MÌOS NA GÀIDHLIG 11 MH DEN MHÀRT 2020 - 11 MH DEN GHIBLEAN 2020
Mìos na Gàidhlig 2020
F
àilte oirbh gu An Lanntair agus gu dearbh gu Mìos na Gàidhlig.
Tha sinn ri subhachas fad a’ Mhàirt air a’ chànan ’s a’ chultar luachmhor againn. Tha an t-uiread a’ dol ’s le sin tha cho math dhomh a leum a-steach innte. Tha buannachdan inntinneil ann an dàchànanas, tha fios againn uile air a sin- as bith dè chanadh feadhainn de na Buill Pàrlamaid san deas air a’ chànan againn. Tha fios againn gu bheil buannachdan eaconamach ann cuideachd. Tha sinn air cluinntinn bho Outer Hebrides Tourism is buidhnean eile, mun uiread de luchd-turais a
seachad. Tha i mun cuairt oirnn san fhearainn agus san àrainneachd, gach bodha ‘s bàigh, ainmean àite agus ainmean charaidean. ’S e rud nàdarrach a th’ innte a dh’fhàs mun cuairt oirnn thar linntean ’s tha i fhathast a’ fàs is ag atharrachadh mar a dh’atharraicheas an àrainneachd fhèin is gach creutair innte. ’S dòcha gur e dòigh math tha sin airson a bhith a’ coimhead air a’ Ghàidhlig- mar rud nàdarrach, beò a tha feumach air biadh is blàths mar bàrr sam bith eile; rud a tha brèagha, socair air a tha sinn mothachail agus airson a ghabhas sinn uallach. Tha mi an dòchas gum bi Mìos na Gàidhlig mar beagan bìdh dhi, is gun toir sinn dhi blàths
"Chaidh cuirmean Mìos na Gàidhlig a chur air dòigh seach gur iad feadhainn den luchd-ealain as tàlantaiche is inntinniche, cha b’ ann a-mhàin ann an saoghal na Gàidhlig, ach ann an Alba." tha a’ tighinn an seo gus blasad fhaighinn air a’ Ghàidhlig, agus ‘s e adhbhar tha sin a bhith ga cleachdadh gun teagamh. Tha luach cultarach ann cuideachd ge-tà agus ’s dòcha gur e seo an rud as cudromaiche: Gun cleachd sinn ar cànan air ur son fhìn. A’ bleidrigeadh, a’ seinn, a’ gàireachdainn, a’ rànail, a’ mireadh, a’ caoidh ‘s a’ sùgradh. Tha dòighean ann rudan a ràdh sa Ghàidhlig nach gabhar a ràdh sa Bheurla: dòighean airson faireachdainnean a chur an cèill, beachdan a roinn, càineadh a thilgeil, sabaid a thòiseachadh agus maitheanas a thoirt
le bhith dèanamh càch a chèile cofhurtail a cleachdadh fad an t-siubhail, is gum faic sinn i a’ cumail oirr’ a’ fàs. Gabh rithe mar phàirt de ur fèin-aithne, a’ snìomh le gach snàth dhiubh, an àite a bhith a’ coimhead oirre mar rud gu tur eadardhealaichte, fon chaidh cuirmean Mìos na Gàidhlig a chur air dòigh seach gur iad feadhainn den luchd-ealain as tàlantaiche agus as inntinniche, cha b’ ann a-mhàin ann an saoghal na Gàidhlig, ach ann an Alba.
CALUM FRISEAL Oifigear na Gàidhlig
2
Mìos na Gàidhlig 2020 20 A M MÀRT – 18 AN GIB
AIRS: BETH ROBERTSON FIDDES TA I SB E A NA I DH E A N Air a chruthachadh le ceòl Gàidhlig is Albannach air a phiano, ‘s air a’ neartachadh le clàraidhean bhon àirinneachd is ceòltasgaidh, dh’obraich Mhairi Hall is Beth Robertson Fiddes còmhla ri cheile air Fonn. Tha na dealbhan mòr aig Beth a’ freagairt ‘s a' gabhal togail-inntinn bho ceòl agus sealladhtìre na Gàidhealtachd. Bidh Mhairi cuideachd an làthair airson ceòlchuirm far am bi i a' cluich na pìosa.
20 MAR – 18 APR
AIRS: BETH ROBERTSON FIDDES E X H I B I T ION Airs is a collaboration between musician Mhairi Hall and artist Beth Robertson Fiddes, whose large paintings are inspired by - and respond to - the music and the West Highland landscape. Comprised of Gaelic and Scots song on piano, enriched with environmental and archive recordings, Airs presents a wonderful collaboration as Mairi’s music and Beth’s art join forces.
