Fylkesmagasinet 9 2014 by Rein Design

FM NR. 9 AUGUST 2014

Kjekt å lese!

fylkesmagasinet.no

Kjøkkensjefen Side 6-8

Ciderhuset: Best likt i fylket side 12-15

Bur seg på framtidas helsevesen side 32-35

Merkevarer til under halv pris eller under halv av halv pris ! Utruleg, men sant!

Merkevarer under 1/2 pris

= alle varer til

Sport Outlet er eit spennande butikkkonsept som jobber med merkevarer frå verdas leiande sport- og fritidsleverandørar. Vi hjelper dei med å rydde sine lager og vi sel ut varene for dei. Merkevarer til ½ pris eller lågare! Utvalet i butikken er ulikt frå dag til dag, avhengig av kva vi får inn. Det gjer det også ekstra spennande å besøke oss – for du veit i grunn aldri kva du finn av godbitar.

av rettl. pris

Velkommen til Sport Outlet! Meir morosamt og rimelegare blir det ikkje å handle topp sport- og fritidsutstyr!

= alle varer til Vi får inn eit nytt parti MXDC treningstøy!

av rettl. pris OBS! Utvalet vert endra heile tida… Alltid låge prisar! Handelshuset

Førde

FM FYLKESMAGASINET

Fylkesmagasinet kjem ut til alle husstandane i Sogn og Fjordane Grunnlagt 2001 Øyrane 3, boks 353, 6802 Førde

For i internettland, der går allting an… Nyleg vart hunden Tønes avliva av ein sauebonde som meinte den sprengte sauane hans. Det er ei typisk sak som raskt dannar fleire engasjerte leiarar med sterke meiningar.

Tlf. 95 93 99 99 REDAKTØR

ROY SUNDE roy@fylkesmagasinet.no Tlf. dir. 95 93 99 90

– Vi er opptekne av å finne dei gode, positive tinga som skjer i vårt fantastiske fylke. Vi klarer ikkje å fange opp alt, så har du tips om saker som du meiner vi burde skrive om – ta kontakt med meg!

Dei fleste menneske meiner noko om ein slik sak, anten det er at bandtvangen må overhaldast, eller dei meiner at sauebonden handla feil. Dei fleste tek debatten om denne, og andre saker, heime, på arbeidsplassen, eller med kjenningar ein treff, stort sett i siviliserte former. Andre kastar seg over tastaturet og luftar meininga si på kommentarfelta i avisene. Og det er greitt. Å få ytre seg fritt er ein menneskerett vi set høgt i Norge. Men som det ofte viser seg: På nett eskalerer alltid debattar ut av kontroll. Anten det dreier seg om ein avliva hund, konflikten i Midtausten, eller berre ein tilfeldig valt kjendis som har gjort eit eller anna dumt. Og det sluttar aldri å forundre oss korleis enkelte vel å nytte seg av retten til frie ytringar: Blant nokre få edruelege, gjennomtenkte innlegg haglar det som oftast inn med ulikt grums. I saka om Tønes er det opp til fleire debattantar som vil innføre dødsstraff i Norge igjen. Nokre tek gjerne på seg oppdraget med å gjennomføre denne. Andre vil svi av huset til foreldra til bonden. Og slik held det fram.

MARKNADSANSVARLEG

THOR-AAGE LILLESTØL thoraage@fylkesmagasinet.no Tlf. dir. 95 93 99 97

Ønskjer du å nå alle husstandane i heile fylket med din bodskap – ta kontakt med meg!

Sjå for deg følgjande scenario: To personar møtes på gata. – Kva tykkjer du om denne bonden som avliva Tønes? – Han hadde vel rett til det, det er jo bandtvang der og han har slite med hundar som jaga dyr før, men det var no litt drastisk slik han gjorde det. – Er du heilt idiot? Han skaut han jo berre. Nei, veit du kva, eg skal faktisk brenne ned huset hans. Og kanskje ditt også. Etter at eg har skote han. Slike folk fortener dødsstraff.

Ansvarleg utgjevar og grafisk formgjeving Fylkesmagasinet Trykk Schibsted Trykk Flesland AS Distribusjon Posten Opplag 43.300

Eg vel i mitt einfald å tru at ingen friske, relativt normale menneske i Norge anno 2014 ville stått og sagt noko slikt til eit anna menneske på gata. Same kor usamd ein måtte vere i utgangspunktet. Men på nett er dette etter kvart ganske vanleg. Det skal ikkje rare konfliktteamet til før enkelte byrjar å spy ut ukvemsord, trugsmål og lovnadar om det eine eller det andre. Til og med trugsmål om drap og vold, gjerne under eige namn med link til si eiga Facebookside. Vil vi verkeleg ha det slik? Det kan vere greitt å minnast i blant at det meste ein skriv på nett blir liggande som digitale spor bak deg i mange år. Redaktør: Roy Sunde

All Make-up

-25% Kun ordinære varer. Gjeld til 30.08.

Sommargodt frå Frydenbø

ÅR SERVICE INKLUDERT

Eit utval leveringsklare bilar til sals – inklusiv 3 år service. Gjer eit særs godt bilkjøp no! Volvo V40 frå kr 299.900,Volvo V40 Cross Country frå kr 319.900,Volvo V60 frå kr 379.900,Volvo V70 frå kr 419.900,Volvo XC70 frå kr 639.900,www.frydenbo-bil.no

SANDANE: 57 86 61 00

FØRDE 57 83 72 00

SOGNDAL 57 67 34 00

MINDE 55 59 97 00

ÅSANE 55 53 68 00

BERGEN VEST 982 05 882

VOSS 982 05 929

KRISTIANSAND 38 04 90 00

øy Vågs

Lus

te r

Årdal

Rein Design

Lærdal

Flora

Gulen

Gaular

Jølster

Så sant som det er sagt

Naustdal

Eid

Visste du at det er 43.680 husstandar i Sogn og Fjordane? Og at det bur 108 869 menneske i fylket? Skal du nå alle husstandane, er det naturleg å bruke Fylkesmagasinet som annonsekanal i 2014. Enklare går det ikkje an å seie det, eller gjere det.

Leikanger lan Aur

ange

Askvoll

Brem Selje

Fylkesmagasinet 100% husstandsdekning

nger

Høya

Vik

Gloppen

Hornindal

Hyllestad

Stryn

Førde Fjaler Solund

Sogndal

trand Bales

Fylkesmagasinet – Kjekt å lese! SENTRALBORD TLF. 95 93 99 99 – E-POST: POST@FYLKESMAGASINET.NO – BESØKSADRESSE: ØYRANE 3A, 6800 FØRDE

Leon Knapskog ville heim og sj책 kva han kunne f책 til p책 eiga hand. Og d책 var Balsnes Gard det naturlege valet.

Frå Paris til Balsnes Gard TEKST OG FOTO: Roy Sunde

At Leon skulle bli kokk var det ingen tvil om. – Pappa er kokk, så ønsket om å bli det same har alltid vore der. Han eigde Harpefossen før, og eg var på gatekjøkkenet der frå før eg var ti år gammal. Ikkje fordi eg var sett der for å jobbe, men fordi eg tykte det var kjekt, smiler han.

Kongeleg matlaging. Etter kokkelinja i Stryn, tok han læretida på blant anna Hjørnevikbua i Florø, før militærteneste venta. – Eg søkte på ei av to stillingar som kokk på Kongeskipet Norge, og var så heldig å få den. Og gjorde ein god nok jobb til at eg fekk jobb på det norske slottet. – Korleis var det å få ein slik jobb då? – Heilt fantastisk. Det var ei kjekk tid, men eg har ikkje lov å snakke så mykje om det, seier han. – Så du kan ikkje tipse om kva Harald og Sonja likar best på middagsbordet? – Vi hadde ikkje høve til å fortelje slikt nei, smiler han. – Blant anna fordi dei skal sleppe å få servert det same overalt der dei kjem. Kong Olav fortalte ein gong kva som var favorittretten. Og fekk den servert på ein heil, lang «Norgesturne», smiler han. Etter eit år på slottet var han soussjef på Latter på Aker Brygge i to år. – Det var meir rock and roll, ler han.

– Vi jobba mykje, gjekk på stand-up etter jobb, kosa oss med øl og levde livet. Det var ein overgang! Men til slutt dukka saknet etter fjell og fjord opp. – Eg hadde lyst å jobbe på ein god restaurant, spurte venner og kjente kva som var dei beste stadane i Bergen, og enda på Lucullus på Hotel Neptun. Det var ein ekstremt bra restaurant på den tida. Der kom eg for alvor inn i dette med «fine dining». Då eg kom var eg heilt «grøn», eg hadde ikkje jobba slik før, og fekk ein god klask i fjeset. Eg starta heilt på nytt der. Men det var utruleg kult å jobbe med verkeleg god mat, spesielt når ein byrja å komme inn i det.

Lærerik tid. Tida på Lucullus var særs lære- og opplevingsrik. – Etter to år vart eg soussjef der. Så slutta den assisterande kjøkkensjefen, og eg tok over. Det var ein fantastisk jobb. Vi hadde god stemning på jobb, og restauranten la godt til rette for dei tilsette, med fri annakvar helg: Det er det stort sett ingen gourmetrestaurantar som har, så vi var heldige, og fortel at han fekk høve til å reise ut i verda for å lære meir. – Eg var på studietur til California i tre månadar, og jobba på restaurantane til den legendariske kjøkkensjefen Thomas Keller, som blant anna driv The French Laundry, med 3 stjerner i Michelin-guiden. Restauranten har vore kåra til verdas beste restaurant. Eg var også innom restauranten Bouchon, med ei stjerne. Eg jobba gratis på begge, men var så heldig å få løn ein månad frå Lucullus, seier han og fortel at pengebehovet ikkje var stort. – Eg jobba så mykje at det einaste eg brukte pengar på var å gå ut og ete, smiler han og legg til at det vart ein tur til Las Vegas for å gamble litt også.

Paris. Så vendte han tilbake til Lucullus ein

Å jobbe på The French Laundry. Det er det største eg har gjort, og kjem til å gjere. Leon Knapskog

periode, før han på ny fekk høve til å reise ut. – Jobben som kjøkkensjef ved den norske ambassaden i Paris vart ledig. Den har gått i arv blant flinke kokkar i Bergen. Det fungerer slik at den som har jobben eit år tilrår den neste. Så må du gjennom eit intervju, der du reiser ned til Paris og vitjar ambassadøren og kona hans for ein prat. Om dei synest du er rett for jobben får du den, seier han og fortel om eit kjekt år. – Som omfatta alt frå middagar og lunsjar for grupper på 6-18 personar nokre gongar i veka, til mottakingar med 100 personar. Eg hadde fri kvar helg, noko som er uvanleg for ein kokk, og godt betalt, så det var ei fantastisk tid. Kjærasten min var med som servitør, og vi levde det gode liv i Paris. Det var nesten eit «friår». Og så kunne ein gå og handle råvarer på marknadane i Paris: Der leverandørane er hyggelege, interesserte folk, som brenn for det dei driv med, har stoltheit for råvarene sine og høg kunnskap. Ein fekk tak i kva som helst der. Det saknar eg, og det spørs om ikkje vi må få gjort noko med dette her på Eid. Etter eit år i Paris vendte han tilbake til Bergen. – Til jobb på Jacobs, ein utruleg kul plass. Der lærte eg meg å «gje slepp» på at alt må vere perfekt. Dei lagde ærleg mat, på ein naturleg måte. Det var ikkje «fine dining», men det var veldig høgt kunnskapsnivå på kokkane. Maten skulle vere bra, utan unødig fokus på plukk, kombinert med høgt fokus på vin. Der var eg seks månadar, og lærte meir der enn eg kunne gjort på nokon annan stad i den fasen av karrieren, slår han fast. – Kva er høgdepunktet i matkarrieren din så langt då? – Å jobbe på The French Laundry. Det er det største eg har gjort, og kjem til å gjere, seier han. – Men om eg skulle gjort noko av det igjen, så ville eg ha budd i Paris eit år til.

Kjennskap og vennskap. Medan Leon var ute i verda skjedde det ting på Eid. Terese Balsnes merka heimlengten komme då ho fekk barn. Ho ville gje dei den trygge, gode oppveksten ho sjølv hadde, tok med mannen Geir Holmen, flytta heim til Balsnes Gard og byrja eit treårig oppussingsprosjekt av det gamle huset frå 1870. I 2012 var dei ferdige, og starta opp Balsnes Gard: Eit gardshotell av det eksklusive slaget, retta mot både turist-, bedrifts- og lokalmarknaden. – Vi har heilårsdrift og møteromsfasilitetar, som gjer det lett for bedrifter å legge møter og samlingar her, samtidig som det er ein flott stad for folk å feire spesielle høve, seier Terese, og fortel at dei etter to års drift hadde lyst å ta matdelen av hotellopplevinga nokre knepp vidare.

Som kokk kunne Leon Knapskog reist kvar han ville: Med erfaring frå både slottet og restaurantar med Michelinstjerner, kunne han kaste seg ut i den store «fine dining»-verda. Men, han ville heller heim og sjå kva han kunne få til på Balnes Gard.

Tre kjappe spørsmål til Leon Knapskog – Er kokkeyrket så hardt som det kan virke i ulike matprogram, med Gordon Ramsey i spissen? – Det vil eg ikkje seie. Du kan gå den vegen, og eg har sjølv vore på sånne restaurantar, men du kan lett velje deg vekk frå slike stader også. Eg er ikkje noko fan av den stilen der ein kjeftar og skrik. Det er ikkje ein slik kjøkkensjef eg vil vere.

Terese Balsnes er utruleg glad for å ha fått ønskekokken sin på plass på Balsnes Gard.

– Korleis fekk de ein ung og lovande kokk til å vende heim? – Vennskap og kjennskap, smiler Terese. – Vi hadde han i kikkerten alt før vi starta i 2012. Eg har følgt med på bloggen hans i mange år, så vi visste at han var der ute, samtidig som ting klaffa. Vi var klar for å tilsette ein kjøkkensjef, samtidig med at han var «ferdig» med storbyane. Det var matservering her før Leon kom også, men då med kokkar på timebestilling og i samband med større selskap. Vi laga ein del mat sjølv også. Men vi følte det var på tide å ta steget opp, og tilby eit betre og meir stabilt kjøkken enn vi har hatt før. Kokkane vi leigde inn hjelpte oss å bygge det gode ryktet vårt, men vi ville ha ein person på fast basis som kunne heve oss ytterlegare. Vi lagde stillingsannonsa med Leon i tankane. Eg veit ikkje om den hjelpte, men vi fekk han, ler ho.

Ville stå på eigne bein. – Kva var det som gjorde at du ønska å flytte heim igjen, Leon? – Eg er snart 30 år, og kan ikkje leve som ei

«rockestjerne» lenger. Tida var inne for å roe ned, finne min stil og lage maten eg sjølv likar, og eg var klar for å vere kjøkkensjef på eiga hand. Eg har og lyst å starta for meg sjølv ein dag, og då mest sannsynleg her i området. På eit eller anna tidspunkt lyt ein heim og bygge nettverk, og skape seg eit namn på heimebane. Difor er det eit stort pluss at Balsnes Gard finnast, og at dei ønskjer å satse på mat av høg kvalitet. Eg ville aldri flytta heim utan, då ville eg nok heller halde fram eventyret ute i verda, seier han. – Kva er visjonen for restauranten på Balsnes Gard? – Vi skal vere unike, og noko anna enn du får på resten av Nord-Vestlandet. Vi skal tilby mat, og ei totaloppleving gjestane skal hugse, og vi ønskjer å skape minne for gjestane våre, seier Leon. – Her ønskjer eg å ta i bruk det eg har lært på ulike stader, og finne Balsnes Gard sin stil. Maten skal vere eksklusiv, men sidan eg er åleine på kjøkkenet har eg ikkje tid til det ekstreme plukkarbeidet som blir gjort på «fine dining»-restau-

• Alle typar gitterportar til vindu-og butikkinngangar.

