Skólaskýrsla 2013
SAMBAND ÍSLENSKRA SVEITARFÉLAGA
SKÓLASKÝRSLA 2013
SAMBAND ÍSLENSKRA SVEITARFÉLAGA Hag- og upplýsingasvið 2013
Skólaskýrsla 2013 © Samband íslenskra sveitarfélaga Borgartúni 30 Pósthólf 8100 128 Reykjavík 2013/23 Umsjón með útgáfu: Valgerður F. Ágústsdóttir og Ingibjörg Hinriksdóttir
EFNISYFIRLIT INNGANGUR ................................................................................................................................ 5 LEIKSKÓLI....................................................................................................................................... 7 1. Leikskólabörn ....................................................................................................................... 8 2 Leikskólar ........................................................................................................................... 19 3. Starfsfólk ............................................................................................................................ 23 4. Kostnaður vegna leikskóla .................................................................................................. 38 GRUNNSKÓLI .............................................................................................................................. 54 5. Nemendur ......................................................................................................................... 55 6. Grunnskólar ....................................................................................................................... 64 7. Starfsfólk í grunnskóla ........................................................................................................ 67 8. Kostnaður vegna grunnskóla .............................................................................................. 97 HELSTU ÞÆTTIR Í SKÓLAMÁLASTARFI SAMBANDSINS 2013 ................................................. 112 FYLGISKJÖL ................................................................................................................................ 121
INNGANGUR Markmiðið með útgáfu þessarar skýrslu er að birta tölulegar upplýsingar um skólamál og gera þær aðgengilegar fyrir sveitarstjórnarmenn, stjórnendur grunnskólans og aðra þá sem fylgjast vilja með þróun í skólamálum. Í skýrslunni er bæði fjallað um leikskóla og grunnskóla. Tölulegar upplýsingar ná til málaflokkanna á landsvísu en einnig er þeim skipt niður eftir landshlutum. Að auki eru upplýsingarnar að nokkru leyti flokkaðar eftir íbúafjölda sveitarfélaga. Upplýsingar í skýrslunni eru fengnar frá Hagstofu Íslands og Sambandi íslenskra sveitarfélaga. Í höfuðdráttum er gerð grein fyrir starfsemi hvors skólastigs um sig árið 2012 og að auki eru birtar sambærilegar upplýsingar aftur í tímann eins og kostur er. Skýrslan gefur möguleika á árlegum samanburði á ýmsum lykiltölum í skólahaldi. Birtar eru ýmsar magntölur yfir nemendur, skóla, kennara og annað starfsfólk og kostnað vegna málaflokkana. Í fyrsta sinn eru upplýsingar um innri leigu í rekstri leik- og grunnskóla birtar í skýrslunni. Til viðbótar þessu eru birtar töflur í viðaukum aftast í skýrslunni þar sem valdar lykiltölur eru birtar á hvert sveitarfélag. Að auki er að finna fróðleik frá öðrum sviðum sambandsins. Fjallað er um helstu þætti í skólamálastarfi sambandsins frá árinu 2013. Fjallað er um skólamálanefnd, Skólaþing sambandsins, símenntun kennara, samstarf sambandsins við Skólapúlsinn ehf. vegna Skólavogar sem og þróunarverkefni sambandsins og mennta- og menningarmálaráðuneytis um ytra mat á grunnskólum. Skýrslan er tekin saman af Valgerði Ágústsdóttur, sérfræðingi á hag- og upplýsingasviði Sambands íslenskra sveitarfélaga.
LEIKSKÓLI Leikskóli er fyrsta skólastigið í skólakerfinu samkvæmt lögum nr.90/2008 um leikskóla og er ætlaður börnum undir skólaskyldualdri. Sveitarfélög bera ábyrgð á starfsemi leikskóla. Lögin kveða á um að sveitarfélög hafi forustu um að tryggja börnum leikskóladvöl og beri ábyrgð á heildarskipan skólahalds í leikskólum sveitarfélags. Sveitarfélög skulu setja sér almenna stefnu um leikskólahald í sveitarfélagi og kynna hana fyrir íbúum þess. Á vegum 63 sveitarfélaga landsins er starfræktur leikskóli eða í 82% þeirra. Í þessum kafla verður fjallað um ýmsar lykiltölur um leikskólabörn, leikskóla, starfsfólk á leikskóla og rekstrarkostnað. Hér má sjá yfirlit lykiltalna vegna leikskóla á tímabilinu 2006–2012. Fjöldi starfsfólks vísar til fjölda stöðugilda. Rekstrarkostnaður er staðvirtur á verðlagi ársins 2012. Tafla 1.
Helstu lykiltölur vegna leikskóla 2006 –2012 2006
2008
2010
2012
Breyting 06 - 12
% breyting 06 - 12
A
Fjöldi leikskólabarna alls
17.216
18.278
18.961
19.617
2.401
14%
B
Fjöldi leikskólabarna í leikskólum sveitarfélaga
15.385
15.912
16.122
16.491
1.106
7%
C
Heilsdagsígildi barna alls
16.856
18.353
18.818
19.618
2.762
16%
D
Heilsdagsígildi barna í leikskólum sveitarfélaga
15.517
16.471
15.986
16.749
1.232
8%
E F
Leikskólar alls
267
275
277
263
-4
-1%
Leikskólar sveitarfélaga
236
238
238
222
-14
-6%
G
Stöðugildi alls starfsfólk við uppeldisog menntunarstörf ¹
3.807
4.350
4.377
4.566
759
20%
H
Stöðugildi deildarstjóra, leikskólakennara og annarra við uppeldis- og menntunarstörf ²
3.114
3.629
3.615
3.848
734
24%
I
Starfsfólk við önnur og ótilgreind störf
394
411
399
380
-14
-4%
J
Allt starfsfólk
4.201
4.761
4.776
4.946
745
18%
K
Beinn rekstrarkostnaður á leikskóla sveitarfélaga (brúttó)
22.915.217
25.157.011
25.054.686
26.000.400
3.085.184
13%
L
Rekstrarútgjöld í hlutfalli af skatttekjum *
13%
15%
16%
14%
M
Beinn rekstrarkostnaður á hvert heilsdagsígildi leikskóla sveitarfélaga (nettó)
1.155
1.270
1.312
1.292
N
% tekna af rekstrarkostnaði leikskóla sveitarfélaga
21%
16%
17%
18%
1 prósentustig
137
12%
3 prósentustig%
Heimild: Hagstofa Íslands og Samband íslenskra sveitarfélaga. Skýring: G= Öll stöðugildi starfsfólks er sinna uppeldis- og menntunarstörfum, ásamt þeim er sinna stuðningsstörfum og öllum stjórnendum. Allir leikskólar. H= Stöðugildi starfsfólks er sinna uppeldis- og menntunarstörfum ásamt stöðugildi deildarstjóra. Stjórnendur og starfsmenn er sinna stuðningi eru ekki taldir með. Allir leikskólar. K= Beinn rekstrarkostnaður á leikskóla sveitarfélaga. Tölur í þús.kr. og staðvirt á verðlagi ársins 2012. L= Heildarútgjöld nettó (sameiginlegir liðir, leikskólar sveitarfélaga og framlög til sjálfstætt starfandi leikskóla). Á verðlagi hvers árs. M=Beinn rekstrarkostnaður leikskóla er allur brúttó rekstrarkostnaður færður á leikskóla sveitarfélaga án sameiginlegs kostnaðar. Tölur í þús.kr. og staðvirt á verðlagi ársins 2012.
1.
Leikskólabörn
Í markmiðsgrein laga um leikskóla nr. 90/2008 er kveðið á um að í leikskólum skuli velferð og hagur barna hafður að leiðarljósi í öllu starfi. Þannig skuli veita börnum umönnun og menntun, búa þeim hollt og hvetjandi uppeldisumhverfi og örugg náms- og leikskilyrði. Hér á eftir verður fjallað um leikskólabörn, fjölda þeirra og heilsdagsígildi, aldursskiptingu og lengd dvalartíma á leikskóla. Fjöldi leikskólaba rna og heil sdagsígilda 1998 –2012
1998
15.105
1999
14.761
-2%
12.047
2000
14.574
-1%
2001
15.578
7%
2002
16.282
2003 2004
11.905
14.174
11.094
795
Breyting frá fyrra ári
13.934
-2%
11.328
12.325
2%
13.703
-2%
11.569
2%
841
5%
756
5%
13.738
11%
14.405
5%
12.686
10%
1.142
36%
1.053
39%
5%
14.736
7%
14.987
4%
13.559
7%
1.267
11%
1.177
12%
16.685
2%
15.473
5%
15.146
1%
14.039
4%
1.510
19%
1.434
22%
16.755
0%
15.902
3%
15.263
1%
14.575
4%
1.492
-1%
1.328
-7%
2005
16.864
1%
16.208
2%
15.322
0%
14.810
2%
1.542
3%
1.398
5%
2006
17.216
2%
16.856
4%
15.385
0%
15.517
5%
1.831
19%
1.339
-4%
2007
17.561
2%
17.443
3%
15.386
0%
15.805
2%
2.175
19%
1.638
22%
2008
18.278
4%
18.353
5%
15.912
3%
16.471
4%
2.366
9%
1.882
15%
2009
18.716
2%
18.701
2%
16.123
1%
16.106
-2%
2.593
10%
2.566
36%
2010
18.961
1%
18.818
1%
16.122
0%
15.986
-1%
2.839
9%
2.832
10%
2011
19.159
1%
19.122
2%
16.334
1%
16.297
2%
2.825
0%
2.825
0%
2012
19.617
2%
19.618
3%
16.491
2%
16.478
2%
3.126
11%
3.140
11%
%breyting 98-12
799
811
1%
Breyting 98-12
2%
Fjöldi heilsdagsígilda
Breyting frá fyrra ári
Fjöldi leikskólabarna
Leikskólabörn í sjálfstætt starfandi leikskólum
Breyting frá fyrra ári
Fjöldi heilsdagsígilda
Breyting frá fyrra ári
Leikskólabörn í leikskólum reknum af sveitarfélögum
Breyting frá fyrra ári
Fjöldi heilsdagsígilda
Breyting frá fyrra ári
Fjöldi leikskólabarna
Öll leikskólabörn
Fjöldi leikskólabarna
Tafla 2.
1%
719
4.512
7.713
2.317
5.384
2.331
2.329
30%
65%
16%
49%
293%
287%
-11%
Heimild: Hagstofa Íslands og Samband íslenskra sveitarfélaga. Skýring: Börn í opinberum leikskólum og sjálfstætt starfandi leikskólum. Heilsdagsígildi eru reiknuð þannig að dvalartími í 4 klst. jafngildir hálfu heilsdagsígildi, dvalartími í 5 klst. = 0,625 og 6 klst. = 0,75, 7 klst. = 0,875, 8 klst. viðvera reiknast sem 1 heilsdagsígildi, 9 klst. viðvera reiknast sem 1,125 heilsdagsígildi og 10 klst. viðvera sem 1,250.
Í töflu 2 er að finna yfirlit yfir fjölda leikskólabarna frá árinu 1998 til ársins 2012. Á tímabilinu hefur leikskólabörnum fjölgað um rúmlega 4.500 börn eða um 30%. Aukning í þjónustu leikskóla sést þó ekki síður í þróun heilsdagsígilda. Börn dvelja mislangan tíma á leikskóla á dag en lengd dvalartíma barna er umreiknuð yfir í heilsdagsígildi. Heilsdagsígildum alls hefur fjölgað um 65% á árunum 1998–2012 eða um 7.700 heilsdagsígildi. Þetta segir okkur að viðvera barna á leikskóla hefur lengst. Taflan sýnir einnig að tala leikskólabarna fjórfaldast í sjálfstætt starfandi leikskólum á tímabilinu 1998–2012.
Í fylgiskjali 1 er yfirlit yfir fjölda heilsdagsígilda og fjölda leikskólabarna í hverju sveitarfélagi fyrir sig árið 2011.
Mynd 1. Uppsöfnuð hlutfallsleg þróun fjölda heilsdagsígilda eftir rekstrarformi 1998 –2012 Öll leikskólabörn
Leikskólabörn í leikskólum svf
300 250 200 150
100 50 0 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Heimild: Hagstofa Íslands og Samband íslenskra sveitarfélaga.
Mynd 1 sýnir uppsafnaða hlutfallsega þróun í fjölda heilsdagsígilda á tímabilinu 1998–2012 eftir rekstrarformi. Þróunin í fjölda heilsdagsígilda í leikskólum reknum af sveitarfélögum er hliðstæð heildarþróuninni, enda eru um 84% allra heilsdagsígilda þar. Þróunin í sjálfstætt starfandi leikskólum er nokkuð frábrugðin. Hlutfallslega fjölgar þeim verulega á tímabilinu og árin 2001 og 2009 fjölgar þeim um tæplega 40% frá fyrra ári. Mynd 2.
Fjöldi barna og heilsdagsígi lda í öllum leikskólum 1998 –2012 Fjöldi leikskólabarna
Fjöldi heilsdagsígilda
25.000
19.617 19.618
19.159 19.122
18.961 18.818
18.716 18.701
18.278 18.353
17.561 17.443
17.216 16.856
16.864 16.208
16.755 15.902
16.685 15.473
16.282 14.736
14.574 12.325
14.761 12.047
10.000
15.105 11.905
15.000
15.578 13.738
20.000
5.000
0 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Heimild: Hagstofa Íslands og Samband íslenskra sveitarfélaga. Skýring: Börn í opinberum leikskólum og sjálfstætt starfandi leikskólum. Heilsdagsígildi eru reiknuð þannig að dvalartími í 4 klst. jafngildir hálfu heilsdagsígildi, dvalartími í 5 klst. = 0,625 og 6 klst. = 0,75, 7 klst. = 0,875, 8 klst. viðvera reiknast sem 1 heilsdagsígildi og 9 klst. viðvera reiknast sem 1,125 heilsdagsígildi og 10 klst. viðvera sem 1,250.
Á mynd 2 sjáum við gögnin úr töflu 2 sett fram á myndrænan hátt. Árið 2012 er 19.617 börn í öllum leikskólum landsins eða samtals 19.618 heilsdagsígildi og er það í fyrsta skipti sem reiknuð heilsdagsígildi leikskólabarna eru fleiri en fjöldi leikskólabarna. Frá árinu 1998 hefur leikskólabörnum alls fjölgað um ríflega 4.500 eða 30%. Á sama tíma eykst fjöldi heilsdagsígilda mun meir eða um 65% sem jafngildir 7.713 heilsdagsígildum.
Mynd 3. Fjöldi barna og heilsdagsígilda í leikskólum sveitarfé laga 1998–2012 Fjöldi leikskólabarna
Fjöldi heilsdagsígilda
8.000
16.491 16.479
16.334 16.297
16.122 15.986
16.123 16.106
15.386 15.805
15.385 15.517
15.322 14.810
15.263 14.575
15.146 14.039
14.987 13.559
14.405 12.686
13.934
13.703 11.569
10.000
11.328
12.000
11.094
14.000
14.174
16.000
15.912 16.471
18.000
6.000
4.000 2.000 0 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Heimild: Hagstofa Íslands og Samband íslenskra sveitarfélaga. Skýring: Börn í opinberum leikskólum. Heilsdagsígildi eru reiknuð þannig að dvalartími í 4 klst. jafngildir hálfu heilsdagsígildi, dvalartími í 5 klst. = 0,625 og 6 klst. = 0,75, 7 klst. = 0,875, 8 klst. viðvera reiknast sem 1 heilsdagsígildi, 9 klst. viðvera reiknast sem 1,125 heilsdagsígildi og 10 klst. viðvera sem 1,250.
Á mynd 3 er að finna yfirlit um þróun barnafjölda á leikskólum reknum af sveitarfélögum. Þar kemur einnig fram fjöldi heilsdagsígilda barna á leikskólum. Hér kemur fram áþekk þróun og á mynd 2. Leikskólabörnum hefur fjölgað um 2.317 í leikskólum sveitarfélaga eða um 16% á tímabilinu 1998–2012. Á sama tíma hefur fjöldi heilsdagsígilda barna á leikskólum vaxið um 49% eða um 5.384 heilsdagsígildi. Það að heilsdagsígildum barna á leikskóla fjölgi meira en heildarfjölda þeirra er skýr vísbending um að viðvera barna sé að lengjast. Mynd 4.
Fjöldi barna og heilsdagsígilda sjálfstætt starfandi leikskólum 1998 –2012
Fjöldi leikskólabarna
Fjöldi heilsdagsígilda
2.366
2.825 2.825
2.839 2.832
1.882
1.638
1.831 1.339
1.492 1.328
1.510 1.434
1.267 1.177
841 756
799 719
500
795 811
1000
1.142 1.053
1500
1.542 1.398
2000
2.175
2500
2.593 2.566
3000
3.126 3.140
3500
0 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Heimild: Hagstofa Íslands og Samband íslenskra sveitarfélaga. Skýring: Börn í sjálfstætt starfandi leikskólum. Heilsdagsígildi eru reiknuð þannig að dvalartími í 4 klst. jafngildir hálfu heilsdagsígildi, dvalartími í 5 klst. = 0,625 og 6 klst. = 0,75, 7 klst. = 0,875, 8 klst. viðvera reiknast sem 1 heilsdagsígildi og 9 klst. viðvera reiknast sem 1,125 heilsdagsígildi og 10 klst. viðvera sem 1,250.
Á myndinni hér fyrir ofan má sjá fjölda barna í sjálfstætt starfandi leikskólum á árunum 1998–2012. Fjöldaaukning er veruleg. Þannig eru 795 börn í sjálfstætt starfandi leikskólum árið 1998, en árið 2012 hefur tala þeirra u.þ.b. fjórfaldast. Hlutfallslega fjölgar leikskólabörnum í sjálfstætt starfandi leikskólum mun meira en börnum í leikskólum reknum af sveitarfélögum.
Tafla 3. Fjöldi heilsdagsígilda í leikskólum eftir rekstrarformi og landshlutum 2008 –2012
Leikskólar sveitarfélaga
Sjálfstætt starfandi leikskólar
Leikskólar sveitarfélaga
Sjálfstætt starfandi leikskólar
Leikskólar sveitarfélaga
Sjálfstætt starfandi leikskólar
% breyting 08-12
Sjálfstætt starfandi leikskólar
Breyting 08-12
Leikskólar sveitarfélaga
2012
Sjálfstætt starfandi leikskólar
2010
Leikskólar sveitarfélaga
2008
Reykjavíkurborg
6.007
929
5.932
1.074
6.040
1.231
33
302
1%
32%
Höfuðborgarsvæðið án Rvk.
4.386
762
4.480
1.026
4.798
967
411
205
9%
27%
Suðurnes
785
526
774
505
787
600
2
74
0%
14%
Vesturland
802
56
782
41
839
49
37
-7
5%
-13%
Vestfirðir
347
363
371
23
0
7%
Norðurland vestra
339
369
353
14
0
4%
Norðurland eystra
1.300
115
-19
9%
Austurland Suðurland Landið allt
216
1.367
185
1.415
198
595
542
563
-32
0
-5%
1.312
1.378
1.314
96
3
96
0%
15.986
2.831 16.619
3.140
607
651
4%
15.872 2.489
-9%
26%
Heimild: Hagstofa Íslands og Samband íslenskra sveitarfélaga.
Í töflunni hér fyrir ofan er yfirlit yfir fjölda heilsdagsígilda í leikskólum sveitarfélaga og þá í sjálfstætt starfandi leikskólum eftir landshlutum á árunum 2008, 2010 og 2012. Í Reykjavíkurborg fjölgar heilsdagsígildum lítillega í leikskólum reknum af sveitarfélögum, en umtalsvert í sjálfstætt starfandi leikskólum. Á landsvísu fjölgar heilsdagsígildum á leikskólum sveitarfélaga um 4% á tímabilinu en þeim fjölgar um 60% í sjálfstætt starfandir leikskólum á sama tíma.
Höfuðbsv. án Rvk.
Suðurnes
Vesturland
Vestfirðir
Norðurland vestra
Norðurland eystra
Austurland
Suðurland
Landið allt
Fjöldi barna í leikskólum á Íslandi 1998 –2012 eftir landshlutum Reykjavíkur borg
Tafla 4.
1998
5.959
3.327
837
744
518
455
1.421
539
1.305
15.105
1999
5.696
3.232
851
733
502
438
1.446
552
1.314
14.764
2000
5.455
3.289
850
725
510
442
1.477
545
1.281
14.574
2001
5.844
3.689
1.038
820
460
446
1.539
504
1.238
15.578
2002
6.182
4.001
1.061
839
449
449
1.534
491
1.276
16.282
2003
6.433
4.108
1.038
825
430
467
1.570
525
1.289
16.685
2004
6.523
4.153
1.047
859
383
454
1.544
529
1.263
16.755
2005
6.495
4.269
1.079
852
376
445
1.514
587
1.247
16.864
2006
6.458
4.538
1.093
892
380
392
1.625
586
1.252
17.216
2007
6.394
4.640
1.251
886
397
385
1.624
602
1.382
17.561
2008
6.501
5.110
1.346
890
375
382
1.619
647
1.408
18.278
2009
6.652
5.385
1.351
860
388
416
1.629
642
1.393
18.716
2010
6.719
5.483
1.340
885
403
411
1.632
608
1.480
18.961
2011
6.803
5.476
1.385
939
402
388
1.669
638
1.459
19.159
2012
7.110
5.658
1.429
916
392
383
1.652
622
1.453
19.617
Breyting 98-12
1.151
2.333
592
172
-126
-72
231
83
148
4.512
19%
70%
71%
23%
-24%
-16%
16%
15%
11%
30%
% breyting 98-12
Heimild: Hagstofa Íslands. Skýring: Átt er við öll leikskólabörn, bæði í opinberum leikskólum sem og sjálfstætt starfandi leikskólum.
Tafla 4 sýnir fjölda leikskólabarna í leikskólum eftir landshlutum tímabilið 1998–2012. Þeim fjölgar hlutfallslega mest á höfuðborgasvæði utan Reykjavíkurborgar og á Suðurnesjum eða um 70% Á Vestfjörðum fækkar leikskólabörnum á tímabilinu um 24% og á Norðurlandi vestra fækkar þeim um 16% á tímabilinu. Mynd 5.
Fjöldi leikskólabarna 1998 –2012 eftir aldri 0-2 ára
3-5 ára
16.000
13.541
13.102
12.728
12.328
12.099
11.794
11.798
11.881
11.963
11.773
11.912
11.795
10.000
11.716
11.769
12.000
12.586
14.000
6.074
6.057
6.233
5.950
5.462
5.422
5.066
4.874
4.509
3.666
2.779
2.000
3.045
3.336
4.000
4.722
6.000
6.130
8.000
0 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Heimild: Hagstofa Íslands. Skýring: Átt er við öll leikskólabörn, bæði í opinberum leikskólum sem og sjálfstætt starfandi leikskólum.
Á mynd 5 sést hver þróun hefur verið í aldurssamsetningu leikskólabarna. Árið 1998 eru 3.336 börn tveggja ára eða yngri á leikskóla en árið 2012 hefur sú tala hækkað um 82% og yfir sex þúsund börn í þessum aldurshópi eru á leikskóla. Það er því um þriðjungur barna á leikskóla sem er tveggja ára eða yngri árið 2012, en var um 22% í upphafi tímabilsins. Mynd 6.
Hlutfall leikskólabarna af árgöngum 1–5 ára barna 1998 –2012
90 77
80 70
69
79
80
80
81
81
82
83
82
82
83
72 68
68
60 50 40 30 20
10 0 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Heimild: Hagstofa Íslands. Skýring: Hlutfall leikskólabarna af árgöngum 1–5 ára barna.
Ásókn í þá þjónustu sem leikskólinn veitir hefur aukist nokkuð á undanförnum árum. Árið 1998 sækja 69% barna á aldrinum 1–5 ára leikskóla en árið 2012 er það hlutfall komið upp í 83%.
Mynd 7.
Hlutfall leikskólabarna af árgangi eftir aldri 2010 –2012 2010
2011
2012
120 100
93 94 95
95 96 96
97 96 97
94 95 95
2 ára
3 ára
4 ára
5 ára
80 60 35
40
29
32
20 1
1
1
0 Á fyrsta ári
1 árs
Heimild: Hagstofa Íslands.
Á mynd 7 sést hlutfall leikskólabarna af árgangi greint eftir aldri barnanna. Árið 2012 eru 32% eins árs barna í leikskóla og hefur hækkað um þrjú prósentustig frá fyrra ári. Athygli vekur að 95% 5 ára barna eru á leikskóla. Líkleg skýring á því að hlutfall fimm ára barna er ekki hærra er skólaganga 5 ára barna. Tafla 5.
Hlutfall leikskólabarna af árgangi eftir aldri 1998 –2012 Alls
Á fyrsta ári
1 árs
2 ára
3 ára
4 ára
5 ára
1998
69
0
12
65
87
91
88
1999
68
0
11
61
87
91
90
2000
68
0
10
54
89
92
91
2001
72
0
14
73
92
93
91
2002
77
1
19
84
93
94
93
2003
79
1
24
89
93
95
93
2004
80
1
27
90
94
95
93
2005
80
1
30
89
94
95
93
2006
81
1
33
91
96
96
92
2007
81
1
31
92
96
96
94
2008
82
1
36
92
95
95
91
2009
83
1
37
93
95
96
93
2010
82
1
35
93
95
97
94
2011
82
1
29
94
96
96
95
2012
83
1
32
95
96
97
95
Breyting
14
1
20
30
9
6
7
167%
46%
10%
7%
8%
% breyting
20%
Heimild: Hagstofa Íslands og Samband íslenskra sveitafélaga.
Í töflu 5 er að finna yfirlit yfir hlutfall leikskólabarna af árgangi eftir aldri. Árið 2012 eru 95% fimm ára barna á leikskóla og hefur fjölgað um sjö prósentustig miðað við árið 1998. Mjög mikil fjölgun hefur orðið meðal yngri barnanna. Þannig voru 12% eins árs gamalla barna á leikskóla árið 1998 en eru 32% af árgangi árið 2012 og varð hæst 37% árið 2009. Þá hefur tveggja ára gömlum börnum líka fjölgað mikið eða um 30 prósentustig á tímabilinu. Því má segja að ásókn í þá þjónustu sem leikskólinn veitir hefur aukist umtalsvert á tímabilinu, ekki síst meðal foreldra yngri barna.
Mynd 8.
Hlutfallsleg skipting dvalartíma leikskólabarna í leikskólum sveitarfélaga 2002 –2012 4 klst
5-6 klst
7-8 klst
9 klst og yfir
70
50 42
40
37
40
34
32
30
39
38
36
34
51
49
48
47
45
61
59
58
60
38 31
31
30
30 20
19 14
17
16
11
14
8
10
12
6
11
5
10
3
10
2
9
2
8
2
7
1
1
0 2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
Heimild: Hagstofa Íslands og Samband íslenskra sveitarfélaga.
Í mynd 8 er að finna eina meginskýringu á því hve heilsdagsígildum hefur fjölgað. Viðvera barna á leikskólum hefur aukist gífurlega á tímabilinu. Hlutdeild þeirra barna sem dvelja hálfan daginn eða minna á leikskóla hefur minnkað verulega en hlutdeild þeirra barna sem dvelja 7–8 klst. eða lengur stóraukist, eða úr tæpum 37% árið 2002 í 61% árið 2012. Þá fjölgaði þeim börnum mikið sem dvelja 9 klst. eða lengur á tímabilinu en fækkaði aftur frá árinu 2010. Vert er að hafa í huga að hér er um keypta vistunartíma að ræða en ekki raundvalartíma. Árið 2012 var vegið meðaltal dvalartíma leikskólabarna í leikskólum sveitarfélaga 7,99 stundir á dag.
Í fylgiskjali 2 er yfirlit yfir hlutfallslega skiptingu leikskólabarna eftir dvalartíma í hverju sveitarfélagi fyrir sig árið 2012.
Mynd 9. Hlutfallsleg skipting dvalartíma leikskólabarna í sjálfstætt starfandi leikskólum 2002 –2012 4 klst
5-6 klst
7-8 klst
9 klst og yfir
80 67
70 60
53
59
57
53
55
47
50
37
40 30 26
30 19 21
20 10
68
67
62
61
8
17 6
16 5
15
3
12 2
30
28
27
25
10 1
26
25
8 1
8 1
7 1
26
6 1
1
5
0 2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
Heimild: Hagstofa Íslands og Samband íslenskra sveitarfélaga.
2011
2012
Mynd 9 gefur yfirlit yfir viðveru barna í sjálfstætt starfandi leikskólum á tímabilinu 2002–2012. Svipuð þróun hefur orðið meðal barna er dvelja 6 klukkutíma á dag eða færri í sjálfstætt starfandi skólum og meðal leikskóla sveitarfélaga. Þrátt fyrir að svipað hátt hlutfall barna nýti sér 7 tíma vistun eða meira í sjálfstætt starfandi leikskólum og í leikskólum sveitarfélaga, þá er skiptingin milli barna er dvelja 7–8 tíma og svo 9 tíma eða meira frábrugðin. Það eru hlutfallslega færri börn sem dvelja í 9 tíma eða lengur á sjálfstætt starfandi leikskólum en í leikskólum sveitarfélaga. Þessu er öfugt farið þegar litið er til barna er dvelja í 7–8 tíma á leikskóla. Árið 2012 var vegið meðaltal dvalartíma leikskólabarna í sjálfstætt starfandi leikskólum 8,03 stundir á dag. Mynd 10. Daglegur dvalartími leikskólabarna 1998 –2012 4 klst
5-6 klst
7-8 klst
9 klst og yfir
14.000
12.000 10.000
8.000 6.000
4.000 2.000
0 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Heimild: Hagstofa Íslands. Skýring: Leikskólar sveitarfélaga og sjálfstætt starfandi leikskólar.
Viðvera barna í leikskóla hefur lengst umtalsvert hin síðari ár. Börnum sem dvelja á leikskóla í 4 klukkustundir dag hvern hefur fækkað um 95% árið 2012 miðað við árið 1998. Hlutfallsleg fækkun nemur 67% meðal barna er dvelja í leikskólanum í 5–6 tíma dag hvern. Fjöldi barna er dvelja á leikskóla 7–8 tíma á dag hefur þrefaldast á tímabilinu og fjöldi barna er dvelja níu stundir eða lengur á dag hefur tvöfaldast. Alls hefur leikskólabörnum fjölgað um 30% á tímabilinu. Mynd 11. Hlutfallsleg skipting leikskólabarna eftir dva lartíma og landshlutum árið 2012 4 klst 80
68
70
5-6 klst
60
9-10 klst
68
64
60
7-8 klst
60
63
62
61
56
53
50 35
40
30
29
30
15
20 10
30 22
02
0
4
2
2
15
14
12 4
7
13
10 2
13 4
0
Heimild: Hagstofa Íslands og Samband íslenskra sveitarfélaga. Skýring: Leikskólar sveitarfélaga og sjálfstætt starfandi leikskólar.
29
24
23
22
12 2
7 1
Myndin hér að ofan sýnir hlutfallslega skiptingu leikskólabarna eftir lengd dvalartíma og einnig eftir landshlutum árið 2012. Börn í Reykjavík sem dveljast á leikskóla í 4 tíma á dag eru svo fá að þau ná ekki 1%. Þessi hópur er alls staðar fámennastur. Hlutfallslega er hann stærstur á Norðurlandi vestra en þar dvöldu 7% leikskólabarna í 4 stundir á dag í leikskóla árið 2012. Barnahópurinn sem dvelur í 7–8 tíma á dag er alls staðar hlutfallslega stærsti hópurinn, og stærstur á Norðurlandi vestra og í Reykjavíkurborg. Barnahópurinn sem dvelur lengst á leikskóla, 9 klst. eða meira, er hlutfallslega stærstur á höfuðborgarsvæðinu öllu. Tafla 6. Hlutfallsleg skipting leikskólabarna eftir dvalartíma og rekstrarformi í 10 stærstu sveitarfélögum 2011 Leikskólar sveitarfélaga
Sjálfstætt starfandi
4 klst
5-6 klst
7-8 klst
9-10 klst
4 klst
5-6 klst
7-8 klst
9-10 klst
Reykjavíkurborg
0%
2%
66%
31%
1%
2%
78%
20%
Kópavogsbær
0%
5%
72%
23%
1%
1%
63%
35%
Garðabær
1%
4%
49%
45%
1%
4%
69%
26%
Hafnarfjarðarkaupstaður
1%
4%
51%
44%
0%
6%
60%
34%
Mosfellsbær
0%
6%
49%
45%
Reykjanesbær
3%
13%
46%
39%
1%
9%
61%
30%
Akraneskaupstaður
1%
12%
51%
36%
Akureyrarkaupstaður
1%
8%
56%
35%
1%
6%
66%
28%
Fjarðabyggð
7%
15%
63%
15%
Sveitarfélagið Árborg
2%
13%
67%
19%
10 stærstu samtals
1%
5%
62%
33%
1%
4%
69%
26%
Heimild: Hagstofa Íslands og Samband íslenskra sveitarfélaga.
Tafla sex veitir yfirsýn yfir hlutfallslega skiptingu leikskólabarna byggða á lengd dvalar þeirra sem og rekstrarformi leikskóla í tíu stærstu sveitarfélögunum árið 2012. Á mynd 8 má sjá að hlutfall barna sem dvelja í 9–10 stundir á dag á leikskóla er 30% í leikskólum sveitarfélaga. Taflan hér að ofan sýnir að meðal tíu stærstu sveitarfélaga er hlutfall þeirra 33% eða þremur prósentustigum hærra. Mynd 12. Dvalartími barna á leikskóla árið 2012 eftir stærð sveitarfélaga 4 klst.
5-6 klst.
7-8 klst.
9-10 klst.
80 68
70
63
61
60
56
60
60
50 40
33
30
23
21
20 10
10
4
16
14 4
29
25
24 13
7
4
2
1001-2000
2001-5000
0 2
1
0 < 500 íbúar
501-1000
> 5001
Reykjavíkurborg
Heimild: Samband íslenskra sveitarfélaga og Hagstofa Íslands. Skýring: Bæði einkareknir leikskólar og leikskólar reknir af opinberum aðilum.
Mynd 12 sýnir hlutfallslega skiptingu leikskólabarna eftir lengd dvalar á leikskóla út frá stærð sveitarfélaga. Hér sést að um tengsl er að ræða milli stærðar sveitarfélaga og dvalartíma barna á leikskóla.
Í minnstu sveitarfélögunum er hlutfall barna er dvelja 4 klukkustundir á leikskóla um 4%, en það hlutfall fer lækkandi eftir því sem sveitarfélögin eru stærri. Í sveitarfélögum með íbúa yfir 5.000 dvelur einungis 1% barna í 4 klukkustundir á dag í leikskóla og í Reykjavíkurborg eru það fá börn sem hafa svo stuttan dvalartíma að það mælist vart. Á höfuðborgarsvæðinu utan Reykjavíkurborgar er hlutfall barna er dvelja í leikskóla í 9–10 klukkustundir hæst eða 33%. Í minnstu sveitarfélögunum er það hlutfall um 10%. Mynd 13. Hlutfall barna í leikskólum sem n utu sérstaks stuðnings 1998 –2012 eftir kyni Alls
Drengir
Stúlkur
10
9,4
9
8,3
8
7,1
Hlutfall
7 6 5 4 3
8,8
5,5 4,9
5,2
6,8
7,2
7,1
7,4
6,5
5,9
5,5
5,2
2,9
3
3,4
3,8
5,4 4
6,9
8,5
8,5 7,6
7,3 6,6
6,5
6,4
5,7
5,7 5 5,1
4,6
4,2
3,7
7,7
3,6
3,9
5
4,3 3,5
4,2
3,7
2,3
2 1
0 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Heimild: Hagstofa Íslands. Skýring: Með sérstökum stuðningi er átt við börn sem vegna fötlunar, tilfinningalegra eða félagslegra erfiðleika fá sérstaka aðstoð eða þjálfun undir handleiðslu sérfræðinga.
Mynd 13 sýnir það hlutfall barna í leikskólum sem nutu sérstaks stuðnings á tímabilinu 1998–2012 eftir kyni. Með sérstökum stuðningi er átt við börn sem vegna fötlunar, tilfinningalegra eða félagslegra erfiðleika fá sérstaka aðstoð eða þjálfun undir handleiðslu sérfræðinga. Árið 1998 njóta 3,7% leikskólabarna sérstaks stuðnings en eftir því sem líður á tímabilið hækkar það hlutfall og er komið upp í 5,7% árið 2012. Hæst verður það árið 2009 eða 7,3%. Þegar litið er til kyngreindra upplýsinga sést að hlutfall drengja er nálægt því að vera tvöfalt hærra en stúlkna og helst það út tímabilið 1998–2012. Árið 1998 njóta 4,9% drengja á leikskóla sérstaks stuðning og hefur hækkað um 2,7 prósentustig við lok tímabilsins eða um 55%. Sé horft til stúlkna þá nutu 2,3% þeirra sérstaks stuðnings árið 1998 og hefur hækkað um 1,4 prósentustig árið 2012 eða um 60%.
Mynd 14. Fjöldi leikskólabarna eftir stærð leikskóla 2006–2012
2006
2008
2010
2012
5.716 3.037
2.285
4.579
5.128
1.516
3.362
612
722
874
1000
899
2000
2.813
3.318
3000
3.110
4000
4.935
4.638
5000
5.897
6000
7.082
6.845
7000
6.712
8000
0 30 og færri
31-60
61-90
91-120
121 og fleiri
Heimild: Samband íslenskra sveitarfélaga og Hagstofa Íslands.
Í mynd 14 er fjöldi leikskólabarna flokkaður eftir stærð leikskóla árin 2006, 2008, 2010 og 2012. Langflest leikskólabörn eru í leikskóla með 61–90 leikskólabörnum árið 2012, eða tæplega þriðjungur þeirra. Þó hefur leikskólabörnum í 61–90 barna leikskólum fækkað nokkuð miðað við fyrri ár. Langfæst eru í leikskóla með 30 börnum eða færri og hefur fækkað verulega miðað við fyrri ár. Mest afgerandi er þó breytingin í fjölda leikskólabarna í leikskólum með 121 barn eða fleiri. Árið 2009 eru ríflega 2.000 leikskólabörn í leikskóla af þeirri stærð eða um 11%. Árið 2012 er ríflega fjórðungur allra leikskólabarna á leikskóla með yfir 121 leikskólabörnum.
Samantekt Árið 2012 eru 19.617 leikskólabörn í leikskólum landsins eða 19.618 heilsdagsígildi og er það í fyrsta sinn sem þau eru fleiri en leikskólabörn. Frá árinu 1998 hefur leikskólabörnum alls fjölgað um rúmlega 4.500 eða um 30%. Leikskólabörn í leikskólum reknum af opinberum aðilum eru 16.491 árið 2012 eða 16.479 heilsdagsígildi. Í leikskólum reknum af sveitarfélögum hefur börnum fjölgað um 2.317 á tímabilinu eða um 16%. Hlutfallslega verður mest fjölgun í sjálfstætt starfandi leikskólum en þar nánast fjórfaldast fjöldi leikskólabarna á tímabilinu 1998-2012. Heilsdagsígildum fjölgar mun meira en börnum frá árinu 1998, meðal allra leikskóla fjölgar heilsdagsígildum um rúmlega 7.700 eða 65%, og meðal leikskóla reknum af sveitarfélögum fjölgaði heilsdagsígildum um 5.384 eða 49%. Það að heilsdagsígildum barna fjölgi meira heldur en fjölda barna gefur skýra vísbendingu um að viðvera barna á leikskólum hefur verið að lengjast. Á tímabilinu 1998–2012 jókst mjög viðvera barna í leikskóla. Börnum sem dvelja á leikskóla í 4 klukkustundir dag hvern hefur fækkað um 95 % árið 2012 miðað við árið 1998. Hlutfallsleg fækkun nemur 67% meðal barna er dvelja í leikskólanum í 5–6 tíma dag hvern. Fjöldi barna er dvelja á leikskóla 7–8 tíma á dag hefur þrefaldast á tímabilinu og fjöldi barna er dvelja níu stundir eða lengur á dag hefur tvöfaldast. Sé þróunin skoðuð eftir stærð sveitarfélaga koma tengsl stærðar þeirra og dvalartíma barna á leikskóla í ljós. Í minni sveitarfélögum dvelja börn á leikskóla í styttri tíma en í stærri sveitarfélögum. . Þá vekur það athygli að ásókn í þá þjónustu sem leikskólinn veitir hefur aukist mjög vegna yngri barna frá árinu 1998. Árið 1998 dvöldu 12% eins árs barna í leikskóla, en árið 2012 er það hlutfall 32%. Börnum sem njóta sérstaks stuðnings í leikskóla fjölgar líka á tímabilinu en tala þeirra ríflega tvöfaldast. Hlutfall drengja er fá sérstakan stuðning er tvöfalt hærra en hlutfall stúlkna.
2
Leikskólar
Samkvæmt lögum um leikskóla skulu sveitarfélög hafa forystu um að tryggja börnum leikskóladvöl. Leikskóli er starfræktur í flestum sveitarfélögum landsins eða í 87% þeirra. Árið 2012 voru starfræktir 263 leikskólar í 65 sveitarfélögum, þar af 222 reknir af sveitarfélögum. Að auki eru nokkur smærri sveitarfélög sem kaupa þessa þjónustu af stærra nágrannasveitarfélagi. Mynd 15. Fjöldi leikskóla 1998 –2012 290 281
280
277
275 270
270
267
261
267
262
262
265
262
263
260 252
250
253
249
240
230 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Heimild: Hagstofa Íslands. Skýring: Leikskólar reknir af sveitarfélögum og sjálfstætt starfandi leikskólar.
Mynd 15 gefur yfirlit yfir fjölda allra leikskóla landsins óháð rekstrarformi á tímabilinu 1998–2012. Leikskólum fjölgar nokkuð fram til ársins 2009, en fækkar ár frá ári eftir það. Mest er breytingin árið 2011 miðað við fyrra ár en þá fækkaði leikskólum um 12.
2002
2004
2006
2008
2010
2012
% breyting 98 - 12
2000
Breyting 98 - 12
Fjöldi leikskóla eftir landshlutum 1998 –2012
1998
Tafla 7.
Reykjavíkurborg
84
84
88
94
93
94
95
82
-2
-2%
Höfuðbsv. án Rvk.
42
44
49
49
54
60
61
62
20
48%
Suðurnes
10
10
12
12
12
15
15
15
5
50%
Vesturland
15
14
15
14
15
16
15
16
1
7%
Vestfirðir
13
14
13
12
13
13
13
12
0
-8%
Norðurland vestra
10
10
10
8
7
7
7
7
-3
-30%
Norðurland eystra
30
32
31
32
33
31
32
30
1
0%
Austurland
17
17
17
17
17
17
17
14
-3
-18%
Suðurland
28
28
27
24
23
22
22
25
-3
-11%
Landið allt
249
253
262
262
267
275
277
263
14
6%
Heimild: Hagstofa Íslands.
Frá árinu 1998 hefur leikskólum fjölgað um 14 og er fjöldi þeirra 263 árið 2012 og hefur fækkað um 14 frá 2010. Þróun í einstökum landshlutum er sú að þeim fjölgar verulega á höfuðborgarsvæðinu utan Reykjavíkurborgar og nokkuð á Suðurnesjum, en fækkar á Suðurlandi, Austurlandi og Norðurlandi vestra.
Tafla 8.
Fjöldi leikskóla eftir rekstrarformi og la ndshlutum 2008–2012
Leikskólar sveitarfélaga
sjálfstætt st. leikskólar
Leikskólar sveitarfélaga
Reykjavíkurborg
78
16
76
19
63
19
-15
3
Höfuðbsv. án Rvk.
47
13
48
13
50
12
3
-1
Suðurnes
10
5
10
5
9
6
-1
1
Vesturland
16
0
15
0
15
1
-1
1
Vestfirðir
13
0
13
0
12
-1
0
Norðurland vestra
7
0
7
0
7
Norðurland eystra
28
3
30
2
28
Austurland
17
0
17
0
14
-3
0
Suðurland
22
0
22
0
24
1
2
10
Landið allt
238
37
238
39
222
41
-16
4
2
sjálfstætt st. leikskólar
sjálfstætt st. leikskólar
Breyting 08 - 12
Leikskólar sveitarfélaga
2012
sjálfstætt st. leikskólar
2010
Leikskólar sveitarfélaga
2008
0
0
0
-1
Heimild: Hagstofa Íslands.
Sveitarstjórn getur leyft öðrum aðilum að byggja og reka leikskóla í formi sjálfseignarstofnunar, hlutafélags eða samkvæmt öðru viðurkenndu rekstrarformi. Slíkir leikskólar eru nefndir sjálfstætt starfandi leikskólar og fá rekstrarstuðning frá viðkomandi sveitarfélagi. Sé litið til rekstraraðila þá má sjá að leikskólum reknum af sveitarfélögum hefur fækkað um 16 frá árinu 2008 á landsvísu. Í Reykjavíkurborg fækkar þeim um 15, en á höfuðborgarsvæðinu utan Reykjavíkurborgar fjölgar þeim um þrjá. Sjálfstætt starfandi leikskólum fjölgar um fjóra á tímabilinu á landsvísu. Tafla 9.
Fjöldi leikskóla og leikskólabarna e ftir rekstrarformi 1998 –2012 Allir leikskólar
Leikskólar reknir af opinb aðilum
Sjálfstætt starfandi leikskólar
Fj skóla
Fj barna
Fj skóla
%
Fj barna
%
Fj skóla
%
Fj barna
%
1998
249
15.105
223
90%
14.174
94%
26
10%
795
5%
1999
252
14.761
230
91%
13.934
94%
22
9%
827
6%
2000
253
14.574
231
91%
13.703
94%
22
9%
871
6%
2001
261
15.578
237
91%
14.405
92%
24
9%
1.173
8%
2002
262
16.283
237
90%
14.987
92%
25
10%
1.296
8%
2003
267
16.685
237
89%
15.146
91%
30
11%
1.539
9%
2004
262
16.755
234
89%
15.263
91%
28
11%
1.492
9%
2005
262
16.864
234
89%
15.322
91%
28
11%
1.542
9%
2006
267
17.216
236
88%
15.385
89%
31
12%
1.831
11%
2007
270
17.446
234
87%
15.271
88%
36
13%
2.175
12%
2008
275
18.286
238
87%
16.124
88%
37
13%
2.162
12%
2009
281
18.716
244
87%
16.123
86%
37
13%
2.593
14%
2010
277
18.961
238
86%
16.263
86%
39
14%
2.698
14%
2011
265
19.159
228
86%
16.570
86%
37
14%
2.589
14%
2012
263
19.617
222
84%
16.491
84%
41
15%
3.126
16%
Breyting 98-12
14
4.512
-1
2.317
15
2.331
% breyting 98-12
6%
30%
0%
16%
58%
293%
Heimild: Hagstofa Íslands.
Í töflu 9 má sjá fjölda skóla eftir rekstrarformi á tímabilinu 1998–2012. Einkareknum eða sjálfstætt starfandi leikskólum fjölgaði um 15 á tímabilinu og eru 41 talsins árið 2012. Athygli vekur að þeim
fjölgar um fimm milli áranna 2006 og 2007. Árið 2012 eru 222 leikskólar á Íslandi reknir af opinberum aðilum eða 84% allra leikskóla á landinu. Stór meirihluti allra leikskólabarna eru í skólum sem reknir eru af sveitarfélögum eða 84%. Fjöldi barna í sjálfstætt starfandi einkaskólum hefur þó u.þ.b. fjóraldast á tímabilinu. Mynd 16. Fjöldi leikskóla eftir barnafjölda 2004 –2012 30 eða færri 100
61-90
91-120
121 og fleiri
95
91
90
90
82
80
75
70
70 60
31-60
74
68
64
64
57 50
50
49
48
47
45
50
44
42
41
40 30
22
17
20
11
9
10
39
0 2004
2006
2008
2010
2012
Heimild: Samband íslenskra sveitarfélaga og Hagstofa Íslands.
Á mynd 16 hér að ofan er gerð grein fyrir dreifingu leikskóla á Íslandi eftir stærð þeirra. Stórum leikskólum með 121 leikskólabarn eða fleiri fjölgar á tímabilinu og árið 2012 hefur skólum af þeirri stærð fjölgað um 30 frá 2004. Leikskólum með 30 börnum eða færri hefur fækkað um átta frá 2004. Árið 2012 eru 53% leikskóla með 31–90 leikskólabörn eða 138 leikskólar. Mynd 17. Starfstími leikskóla 2002 –2012 30-45 vikur
46-47 vikur
48-49 vikur
50-51 vikur
Allt árið
180
162
159
160 140
120
110
94
92
100
87 89
81
80
63
57
60
73
71
40
20
18
13
25
20 10
5
63
60
57
52
28
25
18
11
3
7
10
19
0 2002
2004
2006
2008
2010
2012
Heimild: Hagstofa Íslands og Samband íslenskra sveitarfélaga.
Mynd 17 sýnir þróun á starfstíma leikskóla á tímabilinu 2002–2012. Hér kemur fram að starfstími leikskóla lengdist fram til ársins 2008. Árið 2009 verður nokkur breyting. Þannig fækkar leikskólum opnum í 50–51 viku á ári úr 110 í 50 milli áranna 2008 og 2009 og eru 10 talsins árið 2012. Að sama skapi ríflega tvöfaldast fjöldi leikskóla sem hafa opið í 48–49 vikur á ári á tímabilinu 2008–2012. Leikskólum með stuttan starfstíma eða 30–45 vikur á ári fækkar um rúm 60% árið 2012 miðað við árið 2002. Þeim fjölgaði hins vegar nokkuð árið 2009 frá fyrra ári og eru sjö árið 2012. Fjöldi leikskóla sem
starfa í 50-52 vikur þrefaldaðist á tímabilinu 2003–2008, en árið 2009 fækkar þeim verulega frá fyrra ári eða um 65 leikskóla og 48%. Þeim fækkar svo enn árið 2012 eða um 20 miðað við árið 2010.
Samantekt Árið 2012 eru starfandi 263 leikskólar á Íslandi og hefur þeim fækkað um tvo frá fyrra ári. Árið 2012 er hlutfall leikskóla sem reknir eru af sveitarfélögum 84% og hefur lækkað um sex prósentustig miðað við árið 1998. Um 53% leikskóla á landinu eru með 31–90 leikskólabörn árið 2012. Í 39 skólum eða 15% leikskóla eru 121 leikskólabarn eða fleiri. Á tímabilinu 1998–2008 lengdist starfstími leikskóla en styttist aftur 2009–2012 meðal þeirra leikskóla sem lengstan höfðu opnunartímann.
3.
Starfsfólk
Í lögum um leikskóla nr. 90/2008 segir að leikskólastjóri, aðstoðarleikskólastjóri og leikskólakennari skuli hafa menntun leikskólakennara. Heimilt er að ráða starfsfólk án leikskólamenntunar enda fáist ekki leikskólakennarar til starfsins. Hér verður að mestu fjallað um þann hóp sem sinnir uppeldis- og menntunarstörfum, þ.e. allir starfsmenn leikskóla ásamt öllum stjórnendum en ekki starfsfólk við ræstingar eða matreiðslu. Skipta má starfsfólki er sinna uppeldis- og menntunarstörfum í þrennt; stjórnendur, starfsmenn er sinna uppeldis- og menntunarstörfum og starfsmenn er sinna stuðningi. Í þessum kafla verður alla jafna talað um þennan hóp sem eina heild.
768
110
1.239
% breyting frá fyrra ári
Önnur og ótilgreind störf
% breyting frá fyrra ári
Ófaglærðir við uppeldi og menntun
% breyting frá fyrra ári
Aðrir með uppeldismenntun
% breyting frá fyrra ári
Leikskólakennarar
% breyting frá fyrra ári
Starfsfólk alls
Tafla 10. Fjöldaþróun stöðugilda starfsfólks í l eikskóla eftir menntun 1994 –2012
1994
2.373
1995
2.403
1%
803
5%
64
-42%
1.335
8%
256 201
-21%
1996
2.458
2%
755
-6%
134
109%
1.278
-4%
291
45%
1997
2.580
5%
769
2%
115
-14%
1.429
12%
268
-8%
1998
2.780
8%
788
2%
129
12%
1.588
11%
275
3%
1999
2.871
3%
870
10%
102
-21%
1.607
1%
292
6%
2000
2.985
4%
803
-8%
122
20%
1.710
6%
350
20%
2001
3.279
10%
934
16%
130
7%
1.856
9%
359
3%
2002
3.578
9%
987
6%
171
32%
2.025
9%
395
10%
2003
3.811
7%
1.075
9%
178
4%
2.144
6%
414
5%
2004
3.872
2%
1.170
9%
193
8%
2.096
-2%
413
0%
2005
3.935
2%
1.227
5%
225
17%
2.083
-1%
400
-3%
2006
4.201
7%
1.340
9%
253
12%
2.214
6%
394
-2%
2007
4.367
4%
1.347
1%
269
6%
2.333
5%
418
6%
2008
4.761
9%
1.498
11%
453
68%
2.399
3%
411
-2%
2009
4.847
2%
1.596
7%
537
19%
2.299
-4%
415
1%
2010
4.770
-2%
1.548
-3%
560
4%
2.269
-1%
394
-5%
2011
4.798
1%
1.658
7%
764
36%
1.982
-13%
393
0%
2012
4.946
3%
1.694
2%
801
5%
2.071
4%
380
-3%
Breyting 94 - 12
2.573
926
691
832
124
%breyting 94 - 12
108%
121%
628%
67%
49%
Heimild: Hagstofa Íslands og Samband íslenskra sveitarfélaga Skýring: Átt er við fjölda stöðugilda starfsfólks. Starfsmenn leikskóla að Kárahnjúkum ekki taldir með árin 2004–2006. Önnur og ótilgreind störf vísa til ræstinga, eldhússtarfa og svo framvegis. Bæði sjálfstætt starfandi leikskólar og leikskólar reknir af opinberum aðilum. Í þessum tölum eru einnig allir stjórnendur leikskóla, svo sem leikskólastjórar, aðstoðarleikskólastjórar og deildarstjórar. Hér eru einnig starfsmenn er sinna stuðningi innan leikskólans. Frá árinu 2011 eru stöðugildi leikskólaliða talin með stöðugildum starfsfólks með aðra uppeldismenntun.
Í töflu 10 hér að ofan er birt yfirlit um fjölda starfsfólks og skiptingu þess með hliðsjón af menntun þess. Fram kemur að stöðugildum starfsfólks alls í leikskóla hefur fjölgað um 2.573 og hafa liðlega tvöfaldast á árunum 1994–2012, og fjölgun frá fyrra ári er hlutfallslega mest árið 2001. Gott er að hafa í huga að leikskólum hefur fjölgað um 14 frá árinu 1998, og leikskólabörnum og þá sér í lagi heilsdagsígildum hefur fjölgað verulega á tímabilinu. Stöðugildum leikskólakennara hefur fjölgað um 926 eða rúmlega tvöfaldast á tímabilinu. Mest er fjölgunin milli áranna 2000 og 2001, og svo aftur árið 2008. Stöðugildum þeirra er sinna uppeldi og menntun leikskólabarna en hafa aðra uppeldismenntun en leikskólakennaranám hefur fjölgað um 691 eða sjöfaldast á tímabilinu. Þar munar mestu um stórlega aukningu árið 2008 miðað við fyrra ár og aftur árið 2011 en þá fjölgar þeim um heil 110 stöðugildi frá fyrra ári.
Ófaglærðum er starfa við uppeldis- og menntunarstörf í leikskólum hefur fjölgað um 832 stöðugildi eða 67%. Stöðugildum þessara starfsmanna fækkar um 4% árið 2009 miðað við fyrra ár og um heil 13% árið 2011. Skýring á fækkun árið 2011 er sú að frá og með því ári eru stöðugildi leikskólaliða talin með stöðugildum starfsfólks sem hafa aðra uppeldismenntun en leikskólakennarafræði. Þá hefur stöðugildum þeirra er sinna öðrum og ótilgreindum störfum fjölgað um 49% eða 124 stöðugildi árið 2012 miðað við árið 1994.
Í fylgiskjali 3 er yfirlit yfir fjölda stöðugilda starfsfólks við menntunar- og uppeldisstörf í leikskólum sveitarfélaga árið 2011 og hlutfallslega skiptingu þeirra. Mynd 18. Uppsöfnuð hlutfallsleg þróun fjölda stöðugilda starfsfólks í leikskóla eftir menntun 1994 –2012
Starfsfólk alls
Leikskólakennarar
Aðrir með uppeldismenntun
Ófaglærðir við uppeldi og menntun
Önnur og ótilgreind störf
450 400 350 300 250 200 150
100 50 0 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Heimild: Hagstofa Íslands og Samband íslenskra sv eitarfélaga. Skýring:Leikskólastjórar og aðri r stjórnendur taldir með leikskólakennurum .
Á mynd 18 má sjá uppsafnaða hlutfallslega þróun á fjölda stöðugilda starfsfólks í leikskóla eftir menntun. Hér sést að stöðugildum leikskólakennara fjölgar hlutfallslega hægt og bítandi á tímabilinu 1994–2012 en mest hlutfallsleg aukning er meðal þeirra sem hafa aðra uppeldismenntun en leikskólakennarafræði.
Tafla 11. Fjöldi stöðugilda starfsfólks í leikskóla eftir menntun og rekstrarformi 2005–2012
Fjöldi
%
Fjöldi
%
Fjöldi
%
2005
1.145 35%
205
6%
1.896
58%
2006
1.248 36%
212
6%
1.994
58%
2007
1.233 35%
225
6%
2.049
2008
1.339 35%
386
10%
2.102
2009
1.443 37%
439
11%
2010
1.385 37%
466
2011
1.469 39%
660
2012
1.486 38%
690
Fjöldi
%
Fjöldi
3.246
86
29%
3.454
97
27%
58%
3.507
114
55%
3.827
159
1.967
51%
3.849
12%
1.941
51%
17%
1.660
44%
18%
1.722
44%
Alls
Ófaglærðir v. uppeldisstörf
Aðrir m. uppeldismenntun
Alls
Leikskólakennarar
Sjálfstætt starfandi leikskólar
Ófaglærðir v. uppeldisstörf
Aðrir m. uppeldismenntun
Leikskólakennarar
Leikskólar sveitarfélaga
%
Fjöldi
%
22
7%
192
64%
300
42
12%
225
62%
364
26%
44
10%
284
64%
442
30%
67
13%
296
57%
522
154
26%
98
17%
332
57%
584
3.792
163
28%
92
16%
328
56%
583
3.789
189
31%
104
17%
322
52%
615
3.898
208
31%
111
17%
349
52%
668
Breyting 05-12
341
485
-174
652
122
89
157
368
%breyting 05-12
30%
237%
-9%
20%
142%
405%
82%
123%
Heimild: Hagstofa Íslands og Samband íslenskra sveitarfélaga.
Í töflu 11 má sjá skiptingu stöðugilda starfsfólks í leikskóla út frá grófri menntunarflokkun og rekstrarformi leikskóla á tímabilinu 2005–2012. Á tímabilinu hefur stöðugildum leikskólakennara fjölgað um 30% í leikskólum sveitarfélaga, en meðal sjálfstætt starfandi leikskóla hefur fjöldi þeirra ríflega tvöfaldast. Þrátt fyrir það er hlutfall leikskólakennara í leikskólum sveitarfélaga sjö prósentustigum hærra en meðal sjálfstætt starfandi leikskóla. Stöðugildum ófaglærðra við uppeldis- og menntunarstörf hefur fækkað nokkuð eða um 9% í leikskólum reknum af sveitarfélögum, en í sjálfstætt starfandi leikskólum fjölgaði þeim um 82% á sama tímabili. Mynd 19. Hlutfallsleg skipting stöðugilda starfsfólks við menntunar - og uppeldisstörf í leikskólum eftir menntun 1994–2012 Leikskólakennarar
Aðrir með uppeldismenntun
Ófaglærðir við uppeldisstörf
100%
45%
45%
52%
55%
59%
58%
59%
61%
63%
64%
64%
65%
62%
63%
62%
59%
61%
70%
59%
80%
52%
90%
7%
10%
13%
35%
35%
34%
34%
36%
35%
18%
7%
34%
37%
6%
32%
17%
5%
6%
12%
5%
4% 34%
31%
5% 31%
4%
5% 33%
10%
32%
6% 35%
20%
5%
3% 36%
30%
30%
5%
40%
36%
50%
38%
60%
0% 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Heimild: Hagstofa Íslands og Samband íslenskra sveitarfélaga. Skýring: Reiknað út frá stöðugildum starfsfólks. Stöðugildi vegna annarra og ótilgreindra starfa ekki meðtalin. Í þessum tölum eru einnig allir stjórnendur leikskóla, svo sem leikskólastjórar, aðstoðarleikskólastjórar og deildarstjórar. Hér eru einnig starfsmenn er sinna stuðningi innan leikskólans. Bæði sjálfstætt starfandi leikskólar og leikskólar reknir af opinberum aðilum.
Mynd 19 sýnir yfirlit yfir hlutfallslega skiptingu starfsfólks við menntunar- og uppeldisstörf á tímabilinu 1994–2011. Fram kemur að hlutfall leikskólakennara sveiflast lítillega á þessu 17 ára tímabili en er þó
hæst árið 2011 eða 38%. Hlutfall annarra með uppeldismenntun árið 2012 er 18% og hefur hækkað um 13 prósentustig miðað við árið 1994. Hlutfall þeirra hækkar um fjögur prósentustig árið 2011 frá fyrra ári sem má rekja til þess að frá og með 2011 eru stöðugildi leikskólaliða talin með þeim sem hafa aðra uppeldismenntun en leikskólakennaranám. Hlutfall ófaglærðra hefur lækkað úr 59% árið 1994 og í 45% árið 2012. Mynd 20. Hlutfallsleg skipting stöðugilda starfsfólks við uppeldis - og menntunarstörf í leikskólum eftir rekstrarformi árið 2012 Leikskólar sveitarfélaga
Sjálfstætt starfandi leikskólar
60% 52%
50% 40%
44% 38% 31%
30% 18%
20%
17%
10% 0%
Leikskólakennarar
Aðrir með uppeldismenntun
Ófaglærðir við uppeldi og menntun
Heimild: Hagstofa Íslands og Samband íslenskra sveitarfélaga.
Í mynd 19 hér að framan var gerð grein fyrir hlutfallslegri skiptingu starfsfólks eftir menntun í öllum leikskólum landsins. Í framhaldi af því er fróðlegt að máta þá skiptingu við leikskóla sem annars vegar eru reknir af sveitarfélögum og hins vegar sjálfstætt starfandi leikskólum líkt og gert er í mynd 20. Athygli vekur að hlutfall leikskólakennara er talsvert lægra í sjálfstætt starfandi leikskólum árið 2012 en í leikskólum reknum af sveitarfélögum og munar sjö prósentustigum. Hlutfall ófaglærðra við uppeldis- og menntunarstörf er hins vegar hærra í sjálfstætt starfandi leikskólum.
Tafla 12. Fjöldi stöðugilda starfsfólks við uppeldis - og menntunarstörf í leikskóla eftir menntun og landshlutum 2010 – 2012
Ófaglærðir við uppeldisstörf
Alls
Leikskólakennarar
Aðrir með uppeldismenntun
Ófaglærðir við uppeldisstörf
Alls
Leikskólakennarar
Aðrir með uppeldismenntun
Ófaglærðir við uppeldisstörf
Alls
% breyting 2010 - 2012
Aðrir með uppeldismenntun
2012
Leikskólakennarar
2010
Reykjavíkurborg
459
267
957
1.683
493
381
748
1.621
7%
43%
-22%
-4%
Höfuðbsv. án Rvk.
