BRUZZ - editie 1849 (14-06-2023)

‘Wie mij als eerste contacteert, mag als eerste kiezen’ Kotbazen overrompeld door studenten

1,2 miljard euro schulden en torenhoge renovatiekosten Werking Vivaqua in gevaar

‘Wach ijden om analoge filmrolletjes te ontwikkelen’ Brusselse fotolabs profiteren van revival

Hanna Vandenbussche: lopende fi losoof en winnaar 20 km door Brussel

13 ‘Europese medewerkers kampen met burn-outs en depressies’

Barbara Moens onderzocht pesterijen en intimidatie in het Europees Parlement

breed

Waarom de kleurrijke vogel interessant is voor stropers

05 EDITO

06 COVERSTORY Hanna Vandenbussche, de winnares van de 20 km door Brussel

10 IN BEELD Ivan Put

12 IN DE KIJKER Toekomst kerk en kapel Gesù blijft onduidelijk

15 BEELDCOLUMN Kim Duchateau

16 REPORTAGE Koten in Brussel worden schaars en onbetaalbaar

22 BIJGEDACHTE Alweer die ‘Brusselse jongeren’

24 BIG CITY Ontstond de filmindustrie in Molenbeek?

26 ECONOMIE Het water staat Vivaqua aan de lippen

30 DE SLAAPKAMER van Fritz

32 REPORTAGE Analoge fotografie is helemaal terug

36 NICK TRACHET Zeekraal

37 SELECT Het Limburgse trio Peuk schraapt zijn rock-’n-roll rechtstreeks van de ziel

Eat & Drink Foocha

Smalltalk Thomas Bellinck & Said Reza Adib De vijf inzichten Salva Sanchis

Bij fotoshop Laboriver merken ze dat analoge fotografie hip is: “Zelfs webwinkels als Bol.com en Coolblue proberen in te pikken op de trend.”

Wij zoeken:

KANDIDAAT INSPECTEUR AUTOKEURING (36u/week in 4 of 5 dagen)

• U bent gepassioneerd door automotive en u bent klantgericht met zin voor kwaliteit.

• U bent bachelor in Autotechnologie, (Auto)mechanica of Elektromechanica

• Of u bezit een diploma hoger secundair onderwijs met een 7de jaar in autotechnieken

Wij bieden:

• een voltijds contract

• een bediendestatuut met een competitieve bezoldiging en diverse extralegale voordelen

• een aangename werksfeer in een gepassioneerde en gemotiveerde groep

• Individueel opleidingsplan gaande van techniek over wetgeving tot softskills

COLOFON

BRUZZ

Flageyplein 18, 1050 Brussel, 02-650.10.65

ABONNEMENTEN

Josiane De Troyer (abo@bruzz.be), 02-650.10.80

Gratis in Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

Rest van België: 29 euro per jaar;

IBAN: BE98 3631 6044 3393

van Vlaams Brusselse Media vzw

Buiten België: 35 euro per jaar.

OPLAGE

55.000 exemplaren.

ADVERTEREN?

Marlies De Deygere

02-650.10.81 marlies.dedeygere@bruzz.be

DISTRIBUTIE

Ute Otten, 02-650.10.63, ute.otten@bruzz.be

ALGEMENE DIRECTIE

Dirk De Clippeleir

HOOFDREDACTIE

Kristof Pitteurs (algemeen hoofdredacteur)

COÖRDINATOR MAGAZINE

Maarten Goethals

CULTUUR & UIT

Gerd Hendrickx

ART DIRECTOR

Heleen Rodiers

VORMGEVING

Ruth Plaizier

EINDREDACTIE

Karen De Becker, Kurt Snoekx

WERKTEN MEE AAN DIT NUMMER

Eva Christiaens, Kris Hendrickx, Bettina Hubo, Sophie Soukias, Steven Van Garsse, Tom Zonderman (redacteurs); Michaël Bellon, Emilia

De Feyter, Charlotte Deprez, Anke Dirix, Tom Peeters, Niels Ruëll, Nick Trachet, Bram Van Renterghem, Michel Verlinden, Max Wyckaert (medewerkers)

VERTALING

Frédérique Beuzon, Gregory Blauwers, Sam De Ryck, George Holmer, Laura Jones

FOTOGRAFIE & ILLUSTRATIE

Bart Dewaele, Kim, Ivan Put, Saskia Vanderstichele

VERANTWOORDELIJKE UITGEVER

Kristof Pitteurs

Flageyplein 18, 1050 Elsene.

BRUZZ is een uitgave van de Vlaams Brusselse Media vzw, wordt gedrukt bij

Printing Partners

Paal-Beringen en wordt gesubsidieerd door de Vlaamse Gemeenschap en de Vlaamse Gemeenschapscommissie

Waterput

Tienduizenden Brusselaars die al jaren geen waterfactuur meer hebben gekregen; ook niet nadat ze er zelf om hadden gevraagd, want het callcenter is overbevraagd en mailen lukt niet. Een watermaatschappij die daardoor veel minder inkomsten heeft dan verwacht, en enerzijds zelf moet gaan lenen en anderzijds de voorschotfacturen verhoogt van de mensen die wel nog een voorschot moeten betalen. Dat alles om zelf haar facturen te kunnen betalen. De schuldenlast van het bedrijf ligt ver boven het miljard euro en jaarlijks betaalt drinkwatermaatschappij Vivaqua 25 miljoen euro aan interesten. Hoe is het zover kunnen komen? Dat het nieuwe computersysteem complexer bleek dan gedacht? Het zal wel zeker. Dat Vivaqua zes jaar geleden Hydrobru, het beheer van het rioolstelsel, moest overnemen mét de daarbij horende schuldenput? Ook dat is waar. Dat iedereen maanden vanaf de zijlijn is blijven toekijken, is toch een ander verhaal. Vivaqua wordt beheerd door 19 Brusselse en 4 Waalse gemeenten, maar staat onder Gewestelijk toezicht. Dat Gewest staat ook borg voor 300 miljoen euro aan leningen en draait dus op voor een deel van de niet-betaalde schulden. Dat parlementsleden van oppositie én meerderheid een hoorzitting met Vivaqua vragen, is niet meer dan normaal. Die had er al veel eerder moeten komen.

MELD NIEUWS

Zelf nieuws gespot?

Tips zijn altijd welkom via: BRUZZ.be/meldnieuws

Persberichten kunnen via redactie@bruzz.be

VOER UW EVENEMENT IN OP ENCODEZ VOTRE ÉVÉNEMENT SUR ENTER YOUR EVENT ON www.extranet.brussels

WWW.BRUZZ.BE

FR Des dizaines de milliers de Bruxellois n’ont pas reçu de facture d’eau depuis des années, même après avoir fait eux-mêmes la demande, car le call-center est débordé et les e-mails ne passent pas. Une compagnie d’eau qui, suite à cela, a beaucoup moins de revenus que prévu, doit contracter un emprunt et augmenter les factures d’acompte des gens qui paient encore des provisions. Tout cela pour pouvoir payer ses propres factures. Les dettes de l’entreprise dépassent le milliard d’euros et chaque année, Vivaqua paie 25 millions d’euros en intérêts. Comment a-t-on pu en arriver là ? Est-ce dû à l’introduction d’un nouveau système informatique plus complexe que prévu ? Ou le fait qu’il y a six ans, la compagnie d’eau potable Vivaqua a dû reprendre Hydrobru et la gestion des égouts ainsi que ses énormes dettes ? Vivaqua est géré par 10 communes bruxelloises et 4 communes wallonnes mais a été placé sous tutelle régionale. Et la Région est garante de 300 millions d’euros de prêts. En d’autres mots, la Région bruxelloise paie en partie les dettes non payées. Il est donc normal que les députés de l’opposition et de la majorité réclament une audience avec Vivaqua. Elle aurait d’ailleurs dû se faire bien avant.

EN There are tens of thousands of Brussels residents who for years have not received their water bill. Trying to demand one also does not work as the call centre is overworked and emails do not work. The result is a water company that earns much less than it should and which has to take on debt but also increase the payments for those who still have to pay in advance. Just to be able to pay its own bills. The company’s debt burden has hit well over a billion euro and Vivaqua annually pays 25 million euro in interest. How did it get to this point? A new computer system that proved more complex than initially thought? I’m sure that is true. That, Vivaqua, that supplies mains water, had to take over Hydrobru, that runs the sewerage system, six years ago with all the accompanying debt? That too is true. But that everyone for months has stood idly by doing nothing, that is also true. Vivaqua is managed by nineteen Brussels and four Walloon municipalities but is under regional supervision. That Region also guarantees 300 million euro worth of debt. In other words, the Brussels-Capital Region is paying part of the unpaid debts. It is only natural that members of parliament from the opposition and the majority get explanations from Vivaqua. It is long overdue.

“Een hoorzi ing met Vivaqua had er al veel eerder moeten komen”

Kristof Pitteurs, hoofdredacteur

Het gesprek. Hanna Vandenbussche, winnares van de 20 km door Brussel

‘Brussel is niet bepaald een loopparadijs’

Hanna Vandenbussche, filosoof en winnares dit jaar van de 20 km door Brussel, is de laatste om te zeggen dat lopen gelukkig maakt. Of vriendelijk. “Als ik train, eis ik mijn plek op. Ik kan redelijk onverdraagzaam zijn

In de logeerkamer.” Hanna Vandenbussche won in mei de 20 km door Brussel voor de vrouwen, maar vond voorlopig nog geen geschikte plaats voor de trofee in haar huis in Oud-Heverlee. Dus staat de zilverkleurige kelk – “de grootste en zwaarste die ik ooit kreeg” – in de tussentijd op een tussenplaats.

Vandenbussche liep de bijna halve marathon in 1 uur, 10 minuten en 44 seconden. Geen recordtijd: “Sowieso niet mogelijk op dat parcours.” Wel een indicatie dat Vandenbussche op haar vijfendertigste nog steeds scherp staat. Lichamelijk: ze blijft grotendeels vrij van blessures. En geestelijk: “Momenteel werk ik mijn manuscript af over de Franse denker Blaise Pascal, vierhonderd jaar geleden geboren. Iemand die heel pessimistisch uit de hoek kon komen, en weinig waarde hechtte aan een gezonde geest in een gezond lichaam.”

U wint niet alleen marathons, u schrij ook wijsgerige boeken. Wat bent u: een lopende filosoof, of een filosoferende loper?

HANNA VANDENBUSSCHE: Als ik mag kiezen: dat eerste. Toen ik doctoreerde aan de

faculteit wijsbegeerte van de KU Leuven, kreeg ik van sommigen meer vragen over mijn trainingen en wedstrijden dan over de boeken die ik las, of de artikelen die ik schreef.

Denkt u veel na terwijl u de kilometers a aspelt?

VANDENBUSSCHE: Neen, totaal niet. Dan ben ik één en al focus op de sport en op mezelf. De grootste inzichten komen pas achteraf, of wanneer ik rustig wandel of fiets. Ook de omgeving dringt niet ten volle tot mij door. Ik stippel meestal wel een traject uit met een aantal herkenbare punten, zodat ik me ergens op kan fixeren, maar de details onderweg gaan aan mij voorbij. Toch vind ik dat interessanter dan tien of twintig rondjes op een piste afwerken. De weg is lang voor wie in cirkels loopt.

U schreef in 2021 het boek: Het lot van Atalanta. Daarin reflecteert u over het leven als langeafstandsloper, aan de hand van persoonlijke getuigenissen. U lijkt me niet echt aangenaam tijdens het trainen. (Lacht, omdat ze weet wat volgt)

U beschrij ergens een confrontatie met wandelaars die niet uit de weg wilden tijdens een ochtendloop in het bos.

VANDENBUSSCHE: Als ik train, eis ik inderdaad mijn plek op. Ik kan redelijk onverdraagzaam zijn tegenover mensen die geen plaatsmaken. Voor alle duidelijkheid: ik duw niet, en ik laat andere atletes niet struikelen. Maar ik durf wel te roepen en boos te kijken. Mijn empathie verdwijnt. Dat komt omdat ik opgesloten zit in mijn eigen wereld, en die verschilt van de andere gebruikers van het bos. Achteraf schaam ik mij soms, want iedereen mag natuurlijk van de natuur genieten.

Over uw overwinning in Brussel: hoe hee u die gevierd?

VANDENBUSSCHE: Door goed te gaan eten met mijn ouders. En dat betekent: met aperitief en wijn erbij. Op mijn werk was ik de volgende dag niet zo fris, toegegeven.

Lag het resultaat in de lijn der verwachting?

VANDENBUSSCHE: De dagen ervoor kon ik makkelijk loslopen, terwijl mijn hartslag laag bleef. Ik kende ook mijn concurrenten. Toch ▼

tegenover mensen die geen plaatsmaken.”

door Maarten Goethals foto’s Ivan Put

BIO

• Geboren in Diksmuide (1987)

• Doctoraat filosofie KU Leuven

• Werkt als pedagogisch begeleider voor het Katholiek Onderwijs Vlaanderen

• Auteur van Het lot van Atalanta. Een filosofische erkenning van het langeafstandslopen

• Behaalde zes Belgische atletiektitels

Het gesprek. Hanna Vandenbussche, winnares van de 20 km door Brussel

vond ik de zege een verrassing, vooral omdat ik een moeilijk en lastig winterseizoen kende, zonder veel resultaat, maar met veel opofferingen. Wat ik volgend jaar ga doen, daarover moet ik nog beslissen. Maar mogelijk stoppen. Daarom deed winnen in Brussel zo ontzettend deugd.

Kende u een moeilijk momentje tijdens de wedstrijd?

VANDENBUSSCHE: Meerdere momentjes. De eerste keer aan kilometer elf, aan de drankpost: door een beker op de grond sloeg ik mijn voet om. Pijnlijk. En ook naar het einde toe, eenmaal de Tervurenlaan op: de finish gaat op een verraderlijke manier omhoog. Iedereen sterft op die strook.

Hee u opnieuw Danse macabre van Camille Saint-Saëns gehoord?

VANDENBUSSCHE: Hoezo?

In uw boek schrij u over dat nummer, dat speelde op de ochtend van een belangrijke wedstrijd. U ze e meteen de radio uit. U vond het een slecht voorteken, want Danse macabre gaat over dood en verlies.

VANDENBUSSCHE: Ik geef het toe: ik ben bijgelovig. Zelfs filosofe zijnde. Kousen waarmee ik een slechte race loop, draag ik daarna niet meer. Superstom, maar ik kan niet anders. Bij Brussel zat gelukkig alles goed, van het begin tot het einde.

Sporters lijken heel gevoelig voor dat soort van praktijken. Waarom?

VANDENBUSSCHE: Omdat het resultaat van een prestatie van meer afhangt dan enkel de lichamelijke conditie. Ook toeval speelt een niet te onderschatten rol. Maar toeval valt niet te controleren. Een sporter kan dat niet aanvaarden. Vandaar zijn poging om toch enigszins grip te krijgen op het externe. Het helpt ook om bij verlies de verantwoordelijkheid deels af te schuiven, en niet volledig bij zichzelf te leggen.

Veertigduizend mensen schreven zich in voor de 20 km door Brussel. Een record.

Ook andere loopwedstrijden trekken dat soort aantallen. Vanwaar komt die collectieve dwang om te lopen?

VANDENBUSSCHE: Het valt inderdaad op. Ik zie daar toch een sterk neoliberaal denken in, dat zich in alle sectoren van de samenleving toont. In het onderwijs, op de werkvloer, in het indelen van de vrije tijd. Wat gezondheid en sport betreft: mensen worden altijd maar uitgedaagd om zo ver mogelijk te gaan, en een beeld van zichzelf te creëren van een ongenaakbare God. Een triatlon doen, de Ironman voltooien, of drie keer de Mont Ventoux beklimmen: wie dat kan, mag zich moreel goed voelen. Een beter mens. Maar vaak leidt dat tot zelfoverschatting, met soms dramatisch medische gevolgen voor het lichaam.

Geldt die kritiek ook niet voor de marathonloper die u bent?

