Fylkesmagasinet 2-2013 by Rein Design

FM NR. 2 JANUAR 2013

Mest lest i fylket

fylkesmagasinet.no

G I G

N E

H V A

Barnsleg side 30-31

Jibbegjengen side 36-37

Side 7-19

Ti 책r i sterk vekst side 39-41

VI VEIT KVA KVINNER SET PRIS PÅ

P PAR PARFYMELLE

CENTRUM SALONG NORLI FØRDE

OLEFINE CONDITORI TORI TO OR

Opningstider:10–20 (10-16) Matvarebutikkane har eigne opningstider Følg oss på

ORRTT GÅÅVEKO

Vårt elektroniske gåvekort kan nyttast i våre butikkar!

Reklamebyrået Inform Media

GULLSMED & URMAKAR H. BRÆNDMO & J. PETTERSEN

FM FYLKESMAGASINET

Fylkesmagasinet kjem ut til alle husstandane i Sogn og Fjordane Grunnlagt 2001

Avhengig!

Øyrane 3, boks 353, 6802 Førde

Tlf. 95 93 99 99 REDAKTØR

ROY SUNDE roy@fylkesmagasinet.no Tlf. dir. 95 93 99 90

– Vi er opptekne av å finne dei gode, positive tinga som skjer i vårt fantastiske fylke. Vi klarer ikkje å fange opp alt, så har du tips om saker som du meiner vi burde skrive om – ta kontakt med meg!

MARKNADSANSVARLEG

MAI-KRISTIN TIDEMANSEN mai.kristin@inform-media.no Tlf. dir. 95 93 99 97

Ønskjer du å nå alle husstandane i heile fylket med din bodskap – ta kontakt med meg!

Ansvarleg utgjevar og grafisk formgjeving Inform Media Trykk Mediatrykk Bergen Distribusjon Posten Opplag 42.500

Det er eit ord vi har lett for å kaste rundt oss. – Eg berre må ha det, som ei kjent norsk merkevare slår fast. Men realiteten er at stadig fleire blir avhengig av ulike ting. Og det handlar ikkje lenger om dei gamle, tunge formene for avhengigheit som narkotika, alkohol, tobakk og andre rusmiddel. Gambling er eit stor problem for stadig fleire. Mange slit med å strukturere tidsbruken i høve dataspel, bruk av internett, og ikkje minst bruk av smarttelefonar. Enno har ein truleg berre sett starten på ei bølgje av nye meir eller mindre eksotiske former for avhengigheit. I Japan jobbar folk seg til døde, og i USA har ein alt definert og byrja behandling for avhengigheit av alt frå romantikk til god helse og sunnheit. Fylkesmagasinet ser i dette nummeret nærare på fenomentet avhengigheit. I tillegg held vi fram utrullinga av «nye» Fylkesmagasinet. Kanskje har du alt lagt merke til at vi denne utgåva er tjukkare enn den førre? Vi ønskjer nemleg å gje deg enno meir godt lesestoff. I førre utgåve møtte du to nye spaltistar. I denne utgåva møter du to til: Bjørg Njøsen, kjent for bloggen Huset ved Fjorden, skal skrive for Fylkesmagasinet i 2013. Ho tek for seg temaet interiør – på flott vis. Rasmus Mo er marknadssjef i Sogndal Fotball og ein drivande motivator. Han ønskjer å nytte si nye spalte i Fylkesmagasinet, Dønn Ærleg, til å snakke opp Sogn og Fjordane. Og han vil ha deg med på laget. Og enno har vi nokre ting på lur i neste utgåve, så det er berre å henge på.

Redaktør: Roy Sunde

Fylkesting for ungdom Sogn og Fjordane fylkeskommune arrangerer fylkesting for ungdom 15. til 17. mars. Då møtest ungdom mellom 13 og 23 år til diskusjonar og debatt på Skei Hotel på Skei. Det vert markring av at det er 100 år sidan norske kvinner først fekk røysterett, gruppearbeid og høve til dialog med fylkespolitikarane. Representantar frå ungdomsråd, fylkesdekkande barne- og ungdomsorganisasjonar og politiske ungdomsorganisasjonar kan delta. Fristen for å melde seg på er 11. februar. For meir informasjon kan du ta kontakt med Aud Jonstad Baardsen på 909 43 746 eller aud.jons j tad.baardsen@sfj.n @ fj no

www.sfj.no

KAMPANJETILBOD

VOLVO XC70 FRYDENBØ EDITION KR

609 900, -*

RETTL. PRIS KR 657.800,-

VOLVO XC60 OG XC70

For meir informasjon gå inn på www.frydenbo.no

UANSETT KVAR DU SKAL VIL DU NYTE DETTE PAKKETILBODET UTSTYRSNIVÅ SUMMUM Nyt høgste utstyrsnivå m/m.a. skinninteriør, el. førarsete, Aktive Dual Xenon hovudlys. Kr 30 000,Rettl. kr 57 500,-

FOR PRØVEKØYRING SEND SMS ”XC60” ELLER ”XC70” TIL 2330

DRIVER SUPPORT PAKKE Volvo sitt høyteknologiske komfortog sikkerheitssystem. Adaptiv Cruise Control, Auto.brems m.m. Kr 17 900,Rettl. kr 31 900,-

PLUSSPAKKE M/ VOLVO ON CALL Varm bil og isfrie vindauge om morgonen. Kople deg til bilen med smarttelefon. Automatisk redningsteneste, tjuverivarsling m.m. Kr 8 400,Rettl. kr 9 800,-

3. NO ALLE TRE PAKKANE FOR KR 14 900,-

VOLVO XC60 D3 2WD 136 hk, man VOLVO XC60 D4 AWD 163 hk, man VOLVO XC60

VOLVO XC70 D4 AWD 163 hk, man

462 900, - * FRÅ KR 532 900, - * FRÅ KR 537 900, - *

FRÅ KR

LES MEIR OM PAKKANE PÅ VOLVOCARS.NO/KAMPANJER LAST NED VOLVO APP

* Pris levert forhandlar i Sogn og Fjordane. Gj.snittleg forbruk 5,3–10,6 l/100 km, CO2-utslepp 139–248 g/km (XC60 D3 2WD – XC60 T6 AWD). Tilbodet gjeld ved bestilling av ny bil – ut modellår 2013 eller så langt lageret rekk. Alle Volvo sine dieselmodellar har partikkelfilter som standard. Atterhald om trykkfeil. Avbilda bil kan ha ekstrautstyr. Treff Volvo på facebook.com/volvocarsno og volvocars.no. For meir info skann QR-koden til venstre.

www.frydenbo.no

NYHEIT: NO LANSERER VI

volvo seleKt VOLVO SELEKT Volvo Selekt er nyare, handplukka bruktbilar og inkluderer følgjande: ■ ■ ■ ■ ■ ■

Høgt utstyrsnivå Klimapakke Nordic Sommar- og vinterhjul Garantert Volvo-historikk Gratis dekkhotell i eitt år Gratis forsikring i Volvia i eitt år (føreset 50% bonus) ■ Gratis service i eitt år ■ Betalt registreringsavgift

SANDANE: 2011 - Volvo V-70 D3 163 HK, Summum, RSE, H-feste, Nivåmat, 50.000 km 2011 - Volvo V-70 DRIVe, Momentum, H-feste, B-seter, telefon, 67.000 km 2011 - Volvo V-50 DRIVe, Momentum, skinn, telefon, Xenon, 35.000 km

kr 369 000,kr 278 000,kr 258 800,-

SELEKTgaranti

FØRDE: 2009 - Volvo XC 60 2,4 D AWD, Momentum, aut, 94.502 km, 2009 - Volvo S80 2,4 D5 Summum aut AWD, 101.000 km, 2010 - Volvo V70 DRIVe Summum, 48.595 km, 2011 - Volvo V50 1,6 D DRIVe Momentum ++, 30.169 km,

kr 429 900,kr 398 900,kr 298 800,kr 258 800,-

Gjennom Volvo Forsikring tilbyr vi Selektgaranti som gjev ekstra tryggheit for deg som kjøper Volvo Selekt bruktbil. Selektgarantien omfattar mellom anna:

EIT UTVAL AV VÅRE VOLVO SELEKT BRUKTBILAR

ANDRE BRUKTBILAR SANDANE: 2007 - Volvo V70 2.4D Limited Edition, Skinn, h-feste, Cruise, 119.000 km 2011 - BMW X1 4WD 136 HK, M-Sport, panorama, navi, skinn, 69.000 Km 2010 - Toyota Auris 1.4 D4D SOL, klima, h-feste, 62.000 km 2011 - VW Touran 1.6 TDI Comfort, automat, webasto, 32.000 km 2009 - Opel Astra 1.7 CDTI, 110 HK Stv., Xenon, klima, 50.000 km

kr 215 000,kr 359 000,kr 179 000.kr 279 000.kr 169 000.-

FØRDE: 2010 - Volkswagen Touran 1,9 TDI Exclusive R-edt DSG 7-trinn, 178.989 km, 2006 - Toyota Corolla 1,4 D-4D Sjå KM!!, 53.000 km, 2009 - Renault Megane 1,5 dCI FAP 90hk Dynamique, 18.957 km, 2007 - Mercedes-Benz R-Klasse R320 CDI LANG 4Matic, 147.752 km,

kr 188 000,kr 139 900,kr 169 900,kr 268 900,-

SOGNDAL: 2008 - Audi A6 allroad 2,7 TDI 180 quattro tiptronic Skinn, 113 000 km 2007 - Toyota Avensis 2,0 D-4D Sol Xenon/Navigasjon/17" alu, 154 000 km

kr 429 000,kr 139 000,-

■ Fabrikkgaranti inntil 100.000 km / 5 år ■ Fri leigebil ved uhelll så lenge bilen er til reparasjon i samband med skade ■ Fabrikkny bil ved totalskade dersom bilen er yngre enn 3 år ■ Er bilen eldre enn enn 3 år og blir totalskadd, gjev vi 25% ekstra erstatning ■ Maskinskadedekning. Gjeld for bilar som er inntil 10 år gamle eller køyrt inntil 250.000 km ■ 1 års gratis veghjelp

FLEIRE BRUKTBILAR på www.frydenboBILSENTER.no SANDANE: 57 86 84 00

FØRDE 57 83 72 00

SOGNDAL 57 67 34 00 www.frydenbo.no

Vinterkampanje

Vi markerer starten på det nye året med ei lang rekke gode tilbod på mange ulike Volkswagen-modellar. Anten du er på jakt etter ein Volkswagen med 4MOTION firehjulstrekk, ein særs prisgunstig Passat Edition med det prisbelønte DSG automatgiret inkludert eller om du ønskjer mykje ekstra utstyr som i våre Exclusive-modellar, er det lurt å ta ein tur innom oss. Og bestemmer du deg for ein ny Volkswagen akkurat no får du også Volkswagen Original Service i 3 år eller 45.000 km inkludert i prisen. Velkommen skal du vere.

Golf stasjonsvogn Exclusive 105 TDI 4MOTION Kr 358.000,-*. Du sparar kr 62.700,-

Passat Exclusive R 2.0TDI 140hk Med DSG kr 467.900,-*. Du sparar kr 24.200,Med 4MOTION kr 491.000,-*. Du sparar kr 21.800,-

Passat Edition med DSG og automatgir Diesel: 105 TDI med DSG kr 368.500,-* Bensin: 122 TSI med DSG kr 360.300,-*

Utstyr i tillegg til Highline: - Adaptive bi-xenonlys m/LED køyrelys - Fjernbetjent parkeringsvarmar - Speglpakke - Sportpakke 17" Porto - Avtakbart tilhengarfeste - Teknikkpakke - Sportssete i helskinn - Radio RCD510 med touchscreen og DAB+ - Telefonforberedelse bluetooth - Nettingvegg - Parkeringssensorer framme og bak - Dekktrykkontroll - Metallic lakk

Utstyr i tillegg til Highline: - Sportsseter i heilskinn - 18" Mallory felgar - RNS315 navigasjon - Fjernbetjent parkeringsvarmar - R-Line Eksteriør - Sportsunderstell - Mørke sideruter - Adaptive bi-xenonlys med LED køyrelys - Telefonforberedelse Bluetooth - Parkeringssensorar framme og bak - Innfellbart tilhengarfeste - Nettingvegg

Vert levert med blant anna følgjande utstyr som standard: - Parkeringssensorar framme og bak med optisk visning i radiodisplay - Adaptive Bi-xenonlys med LED køyrelys - Radio/CD RCD510 med touchscreen og DAB+ - Adaptive tåkelys framme - Telefonforberedelse Bluetooth - Cruise control - Trøttheitsvarsling - Nettingvegg

Tiguan Exclusive R 140 TDI DSG BMT 4MOTION Kr 503.400,-*. Du sparar kr 31.800,-

Polo Exclusive R 90 hk TSI kr 234.200,-* 90 hk TSI DSG kr 252.800,-* Du sparar kr 7.800,-

Volkswagen Original Service med på kjøpet

- R-Line eksteriørpakke med 19” Mallory felgar - Skinninteriør Vienna sportssete - Adaptive bi-xenonlys med LED køyrelys - Media-IN med iPod tilkobling - Tilhengarfeste - Parkeringsassistent - Cruise control - Elektrisk innklappbare utvendige speglar - Ambientepakke (belyste make-up speglar, belyste døråpningshendlar framme og ekstra kupélys) - Radio/CD RCD510 med touchscreen og DAB+ - Telefonforberedelse Bluetooth - Parkeringsvarmar - Metallic lakk

Utstyr i tillegg til Highline: - 17" Mallory felgar - R-line eksteriørpakke - Xenonlys

På dei aller fleste nye Volkswagen personbilar får du no også Volkswagen Original Service inntil 3 år eller 45.000 km med på kjøpet. Du betalar dermed ingenting for at vi passar ekstra godt på bilen din! Tilbodet gjeld ved kjøp av ny bil fram til 28.02.2013.

* Prisane er rettl. levert Sogn og Fjordane. Årsavgift kjem i tillegg. Drivstofforbruk variert køyring 5,1-6,0 l/100km, utslepp frå 119-158 g/km. Tilbodet gjeld frem til 28.02.13. Avgrensa tal.

Avhengig Avhengig: bunden, ufri; som ikkje kan greie seg sjølv vere avhengig av ha til vilkår el. grunnlag; ikkje kunne vere forutan (Frå Nynorskordboka)

Når ein seier avhengigheit er det fort å tenke misbruk av alkohol, narkotika eller tobakk. Men stadig nye former kjem til, som avhengigheit av sex, shopping, speling, internett og jobb. Folk har mange vaner som kan utvikle seg til personlege og sosiale problem. Kvar åttande amerikanar er avhengig av noko, og stadig fleire slit med ei eller anna form for avhengigheit. Vi har sett på ulike grunnar til avhengigheit, og snakka med folk som har – og har hatt – problem. <<

Jakta på belønning skaper avhengigheit <<

Avhengigheit kjem av at kroppen din lønnar åtferd som gjev glede og spenning. TEKST OG FOTO: Roy Sunde

– Når du gjer noko som gjev velvære eller eit kick utløyser kroppen belønningskjemikalier: Dopamin, serotin og endorfin. Alt vi får eit kick av, eller føler velvære av å gjere, kan ein bli avhengig av. Menneskje har trong til å repetere åtferd som gjer godt i augneblikket, seier Harald Munkvold, som jobbar med rusavhengigheit i Helse Førde.

Overleving. Ein tenkjer på avhengigheit som negativt, men det er ikkje slik tenkt frå naturen. – Avhengigheitsmekanismar er positive. Hjernen sitt signalsystem er innretta slik for å auke sjansen for overleving. Sex utløyser for eksempel dopamin, så ein får «lønn» for å forplante seg. Åtferd som utløyser signalstoffa får vi lyst til å gjere igjen og igjen. Gambling, rus, shopping og slikt gjev oss nerve, forventing, litt angst, håp og glede. Sterke kjensler, som gjev høg aktivitet i hjernen og utløyser signalstoff. Det blir ein runddans: Du får lyst å repeterer åtferda. I nokre tilfelle er dette ønskjeleg, som i forplanting, mat, sosialt fellesskap og vidare. I andre tilfelle utviklar det skadeleg åtferd. Vi skal gjenta ei handling som er bra for oss. Men tek det overhand og konsekvensane blir negative, er det ikkje bra. Frå rus til romantikk. – Før tenkte ein om rusav-

hengigheit at det var rusmiddelet som skapte avhengigheit. I dag meiner ein at dette sit mellom øyra: måten du tenkjer på om rusmiddelet/aktiviteten, er det utslagsgjevande. Og det gjeld alle typar avhengigheit, fortel Munkvold og seier berre fantasien set grenser for kva ein blir avhengig av i dag.. – Ein nyttar same type behandlingsprogram for alle typar avhengigheit, fordi same mekanismar ligg til grunn. Ein diagnostiserer ut frå kriteria: Sterk lyst, tap av kontroll, abstinens om ein avstår, stor tidsbruk på aktiviteten sjølv om ein veit det er skadeleg, og at ein prioriterer det før andre aktivitetar du før sette stor pris på, seier han og fortel at rus er hyppigaste avhengigheit, også lokalt. –Vi blir kontakta av ein del som slit med speleavhengigheit, og av og til kjem dei som slit med avhengigheitsforhold til dopingmidlar. Ein «ny» form for avhengighet heiter Ortoreksi: Ein blir avhengig av trening og god helse, altså usunt opp-

Harald Munkvold seier stadig fleire som slit med avhengigheit slit med andre former enn rus.

teken av å trene, ete og leve sunt, seier han og deler andre nye former. – IUSA er kjærleik, sex, romantikk, shopping og jobb i tur og orden teke inn i avhengigheitsfamilien. Etterkvart vil vi nok sjå meir av dette her også.

Ein gang avhengig… Har du hamna ut på startar eit livslangt forhold til aktiviteten eller rusmiddelet. Når ein blir avhengig av noko skjer det endringar i hjernen, som kan bli meir eller mindre permanente. Det er ikkje snakk om hjerneskade, men små og store endringar først og fremst i hjernen sitt «belønningssystem». Om du er til dømes er speleavhengig, tek kontroll, sluttar og så prøver igjen etter ei tid, så er det lett å falle tilbake, seier han og trøystar. – Menneske er ikkje fjernstyrte og har meir kontroll på avhengigheit enn vi trur. For mange typar avhengigheit får ein fysiske reaksjonar når ein sluttar, altså abstinens. Det skuldast bortfallet av dopamin, serotonin og endorfin, som får deg til å føle deg vel. Det kan føre til ein periode med angst, skuldkjensle og slikt. Ein nyttar ofte ordet craving, av det engelske ordet for det å føle at ein

må ha. Når du slutta med det du er avhengig av kjem craving. Den toppar seg etter 2-3 dagar, før den gradvis forsvinn. Heroin gjev særs sterk craving, som er over på ei veke. Alkoholcravinga er og fort over. Då står ein att med at ein sjølv kan ta kontroll. – Men tilbakefall til «avhengigheitsåtferd» er diverre vanleg for all avhengigheit, og livstilsendring: jamfør nyttårsløfta som ofte varar ut januar. Ein må sjå mekanismane som fører til avhengigheit og styre dei. Det kan ta mykje tid, men ein må aldri gi opp. Du er ikkje eit offer av «avhengigheitsdjevelen», seier han, du har mykje meir kontroll enn du trur. Det er bodskapen min om avhengigheit.

Sjølvhjelpt er godt hjelpt. Og alle treng ikkje hjelp av ein ekspert for å få kontroll. – Forsking viser at cirka halvparten av alle med avhengigheitsåtferd i høve alkohol kurerar seg sjølv: Dei innser at dette ikkje er lur åtferd og bruker viljen for å endre åtferd. Vi er meir herre i eige hus enn vi trur. Å komme ut av avhengigheit er ofte ei viljesak. Ein god kombinasjon av eigen vilje og ein dyktig terapeut gjev eit godt resultat, men ofte er livet sjølv den beste terapeuten.

Kjøp ny Octavia og få 4x4 til berre

Spar inntil 25.500,-* www.skoda.no. Avbilda modell kan ha ekstrautstyr. Pris levert Sogn og Fjordane. Årsavgift kjem i tillegg. Drivstofforbruk og CO 2 -utslepp frå 4,2-7,7 l/100 km, 108-180 g/km. * Tilbodet gjeld ved kjøp av ny Octavia fram til 31. mars 2013. For TSI 160 bensin er tilbodspris på 4X4 ved kjøp av ny Octavia kr 29.900,-.

God start hos Škoda! Fram til 31. mars 2013 kan du få 4x4 til Octavia for berre 19.900,-! Eller kva med varm bil for berre 4.900,-? Sjå alle våre gode pakketilbod og gode prisar på bilar. Scan QR koden eller ta turen innom oss for meir informasjon. Velkommen! Škoda Octavia Stv. frå 289 000,-. Škoda Octavia Stv. 4x4 frå 308.900,-

Parkeringsvarmar med fjernkontroll Tilbodet gjeld ved kjøp av ny Octavia fram til 31. mars 2013

ﬁndriv.no

kun 4.900,- Spar inntil 4.100,-

BERGE BRUKTBIL

◗

Kvalitet

◗

Utval

◗

Tryggleik

Kom innom å sjå vårt store utval eller gå inn på www.berge.no

2010 Volkswagen Caddy 70 SDI KOMF 23 824 km Kr 149 000,-

2007 Volkswagen Caddy 70 SDI, 29 000 km

2007 Audi A6 2.0 TDI MLT LIM 2007, 114 500 km Kr 243 000,-

2010 Toyota Aygo 1.0 TOYOTA AYGO, 18 600 km

2009 Skoda Superb ELEG 140TDI, 32 000 km

2006 Ford S-MAX FORD S-MAX 1,8 TDCI, 110 000 km Kr 199 000,-

2010 Volkswagen Golf 105 TDI BMT COMFOR, 35 000 km Kr 219 000,-

2008 Volkswagen Golf 1.9 D, 88 991 km Kr 189

Kr 109 000,-

Kr 119 000,-

Alle våre bruktbilar har gått gjennom ein kvalitetskontroll. Du får med skriftleg rapport om bilens tilstand.