465
166
774
1.404
527
227
616
1.369
13%
37%
-20%
-3%
Suðurnes
102
24
189
315
122
29
159
311
20%
23%
-16%
-1%
Vesturland
96
12
116
223
90
33
89
212
-6%
171%
-23%
-5%
Vestfirðir
27
7
62
96
33
11
55
98
20%
53%
-12%
2%
Norðurland vestra
37
8
63
107
45
9
42
96
23%
14%
-33%
-10%
Norðurland eystra
185
32
195
413
197
47
118
362
6%
45%
-39%
-12%
Austurland
50
8
97
155
57
18
75
150
15%
115%
-22%
-3%
Suðurland
127
36
210
373
130
47
169
346
2%
32%
-19%
-7%
Landið allt
1.548
560
2.663
4.770
1.694
801
2.071
4.566
9%
43%
-22%
-4%
Heimild: Hagstofa Íslands og Samband íslenskra sveitarfélaga. Skýring: Í þessum tölum eru einnig allir stjórnendur leikskóla, svo sem leikskólastjórar, aðstoðarleikskólastjórar og deildarstjórar. Hér eru einnig starfsmenn er sinna stuðningi innan leikskólans.
Tafla 12 sýnir þróun fjölda stöðugilda starfsfólks í leikskólum er sinna uppeldis- og menntunarstörfum árin 2010 og 2012 eftir menntun og landshlutum. Árið 2012 sinntu 4.566 stöðugildi starfsmanna þessum störfum í leikskóla og hefur fækkað lítillega eða um 4% miðað við árið 2010. Þróunin eftir landshlutum er sú að stöðugildum starfsmanna fækkar á tímabilinu, mest hlutfallslega á Norðurlandi eystra. Vestfirðir skera sig úr þar sem stöðugildum alls fjölgaði um 2% frá 2010. Leikskólakennurum fjölgaði alls um 9% eða um 146 á tímabilinu. Mynd 21. Hlutfallsleg skipting stöðugilda starfsfólks eftir menntun og landshlutum árið 2012
45%
49%
50%
33%
12%
14%
18%
37%
37%
13%
38%
47%
Ófaglærðir við uppeldisstörf
54%
44% 9%
56% 11% 33%
42% 15% 43%
9% 39%
51%
17%
45%
Aðrir með uppeldismenntun
38%
23% 30%
100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0%
46%
Leikskólakennarar
Heimild: Hagstofa Íslands og Samband íslenskra sveitarfélaga. Skýring: Starfsfólk í leikskólum við uppeldis- og menntunarstörf reknum af opinberum aðilum sem og sjálfstætt starfandi leikskólum. Átt er við hlutfallslega skiptingu stöðugilda en ekki fjölda starfsmanna.
Hlutfallsleg skipting á fjölda stöðugilda í leikskólum eftir menntun og landssvæðum kemur fram á mynd 21. Þar sést að hlutfall leikskólakennara er langhæst á Norðurlandi eystra og þá á Norðurlandi vestra.
Hlutfall leikskólakennara er lægst í Reykjavíkurborg. Hlutfall starfsfólks með aðra uppeldismenntun en leikskólakennaranám er hæst í Reykjavík og þá á höfuðborgarsvæðinu. Tafla 13. Hlutfallsleg skipting starfsfólks við menntunar - og uppeldisstörf eftir menntun og landshlutum 2010 og 2012
Aðrir með uppeldismenntun
Ófaglærðir við uppeldisstörf
Leikskólakennarar
Aðrir með uppeldismenntun
Ófaglærðir við uppeldisstörf
2012
Leikskólakennarar
2010
Reykjavíkurborg
27%
16%
57%
30%
23%
46%
Höfuðborgarsv. án Rvk.
33%
12%
55%
38%
17%
45%
Suðurnes
32%
8%
60%
39%
9%
51%
Vesturland
43%
5%
52%
43%
15%
42%
Vestfirðir
28%
7%
64%
33%
11%
56%
Norðurland vestra
34%
7%
59%
47%
9%
44%
Norðurland eystra
45%
8%
47%
54%
13%
33%
Austurland
32%
5%
62%
38%
12%
50%
Suðurland
34%
10%
56%
37%
14%
49%
Landið allt
32%
12%
56%
37%
18%
45%
Heimild: Hagstofa Íslands og Samband íslenskra sveitarfélaga. Skýring:Í þessum tölum eru einnig allir stjórnendur leikskóla, svo sem leikskólastjórar, aðstoðarleikskólastjórar og deildarstjórar. Hér eru einnig starfsmenn er sinna stuðningi innan leikskólans.
Tafla 13 sýnir hlutfallslega skiptingu starfsfólks við menntunar- og uppeldisstörf í leikskólum eftir menntun og landshlutum árin 2010 og 2012. Árið 2012 er hlutfall leikskólakennara hæst á Norðurlandi eystra, en lægst í Reykjavík og Vestfjörðum. Tafla 14. Fjöldi stöðugilda og hlutfallsleg skipting þeirra eftir menntun í 10 stærstu sveitarfélögum 2012
Fjöldi Akureyrarkaupstaður
% Fjöldi
% Fjöldi
Fjöldi
Alls
Ófaglærðir v. uppeldisstörf
Aðrir m. uppeldismenntun
Alls %
Leikskólakennarar
Sjálfstætt starfandi leikskólar
Ófaglærðir v. uppeldisstörf
Aðrir m. uppeldismenntun
Leikskólakennarar
Leikskólar sveitarfélaga
%
Fjöldi
%
Fjöldi
%
24 57%
4
9%
14
34%
43
117 66%
17
10%
43
24%
176
Akraneskaupstaður
53 61%
10
12%
23
27%
86
Reykjanesbær
64 53%
12
10%
44
37%
120
25 27%
12 13%
56
61%
92
Garðabær
43 44%
20
20%
35
36%
97
21 33%
12 19%
30
48%
63
171 43%
53
13%
171
43%
395
24 35%
11 17%
33
48%
68
50 41%
15
12%
58
47%
123
Kópavogsbær
159 36%
72
16%
217
48%
447
24 38%
8 12%
32
50%
64
Fjarðabyggð
22 34%
5
8%
38
59%
65
Hafnarfjarðarkaupstaður Sveitarfélagið Árborg
Mosfellsbær Reykjavíkurborg 10 stærstu samtals
47 32%
31
21%
68
46%
145
428 32%
323
24%
599
44%
1.349
65 24%
58 21%
149
55%
272
1.153 38%
557
19% 1.295
43%
3.005
70 35%
28 14%
101
51%
198
Heimild: Hagstofa Íslands og Samband íslenskra sveitarfélaga.
Tafla 14 sýnir fjölda stöðugilda starfsfólks í leikskóla er sinna menntunar- og uppeldisstörfum, ásamt hlutfallslegri skiptingu, út frá grófri flokkun á menntun og þá rekstrarformi í tíu fjölmennustu sveitarfélögum landsins. Sveitarfélögunum er raðað eftir hlutfalli leikskólakennara í leikskólum sveitarfélaga. Af þessum tíu sveitarfélögum er hlutfall leikskólakennara hæst á Akureyri eða 66% í leikskólum sveitarfélagsins og 57% í sjálfstætt starfandi leikskólum. Sé litið til þessara tíu stærstu sveitarfélaga sem einnar heildar sést að hlutfall leikskólakennara í leikskólum sveitarfélaga er þremur prósentustigum hærra en meðal sjálfstætt starfandi leikskóla. Tafla 15. Skipting starfsfólks við uppeldis - og menntunarstörf í leikskóla árið 2011 eftir menntun og stærð sveitarfélaga Leikskólakennarar
Önnur uppeldismenntun
Ófaglærðir við uppeldisstörf
Samtals
Fj. svf
fjöldi
%
fjöldi
%
fjöldi
%
< 500 íbúar
14
17
31%
14
25%
24
501 - 1000
17
61
38%
13
8%
87
1001 - 2000
11
68
31%
36
16%
2001 - 5000
13
265
39%
95
14%
5001 >
8
790
43%
262
Reykjavíkurborg
1
493
30%
381
64
1.694
38%
801
Landið allt
fjöldi
%
44%
56
1%
54%
161
4%
117
53%
221
5%
328
48%
688
15%
14%
766
42%
1.818
40%
23%
748
46%
1.621
36%
17%
2.071
45%
4.565
100%
Heimild: Samband íslenskra sveitarfélaga og Hagstofa Íslands. Skýring: Fjöldi vísar í fjölda stöðugilda í einkareknum leikskólum og þeim sem reknir eru af sveitarfélögum. Námundað er að einum heilum. Í þessum tölum eru einnig allir stjórnendur leikskóla, svo sem leikskólastjórar, aðstoðarleikskólastjórar og deildarstjórar. Hér eru einnig starfsmenn er sinna stuðningi innan leikskólans.
Í töflu 15 má sjá skiptingu starfsfólks í leikskóla eftir menntun þess og stærð sveitarfélaga árið 2012. Í Reykjavíkurborg er hlutfall leikskólakennara af starfsfólki er sinna uppeldis- og menntunarstörfum á leikskóla um 30% og er lægst samkvæmt þessari flokkun. Hlutfall starfsmanna með aðra uppeldismenntun en leikskólakennaramenntun er hæst meðal fámennustu sveitarfélaganna eða 25%. Þá er hlutfall ófaglærðra lægst að meðaltali hjá sveitarfélögum með yfir 5 þúsund íbúa. Í dálkinum lengst til hægri sést svo hlutfallsleg skipting starfsfólks eftir stærð sveitarfélaga. Þannig er um 1% allra er starfa í leikskóla við störf í sveitarfélögum með 500 eða færri íbúa. Tafla 16. Brottfall starfsfólks við uppeldi og menntun (hlutfall) 1999 –2011 eftir menntun Leikskólakennarar
Aðrir með uppeldismenntun
Ófaglærðir
Allt starfsfólk við uppeldi og menntun
1999
10,9
46,7
35,9
29,2
2000
12,4
31,1
36,0
28,5
2001
10,0
29,6
32,1
25,6
2002
8,7
26,5
27,3
21,7
2003
8,8
20,8
27,2
21,5
2004
6,8
27,7
29,6
22,7
2005
8,2
24,7
33,1
24,6
2006
10,1
24,3
30,2
23,2
2007
10,0
24,8
33,6
25,1
2008
15,4
29,3
35,1
28,3
2009
8,6
19,8
27,9
20,7
2010
14,3
32,5
27,9
24,3
2011
13,3
29,6
32,0
25,3
2012
12,1
28,8
31,1
23,8
1,2
-17,9
-4,8
-5,4
11%
-38%
-13%
-18%
Breyting 99 - 12 % breyting 99 - 12
Heimild: Hagstofa Íslands. Skýring: Hér er fjallað um brottfall starfsfólk við uppeldis- og menntunarstörf. Tölur eru hlutfallstölur. Í þessum tölum eru einnig allir
stjórnendur leikskóla, svo sem leikskólastjórar, aðstoðarleikskólastjórar og deildarstjórar. Hér eru einnig starfsmenn er sinna stuðningi innan leikskólans.
Í töflu 16 er yfirlit um brottfall starfsfólks leikskóla er sinna uppeldis- og menntunarstörfum á tímabilinu 1999–2012. Átt er við hlutfall þeirra sem voru við störf í desember árið á undan en eru ekki við störf í desember viðkomandi ár. Þannig eru tæp 11% leikskólakennara sem voru við störf í desember 1998, ekki lengur við störf í desember árið 1999. Brottfall meðal leikskólakennara er nokkuð sveiflukennt á tímabilinu, er um 11% í upphafi þess, fer niður í tæp 7% árið 2004 en er komið upp í rúm 15% árið 2008. Við lok tímabilsins, eða árið 2012 er brottfall leikskólakennara rúmlega 12%. Á tímabilinu hefur brottfallshlutfall leikskólakennara hækkað um 1,2 prósentustig, sem nemur 11% aukningu. Brottfall annarra starfsmanna með uppeldismenntun hefur lækkað verulega á tímabilinu eða um 17 prósentustig sem nemur 38%.
2007
2008
2009
2010
2011
2012
Breyting 05 -12
% breyting 05 - 12
Fjöldi hdig barna³
Fjöldi hdig á öll stöðugildi starfsfólks
Fjöldi hdig á öll stöðugildi er sinna uppeldis- og menntunarst. ¹
Svf
3.603
3.233
2.619
14.778
4,1
4,4
5,6
Allir
3.935
3.536
2.869
16.162
4,1
4,4
5,6
Svf
3.792
3.439
2.816
15.222
4,0
4,2
5,4
Allir
4.201
3.807
3.114
16.805
4,0
4,3
5,4
Fjöldi hdig á stöðugildi deildarstjóra og leikskólakennara er sinna uppeldis- og menntast. ²
Stöðugildi deildarstjóra, leikskólakennara og annara er sinna uppeldisog menntunarst. ²
2006
Stöðugildi alls starfsfólks er sinna uppeldis- og menntunarst. ¹
2005
Stöðugildi alls starfsfólks
Tafla 17. Fjöldi stöðugilda í leikskóla og heilsdagsígildi barna 2005 –2012
Svf
3.977
3.474
2.870
15.118
3,8
4,2
5,3
Allir
4.367
3.950
3.274
17.385
4,0
4,2
5,3
Svf
4.273
3.827
3.157
15.793
3,7
4,1
5,0
Allir
4.761
4.350
3.629
18.298
3,8
4,0
5,0
Svf
4.217
3.848
3.157
16.328
3,9
4,0
5,2
Allir
4.847
4.432
3.646
18.670
3,9
4,2
5,1
Svf
4.109
3.772
3.107
16.632
4,0
4,4
5,4
Allir
4.770
4.377
3.615
18.818
3,9
4,3
5,2
Svf
4.125
3.789
3.182
16.297
4,0
4,3
5,1
Allir
4.797
4.404
3.660
19.122
4,0
4,3
5,2
Svf
4.219
3.898
3.305
16.478
3,9
4,2
5,0
Allir
4.946
4.566
3.848
19.618
4,0
4,3
5,1
Svf
616
665
686
1.700
-0,2
-0,2
-0,7
Allir
1.011
1.030
979
3.456
-0,1
-0,1
-0,5
Svf
17%
21%
26%
12%
-5%
-4%
-12%
Allir
26%
29%
34%
21%
-3%
-3%
-9%
Heimild: Samband íslenskra sveitarfélaga og Hagstofa Íslands. Skýring: ¹= Öll stöðugildi starfsfólks er sinna uppeldis- og menntunarstörfum, ásamt þeim er sinna stuðningsstörfum og öllum stjórnendum. ²= Stöðugildi starfsfólks er sinna uppeldis- og menntunarstörfum ásamt stöðugildi deildarstjóra. Stjórnendur og starfsmenn er sinna stuðningi eru ekki taldir með.³= Hdig vísar til heilsdagsígilda leikskólabarna.
Hér að ofan í töflu 17 er yfirlit yfir fjölda stöðugilda í leikskóla og fjölda heilsdagsígilda leikskólabarna á tímabilinu 2005–2012, bæði í leikskólum sem reknir eru af sveitarfélögum og svo í öllum leikskólum óháð rekstrarformi. Stöðugildum alls starfsfólks fjölgaði um 1.011 eða 26% ef litið er til allra leikskóla og heilsdagsígildum barna fjölgaði um 3.456 eða 21%. Sé eingöngu horft til leikskóla sem reknir eru af sveitarfélögum sést að fjölgun meðal starfsfólks nam 616 stöðugildum eða 17% og heilsdagsígildum barna fjölgaði um 1.700 eða 12%.
Fjöldi heilsdagsígilda barna á hvert stöðugildi allra er sinna uppeldis- og menntunarstörfum í leikskóla hefur fækkað um 4% meðal leikskóla reknum af sveitarfélögum og um 3% sé litið til allra leikskóla á landinu. Árið 2012 eru 4,2 heilsdagsígildi barna á öll stöðugildi þeirra er sinna uppeldis- og menntunarstörfum, stuðnings- og stjórnunarstörfum í leikskólum sveitarfélaga (sjá skýringu fyrir neðan töflu). Einnig er fróðlegt að skoða hvernig landið liggur þegar eingöngu er horft til stöðugilda deildarstjóra ásamt því starfsfólki sem sinnir uppeldis- og menntunarstörfum inn á deildum leikskóla (sjá skýringu fyrir neðan töflu). Árið 2012 eru 5,0 heilsdagsígildi barna á hvert stöðugildi þessa hóps í leikskólum sveitarfélaga og hefur fækkað um 12% frá árinu 2005.
Í fylgiskjali 4 er yfirlit yfir fjölda heilsdagsígilda leikskólabarna á stöðugildi starfsmanna við uppeldis- og menntunarstörf í leikskólum eftir sveitarfélagi árið 2011
Tafla 18. Stöðugildi starfsfólks við uppel dis- og menntunarstörf 1998–2012 eftir starfssviðum
Leikskólastjórar
1998
2000
2002
2004
2006
2008
2010
2012
Breyting 98 - 12
% br. 98- 12
236
241
251
257
270
249
254
231
-5
-2%
-2%
-2%
-1%
1%
-9%
-7%
-8% 34
24%
396
106%
1.473
92%
170
118%
2.068
83%
breyting milli ára Aðstoðarleikskólastjórar
140
breyting milli ára Deildarstjórar
375
breyting milli ára Leikskólakennarar og aðrir starfsmenn við uppeldi/menntun
1.604
breyting milli ára Leikskólakennarar og aðrir starfsmenn við stuðning
144
breyting milli ára Starfsfólk alls við uppeldisog menntunarstörf breyting milli ára
2.499
153
173
184
185
217
195
174
-6%
-1%
-2%
0%
19%
-10%
-7%
402
540
638
694
767
780
771
-4%
9%
11%
8%
6%
-3%
-2%
1.715
2.071
2.198
2.420
2.862
2.835
3.077
6%
12%
-1%
9%
12%
0%
7%
115
148
181
238
254
307
314
-14%
4%
12%
11%
17%
4%
2%
2.626
3.183
3.458
3.807
4.349
4.371
4.567
2%
9%
2%
8%
10%
-1%
4%
Heimild: Hagstofa Íslands og Samband íslenskra sveitarfélaga.
Í töflu 18 sést skipting stöðugilda starfsfólks er sinna uppeldis- og menntunarstörfum 1998 til og með ársins 2012 eftir starfssviðum. Deildarstjórum fjölgaði um tæp 400 stöðugildi á tímabilinu eða sem nemur ríflegri tvöföldun á fjölda stöðugilda. Leikskólakennurum í almennum uppeldis- og menntunarstörfum fjölgaði um 1.473 stöðugildi eða um 92%. Hafa ber í huga að leikskólum fjölgaði um 14 á sama tíma. Alls fjölgaði stöðugildum starfsfólks við uppeldis- og menntunarstörf um 2.068 eða um 83% árið 2012 miðað við árið 1998. Sé eingöngu litið til þróunar frá árinu 2010 má sjá að leikskólastjórum og aðstoðarleikskólastjórum fækkar, en í heildina fjölgar starfsfólki er sinnir uppeldis- og menntunarstörfum á tímabilinu.
Mynd 22. Uppsöfnuð hlutfallsleg þróun fjölda stöðugilda eftir starfssviðum 1998 –2012 Leikskólastjórar Aðstoðarleikskólastjórar Deildarstjórar Leikskólakennarar og aðrir v. uppeldi og menntun Leikskólakennarar og aðrir v. stuðning Starfsfólk alls við uppeldis- og menntunarstörf 200 180 160 140 120 100 80 60 40 20 0 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Heimild: Hagstofa Íslands og Samband íslenskra sveitarfélaga.
Á mynd 22 sést myndræn birting á niðurstöðum í töflu 18. Hlutfallsleg fjölgun deildarstjóra hefur aukist jafnt og þétt á tímabilinu. Frá og með 2008 hefur fjöldi leikskólakennara og annarra er sinna stuðningi aukist heldur. Leikskólastjórum og aðstoðarleikskólastjórum fækkar frá árinu 2009. Tafla 19. Stöðugildi annars starfsfólks 1998 –2012 eftir starfssviðum
Starfsmenn við matreiðslu
1998
2000
2002
2004
2006
2008
2010
2012
Breyting 98 - 12
% br. 98- 12
212
231
246
299
305
342
347
330
118
56%
5%
0%
5%
3%
4%
0%
-2%
100
89
99
70
69
52
50
-17
-25%
39%
-13%
1%
-20%
-4%
-24%
-11%
28
32
16
19
0
0
0
-2
-100%
300%
191%
-48%
12%
-100%
359
367
414
394
411
399
380
99
35%
20%
2%
0%
-1%
-2%
-4%
-3%
breyting milli ára Starfsmenn við ræstingar
67
breyting milli ára Annað og óskilgreint
2
breyting milli ára Starfsfólk alls við önnur störf breyting milli ára
281
Heimild: Hagstofa Íslands og Samband íslenskra sveitarfélaga.
Einnig er fróðlegt að skoða skiptingu stöðugilda starfsfólks er sinna öðru en uppeldis- og menntunarstörfum í leikskóla. Talsverð aukning hefur orðið á stöðugildum starfsfólks er sinna matreiðslu og öðrum eldhússtörfum inn á leikskólum á tímabilinu þó þeim hafi fækkað frá 2010. Stöðugildum starfsmanna við ræstingar hefur fækkað nokkuð á tímabilinu eða um 17. Í ljósi þess að leikskólar landsins eru 263 talsins árið 2012 má ljóst vera að margir stjórnendur leikskóla velja að bjóða þessi störf út til verktaka.
Mynd 23. Uppsöfnuð hlutfallsleg þróun fjölda stöðugilda við önnur störf í leikskólum 1998 –2012 Starfsmenn við matreiðslu
Starfsmenn við ræstingar
Starfsfólk alls við önnur störf
160 140 120 100 80
60 40 20 0 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Heimild: Hagstofa Íslands og Samband íslenskra sveitarfélaga. Skýring: Hér eru stöðugildi við önnur og óskilgreind störf ekki meðtalin þar sem þau hafa verið fá en tekið sveiflur fram til 2008 þegar þau eru ekki lengur til staðar. Fjöldasveiflur í svo fámennum hópi verða mjög ýktar á hlutfallslegum skala.
Í mynd 23 eru niðurstöður úr töflu 19 settar fram á myndrænan hátt. Tafla 20. Fjöldi heilsdagsígilda leikskólabarna á hvert stöðugildi starfsfólks við uppeldis - og menntunarstörf eftir landshlutum 2012 Stöðugildi starfsfólks við uppeldis- og menntunarstörf
Heilsdagsígildi leikskólabarna
Fj. heilsdagsígilda á hvert stöðugildi starfsfólks við uppeldis- og menntunarstörf
Reykjavíkurborg
1.621
7.271
4,49
Höfuðborgarsv .án Rvk.
1.369
5.765
4,21
Suðurnes
311
1.387
4,46
Vesturland
212
888
4,19
98
371
3,79
Vestfirðir Norðurland vestra
96
353
3,68
Norðurland eystra
362
1.612
4,45
Austurland
150
563
3,75
Suðurland
346
1.410
4,08
Landið allt
4.565
19.619
4,30
Heimild: Hagstofa Íslands og Samband íslenskra sveitarfélaga. Skýring: Bæði leikskólar sveitarfélaga og sjálfstætt starfandi leikskólar.
Í töflu 17 var að finna upplýsingar um fjölda heilsdagsígilda á hvert stöðugildi starfsfólks er sinnir uppeldis- og menntunarstörfum greint eftir rekstrarformi. Hér fyrir ofan í töflu 20 er að finna þá kennitölu eftir landshlutum árið 2012 án þess að tillit sé tekið til rekstrarforms. Í Reykjavíkurborg eru flest heilsdagsígildi á hvert stöðugildi eða 4,49 og þá á Suðurnesjum eða 4,46. Fæst eru þau á hvert stöðugildi á Norðurlandi vestra eða 3,68.
Í fylgiskjali 5 er yfirlit yfir fjölda stöðugilda starfsmanna við uppeldis- og menntunarstörf í leikskólum á hverja 1.000 íbúa eftir sveitarfélagi árið 2011
Tafla 21. Fjöldi heilsdagsígilda leikskólabarna á hvert stöðugildi starfsfólks við uppeldis - og menntunarstörf árið 2012 í 10 stærstu sveitarfélögum eftir rekstrarformi
4,85
1.349
6.040
4,48
145
618
4,25
97
412
4,23
Sveitarfélagið Árborg
123
513
4,17
Reykjanesbær
120
498
4,16
Fjarðabyggð
65
268
4,12
Kópavogsbær
447
1.842
Hafnarfjarðarkaupstaður
395
1.571
3.005
13.046
Mosfellsbær Garðabær
10 stærstu samtals
Fj. hdig á hvert stg starfsfólks við uppeldis- og menntunarstörf
417
Reykjavíkurborg
Heilsdagsígildi (hdig) leikskólabarna
868
86
Akraneskaupstaður
Stöðugildi (stg) starfsfólks við uppeldis- og menntunarstörf
176
Akureyrarkaupstaður
Fj. hdig á hvert stg starfsfólks við uppeldis- og menntunarstörf
Heilsdagsígildi (hdig) leikskólabarna
Sjálfstætt starfandi leikskólar
Stöðugildi (stg) starfsfólks við uppeldis- og menntunarstörf
Leikskólar sveitarfélaga
4,92
43
198
4,62
272
1.231
4,52
63
332
5,28
92
422
4,58
4,12
64
300
4,70
3,97
68
335
4,95
4,34
315
1.428
4,53
Heimild: Hagstofa Íslands og Samband íslenskra sveitarfélaga.
Í töflunni hér að ofan má sjá fjölda heilsdagsígilda leikskólabarna á hvert stöðugildi starfsfólks við uppeldis- og menntunarstörf í leikskólum í 10 fjölmennustu sveitarfélögum landsins skipt eftir rekstrarformi leikskóla. Sé litið til heildarinnar sést að fleiri heilsdagsígildi eru bakvið hvert stöðugildi í sjálfstætt starfandi leikskólum en leikskólum sveitarfélaga. Ef litið er til leikskóla sveitarfélaga má sjá að heilsdagsígildin eru flest á hvert stöðugildi í Akureyrarkaupstað eða 4,92 og þá í Akraneskaupstað. Kennitalan mælist lægst hjá Hafnarfjarðarkaupstað eða 3,97. Tafla 22. Fjöldi stöðugilda við uppeldis - og menntunarstörf í leikskólum sveitarfélaga á 1.000 íbúa eftir landshlutum árið 2012 Íbúafjöldi 2012 Reykjavíkurborg
Fjöldi stöðugilda við uppeldis- og Fjöldi stöðugilda á hverja menntunarstörf 1.000 íbúa
118.814
1.349
11,4
Höfuðborgarsv. án Rvk.
82.361
1.174
14,3
Suðurnes
21.242
183
8,6
Vesturland
15.251
201
13,2
Vestfirðir
6.799
98
14,4
Norðurland vestra
6.998
96
13,7
Norðurland eystra
28.861
319
11,1
Austurland
10.135
150,4
14,8
Suðurland
25.682
326
12,7
Landið allt
316.143
3.898
12,3
Heimild: Hagstofa Íslands og Samband íslenskra sveitarfélaga. Skýring: Eingöngu leikskólar sveitarfélaga. Stjórnendur leikskóla einnig meðtaldir. Einungis íbúafjöldi í þeim sveitarfélögum sem reka leikskóla.
Að lokum er áhugavert að skoða fjölda stöðugilda allra er sinna uppeldis- og menntunarstörfum á hverja þúsund íbúa eftir landshlutum. Rétt er að árétta að gögnin ná eingöngu til leikskóla reknum af sveitarfélögum. Á Suðurnesjum er kennitalan lægst, þar eru 8,6 stöðugildi í vinnu fyrir hverja 1.000 íbúa.
Hæst er kennitalan á Austurlandi eða 14,8. Rétt er að geta þess að munur innan landshluta er síst minni en milli landshluta. Tafla 23. Fjöldi stöðugilda við uppeldis - og menntunarstörf á 1.000 íbúa í 10 stærstu sveitarfélögum 2012 Leikskólar sveitarfélaga Íbúafjöldi 2011 Reykjanesbær
14.137
Garðabær Akureyrarkaupstaður
Allir leikskólar
Fjöldi stöðugilda Fjöldi stöðugilda Fjöldi stöðugilda við uppeldis- og á hverja 1.000 við uppeldis- og menntunarstörf* íbúa menntunarstörf*
Fjöldi stöðugilda á hverja 1.000 íbúa
120
8,5
212
15,0
11.283
97
8,6
160
14,2
17.875
176
9,9
219
12,3
118.814
1.349
11,4
1621
13,6
Akraneskaupstaður
6.592
86
13,1
86
13,1
Fjarðabyggð
4.600
65
14,1
65
14,1
Kópavogsbær
31.205
447
14,3
511
16,4
Hafnarfjarðarkaupstaður
Reykjavíkurborg
26.486
395
14,9
463
17,5
Sveitarfélagið Árborg
7.783
123
15,8
123
15,8
Mosfellsbær
8.854
145
16,4
145
16,4
247.629
3.005
12,1
3.607
14,6
10 stærstu samtals
Heimild: Hagstofa Íslands og Samband íslenskra sveitarfélaga. Skýring: Stjórnendur leikskóla einnig meðtaldir.
Ekki er síður áhugavert að skoða lykiltöluna fjölda stöðugilda á hverja 1.000 íbúa í tíu fjölmennustu sveitarfélögum landsins. Sé eingöngu litið til þeirra leikskóla sem sveitarfélögin sjálf reka er Reykjanesbær með fæst stöðugildi á hverja 1.000 íbúa eða 8,5. Flest eru þau í Mosfellsbæ eða 16,4. Hér skiptir þó líka máli að mjög misjafnt er milli sveitarfélaga hvort og þá hve margir sjálfstætt starfandi leikskólar eru starfræktir. Í Garðabæ eru þeir hlutfallslega margir, enda fjölgar stöðugildum á hverja 1.000 íbúa þar um heil 5,5 stöðugildi ef litið er til allra leikskóla. Sé kennitalan skoðuð óháð rekstrarformi sést að fæst stöðugildi á hverja 1.000 íbúa er í Akureyrarkaupstað eða 12,3. Flest eru þau í Hafnarfjarðarkaupstað eða 17,5. Tafla 24. Stöðugildi starfsfólk við uppeldi og menntun í leikskólum 201 2 eftir starfssviðum og kyni Alls
Karlar
Konur
Fjöldi
Hlutfall
Fjöldi
Hlutfall
4
2%
226
98%
Leikskólastjórar
231
Aðstoðarleikskólastjórar
174
4
2%
170
98%
Deildarstjórar
771
16
2%
755
98%
3.077
244
8%
2.833
92%
314
7
2%
307
98%
4.567
275
5%
4.291
94%
Leikskólakennarar og aðrir starfsmenn við uppeldi/menntun Leikskólakennarar og aðrir starfsmenn við stuðning Starfsfólk alls við uppeldis- og menntunarstörf
Heimild: Hagstofa Íslands og Samband íslenskra sveitarfélaga.
Árið 2012 eru 5% þeirra er starfa við uppeldis- og menntunarstörf karlmenn og stendur sú lykiltala í stað sé miðað við fyrra ár. Yfirgnæfandi meirihluti starfsmanna á leikskóla eru konur. Hlutfall karlmanna er hæst meðal leikskólakennara og annarra starfsmanna er sinna almennum uppeldis- og menntunarstörfum inn á deildum, eða um 8% og hækkaði um eitt prósentustig milli ára.
Tafla 25. Starfsfólk í leikskóla við uppeldis- og menntunarstörf 2005, 2007, 2009 og 2011 eftir aldri 2006
2008
2010
2012
Breyting 2006-2012
Fjöldi
%
Fjöldi
%
Fjöldi
%
Fjöldi
%
Fjöldi
%
181
4%
219
4%
100
2%
116
2%
-65
-36%
20-29 ára
1.172
26%
1.376
27%
1.253
25%
1.310
25%
138
12%
30-39 ára
1.207
27%
1.375
27%
1.394
28%
1.372
26%
165
14%
40-49 ára
1.056
24%
1.104
22%
1.132
23%
1.143
22%
87
8%
50-59 ára
622
14%
716
14%
819
16%
892
17%
270
43%
60-66 ára
181
4%
214
4%
256
5%
318
6%
137
76%
Yngri en 20 ára
67 ára og eldri Alls
9
0%
23
0%
25
1%
29
1%
20
222%
4.428
100%
5.027
100%
4.979
100%
5.180
100%
752
17%
Heimild: Hagstofa Íslands og Samband íslenskra sveitarfélaga. Skýring: Í töflunni eru upplýsingar um fjölda starfsmanna í leikskóla við uppeldis- og menntunarstörf, en ekki fjölda stöðugilda.
Í töflu 25 hér fyrir ofan sést skipting starfsliðs í leikskólum eftir aldri. Þess ber að geta að hér er um fjölda starfsmanna að ræða en ekki fjölda stöðugilda. Árið 2012 er um 51% starfsmanna á aldrinum 20–39 ára. Starfsmönnum yngri en 20 ára fækkar sem hlutfalli af heild á tímabilinu úr tæplega 4% niður í 2%. Hins vegar hefur hlutfallslega fjölgað í aldurshópnum 50–59 ára árið 2012 miðað við árið 2006. Mynd 24. Hlutfallsleg skipting starfsfólks í leikskóla við uppeldis - og menntunarstörf 2006, 2008, 2010 og 2012 eftir aldri 2006 30 26
27
27 27 25 25
2008
2010
2012
28 26 24
25
22
23
22
20 16
17
14 14
15 10
6 5
4 4
7
4 4 2 2
0 Yngri en 20 ára
20-29
30-39 ára
40-49 ára
50-59 ára
60 ára og eldri
Heimild: Hagstofa Íslands og Samband íslenskra sveitarfélaga. Skýring: Í myndinni eru upplýsingar um fjölda starfsmanna í leikskóla við uppeldis- og menntunarstörf en ekki fjölda stöðugilda.
Á mynd 24 eru upplýsingar úr töflu 25 settar fram á myndrænan hátt. Hér er átt við allt starfsfólk leikskóla er kemur að uppeldis- og menntunarstörfum. Myndin sýnir að starfsmönnum yngri en 20 ára sem hlutfalli af starfsliði fækkaði á tímabilinu. Starfsmönnum eldri en 50 ára fjölgar .
Tafla 26. Leikskólastar fsmenn í launuðu leyfi 1998 –2012 1998
2000
2002
2004
2006
2008
2010
2012
Breyting 98 - 12
% breyting 98 - 12
Karlar
1
0
2
1
6
0
5
1
0
0%
Konur
191
234
234
245
309
230
207
73
-118
-62%
Alls Breyting milli ára
192
234
236
246
315
230
212
74
-118
-61%
22%
1%
4%
28%
-27%
-8%
-186%
Heimild: Hagstofa Íslands og Samband íslenskra sveitarfélaga Skýring: Hér er átt við fjölda starfsmanna en ekki stöðugildi.
Að lokum er yfirlit yfir þann fjölda starfsmanna sem hlutu launað leyfi á tímabilinu 1998–2012. Þróunin er nokkuð sveiflukennd, talsverð aukning varð árið 2000 sem nam 45%. Frá árinu 2008 hefur starfsmönnum fækkað mikið milli ára sem fara í launað leyfi. Árið 2012 voru tæplega þrefalt færri leikskólastarfsmenn í launuðu leyfi en árið 2010. Líklegt má telja að fækkun starfsmanna sem fá launað leyfi eftir 2008 sé ein birtingarmynd á áhrifum efnahagskrísunnar.
Samantekt Árið 2012 eru alls 4.946 stöðugildi starfandi í leikskóla og hafa þau tvöfaldast miðað við árið 1994. Stöðugildi leikskólakennara eru 1.694 talsins árið 2012 og fjölgaði um 926 stöðugildi frá árinu 1994 og hafa einnig tvöfaldast á tímabilinu. Athygli vekur að stöðugildum leikskólakennara fjölgar um 110 árið 2011 miðað við fyrra ár. Hlutfall þeirra er sinna uppeldis- og menntunarstörfum og hafa leikskólakennaramenntun var 37% árið 2012. Sé eingöngu litið til leikskóla sveitarfélaga er hlutfall leikskólakennara 38% en 31% í sjálfstætt starfandi leikskólum. Ef horft er til landshluta þá er hlutfall leikskólakennara hæst á Norðurlandi eystra eða 54% árið 2012. Það er hins vegar lægst í Reykjavík eða 30%. Hlutfall starfsfólks með aðra menntun en leikskólakennaramenntun er hins vegar hæst í Reykjavík eða 23%. Lægst er það hlutfall á Suðurnesjum og Norðurlandi vestra eða 9%. Í töflu 14 má sjá yfirlit yfir hlutfallslega skiptingu stöðugilda í leikskóla meðal 10 fjölmennustu sveitarfélaga landsins. Þar er hlutfall leikskólakennara hæst í Akureyrarkaupstað eða 66%. Athygli er vakin á töflu í Fylgiskjali 5 er sýnir hlutfallslega skiptingu stöðugilda starfsfólks er sinna uppeldis- og menntunarstörfum eftir menntun og sveitarfélögum. Árið 2012 eru 4,3 heilsdagsígildi barna á öll stöðugildi þeirra er sinna uppeldis- og menntunarstörfum, stuðnings- og stjórnunarstörfum. Sé litið til landshluta sést að nokkur munur er á því hver mörg heilsdagsígildi eru á hvert stöðugildi en kennitala liggur á milli 3,68 (Norðurland vestra) og 4,49 (Reykjavíkurborg). Sé horft til tíu fjölmennustu sveitarfélaganna sést að flest heilsdagsígildi eru á stöðugildi í Akureyrarkaupstað eða 4,98. Fæst eru þau í Hafnarfjarðarkaupstað eða 3,97. Einnig er fróðlegt að skoða hvernig landið liggur þegar eingöngu er horft til stöðugilda starfsfólks sem sinnir uppeldis- og menntunarstörfum. Hér er átt við deildarstjóra ásamt því starfsfólki sem sinnir uppeldis- og menntunarstörfum inn á deildum leikskóla (sjá skýringu fyrir neðan töflu 17). Árið 2012 eru 5,1 heilsdagsígildi barna á hvert stöðugildi þessa hóps og hefur fækkað um 5% frá árinu 2005. Á landsvísu eru 12,3 stöðugildi við uppeldis- og menntunarstörf í leikskólum sveitarfélaga á hverja þúsund íbúa. Ef sú kennitala er greind eftir landshlutum kemur í ljós að fæst eru stöðugildin á hverja þúsund íbúa á Suðurnesjum eða 8,6. Flest eru þau á Austurlandi eða 14,8. Sé horft til tíu stærstu sveitarfélaga og rekstrarforms kemur í ljós að miklu munar hvort eingöngu sé horft til leikskóla sveitarfélaga eða þegar sjálfstætt starfandi leikskólar eru teknir með.
4.
Kostnaður vegna leikskóla
Samkvæmt lögum um leikskóla nr. 90/2008 bera sveitarfélög ábyrgð á heildarskipan skólahalds í leikskólum sem og húsnæði og búnaði, sérúrræðum leikskóla og framkvæmd leikskólastarfs í sveitarfélagi. Sveitarfélögin annast þannig rekstur leikskólans en foreldrar leikskólabarna greiða hluta af kostnaði við reksturinn. Almennt hefur verið stuðst við þá þumalfingursreglu að foreldrarnir greiði um 1/3 af heildarkostnaði leikskólans. Það hlutfall hefur þó breyst umtalsvert hin síðari ár. Árið 2012 er rekinn leikskóli í 63 sveitarfélögum. Í 10 sveitarfélögum að auki er ekki rekinn leikskóli en greidd ákveðin upphæð með börnum búsettum í sveitarfélaginu sem nýta sér þjónustu leikskóla í öðru sveitarfélagi. Í þessum kafla verður farið yfir kostnað sveitarfélaga vegna leikskóla á landsvísu og eftir landshlutum, hlutfall launakostnaðar af rekstrartekjum, hlutfallslega skiptingu rekstrarkostnaðar og tekna og útgjalda vegna leikskóla sem hlutfall af skatttekjum sveitarfélaga. Þá er í fyrsta skipti gerð grein fyrir þeim kostnaði sem bókfærður er á leikskólastofnanir vegna innri leigu eða eignarsjóðs. Hér er gerður greinarmunur á heildarrekstrarkostnaði leikskóla annars vegar og beinum rekstrarkostnaði leikskóla hins vegar. Heildarrekstrarkostnaður felur í sér allan rekstrarkostnað sem færður er á leikskólastofnanir, kostnað sem bókfærður er á sameiginlega liði leikskóla í hverju sveitarfélagi ásamt framlagi til rekstrar sjálfstætt starfandi leikskóla. Sameiginlegir liðir vísa til kostnaðar vegna leikskólafulltrúa og leikskólanefnda. Með beinum rekstrarkostnaði vegna leikskóla er átt við allan þann rekstrarkostnað sem tilfellur á þá sjálfstæðu rekstrareiningu sem hver leikskólastofnun er. Rétt er að benda á að ekki er tekið tillit til kostnaðar er fellur á sameiginlega liði vegna málaflokksins í heild. Hér er ekki tekið tillit til kostnaðar vegna gæsluvalla eða dagvistunar í heimahúsum.
4.1
Kostnaður sveitarfélaga vegna reksturs leikskóla
Árið 2012 nam heildarkostnaður sveitarfélaga vegna reksturs leikskóla rúmlega 29 milljörðum króna eða því sem nemur 1,76% af vergri landsframleiðslu sama ár. Þjónustutekjur námu 4,7 milljörðum króna árið 2012. Allar rekstrartölur eru í þúsundum króna. Í þessum hluta er fjallað um brúttó rekstrarkostnað, þ.e. ekki er búið að draga þjónustutekjur frá. Tafla 27. Rekstrarkostnaður leikskóla sem % af v ergri landsframleiðslu 2007 –2012 2007
2008
2009
2010
2011
2012
Heildarrekstrarkostnaður leikskóla sem % af VLF (brúttó)
1,64%
1,65%
1,78%
1,75%
1,73%
1,76%
Beinn rekstrarkostnaður leikskóla sem % af VLF (brúttó)
1,56%
1,59%
1,74%
1,73%
1,69%
1,75%
Heildarrekstrarútgjöld leikskóla sem % af VLF (nettó)
1,33%
1,36%
1,50%
1,48%
1,48%
1,45%
Heimild: Samband íslenskra sveitarfélaga og Hagstofa Íslands. Skýring: Heildarrekstrarkostnaður= allur rekstrarkostnaður brúttó af öllum leikskólastofnunum með sameiginlegum liðum og framlagi til sjálfstætt starfandi leikskóla. Á sameiginlega liði er kostnaður bókfærður vegna leikskólafulltrúa og leikskólanefnda. Beinn rekstrarkostnaður= Allur brúttó rekstrarkostnaður færður á hverja leikskólastofnun. Heildarrekstrarútgjöld= Nettó, þ.e. búið er að draga þjónustutekjur frá.
Í töflu 27 gefur að líta helstu lykiltölur vegna reksturs leikskóla settar í samhengi við eina helstu lykiltölu þjóðhagsreikninga eða verga landsframleiðslu. Hér sést að hlutfall heildarrekstrarkostnaðar leikskóla af VLF er 1,64% árið 2007 en er komið upp í 1,73% árið 2011.
Tafla 28. Rekstrarreikningur sveitarfélaga árið 2012 vegna leikskóla Sameiginlegir liðir
Leikskólar sveitarfélaga
framlög til sjálfstætt starfandi leikskóla
Leikskólar alls
Þjónustutekjur og aðrar tekjur
0
-4.716.359
-29.459
-4.745.818
Tekjur alls
0
-4.716.359
-29.459
-4.745.818
Laun og launatengd gjöld
117.122
19.875.003
299
19.992.424
Annar rekstrarkostnaður
49.006
6.125.397
3.646.359
9.820.762
Kostnaður alls (brúttó)
166.128
26.000.400
3.646.658
29.813.187
Rekstrarútgjöld (nettó)
166.128
21.284.041
3.617.200
25.067.369
Heimild: Samband íslenskra sveitarfélaga. Skýring: Tölur eru í þús.kr. Sameiginlegir liðir: Hér er færður kostnaður vegna leikskólanefnda, leikskólafulltrúa og þess háttar.
Árið 2012 nam heildarrekstrarkostnaður sveitarfélaga vegna leikskóla tæpum 30ma.kr. þegar sameiginlegur kostnaður og framlög til sjálfstætt starfandi leikskóla eru tekin með. Sameiginlegur kostnaður vísar til kostnaðar vegna leikskólanefnda og leikskólafulltrúa og meðal stærri sveitarfélaga getur kostnaður vegna dagvistarskrifstofu legið hér. Rétt er að geta þess að mjög fá sveitarfélög bókfæra kostnað vegna sameiginlegra liða leikskóla. Að hluta til vegna þess að sveitarfélög bókfæra meira beint á stofnanir, og eins bókfæra sum kostnað vegna sameiginlegra liða eingöngu á þann lið sem er sameiginlegur öllum málaflokknum og er ekki tekinn með hér. Heildarþjónustutekjur voru rétt um 4,7ma.kr. og nettó heildarrekstrarútgjöld námu því 25ma.kr. árið 2012. Rekstrarkostnaður beint á leikskóla sveitarfélaga nam rétt um 26ma.kr. sama ár, en nettó rekstrarútgjöld vegna þeirra námu liðlega 21ma.kr. Mynd 25. Hlutfallsleg skipting kostnaðar sveitar félaga vegna leikskóla árið 2012 Laun og launatengd gjöld
Annar rekstrarkostnaður
24%
76%
Heimild: Samband íslenskra sveitarfélaga. Skýring: Beinn rekstrarkostnaður á leikskóla sveitarfélaga.
Mynd 25 sýnir að langstærsti kostnaðarliður vegna leikskóla eru laun og launatengd gjöld, og nema þau rétt rúmum þremur fjórðu af heildarkostnaði. Í töflu 28 kemur fram hver heildarkostnaður við rekstur leikskólans hefur verið á tímabilinu og hverjar hafa verið tekjur leikskólans. Annar rekstrarkostnaður tekur til útgjaldaþátta eins og húsaleigu, vöru- og þjónustukaupa, styrkja og framlaga. Innri leiga vegna húsnæðis leikskóla er misjafnlega há eftir stofnunum og sveitarfélögum. Á landsvísu nemur kostnaður vegna innri leigu um 11% af brúttó kostnaði.
Tafla 29. Kostnaður sveitarfélaga vegna reksturs leiksk óla 2005–2012 Heildarrekstrarkostnaður leikskóla Rekstrarkostnaður
% breyting frá fyrra ári
Þjónustutekjur
2005
22.376.248
2006
25.871.490
16%
-5.069.248
2007
29.604.263
14%
-4.795.068
2008
30.734.476
4%
2009
30.686.755
0%
2010
30.096.970
2011
30.141.894
2012
29.813.187
Breyting 05 - 12 % breyting 05 - 12
Beinn rekstrarkostnaður leikskóla sveitarfélaga
% breyting frá fyrra ári
-5.806.158
Rekstrarkostnaður
% breyting frá fyrra ári
Þjónustutekjur
% breyting frá fyrra ári
20.755.781
-5.730.725
-13%
23.243.526
12% -4.968.595
-13%
-5%
24.016.067
3% -4.532.560
-9%
-4.347.197
-9%
25.157.011
5% -4.243.061
-6%
-4.175.768
-4%
25.034.300
0% -4.075.587
-4%
-2%
-4.172.041
0%
25.054.686
0% -4.085.812
0%
0%
-4.413.629
6%
25.745.265
3% -4.346.162
6%
-1%
-4.745.818
8%
26.000.400
1% -4.716.359
9%
7.436.939
1.060.340
5.244.619
1.014.366
33%
-18%
25%
-18%
Heimild: Samband íslenskra sveitarfélaga. Skýring: Kostnaður er á verðlagi ársins 2011. Tölur eru í þús.kr. Rekstrarkostnaður vísar í brúttókostnað. Heildarrekstrarkostnaður leikskóla = allur rekstrarkostnaður brúttó af öllum leikskólastofnunum með sameiginlegum liðum ásamt framlagi til sjálfstætt starfandi leikskóla. Á sameiginlega liði er m.a. kostnaður bókfærður vegna leikskólafulltrúa og leikskólanefnda. Beinn rekstrarkostnaður leikskóla sveitarfélaga = Allur brúttó rekstrarkostnaður færður á hverja leikskólastofnun án sameiginlegs kostnaðar.
Á tímabilinu 2005–2012 jókst heildarrekstrarkostnaður vegna leikskóla um 33% eða tæplega 7,5ma.kr. Hlutfallslega er breytingin mest milli áranna 2005 – 2007. Árið 2008 dregur mjög úr útgjaldaaukningu vegna leikskóla en það ár jókst kostnaður vegna hans um 4% samanborið við 15% árið áður. Frá árinu 2010 dregst leikskólakostnaður saman að raunvirði, um 2% árið 2010 og um 1% miðað við fyrra ár. Athyglisvert er að þjónustutekjurnar, þ.e. það sem foreldrar greiða vegna leikskólavistunar, hafa dregist saman um 18% árið 2012 miðað við árið 2005 eða um ríflega milljarð króna. Sé þróunin skoðuð milli ára sést að þjónustutekjurnar dragast talsvert saman á fyrri hluta tímabilsins. Árið 2010 standa tekjurnar í stað á milli ára og árið 2011 verður viðsnúningur á áralangri þróun og aukast tekjur vegna leikskóla um 6% miðað við fyrra ár. Tafla 29 sýnir að auki hliðstæða þróun í beinum rekstrarkostnaði leikskóla þegar kostnaður vegna sameiginlegra liða er ekki tekinn með né framlög til sjálfstætt starfandi leikskóla.
Tafla 30. Beinn rekstrarkostnaður sveitarfélaga vegna reksturs 2010–2012 eftir landshlutum
Rekstrarkostnaður
þjónustutekjur
Rekstrarkostnaður
þjónustutekjur
Rekstrarkostnaður
% reyting 10-12
þjónustutekjur
Breyting 10-12
Rekstrarkostnaður
2012
þjónustutekjur
2010
Reykjavíkurborg
-1.165.826
8.909.207
-1.378.838
9.134.811
-213.011
225.605
18%
3%
Höfuðborgarsv. án Rvk.
-1.221.963
6.815.347
-1.487.502
7.370.784
-265.538
555.437
22%
8%
Suðurnes
-209.972
1.296.968
-236.595
1.215.411
-26.624
-81.557
13%
-6%
Vesturland
-268.210
1.388.642
-284.261
1.411.111
-16.051
22.468
6%
2%
Vestfirðir
-127.295
567.294
-119.267
565.864
8.027
-1.430
-6%
0%
Norðurland vestra
-127.174
653.326
-133.160
646.247
-5.986
-7.079
5%
-1%
Norðurland eystra
-406.628
2.156.081
-487.653
2.318.579
-81.026
162.497
20%
8%
Austurland
-156.231
996.022
-166.606
1.026.581
-10.375
30.559
7%
3%
Suðurland
-402.512
2.271.798
-422.477
2.310.628
-19.964
38.830
5%
2%
Landið allt
-4.085.812
25.054.686
-4.716.359
26.111.561
-630.548
1.056.875
15%
4%
Heimild: Samband íslenskra sveitarfélaga. Skýring: Staðvirt á verðlagi ársins 2012. Tölur eru í þús.kr. Hér er eingöngu um beinan kostnað að ræða á leikskóla sveitarfélaga, þ.e. þann kostnað sem bókfærður er beint á leikskólastofnun.
Tafla 30 sýnir beinan rekstrarkostnað sveitarfélaga og þjónustutekjur vegna reksturs leikskóla eftir landshlutum árin 2010 og 2012 ásamt breytingu á tímabilinu. Rekstrarkostnaður jókst um 4% að raunvirði á tímabilinu 2010–2012 eða um einn milljarð króna. Hann hækkar í öllum landshlutum nema á Suðurnesjum þar sem hann lækkar um 6% að raunvirði á tímabilinu. Mest hlutfallsleg hækkun var á höfuðborgarsvæði utan Reykjavíkurborgar og á Norðurlandi eystra hvar hækkunin nam 8%. Þjónustutekjur hækkuðu um 15% á landsvísu eða um 630 milljónir króna. Hlutfallslega hækkuðu þær mest á höfuðborgarsvæði utan Reykjavíkur og þá á Norðurlandi eystra. Á Vestfjörðum lækka tekjur að raunvirði um 6% á tímabilinu. Tafla 31. Rekstrarkostnaður á hverja 1.000 íbúa í 10 stærstu sveitarfélögum árið 2012 Íbúafjöldi 2012
Rekstrarkostnaður
Rekstrarkostnaður á 1.000 íbúa
Reykjanesbær
14.137
777.313
54.984
Garðabær
11.283
664.829
58.923
Akureyrarkaupstaður
17.875
1.312.564
73.430
118.814
9.134.811
76.883
26.486
2.286.800
86.340
Reykjavíkurborg Hafnarfjarðarkaupstaður Akraneskaupstaður
6.592
606.985
92.079
Kópavogsbær
31.205
2.959.400
94.837
Mosfellsbær
8.854
886.847
100.163
Sveitarfélagið Árborg
7.783
811.915
104.319
Fjarðabyggð
4.600
490.315
106.590
247.629
19.931.780
80.490
10 stærstu samtals
Heimild: Samband íslenskra sveitarfélaga. Skýring: Beinn kostnaður á leikskóla 10 stærstu sveitarfélaga.
Tafla 31 gefur yfirlit yfir rekstrarkostnað á hverja þúsund íbúa meðal tíu stærstu sveitarfélaga landsins. Vegið meðaltal sveitarfélaganna er rúmlega 80 millj.kr. á hverja þúsund íbúa. Mikill munur er á sveitarfélögunum. Þannig er rekstrarkostnaður á 1.000 íbúa í Árborg og í Fjarðabyggð ríflega tvöfalt hærri en í Reykjanesbæ.
Mynd 26. Hlutfallsleg skipting reks trarkostnaðar og tekna 2004 –2012 Rekstrarkostnaður
Þjónustutekjur
100% 90%
29%
27%
71%
73%
2004
2005
21%
18%
16%
16%
17%
17%
18%
79%
82%
84%
84%
83%
83%
82%
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0%
Heimild: Samband íslenskra sveitarfélaga. Skýring: Skiptingin er byggð á beinum rekstrarkostnaði leikskóla sveitarfélaga.
Á mynd 26 kemur fram að hlutfall tekna af rekstrarkostnaði hefur minnkað á tímabilinu 2004–2012. Árið 2004 eru þjónustutekjur um 29% af rekstrarkostnaði leikskóla á landsvísu en árið 2012 nema tekjurnar um 18% af rekstrarkostnaði leikskóla. Þannig hefur hlutfall tekna af rekstrarkostnaði lækkað um 11 prósentustig frá árinu 2004. Þó hefur hlutfallið árið 2012 hækkað um 2 prósentustig frá árinu 2008 þegar hlutfall tekna af rekstrarkostnaði var í lágmarki. Í töflunni hér fyrir neðan sjáum við hlutfall tekna af rekstrarkostnaði eftir landssvæðum.
Í fylgiskjali 6 er að finna yfirlit yfir hlutfall þjónustutekna af beinum rekstrarkostnaði leikskóla fyrir hvert sveitarfélag árið 2012. Fylgiskjal 7 gefur yfirlit yfir rekstrarkostnað vegna leikskóla á hverja 1.000 íbúa árið 2012 eftir sveitarfélögum.
Mynd 27. Hlutfall tekna af beinum rekstrarkostnaði leikskóla 2008 –2012 eftir landshlutum Þjónustutekjur 2008
Þjónustutekjur 2010
Þjónustutekjur 2012
10%
16% 17% 18%
19% 18% 18%
16% 16% 16%
20% 20% 21%
22% 20% 21%
23% 21%
20%
17% 17% 18%
13% 13% 15%
15%
17% 18% 20%
20%
20% 20%
23%
25%
5% 0%
Heimild: Samband íslenskra sveitarfélaga. Skýring: Skiptingin er byggð á beinum rekstrarkostnaði vegna leikskóla sveitarfélaga. Gögnin í myndinni byggja einnig á aukastöfum.
Í mynd 27 kemur fram hlutfall þjónustutekna af rekstrarkostnaði leikskóla skipt upp eftir landshlutum árin 2008–2012. Á landsvísu hafa tekjur hækkað sem hlutfall af kostnaði. Á höfuðborgarsvæðinu utan Reykjavíkurborgar hafa tekjur hækkað um þrjú prósentustig á tímabilinu, og í Reykjavíkurborg hafa þær hækkað um tvö prósentustig á tímabilinu. Tafla 32. Hlutfall tekna af rekstrarkostnaði hjá 10 stærstu sveitarfélögum árið 2012
Akureyrarkaupstaður Mosfellsbær Garðabær Akraneskaupstaður
Íbúafjöldi 2012
Rekstrarkostnaður
Þjónustutekjur
Hlutfall tekna af rekstrarkostnaði
17.875
1.312.564
309.099
24%
8.854
886.847
206.911
23%
11.283
664.829
154.895
23%
6.592
606.985
127.758
21%
Hafnarfjarðarkaupstaður
26.486
2.286.800
479.721
21%
Reykjanesbær
14.137
777.313
157.250
20%
7.783
811.915
154.406
19%
31.205
2.959.400
540.428
18%
Sveitarfélagið Árborg Kópavogsbær Fjarðabyggð
4.600
490.315
82.964
17%
Reykjavíkurborg
118.814
9.134.811
1.378.838
15%
10 stærstu samtals
247.629
19.931.780
3.592.270
18%
Heimild: Samband íslenskra sveitarfélaga. Skýring: Beinn kostnaður á leikskóla 10 stærstu sveitarfélaga.
Sé litið til tíu stærstu sveitarfélaga landsins má sjá að vegið meðaltal kennitölunnar hlutfall tekna af rekstrarkostnaði er hið sama og á landsvísu. Þó er verulegur munur milli sveitarfélaga. Hlutfallið er hæst hjá Akureyrarkaupstað eða 24%, en lægst hjá Reykjavíkurborg eða 15%.
Tafla 33. Hlutfall tekna af beinum rekstrarkostnaði leikskóla 2010 -2012 eftir stærð sveitarfélaga 2010
2011
Lægsta gildi
Vegið meðaltal
Hæsta gildi
< 500 íbúar
0%
14%
501-1000
8%
19%
1001-2000
15%
2001-5000
13%
5001 >
16%
Reykjavíkurborg
2012
Lægsta gildi
Vegið meðaltal
Hæsta gildi
21%
3%
17%
31%
12%
19%
19%
23%
15%
19%
25%
14%
19%
23%
17%
13%
Lægsta gildi
Vegið meðaltal
Hæsta gildi
27%
3%
16%
21%
28%
12%
19%
29%
19%
24%
12%
19%
24%
18%
26%
15%
19%
25%
20%
23%
18%
20%
24%
14%
15%
Heimild: Samband íslenskra sveitarfélaga. Skýring: Skiptingin er byggð á beinum rekstrarkostnaði vegna leikskóla sveitarfélaga.
Tafla 33 sýnir okkur tekjur sveitarfélaga vegna leikskóla sem hlutfall af beinum rekstrarkostnaði eftir stærð þeirra árin 2010, 2011 og 2012. Gefið er upp vegið meðaltal fyrir hvern hóp sveitarfélags ásamt hæsta og lægsta gildi sem gefur vísbendingu um dreifingu innan hvers hóps. Mynd 28. Flokkun á hlutfallslegri skiptingu tekn a af beinum rekstrarkostnaði 2010 –2012 2010
30
2011
2012
28 26
25
23
20
18
17
15
12
16 14
13
10 6
5
4 2
3
2
2
1
0
0 < 10%
10-15%
16-20%
21-25%
26-30%
31% >
Heimild: Samband íslenskra sveitarfélaga.
Á mynd 28 kemur fram að í flestum sveitarfélögum, eða í 41, liggur hlutfall tekna af rekstrarkostnaði á bilinu 20–25% árið 2012. Dreifingin er þó nokkur eins og kemur líka fram í töflu 33, þ.e. allt frá 3% og upp í 29%. Rétt er að taka fram að þar sem tekjurnar eru hlutfallslega lægstar getur verið um sérstakar aðstæður að ræða, svo sem fámennir leikskólar, ekki seld hádegishressing í leikskólanum eða aðrar staðbundnar aðstæður sem valda því að hlutfall tekna er svo lágt sem raun ber vitni.
4.2
Eignarsjóður eða innri leiga
Sú meginregla gildir að fasteignir sveitarfélags eru færðar í sjálfstæða rekstrareiningu innan a-hluta sveitarfélagsins og er þessum eignasjóði ætlað að sjá um rekstur, nýbyggingar, kaup eða sölu eigna í umboði sveitarstjórnar. Eignasjóður leigir síðan út fasteignir til rekstrareininga sveitarfélagsins samkvæmt þörfum viðkomandi rekstrareininga og innheimtir svokallaða innri leigu í samræmi við raunverulegan kostnað sem viðkomandi fjárfesting ber með sér. Markmiðið með eignasjóðum er að gera rekstrarkostnað fasteigna sýnilegri og að sérhver rekstrareining beri þann raunkostnað sem henni ber. Frá og með 2011 fást meiri upplýsingar úr ársreikningum sveitarfélaga, en með breytingu á auglýsingu nr. 414/2001 um flokkun og greiningu í bókhaldi og reikningsskilum sveitarfélaga bættist við nýr kafli um tvílyklun og upplýsingaveitu. Því gefst tækifæri til að skoða gjaldahliðina mun ítarlegar en áður hefur þekkst, þ.m.t.
innri leigu. Árið 2012 skila langflest sveitarfélög ársreikningi á þann hátt er auglýsingin með breytingum kveður á um. Hér á eftir er fjallað um þann hluta innri leigunnar sem bókfærður er á stofnanir leikskóla sveitarfélaga. Tafla 34. Innri leiga sem hlutfall af beinum rekstrarkostnaði leikskóla eftir landshlutum árið 2012 Þjónustutekjur
Beinn kostnaður brúttó
Beinn kostnaður nettó
Innri leiga*
Innri leiga sem % af brúttó
Innri leiga sem % af nettó
Reykjavíkurborg
-1.378.838
9.134.811
7.755.974
1.144.362
13%
15%
Höfuðborgarsv. án Rvk.
-1.487.502
7.370.784
5.883.282
736.897
10%
13%
Suðurnes
-236.595
1.215.411
978.816
142.156
12%
15%
Vesturland
-284.261
1.411.111
1.126.850
240.211
17%
21%
Vestfirðir
-119.267
565.864
446.597
38.090
7%
9%
Norðurland vestra
-133.160
646.247
513.087
82.473
13%
16%
Norðurland eystra
-487.653
2.318.579
1.830.925
199.856
9%
11%
Austurland
-166.606
1.026.581
859.975
176.458
17%
21%
Suðurland
-422.477
2.310.628
1.888.152
205.800
9%
11%
Landið allt
-4.716.359
26.000.400
21.283.656
2.966.303
11%
14%
Heimild: Samband íslenskra sveitarfélaga. Skýring: Beinn rekstrarkostnaður vegna leikskóla sveitarfélaga. *Innri leiga er innifalin í rekstrarkostnaði leikskóla.
Tafla 34 gefur gott yfirlit yfir innri leigu vegna leikskóla sveitarfélaga eftir landshlutum árið 2012. Fram kemur að árið 2012 bókfærðu sveitarfélögin samtals tæpa þrjá milljarða í innri leigu vegna leikskóla. Á landsvísu er innri leiga sem hlutfall af brúttó rekstrarkostnaði leikskóla um 11%, og 14% ef mið er tekið af rekstrarkostnaði þegar tekið hefur verið tillit til tekna. Hæst er hlutfallið á Vesturlandi og Austurlandi, hvort sem tekið er tillit til tekna eður ei. Lægst er það á Vestfjörðum.
