BRUZZ - editie 1838 (29-03-2023)

‘Vanden Boeynants, die luisterde tenminste nog’

‘Nagelsalons, dat is geen goed teken’

Wat maakt een winkelgalerij succesvol?

‘We streven naar zo weinig mogelijk filter’

Black Box Revelation heeft een nieuw album

Heibel op de gemeenteraad

Het mobiliteitsdebat doet de lokale democratie daveren op haar grondvesten

René Schoonbrodt en Marion Alecian (Arau)

29 MAART 2023

De nieuwe BRUZZ Guide is er: ‘Brussels on a Budget’. Een gids met 100 tips om van de stad te genieten tegen een zacht prijsje. Haal je gratis exemplaar bij Muntpunt of check bruzz.be/guide voor de andere verdeelpunten.

24 Hang een rode filter voor de straatlamp en maak een vleermuis blij

Jette heeft nu ook zijn bat light district

32 ‘Dat vrijheidsgevoel heb ik mijn hele leven

vastgehouden’

Ex-studenten over de VUB in de jaren 1980

05 EDITO

06 HET GESPREK René Schoonbrodt en Marion Alecian

10 IN BEELD Ivan Put

12 IN DE KIJKER Ramadanvriendelijk theater: nodig of niet?

13 KORT GESPREK Lucas Vandervelde van Listen Festival

15 BEELDCOLUMN Kim Duchateau

16 REPORTAGE Winkelgalerijen in de stad: de ene floreert, de andere is in verval

22 BIJGEDACHTE Pappen en nathouden

24 BEESTIG BRUSSEL De koekoeksbij doet wat zijn naam doet vermoeden

26 COVER STORY Protest tegen Good Move doet gemeenteraden daveren op hun grondvesten

30 DE SLAAPKAMER van Wout

36 NICK TRACHET Robusta

37 SELECT Black Box Revelation en de poëzie van de rock-’n-roll

Eat & Drink L’Epicerie Nomad

Smalltalk Ben Hamidou De vijf inzichten Marie Warnant

De Noorddoorgang in de Nieuwstraat is na een grondige renovatie succesvol als galerij. In andere galerijen heerst er leegstand.

COLOFON

BRUZZ

Flageyplein 18, 1050 Brussel, 02-650.10.65

ABONNEMENTEN

Josiane De Troyer (abo@bruzz.be), 02-650.10.80

Gratis in Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Rest van België: 29 euro per jaar;

IBAN: BE98 3631 6044 3393

van Vlaams Brusselse Media vzw Buiten België: 35 euro per jaar.

OPLAGE

55.000 exemplaren.

ADVERTEREN?

Marlies De Deygere 02-650.10.81 marlies.dedeygere@bruzz.be

DISTRIBUTIE

Ute Otten, 02-650.10.63, ute.otten@bruzz.be

ALGEMENE DIRECTIE

Dirk De Clippeleir

HOOFDREDACTIE

Kristof Pitteurs (algemeen hoofdredacteur)

COÖRDINATOR MAGAZINE

Kris Hendrickx

CULTUUR & UIT

Gerd Hendrickx

ART DIRECTOR

Heleen Rodiers

VORMGEVING

Ruth Plaizier

EINDREDACTIE

Karen De Becker, Bouke Schut

WERKTEN MEE AAN DIT NUMMER

Eva Christiaens, Kris Hendrickx, Bettina Hubo, Sophie Soukias, Kevin Van den Panhuyzen, Steven Van Garsse, Tom Zonderman (redacteurs); Michaël

Bellon, Annelies Bontjes, Emilia De Feyter, Anke Dirix, Finne Minnart, Tom Peeters, Niels Ruëll, Nick Trachet, Michel Verlinden, Max Wyckaert (medewerkers)

VERTALING

Frédérique Beuzon, Gregory Blauwers, Sam De Ryck, George Holmer, Laura Jones

FOTOGRAFIE & ILLUSTRATIE

Bart Dewaele, Kim, Wauter Mannaert, Ivan Put, Saskia Vanderstichele

VERANTWOORDELIJKE UITGEVER

Kristof Pitteurs

Flageyplein 18, 1050 Elsene.

BRUZZ is een uitgave van de Vlaams Brusselse Media vzw, wordt gedrukt bij

Printing Partners

Paal-Beringen en wordt gesubsidieerd door de Vlaamse Gemeenschap en de Vlaamse Gemeenschapscommissie

Mijnenveld

Het is een trend geworden op de Brusselse gemeenteraden: roepende en protesterende burgers die zoveel kabaal maken dat de normale werking onmogelijk wordt gemaakt. Het begon in Anderlecht, Molenbeek en Schaarbeek, nu hebben ook kleinere Brusselse gemeenten zoals Ganshoren kennisgemaakt met het fenomeen.

Keer op keer zijn het de mobiliteitsplannen die zoveel commotie veroorzaken. Wat opvalt: het zijn net de mensen die beweren dat ze niet gehoord werden bij de invoering van die plannen, die er nu voor zorgen dat een echt debat onmogelijk wordt gemaakt. Dat de overheid inschattingsfouten heeft gemaakt, is een feit: wie vertrouwt op informatiefolders en online-informatievergaderingen bereikt een groot deel van de bevolking niet. Als die nu zegt dat ze niet gehoord is, kunnen we daar inkomen, maar wat we nu meemaken, is niet te verdedigen. Iedereen heeft het recht om zijn mening te uiten; alleen heeft een democratie ook de taak om erover te waken dat het debat niet wordt verstomd door de hardste roepers. Intussen is elke discussie over Good Move een mijnenveld geworden. Wie daar, zo net voor een verkiezingsjaar, nog iets wil doen bewegen, riskeert dat de boel ontploft. En het is de vraag of veel burgemeesters dat ervoor overhebben.

MELD NIEUWS

Zelf nieuws gespot? Tips zijn altijd welkom via: BRUZZ.be/meldnieuws

Persberichten kunnen via redactie@bruzz.be

VOER UW EVENEMENT IN OP

ENCODEZ VOTRE ÉVÉNEMENT SUR ENTER YOUR EVENT ON www.extranet.brussels

WWW.BRUZZ.BE

FR C’est devenu une tendance aux conseils communaux bruxellois : des citoyens qui hurlent et protestent à tel point que le fonctionnement normal du conseil communal est menacé. Cela a commencé à Anderlecht, Molenbeek et Schaerbeek, et entretemps, le phénomène s’est répandu dans de plus petites communes comme Ganshoren. À chaque fois, c’est la mobilité qui suscite l’émoi. Constat frappant : ce sont les gens qui prétendent ne pas avoir été entendus lors de l’instauration du plan qui rendent le débat impossible. Il est clair que le gouvernement s’était fourvoyé : en faisant appel uniquement à des dépliants et des réunions d’information en ligne, on ne touche pas une grande partie de la population. Donc quand ils disent qu’ils n’ont pas été entendus, ça n’est pas difficile à croire. Mais ce qui se passe ne peut être défendu. Chacun a le droit d’exprimer son opinion, mais la démocratie doit veiller à ce que le débat ne soit pas saboté par ceux qui crient le plus fort. Entretemps, toute discussion sur le plan Good Move est devenue un champ de mines. Quiconque essaierait de faire bouger les choses, un an avant les élections, risque l’explosion générale. Et quels bourgmestres sont encore prêts à prendre ce risque ?

EN It has become a trend in the Brussels municipal councils: shouting and protesting citizens who make so much noise that a constructive conversation becomes impossible. It started in Anderlecht, Molenbeek and Schaarbeek, meanwhile smaller Brussels municipalities such as Ganshoren have also become acquainted with the phenomenon.

Time and again, the mobility plans cause this commotion. What is striking: precisely the people who claim they were not heard when the plans were introduced, now ensure that a real debate is made impossible.

It is a fact that the government has made errors of judgment: those who rely on information leaflets and online information meetings, do not reach a large part of the population. So when this population claims to not be heard or seen, we can bring up understanding. What we are experiencing now is indefensible, though.

Everyone has the right to express their opinion, but a democracy also has the task of ensuring that the debate is not silenced by the loudest voices. Meanwhile, any discussion about Good Move has become a minefield. Anyone who wants to get something moving there, just before an election year, risks the whole thing to explode. The question is whether many mayors are willing to do so.

“Het debat mag niet worden verstomd door de hardste roepers”

Kristof Pitteurs, hoofdredacteur

Het gesprek. René Schoonbrodt en Marion Alecian van Arau

‘Politiek en vastgoedsector spelen onder één hoedje’

Burgerparticipatie, iedereen heeft er de mond vol van, maar hoe doe je dat eigenlijk? De stedelijke denktank Arau, maakt er het thema van zijn jaarlijkse ‘Ecole Urbaine’ van. Een gesprek met oprichter René Schoonbrodt (88) en huidig directeur Marion Alecian (36). “Vanden Boeynants, die luisterde tenminste nog.”

door Kris Hendrickx en Steven Van Garsse foto’s Bart Dewaele

Een interview met René Schoonbrodt is een avontuur. Elke gedachte brengt weer een andere voort, en zo hopt hij meanderend tussen de enorme kennis die hij heeft over de stad, van analyse naar anekdote. Huidige directrice Marion Alecian moet hem soms zelfs wat intomen. En ze zijn het ook niet altijd met elkaar eens.

Schoonbrodt is een monument van het stedelijke activisme. Hij richtte de denktank Atelier de Recherche et d’Action Urbaines (Arau) al op in 1969 en enkele jaren later ook Inter-Environnement. Het zijn twee verenigingen die ook vandaag nog de stedenbouwluis zijn in de pels van elke Brusselse regering. Schoonbrodt is aan zijn 54e (sic!) ‘Ecole Urbaine’ toe, een jaarlijks

initiatief van Arau om de kennis te versterken. Want Vana est sine viribus ira, zo citeert Schoonbrodt Titus Livius. “Het heeft geen zin om boos te zijn, als je geen kracht hebt. We hebben geen wapens en geen geld, maar onze intelligentie geeft ons wel een belangrijke stem in het publieke debat.”

U bent eigenlijk afkomstig van het platteland. Hoe bent u stadsdenker geworden?

RENÉ SCHOONBRODT: Ik kom uit Limbourg, in de provincie Luik, uit een bescheiden milieu. Als je dan vooruit wil in het leven, rest er niet veel anders dan uit te breken. En dan lonkt de stad. Eerst Leuven, waar ik sociologie heb gestudeerd en dan Brussel, waar ik ben gaan werken bij het ACW. Maar

mijn keuze voor Brussel is existentiëler dan dat. Mijn broer leefde ondergedoken in Brussel in de oorlogsjaren 1942-1945. Dat heeft me getekend. Ik ben de stad gaan vereenzelvigen met de plek van het verzet. Van de vrijheid ook. Van het zich verlossen van de sociale controle die in de dorpjes en in de rand van de stad bestaat. Stadslucht maak vrij, dat idee.

Hoe ging dat er toen aan toe?

SCHOONBRODT: In de jaren zestig heerste een heel antistedelijke houding. Ook bij de vakbeweging ACW was er geen enkele interesse in de ruimtelijke ordening. De arbeidersstrijd had maar één doel: de bescherming van de werknemer. De allereerste sociale wet in ons land ging over ▼

BIO

• René Schoonbrodt

• Geboren in 1935 in Limbourg

• Studies sociologie

• Professor aan de UCL

• Oprichter van het Atelier de Recherche et d’Action Urbaines (Arau) in 1969, voorzitter tot 1999

• Oprichter van InterEnvironnement Bruxelles in de jaren

1970

• Auteur van verschillende publicaties over de stad

BIO

• Marion Alecian

• Geboren in Monaco in 1986, opgegroeid in Frankrijk

• Europese studies (Sorbonne en ULB) en master in architecturaal erfgoed (La CambreHorta)

• Projectmanager bij Point Contact Culture van de Franse Gemeenschap

• Stafmedewerker bij Arau sinds 2011

• Directrice van Arau sinds 2019

• Voorzitster gidsenkoepel explore.brussels

Het gesprek. René Schoonbrodt en Marion Alecian van Arau

de terugbetaling van het woon-werkverkeer. Dat zegt alles. De arbeiders konden maar beter onder de kerktoren blijven. De directeur-generaal van de stad Brussel vroeg het me zelfs ooit: “Vindt u nu echt dat men in de stad kan wonen?”

De 54e ‘Ecole Urbaine’ gaat over participatie. Waarom kozen jullie voor dat thema?

MARION ALECIAN: Omdat het de basis vormt van Arau. We waren een voorloper in het ontwikkelen van participatie.

SCHOONBRODT: Kijk: in de fabrieken was contestatie niet zo moeilijk. Men hoefde maar een sleutel in het raderwerk te gooien om de productie tot stilstand te brengen en er was een staking. Maar als het over ruimtelijke ordening gaat, is dat veel moeilijker. Hoe Philippe Close (burgemeester van de stad Brussel, red.) tot stilstand brengen? Dat gaat niet. De politiek en de vastgoedsector hebben de touwtjes in handen en ze spelen onder één hoedje.

Arau lag mee aan de basis van het openbaar onderzoek en de overlegcommissie.

SCHOONBRODT: Het was de tijd van de Slag om de Marollen, de bouw van ITT-toren aan de Louizalaan, het protest tegen het rondmaken van de Ring in Ukkel. Het verzet van de bevolking tegen die projecten was toen heel hevig. Toen er voor heel Brussel een sectorplan zou komen, heb ik rechtstreeks met nationaal minister Paul Vanden Boeynants onderhandeld. Een hele nacht lang. Om inspraak te krijgen.

Dat was in 1976. Het openbaar onderzoek was geboren, met de rode affiches die nog altijd bestaan.

ALECIAN: En precies dat openbaar onderzoek en de overlegcommissie staan vandaag onder druk. Mensen als staatssecretaris Pascal Smet (one.brussels/Vooruit) of staatssecretaris Nawal Ben Hamou (PS) willen er komaf mee maken. Ze stellen

hiermee de fundamentele verworvenheden van de stedelijke democratie in vraag. Op een moment dat de hele wetgeving rond ruimtelijke ordening hervormd wordt, vragen we dat het openbaar onderzoek verankerd wordt.

Je hoort nu vaak dat het openbaar onderzoek te laat komt: als het project al in kannen en kruiken is. Is het niet logisch om het te vervroegen?

ALECIAN: Voor zover de plannen al duidelijk zijn, is het inderdaad de bedoeling om vroeger in de projectfase een debat te hebben over de grote lijnen . Alleen zouden het latere openbaar onderzoek en de overlegcommissie dan verdwijnen. Dat is natuurlijk onaanvaardbaar. Daarom zijn we heel erg op onze hoede.

SCHOONBRODT: (Fel) Er ís vandaag al iemand die tussenbeide komt voor een bouwproject in openbaar onderzoek gaat: de bouwmeester. Dat is een stedelijke catastrofe. Kijk naar de afbraak van KBC-gebouwen aan de Havenlaan en wat er daarna zal komen. Wat doet bouwmeester Kristiaan Borret? Hij houdt de pen vast van de promotoren. Hij zegt dat zelf. Maar dat is zijn taak niet!

Ook ruimtelijk en ecologische is het project niet te verdedigen. Het is immoreel om recente gebouwen af te breken. We zien hetzelfde bij het Lebeau-project aan de Zavel.

Wat is er mis met het KBC-opvolgproject? Er is een mix van functies: winkels, woningen, kantoren …

SCHOONBRODT: Het project zit fout van A tot Z. Het gaat om de stedelijke vorm. Wat is er essentieel? Dat is de straat. Zonder straat geen stedelijkheid. Dat is al duizend jaar zo in Europa. De straat geeft nabijheid en vrijheid, connectiviteit, houdt fragmentatie tegen. De straat is la parole (het gesprek) én de anonimiteit. Dit project produceert de périphérie. Je zal er niet gaan wandelen. Je zal er je dochter niet laten rondlopen.

ALECIAN: Het feit dat de bouwmeester al is tussenbeide gekomen voor het project in openbaar onderzoek gaat, is een democratisch probleem. De expertise en de techniciteit gaat voor op de inspraak. De bouwmeester legitimeert het project, waardoor de bevolking geen echte zeggenschap meer krijgt. Dat is technocratie.

“Wat is er essentieel? Dat is de straat. Zonder straat geen stedelijkheid. Dat is al duizend jaar zo in Europa”

René Schoonbrodt

Oprichter Arau

“We hadden vroeger veel makkelijker toegang tot de nationale ministers dan vandaag tot de gewestelijke ministers”

René Schoonbrodt Oprichter Arau

Arau-oprichter René Schoonbrodt, hier met de huidige directeur Marion Alecian: “Mijn model is het Parijs van Haussmann. Er is niets beter voor een stad.”

Arau krijgt wel vaker kritiek omdat het de stad van de negentiende eeuw verdedigt. Als een soort nostalgische reactie op de bruxellisation, zegt men dan. Is dat hier ook niet het geval?

ALECIAN: Er is helemaal geen nostalgie. SCHOONBRODT: Ik heb geen moeite om dat toe te geven. Mijn model is Haussmann (de 19e eeuwse urbanist van Parijs, met de typische lanen en appartementsgebouwen, red.). Er is niets beter voor een stad. Met gebouwen schouder aan schouder. Wat is het alternatief? Woontorens waar de wind je in het gezicht slaat?

Zit u op dezelfde lijn als Jane Jacobs die ontmoetingen in de straat ook erg belangrijk vindt?

SCHOONBRODT: Helemaal.

