BRUZZ - editie 1862 (18-10-2023) by bruzz.be

W EEKBLAD # 1862, EEN UITGAVE VAN VLAAMS- BRUSS ELS E MEDIA VZW FLAGEYPLEIN 1 8 - 1050, ELSENE - AFGIFTEKANTOOR ANTWERPEN X P303153

18 OKTOBER 2023

Tekort aan psychische hulp voor wie op straat leeft

‘Herlees de boeken waar je totaal op afknapte’

Toumani Camara debuteert in Amerikaanse basketballeague

Hulpverleners slaken noodkreet

De levenslessen van Tom Lanoye

NBA verwelkomt eerste Brusselaar

‘Eenmaal het donker is, kom ik niet meer buiten’ Vrouwen heroveren de Noordwĳk met kunstproject

2023

DOE MEE!

Doe mee en maak spaghetti met je organisatie, bedrijf, of gewoon bij je thuis en steun zo Brussel Helpt. De volledige opbrengst gaat naar vzw Straatverplegers.

Info en registreren via brusselhelpt.be Beeld: Tom Frantzen / Foto: Studio Beshart

18 OKTOBER 2023

het leven van 24 Ook tram- en bushokjes is eindig

Big City reconstrueert de levenscyclus van de MIVB-schuilhuisjes

om 37 ‘Griezelig te zien hoeveel

parallellen er zĳn met de situatie vandaag’ De KMSKB zĳn een veilige haven voor Oekraïense modernistische kunst die uit Kiev werd gered

EDITO

HET GESPREK Sophie in ’t Veld komt als Nederlandse op voor Volt België

IN BEELD Bart Dewaele

IN DE KIJKER De Brusselse regering heeft een akkoord over de begroting

KORT GESPREK Sophie Boitsios van het Museum voor Natuurwetenschappen

BEELDCOLUMN Kim Duchateau

COVERSTORY Hoe is het om te leven als vrouw in de Noordwijk?

BIJGEDACHTE Brief aan Kamal en Kristel

BEESTIG BRUSSEL De grote gele kwikstaart brengt kleur in donkere dagen

BRUSSEL HELPT Voor daklozen met psychische problemen schiet de opvang tekort

DE SLAAPKAMER van Seif

PORTRET Toumani Camara maakt als allereerste Brusselaar de NBA-droom waar

NICK TRACHET Kruidenmix

SELECT Eat & Drink Grand Canal Smalltalk Steven Graauwmans De vĳf inzichten Tom Lanoye

Tieners trainen in de basketbalclub United Basket Woluwe, waar ook huidig NBA-speler Toumani Camara ooit dribbelde en dunkte.

| 3

PUBLIREPORTAGE

ANDERS KIJKEN NAAR MOBILITEIT IN BRUSSEL Mobility Changers is een initiatief van Brussel Mobiliteit. Gedurende de hele maand juni lieten Brusselse vrijwilligers hun auto staan en testten ze andere manieren uit om zich te verplaatsen. Wat de ervaring was van Claus Müller? “Als een grote ontdekkingsreis”, vertelt hij enthousiast. Bij de start van het Mobility Changers-project, kreeg Claus een elektrische fiets en een mobiliteitsbudget ter beschikking. Zo konden hij en zijn gezin gebruik maken van het openbaar vervoer, maar ook van fietsen en deelvoertuigen. “Natuurlijk kende ik deze vervoersmiddelen al. Sommigen heb ik ook al gebruikt. Maar de mogelijkheid om verschillende opties te combineren was een nieuwe ervaring voor mij”, legt Claus uit. “Het zorgde voor een compleet andere manier van denken over hoe ik me verplaats.”

EENVOUDIGER EN GOEDKOPER Het Mobility Changers-project moedigde Claus aan om zijn gewoonten in vraag te stellen en “zijn horizon te verbreden”. “Tot dan stond mijn auto altijd voor mij klaar, en zocht ik dus ook geen alternatieven om op mijn werk of ergens anders te geraken.” Tijdens het project besefte Claus dat er wél alternatieven zijn, waarvan sommigen zelfs praktischer zijn dan de auto. Ook de kosten spelen uiteraard een rol: “Met een deelstep of -fiets is er geen jaarlijkse autokeuring en onderhouds- of reparatiekosten. En als een deelstep niet werkt, gebruik je gewoon iets anders!” OOK IDEAAL VOOR JONGEREN Het gezin van Claus deed ook mee. Zijn vrouw deed haar boodschappen met de elektrische fiets. Maar het was vooral zijn oudste zoon van 17 die echt van de vervoersmogelijkheden genoot. “Hij vond de steps geweldig, vooral in combinatie met het openbaar vervoer”. De steps maakten het voor hem gemakkelijk om thuis te geraken, ongeacht hoe laat het was, na een uitje in de stad of een verplaatsing met de trein.

Scan de QR-code voor meer info over gedeelde mobiliteit in Brussel:

EFFECTIEVE ONDERSTEUNING De WhatsAppgroep, die werd opgericht in het kader van het ‘Mobility Changers’ project, was voor Claus een echte meerwaarde. Vooral de experts van Brussel Mobiliteit hebben hem geholpen:

“Ik had veel vragen, en ik was erg onder de indruk van hun beschikbaarheid en de snelheid waarmee ze reageerden. Ze antwoordden op elk moment, ook in het weekend. Persoonlijke coaches... wat een luxe! “

OVERTUIGD DOOR FIETSEN Wat is er veranderd na dit project? “Ik gebruik mijn fiets veel meer. Ik heb ‘m in juni volledig opgeknapt. Ik ben ook van plan een elektrische fiets aan te schaffen om me makkelijk te verplaatsen, want de fiets die Brussel Mobiliteit me ter beschikking stelde beviel me heel erg. De combinatie van de twee zal ideaal zijn,” besluit Claus.

18 OKTOBER 2023

COLOFON BRUZZ Flageyplein 18, 1050 Brussel, 02-650.10.65 ABONNEMENTEN Josiane De Troyer (abo@bruzz.be), 02-650.10.80 Gratis in Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Rest van België: 29 euro per jaar; IBAN: BE98 3631 6044 3393 van Vlaams Brusselse Media vzw Buiten België: 35 euro per jaar.

Housing First

OPLAGE 55.000 exemplaren. ADVERTEREN? Marlies De Deygere 02-650.10.81 marlies.dedeygere@bruzz.be DISTRIBUTIE Ute Otten, 02-650.10.63, ute.otten@bruzz.be ALGEMENE DIRECTIE Dirk De Clippeleir

Kristof Pitteurs, hoofdredacteur

HOOFDREDACTIE Kristof Pitteurs (algemeen hoofdredacteur) COÖRDINATOR MAGAZINE Maarten Goethals CULTUUR & UIT Gerd Hendrickx ART DIRECTOR Heleen Rodiers VORMGEVING Ruth Plaizier EINDREDACTIE Karen De Becker, Kurt Snoekx WERKTEN MEE AAN DIT NUMMER Eva Christiaens, Kris Hendrickx, Bettina Hubo, Jasmijn Post, Sophie Soukias, Steven Van Garsse, Tom Zonderman (redacteurs); Michaël Bellon, Evelien Chiau, Anke Dirix, Tom Peeters, Niels Ruëll, Nick Trachet, Bram Van Renterghem, Michel Verlinden, Max Wyckaert (medewerkers)

“Mensen met psychische problemen horen niet thuis in een politiecel”

VERTALING Frédérique Beuzon, Gregory Blauwers, Sam De Ryck, George Holmer, Laura Jones FOTOGRAFIE & ILLUSTRATIE Bart Dewaele, Kim, Ivan Put, Saskia Vanderstichele

Vorig jaar werden de agenten van politiezone Brussel-Hoofdstad-Elsene gemiddeld vier keer per dag opgeroepen om iemand bij te staan met psychische problemen. Wie in deze stad leeft of rondwandelt, heeft het ongetwijfeld ook al gemerkt: je wordt in de openbare ruimte steeds meer geconfronteerd met mensen die het duidelijk moeilijk hebben met zichzelf. Het probleem is complex, maar dat er een link is met dakloosheid én bij uitbreiding met de asielcrisis is duidelijk. Dat kan je ook lezen in dit magazine: dertig tot veertig procent van de mensen die op straat leven, kampt met psychische problemen, zeggen internationale studies; cijfers die ook in Brussel worden aangehaald door mensen op het terrein. De vraag om gepaste opvang klinkt steeds luider, want het enige alternatief is er geen: mensen met psychische problemen horen niet thuis in een politiecel. Uiteindelijk komen we ook deze week uit bij de Housing First-aanpak die we hier vorige week hebben toegelicht: voor daklozen met psychische problemen geldt nog meer dat een dak boven het hoofd binnen een aangepaste structuur de eerste voorwaarde is om aan hun problemen te werken. Lees ook de reportage op p. 26

VERANTWOORDELIJKE UITGEVER Kristof Pitteurs Flageyplein 18, 1050 Elsene. BRUZZ is een uitgave van de Vlaams Brusselse Media vzw, wordt gedrukt bij Printing Partners Paal-Beringen en wordt gesubsidieerd door de Vlaamse Gemeenschap en de Vlaamse Gemeenschapscommissie

MELD NIEUWS Zelf nieuws gespot? Tips zijn altijd welkom via: BRUZZ.be/meldnieuws Persberichten kunnen via redactie@bruzz.be

VOER UW EVENEMENT IN OP ENCODEZ VOTRE ÉVÉNEMENT SUR ENTER YOUR EVENT ON www.extranet.brussels

WWW.BRUZZ.BE

L’année passée, les agents de la zone de police Bruxelles-Capitale-Ixelles étaient en moyenne appelés quatre fois par jour pour aider une personne souffrant de troubles psychiques. Qui vit ou se promène dans la ville l’aura remarqué : on est de plus en plus souvent confrontés, dans l’espace public, à des gens qui ont clairement du mal à se prendre en charge. Le problème est complexe, mais le lien avec le sansabrisme et, par extension, la crise migratoire est clair. Vous lirez aussi dans ce magazine que selon des études internationales, entre trente et quarante pourcents des sans-abri souffrent de problèmes psychiques. Ce chiffre est confirmé par des gens travaillant sur le terrain à Bruxelles. La demande d’un accueil approprié devient de plus en plus pressante, car la seule alternative n’en est en réalité pas une : les gens souffrant de problèmes psychiques n’ont rien à faire dans une cellule de police. Dans ce magazine, nous évoquons aussi l’approche Housing First dont nous avions parlé la semaine dernière : pour les sans-abri atteints de troubles psychiques, avoir un toit au sein d’une structure appropriée est vraiment la première condition pour pouvoir travailler à leurs problèmes. FR

Last year, officers from the Brussels-CapitalElsene/Ixelles district on average had to assist someone with mental health problems four times a day. Anyone spending any time in this city has undoubtedly also noticed how, increasingly, we are confronted with people who are clearly having a hard time with themselves openly on the street. The problem is complex, but it is very obvious that there is a link with homelessness and, by extension, with the asylum crisis. In this issue, we talk about how, according to international studies, thirty to forty per cent of people living on the streets struggle with mental health problems. These are figures that are cited locally too by people in the field. The demand for appropriate care is becoming more and more acute as the only alternative, frankly, is no alternative at all. People with mental health problems do not belong in a police cell. In the end, we are left with the Housing First approach we covered here last week. For homeless people with mental health problems, it is even more true that a roof over their heads within an appropriate structure is a crucial first step towards sorting themselves out. EN

| 5

Het gesprek. Europarlementslid Sophie in ‘t Veld

‘Ik trek geen konijnenpak aan om stemmen te halen’ Sophie in ’t Veld, een Nederlandse Brusselaar en een van de scherpste Europarlementariërs, vervoegt Volt België. Daarmee haalt de kleine politieke partij twintig jaar ervaring in huis, en een nietsontziende tong. “De Europese Raad? Een bende boeven.” door Bram Van Renterghem foto’s Bart Dewaele

k weet het echt niet.” Dat is een veel gehoord antwoord wanneer je mensen vraagt op wie ze zullen stemmen. Op die politiek daklozen richt Volt de pijlen: een progressieve partij die naar een krachtig en verenigd Europa streeft en in ruim dertig landen een afdeling heeft. Opkomen doet ze in België voor de Brusselse, Vlaamse, federale en natuurlijk ook de Europese verkiezingen. Voor dat laatste niveau heeft Volt nu versterking van de Nederlandse Sophie in ‘t Veld, van 2004 tot 2023 Europarlementslid voor het links-liberale D66. Begin

oktober raakte bekend dat ze kiest voor Volt België. “Ik woon al sinds 1994 in Brussel, toen ik nog parlementair medewerker was.” Wat sprak u hier zo aan? SOPHIE IN’T VELD: Alles. Europa, Brussel ... Voor mij is dat zo evident. Ik snap ook de mensen niet die bij vakanties meteen weggaan uit Brussel. Neen, ik zit hier helemaal lekker. Wat is uw favoriete plek? IN’T VELD: Flagey. Ik kan niet eens uitleggen

waarom. Het is niet het mooiste plein, maar iedereen trekt ernaartoe en er gebeurt van

alles. En dat vind ik ook wel symbolisch voor deze stad. U komt op voor het Europees Parlement. Als lĳsttrekker? IN’T VELD: Dat moeten de Volt-leden op 28 oktober nog beslissen. Maar ik dicht mijzelf een redelijk goeie kans toe (lacht). Volt noemt zichzelf een pan-Europese beweging. Wat betekent dat? IN’T VELD: Het is echt één partij, wat een soort Europees clubgevoel geeft. Bij traditionele Europese politieke partijen zoals de Europese Volkspartij (EVP), zit er van elke

▼

“

31 SEPTEMBER 2022

BIO • Geboren in Vollenhove, opgegroeid in Den Haag • Woont sinds 1994 in Brussel • Studeerde middeleeuwse geschiedenis en bestuurskunde

Sophie in ‘t Veld zat twintig jaar in het Europees Parlement voor het links-liberale D66, nu kiest ze voor de pan-Europese partij Volt: “Het is echt één partij, wat een soort Europees clubgevoel geeft.”

