Fylkesmagasinet 4 2014 by Rein Design

NR. 4 MARS 2014

Kjekt 책 lese!

fylkesmagasinet.no

Luftig motivasjon Side 18-21

Gaupnetunet: Midt i indrefileten side 5-7

Matbloggar med fortid side 32-34

X-ord side 44-45

TOYOTADAGAR 19.-22. mars 1,95% fastrente på dei ﬂeste av våre personbilar***

LÅN&LEIGE

fastrente

1,95% i 3 år**

Auris Hybrid Touring Sports Active 284 600,- *

Navigasjon utan tillegg i prisen. Verdi 6 400,-

Auris Hybrid Active 269 100,- * Navigasjon utan tillegg i prisen. Verdi 6400,-

LÅN&LEIGE

fastrente

1,95% i 3 år**

NYHEIT: RAV4 2.0 diesel 124 hk 4WD 368 800,- * Navigasjon er standard på Active grad

Pris levert Nordfjord/Førde. PrivatLeige: AURIS HYBRID TOURING SPORTS 1 995,-/md. Startleige 50 000,- Total leigekostnad 125 172,- Auris Hybrid 2 127,-/md. Startleige 33 638,- Total leigekostnad 110 210,- Periode/ køyrelengde 36 md./45 000 km. Tillegg for tingl./etabl.gebyr kr 4 190,-. **Renta er subsidiert i tre år, for deretter å bli justert til normal salsrente. Billån: Betingar minimum35% kontantdel. Låneeksempel: Eff. rente 4,49% Lånebeløp 150 000,- over 5 år Etabl.gebyr 2 717,- Totalt 167 515,-. ***Gjeld ikkje RAV4, GT86 og Land Cruiser. Forbruk blanda køyring, utslepp CO2 og NOx: AURIS HYBRID TOURING SPORTS frå 0,38 l/mil, frå 89 g/km, frå 6 mg/km AURIS HYBRID frå 0,38 l/mil, frå 87 g/km, frå 5,7 mg/km RAV4 VVT-i frå 0,72 l/mil, 166 g/km, 13 mg/km RAV4 D-4D frå 0,49 l/mil, 127 g/km, 135 mg/km. Avbilda modell kan ha ekstrautstyr. Med atterhald om trykkfeil.

Toyota Nordfjord AS

Toyota Førde AS

6718 Deknepollen. Tlf. 57 85 26 50

Steinavegen 10, 6800 Førde Tlf. 57 72 10 00

Hegrevegen 16 - 6783 Stryn. Tlf. 57 87 60 00 www.toyotanordfjord.no

www.toyota-forde.no

I denne utgåva kan du lese om:

FM FYLKESMAGASINET

Fylkesmagasinet kjem ut til alle husstandane i Sogn og Fjordane

Vår med din glede og barnlege lyst…

Grunnlagt 2001 Øyrane 3, boks 353, 6802 Førde

Tlf. 95 93 99 99

Det har så langt vore ein trist vinter for dei som er glad i snø og vintersport. Markene ligg alt grøne, og har for så vidt gjort det lenge. Pollensesongen har alt vore markant til stade, til liten glede for allergikarar, som nok gjerne hadde sett at snøen dekka til problemet ei tid til.

REDAKTØR

ROY SUNDE roy@fylkesmagasinet.no Tlf. dir. 95 93 99 90

– Vi er opptekne av å finne dei gode, positive tinga som skjer i vårt fantastiske fylke. Vi klarer ikkje å fange opp alt, så har du tips om saker som du meiner vi burde skrive om – ta kontakt med meg!

Men tidlig vår er vel til glede for dei fleste? Eg skulle gjerne sagt ja, men det er ein ting eg har gått og kjent på som ikkje gler meg så veldig: Når ein les levekårsstatistikkar og anna blir ofte Norge rangert heilt der oppe. Diverre er eg redd vi også toppar ein annan statistikk: Forsøpling av nærmiljøet vårt. Når eg går til og frå jobb gjennom eit snøfritt og vårleg Førde blir det pinleg klart at sjølv om det står bosskorger med jamne mellomrom, så er det ikkje alle som vel å nytte seg av desse. Grøftekantane bognar over av tomme snusøskjer, hurtigmatinnpakkingar, tomflasker, røykpakkar, serviettar og anna rusk, som ein eller annan altså ikkje har orka å bære fem-ti-tjue meter lenger, for å putte det i eit bosspann.

MARKNADSANSVARLEG

THOR-AAGE LILLESTØL thoraage@fylkesmagasinet.no Tlf. dir. 95 93 99 97

Ønskjer du å nå alle husstandane i heile fylket med din bodskap – ta kontakt med meg!

Spesielt ille er det rett over helgene, når enkelte ser ut til å sjå det naudsynt å etterlate ein matsti på veg heim etter fest. Det burde ikkje vere naudsynt å seie det, men det er faktisk ulovleg å kaste avfall i natur og bymiljø. Og det er ikkje berre eit Førde-problem. For nokre veker sidan var eg på eit par turnear rundt om i fylket, for å ta ein del bilete. Det kravde mange stogg, og det var heller unntaket enn regelen at det låg boss i vegkanten. Det er pinleg å vite at om nokre veker, så byrjar turistane så smått å strøyme til vårt langstrakte land. Og kva møter dei i verdas rikaste land, som er så oppteken av rein natur? Søppel, i lange baner.

Ansvarleg utgjevar og grafisk formgjeving Fylkesmagasinet Trykk Schibsted Trykk Flesland AS Distribusjon Posten Opplag 42.500

Det er kanskje for mykje å håpe på at folk skal byrje å rydde opp andre sitt søppel. Det burde strengt tatt ikkje vere naudsynt heller. Det held faktisk at vi alle prøvar å halde stien vår litt reinare: Om vi berre nytta oss av bosspanna, slutta å hive avfall ut bilvindauget når vi køyrer, så ville faktisk problemet løyst seg sjølv. Har du klart å bære med deg maten halvvegs heim etter fest, reknar eg med du også klarar siste halvleiken òg. Og så godt som alle bilturar du tek, endar i nærleiken av eit bosspann. «Mor di jobbar ikkje her», er eit velbrukt skilt på mange arbeidsplassar. Og det gjeld også for Moder Jord. Ho gjev deg alt, så litt innsats kan du gje tilbake. Redaktør: Roy Sunde

Tea time

Designa for ei ekstra hyggeleg månadsleige Volvo V40 har fått mykje merksemd for elegant design, smarte tilpassingsmoglegheiter og mange komfort- og sikkerheitsløysingar ein vanlegvis berre ﬁnn i store bilar. At Volvo V40 fekk den høgste sikkerheitsscore som nokon gong er gjeve av Euro NCAP var nesten sjølvsagt. I tillegg til ei rekkje smarte funksjonar designa for deg, har vi no også designa eit ekstra godt tilbod på Volvo V40, anten du velgjer kjøp eller månadsleige. Du vinn uansett.

Volvo V40 / V40 Cross Country Frydenbø Edition

Utstyrsnivå Kinetic og Businesspakke er inkludert • • • •

Dieselvarmar m/timer Ryggesensor Aktive Dual-Xenon hovudlys Digitalt instrumentpanel m/3 modus • Fjernkontroll av stereo i rattet • High Performance Stereo m/ Bluetooth, Audiostreaming, DAB førebudd m.m.

• Cruise Control • Klimaanlegg – elektronisk • Skinnratt • Solskjermar m/spegel og lys • Hanskerom med kjøling • Vinterhjul Og mykje meir.

Volvo V40 D2 kr

Volvo V40 Cross Country D2

1 990,-/mnd.

2 290,-/mnd.

Leasing/Privatleige Forskot kr 39.900,Etableringsgebyr kr 4 862,-. 3 år/45 000 km. Leasingtilbod til privat og næring. Alle prisar er inkl. mva. og eks. termingebyr.

Kampanjepris*

299 900,-

319 900,-

FOR PRØVEKØYRING SEND SMS ”V40” TIL 2330 *Pris inkl. frakt-, leverings- og adm.kostnader levert forhandlar. Tilbodet gjeld ved bestilling av ny Volvo ut mars 2014 eller så langt lageret rekk. Gj.sn. forbruk 3,4-7,9 l/100 km, CO2-utslepp 88-185 g/km (V40 D2-E Start Stop – V40 T5). Alle Volvo sine dieselmodellar har partikkelﬁlter som standard. Atterhald om trykkfeil. Avbilda bil kan ha ekstrautstyr. Treff Volvo på facebook.com/volvocarsno og volvocars.no.

www.frydenbo-bil.no

SANDANE: 57 86 61 00

FØRDE 57 83 72 00

SOGNDAL 57 67 34 00

MINDE 55 59 97 00

ÅSANE 55 53 68 00

BERGEN VEST 982 05 882

VOSS 982 05 929

KRISTIANSAND 38 04 90 00

Gaupnetunet:

Hans Olav Sandvik og dottera Anja Sandvik, har god tru på framtida til deira heilårshotell i Gaupne.

Midt i indrefileten TEKST OG FOTO: Roy Sunde

Hotellet har bytt namn til Gaupnetunet, og det skal Hans Olav og dotter hans, Anja, drive. – Vi torer satse fordi dotter mi, Anja, er engasjert og har økonomiutdanning. Ho var ferdig omtrent då hotellet kom for sal. Det klaffa bra, for då fekk vi ein arbeidsplass å tilby ho. Ho er oppvaksen på ein campingplass og har dette i blodet, seier Hans Olav, som også driv Sandvik Camping ved fjorden i Gaupne, som feirar femti år i år. – Camping og hotell heng i hop. Det er høgare servicenivå på hotell, men forskjellen er liten. Det handlar om service, og å ta vare på gjestane. Anja er dagleg leiar, og så kranglar vi litt om titlar. Eg

er anten vaktmeister eller seniorkonsulent, som «knabbar» arbeidsoppgåver av ho når det passar slik, ler han.

Litt galskap. Det var i juli i fjor dei hoppa i det – Det var rimeleg galskap. Hotellet låg nede, med broten rygg. Men, vi er omgitt av eit hardt satsande næringsliv, som gjer oss trygg på at dette skal gå. Det er mange bedrifter her som går det så susar, slår han fast. – Naturen gjer at Gaupne ligg midt i indrefileten, men turistane er her berre 50 dagar i året. For å overleve som distriktshotell treng du jamt besøk året rundt. Og det skal vi få til, fortel han og lovar tre japanarar på romjakt over telefonen at dei skal nok få til noko, tross tung oppussing. – Vi har mange bedrifter med jamt sig av besøk gjennom året. Denne veka har vi sju gjestar her heile veka. Det er nok til å halde hjula i gang. Det er plattforma vi skal bygge på, forklarar han. Folketalet i Luster har dei seinare åra hatt ein liten auke. – Det skjer mykje, og vi har kombinasjonen fantastisk natur og eit variert næringsliv, som

også klarar å halde på kompetansearbeidskraft. Det er breidde i næringslivet, dei investerer mykje og skaper mange gjestedøgn. Eit døme er kraftverka her inne, som no skal oppgraderast. Det skaper stort behov for overnatting for innleidde arbeidarar. Ei bedrift som LMI har også i periodar mange leigearbeidarar, så behovet er der. Det er andre heilårsopne hotell i regionen, men vi er det einaste i Gaupne sentrum. Det gjev oss eit fortrinn.

Rustar opp. Hotellet er gammalt, men står dag for dag fram i meir moderne form. – Bygningskroppen er gamal, men fungerer. Vi jobbar for å få opp standarden: Vi har måla både utvending og mykje inne. No held vi på å pusse opp rom: Nye bad, nye golv og nye veggar. Målet er ei skikkelig oppgradering av 10 rom, av i alt 22. Dei første tre romma er rusta opp og teke i bruk. Vi held også på med å skifte ut det tekniske anlegget. Det går med 2 millionar kroner det første året, så får vi sjå kva tida bringer vidare. Vi jobbar for å tilfredsstille behovet til bedriftene her i Luster, og trur at ti rom med høg nok standard

Gaupne er omgitt av natur som turistar kjem frå heile verda for å oppleve. Men det var ikkje difor Hans Olav Sandvik tok over Gaupne Hotell. Næringslivet i bygda gjev han framtidstru.

Lustrabadet har vore eit positivt tilskot i bygda, som Hans Olav i framtida trur vil bidra enno sterkare til å trekke folk til Gaupne.

skal dekke deira behov i første omgang. Høgare standard, fjernsyn på rommet og tilgang på fiberinternett. Då har vi dei tre viktigaste tinga for yrkesreisande på plass.

God nok for næringslivet er godt nok. – Kva meiner

næringslivet i bygda om å få eit slikt heilårstilbod? – Vi får mykje gode tilbakemeldingar. Dei set pris på dette. Vi skal ikkje konkurrere med Tørvis og Walaker på luksus, eller konferansehotella. Vi skal vere godt nok for næringslivet sine behov, seier han og fortel at dei no ser på behova til bygda og turistar også. – Blant anna i høve arrangement og mat. Vi har lyst å lage sommarrestaurant ute, og ser behovet for matservering til vegfarande og fastbuande. Vi håpar å få til eit tilbod som strekk sommarsesongen i begge endar til vegfarande, kombinert med selskapsservering lokalt. Dei har høve til å ta i mot små konferansar også, men det er ikkje fokus. – Vi skal vere små, tilpassa behovet til bedriftene og er behovsstyrt. Det vi såg når vi prøvde å auke trafikken på campingplassen er at om du skal satse, så er du avhengig av å klare å halde nøkkelpersonell om vinteren. No får vi ein synergi mellom campingplassen og hotellet, som gjer at

det blir lettare å halde bemanninga på to faste stillingar, samt at vi har kokk i halv stilling i dag. Slik er det lettare å auke opp når behovet er der. Typiske sommarhotell har ei utfordring i at ein berre har arbeid til nøkkelpersonar i arbeid halve året. Vi har vore heldige med lokale, dyktige og fleksible kokkar, og første mål er å få ei heiltidsstilling som kokk.

Sogn og Fjordane sitt eldste kjøpesenter. Inne på Pyramiden, det eldste kjøpesenteret i Sogn og

Fjordane, som neste år fyller 30 år, ligg den tredje foten i næringslivskabalen til Sandvik: Ein blomsterbutikk. – Kjøpt på impuls. Eg såg at det var lite med berre campingdrifta, og hoppa i det, seier han og fortel at Pyramiden er viktig. – Vi er ikkje størst i fylket, men har det meste vi treng: blant anna daglegvare, kledebutikkar, kafear, sportsbutikk, apotek og ikkje minst vinmonopol. Det ser ut til at handelen har gode tider. Butikken min er opp 10 prosent på omsetnad i

Det du ikkje kan oppleve her, ligg ein liten flytur unna. Og til flyplassen tek det 40 minutt. Hans Olav Sandvik

Hans Olav har tre næringslivsbein å stå på: Gaupnetun Hotell, Sandvik Camping og Pyramiden Blomster.

høve i fjor. Det verkar som totaltilbodet er godt nok til å demme opp så det ikkje blir for stor lekkasje til Sogndal. Eg ser lyst på framtida. I reiselivssamanheng er det mange ballar i lufta: Sognefjorden, Sogn Skisenter, Jostedalen med breidda av tilbod der og Lustrabadet. Ein treng både natur- kultur og opplevingstilbod for at folk skal busette seg og trivast. – Eg brukar å seie: Det du ikkje kan oppleve her, ligg ein liten flytur unna. Og til flyplassen tek det 40 minutt, smiler han. – Det einaste vi ønskjer oss er litt tettare flygingar.

Jamn opptur. Sandvik kjem stadig attende til næringslivet i bygda som faktor for satsing. – Gaupne har hatt ein opptur dei siste åra. Vi har to store, viktige bedrifter i LMI og NTP. LMI har hatt nokre bølgjedalar før, men i det siste har det vore veldig bra. Og så har vi ein stor underskog av mindre bedrifter med jamn opptur, som blant anna Massiv Lust, og mange småentreprenørar, som er veldig lovande, så eg ser veldig positivt på framtida til Gaupne og Luster. Næringslivet i bygda skal ha eit temamøte 27 mars: Næringslivet i dag og i morgon. Der skal 13 bedrifter halde føredrag om stoda. Alt frå Statkraft til Digital Etikett, reiselivsgardar, geitebøn-

der og Bluefjords, som driv datalagringsverksemd, Fjordglas, og ikkje minst Breheimsenteret. Ein skulle kanskje ikkje tru Luster kommune kunne fylle ein kveld med interessante foredrag av bedrifter, men det er ikkje noko problem. Og det dukkar stadig opp nye: Seinaste førre veke hadde eg gjestar som var i Gaupne fordi dei ønska å etablere ei ny bedrift her. Det skjer ting heile tida, og det er ei spennande tid, seier han.

Oppleving og natur, hand i hand. Sandvik tek oss med til den ferskast attraksjonane i bygda: Lustrabadet, som opna i 2012. Eit moderne opplevingbad, som bidreg til framtidstrua hans. Først året var det 59.000 innom. – Korleis har Lustrabadet slått ut for deg som næringsdrivande? – Omtrent som eg spådde: Veldig positivt, men ikkje eksplosjonsarta. Det tek tid før det blir så kjent at det i seg sjølv byrjar å skape trafikk. Viktigaste funksjonen er at det utfyller mangfaldet av tilbod. Spesielt viktig når det gjeld å få folk til å etablerer seg her, og bli. Det er eit viktig bidrag til å skape trivsel for dei som bur her, og eit ekstra tilbod i høve natur og alt anna. Folk vil ha meir enn berre natur og arbeid når dei buset seg, så alle slike tilbod er med å bygge ein total som gjer Gaupne triveleg. Lustrabadet gjer det lettare for

Pyramiden er fylket sitt eldste kjøpesenter, og eit viktig bidrag for å demme opp handelslekkasje frå Gaupne.

folk å etablerer seg. Det er for meg den største suksessfaktoren med Lustrabadet, seier han og viser inn. – Å både ha spennande jobbar og natur og eit variert kultur- og opplevingstilbod er ein suksessfaktor. Kvifor reise vekk, når du er midt i indrefileten, smiler han. – Både fastbuande og tilreisande set pris på tilbodet, seier Helga Kalhagen, dagleg leiar i badet. – Både gjestar i andre deler av kommunen, og frå nabokommunane, nyttar oss. Ofte seier turistar også at dei har teke ein ekstra dag i regionen, for å ta ein tur i Lustrabadet, spesielt når det er ruskever, smiler ho og viser rundt i badet, der store bilete av Thomas Morel på veggane bidreg til trivselen. – i 10,5 månadar er besøket til bedrifter i området desidert viktigaste for oss som hotell. Så er det turistar i 1,5 mnd. Og så kan vi bygge vidare med å fylle helgene med gjestar. Der er Lustrabadet ein viktig faktor og gjev ein ekstra dimensjon utover det naturen og dei andre opplevingane ein har, som kan kombinerast med bading og kos. Vi tenkjer litt som hotella i Bergen: Dei er best i landet på oppfylling. Det fyller opp med turistar, når dei ikkje har yrkestrafikk. Slik tenkjer vi også: Næringstrafikken er hovudfokus, og så skal vi bygge vidare på den plattforma, avsluttar han.