Dan bent u misschien toch niet zo ver verwijderd van Pascal Smet en Kristiaan Borret. Die vinden ontmoetingen in de stad ook cruciaal. Het hele discours van Smet gaat net over het belang van pleinen en ontmoetingen.

ALECIAN: Arau heeft niets tegen moderne architectuur, dat is een misverstand. Het is gewoon niet onze strijd. Wij verdedigen het recht van de stad, en de stedelijke ecologie. En dan kom je vanzelf bij de typische begin twintigste-eeuwse huizenblokken in Brussel die een grote rijkdom vormen, met de

continue gevels. Buitenlanders die in Brussel komen wonen, begrijpen direct de meerwaarde ervan. Ze geven comfort, ze geven ontmoetingen. Het is efficiënt. Het is een stedelijke vorm die werkt.

Zijn de woontorens niet nodig als we meer mensen in de stad willen krijgen?

ALECIAN: Neen, het is al lang aangetoond dat verticalisatie geen betere stad geeft.

Minister-president Rudi Vervoort (PS) en staatssecretaris Smet hebben vandaag de sleutel in handen voor het territoriaal beleid. Hoe evalueren jullie hun beleid?

ALECIAN: (Denkt na) Ik geef ze 3 op 10. Op het vlak van transparantie en inspraak zijn we erop achteruitgegaan. Het gebrek aan vertrouwen in het middenveld bij Vervoort en Smet is verbijsterend. En er is een autoritaire ontsporing. Als je hen hoort spreken, dan staan ze open voor inspraak, maar in de realiteit beslissen ze alles zelf. En daarbij komt een kwalijke promiscuïteit tussen politiek en de vastgoedsector.

SCHOONBRODT: Ze zitten niet voor niets jaarlijks samen op Mipim in Cannes (de vastgoedbeurs, red.). Ik zie het zo: er is de economie, de politiek en het middenveld. Elk speelt zijn rol. De beslissing is het gevolg van de interactie tussen die drie. Dat geeft kwaliteit aan onze democratie. Die verhouding staat vandaag onder druk. Het middenveld wordt niet meer gehoord. En dat is, paradoxaal genoeg, het gevolg van de regionalisering van Brussel. We hadden vroeger veel makkelijker toegang tot de nationale ministers dan vandaag tot de gewestelijke ministers.

‘LE POLITIQUE ET LE SECTEUR DE L’IMMOBILIER SONT DE MÈCHE’

FR Le groupe de réflexion urbain ARAU fait de la participation citoyenne le thème de son École Urbaine annuelle. Nous avons discuté avec sa directrice Marion Alecian et son fondateur René Schoonbrodt (88 ans). Ce dernier est un véritable monument de l’activisme urbain. Il a fondé ARAU en 1969 et Inter-Environnement un peu plus tard. Aujourd’hui encore, ces deux associations sont le cheveu dans la soupe urbanistique de chaque gouvernement bruxellois. « On entend de moins en moins la société civile. Le politique et le secteur de l’immobilier tirent les ficelles et sont de mèche. »

Dat moet u even uitleggen.

SCHOONBRODT: Als ik bij Guy Cudell ging (toen staatssecretaris voor Brussel in de nationale regering, red.), werd je eerst een uur lang getrakteerd op een scheldpartij. Maar op het einde van de rit kregen we gelijk. Vanden Boeynants, Jos De Saeger, Alfred Bertrand: zij luisterden, dat is gedaan vandaag. Wij hebben altijd gestreden voor de regionalisering van Brussel. We geloofden dat het middenveld beter toegang zou krijgen tot de beleidsmakers, maar het tegendeel bleek waar.

Ergens kan ik ook begrijpen dat de Brusselse politiek bij de vastgoedsector op de schoot zit. Het Gewest heeft geen geld meer. En het moet steeds meer geld uitgeven voor het welzijn van zijn bevolking. Het is dus verplicht om de immosector het hof te maken. Daar kan ik begrip voor opbrengen. Maar dat gebeurt zonder enige vorm van controle. (Schertsend) Moeten we ons misschien op de Grote Markt in brand steken om ons punt te maken?

Tot slot: participatie heeft geen goeie beurt gemaakt met de circulatieplannen van Good Move. Die zijn mislukt. Wat liep er mis?

ALECIAN: We steunen de stad zonder auto, de autoluwe wijken, maar bij de plannen waren grote lacunes in pedagogie en communicatie. Neem nu de Berenkuil. Men had kunnen uitleggen dat er een probleem is met het openbaar vervoer en met de verkeersveiligheid in die wijk. Dan hadden de bewoners en handelaars begrepen dat Good Move wel hout snijdt. Twee, er is geen gewestelijke strategie om de circulatieplannen in te voeren. Elke gemeente deed de participatie op haar manier. Dat had beter gekund.

‘POLITICS AND THE REAL ESTATE SECTOR ARE IN CAHOOTS’

EN Citizen participation - recently everyone has been talking about it, but how do you actually do it? The urban think tank Arau makes it into the theme of its annual École Urbaine. Founder René Schoonbrodt (88) and current director Marion Alecian. Schoonbrodt is a monument of urban activism. He founded the think tank Atelier de Recherche et d’Action Urbaines (ARAU) in 1969 and InterEnvironnement a few years later. Ever since, both associations have pushed every Brussels government on their policies for city development. “The voices of the centre-ground are heard less and less.”

In beeld. Ivan Put

De stad groeit

De nieuwe stadswijk aan Thurn & Taxis groeit gestaag. Begin deze maand werden nu ook de vijvers ingehuldigd, die de brug slaan tussen het landschapspark en de magnifieke Gare Maritime. De waterpartij van 3.600 vierkante meter wordt gezuiverd via een plantenzone aan de oever – en neen, het niet de bedoeling dat je erin gaat zwemmen. Op de achtergrond nadert de wijk met achthonderd woningen dan weer de voltooiing. Thurn & Taxis groeit zo langzaam uit tot een gemengde stadswijk, met woningen, kantoren, winkels, evenementen en een groene zone. Alleen naar sociale woningen zal je er vruchteloos zoeken: er is er niet één. KH

In de kijker.

Cultuurhuizen zetten in op ramadanvriendelijk theater

Cultuurspelers in Brussel zorgen deze maand voor hapjes of water voor toeschouwers, stille ruimtes en waarschuwingen over naakt of geweld op het podium. Een aanpassing voor het moslimpubliek dat de ramadan viert.

Wie rond een uur of acht naar een theatervoorstelling gaat, heeft mogelijk al gegeten. Maar voor vastende moslims begint rond dat uur deze maand de iftar, de eerste maaltijd na zonsondergang. “In Brussel is de ramadan vrijwel onzichtbaar gebleven in culturele instellingen, terwijl een groot deel van het publiek, werknemers en kunstenaars een moslimachtergrond heeft,” zeiden medewerkers van het Kaaitheater eerder deze week bij BRUZZ “Door ons gebrek aan aandacht voor de ramadan dragen wij als culturele instelling bij aan uitsluiting van de moslims. Het wordt een grote mentale last voor hen om gewoon naar een voorstelling te gaan.”

Om moslims net als andere Brusselaars welkom te heten in de zalen, heeft het cultuurhuis nu een charter opgesteld met mogelijke ingrepen. Een flesje water of snacks toelaten in de zaal, zelf in hapjes zoals dadels voorzien voor het publiek of voorstellingen pas twintig minuten na zonsondergang laten beginnen, bijvoorbeeld. Het charter pleit ook voor een stille ruimte in de theaters om tot bezinning te komen. En voor labels die aangeven of een voorstelling geweld, muziek of naaktscènes bevat. “Hopelijk is dat iets dat we het hele jaar door kunnen doortrekken,” zeggen de initiatiefnemers over hun charter. Deze ramadanmaand dient daarin

als testfase. Ruim twintig cultuurspelers doen al mee.

‘Redelijke aanpassingen’

“Wat een onzin,” reageerden enkele lezers via sociale media. “Beginnen religies weer de culturele agenda te bepalen?” Of: “Ik betreur dat dit project de grens tussen religie en cultuur doet vervagen,” meldde een lezer onze redactie. Anderen juichen het idee net toe. “Meer van dit. Cultuur voor iedereen.” Een voorbode voor islamisering of soumission is dit niet, zegt professor moraalfilosofie Patrick Loobuyck (Universiteit Antwerpen) over de ramadanvriendelijke

In het nieuws omdat Brusselse cultuurhuizen willen met enkele maatregelen moslims ook tijdens de vastenmaand welkom heten in hun zalen.

Over welk dossier gaat het?

Moslims nemen beduidend minder deel aan culturele activiteiten tijdens de ramadan, zo bleek uit een focusgroep die Kaaitheater organiseerde.

“We weten niet goed meer hoe religie een plaats te geven in de publieke ruimte,” ziet moraalfilosoof Patrick Loobuyck.

door Eva Christiaens

© DANNY WILLEMS

Kort gesprek. Lucas Vandervelde

voorstellingen. “Als je de samenleving zo wil organiseren dat zoveel mogelijk mensen zich er thuis voelen, is het zinvol om na te denken over vormen van ‘redelijke accommodatie’,” zegt hij. “Kan je tegemoetkomen aan de vragen van minderheidsgroepen op een redelijke manier? Dat wil zeggen, op een manier die de vrijheid van anderen niet verkleint.” Een werkgever die omwille van de ramadan alle werk op de schouders van niet-moslims legt, zou onredelijk zijn, geeft Loobuyck als voorbeeld. “In dit charter lijkt mij dat niet het geval. Als je water of hapjes toelaat, doe het dan wel voor alle toeschouwers. Niet alleen voor moslims.”

Seculiere samenleving

Loobuyck begrijpt de verwarring en spanning rond het charter wel, zegt hij. “We hebben een periode van secularisering achter de rug waarin religie uit de publieke ruimte is verdwenen. En net wanneer de samenleving niet goed meer weet hoe religie een plaats te geven, dient een nieuwe religie zich aan,” zegt de filosoof. “Omgekeerd heeft de islam in andere landen weinig ervaring met de seculiere, open samenleving. Ook die moet een plaats vinden voor zichzelf. Het is dus logisch dat we samen moeten onderzoeken hoe ver we daarin kunnen gaan.”

Gaan labels voor naakt, muziek of geweld in de voorstelling volgens hem te ver? “Alles hangt af van wat je wil meegeven. Netflix heeft ook labels om te waarschuwen voor naaktbeelden. Dat is, net als geweld, een thema waar mensen in meer of mindere mate gechoqueerd door kunnen zijn. Dat is geen punt,” zegt Loobuyck. “Maar, stel dat jij gechoqueerd bent door dansers die een andere huidskleur hebben dan jij, mag jij daar natuurlijk geen waarschuwing voor vragen. Dat zou indruisen tegen de antidiscriminatiewetgeving. Hetzelfde geldt voor voorstellingen over lgbti-thema’s.”

Deugdpronken

Veel hangt af van de vragen van het eigen publiek, besluit hij. “Het is zeer wenselijk dat moslims willen deelnemen aan de samenleving en dus ook naar het theater willen,” zegt Loobuyck. “En als cultuurhuizen een grote groep mensen willen aanspreken, is het niet onlogisch dat ze naar zulke vragen luisteren. Misschien speelt hier ook een stukje ‘deugdpronken’. Met het charter tonen ze hoe ruimdenkend ze zijn.”

Het Listen Festival doet de stad vijf dagen dansen op bekende maar ook onverwachte locaties, tot in de kerk van Laken toe. Artistiek directeur Lucas Vandervelde blikt vooruit. “We zetten Brussel in de kijker als dé plek om uit te gaan.”

Corona, #balancetonbar, de energiecrisis: het Brusselse nachtleven heeft de voorbije jaren veel geïncasseerd. Hoe weerbaar is de sector nog?

Als er één ding positief is aan de voorbije jaren, dan wel dat we verenigd zijn en we collectief een vuist kunnen maken. Dankzij initiatieven als Brussels By Night Federation is iedereen ook effectief rond de tafel gaan zitten. Die dialoog begint zijn vruchten af te werpen. We worden niet meer gezien als die sector waarin een paar jongeren in het holst van de nacht wat onder invloed zitten te dansen op repetitieve beats. Er is nu wel duidelijk gebleken dat het nachtleven een essentieel onderdeel is van de maatschappij. Een job in het nachtleven is bovendien niet evident, het is geen negen-tot-vijfbaan. Dat maakt het des te mooier om dat aanhoudende enthousiasme van al die gepassioneerde danceliefhebbers te zien.

Listen palmt de stad in op vijftien locaties. Nu Fuse vecht voor zijn voortbestaan door klachten over geluidshinder, is dat extra symbolisch. Fuse raakt ons in het hart, het is een instituut waar we al jaren mee samenwerken, ook nu weer. Het is geen goed plan om het nachtleven naar de rand te duwen, dat soort plekken heb je nodig voor een gezonde stad. We zien ook dat kleinere zalen en clubs het moeilijk krijgen. Nieuwe spelers raken ontmoedigd omdat het een procedureslag is om iets te organiseren. Dat is gevaarlijk, want zo

krijg je een doodse omgeving. Het zijn cruciale momenten voor Brussel: welke plek wil de stad aan haar nachtleven geven? Wij palmen vijf dagen lang de hele stad in, net om te tonen wat voor een fijne partyplek Brussel is. We kijken ook verder dan tickets verkopen en feesten, via de talks over het nachtleven proberen we de ins en outs beter te begrijpen.

House en techno zijn weer hot. Weerspiegelt zich dat in jullie programma? House en techno zullen altijd de basis blijven, maar we hebben aandacht voor elk dancegenre. We willen ook groeien in de breedte, onder meer door meer te focussen op livemuziek. Zo kan je naar een jazzconcert gaan kijken, een talk over safer spaces meepikken en dan nog een hele nacht dansen. Listen is steeds meer een veel completer plaatje. TZ

Listen Festival, 29/3 > 2/4, verschillende locaties, www.listenfestival.be

“Het zijn cruciale momenten voor Brussel: welke plek wil de stad aan haar nachtleven geven?”

‘Het nachtleven is essentieel voor de maatschappij’

Beeldcolumn. Kim gaat aan de haal met de actualiteit

Stedenbouw. Historische winkelgalerijen: de ene vervalt, de andere floreert

De Galerie du Centre moest onlangs dicht en overleeft maar moeilijk. Andere winkelgalerijen floreren dan weer wel. Wat maakt een galerij succesvol, vroegen we ons af op een wandeling door het centrum. “Als er nagelsalons opduiken, is dat geen goed teken.”

door

‘Je moet een groot merk hebben of een echte verbinding zijn’

Bettina Hubo foto’s Saskia Vanderstichele

De Centrumgalerij heeft moeite om te overleven. “Als galerij-eigenaar moet je blijven onderhouden en vernieuwen,” oordeelt Anton Van Assche van Unizo.

Stedenbouw. Historische winkelgalerijen: de ene vervalt, de andere floreertfloreren

De winkelgalerij deed haar intrede in twee golven, een eerste halverwege de negentiende eeuw toen de Sint-Hubertusgalerijen, de Bortiergalerij en een tijd later ook de Noorddoorgang of Passage du Nord opengingen. “Het waren echte passages. De Sint-Hubertus verbindt de Grote Markt met de wijk rond de Muntschouwburg, de Noorddoorgang het De Brouckèreplein met de Nieuwstraat,” zegt geograaf Benjamin Wayens, die als ULB-onderzoeker de Brusselse handel bestudeert. “Die galerijen werden neergezet als prestigeproject. Met hun bijzondere architectuur, luxewinkels en culturele aanbod moesten ze een deftig publiek naar het in die tijd veelal vuile centrum lokken. De dames van de bourgeoisie konden zich in de semiopenbare, gecontroleerde galerijen in alle rust vertonen.”

De tweede, grotere golf begon honderd jaar later, na WO II. Begin jaren vijftig werden de Galerie du Centre of de Centrum-

galerij, de Louizagalerij en de Galerij van Elsene (nu Matonge) gebouwd, in een typische fiftiesstijl. “Ook aardig, maar met minder grandeur dan hun voorgangers,” vertelt Wayens. “Het waren ook geen lineaire passages meer, wel bouwwerken met een bochtig parcours bedoeld om extra commerciële ruimte te creëren in de buurt van goed draaiende winkelstraten zoals de Louizalaan.”

In de jaren zestig werd die trend voortgezet. Zo ging in 1963 vlak bij de Grote Markt de Agoragalerij open, die al snel het walhalla zou worden voor jongelui op zoek naar punkschoenen, leren vesten, handmade oorbelletjes, hippiebroeken en patchoeli. Sieraden zijn er vandaag nog steeds, al lijken ze niet meer handgemaakt. Ook hangen er nog lederen jacks en kan je in de extravagante collectie van de Dinky, al meer dan veertig jaar in de galerij, met wat geluk nog een paar punkschoenen vinden. Maar voor het overige bestaat het aanbod nu voornamelijk uit toeristische prullaria – gsm-

hoesjes, glitterhorloges, e-sigaretten, voetbaltruitjes, kurkentrekkers van Manneken Pis – en spotgoedkope kleding, die in bulkzakken wordt aangeleverd. De verkopers staan in de gang, voor hun piepkleine winkeltjes om hun waren aan te prijzen aan het handjevol jongeren en de paar toeristen die er rondlopen. Een hoek van de galerij wordt ingenomen door nagelsalons.

Soek in Istanboel

“Mij doet dit denken aan een soek in Istanboel,” zegt Anton Van Assche van zelfstandigenorganisatie Unizo, met wie we een rondje maken langs enkele historische winkelgalerijen in het stadscentrum.