• Spreekt vloeiend Nederlands, Engels, Frans, Duits, Italiaans en Grieks • Europarlementslid voor D66 sinds 2004 • Stapte half juni 2023 over naar Volt

| 7

▼

Het gesprek. Europarlementslid Sophie in ‘t Veld

nationale partij maar telkens één iemand in het overkoepelende bestuur, en heb je die gezamenlijke geschiedenis niet. Het idee is dat er uiteindelijk één Volt-fractie komt in het Europees Parlement. Nu is er één Europarlementslid: Damian von Boeselager. U was dertig jaar lang lid van D66. Waarom bent u overgestapt naar Volt? IN’T VELD: De partij was zogezegd nog pro-Europees, maar in realiteit kregen nationale overwegingen altijd voorrang. Of het nou ging om het migratiepact, de natuur-

makken, terwijl het geld bij de traditionele partijen tegen de plinten klotst. Die kwetsbaarheid is tegelijk een kracht. Veel mensen in België snakken naar een nieuw soort politiek – jonge kiezers die progressief, liberaal, groen en pro-Europees willen stemmen, maar zich bij Open VLD en Vooruit niet meer op hun gemak voelen. Dan is Volt een goed alternatief. U hebt één partĳ niet genoemd en dat is Groen. U deelt dezelfde programmapunten zoals meer participatie of gelĳke

“Europa moet één hoofdstad hebben en dat moet Brussel zĳn. Daar zĳn veel Europarlementariërs het mee eens”

herstelwet of de toetreding van Bulgarije en Roemenië tot de Schengenzone. Verder waren er ook een aantal integriteitskwesties waar de partij niet goed mee is omgegaan. Maar uiteraard wilde ik wel een politieke thuis. En dan staat Volt het dichtst bij D66. De overstap heeft niets te maken met onenigheid binnen D66 over uw onkostenvergoedingen, waar HP/De Tĳd in 2019 over schreef? Men betichtte u ervan verblĳfsvergoedingen te innen, terwĳl u in Brussel woont en geen hotel hoeft te betalen. IN’T VELD: De suggestie werd gewekt dat ik fraude heb gepleegd. Dat is gewoon niet waar. Die vergoeding is forfaitair (dat klopt, red.). Kijk, ik vind van alles van die regeling en ik steun alle voorstellen om daarin meer transparantie te bekomen. Maar ik heb mezelf niks te verwijten. Toch krijg ik nog steeds berichtjes van: je moet dat half miljoen terugbetalen. Sorry jongens, maar ik héb geen half miljoen achterovergedrukt. U bent relatief onbekend in België. Hoe wil u die zetel binnenhalen? IN’T VELD: U zal mij in ieder geval niet in een konijnenpak op televisie zien (lacht). Gewoon door heel hard te werken en deur aan deur mensen aan te spreken, of op de markt. We beginnen van nul. We hebben geen cent te

kansen, een stadstol, een versnelde groene transitie ... het kon bĳna letterlĳk uit het programma van de ecologisten komen. IN’T VELD: We zijn een progressieve, liberale groene pro-Europese partij met een sociaal hart. Ja, dan heb je natuurlijk raakvlakken. Dat is een geruststelling. Het betekent dat we allemaal in dat politieke centrum zitten. Het probleem is niet het gebrek aan ideeën, of dat ze op elkaar lijken. Het probleem is dat het politieke centrum zo zwak is. Is dat niet hetzelfde? Zit die zwakte niet in het feit dat mensen het verschil tussen die partĳen niet meer zien? IN’T VELD: Maar nee. Het hele politieke centrum loopt leeg. Als ik Conner Rousseau (Vooruit) hoor ... Hij kan wel zeggen dat hij zat was, maar ik zie toch een patroon, in lijn

met wat ik bij de Deense en Zweedse sociaaldemocratische partijen hoor. Die varen een scherpe koers op het thema migratie. Omdat de flanken sterk staan, hebben traditionele partijen de neiging om ook daarnaartoe te trekken. Ze denken daar stemmen te zullen rapen. Maar compromissen worden gevonden In het midden, niet op de flanken. Over flanken gesproken: u had onlangs een discussie in het Europees Parlement met Tom Vandendriessche (Vlaams Belang). U vroeg de voorzitter om in te grĳpen nadat hĳ het woord ‘omvolking’ had gebruikt. IN’T VELD: Hij gebruikte een naziterm, voor de zoveelste keer. Dat geeft hij ook toe, maar hij geeft er een twist aan. Hij vergelijkt het Europese migratiebeleid met nazipraktijken

“Mĳn favoriete plek is Flagey: het is niet het mooiste plein, maar iedereen trekt ernaartoe en er gebeurt altĳd wel iets”

18 OKTOBER 2023

zonder voedsel of medicijnen. Wel moet de verdeling van de opvang van asielzoekers eerlijk verdeeld worden over de hele EU. Daarom werken we nu zo hard aan dat migratiepact.

Duitsland is de regering zo stabiel dat er geen leven meer in zit. In Zweden en Finland zit extreemrechts mee aan tafel. In Oostenrijk zitten allemaal opvolgers van Sebastian Kurz ...

Zelf zit u intussen twintig jaar in het Europees Parlement. Moet u stilaan geen plaats ruimen voor jong geweld? IN’T VELD: (Ironisch) Ja, Ik ben ook een beetje uitgeblust, daar heeft u wel gelijk in (lacht). Sorry, maar dat is aan de kiezers. Als die op mij zijn uitgekeken, stemmen ze wel op iemand anders. Het problematische aan het Europees Parlement is juist het gebrek aan institutioneel geheugen. Het is een van de redenen waarom dit parlement zijn positie in 4,5 jaar tijd énorm heeft zien afkalven.

U hebt getwĳfeld over ... IN’T VELD: ... België, ja exact (lacht). Al staat ook hier alles stil, als we al geen ruzie maken. Maar wat ik bedoel: die mensen zijn niet in staat om hun eigen land fatsoenlijk te leiden. Hoe komen we in hemelsnaam op het idee dat, als je ze allemaal bij elkaar zet, ze dan ineens Europa kunnen leiden?

Loopt het niet goed? IN’T VELD: Ik maak me zorgen over de

(erop gericht om Europa ‘om te volken’, red.). Maar net zoals je de nazigroet niet brengt in het halfrond, heb je je als parlementariër te onthouden van dat soort taalgebruik. Je moet dat niet laten passeren, want op een gegeven moment wordt dat normaal. En het ís niet normaal. Het is die angst die kiezers naar de populaire rechterflank duwt. Hoe kĳkt Volt naar migratie? Om het even op Brussel te betrekken: wil Volt mensen zonder papieren, die in Brussel veel problemen veroorzaken, terugsturen naar het land van herkomst? IN’T VELD: Dat is gewoon staand beleid. U pleit niet voor regularisatie? IN’T VELD: In sommige gevallen is dat een

onontkoombare deeloplossing. Maar als je geen status als asielzoeker krijgt, dan moet je in principe terug. Vaak is dat niet mogelijk omdat de landen van herkomst, of doortocht, daar niet aan meewerken. Daarom moet je met die landen afspraken maken. In ruil daarvoor geven wij bijvoorbeeld een aantal arbeidsvisa. Europa is snel aan het vergrijzen. We hebben mensen nodig die werken. Anderzijds kunnen we heus wel meer dan dat. Het is echt niet nodig dat mensen in de rijkste landen van de wereld op straat slapen,

toenemende intergouvernementalisering van de Europese Unie. Ik noem de Europese Raad al eens een UGO, een Unidentified Governing Object. Het is een instelling die heel veel macht naar zich toe harkt, maar waarvoor geen basis is, geen mandaat, geen rekenschap, geen openbaarheid van bestuur, waarbij de besluitvorming per methode koehandel gaat. En één op de drie die erin zitten, zijn boeven. Boeven? IN’T VELD: Orbán uit Hongarije, Morawiecki

uit Polen, Mitsotakis uit Griekenland, en daarvoor Borisov uit Bulgarije. Andere regeringsleiders zijn geen boeven. Maar Frankrijk heeft maandenlang in brand gestaan. Nederland is de weg kwijt. In

Tot slot: een tĳdje geleden was er in Brussel wat te doen rond de agressieve Franse campagne om de zetel van het Europees Parlement definitief naar Straatsburg te halen. Ze zouden ook de noodzakelĳke renovatie van het Brusselse halfrond tegenhouden. Is daar nog nieuws van? IN’T VELD: Daar heb ik niks van gehoord. Wel zijn we enorm gepusht om in Straatsburg nieuwe gebouwen te kopen. Waarmee de positie van het parlement in Straatsburg verder verankerd werd. Moet Brussel bezorgd zĳn? IN’T VELD: Mijn collega is voormalig burge-

meester van Straatsburg, als ze dit leest, gaat mijn hoofd eraf, maar: Europa moet één hoofdstad hebben en die hoofdstad moet Brussel zijn. 85 à 90 procent van de Europarlementariërs is het hiermee eens. Je kan geen twee hoofdsteden hebben. Dat is idioot en niet uit te leggen aan de mensen. Maar helaas zijn het de regeringsleiders die hier per veto over stemmen.

‘LES COMPROMIS SE TROUVENT AU CENTRE’

‘COMPROMISES ARE FOUND IN THE MIDDLE’

La députée européenne Sophie in ‘t Veld a troqué le parti néerlandais D66 pour la division belge de Volt. Le mini-parti s’enrichit ainsi de 20 années d’expérience et d’une langue acérée. Elle plaide pour une position au sein du centre politique où, selon elle, il y a à nouveau de l’espace suite au glissement d’autres partis vers la droite. « Les compromis se trouvent au centre, pas sur les flancs. » Elle veut limiter la puissance du Conseil Européen. « Comment peut-on croire que ces gens puissent diriger l’Europe ? »

The Member of the European Parliament Sophie in ’t Veld is swapping the Dutch political party D66 for the Belgian branch of Volt. That will get the mini-party twenty years of experience and a sharp tongue. In ’t Veld wants to reclaim the political centre which she says needs a voice as other parties move to the right. “Compromises can be found in the middle, not on the flanks.” She also thinks that the power of the European Council needs to be reduced. “How can anyone still think that that bunch can run Europe?”

| 9

In beeld. Bart Dewaele

18 OKTOBER 2023

Get ready to Rummikub Door corona kon het een tijdlang niet doorgaan, maar afgelopen zaterdag vond het dan toch plaats: het Waalse Kampioenschap Rummikub. Plek van afspraak? Westland Shopping, in Anderlecht, onder het alziend oog van een professionele jury en nieuwsgierige koopjesjagers. Rummikub is een spel met steentjes in verschillende kleuren, waarbij de spelers reeksen moeten leggen om als eerste te eindigen. De beste van het kampioenschap was Aliosha Solé, een studente sociale en culturele communicatie aan het IHECS in Brussel. Volgende maand doet ze mee met het Belgische kampioenschap, en als ze dat wint, mag ze naar Polen, naar het wereldkampioenschap. MG

In de kijker.

Regering zoekt 150 miljoen besparingen, oppositie niet onder de indruk De oppositie buist de Brusselse regering, die zondag na moeizame onderhandelingen een akkoord bereikte over de begroting van 2024. “We zijn er nog niet, maar wel op de goede weg,” reageert minister van Begroting en Financiën Sven Gatz (Open VLD). door Steven Van Garsse De Brusselse regering zal fors besparen, maar zonder dat het pijn zal doen. Zo kan het akkoord voor de begroting 2024 worden samengevat. Er vallen wellicht geen ontslagen, noch worden MIVB-lijnen geschrapt. Minister van Begroting Sven Gatz had de lat bij aanvang hoog gelegd: er moest 600 miljoen euro gevonden worden, en de schuldgraad mocht niet hoger liggen dan 205 procent, om een ratingverlaging te voorkomen. Na een weekend moeizaam onderhandelen, kwam er zondag een akkoord uit de bus. De 600 miljoen euro wordt uiteindelijk beperkt tot een besparing van 150 miljoen euro. En de schuldgraad mag stijgen tot 210 procent in plaats van 205 procent. “We zijn er nog niet, maar we zijn hiermee wel op de goede weg,” reageert Gatz. Alle departementen moeten lineair besparen. Die vraag was er al gekomen voor

de zomer, maar niet alle ministers hadden dat ter harte genomen. Nu maakt de besparing deel uit van de budgettaire oefening. De aanvankelijke vraag om 5 procent lineair te besparen wordt wel verfijnd. Er zal nu 3 procent op het personeel worden bespaard, 5 procent op de werking, 8 procent op de subsidies en 10 procent op de investeringen. Dat moet 200 miljoen euro opleveren. Daarnaast moeten een aantal hervormingen op termijn leiden tot meer ademruimte. Zo zal, vanaf september volgend jaar, de automatische indexering van de ticketprijzen worden ingeschreven in de beheersovereenkomst van de MIVB. Vandaag is het zo dat de regering de tarieven van de MIVB elk jaar opnieuw bekijkt. Aan de voorkeurtarieven – goedkope abonnementen voor jongeren, studenten en senioren – wordt niet geraakt. Ook in het arbeidsmarktbeleid, bij de

wijkcontracten en bij het Woningfonds zijn hervormingen afgesproken. “Het Brussels Gewest en de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie (GGC) krijgen de middelen om hun sociale en ecologische beleid voort te zetten,” reageert minister-president Rudi Vervoort (PS), die spreekt over “een verantwoorde begroting”.

Opvangtehuis voor verslaafden Ook in 2024 blijven volgens minister van Mobiliteit Elke Van den Brandt (Groen) de investeringen in het openbaar vervoer behouden. De nieuwe tramlijn naar Nederover-Heembeek opent in de herfst van 2024, terwijl de vergunning van het depot voor de lijn naar Thurn & Taxis zal worden ingediend en de werken voor metro 3 tussen het Noordstation en Albert worden voortgezet,

In het nieuws omdat De Brusselse regering bereikte een akkoord over de begroting van 2024

Over welk dossier gaat het? Het Gewest kampt al jaren met begrotingstekorten, die de schuldenberg verder doen aanzwellen en besparingen onvermijdelijk maken

18 OKTOBER 2023

Kort gesprek. Expodesigner Sophie Boitsios

met bijzondere aandacht voor de begeleidingsmaatregelen rond het Zuidpaleis. Ook de Renolution-strategie – een strategie voor de renovatie van de Brusselse gebouwen – is bevestigd, onder meer door een verhoging van de middelen voor de energie- en renovatiepremies, aldus nog de groenen. Daarnaast worden ook middelen vrijgemaakt voor een bijkomende gebruiksruimte voor drugsverslaafden en 3,4 miljoen euro voor een opvangtehuis voor zeer kwetsbare verslaafden in de wijk Ribaucourt. “Het was geen gemakkelijke oefening, maar ik ben blij dat we een akkoord bereikt hebben,” reageert ook staatssecretaris Ans Persoons (Vooruit.brussels). Het politieke akkoord wordt nu administratief vertaald en naar het parlement gestuurd, waar de begrotingsdebatten in de commissie-Financiën in november beginnen.

Rekening doorschuiven Oppositiepartijen N-VA, MR, CD&V en les Engagés reageren erg kritisch op het begrotingsakkoord. Voor Cieltje Van Achter (N-VA) getuigt de hele begrotingsopmaak van “amateurisme en een zorgwekkend gebrek aan verantwoordelijkheidszin”. “Hiermee schuift de Brusselse regering de factuur door naar de volgende regering. Die zal het mogen opkuisen,” zegt Van Achter. MR-fractieleider David Leisterh noemt de begroting een logisch gevolg van een jarenlang laks budgettair beleid. “Er is sinds 2016 en 2017 steeds meer uitgegeven, zonder dat er inkomsten tegenover stonden.” 3/10, dat is de score die de Franstalige christendemocraten van les Engagés geven aan het begrotingswerk. “Na twee weken conclaaf heeft de regering opnieuw haar doel gemist. De begroting zal niet in evenwicht zijn in 2024, zoals nochtans beloofd. En nu kan de regering zich niet verschuilen achter de crisis in Oekraïne of de coronapandemie,” aldus Brussels parlementslid Christophe De Beukelaer. “Deze regering rijgt de loze beloftes aan elkaar,” vindt Bianca Debaets (CD&V). “Een tijd terug haalde minister Gatz in de pers al aan ‘dat het voor de volgende regering budgetmatig niet makkelijk zal worden’, wat niet meteen erg respectvol is tegenover de Brusselaar en al zeker niet voor de persoon die zijn zitje als minister van Financiën moet overnemen in juni 2024.”

