ - editie 1867 (22-11-2023)

W EEKBLAD # 1867, EEN UITGAVE VAN VLAAMS- BRUSS ELS E MEDIA VZW FLAGEYPLEIN 1 8 - 1050, ELSENE - AFGIFTEKANTOOR ANTWERPEN X P303153

22 NOVEMBER 2023

Els Ampe en Jan Wostyn: ‘Maak komaf met de politieke adelstand’

‘Kleren in een kast kunnen ophangen: wat een zaligheid’

Eén woning, vijf verschillende energielabels

Nieuwe burgerpartij in de maak

Ex-daklozen kiezen voor cohousing

Op stap met een controleur

De ziener in filmregisseur Fien Troch

‘In Brussel leven maakt je hard én empathisch’

2023

LAST CALL BESTEL JE SPAGHETTI

VOOR DONDERDAG 23/11 - 12uur

BESTEL NU

brusselhelpt.be Beeld: Victor Voets / Foto: Studio Beshart

22 NOVEMBER 2023 © KENIA RAPHAEL

willen terug 14 ‘We naar de Brusselaar met een bruin café’

Het bekende café Monk heeft een overnemer, en wordt Billie

p niet elke 44 ‘Grij dode seconde

naar die telefoon’

De vijf inzichten van Compact Disk Dummie Lennert Coorevits 05

EDITO

06

HET GESPREK Els Ampe en Jan Wostyn werken samen aan een burgerlijst voor de verkiezingen

12

IN BEELD Saskia Vanderstichele

14

KORT GESPREK Groenwoordvoerder Marie Thibaut de Maisières is reservist bij het Belgische leger

17

BEELDCOLUMN Kim Duchateau

18

BRUSSEL HELPT Nathalie en Mehdi: van de straat naar een eigen plek

22

BIJGEDACHTE De zelfrijdende auto: het debat is open

24

BIG CITY Wat is er zo bijzonder aan het Brugmann-ziekenhuis?

24

BEESTIG BRUSSEL De aalscholver slaapt niet graag alleen

26

ENERGIE Welk energielabel krijgt uw woning? Op stap met een controleur

30

DE SLAAPKAMER van Axel

32

COVERSTORY Fien Troch staat in de schijnwerpers met Holly

36

NICK TRACHET Fricandon

37

SELECT Témé Tan doorprikt het herfstgrijs met de zonnige ritmes van zijn tweede album Quand il est seul Eat & Drink Fight Club Smalltalk Jan Decorte, Sigrid Vinks en co

Na een lange sabbat is Témé Tan terug met Quand il est seul. “Dat is uiteindelijk wat ik het liefste doe: in mijn eentje muziek maken.”

| 3

24/11

25/11

26/11

Ä ~ ë áÉä á ñ K Ä basilix.be

PUB BLACK FRIDAY bruzz.indd 1

20-11-23 10:40:06

Ä ~ ë áÉä á ñ K Ä basilix.be

PUB Saint Nicolas bruzz copie.indd 1

20-11-23 10:52:55

22 NOVEMBER 2023

COLOFON BRUZZ Flageyplein 18, 1050 Brussel, 02-650.10.65

Eerst een huis, dan de rest

ABONNEMENTEN Josiane De Troyer (abo@bruzz.be), 02-650.10.80 Gratis in Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

Rest van België: 29 euro per jaar; IBAN: BE98 3631 6044 3393 van Vlaams Brusselse Media vzw Buiten België: 35 euro per jaar.

“Het Housing Firstprincipe moet worden opgenomen in het volgende regeerakkoord”

Wanneer u dit magazine op uw deurmat of in uw favoriete distributiepunt vindt, kan u nog net spaghetti bestellen voor Brussel Helpt 2023. Dit jaar loopt onze actie voor het goede doel onder het motto: Eet spaghetti en help dakloosheid de wereld uit. Het ingezamelde geld gaat integraal naar de vzw Straatverplegers die dak- en thuislozen een eerste verblijfplaats wil bezorgen via het Housing First-project.

Dat Brussel Helpt dit jaar een gevoelige snaar raakt, is duidelijk. Je wordt als inwoner van deze stad dan ook dagelijks geconfronteerd met de daklozenproblematiek. De aanpak die de vzw Straatverplegers voorstelt, bewees in het buitenland al zijn waarde: zorg eerst voor een woning en los daarna de andere problemen op van de dak- en thuislozen. In dit magazine kunt u de getuigenis lezen van twee van hen die dankzij dit project hun leven stilaan opnieuw op rails kregen (zie p.18).

Maar Brussel Helpt moet meer zijn dan een inzamelactie. De bewustwording rond de Housing First-politiek mag niet stoppen wanneer we zaterdagavond de Grootste Spaghettislag afronden. Integendeel: het principe zou moeten opgenomen worden in het volgende regeerakkoord van de Brusselse regering. En alleen als dat gebeurt, kunnen we deze editie van Brussel Helpt geslaagd noemen.

Au moment de recevoir ce magazine dans votre boîte aux lettres ou dans votre point de distribution préféré, il sera juste encore temps de commander des spaghettis pour Brussel Helpt 2023. Cette année, l’action caritative est placée sous le signe de la lutte contre le sans-abrisme. L’argent récolté ira intégralement à l’asbl Infirmiers de Rue, qui offre un premier logement aux sans-abri via le projet Housing First. En tant qu’habitant.e.s de cette ville, on est confrontés quotidiennement à la problématique des sans-abri.

L’approche avancée par l’asbl Infirmiers de Rue a déjà fait ses preuves à l’étranger : d’abord leur offrir un logement avant de s’attaquer aux autres problématiques des sans-abri. Dans ce magazine, vous lirez le témoignage de deux sans-abri qui sont sortis du cercle vicieux du sans-abrisme grâce à ce projet (en p. 18).

Mais Brussel Helpt se veut plus qu’une action caritative. La sensibilisation à la politique Housing First ne peut s’arrêter à la fin du « Grand Festin de Spaghettis » samedi soir. Le principe devrait être repris dans le prochain accord de gouvernement bruxellois. C’est seulement dans ce cas que cette édition de Brussel Helpt pourra être considérée comme un succès.

When you pick up this issue from your doormat or your favourite distribution point in the city, you still have just enough time to order spaghetti for Brussel Helpt 2023. This year, our fundraising runs under the slogan “Eat spaghetti and help end homelessness.” All the money raised will go to the non-profit organisation Straatverplegers/Infirmiers de Rue, which provides homeless people with a first home through the Housing First project. That this year’s Brussel Helpt campaign hits a nerve is obvious. When you live in our city, you are confronted with the homeless issue every single day. The approach proposed by Straatverplegers/Infirmiers de Rue has already proven abroad that it works. First provide housing and then solve the other problems around homelessness. In this issue, you can read two testimonies of people who got their lives back on track thanks to this project (see p. 18). But Brussel Helpt is so much more than a fundraising campaign. Raising awareness about the Housing First policy should not end with the Biggest Spaghetti Battle on Saturday night. On the contrary: the principle should be included in the next coalition agreement of the Brussels government. Only if that happens can we call this year’s Brussel Helpt campaign a success.

OPLAGE 55.000 exemplaren.

ADVERTEREN? Marlies De Deygere 02-650.10.81 marlies.dedeygere@bruzz.be DISTRIBUTIE Ute Otten, 02-650.10.63, ute.otten@bruzz.be

Kristof Pitteurs hoofdredacteur

ALGEMENE DIRECTIE Dirk De Clippeleir HOOFDREDACTIE Kristof Pitteurs (algemeen hoofdredacteur) COÖRDINATOR MAGAZINE Maarten Goethals ART DIRECTOR Heleen Rodiers VORMGEVING Ruth Plaizier EINDREDACTIE Karen De Becker, Kurt Snoekx WERKTEN MEE AAN DIT NUMMER Luana Difficile, Kris Hendrickx, Bettina Hubo, Sophie Soukias, Steven Van Garsse, Tom Zonderman (redacteurs); Michaël Bellon, Jasper Croonen, Anke Dirix, Tom Peeters, Niels Ruëll, Nick Trachet, Michel Verlinden, Max Wyckaert (medewerkers) VERTALING Frédérique Beuzon, Gregory Blauwers, Sam De Ryck, George Holmer, Laura Jones FOTOGRAFIE & ILLUSTRATIE Bart Dewaele, Kim, Ivan Put, Saskia Vanderstichele VERANTWOORDELIJKE UITGEVER Kristof Pitteurs Flageyplein 18, 1050 Elsene.

BRUZZ is een uitgave van de Vlaams Brusselse Media vzw, wordt gedrukt bij Printing Partners Paal-Beringen en wordt gesubsidieerd door de Vlaamse Gemeenschap en de Vlaamse Gemeenschapscommissie

MELD NIEUWS Zelf nieuws gespot?

Tips zijn altijd welkom via: BRUZZ.be/meldnieuws Persberichten kunnen via redactie@bruzz.be

VOER UW EVENEMENT IN OP ENCODEZ VOTRE ÉVÉNEMENT SUR ENTER YOUR EVENT ON www.extranet.brussels

WWW.BRUZZ.BE

FR

EN

| 5

6

Het gesprek. Gewezen Open VLD’er Els Ampe en Vista-covoorzitter Jan Wostyn

‘Een gekozene dient niet als een papegaai de ministers na te praten’ De gewezen liberale politica Els Ampe en Vista-covoorzitter Jan Wostyn komen mogelijk met een gezamenlijke burgerlijst op bij de volgende verkiezingen. Hun programma? Politieke vernieuwing. “Organiseer examens voor ministers. Koppel hun loon aan hun prestaties. En belangrijk voor Brussel: laat ze taaltesten afleggen.”

E

ls Ampe en Jan Wostyn kennen elkaar nog niet heel goed. Het dubbelgesprek met BRUZZ, afgenomen in het kantoor van de liberale politica in het Vlaams Parlement, is pas het tweede grote gezamenlijke optreden. Het eerste was een debat dat Ampe begin november organiseerde, waar behalve Vista ook overblijvende politici van Lijst Dedecker, iemand van de nieuwe partij BoerBurgerBelangen en burgerplatformen zoals De Liberale Wereld en Vrijheid aanwezig waren. Het zaaltje zat goed voel, en dat overtuigde Wostyn en Ampe van het potentieel, indien alle initiatieven de krachten en middelen zouden bundelen.

De onderhandelingen lopen om bij de volgende verkiezingen een gezamenlijke lijst in te dienen. Vanwaar die ambitie?

ELS AMPE: Toen ik uit Open VLD stapte, dacht ik aan stoppen. Ik zou de rest van

mijn mandaat uitdoen, nog een heleboel voorstellen indienen die ik al langer wilde uitwerken, want verlost van dat keurslijf, en daarna zien. Maar mensen zeiden: waarom start je geen alternatief ? Zo makkelijk gaat dat allemaal niet. Toen ik een uitnodiging kreeg van Jan om te praten, dacht ik: luisteren kan geen kwaad. En opvallend: ik hoorde bij hem net als bij veel andere burgerinitiatieven – van Brugge tot Mechelen, van Brussel tot Waals-Brabant – dezelfde ergernissen over de politiek.

JAN WOSTYN: Eigenlijk was het debat de eerste echte ontmoeting met Els. Ik kende haar natuurlijk door het drama bij Open VLD, en vond dat zij zeer positief uit heel die episode kwam. Els was de enige die het systeem aanklaagde én de daad bij het woord voegde door te vertrekken. Ze weigerde zich neer te leggen bij wat een klein groepje bedisselde. Dat vond ik interessant.

Jullie delen een soort wantrouwen jegens de huidige politiek, maar op sociaal vlak lijken jullie niet echt op elkaar. Vista noemt sociale herverdeling een kernpunt, terwijl Michael Verstraeten, ook een van de sprekers op het debat, eerder zegt: “Laat ons onze goesting doen met ons cash geld.”

AMPE: Ik vind dat een beetje een detail. Ik ben zelf voor directe solidariteit, waarbij de middelen zonder omwegen en structuren bij de mensen komen die het nodig hebben.

Wat de burgerbewegingen vooral delen is een fundamentele kritiek op de particratie: partijen zijn vooral met zichzelf bezig, niet met de basis, laat staan met de brede samenleving. Er moet, voor mij, daarom een einde komen aan de politieke adelstand die iedere voeling met de realiteit mist.

WOSTYN: We moeten nog veel zaken doorspreken, en zien waar de grote gelijkenissen zitten qua mens- en wereldbeeld. Maar door de kiesdrempel van vijf

▼

door Maarten Goethals en Kris Hendrickx foto’s Ivan Put

31 SEPTEMBER 2022

Bio Els Ampe • ° Oostende (1979) • Burgerlijk Ingenieur (VUB) • Verliet in september 2023 Open VLD na onvrede over voorzittersverkiezingen • Is momenteel Vlaams Parlementslid • Gewezen schepen Stad Brussel Jan Wostyn • ° Tielt • Econoom en sinoloog • Woonde zes jaar in China • Doceerde Bedrijfskunde aan Thomas More Hogeschool • Leerkracht in Etterbeek • Covoorzitter Vista

| 7

8

▼

Het gesprek. Gewezen Open VLD’er Els Ampe en Vista-covoorzitter Jan Wostyn

procent en een gebrek aan financiering worden kleine fracties gedwongen om samen te werken.

Over de politieke adelstand gesproken, u bent zelf al twintig jaar politica.

AMPE: Ik ben in 2004 begonnen, dat klopt, maar daarnaast heb ik een bedrijf opgestart en gewerkt als zelfstandige. Dat vind ik belangrijk, omdat ik beter de impact begrijp van maatregelen op de werkvloer. Elke politicus zou dat moeten doen: jobs combineren, al was het maar halftijds, in plaats van enkel van maandag tot vrijdag in het parlement te zitten en daarna te hopen op een politieke benoeming ergens. Ik noem dat een Win for Life-ticket.

WOSTYN: Daardoor raken veel wetten gestemd, waarvan mensen de logica totaal niet snappen. Door het huidige systeem is er iets gebroken bij de kiezer.

Wanneer dient u die klacht in?

WOSTYN: Eind deze maand, begin december. Het gaat om 80 miljoen euro aan overheidsmiddelen, die zonder veel controle besteed worden, onder andere aan Facebook en gratis familiedagen in Plopsaland. Daarvoor dienen publieke middelen niet.

AMPE: Een volksvertegenwoordiger dient in de eerste plaats om het volk te dienen, niet om als papegaai de ministers na te praten.

“Bij Open VLD heerste lange tijd de idee: zonder Els Ampe wordt het de hemel.

Maar ik ben weg en het werd de hel” Els Ampe Vlaams Parlementslid, ex-Open VLD

WOSTYN: Ook zoiets als een zwijgakkoord begrijp ik helemaal niet. Hoe kan dat iemand warm maken voor de politiek, als je weet dat je geen enkel initiatief mag nemen, zonder het vooraf te checken bij iedereen van de meerderheid? Hoe kan je dan kritisch zijn?

Waar zit de rol dan nog van het parlement als controlerend orgaan?

Hoe wil u die praktijk doorbreken?

WOSTYN: Door het huidige systeem van partijfinanciering juridisch aan te vechten door naar het Grondwettelijk Hof te stappen, met een uitgebreid dossier, ingediend door een aantal kleinere partijen. Het geld vloeit nu naar de partijhoofdkwartieren, die bovendien nog eens beslissen wie in het parlement komt en wie minister mag worden. Dat is heel veel macht voor een heel klein groepje mensen. Daardoor kan de scheiding der machten niet werken.

AMPE: De partijfinanciering wordt gebruikt om politici in de pas te laten lopen. Wie luistert, krijgt geld; wie zijn zinnetje doordrijft, zal het voelen.

Op welk segment van de kiezers mikt jullie nieuwe project?

AMPE: Uit peilingen blijkt er een groep van twintig à dertig procent kiezers te bestaan die niet weet op wie te stemmen. Zeven procent ervan overtuigen lijkt me haalbaar.

WOSTYN: Het centrum kent momenteel vijf partijen – Groen, Vooruit, CD&V, Open VLD en de N-VA – die ergens wel meebesturen, hetzij Vlaams of federaal of Brussels. Op andere niveaus voeren ze dan weer oppositie, of moeten ze trachten het beleid met elkaar te verzoenen. Gevolg? Eén grote kakofonie, wat leidt tot verwarring, waar PVDA en Vlaams Belang van profiteren.

Maar eigenlijk geloven veel mensen niet in de oplossingen van extreemrechts of in de maatschappijvisie van de communisten. Ze stemmen eerder op die partijen als signaal, want ze zijn kwaad en misnoegd. Ons project wil een nieuw alternatief in het centrum zijn, zonder een extreem programma.

En uit wat zal dat programma bestaan?

WOSTYN: Dat vormt nog onderwerp van debat. Mogelijk kan het bestaan uit tien

heldere inhoudelijke standpunten waarin iedereen zich kan vinden, en voor de rest blijven de betrokkenen onafhankelijk en vooral gewoon zichzelf. We hoeven het ook niet met elkaar voor de volle honderd procent eens te zijn. We agree to disagree.

Welke naam krijgt het project?

WOSTYN: Ik weet dat jullie graag die primeur willen, maar nee, er is nog geen naam.

Van een Vlaams-progressieve partij, tot coronasceptici die virologen openlijk de doodstraf toewensen, tot een politica die in onmin raakte met haar partij: zullen kiezers wel weten op wie ze precies stemmen in dat Mexicaanse leger aan stemmen en strekkingen?

AMPE: Toch delen de groepen die meededen aan het debat dezelfde ambitie: streven naar politieke vernieuwing via bottom-upinitiatieven. Af en toe moet je een computer ook refreshen; hetzelfde geldt voor het parlement.

22 NOVEMBER 2023

Els Ampe: “Ik ben wie ik ben, ik word gewoon snel kwaad om debiliteiten.”

Dus stoppen?

AMPE: Dat zou nog gekker zijn, met de al

gedane uitgaven. Kent ge de mop van de gevangene die ontsnapt en die over honderd muren moet klimmen en bij de laatste zegt: ik kan niet meer, ik keer terug? Dat is het.