GLASMEISTER

Halbrendsøyra 7 • 6800 Førde • Tlf. 57 83 08 50 • www.holvikglas.no

Rein Design

• Vi leverer alt av dører og vinduer, tilpassa kunden sine ønskjer.

• Vi tek på oss små og store oppdrag med glas- og monteringsarbeid, i alt frå privathus til store forretnings- og industribygg.

– Korleis er det å framleis bli hugsa for at du sov ute i minus 21 grader i 1996? – Eg sov ute i to år, og det er morosamt at folk hugsar det enno.

rantar. Vi satsar på eit ærleg kjøkken, med ein tøtsj av finesse: God mat, med eksklusivt preg og fokus på detaljar. Og så bryr eg meg ikkje så mykje om alt er kappa perfekt, smiler han, og understrekar at maten skal vere både visuelt og smaksmessig tiltrekkande. – Men det er ikkje viktig om det er russisk kaviar og trøflar, eller hyse og gulrøter vi serverer, så lenge det smakar godt.

Flytte langt? Flytte heim? Flytte ut?

Alt innan tradisjonelle glasmeistertenester • Vi leverer og monterer ulike typar solskjerming til både privathus og foretningsbygg.

– Byr Sogn og Fjordane på mange store matopplevingar? – Absolutt. Vi har utruleg mange gode råvarer, og stadig fleire butikkar set fokus på dette. Folk har blitt meir og meir bevisst på dette med gode råvarer og god mat her heime, og det har skjedd mykje dei siste åra. Eg har jo ikkje prøvd alle stader å ete her i fylket, men om eg ville ut og drikke øl hadde eg nok reist på Ægir Bryggeri, og for å ete ville eg prøvd Gloppen Hotell. Dei har eg høyrt mykje bra om, så eg gler meg til å ete der.

Vi tar jobben. Uansett kvar du skal til eller frå. Over heile landet – eller ut av landet.

• • • • •

Flytting Lagring Pakking Forsikring Utleige av vare- og lastebilar

Ein heilt vanleg Golf. Berre heilt elektrisk. Full-LED frontlykter for lĂĽgare energiforbruk.

5HNNHYLGGH LQQWLO É&#x161;É&#x2020;Č§ NP 5HNNHYLGGH LQQWLO É&#x161;É&#x2020;Č§ NP 3ULV IUÂ§ NU ČŤÉ&#x2014;Čľ ČľČ§Č§ 3ULV IUÂ§ NU ČŤÉ&#x2014;Čľ ČľČ§Č§

Standard med hurtiglade- og normalladeinntak. +XUWLJODGLQJ WHN FD ČŽČ§ PLQXWW 30 MIN

190 KM

6-8 T

Lad opp til nye e-Golf. Med e-Golf tek Volkswagen o eit nytt skritt v vidare med den populĂŚre Golf-familien. For fĂ¸rste Ă¸ gon gong lanserer vi ein fullverdig, heilt elektrisk fa am miliebil som g jev deg all den plassen og kĂ¸yrekomffo ort orten elkommen til oss. du finn i ein vanleg Golf. Nye e-Golf kan du prĂ¸vekĂ¸yre no. Ve

Vo olkswagen. Innovasjonar du har bruk for. * Prisane g jeld bil ferdig levert frĂĽ forhandler i Sogn og Fjordane. Ă&#x2026;rsavgift kjem i tilleg g. Av vbilda modell kan ha utstyr utover standard. * * L a d e t i d v er t p ĂĽ v er k a a v t emp er at u r, r e k k e v i d d e v e r t p ĂĽ v e r k a a v k Ă¸ y r e s t i l o g t e m p e r a t u r.

RGE & CO

UKTBIL

Kr 219 000,2011 VW Golf 105 HK TDI Highline

Kr 559 000,2013 Audi Q5 2,0 TDI Quattro

Kr 139 000,2008 Skoda Octavia stv. 1,9 TDI

Kr 259 000,2011 VW Transporter 140 HK 4x4

Kr 349 000,2014 VW Golf 105 HK 4Motion

Kr 299 000,2010 Audi A6 Avant 2,0 TDI

Kr 129 900,2008 Skoda Roomster 70 HK TDI

Kr 179 000,-

Kr 305 000,-

2012 VW Caddy 110 HK 4Motion

Kr 169 000,-

Kr 134 000,-

2008 VW Golf 105 HK TDI Comf.

Kr 259 000,-

2011 VW Tiguan 2,0 140 HK TDI

25.000,i avslag

2010 Opel Insignia sedan 2,0 TDI

Kr 147 000,2011 Skoda Fabia stv. 75 HK

2008 VW Passat stv. 1,9 Elegance

Kr 447 000,2011 Audi A4 Allroad 170 HK TDI

Kr 145 000,2008 Honda Civic 1,8

Kr 239 000,2014 VW Polo 90 HK TSI DSG

Kr 249 000,2011 VW Touran 105 HK TDI Comf.

Kr 189 000,2009 Skoda Octavia stv. 105 HK

Kr 189 000,2009 Volvo V50 2,0 136 HK

Dette er berre nokre fĂĽ av dei. SjĂĽ alle bilane pĂĽ berge.no â&#x20AC;&#x201C; FĂ¸lg oss pĂĽ Facebook. Kr 169 000,2006 Suzuki Grand Vitara 1,9

Kr 444 000,2011 BMW X3 xDrive 2,0D

Kr 199 000,2010 Subaru Impreza 1,5

Alle vĂĽre bruktbilar har gĂĽtt gjennom ein kvalitetskontroll. Du fĂĽr med skriftleg rapport om bilens tilstand.

Atterhald om trykkfeil og selde bilar.

Stort utval â&#x20AC;&#x201C; over 100 brukte bilar!

SLIK TRENAR EG

med Torbjørn Os

Alle gode ting er tre Torbjørn Os tok andre plass i Sunnfjord triatlon, olympisk distanse, i juni. Og 47. plass i «Norseman Xtreme Triathlon, kjent som verdas mest brutale triatlon. TEKST: Kristine Slettehaug FOTO: Roy Sunde

For å gjere det bra i eit triatlon held det ikkje berre å trene ei grein. Du må vere god til å både symje, sykle og springe, og distansane er lange. – Korleis trenar du? – Variert og «lystbetont» Ein må øve på det ein skal bli god på, så eg spring mykje i terrenget og på fjellet, og eg likar å sykle med terrengsykkelen, gjerne der ingen skulle tru nokon kunne sykle. Inn mot konkurransane er det sjølvsagt viktig å trene mykje landevegssykling. – Kor ofte trenar du? – Det varierer veldig, alt etter tid på året. Prø-

var jamt over å trene 5-6 dagar i veka, men nokre veker kvar dag, og enkelte veker to økter for dag nokre dagar. Planen for 2014 er på 500 timar. – Er kosthaldet viktig når du trenar så mykje? – Ja det er det, men eg tenkjer ikkje så mykje over kva eg et, då vi har eit variert og godt kosthald. Det er viktig å fylle opp lagera etter trening

20 år lang pause. – Har du alltid trena? – Nja, trena bra frå 13-18-års alderen og var aktiv med orientering og skiskyting, så vart det 20 år utan, før eg byrja på igjen. Etter ei lang pause starta han å sykle, og var blant anna med på Trondheim-Oslo, Jotunheimen rundt og Geilo 24. – Eg var òg med på Birken på sykkel og utvida etter kvart med ski og løp (trippel). Sidan eg er gammal o-løpar, var eg vant med å springe. Eg deltok i nokre maraton på Rett vest og skjøna at det passa best for meg med lange løp med lågare

puls. Min aller første triatlon var faktisk Hornnes triatlon hausten 2009. Etter kvart fekk eg opp auga for triatlon og debuterte i Bergen på full triatlon (3,8km symjing, 180km sykkel og 42km løp) i 2011. Dette ga meirsmak og interessa for triatlon kom for fullt. Os har vore med på Aurlandsfjellet Xtreme Triathlon (1,9km symjing i fjorden, 94km sykkel over Aurlandsfjellet til Lærdal, tilbake over fjellet og 21km løp opp stien i Aurlandsdalen til Østerbø) kvart år sidan det starta i 2011. – Har du tid til andre fritidsaktivitetar? – Nei, det blir dårleg med det, men eg er med på nokre aktivitetar med ungane. Er blant anna hjelpeinstruktør på turn med jentungen ein kveld i veka. Turn er ein fasinerande idrett og det burde fleire drive litt med.

31. plass i Norseman. – Kva er di største bragd innan triatlon?

– Det er Norseman Xtreme Triathlon 2013 der eg vart nr 31 av 185 menn. Dette var langt betre enn eg hadde drøymt om. – Er triatlon for alle? – Dei fleste kan finne ein distanse som passar for seg, berre ein kan symje. Det finst sprintdistansar der ein sym 750m, syklar 20km og spring 5km. Normal distansen (olympisk distanse) er 1500m symjing, 40km sykkel og 10km løp. Den lengste er full IM med 3800m symjing, 180km sykkel og 42km løp. – Kva krev det av fysikk og mentalitet å delta i triatlon? – Det varierer. På sprintdistanse er det mest fysikk, mens det på full Iron Man er MASSE mentalitet i tillegg til god fysikk og riktig ernæring. – Og å trene til triatlon? – Tek mykje tid å trene på tre idrettar samtidig.

Sjeldan lei. – Kva gir alt dette deg?

– God fysisk form og overskot til å meistre kvardagane. Mange flotte treningsturar aleine og i lag med andre, minner frå fine konkurransar i fantastiske omgjevnadar og flotte naturopplevingar på treningsturane. – Det beste med denne forma for fysisk aktivitet? – Allsidigheit. Det er variert trening og ein får trena heile kroppen. Låg risiko for skade. – Blir du aldri lei og sliten? – Jau det skjer, men det er ikkje ofte. Då er det godt å kunne legge seg på sofaen ei stund og berre slappe av og tenke på noko anna. Det er fordelen med å vere mosjonist og kunne gjere det ein vil! – Tips til andre som er nysgjerrige på treningsforma? – Bruk litt tid på å lære å symje krål i bassenget. Gjerne i vinterhalvåret. Vær tolmodig. Om du sym ei økt i veka vil du merke stor framgang i løpet av 6 månader. Kjøp ei skikkeleg triatlon våt-

drakt (frå ca kr 2 500,-) om du vil symje ute. Gå på ski om vinteren og bruk sykkelen om sommaren for langturane. Hald springinga ved like med ei økt i veka. Då er du alt oppe i tre økter i veka og ca 5 timar trening. Sett deg eit oppnåeleg mål og finn ein konkurranse du vil trene mot. Tips der er Sunnfjord Triatlon i Naustdal. Der har dei både sprint og olympisk distanse. Dette er eit av dei finaste arrangementa i landet med kjempefine og lette løyper. – Og framover? – Det som står for døra er ei ny runde på Norseman Xtreme 2014 den 2. august. Så er det AXTRI 16. august før eg avsluttar sesongen med full IM i Barcelona 5. oktober. Vidare skal eg prøve å halde forma ved like og kanskje teste ut nye utfordringar av den litt ekstreme varianten.

Frå v framme: Lina Asheim Breidablikk, Tuba Ardic, Iraz Iyilikci. Frå v bak. Mette Bruaas. Heidrun. Ragnhild og Gard Eitungjerde Høyvik.

Ciderhuset:

Best likt i fylket TEKST OG FOTO: Roy Sunde

På Tripadvisor kan gjestar sjølv legge inn omtalar av mat og service, og sommarrestauranten på Ciderhuset skårar best her i fylket år etter år. Det er ikkje vanskeleg å forstå, på terrassen deira ein solfylt kveld: Keisarlege utsikt over Sognefjorden, midt i ein blømande eplehage, flankert av eigenproduserte urter og tomatar. Når ein i tillegg blir godt teken i mot av Gard Eitungjerde Høyvik, som saman med kona Tuba Ardic frå Tyrkia, og foreldra hans, Eli-Grete Høyvik og Åge Eitungjerde, driv familieverksemda Ciderhuset, aukar det berre forventingane til eit godt måltid. – Korleis er det for ein liten restaurant å få så mykje skryt av gjestane? – Det er jo veldig kjekt, smiler Gard, men vi ser

det følgjer med store krav med så god omtale, ein må jo leve opp til det når nye gjestar kjem. Mange kjem med skyhøge forventingar til oss. Vi fekk for ei tid sidan ei dårleg melding som gjekk på dette: Dei hadde så store forventingar når dei kom, at fallhøgda vart ditto. Det er vanskeleg om gjestane kjem og forventar ein Michelin-restaurant, ler han. – Det kjekkaste er når gjestar kjem utan forventingar og får seg ei stor overrasking, seier han.

Familiebedrifta. Sommarrestauranten er snart ferdig med sin sjette sesong. Ciderhuset er i sin tiande sesong. Det er eit kombinert anlegg for ciderproduksjon, matservering, kulturaktivitetar og cidersmaking for grupper, og ligg i ein frukthage i Balestrand med 100 ulike fruktsortar, blant anna ciderepler importert frå Frankrike og England. – Mamma og pappa starta dette, og vi ungane var med heile vegen. Som tenåringar planta vi søskena ut tre og hjelpte til. Først bygde vi opp hagen, så kjøpte vi området vi held til på no og bygde Ciderhuset. Pappa sin hobby var å lage

OPPTIL

Tuba Ardic

Tilfeldig start – stor suksess. Sommarrestauranten på Ciderhuset byrja litt tilfeldig. – Då vi flytta heim var det for lite jobb med berre Ciderhuset. Tuba, som er frå Tyrkia, fekk sommarjobb på sjukeheimen. Sidan det var første året hennar i Noreg, var ikkje norskkunnskapane på topp, så det vart vanskeleg å kommunisere, spesielt på sognamaol. Vi prøvde å tenke ut alternative sommarjobbar, og sommarrestaurant på Ciderhuset var det første som slo oss. Mamma og pappa var skeptiske, men vi fekk prøve, seier han. – Eg er veldig glad i mat, smiler Tuba. Då eg såg dette flotte huset og området syntes eg det var synd at folk ikkje berre kunne komme hit og ete. Det var ein del bryllaup her, elles sto huset tomt om sommaren. Ein kunne berre bestille som grupper. Etter to år i Norge hadde eg sett at det ikkje var mykje meze å få. Det tenkte eg kunne bli spennande å prøve her, seier ho.

Rein Design

Vi prøvar å samle to kulturar: den norske og den tyrkiske.

eplevin og cider lenge før han byrja med det på heiltid, og han importerte kvistar frå ciderepletre frå Frankrike og England. Det er tre typar eple: vanlege bordeple, som er søte og syrlege, dessertepler, eller cooking apple, som har mykje syre og held på friskleiken etter koking, og så cidereple, som er bitre på smak. Vi er dei einaste i Norge som har ciderepler. Etterkvart flytta eg vekk, og meir fall på søskena mine. Eg og Tuba budde lenge i Bergen der vi studerte, men var mykje her også. Difor følte vi at vi verken fekk noko ut av by- eller bygdeliv. Så vi bestemte oss for å flytte hit og prøve. No byggjer vi hus, og blir her nok ei stund, smiler Gard.