“Er is wel een zekere herkenbaarheid,” vindt Van Assche. “Je weet wat voor spullen je in de Agora kunt vinden. Door die souvenirs is er ook een band met de omgeving. Een galerij moet geïntegreerd zijn in de buurt.”

Of deze galerij nog echt werkt? “Er is ongetwijfeld een publiek voor dit aanbod. Het is niet omdat ik hier niet koop, dat niemand hier koopt. Ik zie in elk geval weinig leegstand.”

De Noorddoorgang of Passage du Nord, een prachtig staaltje van negentiendeeeuwse bouwkunst.

De galerij heeft volgens hem zeker potentieel, alleen al vanwege de ligging. Maar er is duidelijk marge voor verbetering. “Het zou nog veel meer een plek voor jongeren kunnen worden, maar dan is wel een flinke opfrissing en modernisering nodig.” Van Assche bekijkt het interieur: lage valse plafonds, slechte verlichting, hier en daar wat blingbling om het geheel wat op te vrolijken. “Rommelig en aftands,” zegt hij.

We verlaten de galerij langs de kant van de Grasmarkt, een toegang die Van Assche nooit eerder was opgevallen. “Als je voorbijloopt, lijkt het een gewoon winkelpand. Een opvallende ingang is een must, zeker voor een galerij die al een beetje verstopt zit tussen kleine straatjes.”

Op straat kijken we recht tegen de majestueuze entree van de Sint-Hubertusgalerijen aan. De Konings- en Koninginnegalerij zijn samen tweehonderd meter lang en acht meter hoog, met een glazen dak waardoor daglicht naar binnenstroomt. Een verademing na de bedompte Agoragalerij. “Dit is natuurlijk redelijk uniek,” zegt Van Assche. “Je kan beide niet vergelijken.”

Absolute troef

De monumentale galerij, een ontwerp van Jan-Pieter Cluysenaar, is opgetrokken in

neorenaissancestijl met zalmroze gevels, bustes en andere ornamenten. “De architect heeft er zelfs aan gedacht om halverwege een knik aan te brengen,” zegt Van Assche. “Daarmee nodig je het publiek uit om tot het eind te wandelen.”

De erfgoedwaarde van dit bouwwerk is een absolute troef, vindt hij. “Maar je mag nooit op je lauweren rusten, je moet blijven onderhouden en vernieuwen.” Dat gebeurt hier ook. De eigenaar, een nv beheerd door nazaten van de oprichters, begon dertig jaar geleden met een grootscheepse renovatie die binnenkort wordt afgerond.

De Sint-Hubertusgalerijen floreren dan ook. Nog steeds is het een drukbezochte luxegalerij met dure horloges en juwelen, handtassen, designmeubelen en handschoenen. Leegstand lijkt er niet te zijn. Alleen zijn er inmiddels iets te veel chocolatiers naar de zin van sommige winkeliers en bezoekers.

Via de kleine Prinsengalerij en de Beenhouwersstraat komen we in de Greepstraat, bij de achteringang van de Centrumgalerij. Er zit een barst in de glazen inkomdeur, die volgeplakt is met reclameaffiches en A4-tjes van het sluitingsbevel. Eind februari moest de galerij dicht nadat bezoekers van cinema Aventure onwel waren geworden door chemische walmen afkom-

stig van de talloze Aziatische nagelsalons die de galerij de afgelopen jaren hebben ingepalmd.

Na twee weken mocht de galerij weer open, maar de nagelstudio’s bleven gesloten, in afwachting van verdere maatregelen. Toch blijkt de activiteit niet stilgevallen: bij de ingang vraagt een vrouw of we een manicure willen.

Binnen schettert de radio luid door de lege gangen. Dat er zo weinig beweging is, is vervelend voor het handjevol winkels dat wel weer open kon gaan, een kledingwinkel, een tattooshop, een bubbleteabar. Alleen

boutique Minuit, de zaak in erotische kleding en seksspeeltjes die naast de Aventure zit, heeft er weinig last van. “Onze winkel moet het niet hebben van passage of goede zichtbaarheid. Integendeel, de mensen zouden niet durven binnen te komen als we in de Nieuwstraat zouden zitten,” zegt de verkoopster. “Wij zitten al veertig jaar in deze galerij en hebben een vast cliënteel.”

Dat de winkel omgeven is door nagelsalons, vindt ze geen probleem. “Alleen is er de stank van de producten. En er het was ook wel gezelliger toen hier tegenover nog de naaister en de kapster zaten,” zegt ze.

De Agoragalerij heeft zeker potentieel. “Maar een flinke opfrissing is nodig,” meent Anton Van Assche van Unizo.

“Er is te veel winkelruimte in Brussel. Misschien moet je voor sommige galerijen dan ook denken aan een andere bestemming, een expositieruimte of een medisch centrum”

Benjamin Wayens Geograaf en ULB-onderzoeker

Stedenbouw. Historische winkelgalerijen: de ene vervalt, de andere floreert

Guldenvliesgalerij, waar Fnac uiteindelijk de trekker werd.”

De Centrumgalerij was jarenlang een plek met een heel divers aanbod, gaande van postzegelwinkels tot een wapenhandelaar en een antiquair. Maar de ene na de ander trok weg en de kleine winkelpandjes werden verhuurd aan nailshops. “Blijkbaar hebben sommige eigenaren liever een nagelsalon dan niks,” zegt Van Assche. “Je kan je wel afvragen of dit geen verdoken leegstand is.”

De galerij met haar opmerkelijke dak van glasstenen is inmiddels ook flink onderkomen. Het regent binnen en in een hoek liggen vuilniszakken op een hoop. “Dramatisch,” vindt Van Assche. “Zonder renovatie en flinke investeringen is dit niet meer te reanimeren.”

We verlaten de Centrumgalerij via de hoofdingang in de Kleerkopersstraat en wandelen naar onze laatste halte, de Passage du Nord, net als de Sint-Hubertusgalerijen een prachtig staaltje van negentiende-eeuwse bouwkunst.

Twintig jaar geleden was de passage helemaal afgeleefd, maar de eigenaars, afstammelingen van de oprichtersfamilies, begonnen aan een lange renovatie waarbij sommige van de kleine winkelpanden samengevoegd werden. Zo werd de winkel van Naf Naf flink uitgebreid. Ondertussen zijn ook de laatste sculpturen gerestaureerd en schittert de galerij als vanouds. Boven elke winkel is in keurige letters de activiteit geschilderd: chocolatier, confectie, lederwaren. “Daaraan zie je dat deze galerie goed wordt onderhouden,” zegt Van Assche. Toch moet ook deze galerij moeite blijven doen om altijd maar winkeliers te vinden. Enkele van de vaste waarden zitten er nog steeds, zoals de Coutellerie du Roi en sigarenhandelaar Davidoff, maar de optiekzaak ging een tijd geleden dicht wegens pensioen en ook de mooie papeterie aan de overkant heeft het niet gered.

Verschuiving naar online

“Wat natuurlijk invloed heeft gehad op de galerijen en passages is de evolutie van de handel,” zegt ULB-onderzoeker Wayens. “Er

is de verschuiving naar online, bovendien is het aantal onafhankelijke winkels fors gedaald. En het zijn net die onafhankelijke winkels die de galerijen jarenlang bemanden. Dat zag je goed aan Louiza: de grote merken vestigden zich buiten, de onafhankelijke winkels, vaak met een mooi product, binnen.”

Toen de onafhankelijke zaken het moeilijker kregen, vanaf de eeuwwisseling, werden hun plekken niet ingenomen door de merken. “Daarvoor zijn de winkeltjes in de galerijen te klein. Niemand wil nog een pand van vijftig vierkante meter,” zegt Wayens.

Vooral de labyrintische galerijen van de tweede generatie kwamen daardoor in de problemen. Wayens: “Om succesvol te zijn moet een galerij ofwel een passage zijn tussen twee drukke plekken, ofwel een grote trekker, een bekend merk hebben.” Die trekkers bleken dus niet te willen komen, waardoor sommige galerijen leegliepen of overgenomen werden door nagelsalons. “Hun aanwezigheid duidt er meestal op dat de galerij geen andere huurders meer vindt.”

De enige oplossing is dan herinrichting, met grotere, aantrekkelijkere winkelpanden, meent Wayens. “Dat gebeurde in de

LE SECRET DE LA GALERIE COMMERÇANTE QUI MARCHE

Het vergt echter een grote investering en dat is niet evident, zeker niet als de galerij in handen is van meerdere eigenaren, elk met zijn eigen budget en visie op het beheer en de toekomst. Dat is het geval in de Agora- en Centrumgalerij en ook in de Louizagalerijen. In de Centrumgalerij is er vooralsnog geen sprake van een renovatieproject. De Agora krijgt wel een kleine opfrissing, vertelt Robert, eigenaar van de Dinky en een heleboel andere winkeltjes in de galerij waarvan sommige verhuurd zijn aan nailshops. “Volgend jaar zullen we technische aanpassingen doen. We zijn verplicht, anders moet de galerij misschien dicht. Ook zullen we de valse plafonds uitbreken.”

In de drie Louizagalerijen (Espace Louise, de Louizapoortgalerij en de Louizagalerij) probeert vastgoedinvesteerder Gérald Hibert al jaren door winkelpandjes systematisch op te kopen de touwtjes in handen te krijgen, om zo tot renovatie over te kunnen gaan. Het leidde tot een enorme leegstand en veel tandengeknars bij de overgebleven winkeliers. Alleen in de Louizagalerij, het deel dat uitkomt op het Stefaniaplein, is hij ondertussen in zijn opzet geslaagd. De opgeknapte en vergrote winkels zijn al een tijd klaar voor gebruik, maar staan voorlopig nog leeg.

“Ik denk dat er globaal ook te veel winkelruimte is in Brussel,” besluit Wayens. “Met alle evoluties zullen er in de toekomst minder vierkante meters nodig zijn. Misschien moet je voor sommige galerijen dan ook denken aan een andere bestemming, een expositieruimte, een medisch centrum of nog iets anders.”

THE SECRET OF THE SUCCESSFUL SHOPPING ARCADE

FR Dès la moitié du XIXe siècle, des galeries commerçantes ont vu le jour à Bruxelles. Les plus connues sont les galeries Saint-Hubert et le Passage du Nord. Au début des années cinquante, s’ajoutent la Galerie du Centre, la Galerie Louise et la Galerie d’Ixelles (Matongé). Dans les années soixante, entre autres, la Galerie Agora. Aujourd’hui, certaines sont florissantes là où d’autres survivent difficilement. Nous les avons parcourues avec Anton Van Assche d’Unizo et avons parlé au chercheur Benjamin Wayens de l’ULB. « Quand des bars à ongles arrivent dans une galerie, ce n’est pas bon signe. Pour avoir du succès, une galerie doit servir de passage entre deux endroits très fréquentés. »

EN From the mid-nineteenth century, covered shopping arcades emerged around Brussels. Best known are the Saint-Hubert galleries and the North Passage. A century later, after WWII, a second, larger wave began and in the early 1950s, the Centre Gallery, the Louise Gallery and the Ixelles Gallery (Matonge) were built. The 1960s saw the addition of the Agora Gallery and other. How are these galleries and passages faring today? Some are flourishing, others are struggling to survive, it turns out. We walked through the centre with Unizo’s Anton Van Assche and spoke to ULB researcher Benjamin Wayens. “a gallery should either be a passage between two busy places, or have a big draw.”

“Zonder renovatie en een flinke investering is de Centrumgalerij niet meer te reanimeren”

Anton Van Assche

Unizo

ONTROEREND GOED

OVERZICHTSTENTOONSTELLING

24/03 > 12/11/2023

STRIPMUSEUM

ZANDSTRAAT 20 - 10O0 BRUSSEL

Kom en ontdek het vlaggenschip van onze vloot ter gelegenheid van de onze

Maandag 03 april en dinsdag 04 april in BRUSSEL van 10u tot 17u aan boord van de MS LAFAYETTE

VRIJE TOEGANG

CroisiEurope, dichter bij natuur en cultuur aan rivieren, zeeën en kanalen

Boten op mensenmaat

Cruises in volpension met onbeperkt drankjes aan boord

Franse knowhow en gastronomie

Exclusieve bestemmingen

Meer dan 170 routes in Europa en wereldwijd

EXCLUSIEVE AANBIEDINGEN • SCHEEPSBEZOEK TE WINNEN CRUISES

Beperkte zitplaatsen, registratie vereist volgens het programma door deze QR-code te scannen:

Onze staff ontvangt u aan boord voor exclusieve reisvoorstellingen.

Pappen en nathouden

Kunnen we nog dromen van deze stad? Is er een utopie mogelijk? Het zijn vragen die tekenaar François Schuiten volledig terecht stelt. De stad is er niet zo goed aan toe.

Steven Van Garsse

Elke week neemt een BRUZZ-redacteur het nieuws op de korrel

François Schuiten heeft Moby Train ontworpen, een monumentaal kunstwerk dat in 2026 klaar moet zijn voor de honderdste verjaardag van de NMBS. Het kunstwerk is zowel het verleden, als de toekomst. Het verwijst naar het belang van de komst van de trein in de ontwikkeling van Brussel, maar net zo goed naar de duurzame manier van verplaatsen. De trein is de toekomst.

En toch gaat het, zo kennen we de Brusselaars ook wel, over de exorbitante kosten van het kunstwerk. Twee miljoen euro. Op een moment dat de noden zo hoog zijn in de stad. En zo spat de visionaire droom al snel weer uit elkaar.

En precies dat kunnen we, met Schuiten, ook wel vaststellen. De stad is er niet zo goed aan toe. Dromen over een beter Brussel is vandaag moeilijker dan een tijd geleden. We kregen het hard te verduren. Met terroristische aanslagen, tunnels die verbrokkelen, en vandaag is er, na corona, de armoede die steeds dieper in het stadsweefsel snijdt. Kraakpanden worden ontruimd of onklaar gemaakt door er gaten in te boren. Daklozen zijn tegenwoordig overal, asielzoekers belanden op straat en het metronetwerk is een oord geworden van crackgebruik. Openlijk en right in the face. Wie de stad doorkruist kan er moeilijk omheen. De Brusselse regering

zegt wel een plan van aanpak te hebben, maar daar valt vooralsnog niet veel van te merken. Dus is de vraag: kunnen we nog dromen van de stad? Met welke visie wordt er bestuurd? Het is ook een vraag die ze hebben bij Arau, l’Atelier de Recherche d’Action Urbaine. Arau is een instituut. In dit magazine geven de stichter en de huidige directrice een indrukwekkend overzicht van vijftig jaar stedelijk beleid. Om vast te stellen dat het er niet beter op is geworden. Kern van het probleem is de inspraak. Arau heeft ervoor gevochten. Het was de tijd dat de nationale regering haar wensen botvierde op Brussel, zonder rekening te houden met de Brusselaars. “Want wie woont er nu in de stad?” zo klonk het toen heel antistedelijk.

Arau kon in 1976 het openbaar onderzoek in de wacht slepen. Een enorme verwezenlijking, waardoor de Brusselaar niet alleen op de hoogte werd gebracht van allerlei bouwplannen, maar ook, via de overlegcommissie, inspraak kreeg. De canapépolitiek, waarbij vastgoedpromotoren en politiek het op een akkoordje gooiden, kreeg er meteen en serieuze stakeholder bij: de bewoner zelf.

De antistedelijkheid is vandaag grotendeels verdwenen, en wonen in de stad wordt vandaag als een zegen beschouwd omdat het duurzamer is, maar paradoxaal

genoeg gaat het met de inspraak te verkeerde richting uit. Zo is de nieuwe Gewestelijke Stedenbouwkundige Verordening Good Living zo opgesteld dat overheden veel meer beoordelingsvrijheid krijgen. Er zullen minder afwijkingen zijn, waardoor er meteen ook minder openbare onderzoeken zullen zijn. Weg inspraak. De iconische uitspraak van staatssecretaris Pascal Smet vat het goed samen: “Soms moeten politici de mensen gelukkig maken, tegen hun zin.”

Staatssecretaris Nawal Ben Hamou (PS) komt er openlijk voor uit. Ze stelt voor om de overlegcommissie voor publieke woningen af te schaffen, en de regering meteen te laten beslissen. Ook de termijnen waarop de Raad van State kan tussenbeide komen moeten korter. Veel te veel ballast. Ze deed de uitspraken niet toevallig op de vastgoedbeurs Realty. Wat weer de indruk voedt dat de PS bij de vastgoedsector op de schoot zit.

En dan hebben we het nog niet over de Josaphat-site, waar een agentschap van het Brussels Gewest een contract toekent aan een vastgoedconsortium voor het volbouwen van een deel van die site, ondanks een overweldigende vraag bij de lokale bevolking naar meer biodiversiteit en groen in de stad. Inspraak nihil. En alweer die nauwe band tussen PS en het vastgoed.

En zo komen we terug bij de eerste vraag. Is er nog een droom voor de stad? Een utopie? Een wervende visie waar de Brusselaars in kunnen worden meegetrokken. Of blijft het pappen en nathouden?

“Dromen over een beter Brussel is vandaag moeilijker dan een tijd geleden”

Het kunstwerk Moby Train, een ontwerp van François Schuiten, zou klaar moeten zijn in 2026 voor de honderdste verjaardag van de NMBS. De kostprijs ervan leidt tot ongenoegen.

Waarom kleuren sommige

straatlantaarns in Jette rood?

Rond verschillende straatlantaarns in Jette hangen rode lichtfilters, die het licht een roodoranje gloed geven. Waarom is dat zo?