2009 Audi A4 160 TFSI AVA, 59 046 km

Kr 315 000,-

Kr 313 000,-

000,-

Tidleg krøka <<

Det er gnistrande januar. Nyopererte Ørjan Hopen er på Campus for eigentrening. Resten av Sogndal IL trener i Syden. Han nyt livet trass eigentrening og kulde. Og kvifor ikkje? Før styrte gamblinga livet, no er Hopen i førarsetet. TEKST OG FOTO: Roy Sunde

– Siste betten sette eg 25.november 2011, smiler han i sofaen i lunsjloungen til Sogndal IL. Trass

krykkene er det ein sterk og sunn 20 åring på veg mot ein ny sesong, etter karrierens første skade. – Eg føler ikkje sug. Det var greitt på avvenningsklinikk i England, men eg trudde freistingane ville stå i kø ute. Men det gjekk leikande lett. Eg gir alltid 100 prosent. Når eg skulle slutte å gamble gav eg alt der også, smiler han.

Sped start. – Det byrja så smått då eg var 6 år. Eg fylte ut kupongar, mamma og pappa leverte. Når eg var 12-13 år byrja det å bli alvorleg. Eg satsa høge summar for13-åringar. Ein kamp huskar eg spesielt. Eg vann 15.000 kroner på ei bettingside med freerolls. Og sat det på at Real Madrid skulle

slå Werder Bremen. Men Werder vann! Der starta bettinglivet for alvor. Eg spelte alt frå nettpoker til V75, seier han og fortel at foreldra prøvde stogge han. – Men dei kunne ikkje overvake meg døgnet rundt. Eg dreit i det. Eg skulle spele! Ein gamblar for spenning, eller storvinsten. For Ørjan var ein ting viktigare. – Eg ønska å bli god og slå oddsen. Eg finrekna kampar og vurdere informasjon om form, karantenar og skadar. Kva er sjansen for eit resultat i høve oddsen? Er det verdt risikoen? Du gjere ei vurdering og prøver å slå dei som set oddsen. Kunnskapsbiten trigga meg, fortel han.

Ein nyoperert Ørjan Hopen ser lyst på livet, trass ei lita fotballpause. Livet utan gambling har gitt han ro.

Nedtur. På vidaregåande skule byrja det å eskalere. – I 16-18 års alderen skjønte eg at det kunne gå til skogen grunna pengebruk. Tida var ikkje så farleg, eg kosa meg gløgg i hel. Låg timar i senga

og såg trav eller spela poker. Hadde eg ei cola og ein pris snus var livet topp, seier han. – Største vinsten kom i ein norsktime på vidaregåande. Eg kjeda meg, gjekk til ei bettingside som dobla det du sat inn, fekk ein ven til å opprette konto for å få doblinga, heiv inn 1000 Euro og spelte med 20 euro innsats. Ved ein feil satsa eg 200. Då eg såg ned hadde eg vunne eit sekssifra beløp! Eg brukte rikeleg. Ikkje berre på spel, ein kveld spanderte og brukte eg 10.000 kroner på Meieriet. Eit absurd liv, eg var likegyldig om det rauk nokre tusenlappar. Om eg tapte var eg sint i 5 minutt. Neste dag byrja eg med blanke ark og tenkte ikkje på at hadde tapt dagen før. Iveren

etter nye bett var større enn nederlaget av å tape. Iblant tapte eg så mykje at det ikkje var kjekt, men det gjekk raskt over. Eg leverte oddskupongar på femsifra beløp på ein kamp. Du kan sette eit tak på innsatsen hos Norsk Tipping og bookmararar, men det er dumt. Du avgrensar ikkje deg sjølv når du slit med dette.

Stoppa i tide. – Påverka dette karrieren din? – Eg trur ikkje eg vart ein dårlegare spelar. Siste tida, når folk ringte i hytt og gevær, var eg berre fri på bana. Der fekk eg ikkje SMS og møtte ingen eg skulda pengar, og kunne sleppe meg laus. På sikt blir eg nok ein betre fotballspelar av å ha

– Eg henta informasjon, ringte vener på lag for å høyre kva lag dei stilte og bad bookmakarar sette odds på aktuelle kamper. Eg brukte 5-7 timar dagleg, og i skuletid, og var i ei fokusert boble. Ingenting anna opptok meg! Eg gleda meg i dagevis til V75 på Bjerke, las statistikk og kilometertider, og kosa meg under løp, sjølv når eg tapte.

slutte å gamble, seier han og fortel alt balla på seg. – Eg har alltid skulda litt pengar, men store summar vart det først når eg vart 16-18. Du klarar lure til deg meir pengar, men dreg deg djupare inn i løgn. Eg måtte halde styr på mange trådar, det vart verre og verre, seier han og fortel at det bikka over. – Det gjekk for langt, eg fekk ein knekk av presset og turte knapt gå ut. Eg trur ikkje folk hadde slått meg ned, men når du lyg mange gongar til nokon er det tungt å møte på dei, seier han og deler dråpen som fekk det til å renne over. – Eg var i banken og prøvde å få lån, utan at mamma og pappa fekk vite det, utan hell. Då fortalte eg pappa alt. Så reiste vi til mamma og prata. Til slutt var eg så trist at eg gikk. Eirik Bakke kom, plukka meg opp, prata ut og kontakta Claus Lundekvam. Han fekk meg inn på ein klinikk for speleavhengige. Der var eg ein månad i lag med tre engelskmenn. Beste behandlinga var å dele erfaringar og prate med kvarandre. Eg vart «ti år eldre» av alle inntrykka, seier Ørjan og fortel at han styrer sjølv no. – Eg prøvde starte Anonyme Gamblarar, men oppmøte var dårleg. Han trur gamblingkarrieren ville enda dårleg. – Eg var på veg ned og det ville stogga ein stad. Eg vart trua med både politi og juling. Det ville neppe hatt ein lukkeleg slutt om eg haldt fram, seier han og fortel at prosessen har vore lærerik. – Eg ville ikkje gått same veg. Men eg mista ikkje noko, lærte mykje, rydda opp og gjekk vidare. Økonomi, forhold til dei rundt meg og fokus på karrieren er betre no. – Var det rart å gå tilbake til eit vanleg liv? – Eg syns det er godt at det er stille og roleg, og at eg har meir tid til vener og familie, dei viktige tinga. Og så skvett eg ikkje til av alt og alle, eg har det godt, seier han.

Tabu. Å vere profesjonell idrettsutøvar er ei utfordring i høve gambling. – Det er lettare for idrettsutøvarar å ende utpå. Vi har meir kunnskap om idrett enn folk flest, kombinert med stort konkurranseinstinkt. I tillegg trigga kunnskapsbiten meg. Eg kjenner mange som gamblar på nivået folk flest ville kalle hardt. Ein kan gamble hardt med kontroll, men eg rår alle til å gå i seg sjølv. Tida eg brukte på gambling nyttar eg no til familie og vener, seier han og fortel at løgnene var verst. – Heldigvis mista eg ikkje nokon, alle fekk ei forklaring på løgnene. Alt hadde rot i ein sjukdom. Det er lettare å forstå. Å stå fram letta det økonomiske presset og, seier han og fortel myndigheitene ikkje imponerer. – Gambling er tabu frå øvste hald. Anniken Huitfeld opna statleg nettspel i sommar. Det er hyklersk! Kontrolltiltaka er å sjølv sette grenser for kor lenge og mykje du speler for. Har du problem gjer du ikkje det. Dei blokkere for utan-

Marianne Fimreite har sjølv erfart kor vondt det er når barnet ditt rotar seg inn i spelavhengigheit. Ho vil gjerne at andre med slike erfaringar bidreg gjennom Spillavhengigheit Norge.

landske selskap, og tek over sjølv etterpå.

Den vonde kloa. Marianne Fimreite er mor til Ørjan Hopen. Ho ønskjer å bruke erfaringane sine for å hjelpe, og ho vil ha deg som har kjent spelavhengigheit på kroppen til å gjere det same. – Eg sakna nokon å prate med. Medan det sto på hadde eg ikkje overskot til å engasjere meg, men når eg byrja komme meg opp att ville eg

Det gjekk for langt, eg fekk ein knekk av presset og turte knapt gå ut. Ørjan Hopen

hjelpe andre. Eg kontakta Spillavhengigheit Norge med spørsmål om dei trengte fleire frivillige som kunne bidra. – Vi er ein frivillig organisasjon, som nyttar eigenerfaring i samtalar med berørte av speleproblem. Folk syns det er godt å prate med andre som har vore gjennom dette. Det er eit lågterskeltilbod, stifta av Lill Tove Bergmo. Alle har erfaring med spelavhengigheit og eit brennande ønskje om å hjelpe andre, fortelje så mange som råd at det er hjelp å få, og få fagfolk til å tenkje annleis, seier Unni Bergsvenkrud i organisasjonen Spillavhengigheit.

Kloa. Marianne beskriv vonde år, der ein ikkje heilt visste kva som kom til å skje. – Du går med ei klo i magen, og fryktar at noko skal skje. Ein ser det er noko, men får ikkje stogga det. Eg såg tendensen frå 12-13 års alderen. Han lurte omgjevnadane, og vi fekk ikkje stogga det. Det er vanskeleg å forklare, ein må ha vore i situasjonen. Vi kontakta «alle» utan å nå fram, seier Marianne.

«Den beste vinterbilen» NAF-test 12/3-2012.

Ri på ka ng b d 57 ile e 83 n? 72 50

Terningkast 6 i VG 7/2-2012.

B-Klasse vinterkampanje

Tlf.: 57 83 72 50 e-post: post@bilskadesenteret-as.no www.bilskadesenteret-as.no

• Hjulstilling og bremser

• Skadereparasjon

Rep. og kontroll av hjulstilling.

• Lakkering

Vi reparerar store og små bilar, med store og små skadar.

Frå kr

325.000,-

Pris inkludert levering Førde. Forbruk blanda køyring: 0,44-0,62 l/mil. CO2-utslepp: 115-138 g/km.

•Varsling ved endring av ditt køyremønster og kollisjonsradar er standard. •Vinterhjul kr. 4.900,-. •Bi-Xenon lys og siktpakke, no kr 7.900,-.

• Takst

Vi lakkerar store og små kjøretøy.

Vi takserar skadar kvar dag, forsikring eller privat.

• Klimaanlegg Service, rens og påfyll av AC.

• Bilglas Reparasjon og skift. Bilskadesenteret våren 2013

BILGLA

Opningstider: Mandag - fredag 0730 - 1600

Velkommen!

Bilhuset Førde, Øyrane 6, 6800 Førde, Tlf. 57 72 41 00, www.bilhusetforde.no

m3doors skyvedørsgarderober – Sjå vår nye utstilling

Det har skjedd ein revolusjon på badet! Ny fargekolleksjon frå Fibo Trespo. Velg din farge og ditt mønster.

Fibo trespo Baderomspanel

Huntonit synfoni veggplater – Mange nye fargar

Fjordal laminat, 1- og 2 stavs,

98,- pr kvm

Opningstider: Mandag-fredag 07.30-16.30

Flovegen 5, 6800 Førde - Te eleffon 57 82 85 00 - Telefaks: e 57 82 8 85 01 www.neumann.no

Eg håpar dei som les dette tek kontakt – for å hjelpe – eller få hjelp. Marianne Fimreite

hald dei. Set deg inn i spelet. Då føler spelaren seg forstått, og skjønnar lettare dine bekymringar. Ikkje kjeft, prat vanleg, då er det lettare for dei å respondere ordentleg. La dei vite at du er der om dei trenger hjelp, seier Unni. – La gamblaren ordne pengeproblem sjølv, men ta økonomisk kontroll. Ikkje la dei ha Visa-kort. Er ikkje det greitt, er dei ikkje klar for å slutte. Ein må sjå konsekvensar for å skjønne problemet, seier ho og legg til at www.spillavhengighet.no er ein god stad å byrje vegen ut av spelinga.

Frå automat til online. Lotteritilsynet opna Hjelpe-

– Myndigheitene legg til rette for nettspeling no, utan å hjelpe dei som slit. Problemet aukar, men er tabu. Myndigheitene sitt fokus er for dårleg, seier Marianne og fortel letta var stor når Ørjan fekk hjelp. – Det er enorm skil på Ørjan no i høve 1,5 år sidan. Og ei tilsvarande lette for meg. Når han spelte kampar på landslaget snakka folk om kor flink han var. Eg tenkte skit i landslaget, det er ikkje viktig i høve det han slit med. Som foreldre er det seigt å sjå barnet ditt slite. Du gjer alt du kan, og set klåre grenser, men den avhengige har ein indre driv vi andre ikkje skjønnar. – Å oppdage spelavhengighet er vanskeleg. Det er ei tynn linje mellom avhengighet og problemspilling. Vi har nokre kriterium: Å misse sosialt nettverk, bli aggressiv når du tek opp bekymringar eller setter grenser for tidsbruk, vil heller spele

enn andre aktivitetar dei likte før og dei brukar meir og meir tid på det, seier Unn. Marianne trur det er mange pårørande som slit i Sogn og Fjordane. Som kan bidra i Spillavhengighet med sin erfaring. – Vi treng fleire engasjerte pårørande. I Spillavhengigheit kan du hjelpe andre, anonymt om du vil. Pårørande treng å snakke med ein som har vore gjennom det same. Ein føler seg einsam undervegs. Ein som veit korleis du har det endrar alt. – Eg håpar dei som les dette tek kontakt, for å hjelpe, eller få hjelp. Får ein der ute det litt betre har eg oppnådd det eg er ute etter, smiler Marianne. – Kva kan ein gjere? – Prat med og del bekymringa di med spelaren. Det er ikkje sikkert du får respons i starten, men du startar ein prosess. Set klåre grenser og over-

linjen i 2003 som eit tiltak for å hjelpe dei som sleit med speleautomatar. I dag er det andre brukargrupper. Lotteritilsynet eig telefontenesta, og Sjukehuset i Innlandet driftar den. Dit kan den som har speleproblem, eller pårørande, ringe for rådgiving. – På det meste var det 2000 telefonar årleg. Etter at automatane forsvann var vi nede i 800. No er talet 1200 årleg og stigande. Og flest slit no med nettkasino, poker, lang- og liveodds og onlinespel, fortel Mette Mohn, sjukepleiar og dagleg leiar for Hjelpelinjen. – Størst auke i fjor sto dei med eit problematisk forhold til dataspel for. – Kva vil du seie til dei som slit, eller lurer på om dei har eit problem? – Ring 80080040. Ein del kvir seg på å ringe, for då blir problemet «reelt». Men du blir møtt med forståing og råd, og får vere anonym. Mange slit med gambling, men berre ein liten del søker hjelp. Det er hardt å innrømme at ein har problem. Gambling er belagt med skam: Ein brukar

ford.no

www.autoforum.sf.no

utruleg mykje pengar, set økonomi på styr, utset familie og vener for liding. Det er ikkje ei god kjensle. Mange spelar vekk alle pengar, og må treffe botnen først. Ein ringer gjerne når krisa maksimerast. I blant ringer dei tidlegare i prosessen, men då er dei gjerne ikkje så mottakeleg for hjelp. Nokre ringer og lurer på om dei har eit problem, seier Mohn, men flest ringer når arbeidsgivar eller ektefelle oppdagar dei, eller banken varslar at om dei ikkje betaler lånet så ryk huset. Mange taper alt!

Lett. Det er utruleg lett å spele i dag, og tilgangen

Mette Mohn på Hjelpelinjen seier stadig fleire slit med gambling og internettavhengigheit.

på freistingar større enn nokosinne. – Tilbakemeldingane frå dei som slit er at tilgangen er enorm. Spesielt frå utanlandske nettstadar. Kven som helst kan bli dratt inn i gamblingverda. Nettkasino er laga for at du skal bli trekt inn og bli. Dei tilbyr frispinn, som du gjerne vinn litt på, og blir hekta. Dei seier nettkasinoa er største problemet, som blir massivt reklamert for via epost, nettsider og TV. Vi har eksempel på folk utan speleproblem som prøvar litt og stoggar. Seinare får dei telefonar frå nettkasinoet, med freistande tilbod om frispinn. – Kom og spel litt, det kostar ingenting. Veldig offensivt og aggressivt. Og dei er ikkje råka av norsk lov. – Er det lurt av norske myndigheiter å byrje med nettspel? – Ein kanaliserar spelinga inn i ein regulert spelmarknad, med meir kontroll. Andre seier dette blir ein stad å starte spelinga før du går til råare spel. Ein lyt sjå det ann, men viser det seg å bli eit problem må ein ta det til etterretning.

FRA 229.900 KR

15 nissan.no

Vemund Eldgard, Thea Kårstad Støfring, Mari Standal og Stine Bortheim er alle sjølverklærte smarttelefonavhengige. Dei kan sjekke telefonen sin opp til hundre gongar for dagen.

Nomophobia – den nye folkeavhengigheita <<

Studiar viser at fleire og fleire er avhengige av smarttelefonen sin. Frykta for å gå glipp av noko har teke over. TEKST OG FOTO: Kristine Slettehaug

– Åh, herregud det er ofte! Så fort vi får mulegheita, svarar dei fire mediestudentane på spørsmål om kor ofte dei ser på smarttelefonen i løpet av ein dag. Thea Kårstad Støfring (16), Mari Standal (17), Stine Bortheim (17) og Vemund Eldgard (16) er sjølverklærte smarttelefon-avhengige og alle sit med mobilen i handa. Når den vibrerer, pip eller blenker, finn erfarne, kjappe fingrar skjermen. Mobilen er med overalt. Til og med i senga. – Eg har den under puta, seier Vemund. Dei andre kjenner seg igjen. – Min ligg på nattbordet, for eg vil ikkje ha stråling i senga. Men den har blinkefunksjon, så eg får straks vite når det skjer noko nytt, seier Thea.

50 gongar i løpet av dagen. Kanskje 100. Før dei er på skulen, har dei alt sjekka den fleire gongar. – Først i senga, så etter at eg har stelt meg, ved frukostbordet, på veg til bussen, på bussen, før eg går inn i klasserommet osv. Det blir ein del gongar for dagen, smiler Thea. – Vi prøvar å unngå bruk i timen, men det er ikkje enkelt. Er faget eller læraren lite engasjerande er det lett å søke til mobilen. Berre nett sjekke om det er noko nytt, smiler Mari.

Søvntjuv. Ein rapport publisert i «Journal of Sleep Research» viser at personar som ofte bruker digitale medium på kveld legg seg seinare. – Sjølv om eg sit heile kvelden med pc-en i fanget må eg likevel trykke litt på mobilen før eg legg meg. Av og til blir eg liggande veldig lenge på nett, seier Mari. – Typisk er at ein ikkje får sove, tar fram mobilen og blir liggande alt for lenge å surfe. Då kan det fort gå utover nattesøvnen, legg Stine til. Dei andre innrømmer at dei ofte er trøtte dagen etter nattesurfing. – Men det er gøy å vakne til mange varslar og beskjedar då, smiler Vemund.

Avhengigheitsskapande. Forsking viser at over

halvparten av oss meiner eit liv utan høve for å stadig oppdatere seg på nett ville vore forferdeleg. Frykta for å gå glipp av noko har teke over. Etter eit kjapt overslag, konkluderer dei fire ungdommane med at dei i alle fall ser på mobilen

Nomophopia. To av tre lir av nomophobia – frykt for å være utan mobilen – i følgje ei ny studie gjengitt av LA Times. Tala er på full fart opp. Over alt ser ein personar med blikket vendt mot ein lysande, liten skjerm: på kafé, jobb, i bilar,

kino, i sofaen, gatelangs og sist sett på teateret. – Så klart er vi avhengige! Vi sjekkar mobilen konstant i frykt for å gå glipp av noko. Og på nett skjer det noko heile tida, seier Mari. – Eg kjenner meg rett og slett handikappa og naken utan mobilen, legg Stine til. Ungdomane fortel om feriar «som har vore heilt forferdelege» fordi dei ikkje kom seg på nett. – Du kjenner deg utanfor om du ikkje har tilgang på nett. Når eg er i utlandet, utan nettilgang, føler eg meg asosial og blir stressa av å ikkje få snakke med vennane mine. Eg må liksom oppdatere meg på kva dei gjer på, seier Thea. – Ein gong var eg i London ei veke utan nett. Det var litt hardt og veldig uvant å ikkje kunne sjekke kva som skjedde online. Då eg kom heim sat eg i timevis og oppdaterte meg, ler Stine. – Eg kom heim til ei heftig mobilrekning etter ein utanlandstur. Eg klarte ikkje halde meg unna, seier Vemund.

Ansikt til ansikt med mobil. Facebook, Instagram, Twitter og Snapchat er nokre av app-ane ungdommane brukar mest tid på. Eit varsel på telefonen gjev beskjed om at det har skjedd noko. – Og då må eg berre sjekke, seier Stine. Ingen av dei føler at mobilen gjer dei asosiale. Den kjem i tillegg til det dei driv med, ikkje i staden for. – Vi sit ofte ein gjeng i lag og trykker på mobi-

Ubrukeleg utan nett. TV og papiraviser blir ikkje lenger prioritert på same måte som før. – Om eg ser på TV gjer eg det mens eg oppda-

terer meg på mobilen. Sånn er vi blitt vant til at det skal vere. Ein skal gjere fleire ting på ein gong. Vi kjedar oss lett, seier Mari. Filmar og seriar ser vi på nettet, seier Stine. – Eg les aviser altså, men på nett, poengterer mediestudenten Thea. Vanlege meldingar og telefonsamtalar blir det mindre av blant ungdommane. Mobilane er først og fremst ein reiskap for å komme seg online. – Kvifor bruke pengar på å ringe og sende meldingar når det er gratis å gje ein beskjed på Facebook? Spør Thea. Eg ringer så og sei aldri med mobilen. For meg er den nesten ubrukeleg utan nettilgang. – Mobilen er først og fremst til underhalding, få tida til å gå og å få sosial tilfredsstilling. Eg veit faktisk ikkje kva eg kan gjere med mobilen når eg

Så klart er vi avhengige! Vi sjekkar mobilen konstant i frykt for å gå glipp av noko.

