2013 next level for industry Voorsprong door innovatie
Business event
elektrotechniek 2013
De toekomst van de schakelkastbouw is dichtbij
Ervaar onze kennis en innovaties op onze stand 07.D11
2013
Editorial
02
Stap-voor-stap vooruit, met het einddoel voor ogen
Editorial 02 Stap-voor-stap vooruit, met het einddoel voor ogen Visie
Alles kan altijd beter. Daarom las ik onlangs het boek ‘The 7 Habits of Highly Effective People’
03 Next level for industry
van de recent overleden managementgoeroe Stephen R. Covey. Het boek zoomt in op de
Events
gewoontes van zeer effectieve mensen. Deze gewoontes zijn evengoed toepasbaar op organi-
04 Make IT Easy 08 Hannover Messe 2013 16 Business Event ”De Toekomst van de Schakelkastbouw is dichtbij”
saties. Een advies dat in het boek werd gegeven en dat mij bijzonder aansprak was ‘begin met het René Bourgonje
einde voor ogen’, dat wil zeggen: bedenk waar je naar toe wilt, als persoon, als werknemer en als
organisatie, en hou dat einddoel altijd voor ogen. Bouw vervolgens staps gewijs aan het verwezenlijken van dat einddoel.
Produkten Ook de richting die Rittal dit jaar inslaat is met een helder einddoel voor 13
Hummel - Kabelwartels EMC
ogen gekozen. Onze nieuwe slogan “Next Level for industry” komt voort uit onze visie op de toekomst van de industriële productie (onze vertaling van
Projects
het concept ‘Industry 4.0’, waarschijnlijk herkenbaar voor de mensen die dit jaar de Hannover Messe hebben bezocht... google er maar eens op). Met
06 Olie- en gaswinning op de Noordzee
het einddoel van onze relaties voor ogen, bieden we duidelijke en welkome efficiëntievoordelen, bijvoorbeeld voor paneelbouwers die vakkennis zien
10 Voor Oskomera staan alle lichten op groen
verdwijnen als gevolg van de uitstroom van vakkundige babyboomers. Ook op het gebied van IT-toepassingen hanteren we een duidelijke visie: oplos-
14
Het best bewaarde geheim van de Noord/Zuidlijn
singen realiseren die voor onze klanten en partners snel en makkelijk te implementeren zijn en een zo groot mogelijke efficiëntiewinst opleveren. Onze
18
Venco Campus & het ei van Columbus
nieuwe IT oplossingen zijn dan ook ontwikkeld met het einddoel ‘Make IT Easy’ voor ogen. In deze RiNews leest u meer over de einddoelen van onze
Techniek
relaties en de oplossingen die gerealiseerd zijn om deze doelen te bereiken.
12
Deze RiNews is de compleet vernieuwde opvolger van de vertrouwde Rittal
De microscopische hygiëne van nano-coating
Actueel en Rittal IT Insider. Het einddoel is om u, onze lezer, nog beter te informeren over actuele ontwikkelingen, producten, diensten en oplossingen. Uiteraard vindt u in deze eerste editie van RiNews ook weer concrete oplossingen die onze relaties hebben gerealiseerd. Uw suggesties voor verbetering zijn welkom. Veel leesplezier!
Aanvraag brochures Vraag uw brochure aan via sales@rittal.nl of bezoek onze website www.rittal.nl (1) of www.rittal4it.nl (2) waar u de m eeste documentatie kunt downloaden. TS 8 – update (1) In één overzicht alle toebehoren van de TS 8 Overdruk in uw vertrouwde omgeving (1) De expertise van Bartec en onze AE en TS 8 vormen de basis van deze flyer. Het nieuwe TS IT-rack (2) Alles wat u moet weten van het TS IT-rack, de nieuwe standaard in netwerk- en servertechniek
Rittal is altijd in de buurt. Daarom vindt u ons ook op LinkedIn, You Tube, Twitter en Facebook onder de naam RittalNederland. Meepraten over Rittal of vragen online stellen op een moment dat het u uitkomt? Op de hoogte blijven van nieuwe ontwikkelingen, services en handige tips? Volg ons.
René Bourgonje Manager New Business Development
*
rbourgonje@rittal.nl nl.linkedin.com/in/renebourgonje @ReneBourgonje
Visie
03
Theo Gerritzen (links) en Jan Hartman (rechts)
Next level for industry In de komende jaren gaan veel babyboomers
Cloud geeft 24/7 toegang tot de specifieke data.
met pensioen. Een nieuwe generatie werknemers
Sociale netwerken zoals Facebook, Twitter en
staat klaar om hun taken over te nemen. Deze
LinkedIn worden steeds belangrijker.
nieuwe generatie, ook wel generatie Y of Einstein
Rittal en EPLAN behoren tot de Friedhelm Loh
genoemd, is opgeroeid in een 24/7 maatschappij
Group. Bij deze groep is inmiddels ook de firma
waarin computers en mobiele apparaten en een
Kiesling Machinentechnik aangesloten. De
onophoudelijke informatiestroom de gewoonste
presentatie van Kiesling op de HMI laat zien dat
zaak van de wereld zijn. Zij werken amper nog
het industriële programma nu nog completer is.
met papier - projecten worden door medewerkers
EPLAN, het CAE (Computer Aided Engineering)
van deze generatie digitaal uitgewerkt.
ontwerpsysteem, maakt het mogelijk om op een efficiënte wijze een compleet tekeningenpakket
Op de Hannover Messe Industrie (HMI) 2013 was
voor besturingskasten in 3D te ontwerpen. Met
het thema op de Rittal stand “Next level for indus-
behulp van het digitale EPLAN/Rittal pakket kun-
try”. Dit thema sluit exact aan op het punt waar
nen de CNC-machines van Kiesling eenvoudig
Rittal met de productie van systeembehuizingen
aangestuurd worden waardoor een efficiënte me-
in de industriële keten staat. In de afgelopen
chanische bewerking van montageplaten, deuren
decennia heeft Rittal een compleet behuizings
en zijwanden mogelijk is. Het aansturen van een
programma opgebouwd dat perfect aansluit bij
bedradingsrobot lijkt toekomst maar is inmiddels
de huidige industrie en IT.
realiteit - de “Next level for industry” is een feit.
theo gerritzen "Ik wil mijn voorganger bedanken voor zijn inzet. Gedurende vele jaren heeft Jan samen met u een stevig fundament gelegd, waarop we nu verder kunnen bouwen aan de Next level for industry".
jan hartman "Ik wil u bedanken voor de prettige samenwerking en uw vertrouwen in de Rittal organisatie en producten".
Tijdens deze HMI werd duidelijk dat een ambachtelijke analoge productie heeft plaatsgemaakt
Na een actieve periode als Product Manager bij
voor een digitaal productieproces. Dit digitale
Rittal, gaat Jan Hartman nu met pensioen. Zijn
proces betekent: sneller werken, minder fouten
opvolger is Theo Gerritzen. Hij kijkt ernaar uit u
maken, flexibeler inspelen op last minute ontwik-
te ontmoeten en uw activiteiten samen met u te
kelingen. Elke nieuwe digitale stap in dit pro-
vertalen naar functionele oplossingen en geïnte-
ductieproces, mits doordacht uitgevoerd, zal de
greerde processen en producten.
efficiëntie verhogen. Rittal evolueert van analoog naar digitaal. De ontwikkelingen in de informa-
Jan Hartman
tietechnologie geven daarbij de richting aan. The
Theo Gerritzen
*
tgerritzen@rittal.nl nl.linkedin.com/in/theogerritzen
2013
04
Make IT Easy
Wereldprimeurs op CeBIT 2013: RiMatrix S, TS IT, LCP DX, PSM monitoring. Op de grootste technologiebeurs van Europa presenteerde Rittal een hele reeks primeurs, waaronder het nieuwe Rittal TS-IT rack en het nieuwe Rittal RimatriX S concept, dat in 2014 op de Nederlandse markt komt en de toekomst van modulaire IT infrastructuren inluidt.
RiMatrix S
rekende Rittal de PUE-waarden en alle kostenaspecten ten aanzien van het gebruik van UPS, koeling en monitoring. Daardoor krijgen eindgebruikers een helder inzicht in de mogelijke besparingen en terugverdientijden.
Er klonk geen tromgeroffel en er waren geen lichteffecten en schaars geklede dames in stelling gebracht om de aandacht te vestigen op de onthulling van het nieuwe IT-concept van Rittal. Boven de ingang van de stand stonden alleen de drie eenvoudige woorden: “Make IT Easy”. En dat is precies wat Rittal met RiMatrix S doet. Op basis van vooraf ontwikkelde, vooraf geconfigureerde en op
RiMatrix S Cooling
elkaar afgestemde datacenter-modules wordt het bouwen en uitbreiden van datacenters even eenvoudig als het plaatsen van nieuw kantoormeubilair.