Full helsesjekk med ultralyd Ein går til legen først når ein føler seg dårlig. Men treng det alltid vere slik? TEKS OG FOTO: Roy Sunde

– Ein helsesjekk kan vere greitt, sjølv om ein ikkje føler seg dårlig, seier røntgenlege Tor Austad. Han driv Austad Diagnostikk, og tilbyr helsesjekk med ultralyd i Oslo, Førde og Ulsteinvik. Med over 30.000 timar ultralyddiagnostikk bak seg er han blant landets mest erfarne i metoden.

Kan oppdage mykje tidlig. – Kvifor ta ein slik helsesjekk? – For å oppdage ting tidlig. Det er enklare å ta «rusten» når den er på overflata. Enkelte kreftformer kan ein ha i ti år før ein oppdagar det. Med ultralyd finn ein det kanskje to år før. Då er det mykje lettare å gjere noko med det, og prognosen blir betre. God helseinformasjon gjev tryggleik. Pasienten kjem ofte med uro. Mange har gjerne tilfelle av hjarte/karsjukdom i familien, og anna som uroar dei. Etter undersøkinga kan dei enten slå seg til ro med at det ikkje er noko

Tor Austad meiner ein helsesjekk med ultralyd kan vere ei grei «forsikring» for mange.

gale, eller ein finn ut at ein bør gjere grep, seier han. – Ein kan mellom anna sjekke kor stor risiko ein har for å få hjarte/karsjukdommar. Eit anna eksempel er sjekk av pulsåra i magen, som mange døydde av før fordi den sprekk. Det er enkelt å gjere noko med om ein oppdagar det i tide. Statistisk aukar sjansen for å få sjukdommar som kreft, hjerneinfarkt og hjerneslag når ein er 40-50 år. Jo før ein oppdagar sjukdom, jo enklare er behandling og jo betre prognose får ein. Utvikling av kreft, kalk og feittpåleiring i årevegg byrjar fleire år før endringane gjev seg til kjenne som kreft, angina, hjerteinfarkt og hjerneslag. Med ultralyd får ein informasjon før det gjev seg utslag i sjukdom.

Forsikring. – Er det ikkje unødig å undersøke friske folk? – Det offentlige helsevesenet seier nok ja. Det

handlar om kapasitet, og frykt for at «friske» pasientar skal bitte kapasitet. Men dei som overlever kreft er gjerne dei pasientane der ein oppdagar det tidlig. Ein ser ofte saker i media med fokus på korleis oppdage kreft tidlig, men symptoma dei peikar på er oftast dei som kjem etter at ein har hatt kreft i lengre tid. Ultralyd kan oppdage dette tidligare, seier han og tek eit atterhald. – Ein skal ikkje skal ta i mot 15 åringar som vil sjekke om dei har kreft, ei viss styring må det vere. Men kreft kan råke alle, spesielt i aldersgruppa 30-40 og opp. Då byrjar det å bli så hyppig at ein bør kunne tillate seg ein helsesjekk. Eg plar dra parallellar til det med hus- og bilforsikring: Eg tenkjer litt at dette blir ei slags forsikring for helsa. I USA har mange forsikringsselskap obligatorisk helsesjekk for folk over 50. Det er ikkje berre for å vere snille, men det ligg god økonomi, også for samfunnet, å oppdage sjukdom tidlig, avsluttar han.

ein Design Rein R

Cirka 30-40 minutt. Austad kan på ein god halvtime undersøke pasienten for mange av dei «vanlege» sjukdommane. Prisen ligg på 1600 kroner. – «Full sjekk» er ei systematisk ultralydundersøking av organ som hals med stoffskiftekjertel, lymfekjertlar, halspulsårene, bryst, lever og galleblære, bukspyttkjertel, milt, nyrer, urinblære, hovudpulsåre, livmor og eggstokkar, prostata, testiklar og lyske med pulsåre og lymfekjertlar. Den tek 30-40 minutt, gjev mykje helseinformasjon og er enkel og ufarleg. Når ein har teknologien: Kvifor ikkje nytte den til å få mest mogeleg informasjon? Ofte sjekkar helsevesenet berre ein spesifikk ting, men det er dårlig logistikk. – Eg kan undersøke «alt» når pasienten er her. Ingen anna metode gjev så mykje informasjon på så lite tid. Og pasienten kan fortelje kvar han har vondt, eller kva han er uroa over, og så kan eg sjekke i «djupna». Det er direkte kommunikasjon, og veldig effektivt.

NYHEIT! NYHEIT! VI HAR FÅTT INN KEVIN MURPHY SINE PRODUKT I SALONGEN Australske kakadu plum, verdas kraftigaste antioksidant, er nøkkelingrediens i produkta. Alle produkta er heilt reine, organiske og fargebekyt-fri for sulfat og paraben. Dei er fargebekyt solfaktor.. tande og inneheld solfaktor

TT AT RABATT A ARGE BRUD STUDENT RABA FARGE KLIPP F DROP IN EXTENSIONS MAKE-UP esh Frisørsalong Fresh Besøk vår facebookside Fr

Hafstadvegen 34 | 6800 Førde imebestilling 47 70 73 80 TTimebestilling

Fylkets største utval i golvbelegg!

22. mars: Irsk Fest m/ Johnny Logan, Free Beer og Dr Doc. Fest i to etg. Bill. kr 450,-.

12. april: Palmedans m/ PK og Dansefolket, Steinar Engelbrektson Band og Contrazt. Fest i to etg. Bill. kr 350,/ 2-dagers kr 395,-.

19. april: Påsketapas og 80-tallsfest

Kvalitet • Fagkunnskap • God service

Vegg-til-vegg tepper

Teppeﬂiser

Tapet

Alt i maling, Inne - Ute

Golvbelegg

Glory Days og Dj Petter Lavern Bill. kr 200,-. Bill./middag. kr 495,-.

Gardin

For rombestilling – ta kontakt med hotellet TLF: 57 83 40 00

Utleige av slipemaskin/ rensemaskin

Treng du handverkar? Vi hjelper deg!

www.rica.no/sunnfjord Rica-Sunnfjord-Hotel-Spa

Langebruvegen 2 • tlf. 57 82 99 50 forde.fargehandel@enivest.com

www.volkswagen.no

M OT I O N ekk ﬁ r e h j u l st r

9.900,frå kr 21.5

lf og Golf

Gjeld til Go

RGE & CO

Kjøp ny Golf, og få med vinterhjul og gratis service i 3 år/45.000 km! Verdi inntil 19.900,-! Å

00,gn

stasjonsvo

Du sparar

JUB

ILEU M

Verdifulle innovasjonar inkludert: -

FrontAssist med City naudbrems Pre-Crash kollisjonsvern Multikollisjonsbrems DAB+ digitalt radiomottak

No kan du sikre deg topp framkommelegheit og maksimalt veggrep for berre kr 9.900,Volkswagen er opptken av innovasjon og ny teknologi som bidrar til auka sikkerheit. Og Golf-familien er derfor utstyrt med trøttheitsvarsling, FrontAssist med City naudbrems, Pre-Crash kollisjonsvern og multikollisjonsbrems, for å nemne noko. DAB+ radio er også standard på alle Volkswagen-modellar. No kan du i tillegg sikre deg det intelligente firehjulstrekksystemet 4MOTION til ein særs gunstig pris.

Volkswagen. Innovasjonar du har bruk for. Drivstofforbruk frå 3,9 – 5,3 l/100 km. CO 2 -utslepp fra 102-124 g/km. Avbilda modell kan ha utstyr utover standard. Kampanjen varer til 31.05.14.

Førde Sogndal Stryn Florø Måløy berge.no

24 03 18 00 57 67 57 00 57 87 26 00 57 74 22 40 57 84 80 08

Foto: Inter Chalet Ferienhaus-Gesellschaft

Inge Menes og Per Ove Reme driv formidling av feriebustadar i Sogn og Fjordane. Stor pågang gjer at dei no vil ha tak i fleire hus og hytter. Og det er spesielt langs fjordane våre etterspørselen er stor. Foto: Roy Sunde.

– Kjempeetterspørsel etter hus og hytter TEKST: Roy Sunde

– Det er ofte snakk om stagnasjon og tilbakegong for turistnæringa i fylket, men vi ønskjer å spreie «det glade bodskap» for vårt segment, hytte- og husformidling. Der er det sterk etterspørsel for tida, seier Inge Menes. – Vi jaktar difor på hus og hytter folk ønsker å leige ut. Det er berre å ta kontakt, smiler dei. Menes og Reme er agentar i Sogn og Fjordane for det tyske selskapet Inter Chalet FerienhausGesellschaft. Dei handterer høvesvis Sogn/Sunnfjord og Nordfjord, og har over 20 år bak seg med formidling. – Eg hadde eit hus eg leigde ut, og fekk føre-

spurnad om å bli kontaktperson for Inter Chalet. Slik byrja det for oss begge. Sidan har vi bygd oss opp, og har i dag samla rundt 200 objekt vi formidlar utleige av, seier han og fortel lokale agentar er uvanleg. – Normalen er at dette blir handtert av agentar som sit langt unna. Nærleik er ein fordel, for vi er i nærmiljøet om det skulle vere noko. Huseigarar og leigarar har alltid nokon å forhalde seg til her. Det set folk pris på og det bygger tillitsforhold. Gjestane har ofte spørsmål som vi kan svare dei på.

Krona går rett veg. – Vekslingskursen Euro/Krone går i vår favør. Så når det snakkast om usikkerheit i reiselivsbransjen i forkant av sesongen, har vi hatt sterk pågang, sjølv om eg registrerer ein viss usikkerheit innan cruise og camping. Vi har hatt tre gode år, sjølv om fjoråret hadde ein liten tilbakegang. Årets sesong teiknar til å bli veldig bra, seier Menes. – Kven er det som nyttar seg av denne ferieforma? – Typisk familiar, som kjem med born og gjerne

besteforeldre. Snittet er fire gjestar, som bur her i 1,6 veker. Dei vil stå fritt til å reise og utforske nærmiljøet, lage mat og styre seg sjølv. Tyskarar er største kundegruppa vår. I snitt er kvart utleigehus fylt opp i 13 veker. På dei beste objekta er det belegg opp til 30 veker i året. Før var gjestane her lenger, no er dei meir mobile i ferien, og bur gjerne fleire stader i fylket, seier Menes. – Høgsesongen er juli og halve august, men det startar gjerne i april/mai. I år har eg faktisk hatt to engelske grupper i februar, seier Reme. – Det er ikkje typiske «fiskarar». Det er folk frå middelklassen, som ikkje ønskjer å bu på eit dyrt hotell. Det er ein liten del av tyske marknaden som kjem hit, så det er ei litt «sær» interesse, men dei som kjem hit forelskar seg ofte i landet og kjem tilbake gang på gang. Eg har ein del stamgjestar som har budd 20 år i same hytte faktisk, seier Menes.

Jobbar med å få inn nye objekt. Pågangen etter hytter og hus gjer at dei no jaktar på nye hus og hytter dei kan formidle. – Det er ikkje så lett å få tak i husvære. Ofte er

Inge Menes frå Balestrand og Per Ove Reme frå Innvik formidlar feriebustadar i Sogn og Fjordane, og etterspørselen er stor. Dei vil gjerne leige ut huset eller hytta di også.

Foto: Inter Chalet Ferienhaus-Gesellschaft

aktuelle hus alt leigd ut. Og det er få som bygger nytt i dag for å leige ut. Ofte er dei objekta vi får tak i hjå bønder, som har eit gammalt kårhus på garden, der foreldra budde før. Gjerne hus med 50-60 tals interiør, som har stått ei tid. Då gjev vi råd om kva som må gjerast, fortel dei, og seier gjester ønskjer høg kvalitet. – Haldinga til kvalitet har endra seg. Det hjelp ikkje å stille med 60-tals innreiing no. – Mange leiger ut husvære på heilårsbasis, men ein kan tene like mykje på å leige ut berre i sommarhalvåret. Då får ein mindre slitasje på huset, og slepp å ha folk tett på seg heile året. Det ønskjer mange. Ein kan ta inn 40.000-60.000 kroner i løpet av sommaren. For mange bønder

er dette ei fin tilleggsinntekt, som er med på å halde liv i bygdene våre. – For dei fleste er sommargjestar frå Europa eit friskt innslag i året. Eg får ofte tilbakemelding om at det er så kjekt når gjestane kjem til dei. Mange kjem tilbake til same stad år etter år, og skaper vennskap. Nokre har også blitt invitert på vitjing til gjestane, i deira heimland, seier Menes. – Ein del er skeptiske til å leige ut husvære til ukjente folk, men eg har aldri fått tilbakemelding frå nokon om at dei er misnøgde. Desse turistane er ordentlige folk, som leverer tilbake husa i særs god forfatning. Regelen er tysk grundigheit i reinhaldet, og ikkje noko tull, smiler Reme.

Desse turistane er ordentlige folk, som leverer tilbake husa i særs god forfatning. Per Ove Reme

Dei fantastiske fjordane. Dei er ikkje i tvil om kvifor det kjem så mange hit til oss. – Det er fjordane som trekk dei hit. Det har vore ein del rankingar av reisemål i verda dei siste åra, som set fjordane høgt. Det merkar vi effekt av, saman med tilgang til brear, seier Reme. – Fjordane har unik tiltrekningskraft. Vestlandskysten er attraktiv, og spesielt fjordane våre. Dei blir godt profilert ute i marknaden. Destinasjonseselskapa Visit Sognefjord, Reisemål Stryn og Nordfjord og dei i Sunnfjord gjer ein stor og viktig jobb for å skaffe turisme til fylket, så det tel mykje for oss, seier Menes. Utleigefirmaet tek provisjon, som dekkjer marknadsføring, framstilling og administrasjon. – Det er gratis å ta kontakt. Det ligg ingen kostnad bak. Når ein inngår kontrakt treng ein ikkje gjere noko heller. Vi tek oss av alt, og ein dreg nytte av marknadsføringsapparatet til Inter Chalet Ferienhaus-Gesellschaft, på alle plattformar, som ein ikkje klarar å matche på eiga hand. Utleigar si «oppgåve» blir å få pengar på konto, smiler Menes og fortel om eit tidkrevjande arbeid bak kvar utleige. – Ei kontrakt tek rundt 3 timar for meg å gå gjennom og fylle ut. Det er tysk grundigheit i detaljnivået, på alt frå kor mange skeier det er i skuffene til detaljerte kart over husværet.

Ă&#x2DC;KONOMI

Kor gĂĽr sommarferien? Vi er alt kome til mars mĂĽnad, og kan kjenne snev av vĂĽr i lufta. Dette fĂĽr meg til ĂĽ tenkje pĂĽ at sommar og ferie ikkje er langt unna. OgsĂĽ i ĂĽr er det store spĂ¸rsmĂĽlet i familien; kvar gĂĽr sommarferien?

Vi er ein typisk A4 familie: 2 vaksne og 2 barn, stasjonsvogn og ein gullfisk. Ulike aldrar har ulike Ă¸nskjer for ferien. 11-ĂĽringen vil vente med ĂĽ reise i klatreparken i Ă&#x2026;l til han passerer 140 cm hĂ¸gde, sĂĽ han fĂĽr delta pĂĽ alle nivĂĽ i klatrelĂ¸ypene. 14-ĂĽringen Ă¸nskjer helst ikkje ĂĽ reise pĂĽ ferie med mamma og pappa lenger, i sĂĽ fall skal turen vere kortast mogleg! Mor og far i sin beste alder, nokon vil kanskje seie 40-ĂĽrskrisa, ser fĂ¸re seg ein aktiv ferie. Familien smilande pĂĽ toppen av GaldhĂ¸gpiggen hadde vel tatt seg bra ut pĂĽ ĂĽrets julekort? God planlegging og feriekonto. Dei aller fleste har draumar om ulike reisemĂĽl ein Ă¸nskjer ĂĽ oppleve. Ikkje la det verte berre med draumen. Med god planlegging kan dei fleste av oss oppleve draumeferien. DĂĽ er sparing eit viktig nĂ¸kkelord.

Som sjĂ¸lvoppnemnd ÂŤfinansministerÂť i familien er eg oppteken av at feriebudsjettet skal stĂĽ i forhold til familien sin Ă¸konomi. Vi har oppretta ein eigen feriekonto. Ei fast mĂĽnadleg spareavtale syter for at pengane strĂ¸ymer jamt inn, samstundes som reisebudsjettet aukar tilsvarande. FĂ¸r jul spurte eg mannen min om vi ikkje skulle la vere ĂĽ kjĂ¸pe julegĂĽver til kvarandre. Det var sanneleg ikkje behov for ĂĽ fylle opp meir i allereie overfylte skuffer og skĂĽp. Kva med ĂĽ fĂ¸re over pengar pĂĽ feriekontoen vĂĽr? Som ektemenn flest, er juleshopping ikkje den heilt store lidenskapen. Ikkje uventa var han samd om at det var ein god ide. Med mobilbanken i lomma var julegĂĽva raskt ordna. La barna bidra. Barna mine var sĂĽ heldige ĂĽ fĂĽ oppleve Ragnar Simonsen som speidarleiar. Han lĂŚrte speidarane ein viktig ting: alle mĂĽtte bidra med felles dugnad for ĂĽ tene pengar til dei store speidarturane. Mottoet hans var: ÂŤfĂ¸rst yte, sĂĽ nyteÂť. Eg trur det er viktig for barna ĂĽ ta med seg denne lĂŚrdommen vidare i livet, slik at dei forstĂĽr

at pengane ikkje veks pĂĽ tre. Barna mine har ogsĂĽ eit viktig bidrag til feriebudsjettet. Dei tek ansvar for ĂĽ pante brusflaskene vĂĽre. Pengane vert putta pĂĽ feriesparebĂ¸rsa vi har i kjĂ¸kkenskĂĽpet. Mange bekkar smĂĽ, gjer som kjent ein stor ĂĽâ&#x20AC;Śâ&#x20AC;Ś. PopulĂŚre feriemĂĽl vert tidleg fullteikna. DĂĽ gjenstĂĽr det siste, men kanskje eit vel sĂĽ viktig punkt: Bestill ferien i god tid! Etter 14 ĂĽrs erfaring som reisekonsulent veit et at dei billigaste og mest populĂŚre feriemĂĽla vert tidleg fullteikna. Tenkjer du ĂĽ reise pĂĽ det mange kallar â&#x20AC;?hoppe pĂĽ turâ&#x20AC;? i fellesferien, bĂ¸r du sjĂĽ i glaskula og helst vere klĂĽrsynt. Etterspurnad og pris har som regel ein samanheng. DĂĽrleg vĂŚr i fellesferien kan fort doble ferieutgiftene!!!!