Max Wyckaert en Luana Difficile zoeken elke week een antwoord op een lezersvraag, deze week van Inge uit Laken. Volg ook de Instagrampagina voor het Big City ­ verhaal op donderdag.

Ook een vraag?

Stel je vraag en stem op BRUZZ.be Bekijk en lees antwoorden op BRUZZ.be/bigcity

Beestig Brussel.

In verschillende straten rond de parken in Jette kleurt de straatverlichting al enkele jaren oranje tot rood. Dat geeft een opmerkelijk tafereel na zonsondergang, en dat heeft alles te maken met de vleermuis.

Je zou het niet verwachten, maar in Brussel krioelt het van de vleermuizen. Maar liefst 20 van de 24 soorten komen voor in het gewest en zijn er een beschermde diersoort. Vooral de gewone dwergvleermuis heeft het naar zijn zin in de stad. In tegenstelling tot andere soorten, leeft die niet in holle bomen, maar schuilt hij in spleten, op zolders of achter plinten.

Zo ook in Jette, waar veel vleermuizen leven in de omgeving van het Jeugdpark en het Koning

De koekoeksbij, die plunderende parasiet

De honingbij, die kent iedereen. En dat er nog honderden wilde bijensoorten rondzoemen, tuurlijk. Maar al gehoord van de koekoeksbij?

De gewone sachembij, de tuinhommel, de akkerhommel, de weidehommel, de tweekleurige zandbij, de zesvlekkige groefbij, de viltvlekzandbij en de gehoorn-

de metselbij: we werden wat duizelig toen we de lijst raadpleegden van bijen die op 21 maart in Brussel werden waargenomen (ook hommels zijn bijen, jawel).

Boudewijnpark. Daar spelen de vliegende zoogdiertjes een cruciale rol in de instandhouding van het ecosysteem. Vleermuizen zijn natuurlijke insectenvangers. Ze trekken er ‘s nachts op uit om te jagen op bijvoorbeeld muggen en nachtvlinders. Tenminste als ze niet gehinderd worden door lichtvervuiling. In tegenstelling tot wat vaak wordt aangenomen, zijn vleermuizen niet blind. Ze verplaatsen zich weliswaar op het gehoor, door echolocatie, maar hebben ook kleine, lichtgevoelige oogjes. Uit onderzoek blijkt dat vooral wit licht, met een blauwe component, schadelijk is voor de vleermuizen.

Bat light district

Sinds 2021 heeft Leefmilieu Brussel een proefproject om de straatverlichting aan te passen aan de vleermuizen. In samenwerking met Sibelga, de distributienetbeheerder voor elektriciteit en aardgas in het Brusselse ge-

west, vormde de gewestelijke milieuadministratie de buurt rond de Heilig-Hartlaan in Jette om tot een heus ‘Bat light district.’ De straten in die omgeving liggen immers op de vliegroute van de vleermuizen en om de beestjes niet te storen in hun zoektocht naar voedsel kreeg de straatverlichting er een andere kleur. Bij het plaatsen van de nieuwe straatverlichting werd gekozen voor oranjekleurig licht. De andere lichtinstallaties, die nog niet

Bovenstaande opsomming is maar een greep uit de lijst voor die dag. Om maar te zeggen: er zijn ontiegelijk veel wilde – en doorgaans solitaire – bijen in Brussel. In die mate dat de Josaphat-site met zijn ruim 120 bijensoorten zelfs een nationale hotspot is.

Die wilde soorten zijn erg belangrijk: net door de grote variatie en vaak specialisatie raakt een breed palet aan bloemen en teelten bestoven. “De honingbij is ook maar de kip onder de bijen,” legt Wouter Dekoninck van het Mu-

Koekoeksbijen werden al gespot in het Zoniënwoud en op de Josaphat-site. © SHUTTERSTOCK

A La Carte

Theatermaakster Maaike Neuville debuteerde met de roman Zij . Daarin gaat ze, na haar burn-out, op zoek naar de “achterkant van het hart”.

Donderdag bij Melina in A La Carte op BRUZZ tv

afgeschreven, kregen een rode lichtfilter. Dat is het geval aan de Lorgesquare, de Toussaintstraat en de Bonaventurestraat (daar enkel tussen april en september). Dankzij de lagere lichtintensiteit van de rode en oranje lampen, kunnen de vleermuizen ongestoord op jacht, ook al omdat ze zo minder zichtbaar zijn voor roofvogels of katten. Het proefproject ‘Bat light district’ loopt nog tot 2025. Het is de bedoeling om het project later eventueel uit

de breiden naar andere Brusselse gemeenten.

Zin gekregen om zelf vleermuizen te spotten? Dat lukt het beste vanaf half april, als de vleermuizen ontwaken uit hun winterslaap. Zeker bij warmere temperaturen fladderen de beestjes lustig rond in de parken van Jette. Ook elders zijn ze te zien: aan het Rood Klooster in het Zoniënwoud bijvoorbeeld, cirkelen ‘s avonds vaak watervleermuizen rond de vijvers. MW/FM

Hot as hell: BRUZZ ICE

De coolste tracks, de chillste moods, de hotste jams. Op BRUZZ radio, en in een snikhete ICE!-lijst op Spotify.

Van maandag tot donderdag om 19u op BRUZZ radio en ook te vinden op Spotify

seum voor Natuurwetenschappen uit. “Daarnaast heb je nog alle andere vogels en de honingbij kan lang niet alle soorten bevruchten.”

Hoe zit dat nu met die koekoeksbij? Dat is een groep van verschillende bijensoorten die exact doen wat u vermoedde: het nest van een andere bij opzoeken en er een ei in leggen dat eerder uitkomt dan de eieren in het gastnest. De jonge koekoeksbijen doden dan de larven van de gastheer en doen zich te goed aan de aanwezige voedselvoorraad.

Dé koekoeksbij bestaat niet en de groep kan zelfs nog eens onderverdeeld worden in subgroepen. Zo zijn met name de wespbijen –die als twee druppels water op een wesp lijken – parasitaire bijen. Ook de bloedbijen, die vaak zwart-rood van kleur zijn, gaan op dezelfde manier te werk. De voorbije maand werden alvast op de Josaphat-site en in het Zoniënwoud koekoeksbijen waargenomen. KH

Lees de hele reeks op BRUZZ.be/beestigbrussel

Wereldwaterdag

De vijfdejaars van de Sint-Gillisschool deden mee aan de Wereldwaterdagen. BRUZZKet volgde hen tijdens hun campagne ‘Hier begint de zee’.

Meer info op BRUZZKet.be en op TikTok

De avond licht rood op in Jette: het ziet er niet alleen mooi uit, het is ook nuttig.

Politiek. Mobiliteitsprotest doet gemeenteraden in hun voegen kraken

‘Sommige collega’s durven niets meer te zeggen’

In Anderlecht, Molenbeek en Schaarbeek verlopen de gemeenteraden al enkele maanden tumultueus. Burgerinterpellaties en luidruchtig protest over het mobiliteitsbeleid maken een sereen verloop bijna onmogelijk. “Zo kan de lokale democratie niet functioneren.”

door Kevin Van den Panhuyzen

Woensdagavond, 15 februari. Terwijl het Schaarbeekse Colignonplein er verlaten bij ligt, klinkt er geroezemoes vanuit de raadszaal. Alle publieksstoelen zijn ingenomen en er blijft volk naar binnen stromen, maar de gemeenteraadsleden hebben hun plaats nog niet genomen. De start van de zitting loopt een halfuur uit, de nervositeit bij het publiek neemt toe. “Aan het werk, bende zakkenvullers,” roepen verschillende burgers vanuit de menigte, gevolgd door luid gejuich en vervolgens boegeroep wanneer de leden van de meerderheid op hun plaats gaan zitten. De protesterende burgers dragen affiches tegen Good Move, al staat dat thema helemaal niet op de agenda.

Burgemeester Cécile Jodogne (Défi) roept op tot kalmte, maar daar wordt pas gehoor aan gegeven wanneer een vrouw uit het publiek naar voren komt voor een burgerinterpellatie, die wel op de agenda stond. Opnieuw gejuich, en dan stilte, om te luisteren naar een minutenlang betoog over

de toegankelijkheid van burgerinterpellaties . De Schaarbeekse vrouw sluit haar interpellatie af met een tiental eisen over het reglement van interne orde van de gemeenteraad en krijgt daarvoor een daverend applaus vanuit het publiek. Wanneer Jodogne haar repliek probeert te geven, volgt opnieuw geroep vanuit het publiek. “Jodogne, neem ontslag! Jodogne, neem ontslag!” Het lukt de burgemeester niet om zonder onderbreking te spreken. Zelfs haar oproep om een minuut stilte te houden voor de slachtoffers van de aardbevingen in Turkije en Syrië wordt onthaald op luidruchtig protest.

Alleen de oppositieleden krijgen een kans van het publiek om ongestoord in debat te gaan, maar wanneer de meerderheid het woord neemt, klinkt steevast geroep vanuit het publiek. “Jullie zijn schandalig!” “Ecolo, buiten!” “Bevrijd onze wijken!” “Schaarbeek aan de Schaarbekenaren!” “Keer terug naar Vlaanderen,” gillen verschillende mensen zelfs herhaaldelijk naar mobiliteitsschepen Adelheid Byttebier (Groen) en partijgenoot Arnaud Verstraete. Anderhalf uur lang

verloopt de gemeenteraad in dat tumult, waardoor het zelfs vanaf de persbank amper mogelijk is om te verstaan wat de sprekers vertellen. Omdat enkele oppositieleden de zaal intussen verlaten hebben en daardoor het quorum niet gehaald wordt, moet Jodogne de zitting noodgedwongen schorsen. En dat voor de tweede gemeenteraad op rij.

“De laatste gemeenteraden waren ondraaglijk of zelfs onmogelijk. Onderbrekingen, beledigingen, geschreeuw, dat allemaal heeft de organisatie van de gemeenteraad de laatste tijd sterk verstoord,” blikt Jodogne een week later terug. “Het leidt tot angst onder sommige gemeenteraadsleden die zich niet meer durven uit te spreken. Terwijl een gemeenteraad net het hart van de lokale democratie is. Gekozenen moeten kunnen debatteren en het publiek moet aanwezig kunnen zijn, maar mag niet tussenbeide komen. Dat is een probleem waar ik zwaar aan til. Deze kwestie loopt parallel met de polarisatie in de samenleving die zich in Brussel sterk toespitst op het mobiliteitsbeleid. Die polarisatie wordt in de hand ▼

De gemeenteraad van 15 februari in Schaarbeek werd geschorst omdat het quorum niet werd gehaad. Anderhalf uur lang verliep de gemeenteraad erg woelig, door rumoerig burgerprotest.

Politiek. Mobiliteitsprotest doet gemeenteraden in hun voegen kraken

gewerkt door sociale media en ontketent gedrag dat het onmogelijk maakt om de lokale democratie te laten functioneren.”

Brullende toeschouwers

De gemeenteraad van februari is niet de eerste zitting die de voorbije maanden ontspoorde. Eind september verstoort een honderdtal brullende toeschouwers de gemeenteraad, omdat de Schaarbeekse meerderheid een nieuw parkeerplan wil laten goedkeuren. Dat is het begin van een reeks woelige gemeenteraden in de ezelsgemeente. Een maand later komen honderden Schaarbekenaren op straat om te protesteren tegen het circulatieplan in de Berenkuilwijk. Ze ontmantelen tientallen verkeersborden en laten die achter op de trappen van het gemeentehuis op het Colignonplein, waarna het circulatieplan deels wordt ingetrokken.

Niet alleen in Schaarbeek beroert het mobiliteitsbeleid de gemoederen. ‘Ongezien woelige gemeenteraad in Anderlecht door circulatieplan,’ kopte BRUZZ op 15 september vorig jaar. En een maand later: ‘Gemeenteraad in Anderlecht opnieuw verstoord’. Op de laatste gemeenteraad, een dag na de woelige zitting in Schaarbeek, loopt het bijna opnieuw mis. Tijdens drie burgerinterpellaties – één over democratie in een Anderlechtse school en twee over de staat van het wegdek op bepaalde plekken – staan enkele tientallen toeschouwers geregeld te gillen, terwijl ze affiches met daarop ‘Ecolo-Groen, buiten!’ naar het college richten. Twee uur lang moet burgemeester en gemeenteraadsvoorzitter Fabrice Cumps (PS) op geregelde basis tussenbeide komen. “Stop! Waar denkt u wel dat u bent? Wij zitten hier in een gemeenteraad en hier gelden regels,” snauwt hij verschillende keren naar de roepers, al haalt dat weinig uit.

Wanneer de burgerinterpellaties na twee uur achter de rug zijn, maant Cumps het

publiek aan om de zaal te verlaten. Niet wegens ordeverstoring, maar omdat de volgende agendapunten achter gesloten deuren moeten worden besproken. Onder luid gejoel verlaat het publiek de zaal. “Zielig,” zegt Cumps nog een paar keer in de microfoon, waarna de rust terugkeert.

“Ik ben blij dat we tenminste nog zijn kunnen doorgaan met de gemeenteraad. Sinds september, met de invoering en stopzetting van het circulatieplan in Kuregem, is het heel moeilijk geworden. Er is altijd een harde kern van tien tot vijftien man die luid aan het schreeuwen is en totaal geen respect heeft voor de regels van de gemeenteraad. Dat maakt het heel moeilijk,” blikt schepen van Mobiliteit Susanne Müller-Hübsch (Groen) terug. Sinds september wordt haar naam geregeld gescandeerd tijdens de gemeenteraadszittingen. “Susanne, démission,” klinkt het dan. “Bij ons is dat intussen normaal geworden. De eerste keer was ik in shock, maar het is nu een gewoonte.”

In Schaarbeek merkten sommige journalisten en gemeenteraadsleden op dat niet alleen Schaarbekenaren de gemeenteraad bijwonen en ophitsen. Schaarbeeks burgemeester Jodogne heeft het over een harde kern die van gemeenteraad naar gemeenteraad trekt. In Anderlecht stelt Müller-Hübsch hetzelfde vast. “Er zijn wel degelijk mensen die uit de buurt komen, maar er zijn ook mensen die de ene dag op de gemeenteraden van Schaarbeek en Molenbeek staan te roepen en de dag nadien bij ons. Ik heb foto’s gezien van het vandalisme in Schaarbeek (tijdens het protest tegen het circulatieplan in de Berenkuilwijk, red.) en herken mensen die onze gemeenteraad bijwonen om te komen roepen. Het is een ronddraaiend circus.”

“De gemeenteraad begint bij ons met burgerinterpellaties,” gaat de schepen verder. “En een kleine groep mensen die telkens

terugkomt, heeft een abonnement op die burgerinterpellaties genomen. Zo was er op de laatste gemeenteraad een burgerinterpellatie over de asfaltering van een straat die gebruikt werd om de boel te laten ontploffen.” De interpellatie begon met de beschrijving van de staat van het wegdek in een Kuregemse straat, maar de spreker weidde al gauw uit naar Good Move en het circulatieplan en de betonblokken die er al een half jaar niet meer staan. “Dan haakt de oppositie daar nog eens op in om olie op het vuur te gooien, en dan komt het moment waarop je moet antwoorden en word je helemaal uitgescholden. Wanneer daarna de replieken volgen, loopt het altijd helemaal mis en wordt er geschreeuwd. Zo draait het circus steeds sneller en sneller,” aldus MüllerHübsch. “Zo loopt het een keer per maand. Sinds september is het niet meer te doen. Ik ben het totaal beu.”

Constant bedreigingen

Voorlopig blijft het bij verbaal geweld, maar de vrees dat het verder uit de hand kan lopen, leeft. In september stond de Anderlechtse schepen van Mobiliteit zelfs even onder politietoezicht, omdat haar privéadres circuleerde op sociale media in berichten van tegenstanders. “Niet alleen op de gemeenteraad, maar ook via e-mail krijg ik trouwens constant bedreigingen of word ik uitgescholden. De bedreigingen stuur ik elke keer door naar de politie, maar op de gemeenteraad kan ik alleen maar hopen dat de politie ter plaatse is als er iets zou gebeuren,” vertelt Müller-Hübsch. “Normaal is de politie aanwezig met een of twee agenten, maar of dat genoeg is als je voor een menigte van dertig schreeuwende mannen staat? Ooit kwam een man naar mijn tafel gelopen. Een

“De laatste gemeenteraden waren ondraaglijk of zelfs onmogelijk. Onderbrekingen, beledigingen, geschreeuw”

Cécile Jodogne (Défi) Burgemeester van Schaarbeek

politievrouw was er meteen achterna gelopen om hem tegen te houden. Wie weet wat die man wilde doen? Het ergste was toen er vorig jaar iemand naar mij gesticuleerde dat hij me de keel zou oversnijden. Nu de verkiezingen eraan komen, vrees ik dat het nog erger gaat worden.”

Of de woede de democratie in de weg staat? Absoluut, klinkt het antwoord in Anderlecht, net als in Schaarbeek. “Er zijn geen discussies meer mogelijk. Veel mensen durven ook niet meer te praten,” zegt de mobiliteitsschepen. Wat het antwoord hierop moet zijn, is onduidelijk. De burgemeester had van bij het begin kordater kunnen optreden. “Soms moet je streng zijn en zeggen dat iemand de zaal moet verlaten, maar het is nu te laat,” zegt Müller-Hübsch.

“Er zijn limieten overschreden. Dat er in september moeilijke discussies waren, kan ik begrijpen, maar het is zo gebleven. Mensen hebben precies groen licht gekregen: ‘Doe maar, kom de gemeente belachelijk maken.’ We moeten de eer van de gemeenteraad als instituut herstellen.”