Ein liten familiedriven sommarrestaurant i Balestrand skårar høgst av alle serveringsstadane i fylket vårt på Tripadvisor. Og tredje best på heile Vestlandet.

20%

STUDENT OG OG SPENST SPEN NST RABATT RABATT BRUD STUDENT RABA KLIPP FARGE FARGE A RABATT ATT T DROP IN EXTENSIONS MAKE-UP Besøk vår facebookside Fresh Fresh Frisørsalong

Hafstadvegen 34 | 6800 Førde Timebestilling Timebestilling 47 70 73 80

Sigarbörek – filodeig fylt med Jarlsbergost, fetaost og urter. Akkurat så godt som det høyres ut som.

– Første sesongen vart enormt travelt. Produkta vi laga opp, som vi tenkte kom til å rekke langt, forsvann raskt. Vi måtte kalle inn heile familien, ler Gard. – Og då såg vi potensialet. Sidan har restauranten utvikla seg og gjev sommarjobb til heile gjengen. Sommaren er definitiv høgsesong. Elles i året er det produksjonen til Ciderhuset som er hovudgeskjeften, i tillegg til ulike arrangement som konfirmasjonar, bryllaup, blåturar og firmaturar, med smaking av cider og slikt. Det einaste vi ikkje har så mykje av er julebord. Utom sommarsesongen er det grupper vi satsar på, med minst 20 deltakarar, seier Gard.

Det beste frå to kulturar. – Kva er matfilosofien

dykkar? – Vi prøvar å samle to kulturar: den norske og den tyrkiske. Eg er ikkje utdanna kokk, men gjer ting eg likar sjølv. Eg går på kurs, les mykje og likar å blande element frå desse to landa: Mange gode krydder frå Istanbul med gode, lokale råvarer, som vi blandar med kunnskap på kjøkkenet her, smiler Tuba. Menyen ber preg av det tyrkiske opphavet hennar. Blant anna i form av seksjonen meze. – Det er «tyrkisk tapas», altså smårettar, forklarar Tuba og gir oss menyen. Vi plukkar oss kvar vår forrett og hovudrett. Fossen tek kamskjel frå Bremanger i kvit cidersaus, eg sigarbörek – filodeig fylt med Jarlsbergost, fetaost og urter. Til hovudrett vel Fossen manti på nytt vis: kjøttdeig og tomatsaus, pakka

Oppe: Kalverulade med tyrkisk vri. Nede: Manti. Legg merke til fata, som er unike og ein del av opplevinga av måltidet på Ciderhuset.

i filodeig, servert med kvitlauksyogurt og mynte. Eg går for kalverullade av Angus Aberdeen. Til drikke valte vi Balholm, som held til like nedanfor, og passande nok vart starta av Åge Eitungjerde, som no er dagleg leiar. Alt smakte nydeleg, med godt brød og flatbrød ved sida av. Maten blir servert på Magni Jensen keramikk, som bidreg til å gjere opplevinga unik.

Eigentleg sosiolog. Og om ikkje Tuba har kokkeutdanning, så har ho rikeleg med utdanning utanom. – Eg er utdanna sosiolog. Eg er ein akademisk anlagt person, så eg er glad for at eg berre er kokk om sommaren. Det er ein jobb med mykje prestasjonsangst. Eg ynskjer at alt skal vere perfekt, og stressar nok meir over det enn ein kokk, smiler ho. – No held eg på med ein doktorgrad i ungdomssosiologi i Sogndal, så det blir tyngre og tyngre å jobbe som kokk ved sidan av. Men det er veldig kjekt, sidan vi sjølv bestemmer kva vi vil gjere her, og kva mat vi vil lage. Mange gjestar kjem år etter år og ynskjer dei same rettane, men vi prøver å fornye oss. Ein merkar det når ein byrjar å repetere seg sjølv, så det er viktig å finne på nye ting. Neste år ønskjer vi blant anna å ta inn gjestekokkar her, seier ho. Familiebedrift. Med seg på laget om sommaren har dei søstrene til Gard, og nokre nabojenter. – Blir ein ikkje lei av å omgåast familien så mykje kvar sommar då?

– Nei, det er kjekt. Dei eg jobbar med er dei eg har mest lyst å vere med, så det er berre fint å ha dei rundt seg både på jobb og på fritida, smiler Ragnhild. – Men det er ein slitsam jobb, ofte med hektiske 12 timers vakter. Familien blir eg aldri lei. Vi heng saman utanom jobb også, badar i fjorden og et middag i lag etter jobb, seier ho, og fortel at ho no truleg har sin siste sesong på sommarrestauranten. – Eg flytta nett frå Bergen til Oslo, fordi sambuaren min har fått jobb der. Og er ferdig med ein master i historie med samfunnsøkonomi, så dette kan ha vore den siste sommaren med sommarjobb her. Det blir nok for travelt når eg går over i yrkeslivet, seier ho og fortel om ein variert og kjekk sommarjobb. – Som ei lita familiebedrift må alle ta del i dei fleste rollene. Mi rolle har stort sett vore å ta i mot gjestar, servere og å vere vertskap for selskap. Alle må kunne ta dei fleste rollene. Kokkejobben er vanskeleg å ta over, så Tuba styrer på kjøkkenet. Vi andre har mykje å gjere med bar, vertskap, servering og produksjon i kjellaren. Og i blant omvisningar for grupper. Ein av dei største produktgruppene til Ciderhuset er cidersmaking, formidling om cider og ikkje minst kulturvandring. Så der bidreg vi. Og så tek mamma og pappa kontroll om resten. Mamma har master i planlegging og organisering, det er ein lidenskap for ho, ler ho. I det kveldssola går ned, tek vi farvel. Med eit sterkt ønskje om å vende tilbake.

Sjefen: På kjøkkenet er det Tuba som styrer, med eit smil på lur. Her lagar ho kamskjel frå Bremanger, med cidersaus frå Balestrand. Det smakte nydeleg!.

' 'X ÀQQ RVV Sn \UDQH X ÀQQ RVV Sn \UDQH Trelast Trelast Mur/betongprodukt

Kjøkken/bad

Flovegen 5, 6800 Førde • 57 82 85 00 • Fax 57 82 85 01 • neumann.no

Opningstider: Mandag - Fredag 07.30 - 16.30

Rein R ein Design

Interiør

INTERIØR

Les meir om interiør på min blogg: husetvedfjorden. blogspot.no

med Bjørg Njøsen

Produktiv sommar? Kvar einaste sommar sit eg med penn og papir og skriv liste over kva vi endeleg skal få gjort rundt huset i ferien. Eg svevar på ei rosa og effektiv sky. Punkt for punkt skriv eg; sette opp rekkverk på verandaen utanfor stova, lage blomsterbed, gangveg på baksida av huset, måle milevis med rekkverk… Mens eg skriv strålar eg av optimisme. Alle punkta er kjedelege prosjekt, men overkomelege. Trur eg. Jepp, denne sommaren skal vi verkeleg kome i orden!

Men det eg gløymer er ungar som også har ferie og krev sitt og ein mann som ikkje er orientert om dei store planane, og ikkje alltid er einig. I tillegg kan det jo faktisk bli fint vêr! I år slo det til på alle desse tre punkta. Dei to første er ein gjengangar, men det siste overraska meg veldig! Vêret vart jo så fantastisk fint! Punkta på «to do»- lista vart kraftig nedprioritert. Dei er for å seie det som det er; fortsatt ugjort. Arbeidskleda vart lett bytta ut med badeklede. Det vart soling, bading, grilling, slaraffenliv og utekos. Fantastisk!

Men nokre prosjekt får eg alltid tid til på mystisk vis. Det hjelper veldig på motivasjonen om prosjekta er raske, effektfulle og fargerike! Her kjem nokre morosame prosjekt eg har gjort denne sommaren. Kanskje du blir inspirert, sjølv om vi er heilt på slutten av sesongen? Jentene fekk sandkasse denne våren. Og den måtte sjølvsagt få ein munter farge. Fargar stimulerer til leik og fantasi, og når mora i tillegg blir glad av det; så er det berre å køyre på! Sandkassa vart mykje finare etter nokre strøk med mintfarga utandørsmåling. Vi sagde også til nokre trestubbar, som eg spraya i fine fargar. På 1-2-3 vart det ein fin gangsti til jentene. Trestubbane vil nok rotne etter nokre år, men dei er kjekke så lenge dei varer. Vi kjøpte nokre solstolar i ubehandla tre. I mine auge er det mykje kjekkare med grønt, difor vart dei også snart måla grøne. Uteplassen vår består av ein stor terrasse. Ingen grøn plen som gjer

sommarkjensla. Difor må ein tilføre fargar på møblar og anna, synest eg. Pallesofa er dei siste åra blitt «allemannseige». Eg laga min versjon av pallesofaen i år. Betre seint enn aldri. Eg gjorde det på enklaste måten, og brukte berre ting vi hadde frå før. Den er laga av 4 pallar som er lagt opp på kvarandre. På toppen har eg lagt ei madrass som eg har surra eit sengeteppe rundt. Eg hengte opp ein sengehimmel, som prikken over i’en. Og så mange puter, sjølvsagt. Dette har vore ein populær plass for store og små denne sommaren. Vi satsar på å kunne bruke den litt lenger. Sol, sol kom igjen! Kanskje vi også får gjort noko av den litt meir kjedelege «to do»- lista før hausten kjem for fullt? Det er lov å håpe. Eg håpar du nyt siste rest av sommaren!

RETT PÅ

God sommar?

Tore Fossen

No er sommaren truleg over, men litt har eg observert i år også: 1. Vi har hatt ein seriøs terrortrussel hengande over oss. Som ei følgje av den har det også vore auka beredskap. Det betyr at vi har sett væpna politi ved rutebilstasjonen i Førde, men aller mest seriøst tok tryggingspersonalet ved Førde Lufthamn Bringeland den alvorlege trusselen. Ein mann eg kjenner vart fråteken den vesle neglesaksa si som hang på nøkkelknippet hans. Der hadde den hengt i 18 år. Like lenge har mannen flydd nærast kvar veke mellom Førde og Oslo – med neglesaksa. Konklusjonen er at når moglege terroristar er på veg til Norge for å utføre terroråtak, bør du legge att neglesaksa di heime. Visst ikkje kan overivrige personar i uniform ta den. 2. Det har vore varmt i sommar. Så varmt at eg knapt nok har pissa. Uansett kor mykje væske som er blitt inntatt, er det ikkje ofte eg har måtta besøket toalettet for å urinere. No når det er blitt kjøligare har eg framleis den uvane at eg drikk litervis med vatn og det som betre er. Resultatet er at no går eg og småskvettar heile tida.

3. Sommartid er ei tid der eg stundom er innom Facebook. Ikkje det at det har stått så mykje spennande der, men denne sommaren har det vore enormt med bilete av gradestokkar. Men all den tid det har vore mellom 25 og 32 grader over heile landet, så er det strengt tatt ikkje så interessant å sjå desse bileta. Hadde det no vore 44 eller minus 13, då kunne det jo ha vore noko. Er det meir interessant å vere på Twitter skal tru? 4. Turistar vil vi gjerne ha til fylket vårt. Det er jo dei vi skal leve av i framtida. Det hevdar einskilde som i alle fall ikkje vil ha gruvedrift eller inngrep i naturen. Likevel er det visstnok eit kjempeproblem i Aurland kommune, der det kjem alt for mange. Dei drit og pissar i hagane til folk, legg ikkje att pengar, og cruiseskipa fyller fjordane med drit og tungolje. Og i Nærøyfjorden har dei til og med uttak av anortositt. Turisme eller industri? Pest eller kolera? Uansett korleis ein snur og vender på det, er og blir ræva bak. 5. I sommar har vi hatt tidenes VM i fotball. Korleis skal dei neste tre åra gå når ikkje lag frå heile verda kan kjempe om den gjeve pokalen? EM blir

Ikkje er det lett å få skylt det ned heller, for der ligg broren eller søstera og kosar seg i glaset. V inn dr aumereise Vinn draumereise til SørAfrika Sør-Afrika Vii ffeirer nye vårt V eirer det n ye samarbeidet v årt med Frende Forsikring spandere Fr ende F orsikring med å spander e ei uforgløymeleg Sør-Afrika. uf orgløymeleg rreise eise ttil il S ør-Afrika. Vii dekkjer sjølv sjølvsagt V sagt også rreiseforsikringa! eiseforsikringa! konkurransen Bli med i k onkurransen på meirennbank.no/afrika meirennbank.no/ /a afrik af a

R VE

00 0 50RONER K

ikkje det same, og uansett er det to år til. Altså ein kjedeleg sommar i vente neste år. Og tru meg, den blir neppe så fin som den i år. (Eg er trass alt Sunnfjording, og skeptisk!) 6. Arkeologar har grave i jorda langs E39 mellom Bjørset og Skei – i vekevis. Dei har funne kokegroper, og kan fortelje oss at det har gitt dei mykje informasjon. Kor mange kokegroper skal dei grave fram før dei er fornøgde. Og kor lenge må ein ha studert arkeologi for å finne ut at folk faktisk oppdaga elden for fleire tusen år sidan, og at det er normalt å busetje seg der det er flatt, nær vatn og gode jakt- og fiskemoglegheiter? 7. Eg har lenge hevda at grilling er oppskrytt! Synest ikkje det er så koseleg, og ikkje blir eg svolten av å sjå Sven Nordin trakke rundt på Pampasen på jakt etter det perfekte kjøtstykket. Og endå verre har det vore med den mengda kvefs vi har hatt svermande rundt oss i sommar. Det har knapt vore mogleg å ete ein kotelett utan at det følgjer med eit gult og svart insekt som garnityr inn i kjeften. Ikkje er det lett å få skylt det ned heller, for der ligg broren eller søstera og kosar seg i glaset. Til alle dokke som synest det har vore ein fantastisk sommar. Tenk etter. Etter eit par-tre månader med godver, finst det likevel ein god del ein kan sutre over (sjølv om eg må vedgå at det var vanskeleg etter denne sommaren). Ha ein strålande haust!

Rein Rein Design

Sommartilbod på superraskt breiband! HIV DEG RUNDT! BYTT TIL ENIVEST FØR 31. AUGUST Sidan 2001 har vi tatt verda til Sogn og Fjordane. Det betyr at du og resten av innbyggarane i fylket kan få alt som er der ute rett inn i stova. Bruk nokre få minutt på å bestille internett frå Enivest i dag, så får du superraskt breiband samtidig som du er med på å skape lokale verdiar.

Vi nn Vinn weeken weekend for d 2! for 2! Verdi kr

Surf globalt, vel lokalt! Skjerjehamn

FRÅ F FR RÅ R Å

298,2 98,,-98 98,-

8.000* 8.000*

j enives v t.no/kamp panjje for or meiir iinfo f rma r sjon om konkurransen

PR. P PR R.. M R MN MND MND. N ND. ND D D..

Vi spanderer 100 100 kroner kvar månad i eit år.** Bruk bestillingsskjemaet på nett; enivest.no/bestill, eller ring kundeservice på 57 00 91 00.

**I tillegg får du fri etablering og modem for kr 0,- (ord. pris Tilbodet gjeld nye 1.424,-). Pris første året frå kr 3.576,-. Tilbodet kundar på superraskt breiband (ADSL Maks og VDSL), og føreset 12 mnd. binding. Bestillingsfrist: 31. august 2014.

FFoto: oto: Gøril Sæ Sætre tre

Bestillingsfrist: 31. august

Resten ordnar vi.

