VALLENDE MAN
VAN DON DELILLO REGIE JULIEN GOSSELIN INTERNL THEATER AMSTRDM
Rolverdeling op achterzijde van Don DeLillo regie en bewerking Julien Gosselin dramaturgie Peter van Kraaij scenografie Hubert Colas lichtontwerp Nicolas Joubert video Jérémie Bernaert (camera), Pierre Martin (design), Jordi Wolswijk (engineer) muziekontwerp Guillaume Bachelé, Maxence Vandevelde geluidsontwerp Timo Merkies kostuums Caroline Tavernier camera Boris de Ruijter particulier producent Van Meeuwen Kan Fonds / Mies en Jaap Kamp, Helga Lasschuijt en Dirk Raes assistentie regie Daniël ’t Hoen, Rosemintje Verpaalen Weijts (stage) assistentie dramaturgie Anne Mulleners (stage) assistentie scenografie Ramón Huijbrechts, Andrea Baglione (FR), Zaza Dupont (stage) assistentie kostuums Eleftheria Lavdaki hoofd techniek ensemble Götz Schwörer productieleiding Edith den Hamer techniek Joost Verlinden (1e inspiciënt), Pepijn van Beek, Bart Coenen, Sander van Eelteren, Stijn van der Leeuw, Boy van Maasakker, Martijn Smolders, Eva Sol kostuumatelier Farida Bouhbouh, Claudia Pellegrini (kleedwerk), Wim van Vliet (hoofd) kap en grime Mirjam Venema uitvoering toneelbeeld Kloosterboer B.V., Levtec, Hoac castingadviezen Hans Kemna fotografie Jan Versweyveld, Henri Verhoef beeldbewerking Henri Verhoef grafisch ontwerp studio ITA, Sara Fortuin, Jan Versweyveld communicatie Selman Aqiqi druk SSP Gebaseerd op Falling Man van Don DeLillo #vallendeman
Hans Kesting, Amsterdam, 2019
Urmie Plein, Maria Kraakman, Amsterdam, 2019
Het gebulder hing nog steeds in de lucht, het ontwrichtende geraas van de instorting. Dit was nu de wereld.
Maria Kraakman, Eelco Smits, Sidar Toksรถz, Amsterdam, 2019
VALLENDE MAN — Keith Neudecker overleeft op miraculeuze wijze de aanslagen op het World Trade Center. Hij keert in shock terug naar zijn exvrouw Lianne en hun zoontje Justin. Vergeefs proberen zij hun leven weer op te pakken. Don DeLillo laat zien hoe het trauma zich nestelt in de intimiteit van het gezin en sporen nalaat in het maatschappelijk weefsel. Vallende man is het verhaal van een rouwproces waarin ontkenning, woede, depressie en aanvaarding vechten om voorrang. Julien Gosselin plaatst het publiek tegenover een afgesloten scènebeeld waarachter de acteurs samen met een cameraman elke avond opnieuw de scènes creëren die zich als een zwart-wit cinemascope film op het projectiescherm ontrollen. De zwart-wit beelden verlenen de recente geschiedenis van geweld een nostalgisch karakter alsof de toeschouwer terugkijkt in een wereld die voorgoed tot het verleden behoort. Zo ontstaat een droomruimte waarin het publiek getuige wordt van de verwoede pogingen van de verschillende personages om opnieuw betekenis te scheppen in een wereld getroffen door geweld en willekeur. Verstilde scènes wisselen elkaar af met heftige visuele sequensen ondersteund door opzwepende, haast hypnotiserende muziek waardoor de toeschouwer balanceert tussen het perspectief van een bevoorrechte getuige en dat van een emotioneel betrokken lotgenoot, deelachtig aan de chaos en verwarring. Gosselin roept met een uiterst sensitieve, ritmische theatertaal de gelaagdheid van de eerste lectuur van de roman op: een afdaling in het verbrijzelde (zelf)bewustzijn van de westerse mens.