Hoe de rust terug kan komen, dat blijft de vraag. Noch op het Raadsplein noch op het Colignonplein ligt een pasklaar antwoord klaar. Jodogne: “Samen met de politie denken we na over hoe we ervoor kunnen zorgen dat de discussies opnieuw op een normale en serene manier kunnen plaatsvinden. We willen gemeenteraadsleden opnieuw de kans geven om naar elkaar te kunnen luisteren, want zo kan het niet verder. In het parlement moet je je identiteitskaart tonen en word je bij tumult meteen buiten gezet.”

Een week voor de gemeenteraad van 29 maart stelden de Schaarbeekse groenen voor om, net als in elk parlement, identiteitscontroles in te voeren, maar dat voorstel veegde

coalitiepartner Défi van tafel. “Men kan niet doen alsof men democraat is en tegelijkertijd maatregelen voorstellen die dictatoriaal lijken. Het volstaat om het reglement toe te passen. Als iemand de regels niet respecteert, vindt Défi Schaarbeek het normaal dat iemand de zaal wordt uitgezet na een waarschuwing,” reageerde de partij van burgemeester Jodogne in een communiqué.

In dialoog

Ook politicologe en professor aan de ULB Emilie van Haute vindt het een slecht idee om burgers die de gemeenteraad willen volgen om hun identiteitskaart te vragen. “Zo’n vergadering is openbaar. Ik denk niet dat zo’n maatregel de mensen zal kalmeren,” zegt van Haute. “In een gemeenteraad zit je per definitie in een context van tegenstand van de burger. Er is frustratie langs beide kanten. Een deel van de bevolking voelt zich niet vertegenwoordigd en sommige gemeenteraadsleden voelen dat ze hun vertegenwoordigende rol niet meer kunnen uitvoeren. Om hieruit te raken, zullen politici uit de gemeenteraad moeten stappen om naar de mensen toe te stappen. Het is een lang proces, maar ze zullen meer op het terrein naar de mensen moeten luisteren.”

Minister van Plaatselijke Besturen Bernard Clerfayt (Défi), ook titelvoerend burgemeester van Schaarbeek en gemeenteraadslid, erkent het probleem van ordeverstoring op gemeenteraden, maar keurt het voorstel voor identiteitscontroles af. Wel vindt hij dat oproerkraaiers uit de gemeenteraad moeten worden gezet. “Dan pas moet de politie overgaan tot een identiteitscontro-

le en kan er eventueel een pv worden opgesteld,” zegt hij op BX1-radio. “Dat er een debat is, is op zich een goede zaak, maar het toont misschien aan dat er onvoldoende plaatsen zijn om met de burger in discussie te gaan, buiten de gemeenteraad. In Schaarbeek is er één wijk waar Good Move felle tegenstand kent. Daar moeten we iets nieuws opzetten om een nieuwe vorm van dialoog met de burger te creëren.”

Het besef dat er iets moet gebeuren is er. Die actie lijkt ook dringend. In Schaarbeek en Anderlecht spitst het protest zich voorlopig nog toe op parkeer- en circulatieplannen, maar ook in Molenbeek verlopen de gemeenteraden de voorbije maanden behoorlijk woelig, en daar gaat het burgerprotest niet alleen over mobiliteitskwesties. Zo hebben Molenbekenaren al luidkeels hun ongenoegen laten merken over de verhoging van de opcentiemen. Op de agenda van de volgende gemeenteraad in Anderlecht staat de verhoging van de parkeertarieven. De kans dat dat de gemoederen zal verhitten bestaat, maar daarnaast wordt een burgerinterpellatie over een heel andere kwestie, de Gewestelijke Stedenbouwkundige Verordening Good Living, uitgesteld naar mei. Dat zet nu al kwaad bloed bij dezelfde burgerverenigingen die het protest tegen Good Move aanwakkerden. Zij roepen op tot protest tijdens de zitting van 30 maart. Tijdens de vorige zitting vatte een Anderlechts oppositielid het zo samen: “Good Move, Good Living, goodbye.”

Bekijk hier het filmpje van de gemeenteraad in Schaarbeek: www.BRUZZ.be/woeligegemeenteraad

« CERTAINS CONSEILLERS COMMUNAUX N’OSENT PLUS RIEN DIRE »

FR À Anderlecht, Molenbeek et Schaerbeek, les conseils communaux sont mouvementés depuis quelques mois. Des interpellations citoyennes et des protestations bruyantes contre la politique de mobilité rendent un débat serein quasiment impossible. « Des interruptions, des injures, des gens qui crient, cela entraîne de la peur chez certains conseillers communaux qui n’osent plus prendre la parole », dit la bourgmestre de Schaerbeek Cécile Jodogne (Défi). « Il y a toujours un noyau dur de dix à quinze personnes qui crient le plus fort », dit l’échevine de la Mobilité d’Anderlecht Susanne Müller-Hübsch (Groen). Comment mettre fin à ce problème ?

SOME MUNICIPAL COUNCILORS NO LONGER DARE TO SPEAK

EN Municipal councils in Anderlecht, Molenbeek and Schaerbeek have been tumultuous for several months. Citizen interventions and vociferous protests over mobility policy make serene discussions almost impossible. “Interruptions, insults, shouting, it all leads to fear among some councillors who no longer dare to speak out,” the Mayor of Schaerbeek Cécile Jodogne (Défi) says. “There is always a hard core of ten to fifteen men who are shouting loudly and with no regards for the council’s procedural rules,” alderman for mobility in Anderlecht Susanne Müller-Hübsch (Green) says. A solution, such as identity checks, has not yet been found.

De gemeenteraadsleden van de Schaarbeekse meerderheid werden uitgejouwd door boze burgers. Vooral Ecolo-Groen kreeg het hard te verduren.

De slaapkamer. Wout

Wout is elf en woont in Anderlecht. Hij supportert voor RSC Anderlecht en gaat soms naar een match kijken.

Ik heb snel medelijden met anderen’

Elke week gaat BRUZZ op bezoek bij een ket in Brussel in zijn of haar slaapkamer. Deze keer is dat bij Wout (11) uit Anderlecht. Wout draagt al vier jaar lang elke dag een short en is graag actief: “Ik ben iemand die snel actie wil ondernemen, iemand die iets snel wil kennen, zonder dat ik er al te veel voor moet doen.”

door Emilia De Feyter foto Saskia Vanderstichele

Een BRUZZKet sticker! Je kent BRUZZKet al hé?

Ja, ik volg jullie op TikTok. ’s Ochtends op school kijken we vaak naar Karrewiet. In het begin van de dag doen we ademhalingsoefeningen, dan kijken we naar Karrewiet en dan beginnen we meestal met wiskunde.

Wat vind je het leukst op school?

Telt de speeltijd ook mee? (Lacht) L.O. dan. Ik ben graag actief. Ik speel ook tennis en voetbal en ik zit in de Chiro.

Aan je sokken te zien lijk je een fan van RSC Anderlecht?

Dit zijn sokken van de rugbyclub van Anderlecht, maar ik heb al altijd van de voetbalclub van Anderlecht gehouden. We gaan soms naar een match kijken. Het stadion is hier dichtbij. Mijn papa is al fan, dus ik ga erin mee.

Woon je graag in Anderlecht?

Ja, het is hier rustig. Vroeger, tot vijf jaar geleden, woonden we in Kuregem, maar daar was het zo druk. Hier zijn veel parken, er is veel natuur. Vlakbij is een pizzeria en hieronder is een bakker. De Chiro is gemakkelijk te bereiken met de tram.

Waar wil je volgend jaar naar school?

Het Atheneum is mijn eerste keuze, dan de Kunsthumaniora, waar mijn broer zit. Mijn derde keuze is een Steinerschool.

Wat doet je broer?

Piano. Ik heb gitaar en piano gespeeld, maar dat is niets voor mij. Ik hou niet zo van lessen krijgen. Ik wil snel actie ondernemen, snel de dingen kennen zonder dat ik er te veel voor moet doen.

Weet je al wat jij wil doen?

Ik laat het lot beslissen. Als ik naar het Atheneum ga, heeft het lot beslist dat ik een richting zal volgen, zoals STEM. Dan word ik later politieagent of manager. Als ik naar de Kunsthumaniora ga, dan zal ik acteur worden.

Ben je nu al bezig met acteren? Ik heb al stages gedaan bij Bronks. Ik ben de hyperactieve van ons gezin. Ik ben ’s ochtends springlevend, terwijl mijn broer vaak nog slaperig is en geen zin heeft in grappen.

Je draagt altijd een short. Ik heb het vaak heel warm. Op mijn verjaardag kwam mijn neef met het idee. Op 15 november, vier jaar geleden, ben ik ermee begonnen. Omdat mijn klas mij graag in een lange broek wil zien, heb ik een contract ondertekend met mijn juf. Dat ligt nu in haar bureaulade. Daarin staat dat ik op de laatste schooldag een lange broek zal dragen.

Denken de mensen in Brussel anders dan in de rest van België?

Zeker. Ik denk dat mensen in onze stad meer open zijn. Er zijn ook veel vluchtelingen.

Denk je dat er veel racisme is in de wereld?

Ja. Ik heb al veel verhalen gehoord van klasgenoten die dingen hebben meegemaakt. Ik ben iemand die snel medelijden heeft. Er zijn zoveel leerlingen met een andere huidskleur in onze klas, ik begrijp niet waarom mensen ze beledigen.

Wat vind je leuk aan Brussel? Dat het een meertalige stad is en dat er een goede opvang is voor vluchtelingen. Altijd als ik arme mensen zie, wil ik hen geld geven. Ik vind het belangrijk dat zij hun leven kunnen leiden. Verder vind ik de mensen in Brussel ook heel vriendelijk.

Lees de hele reeks op BRUZZ.be/slaapkamer

Naar een idee van de Volkskrant

‘J’AI VITE PITIÉ’

FR Chaque semaine, BRUZZ rend visite à un ket de Bruxelles dans sa chambre. C’est au tour de Wout, 11 ans, d’Anderlecht. Cela fait quatre ans que Wout porte un short chaque jour de l’année et il se décrit comme un « hyperactif ». Dans sa chambre, sont collés des autocollants antiracistes, comme lui : « J’ai vite pitié. Il y a beaucoup d’élèves avec une autre couleur de peau dans ma classe, je ne comprends pas pourquoi les gens les insultent. »

'I EMPATHISE QUICKLY'

EN Every week, BRUZZ takes a look inside the bedroom of a child living in Brussels. This time, we visit Wout (11) in Anderlecht. For four years, Wout has been wearing shorts daily. He describes himself as 'hyperactive'. There are many anti-racism stickers adorning his room. An issue close to his heart: "I empathise quickly with people, there are so many kids with different skin colour in our class. I don't understand why people insult them."

“Ik ben de hyperactieve van ons gezin. Ik ben ’s ochtends springlevend, terwijl mijn broer vaak nog slaperig is”

Mona Mina Leon speelt in de reeks 1985 een studente aan de VUB, Tijmen Govaerts een rijkswachter ten tijde van de Bende van Nijvel. © VRT

1985, nationale antirakettenbetoging in Brussel, met een delegatie VUB-studenten.

© ARCHIEF DE MOEIAL, CAVA

Televisie. De VUB in de jaren tachtig, een vrijhaven voor velen

De populaire dramaserie 1985 brengt het tijdperk van de Bende van Nijvel tot leven. De Vrije Universiteit Brussel (VUB) heeft een prominente rol in de serie. Dat roept herinneringen op bij oud-studenten. “Het vrijheidsgevoel van toen heb ik mijn hele leven vastgehouden.”

door Annelies Bontjes

De ultieme vrijhaven.” Zo denkt Frank Vander linden, nu zanger van De Mens, terug aan de campus van de Vrije Universiteit Brussel (VUB), waar hij in de jaren tachtig studeerde. Het was een plek waar volop werd geëxperimenteerd, gediscussieerd en gefeest – en af en toe gestudeerd – tegen de achtergrond van een duistere periode in België. Dat maakte de studietijd intens op allerlei manieren, zegt Vander linden. “Het was ingewikkeld en onheilspellend, maar vooral een fijne tijd.”

De jaren tachtig zijn het decor van de dramaserie 1985, uitgezonden bij de VRT en RTBF. In acht afleveringen volgt de kijker drie twintigers in Brussel. Twee van hen zijn aspirant-rijkswachter en een is eerstejaarsstudent aan de VUB. Boven de serie hangt de continue dreiging van de Bende van Nijvel en van groepen als het extreemlinkse CCC. De VUB speelt daarbij een prominente rol. Er wordt gefilmd in studentenkoten, tijdens

colleges, in de brede gangen en het cafetaria. Dat roept nostalgische gevoelens op bij oud-studenten. Hoe kijken zij naar de serie? Wat herinneren ze zich van die beruchte tijd?

Scenarist van de serie Willem Wallyn was tussen 1978 en 1983 student aan de VUB. Hij komt naar eigen zeggen uit een “agressief vrijzinnig” nest. “Thuis werd het zakgeld afgemeten aan de hoeveelheid boeken die ik en mijn zus lazen: hoe meer je las, hoe meer zakgeld.” Met die levenshouding was het ondenkbaar om naar een katholieke universiteit als de KU Leuven te gaan. “Ik heb nooit getwijfeld aan mijn keuze voor de VUB, dat was een logische voortzetting van hoe ik was opgevoed. Wat wel een strijd was: ik wilde liever film studeren, maar dat mocht niet. De studie rechten was de keuze van mijn ouders.”

Voor het scenario van de serie putte Wallyn uit eigen ervaringen. Dat is vooral goed te zien bij hoofdpersonage Vicky. Net

als Wallyn is Vicky een rechtenstudent, is ze radio-dj en woont ze op de campus. Sterker nog: Vicky’s kot ís hetzelfde kot waar Wallyn woonde als student. Het was niet moeilijk om herinneringen uit die tijd weer op te roepen, zegt Wallyn. “Als ik mijn ogen sluit, zie ik mezelf daar zo weer door de gangen lopen. De uitdaging was eerder om de beelden die ik mijn hoofd zag zo goed mogelijk uit te leggen aan de cast en crew.”

De serie heeft de sfeer van die periode heel goed gevat, volgens Frank Vander linden. Hij was tussen 1980 en 1984 VUB-student communicatiewetenschappen, en is nog altijd bevriend met Wallyn. Vander linden: “We leefden met een somber wereldbeeld. Internationaal was er dreiging van kernraketten, binnenlands was er dreiging van de Bende van Nijvel en iedereen zei ons dat studeren weinig zin had omdat we nooit een baan zouden vinden door de hoge werkloosheid.” De gebouwen van de VUB vormde de perfecte entourage voor al

‘Protesteren deed je gewoon, zonder na te denken’

Televisie. De VUB in de jaren tachtig, een vrijhaven voor velen

die ellende. “Nu wordt die stijl brutalistisch genoemd en mooi gevonden, maar het was eigenlijk net een bunker.”

Progressieve omgeving

In die ‘bunker’ broeide er van alles. Ondanks de zwarte schaduw werd er veel plezier gemaakt op de campus. Net zoals te zien is in 1985, waren er regelmatig wilde feesten. Vander linden: “We dansten veel, maar dan wel op new wave en punk. We luisterden naar bands als The Cure en Joy Division, en droegen zwarte kleding. We waren de No Future-generatie.” Het was ook aan de VUB dat bij Vander linden de basis werd gelegd voor zijn latere muzikale carrière. “Ik maakte daar muziek met bassist Michel De Coster. Dat was het voorspel van de band die we tien jaar later oprichtten: De Mens.”

Luckas Vander Taelen, destijds student geschiedenis, herinnert zich de VUB als een eiland. “Ik ging weg uit provinciestad Aalst en plots kwam ik in hoofdstad op een campus, ver weg van het stadscentrum. We verlieten de campus eigenlijk bijna niet. Waarom zouden we dat ook doen? We hadden daar alles wat we nodig hadden.” Ook zijn muzikale carrière begon aan de VUB. “Het was een soort creatieve explosie van allerlei muziekgroepen, zoals mijn bandje Lavvi Ebbel, waarmee ik nog steeds optreed. We konden doen en laten wat we wilden. Dat vrijheidsgevoel heb ik mijn hele leven gehouden.”

De muziek op de campus werd de wereld ingestuurd via de illegale radiozender FM Bruxel, de voorloper van wat nu BRUZZ radio is. De studenten hadden hun eigen programma, zo ook 1985-scenarist Wallyn. “Dankzij

de radio werden we populair in Vlaanderen en kon ik in het weekend draaien op plekken als Wetteren of Zottegem, waar ik anders nooit zou komen.” In 1985 is te zien hoe FM Bruxel op een gegeven moment bijna wordt opgedoekt door de rijkswacht. Vander Taelen kan zich die inval nog herinneren. “Ik hoorde dat ze toen alle uitzendapparatuur hebben meegenomen. Maar het scheelde ons niks, we zorgden gewoon voor nieuw materiaal en gingen weer verder.”

Oud-studenten Vander linden en Vander Taelen voelden zich thuis in de progressieve omgeving van de VUB, waar veel werd gedebatteerd en studenten vrijwel zonder uitzondering linksgeoriënteerd waren. “We waren de ‘wokes’ van toen,” zegt Vander linden. Vander Taelen: “Ik was gecharmeerd van de anarchisten in de Spaanse burgeroorlog. Ik ging graag in debat met de mensen van Amada (een marxistisch-leninistische politieke beweging waaruit de huidige PVDA is ontstaan, red.). We discussieerden over de toekomst van China en de Sovjet-Unie.”