LES MEIR PÅ

enivest.no/kampanje

19 Din lokale breibandsleverandør i Sogn og Fjordane

57 00 91 00 | enivest.no

Anne Marie Baugstø-Hartvigsen og resten av skrivelaget vil ha nye forfattarar på bana.

Sett ord på fridom Skriv du for ei mappa på skrivebordet på PCèn din som berre du får kikke i? Drøymer du om å bli forfattar, men har ikkje våga å hoppe i det? Sogn og Fjordane Skrivelag sin skrivekonkurranse med tema fridom kan vere «sparket» du treng. TEKST: Roy Sunde FOTO: Roy Sunde og Thor-Aage Lillestøl

– Vi har lyst å gje alle med tilknyting til Sogn og Fjordane høve til å delta i ein skrivekonkurranse, for å gje ein dytt til kreativiteten til folk, seier Anne Marie Baugstø-Hartvigsen, leiar i Sogn og Fjordane Skrivelag. – Og ikkje minst er det eit høve for dei som er

glade i å skrive til å sende inn tekstane sine og få dei vurdert av fagfolk. Vi ønskjer at alle skriveglade finn eit nettverk, og det ønskjer Sogn og Fjordane Skrivelag å vere. Konkurransen er ein måte å få folk ut av anonymiteten, og i kontakt med oss og andre.

Noveller om fridom. Skrivelaget landa på sjangeren novelle for skrivekonkurransen. – Ein kunne ha inkludert andre sjangrar også, men det ville gjort juryarbeidet meir krevjande. Alt juryarbeidet blir stort sett gjort på dugnad. Novelle er og ein sjanger dei fleste kjenner til, og sjølv om det kan vere krevjande å skrive ei god novelle, har ein stor fridom innan sjangeren, fortel ho og kjem til temaet i konkurransen: Fridom! – Det er eit stort tema? – Og ein fint tema, fordi det er så opent og stort. Fridom kan vere så mangt. Folk må gjere si

eiga tolking på det, og vi håpar det opnar opp for mange spennande refleksjonar – Kven er målgruppa for konkurransen? – Vi ønskjer å få med alle skriveglade som bur i, eller har tilknyting til, fylket vårt, og spesielt ungdommar. Difor legg vi hovudtyngda av marknadsføringa mot unge. Men vi har ikkje satt aldersgrense på deltaking, verken opp- eller nedover. Ein vel sjølv om ein vil skrive nynorsk eller bokmål, men vi oppmodar om å skrive på nynorsk. Novella ein sender inn må vere på minimum tre sider, og alle bidrag vert vurderte av ein jury frå skrivelaget. Bidraget sender ein, helst som pdf-fil, til anne.marie@xox.no innan 1. Oktober, og merkar emnefeltet med Skrivekonkurranse: Fridom, seier Anne Marie. Om di novelle er blant dei tre beste vankar premie. – Den beste novella vinn 3000 kroner, gratis

Om du har ein skribent i magen, er det på tide å sleppe han laus. Den beste novella om fridom vinn litt pengar, mykje ære, og publisering i Fylkesmagasinet.

Vi ønskjer å få med alle skriveglade som bur i, eller har tilknyting til, fylket vårt, og spesielt ungdommar. Anne Marie Baugstø-Hartvigsen deltaking på skrivekurs i regi av Sogn og Fjordane Skrivelag, og blir trykt i Fylkesmagasinet i løpet av seinhausten. Andre premie er 2000 kroner, og tredje premie 1000 kroner. Dei beste bidraga får også tilbod om å vere med i Sogn og Fjordane Skrivelag sin neste antologi, som vi ønskjer gje ut i løpet av 2015 som del av markeringa av at Skrivelaget fyller 30 år, saman med tekstar frå medlemmene våre.

30 år som samlingspunkt for skriveglade. Sogn og Fjordane Skrivelag vart stifta i 1985. – Vi har i underkant av 30 medlemmar. Skrivelaget er både eit samlingspunkt for folk som skriv, og ein måte å få fagleg påfyll på. Vi held kurs minst ein gang i året, og håpar å få til fleire per år i framtida. Vi har brukt erfarne og dyktige kurshaldarar, som Rolf Losnegård, Solfrid Sivertsen, Ove Eide, Rolf Sagen og fleire. Vi kjem til å

nytte dei i framtida, og har også andre vi ynskjer å leige inn. Vi har også eit medlemsblad, der medlemmane får publisere tekstane sine, samt eit lukka nettforum, der vi deler tekstar og kommenterer kvarandre sitt arbeid. Etter kvart vil også dei medlemmane som ynskjer det få høve til å profilere seg sjølve på nettsidene våre. Her vil vi legge ut litt informasjon om kvar enkelt, samt liste over utgjevingar og eventuell informasjon om kvar ein kan kjøpe desse, seier ho og fortel om stort alderspenn blant dei skriveglade. – På siste skrivekurset vi arrangerte deltok folk frå 16 til 80 år, så det er bra spennvidde. Kursa er opne for alle, men medlemmar får rabatt. Alt arbeidet vi gjer blir gjort på dugnad, og alle pengar vi får inn går med til å arrangere kurs og trykke bøker. Det er krevjande, så vi kunne gjerne tenkt oss ein sponsor, seier ho med glimt i auget. – Korleis blir ein medlem i skrivelaget?

– Ein må sende ein søknad, der ein legg ved tekstar i den sjangeren ein ynskjer å skrive i: Til dømes dikt, essay, novelle, rammeforteljing med idé til roman og så vidare. Ein må levere minimum ti sider poesi eller 15 sider prosa, som blir vurdert av ein jury i skrivelaget. Meir informasjon finn ein på heimesida vår, skrivelaget.com. Om vi synest teksten er lovande kan du bli medlem. Terskelen er ikkje avskrekkande, men ein må vise at ein har skriveglede og meistrar språket. Og då får ein tilgang til eit nettverk, med blant anna forfattarane Kjartan Hatløy, Rolf Losnegård og Vidar Bergset, som kan gje råd og tips, seier Anne Marie og fortel at dei i høve jubileet neste år ønskjer meir trykk rundt Skrivelaget. – Vi ønskjer å få opp igjen aktiviteten i laget, ved å få inn nye stemmer og fleire unge. Hovudmålet framover er å ønskje mange nye medlemmar velkomen, avsluttar ho.

Etterlengta tilbod 3D-ultralydbilete er populært blant gravide, men før måtte du reise ut av fylket for slike. No tilbyr Austad Diagnostikk ultralydundersøking og 3D-bilete i Førde. TEKST: Roy Sunde FOTO: Thor-Aage Lillestøl

– Mange ønskjer ikkje å vente til dei er halvvegs i svangerskapet før dei får første ultralyd. Det offentlige tilbyr kvinner ei slik undersøking, rundt den 18. svangerskapsveka, også kalla rutineultralyd. I større byar har over 60 prosent av dei gravide vore på ultralyd før dei kjem til rutineundersøkinga, fortel Karen Elisabeth Hagerup Larsen. Ho er utdanna sjukepleiar frå Høgskulen i Sogn og Fjordane, har jordmorutdanning frå Høgskulen i Bergen og vidareutdanning i ultralyddiagnostikk frå NTNU i Trondheim.

Jordmord med ultralydutdanning. Ho jobbar som konsulent for Austad Diagnostikk, og utfører undersøkingar på kveldstid. – Ultralydundersøkingar utført av jordmor vel eg å tenkje på som eit pluss for den gravide. Så vidt eg veit er eg einaste jordmora i fylket med formell ultralydutdanning, seier ho og held fram. – Vi tilbyr ultralydundersøkingar av høg kvalitet, gjort av kvalifisert personale. Det er tilbod av ulik kvalitet på privatmarknaden rundt i Norge, og vi ser det som viktig at den som gjennomfører har ultralydutdanning. – Ein får også tilbod om 3D-bilete, som ein ikkje har fått i fylket før. Dei som har ønska dette har måtte reise til byar som Bergen, Ålesund eller Oslo. I tillegg kan ein få undersøkingar som kan stadfeste graviditet tidligare. Eg kan undersøke kor mange foster det er, svangerskapslengde og organgjennomgang, svarande til fosterets alder. 3D-bilete blir teke noko lenger ut i svangerskapet, i lag med ei medisinsk undersøking som viser fosteret si vekt og utvilkling. Bileta får ein med seg på minnepenn, seier ho fortel at relevant utdanning sikrar eit godt tilbod.

Karen Elisabeth Hagerup Larsen er klar til å undersøke deg, og tilbyr 3D-ultralyd til gravide.

Det du treng til skulestart! bruk på Godkjent for hø gskular universitet og

7990

2199,-

149,-

Ukeplanleggingstavle Sølvfarget magnetisk skrivetavle. Mål: 60 x 20 cm. 28-585

Kalkulator

Dekker behovene for matematikk på videregående nivå. 24-202

Tekstmarkeringspenner Gul, grønn, lilla og blå. Sett med 4 stk. 36-581

Hodetelefon, Studio Med mikrofon og fjernkontroll. 40 mm membran. Kabellengde: 1,2 m. 23-387

X-dirt 26” Dirt-inspirert mountainbike med brede dekk, regulerbar fordemper fra Suntour og Shimano Tourney-gir. Lettvektsramme av aluminium (7005). Montering: 200,27-1340

FØRDE, Kronborgveien 5, 6800 Førde SOGNDAL, Stedjevegen 38, 6856 Sogndal Man-fre 8-20, lør 9-18 815 32 815 - www.biltema.no

VURDERER DU SYNSOPERASJON?

Å J S G O M O N N I M O K ER!

R Rein ein Design

T I E H Y N VÅRE HANNA - ekstra stor skuffeplass og elegant design.

Opnin ngstider: Måndag–fredag: 07.30–16.30. Laur u dag: 10.00–14.00. Vi tar forbehald om fargeavvik og tr ykkfeil.

R Rørle ø r l e g ge g e re r e n i næ n æ rhete rh e te n

Tlf. 57 72 55 90 - Mob. tlf. 992 13 790 Flovegen 4, 6800 Førde - www.comfort.no

F Modell: Sandra Mo med kle frå Din Sport: Marmot Essence jakke 1699,Ferrino Jagenhorn bukse 1299,Mizuno Rider joggesko 1600,Sekk Ferrino Zephyr 25+3 l. 1199,Ferrino aluminiumsﬂaske 159 9,-Telt Ferrino Monster Lite 2 59 599 999 Revitive Sirku ullas a jonstrenar. Betre blodsi dssirk r ulasjon medan du gjer er n noko anna. Kr 1995 95 5,,-Enklere liv iv v vegen: ferrsk sushi! Vi lagar det du ønskar. For meny og bestilling, sjå www.restaurantbambus.no Restaurant Bambus

Ma po tofu (varm pot). Kinesiske og norske matrettar i Sogn og Fjordanes ﬁnaste Kina-restaurant. Restaurant Bambus La Sportiva hettegensar i ull 1800,Din Sport Contigo drikkeﬂaske kr 199,Enklere liv

Populære questbar i stort utval av smakar kr 41 1,, Sunkost

jellet

KALLAR

Nyheit! yhe he eit Sunkost eit! protein npulv p err, søta me stevia og med veldig g go på smak! god Kr 349,Sunkost

Aleppo såpe. Natuleg såpe utan tilsettingsstoff. For sensitiv og tørr hud, eksem, psoriasis og til baby kr 89,Sunko ost

Drink’n go blender. Bland din eigen smoothie og ta med på 1-2-3. Kr 399,Enklere liv

...vi har d det!

Bli betre kjent med kysten Går du i 10.klasse, og vurderer fiskeri og havbruk som karriereveg? Då bør du hive deg rundt, og blir med på «Ungdom møter kystnæringane» TEKST: Roy Sunde

– Opplæringskontoret for fiskeri- og havbruksfag i Sogn og Fjordane (OKFH) arrangerer kvart år ei vekes leir for 12 gutar og 12 jenter i 10.klasse, frå heile fylket, fortel Bjørn Kvalheim, frå OKFH. – Leiren blir arrangert i veke 38 for jenter og 43 for gutar, og er eit samarbeid mellom Sogn og Fjordane Fylkeskommune, Måløy Vidaregåande skule ved MS Skulebas og OKFH. Søknadsfrist er 1. september.

Bli kjent med moglegheitene på kysten. – Dette er eit tilbod til ungdom i 10. klasse som vil vite meir om fiskeri- og havbruksnæringa i fylket. Om det å leve og bu ved kysten i fylket vårt, jobbmoglegheiter og utdanningsvegar i fiskeri- og havbruksnæringane, og ikkje minst med fokus på sjømat- og delikatesser frå havet, seier Kvalheim. – MS Skulebas blir basen vår, og vi flyttar oss rundt om i fylket for å sjå på det som føregår langs kysten vår. Vi skal blant anna vitje smolt- og matfiskanlegg, fiskeforedlingsanlegg, leverandørar til fiskeflåten og oppdrettsnæringa, skipsverft, redningsskøyta/MOBbåt med ulike øvingar, og mykje meir, seier han. Det vert og eit besøk til Saga Fjordbase i Florø, og om bord i eit line eller ringnotfarty. Leirane er midt i makrellsesongen, så det er naturleg å sjå korleis bedriftene handterer makrellen og kva som skjer med den vidare. – Om bord på MS Skulebas får deltakarane også ta del i bruvakt, lære om navigasjon, knutar og knop, og vi kjem til å prøve å få til både havrafting, segling og anna sjørelaterte aktivitetar på kveldane. Vi vil også prøve å få til ein dag på Litle Færøy hos Roar Moe og lære om korleis det var å leve og bu på kysten i gamle dagar. Vi er ikkje heilt i mål med programmet enno, det blir justert litt fram mot det endelege opplegget, seier han. Opplevingar for livet. – Dette blir ei veke fylt med opp-

levingar for deltakarane, som vil reise tilbake til klassen sin med mykje informasjon og kunnskap av det kystkommunane våre har å by på. Under leiren vil vi dokumentere alt vi gjer med bilete, video og anna. I fellesskap vil ein også lage ein presentasjon som elvane kan bruke på skulen sin for å vise moglegheitene innan kystnæringane i fylket. Deltaking på leiren gir godkjent fråvær, avsluttar Kvalheim, og viser til heimesida www.okfh.no for meir informasjon.

Utvidar aktivitetspark i Naustdal Skatepark, sykkelbane og trimapparat er nokre av planane for opprustinga av det kommunale friområdet i Naustdal. TEKST OG FOTO: Kristine Slettehaug

Åsmund Berthelsen har jobba med området sidan 90-talet, men ønska fleire tilbod til brukarane. Difor tok han initiativ til ei utviding av tilboda som allereie var der, og ei opprusting av eit dårleg nytta tilleggsområde. Eit område som diverre var begynt å fylle seg opp med stein og rot. Målet er meir fysisk, spontan aktivitet. – Det var på tide å gjere noko med staden. Vi ønskjer å skape eit område som vil gjere den spontane, uorganiserte aktiviteten lettare tilgjengeleg. Samtidig vil plassen fungere som ein sosial møtestad for innbyggarane i Naustdal, seier han.

Heilårstilbod. Saman med kommunen, kringliggande grender og naboane vil han legge til rette for eit område med heilårsaktivitet. – Vi ser at det er mykje aktivitet her når snøen ligg i bakkane. No håpar vi anlegget kan brukast meir året rundt. På planen står både skatepark, sykkelløype, turnbasseng, trimapparat, isflate og ballbaner. Dette er aktivitetar som vil appellere til mange og nå eit vidt spekter av brukarar. Den største fordelen er at ein kan nytte område når det måtte passe, og ein slepp rette seg etter opningstider og anna som organisert aktivitet krev.