Skriven av

Gunn Marie Solheim Sunde, kunderĂĽdgjevar privatmarknaden Sparebanken Sogn og Fjordane

UANSETT KVA SOM MĂ&#x2026; TIL, SĂ&#x2026; SKAL VI FĂ&#x2026; FRAM BODSKAPEN DIN!

Les meir om oss og arbeid vi har gjort pĂĽ reindesign.no

LPOUBLU!SFJOEFTJHO OP Ĺ&#x201D; /reindesign2013 Kommunikasjonshuset

rein_design Adresse: Ă&#x2DC;yrane 3 A, 6802 FĂ¸rde

Alt av lister og vindauge blir maskert før vi tek til med behandlinga.

Det blir utført fysisk, maskinell behandling av lakken.

Når bilen er behandla, står bilen til tørk, slik at alt stoffff trekker godt inn i lakkens porerr.

Vidare blir stoffet fjerna fysisk og maskinelt, slik at lakken begynner å framheve sin bortimot originale glans.

Dette seier kunden Stein Rune Fjellanger om Ditec at Eg kjøpte ein raud Vo enk e olvo 8 850 i 1994 og vart tilrådd å Ditecbehandle den. Tenkte sidan bilen var ny så var det kanskje ikkje så dumt. Eg såg ingen skilnad på at bilen var n som då den var ny y. Ditecbehandla den gongen, men i dag er bilen like ﬁn Når eg seier til folk at bilen er 20 år gammal, så trur ikkje dei på det. Eg har fått utruleg mange tilbakemeldingar på kor ﬂott bilen ser ut. Det skuldast nok Ditecbehandlinga, og at eg har følgt rebehandlingane til punkt og prikke. Det er det ingen tvil om. Men skulle I løpet av åra har eg lagt att nokre tusen kroner på mitt lokale Ditec-senterr. M eg hatt tilsvarande lakk som eg har i dag, måtte eg lakkert bilen på nytt, og det har eg aldri sett av pengar til å gjere. Ditec er ei god investering til bilen.

TECTYL Visste du at Bilpleiehallen er einaste godkjende Tectylforhandlar i fylket? Skiftande vêr og ein lang kyst med salt sjøluft, steinsprut, søle og vatn er alle årsak til rustangrep. I tillegg kjem salting av vegane om vinteren. Tectyl e ant antirus tprogram beskyttar bilen mot alt dette. Med Tectyl antirustprogram • • • •

får bilen den beste understellsbehandlinga beskyttar du bilen mot vegsalt unngår du rustskader aukar du bilens andrehandsverdi

Ring oss for pris og timebestilling.

Bestill er du Tec ty 10. apr l før il får d u gratis polerin g med på kjøpet

Rein Design

Derfor skal du Ditec-behandle bilen din: • Bilen blir lettare å vaske • Du slepp å vokse og polere bilen • Bilens lakk er godt beskytta • Betre vern mot ytre påverknader som kulde, vegsalt, skit og nedbør

Ring oss for pris og timebestilling

BILPLEIEHALLEN Halbrendsøyra 6, 6800 Førde Tlf. 99 30 22 20 • bilpleiehallen.no

Følg oss på Facebook

TRENING

Min lidenskap for sunn og god mat, samt trening kan du lese meir om på Facebooksida mi: Fit4Fitness.

med Ingeborg Sol Fure

Hulder i tidsklemma Ny livsstil er ikkje berre, berre, sjølv for ei produktiv og motivert Hulder. Jobb, teaterøvingar, køyring av ungar hit og dit, underhaldningsoppdrag, mathandling, klesvask og huskvask står framleis på agendaen. I tillegg har ho no skvisa inn ei treningsøkt per dag! Treningshuldri! – Det er rart med det, men eg får energi av å ha mykje å gjere! Huldri gliser gjennom sveitte brilleglas før ho brått vert stille og alvorleg. Ho set fingrane i øyrene, knip att auga og held pusten nokre sekund før ho slepp den ut, blunkar og fortset: – No har eg lytta til kroppen og den seier at den er nøgd! Den har mindre smerter! Ho skrattler og slår Frk Beist kameratsleg på skuldra. – Fibromyalgi er ikkje til å spøke med, vanlegvis ligg du rett ut når torsdagen kjem! Frk. Beist prøver å få Huldri ned på jorda, den dama ler og tullar med alt og alle! Huldri skjøner at dette er ein alvorsprat, og dreg brillene morskt ned på nasen. – Smertene tappar meg for krefter, men treninga hjelp meg til å sjå forbi kroppsverken. Etter ei økt kjenner eg meg lett som ei fjør, nyforelska, opplagt som ein 20-åring og bortimot smertefri! Eg er så glad for at eg kontakta deg, Beistet mitt! Ho klemmer og pratar vidare. – Sjølve øktene er ikkje noko problem å gjennomføre, eg ser på det som «arbeid». Arbeid som eg fortel meg sjølv er heilt nødvendig og noko eg elskar å gjere. – Veldig bra, Huldri! – Eg er imponert over innstillinga di, det er jammen ikkje alle som tenkjer på denne måten! Huldri blir kry, og brått alvorlig. – Den største utfordringa er å få timeplanen til å henge i hop. Eg har mange ballar i lufta, så eg må prioritere. Eg er snart 40 år, og har innsett at helsa mi er det viktigaste eg kan investere i. Trening får høg prioritet hos meg. Kafebesøk, shopping og anna luksus får berre vike. Ønsket om ein smertefri kvardag, større overskot og ein sterkare kropp driv Huldri på trening kvar dag, trass i ei tidsklemme som er den same for dei fleste av oss. Styrketrening, intervalltrening, fjellturar og yoga utfordrar kroppen hennar på ulike vis: ho byggjer musklar, forbrenner energi, aukar oksygenopptaket, betrar kondisjonen og aukar mobiliteten. I tillegg produserer kroppen eit lykkehormon som gjer at ho kjenner seg lett til sinns etterpå!

Snopehuldri! – Kor tid kan eg vente meg resultat i form av kroppslige endringar? Huldri tenkjer på 40-årsdagen sin og vil vere i knallform til då. – Resultata kjem når du gjer dette til ein livsstil og ikkje ein «slankekur»! Kroppen og hovudet bruker tid

på å tilpasse seg dei nye vanene, så det er fornuftig å gå eit lite skritt i gongen. Resultata vil då komme, men seinare enn du har lyst til! Ofte står ein føre eit gjennombrot rett før ein gjer opp, så det er berre å bite tenna saman og fortsette! Beistet klappar Huldri på skuldra og motiverer så godt ho kan. – Treninga er faktisk ikkje noko problem å gjennomføre, eg har nemlig ein autopilot eg skrur på når eg er sliten. Då gjeld det å ikkje tenkje, berre gjere! Huldri blir brått raud i kinna. – Men i helgane har autopiloten fri og då vert Treningshuldri til Snopehuldri... Vin, chips, sjokolade og pizza står på bordet og ropar på meg, og etter ei hard veke føler eg at eg fortener det... – Du kan ikkje trene vekk eit dårlig kosthald! Koser du deg fredag, laurdag og søndag utgjer det faktisk halve veka! For mange kaloriar er for mange kaloriar, og skal du forbrenne feitt er det same kor mykje du trener om du et feil. Beistet ser strengt på Huldri. – Kosthaldet er det viktigaste, hugs det!! Mathuldri! Huldri har fått hjelp av Lien Helse til å kartlegge kosthaldet sitt. Dei har kome fram til små endringar ho kan leve med, som vil ha positiv effekt på helsa hennar. Vin, pizza og sjokolade står framleis på menyen, men som kompromiss til andre ting. Huldri er strålande nøgd! – Eg er ekstremt sosial, og det skjer noko kvar helg. At eg kan ha EIN kosedag i veka i staden for tre skal eg klare. Eg kan jo vere sosial utan å sprekke i alle endar på kosthaldet! Men eg skal innrømme at dette har vore det tøffaste med livsstilendringa. Vi er jo vanedyr, og det er rart å bytte ut yoghurt med cottage cheese, brødskiver med havregryn, frukt med grønsaker. Det krev mykje av meg, men eg tek det litt etter litt. Når eg skjøner kor mykje dette har å seie for treninga mi, så motiverer det meg til å planlegge måltida mine i større grad enn før! Huldri blunkar og tek ein stor jafs av gulrota si. – Gulrot er naturens snop! Ho ler hjarteleg og klemmer Beistet sitt. 2 månader er gått og Huldri bobler over av energi. – Dette skal vi klare, Beistet! – Du har allereie klart det, Huldri! No gjeld det berre å fortsetje! Huldri smiler det største smilet verda nokon gong har sett. – Eg har klart det! Eg har fått nye vaner! Og kroppen min endrar seg deretter! For å sjå svart på kvitt korleis kroppen til Huldri responderer på den nye livsstilen har vi teke kroppsanalyser av ho. Huldri tok testen før prosjektet byrja, og etter 2 månader var det tid for ein ny. Korleis dette gjekk kan du lese her: http://fit4fitness.blogg.no

Du kan ikkje trene vekk eit dĂĽrlig kosthald! Koser du deg fredag, laurdag og sĂ¸ndag utgjer det faktisk halve veka! Ingeborg Sol Fure

Ivrig klasse, og lærar. Geir Henning Nore er ein av dei store eldsjelene bak quadkoptersatsinga. F.V.: Torgrim Thorsen, Thomas V. Gram, Miks Silins, Eirik Osland, Ørjan Denk, Morgan Myrmel, Stian H. Hansen, Thomas Lending, Ole-Kristian Apalset, Kjartan Haugen, Geir Henning Nore og Krisian Bremnes.

Motiverer med Quad Alle skuledagar er ikkje like spennande. Så korleis sikre at elevar får motiverande, kjekk undervisning? Data- og elektronikklinja på Øyrane Vidaregåande fann svaret i Quadkopter. TEKST OG FOTO: Roy Sunde

Om du har køyrt forbi Øyrane i Førde har du kanskje sett nokre ungdommar stå ute på bøen og (prøve å) fly små, firearma quadkopter. I seg sjølv utfordrande nok, men når du nøysamt har bygd dei frå grunn av blir redselen for å krasje desto større. Men, å bygge dei kombinere god læring med stort engasjementet blant elevane. – Vi sat oss ned og tenkte finne noko som engasjerte og motiverte elevane til å lære faget, og i prosessen såg vi på kva som er populært for tida. Vi landa på slike quadkopter. Dei inneheld mykje elektronikk, og krev ein del arbeid for å bygge, så det høver veldig godt til vårt faginnhald, smiler Rune Frank Viken, som er avdelingsleiar for elektrofag.

Vart forhandlar. Eit quadkopter er ikkje gratis. Dei kan fort koste 4000-5000 kroner. Ei utfordring, spesielt når du skal ha eit til kvar til ein klasse på 12 elevar. – Vi grubla på korleis vi skulle løyse dette, søkte om og fekk engrosstatus. Vi fikk lov til å importere direkte delar frå ein av verdas største RC-nettbutikkar, Hobbyking.com. Elevane får bygge desse gratis, og har forkjøpsrett om dei har lyst å løyse dei ut. Eller dei kan selje quadkoptera vidare, til rundt kostpris. Det har alt rykta seg, så eg reknar med det blir ein del som sel til kompisar, smiler Viken. – Korleis reagerer folk på at de bygger slike? – Dei synest det er tøft at elevane får prøve seg på slike ting. Og det er jo kjekt å vise at dei får dette til på eiga hand, seier han. – Dette gjev engasjement, og ikkje minst god læring. Gjennomføringsgraden er imponerande og elevane strålande nøgde. Og mange av lærarane er med å bygge og fly sjølv også, smiler han. At skulen har nytte av å tenkje utradisjonelt er han ikkje i tvil om. – Dei tre siste åra har 28 av 31 elevar som har byrja på vg3 gått ut i lære. Det er utrulege tal, eg

trur ikkje du finn mykje betre nokon stad. Nesten alle som byrjar går vidare til lærlingplass og fagbrev. Dei fleste endar her i regionen, i lokale bedrifter som Helse Vest IKT, SYS IKT, Fjordane IT, Enoro, Atea, Sunnfjord Energi og Lotteri- og Stiftingstilsynet, for å nemne nokre. Det er viktig i den situasjonen Sogn og Fjordane er inne i, der veldig mange unge reiser ut. Når dei blir her i skuletida, og får knytt kontakt med lokale bedrifter, aukar sjansen for at dei blir, eller vender tilbake seinare.

Læring via youtube. At det engasjerer er det liten tvil om. Inne på arbeidsrommet på elektronikkavdelinga summar det av liv. Etterkvart røynde nevar loddar, reparerer skadar, erstattar propellar og diskuterer livlig. Og det er ikkje berre lærarane som trår til med hjelp når det trengs rettleiing. – Ei utfordring er at ein har 12 elevar, og ikkje like mange lærarar. Vi nyttar youtube i arbeidet. Vi leita og fann ein veldig god instruksjonsvideo på korleis ein bygger desse. Så no sit elevane med yotubevideoar, spolar, bygger, stopper, undersøker og held fram. Utan hadde vi nok ikkje kunne

Rein Design

BLI KLAR TIL

SOMMAREN! Fleire modellar på lager, kom innom

NYTT! NY YTT T! KVA KV VA BUSTER BUST STER R PASSAR PA ASSA SAR DEG? DEG G?

kopter

Utstilt i butikken

TA KONTAKT FOR EIN HYGGELEG BÅTPRAT!

hjelpt dei like godt undervegs, fortel han og seier det er eit pirkearbeid. – Du må ha god instruksjon for å få til dette. Og ein må vere presis på loddinga, elles ender du med noko som ikkje flyr, ler han. – Så vi startar med god opplæring i lodding. Denne dagen er 2 av 12 quadkopter flygbare. Dei tilhøyrer Stian Hoff Hansen og Torgrim Thorsen, som er nøgde med utfordringa i å både gjere dei flygbare, og å halde dei slik. – Ein god del utset utplassering til andre termin i år, til fordel for dette. Det er heilt nytt, ingen andre i fylket har hatt rettleia timar der ein bygger quadkopter. Det har levd opp til forventingane våre, og har vore særs lærerikt. Det er fint å jobbe utradisjonelt. Det har ikkje vore ein del av skulesystemet å bygge slike ting, så det er kjekt å vere med på, smiler Stian. – Det er praktisk retta, og kjekt. Du ser poenget i det du lærer. Det er noko heilt anna enn dikttolking i norskfaget, gliser Torgrim. – Eg var ikkje ferdig med loddeoppgåva mi før vi byrja, og var usikker på om eg klarte dette, skyt Torgrim inn. – Det vart mange spørsmål, og eg var skeptisk

YAMAHA VASS-SCOOTER YA VASS-SCOOT VA OT TER

Hans Alexander Døskeland Tlf. 958 66 866 alex@doskeland.net

Andreas Erdal Tlf. 907 77 115 andreas.erdal@doskeland.net

Angedalsvegen 59, 6800 FØRDE Tlf. 578 22 808 | www.doskeland.net

Det er praktisk retta og kjekt. Du ser poenget i det du lĂŚrer. Det er noko heilt anna enn dikttolking i norskfaget. Torgrim Thorsen

undervegs. Og etterpĂĽ, for eg hadde jo ikkje lyst ĂĽ krasje det, smiler han og vedgĂĽr at det har han gjort opptil fleire gongar. Eine gongen med nokre synlege skrĂĽmer pĂĽ armen som resultat. â&#x20AC;&#x201C; Tolv krasj, smiler han, men om vi slĂĽr saman mine 12 trur eg ikkje eg toppar ditt Stian! For Stian gjorde det grundig den eine gangen. â&#x20AC;&#x201C; Men det er heilt ufarleg altsĂĽ, avdramatiserer han. â&#x20AC;&#x201C; I starten var det umogleg ĂĽ fly dei, smiler Stian. â&#x20AC;&#x201C; SĂĽ oppdaterte vi dei, med hoovering moode, som gjer dei mykje lettare ĂĽ fly. SĂĽ dĂĽ byrja det ĂĽ gĂĽ betre. â&#x20AC;&#x201C; FĂ¸r det var kontrollane utruleg sensitive, bekreftar Torgrim. â&#x20AC;&#x201C; Det er berre trening som skal til. Eg kjem nok til ĂĽ prĂ¸ve meg pĂĽ eitt til etterpĂĽ, seier Stian.

â&#x20AC;&#x201C; Vi har Ă˛g fĂĽtt inn deler til GPS-styring. DĂĽ skriv du inn koordinat, sĂĽ flyr det seg sjĂ¸lv.