VANDENBUSSCHE: Minder. Om te beginnen, zal ik nooit mensen overtuigen om te lopen, en beweren dat een goed leven bestaat uit een leven vol indrukwekkende prestaties. Dat dogma slaat nergens op. Bovendien liep ik op redelijk jonge leeftijd al langere afstanden. Deels omdat ik snel merkte over het nodige talent te beschikken, deels omdat ik het gewoon heel graag deed. Ik besefte dat het lopen mij zelfvertrouwen en een enorm gevoel van vrijheid gaf. Ik kon mezelf pushen tot bepaalde grenzen die ik niet kon voorspellen. Andere duursporten, zoals zwemmen, vind ik dan weer vreselijk. Als ik baantjes trek, kijk ik de hele tijd naar de klok op de muur. Ik ga geen halve minuut langer in het water liggen dan nodig.

Beschouwt u zichzelf ergens als een freak?

VANDENBUSSCHE: Ik heb nooit minder gewerkt, gestudeerd, of mijn studies verspreid om meer te sporten. Dus neen. Mijn omgeving hielp ook altijd met te relativeren, wellicht die West-Vlaamse nuchterheid. Een aantal vrienden van mij kreeg wel een beurs om te lopen, maar die haakten één voor één af wegens eetproblemen en burn-outs, omdat het leven als

Hanna Vandenbussche met de trofee die ze kreeg bij haar overwinning in de 20 km. “De zege was een verrassing, omdat ik een moeilijk winterseizoen kende.”

professional heel eng en steriel kan worden. De nadruk ligt dan te veel op de prestatie en te weinig op het spontane plezier.

Een grote killer wat dat plezier betre , is volgens u de sportwetenschap met haar gedetailleerde trainingsmethodes, uitgebalanceerde diëten, en recent haar obsessie voor glucosewaardes.

VANDENBUSSCHE: Door die doorgedreven aanpak verdwijnt de onvoorspelbaarheid in sport, nochtans een essentieel element. Neem bijvoorbeeld Eliud Kipchoge, de Keniaan die in 2019 als eerste mens ooit onder de twee uur een marathon liep. Indrukwekkend. Maar hij werd omringd door eenenveertig hazen die hem uit de wind zetten, een elektrische wagen bepaalde met laserstralen het tempo en de ideale looplijn, en alles vond plaats in een nauwkeurig geselecteerd parcours in Wenen, op de ochtend, het meest ideale moment van de dag qua luchtvochtigheid. Kipchoge werd op dat moment gereduceerd tot een machine; hij moest enkel uitvoeren. Nogmaals: indrukwekkend, maar echt menselijk? Ik voel soms schrik voor de toekomst.

In welke zin?

VANDENBUSSCHE: Kipchoge kon zijn record neerzetten onder andere door te lopen met carbonplaten in de schoenen. Die geven

“Winnen in Brussel deed deugd, omdat ik volgend jaar misschien ga stoppen”

meer veerkracht, stuwkracht. Dat was het nieuwste van het nieuwste toen. Maar wat als de mechanische vooruitgang op zijn grenzen stoot, aangezien de marges voor verbetering steeds kleiner worden? Wat dan? Overschakelen naar genetische manipulatie van sporters? Wat als het lukt om een stukje epo in het menselijke DNA te planten om beter zuurstof op te nemen: waartoe leidt dat? Dan wordt sport eerder een wetenschappelijke krachtmeting dan een spel.

Het veroorzaakt ongelijkheid: wie zich wel en wie zich niet de nieuwste snu es kan veroorloven.

VANDENBUSSCHE: Inderdaad. Terwijl er geen democratischere sport bestaat dan lopen. Iedereen kan het doen. Maar in de feiten bestaat die ongelijkheid al. Neem de marathon van New York. Meedoen kan op verschillende manieren: door geloot te worden, of door een duur marathonpakket te boeken bij een touroperator, of door een goed doel te sponsoren voor een bedrag van minstens 1.500 euro. Dat vind ik hypocriet, zeker omdat vroeger iedereen kon deelnemen, nu enkel wie die het zich kan permitteren.

Die schoenen met carbonplaten: hoeveel kosten die?

VANDENBUSSCHE: Rond de driehonderd euro, en na vijf, zes wedstrijden werken die niet meer naar behoren. Ecologisch ook niet echt te verantwoorden. Maar dat debat, over duurzaamheid, lijkt de sector niet echt te willen voeren.

U hee nog een jaar in Schaarbeek gewoond. Een goede omgeving om te trainen?

VANDENBUSSCHE: Ik zou Brussel niet bepaald een loopparadijs noemen, want de

stad is niet altijd even gezond en veilig als omgeving. En de vele rode lichten maken het moeilijk om continu in beweging te blijven.

Dus negeerde u die?

ANDENBUSSCHE: Soms wel. Sorry. Maar de laatste tien jaar vind ik Brussel wel verbeterd op dat vlak. Ik zie veel goede initiatieven om het lopen in de stad te verbeteren en te bevorderen, zoals perspective.brussels dat binnenkort een gids uitbrengt met de leukste loopparcours.

Opvallend in Brussel is dat veel organisaties via sport de jeugd tracht te bereiken.

VANDENBUSSCHE: Dat verbaast me niet. Mijn vriend geeft les in Brussel in, onder meer, het beroepsonderwijs. Veel van zijn leerlingen worstelen met een laag zelfbeeld, en zeggen vaak meteen al bij een opdracht: dat kan ik niet, dat is te moeilijk voor mij. Maar als die jongeren sporten, het weze lopen, het weze boksen, het weze voetbal, dan bloeien ze open. Omdat ze merken: in sport kan ik excelleren. Dat vormt een noodzakelijk tegengewicht voor de moeilijke situatie thuis soms.

Tot slot: welke tips gee u als expert aan Brusselaars die willen beginnen met lopen?

VANDENBUSSCHE: Ten eerste: zoek een groene omgeving. Begin ook niet meteen met tien, twintig kilometer. Maar start met kleine afstanden. En zorg voor afwisseling. Loop een paar kilometer rustig, en wissel die af met korte sprintjes. Doorbreek de sleur. Maak het plezant en uitdagend. En weet: de moeilijkste meters in een training zijn die van de sofa tot de deur.

« BRUXELLES N’EST PAS EXACTEMENT UN ÉDEN POUR LES COUREURS »

FR Cette année, les « 20 km de Bruxelles » ont été remportés par Hanna Vandenbussche, une coureuse de fond. Dans sa vie professionnelle, elle est aussi philosophe et écrit des livres sur les athlètes. Bruzz s’est entretenu avec elle sur sa victoire et la place de la course dans sa vie. « La course a augmenté mon estime de soi ». Son conseil pour les Bruxelloises et Bruxellois désireux de se mettre à courir est de « trouver un endroit vert. Ne commencez pas d’emblée avec 10 ou 20 kilomètres mais plutôt avec de courtes distances. Et privilégiez la variété. »

‘BRUSSELS IS NOT EXACTLY A RUNNER’S PARADISE’

EN This year, the “20 km door Brussel/de Bruxelles” was won by Hanna Vandenbussche, a Belgian long-distance runner. In her professional life, she is also a philosopher and writes books about athletes. BRUZZ interviewed her about her victory and the role running plays in her life. “It has given me more self-confidence,” she says. Her advice to Brussels residents who want to start running is to “find somewhere green. Don’t start with ten or twenty kilometres right away, start with shorter distances. And make sure you have some variety.”

In beeld. Ivan Put

Burgergroen

Drugstrafiek, agressie, kat-en-muisspelletjes tussen jongeren en politie: de Jacques Francksquare kwam de voorbije jaren zelden positief in het nieuws. Toch verschijnt er deze dagen vaak een glimlach bij de voetgangers die het plein nabij de Hallepoort oversteken. Op het centrale deel van de square begonnen bewoners –inclusief kinderen – immers op eigen houtje een miniparkje aan te leggen. Soms in de volle grond van de bomen, soms in potten. We herkennen een vijgenboom, een olijfboompje, stok- en klassieke rozen. De burgers bieden zo tegengewicht voor een plein dat na de recente heraanleg veel weg had van een stenen vlakte. Opvallend: de kwetsbare planten lijden amper onder diefstal of vandalisme. KH

In de kijker.

Coliving in Gesù-klooster, maar toekomst kerk blij onduidelijk

Eindelijk gaat er iets gebeuren met het Gesù-klooster in Sint-Joost-ten-Node.

Eind dit jaar zouden de werken beginnen voor de verbouwing van het klooster tot hotel- en colivingflats. Voor de kerk en de kapel is er nog steeds geen plan.

door Be ina Hubo

YUST Brussels, zoals het hotel- en colivingproject heet, is de jongste telg van de YUST City Flats-keten die ook in Antwerpen en Luik projecten heeft. In Brussel zal het oude Gesù-klooster worden verbouwd, deels tot hotelkamers, deels tot huurstudio’s waar bijvoorbeeld expats wat langer kunnen verblijven. “Maar in beide zal men kunnen genieten van uitgebreide diensten en gedeelde ruimtes zoals coworkingspace, binnentuin, bibliotheek, dakterras en restaurant,” legt Cliff Vandeneynde, business development manager van Realis uit.

Dat bedrijf staat in voor de commercialisering van het project en is momenteel hard op zoek naar investeerders, mensen die minstens 210.000 euro beschikbaar hebben en dat willen investeren in de aankoop van een YUST-kamer.

In totaal komen er honderdveertig flats, zegt Vandeneynde. “Vijftig hotellofts en negentig huurstudio’s.” De werken zouden nog dit jaar beginnen en eind 2025 klaar zijn.

Met dit project komt er na zo’n twintig jaar een einde aan de leegstand van de negentiende-eeuwse Gesù-site. Het complex met klooster, kerk, kapel en enkele neoclassicistische gebouwen, gelegen op de hoek van de Koningsstraat en de Dwarsstraat, tegenover de Botanique, staat al leeg sinds 2004. Voorheen deed het jarenlang dienst als bejaardentehuis voor jezuïeten-missionarissen op leeftijd.

In 2007 verkochten de jezuïeten het hele complex aan vastgoedinvesteerder Pierre Buyssens, die tot dan vooral actief was in het Zwitserse hotelvastgoed. Hij richtte de nv Rue Royale op met de bedoeling om de site om te toveren tot

luxehotel met honderdvijftig kamers. Het meest prestigieuze van Brussel moest het worden. Het hotel zou aangevuld worden met woningen.

Na een eerste, afgewezen bouwaanvraag gingen de gemeente Sint-Joost en het Gewest akkoord met een kleiner hotelproject, maar stadsverenigingen IEB en Arau gingen in beroep bij de Raad van State, waarna de vergunning verworpen werd. De Raad oordeelde dat het project afbreuk deed aan de huisvestingsfunctie van de plek.

Krakers

Intussen werd het pand gekraakt door een tweehonderdtal mensen zonder papieren, die er jaren bleven, voor ze in 2013 onder grote mediabelangstelling door de politie uitgezet werden.

In het nieuws omdat Eind dit jaar zouden de werken beginnen voor de verbouwing van het Gesù-klooster in Sint-Joost tot hotel- en colivingflats.

Over welk dossier gaat het?

In 2007 verkochten de jezuïeten de Gesù-site aan de Koningsstraat aan een vastgoedinvesteerder. De site staat nog altijd leeg.

Kort gesprek. Barbara Moens

Omdat het hotelproject maar niet van de grond kwam, werd er in 2019 nog maar eens een aangepaste bouwvergunning gelanceerd. Buyssens’ zoon Alexandre wilde nu in de kerk een markthal maken, gewijd aan gastronomie en Brussels en Belgisch savoir-faire.

Nauwelijks enkele maanden later verkocht eigenaar Buyssens een flink deel van de site, met name het klooster en enkele gebouwen, aan twee Vlaamse investeerders, VDD Project Development uit Brugge, dat in Brussel ook onder meer het voormalige Actiris-gebouw aan het Beursplein transformeert tot The Dome, en de nv Redet, het bedrijf achter het Antwerpse colivingconcept YUST. Hun bedoeling was om koopwoningen en een colivingproject te realiseren op de site. Buyssens behield de kerk en de kapel, gebouwen waarin de kopers geen interesse hadden. Zijn bedoeling was nog steeds om een markthal te maken in de kerk. In 2021, kort nadat de site getroffen werd door een dakbrand, volgde nog maar eens een gewijzigde bouwaanvraag.

Eind vorig jaar ging de nv Rue Royale van Pierre en Alexandre Buyssens dan ook nog failliet. De Vlaamse investeerders, die ondertussen de nv Gesù hadden opgericht, gingen solo verder met hun plannen. Ze kregen eind vorig jaar de definitieve vergunning voor hun woningen- en colivingproject en voor de inrichting van winkels beneden.

De curator die het faillissement van de nv Rue Royale beheert, machtigde enkele maanden geleden immobureau Cushman&Wakefield om een koper te vinden voor de kerk en de kapel. Ondertussen zou er een geïnteresseerde kandidaat zijn. “We zijn nog in onderhandeling en kunnen er verder niets over zeggen,” zegt Jonathan De Crem van Cushman&Wakefield.

Concertzaal

Frederic Roekens, gemeenteraadslid voor Groen in Sint-Joost-ten-Node, zou het wel zien zitten dat er een extra concertzaal voor de Botanique in de kerk ingericht zou worden. “Maar dat gaat wellicht niet gebeuren, ik denk niet dat de Franse Gemeenschap daarvoor de middelen heeft.” Hij vindt het in elk geval de hoogste tijd dat er een einde komt aan deze “enorme stadskanker”. “De site werd verkocht in 2007, we zijn nu 2023. Dat gebouwen op deze plek in Brussel zo lang leegstaan, kan echt niet.”

Pesterijen en intimidatie zijn in het Europees Parlement erg aanwezig, maar moeilijk te melden. Dat zegt de Brusselse journaliste Barbara Moens na uitgebreid onderzoek voor nieuwssite Politico.

U sprak met 37 medewerkers. Allemaal slachtoffers van intimidatie?

Ongeveer de helft van hen had vermeend misbruik meegemaakt of was er getuige van. Het gaat om vaak patronen van hoge werkdruk en kleineren. Altijd meer vragen, ook midden in de nacht, beloftes op vaste contracten of loonopslag niet nakomen, medewerkers opzadelen met je eigen privéproblemen … De assistenten worden dan halve vrienden, halve psychologen. Het gevolg is vaak angst om te komen werken, slapeloosheid, burn-out en depressie. We spraken negen mensen die al een procedure hebben opgestart. Niet alle slachtoffers doen dat.

De klachtenprocedure is nog lang en onbekend.

Ja, niet iedereen weet dat ze bestaat. En wie opstapt, kan van buitenaf geen klacht meer indienen. Parlementsvoorzitter Roberta Metsola overweegt nu externe bemiddeling voor je aan zo’n officiële procedure begint. Ze denkt ook aan strakkere tijdslijnen voor de klachtenbehandeling. Intussen gaan wij ervan uit dat veel situaties nooit tot een formele klacht leiden. Omdat het zwaar is om de situatie te herbeleven als slachtoffer. En omdat het een kleine wereld blijft: je wil niet dat je klacht lekt naar de politieke groep of het parlementslid in kwestie.

Wat maakt het Europees Parlement zo kwetsbaar voor misbruik?

Het zijn erg kleine teams, meestal van drie à vier medewerkers, die alles voor de politicus in kwestie doen. Ze werken vaak laat, gaan samen uit … Allemaal

factoren die machtsmisbruik in de hand kunnen werken. In de Belgische parlementen is er meer sociale controle vanuit de politieke fractie. Veel Europese medewerkers komen ook speciaal naar Brussel voor de job. Hun werk is bijna gelijk aan hun sociaal leven, ze zijn jong en hebben hier geen sociaal vangnet. Zo kunnen minder mensen rond je op tijd aan de alarmbel trekken.

Is het probleem even groot in andere Europese instellingen, zoals de Commissie?

Dat kan zeker, alleen is het daar misschien nog moeilijker te melden omdat de teams niet elke vijf jaar roteren. Dat vergroot de angst voor repercussies. Wij zijn nu begonnen met het Europees Parlement omdat dat zelf een controlerende functie heeft. Dan mag je toch verwachten dat ze ook misbruik in eigen huis controleren? EC

“Voor veel medewerkers is hun werk bijna gelijk aan hun sociaal leven”

‘De kleine teams werken machtsmisbruik in de hand’

UITNODIGING

PRIJS VRIJZINNIG HUMANISME 2023

SUN SCREENS

06/07 > 20/08/2023

BARBIE • L’ÎLE ROUGE

OPPENHEIMER 35MM

PASSAGES • SISI & ICH

THE VIRGIN SUICIDES 4K

LES DAMNÉS NE PLEURENT PAS

DELPHINE ET CAROLE, INSOUMUSES

21 JUNI 2023

19.30 UUR

ontvangst vanaf 18.45 uur

BOZAR

Ravensteinstraat 23

1000 Brussel

Het Humanistisch Verbond verwelkomt u graag op de feestelijke uitreiking van de Prijs Vrijzinnig Humanisme editie 2023.