Dezelfde vraag voor u, meneer Wostyn: voortdoen met metro 3 of stoppen?

WOSTYN: Begin met een kosten-batenanalyse. Kijk of alle uitgaven te rechtvaardigen vallen. Waar kan het goedkoper? En ja, Brussel is een grote metropool, maar ik vind dat een zwak argument, want de bevolkingsgroei zal niet substantieel meer stijgen. De metrolijn naar Evere is er gekomen op vraag van Rudi Vervoort, behalve ministerpresident ook burgemeester van die gemeente, en niet vanuit rationele overwegingen.

AMPE: Ik wil een Excel-tabel zien die mij transparant toont waar alles naartoe gaat. Ik vind die drie miljard voor metro 3 hét mysterie van Brussel.

Refreshen. Dat is nogal een ruim begrip.

Maak dat eens concreet.

WOSTYN: Elke regio moet verantwoordelijkheid nemen voor de eigen uitgaven.

Of: de bevoegdheden moeten zo laag mogelijk liggen, en mogen pas naar een hoger niveau als het meer efficiëntie oplevert.

AMPE: Examens voor ministers. Koppel hun loon ook aan hun prestaties. En belangrijk voor Brussel: laat ze taaltesten afleggen. Een minister die geen Frans en Nederlands spreekt, dat kan eigenlijk niet, en die kan dus geen tweetalige administratie leiden.

Jullie kunnen alle twee vrijuit spreken. Wat vinden jullie van de Brusselse regering?

Geef die eens een score.

AMPE: Mag ik onder nul gaan?

WOSTYN: Ik vind het een fiasco. Kijk naar de begroting die structureel in het rood staat.

Iedereen in de regering zwijgt en denkt: Après nous, le déluge. Sven Gatz, de bevoegde minister, heeft zich vijf jaar lang sterk gemaakt om een evenwicht te presenteren, maar de cijfers spreken hem tegen. Dan

zwijg ik nog over de aanleg van metro 3 die begroot stond op één miljard, maar ondertussen al oploopt naar drie miljard, terwijl het verkeer van wagens met slecht 0,6 procent zal slinken, en de stad een werf blijft tot 2040.

AMPE: De metrostations in Brussel zijn paleizen in vergelijking met die van Londen.

Kan dat niet kleiner, eenvoudiger, minder duur? Ik snap ook niet hoe een metro bouwen vandaag verhoudingsgewijs meer kost dan vroeger, terwijl de graaftechnieken verbeterden.

Hoe kijken jullie naar het bilan van de groenen in de regering?

AMPE: Verder dan fietspaden zijn die niet geraakt.

WOSTYN: Op dat vlak kwam er een kentering, dat wil ik zeker toegeven. Maar de groenen moeten meer rekening houden met alle Brusselaars, en niet enkel met de fietsers en hun eigen achterban.

U doelt op de implementatie van Good Move?

WOSTYN: Ze zijn nogal snel vertrokken van het eigen ideaalbeeld, in de veronderstelling dat iedereen automatisch zou volgen. Dat bleek niet te kloppen, al zeker niet toen buurtbewoners ontdekten dat hun straat, afgezet door betonblokken, eenrichtingsverkeer werd. Qua communicatie en sensibilisering lieten de groenen steken vallen.

“Publieke middelen dienen niet om een familiedag in Plopsaland te financieren” Jan Wostyn Covoorzitter Vista

| 9

10

▼

Het gesprek. Gewezen Open VLD’er Els Ampe en Vista-covoorzitter Jan Wostyn

AMPE: Daarnaast is de handel compleet opgeofferd voor leefbaarheid. Mensen van de Vlaamse Rand of van de gegoede gemeenten van Brussel komen niet meer naar het centrum, waardoor veel zaken over de kop gaan. De Brusselse bevolking is bij de armste in België, hoe kan de handel dan overleven op enkel die groep? Je hebt rijkeren nodig.

WOSTYN: Wat ook meespeelt: Brussel moet meer inzetten op de band met Vlaanderen.

Bij sommigen heerst de mentaliteit dat Brussel het op zijn eentje kan redden, zonder ooit verantwoording af te leggen. Wat niet klopt. En wat ook niet helpt, is dat Vlamingen in nog steeds veel cafés, restaurants en winkels niet in het Nederlands bediend worden. Dat geeft niet echt het gevoel welkom te zijn in de eigen hoofdstad.

Maar evengoed geldt het omgekeerde?

Vlaanderen moet afstappen om Brussel te framen als een soort interculturele hellhole.

WOSTYN: De stad kent veel positieve en aangename kanten, daarom besliste ik vier jaar geleden om naar Brussel te verhuizen.

Ik snap vanwaar de vooroordelen komen, maar ik zie ook oplossingen. Iedereen moet ergens het beeld van de andere aanpassen.

Om verkozen te raken helpt nationale bekendheid. Mevrouw Ampe, iedereen kent u, omdat op sociale media vaak met u wordt gelachen. Wat vindt u daarvan?

AMPE: Ik heb daar geen last van; ik kan alleen maar hopen dat mensen zich amuseren. Of het nu gaat om de totaal absurde regels tijdens covid, zoals niet op een bankje mogen zitten, of de installatie van een lelijke bloembak als onderdeel van een nieuw circulatieplan: ik zeg wat vele anderen niet durven te zeggen. Ik ben controversieel, misschien omdat ik me meestal kwaad maak over controversiële maatregelen.

Het geeft u een imago van flapuit.

AMPE: Is het inhoudelijk zo fout wat ik eruit flap?

Het lijkt minstens oprecht.

AMPE: Ik ben wie ik ben; ik word gewoon snel kwaad om debiliteiten.

WOSTYN: Kleine partijen moeten een rit bergop rijden wat media-aandacht betreft.

Het is altijd wat een compromis zoeken, tussen aandacht trekken en ernstig genomen worden. En een standpunt heel simpel in een column opschrijven, helpt dan niet altijd.

Jan Wostyn: “Het wordt een helse campagne.”

Het is trouwens het lot van iedere politicus om door de mangel gehaald te worden.

Bent u niet bang dat het imago van Ampe, maar ook van advocaat Michael Verstraeten van Viruswaanzin, in de campagne eerder als een nadeel zal meespelen?

WOSTYN: Het wordt sowieso een helse campagne. Voor een aantal partijen dreigt het heel existentieel te worden: een half procent meer of minder kan het verschil maken. Daarom verwacht ik hevige aanvallen, en zal Els weggezet worden als iemand die om het even wat zegt.

AMPE: Iedereen krijgt een stempel.

Hoe u te bestempelen eigenlijk, meneer Wostyn? U bent redelijk flamingantisch,

en toch progressief. Dat lijkt op het eerste gezicht een bizarre combinatie.

WOSTYN: Ik zal u meteen corrigeren. Ik ben geen flamingant. Ik ben geen Vlaams-nationalist. Ik ben een Vlaming, meer specifiek: een Vlaamse internationalist. Maar ik snap dat zoiets misschien een kortsluiting in de hersenen veroorzaakt. Dat komt door de succesvolle indoctrinatie van Bart De Wever: twintig jaar al beweert hij dat de grondstroom in Vlaanderen rechts-conservatief loopt. Maar voor mij is de grondstroom door en door sociaal; voor mij telt iedere mens. Ik deel bevolkingsgroepen niet op, zoals De Wever wel vaak doet: de actieven versus de passieven, de Vlamingen tegen de Walen. In Catalonië, in Schotland kan het trouwens ook: én bewust omgaan met de eigen identiteit én die progressief invullen.

Tot slot mevrouw Ampe: hoe kijkt u naar uw voormalige partij en de strijd om de ministerposten?

AMPE: Het bevestigt alleen maar het beeld van de partij als familiebedrijf, waar een soort Game of Thrones-strijd heerst tussen de verschillende huizen. Ik vond het al erg achter de schermen, maar nu doet de partij het openlijk. Ik volg het met stijgende verbazing, en nee, niet met leedvermaak. Ik vind het vooral erg voor mijn vrienden bij Open VLD, en de militanten.

U heeft wel zitten poken en stoken.

AMPE: In het verleden werd vaak naar mijn richting gekeken als iets zogezegd fout ging. De teneur was toen al: als Els Ampe verdwijnt, komen we in de hemel.

Maar ik ben weg en het is de hel geworden.

‘UN ÉLU NE PEUT PAS ÊTRE UN PERROQUET’

‘ELECTED OFFICIALS SHOULD BE ABLE TO THINK FOR THEMSELVES’

Els Ampe, démissionnaire du parti libéral Open VLD en septembre, et Jan Wostyn, co-président du parti pro-flamand progressiste Vista, vont allier leurs forces et fort probablement figurer sur une liste citoyenne commune lors des prochaines élections. « Les partis pensent surtout à eux-mêmes, pas à leur base, et encore moins à la société au sens large. Mais un député doit en premier lieu servir la population, pas imiter les ministres comme un perroquet. »

Els Ampe, who in September left the liberal party Open VLD, and Jan Wostyn, co-chair of Vista, a Flemish-leaning and progressive party, are joining forces and will most likely be on a joint civic list at the next elections.

“Political parties have become very introverted and care less about their grassroots, never mind wider society. But a people’s representative is primarily there to serve the people, not the ministers.”

FR

EN

BRUSSELS

PLANETARIUM

Fest

Poetry

15 & 16-12-2023 19:00

MUSIC FROM THE UNITED KINGDOM

SAT 02.12

BRUSSELS PHILHARMONIC PRESENTS A BUCKET LIST CONCERT CONDUCTOR ANDREW MANZE VIOLIN MICHAEL BARENBOIM VAUGHAN WILLIAMS

SERENADE TO MUSIC GROSLOT VIOLIN CONCERTO ELGAR SYMPHONY NO. 1

FLAGEY BRUSSELS

TICKETS: BRUSSELSPHILHARMONIC.BE WITH THE SUPPORT OF BESIDE TAX SHELTER AND THE BELGIAN TAX SHELTER

XABISO VILI KATHARINA WENTY

ASTRID HAERENS

KOUKIS CHRISTOS Mel Moya

V.U. GUNTHER BROUCKE · ONTWERP LIESBET LUTIN · FOTO © LIESBET PEREMANS

MEL MOYA

GONCA ÖZMEN

FLYGMASKIN

B

JAMES FLAMBÉ

PETER BEDA

P P F

AN IMPLACABLE FATE

THE WORLD IS YOUR OYSTER TICKETS & INFO WWW.POETRYFEST.BRUSSELS

SAT 16.12

BRUSSELS PHILHARMONIC PRESENTS A BUCKET LIST CONCERT CONDUCTOR KAZUSHI ONO PIANO STEVEN OSBORNE BRITTEN PIANO CONCERTO BRAHMS SINFONIE NR. 4

TICKETS: BRUSSELSPHILHARMONIC.BE WITH THE SUPPORT OF BESIDE TAX SHELTER AND THE BELGIAN TAX SHELTER

V.U. GUNTHER BROUCKE · ONTWERP LIESBET LUTIN · FOTO © WOUTER VAN VAERENBERGH

FLAGEY BRUSSELS

PLANETARIUM BRUSSEL BOECHOUTLAAN 10 1020 BRUSSEL

12

In beeld. Saskia Vanderstichele

Vaya Con Dios is nog lang niet vaya Tien jaar geleden nam Dani Klein (70) van Vaya Con Dios afscheid van het podium.

Stemproblemen lagen aan de basis van die beslissing. Maar het bloed kruipt waar het niet gaan kan, zo bleek afgelopen weekend.

In ‘het mythische café’ L’Archiduc, aldus de aankondiging, stelde ze zondagnamiddag voor een schare fans Shades of Joy voor, een nieuwe plaat met elf nummers. Of ze opnieuw wil optreden, weet Klein – geboren in Schaarbeek – nog niet. MG

22 NOVEMBER 2023

|

13

14

In de kijker.

Café Monk is overgenomen en wordt Billie Het bekende café Monk, dat in mei sloot, heeft een overnemer, of beter gezegd drie overnemers. De nieuwe ploeg wil de sfeer van het vroegere etablissement behouden. “Het blijft een bruin café en ook de spaghetti blijft, met hetzelfde keukenteam.” Maar de naam verandert: Monk wordt Billie. door Bettina Hubo

De nieuwe overnemers, die het café in de Sint-Katelijnestraat half januari willen heropenen, zijn drie Vlaams-Brusselse veertigers. Dries Heyman, afkomstig uit de marketing- en communicatiewereld, nam het initiatief. “Ik heb zelf geen horeca-ervaring en wilde het dus niet alleen doen.” Hij zocht zijn goede vriendin Leentje Bruyninckx op, cafébazin van de Roskam. “Zij was geïnteresseerd om de Monk over te nemen, maar wel met het juiste team. Dus haalden we Steven De Visscher er nog bij, die een hele tijd gerant is geweest van de Monk. Nu zijn we perfect complementair.”

Heyman zal zich vooral bezighouden met de communicatie, de lancering en de activering van de merken. Leentje Bruyninckx wordt verantwoordelijk voor het personeel, vaste mensen en flexwerkers. “Zij zal vooral de Roskam blijven runnen en wordt een soort plusmama van Billie.”

De Visscher, die na zijn passage bij Monk zwemvijvers ging aanleggen, staat in voor de dagdagelijkse operationele leiding. “Hij wordt de cafébaas, de CEO,” zegt Heyman.

Het drietal haalde het van dertig andere geïnteresseerde kandidaten die zich aandienden bij drankenleverancier Horeca Logistics Services (HLS), eigenaar van het pand, nadat de vorige uitbater, Filip Jans, in mei moest vertrekken. Hij zat er tien jaar, maar zijn huurcontract werd niet meer verlengd, volgens HLS omdat er structurele werken moesten gebeuren in het beschermde pand.

Jans zelf had de indruk dat de eigenaar van hem af wilde omdat er voortdurend discussies en conflicten waren over het drankenassortiment, de verplichte hoeveelheden drank die dienden afgenomen te worden, de prijzen en over noodzakelijke renovatiewerken. Hij stapte naar de rechtbank en klaagde in de media de brouwerijcontracten aan die

volgens hem wurgend zijn voor de horecauitbater.

Het nieuwe team wil niet heel veel aan het bestaande concept veranderen, vertelt Heyman. “We willen terug naar de Brusselaar met een bruin café, met een ruim aanbod van bieren, ook lokale, en met cocktails. Je zal nog steeds koffie kunnen drinken terwijl je de krant leest, op vrijdag zal er gedanst worden en in het zaaltje achterin zal, net als voorheen, spaghetti geserveerd worden, met dezelfde ingrediënten en toegankelijke prijzen. We hebben gelukkig het hele keukenteam kunnen overnemen.”

Veggie en vegan Het is volgens Heyman wel de bedoeling om een beetje te verjongen. “We moeten ons aanpassen aan de nieuwe generatie.

Waarom in het nieuws?

Er zijn drie overnemers voor café Monk. Ze gaan verder onder de nieuwe naam Billie.

Over welk dossier gaat het?

Uitbater Filip Jans van Monk moest in mei het café sluiten, toen zijn huurcontract niet meer werd verlengd.

© IVAN PUT ARCHIEF

22 NOVEMBER 2023

Kort gesprek. Marie Thibaut de Maisières

Zestienjarigen gaan op een andere manier naar café dan wij. Daarom zal er aandacht zijn voor allerlei nieuwe tendensen, alcoholvrije dranken, veggie en vegan. Ook bij de programmering van de liveperformances zullen we rekening houden met de jongeren.”

Momenteel is het café nog een grote werf.

De eigenaar heeft de riolering vervangen en het dak wordt hersteld. Ook worden er een nieuwe keuken en sanitair blok geplaatst en zal de gevel van het pand worden bekeken.

“HLS wil van het café opnieuw een Brussels instituut maken, maar dan beter,” zegt Heyman.

De naam Monk kon het nieuwe team niet overnemen. Niet alleen de naam, ook de klanken ervan, werden immers gedeponeerd door voorganger Jans. “Jammer,” zegt Heyman. “Maar het gaf ons ook de kans om een frisse wind te laten waaien.”

En dus werd het Billie, een naam die volgens Heyman gelinkt is zowel aan het verleden als de toekomst van het zaak.

“Monk was destijds een verwijzing naar jazzpianist Thelonious Monk. Billie verwijst naar zijn tijdgenote, de grote soulzangeres Billie Holiday, maar leeft ook bij de jonge generatie. Denk aan Billie Eilish. Het is een naam die goed bekt en waarmee we iedereen, zonder onderscheid, willen aanspreken.”

Heyman beseft dat een nieuwe naam altijd weerstand zal opwekken. “Maar het belangrijkste is dat het een even goed café wordt, waar iedereen welkom is. Een nieuwe naam moet je ingang laten krijgen, dat zal even duren. De oudere generatie zal wellicht van de Monk blijven spreken.”

Vervolgverhaal Of er nu elders in Brussel een Monk komt, blijft de vraag. Filip Jans, die nog steeds in een gerechtelijke procedure verwikkeld is met de eigenaar, kondigde bij zijn gedwongen vertrek in mei aan dat hij zijn café Monk zeker een vervolgverhaal wilde geven in Brussel. “Dat is nog steeds het plan, maar het loopt niet makkelijk,” zegt Jans. “Je moet een goede plek vinden. Veel panden hebben brouwerijen of drankenhandelaars als eigenaar of hoofdhuurder. Dat vind ik te belemmerend. Ik heb veel geleerd uit mijn vorige ervaringen.”

Volgens Jans is overigens niet alleen de naam van zijn vroegere zaak beschermd, maar ook het concept, met de spaghetti. “Ik hoop dat ze dat niet kopiëren.”

‘Ik leerde omgaan met het recentste semiautomatische wapen’ Groen-woordvoerder Marie Thibaut de Maisières is al zeventien jaar reservist bij het Belgische leger en net terug van een opleiding met de para’s. “Ik ben als feministe blij dat ik kan tonen waar vrouwen toe in staat zijn.”

Je verwacht het niet. Een woordvoerder van Groen-minister Elke Van den Brandt, moeder van vier kinderen, chroniqueuse ook bij een Franstalige zender, is tegelijk al zeventien jaar reservist bij de Belgische marine.