Mari Standal

er utan nett, seier Mari, mens Alexander Graham Bell snur seg i grava.

Litt stress. På spørsmål om det konstante behovet for å oppdatere seg via mobilane skapar stress, blir dei fire litt usikre. – Det er ikkje spesielt stress. Mobilen blir sjekka oftare og oftare, men eg er på ein måte blitt vand til det. Vi unge er vant til å gjere fleire ting samtidig, seier Thea, men innrømmer at all trykkinga sikkert ikkje er så sunt: – Det der med å vere veldig avhengig av noko. Det er ikkje alltid så bra. Dei andre nikkar, men vil ikkje gå så langt som å kalle det eit helseproblem. – Ok, det er litt stress, seier Mari. Men det går ikkje utover helsa mi. Eg får gjort det eg skal gjere, og vi klarer jo styre oss. Men det hender at eg seier: Folkens, no legg vi vekk telefonane, og så snakkar vi berre saman. Det er litt deileg, smiler ho. Stress eller ikkje. Dei konkluderer med at livet utan smarttelefonar hadde vore tomt, kjedeleg og usosialt. Hadde eg ikkje hatt telefonen min hadde eg blitt sittande framfor dataskjermen heile tida, og det er vel ikkje så mykje betre? Spør Thea. Smarttelefonen gjev deg sjansen til å oppdatere deg uansett kor du er, og å vere sosial på farta. Det likar eg, avsluttar Vemund. Kjelder: Aftenposten.no og Tv2.no

len. Då pratar vi saman samtidig og viser og deler kva som skjer på skjermen. Vi sit ikkje stille og trykker, vi sit ansikt til ansikt med mobil. Det er ikkje slik at vi let ver å gå på trening eller jobb fordi vi skal bruke tid på telefonen. Først då hadde det vore veldig gale, seier Thea, som let mobilen ligge når ho er på jobb. – Då er det ekstra kjekt å sjekke den etterpå. Ei setting er alle er klare på at det ikkje passar seg å stire i skjermen: Under familiemiddagar. – Du sit ikkje og trykker på mobilen under familiemiddagar. Det gjer du berre ikkje, seier Mari og får støtte frå dei andre.

Nettjunkie? <<

– Hei! Eg heiter Roy og eg er avhengig. TEKST: Roy Sunde

Av kva spør du? Så mangt! Vi sleng ordet lett om oss. Berre må ha det liksom. Men for dei fleste av oss er det nok reelt i høve ei eller fleire vaner/uvaner. Nokre ting ligg bak meg: Som 20 år med røyking. Andre har eg nett byrja med: Kaffi, som eg ironisk nok byrja å drikke for fire år sidan for å slutte med Cola Light, som eg byrja drikke for å sleppe diabetes frå tre daglege liter sukker-Cola. I dag drikk eg 4-6 koppar kaffi kvar arbeidsdag, som eg skyl ned med ein liter Cola Light. Summen av lastar er ikkje konstant, om ein ikkje legg til aukande. Siste «må ha» ting er internett for min del.

pausar, sløve deler av program og kvar gang ein impuls om å sjekke noko dukka opp. Kvart 10 minutt var handa ned og trykte på skjermen. Kanskje nokon hadde ringt? Det hadde dei jo ikkje, men tala sto der og gnog. Eg gjekk på ein smell, og sjekka kvifor alle var sinte på Northug. Eg fekk det med meg via TVèn, utan å få med kvifor. Som sportsidiot vart det for mykje. Den som nyttar mobilen mykje vil forstå sjokket over å ha att 70 prosent på batteriet fredag kveld. Normalt ladar eg lenge før leggetid, sjølv om batteriet var fullt om morgonen. Det siste eg gjer om kvelden er 1) svare motspelar i Wordfeud og Battle Quiz. 2) Sjekke Facebook/nettaviser/Instagram for n`te gang 3) Lese på iPaden. 4) Få beskjed frå kona om at lyset på iPaden er utruleg irriterande. Ofte ligg eg vel lenge og spelar også.

Laurdag. Konas bursdagsselskap vart ei påminn-

to år eg ikkje har lada mobilen etter eitt døgn. Først søndag klokka 12 lada eg fordi eg skulle trene og bruke mobilen som musikkspelar. – I morgon er eg online att, sa eg til kona, stolt av at eg ikkje har lete det bli ei greie i helga. – Det blir bra. Kanskje du blir blid igjen. Du har vore rimeleg sur siste dagane! – Har eg? – Ja! Beit nettsølibatet djupare enn eg trudde? Ein siste smell om kvelden: Eg ville lese, men hadde ikkje ei bok klar på iPaden. Og kunne ikkje gå på amazon.com på 9 timar enno.

Avhengig. Oktober 2010 fekk eg Iphone. Etterkvart balla det forholdet litt på seg. – Du var usosial før, no er det latterleg, slo kona fast ein kveld eg parallellkøyrte TV og Mac med Facebook og Wordfeud på iPhonen. Det verste er at i blant var iPaden der og. Eg må gje ho rett. Det er hardt å nekte når du surfar på do og på butikken. Eg smyg inn på nett så fort det «ikkje skjer noko». Evna til å berre tenke, eller kjede seg nokre minutt, er borte. Eg tok ein avhengigheitstest for internett (ironisk nok på nett), som sa eg ikkje var avhengig. Men å sette eigen diagnose er ikkje lett. Kven er heilt ærleg om sine verste sider? Men ein praktisk test lyg ikkje tenkte eg, og kutta nettilgangen min frå torsdag kl 16. til måndag morgon. Berre lov å nytte til jobb. Truleg var det intensjonen bak internett også?

ing om at nesten all informasjonen min kjem frå nettet. – Såg du det oljefunnet i Australia??? – Æh, nei… Og så føler eg med teit. Fordi eg normalt hadde visst kva ein snakka om. Og litt seinare. – Korleis gjekk det med Svindal i dag? – Var Kitzbühel-utforen i dag? (Kor er telefonen? Vent, eg skal jo ikkje bruke nett) – Ja, han vann jo i går! Då såg eg Madagaskar3 med ungane, lykkeleg uvitande. Abstinensen gjekk til topps. På kvelden fann eg pre-internett ro: Å sjå film utan å sjekke VG og Nettavisen. Eg las halvparten av Illustrert Vitenskap og Historie som samla seg på eit år med lite analog lesing. På kvelden hadde mobilen enno 28 prosent batteri. Første gang på

God start, og ein liten smell. – Du skal kva sa du?

På kvelden hadde mobilen enno 28 prosent batteri. Første gang på to år eg ikkje har lada mobilen etter eitt døgn.

– Klare meg utan internett til måndag! Fliret hennar gav meg dårlege odds, men torsdagen gjekk av seg sjølv. På kvelden var eg for trøytt til internett. Dette blir ein søndagstur i parken tenkte eg før eg la meg. Fredagen rann vekk i stress og arbeid. Brått var ettermiddagen der. Og to hendvendingar manifesterer seg som raude tal på høvesvis app’ane for Battle Quiz og Wordfeud. På Facebook sa talet 12 at nokon har sagt eller gjort noko som omfattar meg. Alle tre tal plaga meg litt. Utover fredagen merka eg kor ofte eg sjekkar mobilen: Reklame-

Ikkje avhengig, men ikkje friskmeld. Så kva lærte eg? Truleg ikkje all verda, og eg veit ikkje om eg blir betre. Men jaget, behovet for å gjere, vite og leite etter noko, roa seg. Eg kasta meg ikkje

Roy Sunde

DRØYMER DU OM EIT LIV UTAN LINSER OG BRILLER? Vi opererer langsynte, nærsynte, skeive hornhinner, alderslangsynte, grå stær og deg med dårleg mørkesyn. Smertefri, rask behandling for eit nytt liv! Rentefri delbetaling. Uforpliktande forundersøkelse! Ein av Europas dyktigaste synskirurgar TTa kontakt for meir informasjon og referansar! Synskirurgi er ei tillitssak

Eit aktivt liv Er du lei av å fomle med linser om morgonen, og synst brillene er eit lite hinder i ein aktiv kvardag? Kvifor ikkje ta første steg mot ein meir spontan kvardag? Vi opererer auga dine trygt og raskt, etterpå kan du legge briller og linser bort for godt.

Tilknytta kirurgar: dr.Thilesen, dr.Plesner, dr. Meberg

Sogn og Fjordane Synskirurgi, Sørstrandsvegen 9, 6823 Sandane Tlf.57 86 74 00 • www.synskirurgen.no

Amused to Death? Foto: Janne Beate Skudal Sunde.

over mobilen i reklamepause, eller vart distrahert av plinget av eit trekk i Quiz Battle eller i Wordfeud. – Er eg avhengig av internett? Om eg fekk nytte det til arbeid kunne eg halde ut ei tid. Men det er ein brøkdel av bruken. Nesten all underhaldning og informasjonsflyt er nettbasert. Vil du kutte nettkoplinga mi bør du vere rask. Veldig rask. Men eg fekk ein vekkar. Mykje bruk er unødig og blokkerer viktigare ting. Ein svarer ungane på halv maskin, grunna Facebook, eller irriterer sin betre halvdel med å ikkje svare i dei heile. Eg treng ikkje nettrunde kvar 30 minutt. To runde per kveld er gøyare. Innhaldet ville vere nytt, og ein får tid til ant: Prate eller leike med ungane, lese ei bok utan sjekke Facebook, eller høyre musikk. Ikkje lytte på ein låt 20 sekund på Spotify og hoppe vidare, men sette på eit album, eller speleliste, og lytte lenge. Det klarte eg etter nokre dagar utan nett.

Pusse opp badet?

Epilog: Det er eit teikn på at universet ikkje er utan humor når du gler deg til måndag og den første kaffikoppen med nettaviser, og ikkje minst sjekke kven som har ete kva på Facebook, i fire dagar, for å så oppdage at ein ikkje har internett! Men eg sto av den også. Epilog 2: Det er dobbelt symptomatisk når ein kjem tilbake til Facebook, og finn at 1 av 17 notifikasjonar vedkjem meg: Ein kommentar. Resten var spam i ulike variantar, som gnog underbevisstleiken heile helga. Takk skal du ha Facebook.

TLF. 57 72 55 90 - VAKTTLF. 992 13 790 - ADR. FLOVEGEN 4, 6800 FØRDE www.comfort.no - ﬁrmapost@dale-ror.no

ØKONOMI

Aksjonærlån – store konsekvensar om du trår feil Etter innføring av skatt på utbytte er det stadig meir vanleg at aksjonærar låner pengar frå selskapet. Auken har vore såpass stor siste tida at skattemyndigheitene har bestemt seg for å ha ekstra fokus på dette framover. Har du ikkje papira i orden risikerer du omklassifisering til løn eller utbytte, med dei store skattemessige konsekvensane det får for deg. For å unngå å kome i den situasjonen, må ein syte for at det er oppretta ein låneavtale der vilkåra for lånet går fram. Vidare må låneforholdet behandlast i selskapet sitt styre. Lånet må ligge innanfor selskapet sin frie eigenkapital, og aksjonær må stille nok tryggleik i høve lånet.

Aksjonær må også huske å ta med låne- og rentebeløp i si private sjølvmelding. I følgje liknings ABC kan ein nytte normalrentesats for rimelege lån i arbeidstilhøve. For perioden 1.1.13 til 1.4.13 er normalrentesatsen sett til 2,25%. Oppdaterte satsar og andre fagnyhende finn du på www.bdo.no. Om totale renter (neddiskontert) i låneperioden utgjer meir enn kr 50.000, eller 10 % av aksjekapitalen, skal lånet også behandlast av generalforsamlinga etter å ha blitt gjort reie for av selskapet sitt styre. Alle formalitetskrav vil også gjelde eit aksjeselskap – med ein eigar der vedkommande også er einestyre.

Om du som aksjeeigar ønskjer å ta ut pengar frå eige selskap kan aksjonærlån vere eit godt alternativ. Utbytte skattast med 28 %, medan lån frå eige aksjeselskap skattast ikkje. Men då er det viktig at du føl alle krav som er lista over. Er du i tvil bør du snakke med din regnskapsførar eller revisor.

Innlegget er skriven av:

BDO Kurt Inge Hyllestad Statsautorisert revisor

ET US EH UK SJ

FØRDE GJESTHUS & CAMPING

BILTEMA BIL TEMA

JYSK

PLANTASJEN PLANT ASJEN COOP

FØRDE

AUT

OFO

HAFSTAD HAFSTAD TREVARE TREVARE

RUM

BIL TIL SYN ET

Berg e og

Opnings Opningstider: tider: Man-fr Man-fre: e: 7.30 - 16.30 • T Torsdag: orsdag: 7.30 - 18.00 • Laur Laurdag: dag: 9.30 - 14.00

HgklZgck )))$ .0() >¬j\] :]k¬ckY\j]kk]2 KYf\]jhdYkk]f /

Nau dam stdal pba keri

DEKKMANN

Velkommen Velkommen til Fylkets Fylkets sstørste tørste BY BYGGEVAREHUS GGEVAREHUS

ELKJØP

FØRDE TEKNISKE FFAGSKULE AGSKULE

SKE IDA R

Skal du bygge nytt, bygge på ell er eller pus se opp? pusse

SPARKJØP SPARKJØP

JØL

STE

RETT PÅ

Mitt ondskapens hotell

Andrine Bruland Då eg var i byrjinga av tenåra, hadde eg kompleks for at eg var tynn, og trass at eg bestandig trykte i meg alt det magen måtte ønske, så slapp eg ikkje unna kommentarar om at «eg måtte ete». Men på eit eller anna tidspunkt bestemte meg for å berre være svært fornøgd med at eg kunne ete kva eg ville utan å trene eller tenkje på det. Og ein av grunnane til at eg ofte trivs betre i lag med gutar enn jenter, er at eg aldri har forstått den voldsame interessa for trening og cottage cheese og müsli. Men no, etter to fødslar, innser eg at tidene atter snur. Kroppen kan faktisk bli dvask sjølv om den har lite fett, og ein kan bli andpusten av å gå opp ei trapp sjølv om ein ikkje er tjukk. Så no, når mor mi har finare og strammare armar enn meg, og mormora mi har betre kondis enn meg, så har eg entra skrekkens hus – treningssenteret. Som den realistiske jenta eg er, har eg satt meg eit nyttårsforsett som ikkje er for ambisiøst. Eg skal gå på minimum to gruppetimar kvar veke. Gruppetimar, fordi eg ikkje forstår korleis eg skal bruke alle desse maskinene, og fordi eg ikkje tør å gi opp og gå heim når først døra er lukka og instruktøren kan sjå meg. Så det første eg må gjere, er å spasere gjennom vektløftingsgjengen. Den består stort sett av store, sleske menn, som, dersom dei klarar å ta auga vekk frå sitt eige spe-

gelbilete, borar blikket djupt i deg, med eit nesten umerkeleg smil som seier «eg veit du tykkjer eg er dødsdeilig». Sjølv om eg som regel ikkje tykkjer det. Og så er det ofte ein bleik, utrent fyr eller to med briller inne i mellom denne gjengen, anten på 15 eller på 60, som eg antar er der fordi dei har møtt ei ny jente dei vil imponere. Så kjem eg til salen for gruppetimar. Etter litt prøving og feiling, har valet falt på ein vektløftingstime for å stramme opp, og ein pilatestime for å få riktige musklar og god holdning i bruk att etter graviditet og fødsel. Alt som krev nokon form for koordinasjon er utelukka på livstid. Til informasjon, er zumba ikkje like you’re having a party. Valet er også delvis basert på instruktørane. Ho vesle, tjukke som viste oss øvingane èin gong og brukte resten av tida på å stå midt på golvet og skrike «tjue til», og når vi hadde kjempa oss igjennom desse tjue sa «tjue til!!», og dytta folk i ryggen til dei skreik - ho droppa eg. Han med knekk i handleddet som dansa og song høgt i mikrofonen til musikken meir enn han veileda oss, droppa eg også. Eg fann ein vektløftingsmann som tar i eit tak sjølv, som forklarer alle løfta på ein forståeleg måte, og som rettar opp feil han ser på ein diskret måte utan å drite ut folk. Pilatesdama likar eg

Men no, etter to fødslar, innser eg at tidene atter snur.

Byggjeplanar? Du kan velje mellom 43 hustypar eller vi kan skreddarsy bustaden etter dine ønske. Sjå vår nettside www.vestlandshus.no Din lokale forhandlar:

VESTBYGG GRYTØYRA

VESTLANDSHUS STRYN

Telefon 57 73 72 60

Telefon 57 87 62 00

VESTLANDSHUS FLORØ

BTHUS AS FØRDE

Telefon 57 75 21 70

Telefon 91 66 17 00

VESTLANDSHUS MÅLØY

VESTLANDSHUS SOGN, KAUPANGER, Telefon 57 67 33 88

Telefon 95 72 22 52

fordi ho har humor. Ein gong vi låg på ryggen på kvar vår matte med beina opp og ut til sida i dei tynne tightsane våre, sa ho «For eit syn. Denne øvinga må være funne opp av ein mann». Og litt humor trengs for å halde ut, der eg ligg og kjempar om å ta like mange sit-ups som dei 60 år gamle damene rundt meg, medan dei lagar lydar som eg tolkar som ei blanding av kamp og velvære , og ei stadig sterkare lukt av noko som ikkje kan tolkast som noko anna enn frigjort, middelaldrande tarmgass. Apropos frie damer i 50- og 60-åra, kva er kodeksen i garderoben eigentleg? Eg kjem i treningskle, og går i treningskle, og dusjar så fort eg kjem heim. Eg forstår at nokon vil dusje på treningssenteret fordi dei kanskje skal ein annan plass rett etterpå. Men enkelte damer ser ut til å synes halve treningsopplevinga er å gå rundt og føle seg fri i Evas drakt. Eg hadde med babyen min ved eit tilfelle, og sat på huk på golvet og festa selane i setet hans, då eg høyrde ei stemme over meg som sa «Det var’kje gamle karen!», kor på eg såg opp, og rett inn i to overmodne, fullstendig utildekka melonar. Så eg stivna liksom til, greidde ikkje å seie noko, og følte at eg hadde invadert privatlivet hennar grovt. Men ved nærare ettertanke, så tykkjer eg i grunn det var ho som invaderte mitt. Eg sit ikkje på huk i garderoben meir, i alle fall. Eller har med meg babyar eller andre ting som kan vekke merksemd. Så no gjenstår det berre å sjå kven som har vore sterkast når 2013 skal gjerast opp – den forunderlege verda dei kallar treningssenteret, eller psyken min.

inform-media.no

Enivest gir deg det raskaste ﬁbernettet og dei beste TV-opplevingane

TV, breiband og telefoni – alt i ein kabel. Med Enivest Fiber er du budd for framtida, og nye tenester som krev høgare kapasitet. Vi tilbyr superraskt internett på 25, 50 eller 70 Mbps – begge vegar. Med Get digital-TV får du eit fantastisk kanalutval, du kan pause i program, ta opp favorittseriane dine og velje blant 4.000 ﬁlmar i Get ﬁlmleige – berre med eitt trykk på fjernkontrollen. Get forandrar kvardagen igjen, og dette er berre starten.

Din lokale breibandsleverandør i Sogn og Fjordane

57 00 91 00 | enivest.no

Til venstre på biletet på stigbrettet : Bjørg Anita Aarøen. Ved bilrattet : Linda Lund. Til høgre på biletetet på stigbrettet: Trine Brynestad. Framføre bilen frå venstre : Stine Husdal, Line Husdal (tvillingar) og Stine Marie Indergård.

Kvinne-invasjonen Sogndal Vidaregåande har drive opplæring av sjåførar på tunge køyretøy i 20 år, men vinterens kull er spesielt. Seks av 15 er jenter! TEKST OG FOTO: Roy Sunde

– Vi har aldri hatt så mange jenter, seier lærar Asbjørn Steinnes, og det er ein heilt fantastisk menneskeleg kvalitet på kullet. Dei kjem som utdanna vernepleiarar, omsorgsarbeidarar og rekneskapsførarar blant anna. Dei fullførte ei utdanning, sjølv med nye planar undervegs. Det seier noko. Ein strukturert, flott gjeng, som blir fantastiske sjåførar. Nokre har alt fått jobb, men inn-

trykket er at dei vil bli ferdige med eksamen, før dei søker jobb. – Kva kjenneteiknar ein god yrkessjåfør? – God sjølvtillit og ansvarsfull, god struktur, omgjengeleg, serviceinnstilt og sosial, spesielt om du køyrer buss. Du må ha grunnkurs frå vidaregåande, førarkort klasse B, tilfredsstille helsekrav for førarkort CEDE, og dokumentere god forståing av norsk munnleg og skriftleg.

Nye tider. Ein trailersjåfør var gjerne ein stor, voksen kar. Slik er ikkje røynda lenger. – Eg var med når landslinja for yrkessjåførar her starta opp på ei veke varsel i 1983. I starten var det berre gutar på linja, ofte godt vaksne. Så kom ei og anna dame. No berre aukar det, seier han.