Laudatio door Jan Lampo , historicus en auteur Aanvaardingsrede door Patsy Sörensen , oprichtster van Payoke vzw

Muzikale omlijsting door Jo Lemaire , ambassadrice van Payoke vzw

PROGRAMMA

18.45 uur ontvangst

19.30 uur feestelijke uitreiking

21.30 uur receptie

INFO EN INSCHRIJVINGEN

Toegang gratis, maar graag vooraf inschrijven via secretariaat@humanistischverbond.be , T 03 233 70 32 (tijdens kantooruren).

Meer info via het secretariaat of www.humanistischverbond.be

U kunt de Prijs Vrijzinnig Humanisme ondersteunen met een gift en/of aankoop van een unieke zeefdruk door Colin Waeghe : zie www.humanistischverbond.be

Georganiseerd met de steun van de Instelling Morele Dienstverlening Brussel

THE HAPPIEST MAN IN THE WORLD

SOIS BELLE ET TAIS-TOI • VERA

A STREETCAR NAMED DESIRE

LES DEMOISELLES DE ROCHEFORT

JEANNE DIELMAN, 23 QUAI DU COMMERCE, 1080 BRUXELLES

PEAU D’ÂNE • GHOST DOG 4K

TROIS COULEURS : BLEU • BLANC • ROUGE

THE MAN WHO KNEW TOO MUCH 35MM

E.T. 4K• JAWS 4K

Verantwoordelijke uitgever: Mario Van Essche, p/a Pottenbrug 4, 2000 Antwerpen

Beeldcolumn. Kim gaat aan de haal met de actualiteit

Huisvesting. Druk op studentenkamers in Brussel blijft stijgen

‘De zoektocht begint soms al in de kerstvakantie’

De druk op studentenkamers in Brussel stijgt jaar na jaar. Studenten gaan steeds vroeger op zoek, en voor wie een kot onder de 500 euro wil, zijn er ook letterlijk lange wachtrijen. “Veel studenten tekenen meteen een contract uit angst dat ze niets anders meer zullen vinden.”

door Charlo e Deprez foto’s Bart Dewaele

Huisvesting. Druk op studentenkamers in Brussel blijft stijgen

Zo’n twintig studenten staan samen met hun ouders te wachten aan een pand aan De Jacht in Etterbeek, vlak bij de Vrije Universiteit Brussel (VUB). Allemaal hopen ze een kot voor komend academiejaar te bemachtigen. “We wachten nog even op de rest,” zegt kotbaas Frederik Delvaux. Vijf minuten later mogen de studenten eindelijk naar binnen in de smalle gang. De kotbaas staat bovenaan op de trap en spreekt de menigte toe. “Als we allemaal een stap naar voren doen, kan iedereen binnen.”

Delvaux verhuurt al dertig jaar koten in Brussel. Voor het tweede jaar wordt hij overstelpt met aanvragen voor bezoeken. Meer dan honderd studenten wilden graag een kamer voor volgend academiejaar, maar

de kotbaas maakte een selectie en nodigde slechts 25 studenten uit. Niet iedereen zal een kamer kunnen krijgen. “Er komen zes kamers vrij. Ik zal na de rondleiding uitleggen wie als eerst mag kiezen,” gaat de kotbaas verder.

Ook de 21-jarige Andreas Lorrain hoopt een kamer te bemachtigen. Hij begint volgend academiejaar aan zijn laatste masterjaar Wiskunde aan de VUB. Samen met zijn moeder plande hij al verschillende kotbezoeken. “De dag voordien werden ze telkens geannuleerd, omdat de kamer al verhuurd was.”

De kotbaas leidt de studenten rond in het pand, dat tien koten telt, drie toiletten, twee douches en een keuken. Via de smalle trappen probeert iedereen een glimp van de vrije kamers op te vangen. De prijzen variëren van 440 euro voor een standaardkamer tot

730 euro voor een tweepersoonskamer, allemaal gemeubileerd en inclusief alle kosten.

Na de bezichtigingen is het moment aangebroken waar iedereen op heeft gewacht: de selectieprocedure. De stress en onzekerheid zijn voelbaar terwijl de kotbaas de namen hardop voorleest. Wie hem als eerste contacteerde, krijgt de eerste keuze. Een student die hem al in februari een berichtje stuurde, was er het snelste bij en staat bovenaan de lijst. Andreas hoort zijn naam als zevende afroepen en is opgelucht. Enkele andere studenten die hoger op de lijst stonden kozen geen kamer, daardoor kreeg hij alsnog een kans.

“Ik neem de studio,” zegt Andreas. Dat zal hem wel 690 euro per maand kosten, en dat ligt boven zijn budget is. Een zorg voor later, oordeelt hij. Een eerstejaarsstudente grijpt net naast de laatste vrije kamer. “De zoektocht gaat verder,” zegt ze voor ze het pand verlaat. Alle studenten die een kamer hebben gekozen, tekenen meteen erna hun contract.

Rampzalig

De stormloop op de koten is niet nieuw. Zowel Brik – de organisatie voor studenten in Brussel – als de Vlaamse Vereniging voor Studenten (VVS) kaart al langer aan dat er een tekort is aan betaalbare koten in Brussel. Beide lanceerden vorig jaar een manifest om daar verandering in te brengen, maar er is weinig beterschap. “Het is rampzalig. Twee jaar geleden werd al een kwart van de koten verhuurd voor 800 euro of meer. Die prijzen blijven stijgen en er zijn nog geen grote inspanningen gedaan om daar verandering in te brengen,” zegt VVS-voorzitter Julien De Wit.

Voor te veel studenten wordt op kot gaan onbetaalbaar. “De prijs voor een kotstudent bedraagt nu al vaak een vierde van het loon van de ouders. Want niet enkel de koten worden duurder, ook boodschappen, openbaar vervoer, cursussen en inschrijvingsgelden,” zegt De Wit.

Volgens het Kotkompas 2022 – een analyse van de Belgische Markt van Studentenhuisvesting door Diggit StudentLife & Stadim – is 435 euro exclusief kosten de gemiddelde prijs voor een kamer in de hoofdstad. Wie voor een studio kiest, betaalt daar 605 euro zonder kosten voor. Daar komen maandelijks nog 60 à 80 euro kosten bovenop. Brussel blijft de duurste studentenstad. In Vlaanderen bedraagt de prijs voor een standaardkamer gemiddeld 350 euro exclusief

“We wachten nog even op de rest,” zegt kotbaas Frederik Delvaux tegen de studenten die een kot aan De Jacht, vlak bij de VUB, komen bezoeken. Hij had aanvragen van meer dan honderd studenten.

kosten en 535 euro voor een studio. In Wallonië is dat 360 en 400 euro.

Om een tegenwicht te bieden aan de dure koten kunnen studenten een kamer huren van hogescholen en universiteiten, al zijn de plaatsen beperkt. De VUB heeft 1.540 koten, maar die kamers zijn allemaal al toegewezen en de vraag stijgt jaar na jaar. “We hebben ongeveer vierduizend aanvragen gekregen,” zegt Bart Geelen, hoofd van de dienst huisvesting. “Dat toont de noodzaak aan betaalbare koten, die er onvoldoende zijn in Brussel.”

Sneller contract tekenen

Geelen ziet vooral een grote stijging bij het aantal generatiestudenten, die voorrang hebben bij een VUB-kot. “We zien voor het eerst dat er studenten zijn die daardoor niet langer drie jaar op hun VUB-kot kunnen blijven,” zegt Geelen. “Zij moeten nu ook op de privémarkt zoeken.”

Andreas kon geen VUB-kot krijgen, als masterstudent staat hij laag op de prioritei-

tenlijst. Daarom doorzocht hij zoekertjeswebsites voor koten. Ook op verschillende Facebookgroepen waagde hij zijn kans, maar dat verliep niet zo vlot. “Elke advertentie heeft na vijf minuten al vier reacties. Je moet het dus echt constant in het oog houden,” zegt Lorrain.

De wiskundestudent begon zijn zoektocht in april, een dikke maand later heeft hij dus iets gevonden. Hoewel hij tevreden is met

zijn beslissing, had hij wellicht niet meteen getekend mocht de druk minder hoog zijn. “De prijs is veel hoger dan mijn budget, maar omdat het mijn laatste jaar is, kan het wel. En het is een deftig kot. Als ik niet had getekend, had ik misschien niets beters meer gevonden. Dat ik niet meer moet zoeken, is een last die van mijn schouders valt.”

Volgens VVS-voorzitter Julien De Wit happen studenten vaker meteen toe voor het

Het is aanschuiven in de smalle gang als kotbaas Frederik Delvaux zijn pand laat zien. Wie hem eerst contacteerde, mag als eerste een kamer kiezen. Hij heeft zes kamers vrij voor 25 geïnteresseerden studenten.

“Vorig jaar bedroeg de prijs voor mijn kot 345 euro zonder kosten. Volgend jaar wordt dat 455 euro. Dat is echt te veel voor wat je krijgt”

Igone Santy Student Criminologie (VUB)

Huisvesting. Druk op studentenkamers in Brussel blijft stijgen

eerste kot dat ze bezoeken. “Vroeger bezochten studenten meerdere koten en kozen ze er dan het beste uit. Met de huidige druk gaat dat niet meer en tekenen veel studenten meteen uit angst dat ze niets meer zullen vinden.”

Door de druk beginnen studenten trouwens steeds vroeger aan hun zoektocht. “Enkele jaren geleden kon je makkelijk in augustus nog een kot vinden,” zegt De Wit. “Nu zijn er zelfs studenten die al in de kerstvakantie beginnen te zoeken. Dan moet je ook sneller weten wat je wil studeren, en waar.”

Om een tegengewicht te bieden aan die steeds vroeger startende zoektocht, verhuurt Brik zijn koten pas vanaf 1 juli. Ook bij hen zijn de kamers elk jaar vroeger verhuurd, zegt Maarten Matthijs. “Vroeger waren er

soms eind september nog kamers over. Vorig jaar waren we midden augustus al uitverhuurd.”

Goedkoper

Wel zijn de plaatsen beperkt, zo’n vierhonderdtal. “We zullen niet iedereen kunnen helpen die op 1 juli nog geen kot heeft gevonden,” stelt Matthijs. “Maar studenten zijn creatief. Ze gaan bijvoorbeeld in nabije steden een kot zoeken of huren samen met anderen een appartement.”

Voor die laatste oplossing koos de twintigjarige Igone Santy die in haar tweede jaar criminologie aan de VUB zit. “Ik heb eindelijk een fijne plek gevonden,” zegt ze aan haar bureau op haar huidige kot in de Koningsstraat in Schaarbeek.

In september verhuist ze naar een appartement met twee huisgenoten aan de Vismarkt in het centrum. Opvallend is dat Igone de plek via sociale media vond. “Ik ben alle kotsites afgegaan, ik heb zelfs op Immoweb gekeken. Nergens krijg je reactie of de afspraak wordt de dag ervoor afgezegd. Na heel wat zoeken plaatste ik een post op Instagram. Zo heb ik een gedeeld appartement gevonden.”

Voorzi er Vlaamse Vereniging voor Studenten

Haar nieuwe plek is een grote verbetering, vindt ze. “Vorig jaar bedroeg de prijs voor mijn kot 345 euro zonder kosten. Volgend jaar wordt dat 455 euro. Dat is echt te veel voor wat je krijgt.” Igone was op zich wel tevreden over de kamer, maar het gebouw vertoont heel wat gebreken. In de vloeren zitten gaten en in het plafond heel wat barsten. Een klein raam moet de hele kamer verlichten. Van het stralende zonlicht buiten is binnen weinig te merken. “Naast het gebouw was er ook een hele tijd een kraakpand, wat tot veel overlast leidde. Er is zelfs enkele keren ingebroken,” zegt Igone.

“De prijzen blijven stijgen en er zijn nog geen grote inspanningen gedaan om daar verandering in te brengen”

Julien De Wit

Deze VUB-koten gaan al een lange tijd mee.

Het kotleven wordt almaar duurder. Een kwart van de kamers kost al meer dan 800 euro.

Haar nieuwe plek is bijna het tegenovergestelde, en dat voor 380 euro zonder kosten. “De locatie is fantastisch. Daarnaast is er een fietsenstalling in het gebouw. Het appartement is een pak ruimer en er zijn heel wat ramen, waardoor de zon altijd wel ergens binnenvalt.”

Cohousen wordt populair

Steeds vaker wijken studenten uit naar een gedeelde huurwoning in plaats van naar een kot, omdat dat dikwijls een goedkopere oplossing. “Mijn enige vereiste was een kot in het centrum voor maximaal 460 euro inclusief kosten. Maar die eisen waren te hoog, want ik heb geen enkel kot voor die prijs gevonden. Het is goedkoper om een appartement te delen en je krijgt er vaak meer kwaliteit voor,” zegt Igone.

Volgens perspective.brussel kiest ongeveer een vierde van de studenten voor cohousing. Terwijl studenten zich in Vlaanderen moeten domiciliëren als ze samen een appartement huren, moet dat in Brussel niet. Zo kunnen ze fiscaal ten laste blijven van hun ouders, en verliezen de ouders het kindergeld niet. Die praktijk drijft op zijn beurt de prijzen op de reguliere huurmarkt op, niet bepaald iets dat voor de Brusselse gemeenten wenselijk is.

Om die trend te vermijden, moet het beleid volgens Brik dringend ingrijpen door

onder meer de Gewestelijke Stedenbouwkundige Verordening (GSV) aan te passen, zodat het opnieuw aantrekkelijk wordt om standaardstudentenkamers te bouwen. “Het is moeilijk om daar een vergunning voor te krijgen,” zegt Maarten Matthijs van Brik. “Promotoren kiezen daardoor vooral voor studio’s.”

Daarnaast wil Brik dat de belasting op bemeubelde logies wegvalt. Niet alle gemeenten innen die belasting, maar onder meer de Stad Brussel wel. “De regel bestaat al langer, maar pas sinds vorig jaar wordt de

‘UN BESOIN URGENT DE KOTS ABORDABLES’

FR La pression auprès des étudiant.e.s pour trouver un kot abordable augmente d’année en année. Le propriétaire de kots Frederik Delvaux a reçu plus de cent demandes pour six chambres en location. Tant Brik que l’Association Flamande pour Étudiants VVS évoquent un manque de kots abordables à Bruxelles. Les étudiants doivent chercher plus tôt et signer un contrat très vite. Ceci pousse de plus en plus d’étudiants à opter pour le cohousing. Brik plaide pour des changements politiques afin de rendre la construction de chambres d’étudiants plus attractive.

belasting actief geïnd. Op die manier worden koten per maand zo’n 20,75 euro duurder,” zegt Matthijs.

Staatssecretaris voor Stedenbouw Pascal Smet (one.brussels/Vooruit) is bezig aan een nieuwe stedenbouwkundige regelgeving. “De studentenwoningen komen daarin ook aan bod,” zegt woordvoerder Damiaan De Jonge. “Het doel is om de kwaliteit, het aanbod en een goede mix tussen klassieke studentenkamers en studio’s te garanderen.”

Volgens schepen van Stedenbouw Ans Persoons (one.brussels/Vooruit) wordt de taks op gemeubileerde kamers en appartementen actiever geïnd door de beschikbaarheid van meer data. “Verschillende uitbaters van studentenkoten kregen die taks hierdoor voor de eerste keer. Ze kunnen hiertegen steeds beroep aantekenen. Dan worden ze gehoord door het fiscaal college.”

Ook zou er een nieuw belastingreglement komen dat een onderscheid maakt tussen gewone gemeubileerde appartementen en studentenkamers. “Want we weten dat er een grote nood is aan betaalbare studentenkamers in Brussel en we willen absoluut vermijden dat die taks het voor studenten moeilijker maakt om een kot te vinden.”