Tek turen til arnestaden Silicon Valley. Viken kan informere om at det ikkje berre er vg2 som nyt godt av utradisjonelle dagar. Vg3 skal i ĂĽr pĂĽ skuletur til San Francisco, og Silicon Valley. â&#x20AC;&#x201C; Det byrja med ein vill ide: Kvifor ikkje reise til San Francisco pĂĽ skuletur, og ikkje minst Silicon Valley! Det er det ultimate innan elektronikkog datafaget. Der har dei store IT-selskapa som Google, Microsoft, Apple og mange andre sitt utspring. Men det kostar mykje pengar. Sidan all skulegang er gratis for elevane, ogsĂĽ skuleturar, mĂĽ ungdomsbedrifta deira tene nok til at alle utgifter til turen vert dekka av fortenesta til bedrifta. KontaktlĂŚraren pĂĽ vg3, Geir Henning

&-&,53*4,& /:& /*44"/ -&"' 41&//*/(&/ Â?,&3 ,6/ ,3Ă Ă 1&3 .ÂŻ/&% o ("3"/5&35 ,6 / ,3Ă Ă 1& 3 .ÂŻ/ & % o ("3"/5& 35 'PS Ă&#x152; HJ EFH FU GPSVUTJHCBSU CJMIPME UJMCZS WJ FO MĂ&#x152;OFGJOBOTJFSJOH NFE SFTUWFSEJHBSBOUJ 1SJTFLTFNQFMFU FS CFSFHOFU QĂ&#x152; UPQQNPEFMMFO /JTTBO -&"' 5&,/" JOLMVEFSU WJOUFSIKVM #*--*( ÂŻ &*& t *OHFO NPNT FMMFS FOHBOHTBWHJGU t (SBUJT QBSLFSJOH QĂ&#x152; PGGFOUMJHF QMBTTFS t 6OEFS LSPOFS QFS NJM t *OHFO CPN PH GFSHFBWHJGUFS

/03(&41",,&/ */,-6%&35 7&3%* ,3 t Ă&#x152;ST HSBUJT TFSWJDF t ,SPNEFUBMKFS t MFJFCJMEÂ&#x201C;HO HKFOOPN )FSU[

%FU IBS BMESJ WÂ?SU NFS HVOTUJH Ă&#x152; LKÂ&#x201C;QF PH FJF FO /JTTBO -&"'

/ZF /JTTBO -&"' GSB LS

%FBMFS OBNF POMZ %FBMFS OBNF POMZ 4USFFU BEESFTT 4USFFU BEESFTT $JUZ $JUZ QIPOF QIPOF

autoforum.sf.no / J T T B O O P ] 5 J M C V E F U G P S V U T F U U F S L P O U B O U B O E F M L S / P N J O F M M S F O U F & G G F L U J W S F O U F - Â&#x201C; Q F U J E N O E L N , S F E J U U L K Â&#x201C; Q Q S J T , S F E J U U L P T U O B E & U B C M F S J O H P H U J O H M Z T O J O H Q Ă&#x152; U J M L P N N F S /JTTBO OP ] 5JMCVEFU GPSVUTFUUFS LPOUBOUBOEFM LS /PNJOFMM SFOUF &GGFLUJW SFOUF -Â&#x201C;QFUJE NOE LN ,SFEJUULKÂ&#x201C;QQSJT ,SFEJUULPTUOBE &UBCMFSJOH PH UJOHMZTOJOH QĂ&#x152; UJMLPNNFS - F J F C J M U J M C V E F U J O L M V E F S F S M F J F C J M E Â&#x201C; H O N F E C J M J T B N N F T U Â&#x201C; S S F M T F # F S F H O F U L P T U O B E Q F S N J M F S F U F T U J N B U C B T F S U Q Ă&#x152; H K F O O P N T O J U U M J H F T U S Â&#x201C; N Q S J T F S P H G P S C S V L , K Â&#x201C; S F U F L O J L L W F J P H G Â&#x201C; S F G P S I P M E N N L B O Q Ă&#x152; W J S L F S F T V M U B U F O F -FJFCJMUJMCVEFU JOLMVEFSFS MFJFCJM EÂ&#x201C;HO NFE CJM J TBNNF TUÂ&#x201C;SSFMTF #FSFHOFU LPTUOBE QFS NJM FS FU FTUJNBU CBTFSU QĂ&#x152; HKFOOPNTOJUUMJHF TUSÂ&#x201C;NQSJTFS PH GPSCSVL ,KÂ&#x201C;SFUFLOJLL WFJ PH GÂ&#x201C;SFGPSIPME N N LBO QĂ&#x152;WJSLF SFTVMUBUFOF

Torgrim Thorsen og Stian H. Hansen finn mykje glede og motivasjon i å bygge quadkopter. Og å fly dei, sjølv om det i blant fører til ekstra arbeid.

Nore, har mykje av æra for at dei har fått til dette. Han er mister Entreprenørskap sjølv, og brenn for dette, seier Viken og fortel kva dei har gjort. – Elevane er ein av 9 godkjente «Microsoft Refurbisher» i Norge. Då får dei lisens til nytt operativsystem rimeleg på brukte datamaskiner. Dei tek inn datamaskiner næringslivet fasar ut, gjev garanti på slettejobb og sel dei vidare med nytt operativsystem. Maskinene gjev ein vekk til barnehagar og skular, eller sel til privatpersonar. Elevane har også selt «mobilapp» for rundt 40.000 kroner, i tillegg til bedriftsoppgåver som Lan-arrangement og datakurs. Når ungdomsbedrifta deira byrja tene gode pengar på ungdomsbedrifta si, tenkte vi: Jøss, dette er jo faktisk mogleg å få til. Så no er flybillettar bestilt, og programmet i ferd med å spikrast. Det blir besøk hos Cisco, Innovation house Norway (Innovasjon Norge) og skulebesøk hjå ein skule som er i FBLA programmet(Future Business Leaders of America), Google sitt hovudkontor Googleplex, og meire til, avsluttar Viken.

Fylkesmagasinet på Instagram! Følg oss du og!!! Vinnarbilete: @aslaughaaland

Vinnarbilete: @anetteso

Vinnarbilete: @jeanetteloevoll

Andre tilfeldig utvalde bilete:

Neste konkurranse: «Vår». Ser du teikn til at våren er i anmarsj? Del det med oss på Instagram. 3 av bidraga blir belønna med 5 flaxlodd.

VURDERER DU SYNSOPERASJON?

Byggje nytt hus? Fanafjord

Måløy

Sjjå vår flotte huskatalog og la deg bli inspirert!

Kontakt oss i Dvergsdal & Sunde, og saman finn vi din draumebustad, uansett kor du vil bu i Sogn og Fjordane. Vi har avdeling i Førde, Sogndal og Eid.

Tlf : 57 72 65 00 | dvergsdalogsunde.no

Rein Design

Biletet sender du til thoraage@fylkesmagasinet.no eller hashtagger på Instagram med #fmvår.

SÅ MYE M{ZD{ KOSTET SÅ LITE! ALDRI HAR

KAMPANJE M{ZD{ 2, NÅ OGSÅ INKL. VINTERHJUL! Med Mazda2 Edition 1.3 bensin (84 hk) får du det meste av utstyr uten å betale ekstra for det. Nå får du også vinterhjul inkludert i prisen! Mazda2 er en småbil som er hurtig, drivstoffeffektiv og morsom å kjøre.

M{ZD{ 2 EDITION:

PRIS KUN

167 900,-

INKL. VINTERHJUL (VEIL. PRIS 187 900,-)

• Automatisk klimaanlegg • Radio/CD med AUX-inngang og fire høyttalere • Tåkelys foran • Eksteriør sportspakke • 15” lettmetallfelger • Skinntrukket ratt m/multifunksjon • El. vindusheiser foran og bak • Kjørecomputer med mer

Fem stjerner i Euro NCAPs kollisjonstest. Mazda2: Drivstofforbruk kombinert kjøring 4,2-6,3 l/100 km. CO2-utslipp 110-146 g/km. Alle nye Mazda personbiler selges med 5 år/100.000 km nybilsgaranti, 12 års rustbeskyttelsesgaranti og 10 års veiassistanse. Prisen inkl. frakt og leveringsomkostninger. Årsavgift kommer i tillegg. Mazda Credit tilbyr gunstig finansiering. Utstyrsnivået på avbildet bil kan avvike fra priseksempelet. Begrenset kampanjeperiode.

VERDI INNTIL KRONER

33.000,-

ALLE GODE TING ER TRE

NYE M{ZD{ 3 FRA

230 800,-

M{ZD{ CX-5 FRA

334 400,-

M{ZD{ 6 FRA

328 400,-

Etter suksessen med Mazda CX-5 og designprisvinneren Mazda6 lanserer Mazda nå helt nye Mazda3 med samme prisbelønte design og SKYACTIV-teknologi. Mazda's nye generasjon biler har sterke motorer og lave utslipp, i tillegg et interiør som står i stil med bilens utvendige design. Kom innom og prøvekjør.

Alle nye Mazda personbiler selges med 5 år/100 000 km nybilgaranti, 12 års rustbeskyttelsesgaranti, 3 års lakkgaranti og inntil 10 års Mazda veiassistanse. Prisene inkl. frakt og lev. omkostn. levert Førde. Årsavgift tilkommer. Utstyrsnivå og farger på avbildede biler kan avvike fra priseksemplene. Mazda6: Drivstofforbruk kombinert kjøring 3,9-6,4 l/100 km, CO2-utslipp 104-150 g/km. NOx = 5-51 mg/km. Mazda CX-5: Drivstofforbruk kombinert kjøring 4,6-6,6 l/100km. CO2-utslipp 119-155 g/km. NOx = 8-72 mg/km. Mazda3: Drivstofforbruk kombinert kjøring 3,9-5,6 l/100 km, CO2-utslipp 104-129 g/km, NOx 8-60 mg/km.

Alle som bestiller ny Mazda før påske får med gratis vinterhjul og ei Diamondbrite lakkbehandling med 6-års garanti!

www.rikoforde.no

EDITION-MODELL

Kampanjepakke: – 17” vinterhjul på alu.felg – Beskyttelsesplate bak – Offroad pakke

Kundefordel kr

28.850,-

Standardutstyr EDITION-modell: • Radio med Bluetooth telefonstøtte • Ryggekamera • Cruise kontroll • Auto start/stopp • HID (Xenon) nærlys • Regnsensor • To-sone automatisk klimaanlegg • USB og AUX-kontakt • Auto Light

Alle som bestiller ny Subaru før påske får med ei Diamondbrite lakkbehandling med 6-års garanti!

EDITION-MODELL

VERDI INNTIL

Standardutstyr EDITION-modell:

6.000,-

OUTBACK Kampanjepakke:

FORESTER

• Regnsensor • Ryggekamera • Cruise kontroll • Auto start/stopp • HID (Xenon) nærlys • To-sone automatisk klimaanlegg • Radio med Bluetooth telefonstøtte • USB og AUX-kontakt • Auto Light • X-mode • Elektrisk justering av førersete • Opptil 2000 kg tilhengervekt

KRONER

– Mørke frontruter – Sølv takrails – Lakkerte støtfangere – Karbondetaljer i interiør og sideskjørt – Mørke bakruter – Mørke sport alu.felger – Beskyttelsesplate bak – Mørk sportsgrill – Sportspedaler

Kundefordel kr

EDITION-MODELL

42.000,-

Kampanjepakke: – Offroad pakke – Beskyttelsesplate bak – Mørke bakruter

Kundefordel kr

20.950,-

SMARTE

OUTBACK

Standardutstyr EDITION-modell:

• Elektrisk soltak • Nøkkelfritt låssystem • Cruise kontroll • Auto Light • HID (Xenon) nærlys • To sone automatisk klima-anlegg • Skinnseter • Navigasjon med 7” skjerm og ryggekamera • USB og AUX-kontakt • Elektrisk justerbart førersete m/minne • Regnsensor

SUBARU OUTBACK SPORT PREMIUM

SUBARU XV Lineartronic aut. Edition BENSIN KR

USTOPPELIG KJØREGLEDE J A PA N S K K VA L I T E T

Lineartronic aut. Edition

368.850,-

inkl. metallic lakk

DIESEL KR

538.850,-

inkl. metallic lakk

Bensin: forbruk 0,63–0,69 l/mil, CO2 146–160 g/km. Diesel: forbruk 0,56 l/mil, CO2 fra 146 g/km.

Bensin: forbruk 0,65–0,70 l/mil, CO2 150–162 g/km. Diesel: forbruk 0,57–0,59 l/mil, CO 150–156 g/km.

Subaru leverer alltid sporty kjøreegenskaper, topp sikkerhet, god plass og legendarisk driftssikkerhet. Permanent symmetrisk ﬁrehjulsdrift og Subarus unike Boxermotor gir førsteklasses fremkommelighet og lavt forbruk. Subaru er det klare valget for de smarte.

SUBARU FORESTER Lineartronic aut. Edition BENSIN KR

417.850,-* inkl. metallic lakk

Bensin: forbruk 0,65–0,70 l/mil, CO2 150–162 g/km. Diesel: forbruk 0,57–0,59 l/mil,CO2 150–156 g/km.

* Gjelder levert Førde. Årsavgift kommer i tillegg. Det tas forbehold om trykkfeil og eventuelle endringer i spesiﬁ kasjoner fra fabrikk. Bildene kan avvike fra tilbudte modell.

www.rikoforde.no FØLG OSS PÅ FACEBOOK

www.facebook.com/Subarunorge

Dette er bilene med Norges beste nybilgaranti:

Alle som bestiller ny Hyundai før påske får med gratis vinterhjul og ei Diamondbrite lakkbehandling med 6-års garanti!

VERDI INNTIL

35.000,KRONER

Hyundai Santa Fe. Stor SUV i premiumklasse. Fra kr 520 950,-*

Hyundai ix35. Den norske folke-SUVen. Fra kr 277.590,-*

Hyundai ix20. Liten MPV med behagelig innstegshøyde. Fra kr 225 950,-*

Hyundai i40 stasjonsvogn. Romslig familiebil med moderne design. Fra kr 308 950,-*

Hyundai i30 stasjonsvogn. Mellomstor familiebil med mye plass. Fra kr 227 950,-*

Hyundai i20. Bybil med sans for langturer. Fra kr 172 950,-*

* Veiledende pris levert Førde. 䞹rsavgift og metallic lakk kommer i tillegg. Bildene kan avvike fra tilbudt modell. Vi tar forbehold om trykkfeil og endringer. **Garantien gjelder syv 䟓r, alternativt kjørte 200 000 km. Garantien gjelder alle Hyundai personbiler 2014-modell, kjøpt i 2014. Hyundai H-1 har ogs䟓 syv 䟓rs garanti med 150 000 km. Taxi har tre 䟓rs garanti med 100 000 km.

Hyundai Veloster. Kultbil med fremtidsrettede løsninger. Fra kr 349 950,–*

Hyundai i10. Praktisk bysjarmør. Fra kr 137 950,-* **

Som eier av en Hyundai trenger du kun følge bilens vedlikeholds-

og finne din nærmeste forhandler. Kvaliteten opplever du best selv,

www.rikoforde.no

Din verkstad for lakk-, karosseri- og glasskade Vi er stolte over vår verkstad og arbeidsplass, og ønskjer både nye og gamle kundar velkomne til nyoppussa verkstadlokale. Våre dyktige mekanikarar, bilskadereparatørar og lakkerarar står klare til å hjelpe deg med alt innan karosseri- og lakkskade, uansett bilmerke. Dei skifter også bilglas og

reparerer frontruta dei dersom den skulle vere utsett for skade. I vårt anlegg på Halbrendsøyra har vi distriktets største lakkanlegg. Er du oppteken av bilen sin utsjånad, kan vi anbefale Diamondbrite lakkbehandling med 6 års garanti – utan rebehandling. Er du eigar av caravan eller bubil, kan Caravanbrite vere tingen.

Lakkering Vi lakkerer personbilar, lastebilar, bubilar, campingvogner og anleggsmaskiner. I tillegg lakkerer vi båtar, møblar, kjøkkenfrontar og dører. Ja rett og slett alt som tåler lakk. Vi er også det eneste firmaet i distriktet som har kapasitet til å lakkere lastebil. Vi brukar i dag PPG-lakk, levert av O.L. Brekke, som sikrar oss høg kvalitet og fargetreff på lakkeringane vi utfører.

Reparasjon av frontruter og glas Vi skifter og reparerer bilglass, og tilbyr kostnadsfri reparasjon ved kasko/delkasko. Vår leverandør av bilglass er i dag AUTOGLASS. AUTOGLASSKJEDEN har Europas største utval av bilglas, og frontruter til integrerte bubilar. NB! Vi tilbyr gratis lån av personbil eller varebil ved ruteskift.

Oppretting Vi har rettejigg frå CAR-OLINER for oppretting av kollisjonsskader, og det siste og mest moderne av sveiseutstyr. Vi tilbyr dokumentasjon av skadeomfang før og etter reparasjon.

Vi reparerer alle bilmerker!

SKADESENTERET RIKO AS Halbrendsøyra 3, 6800 Førde • Tlf 57 83 72 45 • www.skadesenteretriko.no • Ope: 08.00-16.00

OPPRETTING - LAKKERING - TAKSERING - BILGLASS

KVAR ER DEI NO

Henning Rivedal

Henning Rivedal er no pensjonist, men har mange prosjekt på gang. Og tida som kjendis saknar han aldri.

Vår første kjendis TEKST OG FOTO: Roy Sunde

– Eg byrja som opplæringsstipendiat hausten 1971. NRK leita etter nynorskbrukarar til sport og reportasjeavdelinga, grunna nye krav til nynorsk som var kome. Grethe Høien, som skapte Lekestue i lag med Vibeke Sæther, såg noko av det vi gjorde, og ville prøve meg. Eg vart «godkjent» og hanka inn til sporten vinteren 72. OL i Munchen var noko av det første eg fekk prøvd meg på. Eg, Arne Scheie og Rolv Hovden var dei nye kalvane som kom då, og vi fekk kjørt oss. Sjefen for filmredigeringa, Håkon Danielsen, sat i København og redigerte, fordi NRK ikkje hadde nok utstyr. Vi gjekk i skytteltrafikk for å få sakene til Oslo og på lufta så fort som råd. Det

var øye lærerikt, som han sa. I tillegg kom denne terroraksjonen, så det skjedde mykje.

Brytningstid. Så balla det på seg.

berre, berre. Når Jorset kommenterte skøyter leverte han all informasjonen på første tredel av vekslingssida. Eg brukte 40-50 meter meir. Eg hadde jo ikkje sjanse til å levere som han.

– Eg dreiv med barne-tv og sport, barne- og ungdomsprogram om idrett, samt Sportshjørnet, som var eit aktualitetsprogram basert på helgas sport, seier han. – Det var spennande, for det var ei brytningstid mellom gammalt og nytt. Blant anna dette med plast- kontra treski. Du kunne ikkje fått køyrt deg betre som reporter. Det var «krig» overalt med gamle, arrogante leiarar som ikkje ville bøye seg, mot folk som kjempa for plastski. Og det gjekk ut over nokre av våre største langrennstalent: Oddvar Brå og Ivar Formo, som ikkje fekk meisterskapa dei skulle fått, fordi utstyret var for dårlig, seier han, og fortel om då han for alvor fekk kjenne kva makt fjernsynet hadde. – Før OL i Innsbruck i 1976 hadde Per Jorset lagt opp. Vi hadde auditonrunde på huset, og eg var det beste dei hadde, ler han. – Så eg skulle bli den nye Jorset! Det var ikkje

Full storm. Og det var ikkje berre ros å få for ein kommentator, frå feil kant av landet, med feil talemål. – Ein del folk vart galen på meg. Ikkje berre fordi eg snakka nynorsk, men fordi eg var ny og ukjent. Folk vil ha det gamle, ein må «bryte lydmuren» før ein blir akseptert. Det verste var at eg var vestlending, og vi hadde ingen vintersportutøvar. Og så blanda eg meg inn og skulle vere ein forståsegpåar? Eg kunne mykje, mangla den kledelege sunnfjordske beskjedenheita og både vurderte og meinte. Det reagerte mange på. Det storma bra til tider, smiler han og fortel at han fikk meir merksemd enn han hadde trudd. – Det var fulle damer som ringte og inviterte på fest, medan eg hadde frua liggande ved sidan av meg, og eit lite barn. Og så var det andre vegen

På 70-talet skapte NRK våre største kjendisar. Ein som fekk smake kva som kunne skje når ein byrjar å markere seg i fjernsynsruta var Henning Rivedal.