’De wolharige mammoet leefde vroeger in Brussel’ Mammoeten, reuzeapen of een luiaard van vier meter. Na het uitsterven van de dino’s leefden nog heel wat diersoorten die uitzonderlĳk groot werden. Met GIANTS wekt het museum voor Natuurwetenschappen die weer even tot leven, vertelt expodesigner Sophie Boitsios. Waar komt het idee voor deze expo vandaan? Als je tien mensen vraagt om heel grote dieren op te noemen, antwoorden er negen met ‘dinosaurussen’, terwijl er nadien veel meer echt grote soorten leefden. Dat verdiende een focus. Over welke soort dieren hebben we het dan? De expo presenteert elf soorten, van sabeltandtijgers en mammoeten over de reuzenhaai megalodon tot de megatherium, een soort enorme luiaard die rechtopstaand vier meter hoog kon zijn. Van sommige dieren hebben we een zo goed als volledig skelet, bij andere geven we de dimensie weer door ontbrekende delen schematisch aan te vullen. Via projecties proberen we ook weer te geven hoe de dieren er wellicht uitzagen. Er zitten trouwens ook soorten bij die hier ook leefden, zoals de wolharige mammoet, het reuzenhert of de holenleeuw. Wat biedt de expo nog? Er is ook aan interactie gedacht, de bezoeker kan bijvoorbeeld in de huid van een paleontoloog kruipen en aan de hand van verschillende tanden bepalen met welk bestaand dier zo’n megavoorouder verwant is. Hoe konden die dieren ooit zo groot worden? Wellicht heeft dat met het verdwijnen van de dino’s te maken. Toen die uit-

“Tegenover grote zoogdieren voelt de mens zich bĳzonder klein”

stierven, kregen dieren die zich altijd moesten verschuilen plots veel ruimte om zich te diversifiëren, qua vorm én qua lichaamsgrootte. En toch verdwenen ze weer. Wetenschappers gaan ervan uit dat klimaatveranderingen met impact op de voedselvoorziening een van de redenen zijn. Daarnaast is ook de opkomst van de mens een mogelijke factor. Hebt u een persoonlĳke favoriet? (Denkt even na) Toch wel: de paraceratherium. Dat was een bijzonder grote neushoornachtige, die zo’n twintig ton kon wegen en ook het grootste zoogdier was dat ooit op het land leefde. Je voelt je er bijzonder klein naast, maar tegelijk is hij heel erg knuffelbaar. KH De expo opent op vrĳdag 20 oktober. Info: www.natuurwetenschappen.be

E K J I L N O O S R JE PE ERS STAAN N I A R T ! R A A L K

LEESPUNT LEERPUNT INFOPUNT

/ muntpunt.be re-brussel

REFT

R DROMEN E T A THE TSTE T OVER

OU JE ST

Hier de volledige Brusselse programmatie

18 OKTOBER 2023

Beeldcolumn. Kim gaat aan de haal met de actualiteit

| 15

Samenleving. Rebelle maakt met fotografie de Noordwijk vrouwvriendelijker

18 OKTOBER 2023

| 17

Jasmien Beullens (links) en stagiaire Anna van vzw Rebelle: “Met North womxn willen we een licht schijnen op wat het betekent om vrouw te zijn in de Noordwijk en verbinding creëren tussen de deelnemers.”

‘Er is veel meer agressie, zeker naar vrouwen toe’ Wat betekent het om als vrouw te leven in de Noordwijk? Die vraag stelt de organisatie Rebelle met North womxn, een nieuw kunstproject dat via fotografieworkshops probeert de buurt terug te claimen en vrouwvriendelijker te maken. “Vroeger was ik nooit bang, nu moet ik elke dag wel eens de politie bellen.” door Evelien Chiau foto’s Saskia Vanderstichele

Samenleving. Rebelle maakt met fotografie de Noordwijk vrouwvriendelijker

ind juni 2022 stelde Vlaams minister van Brussel Benjamin Dalle (CD&V) twaalf Brusselse ‘broedplekken’ voor om samenwerkingen te laten ontstaan tussen de socioculturele sector, het onderwijs, sportverenigingen, de welzijnssector en jeugdwerkingen. TRACK, in het voormalige treinmuseum van het Noordstation, is een van die broedplekken, en zet specifiek in op doelgroepen die geconfronteerd worden met de stedelijke problematieken in de buurt van het station. Samen met zeven andere organisaties maakt Rebelle deel uit van de broedplek. “Met Rebelle wil we ons binnen deze broedplek richten op mensen uit de Noordwijk die zich identificeren als vrouw of non-binair. Met het project North womxn

willen we een licht schijnen op wat het betekent om vrouw te zijn in de Noordwijk en verbinding creëren tussen de deelnemers. Dat doen we met behulp van fotografie – een heel toegankelijk medium, want bijna iedereen heeft ooit al wel eens een foto genomen, zeker nu zowat elke telefoon uitgerust is met een camera,” legt educatief medewerker Jasmien Beullens uit. “Om de vrouwen kennis en ervaring te laten opdoen, organiseren we vier gratis fotografieworkshops waarin we telkens een ander facet van hun bestaan belichten: leefomgeving, zelfportret, vrienden en familie, en de wijk. Na de workshops is het de bedoeling dat de vrouwen zelf op pad gaan met een camera die ze van ons kunnen lenen. Hun leefwereld is het onderwerp.

Francielle Santo en haar dochtertje: “Angst voel ik hier niet echt. Maar ik kom dan ook uit Brazilië en ben dus wel wat gewend.“

Wie kan die beter in beeld brengen dan zijzelf ?” Voor de workshops werkt de vrouwenvereniging samen met fotografe Monica Monté. “Dat is zeker geen toeval”, vertelt Jasmien Beullens. “Monica is zelf heel erg bezig met feminisme en kan de deelnemers dus niet alleen begeleiden op technisch vlak, maar ook inhoudelijk. Want je foto perfect kadreren en de juiste sluitertijd bepalen zijn belangrijk, maar het verhaal achter de beelden is nog veel belangrijker. Alleen zo kunnen we een inkijk krijgen in de leefwereld van deze vrouwen en hoe zij het leven in hun wijk ervaren.” Na afloop van de workshops wil Rebelle samen met de deelnemers een tentoonstelling organiseren in TRACK en grote afdrukken van de beelden verspreiden in het straatbeeld. “Op die manier willen we de openbare ruimte een stukje teruggeven aan vrouwen. We zijn, nog voor we besloten hadden dat we rond fotografie zouden werken, met heel wat organisaties uit de Noordwijk in gesprek gegaan en samen tot dit idee gekomen. Het project past ook helemaal in het opzet van de broedplek als living lab. We weten waar we starten en waar we, ongeveer, willen eindigen, maar de weg van punt a naar punt b hebben we bewust niet op voorhand uitgestippeld. We willen ons ook laten leiden door de deelnemers zelf en onderweg kunnen bijsturen waar nodig,” besluit Jasmien Beullens. “Op die manier geven we de deelnemers veel vrijheid, want het laatste wat we willen, is dat zij zich tijdens onze workshops ongemakkelijk of onveilig voelen.”

Geen manieren Maar hoe ervaren de vrouwen uit de Noordwijk hun buurt zelf ? In het Gaucheretpark lopen we de Turkse Gyulbie Halil tegen het lijf, op wandel met haar hondje Fifi. Of zij de buurt goed kent? “Jazeker, ik woon en werk al vijftien jaar in de Aarschotstraat. Overdag poets ik het bordeel en de vitrines, doe ik boodschappen en maak ik koffie. ’s Avonds en ‘s nachts houd ik de bar open. Ik heb altijd veel van deze buurt gehouden, maar de laatste tijd gaat het hier echt niet goed.” “Vroeger was ik nooit bang, maar de laatste jaren is dat veranderd,” verduidelijkt Halil. “Niet hier, overdag in het park, wanneer ik mijn hondje uitlaat, maar ’s nachts in de stationsbuurt. Er is veel

De Turkse Gyulbie Halil en haar hondje Fifi: “Ik heb altijd veel van deze buurt gehouden, maar de laatste tijd gaat het hier echt niet goed.”

meer agressie, zeker naar vrouwen en sekswerkers toe. In het verleden was de sfeer in en rond de Aarschotstraat goed, en toonden zowel de bazen als de bezoekers veel respect voor de meisjes. In de bar was het altijd gezellig. Nu is er totaal geen respect meer. Terwijl de bordelen vroeger vooral beheerd werden door vrouwen, zijn het nu veel vaker agressieve mannen die er de plak zwaaien en die duidelijk geen manieren hebben geleerd op school.” “Elke dag gebeurt er wel iets waardoor ik de politie moet bellen. De laatste tijd zie ik ze vaker patrouilleren in de buurt, en dan voel ik me meer op mijn gemak. Gisteren heb ik ze meermaals voorbij de bar zien wandelen, ook agenten in burger, en dat vind ik absoluut een goede zaak. Ze zijn er om ons te beschermen en zorgen voor meer rust en controle.” “Overdag is het hier een wereld van verschil,” vertelt Halil. “Zeker wanneer er veel passage is van de werknemers uit de kantoorgebouwen. Bovendien ken ik heel wat mensen in de buurt; zij helpen mij en

“De leefwereld van vrouwen en non-binaire personen in de Noordwĳk is het onderwerp van onze fotografieworkshops. Want wie kan die beter in beeld brengen dan zĳzelf?” Jasmien Beullens Educatief medewerker Rebelle

ik help hen. Als ik iemand zie bedelen en ik kan iets missen, dan deel ik mijn geld.”

Aardige dieven Wat verderop maken we in het speeltuintje kennis met Francielle Santo en haar dochtertje. Zij woont nog maar zes maanden in de Noordwijk, maar heeft er al heel wat over te vertellen. “Ik heb

hiervoor in verschillende Anderlechtse buurten gewoond en vind deze wijk aangenamer om te leven. De buurt is schoner – nog steeds niet heel erg netjes, maar toch een pak properder dan in Anderlecht. En angst voel ik hier niet echt. Maar ik kom dan ook uit Brazilië en ben dus wel wat gewend. De kerk waar mijn man en ik naartoe gaan, ligt in Vorst. We nemen dus vaak het openbaar

Samenleving.

vervoer aan of in het Noordstation, zowel overdag als ’s avonds. ’s Avonds ga ik alleen samen met mijn partner de deur uit, maar overdag is hij gaan werken en ben ik alleen met onze dochter. Ik kan het goed vinden met de buurvrouwen in ons appartementsblok. Het is niet dat we elkaars deur platlopen, maar we komen met elkaar in contact in de lift of in onze gedeelde tuin. We hebben allemaal verschillende nationaliteiten, maar kunnen het goed vinden en hebben het fijn samen. Hoewel je hier vooral mannen over straat ziet lopen, zitten de parken vol met andere moeders. Zij zijn altijd heel aardig. Ook als we niet met elkaar praten, is het fijn om te weten dat je niet alleen bent.” “Zelfs de dieven zijn hier aardig,” zegt Santo. “Enkele maanden geleden was ik op weg naar de supermarkt toen ik net voor mij zag hoe gauwdieven iemand probeerden te beroven. De man wiens portefeuille gestolen werd, had het meteen door en richtte zich tot de zakkenrollers. Hij vroeg zijn portefeuille terug en … kreeg hem zonder gemor. Ik ben zelf opgegroeid in Rio de Janeiro en daar zou zoiets nooit gebeuren! Dat had ik werkelijk nog nooit meegemaakt: dat mensen met een dief gingen onderhandelen en dan nog

“In plekken als het Gaucheretpark zie je veel andere moeders. Het is fijn om te weten dat je niet alleen bent,” vertelt Francielle Santo, die een halfjaar geleden Anderlecht inruilde voor de Noordwijk.

“In de Noordwĳk zĳn er concrete plannen om het stedelĳke weefsel te herstellen. Het wordt veel meer dan een kantoorwĳk” Ans Persoons Staatssecretaris voor Stedenbouw en Erfgoed

‘wonnen’ ook. Sindsdien ben ik er al meermaals getuige van geweest, ook eens met een gestolen telefoon. Toen ik dat vertelde aan mijn familie in Brazilië, stonden ze allemaal even verstomd als ik.”

Inclusieve openbare ruimte Andere vrouwen die we spraken, wilden liever niet op foto, maar één iets kwam

heel vaak terug: eenmaal het donker is, komen heel wat vrouwen die in de Noordwijk wonen hun deur niet meer uit. Er heerst dus zeker een groot onveiligheidsgevoel. Dat de buurt kampt met problemen, valt ook moeilijk te ontkennen. Afgelopen zomer nog kondigde de gemeente Sint-Joost-ten-Node een rist maatregelen aan om de onveiligheid in de Noordwijk aan te pakken. Die kwamen er

onder meer na een grote hoeveelheid klachten van buurtbewoners. Dat beseffen ook de beleidsmakers. “In de Noordwijk zijn er concrete plannen om het stedelijke weefsel te herstellen. Het wordt veel meer dan een kantoorwijk. Er komen ook woningen, hotels, een nieuwe tramlijn, het nieuwe Zennepark,” liet staatssecretaris voor Stedenbouw en Erfgoed Ans Persoons een maand geleden nog optekenen op deze pagina’s. “De buurt draagt nog steeds de sporen uit het verleden, toen de volledige wijk gesloopt en heraangelegd werd als kantoorbuurt. Momenteel willen we er opnieuw een levendige wijk van maken, onder meer door winkels en horeca te installeren op de benedenverdieping van gerenoveerde kantoortorens. Op die manier zorgen we voor meer activiteit buiten de kantooruren, wat de sociale controle bevordert,” voegt ze daar nu aan toe, naar aanleiding van een persconferentie over de transformatie van de Noordwijk.

18 OKTOBER 2023

| 21

Gyulbie Halil werkt al vijftien jaar in de Aarschotstraat: “Er is totaal geen respect meer.”

Hoewel er geen concrete maatregelen worden genomen om de buurt vrouwvriendelijker te maken, wil dat niet zeggen dat er helemaal niet aan gedacht wordt. “Je weet het of je weet het niet, maar dat is een kleine obsessie van mij,” benadrukt Persoons. “Ik ben daar als Brusselse schepen van Stedenbouw en Openbare Ruimte heel hard mee bezig geweest. We zijn nu bezig met een nieuwe Gewestelijke Stedenbouwkundige Verordening. In het draaiboek voor de heraanleg van de openbare ruimte speelt die genderdimensie wel een belangrijke rol.” In het hoofdstuk rond de publieke ruimte is opgenomen dat elke openbare ruimte inclusief moet zijn voor iedereen. Dat betekent: “De voetpaden moeten minstens twee meter breed zijn, dat is ook belangrijk vanuit een genderperspectief. Want als de voetpaden te smal zijn, gaan vrouwen opzij voor mannen of kunnen ze niet door met de kinderwagen. Dat gaat ook over verlichting en over openbare

toiletten voor vrouwen. Die reflectie wordt sowieso meegenomen in de toekomstige heraanleg van alle openbare ruimte in Brussel, dus ook die van de Noordwijk.”

In het kader van North womxn organiseert Rebelle fotografieworkshops op 21/10, 4/11, 9/12 en 20/1, later worden de resultaten tentoongesteld, www.rebelle-vzw.be

‘JE NE SORS JAMAIS SEULE LE SOIR’

‘I NEVER GO OUT ON MY OWN AT NIGHT’

L’asbl Rebelle lance le nouveau projet North womxn. L’objectif ? Essayer de se réapproprier le quartier Nord et le rendre plus agréable aux femmes et personnes non-binaires à l’aide d’ateliers de photographie. « J’ai toujours beaucoup aimé ce quartier, mais ces derniers temps, il y a vraiment un souci, il y a beaucoup plus d’agressions, surtout envers les femmes », dit Gyulbie Halil, d’origine turque, qui travaille et habite dans la rue d’Aerschot depuis 15 ans. « Je n’ai pas vraiment peur », nuance la Brésilienne Francielle Santo, « même si le soir, je ne sors jamais seule. »

What it is like to live in the Northern Quarter as a woman or non-binary person? That is what non-profit Rebelle is asking with North Womxn, a new project that wants to use photography workshops to reclaim the area and make it more woman-friendly. “I have always loved this neighbourhood, but lately things have not been going great. There is much more aggression, especially towards women,” says Gyulbie Halil who has lived and worked on Aarschotstraat/rue d’Aerschot for 15 years. “I would not say I feel fear here,” Brazilian Francielle Santo says, “but I never go out alone at night.”

Bijgedachte.

Kamal en Kristel, kom ook eens naar Brussel Beste Kristel Verbeke, Beste Kamal Kharmach,

Bram Van Renterghem Het programma Geld gezocht inspireerde redacteur Bram Van Renterghem om de makers een brief te schrijven, nu er een akkoord is rond de Brusselse begroting.