Zowel de VUB als Brik raadt studenten die nog geen kot gevonden hebben aan om MyKot in het oog te houden. Dat is de database van Brik. “De koten in die database hebben we allemaal bezocht, waardoor je de garantie hebt dat zowel het kot als je contract in orde is,” zegt Matthijs nog. “Veel studenten laten pas na de eerste examenperiode in juni weten of ze al dan niet blijven. Er komen dus zeker nog koten vrij.”

‘URGENT NEED FOR AFFORDABLE STUDENT HOUSING’

EN A lack of student housing in Brussels is becoming a real issue, and every year, it gets worse. As just one example, student landlord Frederik Delvaux received more than a hundred requests for six available rooms this year. Both Brik and the Vlaamse Vereniging voor Studenten (VVS) highlight the lack of affordable student accommodation in Brussels. Students have to start looking earlier and sign contracts sooner or risk finding nothing. More students are now opting for cohousing. Brik advocates policy changes to make building standard student rooms more attractive for developers.

Igone Santy neemt binnenkort afscheid van haar kot. De criminologiestudente koos voor een appartement dat ze deelt met enkele anderen.

Alweer die ’Brusselse jongeren’

Wat leek op een zoveelste incident met baldadige Brusselse jongeren die tijdens een kajaktocht agenten aanvielen, lijkt genuanceerder dan eerst gedacht. In tijden van oververhi ing houden we het hoofd best koel.

Bram Van Renterghem

Elke week neemt een

BRUZZ-redacteur het nieuws op de korrel

Zelf heb ik alleen maar goede herinneringen aan de afvaart van de Lesse, waarbij we ongestraft leerkrachten konden rammen, talloze sigaretten konden opsteken en een fles jenever soldaat maakten. Maar voor de leerlingen van het Athenée Royal Serge Creuz uit Molenbeek liep de kajaktocht minder voorspoedig. Ter hoogte van het kasteel van Walzin kwam het tot een aanvaring met de politie van Brussel-West, waarvan Molenbeek deel uitmaakt. “Toen enkele vrouwelijke agenten werden lastiggevallen door een veertigtal jongeren, schoten de collega’s hen te hulp. Uiteindelijk brak een grote vechtpartij uit,” stond er ook bij BRUZZ te lezen. Vooral de resultaten waren spectaculair. Negen agenten raakten gewond, van wie vier ernstig. Ook een tiental jongeren raakte gewond. Geknakte roeispanen waren de stille getuigen van het gevecht. Die berichtgeving was meteen goed voor talloze vileine reacties op sociale media. Dries Van Langenhove maakte ervan dat een groep jongeren een kajak met twee vrouwen isoleerde en hen betastte. Maar ook gematigde stemmen zoals Youssef Kobo kropen diezelfde middag nog in hun pen. “Bijna even frustrerend als de jongeren die er maar niet in slagen om andere mensen niet lastig te vallen tijdens een dagje zonnen aan de Blaarmeersen of kajakken op de Lesse, zijn de

mensen die continu excuses blijven zoeken voor dit asociale gedrag. ‘Ze hebben geen zwembad meneer’,” schreef hij op Twitter. Maar al snel werd duidelijk dat het genuanceerder in elkaar zit dan eerst gedacht. Volgens diverse bronnen waren de agenten dronken en gedroegen ze zich agressief. Schoolmedewerkers beweren dat de agenten de eerste slag toedienden. En een filmpje van net na de feiten, toont de gespannen sfeer en dreigende agenten, al valt er verder ook niet meer uit op te maken. Op Franstalige media wordt intussen de credibiliteit van de agenten onderuitgehaald door erop te wijzen dat het om dezelfde brigade gaat die in volle coronacrisis een raclette-feestje op het commissariaat gehouden had. “Teambuilding van ‘brigade raclette’ loopt uit de hand,” kopte La Capitale smalend. Dat het om een teambuilding gaat georganiseerd door het korps, ontkent de politiezone Brussel-West trouwens. De agenten – allemaal met eenzelfde gele zwembroek aan – hadden de privéactiviteit zelf op poten gezet. Toch hield dat de korpschef van Brussel-West niet tegen om vorige week zaterdag een communiqué de wereld in te sturen, waarin hij stelt dat elke agent een voorbeeldfunctie moet bekleden, ook tijdens privéactiviteiten. De zone opende tegelijk “een administratief tuchtdossier teneinde

de gepaste tuchtmaatregelen te kunnen nemen”, en zette de betrokken politiemannen tot nader order op interne opdrachten.

Het parket van Namen onderzoekt nu de ware toedracht, en gaat daarbij in op zowel het gedrag van de jongeren als van de agenten. Dat is al iets helemaal anders dan ‘Brusselse jongeren vallen agenten aan’. Maar voor veel passieve nieuwsgebruikers was het kwaad al geschied. Brusselse jongeren waren nog maar eens weggezet als relschoppers of oproerkraaiers.

Dat we dat zo massaal doen, heeft natuurlijk te maken met de vele berichten over Brusselse jongeren die in de Blaarmeersen karpers uit het water halen, met zand gooien naar een vrouw in monokini, vechtpartijen uitlokken of ander irritant haantjesgedrag vertonen. Dat ze in het Brusselse geen zwembad hebben, mag inderdaad geen excuus zijn. Al zou extra zwemwater deze dichtbevolkte en drukkend hete stad ook geen kwaad doen. Meer nog dan een pleidooi voor een zwembad geeft dit voorval te denken over onze rol, die van de media. Moeten wij zo vroeg berichten over een voorval waarvan we de ware toedracht nog niet kennen? Moeten wij überhaupt iets brengen voor we zelf de getuigen gesproken hebben? Kunnen we in het begin uitsluitend afgaan op wat andere kranten en officiële bronnen – in dit geval de politie, die zelf betrokken partij is – ons vertellen? De druk om dit sappige verhaal snel te brengen is groot. Maar in tijden waarin iedereen oververhit reageert op alles wat met Brusselse jongeren te maken heeft, is het belangrijk het hoofd koel te houden.

“Elk verhaal is genuanceerder dan eerst gedacht, dat leert het nieuws rond de afvaart van de Lesse”

Blankenberge, de zomer van 2020: rellen op het strand met enkele Brusselse jongeren, redders en agenten.

Big City.

Ontstond de filmindustrie in Molenbeek?

Een luipaard dat Manneken Pis ontvoert, het is een beeld uit een vroege Belgische film. Wat hee Molenbeek daarmee te maken?

Max Wyckaert en Luana Difficile

zoeken elke week een antwoord op een lezersvraag, deze week van Lisa uit Molenbeek. Volg ook de Instagram pagina voor het Big City-verhaal op donderdag.

Ook een vraag?

Stel je vraag en stem op BRUZZ.be

Bekijk en lees antwoorden op BRUZZ.be/bigcity

Beestig Brussel.

In Molenbeek is het vandaag aangenaam vertoeven rond het Karreveldkasteel, waar tentoonstellingen, concerten en voorstellingen plaatsvinden. Weinig daarvan doet vermoeden dat de site ooit de bakermat was van de Belgische filmindustrie, wat dan weer te danken is aan de Franse filmproducent Pathé Frères.

In 1908, het jaar dat ook Kinox als eerste cinema in Molenbeek opende, richtte Pathé de Belge Cinéma op, een bedrijf dat de Pathé-films in België en Nederland moest verdelen. Maar daar bleef het niet bij. Pathé probeerde begin twintigste eeuw om in zo veel mogelijk landen productiehuizen op te starten, waar lokale films moesten worden gemaakt.

Voor België vertrouwde Pathé op de Franse cineast Alfred Machin, die toen hij in 1912 neerstreek in Molenbeek zowat de pionier van de filmindustrie in België was. Pathé had in datzelfde jaar het productiehuis Belge Cinéma Film opgericht in Molenbeek, waar het zijn oog had laten vallen op het domein van Karreveld. Naast een kasteel en velodroom, stond er toen een grote hangar, die werd omgebouwd tot filmstudio. In de gebouwen van de velodroom kwamen ateliers en lokalen voor de artiesten. Alfred Machin werd er artistiek directeur. Met een schare acteurs en zijn filmploeg trok hij naar Hoog-Molenbeek om er zo’n twintig films te draaien, vaak met wilde dieren in de hoofdrol, die hij meenam vanop zijn reizen in Afrika. Zo steelt jachtluipaard Mimir de show in Saïda a enlevé Manneken Pis uit 1913, waarin het roofdier aan de haal gaat met Manneken Pis en het ventje de hele stad door zeult. Ook in andere films liet de regisseur dieren

opdraven, zoals apen en kamelen, waarvoor hij kooien liet bouwen aan Karreveld. Zelf woonde Machin al die tijd op de Gentse Steenweg, waar hij naar verluidt op veel sympathie kon rekenen van andere Brusselaars. Dat had hij vermoedelijk te danken aan de ondertitels in Brussels dialect die hij gebruikte in zijn films, met daarin meermaals buurtbewoners als figuranten.

Tot voor de komst van de eerste bioscopen begin twintigste eeuw

In de buurt van Buda, langs het Kanaal, werden vorige week lijmvallen gevonden die zangvogels zoals de pu er in de val moesten lokken.

Op de plaats waar de constructie gevonden werd, werden de afgelopen weken regelmatig putters gespot: een vinkensoort die meestal in groep leeft. Wie er

achter de vallen zit, is nog altijd niet duidelijk. “Die stroperspraktijken zijn stilaan aan het verdwijnen, maar voor mensen die het minder breed hebben, zijn

putters een geschenk uit de hemel,” zegt Gerald Driessens van Natuurpunt. “Ze worden illegaal gevangen en doorverkocht, maar dat is strikt verboden. Niet alleen de vogel, maar ook zijn nesten en eieren zijn beschermd.”

De putter is makkelijk te herkennen aan zijn vuurrode gezicht en inktzwarte vleugels met een gele streep erop. Zijn mooie verenkleed kostte de vogel eeuwenlang z’n vrijheid, maar hij heeft er ook zijn naam aan te danken. “Vroeger hield men putters in kooien en werd er een soort waterputje

Een vuurrood gezicht, zwarte vleugels met een gele streep: de putter is gemakkelijk te herkennen.

De kleurrijke pu er hee veel noten op z’n zang

was film in ons land het speelterrein van hobbyisten. Machin bracht daar met zijn komedies en sociale drama’s verandering in. Vooral zijn film Vervloekt zij den oorlog gooide in 1914 hoge ogen. Het verzonnen oorlogsverhaal tussen twee fictieve landen én met oorlogsvliegtuigen – tot dan onbestaande – bleek profetisch. Enkele maanden nadat de film in de zalen was gekomen, brak de Eerste Wereldoorlog uit. Machin trok daarop voorgoed

weer naar Frankrijk. De filmstudio van Karreveld bleef wel bestaan dankzij André Jacquemin, de rechterhand van Machin, die de studios overnam en er samen met zijn assistent Paul Flon tot begin jaren 1920 nog enkele films maakte. Wat er daarna precies gebeurde met de filmstudio’s aan Karreveld is niet helemaal duidelijk, maar het epicentrum van de Belgische filmindustrie verhuisde rond 1922 richting Machelen. MW

Arm Brussel, het magnum opus van Geert van Istendael, is dertig jaar oud, maar nog altijd actueel. Luckas Vander Taelen interviewt hem.

Donderdag vanaf 18.30u

We stomen je klaar voor het kleurrijkste festival van Brussel! Een hele week lang krijg je muziek en tips, en maak je kans op gratis tickets.

Vanaf 19/6 dagelijks op 98.8 FM of via onze stream

bijgezet met een emmer aan een koord. De putter trok met zijn snavel dat emmertje omhoog. Hij begon dus te waterputten.”

Daarnaast deed de zangvogel ook dienst als radiotoestel: zijn vrolijke, drielettergrepige tswit-witwit-deuntje is gemakkelijk te herkennen en stond lange tijd bovenaan de hitparade der kooivogels. Tot er in de jaren 1970 een algemeen verbod kwam op vogelvangst in België. Sindsdien is de zangvogel bezig aan een serieuze opmars, ook in Brussel. “Ooit was de putter zo goed als

volledig verdwenen uit ons straatbeeld, maar vandaag is ie weer helemaal terug.”

Benieuwd naar de putter? Ze zijn vooral te vinden in de buurt van industrieterreinen en plekken met een droge, ruige plantengroei. In Brussel spits je best je oren in de omgeving van Thurn & Taxis, de Léon Monnoyerkaai of de Latinis-tuin in Schaarbeek.

AD

Lees de hele reeks op BRUZZ.be/beestigbrussel

Win tickets voor Arno Hommage

In de AB eren artiesten als Zwangere Guy, Tom Barman, Melanie De Biasio en vele anderen Le Plus Beau. Robbe bezorgt je een toegangsticket!

Donderdag 15 juni vanaf 7u op BRUZZ Radio

Rechtzetting

In BRUZZ 1848 werden in het fotobijschri de namen van Jan Busselen (PVDA) en Dominiek Lootens-Stael (Vlaams Belang) omgewisseld. Onze excuses.

A La Carte

Voluit Couleur Café

De Franse cineast Alfred Machin met jachtluipaard Mimir, die de hoofdrol speelde in Saïda a enlevé Manneken Pis.

Economie. IT-problemen, schulden en verouderde riolen

Het water staat Vivaqua aan de lippen

Nu de factuurproblemen stilaan opgelost raken, moet watermaatschappij Vivaqua de schuldenberg te lijf gaan, een col buiten categorie. Bezuinigingen dringen zich op, maar met renovatiekosten van 4.000 euro per meter riool, is dat makkelijker gezegd dan gedaan.

door Bram Van Renterghem foto’s Saskia Vanderstichele

Het waren vreemde taferelen, vorige week in de commissie leefmilieu van het Brussels parlement. Cieltje Van Achter (N-VA) wilde graag weten of het waar was wat in L’Echo stond. Daar had Vivaqua-directrice Laurence Bovy gezegd dat Vivaqua per jaar 50 miljoen euro winst moet maken om de nodige investeringen in het waterleiding- en rioolnetwerk te kunnen doen, zonder dat de schulden verder oplopen. Omdat Vivaqua daar nooit aan komt – vorig jaar maakte het 400.000 euro verlies – vroeg Bovy om een bijkomende gewestelijke dotatie.

Die investeringen moéten worden gedaan, zei ze. “We gaan de watervoorziening van de bevolking toch niet in gevaar brengen, en het risico op wegverzakkingen en zinkgaten fors laten toenemen?”

De reactie van minister van Leefmilieu Alain Maron (Ecolo) op de vraag van Van Achter? “Vivaqua is een intercommunale. Ik ben niet bevoegd.” En hij heeft gelijk. Het zijn de negentien Brusselse en vier Waalse gemeenten die Vivaqua aansturen. Omdat hij

als minister verantwoordelijk is voor het waterbeleid, de intercommunale onder Gewestelijk toezicht staat en dat Gewest borg staat bij eventuele wanbetalingen, formuleerde hij woensdag toch het begin van een antwoord. Al ging dat niet verder dan wat iedereen al wist: “Vivaqua heeft inderdaad een grote schuld, die voor een aanzienlijk deel historisch is. Die schuld is nog opgelopen door de hoge inflatie van de laatste maanden en de nodige investeringen in de renovatie van het rioolstelsel, dat in een zeer slechte staat is.”

Tegen de rots

Dat die investeringen niet via extra schulden kunnen, is zonneklaar als je de boekhouding van het bedrijf erbij neemt. Volgens het laatste jaarverslag, dat vorige week goedgekeurd werd, bedroeg die schuld eind 2022 maar liefst 1,15 miljard euro: alweer 122 miljoen euro meer dan het jaar ervoor en bijna vier keer de omzet van Vivaqua. De Brusselse watermaatschappij heeft nu dubbel zoveel schulden dan eigen vermogen:

een financieel zeer ongezonde situatie. Die schulden kunnen niet verder oplopen zonder het bedrijf en het Gewest dat voor 300 miljoen euro aan leningen borg staat, in gevaar te brengen.