Binnen de muren van de VUB was de politiek dus duidelijk aanwezig, maar tegelijkertijd werden politici daar buiten gewantrouwd. Vander Taelen: “We hoorden dat er wapens bij de rijkswacht waren gestolen en ook over vreemde seksfeesten waar politici bij betrokken waren. Tja, waar moet je dan nog op vertrouwen?”

Gespannen relatie

De serie 1985 heeft ook aandacht voor de gespannen relatie tussen de studenten en de rijkswacht, die in het gebouw zat tegenover de campus. Als in de eerste aflevering student Vicky bezoek krijgt van haar broer, zegt ze hem: “Je weet dat je hier net mag komen hè? Je bent een rijkswachter, dat zijn gescheiden wereld die botsen.” Wallyn herinnert zich fouilles van de rijkswacht. “Ik ben wel duizend keer gefouilleerd. Als je er een beetje alternatief uitzag en je verliet de campus, dan werd je zo staande gehouden om je papieren te geven. Dat ging er hardhandig aan toe: de rijkswacht drukte je echt tegen de muur.”

Het maatschappelijk engagement aan de VUB was groot in die tijd, herinnert ook Patricia Coppens zich. Ze studeerde er tussen 1977 en 1981 politieke wetenschappen. “Voor de geëngageerde studenten was de rijkswacht de verpersoonlijking van het

establishment. Zij stonden voor alles waar wij tegen waren.”

Bij protesten konden rijkswachters gewelddadig optreden, weet Coppens nog. “Maar als er één iemand van ons hard werd aangepakt, vormden wij een muur van solidariteit. Dan bestookten we de rijkswachtkazernes met stenen.” De leus die studenten riepen bij betogingen kent ze nu, veertig jaar later, nog uit haar hoofd. “Ce n’est qu’un début, continuons le combat! Dit is het begin, we gaan door met de strijd!”

Wallyn deed mee aan de protesten. Er is één protest dat hij zich goed voor de geest kan halen, en dat ook terugkomt in de serie. Eind jaren zeventig werd het inschrijvingsgeld van de universiteit verhoogd naar 10.000 frank (omgerekend 250 euro), een enorm bedrag voor de vele studenten die in die periode zelf hun studie bekostigen. Wat volgde, was een manifestatie waar studenten in groten getale aan meededen. “Ik heb nog een molotovcocktail naar de rijkswachtkazerne gegooid,” zegt Wallyn. “Dat was dwaas, mijn mouw schoot ervan in brand.”

Oud-student Vander linden was minder politiek gemotiveerd, maar toch deed hij

Luckas Vander Taelen, in de jaren tachtig als zanger bij Lavvi Ebbel.

FM Bruxel was een met onder anderen de VUB-studenten Humo interviewde Gust Decoster toen de zender een jaar

mee aan het ‘Neen aan de 10.000 frank’-protest. “Protesteren was gewoon iets wat je deed als student, zonder erbij na te denken. Ik was een meeloper, dat is een negatief woord, maar zo ging dat. Ik ging niet de straat om te eisen dat de communistische staat werd geïnstalleerd, zoals de aanhangers van Amada deden, maar voor iets concreets als het inschrijvingsgeld deed ik dat wel. Nu is het inschrijvingsgeld

‘LA VUB ÉTAIT LA ZONE LIBRE ULTIME’

FR La VUB est centrale dans la série 1985, diffusée sur la RTBF et la VRT et qui met en scène l’époque des Tueries du Brabant. « La série est certes sombre mais c’était avant tout une époque incroyable où le monde était à nos pieds », dit le scénariste Willem Wallyn. La série rend nostalgique d’autres alumni. Ils se remémorent le campus comme zone libre ultime avec des fêtes et des débats, une relation tendue avec les gendarmes et où on étudiait aussi un peu.

nog zoveel hoger, maar piept niemand erover.”

Net als de fictieve studenten in de serie, werd voor de oud-studenten de dreiging van de Bende van Nijvel en de CCC soms heel concreet. Zo herinnert Vander Taelen zich 1 mei 1985 nog goed. Hij woonde in het centrum, bij de Grote Markt. “Ik lag nog in bed, toen er een ontploffing was. Dat geluid was zo hard, en had zo’n kracht dat de ramen in de hele omgeving kapot knalden.” Die dag pleegde de CCC een aanslag in de Stuiverstraat, bij het Centraal Station. Daarbij kwamen twee brandweermannen om het leven.

Scenarist Wallyn is nog weleens op de VUB-campus te vinden. Hij gaat dan eten in het cafetaria. De bestelling is nog altijd hetzelfde: een boterham met plattekaas en ajuintjes. De laatste keer dat hij daar was, een paar maanden geleden, was extra bijzonder. “Hee Willem!” zei de keukenmevrouw. Zoveel jaar later herkende ze hem nog. Wallyn vindt het fijn om terug te gaan en zich weer even onder te dompelen in het verleden. Aan de VUB werd de basis gelegd voor een bepaalde manier van in het leven staan, zegt hij. Een houding die hij altijd heeft. “De reeks is misschien somber, maar het was bovenal een fantastische tijd waarin de wereld aan onze voeten lag. Een krant oprichten, radio maken, een band beginnen. En het was niet ‘we gaan ooit’, maar we deden het.”

Gust Decoster komt getuigen over de jaren 1980: luister op woensdag 29 maart tussen 13 en 14 uur naar BRUZZ radio. Volg ook de minireeks, deze week in BRUZZ 24 en op BRUZZ.be

‘THE VUB WAS THE ULTIMATE FREE HAVEN’

EN The VUB played a prominent role in drama series 1985, broadcast jointly by VRT and RTBF, which looks back at the era of the Brabant killers. Screenwriter Willen Wallyn drew inspiration from his own experiences. “The series may be bleak but, more than anything, it was a fantastic time when the world was at our feet,” says Wallyn. The series evokes nostalgic feelings among other former students, too. They remember the campus as the ultimate free haven. There were many parties and political debates, apart from the tense relations with the gendarmerie.

Willem Wallyn en Luckas Vander Taelen achter de microfoon. bestond. © BRON ARCHIEF VRIJERADIO.BE

Trachet.

Robusta

Nick Trachet

Brusselaar die de stad en de wereld culinair ontdekt

Emile Ghislain Laurent werd in 1861 geboren in het onooglijke Gouy-lez-Piéton, een dorpje in de gemeente Courcelles, tussen La Louvière en Charleroi. Hij ging naar de tuinbouwschool van Vilvoorde en werd er benoemd als leraar. In die positie kon hij hogere studies aanvatten. Dat werd Natuurwetenschappen aan de ULB. Daar werd hij opgemerkt door professor en Lakenaar Léo Errera. Ja, in die tijd kwam een universiteitsstudie vaak pas later in de carrière. Na zijn doctoraat werd Laurent hoofd van de Landbouwhogeschool van Gembloers. Hij deed heel wat onderzoek naar onder meer de stikstofopname door planten, iets waar we vandaag ook wakker van liggen, maar ook naar schimmels en zwammen.

En toen liep hij in de gaten van de regering van de Congo Vrijstaat, zeg maar Leopold II. Laurent kreeg middelen voor een expeditie naar Afrika. De bedoeling was om planten te identificeren die economisch belangrijk zouden kunnen zijn in de nieuwe kolonie.

Laurent vond in de binnenlanden van Congo een koffieboompje. Het bleek achteraf al beschreven en staat nu bekend als Coffea canephora, de robusta-koffie. Emile Laurent was de eerste om er het nut van in te zien. Wereldwijd zat de koffieproductie arabica toen in crisis wegens een schimmelziekte: de koffieroest. De plaag woekerde zo hevig dat specialisten vreesden dat koffie weleens helemaal zou kunnen verdwijnen. Die robusta kon veel beter tegen de ziekte en was daarenboven iets bitterder en met een hoger cafeïnegehalte. Hoe zouden we de ochtend hebben overleefd hebben zonder het inzicht van Emile Laurent?

Vandaag staan we verder, men heeft nog andere bruikbare koffiesoorten ontdekt, men heeft de planten veredeld. Maar niet toevallig is de Plantentuin van Meise nu het internationale referentiecentrum voor koffie. Vroeger stond er aan de overkant van de A12 nog de fabriek van Douwe Egberts. Wanneer de wind in het

noorden zat, rook Brussel naar de koffie, bij zuidenwind had je de chocoladegeur van Côte d’Or. Zalig hé? Winstbejag hebben die allemaal naar elders doen verhuizen. En misschien zouden de mensen vandaag weleens durven te klagen over de geurtjes?

Laurent stond aan de opstap van de roem. Bij de terugkeer van zijn derde reis naar Congo, aan boord van de S/S Albertville in 1904, werd hij echter ziek en stierf. Hij kreeg een zeemansgraf. In zijn bagage zat een plantje dat nooit elders werd teruggevonden: de Sansevieria trifasciata var. Laurentii. Deze vrouwentong met gele randen staat vandaag in menig huishouden in ons land, uniek aandenken aan de man.

Meer Trachet?

Lees de hele reeks op BRUZZ.be/trachet

“Hoe zouden we de ochtend hebben overleefd hebben zonder het inzicht van Emile Laurent?”

Ze zijn intussen al een volwassen leven onderweg met hun tweespan Black Box

Revelation, maar ook op hun zesde album Poetic rivals staan zanger-gitarist Jan

Paternoster en drummer Dries Van Dijck nog steeds stijf van de rock-‘n-roll. “Zowel in de muziek als in het dagelijks leven streven we naar zo weinig mogelijk filter.”

door Tom Zonderman

BRUZZ GIDST U DOOR DE CULTURELE AGENDA

‘En dan, bam! Het deksel gaat eraf’

Muziek. Black Box Revelation eert de poëzie van de rock-’n-roll

Ik heb mijn roze tutu nog vlug weggestopt,” knipoogt Jan Paternoster in de coulissen van de AB, gepeild naar onder welke outfit hij schuilt in de VTM-hit The masked singer. “Ik heb tot nog toe maar één fragmentje gezien,” schuttert Dries Van Dijck, “en daarin herkende ik de stem van Jan totáál niet.” “En als er iemand mijn stem kent, dan wel Dries,” grijnst Paternoster. Sinds de vorige plaat van Black Box Revelation, het in 2018 uitgebrachte album Tattooed smiles, is de zanger en gitarist uitgegroeid tot een bescheiden mediafiguur. Hij trouwde met StuBru-stem Eva De Roo, volgde Charlotte Adigéry op als selector bij diezelfde zender, verleende gitaarkunsten aan Zwangere Guy en Chibi Ichigo, en werd jurylid bij The voice van Vlaanderen. “Muzikant zijn is geen evidente job, je komt er alleen met héél hard werken en veel

optreden,” verklaart hij die demarche. “Hoe meer mensen weten dat je bestaat, hoe meer je je jezelf verzekert om te blijven doen wat je doet.” Of zo’n plek in The voice je rockcredibiliteit verhoogt dan wel onderuithaalt, vindt hij geen issue. “Jonge mensen zijn er niet meer mee bezig of iets commercieel is of niet, of geloofwaardig of niche. Hun mindset is heel vrij, iedereen doet wat hij wil. Dat vind ik tof. Toen ik gevraagd werd om jurylid te worden, had ik meteen ook het gevoel dat ze me wilden om wie ik was. Bovendien heeft mijn deelname mij gepusht om zelf veel beter te zingen op onze nieuwe plaat.”

Die nieuwe, zesde plaat heet Poetic rivals en ze klinkt wat vlotter, zeg maar commercieler in het oor dan zijn ingetogen, experimentele voorganger. De poëzie ervan zit vooral in de energie die deze twee oudere jongeren nog steeds etaleren. “Ik denk dat we

nog nooit zo’n uptempo plaat gemaakt hebben,” knikt Paternoster. “Door corona was onze gretigheid heel groot om het podium op te kruipen en stevig te rocken,” zegt Van Dijck. “We hebben véél tijd gehad om aan de plaat te werken, hebben veel geëxperimenteerd, maar uiteindelijk is het toch een rechttoe rechtaan album geworden.”

Snelkookpan

Een paar jaar terug opperde Paternoster dat hij uit de tweeledige bandstructuur van Black Box Revelation wilde breken. Op Tattooed smiles probeerde het duo alles uit waar ze zin in hadden, van Moogs en synths tot basgitaren en strijkers. Multi-instrumentalist Jasper Morel werd erbij gehaald om dat live te vertalen. “Jasper zal er opnieuw bij zijn, maar de lockdowns hebben alles gereset,” zegt

Paternoster. “We zijn weer op zoek gegaan naar de basis, de rauwheid van de begindagen. Die ligt het dichtst bij het DNA van Black Box Revelation. Niet dat we op Poetic rivals Dogma-gewijs enkel bij gitaar en drum zwoeren, maar in plaats van ons te verliezen in een hiphopbeats of elektronica wilden we zo helder mogelijk duidelijk maken: Black Box Revelation is een rockband.”

Van Dijck en Paternoster zijn ouder geworden, in de twee betekenissen: ze zijn jonge dertigers nu, met elk twee kinderen onder de arm. Natuurlijk wilden ze die energie van hun ontgroeningsjaren nog een keer door hun aderen voelen gieren, toen ze als veulens van zeventien en negentien in 2006 zilver wegkaapten op Humo’s Rock Rally. “Die energie was zo eerlijk,” glundert Paternoster. “We waren er niet mee bezig hoe we overkwamen. Vandaag is dat ook een streven, zowel in de muziek als in het dagelijks leven: zo weinig mogelijk filter.”

“De ene dag waan je je de king of the world, de volgende vraag je je af wat je aan het doen bent”

Jan Paternoster

Hoe rock-’n-roll is hun leven, na achttien jaar on the road, nu nog? “Die kinderen, dat zijn eigenlijk ook nog twee platen die we in eigen beheer hebben uitgebracht,” lacht Paternoster. “We hebben meer verantwoordelijkheden, daar kan je niet buiten.” “Je moet ook meteen de knop omschakelen als je thuiskomt,” zegt Van Dijck. “Het is zoals een snelkookpan die dichtgeklemd op het vuur staat en begint te trillen. Tot je op een concert komt, en dan bam! Het deksel eraf.”

Lost in Zoom nation

In enkele nummers op Poetic rivals bezingt Paternoster de roes van de alcohol. “Ik wilde terugkeren naar dat gevoel dat je jezelf moed indrinkt om op een meisje af te stappen,” vertelt Paternoster. “Eigenlijk is dat toch de max? Als je alles zou durven, zou je je daar minder bewust van zijn of van genieten.” Ook in de studio waren er weleens twijfels. “Het ene moment waan je je de king of the world, het andere vraag je je af wat je aan het doen bent.” Terwijl Tattooed smiles vaak terugblikte

op voorbije relaties, gaat Poetic rivals meer over mentale escapades, zegt Paternoster. “Ik zing minder over ervaringen uit het verleden, meer over momenten waar je naar verlangt. Ook omdat ik veel songs heb geschreven in een periode dat je niet naar buiten kon.”

BOUM ! LE COUVERCLE S’ENVOLE

FR Cela fait plus de dix-huit ans que le duo Black Box Revelation fait de la musique et sur leur sixième album Poetic Rivals, le chanteur et guitariste Jan Paternoster et le batteur Dries Van Dijck continuent de se baigner dans les eaux du rock’n’roll. Après l’épisode de la pandémie et la lassitude des confinements, le duo, qui se fait à nouveau accompagner en direct par le multi-instrumentiste Jasper Morel, est particulièrement ravi de pouvoir remonter sur scène pour faire du rock. « C’est comme une cocotte-minute qui commence à trembler. En arrivant au concert, elle fait boum et le couvercle s’envole. »

Voor een van de meer ingetogen momenten op de plaat zorgt ‘Losing a friend.’ Is het tweetal elkaar nooit kwijtgeraakt onderweg?

“Ja, een paar keer, in een verloren internetconnectie op Zoom,” lacht Paternoster. Hij dacht toch ook even aan een soloplaat?

“Noodgedwongen heb ik de voorbije jaren veel songs alleen geschreven. Ik speelde even met het idee om die zelf uit te brengen. Maar omdat corona zo lang duurde, begon ik te twijfelen of er wel iemand op mijn solovlucht zat te wachten. Na zo’n lange tijd wil je toch dat je helden weer opstaan?” “Ik denk dat we echt op het beste level zitten qua broederschap,” vindt Van Dijck. Paternoster stemt in. “We kunnen makkelijker praten. Daarvoor zaten er iets te vaak managers tussen.”

“I am the person that I want to be,” klinkt het in ‘Mr. Big Mouth’. Hoe letterlijk moet je dat nemen, na een half leven vol rock-’n-roll?

“Ik heb soms nog iets te veel een zorgenhoofd,” zegt Van Dijck. “Maar ik zit wel héél dicht bij waar ik wil zitten.” “Ik ook,” knikt zijn confrater. “Mijn ultieme levensstijl is om nooit stress te hebben. Een paar dagen geleden was de lift in het gebouw waar we wonen stuk. Als mede-eigenaar voelde ik ineens in mijn buik dat dat keiveel geld ging kosten. Toen besefte ik: dat heb ik al zeer lang niet meer meegemaakt. Het is een gevoel waar ik zoveel mogelijk van wil wegblijven. Ik dacht, amai, dat ik daar al zo lang in geslaagd ben! Ik was fier op mezelf.” Wordt het straks niet stressen als Paternoster eindelijk ontmaskerd wordt in The masked singer? “We gaan het zien,” grijnst Van Dijck.