Eg ville heller vere heime med mine folk, mellom fjordar og fjell ut mot havet. Og det har eg aldri angra på. Henning Rivedal

også: Brev med drapstruslar. Eg høyrde om folk som nesten hamna i slåsskamp for mi skuld, fordi dei forsvarte meg når nokon slengte drit om meg på byen. Til tider kunne eg nesten ikkje gå på gata, folk ropte og hoia. Det opplevde eg og etter eg var ferdig på fjernsyn. Siste gongen folk hoia og skreik og skulle ha meg med på fest, var i Syden på 90-talet, ler han, og fortel at det roa seg etterkvart. – Spesielt etter at eg fekk Kringkastingsprisen i 1978. Det var utruleg kor det virka. Eg hadde jo aldri trudd eg skulle få den. Først fekk Arthur Klæbo og Hartvik Kiran den, som då var nynorskens superstjerner. Året etter Henning Rivedal, og ikkje Herbjørn Sørebø. Eg trudde ikkje det var sant. Og så gjorde Jorset comeback, og eg fekk vere med på laget. Og vart ein av dei første ekspertkommentatorane. Vi hadde det utruleg kjekt, og då var eg «akseptert».

Ein slags pensjonist. Men til slutt vende han nasa heim: Først som journalist på NRK sitt distriktskontoret i Førde, så skodespelar ved Sogn og Fjordane Teater, og seinare kultursjef i Naustdal. Han leia kulturarrangement, og enda som informasjonssjef i Sogn og Fjordane Fylkeskommune. – Kva driv du med i dag då? – Eg er på lønnslista til NAV, som ein slags pensjonist. Men eg putlar på. For tida skriv eg ei oppdatering av historia til Statens Vegvesen i fylket, og skal skrive om Sparebanken i Sogn og Fjordane si avdeling på Leikanger, tidligare Leikanger Sparebank, som skal feire 150-årsjubileum. Og så er det litt kåseri og slikt. Det er fint å verte pensjonist, og så samtidig bli litt gjennoppdaga: Eg har kontor i same lokale som Skald Forlag, og kan komme seint og gå tidlig, slenge litt drit og ete lunsj, det er perfekt, ler han.

– Og så lagar eg Palmerevy, i lag med mange kjekke juristar, tidligare fylkesmenn og fruktbønder. Det er ein rar gutegjeng som har ramla saman og har fått eit frikort i form av revy. Det er mykje meir verdt enn å springe rundt og prøve å selje sjela si til underhaldningsbransjen.

Ville vere heime med sine. – Saknar du det å vere på fjernsyn nokosinne? – Aldri! Eg er glad for det eg har vore med på, men saknar det ikkje. Eg vart oppgidd over heile greia, og fann ut at eg vil ikkje selje meg til dette. Eg hadde eit mål om å bli nynorsken sin Bjørge Lillelien, men det orka eg ikkje. Det kosta for mykje. Eg ville heller vere heime med mine folk, mellom fjordar og fjell ut mot havet. Og det har eg aldri angra på. Når ein ser kjendisstoffet i dag er det ikkje mykje å sakne heller, smiler han.

Å J S G O M O N N I M KO ER!

T I E H Y N VÅRE

KAMPANJEPRIS

22.590,Frakt kjem i tillegg

Kan leverast med bakvegg i svart spegelglas eller kvitt glas (same pris).

Opnin ngstider:

Måndag–fredag: 07.30–16.30. Lau urdag: 10.00–14.00. Vi tar forbehald om fargeavvik og tr ykkfeil.

R Rørle ø r l e g ge g e re r e n i næ n æ rhete rh e te n

Tlf. 57 72 55 90 - Mob. tlf. 992 13 790 Flovegen 4, 6800 Førde - www.comfort.no

Rein R ein Design

Rein Design

Byggjeplanar? Du kan velje mellom 43 hustypar eller vi kan skreddarsy bustaden etter dine ønske. Sjå vår nettside www.vestlandshus.no Din lokale forhandlar:

VESTBY VESTBYGG GG GRYT GRYTØYRA ØYRA

VESTLANDSHUS STRYN

T Telefon elefon 57 73 72 60

T Telefon elefon 57 87 62 00

VESTLANDSHUS FLORØ FLORØ

BTHUS AS F FØRDE ØRDE

T Telefon elefon 57 75 21 70

T Telefon elefon 91 66 17 00

VESTLANDSHUS MÅLØY

VESTLANDSHUS SOGN, KAUPANGER, KAUP PA ANGER, TTelefon elefon 57 67 33 88

T Telefon elefon 95 72 22 52

Advokatfirma Blikra, Slotterøy og Fonn AS har sitt hovedkontor i Førde og avdelingskontor i Florø, og vi er den største privatpraktiserende leverandør av juridisk bistand lokalisert i Sogn og Fjordane. Firmaet yter juridisk bistand innenfor de fleste rettsområder. Vi dekker hele fylket med bistand til privatpersoner, kommuner og privat næringsliv. Power

Freedom

Comfort

Versatility

Conﬁdence Modularity

OUTLANDER 6x6 1000 XT T3

Scan QR ko koden og se ﬁlm HER

FEEL THE DIFFERENCE

Vi har medlemsavtaler med en rekke lag og organisasjoner både lokalt og nasjonalt.

152.900,-*

*Pris inkl. mva. Leveringsomkostninger tilkommer.

Pris fra kr FOR MER INFORMASJON OM VÅRT BREDE MODELLPROGRAM: can-am.no

Pb. 122 | 6781 STRYN | Tlf.: 578 72 000 Telefaks: 578 72 017 | jon@lars-kveen.no www.kveenmotor.no

Førde: Postboks 570, 6803 Førde Florø: Postboks 35, 6901 Florø Telefon 57 83 39 00 – Telefaks 57 83 39 01 www.fylkesadvokat.no

Premiere på heilt nye GLA og C-Klasse 15. mars ynskjer vi våre to nye stjerner velkommen!

Nye GLA. Alltid aktiv. Den nye sporty kompakt SUV’en frå Mercedes-Benz.

Nye C-Klasse. Når berre det beste er godt nok. Nye C-Klasse frå 369.900,-.

Nye GLA frå 384.900,-. Nye GLA med 4MATIC og automatgir frå 464.900,-.

Velkommen til prøvekøyring frå 15. mars Pris er inkl. lev. Førde. Årsavgift kjem i tillegg. Forbruk blanda køyring: 0,40-0,66 liter/mil. CO2-utslepp: 103-151 g/km. Bilde kan avvike frå tilbod.

Bilhuset Førde, Øyrane 6, 6800 Førde, tlf. 57 72 41 00, www.bilhusetforde.no

RETT PÅ

Tankar etter ein olympiade

Tore Fossen Enkelte synest sikkert det er trist at vinter-OL i Sotsji er over. Andre er nok sjeleglade fordi det no er normal sendetid for Hotel Cæsar, Home and Away og cowboyserien Bonanza. Herleg var det å høyre på kommentarane frå utøvarar og intervjuobjekt etter øvingane. Gamle ordtak vart prøvd gjengjeve etter beste evne: Marit Bjørgen kunne fortelje at «Ingvild (Flugstad Østberg) hadde nervane under sjakk». Heidi Weng uttalte følgjande: «Eg bøyer meg i hatten…». Sjølvaste kongen, altså Harald V, fekk spørsmål om han var fornøgd med alle gullmedaljane, og gav følgjande svar: «Jeg var fornøyd med mellom seks og syv medaljer, jeg». Ja, han var vel det. Kanskje seks og ein halv?

ken er håninga av Northug jr, brørne Bøe og Hegle Svendsen for deira elendige innsats på enkelte av distansane. Kanskje er reklamespot’ane midt i sendingane gløymde også. Pissesure innlegg kom i alle kanalar om skandale, truleg frå dei same som hyler høgst om «Nei til fjernsynslisens». Alt er gløymt. No skal vi ha OL i Norge, koste kva det koste vil. 37,5 milliardar skremmer visst ikkje enkelte for å synest at dette er ein fantastisk idé. Men er det så fornuftig å bruke så mykje pengar på eit arrangement? Vil ein nokon gong få att for desse investeringane? Omdømme? Norgesreklame? Er litt usikker på det.

Vel, det er ikkje rart at tunga og hjernen ikkje alltid går like godt i hop, når norske utøvarar sankar medaljar som varme kveitebollar i tørt gras.

Dagens Næringsliv kunne fortelje om dårleg oppslutnad blant nordmenn i Sotsji. Dei tok føre seg ein del «turpakkar» ein kunne fått kjøpt, med prisar på mellom 20 og 26 tusen kroner.

Og i festrusen etter alle medaljane er det blåst liv i idéen om eit nytt OL i Norge, nærare bestemt Oslo i 2022. For no er alt oppstyret om ubrukelege skismørjarar gløymt. Like utradert frå hjernebar-

Derfor har eg eit forslag som garantert vil setje Norge og nordmennene på verdskartet, uansett kvar vinter-OL skulle bli arrangert. Ein tek sånn cirka ein tiandedel av dei 37 milliardane eit OL i

Det såg jo ut som dei har fått melding om både prostatakreft og restskatt på same tid. Ikkje eit smil å sjå.

Oslo vil koste (før overskridingane), og brukar pengane på å kjøpe turpakkar. Gjerne litt dyrare enn til Sotsji, for eksempel 50.000 kroner pr pakke. Det ville sikkert halde til firestjerners hotell og gode sete på arenaene. For 3,7 milliardar kunne ein kjøpt 74.000 slike pakkar. Deretter får alle innbyggjarane i Norge mellom 18 og 100 år kvar sitt lodd i posten og alle er med i trekkinga om ein slik 50.000-kroners pakke. Tidenes lotteri, med ein vinnarodds på 1:53. Det betyr 2.050 «vinnarar» frå Sogn og Fjordane. Eg er 100 prosent sikker på at dersom 74.000 nordmenn er samla på ein stad, så vil Norge få så mykje merksemd som dei aldri har gjort før. Det sørgjer nok medbrakt akevitt, brunost, kubjeller og vikinghjelmar i plast for. Dei resterande 33,3 OL-milliardane kunne vore brukt til idrettsanlegg, fleirbrukshallar, ballbinger, trakkemaskiner, ergoterapeutar, klatretårn, garderobeanlegg og andre tiltak som kunne betre folkehelsa til det norske folk. Og jo tidlegare ein startar, jo betre blir langtidseffekten. For heilt ærleg: Er det ikkje heilt for jævlig å sjå desse sure, uttrykkslause IOC-medlemene dele ut medaljar og blomster. Det såg jo ut som dei har fått melding om både prostatakreft og restskatt på same tid. Ikkje eit smil å sjå. Og Heiberg har vel strengt tatt fått både sagt og gjort sitt. Trur vi må seie nei til ein vinterolympiade i Oslo. Folk må forstå at dette er galskap. Ja nokre vil sikkert gå så langt som å seie at «no går det på stokk og stein»!

Billån? Billån ? 30

Kontakt oss Kontakt oss på tlf.. 5 57 tlf 7 82 97 97 00 eller ssf.no ssf.no

Pr Prøv øv lånekalkulatoren lånek kalkulatoren v vår år p på sssf.no/billan sf.no/billan

Rein Design

LOBALT SURF G

T LOKAL

0,- ET ETABLERING TA AB ABLERING INSTALLERING TA ALLERING 0,- INST 50,- RABATT RABA AT TT PR. MND

Lokalt breiband verdiar lokale e ve erdiar r I 2001 tok vi verda til Sogn og Fjordane – vi leverte breiband til fylket. Men vi ville gjere noko meir Vi ville gje tilbake. meir.. Vi Sidan 2001 har vi sponsa lokale kultur- og idrettsarrangement millionar. Det betyr blant anna at mange unge og håpefulle med millionar. kan gå ut og gjere det dei har mest lyst til.

Det er ein god grunn til å velje lokalt! Bruk nokre få minutt på å bestille breiband frå Enivest i dag. Då veit du at det går verdiar tilbake til fylket.

SPAR S SP PAR PA AR FRÅ F FR R RÅ Å

1595,15 1 159 59 5 95 95 95,5,,LOKALTILBOD LOKAL LTILBOD T BREIBAND NYE KUNDAR*

*Pris første året frå kr 4005,-. T Tilbodet ilbodet gjeld nye DSL-kundar D d. bindingstid. Kr 0,- i installer og føreset 12 mnd. installering gjeld kundar med internett og/eller fasttelefon.

LES MEIR PÅ

enivest.no/kampanje

31 Din lokale breibandsleverandør i Sogn og Fjordane

57 00 91 00 | enivest.no

Matbloggar med fortid Linda Marie Stuhaug (20) driv ein av Norges største matbloggar. Ikkje alle kjenner til at hennar største glede, mat og trening, tidlegare var noko ho var reint besett av. TEKST: Kristine Slettehaug FOTO: Roy Sunde

Kvar dag klikkar fleire tusen seg innom matbloggen til Linda Marie på leit etter sunne oppskrifter. På bildedelingstenesta Instagram har ho over 9000 følgjarar som ønskjer å få med seg kva ho bakar eller kokar. Hovudpersonen sjølv er både glad og takknemleg for merksemda, og ser på tilbakemeldingane som stor motivasjon til å fortsette med å spreie sunn matglede. Men det ligg meir bak bloggen enn ønsket om å dele sunne oppskrifter. Linda Marie har gått ein lang veg med matgleda si for å komme dit ho er i dag. Ikkje minst med å finne balansen mellom ein sunn livsstil og den farlege overfokuseringa på sunnheit, trening og mat. – Ein sekstenåring skal ikkje vere overfokusert på trening og sunnheit. Det er feil og eit farleg fokus, seier ho kort og bestemt.

Den farlege livsstilsendringa. Vi må gå fire år tilbake i tid for å skjønna kva ho pratar om. Linda Marie er seksten år og overvektig. Det har ho vore over lengre tid og kosthaldet er kort sagt elendig. – Eg hadde ein svært dårleg livsstil: Åt masse dårleg mat, var ofte slapp og sliten, sov dårleg og energien var på botn. Humørsvingingane var store, noko eg trur foreldra mine fekk merke. Fleire gongar prøvde eg endre livsstilen, men det tok mange forsøk før eg klarte det. Når vekta bikkar eit visst tal, er det som at det opnar auga hennar og omsider får ho til å handle. Og i starten er det ei sunn endring ho utfører. – Eg gjorde små endringar i kosthaldet og byrja trene litt. Samtidig las eg meg opp på trening og kosthald på nett og i magasin, og henta inn all

informasjon eg kunne finne om emnet. Eg merka fort på energien at eg hadde lagt om livsstilen. Eg var mykje blidare, hadde betre konsentrasjon og sov betre om natta. Inspirert av helsebloggar byrja eg eksperimentere på kjøkkenet, handla inn ingrediensar og utvikla sunne og gode oppskrifter. Men så bevega livsstilsendringa seg over i noko som fort kunne bli skummelt. – Eg var veldig gira og ville gå fort ned i vekt. Eg prøvde ut mange forskjellige diettar og trudde at dersom eg kombinerte dei, så gjekk det dobbelt så bra. Tankegangen var heilt, heilt feil. Treninga gav meg mykje utbytte, og eg auka opp frå tre til fire treningar i veka til å trene to gongar om dagen. Treninga og maten hadde tatt ei farleg retning. – Denne overfokuseringa på sunnheit, mat og trening gav meg etter kvart tvangstankar. Altså, det er ikkje normalt å jogge før skulen, for å så gå på trening igjen etter skulen. Det er heller ikkje normalt å berre ete frukt og grønsaker kombinert med magert kjøt. Då manglar du viktige matgrupper i kosthaldet. Det som hadde starta så bra gjekk til hovudet på meg, og eg levde veldig usunt. Eg var tilbake til å vere sur og sint med lite energi. Eg sov lite, og unngjekk alle sosiale samanhengar. Det einaste eg ville var å trene eller vere heime og lese om slanking.

Det livsviktige vendepunktet. Vektnedgangen var drastisk. Linda Marie levde i si eiga vesle boble, og sjølv om mange prøvde seie frå eller hjelpe, var det ingen som nådde inn. Fleire gonger kjende Linda Marie at ho haldt på å svime av i gymmen. – Foreldre, venner, familie og tilfeldige snakka til meg. Dei sa eg var for tynn, og at dei knapt kjende meg att. I tillegg til at eg var veldig tynn, hadde eg endra personlegdommen min. Sjølv såg eg ikkje dette, vertfall ikkje i spegelen, og innsåg ikkje kor langt det hadde gått. Ein lærar på ungdomsskulen skulle bli redninga. – Ei som stod meg nær tok meg til sides ein dag. Ho såg meg inn i auga, var bestemt, men samtidig vennleg og sa: «Korleis har du det sånn eigentleg, Linda?». Då braut eg heilt saman og skjøna at eg

Berre ved å kaste eit blikk på ein tallerken med mat, kunne eg anslå kaloriinnhaldet. Linda Marie Stuhaug

ikkje var meg sjølv lenger. Eg måtte gjere noko. Dette var det store vendepunktet for meg, og den samtalen sit planta i hovudet endå, seier ho, tydeleg bevega av å fortelje om den viktige hendinga. Med nødvendig hjelp og med støtte frå av familie og venner klarte ho sakte, men sikkert å snu den negative livsstilen til det som skulle bli ein meir normal kvardag. Men det var ikkje gjort over natta. – Berre ved å kaste eit blikk på ein tallerken med mat, kunne eg anslå kaloriinnhaldet. Eg måtte venne meg av den evige kaloriteljinga! Det første eg gjorde var å trappe opp matinntaket samtidig som eg gikk ned til ei trening om dagen. Fleire matgrupper vart inkludert i kosthaldet, og med støtte frå familie og venner starta eg vegen vekk frå det usunne fokuset.

Matglede til folket. To år brukte Linda Marie på å få eit tilnærma avslappa forhold til mat og trening. Interessa for sunn mat var der endå, men med eit litt anna og mykje sunnare perspektiv. – Eg har alltid vore glad i å bake og å lage mat. Eg har gått kokkelinja, og likar utvikle mine eigne oppskrifter, og prøvar meg fram med ulike ingrediensar. Basert på både positive og negative erfaringar med mat, likar eg å eksperimentere på kjøkkenet, og då helst med sunnare variantar. Samtidig

Linda Marie Stuhaug (20) driv ein av Norges mest populære matbloggar. Ho har tidlegare hatt eit problematisk forhold til kosthald og trening, men med bloggen ønskjer ho påverke i positiv retning og skape matglede.