“Heb ik al gezegd dat de nieuwe metrolĳn 4,7 miljard euro kost en misschien niet helemaal nodig is? Ik geef het maar mee”

Een week of twee geleden zag ik op VRT 1 een programma met jullie beiden: Geld gezocht, waarin jullie gezinnen financieel gezonder maken. Jullie begeleidden daarin een koppel dat meer uitgaf dat het verdiende. Zij was ergotherapeute, maar vroeg veel te weinig per patiënt. Hij genoot dan weer te veel van takeaway en rookte het resterende geld op. Door een tegenvaller links en rechts kwam het koppel elke maand 700 euro tekort. Om toch een beetje een buffer te hebben, gingen ze een persoonlijke lening van 20.000 euro aan. Iets wat jij ten stelligste afraadde, Kamal. Nu heb ik een vergelijkbare situatie voor jullie en ik vroeg me af of jullie konden helpen. Op het Koningsplein, hartje Brussel, zit een groep van acht personen die ook meer uitgeeft dan ze verdient. Niet schrikken, maar in zes jaar tijd is hun schuld gestegen van 5,8 miljard naar 13 miljard euro. En het loopt nog op. Geleerden van de Universiteit van Namen berekenden dat Brussel, waar die groep verantwoordelijk voor is, vanaf 2028 zo’n 440 miljoen euro moet betalen aan rentelasten. Elk jaar opnieuw! Voor alle duidelijkheid: dat is zonder de terugbetaling van het geleende bedrag zelf, gewoon de interesten. Hoe het zover is kunnen komen? Goeie vraag! Er waren natuurlijk de corona-, Oekraïne- en energiecrisis. De peperdure metrolijn 3. Geen gemakkelijke dossiers dus. Ook voor de lopende uitgaven – de lonen en werkingsmiddelen van de Brusselse overheid – wordt duchtig geleend. Maar dat raadde jij toch af, Kamal? De groep van acht snapt wel al dat de situatie ernstig is, daar hoef je ze gelukkig niet meer van te overtuigen. Zowat jaarlijks nemen zij zich voor om de broekriem aan te spannen. Maar het komt er maar niet van.

Ook dit jaar wilden ze 600 miljoen euro besparen, maar landden ze op 150 miljoen euro. Ik vroeg me dan ook af of je specifiek advies kon geven aan Sven Gatz (Open VLD), die verantwoordelijk is voor de begroting. Hij stelde vier jaar lang alle geplande besparingen uit, tot nu. Lijkt jullie dat een goede timing, zo zeven maanden voor de verkiezingen? Alle tips zijn welkom. Waarom het niet zuiniger kan? Omdat ze bang zijn dat de mensen hen niet meer graag zullen zien als ze geen cadeautjes meer uitdelen, denk ik. Daar zul je zeker rekening mee moeten houden. Partijen die nog veel meer beloven zonder daar iets tegenover te stellen – om de PTB/PVDA niet te noemen – liggen op de loer, en zouden weleens hun intrek kunnen nemen in het Hôtel de Grimbergen, aan het Koningsplein. Wel moet ik jullie er nog bij vertellen dat het niet helemaal zeker is dat deze ploeg na 2024 nog in charge is. Misschien dat jullie meteen ook wat tips kunnen geven aan hun opvolgers? Even kort nog de situatie schetsen: die opvolgers zullen een schuld van minstens 13 miljard euro met zich meedragen en dus ferm moeten snijden in het jaarlijkse budget. Tegelijk zullen ook zij herverkozen willen raken en beleid willen voeren, en dus dingen moeten doen die zichtbaar zijn voor de kiezer. Dingen die geld kosten. Hoe kunnen zij uit deze patstelling raken? Oh ja, heb ik al gezegd dat de nieuwe metrolijn 4,7 miljard euro kost en misschien niet helemaal nodig is? Ik geef het maar mee. Ziezo, nu weten jullie alles. Ik weet dat het een moeilijke case is, maar ik hoop van harte dat het jullie alsnog lukt eens langs te komen op het Koningsplein, om de groep van acht in te wijden in de geheimen van de budgetplanning. Lieve groet, een bezorgde burger.

18 OKTOBER 2023

| 23

Kristel Verbeke en Kamal Kharmach helpen mensen die niet rondkomen om hun financiën op orde te krijgen. © VRT

Big City.

Wat gebeurt er met afgedankte tram- en bushokjes? Regelmatig worden de tram- en bushokjes in Brussel vervangen. Belanden die oude wachthuisjes dan zomaar op de schroothoop? Max Wyckaert en Luana Difficile zoeken elke week een antwoord op een lezersvraag, deze week van Steven uit Brussel-Stad. Volg ook de Instagrampagina voor het Big City-verhaal op donderdag.

Ook een vraag? Stel je vraag en stem op BRUZZ.be Bekijk en lees antwoorden op BRUZZ.be/bigcity

Tram- en bushokjes, ze bestaan in alle vormen en maten in Brussel. In ongeveer de helft van de gemeenten worden ze beheerd door de MIVB, elders doet de gemeente dat. Toch zijn die meestal eigendom van privébedrijven als JC Decaux en Clear Channel, die de schuilhuisjes plaatsen en onderhouden in het kader van een overheidsopdracht. Het bedrijf dat die opdracht binnenhaalt, mag tram- en bushokjes met reclamepanelen plaatsen. Publieke dienstverlening in ruil voor reclame-inkomsten dus. Een principe dat teruggaat op de jaren 1960, toen Jean-Claude Decaux het idee lanceerde om bushokjes te plaatsen met reclamepanelen. Dat bedacht hij als jonge kerel toen hij in de zomer-

maanden de schoenenwinkel van zijn ouders openhield in het Franse stadje Beauvais. Hij trok er toen op uit om reclameboodschappen voor de winkel te verspreiden op strategische plaatsen in de stad. Zo hoopte hij op een betere omzet en extra zakgeld om een scooter te kopen, wat hem ook lukte. Toen zijn ouders terugkeerden van vakantie, was hun omzet fors gestegen.

In de regen Maar als Jean-Claude niet met zijn scooter op de baan was, nam hij de bus. Geen pretje om daarop te wachten in de regen, want veel bushokjes waren er toen niet. Dus bedacht hij een nieuw businessmodel: bushokjes met reclamepanelen. Want reclame werkte, had hij geleerd in de winkel van zijn ouders. Als eerste wist de jonge Decaux de burgemeester van Lyon te overtuigen van zijn idee. In 1964 installeerde hij zo veertig bushokjes in de Rhônestad en dat

kostte niets aan de gemeenschap. Decaux financierde alles met reclame-inkomsten. Twee jaar later exporteerde hij zijn idee naar Brussel. De ideale bestemming voor de ondernemer die enkel Frans sprak en graag de touwtjes in eigen handen hield, want ook in onze hoofdstad waren schuilhuisjes toen dungezaaid. Intussen is dat wel anders. Over het hele gewest verspreid staan er meer dan 1.600 schuilhuisjes. In Brussel-Stad zijn die eigen-

Met zijn lange zwarte staart wipt het achttien centimeter grote vogeltje voortdurend op en neer. Mannetjes zijn te herkennen aan hun geelgevederde borst en buik en zwarte keel, vrouwtjes aan hun gele rug en grijze onderkant. Het witte streepje rond mond en ogen valt ook op, net als hun roep: een metalige, luide ‘tzipdip’. “In vergelijking met twintig of dertig jaar geleden nam de soort enorm toe,” zegt Driessens. “Dat heeft alles te maken met de waterkwaliteit die erop vooruitgaat.

Met zijn lange zwarte staart wipt het achttien centimeter grote vogeltje voortdurend op en neer.

Beestig Brussel.

De grote gele kwikstaart brengt kleur in donkere dagen Decennialang kwam de grote gele kwikstaart alleen naar Brussel om te overwinteren, maar vandaag voelt het kleurrĳke vogeltje zich het jaar door thuis in de stad. Twintig jaar geleden was het vogeltje alleen in de Ardennen te spotten, maar nu volstaat een wandeling langs het Kanaal. “De

grote gele is de enige kwikstaart in de stad,” zegt Gerald Driessens, expert bij Natuurpunt. “En het is nog een schoontje ook.”

18 OKTOBER 2023 | 2 5

| MEER BRUZZ |

Win tickets bij Manon

Aanschuiven maar: Manon stuurt je gratis naar het concert van Overmono in de AB, Aime Simone in de Botanique en naar de Brusselse musea voor Museum Night Fever! Bushokjes zijn meestal eigendom van privébedrijven. Zij plaatsen en onderhouden ze in het kader van een overheidsopdracht.

dom van de gemeente, maar elders zijn ze meestal in handen van reclamebedrijven. Die financieren en onderhouden ze met hun reclame-inkomsten. Een deel daarvan belandt via heffingen in de gemeentekas. Dat alles maakt deel uit van een concessieovereenkomst die naargelang de grootte van de stad en het aantal wachthuisjes tussen de vijf en vijftien jaar duurt. Op het einde van die termijn zijn er twee mogelijke scenario’s. Ofwel wordt het contract vernieuwd

en blijven de hokjes staan, ofwel wint een concurrerend bedrijf de concessie en verhuizen de huisjes naar een stockageplaats. Daar wachten ze net als wij, reizigers, op een nieuwe bestemming. Schuilhuisjes in goede staat krijgen een nieuw likje verf en kunnen dan opnieuw de straat op. Andere hokjes in een te slechte staat worden uit elkaar gehaald en gerecycleerd. Zo vinden de metalen geraamtes een laatste rustplaats bij gespecialiseerde firma’s langs het kanaal. MW

Manon, van ma tot do, 16u tot 19u

De week van BRUZZ

Iedere zaterdag zoekt BRUZZ een mooie Brusselse locatie voor een overzicht van de spraakmakendste actuareportages van de voorbije week. Iedere zaterdag vanaf 18 uur

Uiteraard is er nog ruimte voor verbetering, maar zijn terugkeer toont wel aan dat de inspanningen op dat vlak lonen.” Zonder (stromend) water geen grote gele kwik, al lijkt het vogeltje ook op dat vlak minder kieskeurig te worden. Zijn leefgebied is zodanig uitgebreid, dat hij bij zowat ieder stedelijk poeltje opduikt. Dat water biedt behalve een lekker hapje – zoals kokerjuffers, steenvliegen en kleine slakjes – ook een gezellige plek om te nestelen. “De bruggen over het Brusselse kanaal zijn gelief-

koosde broedplekken,” zegt Driessens. De kwikstaarten die nu in Brussel vertoeven, zijn zowel locals als afkomstig uit Scandinavië. “Veel vogels trekken niet helemaal naar het zuiden, maar houden al sneller halt of vertrekken zelfs helemaal niet. Het grote risico blijft dat ze een zware winterprik niet zullen overleven,” zegt Driessens nog. AD

Lees de hele reeks op BRUZZ.be/beestigbrussel

Welkom Waregem

Helemaal uit Waregem kwamen ze, de leerlingen van basisschool Guido Gezelle, om Brussel te ontdekken. BRUZZKet vroeg naar hun stadsrapport. Meer info op BRUZZKet.be en op TikTok

Brussel Helpt. Gebrekkige opvang voor daklozen met psychische problemen

‘De straat is het grootste psychiatrisch centrum van Brussel’ Met de grotere groep daklozen groeit ook het aantal psychische problemen op straat: tot vier op de tien buitenslapers sukkelen met een depressie, psychose of verslaving. Zowel politie als hulpverleners vragen om meer mobiele teams mét psychologen of psychiaters. En betere opvolging. “Maar wie buiten leeft, houdt dikwijls niet van ziekenhuizen.” door Eva Christiaens

stad, van wie een derde op straat of in noodcentra overnachtte. Uit gezondheidsenquêtes bleek toen dat bijna vier op de tien van de buitenslapers psychische problemen hadden, zoals psychose, een beperking, depressie of verslaving. Dat is een ruwe schatting, maar de cijfers komen overeen met internationaal onderzoek: drie tot vier op de tien daklozen zou aan (ernstige) mentale problemen lijden. Kijk je naar een chronische aandoening als schizofrenie, dan komt die bij daklozen ruim tien keer zoveel voor als bij de rest van de bevolking. “De covidcrisis was een scharniermoment, toen de armoede steeg en we meer dakloze mensen zagen,” zegt Sarah Suarez Garcia van vzw Straatverplegers. Ze werkt sinds een jaar voltijds als psychologe in de mobiele straatteams, waar ze vroeger vooral als verpleegkundige hielp. Een jobswitch door de groeiende nood aan mentale hulpverlening, zegt ze. Psychisch kwetsbaren zijn sowieso sneller vatbaar voor dakloosheid, omdat ze moeilijker een job of administratie behouden. “Ook blijven hier veel migranten aankomen met trauma’s uit hun thuisland en zonder tijdige asielopvang.

Dat leidt tot een grotere groep mensen zonder dak met mentale problemen,” zegt Suarez Garcia. De vzw Straatverplegers is dit jaar het goede doel van de Brussel Helpt-actie van BRUZZ. Maar dat is niet de enige speler die aan de alarmbel trekt over mentale gezondheid op straat. Brussels burgemeester Philippe Close (PS) beloofde al mobiele equipes om drugsverslaafden sneller te helpen, zijn politiezone Brussel-Hoofdstad-Elsene vraagt gelijkaardige ploegen voor psychisch zieken. Ook vzw Straatverplegers zoekt momenteel nog twee psychologen en één psychiater om de mobiele teams te versterken.

Mobiele equipes Wie echt een gevaar vormt voor zichzelf of anderen, een officiële diagnose krijgt als geestesziek en andere hulp weigert, kan gedwongen worden opgenomen in een van de vier gesloten psychiatrische afdelingen in Brussel. Die liggen in het Erasmusziekenhuis, het Brugmannziekenhuis, Clinique Fond’Roy in Ukkel en het Jean Titeca-centrum in Schaarbeek. “Wij zien het aantal

▼

fgelopen augustus. Een 91-jarige bewoner van een rusthuis in Tienen sterft bij een aanval van een Brusselaar die in het woon-zorgcentrum inbreekt. De inbreker had zich die ochtend gemeld op de spoeddienst van het Erasmusziekenhuis in Anderlecht. Volgens bronnen bij het gerechtelijk onderzoek sprak de dader over schizofrene gedachten. Hij zou geen dak of vast adres hebben, was wel bekend bij het OCMW en verbleef weleens in de noodopvang. Toch had niemand zijn mentale gezondheid in de gaten. In het ziekenhuis werd hij wandelen gestuurd: een afspraak kon pas weken later, klonk het. De ziekenhuisdirectie weigert daarover commentaar en verwijst naar het medisch geheim. Het verhaal toont hoe moeilijk psychische hulpverlening voor personen zonder dak kan uitdraaien. Een groep waar die hulp nochtans dringend nodig is, merken organisaties op het terrein. Want hoe groter de dakloze bevolking in Brussel, hoe groter het aandeel patiënten met psychische problemen op straat. De laatste telling vond meer dan 7.000 dak- en thuislozen in onze

31 SEPTEMBER 2022

| 27

Een dakloze in de buurt van het Zuidstation. Aan mensen die op straat leven de juiste psychische hulp bieden, is niet eenvoudig.