Poetic rivals verschijnt op 31 maart (Universal), live op 18 en 20 april in de Ancienne Belgique, www.abconcerts.be

BOOM! THE LID FLIES OFF

EN With their two-piece Black Box Revelation, they have been on the road for over eighteen years now. But even on their sixth album Poetic Rivals, singer-guitarist Jan Paternoster’s and drummer Dries Van Dijck’s rock ‘n’ roll remains sharp. After the reset that Covid and the lockdowns made sure of, the duo, who are once again accompanied live by multi-instrumentalist Jasper Morel, are very eager to crawl back onto the stage and rock again. “It’s like a pressure cooker that has been clamped shut on boiling and starts vibrating. Until you get to a concert, and then boom! The lid flies off!”

Jan Paternoster (vooraan) en Dries Van Dijck: “Met onze nieuwe plaat wilden we duidelijk maken: Black Box Revelation is een rockband.”

Select. Wat te doen deze week?

POP & JAZZFILMPODIUM

Solo aan de start

“Liever de stille die je onderschat dan de brulaap die alles meteen blootgeeft,” vertelt Jasper De Ridder alias Jazz Brak in de nieuwe Select. De Molenbeekse rapper kruipt op zijn 34e onder de veilige vleugels van de hoofdstedelijke rapcrew STIKSTOF vandaan en zoekt het spotlicht op met zijn solodebuut Brak. Daarop etaleert hij met verve de rauwe poëzie die hij uit zijn leven op de Brusselse straatstenen hakt.

JAZZ BRAK 1/4, 20.00, De Vaartkapoen, www.vaartkapoen.be

Tuinieren met beats

Het Listen Festival mag dan de hele stad inpalmen, ook daarbuiten kunnen liefhebbers van de betere beats hun gading vinden. Zoals bij Duitse producer en kunstenaar Hendrik Weber alias Pantha Du Prince, die in de Botanique, waar anders, zijn album Gardan gaia komt voorstellen. Daarop out Pantha Du Prince zich als een ‘tuinier’ die op wonderlijke wijze het elektronische laat vervlechten met het organische.

PANTHA DU PRINCE 30/3, 19.30, Botanque, www.botanique.be

Scatwoman

Dianne Reeves groeide in de jaren 1980 uit tot de een van de grootste jazzzangeressen van haar generatie, onder meer door samenwerkingen met grootheden als Herbie Hancock, Harry Belafonte en Wynton Marsalis. Recenter liet ze zich bijstaan door nieuwlichter Robert Glasper. Vooral bij het scatten (improviserend zingen met betekenisloze lettergrepen) is de Amerikaanse virtuoze vocaliste ongeëvenaard. (TZ)

DIANNE REEVES 29/3, 20.30, Bozar, www.bozar.be

Overlevingskunst

Een kunstdief raakt na een crash van de beveiliging niet meer weg uit een penthouse in New York met meer dure kunst dan een doorsnee museum. Om te overleven heeft hij al zijn inventiviteit en verbeeldingskracht nodig. Er sneuvelt al eens een kunstwerk. Regisseur Vasilis Katsoupis werkt de premisse best goed uit, maar het is Willem Dafoe die deze survivalfilm boeiend houdt met een geweldige vertolking.

INSIDE dir.: Vasilis Katsoupis, act.: Willem Dafoe, Gene Bervoets, Eliza Stuyck

Liefde voorbij traditie

Een rotziekte en de intrede van een nieuwe discipel zetten het verstandshuwelijk van een homoseksuele kleermaker onder hoogspanning. Maryam Touzani bevestigt al het goeds dat over haar rondging na debuutfilm Adam Ze vertelt met de verfijning en toewijding van een kleermaker die eeuwenoude tradities respecteert. Voor de schilderachtige en verrassend sensuele beelden stond de Belgische Virginie Surdej in.

LE BLEU DU CAFTAN dir.: Maryam Touzani, act.: Lubna Azabal, Saleh Bakri, Ayoub Missioui

Vaderloos

Een elfjarige skatester wordt meegesleurd door een draaikolk van emoties na de plotse dood van haar vader. Haar zoektocht naar bewijs dat een zeemonster vaders vissersboot deed vergaan, moet voor spanning zorgen, maar de verstilde momenten maken de meeste indruk. Regisseur Domien Huyghe en scenarist Wendy Huyghe zijn duidelijk vertrouwd met de veelvormige pijn van verlies. (NR)

ZEEVONK dir.: Domien Huyghe, act.: Saar Rogiers, Hilde De Baerdemaeker

Sukkels op sokkels

Foute standbeelden voorzien van een uitleggerig plakkaatje om ze te kunnen inzetten voor de geschiedenisles? Lijkt ons wat omslachtig. Tijdens dit provocatieve parcours vermaalt beeldend theatermaker Julian Hetzel standbeelden van heersers, dictators en tirannen tot pulp om er al dan niet iets nuttigs mee te doen. Zoals trauma’s bestrijden of een toekomst vormgeven.

JULIAN HETZEL/CAMPO: MOUNT AVERAGE 31/3 & 1/4, KVS, www.kvs.be

Lucky bastards

Bastaards overleven alles. Ook het Bâtard Festival voor opkomende artiesten is na twintig jaar nog altijd springlevend. Dit jaar zijn er twee edities, waarvan de eerste Magic Cells heet. Curatoren Bouchra Lamsyeh en Sabine Cmelniski verzamelden artiesten uit heel Europa, zoals Ainhoa Hernández Escudero, Júlia Vavra en Laurent Delom. Het afsluitende feestje vindt plaats in Le 125.

BÂTARD FESTIVAL DEEL 1: MAGIC CELLS 5 > 8/4, Beursschouwburg, www.beursschouwburg.be, www.batard.be

Zwart vierkant

In 2015 onthulde een röntgenscan dat onder de verf van het beroemde Zwart vierkant van Kazimir Malevitsj (1915) een racistische ‘grap’ verborgen zit, waar moeilijk abstractie van valt te maken. Onder aanvuring van kunstenaar Milø Slayers counteren drie zwarte performers in een perfect uitgelicht vierkant de spanning tussen wit en zwart, licht en donker, ratio en gevoel, zekerheid en onzekerheid. (MB)

MILØ SLAYERS: DEMONSTRATIO 31/3, 20.30, La Raffinerie, www.kaaitheater.be

JAZZ BRAK

Stuur het trefwoord, samen met je adres en telefoonnummer, naar win@bruzz.be

White Out

5X2 TICKETS, LES HALLES, 12/4

In White out vertaalt choreograaf en circusartiest Piergiorgio Milano de duizelingwekkende onmetelijkheid van het hooggebergte naar een vlak podium. Mail ‘white’

Film naar keuze

5X2 VOUCHERS, UGC-CINEMA’S

Eat & Drink. L’Epicerie Nomad

Laat u niet misleiden door de naam: L’Epicerie Nomad is wel degelijk een restaurant. Een gloednieuwe en erg goede eetplek om zo snel mogelijk te ontdekken.

Met onze vouchers kan je een film kiezen uit het aanbod bij UGC De Brouckère of Gulden Vlies zoals John Wick 4, Mon crime of The whale. Mail ‘ugc’

Vaderlandsloos

5X2 TICKETS, KVS, 7/4

Als kind stond er op de identiteitskaart van Junior Mthombeni niet ‘Belg’ of ‘Zuid-Afrikaan’, maar ‘vaderlandsloos’. KVS herneemt de productie waarin de theatermaker op zoek gaat naar zijn identiteit. Mail ‘Junior’

Het kruispunt van de Koninklijke-Prinsstraat en de Keienveldstraat was al langer een culinair bedevaartsoord, met het kleine en discrete adresje L’Epicerie. Daar trakteerde Mongkhon Tangton, een Thaise chef uit Bangkok, zijn gasten op eerlijke gerechten, in een decor zonder te veel poespas.

De sluiting van zijn restaurant stemde ons erg droevig, maar nu herleeft de plek dankzij Jean Callens, die we kennen van het intussen ter ziele gegane (maar vaak erg feestelijke) Callens Café. Wie de chef kent, weet dat hij, nadat hij al op zeer jonge leeftijd in de gastronomie terechtkwam, ook voor een kleinere kring van liefhebbers een bijzonder fijne keuken serveerde.

Met acht maanden ervaring van over de hele wereld en hetzelfde streven naar topkwaliteit, keert Callens terug. Hij heeft twee anderen aan zijn zijde: Clément Bollart in de zaal en Sandrine De Tollenaere voor de zoete gerechten.

De ziel van de plek bleef intact. De muur- en vloertegels en de Berkel-weegschalen zijn behouden, maar tegelijk gaat Callens voor een soberder interieur: we zien schappen met een groot aanbod aan flessen, een nieuwe toonbank…

Tafel 14, net de naast de deur – een dik gordijn houdt de kou wel buiten, maar je

moet het weer goed hangen als er iemand buitengaat – is niet bepaald de tafel die wij zouden aanraden. Gelukkig doen de ontvangst, de bediening en de gerechten dit ongemak snel vergeten. De keuken is hier een feest, waarbij lokale producten worden gecombineerd met de wereldkeuken.

L’Epicerie Nomad

•••••

Dat zien we meteen aan de batbout (14 euro), een Noord-Afrikaans brood met een zachte textuur, gevuld met tomaten, courgetten en paprika. Wat is dit een hartverwarmend gerecht! De geroosterde inktvis (18 euro) legt de lat nog een tikje hoger. Met aardappelpuree en chorizo smelt dit gerecht als het ware in je mond. De bloedworst (16 euro) met gekarameliseerde appel, gember en vanilleboter haalt hetzelfde uitstekende niveau. Sappig en rond streelt het de smaakpapillen.

Keienveldstraat 56, Elsene, 0479-40.06.07, www.epicerie-nomad.be di > za 11 > 15.00 en 18 > 22.00

Evenveel lovende woorden voor de crème brûlée (8 euro) met royale vanille en een perfecte korstje, die dit diner op een ideale manier afsluit. MICHEL VERLINDEN

Smalltalk. Met theatermaker Ben Hamidou in koffiebar Brol

‘Er zit veel Molenbeeks talent op het conservatorium’

Babbelen doen we deze week met Ben Hamidou, bij het grote publiek bekend voor zijn rol in de Netflixserie Grond, bij Brusselaars voor zijn theaterwerk in zowel Vlaamse als Franstalige huizen, en bij Molenbekenaars als ambassadeur van zijn gemeente en zijn theaterateliers in het Huis van Culturen. door Michaël Bellon

foto Ivan Put

We hebben afgesproken in koffiebar Brol in de Ribaucourtstraat. “Een geweldig café waar je ook kan brunchen en lunchen, ook al moet je er dikwijls reserveren of zelfs in de rij staan, zoals vroeger voor een discotheek. De zaak ligt in een zonnige hoek van de stad en heeft een ongelofelijk gemengd cliënteel. En allemaal het werk van twee Molenbekenaars.”

Alvorens we het hebben over zijn nieuwe solo Ah! Les jolies colonies en zijn jeugd die daar – in een geromantiseerde versie – het onderwerp van is, wil Hamidou eerst nog even wat reclame maken voor de jeugd van tegenwoordig in Molenbeek. Hij geeft immers al jaren theaterateliers in de gemeente en de laatste jaren in Het Huis van Culturen en Sociale Samenhang.

“Daar hebben we een professionele structuur uitgebouwd waarin we geïnteresseerde jongeren een intensief traject met wekelijkse repetities aanbieden. Recent werkten we met een vijftien tal jongeren aan het stuk À peu près Othello, d’à peu près Shakespeare. Théâtre National kwam kijken toen we het speelden in Het Huis van Culturen en heeft ons nadien uitgenodigd op het festival À la scène comme à la ville. Het is amateurtoneel, maar heel waarachtig. De spelers geven zich volledig. Sinds een aantal jaren zie ik de populatie in de ateliers veranderen. Het is een heel gemengde groep, naar het beeld van het diverse Molenbeek. Een hoop Molenbeeks talent wil in het beroep stappen, dus bereid ik hen voor op het conservatorium.”

En kiest dat Molenbeeks talent dan spontaan voor die goede oude Shake? “Toen

we een stuk zochten, vertelden de jongeren dat soms van hen werd gezegd dat ze niet goed spraken. Ze wilden iets spelen waarmee ook te lachen viel, maar taal vonden ze ook belangrijk. Er zitten ook zwarte jongeren in onze groep, dus dacht ik aan Othello, dat op intelligente manier ook over racisme gaat. Maar ze wilden het wel naar hun hand zetten en de vrouwenrollen bijvoorbeeld meer aandacht geven. Daarom dus: à peu près Othello.” Hamidou toont enkele foto’s en filmpjes, ook van de gevechtsscènes waar ze onder leiding van een choreograaf aan

werkten. “Dit is een nieuwe generatie Molenbekenaars die van alles in hun mars hebben. We komen met iets nieuws.”

Ben Hamidou speelt zijn solo Ah! les jolies colonies in L’espace Magh van 29 maart tot 1 april. Voor tickets: www.espacemagh.be

Meer weten over Ben Hamidou? Smalltalk wordt Longread op bruzz.be/smalltalk

De vijf inzichten. Marie Warnant

‘Ik ben afkomstig van mijn moeder’

Tussen de release van de verwante albums

Amour sans fin en Pisang orange in, citeert en becommentarieert belpopstem Marie Warnant enkele inzichtelijke flarden uit haar teksten.

door Michaël Bellon

‘Il faut parfois sortir de table pour apprécier un bon repas’

(uit: ‘Un jeudi comme aujourd’hui’)

Probeer te genieten van wat je hebt in plaats van altijd te willen wat je niet hebt. Soms realiseren we ons pas hoe belangrijk schijnbare alledaagse dingen zijn zodra we ze verliezen – mensen die ons omringen, tijd, gezondheid, verlangen. Na een lange reis genieten we ook weer van ons eigen huis.

‘Love is the only way, the only way is love’

(uit: ‘Love is the only way’)

Hoe ambitieus het ook mag klinken, ik denk dat liefde echt alles kan overwinnen. Tot de universele liefde behoren begrippen als solidariteit, broederschap, tolerantie, welwillendheid, hulp, generositeit en respect – waarden die ik hoog in het vaandel heb staan.

‘Un peu de sel, un peu de vent et le courage de mes élans’

(uit: ‘À présent’)

Durf uit te gaan van wie je bent, wat je doet, wie je wilt worden en wie je wilt blijven, door je te bevrijden van angst en de blik van anderen. Durf de confrontatie met het onbekende aan te gaan, je ideeën te volgen en jezelf de middelen te gunnen om je ambities te verwezenlijken.

‘C’est par la fin que tout commence, c’est par la fin que tout recommence’ (uit: ‘Apprivoise-moi’)

Alles is cyclisch. Soms moet je een deel van jezelf laten sterven om een ander deel aan bod te laten komen. Begin en einde zijn gezichtspunten op een lange weg. Wanneer je één reis afsluit, kan je aan een volgende beginnen.

‘Je ne viens pas de quelque part, je viens de quelqu’un’ (uit: ‘Le souvenir des siens’)

Op de vraag waar we vandaan komen, verwacht men de naam van een dorp, een stad of een land. Ik ben geboren in Namen en woon al meer dan twintig jaar in Brussel, maar de enige zekerheid en trots die ik heb is dat ik van mijn moeder afkomstig ben. Een mama is iemands eeuwige geboortegrond.

Op 26 maart brengt Marie Warrant haar albums Amour sans fin en Pisang orange naar de Botanique, meer info op www.botanique.be

MAATSCHAPPELIJKASSISTENT CLUSTERMENS•TEAMSOCIALEZAKEN

Aanlegwervingsreserve(onmiddellijkeindiensttreding)•contractueel•B1-B3•100%

•Jekanjeinlevenineencliëntsituatieeneenoplossingopmaataanreiken. •Jekaneensociaalonderzoekuitvoerenomnategaanofdecliëntrechtheeftophulpverlening. •JeweetwelkeregelgevingerineenOCMW-hulpverleningscontextspeelt.

•Brutogeïndexeerdmin.maandsalaris:2.883,19euro.

INTERESSE?Bezorgonsjouwsollicitatiebrief,eenrecentcveneenkopievanjouwdiploma voorwoensdag26april2023om12uur.

DESKUNDIGEUITVOERING

CLUSTERRUIMTE

Contractueel•onbepaaldeduur•B1-B3•100% RIJBEWIJSBVEREIST

•Alscoördinatorwegenengroenwaakjesamenmetjouw rechtstreeksleidinggevendeoverdegoedewerkingvan teamUitvoeringengeefjeleidingaandeploegbazen.

•Jezorgtvooreengoedeplanningenvlotverloop vanalletechnischewerkenaanhetpubliekdomein, specifiekvoorwegen-engroenonderhoud.

•Jestaatinvoorhetbeheeren destockagevanhetmateriaal.

•Brutogeïndexeerdmin.maandsalaris:2.883,19euro.

INTERESSE?Bezorgonsjouwsollicitatiebrief, eenrecentcveneenkopievanjouwdiploma voorwoensdag26april2023om12uur.

ADMINISTRATIEFMEDEWERKERS

CLUSTERMENS•TEAMBURGERZAKEN

Contractueel•onbepaaldeduur•C1-C3•50%of100%

•Jestaatinvoorhetbijhoudenvanderegisters vanburgerlijkestandenhetadministratieve beheervandebegraafplaatsen.

•Jeregistreertenverwerktpersoonsgebondengegevens.