– Fire jenter har søkt på neste kull. Det virke som jentedelen blir jamt høg no. – Kvifor er det så mange fleire jenter som vel dette yrket i dag? – Det er ikkje noko som tilseier at damer ikkje kan køyre tunge køyretøy. Og når nokre byrjar i eit yrke, kjem fleire til. Det ser ein i mange mannsdominerte yrke. Eg ser stadig oftare kvinnelege pilotar når eg reiser med fly. Det handlar om at tidene har endra seg. Men sjølv med ein jenteboom skulle dei gjerne utdanna fleire yrkessjåførar, av begge kjønn. – Det er stor sjåførmangel, men berre elleve slike linjer i landet. Alle klassar er på 15 elevar, men nokre stader er det to klassar. Utdanninga er halvårleg, så vi utdannar 30 yrkessjåførar i året, seier Marta Sofie Vange, rektor på Sogndal vidaregåande skule.

Yrkessjåførdamer Stine Husdal

Line Husdal

Stine Marie Indergård

Frå Lærdal, men bur i Sogndal. Yrke: Drosjesjåfør.

Frå Lærdal, men bur på Kaupanger. Drosjesjåfør.

Frå Tysnes, flytta til Nordmøre 8 år gammal. Idrettslinje vidaregåande, bachelor vernepleie frå Høgskulen i Molde. Jobbar som vernepleiar.

– Kvifor tunge køyretøy? – Har familie og venner som er yrkessjåfør, og har vore med på lastebilturar sidan eg var liten. Sidan har eg visst at eg ville ta lappen på tunge køyretøy. – Korleis reagerer folk på yrkesvalet? – Dei fleste synst det er kult, men nokre «ser ned» på yrket. På skulen er miljøet veldig bra! Det er ein fordel med så mange jenter. Vi er meir frampå, spør om alt muleg og pushar gutane! Dei synst det er kjekt med mange jenter på kullet. Me «dreg» dei med og helde litt styr på dei. – Kva planar har du no? – Eg held fram som drosjesjåfør, så blir det ein del minibusskøyring. Så truleg langtransport – Er det kjekt at så mange jenter vel dette yrket no? –Det er positivt. Viktig med meir jenter inn i mannsdominerte yrke. Så får vi vise at vi er brukande til meir enn å lage mat og vaske klede. – Kva likar du best med yrket? – Køyringa! Å reise rundt, oppleve og møte folk. Det verste er at det kan bli stress, men det må ein berre lære seg å takle.

Bjørg Anita Aarøen Frå Blaksæter. Fagbrev helsefagarbeid og påbygging studiekompetanse. – Kvifor yrkessjåfør? – Ville prøve noko nytt og har alltid hatt lyst til å køyre store køyretøy. Det er ein jobb med meining. – Korleis reagerer folk yrkesvalet? – Litt overraska kanskje, men dei fleste syns det er modig og utradisjonelt. – Er det kjekt at så mange jenter vel dette yrket i dag? – Ja. Eg trur jenter kan klare yrket like bra som gutar. Det er eit variert og utfordrande yrke. Blant negative sider er køyring på dårleg veg. – Kva seier gutane til at det er så mykje jenter no? – Det har vore eit godt miljø, trur dei synes det er fint at jenter også vil inn i dette yrket.

– Kvifor tunge køyretøy? – Har hatt interesse for tunge køyretøy og vore med på mange turar. Spenninga og utfordringane gjorde at eg ville bli yrkessjåfør. – Korleis reagerer folk på yrkesvalet? – Nokre synes ikkje yrket egnar seg for damer, andre at det er tøft. Eg har venner og familiemedlemmar som er yrkessjåførar, så eg er nok påverka av dei til å «følgje draumen min». Det er kjempekjekt at jenter vel yrket. Det beste er fridomen. Det verste tidspresset, og dei som rakkar ned på jenter og meiner vi ikkje høyrer heime bak rattet. På utdanninga har det vore supert miljø. Karane har teke godt mot oss, og synst det er bra med fleire kvinner i yrket. – Kva planar har du no? – Halde fram som taxisjåfør ei stund. Eg trivst godt med jobben og kollegane mine. Men eg klør litt i fingrane etter å få jobb som lastebilsjåfør no når førarkortet er i boks.

Linda Lund Frå Kaupanger. Studiespesialisering Sogndal Vgs, jobba som maskin- og truckførar og eit år reiseliv på Høgskulen i Sogn og Fjordane. – Kvifor yrkessjåfør? – Det freista å gjere noko ikkje mange jenter gjer. Sambuaren min gjekk yrkessjåfør og anbefalte det. Det er enno «nytt» og tøft å sjå ei jente køyre eit stort vogntog aleine! Det er kjekt at så mange jenter vel noko anna enn forventa! – Kva seier gutane til at det er så mange jenter på årets kull? – Miljøet er godt og vi jobbar godt ilag. Karane kosar seg med så mange jenter, det sveisar klassen på ein heilt anna måte. Alle trivst, og lærarane synst det er spennande med mange jenter, det er dei ikkje vant med. – Kva likar du best ved yrket? – At det er ulike og varierte arbeidsoppgåver. Det verste at det er ein del sjåførar som ikkje har gode nok bilar/utstyr for å køyre på vinteren i Noreg. – Korleis reagerer folk på yrkesvalet? – Dei fleste syns det er eit interessant val, men eg fekk og litt negativ respons i høve at det kan vere tunge løft og krevjande oppgåver. – Kva skal du gjere no? – Eg har alt fått jobb ved Th. Holene AS, der eg skal køyre distribusjon.

– Kvifor yrkessjåfør? – Eg var bestemt på at eg ville køyre vogntog frå eg var 10-12 år. Far kjørte lastebil i friperiodar i Nordsjøen. Eg var ofte med, og vart bitt av basillen. Etter eg fekk vener som er yrkessjåførar auka motivasjonen. At Trine, venninna mi, byrja gjorde valet lettare. – Korleis reagerte folk på yrkesvalet? – Som yngre var mange negative. Ei jenta som køyre lastebil: Det er jo berre gutar som gjer. I vaksen alder har eg stort sett fått positiv respons. Mor mi likte ikkje at eg skulle køyre store køyretøy. No har ho vent seg til det, og syns det er spennande. Vener støttar meg, også dei som er yrkessjåfør. Yrke er mannsdominer, så det er bra med meir jenter. Internt tenkjer vi ikkje på at vi er mange jenter. Alle er der av same grunn, og fokus er på å gjere ein god innsats same om ein er jente eller gut. Lærarane la nok mest merke til at vi er mange jenter. Vi ordnar meir sosialt enn gutane: tur på kino, ut og ete og juleavslutting med graut. Slikt set elevar og lærarar pris på. Det er nok teori og frustrasjon i kvardagen. – Kva tiltala deg med yrket? – Ein jobbar variert, ser mykje av landet, treff nye folk og må vere sosial men og trivast åleine. Ein opplev mykje, må jobbe sjølvstendig og blir tryggare på seg sjølv. – Kva er det verste med yrket? – Mange ser ikkje yrket som viktig, og gløymer korleis alt kjem frå a til b. Mykje manglar i høve tilrettelegginga av kvardagen. Å finne døgnkvileplass å stoppe på for overhalde reglar er ikkje alltid enkelt, spesielt ikkje om ein ynskjer matbit og dusjhøve. Ein kan komme ut for dieseltjuveri og slikt, og ei ulykke kan det få store konsekvensar. Men ein skal jo trivast i jobben, og det er mykje positivt å fokusere på i staden.

Det er kjempekjekt at jenter vel yrket. Det beste er fridomen. Line Husdal

TRENING

Min lidenskap for sunn og god mat, samt trening kan du lese meir om på Facebooksida mi: Fit4Fitness.

med Ingeborg Sol Fure

Summen av laster er konstant Glansbildet av ein smellvakker brasiliansk volleyballspelar lyser mot deg på framsida av KK, som fortel at dette er drømmemannen. Sånn skal Norges menn anno 2013 sjå ut. Herregud, han er så lekker og Photoshopa at glorie og venger hadde sett heilt naturleg ut på han. Den sjokoladebrune, plettfrie huda er sjølvsagt babymjuk og musklane buler inn og ut på dei rette plassane. Halvlangt mørkt hår ligg i rampete lokkar rundt eit perfekt dimensjonert ansikt. Med knallgrøne auger ramma av lange, svarte vippar. Eit sexy dyrisk blikk fortel at om han berre hadde hatt deg her nett no så skulle han ha slengt deg i bakken og .. *host-host* ja… du veit…. «gjort deg veldig lukkeleg». I tillegg til å sjå ut som ein overjordisk gresk gud med sixpack og kritkvite tenner skal Norges menn også helst te seg som Christian Grey i trilogien «Fifty Shades of Grey», som nærast har blitt bibelen til Norges kvinner. Bøkene handlar om ein sadomasochistisk, egoistisk, overbeskyttande, kjenslemessig skakkjørt, sjalu og SØKKRIK mann som gjer kvinner til undertrykte sexslavar, som han tek hylande til Nirvana og tilbake fleire gonger for dagen. Ja guter, det er dette vi les om i detalj når vi trekk oss tilbake i godstolen med ein kopp te og frivillig let dykk få fjernkontrollen. Du kan berre sitte der og drøyme deg vekk og fantasere om fotballkarrieren du aldri fekk, medan husets frue sit med beina godt kryssa og sluker side opp og side ned med levande skildringar av Mr. Greys uhemma og dyriske aktivitetar. Eg har høyrt om fleire kvinner som ikkje har

funne mannen sin god nok etter å ha lese desse bøkene. Mange kvinner har altså gått frå mannen for å finne sin eigen Mr. Grey. Eg undrast på kvar dei leitar etter han. Vi damer er med andre ord kravstore. Vi klarer ikkje alltid å rasjonelt skilje mellom fantasi og røynd. Vi vil gjerne ha alt. Denne innstillinga og ønsket om det perfekte er vi flinke til å overføre på oss sjølve, og dermed stille oss sjølv umenneskelege, urimelege krav, som er dømt til å mislukkast før ein har byrja på dei. Eg siktar til trening og kosthald. For ikkje berre har vi lyst til at kjærasten vår skal sjå ut som Christiano Ronaldo, vi strever sjølv etter å likne ei av damene i Victoria Secretshow. Du veit, dei smellvakre damene i bikiniar og undertøy med diamantar? Draumen er å sjå SÅNN ut. Då vert ein lukkeleg då. Det er fint med fantasiar. Eg plar seie at mitt indre liv er like verkeleg som mitt ytre. Men det gjeld å holde eit klart skilje mellom desse. Drømmer og ønsketenking er lov, men det er også viktig å være realistisk i høve rammene rundt ditt verkelege liv. Det er både fint og frustrerande å drøyme om ein perfekt forma kropp, flat mage og sprettrompe, eit ansikt utan rynker og langt, tjukt hår når du veit inst inne at du aldri kan få det. Men eg skal òg love deg at om du hadde sett sånn ut så hadde du ikkje vært lukkelegare av den grunn. Då hadde du streva etter andre ting. Vi menneskjer er jo slik skrudd at vi aldri er gode nok i våre eigne auge. Vi vil alltid ha meir, bli betre, tynnare, finare, rikare, meir vellukka og populære.

Drømmer og ønsketenking er lov, men det er også viktig å vere realistisk i høve rammene rundt ditt verkelege liv. Ingeborg Sol Fure

Dette er for så vidt bra ting, elles ville vi aldri ha hatt teknologien vi har rundt oss i dag. Men vi må vere rasjonelle når det kjem til oss sjølve, stoppe opp og kjenne etter. For ditt verkelege liv er også like viktig som ditt indre. Og i ditt verkelege liv har du ansvar for andre enn deg sjølv. Eg trur norske kvinner vil ha ein mann som er ein kjærleg far for borna sine, og lager middag i ny og ne. Ein som kan overraske med å plutseleg, heilt av seg sjølv og ut av det blå, har hengt opp ei maskin med klesvask eller skifta på senga. Christan Grey hadde nok uansett ikkje strekt til etter at eit par-tre ungar hadde sett dagens lys. Han hadde truleg forsvunne i helikopteret sitt lenge før den tid, for å finne ei ny underdanig og latt deg skifte bleier. Eg er berre halvvegs i andre boka. Det er muleg eg tek feil og han syner seg som Guds gåve til ungane sine i bok nr. 3. Men eg tviler. Eg trur Norges menn vil ha eit grepa kvinnfolk som styrer hus og heim med lidenskap, kjærleik og tryggleik. Ei som er stolt av seg sjølv, omgjengeleg og blid. Eg trur ikkje dei krev meir av oss, jenter. Mennene våre er nøgde med oss så lenge vi er nøgde med oss sjølve. Men dei må, som vi, få lov å ha eit indre liv. Om du knip mannen i ditt liv i å sjå ekstra lenge på midtsidepika i Vi Menn så ikkje slå fingrane av han. Han ser ikkje fordi du ikkje er fin nok for han, men fordi han og treng eit avbrekk i kvardagen. Der han kan gå tilbake til å vere ein sorglaus 13 åring, som med høg puls og sveitte hender snikstuderte blada som storebroren gøymte under madrassen. Dette høyrer til deira indre liv, slik Christian Grey, Mc. Dreamy, Vin Diesel og Jackob i Twillight tilhøyrer ditt indre liv. Det eg prøver å fortelje deg, kjære medkvinne, er at du er god nok sjølv om du ikkje har flat mage eller perfekt hud. Lukke handlar ikkje om kroppen din, men om ditt indre og ytre liv og menneska som oppheld seg i desse to universa. Om du har 5 kg ekstra på kroppen spelar det inga rolle verken for borna dine, fantasielskaren din eller mannen din. Så ver glad i deg sjølv og vis deg sjølv respekt og kjærleik trass i at du har tenkt å kvitte deg med dei ekstra kiloa. Dei forsvinn ikkje over natta, du kan like gjerne ha det godt medan du gradvis endrar vanene dine. Summen av lastar er uansett konstant.

Hugs morsdag på søndag 3

Modell: Nina Berge frå Kremmerhuset Kle frå Vero Moda: Smykke: 249,95 Skinnjakke: 459,95 Bukse: 179,95 Genser: 299,95 Sko frå Økonomisko: 499,99

9 11

1. Norli: «Mors lille sleipe» kr 249,- 2. BodyShop: Dusjgele kr 119,-, Bodylotion kr 149,- Bodymist kr 149,3. Marcel: Genser frå Culture kr 499,- 4. dna: Pumps frå Chicas kr 399,- (finst også i kvit) 5. Kremmerhuset: Mammakrus kr 29,- Teklype kr 69,- 6. Trend Frisør: Bølgetang kr 375,7. Din Sport: Rönish antishake tights 7/8 kr 699,- 8. Bellis: Stort utval i blomster og bukettar 9. Match: Lee jeans kr 799,- 10. Mestergull: Smykke frå Snø kr 399,- 11. Sunkost: Pukka love te kr 59,-

Største kjøpesenteret mellom Bergen og Ålesund • Over 50 butikkar • 550 gratis parkeringsplassar • 4 restaurantar/kaféar • Leikeland HANDELSHUSET

1987-2012

Opningstider: Kvardagar: 10-20 (21) Laurdag: 10-16 (20)

Nokre butikkar har andre opningstider.

Overrask mor med blomster og sjokolade

en k k i t u b er m m ø t i V R E R A V S L A S r o f

5 varer KUN

300,-

inform-media.no

Morsdag på søndag

Største kjøpesenteret mellom Bergen og Ålesund SKO • dna • EuroSko • Økonomisko MAT, DRIKKE OG KIOSK • Spar • Napoleon Conditori • Deli Vita • Narvesen • Peppes Pizza • Vinmonopolet • Bambus OPTIKK, UR OG GULL • Bjørklund • Mestergull • Brilleland KROPP OG HELSE • Nikita • Apotek1 • The Body Shop • Sunkost • Trendy frisør • Cosmetique Parfymeri & Spa • Ranels Parfymeri • VITA

www.bellisblomst.no

Handelshuset, Tlf. 57 72 01 80

÷30% på all make-up!

HUS OG HEIM • Bellis Blomster • Nille • Norli Handelshuset • Kremmerhuset • Princess • Tilbords KLE • Bare Barn • KappAhl • VIC • Marcel • Marcel Sister • Marcel Home • More Woman • b-young • Blend • Arkja Dameklær • Hennes & Mauritz • Jack Jones & Vero Moda • Match SPORT OG FRITID • Ringo • Din sport

Flotte morsdagsgaver fra Sensilis.

÷30% på hele serien.

SPESIALBUTIKKAR • Glitter • Zoo-senteret • Ti-Ti • Førde Lydsenter • Bagorama • Fotograf Helle • Citybag • CMYK accessories SERVICE • Sparebanken Vest • Posten

www.hhforde.no The Body Shop • Handelshuset Sør 1. et. • Telefon: 57 82 05 88

Handelshuset • Tlf. 57 82 31 90

...vi har det! HANDELSHUSET

Eg heiter Joachim Vie, eg er 32 år gammal, sambuar med Lena S. Kirkebø og saman har vi Nomi på 2 år. Før Nomi klatra opp i familietreet var min altoppslukande hobby å vere i fjellet eller legge planar for neste tur til fjells. Ikkje minst kunne ein vere med på alt av tilbod frå aktive venner. Med Nomi blei ting straks meir utfordrande. I januar 2013 kom det ein gut til verda og, så korleis turlivet no skal bli framover er uvisst. Det einaste som er sikkert er at Barnsleg skal leve vidare, og de skal framleis få vere med Nomi og meg på tur - det bli koshli!

Den tunge vegen opp Denne utgåva av Barnsleg vil vere todelt. Ikkje fordi turen er så lang, snarare tvert i mot. Vi måtte tenkje nytt. Nomi og eg sat heime og såg sola så vidt bikke fjelltoppane rundt Førde. Temperaturen var ti ubehagelege kalde. – Skal vi gå ein tur i sekken, spør eg Nomi. – Ja, oppi fælle, seier ho og lyser opp. Noko har ho no lært tenkjer eg. Målet er Fauskevarden. Ein fin liten søndagstur-topp i Førde, i retning Askvoll. Sjølv om vi har hatt skikkeleg vintertemperaturar i år, så har snøen latt vente på seg. Det gjev ikkje godt skiføre, men derimot høve til fotturar.

«Æ fuse». – Det er veldig kaldt, så vi må kle oss

godt, seier eg, for å avverje den evinnelege diskusjonen om jakke, ull, hals, lue med meir. – Vælli kaldt oppi fælle, stadfestar ho. Vi kjem oss av garde utan for mykje om og men. Pakkar ein matpakke med appelsin og anna godt, som vi kan ete undervegs. Turen startar med at ho skal «gå søl» – i 20 meter vel og merke. – Oppi sækken, seier ho og gjer seg klar for beremeisen. – Du løfte den, spør ho og peikar på ein stein

som er like stor som meg. Sidan ho inviterer til at far kan bryske seg, så gjer eg det og fortel at pappa kan løfte alle steinane ho ser, fordi pappa er sterkast i verda. Vi ser på islagte vatn, og ho vil vi skal gå ut på. Ho fortel om «ævva» som no er is. 500 meter seinare. – Æ fuse, seier ho og eg spør kor. – Fuse på tåfisane, seier ho og er ikkje vidare begeistra for turen vår. No er det ikkje slik at Nomi blir dregen med på tur for ein kvar pris, og eg sjekkar ho jamleg med speglkompasset, der ho sit på «sin høge hest». – Ve heim til mamma, sutrar ho og blir mindre og mindre innstilt på å vere på tur. Eg trudde dei nye skoa hennar skulle vere gode og varme, men ser ikkje anna råd enn at vi må gje oss. Nomi byrjar å skrike medan vi går attende til bilen og pappa får litt dårleg samvit for å dra ho med seg på ein sånn kald dag. I bilen ét vi, og ho får varma opp føtene sine under skjorta til pappa medan humøret stig raskt. Eg må berre innsjå at ein beremeis ikkje er spesielt bra på sånne kalde dagar. Ein bør strengt tatt unngå turar når det er mindre enn ti minusgrader, så lenge dei ikkje kan pakkast inn og beskyttast mot vind.

Tørrbading. Fjellturen vart kort, men når det er

kaldt ute må ein sjå seg etter aktivitetsmulegheiter inne. Tidlegare låg Våtedalen Tindeklubb sine buldrelokalar midt i Førde Sentrum, med innandørs klatring i veggar som ikkje krev sikring med tau. Så kom Rådhuset og behovet for fleire parkeringsplassar. Klubben måtte sjå seg om etter nye lokale og tilbodet kom frå Naustdal skule i den nedlagde symjehallen der. Det er på tide å introdusere Nomi for klatresporten. – Skal vi reise og klatre i badebassenget, spør eg. Nomi ser ikkje ut til å kople desse to omgrepa, men blir motvillig med. – Vi ska klatre badebassengen, gjentek ho der ho sit i Barnsleg-bilen vår. Vi skal berre ta med oss dei obligatoriske forsyningane; vatn, kjeks, frukt, snop og sjølvsagt stellebagen.

«Vil isje». – Her er badebassenget vi skal klatre i, seier eg til Nomi. Ho ser forvirra ut. Pallar sett saman til trapp, slik at du kjem deg nokolunde trygt til botnen av bassenget, veggar med fargerike tak og tjukkasar som dekker golvet under. Nomi seier ikkje så mykje, men tek fingeren min og vil eg skal leie ho ned trappa. – Det her blir kjekt! Eg smiler til henne og prøver å få opp stemninga – utan hell. Ho verkar skuffa over at det ikkje er vatn i bassenget. Eg opnar ein boks med ananas og gjev ho ein gaffel medan eg tek på meg klatreskoa. Eg veit at Nor-

1: Ananas på boks og anna tursnacks skapte meir entusiasme enn buldreveggane 2: Pappa lurar på om Nomi har tenkt å klatre snart. 3: Nomi sitt første heng på klatretak. Hit skal vi oftare…håpar eg.

ges Klatreforbund har gjeve ut eit kompendia om korleis ein skal gå fram i samband med borneklatring. Denne har eg sjølvsagt ikkje lese, så her får ein føle seg fram. Nomi puttar i seg små ananasbitar og ser ikkje ut til å ha hastverk, så eg byrjar å varme opp i eit av apparata klatreklubben har sett opp i bassenget. Medan eg heng der ser eg at Nomi kastar nokre blikk bort for å sjå kva pappaen driv med. Pappaen latar som ingenting. – Dette var jammen kjekt Nomi, seier eg og kjenner på same tid at det er altfor lenge sidan eg har klatra. Men gleda er ikkje desto mindre. – Vil isje klatre, seier ho. Nei vel, tenker faren og går med eiga barnsleg glede mot hovudveggen for å klarte!