Høver for 0-100. Aktivitetane høver for alt i frå dei

Åsmund Berthelsen håpar på ein sosial møtestad og eit heilårstilbod for innbyggarane i Naustdal, når han no saman med kommunen og grendene rundt rustar opp og utvidar aktivitetsområdet på Øyra/Løken.

Båt i haust? Ta kontakt!

LOKALPRODUSERTE BÅTAR MED GOD SJØLVLENSING.

Øien 530F / 620F 28

M F

mykje for innbyggarane. Difor meiner vi det er viktig arbeid vi driv med. Prosessen har fleire byggetrinn.

Stødige båtar i solid kvalitet. Med motor frå Yamaha, får du eit problemfritt båtliv. Angedalsvegen 59, 6800 FØRDE Tlf. 578 22 808 / 958 66 866 www.doskeland.net

Rein Design

minste til godt vaksne. Trimapparat i friluft er eit populært tilbod i byar, og Berthelsen trur det vil vere ein lett tilgjengeleg aktivitet som kan famne vidt. – Målgruppa til parken er frå 0-100 år, og vi håpar både unge og eldre vil nytte tilboda, smiler han. Opprustinga krev tid og pengar, men ein god del midlar er på plass. – Vi har fått støtte både frå Sparebankstifitinga og DNB Nor. I tillegg ligg det inne ein søknad om spelemidlar. Det går med ein del dugnadstimar, og folk ser verdien av å bidra. Parken vil heve verdien på heile området, og forhåpentlegvis bety

– Skateparken og sykkelløypa vil stå ferdig i løpet av eit år. Om eit par år håpar eg at vi er i mål med heile parken, avsluttar Berthelsen.

t. e n i s a g lkesma

Neste utgåve kjem 11. september

Rein Design

Vi berre gnir det inn

Rein Design

Tlf: 57 82 16 88 - Øyrane 6, Førde

Byggjeplanar? Du kan velje mellom 43 hustypar eller vi kan skreddarsy bustaden etter dine ønske. Sjå vår nettside www.vestlandshus.no

Polering av personbil kr1290,Førstemann til mølla.

TECTYL

Din lokale forhandlar:

VESTBYGG VESTBYGG GRYTØYRA GRYTØYRA

BTHUS AS FØRDE FØRDE

T Telefon elefon 57 73 72 60

T Telefon elefon 91 66 17 00

VESTLANDSHUS FLORØ FLORØ

VESTLANDSHUS SOGN, KAUPANGER, KAUP PA ANGER, TTelefon elefon 57 67 33 88

Halbrendsøyra 6, 6800 Førde Tlf. 99 30 22 20 • bilpleiehallen.no

Følg oss på Facebook

Ring oss for pris og timebestilling

Rein Design

T Telefon elefon 57 75 21 70

BILPLEIEHALLEN

Vil du ha noko litt annleis? annleis

UANSETT kva som ma til, sa skal vi fa fram BODSKAPEN din.

Førde Opp-festen 30. august. Fest i 2 etg. • STAGE DOLLS • EVA & THE HEARTMAKER • KROM

Førde On The Ritz Megarevy 12-14. september! • PITIFULS • BYGSTADREVYEN • MEGGER I MEDVIND • SHOWKORET SURROUND

NY BILDEKOR? VI HJELPER DEG MED ALT FRÅ IDÉ TIL MONTERING.

Fredag kl. 21.00 Laurdag kl. 21.00

Laurdag Søndag

kl. 24.00 kl. 16.00

Les meir om oss og arbeid vi har gjort på reindesign.no

Foto: David Zadig

kontakt@reindesign.no T: 95 93 99 99 Øyrane 3 A, 6802 Førde

/reindesign2013 rein_design

Billetter: Rica Sunnfjord Hotel • Førdehuset • Servicetorget For rombestilling – ta kontakt med hotellet TLF: 57 83 40 00

www.rica.no/sunnfjord Rica-Sunnfjord-Hotel-Spa

Offshore Northern Seas-messa 2014:

Nettverksbygging i Beate Solheim Grønnevik og Stein Kvalsund i Maritim Forening Sogn og Fjordane er klare for å ta i mot utstillarar og gjestar på stand D-442 på ONS-messa i Stavanger 25. til 28. august. Årets slagord er «Wild nature. Best knowledge.» TEKST: Roy Sunde

Fantastiske Osberget har ansvaret for at alt skal gå knirkefritt for bedriftene på standen. – Vi i Maritim Forening vil fungere som guidar på standen, fortel Grønnevik. – Det er viktig å vise dei vitjande inn til rett firma, og ikkje minst viktig å få fram at vi har mange særs dyktige petroleumsfirma med på standen, seier ho. – Målet vårt er først og fremst nettverksbygging og å skape gode relasjonar på ein arena som ONS, seier Kvalsund. 20 bedrifter har meldt seg på. Halvparten står på eigne standplassar, medan resten er samla på eit fellesareal. Heile standområdet til Sogn og Fjordane er på 200 kvadratmeter. Rasmus Moe frå Sogndal er hyra inn som inspirator for messedeltakarane frå fylket. Han er «pep-talk»-ansvarleg, og startar kvar morgon med ein kick off for utstillarane, for å inspirere dei til å yte best mulig under messa.

Florø er saman med andre oljebyar inviterte til å delta på festivalen, og stiller med stort festivaltelt og veteranbåten Atløy. – Dette er først og fremst ein arena for mingling og nettverksbygging. Dette området skal ikkje vere prega av logoar og messestand, men skal vise kva oljebyen Florø har å by på. Vi skal gjenskape stemninga og synleggjere attraktiviteten til Florø, seier Bareksten, som skal vere vertinne i «Lille Florø». Reklamebyråa A til Å og Rein Design står for idear og utforming, medan Bistro To kokker stiller med lokal mat frå Florø.

Vise fram Florø. Festivalteltet og Atløy held ope frå kl 17 til midnatt. Her blir det både god mat, drikke og underholdning. – Vi sender ut invitasjonar til bedrifter i regionen, men bedriftene må gjerne ta kontakt med oss og reservere plass i teltet eller på MS Atløy. Her kan ein ta med seg gode kollegaer, kundar og leverandørar for ein hyggeleg kveld med god mat og underhaldning. Atløy er viktig og stemningsskapande, og vi håpar at viktige møter og nettverk finn stad her, seier Bareksten, og fortel at Vågen er ein fantastisk arena for å presentere oljebyen Florø, og vise kva som skil oss frå andre baseområde.

Festivalen i Vågen. – Når messehallen stenger neste torsdag, er det nede i Vågen det skjer. Her er det oljebyen Florø som er vertskap, fortel Lone Bareksten i Fram Flora.

GUIDAR: Stein Kvalsund og Beate Solheim Grønnevik skal vere guidar på stand D-442 under ONS-messa i Stavanger, under mottoet «Wild nature. Best knowledge.» Lone Bareksten skal ønske folk velkommen til oljebyen Florø i Vågen i Stavanger.

BDO SOGN OG FJORD FJORDANE ANE - KONTAKTPERSONAR KON K ONT TA TA AKTPERSONAR KTPERSONAR

– ditt lokale kkompetanseompetansesenter i So gn o dane. Sogn ogg Fjor Fjordane.

BDO er eit revisjons- og rådgivingsselskap med 60 kontor og over 1200 tilsette nasjonalt. Lokalt i Sogn og Fjordane er vi 13 tilsette, med kontor i Førde, Florø, Sandane og Årdal. Alle tilsette har solid lokal forankring og god kjennskap til det lokale næringsliv. Vi har over 650 kundar innan privat og offentlig næringsverksemd, lag og organisasjonar. Rein R ein Design

KURT INGE HYLLESTAD KURT HYLLEST TAD D Statsaut. rrevisor, evisorr, Før de Førde

REIDUN ÅSEN Aut. A ut. rregnskapsførar/ egnskapsførar/ Førde rreg. eg. rrevisor, evisor, Før de

ANNE SOLHEIM Økonom, Øk onom, Før de Førde

GEIR FOSS Økonom, Øk onom, Før de Førde

KATHRINE BERGSET KATHRINE Siviløkonom, Siviløk onom, Før de Førde

J AN INGE RYGG JAN RYGG Reg. R eg. rrevisor, evisorr, Før de/Florø Førde/Florø

ÅSHILD HÅLAND Siviløkonom, Siviløk onom, Florø

DA G ELIASSEN DAG Statsaut. rrevisor, evisor, Florø

MARI AUTRHEIM A UTRHEIM ERD ERDAL AL Reg. R eg. rrevisor, evisor, Sandane

SIV KARIN EIKENES Siviløk onom, Siviløkonom, Sandane

R UNE AKSE RUNE R eg. rrevisor, evisorr, Reg. Sandane

HARALD HUSABØ Siviløkonom, Siviløk onom, År dal Årdal

HANNE KATRINE KATRINE NES Siviløkonom, Siviløk onom, År dal Årdal

FØRDE: Hafstadv Hafstadvegen egen 21 21,, Førde 6800 Før de • Tlf: 91 65 54 00 fforde@bdo.no orde@bdo.no FLORØ: Str Strandgata andgata 38/40, 6900 Florø • Tlf: 91 65 54 03 / 57 75 02 55 • floro@bdo.no floro@bdo.no SANDANE: Nor SANDANE: Nordstrandvegen dstrandvegen 13, 6823 Sandane • Tlf: 57 86 85 90 sandane@bdo .no sandane@bdo.no ÅRDAL: T ÅRDAL: Torget o orrget 2, 6885 Årdalstangen År dalstangen • Tlf: 95 02 81 50 / 41 75 06 81 • aar dal@bdo.no aardal@bdo.no www.bdo.no www .bdo.no

oljehovudstaden

NYHEdIeTi Prøv s! hos os

Peugeot CE-21

Peugeot CE- 31

Peugeot CE-132

Peugeot CE-122

Pe uge o t M T 0 2

FØRDE MOTORSPORT

Øyrane 4 // Tlf. 41 53 42 45 // www.fordemotorsport.no

MC // // MOPED // // ATV ATV // // BÅT BÅT // // BÅTMOTOR BÅTMOTOR // // AUTORISERT AUTORISERT VERKSTAD VERKSTAD

Følg oss på FACEBOOK

Bur seg på framtidas helsevesen Kommunane Flora og Førde, Helse Førde, Høgskulen i Sogn og Fjordane og Utviklingssenter for sjukeheimar og heimetenester utviklar no eit trainee-program for nyutdanna sjukepleiarar. Dei vil skape ressurspersonar som bitt helsevesenet betre saman. TEKST OG FOTO: Roy Sunde

– Kvifor treng framtidas helsevesen slike ressurspersonar? – Utfordringane i helsevesenet vårt krev større heilskapsforståing om dei ulike nivåa. Samhandlingsreforma peikar på behovet for heilskapstenking i helsevesenet. Difor må kommunane og Helse Førde auke kunnskapen om kvarandre. Mange oppgåver i helsevesenet har blitt meir og meir spesialisert. Då er det viktig å ha individ i mengda som ser heilskapen. Trainee-ordninga er ein metode som gjev systematikk og rettleiing rundt opplæring. Dei blir følgt spesielt opp og får med seg mykje god kunnskap. Dette er vår måte å møte utfordringane i helsevesenet på lokalt, seier Magni Håvardstun, prosjektleiar for trainee-programmet.

Inspirasjon frå Bergen og Florø. Inspirasjonen til prosjektet kjem frå Helse Bergen, som for to år sidan starta eit trainee-prosjekt for ferske sjukepleiarar. Ein av deltakarane var Kari Nordvik Hauge, frå Florø. – Prosjektet innebar to år med praksis og systematisk kompetanseoppfølging frå dag ein. Vi rullerte på vikariat og alle var innom minst tre ulike avdelingar. Vi møttes til fagdagar to-tre gonger i halvåret, og fekk undervisning om teama som er generelle for avdelingane, samt tema vi traineear har ønska å lære meir om, fortel Kari. Høvet til å prøve ulike sider av yrket, med fagleg oppfølging, lokka ho inn i prosjektet. – Eg er nysgjerrig av natur, og det var mange fagfelt innan sjukepleie eg kunne tenke meg å jobbe med då eg var ferdig med sjukepleiarutdanninga mi. Det er eit allsidig yrke, så det å få prøve ut ulike avdelingar, samtidig som ein får fagleg oppfølging undervegs, synest eg var ein ypparleg start på yrkeslivet, fortel ho. – Kari er i same vennegjeng som Jacob Nødset, ein av initiativtakarane til programmet i Flora kommune, som dåverande leiar i Helse og sosialutvalet. Han er engasjert i utvikling og nytenking på helse- og omsorgsområde. Norunn Stavø, kommunalsjef, og Trude Gulbranson, omsorgsfagleg rådgjevar, var sentrale i initiativet for å få Førde kommune, Helse Førde og Høgskulen med på å prøve å få til ei slik ordning lokalt. Initiativet vart positivt teke i mot, og det vart sett ned ei arbeidsgruppe med Trude Gulbranson, Flora kommune, Marta Strandos, Førde kommune/ Utviklingssenter for sjukheimar og heimetenester, Lena Haveland, Helse Førde og Eva Marie Halvorsen, Høgskulen. Det vart gitt støtte frå Fylkesmannen knytt til fornyingsmidlar, og ei prosjektleiarstilling vart oppretta. Vår ordning har eit utvida og noko anna perspektiv enn Helse Bergen. Ein vil blant anna ha inn det organisasjonsovergripande perspektivet mellom forvaltningsnivåa. Dette er viktig kunnskap i forhold til å få god

og målretta overflytting av pasientane/brukarane begge vegar, for det er jo dei vi er til for, seier Magni.

Stort nettverk. Åtte hektiske månadar på kvar avdeling, har gitt Kari brei erfaring og stort nettverk. – Trass at vi berre var kort tid på kvar avdeling vart vi tekne godt i mot, og fekk same opplæring som fast tilsette. Som Trainee hadde eg både trainee-kollegaene og arbeidskollegane på avdelingane, eigen koordinator/mentor og grupperrettleiing. Eit bra nettverk å ha i ryggen, for å dele frustrasjonar, stille spørsmål og dele erfaringar. Gode samarbeidseigenskapar er viktig i sjukeplei-

Kari Nordvik Hauge

Stadig meir kompleks kvardag. Å vere sjukepleiar blir ei stadig meir kompleks oppgåve. Noko Kari raskt fekk oppleve. – Læringskurva var bratt! Pasientar har ikkje lenger berre kreft eller hjartesvikt. Dei er eldre med fleire tilleggdiagnosar som er viktig å ta

Trass at vi berre var kort tid på kvar avdeling vart vi tekne godt i mot, og fekk same opplæring som fast tilsette.

arfaget, både i høve arbeidskollegaene og på tvers av faggrupper. Når ein får høve til å komme seg litt rundt i systemet, får ein større forståing for ulike problemstillingar og utfordringar kvardagen i helsevesenet byr på. Vi ser kor varierte arbeidsoppgåver sjukepleiarar har. Ein lærer at ved å bli meir fleksibel og løysingsorientert, styrkar ein behandlinga av pasient og pårørande.

