Pomoc psychologiczno-pedagogiczna w przedszkolach i szkołach

kadry i wyposażenia w celu indywidualnego wsparcia, wynikającego przede wszystkim z diagnozy medycznej, stanowiącej podstawę segregacji. Choć pojęcie „kształcenie specjalne” nie odnosi się jedynie do nauczania w szkołach specjalnych, tylko do specjalnych form i metod pracy z uczniem z określonymi problemami zdrowotnymi, poznawczymi i rozwojowymi oraz może być realizowane m.in. w szkołach ogólnodostępnych czy z oddziałami integracyjnymi, dla celów Raportu kształcenie specjalne poza szkołami specjalnymi ujęto w kategorii „kształcenie integracyjne”.

Kształcenie integracyjne – kategoria rozwiązań organizacyjnych systemu oświaty (klas, grup, zespołów, szkół) łącząca strukturalnie – w celach zbliżenia do siebie – uczniów z niepełnosprawnością i bez niepełnosprawności; kształcenie w formach ogólnodostępnych i wyodrębnionych, z funkcjonalnymi elementami specjalnymi. W Raporcie w celach analitycznych ujęto w tej kategorii umownie5 zarówno szkoły integracyjne, jak również szkoły ogólnodostępne z klasami integracyjnymi, szkoły ogólnodostępne z klasami specjalnymi (bez klas integracyjnych), jak i szkoły ogólnodostępne z klasami integracyjnymi i klasami specjalnymi.

Włączenie – proces, który pomaga pokonywać bariery ograniczające obecność, uczestnictwo i osiągnięcia uczniów6; przeciwdziałanie procesowi marginalizacji i wykluczenia. W edukacji wyraża się minimalizacją rozwiązań specjalnych, szczególnych, stwarzających odmienne warunki rozwojowe na rzecz poszukiwania rozwiązań uniwersalnych wysokiej jakości, dostosowanych do potrzeb wszystkich uczestników procesów edukacyjnych, w tym także OzN. Wysoka jakość edukacji włączającej, z racjonalnymi dostosowaniami, umożliwia OzN osiąganie efektów kształcenia nie niższych niż w kształceniu specjalnym.

Rodzaje szkół – w Raporcie umowne określenie jednej z trzech kategorii szkół umożliwiających OzN edukację wwarunkach specjalnych, w warunkach integracyjnych lub w edukacji włączającej: szkoły specjalne, integracyjne i ogólnodostępne. Przez analogię rodzaje te odnoszą się także do podziału przedszkoli i innych placówek. Podział dotyczy lokalizacyjnego aspektu inkluzji, tj. umieszczania OzN w różnych rodzajach placówek oświatowych.

Typy szkół – kategorie szkół występujące w aktualnym systemie edukacji w Polsce, zgodnie z zamieszczonym poniżej schematem7. Odwołania szczegółowe w części opisowej Raportu odnoszą się także do kategorii wymienionych w rozbudowanej typologii szkół ujętej w SIO.

5 Na poziomie ogólności wymaganym w Raporcie i ze względu na tryb pozyskiwania informacji od jednostek systemu oświaty nie ma możliwości zdobycia szczegółowych informacji z jednej szkoły, dotyczących osobno uczniów z niepełnosprawnością w dwóch, trzech rodzajach klas. Dlatego jedyną sensowną możliwością było zaklasyfikowanie szkół z klasami specjalnymi do kształcenia integracyjnego. 6 https://www.gov.pl/web/edukacja/edukacja-wlaczajaca [dostęp: 8.10.2020]. 7 https://eurydice.org.pl/wp-content/uploads/2019/10/the_structure_of_the_european_education_systems_2019_20.pdf [dostęp: 8.10.2020].