In het RiMatrix S - Cooling concept combineert Rittal de twee succes-
Elke RimatriX S datacenter-module is in feite een compleet functioneel plug-and-
volle koelconcepten Rittal Cold Cube en Rittal LCP Downflow, ofwel
play datacenter, inclusief server- en netwerkbehuizingen, UPS-modules, klimatise-
een effectieve scheiding tussen warme en koude luchtstromen en een
ring, stroomverdeling en high end monitoring.
energie-efficiënte warmtewisselaar die de koude lucht onder de ver-
Rittal biedt een keuze uit het type Single 6 voor vermogens van 10 tot 60 kW en
hoogde vloer door naar de voorzijde van de IT-racks stuwt. Maar waar
Double 6 voor vermogens van 40 tot 120 kW. Voor elk type datacenter-module be-
in de traditionele LCP Downflow slechts ventilatoren onder de vloer zijn geplaatst, daar ligt bij RiMatrix S Cooling de complete LCP-unit onder de verhoogde vloer. Het resultaat is een ultracompacte datacenter-module die als geheel wordt geplaatst - of dat nu in een bestaande verhoogde vloer is of in een nieuwe IT-omgeving maakt voor de werking van de datacenter-module geen enkel verschil. De RiMatrix S module functioneert overal, zelfs in een zeecontainer.
Event
05
Nieuwe Rittal PSM voor optimaal inzicht stroomverbruik
LCP DX Op de CeBIT 2013 presenteerde Rittal ook een uitbreiding van de populaire rack based koeling Rittal Liquid Cooling Package (LCP). De nieuwe LCP DX staat voor Direct Expansion en maakt gebruik van het koudemiddel R410A, dat ca.10% efficiënter is dan R407C. Verder voorzag Rittal de nieuwe LCP DX van de traploos toerengeregelde EC-ventilatoren die tot 50% minder energie verbruiken dan conventionele ventilatoren. Daarnaast biedt de LCP DX nieuwe gebruiksvoordelen voor koelvermogens met een regelbereik van 3,5 tot 12 kW. Zo is de compressor in deze nieuwe uitvoering in het rack zelf geplaatst, waardoor alleen de condensor nog aan de buitenlucht wordt blootgesteld. Dat resulteert in lagere installatiekosten, minder onderhoud en meer gebruiksvriendelijkheid. Rittal onderscheidt zich met de LCP DX bovendien van concurrenten door een regulering van het klimaat in de IT-racks via een nauwkeurige
aansturing van de in-
blaasemperatuur (IT apparatuur intrede). Omdat Rittal voor deze LCP DX uitvoering koos voor een interne compressor van Mitsubishi stapte Rittal voor het monitoren van parameters als luchttemperatuur en luchtvochtigheid af van hun eigen CMC-module en koos het bedrijf voor een inverter en controller van Carel. De geïntegreerde monitorfunctie geeft de actuele meetwaarden via een display aan op de unit en, in combinatie met een te plaatsen webkaartje, via internet op elke gewenste webbrowser.
Rittal had op de CeBIT 2013 ook goed nieuws voor datacenters die meer inzicht willen in het elektriciteitsverbruik per IT-rack en/of server unit. De afkorting MID in de productnaam van de nieuwe Rittal Power Supply Module PSM 1 HE MID meetmodulen staat voor “Measurement Instruments Directive”. Deze meet richtlijn voldoet aan de EU-richtlijn 2004/22/EG en beschikt over een nauwkeurigheid van 99%. Doordat in totaal acht nieuwe Rittal PSM rails op één MID meetmodule kunnen worden aangesloten wordt het voor zowel grote als kleine datacenters mogelijk om individuele gebruikers voor hun energiegebruik te factureren. De nieuwe Rittal PSM rails beschikken tevens over een CAN-bus voor aansluiting op het Rittal CMC III monitoring systeem, waardoor uitgebreide monitoring- en managementfuncties mogelijk worden en een optimalisatie van het energieverbruik in datacenters wordt vergemakkelijkt. De PSM MID meetmodule kan met behulp van een PSM inbouwset verticaal in het Rittal TS 8-rack of het TS IT-rack worden gemonteerd. De weergave en bewaking van alle belangrijke vermogensparameters kan afzonderlijk per fase en per voeding verlopen. De modulen zijn eenvoudig op het 19”-niveau of in de Zero-U-Space van het rack te integreren. Apparaten met een MID-certificaat kunnen in de hele EU worden ingezet.
TS IT-rack Een andere belangrijke ontwikkeling bij Rittal is de introductie van het Rittal TS IT-rack. Achter het vernieuwde en strakke uiterlijk van het Rittal TS ITrack schuilt een compleet nieuw ontwikkeld modulair racksysteem, dat zowel meer flexibiliteit als meer eenvoud biedt. De gebruiksvriendelijke snap-in-technologie maakt het mogelijk om toe behoren snel, veilig en zonder gereedschap te monteren. Ook de zijwand van het rack, dat uit twee delen bestaat, kan met snelsluitingen met interieur vergrendeling moeiteloos en zonder ge-
Kijk voor onze speciale IT zomeractie op www.rittal4it.nl/zomeractie
reedschap worden verwijderd en opnieuw worden vastgeklikt. Toebehoren zoals glijrails, legborden, telescoop rails etc. worden zonder gereedschap in de achterste profielen vastgeklikt en aan de voorste profielen bevestigd. Dienen de 19”-niveaus te worden versteld, dan hoeft alleen de snelbevestiging te worden losgemaakt. Vervolgens kunnen de niveaus traploos in de juiste positie worden geschoven en daar worden vergrendeld. Met een belastbaarheid van in totaal 1500 kilogram op het 19”-niveau voldoet het nieuwe IT-rack aan hoge eisen op het gebied van stabiliteit.
2013
06
Olie- en gaswinning op de Noordzee
Plug-and-play platform inclusief industriële automatisering
De olie- en gasmarkt behoort tot de meest
Met 32 offshore platforms is GDF SUEZ de grootste spe-
competitieve markten ter wereld. Om concurrerend
ler in de olie- en gaswinning op de Noordzee. Momenteel
te blijven, z oeken energiebedrijven naar nieuwe
ontwikkelt de multinational drie nieuwe boorplatforms
mogelijkheden om productiekosten te reduceren en
voor offshore boorlocaties. De benodigde boorlicenties
winstmarges veilig te stellen. GDF SUEZ ontwikkelt
nam GDF SUEZ over van Delta H ydrocarbons en de
uiterst compacte offshore platforms waarmee
Nederlandse Aardolie Maatschappij.
materiaal- en arbeidskosten worden geminimaliseerd
Honeywell tekende voor het ontwerp van de veilig-
en zelfs kleine olie- en gasvelden rendabel worden
heidssystemen en de industriële besturing van de re-
gemaakt.
geltechniek op de platforms. Voor de configuratie en de samenstelling van de offshore besturingspanelen vertrouwden GDF SUEZ en Honeywell op de expertise en producten van twee vaste partners in het werkveld van de industriële automatisering: eReM Elektrotechnici en Rittal.
Project
07
andre van der steen, gdf suez “Al onze platforms worden op basis van hetzelfde plug-and-play system samengesteld.”
Denken in Rittal Alle materialen die op de productieplatforms van GDF SUEZ worden toegepast zijn nauwkeurig gespecificeerd en moeten aan strenge internationale normen en veiligheidseisen voldoen. Van der Steen: “We streven naar een zo groot mogelijke uniformiteit van onderdelen en installaties, want dat komt ten goede aan de uitwisselbaarheid, verkleint de kans op fouten bij de installatie en draagt bij aan efficiënte werkprocessen. Boven-
Minimaal risico, maximale efficiëntie
dien is de ruimte op de platforms schaars, dus elke
Op de afdeling Engineering & Constructie van GDF
vierkante centimeter moet optimaal worden benut. Bij
SUEZ begeleidt E&I Engineer André van der Steen het
de aanbesteding van projecten bemoeien we ons na-
ontwikkelingsproces van de nieuwe productieplatforms,
drukkelijk met de toegepaste materialen die onze toele-
van de eerste pennenstreek in het voorlopige ontwerp
veranciers gebruiken. In de programma’s van eisen die
tot turnkey-oplevering aan de productieafdelingen. Van
voor deze drie nieuwe platforms zijn opgesteld staat
der Steen: “Al onze platforms worden op basis van het-
ook duidelijk omschreven dat de industriële besturings-
zelfde plug-and-play systeem samengesteld. De kost-
systemen in behuizingen van Rittal moeten worden on-
bare tijd die voor de installatie op zee nodig is wordt
dergebracht.” Directeur Sander van Gool van eReM
daardoor zoveel mogelijk geminimaliseerd en onze
Elektrotechnici voldoet graag aan deze eis: “Bij eReM
operators kunnen er direct na oplevering mee aan de
denken we al jaren in Rittal. We kennen de producten
slag. De ontwikkeling en realisatie van een dergelijk
tot in het detail; we vertrouwen op de kwaliteit en ma-
veelomvattend project vraagt om een gedegen voorbe-
ken optimaal gebruik van de veelzijdigheid van dit pro-
reiding en neemt doorgaans drie jaar tijd in beslag.