Har klokka di høg personleg verdi, kanskje eit uerstatteleg arvestykke? Treng den ettersyn, reparasjon eller restaurering? Urmakarverkstad i Førde med ekspertise og lang erfaring på reparasjonar av alle typar ur. Henting og levering etter avtale om ønskjeleg. Gratis fast prisoverslag. 5 års garanti på overhaling av veggur.

VINTER TILBOD - 30% på vindusglas

Rein Design

Spesialist på gamle klokker, veggur, lommeur og armbandsur.

– I starten skamma eg meg over å bake sunt. Eg veit ikkje kvifor, men eg trur eg syntest det var litt flaut. Etter press frå gode venner, byrja eg blogge offentleg for å dele matglede og sunne alternativ til helgekos og kvardagsmat. Men er ho ikkje redd for å påverke i negativ retning, slik ho sjølv vart påverka som sekstenåring?

– Sjølvsagt har eg tenkt mykje på det, og er alltid litt redd for å påverke negativt. Men eg ønskjer først og fremst å påverke i ei positiv retning med bloggen. Difor har eg visse retningslinjer. Eg fokuserer ikkje på kaloriinnhald, og eg lagar alltid store porsjonar. Og ja, eg et alt, ler ho. – Fleire har sendt meg mailar og meldingar og

er det viktig for meg å bruke alle matgruppene, og eg er ikkje redd for å inkludere feitt og smør i oppskriftene mine. Oppskriftene publiserer ho på den populære matbloggen sin «Lidenskap for sunn mat og trening» som ho starta for eitt år sidan, etter å ha blogga først litt «i det skjulte».

Alle bilmerke - opptil 7,5 tonn

- reparasjon - vedlikehald - service - EU-kontroll - hjulstillings-kontroll - aircondition-service Vi er med i verdas største og mest kunnskapsrike verkstadkjede. Hos oss får alle bilmerke profesjonell hjelp til hyggeleg pris.

Roger Pettersen A/S Offentl. godkjend urmaker

Presteholten 25, 6810 Førde Tlf. 907 32 380

33 Flatene 1, 6800 Førde • Tlf. 57 82 03 00 • mail@glassgrov.no

– MED KVALITET OG SERVICE SOM VAREMERKE –

takka for at eg har hjelpt dei ut av eteforstyrringar. Oppskriftene eg deler er mat dei bĂĽde torer ĂĽ lage og ete. Det gjeld for bĂĽde undervektige og overvektige. Innimellom skriv eg om kor viktig det er ĂĽ inkludere alle matgruppene i kosthaldet, og eg prĂ¸ver gje retningslinjer i forhold til sunt kosthald. Eg hĂĽpar eg kan bidra positivt, og oppfordrar folk til ĂĽ ete og kose seg, smiler ho.

Dette er meg. Linda Marie, som er utdanna personleg trenar, set stor pris pĂĽ dei mange tilbakemeldingane ho fĂĽr. MĂĽlet er ikkje ĂĽ tene pengar pĂĽ bloggen, men spreie matglede og inspirasjon. â&#x20AC;&#x201C; Det hadde sjĂ¸lvsagt vore kjekt tene pengar pĂĽ noko eg likar drive med, men det er ikkje motivasjonen min. Eg er opptatt av ĂĽ bruke naturlege ingrediensar, og ÂŤsunnifisererÂť alle oppskrifter. Eg byter ut sukker med anna naturleg sĂ¸tning, og lagar gode alternativ til bĂĽde godteri og kaker. I middagsoppskriftene pleier eg bruke sunne feittsyrer, magert feitt og mykje grĂ¸nsaker. Mat med mange fargar, god nĂŚring og stort sett det kroppen har nytte av. Tidsbruken varierer, men det gĂĽr ofte med tre timar dagleg til bloggen â&#x20AC;&#x201C; Du skal handle inn varer, lage mat, utvikle oppskrifter, ta bilde, formulere tekst og redigere innlegg. Det gĂĽr med ein del tid, og familien, venner, kjĂŚraste og andre er prĂ¸vekaninane mine. Stort sett likar dei det eg lagar, og dei skryt masse, smiler ho. No jobbar ho ved eit treningssenter, men drĂ¸ymer om ĂĽ bli ernĂŚringsfysiolog. â&#x20AC;&#x201C; Planen er ĂĽ studere ernĂŚring. I tillegg har eg alltid hatt lyst til ĂĽ gje ut ei kokebok. Bloggen i bokform hadde vore utruleg kjekt! Linda Marie fĂ¸ler at ho er der ho bĂ¸r vere, men nektar ikkje for at ho framleis har ein veg ĂĽ gĂĽ. Enkelte vil gjerne pĂĽstĂĽ at det ikkje er sunt at mat og trening er ein sĂĽ stor del av livet hennar. â&#x20AC;&#x201C; Litt negativt heng att frĂĽ fortida, men det er dette som er lidenskapen min og det eg vil drive med. Eg har framleis ein veg ĂĽ gĂĽ, men mat og trening er fĂ¸rst og fremst ei stor kjelde til glede for meg no. Dei gode tilbakemeldingane, anten det er pĂĽ bloggen, eller at nokon kontaktar meg mens eg sit pĂĽ kafĂŠ, dei betyr sĂĽ utruleg mykje. Eg vil fortsette ĂĽ utvikle matoppskrifter, oppmode til eit variert og godt kosthald og inspirere andre til ein sunn livsstil. Det er bĂĽde kjekt og givande. Eg fĂ¸ler at eg endeleg har funne meg sjĂ¸lv. Dette er meg, det er dette som er Linda, avsluttar ho med eit stort smil.

Oppskrift Hjarteegg Hjarteegg er og blir ein favorittkonfekt! Ikkje minst er dette ei super oppskrift til pĂĽske, om du Ă¸nskjer eitt sukkerfritt alternativ til Freia sitt pĂĽskeegg / kindermaxi sjokolade! Smaken blir sjĂ¸lvsagt ikkje heilt lik, men tilnĂŚrma. INGREDIENSAR 80 g sukkerfri mjĂ¸lkesjokolade 35 g sukkerfri kvit sjokolade 50 g Philadelphia light 3-4 ts sukrinmelis 4-5 stevia vaniljedrĂĽper, vaniljeessens, evt. eitt dryss ekte vaniljepulver (Nokre av ingrediensane mĂĽ du pĂĽ helsekostbutikk for ĂĽ fĂĽ tak i)

SLIK GĂ&#x2026;R DU FRAM: Smelt sukkerfri mjĂ¸lkesjokolade i ein bolle over vassbad. Ha ei skei smelta sjokolade i botnen av silikonform, og trekk opp kantane sĂĽ du kan fylle med mjĂ¸lkekrem etterpĂĽ. Sett i frysen sĂĽ det stivnar fort. Smelt sukkerfri kvit sjokolade i ein liten bolle over vassbad. RĂ¸r litt innimellom, kvit sjokolade kan vere vanskelig ĂĽ smelte, men den treng ikkje bli tyntflytande. Ha i Philadelphia og rĂ¸r godt med ein gong. Deretter tilset du sukrinmelis, vaniljedrĂĽpar og evt. eitt dryss vaniljepulver om du har det. Det er veldig smak og behag kor sĂ¸tt ein vil ha det - sĂĽ smak deg litt fram med ei lita skei for ĂĽ justere om du vil ha den sĂ¸tare eller ikkje. Tilsett fleire steviadrĂĽpar eller sukrinmelis om du vil ha den sĂ¸tare, og Philadelphia om du synest den var for sĂ¸t. Fyll mjĂ¸lkekremen i hjarta, men ikkje for fullt. Deretter dekker du til med smelta sjokolade igjen, sĂĽ heile mjĂ¸lkekremen er dekka. Sett kjĂ¸lig til sjokoladen er stivna (maks 10 min i frysen) - oppbevar deretter i kjĂ¸leskapet. Linda Marie Nyyyyyt!

FĂ¸lg bloggen her: lindastuhaug.blogg.no

DIN BUBIL-VERKSTAD I FĂ&#x2DC;RDE s Service og reparasjonar s Periodisk kĂ¸yretykontroll (EU-kontr.) s Hjulstillingskontroll med 4-hjulsmĂĽling s Fabrikkoppdateringar og garantiarbeid pĂĽ chassis s Service/fylling pĂĽ AC-anlegg s Ettermontering av cruise control og ryggekamera

5(9,6-21 5(.1(6.$3 Â&#x2021; )5$07,'65(77$ OG ())(.7,97 OPPLEGG FOR REKNESKAPSRAPPORTERING Â&#x2021; Â&#x2018;.2120,67<5,1* Â&#x2021; Â&#x2018;.2120,6. 5c'*-(9,1* Â&#x2021; 3267#5 5 12 Â&#x2021; ::: 5 5 12 )Â&#x2018;5'( Â&#x2021; )/25Â&#x2018; Â&#x2021; (,' Â&#x2021; 0c/Â&#x2018;< Â&#x2021; 675<1

VISSTE DU AT s 2 av 3 bubilar er bygd pĂĽ Fiat Ducato? s Autoservice er Norges eldste Fiat-forhandlar, etablert i 1966, og Iveco-forhandlar frĂĽ 1974?

7$ .217$.7 )

5(.1(6.$36)Â&#x2018;

Kusslid, 6819 FĂ¸rde â&#x20AC;&#x201C; Tlf. 57 83 38 80 www.as-autoservice.no

EU-KONTROLL VARE- OG BOBILVERKSTED HJULSTILLINGS-KONTROLL 3D AC/KLIMA-SERVICE FLUSH/RENS AUTOMAT-GEARKASSE

ET TRYGT VALG AV BILVERKSTED

MECA Car Service er et trygt valg av bilverksted. Vi stĂĽr for riktig utfĂ¸rt og prisgunstig verkstedsarbeid. Alt arbeid utfĂ¸res med reservedeler av originalkvalitet, og selvfĂ¸lgelig gjelder alle bilens garantier fortsatt nĂĽr bilen har vĂŚrt hos oss. Ring oss i dag og bestill tid. Tlf.: 57 79 68 80

7,/%2' 3c

PĂĽ tide med service? ALLE BILMERKER OPPTIL 7,5 TONN.

5,1* 2* 5(9,6-21

Rutebilane i Bremanger as Avd: MECA Terdal bilservice 6727 Bremanger

www.meca.no

Betal nĂĽr det passer for deg! Opptil 24 mnd. rentefri nedbetalning.

Ve elk komen o til hyyggeleg g handel på Pyra y amiden a t l

Velkommen til

PLASK OG MORO

Gratis god parkering!

l LUSTRABADET! *ÞÀ> `i Ê-i ÌiÀÊUÊ >Õ« iÊUÊ/ v°ÊxÇÊÈnÊÈÇÊäxÊ « ÃÌJ«ÞÀ> `i Ãi ÌiÀ°

Gaaupnetune aupnetunet p et • 4 fam familierom om • 10 dobbeltrom om m • 8 enkeltrom m

• 355 km m ttitil Nigardsbr dsbrreen re • 155 km m ttil ti Bre og Juv Ju • 300 m til Lustrabaddet

Mee ha har ar oope heile året! Tlf 99 200 61 10 Tlf. E-post: post@gaupnetunet.no E-pos E-po ost@gaupnet et.n

Opningstider ﬁnn du på www.lustrabadet.no

Pluscamp usccaamp usc p San ndvik F Familiecamping 16 hyt ytter med ed kjøkken og o dusj/WC dus 122 hytter err, enkel sta stand andard K sk og pizzeriaa Kiosk Tlf. 577 68 11 53 • E-post: EE-pos san sandv ndvikk@pluscamp.no k@pluscam www.sandvikcamping.com .sand .sandvikcamping. nddvikcamp

• KONKURRANSAR • • PALLESAL • • OVERRASKINGAR • • AKTIVITETAR •

S R A M . 20.-22 AKTIVITETAR PÅ HANDELSHUSET:

PALLESAL:

VITA: Make-up-legging frå kl 13–15 og demo på Alessandro hand- og fotprodukt, frå kl 16–17!

Bellis Blomster: Vårlyng 20,-

Ranels Parfymeri: Gratis lakkering av negler i butikken torsdag og fredag kl 12–18.

Enklere liv: Vi ryddar lageret og har «pallesal» på mange varer til 50%.

Ringo: Hotwheel-konkurranse i butikken laurdag frå kl 13. Køyr så fort du kan med tøffe hotwheel-bilar. Premie til alle som deltar!

Tilbords: Rosendahl GC skålsett 2 for 1, 399,-

Arkja: Bukser uansett førpris no 99,-

Bare Barn: 5 plagg for 300,-

Gjett prisen på handlevogna

Bjørklund: Få smykkeringane til å skinne igjen! Demonstrasjon og forklaring av bruken av diverse reinse- og pussemiddel. dna: Releasefest på torsdag! Få skrapelodd og skrap deg fram til prosentavslag! -5 -10 -15 -20 % avslag på vårens nyheiter!

KONKURRANSE K ONKURR ANSE PÅ HANDELSHUSET: P ÅH ANDELSHUSET:

Kven jobbar kvar? Finn ut kvar personane på bileta jobbar og lever inn ditt forslag i postkassa.

Møt maskotane mas våre våre frå kl 13. Dei har med seg ballongar og prisfest-overraskingar til borna.

GRA GRATIS RA ATIS T ansiktsmåling ansikt tsmåling

V Vinn inn gåvekor gåvekortt på 500,-

i eit

rt! gåvekrovi einn

gøyme Kvar dag HLLQ DY YYnUH VWW LL Q D ÁDVNHSR butikkar!

vinn i innhaldet! og

LAURDAG: L AURDAG:

Finn osten ﬂaskep den inn og bytt

SPAR: SPAR:

på å Skywalken S mellom kl 12–15.

Prøv lykka! Gå inn på våre Facebooksider og snurr lykkehjulet. Vinn gåvekort frå 100 – 1000 kr!

kjøpesenteret Største kjøpesenter et mellom Bergen og Ålesund

1 2

49 butikkar 4 rrestaurantar estaurantar leikeland gratis parkering KLE Bare Barn KappAhl Ka ppAhl VIC Marcel Marcel Sister Marcel Home Woman More W oman b-young Arkja Dameklær Hennes & Mauritz Jack Jones VVero ero Moda Match Ma atch

HUS OG HEIM Bellis Blomster Nille Norli Handelshuset Kremmerhuset Princess TTilbords ilbords OPTIKK, PTIKK, UR OG GULL Bjørklund Mestergull Brilleland

MA AT, DRIKKE MAT, OG KIOSK Spar Ferske Smakar Ferske Deli Vita Narvesen Narvesen Peppes Pizza Peppes Vinmonopolet Bambus KROPP OG HELSE Nikita AApotek1 potek1 The Bod Bodyy Shop Sunkost TTrendy rendy frisør Parfymeri Ranels Parfymeri VITTA VITA

SPESIALBUTIKKAR Clas Ohlson Glitter Zoo-senteret Ba gorama Bagorama SPORTT OG FRITID Cityba SPOR SERVICE Citybagg Vest Din sport CMYK accessories Sparebanken Vest Posten Ringo Posten Enklere Liv SKO dna Eurosko Shoeday

Kvardagar

10–20(21) 10–20(21)

GATESMART vårmote Modellar: Ranja Grimelid Ljostveit frå Kappahl, R og dotter Emily Ljostveit, med kle og produkt frå Kappahl. Styling: Trendy frisør. 1 Collegejakke 249,- T-skjorte 99,B se 199,- skjerf 7950 veske 129,- sko 149,Buk 2 Bukse 299,- Blazer 699,- Topp 199,Skjerf 149,- Veske 399,Sko frå Eurosko 1099,-

Rettetang i ﬁne fargar 1799,Trendy frisør

ExtraBody Firm F Finishing spray 249,Extra-Body Sculpting Foam 215,Expressstyle – hot off the press 325,Twirl Around – Curls 349,Trendy frisør

Laurdagar

10–18 10 –18

www.hhforde.no www .hhforde.no Følg oss på Facebook og Instag Instagram! ram! facebook.com/handelshusetfor facebook.com/handelshusetforde de instag instagram: ram: Handelshuset

FFoto o o og design: ot design: R Rein ein De Design sign

Produkta Produkt od ta er leverte e av: a

HARALD BRØYN

Back In (Monkey) Business

Han er av den gode 86-årgangen, har langt over middels lidenskap for musikk og har spelt gitar så lenge han kan hugse. Han er glad i dyr, friluftsliv, film, bøker og god drikke.

Bot Bot: Eit ord som kan få det til å gå kaldt ned ryggen på sjølv den mest hardbarka viking. I dag, kjære lesarar, har eg tenkt å fortelje om dagen eg fekk mi fyrste bot. Det starta som ein vanleg onsdag. Eg stod opp, fylte to pitabrød med kyllingkjøtdeig og lagde ein liter Farris på brusmaskina. Så kasta eg meg i bilen, på impulstur til Arna og Øyrane torg der eg kjøpte mi fyrste songbok. Ei fuglesongbok.

gjekk over utan varige men, og eg pakka lett og lystig, men tunghøyrd, i bilen, såg på klokka og kjende svolten gnog. Eg hadde lite bensin, og tenkte at eg fekk skunde meg heim før tanken gjekk tom. For når ein sit i bil er det tross alt tanken som tel.

Vel heime sette eg meg til å høyre på fuglesongar, og plystra lystig til. Boka har bilete og lydar frå 150 fuglar. Eg var bestemt på å lære alle. I eit par timar høyrdes Flordalen 73 ut som ein botanisk hage, med fuglekvitter og gauk, sisik trost og stær.

Eg guffa opp Lynyrd Skynyrd og vendte snuten heim. Eg hadde nett installert nytt anlegg i bilen, som berre hadde kassettspelar då eg kjøpte den, og begge (to!) høgtalarane var morkne og såg ut som knuste krudlekaker. Ein dag eg ikkje hadde anna å gjere tok eg turen til Biltema og sa det som det var: Eg har ikkje peiling på slikt, men skal ha god lyd i Poloen. «Eg har aldri skrudd anlegg i bil før, så det klarar eg sikkert» tenkte eg sjølvsikkert og drog Visaèn.