3
Mìos na Gàidhlig 2020 DIC 11 AM MÀRT 8 F
WED 11 MAR 8 P M
SIAN
SIAN
C E ÒL
£12/£10
£12/£10
Tha Sian air buaidh mhòr a thoirt air ceòl traidiseanta na h-Alba o thòisich iad a’ cluich a’ chiùil buadhach, binn aca ann an 2016.
Sian, meaning ‘storm’ or ‘the elements’, have been making their harmonious mark on the Scottish traditional music scene since 2016.
O thùs, thàinig Ceitlin Lilidh, Eilidh Cormack agus Ellen MacDonald còmhla gus luaidh a dhèanamh air òrain a chaidh an sgrìobhadh le boireannaich, agus tha iad a’ leantainn orra air a’ chuspair tha seo leis a’ chiad clàr aca. Tha na guthan àlainn fa leth aca a’ tighinn ri chèile gu ceòlmhor, àileach gus rudeigin slàn agus gu tur sònraichte a chruthachadh.
Originally brought together to celebrate Gaelic songs composed by women; Ceitlin Lilidh, Eilidh Cormack and Ellen MacDonald keep their material firmly rooted in this theme.
DIL 16 AM MÀRT 8 F
MON 16 MAR 8 P M
CRÌOCHARAN
ENDLING
DA N N S A
DA NC E
£12/£10/£8
£12/£10/£8
Crìocharan – an neach mu dheireadh dhe a sheòrsa. Le a bhàs, thig bàs air an t-seòrsa sin.
An endling is an individual that is the last of its species. Once the endling dies, the species becomes extinct.
Ann an ENDLING, tha Rob Heaslip ag ath-bheòthachadh sgeulachdan caoinidh tro dhannsa, guth, ceòl agus ìomhaigheachd. Tha an seann-nos agus an nòs-ùr a’ coinneachadh ann an saoghal far a bheil am bàs air a shoillseachadh le sradagan dathach, dealrach.
4
M U SIC
With ENDLING, Rob Heaslip reimagines mourning rituals through dance, vocals, music and design. Popular and folk culture collide in a world where death is tinged with acid pink, green and purple.
Mìos na Gàidhlig 2020 DIM 24 AM MÀRT 8F TUE 24 MAR 8 P M
MAIM
MAIM
DE A L B H - C H LU IC H
CIAD FHOILLSEACHADH £12/£10 Nuair a thig an t-uisge gu grad, dè chailleas sinn? ’S e gairm-chatha a th’ ann am MAIM, a’ toirt guth do dhorran an ath ghinealaich agus na draghan a th’ aca mun èiginn a tha ron tìr agus ron chànan aca. ’S e co-obrachadh sònraichte a th’ ann am MAIM eadar Theatre Gu Leòr agus an còmhlan WHYTE, a’ togail air òrain àlainn bhon chlàr mu dheireadh aca, Tairm, le ceòl beò, dannsa, bàrdachd agus bhideo.
DIC 18 AM MÀRT 7F
FÈIS NAM FILMICHEAN F I L M IC H E A N
An-asgaidh Thigibh gu taigh-dhealbh An Lanntair airson oidhche shònraichte de film, le Fèis nan Film/One Minute Film Festival, a’ taisbeanadh nam filmichean a chruthaich sibh fhèin. Dh'iarr sinn air filmeadairean na sgeulachdan aca innse le filmichean Gàidhlig 1 mionaid a fh'fhaid, gus a thoirt oirnn smaoineachadh ann an dòigh eadar-dhealaichte no a choimhead air cuspairean bho taobh eile.
T H E AT R E
WORLD PREMIERE £12/£10 When the water comes suddenly, what do we lose? MAIM, meaning panic in Gaelic, is a call to action to the frustrations of the next generation who care deeply about the crisis facing their land and language. This unique collaboration between Theatre Gu Leòr and the band WHYTE was inspired by exquisite tracks from their latest album, Tairm, and will feature live music, dance, spoken word and video.
WED 1 8 MAR 7 P M
ONE MINUTE FILM FESTIVAL FILMS
Free Join us in An Lanntair’s cinema for a night of entertainment like no other as we present our One Minute Film Festival, an evening of film screenings created by you. We invited filmmakers to create their own Gaelic films, to tell us their tales, invite us to think a little differently and to take us on a journey – all within one minute!
5
Mìos na Gàidhlig 2020 DIH 27 AM MÀRT 8 F
MHAIRI HALL: AIRS
C E ÒL
£12/£10 Chaidh An Lanntair a thaghadh mar aon de na h-ionadan sònraichte a tha ri thaisbeanadh cuirm-chiùil agus taisbeanadh-ealain ‘Airs’. Bidh Mhairi Hall, cluicheadair buadhach a’ phiàno, a’ cluich a clàr ùr air fad. Tha i air fuaimean adharail bhon t-saoghal nàdarrach agus dìthean blàth de cheòl “harmonium” a chur ann an altan a chèile, cuide ri tionndaidhean àlainn aig Mhairi fhèin air fuinn Ghàidhlig agus Albannach air an cluich air a’ phiàno.