Dat het oude rioolstelsel in zo’n slechte staat is, komt dan weer doordat de gemeenten, die daar vroeger voor verantwoordelijk waren, hebben nagelaten om fors te investeren in zaken die de kiezer toch niet ziet. Toen ze samen de intercommunale Hydrobru oprichtten, een soort voorloper van Vivaqua, moest die meteen fors lenen om de dringende werken aan te kunnen vatten. Het resultaat? Een schuld van 600 miljoen euro. Toen drinkwaterproducent Vivaqua in 2017 fuseerde met Hydrobru, moest het die schulden overnemen. De vijftien Vlaamse gemeenten die nog in Vivaqua zaten, repten zich naar de uitgang, maar mochten pas na een ingeroepen belangenconflict definitief vertrekken. “Toen al zagen we dat Vivaqua gedoemd was om tegen een rots te slaan,” zegt Bart Nevens (N-VA), voormalig eerste schepen van Kortenberg en nu gedeputeerde in ▼

Economie. IT-problemen, schulden en verouderde riolen

Vlaams-Brabant. Dat was niet alleen het gevolg van het oude rioleringsnetwerk, maar ook van de structuur van de organisatie, die niet meteen als lean of slank te boek staat. “Bij de boedelscheiding werd goed duidelijk dat Vivaqua per waterteller een veel hogere kostenstructuur had dan de Vlaamse watermaatschappijen zoals Farys of De Watergroep. Er is een pak meer volk in dienst om hetzelfde werk te doen.”

Die hoge kostenstructuur is ook Brugel opgevallen, de Brusselse regulator voor elektriciteit, gas en de waterprijs. “De payroll is er groter dan bij andere watermaatschappijen,” zegt coördinator Pascal Misselyn. Of dat aan het aantal personeelsleden of aan het loon ligt, kan ik niet zeggen, maar het product van die twee is in elk geval hoger dan elders.”

In de commissie zei Maron dat Vivaqua intern al plannen maakt voor bezuinigingen. “Vanuit de regering hebben we daarbovenop een studie besteld naar de rationalisering van de watersector. Daarvan wordt het resultaat begin 2024 verwacht.”

Dat kan de parlementsleden niet bekoren. Aurélie Czekalski (MR) zei dat ze daar al twaalf jaar op wacht. Ook voor Van Achter is het onvoldoende. Ze wil een grondige doorlichting. “En zoiets kan alleen door het Rekenhof,” stelt ze. N-VA diende daar in 2017 al eens een resolutie toe in, tevergeefs. Nu hoopt ze op meer draagvlak.

De perfecte storm

Of het ervan komt, moet nog blijken. Maar het staat vast dat zowat iedereen zich grote zorgen maakt om Vivaqua. Behalve met de dure renovatie van de riolen en de hoge kostenstructuur werd de maatschappij ook geconfronteerd met sterk gestegen prijzen voor energie en bouwmaterialen, met IT-problemen, waardoor heel wat gezinnen geen of een foute factuur kregen, én met een daaruit voortvloeiende negatieve cashflow,

waardoor Vivaqua moest lenen bij haar eigen pensioenfonds Hydralis, om de rekeningen aan te zuiveren.

Daarbovenop maakte dat eigen pensioenfonds vorig jaar maar liefst 104 miljoen euro verlies. Daardoor slinkt de pensioenpot, maar dat mag niet van financiële waakhond FSMA. Voor het verschil wordt alweer gekeken naar ... Vivaqua. “Een slecht presterend Hydralis is dan ook een groot risico voor Vivaqua,” zei Emmanuel De Bock (Défi). Dat geven ze bij Hydralis en Vivaqua ook toe.

De toestand is dus zeer ernstig, en ook een beetje hopeloos. De organisatie kan dan wel proberen om te besparen op personeel, maar ook los daarvan blijft de opdracht enorm. Het moet per jaar 20 tot 25 kilometer versleten riool renoveren en dat kost 4.000 euro per meter. Dat komt boven op de productie en verdeling van water, het onderhoud van waterleiding en stormbekkens enzovoort.

Om al die kosten te betalen, heeft Vivaqua enkel de waterfactuur, maar het kan de tarieven op die factuur niet zomaar (laten) verhogen. “Een op de drie Brusselaars heeft nu al een sociaal tarief, veel rek zit daar niet meer op,” zegt een bestuurslid dat liever off the record spreekt. Daardoor is Vivaqua aan handen en voeten gebonden.

Net daarom vraagt Bovy een volautomatische indexering van de waterprijs en een

dotatie aan het Gewest, om zo elk jaar 50 miljoen euro aan de kant te kunnen zetten voor investeringen.

Bij Brugel zijn ze alvast verrast door die vraag. “De tarieven voor leidingwater zijn dit jaar al met 14,5 procent gestegen, op voorstel van Bovy zelf,” zegt coördinator Misselyn. De inflatie en de gestegen onderhoudskosten werden ook toen als redenen genoemd voor de gevraagde prijsstijging. “Dan is het een beetje vreemd dat ze vier maanden nadien nog eens om een jaarlijkse dotatie komt vragen.”

Volgens Bovy volstaat die prijsstijging echter simpelweg niet. “We kunnen er niet de noodzakelijke investeringen mee betalen.” Concreet: de prijsstijging van 2023 brengt 22 miljoen euro extra op. Terwijl de jaarlijkse afbetaling van interesten alleen al zo’n 25 miljoen euro bedraagt. En de rentevoeten stijgen nog.

In elk geval is het met schulden beladen Gewest weinig happig om bij te passen. “Ik geloof niet dat een terugkeer naar massieve, gewestelijke dotaties een duurzame

“Als een op de drie de marktprijs niet kan betalen, is er een groot probleem. Zo kun je een maatschappij niet rendabel houden”

Herman Matthijs Specialist overheidsfinanciën (U Gent)

“De hele structuur is ondoorzichtig. Hoe het komt dat de kosten bij Vivaqua zo hoog zijn, is onduidelijk”

Emmanuel De Bock Parlementslid Défi

oplossing is,” zei Maron. “Dat zou te veel wegen op de begroting.” Om dezelfde reden is hij niet enthousiast over het idee om van Vivaqua een gewestelijke organisatie te maken. “Ik wil dat debat hier voeren,” zei hij. “Maar ik merk dat niemand daar echt voor pleit.” Dat is begrijpelijk: Vivaqua is nu een probleem van de gemeenten. Niemand in het Gewest staat te springen om die problemen op zich te nemen.

Maar volgens specialist overheidsfinanciën Herman Matthijs (U Gent) is die inkanteling in het Gewest wél nodig. “Nu zit Vivaqua bij de gemeenten, maar houdt het Gewest wel toezicht, betaalt het een sociale tegemoetkoming, staat het borg, enzovoort. Als je er een gewestelijk bedrijf van maakt, heb je tenminste duidelijkheid en kan je er één minister op aanspreken.”

Maar het ware probleem zit volgens Matthijs in het feit dat een op de drie Brusselse gezinnen z’n waterfactuur niet kan betalen. “Als een op de drie de marktprijs niet kan betalen, is er een groot probleem. Zo kun je een maatschappij niet rendabel houden. Dat gaat natuurlijk terug op het feit dat vooral de arme bevolking in Brussel blijft hangen, en de meer bemiddelde klassen naar de Rand trekken.”

Verhardingstaks

Een probleem dat niet eenvoudig op te lossen valt. Gelukkig zijn er nog enkele opties, al zijn die al bij al beperkt. Zo klinkt her en der de roep naar een verhardingstaks voor particulieren en bedrijven die waterdoorlaatbare grond bebouwen. In Gent was

N-VA, Défi en MR vragen een hoorzitting in het parlement met Vivaquadirectrice Laurence Bovy, onder meer om de hoge kostenstructuur door te lichten.

staat nu on hold. Het andere is al afgevoerd. Daarop nog tientallen miljoenen euro besparen, lijkt heel moeilijk.

Een derde optie is de investeringen in de tijd spreiden, iets wat Vivaqua nu al doet. In 2023 renoveert het niet de vooropgestelde 20 à 25 kilometer riolering, maar slechts 16 à 17 kilometer. Maar daarvan zei zowel Maron als Brugel dat het op lange termijn geen oplossing is, net door dat risico op verzakkingen en nog duurdere noodgrepen nadien.

Op de website deliberalewereld.be wordt dan weer geopperd om het kasteel van Modave nabij Hoei te verkopen. Daar bevindt zich een belangrijke waterbron, maar volgens enkele jonge liberale Brusselaars kan die waterwinning losstaan van de dure exploitatie van het kasteel. “Dit in afwachting van een drastische kostenreductie,” klinkt het.

vorig jaar sprake van zo’n taks, maar die werd in extremis afgelast, tot grote ontgoocheling van Natuurpunt. “Het was praktisch en organisatorisch niet haalbaar om dat nu in te voeren,” zei schepen voor Openbare Werken Filip Watteeuw (Groen) daarover. Dat die optie in Brussel snel soelaas zal bieden, lijkt dus ijdele hoop.

Een ander voorstel dat zowel Bovy als Maron opperde, is de bouw en het onderhoud van dure stormbekkens afstoten. De vraag is of daar nog zoveel winst mee te behalen valt. Het stormbekkenprogramma is immers zo goed als afgerond. Vivaqua beheert nu 33 stormbekkens, maar de grote kosten voor het graven ervan zijn al gemaakt, de afbetalingen lopen. Twee extra stormbekkens waren nog in de running, maar één

VIVAQUA SE NOIE DANS LE MARÉCAGE BRUXELLOIS

Duidelijkheid

Maar vooraleer over te gaan naar oplossingen, wil het parlement in eerste instantie duidelijkheid. “De hele structuur is ondoorzichtig,” zegt Emmanuel De Bock (Défi). “Om het financieel verslag te ontvangen, moet je een mail sturen. Hoe het komt dat de kosten zo hoog zijn, is onduidelijk.”

Daarom wil Défi samen met MR en N-VA een hoorzitting in het parlement met directrice Laurence Bovy. “We willen eindelijk weten wat Vivaqua nu serieus zal doen om efficiënter te werken,” zegt Van Achter.

Het is al de vierde keer dat MR samen met andere oppositiepartijen zo’n hoorzitting vraagt, voorlopig zonder gevolg. Vivaqua laat alvast weten dat Bovy daar zeker toe bereid is.

VIVAQUA IS SINKING INTO THE BRUSSELS SWAMP TOO

FR Vivaqua, la compagnie des eaux bruxelloise se porte mal. Ses revenus ne couvrent pas ses frais et la dette est de moins en moins solvable. « Pour parvenir à investir dans notre infrastructure sans contracter une dette additionnelle, nous devrions faire un profit de 50 millions d’euros par an, » dit la directrice Laurence Bovy. Ces investissements doivent éviter les affaissements de routes et les gouffres. Mais parce qu’à Bruxelles, un habitant sur trois n’est pas en mesure de payer ses factures, Bovy veut de l’argent de la Région. Mais la Région n’a pas d’argent et Vivaqua est priée de faire des économies. Le Parlement demande à entendre Bovy sur la question.

EN Vivaqua, Brussels’ water company, is in bad shape. Its revenues do not cover costs and the debt keeps rising to more and more unsustainable levels. “To continue investing in our infrastructure without taking on additional debt would need a profit of 50 million euro a year,” says director Laurence Bovy. These are investments necessary to avoid road subsidence and sinkholes. But because one in three Brussels residents cannot cover all of their own water bills, Bovy wants money from the Region. But the Region has no money either and Vivaqua is expected to make savings. Now, parliament has requested a hearing with Bovy.

De slaapkamer. Fritz

Fritz is twaalf en woont in Vorst. Hij is dol op skaten en droomt ervan om aan wedstrijden deel te nemen. "Je moet twee keer per week oefenen om vorderingen te maken."

‘Er zou in elke gemeente een skatepark moeten zijn’

Elke week gaat BRUZZ op bezoek bij een ket in Brussel in zijn of haar slaapkamer. Deze keer is dat bij Fritz (12) uit Vorst. Sinds de Sint twee jaar geleden een skateboard in zijn schoen dropte, is Fritz er niet meer van weg te slaan. “Later wil ik misschien skateboard decks ontwerpen.” door Emilia De Feyter foto Saskia Vanderstichele

Waar zit je op school?

De Steinerschool in Anderlecht, in het zesde leerjaar.

En volgend jaar?

Naar het Atheneum van Brussel. Er zijn veel kinderen op mijn school die hun opgegeven school voor volgend jaar niet hebben gekregen. Van mijn klas gaan er vijf anderen ook naar het Atheneum. Wel toevallig: allemaal meisjes, geen enkele andere jongen.

Kijk je ernaar uit?

Ja, eindelijk een nieuwe start. De lagere school is na een tijd een beetje saai.

Wat doe je in je vrije tijd?

Ik ga zo’n twee keer per week skaten. Ik heb een vriendengroepje op WhatsApp met skaters die ik heb leren kennen in het skatepark. Elke woensdag ga ik naar het skatepark in Sint-Lambrechts-Woluwe, of soms naar het Moricharplein met een vriend.

Heb je skatelessen gevolgd?

Ja, met RAION. Het plan van RAION en Byrrrh & Skate is geweldig, omdat ze veel skateparken willen. In Brussel zijn er bijna geen. Als je dat vergelijkt met Antwerpen, daar zijn echt geweldige skateparken. Zodra je buiten Brussel gaat, vind je meteen een skatepark. In Lot is er ook één.

Wat wil je met skaten bereiken?

Ik wil graag ooit meedoen aan wedstrijden. Ik doe kampen bij RAION en Byrrrh. Tijdens hun kampen organiseren ze ook wed-

strijden. In de winter skaten we indoor, in de zomer gaan we op verplaatsing, onder meer naar Antwerpen.

Gaat je meeste vrije tijd naar skaten?

Ja. Ik skate nu zo’n twee jaar. Van de Sint heb ik mijn eerste skateboard gekregen. Ook mijn papa houdt van skaten. Skaten kent oneindig veel trucjes, waardoor je nooit echt goed bent. Je moet minstens twee keer per week gaan als je wil vorderen. Nu kan ik onder meer al kickflip, boardslide, downhill.

Waar zou je een skatepark bouwen?

Zeker één in elke gemeente. Dat zou het beste zijn, maar dat zal nooit gebeuren.

Is Brussel een gemakkelijke skatestad?

Je kan hier bijna niet skaten. Wanneer ik even op straat skate, hoor ik meteen eh, je veux dormir! Je kan eigenlijk nergens skaten.

Woon je graag in Vorst?

Toch wel, maar ik kom meer in Sint-Gillis. Eén straat verder ben je al in Sint-Gillis. Er wonen vrienden in de buurt, aan Wiels en Hoogte 100. Niet zo ver dus.

Vind je Brussel een toffe stad?

Ja, want ik ken niemand. In een dorp kent iedereen jou. Als je iets uitsteekt, weet iedereen wat je gedaan hebt. Als je hier over straat loopt, kent niemand jou. Er zijn ook veel meer culturen dan in Wallonië of Vlaanderen.

Jouw vader is de zoon van een bekende tekenaar, niet?

Van Ever Meulen. Mijn papa is grafisch ontwerper. Hij ontwierp het logo van Studio Brussel.

Teken je soms samen met je grootvader?

Vooral voor ik begon met skaten. Ik heb thuis ook allemaal tekeningen gemaakt (toont zijn tekenmap). De Sint-Lukas Kunsthumaniora was mijn tweede schoolkeuze. Ik wil de eerste jaren naar het Atheneum, maar daarna naar Sint-Lukas. Ook mijn opa en papa zijn daar naar school gaan.

Wat wil je later graag doen?

Geen idee. Misschien skateboard decks ontwerpen. Of een professionele skater worden.

Lees de hele reeks op BRUZZ.be/slaapkamer

Naar een idee van de Volkskrant

‘IL FAUDRAIT UN SKATEPARK DANS CHAQUE COMMUNE’

FR Fritz, 12 ans, habite à Forest. Depuis qu’il a reçu un skateboard pour sa Saint-Nicolas il y a deux ans, il ne le quitte plus. Mais selon lui, Bruxelles n’est pas la ville idéale pour faire du skate, même si des initiatives comme RAION et Byrrrh sont un pas dans la bonne direction. « L’hiver, on va au skatepark en intérieur et en été on se déplace, à Anvers par exemple. »

EN This week, we visit the bedroom of Fritz (12) from Vorst/ Forest. Ever since Saint Nicholas left a skateboard in his shoe two years ago, he has been loving skating. Brussels is not the best place to skate, but initiatives like RAION and Byrrrh are a step in the right direction. “In winter we skate in the indoor skate park, in summer we have to travel further, like to Antwerp.”