ductsysteem.”
grenzen de ruimte om de processen bij te sturen en
Techniek
van het Honeywell Experion distributed control system
Hardware Lead Engineer Hans Colenbrander, die bij
(DCS), waarmee bijvoorbeeld de Level Control Valves
Honeywell verantwoordelijk is voor het ontwerp van de
kunnen worden aangestuurd. Het Honeywell Experion
industriële besturingen: “Op deze nieuwe platforms
systeem is gebaseerd op de C300 controller die is
maken we gebruik van een integraal systeem dat zowel
voorzien van zowel conventionele I/O als Profibus en
de monitoring en het melden van storingen als het in-
Foundation Fieldbus interfaces. Zodra de grenswaar-
terveniëren in de industriële processen verzorgt. Het
den worden overschreden treedt het automatische in-
ontwerp van de industriële besturing begint met het op-
terventiesysteem in werking. Dit zogeheten EDS-sys-
stellen van een instrument index, die de basis vormt
teem (Honeywell Safety Manager) stuurt bij dreiging
voor de I/O telling. Het nieuwe productieplatform Q13
van een potentieel gevaarlijke situatie ook de Shutdown
van GDF SUEZ telt meer dan 2000 I/O-punten. Voor
Valves aan.”
Elke fase van het project, van ontwerp tot engineering, van het opstellen van de productspecificaties tot het doorlopen van de testtrajecten, is onmisbaar om de uiteindelijke installatie op het platform vlekkeloos te laten verlopen. Ook een goede logistiek is van groot belang, want wij zijn verantwoordelijk voor de aanlevering van de onderdelen en materialen aan de werf waar de platforms worden samengesteld. Er is geen marge in de deadline van oplevering, want een megakraan voor het transport van de platforms is al geboekt en het eerste gas is al vooraf verkocht. Als er niet op tijd wordt geproduceerd volgen hoge claims. We willen er dus zeker van zijn dat alles op tijd en exact volgens onze wensen wordt aangeleverd.”
een afgewogen interpretatie van de signaleringen neemt een voting-systeem de gegevens van meerdere
sensoren binnen een veld in acht. Kleppen en ventielen worden via een redundant uitgevoerd Honeywell Safety-Manager systeem aangestuurd die via online verbindingen, dus ook vanaf het vasteland, kunnen worden bediend. Eenmaal in bedrijf krijgen de platform-operators van GDF SUEZ binnen vastgestelde waar nodig te optimaliseren. Dat doen zij met behulp
Puzzel Alle industriële besturingscomponenten die Honeywell inzet vinden hun toegewezen plaats in de door eReM Elektrotechnici vakkundig gemonteerde besturings panelen. Van Gool: “Honeywell zorgt voor het technische ontwerp en op basis van de I/O-telling wordt het aantal kasten bepaald. Wij configureren de kasten en bouwen de paneelblokken die bestaan uit gekoppelde Rittal TS 8-kasten. Deze communiceren met elkaar en moeten modulair uitwisselbaar zijn, zodat alles met minimale tijdinspanning op de platforms kan worden geïnstalleerd. Het is een grote puzzel, waarin elk puzzelstuk een logische plaats heeft, van power distributie, flow metering tot de servers voor het visualiseren van processen en de netwerkkasten voor onder andere de kabelverbindingen met het vasteland. In dit proces vervullen we dus meer dan alleen een uitvoerende taak. Bij eReM denken we graag mee met onze opdrachtgevers en partners. We wijzen hen op nieuwe technische productontwikkelingen als deze voldoende praktische meerwaarde bieden, zoals een efficiëntere positionering van de nieuwe generatie ventilatoren, een nieuw multifunctioneel power bar systeem (PSM) of in dit geval het gebruik van nieuwe Phoenix Contact aansluitklemmen om de kans op foutieve installatie te minimaliseren. Het veelzijdige Rittal productprogramma biedt ons keer op keer alle mogelijkheden voor het realiseren van betrouwbare en compacte industriële automatiseringspanelen.”
V.l.n.r. Sander van Gool (eReM), Dirk-Jan Molenaar (GDF Suez, collega van André van der Steen), Hans Colenbrander (Honeywell), Theo Gerritzen (Rittal)
2013
08
Hannover Messe 2013
Integratie en optimalisatie sleutel tot succes Na de opening van de Hannover Messe 2013, door de Duitse bondskanselier Angela Merkel en de Russische president Vladimir Poetin, vonden dit jaar ruim 225.000 bezoekers de weg naar deze grootste industriebeurs ter wereld. Meer dan 6.500 bedrijven uit 62 landen toonden de nieuwste industriële technologie, waarvan een groot deel in het teken stond van geïntegreerde processen, ofwel: het realiseren van een grotere kosteneffectiviteit, productkwaliteit en duurzaamheid. Hannover Messe 2013 maakte zichtbaar dat organisaties een concurrentievoorsprong kunnen opbouwen door hun industriële processen te integreren. Goed nieuws voor klanten van Rittal, want Rittal biedt praktische oplossingen voor een optimale integratie en optimalisatie van industriële processen.
Rittal TS
8-schakelkasten:
Nog sneller, veiliger en makkelijker monteren
Met de recente revisie van de beken-
zij het nieuwe systeemprofiel behoort
de TS 8 en de de nieuwe vrijstaande
voorboren definitief tot de verleden tijd.
SE 8-kasten maakt Rittal het efficiënt
Voor het bepalen van de juiste hoogte
monteren van de wereldwijd succesvolle
is het niet langer nodig om een meetlat
kasten nóg eenvoudiger. Toebehoren
te gebruiken. Montageplaten kunnen nu
kunnen sneller, zonder gereedschap en
nog eenvoudiger door één persoon wor-
door één persoon worden gemonteerd
den ingebouwd en verplaatst. Door het
en gepositioneerd. Daardoor besparen
nieuwe raster kan de deur als volwaardig
bouwers van besturingssystemen en
montagevlak worden gebruikt.
schakelkasten veel tijd en kosten. Dank-
Event
09
Nieuwe
draagarmen van Rittal:
nog gebruiks- en installatievriendelijker
Het draagarmsysteem 60/120/180 van Rittal biedt een snelle montage, individuele opbouw, consistent design, vloeiende bewegingen en eenvoudig kabelmanagement, afgestemd op belastingen tot 180 kg. Het systeem, bestaande uit draagprofiel, tussenscharnier en hoek-
< b e e l d P1302…>
stukken, kan zowel boven op een machine als aan een zijwand gemonteerd worden. Systeemadapters maken aanpassing aan diameters van andere Rittal draagarmprofielen mogelijk, bijvoorbeeld als een hogere belasting nodig is. Kabels kunnen afzonderlijk van elkaar worden gelegd en afneembare afdekkingen op hoekstukken, koppelingen en scharnieren zorgen voor een optimale toegankelijkheid. Kabels met voorgeconfectioneerde DVI- en VGA-connectoren kunnen op elk gewenst moment eenvoudig worden geïnstalleerd zonder afbreuk te doen aan de beschermklasse IP 54. Ook kan de draaihoek van reeds gemonteerde draagarmen achteraf begrensd worden.
Nieuwe
generatie TopTherm Chillers
Koudemachines op maat beschikbaar De nieuwe Rittal TopTherm Chillers zijn nu ook geschikt voor integratie in bestaande schakelinstallaties. De chillers van 8 tot 40 kW zijn nu in een 600 mm diepe industrie-uitvoering leverbaar. Met geoptimaliseerde thermodynamica en uitgebreide toebehorenpakketten- bijvoorbeeld met 24V DC stuurspanning, non-ferro watercircuit en de optionele heet-gas-bypass-regeling, kan nu nog flexibeler aan de wensten van de klanten worden voldaan. Klanten van Rittal kunnen bovendien kiezen voor extra sterke pompen (4 of 6 bar), stromingsmeter, waterniveaubewaking, bypass en RAL- kleuren. Verder zijn er opties voor installaties met omgevingstemperaturen tot -20°C, evenals elektrische componenten in UL-uitvoering.
Efficiënt
monteren:
Rittal ISV installatieverdelers met hoge beschermklasse Met de nieuwe Ri4Power ISV installatieverdelers maakt Rittal het inbouwen van componenten als schakel- en beveiligingssystemen, klemmen en lastscheiderelementen bijzonder eenvoudig. De Rittal verdelers zijn vrijstaand en als wandverdeler te gebruiken en zijn gebaseerd op de standaard schakelkast TS 8 (en SE 8) en de wandkast AE. De in diepte verstelbare montageniveaus maken een eenvoudige montage van de apparatuur mogelijk en voorkomen dure constructies. Ook voor NH-lastscheiderstroken zijn passende inbouwmodulen verkrijgbaar. Het uitneembare frame maakt het mogelijk om de complete opbouw en bekabeling buiten de kast te laten plaatsvinden.