FRI 27 MAR 8 PM
MHAIRI HALL: AIRS
M U SIC
£12/£10 An Lanntair is one of a select string of venues who will host both the ‘Airs’ concert and art exhibition in 2020. Join for a live performance of the newly released album ‘Airs’ – pianist Mhairi Hall’s latest solo musical project; synergising ambient sounds from nature archive recordings and layers of warm harmonium with Mhairi’s beautiful piano interpretations of Gaelic and Scottish slow airs.
DIS 11 AN GIBLEAN 8 F
AIR IOMALL
C E ÒL
AIR IOMALL
M U SIC
£12/£10
£12/£10
Bidh Joseph Peach is Charlie Grey, dithis a tha cliùiteach ann an ceòl folk na h-Alba, agus filmeadair Hamish Moore, a’ taisbeanadh a’ phròiseict ùir acasan, “Air Iomall”, le ceòl beò is film gan leantainn air an turasdànachd aca air bòrd an t-soithich-sheòlaidh Wylde Swan gu na h-àitichean as iomallaiche agus iongantach an Alba- eileanan trèigte sa Chuan Siar a Tuath.
From Scottish folk duo Charlie Grey and Joseph Peach, and filmmaker Hamish Macleod, Air Iomall (Scottish Gaelic for ‘On the Edge’) is a film and suite of new music, inspired by a voyage aboard the tall ship ‘Wylde Swan’ to some now uninhabited islands deep in the North Atlantic, some of Scotland’s most remote and remarkable places.
Tha am film gan leantainn a Hiort, far an deach a’ cheòl ùr seo a chluich 88 bliadhna bhon a chaidh air muinntir an eilein an dachaigh aca fhàgail.
6
SAT 11 APR 8 P M
The film follows the duo on this creative journey, centred around the first performance of this new music on St Kilda – the most remote part of the UK, on the 88th anniversary of the evacuation of its native population.
Mìos na Gàidhlig 2020 5 AM MÀ RT 9:30 M – 2 F
1 9 M À RT 9:30M – 2F
DATHAN NÀDARRACH FOGHLAM
DATHAN IS STUTHAN-FÌGHTE FOGHLAM
An-asgaidh
An-asgaidh
A’ cur na stuthan mèinnearach dhan stuth cruthachail.
Dathan fìor na susbaint. Ecodye with textiles, the true colours of matter.
Natural pigments: Putting the mineral into material.
12 AM M À RT 9 :3 0 M – 2 F
ÌOMHAIGH
FOGHLAM
An-asgaidh
2 6 AM M À RT 9:30M – 2F
AG OBAIR LEIS AN T-SÌDE F O G H L A M
Deimhinneach bho àicheach.
An-asgaidh
Sculpture: How negative makes positive.
Ag obair leis an t-sìde – a’ leigeil neart nan siantan mu sgaoil. Working with the weather, unharnessing the found forces.
Tha ceithir seiseanan againn a’ cruthachadh ealain Ghàidhlig lèirsinneach, co-aimsireach. Faodaidh sibh a thighinn ann as bith dè an ìre aig a bheil sibh le ur Gàidhlig- ma bha sibh ga bruidhinn o thùs, no ma tha sibh ag ionnsachadh. Bidh sinn a’ faighneachd gun coimhead sibh air an dàimh a th’ agaibh ris an àrainneachd, ris a’ chànan agus ris a’ chultar, is mar a tha na beachdan agaibh a’ toirt buaidh air ur cleachdaidhean ealain. Four sessions that explore creating contemporary Gaelic visual art and cater for all Gaelic language levels. Participants will be asked to explore their own relationship with the land, the language and its culture, and how these views inform our visual arts practices.
7
Mìos na Gàidhlig
AM MÀRT
Diar 5
F
Dathan nàdarrach
9:30M – 2F
Dic 11
C
SIAN
8F
Diar 12
F
Ìomhaigh
9:30M – 2F
Dil 16
T
Endling / Crìochran
8F
Diar 19
F
Dathan is stuthan-fìghte
9:30M – 2F
20 Am Màrt – 18 An Giblean
T
Airs: Beth Robertson Fiddes
All day
Dim 24
T
MAIM
8F
Dic 18
F
Fèis nam Filmichean
7F
Diar 26
F
Ag obair leis an t-sìde
9:30M – 2F
Dih 27
C
Airs: Mhairi Hal
8F
C
Air Iomall
8F
AN GIBLEAN
Dis 11
Le taic bho / With support from: