Rittal Actueel 09/11 by Rittal bv

Innovaties Impulsen Vo o rd e l e n

ctueel

Uitgave 09/11

Cito Benelux:

tot uw dienst Industrie en

IT Beursnieuws Rittal en EPLAN –

als het om ontwerp en engineering gaat Uitmuntende kennis

door Cito Benelux Education

SPECIALE BEURSUITGAVE 3 t/m 7 oktober 2011 – Jaarbeurs Utrecht

Rittal – The System. Faster – better – worldwide.

// I N H O U D

Pagina 2/3 Cito Benelux: tot uw dienst Pagina 4/5/6/7 Industrie beursnieuws Pagina 8/9 CP-C verhoogt productiviteit Gea Bloksma Pagina 10/11 Industriële besturingssystemen van Snijders Elektrotechniek Pagina 12/13 Zuiver proceswater voor Botlek Pagina 14 Introductie SE 8 Pagina 15 Baanbrekende oppervlaktebehandeling voor roestvrijstaal Pagina 16/17 Nieuwe tankopslag in Westhaven Amsterdam Pagina 18/19 IT beursnieuws

Cito Benelux: tot uw dienst De gecombineerde expertise van Rittal, EPLAN en Phoenix Contact

Pagina 20/21 Ontwerp en engineering van besturingskasten Pagina 22 Praktische waarde van Cito Benelux Education Pagina 23 Introductie CoolWall Pagina 24 Beurs Elektrotechniek Cito Benelux sponsort Kika

Tijdens de beurs Elektrotechniek verschijnt het nieuwe Rittal Handboek 33. Binnenkort meer hierover op onze website.

Het is geen toeval dat de drie toonaangevende merken op het gebied van industriële elektrotechniek, industriële automatisering en IT deel uitmaken van dezelfde moedermaatschappij. Afzonderlijk én gezamenlijk leveren Rittal, EPLAN en Phoenix Contact al decennialang betrouwbare, modulair schaalbare en gebruiksvriendelijke technologieoplossingen. Het duurzame succes van de werkmaatschappijen van Cito Benelux (Rittal viert dit jaar haar vijftigjarig jubileum) is verklaarbaar: zowel eindgebruikers als systeempartners, installateurs, paneel- en machinebouwers benutten de efficiëntie- en kostenvoordelen van de producten en diensten van Rittal, EPLAN en Phoenix Contact. In samenwerking met de betrokken partners en projectpartijen vervullen de medewerkers in toenemende mate ook een adviserende rol.

René Wortelboer, algemeen directeur van Cito Benelux: “Voor onze drie werkmaatschappijen zijn de wensen van eindgebruikers en van systeem- en adviespartners altijd richtinggevend geweest. Onze medewerkers beschikken over de technische expertise die nodig is om ook ten aanzien van complexe systeemoplossingen inhoudelijk waardevol advies te kunnen geven. Zij doen dat onder andere door samen met technologiepartners workshops en seminars te organiseren in een van onze technologieen trainingscentra. Daarbij stellen zij relevante vragen: wat wil de klant met de informatietechnologie of industriële automatisering bereiken? Aan welke technische normen moet worden voldaan? Hoe kan de beste technologische oplossing worden gerealiseerd? Op basis van de antwoorden op deze vragen blijven Rittal, EPLAN en Phoenix Contact nieuwe producten en diensten ontwikkelen die het complexe werk van systeem- en adviespartners vergemakkelijken en die eindgebruikers verzekeren van de beste oplossing.” Complexiteit Als moedermaatschappij vervult Cito Benelux een ondersteunende rol, die waar nodig verbindingen legt tussen de afzonderlijke werkmaatschappijen en externe partners. Wortelboer: “Wij constateren dat onze klanten met steeds

RITTALactueel 09/11

// EDITORIAL

samenwerking tussen de adviseurs en de producenten en is altijd verzekerd van een betrouwbare en efficiënte oplossing.”

Kwaliteit in het kwadraat “Onlangs las ik het boek Zen en de kunst van

complexere technische uitdagingen worden geconfronteerd. Marktpartijen vragen daardoor steeds nadrukkelijker om adviezen op systeemniveau en om het overdragen van verantwoordelijkheden voor de werking van complete systemen. In de modulaire systeemproducten van Rittal, EPLAN en Phoenix Contact is veel technologische detailkennis al ingebakken. Daarom gebruiken onze eindklanten, systeempartners en adviseurs de producten graag als bouwstenen voor het realiseren van succesvolle projecten. Industriële omgevingen vragen om kwalitatief hoogwaardige materialen die optimale betrouwbaarheid en vlekkeloze werken productieprocessen garanderen. Daarnaast spelen thema’s als duurzaamheid, energiebesparing en schaalbaarheid een steeds grotere rol. Ook deze aspecten zijn daarom richtinggevend voor de wijze waarop wij totaaloplossingen aandragen. De eindgebruiker profiteert van een goede

Samenwerking Waar nodig brengen de werkmaatschappijen Rittal, EPLAN en Phoenix Contact partijen bijeen om het realiseren van systeemoplossingen vlekkeloos te laten verlopen. Wortelboer: “Daarmee stellen we systeempartners en adviseurs in de gelegenheid om een nog breder dienstenpakket aan te bieden. Een gedeelde functionele verantwoordelijkheid maakt het voor partners eenvoudiger om kennis die als gevolg van vergrijzing verloren gaat aan te vullen en eventuele twijfels over bijvoorbeeld de betrouwbaarheid van een bepaalde technische oplossing bij hun eindklanten weg te nemen. Laat ik als voorbeeld de draadloze technologie nemen, die ook in de industriële automatisering in opkomst is. Veel eindgebruikers schrikken er nog voor terug om bedrijfskritische processen via draadloze technologie aan te sturen. Dankzij de synergie tussen de systeemproducten van Rittal, EPLAN en Phoenix Contact kunnen wij betrouwbare totaaloplossingen ontwikkelen en in proefopstellingen demonstreren. Onze partners kunnen daarbij gebruikmaken van ons innovatievermogen en van onze logistieke slagkracht. Waar nodig brengen wij gespecialiseerde expertise in en creëren wij zelf nieuwe samenwerkingsverbanden om een passend antwoord te vinden op complexe technologische vraagstukken. Wij doen dit om onze systeempartners en technische adviseurs te ondersteunen - opdat zij succesvol kunnen zijn en blijven. Daarbij verliezen we de praktische waarde voor de eindgebruiker nooit uit het oog. Uiteindelijk zal de toegevoegde waarde van elke nieuwe systeemoplossing van Rittal, EPLAN en Phoenix Contact zich in de praktijk bewijzen.”

het motoronderhoud van de Amerikaanse schrijver Robert M. Pirsig. Daarin reizen een vader en zijn zoon op een motorfiets door de Verenigde Staten. Het is een filosofisch boek over de relatie tussen mens en technologie waarin het begrip kwaliteit centraal staat. De auteur maakt een onderscheid tussen statische (meetbare) en dynamische kwaliteit, die niet meetbaar is, maar waar iedereen wel een positief gevoel bij heeft. Het zijn deze twee kwaliteiten die Rittal kenmerkt: goede testresultaten tonen de statische kwaliteit van onze producten aan en de dynamische kwaliteit van Rittal als technologiepartner blijkt uit de succesverhalen van onze klanten. Als Manager New Business Development heb ik vele Product Managers de revue zien passeren maar slechts weinigen beschikten over meer toepassings- en productkennis dan de Product Managers van Rittal. Kiest u voor Rittal, dan krijgt u ware deskundigen over de vloer en kunt u rekenen op technisch inhoudelijk advies dat hout snijdt. Ongeacht of het nu gaat over materiaaleigenschappen van behuizingen, complexe koeltechnische vraagstukken, om regelgeving op het vlak van stroomverdelingsoplossingen of om IT-infrastructuren en desbetreffende specifieke eisen, de Product Managers van Rittal weten wat technisch mogelijk en onmogelijk is en kennen de toepassingssituatie als geen ander. Als de markt geen passend antwoord biedt, dan zoeken zij verder. Dan leggen zij contacten met partnerbedrijven en vinden zij een innovatieve oplossing. De schat aan praktijkkennis die zij met zich meedragen, maakt dat u met Rittal een kundige technologiepartner in huis haalt die waarde toevoegt aan uw industriële en informatietechnologische processen. Ik noem dat kwaliteit in het kwadraat. De praktijkverhalen in deze uitgave van Rittal Actueel zijn daar tastbare bewijzen van. Veel leesplezier! René Bourgonje Manager New Business Development

René Wortelboer, algemeen directeur van Cito Benelux

RITTALactueel 09/11

Duurzame vooruitgang en technisch vernuft

Hal 7 - Stand C010

Rittal presenteert slimme energie- en tijdbesparende oplossingen op de beurs Elektrotechniek 2011 De grootste Nederlandse beurs voor de elektrotechnische industrie viert dit jaar een twintigjarig jubileum. Rittal viert uitbundig mee, want ook voor Rittal is 2011 een jubileumjaar. In 1961 startte Rittal met de serieproductie van vier eenvoudige typen behuizingen en veranderde daarmee de schakelkastbouw volledig. Inmiddels ontwikkelt Rittal al vijftig jaar succesvolle producten voor zowel industriële als IT toepassingen, van mechanische systeemcomponenten tot stroomverdelings-, klimatiserings- en IT-Infrastructuursystemen – en ook in de komende vijftig jaar zal Rittal dat met volle overtuiging blijven doen. Wereldwijd vormen 1.500 patenten het bewijs van de enorme innovatiekracht van Rittal. Als vast lid van de brancheorganisatie Fedet is onze moedermaatschappij Cito Benelux al vanaf het begin betrokken bij de organisatie van de beurs Elektrotechniek. Voor Rittal blijft de beurs een belangrijk evenement voor het presenteren van de nieuwste innovaties. En omdat wij overtuigd zijn van de kwaliteit van onze producten laten wij onze innovatieve, tijden energiebesparende oplossingen graag in werking zien. Dat doen wij niet

RITTALactueel 09/11

alleen op beurzen, maar ook via seminars, themadagen en workshops, bij onze tevreden klanten die de voordelen van onze producten graag in de praktijk demonstreren, en in onze eigen technologieen trainingscentra. Dit jaar laat Rittal u op de beurs Elektrotechniek kennismaken met de nieuwste energie- en tijdbesparende producten die een praktische invulling geven aan het thema Duurzaam. Bij Rittal kijken we verwachtingsvol uit naar deze beurs, want Elektrotechniek 2011 staat in het teken van duurzaamheid en energiebesparing – thema’s waarop de producten,diensten en oplossingen van Rittal zich al jaren richten. Vijftig jaar producten innovatiekennis resulteert in nieuwe Rittal producten die op de beurs hoge ogen zullen gooien omdat zij naast maximale energiebesparingen tevens optimale betrouwbaarheid en investeringszekerheid bieden. Op deze pagina’s geven wij u een voorproefje van de nieuwste industriële producten die Rittal op de beurs Elektrotechniek 2011 presenteert. Op pagina 18 en 19 vindt u bovendien een overzicht van onze innovatieve IT-producten die een duurzame bijdrage leveren bij de inrichting van IT-ruimtes. Tot ziens op de beurs Elektrotechniek 2011!

Rittal Flex-Block biedt ongekende flexibiliteit en maakt snelle montage eenvoudig.

Rittal Kastsystemen: duurzaam, tijden energiebesparend Het modulaire productsysteem van Rittal is ook in het afgelopen jaar weer verder ontwikkeld en verbeterd en daarom presenteert Rittal op de 2011-editie van de beurs Elektrotechniek nieuwe productcombinatiemogelijkheden waardoor u nog eenvoudiger het ideale kastsysteem voor elke toepassing samenstelt. Rittal Flex-Block Snelle montage en flexibele indelingsmogelijkheden Met Flex-Block laat Rittal zien dat het mogelijk is om zelfs de beste behuizingen nog verder te verbeteren. Rittal Flex-Block maakt de ruimte in de basis en de dakopbouw van TS 8 behuizingen functioneel inzetbaar voor kabelgeleiding en voor een ruimtebesparende plaatsing van componenten.

Rittal Flex-Block biedt meer dan alleen een optimale ondersteuning en stabiliteit voor Rittal kastsystemen. Ten opzichte van volledig uit roestvaststaal vervaardigde sokkels biedt Rittal Flex-Block veel extra flexibiliteit en eenvoudigere montagemogelijkheden. De innovatieve Flex-Block modules maken een functionele indeling van deelcompartimenten onder de bodemplaat en in de dakopbouw van Rittal TS 8 behuizingen mogelijk - en dat zonder het gebruik van gereedschap. Het Rittal Flex-Block systeem is opgebouwd uit eenvoudig te bevestigen (klikbare) componenten, waaronder degelijke en slijtvaste kunststof hoekdelen, hoekkappen en roestvaststalen montagerails met Rittal TS 8 montageprofielen. De mechanische belastbaarheid van de kunststofdelen is vergelijkbaar met de belastbaarheid van plaatstalen hoekdelen.

Meer functionele ruimte, minder gewicht. Doordat de profielen voor de interne installatie naadloos aansluiten op de horizontale TS 8 montagerails kunnen alle TS 8 systeemaccessoires ook in de sokkel en de dakopbouw worden benut. Daardoor ontstaat een extra functionele ruimte in de basis en de dakopbouw. Zo kan de bodemplaat van de TS 8 behuizing worden verwijderd en zware componenten op de bodem van de behuizing worden geplaatst. De Rittal Flex-Block hoekdelen zijn lichter dan de plaatstalen versie en bieden flexibeler mogelijkheden om stelvoeten en transportwielen te bevestigen. Wanneer schakelkasten met behulp van bijvoorbeeld een vorkheftruck moeten worden verplaatst zijn de sokkels eenvoudig te verwijderen. Ook kun je de kasten met Rittal Flex-Block tot maximaal 400 mm verhogen zodat zelfs klimatiseringscomponenten in de extra functionele ruimte kunnen worden gemonteerd. Hygienic Design Klemmen-apparatenkast Rittal KL De nieuwste loot aan de stam van de Hygienic Design productfamilie is een toonbeeld van pure schoonheid. Met de bekende Rittal Klemmenapparatenkast in een roestvaststalen Hygienic Design uitvoering krijgt u de beschikking over een nog breder aanbod van behuizingstypen die voldoen aan de strengste hygiëne-richtlijnen (IP 66 en IP 69K, NEMA type 13, NEMA 4X, NEMA 3R). De hoge kwaliteit van de behuizingen, met onder andere duurzame siliconenafdichtingen, een gebruiksvriendelijk afsluitsysteem en een oppervlakte met een RA-waarde van minder dan 0,8 micrometer (zie ook artikel pagina 23 over oppervlaktebehandeling) maakt dat de behuizingen eenvoudiger en sneller kunnen worden gereinigd, en dat komt ten goede aan de productiviteit van (voedselverwerkende) productieomgevingen. HD Klemmen-apparatenkast, nieuwe afmeting.

RITTALactueel 09/11

Rittal Stroomverdeling: efficiënt ontwerp en montage, maximale veiligheid Rittal Power Engineering 6.0: evolutie volgens nieuwe norm IEC 61439-1 In de categorie stroomverdeling valt op de beurs Elektrotechniek de nieuwste versie van Power Engineering te bewonderen. De verbeterde versie van het populaire softwarepakket voor het ontwerpen en construeren van stroomverdeelsystemen biedt nu de mogelijkheid om RiLine60 railsystemen of Ri4Power laagspanningstroomverdelingen naast Rittal TS 8 behuizingen ook voor Rittal AE, CM, KS en SE 8 (voorheen ES 5000) behuizingen te calculeren. Rittal Power Engineering 6.0 beschikt over ingebouwde opties voor het automatisch genereren van nominaalstroom- en verliesvermogensberekeningen die voldoen aan de nieuwste ontwerpbepalingen. Rittal Power Engineering genereert checklijsten conform de nieuwe norm IEC 61439-1 (die in 2014 van kracht zal zijn). Tevens biedt de nieuwe versie van het programma de mogelijkheid om een bevestiging te ontvangen dat het uitgewerkte stroomverdelingssysteem voldoet aan de actuele norm IEC 61439-1. De ingebouwde normeringexpertise in Rittal Power Engineering 6.0 biedt gebruikers die zelf stroomverdeelsystemen samenstellen de zekerheid dat het eindproduct aan de nieuwste normen voldoet. Daarnaast is het met Rittal Power Engineering 6.0 mogelijk om samenstellinglijsten en tekeningen in pdf- of dwg-formaat te genereren. Gebruikers van een eerdere versie van Rittal Power Engineering zullen een gratis update van deze softwaretool ontvangen.

Hummel Exios +Barrier Optimale explosieveiligheid voor elke toepassing In explosiegevaarlijke omgevingen zijn alleen de beste kabelwartels goed genoeg. De betrouwbare Exios wartels voor explosiegevaarlijke omgevingen van Hummel voldoen aan de hoogste industriële IECEx en ATEX normeringen en onderscheiden zich bovendien door een reeks bijzonder praktische innovaties. Zoals de Interlocking Armour Cone die het verdraaien van de afscherming tijdens het monteren tegengaat. Voor het gebruik in behuizingen waarin zich een ontstekingsbron bevindt en waar explosiegevaarlijke stoffen worden gebruikt (zone 1 in behuizingen groter dan 2 liter en vanaf gasgroep 2C) is bovendien een extra afdichting in de kabelwartel verplicht zodat de explosieveiligheid zowel van buiten naar binnen als van binnen naar buiten wordt gegarandeerd (IEC/EN 60079-14). Met Exios +Barrier presenteert Rittal in samenwerking met Hummel een afdichtingsmateriaal dat elke afzon-

RITTALactueel 09/11

derlijke kabelader volledig omsluit en daarmee ook een uitstekende bescherming biedt tegen kruipstromen. Een groot temperatuurbereik van de Exios +Barrier maakt de wartels breed toepasbaar in de meest uiteenlopende explosiegevaarlijke zones. Met de combinatie Hummel Exios en Hummel Exios +Barrier bent u verzekerd van een optimale explosieveiligheid en voldoet u altijd aan de strengste explosieveiligheidsnormen. Beschermklasse: NEN 600079-0, IP 66, 67 en 68 (5 bar) Toepasbaarheid explosiegevaarlijke omgevingen: Ex-d / Ex-e / Ex-ta / Zone 1, 2, 20, 21, 22 Temperatuurbereik: -60 °C tot + 105 °C Vrij van halogeen en fosfor.

Rittal Klimatisering Rittal is een voorloper op het gebied van energiebesparende producten voor de klimatisering van industriële omgevingen en elektrotechnische besturingen. Rittal borduurt daarbij voort op een indrukwekkende ervaring in het ontwikkelen van slimme koeloplossingen voor IT-infrastructuren, waar energie-efficiëntie al geruime tijd een ‘hot issue’ is. Met de nieuwe Blue-E productlijn presenteert Rittal op de beurs Elektrotechniek 2011 een serie koeloplossingen voor industriële toepassingen. Daarbij is Rittal erin geslaagd een helder doel te realiseren: een minimaal energieverbruik én een maximaal koelvermogen.

Rittal TopTherm koelaggregaten “Blue E” generatie Nieuwe Rittal TopTherm koelaggregaten tot 45% energiezuiniger De Rittal TopTherm koelaggregaten staan sinds de marktintroductie bekend om hun aantrekkelijke combinatie van krachtige en betrouwbare prestaties en energiebesparende eigenschappen. Voor de beurs Elektrotechniek 2011 verbeterde Rittal de energie-efficiëntie van de microcontroller-geregelde uitvoering van Rittal TopTherm. Deze nieuwe modellen zijn herkenbaar aan het display en bevatten EC-ventilatoren en een grotere condensor unit. Bovendien beschikt de Blue-E generatie Rittal TopTherm koelaggregaten over een eco-mode. Waar ventilatoren in conventionele koelaggregaten non-stop in bedrijf zijn, daar slaat de ven-

tilator in een Rittal TopTherm aggregaat af zodra de kasttemperatuur tien graden onder de ingestelde waarde daalt. Tien minuten later komt de ventilator weer in beweging en wordt de temperatuur van de luchtstroom opnieuw gemeten. Dankzij het gebruik van EC-technologie en het in- en uitschakelen van de ventilatoren kost dit minder energie dan het continu laten draaien van de ventilator. Het aggregaat wordt aangestuurd door elektronica die zorgt voor een nog hoger rendement, een lager geluid en een langere levensduur. Het resultaat? Aanzienlijke energiebesparingen tot 45 % voor vermogens van 500 tot 4000 Watt. De nieuwe Rittal TopTherm Blue E lijn is ook in een lucht-/waterwarmtewisselaar uitvoering verkrijgbaar. Op de website van Rittal vindt u een online-calculator waarmee u de terugverdientijd van alle Blue E producten kunt berekenen.