“Als je in een dorp iets uitsteekt, weet iedereen wat je gedaan hebt. Als je hier over straat loopt, kent niemand je”

‘THERE SHOULD BE A SKATE PARK IN EVERY COMMUNE’

Reportage. Waarom analoog fotograferen weer hip is

‘Analoge fotografie doet je bewuster kijken’

In tijden van almaar snellere consumptie, digitale vergeetputten en energieverslindende clouds proberen mensen te vertragen door opnieuw analoog te fotograferen. De prijzen voor filmrolletjes en vintage camera’s swingen de pan uit, maar de diehards geven niet op.

door Tom Zonderman foto’s Heleen Rodiers

Is het een detail dat Daan, een rol van Eliyha Altena, in de populaire Vlaams-Nederlandse fictiereeks Knokke off met een analoog fototoestel zijn

tegenspelers om zijn vinger windt? De makers kennen hun pappenheimers: het is vandaag hip om weer met negatieven en camera’s in de weer te zijn. Voor millennials is het nostalgie naar een tijd die ze nog net gekend hebben, toen ze nog niet overstelpt werden met beelden en foto’s zorgvuldig uitgekozen, afgedrukt en in een album geplakt werden. Voor gen Z’ers zijn de analoge filmrolletjes met 36 opnames iets nieuws, iets tastbaars en creatiefs, iets kunstigs, zonder eindeloze digitale filters. Polaroid, de instantcamera, bracht intussen een nieuw toestel op de markt, het fotopapier met de kenmerkende witte strook rond de afdruk is ook weer te verkrijgen. De

populaire Instax-camera van Fuji speelt in op dezelfde zucht naar iets grijpbaars.

Net als bij de revival van de vinylplaat is die opmars van de analoge fotografie een tegenbeweging, tegen de overload aan beelden die ons overspoelt sinds de smartphone aan onze hand is gelijmd. We klikken tot we er suf van worden, en leggen een archief aan in clouds die we verder veronachtzamen. De foto is vandaag veeleer een snelle hap. Dat Instagram-pagina’s als het Brusselse @filmisnotdeadshop en @Brussels.Analog.Gang aan populariteit winnen, bevestigt het weerwerk. “In het begin hadden we een paar honderd volgers, vandaag meer dan 4.000,” zegt François de Rivoyre, de oprichter van die laatste. Tegelijk onderkent hij dat het contradictorisch is om met een digitaal medium een analoge praktijk te ondersteunen. “Het is inderdaad

grappig dat die analoge foto’s uiteindelijk op een smartphone belanden. Maar dat is hoe je vandaag een netwerk opbouwt.”

Uit de

oude doos

Niet toevallig werkt De Rivoyre in Mori Film Lab, een relatief nieuw fotolab in Vorst. De shop ontsproot drie jaar geleden aan het brein van Cole Sale en Raphaël Stradiot, twee jonge Franstalige Belgen die een tijdje bij FilmNeverDie werkten, een fotostudio in Melbourne die tien jaar geleden bij zijn oprichting visionair bleek. Sale en Stradiot zagen hoe analoge fotografen een hechte community vormden in Australië. Toen hun visum verliep en ze noodgedwongen terugkeerden naar België, wilden ze die cohesie ook hier aanzwengelen. “We zagen dat er veel mensen geïnteresseerd waren, en

Reportage. Waarom analoog fotograferen weer hip is

besloten zelf een shop op te richten, met als voornaamste doel: mensen samenbrengen.” ‘Community, film, cameras’ leest het uitstalraam van Mori Film Lab vandaag. Via open calls zetten ze er mini-expo’s op, klanten droppen er hun eigen uitgaven en je kan er camera’s op de kop tikken. “Allemaal tweedehands,” zegt De Rivoyre bij enkele rekken met oude toestellen, van eenvoudige point and shoot-camera’s tot (semi)professionele spiegelreflextoestellen. “En ze gaan hard. Op het einde van de week zal deze legger helemaal leeg zijn.”

Je kan bij Mori Film Lab ook zelf een donkere kamer huren, compleet met vergroters, film- en papierontwikkelaar. Het milieu wordt overigens niet veronachtzaamd, vandaag zijn de chemicaliën bio of ze worden gerecycleerd. Uit niet opgehaalde negatiefstroken wordt zelfs het zilver gerecupereerd. “We hebben nu ook een toestel gekocht om in kleur af te drukken,” glundert De Rivoyre. “Bij Colenta in Oostenrijk, de enige fabriek die die machines nog produceert.”

Mori Film Lab organiseert workshops om het technische proces van ontwikkelen en afdrukken onder de knie te krijgen, of voor speciale procedés als cyanotypie (waarbij na ontwikkeling een cyaanblauwe afdruk ontstaat) of papier salé, een oude techniek om positieven te maken van papieren negatieven. “Aanvankelijk kwamen er maar een paar mensen op die workshops af, maar nu zitten ze altijd vol,” zegt De Rivoyre. De studio zag zijn klantenbestand de voorbije

drie jaar stevig uitbreiden. Mensen die vroeger analoog fotografeerden, en het nog eens willen proberen. Maar ook jongeren die de camera bij hun (groot)ouders hebben gevonden en erdoor geïntrigeerd zijn. Zo ging het ook bij Cole Sale. “Rond mijn veertiende vond ik bij mijn moeder tussen wat oude dozen op zolder een Nikon-camera. Ze was in haar tijd fotojournaliste in de Filipijnen, dit toestel was oorspronkelijk zelfs van haar vader. Ik begon hier en daar een rolletje te schieten als student in Leuven, maar mijn liefde voor analoog bloeide verder toen ik naar Australië verhuisde.”

Kodak-monopolie

Corona zwengelde die trend nog aan, plots zaten we allemaal thuis met te veel tijd en niks om handen. Mori Film Lab zag het aantal negatieven dat het binnenkreeg voor ontwikkeling vorig jaar verdubbelen, dit jaar gaat het nog harder. En dat terwijl de prijzen

alleen maar stegen. “Bij zwart-witfilmpjes valt het nog mee, maar de prijzen van kleurenfilms zijn door het dak gegaan,” knikt De Rivoyre. Dat heeft onder meer te maken met het feit dat Kodak, dat in 2012 nog het faillissement aanvroeg omdat het niet mee was met de digitale revolutie en zo analoog fotograferen leek te begraven, de facto de enige is die nog kleurenfilmpjes produceert. In maart verhoogde het bedrijf zijn prijzen met 25 procent. “Daar komt nog bij dat grondstoffen zoals zilver, die je nodig hebt in een negatiefstrook, de hoogte in gejaagd werden door de coronacrisis en de oorlog in Oekraïne,” licht De Rivoyre toe. “De goedkoopste kleurenfilm die we aanvankelijk aanboden, is intussen verdubbeld in prijs.” Door de grote vraag is (kleuren)film vandaag een schaars goed geworden. Wachttijden bij bestellingen lopen op tot zes maanden, wegwerpcamera’s worden ontmanteld om de negatieven eruit te halen. “Maar dat houdt de mensen niet tegen om te blijven fotograferen, al zullen ze nog harder nadenken over de foto’s die ze nemen,” zegt De Rivoyre. “Er zijn ook mensen die brocantes afschuimen om er oude of vervallen filmpjes te kopen. Vaak resulteren die in een unieke look.”

Dat doen ze ook bij Studio Baxton aan het Oud Korenhuis. De fotostudio die zich de voorbije tien jaar specialiseerde in portretten volgens het oude collodiumprocedé met glasplaten, bracht zo twee jaar geleden zijn eigen kleurenfilm op de markt. “Oude bobijnen van kleurenfilm die we op de kop tikten, versneden we tot de juiste afmetingen,” zegt Marjolaine Vuarnesson, uitbater bij Studio Baxton. “Maar er zijn ook mensen die oude tapes van bewakingscamera’s recupereren.”

Fotoshops als Laboriver, al twintig jaar een referentie voor de fotoliefhebber, hebben de voorbije jaren hun winkel uitgebreid om aan de populariteit van analoge fotografie tegemoet te kunnen komen. “Toen de digitale fotografie arriveerde, nam analoog een duik,” zegt Déborah Paternoster van

Déborah en Mathieu van fotoshop Laboriver in de Van Arteveldestraat: “Analoge fotografie gaat in tegen een maatschappij die zich richt op overconsumptie.”

“In Brussel zagen we wel dat er een scene was, maar er was weinig cohesie. Dat was ons voornaamste doel: mensen samenbrengen”

Cole Sale, oprichter van Mori Film Lab

Laboriver. “Maar ondanks alles zijn we blijven doorgaan.” Dat is geen evidentie, want nu analoog weer hip is, proberen grote webwinkels als Bol.com en Coolblue in te pikken op de trend. “Zelfs bij chique modeketens als Abercrombie & Fitch kan je wegwerpcamera’s kopen,” zucht Paternoster. “Je krijgt er niet de uitleg bij die je hier krijgt en ze zijn ecologisch een ramp. Analoog fotograferen gaat net in tegen een maatschappij die zich richt op overconsumptie. Je leert bewuster kijken.”

“Het is inderdaad niet goedkoop,” zegt Santiago, een filmstudent aan de ULB die Laboriver uit komt gewandeld met een kleurenfilmrolletje van 17 euro. “En dan moet je het nog laten ontwikkelen en afdrukken. Daarom ben ik heel selectief in wat ik fotografeer. Wat mij eraan boeit? De look-and-feel, en het feit dat je minder controle hebt over de beelden.”

TikTok

Sommige diehards zijn altijd blijven vasthouden aan analoge fotografie, maar er zijn ook (semi)professionelen die een deel van hun opdrachten analoog schieten, zegt de Rivoyre. “Zelfs in de modefotografie wordt er weer analoog gewerkt met toestellen uit de jaren 1990.” Maar het opvallendst zijn toch de jongeren die nu het medium ontdekken. Studente fotografie aan Narafi Maartje Vanagt raakte twee jaar geleden verknocht aan analoog. Ze gebruikt de oude Minolta van haar vader, daarvoor werkte ze met een oud toestel van haar oma. Ze vindt het aangenaam dat het analoge proces een stuk trager verloopt dan het digitale. “Ik denk meer na voor ik een foto maak,” vertelt ze. “Heb ik de juiste compositie? Zit het licht juist? Het helpt me ook om mijn beelden los te laten. Wanneer ik digitaal fotografeerde, kon ik soms lang doorgaan tot ik de perfecte foto had, omdat je directe feedback hebt op de achterkant van je camera. Bij analoge fotografie maak ik één beeld of maximaal twee en hoop dat het goed is. Het brengt een soort van rust met zich mee.”

De pas aan LUCA School of Arts afgestudeerde fotografe Caro Dewilde kocht rond haar veertiende samen met haar broer een camera op een rommelmarkt. “We ontdekten het analoge medium en begonnen met oefenen en experimenteren,” zegt ze. “Er ging een wereld voor mij open. Analoge fotografie laat me doordachter werken. Ik hou van de kleuren, het onvoorspelbare en het hele proces om tot een beeld te komen.

Dat blijft iets magisch.” Vandaag werkt ze met verschillende toestellen, zowel voor kleinbeeldnegatieven als het grotere middenformaat. “Maar ik blijf trouw aan mijn oude Canon, het toestel dat ik toen op die rommelmarkt heb gekocht. Het heeft intussen veel sentimentele waarde.”

Ook bij Mori Film Lab komen veel jonge fotografen over de vloer, het is zelfs hun voornaamste doelpubliek. “Het grootste deel van onze marketing en communicatie gebeurt dan ook via sociale media,” zegt Cole Sale. De link met de digitale wereld wordt

L’APAISEMENT DE L’ARGENTIQUE

François De Rivoyre bij een rij vintage camera’s in Mori Film Lab: “Allemaal tweedehands op de kop getikt. Ze gaan bijzonder hard, op het einde van de week moeten we de leggers weer aanvullen.”

(nog) niet helemaal doorgeknipt. Tieners zien de foto’s op TikTok en Instagram, en ze willen die look kopiëren, zegt Daniil, student fotografie aan de Gentse KASK die stage loopt bij Laboriver. “De défauts, de grain, die kan je digitaal niet helemaal recreëren. Vaak weten die kids ook niet dat er zoiets bestaat als analoge fotografie. Op sociale media zie je eigenlijk minder en minder foto’s, het overgrote deel zijn story’s en reels. Het is mooi dat ze via een digitale weg naar een analoog medium worden geleid, en zo betere foto’s gaan maken.”

THE ANALOGUE CALM

FR À une époque marquée par une consommation ultra rapide et les oubliettes numériques, la photographie argentique séduit. Suite à la rareté de la production, de la hausse du prix des matières premières et d’une demande croissante, les pellicules et appareils photo de seconde main sont devenus très chers, mais les vrais passionnés ne renoncent pas. De nouveaux labos photo voient le jour, les anciens voient une augmentation drastique de leur nombre de clients. Et parmi ceux-ci, beaucoup de jeunes. Ce médium, qu’ils n’ont jamais connu, est plus palpable et artistique. « En argentique, je fais une, voire maximum deux, photos et j’espère que le résultat sera bon », dit l’étudiante Maartje Vanagt. « Cela m’apaise. »

EN In times of ever-increasing consumption and digitalisation, people are trying to slow down by going back to analogue photography. Production shortages, increased raw material prices and increased demand have made film rolls and cameras very expensive, but the diehards are not giving up. New photo labs emerge, and old ones see their customer base expand. Interestingly, it is often young people in particular who are embracing analogue photography. The medium they never knew feels tangible and artful, and teaches them to look more consciously. “With analogue photography, I take one photo or two at most and hope it’s a good one,” says student Maartje Vanagt. “It brings a peace of mind.”

Zeekraal

Planten en dieren plukken uit het wild: gratis eten! Voor veel mensen heeft dat een magnetische aantrekkingskracht. We kennen de paddenstoelenpluk in het najaar, het stelen van vlierbloesems in de lente, het snoepen van braambessen, maar ook langs de zee zijn er zilte planten die hun liefhebbers kennen. De stengels en wortels van de blauwe zeedistel (Eryngium maritimum) werden tot snoep gesuikerd, zeeasters komen op tafel in besterde restaurants.

Een dertigtal jaren geleden was een Britse tv-kok zo enthousiast over ‘golden samphire’ (zeealant: Limbarda crithmoides) dat er een ware rush op het plantje ontstond. De overheid moest ingrijpen om de laatste alanten langs de krijtrotsen te sparen. Zeealant is een zeldzame plant. De druk op de natuur is te groot, er zijn té veel mensen aan de kust. Je kan niet iedereen alles laten plukken en rapen.

Op de slikken, de rand van strand en schorre, groeit wereldwijd de zeekraal (Salicornia spp.). Dit plantje is niet zeldzaam en is nu oogstbaar. In het Engels spreken ze van ‘glasswort’ of ‘samphire’, in het Frans van ‘passe-pierre’ of ‘salicorne’. Deze ‘armemensenasperge’ komt uit het zand gesproten in

de lente. Het kruid bestaat uit groene kraaltjes aan elkaar geregen. Die smaken zout, maar best aangenaam. Daarenboven zien ze er beeldig uit op je bord, met wat vis of vlees. Je zou ze kunnen gaan plukken nu, maar de weinige slikken in Vlaanderen (IJzermonding, het Zwin) zijn beschermd en je mag er in principe nog geen dode krab oprapen. In onze buurlanden is dat anders: in Nederland staat men een bescheiden oogst toe, in Frankrijk zijn er zoveel prés salés dat ze er schapen op laten grazen. In Mardijk (Duinkerke) of de Platier d’Oye (Oye-plage), kan je je kans wagen. Nu zijn de plantjes nog klein en smakelijk. Naarmate ze verder groeien, ontwikkelt zich in de stengel een houtige kern. Dan is het smakelijke eraf.

Gelukkig zijn er tuinders. In Vlaanderen doen ze deze plantjes groeien onder glas,

dan zijn ze mogelijk zelfs extra vroeg. Verder zijn er boertjes in Zeeland die er buiten de beschermde natuur op hun erf laten groeien. Hier en daar, in de betere viswinkel, zal je dan bakken met zeekraal vinden, naast de zeeaster (verkeerdelijk ook wel lamsoor genoemd). Ik zie dat in de viswinkels van Parijs elke keer.

Zeekraal kan je rauw eten, als slaatje of garnituur bij lamsvlees of bij vis. Kort gekookt, ook goed.