Kari Nordvik Hauge har berre positive erfaringar frå eit liknande prosjekt i Helse Bergen. Ho oppmodar alle nyutdanna sjukepleiarar å kaste seg ut i det.

omsyn til. Kunnskap og erfaring er tryggleik for pasientar og pårørande. Dette erfarte eg ved å vere på ei avdeling der pasientar var på utgreiing og fekk ei kreftdiagnose, for så å ta del i behandlinga etterpå. Eg møtte menneske som hadde vore i alvorlege ulykker, og tok del i både akuttbehandlinga og rehabiliteringa. Slik tverrfagleg kunnskap er særs god å ha med seg for å få forståing for kva pasienten har vore gjennom, eller skal gjennom, seier ho. – Kva ville du sagt til «ferske» sjukepleiarar som vurder trainee-programmet? – Gjer det! Eg hadde gjort det igjen. Det var to læringsrike år, men og ein mjuk start på arbeidslivet. Vi fungerte som ein klasse, møttes til fagdagar og hadde det kjekt på fritida. Og grip høvet til å få ei full stilling. Då slepp ein måtte «kjøpe vakter» eller gå i korte vikariat, slik mange nyutdanna sjukepleiarar må i dag. Og det er viktig for Helse Førde og kommunane Førde og Florø at dei som jobbar i spesialisthelsetenesta og i kommunane får større forståing av kvarandre sin kvardag. Det vil betre samarbeidet.

Toårig pilotprosjekt. 8 sjukepleiarar får plass i det toårige pilotprosjektet. To i kvar kommune, og fire i Helse Førde.

Vi har ilar sklare b levering ger! på la

Verdas mest selde bil kan du no gjere endå betre med valfrie teknologiar frå øvste hylle FORD FOCUS ECOBOOST Prøv motoren som for andre år på rad er kåra til ”Engine of the Year”. Vi lovar deg ei positiv køyreoppleving. Ford Focus tilbyr også ei rekke innovative teknologiar, som akkurat no vil gje deg valets kval. Du kan velgje blant teknologier som Active City Stop, parkeringsassistent, filskiftevarslar, trafi kkskiltgjenkjenning, automatiske ernlys og mange fleire. Sjå alle teknologiane på Ford.no FORD FOCUS frå kr 245.000,-*

No med valfrie teknologiar og utstyr for

kr 20.000,Utan tillegg i prisen.

Ford Focus Trend+ 5 d. 1,0 l EcoBoost.*Prisen er inkl. leveringsomkostningar. Årsavgift kjem i tillegg. 1,0 EcoBoost: CO2 fra 109-117 g/km. Blanda drivstofforbruk frå 0,47-0,51 l/mil. Avbilda modell kan avvike frå annonsert tilbod.

www.autoforum.sf.no Les meir på ford.no

AutoForum AS Sanderplassen 2 6800 Førde Telefon: 57 83 09 60

AutoForum AS Leirvåggata 1 6900 Florø Telefon: 57 75 29 30

Følg oss på Facebook: facebook.com/AutoForum.sf.no

Magni Håvardstun er prosjektleiar for trainee-programmet.

– Stillingane vert lyst ut i august med søknadsfrist 1. september. Vi leitar etter ressurspersonar som etter programmet skal vere med og heve kvaliteten i sin organisasjon. Ein startar anten i heimetenesta og korttidsavdelinga i høvesvis Førde og Flora kommune, eller på ein somatisk sengepost ved Førde Sentralsjukehus. Etter 8 månadar byter ein organisasjon, er der i 8 månadar, og avsluttar med 8 månadar i organisasjonen dei byrja i, men på ei anna avdeling, seier Magni. – Det er krevjande å skifte arbeidsstad så hyppig: Dei må takle å skifte mellom ulike organisasjonskulturar, nye måtar å tenkje på, nye kollegaer og andre fokusområde. Det set store krav til dei som personar: Vi leiter etter ressurssterke menneske, som viser stor grad av forståing, er nyfikne på helsevesenet og fleksible nok til takle dette. Tilsettingsprosessen går djupare enn ved ei vanleg jobbutlysing. I omfang liknar dette meir på prosessen knytt til tilsetting av toppleiarar. Vi set mange ressursar inn på dette, fordi vi med dette trainee-programmet ønskjer å rekruttere fleksible, heilskapstenkande og fagleg dyktige sjukepleiarar til å jobbe i helseorganisasjonane våre, seier ho.

FULLPAKKA MED INNOVATIV TEKNOLOGI SOM GIR DEG EIN TRYGG OG KOMFORTABEL KØYRETUR

Vi har leveringsklare bilar på lager! NYE NISSAN NOTE

frå kr 177 300

Lanseringsrente

2,95%*

Den nye Nissan Note får du no med eit sportsleg styling kit og ein svært effektiv 1,2-liters kompressormata bensinmotor på 98hk. Den innovative Safety Shield-teknologien frå Nissan vil hjelpe deg med å unngå faresituasjonar og køyre tryggare.

www.autoforum.sf.no

AutoForum AS Sanderplassen 2 6800 Førde Telefon: 57 83 09 60

Forbruk: 3,6-4,7 l/mil. CO2- utslepp 92-109 g/km. Bilda i annonsen kan avvike frå tilbod.

AutoForum AS Leirvåggata 1 6900 Florø Telefon: 57 75 29 30

Følg oss på Facebook: facebook.com/AutoForum.sf.no

Fylkesmagasinet pĂĽ Instagram! FĂ¸lg oss du og!!! @lindadhauge

@oddnyr

@igrotle

@herdismidje

@livjvest

@elishideout

@magnhild6875

@magnirivedal

@ceccemor

@hjellefrua

@hsandv

@ellenpellenpropel

@rakelsunde

@sistrasvo

@elisabethaasen67

@whooptessa

@edlefjellanger

Alle bilmerke - opptil 7,5 tonn

- reparasjon - vedlikehald - service - EU-kontroll - hjulstillings-kontroll - aircondition-service

TETTARE PĂ&#x2026;

Vi er med i verdas stĂ¸rste og mest kunnskapsrike verkstadkjede. Hos oss fĂĽr alle bilmerke profesjonell hjelp til hyggeleg pris.

â&#x20AC;&#x201C; Kor tid hevar du stemma? â&#x20AC;&#x201C; Det blir nok i ein etter kvart oppheta diskusjon. Det skjer sĂŚrs sjeldan. Eg slit meir med at folk tykkjer at eg generelt sett pratar hĂ¸gt. Men dĂĽ er det jo snakk om Ă¸sete engasjement, ikkje sinne.

â&#x20AC;&#x201C; MED KVALITET OG SERVICE SOM VAREMERKE â&#x20AC;&#x201C;

DIN BUBIL-VERKSTAD I FĂ&#x2DC;RDE s Service og reparasjonar s Periodisk kĂ¸yretykontroll (EU-kontr.) s Hjulstillingskontroll med 4-hjulsmĂĽling s Fabrikkoppdateringar og garantiarbeid pĂĽ chassis s Service/fylling pĂĽ AC-anlegg s Ettermontering av cruise control og ryggekamera

VISSTE DU AT s 2 av 3 bubilar er bygd pĂĽ Fiat Ducato? s Autoservice er Norges eldste Fiat-forhandlar, etablert i 1966, og Iveco-forhandlar frĂĽ 1974?

Kusslid, 6819 FĂ¸rde â&#x20AC;&#x201C; Tlf. 57 83 38 80 www.as-autoservice.no

5(9,6-21 5(.1(6.$3 Â&#x2021; )5$07,'65(77$ OG ())(.7,97 OPPLEGG FOR REKNESKAPSRAPPORTERING Â&#x2021; Â&#x2018;.2120,67<5,1* Â&#x2021; Â&#x2018;.2120,6. 5c'*-(9,1* Â&#x2021; 3267#5 5 12 Â&#x2021; ::: 5 5 12 )Â&#x2018;5'( Â&#x2021; )/25Â&#x2018; Â&#x2021; (,' Â&#x2021; 0c/Â&#x2018;< Â&#x2021; 675<1

7$ .217$.7 )

7,/%2' 3c

5(.1(6.$36)Â&#x2018;

5,1* 2* 5(9,6-21

PĂĽ tide med service? ALLE BILMERKER OPPTIL 7,5 TONN.

EU-KONTROLL VARE- OG BOBILVERKSTED HJULSTILLINGS-KONTROLL 3D AC/KLIMA-SERVICE FLUSH/RENS AUTOMAT-GEARKASSE

ET ET TRYGT TRYGT V VALG ALG A AV V BI BILVERKSTED LVERKSTED VER V

ME MECA C A Car C a r Service S e r v i c e er et trygt v al g av a v bilverksted. bil ve r ks t e d. Vi Vi stĂĽr st ĂĽ r for fo r riktig r i kt i g utu tt r ygt valg og prisgunstig Al t arbeid a r b e id utfĂ¸res u t fĂ¸ res med reservere s e r veffĂ¸rt Ă¸r t o gp r i sg u nst i g verkstedsarbeid. ve r ks t e d s a r b e i d. Alt deler gje ld er alle bilens bile ns garantier g a r a n t ie r d el er av a v originalkvalitet, o r i g i n al k v ali t et, og o g selvfĂ¸lgelig s el v fĂ¸l ge li g gjelder fortsatt nĂĽr hos oss. os o s s. fo r ts a tt n ĂĽ r bilen bil en har h a r vĂŚrt vĂŚr t h Ring R i ng oss o ss i dag d a g og o g bestill b est ill tid. t i d. Tlf.: T l f.: 57 79 68 80

Rutebilane Ru tebilane i B Bremanger remanger as Avd: ME Avd: MECA CA Terdal Terdal bilservice bilser vice Bremanger 6727 B remanger

www.meca.no

Ronny Brede Aase, programleiar i P3.

Betal nĂĽr det passer for deg! Opptil 24 mnd. rentefri nedbetalning.

â&#x20AC;&#x201C; Kva er mat for deg? â&#x20AC;&#x201C; Ting som kan etast er mat for meg. Og alle andre. Nokre typar mat likar eg betre enn andre, dĂĽ. Ein god burger eller ei runde tacofest er alltid nydeleg. Og sĂĽ har eg dei siste ĂĽra oppdaga at der finst mykje anna digg der ute Ă˛g. Eg elskar asiatisk mat, men dersom eg blir tvungen til ĂĽ velja berre eitt kjĂ¸kken ender eg alltid opp pĂĽ det italienske. â&#x20AC;&#x201C; Kor tid sist kjende du pĂĽ lukkekjensla? â&#x20AC;&#x201C; Eg legg bak meg ein fantastisk fin sommar. Ultimate kom kanskje pĂĽ Malakoff, dĂĽ High as a kite spelte. Sola steikte, gĂĽsehuda spreidde seg og etter kvart blanda gledestĂĽrer seg med sveitte i glovarmen pĂĽ Eid. Ă&#x2026; nyte ei iskald Mythos pĂĽ stranda i Hellas saman med kjĂŚrasten var heller ikkje feil nĂĽr det kjem til lukkekjensle. â&#x20AC;&#x201C; FlĂ¸rtar du mykje? â&#x20AC;&#x201C; Med kjĂŚrasten min gjer eg jo det. Elles frykteleg lite. â&#x20AC;&#x201C; Kva gret du av? â&#x20AC;&#x201C; Det er lenge sidan sist, gitt. Og heldigvis gret eg oftast fordi eg blir rĂ¸rt, ikkje fordi eg er lei meg. Det vart nokre gledestĂĽrer under OL, for eksempel. â&#x20AC;&#x201C; Kva gjer alkohol med deg? â&#x20AC;&#x201C; Den gjer meg enno meir pratsam og glad. â&#x20AC;&#x201C; Kva forhold har du til husarbeid? â&#x20AC;&#x201C; Eg prĂ¸var ĂĽ gjere minst mogleg av det pĂĽ fast basis. Men no som eg har kjĂ¸pt min eigen leilegheit Ă¸nskjer eg jo ĂĽ ta best mogleg vare pĂĽ den. LĂ¸ysinga dĂĽ er ĂĽ prĂ¸ve ĂĽ rote minst mogleg sĂĽ eg slepp ĂĽ rydde. Den strategien fungerer heilt ok. â&#x20AC;&#x201C; Kor tid mistar du besinnelsen? â&#x20AC;&#x201C; Det trur eg ikkje at eg gjer. Eg gruar meg til eg ein dag eventuelt gjer det, men inntil vidare har eg levd i uvisse om korleis det er. â&#x20AC;&#x201C; Kor hentar du energi? â&#x20AC;&#x201C; I folka rundt meg, som eg likar ĂĽ vere saman med. Over eit glas Ă¸l og eit godt mĂĽltid, i jobben med herlege kollegaer, pĂĽ besĂ¸k hos familie heime i FĂ¸rde og framfor fjernsynet med ein god tv-serie eller pĂĽ verandaen i leilegheita her i Oslo. â&#x20AC;&#x201C; Likar du merksemd? â&#x20AC;&#x201C; Alle likar jo ĂĽ fĂĽ litt merksemd i ny og ne. Eg trur ikkje eg er utprega oppteken av det. Snarare tvert om, kanskje. â&#x20AC;&#x201C; Kva gjer du nĂĽr du har ĂĽleinetid? â&#x20AC;&#x201C; DĂĽ ser eg pĂĽ tv-seriar eller hĂ¸yrer pĂĽ musikk. â&#x20AC;&#x201C; Kven er du pĂĽ Facebook? â&#x20AC;&#x201C; Eg er til stades, mest for ĂĽ fĂĽ med meg kva alle andre driv med, og for ĂĽ fĂ¸lgje med pĂĽ sida til P3morgen.

SjĂ¸lv fĂ¸retrekk eg ĂĽ leggja ut ting pĂĽ Instagram. Eg likar Instagram veldig godt. â&#x20AC;&#x201C; By eller bygd? â&#x20AC;&#x201C; Alt til si tid. Ingenting er kjekkare enn ĂĽ kome heimatt pĂĽ ferie. Der finst ikkje vakrare plass i Norge enn Sogn og Fjordane. Men det er i Oslo eg jobbar for tida og her trivast eg enormt godt, inntil vidare. â&#x20AC;&#x201C; Kva type folk unngĂĽr du? â&#x20AC;&#x201C; Eg meiner bes-

Foto: Tom Øverlie, NRK P3

temt at sutring tappar ein sjølv og omgjevnadane for energi. Det styrer eg unna. Eg prøvar stort sett å sjå dei positive sidene ved ting, og meiner oppriktig at det gjer alt lettare og kjekkare. Dette høyrast kanskje svulstig og tøysete ut, men eg meiner seriøst at dårleg energi er destruerande for ein. – Blir du fort stressa? – Ikkje eigentleg. Eg likar å la ting skure og gå litt i det daglege, så der opple-

ver eg liten grad av stress. Om eg derimot er alt for seint ute til buss eller fly eller andre viktige ting så kan eg fort kjenne på ei stressa kjensle. – Kven var din første kjærleik? – Radio, trur eg. Eg var 9 år då eg oppdaga radio, forelska meg i mediet og bestemte meg for at eg ville jobbe med det. – Kven eller kva saknar du? – Eg saknar Sand-

wich-is med pistasj. Eg saknar musikkvideoar på fjernsyn. Eg saknar varme sommarkveldar som 16-åring i Førde med all den spenninga det førte med seg. – Kva ser du fram til? – Det er ikkje så lenge til jul no, då! Det blir stas! Eg elskar julehøgtida. Og på veg dit skal eg sørgje for å kose meg så mykje som eg klarar, både på jobb og elles.