Í fylgiskjali 8 er að finna yfirlit yfir hlutfall innri leigu af beinum rekstrarkostnaði leikskóla fyrir hvert sveitarfélag árið 2012.
Tafla 35. Innri leiga sem hlutfall af beinum rekstrarkostnaði leikskóla meðal 10 stærstu sveitarfélaga 2012 Þjónustutekjur
Beinn kostnaður brúttó
Beinn kostnaður nettó
Innri leiga*
Innri leiga sem % af brúttó
Innri leiga sem % af nettó
-1.378.838
9.134.811
7.755.974
1.144.362
13%
15%
Kópavogsbær
-540.428
2.959.400
2.418.972
321.840
11%
13%
Garðabær
-154.895
664.829
509.934
66.801
10%
13%
Hafnarfjarðarkaupstaður
-479.721
2.286.800
1.807.079
159.441
7%
9%
Mosfellsbær
-206.911
886.847
679.936
123.693
14%
18%
Reykjanesbær
-157.250
777.313
620.063
62.385
8%
10%
Akraneskaupstaður
-127.758
606.985
479.228
86.417
14%
18%
Akureyrarkaupstaður
-309.099
1.312.564
1.003.465
109.644
8%
11%
Reykjavíkurborg
Fjarðabyggð Sveitarfélagið Árborg 10 stærstu samtals
-82.964
490.315
407.350
89.291
18%
22%
-154.406
811.915
657.509
76.749
9%
12%
-3.592.270
19.931.780
16.339.510
2.240.623
11%
14%
Heimild: Samband íslenskra sveitarfélaga. Skýring: Beinn rekstrarkostnaður vegna leikskóla sveitarfélaga. *Innri leiga er innifalin í rekstrarkostnaði leikskóla.
Þá er áhugavert að skoða stöðu mála hjá tíu stærstu sveitarfélögum landsins, en samtals bókfæra þau um 2,2ma.kr. vegna innri leigu leikskóla árið 2012. Það er um 11% af brúttó rekstrarkostnaði leikskóla þeirra, og um 14% sé tekið tillit til tekna. Lægst er innri leigan í Hafnarfjarðarkaupstað en hæst í Fjarðabyggð. Tafla 36. Innri leiga sem hlutfall af beinum rekstrarkostnaði leikskóla eftir stærð sveitarfélaga 2012 Innri leiga sem % af brúttó kostnaði Lægsta gildi
Innri leiga sem % af nettó kostnaði
Vegið meðaltal Hæsta gildi
Lægsta gildi
Vegið meðaltal Hæsta gildi
< 500 íbúar
0%
12%
21%
0%
14%
26%
501-1000
0%
11%
21%
0%
14%
28%
1001-2000
4%
14%
25%
5%
17%
33%
2001-5000
2%
12%
22%
2%
15%
28%
5001 >
7%
10%
14%
9%
12%
18%
Reykjavíkurborg
13%
15%
Heimild: Samband íslenskra sveitarfélaga. Skýring: Beinn rekstrarkostnaður vegna leikskóla sveitarfélaga. *Innri leiga er innifalin í rekstrarkostnaði leikskóla.
Að lokum er fróðlegt að skoða innri leigu sem hlutfall af rekstrarkostnaði leikskóla eftir íbúafjölda sveitarfélaga. Tafla 36 gefur yfirlit yfir innri leigu sem hlutfall af bæði brúttó kostnaði leikskóla og þegar tekið hefur verið tillit til þjónustutekna.
4.3
Rekstrarútgjöld í hlutfalli af skatttekjum
Hér að framan er greint frá því hve mikið sveitarfélög greiða í rekstrarkostnað vegna leikskóla ásamt þjónustutekjum. Einnig er fróðlegt að skoða rekstrarútgjöld, sem hlutfall af skatttekjum þeirra, þ.e. hversu miklu af heildarskatttekjum sínum sveitarfélög verja í rekstur leikskóla. Í þessum kafla er sjónum beint að heildarrekstrarútgjöldum vegna leikskóla þ.e. þegar búið er að taka tillit til þjónustutekna. Heildarrekstrarútgjöld fela í sér útgjöld vegna sameiginlegra liða leikskóla, leikskólastofnana og framlaga til sjálfstætt starfandi leikskóla. Skatttekjur sveitarfélaga eru útsvar, fasteignaskattur, greiðslur úr Jöfnunarsjóði sveitarfélaga og aðrar tekjur er hafa skattalegt ígildi. Mynd 29. Rekstrarútgjöld vegna leikskóla sem hlutfall af skatttekjum 2012 Reykjavíkurborg
14,5
Höfuðborgarsv. án Rvk.
14,9
Suðurnes
15,1
Vesturland
13,3
Vestfirðir
10,9
Norðurland vestra
12,0
Norðurland eystra
12,3
Austurland
12,9
Suðurland
12,2
Landið allt
14,0 0,0
2,0
4,0
6,0
8,0
10,0
12,0
Heimild: Samband íslenskra sveitarfélaga. Skýring: Um er að ræða vegið meðaltal á landsvísu og svo landshluta.
14,0
16,0
Á mynd 29 má sjá rekstrarútgjöld vegna leikskóla sem hlutfall af skatttekjum sveitarfélaga eftir landssvæðum árið 2012. Rekstrarútgjöld allra sveitarfélaga vegna leikskóla nema 14% af skatttekjum þeirra. Rekstrarútgjöld sveitarfélaga vegna leikskóla er sá kostnaður sem eftir stendur þegar tillit hefur verið tekið til þjónustugjalda. Sem hlutfall af skatttekjum er kostnaðarbyrðin hæst á Suðurnesjum, eða 15,1%. Lægst er hún á Vestfjörðum eða 10,9%. Rétt er að benda á að kostnaðarbyrði sveitarfélaga innan hvers landssvæðis er afar misjöfn og síst minni en milli landssvæða. Mynd 30. Hlutfall rekstrarútgjalda vegna leikskóla af ska tttekjum sveitarfélaga árið 2012 20% 18% 16% 14%
12% 10% 8% 6% 4% 2% 0% 1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 23 25 27 29 31 33 35 37 39 41 43 45 47 49 51 53 55 57 59 61 63 65 67 Heimild: Samband íslenskra sveitarfélaga.
Mynd 30 sýnir dreifingu sveitarfélaga á hve háu hlutfalli þau verja af skatttekjum sínum til rekstrarútgjalda vegna leikskóla. Dreifingin er nokkur, eða allt frá því að sveitarfélög verja 4% af skatttekjum sínum til þessa og upp í 17%. Þau sveitarfélög sem verja innan við 5% af skatttekjum sínum til rekstrarútgjalda vegna leikskóla, eiga það sameiginlegt að reka ekki sjálf leikskóla en greiða ákveðna upphæð með börnum búsettum í sveitarfélaginu sem nýta sér þjónustu leikskóla í öðru sveitarfélagi. Í fylgiskjali 9 er að finna töflu með yfirliti um hlutfall rekstrarútgjalda af skatttekjum á hvert sveitarfélag.
Mynd 31. Flokkun á hlutfalli rekstrarútgjalda af skatttekjum sveitarfélaga árið 2012 35 30
30
Fjöldi sveitarfélaga
25
23
20 15 11
10 5
2
1
0 5% og lægra
6-9%
10-12%
13-16%
17-20%
Heimild: Samband íslenskra sveitarfélaga.
Á mynd 31 kemur fram að í 53 sveitarfélögum liggur hlutfall rekstrarútgjalda vegna leikskóla af skatttekjum á bilinu 10–16%. Flest sveitarfélög verja á milli 13 –16% af skatttekjum sínum til leikskóla eða 30 þeirra. Mynd 32. Hlutfall kostnaðar vegna leikskóla af skatttekjum árið 2012 eftir stærð sveitarfélaga Lægsta gildi 18
Vegið meðaltal
Hæsta gildi
17
16
16
15
16
15
15
14
12
13
12
14
12
12
Hlutfall
10
10
10 8 8
7
6 4 4 2 0 < 500 íbúar
501-1000
1001-2000
2001-5000
5001 >
Reykjavíkurborg
Heimild: Samband íslenskra sveitarfélaga.
Mynd 32 sýnir hve háu hlutfalli af skatttekjum sínum sveitarfélög verja til rekstrarútgjalda leikskóla eftir stærð þeirra. Gefið er upp vegið meðaltal fyrir hvern hóp sveitarfélags ásamt hæsta og lægsta gildi sem gefur vísbendingu um dreifingu innan hvers hóps. Vegið meðaltal meðal sveitarfélaga með 500 og færri íbúa er 10%. Hæst er hlutfallið 17% og lægst rétt um 4% í þeim stærðarflokki. Hér skal enn áréttað að meðal fámennari sveitarfélaga er nokkuð algengt að þau starfræki ekki sjálf leikskóla en geri samninga við stærri sveitarfélög um þá þjónustu gegn umsömdu rekstrarframlagi. Það skýrir að minnsta kosti að hluta hve lágu hlutfalli af skatttekjum þau verja til leikskóla. Með því að flokka gögnin eftir stærð sveitarfélaga og líta til vegins meðaltals sést að því fámennari sem sveitarfélög eru því lægra hlutfalli verja þau að jafnaði til rekstrarútgjalda vegna leikskóla.
4.4 Kostnaður á hvert heilsdagsígildi barna Að lokum er fróðlegt að skoða rekstrarkostnað vegna leikskóla á hvert heilsdagsígildi leikskólabarna, þ.e. hvað hvert heilsdagsígildi kostar sveitarfélagið. Notast er við heilsdagsígildi í stað fjölda barna í því skyni að gera samanburð milli sveitarfélaga betri. Rétt er að hafa í huga að staðbundnar aðstæður og innri gerð landssvæða geta haft talsverð áhrif á þessa lykiltölu. Þannig getur verið erfitt á fámennum og strjálbýlum svæðum að samnýta mannvirki og þekkingu. Þó eru einnig til dæmi um hið gagnstæða þar sem fámenn sveitarfélög hafa náð árangri í að samnýta bjargir, t.d. þegar um er að ræða samrekstur leikskóla og grunnskóla. Í þessum hluta er eingöngu litið til beins rekstrarkostnaðar, þ.e. hvorki kostnaður vegna sameiginlegra liða né framlög til sjálfstætt starfandi leikskóla er innifalinn. Tafla 37. Beinn rekstrarkostnaður á heilsdagsígildi leikskólabarna í le ikskólum sveitarfélaga 2005 –2012 Beinn rekstrarkostnaður
Beinn rekstrarkostnaður á hvert heilsdagsígildi
Brúttó
Nettó
Fjöldi Heilsdagsígilda
2005
20.455.278
14.685.125
14.810
1.381
2006
22.915.217
17.923.600
15.517
1.477
7%
1.155
16%
2007
23.907.320
19.351.320
15.805
1.513
2%
1.224
6%
2008
25.157.011
20.913.950
16.471
1.527
1%
1.270
4%
2009
25.034.300
20.958.714
16.106
1.554
2%
1.301
2%
2010
25.054.686
20.968.874
15.986
1.567
1%
1.312
1%
2011
25.787.354
21.441.192
16.297
1.582
1%
1.316
0%
2012
26.000.400
21.284.041
16.478
1.578
0%
1.292
-2%
5.545.122
6.598.916
1.668
197
300
27%
45%
11%
14%
30%
Breyting 05 -12 % breyting 05 -12
Brúttó
% breyting frá fyrra ári
Nettó
% breyting frá fyrra ári
992
Heimild: Samband íslenskra sveitarfélaga. Skýring: Brúttó= Rekstrarkostnaður án þess að tekið sé tillit til tekna. Nettó= Rekstrarútgjöld þegar tillit hefur verið tekið til þjónustutekna. Leikskólar sveitarfélaga.
Í töflu 37 er að finna yfirlit yfir beinan rekstrarkostnað á hvert heilsdagsígildi leikskólabarna á tímabilinu 2005–2012 og að auki hlutfallslega breytingu milli ára. Yfirlitið sýnir rekstrarkostnað á hvert heilsdagsígildi með og án þjónustutekna. Þannig sést að brúttókostnaður á hvert heilsdagsígildi hækkar að raungildi um 14% á tímabilinu öllu, en sé litið til nettóútgjalda þá hafa þau aukist um 30% að raungildi á tímabilinu. Rekstrarkostnaður nettó á hvert heilsdagsígildi árið 2012 lækkar að raungildi um 2% frá fyrra ári. Tafla 38. Beinn Rekstrarkostnaður á hvert heilsdagsígildi leikskólabarna í leikskólum sveitarfélaga árið 2012 eftir landshlutum Fjöldi heilsdagsígilda
Beinn rekstrarkostnaður
Rekstrarkostnaður/heilsdagsígildi
Brúttó
nettó
Brúttó
nettó
Reykjavíkurborg
6.040
9.134.811
7.755.974
1.512
1.284
Höfuðborgarsv. án Rvk.
4.798
7.370.784
5.883.282
1.536
1.226
Suðurnes
787
1.215.411
978.816
1.545
1.244
Vesturland
839
1.411.111
1.126.850
1.681
1.343
Vestfirðir
371
565.864
446.597
1.527
1.205
Norðurland vestra
353
646.247
513.087
1.831
1.454
Norðurland eystra
1.415
2.318.579
1.830.925
1.639
1.294
Austurland
563
1.026.581
859.975
1.823
1.527
Suðurland
1.314
2.310.628
1.888.152
1.758
1.437
Landið allt
16.478
26.000.400
21.283.656
1.578
1.292
Heimild: Samband íslenskra sveitarfélaga. Skýring: Tölur eru í þús.kr. Um beinan rekstrarkostnað leikskóla sveitarfélaga er að ræða á hvert heilsdagsígildi. Vegið meðaltal
landshluta og á landsvísu. Brúttó= Rekstrarkostnaður án þess að tekið sé tillit til tekna. Nettó= Rekstrarútgjöld þegar tillit hefur verið tekið til þjónustutekna.
Í töflu 38 er yfirlit yfir rekstrarkostnað á heilsdagsígildi eftir landshlutum árið 2012. Yfirlitið sýnir rekstrarkostnað á hvert heilsdagsígildi með og án þjónustutekna. Kennitalan er hæst á Norðurlandi vestra, þegar litið er til brúttó rekstrarkostnaðar á hvert heilsdagsígildi, en sé tekið tillit til þjónustutekna er kennitalan hæst á Austurlandi. Brúttó rekstrarkostnaður á hvert heilsdagsígildi er lægst í Reykjavík eða 1.512 kr., en sé litið til þjónustutekna er kennitalan lægst á Vestfjörðum. Athygli er vakin á því að útreikningur á fjölda heilsdagsígilda tók breytingum í Skólaskýrslu 2010. Í stað þess að reikna 7 tíma vistun og yfir sem eitt heilsdagsígildi, þá er 8 tíma vistun viðmið fyrir eitt heilsdagsígildi, 9 tíma viðvera er reiknuð sem 1,125 heilsdagsígildi og 10 tíma viðvera sem 1,25 heilsdagsígildi.
Í fylgiskjali 10 er að finna yfirlit yfir beinan rekstrarkostnað á hvert heilsdagsígildi á hvert sveitarfélag.
Tafla 39.
Rekstrarkostnaður á hvert heilsdagsígildi leikskólabarna í 10 stærstu sveitarfélögum árið 2012 Rekstrarkostnaður
Rekstrarkostnaður /heilsdagsígildi
Sveitarfélag
Samtals heilsdagsígildi
Brúttó *
Nettó**
Brúttó *
Nettó**
Mosfellsbær
618
886.847
679.936
1.435
1.100
Akraneskaupstaður
417
606.985
479.228
1.456
1.149
1.571
2.286.800
1.807.079
1.456
1.150
868
1.312.564
1.003.465
1.512
1.156
6.040
9.134.811
7.755.974
1.512
1.284
498
777.313
620.063
1.561
1.245
Hafnarfjarðarkaupstaður Akureyrarkaupstaður Reykjavíkurborg Reykjanesbær Sveitarfélagið Árborg
513
811.915
657.509
1.583
1.282
1.842
2.959.400
2.418.972
1.607
1.313
Garðabær
412
664.829
509.934
1.614
1.238
Fjarðabyggð
268
490.315
407.350
1.830
1.520
13.047
19.931.780
16.339.510
1.528
1.252
Kópavogsbær
10 stærstu samtals
Heimild: Samband íslenskra sveitarfélaga. Skýring: Tölur eru í þús. kr. Um beinan rekstrarkostnað leikskóla sveitarfélaga er að ræða á hvert heilsdagsígildi. Vegið meðaltal landshluta og á landsvísu. Brúttó= Rekstrarkostnaður án þess að tekið sé tillit til tekna. Nettó= Rekstrarútgjöld þegar tillit hefur verið tekið til þjónustutekna.
Í töflu 39 er að finna upplýsingar um kostnað á hvert heilsdagsígildi barna í 10 fjölmennustu sveitarfélögum landsins. Í Mosfellsbæ er kostnaður lægstur hvort sem tekið er tillit til þjónustugjalda eður ei. Að sama skapi er kennitalan hæst í Fjarðabyggð á hvorn veginn sem litið er. Vegið brúttó meðaltal sveitarfélaganna tíu er 1.528 kr. á hvert heilsdagsígildi sem er um 3% lægra en vegið meðaltal á landsvísu.
Mynd 33. Beinn rekstrarkostnaður (nettó) á hvert heilsdagsígildi leikskólabarna í le ikskólum sveitarfélaga árið 2012 eftir landshlutum
923 1.292
2.164 1.090 1.437
1.268 1.527
2.138
3.738
Hæsta gildi
1.151 1.294
1.103 1.454 1.610
923 1.205 1.822
1.148 1.354 1.715
1.121 1.244 1.306
1.101 1.226 1.350
1.284
4.000 3.500 3.000 2.500 2.000 1.500 1.000 500 0
Vegið meðaltal
3.738
Lægsta gildi
Heimild: Samband íslenskra sveitarfélaga. Skýring: Beinn rekstrarkostnaður nettó á hvert heilsdagsígildi leikskólabarna.
Í mynd 33 má sjá yfirlit yfir nettó rekstrarkostnað á hvert heilsdagsígildi leikskólabarna eftir landshlutum. Gefið er upp vegið meðaltal fyrir hvern landshluta sem og lægsta og hæsta gildi. Myndin sýnir glöggt hve mikil dreifing getur verið innan landshluta, líkt og á Austurlandi. Þar kostaði heilsdagsígildið 1.268 þúsund á árinu 2012 í einu sveitarfélagi en í öðru kostaði það rúmlega 3,7 millj.kr., en þar er um að ræða fámennt sveitarfélag þar sem heilsdagsígildi leikskólabarna árið 2012 eru mjög fá. Mynd 34. Dreifing beins rekstrarkostnaðar (nettó) á hvert heilsdagsígildi leikskólabarna í le ikskólum sveitarfélaga árið 2012
4.000 3.500 3.000 2.500 2.000 1.500 1.000 500
0 1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 23 25 27 29 31 33 35 37 39 41 43 45 47 49 51 53 55 57 59 61 Heimild: Samband íslenskra sveitarfélaga.
Mynd 34 er línurit yfir dreifingu kostnaðar sveitarfélaga reiknað á hvert heilsdagsígildi leikskólabarna árið 2012. Dreifingin er nokkur eða allt frá 923 þús.kr. á hvert heilsdagsígildi til 3,7m.kr. árið 2012.
Mynd 35. Flokkun á rekstrarkostnaði (nettó) á heilsdagsígildi árin 2011 og 2012 2011
2012
30 26
Fjöldi sveitarfélaga
25 20
18
18
15
12
12
10
10
8
5
7 4
3
4 2
0 < 1.100
1.101 - 1.300
1.301-1.500
1.501 -1.700
1.701-1.900
1.901 >
Heimild: Samband íslenskra sveitarfélaga.
Á myndinni hér fyrir ofan er rekstrarkostnaður á hvert heilsdagsígildi flokkaður eftir upphæð. Þannig má sjá að hjá þremur sveitarfélögum er rekstrarkostnaður á hvert heilsdagsígildi lægri en 1.100 þús.kr. árið 2012, en voru 10 í þeim flokki árið 2011. Jafnframt er ljóst að flest sveitarfélög verja milli 1.100 þús.kr. til 1.500 þús.kr. á hvert heilsdagsígildi eða 36 talsins. Mynd 36. Rekstrarkostnaður (nettó) á heilsdagsígildi leikskólabarna árið 201 2 eftir stærð sveitarfélaga Lægsta gildi
Vegið meðaltal
Hæsta gildi
4.000 3.738
3.500
3.000
1.281
1.313
1.213
1.101
1.491
1.205
1.563
501-1000
1.341
1.430
< 500 íbúar
923
500
1.214
1.000
1.526
1.500
1.090
2.138
2.000
2.164
2.500
0 1001-2000
2001-5000
5001 >
Reykjavíkurborg
Heimild: Samband íslenskra sveitarfélaga. Skýring: Tölur eru í þús.kr. Um er að ræða beinan rekstrarkostnað nettó á hvert heilsdagsígildi. Vegið meðaltal hvers stærðarhóps sveitarfélaga.
Að lokum er gagnlegt að skoða rekstrarkostnað á hvert heilsdagsígildi eftir stærð sveitarfélaga. Við sjáum að mesta dreifingin er meðal fámennustu sveitarfélaganna en þar munar 2,5 m.kr. á hvert stöðugildi þar sem kostnaðurinn er hæstur og lægstur. Vegið meðaltal þessarar lykiltölu er hæst meðal fámennustu sveitarfélaganna og lægst hjá sveitarfélögum með 5.000 íbúa eða fleiri og þá Reykjavíkurborg.
Samantekt Árið 2015 nam heildarrekstrarkostnaður sveitarfélaga vegna leikskólarúmlega 29ma.kr. eða því sem nam 1,76% af vergri landsframleiðslu sama ár. Þjónustutekjur námu 4,7ma.kr. Langstærsti kostnaðarliður eru laun og launatengd gjöld en þau nema rétt rúmum þremur fjórðu af heildarkostnaði.
Á árunum 2005–2012 jókst rekstrarkostnaður vegna leikskóla um rúma 7ma.kr. eða 33% og mest á öndverðu tímabilinu eða fram til ársins 2007. Fram til ársins 2008 er þróunin sú að rekstrarkostnaður hækkar ár frá ári. Árið 2009 stendur kostnaður að raungildi í stað miðað við fyrra ár og hefur síðan dregist saman frá fyrra ári eða staðið í stað. Þjónustutekjur drógust hins vegar saman um 18% á tímabilinu eða um rúman milljarð króna. Athygli vekur að árið 2011 snýst þróunin við og þjónustutekjur aukast um 6% miðað við fyrra ár og aukast aftur um 8% árið 2012 miðað við fyrra ár. Þá hefur hlutfall þjónustutekna af rekstrarkostnaði lækkað árið 2012 miðað við árið 2004 eða úr 29% í 18%, en hækkar um eitt prósentustig sé litið til fyrra árs. Fróðlegt er að skoða á hve hátt hlutfall af rekstrarkostnaði við leikskóla er bókfært á innri leigu, en það er æði misjafnt milli sveitarfélaga og stofnana. Sé litið á innri leigu sem hlutfall af brúttó rekstrarkostnaði þá er það allt frá 0% og upp í 25%. Vegið meðaltal fyrir allt landið er um 11%. Sveitarfélög verja mismiklu hlutfalli af skatttekjum sínum til reksturs leikskóla, allt frá 4% og upp í 17% af skatttekjum. Flest sveitarfélög, eða 30 talsins, verja á milli 13-16% af skatttekjum sínum til reksturs leikskóla. Vegið meðaltal allra sveitarfélaga er 14% af skatttekjum og hefur hækkað um tvö prósentustig frá fyrra ári. Rekstrarkostnaður á hvert heilsdagsígildi leikskólabarns árið 2012 nettó nam 1.292 þús.kr. á landsvísu og lækkar að raungildi frá fyrra ári um 2% en er 30% hærra en það var 2005. Brúttó kostnaður á hvert heilsdagsígildi var 1.578 þús.kr. á landsvísu árið 2012 og stóð í stað að raunvirði frá fyrra ári en er 14% hærri en hann var árið 2005.
GRUNNSKÓLI Hér má sjá yfirlit lykiltalna vegna grunnskóla á tímabilinu 2006–2012. Fjöldi starfsfólks vísar til fjölda stöðugilda. Rekstrarkostnaður er staðvirtur á verðlagi ársins 2012. Tafla 40. Helstu lykiltölur vegna grunnskóla sveitarfélaga 2006 –2012 2006
2008
2010
2012
Breyting 06 - 12
% breyting 06 - 12
A
Fjöldi nemenda
43.303
42.845
41.780
41.263
-2.040
-5%
B
Fjöldi nemenda, meðaltal 2 skólaára
42.249
42.167
41.083
40.968
-1.281
-3%
C
Fjöldi grunnskóla
166
165
162
158
-8
-5%
D
Stöðugildi starfsfólks við kennslu alls ¹
4.721
4.901
4.563
4.405
-316
-7%
E
Stöðugildi starfsfólks við önnur störf
2.154
2.290
2.157
1.974
-180
-8%
F
Stöðugildi alls starfsfólks
6.875
7.191
6.720
6.379
-496
-7%
G
Rekstrarkostnaður alls ²
60.091.632
65.317.603
63.693.752
61.066.093
974.462
2%
H
Rekstrarútgjöld % af skatttekjum *
35%
35%
37%
32%
I
Rekstrarkostnaður stofnun ³
55.118.330
58.041.085
56.661.986
54.718.179
-400.151
-1%
J
Rekstrarkostnaður / nemanda
1.305
1.376
1.379
1.336
31
2%
-3 prósentustig
Heimild: Hagstofa Íslands og Samband íslenskra sveitarfélaga. Skýring: Rekstrartölur eru í þús. kr. og staðvirtar á verðlagi ársins 2012. A=Nemendur grunnskóla sveitarfélaga. B=Nemendur í sérskólum og einkaskólum ekki meðtaldir. C= grunnskólar sveitarfélaga. D=Stöðugildi starfsfólks við kennslu í grunnskólum sveitarfélaga: Skólastjórar, aðstoðarskólastjórar og sérkennarar eru meðtaldir. Stöðugildi eru námunduð að heilu tölugildi. E= Stöðugildi annars starfsfólks í grunnskólum sveitarfélaga. G=Átt er við allan brúttó rekstrarkostnað vegna deildarinnar grunnskóli (sameiginlegir liðir, grunnskólastofnun, vistun utan skólatíma , framlög til einkaskóla, annar grunnskólakostnaður). H= Rekstrarútgjöld af skatttekjum á verðlagi hvers árs. I=Beinn rekstarkostnaður brúttó á stofnunina grunnskóli. Sérskólar og einkaskólar ekki meðtaldir. Staðvirt á verðlagi 2012. J= Rekstrarkostnaður á nemanda: Beinn rekstrarkostnaður grunnskóla á nemanda. Sérskólar og einkaskólar ekki meðtaldir.
5.
Nemendur
Samkvæmt lögum um grunnskóla nr. 91 frá 2008 er skólaskylda að jafnaði tíu ár en getur verið skemmri. Þannig er öllum börnum og unglingum að jafnaði á aldrinum 6–16 ára skylt að sækja grunnskóla. Tafla 41. Fjöldi nemenda í grunnskóla 1998 –2012 Allir nemendur í grunnskóla % breyting frá Fjöldi fyrra ári
Nemendur í sérskólum Fjöldi
% breyting frá fyrra ári
Fjöldi
%breyting frá fyrra ári
42.421
1999
43.030
1,4%
169
15,0%
549
4,2%
4.534
1,5%
2000
43.644
1,4%
189
11,8%
565
2,9%
4.435
-2,2%
2001
44.103
1,1%
204
7,9%
529
-6,4%
4.305
-2,9%
2002
44.695
1,3%
192
-5,9%
453
-14,4%
4.341
0,8%
2003
44.809
0,3%
173
-9,9%
452
-0,2%
4.178
-3,8%
2004
44.511
-0,7%
170
-1,7%
430
-4,9%
4.160
-0,4%
2005
44.336
-0,4%
146
-14,1%
472
9,8%
4.123
-0,9%
2006
43.875
-1,0%
160
9,6%
572
21,2%
4.276
3,7%
2007
43.841
-0,1%
146
-8,8%
664
16,1%
4.134
-3,3%
2008
43.511
-0,8%
143
-2,1%
666
0,3%
4.069
-1,6%
2009
42.929
-1,3%
130
-9,1%
702
5,4%
4.182
2,8%
2010
42.539
-0,9%
136
4,6%
759
8,1%
4.283
2,4%
2011
42.365
-0,4%
138
1,5%
923
21,6%
4.267
-0,4%
2012
42.320
-0,1%
143
3,6%
1.057
14,5%
4.372
2,5%
% breyting 98-12
527
Allir nemendur í 1. bekk
1998
Breyting 98–12
147
Nemendur í sjálfstætt starfandi grunnskóla % breyting frá Fjöldi fyrra ári
4.469
-101
-4
530
-97
0%
-3%
101%
-2%
Heimild: Hagstofa Íslands og Samband íslenskra sveitarfélaga.
Í töflu 41 er að finna yfirlit yfir fjölda grunnskólanemenda frá árinu 1998 til ársins 2012. Að auki má sjá fjöldaþróun sama tímabils í sérskólum, sjálfstætt starfandi skólum og nemendum í 1. bekk í grunnskóla. Grunnskólanemendum fjölgaði lítillega fram til ársins 2003, en síðan hefur þeim fækkað. Sé litið til tímabilsins í heild hefur fjöldi nemenda í grunnskóla staðið í stað. Í sjálfstætt starfandi grunnskólum hefur þróunin verið með öðru móti og fjöldi nemenda tvöfaldast á tímabilinu. Árið 2012 eru 2,5% grunnskólanemenda í sjálfstætt starfandi grunnskólum. Nemendum í 1. bekk grunnskóla fækkar um 2% á tímabilinu eða um 97 nemendur. Þeim fækkar talsvert árið 2003 miðað við fyrra ár, en fjölgar að sama skapi árið 2006 og aftur varð fjölgun meðal fyrstu bekkinga árin 2009, 2010 og 2012 frá fyrra ári. Nemendur í sérskóla voru 147 talsins árið 1998 en eru 143 árið 2012 og hefur því fækkað lítillega á þessum tíma. En við nánari athugun kemur í ljós að fjöldi þeirra vex umtalsvert fram til ársins 2002 en eftir það fækkar þeim alla jafna milli ára.
Mynd 37. Uppsöfnuð hlutfallsleg þróun nemendafjölda 1998 –2012 Allir nemendur
Nemendur í sérskólum
Nemendur í sjálfstætt starfandi grunnskólum
Allir nemendur í 1.bekk
200
180 160 140 120 100 80 60 40 20
0 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Heimild: Hagstofa Íslands og Samband íslenskra sveitarfélaga .
Mynd 37 sýnir uppsafnaða hlutfallslega þróun í nemendafjölda í grunnskólum á tímabilinu 1998 – 2012. Hér sést glöggt að nemendum í sjálfstætt starfandi grunnskólum hefur fjölgað umtalsvert á tímabilinu. Heildarfjöldi grunnskólanemenda árið 2012 er nánast sá sami og árið 1998. Þeim fjölgaði þó örlítið á fyrri hluta tímabilsins en frá og með 2004 hefur þeim fækkað aftur. Fjöldi nemenda í fyrsta bekk er sveiflukenndari. Þá sést líka að á fyrri hluta tímabilsins fjölgar nemendur í sérskólum nokkuð en eftir það fækkar þeim verulega. Tafla 42. Fjöldi nemenda í grunnskóla eftir landshlutum 2004 –2012 2004
2006
2008
2010
2012
Breyting 04 - 12
% breyting 04 - 12
Reykjavíkurborg
15.369
14.850
14.292
13.797
13.858
-1.511
-10%
Höfuðbsv. án Rvk.
11.321
11.378
11.761
11.976
12.229
908
8%
Suðurnes
2.830
3.060
3.292
3.113
3.051
221
8%
Vesturland
2.399
2.398
2.366
2.244
2.206
-193
-8%
Vestfirðir
1.246
1.147
1.074
942
893
-353
-28%
Norðurland vestra
1.371
1.294
1.089
1.087
1.044
-327
-24%
Norðurland eystra
4.410
4.220
4.281
4.192
4.082
-328
-7%
Austurland
1.484
1.503
1.433
1.441
1.358
-126
-8%
Suðurland
4.081
4.025
3.923
3.747
3.599
-482
-12%
Landið allt
44.511
43.875
43.511
42.539
42.320
-2.191
-5%
Heimild: Hagstofa Íslands. Skýring: Miðað er við fjölda nemenda í október ár hvert.
Árið 2012 voru 42.320 grunnskólanemendur á Íslandi. Það er 5% fækkun miðað við árið 2004. Í töflu 39 má skoða þróun nemendafjölda í grunnskóla síðustu níu ár eftir landshlutum. Einungis í tveimur landshlutum, Suðurnesjum og höfuðborgarsvæðinu utan Reykjavíkur hefur nemendum í grunnskóla fjölgað á tímabilinu en þar fjölgaði nemendum um 8%. Nemendum fækkar mest í Reykjavík eða um 1.511 nemendur sem jafngildir 10% fækkun. Fækkun nemenda á tímabilinu er hlutfallslega mest á Vestfjörðum eða um 28%.
Mynd 38. Uppsöfnuð hlutfallsleg þróun nemendafjölda eftir landshlutum 2004 –2012 120 110 100 90 80 70 60 50 2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
Reykjavíkurborg
Höfuðbsv. án Rvk.
Suðurnes
Vesturland
Vestfirðir
Norðurland vestra
Norðurland eystra
Austurland
Suðurland
2012
Heimild: Hagstofa Íslands og Samband íslenskra sveitarfélaga.
Mynd 38 sýnir hvernig nemendafjöldi í grunnskóla hefur þróast hlutfallslega eftir landshlutum á tímabilinu 2004–2012. Hér sést glöggt hve nemendum hefur fækkað hlutfallslega á Vestfjörðum á tímabilinu öllu. Á Norðurlandi vestra fækkar nemendum talsvert árið 2008 miðað við fyrra ár, en eftir það helst nemendafjöldi nokkuð stöðugur. Nemendum á höfuðborgarsvæði utan Reykjavíkurborgar fjölgar hlutfallslega allt tímabilið og þá sérstaklega frá árinu 2006. Grunnskólanemendum á Suðurnesjum fjölgar hratt framan af og nær hámarki árið 2008, þá fækkar þeim til ársins 2010. Tafla 43. Fjöldi nemenda í 1. bekk í grunns kóla eftir landshlutum 2004 –2012 2004
2006
2008
2010
2012
Breyting 04-12
% breyting 04-12
Reykjavíkurborg
1.478
1.511
1.405
1.434
1.500
22
1%
Höfuðbsv. án Rvk.
1.052
1.127
1.109
1.262
1.256
204
19%
Suðurnes
267
285
318
321
305
38
14%
Vesturland
195
227
187
207
217
22
11%
Vestfirðir
135
99
98
85
88
-47
-35%
Norðurland vestra
123
126
103
103
103
-20
-16%
Norðurland eystra
433
390
380
383
392
-41
-9%
Austurland
128
142
121
160
148
20
16%
Suðurland
341
369
348
330
363
22
6%
Landið allt
4.152
4.276
4.069
4.285
4.372
220
5%
Heimild: Hagstofa Íslands.
Til fróðleiks er vert að skoða fjöldaþróun í 1. bekk grunnskólans en hún segir sitthvað um endurnýjun nemendahópsins. Börnum í sex ára bekk fjölgaði um 5% á landsvísu á tímabilinu og eru 4.372 talsins árið 2012. Sé litið til alls tímabilsins í heild er misjafnt hver þróunin hefur verið eftir landshlutum. Börnum í 1. bekk fækkaði á Vestfjörðum, Norðurlandi vestra, og á Norðurlandi eystra en annars staðar fjölgaði þeim. Hlutfallslega var fækkunin mest á Vestfjörðum en þar fækkaði börnunum um heil 35% eða 47 börn á tímabilinu. Á höfuðborgarsvæði utan Reykjavíkurborgar fjölgaði þeim mest eða um 19% á tímabilinu, og á Austurlandi um 16%.
Mynd 39. Uppsöfnuð hlutfallsleg þróun nemendafjölda í 1. bekk eftir landshlutum 2004 –2012 120 110 100 90 80 70 60 50 2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
Reykjavíkurborg
Höfuðbsv. án Rvk.
Suðurnes
Vesturland
Vestfirðir
Norðurland vestra
Norðurland eystra
Austurland
Suðurland
2012
Heimild: Hagstofa Íslands og Samband íslenskra sveitarfélaga.
Mynd 39 sýnir hvernig nemendafjöldi í 1. bekk í grunnskóla hefur þróast hlutfallslega eftir landshlutum á tímabilinu 2004–2012. Myndin sýnir mun meiri sveiflur í þróun en mynd 30. Á Vestfjörðum fækkaði grunnskólanemendum hlutfallslega allt tímabilið en mynd 31 sýnir að fjöldi barna í 1. bekk er mjög breytilegur eftir árum. Þá eru talsverðar sveiflur í fjölda barna í 1. bekk á Austurlandi á seinni hluta tímabilsins. Tafla 44. Fjöldi nemenda í grunnskólum eftir rekstrarformi og landshlutum 2008–2012
Grunnskólar sveitarfélaga
Sjálfstætt starfandi
Grunnskólar sveitarfélaga
Sjálfstætt starfandi
Grunnskólar sveitarfélaga
Sjálfstætt starfandi
% breyting 2008– 2012
Sjálfstætt starfandi
Breyting 2008–2012
Grunnskólar sveitarfélaga
2012
Sjálfstætt starfandi
2010
Grunnskólar sveitarfélaga
2008
Reykjavíkurborg
13.875
417
13.397
400
13.292
566
-583
149
-4%
36%
Höfuðbsv. án Rvk.
11.512
249
11.617
359
11.738
491
226
242
2%
67%
3.292
0
3.113
0
3.051
-241
-7%
0
2.244
0
2.206
-160
-7%
Suðurnes Vesturland Vestfirðir
2.366 1.074
0
942
0
893
-181
-17%
Norðurland vestra
1.089
0
1.087
0
1.044
-45
-4%
Norðurland eystra
4.281
0
4.192
0
4.082
-199
-5%
Austurland
1.767
0
1441
0
1.358
-409
-23%
Suðurland
3.589
0
3.747
0
3.599
10
0%
Landið allt
42.845
666
41.78
759
41.263
1057
-1.582
391
-4%
59%
Heimild: Hagstofa Íslands.
Fróðlegt er að skoða fjölda nemenda í grunnskólum eftir rekstrarformi og landshlutum. Tafla 44 sýnir að nemendur í sjálfstætt starfandi skólum er eingöngu að finna í Reykjavík eða nágrannasveitarfélögum. Hér kemur einnig fram að hlutfallsleg fjölgun nemenda er talsvert meiri í sjálfstætt starfandi grunnskólum en þeim sem sveitarfélögin reka. Nemendum í sjálfstætt starfandi grunnskólum fjölgaði um tæplega 60% á tímabilinu 2008–2012 eða um tæpa 400 nemendur, en grunnskólanemendum í grunnskólum sveitarfélaga fækkaði á sama tíma um 4% eða um tæplega 1.600 nemendur.
Tafla 45. Fjöldi nemenda sem nutu sérkennslu eða stuðnings skólaárin 2008/2009, 2010/2011 og 2011/2012
Alls - hlutfall af árgangi
Alls
Drengir
Stúlkur
Alls - hlutfall af árgangi
Alls
Drengir
Stúlkur
Alls - hlutfall af árgangi
Alls
Drengir
Stúlkur
Alls - hlutfall af árgangi
% breyting 08/09 - 11/12
Stúlkur
2011 - 2012
Drengir
2010 - 2011
Alls
2008 - 2009
1. bekk
784
497
287
19,3
917
594
323
21,4
1.007
634
373
23,6
28%
28%
30%
22%
2. bekk
1.071
694
377
25,7
1.074
655
419
25,8
1.131
702
429
26,4
6%
1%
14%
3%
3. bekk
1.132
702
430
25,9
1.048
653
395
26
1.134
697
437
27,2
0%
-1%
2%
5%
4. bekk
1.175
723
452
28,1
1.072
659
413
25,9
1.225
755
470
30,4
4%
4%
4%
8%
5. bekk
1.138
702
436
26,5
1.228
749
479
28,1
1.130
723
407
27,5
-1%
3%
-7%
4%
6. bekk
1.162
715
447
27
1.023
625
398
24,6
1.275
773
502
29,2
10%
8%
12%
8%
7. bekk
1.040
663
377
23,3
1.057
656
401
24,7
1.166
705
461
28
12%
6%
22%
20%
8. bekk
937
602
335
21,2
1.037
622
415
24,1
1.060
661
399
24,8
13%
10%
19%
17%
9. bekk
950
607
343
20,9
995
590
405
22,3
1.055
654
401
24,6
11%
8%
17%
18%
10. bekk
913
527
386
19,4
956
550
406
22
1.043
622
421
23,6
14%
18%
9%
22%
Sérdeild
348
225
123
.
476
331
145
.
430
325
105
.
24%
44%
-15%
25,6 11.656 7.251 4.405
27,5
9%
9%
10%
Alls
10.650 6.657 3.993
24,5 10.883 6.684 4.199
12%
Heimild: Hagstofa Íslands.
Í töflu 45 er að finna yfirlit yfir fjölda nemenda eftir bekkjum sem njóta sérkennslu eða stuðnings skólaárin 2008-2009, 2010-2011 og 2011/2012. Nemendum í sérdeildum hefur fjölgað um 24% á tímabilinu eða um 82 nemendur. Hlutfall nemenda af árgangi sem njóta sérkennslu eða stuðnings hefur heldur hækkað, var 24,5% skólaárið 2008-2009 en er 27,5% skólaárið 2011-2012. Þróun eftir bekkjum er sú að nemendum er nutu sérkennslu eða stuðnings fjölgar á tímabilinu í öllum bekkjum en mest í 1. bekk og í 10. bekk eða um 22%. Mynd 40. Hlutfall nemenda sem njóta sérkennslu eða stuðnings skólaárin 2004/2005 – 2011/2012 Alls
Drengir
Stúlkur
40
21,2
27,5
30,8 20,1
18,7
19,6
24,8
25,6
29,8
30 18,7
19,3
24,3
24,5
29,6
29,7 24,6
22,5 17,7
15
18,5
20
23,7
Hlutfall
25
27
28,7
30
33,6
35
10 5 0
2004-2005 2005-2006 2006-2007 2007-2008 2008-2009 2009-2010 2010-2011 2011-2012 Heimild: Hagstofa Íslands.
Á mynd 40 gefur að líta yfirlit yfir hlutfall grunnskólanemenda sem nutu sérkennslu eða stuðnings á skólaárunum 2004/2005–2011/2012 eftir kyni. Skólaárið 2004/2005 fá 23,7% grunnskólanemenda sérkennslu eða stuðning, en skólaárið 2011/2012 er hlutfallið komið upp í 27,5%. Vert er að taka það
fram að tölurnar sýna einungis hlutfall nemenda sem notið hafa sérkennslu eða stuðnings, en þær segja ekkert til um hve mikla sérkennslu eða stuðning nemendur fengu. Myndin sýnir einnig að það er hærra hlutfall stráka sem nýtur sérkennslu eða stuðnings en stúlkna. Mynd 41. Hlutfallsleg skipting nemenda er nutu sérkennslu eða stuðnings skólaárin 2004/2005 – 2011/2012
48%
2011/2012
18% 34%
42%
2009/2010
15% 44%
Stuðningur í bæði veri og bekk
Stuðningur í bekk 44%
2007/2008
Stuðningur í veri
14% 42%
46%
2005/2006
16% 38%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
Heimild: Hagstofa Íslands
Við nánari athugun kemur í ljós að um helmingur nemenda sem nýtur sérkennslu eða stuðnings fær hana bæði í sérstöku námsveri og inn í bekk, eða 48% skólaárið 2011/2012. Á tímabilinu fækkar nemendum hlutfallslega er eingöngu fá slíka þjónustu í námsveri. Tafla 46. Hlutfallsleg skipting nemenda er njóta sérkennslu eða stuðnings eftir kyni Stuðningur í veri
Stuðningur í bæði veri og bekk
stuðningur í bekk
Drengir
Stúlkur
Drengir
Stúlkur
Drengir
Stúlkur
2005 - 2006
61%
39%
61%
39%
63%
37%
2007 - 2008
61%
39%
64%
36%
63%
37%
2009 - 2010
60%
40%
61%
39%
62%
38%
2011 - 2012
61%
39%
62%
38%
63%
37%
Heimild: Hagstofa Íslands
Að lokum er fróðlegt að skoða nemendur er njóta sérkennslu eða stuðnings út frá kyni þeirra. Hvort sem stuðningur eða sérkennsla fer fram í sérstöku námsveri eða bekk, eða bæði, þá er hlutfall drengja alltaf talsvert hærra en stúlkna.
Tafla 47. Hlutfall grunnskól anemenda af íbúafjölda 2004 –2012 eftir landshlutum 2004
2006
2008
2010
2012
Breyting 04-12 % breyting 04-12
Reykjavík
13,5%
12,8%
11,9%
11,7%
11,6%
-1,9%
-14%
Höfuðbsv. án Rvk.
16,1%
15,1%
14,4%
14,5%
14,5%
-1,6%
-10%
Suðurnes
16,6%
16,2%
15,3%
14,6%
14,4%
-2,2%
-13%
Vesturland
16,6%
16,0%
15,1%
14,6%
14,4%
-2,2%
-13%
Vestfirðir
16,2%
15,4%
14,6%
12,8%
12,8%
-3,4%
-21%
Norðurland vestra
15,3%
17,4%
14,7%
14,7%
14,3%
-1,0%
-6%
Norðurland eystra
16,4%
14,8%
14,7%
14,5%
14,1%
-2,3%
-14%
Austurland
15,3%
12,3%
13,7%
14,0%
13,5%
-1,8%
-12%
Suðurland
16,9%
15,9%
14,8%
14,4%
13,8%
-3,1%
-18%
Landið allt
15,2%
14,3%
13,6%
13,4%
13,2%
-2,0%
-13%
Heimild: Hagstofa Íslands og Samband íslenskra sveitarfélaga.
Ljóst er að samband er á milli fjölda íbúa á hverjum stað og fjölda grunnskólanemenda. Þannig má ætla að því fleiri íbúar á tilteknu svæði því fleiri nemendur á grunnskólaaldri. Því er fróðlegt að skoða hvað grunnskólanemendur eru stór hluti af íbúafjölda. Í töflu 47 eru þær upplýsingar að finna eftir landshlutum frá 2004–2012. Þetta hlutfall hefur lækkað alls staðar á tímabilinu. Árið 2012 er lægsta hlutfall grunnskólanemenda af heildaríbúafjölda í Reykjavík og þá Vestfjörðum. Hæst er það á höfuðborgarsvæðinu utan Reykjavíkur. Á Vestfjörðum hefur grunnskólanemendum sem hlutfalli af fjölda íbúa fækkað um 3,4 prósentustig sem jafngildir 21% lækkun. Mynd 42. Hlutfall grunnskól anemenda af íbúafjölda árið 2012 eftir stærð sveitarfélaga Lægsta gildi
Vegið meðaltal
Hæsta gildi
25,0%
11,6%
16,5%
14,6%
14,0%
18,4% 13,7%
10,9%
17,7% 13,9%
1001 - 2000 (11 svf)
11,9%
501 - 1000 (17 svf)
4,9%
5,0%
13,0%
10,0%
9,1%
12,1%
15,0%
18,2%
19,2%
20,0%
0,0% < 500 íbúar (17 svf )
2001 - 5000 (13 svf)
> 5001 (8 svf)
Reykjavík (1 svf)
Heimild: Samband íslenskra sveitarfélaga og Hagstofa Íslands.
Mynd 31 sýnir hlutfall grunnskólanemenda árið 2012 af íbúafjölda eftir stærð sveitarfélaga. Reiknað er út vegið meðaltal í hverjum stærðarflokki ásamt hæsta og lægsta gildi. Fram kemur hve ólík sveitarfélögin eru út frá lýðfræðilegu sjónarhorni þó þau séu flokkuð eftir stærð. Í þeim flokki sveitarfélaga sem hafa allt að 500 íbúa árið 2012 er að finna sveitarfélag þar sem grunnskólabörn telja aðeins 5% af heildarfjölda íbúa og annað þar sem sama hlutfall er 19%.
Mynd 43. Hlutfallsleg skipting grunnskólanemenda eftir landshlutum 2012
8% Reykjavík
4%
Höfuðbsv. án Rvk.
33%
10%
Suðurnes Vesturland
2% 2%
Vestfirðir Norðurland vestra
5%
Norðurland eystra 7%
Austurland Suðurland 29%
Heimild: Hagstofa Íslands og Samband íslenskra sveitarfélaga.
Í töflu 44 kom fram að í Reykjavíkurborg er einna lægst hlutfall nemenda miðað við íbúafjölda miðað við aðra landshluta. Það breytir því þó ekki að í borginni býr þriðjungur grunnskólanemenda eins og mynd 32 glöggt sýnir. Á höfuðborgarsvæðinu öllu búa 62% grunnskólanemenda landsins. Mynd 44. Fjöldi nemenda eftir stærð skóla 2006 –2012
2006
2008
2010
2012
18.000
16.000 14.000 12.000 10.000 8.000 6.000 4.000
2.000 0 0- 50 nemendur
51-100
101-150
151-250
251-450
451 -600
601 og fleiri
Heimild: Hagstofa Íslands og Samband íslenskra sveitarfélaga.
Mynd 33 gerir grein fyrir fjölda nemenda í skólum flokkað eftir stærð skóla árin 2006–2012. Langflestir grunnskólanemendur landsins eru í skóla með 251–450 nemendum. Árið 2012 sækja um 930 nemendur skóla þar sem nemendur eru 50 eða færri.
Tafla 48. Fjöldi bekkjardeilda ásamt fjölda neme nda að meðaltali eftir bekk 2007 –2012
Fjöldi bekkjardeilda
17,0
251
16,2
248
17,3
263
2. bekkur
236
17,2
239
17,1
235
17,7
235
3. bekkur
235
17,9
246
18,1
219
18,4
221
4. bekkur
230
18,3
232
17,8
227
18,2
5. bekkur
236
18,8
229
18,8
237
18,4
6. bekkur
231
18,7
232
18,3
220
7. bekkur
231
19,3
239
18,6
224
8. bekkur
235
19,8
225
19,4
9. bekkur
226
20,5
229
19,5
10. bekkur
227
19,2
237
2.363
18,6
2.359
ALLS
Fj. nemenda í bekkjardeild að meðaltali
Fj. nemenda í bekkjardeild að meðaltali
253
Fjöldi bekkjardeilda
Fjöldi bekkjardeilda
1. bekkur
% breyting 06-12 Fj. nemenda í bekkjardeild að meðaltali
Fj. nemenda í bekkjardeild að meðaltali
2012
Fjöldi bekkjardeilda
2010
Fj. nemenda í bekkjardeild að meðaltali
2008
Fjöldi bekkjardeilda
2006
16,6
4%
-2%
18,2
0%
6%
18,8
-6%
5%
217
18,6
-6%
2%
219
18,8
-7%
0%
18,9
229
18,9
-1%
1%
19,1
208
20
-10%
4%
216
19,7
216
19,5
-8%
-1%
218
20,4
214
19,9
-5%
-3%
19,7
215
19,7
210
20,1
-7%
5%
18,3
2.259
18,8
2.232
18,9
-6%
2%
Heimild: Hagstofa Íslands. Skýring: Nemendur í sérskólum og sérdeildum ekki taldir með. Nemendur í samkennslubekkjum taldir með.
Í töflu 48 er yfirlit um fjölda bekkjardeilda í hverjum bekk á landinu ásamt fjölda nemenda í bekk að meðaltali árin 2006 –2012. Sé litið til fjölda bekkjardeilda má sjá að þeim fækkar meðal allra bekkja á tímabilinu, nema í 1. bekk. Þegar litið er til fjölda nemenda í bekk að jafnaði eru engar skýrar línur. Þannig stendur fjöldi nemenda að jafnaði í stað í 5. bekk og fækkar í 1., 8. og 9. bekk.
Samantekt Árið 2012 eru 42.320 nemendur í grunnskólum landsins og hafði þeim þá fækkað um 45 frá fyrra ári. Árið 2012 eru 2,5% grunnskólanemenda í sjálfstætt starfandi grunnskólum. Frá árinu 2004 hefur grunnskólanemendum fækkað á öllum landssvæðum nema á Suðurnesjum og á höfuðborgarsvæðinu utan Reykjavíkur. Hlutfall nemenda af árgangi sem nutu sérkennslu eða stuðnings hækkaði nokkuð skólaárið 2011/2012 miðað við skólaárið 2008/2009 eða úr 24,5% og í 27,5%. Vert er að taka það fram að það hlutfall gefur eingöngu til kynna það hlutfall nemenda sem notið hefur sérkennslu eða stuðnings en segir ekki til um hve mikla sérkennslu eða stuðning þau fengu. Árið 2012 er hlutfall grunnskólanemenda af íbúafjölda lægst í Reykjavík af öllum landshlutum eða 11,6%. Hæst er það á höfuðborgarsvæði utan Reykjavíkur eða 14,5%.
6.
Grunnskólar
Samkvæmt lögum er sveitarfélögum skylt að halda skóla fyrir öll börn og unglinga á aldrinum 6–16 ára. Skólaárið 2012/2013 voru starfræktir 167 grunnskólar á landinu öllu. Tafla 49. Fjöldi grunnskóla eftir landshlutum 1998 –2012 1998
2000
2002
2004
2006
2008
2009
2010
2012
Breyting 98 - 12
Reykjavíkurborg
40
42
45
43
43
45
45
46
42
2
Höfuðbsv. án Rvk.
24
24
25
26
28
29
31
29
29
5
7
8
8
8
9
9
9
9
9
2
Vesturland
15
15
15
15
12
12
11
10
10
-5
Vestfirðir
16
13
14
14
13
13
13
13
12
-4
Norðurland vestra
15
12
12
10
9
7
7
7
7
-8
Norðurland eystra
29
28
28
27
24
27
27
26
26
-3
Austurland
18
16
16
16
16
14
14
16
14
-4
Suðurnes
Suðurland
32
32
29
28
19
18
18
16
18
-14
Landið allt
196
190
192
187
173
174
175
172
167
-27
Heimild: Hagstofa Íslands og Samband íslenskra sveitarfélaga.
Frá árinu 1998 hefur grunnskólum fækkað um 27 og er fjöldi þeirra 167 árið 2012. Mest hefur þeim fækkað á Suðurlandi eða um 14 skóla og þá fækkaði þeim um átta á Norðurlandi vestra og um fimm á Vesturlandi. Á sama tímabili fjölgaði grunnskólum um sjö á höfuðborgarsvæðinu öllu og um þrjá á Suðurnesjum. Hér er þó vert að hafa í huga að í allnokkrum tilfella þegar um sameiningar grunnskóla er að ræða, þá er yfirstjórnin sameinuð, en starfsemi þá haldið áfram í viðkomandi útibúum frá móðurskóla. Í Reykjavíkurborg fækkaði grunnskólum um fjóra miðað við árið 2010.
Tafla 50. Fjöldi skóla og nemenda eftir rekstrarformi skóla 1998 –2012
Nemendur alls
Fjöldi skóla
%
Fjöldi nemenda
%
Fjöldi skóla
%
Fjöldi nemenda
%
Sjálfstætt starfandi grunnskólar
Skólar alls
Grunnskólar reknir af sveitarfélögum *
1998
196
42.421
191
97%
41.894
99%
5
3%
527
1%
1999
192
43.030
186
97%
42.481
99%
6
3%
549
1%
2000
190
43.644
184
97%
43.079
99%
6
3%
565
1%
2001
193
44.103
187
97%
43.574
99%
6
3%
529
1%
2002
192
44.695
186
97%
44.242
99%
6
3%
453
1%
2003
187
44.809
179
96%
44.357
99%
8
4%
452
1%
2004
178
44.511
171
96%
44.081
99%
7
4%
430
1%
2005
177
44.336
170
96%
43.864
99%
7
4%
472
1%
2006
173
43.875
166
96%
43.303
99%
7
4%
572
1%
2007
174
43.841
165
95%
43.031
98%
9
5%
664
2%
2008
174
43.511
165
95%
43.031
98%
9
5%
666
2%
2009
175
42.929
165
94%
42.227
98%
10
6%
702
2%
2010
172
42.539
162
94%
41.780
98%
10
6%
759
2%
2011
171
42.365
161
94%
41.442
98%
10
6%
923
2%
2012
167
42.320
157
94%
41.263
98%
10
6%
1.057
15%
Breyting 98 -12
-28
-101
-33
-631
5
530
% breyting 98 12
-14,3%
-0,2%
-17,3%
-1,5%
100,0%
100,6%
Heimild: Hagstofa Íslands og Samband íslenskra sveitarfélaga. Skýring: *: Sérskólar hér meðtaldir.
Í töflu 50 má sjá fjölda skóla eftir rekstrarformi árin 1998 – 2012. Sjálfstætt starfandi grunnskólum fjölgaði um fimm á tímabilinu. Árið 2012 eru 157 grunnskólar á Íslandi reknir af sveitarfélögum eða 94% þeirra. Yfirgnæfandi meirihluti grunnskólanemenda á Íslandi eru í skólum sem reknir eru af sveitarfélögum eða 98%. Fjöldi nemenda í sjálfstætt starfandi grunnskólum hefur þó tvöfaldast á tímabilinu eða fjölgað um 530 nemendur og eru 1.057 árið 2012. Þá hefur fjöldi sjálfstætt starfandi grunnskóla tvöfaldast á tímabilinu.
Mynd 45. Uppsöfnuð hlutfallsleg þróun fjölda grunnskóla eftir rekstrarformi 1998 –2012 Grunnskólar sveitarfélaga
Sjálfstætt starfandi grunnskólar
200 180 160 140 120 100 80 60 40 20 0 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
Heimild: Hagstofa Íslands og Samband íslenskra sveitarfélaga.
Á mynd 45 má sjá þá hlutfallslegu þróun sem hefur orðið í fjölda grunnskóla landsins eftir rekstrarformi. Grunnskólum sveitarfélaga fækkar nokkuð í byrjun aldarinnar en á sama tíma eykst fjöldi sjálfstæðra skóla nokkuð. Rétt er að hafa í huga að tiltölulega fáir skólar eru sjálfstætt starfandi. Þeim fjölgaði um tvo árið 2003 sem gera 33% fjölgun. Mynd 46. Fjöldi grunnskóla eftir nemendafjölda 2006 –2012 2006
2008
2010
2012
44
45 40 33
34 33
30
38
35
47 46 44
50
26 25 26 22 18
10
10 8 7 7
14 12 15
15
22 23 24
20
19
22 23 20 25
25
5 0 0- 50 nemendur
51-100
101-150
151-250
251-450
451 -600
601 og fleiri
Heimild: Hagstofa Íslands og Samband íslenskra sveitarfélaga. Skýring: Nemendafjöldi er fenginn frá skólum 15. október ár hvert.
Á mynd 46 er gerð grein fyrir dreifingu grunnskóla á Íslandi eftir stærð, eða nemendafjölda þeirra árin 2006–2012. Frá árinu 2006 hefur skólum með yfir 600 nemendur fækkað um tvo, og skólum með 151– 250 nemendum fækkað um fjóra. Árið 2012 eru 37% skóla með nemendafjölda frá 151 og upp í 450 eða í allt 62 skólar. Um þriðjungur skóla hefur 100 nemendur eða færri.
Samantekt Árið 2012 voru 167 grunnskólar starfræktir á landinu, þar af 157 á vegum sveitarfélaga. Frá árinu 1998 hefur skólum fækkað um 28. Um 37% skóla eru með frá 151–450 nemendur árið 2012. 34% grunnskóla hafa 100 nemendur eða færri.
7.
Starfsfólk í grunnskóla
Kafli þessi er þrískiptur. Í upphafi kaflans er fjallað um kennara í grunnskóla, bæði þá er hafa tilskilda menntun og þá kennara sem ekki hafa kennsluréttindi. Farið er í gegnum nokkrar lykiltölur, m.a. niðurröðun eftir starfssviðum, réttindum, kyni og að lokum aldursdreifing kennara. Annar undirkafli snýr að öðru starfsfólki í grunnskóla sem er breiður hópur er kemur að ýmis konar þjónustu innan grunnskólans. Að lokum er fjallað um starfsfólk í grunnskóla í heild sinni. Í nær öllum tilvikum er fjallað um stöðugildi starfsfólks en ekki fjölda starfsmanna.
7.1. Kennarar Það er yfirlýst stefna stjórnvalda að þeir einir sem hlotið hafa menntun grunnskólakennara starfi við kennslu í grunnskólum. Stefna þessi birtist í lögum um menntun og ráðningu kennara og skólastjórnenda við leikskóla, grunnskóla og framhaldsskóla nr. 87/2008. Víða eru þó þær aðstæður að ekki er hægt að manna allar stöður með grunnskólakennurum sem lokið hafa réttindanámi og sækja þarf um undanþágur fyrir kennara sem ekki hafa tilskilda menntun. Hér á eftir verður fjallað um starfsfólk við kennslu og kennara jöfnum höndum en þá er átt við skólastjóra, aðstoðarskólastjóra, grunnskólakennara, kennara án kennsluréttinda og sérkennara, nema annað sé sérstaklega tekið fram. Tafla 51. Fjöldi stöðugilda kennara eftir réttindum 1998 –2012 Grunnskólakennarar 1998
2.988
1999
3.176
2000 2001
% breyting Kennarar án frá fyrra ári kennsluréttinda
% breyting frá fyrra ári
530
Kennarar alls
% breyting frá fyrra ári
3.518
6%
527
-1%
3.703
3.145
-1%
639
21%
3.784
2%
3.517
12%
756
18%
4.273
13%
2002
3.671
4%
766
1%
4.437
4%
2003
3.725
1%
715
-7%
4.440
0%
2004
3.918
5%
542
-24%
4.460
0%
2005
4.184
7%
512
-6%
4.697
5%
2006
4.233
1%
566
10%
4.798
2%
2007
4.318
2%
667
18%
4.985
4%
2008
4.341
1%
675
1%
5.016
1%
2009
4.418
2%
373
-45%
4.791
-4%
2010
4.358
-1%
313
-16%
4.671
-3%
2011
4.395
1%
165
-47%
4.560
-2%
2012
4.385
0%
149
-10%
4.534
-1%
Breyting 98-12
1.397
-381
1.016
47%
-72%
29%
% breyting 98-12
5%
Heimild: Hagstofa Íslands og Samband íslenskra sveitarfélaga. Skýring: Skólastjórar, aðstoðarskólastjórar og sérkennarar eru meðtaldir. Stöðugildi eru námunduð að heilu tölugildi. Starfsfólk í sjálfstætt starfandi skólum meðtalið.
Árið 2012 eru stöðugildi allra kennara 4.534 og hefur þeim fækkað um 1% frá fyrra ári sem jafngildir 26 stöðugildum. Taflan sýnir þróunina í kennarahópnum eftir réttindum frá 1998–2012. Á því tímabili hefur stöðugildum allra kennara fjölgað um 1.016 eða 29%. Frá árinu 1998–2008 fjölgar stöðugildum kennara nær stöðugt á landsvísu en þá snýst þróunin við. Á tímabilinu 2008-2012 hefur stöðugildum kennara fækkað alls um tæp 10% eða 482 stöðugildi. Sé betur að gáð má sjá talsverða hreyfingu innan kennarahópsins. Þannig hefur grunnskólakennurum fjölgað um 47% á tímabilinu eða um tæp 1.400 stöðugildi, en kennurum án kennsluréttinda fækkar verulega eða um 72% eða um 381 stöðugildi á tímabilinu. Sú þróun hefst í kjölfar hinnar djúpu efnahagslægðar sem hefst síðla árs 2008.
Í fylgiskjali 11 er yfirlit yfir fjölda stöðugilda starfsfólks í grunnskóla í hverju sveitarfélagi fyrir sig.
Mynd 47. Uppsöfnuð hlutfallsleg þróun fjölda kennara 1998 –2012 Grunnskólakennarar
Kennarar án kennsluréttinda
Kennarar alls
160 140 120 100
80 60 40 20 0 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Heimild: Hagstofa Íslands og Samband íslenskra sveitarfélaga. Skýring: Skólastjórar, aðstoðarskólastjórar og sérkennarar eru meðtaldir. Stöðugildi eru námunduð að heilu tölugildi. Starfsfólk í sjálfstætt starfandi skólum meðtalið.
Mynd 47 sýnir vel þróun fjölda kennara á árunum 1998–2012. Hér sést glöggt hve mikið kennurum án kennsluréttinda hefur fækkað frá árinu 2008. Ljóst er að hér gætir áhrifa efnahagsástandsins; grunnskólakennarar sem störfuðu á öðrum vettvangi leituðu í auknum mæli inn í skólana á kostnað kennara án kennsluréttinda. Þannig fækkar stöðugildum kennara alls um 225 stöðugildi árið 2009 miðað við fyrra ár. Grunnskólakennurum fjölgar allt tímabilið, með einni undantekningu en árið 2010 fækkaði þeim um 1% frá fyrra ári. Tafla 52. Fjöldi stöðugilda kennara eftir rekstrarformi grunnskóla 2003 –2012 Grunnskólar sveitarfélaga Grunnskólakennarar Fjöldi %
Kennarar án kennsluréttinda Fjöldi %
Sjálfstætt starfandi grunnskólar Kennarar alls
Grunnskólakennarar Fjöldi
%
Kennarar án kennsluréttinda Fjöldi %
Kennarar alls
2003
3.704
84%
704
16%
4.408
46
81%
11
19%
57
2004
3.872
88%
531
12%
4.403
46
81%
11
19%
57
2005
4.133
89%
496
11%
4.629
52
75%
17
25%
69
2006
4.201
89%
520
11%
4.721
66
85%
12
15%
78
2007
4.243
87%
647
13%
4.890
75
78%
21
22%
96
2008
4.248
87%
653
13%
4.901
79
81%
19
19%
98
2009
4.339
92%
355
8%
4.694
79
81%
18
19%
97
2010
4.269
94%
294
6%
4.563
90
83%
19
17%
109
2011
4.395
96%
165
4%
4.560
100
82%
22
18%
122
2012
4.274
97%
131
3%
4.405
111
86%
18
14%
129
Breyting 03 -12
570
-573
-3
65
7
72
% breyting 03 -12
15%
-81%
0%
141%
64%
126%
Heimild: Hagstofa Íslands.
Í töflu 52 má sjá skiptingu stöðugilda kennara eftir rekstrarformi grunnskóla á tímabilinu 2003–2012. Á tímabilinu hefur kennurum fækkað um þrjú stöðugildi í grunnskólum sveitarfélaga. Meðal sjálfstætt starfandi grunnskóla fjölgaði þeim um 72 sem er ríflega tvöföldun stöðugilda á tímabilinu. Hér verður að hafa í huga að skólum sem reknir eru af sveitarfélögum fækkaði um 20 á sama tíma en sjálfstætt starfandi grunnskólum fjölgaði um tvo. Hlutfall grunnskólakennara er mun hærra meðal skóla reknum af sveitarfélögum en í sjálfstætt starfandi grunnskólum. Árið 2012 eru 97% þeirra er sinna kennslu í skólum sveitarfélaga með grunnskólakennararéttindi, en það hlutfall er 86% í sjálfstætt starfandi grunnskólum. Tafla 53. Fjöldi stöðugilda kennara eftir réttindum og landshlutum 2008 og 2012
Kennarar án kennsluréttinda
1.416
11
1.426
-79
-101
-181
-5%
-90%
-11%
1.250
1.159
19
1.178
28
-101
-72
2%
-84%
-6%
Suðurnes
264
86
350
308
18
326
44
-68
-24
17%
-79%
-7%
Vesturland
223
56
278
247
12
259
24
-44
-19
11%
-78%
-7%
Vestfirðir
110
47
157
105
14
119
-5
-33
-38
-5%
-69%
-24%
Norðurland vestra
111
29
140
126
12
138
15
-17
-2
14%
-59%
-1%
Norðurland eystra
450
74
523
437
26
463
-13
-48
-60
-3%
-65%
-12%
Austurland
154
59
259
177
17
194
23
-42
-65
15%
-72%
-25%
Suðurland
403
93
451
411
20
431
7
-73
-20
2%
-78%
-5%
Landið allt
4.341
675
5.016
4.385
149
4.534
44
-526
-482
1%
-78%
-10%
Alls
Grunnskólakennarar
1.607
120
Alls
112
1.131
Alls
1.495
Grunnskólakennarar
Kennarar án kennsluréttinda
% breyting 2008-2012
Grunnskólakennarar
Breyting 2008-2012
Höfuðbsv. án Rvk.
Alls
Kennarar án kennsluréttinda
2012
Reykjavíkurborg
Grunnskólakennarar
Kennarar án kennsluréttinda
2008
Heimild: Hagstofa Íslands. Skýring: Skólastjórar, aðstoðarskólastjórar og sérkennarar eru meðtaldir. Stöðugildi eru námunduð að heilu tölugildi. Grunnskólakennarar eru þeir kennarar sem lokið hafa kennsluréttindanámi.
Í töflu 53 sjáum við fjölda stöðugilda grunnskólakennara og kennara án kennsluréttinda eftir landshlutum árin 2008 og 2012. Kennurum án kennsluréttinda fækkar á landsvísu um 526 stöðugildi á tímabilinu og þeim fækkar í öllum landshlutum. Stöðugildum grunnskólakennara fjölgar í flestum landshlutum þó misjafnlega mikið. Stöðugildum þeirra fjölgar mest Suðurnesjum eða alls um 44 stöðugildi. Þar er hlutfallslega fjölgunin einnig mest. Grunnskólakennurum fækkar talsvert í Reykjavíkurborg, eða um 79 stöðugildi eða um 5% árið 2012 miðað við árið 2008. Þá fækkar grunnskólakennurum á Norðurlandi eystra um 13 stöðugildi eða 3%. Sé horft til breytinga á kennurum alls má sjá að þeim fækkar í öllum landshlutum. Starfsfólki við kennslu í heild fækkaði hlutfallslega mest á Austurlandi eða um 25% og þá á Vestfjörðum um 24%.
Tafla 54. Fjöldi stöðugilda og hlutfallsleg skipting þeirra eftir réttindum í 10 stærstu sveitarfélögum 2012 Fjöldi stöðugilda Grunnskólakennarar Akraneskaupstaður
Kennarar án kennsluréttinda
Hlutfallsleg skipting Kennarar alls
Grunnskólakennarar
Kennarar án kennsluréttinda
95,2
100%
0%
95,2
Sveitarfélagið Árborg Reykjavíkurborg
124,4
0,2
124,6
100%
0%
1415,5
10,8
1426,4
99%
1%
Hafnarfjarðarkaupstaður
345,9
2,9
348,8
99%
1%
Kópavogsbær
429,4
7,7
437,1
98%
2%
Mosfellsbær
131,4
2,8
134,2
98%
2%
Akureyrarkaupstaður
246,1
6,4
252,5
97%
3%
Garðabær
155,1
5,9
161,1
96%
4%
Reykjanesbær
196,1
13,7
209,8
93%
7%
77,4
8,1
85,5
90%
10%
3216,5
58,6
3275,1
98%
2%
Fjarðabyggð 10 stærstu samtals
Heimild: Hagstofa Íslands.
Tafla 54 sýnir fjölda stöðugilda kennara eftir réttindum og að auki hver hlutfallsleg skipting er milli grunnskólakennara og kennara án kennsluréttinda. Á Akranesi og í Sveitarfélaginu Árborg eru allir kennarar með grunnskólakennararéttindi, í Reykjavíkurborg og Hafnarfjarðarkaupstað er hlutfall grunnskólakennara 99% árið 2012. Lægst er hlutfall grunnskólakennara í Fjarðabyggð af þessum 10 sveitarfélögum en þar er hlutfall þeirra 90%. Tafla 55. Stöðugildi kennara og hlutfallsleg skipting þeirra eft ir réttindum og stærð sveitarfélaga 2012 Stærð
Grunnskólakennarar
Fj. svf
Kennarar án kennsluréttinda
Kennarar alls
Fjöldi
Hlutfall
Fjöldi
Hlutfall
Fjöldi
Hlutfall
< 500 íbúar
17
85
85%
15
15%
100
2%
501-1000
17
213
87%
33
13%
245
5%
1001-2000
11
286
95%
16
5%
302
7%
2001-5000
13
662
95%
35
5%
697
15%
> 5001
8
1.724
98%
40
2%
1.763
39%
Reykjavíkurborg
1
1.416
99%
11
1%
1.426
31%
67
4384,6
97%
149
3%
4.534
100%
Landið allt
Heimild: Hagstofa Íslands og Samband íslenskra sveitarfélaga. Skýring: Stöðugildi eru námunduð að heilu tölugildi. Grunnskólakennarar eru þeir kennarar sem lokið hafa kennsluréttindanámi.
Í töflu 55 kemur fram fjöldi stöðugilda starfsfólks við kennslu ásamt hlutfallslegri skiptingu þeirra eftir stærð sveitarfélaga árið 2012. Í Reykjavíkurborg er hlutfall grunnskólakennara 99% og hefur hækkað um heil sex prósentustig frá 2008. Eftir því sem sveitarfélög eru fámennari, því lægra verður hlutfall grunnskólakennara. Það skal þó áréttað að dreifing innan hópa getur verið allnokkur. Tæplega þriðjungur alls starfsfólks sem sinnir kennslu í grunnskóla starfar í Reykjavíkurborg.
Mynd 48. Hlutfall grunnskólakennara í sveitarfélögum 2008 –2012 2008
2009
2010
2011
2012
120% 100%
80% 60% 40% 20% 0% 1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 23 25 27 29 31 33 35 37 39 41 43 45 47 49 51 53 55 57 59 61 63 65 67 69 Heimild: Hagstofa Íslands og Samband íslenskra sveitarfélaga.
Á mynd 48 kemur fram dreifing sveitarfélaga á því hve hátt hlutfall kennarahóps eru grunnskólakennarar árin 2008–2012. Dreifingin er mikil þrátt fyrir að hafa minnkað hin síðari ár. Hlutfallið er lægst 47% árið 2012. Þeim sveitarfélögum hefur fjölgað hvar markmiðum grunnskólalaga um menntun kennara við grunnskóla er náð og allir kennarar við grunnskóla eru með grunnskólakennaramenntun á tímabilinu. Árið 2008 uppfyllti ekkert sveitarfélag þetta markmið, árið 2010 er tala þeirra orðin 11 og 16 árið 2012. Mynd 49. Hlutfallsleg skipting kennara eftir réttindum 1998 –2012 Grunnskólakennarar
Kennarar án kennsluréttinda
100% 90%
15%
14%
17%
85%
86%
83%
18%
17%
16%
12%
11%
12%
13%
13%
82%
83%
84%
88%
89%
88%
87%
87%
8%
7%
4%
3%
92%
93%
96%
97%
80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Heimild: Hagstofa Íslands.
Mynd 49 sýnir hlutfallslega skiptingu starfsfólks við kennslu eftir réttindum á landsvísu á tímabilinu 1998–2012. Hlutfall grunnskólakennara er 85% árið 1998 en árið 2012 er það komið í 97% og hefur aldrei verið hærra. Hlutfall grunnskólakennara eykst um fimm prósentustig milli áranna 2008 og 2009 og má leiða líkum að því að efnahagsástandið sé stór skýringarþáttur. Grunnskólakennarar sem störfuðu á öðrum vettvangi leituðu í auknum mæli inn í skólana á kostnað kennara sem ekki höfðu kennsluréttindi.
Í fylgiskjali 11 er yfirlit yfir hlutfallslega skiptingu stöðugilda starfsfólks við kennslu eftir réttindum í hverju sveitarfélagi fyrir sig. Tafla 56. Hlutfall grunnskólakennara og kennara án kennsluréttinda í grunnskólum 200 8, 2010 og 2012 eftir landshlutum 2008 Grunnskólakennarar
2010
2012
Kennarar án kennsluréttinda
Grunnskólakennarar
Kennarar án kennsluréttinda
Grunnskólakennarar
Kennarar án kennsluréttinda
Reykjavíkurborg
93%
7%
98%
2%
99%
1%
Höfuðbsv. án Rvk.
90%
10%
95%
5%
98%
2%
Suðurnes
75%
25%
90%
10%
94%
6%
Vesturland
80%
20%
93%
7%
95%
5%
Vestfirðir
70%
30%
83%
13%
88%
12%
Norðurland vestra
79%
21%
89%
11%
91%
9%
Norðurland eystra
86%
14%
92%
8%
94%
6%
Austurland
60%
23%
81%
19%
91%
9%
Suðurland
89%
21%
91%
9%
95%
5%
Landið allt
87%
13%
93%
7%
97%
3%
Heimild: Hagstofa Íslands og Samband íslenskra sveitarfélaga. Skýring: Skólastjórar, aðstoðarskólastjórar og sérkennarar eru meðtaldir. Um stöðugildi er að ræða. Grunnskólakennarar eru þeir kennarar sem lokið hafa kennsluréttindanámi. Grunnskólar sveitarfélaga og sjálfstætt starfandi grunnskólar.
Tafla 56 sýnir skiptingu kennara eftir réttindum eftir landshlutum árin 2008, 2010 og 2012. Á landsvísu hefur grunnskólakennurum fjölgað um 10 prósentustig – úr 87% árið 2008 í 97% árið 2012. Árið 2012 er hlutfall grunnskólakennara hæst í Reykjavík eða 99% og þá annars staðar á höfuðborgarsvæðinu eða 98%. Lægst er það á Vestfjörðum eða 88% árið 2012. Athygli er vakin á því að munur innan landshluta er ekki síst minni en milli landshluta. Þannig er t.d. hlutfall grunnskólakennara 100% í 14 sveitarfélögum úti á landi og þar af í einu sveitarfélagi á Vestfjörðum.
1998
192
1999
189
-2%
140
2000
189
0%
149
2001
202
7%
141
2002
190
-6%
2003
191
1%
2004
183
2005 2006 2007 2008
351
Breyting frá fyrra ári
Alls
Breyting frá fyrra ári
3.015
11%
0
3.137
4%
237
28%
446
27%
3.703
5%
6%
0
3.225
3%
221
-7%
471
6%
3.784
2%
-5%
45
3.651
13%
234
6%
532
13%
4.273
13%
143
1%
140
211%
3.719
2%
245
5%
627
18%
4.437
4%
141
-1%
175
25%
3.705
0%
228
-7%
660
5%
4.440
0%
-4%
139
-1%
191
9%
3.712
0%
233
2%
640
-3%
4.458
0%
186
2%
139
0%
190
-1%
3.912
5%
269
15%
681
6%
4.696
5%
178
-4%
147
6%
236
24%
3.778
-3%
455
69%
923
36%
4.794
2%
190
7%
142
-3%
246
4%
3.896
3%
512
13%
984
7%
4.986
4%
180
-5%
138
-3%
271
10%
4.012
3%
415
-19%
927
-6%
5.016
1%
2009
178
-1%
148
7%
279
3%
3.709
-8%
478
15%
995
7%
4.792
-4%
2010
175
-2%
126
-15%
252
-10%
3.630
-2%
488
2%
967
-3%
4.671
-3%
2011
169
-3%
126
-2%
218
-13%
3.560
-2%
489
0%
1011
5%
4.560
-2%
2012
165
-2%
123
-2%
199
-9%
3.682
3%
366
-25%
885
-12%
4.535
-1%
% breyting 98-12
185
Sérkennarar og stuðningsfulltr.
Breyting frá fyrra ári
Sérkennarar
Breyting frá fyrra ári
Kennarar
Breyting frá fyrra ári
0
Breyting 98-12
126
Deildarstjórar
Breyting frá fyrra ári
Aðstoðarskólastjórar
Breyting frá fyrra ári
Skólastjórar
Tafla 57. Fjöldi stöðugilda starfsfólks við kennslu eftir starfssviðum 1998 –2012
3.518
-27
-3
199
667
181
534
1.017
-14%
-2%
0%
22%
98%
152%
29%
Heimild: Hagstofa Íslands. Skýringar: Sinni starfsmaður störfum sem falla á fleiri en eitt starfssvið, vísar starfssvið til aðalstarfs. Með kennurum er bæði átt við grunnskólakennara og kennara án kennsluréttinda. Stöðugildi eru námunduð að heilu tölugildi. Deildarstjórar eru flokkaðir með kennurum árin 1998–2000.
Í töflu 57 má sjá hvernig starfsfólk við kennslu skiptist á starfssvið frá árinu 1998 til ársins 2012. Skólastjórum hefur fækkað um 27 eða 14% frá árinu 1998. Athyglisverð þróun á sér stað meðal aðstoðarskólastjóra, fram til ársins 2009 fjölgaði þeim um 22 eða 17%. Árið 2010 fækkar þeim um 22 frá fyrra ári eða 15% og eru jafnmargir og þeir voru við upphaf tímabilsins. Sé litið til tímabilsins í heild þá hefur þeim einungis fækkað um þrjá. Stöðugildi deildarstjóra eru 140 árið 2002 en 199 talsins árið 2012. Þeim hefur þó fækkað umtalsvert á síðastliðnum árum eða um 21% frá árinu 2010. Kennurum hefur fjölgað um 667 stöðugildi eða 22% á tímabilinu, þ.e. grunnskólakennurum og kennurum án kennsluréttinda til samans. Fjöldi sérkennara hefur tvöfaldast á tímabilinu og fjölgaði um 181 stöðugildi á tímabilinu og eru 366 árið 2012. Hér sést að sérkennurum fjölgar hratt frá árinu 2005 og fram til ársins 2007. Hins vegar fækkar þeim talsvert árið 2008 miðað við fyrra ár eða um 19% og aftur um heil 25% árið 2012 miðað við fyrra ár. Stuðningsfulltrúar í grunnskólum eru hluti af stuðningskerfi skólans. Sérstaklega er þar átt við stuðning við nemendur með sérþarfir vegna námsvanda, líkamlegrar fötlunar og atferlisvanda. Stuðningsfulltrúar eru til aðstoðar í bekkjarstofum og annars staðar í skólanum auk þess sem þeir fylgja nemendum um skólann eftir þörfum. Því má leiða getum að því að störf stuðningsfulltrúa styðji við sérkennslu í skólum. Af þeim sökum er í töflunni einnig upplýsingar um samanlagðan fjölda sérkennara og stuðningsfulltrúa á tímabilinu 1998-2012. Samanlagður stöðugildafjöldi þessara tveggja starfsmannahópa hefur aukist um rúm 150% eða um 534 stöðugildi.
Mynd 50. Uppsöfnuð hlutfallsleg þróun fjölda stöðugilda sérkennara og stuðningsfulltrúa 1998 –2012 Sérkennarar
Stuðningsfulltrúar
Sérkennarar og stuðningsfulltrúar
250
200
150
100
50
0 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Heimild: Hagstofa Íslands og Samband íslenskra sveitarfélaga.
Eins og áður segir er hlutverk stuðningsfulltrúa þess eðlis að það styður vel við sérkennslu í grunnskólum og eru stuðningsfulltrúar hluti af stuðningskerfi hvers skóla. Því er fróðlegt að skoða þróun í fjölda stöðugilda þessara tveggja hópa, hér er þróunin skoðuð í hvorum hópi fyrir sig sem og saman. Á fyrri hluta tímabilsins fjölgar stöðugildum stuðningsfulltrúa hlutfallslega mjög mikið, á meðan þróunin meðal sérkennara er sú að fjöldinn helst nokkuð stöðugur framan af en svo verður mikil fjölgun á árunum 2006– 2007. Mynd 51. Uppsöfnuð hlutfallsleg fjöldaþróun starfsfólks við kennslu eftir starfssviðum 1998 –2012 Skólastjórar
Aðstoðarskólastjórar
Deildarstjórar
Kennarar
Sérkennarar
450 400 350 300 250
200 150 100 50
0 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Heimild: Hagstofa Íslands og Samband íslenskra sveitarfélaga. Skýringar: Sinni starfsmaður störfum sem falla á fleiri en eitt starfssvið, vísar starfssvið til aðalstarfs. Með kennurum er bæði átt við grunnskólakennara og kennara án kennsluréttinda. Stöðugildi eru námunduð að heilu tölugildi. Deildarstjórar eru flokkaðir með kennurum árin 1998–2000.
Mynd 51 sýnir hlutfallslega þróun í fjölda starfsfólks við kennslu eftir starfssviðum á tímabilinu 1998– 2012. Deildarstjórar skera sig mjög úr, en skýring á því er sú að deildarstjórar voru ekki skilgreindir sérstaklega í gagnaöflun fyrr en frá og með árinu 2001. Í kjölfar kjarasamninga fjölgaði þeim verulega en tala þeirra ríflega þrefaldaðist milli áranna 2001 og 2002. Þá vekur athygli hvað sérkennurum hefur fjölgað, þeim fjölgar verulega árin 2006 og 2007, fækkar aðeins árið 2008 og aftur árið 2012.
Tafla 58. Starfsfólk við kennslu eftir starfssviðum og landshlutum 2012 Skólastjórar
Aðstoðarskólastjórar
Deildarstjórar
Kennarar
Sérkennarar
Reykjavíkurborg
42
40
56
1.130
159
Höfuðborgarsv. án Rvk.
29
25
54
965
104
Suðurnes
10
12
16
282
7
9
5
14
214
17
Vesturland Vestfirðir
11
3
4
96
5
Norðurland vestra
7
6
5
114
6
Norðurland eystra
24
12
18
378
31
Austurland
13
8
9
157
6
Suðurland
18
11
24
346
31
Landið allt
165
123
199
3.682
366
Heimild: Hagstofa Íslands. Skýring: Stöðugildi eru námunduð að heilu tölugildi.
Tafla 58 sýnir skiptingu starfsfólks við kennslu á starfssvið eftir landshlutum árið 2012. Stöðugildi stjórnenda eru 486 talsins eða 11% stöðugilda starfsfólks við kennslu árið 2012. Stöðugildi sérkennara eru 366 eða sem nemur 8% þeirra er starfa við kennslu. Tafla 59. Starfsfólk við kennslu eftir starfssviðum og rekstrarf ormi í 10 stærstu sveitarfélögum 2012
Aðstoðarskólastjórar
Deildarstjórar
Kennarar
Sérkennarar
Skólastjórar
Aðstoðarskólastjórar
Deildarstjórar
Kennarar
Sérkennarar
Sjálfstætt starfandi grunnskólar
Skólastjórar
Grunnskólar sveitarfélaga
37
40
53
1.073
154
6
0
3
57
4
Kópavogsbær
9
9
15
353
43
1
0
0
7
0
Hafnarfjarðarkaupstaður
7
7
19
270
34
1
0
0
11
0
Akureyrarkaupstaður
9
3
9
211
20
Reykjanesbær
5
6
9
185
4
Garðabær
4
4
8
98
8
3
1
0
34
2
Mosfellsbær
2
1
9
111
11
Sveitarfélagið Árborg
3
3
8
99
12
Akraneskaupstaður
2
1
4
79
9
11
1
3
108
6
Reykjavíkurborg
Fjarðabyggð 10 stærstu samtals
5
4
5
70
1
83
79
138
2.549
297
Heimild: Hagstofa Íslands. Skýring: Stöðugildi eru námunduð að heilu tölugildi.
Í töflu 59 er að finna yfirlit yfir skiptingu starfsfólks við kennslu eftir starfssviðum og rekstrarformi skóla í tíu stærstu sveitarfélögum landsins árið 2012.
Mynd 52. Hlutfallsleg skipting stöðugilda starfsfólks við kennslu eftir starfssviðum 1998 –2012 Skólastjórar
Aðstoðarskólastjórar
Deildarstjórar
Kennarar
Sérkennarar
100% 90% 80%
70% 60%
50% 40% 30% 20% 10% 0% 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Heimild: Hagstofa Íslands og Samband íslenskra sveitarfélaga. Skýringar: Sinni starfsmaður störfum sem falla á fleiri en eitt starfssvið, vísar starfssvið til aðalstarfs. Með kennurum er bæði átt við grunnskólakennara og kennara án kennsluréttinda. Stöðugildi eru námunduð að heilu tölugildi. Deildarstjórar eru flokkaðir með kennurum árin 1998–2000.
Mynd 52 sýnir að hlutfallsleg skipting þeirra er starfa við kennslu í grunnskólum eftir starfssviðum breytist nokkuð á tímabilinu. Hlutfall deildarstjóra sem áður voru flokkaðir með kennurum í gögnum hagstofunnar hækkaði um þrjú prósentustig fram til ársins 2009 miðað við árið 2002. Þá hefur hlutfall sérkennara af starfsfólki við kennslu hækkað um sex prósentustig á tímabilinu fram til 2012 þegar hlutfall þeirra lækkar aftur. Tafla 60. Starfsfólk við kennslu í grunnskólum árið 2011 eftir starfssviðum og kyni Karlar
Konur
Alls
Fjöldi
Hlutfall
Fjöldi
Hlutfall
Skólastjórar
165
70
42%
95
58%
Aðstoðarskólastjórar
123
38
31%
85
69%
Deildarstjórar
199
28
14%
171
86%
3.682
727
20%
2.955
80%
366
30
8%
376
92%
4.535
893
20%
3.682
80%
Kennarar Sérkennarar Alls
Heimild: Hagstofa Íslands og Samband íslenskra sveitarfélaga. Skýring: Stöðugildi eru námunduð að heilu tölugildi.
Tafla 60 sýnir kynjahlutfall starfsfólks við kennslu haustið 2012 eftir starfssviðum. Nokkuð hærra hlutfall kvenna gegnir stöðu skólastjóra en karla, en á öðrum starfssviðum er hlutfall kvenna mun hærra. Hæst er hlutfall kvenna meðal sérkennara eða 92%. Hlutfall karla er hæst meðal skólastjóra, 42% og aðstoðarskólastjóra 31%.
Mynd 53. Starfsfólk við kennslu eftir kyni 2003 –2012
Karlar
Konur
100% 90% 80% 70% 60%
76
77
78
78
78
78
79
79
80
80
24
23
22
22
22
22
21
21
20
20
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
50% 40% 30% 20% 10% 0% Heimild: Hagstofa Íslands og Samband íslenskra sveitarfélaga. Skýring: Skólastjórar, aðstoðarskólastjórar og sérkennarar eru meðtaldir.
Á mynd 53 má sjá kynjahlutföll hjá öllu starfsfólki við kennslu. Myndin sýnir hvernig hlutfall karla við kennslu í grunnskólum hefur lækkað um fjögur prósentustig á tímabilinu. Árið 2003 er hlutfall karla við kennslu um 24%, en árið 2012 er hlutfall þeirra 20%. Tafla 61. Starfsfólk við kennslu í grunnskólum eftir aldri árin 2006, 2008, 2010 og 2012 2006
2008
2010
2012
Breyting 2006-2012
Fjöldi
%
Fjöldi
%
Fjöldi
%
Fjöldi
%
Fjöldi
%
551
11%
555
11%
353
7%
290
6%
-261
-47%
30-39 ára
1.371
28%
1.394
27%
1.342
27%
1252
26%
-119
-9%
40-49 ára
1.487
30%
1.452
28%
1.433
29%
1447
30%
-40
-3%
50-59 ára
1.216
24%
1.286
25%
1.265
26%
1205
25%
-11
-1%
344
7%
414
8%
493
10%
590
12%
246
72%
4.969
100%
5.101
100%
4.886
100%
4.784
100%
-185
-4%
29 ára og yngri
60 ára og eldri Samtals
Heimild: Hagstofa Íslands og Samband íslenskra sveitarfélaga. Skýring: Skólastjórar, aðstoðarskólastjórar og sérkennarar eru meðtaldir. Hér er vísað í fjölda starfsfólks en ekki stöðugildi.
Í töflu 61 er farið yfir aldurssamsetningu kennara og þróun hennar árin 2006, 2008, 2010 og 2012. Á árinu 2012 er fjölmennasti hópur kennara á aldrinum 40–49. Kennurum fækkar í öllum aldurshópum á tímabilinu að undanskildum kennurum 60 ára og eldri. Kennurum yfir sextugu fjölgar verulega á tímabilinu eða um tæp 72% frá árinu 2005. Að sama skapi fækkar kennurum 29 ára og yngri um 47% á sama tíma. Þróun sl. ára bendir til þess að kennarastéttin sé að eldast, sem er nokkuð umhugsunarefni.
Mynd 54. Hlutfallsleg aldursdreifing starfsfólks við kennslu í grunnskólum 2006, 2008, 2010 og 2012
2006
2008
2010
2012
35 30 30
28
27 27
28
29
30
26 24
25
25
26
25
20 15
12
11 11 10
10 7
7
6
8
5 0 29 ára og yngri
30-39 ára
40-49 ára
50-59 ára
60 ára og eldri
Heimild: Hagstofa Íslands og Samband íslenskra sveitarfélaga. Skýring: Skólastjórar, aðstoðarskólastjórar og sérkennarar eru meðtaldir.
Mynd 54 sýnir hlutfallslega aldursdreifingu starfsfólks við kennslu eftir aldri. Mesta breytingin á tímabilinu verður í yngsta og elsta aldurshópnum á þann veg að yngri kennurum fækkar og eldri kennurum fjölgar. Mynd 55. Meðalaldu r starfsfólks við kennslu eftir réttindum 1998 –2012
Meðalaldur alls
Meðalaldur með kennsluréttindi
Meðalaldur án kennsluréttinda 60 55 50 45 40 35 30 25 20
1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Heimild: Hagstofa Íslands.
Á mynd 55 má sjá þróun í meðalaldri starfsfólks við kennslu á tímabilinu 1998–2012. Hér sést að meðalaldur þeirra sem ekki hafa kennsluréttindi er nokkuð lægri en þeirra sem hafa réttindi til að kenna í grunnskóla.
Tafla 62. Fjöldi nemenda á hvert stöðugildi starfsfólks við kennslu 2004 –2012 eftir landshlutum 2004-2012
2008-2012
2004
2006
2008
2010
2012
Breyting
% breyting
Breyting
% breyting
Reykjavíkurborg
10,3
9,4
8,9
9,5
9,7
-0,6
-6%
0,8
9%
Höfuðbsv. án Rvk.
11,3
9,9
9,4
10,1
10,4
-0,9
-8%
1,0
10%
Suðurnes
10,5
10,5
9,4
9,3
9,4
-1,1
-11%
0,0
0%
Vesturland
9,1
8,6
8,5
9,1
8,5
-0,6
-7%
0,0
0%
Vestfirðir
8,1
7,6
6,9
6,5
7,5
-0,6
-8%
0,6
9%
Norðurland vestra
8,3
9,1
7,8
7,6
7,6
-0,7
-8%
-0,2
-3%
Norðurland eystra
9,3
8,3
8,2
8,8
8,8
-0,5
-5%
0,6
8%
Austurland
7,1
6,8
6,7
7,1
7,0
-0,1
-1%
0,3
4%
Suðurland
9,4
8,5
7,9
7,8
8,4
-1,0
-11%
0,5
6%
Landið allt
10,0
9,1
8,7
9,1
9,3
-0,6
-6%
0,7
8%
Heimild: Hagstofa Íslands og Samband íslenskra sveitarfélaga. Skýring: Skólastjórar, aðstoðarskólastjórar og sérkennarar eru meðtaldir. Grunnskólar sveitarfélaga og sjálfstætt starfandi grunnskólar.
Árið 2012 eru 9,3 nemendur á hvert stöðugildi starfsfólks við kennslu á landsvísu og hefur þeim fækkað hlutfallslega um 6% miðað við árið 2004. En sé litið til ársins 2008 þá hefur nemendum fjölgað um 8% á hvert stöðugildi. Ef tafla 60 er skoðuð eftir landshlutum má sjá að nemendum á stöðugildi starfsfólks við kennslu fækkar alls staðar á tímabilinu 2004–2012, þó fækkunin sé mismikil. Nemendum á hvert stöðugildi þessa hóps hefur fækkað hlutfallslega mest á Suðurnesjum og á Suðurlandi eða um 11% á tímabilinu 2004–2012. Þessi þróun snýst þó við á milli áranna 2008 og 2012 í flestum landshlutum. Austurland sker sig úr að því leyti að þar eru fæstir nemendur á hvert stöðugildi öll árin sem hér um ræðir nema árið 2010. Þá eru Vestfirðir með fæsta nemendur á hvert stöðugildi kennara. Mynd 56. Fjöldi nemenda á hvert stöðugildi starfsfólks við kennslu 2003 –2012 fjöldi nemenda á stöðugildi starfsfólks við kennslu 10,5 10 9,5 9 8,5 8 7,5 7 6,5 6 5,5
5 2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
Heimild: Hagstofa Íslands og Samband íslenskra sveitarfélaga. Skýring: Skólastjórar, aðstoðarskólastjórar og sérkennarar eru meðtaldir. Grunnskólar sveitarfélaga og sjálfstætt starfandi grunnskólar.
Mynd 56 sýnir glöggt hvernig fjöldi nemenda á hvert stöðugildi starfsfólks við kennslu hefur þróast á tímabilinu 2003–2012. Á fyrri hluta tímabilsins fækkar nemendum á hvert stöðugildi talsvert en árið 2009 verður viðsnúningur og þá fer nemendum fjölgandi á hvert stöðugildi.
Tafla 63. Fjöldi nemenda á hvert stöðugildi kennara 2007 –2012 eftir landshlutum % breyting 2006-2012
Kennarar ¹
Kennarar²
Kennarar ¹
Kennarar²
Kennarar ¹
Kennarar²
Kennarar ¹
Kennarar²
% breyting 2010-2012
Kennarar²
2012
Kennarar ¹
2010
Kennarar²
2008
Kennarar ¹
2006
Reykjavíkurborg
12,8
11,9
11,7
10,9
12,8
12,0
12,3
11,7
-4%
-2%
-4%
-3%
Höfuðbsv. án Rvk.
12,1
11,2
12,0
11,0
12,7
11,7
12,7
12,0
5%
7%
0%
3%
Suðurnes
13,2
12,3
11,2
10,6
12,6
11,8
10,8
10,3
-18%
-17%
-14%
-13%
Vesturland
10,5
10,0
9,9
9,4
11,6
10,9
10,3
9,7
-2%
-3%
-11%
-11%
9,3
9,1
8,4
8,0
8,2
8,0
9,3
8,9
0%
-2%
13%
11%
Norðurland vestra
10,7
10,1
9,3
8,5
8,9
8,2
9,1
8,8
-15%
-13%
3%
7%
Norðurland eystra
10,6
10,0
10,0
9,5
11,1
10,4
10,8
10,3
2%
3%
-3%
-1%
Austurland
8,7
8,4
8,0
7,7
8,4
8,0
8,6
8,2
-1%
-3%
3%
2%
Suðurland
10,1
9,8
9,5
8,9
10,0
9,3
10,4
9,7
3%
-1%
4%
5%
Landið allt
11,6
10,9
10,8
10,2
11,7
11,0
11,5
10,9
-1%
0%
-2%
-1%
Vestfirðir
Heimild: Hagstofa Íslands og Samband íslenskra sveitarfélaga. Skýring: Kennarar¹ = Grunnskólakennarar og kennarar án kennsluréttinda. Skólastjórnendur, deildarstjórar og sérkennarar eru ekki meðtaldir. Kennarar² = Grunnskólakennarar og kennarar án kennsluréttinda ásamt deildarstjórum. Skólastjórnendur og sérkennarar eru ekki meðtaldir. Grunnskólar sveitarfélaga og sjálfstætt starfandi grunnskólar.
Að lokum er áhugavert að rýna ögn betur í þessa lykiltölu og skoða fjölda nemenda á hvert stöðugilda kennara sem ekki sinnir stjórnun eða sérkennslu. Í töflunni hér að ofan er annars vegar að finna fjölda nemenda á hvert stöðugildi kennara (kennarar¹) og hins vegar fjölda nemenda á hvert stöðugildi kennara og deildarstjóra (kennarar²). Hér eru skólastjórnendur og sérkennarar ekki meðtaldir. Sé litið til fyrri lykiltölunnar allt tímabilið má sjá að misjafnt er milli landshluta hvort nemendum hefur fækkað á hvert stöðugildi eður ei. Þeim fækkar hlutfallslega mest á Suðurnesjum eða um 18%, en mesta aukningin varð á höfuðborgarsvæði utan Reykjavíkurborgar eða 5%. Sé horft á seinni kennitöluna yfir allt tímabilið, þ.e. fjölda nemenda á hvert stöðugildi kennara og deildarstjóra kemur í ljós svipuð þróun. Sé hins vegar þróunin skoðuð milli áranna 2010 og 2012 þá sjáum við að nemendum fjölgar nokkuð á hvert stöðugildi í flestum landshlutum.
Tafla 64. Fjöldi nemenda á hvert stöðugildi kennara 2012 í 10 stærstu sveitarfélögum eftir rekstrarformi Grunnskólar sveitarfélaga
Sjálfstætt starfandi grunnskólar
Kennarar¹
Kennarar²
Kennarar¹
Kennarar²
Hafnarfjarðarkaupstaður
13,7
12,8
8,9
8,9
Garðabær
13,5
12,4
9,8
9,8
Mosfellsbær
13,2
12,2
Akraneskaupstaður
12,8
12,2
Akureyrarkaupstaður
12,4
11,9
Reykjavíkurborg
12,4
11,8
9,9
9,4
Kópavogsbær
12,2
11,7
9,9
9,9
Sveitarfélagið Árborg
12,0
11,1
Reykjanesbær
10,9
10,4
8,8
8,2
12,4
11,7
9,8
9,5
Fjarðabyggð 10 stærstu samtals
Heimild: Hagstofa Íslands og Samband íslenskra sveitarfélaga. Skýring: Kennarar¹ = Grunnskólakennarar og kennarar án kennsluréttinda. Skólastjórnendur, deildarstjórar og sérkennarar eru ekki meðtaldir. Kennarar² = Grunnskólakennarar og kennarar án kennsluréttinda ásamt deildarstjórum. Skólastjórnendur og sérkennarar eru ekki meðtaldir.
Tafla 64 gefur yfirlit yfir fjölda nemenda á hvert stöðugildi kennara í tíu fjölmennustu sveitarfélögunum árið 2012 eftir rekstrarformi. Annars vegar er um að ræða fjölda nemenda á hvert stöðugildi kennara (kennarar¹) og hins vegar fjölda nemenda á hvert stöðugildi kennara og deildarstjóra (kennarar²). Aðrir stjórnendur og sérkennarar eru ekki meðtaldir. Í Hafnarfjarðarkaupstað eru flestir nemendur á hvert stöðugildi kennara í grunnskólum sveitarfélagins, hvort sem litið er til hópsins kennarar¹ hvar 13,7 nemendur eru á hvert stöðugildi eða kennarar² hvar fjöldi nemenda er 12,8 á hvert stöðugildi. Vegið meðaltal þessara sveitarfélaga er 12,4 nemendur á kennarar¹ og 11,7 á kennarar². Ef litið er til sjálfstætt starfandi grunnskóla eru flestir nemendur á hvert stöðugildi kennara í Reykjavíkurborg og Kópavogsbæ ef litið er til hópsins kennarar¹ eða 9,9 nemendur á hvert stöðugildi. Vegið meðaltal meðal sjálfstætt starfandi grunnskóla er 9,8 á kennarar¹ og 9,5 á kennarar².
Í fylgiskjali 12 er yfirlit yfir fjölda nemenda á hvert stöðugildi starfsfólks við kennslu í hverju sveitarfélagi fyrir sig árið 2012.
Tafla 65. Fjöldi nemenda á hvert stöðugildi starfsfólks við kennslu árið 2012 eftir stærð sveitarfélaga Fj. svf
Lægsta gildi
Vegið meðaltal
Hæsta gildi
< 500 íbúar
17
2,2
5,7
9,1
501-1000
17
4,1
6,5
8,4
1001-2000
11
6,8
7,7
8,7
2001-5000
13
7,2
8,4
10,4
> 5001
8
9,5
10,3
10,9
Reykjavíkurborg
1
9,7
Heimild: Hagstofa Íslands og Samband íslenskra sveitarfélaga. Skýring: Grunnskólar sveitarfélaga og sjálfstætt starfandi grunnskólar. Skólastjórar, aðstoðarskólastjórar og sérkennarar eru meðtaldir.
Að lokum sýnir tafla 65 fjölda grunnskólanemenda á hvert stöðugildi starfsfólks við kennslu eftir stærð sveitarfélaga. Taflan sýnir vegið meðaltal hvers hóps fyrir sig ásamt hæsta og lægsta gildi sem gefur til kynna dreifingu innan hvers hóps fyrir sig. Í sveitarfélögum með yfir 5000 íbúa er vegið meðaltal fjölda nemenda á hvert stöðugildi starfsfólks við kennslu hæst árið 2012. Sé horft til hæsta og lægsta gildis kemur í ljós hve ólík niðurstaða getur verið milli sveitarfélaga innan hvers stærðarflokks. Þó gefur taflan einnig vísbendingar um hagkvæmni stærðar hjá stærri sveitarfélögum. Tafla 66. Fjöldi stöðugilda starfsfólks við kennslu á 1000 íbúa eftir landshlutum árið 2012 Íbúafjöldi 2012
Fjöldi starfsfólks við kennslu *
Fjöldi stöðugilda á hverja 1000 íbúa
119.034
1.426
12,0
Höfuðborgarsv.án Rvk.
84.560
1.178
13,9
Suðurnes
21.242
326
15,3
Vesturland
Reykjavíkurborg
15.368
259
16,9
Vestfirðir
6.955
119
17,2
Norðurland vestra
7.299
138
18,9
Norðurland eystra
29.018
463
15,9
Austurland
10.213
194
19,0
Suðurland
25.886
431
16,6
Landið allt
319.575
4.534
14,2
Heimild: Hagstofa Íslands og Samband íslenskra sveitarfélaga. Skýring: Grunnskólar sveitarfélaga. Íbúafjöldi skólahverfa meðtalinn. Þ.e íbúar Kjósarhrepps taldir með íbúum Reykjavíkurborgar og svo framvegis.
Að lokum er áhugavert að skoða fjölda stöðugilda alls starfsfólks við kennslu á hverja 1.000 íbúa eftir landshlutum í grunnskólum sveitarfélaga. Tafla 66 sýnir að á hverja 1.000 íbúa landsins eru 14,2 stöðugildi starfsfólks við kennslu. Talan er lægst hjá Reykjavíkurborg þar sem 12 stöðugildi eru á hverja 1.000 íbúa. Hæst er talan á Austurlandi þar sem 19 stöðugildi eru á hverja 1.000 íbúa.
Tafla 67. Fjöldi stöðugilda starfsfólks við kennslu á 1.000 íbúa í 10 stærstu sveitarfélögum 2012
Reykjavíkurborg
Íbúafjöldi 2012
Fjöldi starfsfólks við kennslu *
Fjöldi stöðugilda á hverja 1000 íbúa
119.034
1.426,4
12,0
Hafnarfjarðarkaupstaður
4.313
52,0
12,1
Kópavogsbær
4.313
52,0
12,1
871
16,5
18,9
2.419
45,1
18,6
Akureyrarkaupstaður Garðabær Akraneskaupstaður
21.242
325,7
15,3
Reykjanesbær
2.830
43,8
15,5
Mosfellsbær
2.830
43,8
15,5
Sveitarfélagið Árborg
4.194
54,9
13,1
670
12,5
18,7
162.716
2.073
12,7
Fjarðabyggð 10 stærstu samtals
Heimild: Hagstofa Íslands og Samband íslenskra sveitarfélaga. Skýring: Grunnskólar sveitarfélaga. Íbúafjöldi skólahverfa meðtalinn. Þ.e íbúar Kjósarhrepps taldir með íbúum Reykjavíkurborgar og svo framvegis.
Ekki er síður áhugavert að skoða lykiltöluna fjölda stöðugilda starfsfólks við kennslu í tíu fjölmennustu sveitarfélögum landsins. Fæst stöðugildi á hverja 1.000 íbúa eru í Reykjavíkurborg eða 12 og flest eru þau í Fjarðabyggð eða 18,7. Vert er að hafa í huga í þessu samhengi að Fjarðabyggð samanstendur af fimm byggðakjörnum með grunnskóla starfandi í hverjum þeirra. Vegið meðaltal tíu stærstu sveitarfélaga er 12,7 stöðugildi á hverja þúsund íbúa sem er 10% lægra en meðaltal alls landsins.
Í fylgiskjali 13 er yfirlit yfir fjölda stöðugilda starfsfólks við kennslu á hverja 1.000 íbúa í hverju sveitarfélagi fyrir sig árið 2012.
Samantekt Árið 2012 eru stöðugildi alls starfsfólks við kennslu 4.534 talsins og hefur þeim fækkað um 25 frá fyrra ári eða sem nemur 1%. Fjöldi stöðugilda grunnskólakennara stendur í stað miðað við 2011. Kennurum án kennsluréttinda fækkar árið 2012 um 10% frá fyrra ári eða um 16 stöðugildi. Mikið hefur fækkað í þessum starfsmannahópi frá árinu 2008, eða um 526 stöðugildi eða 78% fækkun. Ljóst er að hér gætir áhrifa efnahagsástandsins. Grunnskólakennarar sem störfuðu á öðrum vettvangi leituðu í auknum mæli inn í skólana á kostnað kennara án kennsluréttinda. Árið 2012 er hlutfall grunnskólakennara í grunnskólum landsins 97%. Sé litið til landshluta er hlutfall grunnskólakennara hæst í Reykjavík eða 99% og lægst á Vestfjörðum eða 88%. Sé horft til tíu fjölmennustu sveitarfélaganna þá er hlutfallið hæst hjá Akraneskaupstað og Sveitarfélaginu Árborg eða 100%. Samkvæmt grunnskólalögum skulu allir þeir er starfa við kennslu hafa grunnskólakennaramenntun. Því markmiði hefur verið náð í 16 sveitarfélögum árið 2011. Þegar starfsfólk við kennslu er skoðað eftir starfssviðum kemur í ljós að stöðugildi sérkennara hafa ríflega tvöfaldast árið 2012 miðað við árið 1998. Árið 2012 eru konur 80% starfsfólks við kennslu í grunnskóla. Kennurum fækkar í öllum aldursflokkum á tímabilinu 2006–2012 nema í elsta aldurshópnum, þ.e 60 ára og eldri. Þeim fækkar um 9% meðal 30–39 ára og heil 47% meðal 29 ára kennara og yngri. Þeim fjölgar hins vegar um 79% í aldurshópnum 60 ára og eldri. Gögnin sýna að kennarastéttin er að eldast mikið sem er verulegt áhyggjuefni fyrir grunnskólann á Íslandi.
Árið 2012 er 9,3 nemendur á hvert stöðugildi alls starfsfólks við kennslu á landsvísu. Frá árinu 2004 til ársins 2012 hefur fjöldi nemenda á hvert stöðugildi starfsfólks við kennslu minnkað um 6%. Þessi þróun snýst við í langflestum landshlutum árin 2008–2012 og þá fjölgar nemendum á hvert stöðugildi um 8%. Nánar var rýnt í lykiltöluna fjöldi nemenda á hvert stöðugildi kennara og sérkennarar og stjórnendur ekki meðtaldir. Annars vegar var litið til fjölda nemenda á stöðugildi kennarar¹ (grunnskólakennarar og kennara án kennsluréttinda) og hins vegar fjöldi nemenda á stöðugildi kennarar² (grunnskólakennarar, kennarar án kennsluréttinda og deildarstjórar). Á tímabilinu 2006–2012 er mjög misjafnt eftir landshlutum hvort nemendum fjölgi eða fækki á hvert stöðugildi kennarar¹ og kennarar ². Þeim fjölgar hlutfallslega mest á höfuðborgarsvæði utan Reykjavíkur eða um 5% en fækkar hlutfallslega mest á Suðurnesjum eða um 18%. Ef horft er til tíu stærstu eða fjölmennustu sveitarfélaganna kemur í ljós að í Hafnarfjarðarkaupstað eru flestir nemendur á hvert stöðugildi kennara í grunnskólum sveitarfélagins, hvort sem litið er til hópsins kennarar¹ hvar 13,7 nemendur eru á hvert stöðugildi eða kennarar² hvar fjöldi nemenda er 12,8 á hvert stöðugildi. Vegið meðaltal þessara sveitarfélaga er 12,4 nemendur á kennarar¹ og 11,7 á kennarar². Á hverja 1.000 íbúa landsins eru 14,2 stöðugildi starfsfólks við kennslu. Talan er lægst hjá Reykjavíkurborg þar sem 12 stöðugildi eru á hverja 1.000 íbúa. Hæst er talan hjá Austurlandi þar sem 19 stöðugildi eru á hverja 1.000 íbúa.
7.2
Annað starfsfólk
Þegar fjallað er um starfsfólk í grunnskólum er víst að starfsfólk við kennslu er þar í forgrunni. Reyndin er þó að fjölmargt annað starfsfólk starfar í grunnskólum við ýmis störf og hefur fjölgað verulega frá því að sveitarfélögin tóku við rekstri grunnskólans samstíga því að þjónusta í skólum landsins hefur aukist. Í kaflanum verður þessi starfsmannahópur einnig nefndur „annað starfsfólk“. Fjöldi stöðugilda starfsfólks í grunnskóla árið 2011 sem sinna öðru en kennslu voru 2.121 talsins og fækkar um 3% frá fyrra ári. Mynd 58. Fjöldi stöðugilda annars starfsfólks 1998 –2012 Annað starfsfólk 2.500
0,2
2.121
2.187
2.324
2.316
2.179
0,15 0,1
10% 6% 4%
0,05
4%
0%
500
2.179
2.104
2.116
2.093
1.846
1.680
1.683
1.419
1.500
13%
2.174
19%
2.000
1.000
% breyting frá fyrra ári
-1%
0%
0%
0
-3%
-3% -6%
0
-0,05 -0,1
1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 Heimild: Hagstofa Íslands og Samband íslenskra sveitarfélaga.
Mynd 58 sýnir þróun á heildarfjölda þess starfsfólks í grunnskóla er sinnir öðrum störfum en kennslustörfum og breytingu frá fyrra ári. Á tímabilinu 1998–2012 fjölgaði stöðugildum annars starfsfólks um tæp 600 eða rúm 42%. Hlutfallsleg breyting er mest árið 1999 miðað við fyrra ár eða 19% aukning og þá árið 2002 um 13% frá fyrra ári. Nokkur fækkun er í þessum starfsmannahóp árið 2004 en þá fækkar stöðugildum um 58 eða 3% frá fyrra ári. Frá og með árinu 2009 fer stöðugildum annars starfsfólks í grunnskólum fækkandi ár frá ári.
Tafla 68. Annað starfsfólk í grunnskólum eftir starfssviði 2006 –2012 2006
2008
2010
2012
Breyting 06 - 12
% breyting 06 - 12
51
45
56
51
0
0%
3
4
4
3
0
0%
Bókasafnsfræðingar og fl. Félagsráðgjafar Sálfræðingar
8
12
10
10
2
19%
Námsráðgjafar
71
70
78
70
-1
-1%
Skólahjúkrunarfræðingar
21
23
20
19
-2
-9%
Þroskaþjálfar
86
117
118
132
47
54%
Stuðningsfulltrúar
468
513
479
519
51
11%
Ritarar, tölvuumsjón
160
155
152
141
-19
-12%
4
7
5
4
-1
-13%
Tómstundafulltrúar Starfsfólk í mötuneytum
225
234
238
185
-40
-18%
Skólaliðar, gangaverðir og fl.
943
1003
905
776
-166
-18%
Húsverðir
131
134
122
107
-24
-18%
8
0
0
0
-8
-100%
2.179
2.316
2.187
2.016
-163
-7%
Annað Samtals
Heimild: Hagstofa Íslands. Skýring: Stöðugildi eru námunduð að heilu stöðugildi. Skólabílstjórar og aðrir verktakar eru ekki inni í þessum tölum. Sinni starfsmaður störfum sem falla á fleiri en eitt starfssvið vísar starfssvið til aðalstarfs.
Ef við skoðum töflu 68 hér að ofan kemur í ljós að stöðugildum þeirra sem ekki sinna kennslu í grunnskólum landsins hefur fækkað um 163 stöðugildi árið 2012 miðað við árið 2006 og eru 2.016 talsins. Það fækkar um 5% í þessum starfsmannahópi árið 2012 miðað við fyrra ár. Fjöldi stöðugilda þessa starfshóps stendur í stað milli áranna 2006 og 2007. Þróunin á tímabilinu er talsvert misjöfn eftir starfssviðum. Þannig fjölgaði stuðningsfulltrúum um 51 stöðugildi eða 11% og þroskaþjálfum fjölgaði um 44 stöðugildi eða 54%. Ef við skoðum sérstaklega breytingar sem verða milli áranna 2008 og 2009 þá sést að námsráðgjöfum fjölgar um 13 stöðugildi. Í því samhengi er vert að minnast þess að í 13. gr. nýrra laga um grunnskóla nr. 91/2008 er kveðið á um að nemendur eigi rétt á námsráðgjöf í skólanum af til þess bærum sérfræðingum. Þeim fækkar svo aftur lítillega árið 2010. Skólahjúkrunarfræðingum fækkar verulega milli áranna 2008 og 2009, en fjölgar svo aftur talsvert árið 2010 frá fyrra ári. Skólaliðum fækkar um 166 stöðugildi á tímabilinu en sú þróun á sér að mestu stað milli áranna 2008 og 2012. Mynd 59. Hlutfallsleg skipting stöðugilda annars starfsfólks eftir starfssviðum 2012 2,0%
0,0%
0,4%
3,7%
Bókasafnsfræðingar og fl.
0,3%
Félagsráðgjafar
6,0%
Sálfræðingar Námsráðgjafar Skólahjúkrunarfræðingar
39,5% 24,6%
Þroskaþjálfar
Stuðningsfulltrúar Ritarar, tölvuumsjón Tómstundafulltrúar
7,0%
5,7%
Starfsfólk í mötuneytum Húsverðir
10,7% 0,1%
Heimild: Hagstofa Íslands.
Skólaliðar, gangaverðir og fl.
Mynd 59 sýnir hvernig stöðugildi annars starfsfólks í grunnskóla raðast eftir hlutfallslegri skiptingu á ólík starfssvið á landsvísu árið 2012. Fjölmennasti hópurinn eru skólaliðar sem eru tæp 39% þeirra er sinna öðru en kennslu í grunnskóla. Næstfjölmennasti hópurinn eru stuðningsfulltrúar sem eru rétt tæp 26%. Tafla 69. Annað starfsfólk í grunnskólum 2006 –2012 eftir landshlutum
Reykjavíkurborg
2006
2008
2010
2012
Breyting 06- 12
% breyting 06 - 12
724
729
692
655
-69
-10%
1%
-5%
-5% -68
-12%
-16
-11%
32
28%
-17
-32%
-27
-32%
4
2%
0
0%
-1
-1%
-98
-5%
% breyting frá fyrra ári Höfuðborgarsv. án Rvk.
558
% breyting frá fyrra ári Suðurnes
143
% breyting frá fyrra ári Vesturland
117
% breyting frá fyrra ári Vestfirðir
53
% breyting frá fyrra ári Norðurland vestra
85
% breyting frá fyrra ári
150
136
127
5%
-9%
-7%
137
132
149
17%
-4%
13%
51
50
36
-3%
-2%
-28%
86
58 -33%
212
231
226
216
9%
-2%
-4%
83
100
82
83
20%
-18%
1%
244
227
202
20%
-7%
-11%
2.316
2.187
2.016
10%
-6%
-8%
203
% breyting frá fyrra ári Samtals
-12%
-11%
% breyting frá fyrra ári Suðurland
490
-4%
97
% breyting frá fyrra ári Austurland
557
3%
14%
% breyting frá fyrra ári Norðurland eystra
578
2.114
Heimild: Hagstofa Íslands og Samband íslenskra sveitarfélaga. Skýring: Stöðugildi eru námunduð að heilu stöðugildi. Skólabílstjórar og aðrir verktakar eru ekki inni í þessum tölum. Sinni starfsmaður störfum sem falla á fleiri en eitt starfssvið vísar starfssvið til aðalstarfs.
Hér að ofan eru tölur yfir annað starfsfólk í grunnskólum eftir landshlutum 2006–2012. Árið 2012 eru 2.016 stöðugildi er sinna öðru en kennslu í grunnskóla. Árið 1998 voru stöðugildi annars starfsfólks 1.419 talsins og hefur þeim því fjölgað um 597 stöðugildi síðan eða 42%. Á tímabilinu 2006–2012 fækkar þeim um tæp 100 stöðugildi eða 5%. Stöðugildum annars starfsfólks fjölgar nokkuð árið 2008, en það sem eftir lifir tímabils fer stöðugildum þess fækkandi. Sé litið til einstakra landshluta má segja að stöðugildum starfsfólks er sinnir öðru en kennslu fækkar í flestum landshlutum á tímabilinu. Hlutfallslega fækkar þeim mest á Vestfjörðum og á Norðurlandi vestra. Á Vesturlandi fjölgar þeim um heil 28% á tímabilinu.
Mynd 60. Annað starfsfólk í grunnskóla eftir stærð sveitarfélaga 2007 –2012 2007
2008
2009
2010
2011
2012
1000
775 814 859 811 764 773
800 700 600
754 797 741 692 673 655
900
500
304
300
92 97 108 113 112 93
135 153 153 158 167 147
100
60 55 61 46 51 44
200
< 500 íbúar
501 - 1000
1001-2000
406 402 367 354 304
400
0 2001-5000
5000 >
Reykjavík
Heimild: Samband íslenskra sveitarfélaga og Hagstofa Íslands.
Á mynd 60 má sjá fjölda starfsfólks í grunnskóla sem sinnir öðru en kennslu eftir stærð sveitarfélaga. Tafla 70. Fjöldi nemenda á hvert stöðugildi annars starfsfólks i grunnskóla 2006 –2012 eftir landshlutum 2006
2008
2010
2012
Breyting 06-12
% breyting 06-12
Reykjavíkurborg
20,50
19,60
19,94
21,15
0,65
3%
Höfuðborgarsv. án Rvk.
20,37
20,36
21,50
24,96
4,58
23%
Suðurnes
21,41
21,99
22,89
24,04
2,64
12%
Vesturland
20,55
17,28
17,00
14,81
-5,74
-28%
Vestfirðir
21,80
20,94
18,84
24,87
3,07
14%
Norðurland vestra
15,28
11,28
12,64
18,16
2,87
19%
Norðurland eystra
19,88
18,53
18,55
18,89
-0,99
-5%
Austurland
18,11
14,35
17,57
16,42
-1,69
-9%
Suðurland
19,79
16,05
16,51
17,80
-1,99
-10%
Landið allt
20,75
18,79
19,45
21,00
0,24
1%
Heimild: Hagstofa Íslands og Samband íslenskra sveitarfélaga.
Tafla 70 sýnir okkur fjölda nemenda á hvert stöðugildi annars starfsfólks í grunnskóla eftir landshlutum. Árið 2012 er 21 nemandi á hvert stöðugildi annars starfsfólks og hefur fjölgað um 0,25 frá árinu 2005 eða um 1%. Nemendum á hvert stöðugildi fjölgar á höfuðborgarsvæði utan Reykjavíkurborgar um 4,5 nemanda eða 23%. Þeim fækkar hins vegar um tæpa 6 nemendur á hvert stöðugildi á Vesturlandi á tímabilinu. Árið 2012 eru fæstir nemendur á hvert stöðugildi annars starfsfólks á Vesturlandi eða 14,8. Þeir eru flestir á hvert stöðugildi á höfuðborgarsvæðinu eða 24,9.
Tafla 71. Fjöldi nemenda á hvert stöðugildi annars starfsfólks 2012 eftir stærð sveitarfélaga Fj. svf
Lægsta gildi
Vegið meðaltal
Hæsta gildi
< 500 íbúar
17
7,7
13,1
55,0
501-1000
17
8,5
17,1
34,4
1001-2000
11
11,2
15,8
40,1
2001-5000
13
14,1
19,2
53,3
> 5001
8
18,5
23,5
29,0
Reykjavíkurborg
1
21,2
Heimild: Hagstofa Íslands og Samband íslenskra sveitarfélaga.
Þá má sjá fjölda nemenda á hvert stöðugildi eftir stærð sveitarfélaga. Vart kemur á óvart að fæstir nemendur eru á stöðugildi annars starfsfólks í minnstu sveitarfélögunum en svo eykst fjöldi þeirra eftir að sveitarfélögin verða fjölmennari. Eins má sjá að dreifing er talsverð innan hvers stærðarhóps. Tafla 72. Fjöldi stöðugilda annars starfsfólks á hverja 1.000 íbúa eftir landshlutum á rið 2012 Íbúafjöldi 2012 Fjöldi stöðugilda annars starfsfólks Reykjavíkurborg
Fjöldi stöðugilda á 1.000 íbúa
119.034
655,2
5,3
Höfuðborgarsv. án Rvk.
84.560
490,0
5,6
Suðurnes
21.242
126,9
6,0
Vesturland
15.368
149,0
9,7
Vestfirðir
6.955
35,9
5,2
Norðurland vestra
7.299
57,5
7,9
Norðurland eystra
29.018
216,6
7,5
Austurland
10.213
82,7
8,1
Suðurland
25.886
202,2
7,8
Landið allt
319.575
2015,9
6,2
Heimild: Hagstofa Íslands og Samband íslenskra sveitarfélaga. Skýring: Grunnskólar sveitarfélaga. Íbúafjöldi skólahverfa meðtalinn. Þ.e. íbúar Kjósarhrepps taldir með íbúum Reykjavíkurborgar og svo framvegis.
Þá er fróðlegt að skoða fjölda stöðugilda á hverja þúsund íbúa. Tafla 72 gefur yfirlit yfir þá lykiltölu eftir landshlutum árið 2012 í grunnskólum reknum af sveitarfélögum. Vegið meðaltal allra sveitarfélaga er 6,2 stöðugildi á hverja þúsund íbúa. Lægst er lykiltalan í Reykjavík eða 5,3 en hæst á Vesturlandi eða 9,7 stöðugildi á hverja 1.000 íbúa.
Tafla 73. Fjöldi stöðugilda annars starfsfólks á hverja 1.000 íbúa í 10 stærstu sveitarfélögum 2012 Íbúafjöldi 2012
Fjöldi stöðugilda annars starfsfólks
Fjöldi stöðugilda á 1.000 íbúa
Garðabær
11.283
44,7
4,0
Hafnarfjarðarkaupstaður
26.486
128,6
4,9
119.034
630,7
5,3
Reykjanesbær
14.137
83,7
5,9
Kópavogsbær
31.205
195,5
6,3
Mosfellsbær
8.854
57,1
6,4
17.875
131,1
7,3
Sveitarfélagið Árborg
7.783
59,8
7,7
Akraneskaupstaður
6.592
54,9
8,3
Fjarðabyggð
4.600
41,9
9,1
247.849
1427,9
5,8
Reykjavíkurborg
Akureyrarbær
10 stærstu samtals
Heimild: Hagstofa Íslands og Samband íslenskra sveitarfélaga. Skýring: Grunnskólar sveitarfélaga. Íbúafjöldi skólahverfa meðtalinn. Þ.e. íbúar Kjósarhrepps taldir með íbúum Reykjavíkurborgar og svo framvegis.
Að lokum er ekki úr vegi að skoða fjölda stöðugilda annars starfsfólks á hverja þúsund íbúa hjá tíu fjölmennustu sveitarfélögum landsins. Vegið meðaltal þeirra er 5,8 stöðugildi á hverja þúsund, sem er 0,4 stöðugildi lægra en hjá öllu landinu í heild eða 7% lægra. Garðabær er með fæst stöðugildi á hverja 1.000 íbúa með 4,0, en í Fjarðabyggð er fjöldinn mestur eða 9,1. Vert er að hafa í huga í þessu samhengi að Fjarðabyggð samanstendur af fimm byggðakjörnum með grunnskóla starfandi í hverjum þeirra.
Samantekt Hér að framan er rakin þróun í starfsmannahaldi starfsfólks við grunnskólann sem ekki sinna kennslu árin 2006–2012 á landsvísu. Skólaliðum fækkar á tímabilinu um 166 stöðugildi eða 18% en eru áfram langfjölmennasti starfshópurinn meðal annars starfsfólks árið 2012 eða tæp 39% þeirra. Stuðningsfulltrúum fjölgar hins vegar um 51 stöðugildi og eru annar stærsti starfsmannahópurinn árið 2012 eða 26% af þeim er sinna öðru en kennslu og stjórnun. Á tímabilinu 2006–2012 hefur nemendum á hvert stöðugildi annars starfsfólks fækkað um 0,24 nemanda og eru 21 á hvert stöðugildi árið 2012. Fæstir nemendur eru á hvert stöðugildi á Norðurlandi vestra eða 14,8 en flestir á höfuðborgarsvæðinu utan Reykjavíkurborgar eða 24,9. Einnig var horft til fjölda stöðugilda á hverja 1.000 íbúa. Vegið meðaltal alls landsins var 6,2 stöðugildi á hverja þúsund íbúa árið 2012. Sé horft til landshluta voru stöðugildin flest á hverja þúsund á Vesturlandi eða 9,7 en fæst í Reykjavíkurborg eða 5,3. Ef litið er eingöngu til tíu fjölmennustu sveitarfélaganna er vegið meðaltal 5,8, og flest stöðugildi á hverja 1.000 íbúa eru í Fjarðabyggð en fæst í Garðabæ.
7.3.
Allt starfsfólk í grunnskóla
Í þessum kafla er fjallað um allt starfsfólk í grunnskóla þ.e. starfsfólk við kennslu og annað starfsfólk. Hér að framan hefur verið gerð grein fyrir þessum tveimur starfsmannahópum sitt í hvoru lagi. Árið 2012 eru stöðugildi alls starfsfólks í grunnskóla 6.551 talsins og hefur fækkað um 564 stöðugildi frá 2009 en það nemur 8% fækkun. Tafla 74. Fjöldi stöðugilda starfsfólks í grunnskóla 1998 –2012 Starfsfólk við kennslu
% breyting frá fyrra ári
Annað starfsfólk
% breyting frá fyrra ári
% breyting frá fyrra ári
1998
3.518
1999
3.703
5%
1.683
19%
5.386
9%
2000
3.784
2%
1.679
0%
5.463
1%
2001
4.273
13%
1.846
10%
6.119
12%
2002
4.437
4%
2.093
13%
6.530
7%
2003
4.440
0%
2.174
4%
6.614
1%
2004
4.460
0%
2.116
-3%
6.576
-1%
2005
4.697
5%
2.104
-1%
6.801
3%
2006
4.798
2%
2.179
4%
6.977
3%
2007
4.985
2%
2.179
0%
7.164
3%
2008
5.016
1%
2.316
6%
7.332
2%
2009
4.791
-4%
2.324
0%
7.115
-3%
2010
4.671
-3%
2.187
-6%
6.858
-4%
2011
4.560
-2%
2.121
-9%
6.681
-3%
2012
4.535
-1%
2.016
-8%
6.551
-2%
Breyting 98 - 12
1.017
597
1.614
29%
42%
33%
% breyting 98 - 12
1.419
Starfsfólk alls 4.937
Heimild: Hagstofa Íslands og Samband íslenskra sveitarfélaga. Skýring: Stjórnendur, s.s. skólastjórar, aðstoðarskólastjórar og deildarstjórar ásamt sérkennurum eru flokkaðir með starfsfólki við kennslu. Stöðugildi eru námunduð að heilu tölugildi. Starfsfólk í sjálfstætt starfandi skólum meðtalið.
Tafla 74 sýnir þróunina meðal starfsmanna grunnskólans þar sem þeir eru flokkaðir saman er sinna kennslustörfum og svo þeir er sinna öðrum störfum, frá 1998–2012. Á tímabilinu hefur stöðugildum alls starfsfólks fjölgað um 1.614 eða 33%. Hlutfallsleg breyting milli ára er mest árið 2001, en þá fjölgar stöðugildum alls í grunnskóla um 12% miðað við fyrra ár. Þróunin frá árinu 2009 hefur verið sú að stöðugildum starfsfólks í heildina fækkar.
Mynd 61. Uppsöfnuð hlutfallsleg þróun fjölda starfsfólks í grunnskóla 1998 –2012 Starfsfólk við kennslu
Annað starfsfólk
Starfsfólk alls
160
140 120
100 80
60 40
20 0 1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
Heimild: Hagstofa Íslands og Samband íslenskra sveitarfélaga.
Mynd 61 sýnir uppsafnaða hlutfallslega þróun stöðugilda í grunnskóla. Sammerkt er með hópunum að fram til ársins 2009 fjölgar stöðugildum, en eftir það fer þeim fækkandi. Mynd 62. Hlutfallsleg skipting stöðugilda starfsfólks í grunnskóla 2012
2% 3% 13%
Skólastjórar Aðstoðarskólastjórar
3%
2%
Deildarstjórar Grunnskólakennarar og leiðbeinendur
0%
3%
Sérkennarar
2%
Bókasafnsfr. og bókaverðir Skólasálfr., náms- og starfsráðgjafar 8%
Skólahjúkrunarfræðingar Þroskaþjálfar
0%
2%
Stuðningfulltrúar og uppeldisfulltrúar
1% 1%
7%
53%
Skólaritarar og tölvuumsjón
Tómstundafulltrúar og íþróttafulltrúar Starfsfólk í mötuneytum Húsverðir Starfslið við ganga- og baðvörslu, þrif
Heimild: Hagstofa Íslands og Samband íslenskra sveitarfélaga.
Mynd 62 gefur yfirlit yfir hlutfallslega skiptingu stöðugilda starfsfólks í grunnskóla eftir starfssviðum árið 2012. Skólastjórar nema 3% af heildarstöðugildafjölda sem og deildarstjórar og langfjölmennasti hópurinn eru grunnskólakennarar og leiðbeinendur eða 56%. Sérkennarar eru 6% af starfsliði grunnskóla og stuðningsfulltrúar 8% árið 2012.
Mynd 63. Hlutfallsleg skipting kennara og annars starfsfólks 1998 –2012 Starfsfólk við kennslu
Annað starfsfólk
100% 90%
29
31
31
30
32
33
32
31
31
30
33
33
32
32
71
69
69
70
68
67
68
69
69
70
67
67
68
68
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
80% 70% 60% 50% 40%
30% 20%
10% 0% Heimild: Hagstofa Íslands og Samband íslenskra sveitarfélaga.
Á mynd 63 kemur fram hlutfallsleg skipting milli starfsfólks við kennslu annars vegar og annars starfsfólks í grunnskóla hins vegar á tímabilinu 1998–2012. Árið 1998 eru stöðugildi kennara 71% af heildarstöðugildafjölda í grunnskóla. Árið 2012 er það hlutfall 69%. Tafla 75. Allt starfsfólk í grunnskóla 2008 og 2012 eftir landshlutum
Starfsfólk við kennslu
Annað starfsfólk
Starfsfólk alls
Starfsfólk við kennslu
Annað starfsfólk
Starfsfólk alls
Starfsfólk við kennslu
Annað starfsfólk
Starfsfólk alls
% breyting 2008 - 2012
Starfsfólk alls
Breyting 2008 - 2012
Annað starfsfólk
2012
Starfsfólk við kennslu
2008
Reykjavíkurborg
1.607
729
2.336
1.426
655
2.082
-181
-74
-254
-11%
-10%
-11%
Höfuðbsv. án Rvk.
1.250
578
1.828
1.178
490
1.668
-72
-88
-160
-6%
-15%
-9%
Suðurnes
350
150
500
326
127
453
-24
-23
-47
-7%
-15%
-9%
Vesturland
278
137
415
259
149
408
-19
12
-7
-7%
9%
-2%
Vestfirðir
157
51
208
119
36
155
-38
-15
-53
-24%
-30%
-25%
Norðurland vestra
140
97
236
138
58
195
-2
-40
-41
-1%
-41%
-17%
Norðurland eystra
523
231
754
463
216
679
-60
-15
-75
-12%
-6%
-10%
Austurland
259
123
382
194
83
276
-65
-40
-106
-25%
-33%
-28%
Suðurland
451
221
672
431
202
633
-20
-19
-39
-5%
-9%
-6%
Landið allt
5.016
2.316
7.332
4.534
2.016
6.551
-482
-300
-781
-10%
-13%
-11%
Heimild: Hagstofa Íslands og Samband íslenskra sveitarfélaga. Skýring: Stöðugildi eru námunduð að heilu stöðugildi.
Hér að ofan hefur þróunin verið rakin á landsvísu. Tafla 75 sýnir þróunina eftir landshlutum árin 2008 og 2012. Starfsfólki við kennslu fækkar um 10% á landsvísu frá árinu 2008 eða um 482 stöðugildi. Því fækkar í öllum landshlutum. Á sama tíma fækkar stöðugildum annars starfsfólks um 300 eða 13%. Því fækkar alls staðar nema á Vesturlandi þar sem því fjölgar um 9% á tímabilinu. Alls fækkar starfsfólki í grunnskóla um 11% árið 2012 miðað við árið 2008 og því fækkar í öllum landshlutum.
Mynd 64. Hlutfall kennara og annars starfsfólks eftir landshlutum 2012 Starfsfólk við kennslu 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0%
32
30
31
36
30
68
70
69
64
70
Annað starfsfólk
39
61
32
30
32
32
68
70
68
68
Heimild: Hagstofa Íslands og Samband íslenskra sveitarfélaga.
Í mynd 64 hefur stöðugildum starfsfólks við kennslu annars vegar og annars starfsfólks hins vegar verið stillt upp sem hlutfalli af heildar starfsmannafjölda í grunnskóla eftir landshlutum árið 2012. Á landsvísu og í Reykjavíkurborg skiptast þau þannig að starfsfólk við kennslu er um 69% af heildarstöðugildafjölda og annað starfsfólk um 31%. Hæst er hlutfall starfsfólks við kennslu á Vestfjörðum eða 77%. Lægst er það á Vesturlandi eða 63%. Tafla 76. Fjöldi nemenda á hvert stöðugildi alls star fsfólks í grunnskóla 2006–2012 eftir landshlutum 2006
2008
2010
2012
Breyting06 - 12
% breyting 06 - 12
Reykjavíkurborg
6,4
6,1
6,5
6,7
0,2
3%
Höfuðborgarsv. án Rvk.
6,7
6,4
6,8
7,3
0,7
10%
Suðurnes
7,0
6,6
6,6
6,7
-0,3
-4%
Vesturland
6,1
5,7
5,9
5,4
-0,7
-11%
Vestfirðir
5,6
5,2
4,8
5,7
0,1
2%
Norðurland vestra
5,7
4,6
4,7
5,3
-0,4
-6%
Norðurland eystra
5,9
5,7
5,9
6,0
0,1
2%
Austurland
5,1
4,6
4,9
4,9
-0,2
-4%
Suðurland
5,9
5,3
5,4
5,7
-0,2
-4%
Landið allt
6,3
5,9
6,2
6,5
0,2
3%
Heimild: Hagstofa Íslands og Samband íslenskra sveitarfélaga.
Tafla 76 sýnir fjölda nemenda á hvert stöðugildi starfsmanns í grunnskóla eftir landshlutum árin 2006– 2012. Í heildina hefur nemendum fjölgað um 3% á hvert stöðugildi starfsmanns í grunnskóla og árið 2012 eru 6,5 nemendur á hvert stöðugildi starfsmanns í grunnskóla. Þróunin milli landshluta er misjöfn, en nemendum fjölgar hlutfallslega mest á höfuðborgarsvæði utan Reykjavíkurborgar eða um 10% á tímabilinu. Nemendum fækkar hlutfallslega mest á hvert stöðugildi á Vesturlandi eða um 11%. Nemendur á hvert stöðugildi starfsmanns í grunnskóla er lægst á tímabilinu árið 2008 eða 5,9 nemendur á hvert stöðugildi. Frá þeim tíma fer nemendum fjölgandi á hvert stöðugildi.
Tafla 77. Fjöldi nemenda á hvert stöðugildi alls starfsfólks í grunnskóla í 10 st ærstu sveitarfélögum 2012 Grunnskólar sveitarfélaga
Sjálfstætt starfandi grunnskólar
2012
2011
2012
2011
Hafnarfjarðarkaupstaður
7,9
7,8
6,7
7,1
Garðabær
7,9
7,4
6,4
6,6
Mosfellsbær
7,7
7,6
Kópavogsbær
6,9
6,8
6,7
5,7
Reykjanesbær
6,9
6,9
Akureyrarbær
6,9
6,7
Akraneskaupstaður
6,8
6,8
Reykjavíkurborg
6,7
6,7
6,0
4,9
Sveitarfélagið Árborg
6,4
6,2
Fjarðabyggð
4,8
5,0
10 stærstu samtals
6,9
6,8
6,2
5,5
Heimild: Hagstofa Íslands og Samband íslenskra sveitarfélaga.
Í töflu 77 má sjá fjölda nemenda á hvert stöðugildi í grunnskóla í 10 fjölmennustu sveitarfélögum landsins eftir rekstrarformi skóla. Í grunnskólum sveitarfélaga er vegið meðaltal tíu sveitarfélaga 6,9 nemendur á hvert stöðugildi starfsfólks og var 6,8 árið 2011. Flestir eru nemendur á hvert stöðugildi í Hafnarfirði eða 7,9. Fæstir eru þeir í Fjarðabyggð eða 4,8 á hvert stöðugildi. Vert er að hafa í huga í þessu samhengi að Fjarðabyggð samanstendur af fimm byggðakjörnum með grunnskóla starfandi í hverjum þeirra. Sé horft til sjálfstætt starfandi grunnskóla sést að fjöldi nemenda á hvert stöðugildi er nokkuð lægri en meðal grunnskóla sveitarfélaga. Tafla 78. Fjöldi nemenda á hvert stöðugildi alls starfsfólks 2012 eftir stærð sveitarfélaga Fj. svf
Lægsta gildi
Vegið meðaltal
Hæsta gildi
< 500 íbúar
17
2,2
4,0
5,0
501-1000
17
3,1
4,7
6,2
1001-2000
11
4,3
5,2
7,0
2001-5000
13
4,8
5,8
7,5
> 5001
8
6,4
7,1
7,9
Reykjavíkurborg
1
6,7
Heimild: Hagstofa Íslands og Samband íslenskra sveitarfélaga.
Í töflu 78 má sjá fjölda nemenda á hvert stöðugildi í grunnskóla eftir stærð sveitarfélaga árið 2012. Nemendur eru fæstir á hvert stöðugildi í minnstu sveitarfélögunum sé litið til vegins meðaltals, en flestir í sveitarfélögum er hafa 5.000 íbúa eða fleiri. Sé litið til hæsta og lægsta gildis í hverjum stærðarflokki, kemur í ljós hvað dreifingin er mikil innan hvers stærðarflokks.
Breyting frá fyrra ári Starfsfólk við kennslu
4.440
Breyting frá fyrra ári Annað starfsfólk
2.174
Breyting frá fyrra ári Allt starfsfólk
6.614
Breyting frá fyrra ári
2012
2011
2010
2009
2008
2007
2006
-6%
2005
% breyting 03 - 12
Nemendur
2004
44.809 44.511 44.336 43.875 43.841 43.511 42.929 42.539 42.365 42.320 -2.489
2003
breyting 03 - 12
Tafla 79. Fjöldi nemenda og starfsfólks í grunnskóla 2003 –2012
-0,7%
-0,4%
-1,0%
-0,1%
-0,8%
-1,3%
-0,9%
-0,4%
-0,1%
4.460
4.697
4.798
4.985
5.016
4.791
4.671
4.560
4.535
0,5%
5,3%
2,2%
3,9%
0,6%
-4,5%
-2,5%
-2,4%
-0,5%
2.116
2.104
2.179
2.179
2.316
2.324
2.187
2.121
2.016
-2,7%
-0,6%
3,6%
0,0%
6,3%
0,3%
-5,9%
-3,0%
-5,0%
6.576
6.801
6.977
7.164
7.332
7.115
6.858
6.681
6.551
-0,6%
3,4%
2,6%
2,7%
2,3%
-3,0%
-3,6%
-2,6%
-1,9%
95
2%
-158
-7%
-63
-1%
Heimild: Hagstofa Íslands og Samband íslenskra sveitarfélaga. Skýring: Starfsfólk við kennslu; átt er við grunnskólakennara og kennara án kennsluréttinda. Skólastjórar, aðstoðarskólastjórar, deildarstjórar og sérkennarar taldir með. Grunnskólar sveitarfélaga og sjálfstætt starfandi grunnskólar.
Árið 2012 eru grunnskólanemendur 42.320 talsins og hefur fækkað um 2.489 eða 6% miðað við árið 2003. Á sama tíma fjölgar starfsfólki við kennslu um 95 stöðugildi eða 2% og eru 4.535 talsins árið 2012. Öðru starfsfólki fækkar um 158 stöðugildi. Í heildina fækkar stöðugildum starfsfólks í grunnskóla um 1% á tímabilinu eða um 63 stöðugildi. Vert er að benda á að fjöldaþróun meðal starfsfólks við kennslu snýst við árið 2009.
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
breyting 03 - 12
% breyting 03 - 12
Tafla 80. Fjöldi nemenda á hvert stöðugildi starfsfólks í grunnskóla 2003 –2012
Starfsfólk við kennslu
10,1
10,0
9,4
9,1
8,8
8,7
9,0
9,1
9,3
9,3
-0,8
-8%
Annað starfsfólk
20,6
21,0
21,1
20,1
20,1
18,8
18,5
19,5
19,9
21,0
0,4
2%
6,8
6,8
6,5
6,3
6,1
5,9
6,0
6,2
6,3
6,5
-0,3
-4%
Allt starfsfólk
Heimild: Hagstofa Íslands og Samband íslenskra sveitarfélaga.
Árið 2012 er 9,3 nemendur á hvert stöðugildi kennara á landsvísu og hefur þeim fækkað hlutfallslega um 8% miðað við árið 2003. Fjöldi nemenda á hvert stöðugildi starfsfólks er sinnir öðru en kennslu fjölgar um 2% miðað við árið 2003. Í heildina hefur nemendum fækkað um 4% á hvert stöðugildi starfsfólks í grunnskóla á tímabilinu 2003–2012.
Mynd 65. Uppsöfnuð hlutfallsleg þróun fjölda nemenda, starfsfólks við kennslu og annars starfsfólks í grunnskóla 2003 –2012 Nemendur
Starfsfólk við kennslu
Annað starfsfólk
120 100 80 60
40 20 0 2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
Heimild: Hagstofa Íslands og Samband íslenskra sveitarfélaga.
Mynd 65 sýnir hvernig nemendum fækkar lítillega á tímabilinu eða um rúm 5%. Starfsfólki við kennslu fjölgar framan af á tímabilinu en árið 2009 fækkar því frá fyrra ári og sú þróun heldur áfram út tímabilið. Sama þróun hefst ári seinna meðal annars starfsfólks
Samantekt Í heildina eru stöðugildi starfsfólks í grunnskóla 6.551 talsins árið 2012 og hefur fækkað um 130 stöðugildi frá fyrra ári en það nemur 2% fækkun milli ára. Á landsvísu er hlutfall starfsfólks við kennslu 69% af öllu starfsfólki grunnskóla árið 2012. Nemendum á hvert stöðugildi alls starfsfólks í grunnskóla fækkaði um 4% á tímabilinu 2003–2012. Athygli vekur að sú þróun snýst við árið 2009 en þá fjölgar nemendum lítillega á hvert stöðugildi. Sú þróun helst út tímabilið.
8.
Kostnaður vegna grunnskóla
Samkvæmt lögum um grunnskóla nr. 91/2008 er rekstur almennra grunnskóla á ábyrgð og kostnað sveitarfélaga. Sjálfstætt starfandi grunnskólar sem fengið hafa samþykki sveitarstjórnar um stofnun hans og viðurkenningu frá ráðherra eiga rétt á framlagi úr sveitarsjóði til starfsemi sinnar vegna nemenda sem hafa lögheimili í því sveitarfélagi sem skólinn starfar í. Ríkið ber þó enn kostnað af tilteknum þáttum er lúta að grunnskóla, s.s. samræmdum prófum, kennaramenntun og námsgögnum. Í þessum kafla verður farið yfir kostnað sveitarfélaga vegna grunnskóla eftir landshlutum, þ.e. það sem grunnskólinn kostar sveitarfélögin, kostnað vegna grunnskóla sem hlutfall af skatttekjum sveitarfélaga og kostnað á hvern nemanda. Einnig verður gerð grein fyrir sundurliðun rekstrar eins og hægt er.
8.1.
Kostnaður sveitarfélaga vegna reksturs grunnskóla
Árið 2012 nam kostnaður sveitarfélaga alls vegna reksturs grunnskóla 61ma.kr. eða því sem nemur um 3,6 % af vergri landsframleiðslu sama ár. Allar kostnaðartölur eru í þús.kr. Tafla 81. Rekstrarkostnaður grunnskóla sem hlutfall af v ergri landsframleiðslu 2007 –2012 2007
2008
2009
2010
2011
2012
Heildarrekstrarkostnaður (brúttó) grunnskóla sem % af VLF
3,4%
3,5%
3,7%
3,7%
3,6%
3,6%
Beinn rekstrarkostnaður (brúttó) grunnskóla sem % af VLF
3,2%
3,2%
3,5%
3,4%
3,3%
3,3%
Beinn rekstrarkostnaður (nettó) grunnskóla sem % af VLF
3,0%
3,0%
3,3%
3,2%
3,1%
3,1%
Heimild: Samband íslenskra sveitarfélaga og Hagstofa Íslands. Skýring: Heildarrekstrarkostnaður= allur rekstrarkostnaður brúttó af öllum grunnskólum ásamt sameiginlegum liðum, vistunar utan skólatíma, framlögum til einkarekinna grunnskóla og annan rekstrarkostnað. Á sameiginlega liði grunnskóla er kostnaður bókfærður vegna skólanefnda og annarra sameiginlegra liða sem ekki verða flokkaðir með hverjum skóla fyrir sig. Beinn rekstrarkostnaður= Allur brúttó rekstrarkostnaður færður á hverja grunnskólastofnun. Á verðlagi hvers árs fyrir sig.
Í töflu 81 eru helstu lykiltölur vegna reksturs grunnskóla settar í samhengi við eina helstu lykiltölu þjóðhagsreikninga eða verga landsframleiðslu. Hér sést að hlutfall heildarrekstrarkostnaðar grunnskóla af VLF er 3,4% árið 2007 og fer upp í 3,7% árið 2009 og svo 3,6% árin 2011 og 2012. Tafla 82. Rekstrarreikningur sveitarfélaga árið 201 2 vegna grunnskóla Sameiginlegir Vistun utan liðir skólatíma
Annar grunnskóla kostnaður
Grunnskólar sveitarfélaga
framlög til sjálfstætt st. grunnskóla
Grunnskólar alls
Þjónustutekjur og aðrar tekjur
77.328
685.509
590.116
3.054.568
0
4.407.521
Tekjur alls
77.328
685.509
590.116
3.054.568
0
4.407.521
Laun og launatengd gjöld
38.273
1.491.116
221.767
35.393.143
3.013
37.147.311
Annar rekstrarkostnaður
100.521
478.795
1.576.700
20.361.377
1.401.390
23.918.782
Kostnaður alls (brúttó)
138.793
1.969.911
1.798.466
55.754.520
1.404.403
61.066.094
Rekstrarútgjöld (nettó)
61.465
1.284.402
1.208.350
52.669.952
1.404.403
56.658.573
Heimild: Samband íslenskra sveitarfélaga. Skýring: Á sameiginlega liði er kostnaður bókfærður vegna skólanefnda og annarra sameiginlegra liða sem ekki verða flokkaðir með hverjum skóla fyrir sig. Allar tölur eru í þús.kr.
Kostnaður sveitarfélaga alls vegna reksturs grunnskóla voru 61ma.kr. árið 2012. Þjónustutekjur og aðrar tekjur vegna málaflokksins eru 4,4ma.kr. og eru rekstrarútgjöldin nettó því 56,6ma.kr. á árinu 2012. Í þessum kafla verður fjallað um brúttó kostnað vegna reksturs grunnskóla og þjónustutekjur því ekki dregnar frá. Sé eingöngu litið til þess rekstrarkostnaðar sem er færður beint á grunnskóla sveitarfélaga þá nemur hann tæpum 56ma.kr. árið 2012, þjónustutekjur eru 3ma.kr. og nettó rekstrarútgjöld því 52,6ma.kr. Rekstrarkostnaður sveitarfélaga vegna grunnskóla sveitarfélaga ásamt framlagi til sjálfstætt starfandi grunnskóla var rúmir 57ma.kr. árið 2012.
Mynd 66. Hlutfall rekstrarkostnaðar sveitarfélaga vegna grunnskóla sveitarfélaga árið 2012 Laun og launatengd gjöld
Annar rekstrarkostnaður - innri leiga
Annar rekstrarkostnaður - annað
13%
22%
65%
Heimild: Samband íslenskra sveitarfélaga. Skýring: Beinn rekstrarkostnaður vegna grunnskóla sveitarfélaga.
Langstærsti kostnaðarliður vegna reksturs grunnskóla eru laun og launatengd gjöld en þau nema um tveimur þriðju af heildarkostnaði. Undir flokkinn annan rekstrarkostnað falla m.a. útgjaldaliðir eins og innri leiga, vöru- og þjónustukaup, akstur, styrkir og framlög. Samtals nemur kostnaður vegna annars rekstrarkostnaðar um 35%. Mynd 66 sýnir að kostnaður vegna innri leigu nemur 22% af rekstrarkostnaði grunnskóla sveitarfélaga. Tafla 83. Skipting rekstrarkostnaðar (brúttó) vegna grun nskóla árið 2012 samkvæmt ársreikn ingi Brúttó rekstrarkostnaður
% af kostnaði
138.793
0,2%
55.754.520
91,3%
Vistun utan skólatíma
1.969.911
3,2%
Annar grunnskólakostnaður og framlög til einkarekinna grunnskóla
3.202.869
5,2%
Rekstrarkostnaður alls vegna grunnskóla
61.066.094
100,0%
Sameiginlegir liðir vegna grunnskóla Grunnskólar sveitarfélaga
Heimild: Samband íslenskra sveitarfélaga. Skýring: Allar tölur eru í þús.kr. Brúttó.
Í töflu 83 má sjá hvernig rekstrarkostnaður sveitarfélaga vegna grunnskóla skiptist á undirliði samkvæmt ársreikningum sveitarfélaga árið 2012. Tæplega 56ma.kr. er bókfærður beint á grunnskóla sveitarfélaga, eða 91,3% af heildarkostnaði. Á sameiginlega liði er 0,2% af heildar rekstrarkostnaði gjaldfærður. Rétt er að geta þess að mjög fá sveitarfélög bókfæra kostnað vegna sameiginlegra liða grunnskóla. Að hluta til vegna þess að sveitarfélög bókfæra meira beint á stofnanir, og eins bókfæra sum kostnað vegna sameiginlegra liða eingöngu á þann lið sem er sameiginlegur öllum málaflokknum og er ekki tekinn með hér. Athygli vekur að einungis tæpir 2ma.kr. eru bókfærðir á liðinn „vistun utan skólatíma“ eða sem nemur 3,2% af heildarkostnaði. Ein stærsta skýringin er sú að nokkur sveitarfélög, þar á meðal nokkur stór, hafa fram til þessa bókfært kostnað vegna lengdrar viðveru eða vistunar utan skólatíma beint á stofnun eða undir aðra bókhaldsliði, jafnvel undir æskulýðsmál. Slíkt leiðir af sér að kostnaðartölur vegna grunnskóla eru ekki fyllilega samanburðarhæfar. Með vísun í auglýsingu reikningsskilanefndar og félagsmálaráðuneytis nr. 414/2001 vill hag- og upplýsingasvið árétta að kostnað vegna vistunar utan skólatíma/lengdrar viðveru skal bókfæra undir málaflokkinn fræðslumál 04, á lykilinn 04-28.
% af heild
Grunnskólar sveitarfélaga
Vistun utan skólatíma
% af heild
Annar kostnaður og framlög til einkarekinna
% af heild
Rekstrarkostnaður grunnskóla alls
11.741
2%
18.212.964
89% 1.556.459
7%
1.442.107
2%
21.223.271
Höfuðborgarsv. án Rvk.
0
3%
13.949.172
88%
124.819
1%
1.337.991
8%
15.411.982
Suðurnes
0
4%
3.964.860
93%
26.535
1%
62.484
2%
4.053.880
Vesturland
0
3%
3.003.608
94%
17.693
1%
133.378
3%
3.154.678
Reykjavíkurborg
Vestfirðir
% af heild
Sameiginlegir liðir
Tafla 84. Skipting brúttó rekstrarkostnaðar eftir landshlutum samkvæmt ársreikningum árið 2012
4.255
3%
1.393.095
95%
15.340
1%
15.120
1%
1.427.809
Norðurland vestra
0
2%
1.789.774
95%
43.103
2%
10.777
1%
1.843.654
Norðurland eystra
80.626
2%
5.726.004
95%
28.622
0%
9.797
2%
5.845.050
0
3%
2.386.941
92%
35.845
1%
108.102
4%
2.497.148
Suðurland
42.172
3%
5.328.101
94%
121.496
2%
83.112
1%
5.574.881
Landið allt
138.793
3%
55.754.520
91% 1.969.911
3%
3.202.869
4%
61.066.093
Austurland
Heimild: Samband íslenskra sveitarfélaga.
Í töflu 84 sést hvernig rekstrarkostnaður vegna grunnskóla skiptist á undirliði eftir landshlutum. Hér verður enn ljósara að víða er pottur brotinn þegar kemur að bókfærðum kostnaði vegna vistunar utan skólatíma. Í Reykjavíkurborg nemur sá kostnaður 7% af heildarrekstrarkostnaði, í öðrum landshlutum 02%. Mynd 67. Kostnaður sveitarfélaga veg na reksturs grunnskóla 2005 –2012 Rekstrarkostnaður alls
% breyting frá fyrra ári
70.000.000
8%
50.000.000
63.137.708
63.693.752
65.317.603 3%
4%
61.066.093
2%
6%
6%
64.324.826
58.965.460
55.000.000
60.091.632
60.000.000
61.710.066
65.000.000
2% 0%
0% -1%
-2%
45.000.000
-1%
-2% -3%
40.000.000
-4% 2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
Heimild: Samband íslenskra sveitarfélaga. Skýring: Allar tölur í þús.kr. Rekstrarkostnaður staðvirtur á verðlagi ársins 2012. Um brúttó heildar rekstrarkostnað er að ræða, þ.e. kostnaður vegna sameiginlegra liða, grunnskólastofnana,vistunar utan skólatíma, annars rekstrarkostnaðar ásamt framlaga til sjálfstætt starfandi grunnskóla eru meðtalin.
Á tímabilinu 2005–2012 jókst rekstrarkostnaður vegna grunnskóla um 2ma.kr. eða 4% að raunvirði. Hlutfallsleg breyting er mest milli áranna 2007 og 2008 en þá jókst rekstrarkostnaður vegna grunnskóla um 6% eða rúma 3,5ma.kr. Árið 2012 stóð rekstrarkostnaður í 61ma.kr. og lækkaði um 2ma.kr. frá fyrra ári að raunvirði.
Í fylgiskjölum 14 og 15 er að finna annars vegar yfirlit yfir heildarrekstrarkostnað vegna grunnskóla og hins vegar yfirlit yfir beinan rekstrarkostnað vegna grunnskóla fyrir hvert sveitarfélag árið 2012. Að auki sýna fylgiskjölin hlutfall útgjalda af skatttekjum hvers sveitarfélags.
Tafla 85. Brúttó heildarrekstrarkostnaður sveitarfélaga vegna grun nskóla 2010–2012 eftir landshlutum Breyting 2010-2012
% breyting 2010-2012
2010
2012
Reykjavíkurborg
21.232.906
21.223.271
-9.634
0%
Höfuðborgarsv. án Rvk.
16.493.693
15.411.982
-1.081.711
-7%
Suðurnes
4.253.286
4.053.880
-199.407
-5%
Vesturland
3.417.593
3.154.678
-262.914
-8%
Vestfirðir
1.605.974
1.427.809
-178.165
-11%
Norðurland vestra
1.940.244
1.843.654
-96.590
-5%
Norðurland eystra
6.152.081
5.845.050
-307.031
-5%
Austurland
2.618.546
2.530.889
-87.657
-3%
Suðurland
5.979.430
5.574.881
-404.549
-7%
Landið allt
63.693.752
61.066.093
-2.627.658
-4%
Heimild: Samband íslenskra sveitarfélaga. Skýring: Rekstrarkostnaður er staðvirtur á verðlagi ársins 2012. Fjárhæðir í þús.kr. Um brúttó heildar rekstrarkostnað er að ræða, þ.e. kostnaður vegna sameiginlegra liða, grunnskólastofnana, vistunar utan skólatíma og annars rekstrarkostnaðar er meðtalinn.
Í töflu 85 má sjá brúttó kostnað sveitarfélaga vegna reksturs grunnskóla eftir landshlutum 2010–2012 og breytingu á tímabilinu. Á landsvísu hefur kostnaður dregist saman um 4% eða um ríflega 2,5 milljarða króna árið 2012 miðað við árið 2010. Rekstrarkostnaður dregst saman að raunvirði í öllum landshlutum. Rekstrarkostnaður dregst hlutfallslega mest saman á Vestfjörðum eða um 11% á tímabilinu eða um tæpar 200m.kr. Kostnaður í Reykjavíkurborg dregst lítillega saman að raunvirði miðað við árið 2010. Mynd 68. Kostnaður sveitarfélaga vegna reksturs grunnskóla 2005 –2012
Heildarrekstrarkostnaður
Beinn rekstrarkostnaður
Ma.kr.
61,0
55,7
57,2
63,1
63,7
57,8
64,6
59,8
65,6 59,1
56,4
60,3
56,2
59,2
50,0
54,8
60,0
61,9
70,0
40,0 30,0 20,0 10,0 0,0 2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
Heimild: Samband íslenskra sveitarfélaga. Skýring: Rekstrarkostnaður er staðvirtur á verðlagi ársins 2012. Fjárhæðir í þús.kr. Rekstrarkostnaður alls: Allur rekstrarkostnaður af öllum grunnskólum ásamt sameiginlegum liðum, vistunar utan skólatíma, framlaga til einkaskóla og annan rekstrarkostnað. Á sameiginlega liði er kostnaður bókfærður vegna skólanefnda og annarra sameiginlegra liða sem ekki verða flokkaðir með hverjum skóla fyrir sig. Beinn rekstrarkostnaður: Allur rekstrarkostnaður færður á hverja grunnskólastofnun, þ.e. grunnskóla sveitarfélaga.
Á mynd 68 eru upplýsingar um heildarkostnað sveitarfélaga vegna reksturs grunnskóla árin 2005–2012 úr töflu 86 settar fram á myndrænan hátt og að auki sjáum við þróunina í beinum rekstrarkostnaði. Frá árinu 2009 dregur úr rekstrarkostnaði vegna grunnskóla að raungildi miðað við fyrra ár. Tafla 86. Rekstrarkostnaður vegna grunnskóla 2012 eftir stærð sveitarfélaga Fj.svf
Brúttó kostnaður
Nettó útgjöld
< 500 íbúar
16
1.322.259
1.249.362
501-1000
17
3.128.214
2.888.916
1001-2000
11
4.017.854
3.773.317
2001-5000
13
9.051.848
8.292.423
5001 >
8
22.299.562
20.986.158
Reykjavíkurborg
1
21.223.271
19.462.730
Heimild: Samband íslenskra sveitarfélaga. Skýring: Fjárhæðir eru í þús.kr. Annars vegar er um brúttó heildar rekstrarkostnað er að ræða, þ.e. kostnaður vegna sameiginlegra liða, grunnskólastofnana, vistunar utan skólatíma og annars rekstrarkostnaðar er meðtalinn. Og hins vegar nettó útgjöld þegar tillit hefur verið tekið til þjónustutekna.
Tafla 86 sýnir rekstrarkostnað eftir stærð sveitarfélaga þar sem sveitarfélög eru flokkuð í stærðarflokka. Tafla 87. Rekstrarkostnaður brúttó á hverja 1.000 íbúa eftir landshlutum árið 2012 HeildarrekstrarBeinn kostnaður á rekstrarkostnaður á 1.000 íbúa 1.000 íbúa
Íbúafjöldi*
Heildarkostnaður grunnskóla
Beinn rekstrarkostnaður
119.034
21.223.271
18.212.964
178.296
153.006
Höfuðborgarsv. án Rvk.
84.560
15.411.982
13.949.172
182.261
164.962
Suðurnes
21.242
4.053.880
3.964.860
190.843
186.652
Vesturland
15.236
3.154.678
3.003.608
207.054
197.139
Vestfirðir
6.955
1.427.809
1.393.095
205.292
200.301
Norðurland vestra
7.299
1.843.654
1.789.774
252.590
245.208
Norðurland eystra
29.018
5.845.050
5.726.004
201.428
197.326
Austurland
10.213
2.530.889
2.386.941
247.811
233.716
Suðurland
25.886
5.574.881
5.328.101
215.363
205.829
Landið allt
319.521
61.066.093
55.754.520
190.986
174.374
Reykjavíkurborg
Heimild: Samband íslenskra sveitarfélaga. Skýring:*Íbúafjöldi skólasvæða, þannig er íbúafjöldi Kjósarhrepps lagður saman við íbúafjölda Reykjavíkurborgar. Brúttó rekstrarkostnaður, þ.e. ekki hefur verið tekið tillit til þjónustutekna. Tölur í þús.kr. Almennir skólar og sérskólar.
Í töflu 87 er yfirlit yfir rekstrarkostnað á hverja 1.000 íbúa eftir landshlutum árið 2012. Sé horft til rekstrarkostnaðar í heild er kostnaður á hverja þúsund íbúa á landsvísu um 191 m.kr. Sé eingöngu horft til þess kostnaðar sem fært er beint á grunnskóla sveitarfélaga er kostnaðurinn um 174 m.kr. á hverja þúsund íbúa. Mikill munur er eftir landshlutum hver rekstrarkostnaður er á hverja þúsund íbúa. Beinn rekstrarkostnaður á hverja þúsund íbúa er lægstur í Reykjavíkurborg eða um 153m.kr. en hæstur á Norðurlandi vestra eða 245 m.kr. á hverja þúsund íbúa sem er 60% hærra en í Reykjavíkurborg.
Í fylgiskjali 16 er að finna yfirlit yfir rekstrarkostnað vegna grunnskóla á hverja 1.000 íbúa fyrir hvert sveitarfélag árið 2012.
Tafla 88. Rekstrarkostnaður brúttó á hverja 1.000 íbúa árið 2012 eftir stærð sveitarfélaga
< 500 íbúar
Íbúafjöldi*
Heildarkostnaður v grunnskóla
Beinn rekstrarkostnaður
Heildarrekstrarkostnaður á 1.000 íbúa
Beinn rekstrarkostnaður á 1.000 íbúa
4.570
1.322.259
1.314.367
289.335
287.608
501-1000
12.205
3.128.214
2.976.602
256.306
243.884
1001-2000
16.674
4.017.854
3.883.155
240.965
232.887
2001-5000
42.693
9.051.848
8.489.217
212.022
198.843
5001 >
124.215
22.299.562
20.855.128
179.524
167.895
Reykjavíkurborg
119.034
21.223.271
18.212.964
178.296
153.006
Heimild: Samband íslenskra sveitarfélaga. Skýring:*Íbúafjöldi skólasvæða, þannig er íbúafjöldi Kjósarhrepps lagður saman við íbúafjölda Reykjavíkurborgar. Brúttó rekstrarkostnaður, þ.e. ekki hefur verið tekið tillit til þjónustutekna. Tölur í þús.kr.
Tafla 88 sýnir hver rekstrarkostnaður brúttó er á hverja þúsund íbúa flokkað eftir íbúafjölda sveitarfélaga. Upplýsingar í töflunni ríma vel við kenningar um hagkvæmni stærðar, en taflan sýnir að því fjölmennari sveitarfélög því lægri er rekstrarkostnaður vegna grunnskóla á hverja þúsund íbúa. Tafla 89. Rekstrarkostnaður brúttó á hverja 1.000 íbúa meðal 10 stærstu sveitarfélaga árið 2012
Reykjavíkurborg
Íbúafjöldi*
Heildarkostnaður v grunnskóla
Beinn rekstrarkostnaður
Beinn Heildarrekstrarrekstrarkostnaður á kostnaður á 1.000 íbúa 1.000 íbúa
119.034
21.223.271
18.212.964
178.296
153.006
Garðabær
11.283
2.106.151
1.750.060
186.666
155.106
Reykjanesbær
14.137
2.285.527
2.267.527
161.670
160.397
Kópavogsbær
31.205
5.764.753
5.057.959
184.738
162.088
Akraneskaupstaður
6.592
1.076.446
1.076.446
163.296
163.296
Hafnarfjarðarkaupstaður
26.486
4.591.029
4.435.935
173.338
167.482
Akureyrarkaupstaður
17.875
3.244.151
3.163.525
181.491
176.980
Mosfellsbær
8.854
1.633.864
1.576.186
184.534
178.020
Sveitarfélagið Árborg
7.783
1.597.641
1.527.489
205.273
196.260
Fjarðabyggð
4.600
1.146.390
1.105.571
249.215
240.341
229.974
41.425.072
37.010.137
180.129
160.932
Tíu stærstu samtals
Heimild: Samband íslenskra sveitarfélaga. Skýring:*Íbúafjöldi skólasvæða, þannig er íbúafjöldi Kjósarhrepps lagður saman við íbúafjölda Reykjavíkurborgar. Brúttó rekstrarkostnaður, þ.e. ekki hefur verið tekið tillit til þjónustutekna. Tölur í þús.kr.
Í töflu 89 er yfirlit yfir rekstrarkostnað á hverja 1.000 íbúa meðal tíu fjölmennustu sveitarfélaga landsins. Sveitarfélögunum er raðað eftir því hve hár beinn rekstrarkostnaður er á hverja 1.000 íbúa. Vegið meðaltal þeirra allra er 160m.kr. á hverja 1.000 íbúa sem er 8% lægra en vegið meðaltal allra sveitarfélaga landsins. Nokkur munur er á kennitölunni meðal þessara tíu stærstu sveitarfélaga, enda talsverður stærðarmunur á þeim. Reykjavíkurborg hefur hagfelldustu útkomuna og ver um 153m.kr. á hverja 1.000 íbúa. Fjarðabyggð sem er fámennasta sveitarfélagið í þessum hóp ver 240m.kr. á hverja 1.000 íbúa eða 57% hærri upphæð en Reykjavíkurborg.
8.2
Eignarsjóður eða innri leiga
Sú meginregla gildir að fasteignir sveitarfélags eru færðar í sjálfstæða rekstrareiningu innan a-hluta sveitarfélagsins og er þessum eignasjóði ætlað að sjá um rekstur, nýbyggingar, kaup eða sölu eigna í umboði sveitarstjórnar. Eignasjóður leigir síðan út fasteignir til rekstrareininga sveitarfélagsins samkvæmt þörfum viðkomandi rekstrareininga og innheimtir svokallaða innri leigu í samræmi við raunverulegan kostnað sem viðkomandi fjárfesting ber með sér. Markmiðið með eignasjóðum er að gera rekstrarkostnað fasteigna sýnilegri og að sérhver rekstrareining beri þann raunkostnað sem henni ber. Frá og með 2011 fást meiri upplýsingar úr ársreikningum sveitarfélaga, en með breytingu á auglýsingu nr. 414/2001 um flokkun og greiningu í bókhaldi og reikningsskilum sveitarfélaga bættist við nýr kafli um tvílyklun og upplýsingaveitu. Því gefst tækifæri til að skoða gjaldahliðina mun ítarlegar en áður hefur þekkst, þ.m.t. innri leigu. Árið 2012 skila langflest sveitarfélög ársreikningi á þann hátt er auglýsingin með breytingum kveður á um. Hér á eftir er fjallað um þann hluta innri leigunnar sem bókfærður er á stofnanir grunnskóla sveitarfélaga.
Tafla 90. Innri leiga sem hlutfall af beinum rekstrarkostnaði grunnskóla eftir landshlutum árið 2012 Beinn kostnaður brúttó
Innri leiga*
Innri leiga sem % af brúttó
Reykjavíkurborg
18.212.964
5.239.989
29%
Höfuðborgarsv. án Rvk.
13.949.172
3.014.815
22%
Suðurnes
3.964.860
891.871
22%
Vesturland
3.003.608
407.452
14%
Vestfirðir
1.393.095
225.143
16%
Norðurland vestra
1.789.774
244.536
14%
Norðurland eystra
5.726.004
1.053.924
18%
Austurland
2.386.941
647.322
27%
Suðurland
5.328.101
567.960
11%
Landið allt
55.720.780
12.293.011
22%
Heimild: Samband íslenskra sveitarfélaga. Skýring: Beinn rekstrarkostnaður vegna grunnsveitarfélaga. *Innri leiga er innifalin í rekstrarkostnaði grunnskóla.
Tafla 90 gefur gott yfirlit yfir innri leigu vegna grunnskóla sveitarfélaga eftir landshlutum árið 2012. Fram kemur að árið 2012 bókfærðu sveitarfélögin samtals rúma 12 milljarða í innri leigu vegna grunnskóla. Á landsvísu er innri leiga sem hlutfall af brúttó rekstrarkostnaði leikskóla um 22%. Hæst er hlutfallið í Reykjavíkurborg eða 29% og þá á Austurlandi eða 27%. Lægst er það á Suðurlandi eða 11%.
Í fylgiskjali 17 er að finna yfirlit yfir hlutfall innri leigu af beinum rekstrarkostnaði grunnskóla fyrir hvert sveitarfélag árið 2012.
Tafla 91. Innri leiga sem hlutfall af beinum rekstrarkostnaði grunnskóla meðal 10 stærstu sveitarfélaga 2012 Beinn kostnaður brúttó
Innri leiga*
Innri leiga sem % af brúttó
18.212.964
5.239.989
29%
Kópavogsbær
5.057.959
1.145.012
23%
Garðabær
1.750.060
438.583
25%
Hafnarfjarðarkaupstaður
4.435.935
981.709
22%
Mosfellsbær
1.576.186
280.884
18%
Reykjanesbær
2.267.527
298.107
13%
Akraneskaupstaður
1.076.446
125.920
12%
Akureyrarkaupstaður
3.163.525
734.938
23%
Fjarðabyggð
1.105.571
294.526
27%
Sveitarfélagið Árborg
1.527.489
137.610
9%
40.173.663
9.677.279
24%
Reykjavíkurborg
Tíu stærstu samtals
Heimild: Samband íslenskra sveitarfélaga. Skýring: Beinn rekstrarkostnaður vegna grunnskóla sveitarfélaga. *Innri leiga er innifalin í rekstrarkostnaði grunnskóla.
Þá er áhugavert að skoða stöðu mála hjá tíu stærstu sveitarfélögum landsins, en samtals bókfæra þau um 9,6ma.kr. vegna innri leigu grunnskóla árið 2012. Það er um 24% af brúttó rekstrarkostnaði grunnskóla þeirra. Lægst er innri leigan í Sveitarfélaginu Árborg en hæst í Reykjavíkurborg. Tafla 92. Innri leiga sem hlutfall af beinum rekstrarkostnaði grunnskóla eftir stærð sveitarfélaga 2012 Fjöldi sveitarfélaga
Lægsta gildi
Vegið meðaltal
Hæsta gildi
< 500 íbúar
16
0%
14%
30%
501-1000
17
0%
14%
33%
1001-2000
11
8%
19%
44%
2001-5000
13
3%
18%
36%
5001 >
8
9%
20%
25%
Reykjavíkurborg
1
29%
Heimild: Samband íslenskra sveitarfélaga. Skýring: Beinn rekstrarkostnaður vegna grunnskóla sveitarfélaga. *Innri leiga er innifalin í rekstrarkostnaði grunnskóla.
Að lokum er fróðlegt að skoða innri leigu sem hlutfall af rekstrarkostnaði grunnskóla eftir íbúafjölda sveitarfélaga. Gefið er upp vegið meðaltal fyrir hvern hóp sveitarfélags ásamt hæsta og lægsta gildi sem gefur vísbendingu um dreifingu innan hvers hóps. Eins og sjá má er dreifingin mikil innan stærðarhópa.
8.3.
Rekstrarútgjöld í hlutfalli af skatttekjum
Hér að framan er greint frá því hve mikið sveitarfélög greiða í rekstrarkostnað vegna grunnskóla. Það er ekki síður fróðlegt að skoða hlutfall rekstrarútgjalda af skatttekjum þeirra, þ.e. hversu miklu af heildarskatttekjum sínum sveitarfélög verja í útgjöld vegna reksturs grunnskóla. Um nettó heildar útgjöld er að ræða, þ.e. kostnaður vegna sameiginlegra liða, grunnskólastofnana, vistunar utan skólatíma og annars rekstrarkostnaðar er meðtalinn. Skatttekjur sveitarfélaga eru útsvar, fasteignaskattur, greiðslur úr Jöfnunarsjóði sveitarfélaga og aðrar tekjur er hafa skattalegt ígildi.
Mynd 69. Hlutfall rekstrarútgjalda af skatttekjum sveitarfélaga 2012
70% 60% 50% 40% 30% 20% 10%
0% 1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 23 25 27 29 31 33 35 37 39 41 43 45 47 49 51 53 55 57 59 61 63 65 Heimild: Samband íslenskra sveitarfélaga. Skýring: Reiknað er hlutfall rekstrarútgjalda, þ.e. sá kostnaður sem stendur eftir þegar þjónustutekjur hafa verið dregnar af skatttekjum.
Á mynd 69 kemur fram dreifing sveitarfélaga á því hve háu hlutfalli þau verja af skatttekjum sínum til rekstrarútgjalda vegna grunnskóla. Myndin sýnir að dreifingin er mikil, allt frá því að sveitarfélög verja 25% af skatttekjum sínum til málaflokksins og upp í 66% árið 2012 Mynd 70. Flokkun á hlutfalli rekstrarútgjalda af skatttekjum sveitarfélaga 2010-2012
2010
2011
2012
30 24
25
20
20
18
18 15
14
15
12
14 12
10
9
10 7 5
6 4
5 2
2
1 1
2 0
3 1
1
0 < 30%
31-35%
36-40%
41-45%
46-50%
51-55%
55-60%
61% >
Heimild: Samband íslenskra sveitarfélaga. Skýring: Reiknað er hlutfall rekstrarútgjalda af skatttekjum, þ.e. sá kostnaður sem stendur eftir þegar þjónustutekjur hafa verið dregnar frá. Miðað er við upptökuhverfi skóla þar sem samstarf er milli sveitarfélaga um rekstur skóla.
Mynd 70 sýnir flokkun á hlutfalli rekstrarútgjalda af skatttekjum sveitarfélaga á tímabilinu 2010–2012. Ekki er tekið tillit til þeirra sveitarfélaga sem ekki reka eigin grunnskóla og gera þjónustusamning við nærliggjandi sveitarfélag eða reka grunnskóla í félagi við önnur sveitarfélög.
Í flestum sveitarfélögum er hlutfallið sem þau verja til reksturs grunnskóla á bilinu 30–50% eða í 51 sveitarfélagi. Það sveitarfélag sem ver lægstu hlutfalli af skatttekjum sínum til grunnskóla varði 25% af skatttekjum til grunnskóla árið 2012.
Í fylgiskjali 14 og 15 er að finna yfirlit yfir rekstrarútgjöld vegna grunnskóla í hlutfalli af skatttekjum fyrir hvert sveitarfélag árið 2012.
Mynd 71. Rekstrarútgjöld vegna grunnskóla sem hlutfall af skatttekjum 2011 og 2012
2011 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0
2012 42
31 31
34
37 32
35
34
36 32
32
39
37 33
32
35
36
33
33
32
Heimild: Samband íslenskra sveitarfélaga. Skýring: Um er að ræða vegið meðaltal landshluta og svo á landsvísu. Reiknað er hlutfall rekstrarútgjalda af skatttekjum, þ.e. sá kostnaður sem stendur eftir þegar þjónustutekjur hafa verið dregnar frá.
Á mynd 71 má sjá rekstrarútgjöld sem hlutfall af skatttekjum sveitarfélaga eftir landshlutum árin 2011 og 2012. Hafa skal í huga að kostnaðarbyrði sveitarfélaga innan landshluta er afar misjöfn. Munur á kostnaðarbyrði sveitarfélaga innan landshluta er síst minni en munur þeirra milli landshluta. Rekstrarútgjöld allra sveitarfélaga vegna grunnskóla nemur ríflega 32% af skatttekjum þeirra árið 2012 sem er einu prósentustigi lægra en árið áður. Í flestum landshlutum er hlutfallið lægra árið 2012 miðað við fyrra ár, mestur er munurinn á Vestfjörðum en þar lækkar hlutfallið um fjögur prósentustig milli ára. Eins og fram kemur framar í kaflanum lækkar rekstrarkostnaður vegna grunnskóla að raungildi um 3% árið 2012 miðað við fyrra ár. Þá hækka skatttekjur að raungildi um ríflega 1% milli ára. Árið 2012 er kostnaðarbyrðin, sem hlutfall af skatttekjum, hæst á Norðurlandi vestra eða 39%. Lægst er hún í Reykjavík eða um 31%, og þar stendur hlutfallið í stað á milli ára.
Tafla 93. Rekstrarútgjöld í hlutfalli af skatttekjum hjá 10 stærstu sveitarfélögum árið 2012 Skatttekjur
Rekstrarkostnaður brúttó
Þjónustutekjur
Rekstrarútgjöld nettó
% af skatttekjum
62.732.165
21.223.271
1.760.541
19.462.730
31%
16.183.853
5.764.753
347.032
5.417.721
31%
6.230.504
2.106.151
89.875
2.016.276
31%
13.676.390
4.591.029
261.148
4.329.881
31%
Mosfellsbær
4.960.587
1.633.864
158.291
1.475.573
32%
Reykjanesbær
7.053.979
2.285.527
42.996
2.242.531
34%
Akraneskaupstaður
3.540.025
1.076.446
71.748
1.004.698
34%
10.002.197
3.244.151
244.588
2.999.563
35%
Fjarðabyggð
3.060.803
1.146.390
89.790
1.056.600
36%
Sveitarfélagið Árborg
4.176.312
1.597.641
97.726
1.499.915
37%
131.616.817
44.669.223
3.163.736
41.505.488
32%
Reykjavíkurborg Kópavogsbær Garðabær Hafnarfjarðarkaupstaður
Akureyrarkaupstaður
Tíu stærstu samtals
Heimild: Samband íslenskra sveitarfélaga.
Í töflu 93 er yfirlit yfir hversu háu hlutfalli af skatttekjum tíu fjölmennustu sveitarfélög landsins vörðu til grunnskólans árið 2012. Vegið meðaltal þeirra er 32% af skatttekjum sem er hið sama og á landsvísu. Dreifing þeirra er talsvert minni en á landsvísu, en fjögur þeirra vörðu 31% af skatttekjum sínum til grunnskóla en Sveitarfélagið Árborg 37%. Mynd 72. Hlutfall rekstrarútgjalda af skatttekjum sveitarfélaga árið 20 12 eftir stærð þeirra Lægsta gildi 70
Vegið meðaltal
Hæsta gildi
66
60 51
48
50 38
40 30
27
25
40
37
36
32 28
26
32
36
28
31
20 10
0 < 500 íbúar
501-1000
1001-2000
2001-5000
5001 >
Reykjavíkurborg
Heimild: Samband íslenskra sveitarfélaga. Skýring: Reiknað er hlutfall rekstrarútgjalda af skatttekjum, þ.e. sá kostnaður sem stendur eftir þegar þjónustutekjur hafa verið dregnar frá.
Á mynd 72 má sjá hve háu hlutfalli af skatttekjum sínum sveitarfélög verja til reksturs grunnskóla eftir stærð þeirra. Gefið er upp vegið meðaltal fyrir hvern hóp sveitarfélags ásamt hæsta og lægsta gildi sem gefur vísbendingu um dreifingu innan hvers hóps. Vegið meðaltal hjá sveitarfélögum með 500 eða færri íbúa er 38%. Hæst er hlutfallið 66% og lægst 27% í þeim stærðarhópi. Dreifingin innan hvers hóps minnkar eftir því sem sveitarfélögin eru stærri, ásamt því að það hlutfall af skatttekjum, sem þau verja til reksturs grunnskóla, lækkar.
8.4.
Rekstrarkostnaður á hvern nemanda
Rekstrarkostnaður vegna grunnskóla á hvern nemanda er kennitala sem gjarnan er litið til, þ.e. hvað hver nemandi kostar sveitarfélagið. Hafa verður í huga að staðbundnar aðstæður og innri gerð landssvæða getur haft mikil áhrif á rekstrarkostnað vegna lögbundinnar þjónustu. Þannig er erfitt á fámennum og strjálbýlum svæðum að samnýta mannvirki og þekkingu og þar eru minni og óhagkvæmari rekstrareiningar en í fjölmennari sveitarfélögum. Í þessum kafla er fjallað um þann rekstrarkostnað sem er bókfærður beint á grunnskóla. Ekki er tekinn með kostnaður vegna sameiginlegra liða né er tillit tekið til þjónustutekna. Þá er ekki tekinn með kostnaður vegna vistunar utan skólatíma eða annar rekstrarkostnaður. Þá eru sérskólar sem og sjálfstætt starfandi grunnskólar undanskildir í rekstrarkostnaði á hvern nemanda. Áréttað skal að ósamræmi meðal sveitarfélaga í bókhaldi eins og greint er frá í kafla 8.1 leiðir af sér ónákvæmni í samanburði milli sveitarfélaga og getur jafnvel skekkt slíkan samanburð. Mynd 73. Rekstrarkostnaður á hvern nemanda 2006 –2012 Rekstrarkostnaður á hvern nemenda
% breyting frá fyrra ári
1.400
6%
1.380
1.363
0,7%
2% 0,6%
1.314
1.305
0
3%
1.333
1.320
1.355
1.358
1.340
1.280
4%
1.376
1.360
1.300
5%
4,7%
1% 0%
-0,2%
-1%
-1,4%
-2,1% -2%
1.260
-3% 2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
Heimild: Samband íslenskra sveitarfélaga. Skýring: Fjárhæðir í þús.kr. og staðvirt á verðlagi ársins 2012. Vegið meðaltal landshluta og á landsvísu. Nemendafjöldi fyrir hvert ár er reiknaður út frá tveimur skólaárum og reiknað meðaltal þeirra. Beinn rekstrarkostnaður vísar í þann brúttó kostnað sem er bókfærður á hvern skóla. Nemendur í einkaskólum og sérskólum ekki meðtaldir.
Mynd 73 sýnir yfirlit yfir beinan rekstrarkostnað á hvern nemanda á tímabilinu 2006–2012 og að auki hlutfallslega breytingu milli ára. Þannig sést að kostnaður á hvern nemanda hækkar að raungildi um tæp 5% árið 2008 miðað við fyrra ár. Árið 2012 er rekstrarkostnaður á hvern nemanda 1.333 þús.kr. og hefur hækkað um 29 þús.kr. að raungildi á hvern nemanda á tímabilinu 2006–2012 eða um 2%. Rekstrarkostnaður á hvern nemanda lækkar að raungildi um 2% árið 2012 miðað við fyrra ár.
Tafla 94 . Beinn rekstrarkostnaður á hvern nemanda 2007 –2011 eftir landshlutum 2008
2010
2012
Reykjavíkurborg
1.353
1.265
Höfuðborgarsv. án Rvk.
1.328
Suðurnes
1.257
Vesturland Vestfirðir
2008 - 2012 Breyting
% breyting
1.334
-18
-1%
1.313
1.193
-136
-10%
1.230
1.284
27
2%
1.418
1.422
1.370
-47
-3%
1.470
1.579
1.550
80
5%
Norðurland vestra
1.680
1.700
1.710
31
2%
Norðurland eystra
1.373
1.389
1.374
1
0%
Austurland
1.662
1.770
1.743
81
5%
Suðurland
1.458
1.498
1.477
19
1%
Landið allt
1.376
1.355
1.333
-43
-3%
Heimild: Samband íslenskra sveitarfélaga. Skýring: Fjárhæðir í þús.kr. og staðvirt á verðlagi ársins 2012. Vegið meðaltal landshluta og á landsvísu. Nemendafjöldi fyrir hvert ár, er reiknaður út frá tveimur skólaárum og reiknað meðaltal þeirra. Nemendur í sérskólum og einkaskólum eru ekki meðtaldir. Beinn rekstrarkostnaður vísar í þann brúttó kostnað sem er bókfærður á hvern skóla.
Rekstrarkostnaður á hvern nemanda árið 2012 á landsvísu er 1.333 þús.kr. Búið er að leiðrétta fyrir verðlagsbreytingum á tímabilinu og raunlækkun á tímabilinu eru 43 þús.kr. á hvern nemanda eða sem nemur 3% lækkun. Misjafnt er eftir landshlutum hver kostnaðarþróunin hefur verið á tímabilinu. Rekstrarkostnaður á hvern nemanda lækkar að raungildi á höfuðborgarsvæðinu öllu sem og á Vesturlandi. Mest er raunlækkunin á höfuðborgarsvæði utan Reykjavíkurborgar er þar lækkar hann um 10% á tímabilinu. Rekstrarkostnaður á nemanda hækkar mest að raungildi á Vestfjörðum og á Austurlandi eða um 5% á tímabilinu 2008–2012. Mynd 74. Rekstrarkostnaður á hvern nemanda 2008, 2010 og 2012 eftir landshlutum
Heimild: Samband íslenskra sveitarfélaga.
Í mynd 74 er hluti gagna úr töflu 92 sett fram á myndrænan hátt.
1.376 1.355 1.333
1.458 1.498 1.477
1.662 1.770 1.743
1.373 1.389 1.374
2012
1.680 1.700 1.710
2010
1.470 1.579 1.550
1.418 1.422 1.370
1.257 1.230 1.284
1.328 1.313 1.193
2.000 1.800 1.600 1.400 1.200 1.000 800 600 400 200 0
1.353 1.265 1.334
2008
Tafla 95. Beinn rekstrarkostnaður á hvern nemanda í tíu stærstu sveitarfélögum árið 2012 Beinn rekstrarkostnaður brúttó
Fjöldi nemenda
Kostnaður/nemanda
Akraneskaupstaður
1.076.446
1.005
1.072
Mosfellsbær
1.576.186
1.455
1.083
Reykjanesbær
2.267.527
2.017
1.124
Kópavogsbær
5.057.959
4.280
1.182
Akureyrarkaupstaður
3.076.754
2.599
1.184
Hafnarfjarðarkaupstaður
4.435.935
3.679
1.206
Sveitarfélagið Árborg
1.527.489
1.171
1.305
Garðabær
1.750.060
1.325
1.321
17.297.134
12.965
1.334
1.105.571
621
1.780
39.171.062
31.114
1.259
Reykjavíkurborg Fjarðabyggð Tíu stærstu samtals
Heimild:Samband íslenskra sveitarfélaga. Skýring: Fjöldi nemenda er meðaltal áranna 2010 og 2011. Nemendur í sérskólum og sjálfstætt starfandi skólum ekki meðtaldir.
Tafla 95 sýnir hver beinn rekstrarkostnaður á hvern nemanda er í tíu fjölmennustu sveitarfélögum landsins. Sveitarfélögunum er raðað eftir rekstrarkostnaði á nemanda. Vegið meðaltal þeirra er 1.259 þúsund á nemanda sem er 74 þús.kr. lægra en vegið meðaltal á landsvísu. Í Akraneskaupstað er rekstrarkostnaður á hvern nemanda lægstur eða rétt rúm milljón á hvern nemanda, en hæstur í Fjarðabyggð eða 1.780 þús.kr.
Í fylgiskjali 18 er að finna yfirlit yfir beinan rekstrarkostnað á hvern nemanda árið 2012 eftir sveitarfélögum.
Tafla 96. Rekstrarkostnaður á hvern nemanda árið 2012 eftir stærð sveitarfélaga Fjöldi svf.
Lægsta gildi
Vegið meðaltal
Hæsta gildi
Munur á hæsta og lægsta gildi
< 500 íbúar
16
1.543
2.432
4.262
2.719
501-1000
17
1.298
1.826
3.229
1.931
1001-2000
11
1.413
1.637
2.015
602
2001-5000
13
988
1.432
1.780
792
5001 >
8
1.072
1.185
1.321
249
Reykjavíkurborg
1
1.334
Heimild: Samband íslenskra sveitarfélaga. Skýring: Fjárhæðir í þús.kr. Vegið meðaltal hvers hóps ásamt hæsta og lægsta gildi. Nemendafjöldi er reiknaður út frá tveimur skólaárum og reiknað meðaltal þeirra.
Í töflu 96 er búið að flokka rekstrarkostnað á hvern nemanda eftir stærð sveitarfélaga. Reiknað er vegið meðaltal fyrir hvern stærðarhóp. Að auki er uppgefið lægsta og hæsta gildi innan hvers hóps sem er vísbending um mun innan hópa. Vegið meðaltal rekstrarkostnaðar á hvern nemanda er hæst í fámennustu sveitarfélögunum eða tæp 2,5m.kr. á hvern nemanda, og lækkar eftir því sem sveitarfélögin eru fjölmennari. Munurinn er þó ekki síst minni innan hvers hóps og milli hópa. Þannig munar 2,7 m.kr. á hvern nemanda á lægsta og hæsta gildi meðal sveitarfélaga með 500 íbúa eða færri. Skýring á þessum mikla mun á rætur að rekja til sveitarfélags með mjög fámennan skóla hvar staðbundnar aðstæður stýra kostnaðarþætti að miklu leyti. Munur innan hóps, eða dreifingin, minnkar eftir því sem sveitarfélögin eru fjölmennari.
Mynd 75. Rekstrarkostnaður á hvern nemanda árið 2012 eftir stærð sveitarfélaga Lægsta gildi
Vegið meðaltal
Hæsta gildi
4.500 4.262
4.000 3.500
1.334
1.321
1.185
1.072
1.780
1001-2000
1.432
1.637
501-1000
988
500
1.413
1.000
1.298
1.500
1.543
2.000
1.826
2.432
2.500
2.015
3.229
3.000
0 < 500 íbúar
2001-5000
5001 >
Reykjavíkurborg
Heimild: Samband íslenskra sveitarfélaga. Skýring: Tölur í þús.kr. Vegið meðaltal hvers hóps ásamt hæsta og lægsta gildi. Nemendafjöldi fyrir hvert ár er reiknaður út frá tveimur skólaárum og reiknað meðaltal þeirra.
Á mynd 75 eru upplýsingar úr töflu 94 settar fram á myndrænan hátt. Það sveitarfélag sem býr við hæstan rekstrarkostnað á hvern nemanda ver rúmum fjórum m.kr. á hvern nemanda. Um er að ræða afar fámennt sveitarfélag með afar fáa nemendur. Mest er dreifing meðal fámennari sveitarfélaga, og minnkar eftir því sem sveitarfélögin verða stærri.
Samantekt Árið 2012 nam heildarkostnaður sveitarfélaga vegna reksturs grunnskóla 61ma.kr. eða um 3,6% af vergri landsframleiðslu sama ár. Stærsti kostnaðarliður eru laun og launatengd gjöld en þau nema um 2/3 af heildarkostnaði. Á tímabilinu 2005–2012 jókst kostnaður að raungildi um 2ma.kr. sem samsvarar 4% aukningu. Rekstrarkostnaður vegna grunnskóla lækkaði að raungildi um 3% árið 2012 miðað við fyrra ár.
Fróðlegt er að skoða hve hátt hlutfall af rekstrarkostnaði við grunnskóla er bókfært á innri leigu, en það er æði misjafnt milli sveitarfélaga og stofnana. Sé litið á innri leigu sem hlutfall af brúttó rekstrarkostnaði þá er það allt frá 0% og upp í 44%. Vegið meðaltal fyrir allt landið er um 22%.
Sveitarfélög verja mismiklu hlutfalli af skatttekjum sínum vegna rekstrarútgjalda grunnskólans, allt frá 25% til 66%. Vegið meðaltal allra sveitarfélaga er 32% og lækkar um eitt prósentustig frá fyrra ári. Eins og segir hér að ofan þá lækkar rekstrarkostnaður grunnskóla milli ára og að auki þá aukast skatttekjur um ríflega 1% milli ára. Flest sveitarfélög verja 30–50% af skatttekjum sínum til grunnskóla eða 51 þeirra. Fámennari sveitarfélög verja hærra hlutfalli af skatttekjum til málaflokksins en hin fjölmennari.
Kostnaður á hvern nemanda árið 2012 nam 1.333 þús.kr. og hefur hækkað um 2% að raungildi frá árinu 2006. Á sama tíma fækkaði nemendum um 3%. Árið 2012 er kostnaður á hvern nemanda hæstur á Austurlandi og lægstur á hvern nemanda á höfuðborgarsvæði utan Reykjavíkurborgar.
HELSTU ÞÆTTIR Í SKÓLAMÁLASTARFI SAMBANDSINS 2012-2013 Skólamálanefnd Sambands íslenskra sveitarfélaga Hlutverk skólamálanefndar samkvæmt erindisbréfi er að vera ráðgefandi fyrir stjórn og starfsemi sambandsins í skóla- og fræðslumálum sem snerta sveitarfélög. Í skólamálanefnd eiga sæti: Gunnar Einarsson, bæjarstjóri Garðabæjar, Helga Guðmundsdóttir, fræðslufulltrúi á Fljótsdalshéraði, Kristín Hreinsdóttir, framkvæmdastjóri Skólaskrifstofu Suðurlands, Ragnar Þorsteinsson, fræðslustjóri Reykjavíkurborgar og Gunnar Gíslasonar fræðslustjóri Akureyrarkaupstaðar. Karl Frímannsson tók sæti Gunnars Gíslasonar veturinn 2012-2013 í námsleyfi Gunnars. Skólamálanefnd fundar eftir þörfum um málefni er varða skóla- og menntamál sveitarfélaga og samskipti ríkis og sveitarfélaga á þeim vettvangi. Allar fundargerðir skólamálanefndar eru birtar á upplýsingavef sambandsins, undir tenglinum „Skólamál“. Slóðin er: http://www.samband.is/verkefnin/skolamal/skolamalanefnd/. Starfsmaður skólamálanefndar og tengiliður sambandsins við skólaskrifstofur landsins er Svandís Ingimundardóttir, skólamálafulltrúi.
Samstarf við Skólastjórafélag Íslands Sambandið hefur lagt á það áherslu að efla samráð og samstarf við Skólastjórafélag Íslands. Í því samhengi voru haldin 8 námskeið víða um land fyrir skólastjórnendur grunnskóla til þess að efla þá og styrkja í starfi sem faglega, rekstrarlega og stjórnsýslulega forsvarsmenn skólastofnana sinna. Mennta- og menningarmálaráðuneytið tók þátt í þessu samstarfsverkefni, ásamt Skóla- og frístundasviði Reykjavíkurborgar, og komu leiðbeinendur frá báðum þessum aðilum. Fyrsta námskeið fór fram í Reykjanesbæ 19. nóvember 2012 og það síðasta 10. maí 2013 í Reykjavík. Það námskeið var tekið upp og er það aðgengilegt á upplýsingavef sambandsins: http://www.samband.is/um-okkur/adofinni/2013/03/11/eventnr/455. Alls sóttu vel á fjórða hundrað manns námskeiðin: skólastjórnendur, starfsmenn skólaskrifstofa, fræðslustjórar og skólanefndar- og sveitarstjórnarfólk og sóttu sér fróðleik um inntak stjórnsýslureglna, hvernig þeim verði beitt af öryggi og almennt um góða stjórnsýsluhætti í daglegum störfum. Stefnt er að frekara samstarfi um námskeiðahald og næst mun áhersla verða lögð á starfsmannamál, réttindi og skyldur, hæfisreglur o.fl. er lýtur að mannauðsmálum og öruggri starfsmannastjórnun. Hugsanlegt er að stjórnendum leikskóla og tónlistarskóla verði boðin þátttaka jafnframt.
Greining á menntastefnu Félag grunnskólakennara og samninganefnd sambandsins gerðu með sér samkomulag um endurnýjaða viðræðuáætlun 15. febrúar 2013. Þriðja grein þess samkomulags felur m.a. í sér að samningsaðilar, auk Skólastjórafélags Íslands og mennta- og menningarmálaráðuneytisins, standi sameiginlega að greiningu á framkvæmd stefnunnar „skóli án aðgreiningar“ og hvaða áhrif hún hefur haft á skólastarf. Til stendur að vinna þessi taki yfir tímabilið frá yfirfærslu grunnskóla frá ríki til sveitarfélaga árið 1996 til dagsins í dag. Afrakstur hennar á að geta svarað því hvernig skólastarf hefur þróast frá yfirfærslu, faglega jafnt sem rekstrarlega og varpað ljósi á það hvort væntingar til yfirfærslunnar hafa gengið eftir. Löngu er orðið tímabært að gera úttekt sem þessa á íslenska grunnskólanum og fagnar sambandið ákvörðun mennta- og menningarmálráðuneytisins um aðkomu að verkinu. Vinna við greiningu á menntastefnunni hófst sumarið 2013 og ráðinn var sérstakur verkefnisstjóri, Hrönn Pétursdóttir, sem sett hefur niður verkáætlun og stýrir vinnunni.
Vorþing Grunns Dagana 22.-24. maí hélt Grunnur, félag starfsmanna og stjórnenda á skólaskrifstofum, vorþing sitt á Smyrlabjörgum í Suðursveit. Sérfræðingar sambandsins, þau Bjarni Ómar Haraldsson, Klara E. Finnbogadóttir og Svandís Ingimundardóttir auk Guðjóns Bragasonar sviðsstjóra lögfræði- og velferðarsviðs sóttu þingið. Sambandsfólk fór yfir stöðu og framgang mála sem rakin voru á haustþingi og greindu frá því sem í deiglunni er. Rætt var um málefni leikskólans, stöðu kjarasamningaviðræðna við FG og fyrrgreint samkomulag auk þess sem greint var frá því að sambandið hefði kynnt helstu áherslur sínar í
menntamálum fyrir nýrri ríkisstjórn. Gagnlegar umræður spunnust í kjölfarið og ljóst er að hér er mikilvægur samráðsvettvangur sem ástæða er til að efla enn frekar. Grunnur tilnefndi fulltrúa í tvo bakhópa sem eru hugsaðir til ráðgjafar fyrir sérfræðinga sambandsins, annars vegar í kjaramálum og hins vegar í málefnum talþjálfunar grunnskólabarna.
Málefni talþjálfunar grunnskólabarna Allt frá yfirfærslu grunnskólans til sveitarfélaga hefur sambandið reynt að koma málefnum talþjálfunar skólabarna á réttan kjöl í kerfinu en ekki ennþá haft erindi sem erfiði. Sambandið hefur haft frumkvæði að fundum með mennta- og menningarmálaráðuneyti (mmrn.), velferðarráðuneyti (VEL) og Sjúkratryggingum Íslands (SÍ). Síðasti fundur fór fram um miðjan desember 2012 með fulltrúum VEL og SÍ og lágu þá fyrir nánast fullbúin drög að samkomulagi sem VEL ætlaði að ganga frá. Engar fréttir hafa borist úr ráðuneytinu síðan um stöðu málsins. Hafin er vinna á grundvelli tillagna skýrslu mennta- og menningarmálaráðherra til Alþingis um stöðu barna og ungmenna með tal- og málþroskaröskun. Í þeim starfshópi eiga sæti fulltrúar VEL, mmrn. og sambandsins. Sú skýrsla varpar ljósi á ófremdarástand þessara mála. Viðurkenna bæði ráðuneytin ábyrgð sína á því að leiða þetta mál til lykta ásamt sambandinu. Viðfangsefnið er að leysa úr ágreiningi um kostnaðar- og ábyrgðarskiptingu ríkis og sveitarfélaga á talþjálfun grunnskólabarna en skilningur sambandsins og mmrn. er sá að greining og ráðgjöf séu á hendi sérfræðiþjónustu sveitarfélaga en meðferðarhlutinn sé verkefni heilbrigðisþjónustunnar.
Viðmiðunarreglur sambandsins um nemendur sem stunda nám í leik- og grunnskólum utan lögheimilissveitarfélags Sveitarfélög hafa unnið samkvæmt nýjum viðmiðunarreglum og gjaldskrá vegna barna sem dvelja á leikskólum frá því haustið 2012 og frá sl. áramótum vegna barna sem stunda nám í grunnskólum utan lögheimilissveitarfélags. Meginbreytingin felst í að gjaldskrár hafa verið uppfærðar með tilliti til raunkostnaðar við rekstur leik- og grunnskóla og hafa þær því hækkað talsvert. Gjaldskrár eru uppfærðar árlega 15. september.
Leiðbeinandi álit vegna tvöfaldrar leikskólavistar Í lok maí gaf Samband íslenskra sveitarfélaga út leiðbeinandi álit sem gagnast getur sveitarfélögum við afgreiðslu beiðna foreldra um leikskólavist í tveimur sveitarfélögum samtímis. Við undirbúning málsins var leitað upplýsinga um viðhorf löggjafans til tvöfaldrar búsetu á hinum Norðurlöndunum. Einnig funduðu fulltrúar sambandsins með sérfræðingum í málefnum barna við Háskóla Íslands. Vert er að hafa í huga að ákvarðanir um afgreiðslu erinda af þessum toga geta verið fordæmisgefandi og er því mikilvægt að sveitarfélög móti sér stefnu um afgreiðslu slíkra beiðna. Rétt er að miða við að hagsmunir barnsins liggi ávallt til grundvallar ákvörðunum og ætlast á til þess að foreldrar lagi sig að aðstæðum barnsins frekar en að barnið aðlagi sig að aðstæðum foreldranna. Mikilvægt er þó að hafa í huga að aldur barns getur haft áhrif á ákvörðun og einnig er eðlilegt að líta til þess hvort aðstæður í hverju máli fyrir sig gefi til kynna að hagsmunum barns sé best borgið með því að fallast á ósk um tvöfalda leikskólavist. Möguleikar sveitarfélaga til að fallast á beiðnir um tvöfalda leikskólavist eru eðlilega misjafnar. Helst kemur til álita að fallast á slíkar beiðnir þegar næg leikskólarými eru til staðar og mönnun leikskóla er með þeim hætti að ekki hljótist af verulegur viðbótarkostnaður. Í viðmiðunarreglum sambandsins um leikskólavist utan lögheimilissveitarfélags er ekki gert ráð fyrir að greitt sé sérstaklega fyrir leikskólavist vegna tvöfaldrar búsetu barns en sveitarfélög geta þó samið sín á milli um greiðslur fyrir hvert tilvik fyrir sig. Frekari upplýsingar er að finna á upplýsingavef sambandsins: http://www.samband.is/media/leikskoli/Tvofoldleikskolavist.pdf
Mat á kostnaðaráhrifum laga um leik- og grunnskóla Í mars 2009 var skipaður starfshópur til að meta kostnaðaráhrif nýrra laga um leik- og grunnskóla frá 2008 og reglugerða sem settar yrðu á grundvelli þeirra. Allar reglugerðirnar fengu umfjöllun í starfshópnum og var það mat hans að kostnaðaráhrif flestra þeirra væru ekki stórvægileg eða greinanleg miðað við fyrirliggjandi upplýsingar. Í nokkrum tilvikum væri hins vegar um verulegan kostnaðarauka að ræða fyrir sveitarfélögin og að vakta þyrfti þær reglugerðir. Var sérstaklega bent á að reglugerðir um
sérfræðiþjónustu og um nemendur með sérþarfir, fælu í sér veruleg kostnaðaráhrif, mögulega allt að 220 m.kr. á ári. Þá benti starfshópurinn á að verulegur kostnaður gæti fylgt innleiðingu á nýjum lögum um náms- og starfsráðgjafa, sem sett voru 2009. Heildarendurskoðun á aðalnámskrám leik- og grunnskóla fór fram í kjölfar setningar laganna 2008. Telur starfshópurinn að innleiðing greinanámskráa muni í flestum tilvikum rúmast innan þess ramma sem grunnskólarnir búa við. Hins vegar sé ljóst að áform um hraða innleiðingu á námskrám grunnskóla muni kalla á útgjaldaauka hjá sveitarfélögum. Sú forsenda að ný aðalnámskrá verði að fullu komin til framkvæmda vorið 2015, þýðir að skólarnir þurfa að leggja meiri vinnu en ella væri í útgáfu og endurskoðun skólanámskráa, sérstaklega með tilliti til útfærslu á grunnþáttum, hæfniviðmiðum og námsmats. Að mati starfshópsins hefur innleiðing aðalnámskrár leikskóla ekki í för með sér áþreifanleg kostnaðaráhrif fyrir sveitarfélögin nema hvað varðar endurskoðun skólanámskráa sem útheimtir tíma og vinnu starfsfólks. Mun starfshópurinn starfa áfram til ársloka 2015 eða þar til gert er ráð fyrir að innleiðing aðalnámskrár leik- og grunnskóla verði komin til framkvæmda. Á starfshópurinn að leggja áherslu á samspil faglegra og fjárhagslegra þátta við þróun skólastarfs.
GERT – Grunnmenntun efld í raunvísindum og tækni Íslenskt atvinnulíf hefur á undanförnum árum lagt ríka áherslu á styrkari starfsmenntun og að komið verði til móts við þörf vinnumarkaðarins fyrir menntað starfsfólk og á sviði verk-, raun- og tæknimenntunar. Hafa fræðsluyfirvöld og sveitarfélög tekið undir þetta ákall atvinnulífsins. GERT er samstarfsverkefni Sambands íslenskra sveitarfélaga, Samtaka iðnaðarins (SI) og mennta- og menningarmálaráðuneytis (mmrn.) um eflingu áhuga grunnskólanemenda á aldrinum 10-15 ára á raunvísindum og tækni. Verkefnisstjórn skilaði af sér aðgerðaáætlun með tilgreindum verkefnum en auk þess tillögu að ráðningu sérstaks verkefnisstjóra til að fylgja henni eftir. Brynja Dís Björnsdóttir var ráðin til verksins í hálft stöðugildi vorið 2013. Verkefni hennar hefur verið, í samstarfi við 16 grunnskóla, að koma á virkum tengslum milli fyrirtækja í heimabyggð og skóla og aðstoða við að innleiða verkefni sem leitt geta til þess að áhugi ungmenna eflist á viðfangsefnum og starfsvettvangi á svið raunvísinda, tækni og verklegrar menntunar almennt. Stýrihópur GERT er skipaður Karli Björnssyni, framkvæmdastjóra sambandsins, Orra Haukssyni framkvæmdastjóra Samtaka iðnaðarins og Ástu Magnúsdóttur, ráðuneytisstjóra í mmrn.
Endurskoðun samninga jöfnunarsjóðs Í kjölfar heildarendurskoðunar á lögum og reglugerðum um Jöfnunarsjóð sveitarfélaga skipaði innanríkisráðherra í ársbyrjun 2011 starfshóp til þess að endurskoða þrjá samninga sem gerðir voru á milli Reykjavíkurborgar, sambandsins og jöfnunarsjóðs við yfirfærslu grunnskólans til sveitarfélaga árið 1996. Samningarnir eru:
samningur um kennslu langveikra barna á grunnskólaaldri sem lögheimili eiga utan Reykjavíkur en dvelja á sjúkrahúsum í borginni samningur um kennsluráðgjöf vegna nýbúa á grunnskólaaldri í sveitarfélögum öðrum en Reykjavíkurborg samningur um yfirtöku Reykjavíkurborgar á rekstri þeirra sérskóla og sérdeilda sem staðsett eru í Reykjavík og starfa á grunnskólastigi.
Starfshópurinn hélt 15 fundi og lauk störfum í ágúst 2012. Í ítarlegu skilabréfi hópsins er framgangur vinnu við endurskoðun hvers samnings rakin og niðurstöður. Skilabréfið er aðgengilegt á upplýsingavef sambandsins á slóðinni: http://www.samband.is/verkefnin/fjarmal-sveitarfelaga/tekjustofnarsveitarfelaga/jofnunarsjodur-sveitarfelaga/
Málþing um hæfnimiðað námsmat Þann 30. ágúst 2013 hélt mennta- og menningarmálaráðuneytið málþing um hæfnimiðað námsmat í nýjum námskrám á öllum skólastigum í samstarfi við Samband íslenskra sveitarfélaga og Kennarasamband Íslands. Málþingið fór fram í Flensborgarskólanum í Hafnarfirði og í Háskólanum á Akureyri. Inngangsfyrirlestrum var varpað á netið samtímis og fylgdist fjöldi manns með útsendingunni víða um land og kom saman í málstofum í kjölfarið. Talið er að ríflega 500 manns hafi með einum eða öðrum hætti verið þátttakendur á málþinginu. Alls fóru 15 málstofur fram í Flensborgarskólanum.
Vinna við bókanir í kjarasamningi Samninganefndar sveitarfélaga vegna Félags leikskólakennara annars vegar og Félags stjórnenda leikskóla hins vegar Á grundvelli bókana með kjarasamningi Félags leikskólakennara frá 2011 hófst vinna með bókun 5 sem fjallar um starfsaðstæður. Samhljóða bókun var einnig í kjarasamningi sömu aðila frá árinu 2006 en ekki varð af sameiginlegri vinnu. Að þessu sinni er vilji af hálfu beggja aðila til að taka upp samvinnu um aðgerðir og hefur sambandið átt tvo fundi með KÍ um hávaða og hljóðvist í skólum. Fyrri fundinn sat Valdís Jónsdóttir, talmeinafræðingur, en hún hefur um nokkurt skeið átt samstarf við KÍ um að efna til faglegrar umræðu og aðgerða til að draga úr hávaða í starfsumhverfi leikskóla og stuðla að raddvernd leikskólakennara. Fulltrúar frá Vinnueftirlitinu sátu seinni fundinn. Góð hljóðvist ætti að vera hagsmunamál allra er koma að skólastarfi og er vilji til samstarfs og samvinnu til að draga úr hávaða og bæta hljóðvist og gera vinnustaðinn þannig að betri íverustað, bæði fyrir börn og starfsmenn. Boðað verður til fundar þar sem mismunandi fagsvið ræða þetta þverfaglega vandamál og verða næstu skref ákveðin í framhaldi af því. Á grundvelli bókana með kjarasamningi Félags leikskólakennara annars vegar og Félags stjórnenda leikskóla hins vegar frá 2011 hófst vinna vorið 2013 með bókun 1, sem fjallar um sameiginlega framtíðarsýn. Skipaður hefur verið undirbúningshópur með aðilum allra aðila og var mennta- og menningarmálráðuneytinu og Heimili og skóla boðið að eiga fulltrúa í hópnum. Hópnum er ætlað að finna leiðir um það hvernig best verði staðið að því að móta sameiginlega framtíðarsýn sveitarstjórnarmanna, stjórnenda leikskóla og leikskólakennara um það hvernig leikskólastarfi verði best hagað með hagsmuni leikskólabarna að leiðarljósi. Áætlað er að verkefnið komi til framkvæmda 2014.
Efling leikskólastigsins Í byrjun árs 2012 skipaði mennta- og menningarmálaráðherra starfshóp til að setja fram aðgerðaáætlun til að fjölga þeim einstaklingum sem sækja um leikskólakennaranám og stuðla þannig að nauðsynlegri nýliðun meðal leikskólakennara. Starfshópnum var einnig falið að setja fram aðgerðir til að jafna kynjahlutfall starfsfólk leikskóla. Starfshópurinn skilaði af sér skýrslu um aðgerðir til eflingar leiksólastigsins og er hún aðgengileg á upplýsingavef sambandsins: http://www.samband.is/media/leikskoli/Skyrsla-Adgerdir-til-eflingar-leikskolastigsins.pdf. Ekki náðist samkomulag í starfshópnum um allar þær leiðir sem lagðar voru til í þessu skyni og skilaði fulltrúi sambandsins séráliti. Ráðherra óskaði eftir faglegri og fjárhagslegri þátttöku sambandsins í átaki til þess að kynna leikskólakennaranám og –starf. Á grundvelli sérálits sambandsins og umfjöllunar skólamálanefndar var ekki mælt með þátttöku sambandsins í átaki til þess að fjölga nemendum í meistaranámi til leikskólakennararéttinda. Til þess þurfi að skilgreina mun betur markmið átaksins og áætlaðan árangur. Stjórn sambandsins taldi engu að síður afar mikilvægt að efla leikskólastigið og lýsti sambandið reiðubúið til þess að vinna með ráðuneytinu að því að finna leiðir til að tryggja að þeir einstaklingar sem ljúki tilteknu námi, sem geti orðið áfangi að meistararéttindum í leikskólafræðum, hljóti réttindi skv. lögum til þess að starfa í leikskólum. Á fundi stjórnar sambandsins 19. apríl sl. var aðkoma sambandsins að verkefninu samþykkt en stjórnin telur ekki tímabært að taka afstöðu til hugsanlegrar fjárhagslegrar þátttöku fyrr en nánari upplýsingar um kynningarátakið og útfærsla frekari námsleiða en 5 ára M.Ed nám liggja fyrir. Stefnt er að auglýsingaherferð vorið 2014 þar sem starfið í leikskólum og námið sem þarf til að geta unnið þar er kynnt. Sambandið telur mikilvægt að kynntar séu aðrar leiðir en fimm ára leikskólakennaranám til að afla sér réttinda til að starfa á leikskólum og hefur mennta- og menningarmálaráðuneytið samið við Borgarholtsskóla um að undirbúa leikskólaliðanám á þriðja þrepi framhaldsskóla, en nám á þriðja þrepi eru talin jafngild sveinsprófum og stúdentsprófum og ætti að veita jafnan rétt til aðgengis í háskóla. Til að auðvelda ákvörðunartöku við fjárfestingar í auglýsingabirtingum hefur starfshópurinn samið við Birtingahús, ráðgjafafyrirtæki á sviði auglýsinga- og birtingamála.
Málefni tónlistarskóla Þann 13. maí 2011 var undirritað samkomulag milli ríkis og sveitarfélaga um eflingu tónlistarnáms og jöfnun á aðstöðumun nemenda til tónlistarnáms. Þetta samkomulag var síðan útfært frekar í samkomulagi
sömu aðila frá 5. október um tímabundnar breytingar á verkaskiptingu ríkis og sveitarfélaga. Bæði samkomulögin giltu frá 1. júlí 2011 til 31. ágúst 2013 en skýrt var kveðið á í þeim að viðræður um endurskoðun þeirra hæfust fyrir 1. júní 2012. Á gildistíma samkomulagsins frá 13. maí 2011 veitti ríkissjóður framlag að fjárhæð 480 m.kr. á ársgrunni vegna kennslukostnaðar í tónlistarskólum. Á móti skuldbundu sveitarfélög sig til að taka tímabundið yfir ný verkefni frá ríki sem nemur 230 m.kr. á ársgrundvelli, samanber samkomulag frá 5. október 2011. Þessi verkefni eru fjármögnuð á þann hátt að framlög sveitarfélaga hafa verið innheimt af úthlutun framlaga jöfnunarsjóðs til sveitarfélaga í hlutfalli við íbúafjölda. Fljótlega kom í ljós að forsendur samkomulagsins um fjölda nemenda voru ekki nógu traustar og stefndu nokkrir af stærstu tónlistarskólum landsins í greiðsluþrot vegna þess að framlög samkvæmt samkomulaginu voru töluvert langt frá því að standa undir kennslukostnaði í þeim skólum. Eftir viðræður um málið við fulltrúa þriggja ráðuneyta ákvað ríkisstjórnin að hækka greiðslu ríkisins um 40 m.kr. á ári, sem komu að nokkru til móts við rekstrarvanda þessara tónlistarskóla. Jafnframt hefur verið unnið að því að endurskoða reglur jöfnunarsjóðs þannig að framlög til sveitarfélaga taki mið af veittu kennslumagni sem nemendur fá í stað þess að vera föst viðmiðunarfjárhæð fyrir hvern nemanda. Fyrir liggur skýr afstaða stjórnar og skólamálanefndar sambandsins um að hið eina rétta í stöðunni sé að framlengja samkomulagið um eitt ár. Þrátt fyrir ítrekaðar áskoranir af hálfu sambandsins tókst ekki að hefja viðræður um framlengingu samkomulagsins fyrr en í maí 2013. Drög að viðauka við samkomulagið frá 2011 um eflingu tónlistarnáms lágu fyrir í byrjun júlí en tafir hafa hins vegar orðið á því að ganga endanlega frá málinu við menntamálaráðuneytið og fjármálaráðuneytið og rann samkomulagið því út 31. ágúst sl. án þess að fyrir lægi ákvörðun um kostnaðarskiptingu á yfirstandandi skólaári. Á síðasta skólaári varð enn frekari fjölgun nemenda sem féllu undir samkomulagið. Í viðræðum við fulltrúa ráðuneyta hefur sambandið lagt á það áherslu að framlagið verði að hækka á yfirstandandi skólaári. Fulltrúar sambandsins hafa jafnframt komið því á framfæri við fulltrúa ráðuneyta að víða sé megn óánægja með samkomulagið meðal sveitarstjórnarmanna og að huga þurfi frekar að útfærslu kostnaðarskiptingar áður en það fyrirkomulag sem samkomulagið byggir á verði mögulega lögfest. Einnig sé mikilvægt að huga að því hvernig spornað verði við frekari fjölgun nemenda í tónlistarnámi sem samkomulagið nær til, svo fjárhagsrammi samkomulagsins fái staðist.
Skólavogin í samstarfi við Skólapúlsinn ehf Samband íslenskra sveitarfélaga og Skólapúlsinn ehf. undirrituðu samstarfssamning um framkvæmd Skólavogar í desember 2011. Skólapúlsinn er vefkerfi sem veitir skólastjórnendum stöðugan aðgang að nýjum upplýsingum sem aflað er mánaðarlega um þætti sem tengjast virkni nemenda og líðan þeirra í skólanum og um skóla- og bekkjaranda. Á s.l. árum hefur könnunum til foreldra og starfsfólks skóla verið bætt við. Skólavogin safnar upplýsingum um niðurstöður og framfarastuðul vegna samræmdra prófa, fjarvistir nemenda, menntun starfsfólks við kennslu og ýmsar rekstrarupplýsingar um skóla. Rekstrarupplýsingar skulu vera eins samanburðarhæfar og hægt er. Í því skyni er kostnaður vegna innri leigu eða eignasjóðs og kostnaður vegna skólaaksturs aðgreindur frá öðrum rekstrarkostnaði skólans. Samkvæmt samningnum sér Skólapúlsinn ehf. um framkvæmd og úrvinnslu Skólavogarinnar. Vefkerfi Skólapúlsins hýsir bæði verkefni Skólapúlsins og Skólavogarinnar. Þátttaka í Skólavog felur ekki í sér sjálfstæðar viðhorfakannanir þar sem niðurstöður úr Skólapúlsinum nýtast inn í Skólavogina. Samningsaðilar telja samnýtingu niðurstaðna mikinn kost þar sem hún kemur í veg fyrir tvíverknað og aukið álag á skólastarf. Þátttaka í Skólapúlsinum er ekki forsenda þess að taka þátt í Skólavoginni. Skólar geta einnig valið að taka þátt í einni, tveimur eða öllum þremur könnunum Skólapúlsins. Fyrir skóla sveitarfélagsins sem taka þátt í könnunum Skólapúlsins eru niðurstöður um stöðu nemenda og viðhorf foreldra og kennara birtar í Skólavoginni í samhengi við námsárangur samkvæmt samræmdum prófum og lykiltölur um rekstur skólanna. Þátttaka í Skólavoginni og Skólapúlsinum veitir stjórnendum sveitarfélaga meiri yfirsýn yfir skólamál sveitarfélagsins og upplýsingar um viðhorf foreldra og kennara, viðhorf og líðan nemenda ásamt
upplýsingum um rekstrarlega þætti skólastarfsins og námsárangur samkvæmt samræmdum prófum. Þá verður þeim fært að bera saman lykiltölur um skólahald milli skóla innan sveitarfélagsins sem og við skóla í öðrum sveitarfélögum undir nafnleynd. Samanburðurinn er þó ekki eingöngu milli skóla, heldur einnig yfir tíma. Þannig má sjá þróun mála í grunnskólum yfir ákveðið tímabil. Niðurstöður úr Skólavoginni gefa ekki eingöngu góða yfirsýn yfir rekstur og nýtingu fjármagns, heldur gefa þær einnig aukna innsýn í skólabraginn. Niðurstöðurnar geta að auki þjónað mikilvægu hlutverki við úthlutun fjármagns til skóla og mat á nýtingu úthlutaðs fjármagns með markvissum samanburði við aðra skóla og/eða önnur sveitarfélög. Þá nýtist Skólavogin við að koma til móts við lögbundnar kröfur um mat og eftirlit með skólum. Það er stefna Skólapúlsins og Sambands íslenskra sveitarfélaga að hliðstæð kortlagning verði hönnuð fyrir leikskóla. Fagleg stýring Skólavogarinnar er á hendi verkefnisstjórnar er myndar vettvang fyrir samráð og þróunarstarf.Í verkefnisstjórn sitja Almar M. Halldórsson frá Skólapúlsinum ehf, Hildur Björk Svavarsdóttir frá Reykjavíkurborg, Helga Guðmundsdóttir fræðslufulltrúi á Fljótsdalshéraði og Valgerður Ágústsdóttir sérfræðingur á hag og upplýsingasviði sambandsins sem einnig er starfsmaður verkefnisstjórnar. Frekari upplýsingar um verkefnið og gjaldskrá þess má finna í samstarfssamningi Sambands íslenskra sveitarfélaga og Skólapúlsins ehf http://www.samband.is/media/mat-og-rannsoknir-askolastarfi/Samningur-vid-Skolapulsinn-ehf..pdf. Sótt er um aðild að Skólavoginni á heimasíðu kerfisins, www.skolavogin.is. Frekari upplýsingar um kerfin veitir Kristján Ketill Stefánsson á kristjan@skolapulsinn.is eða í síma 499-0690. Upplýsingar veitir einnig Valgerður Ágústsdóttir sérfræðingur á hag- og upplýsingasviði sambandsins valgerdur@samband.is.
Þróunarverkefni um ytra mat á grunnskólastarfi. Árið 2010 hófst samstarf sveitarfélaga og ráðuneytis um þróun á reglubundu ytra mati á grunnskólum. Ytra mat er samkvæmt lögum um grunnskóla nr. 91/2008 bæði á ábyrgð sveitarfélaga og ríkis. Faghópur á vegum þessara aðila lagði til að unnið væri að sameiginlegu mati með þar til gerðu matstæki með viðmiðum um gæði skólastarfs og ferli við framkvæmd ytra mats. Matstækið var fullbúið 2011 og í kjölfar þess hófst tilraunaverkefni þar sem notkun þess var reynd við mat á sex grunnskólum og matið kostnaðargreint og endurskoðað í ljósi reynslunnar. Í framhaldi af góðri reynslu af því að nota matstækið var gerður samstarfssamningur Sambands íslenskra sveitarfélaga, mennta- og menningarmálaráðuneytis, Námsmatsstofnunar og innanríkisráðuneytis vegna Jöfnunarsjóðs sveitarfélaga um þróunarverkefni um ytra mat á skólastarfi sem fólst í ytra mati á 18 grunnskólum árin 2013 og 2014. Matsdeild Námsmatsstofnunar var falið að hafa umsjón með matinu í samvinnu við viðkomandi sveitarfélög. Verkefnisstjórn sem er sérfræðingum til ráðgjafar er skipuð fulltrúum frá mennta- og menningarmálaráðuneyti, Sambandi íslenskra sveitarfélaga, fulltrúum Námsmatsstofnunar auk þess eru áheyrnarfulltrúar frá Skólastjórafélagi Íslands og Reykjavíkurborg. Verkefnisstjórn heldur utan um þróunarverkefnið og velur þá grunnskóla sem metnir verða árin 2013 og 2014. Á vorönn 2013 voru þrír grunnskólar metnir og á haustönn 2013 eru fimm skólar metnir. Áherslur ytra matsins beinast að kjarnastarfsemi skóla, þ.m.t. stjórnun og kennslu. Þungamiðja matsins eru þrír þættir sem hafa hvað mest áhrif á gæði skólastarfs með megináherslu á nám og árangur nemenda; kennsla og nám, stjórnun skóla og innra mat. Sveitarfélag og skóli geta óskað eftir að metinn sé einn viðbótarþáttur að þeirra vali. Mennta- og menningarmálaráðuneyti greiðir að lágmarki 60% kostnaðar við framkvæmd verkefnisins og Jöfnunarsjóður sveitarfélaga að hámarki 40%. Kostnaður vegna miðlægs matsaðila og utanumhald verkefnis greiðist af ríki. Kostnaður vegna héraðsmatsaðila greiðist af jöfnunarsjóði en á sl. ári nam sú upphæð að meðaltali 500.000 krónum á hvern skóla. Þróunarverkefnið nær einungis til tveggja ára og því er nauðsynlegt að huga að framtíðarfyrirkomulagi ytra matsins ásamt varanlegri fjármögnun þess og kostnaðarskiptingu milli ríkis og sveitarfélaga.
Með því að smella á slóðina hér fyrir neðan má fá nánari upplýsingar um verkefnið. http://www.namsmat.is/vefur/ytra_mat_skola/grunnskoli.html
Fagráð um símenntun og starfsþróun kennara Sumarið 2012 var sett á laggirnar samstarfsnefnd um símenntun og starfsþróun kennara sem var samstarfsverkefni mennta- og menningarmálaráðuneytis, Sambands íslenskra sveitarfélaga, Kennarasambands Íslands, Menntavísindasviðs Háskóla Íslands, Háskólans á Akureyri og Listaháskóla Íslands. Hlutverk og meginmarkmið nefndarinnar var að vinna að sameiginlegri stefnumótun um símenntun/starfsþróun kennara. Verkefnið byggði að verulegu leyti á tillögum nefndar sem starfaði á vegum mennta- og menningarmálaráðherra, skipuð fulltrúum sömu aðila, um endurskipulagningu endurmenntunar kennara. Sú nefnd skilaði af sér skýrslu 2010. Þegar starfi samstarfsnefndarinnar lauk í október 2012 lagði hún til að stofnað yrði fagráð til að koma samstarfinu í formlegan farveg. Í desember 2012 ákvað mennta- og menningarmálaráðherra að skipa fagráð um símenntun og starfsþróun kennara. Hlutverk fagráðsins er að stuðla að markvissri faglegri starfsþróun og starfstengdri símenntun fyrir kennara á leik-, grunn- og framhaldsskólastigi. Er átt við allt nám sem kennt er samkvæmt aðalnámskrá á leik-, grunn- og framhaldsskólastigi, þ.e. einnig nám í tónlistarskólum og annað listnám sem kennt er samkvæmt aðalnámskrá. Skipað var í fagráðið í lok febrúar 2013. Er það skipað 20 fulltrúum, þremur frá mennta- og menningarmálaráðuneytinu, fjórum frá Sambandi íslenskra sveitarfélaga, fimm frá skólastjórnendum, fjórum frá kennurum og þremur frá háskólunum sem standa að kennaramenntun. Á vegum fagráðsins starfar fimm manna stýrihópur og er Gunnar Gíslason fulltrúi sambandsins í honum. Einnig munu vinnuhópar starfa að ákveðnum málefnum.
Úthlutanir úr Námsleyfasjóði og Endurmenntunarsjóði grunnskóla vegna skólaársins 2013-2014 Samband íslenskra sveitarfélaga hefur umsjón með tveimur sjóðum sem styðja sérstaklega við sí- og endurmenntun kennara, ráðgjafa og stjórnenda í grunnskólum. Þeir eru Námsleyfasjóður og Endurmenntunarsjóður grunnskóla. Umsýslukostnaður greiðist af ráðstöfunarfé sjóðanna. Námsleyfasjóður starfar á grundvelli bráðabirgðaákvæðis II við lög um grunnskóla nr. 91/2008. Samband íslenskra sveitarfélaga annast rekstur Námsleyfasjóðs og varðveitir. Markmið Námsleyfasjóðs er að tryggja fjárhagslega afkomu kennara, námsráðgjafa og stjórnenda grunnskóla í námsleyfi. Í hann renna 1,3% af dagvinnulaunum kennara og stjórnenda í grunnskólum. Stjórn Námsleyfasjóðs er skipuð tveimur aðilum frá Kennarasambandi Íslands og þremur frá Sambandi íslenskra sveitarfélaga. Úthlutun námsleyfa vegna skólaársins 2013-2014 lauk í nóvember 2012. Fjármagn til úthlutunar leyfði að veitt væru samtals 35 námsleyfi, þar af tvö til sex mánaða. Alls bárust Námsleyfasjóði 185 fullgildar umsóknir. Aðeins var hægt að verða við 19% þeirra beiðna sem fyrir lágu. Eins og fram kom í auglýsingu var ákveðið að allt að 1/3 leyfa yrði úthlutað sérstaklega vegna náms sem tengist tækni og raungreinum annars vegar og samspili náttúruvísinda og listgreina með nýsköpun og skapandi hugsun að leiðarljósi hins vegar og var 13 leyfum úthlutað til slíkra verkefna. Þeim 22 námsleyfum, sem eftir voru, var skipt á milli landshluta með hliðsjón af fjölda starfandi kennara og stjórnenda eftir landshlutum. Stjórn Námsleyfasjóðs fer með málefni Endurmenntunarsjóðs grunnskóla. Hlutverk Endurmenntunarsjóðs grunnskóla er að veita fé til endurmenntunar kennara, námsráðgjafa og stjórnenda grunnskóla. Þeir sem hyggjast standa fyrir slíkri endurmenntun geta sótt um framlög úr sjóðnum, þar á meðal grunnskólar, skólaskrifstofur, sveitarfélög, símenntunarstofnanir, félög og fyrirtæki. Fjármögnun sjóðsins fluttist til sveitarfélaga um áramótin 2011/2012 og var Jöfnunarsjóði sveitarfélaga falið að innheimta hlutdeild hvers sveitarfélags. Áður höfðu framlög í sjóðinn verið ákveðin á fjárlögum. Breytingin var liður í samkomulagi um tímabundnar breytingar á verkaskiptingu ríkis og sveitarfélaga sem undirritað var 5. október 201. Framlag sveitarfélaga í Endurmenntunarsjóð grunnskóla nam 29,9 m.kr. árið 2013 fyrir skólaárið 2013-2014. Því til viðbótar komu ónýttir styrkir frá árinu 2011. Úthlutun úr sjóðnum lauk um miðjan mars 2013. Alls bárust umsóknir um styrki til 172 verkefna frá 77 aðilum upp á rúmar 83 m.kr. Ákveðið var að veita styrki til 167 verkefna og nam heildarupphæð styrkloforða 35.701.000,-kr. Áherslusvið Endurmenntunarsjóðs grunnskóla að þessu sinni voru skólanámskrá í ljósi nýrrar aðalnámskrár og námsmat og árangursrík kennsla á unglingastigi.
Sjá nánar um sjóðina á http://www.samband.is/verkefnin/skolamal/simenntun-kennara-og-stjornenda/ þar eru einnig upplýsingar um fleiri sjóði sem veita styrki til símenntunar kennara og stjórnenda leik-, grunnog tónlistarskóla. Starfsmenn Námsleyfasjóðs eru Klara E. Finnbogadóttir og Ragnheiður Snorradóttir.
Námsgagnasjóður Lög um námsgögn voru samþykkt á Alþingi 28. mars 2007. Markmið laganna er að tryggja framboð og fjölbreytileika námsgagna í samræmi við þarfir nemenda og skóla. Í lögunum er kveðið á um stofnun Námsgagnasjóðs og Þróunarsjóðs námsgagna, auk þess sem fjallað er um Námsgagnastofnun. Námsgagnasjóður hefur það hlutverk að leggja grunnskólum til viðbótarfé til námsgagnakaupa í því augnamiði að tryggja val þeirra um námsgögn. Með tilkomu sjóðsins hafa grunnskólar aukið svigrúm til námsgagnakaupa til viðbótar við úrval Námsgagnastofnunar. Sjóðurinn starfar skv. reglugerð um sjóðinn nr. 1111/2007, þar sem kveðið er á um að greiðsla fyrir hvern grunnskóla sé innt af hendi til rekstraraðila þeirra ár hvert og tekur greiðsla fyrir hvern skóla mið af fjölda skráðra nemenda í hverjum grunnskóla skólaárið á undan, skv. upplýsingum frá Hagstofu Íslands, en heimilt er að ívilna fámennum skólum. Auk þess segir í reglugerð að grunnskólar skuli láta sjóðsstjórn í té skilagrein á rafrænu formi um ráðstöfun úthlutunar eigi síðar en 30. apríl ár hvert. Heimild er til þess í reglugerð að fella niður úthlutun til þeirra skóla sem ekki skila inn skilagrein. Skilagreinin er fyrst og fremst til að gera stjórn sjóðsins grein fyrir því hvað keypt er fyrir fjármuni sjóðsins, en er ekki bókhaldsgagn. Samkomulag um tímabundna breytingu á verkaskiptingu ríkis og sveitarfélaga var undirritað 5. október 2011. Eitt af þeim verkefnum sem samkvæmt samkomulaginu færðust frá ríki til sveitarfélaga var rekstur Námsgagnasjóðs. Umsýsla sjóðsins, sem frá stofnun sjóðsins hafði verið hjá mennta- og menningarmálaráðuneytinu, færðist við undirritun samkomulagsins til Sambands íslenskra sveitarfélaga og sér Jöfnunarsjóður sveitarfélaga um að innheimta hlutdeild hvers sveitarfélags. Umsýslukostnaður greiðist af ráðstöfunarfé sjóðsins. Framlag til Námsgagnasjóðs árið 2013 nam 40 m.kr. Mennta- og menningarmálaráðherra skipar stjórn sjóðsins til fjögurra ára í senn. Einn stjórnarmaður er tilnefndur af Kennarasambandi Íslands og einn af Sambandi íslenskra sveitarfélaga. Einn stjórnarmaður er skipaður án tilnefningar og skal hann vera formaður. Starfsmenn sjóðsins eru Klara E. Finnbogadóttir og Valur Rafn Halldórsson.
Skólaþing sveitarfélaga 2013 Skólaþing sveitarfélaga fer fram annað hvert ár og verður haldið 4. nóvember á Hótel Hilton Reykjavík Nordica. Sérstakur gestur þingsins verður Anders Balle, formaður danska skólastjórafélagsins og mun hann ræða um þær grundvallarbreytingar sem fyrirhugaðar eru á dönsku grunnskólakerfi að loknum árangurslausum samningaviðræðum við kennara sem að lokum leiddu til verkbanns og lagasetningar í kjölfarið. Skólaþingið er ætlað sveitarstjórnarmönnum, starfsfólki og stjórnendum skólaskrifstofa, stjórnendum leik-, grunn- og tónlistarskóla, skólanefndum og fulltrúum foreldra, kennarasambandsins og ráðuneytis mennta- og menningarmála.
FYLGISKJÖL
Fylgiskjal 1 . Fjöldi barna í leikskóla árið 2012 eftir lengd dvalar og sveitarfélagi ásamt fjölda heilsdagsígilda Leikskólar reknir af sveitarfélögum Viðvera leikskólabarna í klukkustundum Sveitarfélag 0000 - Reykjavíkurborg
4 tímar
5 tímar
6 tímar
7 tímar
8 tímar
9 tímar
10 tímar
Fjöldi barna alls
Samtals heilsdagsígildi
16
14
125
314
3561
1851
9
5890
6.040
3
1830
1.842
1000 - Kópavogsbær
5
1100 - Seltjarnarneskaupstaður
67
132
1178
427
3
6
11
90
69
179
183
1300 - Garðabær
4
16
46
152
183
403
412
1400 - Hafnarfjarðarkaupstaður
8
11
49
127
652
662
1521
1.571
6
5
23
83
55
172
173
11
23
48
245
272
600
618 498
1603 - Sveitarfélag Álftanes 1604 - Mosfellsbær 2000 - Reykjanesbær
1
18
12
13
9
57
67
165
195
506
2300 - Grindavíkurbær
3
6
17
19
36
16
97
89
2503 - Sandgerðisbær
3
15
10
19
47
31
125
117
2506 - Sveitarfélagið Vogar
3
5
6
16
45
9
4
88
83
3000 - Akraneskaupstaður
4
5
30
41
191
127
16
414
417
2
5
21
7
1
3511 - Hvalfjarðarsveit 3609 - Borgarbyggð
1
3709 - Grundarfjarðarbær
3
3711 - Stykkishólmsbær
4
6
22 12
2
9
3713 - Eyja- og Miklaholtshreppur 3
3811 - Dalabyggð 4100 - Bolungarvíkurkaupstaður
34 5
34
14
49
45
68
64
8
7
42
27
8
101
90
2
1
13
11
5
32
30
2
6
12
18
19
57
55
44
202
192
8
12 8
4604 - Tálknafjarðarhreppur
1 5
8
8
5
4803 - Súðavíkurhreppur 4911 - Strandabyggð
21
36 151
17
4
4502 - Reykhólahreppur
4607 - Vesturbyggð
83
8
3714 - Snæfellsbær
4200 - Ísafjarðarbær
27
36 160
7
40
90
3
8
19
16
8
5
22
19
1
21
57
56
6
6
6
22
29
27
25
Leikskólar reknir af sveitarfélögum Viðvera leikskólabarna í klukkustundum Sveitarfélag
Fjöldi barna alls
Samtals heilsdagsígildi
139
219
198
1
38
51
46
3
19
65
67
23
36
31
3
7
2
12
12
874
868
4 tímar
5 tímar
6 tímar
7 tímar
8 tímar
13
12
28
27
5508 - Húnaþing vestra
5
6
1
5604 - Blönduósbær
1
1
5
5609 - Sveitarfélagið Skagaströnd
9
5200 - Sveitarfélagið Skagafjörður
4
5612 - Húnavatnshreppur
9 tímar
10 tímar
36
6000 - Akureyrarkaupstaður
6
23
78
116
334
317
6100 - Norðurþing
2
1
16
8
108
13
148
143
6250 - Fjallabyggð
2
5
12
12
33
33
97
94
6400 - Dalvíkurbyggð
10
7
25
24
31
26
123
109
6513 - Eyjafjarðarsveit
1
1
7
7
12
22
50
49 20
6514 - Hörgárbyggð
0
5
4
1
3
8
23
6601 - Svalbarðsstrandarhr.
1
1
2
4
20
28
30
6602 - Grýtubakkahreppur
1
5
8
10
24
21
12
16
15
42
39
1
28
27 34
2
6607 - Skútustaðahreppur
2
6612 - Þingeyjarsveit
1
6709 - Langanesbyggð
2
2 2
1
12
26
1
3
21
7000 - Seyðisfjarðarkaupstaður 7300 - Fjarðabyggð
8
9
16
33
13
30
44
140
44
290
268
7502 - Vopnafjarðarhreppur
1
6
11
7
7
32
30
7509 - Borgarfjarðarhreppur
1
3
4
3
5
3
33
27
11
225
199
102
93
19
7613 - Breiðdalshreppur
2
1
2
7617 - Djúpavogshreppur
4
2
11
8
8
7620 - Fljótsdalshérað
2
22
48
51
91
7708 - Sveitarfélagið Hornafjörður
3
8
13
27
36
15
8000 - Vestmannaeyjabær
4
3
10
18
55
36
4
130
128
10
16
51
65
290
98
2
532
513
1
19
21
20
1
8
14
12
8200 - Sveitarfélagið Árborg 8508 - Mýrdalshreppur
1
8509 - Skaftárhreppur
1
3
1
Leikskólar reknir af sveitarfélögum Viðvera leikskólabarna í klukkustundum Sveitarfélag
4 tímar
5 tímar
6 tímar
7 tímar
8 tímar
9 tímar
10 tímar
Fjöldi barna alls
Samtals heilsdagsígildi
10
11
50
14
2
89
86
21
93
90
35
29
38
132
132
37
79
85
19
18
8613 - Rangárþing eystra
2
8614 - Rangárþing ytra
2
4
7
14
45
8710 - Hrunamannahreppur
4
3
2
16
10
8716 - Hveragerðisbær
3
4
2
14
71
8717 - Sveitarfélagið Ölfus
5
2
6
11
2
4
13
2
8
1
18
1
30
27
1
8
10
22
4
46
42
1
2
4
28
5
40
39
16.491
16.479
Fjöldi barna alls
Samtals heilsdagsígildi
8719 - Grímsnes- og Grafningshr. 8720 - Skeiða- og Gnúpverjahreppur 8721 - Bláskógabyggð
1
8722 - Flóahreppur Leikskólar sveitarfélaga alls
205
293
911
1.568
8.576
4.865
18
71
Sjálfstætt starfandi leikskólar Viðvera leikskólabarna í klukkustundum Sveitarfélag
4 tímar
5 tímar
6 tímar
7 tímar
8 tímar
9 tímar
10 tímar
0000 - Reykjavíkurborg
8
25
65
889
233
1.220
1.231
1000 - Kópavogsbær
3
3
34
151
103
294
300
1300 - Garðabær
4
3
11
31
195
86
1
331
332
5
16
31
167
107
4
330
335
5
33
43
213
121
5
423
422
8
23
17
35
21
104
96
2
12
11
31
23
86
82
1
42
5
48
49
32
99
55
199
198
1400 - Hafnarfjarðarkaupstaður 2000 - Reykjanesbær
3
2300 - Grindavíkurbær 2504 - Sveitarfélagið Garður
5
3609 - Borgarbyggð 6000 - Akureyrarkaupstaður
2
4 1
4
10
21
51
4
91
96
25
28
134
275
1.843
805
16
3.126
3.140
8000 - Vestmannaeyjabær Sjálfstætt starfandi alls
7
2
Skýring: Heilsdagsígildi eru reiknuð þannig að dvalartími í 4 klst. jafngildir hálfu heilsdagsígildi, dvalartími í 5 klst. = 0,625 og 6 klst. = 0,75, 7 klst. = 0,875, 8 klst. viðvera reiknast sem 1 heilsdagsígildi, 9 klst. viðvera reiknast sem 1,125 heilsdagsígildi og 10 klst viðvera sem 1,25
Fylgiskjal 2. Hlutfallsleg skipting leikskólabarna eftir dvalartíma og sveitarfélagi árið 2012
Leikskólar reknir af sveitarfélögum Sveitarfélag
4 tímar
5 tímar
6 tímar
7 tímar
8 tímar
9 tímar
10 tímar
0000 - Reykjavíkurborg
0%
0%
2%
5%
60%
31%
0%
1000 - Kópavogsbær
0%
1%
4%
7%
64%
23%
0%
1100 - Seltjarnarneskaupstaður
2%
0%
3%
6%
50%
39%
0%
1300 - Garðabær
1%
0%
4%
11%
38%
45%
0%
1400 - Hafnarfjarðarkaupstaður
1%
1%
3%
8%
43%
44%
1%
1603 - Sveitarfélag Álftanes
0%
3%
3%
13%
48%
32%
0%
1604 - Mosfellsbær
0%
2%
4%
8%
41%
45%
0%
2000 - Reykjanesbær
3%
2%
11%
13%
33%
39%
0%
2300 - Grindavíkurbær
3%
6%
18%
20%
37%
16%
0%
2503 - Sandgerðisbær
2%
12%
8%
15%
38%
25%
0%
2506 - Sveitarfélagið Vogar
3%
6%
7%
18%
51%
10%
5%
3000 - Akraneskaupstaður
1%
1%
7%
10%
46%
31%
4%
3511 - Hvalfjarðarsveit
0%
0%
6%
14%
58%
19%
3%
3609 - Borgarbyggð
1%
4%
14%
17%
52%
13%
0%
3709 - Grundarfjarðarbær
6%
0%
24%
0%
69%
0%
0%
3711 - Stykkishólmsbær
6%
3%
13%
7%
50%
21%
0%
3713 - Eyja- og Miklaholtshreppur
0%
0%
0%
100%
0%
0%
0%
3714 - Snæfellsbær
3%
4%
17%
42%
27%
8%
0%
3811 - Dalabyggð
6%
0%
3%
41%
34%
16%
0%
4100 - Bolungarvíkurkaupstaður
4%
0%
11%
21%
32%
33%
0%
4200 - Ísafjarðarbær
4%
6%
4%
20%
45%
22%
0%
4502 - Reykhólahreppur
0%
42%
0%
16%
42%
0%
0%
4604 - Tálknafjarðarhreppur
0%
5%
36%
36%
23%
0%
0%
4607 - Vesturbyggð
9%
9%
0%
2%
37%
44%
0%
4803 - Súðavíkurhreppur
0%
0%
0%
0%
100%
0%
0%
4911 - Strandabyggð
0%
0%
24%
0%
76%
0%
0%
Leikskólar reknir af sveitarfélögum Sveitarfélag
4 tímar
5 tímar
6 tímar
7 tímar
8 tímar
9 tímar
10 tímar
6%
5%
13%
12%
63%
0%
0%
10%
12%
2%
2%
75%
0%
0%
2%
2%
8%
5%
29%
55%
0%
25%
0%
11%
0%
64%
0%
0%
5612 - Húnavatnshreppur
0%
0%
0%
25%
58%
17%
0%
6000 - Akureyrarkaupstaður
1%
3%
9%
13%
38%
36%
0%
6100 - Norðurþing
1%
1%
11%
5%
73%
9%
0%
6250 - Fjallabyggð
2%
5%
12%
12%
34%
34%
0%
6400 - Dalvíkurbyggð
8%
6%
20%
20%
25%
21%
0%
6513 - Eyjafjarðarsveit
2%
2%
14%
14%
24%
44%
0%
6514 - Hörgárbyggð
9%
22%
17%
4%
13%
35%
0%
6601 - Svalbarðsstrandarhr.
0%
4%
4%
7%
14%
71%
0%
6602 - Grýtubakkahreppur
0%
4%
21%
33%
42%
0%
0%
6607 - Skútustaðahreppur
13%
0%
13%
0%
75%
0%
0%
6612 - Þingeyjarsveit
2%
5%
2%
29%
62%
0%
0%
6709 - Langanesbyggð
7%
0%
4%
11%
75%
4%
0%
7000 - Seyðisfjarðarkaupstaður
0%
0%
0%
24%
27%
48%
0%
7300 - Fjarðabyggð
7%
4%
10%
15%
48%
15%
0%
7502 - Vopnafjarðarhreppur
0%
3%
19%
34%
22%
22%
0%
7509 - Borgarfjarðarhreppur
0%
25%
75%
0%
0%
0%
0%
7613 - Breiðdalshreppur
40%
20%
40%
0%
0%
0%
0%
7617 - Djúpavogshreppur
12%
6%
33%
24%
24%
0%
0%
7620 - Fljótsdalshérað
1%
10%
21%
23%
40%
5%
0%
7708 - Sveitarfélagið Hornafjörður
3%
8%
13%
26%
35%
15%
0%
8000 - Vestmannaeyjabær
3%
2%
8%
14%
42%
28%
3%
8200 - Sveitarfélagið Árborg
2%
3%
10%
12%
55%
18%
0%
8508 - Mýrdalshreppur
5%
0%
0%
5%
90%
0%
0%
8509 - Skaftárhreppur
7%
21%
7%
7%
57%
0%
0%
8613 - Rangárþing eystra
2%
0%
11%
12%
56%
16%
2%
5200 - Sveitarfélagið Skagafjörður 5508 - Húnaþing vestra 5604 - Blönduósbær 5609 - Sveitarfélagið Skagaströnd
Leikskólar reknir af sveitarfélögum Sveitarfélag
4 tímar
5 tímar
6 tímar
7 tímar
8 tímar
9 tímar
10 tímar
2%
4%
8%
15%
48%
23%
0%
11%
9%
6%
46%
29%
0%
0%
8716 - Hveragerðisbær
2%
3%
2%
11%
54%
29%
0%
8717 - Sveitarfélagið Ölfus
0%
6%
3%
8%
14%
47%
23%
8719 - Grímsnes- og Grafningshr.
0%
0%
11%
21%
68%
0%
0%
8720 - Skeiða- og Gnúpverjahreppur
0%
7%
27%
3%
60%
3%
0%
8721 - Bláskógabyggð
2%
2%
17%
22%
48%
9%
0%
8722 - Flóahreppur
0%
3%
5%
10%
70%
13%
0%
Leikskólar sveitarfélaga alls
1%
2%
6%
10%
52%
30%
0%
7 tímar
8 tímar
9 tímar
10 tímar
8614 - Rangárþing ytra 8710 - Hrunamannahreppur
Sjálfstætt starfandi leikskólar Sveitarfélag
4 tímar
5 tímar
6 tímar
0000 - Reykjavíkurborg
1%
0%
2%
5%
73%
19%
0%
1000 - Kópavogsbær
1%
0%
1%
12%
51%
35%
0%
1300 - Garðabær
1%
1%
3%
9%
59%
26%
0%
1400 - Hafnarfjarðarkaupstaður
0%
2%
5%
9%
51%
32%
1%
2000 - Reykjanesbær
1%
1%
8%
10%
50%
29%
1%
2300 - Grindavíkurbær
0%
8%
22%
16%
34%
20%
0%
2504 - Sveitarfélagið Garður
6%
2%
14%
13%
36%
27%
2%
3609 - Borgarbyggð
0%
0%
0%
2%
88%
10%
0%
6000 - Akureyrarkaupstaður
1%
2%
4%
16%
50%
28%
0%
8000 - Vestmannaeyjabær
0%
1%
4%
11%
23%
56%
4%
Sjálfstætt starfandi alls
1%
1%
4%
9%
59%
26%
1%
Fylgiskjal 3. Stöðugildi starfsfólks í leikskólum sveitarfélaga árið 2012 og hlutfallsleg skipting þeirra. Raðað eftir hlutfalli leikskólakennara Leikskólar sveitarfélaga % skipting stg starfsfólks við uppeldis- og menntunarstörf Sveitarfélag
Röðun
Aðrir með Ófaglærðir við Leikskólakennar uppeldismennt uppeldi og ar un menntun
Fjöldi stöðugilda starfsfólks í leikskóla Allir við Önnur og Starfsmenn uppeldis- og ótilgreind störf leikskóla alls menntunarstörf
Aðrir með Ófaglærðir við Leikskólakennar uppeldismennt uppeldi og ar un menntun
1
6514 - Hörgárbyggð
70%
0%
30%
4
0
2
6
2
7
2
8722 - Flóahreppur
68%
0%
32%
7
0
3
11
1
12
3
8509 - Skaftárhreppur
67%
0%
33%
2
0
1
3
4
6000 - Akureyrarkaupstaður
66%
10%
24%
117
17
43
176
14
190
5
3000 - Akraneskaupstaður
61%
12%
27%
53
10
23
86
5
91
6
5200 - Sveitarfél. Skagafjörður
59%
8%
33%
33
5
19
56
5
61
7-8
7617 - Djúpavogshreppur
55%
31%
13%
3
2
1
6
1
7
7-8
8720 - Skeiða- og Gnúpverjahr.