Er zijn ook mensen die zeekraal door de aardappelen pletten (stoemp) of tot moes stoven. Ten slotte wordt in Frankrijk ook wel zeekraal in potten gesteriliseerd. Zo heb je er het heel jaar door.

Meer Trachet?

Lees de hele reeks op BRUZZ.be/trachet

Nick Trachet

Brusselaar die de stad en de wereld culinair ontdekt

“Ooit was een Britse tv-kok zo enthousiast over zeealant dat er een ware rush op het plantje ontstond”

free. concerts. dj’s. textiel. workshops. expo. kunst. play. speelstraat. zomerbar. radio poétik. bouger bouger.

Op zoek naar pure rock-’n-roll die rechtstreeks van de ziel geschraapt wordt?

Dan is Peuk je ongefilterde toeverlaat. Op Escape somehow heeft frontvrouw

Nele Janssen eindelijk de geschikte line-up gevonden om haar rauwe emoties uit te storten. “Muziek is mijn therapie.”

door Tom Peeters

BRUZZ GIDST U DOOR DE CULTURELE AGENDA

‘Is de term “rockschool” niet sowieso een contradictie?’

Rock. Peuk, het ongefilterde rock-’n-rollhart van de Limburgse underground

Het Limburgse rocktrio Peuk is hot. Vorig weekend waren er de passages in het voorprogramma van Triggerfinger in de Ancienne Belgique en nu is de Beursschouwburg aan de beurt. In het zog van hun tweede album, Escape somehow, is de bal steviger aan het rollen dan ooit. Straks volgt Pukkelpop en onlangs werden nieuwe horizonten verkend met een korte tournee door Engeland. “In een club in Liverpool begon een bende punkers plots synchroon te dansen,” klinkt zangeres, gitariste en liedjesschrijfster Nele Janssen (38) nog ergens tussen verbijsterd en blij. “In eigen land is het toch allemaal wat stijver. Ik kon alleen maar stamelen: ‘Thanks for dancing.’ Op het eind riep iemand zelfs uit: ‘Speel “Caveperson!”’ Die kenden onze eerste plaat!”

We hebben ons aan het terras van Just For The Record gezet, een Hasseltse vinylzaak annex koffiebar die ook het straffere spul serveert. De uitbater draagt een T-shirt van Joy Division, heeft kunst van Herman Brood aan de muur hangen en kreeg nog een schouderklopje van techno-dj Marco Bailey, die even binnenliep. Eerder kwamen Tame Impala en Kyuss er al snuisteren in de bakken, en ook Peuk is hier klant aan huis. “Verderop, in de GigaSwing, kan je niets

Nele Janssen

Frontvrouw Peuk

drinken, en dus spreken we hier soms af voor een meetingske,” zegt bassist Jacky Willems (40). “Achteraf is het dan altijd fijn om eens door de plaatjes te gaan.” Net als Dave Schroyen (51), die achter het drumstel van Evil Superstars en Millionaire uitgroeide tot de Animal van de Limburgse rock, kwam Willems het trio van Janssen vervoegen toen haar oude ritmesectie ermee kapte.

“Ik heb haar toen meteen een berichtje gestuurd,” zegt de bassist die altijd al een boon had voor de no-nonsense-attitude van de frontvrouw. En die ook blij is met een meer ervaren rot als Schroyen in de rangen. “Dave wordt nooit nerveus. Dat geeft rust als Nele of ik dat wel zijn. Terwijl ik bij vroegere bands vaak aan het hopen was dat de drummer niet weer dezelfde fout zou maken,

kunnen we hem blindelings vertrouwen.”

“Hij had na een optreden met de oude line-up eens voorgesteld om onze manager te worden,” zegt Janssen. “Ik weet nog altijd niet of dat toen een grap was. (Lacht) Het is vooral fijn dat hij ons zo goed aanvoelt. Zelfs al doe ik iets wat niet vooraf was afgesproken, hij is mee.” Beiden zagen hem vroeger weleens met Millionaire aan het werk. “Toen durfden we hem nog niet aan te spreken,” zegt Willems, die ook speelt bij de rockband Heisa. “Ik had nooit gedacht dat ik in goed draaiende bands terecht zou komen. Ik werkte al als magazijnier, fabrieksarbeider en koerier. In de muziek was ik nooit verder geraakt dan een finaleplaats op (het Limburgse popconcours, red.) Limbomania met mijn vroegere band Longlist.”

Ook Janssen heeft al enkele bandjes versleten. “Ik speelde toetsen of deed backings, tot ik dacht: ‘Fuck that, ik wil geen opvulsel meer zijn, maar gewoon mezelf.’” Naast Peuk heeft ze met Head On Stone ook een soloproject met pianocomposities. “Daarop klinkt ze virtuozer en toont ze haar gevoelige kant,” zegt Willems. “Peuk is meer haar uitlaatklep voor agressie en frustraties.”

Rock ’n’ roll high school

“Muziek maken is mijn therapie,” verduidelijkt Janssen, en dat merk je ook als je haar live de ziel uit het lijf ziet persen. “Ik kan niet zo goed babbelen, dus gebruik ik mijn muziek om angsten of zaken die ik moeilijk verwoord krijg eruit te gooien. Mijn favoriete bands uit de jaren 1990 deden het ook zo.”

“Toen werd muziek even opnieuw naar de essentie gebracht,” beaamt Willems, zelf een grote Slint- en Sonic Youth-fan. “Tot de commercie het weer overnam en platenbazen iedereen begonnen aan te nemen die een beetje grungy klonk. Nu moet alles opnieuw easy listening zijn op de radio. Hopelijk slaat dat nog eens om.”

Maar door een beetje tegen de stroom in te zwemmen, heeft Peuk nu de wind in de

“Ik kan niet zo goed babbelen, dus gebruik ik muziek om mijn angsten of zaken die ik moeilijk verwoord krijg eruit te gooien”

Dave Schroyen, Nele Janssen en Jacky Willems van Peuk: “Als je de regels niet kent, ontstaat er vanzelf iets speciaals.”

zeilen. “Op concerten zien we niet alleen vijftigers met nostalgie naar de gitaarnoise van de nineties, ook tieners en twintigers. Er zullen altijd muziekliefhebbers zijn die het verschil merken tussen bands die vanuit hun gevoel spelen en bands die vooral een carrière najagen. Die laatste ontspruiten tegenwoordig meer en meer aan muziekopleidingen van de PXL-hogeschool in Hasselt. Maar is de term ‘rockschool’ niet sowieso een contradictie? Als je alle goeie muzikanten van het land bij elkaar zet en bandjes laat beginnen, zullen die vaak hetzelfde klinken. Je kan het hun niet eens kwalijk nemen, want ze hebben nooit anders geweten. Vroeger klooide je wat aan met enkele generatiegenoten uit je dorp die min of meer dezelfde smaak hadden en speelde je om je gebreken heen, waardoor je wél een eigen smoel ging ontwikkelen. Als je de regels niet kent, ontstaat er vanzelf iets speciaals.”

Janssen: “Ik hoor nu soms dat jonge mensen bewust het foute pad op gaan, omdat ze niet weten waarover ze anders muziek zouden moeten schrijven, want ze hebben nog niets meegemaakt. Dat is toch de omgekeerde wereld?” De frontvrouw prijst zich dan ook gelukkig dat ze met Willems en Schroyen twee rockveteranen aan de haak heeft geslagen die even gepassioneerd zijn: “Door mijn songs beter te ‘vertalen’, hebben ze de band naar een hoger niveau getild.”

Ontsnappen en schoffelen

Voor de albumhoes liet Janssen een eigen babyfoto bewerken door kunstenaar Viktor Froyen. “Het babypark waaruit ik probeer te

PEUK, UN CŒUR ROCK’N’ROLL SANS FILTRE

FR Peul, le trio rock originaire du Limbourg sont chauds. Après une brève tournée en GrandeBretagne et avant leur performance au Pukkelpop, Nele Janssen, Dave Schroyen et Jacky Willems seront au Beursschouwburg pour envoûter le lieu de leur second album Escape Somehow. « Faire de la musique, c’est ma thérapie dit Janssen, » on le remarque on l’observant presser son âme hors de son corps en live. « J’utilise ma musique pour expulser mes peurs ou les choses que je peine à articuler.» Le motto du cœur rock ‘n’ roll du Limbourg underground ? « Si vous ne comprenez pas les règles, quelque chose de spécial émergera naturellement. »

ontsnappen heeft iets van een gevangenis. Ook de nieuwe nummers gaan over manieren om te ontsnappen, soms ook aan je eigen hoofd.” De albumtitel werd daarna uit de tekst van ‘Bokkenpaleis’ gelicht.

Op de hoes van die single kom je ook te weten wat er precies bedoeld wordt met een bokkenpaleis. “Dave roept altijd ‘Bokken!’ als we – met chauffeur! – op weg naar een optreden een benzinestation passeren. Dan is het tijd voor bokken, pintjes.” Zo’n gezellig samenzijn steekt af tegen de rust die de bandleden overdag opzoeken. Janssen: “Dave en ik zien elkaar tegenwoordig haast dagelijks, omdat we vrijwilligerswerk doen in de tuin van de Abdij van Herkenrode. Tijdens het onkruid wieden, luisteren we altijd naar muziek en zitten we in onze wereld.”

Die rust werd enkel onderbroken toen de deadline van de nieuwe plaat naderde, en er tijdens het schoffelen ook naar de mixen geluisterd moest worden. Willems: “Dan kreeg ik van Nele de vraag of ik dat ene rare geluid op 2.34 ook gehoord had, en of ik de vijfde versie misschien toch beter vond dan de vierde.” Het doet ons denken aan wat Willems eerder zei: “Pas op iets latere leeftijd onderscheid je de hobbymuzikanten van zij die niet anders kunnen, gewoon omdat het deel uitmaakt van hun identiteit en niet omdat ze in het weekend even de rockster willen uithangen.”

Escape somehow is uit via Pias. Peuk speelt op 14/6 (20.00) met The Hickey Underworld in de Beursschouwburg, www.beursschouwburg.be

PEUK’S HEART OF UNFILTERED ROCK ‘N’ ROLL

21—24.06.2023

Vincent Lemaitre

The Limburg rock trio Peuk are hot. After a quick UK tour and ahead of their show at Pukkelpop, the no-nonsense frontwoman Nele Janssen, the Animal of Limburg rock Dave Schroyen and bassist Jacky Willems will set the Beursschouwburg on fire with their second album Escape Somehow. “Making music is my therapy,” Janssen says, and you can see that when you watch her squeezing the soul out of her body live. “I use my music to expel fears or things that I find difficult to articulate.” The motto of the unfiltered rock ‘n’ roll heart of the Limburg underground? “If you don’t understand the rules, something special will emerge.”

EN

Select. Wat te doen deze week?

POP & JAZZKLASSIEKEXPO

Adieu Arno

Voor hij naar het rockhiernamaals vertrok, zette Arno nog een hommage aan zichzelf op poten. Uiteraard kon die nergens anders plaatsvinden dan in de AB, door hemzelf warmhartig zijn tweede living genoemd. De tweedaagse die Le Plus Beau eer betoont, vult zich met artiesten die hem dierbaar waren, uit binnen- en buitenland, onder wie Tom Barman, Adamo, Jane Birkin, Wim Vandekeybus, Patricia Kaas en Zwangere Guy.

ARNO HOMMAGE 17 & 18/6, 19.00, Ancienne Belgique, www.abconcerts.be

De donkere zijde

Nicolás Jaar geldt nog altijd als een van de intrigerendste elektronica-bricoleurs uit de westerse pop. Zijn gefrutsel met synths en computers leunde steevast dicht aan bij jazz, en dus is zijn verbond met jazzgitarist Dave Harrington onder de noemer Darkside geen onlogische stap. De groep leek lang een eenmalig project, maar twee jaar geleden dook ze na zeven jaar weer op uit het donker met een nieuwe lading bezwerende pop.

DARKSIDE 14/6, 20.00, Koninklijk Circus, www.cirque-royal-bruxelles.be

Tropische soundtrack

Imperial Quartet verlekkert zich al meer dan tien jaar op broeierige, bezwerende jazz. Voor hun recentste album All Indians? diepten drummer Antonin Leymarie, contrabassist

Joachim Florent en de blazers Damien

Sabatier en Gérald Chevillon hun liefde voor de creoolse jazzklanken van Louisiana en omstreken nog wat verder uit. De tropische temperaturen waren er al, nu heb je er ook de soundtrack bij. (TZ)

IMPERIAL QUARTET 17/6, 18.00, Jazz Station, www.jazzstation.be

Opera op z’n zomers

“Die Strahlen der Sonne vertreiben die Nacht,” volgens Sarastro. Maar die zonnestralen markeren vooral ook de start van de Midsummer Mozartiade. De jaarlijkse afspraak met Amadeus & Co staat dit jaar in het teken van Die Zauberflöte. Onze innerlijke speelvogelvanger komt spontaan al piepen en onder de douche kelen we nu al onze ‘Hölle Rache’ uit – al laten we dat best over aan coloratuursopraan Morgane Heyse.

MIDSUMMER MOZARTIADE > 18/6, Théâtre Royal des Galeries, www.amadeusandco.com

Kamermuziek in ’t groot

Met z’n vieren een van de grootste concertzalen van het land inpalmen, laat dat maar over aan het Streichquartett der Staatskapelle Berlin. Met bevlogen uitvoeringen en gepunteerd samenspel werkten de topmuzikanten zich op tot een van de intrigerendste kamergezelschappen ter wereld. Logisch dat die kamer te klein wordt. Zeker als je grande dame Elisabeth Leonskaja meeneemt.

ELISABETH LEONSKAJA & STREICHQUARTETT

DER STAATSKAPELLE BERLIN 15/6, 20.00, Bozar, www.bozar.be

Kamermuziek in ’t klein

Een artiest die zo populair is dat er een extra show moet worden bijgeboekt, dat komt in de klassieke muziek niet al te vaak voor. Behalve als je Camille Thomas heet. De celliste wijdde al haar repetitietijd de voorbije jaren aan Frédéric Chopin en bracht bij toplabel Deutsche Grammophon een driedubbele langspeler uit. Geen beter decor om die kamermuziek te ontdekken dan in de salonsetting van Jardin Musical. (JC)

CAMILLE THOMAS & JULIEN BROCAL 17/6, 17.00, Jardin Musical, www.jardinmusical.org

MOUS LAMRABAT: A(R)MOUR

From Mous with love

In maart leidde de woke-allergie tot een cultuurstrijdje in Antwerpen. De foto’s van Mous Lamrabat, die in de trappenhal van de Arenberg in dialoog gingen met witte notabelen uit het verleden, mochten op verdenking van het wissen van ‘onze’ geschiedenis beschikken. In één klap was de wereldberoemde fotograaf ook in Vlaanderen wereldberoemd. Bij MAD mag hij wel zijn eigen, niet voor één gat te vangen zelf zijn.

MOUS LAMRABAT: A (R )MOUR > 2/9, MAD Brussels, mad.brussels

Hiep hiep Horta!

1893. Victor Horta ontwerpt vlak bij de Louizalaan het Tasselhuis, het eerste art-nouveaugebouw in Brussel. 130 jaar later wordt de stroming met evenementen gevierd. Zo stelt in het BELvue Museum de Koning Boudewijnstichting meesterwerken van onder meer Horta, Philippe Wolfers en Henry Van de Velde tentoon, én een hele resem gebruiksvoorwerpen met een verhaal.

ART NOUVEAU. UITZONDERLIJKE OBJECTEN MET EEN VERHAAL > 7/1, BELvue Museum, www.belvue.be

Tot schroot

Eind 2020 wist Freddy Tsimba onze ziel in duizend stukken te breken met Mabele eleki lola!, de eerste tijdelijke tentoonstelling in het vernieuwde AfricaMuseum. Vandaag ruggensteunt het Tervuurse museum een tentoonstelling in Espace Magh van de Congolese kunstenaar die uit schroot (van kogelhulzen en sleutels tot lepels, kettingen en machetes) machtige, onthutsende én ontroerende sculpturen tovert. (KS)

FREDDY TSIMBA: MOSIKA, PEMBENI 14/6 > 7/7, Espace Magh, www.espacemagh.be

ARNO HOMMAGE

MIDSUMMER MOZARTIADE

Vintage Wes Anderson

Scarlett Johansson, Tom Hanks, Tilda Swinton, Edward Norton, Adrien Brody, Margot Robbie, Steve Carell: de grootste namen zijn met de kleinste rollen tevreden als ze mogen opdraven in de prachtig ingekleurde, symmetrische fantasiewereld van Wes Anderson. De stilist met een zwak voor buitenbeentjes en kurkdroge humor verhaalt hoe een woestijnstadje in de fifties in quarantaine moet na buitenaards bezoek.