JUSS

Skiljet mellom garanti og reklamasjon Vi har alle høyrt om det: seljar som garanterer ein forbrukar både det eine og det andre, men kva er eigentleg ein garanti, og kva er skilnaden mellom ein garanti og ein reklamasjon? Ofte vil ikkje kjøpar og seljar formalisere eit kjøp på annan måte enn at kjøpar får med seg ei kvittering for betaling. Der kjøpar er forbrukar er forholdet regulert av Forbrukarkjøpslova. Den nemnde lova gjev kjøpar ei rekke rettar som han kan gjere gjeldande om det visar seg at det føreligg ein mangel. Om det føreligg ein mangel må vurderast konkret, men om det er tilfelle kan forbrukaren reklamere, det vil sei varsle seljar om mangelen, og gjere ulike krav gjeldande mot seljar. Kva ein «garanti» faktisk inneber vil variere. Fellesnemnaren er likevel at det er «noko meir», ei sikring om at det garanterte er tilfelle, at det

eksisterer. På den måten vil ein garanti gjerne innebere at seljar pådreg seg ei vidare plikt enn det han er pålagd etter lova. Illustrerande kan vere bilbransjen sine stadige utvida garantiar. Det er likevel verd å merka seg at det kan vere store forskjellar frå ein garanti til ein annan. Sjølv om fleire seljarar marknadsfører garantiar på opptil 7 år, vil kvar av desse normalt vere knytt opp mot ei rekke unntak og vilkår. Til dømes er gjerne slitegjenstandar unnatekne, garantien på motoren avgrensa til 120.000 km, garantien på lydanlegg til 2 år osv. I tillegg er det ofte eit vilkår om «riktig bruk», noko som inneber at garantien kan gå tapt dersom kjøpar ikkje føljer retningslinjene i brukarrettleiinga, jamfør også forbrukarkjøpslova § 18a andre ledd. Realitetane i ein garanti får ein først når slike unntak og vilkår er vurdert. Garantiar kan vere eigna til å flytte fokuset vekk frå rettar som kjøpar har etter forbrukarkjøpslova,

og kan i yttarste tilfellet lede til misforståingar. Eit skuleeksempel er garantien på 3 år som gjev kjøpar rett til å få reparert eventuelle feil med produktet. Sjølv om garantien berre gjev rett til å få feil reparert, betyr det ikkje at kjøparen ikkje kan gjere gjeldande andre lovbestemde mangelskrav. Kjøpar må i et slikt tilfelle rette seg etter tidsfristane i loven, som kan vere heile 5 år (om tingen eller deler av den ved vanleg bruk er meint å vare vesentleg lengre enn 2 år). Husk derfor at ein garanti aldri kan ta frå deg lovbestemde rettar og at ordet garanti ikkje er einstydande, men må undersøkjast nærare. Skriven av

Erik Slotterøy, advokat Advokatfirma Blikra, Slotterøy & Fonn AS

AURIS % No med 1 ,95

Nye Auris Hybrid Active+ har utstyr som:

• 16” aluminiumfelgar • Automatgir

• DAB+ digitalradio • Cruise Control

• Sportssete • Navigasjon

• Mørke ruter • Skinntrekt dashbord

rente

• Ryggekamera • Multimediaskjerm

Auris Hybrid Active+ 276 200,-*

Levert Nordfjord/Førde. Årsavgift kjem i tillegg. Tillegg for tingl./etabl.gebyr 4 190,-. ** Lånebeløp 150 000,-/5 år. Etabl.gebyr 2 717,- Totalt 167 515,-. Forbruk blanda køyring, utslepp CO2 og NOx: AURIS HYBRID frå 0,38 l/mil, frå 87 g/km, frå 5,7 mg/km AURIS HYBRID TOURING SPORTS frå 0,38 l/mil, frå 89 g/km, frå 6 mg/km. Avbilda modell kan ha ekstrautstyr. Vi tek atterhald om trykkfeil.

Byggje nytt hus?

Rein Design

Fjordane Bilutleige Avis tilbyr bilar til dei ďŹ&#x201A;este fĂ¸remĂĽl, stasjonert pĂĽ fylgjande stadar: s s s s

FLORĂ&#x2DC; FĂ&#x2DC;RDE LEIKANGER MĂ&#x2026;LĂ&#x2DC;Y

s SANDANE s SOGNDAL s STRYN

Budget bilutleige er tilgjengeleg pĂĽ flyplassane: s FLORĂ&#x2DC; s FĂ&#x2DC;RDE

s SANDANE s SOGNDAL

pĂĽ Ska bi de le n?

Pristilbod og reservasjon tlf: 57 72 50 80 og www AVIS NO s WWW BUDGET NO

ANTIRUSTBEHANDLING SjjĂĽ vĂĽr flotte huskatalog og la deg bli inspirert!

Tuff-Kote Dinol behandling, den mest avanserte og omfattande rustbeskyttelsebehandlinga.

Kontakt oss i Dvergsdal & Sunde, og saman finn vi din draumebustad, uansett kor du vil bu i Sogn og Fjordane. Vi har avdeling i FĂ¸rde, Sogndal og Eid.

Vi tilbyr ogsĂĽ lakkonservering frĂĽ Diamondbrite med 6 ĂĽrs garanti uten rebehandling.

Tlf: 57 83 72 50 post@bilskadesenteret.no www.bilskadesenteret.no Man-fre 07:30-16:30

Tlf : 57 72 65 00 | dvergsdalogsunde.no

FĂ¸lg oss facebook.com/Bilskadesenteretas

D I R B Y H og

g i prise g le il t n a t u l vinterhju

Nye Auris Hybrid Touring Sports Active+ har i tillegg:

â&#x20AC;˘ Easy Flat nedfelling av baksete â&#x20AC;˘ Vareromsnett

â&#x20AC;˘ Dobbelt vareromsgolv â&#x20AC;˘ Integrerte takrails

Auris Hybrid Touring Sports Active+ 291 200,-*

â&#x20AC;˘ Eit av klassens stĂ¸rste bagasjerom

Automatgir er standard pĂĽ alle vĂĽre hybridmodellar 1,95% rente og vinterhjul utan tillegg i prisen gjeld ogsĂĽ bensin- og dieselvariantane

Toyota Nordfjord AS

Toyota FĂ¸rde AS

6718 Deknepollen. Tlf. 57 85 26 50

Steinavegen 10, 6800 FĂ¸rde Tlf. 57 72 10 00 www.toyota-forde.no

Hegrevegen 16 - 6783 Stryn. Tlf. 57 87 60 00 www.toyotanordfjord.no

Prøvekøyrt: e-Golf

Endeleg på straum Det skulle berre mangle. At ikkje Volkswagen ville komme med ein elektrisk versjon av Golf’en. Og no er den endeleg her. TEKST OG FOTO: Tore Fossen

Sjølv om fleire bilprodusentar har lansert sine versjonar av el-bilar, er det ofte Tesla som blir trekt fram når elektriske bilar skal diskuterast. Sikkert mykje på grunn av både utsjånad, pris og rekkevidde. Samanlikna med Tesla, kostar ein e-Golf berre ein god tredjedel av det du må ut med for ein av Eton Musk sine bilar. Rekkevidda er heller ikkje den same. Cirka 190 kilometer kan du køyre ein e-Golf før du må finne fram straumleidningen og gje bilen påfyll. Og kanskje bør du planlegge litt mindre enn 190 kilometer i reiselengde, for det er fleire ting som påverkar rekkevidda. Motbakkar, temperatur, køyrestil, aircondition, køkøyring og kanskje svolt. Men no var det sikkert aldri meininga at denne Golfen skulle vere førstevalet dersom du hadde tenkt deg på biltur frå Norge til Kroatia.

Rimeleg i bruk. Er du derimot oppteken av miljø og vil køyre rimeleg, kan ein el-bil vere noko for deg. Mange av oss er opptekne av forbruk, anten det er diesel- eller bensinmotorar som står under panseret på det vi køyrer. Sjølv om det strengt tatt ikkje er det som utgjer dei store utslaga økonomisk om ein ser på bilhaldet totalt. Derfor er det også litt uvant å telje kilowattimar pr kilometer. Ein e-Golf skal, ved pen køyring, berre bruke 12,7 kilowattimar pr 100 kilometer. Med ein straumpris på 1 krone pr kWh, kostar 10 mil deg 13 kroner i «drivstoff». Tek du med at ein slepp å betale bompengar, har gratis ferjeturar, fritak for parkeringsavgift og redusert årsavgift, ja då er det pengar å spare. Enn så lenge… Komfortabel i bruk. e-Golf er på mange måtar som

Motor: Fullelektrisk Maks effekt: 115 hk (85 kW) 0–100 km/t: 10,2 sek Toppfart: 140 km/t Lengde: 4270 mm Breidde: 1799 mm Høgde: 1450 mm Vekt: 1510 kg Oppgitt forbruk, blanda køyring: 0,00 1/mil (12,7 kW pr 100 km) CO2-utslepp: 0 g/km Pris frå kr 257.700,Utlånt av: Berge & Co

ein vanleg Golf. Berre så veldig mykje stillare. Nesten litt for stille. Innvendig ser den også nesten ut som ein vanleg Golf, berre det at du finn eit powermeter som fortel deg om kor mykje straum du brukar. Elles er det meste likt, med automatgir, adaptiv cruisekontroll (ekstrautstyr), komfortable sete, god oversikt og alt det der. Alt som skal til for at du kjem deg til og frå jobb, til og frå mor og far, til og frå hytta, til og frå butikken. Berre det ikkje er lengre enn 12-15 mil.

Ladekabel i bruk. Lading er veldig enkelt. Du pluggar støpselet i der bensinlokket normalt står. Finn ein stikkontakt, anten på ein ladestasjon, i husveggen din eller hos ein venn når du er på tur. Sørg for at han har skøyteleidning dersom du ikkje kan parkere tett inntil huset. Har du køyrt Golf’en tom for straum, må du rekne med 12-13 timar for å få den full-lada. Ser du ein offentleg ladestrasjon tek det berre 30 minutt å få fylt opp 80 prosent av batterikapasiteten. Og det er førebels heilt gratis! No skal eg vedgå at då eg hadde lada e-Golf’en første gong, sleit eg med å få ut ladepluggen. Eg

rista og sleit, sjekka innvendig om det fanst ein utløysarknapp, men nei. Til og med ein kamerat med stor kjærleik til store V8-motorar gjekk rundt bilen og klødde seg både her og der. – Altså, det må jo vere logisk dette. Damer skal jo kunne køyre denne også, så då må det vere frykteleg enkelt, konkluderte han. Og det var det. Det var berre å låse opp bilen med nøkkelen. Då låser ein også opp for ladekabelen. Så logisk var det. Visst det ikkje var sånn, kunne jo kven som helst ha stukke av med ladekabelen. Rett og slett logisk!

e-Golf i dagleg bruk. Dei fleste av oss køyrer berre korte turar dagleg. Det er nettopp derfor ein elektrisk bil kan fungere for dei fleste av oss. Køyrer du meir enn fem mil dagleg, ligg du langt over gjennomsnittet. Men sjølv om ein ikkje skal køyre så langt, er det greitt at du kjem deg opp i fart. Med e-Golf’en har du nådd 100 km/t på 10,4 sekund. Frå 0 til 60 går det berre 4,2 sekund. Altså, ikkje noko sinke, sjølv om den ikkje kan samanliknast med ein Ferrari. Maks dreiemoment er 270 Nm, og effekten av el-motoren er på 115 hk.

Du kan velje køyremodus i tre ulike nivå, slik at du får lengre køyrelengde og sparer straum. I Eco-mode reduserer du effekten av klimareguleringa, akselerasjonen går ned og maks effekt frå elmotoren går ned til 95 hk. I Eco+mode vert det «verre». Men du kjem deg sikkert lengre. Plassmessig er e-Golf som ein vanleg Golf. Plass til fem i kupeen, og samanliknar du bagasjerommet til ein vanleg Golf med ein e-Golf vil du ikkje sjå skilnad i det heile tatt, bortsett frå at det ligg ein ladekabel og sleng der i sistnemnde.

Har vi bruk for den? Klart vi har det. For ein som synest det er noko herk å sjekke olje og dieselfilter, mislikar å svinge innom bensinstasjonane for noko anna enn ei pølse er ein e-Golf perfekt. Du kan spare pengar og miljø, og samtidig framstå som framtidsretta og miljøbevisst. Til ein inngangssum på 257.700 kroner kan du skli nesten lydlaust rundt med godt samvit – i ein bil som ser ut akkurat som andre bilar. Det einaste ein kan lure på no, er kor lenge elbilførarar kan nyte godt av ordningane som følgjer med kjøpet av ein elbil.

Produsert av Fride H. Haugen / fride.haugen@gmail.com

Namn: Adresse: Postnr./Stad

E-post:

97 Kryssordet kan også lastast ned frå fylkesmagasinet.no

Løysinga sender du innan 29. august til: Fylkesmagasinet, Boks 353, 6802 Førde. Merk konvolutten «Fylkeskryss nr. 97». Vi trekkjer tre vinnarar med korrekt løysing som kvar får fem FLAX-lodd.

fra k r riis fr Pr

a.. va mv kll.. m ink 5,- in 875, 9.87 169. 16

RANGER RANGE R 900 900 X XP PE EPS PS

RANGER R A NG E R D DIESEL IE SE L H HD D

RANGER RANGE R 800 80 0 6X6 6X6

VELG TR RYGT - VELG MARKEDSLEDEREN

Løysing

VINNARAR AV KRYSSORD NR. 96

Ingjerd Naustdal, Nordfjordeid Aksel Klokkernes, Florø Målfrid Hittun Fedøy, Bulandet

Pb. 122 | 6781 STRYN | Tlf.: 578 72 000 | Telefaks: 578 72 017 jon@lars-kveen.no | www.kveenmotor.no

Kryssordforfattaren tek no i mot bestilling på BURSDAGSKRYSSORD for spesielt interesserte - ta kontakt for meir informasjon: fride.haugen@gmail.com eller tlf 97503311.

W WWW.POLARISINDUSTRIES.NO WW.POLARISINDUSTRIES.NO • FACEBOOK.COM/POLARISNORWAY FACEBOOK .COM / POLARISNORWAY

FOTO KIKKERTAR UR FOTO KIKKERTAR UR FOTO KIKKERTAR UR FOTO KIKKERTAR UR FOTO KIKKERTAR UR FOTO KIKKERTAR UR Sky Tech Titan 8x50 WP LE

Fritid og jakt

2.998,Andre Sky Tech Titan kikkertar:

Zeiss Victory 8x56 T* FL,

Steiner Ranger Xtreme Når nye rekordar i sin klasse. Lysgjennomgangen er auka til 92%, og synsfeltet er også blitt større. 10 års garanti.

8x32 8x42 10x42 8x56

kr 4.499,kr 5.499,kr 5.699,kr 6.499,-

Steiner Ranger Pro 8x56,

13.990,-

Steiner Skyhawk 3.0

rettl. kr 18.000,-

Perfekt til naturelskaren og fuglekikkaren. Med ny optikk med høg oppløysing og høg kontrast får ein skarpe og klåre bilete, samt eit større synsfelt. 10 års garanti.

10x26 8x32 10x32 8x42 10x42

10x54 T* HT 8x42 T* HT 10x42 T* HT

kr 18.490,kr 15.490,kr 15.990,-

Pentax DCF CS 8x42

9.995,-

2.995,-

Inkl. stativ!

16-32x50 Nature kr 995,20-60x60 Nature kr 1.995,20-60x85 Nature kr 2.995,(alle inkl. stativ!)