▼

Brussel Helpt. Daklozen met psychische problemen

mensen zonder vast adres of zonder papieren mee stijgen,” bevestigt sociaal assistent Manon Cuvelier van de gesloten dienst in het Erasmusziekenhuis. “Doorgaans zijn nu al tien van onze 25 bedden bezet door mensen in zo’n situatie. Zoals iedereen blijven ze veertig dagen in observatie, maar vaak worden dat drie tot zes maanden. Onlangs lag iemand hier een heel

structuur hun weg niet naar het OCMW voor hulp of naar Samusocial voor een slaapplek. Zo belanden ze in een negatieve spiraal.” Om de nazorg te verbeteren, werkt het Sint-Pieterziekenhuis vandaag voluit met mobiele teams. De vaste afdeling met dertig bedden is onlangs opgedoekt en vervangen door vier noodbedden. “We versterken het bestaande crisisteam, dat nu alleen op

“Wie beter geholpen wordt via de psychiatrie hoort niet thuis in de cel. Ik zeg mĳn teams dat ze niet meer iedereen moeten oppakken” Michel Goovaerts Korpschef politiezone Brussel-Hoofdstad-Elsene

jaar, gewoon omdat we geen woonoplossing vonden om die persoon nadien op te volgen.” Bij een gedwongen opname, of collocatie, wordt een patiënt door het gerecht verplicht om veertig dagen in een psychiatrisch ziekenhuis te verblijven. Het gaat dan veelal om stoornissen als schizofrenie of bipolariteit, niet om depressies zonder meer. Een vroegere vrijlating is alleen mogelijk als de geestestoestand verbetert of het gevaar weg is, en alleen met goedkeuring van een vrederechter. “Nadien bieden wij verplichte nazorg via afspraken. Patiënten die daarvoor niet opdagen of hun medicatie niet nemen, worden bij een volgende arrestatie meteen weer naar een gesloten centrum gebracht,” zegt Cuvelier. “Alleen, voor dakloze personen is dat nogal nutteloos. Waar ga je iemand opzoeken die niet opdaagt voor zijn afspraak? Dat onderhoud is veel moeilijker.” Dat merkt ook het UZ Brussel, dat alleen open, vrijwillige psychiatrie aanbiedt. “Veel dakloze personen zijn hulpvermijders. Ze komen eerder naar de spoed met fysieke klachten, zoals loopvoeten of een longontsteking, dan met een psychische vraag,” zegt psychiater Nathalie Vanderbruggen. “Als we doorvragen en toch een opvolgconsultatie geven, is de kans klein dat mensen opdagen. Op straat leven heeft een enorme psychologische impact. Regeltjes hanteren is moeilijk voor hen, ze houden dikwijls niet van ziekenhuizen en vinden door een gebrek aan

weekdagen werkt, in de avond en weekends,” zegt psychiater Charles-Antoine Sibille. Het gaat om een intensieve begeleiding van een zestal weken voor mensen in een psychosociale crisis, via een gemengd team van psychologen, sociaal werkers, straathoekwerkers of zelfs mensen uit het onderwijs. “We proberen de omgeving van de patiënt in te schakelen om crisissen in de toekomst te vermijden,” zegt Sibille. Maar dan is er wel een omgeving nodig, en zulke crisisteams komen sowieso moeilijker tot in onthaalhuizen of noodopvangcentra, vertellen hulporganisaties. “Enkele onthaalhuizen zijn het voorbije jaar strenger gaan screenen: voor psychiatrische patiënten is geen plaats meer. Ze willen het leven van de andere bewoners niet verstoren,” zegt Manon Cuvelier. De hulpverleners pleiten daarom voor meer aangepaste woonvormen voor deze

groep daklozen. “We spreken dan over Housing First,” zegt Cuvelier, het principe waarin je eerst in een woning, en dan in begeleiding voorziet. “Dat moeten structuren zijn op maat van psychiatrische patiënten, met het nodige personeel.” De vzw Straatverplegers stelt haar Housing First-oplossingen al mee open voor patiënten met psychoses. “Maar het hulpaanbod blijft veel kleiner dan de vraag,” erkent Suarez Garcia. “Het grootste psychiatrisch centrum van Brussel ligt nog altijd op de straat.” Bovendien komt een hele groep daklozen niet in aanmerking voor dit soort programma’s, omdat ze geen papieren hebben. Door de asielcrisis is die groep gegroeid, ziet Aurore Pottié van Dokters van de Wereld. “Bij vluchtelingen zonder dak zien we vaak posttraumatische stress, angst, depressie en middelengebruik,” zegt de psychologe. Zij

“Veel dakloze personen komen eerder naar de spoed met fysieke klachten dan met een psychische vraag” Nathalie Vanderbruggen Psychiater UZ Brussel

18 OKTOBER 2023

Bij de ‘schoonmaakoperatie’ van Brussel-Zuid werden ook daklozen weggehaald. Vaak lijden zij aan een psychische aandoening.

houdt consultaties in het Caso-onthaalhuis in Sint-Joost-ten-Node. Het team begeleidt er zo’n zestig mensen per jaar. “Vergelijk het met reguliere therapie: we mikken op zes tot acht gesprekken op middellange termijn. Voor verdere opvolging moeten we doorverwijzen naar de centra voor geestelijke gezondheidszorg, maar die zitten overvol. Ik merk daar ook een zeker ongemak als het gaat over migranten. Er ontbreken nog vaak tolken en sommige psychologen voelen zich niet genoeg geschoold om met die groep te werken. Terwijl iedereen met een basis in traumabegeleiding het kan.” Meer geschoold personeel en meer opvang: de vraag keert terug bij zo goed als elke hulporganisatie. Alleen blijven die kwetsbare patiënten intussen wel rondhangen op straat. “Wij hadden vorig jaar zo’n 1.600 interventies voor acute psychiatrische problemen, meer dan vier per dag,” zegt korpschef Michel Goovaerts van de politiezone Brussel-Hoofdstad-Elsene. Het gaat om tussenkomsten na een telefoontje van een burger, bijvoorbeeld als die iemand op straat ziet roepen of zichzelf verwonden. Dat soort oproepen neemt de laatste jaren toe, zegt Goovaerts. “In 2015 waren het er maar drie per dag. Het blijft een onderschatting, want wie een misdrijf pleegt, is daar niet bijgeteld. Wij gaan uit van het dubbele.” Het gaat niet noodzakelijk om dakloze personen, wel om mensen die in de publieke

ruimte gedrag stellen dat anderen zorgen baart. Lang niet altijd is een gedwongen opname mogelijk. Vorig jaar maakte de dood van agent Thomas Monjoie in Schaarbeek dat pijnlijk duidelijk: verdachte Yassine M. had vrijwillig hulp gezocht, maar vertrok zelf uit het ziekenhuis. De federale regering besliste na dit verhaal om 48 uur observatie mogelijk te maken voor geesteszieken. Die wetswijziging moet binnenkort rond zijn. “Zonder gedwongen opname moeten wij beslissen of we die persoon een nacht opsluiten of vrij laten beschikken,” zegt

| 29

Goovaerts. En na drie overlijdens in zijn cellen in twee jaar tijd – Ilyas Abbedou en Mohamed Amine Berkane in 2021 en Sourour Abouda begin dit jaar – is de korpschef de eerste optie meer dan beu. “Van de dertig arrestaties per dag moeten wij acht tot tien mensen eerst laten onderzoeken op de spoedafdeling. Eén dag op de twee moet er een ambulance worden gebeld,” zegt Goovaerts. “Zeker twee van die dertig zouden beter geholpen zijn via de psychiatrie. Die mensen horen niet thuis in de cel.” Het onderzoek naar twee van de drie overlijdens in de cel loopt nog, maar de politie wil nu al beginnen met sociale patrouilles: een gespecialiseerd medisch team om de agenten te ondersteunen. Een soort straatverplegers, puur voor geestelijke gezondheid. “Ik zeg aan mijn teams dat ze niet meer iedere verdachte in de klassieke zin moeten oppakken,” bekent Goovaerts. Psychiaters begrijpen het plaatsgebrek, maar nuanceren de veiligheidsvraag. “Patiënten met een depressie veroorzaken meestal helemaal geen last. Dat is veelal ook zo bij psychose. Ze kunnen wel erg in zichzelf gekeerd zijn,” zegt Vanderbruggen van het UZ. “Het gaat erom dat de psychose noch depressie zal verbeteren zonder hulp.” Dat geldt ook voor posttraumatische stress, zegt Aurore Pottié. “Hoe sneller je wordt opgevangen na een traumatische gebeurtenis, hoe minder risico op langdurige klachten.”

Lees meer via www.bruzz.be/brusselhelpt Alle info over de Brussel Helpt- actie voor vzw Straatverplegers via www.brusselhelpt.be

SOUFFRANCES PSYCHIQUES CHEZ LES SANS-ABRI

MANY HOMELESS FACE MENTAL HEALTH PROBLEMS

Alors que le nombre de sans-abri atteint 7 000 à Bruxelles, le nombre de problèmes psychiques dans la rue augmente aussi : jusqu’à quatre sans-abri sur dix souffrent de dépression, de psychose ou d’addiction. Les hôpitaux et associations favorisent les équipes mobiles pour les atteindre. La police aussi est partie prenante. « Ces personnes n’ont pas leur place dans une cellule », dit le chef de corps Michel Goovaerts. Et une admission forcée ne fonctionne pas toujours. Les prestataires de soins sont partisans de logements adaptés avec du personnel psychiatrique. « Les sans-papiers souffrent souvent de stress post-traumatique mais dorment aussi dans la rue ».

With more than 7,000 people homeless, issues of mental health on the streets are also on the rise with four in ten homeless people suffering from depression, psychosis, or addiction. Hospitals and charities are increasingly using mobile teams to reach patients, as does the police. “We have to intervene four times a day because of mental health problems, those people do not belong in a cell,” the Head of the Police Michel Goovaerts says. Forced admission does not always work. Charities prefer asking for adapted housing with psychiatric staff and support for those not entitled to housing. “Undocumented migrants often have post-traumatic stress, but they too sleep outside.”

De slaapkamer. Seif

Seif is 11 en woont sinds kort in SintAgatha-Berchem. Hij kende al snel zijn buren. “We hebben over voetbal gepraat en we zijn naar het park gegaan. Ze hebben me zes ballen cadeau gegeven.”

18 OKTOBER 2023

| 31

‘In Sint-Agatha-Berchem maken de mensen geen ruzie‘ Elke week gaat BRUZZ op bezoek bĳ een tiener in Brussel in zĳn of haar slaapkamer. Deze keer is dat bĳ Seif (11) uit Sint-Agatha-Berchem. Hĳ is net vanuit Schaarbeek naar zĳn droomhuis verhuisd. "Vier jaar heb ik op Immoweb gezocht om mĳn ouders te helpen.” door Jasmĳn Post foto Saskia Vanderstichele

Wie ben je? Ik ben Seifedinne, maar iedereen noemt me Seif. Ik ben elf jaar oud en ik ga naar school in SintAgatha-Berchem. Ik heb een jongere broer en een oudere zus.

mand gebruikt hier drugs. Ik mis mijn vrienden en mijn familie in Schaarbeek wel. Maar al na twee weken wist ik het zeker: ik wil hier blijven. Ik heb ook al nieuwe vrienden gemaakt.

Je bent blĳkbaar net verhuisd. We zijn in maart verhuisd. Ik wilde niet meer in Schaarbeek wonen en heb mijn ouders geholpen het huis te kiezen. Ik heb vier jaar naar dit huis gezocht op Immoweb. Het is heel groot: er is een tuin, een garage, alles. Ik wist dat mijn ouders het mooi zouden vinden. Ik heb het ze getoond, daarna hebben ze een afspraak gemaakt en: jackpot!

Hoe pak je dat aan? Het beste is aardig zijn en niet liegen. Ik heb op mijn nieuwe school vrienden gemaakt door gewoon te praten. Ook in de buurt heb ik vrienden gemaakt.

Waarom wilde je weg uit Schaarbeek? Ik ben geboren in Schaarbeek. Maar toen ik ouder werd, vond ik het steeds minder leuk. Er gaan veel dingen mis. We konden niet slapen vanwege het lawaai. Bijna iedereen wil weg uit Schaarbeek om die reden. Veel mensen zijn er lief, maar sommige mensen gebruiken drugs. Je ziet jongens met rode ogen. Soms zie je hoe mensen drugs ruilen voor vijftig of honderd euro. Ik loop met een boog om ze heen. Er gebeuren vreemde dingen in de stad. Wat vind je van Sint-Agatha-Berchem? (Glimlacht) Sint-Agatha-Berchem is het tegenovergestelde van Schaarbeek. Om 20 uur hoor je niets: geen geruzie, geen lawaai. De straten zijn heel schoon. Nie-

Hoe heb je die ontmoet? Toen we de eerste dag naar het huis kwamen kijken, waren de kinderen daar en ze vroegen of we het huis mooi vonden. De tweede keer zagen ze me weer en ze waren superblij, want ik ben het enige kind in de buurt. We hebben over voetbal gepraat en we zijn naar het park gegaan. Ze hebben me zes ballen cadeau gegeven.

Wil je geen profzwemmer worden? Als profvoetballer niet lukt, dan misschien wel. Ik ben een blauwe muts, die zijn heel sterk. Je hebt geel, groen, blauw en paars. Met de blauwe muts kun je op twaalfjarige leeftijd professioneel gaan zwemmen. Misschien doe ik volgend jaar wel mee aan wedstrijden. Sporten is je plan A. Wat is je plan B? Mocht het met sporten niet gaan zoals ik hoop, dan wil ik wel dokter worden. Dat is een heel mooi beroep. Je krijgt een goed salaris en je helpt de mensen.

“Als ik twintig jaar ben, wil ik voor Ajax spelen, maar eerst wil ik bĳ RWDM voetballen”

Lees de hele reeks op www.BRUZZKet.be/slaapkamer

Hou je van voetbal? Ik hou van voetbal, basketbal, zwemmen en taekwondo. Wauw, vier sporten! Ben je er elke dag mee bezig? Ja, het is mijn doel om voetballer te worden. Als ik twintig jaar ben, wil ik voor Ajax spelen of coach worden. Maar eerst wil ik bij RWDM spelen of bij Berchem Brussels FC. Wilde je altĳd al voetballer worden? Mijn vader houdt van voetbal. Al toen ik een baby was, hield mijn kleine hartje ook van voetbal.

‘ICI, C’EST BEAUCOUP PLUS CALME’

‘IT IS MUCH QUIETER HERE’

Seif, 11 ans, vit à BerchemSainte-Agathe. Il vient de quitter Schaerbeek et a déménagé dans sa maison rêvée. « BerchemSainte-Agathe est différent de Schaerbeek. Ici, c’est calme après 20 heures : pas de disputes, pas de bruit. Les rues sont propres. Cela m’a pris deux semaines pour être convaincu que je voulais rester ici. Et je me suis aussi déjà fait de nouveaux amis. »

Every week, BRUZZ takes a look inside the bedroom of a Brussels youngster. This time, we visit Seif (11) in Sint-Agatha-Berchem/ Berchem-Sainte-Agathe. He has just moved from Schaarbeek/Schaerbeek to his dream house. “This place is not like Schaarbeek/Schaerbeek. It is quiet here after 8 pm: there is no arguing, no noise. And the streets are very clean. Within two weeks, I knew that I want to stay here.”

Toumani Camara in het shirt van de Trail Blazers. Bij dat team speelt hij zijn eerste seizoen in de NBA.

18 OKTOBER 2023

| 33

Sport. Toumani Camara maakt als allereerste Brusselaar Amerikaanse droom waar

‘Ik zag in het donker de ring niet meer, maar ik bleef spelen’ Volgende week debuteert Toumani Camara uit Watermaal-Bosvoorde in het nieuwe NBA-seizoen, het basketwalhalla van Amerika. BRUZZ sprak met de NBA-rookie en ging naar zijn vroegere club United Basket Woluwe. “Ik pas me altijd aan, en doe wat nodig is om te winnen.” door Andy Furniere foto’s Ivan Put

k heb nog echt geen enkele van die jongens hier zien lachen,” zegt de fotograaf verbaasd, nadat hij beelden heeft geschoten van een basketbaltraining van de U16 van United Basket Woluwe. Hypergeconcentreerd oefenen ze hun favoriete dribbels, shots en dunks in een zaal in het Fallonstadion in SintLambrechts-Woluwe. “Ze amuseren zich nochtans,” benadrukt jeugdcoördinator Yvan De Vreught. “Maar ze halen hun plezier uit serieus werken.” Waarna hij nog een bewijs levert van de discipline van de jonge talenten: een in recordtempo gemaakte groepsfoto. “Kom jongens, allemaal samen, en dan meteen weer in de focus!” In minder dan een minuut zijn de pose en foto een feit en gaat de training op volle snelheid voort.

Van zijn twaalfde tot zijn zestiende trainde ook Toumani Camara (23) in Woluwe. Hij is de tweede Belg in de Amerikaanse National Basketball Association (NBA), na Didier Mbenga. De Vreughts zoon Sacha, die vandaag de training leidt, speelde vroeger samen met Camara. “Toumani was een goeie jeugdspeler, maar hij behoorde niet tot de absolute toppers,” verrast de coach. “Toen hij hier aankwam, shotte hij zelfs nog met zijn twee handen, hij moest nog zoeken naar zijn goede werphand. Maar dankzij zijn uitstekende mentaliteit en attitude is hij blijven groeien. Die houding kreeg hij van thuis uit mee en ook de club hamert daar heel hard op. Hij is een prachtig voorbeeld voor al onze jeugdspelers.”