•Jelevertallerleigetuigschriftenafenverzorgt deadministratiem.b.t.identiteitskaarten,rijbewijzen,... •Jewerkthalftijdsofvoltijds.

•Brutogeïndexeerdmin.maandsalaris(voltijds): 2.258,22euro.

TECHNISCHASSISTENT

CLUSTERRUIMTE•TEAMUITVOERING

Contractueel•D1-D3•onbepaaldeduur•100% RIJBEWIJSCVEREIST

•Samenmetjouwcollega'sstajeinvoor alletechnischewerkendienodigzijnaanhetpubliek domein(wegenengroen,ookbegraafplaatsen,enhet algemeneonderhoudvandegemeentelijketerreinen).

•Jezorgtvoorhetgemeentelijkeuitleenmateriaal voorverenigingenensteltmeehetmateriaal bijgemeentelijkeevenementenop.

•Jeondersteuntbijopdrachtenwaarvoor eenvrachtwagen,veegmachine,tractor,…vereistis.

•Brutogeïndexeerdmin.maandsalaris:2.216,56euro.

INTERESSE?

Bezorgonsjouwsollicitatiebriefeneenrecentcv voordinsdag18april2023om12uur.

BEGELEIDER (TECHNISCHASSISTENT)

CLUSTERMENS•TEAMONDERWIJS

Contractueel•onbepaaldeduur•D1-D3•50%

•Jestaatinvoordevoor-ennaschoolse opvang,hetmiddagtoezichten debegeleidingvandekinderen.

• Jehoudttoezichtopdekinderenen zorgtvooreenzinvolletijdsbesteding, jehelptinderefterenbegeleidtspelletjes enknutselactiviteiten.

• Jehoudtbijwanneerdekinderenaankomen envertrekken,hebtcontactmetdeoudersen garandeertdeveiligheidenhetwelzijn vandekinderen.

• Opruimenenlichtpoetswerkbehoren ooktotjouwtakenpakket.

• Brutogeïndexeerdmin.maandsalaris: 1.108,28euro.

INTERESSE?

Bezorgonsjouwsollicitatiebriefeneenrecentcv voorwoensdag26april2023om12uur.

DESKUNDIGEFINANCIËLEZAKEN

CLUSTERORGANISATIE

Contractueel•onbepaaldeduur•B1-B3•50%

•Onderleidingvandefinancieeldirecteurstajein voorhetvlotencorrectvoerenvandeboekhouding metklanten-enleveranciersbeheer.

•Jewerktactiefmeeaanhetontwerp (endeopvolging)vandeaanrekeningen, dejaarrekening,hetmeerjarenplan,...

•Jegaatdiscreetmetvertrouwelijkeinformatieom endenktactiefnaovermogelijkeverbeteringenin werkprocessen.

•Brutogeïndexeerdmin.maandsalaris:1.441,59euro.

INTERESSE?Bezorgonsjouwsollicitatiebrief, eenrecentcveneenkopievanjouwdiploma

ADMINISTRATIEFMEDEWERKER

CLUSTERRUIMTE•TEAMOMGEVING Contractueel•onbepaaldeduur•C1-C3•100%

•Jestaatinvoordeadministratieveondersteuning vanhetteamengeeftopeenefficiënte enklantgerichtemanierinformatieaan burgersenbelanghebbenden.

•TeamOmgevingheefteenzeerbreeden gevarieerdspectrumvantaken,zoalsomgevingsensignalisatievergunningen,dossiersvoor eigendomstransacties,gemeentelijkeadviesraden, klimaatenduurzaamheid,…

•Brutogeïndexeerdmin.maandsalaris:2.258,22euro.

INTERESSE?Bezorgonsjouwsollicitatiebrief, eenrecentcveneenkopievanjouwdiploma voorwoensdag26april2023om12uur.

TECHNISCHASSISTENTEN CLUSTERRUIMTE•TEAMUITVOERING Contractueel•onbepaaldeduur•D1-D3•100% RIJBEWIJSBVEREIST

•Samenmetjouwcollega'sstajeinvoor alletechnischewerkendienodigzijnaanhetpubliek domein(wegenengroen,ookbegraafplaatsen,enhet algemeneonderhoudvandegemeentelijketerreinen). •Jezorgtvoorhetgemeentelijkeuitleenmateriaal voorverenigingenensteltmeehetmateriaal bijgemeentelijkeevenementenop. •Brutogeïndexeerdmin.maandsalaris:2.216,56euro.

INTERESSE?

Bezorgonsjouwsollicitatiebriefeneenrecentcv voordinsdag18april2023om12uur.

•MOGELIJKHEIDTOT OVERNAMEANCIËNNITEIT

•35VAKANTIEDAGENPERJAAR

(BIJVOLTIJDSETEWERKSTELLING)

•MAALTIJDCHEQUES(8EURO)

•ECOCHEQUES

•FIETSVERGOEDING

•GRATISOPENBAARVERVOER VANENNAARHETWERK

•HOSPITALISATIEVERZEKERING

•RUIMEOPLEIDINGSKANSEN

•WERVINGSRESERVE

VAN2JAAR

Bezorgons jouwkandidatuur:

•viae-mail: vacatures@kampenhout.be

•perpost: t.a.v.teamPersoneelszaken, Dorpsstraat9, 1910Kampenhout

•viapersoonlijkeafgifte: teamPersoneelszaken, Dorpsstraat9, 1910Kampenhout

www.kampenhout.be/vacatures

vacatures@kampenhout.be

voorwoensdag26april2023om12uur.

INTERESSE?Bezorgonsjouwsollicitatiebrief, eenrecentcveneenkopievanjouwdiploma voorwoensdag26april2023om12uur.

RESONANS ZOEKT (GEZINS-)BEGELEIDERS EN TRAJECTCONSULENTEN

Mensgerichte organisatie die uitgaat van vertrouwen

ZAVENTEM // Op zoek naar een job met impact? Resonans vzw is een groeiende organisatie die de vraag van de cliënt altijd centraal stelt. Dankzij recent toegekende projectmiddelen staan zes vernieuwende pilootprojecten in de steigers. Interesse om als (gezins-)begeleider of trajectconsulent te werken? Lees dan zeker verder!

“Deel uitmaken van onze teams staat gelijk aan mobiel zijn”, steekt An Dejagere, inhoudelijk directeur van Resonans van wal. “Elke dag zijn meer dan 50 collega’s de baan op om kinderen, jongeren en volwassenen met een (vermoeden van een) beperking én hun omgeving te ondersteunen. Daarnaast zijn we er ook voor ouders van een kindje met een moeilijke start en voor kinderen en jongeren met gedrags- en emotionele problemen. Onze doelgroep gaat heel breed. Zo hebben we ook een apart team voor personen met een niet aangeboren hersenletsel.

Onze diensten spelen op een laagdrempelige en professionele manier in op individuele zorgvragen.

Werken bij Resonans in een notendop? “Dat is werken voor een organisatie die mensgericht is, een groot belang hecht aan de balans tussen werk en privé én uitgaat van vertrouwen. Onze mensen kiezen zelf in welk ritme ze werken en hoe hun agenda eruitziet. Daarenboven is er veel aandacht voor persoonlijke groei en ontwikkeling.”

Momenteel is Resonans op zoek naar heel wat nieuwe collega’s. “Een mensgerichte opleiding achter de rug? Dat is zeker een pluspunt, maar we staan ook open voor zij instromers uit andere sectoren. We zoeken mensen met een sterke persoonlijkheid én een goede basishouding. Nieuwe

Begeleidingswerk, jouw kracht?

Lore Verwimp / gezinsbegeleidster / 6 jaar in dienst “Ik werk als gezinsbegeleidster met kinderen of jongeren tussen 6 en 21 jaar met gedrags- of emotionele problemen. Het fijnste aan mijn job is dat ik niet alleen met de jongere zelf werk, maar ook met het hele gezin. We starten vanuit een specifieke problematiek, maar gaan dan verbreden en naar het hele gezin kijken. Hoe loopt de interactie? Waar kunnen wij hen helpen? Daar vooruitgang boeken, geeft mij veel voldoening.”

“Ik werk graag bij Resonans omdat het een heel open organisatie is, met veel verschillende teams en doelgroepen. Als werknemer krijg je veel vertrouwen en kan je zelf met de gezinnen gaan bepalen waaraan je gaat werken. Ik heb veel vrijheid, maar tegelijk maak ik ook deel uit van een hecht team waar ik steeds op kan terugvallen. Zonder team zou het minder evident zijn om voor deze job te kiezen. Ons team bestaat uit verschillende profielen, maar dat zorgt er ook voor dat het werkt. We zijn geen geprogrammeerde robotjes, maar kunnen allemaal onszelf zijn bij Resonans. Daar hou ik van.”

Laurens Floru / mobiele begeleider & coördinator van Sakado West / 8 jaar in dienst

Met ons team begeleiden we jongeren vanaf twaalf jaar en (jong-)volwassenen die thuis wonen, maar ook volwassenen die zelfstandig wonen. Geen enkele dag ziet er hetzelfde uit en dat houdt mijn job boeiend. Bij de volwassenen die we begeleiden in het zelfstandig wonen, helpen we vaak met administratie. Maar net zo goed gaan we met hen op zoek naar een job of vrijetijdsbesteding, óf zijn we er eens voor een goede babbel. Bij de jongeren liggen de vragen uiteraard heel anders. Daar werken we ook meer met de ouders en krijgen we veel opvoedingsgerichte uitdagingen. Wat wél hetzelfde is, is dat we bij de mensen thuis komen. Dat maakt de drempel heel laag.”

“Ik werk graag bij Resonans omdat ik veel zelfstandigheid en verantwoordelijkheid krijg. Bovendien zijn er heel wat vormingsmogelijkheden, zowel intern als extern. En áls er problemen of vragen zijn, staat onze personeelsdienst altijd klaar. Het allerbelangrijkste is misschien wel mijn team. Er hangt hier een fantastische sfeer en je voelt je hier zo thuis. We zijn vaak alleen op pad en dan is het geruststellend om te weten dat je een sterk team hebt om op terug te vallen.”

gemotiveerde medewerkers leren snel dankzij de schat aan interne deskundigheid en de coaching en opleiding voor starters. We zoeken bij nieuwe kandidaten steeds naar een match met onze organisatie.

Nadine Mertens / trajectconsulent / 3 jaar in dienst

“Ik wilde graag een job waar ik écht naar resultaat kan werken en iets kan betekenen voor iemand. Daarom past de job van trajectconsulent perfect bij mij. Ik heb nog altijd veel contact met mensen, wat ik erg belangrijk vind. Wat is precies mijn functie bij Resonans? Samen met mijn collega’s doe ik de intake van nieuwe cliënten. Wij zijn de eerste personen die langsgaan bij gezinnen om te luisteren naar hun noden. We kijken of wij iets voor hen kunnen betekenen. Is dat niet het geval, dan kijken we samen met de mensen waar ze wel voor hulp terecht zouden kunnen. Daarnaast helpen wij ook bij mensen met een persoonsvolgend budget bij hun sociale administratie.”

“We zijn een organisatie in volle verandering. Het is een interessante zoektocht naar hoe we dingen in de toekomst willen aanpakken en ik vind het een uitdaging om daar zelf ook mijn weg in te vinden. De sfeer onder collega’s is hier geweldig en ik voel me ook dagelijks gesteund door mijn leidinggevenden. Ze staan echt klaar voor ons en zijn heel aanspreekbaar.”

“Bij Resonans kan je helemaal jezelf zijn.”

“Sterk team om op terug te vallen.”

“Aanspreekbare leidinggevenden en een interessante zoektocht”

HORECATALENT GEZOCHT IN WEZEMBEEK-OPPEM EN KRAAINEM GC de Kam en GC de Lijsterbes zoeken een UITBATER die ook CONCIERGE is voor hun gezellige cafés.

Op zoek naar een job met pit?

Wij zoeken:

2 logistiek beambten

Café zoekt uitbater

Vzw ‘de Rand’ zoekt zelfstandige uitbaters, één voor het café in gemeenschapscentrum de Kam te Wezembeek-Oppem en één voor het café in gemeenschapscentrum de Lijsterbes te Kraainem. Het café is een belangrijke pleisterplaats in het hart van ons gemeenschapscentrum. Ons eigen programma en de activiteiten van verenigingen zorgen voor een aardige klantenbasis, maar we zouden het fijn vinden dat het café daarnaast ook een bloeiende horecazaak is. De basisuitrusting van het café is aanwezig, de uitbaterswoning (Wezembeek-Oppem) - een appartement (Kraainem) staat ter beschikking, voor het ondernemerstalent rekenen we op jou! We verwachten dat jij onze bezoekers en verenigingen goed bedient, maar er is ook heel wat ruimte om je eigen commerciële activiteiten uit te bouwen. We staan zeker open voor nieuwe suggesties!

PRAKTISCH:

• Je baat het café op zelfstandige basis uit in nauwe samenwerking met GC de Kam/GC de Lijsterbes.

• Je sluit een concessieovereenkomst af met vzw ‘de Rand’ en je betaalt hiervoor maandelijks een concessievergoeding

• Je staat mee in voor het toezicht op het gebouw buiten de openingsuren

• Een woning/appartement staat ter beschikking van de uitbater

• De basisuitrusting van het café is aanwezig

FUNCTIEVEREISTEN:

• Je bent een dynamische ondernemer

• Ervaring in en/of een diploma horeca is een pluspunt

• Je hebt zin voor orde, stiptheid, initiatief, organisatie

• Je bent zeer sociaal vaardig en je kan werken in teamverband

• Je bent flexibel en je hebt een open geest

• Je kan je vinden in de missie van vzw ‘de Rand’

• Je spreekt uitstekend Nederlands

• Je hebt een goed voorkomen

• Je hebt een getuigschrift goed gedrag en zeden

Wil je graag een tof en gezellig café uitbaten in een gemeenschapscentrum met een missie?

En heb je goede ideeën voor een nieuwe start? Aarzel niet, vraag de infobundel op en stuur je kandidatuur met cv en motivatiebrief ten laatste op 16 april naar Stefaan Gunst - Kaasmarkt 75 in 1780 Wemmel - stefaan.gunst@derand.be – 0495/150 490. De infobundel is ook verkrijgbaar aan het onthaal van GC de Kam - Beekstraat 172 - 1970 Wezembeek-Oppem, tel. 02/731 43 31 en het onthaal van GC de Lijsterbes - Lijsterbessenbomenlaan 6 - 1950 Kraainem, tel. 02/721 28 06

Meer info over de werking van de centra: www.dekam.be of www.delijsterbes.be

vzw ‘de Rand’ | Kaasmarkt 75 | 1780 Wemmel Tel. 02 456 97 80 | info@derand.be | www.derand.be

Het lokaal bestuur Kraainem werft aan!

Heb jij zin om voor een organisatie te werken waar kwaliteit, teamwork en enthousiasme centraal staan? Wil jij mee lokaal bestuur Kraainem, een plek in volle verandering en vernieuwing, op de kaart zetten? Dan pas jij misschien wel in ons team!

Bij lokaal bestuur Kraainem dragen we onze waarden mee in onze werking en output. We streven naar positieve resultaten in dienst van onze burger, en dit binnen een gezonde bedrijfscultuur.

Momenteel zijn we op zoek naar nieuwe collega’s voor de volgende functies:

• COÖRDINATOR DATA

• MAATSCHAPPELIJK WERKER

• COÖRDINATOR DATA

• ADVISEUR P&O

• DOSSIERBEHEERDER BURGERZAKEN

• POETSMEDEWERKER THUISZORG DIENSTENCHEQUES

Of solliciteer spontaan voor één van deze functies:

• COÖRDINATOR PERSONEEL & ORGANISATIE (STATUTAIR, A1A-A3A)

• COÖRDINATOR ONTHAAL (STATUTAIR, B1/B3)

• DESKUNDIGE BESTUURSORGANEN (SECRETARIAAT) B1-B3

• DESKUNDIGE OMGEVING B4-B5

Voor meer informatie surf naar www.kraainem.be of scan hieronder de QR-code!

DB784036C3

• Je staat samen met jouw collega’s in voor een hygiënische en huiselijke leef- en werkomgeving voor alle bewoners, bezoekers en personeelsleden.

• Je zorgt voor het dagelijks onderhoud van de bewoners gebonden ruimten, publieke ruimten en kantoren van de afdelingen.

• Je biedt ondersteuning op de leefeenheden en je maakt deel uit van het zorgteam waarbij de bewoner centraal staat.

Vragen? Contacteer de Personeelsdienst op 02 785 33 60 of via personeelsdienst@overijse.be.

Meer info? Kijk voor de volledige job- en profielbeschrijving, de voorwaarden en de selectieprocedure op www.overijse.be/jobs. Solliciteren kan tot en met 4 april 2023.

www.overijse.be/jobs

Wij zijn op zoek naar... hard werkende talenten die het verschil willen maken voor onze gemeente en elk van onze inwoners

DESKUNDIGE DESKUNDIGE de

ADMINISTRATIEF MEDEWERKER

GEBOUWVERANTWOORDELIJKE de

MEDEWERKER KINDEROPVANG

Uiterste sollicitatiedatum: 2 april 2023.

TECHNISCH MEDEWERKER

Uiterste sollicitatiedatum: 24 maart 2023.

MEER INFO: www.galmaarden.be/vacatures

Vind ons terug op Facebook:

Gemeente Kraainem

DB784109C3

WORLD OF MIND

NIEUW MUSEUM I TOUR & TAXIS

Gebaseerd op de ontdekking van Akiyoshi Kitaoka