Sky Tech Premium II 8x42

Sky Tech Classic 7x50 WP

1.998,Andre Sky Tech Classic kikkertar:

Andre Sky Tech Premium kikkertar:

Zeiss Conquest 8x56 T* HD

Premium II 10x42 kr 5.730,Premium 8x28 kr 2.898,Premium 10x28 kr 2.998,-

9.990,-

10x50 WP 8x40 WP 7x50 8x40 WA 10x50

kr 1.998,kr 1.898,kr 875,kr 935,kr 955,-

Canon 10x30 IS

Focus Eagle 20-60x83 ED m/stativ

Andre Ultima/C vasstette kikkertar

kr 1.295,kr 1.495,kr 1.895,kr 1.895,kr 1.995,-

kr 3.998,-

5.449,-

Andre Zeiss Conquest HD:

VASSTETT!

8x25 8x32 8x42 10x42 10x50

kr 3.350,kr 1.850,kr 1.898,kr 1.498,kr 3.598,kr 3.698,-

Andre Sky Tech Multi stjerne/landskapskikkertar:

17.990,-

1.995,-

Andre Focus Spottingscope/ landskapskikkertar:

1.998,Multi 102AZ

kr 20.990,-

Zeiss Victory T* HT 8x54

Andre Zeiss Victory HT:

Focus Ultima/C 7x50

20.490,Andre Zeiss Victory RF:

kr 1.999,kr 3.299,kr 3.499,kr 3.999,kr 4.199,-

4.995,-

Sky Tech Multi 70 AZ stjerne/ landskapskikkert

Zeiss Victory 8x56 T* RF m/avstandsmålar

10x54 T* RF

10x56 WP LE Titan 8x32 WP LE Titan 10x32 WP LE Titan 8x25 WP LE 8x42 WP ED 10x42 WP ED

Andre Pentax:

10x42 DCF CS kr 3.395,7x50 Marine/Hydro kr 2.995,8x21 Jupiter III kr 495,-

Personleg service og god pris. Vårt mål er at alle våre kundar skal få hjelp og rettleiing til å finne akkurat det produktet og den løysinga som høver for kvar einskild. Sjå vår heimeside www.alfhelgheim.no for oppdaterte og konkurransedyktige prisar.

10x56 T* HD 8x42 HD 10x42 HD 8x32 HD 10x32 HD

kr 10.490,kr 6.490,kr 6.990,kr 5.490,kr 5.990,-

Atterhald om utselde varer og eventuelle prisendringar / trykkfeil

4.495,Andre Canon:

8x25 IS 12x36 IS 15x50 IS All Weather 18x50 IS All Weather 10x42 L IS WP

kr 3.495,kr 7.995,kr 10.995,kr 12.995,kr 14.995,-

Alf Helgheim & Co AS Skei Sentrum, 6843 Skei i Jølster Tlf. 57 72 83 11 • Fax 57 72 83 29 www.alfhelgheim.no • post@alfhelgheim.no

FOTO KIKKERTAR UR FOTO KIKKERTAR UR FOTO KIKKERTAR UR FOTO KIKKERTAR UR FOTO KIKKERTAR UR FOTO KIKKERTAR UR

E-PRAT

Roger A. E. Bareksten

Bustadkommune: Florø Alder: 35

Foto: Dag Frøyen

Aktuelt: 23. august går «Smaksfestivalen Godt i Gapet» av stabelen. Der får du servert smaken av Sogn og Fjordane, kysten og det gode liv. Den kanskje viktigaste delen av festivalen er lokalølfestival.

rum. Gjennom heile Strandgata vil ein finne berr med både smaksprøver og varer for sal. I festivalteltet er det som nemnt øl som er på plakaten, over femti ulike typar (!), det blir kokkekamp med kokkar frå fylket, eksklusive menyar hos alle spisestadane i byn og til avslutning eit fyrverkeri av ein fest i festivalteltet med musikk og endå meir lokalt øl.

– Kvifor i alle dagar lage ein lokalølfestival i Florø smaksfestivalsjef Roger Bareksten? – Smaksfestivalen handlar ikkje berre om øl, men om alle dei gode smakane Vestlandet og særleg Sogn & Fjordane kan by på. Vi håpar dette kan være starten på eit aldri så lite smakseventyr. At mikrobryggeria og lokalølet fekk så stor plass handlar mykje om ein enormt ivrig bryggerimeister med eit voldsamt engasjement, mykje kunnskap og eit veldig godt nettverk. Vi gler oss sjølvsagt storveges over å ha fått med oss nokre av Noregs aller beste mikrobryggeri denne helga.

– Om du fekk vere ordførar i heimkommunen din eit år, kva ville du satt fokus på? – Å styrke Flora sin profil som ein kommune med uavgrensa moglegheiter for å drive eit aktivt friluftsliv. Industrien er utvilsamt livsnerven i byen, men i arbeidet med å skape attraktive arbeidsplassar må vi ikkje gløyme å samtidig legge til rette for eit aktivt fritidstilbod. Dette har Flora kommune vore altfor dårleg på. Her har vi mykje å lære av til dømes Sogndal, Voss og Valdres.

– Kor mange håpar de kjem for å delta? – Eg har alltid sagt at eg er aller mest opptatt av å skape positive aktivitetar for Florøværingen men det er klart det er viktig, særlig for handels- og servicenæringa, at vi får i stand arrangement som held ein så høg kvalitet at vi er attraktive i ein større marknad. Dette arrangementet både håpar og trur eg er interessant for både fjordingar og sogningar.

– Kva kan ein oppleve utanom øl denne dagen? – Denne dagen kjem ein til eit levande Florø sent-

– Kor mykje tid nyttar du på sosiale media ein vanleg dag? – Altfor mykje. Både privat og i arbeid. Eg prøvar bevisst å kutte ned. – Kva er din beste eigenskap? – At min største motivasjon til å jobbe hardt er å sjå at andre får glede av resultatet av arbeidet. Det har gitt meg moglegheit til å få jobbe med utruleg mange spennande prosjekt. – Du får makt til å realiserer eit vegsamband i Sogn og Fjordane. Kva for eit ville du bygd? – Det måtte være å bidra til fortgang i arbeidet med Kystvegen.

– Kven ser du opp til, og kvifor? – Eg lar meg inspirere av positive, kreative og initiativrike menneske, og er glad for at eg kan omgi meg med mange slike. I Florø har vi ein dugnadsande, eit engasjement og ein patriotisme som er heilt unik. – Kva er din største epost-tabbe? – Eg sende ein gong frå meg ein mail til ein styrekollega der eg i detalj la ut om det som eg oppfatta som inkompetanse og total mangel på initiativ hos namngitte personar. Det er fint å berre få ut litt frustrasjon av og til. Styrekollegaen las berre overskrifta og sende den vidare til store delar av kommunen og spurte om nokon kunne hjelpe meg. Tidenes blåmåndag. – Du vinn 25.000 kroner i lotto. Kva nyttar du pengane til? – Eg jobbar med eit sjølvrealiseringsprosjekt i form av ei lengre bubilreise. Pengane går rett i reisekassa. – Om du skulle utdanna deg på nytt/valt eit nytt yrke, kva ville du gjort? – Ingen ide. Eg har framleis ikkje den fjernaste aning om kva eg skal bli når eg blir stor. – Kva ser du mest fram til nett no? – Til eg i morgon skal på ein tredagars miniferie med gode vener, til sommarfesten førstkommande helg, til smaksfestivalen om tre veker, til Fjellfilmfestivalen på Gjendesheim i september og til ein seinsommar spekka med båtturar og fjellturar i verdas vakraste skjergard. Eg er takknemleg for at eg har mykje å glede meg over i kvardagen.

NYE M{ZD{ 3 FRA

M{ZD{ CX-5 FRA

230 800,-

334 400,-

M{ZD{ 6 FRA

328 400,-

Sammen med suksessen Mazda CX-5 og designprisvinneren Mazda6, tilbyr Mazda helt nye Mazda3 med samme prisbelønte design og SKYACTIV-teknologi. Mazdas nye generasjon biler har sterke motorer med lave utslipp, i tillegg til et interiør som står i stil med bilens utvendige design. Kom innom Riko Førde og prøvekjør.

Alle nye Mazda personbiler selges med 5 år/100.000 km nybilgaranti, 12 års rustbeskyttelsesgaranti, 3 års lakkgaranti og inntil 10 års Mazda veiassistanse. Prisene er inkl. frakt levert Førde. Årsavgift kjem i tillegg. Utstyrsnivå og farger på avbildede biler kan avvike fra priseksemplene. Mazda6: Drivstofforbruk kombinert kjøring 3,9–6,4 l/100 km, CO2-utslipp 104-150 g/km. NOx = 5-51 mg/km. Mazda CX-5: Dricstofforbruk kombinert kjøring 4,6–6,6 l/100 km. CO2-utslipp 119-155 g/km. NOx = 7-72 mg/km. Mazda3: Drivstofforbruk kombinert kjøring 3,9–5,6 l/100 km, CO2-utslipp 104-129 g/km, NOx 8-60 mg/km.

ALLE GODE TING ER TRE

www.rikoforde.no

INNBYTEKAMPANJE Vi betalar minimum kr 20 000,- for din gamle bruktbil uansett stand!

Farge Svart Sølv Svart Blå Grå Grå Sølv Sølv Blå Sølv

Kilometer 5200 km 21000 km 83500 km 197000 km 85 800 km 78100 km 78400 km 85000 km 71000 km 136000 km

Pris kr 596 000 kr 339 000 kr 269 000 kr 249 000 kr 169 500 kr 169 500 SELD kr 169 000 kr 149 000 kr 69 000

Svart Raud Svart Raud Grå

5 km 20500 km 40000 km 89500 km 107000 km

kr 367 095 kr 349 000 kr 258 700 kr 175 000 SELD

SUBARU Stv. 2009 Forester 2.0 Diesel Premium 4WD 2006 Forester 2.0 158 hk 4WD Stv. 2010 Justy 1.0 Bensin 69 hk 5-dørs 2010 Justy 1.0 Bensin 69 hk 5-dørs 2010 Justy 1.0 Bensin 69 hk 5-dørs 2000 Foresteer 2.0 Turbo 4WD

Grå Raud Sølv Raud Sølv Grøn

96000 km 190000 km 61 800 km 54400 km 63000 km 198000 km

kr 279 000 kr 129 000 kr 99 000 SELD kr 98 000 SELD

ANDRE MERKE 2003 Audi A3 1.9 TDI 3-dørs 2005 Ford Mondeo 2.0 TDCi Ghia Aut. Stv. 2009 Honda Accord 2.2 150 hk Elegance 2006 Kia Carnival 2.9 Aut. Fleirbruksbil 2006 Nissan Primera Stv. 2003 Toyota Rav4 4x4 Stv. 2003 Volkswagen Sharan 1.9 TDI

Raud Svart Kvit Sølv Brun Svart Sølv

220000 km 180000 km 145000 km 82000 km 144714 km 122000 km 180000 km

SELD kr 98 000 kr 198 000 kr 89 000 kr 84 000 kr 104 000 SELD

HYUNDAI m 4WD Aut. Fleirbruksbil 2103 Santa Fe 2. Diesel 197 hk Premiu d 2012 iX35 2.0 CRDI Premium 4WD Offroa Aut. Fleirbruksbil 2006 Santa Fe 2.2 150 hk 7-seter 4WD Aut. Fleirbruksbil 2007 Santa Fe 2.2 CRDi LUX 7-seter 4x4 2010 i30 1.6 CRDI 90 hk WC Edition 5-d 2010 i30 1.6 CRDI 90 hk WC Edition Stv. 2010 i30 1.6 CRDI 90 hk WC Edition 5-d 2010 i30 1.6 CRDI 90 hk WC Edition 5-d 2008 i30 1.6 CRDI 90 hk Comfort Stv. 2004 Trajet 2.0 Diesel Fleirbruksbil MAZDA 2014 2013 2012 2008 2007

6 2.0 Vision Manuell Stv. 6 2.0 165 hk Vision Aut. Stv. 5 1.6 DE Advance Plus Fleirbruksbil 5 2.0 DE Advance Plus Fleirbruksbil 3 1,6D 109 hk

Prisane er eks. årsavgift. Atterhald om feil og utselde

bilar

Vilkår: Bilen må vere registert og årsavgift for 2014 må vere betalt. Kampanjen gjeld mot kjøp av bruktbil og demobil til over kr 100 000,-, og varer ut august 2014.

Vi kan ordne fi nans – frå kr 0 ,i eigenka pital

BMW W X3

www.bmw.no www.bmw.no

Ren kjøreglede

4 WHEEL DRIVE BY BMW

GRENSELØST T ALLSIDIG. ALLSIDIG. G RENSELØST NYE BMW BMW W X3. X3. ed BMW llanserer anserer rendyrket rendyrket kjøreglede form av av nye nye BMW BMW X3. X3. Nå Nå er er BMWs BMWs mest mest solgte solgte xDrive xDrive firehjulstrekker firehjulstrekker om om mulig mulig blitt blitt enda enda bedre bedre – m BMW kjøreglede i form med en h elt n ront, nye nye kraftigere kraf tigere motoralternativer, motoralternativer, oppdatert oppdater t interiør, interiør, overlegen overlegen innvendig innvendig p lass og og en en imponerende imponerende liste liste standardutstyr. standardutstyr. en helt nyy ffront, plass Nye B MW X 3h ar kklassens lassens llaveste aveste ut slipp m ed e nda større større vvekt ek t p å aallsidighet llsidighet og og kjøreglede. kjøreglede. Velkommen Velkommen ttil il p røvekjø j ring! Nye BMW X3 har utslipp med enda på prøvekjøring!

Nye Ny e BMW X3 fra fra krr 499.300,-* Ny Nye e BMW X3 xDrive xDrive fra fra krr 568.300,-* Biltreff Biltreff AS A *Pris *Pr is iinkl. nkl. ffrakt rak t o og g llev.omkost. ev.omkost. Å Årsavgift r savgif t kkommer ommer i ttillegg. ille g g . F Forbruk or br uk bl. bl. kjøring kjør ing inkl. inkl. aalle lle mo modeller: deller : 0,4 0,47-0,83 7- 0, 8 3 ll/mil, /mil, C CO O2--utslipp: u t s l i p p: 1 131-193 31-193 g g/km. / km. A Avbildet v bildet mo modell dell ka kan n av avvike v ike ffra ra sstandard. tandard.

forde.biltreff.bmw.no forde.biltreff.bmw.no T: T: 57 72 56 60 Hafstadv. Hafstadv. 76, 6802 Førde Førrd de

Den nye Mitsubishi Outlander

NÅ MED 4WD SPORTSPAKKE INKLUDERT

Spar kr 25.000,• 18” sportsfelger • Nydesignet grill • Krom/svart ring rundt tåkelys • Sølv takrails • LED-lys bak • Hjulbuelister • Sølvfarget underdeksel foran og bak

Også tilgjengelig som TEST 2009 TEST 2012

GARANTI

5 ÅR 100.000km

Ny oppgradert Outlander Nye Mitsubishi Outlander er den perfekte turbilen. Uansett om du skal til hytta, butikken eller hente i barnehagen. Smarte seteløsninger gir klasseledende bagasjeromsplass og i tillegg mulighet for opptil 7 passasjerer. Nye Outlander byr på en unik kombinasjon av plass, fremkommelighet, lavt forbruk/utslipp og høy kvalitet. Med elektronisk styrt 4WD og avansert sikkerhetsteknologi kommer du trygt frem.

2WD bensin 150 hk fra 306.500.- 4WD diesel 150 hk fra 406.500.4WD diesel AT 150 hk fra 426.500.Pris er inkl. frakt og andre lev. omk. Utstyrsdetaljer kan avvike fra standard. Forbruk: 4,9-6,9 l/100 km variert kjøring. CO2-utslipp: 130-157 g/km. Med forbehold om evt. trykkfeil.