Camara zelf deelt de visie van zijn vroegere trainer. “Ik speelde eerst voor ASA Saint-Hubert Boitsfort in WatermaalBosvoorde, waar ik ben opgegroeid, en de overstap naar Woluwe was best een realitycheck. In Bosvoorde stak ik boven de anderen uit, maar in Woluwe was iedereen enorm goed. Daardoor ging ik nog ernstiger trainen.”

Vier vlindertattoos BRUZZ sprak via Teams met Camara op het moment dat hij nog deel uitmaakte van sterrenteam Phoenix Suns, maar door een recente ruildeal is hij zijn debuutseizoen in de NBA begonnen bij de Trail Blazers in Portland. Een meer bescheiden ploeg. Met

▼

“

▼

Sport. Toumani Camara maakt als allereerste Brusselaar Amerikaanse droom waar

dat team maakt hij geen kans op de kampioenstitel, maar zijn eigen speelkansen zijn er wel veel groter. “Het is even wennen, maar ik ben het intussen gewoon om me aan te passen aan een nieuwe omgeving,” vertelde Camara over die late overstap ter gelegenheid van de NBA Media Day. Dat klopt, sinds zijn jeugdjaren deed hij al een pak ervaring op bij verschillende basketbalploegen. Amper zestien was hij toen hij verhuisde van Brussel naar Florida, met de vaste overtuiging om zijn NBA-droom waar te maken. “Ik sprak toen nog geen Engels en miste uiteraard mijn familie,” blikt hij terug. Hij liet vier vlindertattoos op zijn rechterbeen zetten, om zijn dierbaren dicht bij zich te hebben. De vlinders verwijzen naar zijn nauwe band met zijn moeder en broer, en naar zijn zus, die op jonge leeftijd overleed.

“Ik baskette vaak op mĳn eentje tot mĳn moeder me uiteindelĳk kwam halen”

Camara maakte bij zijn eerste basketbalpartijtjes in de VS meteen indruk en kreeg snel de bijnaam die hij nog altijd met trots draagt: Too Many Buckets – Te veel scores. “Een medespeler vroeg me mijn naam en vond die maar vreemd. ‘Toumani? Too many, yes, too many buckets!’ zei hij. I loved it.” Intussen legde hij een lange weg af, die hem deze zomer eindelijk naar de NBA bracht. Hij kreeg een contract nadat hij het bij Phoenix uitstekend had gedaan in de

Summer League, een toernooi als voorbereiding op het nieuwe NBA-seizoen. Het is de competitie bij uitstek waar jonge en nog onbekende spelers hun talenten kunnen bewijzen. Zijn coach prees zijn veelzijdigheid en vergeleek hem om die reden met een Zwitsers zakmes. Ook in zijn eerste oefenmatch voor Portland, vorige week, gooide de 2m03 grote Camara hoge ogen met zijn atletische spel en scorend vermogen – dertien punten in veertien minuten, met als uitschieter een bijzonder knappe dunk. “Ik ben een absolute teamspeler en een winnaar,” zegt Camara zelf. “Ik pas me altijd aan, doe wat nodig is op het terrein om te winnen met de ploeg. Of dat nu meer verdedigen is of agressiever aanvallen.”

Discipline en routine

Jonge basketters trainen bij hun club United Basket Woluwe, waar ook Toumani Camara als tiener speelde.

Een doorzetter is hij altijd geweest, van toen hij erg jong was, zegt hij zelf. “Ik speelde dikwijls op een pleintje in de buurt, maar daar werd veel gevoetbald. Ik moest wachten tot het avond werd, en alle voetballers weg waren. Ik baskette vaak op mijn eentje tot mijn moeder me uiteindelijk kwam halen. Dat het donker werd, kon me niet schelen. Ik bleef shotten, zelfs als ik de ring niet meer kon zien.” Hij kijkt met een goed gevoel terug op zijn jeugd in Watermaal-Bosvoorde. “Ik groeide op vlak bij het bos, omringd door familie en vrienden. Als ik er nu ben, breng ik zoveel mogelijk tijd door met mijn familie en ga ik nog eens uit met mijn vrienden in het centrum, naar de cinema bijvoorbeeld. En ik geniet van de variëteit aan eten hier, zeker de Afrikaanse kost. Brussel voelt nog altijd als thuis.” Voor de nationale ploeg spelen is een droom, maar Camara’s ambities gaan breder dan dat. “Ik zou het basketbal in België uit de schaduw van het voetbal willen halen en meer kansen bieden aan jongeren in België en Brussel. En dan heel specifiek in mijn Watermaal-Bosvoorde (lacht). Zelfs als die jongeren geen profspeler worden, kan basketbal een groot verschil maken in hun

18 OKTOBER 2023

leven. Het geeft discipline en routine, leert je veel over jezelf.” Een rolmodel dat het maakt in de beste competitie ter wereld is uiteraard geweldig nieuws voor Brusselse clubs, en zeker voor zijn ex-ploeg United Basket Woluwe. “Misschien kunnen we samen met hem iets doen om basketbal te promoten, al heeft hij vandaag al genoeg aan zijn hoofd. Maar wie weet wat de toekomst brengt?” zegt Yvan De Vreught aan de zijlijn van de zaal in het Fallonstadion. De Vreught weet wat er nodig is om de interesse in zijn sport aan te zwengelen. “Om basketbal hier in Brussel verder te doen groeien, hebben we in de eerste plaats meer zalen en meer trainers nodig.” Ook andere experts en federaties, onder meer bij Basketbal Vlaanderen, hekelen dat gebrek aan zalen. Volgens de recente gegevens van het Gewest telt Brussel 220 buitenvelden en 180 binnenvelden waar basketbal mogelijk is. Er zou een zestigtal basketbalclubs actief zijn in het gewest. “Met meer en betere infrastructuur, had Brussel vandaag misschien al meerdere talenten naar de NBA kunnen sturen,” benadrukt De Vreught. “Laatbloeiers zoals Camara hebben het moeilijk in België. Na hun achttiende worden jongeren hier ofwel prof in een eerste ploeg, waarbij ze niet op hun studies kunnen focussen, ofwel stokt hun carrière. Het is in ons land moeilijk om geleidelijk door te groeien, zoals in de VS wel kan.” Al gaat De Vreught volledig akkoord met zijn vroegere pupil dat het succes van een basketbalopleiding verder gaat dan het aantal profcarrières. “Ik ben zelf het meest trots op het succesverhaal van een Hongaarse jongen. Hij sprak nauwelijks Frans toen hij in Woluwe aankwam. Profspeler is hij niet geworden, maar hij heeft een uitstekende job als ingenieur. Basketbal heeft hem de wilskracht en discipline gegeven om te slagen in zijn studies. De club vormt niet enkel knappe spelers, maar ook goede persoonlijkheden en prima studenten. Voor sommigen ben ik een soort vaderfiguur.” Zit er nog baskettalent aan te komen in Brussel? “Ik denk aan Aaron Ona Embo en Terence Kekenbosch, twee jongeren die in de Spaanse topcompetitie spelen, bij Real Madrid en het Catalaanse Badalona,” zegt De Vreught. Of ze als Brusselaars een voordeel hebben in het buitenland? “Ze zijn het alleszins gewoon om met verschillende culturen en talen om te gaan.” En hoe zien die serieuze jongens die zich nu voor onze neus in het zweet spelen hun

| 35

Jeugdcoördinator Yvan De Vreught (uiterst links) met zijn U16 van United Basket Woluwe. “Toumani Camara is een prachtig voorbeeld voor al onze jeugdspelers.”

toekomst? “Ik zal alleszins proberen een zo hoog mogelijk niveau te bereiken,” zegt Noah Deleris (15), die even naar de zijlijn komt gelopen. Hij houdt in de eerste plaats van de stijl van wijlen Kobe Bryant, maar kijkt ook op naar zijn oudere landgenoot in de NBA. “Camara toont hoe ver je kan raken, startend van hier in Woluwe.” Ook zijn teammaat Tesilan Doumbouya (14) vindt extra motivatie in Camara’s verhaal om zelf ooit profspeler te worden. “Ik speel vaak met vrienden op pleintjes in parken, en basketbal

helpt me om te ontstressen, als ik bijvoorbeeld veel huiswerk heb.” Luka Ilic (14) is door zijn Servische roots grote fan van Servische spelers zoals Bogdan Bogdanovic, die Camara misschien zal tegenkomen in de NBA. “Ik analyseer zijn bewegingen, om zo zelf ook intelligenter te kunnen spelen.” Het laatste woord is voor Camara. Of hij een boodschap heeft voor die ketjes die zo graag in zijn voetsporen willen treden? “Geloof in je dromen en geef alles. Zorg dat je geen spijt krijgt.”

LE BRUXELLOIS TOUMANI CAMARA DÉMARRE À LA NBA

BRUSSELS-BORN TOUMANI CAMARA JOINS THE NBA

La semaine prochaine, c’est le début de la nouvelle saison de la NBA, avec le jeune Bruxellois Toumani Camara parmi les grandes stars. Le Bruxellois de 23 ans travaille à son rêve américain depuis l’âge de 16 ans, lorsqu’il a quitté Bruxelles pour les États-Unis. Il a grandi à Watermael-Boitsfort où il jouait au basket jusqu’à tard le soir sur la place. Ado, il s’entraîne pendant quatre ans au United Basket Woluwe. « Toumani jouait bien, mais ne comptait pas parmi les meilleurs », dit son ancien entraîneur Yvan De Vreught. « Il doit son évolution à sa mentalité. C’est un superbe exemple pour nos jeunes joueurs. »

The new NBA season starts next week and Toumani Camara will be among the big stars. The 23-year-old Brussels native, who grew up playing basketball for hours on a small square in WatermaalBosvoorde/Watermael-Boitsfort, has been working towards his American dream ever since he was 16, when he left his homeland for the US. As a teenager, he spent four years training with United Basket Woluwe. “Toumani was good, but not one of the best,” says his former coach Yvan De Vreught. “But his excellent mentality has helped him to continue to grow. He is a great example for our youth players.”

Trachet.

Kruidenmix Nick Trachet Brusselaar die de stad en de wereld culinair ontdekt

“Gooi alle kruiden na zes maanden de deur uit”

Wonen op unieke locaties

Jáááren geleden schreef ik over de kruidenrekjes. Die waren ooit in de mode. Je hoorde, zichtbaar in de keuken, zo’n rekje te hebben met potjes en flesjes specerijen en kruiden. De nieuwe keuken die mijn ouders lieten installeren in 1976, van een Duits bedrijf, had zelfs bijgeleverde plastic potjes in een rekje. Sindsdien weet ik wat Ingwer, Wacholderberen of Nelkenkernen zijn. Maar in die tijd wist niemand wat te doen met gemberpoeder of mosterdzaadjes. Het is jarenlang in die rekjes blijven staan. In de supermarkten verscheen er een afdeling kruiden en specerijen naarmate men er steeds meer over begon te praten. En toen sprongen de marketingmannen op het fenomeen. Het is bekend dat de klant meer koopt wanneer hij meer keuze krijgt. Verkoop dus geen individuele kruiden, maar mengsels: spaghettimix, viskruiden, kipkruiden … En dan gaan de doosjes en pakjes zich opstapelen in de keukenkast. Je kunt in een oogopslag niet meer herkennen wat wat is. Een mooi voorbeeld zijn de herbes de Provence. Iedereen bracht er mee van vakantie in

Bierbeek

www.GrootPark.be

Zuid-Frankrijk, vaak niet beseffend dat de ingrediënten al in de kast stonden. Op die manier blijven de kruiden véél te lang nutteloos stof vangen en verliezen ze op den duur hun aroma. Gooi alle kruiden daarom na zes maanden de deur uit! Specerijen kunnen wél jarenlang bewaren. Die tropische smaakmakers danken er hun succes aan, en de handelaars konden ermee speculeren. Ze kochten in wanneer er overvloed was en verkochten duur wanneer er schaarste bleek: kassa kassa. Ook ik wou terug naar een basis van kruiden en specerijen, mengsels kan ik ook zelf maken. Daarenboven bestaan er van die mengsels geen genormeerde of wettelijke samenstellingen. De verkoper doet erin wat hij wilt. Speculaaskruiden? Elke bakker heeft zijn eigen recept, dat uiteraard ‘geheim’ blijft. Ras el hanout, vadouvan, wat erin zit, kan erg variëren. Dat Britse currypoeder, meestal verkocht als ‘Madras curry powder’, is waarschijnlijk begonnen als het specerijen-

Vilvoorde

www.KanaalPark.be

mengsel voor ‘madras curry’, zoals je die in veel Indische eethuisjes vindt. Ik deed ook dat de deur uit en maak nu mijn currymengsel zelf. Daarvoor gebruik ik komijn, korianderbolletjes, venkelzaad, kaneel, gedroogde chilli, geelpoeder (kurkuma). Dat kan in poeder gekocht worden of thuis gemaakt door het eerst even te roosteren in een droge pan en daarna te verpoederen in een koffiemolen. Optioneel kan er nog kardemom en anijs bij. Zo heb ik variatie in mijn curry, beweging in mijn voorraad en snel weer plaats in de kast.

Meer Trachet? Lees de hele reeks op BRUZZ.be/trachet

Leuven

www.DijleDelta.be

SELECT

18  24 / 10

B R U Z Z G I D S T U D O O R D E C U LT U R E L E AG E N DA

DAVYD BURLIUK

Oekraïense kunst in tĳden van Russische agressie De expo In the eye of the storm in de KMSKB katapulteert bezoekers naar het Oekraïne van een eeuw geleden, toen het modernisme aan een eigen culturele identiteit bouwde in tijden van Russische agressie. Een flink deel van die werken werd vorig jaar met een geheime missie uit twee musea in Kiev gered van diezelfde agressie. “Griezelig hoeveel parallellen er zijn met de situatie vandaag.” door Andy Furniere

Tentoonstelling. De KMSKB bieden de Oekraïense modernisten een veilige haven

a Madrid en Keulen houdt de reizende tentoonstelling In the eye of the storm. Modernism in Ukraine 1900–1930s halt in de Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België (KMSKB). De expo geeft voor de eerste keer een omvangrijk overzicht van een experimentele beweging die zich in Oekraïne ontwikkelde in stormachtige tijden van ineenstortende keizerrijken, de Eerste Wereldoorlog, de strijd voor onafhankelijkheid en de oprichting van Sovjet-Oekraïne. Behalve een tentoonstelling is In the eye of the storm ook een reddingsoperatie. Een meerderheid van de werken die er te zien zijn, werden in bruikleen gegeven door twee musea in Kiev – het National Art Museum of Ukraine en het Museum of Theatre, Music and Cinema of Ukraine – om ze te beschermen tijdens de aanhoudende Russische invasie van Oekraïne. In november vorig jaar werden ze in het geheim in vrachtwagens geladen en uit het land gehaald tijdens een gewaagde transportmissie naar Madrid.