ASTEROID CITY dir.: Wes Anderson, act.: Jason Schwartzman, Scarlett Johansson, Tom Hanks

Flashlight op The Flash

In tegenstelling tot Justice League-collega’s Batman, Superman of Wonder Woman had The Flash nog geen eigen film. Nu is het zover. De in opspraak geraakte Ezra Miller speelt de superheld die zo snel kan lopen dat hij kan tijdreizen. Hij verandert de loop van de geschiedenis zodat zijn moeder niet wordt vermoord, maar brengt zo een heel multiversum in gevaar. Nogal meta en nostalgisch, maar bij flitsen plezant zotjes.

THE FLASH dir.: Andy Muschietti, act.: Ezra Miller, Michael Keaton, Ben Affleck

Zware nacht in Milaan

Aan de vooravond van zijn pensioen beleeft de Milanese politie-inspecteur Franco Amore de zwaarste nacht van zijn leven. Het klinkt wat cliché en misschien is het dat ook. Maar wat is deze Italiaanse misdaadthriller stijlvol en donker! Hoe goed acteert Pierfrancesco Favino! En hoe knap wordt Milaan gefilmd! Het geneest je bijna van heimwee naar de 40, 50 jaar oude hoogdagen van de Italiaanse genrecinema. (NR)

L’ULTIMA NOTTE DI AMORE dir.: Andrea Di Stefano, Pierfrancesco Favino, Linda Caridi

Afzwaaien

De École Supérieure des Arts du Cirque (ESAC) is een kweekvijver van internationaal circustalent. Na een opleiding van drie jaar zijn de studenten klaar om de sprong als artiest te wagen. Die lancering gebeurt met een officieel en prestigieus toonmoment van de afstudeerprojecten in Les Halles in Schaarbeek. Elke student krijgt acht minuten. Alles bij elkaar genomen resulteert dat in een energieke en virtuoze show van tweeënhalf uur.

EXIT 22 14 > 18/6, Les Halles, www.halles.be

Afstuderen

In mei en juni ondersteunt Recyclart afstudeerprojecten van verschillende kunstscholen. Dat levert vrijdag, met het beeldende werk van Zazie Maroy (ERG), de installatie/performance van Océane Eliard (ERG), de muziek van Najam Hathor (RITCS), de performances van Lyv Santerre en Emilie Vereggen (INSAS) en het poppenspel van Kang Kang Deng, Lucas Jacquemin en Zoé Meunier (Conservatorium van Mons), een gevarieerd programma op. 16/6, Recyclart, www.recyclart.be

Twintig jaar impro

Borrris was het eerste Nederlandstalige improvisatietheatergezelschap in Brussel. Borrris ontstond in 2003 in de schoot van GC De Markten en heeft ondertussen gemeenschapscentrum De Rinck als uitvalsbasis. De twintigste verjaardag vieren de meesters van de short form en de long form met een workshop overdag, en ’s avonds met drie optredens van jong talent en ervaren rotten, en een fuif. (MB) 20 JAAR BORRRIS 17/6, 19.00, GC De Rinck, www.borrris.com

ONTMOET CONNER ROUSSEAU EN GA IN DIALOOG OVER BRUSSEL

Schrijf je nu gratis in

Stuur het trefwoord, samen met je adres en telefoonnummer, naar win@bruzz.be

Beth Orton

5X2 TICKETS, ANCIENNE BELGIQUE, 22/6

Weather alive, het jongste album van de Britse songwriter Beth Orton, werd door de pers onder de superlatieven bedolven. Wil je die superlatieven zelf live meemaken? Mail ‘Orton’

Kaaitheater: fin de saison

5X2 TICKETS, DE KRIEKELAAR, 24/6

Eat & Drink. Foocha

Democratisch geprijsd en lekker: deze eetplek brengt een boel Aziatische invloeden samen, maar legt ook de nadruk op homemade en shared food. En dat blijkt een prima plan.

Het Kaaitheater sluit het seizoen af met een fin de saison-party op zijn tijdelijke stek bij De Kriekelaar. Op het programma: een tuinreceptie, dj’s en de dansvoorstelling Zeppelin bend door Katerina Andreou. Mail ‘Zeppelin’

Film naar keuze

5X2 VOUCHERS UGC-BIOSCOPEN

Met onze vouchers voor UGC De Brouckère en UGC Gulden Vlies kan je zelf een film uit hun aanbod kiezen. Zoals Asteroid City, The Flash of A good person. Mail ‘UGC’

Parijse metrotegels, marmeren tafels, zwartgeverfde radiatoren en meubels in wit hout, de eetzaal van Foocha roept ongetwijfeld herinneringen op bij de liefhebbers van orgaanvlees. Logisch ook, want deze Aziatische eetplek – waarvan de naam een samentrekking is van food en cha, wat ‘thee’ betekent in verschillende talen – is de opvolger van Viva M’Boma, waar je kon genieten van koeien- en andere varkenspoten. Uitbater Quoc-Huy Tram heeft goed begrepen waar het in de hedendaagse smaakbeleving om draait: andere omgevingen ontdekken, maar ook focussen op huisgemaakte gerechten.

Het restaurant bouwde intussen al een mooie reputatie op bij de fans. Wij worden wat nostalgisch van de porties gefrituurde kip, gemaakt zoals in Taipei (9 euro voor ongeveer 180 gram, 15 euro voor het dubbele). In dezelfde prijsklasse zijn er lekkere gyoza’s – Japanse dumplings – van varkensvlees geserveerd met Chinese bieslook, of wontons met pikante saus. Lichtjes betoverd door al dat lekkers doken wij in het aanbod van vegetarische gerechten. Onze keuze viel op een portie gebakken tofu (9 euro voor 180 gram). Tofu is niet gemakkelijk klaar te maken, maar de

sojapasta wordt hier nieuw leven ingeblazen met een zeer sappige honing-yoghurt-enmosterdsaus. Toch kan ook hier de saus de wat kartonachtige structuur niet helemaal maskeren. Twee bijgerechten tillen het gerecht wel naar een hoger niveau: stukjes radijs (3,20 euro) gedrenkt in suiker en azijn, en vooral de heerlijke in sesamzaad en sojasaus gemarineerde spinazie (3,20 euro).

Ook het dessert blijkt erg origineel. Ergens tussen mochi en een oliebol in zijn er de gefrituurde foochies (8 euro voor vijf stuks). Ze worden geserveerd met een crème anglaise met pandan, de Aziatische smaakmaker die tegelijk doet denken aan vanille, amandelen en kokosnoot.

FOOCHA

Vlaamsesteenweg 17, Brussel, Instagram: foocha.brussels, ma > do, zo 12 > 21.30, vr & za 12 > 22.30

Wij sluiten dit betaalbare en gezonde menu af met een bijzonder lekkere huisgemaakte koude hibiscusthee. Noem het gerust een klein wonder, dat ’s ochtends vers wordt bereid op basis van jasmijnthee. Met een mooi terras is dit adres meteen ook een ideale plek voor zonovergoten dagen.

MICHEL VERLINDEN

Smalltalk. Met Thomas Bellinck en Said Reza Adib in café La Perle en Finland

‘Mijn vingerafdruk werd een teken van een misdaad die ik niet beging’

Smalltalk blij niet lang smalltalk wanneer je in gesprek bent met twee mensen van wie er één ongewild niet aanwezig kan zijn. Een gesprek over grenzen met Thomas Bellinck in café La Perle, en met Said Reza Adib in Finland. door Michaël Bellon foto Ivan

Put

Door het goede weer staan de deuren en vensters van café La Perle aan het Bockstaelplein wagenwijd open. Het plein blijft vooral een verkeersknooppunt, maar theatermaker Thomas Bellinck, die sinds enige tijd in de buurt woont, kan de drukte die de horeca, de markt of de kermis in gang zetten, best smaken. “En er zijn op het plein ook een paar verborgen hoekjes waar je kan ontsnappen aan de verkeersdrukte: een populair speeltuintje, een leermoestuin of een veel te steil paadje dat uitmondt in het Pannenhuispark. In het uitzonderlijk gastvrije La Perle beland ik zowel op een zondagnamiddag met ons gezin, als door de week om er te vergaderen of te schrijven.”

Sinds een aantal jaren draait een deel van het documentaire theaterwerk van Bellinck rond mobiliteitsongelijkheid en grensbeleid. Samenwerkingen en interviews met buitenlandse theatermakers, journalisten en experts over Europese grensbewaking, migratie en asielbeleid brachten hem enkele jaren geleden al in contact met de Afghaanse journalist en documentairemaker Said Reza Adib, met wie hij nu Simple as ABC #7: De stem van vingers maakt. Over de historische rol van vingerafdrukken bij het controleren van mensen. Bellinck: “Ook al zijn vingerafdrukken in tijden van iris- en palmaderscans niet langer het meest efficiënte identificatiemiddel, ze zijn samen met mugshots uitgegroeid tot een iconisch politie-instrument. Tegelijk staan ze symbool voor een Europees grensbeleid dat mensen verplicht hun afdrukken af te staan wanneer ze zonder toestemming een Europese buitengrens oversteken om asiel aan te vragen.”

Adib heeft dat talloze keren aan den lijve ondervonden. Aan het feit dat de open deuren en vensters van La Perle uitnodigen tot een lekkere koffie, heeft hij niets. Want noch bij het maakproces van het stuk, noch bij de speelreeks, noch bij dit gesprek kan hij lijfelijk aanwezig zijn. Als voormalig hoofdredacteur van Noorin TV en ex-media-adviseur van voormalig Afghaans president Ashraf Ghani belandde hij na een jarenlange tocht, waarop hij onder meer de mensonterende toestanden in het vluchtelingenkamp Moria op het Griekse eiland Lesbos meemaakte, met zijn gezin in Finland, dat hij niet mag verlaten zolang zijn procedure loopt. “Ik ‘woon’ niet in Finland, ik ‘wacht’ in Finland,” vertelt Adib via WhatsApp. De

vingerafdruk, waarmee wij onze smartphone bedienen, is voor Adib een intieme inbreuk op zijn persoonlijkheid. “Ik heb tijdens mijn tocht negen keer mijn vingerafdrukken moeten afgeven. Terwijl ik om hulp vroeg, werd mijn lichaam het merkteken van een misdaad die ik niet beging.”

Simple as ABC #7: De stem van vingers doet op 15 & 16/6 (20.30) de Kaaistudio’s aan, www.kaaitheater.be

Longread?

Meer weten over De stem van vingers? Smalltalk wordt Longread op bruzz.be/smalltalk

De vijf inzichten. Salva Sanchis

‘Marvel-films zijn als donuts voor je hersenen’

De Catalaanse danser en choreograaf Salva Sanchis (zie ook P.A.R.T.S. en Rosas) presenteert deze week werk dat hij maakte voor dansstudenten uit Lausanne. Hier presenteert hij vijf levensinzichten.

door Michaël Bellon

Wees politiek

Politiek is voor mij nadenken over hoe we deze wereld met elkaar delen, en daarnaar handelen. Zeggen dat politiek je niet interesseert, is hetzelfde als een appartement delen en zeggen dat je niet geïnteresseerd bent in afwassen of opruimen. Al je handelingen hebben gevolgen voor anderen. Dat vergeten leidt tot een gebroken samenleving, waarin veel mensen worden gecontroleerd door enkelen die niet om anderen geven.

Kijk minder Amerikaanse commerciële films Iedereen heeft recht op ontspanning, maar Marvel-films doen met je hersenen wat donuts en cola met je maag doen. Ik kan het weten, want ik heb ze bijna allemaal gezien. Mijn vrouw herinnert me er voortdurend aan dat de filmkunst nog steeds bestaat. Onze – of haar – laatste ontdekking: The African desperate van Martine Syms. Heerlijk grappig en authentiek.

Je hebt waarschijnlijk geen idee waarover je het hebt

Sommige niet-voetballers schijnen het beter te weten dan een professionele coach. Dat heet het Dunning-Kruger-effect: hoe minder je ergens van weet, hoe zekerder je bent van je stuk. Als je dus ergens van overtuigd bent, komt het misschien doordat je er niet genoeg over hebt nagedacht.

Durf aan de dood te denken

De allergrootste uitdaging? Niet alleen weten maar echt accepteren dat we slechts passanten zijn. Net zoals in een goede zin elk woord naar een einde is georganiseerd, geloof ik dat onze handelingen vooral zinvol zijn als ze op een einde gericht zijn, en niet daarvoorbij. Ik werk hier zelf nog hard aan.

Federer hee gelijk

Mister Roger zei ooit: “Er is geen geheim voor mijn succes, ik denk dat ik gewoon erg getalenteerd ben.” Dat klinkt pretentieus, maar is extreem nederig. Hij zegt niet dat hij harder werkt dan een ander, maar dat hij ook geluk heeft. Als je ergens goed in bent, is dat een geschenk. Iets wat je hebt gekregen, niet iets wat je hebt gecreëerd. Wees daar dankbaar voor.

Studenten podiumkunsten van La Manufacture in Lausanne dansen op 15 & 16/6 bij La Raffinerie/Charleroi Danse stukken van Salva Sanchis en Alma Söderberg, www.kaaitheater.be

© Phil van Duynen

PRESENTS

KATERINA ANDREOU Zeppelin Bend

DE KRIEKELAAR

ZA 24 JUNI

In de Kaaitheater seizoensaflluiter Zeppelin Bend, verbinden Katerina Andreou en Natali Mandila dansen, acties en geluiden die zowel de hardcore discipline als de psychedelische verbeelding aanspreken.

FIN DE SAISON PARTY!

17.06 > 8.07

BETWEEN STAYING GROUNDED

& GETTING HIGH, TOGETHER

Een opblaasbaar springkasteel, een bijzondere boomhut, roomijs, feelgood eten, psychedelische muziek uit de jaren ‘70 in de tuin, een dansstuk dat je mee uit neemt en een hardcore technofeest na de show met

DJ’s Simular & PRINCE X!

KAAITHEATER.BE

www.brf.brussels

Save the date! Vink 25 november alvast aan in je agenda. Dat is de dag waarop we samen Brussel veranderen in één groot spaghettifeest, en dat ten voordele van vzw Straatverplegers.

Maak spaghetti met je organisatie, school of bedrijf, of gewoon bij je thuis. Zet zo mee je schouders onder Brussel Helpt. Vragen? Stuur een mailtje naar marketing@bruzz.be

bruzz.be/brusselhelpt

Technisch talent met zin in een superjob?

In het UZ Brussel staan mensen altijd centraal. Als deel van de technische dienst maak jij van ons ziekenhuis dan ook een veilige en aangename plek voor patiënten, bezoekers én collega’s.

We zoeken een:

 Biotechnicus

 Elektricien

 Installatie Ingenieur Natte Technieken & Commissioning (HVAC)

 Loodgieter

 Planner - Werkvoorbereider

 Polyvalent Technieker voor Permanentie Technische Dienst

Is je toolbox jouw superkracht?

Scan de qr-code en bekijk al onze technische jobs.

#geensuperheldenwelsuperjobs

Euromat is een familiebedrijf met 5 vestigingen en gespecialiseerd in verhuur van machines. Dit jaar bestaan we 50 jaar.

Voor onze vestiging te Machelen (1830) zoeken wij de volgende nieuwe medewerkers:

VRACHTWAGENCHAUFFEUR CE

voor regio Brussel en omstreken – Rijbewijs CE + code 95

VERHUURCONSULENT OF BALIEVERANTWOORDELIJKE

voor filiaal te Machelen (Ndl+Fr)

Bel naar 0475 41 06 04 of stuur jouw cv naar els@euromat.be, zie tevens onze website www.euromat.be/vacatures. DB792023F3

MEDEWERKERS DEUR-AAN-DEUR VERKOOP

elke dag betaald, werk in eigen regio, in bezit van auto en telefoon. Erkende hulporganisatie, 45 jaar actief in Vlaanderen 0471942145

Je vacature in deze rubriek?

Wij staan voor je klaar

hallo@regiotalent.be tel. 051 26 67 89