Je bent net terug van een militaire opleiding, wat heb je daar gedaan?

Als reservist bij het Belgische leger word je, na je opleiding, een keer per jaar opgeroepen, binnen de competenties waar je sterk in bent. Ik maak deel uit van een kleine cel, Ci-meg, die cultuursensitieve opleidingen geeft aan militairen die op buitenlandse missie vertrekken.

Soms zit er ook een echte militaire opleiding bij, zoals nu in de buurt van Aarlen.

Die diende om ons te leren omgaan met het recentste semiautomatische wapen van het leger. We hebben ook tactische manoeuvres gesimuleerd. Het was pittig, maar in een erg aangename sfeer.

“Wie wil opkomen voor democratische waarden moet zich ook kunnen verdedigen” seerd in ontmijningen, zowel op land als op zee.

Kijk, een wijze zei: ‘Wil je vrede, bereid je voor op oorlog.’ Ik denk dat dat klopt.

Wie wil opkomen voor zijn democratische waarden moet zich ook kunnen verdedigen. Anders riskeer je de voetveeg te worden van je eigen waarden.

Het is in de mode om reservist te worden, onder meer bij politici. Enig idee waarom?

Dat is op zich niet onlogisch. Je zet je al in voor de gemeenschap. Je wil je ook inzetten voor je natie. Die stap is niet zo groot.

Daarnaast ben je in het leger ook een gelijke onder gelijken. Je zit er samen met mensen van alle gezindten, een erg diverse groep. Je slaapt samen, je deelt je brood. Alleen al daarom zouden politici een dergelijke opleiding moeten volgen.

En hoe is het als vrouw in het leger?

Ik ben als feministe blij dat ik kan tonen waar vrouwen toe in staat zijn. Het is bekend dat legers met meer vrouwen beter presteren, met minder uitwassen.

Het blijft wel opvallend voor iemand van Groen.

Het Belgische leger staat bekend om zijn humanitaire missies. Het is gespeciali-

Dus minder omwille van de tactiek van het politieke schaakbord?

Nee, die heeft de minister zelf al genoeg onder de knie (lacht). SVG

Is je ervaring nuttig in de politieke strijd die vanuit een kabinet wordt gevoerd?

Zeker, omdat je in het leger leert om je in de plaats van de andere te stellen, en empathie te tonen. Verder leert het leger je een zekere koelbloedigheid.

|

15

Denk deze winter aan de hygiënemaatregelen.

Was regelmatig je handen met water en zeep.

Ventileer plaatsen waar je met veel mensen samen bent.

Hoesten en niezen?

Gebruik een papieren zakdoek en werp die weg. Geen zakdoek?

Nies in je elleboog.

65+, zwanger, kwetsbaar of zorgverlener: laat je vaccineren tegen COVID en griep.

Ziek? Blijf dan thuis. Draag een mondmasker als je dan toch op het openbaar vervoer of op drukke plaatsen komt.

*VERLENGING > 07/01 @ De Brouckère- en Muntplein, Grote Markt

www.ccc-ggc.brussels

22 NOVEMBER 2023

Beeldcolumn. Kim gaat aan de haal met de actualiteit

| 17

18

Brussel Helpt. Ex-daklozen Nathalie en Mehdi vinden plek in gemeenschapshuis De Bijenkorf

Thuis begint met een huis Nathalie en Mehdi, beiden met een verleden in de dakloosheid, wonen sinds september in een cohousingproject in de Heyvaertwijk, het eerste in zijn soort. Het is een belangrijke stap naar een normaal leven. “Wie op straat leeft, wordt wakker en probeert vervolgens zo snel mogelijk de dag die zal komen te vergeten.” door Steven Van Garsse foto’s Bart Dewaele

H

et ziet er helemaal netjes uit, pas gerenoveerd, een typisch, wat anoniem, Brussels burgerhuis in de Heyvaertwijk in Anderlecht, met op elk van de drie etages een kamer met een mooie badkamer. Het is de plek waar de vzw Straatverplegers De Bijenkorf is begonnen, een cohousingproject voor ex-daklozen. Die vzw is dit jaar het goede doel van de Brussel Helpt-actie van BRUZZ. De Bijenkorf is een van de vele Housing First-projecten van de vzw Straatverplegers, maar omdat het is opgevat als samenwoonplek, met een salon, keuken, kelders en tuintje, die gemeenschappelijk zijn, is het erg innovatief.

Nathalie en Mehdi zitten samen in het salon. Nathalie toont de staande lamp die ze heeft gekregen van haar dochter. Ze is

helemaal in de wolken. “Ik kom van een klein zolderkamertje en was er moederziel alleen.”

Eenzaamheid. Veel daklozen die gehuisvest worden, blijven er last van hebben. Ze worden uit hun harde omgeving weggehaald, krijgen een woning, maar missen dan in die nieuwe wijk waar ze gaan wonen plots het sociaal contact. Dat was ook zo voor Nathalie.

“Ik kom uit een groot gezin waar er altijd wat te beleven was,” vertelt ze. “Na mijn leven op straat woonde ik op verschillende plekken in de stad. Ook die eenzaamheid was erg moeilijk. Gelukkig kende ik Mehdi, die ik op straat had ontmoet. We hingen allebei rond in de buurt van het Centraal Station. Ik was zelf al meer dan een jaar dakloos toen Mehdi in mijn leven kwam.”

22 NOVEMBER 2023

Sindsdien zijn beiden onafscheidelijk, en nu wonen ze samen. Als vrienden.

Acht jaar dakloosheid, daar komt niemand ongeschonden uit. Nathalie toont een litteken op haar wang. Het restant van een stafylokokkeninfectie die ze tijdens haar leven op straat heeft opgelopen. “J’étais un torchon, een dweil, toen de Straatverplegers me begonnen te helpen. Ik rook niet fris, ik had luizen. Ik dronk ’s ochtends ‘koude koffie’. Ken je dat? Gordon 12° uit blik. Ik hoorde mensen over mij zeggen: ‘Blijf van haar weg, ze is een teringlijder.’ Ik was een mummie. Ik dacht dat ik ging sterven.”

Nathalie belandde op straat na een relatiebreuk. Ze was zwanger van haar tweede dochter, die nu vijftien is, en verlaten door de vader van het kind. Acht jaar lang leefde ze op straat tot het moment kwam dat ze de dakloosheid vaarwel zou zeggen, dankzij de vzw Straatverplegers. “Ik herinner het me nog goed, ik had veel gedronken, en twee straatverplegers maakten me wakker en zeiden dat ze een appartement voor me hadden gevonden. Ik vroeg hen om me in de arm te knijpen, ik dacht dat ik droomde.

Eerlijk waar, zonder hen was ik er misschien niet meer geweest.”

Van chef-kok naar de straat

Nathalie en Mehdi werden vrienden op straat, toen ze allebei dakloos waren.

Ook Mehdi vertelt zijn verhaal: “Ik was chef-kok bij de Europese Commissie. Ik had een gezin, twee wagens. Na mijn scheiding ging ik in een gemeenschapshuis wonen.

Daar woonde nog een andere man. Ik belandde op straat toen zijn vrouw erbij kwam wonen. De kamer was niet langer vrij.

Ik was ook mijn baan kwijtgeraakt. De enige oplossing leek op straat te gaan slapen. Daar sta je dan. Het was zomer. Dat gaat nog, maar daarna …” Mehdi zou uiteindelijk zeven lange jaren dakloos blijven.

Dakloosheid is een erg complexe en moeilijke problematiek, vermoedelijk een van de moeilijkste in een stedelijk beleid, omdat er veel factoren spelen: relatiebreuken, armoede, mentaal welzijn, alcoholisme. Het aantal daklozen in Brussel is ook fors toegenomen de laatste jaren en een one-fitsall-oplossing bestaat niet, zelfs al is huisvesting altijd de basis.

Er is de ontnuchterende vaststelling dat het voor veel daklozen heel moeilijk is om zelfstandig de stap te zeggen naar die gewone wereld. “Als je het echt wil, kan het,” zegt Nathalie vandaag. En toch slagen velen er niet in.

Mehdi legt uit: “Als je dakloos bent, heb je een eigen wereld gemaakt, ja, zelfs één met

| 19

20

Brussel Helpt. Ex-daklozen Nathalie en Mehdi vinden plek in gemeenschapshuis De Bijenkorf

“Toen ik wist dat ik hier terechtkon, dacht ik dat ik droomde. Zonder de Straatverplegers was ik er misschien niet meer geweest” Nathalie Ex-dakloze, heeft nu een thuis in De Bijenkorf in Anderlecht

een sociaal leven. Het is geen prettige wereld, maar toch is het aartsmoeilijk om eruit te stappen. Je verliest na een tijd alle besef van de normale wereld. In het begin probeer je je papieren nog op orde te hebben, om kans te maken op een leefloon, of ga je zelfs op zoek naar een appartement. Je ziet echter snel dat dat onbetaalbaar is. En hoe kan je een afspraak maken als je geen telefoon hebt?

Bovendien zal een huisbaas niet snel iemand met een leefloon een huurcontract geven.”

“Je komt dan aan op je afspraak met je reiskoffers, met je hele hebben en houden,” beaamt Nathalie, “Dat geeft niet meteen vertrouwen.”

“Hoe moet je weer een familiaal leven opstarten?” stipt Mehdi aan. “Op een bepaald moment is dat insurmontable: een berg waar je niet meer over raakt. Je bent al je zelfrespect kwijt. Het beeld dat je van jezelf hebt, verdwijnt, je leeft van dag tot dag. Op zo’n moment is het veel makkelijker om wakker te worden, tevreden te zijn met het weinige dat je hebt, dan de ladder in de hand te nemen om uit de put te klauteren.”

Mehdi en Nathalie hebben de crackepidemie die lelijk huishoudt onder de Brusselse daklozen niet meer meegemaakt, maar er was wel de verlokking van alcohol. Onlangs stierf een van hun dakloze vrienden aan de gevolgen ervan. Mehdi heeft er zelf ook mee geworsteld: “Wie op straat leeft, wordt wakker en probeert vervolgens zo snel mogelijk de dag die zal komen te vergeten.”

Een bezoek aan De Bijenkorf leidt naar de appartementen op de verdiepingen. Een mooie, ruime kamer aan de straatkant, Ikea-meubeltjes, een flatscreen en een moderne badkamer. Kadertjes aan de muren maken het extra gezellig.

In de tuin staat een vijgenboom, vlakbij is er een school. De spelende kinderen zijn goed te horen. “Het geeft deze buurt iets familiaals,” glundert Mehdi. “Elke dag om 8.35 uur worden we gewekt door de bel van de school,” lacht Nathalie.

De Bijenkorf kwam er in samenwerking met de gemeente Anderlecht, die het huis in de Heyvaertwijk ter beschikking stelde. In ruil heeft de vzw Straatverplegers zich geëngageerd om het te renoveren, in lijn met wat de Sociale Verhuurkantoren doen. De Straatverplegers hebben er drie appartementen in ondergebracht. Na Nathalie en Mehdi komt later een derde huurder.

De vzw wil graag een aparte poot oprichten om huisvesting beter te kunnen beheren. Waarom is hier voor de cohousingformule gekozen? Daar is deels een praktische reden voor, zegt Koen Van Den Broeck van de Straatverplegers: “Het is een eengezinswoning, en het was stedenbouwkundig niet mogelijk om er separate appartementen van te maken. Dus hebben we van de nood een deugd gemaakt en er een gemeenschapshuis van gemaakt.”

“Er is nog een andere reden,” zegt Van Den Broeck: “We weten dat eenzaamheid een probleem kan zijn bij daklozen die we huisvesten, een gemeenschapshuis kan een manier zijn om hieraan te verhelpen. En als deze formule goed werkt, kan ze navolging krijgen. We hebben al ervaring met daklozen die we laten samenwonen, onder meer via ons project met modulewoningen. Dit is een andere formule waar we uit kunnen leren.”

“Natuurlijk is er ook een financieel voordeel aan de cohousingformule,” vervolledigt Mehdi. “Ik had een klein

studiootje van meer dan 500 euro per maand, zonder kosten, nu woon ik voor 440 euro kosten inbegrepen. En we koken ook samen, zodat de kosten nog lager liggen.”

“Op straat leven is duur. Je eten kost meer en is ongezond. Je hebt geen koelkast, dus moet je veel weggooien” Mehdi Ex-dakloze, heeft nu een thuis in De Bijenkorf in Anderlecht

22 NOVEMBER 2023

zorgzaam en zuinig met het eten omgaan. We kunnen onze kleren in de kast hangen! Dat klinkt misschien wat onnozel, maar voor wie op straat heeft geleefd, betekent dat heel wat.”

“Een deur die je kan sluiten, die je veiligheid geeft. Een bed, lakens, een veegborstel om het huis netjes te houden,” somt hij op. “Een thuis, un chez-soi, is de eerste voorwaarde om je leven opnieuw op de rails te krijgen. Een job gaan zoeken als je op straat leeft, dat kan gewoon niet.”

Voorlopig loopt alles op wieltjes Nathalie en Mehdi kennen elkaar door en door, en samenleven kan bijna zonder afspraken.

Mehdi: “We wassen samen af, zelfs al is er een afwasmachine. Het principe is: de gemeenschappelijke ruimtes moeten er zo proper als de dag ervoor bijleggen.”

De Straatverplegers gingen niet over een nacht ijs bij de opstart van het cohousingproject. Al van in april dit jaar weten Nathalie en Mehdi dat ze in dit proefproject betrokken worden, en dat ze een van de drie uitverkorenen zijn. Er gingen veel vergaderingen aan vooraf, onder meer met de bemiddelingsdienst van de gemeente Anderlecht. Die heeft veel ervaring met huishoudelijke conflicten en kon, preventief, tips geven om goed samen te leven.

Nu is het wachten tot de derde huurder komt. Nathalie en Mehdi zullen de nieuwkomer van harte verwelkomen. Zij weten wat het is om eindelijk thuis te komen.

Sinds enkele maanden wonen Nathalie en Mehdi in een cohousingproject, een initiatief van de vzw Straatverplegers.

Al is dat eten nooit heel luxueus. Nathalie en Mehdi moeten op de centen letten. Ze hebben allebei een bewindvoerder die alles regelt, van de huur, de energiekosten tot de gsm-factuur. Zelf moeten ze rondkomen met 100 euro per week, maar klagen doen ze daar niet over.

Het straatleven is duur “Weet je, op straat leven is erg duur,” zegt Mehdi. “Mensen beseffen dat niet. Je eten kost meer en is ongezond. Je hebt geen koelkast, dus moet je veel weggooien. Je gaat af en toe op hotel om weer op te laden. Je kan je kleren niet wassen, gooit ze weg en moet er nieuwe kopen om er toch weer netjes uit te zien. Hier in De Bijenkorf kunnen we

Inschrijven voor de Grootste Spaghettislag ter Wereld kan nog tot donderdag 23 november, 12 uur ‘s middags. Alle informatie over het evenement op zaterdag 25 november 2023 is te vinden via brusselhelpt.be en via BRUZZ.be/ brusselhelpt

UN CHEZ-SOI, C’EST BIEN PLUS QU’UN LOGEMENT

A HOME IS MORE THAN A HOUSE

Nathalie et Mehdi ont tous deux un passé de sans-abri et habitent depuis septembre dans un cohousing du quartier Heyvaert à Anderlecht. C’est une étape importante vers une vie normale. Ils expliquent comment ils ont perdu leur logement, à quoi ressemble la vie dans la rue et les efforts qu’ils ont faits pour remettre leur vie sur les rails.

Une maison en communauté semble être la formule idéale pour eux, car de nombreux anciens sans-abri qui retrouvent un logement luttent contre la solitude.

Nathalie and Mehdi have both been homeless in the past but since September, they have been living in a cohousing in the Heyvaert neighbourhood in Anderlecht, an important step towards a normal life. They tell how they became homeless, about life on the streets, and how, with great difficulty, they are trying to get their lives back on track. Shared housing turns out to be the ideal formula for them, as many former homeless people who are housed struggle with loneliness.

FR

EN

| 21

22

Bijgedachte.

Zelfrijdende auto’s: het debat is open Steden moeten zich voorbereiden op zelfrijdende wagens, ook Brussel. Zeker als deelwagen kent de nieuwe technologie allerhande voordelen.

Steven Van Garsse Elke week neemt een BRUZZ-redacteur het nieuws op de korrel

“De evolutie naar robotauto’s zou nadelig kunnen zijn voor de modal shift”

Zelf gezien. Twee jongeren aan het stuur van een Tesla op de autosnelweg die aan het dutten waren. Of tenminste ze deden alsof.

En het duurde niet lang. Ze haalden een grapje uit. Het kan tegenwoordig, maar het mag niet.

En als het van federaal minister van Mobiliteit Georges Gilkinet (Ecolo) afhangt, zal het ook niet mogen in de nabije toekomst.

Duitsland laat wel al beperkt zelfrijdende auto’s toe. Maar Gilkinet vindt dat de technologie nog niet op punt staat, vreest extra verkeersdoden en gamende autobestuurders die geen oog meer hebben voor het verkeer.

Hij kreeg een storm van kritiek over zich heen. Van mobiliteitsorganisatie Touring, van coalitiepartner MR en nu ook van Mercedes, dat dergelijke auto’s ontwikkelt. Gilkinet zou er later aan toevoegen dat hij niet gekant is tegen de technologie, maar dat die haar nut meer kan bewijzen in de logistieke sector.

Zeker is dat we de discussie hierover niet te lang meer voor ons uit kunnen schuiven. In de VS is de technologie in volle ontwikkeling. In San Francisco rijden autonome taxi’s rond. De balans is gemengd. Ze doen het in het algemeen formidabel, maar soms slaan ze tilt en willen ze niet meer vooruit, waardoor het hele verkeer geblokkeerd geraakt.

Nieuwe technologie is altijd trialand-error en uit die fouten kan dan weer geleerd worden. Alleen zijn hier ook mogelijk mensenlevens in het spel. Het verklaart de voorzichtigheid van Gilkinet.

Nochtans is er vandaag een alge-

mene consensus dat zulke auto’s veiliger zijn. Ze slagen er beter in dan de mens om verkeersongevallen te vermijden. Bovendien zijn ze in principe ecologischer.

Ze rijden efficiënter, waardoor ze minder files veroorzaken en minder uitstoten. Wetenschappers gaan er ook van uit dat ze de hele stedelijke mobiliteit radicaal kunnen veranderen.

De zelfrijdende auto is namelijk ideaal als deelauto. Je roept een wagen, en die brengt je waar je wil. Je hoeft geen auto meer te bezitten. Er zullen veel minder auto’s nodig zijn en toch krijgen we een vlottere mobiliteit. Parkeerplaatsen kunnen afgeschaft worden. Zo komt er meer leefruimte vrij in de stad, en brede voetpaden en fietspaden.

Overgangsfase Maar elk ideaal komt met een pak nadelen. Dat is ook hier het geval. Zeker in de overgangsfase, en die zal decennia duren, kan de komst van de robotauto de weg naar de duurzame mobiliteit én de verkeersveiligheid serieus verstoren. Autonome voertuigen hebben nood aan voorspelbaarheid. De vrees bestaat dat de steden zullen worden ingericht op maat van zelfrijdende auto’s.

Dat wil zeggen: minder gemengd verkeer en aparte banen voor de auto’s, met een minimum aan oversteekplaatsen. Fietsers en voetgangers zullen naar de marge worden verwezen. Brussel kent dat fenomeen maar al te goed. De Noordwijk is oorspronkelijk zo gebouwd. Met brede la-

nen voor auto’s en voetgangers die hoog erboven over passerelles wandelen. Het is niet de stad waar we weer naartoe willen.

Wat ook onderschat wordt, is de communicatie die vandaag bestaat tussen de automobilist en de voetganger of fietser. Die steekt zijn hand op, of knikt als hij wil oversteken. Dat zijn intermenselijke signalen die door een robotauto moeilijk te interpreteren zijn. Daar zal dus een mouw aan moeten worden gepast.

In de overgangsfase, waar we in de feiten al in zitten, zullen bestuurders nog wel achter het stuur zitten. Ze kunnen de auto laten rijden terwijl ze een boek lezen of op hun smartphone zitten. In moeilijke situaties kunnen ze zelf het stuur ter hand nemen, zo klinkt het bij de optimisten, maar of ze dat geconcentreerd zullen doen, is nog maar de vraag.

Tot slot zou de evolutie ook nadelig kunnen zijn voor de modal shift. Als de auto zo makkelijk op te roepen is, zullen stedelingen het openbaar vervoer of de fiets meer en meer links laten liggen, zo valt te vrezen. Het is bovendien helemaal niet zeker dat de evolutie van de robotauto hand in hand zal gaan met de overstap naar de deelauto. In het meest conservatieve scenario blijft alles bij het oude, zonder deelmobilteit, maar wel met meer autonomie voor de auto. Op termijn zal het opnieuw leiden tot meer dichtgeslibde steden.

De autonome auto, het klinkt als iets verafs. Maar dat is het eigenlijk niet. De weigering van Gilkinet om zelfrijdende auto’s toe te laten is ergens begrijpelijk, maar hij heeft hiermee wel het debat gesmoord. Nochtans kunnen de steden niet snel genoeg zijn om er zich op voor te bereiden.

22 NOVEMBER 2023

| 23

Een auto die zelf rijdt: het is vandaag mogelijk. De vraag blijft welke impact dat zal hebben op de stedelijke mobiliteit. © SHUTTERSTOCK

24

Big City.

Wat maakt het Brugmannziekenhuis zo bijzonder?

Max Wyckaert en Luana Difficile zoeken elke week een antwoord op een lezersvraag, deze week van Liliane uit Jette.

Volg ook de Instagrampagina voor het Big City-verhaal op donderdag.

Ook een vraag?

Stel je vraag en stem op BRUZZ.be Bekijk en lees antwoorden op BRUZZ.be/bigcity

Het Burgmannziekenhuis bestaat uit verschillende paviljoenen en dat maakt het niet alleen gezellig, het had ook een medische reden.

Een ziekenhuis is veelal een kille, klinische plaats waar je zo snel mogelijk weer buiten wil. Maar honderd jaar geleden dacht Victor Horta daar anders over. Hij kreeg carte blanche om een ontwerp uit te tekenen voor een ziekenhuis, met een nieuwe filosofie. Zo schuilt er achter de hoge muren van het Brugmann ziekenhuis een art-nouveauparel met een doordacht ontwerp.

Tot aan het einde van de negentiende eeuw waren openbare ziekenhuizen vooral een plaats waar de armen verzorgd werden.

In Brussel waren de bekendste voorbeelden het Sint-Jan- en het Sint-Pietersziekenhuis. Maar de bevolking nam steeds meer toe

en zo ook de epidemieën. Beide ziekenhuizen waren niet helemaal voorzien op die bevolkingstoename, een nieuw ziekenhuis was nodig.

Dat zou buiten de stad komen, omdat daar meer plaats was en de luchtkwaliteit beter. Het werd een groot stuk land in Jette. De aangewezen architect was Victor Horta en hij gebruikte die grote lap grond zeer bewust. Geïnspireerd op voorbeelden uit het buitenland, wilde hij voor het ziekhuis geen ontwerp in de hoogte, maar net eentje in de breedte.

Daarom bouwde hij verschillende paviljoenen. Daar had hij genoeg redenen voor.

Er was de filosofie van het parkziekenhuis: zieken die omringd zijn door de natuur zouden sneller genezen. Daarom staan er op de site heel wat soorten bomen en struiken, die elk op een ander moment in bloei staan. Ook kunnen patiënten tijdens de revalidatie hun ziekenhuisbed even ontvluchten om te wandelen.

Daarnaast vond Horta het erg

belangrijk dat er voldoende licht en lucht was. De ruimtes kregen grote ramen, gericht naar de zon en hij berekende zelfs hoeveel vierkante meter aan lucht elke patiënt in een slaapzaal zou hebben, zodat ze elkaar minder snel zouden besmetten.

Dat risico op besmetting zo laag mogelijk houden, was een extra drijfveer om te kiezen voor verschillende paviljoenen. Elk paviljoen kreeg een andere invulling.

Pediatrie, oncologie, dermatologie ... zodat mensen met ver-

Beestig Brussel.

De aalscholver slaapt niet graag alleen Aalscholvers brengen samen de nacht door in hun vaste slaapboom. Voor natuurvereniging Natagora de ideale plek om het aantal wintergasten te tellen.

Het beeld van de aalscholver is misschien bekend: een grote, dinosaurusachtige vogel met gespreide vleugels op een tak of paal langs het water. Omdat hij

weinig vet op zijn veren heeft, moet de aalscholver na elke zwembeurt weer opdrogen. Dat doet hij door zijn gespreide vleugels te laten droogblazen door de

wind. Een watervogel zonder waterafstotend verenkleed klinkt misschien gek, maar het heeft ook voordelen. Zo kan de aalscholver veel beter en langer duiken in zijn zoektocht naar vis.

Overdag vind je de aalscholver op tal van waterrijke plekken, maar ‘s avonds keren ze terug naar hun vaste slaapplek. Die zogenoemde slaapzalen bevinden zich in hoge bomen op een rustige plek, in de nabijheid van visrijk water. “In Brussel zijn er twee slaapzalen bekend,” zegt Jean-Yves Paquet van Natagora.

Sinds 2018 is de aalscholver niet alleen een wintergast, maar broedt hij ook in Brussel. © SHUTTERSTOCK

22 NOVEMBER 2023 | 25

© PHOTONEWS

| MEER BRUZZ |

De Brussel Helpt-slotshow

De slotshow van De Grootste Spaghettislag ter Wereld is op 25 november live te volgen bij BRUZZ. Hoor zelf welk bedrag er werd ingezameld voor de vzw Straatverplegers Het Brugmann-ziekenhuis werd ontworpen door Victor Horta. Hij werkte daarbij met afzonderlijke paviljoenen.

schillende aandoeningen zo weinig mogelijk met elkaar in contact kwamen. Om die reden stonden de gebouwen waar de consultaties plaatsvonden op een andere plek dan waar de zieken lagen.

Windrichting Dat Horta de verluchting belangrijk vond, is onmiskenbaar duidelijk. Bij de bouw hield hij rekening met de dominante wind uit het zuidwesten. Op die manier

waaide de wind niet van de gebouwen van de geneeskunde naar die waar de chirurgische ingrepen plaatsvonden.

Het zijn enkele voorbeelden van hoe ook dit ontwerp van Horta tot in de puntjes uitgewerkt is. Hoewel de geneeskunde een snelle evolutie doormaakte in de twintigste eeuw, en de paviljoenen steeds meer aangepast moesten worden, valt niet te ontkennen dat bepaalde principes van zijn ontwerp honderd jaar later nog altijd erg relevant zijn. LD

Zaterdag tussen 12u en 20u op alle BRUZZ-kanalen

Brussel Helpt

In de vijfdelige XL-reeks van BRUZZ 24 rond Brussel Helpt lopen we met Straatverplegers mee tijdens hun straatrondes en huisbezoeken.

BRUZZ 24 en te herbekijken via BRUZZ.be en Facebook

“Ze bevinden zich op privéterreinen in het noordwesten en het zuidoosten van de stad.” Om zicht te krijgen op het aantal wintergasten in de hoofdstad telt de natuurorganisatie elk najaar het aantal vogels dat in die slaapzalen verblijft. “Dit jaar zijn dat er een honderdtal. Vermoedelijk zijn ze afkomstig uit meer noordelijkere gebieden, zoals Nederland en de Oostzee.”

Sinds 2018 is de aalscholver niet alleen een wintergast, maar broedt hij ook in Brussel. Volgens de laatste tellingen gaat het

om een dertigtal paren, verspreid over twee kolonies. Eén daarvan nestelt op een privéterrein, maar sinds dit jaar heeft er zich een tweede kolonie in de bomen van het park van Woluwe gevestigd.

Momenteel werken Natagora, Leefmilieu Brussel en Natuurpunt aan een nieuwe vogelatlas.

“De kans bestaat dus dat er in de nabije toekomst nieuwe kolonies opduiken.” AD

Lees de hele reeks op BRUZZ.be/beestigbrussel

Beter onderwijs

Wat zou jij veranderen op school als je het voor het zeggen had? Die vraag beantwoordden 20.000 leerlingen.

BRUZZKet luisterde naar wat politici erover te zeggen hadden.

Meer info op BRUZZKet.be en op TikTok

26

Energie. Op stap met de EPB-controleurs

‘De ene is razend, de andere biedt een envelopje aan’ Stijgende energieprijzen, huizen die je aan de straatstenen niet kwijtraakt en een verbod op huurindexatie: het energielabel van een woning won de voorbije jaren snel aan belang. De druk op de schouders van de certificateurs is navenant, merken we tijdens een huisbezoek en een belronde. “Een boze huurder vond het label veel te goed.” door Kris Hendrickx foto’s Bart Dewaele

Z

ou er isolatie in de spouwmuren zitten? Hmm, moeilijk te zien.”

Bert Verelst, EPB-certificateur, kan veel, maar dwars door de muur kijken hoort daar niet bij.

Tot Verelst een kleine ventilatiegleuf ontdekt in een voeg. De man tovert een lang en fijn stokje te voorschijn en begint te peuteren.

Het resultaat: veertig jaar oud stof en overblijfselen van insecten, maar van isolatie geen spoor. “Niet zo verwonderlijk,” vindt Verelst. “Toen dit huis in 1980 werd gebouwd, kostte energie bijna niets.”

Op zolder wacht wat later een gelijkaardige kwestie. Tegen het dakgebinte zijn gipsplaten aangebracht, maar zit daar wel isolatie achter? “Als certificateur doen we normaal geen destructieve test, maar hier heeft de eigenaar zelf een gat gemaakt,” legt Verelst uit. Hij laat zijn meetlat in de dakstructuur verdwijnen. “Acht centimeter rotswol, ook dat is standaard voor toen.

Vandaag zou zo’n dak zeker achttien centimeter isolatie krijgen.”

We bevinden ons in een residentiële uithoek van Elsene, in een straat met de welluidende naam Ridderzwammengaarde.

Gastheer Philippe Thiriaux bestelde de

controleur om zijn ouderlijke huis te laten beoordelen. Het interieur straalt nog heel hard de jaren 1980 uit. Denk aan een zitput, geel glas in de tussendeuren en typische keukentegeltjes. Zijn moeder is een jaar geleden verhuisd en het pand wordt weldra verhuurd of verkocht. Wat het ook wordt, een EPB-certificaat is dan verplicht.

EPB? Dat staat in Brussel voor Energie Prestatie van Gebouwen (in Vlaanderen staat de B voor binnenklimaat), een systeem dat bestaat sinds 2011. Zo’n certificaat bepaalt in de eerste plaats hoeveel warmteverlies een bepaald gebouw lijdt per vierkante meter.

Het is een theoretische oefening, waarbij niet het reële verbruik telt, maar de structuur van het gebouw en de energiebesparende maatregelen. Een analyse van die factoren levert in Brussel een waarde op van A tot G. Tussen die verschillende labels ligt een enorme energiekloof: een woning met een label A verbruikt zo minstens zeven keer minder energie dan een woning met G, maar het verschil kan nog veel groter zijn. Het aantal woningen met een A – bijna altijd nieuwbouw – maakt maar 1 procent uit van het gebouwenbestand, terwijl G goed is voor 30 procent van de gebouwentaart.

De score van dit huis zal pas duidelijk worden als de certificateur alle mogelijke waarden heeft ingegeven in een berekeningstool: het bewoonde luchtvolume (hoe hoger het plafond, hoe hoger het verbruik), de omvang van de buitenmuren, de afmetingen en kwaliteit van de ramen, het type verwarming (hier een moderne gasketel), de aanwezigheid van isolatie en ventilatie: het speelt allemaal een rol. Of Bert Verelst een gokje kan wagen? “Een E of een G wellicht, maar de software heeft het laatste woord.”

Iedereen minstens een C Het certificaat werd oorspronkelijk in het leven geroepen om kopers en huurders van woningen een snel beeld te geven van hoe energiezuinig een woning is. Veel belang leken die daar oorspronkelijk niet aan te hechten. Daar kwam de voorbije jaren verandering in. Door hogere energieprijzen werden kopers en huurders veel gevoeliger voor de score. Bovendien porren overheden woningeigenaars steeds nadrukkelijker om de EPB-score te verbeteren. In Brussel wil de regering dat elke woningeigenaar vanaf 2025 een renovatieplan heeft om een C te behalen,

▼

“

Uiteindelijk zal een softwareprogramma bepalen welk energielabel dit huis uit de jaren 1980 krijgt, op basis van alle gegevens die controleur Bert Verelst verzamelt.

28

▼

Energie. Op stap met de EPB-controleurs

weliswaar pas tegen 2050. Tegen 2033 wil de regering af van de labels F en G. Er zijn nog meer redenen die het belang van een EPB-label doen toenemen. Zo gebruikte het Brusselse beleid de score het afgelopen jaar ook om de huurindexering te beperken. Wie een appartement met een score F of G verhuurde – ook weleens een ‘energiezeef’ genoemd – mocht tijdelijk zijn huur niet indexeren. En sowieso zal elke eigenaar – verhuurder of niet – tegen 2031 een EPB-certificaat moeten kunnen voorleggen. Ook banken die een woonkrediet overwegen moeten de EPB-score opvragen, die mee de waarde van een woning bepaalt.

Al die elementen samen leiden ertoe dat woningen met een slechte energiescore vandaag maar moeilijk verkocht raken.

Tegelijk zet het systeem heel wat eigenaars wel degelijk aan om een energierenovatie door te voeren, in die mate dat de Brusselse premiepot dit jaar vroegtijdig leeg was.

Het gewicht van het EPB-label zet extra druk op de certificateurs. Dat merkt ook Bert Verelst. “Ik herinner me een eigenaar die veel moeite had gedaan om een zolderverdieping zoals deze te renoveren (we bevinden ons in een grote zolderzaal, waar een biljarttafel nog aan de jeugd van Thiriaux herinnert, red.). Toen bleek dat het EPB-label helemaal niet goed was, was hij razend.” Op zulke momenten moeten de controleurs hun beste pedagogische talenten bovenhalen, weet Verelst. In dit geval moest hij uitleggen dat een zolderappartement onder een schuin dak praktisch geen C kán halen in Brussel.

De druk op de certificateurs kan verschillende vormen aannemen. Zo vertelt een collega van Verelst aan de telefoon dat ze al een paar keer een envelopje met geld aangeboden kreeg om een betere score af te leveren. “Natuurlijk heb ik dat niet aanvaard, ik vond het vooral beledigend,” vertelt Céline De Schryver. “De stemming kantelde trouwens vooral sinds de Brusselse regering de indexering van huren verbood voor panden met de slechtste scores.” Sindsdien laten ook de huurders soms van zich horen.

Bert Verelst: “Zo had ik al eens iemand aan de lijn die boos was omdat ik volgens hem een té goed label had toegekend, waardoor zijn huur dreigde te stijgen.”

Certificateurs die voor een groot bedrijf werken, krijgen vaak een hels tempo opgelegd, waardoor het moeilijk wordt om grondig te werken, vertelt Martine, een controleur die liever niet onder haar eigen naam getuigt. “Mensen worden uitgeperst als citroenen en moeten ofwel veel overuren kloppen ofwel onnauwkeurig werken.”

Eén woning, vijf resultaten Het fenomeen van de boze klant kende begin dit jaar een piek. Een reportage van de RTBF toonde toen hoe vijf certificateurs voor hetzelfde appartement vijf verschillende waarden afleverden, tussen 179 kWh (D) en 264 kWh (E). “Mensen waren toen plots veel agressiever als een certificaat hen teleurstelde,” herinnert Stéphanie van der Straeten zich. “Dat het allemaal à la tête du cliënt was, hoorden we toen vaak.” De vergelijking zette nog eens een merkwaardige regel in de verf: in Brussel kan een eigenaar verschillende certificateurs laten komen en dan kiezen over welk resultaat hij of zij communiceert.

Helemaal verbaasd was Van der Straeten niet over die verschillende resultaten in de RTBF-reportage. “De berekeningstool gaat er standaard van uit dat er weinig energiebesparende ingrepen zijn. Hoe meer je zoekt, hoe beter het EPB-certificaat kan worden.”

Martine wijst erop dat een EPB-onderzoek enkel in theorie een exacte wetenschap is. “Er zijn zoveel kleine bijzonderheden die je over het hoofd kan zien in die Brusselse huizen, dat er snel wat verschil zit tussen twee certificaten voor één plek.”

Van der Straeten, die ook in Vlaanderen werkt, vindt dat de overheden veel meer moeten communiceren over de energiemaatregelen. “Als eigenaars niet goed geïnformeerd zijn, krijgen wij de volle laag. Dat gebrek aan info is een feit: dit jaar zag ik een huis waar iemand zes centimeter dakisolatie

“Mensen vragen vaak een kladversie, zodat ze zien wat nodig is voor een beter label” Stéphanie van der Straeten EPB-certificateur

had aangebracht in plaats van het drievoud.”

Of de certificateurs goed werk leveren, wordt gecontroleerd door Leefmilieu Brussel.

Alleen lijkt die controlecapaciteit beperkt.

“In de twaalf jaar dat ik dit werk doe, ben ik misschien twee keer gecontroleerd,” zegt De Schryver. Gevraagd om een reactie laat het kabinet van minister van Energie Alain Maron (Ecolo) enkel weten dat Leefmilieu Brussel één extra inspecteur heeft aangenomen. Het kabinet legt ook uit dat de regering aan een hervorming van de EPB-regeling werkt. Nieuwbouw, bestaande gebouwen, woningen en tertiaire panden zouden dan op dezelfde manier worden behandeld.

Terug naar ons huis in Elsene. Enkele dagen na het bezoek krijgt Philippe Thiriaux zijn EPB toegestuurd. Het blijkt een nipte D-, beter dan de gok van de certificateur. “De beperkte isolatie en de moderne ketel spelen mee, maar ook de relatief grote oppervlakte, met onder meer een bewoonbaar deel in de kelder,” legt certificateur Bert Verelst uit.

Het certificaat omvat een score, maar wil eigenaars ook aanzetten om verdere stappen te ondernemen. Verderop in het document bevinden zich concrete tips daarvoor. De voor- en achtergevel isoleren zou voor Thiriaux een reuzensprong betekenen, van

22 NOVEMBER 2023

| 29

‘L’UN EST FURIEUX, L’AUTRE DONNE UNE ENVELOPPE’ Depuis quelques années, les labels énergétiques des logements ont beaucoup gagné en importance, faisant monter la pression sur les certificateurs PEB, comme nous l’avons remarqué pendant une visite à domicile et quelques coups de fil. À Bruxelles, PEB signifie Performance Énergétique des Bâtiments, un système qui existe depuis 2011.

Un certificat PEB détermine en premier lieu les pertes de chaleur d’un bâtiment par mètre carré. La pression sur les certificateurs prend plusieurs formes. L’une d’entre eux nous explique qu’il lui est déjà arrivé de recevoir une enveloppe sous le manteau en échange d’un meilleur score. Elle a obstinément refusé. Un autre contrôleur a dû faire face à un propriétaire furieux.

FR

Bert Verelst is EPB-controleur. Hij scant en screent huizen, zodat hij ze de juiste energiescore kan geven.

210 kWh per vierkante meter naar 150, goed voor een nipte C. In volgorde van belang volgen dan: een volledig ventilatiesysteem, vloerisolatie, moderner dubbel glas en een betere dakisolatie. Al die maatregelen moeten het huis naar een niveau B krijgen.

Thiriaux is alvast blij met zijn D-score als we hem bellen. Of hij nog extra energierenovaties zal uitvoeren? “Mocht ik het huis zelf gaan bewonen wel. Dan had ik wellicht de spouwmuren en vloer geïsoleerd en ook de ventilatie verbeterd, dat lijkt me niet zo duur.

Maar voor mij wordt dit een opbrengsthuis, dus zal ik eerder wat renoveren om het pand op te frissen.” Toch toont Thiriaux zich opgetogen over het certificaat. “De renovatietips zetten je wel aan het nadenken.”

Veel eigenaars voegen wel degelijk de daad bij het woord, merkt Stéphanie van der Straeten. “Mensen vragen me vaak een kladversie, om dan te zien wat ze precies moeten doen om een beter label te halen. Zo heb ik zeker honderd dossiers openstaan.

Het systeem heeft dus wel effect.”

BELEGGEN IN FYSIEK GOUD EN ZILVER

Zekerheid voor generaties La sécurité pour des générations ACHAT � VENTE OR & ARGENT

Gratis en vrijblijvende waardebepaling en advies

Estimation et conseils gratuits

The House_ adv Bruzz_1-4pag.indd 6

The energy rating of our homes has rapidly gained importance over recent years. That leads to greater pressure on EPB certifiers, something we noticed during a home visit and by ringing around. In Brussels, EPB stands for Energy Performance of Buildings, a system that has been in place since 2011. An EPB certificate first and foremost determines the heat loss per square metre of a building. Given how important that is, the pressure on certifiers takes different forms. As just one example, one certifier told us that she has been offered an envelope of money several times to deliver a better score. She resolutely refused that money. Another certifier received a call from an angry tenant.

EN

The House Brussel/Bruxelles Keizerinlaan 68 68, Bd. de l’Impératrice +32 (0)2 514 01 70 info@the-house.be

INVESTIR DANS L’OR ET L’ ARGENT PHYSIQUES

AANKOOP � VERKOOP GOUD & ZILVER

‘SOME GO MAD, OTHERS TRY TO BRIBE YOU’

www.the-house.be

familiebedrijf entreprise familiale

31/08/2023 16:08:55

30

De slaapkamer. Axel

Axel in 14 en woont in Brussel-Stad. Hij ontwerpt zelf T-shirts. Ondernemer worden, zegt hem wel iets.

"Ik zou later graag voor mezelf werken en vrij zijn om te kiezen wat ik doe."

22 NOVEMBER 2023

| 31

‘Ik wil van alles doen, het maakt niet uit of ik rijk word’ Elke week gaat BRUZZ op bezoek bij een kind in Brussel in zijn of haar slaapkamer. Deze keer is dat bij Axel (14) in Brussel-Stad. Hij werkt aan een eigen kledingmerk en wil later ondernemer worden.

“Iedereen is anders en toch krijgen we allemaal dezelfde opleiding. Dat is toch vreemd?” door Max Wyckaert foto Saskia Vanderstichele

Leuke prints op de T-shirts aan je kledingrek, zijn die van jou?

Ja, ik heb die ontworpen voor een kledingmerk dat ik wil starten: ‘Kroket’.

Omdat je graag kroketten eet?

Nee, de ‘ket’ in ‘Kroket’ verwijst naar Brussel. De eerste T-shirts zijn ook hier gemaakt, bij ink. brussels. Ik ontdekte hun kleren op een markt in Thurn & Taxis.

Hoe ben je daarmee begonnen?

In de les wiskunde, omdat ik me verveelde. Niet dat ik wiskunde niet interessant vind, maar de manier van lesgeven ligt me niet helemaal. Ik begrijp het beter wanneer ik uitleg vraag aan mijn ouders, die allebei architect zijn.

Zijn ze al te koop?

Ik ga nu met een andere leverancier werken en wacht nog op het prototype. Als dat klaar is, wil ik ze verkopen via pre-order. Zo zit ik niet met een hele stock aan T-shirts, maar laat ik enkel maken wat al effectief verkocht is.

Dat is best duurzaam?

Ja, maar vooral: het wordt niet in China gemaakt, waar de werkomstandigheden in de textielindustrie slecht zijn. Mijn volgende T-shirts komen uit Turkije. Iets goedkoper dan in België, maar de mensen worden er niet uitgebuit.

Er hangt een kaart van Europa met speldjes die aanduiden waar je al geweest bent. Jij houdt wel van Frankrijk precies?

Mijn grootouders hebben een huis in Zuid-Frankrijk waar we vaak op bezoek gaan. Met de zeescouts zijn we in Brest geweest.

Er is toch geen zee in Brussel?

Nee, maar we komen samen in de haven van Brussel. Om de twee weken leren we er varen met een zeilboot. Dan zeilen we naar een plek voor activiteiten.

Ook Parijs staat aangeduid op je kaart.

Ja, binnenkort ga ik er nog eens naartoe. Er is daar veel te beleven. Veel zaken waar ik zou willen gaan eten bijvoorbeeld.

Eet je graag?

Ja, best wel. Niet per se veel, maar wel graag goed. In Trattoria Chicago vind ik het lekker en op familiefeesten is er altijd lekker eten, want mijn nonkel kan goed koken. Ik help hem soms.

Volg je dan chefs op Instagram?

Ik zie veel gerechten passeren in mijn feed. Van Cedric Grolet bijvoorbeeld, een Franse patissier.

Die heeft miljoenen volgers Ja, maar het kost daar 17 euro voor een klein taartje en alles lijkt er een beetje op elkaar. Hij gebruikt vaak een vulling met compote van een of ander fruit.

Terug naar ‘Kroket’, je kledingmerk. Studeer je daarvoor economie op school?

Ja, maar ik heb de indruk dat ondernemen niet zo gestimuleerd wordt op school.

Je bent het niet eens met ons schoolsysteem?

Het is toch vreemd dat iedereen hetzelfde moet leren? Iedereen is anders en toch krijgen we allemaal dezelfde opleiding. Politici willen dat zoveel mogelijk mensen na het middelbaar naar de universiteit gaan. Jongeren moeten een pad volgen dat hen is voorgeschreven, maar zo verlies je je eigen dromen uit het oog.

Wat zijn jouw dromen dan?

Ik zou van alles willen doen. Het maakt me niet uit of ik rijk word, maar ik zou later graag voor mezelf werken en vrij zijn om te kiezen wat ik doe. Misschien ben ik wel een tijdje kok, om daarna iets te ontwerpen of te verkopen.

“Ik zit bij de Brusselse zeescouts.

Om de twee weken leren we varen met een zeilboot”

Lees de hele reeks op www.BRUZZKet.be/slaapkamer

‘JE NE VEUX PAS PERDRE MES RÊVES’

‘I DON’T WANT TO LOSE MY DREAMS’

Axel, 14 ans, de Bruxelles, travaille à sa propre marque de vêtements : ‘Kroket’. Ça lui a pris pendant un cours de maths qui l’ennuyait. Il se pose parfois des questions sur notre système scolaire. « On est tous différents mais tout le monde doit suivre la même formation. C’est étrange, non ? Il faut suivre un sentier bien déterminé, mais cela nous fait perdre de vue nos rêves. »

Axel (14) from Brussels is working on his own clothing brand: Kroket. He designs the prints for T-shirts himself. He started with this when he was bored during maths at school. Not that the subject is boring but the school system is not to his liking. “Everyone is different and yet we all get the same education. That’s strange, isn’t it? You have to follow a prescribed path, but that’s how you lose sight of your dreams.”

FR

EN

BIO • Filmregisseuse en -scenariste Fien Troch (45) groeide op in Londerzeel • Ze leeft samen met monteur Nico Leunen en twee kinderen haar leven in Brussel • Met haar debuut Een ander zijn geluk (2005) won ze de Vlaamse Cultuurprijs voor Film • In Kid (2012) en Home (2016) roept ze op indrukwekkende wijze de gevoelswereld van jongeren op • Met Holly dong ze naar de Gouden Leeuw van het Filmfestival van Venetië

22 NOVEMBER 2023

| 33

Film. Regisseuse Fien Troch staat in de schijnwerpers met ‘Holly’

‘Brussel heeft mij gevormd tot wie ik ben’ Fien Troch heeft het in zich om de nuance te nuanceren. Maar Holly laat haar geen andere keuze dan trots. Met haar vijfde langspeelfilm bekampte ze op het Filmfestival van Venetië de Sofia Coppola’s, David Finchers en Yorgos Lanthimossen van deze wereld. Een gesprek over koppigheid, empathie en Brussel-Zuid. “Er is een soort van extra hardheid in onze levens binnengeslopen.” door Niels Ruëll foto’s Sophie Soukias

Een vraagje om op te warmen. In Venetië liepen de grote namen elkaar voor de voeten. Heb je kunnen pootjebaden of aperitieven met Sofia Coppola, Damien Chazelle of David Fincher?

FIEN TROCH: Ik zou daar heel graag ‘ja’ op zeggen, maar spijtig genoeg niet. Damien Chazelle (de regisseur van La la land, red.) logeerde met zijn vrouw en twee kindjes in hetzelfde hotel. Die zag ik wel bij het ontbijt, maar hij was juryvoorzitter. Hem aanspreken zou de schijn hebben van een poging tot beïnvloeding. Ik stond vlak bij Sofia Coppola op de rode loper tijdens de première van haar film Priscilla. Maar dat is ook niet het beste moment om iets te zeggen. De zaal onthaalde haar en Priscilla Presley als echte popsterren. Het verbaast me dat er niets werd georganiseerd om elkaar eens te ontmoeten.

Kid en Home waren uitstekend. Je verdiende al veel eerder een selectie voor de competities van de prestigefestivals, maar

dat gebeurde niet. Hoe luid was de ‘Oef’ dat het dit keer wel is gelukt?

TROCH: Erg luid. Ik ben de eerste om te zeggen dat een film ook zonder de stempel van een groot festival kan bestaan. Daar heb ik ervaring mee. Ik weet hoe het voelt om er niet bij te zijn. Ik heb me daar zelfs op getraind. Je mag niet uitsluitend van de selectie van Cannes of Venetië afhangen om je film graag te zien of wat geld te recupereren. Toch had ik daar geen vrede mee, want ik werk hard om verder te raken. Holly is al mijn vijfde film. Ik voelde dat ik toch iets van bevestiging nodig had om mijn weg te vervolgen. Ik voelde wel dat ik dichter en dichter bij zo’n selectie kwam. De voorganger, Home, won een prijs in Venetiës nevencompetitie.

Home dateert van 2016, zeven jaar geleden dus. Mag ik vragen waarom een opvolger zo lang uitbleef?

TROCH: Ja, want dat is een relevante vraag.

Holly is geen gigantische productie die jaren

▼

E

r is al geen teveel aan mensen die de holtes in een mens zien.

Helemaal zeldzaam is iemand die die holtes kan laten zien. Fien Troch doet het al vijf langspeelfilms lang. In het herfstige Holly worden een gepeste, schuchtere vijftienjarige bijzondere gaves toegedicht. Holly zou een dodelijke schoolbrand voorvoeld hebben. Een lerares met een komische heilige drang om de wereld te verbeteren, merkt hoe ze de rouwenden rust, warmte en hoop schenkt.

Het nieuws gaat snel rond: voor een mirakel groot of klein moet je bij Holly zijn. Almaar meer mensen klampen de voorheen zo onzichtbare tiener aan. Plots is ze iemand en dat voelt goed. Maar is ze die iemand wel?

Troch bewaart het mysterie tot het einde, terwijl ze best veel zweverigheid met humor doorprikt. Net als in Home roept ze de verwarrende gevoelswereld van een opgroeiende mens fantastisch op. Holly ging dan ook in wereldpremière in de competitie van het prestigieuze Festival van Venetië.

34

▼

Film. Regisseuse Fien Troch staat in de schijnwerpers met ‘Holly’

voorbereiding vergt. Om verschillende redenen heb ik lang moeten zoeken naar wat ik wilde vertellen. Met Home had ik voor het eerst iets gemaakt dat een publiek enthousiasmeerde. Ik won zowaar een publieksprijs.

Het succes van Home was een bevrijding. Het verloste me van mijn koppigheid. ‘Jullie vinden mijn film te moeilijk? Dan maak ik een nog moeilijkere!’

Ik had eindelijk iets gemaakt waar ook de wereld blij mee was en dat temperde mijn vechtlust een beetje. De druk om het ijzer te smeden wanneer het heet is, hielp niet. Nico (de uitstekende monteur Nico Leunen, red.) werkte bovendien veel in het buitenland. We hebben twee kinderen. Na vier jaar had ik nog steeds geen nieuwe film. Die kwam pas in een stroomversnelling toen de pandemie Nico dwong om New York weer voor thuis in te ruilen. Plots had ik voldoende rust en regelmaat.

In welk opzicht was Home een bevrijding?

Voorgangers Een ander zijn geluk, Unspoken en Kid mochten er toch ook wezen.

TROCH: Ik ben nog altijd heel blij met mijn eerste films. Maar ... hoe zal ik het zeggen?

Na een tijd nemen je spontaniteit, impulsiviteit en naïviteit onvermijdelijk af. Dat is in het leven ook zo. Tot aan Kid deed ik koppig mijn ding. Ik was ervan overtuigd dat als een film goed genoeg is, er vanzelf wel mensen naar komen kijken. Maar dat is niet zo. Ik heb stilgestaan bij wie ik was als regisseur en wat ik in de toekomst nog wil maken en bereiken. Zal ik op mijn tachtigste tevreden zijn wanneer ik mijn hele leven koppig mijn zin heb gedaan, maar niemand naar mijn films is komen kijken? Ik denk van niet.

Ik ben er best trots op dat veel mensen mij als referentie gebruiken. Soms zie ik een film en denk ik: ‘Aha, die heeft duidelijk naar Kid gekeken.’ Maar ik ben tot de conclusie gekomen dat ik niet mijn hele leven op de achtergrond wil blijven. De regisseur die iedereen wel respecteert, maar die in de

coulissen moet blijven wanneer de anderen het podium op mogen.

Holly heeft los van de mirakels een groot empathisch vermogen. Verplicht haar dat om mensen te helpen? De Spider-Man-doctrine: met grote macht komt grote verantwoordelijkheid.

TROCH: Mijn eerste reactie is: nee, iemand met veel empathie draagt geen grotere verantwoordelijkheid dan een ander. Iedereen mag de menselijkheid hebben om naar de ander te luisteren en die eventueel te helpen.

Maar vervolgens denk ik: ‘Oei, wel zonde als je die gave niet gebruikt.’ Sorry voor de verwarrende uitleg, maar dat is juist omdat ik het een heel goeie vraag vind.

Empathisch zijn kan je soms erg uitputten. Ik ben daar zelf vatbaar voor. Er wordt snel misbruik van gemaakt. Niet dat mensen eisen dat ik help, maar hun verhalen blijven hangen. Ik kan daar wakker van liggen.

Het droevige is dat er zo’n grote behoefte is aan een Holly, aan een trooster of genezeres. Geldt dat enkel voor je film of voel je deze tijd ook zo aan?

TROCH: Waarschijnlijk werd het in de jaren 1980 of 1940 ook wel al zo aangevoeld, en heeft elke tijd behoefte aan een soort Holly.

Maar ik voel het inderdaad zo aan. Er is een soort van extra hardheid in onze levens binnengeslopen. Het individualisme, het materialisme en het er goed willen uitzien, het lijkt me allemaal nog sterker geworden dan het al was. Alles gebeurt via sociale media, maar het persoonlijke, fysieke contact neemt af, waardoor de behoefte aan echt contact toeneemt.

Als ik kijk naar wat mijn kinderen allemaal op korte tijd op hun boterham hebben gekregen, dan denk ik: ‘Oh my God, vroeger was er toch meer hoop of was de ellende toch wat meer verspreid.’ Dus ja, ik denk dat veel mensen op dit moment verlangen naar iemand die ons even wat rust

“Zal ik op mijn tachtigste tevreden zijn wanneer ik mijn hele leven koppig mijn zin heb gedaan, maar niemand naar mijn films is komen kijken? Ik denk van niet”

Fien Troch: “Mijn werk stelt niets voor als ik niet eerlijk ben tegenover mezelf.”

en warmte geeft. Na het Filmfestival van Gent zei een oude man: “In Gaza gaan ze veel Holly’s nodig hebben.” Heel simplistisch, maar ik vond het toch schattig.

We moeten het even over jouw kwaliteiten als ziener hebben. Holly snijdt de vluchtelingenproblematiek aan en situeert een overval in Brussel-Zuid. Twee thema’s die de voorbije maanden pijnlijk actueel waren.

Maar toen was je film allang gedraaid.

TROCH: Zonder mezelf gaves toe te dichten die ik niet heb: ik denk dat dat veel te maken heeft met mijn empathisch vermogen. Ik kan niet in de toekomst kijken, maar ik ben wel ontvankelijk voor wat er rondom mij gebeurt.

En ik wil niet altijd doen alsof ik het niet heb gezien of mezelf sussen met ‘dat waait wel over’ of ‘ze lossen het wel op.’ Over onrecht denk je na. Dat blijft malen. Ik behandel in mijn film dingen die mij heel hard bezighouden en dan kom je bijna automatisch bij bepaalde onderwerpen uit. Om de zoveel jaar ontploft de opvang van vluchtelingen. Heel dat tumult rond Brussel-Zuid verbaasde me eerlijk gezegd. De situatie zal er nu wel iets erger geweest zijn dan daarvoor, maar het is niet dat de stations jarenlang een veilige, leuke plek waren en nu ineens niet meer.

22 NOVEMBER 2023

| 35

Maar het is niet zonder gevolgen. Die ijle, pulserende synths doen aan de muziek van John Carpenter denken. Ze laten Holly aansluiten bij genrefilms en zorgen voor spanning.

TROCH: Klopt. De synths alleen al roepen bepaalde filmreferenties op. Ik zei Johnny dat ik iets lieflijks wilde dat toch aangeeft dat er iets niet klopt. De naam John Carpenter is nooit gevallen. Maar jij ziet en hoort het en je bent zeker de enige niet. Je zit er onvermijdelijk mee in je hoofd.

Ik heb sommige genrefilms herbekeken om te weten hoe ver of hoe dicht ik er nog van afstond. Er is niets mis met een klein beetje pikken – dat doen we allemaal – maar ik wéét het dan wel liefst. Ik heb Carrie van Brian De Palma zelfs herbekeken, omdat ik wist dat ik ernaar zou worden gevraagd.

Zou je Holly hebben kunnen maken als je in Rixensart of Denderwindeke had geleefd in plaats van in Brussel?

TROCH: Ik denk dat Holly heel hard is voortgekomen uit het leven in Brussel.

Deze stad heeft mij echt wel gevormd tot wie ik ben. Het rare is: Brussel heeft mij ergens harder gemaakt. Je wordt hier elke dag wel geconfronteerd met ellende, iets wat irriteert, iets wat duidelijk niet spoort.

Maar anderzijds heeft Brussel me gevoeliger of attenter gemaakt, omdat je er middenin zit en niet kan wegkijken. Je ziet vluchtelingen op straat slapen, omdat de opvang niet is georganiseerd. Zelfs als we ze voorbijlopen alsof ze er niet zijn, dan nog knaagt het. Dit kan toch niet. Je kan toch niet gezellig in een bar iets drinken, terwijl je naar gezinnen kijkt die verkleumen. Je bent hier meer gewoon, je bent hier tegen meer ellende opgewassen, maar je bent er anderzijds ook aandachtiger en gevoeliger voor.

De filmmuziek van de Amerikaanse componist Johnny Jewel, bekend van de bands Glass Candy en Chromatics, draagt ruim bij tot de mysterieuze sfeer van je film.

Hoe kijk je terug op de samenwerking?

TROCH: In Home was zijn muziek een

personage op zich. Toen heb ik wel even getwijfeld of ik dat mocht toelaten. Maar ik ben verliefd op die muziek en het wérkt gewoon. Ik ben blij dat ik er opnieuw voor koos om muziek een onderdeel te laten zijn van de identiteit van de film. Het voelt organisch.

Holly flirt slechts met genre. Heb je een volbloed thriller of huiverfilm in je?

TROCH: Ik heb het even uitgeprobeerd, maar ik merkte snel dat ik vooral clichés opstapelde. Ik voelde aan alles: dit is mijn fort niet. Ik kan dit niet, ik zie dit niet, hoezeer ik ook van sommige genrefilms houd. Ik heb geleerd dat ik alleen iets goeds maak als ik het per se wil maken. Als ik morgen een commerciële film moet maken om te voorkomen dat mijn kinderen sterven van de honger, dan zal ik dat zeker doen, maar ik zou al mijn capaciteiten verliezen en iets totaal oninteressants afleveren. Mijn werk stelt niets voor als ik niet eerlijk ben tegenover mezelf.

Holly speelt vanaf 22/11 in de bioscopen

HOURRA POUR HOLLY

HURRAY FOR HOLLY

Dans Holly, les gens attribuent à une ado de quinze ans, victime de harcèlement, des dons spéciaux. Holly aurait pressenti un incendie mortel dans une école. Tout à coup, on lui accorde de l’importance et elle aime ça. Mais est-elle vraiment cette personne-là ? Tout comme dans Home, la Bruxelloise Fien Troch met merveilleusement en scène les sentiments confus qui accompagnent le passage à la vie adulte. Après une première mondiale à Venise, son cinquième film est à voir dans les salles bruxelloises. « M’entêter ma vie durant à tout faire comme je veux, mais que personne ne regarde mes films ? Je ne pense pas que ça puisse me satisfaire, non. »

In Holly, people attribute paranormal abilities to a bullied 15-year-old girl after she appears to have foreseen a deadly school fire. More and more people cling to the timid teenager. Suddenly she is someone, and that feels good. But is she really that someone? As in Home, in Holly Brussels-based director Fien Troch fantastically evokes the confusing emotional world of a teen growing up. After its world premiere in the competition of the Venice Film Festival, her fifth full-length film is out in Brussels theatres. “Will I be feel satisfied when all my life I have stubbornly done my thing, but no one has seen my films? I don’t think so.”

FR

EN

36

Trachet.

Fricandon Nick Trachet Brusselaar die de stad en de wereld culinair ontdekt

“Ik ken het recept van mijn moeder nog uit het hoofd, het is overigens hetzelfde als dat voor ballekes”

Wonen op unieke locaties

In een opwelling van nostalgie wou ik vleesbrood maken. Er zijn weinig recepten meer huiselijk dan zo’n ‘fricandon’, zoals ze hier zeggen. De Grote Gastronomie kijkt erop neer, zoek eens een vleesbrood op restaurant? Dat maken ze daar niet. Balletjes ja, soms. In de Larousse gastronomique van 1938 schijnt het idee niet te bestaan, noch als pain de viande, noch als fricandon. Alan Davidson, in zijn Oxford Companion to Food uit 1999 schreef over meat loaf: “A dish whose visibility is considerably higher in real life than in cookery books.” In Frankrijk en Italië, waar Angelsaksers graag de mosterd halen (bij wijze van spreken), eten ze dan gook geen fricandon. Iberiërs wel, maar het is, laten we zeggen, toch eerder een noordelijk recept.

Vandaag, een tijd waarin we zoeken naar meer huiselijkheid, vind je weer overal bereidingen voor vleesbrood. Moeilijk is het ook niet. Ik ken het recept van mijn moeder nog uit het hoofd, het is overigens hetzelfde als dat voor ballekes. Voor de zekerheid

Bierbeek

www.GrootPark.be

ben ik het op het net gaan vergelijken met andere en tot mijn grote tevredenheid hanteert Peter Goossens krek dezelfde bereiding als mijn moeder: niet met panko, niet met paneermeel of boekweitbloem, maar gewoon brood. Oud brood liefst.

Haal 600 gram kalfsgehakt bij de Marokkaan (bij hem geen ‘bereid’ gehakt, waar weet ik wat voor additieven mee werden doorgedraaid). Kalfsgehakt is bij hem gehakt van kalf. Je mag soms zelf je stukken kiezen die dan ter plekke worden gemalen.

Ontkorst drie oude boterhammetjes en snij het kruim in blokjes. Begiet met wat melk tot het brood nat is, maar niet zwemt. Laat dat even trekken.

Dan plat duwen tot een papje.

Snij een sjalot of twee fijn en doe die erbij. Hetzelfde met gehakte peterselie. Voeg twee eieren toe, peper, zout en nootmuskaat.

Goed kneden met de handen tot een homogeen deeg. Deze bereiding heeft plaats voor veel variatie. Ik kneedde er ooit vlierbessen onder. Maar het kan ook met currypoeder, of

Vilvoorde

www.KanaalPark.be

© SS

tomatenpuree en Provençaalse kruiden ...

Vorm hiervan een klomp die op een brood lijkt. Steek in de oven bij 180 °C en bak gaar (zo’n 45 minuten). Ondertussen warm je een pot krieken op in eigen nat. Het kan ook in kriekenlambiek! Het vocht dik je in met een lepel of twee maizena. Even laten koken.

Laat het vleesbrood dan wat rusten voor het in niet te dunne schellen te snijden. Een gekookt patatje daarbij dat rood kleurt van het kriekensap en dromen van de onbezorgde kindertijd ...

Meer Trachet?

Lees de hele reeks op BRUZZ.be/trachet

Leuven

www.DijleDelta.be

SELECT

22  28 / 11

B R U Z Z G I D S T U D O O R D E C U LT U R E L E AG E N DA

© KENIA RAPHAEL

‘Ik ben meer dan de nieuwe Stromae’ Na een lange sabbat, waarin hij nadacht over zijn rol als artiest en zijn plek in de muziekbusiness, vrolijkt Témé Tan zichzelf én ons opnieuw op met de exotische ritmes en zonnige melodieën van zijn tweede album Quand il est seul. “Ik heb twee albums in de vuilnisbak gekieperd.” door Tom Zonderman

38

Pop. Témé Tan keert terug met een nieuwe plaat en dito inzichten

J “

e ne m’inquiète plus, j’ai fait une pause,” zingt Tanguy Haesevoets alias Témé Tan in ‘TNMCP’ – kort voor “tu ne me connais pas” –, het eerste nummer van zijn nieuwe album Quand il est seul. In 2017 stak hij zijn neus aan het venster met zijn debuut Améthys. Een opgemerkt eerbetoon aan zijn overleden moeder, dat met zijn kleurrijke mix van vrolijk knetterende elektronica en muzikale invloeden uit de vier windstreken tot in Vlaanderen maar ook ver buiten de landsgrenzen resoneerde. De ijzeren wetten van de muziekbusiness dicteren dat je het ijzer moet smeden als het heet is, maar Témé Tan nam, al dan niet noodgedwongen, zijn tijd.

“Ik had lang getourd met mijn debuutalbum, tot in China toe,” vertelt hij in het kantoor van zijn platenfirma. “Toen ik daar eindelijk mee klaar was, kreeg ik een grote

Témé Tan: “Mijn muziek en mijn carrière waren alles voor mij, maar nu staat mijn familie op de eerste plaats.”

© KENIA RAPHAEL

prijs in Canada (de Prix Rapsat-Lelièvre, red.). Dat was leuk, maar het betekende ook dat ik na die vermoeiende tournees opnieuw de baan op moest. Aan het einde van de zomer van 2019 speelde ik op een festival in Québec. Ik merkte plots dat ik de hoge noten niet meer haalde. Ik liet me onderzoeken bij een dokter, die ontdekte een poliep op mijn stembanden. Hij zei me dat ik voor onbepaalde tijd moest stoppen. Ik wist niet of ik ooit nog zou kunnen zingen.”

Die stemproblemen waren slechts een teken van iets groters. Door al het reizen en het vele spelen, schurkte de zanger tegen een burn-out aan. “La promo, la tournée, vraiment m’ont cabossé,” verwoordt hij dat in ‘TNMCP’: muziek maken en optreden waren wat hij het liefste deed, maar sloegen een deuk in zijn lijf en geest. “J’ai vu mon rêve, peut-être que ça m’a brûlé,” zingt hij onomwonden.

De noodstop genaamd corona leek als geroepen te komen om alles een beetje van op een afstand te kunnen bekijken, maar het deed hem ook beseffen dat er maar weinig om cultuur gegeven wordt. “Beleidsmakers hebben duidelijk getoond wat ze belangrijk vinden als het ertoe doet, en cultuur was daar niet bij. Kijk alleen maar naar de besparingen die worden doorgevoerd.” Tijdens de lockdowns stortte hij zich niettemin op de opvolger van zijn debuut. “Ik had zelfs een ep klaar, maar uiteindelijk vond ik dat de muziek te veel leek op wat ik al gedaan had. Ik heb dan maar alles in de vuilnisbak gekieperd.

Daarna heb ik nóg een album weggesmeten, omdat ik het resultaat veel te donker vond.”

Meer dan metis Een andere gebeurtenis deed hem nog harder op de rem staan: twee jaar geleden werd Témé Tan vader van een zoon. Hij trok weg uit Brussel, kocht een huis in Villers-la-Ville, een dorpje niet ver van Charleroi, en bouwde in een bijhuis in de tuin een studio. “Daar kan ik nu gewoon rustig werken aan muziek, wat bij mij nogal een intense bezigheid is. Soms ben ik niet blij met wat ik maak, en dan draag ik dat mee. Maar als ik klaar ben, ben ik meteen bij mijn gezin en laat ik dat allemaal los. Ik ben nog vaak in Brussel om met vrienden en muzikanten af te spreken, en ik geef les aan het conservatorium in Gent. Maar mijn blik is veranderd. Mijn muziek en mijn carrière waren alles voor mij, nu staat mijn familie op de eerste plaats.”

Met die nieuwe gedachte kan Témé Tan de muziekbusiness ook beter relativeren.

Voorheen had hij het er moeilijk mee dat hij gereduceerd werd tot een product, zoals hij aangeeft in het nummer ‘Douceur’. “Er wordt niet gekeken naar wie je bent, of wat je te zeggen hebt, maar naar hoe je eruitziet en welke stijl van muziek je maakt.” “Wees braaf en luister,” omschrijft hij de ideale ingesteldheid met de tong in de wang op ‘Sage’. “Dat kreeg ik vaak te horen: ‘Als je je nummer één minuut inkort, gaat het een hit worden.’ ‘Als je deze outfit draagt, wordt het super.’ En dan gebeurde er ... niets.” (Lacht) Daarbovenop voelde hij zich vaak onbegrepen. “Als je muziek uitbrengt, krijg je daar uiteraard reacties op. Maar soms waren de commentaren van mensen die mijn video’s bekeken of journalisten die mijn concerten zagen, erg hard of oppervlakkig. Ik werd afgebeeld als die artiest die rumba mengt met elektronica, en die grappige video’s maakt.

Terwijl ik veel meer ben dan dat. Na mijn

31 SEPTEMBER 2022

eerste plaat wilden journalisten ook alleen maar over mijn Congolese roots praten. Ik had de indruk dat ik alles moest uitleggen, alsof ik niet gewoon metis kon zijn zonder de hele dag na te denken over hoe ik een goeie Belgische Congolees kon zijn die Frans én Vlaams spreekt.”

Met zijn kleurrijke popmelange, prettige schwung en de serieuze thema’s in zijn songs, werd er bij Témé Tans entree in de popscene al snel met uitspraken als “Le nouveau Stromae est arrivé” gegoocheld.

“Stromae is een geweldige artiest, met hem

res Elisapie Isaac. Elders duiken de Canadese artiesten Pierre Kwenders en Dominique Fils-Aimé op. Maar toch noemt Témé Tan zijn plaat Quand il est seul. “Dat is uiteindelijk wat ik het liefste doe: in mijn eentje muziek maken. En ik ben een perfectionist, ik wil altijd nog een stapje verder gaan dan de anderen. Bovendien werd ik overladen door meningen en adviezen van anderen waar ik op den duur niet meer uit kon kiezen. Dus dacht ik: ik ga gewoon in mijn eentje de plaat afwerken.”

“Wees braaf en luister: dat is wat de muziekbusiness verwacht van muzikanten” vergeleken worden is uiteraard een mooi compliment. Maar uiteindelijk vond ik dat nogal beperkend, en ook makkelijk: hij is Rwandees-Belgisch, ik Congolees-Belgisch, de link is snel gelegd. Tegelijk legde die vergelijking me ook heel veel druk op.”

Prettige perfectionist “Sometimes I feel like I am over you, and then I don’t,” zingt Témé Tan in ‘O.Y.’. Het zou over de liefde kunnen gaan, maar net zo goed over de muziekbusiness. Hij zingt het nummer met de Canadese Inuit-zange-

‘QIES’, het titelnummer, is ook zijn favoriete liedje van het album. “Ik houd heel erg van muziek die mij ergens anders naartoe brengt. Met dat nummer heb ik de indruk dat ik buiten de tijd zit, ergens tussen de wolken. Een van mijn medemuzikanten zei dat het nooit zou werken, dat het te experimenteel en te moeilijk was. Maar ik heb volgehouden. Ik wist dat ik het ooit goed zou krijgen.”

Quand il est seul is uit Pias, Témé Tan treedt op 23/11 (19.00) op in de Ancienne Belgique, www.abconcerts.be

BIEN PLUS QUE LE NOUVEAU STROMAE

MORE THAN THE NEW STROMAE

« Le nouveau Stromae est arrivé », entendait-on lors de la sortie du premier album de Tanguy Haesevoets alias Témé Tan, il y a six ans. Le mélange bigarré d’influences des quatre coins du globe et le côté joyeux qu’il donnait à des sujets plutôt sérieux faisaient tout de suite penser à la superstar belge. « C’est un beau compliment, mais au final, je suis bien plus que cela », dit Témé Tan lors de la sortie de son tant attendu deuxième album Quand il est seul, qui évoque sa relation amour-haine avec le business de la musique sur fond de chansons pop ensoleillées et dansantes.

When Tanguy Haesevoets, aka Témé Tan, first entered the music scene six years ago with his debut album Améthys, people said that the new Stromae had arrived. The colourful blend of influences from the four corners of the world and the rhythmical approach to serious topics inevitably reminded people of the Belgian superstar. “A nice compliment, but in the end I am more than that,” says Témé Tan on the release of his long-awaited second album, Quand il est seul, a record on which he contrasts his love-hate relationship with the music business with sunny, danceable pop songs.

FR

EN

| 39

40

Select. Wat te doen deze week?

POP & JAZZ

NOA LEE

KLASSIEK

JÚLIA PUSKER

ART & LIT

L’ART DE RIEN

Luchtschip

Rijzende ster

Iets uit niets

Nina Kortekaas draait overuren in de belpop.

De Brusselse zangeres en toetseniste maakt deel uit van De Nieuwe Lichting-winnaars The Radar Station, is frontvrouw ad interim bij Portland en leende haar muzikale kunde al uit aan Eefje de Visser, Admiral Freebee en An Pierlé. Met haar eigen project, Noa Lee, debuteerde ze onlangs met Airship, een dromerige popplaat, die haar nu naar het voorprogramma van Hydrogen Sea loodst.

De Hongaarse violiste Júlia Pusker heeft sinds haar vijfde prijs op de Koningin Elisabethwedstrijd van 2019 allesbehalve stilgezeten. Als rijzende ster van het Müpa-concertgebouw in Boedapest mag ze nu op tournee door heel Europa. Haar Mendelssohn-concerto wordt in Brussel gecombineerd met Ausklang, een compositie van het ondertussen 87-jarige icoon Helmut Lachenmann. Jong talent en erudiete gevestigde waarden op één affiche.

De huidige focus op verduurzaming en de hausse aan tweedehandswinkels en hersteldiensten is deels gegrond in economische malaise. Kunst heeft geen crisis nodig om poëzie te scheppen uit wat de wereld als alledaags, pover en broos ziet. In L’art de rien omarmt een weelde aan kunstenaars als Elodie Antoine, Tatiana Wolska en Léa Mayer met curator François de Coninck het niets waaruit iets geboren wordt.

NOA LEE + HYDROGEN SEA 22/11, 19.00, Ancienne Belgique, www.abconcerts.be

JÚLIA PUSKER 26/11, 11.00, Bozar, www.bozar.be

L’ART DE RIEN 23/11 > 17/3, Centrale for Contemporary Art, centrale.brussels

Bloed, zweet en drums

IJsberenpolonaise

Oh la la la

“There are no two words in the English language more harmful than ‘good job’”: in de film Whiplash kent J.K. Simmons als de tirannieke drumleraar Terence Fletcher geen genade wanneer hij van zijn leerling Andrew Neiman een briljante jazzdrummer probeert te maken. Bozar toont Damien Chazelles film met een soundtrack die live wordt gespeeld door de Franse Multiquarium Big Band.

Verwacht bloed, zweet en véél drumsolo’s.

In een werk als Finlandia pakte hij het misschien wat opzichtiger aan, maar componist Jean Sibelius wist altijd wel een stukje van zijn thuisland in de noten te verstoppen, of dat nu de cultuur of de natuur was. In zijn Vioolconcerto klinkt het slotdeel volgens muziekrecensent Donald Tovey als een “polonaise voor ijsberen.” Ja, dat is wel degelijk als compliment bedoeld.

“Pour un flirt avec toi, je ferais n’importe quoi,” zong Michel Delpech in de jaren 1970.

Voor Flirt Flamand betekent die n’importe quoi dat Vlaamse auteurs hun beste Frans bovenhalen om hun recent naar de taal van de liefde vertaalde boeken aan de man, vrouw of persoon te brengen. Dit keer komen de grensoverschrijdende letteren onder meer van Angelo Tijssens, Mustafa Kör, Gaea Schoeters en Judith Vanistendael.

FILMCONCERT: WHIPLASH 22/11, 20.00, Bozar, www.bozar.be

BELGIAN NATIONAL ORCHESTRA, SCHØNWANDT & TETZLAFF 24/11, 20.00, Bozar, www.bozar.be

Tonnen indiecool

Dikke vriendjes

Knip-en-plakwerk

Bar Italia (de groep, niet de pizzeria in Mortsel) serveert in zijn gelagzaal indierock zoals we het genre al een tijdje niet meer hadden gehoord: rafelige gitaren, gortdroge drums, luie vocalen en tonnen indiecool in de beste traditie van Sonic Youth, Pavement en Pixies. Het Londense trio rond de Brits-Italiaanse Nina Cristante trakteerde dit jaar niet op één maar twee albums. Reden genoeg voor een tournée générale. (TZ)

Een dikke merci aan Zuid-Korea en Europa om al zestig jaar zulke dikke vriendjes te zijn.

In Flagey vieren de partners hun diplomatieke jubileum met een concert dat die samenwerking in de verf moet zetten: de Oostenrijkse pianist Helmut Deutsch begeleidt Koningin Elisabethwedstrijd-laureaten Sumi Hwang en Taehan Kim, en ook het programma lijkt wel een crash course in supranationale relaties. (JC)

De IJslandse popartkunstenaar Erró duikt al decennia in de ons overspoelende overvloed aan beelden, om er via collages en schilderijen een draai aan te geven die ons tijdperk van overconsumptie, seksuele fantasmen, racisme en fanatisme een spiegel voorhoudt.

Voor een solo bij kapsalon-galerie Le Salon d’Art liet hij zich inspireren door Antoine Wiertz’ vanitasdoek De mooie Rosine uit de collectie van de KMSKB. (KS)

BAR ITALIA 26/11, 19.30, Botanique, www.botanique.be

SUMI HWANG, TAEHAN KIM, HELMUT DEUTSCH 28/11, 20.00, Flagey, www.flagey.be

ERRÓ: LA BELLE ROSINE > 23/12, Le Salon d’Art, www.lesalondart.be

FLIRT FLAMAND 25/11, 9.30 > 18.30, verschillende locaties, www.passaporta.be

22 NOVEMBER 2023

FILM

NAPOLEON

Wa-Wa-Waterloo Na onder meer Marlon Brando in Désirée, Albert Dieudonné in de stillefilmklassieker Napoleon, Herbert Lom in War and peace van King Vidor en Rod Steiger in Waterloo van Sergej Bondartsjoek, doet ook Joaquin Phoenix zich in een film voor als Napoléon Bonaparte. Het epos over de spraakmakende veroveraar die voortkwam uit de Franse Revolutie is geregisseerd door Ridley Scott, de sir achter Blade runner, Alien en Gladiator.

NAPOLEON dir.: Ridley Scott, act.: Joaquin Phoenix, Vanessa Kirby, Tahar Rahim

Hoera voor Disney In oktober vierde entertainmentgigant The Walt Disney Company zijn honderdste verjaardag. Behalve met taart moet dat ook worden gevierd met een nieuwe animatiefilm – de manier waarop Walt Disney aanvankelijk de harten van groot en klein veroverde. Hopelijk doet Wish niet al te veel onder voor onverslijtbare klassiekers als Sneeuwwitje, Bambi, Assepoester, The lion king en Frozen. Voor een keer kopieerde Disney geen sprookje, maar verzon er zelf een.

WISH dir.: Chris Buck, Fawn Veerasunthorn

Hip, hip, Holly Niet alleen Sofia Coppola, David Fincher en Yorgos Lanthimos mochten in september een gooi doen naar de Gouden Leeuw op het Filmfestival van Venetië. De Brusselse Fien Troch was ook van de partij met Holly. Haar intrigerende vijfde film heeft troeven genoeg om te bekoren. Het titelpersonage is een gepeste tiener uit een arm gezin. Na een dodelijke schoolbrand worden Holly helende krachten toegedicht. Plots is ze iemand. (NR) HOLLY dir.: Fien Troch, act.: Cathalina Geeraerts, Felix Heremans, Greet Verstraete

|

41

42

| WIN! | Stuur het trefwoord, samen met je adres en telefoonnummer, naar win@bruzz.be

Bloed

Lazarus en Robbin Rooze brengen theater en film over bloed dat kruipt waar het niet gaan kan, de fata morgana van het vrije Westen, het verlangen naar de eeuwige jeugd, en hoe we altijd door de tijd worden ingehaald. Mail ‘Bloed’

Tristan und Isolde 5X2 TICKETS, BOZAR, 3/12

Chef-dirigent en Wagner-specialist Antony Hermus voert een orkestraal arrangement op van componist Henk de Vlieger. De Finse sopraan Miina-Liisa Värelä kruipt in de huid van Isolde, de Amerikaanse stertenor Ben Gulley zingt de rol van Tristan. Mail ‘Hermus’

Tarab 5X2 TICKETS, LES HALLES, 29/11

In een choreografie van Ulduz Ahmadzadeh en begeleid door percussionist Mohammad Reza Mortazavi belichamen zeven danseressen eeuwenoude bewegingen en combineren die met hedendaagse dans. Mail ‘Tarab’

© SASKIA VANDERSTICHELE

5X2 TICKETS, WESTRAND, 1/12

Eat & Drink. Fight Club Na de Romeinse en Napolitaanse versies doet nu ook de New Yorkse pizza haar intrede in Brussel. Daarvoor is Fight Club in Sint-Gillis een prima adresje.

“It’s like a jungle sometimes, it makes me wonder how I keep from goin’ under,” zongen Grandmaster Flash & The Furious Five in 1982. Een legendarische rap, die ook de harde sociologische realiteit van de getto’s in het door de crisis van de jaren 1980 getroffen New York beschrijft. Die economisch hachelijke toestand, het onderwerp van heel wat films, wordt vaak geassocieerd met één gerecht: de New Yorkse pizza, in punten versneden en verkocht voor 99 cent per stuk.

Het verbaast niemand dat Lakhdar Hamina-Lakhdar, cinefiel en éminence grise van de Brusselse foodscene (Vérigoud, Caffè Al Dente, Gazzetta …), er al langer van droomde om dit concept naar onze contreien te brengen. Die droom wordt nu werkelijkheid met Fight Club, een voormalig café met donkere muren, dat hij in zijn oorspronkelijke staat heeft gelaten, op enkele posters van Brooklyn en Michael Jordan na.

Fight Club is meer een bar dan een restaurant, en met zijn vrij ruwe interieur roept het de ruigere sfeer op van de adresjes die we kennen van Frédéric Nicolay. Er staan Italiaanse en Franse wijnen op de drankkaart (5,50 tot 7,90 euro), bier van Brasserie de la Mule (3,20 euro voor een lager van 30 cl) en vermout, die ofwel in cocktails gaat (11 tot 14 euro), ofwel

geserveerd wordt zoals in Turijn, met een ijsblokje en een olijf (6 tot 10 euro) – en ook wat pinda’s uit Abidjan, niet te vet of te zout, geroosterd en knapperig.

Voor de grotere honger zijn er drie pizza’s (de margherita, de pepperoni of de pizza van de week), bereid in een oven met vuurvaste lavasteen, achteraan in de zaal. Ze zijn zowel FIGHT CLUB in hun geheel te koop (23 tot 32 euro voor een Waterloosepizza van 50 cm) steenweg 50, als in pizzapunten Sint-Gillis, (4 tot 6 euro per 02-268.09.40 stuk). Bestek heb (geen reservaties), je niet nodig om Instagram: die heerlijkheden @fightclub1060, te verslinden. De di > vr 10 > 23.00, za 11.30 > 23.00, inspiratie komt zo 11.30 > 19.00 van Joe’s Pizza, een instituut dat in 1975 de deuren opende in Greenwich Village. De sappige pizzapunten zijn perfect voor wat kleinere eters, voor wie een volledig pizzawiel iets te veel van het goede is.

Behalve een mac & cheese (10 euro) en polpette (balletjes) met pecorinokaas (9 euro) is het menu gekruid met een paar plantaardige extra’s: geroosterde seizoensgroenten met kruiden (5 euro) en little gem, geserveerd als een variant op de klassieke caesarsalade. MICHEL VERLINDEN

••••

22 NOVEMBER 2023

Smalltalk. Met Jan Decorte, Sigrid Vinks en co in Au Laboureur

‘We praten zo weinig mogelijk over de voorstelling’ Onze portie Smalltalk vinden we deze week in café Au Laboureur.

Daar staken Jan Decorte, Sigrid Vinks, Oumar Dicko, Thibaud Dooms en Ika Schwander even de arbeid aan hun nieuwe voorstelling, waarmee ze binnenkort de Kaaistudio’s tot God zullen bekeren. door Michaël Bellon foto Ivan Put

Sigrid Vinks en Jan Decorte houden van regelmaat in de dagplanning. Maar vandaag heerst er twijfel: is Au Laboureur dan wel Daringman het meest geschikt voor een gesprek naar aanleiding van hun nieuwe performance God? “We zijn begonnen met de repetities toen het nog goed weer was, en hier hebben ze een goed terras,” verklaart Vinks nadat we een tafel hebben omsingeld in Au Laboureur. Vandaag is het allesbehalve terrasweer en dus druk, en daarom wordt Thibaud Dooms vooruitgestuurd om te kijken of er misschien wel nog plaats is bij Martine. Nadat Decorte zijn twee espresso’s en een bruiswater in zijn gilet heeft geslagen, zullen we verkassen. Ondertussen worden de begeleidende chocolaatjes en speculaasjes verdeeld onder de ‘Bloetbroeders en -zusters’ van deze hechte theaterfamilie.

Bloet is de naam waaronder Decorte en Vinks theater maken met gelijkgestemde zielen. Voor deze creatie hebben Dooms, Oumar Dicko en Ika Schwander steden als Gent en Amsterdam achter zich gelaten om in Brussel te komen wonen. Voor de liefde dus, want dat is God natuurlijk nog altijd.

Veel meer valt er voorlopig nog niet te verklappen over de schepping die het vijftal in de steigers heeft staan. Decorte ziet de performance als een nulpunt en een zwart gat. Misschien dat hij zich daarom niet door onze fotograaf wil laten fotograferen.

Repeteren verloopt bij Decorte en co nog altijd volgens aparte regels. Vinks: “Elke dag, ook zaterdag, repeteren we. Vanaf 14.00 uur zitten we zo lang als nodig is in de Kaaistudio’s. Daar praten we het liefst over van alles en nog wat, en zo weinig mogelijk over de voorstelling. En daarna gaan we op café.”

Jan Decorte en Sigrid Vinks zien God als een zwart gat om in te verdwijnen. Vandaar dat ze de camera laten richten op hun ‘Bloetverwanten’: Oumar Dicko, Ika Schwander en Thibaud Dooms.

Waarover wordt er dan wel gepraat? “We praten bij over alles wat we hebben meegemaakt in de paar uren dat we elkaar niet hebben gezien,” lacht Ika Schwander. “Maar tegelijk is iedereen tijdens het repetitieproces de hele dag bezig met het stuk,” benadrukt Vinks. Hun zoektocht naar de Allerhoogste heeft momenteel nog plaats in de dansstudio van de Kaaistudio’s. Binnenkort nemen ze de trap naar beneden, naar de theaterzaal.

Schwander: “We zijn daar graag en we maken God op maat van die zaal. Maar we

missen de grote zaal van het Kaaitheater (dat gerenoveerd wordt, red.) wel.”

BLOOD LTD by Bloet speelt God van 22 tot en met 25/11 (20.30) in de Kaaistudio’s, www.kaaitheater.be

Longread?

Meer weten over Decorte, Vinks en co?

Smalltalk wordt Longread op bruzz.be/smalltalk

| 43

44

‘Omarm lastminuteideeën’ Compact Disk Dummie Lennert Coorevits heeft de handen vol met een show in de AB, een Radio 1 Sessie en opnames voor een nieuwe plaat, maar voor een handvol inzichten laat hij alles vallen. door Michaël Bellon Stel je werkrelaties in vraag Als jonge artiest in de muziekbusiness kan het geen kwaad om voor ogen te houden dat ook de labels en de managers die soms wat intimiderend kunnen overkomen voor jou werken. Je mag de ongeschreven wetten van de muziekbusiness dan ook altijd vanuit jouw standpunt in vraag stellen, zoals iemand als Taylor Swift dat doet. Aan de andere kant heb je zelf ook de verantwoordelijkheid om al je medewerkers fair te behandelen en ervoor te zorgen dat de werksfeer goed is voor iedereen.

Vergeet niet om plezier te hebben Ook bij muziek komt vandaag veel analyse kijken. De dag dat je een single uitbrengt, kan je meteen zien hoe vaak die beluisterd wordt, in welke steden het meest, welke radiostations iets oppikken en welke niet. Dan bestaat het gevaar dat je minder in het moment leeft, omdat je te veel bezig bent met alles wat errond gebeurt.

Laat je niet te veel afleiden Dan Lacksman van Telex liet in de biografie van Jean Blaute optekenen dat als The Beatles in 2023 aan Sgt. Pepper’s Lonely Hearts Club Band hadden moeten beginnen, de plaat nooit zou zijn afgeraakt. We beseffen te weinig aan hoeveel afleiding we tegenwoordig zijn blootgesteld door alle interessante series of reels die we kunnen bekijken. De kern is creëren, laat je daardoor meeslepen in plaats van elke dode seconde naar die telefoon te grijpen.

Laat altijd ruimte voor creativiteit In veel beroepen, en in het leven in het algemeen, zijn er deadlines en momenten waarop je even moet doorzetten. In die laatste spurt ontstaan soms nog radicale lastminute-ideeen. Schuif die niet direct opzij, maar omarm ze.

Spreek uit wat mensen voor jou betekenen Je zal nooit spijt krijgen als je tegen iemand zegt dat je hen graag bij je hebt. We zijn snel met hartjes op sociale media, maar zoiets uitspreken heeft toch nog altijd meer effect.

De Compact Disk Dummies staan op 25/11 (19.00) in de Ancienne Belgique, www.abconcerts.be; op 23/11 spelen ze een Radio 1 Sessie met Merol, www.radio1.be

© YMKE VANSTEENBRUGGE

De vijf inzichten. Lennert Coorevits

29.11 > 3.12.23 kaaitheater.be

@kaaitheater

DANS TON COEUR AKOREACRO

One Song

See is for story Tea is for telling

Histoire(s)du théâtre

01—02/12/2023 Kaaistudios

05—09/12/2023 Théâtre National

Globe Aroma

Miet Warlop ≈ Irene Wool ≈ NTGent

Un-staging Tactility 08—09/12/2023 Kaaistudios

Vera Tussing

Whose aids?

14/12/2023 Kaaistudios

Aids, archives, and arts assemblies in Belgium

The Sheep Song

Ensemble Piece

15—16/12/2023 CC De Factorij

15—16/12/2023 De Kriekelaar

FC Bergman ≈ Toneelhuis

Khadija El Kharraz Alami

15/12/2023 De Kriekelaar

Khadija El Kharraz Alami

With and at UP - Circus & Performing Rue Osseghem 50 - 1080 Brussels

De vrouw die zich verslikte in haar ondergoed

« A marvel, we no longer know how to describe Dans ton coeur because this circus show reaches such heights.»

Ariane Bavelier - Le Figaro

5+

29/12/2023 BRONKS

DE MAAN

Les Halles de Schaerbeek|22a, rue Royale Ste-Marie 1030 BXL|reservation@halles.be|+32 (0)2 218 21 07

Photo © Herman Selleslags

Photo © Herman Selleslags

Zappa.

Zappa.

Yes.Yes.Yes. Yes.Yes.Yes. Commemorating

the life and work Commemorating the life of a free and work of a artist free artist Info Info & & tickets: tickets:bozar.be bozar.be

Photo © Herman Selleslags

2+3 Dec’23 Dec’23 2+3 at Bozar Bozar at

2312021-03_TRANS_30y Frank ZappaBruzz_97x132,5mm.indd 1

10/11/2023 12:21

À0!RyX²!R ²²X²À0yÀ 16/11/2023 17:27 ‫ـ‬w0À ªXh 0àXh² ‫ف‬

2312021-03_TRANS_30y Frank ZappaBruzz_200x132,5mm.indd 1

À0 w ÇXÀß 0ªXyJ !mDzÀ0ª ªÇXwÀ0

!ȌȁɈȲƊƧɈɐƵƵǶ ‫ ا ׃(ׁٌ( ا‬ɨȌǶɈǞǯƮȺ ‫ ا‬ȌȁƦƵȯƊƊǶƮƵ ƮɐɐȲ ǶȺ ɈƵƧǘȁǞȺƧǘ ƊȺȺǞȺɈƵȁɈ ȺɈƊ ǯƵ ȺƊǿƵȁ ǿƵɈ ǯȌɐɩ ƧȌǶǶƵǐƊٚȺ Ǟȁ ɨȌȌȲ ƊǶǶƵ ȁȌƮǞǐƵ ɈƵƧǘȁǞȺƧǘƵ ɩƵȲDzƵȁ Ȍǿ ǘƵɈ ȯɐƦǶǞƵDzƵ ƮȌǿƵǞȁ ɨƊȁ ƮƵ ǐƵǿƵƵȁɈƵ ɈƵ ȌȁƮƵȲǘȌɐƮƵȁ‫( خ‬Ƶ ǏȌƧɐȺ ǶǞǐɈ ƮƊƊȲƦǞǯ Ȍȯ ɩƵǐƵȁ Ƶȁ ǐȲȌƵȁ ‫ـ‬ȌȌDz ƦƵǐȲƊƊǏٌ ȯǶƊƊɈȺƵȁ‫ ف‬Ƶȁ ǘƵɈ ƊǶǐƵǿƵȁƵ ȌȁƮƵȲǘȌɐƮ ɨƊȁ ƮƵ ǐƵǿƵƵȁɈƵǶǞǯDzƵ ɈƵȲȲƵǞȁƵȁ‫خ‬ hƵ ȺɈƊƊɈ ȌȌDz ǿƵƵ ɨȌȌȲ ǘƵɈ ǐƵǿƵƵȁɈƵǶǞǯDzƵ ɐǞɈǶƵƵȁǿƊɈƵȲǞƊƊǶ Ǟȁ Ƶȁ ǯƵ ȺɈƵǶɈ ǿƵƵ ǘƵɈ ǿƊɈƵȲǞƊƊǶ ƦǞǯ ǐƵǿƵƵȁɈƵǶǞǯDzƵ ƵɨƵȁƵǿƵȁɈƵȁ Ȍȯ‫خ‬ hƵ ƦƵȺƧǘǞDzɈ ȌɨƵȲ ƵƵȁ ȲǞǯƦƵɩǞǯȺ ‫ خ‬ hƵ ɩƵȲDzɈ ȲƵȺȯƵƧɈɨȌǶ Ƶȁ ƧȌȁȺɈȲɐƧɈǞƵǏ ǿƵɈ ǿƵƮƵɩƵȲDzƵȲȺ Ƶȁ ƊȁƮƵȲƵ ƦƵǶƊȁǐٌ ǘƵƦƦƵȁƮƵȁ ȺƊǿƵȁ‫خ‬ hƵ ƦƵȁɈ ƵƵȁ ɈƵƊǿȺȯƵǶƵȲ ƮǞƵ ǐȲƊƊǐ Ƶȁ ƮɐǞƮƵǶǞǯDz ƧȌǿǿɐȁǞƧƵƵȲɈ‫خ‬ hƵ ƮȲƊƊǐɈ ƮƵ ɩƊƊȲƮƵȁ Ƶȁ ȁȌȲǿƵȁ ɨƊȁ ǘƵɈ ǶȌDzƊƊǶ ƦƵȺɈɐɐȲ ɐǞɈ Ǟȁ ǯƵ ɩƵȲDz‫خ‬ hƵ ɩƵȲDzɈ DzǶƊȁɈǐƵȲǞƧǘɈ‫ ة‬ȁƊɐɩǐƵɹƵɈ Ƶȁ ɨǞȁƮɈ DzɩƊǶǞɈƵǞɈ ƦƵǶƊȁǐȲǞǯDz‫خ‬ hƵ ƦƵȁɈ ɹƵƵȲ ǏǶƵɮǞƦƵǶ ǞȁɹƵɈƦƊƊȲ Ƶȁ ȁƵƵǿɈ ǐȲƊƊǐ ǞȁǞɈǞƊɈǞƵǏ‫خ‬ hƵ ɩƵȲDzɈ ɨȌǶǐƵȁȺ ƵƵȁ ɨƊȺɈ ɐɐȲȲȌȌȺɈƵȲ Ƶȁ ƦƵȁɈ ƦƵȲƵǞƮ Ȍǿ ǯƵ Ǟȁ ƦƵɐȲɈȲȌǶ ƦɐǞɈƵȁ ƮƵ ȁȌȲǿƊǶƵ ƮǞƵȁȺɈɐȲƵȁ ‫ـ‬ɈǘɐǞȺ‫ ف‬ƦƵȺƧǘǞDzƦƊƊȲ ɈƵ ǘȌɐƮƵȁ ɨȌȌȲ ǞȁɈƵȲɨƵȁɈǞƵȺ‫خ‬ hƵ ɩƵȲDzɈ ǐȲƊƊǐ ɨȌǶǐƵȁȺ ɨƊȺɈǐƵǶƵǐƮƵ ȯȲȌƧƵƮɐȲƵȺ Ƶȁ ƦƵǘƵƵȲȺɈ ǐȌƵƮƵ ɩƵȲDzǿƵɈǘȌƮƵȺ‫خ‬

àǞǯ ƦǞƵƮƵȁ ƵƵȁ ɨȌǶɈǞǯƮȺƵ ƧȌȁɈȲƊƧɈɐƵǶƵ ƊƊȁȺɈƵǶǶǞȁǐ ɨȌȌȲ ȌȁƦƵȯƊƊǶƮƵ ƮɐɐȲ‫ خ‬ hƵ ƦƊȺǞȺɩƵƮƮƵ ƦƵƮȲƊƊǐɈ ǿǞȁ‫ ׆ׅة׆ׁׂخׂ خ‬ƵɐȲȌ ‫ـ‬ǞȁƮǞƵȁ ǐƵƵȁ ƊȁƧǞǁȁȁǞɈƵǞɈ ɩȌȲƮɈ ȌɨƵȲǐƵȁȌǿƵȁ‫ ف‬Ƶȁ ǯƵ ȌȁɈɨƊȁǐɈ ɈƊǶ ɨƊȁ ƵɮɈȲƊǶƵǐƊǶƵ ɨȌȌȲƮƵǶƵȁ‫خ‬

XyÀ0ª0²²0‫د‬ ƵɹȌȲǐ ȌȁȺ ǯȌɐɩ ȺȌǶǶǞƧǞɈƊɈǞƵƦȲǞƵǏ ǿƵɈ ȲƵƧƵȁɈ Ƨɨ ɈƵȁ ǶƊƊɈȺɈƵ Ȍȯ ɩȌƵȁȺƮƊǐ ׂ​ׂ ȁȌɨƵǿƦƵȲ ׂ‫ ׃ׂ׀‬Ȍǿ ׁׂ ɐɐȲ‫ب‬ ßX 0ٌw Xm ‫ـ‬ƦǞǯ ɨȌȌȲDzƵɐȲ‫ بف‬ɨƊƧƊɈɐȲƵȺ‫ۊ‬DzƊǿȯƵȁǘȌɐɈ‫خ‬ƦƵ

‫ׅ׃ ׉׉ ׅ׆ ׆ׁ׀‬

§0ª § ²À‫ ب‬Ɉ‫خ‬Ɗ‫خ‬ɨ‫ خ‬ɈƵƊǿ §ƵȲȺȌȁƵƵǶȺɹƊDzƵȁ‫ة‬ (ȌȲȯȺȺɈȲƊƊɈ ‫ ׀ׁ׉ׁ ة׉‬jƊǿȯƵȁǘȌɐɈ ßX §0ª² ymXhj0 IJXIÀ0‫ ب‬ ɈƵƊǿ §ƵȲȺȌȁƵƵǶȺɹƊDzƵȁ‫ة‬ (ȌȲȯȺȺɈȲƊƊɈ ‫ة׉‬ ׁ‫ ׀ׁ׉‬jƊǿȯƵȁǘȌɐɈ DB104285K3

DB105031K3

ɨƊƧƊɈɐȲƵȺ‫ۊ‬DzƊǿȯƵȁǘȌɐɈ‫خ‬ƦƵ

ɩɩɩ‫خ‬DzƊǿȯƵȁǘȌɐɈ‫خ‬ƦƵ‫ش‬ɨƊƧƊɈɐȲƵȺ

Topwerkgever GESPOT CHECK DE VACATURES BIJ DATACENTER DIGITAL REALTY

Een toekomst in een sector die voortdurend evolueert?

“Digital Realty is een datacenter”, vertelt Glenn Boeckaerts, Manager Service Design & Implementation. Wat we onder ‘datacenter’ mogen verstaan? “Een plaats waar bedrijven of organisaties hun IT infrastructuur plaatsen.

kennis van het Engels is wel belangrijk, want dat is onze voertaal.” Glenn is Digital Realty dankbaar voor alle kansen die hij al kreeg. “We zijn een bedrijf dat constant groeit, in een sector die nooit stilstaat. Dat creëert kansen voor mensen die er willen grijpen. Hier kan je jezelf ontplooien en verder evolueren.” Hoe dan? “Dankzij zowel interne als externe opleidingen. En al doende leer je ook veel. Ik werk ruim tien jaar met onze Director Sales & Marketing samen en steek ongelofelijk veel van hem op.”

GOEDE VERLONING EN WORKLIFE BALANS

Wij zorgen voor de locatie, de power, de koeling én de connectiviteit. Servers zijn bij ons in veilige handen.”

DATACENTERS? OOK JIJ HEBT ERMEE TE MAKEN Glenn voelde van bij de start een sterke affiniteit met de sector. “Ik groeide op met games, schermen en telefoons.

De sector sluit mooi aan bij mijn interesses. Uitleggen waar het in onze sector over gaat? Dat lijkt moeilijk, tot je het eenvoudige voorbeeld van de telefoon neemt”, glimlacht Glenn. “We hebben onze telefoon allemaal dagelijks in de hand. Berichten sturen, apps openen,… Bij het minste dat je doet, gaat het over data. Dagelijks heb je onbewust met datacenters te maken.”

ATTITUDE BELANGRIJKER DAN JE SKILLS Al doende leerde Glenn veel. “Mijn opleiding? Ik heb een middelbaar diploma industriële elektriciteit. Mijn technisch diploma is een pluspunt, maar nog belangrijker waren mijn interesse en goesting.” Daarmee geeft hij een belangrijke boodschap aan potentiële sollicitanten.

“Natuurlijk is het aangewezen dat een kandidaat de nodige technische achtergrond heeft. Maar dat is niet het enige. Attitude is veel belangrijker dan je skills. Want die vaardigheden, daar kunnen we aan werken. Een goede

Wat Digital Realty te bieden heeft, behalve mooie carrièrekansen?

“De verloning is goed.

Naast een goed basisloon krijg je ook een mooi pakket extralegale voordelen. Ziekteverzekering, maaltijdcheques, laptop, telefoon,…”, somt Glenn op. “Alle techniekers krijgen ook een bedrijfswagen. En dat heb je zeker niet overal.” De work-life balans zit ook goed. “Werken in shiften kan lastig zijn, maar tegelijk biedt het ook de mogelijkheid om je werken privéleven goed op elkaar af te stemmen. Hier werken mensen met mensen. Zit het privé tijdelijk niet mee? Dan houden we daar zo goed mogelijk rekening mee.”

TAARTREGLEMENT EN FRIETJESDAG Zorg dragen voor elkaar, staat hoog op de agenda, op elk vlak. “Health & Safety zijn belangrijk bij Digital Realty, maar ook de teamspirit is iets dat nooit uit het oog wordt verloren. Ik werk in een menselijk bedrijf, zonder zwaar hiërarchische structuur. Vrijdag frietjesdag en zelfs een officieus taartreglement zorgen voor verbondenheid onder collega’s. Wat staat er jaarlijks nog op onze agenda?

Af en toe een barbecue, een teamevent, samen genieten van het suikerfeest of van een paasbrunch. De 50 % korting in de fitness die we krijgen, durft wel eens van pas

komen”, lacht Glenn hartelijk.

OMGAAN MET MENSEN GEEFT ENERGIE Het leukst aan zijn job? “Tijdig en correct een project opleveren aan klanten. Dat geeft altijd een goed gevoel”, klinkt het enthousiast bij Glenn. “In mijn huidige rol heb ik ook de verantwoordelijkheid over een team. Het omgaan met mensen, daar krijg ik energie van.” Of Glenn Digital Realty aanraadt als werkgever? Daar moet hij nog geen seconde over twijfelen. “Ik heb nog geen dag spijt gehad. Ik werk hier graag. Omdat het inhoudelijk interessant is, de sector razend interessant blijft en ik me thuis voel in dit huis.

Voel je een klik? Solliciteer dan zeker. Nogmaals: een technische achtergrond is een grote plus, maar laat dat je niet tegenhouden. Ook zonder het ‘juiste’ diploma kan er je hier een prachtig parcours wachten.”

GLENN BOECKAERTS,

Manager Service Design & Implementation.

MATCH MET HET BEDRIJF Glenn startte zijn carrière bijna tien jaar geleden bij Digital Realty. “Ik begon als customer service technieker en stond enkele jaren in the field”, blikt hij terug. “Ik voelde een volledige match met het bedrijf, ben blijven plakken en heb alle kansen die zich voordeden gegrepen.

Intussen ben ik doorgegroeid, ik ben nu verantwoordelijk voor projecten en stuur ook ons projectteam aan.”

Solliciteren?

Digital Realty is in volle groei en werft diverse profielen aan.

De vacature voor Customer Service Technieker staat permanent open.

DB104653K3

Wil je deel uitmaken van een dynamische, snelgroeiende organisatie in een uitdagende sector?

Ontdek meer over Digital Realty, een onderneming met visie die investeert in haar werknemers.

Voel je de klik en zie jij je binnenkort bij Digital Realty werken?

Bekijk dan snel alle vacatures!

https://careers.digitalrealty.com/nl

101 MOGELIJKHEDEN MET JE MASTER(MIND).

CHECK!

Bij de FOD Financiën zijn er zoveel mogelijkheden dat we op zoek zijn naar diverse profielen voor onze verschillende administraties. Ben je op zoek naar een job waarmee je betekenis kan geven aan je diploma, een bijdrage kan leveren aan de maatschappij en elke dag een verschil kan maken? Zoek niet langer!

Je masterdiploma en de missie van FOD Financiën, de perfecte match!

YEP, OOK DIT IS FOD FINANCIËN.