55%
0%
45%
3
0
3
6
1
7
9
6601 - Svalbarðsstrandarhr.
54%
0%
46%
4
0
3
7
1
8
10 - 11
2000 - Reykjanesbær
53%
10%
37%
64
12
44
120
9
128
10 - 11
7502 - Vopnafjarðarhreppur
53%
11%
37%
5
1
4
10
1
10
12 - 13
8719 - Grímsnes- og Grafningshr.
52%
0%
48%
2
0
2
4
1
5
12 - 13
8721 - Bláskógabyggð
52%
10%
38%
6
1
4
11
1
11
14
6400 - Dalvíkurbyggð
51%
18%
31%
14
5
8
27
15 - 17
8717 - Sveitarfélagið Ölfus
50%
16%
34%
10
3
6
19
15 - 17
7000 - Seyðisfjarðarkaupstaður
50%
0%
50%
5
0
5
10
10
15 - 17
1100 - Seltjarnarneskaupstaður
50%
6%
44%
23
3
20
46
46
18
2300 - Grindavíkurbær
49%
0%
51%
10
0
10
20
2
22
19
4200 - Ísafjarðarbær
46%
11%
43%
24
6
23
53
8
60
20
3609 - Borgarbyggð
45%
5%
49%
19
2
21
42
6
48
21
1300 - Garðabær
44%
20%
36%
43
20
35
97
9
106
22 - 23
5604 - Blönduósbær
43%
3%
53%
7
1
8
15
1
17
22 - 23
1400 - Hafnarfjarðarkaupstaður
43%
13%
43%
171
53
171
395
24
419
3
27 1
21
% skipting stg starfsfólks við uppeldis- og menntunarstörf Röðun
Sveitarfélag
Aðrir með Ófaglærðir við Leikskólakennar uppeldismennt uppeldi og ar un menntun
Fjöldi stöðugilda starfsfólks í leikskóla Allir við Önnur og Starfsmenn uppeldis- og ótilgreind störf leikskóla alls menntunarstörf
Aðrir með Ófaglærðir við Leikskólakennar uppeldismennt uppeldi og ar un menntun
24 - 25
8200 - Sveitarfélagið Árborg
41%
12%
47%
50
15
58
123
14
137
24 - 25
5609 - Sveitarfél. Skagaströnd
41%
0%
59%
3
0
4
7
1
8
26
3709 - Grundarfjarðarbær
39%
0%
61%
5
0
7
12
2
14
27
7620 - Fljótsdalshérað
38%
15%
47%
23
9
28
59
3
62
28 - 30
6602 - Grýtubakkahreppur
37%
10%
52%
2
1
3
5
1
6
28 - 30
6513 - Eyjafjarðarsveit
37%
46%
17%
5
6
2
13
2
15
28 - 30
6100 - Norðurþing
37%
21%
42%
15
9
18
42
5
46
31
1000 - Kópavogsbær
36%
16%
48%
159
72
217
447
38
486
32
1603 - Sveitarfélag Álftanes
35%
40%
25%
15
17
11
43
5
48
33 - 34
6607 - Skútustaðahreppur
34%
0%
66%
2
0
3
5
33 - 34
7300 - Fjarðabyggð
34%
8%
59%
22
5
38
65
35 - 37
5612 - Húnavatnshreppur
33%
18%
48%
1
1
2
3
35 - 37
8710 - Hrunamannahreppur
33%
8%
59%
3
1
5
9
35 - 37
4604 - Tálknafjarðarhreppur
33%
0%
67%
1
0
2
3
38 - 40
1604 - Mosfellsbær
32%
21%
46%
47
31
68
38 - 40
0000 - Reykjavíkurborg
32%
24%
44%
428
323
38 - 40
6250 - Fjallabyggð
32%
13%
56%
7
41 - 43
2506 - Sveitarfélagið Vogar
31%
5%
64%
41 - 43
8000 - Vestmannaeyjabær
31%
23%
47%
41 - 43
8613 - Rangárþing eystra
31%
17%
44
8716 - Hveragerðisbær
28%
23%
45
3711 - Stykkishólmsbær
27%
46
4100 - Bolungarvíkurkaupstaður
47 - 48
5 8
73 3
1
10
145
13
158
599
1.349
111
1.460
3
13
23
2
26
6
1
12
19
1
20
9
6
13
28
1
29
52%
7
4
12
22
2
24
49%
10
8
17
35
3
38
21%
52%
4
3
8
16
2
18
26%
8%
66%
3
1
8
13
1
14
3511 - Hvalfjarðarsveit
24%
30%
46%
2
3
5
10
1
11
47 - 48
6709 - Langanesbyggð
24%
0%
76%
2
0
6
7
1
8
49 - 52
6612 - Þingeyjarsveit
22%
34%
44%
2
3
4
9
1
10
3
% skipting stg starfsfólks við uppeldis- og menntunarstörf Röðun
Sveitarfélag
Aðrir með Ófaglærðir við Leikskólakennar uppeldismennt uppeldi og ar un menntun
Fjöldi stöðugilda starfsfólks í leikskóla Allir við Önnur og Starfsmenn uppeldis- og ótilgreind störf leikskóla alls menntunarstörf
Aðrir með Ófaglærðir við Leikskólakennar uppeldismennt uppeldi og ar un menntun
49 - 52
7708 - Sveitarfél. Hornafjörður
22%
8%
70%
6
2
17
25
49 - 52
4911 - Strandabyggð
22%
11%
67%
2
1
6
9
49 - 52
3714 - Snæfellsbær
22%
21%
57%
5
5
14
24
3
28
53
2503 - Sandgerðisbær
20%
6%
73%
5
2
18
24
1
26
54 - 55
8614 - Rangárþing ytra
19%
16%
65%
5
4
16
25
1
26
54 - 55
4607 - Vesturbyggð
19%
0%
81%
2
0
9
11
1
12
56
5508 - Húnaþing vestra
14%
20%
66%
2
3
10
15
3
17
57
8508 - Mýrdalshreppur
9%
53%
38%
1
3
2
5
58
3713 - Eyja- og Miklaholtshreppur
5%
95%
0%
0
5
59 - 63
3811 - Dalabyggð
0%
30%
70%
0
2
59 - 63
4502 - Reykhólahreppur
0%
12%
88%
0
59 - 63
4803 - Súðavíkurhreppur
0%
73%
27%
59 - 63
7509 - Borgarfjarðarhreppur
0%
100%
59 - 63
7613 - Breiðdalshreppur
0%
100%
38%
18%
Leikskólar sveitarfélaga alls
2
27 9
5
5
0
6
4
6
1
7
1
5
6
0
6
0
2
1
3
3
0%
0
1
1
1
0%
0
1
1
44%
1.486
690
1.722
3.898
1 323
4.220
Sjálfstætt starfandi leikskólar
Röðun
Sveitarfélag
% skipting stg starfsfólks við uppeldis- og menntunarstörf Aðrir með Ófaglærðir við Leikskólakennar uppeldismennt uppeldi og ar un menntun
Fjöldi stöðugilda starfsfólks í leikskóla Aðrir með Ófaglærðir við Leikskólakennar uppeldismennt uppeldi og ar un menntun
1
6000 - Akureyrarkaupstaður
57%
9%
34%
24
4
2
8000 - Vestmannaeyjabær
49%
5%
46%
10
1
3
2300 - Grindavíkurbær
40%
15%
45%
7
4
1000 - Kópavogsbær
38%
12%
50%
24
5
1400 - Hafnarfjarðarkaupstaður
35%
17%
48%
24
Allir við Önnur og Starfsmenn uppeldis- og ótilgreind störf leikskóla alls menntunarstörf 14 43 6 49 9
20
3
23
3
8
18
2
21
8
32
64
4
68
11
33
68
6
74
% skipting stg starfsfólks við uppeldis- og menntunarstörf Sveitarfélag
Röðun
Aðrir með Ófaglærðir við Leikskólakennar uppeldismennt uppeldi og ar un menntun
Fjöldi stöðugilda starfsfólks í leikskóla Allir við Önnur og Starfsmenn uppeldis- og ótilgreind störf leikskóla alls menntunarstörf
Aðrir með Ófaglærðir við Leikskólakennar uppeldismennt uppeldi og ar un menntun
6-7
2504 - Sveitarfélagið Garður
33%
4%
62%
6
1
11
17
2
19
6-7
1300 - Garðabær
33%
19%
48%
21
12
30
63
5
68
8
2000 - Reykjanesbær
27%
13%
61%
25
12
56
92
7
99
9
0000 - Reykjavíkurborg
24%
21%
55%
65
58
149
272
20
292
10
3609 - Borgarbyggð
18%
18%
64%
2
2
7
11
1
12
Sjálfstætt starfandi alls
31%
17%
52%
189
104
322
615
57
672
Fylgiskjal 4. Fjöldi heilsdagsígilda leikskólabarna á hvert stöðugildi starfsfólks við uppeldis- og menntunarstörf í leikskólum 2012. Leikskólar sveitarfélaga Röðun
Sveitarfélag
Fjöldi stöðugilda við uppeldis- og menntunarstörf
Fjöldi heilsdagsígilda leikskólabarna
Fjöldi heilsdagsígilda á hvert stöðugildi við uppeldis- og menntunarstörf
1
4604 - Tálknafjarðarhreppur
19
3
5,35
2-3
6000 - Akureyrarkaupstaður
868
176
4,92
2-3
4607 - Vesturbyggð
56
11
4,92
4
3000 - Akraneskaupstaður
417
86
4,85
5
2503 - Sandgerðisbær
117
24
4,78
6
7617 - Djúpavogshreppur
27
6
4,73
7
3811 - Dalabyggð
30
6
4,63
8
8719 - Grímsnes- og Grafningshr.
9
8000 - Vestmannaeyjabær
10 11 - 12
18
4
4,56
128
28
4,55
6601 - Svalbarðsstrandarhr.
30
7
4,53
6602 - Grýtubakkahreppur
21
5
4,48
11 - 12
0000 - Reykjavíkurborg
6.040
1.349
4,48
13
8717 - Sveitarfélagið Ölfus
85
19
4,46
14
2300 - Grindavíkurbær
89
20
4,44
15 - 16
5609 - Sveitarfél. Skagaströnd
31
7
4,42
15 - 16
2506 - Sveitarfélagið Vogar
83
19
4,42
17
4100 - Bolungarvíkurkaupstaður
55
13
4,39
18 - 19
5604 - Blönduósbær
67
15
4,37
18 - 19
8720 - Skeiða- og Gnúpverjahr.
27
6
4,37
20
6612 - Þingeyjarsveit
39
9
4,26
21
1604 - Mosfellsbær
618
145
4,25
22
1300 - Garðabær
412
97
4,23
23 - 24
8200 - Sveitarfélagið Árborg
513
123
4,17
23 - 24
7613 - Breiðdalshreppur
3
1
4,17
25
2000 - Reykjanesbær
498
120
4,16
26
7300 - Fjarðabyggð
268
65
4,12
Leikskólar sveitarfélaga Röðun
Sveitarfélag
27
1000 - Kópavogsbær
28
3711 - Stykkishólmsbær
29
6400 - Dalvíkurbyggð
30
1603 - Sveitarfélag Álftanes
31
Fjöldi stöðugilda við uppeldis- og menntunarstörf
Fjöldi heilsdagsígilda leikskólabarna
Fjöldi heilsdagsígilda á hvert stöðugildi við uppeldis- og menntunarstörf
1.842
447
4,12
64
16
4,06
109
27
4,05
173
43
4,02
6250 - Fjallabyggð
94
23
4,01
32 - 33
8509 - Skaftárhreppur
12
3
4,00
32 - 33
1100 - Seltjarnarneskaupstaður
183
46
4,00
34
1400 - Hafnarfjarðarkaupstaður
1.571
395
3,97
35 - 36
6513 - Eyjafjarðarsveit
49
13
3,88
35 - 36
8721 - Bláskógabyggð
42
11
3,88
37 - 38
8613 - Rangárþing eystra
86
22
3,85
37 - 38
8508 - Mýrdalshreppur
20
5
3,85
39
3709 - Grundarfjarðarbær
45
12
3,77
40
8716 - Hveragerðisbær
132
35
3,76
41
7708 - Sveitarfél. Hornafjörður
93
25
3,75
42
8722 - Flóahreppur
39
11
3,72
43 - 44
3714 - Snæfellsbær
90
24
3,69
43 - 44
6709 - Langanesbyggð
27
7
3,69
45 - 46
3511 - Hvalfjarðarsveit
36
10
3,64
45 - 46
4200 - Ísafjarðarbær
192
53
3,64
47
3609 - Borgarbyggð
151
42
3,62
48
5612 - Húnavatnshreppur
12
3
3,60
49 - 50
7509 - Borgarfjarðarhreppur
3
1
3,59
49 - 50
8614 - Rangárþing ytra
90
25
3,59
51
6514 - Hörgárbyggð
20
6
3,58
52
5200 - Sveitarfél. Skagafjörður
198
56
3,53
53
7000 - Seyðisfjarðarkaupstaður
34
10
3,44
54
6100 - Norðurþing
143
42
3,42
Leikskólar sveitarfélaga Röðun
Sveitarfélag
55
7620 - Fljótsdalshérað
56 57
Fjöldi stöðugilda við uppeldis- og menntunarstörf
Fjöldi heilsdagsígilda leikskólabarna
Fjöldi heilsdagsígilda á hvert stöðugildi við uppeldis- og menntunarstörf
199
59
3,38
8710 - Hrunamannahreppur
29
9
3,33
7502 - Vopnafjarðarhreppur
30
10
3,12
58
5508 - Húnaþing vestra
46
15
3,11
59
4911 - Strandabyggð
27
9
3,00
60
6607 - Skútustaðahreppur
15
5
2,92
61
4502 - Reykhólahreppur
16
6
2,57
62
4803 - Súðavíkurhreppur
6
3
2,18
63
3713 - Eyja- og Miklaholtshreppur
7
5
1,35
16.479
3.898
4,23
Leikskólar sveitarfélaga alls
Sjálfstætt starfandi leikskólar
Röðun
Sveitarfélag
1
1300 - Garðabær
2
2300 - Grindavíkurbær
3
1400 - Hafnarfjarðarkaupstaður
4
Fjöldi stöðugilda við uppeldis- og menntunarstörf
Fjöldi heilsdagsígilda leikskólabarna
Fjöldi heilsdagsígilda á hvert stöðugildi við uppeldis- og menntunarstörf
332
63
5,28
96
18
5,22
335
68
4,95
2504 - Sveitarfélagið Garður
82
17
4,76
5
8000 - Vestmannaeyjabær
96
20
4,74
6
1000 - Kópavogsbær
300
64
4,70
7
6000 - Akureyrarkaupstaður
198
43
4,62
8
2000 - Reykjanesbær
9
0000 - Reykjavíkurborg
10
3609 - Borgarbyggð Sjálfstætt starfandi leikskólar alls
422
92
4,58
1.231
272
4,52
49
11
4,41
3.140
669
4,69
Fylgiskjal 5. Fjöldi stöðugilda starfsfólks við uppeldis- og menntunarstörf í leikskólum á hverja 1.000 íbúa eftir sveitarfélögum 2012. Raðað eftir kennitölunni fyrir alla leikskóla.
Röðun
Sveitarfélag
Íbúafjöldi
Allir leikskólar Fjöldi stöðugilda við Fjöldi stöðugilda á uppeldis- og hverja 1.000 íbúa menntunarstörf
Leikskólar sveitarfélaga Fjöldi stöðugilda við uppeldis- og menntunarstörf
Fjöldi stöðugilda á hverja 1.000 íbúa
1
7613-Breiðdalshreppur
190
1
3,9
1
3,9
2
7509-Borgarfjarðarhreppur
129
1
6,2
1
6,2
3
8509-Skaftárhreppur
443
3
6,8
3
6,8
4
5612-Húnavatnshreppur
412
3
8,0
3
8,0
5-6
3811-Dalabyggð
686
6
9,4
6
9,4
5-6
6612-Þingeyjarsveit
970
9
9,4
9
9,4
7
8719-Grímsnes-ogGrafningshr.
416
4
9,5
4
9,5
8
6514-Hörgárbyggð
584
6
9,6
6
9,6
9
8717-Sveitarfélagið Ölfus
1.930
19
9,9
19
9,9
10
1100-Seltjarnarneskaupstaður
4.313
46
10,6
46
10,6
11
5609-Sveitarfél.Skagaströnd
608
7
11,3
7
11,3
12 - 13
8710-Hrunamannahreppur
774
9
11,4
9
11,4
12 - 13
8000-Vestmannaeyjabær
4.194
48
11,4
28
6,7
14 - 17
6250-Fjallabyggð
2.035
23
11,5
23
11,5
14 - 17
2504-Sveitarfélagið Garður
1.477
17
11,5
14 - 17
8508-Mýrdalshreppur
459
5
11,5
5
11,5
14 - 17
7708-Sveitarfél.Hornafjörður
2.143
25
11,5
25
11,5
18 - 19
8721-Bláskógabyggð
906
11
12,1
11
12,1
18 - 19
7617-Djúpavogshreppur
461
6
12,1
6
12,1
20 - 21
6000-Akureyrarkaupstaður
17.875
219
12,3
176
9,9
20 - 21
6513-Eyjafjarðarsveit
1.031
13
12,3
13
12,3
22 - 24
8720-Skeiða-og Gnúpverjahr.
504
6
12,4
6
12,4
22 - 24
5508-Húnaþing vestra
1.187
15
12,4
15
12,4
22 - 24
4607-Vesturbyggð
910
11
12,4
11
12,4
25
4604-Tálknafjarðarhreppur
276
3
12,6
3
12,6
26 - 27
8613-Rangárþing eystra
1.741
22
12,9
22
12,9
Röðun
Sveitarfélag
Íbúafjöldi
Allir leikskólar Fjöldi stöðugilda við Fjöldi stöðugilda á uppeldis- og hverja 1.000 íbúa menntunarstörf
Leikskólar sveitarfélaga Fjöldi stöðugilda við uppeldis- og menntunarstörf
Fjöldi stöðugilda á hverja 1.000 íbúa
26 - 27
6607-Skútustaðahreppur
385
5
12,9
5
12,9
28 - 29
3000-Akraneskaupstaður
6.592
86
13,1
86
13,1
28 - 29
3709-Grundarfjarðarbær
899
12
13,1
12
13,1
30
5200-Sveitarfél.Skagafjörður
4.221
56
13,3
56
13,3
31
2300-Grindavíkurbær
2.830
38
13,4
20
7,0
32
3711-Stykkishólmsbær
1.165
16
13,5
16
13,5
33 - 34
0000-Reykjavíkurborg
119.034
1.621
13,6
1.349
11,3
33 - 34
6602-Grýtubakkahreppur
350
5
13,6
5
13,6
35 - 37
3714-Snæfellsbær
1.737
24
14,0
24
14,0
35 - 37
6709-Langanesbyggð
512
7
14,0
7
14,0
35 - 37
4200-Ísafjarðarbær
3.755
53
14,0
53
14,0
38
7300-Fjarðabyggð
39 - 42
1300-Garðabær
39 - 42
4.600
65
14,1
65
14,1
11.283
160
14,2
97
8,6
7502-Vopnafjarðarhreppur
670
10
14,2
10
14,2
39 - 42
4100-Bolungarvíkurkaupstaður
889
13
14,2
13
14,2
39 - 42
6400-Dalvíkurbyggð
1.900
27
14,2
27
14,2
43
6100-Norðurþing
2.884
42
14,5
42
14,5
44 - 46
7000-Seyðisfjarðarkaupstaður
677
10
14,6
10
14,6
44 - 46
2503-Sandgerðisbær
1.672
24
14,6
24
14,6
44 - 46
8614-Rangárþing ytra
1.708
25
14,6
25
14,6
47 - 48
2000-Reykjanesbær
14.137
212
15,0
120
8,5
47 - 48
3609-Borgarbyggð
3.530
53
15,0
42
11,8
48
4803-Súðavíkurhreppur
182
3
15,1
3
15,1
49
8716-Hveragerðisbær
2.283
35
15,3
35
15,3
50 - 51
3511-Hvalfjarðarsveit
627
10
15,8
10
15,8
50 - 51
8200-Sveitarfélagið Árborg
7.783
123
15,8
123
15,8
52 - 53
1000-Kópavogsbær
31.205
511
16,4
447
14,3
52 - 53
1604-Mosfellsbær
8.854
145
16,4
145
16,4
Allir leikskólar Fjöldi stöðugilda við Fjöldi stöðugilda á uppeldis- og hverja 1.000 íbúa menntunarstörf
Leikskólar sveitarfélaga Fjöldi stöðugilda við uppeldis- og menntunarstörf
Fjöldi stöðugilda á hverja 1.000 íbúa
16,7
19
16,7
7
16,8
7
16,8
3.486
59
16,9
59
16,9
26.486
463
17,5
395
14,9
8722-Flóahreppur
602
11
17,5
11
17,5
4911-Strandabyggð
516
9
17,6
9
17,6
59 - 60
5604-Blönduósbær
871
15
17,6
15
17,6
61
1603-Sveitarfélag Álftanes
2.419
43
17,7
43
17,7
62
4502-Reykhólahreppur
271
6
22,4
6
22,4
63
3713-Eyja- og Miklaholtshreppur
132
5
39,4
5
39,4
319.317
4.565
14,3
3.898
12,2
Sveitarfélag
Íbúafjöldi
54
2506-Sveitarfélagið Vogar
1.126
19
55
6601-Svalbarðsstrandarhr.
390
56
7620-Fljótsdalshérað
57 - 58
1400-Hafnarfjarðarkaupstaður
57 - 58 59 - 60
Röðun
Landið allt Íbúafjöldi þjónustusvæða.
Fylgiskjal 6. Hlutfall þjónustutekna af rekstrarkostnaði leikskóla sveitarfélaga árið 2012 eftir sveitarfélögum.
Röðun
Sveitarfélag
Þjónustutekjur
Rekstrarkostnaður vegna leikskóla
% tekna af heildarrekstrarkostnaði
47.594
29%
1
5609 Sveitarfélagið Skagaströnd
13.945
2
6709 Langanesbyggð
11.341
41.835
27%
3
8716 Hveragerðisbær
57.474
225.542
25%
4-6
4200 Ísafjarðarbær
73.071
304.386
24%
4-6
3711 Stykkishólmsbær
28.131
118.696
24%
4-6
6000 Akureyrarkaupstaður
309.099
1.312.564
24%
7 - 13
5508 Húnaþing vestra
7 - 13
1604 Mosfellsbær
7 - 13
2506 Sveitarfélagið Vogar
7 - 13
1300 Garðabær
7 - 13
3709 Grundarfjarðarbær
7 - 13
19.898
84.940
23%
206.911
886.847
23%
28.374
121.725
23%
154.895
664.829
23%
19.278
83.998
23%
5604 Blönduósbær
23.259
101.943
23%
7 - 13
4607 Vesturbyggð
14.957
66.309
23%
14 - 21
2300 Grindavíkurbær
30.097
142.858
21%
14 - 21
4100 Bolungarvíkurkaupstaður
14.790
69.765
21%
14 - 21
8509 Skaftárhreppur
4.988
23.589
21%
14 - 21
3000 Akraneskaupstaður
127.758
606.985
21%
14 - 21
8717 Sveitarfélagið Ölfus
14 - 21
1400 Hafnarfjarðarkaupstaður
14 - 21
1603 Sveitarfélagið Álftanes
14 - 21
6602 Grýtubakkahreppur
22 - 24
24.641
117.308
21%
479.721
2.286.800
21%
58.095
278.067
21%
8.085
39.161
21%
2000 Reykjanesbær
157.250
777.313
20%
22 - 24
6400 Dalvíkurbyggð
37.897
190.075
20%
22 - 24
6607 Skútustaðahreppur
5.214
26.584
20%
25 - 28
8200 Sveitarfélagið Árborg
154.406
811.915
19%
25 - 28
8613 Rangárþing eystra
26.607
139.961
19%
25 - 28
5200 Sveitarfélagið Skagafjörður
74.309
392.575
19%
25 - 28
7617 Djúpavogshreppur
10.295
54.567
19%
29 - 36
3609 Borgarbyggð
58.069
316.994
18%
29 - 36
1000 Kópavogsbær
540.428
2.959.400
18%
29 - 36
3511 Hvalfjarðarsveit
12.243
67.106
18%
29 - 36
8722 Flóahreppur
13.045
72.491
18%
29 - 36
3714 Snæfellsbær
29.981
167.335
18%
29 - 36
8508 Mýrdalshreppur
6.860
38.841
18%
29 - 36
3811 Dalabyggð
8.801
49.997
18%
29 - 36
8000 Vestmannaeyjabær
58.811
334.940
18%
37 - 40
6100 Norðurþing
47.735
275.557
17%
37 - 40
6250 Fjallabyggð
27.868
162.392
17%
37 - 40
7300 Fjarðabyggð
82.964
490.315
17%
37 - 40
7502 Vopnafjarðarhreppur
8.839
53.297
17%
41 - 44
1100 - Seltjarnarneskaupstaður
47.452
294.841
16%
41 - 44
8710 Hrunamannahreppur
10.279
65.113
16%
41 - 44
6515 Hörgársveit
7.994
50.756
16%
41 - 44
7000 Seyðisfjarðarkaupstaður
8.571
54.724
16%
45 - 50
6513 Eyjafjarðarsveit
14.051
91.017
15%
Röðun
Sveitarfélag
45 - 50
6612 Þingeyjarsveit
45 - 50
7620 Fljótsdalshérað
45 - 50
0000-Reykjavíkurborg
45 - 50
4911 Strandabyggð
45 - 50
7708 Sveitarfélagið Hornafjörður
51 - 53
8719 Grímsnes- og Grafningshreppur
51 - 53
4604 Tálknafjarðarhreppur
51 - 53
8614 Rangárþing ytra
54 - 57
7509 Borgarfjarðarhreppur
54 - 57
4502 Reykhólahreppur
54 - 57
8721 Bláskógabyggð
54 - 57
6601 Svalbarðsstrandarhreppur
58 - 59
2503 Sandgerðisbær
58 - 59
8720 Skeiða- og Gnúpverjahreppur
60
Þjónustutekjur
Rekstrarkostnaður vegna leikskóla
% tekna af heildarrekstrarkostnaði
12.546
82.481
15%
53.977
356.392
15%
1.378.838
9.134.811
15%
8.266
56.419
15%
23.385
160.715
15%
3.968
27.925
14%
3.684
26.290
14%
19.431
143.589
14%
568
4.213
13%
4.168
31.435
13%
11.382
87.800
13%
5.823
46.156
13%
20.874
173.515
12%
7.200
60.902
12%
7613 Breiðdalshreppur
1.392
13.074
11%
61
5612 Húnavatnshreppur
1.750
19.195
9%
62
4803 Súðavíkurhreppur
331
11.261
3%
4.716.359
26.111.561
18%
Landið allt
Skýring: Tölur í þús.kr. Eingöngu um beinan rekstrarkostnað að ræða vegna leikskóla sem sveitarfélögin reka.
Fylgiskjal 7. Rekstrarkostnaður vegna leikskóla sveitarfélaga á hverja 1.000 íbúa árið 2012 eftir sveitarfélögum Röðun
Sveitarfélag
Íbúafjöldi 2012
Rekstrarkostnaður Rekstrarkostnaður á hverja vegna leikskóla 1.000 íbúa
1
7509 Borgarfjarðarhreppur
129
4.213
32.659
2
5612 Húnavatnshreppur
412
19.195
46.591
3
2300 Grindavíkurbær
2.830
142.858
50.480
4
8509 Skaftárhreppur
443
23.589
53.248
5
2000 Reykjanesbær
14.137
777.313
54.984
6
1300 Garðabær
11.283
664.829
58.923
7
8717 Sveitarfélagið Ölfus
1.930
117.308
60.781
8
4803 Súðavíkurhreppur
182
11.261
61.873
9
8719 Grímsnes- og Grafningshreppur
416
27.925
67.127
10
6709 Langanesbyggð
614
41.835
68.136
11
1100 - Seltjarnarneskaupstaður
4.313
294.841
68.361
12
7613 Breiðdalshreppur
190
13.074
68.808
13
6607 Skútustaðahreppur
385
26.584
69.050
14
5508 Húnaþing vestra
1.187
84.940
71.558
15
4607 Vesturbyggð
910
66.309
72.867
16
3811 Dalabyggð
686
49.997
72.882
17
6000 Akureyrarkaupstaður
17.875
1.312.564
73.430
18
7708 Sveitarfélagið Hornafjörður
2.143
160.715
74.995
19
0000-Reykjavíkurborg
119.034
9.134.811
76.741
20
5609 Sveitarfélagið Skagaströnd
608
47.594
78.280
21
4100 Bolungarvíkurkaupstaður
889
69.765
78.475
22
7502 Vopnafjarðarhreppur
670
53.297
79.548
23
6250 Fjallabyggð
2.035
162.392
79.800
24
8000 Vestmannaeyjabær
4.194
334.940
79.862
25
8613 Rangárþing eystra
1.741
139.961
80.391
26
7000 Seyðisfjarðarkaupstaður
677
54.724
80.834
27
4200 Ísafjarðarbær
3.755
304.386
81.061
28
8614 Rangárþing ytra
1.708
143.589
84.068
29
8710 Hrunamannahreppur
774
65.113
84.125
30
8508 Mýrdalshreppur
459
38.841
84.620
31
1400 Hafnarfjarðarkaupstaður
26.486
2.286.800
86.340
32
6515 Hörgársveit
584
50.756
86.911
33
6513 Eyjafjarðarsveit
1.031
91.017
88.280
34
3609 Borgarbyggð
3.530
316.994
89.800
35
6612 Þingeyjarsveit
915
82.481
90.143
36
4911 Strandabyggð
620
56.419
90.998
37
3000 Akraneskaupstaður
6.592
606.985
92.079
38
5200 Sveitarfélagið Skagafjörður
4.221
392.575
93.005
Röðun
Sveitarfélag
39
3709 Grundarfjarðarbær
40
1000 Kópavogsbær
41
4604 Tálknafjarðarhreppur
42 43 44
8721 Bláskógabyggð
45
Íbúafjöldi 2012
Rekstrarkostnaður Rekstrarkostnaður á hverja vegna leikskóla 1.000 íbúa
899
83.998
93.435
31.205
2.959.400
94.837
276
26.290
95.252
6100 Norðurþing
2.884
275.557
95.547
3714 Snæfellsbær
1.737
167.335
96.336
906
87.800
96.909
8716 Hveragerðisbær
2.283
225.542
98.792
46
6400 Dalvíkurbyggð
1.900
190.075
100.039
47
1604 Mosfellsbær
8.854
886.847
100.163
48
3711 Stykkishólmsbær
1.165
118.696
101.885
49
7620 Fljótsdalshérað
3.486
356.392
102.235
50
2503 Sandgerðisbær
1.672
173.515
103.777
51
8200 Sveitarfélagið Árborg
7.783
811.915
104.319
52
7300 Fjarðabyggð
4.600
490.315
106.590
53
3511 Hvalfjarðarsveit
627
67.106
107.027
54
2506 Sveitarfélagið Vogar
1.126
121.725
108.104
55
6602 Grýtubakkahreppur
56
1603 Sveitarfélagið Álftanes
57
350
39.161
111.888
2.419
278.067
114.951
4502 Reykhólahreppur
271
31.435
115.996
58
5604 Blönduósbær
871
101.943
117.041
59
6601 Svalbarðsstrandarhreppur
390
46.156
118.349
60
7617 Djúpavogshreppur
461
54.567
118.366
61
8722 Flóahreppur
602
72.491
120.416
62
8720 Skeiða- og Gnúpverjahreppur
504
60.902
120.836
319.575
26.111.561
81.707
Landið allt
Skýring: Tölur í þús.kr. Eingöngu um beinan rekstrarkostnað að ræða vegna leikskóla sem sveitarfélögin reka. Íbúafjöldi þjónustusvæða. Þannig er íbúafjöldi í Skagabyggð lagður saman við íbúafjölda í Sveitarfélaginu Skagaströnd.
Fylgiskjal 8. Innri leiga sem hlutfall af beinum rekstrarkostnaði leikskóla (brúttó) árið 2012 eftir sveitarfélögum
Röðun
Sveitarfélag 6612 Þingeyjarsveit
Þjónustutekjur
Rekstrarkostnaður vegna leikskóla
Innri leiga sem % af rekstrarkostnaði
Innri leiga*
-12.546
82.481
¹
-568
4.213
¹
8719 Grímsnes- og Grafningshreppur
-3.968
27.925
¹
1-2
4502 Reykhólahreppur
-4.168
31.435
0
0%
1-2
8000 Vestmannaeyjabær
-58.811
334.940
0
0%
3-4
6100 Norðurþing
-47.735
275.557
4.408
2%
3-4
4911 Strandabyggð
-8.266
56.419
935
2%
5-6
8717 Sveitarfélagið Ölfus
-24.641
117.308
4.925
4%
5-6
6709 Langanesbyggð
-11.341
41.835
1.776
4%
7
1100 - Seltjarnarneskaupstaður
-47.452
294.841
15.321
5%
8 - 11
7502 Vopnafjarðarhreppur
-8.839
53.297
3.082
6%
8 - 11
7708 Sveitarfélagið Hornafjörður
-23.385
160.715
10.100
6%
8 - 11
8722 Flóahreppur
-13.045
72.491
4.640
6%
8 - 11
4100 Bolungarvíkurkaupstaður
-14.790
69.765
4.477
6%
12 - 14
4200 Ísafjarðarbær
-73.071
304.386
20.504
7%
12 - 14
1400 Hafnarfjarðarkaupstaður
-479.721
2.286.800
159.441
7%
12 - 14
5609 Sveitarfélagið Skagaströnd
-13.945
47.594
3.392
7%
15 - 17
6607 Skútustaðahreppur
-5.214
26.584
2.046
8%
15 - 17
2000 Reykjanesbær
-157.250
777.313
62.385
8%
15 - 17
6000 Akureyrarkaupstaður
-309.099
1.312.564
109.644
8%
18 - 20
4604 Tálknafjarðarhreppur
-3.684
26.290
2.298
9%
18 - 20
8721 Bláskógabyggð
-11.382
87.800
8.206
9%
18 - 20
8200 Sveitarfélagið Árborg
-154.406
811.915
76.749
9%
21 - 24
6602 Grýtubakkahreppur
21 - 24
1300 Garðabær
21 - 24
5508 Húnaþing vestra
21 - 24
7000 Seyðisfjarðarkaupstaður
25
1000 Kópavogsbær
26 - 28
7509 Borgarfjarðarhreppur
-8.085
39.161
3.902
10%
-154.895
664.829
66.801
10%
-19.898
84.940
8.652
10%
-8.571
54.724
5.689
10%
-540.428
2.959.400
321.840
11%
8613 Rangárþing eystra
-26.607
139.961
17.033
12%
26 - 28
3714 Snæfellsbær
-29.981
167.335
20.658
12%
26 - 28
4607 Vesturbyggð
-14.957
66.309
8.279
12%
29 - 33
6513 Eyjafjarðarsveit
-14.051
91.017
11.388
13%
29 - 33
0000-Reykjavíkurborg
-1.378.838
9.134.811
1.144.362
13%
29 - 33
7613 Breiðdalshreppur
-1.392
13.074
1.680
13%
29 - 33
5200 Sveitarfélagið Skagafjörður
-74.309
392.575
51.015
13%
29 - 33
2506 Sveitarfélagið Vogar
-28.374
121.725
16.156
13%
34 - 41
8614 Rangárþing ytra
-19.431
143.589
19.634
14%
Röðun
Sveitarfélag
Þjónustutekjur
Rekstrarkostnaður vegna leikskóla
Innri leiga*
Innri leiga sem % af rekstrarkostnaði
34 - 41
8509 Skaftárhreppur
-4.988
23.589
3.258
14%
34 - 41
6400 Dalvíkurbyggð
-37.897
190.075
26.444
14%
34 - 41
1604 Mosfellsbær
-206.911
886.847
123.693
14%
34 - 41
8720 Skeiða- og Gnúpverjahreppur
34 - 41
8716 Hveragerðisbær
34 - 41
4803 Súðavíkurhreppur
34 - 41
3000 Akraneskaupstaður
42 - 43
-7.200
60.902
8.500
14%
-57.474
225.542
31.613
14%
-331
11.261
1.598
14%
-127.758
606.985
86.417
14%
6250 Fjallabyggð
-27.868
162.392
23.922
15%
42 - 43
3811 Dalabyggð
-8.801
49.997
7.705
15%
44 - 47
7617 Djúpavogshreppur
-10.295
54.567
8.490
16%
44 - 47
5604 Blönduósbær
-23.259
101.943
16.014
16%
44 - 47
3511 Hvalfjarðarsveit
-12.243
67.106
10.638
16%
44 - 47
6515 Hörgársveit
-7.994
50.756
8.371
16%
48
6601 Svalbarðsstrandarhreppur
-5.823
46.156
7.956
17%
49 - 51
5612 Húnavatnshreppur
-1.750
19.195
3.400
18%
49 - 51
1603 Sveitarfélagið Álftanes
-58.095
278.067
49.800
18%
49 - 51
7300 Fjarðabyggð
-82.964
490.315
89.291
18%
52 - 53
2503 Sandgerðisbær
-20.874
173.515
32.399
19%
52 - 53
7620 Fljótsdalshérað
-53.977
356.392
68.226
19%
54
8710 Hrunamannahreppur
-10.279
65.113
12.906
20%
55 - 57
3609 Borgarbyggð
-58.069
316.994
66.678
21%
55 - 57
8508 Mýrdalshreppur
-6.860
38.841
8.237
21%
55 - 57
3709 Grundarfjarðarbær
-19.278
83.998
17.951
21%
58
2300 Grindavíkurbær
-30.097
142.858
31.216
22%
59
3711 Stykkishólmsbær
-28.131
118.696
30.164
25%
-4.716.359
26.111.561
2.984.307
11%
Landið allt
Skýring: Tölur í þús.kr. Eingöngu um beinan rekstrarkostnað að ræða vegna leikskóla sem sveitarfélögin reka. Brúttó rekstrarkostnaður.*Innri leiga er innifalin í rekstrarkostnaði leikskóla. ¹Gögn ekki tiltæk
Fylgiskjal 9. Hlutfall heildarrekstrarútgjalda vegna leikskóla af skatttekjum árið 2012 eftir sveitarfélögum Röðun
Sveitarfélag
Skatttekjur
Nettó útgjöld v leikskóla
% útgjalda af skatttekjum
1
7509 - Borgarfjarðarhreppur
85.443
3.645
4%
2
8719 - Grímsnes- og Grafningshr.
451.431
23.957
5%
3-5
5612 - Húnavatnshreppur
275.350
17.446
6%
3-5
6706 - Svalbarðshreppur*
59.731
3.819
6%
3-5
8509 - Skaftárhreppur
290.160
18.601
6%
6-7
4803 - Súðavíkurhreppur
153.008
10.930
7%
6-7
8717 - Sveitarfélagið Ölfus
1.240.568
92.667
7%
8 - 10
5706 - Akrahreppur*
127.104
10.002
8%
8 - 10
6607 - Skútustaðahreppur
259.052
21.370
8%
8 - 10
6709 - Langanesbyggð
368.853
30.495
8%
11 - 13
4607 - Vesturbyggð
597.018
51.352
9%
11 - 13
5508 - Húnaþing vestra
750.020
65.042
9%
11 - 13
3811 - Dalabyggð
446.059
41.196
9%
14 - 18
7708 - Sveitarfélagið Hornafjörður
1.429.623
137.330
10%
14 - 18
3511 - Hvalfjarðarsveit
566.447
54.863
10%
14 - 18
7613 - Breiðdalshreppur
119.993
11.682
10%
14 - 18
4100 - Bolungarvíkurkaupstaður
541.974
54.975
10%
14 - 18
5609 - Sveitarfélagið Skagaströnd
327.810
33.649
10%
19 - 27
4902 - Kaldrananeshreppur*
70.035
7.407
11%
19 - 27
7502 - Vopnafjarðarhreppur
415.979
44.458
11%
19 - 27
6250 - Fjallabyggð
1.254.133
134.524
11%
19 - 27
8000 - Vestmannaeyjabær
2.572.603
276.129
11%
19 - 27
8508 - Mýrdalshreppur
294.552
31.980
11%
19 - 27
1100 - Seltjarnarneskaupstaður
2.248.816
247.388
11%
19 - 27
4200 - Ísafjarðarbær
2.194.908
241.609
11%
19 - 27
7000 - Seyðisfjarðarkaupstaður
415.333
46.153
11%
19 - 27
8610 - Ásahreppur*
146.836
16.637
11%
28 - 36
3714 Snæfellsbær
1.193.018
137.354
12%
28 - 36
8710 - Hrunamannahreppur
471.724
54.834
12%
28 - 36
8613 - Rangárþing eystra
973.201
113.354
12%
28 - 36
3709 - Grundarfjarðarbær
553.199
64.719
12%
28 - 36
6612 - Þingeyjarsveit
588.957
69.935
12%
28 - 36
6514 - Hörgárbyggð
359.395
42.762
12%
28 - 36
4604 - Tálknafjarðarhreppur
183.014
22.605
12%
28 - 36
6513 - Eyjafjarðarsveit
621.241
76.966
12%
28 - 36
6000 - Akureyrarkaupstaður
10.002.197
1.240.282
12%
37 - 46
8721 - Bláskógabyggð
604.689
76.417
13%
37 - 46
2504 - Sveitarfélagið Garður
822.528
105.206
13%
37 - 46
3711 - Stykkishólmsbær
704.730
90.565
13%
37 - 46
6602 - Grýtubakkahreppur
240.932
31.076
13%
37 - 46
2503 - Sandgerðisbær
1.179.116
152.641
13%
37 - 46
6100 - Norðurþing
1.755.450
227.822
13%
37 - 46
8716 - Hveragerðisbær
1.284.538
168.068
13%
37 - 46
7620 - Fljótsdalshérað
2.287.759
302.415
13%
37 - 46
7300 - Fjarðabyggð
3.060.803
407.350
13%
37 - 46
5200 - Sveitarfélagið Skagafjörður
2.358.105
318.266
13%
Röðun
Sveitarfélag
Skatttekjur
Nettó útgjöld v leikskóla
% útgjalda af skatttekjum
3.540.025
479.228
14%
47 - 53
3000 - Akraneskaupstaður
47 - 53
4911 - Strandabyggð
352.742
48.153
14%
47 - 53
2300 - Grindavíkurbær
1.640.675
224.305
14%
47 - 53
1604 - Mosfellsbær
4.960.587
679.936
14%
47 - 53
8614 - Rangárþing ytra
894.618
124.157
14%
47 - 53
6400 - Dalvíkurbyggð
1.100.597
158.691
14%
47 - 53
0000 - Reykjavíkurborg
62.732.165
54 - 61
2506 - Sveitarfélagið Vogar
54 - 61
1000 - Kópavogsbær
54 - 61 54 - 61
9.088.910
14%
634.556
93.351
15%
16.183.853
2.401.411
15%
8720 - Skeiða- og Gnúpverjahreppur
359.650
53.702
15%
4502 - Reykhólahreppur
182.570
27.267
15%
54 - 61
5604 - Blönduósbær
517.606
78.684
15%
54 - 61
1300 - Garðabær
6.230.504
950.349
15%
54 - 61
7617 - Djúpavogshreppur
288.179
44.272
15%
54 - 61
8722 - Flóahreppur
385.790
62 - 66
8200 - Sveitarfélagið Árborg
62 - 66
1400 - Hafnarfjarðarkaupstaður
62 - 66 62 - 66 62 - 66 67
59.446
15%
4.176.312
657.509
16%
13.676.390
2.162.162
16%
2000 - Reykjanesbær
7.053.979
1.133.765
16%
3609 - Borgarbyggð
2.099.549
342.690
16%
1603 - Sveitarfélag Álftanes
1.344.316
219.972
16%
6601 - Svalbarðsstrandarhr. Sveitarfélög
233.597
40.333
17%
175.535.696
24.500.236
14%
Skýring: Allar tölur í þús. Kr. Um heildarrekstrarkostnað að ræða, þ.e sameiginlega liði, beinan kostnað á leikskóla sveitarfélaga og framlög til einkarekinna leikskóla. *Sveitarfélagið rekur ekki eigin leikskóla. Leikskólinn Laugalandi er rekinn í samstarfi Ásahrepps og Rangárþings ytra
Fylgiskjal 10. Beinn rekstrarkostnaður leikskóla sveitarfélaga á hvert heilsdagsígildi árið 2012 eftir sveitarfélögum. Raðað eftir brúttókostnaði
Röðun
Sveitarfélag
Samtals heilsdagsígildi
Rekstrarkostnaður / heilsdagsígildi
Rekstrarkostnaður Brúttó *
Nettó**
Brúttó *
Nettó**
1
4607 Vesturbyggð
56
66.309
51.352
1.192
923
2
4100 Bolungarvíkurkaupstaður
55
69.765
54.975
1.260
993
3
8717 Sveitarfélagið Ölfus
85
117.308
92.667
1.380
1.090
4
4604 Tálknafjarðarhreppur
19
26.290
22.605
1.412
1.214
5
1604 Mosfellsbær
618
886.847
679.936
1.436
1.101
6
3000 Akraneskaupstaður
417
606.985
479.228
1.454
1.148
7
1400 Hafnarfjarðarkaupstaður
1.571
2.286.800
1.807.079
1.456
1.151
8
2506 Sveitarfélagið Vogar
83
121.725
93.351
1.462
1.121
9
7509 Borgarfjarðarhreppur
3
4.213
3.645
1.465
1.268
10
2503 Sandgerðisbær
117
173.515
152.641
1.485
1.306
11 - 12
6000 Akureyrarkaupstaður
11 - 12
0000-Reykjavíkurborg
13
868
1.312.564
1.003.465
1.512
1.156
6.040
9.134.811
7.755.974
1.512
1.284
5604 Blönduósbær
67
101.943
78.684
1.522
1.174
14
8719 Grímsnes- og Grafningshreppur
18
27.925
23.957
1.551
1.331
15
6601 Svalbarðsstrandarhreppur
30
46.156
40.333
1.558
1.361
16
5609 Sveitarfélagið Skagaströnd
31
47.594
33.649
1.560
1.103
17
2000 Reykjanesbær
498
777.313
620.063
1.561
1.245
18
6709 Langanesbyggð
27
41.835
30.495
1.579
1.151
19
8200 Sveitarfélagið Árborg
513
811.915
657.509
1.583
1.282
20
4200 Ísafjarðarbær
192
304.386
231.314
1.585
1.205
21
8614 Rangárþing ytra
90
143.589
124.157
1.602
1.385
22
1000 Kópavogsbær
1.842
2.959.400
2.418.972
1.607
1.313
23
1100 - Seltjarnarneskaupstaður
183
294.841
247.388
1.609
1.350
24
7000 Seyðisfjarðarkaupstaður
34
54.724
46.153
1.610
1.357
25 - 26
2300 Grindavíkurbær
89
142.858
112.760
1.612
1.272
25 - 26
1603 Sveitarfélagið Álftanes
173
278.067
219.972
1.612
1.275
27
1300 Garðabær
412
664.829
509.934
1.613
1.237
28
5612 Húnavatnshreppur
12
19.195
17.446
1.616
1.469
Röðun
Sveitarfélag
Samtals heilsdagsígildi
Rekstrarkostnaður / heilsdagsígildi
Rekstrarkostnaður Brúttó *
Nettó**
Brúttó *
Nettó**
86
139.961
113.354
1.620
1.312
30
49.997
41.196
1.681
1.385
132
225.542
168.068
1.715
1.278
94
162.392
134.524
1.732
1.435
93
160.715
137.330
1.733
1.481
6400 Dalvíkurbyggð
109
190.075
152.178
1.738
1.391
7620 Fljótsdalshérað
199
356.392
302.415
1.793
1.522
30
53.297
44.458
1.799
1.501
268
490.315
407.350
1.829
1.519
21
39.161
31.076
1.832
1.454
6607 Skútustaðahreppur
15
26.584
21.370
1.833
1.474
8722 Flóahreppur
39
72.491
59.446
1.847
1.515
41
6513 Eyjafjarðarsveit
49
91.017
76.966
1.848
1.563
42
3711 Stykkishólmsbær
64
118.696
90.565
1.851
1.412
43
5508 Húnaþing vestra
46
84.940
65.042
1.852
1.418
44
3511 Hvalfjarðarsveit
36
67.106
54.863
1.864
1.524
45
3714 Snæfellsbær
90
167.335
137.354
1.870
1.535
46
4803 Súðavíkurhreppur
6
11.261
10.930
1.877
1.822
47
3709 Grundarfjarðarbær
45
83.998
64.719
1.888
1.454
48
8508 Mýrdalshreppur
20
38.841
31.980
1.906
1.570
49
6100 Norðurþing
143
275.557
227.822
1.924
1.590
50
8509 Skaftárhreppur
51
5200 Sveitarfélagið Skagafjörður
52
29
8613 Rangárþing eystra
30
3811 Dalabyggð
31
8716 Hveragerðisbær
32
6250 Fjallabyggð
33
7708 Sveitarfélagið Hornafjörður
34 35 36
7502 Vopnafjarðarhreppur
37
7300 Fjarðabyggð
38
6602 Grýtubakkahreppur
39 40
12
23.589
18.601
1.966
1.550
198
392.575
318.266
1.986
1.610
4502 Reykhólahreppur
16
31.435
27.267
2.012
1.745
53
7617 Djúpavogshreppur
27
54.567
44.272
2.059
1.671
54
4911 Strandabyggð
27
56.419
48.153
2.070
1.767
55
8721 Bláskógabyggð
42
87.800
76.417
2.072
1.803
56
3609 Borgarbyggð
151
316.994
258.925
2.099
1.715
57
6612 Þingeyjarsveit
39
82.481
69.935
2.115
1.793
58
8710 Hrunamannahreppur
29
65.113
54.834
2.217
1.867
Röðun
Sveitarfélag
59
8720 Skeiða- og Gnúpverjahreppur
60
6515 Hörgársveit
61
8000 Vestmannaeyjabær
62
7613 Breiðdalshreppur Landið allt
Samtals heilsdagsígildi
Rekstrarkostnaður / heilsdagsígildi
Rekstrarkostnaður Brúttó *
Nettó**
Brúttó *
Nettó**
27
60.902
53.702
2.235
1.971
20
50.756
42.762
2.538
2.138
128
334.940
276.129
2.624
2.164
3
13.074
11.682
4.184
3.738
16.478
26.000.016
21.283.656
1.578
1.292
Skýring: * Um beinan rekstrarkostnað á leikskóla sveitarfélaga er að ræða. **Beinn rekstrarkostnaður að frádregnum þjónustutekjum. Allar tölur í þús. Kr.
Fylgiskjal 11. Stöðugildi starfsfólks við kennslu í grunnskóla árið 2012 eftir menntun og sveitarfélögum Grunnskólar reknir af sveitarfélögum % skipting stöðugilda
Fjöldi stöðugilda
Fj. Skóla
Grunnskólakennarar
Kennarar án kennsluréttinda
Grunnskólakennarar
Kennarar án kennsluréttinda
Aðrir starfsmenn *
Samtals stöðugildi
36
100%
0%
1.352
4
631
1.987
1
100%
0%
52
0
31
83
39,4%
1
100%
0%
45
0
16
61
2300 - Grindavíkurbær
40,2%
1
100%
0%
44
0
17
61
1 - 18
2504 - Sveitarfélagið Garður
40,7%
1
100%
0%
23
0
5
28
1 - 18
3000 - Akraneskaupstaður
42,8%
2
100%
0%
95
0
55
150
1 - 18
4100 - Bolungarvíkurkaupstaður
43,0%
1
100%
0%
13
0
8
22
1 - 18
4902 - Kaldrananeshreppur
43,1%
1
100%
0%
2
0
0
2
1 - 18
5508 - Húnaþing vestra
43,4%
1
100%
0%
19
0
14
33
1 - 18
5612 - Húnavatnshreppur
43,6%
1
100%
0%
9
0
6
15
1 - 18
6601 - Svalbarðsstrandarhreppur
43,7%
1
100%
0%
6
0
5
11
1 - 18
6612 - Þingeyjarsveit
44,0%
2
100%
0%
23
0
8
31
1 - 18
7000 - Seyðisfjarðarkaupstaður
44,2%
1
100%
0%
12
0
3
15
1 - 18
8613 - Rangárþing eystra
44,8%
1
100%
0%
28
0
18
46
1 - 18
8719 - Grímsnes og Grafningshreppur
44,9%
1
100%
0%
6
0
4
10
1 - 18
8720 - Skeiða- og Gnúpverjahreppur
45,0%
1
100%
0%
6
0
2
9
1 - 18
1300 - Garðabær
48,6%
4
100%
0%
122
0
45
167
1 - 18
8200 - Sveitarfélagið Árborg
51,0%
3
100%
0%
124
0
60
184
19 - 23 1400 - Hafnarfjörður
59,3%
7
99%
1%
335
2
129
466
19 - 23 1000 - Kópavogsbær
69,1%
9
99%
1%
426
3
195
625
19 - 23 7620 - Fljótsdalshérað
70,2%
4
99%
1%
64
1
28
92
19 - 23 6607 - Skútustaðahreppur
70,3%
1
99%
1%
5
0
3
8
19 - 23 8000 -Vestmannaeyjabær
71,6%
1
99%
1%
54
1
24
79
24 - 26 4200 - Ísafjarðarbær
72,8%
4
98%
2%
53
1
9
63
24 - 26 3713 - Eyja- og Miklaholtshreppur
72,8%
1
98%
2%
5
0
3
8
Uppsafnað % af íbúafjölda landsins
Röðun
Sveitarfélag
1 - 18
0 - Reykjavíkurborg
37,2%
1 - 18
1100 - Seltjarnarneskaupstaður
38,6%
1 - 18
1603 - Sveitarfélagið Álftanes
1 - 18
Grunnskólar reknir af sveitarfélögum % skipting stöðugilda Kennarar án kennsluréttinda
Grunnskólakennarar
Kennarar án kennsluréttinda
Aðrir starfsmenn *
Samtals stöðugildi
Fj. Skóla
Grunnskólakennarar
24 - 26 1604 - Mosfellsbær
75,6%
3
98%
2%
131
3
57
191
27 - 31 6000 - Akureyrarbær
81,2%
10
97%
3%
246
6
131
384
27 - 31 3711 - Stykkishólmsbær
81,5%
1
97%
3%
18
1
12
30
27 - 31 8716 - Hveragerðisbær
82,2%
1
97%
3%
38
1
19
57
27 - 31 6250 -Fjallabyggð
82,9%
1
97%
3%
27
1
14
42
27 - 31 6400 - Dalvíkurbyggð
83,5%
2
97%
3%
34
1
13
48
32 - 33 4901 - Árneshreppur
83,5%
1
95%
5%
2
0
1
3
32 - 33 8721 - Bláskógabyggð
83,8%
1
95%
5%
19
1
4
23
34 - 36 8710 - Hrunamannahreppur
84,0%
1
94%
6%
16
1
10
27
34 - 36 5604 - Blönduósbær
84,3%
1
94%
6%
15
1
4
21
34 - 36 6513 - Eyjafjarðarsveit
84,6%
1
94%
6%
25
2
7
34
37 - 40 2000 - Reykjanesbær
89,0%
5
93%
7%
196
14
84
293
37 - 40 2506 - Sveitarfélagið Vogar
89,4%
1
93%
7%
21
2
6
29
37 - 40 8508 - Mýrdalshreppur
89,5%
1
93%
7%
9
1
3
13
37 - 40 3714 - Snæfellsbær
90,1%
1
93%
7%
35
3
24
61
41 - 44 3609 - Borgarbyggð
91,2%
2
92%
8%
60
5
36
101
41 - 44 3709 - Grundarfjarðarbær
91,5%
1
92%
8%
12
1
5
18
41 - 44 6100 - Norðurþing
92,4%
3
92%
8%
44
4
22
69
41 - 44 8717 - Sveitarfélagið Ölfus
93,0%
1
92%
8%
29
2
20
51
93,2%
1
91%
9%
12
1
10
22
46 - 48 7300 - Fjarðabyggð
94,6%
5
90%
10%
77
8
42
127
46 - 48 5609 - Sveitarfélagið Skagaströnd
94,8%
1
90%
10%
13
1
4
18
46 - 48 2503 - Sandgerðisbær
95,3%
1
90%
10%
23
3
15
40
49 - 50 4502 - Reykhólahreppur
95,4%
1
89%
11%
5
1
4
9
49 - 50 8614 - Rangárþing ytra
95,9%
1
89%
11%
30
4
14
47
51 - 52 7708 - Sveitarfélagið Hornafjörður
96,6%
2
88%
12%
34
5
17
56
51 - 52 5200 - Sveitarfélagið Skagafjörður
97,9%
3
88%
12%
69
10
30
108
Röðun
45
Sveitarfélag
3511 - Hvalfjarðarsveit
Uppsafnað % af íbúafjölda landsins
Fjöldi stöðugilda
Grunnskólar reknir af sveitarfélögum % skipting stöðugilda Kennarar án kennsluréttinda
Grunnskólakennarar
Kennarar án kennsluréttinda
Aðrir starfsmenn *
Samtals stöðugildi
Fj. Skóla
Grunnskólakennarar
98,1%
1
87%
13%
12
2
4
18
54 - 55 6602 - Grýtubakkahreppur
98,2%
1
86%
14%
9
1
2
12
54 - 55 3811 - Dalabyggð
98,4%
1
86%
14%
11
2
6
18
56 - 57 7613 -Breiðdalshreppur
98,5%
1
85%
15%
5
1
56 - 57 6515 -Hörgársveit
98,7%
1
85%
15%
9
2
5
16
Röðun
Sveitarfélag
53
8722 - Flóahreppur
Uppsafnað % af íbúafjölda landsins
Fjöldi stöðugilda
5
58
7502 - Vopnafjarðarhreppur
98,9%
1
84%
16%
11
2
6
19
59
4604 - Tálknafjarðarhreppur
99,0%
1
83%
17%
5
1
5
11
60
4911 - Strandabyggð
99,1%
1
71%
29%
8
3
3
15
61 - 62 7617 - Djúpavogshreppur
99,3%
1
69%
31%
7
3
3
13
61 - 62 6706 - Svalbarðshreppur
99,3%
1
69%
31%
1
1
1
2
99,6%
1
67%
33%
13
7
4
24
64 - 65 8509 - Skaftárhreppur
99,7%
1
65%
35%
5
3
3
11
64 - 65 4803 - Súðavíkurhreppur
99,8%
1
65%
35%
3
2
1
6
63
4607 - Vesturbyggð
66
6709 - Langanesbyggð
100,0%
2
48%
52%
8
9
5
22
67
7509 - Borgarfjarðarhreppur
100,0%
1
47%
53%
2
2
1
5
157
97%
3%
4.274
131
1.974
6.379
Grunnskólar sveitarfélaga alls
Sjálfstætt starfandi grunnskólar Fjöldi stöðugilda
% skipting stg starfsfólks við kennslu Uppsafnað % af íbúafjölda landsins
Röðun
Sveitarfélag
1
1400 - Hafnarfjörður
0,5%
2
0 - Reykjavíkurborg
37,7%
3
1300 - Garðabær
38,6%
4
1000 - Kópavogsbær
39,9%
Sjálfstætt starfandi alls
Grunnskólakennarar
Kennarar án kennsluréttinda
Grunnskólakennarar
Kennarar án kennsluréttinda
Aðrir starfsmenn
Samtals stöðugildi
1
95%
5%
11
1
2
14
6
90%
10%
63
7
24
95
2
85%
15%
33
6
13
52
1
41%
59%
3
5
2
10
10
86%
14%
111
18
42
170
Fj. Skóla
Fylgiskjal 12. Fjöldi nemenda á hvert stöðugildi starfsfólks við kennslu árið 2012 eftir sveitarfélögum. Samanburður við fyrra ár. Grunnskólar reknir af sveitarfélögum Fjöldi starfsfólks við kennslu *
Fjöldi nemenda
1400 - Hafnarfjörður
337,3
3.702
11,0
10,9
1604 - Mosfellsbær
134,2
1.464
10,9
10,8
3
1300 - Garðabær
121,8
1.315
10,8
10,7
4
3000 - Akraneskaupstaður
5-6
6000 - Akureyrarbær
5-6 7 8
1000 - Kópavogsbær
9
1603 - Sveitarfélagið Álftanes
Röðun
Sveitarfélag
1 2
10
Fjöldi nemenda á hvert stöðugildi Fj. Nemenda á hvert stöðugildi starfsfólks við kennslu starfsfólks við kennslu 2011
95,2
1.015
10,7
10,6
252,5
2.630
10,4
10,3
8000 -Vestmannaeyjabær
54,9
570
10,4
10,6
2300 - Grindavíkurbær
43,8
442
10,1
10,3
429,3
4.308
10,0
9,8
0 - Reykjavíkurborg
45,1
446
9,9
10,6
1.356,2
13.292
9,8
9,8
52,0
503
9,7
9,5
11
1100 - Seltjarnarneskaupstaður
12
2000 - Reykjanesbær
209,8
2.016
9,6
9,8
13
8200 - Sveitarfélagið Árborg
124,6
1.187
9,5
9,0
14
4604 - Tálknafjarðarhreppur
5,8
53
9,1
9,8
15 -16
4200 - Ísafjarðarbær
54,4
475
8,7
8,2
15 - 16
5508 - Húnaþing vestra
19,4
169
8,7
7,8
17
2503 - Sandgerðisbær
25,8
218
8,5
8,7
18 - 20
2504 - Sveitarfélagið Garður
23,3
196
8,4
10,7
18 - 20
8716 - Hveragerðisbær
38,6
324
8,4
8,2
18 - 20
4100 - Bolungarvíkurkaupstaður
13,1
110
8,4
8,0
21 - 24
6250 -Fjallabyggð
27,4
222
8,1
8,1
21 - 24
6400 - Dalvíkurbyggð
34,9
282
8,1
8,0
21 - 24
8613 - Rangárþing eystra
28,2
228
8,1
8,4
21 - 24
7708 - Sveitarfélagið Hornafjörður
39,1
315
8,1
7,6
25 - 31
8710 - Hrunamannahreppur
16,9
132
7,8
7,9
25 - 31
7620 - Fljótsdalshérað
64,8
505
7,8
7,8
25 - 31
3709 - Grundarfjarðarbær
12,6
98
7,8
8,0
25 - 31
2506 - Sveitarfélagið Vogar
23,0
179
7,8
8,2
Grunnskólar reknir af sveitarfélögum Fjöldi starfsfólks við kennslu *
Fjöldi nemenda
5604 - Blönduósbær
16,5
128
7,8
7,5
6515 -Hörgársveit
10,3
80
7,8
6,9
25 - 31
3711 - Stykkishólmsbær
18,7
145
7,8
7,5
32 - 33
6601 - Svalbarðsstrandarhreppur
32 - 33
3609 - Borgarbyggð
34 - 35
6607 - Skútustaðahreppur
34 - 35
5200 - Sveitarfélagið Skagafjörður
36 - 37
7502 - Vopnafjarðarhreppur
36 - 37
8720 - Skeiða- og Gnúpverjahreppur
38 - 39
8717 - Sveitarfélagið Ölfus
38 - 39
6100 - Norðurþing
40 41
Röðun
Sveitarfélag
25 - 31 25 - 31
Fjöldi nemenda á hvert stöðugildi Fj. Nemenda á hvert stöðugildi starfsfólks við kennslu starfsfólks við kennslu 2011
6,2
48
7,7
7,4
65,3
503
7,7
7,9
5,4
41
7,5
6,4
78,7
589
7,5
7,2
12,5
93
7,4
7,1
6,2
46
7,4
7,3
31,6
230
7,3
7,8
47,2
343
7,3
7,6
7300 - Fjarðabyggð
85,5
612
7,2
7,3
3714 - Snæfellsbær
37,5
264
7,0
6,6
42
5609 - Sveitarfélagið Skagaströnd
14,3
98
6,9
7,3
43 - 44
8614 - Rangárþing ytra
33,1
226
6,8
7,2
43 - 44
6513 - Eyjafjarðarsveit
26,9
183
6,8
7,6
45 - 47
4911 - Strandabyggð
11,8
78
6,6
7,6
45 - 47
5612 - Húnavatnshreppur
9,1
60
6,6
7,3
45 - 47
4502 - Reykhólahreppur
5,3
35
6,6
5,8
48
8722 - Flóahreppur
14,2
91
6,4
6,5
49 - 51
8721 - Bláskógabyggð
19,6
124
6,3
6,3
49 - 51
3511 - Hvalfjarðarsveit
12,8
81
6,3
5,8
49 - 51
3811 - Dalabyggð
12,3
77
6,3
7,4
52
8509 - Skaftárhreppur
7,7
45
5,8
5,6
53 - 54
6602 - Grýtubakkahreppur
10,3
59
5,7
5,9
53 - 54
7617 - Djúpavogshreppur
9,9
56
5,7
5,6
55 - 56
6709 - Langanesbyggð
16,8
93
5,5
5,8
55 - 56
4902 - Kaldrananeshreppur
2,0
11
5,5
4,0
57 - 58
8719 - Grímsnes og Grafningshreppur
6,0
32
5,3
4,9
57 - 58
7000 - Seyðisfjarðarkaupstaður
11,8
62
5,3
5,8
Grunnskólar reknir af sveitarfélögum Fjöldi starfsfólks við kennslu *
Fjöldi nemenda
20,0
104
5,2
5,0
9,8
49
5,0
5,4
3713 - Eyja- og Miklaholtshreppur
4,7
23
4,9
4,6
62
7509 - Borgarfjarðarhreppur
3,8
18
4,7
4,3
63
4803 - Súðavíkurhreppur
4,9
21
4,3
4,5
64
6612 - Þingeyjarsveit
23,2
96
4,1
4,9
65
6706 - Svalbarðshreppur
1,6
5
3,1
7,3
66
4901 - Árneshreppur
2,1
6
2,9
1,9
67
7613 -Breiðdalshreppur
5,4
12
2,2
3,0
4.405,3
41.263,0
9,4
9,3
Röðun
Sveitarfélag
59
4607 - Vesturbyggð
60
8508 - Mýrdalshreppur
61
grunnskólar sveitarfélaga alls
Fjöldi nemenda á hvert stöðugildi Fj. Nemenda á hvert stöðugildi starfsfólks við kennslu starfsfólks við kennslu 2011
Sjálfstætt starfandi grunnskólar Röðun
Sveitarfélag
1
1000 - Kópavogsbær
2
1300 - Garðabær
3-4
1400 - Hafnarfjörður
3-4
0 - Reykjavíkurborg Sjálfstætt starfandi alls
Skýring: * Skólastjórnendur og sérkennarar meðtaldir
Fjöldi starfsfólks við kennslu *
Fjöldi nemenda
Fjöldi nemenda á hvert stöðugildi Fj. Nemenda á hvert stöðugildi starfsfólks við kennslu starfsfólks við kennslu 2010
7,8
67
8,6
7,0
39,2
330
8,4
8,8
11,6
94
8,1
9,3
70,2
566
8,1
6,0
128,7
1.057
8,2
7,0
Fylgiskjal 13. Fjöldi stöðugilda starfsfólks við kennslu í grunnskólum á hverja 1.000 íbúa eftir sveitarfélögum 2012. Raðað eftir kennitölunni fyrir alla grunnskóla. Grunnskólar sveitarfélaga
Allir grunnskólar Röðun
Sveitarfélag
1
0 - Reykjavíkurborg
2
1100 - Seltjarnarneskaupstaður
3
8720 - Skeiða- og Gnúpverjahreppur
4
8000 -Vestmannaeyjabær
5
1400 - Hafnarfjörður
6
6250 -Fjallabyggð
7-8
1000 - Kópavogsbær
7-8
Íbúafjöldi
Fjöldi stöðugilda Fjöldi stöðugilda á við kennslu hverja 1.000 íbúa
Fjöldi stöðugilda Fjöldi stöðugilda á við kennslu hverja 1.000 íbúa
119.034
1.426
12,0
1.356
11,4
4.313
52
12,1
52
12,1
504
6
12,4
6
12,4
4.194
55
13,1
55
13,1
26.486
349
13,2
337
12,7
2.035
27
13,5
27
13,5
31.205
437
14,0
429
13,8
3709 - Grundarfjarðarbær
899
13
14,0
13
14,0
9 - 10
6607 - Skútustaðahreppur
385
5
14,1
5
14,1
9 - 10
6000 - Akureyrarbær
17.875
252
14,1
252
14,1
11
1300 - Garðabær
11.283
161
14,3
122
10,8
12
3000 - Akraneskaupstaður
6.592
95
14,4
95
14,4
13 - 14
8719 - Grímsnes- og Grafningshreppur
416
6
14,5
6
14,5
13 - 14
4200 - Ísafjarðarbær
3.755
54
14,5
54
14,5
15 - 16
4100 - Bolungarvíkurkaupstaður
889
13
14,8
13
14,8
15 - 16
2000 - Reykjanesbær
14.137
210
14,8
210
14,8
17
1604 - Mosfellsbær
8.854
134
15,2
134
15,2
18
2503 - Sandgerðisbær
1.672
26
15,4
26
15,4
19
2300 - Grindavíkurbær
2.830
44
15,5
44
15,5
20
2504 - Sveitarfélagið Garður
1.477
23
15,7
23
15,7
21
6706 - Svalbarðshreppur
102
2
15,9
2
15,9
22 - 24
6601 - Svalbarðsstrandarhreppur
390
6
16,0
6
16,0
22 - 24
8200 - Sveitarfélagið Árborg
7.783
125
16,0
125
16,0
22 - 24
3711 - Stykkishólmsbær
1.165
19
16,0
19
16,0
Grunnskólar sveitarfélaga
Allir grunnskólar Röðun
Sveitarfélag
Íbúafjöldi
Fjöldi stöðugilda Fjöldi stöðugilda á við kennslu hverja 1.000 íbúa
Fjöldi stöðugilda Fjöldi stöðugilda á við kennslu hverja 1.000 íbúa
25
8613 - Rangárþing eystra
1.741
28
16,2
28
16,2
26
5508 - Húnaþing vestra
1.187
19
16,3
19
16,3
27 - 28
6100 - Norðurþing
2.884
47
16,4
47
16,4
27 - 28
8717 - Sveitarfélagið Ölfus
1.930
32
16,4
32
16,4
29
8716 - Hveragerðisbær
2.283
39
16,9
39
16,9
30 - 31
7000 - Seyðisfjarðarkaupstaður
677
12
17,4
12
17,4
30 - 31
8509 - Skaftárhreppur
443
8
17,4
8
17,4
32
6515 -Hörgársveit
584
10
17,7
10
17,7
33
3811 - Dalabyggð
686
12
17,9
12
17,9
34
7708 - Sveitarfélagið Hornafjörður
2.143
39
18,2
39
18,2
35
6400 - Dalvíkurbyggð
1.900
35
18,4
35
18,4
36
3609 - Borgarbyggð
3.530
65
18,5
65
18,5
37 - 39
7300 - Fjarðabyggð
4.600
85
18,6
85
18,6
37 - 39
7620 - Fljótsdalshérað
3.486
65
18,6
65
18,6
37 - 39
1603 - Sveitarfélagið Álftanes
2.419
45
18,6
45
18,6
40 - 41
5200 - Sveitarfélagið Skagafjörður
4.221
79
18,7
79
18,7
40 - 41
7502 - Vopnafjarðarhreppur
670
13
18,7
13
18,7
42
5604 - Blönduósbær
871
16
18,9
16
18,9
43
4902 - Kaldrananeshreppur
104
2
19,2
2
19,2
44
8614 - Rangárþing ytra
1.708
33
19,4
33
19,4
45
4502 - Reykhólahreppur
271
5
19,7
5
19,7
46
2506 - Sveitarfélagið Vogar
1.126
23
20,4
23
20,4
47
3511 - Hvalfjarðarsveit
627
13
20,5
13
20,5
48
4604 - Tálknafjarðarhreppur
276
6
21,0
6
21,0
49
8508 - Mýrdalshreppur
459
10
21,3
10
21,3
50
7617 - Djúpavogshreppur
461
10
21,4
10
21,4
Grunnskólar sveitarfélaga
Allir grunnskólar Röðun
Sveitarfélag
51
3714 - Snæfellsbær
52
Íbúafjöldi
Fjöldi stöðugilda Fjöldi stöðugilda á við kennslu hverja 1.000 íbúa
Fjöldi stöðugilda Fjöldi stöðugilda á við kennslu hverja 1.000 íbúa
1.737
37
21,6
37
21,6
8721 - Bláskógabyggð
906
20
21,7
20
21,7
53 - 54
8710 - Hrunamannahreppur
774
17
21,9
17
21,9
53 - 54
4607 - Vesturbyggð
910
20
21,9
20
21,9
55
5612 - Húnavatnshreppur
412
9
22,1
9
22,1
56
4911 - Strandabyggð
516
12
22,8
12
22,8
57
5609 - Sveitarfélagið Skagaströnd
608
14
23,5
14
23,5
58
8722 - Flóahreppur
602
14
23,6
14
23,6
59
6612 - Þingeyjarsveit
970
23
24,0
23
24,0
60
6513 - Eyjafjarðarsveit
1.031
27
26,1
27
26,1
61
4803 - Súðavíkurhreppur
182
5
26,9
5
26,9
62
7613 -Breiðdalshreppur
190
5
28,6
5
28,6
63
6602 - Grýtubakkahreppur
350
10
29,4
10
29,4
64
7509 - Borgarfjarðarhreppur
129
4
29,5
4
29,5
65
6709 - Langanesbyggð
512
17
32,8
17
32,8
66
3713 - Eyja- og Miklaholtshreppur
132
5
35,5
5
35,5
67
4901 - Árneshreppur
52
2
40,4
2
40,4
319.575
4.534
14,2
4.405
13,8
Landið allt
Fylgiskjal 14. Rekstrarútgjöld vegna grunnskóla sem hlutfall af skatttekjum sveitarfélaga árið 2012. Raðað eftir hlutfalli af skatttekjum.