Rittal Outdoor – topprestaties onder alle weersomstandigheden Nieuwe TopTec buitenbehuizing uitvoering nu compatibel met TS 8 assortiment Wie goed om zich heen kijkt ziet ze overal: Rittal TopTec buitenbehuizingen. De dubbelwandige behuizingen met klimaatbeheersing worden in Nederland veelvuldig toegepast voor telecom- en de mobiliteitstoepassingen. De afmetingen van deze behuizingen weken voorheen af van de gangbare standaard TS 8 afmetingen. Dat is nu veranderd. De nieuwe versie van de populaire behuizingen beschikken over standaardmaten (1200 mm of 1600 mm hoog, 800 mm breed en 600 mm diep) waardoor alle systeemtoebehoren uit het TS 8-productsysteem nu ook in TopTec behuizingen passen. Voor u betekent het minder opslag van productvoorraden, snellere montageprocessen en een efficiënter gebruik van accessoires.

RITTALactueel 09/11

GEA Bloksma

Lenig CP-C draagarmsysteem verhoogt productiviteit Als er een prijs bestond voor de best georganiseerde industriële werkplaats van Nederland, dan zou de fabriek van GEA Bloksma in Almere hoog op de nominatielijst staan. Het is opvallend schoon in de productiehallen. Nergens een los schroefje, olierestje of rondslingerend stuk gereedschap te bekennen. Met geconcentreerde aandacht frezen, buigen, stansen en lassen de medewerkers metalen onderdelen tot warmtewisselaars, beunkoelers en condensors. De kwalitatief hoogwaardige producten vinden een toepassing in landapplicaties, de energie-industrie en de scheepvaart. GEA Bloksma producten onderscheiden zich door een hoge energie-efficiëntie en zijn het resultaat van maatwerkgericht toegepaste vakkennis, gestructureerd verlopende werkprocessen en een lange ambachtelijke traditie. De oprichters van het bedrijf, de gebroeders Bloksma, waren koperslagers in de jaren twintig van de vorige eeuw. Zij verwerkten koperplaten tot lantaarns en koplampen voor de eerste Nederlandse automobielen. Later produceerde Bloksma radiatoren voor vracht- en personenwagens en shell and tube coolers (buizenwarmtewisselaars) voor onder andere Stork. Vanaf de jaren zeventig richtte het bedrijf zich op het produceren van warmtewisselaars voor de industriële en maritieme sector. Sinds 2008 maakt Bloksma deel uit van het internationale moederbedrijf GEA.

RITTALactueel 09/11

Opgeruimd staat netjes De toegenomen vraag naar GEA Bloksma producten, de verhoogde productie die daaruit voortvloeide en de hoge kwaliteitseisen die de onderneming aan de eigen producten stelde dit alles vroeg om een nieuwe manier van werken. Daarom werd enkele jaren geleden een productiemodel ingevoerd dat de richtlijnen van Lean Manufacturing volgt. Deze productiefilosofie richt zich op het minimaliseren van voorraden en het maximaliseren van de productkwaliteit, onder andere door alle overbodige elementen uit het productieproces te verwijderen en de productieomvang nauwkeurig op de actuele vraag af te stemmen. Het betekent ook: geen rondslingerende materiaalonderdelen in de fabriek, geen onnodige verplaatsingen van onderdelen, een strak georganiseerd magazijnbeheer en geen enkel tijdverlies door oponthoud tussen de verschillende productiestadia. Het resultaat is een minimale materiaalverspilling, een optimaal gebruik van de productiemiddelen en minder stress voor de medewerkers. Door de invoering van Lean Manufacturing zijn de tussenvoorraden drastisch gereduceerd. Zo kon de waarde van het aantal producten in de productiefase met 80 % worden teruggebracht. Omdat de fabriek door de nieuwe werkwijze veel minder voorraad nodig heeft kon ook een 1500 m² grote magazijnhal volledig worden opgedoekt, waardoor extra besparingen werden gerealiseerd. Bewerkingen GEA Bloksma produceert een grote diversiteit aan producten, van plate finn oil coolers en box coolers via charge air coolers en oil-water heaters tot steam condensers en compressor coolers. Veel van deze producten bevatten energieefficiënte warmtewisselaars. Hoe groter het oppervlak, hoe effectiever en efficiënter een warmtewisselaar functioneert. GEA Bloksma ontwikkelt steeds weer nieuwe technische oplossingen om het warmtewisseloppervlak in de compacte warmtewisselaars te maximaliseren. Peter Beijes, Shop Floor Manager bij GEA Bloksma: “We zijn hier gespecialiseerd in maatwerkoplossingen, want producten die eenvoudig te maken zijn worden in China geproduceerd. Hier in Almere werken de beste ontwerpers, engineers en fotolassers. Zij ontvangen gegevens over de omvang, de drukomstandigheden en het type medium (water, olie of gas) dat moet worden gekoeld en ontwikkelen koeloplossingen die de hele wereld over gaan en voldoen aan uiteenlopende internationale normen (BV, DNV, LRS, CE, MRS, LLoyds, etc.).”

GEA Bloksma drie Excenterpersen in bedrijf. Aangezien de Finn-technologie in bijna 70 % van de producten wordt verwerkt is het voor de doorstroming van de producten in de fabriek van belang dat de stansprocessen in deze machines soepel en zonder oponthoud verlopen. Overeenkomstig de richtlijnen van Lean Manufacturing worden eerst de kleine, en daarna de grotere bewerkingen uitgevoerd. Voor elke nieuwe interne order passen de medewerkers de instellingen van de machine aan. Daarbij maken zij sinds kort gebruik van een Rittal CP-C draagarmsysteem. Peter van Engelenburg, Coördinator Maintenance Department GEA Bloksma: “Vroeger stond het beeldscherm met het bedieningspaneel op twee meter afstand van de machine vandaan. Om de machine goed te kunnen instellen moesten de technici geregeld tussen het scherm en de machine heen en weer lopen. Daarom hebben we bij onze industriële groothandel Onexis deze robuuste en flexibel instelbare Rittal draagarmsystemen besteld. Dankzij de draaibare en ergonomisch verantwoorde CP-C draagarmen kunnen de technici nu dichtbij de machine blijven staan en het effect van alle instellingen direct ter plaatse controleren. Zij kunnen de monitor met het bedieningspaneel naar alle kanten van de machine laten meedraaien en op een stoel zitten om in de openingen van de machine te kijken terwijl zij de instellingen aanpassen. Een belangrijk aspect is de degelijke kwaliteit van de draagarm, want de machine waarop de arm is gemonteerd, genereert een

Finn-technologie van GEA Bloksma

behoorlijke hoeveelheid trillingen en in deze productieomgeving wordt soms behoorlijk ruw met de draagarm omgesprongen. Aanvankelijk vonden zij de draagarmen wat aan de grote kant, maar de praktische voordelen bleken overtuigend. De reacties van de mensen op de werkvloer zijn dan ook bijzonder positief. Beijes: “Onze technici werken nu enkele maanden met de Rittal CP-C draagarmen en iedereen is zeer te spreken over dit product, dat een waardevolle bijdrage levert aan de verdere perfectionering van onze productieomgeving.”

GEA Bloksma past het nieuwe CP-C draagarmsysteem toe

Om het warmtewisseloppervlak te maximaliseren maakt GEA Bloksma gebruik van een zelfontwikkelde Finn-technologie waarmee vernuftige vormen in het plaatstaal worden gestanst. Voor deze bewerkingen zijn in de fabriek van

RITTALactueel 09/11

Geo Sparreboom, Salesmanager Snijders Elektrotechniek

Snijders Elektrotechniek

Willy Wortels uit de Hoekse Waard Het ontwikkelen van hoogwaardige elektrotechnische besturingen vraagt om een degelijke vakkennis en een ruime praktijkervaring. Daarnaast beschikken de technici van Snijders Elektrotechniek over innovatietalent. Daardoor slagen zij er steeds opnieuw in om geautomatiseerde industriële processen te optimaliseren. De vaste klanten van Snijders Elektrotechniek weten dat. Zij zijn onder andere actief in de voedingsbranche, de logistiek en de maritieme sector, waar alles draait om optimale betrouwbaarheid en maximale efficiëntie. Daarom kiezen zij bewust voor de industriële besturingssystemen van deze Willy Wortels uit de Hoekse Waard. Snijders Elektrotechniek ontwikkelt elektrotechnische besturingen voor uiteenlopende soorten machines en apparaten, van pre-engineering tot en met inbedrijfstelling. Elke medewerker beschikt over een eigen specialisme. De kracht van Snijders Elektrotechniek ligt in deze diversiteit van kennis en kunde, want gezamenlijk leveren de elektrotechnische ingenieurs, de programmeurs, de technische tekenaars en paneelbouwers van Snijders een passende oplossing voor elke industrieeltechnische uitdaging. Salesmanager Geo Sparreboom (Snijders Elektrotechniek): “Dit bedrijf kent een hoog Willy Wortel gehalte en elke medewerker stelt hoge eisen aan de toegepaste materialen. Zij werken alleen met de beste stroomverdelers, behuizingen, PLC’s en relais. De producten van Rittal voldoen aan onze kwaliteiteisen en staan ook in

RITTALactueel 09/11

de markt goed bekend. Bovendien werken bij Rittal mensen die net als wij graag een stap verder gaan voor een goede samenwerking met klanten en partners. Zij denken met ons mee en leveren hoogwaardige systeemproducten die wij als basis voor onze besturingspanelen gebruiken. De modulaire bouwwijze van de producten draagt bij aan efficiënte werkprocessen en de flexibiliteit van het Rittal systeem laat ons alle ruimte om maatwerk te leveren. Dat begint al in de eerste ontwikkelfase, waarin wij met behulp van de software van EPLAN een passend functioneel ontwerp maken.” Toepassingen De industriële besturingspanelen van Snijders Elektrotechniek vinden hun toepassing in uiteenlopende automatiseringsgebieden, waaron-

der de voedingsindustrie, waar alles draait om een nauwkeurige aansturing van processen waarbij aan de lopende band grote producthoeveelheden worden verwerkt. Een uitval van productielijnen als gevolg van een haperende besturing is in deze industriële omgevingen uit den boze en zou tot grote verliezen leiden. De betrouwbaarheid van de systemen staat dus voorop. Dat geldt ook voor de panelen die Snijders Elektrotechniek voor de machinebouw ontwikkeld. Een optimale betrouwbaarheid van de besturingspanelen komt ten goede aan de productiviteit. Door slimme besturingsoplossingen aan te dragen kan de productiecapaciteit zelfs worden gemaximaliseerd. Bij het ontwerpen en ontwikkelen van besturingspanelen voor de maritieme markt, o.a. voor het zusterbedrijf Marflex, richt Snijders zich onder andere op de aansturing van elektrisch aangedreven deep well pompsystemen voor gebruik in tankschepen. Sparreboom: “We zijn begonnen met verdeelkasten, maar weten ook verbeteringen te bewerkstelligen door PLC’s te herprogrammeren en nieuwe behuizingsoplossingen te ontwikkelen. De modulaire systeemproducten van Rittal maken het mogelijk.”

Gestroomlijnd engineeringsproces Overheden en markten stellen voortdurend nieuwe eisen aan de woning- en utiliteitsbouw. Zo werd de energieprestatie-coëfficiënt (EPC) in 2011 van 0,8 naar 0,6 verlaagd en zal deze naar verwachting in 2015 verder worden aangescherpt naar 0,4. Duurzame gebouwautomatisering draagt bij aan optimale energieprestaties, biedt maximale veiligheid en een optimaal comfort. Snijders Elektrotechniek heeft de nodige expertise in huis om energiestromen te monitoren en om koud- en warmtetechniek te koppelen. Anders dan veel andere elektrotechnische ingenieursbureaus houdt Snijders Elektrotechniek zich grotendeels afzijdig van de aanbestedingsmarkt. “Dan krijg je alleen werk als je welbewust iets vergeet”, verklaart Sparreboom, “en wij vergeten nooit iets - sterker nog, wij staan erom bekend dat we nieuwe invalshoeken aandragen waar menige opdrachtgever zelf nog niet eens aan had gedacht, ook als dat betekent dat we er zelf minder aan verdienen. Want het gaat ons primair om het realiseren van het best mogelijke resultaat voor de klant. Dat levert namelijk duurzame relaties op, en die zijn voor deze onderneming meer waard dan incidentele successen. Of het nu om logistieke, productiegerichte, maritieme of duurzame automatisering gaat – onze medewerkers zien de besturingstechnologie als een middel om processen te verbeteren. Om dat te kunnen blijven doen is een gestroomlijnd engineeringsproces nodig, waardoor foutmarges worden geminimaliseerd en werkuren efficiënt worden besteed. Bij het ontwerpen, engineeren en construeren van intelligente panelen moet alles kloppen: de infrastructuur, de workflow, de communicatie en de kwaliteit van de materialen. We kunnen ons domweg geen fouten veroorloven. Rittal The System-producten op TS 8 basis, waaronder het Ri4Power stroomverdelingssysteem, gecombineerd met de expertise en de creativiteit van onze medewerkers maken het mogelijk dat klanten van Snijders Elektrotechniek ons keer op keer weten te vinden voor betrouwbare en energiebesparende besturingen van al hun industriële processen.”

Samenstelling op basis van Rittal-The System.

Snijders Elektrotechniek, opgericht in 1984, is een elektrotechnisch dienstverlener op het gebied van industriële automatisering. Snijders Elektrotechniek is gevestigd in Oud-Beijerland en gespecialiseerd in het turnkey opleveren van elektrotechnische besturingen voor machines en apparaten die toegepast worden in de logistieke en maritieme sector en in de voedingsbranche. De dienstverlening van Snijders Elektrotechniek omvat een breed werkgebied, van pre-engineering tot en met de inbedrijfstelling en service op de uiteindelijke productielocatie in binnen- en buitenland.

RITTALactueel 09/11

Zuiver proceswater voor de Botlek Evides Industriewater kiest voor Bürkert en Rittal

Water is van levensbelang – niet alleen voor mensen, dieren en planten, maar ook voor onze industrie. Water vormt een onmisbaar ingrediënt voor tal van producten en halfproducten en vervult een belangrijke functie in industriële productieprocessen. Alleen water met een zuivere chemische samenstelling biedt de garantie dat industriële installaties veilig en betrouwbaar blijven functioneren. Evides Industriewater levert jaarlijks meer dan 80 miljoen m³ industriewater in verschillende kwaliteiten aan industriebedrijven in de Benelux en Duitsland. Tevens zuivert Evides het afvalwater van onder meer Schiphol en van bedrijvencomplexen in Vlissingen en Delfzijl. In het Botlekgebied maken petrochemische industrieën en raffinaderijen dagelijks gebruik van het kwalitatief hoogwaardige demiwater (gedemineraliseerd water) van Evides Industriewater, dat afkomstig is uit een centrale installatie. De petrochemische industriële processen in het Botlekgebied vragen om een ononderbroken aanvoer van dit zuivere demiwater, dat via dubbel uitgevoerde waterleidingen wordt aangevoerd vanuit de ultramoderne waterzuiveringsfabriek van Evides Industriewater: Demiwater Plant Botlek (DWP). Deze fabriek kan per uur 1.400 m³ water zuiveren. In een zuiveringsproces dat is opgebouwd uit een membraanfiltratie en ionenwisseling ontzout de waterzuiveringsfabriek nu nog uit drinkwater, maar in de toekomst uit oppervlaktewater uit het nabijgelegen Brielse Meer, met drinkwater als back-up voorziening. De pneumatische aansturing van de proceskleppen in de fabriek is geleverd door Bürkert Fluid Control Systems en is ondergebracht in Rittal CM-behuizingen. Project Engineer Erik-Jan Bogaard (Bürkert): “Deze behuizingen bieden een optimale bescherming en flexibele configuratiemogelijkheden en dragen daarmee bij aan een betrouwbare aansturing van de zuiveringsprocessen”. Van oppervlaktewater naar demiwater Een loopbrug hoog boven de fabriekshal biedt een indrukwekkend uitzicht over een groot aantal horizontale- en verticale membranen, leidingwerk en opslagtanks. Procestechnicus Marco de Ligt van Evides Industriewater (IWR Rijnmond): “Het water doorloopt diverse zuiveringsstadia. Elk stadium vraagt om een betrouwbare aansturing. In de voorzuivering

CM-kastindeling

RITTALactueel 09/11

ondergaat het water een eerste zuiveringsstap: het verwijderen van algen en fijne en grove vuildeeltjes door middel van filtratie en flotatie. De daaropvolgende ontharders (ionenuitwisseling door middel van harsen) zorgen voor de verwijdering van magnesium en calcium uit het water. Daarna volgt een omgekeerd osmoseproces (RO: Reversed Osmose), waarbij water onder druk door een halfdoorlaatbaar membraan wordt geperst. Het membraan laat kleine watermoleculen van zuiver water passeren en houdt moleculen met een andere chemische samenstelling tegen. Zo wordt het voedingswater gescheiden in twee separate stromen: een permeaatstroom (ook wel product genoemd) en een concentraat (ook retentaat genoemd). Het concentraat wordt herhaaldelijk opnieuw aan dit omgekeerd osmoseproces onderworpen, waarna de permeaatstroom naar een ionenwisselaar-mengbed wordt geleid. Dit polishing proces bewerkstelligt een vergaande verwijdering van resterende ionen, waarna het demiwater via twee huizenhoge opslagtanks (met een inhoud van totaal 14.000 m³) in het leidingnet van Evides Industriewater en bij de afnemers terechtkomt. De harsbolletjes worden na verzadiging geregenereerd, onder andere door de bolletjes te spoelen met een regeneratievloeistof als zout, zoutzuur of natronloog. Zo blijft een constant hoge kwaliteit van het demiwater gegarandeerd.” v.l.n.r.: Erik-Jan Bogaard (Project Engineer Bürkert Fluid Control Systems), Jan

Stroomvoorziening, lucht en water Demiwater Plant Botlek van Evides Industriewater produceert momenteel circa 900 m³ demiwater per uur. Daarvoor maakt de fabriek gebruik van vier à vijf RO (Reversed Osmose)-straten. In totaal zijn acht RO-straten (bestaand uit één horizontale en vier verticale arrays) beschikbaar, zodat een eventuele storing snel kan worden verholpen door de waterstromen langs een redundante RO-straat te laten lopen. Een ononderbroken stroomvoorziening wordt gegarandeerd door een noodstroomaggregaat. Voor een foutloze en betrouwbare aansturing van de vele waterstromen in de demiwaterplant maakt Evides Industriewater gebruik van pneumatische proces- en regelkleppen. Deze worden aangestuurd door AIRLINE ventieleilanden van Bürkert die samen met de nodige Remote I/O eilanden van Siemens en Process Field Bus (Profibus) omvormers in een vijftigtal Rittal CM-behuizingen zijn ondergebracht. In overleg met Evides Industriewater, advies- en ingenieursbureau Grontmij (verantwoordelijk voor het voorontwerp) en Logisticon/Elmon (verantwoordelijk voor het

CM Wand-vloerkasten

Hartman (Product manager Rittal) en Marco de Ligt (Procestechnicus Evides Industriewater IWR Rijnmond)

definitief ontwerp en uitvoering) realiseerde Bürkert een efficiënte inrichting van de pneumatische besturingskasten, waardoor kosten werden bespaard en het gebruiksgemak werd verhoogd. Bogaard: “Op basis van de gewenste capaciteiten en de benodigde stuursignalen heeft Bürkert een optimaal ontwerp gemaakt voor de inrichting van de besturingskasten”. Vanuit de controlekamer lopen glasvezelkabels naar de Siemens Remote I/O eilanden in de besturingskasten. Via een Profibus omvormer en een Profibus kabel bereiken de signalen de ventieleilanden die via stuurluchtstromen de juiste kleppen in de waterfabriek bedienen. Elke klep in het veld geeft tevens een terugmelding die door het Remote I/O eiland wordt geregistreerd en wordt doorgegeven aan het centrale besturingssysteem in de controlekamer. Het resultaat is een systeem waarin de kracht van elektrotechnische (I/O), optische (glasvezeltechnologie) en pneumatische technologie wordt gecombineerd tot een betrouwbare en inzichtelijke besturing van de waterzuiveringsprocessen.” Intelligente besturing in een slimme behuizing Een waterdichte besturing van een moderne waterzuiveringsfabriek als de demiwaterplant is alleen mogelijk wanneer alle componenten optimaal worden beschermd. Marco de Ligt: “In het bestek van de DWP Botlek zijn bewust Rittal CM wand- en vloerkasten opgenomen. Deze behuizingen bieden ondanks hun compacte afmetingen alle nodige ruimte voor onze toepassingen. Verder zijn de kasten spatwaterdicht en een drievoudige oppervlaktebehandeling (fosfatering, elektroforese dompelgrondlak en structuur-poedercoating) staat garant voor een optimale bescherming tegen corrosie. De compatibiliteit met TS 8 opbouwcomponenten biedt ruime mogelijkheden om bijvoorbeeld een fysieke scheiding tussen de elektrische en pneumatische componenten aan te brengen. Ook de vele mogelijkheden voor kabelinvoer komen goed van pas. Het gebruik van flexibele tules (flexibele rubberen invoerafdichtingen) is uniek en maakt het tijdrovende gebruik van kabelwartels overbodig. Het lijken details, maar deze details maken de DWP Botlek tot wat het is: een geavanceerde en zeer betrouwbare waterzuiveringsfabriek.”

RITTALactueel 09/11

Rittal SE 8

Nieuwe vrijstaande vloerkast bespaart ruimte, tijd en geld Bij Rittal wordt een alom gewaardeerd product nooit zomaar door een nieuw model vervangen. Daar moeten overtuigende argumenten aan te pas komen waarbij één vraag altijd centraal staat: wat is de meerwaarde van de verandering voor de klant? Deze vraag werd ook gesteld bij de ontwikkeling van de SE 8, de opvolger van de ES 5000 – een vrijstaande vloerkast die klanten van Rittal al meer dan twintig jaar lang toepassen in omgevingen waar hoge mechanische eisen gelden. Dankzij een beproefde constructie met vaste zijpanelen heeft de ES 5000 zich altijd als een van de meest stabiele en trillingsbestendige behuizingen bewezen. Met de SE 8 zijn de ingenieurs van Rittal er nu in geslaagd een vrijstaande vloerkast te ontwikkelen die even sterk en betrouwbaar is als zijn voorganger en bovendien flexibelere gebruiksmogelijkheden biedt. Op de beurs Elektrotechniek 2011 presenteert Rittal een roestvaststalen en een gelakte plaatstalen uitvoering.

RITTALactueel 09/11

Vrijheid en zekerheid Doordat de vrijstaande vloerkast SE 8 nu deel uitmaakt van het allesomvattende Rittal productsysteem (Rittal – The System), zijn alle productaccessoires in het uitgebreide Rittal productprogramma nu ook in deze vrijstaande vloerkast toepasbaar. De SE 8 is geschikt voor twee sokkelsystemen: de vertrouwde TS 8 sokkel en het nieuwe Flex Block systeem. Beide systemen voorzien in flexibele en tijdbesparende opbouwmogelijkheden. Twee montageniveaus creëren extra ruimte in de kast en dankzij de automatische potentiaalvereffening hoeft u zelf geen extra aardverbindingen meer aan te leggen. Met Rittal SE 8 bent u er altijd zeker van dat uw componenten veilig zijn ondergebracht in een behuizing die aan alle internationale toelatingseisen voldoet. SE 8 – een veilige keuze Met de SE 8 bent u altijd zeker van de beste keuze. Dankzij de eenvoudige bestelprocedure, de snelle montage, de uitwisselbaarheid van systeemonderdelen en de flexibele planning-

mogelijkheden bespaart u bovendien tijd en geld. De volledige comptabiliteit met het omvangrijke aanbod van TS 8 systeemaccessoires maakt van Rittal SE 8 het ideale platform voor uiteenlopende toepassingen. Vooruitlopend op de beurs Elektrotechniek 2011 kunt u nu al gebruik maken van al deze voordelen en uw vrijstaande kasten in SE 8 ontwerpen. De nodige 2D en 3D tekeningen staan reeds voor u klaar op www.rittal.nl De brochure “Vrijstaande kasten SE 8” kunt u via ons Client Center, bereikbaar op telefoonnummer (0316) 59 16 60 aanvragen. U kunt de brochure ook downloaden op www.rittal.nl.

Grote flexibiliteit, hoge beschermklasse, maximale stabiliteit: – IP 55 volgens EN 60 529/10.91 – Aan NEMA 12 wordt voldaan.

Baanbrekende oppervlaktebehandeling voor RVS Behuizingen met ViwateQ™ finishing exclusief bij Rittal beschikbaar (is samenwerking met: Ir. W.N.A. Burggraaf, Burggraaf & Partners B.V.)

In de voedingsmiddelen- en farmaceutische industrie wordt roestvaststaal (RVS) veelvuldig toegepast. Bij goed gebruik vergt RVS geen onderhoud en het materiaal is bestand tegen de inwerking van allerlei soorten voedingsmiddelen. Een nieuwe, recentelijk gepatenteerde oppervlaktebehandeling zorgt voor een aanzienlijke verbetering van de reinigbaarheid tot op eiwitniveau. De nieuwe ViwateQ™ finishing oppervlaktebehandeling vertegenwoordigt een doorbraak voor de afwerking van roestvaststalen machineframes en de reinigbaarheid van apparatuur en besturingskasten, mede doordat bij het proces geen milieubelastende chemische middelen worden gebruikt. Rittal biedt de exclusieve mogelijkheid om RVS besturingskasten te voorzien van deze nieuwe oppervlaktebehandeling. De topografie van de huid De reinigbaarheid van RVS wordt bepaald door de reinigbaarheid van de buitenste laag, ook wel de huid genoemd. Bij een gemiddelde ruwheidswaarde (Ra-waarde) daarvan van 0,3 tot 0,6 micrometer wordt een optimale reinigbaarheid van micro-organismen bereikt. Maar om deze Ra-waarde te realiseren zou standaard (koudgewalst) RVS altijd moeten worden nabehandeld (slijpen, schuren, beitsen en passiveren, glas of keramisch parelen en elektrolytisch polijsten). Toen bleek dat wel of geen nabehandeling geen significante verschillen gaf in reinigbaarheid, is de EHEDG-norm de Ra van standaard (koudgewalst) RVS geworden: kleiner dan 0,8. TNO Kwaliteit van Leven heeft in 2006 en in 2010 een uitgebreid onderzoek gedaan naar het effect van chemische en/of fysische nabewerkingsmethoden. Daarbij werd een relatie duidelijk tussen de hoeveelheid achtergebleven eiwit en de Soil Retention Index SRI (een kengetal voor de gehele oppervlaktegesteldheid) en niet Ra. Hoe lager de SRI-waarde, hoe minder eiwit achterblijft. De topografie van de huid blijkt dus een doorslaggevende factor voor de reinigbaarheid. Uit het onderzoek bleek ook dat de nieuwe, recentelijk gepatenteerde oppervlaktebehandelingstechniek ViwateQ™ het beste

resultaat opleverde ten aanzien van de verbetering van kleine oppervlaktebeschadigingen (artefacten) en de reinigbaarheid tot op eiwitniveau. Het bijzondere van de nieuwe oppervlaktebehandelingsmethode is dat een te glad oppervlak (Ra << 0,001 micrometer) wordt opgeruwd tot 0,3 micrometer, waardoor de hechtingskracht van micro-organismen (en sommige vuilsoorten) op het oppervlak afneemt. Bij een Ra-waarde kleiner dan 0,2 micrometer blijken bepaalde bacteriën zich namelijk juist beter te hechten. De nieuwe oppervlaktebehandeling betekent een doorbraak voor de afwerking van RVS-onderdelen en de reinigbaarheid. Door alleen de huid van het RVS-materiaal te behandelen kan het gebruik van milieuonvriendelijke chemicaliën achterwege blijven. Voor meer informatie over het bestellen van Rittal RVS-behuizingen met ViwateQ™ oppervlaktebehandeling kunt u contact opnemen met onze Account Manager Michael Evers (mevers@ritttal.nl).

Rechterdeel behandeld met ViWateQ™ finishing.

Meer informatie EHEDG organiseert samen met Rittal een themamiddag “Reinigbaarheid van apparatuur voor de voedingsmiddelenindustrie”. Tijdens deze themamiddag wordt u geïnformeerd over de recente ontwikkelingen betreffende oppervlaktebehandeling van roestvaststaal. Deze lezingen vinden plaats in de technologieen trainingscentra van Cito Benelux. De themamiddagen zijn vrij toegankelijk en worden afgesloten met een buffet. - Dinsdag 20 september in Reeuwijk - Donderdag 3 november in Zevenaar - Donderdag 17 november in Waalre - Donderdag 8 december in Assen. Inschrijven via www.rittal.nl

Burggraaf & Partners adviseert de voedingsmiddelenindustrie en de machinebouw en geeft regelmatig cursussen op dit gebied. Cursussen in 2011: - Tweedaagse cursus Hygiënisch ontwerpen: 28 oktober en 4 november. - Tweedaagse cursus Cleaning-in-place: 16 en 30 september, 11 en 18 november. - Eendaagse cursus Hygiënisch ontwerpen van droge processen: 21 oktober. - Uitgebreide Engelstalige cursus: 5-8 september 2011.

Glas gepareld RVS-oppervlak: het oppervlak voelt ruw

RVS-materiaal, bewerkt met de ViwateQ™-methode.

aan.

Het oppervlak voelt zijdezacht aan.

RITTALactueel 09/11

Nieuwe tankopslagterminal in Westelijk Havengebied Amsterdam Imtech kiest voor stroomverdeling met Ri4Power Hydrocarbon Hotel, een joint venture van de Nederlandse North Sea Group BV en het Engelse Blue Ocean Associates Limited, bouwt een nieuwe tankopslagterminal in het Westelijk Havengebied van Amsterdam. De elf stalen opslagtanks beschikken over een totale capaciteit van 140.000 m³ en dienen voor de overslag van benzinecomponenten van zeetankers naar binnenvaartschepen, die de brandstoffen naar Europese rivierhavens transporteren. Imtech Industrial Services BV tekende voor het ontwerp, de engineering en de bouw van de complete elektrische infrastructuur, van de hoog- en laagspanningsinstallatie tot de aansturing van de pompen en kleppen in het pijpleidingsysteem. Daarvoor maakt Imtech gebruik van het schaalbare stroomverdelersysteem Ri4Power.

Imtech Industrial Services De diensten van Imtech Industrial Services omvatten engineering, projectmanagement, automatisering en installatie ten behoeve van industriële projecten en industrieel beheer en onderhoud. Voor de industriemarkten automotive, farmacie, food, chemie, olie en gas realiseert Imtech Industrial Services passende technische totaaloplossingen.

RITTALactueel 09/11

Martin Lanting, Sales Manager Panelenbouw Imtech Industrial Services: “We zijn nauw betrokken bij de primaire en secundaire bedrijfsprocessen van onze opdrachtgevers en indien gewenst geven onze medewerkers technische adviezen die kostenbesparingen en procesverbeteringen kunnen opleveren. Zo ook bij het ontwerp en de uitvoering van de elektrische besturing van deze tankopslagterminal.”

Martin Lanting, Sales Manager Panelenbouw Imtech Industrial Services (links), Cees Fijma, Project Manager Imtech Industrial Projects (rechts)

Cees Fijma, Project Manager Imtech Industrial Services: “Bij een middelgrote terminal als deze draait alles om een efficiënt gebruik van de beschikbare opslagcapaciteit. De inhoud van de tanks moet snel kunnen worden overgepompt zodat schepen niet onnodig veel tijd verliezen. In conventionele tankopslagterminals worden de tanks parallel gekoppeld, maar voor deze terminal maken we gebruik van een matrixstructuur, waarbij alle tanks via leidingen met elkaar verbonden zijn. Daardoor wordt de beschikbare capaciteit flexibeler toegankelijk. De matrixstructuur maakt een optimaal efficiënt gebruik van de opslagtanks mogelijk en is in deze vorm uniek voor Nederland.” Vermogen Een routecontrolesysteem berekent voor elke overslag snel en feilloos de meest efficiënte leidingroute van de laadplaatsen naar de tanks en vice versa. Daarbij maakt het systeem gebruik van elektrische terugmeldingen van de tientallen afsluitkleppen in het veld. Is de ideale route eenmaal berekend, dan treden pompen in werking die de brandstoffen door de pijpleidingen stuwen. Met name de grote pompen van 160 kW vragen om een aanzienlijk elektrisch vermogen. Ook de Vapor Recovery Unit, die benzinedampen in de opslagtanks weer omzet in vloeibare brandstof, behoort tot de grote stroomverbruikers op het terrein. De laagspanningsverdeler en het Motor Control Center (MCC) zijn gedimensioneerd voor een maximaal vermogen van 4000 Ampère. Een forse trafo zet de binnenkomende hoogspanningsvoeding van 10.000 Volt om naar een spanning van 400 Volt. Deze bereikt de laagspanningsverdeler via acht parallelkabels. Bestek De laagspanningsverdeler vormt het hart van de tankopslagterminal. Van hieruit worden alle pompmotoren en cruciale afsluitkleppen aange-

stuurd. Om een maximale betrouwbaarheid van het elektrische systeem te waarborgen stuurde Hydrocarbon Hotel aanvankelijk aan op het gebruik van een volledig gecompartimenteerd systeem met uittrekbare laden. Bij het aandragen van mogelijkheden om de kosten voor de opdrachtgever te beperken adviseerde Imtech echter het gebruik van een gecompartimenteerd paneel zonder laden. Lanting: “De goedkoopste oplossing is een paneel met een enkele grote deur en de duurste optie is een volledig uittrekbaar systeem. Op basis van de geldende richtlijnen hebben we geadviseerd om voor een volledig gecompartimenteerde Ri4Power oplossing te kiezen. Het komt in de praktijk maar zelden voor dat laden daadwerkelijk worden uitgewisseld en de veiligheid is met Ri4Power volledig gegarandeerd omdat elke schakelaar en elk contactpunt achter afzonderlijke deuren is ondergebracht. Sinds wij circa vier jaar geleden op de beurs Elektrotechniek op het bestaan

van Ri4Power werden gewezen hebben we dit systeem in diverse projecten ingezet en dat is zowel ons als onze opdrachtgevers prima bevallen. Ri4Power voldoet aan alle industriële richtlijnen, is modulair opgebouwd en biedt dankzij de flexibiliteit en de gebruiksvriendelijkheid diverse voordelen die in dit project bijzonder waardevol zijn gebleken. Zo leverde het aansluiten van de in totaal 32 aders op één aansluiting dankzij het getrapte Ri4Power MaxiPLS railsysteem geen enkel probleem of veiligheidsrisico op. Doordat wij met Ri4Power werken is onze klant bij storingen of uitbreidingsplannen minder afhankelijk van andere partijen. Dankzij het Ri4Power systeem kunnen we het onderhoud van het complete paneel in eigen beheer verzorgen en op een kostenbesparende wijze voldoen aan alle toekomstige wensen van onze klant.” Vertrouwen Dat Hydrocarbon Hotel zich bereid verklaarde om van het bestek af te wijken en te kiezen voor het Ri4power systeem van Rittal illustreert het vertrouwen dat deze joint venture in de medewerkers van Imtech stelt. Fijma: “De klant weet onze adviezen op waarde te schatten. In de concurrerende markt van de brandstofopslag staan de marges onder druk, dus hoe actiever wij al in het ontwerpen het engineeringsproces meedenken over kostenbesparende mogelijkheden, hoe beter de concurrentiepositie van deze terminal. Dankzij het Ri4Power systeem konden we snel een op maat gesneden oplossing samenstellen, en dat voor een concurrerende prijs. De klant realiseert met deze wijziging in het bestek een extra kostenbesparing voor de tankopslagterminal. Goed beschouwd dragen de modulaire, flexibele en kostenbesparende voordelen van Ri4Power eraan bij dat Hydrocarbon Hotel het ontwerp, de engineering en de bouw van dit fraaie paneel volledig door Imtech Industrial Services heeft laten uitvoeren.”

RITTALactueel 09/11

Beursnieuws Informatietechnologie

Hal 7 - Stand C010

Rittal IT voor optimale industriële automatisering- en ICT-processen Op de beurs Elektrotechniek presenteert Rittal een reeks nieuwe en innovatieve ITproducten die bijzonder interessant zijn voor zowel industriële als ICT toepassingen. En ook de presentatie zelf is dit jaar zeer innovatief: een virtuele presentator komt letterlijk uit de kast en geeft u een persoonlijke rondleiding door de wereld van Rittal. Wat u op de beurs Elektrotechniek verder nog van Rittal mag verwachten leest u op deze pagina’s.

CoolWall: het nieuwe koelprincipe van Rittal Rittal lanceert een nieuw koelprincipe voor datacenters en serverruimten: Rittal CoolWall®. Het nieuwe product biedt kosten-, ruimte- en energiebesparende voordelen en vormt een ideale oplossing voor datacenters en serverruimten. Het principe van de CoolWall De CoolWall®. bestaat uit een wand met een enkele of met diverse koelen filtermodulen, een separate regeling en hoogefficiënte ECventilatoren. Achter de koelwand zorgen de ventilatoren in de verhoogde vloer voor het transport van de gekoelde lucht uit de computerruimte via de koelmodulen naar de serverracks. Zo bespaart u ruimte Doordat er nu helemaal geen gebruik wordt gemaakt van klimaatunits is er aanzienlijk meer ruimte beschikbaar, zodat ook in bestaande ruimteconcepten de capaciteit moeiteloos kan worden uitgebreid.

Nieuw: Rittal Mini Precisie-Airconditioners in 10 kW uitvoering Het succesverhaal van de Rittal Precisie-airconditioners krijgt een vervolg, want op de Beurs Elektrotechniek presenteert Rittal twee nieuwe uitvoeringen: de Mini Precisie-airconditioners, beide met een koelvermogen van 10kW. De apparaten zijn door hun beperkte afmetingen (met een hoogte van 1800 mm) bijzonder flexibel inzetbaar in kleine en middelgrote IT-ruimten, bijvoorbeeld in een Satellite Equipment Room, ook wanneer deze ruimte niet over een verhoogde vloer beschikt. Elke Rittal Mini Precisie-airconditioner kan met verschillende mechanische koelsystemen worden gecombineerd. De Chilled Water (CW) uitvoering biedt een maximaal koelvermogen tegen lage bedrijfskosten. De Direct Expansion (DX) uitvoering werkt volgens het principe van directe verdamping en is voorzien van Energy Save Control ESC: bij lagere omgevingstemperaturen daalt de vermogensopname van de compressor bij een gelijktijdige stijging van het koelvermogen.

Nieuwe Rittal LCP ‘Blue E’ productreeks Op de Beurs Elektrotechniek presenteert Rittal een complete productreeks met koeloplossingen op basis van Rittal Liquid Cooling Packages (LCP). De nieuwe ‘Blue E’ generatie van de Rittal LCP airconditioning producten integreert vier LCP producttypen (Rittal LCP DX, Rittal LCP Inline, Rittal LCP T3+ en Rittal LCP Extend) in één allesomvattend LCP platform. Samen bestrijken de koeloplossingen een vermogensbereik van 10 tot 60 kW per unit. Zij zijn schaalbaar in stappen van 10 kW. De 10 kW uitvoering kan worden uitgebreid naar 20 en 30 kW. De 40 kW uitvoering is schaalbaar naar 50 en 60 kW.

Rittal Mini Precisie Airconditioners (10 kW)

Rittal LCP ‘Blue E’ productreeks

Zo bespaart u energie Door de extra grote warmtewisselaaroppervlakken kan gebruik worden gemaakt van hogere watertemperaturen en/of lagere toerentallen van de EC-ventilatoren. Zodoende is het mogelijk dat bij bedrijf met indirecte vrije koeling langer gebruik kan worden gemaakt van de buitenlucht - en dat betekent minder energieverbruik. Zo bespaart u kosten Door het grotere oppervlak van de warmtewisselaar wordt met de Rittal CoolWall op hetzelfde vloeroppervlak in vergelijking met gebruikelijke klimaatunits bijna het dubbele specifieke koelvermogen gerealiseerd. Tegelijkertijd bespaart de Coolwall energie door de hoogefficiënte EC-ventilatoren en worden de lopende kosten aanzienlijk gereduceerd. Lees meer over CoolWall op pagina 23.

RITTALactueel 09/11

Elk type in de productreeks kent een eigen technische toepassing: • Rittal LCP Inline koelt hele rijen racks door de koude lucht aan de voorzijde van de racks in een koudestraat (Rittal ColdCube) te blazen, met als voordeel dat er geen traditionele verhoogde vloer aangebracht hoeft te worden. • Rittal LCP Extend heeft een passieve lucht/ waterwarmtewisselaar die in de achterdeur van het serverrack wordt geplaatst. • Rittal LCP DX (Direct Expansion) gebruikt een koudemiddel als koelmedium en is hierdoor ook in kleine ruimtes op rijen rackniveau snel en eenvoudig te installeren. • Rittal LCP T3+ wordt gebruikt in datacenters waar maximale beschikbaarheid van groot belang is.

IT-Infrastructuur monitoring met Rittal CMC III Op de beurs Elektrotechniek presenteert Rittal het compleet vernieuwde monitoringsysteem Rittal CMC III, dat naadloos aansluit op de nieuwste communicatievormen en mogelijkheden biedt voor serieschakeling van sensoren, wat vele ruimte- en kostenbesparende voordelen oplevert. Rittal CMC III maakt gebruik van seriële CAN-bus technologie (Controller Area Network), waardoor de installatie en de bekabeling aanzienlijk wordt vereenvoudigd. De intelligente Rittal CAN-bus sensoren hoeven niet, zoals conventionele I/O sensoren, afzonderlijk op de centrale Processing Unit te worden aangesloten, maar kunnen onderling in serie worden geschakeld (tot 32 sensoren). Een sensor voor de monitoring van de koudeluchttoevoer en een toegangssensor zijn standaard in CMC III geïntegreerd. De toegangssensor maakt gebruik van een infrarood-schakeling, waardoor mechanische bewerkingen aan deuren overbodig zijn geworden. Daarnaast blijft het mogelijk om ook conventionele sensoren via een I/O unit op CMC III aan te sluiten.

Populaire racks nu voorgeconfigureerd en direct inzetbaar Bij het bestellen van netwerk- en serverracks kiezen de meeste klanten voor standaardconfiguraties. Daarom heeft Rittal de 24 populairste netwerk- en serverracks nu voor u bestelklaar voorgeconfigureerd. Bij de samenstelling van de racks is ook gekozen voor configuraties die aan populariteit winnen, zoals netwerkbehuizingen die meer ruimte bieden aan actieve componenten en racks die zijn voorzien van dubbele overlappende deuren en waarvan het dak is voorbereid voor het plaatsen van een ventilator. Door de grotere vraag naar deze 24 IT-racks, kunnen wij effectiever produceren, waarvan u direct de vruchten plukt.

Rittal CMC III

Voorgeconfigureerd rack

Meest gevraagde netwerk- en serverracks uit voorraad leverbaar en in prijs verlaagd

RITTALactueel 09/11

Ontwerp & engineering van besturingskasten Rittal & EPLAN: ontwerp-, planning- en systeemproducten voor efficiënte processen

De elektrotechnische industrie is vertrouwd met snelle technologische ontwikkelingen, maar om concurrerend te blijven moeten elektrotechnische bedrijven ook op organisatorisch vlak inspelen op nieuwe mogelijkheden. In tijden waarin winstmarges onder druk staan kunnen bedrijven hun concurrentiepositie verbeteren door efficiënt te ontwerpen en zonder tijden materiaalverlies te engineeren. Hoe realiseer je kostenefficiënte engineeringsen productieprocessen die betrouwbare maatwerkproducten opleveren? Veel paneelbouwers weten dat 60 tot 70% van de totale montagekosten al in de ontwerpfase wordt bepaald. Zij stappen af van het handmatig omzetten van elektrotechnische schema’s naar compleet ingerichte besturingskasten. Met behulp van intelligente ontwerpen engineeringssoftware realiseren zij ontwerpen engineeringsprocessen die snel, efficiënt en foutloos verlopen en voldoende flexibiliteit bieden voor maatwerkoplossingen.

Ontwerp in EPLAN Pro Panel

RITTALactueel 09/11

Workflow Voor het configureren van besturingskasten en stroomverdelingen introduceerde Rittal met RiCad 3D, Therm en Power Engineering praktische tools voor een professionele workflow. Zo vestigde softwarehuis EPLAN met programmatuur als EPLAN Electric P8 en EPLAN P8 Fluid een industriestandaard voor het ontwerpen van elektrotechnische, pneumatische en hydraulische schema’s. En zoals het marktleiders betaamt namen Rittal en EPLAN het voortouw in de ontwikkeling van een producten merkenoverkoepelend digitaal informatieplatform voor industriële componenten, het EPLAN Data Portal. Dit informatieplatform biedt actuele technische informatie over alle gangbare elektrotechnische, pneumatische en hydraulische componenten - van voedingen en klemmensystemen van bijvoorbeeld Phoenix Contact tot besturingscomponenten van Siemens – alle toonaangevende fabrikanten voeden de database van EPLAN Dataportal met gedetailleerde productinformatie. Deze database vormt de basis van een nieuw workflowsysteem dat het complete ontwerpen engineeringsproces definitief samenbrengt.

EPLAN Pro Panel De kracht van EPLAN Pro Panel schuilt erin dat de software zowel engineerings- als montageprocessen inzichtelijk maakt. Met gebruik van actuele gegevens uit de online EPLAN Dataportal worden elektrotechnische schakelschema’s foutloos, snel en efficiënt omgezet naar correcte montage-indelingen. Het plaatsen van de componenten met behulp van EPLAN eTouch geschiedt via een ‘drag and drop’ aanpak. Met enkele muisbewegingen kunnen de componenten op de stuklijsten in een virtuele 2D of 3D montage-indeling worden gesleept. Het programma biedt een exacte positiecontrole van apparaten, kabelgeleidingen en montagerails, houdt rekening met de minimale inbouwafstanden en geeft direct aan waar eventuele knelpunten optreden. Daardoor wordt de beschikbare ruimte in schakelkasten optimaal benut en wordt oververhitting van de componenten en conflicterende bedrading voorkomen. Het systeem controleert of de componenten op het juiste montagepaneel worden geplaatst en geeft onmiddellijk aan welke schema-items nog ontbreken. EPLAN Pro Panel ondersteunt macrofuncties, het gebruik van optietechnieken, revisiebeheer en PDM-koppelingen. Ook productiemachines kunnen vanuit EPLAN Pro Panel worden aangestuurd. Zo biedt EPLAN Pro Panel een garantie op een soepel verlopend plannings- en engineeringsproces.

Synergie Rittal & EPLAN Bij het samenstellen van maatwerkoplossingen wordt steeds vaker met standaardontwerpen gewerkt die snel op de wensen van de klant kunnen worden afgestemd. Het realiseren van efficiënte processen in de paneelbouw vraagt dan ook om een naadloze synergie tussen ontwerp-, plannings- en uitvoeringssoftware. Deze synergie is precies wat de nauwe samenwerking tussen Rittal en EPLAN voor elke klant oplevert. Daardoor vervalt de noodzaak voor technici om besturingsschema’s steeds weer opnieuw te moeten interpreteren. Gestroomlijnd informatiebeheer minimaliseert de kans op fouten, bijvoorbeeld wanneer gedurende een project nieuwe wijzigingen moeten worden doorgevoerd. Ook is inzichtelijk in hoeverre voorgenomen wijzigingen uitvoerbaar zijn en welke implicaties elke aanpassing heeft. Al in een vroeg projectstadium wordt duidelijk waar knelpunten optreden. Dat voorkomt herstelwerkzaamheden en tijdverlies in een later processtadium. Het werken met de programmatuur van Rittal en EPLAN maakt werkzaamheden eenvoudig overdraagbaar, want de systemen beschikken zelf over een ingebouwde expertise. Veel tijdrovend werkoverleg vervalt omdat alle betrokken technici hetzelfde systeem raadplegen, waarbij de voortgang van de constructiewerkzaamheden voor iedereen in één oogopslag duidelijk is.

Accurate kostprijsbepaling Engineering met ondersteuning van Rittal en EPLAN ontwerpen planningstools biedt gebruikers meer controle over het tijden materiaalverbruik. Doordat u nauwkeuriger kunt dimensioneren maakt het systeem een accurate kostprijsbepaling mogelijk. Reeds op basis van een besturingsschema kan een nauwkeurige inschatting worden gemaakt van de omvang van besturingskasten en panelen. De driedimensionale weergave van de behuizingen in RiCad 3D en EPLAN Pro Panel geeft een helder beeld van het werkelijke kastruimtegebruik en maakt het opstellen van een concurrerende offerte minder risicovol.

3D-tekening TS-aanbouwkast

Conclusie De modulair toepasbare systeemproducten van Rittal bieden flexibele mogelijkheden om eenvoudige tot complexe besturingskasten samen te stellen: van de stroomverdeling tot de klimatisering- en monitoringtechnologie - elk detail draagt bij aan een veilige en betrouwbare werking van het eindproduct. Juist de combinatie tussen EPLAN Pro Panel en Rittal systeemproducten biedt de flexibiliteit die u in de gelegenheid stelt om maatwerkoplossing te realiseren. Rittal – The System staat daarbij garant voor systemen die voldoen aan de relevante internationale richtlijnen en normen. Zo maakt de synergie tussen Rittal en EPLAN de weg vrij voor een efficiënte constructie van besturingskasten, panelen en schakelkasten. RITTALactueel 09/11

Uitmuntende Kennis De praktische waarde van Cito Benelux Education

“Alleen wie oude kennis koestert en voortdurend nieuwe kennis vergaart mag een leraar van anderen zijn”, schreef Confucius. Deze oude wijsheid vormt een leidraad voor de activiteiten van Cito Benelux Education. Naast experts van Rittal, EPLAN en Phoenix Contact nodigt deze educatieve afdeling van Cito Benelux onafhankelijke technologiepartners uit om kennis te delen met professionals uit de elektrotechniek en de informatietechnologie. We zoeken kennis, maar bovenal zekerheid (Bertrand Russell) Praktische toepassingsmogelijkheden staan centraal in alle workshops, seminars en themadagen die Cito Benelux in de drie technologieen trainingcentra organiseert. Jaap Dijsselhof, Education Engineer Cito Benelux: “Jaarlijks ontvangen we meer dan vijfduizend bezoekers in onze centra die zich laten informeren over vele uiteenlopende technische onderwerpen. Veel deelnemers passen hun nieuwe kennis direct in de praktijk toe. Zo wordt bijvoorbeeld van technici verwacht dat zij zelf een praktische invulling geven aan normen en wettelijke richtlijnen. Een goed begrip van de betekenis van normen biedt dan veel extra zekerheid. Daarnaast draagt een actuele kennis van nieuwe technologieen marktontwikkelingen bij aan een optimale functionaliteit, een hoge betrouwbaarheid en een maximale levens-

RITTALactueel 09/11

duur van componenten en systemen. Een juiste keuze en een vakkundig gebruik van technologische middelen levert onze bezoekers onder de streep efficiëntere werkprocessen en extra tevreden klanten op.” Kennis spreekt, maar wijsheid luistert (Jimmy Hendrix) De workshops, seminars en themadagen van Rittal, EPLAN en Phoenix Contact, bieden concrete antwoorden op vragen als: hoe realiseer ik met weinig middelen grote energiebesparingen? Hoe richt ik betrouwbare stroom- c.q. laagspanningsverdeelsystemen in? Hoe bevorder ik de hygiëne en voedselveiligheid en minimaliseer ik de reinigingstijd in voedselverwerkende processen? Hoe voorkom ik EMC-storing en hoe garandeer ik de explosieveiligheid in een productie-, verwerking- en overslagomgeving? Dijsselhof: “Onafhankelijke experts plaatsen elk onderwerp in een breed toepassingskader. Zij doen dat vanuit een passie voor technologie en met een bijzondere aandacht voor elk afzonderlijk technische detail. Want details maken het verschil en de professionals die onze technologieen trainingcentra bezoeken weten dat. Zij waarderen onze niet-commerciële insteek. De workshops, seminars en themadagen zijn kosteloos en richten zich niet in de eerste plaats op producten – het is de kennisoverdracht die centraal staat. Deels is het ook maatschappelijke betrokkenheid die ons drijft, bijvoorbeeld wanneer wij technische studenten vertrouwd

maken met technologiën die voor scholen onbereikbaar zijn. Net als de bezoekers aan de workshops, seminars en themadagen beoordeelt ook Cito Benelux zelf elke nieuwe technologie op de praktische waarde voor klanten. Daarom bieden we in de technologieen trainingscentra naast informatie ook een uitstekend verzorgde lunch aan, die we benutten door aandachtig te luisteren en samen verder te onderzoeken in hoeverre elke technologische ontwikkeling een toegevoegde praktische waarde en meer zekerheid kan bieden.” Meer informatie over de Cito Benelux Education workshops, seminairs en themadagen vindt u op de websites van Rittal, EPLAN en Phoenix.

Jaap Dijsselhof, Education Engineer Cito Benelux

Introductie Rittal CoolWall

Ruim baan voor maximale prestaties en energiebesparingen Wat is het recept van een optimaal koelvermogen en een maximale energieefficiëntie in IT-omgevingen? Men neme: een beproefd koelconcept (gebaseerd op de fundamentele wetten van de energieleer), een ruime portie ontwikkelervaring, het neusje van de zalm op het gebied van energiebesparende technologieën en een kwalitatief hoogwaardige, schaalbare systeemuitvoering. Vol trots presenteert Rittal een compleet nieuwe benadering voor het realiseren van uw koeloplossingen: Rittal CoolWall - hét recept voor maximaal koelvermogen en energieefficiëntie in IT-omgevingen.

Op de beurs Elektrotechniek 2011 demonstreert Rittal hoe de CoolWall optimaal gebruik maakt van de beschikbare technische ruimte en zo bij een zeer laag energieverbruik een uitzonderlijk hoog koelvermogen realiseert. Ten opzichte van Precisie-airconditioners weet de Rittal CoolWall het koelvermogen per vierkante meter zelfs te verdubbelen. Het geheim van de CoolWall schuilt in de constructie, waarbij is afgezien van het gebruik van een eigen behuizing. Daardoor kan de volledige hoogte en breedte van de technische ruimte voor de koeling van het datacenter worden gebruikt. Het maximale koeloppervlak en de energiezuinige EC-ventilatoren in de verhoogde vloer zorgen voor een optimale energie-efficiëntie. Werkingsprincipe Zoals de naam al doet vermoeden is de gepatenteerde CoolWall in essentie niets anders dan een voorzetwand waarin koelen filtermodules zijn geplaatst. De energiebesparende EC-ventilatoren zorgen voor een exact op de koelbehoefte afgestemde luchtstroom. Omdat interne drukverliezen worden geminimaliseerd verbruiken de ventilatoren daarbij minder energie dan ventilatoren die in behuizingen zijn ondergebracht. De warme lucht uit de computerruimte wordt in de CoolWall afgekoeld en stroomt via de verhoogde vloer terug naar de IT-racks. Een omgekeerde werking is ook mogelijk: de warme lucht kan door de verhoogde vloer afgevoerd worden, en de gekoelde lucht kan via de koelwand direct in de ruimte stromen. Daarnaast is de Rittal CoolWall nauwkeuriger en schaalbaar want de complete constructie van de CoolWall is volledig modulair opgebouwd, waardoor het systeem op iedere ruimtevorm kan worden toegesneden.

Optimaal ruimtegebruik én maximale energiebesparing Ook de koeling van het datacenter kan nauwkeurig worden ingesteld door de conﬁguratie van de warmtewisselaars en het aantal ventilatoren. De installatiekosten vallen ten opzichte van conventionele Precisie-airconditioners aanzienlijk lager uit. Dankzij de vergrote koeloppervlakken kunnen bovendien hogere watertemperaturen worden gebruikt, waardoor beter kan worden geprofiteerd van indirecte vrije koeling (die de koele buitenlucht benut). Door zich te richten op het koelen van grote oppervlakken speelt Rittal in op een actuele trend. Elbert Raben, Product Manager IT-Infrastructuur: “Door de komst van cloud computing zullen kleinere computercentra steeds vaker opgaan in grote datacenters die daardoor grotere belastingen moeten verwerken. Tegelijkertijd moeten deze datacenters efficiënt met hun ruimte omspringen en zo veel mogelijk energie besparen om de kosten in de hand te houden. De CoolWall is de volgende stap in de ontwikkeling van de serie Precisie-airconditioners: hoe groter de benodigde koelvermogens, hoe groter de ruimte- en kostenbesparingen die met de Rittal CoolWall worden gerealiseerd.”

Rittal CoolWall, de voordelen op een rij: • Hoog koelvermogen • Laag energieverbruik • Ruimtebesparend • Flexibele inrichting van de ruimte • Modulair • Investeringsvriendelijk

RITTALactueel 09/11

WELKOM op onze stand, prikkel uw zintuigen! innovaties. ‘Kleine details’, maar ook ‘grote ideeën’ die trendsettend zijn. Ervaar hoe u samen met Rittal uw voorsprong in de markt houdt.

Wij verrassen u met tal van

Gratis voorregistratie via www.rittal.nl Uit richting Den Haag/Arnhem

Data:

Maandag 3 t/m vrijdag 7 oktober 2011

Tijden:

Maandag 3 t/m woensdag 5 oktober van 10.00 - 17.30 uur Donderdag 6 oktober 10.00 - 19.30 uur Vrijdag 7 oktober 10.00 - 17.00 uur

Uit richting Amsterdam/’s-Hertogenbosch

Locatie: Hallen 7 t/m 12, Jaarbeurs Utrecht

Rittal Hal 7 - Stand C010

Cito Benelux sponsort Kika Cito Benelux heeft niet alleen passie voor techniek, maar ook voor sport ! Dit jaar is voor de allereerste keer de Cito Benelux fiets 3-daagse verreden. Een sportieve wieler-toertocht door Nederland. Ruim 30 deelnemers hebben op 17, 18 en 19 juni in totaal 450 kilometer gefietst langs de Nederlandse vestigingen van Cito Benelux in Zevenaar, Reeuwijk en Waalre. Met deze uitdaging hebben de deelnemers geld ingezameld voor Kika (Kinderen Kankervrij). Iedere deelnemer heeft zich laten sponsoren voor het leveren van deze sportieve prestatie. In totaal is er op deze manier € 10.000 ingezameld voor Kika !

Colofon Dit is een uitgave van RITTAL BV Hengelder 56 Postbus 246, 6900 AE Zevenaar telefoon: (0316) 59 16 60 Redactie René Bourgonje (eindredactie) Marjan Brouwer Vormgeving, opmaak en druk Coers & Roest Ontwerpers BNO | Drukkers Arnhem RITTAL ACTUEEL wordt gedrukt op FSC-gecertificeerd papier

wordt verpakt in milieuvriendelijk folie