Chris Nietvelt, Amsterdam, 2019
DON DELILLO — ‘Don DeLillo has been called America’s leading contemporary novelist. His novels come directly out of the flow of recent history.’ – BBC Don DeLillo (1936) groeit op in een Italiaans arbeidersgezin in de Bronx, New York. Na zijn studie communicatiewetenschappen werkt hij een tijdlang als copywriter alvorens zich toe te leggen op het schrijven van proza. De titel van zijn eerste roman Americana (1971) lijkt zijn hele verdere oeuvre te voorspellen. DeLillo is gefascineerd door de Amerikaanse samenleving en haar recente geschiedenis en keert telkens weer terug naar de thema’s die haar in een wurggreep houden: geweld en de dominante invloed van de massamedia op het individu. Voor DeLillo is met de moord op president John F. Kennedy in 1963 een nieuw tijdperk aangetreden, niet alleen in Amerika maar in de hele westerse wereld. Eén waarin het geloof in de toekomst en het vertrouwen in een coherente identiteit plaats hebben gemaakt voor paranoia en onzekerheid. De fotogenieke president die voor het oog van de camera’s werd neergeschoten vormt het oerbeeld van DeLillo’s geschiedschrijving van Amerika. Zijn romans in de jaren ’70 bezorgen hem een cultstatus, maar echt doorbreken doet hij pas in 1985 met White Noise, het portret van een disfunctionele familie in de Amerikaanse academische wereld. Het levert hem The National Book Award op en inspireert een hele generatie jonge schrijvers; David Foster Wallace, Jonathan Franzen en Dave Eggers roemen DeLillo’s filmische vertelstijl: zijn afwisseling van messcherpe dialogen met panoramische beschrijvingen, zijn spel met de gelijktijdigheid van scènes, zijn gevoel voor ritme en visuele bravoure. In 1988 schrijft hij met Libra een fictieve biografie van Lee Harvey Oswald, de moordenaar van JFK, waarin hij probeert door te dringen in de geest van de dader en opmer-
kelijke parallellen trekt tussen het schrijverschap en de wijze waarop de aanslagpleger naar de werkelijkheid kijkt: ‘two solitaries, plotting’. De schrijver die vanuit zijn positie van outsider probeert de werkelijkheid opnieuw vorm te geven, de aanslagpleger die de realiteit vernauwt tot een noodlottige gewelddaad. Libra wordt zijn eerste internationale bestseller. In zijn volgende boek, Mao II (1991), stelt hij zich de vraag wie er nog in staat is de verbeelding van de mensen te beïnvloeden: de schrijver of de totalitaire leider, de militair en de terrorist, geperverteerd door de macht maar schijnbaar in staat hun visie op te dringen aan de massa en de wereld te herleiden tot een plek van gevaar en angst. Het boek wint de prestigieuze PEN/Faulkner Award. In 1997 volgt Underworld, een epische roman over Amerika ten tijde van de Koude Oorlog. Eén van de thema’s is de dominante rol van de massamedia die voortdurend beelden en gebeurtenissen uit hun context lichten en er zo toe bijdragen dat elke betekenis verloren gaat. Het boek wordt overladen met literaire prijzen en door velen beschouwd als DeLillo’s meesterwerk. Het bevestigt zijn reputatie als de meest vooraanstaande chroniqueur van de Amerikaanse samenleving. Met Falling Man (2007) schrijft DeLillo één van de eerste grote romans over de aanslagen op het World Trade Center: het portret van een overlevende en zijn naasten in de nasleep van 9/11. Het boek schetst een onthutsend beeld van de wijze waarop het geweld en de angst onze verbeelding voorgoed zijn binnengedrongen.
JULIEN GOSSELIN — Na zijn afstuderen aan de toneelschool van het Théâtre du Nord in Lille richt Julien Gosselin (1987) met een aantal klasgenoten het collectief Si vous pouviez léçher mon coeur (SVPLC) op, vastbesloten om het theater de 21ste eeuw binnen te trekken. In 2013 maakt hij furore op het festival van Avignon met zijn radicale bewerking van Les Particules Élémentaires van Michel Houellebecq. De combinatie van live filmbeelden, technomuziek en visuele poëzie doen een zinderende theatertaal ontstaan die wortelt in onze tijd. Gosselins unieke regietalent wordt bevestigd met zijn bewerking van Roberto Bolaño’s monumentale apocalyptische roman 2666, een elf uur durende theatermarathon die stormenderwijs de Europese toneelpodia verovert. Vervolgens creëert hij een tweeluik gebaseerd op het werk van Don DeLillo: in een eerste voorstelling combineert hij Players, Mao II en The Names tot een voorstelling over terrorisme en geweld in de late 20ste eeuw. In de tweede, Falling Man, onderzoekt hij hoe het geweld van 9/11 zich definitief heeft genesteld in onze verbeelding. Players, Mao II en The Names zijn 10 t/m 14 april 2019 te zien in Internationaal Theater Amsterdam.
Julien Gosselin, Majd Mardo, Harm Duco Schut, Amsterdam, 2019
‘Writers must oppose systems. It’s important to write against power, corporations, the state, and the whole system of consumption and of debilitating entertainments.’ – Don DeLillo
Stacyian Jackson, Eelco Smits, Amsterdam, 2019
VALLENDE MAN Internationaal Theater Amsterdam Leidseplein 26, +31 (0)20 624 23 11 do 14 – za 16 mrt (try-outs) zo 17 mrt (wereldpremière) wo 20 – za 23 mrt wo 27 – za 30 mrt ITA—extra openbare repetitie wo 13 mrt inleiding wo 20 & 27 mrt engelse boventiteling do 21 & 28 mrt nagesprek vr 22 & 29 mrt
— ITA—ensemble & gasten 18/19 Hélène Devos, Fred Goessens, Janni Goslinga, Aus Greidanus jr., Marieke Heebink, Maarten Heijmans, Robert de Hoog, Hans Kesting, Hugo Koolschijn, Achraf Koutet, Maria Kraakman, Majd Mardo, Ramsey Nasr, Chris Nietvelt, Celia Nufaar, Frieda Pittoors, Halina Reijn, Gijs Scholten van Aschat, Bart Slegers, Eelco Smits, Steven Van Watermeulen, Claire Bender, Bart Bijnens, Violet Braeckman, Evgenia Brendes, Hajo Bruins, Thomas Cammaert, Jules Croiset, Charlie-Chan Dagelet, Mingus Dagelet, Katelijne Damen, Jip van den Dool, Khaldoun Alexander Elmecky, Barry Emond, Malou Gorter, Wim van der Grijn, Abke Haring, Eva Heijnen, Noortje Herlaar, Stacyian Jackson, Gaite Jansen, Faas Jonkers, Emma Josten, Poema Kitseroo, Minne Koole, Rob Malasch, Joep Paddenburg, Massimo Pesik, Urmie Plein, Alwin Pulinckx, Dewi Reijs, Janneke Remmers, Lineke Rijxman, David Roos, Vanja Rukavina, Luca Savazzi, Michael Schnörr, Harm Duco Schut, Truus te Selle, Camilla Siegertsz, Jip Smit, Belinda van der Stoep, Josha Stradowski, Sidar Toksöz, Leon Voorberg, Carina de Vroome, Mandela Wee Wee, Maartje van de Wetering, Benjamin de Wit — ITA.NL
Subsidiënten
Hoofdsponsor
Partners
ITA— ENSEMBLE 18/19 PREMIÈRES EEN KLEIN LEVEN van Hanya Yanagihara regie Ivo van Hove sep, okt 18, apr 19 HET HOUT van Jeroen Brouwers regie Michiel van Erp nov 18, apr 19 VALLENDE MAN van Don DeLillo regie Julien Gosselin mrt 19 DOOD IN VENETIË naar Thomas Mann tekst Ramsey Nasr regie Ivo van Hove productie ITA / Koninklijk Concertgebouworkest apr 19 DE KERSENTUIN van Anton Tsjechov regie Simon McBurney jun 19 IN WANKEL EVENWICHT van Edward Albee regie Maren E. Bjørseth productie ITA2 / Toneelschuur Producties mrt, apr 19 REPRISES SCÈNES UIT EEN HUWELIJK van Ingmar Bergman regie Ivo van Hove aug, sep 18, feb, mrt 19 KLEINE ZIELEN van Louis Couperus regie Ivo van Hove coproductie Ruhrtriënnale aug, sep 18 *internationale tournee
LA VOIX HUMAINE van Jean Cocteau regie Ivo van Hove sep, nov 18 UIT HET LEVEN VAN MARIONETTEN van Ingmar Bergman regie Nanouk Leopold okt 18 HET JAAR VAN DE KREEFT van Hugo Claus regie Luk Perceval nov 18
DAGBOEK VAN EEN VERDWENENE* componist Leoš Janac ̌ek, Annelies Van Parys regie Ivo van Hove productie Muziektheater Transparant coproductie ITA, Klarafestival, De Munt, Kaaitheater, Les Théâtres de la Ville de Luxembourg, Operadagen Rotterdam okt, nov 18, feb 19
DE STILLE KRACHT van Louis Couperus regie Ivo van Hove coproductie Ruhrtriënnale nov, dec 18, apr 19
DE DINGEN DIE VOORBIJGAAN* van Louis Couperus regie Ivo van Hove productie ITA / Toneelhuis coproductie Ruhrtriënnale okt 18
HUSBANDS AND WIVES scenario Woody Allen regie Simon Stone dec 18, feb 19
DE ANDERE STEM* van Ramsey Nasr regie Ivo van Hove nov 18
IBSEN HUIS van Simon Stone naar Henrik Ibsen regie Simon Stone dec 18
MEDEA* van Simon Stone naar Euripides regie Simon Stone nov 18, mrt 19
THE FOUNTAINHEAD van Ayn Rand regie Ivo van Hove jan 19 OEDIPUS van Robert Icke naar Sophocles regie Robert Icke mei 19 NA DE REPETITIE / PERSONA* van Ingmar Bergman regie Ivo van Hove coproductie Les Théâtres de la Ville de Luxembourg, Maison des Arts de Créteil, Théâtre de la Place Liège aug, sep 18
KINGS OF WAR* van William Shakespeare regie Ivo van Hove co-commissioners Barbican, Théâtre National de Chaillot, Wiener Festwochen coproductie Bl!ndman, Holland Festival, Muziektheater Transparant nov, dec 18, mei 19 ITA—JUNIOR XXX JR. Over vriendschap in Amsterdam regie Ilon Lodewijks, Hanna Timmers mrt 19
Stacyian Jackson Florence Hans Kesting Martin Maria Kraakman Lianne Majd Mardo Hammad Chris Nietvelt Nina Urmie Plein AlzheimerpatiĂŤnt, Elena Harm Duco Schut Rumsey, dokter Eelco Smits Keith Neudecker Sidar ToksĂśz Amir, Terry Cheng