Klovnefisken Nemo. – Nomi, sjå! Pappa er høgt oppe! ropar eg til Nomi som sit i ein gamal sofa som har fått nytt liv i buldrebassenget. – Nei, vil isje klatre, gjentek ho. Eg klatrar litt til før armane seier stopp. – Nomi kom og sjå, seier eg og går bort til ei bøtte med kalk som står i bassenget. Eg kalkar henda og Nomi kjem springande. Første steg fullført; ho står no på tjukkasen. – No kan vi klatre, seier eg medan kalkskya står rundt Nomi. – Vil isje, seier ho. Nei vel! Eg går bort til veggen og byrjar klatre att.

Fakta Buldring er klatring utan tau på store steinar, eller kunstige formasjonar laga for å likne store steinar. Våtedalen Tindeklubb blei stifta på Botnefjellet 27. oktober i 1985. Buldrehallen er open for alle, men born spesielt frå kl.18-19 kvar onsdag. Ein kan betale per gong ein er der, eller teikne medlemsskap i klubben. Klatresko kan ein leige. Opningstider: Måndag: 1800-2100 Onsdag: Born 1800-1900 / Andre 1900-2100 Fredag: 1800-2100

Nomi hoppar på tjukkasen og ser ut til å tine opp. – Isje opp pappa, fali, ropar ho. Eg hoppar ned og spør om ho vil prøve. – Vil isje, seier ho for n te gong, så legg vi oss på tjukkasen og ser opp på veggen. – Sjå Nemo, seier ho og peikar på eit klatretak som minner om klovnefisken frå filmen. Det passar perfekt at klovnefisken dukka opp her i botnen av eit tørrlagt badebasseng. – Vil du kjenne på det, spør eg, og løftar ho opp. Ho protesterer først, men så er det greitt. Sånn løftar eg ho rundt medan ho peikar og kjenner på taka i veggen. Ikkje akkurat klatring, men skitt au. Ein skal vel ikkje vente for mykje av ein toåring i buldrehallen. Før vi avslutta for dagen, sto Nomi sjølv i veggen og flytta handa frå eit tak til eit anna. Eg var nøgd, sjølv om vi har eit stykke att før vi er heilt der vi skal vere – det same kan diverre seiast om pappaen sin klatreform og… PS: Etter å ha lese i Klatreforbundet sitt kompendia om born og klatring har eg følgjande oppmoding til andre som vil introdusere borna for klatresporten; la alt vere leik og moro. Sikring med topptau skal ikkje skje før bornet er fylt 10 år. Søk: «Buldring og barn», så finn du kompendia om klatring og born.

Byggtunet – kjøpesenter for bygg og anlegg

Jostein Klungreset skal ut på vegen og selje Drammens Hus & Hytter til deg.

har mange år på vegen med sal til byggebransjen bak meg.

Riber`s Totalbygg AS utvidar og er no forhandlar for Drammens Hus og Hytter (DHH) for Sogn og Fjordane og Hordaland. Jostein Klungreset skal dekke begge fylke.

handverksfag, finansiering og forsikring. Byggtunet syt for att du får hus eller hytta akkurat som du ønskjer.

Drammens Hus & Hytter. Riber`s Totalbygg AS er eit nystarta selskap som driv sal og utførande arbeid innan bygg- og anleggsfag, eigd av Byggmester Møen & Saue ans, eit av dei eldste byggfirma på Voss. – Ei familiebedrift, med røter tilbake til 1925, drive av Synnøve og Sveinung Riber. Møen & Saue har lang erfaring med DHH, og feirar 30 år som forhandlar i år. Merket vinn stadig meir innpass i Sogn og Fjordane og Hordaland. Auka interesse gjer at vi ser lyst på framtida, seier han og fortel om konseptet deira, Byggtunet. – Eit kjøpesenter for bygg og anlegg. Kunden får hjelp til heile prosjektet på ein stad: Rådgjeving, teikning, byggesøknad, byggvarer, alle

TEKST: Roy Sunde

– Viktigaste kundegrupper er privatkundar, byggmeistrar, entreprenørar og fylke/kommune, seier Jostein Klungreset, som nett har byrja i jobben som seljar. Kontorstad blir Førde, men plasseringa er mindre viktig. Det er på vegen Jostein skal vere. – Eg har jobba med innkjøp/sal sidan 1999, og

Komplett. Byggtun skal vere ein komplett leverandør. – Vi forhandlar alle byggevare for Maxbo Proff/Teknikk i Bergen, og har avtale med W.Giertsen Hallsystemer AS. Vi tilbyr store og små plasthallar, isolerte og uisolerte, i storleik frå 2x4 meter til fotballhallar. Vi har samarbeidsavtalar med blant anna bemanningsselskapet Clockwork Bemanning, med 160 tilsette i alle handverksfag, Nortett som leverer taksystem og Bygg 1 som leverer dører. Store varelager og god logistikk gjer oss i stand til å levere komplette prosjekt, direkte til kunden sitt lager, eller byggeplass, i begge fylke, avsluttar han.

FOTO KIKKERTAR UR GULL SØLV MUSIKK FOTO KIKKERTAR UR GULL SØLV MUSIKK FOTO KIKKERTAR UR GULL SØLV MUSIKK

Vintertilbod på Canon EOS speilreflekskamera!

Atterhald om utselde varer og evt. prisendringar.

CANON Eos 600D m/Canon EF-S 18-55IS obj.

Kamerahus:

4295,-

CANON Eos 650D m/Canon EF-S 18-55IS obj.

5295,-

CANON Eos 60D m/Canon 18-200IS obj.

8990,-

CANON EOS 7D

8.495,CANON EOS 6D hus kr 14.995,CANON EOS 5D Mark III kr 23.495,kr

Ta kontakt for informasjon om ulike objektivalternativ.

ALTERNATIV Eos 600D:

ALTERNATIV Eos 650D:

Kamerahus, kr 3.995,m/EF-S 18-135IS, kr 6.290,m/EF-S 18-200IS, kr 7.990,m/EF-S 18-55IS og EF-S 55-250IS, kr 6.290,-

Kamerahus m/EF-S 18-135IS STM, m/EF-S 18-200IS, m/EF-S 18-55IS og EF-S 55-250IS,

Sjå vår heimeside www.alfhelgheim.no for oppdaterte og konkurransedyktige prisar.

Kjøp Canon EOS - få fotokurs Gjeld 1100D, 600D og 60D. Meir informasjon på www.canon.no/cashback

ALTERNATIV Eos 60D: kr 4.995,kr 7.290,kr 8.990,kr 7.290,-

Kamerahus kr 5.495,m/EF-S 18-135IS, kr 7.290,m/EF-S 15-85IS USM, kr 10.490,-

rs Canon fotoku Skei i Jølster

Kursstad: Skei Hotell, Eos 1100D, 600D, 650 D 1: 13. mars 2013 kl. 18-2 Eos 60D, 6D og 7D 1: 14. mars 2013 kl. 18-2 for våre Eos-kundar! is Pris: kr 799,-. NB! Grat uar. Informasjon og påfebr 28. : frist ngs Påmeldi im.no 311 / post@alfhelghe melding: Tlf. 577 28

CANON Eos M m/Canon EF-M 18-55IS STM obj., + blits 90EX

CANON Eos 1100D m/Canon EF-S 18-55DC obj.

2995,-

5495,Speillaust kompakt systemkamera.

ALTERNATIV Eos M: m/Canon M 22 STM, blits 90EX og EF-adapter kr 7.495,-

Alf Helgheim & Co AS Skei Sentrum, 6843 Skei i Jølster Tlf. 57 72 83 11 • Fax 57 72 83 29 www.alfhelgheim.no • post@alfhelgheim.no

FOTO KIKKERTAR UR GULL SØLV MUSIKK FOTO KIKKERTAR UR GULL SØLV MUSIKK FOTO KIKKERTAR UR GULL SØLV MUSIKK

Spesialist pĂĽ gamle klokker, veggur, lommeur og armbandsur. Har klokka di hĂ¸g personleg verdi, kanskje eit uerstatteleg arvestykke? Treng den ettersyn, reparasjon eller restaurering? Urmakarverkstad i FĂ¸rde med ekspertise og lang erfaring pĂĽ reparasjonar av alle typar ur. Henting og levering etter avtale om Ă¸nskjeleg. Gratis fast prisoverslag. 5 ĂĽrs garanti pĂĽ overhaling av veggur.

Roger Pettersen A/S Offentl. godkjend urmaker

ÂŤMowgliÂť pĂĽ Sandane TEKST: Roy Sunde

â&#x20AC;&#x201C; Kvart ĂĽr fĂĽr elevane i 3.klasse pĂĽ MDD vise seg fram i ei storoppsetjing. I ĂĽr valte vi Tor Ă&#x2026;ge BringsvĂŚrd sin versjon av Mowgli frĂĽ Jungelboka. MĂĽlet er ĂĽ fylle Kultursalen i fĂ¸restillingane 14. og 15 februar, seier dramalĂŚrar og regissĂ¸r Andreas Altermark.

HĂ¸gt nivĂĽ . MDD-elevane fekk mykje skryt for stykket ÂŤLysistrataÂť, som avgangsklassen synte i fjor. Det hĂ¸ge nivĂĽet skal forsvarast av neste kull no. Thea Vaulen frĂĽ Solund og Maya Asheim Breidablik frĂĽ Balestrand har hovudrollene. Dei fortel om hektiske veker og helger. â&#x20AC;&#x201C; I tillegg til Mowgli-oppsetjinga har vi russerevy ĂĽ drive med, sĂĽ fritid har ikkje vore tema siste vekene, seier Thea og legg til. â&#x20AC;&#x201C; Vi har det veldig kjekt altsĂĽ. â&#x20AC;&#x201C; Kjempekjekt, forsterkar Maya, og held fram. â&#x20AC;&#x201C; Det er ein stressande prosess, men veldig lĂŚrerikt, spennande og morosamt, seier Maya.

Ikkje Disney-versjonen. Thea og Maya fortel at showet inneheld spenning, humor, musikk og dans. â&#x20AC;&#x201C; Dette er ikkje Disney-versjonen, men eit musikkspel som byggjer pĂĽ historier frĂĽ Jungel-

boka av Rudyard Kipling. Stykket spelar pĂĽ maktkampen mellom Mowgli og tigeren og antihelten Shere Khan. Mowgli er ein menneskegut som blir oppdregen blant ulvane i jungelen i India. â&#x20AC;&#x201C; I vĂĽr versjon er Mowgli ei jente, skyt Altermark inn og legg til at ein sjĂ¸lvsagt mĂ¸ter BjĂ¸rnen Baloo, panteren Baghera og andre kjende figurar frĂĽ Jungelboka.

â&#x20AC;&#x201C; Vi har fĂĽtt 10-11 meldingar av albumet per i dag. SĂĽ godt som alle har vore gode, bortsett frĂĽ ein som ikkje likte oss i heile teke. â&#x20AC;&#x201C; Bortsett frĂĽ han er ÂŤdĂĽrlegasteÂť meldinga til no 4,5 av 6, sĂĽ det er ikkje mykje ĂĽ sette fingeren pĂĽ, smiler gitarist og

Â&#x2021; )UDPWLGVUHWWD og HIIHNWLYW opplegg for rekneskapsrapportering Â&#x2021; Â&#x2018;NRQRPLVW\ULQJ Â&#x2021; Â&#x2018;NRQRPLVN UnGJMHYLQJ 7OI Â&#x2021; ZZZ U U QR Ta konta kt for tilbo d pĂĽ reknesk apssystem og vĂĽ controlle r r.

For familien. â&#x20AC;&#x201C; Det er ikkje ofte vi har hĂ¸ve til ĂĽ ta med barna pĂĽ ein skikkelig familiemusikal her i distriktet. Difor er vi stolte av ĂĽ kunne tilby ei oppsetjing som hĂ¸ver heile familien, seier dramalĂŚrar Gunn Tone Moen. â&#x20AC;&#x201C; Kultursjefen i Gloppen utfordra oss i fjor om ĂĽ setje opp ei familiefĂ¸restilling. Vi tok han pĂĽ ordet. Oppsetjinga hĂ¸ver alle frĂĽ fem ĂĽr og opp, smiler ho. â&#x20AC;&#x201C; Vi er bevisst pĂĽ at foreldra og skal fĂĽ noko ut av fĂ¸restillinga, sĂĽ det vert ei god oppleving for alle, legg Altermark til.

Krevjande. Det er eit stort apparat ĂĽ halde styr pĂĽ for regissĂ¸ren: 40 elevar frĂĽ heile fylket er involvert. â&#x20AC;&#x201C; Dei Ă¸ver kveld, dag og i helgene for ĂĽ fĂ¸lgje opp fjorĂĽrsuksessen. 40 elevar, minst like mange rollefigurar, band, forteljar, faglĂŚrarar og instruktĂ¸rar, kostymer og kulisser. Det er ei stor oppsetjing, men elevane fortener ĂĽ oppleve ei stor og realistisk oppsetjing etter tre ĂĽr pĂĽ MDD, seier Altermark, som er stolt av elevane sine. â&#x20AC;&#x201C; Dei har kompetanse, er trygge og scenevante. Vi skal levere eit godt show, lovar han og Ă¸nskjer liten og stor velkomen til familiemusikal.

2013 â&#x20AC;&#x201C; Aventyr sitt ĂĽr? Sunnfjord-bandet har med smĂĽ og store pausar levert live rock and roll sidan 2001. I 2011 kom EP`en ÂŤTroubleÂť. No kjem debut-albumet ÂŤDrivenÂť, som kan bli gjennombrotet. Platemeldingane sĂĽ langt er nemleg sĂŚrs gode pĂĽ det nye albumet som vart slept laus pĂĽ verda i slutten av januar. Plata er mastra av stjerneprodusenten Beau Hill, som blant anna har jobba med rock-ikonet Alice Cooper, Ratt og Europe.

)5$07,'$6 Â&#x2018;.2120,6<67(0

lĂĽtskrivar Steinar Aven, som saman med Roger Olsen er dei einaste att av grunnleggarane av bandet. â&#x20AC;&#x201C; Vi fekk mellom anna 9/10 i Metal Hammer, det er vi godt nĂ¸gde med, gliser han og seier det offisielle platesleppet blir pĂĽ TreskevĂŚrket i FĂ¸rde 22. Februar. â&#x20AC;&#x201C; SĂĽ blir det ein miniturne saman med det danske bandet Saint Rebel i mai, der vi skal innom Oslo, Bergen, FĂ¸rde og HĂ¸yanger, og sĂĽ reiser vi til Danmark med dei ut pĂĽ hausten, avsluttar Aven og lovar alle som kjem pĂĽ konsertane ei solid dose rein, uforfalska rock and roll. Aventyr er: Roger Olsen, vokal. Jan Tore Befring, gitarist , Steinar Aven, gitar, Roger Pettersen, bass og Trond Vilnes, trommer.

SELGE BOLIG SELV?

OppgjĂ¸r ved privat salg av bolig - kr. 8.500,-

EIENDOMSMEGLING Trygg omsetning av din eiendom.

Se www.fjordadvokat.no for informasjon om privat salg av bolig.

Ole Rune TorbjĂ¸rn DĂ¸skeland Sognefest KolĂĽs

Pb. 645, 6804 FĂ¸rde | Tlf. 57 72 01 00 post@fjordadvokat.no | www.fjordadvokat.no Advokat Ole Rune DĂ¸skeland og TorbjĂ¸rn KolĂĽs

FM express

Avgangselevane frĂĽ musikk, dans og drama (MDD) pĂĽ Firda vidaregĂĽande hĂĽpar ĂĽ fylle Kultursalen to vender med familiemusikalen ÂŤMowgliÂť.

6810 FĂ¸rde Tlf. 907 32 380

Mest lest i fylket

FM FĂ¸lg oss pĂĽ

INTERIĂ&#x2DC;R

Les meir om interiĂ¸r pĂĽ min blogg: husetvedfjorden. blogspot.no

med BjĂ¸rg NjĂ¸sen

Huset ved Fjorden:

Om vĂĽr og gjenbruk tapet eg hadde liggande. Du kan ogsĂĽ bruke gĂĽvepapir, scrapbookpapir, aviser og liknande. Med tapet pĂĽ ÂŤskrotet mittÂť hadde eg plutseleg oppbevaring som er bĂĽde nyttig og dekorativ.

BjĂ¸rg NjĂ¸sen frĂĽ Utvik har ein av Norges mest populĂŚre interiĂ¸rbloggar og lesarar frĂĽ heile verda. I anna kvart nummer av Fylkesmagasinet vil ho inspirere og tipse deg om det som rĂ¸rer seg pĂĽ interiĂ¸rfronten.

I oppryddinga dukka det ogsĂĽ opp ein stor kopp. Den har omtrent aldri vore brukt, og enda opp i eit skap. Med litt spraylakk og ny farge vart den veldig fin til vĂĽrlege blomster. Spraylakkering er ein super mĂĽte ĂĽ fornye pĂĽ ein rask mĂĽte. Ein god vask og eit par omgangar med spray og litt tĂ¸rketid sĂĽ har du heilt ÂŤnyeÂť gjenstandar. Du kan spraye det meste. Eg har for eksempel fornya bilderammer, lysestakar, blomsterpotter, lampefĂ¸ter m.m. Du fĂĽr tak i slike sprayar hos fargehandlarar, Biltema osv. Eit godt tips er ĂĽ ta ein titt pĂĽ nettbutikken til kem.no, her er eit kjempeutval i herlege fargar.

Det gĂĽr mot vĂĽr og lysare tider. Heldigvis! SjĂ¸lv om det fortsatt kan vere kaldt og ufyseleg ute, er det fullt muleg ĂĽ lage vĂĽr inne. FĂĽ den lette og luftige vĂĽrkjensla! Hos meg skjer dette ved at eg tar i bruk ein lys fargepalett. Pastellane fĂĽr fullt utlĂ¸p. Ingenting er meir vĂĽr for meg i interiĂ¸ret enn pastellar. I ĂĽr har eg ogsĂĽ droppa gardiner i stova. Det er herleg ĂĽ fĂĽ inn mest muleg lys, i tillegg kan vi nyte den flotte fjordutsikten vĂĽr til det fulle.

Har du sengetĂ¸y, gardiner og andre stoff som berre tar opp plass og aldri blir brukt? Dette kan du bruke til ĂĽ sy nye puter og friske opp i sofaen. Du kan ogsĂĽ rive stoffet opp i remser og hekle deg ei golvmatte. Det er enkelt, og alle som har lyst kan fĂĽ det til. Du bruker heklekrok nr 810 sĂĽ det tar ikkje sĂĽ lang tid, og du treng berre ĂĽ kunne ĂĽ hekle fastmasker. Du finn grundig framgangsmĂĽte pĂĽ bloggen min.

NĂĽr vĂĽren nĂŚrmar seg fĂĽr eg eit behov for ĂĽ rydde og kaste ting som berre blir oppbevart og tar opp plass. NĂĽr eg driv med dette ser eg alltid etter potensiale i tinga fĂ¸r dei havnar i bosset eller pĂĽ bruktbutikken. Kanskje eg kan bruke dette skrotet likevel? I ny drakt eller med eit anna bruksomrĂĽde, i staden for at eg heile tida kjĂ¸per noko nytt?

Det er supert med gjenbruk. Det utfordrar deg til ĂĽ tenke kreativt, det er billeg og det er bra for miljĂ¸et. Du er ogsĂĽ trendy. Det har vore inn i tida lenge og det kjem berre meir og meir. Kreativiteten er det einaste du fĂĽr meir av jo oftare du bruker den!

I siste ryddesjau kom eg over blant anna ei skoeske og ein hermetikkboks. Eg trengte eit nytt oppbevaringssystem for rekningar, papir, pennar og anna som ligg og sleng pĂĽ sofabordet. Eska og boksen kunne jo fint brukast til dette. Med ny drakt sjĂ¸lvsagt. Eg limte ganske enkelt pĂĽ ein

U BYGGTUNET

DIN PARTNER INNEN BYGG OG ANLEGG UtfĂ¸ring RĂĽdgjeving Regulering Prosjektering ByggjesĂ¸knad Skadesanering

Byggjevarer Transport Bemanning Utleige Utdanning Dokumentasjon

+@3= Ă 0TY\NKXO ,SV_^VOSQO UJMCZS CJMBS UJM EFJ Ă&#x161; FTUF GĂ?SFNÂ˝M TUBTKPOFSU QÂ˝ GZMHKBOEF TUBEBS

HMS KS FDV

TVERRFAGLIG MILJĂ&#x2DC; - TOTALKONSEPT FOR KUNDEN - I ET TUN Forhandler for Hordaland/Sogn og Fjordane:

p '-03Â° p 'Â°3%& p -&*,"/(&3 p .Â?-Â°:

p 4"/%"/& p 40(/%"p 453:/

Forhandler i

30 ĂĽr

:\S]^SVLYN YQ \O]O\`K]TYX

^VP$ ! ! " YQ aaa K`S] XY

Byggtunet, Hardangervegen 538, 5709 Voss â&#x20AC;˘ 45 90 27 72 â&#x20AC;˘ 56 51 00 20 â&#x20AC;˘ 90 55 20 86 â&#x20AC;˘ post@byggtunet.no

Putene er sydd av ei gammel strikkejakke og sengetøy. Koppen har fått ny farge og fungerer som blomsterpotte. Oppbevaringseskene på skjenken er laga av ei skoeske og ein hermetikkboks.

Det runde teppet på golvet er hekla av stoffremser av avlagde sengetøy.