2013
010
Voor Oskomera staan alle
lichten op groen Succesgroep uit Deurne scoort met duurzame kwaliteit
Sven Albrecht (links) en Adri van Dijk (rechts) van Oskomera Group B.V.
Het geheim achter de bloeiende bedrijfsresultaten
De medewerkers van de Oskomera Group zijn al de-
(Oskomera verwacht in 2013 een jaaromzet van 186
cennialang in technische markten actief en winnen de
miljoen euro te realiseren) schuilt in een afgewogen
concurrentieslag met prijsvechters in de eerste plaats
mix van producten en diensten - volgens beproefd
op kwaliteit. Zij weten dat bij duurzame investeringen
recept samen足gesteld met veel technische expertise,
niet alleen de aanschafprijs, maar ook terugverdientij-
een flinke scheut kwaliteits足besef en een vleugje
den doorslaggevend zijn. De energieopbrengst op de
krachtig Brabants ondernemerschap.
lange termijn wordt door Oskomera gegarandeerd omdat uitsluitend zaken wordt gedaan met gekwalificeerde producenten die aan de hoogste kwaliteitseisen voldoen.
De koelgroep met externe drycooler
Project
011
Oskomera Group is van oorsprong een familiebedrijf met wortels in de metaalbewerking, de staalbouw en de productie van gevel- en draagconstructies. Oskomera groeide uit tot een internationaal succesvol technisch dienstverlener op het gebied van staal, aluminium, glas en zonnepanelen. Zo leverde dochterbedrijf Oskomera Solar Power Solutions in West-Europa al meer dan 100 MWp aan zonne-energie opbrengsten. In 2012 installeerde KPN een energie-efficiënte en modulair uitbreidbare RimatriX 5 IT-infrastructuur in het nieuwe hoofdkantoor van Oskomera Group in het Brabantse Deurne.
Het nieuwe RimatriX 5 datacenter
Pand op groei Sinds 1 januari 2012 is de hoofdvestiging van
ties. Bij het positioneren van de noodstroomgenerator
sparingen die we realiseren worden al dit boekjaar
Oskomera Group gehuisvest in een nieuw pand op een
en de drycooler voor de energiebesparende vrije koe-
zichtbaar. In de komende maanden willen we het sys-
industrieterrein bij het Brabantse plaatsje Deurne. Ruim
ling op het dak van het pand werd rekening gehouden
teem verder virtualiseren, waardoor medewerkers vanaf
voordat de bouw begon werd door de systeembeheer-
met een mogelijke toekomstige optopping van het ge-
de bouwplaatsen driedimensionale constructietekenin-
ders Sven Albrecht en Adri van Dijk al intensief nage-
bouw met een vierde bouwlaag. Van Dijk: “Om de grote
gen kunnen oproepen. ”
dacht over de inrichting van de toekomstige ICT-infra-
afstanden in dit pand, dat een grondoppervlak van
structuur. Van Dijk: “We wisten dat we de complete
ruim twintigduizend vierkante meter beslaat, te kunnen
ICT-omgeving zouden gaan vernieuwen en hebben
overbruggen is extra aandacht besteed aan de beka-
daarom veel investeringen tot deze verhuizing uitge-
beling. Tot op werkstation-niveau is een hoogwaardig
steld. In ons Programma van Eisen stonden flexibiliteit,
kabelnetwerk aangelegd en vele actieve switches en
modulariteit, duurzaamheid en betrouwbaarheid voor-
netwerkaansluitingen bieden voldoende uitbreidings-
op. Omdat we wisten dat al deze aspecten nauw met
mogelijkheden. In de productiehallen is bovendien op
elkaar vervlochten zijn kozen we voor KPN als ervaren
tien meter hoogte een reeks verdeelkasten geplaatst.”
systeemintegrator die de volledige projectleiding kon
Albrecht: “KPN adviseerde ons om uit overwegingen
verzorgen. Albrecht: “Voordat we dit pand betrokken,
van modulariteit en betrouwbaarheid voor het rack- en
waren de medewerkers van Oskomera Group op ver-
productsysteem van Rittal te kiezen: van de UPS’en tot
schillende locaties gehuisvest. Elke medewerker had
het modulaire koel- en blussysteem - in het Rittal Tech-
een eigen werkstation. Als gevolg van de decentrale
nologie- en Trainingscentrum in Reeuwijk hebben we
structuur was het systeem nogal statisch. Met de nieu-
alle producten vooraf in werking gezien.”
Succes Wie in de toekomst investeert creëert zijn eigen succesverhaal en laat de recessie ver achter zich. Het succes van Oskomera Group is daarvan het tastbare bewijs. Doordat Oskomera Group tijdig inspeelde op de groeiende vraag naar hoogwaardige zonne-energieproducten en tijdig investeerde in een betrouwbare, duurzame en flexibele IT-infrastructuur staan bij het succesteam uit Deurne nu alle lichten op groen voor de energietransitie.
we infrastructuur wilde het ICT-projectteam een bijdrage leveren aan een efficiënte samenwerking tussen
Het nieuwe datacenter maakt veel indruk op medewer-
ICT-gebruikers, te weten: alle Oskomera-medewerkers
kers en bezoekers. Achter een glazen wand is het data-
in Deurne, op de buitenlandse vestigingen en op de
center voor iedereen zichtbaar, echter niet hoorbaar -
verschillende bouwplaatsen. We gaven KPN de op-
want het koelsysteem op rackniveau gebruikt niet
dracht om een centraal opgezette, modulair uitbreidba-
alleen veel minder energie - het produceert ook veel
re en bovenal betrouwbare ICT-infrastructuur te realise-
minder geluid dan conventionele ruimtekoeling. De
ren.” Eric Sweers, Sales Consultant KPN: “Optimale
Rittal TS 8-racks en de volledig in het zwart uitgevoer-
betrouwbaarheid stond voorop. Daarnaast moest het
de behuizingen met moderne servers, redundant uitge-
systeem de groei van deze organisatie kunnen bolwer-
voerde UPS en voice-over-IP-voorzieningen, vormen
ken. Om nu en in de toekomst een optimale beschik-
het kloppende hart van de onderneming, ook voor de
baarheid te kunnen garanderen is de nieuwe ICT-infra-
medewerkers op bouwplaatsen en buitenlandse vesti-
structuur tot in het kleinste detail doordacht en zijn
gingen in Engeland en Zuid-Afrika. Van Dijk: ”Het nieu-
uitsluitend hoogwaardige materialen toegepast.”
we systeem heeft zijn waarde reeds bewezen. Dankzij
Eric Sweers, KPN:
de flexibele ICT-infrastructuur kon een nieuwe vestiging Optopping
in Zuid-Afrika snel en probleemloos in ons informatie-
Op de bouwtekening van de nieuwbouw wees KPN
en managementsysteem worden opgenomen, waar-
strategische plaatsen aan voor de MER- en SER-loca-
door productiviteitswinst is geboekt. Ook de energiebe-
“Optimale betrouwbaarheid en voorbereid zijn op de toekomst stond voorop”.
2013
Techniek
012
De microscopische hygiëne van nano-coating
Breed toepassingsgebied voor Environ-X
Nanotechnologie maakt het werken met deeltjes in de grootte-orde van een miljardste van een meter (een nano-meter) mogelijk. Het woord nanometer (afkorting: nm) komt van het Griekse woord nanos en betekent van oorsprong ‘dwerg’. Veelgebruikte toepassingen van nanotechnolo-
Waar je niet dood van gaat, dat maakt je sterker,
gie zijn de emulsie van titaniumoxide nanodeeltjes in verf- en vernissoorten, nanodeeltjes in zonnebrandcreme en cosmetica en nano-deeltjes koolstof in ultrasterke soorten plakband, voedselverpakking, kleding en verband.
zo luidt een oud Amerikaanse gezegde, maar in de moderne voedingsindustrie en de medische sector draait alles om het voorkomen van bacterievorming. In deze sectoren heeft kruisbesmetting immers grote negatieve gevolgen voor de volksgezondheid en de bedrijfszekerheid. Het gebruik van Rittal Hygienic Design behuizingen is een goede stap op weg naar een betrouwbare hygiëne, maar wie echt zeker wil zijn van bacterievrije omgeving, die kiest voor een oppervlaktebehandeling met de zelfreinigende nano-coating Environ-X.
