a BASTAVALES ROSALÍA DE CASTRO INMORTALIZOU ESTA TERRA GRAZAS Ó SEU COÑECIDO POEMA “CAMPANAS DE BASTAVALES”, RECOLLIDO EN CANTARES GALLEGOS (1863). EN BASTAVALES TEMOS UN FERMOSO CONXUNTO ARQUITECTÓNICO FORMADO POLA IGREXA PARROQUIAL, A CAPELA DA VIRXE DO CARME, A CASA REITORAL, A ESCOLA VELLA, A FONTE DO CARMEN, O CALVARIO, UNHA FERMOSA ESCALINATA E DÚAS PÍAS. DENDE O MIRADOIRO NATURAL VESE TODA A PARROQUIA E BOA PARTE DO VAL DE AMAÍA. A IGREXA DE SAN XULIÁN DE BASTAVALES, QUE FOI LEVANTADO SOBRE UN TEMPLO ANTERIOR DE ESTILO ROMÁNICO, E DE PLANTA EN CRUZ LATINA, CON NAVE E CAPELAS LATERAIS CUBERTAS CON BÓVEDA DE CANÓN. A TORRE EXTERIOR É DE CONSTRUCIÓN POSTERIOR. O RETABLO MAIOR ATRIBÚESE Ó TALLER DO ESCULTOR MÁIS IMPORTANTE DO NOSO NEOCLASICISMO, XOSÉ FERREIRO. A CAPELA DA NOSA SEÑORA DO CARMEN (SÉCULO XVII) ESTÁ CONSTRUÍDA NA ANTERIOR IGREXA. É UN DOS PRIMEIROS SANTUARIOS GALEGOS DEDICADO A ESTA ADVOCACIÓN MARIANA. Ó SEU LADO ENCÓNTRASE A FONTE DO CARMEN, CONSTRUÍDA NO ANO 1869 GRAZAS ÓS VECIÑOS EMIGRADOS A CUBA. PRATO DA IGREXA ENCÓNTRASE O CRUCEIRO DE BEMIL (SÉCULO XVIII); É UN DOS PRIMEIROS DE GALICIA EN REPRESENTAR Á VIRXE DO CARMEN. O CASTRO DE BECA OU CASTRO LUPARIO ENCÓNTRASE ENTRE AS PARROQUIAS DE BASTAVALES E RIBASAR (ROIS). A LENDA XACOBEA SITÚA NESTE CASTRO A RESIDENCIA DA RAÍÑA LUPA; RECENTEMENTE FOI DECLARADO BEN DE INTERESE CULTURAL.
39