Eksklusiv skiferstrips til gunstig pris!!

www.inform-media.no

Norsk Ottaskifer av høg kvalitet Lett å montere, du gjer det sjølv. Du unngår vertikale skøytar som på steinpanel. Mange bruksområder, ute og inne. Bredder 30mm, 50mm, 70mm

Natur

Natur kalibrert

Børsta

890,- m2

1 290,- m2

Vi har den utstillt. Kom og sjå!

Tlf. 57 72 37 50 | post@forde-granitt.no | www.forde-granitt.no

Mons Johan Hoel svevar fleire meter opp i lufta nĂĽr han utfĂ¸rer trikset Tailgrab 720. Saman med kompisar har han skapt sin eigen hobby og brukar all ledig fritid pĂĽ jibbing.

Jibbegjengen På jakt etter adrenalinkick utfører jibbegjengen i Balestrand halsbrekkande stunt i sjølvlaga anlegg. Dei har skapt sin eigen fritidsaktivitet. TEKST: Kristine Slettehaug

Skigåarane i Saurdalen stoppar litt opp når dei passerar parken til jibbegjengen. Her kan ein fort oppleve personar som kjem flygande fleire meter over bakken, sklir bortover eit pwc-rør, eller tek salto i lufta – med ski eller brett på beina. – Det er så mange kjensler når du landar, og det første du tenker er at du vil gjere det igjen. Du kjenner deg nøgd med deg sjølv. Glad for det du har prestert, seier Fredrik Nygård Hanevik (16). Han er ein av rundt 15 personar i Balestrand som brukar fritida på jibbing. Vintersporten der ein køyrer med snøbrett eller jibbeski hoppar, triksar og sklir på rekkverk og rør («rails»).

anten spelar fotball eller handball. Det byrja så smått i hagen til ein av dei, Mons Johan Hoel (16), med små rør og hopp som dei leika seg med. – Ikkje alle har lyst til å drive med fotball eller handball. Vi synst ski var kulare, samla ein liten gjeng og berre byrja. Fleire og fleire ville vere med på moroa, seier Mons. Litt av greia med jibbing er å filme triksa ein gjer. Slik får ein vist fram kva ein driv med, og samtidig hente inspirasjon frå andre sine filmar. Ein episode av tv-serien «Oppdrag Sognefjorden» var det som verkeleg opna auga til gutegjengen for jibbing. – Det byrja med at vi såg filmar på Youtube og synst det såg både skummelt og spennande ut. Vi fekk lyst til å prøve sjølv, og vart kreative av å sjå på filmane. Etter «Oppdrag Sognefjorden» vitja Balestrand fekk vi endå meir lyst til å drive med jibbing. Dei inspirerte oss veldig. Sjølv filmar og fotograferer vi mykje av det vi gjer, seier Fredrik, som fleire gongar har opplevd å få kommentarar og «likes» på sosiale media frå kjende utøvarar.

Jibbing er rekna som ekstremsport og slett ikkje ufarleg. Foreldra er naturlegvis bekymra, og forlangar at hjelm og ryggplate er på. Risikoen for å skade seg er der, og mange av triksa krev mot og is i magen. – Vi er redde. Vi er det. Redde for oss sjølv og redde for dei andre. Når du står på toppen av bakken klar for prøve eit heftig triks for første gang, kriblar det godt i magen. Du er så redd,

Asgeir Bjørn Arnarson (13), Fredrik Nygård Hanevik (16), Eskil Nygård Hanevik (13) og Mons Johan Hoel (16) er aktive i Balestrands eigen jibbegjeng.

men så får du det til, og då kjennest det bra, skildrar Fredrik. – Vi er alltid på jakt etter adrenalinkick. Du opplever fleire og større kick i bakken enn på fotballbana. Det er ikkje det same å putte ein fotball inn i eit nett. Det er derfor eg likar jibbing så godt. Alltid små kick som gjer at du vil gjere det igjen og igjen, forklarar Mons. Ingen av dei har skada seg alvorleg. Ikkje endå. Men det har vore ein del småskader. Forstuingar og fingrar ut av ledd, naseblod og stive nakkar. Slikt ein må rekne med når ein frivilleg køyrer baklengs inn på eit hopp, sklir bortover harde rør eller svevar fleire meter over bakken. Mykje smerte og motgang må til for å bli skikkeleg god. – Om vi merkar at «det her kjem ikkje til å gå så bra», så knip vi att auga, rullar oss saman som ein ball og håpar på det beste. Eller så prøvar vi å hente oss inn att, men som regel går ikkje det, ler Fredrik, som fleire gongar har opplevd å gå på ein smell når han utfører triks. – Du må vere litt tøff i hovudet og ha guts i kroppen til å presse deg sjølv. Fryktar du skadar går det ikkje, legg Mons til.

Dei brukar mykje tid på sporten. Kvar ledige kveld, og ofte seks timar i helgedagane brukast på hobbyen. Å bygge parken dei leikar seg i er halve

Saman med kompisar har han skapt sin eigen fritidsaktivitet i bygda. Ei bygd der dei fleste unge

Eskil Nygård Hanevik gjer nokre av skitriksa sineskliande bortover røyr. Eller «railer» som det heiter på fagspråket.

Jibbegjengen brukar mykje tid i det snørike området Saurdalen. Å bygge parken den leikar seg i der er halve moroa.

moroa, og det meste av trakkinga er det også dei som står for. Dei vaksne si rolle er å køyre dei fram og tilbake frå Saurdalen, eit snøsikkert område som dei for det meste held seg i om vinteren. – Det må dei rekne med når vi jobbar så mykje for å skape vår eigen hobby, smiler Mons. – Vi gjer vi det meste sjølv. Når ungdommar frå til dømes Hemsedal klagar over at det ikkje er trakka godt nok synst vi dei er sutrete. Vi gjer alt arbeidet sjølv, og klagar sjeldan. Til tider opplevast lekser og andre plikter som irriterande. – Vi skulle vi ønske det var fleire timar i døgnet. Det tek tid å bli god, og ein må øve mykje for å få til triksa vi gjer. Helst skulle vi brukt all ledig tid på dette. Av og til kjennest det ut som om leksene stoppar oss, seier Fredrik.

er saman, så smiler alle. Det er ikkje noko press på å vere best, det er nok å vere med, seier Fredrik. – Vi vil berre ha det gøy. Alle heier på kvarandre, seier Eskil Nygård Hanevik (13). Ungdommane lærer velvilleg vekk triks og teknikkar til kvarandre. Dei eldste tek seg av dei som er yngre. – Sidan det vi driv med er litt risikofylt, er dei eldre opptekne av å passe på dei yngre. Dei let seg inspirere av oss, og mange har eldre brør i miljøet, seier Fredrik.

Miljøet i gjengen er unikt. Her er det ikkje om å gjere å vere best. Her er det nok å prøve. Resultatet er ikkje viktig. – Eg har merka meg at når vi

har sponsa oss med, eller på stupebretta i Høyangerbadet, kjem det kjapt frå Fredrik. – Og så er planen å besøke nokre sommarskisenter. – Eller så er vi i hagen vår, seier Mons. – Der det heile starta i det små med triks og bygging av rør og rails. Så lenge vi ikkje bråkar alt for mykje, synst foreldra mine det er greitt at vi er der. Men

Framover ønskjer dei å ha det gøy med hobbyen sin, men også sprenge grenser. – Vi vil ha det moro på ski! Pushe kvarandre til å stadig utføre nye triks. Etterkvart skal vi bli skikkeleg gode. Ikkje nødvendigvis profesjonelle utøvarar, men dyktige jibbarar som blir lagt merke til. Så lenge kroppen og forma held, kjem vi til å fortsette med jibbinga, avsluttar gutane. Ordet jibbing betyr å stå på ski på noko som ikkje er snø, som boksar, rails og liknande. Jibbing er ein sport som involverer avanserte triks, ofte utført på ulike naturlege eller menneskeskapte element. Eksempel på element kan være eit gelender, eit hopp, ein kasse eller ei tønne. Populariteten til sporten har auka enormt sidan starten av det 21. hundreåret og har røter i fristil skikøyring, alpint og snowboarding, men er i dag akseptert som ein egen sport. www.wikipedia.no

Balestrand Open 2013

Rikt illustrert kakebok for Vestlandet. 200 oppskrifter på alt frå hellebakst og julekaker til dessertar og kunstferdige konditorkaker.

23.febr-3.mars garanterer Balestrand Open store mengder med snø og eit heilt vilt arrangement. www.inform-media.no

NYE OPPLAG

Den gripande forteljinga om venskapen mellom guten Per og hunden Hall, som er ein av Per Sivle sine beste og mest kjende tekstar.

Og når vintersesongen er over og det ikkje lenger er snø? – Då øver vi. På trampolinane kommunen

det blir mange seine sommarkveldar i hagen saman med jibbegjengen.

Kr 198,Tilbodspris

Kr 198,før kr 368,-

tlf. 57 83 22 20 | selja@selja.no | www.selja.no

På plakaten står blant anna Big Air Competition med proffe utøvarar frå inn- og utland, Camp Sognefjord, som er ein opplevingscamp på ski med guide, og Balestrand Big-Air konkurranse der alle som ønskjer kan delta. Alt dette skjer i Balestrand omringa av noko av det villaste og vakraste norsk natur byr på. Ein spektakulær arena blir bygd i fjella med utsyn over Sognefjorden, noko som vil gje deltakarane kjensla av å fly over fjorden. For programoversikt sjå Balestrand Kommune sine nettsider.

Ti år i sterk vekst

Trond Dvergsdal, Andre Sunde og Narve Dvergsdal viser stolt fram den rykande ferske katalogen til Hus 1 Norge.

TEKST OG FOTO: Roy Sunde

I den er 37 hus, skreddarsydd av Dvergsdal & Sunde og to samarbeidspartar i Hus1 Norge, og namn som Sognefjord, Førdefjord og Nordfjord er prov på at her rår lokale krefter. – Som medeigar har ein større påverknadskraft enn som forhandlar og ein styrer meir. Vi var med frå grunn og forma hustypar og katalog. Men det krev langt meir arbeid og, slår Trond Dvergsdal fast. Saman med Andre Sunde og Narve Dvergsdal eig han Dvergsdal & Sunde. Øyvind Johannesen selde seg ut.

Frå 0 til 120. Bedrifta vaks frå fire til 34 tilsette, har avdelingar i Førde, Sogndal og Nordfjord, eige betongselskap og er medeigar i ein nasjonal huskjede. Såg de føre dykk dette?

– Nei! I starten var målet å komme i gang og bygge hus. Vi var langt unna å vere blant dei største husleverandørane i fylket. Men å bli medeigar i ei nasjonal huskjede var eit tidleg mål. Først som ein «uoppnåeleg» tanke vi leika med, men det realiserte seg raskt, smiler Andre. – Og vi var eit av dei første selskapa i fylket med strategiplan. Vi laga ein femårsplan i 2005, som gikk til 100 millionar i årleg omsetnad. Det fødde heftig debatt, smiler Narve. – Eg meinte talet var for høgt. I år passerer vi 120 millionar i omsetnad og budsjetterer med 5060 bueiningar årleg.

Den spede starten. – Vi byrja i felten alle mann. Då vi vart med i Boligpartner og salet auka, måtte vi organisere om. Andre skulle selje, vi andre jobba ute, seier Narve Dvergsdal. – Eg fekk ikkje vise meg med hammar, smiler Andre. – Det uroa meg: No produserer eg ikkje, eg er ein kostnad og no går det feil veg, tenkte eg. Men det gikk bra. – Alle tre forsvann inn på kontoret i 2005-06, men den praktiske bakgrunnen er ein styrke. Alle har fagbrev frå byggebransjen, og kjenner den frå grunn av, seier Narve. – Vi diskuterte administrasjonskostnadar både

den gong, då Narve vart byggleiar og då eg skulle drive kontor i Sogndal. Kostnadskontroll er viktig, seier Trond og fortel at ting byrja skje raskt. – Arbeidsmengda auka fort: Vi fekk problem i høve å skaffe betong, og danna difor Dvergsdal & Sunde Betong i lag med Åge og Geir Heggheim. Seinare vart Ingvar Bell dagleg leiar og medeigar. Første fire åra var det berre menn i selskapet. – Eg var einaste dama då eg byrja i 2007, smiler Bente Grønsberg Aase, sals- og marknadssjef i bedrifta, og seier det gjekk fint å vere einsleg kvinne i ein mannsbastion. – Eg syns faktisk det var fint. Det er enklare å forhalde seg til menn enn kvinner, ler ho, men det må du ikkje skrive. Om eg skal vere alvorleg har vi ,som Andre seier, utruleg godt arbeidsmiljø. Og no har vi fått ein kvinneleg tømrar også, så no er vi to damer i bedrifta, smiler ho.

Frå «lærling» til leiande. Dvergsdal & Sunde trekte seg etterkvart ut av Boligpartner. – Enkelt sagt vaks vi frå kvarandre, seier Andre. – Vi gikk ut på slutten av 2011 i lag med to andre forhandlarar, og stifta Hus1 Norge i lag med dei i fjor – og selde 67 hus på eit halvår, seier Trond.

I 2003 danna Narve Dvergsdal, Andre Sunde, Trond Dvergsdal og Øyvind Johannesen Dvergsdal & Sunde AS. Ti år med vekst seinare ligg eit gullfarga prov på kor langt dei har komt på møtebordet deira: Hus1 Norge sin ferske huskatalog!

– Det var mykje bra i Boligpartner også. Det var ein suksessfaktor for oss å komme inn i eit profesjonelt miljø. Vi lærte mykje, men vaks i kvar vår retning. Det rådet gjev eg andre gründerar: søk innpass i miljø der du kan auke kompetansen din. Vi kjøpte tenester av dei, men sidan vi sto for 30-40 prosent av omsetnaden i selskapet følte vi at tida var inne til å gå vidare. Vi tok med oss det som var bra, og prøvde å gjere betre det dei gjorde for dårleg. Målet var eit ope og ærleg system, der forhandlarar kjenner dei er med på laget, slår Narve fast. – Målet er forhandlarnett over heile landet. Per i dag har vi forhandlarar i Molde, Kristiansund, Sogndal, Eid, Førde, Bømlo, Bergen, Knarvik, Odda og Sarpsborg, seier Andre, og målsetnad om å auke med seks nye forhandlarar årleg. No luktar vi på Ålesund/Ørsta, for å tette kartet den vegen, og det blir fleire forhandlarar på Austlandet. Det er eit satsingsområde for Hus1. For Dvergsdal & Sunde er eige fylke hovudområdet, seier Andre.

Vekstsmerte? Veksten i omsetnad har vore jamn, og sterk. –Vi starta på 0 i omsetnad og tok steg for steg. Først fekk vi Førdekontoret opp, så starta vi i Sogndal, og når det gjekk fint kom kontoret på Eid. Vi toa aldri hender, det var mykje arbeid frå dag ein. I år bikkar vi 120 millionar kroner i omsetnad. Kurva er bratt. Omsetnaden vaks med ti millionar i året – i ti år. Det anbefalar eg ikkje utan vidare. Det var målsetnaden, men kravde sitt og det var alt anna enn plankekøyring. Og mykje jobb. Til tider jobba ein til og med i søvne. Då ringer ingen, og ein får tid til å tenkje. Det har blitt søvnlause netter, og utfordringar i høve likviditet. Det kan gå 10 millionar inn og ut i løpet av ein månad og ein har ansvar for at 35 tilsette får løn. Til tider er Jølster-galskapen i oss drivkrafta, ler Andre. – Tek du med ringverknadar sysselset vi over 70. Og då tek vi ikkje i, slår Trond fast. – Dvergsdal & Sunde Betong har 10-12 tilsette

Til tider jobba ein til og med i søvne. Då ringer ingen, og ein får tid til å tenkje. Andre Sunde

også, seier Narve og fortel at dei valte vekst framfor ta pengar ut. – Vi kunne ha stabilisert oss og ikkje skapt fleire jobbar, men valte å følgje den naturlege veksten. Alt vi tener vert pløygd innatt i bedrifta. Vi skal bygge samfunn.

God oppskrift. Målet no er ikkje å bli mykje større. – Vi skal optimalisere organisasjonen og auke botnlinja. Få meir ro og struktur i firmaet. Målet er å bli ei enno betre bedrift. – Ein vil ha naturleg vekst i høve strengare krav til nye bustadar, prisvekst og slike ting. Men firmaet har nådd eit nivået vi ønskjer å vere på. Ut frå det skal vi jobbe for å bli enno betre, som Andre seier, slår Narve fast. Andre røper suksessoppskrifta. – Knalldyktige tilsette, som har stått på, seier han og legg til noko med glimt i auget. – Til god løn. – Kombinasjonen godt arbeidsmiljø, lite sjukmeldingar, resultatorientert folk og eksterne folk i styret med god kunnskap om drift og bustadbygging gjev suksess, seier han og fortel at sjølv om det har vore ein lang opptur, har det også vore tunge stunder. – Vi har hatt to stygge arbeidsulukker som prega oss. Ein underleverandør fall 12 meter ned på betong, men er i arbeid att no. Den andre fall to og ein halv meter, og er ikkje i arbeid. Vi har sterk fokus på HMS, men ein klarar ikkje gardere seg mot at menneskeleg svikt skjer iblant. Det er

ikkje kjekt. For den eine stod det lenge om livet. Ei vond oppleving for oss alle.

Hoppa i det. – Kor tid følte de at de var over «gründerkneika»? – Er vi over? smiler Andre. – Nei, overgangen frå å vere sjølvstendig næringsdrivande til å betale ut løn gjekk eigentleg greitt, og på eit vis av seg sjølv. – Vi er gründarar enno og utviklar selskapet. Seinast når vi lanserte Hus1 Norge i fjor. Så lenge ein har gründerånda går det bra, seier Narve. – Det er farleg når ein byrjar å tenkje på å hauste, framfor å skape, seier Trond. – Ei årsak til at vi er der vi er, er at vi hoppar rett på ting, framfor å gruble over det lenge. Når vi signerte kontrakt på å bygge hotellet på Skei i 2006 skjedde det på eit A4 ark med ordlyden: rom av normal god hotellstandar. Eg fekk beskjed om å komme og signere 17. mai, for eigarane ville ha den datoen på kontrakta, smiler Andre. – Ordlyden gav rom for debatt. Kva er normalt god hotellstandard, smiler Trond. – Eg trur ikkje mange hadde gjort det slik i dag, seier Narve og fortel at å hoppe i det ligg i ryggraden. – Vi har aldri vore redd for risiko! Til tider tok vi kanskje for stor risiko. – Og lært mykje. Vi er meir risikoorientert og reflekterte no enn i starten, seier Trond. – Men risiko er det ein del av å vere gründer. Ein må ta sjansen for å lukkast. Er du god nok

Ein musikalsk komedie av Bodil Kvamme og Marita Liabø Bente Grønsberg Aase er lattermildt vitne til at dagleg leiar Andre Sunde finn fram hammaren igjen.

Førdehuset, Teatersalen

Ons 27. feb kl 19.00 Generalprøve Tors 28. feb kl 19.00 Urpremiére Laur 13. apr kl 18.00

Dale, Fjalerhallen Tys

5. mars kl 19.00

Flora samfunnshus

Tors 14. mars kl 19.00

Fre

Sogndal kulturhus

Årdal kulturhus

Laur 16. mars kl 18.00

Sandane, Trivselshagen Tys 19. mars kl 19.00

Nordfjordeid, Operahuset Tors 7. mars kl 19.00

landar du på beina, meiner Narve. – Sparebanken Sogn og Fjordane har støtta oss heile vegen, og vore ein god samarbeidspartnar. Det er viktig å ha, seier Andre.

Åheim, Olivinhallen

5. apr kl 19.00

Tys

9. apr kl 19.00

Aurland samfunnshus

Tors 11. apr kl 19.00

Askvollhallen

Tors 21. mars kl 19.00

Stryn kulturhus

Laur 9. mars kl 18.00

Høyanger samfunnshus Ons 3. apr kl 19.00

Bremangerhallen

Tys 12. mars kl 19.00

Billettar i sal no, sjå: www.softeater.no

Framtidstru. Dei har tru på framtida.

Entreprenørbygda. Veksten i Førde frå slutten av 60-talet vart driven fram av entreprenørar frå Bygstad. Så tok ein ny generasjon over på 80talet, frå sørsida av Jølstravatnet med Åsen og Øvrelid i spissen. Dvergsdal & Sunde er neste generasjon entreprenørar, og kjem sjølvsagt frå Sørsida. – Det kjem mange entreprenørar frå den sida. Tek ein med alt er det mellom ti og tjue i talet. Så ein har det jo litt i blodet, seier Trond. – Ein har nesten ikkje noko val, ler Narve. – Og vi har alle foreldre som held oss nede på jorda. Dei har jobba hardt heile livet og veit kva det går i. Uansett kor vi veks eller kor store prosjekt vi er med på hentar dei oss ned. Ein kjem heim, vel nøgd, og får beskjed: «Ka driv dokke med no då? Eg trur ikkje de er kloke!» Ein blir fort tatt ned igjen, smiler han. – Det er litt av drivkrafta: Å få ting til, avsluttar Andre.

klinikk førde hud • laser • varicer NYTT: Privatpraktiserande spesialist i ortopedi Dr med Jan Roar Orlin. Spes. generell kirurgi og ortopedisk kirurgi med særleg vekt på smerter i rygg, armar og bein. Kort ventetid for konsultasjon.

Privatpraktiserande kvinneleg gynekolog Dr Gudny Sando, spesialist i gynekologisk og obstetrikk.

Plastikk-kirurgi

2 4

Dr Håvard Seland. Spes. plastisk kirurgi Dr med. Hans Vintertun. Spes. plastisk kirurgi Dei tek konsultasjonar og opererer på Klinikk Førde. (Jobbar til vanleg på Haukeland sjukehus og Aleris Bergen.)