Environ-X is volgens richtlijn 98/8 EC MoD 2.3.12 geen schadelijke biocide omdat de werkzame stof Titaniumdioxide (TiO2) als katalysator dienst doet en tijdens de reacties niet wordt geconsumeerd. Een citaat uit de tekst van deze richtlijn: “De oxidatie uit deze OH radicalen is
Bewustwording Weet u hoeveel bacteriën er op dit moment welig tieren op de deurknop van uw toilet, op de selectieknoppen van uw koffieautomaat en op het toetsenbord van uw computer? Rittal Account Manager Food & Beverage Michael Evers: “Het is zinvol om deze vragen te stellen, want hoe realiseer je optimale hygiënische omstandigheden als je niet weet hoe schoon (of vies) een omgeving daadwerkelijk is? Om tot een optimale hygiënebeheersing te komen geldt ook hier de aloude regel: meten is weten.” Karnemelk Ten behoeve van de ontwikkeling van het Rittal Hygienic Design (HD) productprogramma bewerkte het onafhankelijke Duitse Fraunhofer onderzoeksinstituut diverse typen behuizingen met een mix van karnemelk een UV-gevoelige kleurstof. Vervolgens werden de behuizingen grondig gereinigd en 24 uur gedroogd, waarna de resten kleurstof met behulp van een UV-lamp
zichtbaar werden gemaakt. Het idee achter deze werkwijze is even eenvoudig als effectief: het UV-licht maakt restanten kleurstof onverbiddelijk zichtbaar en daarmee ook de potentiële haarden van bacteriën en micro-organismen. Uit het Fraunhofer rapport blijkt dat op de Rittal Hygienic Design behuizingen geen restanten
succesvol werkzaam in de mineralisatie van veel gevaarlijke chemische componenten en een breed scala aan organisch materiaal, virussen, bacteriën, schimmels en algen. Deze worden volledig omgezet naar CO2, H2O en onschadelijke anorganische anionen”.
kleurstof werden aangetroffen. Schoon was hier dus ook werkelijk bacterieel schoon. NanoServices Dimmen Breen: “De voedsel- en warenRittal & NanoServices
autoriteit stelt dat de bacteriedichtheid op oppervlakten
Op de Rittal HD-behuizingen vinden bacteriën weinig
in de voedselverwerkende industrie niet meer dan 60
houvast, maar hoe zit het met de ruimte rondom de
colony forming units (CFU) per tien vierkante centime-
Rittal HD-behuizing? Voor een antwoord op deze vraag
ter mag bedragen. Boven 100 CFU/10cm2 mogen we
ontwikkelde het bedrijf NanoServices uit Nunspeet de
een oppervlakte gerust vies noemen. We voeren deze
NanoServices Hygiëne Monitor - een eenvoudige test
metingen in allerlei omgevingen uit en tellen gemiddeld
voor het meten van het aantal bacteriën op veelge-
400-700 CFU/10cm2 en op sommige gebruiksartikelen
bruikte oppervlaktes. De Hygiëne Monitor telt het aan-
zelfs tot 3000 CFU/10cm2. Zeer vies dus, om niet te
tal bacteriën per vierkante centimeter. Een week na de
zeggen: goor. Als we een week na het aanbrengen van
oppervlaktebehandeling met nanocoating Environ-X
de nanocoating opnieuw meten is de bacteriedichtheid
wordt het aantal bacteriën opnieuw geteld. Directeur
gemiddeld nog maar 20 tot 30 CFU/10cm2.”
Hummel
013
Voorkomen is beter dan genezen Zowel in de voedselverwerkende industrie als in de gezondheidssector kan bacterievorming grote negatieve gevolgen voor de volksgezondheid en voor de bedrijfsvoering hebben. De recente uitbraken van de M RSA-bacterie in diverse Nederlandse ziekenhuizen brachten de constante dreiging op bacterievorming nog in herinnering. Volgens Breen is het de hoogste tijd voor een nieuwe kijk op het onderwerp
Kabelwartels EMC Hummel biedt wereldwijd het grootste assortiment kabelwartels uit eigen productie aan. Zowel voor de standaard messing uitvoeringen als voor ATEX-doeleinden.
hygiëne: “Om een optimale bacteriologische hygiëne te garanderen is het niet voldoende om een omgeving regelmatig te desinfecteren. Er kunnen altijd verborgen bacteriehaarden ontstaan. Bovendien worden de meeste bacteriën via de handen van mensen overgedragen. Je kunt reinigen en desinfecteren tot je een ons weegt, de kans op bacterievorming is nooit volledig te elimineren. Vroeg of laat ontstaat er als gevolg van nonchalant menselijk handelen toch een kans op verspreiding van bacteriën. Daarom is het zo belangrijk om bacterievorming in een vroeg stadium af te remmen.”
Elektromagnetische storingen die via geleiding de kast binnen komen veroorzaken 80% van de EMC-problemen. Met andere woorden door een slechte keuze of het niet correct binnenbrengen van de bekabeling. Ook door de groei van vermogenselektronica en de elek tronische componenten (zoals frequentieregelaars en LED-verlichting) is de elektromagnetische vervuiling
Wil je echter absolute zekerheid en een groter installa-
toegenomen.
tiegemak, dan opteert u beter voor het innovatieve EMC-D systeem waarbij een interne geleidende veer
Environ-X Volgens Rittal en NanoServices is Environ-X de meest effectieve, veiligste en meest betaalbare methode om oppervlakten te voorzien van een onzichtbare, maar zeer werkzame nano-coating. Breen: “De reinigende kracht van Environ-X schuilt in de samenstelling van de op waterbasis geproduceerde photocatalyst coating. Na het vernevelen van een ruimte volstaat een kleine hoeveelheid daglicht of UV- straling om de zelfreinigende eigenschappen van de coating te activeren. Daarbij ontstaan zogenoemde radicalen zoals Superoxide Anion (O2-) en Hydroxyl Radical (OH -). Deze radicalen bewerkstelli-
De meest aangewezen manier om uw installatie te be-
zich automatisch rond de kabelbescherming spant. Bij
schermen tegen elektromagnetische storingen is dan
gelakte kasten is het tevens belangrijk om de juiste te-
ook om de mantel van de afgeschermde bekabeling
genmoer te gebruiken die dankzij zijn vertanding door
via 360° contactering met de aardingslus te verbinden
de isolerende verf zal snijden.
bij het binnenbrengen in de schakelkast.
Maak de juiste keuze
Twee types wartels
In het gamma van Hummel vindt u standaard EMC-ka-
Hummel heeft in zijn uitgebreide gamma van kabelwar-
belwartels voor metrische, PG en NPT schroefdraad.
tels twee types EMC-kabelwartels. Enerzijds hebben
Tevens biedt het bedrijf een grote range aan van
we het klassieke systeem waarbij we voor de contacte-
M12-M63 of PG7-PG48 en dit zowel voor de standaard
ring de mantel tijdens de installatie overplooien en
messing uitvoering als voor de ATEX-doeleinden met
waarbij de interne o-ring het 360° contact garandeert.
beschermklasse Ex-e.
gen de totale ontmanteling (mineralisatie) van bacteriën, virussen en schimmels. Dit is een continu proces
waardoor
een
lage
bacteriedichtheid
gewaarborgd blijft. Langdurige bescherming Behandeling met Environ-X verkleint de kans op bacterievorming, zelfs op Rittal HD-behuizingen. Om de voordelen van beide producten optimaal te benutten wordt de Environ-X coating na plaatsing van de Rittal HD-kast in de complete hal of ruimte aangebracht. De nanocoating hecht op alle ondergronden, van glas, steen en beton tot hout, RVS, kunststof en textiel en heeft een langdurige werking van minimaal een jaar. Dit maakt Environ-X ook geschikt voor het coaten van objecten die regelmatig en door veel verschillende mensen worden gebruikt.” Productiezekerheid Overal waar een risico op bacterievorming bestaat werkt een zelfreinigende nanocoating als een extra veiligheidsnet tegen bacteriële besmetting, of dat nu in de voedselindustrie is of in de wellness-sector, in zwembaden, toiletgroepen, ziekenhuizen, zorg instellingen, het openbaar vervoer of kantooromgevingen. Omdat het gebruik van de zelfreinigende Environ-X nanocoating de kans op bacterievorming in hoge mate reduceert wordt productieverlies voorkomen en kan reiniging sneller, effectiever en met gebruik van minder chemicaliën plaatsvinden. Door te investeren in een optimale hygiëne stellen organisaties dus niet alleen hun productiezekerheid veilig,
Profiteer van onze kennis en productontwikkeling
maar verhogen ze ook hun productiviteit.
Wij bieden diverse klembereiken, schroefdraadlengtes, schroefdraadtypen, afdichtingsmaterialen en temperatuurbereiken aan. Mocht u toch nog extra wensen hebben, dan zullen we die graag voor u realiseren.
2013
014
Jaap van der Velde (links) en Rogier de Bakker (rechts) van Unica Industrial Projects
Het best bewaarde geheim van de Noord/Zuidlijn Calamiteitenkering garandeert waterveiligheid van Amsterdam
Het is al jaren een veelbesproken project, maar pas wanneer de eerste metrotreinen onder de zeventiende-eeuwse Amsterdamse grachtenpanden doorrijden wordt de echte waarde van de Noord/Zuidlijn voor iedereen zichtbaar. De tien kilometer lange metro verbinding zal worden gezien als een fraai stukje infratechniek waar Nederland internationaal bekend om staat.