“De meeste werken zĳn vorig jaar in het geheim uit Oekraïne getransporteerd. Toen de reddingsmissie in Madrid aankwam, zĳn er veel tranen gevloeid” Katia Denysova Cocurator In the eye of the storm

“Het was een zenuwslopende operatie,” vertelt cocurator Katia Denysova, kunsthistoricus en doctoraatskandidaat aan het Courtauld Institute of Art in Londen. “Net op de dag van het transport werd Oekraïne getroffen door een van de hevigste raketbombardementen tot dan toe. Aan de Poolse grens zat het konvooi uren vast, omdat er in een dorp in de buurt een raket was neergekomen. Er kwam veel diplomatie aan te pas

om de vrachtwagens uiteindelijk de grens over te krijgen. De aankomst in Madrid was extreem emotioneel, er zijn veel tranen gevloeid.” Ongeveer de helft van de nu tentoongestelde kunstwerken zat ook al vele tientallen jaren weggestopt in het ‘Spetsfond’, een collectie in een geheime kluis in het huidige National Art Museum of Ukraine. Vanaf de jaren 1930 werden vele Oekraïense artiesten door de autoriteiten van de Sovjet-Unie gebrandmerkt als ‘bourgeois nationalisten’ en geëxecuteerd of gevangengezet. Kunst die blijk gaf van een eigen Oekraïense culturele identiteit werd vernietigd of belandde in de vergeetput van het ‘Spetsfond’. Oekraïense kunst die dat lot bespaard bleef, kreeg een Russisch label opgeplakt, zonder aandacht voor de lokale context waarin ze ontstond.

Culturele identiteit

Drie vrouwelijke figuren van Alexandra Exter, een van de grootste namen op de expo.

“Het is griezelig om te zien hoeveel parallellen er zijn met de situatie vandaag,” zegt Denysova. “Net als toen probeert Rusland weer het bestaan van de culturele identiteit van Oekraïne te ontkennen en te vernietigen. Deze tentoonstelling is een instrument van verzet, om te voorkomen dat de geschiedenis zich herhaalt.” De tentoonstelling toont onder meer hoe de modernisten de culturele identiteit van Oekraïne vorm probeerden te geven door te zoeken naar artistieke continuïteit met het verleden. Met de boichukisten, een artistieke groep gesticht door kunstenaar Mykhailo Boichuk, als grootste roergangers. “Ze werden zwaar beïnvloed door Byzantijnse fresco’s en mozaïeken, en andere oude monumentale kunst die vaak in kerken te vinden was. Ook traditionele volkskunst, zoals borduurwerk en boerenkledij, vormde een belangrijke inspiratiebron. Ze integreerden die kunst uit het verleden met de

31 SEPTEMBER 2022

hedendaagse realiteit en gebruikten een visuele taal die toegankelijk was voor de grote massa in Oekraïne.” Een van de grootste namen op de expo is de kosmopolitische kunstenares Alexandra Exter, die startte als kubist en in Parijs deel uitmaakte van de kring van Pablo Picasso. Maar Exter knapte al snel af op het gebruik van afgezwakte kleuren in het vroege kubisme en ging haar eigen weg. Haar werken werden steeds meer gekenmerkt door composities opgebouwd uit felle, levendige kleuren. Een mooi voorbeeld van die aanpak is het schilderij Drie vrouwelijke figuren. Exter stond ook in nauw contact met een van de grote ontdekkingen van de tentoonstelling: Oleksandr Bohomazov. In tegenstelling tot Exter, reisde Bohomazov nauwelijks voorbij de landsgrenzen, maar mede door haar hulp kon hij op de hoogte blijven van de laatste artistieke ontwikkelingen in het Westen. Bohomazov bleef lang onder de radar, maar hij wordt nu steeds meer erkend als een meester van het Europese futurisme. Het is onder meer uitkijken naar zijn originele schilderijen met houtzagers als hoofdpersonages.

Strategische autonomie De bloeiperiode van het Oekraïense modernisme ligt in de jaren tussen 1917 en 1921, toen Oekraïners al even in een eigen staat leefden – na de val van het Russische keizerrijk en voor de inlijving door de Sovjet-Unie. Die korte periode van onafhankelijkheid ging gepaard met een explosie van creativiteit en het is ook in die tijd dat de

Oekraïense kunstacademie, de eerste instelling voor hoger kunstonderwijs in het land, werd gesticht. Maar ook daarna ging de artistieke hoogconjunctuur nog geruime tijd voort, geholpen door het oekraïnisatie-beleid dat de Sovjet-Unie in eerste instantie hanteerde. Dat hield in dat de culturele autonomie van Oekraïne om strategische redenen werd gestimuleerd. In de jaren 1920 konden kunstenaars zo vrijuit debatteren over het specifieke karakter van de Oekraïense cultuur en experimenteren met verschillende artistieke ‘-ismen’, zoals kubofuturisme en constructivisme. Kunstenaar Viktor Palmov zou zelfs zijn eigen ‘-isme’ hebben uitgevonden: het colourism. “Palmov zou daarnaast samen met Davyd Burliuk ook een van de aanstokers zijn van het futurisme in Japan,” verrast Denysova. “Maar dat is voer voor een ander project. In het algemeen zijn er nog zoveel fascinerende ontwikkelingen in deze periode die verder onderzoek verdienen.” Dit specifieke tijdsgewricht staat momenteel ook in Bozar in de schijnwerpers, in de Europalia-expo De avant-garde in Georgië (1900-1936). “Geweldig dat die twee tentoonstellingen gelijktijdig lopen in Brussel. Samen vertellen ze een heel sterk verhaal over de toenmalige ontwikkelingen in de landen bij Rusland, met gelijkenissen en ook lokale verschillen.” In the eye of the storm. Modernism in Ukraine 1900-1930s loopt van 19/10 tot 28/1 in de KMSKB; op 12/11 geeft curator Katia Denysova er een lezing over de relatie tussen kunst en oorlog in Oekraïne, fine-arts-museum.be

L’ART COMME RÉSISTANCE

ART AS A FORM OF RESISTANCE

L’exposition In the Eye of the Storm. Modernism in Ukraine 1900-1930s aux Musées Royaux des Beaux-Arts vous fait voyager dans l’Ukraine d’il y a environ un siècle, lorsque les artistes modernistes construisaient une identité ukrainienne propre, dans un contexte d’opression russe grandissante. « C’est effrayant de voir le nombre de parallèles avec la situation actuelle », dit la co-curatrice Katia Denysova. « Comme à l’époque, la Russie tente de nier et de détruire l’identité ukrainienne ». L’expo est donc aussi une mission de sauvetage : de nombreuses œuvres ont été empruntées à deux musées de Kiev afin de les protéger. « Cette exposition est un outil de résistance, pour que l’histoire ne se répète pas. »

The exhibition In the Eye of the Storm. Modernism in Ukraine 1900-1930s at the Royal Museums of Fine Arts of Belgium takes you back to the Ukraine of about a century ago, when modernist artists were helping to develop a Ukrainian cultural identity in times of growing Russian aggression. “It is unsettling how many parallels there are with what is happening today,” says curator Katia Denysova. “Just as back then, Russia is now trying to deny and destroy the existence of Ukrainian identity.” In the Eye of the Storm is also a rescue mission as many works are on loan from two museums in Kiev to protect them. “This exhibition is a form of resistance, to prevent history from repeating itself.”

| 39

Select. Wat te doen deze week?

POP & JAZZ by Ars Musica

Discover three contemporary operas in Brussels BOMBATAZ

Cocktailshakers

demens denkt

NEXT 22/10 - 19/11 OPERA DAYS ZONDAGEN VAN DE FILOSOFIE

Het huisvandeMens Brussel organiseert op zondag een filosofisch seminarie met brunch. Muntpunt Café Léopoldstraat 2, 1000 Brussel. Zondag 22/10, 19/11 > 2023 van 11u tot 13u Voor meer info: www.vrijzinnigbrussel.be Voor de brunch dient u zich in te schrijven via jan.vandenbrande@demens.nu

ORGANISATIE: huisvandeMens i.s.m. Mensen & Wetenschap, Oudstudentenbond VUB en Humanistisch Verbond.

www.deMens.nu

04-18 nov 2023

Gitarist Vitja Pauwels, pianist Hendrik Lasure, bassist Ruben De Maesschalck en drummer Casper Van de Velde – vier Brusselse conservatoriumvrienden met een voorliefde voor snorren en cocktails – kan je kennen van tig, vaak aan jazz gerelateerde projecten. Als Bombataz presenteren ze, drie jaar na hun poppy debuut Olympics of love, het met funky grooves en onversaagde indierock opgeschudde Baby dry my tears. BOMBATAZ 19/10, 19.00, Ancienne Belgique, www.abconcerts.be

Handoplegging De Amerikaanse altsaxofonist Immanuel Wilkins gaf met zijn door pianist Jason Moran geproduceerde debuut Omega een puntgaaf visitekaartje af. In Flagey stelt hij de virtuoze opvolger The 7th hand voor. Een suite in zeven bewegingen vervangt kerkelijke liturgie door superieure jazz, die vast ook door de Heilige Geest gesmaakt wordt. Zin in meer? Vibrafonist Joel Ross, een andere mentor van Wilkins, komt ook langs met zijn kwartet. DOUBLE BILL: JOEL ROSS + IMMANUEL WILKINS 20/10, 19.30, Flagey, www.flagey.be

Vleugelspelers Onder de noemer ‘August&Walter’ presenteert Werkplaats Walter een reeks dubbelconcerten, waaronder een soloshow aan de nieuwe August Förster-vleugelpiano. Kris Defoort stelt eerst de Brussels-Taiwanese pianiste Yu Ting Li voor, die akoestische pianoklanken en elektronica kneedt tot een gelaagd geluidsuniversum, om vervolgens zelf een menu van de chef op te dienen. (TP) AUGUST&WALTER #2: YU TING LI / KRIS DEFOORT 21/10, 20.00, Werkplaats Walter, www.werkplaatswalter.be

18 OKTOBER 2023

EXPO

TIM BURTON’S LABYRINTH

FILM

PODIUM

UNE ANNÉE DIFFICILE

ESMÉ BOS & BART VOET: DIERENLIED

Dolen door het donker

Schuld en activisme

IJdele kalkoen

Op dit moment legt Tim Burton de laatste hand aan Beetlejuice 2, het vervolg op de film waarmee hij in 1988 naam maakte als buitenissige schepper van unieke universa waarin monsters en misfits zich thuis voelen. In afwachting van die onvermijdelijke blockbuster kan je terecht in Tim Burton’s labyrinth, een dooltocht door ’s mans oeuvre in het gezelschap van Edward Scissorhands, Frankenweenie, Corpse Bride en Wednesday.

Laat u niet vangen door een staatshoofd dat beweert dat het een lastig jaar is en dat u op de tanden moet bijten. Elk jaar is een lastig jaar. Zo leert de nieuwe komedie van Éric Toledano en Olivier Nakache. Het duo dat scoorde met Intouchables neemt het op voor twee malloten die niet uit de schulden raken. Ze sluiten aan bij milieuactivisten om gratis aan eten en drinken te raken, maar vallen voor de hyperactivistische leidster.

Zangeres Esmé Bos en muzikant Bart Voet hebben een lange staat van dienst. Sinds hun afstuderen in 1994 speelden ze bij onder meer Laika, hetpaleis, mambo-orkest El Tattoo del Tigre en schrijver Bart Moeyaert (Broere), maar ze maakten ook veel eigen werk. DIERenLIED is een ode aan dieren, met zelfgeschreven en bestaande liedjes in verschillende talen. Over een ijdele kalkoen, een geduldige slak en een walsende walvis.

TIM BURTON’S LABYRINTH 20/10 > 4/2, Thurn & Taxis, timburtonexhibition.be

UNE ANNÉE DIFFICILE dir.: Olivier Nakache & Éric Toledano, act.: Pio Marmaï, Jonathan Cohen

ESMÉ BOS & BART VOET: DIERENLIED 22/10, 11.00, 2,5+, GC Essegem, www.essegem.be

Don’t be square

Blĳven zwemmen

Spinnewiel

Argos haalt Gernot Wieland naar Brussel voor zijn eerste Belgische solo. De in Oostenrijk geboren en getogen Berliner wist eerder dit jaar nog de jury van Cannes Shorts te verleiden tot een honourable mention voor Bird in Italian is uccello. In Square, circle, square duikt hij met die kortfilm en andere absurde audiovisuele en papieren werken in de Oostenrijkse samenleving en hoe die zich in de daar opgroeiende mens manifesteert.

Glansrollen in The grifters, American beauty, Being Julia en The kids are all right hielpen Annette Bening tussen 1990 en 2010 aan vier Oscar-nominaties. Hoog tijd voor een vijfde, dacht de Amerikaanse actrice en ze zwom van Cuba naar Florida. Zonder kooi om zich tegen haaien te beschermen. Een tocht van 110 mijl. Of ze doet toch alsof in deze waargebeurde film over een ex-topatlete die op haar zestigste zin krijgt in een exploot.

Klassieke projectietechnieken en licht- en geluidseffecten maken van het objectentheater van de Belgisch-Zweedse Oona Libens haast analoge virtual reality. In Spindle gaat ze in gesprek met een spin en met artificiële intelligentie, op zoek naar de oorsprong van digitale technologie in traditionele weef- en textieltechnieken. Muzikanten Jürgen De Blonde en Vica Pacheco leveren de soundtrack.

GERNOT WIELAND: SQUARE, CIRCLE, SQUARE 21/10 > 28/1, Argos, www.argosarts.org

NYAD dir.: Elizabeth Chai Vasarhelyi, Jimmy Chin, act.: Annette Bening, Jodie Foster

OONA LIBENS: SPINDLE 20 & 21/10, 20.30, Beursschouwburg, www.beursschouwburg.be

Kapperskunsten

Een pluim voor Scorsese

Onder constructie

Jean Marchetti combineert in zijn Salon d’Art al 40 jaar kappersvernuft met een passie voor kunst. Met zijn uitgeverij La Pierre d’Alun zorgt hij al even lang voor een papieren neerslag van die kleine, fijne expo’s van onder meer Glen Baxter, Kikie Crêvecoeur en Pierre Alechinsky. Die verjaardag wordt gevierd in een andere tempel voor papierkunst: Bibliotheca Wittockiana. (KS)

Killers of the flower moon is een historisch epos dat Amerika brutaal confronteert met zijn gitzwarte verleden. Toen de Osage een eeuw geleden dankzij olievelden tot de rijkste Amerikanen gingen behoren, spanden hebzuchtige blanken samen om hen hun fortuin af te nemen via absurde voogdijregels en moorden. Martin Scorsese vertelt het verhaal met hart, ziel en al zijn ervaring. (NR)

LA PIERRE D’ALUN: 40 ANS DE MOTS & IMAGES 21/10 > 24/1, Bibliotheca Wittockiana, wittockiana.org

KILLERS OF THE FLOWER MOON dir.: Martin Scorsese, act.: Leonardo DiCaprio, Robert De Niro, Lily Gladstone

WIPCOOP biedt de kunstensector én het publiek de kans om te praten met kunstenaars en te proeven van hun nieuwe werk. Tijdens de achtste editie in de KVS brengen Eyas Almokdad, Hafsa Aqqal, Justine Theizen, Mikael De Geyter en Nabil Ennassouh werk uit Brussel, Amsterdam, Barcelona en Berlijn. Works in progress en nagesprekken overdag zijn gratis. Afgewerkte voorstellingen zitten in het avondprogramma. (MB) MESTIZO ARTS PLATFORM: WIPCOOP 19 & 20/10, 9.30 > 17.00, KVS BOX, www.kvs.be

| WIN! | Stuur het trefwoord, samen met je adres en telefoonnummer, naar win@bruzz.be

Tim Burton’s labyrinth 5X2 TICKETS, THURN & TAXIS, 20/10 > 4/2

Met Tim Burton’s labyrinth geeft de schepper van films en series als Edward Scissorhands, Frankenweenie en Wednesday je een unieke en speelse inkijk in zijn innerlijke wereld en creatieve proces. Mail ‘Burton’

Museum Night Fever 5X2 TICKETS, 33 MUSEA, 21/10

Dit jaar duwt Museum Night Fever de deuren van wel 33 musea open voor een unieke avond vol muziek, dans, kunst, wetenschap, raadsels en een reis terug in de tijd. Voor elk wat wils! Mail ‘Fever’

Film naar keuze 5X2 TICKETS, UGC-BIOSCOPEN

Met onze vouchers voor UGC De Brouckère en UGC Gulden Vlies kan je zelf een film uit hun aanbod kiezen. Zoals The equalizer 3, Bernadette of L’été dernier. Mail ‘UGC’