Varicer/åreknutekirurgi

Utredning med ultralyd. Behandling med ILVO (innvendig laseroperasjon). Skleroterapi. Overlege og spesialist i generell kirurgi og karkirurgi, Dr jens Evjensvold.

Restylane / N.A.S.H.A

Permanent hårreduksjon

(non animal stabilized hyaluronic acid). Berre utvalde klinikkar med medisinsk ansvarleg lege og autoriserte behandlarar får behandle med Restylane. Klinikk Førde er åleine om Restylanebehandlingar i Sogn og Fjordane. Sjå etter ID-kort!

med diodelaser (laser klasse 4), Merk! Diodelaser er vitskapleg dokumentert som beste hårfjerningslaser!

Andre behandlingstilbod: • AWT Cellulittbehandling • Medisinske kremprogam • Rødt og blått lys • Aknebehandling • Kjemiske peel • CO2 laser (rynker, arr, vorter, hudfibrom, etc) • Yag-laser (teleangiektasier) • FRxCO2 laser (hud-oppstramming) • IPL • Tannbleiking • Småkirurgi • Restylane • Botox.

www.inform-media.no

– Behovet for bustadar er stort. Bremsen er pris og høve til finansiering. Det vert bygt for lite og folketalet stig, så husbehovet aukar. Prisen vil auke grunna nye krav og underproduksjon. I dag er bruktmarknaden største konkurrenten, men der er prisutviklinga vanskelegare å føreseie, seier Andre. – Det vi ser som farleg er ei eventuell ny økonomisk krise. Og strengare krav til eigenkapital og prisvekst fører til at mange ikkje har råd å kjøpe bustad, seier Narve. – Difor må vi ha fleire bein å stå på. Vi kan ikkje berre satse på nybygg og Hus 1 Norge. Vi leverer anbod på andre prosjekt også. Og har sterk fokus på rehabilitering. Om lag 10 prosent av omsetnaden kjem frå det feltet. Der har vi sterk fokus framover, seier Trond.

OPNINGSTIDER: Tirsdag, onsdag og fredag kl 10-16 og elles etter avtale. Pasientar kan henvende seg direkte for konsultasjon, eller dei kan tilvisast frå lege.

Klinikk Førde AS

Medisinsk ansv.: lege/karkirurg Jens Ola Evjensvold Førdetunet, 2. etasje, Hafstadvn 25, 6800 Førde • Tlf. 57 72 04 40 / 976 79 662

klin-fo@online.no • www.klinikkforde.no

DØNN ÆRLEG

med Rasmus Mo

Suksess i den du er Då er eg klar for å opna spalta Dønn Ærleg. Eg ynskjer å meina noko om det som er mogleg og kva som vert gjort mogleg i dette fantastiske fylket med alle desse fantastiske folka. For meg er det eit stort privilegium å få bu i Sogn og Fjordane. Me er i overkant av 108 000 innbyggjarar der mange er positive bidragsytarar. Mange gonger med synergiar som ingen såg koma. Her snakkar eg ikkje berre om alle idola, idrettsstjernene og dei Oscarnominerte, men og om dei som berre plutseleg dukkar opp med tankar, idear og med gjennomføringskraft. Personane som seier at dette vil eg bidra med, dette vil eg skapa for dette trur eg på. Og slike er det mange av. Opera Nordfjord, Førde Internasjonale Musikkfestival, Malakoff, Målrock, Countryfestivalen, Balejazz, Gamalostfestivalen og Sildebordet i Florø er alle eksempel på kva som vert gjort mogleg fordi nokon har hatt har trua og staott pao. At fotballen rullar so godt i Sogndal er ingen tilfeldigheit. Det handlar om historie, klokkartru, spelar- og anleggsutvikling og stå-på-vilje. 55 millionar menneske såg Sogndal Fotball på tv i 2012. 80 – 90 % av all tv-tid frå Sogn og Fjordane handla om Fylkeslaget Sogndal. Treng ikkje å vera rakettforskar for å skjøna kva effektar det har. 110159-45119, Rasmus Mo, er eit eineståande individ. Ein verdsmeister faktisk. Det har aldri vore eit slikt eksemplar tidlegare. Eg er her ei tilmålt tid og kjem truleg aldri att. Difor må eg ta tak i tida mi og ferdigheitene mine. Kvar dag eg står opp, går eg på badet, ser meg inn i spegelen og seier: «I dag skal eg». Kva skal eg? Jau vera meg sjølv, det bør eg vera den beste i verden på. Er eg tru mot det, er eg uovervinneleg. Det handlar om

å vera tru mot seg sjølv, nytta eigne ferdigheiter og akseptera si prestasjonsgrense. Er ein audmjuk lærer ein meir.

inviterer du folk til deg, de får ein relasjon, som skapar nettverk som utløyser ide´ar. Av ide´ar kjem det ofte aktivitet.

For at du skal vita kven eg er, må eg vera stabil i min leveranse. Du skal ikkje vera redd for om eg har endra meg frå i går av di eg har sove lite, ete for mykje eller ikkje fått innfridd fredagskvelden. Du skal vera trygg på meg, då vert eg trygg på deg. For meg handlar mykje av livet om å vera i smilet. Smilet er det beste du kan gi ifrå deg. Då

I mitt liv handlar det om augneblinken. Ta vare på den tida du er i. Å tenkja «i morgon» reduserer verdien av det du står i no. Det einaste som er sikkert folkens; det er no me er her……..det skal eg sei noko om neste gong.

Rasmus Mo skal i 2013 skrive spalta Dønn Ærleg i Fylkesmagasinet. Men kven er Rasmus Mo, bortsett frå at han er marknadssjef i Sogndal Fotball og mentor?

– Eg er ein ukueleg og Dønn Ærleg optimist. Har fått den verdslege gleda av å vera pappa til tre fantastiske ungar; Jostein, Hilde og Hanna. Emil er førebels mitt einaste barnebarn. Er i registeret over skilte personar i fylket.

Ver stolte.

– Kva kan lesarane forvente av deg? – Eg ynskjer å snakka om kva som er mogleg og kva som vert gjort mogleg i dette fantastiske fylket med så mange flotte folk, i flotte byar og bygder. Eg ynskjer å snakka om suksessen der du bur og om å unna kvarandre suksess. Det handlar om å ta tak i sine eigne ferdigheiter i eigen identitet.

FM fylkesmagasinet.no

Mest lese i fylket

Vil du nå kundar i heile Sogn og Fjordane? Då skal du annonsere i Fylkesmagasinet som blir lese av 16.489 nordfjoringar, 22.579 sogningar og 26.692 sunnfjordingar.

Eller kort oppsummert; kvar utgåve av FM blir lese av heile

66.470

personar i Sogn og Fjordane Ring Mai-Kristin Tidemansen, tlf. 959 39 997 eller Ole Jonny Klopstad, tlf. 959 39 998 for å tinge annonseplass.

Følg oss på Facebook

www.fylkesmagasinet.no • post@fylkesmagasinet.no • tlf. 959 39 999

*) TNS Gallup si lesarundersøking, okt. 2012

Kvar er karane? Det nærmar seg Veka. I Sogndal går førebuingane inn i siste fase. Mange frivillige står på for å sette bygda på hovudet. Men kvar er karane? Langt fleire jenter er med på å skape fylkes største fest. TEKST: Roy Sunde

– Vi veit ikkje kvifor kjønna er så skeivfordelt. Men det er generelt fleire jenter som studerer i Sogndal enn gutar. Jenter er flinke til å ta med venninner på ting, og generelt oppteken av å formidle og dele gode opplevingar og erfaringar med kvarandre. Det ligg i oss jenter å vere oppteken av omsorg, og å skape noko alle kan ta del i. Det speglar seg kanskje i ei litt skeiv kjønnsfordeling hos dei frivillige, seier frivilligkoordinator Anne Marthe Kvaale og Vekasjef Marte Bjørnstad Andressen.

Ut av komfortsona. – Gutane som stiller opp er veldig flinke, smiler dei. – Det er viktig at dei som har lyst, og føler dei har noko å bidra med, uavhengig av kjønn, hiv seg rundt og er aktive i studentsamfunnet. At folk blir kjent med folk dei ikkje elles ville blitt kjent med er ein viktig faktor i eit godt studentsamfunn. Å utfordre seg sjølv ut av komfortsona og gjere noko ein ikkje har vore med på før veks ein på som person. Ei viktig erfaring å ha med vidare i livet, og i arbeidslivet. Og det er jo gøy å møte nye folk, smiler dei og seier det ikkje er vanskeleg å få tak i folk. – Så lenge ein byrjar rekruttering tidleg no. Det er fleire som vil vere frivillig enn vi har kapasitet til. Det er vi glade for, Veka er ikkje mogleg å gjennomføre utan, seier Vekesjefen. – Dei legg ned tusenvis av arbeidstimar, det er noko å vere stolt av, skyt Frivilligsjefen inn. – Veka bygger engasjement og stoltheit blant studentane. Å bidra til fellesskapet via frivillig arbeid dyrkar venskap og eigarskapskjensle.

Vinterfyrverkeri. Dei understrekar at det dei frivillige skaper, har stor verdi for regionen. – I 10 dagar til ende, vert saftbygda forvandla til eit fyrverkeri av kulturelle opplevingar. Det er den utvilsamt største kulturhendinga i fylket vinterstid, med daglege arrangement på Meieriet og eit breitt mangfald av aktivitetar i nærområdet. Veka har rykte for å vere blant Noregs beste konsertscener. Få konsertlokal slår Tanken. Det er difor mange artistar kjem igjen og igjen, og at 5- 7000 personar vitjar student-veka. – Veka er eit av dei viktigaste varemerke Sogndal har, og eit utruleg stort arrangement, i forhold til tal studentar og innbyggarar i bygda, som lokkar publikum frå heile landet. Studentsamfunnet, Høgskulen og fylket er med og gjer Sogndal til ein bra plass å studere.

Marthe Bjørnstad Andressen og Anne Marthe Kvale lurer på kvar gutane er.

Drivstoff

Brensel

Smøremiddel

Kjemiprodukter Det gode vertskapet

SUNNFJORD VINTERFEST 15- 17. FEBRUAR. Fredag: ViMenn spelar i Barthold. Laurdag: Fest i to etasjer med

Plumbo, ViMenn & Gran Prix. HUMORGALLA 9. MARS

Tommy Steine, Alex Rosen og Bjørn Henning Ødegård. Crazypiano i Barthold Bar.

Billettar til arrangementa får du kjøpt i resepsjonen på Rica Sunnfjord Hotel & Spa eller på nett på www.fordehuset.no

Ta kontakt for eit tilbod og avtale om utkøyring

For gode prisar på overnatting & bespisning ring 57 83 40 00.

Øyrane 6, 6800 Førde - Tlf. 57 82 16 88 www.farsundnaustheller.no

Ta vare på bilen din! Utvendig vask

Innvendig vask

Polering

250,900,1200,-

Tilbod:

Utvendig vask, innvendig vask og polering: kr

1800,-

Polering er noko ein bør gjere minst to gonger i året for vedlikehald av bilens lakk. Tar du derimot ei Ditec-behandling slepp du å polere fleire gonger i året. Ditec beskyttar mot steinsprut, vegsalt, kulde og sol. Og den beheld lakkens glans.

DITEC lakkbehandling kr

www.inform-media.no

www.rica.no/sunnfjord • Rica-Sunnfjord-Hotel-Spa

Antirustbehandling Visste du at nye bilar ikkje er behandla for norske forhold? Tectyl er den beste sikring mot slitasje på understellet og er noko alle bilar treng.

Hos oss får du gratis understellskontroll Vi utfører: Utvendig vask, innvendig vask/rens, polering, frontruteskift, solfilm, Ditec lakkbehandling og Tectyl understellsbehandling.

5000,-

Kampanjetilbod:

Gratis leigebil medan bilen din er til DITECbehandling!

BILPLEIEHALLEN Halbrendsøyra 6 • 6800 Førde • Tlf. 99 30 22 20

Følg oss på Facebook Alle prisar gjeld personbilar.

www.bilpleiehallen.no

Malene Vilnes. Foto: Vegard Fimland.

Storbyfrukost med Malene Om du lyttar til Radio 1 mellom 06-09, har du nok høyrt stemma til Malene Vilnes. Ho er nemleg morgonvert i Radio 1 si ferske satsing Radio 1 Frokost. TEKST: Roy Sunde

– No er det meg og Tommie Terkelsen som er å høyre på alle Radio 1 sine frekvensar i Bergen, Oslo, Trondheim og Stavanger, samt på DAB- og nettradio i heile landet, seier Malene Vilnes. – Og det er første gong ein radiostasjon med base i Bergen sender riks, smiler ho. Det er Malene sin andre tur innom Radio 1. – Eg hadde ein kort periode på NRK Sporten like etter at eg var ferdig med journalistutdanninga i Volda, deretter vart det eit vikariat i Radio 1. Etter vikariatet fekk eg jobb i NRK Sogn og Fjordane hausten 2009. Etter mammaperm vinteren 2011 ville vi tilbake til Bergen, og eg fekk jobb som webredaktør for Sjømannskirken. Så ringte Radio 1 og tilbaud meg jobb som morgonvert.

Frukostvert på utsida av verda. Livet som frukostvert trivast ho veldig godt med. – Veldig kjekt og variert. Spennande møte med folk, glamorøse gjestar og engasjerte lyttarar som deler av liva sine med oss. Eg blir så glad når eg får høyre at vi er viktige for folk for å få ein bra start på dagen, og at når livet er litt trått så er det godt å kunne føle at du har ein «ven» på radio. Radio har sjølv vore viktig for meg, det er godt selskap i den! Det er det vi prøver å vere. Vener på bølgjelengde med deg som lyttar og møter deg der du er. Vi prøver å gje deg ein koseleg start på dagen, der du får anna å tenke på enn det som uroar eller stressar. Det er kjekt å få deg til å humre litt, og ikkje minst vekke deg til dagens beste musikk, reklamerer ho med glimt i auget.

– Seigt å stå tidleg opp? – Ja! Eg står jo i grunnen opp midt på natta... Å sette alarmen på 04.45 kvar dag gjer i tillegg til at du føler deg litt på utsida av samfunnet. Eg gjer jo som dei eldre; legg meg etter 21-nyheitene.Eg må ta opp alt eg vil sjå på fjernsyn som går etter det tidspunktet. Men det er rart kva som blir ein vane, og med den nye appen «Sleep cycle», vaknar eg i det minste til bølgeskvulp, ler ho og deler nokre praktiske utfordringar og fordelar. – Reint praktisk må mannen min Pål Anders, stå opp med Magnus og levere han i barnehagen. I tillegg får eg klager på at eg legg meg tidleg, og at det går ut over vår tid saman. Men det betyr også at eg er ferdig på jobb tidlegare enn mange, og dermed kan hente Magnus tidleg i barnehagen, så vi får mykje av dagen i lag. Eg slepp rushet, kan ta ei treningsøkt på veg til barnehagen og er ferdig med middagen når mange står fast i køen ut av byen. Det er ganske digg!

Odelsjente med kjærleik til krim. – Kven er Malene Vilnes når ho ikkje er på jobb? – Ei odelsjente frå Atløy, småbarnsmor og nybakt kone, med kjærleik til havet, britiske krimheltar og vind i håret. Som mamma til Magnus (2) handlar mykje om å henge på leikeplassen, skru saman diverse plastikkdingsar som går på batteri, eller bygge Lego. Kreativ utfolding er eit heitt stikkord. Eg hentar litt energi på SATS eller i ein kajakk, før eg koplar av på sofaen. Gjerne med trash-TV eller krim på skjermen. Helst Poirot! #guilty pleasure – Kvifor enda du opp i Bergen? – Det er ei naturleg følgje av å ha gifta meg med ein bergensar. Uansett hadde Bergen vore eit naturleg val. Eg er veldig glad i byen: Vi har alt vi treng: Pulserande byliv, all verdas mogelegheiter, kort veg til alt, på same tid som ein kan føle på småbysjarmen, lokalt tilhøyr og masse natur å boltre seg i, seier Malene og fortel korleis ho dempar heimlengt.

– Eg har funne ei leilegheit der eg ser havet i form av byfjorden. Det hjelp på, fortel ho og seier at enn så lenge er det berre i draumane ho vender heim. – Eg har ingen konkrete planar om å flytte heim, men drøymer jo om eit idyllisk liv på landet i ny og ne, der Magnus veks opp i trygge og vakre omgjevnadar på Atløy. Og om bitane skulle falle på plass utelukkar ho ikkje ei framtid i heimkommunen. – Det som kunne avgjort heimflytting var om draumejobben var innan rekkevidde og kommunikasjonen betre. Det inneber fastlandssamband og betre vegar. Slik det er no, er det for eksempel uaktuelt å pendle frå Atløy til Førde, slår ho fast.

MGP? Marlene beskriv jobben i Radio 1 som ein draumejobb, og har ikkje gjort seg tankar om ei anna karriere enno. – Eg blir litt stressa av planar, det verkar kavete. Eg har erfart at spennande ting skjer utan at planane treng vere så konkrete! Det viktigaste for meg er å gjere så godt eg kan der eg til ei kvar tid er, og sjå kor det fører meg. Men eg har jo sjølvsagt draumar å strekke meg etter, og er alltid lysten på å oppleve nye ting. Lite gir meg større kick enn å vere på direkten. Om eg skal ta av på drøymefronten er det kanskje å stå på ei scene og leie ei stor direktesending? – Eg let eg meg fascinere av sterke menneskeskjebnar. Ein draumejobb er å lage TV eller radio som inneber å møte menneske frå heile verda, og fortelje deira historier. Eg har tenkt litt på det. Om ein fekk jobbe med TV-program, eller prosjekt, er det ofte meir periodisk jobbing. Då hadde det vore lettare å flytte heim. Elles kunne eg lett blitt krimforfattar og sitte ute i havgapet med laptopen, under eika i bærhagen til besta, avsluttar ho.

- vi bygger i heile Sogn og Fjordane Med kontor i heimfylket ditt, kan du stikke innom og få råd når det måtte passe deg

FENSFJORD

KORNSTADFJORD

ÅNNØY

Sjå vår flotte huskatalog og la deg bli inspirert!

SKIFANTOMET

Gotdalsnipa 1249 moh unik godbit som må opplevast igjen og igjen Det er mange fine toppturar i Jølster, men nokre skil seg ekstra godt ut. Som Gotdalsnipa i Ålhus. Fjellet byr på særs fin og lang nedkjøring mot Gotdalsstøylen, som er omgitt av høge og bratte fjell. Du får nesten kjensla av at nedkjøringa aldri tar slutt, noko vi skifolk set veldig stor pris på. Særleg på dagar med puddersnø. Eg har som regel hatt pudderføre siste stykke ned til stølen, som ofte er lite vindpåverka. Vidare bort til traktorvegen nyt du den fine utsikten til den mektige fjellkjeda som går inn til Syskarnipa 1282 moh. Desse unike ingrediensane gjer Gotdalsnipa til ein matrett som berre må opplevast om og om igjen. Opp: Start: Indrebø ved Ålhus. Det er to ruter opp: Alternativ 1 er via Gotdalsstøylen. Følg vegen inn til traktorvegen opp til dalføret Gotdalsstøylen ligg i. Gå på høgre side av dalføret i retning Gotdalsnipa, til du kjem til elva som går ned til Gotdalsstøylen. Der må du velje side, og skredfaren avgjer kva side du bør velje. Går du på høgre side må du krysse over til venstre side lengre oppe før du byrjar på siste stykke opp til kanten av fjellkjeda. Derfrå står det att ein lengre bratt bakke nordover til toppen. Alternativ 2 er via Fjellstøylen ca 550 moh og Nonsnipa 1110 moh. Kryss brua ved Indrebø retning Dalebø. Gå til skogkanten og fortsett oppover i retning Fjellstøylen. Etter kvart nærmar du deg

Tek ein pause i nedkjøringa frå Gotdalsnipa får å få med seg solnedgangen med utsyn mot Jølstravatnet.

ei kraftlinje på venstre side, som du skal krysse ca i tregrensa. Ikkje gå bort til det bratte fjellpartiet ved Haukhamrefjellet på vegen opp skogen og bort til Fjellstøylen. Når du passerer tregrensa kjem Fjellstøylen fort til syne. Fortsett forbi den i retning Høgemannsholten 1016 moh. Etter å passert fjellet Rabben 1035 moh svingar du til høgre retning Nonsnipa. Hald avstand til den bratte fjellsida ved Rabben, det kan vere eit rasutsatt område. Gå forbi Høgemannsholten før du byrjar på oppstiginga til fjellkjeda ein føl inn til Nonsnipa, og vidare til Godtalsnipa. Oppe venter panoramautsyn til Syskarnipa og Ålhusdalen. Du får også god utsikt til området som nyttast til nedkjøringa. Ned: Kjør ned bakken du gjekk opp til toppen retning Nonsnipa til den flater ut, og vidare ned ein ny bakke mot Geitafossgrova til den flater litt ut. Då må du må bestemme kva side av elva ned til Gotdalsstøylen du skal kjøre. Det mest vanlege er å køyre på nordsida av elva ned til Gotdalsstøylen. Ein kan og køyre meir rett ned ifrå toppen mot syd/vest. Det er brattare og kan være eit rasutsatt område. Om våren kan det vera trygt å legge nedkøyringa her. Frå Gotdalsstøylen held du fram ut dalføret, ned traktorvegen og vegen som går til Indrebø. Tid på opp: 3-4 timer. Høgdemeter: 795 meter. Faremoment: Kan komme ras frå ei bratt fjellside

på høgre sida av dalføre Gotdalsstøylen ligg i. Du kan køyre rett ned frå toppen mot syd/vest, men det er brattare og kan være rasutsett. Hald avstand til den bratte fjellsida ved Rabben på oppstigninga, det kan også vere eit rasutsatt område. Generelle faremoment: Være merksam på terrengfelle som skavlar, stup, bekkedalar og punkt kor det brått vert brattare), helinga i terrenget (Risiko for skred aukar for kvar grad over 30 grader opp til 38), fersk vindtransportert snø, vær (nysnø, temperatur, og vind) og svake lag i snødekke som sukkersnø og begerkrystall. Anbefalt utstyr: Tryggleiksutstyr (skredsøkjar, søkjestong,

NIOXIN - eit produkt som hjelper mot håravfall og tynt hår.