Om kvelden var det bandøving, og for å seie det sånn så var det ikkje mykje fuglesong der. Øvinga

Først skrudde eg fast subben i bagasjerommet. På siste skruen høyrte eg ein rar lyd: FSSSS.. Eg

Vent? Sa du 86? Eg visste ikkje at detta tyttebæret kunne få ein slik fart... Jøss! Harald Brøyn

tenkte at det var rart, sidan eg ikkje hadde kopla straum på enno. Etter litt fundering prøvde eg å løfte golvet i bagasjerommet. Bom fast. Eg tok ut skruane og løfta igjen, og ganske rett: Eg hadde skrudd subben i reservedekket. Ja, ja, tenkte eg, og skrudde den fast igjen. Eg får ikkje bot for manglande lastesikring! Dagen gjekk. Eg trakk leidningar, kopla høgtalarar, og feilsøkte. Då eg endeleg fekk lyd, var bilen nedsnødd, og lysa blinka i takt med musikken! Eg lurer på korleis dette må ha sett ut for naboane: Ein nedsnødd bil med lys i, eit fælt spetakkel, jubling, og blinkande lys. Bilen såg nok ut som ei stor discokule. På første turen var det eit helsikes føre, regn og mørkt. Brått vart det spetakkel bak meg: Blålys og blinkande langlys. Eg såg på speedometeret og tenkte......fan. Eg vrengte bilen inn på busslomma. I kjent stil følgde blålysbilen etter. Eg slengte piratkopiar av CD'ar i hanskerommet (originalane er i hylla heime) og prøvde å finne førarkortet eg ikkje har hatt bruk for sidan eg tok det for 10 år sidan. Pelle politibil sette på langlysa. Eg såg for meg at no kjem det ein med boots, pilotbriller og tannstikke i kjeften. Og vart overraska: Typen var ein normal, litt spinkel, gråhåra Ola Nordmann. Eg vart letta. Konstabel Helle såg beint fram koselig ut! «Det gjekk litt fort bak der. Me har ein sånn snittskontroll-ting. Du låg i 86km/t i 70-sona.» «Eg legg meg paddeflat. Som du sikkert høyrer

Rein Design

speler eg på Lynyrd Skynyrd, og då er det nett som bilen trillar lettare. Vent? Sa du 86? Eg visste ikkje at detta tyttebæret kunne få ein slik fart... Jøss!»

Onkel Politi kom tilbake med valet om å betale 3600kr, eller ta 5 dagar i fengsel. Eg plar like å prøve nye ting, men trur ikkje fengsel er for meg. Det forsto han. Eg fekk 14 dagar på å betale, og 2 prikkar. Eg spurde om han skulle teikne på prikkane, eller stemple dei ut med ei konduktørtang, men det var ikkje sånn det fungerte sa han. Eg spurte kor mange prikkar det var råd å få. Han svarte 8 stk, men anbefalte meg ikkje å byrje å samle. Eg takka han i handa og sa at dette var jammen ei oppleving, med blålys og sånt. Nett som på film! Det trur eg ikkje han har vore med på før, for han vart paff. Tru det eller ei, men dette var ei grei oppleving. Skal ein bli kvitt ein fobi lyt ein møte frykta. Er ein redd edderkoppar skal det visst hjelpe å halde og kose litt med dei på tomannshand. Det er mogleg at det stemmer, for ordet BOT er ikkje så skummelt i mi bok lenger. Kan eg vere kvitt ein fobi? Og konklusjonen? Prikkane syner ikkje eingang. Sidan eg får 1000 kr for artikkelen kosta bota meg eigentleg berre 2600 kr. Det tener eg nok inn igjen på fyrste spelejobben. Det hadde vore dyrare å bulke bilen, så eg skylder vel Onkel Politi ei takk for at han gjorde meg var kreftene i ein liten Polo. Artikkelen skreiv eg på senga same dag som eg fekk bota. No skal dykk få høyre kva som skjedde neste dag etter ein tur til Nesttun. På veg heim vart eg vinka inn av ein kar i refleksvest. Aldri eit godt teikn. «Hei! Har du piggdekkoblat?» Fan tenkte eg. Ikkje nok med at ein kan risikere bot om ein ikkje er riktig skodd, men ein skal betale for å bruke broddar også! «Nei, det har eg ikkje. Er det eit problem?» spurte eg. Jau det var nok det sa han, då måtte han gje meg ei bot på 750kr. Bot. Ja, ja, tenkte eg, no vel eg fengsel i staden! Men forbrytinga var ikkje så galen, for fengsel var ikkje alternativ. Eg spurte kor mykje eit oblat kosta? Enkeltturar kosta 30kr sa han, og sesongkort 1200kr. Eg har vore på vegane i dette fylket i to sesongar, så kjapp hovudrekning gjev ein sum på 2400kr. Eg har altså spart 1650kr så langt. Då har eg jaggu råd til eit par piggdekkoblat neste sesong. Eller ei flaske god whisky! NB. Eg er glad i å køyre og køyrer vanlegvis finare enn ei oldemor på Valium. Har alltid god tid, og er som regel den som blir køyrt forbi. Eg plar til og med sikre lasten, sjølv om det berre er matpakka som ligg i baksetet. Og bilen? Den har fått fartsstripene sine!

Brukt treng ikkje berre vere sånne brukte ting som er heilt oppbrukt.

Frå 24. til 29. mars har vi

BRUKT VEKE BIL

Gubben tok det med like godt humør som meg, og virka sympatisk. Han tok med sertifikatet, og skulle «skriva litt». Eg lente eg meg bak og guffa opp Skynyrden igjen. 86Km/t er ikkje verst, eg vart stolt av den vesle Poloen. 1,0 L motor og rundt 50 hestar gjer den nok til den svakaste bilen på Vaksdal, men no skal ikkje nabobilane le av deg meir, tenkte eg, og mintes då eg handla ei ølkasse, som eg lempa i bagasjerommet. Det var så vidt bilen kom opp siste bakken i Flordalen, eg måtte ned i fyrste gir. Eg tar tilbake all drit eg har slengt om Poloen i tidlegare artiklar. Frå no skal den vaskast kvar veke, rusten pussast vekk, han skal få ny lakk og fartsstriper på panseret.

Det er ikkje for å skryte, men vi har selt mange nye bilar den siste tida, og dermed har vi også fått inn mange flotte bruktbilar. Dei har vi veldig lyst at du skal komme og ta ein kikk på, dersom du går med tankar om å skaffe deg ein verkstadkontrollert bruktbil.

Torsdag 27. mars har vi LANGOPE TIL KL 22.00 Frå kl 17.00 og utover kvelden serverer vi noko godt å ete til alle som vil ta turen til anlegga våre i Førde, Sogndal eller Stryn. Ja, vi serverer noko å drikke også.

÷10.000 kroner pr time Ved alle tre anlegga vil vi denne kvelden ha to bilar som vi reduserer prisen med 10.000 kroner per time frå kl 18.00. Kom og sjå bilane!

Kor lenge vågar du å vente? PS! Sjå fylkets største utval av bruktbilar på www.berge.no

Førde Sogndal Stryn Florø Måløy berge.no

24 03 18 00 57 67 57 00 57 87 26 00 57 74 22 40 57 84 80 08

BÅNN GASS: På ei flystripe fekk vi lov å teste både bil og ferdigheiter. Og det er vel berre å vedgå at vi langt frå kan måle oss med erfarne rallyførarar som t.d. Marius Aasen, som var ein av instruktørane på Golsfjellet.

BMW Winter Experience:

Vaksenopplæring Eg er snart 50 og har køyrt bil i mange år. Eg er verdsmeister bak rattet, og har full kontroll i ein kvar situasjon. Det er få som beherskar bilen så godt som meg. Trur eg! Tekst: Tore Fossen Foto: Ole Jonny Klopstad

For nokre veker sidan var underteikna og kollega Klopstad ein tur på Golsfjellet for å leike oss med ulike BMW’ar og Mini’ar på ulikt føre og i ulike situasjonar. Biltreff i Førde sende oss avgarde i en ny BMW X5 (som du kan lese om ein annan stad

i magasinet), og vi skulle lære avansert køyreteknikk på is og snø. Eg kan like godt konkludere med ein gong: Alle som har køyrt bil i nokre år, burde gjennomført ein sånt kurs, for ikkje berre er det moro – det er også utruleg lærerikt.

Bakgrunn. – Vi arrangerer desse kursa både for å skape relasjonar til kundane våre, men også fordi vi ønskjer å gje dei køyretrening som dei vil få nytte av. Dette gjer vi i samarbeid med HNP Management (der H’en står for Huysman, N for Nystuen og P for Partners), og vi har holdt på i 13-14 år, seier marknadskoordinator i BMW Norge, Kjetil Myhre. – Dette er ei forlenging av eit ordinært glattkøyringskurs, der ein får køyretrening på ulikt underlag, under kyndig rettleiing av profesjonelle

instruktørar med erfaring frå politi og brannvesen. I tillegg får deltakarane prøvekøyre dei ulike BMW’ane vi har med oss, seier han.

Leik, teori og praksis. Normalt startar kurset med snøscooterkøyring på kvelden, følgt av middag og sosialt samvær på Golsfjell Fjellstue. Neste morgon er det ein teoretisk del, før ein blir delt inn i grupper og det er tid for action. Då vi kom til Golsfjell var alt som kunne minne om kuldegrader erstatta av varmegrader. På det islagde vatnet var det 15-20 cm snø, og dermed var det vi hadde gleda oss mest til, køyring på den 4 km lange isbana, berre å sjå langt etter. Sidan det islagde vatnet ikkje kunne køyrast på, vart ei flystripe teken i bruk for at vi skulle få teste våre ferdigheiter – eller mangel på sånt. Her fekk vi prøvd oss på svingteknikk mellom

1) I SNØFONNA: Sånn ser ein Mini Cooper S Paceman ut etter å ha vore langt utanfor flystripa. Ein litt flau Fossen får stadfesta av instruktøren at bilen var uskadd. Heldigvis. 2) NYTT FRÅ BMW: Vi fekk prøvd den nye BMW 220d og den lekre BMW 420 cabriolet under BMW Winter Experience. 3) TO SPENNANDE BEKJENTSKAP: Instruktør og føredragshaldar Nils Messelt og den nye elbilen BMW i3. 4) OPP OG FRAM: Terrengkøyring med BMW X5 var moro, og vi lærte at det ikkje er så vanskeleg å komme seg fram, sjølv i bratte bakkar med mykje snø, berre ein har rette køyretøyet.

kjegler, noko som gjekk ganske greitt. Deretter vart det brems og unnamanøver. Her handla det om å bremse. Og då snakkar vi om å trakke til, få ned farten, styre unna hindringa og komme seg inn att i rett spor. Kollega Klopstad fiksa dette ganske greitt. Verre var det med meg. Første runde enda katastrofalt, og då bilen stod i ro, kunne instruktøren berre konstatere at dersom kjeglene var blitt erstatta med folk, så måtte redningspersonell ha plukka ut eit par-tre personar under bilen. Vel, det var jo berre å prøve eit par gonger til, heilt til ein faktisk får det drilla inn i hovudet at når ein skal bremse, så skal ein bremse. Ja, faktisk trø til så seteryggen nesten knekk. Alt handlar om å få farten ned før ein svingar unna hindringa.

I snøfonna. Etter at vi var utlærde i serpentinkøyring og brems/unnamanøver, var det tid for litt fartstrening mellom kjegler. Og det gjekk jo retteleg så bra. I ein Mini Cooper S Paceman med firehjulsdrift fekk vi utfolde oss. Florøværingen gliste frå øyre til øyre medan han ratta i høg fart mellom kjeglene. Og vi syntest det gjekk retteleg så bra. Så fekk vi ein instruktør inn i bilen, med køyreerfaring frå politiet. Han kom med gode råd og tips om korleis køyre meir effektivt og korrekt gjennom kurvene for å køyre raskast mogleg. Og det virka. Klopstad’en fekk retta seg opp i ryggen, og beskjed om å halde begge hendene på rattet, og for ein baksetepassasjer var det faktisk merkbar betring i køyringa hans. Så var det min tur. Det gjekk i grunn veldig bra. Så fekk eg beskjed om å auke farten inn mot kjeglene, sleppe opp rett før, for så å dra på igjen.

Dette gjekk betre og betre, heilt til eg fekk skryt. Då tok overmotet hand. Den aller siste runda førte det til at det gjekk rundt, og rundt og rundt før Mini’en stod planta godt inn i snøfonna, langt utanfor rullebana. Flaut! Men samtidig var det no godt at det skjedde her, og ikkje på E16. Og sånt lærer ein av.

Terrengkøyring. Sidan det vart dårleg med iskøyring, fekk vi rikeleg med tid på oss til å prøve ut BMW sitt firehjulstrekk i terrengkøyring. Ikkje nødvendigvis verdas mest krevjande løype, men vi fekk i alle fall prøvd X5 i laus snø, både med og utan antispinn, og kunne lett begeistra konstatere at det skal mykje til før bilen ikkje kjem fram. Vi greidde ikkje å setje oss fast i løypa, uansett kor mykje vi prøvde. Og downhill-holder systemet er ei genial oppfinning. Då er det berre å la elektronikken ta hand om gass og bremse, og du kan konsentrere deg om å styre i rett retning.

Realitetsteori. BMW Winter Experience har ein teoridel som skal lære bilførarar å lese og forstå trafikkbiletet. Nils Messelt har lang erfaring som utrykkingssjåfør og instruktør for både politi, brannvesen og luftambulansen, og han fortel med ord og bilete om kva som skjer i trafikken til dagleg, og lærer oss betre forståing for kva som kan skje, og korleis førebygge uønska situasjonar. – I løpet av ein times tid går eg gjennom køyreprosessar, risikovurdering, fysiske lover, passiv tryggleik og køyreteknikk med deltakarane, fortel han. – Gjennom mange år som sjåfør på utrykkings-

køyretøy har eg dessverre sett alt for mykje stygt. Mange av ulukkene kunne ha vore unngått dersom sjåførane hadde vore meir bevisst på både eiga åtferd i trafikken, og ikkje minst sikring av både personar og last i bilen, seier Messelt. Vi fekk sjå bilete frå ulukker som hadde fått katastrofale utfall, samt videoklipp som får det til å gå kaldt ned ryggen. Og det er ikkje filmtriks. Det er reelle situasjonar, og den som ikkje let seg påverke av sånt, har vel strengt tatt ikkje noko bak rattet å gjere. Ei kjapp innføring av dei fysiske lovene, om auka fart og den faktiske stopplengda på ulikt føre, er også ein grei repetisjon for middelaldrande sjåførar som trur dei er blitt verdsmeistrar i trafikken – for eksempel sånne som oss.

Snadder. Til Golsfjell hadde BMW tatt med seg heile modellspekteret sitt, og vi var så heldige at vi fekk prøve både den nye BMW 2-serien og BMW 4-serie cabriolet. Sistnemnde noko av det designmessig flottaste ein kan køyre med vind i håret. Vi fekk også prøvd den nye, elektriske BMW i3, som eg endå ikkje har greidd å finne ut om er fin eller berre rar. Spesiell er den i alle fall, og rasande festleg å køyre. Vi fekk også informasjon om det nye som kjem frå BMW, mellom anna 2-serie Activ Tourer som kjem med framhjulstrekk (!), i tillegg til firehjulstrekk, og den nye X4 som kjem til hausten. Jau, for den som likar BMW blir det eit artig år. Og vil ein ha det endå artigare, skal ein melde seg på BMW Winter Experience til neste år. Garantert hyggeleg, garantert lærerikt!

Prøvekøyrd: BMW X5

The boss is back! Ja, så står det i alle fall på begge sidene av den nye BMW X5. Men har den nokon gong vore vekke? Eller er det nokon andre som har hatt tittelen dei seinare åra? TEKST OG FOTO: Tore Fossen

Ikkje veit eg, men eg kan godt gå god for at X5 påberopar seg å vere «The boss». Den er vedunderleg å køyre. Om du vil ta ein kort handletur, eller om du vil dra langt av garde. Det er ei god kjensle å sette seg inn i ein BMW X5. Alt verkar til å vere gjennomtenkt, så godt polstra, så elegant og så lekkert. Strengt tatt skulle det berre mangle. Bilen vi hadde til låns har ein prislapp som seier at du må ut med nærare 1,3 millionar norske, ferdigskatta kroner for å bli stolt eigar av. Stolt. Men har du først fått hand om den, trur eg du blir stolt også. Den to komma fem tonn tunge bilen er utstyrt med ein 3-liters, 6-sylindra motor med 258 hk, som med fullt pådrag sender den frå null til hundre på 6,9 sekund. Altså raskare enn dei fleste andre familiebilar i denne prisklassen, og heile tre og eit halvt sekund raskare enn til dømes ein Range Rover Sport. At den treng litt meir drivstoff enn andre, vel vi å sjå heilt vekk frå. På vår tur frå Førde til Golsfjellet og tilbake, pluss litt småragging elles, viste køyrecomputeren 0,83 liter på mila. Men har du råd til bilen, bør du ha råd til dieselen også, så det brukar vi ikkje meir tid på. Kan hende bilen er «ny», men vi vel å kalle det kosmetisk oppgradering. Designet er sobert og elegant, men kanskje er det med X5 vs X3, som med 5-serie vs 3-serie: Dei er blitt veldig like i forma, det er totalvolumet som skil dei utsjånadsmessig. Altså litt meir oppblåste enn veslebrørne.