Heildarrekstrarkostnaður vegna grunnskóla Röðun
Sveitarfélag
Skatttekjur
Heildarkostnaður v. grunnskóla
Þjónustutekjur v. grunnskóla
Nettó útgjöld vegna grunnskóla
% útgjalda v. grunnskóla af skatttekjum
415.333
106.543
1.426
105.117
25%
706.737
37.076
669.660
26%
1
7000 Seyðisfjarðarkaupstaður
2
8000 Vestmannaeyjabær
2.572.603
3-4
7617 Djúpavogshreppur
288.179
82.164
3.972
78.192
27%
3-4
6100 Norðurþing
1.755.450
505.160
24.693
480.466
27%
5 - 11
8717 Sveitarfélagið Ölfus
1.240.568
364.296
17.424
346.872
28%
5 - 11
4200 Ísafjarðarbær
2.194.908
632.477
18.645
613.832
28%
5 - 11
8719 Grímsnes- og Grafningshreppur
451.431
151.298
24.119
127.179
28%
5 - 11
6250 Fjallabyggð
1.254.133
368.562
15.223
353.339
28%
5 - 11
7708 Sveitarfélagið Hornafjörður
1.429.623
422.987
19.462
403.526
28%
5 - 11
3000 Akraneskaupstaður
3.540.025
1.076.446
71.748
1.004.698
28%
5 - 11
3709 Grundarfjarðarbær
553.199
165.617
8.492
157.124
28%
12
4100 Bolungarvíkurkaupstaður
541.974
171.221
13.386
157.834
29%
13 - 17
1604 Mosfellsbær
4.960.587
1.633.864
158.291
1.475.573
30%
13 - 17
3711 Stykkishólmsbær
704.730
224.526
13.194
211.332
30%
13 - 17
6000 Akureyrarkaupstaður
10.002.197
3.244.151
244.588
2.999.563
30%
13 - 17
1100-Seltjarnarnes
2.248.816
837.901
162.204
675.697
30%
13 - 17
8716 Hveragerðisbær
1.284.538
454.256
63.328
390.928
30%
18 - 21
3811 Dalabyggð
446.059
147.120
10.975
136.146
31%
18 - 21
4607 Vesturbyggð
597.018
185.361
501
184.860
31%
18 - 21
0000-Reykjavíkurborg
62.732.165
21.223.271
1.760.541
19.462.730
31%
18 - 21
5604 Blönduósbær
517.606
177.733
15.380
162.354
31%
22 - 25
1400-Hafnarfjörður
13.676.390
4.591.029
261.148
4.329.881
32%
22 - 25
2000 Reykjanesbær
7.053.979
2.285.527
42.996
2.242.531
32%
22 - 25
1300-Garðabær
6.230.504
2.106.151
89.875
2.016.276
32%
22 - 25
7502 Vopnafjarðarhreppur
415.979
142.100
7.448
134.652
32%
26 - 28
5609 Sveitarfélagið Skagaströnd
327.810
137.962
29.738
108.223
33%
26 - 28
6400 Dalvíkurbyggð
1.100.597
414.170
46.228
367.941
33%
Sveitarfélag
Röðun
Skatttekjur
Heildarkostnaður v. grunnskóla
Þjónustutekjur v. grunnskóla
Nettó útgjöld vegna grunnskóla
% útgjalda v. grunnskóla af skatttekjum
16.183.853
5.764.753
347.032
5.417.721
33%
26 - 28
1000-Kópavogsbær
29
1603-Álftanes
1.344.316
478.285
18.587
459.697
34%
30 - 31
7300 Fjarðabyggð
3.060.803
1.146.390
89.790
1.056.600
35%
30 - 31
3714 Snæfellsbær
1.193.018
438.791
19.609
419.182
35%
32 - 34
8614 Rangárþing ytra
894.618
356.746
36.405
320.341
36%
32 - 34
8200 Sveitarfélagið Árborg
4.176.312
1.597.641
97.726
1.499.915
36%
32 - 34
6706 Svalbarðshreppur
59.731
21.757
8
21.749
36%
35 - 38
3609 Borgarbyggð
2.099.549
849.656
78.255
771.401
37%
35 - 38
4911 Strandabyggð
352.742
138.800
8.510
130.289
37%
35 - 38
6607 Skútustaðahreppur
259.052
101.664
5.694
95.971
37%
35 - 38
7620 Fljótsdalshérað
2.287.759
966.505
117.907
848.598
37%
39 - 42
2300 Grindavíkurbær
1.640.675
625.999
7.898
618.101
38%
39 - 42
4803 Súðavíkurhreppur
153.008
60.504
2.749
57.755
38%
39 - 42
2503 Sandgerðisbær
1.179.116
449.454
3.466
445.988
38%
39 - 42
7509 Borgarfjarðarhreppur
85.443
33.774
1.365
32.409
38%
43 - 47
4902 Kaldrananeshreppur
70.035
27.870
59
27.811
40%
43 - 47
6709 Langanesbyggð
368.853
158.721
11.586
147.135
40%
43 - 47
5200 Sveitarfélagið Skagafjörður
2.358.105
1.056.935
106.356
950.578
40%
43 - 47
8720 Skeiða- og Gnúpverjahreppur
359.650
151.842
6.662
145.180
40%
43 - 47
8509 Skaftárhreppur
290.160
127.896
10.638
117.258
40%
48 - 51
8613 Rangárþing eystra
973.201
425.741
29.799
395.942
41%
48 - 51
8710 Hrunamannahreppur
471.724
224.858
32.525
192.333
41%
48 - 51
4604 Tálknafjarðarhreppur
183.014
76.957
1.874
75.084
41%
48 - 51
6602 Grýtubakkahreppur
240.932
105.447
6.118
99.329
41%
52 - 55
6515 Hörgársveit
359.395
166.853
16.936
149.916
42%
52 - 55
8508 Mýrdalshreppur
294.552
125.414
2.509
122.905
42%
52 - 55
2506 Sveitarfélagið Vogar
634.556
293.867
28.251
265.616
42%
52 - 55
5508 Húnaþing vestra
750.020
344.501
27.183
317.319
42%
56 - 58
8721 Bláskógabyggð
604.689
270.587
13.450
257.137
43%
56 - 58
3511 Hvalfjarðarsveit
566.447
252.522
9.976
242.545
43%
Sveitarfélag
Röðun
Skatttekjur
Heildarkostnaður v. grunnskóla
Þjónustutekjur v. grunnskóla
Nettó útgjöld vegna grunnskóla
% útgjalda v. grunnskóla af skatttekjum
56 - 58
7613 Breiðdalshreppur
119.993
53.412
1.754
51.658
43%
59
5612 Húnavatnshreppur
275.350
126.523
1.975
124.548
45%
60 - 61
6513 Eyjafjarðarsveit
621.241
306.727
16.441
290.286
47%
60 - 61
8722 Flóahreppur
385.790
194.582
14.037
180.545
47%
62 - 63
2504 Sveitarfélagið Garður
822.528
399.033
6.536
392.497
48%
62 - 63
6601 Svalbarðsstrandarhreppur
233.597
116.045
4.097
111.948
48%
64
6612 Þingeyjarsveit
588.957
335.792
38.269
297.523
51%
65
4502 Reykhólahreppur
182.570
111.534
5.967
105.567
58%
66
4901 Árneshreppur Landið allt
34.380
23.086
255
22.831
66%
175.296.137
61.066.093
4.390.356
56.675.737
32%
Skýring: Átt er við allan rekstrarkostnað vegna grunnskóla. Þ.e. alla deildina (sameiginlegir liðir grunnskóla, stofnun/skóli, vistun utan skólatíma og annan rekstrarkostnað)
Fylgiskjal 15. Rekstrarútgjöld vegna grunnskóla sveitarfélaga sem hlutfall af skatttekjum sveitarfélaga árið 2012. Raðað eftir hlutfalli af skatttekjum
Beinn rekstrarkostnaður vegna grunnskóla sveitarfélaga Sveitarfélag
Röðun
Skatttekjur
rekstrarkostnaður v. grunnskóla brúttó
þjónustutekjur v. grunnskóla
Nettó útgjöld vegna grunnskóla
% útgjalda v. grunnskóla af skatttekjum
415.333
106.543
1.426
105.117
25%
2.572.603
683.630
31.753
651.877
25%
62.732.165
17.297.134
973.370
16.323.764
26%
1.755.450
496.279
23.631
472.648
27%
288.179
81.768
3.972
77.795
27%
1-2
7000 Seyðisfjarðarkaupstaður
1-2
8000 Vestmannaeyjabær
3
0000-Reykjavíkurborg
4-8
6100 Norðurþing
4-8
7617 Djúpavogshreppur
4-8
7708 Sveitarfélagið Hornafjörður
1.429.623
392.539
4.694
387.845
27%
4-8
8717 Sveitarfélagið Ölfus
1.240.568
352.212
15.343
336.869
27%
4-8
1300-Garðabær
6.230.504
1.750.060
48.370
1.701.690
27%
9 - 15
4200 Ísafjarðarbær
2.194.908
617.088
9.469
607.619
28%
9 - 15
6250 Fjallabyggð
1.254.133
364.140
11.497
352.642
28%
9 - 15
8719 Grímsnes- og Grafningshreppur
451.431
151.298
24.119
127.179
28%
9 - 15
3709 Grundarfjarðarbær
553.199
162.463
6.415
156.047
28%
9 - 15
8720 Skeiða- og Gnúpverjahreppur
359.650
107.144
5.119
102.025
28%
9 - 15
3000 Akraneskaupstaður
3.540.025
1.076.446
71.748
1.004.698
28%
9 - 15
6000 Akureyrarkaupstaður
10.002.197
3.076.754
229.707
2.847.047
28%
16 - 20
4100 Bolungarvíkurkaupstaður
541.974
166.669
12.036
154.633
29%
16 - 20
1100-Seltjarnarnes
2.248.816
688.682
44.389
644.293
29%
16 - 20
3811 Dalabyggð
446.059
132.033
1.716
130.317
29%
16 - 20
1604 Mosfellsbær
4.960.587
1.576.186
122.155
1.454.032
29%
16 - 20
1000-Kópavogsbær
16.183.853
5.057.959
291.161
4.766.798
29%
21 - 22
8716 Hveragerðisbær
1.284.538
436.826
56.742
380.084
30%
21 - 22
3711 Stykkishólmsbær
704.730
215.508
4.501
211.007
30%
23 - 25
1400-Hafnarfjörður
13.676.390
4.435.935
261.148
4.174.788
31%
23 - 25
5604 Blönduósbær
517.606
170.239
10.340
159.899
31%
23 - 25
4607 Vesturbyggð
597.018
185.307
24
185.283
31%
26 - 29
2000 Reykjanesbær
7.053.979
2.267.527
42.996
2.224.531
32%
26 - 29
5609 Sveitarfélagið Skagaströnd
327.810
129.108
25.140
103.968
32%
26 - 29
1603-Álftanes
1.344.316
440.349
6.601
433.748
32%
Sveitarfélag
Skatttekjur
rekstrarkostnaður v. grunnskóla brúttó
þjónustutekjur v. grunnskóla
Nettó útgjöld vegna grunnskóla
% útgjalda v. grunnskóla af skatttekjum
26 - 29
7502 Vopnafjarðarhreppur
415.979
142.100
7.448
134.652
32%
30 - 31
6400 Dalvíkurbyggð
1.100.597
408.420
45.202
363.218
33%
30 - 31
4911 Strandabyggð
352.742
124.434
7.991
116.443
33%
32 - 34
7300 Fjarðabyggð
3.060.803
1.105.571
66.527
1.039.043
34%
32 - 34
8614 Rangárþing ytra
894.618
320.071
15.574
304.497
34%
32 - 34
7620 Fljótsdalshérað
2.287.759
865.878
83.409
782.469
34%
35 - 37
8200 Sveitarfélagið Árborg
4.176.312
1.527.489
75.356
1.452.133
35%
35 - 37
3714 Snæfellsbær
1.193.018
438.791
19.609
419.182
35%
35 - 37
3609 Borgarbyggð
2.099.549
758.877
15.912
742.966
35%
38 - 39
6706 Svalbarðshreppur
59.731
21.757
8
21.749
36%
38 - 39
6607 Skútustaðahreppur
259.052
100.031
5.694
94.337
36%
40 - 42
2503 Sandgerðisbær
1.179.116
434.560
2.089
432.471
37%
40 - 42
6709 Langanesbyggð
368.853
144.390
6.677
137.713
37%
40 - 42
2300 Grindavíkurbær
1.640.675
617.995
3.364
614.631
37%
43 - 45
4803 Súðavíkurhreppur
153.008
60.149
2.425
57.725
38%
43 - 45
3511 Hvalfjarðarsveit
566.447
219.490
4.701
214.788
38%
43 - 45
7509 Borgarfjarðarhreppur
85.443
33.774
1.365
32.409
38%
46
5200 Sveitarfélagið Skagafjörður
2.358.105
1.021.364
94.599
926.765
39%
47 - 51
4902 Kaldrananeshreppur
70.035
27.870
59
27.811
40%
47 - 51
2506 Sveitarfélagið Vogar
634.556
257.148
2.173
254.975
40%
47 - 51
8613 Rangárþing eystra
973.201
419.546
26.607
392.939
40%
47 - 51
8509 Skaftárhreppur
290.160
127.896
10.638
117.258
40%
47 - 51
8710 Hrunamannahreppur
471.724
222.489
31.460
191.029
40%
52 - 53
6602 Grýtubakkahreppur
240.932
104.608
6.118
98.490
41%
52 - 53
4604 Tálknafjarðarhreppur
183.014
76.957
1.874
75.084
41%
54 - 58
6515 Hörgársveit
359.395
166.853
16.936
149.916
42%
54 - 58
8508 Mýrdalshreppur
294.552
125.414
2.509
122.905
42%
54 - 58
7613 Breiðdalshreppur
119.993
51.307
1.087
50.221
42%
54 - 58
5508 Húnaþing vestra
750.020
342.541
25.999
316.542
42%
54 - 58
8721 Bláskógabyggð
604.689
269.413
13.450
255.963
42%
59
5612 Húnavatnshreppur
275.350
126.523
1.975
124.548
45%
Röðun
Sveitarfélag
Röðun
Skatttekjur
rekstrarkostnaður v. grunnskóla brúttó
þjónustutekjur v. grunnskóla
Nettó útgjöld vegna grunnskóla
% útgjalda v. grunnskóla af skatttekjum
60
8722 Flóahreppur
385.790
192.135
13.765
178.370
46%
61 - 63
6513 Eyjafjarðarsveit
621.241
306.727
16.441
290.286
47%
61 - 63
2504 Sveitarfélagið Garður
822.528
387.631
1.698
385.933
47%
61 - 63
6601 Svalbarðsstrandarhreppur
233.597
113.482
3.054
110.428
47%
64
6612 Þingeyjarsveit
588.957
335.792
38.269
297.523
51%
65
4502 Reykhólahreppur
182.570
111.534
5.967
105.567
58%
66
4901 Árneshreppur Landið allt
34.380
23.086
255
22.831
66%
175.296.137
54.751.919
3.017.868
51.734.052
30%
Skýring: Átt er við beinan rekstrarkostnað vegna grunnskóla sveitarfélaga, þ.e þann kostnað sem bókfærður er á hverja grunnskólastofnun. Sérskólar ekki meðtaldir
Fylgiskjal 16. Rekstrarkostnaður vegna grunnskóla á hverja 1.000 íbúa árið 2012 eftir sveitarfélögum. Raðað eftir beinum rekstrarkostnaði á hverja 1.000 íbúa.
Röðun
Sveitarfélag
1
0000-Reykjavíkurborg
2
1300-Garðabær
3
7000 Seyðisfjarðarkaupstaður
4
Íbúafjöldi*
Heildarkostnaður v Heildarrekstrar- Beinn rekstrarkostnaður Beinn rekstrarkostnaður grunnskóla kostnaður á 1.000 íbúa á 1.000 íbúa
119.034
21.223.271
18.212.964
178.296
153.006
11.283
2.106.151
1.750.060
186.666
155.106
677
106.543
106.543
157.376
157.376
1100-Seltjarnarnes
4.313
837.901
688.682
194.273
159.676
5
2000 Reykjanesbær
14.137
2.285.527
2.267.527
161.670
160.397
6
1000-Kópavogsbær
31.205
5.764.753
5.057.959
184.738
162.088
7
8000 Vestmannaeyjabær
4.194
706.737
683.630
168.511
163.002
8
3000 Akraneskaupstaður
6.592
1.076.446
1.076.446
163.296
163.296
9
4200 Ísafjarðarbær
3.755
632.477
617.088
168.436
164.338
10
1400-Hafnarfjörður
26.486
4.591.029
4.435.935
173.338
167.482
11
6100 Norðurþing
2.884
505.160
496.279
175.159
172.080
12
6000 Akureyrarkaupstaður
17.875
3.244.151
3.163.525
181.491
176.980
13
7617 Djúpavogshreppur
461
82.164
81.768
178.231
177.370
14
1604 Mosfellsbær
8.854
1.633.864
1.576.186
184.534
178.020
15
6250 Fjallabyggð
2.035
368.562
364.140
181.112
178.938
16
3709 Grundarfjarðarbær
899
165.617
162.463
184.223
180.715
17
1603-Álftanes
2.419
478.285
440.349
197.720
182.038
18
8717 Sveitarfélagið Ölfus
1.930
364.296
352.212
188.754
182.493
19
7708 Sveitarfélagið Hornafjörður
2.143
422.987
392.539
197.381
183.173
20
3711 Stykkishólmsbær
1.165
224.526
215.508
192.726
184.985
21
8614 Rangárþing ytra
1.708
356.746
320.071
208.868
187.395
22
4100 Bolungarvíkurkaupstaður
889
171.221
166.669
192.599
187.480
Röðun
Sveitarfélag
23
8716 Hveragerðisbær
24
Íbúafjöldi*
Heildarkostnaður v Heildarrekstrar- Beinn rekstrarkostnaður Beinn rekstrarkostnaður grunnskóla kostnaður á 1.000 íbúa á 1.000 íbúa
2.283
454.256
436.826
198.973
191.339
3811 Dalabyggð
686
147.120
132.033
214.461
192.468
25
5604 Blönduósbær
871
177.733
170.239
204.057
195.452
26
8200 Sveitarfélagið Árborg
7.783
1.597.641
1.527.489
205.273
196.260
27
4607 Vesturbyggð
910
185.361
185.307
203.693
203.634
28
7502 Vopnafjarðarhreppur
670
142.100
142.100
212.090
212.090
29
5609 Sveitarfélagið Skagaströnd
608
137.962
129.108
226.911
212.348
30
8720 Skeiða- og Gnúpverjahreppur
504
151.842
107.144
301.275
212.587
31
6706 Svalbarðshreppur
102
21.757
21.757
213.304
213.304
32
6400 Dalvíkurbyggð
1.900
414.170
408.420
217.984
214.958
33
3609 Borgarbyggð
3.530
849.656
758.877
240.696
214.979
34
2300 Grindavíkurbær
2.830
625.999
617.995
221.201
218.373
35
2506 Sveitarfélagið Vogar
1.126
293.867
257.148
260.983
228.373
36
7300 Fjarðabyggð
4.600
1.146.390
1.105.571
249.215
240.341
37
8613 Rangárþing eystra
1.741
425.741
419.546
244.538
240.980
38
4911 Strandabyggð
516
138.800
124.434
268.991
241.151
39
5200 Sveitarfélagið Skagafjörður
4.221
1.056.935
1.021.364
250.399
241.972
40
7620 Fljótsdalshérað
3.486
966.505
865.878
277.253
248.387
41
3714 Snæfellsbær
1.737
438.791
438.791
252.614
252.614
42
6607 Skútustaðahreppur
385
101.664
100.031
264.064
259.820
43
2503 Sandgerðisbær
1.672
449.454
434.560
268.812
259.904
44
7509 Borgarfjarðarhreppur
129
33.774
33.774
261.814
261.814
45
2504 Sveitarfélagið Garður
1.477
399.033
387.631
270.164
262.445
46
4902 Kaldrananeshreppur
104
27.870
27.870
267.981
267.981
47
7613 Breiðdalshreppur
190
53.412
51.307
281.116
270.039
Sveitarfélag
48
8508 Mýrdalshreppur
459
125.414
125.414
273.232
273.232
49
4604 Tálknafjarðarhreppur
276
76.957
76.957
278.832
278.832
50
6709 Langanesbyggð
512
158.721
144.390
310.002
282.012
51
6515 Hörgársveit
584
166.853
166.853
285.707
285.707
52
8710 Hrunamannahreppur
774
224.858
222.489
290.514
287.453
53
5508 Húnaþing vestra
1.187
344.501
342.541
290.229
288.577
54
8509 Skaftárhreppur
443
127.896
127.896
288.704
288.704
55
6601 Svalbarðsstrandarhreppur
390
116.045
113.482
297.551
290.980
56
8721 Bláskógabyggð
906
270.587
269.413
298.662
297.366
57
6513 Eyjafjarðarsveit
1.031
306.727
306.727
297.505
297.505
58
6602 Grýtubakkahreppur
350
105.447
104.608
301.277
298.880
59
5612 Húnavatnshreppur
412
126.523
126.523
307.094
307.094
60
8722 Flóahreppur
602
194.582
192.135
323.227
319.162
61
4803 Súðavíkurhreppur
182
60.504
60.149
332.438
330.491
62
6612 Þingeyjarsveit
970
335.792
335.792
346.177
346.177
63
3511 Hvalfjarðarsveit
627
252.522
219.490
402.746
350.063
64
8719 Grímsnes- og Grafningshreppur
416
151.298
151.298
363.697
363.697
65
4502 Reykhólahreppur
271
111.534
111.534
411.564
411.564
66
4901 Árneshreppur
52
23.086
23.086
443.962
443.962
319.443
61.066.093
55.754.520
191.164
174.537
Landið allt
Íbúafjöldi*
Heildarkostnaður v Heildarrekstrar- Beinn rekstrarkostnaður Beinn rekstrarkostnaður grunnskóla kostnaður á 1.000 íbúa á 1.000 íbúa
Röðun
*Íbúafjöldi skólasvæða, þannig er íbúafjöldi Skagabyggðar lagður saman við íbúafjölda í Sveitarfélaginu Skagaströnd og svo framvegis. Brúttó rekstrarkostnaður, þ.e. ekki hefur verið tekið tillit til þjónustutekna. Sérskólar meðtaldir +i beinum rekstrarkostnaði.
Fylgiskjal 17. Innri leiga sem hlutfall af beinum rekstrarkostnaði grunnskóla (brúttó) árið 2012 eftir sveitarfélögum Röðun
Sveitarfélag
Beinn rekstrarkostnaður vegna grunnskóla
Innri leiga*
Innri leiga sem % af rekstrarkostnaði
20.942
3%
1
8000 Vestmannaeyjabær
683.630
2
5612 Húnavatnshreppur
126.523
7.800
6%
3
7708 Sveitarfélagið Hornafjörður
392.539
25.570
7%
4-9
4911 Strandabyggð
124.434
9.340
8%
4-9
7617 Djúpavogshreppur
81.768
6.200
8%
4-9
4803 Súðavíkurhreppur
60.149
4.804
8%
4-9
7502 Vopnafjarðarhreppur
142.100
11.404
8%
4-9
3714 Snæfellsbær
438.791
36.081
8%
4-9
8710 Hrunamannahreppur
222.489
18.817
8%
10 - 11
3711 Stykkishólmsbær
10 - 11
8200 Sveitarfélagið Árborg
12 - 13
215.508
18.478
9%
1.527.489
137.610
9%
5609 Sveitarfélagið Skagaströnd
129.108
12.271
10%
12 - 13
6513 Eyjafjarðarsveit
306.727
29.724
10%
14
6100 Norðurþing
496.279
54.203
11%
15 - 17
3000 Akraneskaupstaður
1.076.446
125.920
12%
15 - 17
3811 Dalabyggð
132.033
15.871
12%
15 - 17
6709 Langanesbyggð
144.390
17.820
12%
18 - 24
2506 Sveitarfélagið Vogar
257.148
32.144
13%
18 - 24
4100 Bolungarvíkurkaupstaður
166.669
21.126
13%
18 - 24
7000 Seyðisfjarðarkaupstaður
106.543
13.586
13%
18 - 24
2000 Reykjanesbær
2.267.527
298.107
13%
18 - 24
8721 Bláskógabyggð
269.413
35.575
13%
18 - 24
8716 Hveragerðisbær
436.826
58.474
13%
18 - 24
7613 Breiðdalshreppur
51.307
6.910
13%
25 - 29
3609 Borgarbyggð
758.877
102.965
14%
25 - 29
1100-Seltjarnarnes
688.682
94.527
14%
25 - 29
5200 Sveitarfélagið Skagafjörður
1.021.364
144.009
14%
25 - 29
8508 Mýrdalshreppur
125.414
17.868
14%
25 - 29
6400 Dalvíkurbyggð
408.420
58.229
14%
30 - 33
5508 Húnaþing vestra
342.541
49.740
15%
30 - 33
8613 Rangárþing eystra
419.546
61.350
15%
30 - 33
8722 Flóahreppur
192.135
28.794
15%
30 - 33
8720 Skeiða- og Gnúpverjahreppur
107.144
16.274
15%
34 - 36
6515 Hörgársveit
166.853
26.109
16%
34 - 36
6602 Grýtubakkahreppur
104.608
16.686
16%
34 - 36
4200 Ísafjarðarbær
617.088
101.620
16%
37 - 38
1603-Álftanes
440.349
74.099
17%
37 - 38
8614 Rangárþing ytra
320.071
55.006
17%
39 - 42
1604 Mosfellsbær
1.576.186
280.884
18%
39 - 42
8717 Sveitarfélagið Ölfus
352.212
63.235
18%
Röðun
Sveitarfélag
Beinn rekstrarkostnaður vegna grunnskóla
Innri leiga*
Innri leiga sem % af rekstrarkostnaði
39 - 42
6250 Fjallabyggð
364.140
65.566
18%
39 - 42
5604 Blönduósbær
170.239
30.715
18%
43
6607 Skútustaðahreppur
100.031
18.763
19%
44 - 45
4607 Vesturbyggð
185.307
38.933
21%
44 - 45
4604 Tálknafjarðarhreppur
76.957
16.243
21%
46 - 48
3709 Grundarfjarðarbær
162.463
35.637
22%
46 - 48
1400-Hafnarfjörður
4.435.935
981.709
22%
46 - 48
8509 Skaftárhreppur
127.896
28.445
22%
49 - 50
1000-Kópavogsbær
5.057.959
1.145.012
23%
49 - 50
6000 Akureyrarkaupstaður
3.163.525
734.938
23%
51
1300-Garðabær
1.750.060
438.583
25%
52
7300 Fjarðabyggð
1.105.571
294.526
27%
53
6601 Svalbarðsstrandarhreppur
54
0000-Reykjavíkurborg
55 56
113.482
31.885
28%
18.212.964
5.239.989
29%
4502 Reykhólahreppur
111.534
33.077
30%
3511 Hvalfjarðarsveit
219.490
72.499
33%
57
2300 Grindavíkurbær
617.995
213.047
34%
58
7620 Fljótsdalshérað
865.878
314.696
36%
59
2504 Sveitarfélagið Garður
387.631
156.754
40%
60
2503 Sandgerðisbær
434.560
191.819
44%
4901 Árneshreppur
23.086
¹
4902 Kaldrananeshreppur
27.870
¹
6612 Þingeyjarsveit
335.792
¹
6706 Svalbarðshreppur
21.757
¹
7509 Borgarfjarðarhreppur
33.774
¹
151.298
¹
54.751.919
12.156.865
8719 Grímsnes- og Grafningshreppur Landið allt
Skýring: Tölur í þús.kr. Eingöngu um beinan rekstrarkostnað að ræða vegna grunnskóla sem sveitarfélögin reka. Brúttó rekstrarkostnaður.*Innri leiga er innifalin í rekstrarkostnaði grunnskóla. ¹Gögn ekki tiltæk Sérskólar meðtaldir.
22%
Fylgiskjal 18. Beinn rekstrarkostnaður (brúttó) grunnskóla sveitarfélaga á hvern nemanda 2012. Raðað eftir beinum kostnaði á hvern nemanda. Röðun
Sveitarfélag
Beinn rekstrarkostnaður
Fjöldi nemenda 2012*
Beinn kostn /nem
440.349
446
988
1
1603-Álftanes
2
3000 Akraneskaupstaður
1.076.446
1.005
1.072
3
1604 Mosfellsbær
1.576.186
1.455
1.083
4
2000 Reykjanesbær
2.267.527
2.017
1.124
5
1000-Kópavogsbær
5.057.959
4.280
1.182
6-7
8000 Vestmannaeyjabær
683.630
578
1.184
6-7
6000 Akureyrarkaupstaður
3.076.754
2.599
1.184
8
1400-Hafnarfjörður
4.435.935
3.679
1.206
9
4200 Ísafjarðarbær
617.088
486
1.271
10 - 11
5609 Sveitarfélagið Skagaströnd
129.108
100
1.298
10 - 11
7708 Sveitarfélagið Hornafjörður
392.539
303
1.298
12
8200 Sveitarfélagið Árborg
1.527.489
1.171
1.305
13
1300-Garðabær
1.750.060
1.325
1.321
14
8716 Hveragerðisbær
436.826
329
1.330
15
0000-Reykjavíkurborg
17.297.134
12.965
1.334
16
1100-Seltjarnarnes
688.682
514
1.340
17
2300 Grindavíkurbær
617.995
451
1.372
18
5604 Blönduósbær
170.239
123
1.384
19
6100 Norðurþing
496.279
353
1.406
20
2506 Sveitarfélagið Vogar
257.148
182
1.413
21
6400 Dalvíkurbyggð
408.420
289
1.416
22
8614 Rangárþing ytra
320.071
225
1.423
23
3711 Stykkishólmsbær
215.508
150
1.437
24
3609 Borgarbyggð
758.877
507
1.498
25
6250 Fjallabyggð
364.140
241
1.514
26
4100 Bolungarvíkurkaupstaður
166.669
110
1.515
27
8717 Sveitarfélagið Ölfus
352.212
231
1.528
28
3811 Dalabyggð
132.033
86
1.535
29
7617 Djúpavogshreppur
81.768
53
1.543
Röðun
Sveitarfélag
Beinn rekstrarkostnaður
Fjöldi nemenda 2012*
Beinn kostn /nem
142.100
92
1.545
30
7502 Vopnafjarðarhreppur
31
4604 Tálknafjarðarhreppur
76.957
50
1.555
32
4911 Strandabyggð
124.434
80
1.565
33
8710 Hrunamannahreppur
222.489
142
1.567
34
6513 Eyjafjarðarsveit
306.727
193
1.589
35
6709 Langanesbyggð
144.390
91
1.595
36
3709 Grundarfjarðarbær
162.463
102
1.601
37
7000 Seyðisfjarðarkaupstaður
106.543
66
1.614
38
3714 Snæfellsbær
438.791
261
1.681
39
7620 Fljótsdalshérað
40
5200 Sveitarfélagið Skagafjörður
41
6602 Grýtubakkahreppur
42
865.878
508
1.704
1.021.364
594
1.719
104.608
60
1.743
7300 Fjarðabyggð
1.105.571
621
1.780
43
4607 Vesturbyggð
185.307
104
1.790
44
8613 Rangárþing eystra
419.546
234
1.793
45
2504 Sveitarfélagið Garður
387.631
209
1.859
46
2503 Sandgerðisbær
434.560
230
1.889
47
5508 Húnaþing vestra
342.541
170
2.015
48
6515 Hörgársveit
166.853
83
2.022
49
7509 Borgarfjarðarhreppur
33.774
17
2.047
50
8721 Bláskógabyggð
269.413
130
2.072
51
8722 Flóahreppur
192.135
92
2.100
52
5612 Húnavatnshreppur
126.523
60
2.109
53
8720 Skeiða- og Gnúpverjahreppur
107.144
46
2.329
54
6607 Skútustaðahreppur
100.031
42
2.410
55
4902 Kaldrananeshreppur
27.870
12
2.423
56
8508 Mýrdalshreppur
125.414
50
2.508
57
6601 Svalbarðsstrandarhreppur
113.482
45
2.522
58
3511 Hvalfjarðarsveit
219.490
83
2.660
59
4803 Súðavíkurhreppur
60.149
23
2.673
60
8509 Skaftárhreppur
127.896
44
2.907
61
6612 Þingeyjarsveit
335.792
104
3.229
Röðun
Sveitarfélag
Beinn rekstrarkostnaður
Fjöldi nemenda 2012*
Beinn kostn /nem
62
6706 Svalbarðshreppur
21.757
7
3.347
63
4502 Reykhólahreppur
111.534
32
3.485
64
7613 Breiðdalshreppur
51.307
13
3.947
65
8719 Grímsnes- og Grafningshreppur
151.298
36
4.262
66
4901 Árneshreppur
23.086
5
4.617
54.751.919
40.968
1.333
Landið allt
* Nemendafjöldi er meðaltal nemenda skólaárin 2011/2012 og 2012/2013. Sérskólar og einkaskólar ekki meðtaldir
Fylgiskjal 19. Heildarútgjöld vegna leikskóla og grunnskóla sem hlutfall af skatttekjum árið 2012.Raðað eftir hlutfalli af skatttekjum.
Sveitarfélag
Röðun
Nettó útgjöld v Samtals útgjöld v leikskóla leikskóla og grunnskóla
% útgjalda v leik- og grunnskóla af skatttekjum
Skatttekjur
Nettó útgjöld v grunnskóla
451.431
127.179
23.957
151.136
33%
1.240.568
346.872
92.667
439.539
35%
1
8719 Grímsnes- og Grafningshreppur
2
8717 Sveitarfélagið Ölfus
3
7000 Seyðisfjarðarkaupstaður
415.333
105.117
46.153
151.271
36%
4
8000 Vestmannaeyjabær
2.572.603
669.660
276.129
945.790
37%
5
7708 Sveitarfélagið Hornafjörður
1.429.623
403.526
137.330
540.855
38%
6-8
6250 Fjallabyggð
1.254.133
353.339
134.524
487.863
39%
6-8
4200 Ísafjarðarbær
2.194.908
613.832
241.609
855.441
39%
6-8
4100 Bolungarvíkurkaupstaður
541.974
157.834
54.975
212.809
39%
9 - 12
4607 Vesturbyggð
597.018
184.860
51.352
236.212
40%
9 - 12
3811 Dalabyggð
446.059
136.146
41.196
177.341
40%
9 - 12
3709 Grundarfjarðarbær
553.199
157.124
64.719
221.844
40%
9 - 12
6100 Norðurþing
1.755.450
480.466
227.822
708.288
40%
13
1100-Seltjarnarnes
2.248.816
675.697
247.388
923.085
41%
14 - 17
3000 Akraneskaupstaður
3.540.025
1.004.698
479.228
1.483.925
42%
14 - 17
7509 Borgarfjarðarhreppur
85.443
32.409
3.645
36.054
42%
14 - 17
6000 Akureyrarkaupstaður
10.002.197
2.999.563
1.240.282
4.239.845
42%
14 - 17
7617 Djúpavogshreppur
288.179
78.192
44.272
122.464
42%
18 - 22
6706 Svalbarðshreppur
59.731
21.749
3.819
25.568
43%
18 - 22
3711 Stykkishólmsbær
704.730
211.332
90.565
301.897
43%
18 - 22
7502 Vopnafjarðarhreppur
415.979
134.652
44.458
179.109
43%
18 - 22
5609 Sveitarfélagið Skagaströnd
327.810
108.223
33.649
141.873
43%
18 - 22
1604 Mosfellsbær
4.960.587
1.475.573
679.936
2.155.509
43%
23
8716 Hveragerðisbær
1.284.538
390.928
168.068
558.996
44%
24 - 25
4803 Súðavíkurhreppur
153.008
57.755
10.930
68.685
45%
24 - 25
6607 Skútustaðahreppur
26
0000-Reykjavíkurborg
27 - 30
5604 Blönduósbær
27 - 30
3714 Snæfellsbær
27 - 30
8509 Skaftárhreppur
259.052
95.971
21.370
117.341
45%
62.732.165
19.462.730
9.088.910
28.551.641
46%
517.606
162.354
78.684
241.037
47%
1.193.018
419.182
137.354
556.536
47%
290.160
117.258
18.601
135.859
47%
Sveitarfélag
Röðun
Nettó útgjöld v Samtals útgjöld v leikskóla leikskóla og grunnskóla
% útgjalda v leik- og grunnskóla af skatttekjum
Skatttekjur
Nettó útgjöld v grunnskóla
13.676.390
4.329.881
2.162.162
6.492.044
47%
27 - 30
1400-Hafnarfjörður
31 - 36
1300-Garðabær
6.230.504
2.016.276
950.349
2.966.624
48%
31 - 36
7300 Fjarðabyggð
3.060.803
1.056.600
407.350
1.463.950
48%
31 - 36
6400 Dalvíkurbyggð
1.100.597
367.941
158.691
526.632
48%
31 - 36
2000 Reykjanesbær
7.053.979
2.242.531
1.133.765
3.376.296
48%
31 - 36
6709 Langanesbyggð
368.853
147.135
30.495
177.630
48%
31 - 36
1000-Kópavogsbær
16.183.853
5.417.721
2.401.411
7.819.131
48%
37 - 39
8614 Rangárþing ytra
894.618
320.341
124.157
444.499
50%
37 - 39
4902 Kaldrananeshreppur
70.035
27.811
7.407
35.218
50%
37 - 39
7620 Fljótsdalshérað
2.287.759
848.598
302.415
1.151.013
50%
40 - 44
1603-Álftanes
1.344.316
459.697
219.972
679.670
51%
40 - 44
4911 Strandabyggð
352.742
130.289
48.153
178.442
51%
40 - 44
2503 Sandgerðisbær
1.179.116
445.988
152.641
598.629
51%
40 - 44
5508 Húnaþing vestra
750.020
317.319
65.042
382.361
51%
40 - 44
2300 Grindavíkurbær
1.640.675
618.101
224.305
842.406
51%
45 - 48
5612 Húnavatnshreppur
45 - 48
8200 Sveitarfélagið Árborg
45 - 48
275.350
124.548
17.446
141.993
52%
4.176.312
1.499.915
657.509
2.157.423
52%
8613 Rangárþing eystra
973.201
395.942
113.354
509.296
52%
45 - 48
8710 Hrunamannahreppur
471.724
192.333
54.834
247.166
52%
49 - 53
3511 Hvalfjarðarsveit
566.447
242.545
54.863
297.408
53%
49 - 53
8508 Mýrdalshreppur
294.552
122.905
31.980
154.885
53%
49 - 53
7613 Breiðdalshreppur
119.993
51.658
11.682
63.340
53%
49 - 53
3609 Borgarbyggð
2.099.549
771.401
342.690
1.114.091
53%
49 - 53
4604 Tálknafjarðarhreppur
183.014
75.084
22.605
97.689
53%
54 - 56
6515 Hörgársveit
359.395
149.916
42.762
192.678
54%
54 - 56
5200 Sveitarfélagið Skagafjörður
2.358.105
950.578
318.266
1.268.845
54%
54 - 56
6602 Grýtubakkahreppur
240.932
99.329
31.076
130.405
54%
57 - 58
8721 Bláskógabyggð
604.689
257.137
76.417
333.554
55%
57 - 58
8720 Skeiða- og Gnúpverjahreppur
359.650
145.180
53.702
198.882
55%
59
2506 Sveitarfélagið Vogar
634.556
265.616
93.351
358.967
57%
60
6513 Eyjafjarðarsveit
621.241
290.286
76.966
367.252
59%
Sveitarfélag
Röðun
Skatttekjur
Nettó útgjöld v grunnskóla
Nettó útgjöld v Samtals útgjöld v leikskóla leikskóla og grunnskóla
% útgjalda v leik- og grunnskóla af skatttekjum
61
2504 Sveitarfélagið Garður
822.528
392.497
105.206
497.703
61%
62 - 63
8722 Flóahreppur
385.790
180.545
59.446
239.991
62%
62 - 63
6612 Þingeyjarsveit
588.957
297.523
69.935
367.458
62%
64
6601 Svalbarðsstrandarhreppur
233.597
111.948
40.333
152.281
65%
65
4901 Árneshreppur
66
4502 Reykhólahreppur Landið allt
34.380
22.831
0
22.831
66%
182.570
105.567
27.267
132.834
73%
175.296.137
56.675.737
24.473.597
81.149.334
46%
Fylgiskjal 20. Skólaskrifstofur sveitarfélaga og skólar utan þeirra. Heiti skrifstofu
Heimilisfang
Póststöð
Sími/ Bréfsími
Netfang
Veffang
Sveitarfélag
Skóla og frístundasvið Reykjavíkurborgar
Borgartún 12 14
105 Reykjavík
411 1169
ragnar.thorsteinsson@reykjavik.is
www.reykjavik.is
Reykjavíkurborg
595 9100/ 9101 570 1600/ 1601
595
baldur@seltjarnarnes.is
www.seltjarnarnes.is
Seltjarnarneskaupstaður
570
annabs@kopavogur.is
www.kopavogur.is
Kópavogsbær
210 Garðabæ
525 8500/ 2332
565
margretsv@gardabaer.is oddnye@gardabaer.is
www.gardabaer.is
Garðabær
220 Hafnarfirði
585 5800/ 5809
585
ingibje@hafnarfjordur.is
www.hafnarfjordur.is
Hafnarfjarðarkaupstaður og Sveitarfélagið Vogar
525 6700/ 6729
525
www.mos.is
Mosfellsbær
Höfuðborgarsvæðið utan Reykjavíkur Fræðslusvið Seltjarnarness
Austurströnd 2
170 Seltjarnarnes
Menntasvið Kópavogs
Fannborg 2
200 Kópavogi
Fræðslu og menningarsvið Garðabæjar
Garðatorgi 7
Skólaskrifstofa Hafnarfjarðar Linnetstíg 3
Skólaskrifstofa Mosfellsbæjar
Þverholti 2
270 Mosfellsbæ
hanness@kopavogur.is
magnusb@hafnarfjordur.is bth@mos.is magnea@mos.is rj@mos.is
Suðurnes Fræðsluskrifstofa Reykjanesbæjar
Tjarnargötu 12
230 Reykjanesbæ
421 6700/ 4667
421
gylfi.j.gylfason@reykjanesbaer.is
www.reykjanesbaer.is
Reykjanesbær, Sveitarfélagið Garður og Sandgerðisbær
Skólaskrifstofa Grindavíkur
Víkurbraut 62
240 Grindavík
420 1100/ 1119
420
nmj@grindavik.is
www.grindavik.is
Grindavíkurbær
Fjölskyldusvið Akranesskaupstaðar
Stillholti 1618
300 Akranesi
433 1000/ 433 1001
helga.gunnarsdottir@akranes.is
www.akranes.is
Akraneskaupstaður
Fjölskyldusvið Borgarbyggðar Félags og skólaþjónusta Snæfellinga
Borgarbraut 14
310 Borgarnesi
433
asthildur@borgarbyggd.is
www.borgarbyggd.is
Borgarbyggð
Klettsbúð 4
360 Hellissandi
433 7100/ 7101 430 7800/ 7801
430
sveinn@fssf.is
www.fssf.is
Stykkishólmbær, Grundarfjarðarbær, Helgafellssveit, Snæfellsbær, Lýsuhólsskóli
Hafnarstræti 1
400 Ísafirði
450 8000/ 3508
456
margreth@isafjordur.is
www.isafjordur.is
Ísafjarðarbær, Súðavíkurhreppur og Bolungarvíkurkaupstaður
Vesturland
Vestfirðir Skóla og tómstundasvið Ísafjarðarbæjar
grunnskolafulltrui@isafjordur.is Grunnskóli Vesturbyggðar
Aðalstræti 53
450 Patreksfirði
450 2320
nanna@vesturbyggd.is
www.grunnskolivesturbyggda Patreksfjörður, Tálknafjörður og Bíldudalur r.is
Félags og skólaþjónusta AHún
Flúðabakka 2
540 Blönduós
455 4174 5796
gol@mi.is
www.felahun.is
Blönduósbær, Sveitarfélagið Skagaströnd, Húnavatnshreppur og Skagabyggð (börn í Skagab. fara í skóla á Skagaströnd)
Fjölskyldusvið Sveitarfélagsins Skagafjarðar
Ráðhúsinu, Skagfirðingabr. 21
550 Sauðárkróki
455 6000/ 455/6001 has@skagafjordur.is
www.skagafjordur.is
Sveitarfélagið Skagafjörður og Akrahreppur
Fjölskyldudeild Fjallabyggðar Skóladeild Akureyrarbæjar
Gránugötu 24 Glerárgötu 26
580 Siglufirði
464 9100
hjortur@fjallabyggd.is
www.fjallabyggd.is
Fjallabyggð
600 Akureyri
460 1455/ 1460 460 1401/ 1440
460
gunnarg@akureyri.is
www.akureyri.is
Akureyri og Hlíðarskóli
Fjölskyldudeild Akureyrarbæjar
Glerárgötu 26
600 Akureyri
460
gudruns@akureyri.is
www.akureyri.is
640 Húsavík
464 6100/ 6101
464
erla@nordurthing.is sigurdura@nordurthing.is
www.nordurthing.is
Annast einstaklþj. við grunnskóla Akureyrar ásamt Þelamerkurskóla, Hrafnagilsskóla, Valsárskóla og Grenivíkurskóla Norðurþing + Þingeyjarsveit, Skútustaðahr., Svalbarðshr., Tjörneshr. og Langanesbyggð
Fræðslu og menningarsvið Ketilsbraut 79 Norðurlands Undir Félagsþjónustu Norðurþings
Fræðslu og menningarsvið Dalvíkurbyggðar
Ráðhúsinu
620 Dalvík
460 4900/ 4901
460
hildur@dalvik.is, helgabjort@dalvik.is
www.dalvik.is
Dalvíkurbyggð
Skólaskrifstofa Austurlands
Búðareyri 4
730 Reyðarfirði
474 1211/ 1311
474
sigurbjorn@skolaust.is
www.skolaust.is
Vopnafjarðarhreppur, Seyðisfjarðarkaupstaður, Fjarðabyggð, Fljótsdalshreppur, Fljótsdalshérað, Borgarfjarðarhreppur, Breiðdalshreppur, Djúpavogshreppur
Fræðslu og menningarsvið Fljótsdalshéraðs
Lyngási 12
700 Egilsstöðum
470 0700/ 0701
470
helga@egilsstadir.is
www.egilsstadir.is
Fljótsdalshérað
Fjölskyldusvið Fjarðabyggðar
Hafnargötu 2
730 Reyðarfirði
470 9027/ 9001
470
thoroddur.helgason@fjardabyggd.is
www.fjardabyggd.is
Fjarðabyggð
Norðurland vestra 895
Norðurland eystra
Austurland
Heiti skrifstofu
Heimilisfang
Póststöð
Sími/ Bréfsími
Netfang
Veffang
Sveitarfélag
Fræðslusvið Hornafjarðar
Hafnarbraut 27
780 Höfn
470
ragnhildur@hornafjordur.is
www.hornafjordur.is
Sveitarfélagið Hornafjörður
Skólaskrifstofa Suðurlands
Austurvegi 56
800 Selfossi
470 8002/ 8001 480 8240/ 8201
480
khreins@skolasud.is
www.skolasud.is
Sveitarfélagið Árborg, Mýrdalshreppur, Skaftárhreppur, Ásahreppur, Rangárþing eystra, Rangárþing ytra, Hrunamannahreppur, Hveragerðisbær, Grímsnes og Grafningshreppur, Skeiða og Gnúpverjahreppur, Bláskólabyggð og Flóahreppur
Fjölskyldu og fræðslusvið Vestmannaeyjabæjar
Ráðhúsinu
900 Vestmannaeyjum
488 2000/ 2001
488
erna@vestmannaeyjar.is jonp@vestmannaeyjar.is
www.vestmannaeyjar.is
Vestmannaeyjabær
Fræðslusvið Árborgar
Ráðhúsinu Austurvegi 2 800 Selfossi
480 1900/ 1901
480
thorsteinnhj@arborg.is
www.arborg.is
Sveitarfélagið Árborg
Suðurland
Skólar utan skólaskrifstofu Landakotsskóli
Túngötu 15
101 Reykjavík
510 8200/ 8209
510
solvo.sveinsson@landakotsskoli.is
www.landakotsskoli.is
Reykjavíkurborg
Tjarnarskóli
Lækjargötu 14b
101 Reykjavík
552
tjarnarskoli@tjarnarskoli.is
www.tjarnarskoli.is
Reykjavíkurborg
Ísaksskóli
Bólstaðarhlíð 20
105 Reykjavík
553
siganna@isaksskoli.is
www.isaksskoli.is
Reykjavíkurborg
Suðurhlíðarskóli
Suðurhlíð 36
105 Reykjavík
551 6820/ 6074 553 2590/ 4600 568 7870/ 7807
568
sudurhlidarskoli@simnet.is
www.sudurhlidarskoli.is
Reykjavíkurborg
Waldorfskólinn Sólstafir
Sóltúni 6
105 Reykjavík
699
solstafir@waldorf.is
www.waldorf.is
Reykjavíkurborg
567
waldorf@simnet.is
www.waldorf.is
Reykjavíkurborg
barnaskolinngbr@hjalli.is
www.hjalli.is
Garðabær
Waldorfskólinn í Pósthólf 10011 Lækjarbotnum Barnaskóli Hjallastefnunnar Vífilsstaðavegi 123
130 Reykjavík 210 Garðabæ
577 1110/ 8804 587 4499/ 1747 555 7710
Barnaskóli Hjallastefnunnar Hjallabraut 55
220 Hafnarfirði
555 7610
barnaskolinnhfj@hjalli.is
www.hjalli.is
Hafnarfjörður
Barnaskóli Hjallastefnunnar Nauthólsvegi 87
101 Reykjavík
555 7910 5558525
barnaskolinnrvk@hjalli.is
www.hjalli.is
Reykjavíkurorg
Heiðarskóli
301 Akranesi
433 8920/ 8911 435 6600/ 6603
433
heidarskoli@heidarskola.is
www.heidarskola.is
Hvalfjarðarsveit
435
laugarg@ismennt.is
www.laugarg@ismennt.is
Borgarbyggð
434
audarskoli@dalir.is
www.audarskoli.is
Dalabyggð
434
reyksk@ismennt.is
www.reykholar.is
Reykhólahreppi
Hvalfjarðarsveit
Laugargerðisskóli Auðarskóli/Grunnskólinn í Búðardal Reykhólaskóli
Grunnskóli Bolungarvíkur
311 Borgarnesi Miðbraut 10
370 Búðardal
Skólabraut 1
380 Reykhólahreppi
434 1133/ 1406 434 7731/ 7806
415 Bolungarvík
456 7029
Höfðastíg 35
Súðavíkurskóli Grunnskólinn á Hólmavík
bolungur@bolungarvik.is
www.bolungarvik.is
Bolungarvíkurkaupstaður
456 4924/ 5909 510 Hólmavík 451 3129/ 3429 520 Drangsnesi 451 3436/ 3379 524 Árneshreppi 451 4032/ 4031 530 Hvammstanga 455 2900/ 2908
456
annalind@sudavik.is
www.sudavik.is
Súðavíkurhreppur
451
grunnskolinn@holmavík.is
www.strandabyggd.is
Strandabyggð
451
skoli@drangsnes.is
www.drangsnes.is
Kaldrananeshreppi
451
finnbs@ismennt.is
455
grhv@ismennt.is siggi@hunathing.is
www.hunathing.is
Húnaþing vestra
460
thelamork@thelamork.is
www.thelamork.is
Hörgárbyggð
464
hrafnagilsskoli@krummi.is
www.krummi.is
Eyjafjarðarsveit
oliarn@storutjarnaskoli.is
www.storutjarnarskoli.is
Þingeyjarsveit
valsar@valsar.is
www.valsarskoli.is
Svalbarðsstrandarhreppi
grenivikurskoli@grenivikurskoli.is
www.grenivikurskoli.is
Grýtubakkahreppi
www.skolinn.olfus.is
Sveitarfélagið Ölfus
420 Súðavík Skólabraut 20 22
Grunnskóli Drangsnes
skolastjori@reykholar.is
Finnbogastaðaskóli
Finnbogastöðum
Grunnskóli Húnaþings vestra
Pósthólf 90
Þelamerkurskóli
Laugalandi
601 Akureyri
Hrafnagilsskóli
Eyjafjarðarsveit
601 Akureyri
StóruTjarnarskóli
Ljósavatnsskarði
601 Akureyri
464 3220/ 4643224
Valsárskóli
Svalbarðsströnd
460 1772/ 1771 464 8100/ 8101
Árneshreppi
hrund@krummi.is
601 Akureyri
462 3104
Grenivíkurskóli
610 Grenivík
463 3118/ 3181
Grunnskólinn í Þorlákshöfn Egilsbraut 35
815 Þorlákshöfn
480 3850 480 3334 skolinn@olfus.is
463