Met de aanleg van een volledig in de tunnel geïntegreerde waterkering leverden Heijmans Civiel, Jansen Venneboer, Unica Industrial Projects en Rittal gezamenlijk een belangrijke bijdrage aan de veiligheid van de stad Amsterdam. Sinds 2003 werkt Heijmans Civiel aan de realisatie van drie caissons nabij de Prins Hendrikkade bij het Amsterdam Centraal Station. De zware betonconstructies zijn stuk voor stuk op maaiveldniveau samengesteld en vervolgens 21 meter diep in de grond afgezonken. In 2009 fungeerde het eerste geplaatste caisson als startpunt voor tunnelboormachine Molly, die zich van hieruit een weg richting Rokin baande. Caisson drie vormde de uitvalsbasis voor het tunnelsegment onder het centraal station. Met het plaatsen van het tussenliggende caisson 2 werd de verbinding tussen A msterdamNoord, de binnenstad en Amsterdam-Zuid een feit. Calamiteitenkering Om de waterveiligheid van de stad te garanderen stelde Waternet de aanleg van waterkeringen aan de noord- en aan de zuidkant van het IJ verplicht. Jansen Venneboer ontwierp en realiseerde de stalen keringen
Project
015
midden in het drukke centrum van de stad. Alle werk-
die de tunnelbuizen bij extreem hoge waterstanden
Noord/Zuidlijn is een goede samenwerking tussen uit-
kunnen afsluiten en plaatste de zware stalen waterke-
voerende partijen en leveranciers onmisbaar voor een
rende schuiven in een betonnen bak boven de tunnel-
optimale risicobeheersing. De grootste risico’s ontstaan
buizen. Van hieruit kunnen de schuiven door een hy-
immers op het snijvlak van disciplines. Bij Unica Indus-
draulisch
worden
trial Projects werken deskundigen die stuk voor stuk
neergelaten, waar zij een waterdruk tot 190 kN/m2
een brok praktijkervaring hebben opgedaan. Zij weten
weerstaan. Werkvoorbereider Jessica Berendsen van
waar processen spaak kunnen lopen, zij signaleren
Heijmans Civiel: “Als eerste stap zijn de waterkerende
knelpunten en sturen tijdig aan op een optimale samen-
schuiven boven de tunnelbuizen in het caisson ge-
werking tussen alle betrokken partners en leveranciers.
plaatst. Vervolgens is de betonvloer boven de waterke-
Dat komt uiteindelijk ten goede aan het eindresultaat.”
treft, dankzij de flexibiliteit en de kwaliteit van deze
ruimte zijn de kleinere onderdelen van de keringen en
Met deze hedendaagse manier van werken speelt Uni-
gevers tevreden. Deze calamiteitenkering is daar een
de besturingspanelen in losse elementen aangevoerd
ca Industrial Projects in op de vraag naar meer flexibili-
en ter plaatse samengesteld.”
teit en efficiëntie. Van der Velde: “Deze bouwplaats ligt
systeem
in
de
tunnelbuizen
rende schuiven gestort. Met het oog op de beperkte
Voor het ontwerp en de engineering van de besturingstechniek schakelde Janssen Venneboer de hulp van technisch dienstverlener Unica in. Aan de kwaliteit en de functionaliteit van de besturingspanelen werden specifieke eisen gesteld. Zo moesten de behuizingen modulair koppelbaar zijn om de behuizingen via een krappe toegang in het caisson te kunnen plaatsen. Ook moesten de behuizingen extreem duurzaam zijn, simpelweg omdat deze na plaatsing niet meer kunnen worden vervangen. Om een foutloze werking van het hydraulische systeem te garanderen was ook een handmatige besturing gewenst. Alle processen en schakelfuncties moesten zowel in de centrale meldkamer als direct op het paneel afleesbaar zijn. Project leider Jaap van der Velde van Unica Industrial Projects: “Dit waren aspecten waar we al in de ontwerpfase rekening mee moesten houden. Voordat onze paneel bouwers aan het samenstellen van de besturingspanelen begonnen hebben we de CAD-tekeningen naar Rittal gestuurd, zodat de Rittal-medewerkers alvast de uitsparingen in de behuizingswanden van de Rittal TS 8-kasten konden stansen. We laten dat precisiewerk graag door Rittal uitvoeren omdat zij de uitsparingen op de millimeter nauwkeurig uitvoeren. Vervolgens konden we alle signaleringscomponenten in korte tijd plaatsen en testen.” Oliedruk Ruim voordat het paneel in de nacht van 10 mei 2012 op transport ging om nog voor de ochtendspits in het hart van de stad te worden geplant, werd het paneel in de werkplaats van Unica Industrial Projects in Bodegraven volledig in werking gesteld en uitvoerig getest. Van der Velde: “Het paneel bestaat uit drie gekoppelde Rittal TS 8-kasten, waarvan één kast alle componenten voor de communicatie met de buitenwacht bevat. De twee overige kasten zitten vol met magneetschakelaars en PLC-besturingen voor de aansturing van de hydraulische installaties, die door Hydropack Hydraulics zijn vervaardigd. Per kering worden drie pompen van 4 kW aangestuurd. Deze zorgen voor de nodige oliedruk om de cilinders in en uit te sturen. Het elektrisch vermogen is dus beperkt, waardoor geen geforceerde koeling nodig was. De drie kasten zijn in losse delen naar de bouwplaats vervoerd en door de nauwe deuropeningen in de betonbak boven de tunnelbuis gemonteerd.” Samen werken aan veiligheid De kans dat de calamiteitenkering daadwerkelijk zal worden gebruikt mag dan uiterst klein zijn, maar als de nood aan de man is behoeden de waterkeringen de Noord/Zuidlijn en daarmee de hele stad Amsterdam voor rampspoed. Het onderstreept het belang van een betrouwbare werking van het complete waterkering systeem - alles moet naadloos op elkaar aansluiten. Van der Velde: “Bij een innovatief project als de
zaamheden ter plaatse moeten zonder oponthoud plaatsvinden zodat omwonenden en het verkeer zo min mogelijk hinder ondervinden. Toen wij zagen dat het gebruik van Rittal-materiaal in het bestek werd geadviseerd wisten we al dat we de panelen met Rittal TS 8 kasten zouden samenstellen. Of het nu industriële automatisering, meet- en regeltechniek, hoofd- en onderverdelers of de turn key-oplevering van projecten beproducten stellen we de meest veeleisende opdrachtprachtig voorbeeld van.”
2013
016
Business Event ”De toekomst van de schakelkastbouw is dichtbij” Samen sterk voor een toekomst van de paneelbouw in Nederland Op 16 mei organiseerden Rittal, EPLAN en Phoenix Contact een business event waar bestuurders, vertegenwoordigers en procestechnologen uit de Nederlandse paneelbouwbranche opnieuw bijeenkwamen om maatregelen te bespreken waarmee de concurrentiepositie van de Nederlandse panneelbouwbranche structureel kan worden verbeterd.
Volgens Jan Hartman (hoofdredacteur en co-auteur van
De toekomst is dichtbij
de boeken ‘Paneelbouw is een vak’ en ‘De toekomst van
Het honderd pagina’s tellende boek “De toekomst van de
de schakelkastbouw is dichtbij’) verdient de Nederlandse
schakelkastbouw is dichtbij”, dat op het business event
paneelbouwsector een herwaardering. Hartman, die na
op feestelijke wijze aan de paneelbouwbranche werd ge-
een lang dienstverband bij Rittal onlangs met pensioen
presenteerd, geeft niet alleen een helder beeld van de
ging, toont een grote persoonlijke inzet om de paneel-
actuele vraagstukken waarmee de sector kampt - het
bouwbranche voor de Nederlandse economie te behou-
biedt ook concrete oplossingen. Aan de hand van be-
den. Hartman: “Paneelbouw is een prachtig vakgebied,
grijpelijke praktijkvoorbeelden wordt inzichtelijk gemaakt
maar niet bijzonder zichtbaar. Toch telt Nederland 880
welke stappen paneelbouwbedrijven kunnen zetten om
paneelbouwbedrijven, waarvan velen deel uitmaken van
hun processen verder te automatiseren en te optimalise-
installatiebedrijven, industriële systeemintegratoren, ma-
ren. In het boekwerk is een prominente plaats ingeruimd
chinebouwers en merkleveranciers. Circa tienduizend
voor een efficiënte productiemethodiek die bekend staat
mensen zijn in deze sector werkzaam en de paneel-
onder de naam Lean Manufacturing. Deze methodiek
bouwbranche genereert een gezamenlijke jaaromzet van
is gericht op het stroomlijnen van processen en is oor-
1 miljard euro. We kunnen deze mooie technologiesector
spronkelijk ontwikkeld in de vergaand geautomatiseerde
voor Nederland bewaren door te kiezen voor proces-
Japanse automobielbranche. Hartman: “Door productie-
optimalisering en actieve samenwerking tussen alle par-
processen te stroomlijnen, waar mogelijk te standaardi-
tijen in de ontwerp- en productieketen.”
seren en volledig te digitaliseren worden faalkosten en de time to market geminimaliseerd.”
Event
017
Fred Wegereef, Hoofd Calculatie bij
Sander van Gool, Directeur van eReM
Arno Doornenbal, Accountmanager
Bosma & Bronkhorst:
Elektrotechnici:
ROVC Technische Opleidingen:
“Wij werken met de systeemproducten van Rittal. Dat doen we uit overwegingen van flexibiliteit, modulariteit en kostenbeheersing. Samen met Rittal kunnen we aan alle eisen blijven voldoen.”
“Het is zinvol om elkaar wat beter te leren kennen, zodat we ervaringen kunnen uitwisselen en elkaar kunnen aanvullen. Maar we vissen allemaal in dezelfde vijver en dat weten we van elkaar.”
“In samenwerking met OTIB hebben we een trainings programma ontwikkeld dat specifiek op paneelbouwers is gericht. Deze paneelbouwcursussen worden verzorgd door docenten die zelf over veel praktijkervaring beschikken.”
Standaard Voor een succesvolle automatisering is een brede standaardisatie op moduleniveau noodzakelijk, beginnend met een standaardisatie van de artikelclassificatie. Hartman: “EPLAN maakt zich hier al jaren sterk voor en ontwikkelde ondersteunende software, maar een dergelijke standaard moet wel door alle producenten worden ondersteund. Pas wanneer de 2BA/ETIM-classificatie optimaal aansluit op de grote diversiteit van producten zal de Nederlandse paneelbouwbranche definitief afscheid kunnen nemen van de arbeidsintensieve en foutgevoelige copy-paste engineering. Rittal, EPLAN en Phoenix Contact hebben veel ervaring met het realiseren van allerlei vormen van digitale workflows. Deze kennis delen we nu actief met de paneelbouwbranche.” Expertisecentrum Paneelbouwbranche Nederland Hoofddoel van het Business Event ”De toekomst van de schakelkastbouw is dichtbij”, dat als gezamenlijk initiatief door Rittal, EPLAN en Phoenix Contact was georganiseerd, was het uitwisselen van kennis en ervaringen. Hartman: “Op deze bijeenkomst kwamen verschillende partijen uit de paneelbouwbranche bijeen om te onderzoeken hoe de positie van de branche als geheel kan worden versterkt. Een veelgehoorde opmerking was dat paneelbouwers zich vaak te afwachtend opstellen en niet duidelijk genoeg aangeven wanneer er betere oplossingen mogelijk zijn. Daardoor worden zij vaak als puur uitvoerende partners beschouwd en dat is volkomen onterecht. Het is in het belang van de klant om de engineers van de paneelbouwers eerder bij het ontwikkelingsproces te betrekken. Om de invloed van de paneelbouwbranche te vergroten zouden de betrokken marktpartijen zich kunnen verenigen in een branchevereniging: een expertisecentrum voor de paneelbouwbranche. Zo maken we de paneelbouwbranche gezamenlijk sterker.”
Het nieuw boek ‘De toekomst van de schakelkastbouw is dichtbij’ mag niet ontbreken bij u op de boekenplank In het boek geven paneelbouwers, specialisten en leveranciers hun visie op de paneelbouw – in België spreekt men van bordenbouw, vandaar het woord schakelkastbouw – en komen nieuwe ontwikkelingen aan bod. Onderwerpen zijn Lean Manufacturing, digitale workflow, softwaretools voor engineering en automatisering van productie met cnc-machines. U kunt het boek ‘De toekomst van de schakelkastbouw is dichtbij’ gratis aanvragen via onze website www.rittal.nl/boek/schakelkastbouw
2013
018
Venco Campus & het ei van Columbus Venco Groep zet WKO in voor duurzame koeling van IT-racks
Minstens eenmaal per week ontvangt ondernemer Cor van de Ven een luchtfoto van zijn
De Venco Groep is een familiebedrijf dat technische
Venco Campus. De foto’s zijn afkomstig van vliegtuigpassagiers die vanaf Eindhoven
oplossingen voor de pluimveesector ontwikkelt en pro-
Airport opstijgen. Door de bijzondere eivorm en de honderden zonnepanelen op het dak
duceert. Vencomatic was het eerste bedrijf in de Venco
springt het 30.000 vierkante meter grote hoofdkantoor van de Venco Groep direct in het
Groep en werd in 1983 door de Brabantse ondernemer
oog. Op 13 september 2012 opende toenmalige Prins Willem-Alexanderhet pand, dat als
Cor van de Ven en zijn vrouw Han opgericht. Vencoma-
een van de duurzaamste bedrijfsgebouwen van Nederland te boek staat.
tic was al snel succesvol met een innovatief automatiseringssysteem voor het verzamelen van broedeieren. In dertig jaar tijd groeide het familiebedrijf uit tot een toonaangevende speler in de pluimvee-industrie, met zusterbedrijven als Prinzen, Agro Supply, Rondeel en Vencosteel die uiteenlopende producten voor de pluimveesector ontwikkelen. In 2012 realiseerde de Venco Groep een nieuw onderkomen in Eersel: de Venco Campus. Duurzaamheid, innovatie, flexibiliteit en transparantie waren belangrijke uitgangspunten bij de ontwikkeling van dit energieneutrale gebouw. IT-partner X-ICT adviseerde Vencomatic om voor het realiseren van een duurzame IT-infrastructuur gebruik te maken van de energie uit de warmte- en koudeopslag (WKO) en de energie-efficiënte IT-oplossingen van Rittal.
Project
019
ledige pand inclusief de IT-omgeving klimatiseren. Zelfs de warmte-energie uit de ventilatielucht wordt teruggewonnen en via deze warmte- en koudeopslag (WKO) in de bodem opgeslagen. Rittal LCP Dirkx: “Bij de inrichting van onze IT-infrastructuur zochten we naar een energie-efficiënte oplossing die recht doet aan het duurzame karakter van dit gebouw. Het was niet mogelijk om een vrije koeling op het dak van het pand te plaatsen, simpelweg omdat de complete oppervlakte van het dak door zonnepanelen in beslag wordt genomen. Onze IT-partner X-ICT adviseerde ons om voor een koelsysteem te kiezen dat de beschikbare koelcapaciteit van de WKO optimaal benut.” Adviseur Erwin van ‘t Ende van X-ICT: “We zochten een oplossing voor onze klant waarbij de waterkwaliteit in het koelwatercircuit gegarandeerd zou zijn en energiefluctuaties in de WKO zouden worden opgevangen. Het gebruik van een efficiënte koeling op rackniveau met Rittal Liquid Cooling Package (LCP) in combinatie met een Tegenstroomapparaat (TSA) zorgde voor zeer betrouwbaar en energetisch optimaal resultaat. Naast de energetische voordelen van Rittal LCP was ook het lage geluidsniveau van de Rittal LCP oplossing voor Vencomatic bepalend.” Geruisloos innoveren Het complete SAP softwaresysteem van de Venco Groep draait op duurzaam gekoelde servers, evenals alle mail- en telefonie- en orderafhandeling. Ook het contact met de productiefabriek in Brazilië en met het internationale netwerk van dealers in 90 landen verloopt via de gekoelde MER, die midden in de kantooromgeving en pal naast een auditorium is gesitueerd. Dirkx: “Na hier enkele maanden te hebben gewerkt kunnen we vol overtuiging zeggen dat we zeer blij zijn met deze duurzame oplossing. De IT-infrastructuur is mede dankzij de modulaire oplossingen van R ittal flexibel, schaalbaar en de koeling op rackniveau is dankzij Rittal LCP heerlijk stil - als de glazen deuren van de MER gesloten zijn ondervinden we geen enkele geluidsoverlast. We werken hier dus in alle rust aan het volgende ei van Columbus voor de pluimveesector.” Showroom
Ei van Columbus
tisch door beweegbare rubberen matten worden verza-
Innovatie staat aan de basis van het succes van Ven-
meld. Dirkx: “Alle producten, van de nestbodems tot de
comatic. Daardoor slaagt Vencomatic erin om produc-
transportbanden, zijn modulair en schaalbaar.
ten te ontwikkelen die het dierenwelzijn bevorderen en
Vencomatic is dan ook de IKEA van de pluimveesector:
de milieubelasting terugdringen. Zoals de Patio, het
alle afzonderlijke elementen worden op locatie tot com-
meest recente ei van Columbus van Vencomatic waar-
plete systemen op maat samengesteld.”
mee de Brabanders opnieuw bijdragen aan een meer diervriendelijke pluimveesector. Dit vleeskuikensysteem voorkomt dat vroeg uit het ei gekropen kuikens dagenlang zonder water en voedsel in broedkasten moeten wachten tot zij de kippenstal bereiken. Roel Dirkx, Facility Manager Venco Groep: “De Patio maakt het transport van eendagskuikens overbodig. In plaats van kuikens plaatsen pluimveehouders namelijk kratten met broedeieren boven de ingang van de langwerpige Patio-stal. Wanneer een ei uitkomt valt het kuiken op schoon zaagsel waar het direct kan scharrelen en toegang heeft tot voedsel en water.” Ook voor legkippen ontwikkelde Vencomatic diervriendelijke producten, zoals het Veranda systeem waarin legkippen hun eieren in open ruimtes kunnen leggen en de eieren automa-
Erwin van ’t ende, x-ict: “Duurzaamheid, innovatie, flexibiliteit en transparantie waren belangrijke uitgangspunten bij de ontwikkeling van dit energieneutrale gebouw.”
Duurzaamheid voorop Een volledig energieneutraal en BREAAM Excellent gecertificeerd pand, dat was het doel bij het ontwerp en de bouw van de Venco Campus. Om dit te bereiken zijn ingrijpende keuzes gemaakt, onder meer op het gebied van luchtbehandeling, waterbeheersing en energieverzorging. Alle elektrische energie die in het gebouw wordt verbruikt is afkomstig van in totaal 12.000 vierkante meter aan zonnepanelen. Deze leveren een gezamenlijk elektrisch vermogen op dat gelijkstaat aan het dagelijkse energieverbruik van 275 huishoudens. Rondom het pand zijn zes bronnen geboord met een diepte van negentig meter die de overtollige warmte en koude in de grond opslaan en het volErwin van ’t Ende, X-ICT (links) en Roel Dirkx, Venco Groep (rechts).
1/2012
FAQ: Norm IEC 61439 1 & 2
Next Level for Industry op beurs
In deze rubriek geven we een antwoord op frequent gestelde vragen door onze klanten.
Elektrotechniek 2013
Zijn er beperkingen voor het bouwen van verdeelsystemen in functie van de no-
Phoenix Contact
Industriële procesautomatisering volgens Rittal, EPLAN,
minale stroom? Er zijn geen wettelijke bepalingen die de assemblage beperken in functie van de nominale stroom. Ook de norm IEC 6149 spreekt hier niet over. Het kan wel zijn dat een klant een extra eis specificeert, waarbij een paneel vanaf een bepaald vermogen door een geaccrediteerde organisatie goedgekeurd dient te worden. Kunnen we binnen het kader van de nieuwe norm railsystemen monteren op een montageplaat? Zeker, maar belangrijk om te weten is dat u tot en met 1600A de warmtehuishouding met berekening kan verifiëren onder bepaalde voorwaarden. Rittal heeft zelf een
Van 30 september tot en met 4 oktober vindt in de Jaarbeurs Utrecht de beurs
aparte module in zijn Power Engineering software hiervoor voorzien, die dan ook de
Elektrotechniek 2013 plaats. De toonaangevende beurs voor de elektrotechniek staat
warmteverliezen van de geselecteerde schakelapparatuur en de railsystemen auto-
ditmaal in het teken van het thema Slimmer Samen Werken.
matisch berekend. U dient alleen nog manueel de warmteverliezen van de bekabe-
Het thema sluit naadloos aan op de slimme oplossingen waarmee Rittal, EPLAN en
ling te berekenen en deze gegevens in RiTherm in te geven om de geschikte koeling
Phoenix Contact een vergaande optimalisatie van industriële productieprocessen
te selecteren.
voor iedereen bereikbaar maakt. Op de beurs presenteren de dochterbedrijven nieuwe oplossingen voor digitale workflow-integratie en automatisering van industriële
Is de nieuw norm al van toepassing?
processen.
Ja, de nieuwe norm is momenteel samen met de oude norm IEC 60439 van toepassing. U kunt het beste uw verdeelsysteem al bouwen volgens de nieuwe norm IEC
Next level for industry: voorsprong door innovatie
61439, dan is deze ook direct geschikt volgens de oude norm IEC 60439. De oude
Meer flexibiliteit, meer rendement uit arbeidsuren en materialen en een optimale be-
norm vervalt definitief in november 2014.
trouwbaarheid, veiligheid en ergonomie - met de procesverbindende en modulair uitbreidbare systeemoplossingen van Rittal, EPLAN en Phoenix Contact tekent zich dui-
Is de norm IEC 61439 een verplichting?
delijk af hoe groot de innovatievoorsprong van moedermaatschappij Friedhelm Loh
In tegenstelling tot wat soms wordt gedacht, is de toepassing van normen in zijn al-
Group op het gebied van industriële automatisering is.
gemeenheid niet verplicht. Schakelkasten dienen wel conform te zijn aan wat de
Onlangs nam de organisatie nog Kiesling Maschinenbau over - een toonaangeven-
Europese laagspanningsrichtlijn voorschrijft, doordat deze richtlijn is omgezet in de
de producent van computergestuurde industriële productiemachines. Met de over-
nationale wetgeving volgens de gemaakte Europese afspraken. Deze laag
name ontstaan nieuwe mogelijkheden voor de ontwikkeling van smart factories, ofwel
spanningsrichtlijn stelt in essentie dat een elektrisch product veilig moet zijn maar
slimme computergestuurde productie-omgevingen. Deze ontwikkeling wordt door de
hoe dit wordt bereikt, is niet in detail uitgelegd. Er wordt wel gerefereerd naar nor-
Duitse regering gestimuleerd via het innovatieprogramma Industry 4.0, dat de indus-
men en daar kunnen we beter gebruik van maken. Het is namelijk zo dat indien je
triële sector ondersteunt bij het realiseren van een competitievoorsprong door pro-
handelt volgens de gerefereerde normen, er wordt verondersteld dat je ook aan de
cesinnovatie.
richtlijn voldoet. Bij conflict wordt het systeem van omgekeerde bewijslast toegepast d.w.z. de schade-eisende partij dient aan te tonen dat het geleverde materiaal niet
Met integrale oplossingen voor intelligente industriële automatisering zal Rittal zich
voldoet aan de desbetreffende richtlijn. Indien u niet handelt volgens de gerefereer-
op de beurs Elektrotechniek 2013 ook in Nederland profileren als dé aangewezen
de normen dient u in geval van conflict zelf het bewijs te leveren dat uw product vol-
systeem-technologiepartner voor een duurzaam succesvolle paneelbouwbranche.
doet aan de richtlijn.
Voormalig Rittal Product Manager Jan Hartman, tevens auteur van het onlangs door Rittal gepubliceerde boek De toekomst van de schakelkastbouw is dichtbij en Rittal
Wat is de kostprijs van de Rittal software Power Engineering?
product manager Theo Gerritzen: “Next level for industry is meer dan een gevleugel-
De software Power Engineering wordt u door Rittal gratis ter beschikking gesteld.
de uitspraak. Het markeert een nieuwe fase, een nieuwe methode om fabrieken in de
Ook worden er op regelmatige basis seminars en workshops georganiseerd om u
komende jaren zodanig in te richten dat alle processen digitaal en centraal kunnen
enerzijds de norm toe te lichten en anderzijds op te leiden in het gebruik van de soft-
worden aangestuurd.”
ware. Ook deze opleidingen en seminars zijn kosteloos.
Digitale Workflows Goed nieuws dus voor industriële partijen die efficiëntere productieprocessen willen realiseren. De flexibele ontwerpsoftware van EPLAN, de degelijke systeemproducten voor stroomverdeling, kastinrichting, koeling en monitoring van Rittal, de bedradingsoplossingen van Phoenix Contact en de geavanceerde CNC-machines van Kiesling vormen samen een ijzersterke basis voor integrale procesautomatisering. De beurs Elektrotechniek 2013 belooft Nederlandse paneelbouwers de introductie van integrale digitale workflows en handling-systemen die de hele productieketen omspannen, van ontwerp en planning tot oplevering en van plaatstaalbewerking tot functionele eindcontrole van de schakelkasten, met alom beschikbare toegankelijkheid tot
Reeds jaren is RiLine60 van Rittal een begrip als stroomverdelingssysteem voor wisselspanningstoepassingen. Wereldwijd het eerste systeem voor DC-toepassingen conform IEC 61439.
Colofon Dit is een uitgave van Rittal BV Hengelder 56 Postbus 246, 6900 AE Zevenaar telefoon: (0316) 59 16 60 Redactie René Bourgonje (eindredactie) Marjan Brouwer Vormgeving, opmaak en druk Coers & Roest Ontwerpers BNO | Drukkers Arnhem
RITTAL NEWS wordt gedrukt op FSC-gecertificeerd papier
Vindt Rittal Nederland ook op
CAD-data en systemen voor snelle en foutloze processen. Als dat geen reden voor een bezoek is: Rittal, Phoenix Contact en EPLAN zijn te vinden op 07.D011