Køyrekomfort. Det er uansett bak rattet som gjeld når ein køyrer bil. Og utan at eg har prøvd alt som finst av bilar, vil eg våge påstanden om at dette er noko av det mest behagelege ein kan køyre, i alle fall i dette prisleiet. Du sit forbaska godt, høgt og småblærete over andre bilistar. Støynivået er på eit absolutt minimum, og alt kjennest så rett. I head-up displayet i frontruta står (dessverre) kor fort du til ei kvar tid har lov å køyre, kva fart du køyrer i, om du har lov å køyre forbi, kor tid du skal

Motor: 3,0 diesel Maks effekt: 258 hk 0–100 km/t: 6,9 sek Toppfart: 230 km/t Lengde: 4886 mm Breidde: 1938 mm Høgde: 1762 mm Vekt: 2070 kg Oppgitt forbruk, blanda køyring: 0,62 Vårt forbruk: 0,83 CO2-utslepp: 162 g/km Pris frå kr 789.500,- (25D – 211 hk) Pris testbil kr 1.299.890,Startpris 30D: kr 905.420,Utlånt av: Biltreff, Førde

svinge av vegen om du har plotta inn reisemål på navigasjonen, og varsling om det er fare for glatte vegar. Musikk får du servert via DAB-kanalane (eit system som framleis ikkje er godt nok bygd ut her i distriktet – og heller ikkje i tunnelar), eller via bluetooth’en på telefonen din. Og lyden er upåklageleg frå Harman Kardon-anlegget. Legg inn den adaptive cruisekontrollen, og bilen følgjer bilen framfor deg, med nøyaktig same avstand uansett kva vedkomande måtte foreta seg så lenge han ikkje køyrer fortare enn du har stilt inn maks-farten på. Med adaptiv cruisekontroll blir både eg, og fleire eg kjenner (bilvaskaren t.d.), mindre stressa i trafikken. Og går det for seint eller stakkato, ja så er det berre eit knepp eller to opp på brytaren som endrar bilen sitt oppsett, og pedalen eit knepp eller to ned, og vips – så er bilen framom brått langt bak deg. I Sporteller Sport+-modus aukar gassresponsen og du får raskare girskift frå den behagelege åttetrinns girkassa. Lange køyreturar er behagelege, og du kan køyre veldig langt utan å kjenne antydning til at du blir trøytt eller får verk i ulike kroppsdelar. At bilen har såpass høg pris skuldast at den er spekka med (dyrt) tilleggsutstyr. Men du verda kor kjekt det er å ha panorama soltak, adaptiv cruisekontroll, komfortseter og alt anna digg som kostar pengar. Plass. Framme sit ein som kongelege. Utallege justeringsmoglegheiter i dei behagelege setene

hjelper deg å finne den perfekte posisjonen. Baksetet er veldig greitt det også. Det som kanskje forbausar oss litt, er at bagasjerommet ikkje er større. Dette er ein stor bil, men det er tydeleg at BMW har prioritert plass til to framme og to bak, og tatt høgde for at reisande ikkje skal dra med seg så alt for mykje, anten dei skal på hytta eller sydenturen. Likevel skal dei ha pluss for at bakluka er delt, slik at du kan velje å opne berre glasluka eller lette tilkomsten til bagasjerommet med å legge ned nedste delen av luka. SUV. Jau då. Det er ein SUV. Og så kan ein jo sak-

tens lure på om bilane er berekna på køyring utanfor landevegen. Nei, strengt tatt er BMW X5 – og tilsvarande bilar – berekna på landevegen. Men ein del av dei har også eigenskapar som kan komme deg som førar til gode når køyretilhøva vert dårlege. Eitt av hjelpemidla som er tilgjengelege på BMW X5 er hillholder. Ein god hjelpar dersom du skal ned bratte bakkar og det er glatt som berre f… Du treng ikkje kvi deg. Trykk inn hillolder-knappen, juster farten til for eksempel 8 km/t og gløym pedalane. Berre hold i rattet og styr. Bilens elekt-

ronikk ser til at hjula gjer dei naudsynte omdreiingane og held eventuelt att, slik at du trygt og godt kjem deg ned på flata. Vi fekk testa det i trygge omgjevnader på Golsfjellet, og det fungerte. Og dersom du har lyst oppatt den bratte og glatte bakken, ja så tek bilen seg fram, både med og utan antispinn. Ikkje fritt for at både underteikna og kollega Klopstad let oss fascinere over eigenskapane. Sånt kan jo vere greitt å ha i bakhovudet dersom du vil ha bil til å komme deg til støls på ubrøytte skogsvegar… Det er likevel på landevegen bilen

høyrer heime. Det er der du kan nyte å køyre ein bil som denne. Konklusjon. Skulle du no ha ein kjekk kunderådgjevar i banken som er villig til å gje deg økonomisk bistand, når du sit der med lua i handa, og ber pent om hjelp til å få fullfinansiert ein BMW til 1,3 mill. kroner, så fortel han at du truleg har køyrt noko av det beste som finst på fire hjul – i den prisklassen. Kanskje han lar seg overbevise. Hjelper han deg, får du ein bil som du vil elske – og ikkje minst køyreturar du vil hugse. Og du vil ofte tenke: Pokker, framme alt?

Produsert av Fride H. Haugen / fride.haugen@gmail.com

Namn: Adresse: Postnr./Stad

E-post:

92 Kryssordet kan også lastast ned frå fylkesmagasinet.no

Løysinga sender du innan 29. mars til: Fylkesmagasinet, Boks 353, 6802 Førde. Merk konvolutten «Fylkeskryss nr. 92». Vi trekkjer tre vinnarar med korrekt løysing som kvar får fem FLAX-lodd.

pĂĽ Ska bi de 83 len?

ANTIRUSTBEHANDLING Tuff-Kote Dinol behandling, den mest avanserte og omfattande rustbeskyttelsebehandlinga.

Vi tilbyr ogsĂĽ lakkonservering frĂĽ Diamondbrite med 6 ĂĽrs garanti uten rebehandling.

Tlf: 57 83 72 50 post@bils kadesenteret.no post@bilskadesenteret.no ww w.bilskadesenteret.no www.bilskadesenteret.no

Vi har flytta til nytt og romsleg lokale i Hafstadvegen ved E39.

FĂ¸lg F Ă¸lg oss facebook.com/Bilskadesenteretas fa cebook.com/Bilskadesenteretas

Man -fre 07:30-16:30 Man-fre

â&#x20AC;˘ Vi leverer og monterer ulike typar solskjerming til bĂĽde privathus og foretningsbygg. â&#x20AC;˘ Vi leverer alt av dĂ¸rer og vinduer, tilpassa kunden sine Ă¸nskjer.

VINNARAR AV KRYSSORD NR. 91 Oddrun Laila LillestĂ¸l, Hornindal Ragnar Hove, Vik i Sogn Gerd Byrkjeland, Askvoll

HalbrendsĂ¸yra 7 â&#x20AC;˘ 6800 FĂ¸rde â&#x20AC;˘ Tlf. 57 83 08 50 â&#x20AC;˘ www.holvikglas.no

Kryssordforfattaren tek no i mot bestilling pĂĽ BURSDAGSKRYSSORD for spesielt interesserte - ta kontakt for meir informasjon: fride.haugen@gmail.com eller tlf 97503311.

Kva vil det seie ĂĽ bu i eit sameige? Om drift av sameige og om styret sitt ansvar FlorĂ¸ mĂĽndag 31. mars: QUALITY HOTEL FLORĂ&#x2DC; Kl. 18.00 â&#x20AC;&#x201C; 20.30 FĂ¸rde tysdag 1. april: RICA SUNNFJORD HOTELL OG SPA Kl. 18.00 â&#x20AC;&#x201C; 20.30 Sogndal onsdag 2. april: QUALITY HOTELL SOGNDAL Kl. 17.00 â&#x20AC;&#x201C; 19.30 FĂ¸redragshaldar: Geir Engebraaten, Huseiernes Landsforbund Kurset er gratis for medlemmer. Kursavgift for ikkje-medlemmer ďŹ nn du pĂĽ vĂĽr heimeside under kurspĂĽmelding. Det er mogleg ĂĽ melde seg inn ved oppmĂ¸te. Medlemsskap kostar kr 460,â&#x20AC;&#x201C; per ĂĽr. Enkel servering. PĂĽmelding pĂĽ www.huseierne.no/kurs eller pĂĽ e-post: sognogfjordane@huseierne.no

GLASMEISTER

â&#x20AC;˘ Alle typar gitterportar til vindu-og butikkinngangar.

Flytte langt? Flytte heim? Flytte ut? Vi tar jobben. Uansett kvar du skal til eller frĂĽ.

â&#x20AC;˘ â&#x20AC;˘ â&#x20AC;˘ â&#x20AC;˘ â&#x20AC;˘

Flytting Lagring Pakking Forsikring Utleige av vare- og lastebilar

Over heile landet â&#x20AC;&#x201C; eller ut av landet.

Fjordane Bilutleige

Rein Design

LĂ¸ysing

â&#x20AC;˘ Vi tek pĂĽ oss smĂĽ og store oppdrag med glas- og monteringsarbeid, i alt frĂĽ privathus til store forretnings- og industribygg.

Rein Design

Alt innan tradisjonelle glasmeistertenester

Avis tilbyr bilar til dei ďŹ&#x201A;este fĂ¸remĂĽl, stasjonert pĂĽ fylgjande stadar: s s s s

FLORĂ&#x2DC; FĂ&#x2DC;RDE LEIKANGER MĂ&#x2026;LĂ&#x2DC;Y

s SANDANE s SOGNDAL s STRYN

Budget bilutleige er tilgjengeleg pĂĽ flyplassane: s FLORĂ&#x2DC; s FĂ&#x2DC;RDE

s SANDANE s SOGNDAL

45 Pristilbod og reservasjon tlf: 57 72 50 80 og www AVIS NO s WWW BUDGET NO

E-PRAT

med Jan Heggheim

Bustadkommune: 51 Alder: Loen i Stryn kommune

Aktuelt: I den nye verdiskapingsplanen til Sogn og Fjordane ligg det eit mål om 100 nye arbeidsplassar årleg i Sogn og Fjordane. Verdiskapingsmålet er eit samarbeid mellom Fylkeskommunen, Fylkesmannen, Høgskulen i Sogn og Fjordane, NAV, KS, Innovasjon Norge, LO og NHO i fylket. Målet er folketalsauke i Sogn og Fjordane. Fylkesdirektør for Næring, Jan Heggheim, er prosjektleiar.

med mange interessante personar. Og litt tøv inn i mellom. Til dei kritiske vil eg seie at det var nokre som var mot telefonendå den kom også. – Kva er din beste eigenskap? – Formidlingsevne, trur eg. Elles var det sikkert andre som skulle svart på det. – Du får makt til å realiserer eit vegsamband i Sogn og Fjordane. Kva for eit ville du bygd? – Her er eg litt egoist: Ein tunnel gjennom Utvikfjellet og fullføring av Innvik – Olden. Så kan E39 gå AndaLote. – Kven ser du opp til, og kvifor? – Eg ser opp til dei som evnar å bruke store delar av tida si på ueigennyttig innsats, til dømes fosterheimsforeldre, støttekontaktar, besøksteneste. Her er mange usynlege kvardagsheltar.

– Er 100 arbeidsplassar eit beskjedent mål? – Det er frå år 2000 til 2012 skapt i gjennomsnitt netto 100 arbeidsplassar i året. I same perioden veit vi at nokre næringar har effektivisert drifta nokså dramatisk, og difor redusert arbeidsstokken. Den matematiske framskrivinga er 20 arbeidsplassar i året, og i det lys er 100 arbeidsplassar ambisiøst. Faktum er at dersom vi skal nå målet om ein folketalsauke til 112.000 i 2016, er det dette som gjeld. – Kva mål til for at vi skal nå dette? – Vi trur at utvikling av kunnskapsorienterte arbeidsplassar med utgangspunkt i dei næringane vi har særlege fortrinn, er vegen å gå. Samstundes veit vi at dette tek tid. Vi har eit fantastisk potensial på fornybar energi, og har satsa på ingeniørutdanning og høgskuleutdanning i fornybar energi. Dette kan og må forsterkast dersom vi skal lukkast – Kva faktorar må til for å auke folketalet til Sogn og Fjordane framover? – Skal vi auke folketalet må vi ha fleire arbeidsplassar i næringar som veks. Og det er forretningsmessig tenesteyting,

type ingeniørtenester, IKT, avanserte helsetenester, og så bortetter. – Om du fekk vere ordførar i heimkommunen din eit år, kva ville du sett fokus på? – No fokuserer ordføraren vår ganske bra, trur eg. Men ei forsterka satsing på design i vidaste forstand, og ei moderne eldreomsorg. Med ei moderne eldreomsorg meiner eg tilrettelagt for innsats gjennom teknologi og familiemedlemmer. – Kor mykje tid nyttar du på sosiale media ein vanleg dag? – Eg brukar sikkert 15-20 minuttar, men lite kvar gong. Eg er nok ein av dei som brukar det ein del, mange gode og nyttige diskusjonar

Sykkelsesongen er i gang! 599,-

– Kva er din største epost-tabbe? – Då eg sende eit stort tilbod på nesten 100 millionar til ein av dei store byggevarekjedane med alle internkalkylene som vedlegg. Heldigvis var det fredag ettermiddag, og eg varsla mottakaren om at det var feil dokument, om ho berre kunne slette det. Det trur eg faktisk ho gjorde, fordi eg hadde merka det om dei kjende kalkylane våre. – Du vinn 25.000 kroner i lotto. Kva nyttar du pengane til? – 25.000 er for lite…. Dei hadde vorte plasserte på ein konto for ferie eller eit kvart. – Om du skulle utdanna deg på nytt/valt eit nytt yrke, kva ville du gjort ? – Presse/media, trur eg. Men eg skulle gjerne hatt meir formalkompetanse. – Kva ser du mest fram til nett no? – Akkurat no skal vi takke av ein dyktig medarbeidar og kollega med middag. Litt trasig, og litt kjekt.

Fra

1599,-

499,-

City Child 16” Stabil og sikker barnesykkel med fotbrems, felgbrems, støtte og bagasjebrett. Med feste for støttehjul. 27-1361. Montering: 100,-

799,18” Grinder BMX

Kraftig BMX-inspirert modell med brede dekk og sterk stålramme. Skjermer og kjedeskjerm inngår. 27-1361. Montering: 200,-

City Child 12” Stabil og sikker barnesykkel med fotbrems, felgbrems og støttehjul. Utstyr: Skjermer, støtte-hjul, ringeklokke. Rosa/hvit 27-1246. Montering: 100,-

X-dirt Dirt-inspirert mountainbike med brede dekk, regulerbar fordemper fra Suntour og Shimano-gir. 6 innkapslede gir og navbrems. Lettvektsramme av aluminium (7005). Klargjort for skjermer. Montering 200,20” Grønn 6 gir 27-1346 1599,2” Blå 21 gir 27-1340 1999,-

FØRDE, Kronborgveien 5, 6800 Førde SOGNDAL, Stedjevegen 38, 6856 Sogndal Man-fre 8-20, lør 9-18 815 32 815 - www.biltema.no

D ILBO T E J PAN KAM LJE ORO T O M

SPIRAX S4 TXM UNIVERSAL TRACTOR TRANSMISSION OILS

SPIRAX S4 TX MULTIFUNCTIONAL MUL LT TIFUNCTI TIFUNCTIONAL LUBRICANTS

SPØR OSS! VI HARR KOMPETTANSE A OG EKSPER E TISE PÅ ALLT AV MOTOROLJE SPIRAX S4 TXM (tidl. Donax TD 10W-30)

÷33% ÷33% ÷ ÷33% 33%

Høgkvalitets transmisjonsolje for traktorar, entreprenørmaskiner og anna utstyr med bremser I oljebad, felles transmisjon/hydraulikk. (John Deere, Case, New Holland spesiﬁkasjonar) Priseksempel: 20 liter kr 959,- inkl. mva

RIMULA R4 L15W-40

SPIRAX S4 TX (tidl. Har vella TX 10W-40)

Mineraloljebasert toppkvalitet Low SAPS olje for praktisk talt alle dieselmotorar i tyngre køyretøy med og uten eksosrenseutstyr.

Syntetisk universal motor- og transmisjonsolje for landbruksmaskiner. Til dieselmotorar med og uten turbo, samt transmisjon- og hydraulikkolje i dei ﬂeste typar traktorar med bremser i oljebad.

Priseksempel: 20 liter kr 931,- inkl. mva

÷33% ÷33%

Priseksempel: 20 liter kr 1103,- Inkl. mva

GADUS S3 V220 C 2

Tilboda gjeld t.o.m. 15.04.14

Høgtemperatur EP-/høgtr ykksfett for dei ﬂeste auto- og industrianvendelsar i lagre, ledd og boltar. Som hjullagerfett, mellomakselllagre, elektriske motorar o.l. Står godt mot vatn. Priseksempel: Kar t a 12 x 400 grr. patroner kr 666,- inkl. mva

÷25% ÷25%

Øyrane 6, 6800 FØRDE Tlf. 578 21 688 - www.farsundnausthellerr..no

VI HELD TIL I: Førde, Bygstad, Viksdalen, Kvammen, Stavang, Korssund, Hardbakke, Sandane og Gaupne

Farsund & Naustheller leverer drivstoff til folk i fylket. Vi støtter «utkantene» med kor tautomater og drivstoff i nærmiljøet.

BMW X3

www.bmw.no

Ren kjĂ¸reglede

NYE BMW X3 ER BARE EN Ă&#x2026;RSTID UNNA. BESTILL ALLEREDE NĂ&#x2026;. Til sommeren lanserer vi rendyrket kjĂ¸reglede. Nye BMW X3 har et forbedret design med helt ny front, oppgraderte LED-lys og nye motorBMUFSOBUJWFS TPN HJS Â¸LU LSBGU J QFSGFLU LPNCJOBTKPO NFE čś&#x2018;OFSF JOUFSJÂ¸SEFUBMKFS PH MBWFSF VUTMJQQ #FTUJMMFS EV OZF #.8 9 OÂĽ LBO TPNNFSFO 2014 bli den beste noensinne.

BMW X3 sDrive 18d fra kr 493.800,-* BMW X3 xDrive 20d kr 562.800,-* Biltreff AS *Pris er inkl. frakt og lev.omkost. levert forhandler. Ă&#x2026;rsavgift kommer i tillegg. Forbruk bl. kjĂ¸ring inkl. alle modeller:0,47-0,83 l/mil, CO2-utslipp: 124-193 g/km.

forde.biltreff.bmw.no T: 57 72 56 60 Hafstadv. 76, 6802 FĂ¸rde

Mitsubishi ASX

HALV PRIS PĂ&#x2026; 4WD*

Spar kr 18.000,*Gjelder et begrenset antall 2013-modeller.

ASX 2WD INTENSE+

Spar kr 22.000,ASX Intense Vision Pack med bl.a. panorama glasstak, Xenonlys og ryggekamera inkludert i prisen. NĂĽ fra kun kr

256.500,-

GARANTI

5 Ă&#x2026;R 100.000km

NYHET! Mitsubishi ASX 4WD med automatgir Det er lett ĂĽ skjĂ¸nne hvorfor Mitsubishi ASX har blitt sĂĽ populĂŚr. Som skapt for norske forhold hĂ¸rer den like mye hjemme i bybildet som pĂĽ vinterfjellet. NĂĽ fĂĽr du ogsĂĽ ASX med automatgir sammen med en ny kraftig 2.2 l dieselmotor som yter 150 HK og heftige 360 Nm og gir deg det kraftoverskuddet du mĂĽtte trenge. Mitsubishi ASX er den perfekte crossover â&#x20AC;&#x201C; uansett hvor du hĂ¸rer hjemme.

ASX 2WD fra kr 241.500,ASX 4WD fra kr 336.900,ASX 4WD AT fra kr 356.400,Pris er inkl. frakt og andre lev. omk. Utstyrsdetaljer kan avvike fra standard. Forbruk: 4,8-5,8 l/100 km variert kjĂ¸ring. CO2-utslipp: 125-153 g/km. Med forbehold om evt. trykkfeil.