Vi hjelper med å ﬁnne det rette produktet for akkurat deg.

PAKKE MED 3 PRODUKT 259,-

KLIPP FARGE BRUD STUDENT RABATT DROP IN EXTENSIONS MAKE-UP Besøk vår facebookside Fresh Frisørsalong

Hafstadvegen 34 | 6800 Førde Timebestilling 47 70 73 80

Hyttedraumen - nærare enn du trur

I dei to hyttefelta, Holtane og Hegrenesåsen, har vi 100 hyttetomter i flott turterreng for sal. Hyttefelta ligg sentralt i høve fleire fitidstilbod. Jølster Skisenter • Sunnfjord Golfklubb • Aurefiske Jølstra • Jølster Rafting • Spar Jølstraholmen • Jølster Løypelag

Midt mellom Førde og Skei Kontaktperson: Ivar A. Sunde | Tlf. 90 19 62 72

Sjå www.hyttedraumen.no for meir informasjon og for å laste ned prospekt til tomtene

spade, førstehjelpsutstyr, hjelm, ev. skredballongsekk og ev. ryggplate), feller, slalåmbriller, kart, kompass, bratthetsmålar, turklede (ullklede, dunjakke, s≈kalklede, lue og vottar). Anbefalte førebuingar: Bruk www.norgeskart.no for å orientere deg over terrenget, oppstiginga og sporval ned fjellet til start. Sjekk kva varsom.no, skiinfo.no og yr.no skriv om rasfare i fjella. Lokal UTM sone / Euref 89: Aust: 0038064.34. Nord: 6859427.45 På skifantomet.com finn du kart som viser dei to rutene opp, vanlegaste nedkøyringa og lenke til turbeskriving frå Gotdalsnipa. www.jolsterskisenter.no/Portals/jolsterskisenter/GODTDALSNIPA.pdf) beskriv ruta opp og Gotdalsnipa og sporval ned godt.

Døskeland Marine Mistral 50

Advokatfirma Blikra, Slotterøy og Fonn AS har sitt hovedkontor i Førde og avdelingskontor i Florø, og vi er den største privatpraktiserende leverandør av juridisk bistand lokalisert i Sogn og Fjordane. Firmaet yter juridisk bistand innenfor de fleste rettsområder. Vi dekker hele fylket med bistand til privatpersoner, kommuner og privat næringsliv.

Moped registert ATV Kun kr

20.990,-

Vi har medlemsavtaler med en rekke lag og organisasjoner både lokalt og nasjonalt.

+ reg. og frakt.

Mest solgt 6 år på rad i Norge

Døskeland Marine Angedalsvegen 59, 6800 FØRDE tlf. 958 66 866 • www.doskeland.net

Førde: Postboks 570, 6803 Førde Florø: Postboks 35, 6901 Florø Telefon 57 83 39 00 – Telefaks 57 83 39 01 www.fylkesadvokat.no

Produsert av Fride H. Haugen / fride.haugen@gmail.com

Namn: Adresse:

Postnr./Stad E-post:

74 Kryssordet kan også lastast ned frå fylkesmagasinet.no

Løysinga sender du innan 16. februar til: Inform Media, Boks 353, 6802 Førde. Merk konvolutten «Fylkeskryss nr. 74». Vi trekkjer tre vinnarar med korrekt løysing som kvar får fem FLAX-lodd.

LAG LAGERLA AGERRTØMMING! TØM T ØM Ø MMI M M NG! Framtidsfylket vil ha Oskar! Framtidsfylket går nye vegar for å rekruttere arbeidskraft til fylket.Ei ny og råare side av Framtidsfylket kom fram i lyset då dei i januar avslørte at dei driv med spionasje. Med «Oppdrag Oskar» skal dei gjere den nyutdanna juristen Oskar(26) frå Oslo merksam på kva Sogn og Fjordane har å by på og ikkje minst kva karrieremulegheiter han har her. Metodane dei tek i bruk er i tillegg til spionasje bestikkelse, moldvarpar, snikfotografering og mystiske pakkar med anonym avsendar i posten. Dei mystiske pakkane Oskar mottar, er det Framtidsfylket som er avsendaren av, og innhaldet er produkt og opplevingar frå fylket. Nokre av pakkane beheld Oskar, medan andre gjev han vekk til føl-

gjarane sine. Desse pakkane kan altså bli dine! Det er på Facebook det heile skjer. Ved å følgje både Framtidsfylket og Oskar der får ein mulegheit til å delta i jakta på Oskar, og finne ut om dei klarar å opne auga hans for vårt fantastiske fylke. Dette er ei jakt du ikkje vil gå glipp av!

V T VI TØMMER ØM MM ME ER LLAGERET AGE ER RET F FOR O OR UTGÅANDE U TGÅ T GÅAND GÅ A D DE VA V VARER, AR RER, F FOR OR Å GJERE G JERE R P PLA PLASS LA ASS S TIL TI NYHEITER NYHE EITER T

550-90% 0-90%

(For dei som fekk kaffien i halsen, kan vi røpe at «Oppdrag Oskar» er del av ein kampanje og at Framtidsfylket Ikkje har mista all sunn fornuft. ) Følg det spennande oppdraget ved å følgje Framtidsfylket her: https://www.facebook.com/fram tidsfylket Og Oskar her: www.facebook.com/oskarpostar

på alle lager lagertømmingsvarer. tømmingsvarerr.

! gjere eit kupp

FØRDE, FØ R D E, K Kronborgveien r onbor g veien 5 5,, 6 6800 80 0 F Førde ø rd e M Man-fre an- fr e 9-20, 9 -2 0, lør l ø r 9-18 9 -18 8 815 15 32 32 815 815 - www.biltema.no w w w.bil t e ma.no

Fylkets største utval i golvbelegg!

Kvalitet • Fagkunnskap • God service

Løysing

Vegg-til-vegg tepper

Teppeﬂiser

Golvbelegg

Gardin

Tapet

Alt i maling, Inne - Ute

Utleige av slipemaskin/ rensemaskin

Treng du handverkar? Vi hjelper deg!

VINNARAR AV KRYSSORD NR. 73: Arvid Refsnes, Kaupanger Reidar Johnsen, Aurland Anne Marie og Øystein Russøy, Florø

Kryssordforfattaren tek no i mot bestilling på BURSDAGSKRYSSORD for spesielt interesserte - ta kontakt for meir informasjon: fride.haugen@gmail.com eller tlf 97503311.

Langebruvegen 2 • tlf. 57 82 99 50 forde.fargehandel@enivest.com

Opel Mokka

Opel Mokka Opel Mokka! Litt av eit namn. Det er jo berre så vidt ein tør tenke på å seie det høgt. Som Andrine kommenterte: Eh, det er det vel ikkje lov å seie! TEKST OG FOTO: Tore Fossen

Vel, vi får tru at Madcon og Tshawe ikkje hissar seg opp lenger over mokka-kommentarane. Namnet skjemmer ingen, vert det sagt. Vi har kjempa ei stund for å få prøvd denne nye Opel’en. Men pågangen frå nysgjerrige og potensielle nybilkjøparar har vore så stor, at vi til slutt måtte køyre frå Førde til Sogndal for å få tak i eit eksemplar vi kunne låne. Den nye Opel Mokka er ein SUV. Du sit høgt og har god oversikt, men likevel er det ikkje SUV-kjensle når du køyrer den. Då er den meir som ein heilt vanleg personbil. Og allereie etter kort tid bak rattet kan ein forstå at dette kan bli ein tysk schläger blant folk som ønskjer seg ein relativt rimeleg firehjulstrekkjar med mykje utstyr. Mykje utstyr. Hos Opus i Sogndal fekk vi henta ut ein Opel Mokka Cosmo i delikat blåfarge. Mokka blir levert i tre ulike utstyrsvariantar; Essentia, Enjoy og Cosmo, der sistnemnde er best utstyrt. Og her snakkar vi verkeleg godt utstyrt, for dette er litt av det du får med som standard: Elektronisk klimaanlegg, navigasjon med stor skjerm, parkeringssensorar og ryggekamera, oppvarma ratt, dynamisk svinglys, fjernlysassistent som sjølv blendar ned når du møter bilar, cruise control, frontkollisjonsvarslar, filskiftvarslar, DAB-radio, soltak og anna snadder. Alt dette i ein bil til ca 360.000 kroner. 4x4 og bensin. Og då har eg ikkje ein gong tatt med at i den same prisen får du firehjulstrekk, med bakkestartassistent og utforbakkeassistent, der du kan køyre ned dei brattaste skråningane utan å breme, og heller konsentrere deg om å svinge. Opel Mokka kan også leverast med tohjulstrekk, og startprisen er då snaue 100.000 kroner lågare, men då med ein del mindre utstyr.

Førebels er det berre bensinvariantar å få til Mokka’en, men seinare kjem det dieselvariantar også. Derfor er alternativa, enn så lenge, ein 1,6 liters bensinmotor med 115 hk, og ein 1,4 liters turbomotor med 140 hk. Begge av varianten ECOTEC

Motor: 4-sylindra 1,4 liter turbo Maks effekt: 140 hk 0–100 km/t: 9,9 sek Toppfart: 190 km/t Lengde: 4280 mm Breidde: 1780 mm Høgde: 1660 mm Vekt: 1350 kg Oppgitt forbruk, blanda køyring: 0,64 l pr mil Vårt forbruk: 0,70 l pr mil CO2-utslepp: 149 g/km Rimelegaste versjon: 249.000,Utlånt av: Opus Sogndal/Førde

med start/stopp-system for å spare miljøet for unødig forureining når du står i ro. Når dieselmotoren blir tilgjengeleg, kan du rekne med at det er ein 1,7 liters-variant med 130 hk. Køyreeigenskapar. Vi starta turen i Sogndal, og sette frontlyktene i retning Førde. Dei som har køyrt den vegen veit at den er sånn nokolunde i grei forfatning, med unnatak av einskilde parti. Då vi kom til Førde kunne vi konkludere med følgjande: • Mokka treng turtal. Det er fordi det er ein bensinmotor, og sidan vi har køyrt flest dieselbilar dei siste åra, er det litt uvant å vere så hard på gasspedalen, gire meir og køyre på høgt turtal. Men det er i grunn litt kjekt også.

• Mokka er stillegåande. Den var skodd med gummi utan piggar. Det er jo sjeldan ein har bruk for desse piggane, så derfor tommelen opp for dekkval. Og så har den jo firehjulstrekk som hjelper deg opp og fram om det skulle stå dårleg til med underlaget. • Mokka er stump. Den korte akselavstanden gjer at bilen endrar karakter når vegen går frå slett og fin asfalt til humpar og holer. Då blir det litt kenguru. Elles oppfører den seg forutsigbart og som forventa. • Mokka har mykje utstyr, og det er all right med lys som blender ned av seg sjølv når ein møter bilar, men vi opplevde det at det til tider gjekk for lang tid før dei gjekk tilbake til langlys. Interiør. Opel har lagt ned litt arbeid i interiøret.

Dei fine skinnseta (som var frykteleg kalde når bilen hadde stått ute ei natt med 10-12 blå på termometeret) var gode å sitte i, samt at vi vil gje pluss for uttrekkbare sitjeputer i framseta. Mokka Cosmo har også eit multifunksjonsratt med såpass mange knottar at du bør finne ut av dei før du startar første turen. Elles er det lett at ein hamnar ein heilt annan stad enn på vegen. Det same gjeld for så vidt med midtkonsollen. Det er frykteleg mange knottar der, så det er ikkje dumt å bruke eit par minutt på å orientere seg før køyreturen startar. Men tøff interiørbelysning er det. Og den store skjermen for navigasjon og ryggekamera likte vi godt. Minuset var at eg aldri greidde å finne ut av korleis ein skulle skrive inn destinasjon (men eg hadde heller ikkje instruksjonsbok).

Eksteriør. Mokka er ein Opel som ikkje liknar på andre Opel-modellar. Sjølv om du kjenner att lykter og element, tvilar eg på om alle hadde sett at dette var ein Opel om dei berre hadde sett den frå sida. Den er kort, høg og beskyttelsesplasten i svart, samt aluminiumsplater i front og hekk, gjer bilen ein smule atletisk og røff. Sånn elles… For å finne ein stad å forevige denne Mokka’en, drog vi til skogs, på beinfrosen, snødekt skogsveg. Opel’en hadde ikkje noko problem med å ta seg fram. Og godt var no det, for det er så frykteleg kjedeleg å ringe etter hjelp på slike stader. No var det ikkje brattare enn at vi slapp å bruke utforbakkeautomatikken på veg tilbake. Heilt ærleg, så gløymde vi å sjekke kva forbruket vårt låg på den stunda vi hadde bilen til rådvelde,

men fabrikken gjev opp eit snittforbruk på 0,64 liter per mil ved blanda køyring, og 0,55 ved landevegskøyring. Diesel-varianten skal visstnok bruke nokre milliliter mindre. Konklusjon. Opel Mokka er ein lettkøyrt og artig, liten SUV. Den fungerer fint både til småkøyring og til lengre turar. Skal det vere noko som seier at ikkje den er heilt optimal som familiebil, så er det at bagasjerommet er i minste laget. Men det problemet kan sjølvsagt løysast med ein takboks. Derimot får du utruleg mykje utstyr, firehjulstrekk og greier for skarve 360.000 kroner, så vi må nok rekne med å sjå Opel Mokka både på parkeringsplassane ved skibakkane – og utanfor kjøpesentra i tida som kjem. Heilt sikkert!

E-PRAT

med Charlotte Elisabeth Astbury Øveraas

Bustadkommune: Stavanger/ Førde Alder: 22 Yrke: Student på Norges Kreative Fagskole, reklame og merkekommunikasjon

Aktuell: Ein av årets deltakarar i Idol. Har fått gode tilbakemeldingar frå dommarane og billett vidare til Oslo. – Kvifor meldte du deg på Idol? Eg såg på det som ein gyllen sjanse til å komme eit steg nærmare draumen min! Eg tenkte at uansett kor langt eg kjem vil eg dra nytte av konkurransen og tilbakemeldingar. – Kva er det du har som gjer at du kan vinne Idol? Det er vanskelig å skilje seg ut i ein slik konkurranse! Då eg meldte meg på tenkte eg at eg skulle underhalde, formidle og vise kor mykje musikk betyr for meg. – Kva drøymer du om? Å drive med musikk og song på heiltid! Om eg ikkje får oppfylt den draumen, så har eg ein plan B om å jobbe i reklamebransjen! – Har du merka noko til kjendisstatusen etter å ha vore på TV? Ja! Eg har fått mange positive tilbakemeldingar frå kjente. Og litt frå folk eg ikkje kjenner - det var meir uventa! Haha! Eg set veldig stor pris på alle dei kjekke meldingane! – Beskriv den ultimate frihelg? Ingen plikter! Sove lenge og ete god frukost som eg slepp lage sjølv. Kanskje ein tur på spa? Det har eg aldri prøvd! God vin med kjærasten eller venna! – Kva har du liggande på nattbordet? Eg har ikkje nattbord, men iPhonen ligg alltid i enden av senga

Flytte langt? Flytte heim? Flytte ut? Vi tar jobben. Uansett kvar du skal til eller frå.

Over heile landet – eller ut av landet.

og lada. Pluss ein drøss med kle som det ikkje er plass til i skapet. – Kva musikk/musikarar lyttar du til? Lika ganske mykje forskjellig! Maria Mena, Ellie Goulding, Florence + the machine, Michael Buble, Rihanna, MJ, Melissa Horn and so on! – Du har invitert fire vener til middag heime hos deg sjølv. Kva serverer du dei? Tapas! Eg elskar tapas! Kva drøymde du om å bli då du var liten? Popstjerne eller værdame i TV2!:P – Kva får deg skikkelig irritert? Folk som ligg og purkar og ikkje dukkar opp på skulen når dei skal! Dette skjer ofte!:P – Du får 50.000 kr du skal gje til eit lag eller ein organisasjon. Kven får dei og kvifor? Eg ville gitt pengane til Kreftforeningen. Fordi det er ein forferdelig sjukdom som ikkje burde eksistert. – Kva hugsar du best frå barneskulen? Alle klassefestane og all the drama! Vi jentene kunne verkeleg krangle. Eg hugsar spesielt at eg og ei anna alltid var uvennar. Men i dag er vi alle vennar og ler av det! – Kva ville du vist fram for ein turist som kom til heimstaden din? Eg er halvt engelsk og veit at familien som kjem på besøk fra England alltid er begeistra for naturen, og då spesielt fjella og isbreen. Så det måtte nok vert ein tur på Halbrendsnipa, ein dukkert i Bekkjavatnet og ein tur til breen i Jølster.

SUVEREN KJØREKOMFORT OG TREKKRAFT • • • • •

Flytting Lagring Pakking Forsikring Utleige av vare- og lastebilar

59 YETI 550

92 900,Inkl. frakt, mva, engangsavgift og 1 års kasko. Monteringskostnader tilkommer.

Pb. 122 | 6781 STRYN | Tlf.: 578 72 000 Telefaks: 578 72 017 | jon@lars-kveen.no www.kveenmotor.no

brp brp.com

ÅRETS VIKTIGASTE BILNYHEIT

NYE Auris og Auris Hybrid I tråd med Toyota sin filosofi “Always a better way”, jobbar vi stadig med å forbetre oss. Vi lanserer nye Auris og Auris Hybrid - ein favoritt i kompaktklassen som no også representerer Toyota sitt nye formspråk. Elegante linjer og lågt tyngdepunkt vert kombinert med eit dynamisk grilldesign og LED-køyrelys. Nye Auris er av høgste kvalitet, er særs velutstyrt, og har ein gjennomført stil som er skreddarsydd for køyreglede. Auris Hybrid byr på alt det som har gjort Toyota hybridteknologi anerkjent og populær. Stillegåande, lettkøyrt og særs drivstofføkonomisk. Det er kanskje derfor våre hybridbil-eigarar er våre mest fornøgde kundar. Auris Active har utstyr som: • Automatisk klimaanlegg • LED køyrelys • Fjernstyrt dørlås • El. justerbare speglar med varme • El. justerbare vindauge • Cruise Control (ikkje 1.4 D-4D) • 16” aluminiumsfelgar • Ryggekamera • Toyota Touch multimedia berøringsskjerm • DAB + digitalradio + mykje, mykje meir. Auris Hybrid Active har utstyr som: • Automatgir • Automatisk klimaanlegg • Ryggekamera • Cruise Control • Fjernstyrt dørlås • Toyota Touch multimedia berøringsskjerm • El. justerbare vindauge • DAB + digitalradio • LED baklys og køyrelys • Aluminiumsfelgar + mykje, mykje meir. Sjå meir på toyota.no

Auris Active frå 225 500,-* Auris Hybrid Active frå 265.500,-* Lanseringstilbod

Nye Auris Active Toyota Touch & Go Navigasjon utan tillegg i prisen

Verdi 6 400,*) Rettl. pris levert Sogn og Fjordane. Forbruk blanda køyring, utslepp CO2 og NOx: Auris VVT-i: frå 0,55 l/mil, frå 128 g/km, frå 10,2 mg/km. Auris D-4D: frå 0,42 l/mil, frå 109 g/km, frå 118 mg/km. CO2 og NOx: Auris Hybrid: frå 0,38 l/mil, frå 87 g/km, frå 5,7 mg/km. Avbilda modell kan ha ekstrautstyr. Vi tek atterhald om trykkfeil.

Toyota Nordfjord AS Toyota Førde AS Toyota Sogn AS 6718 Deknepollen. Tlf. 57 85 26 50 Hegrevegen 16 - 6783 Stryn. Tlf. 57 87 60 00 www.toyotanordfjord.no

Steinavegen 10, 6800 Førde Tlf. 57 72 10 00 www.toyota-forde.no

Skarpeteigvegen 1, 6854 Kaupanger Tlf. 57 67 66 66 www.toyotasogn.no

Det løner seg å vere medlem i Coop Vest Medlemskupp cafe

6,90,Tilbodet gjeld 8-9. februar

TEKSTIL

Medlemsfordelar:

DRIVSTOFF: 35

øre rabatt pr. liter PARAFIN OG FYRINGSOLJE: 20 øre rabatt pr. liter

DRIVSTOFF:

APPELSINER pr.kg. Gjelder alle daglegvarebutikkane

Coop val 8.-9. februar

Hugs morsdag og fastelaven

Coop er litt ditt, og som medlem er du ein av våre eigarar. Derfor har du rett til å vere med på å bestemme, og vi vonar du nyttar høvet til å delta i årets val i Coop Vest. På den måten kan du vere med å påverke i di «eiga» bedrift. Ved å stemme er du med på å avgjere kven som skal sitte i årsmøtet. Hugs at det er den som stemmer, som bestemmer!

30 øre rabatt pr. liter øre rabatt pr. liter

PARAFIN OG FYRINGSOLJE: 15

Stem i butikk eller gå inn på coop.no

Det løner seg å vere medlem i

Stemmesetlane finn du i alle daglegvare og bygg butikkane, og dei skal leggast i stemmeurna i kassa. For å avgi stemme må medlemskortet registrerast, hugs å ta det med.

1,5% rabatt

i tillegg til en trygg forsikring,

Vest

Coop HotellKupp

Sjå www.coop.no for meir informasjon!

Ved bruk av Coop Mastercard får du 2% medlemsbonus på toppen av kjøpeutbytte!

Gratis kaffipose til alle som stemmer!

Er du ikkje medlem, gå inn på coop.no – Vi hjelper deg!