Eat & Drink. Grand Canal

De ploeg van Grand Central is neergestreken op de Akenkaai. Te veel aandacht voor efficiëntie en winstgevendheid staat een onvergetelĳke ervaring in de weg. Een terras dat uitkijkt over het kanaal en de site van Thurn & Taxis: de locatie van het nieuwe Grand Canal is alvast benijdenswaardig. Brussel krijgt hier de allure van een stad aan het water, eerder rustig kabbelend dan opgejaagd, met meer fietsen dan auto’s. De plek heeft iets van een schip dat is aangemeerd aan de Akenkaai. Binnen voert beton de boventoon: op de vloer, of nogal ruw onder de zinken toonbank. Daardoor hangt er een zekere kilte in de enorme ruimte. Gelukkig voegen de houten panelen en dito meubels warmte toe, en draagt ook een fake sinaasappelboom bij tot de goede sfeer. En vergeten we het personeel niet, dat even vriendelijk als attent is. Toch stoort de grote oppervlakte een beetje, alsof winst maken het belangrijkste is. Zo zijn ook de conservenblikken met daarin het bestek erg uitgekiend: blijkbaar staat alles in het teken van een zo hoog mogelijk rendement. Nu ja, verwonderlijk is dat niet, de concurrentie is groter dan ooit. Om de klanten te verleiden, haalt Grand Canal alles uit de kast: een non-stopservice tussen 12.00 en 22.00 uur, en een uitgebreid menu. Salades (12.00 tot 14.30 uur); klassieke gerechten zoals tartaar en fish-and-chips (12.00 tot 14.30 uur en 18.00 tot 22.00 uur); burgers (12.00 tot

14.30 uur en 18.00 tot 22.00 uur); pasta (12.00 tot 15.00 uur); funky knabbels (17.00 tot 22.00 uur); en een weekendbrunch (10.00 tot 15.00 uur). Achter het uitgebalanceerde menu gaat de uitstekende chef-kok Yannick Van Aeken schuil, die de stiel onder meer bij Noma en het betreurde Humphrey leerde. Als lunch bestellen we de pasta met pesto (18 euro). De portie valt wat tegen, de taglioni GRAND lijken bijna op de CANAL gram afgewogen, maar zijn wel erg lekker. De pesto Akenkaai 44-46, van pistache en Brussel, www. spinazie, verrijkt grandcanal.bar, met fijngemalen ma > vr 12 > 0.00, hazelnoten, za & zo 10 > 0.00 citroenzeste en burrata die wat weg heeft van stracciatella, is een voltreffer. Het dessert, een heerlijke brownie in een korst, met geschaafde amandelen en gezouten karamel, zet een mooi punt achter de maaltijd. Omdat het assortiment aan bieren pit mist – denk aan Stella, Leffe … – kiezen we voor een huisgemaakte limonade (4,50 euro), op basis van Siciliaanse citroen en verbena, die wel een tikje te zuur uitvalt.

•••

MICHEL VERLINDEN

18 OKTOBER 2023

Smalltalk. Met schrijver Steven Graauwmans in Muntpunt Café

‘Misschien moet je poëzie schrĳven om niet gek te worden’ In Nederland bestaat er een dorp dat Graauw heet, maar wĳ hebben met Steven Graauwmans gewoon afgesproken in Muntpunt Café in hartje Brussel. Voor wat smalltalk naar aanleiding van zĳn nieuwe dichtbundel 11. door Michaël Bellon foto Ivan Put Steven Graauwmans is geboren in Antwerpen, maar noemt Schaarbeek al meer dan twintig jaar thuis. Daar wordt deze week ook zijn nieuwe dichtbundel 11 voorgesteld in GC De Kriekelaar, en stelt hij tot half november ook wat van zijn plastische werk tentoon in Bib Sophia. Maar afspreken doen we in Muntpunt Café, en dat heeft dan weer te maken met zijn dochter, die trouwens een belangrijke inspiratiebron vormde voor zijn bundel. “Zij volgt toneellessen bij BRONKS,” vertelt Graauwmans, “en tijdens die twee uurtjes blijf ik hier dan in het centrum hangen. En hier is het aangenaam en rustig. Een van de mensen die het café eind juli hebben overgenomen, woordkunstenaar Hind Eljadid, ken ik nog van de Poëziebus in 2018, een tiendaagse zomertour met twintig Nederlandse en Vlaamse dichters langs een aantal Nederlandse en Vlaamse steden.” Dat die Poëziebus intussen niet meer bestaat, hoeft misschien niet helemaal te verwonderen in een wereld waarin poëzie zowel alomtegenwoordig is, als in het verdomhoekje wordt geduwd. Graauwmans: “Van dichter Hedwig Speliers, mijn oudste vriend van 88 en ex-redacteur van het Poëziecentrum, die ik af en toe ga bezoeken in Oostende, is de boutade dat je een beetje gek moet zijn om poëzie te schrijven. Poëzie is niche, wordt steeds minder gelezen en brengt je geen geld, grote inzichten of roem. Alleen wat schoonheid en betekenis, waar je voor een stuk naast blijft grijpen.” “Maar ik vind het wel fijn om bezig te zijn met dingen die niet meteen iets ‘opbrengen’. Ook al begrijp je als lezer niet alles, met poëzie kan je iets zeggen op verschillende niveaus, iets uitdrukken wat je moeilijk helder gezegd krijgt. Over hoe je in deze wereld staat of probeert te staan, en hoe dat

soms wel en soms niet lukt. Misschien moet je dus niet zozeer gek zijn om poëzie te schrijven, maar poëzie schrijven om niet gek te worden – en dat zonder dat het therapeutisch wordt. Daar moet je dan natuurlijk wél tijd voor maken die je ook zou kunnen steken in het rendabel meedraaien in de maatschappij. Om mooie dingen te maken, moet je heel wat van de capaciteit die je nodig hebt voor een reguliere job inleveren.”

Op 21/10 (20.00) wordt Steven Graauwmans’ bundel 11 (Uitgeverĳ P) voorgesteld in GC De Kriekelaar; tot 15/11 stelt hĳ tentoon in Bib Sophia, schaarbeek.bibliotheek.be

Longread? Meer weten over Steven Graauwmans? Smalltalk wordt Longread op bruzz.be/smalltalk

| 43

‘Herlees de boeken waar je op afknapte’ Als Tom Lanoye straks de volle zes uur van zĳn pamflet Woke is het nieuwe Marakkech-pact kan voorlezen in de KVS, kan hĳ ook enkele cruciale inzichten uit zĳn mouw schudden. door Michaël Bellon Lees! Lees meesterwerken en pulp, non-fictie en poëzie, kranten en essays allemaal door elkaar. Laat je daarbij leiden door goesting en toeval. Wees een spons. En lig niet de hele dag in katzwijm voor Netflix of VRT MAX! Kĳk naar Netflix of VRT MAX! Maar alleen naar de goede series. Scripts en scenario’s worden onderschat, terwijl al onze literatuur uit toneel en poëzie voortkomt. Lees True romance van Quentin Tarantino, kijk daarna naar de verfilming van Tony Scott en dan naar Tarantino’s commentaar op die verfilming. Kijk naar The Sopranos, Succession, Six feet under, The godfather en alles van Martin McDonagh, de schrijver van Three billboards outside Ebbing, Missouri. Netflixen is toneel lezen. Herlees! Herlees de boeken waarvan iedereen zei dat je ze moest lezen, maar waar jij totaal op afknapte. En de boeken waarvan je zelf vond dat ze fantastisch waren. Dat zorgt voor een zeer bizarre ervaring, waarbij je je ervan bewust wordt hoezeer een leeservaring afhangt van je context, waar je in je eigen leven staat en wat bij je resoneert. Bezoek theaters en kerkhoven De parallellen tussen het Schoonselhof en de Bourla in Antwerpen zijn duidelijk. Een kerkhof is getheatraliseerde afschuw van de dood. Alsof die met genoeg arduin, marmer, zerken, opschriften en beelden toch te bestrijden valt. De opera’s van Barcelona of Sydney, de kerkhoven van Milaan of Buenos Aires … godsdienst en kunst draaien allebei om de grote vraagstukken van verval, pijn, afscheid en hoop dat het misschien toch niet afgelopen is als je sterft. Leef! Als je al het voorgaande ter harte neemt, schiet er niet veel tijd meer over om gewoon te leven – en ik ben er als workaholic ook niet zo goed in –, maar collega Walter van den Broeck heeft het me toch op het hart gedrukt. Op 18/10 (17.00) loopt Tom Lanoye zes uur lang Woke is... de marathon in de KVS BOL, www.kvs.be; op 19/10 (20.00) zetelt hĳ in The writers’ parliament in de Belgische Senaat, www.bozar.be

De vijf inzichten. Tom Lanoye

Victor Horta and the Grammar of Art Nouveau

II. III. IV.

C I. Expo

13.10.23 —25.02.24 www.civa.brussels Rue de l’Ermitage 55 Kluisstraat 1050 Brussels

C I.II.III.IV. A

Culture — Architecture

É. R. / V. U. : Jeremy Uhr, CIVA, rue de l’Ermitage 55 Kluisstraat, 1050 Brussels

hoto Maxime Delvaux

POWER 18 Oct.’23 →14 Jan.’24

Travelling Sources Presented by Kaaitheater ≈ Cinema Palace ≈ VUB Crosstalks DAY 1: FILM

The world like a jewel in the hand WO 18/10/23 19:00 CINEMA PALACE

DAY 2: LECTURE

Museums in Europe are not European DO 19/10/23 19:00 VUB AULA-Q

DAY 3: PERFORMANCE

Travelling Sources, between two cups of tea VR 20/10/23 18:00—23:00 KAAISTUDIOS

BRUZZ_halfpage_2023.10.11.indd 1

Wegwijs in nieuws, feiten en opinies

Travelling sources is een driedaags kunsten reflectiefestival samengesteld door een trio van researchers, storytellers, vormgevers en programmatoren (Hari Prasad Sacré, Arshia Ali Azmat en Hoda Siahtiri), over gemeenschappen die imperiale grenzen onvrijwillig doorkruisen en bedreigde vormen van vertelkunst met zich meedragen. Auteur, filmmaker en denker Ariella Aïsha Azoulay wordt uitgenodigd voor een academische, cinematografische en narratieve reis rond gestolen kunst, vaardigheden en materialen die opgeslagen en tentoongesteld worden in imperialistische musea.

5/10/2023 18:28

De Raad van de Vlaamse Gemeenschapscommissie (www.raadvgc.be) is de Brusselse parlementaire instelling, die bestaat uit de 17 Nederlandstalige parlementsleden van het Brussels Hoofdstedelijk Parlement. Samen stippelen ze het beleid uit voor Onderwijs, Cultuur, Welzijn en Gezondheid.

Griffier (voltijds - m/v/x)

VERPLEEGKUNDIGE

De griffier staat aan het hoofd van de diensten van de Raad. Deze veelzijdige rol vereist vakkundige competenties gericht op juridische en administratieve kennis. Je beschikt ook over een brede algemene bagage en je hebt voeling met de Nederlandstalige organisaties en de grootstedelijke dynamiek van Brussel.

CLUSTER ZORG

Onbepaalde duur • contractueel IFIC CAT. 14/14B • minstens halftijds (50%) Je staat voor de persoonsgerichte zorg van de bewoners van het wzc in. Je stelt zorgplannen en behandelingen op in samenspraak met de (huis)arts en andere professionele medewerkers. Je mobiliseert de bewoner en zorgt voor de begeleiding van familieleden. Je beheert medisch materiaal en medicatie en neemt verpleegkundige verantwoordelijkheden op. Je beschikt over een visum als verpleegkundige. Je hebt voor de functie van gegradueerd verpleegkundige (CAT. 14B) een diploma hoger beroepsonderwijs (HBO) Ziekenhuisverpleegkunde (vroeger vierde graad beroepssecundair of gebrevetteerd) nodig en voor de functie van bachelor in de verpleegkunde (CAT. 14) een professionele bachelor Verpleegkunde - Ziekenhuisverpleegkunde. Je bent klantvriendelijk en voert het werk nauwgezet en resultaatgericht uit. Je bent leergierig en punctueel, met een grote verantwoordelijkheidszin.

Wij bieden een contractuele betrekking voor onbepaalde duur (minstens halftijds), een basiswedde van minimaal 1.561,27 euro (CAT. 14) of 1.443,51 euro (CAT. 14B) bruto per maand (halftijdse tewerkstelling) en tal van extralegale voordelen.

VIA E-MAIL: vacatures@kampenhout.be

DB101503J3

PER POST: t.a.v. team Personeelszaken Dorpsstraat 9, 1910 Kampenhout VIA PERSOONLIJKE AFGIFTE: team Personeelszaken Dorpsstraat 9, 1910 Kampenhout

• Je bent het eerste aanspreekpunt voor de leden van de Raad, het Bureau en het Uitgebreid Bureau. • Je fungeert als verbindingspersoon tussen deze politieke organen en de diensten van de Raad. • Je geeft de nodige input aan het Bureau en voert het beleid uit om de werking van de Raad te garanderen binnen de budgettaire ruimte.

• Als leidend ambtenaar stuur je het personeel van de Raad aan zodat de dienstverlening optimaal verloopt.

INTERESSE? Bezorg ons jouw sollicitatiebrief, een recent cv en een kopie van jouw diploma en visum ten laatste op woensdag 18 oktober 2023 om 12 uur:

Taken en verantwoordelijkheden

016 65 99 35

• Samen met de voorzitter vertegenwoordig je de Raad in officiële en ceremoniële omstandigheden.

Profiel

Je hebt een universitair diploma of daarmee gelijkgesteld en je beschikt over minstens 10 jaar nuttige en relevante beroepservaring, waarvan minstens 5 jaar in een leidinggevende functie.

Aanbod

• Met deze voltijdse mandaatfunctie van 6 jaar kom je als griffier terecht in een kleinschalige overheidsorganisatie. De kantoren bevinden zich in prachtig gerenoveerde gebouwen, in een aangename buurt en op wandelafstand van diverse metro-, bus- en treinstations. • Je ontvangt een wedde die in overeenstemming is met je niveau (weddeschaal A5 – bestuursdirecteur), een aantrekkelijke vakantieregeling, maaltijdcheques, tussenkomst woon-werkverkeer, een hospitalisatieverzekering en diverse extralegale voordelen.

vacatures@kampenhout.be

Geprikkeld? www.kampenhout.be/vacatures

Stuur via de QR-code je cv, motivatiebrief en een kopie van je diploma door vóór 25 oktober 2023.

Scan hier voor meer info. DB100843I3

Wij zoeken een communicatiemedewerker Je bent een netwerker die binnen nen en buiten je eigen organisatie weet wat er leeft leeft. eft. Je bent flexibel maar zorgt ook k voor structuur, je kan je plan trekken maar houdt ook van teamwork, je combineert je dagelijkse taken met een dosis is strategisch inzicht.

Internal Sales Advisor • Jij verkoopt specifieke telemarketing projecten: overtuigen is jouw sterkte! • Targets behalen? Daar krijg jij energie van. • Je staat in voor de voorbereiding van dossiers: prospecten bepalen, commerciële mails opstellen en versturen, verkoopsgesprekken voorbereiden,... You got it!

Samen met je collega’s zorg je e voor slimme communicatieplannen, met duidelijke doelen en en creatieve invalshoeken

Stel je kandidaat tot ot 23 oktober 2023

SURF NAAR MIJNTOEKOMSTBIJROULARTA.BE Vragen? Bel 0785 33 44 of mail personeelsdienst@overijse.be

Kijk voor de volledige jobbeschrijving, g, voorwaarden en procedure op:

www.overijse.be/jobs /jobs

DB799978I3

DB100129I3

There’s a new downtown in town.

Green, human, trendy. An extra-ordinary place to make everyday extra-ordinary.

BXNORD.BE

Conception : Agence Bastille - Crédit photo : Vincen Beeckman

A district off-track. Open-minded. Constantly in motion to work, live and share.