motywacji uczniów

Poradnik – Plakaty edukacyjne na lekcjach języka niemieckiego

Najważniejsze jest, aby zaangażować uczniów do wspólnej aranżacji sali językowej. Zaproszenie uczniów do współtworzenia przestrzeni, w której się uczą, powoduje, iż mają oni poczucie sprawstwa oraz przynależności, a także odpowiedzialności za współdzieloną przestrzeń. Ponadto proces ten może być również ćwiczeniem językowym, gdy poprosimy uczniów o wypracowanie reguł i zasad obowiązujących w sali i na lekcjach języka obcego. Umieszczenie w klasie materiałów wykonanych przez uczniów, np. plakatów, podnosi ich samoocenę.

Jeśli chodzi o środki dydaktyczne, jakie byłyby przydatne w pracowni językowej klas I–III, to z pewnością do nich należą: • książeczki do samodzielnego czytania (podzielone na poziomy zaawansowania), • karty obrazkowe, • klocki Cuisenaire’a, • szarfy do zasłaniania oczu, • liny, • kreda, • parawany, • małe dywaniki, • realia (zabawki/modele owoców, warzyw, zwierząt itp.), • kostki do gry i wiele innych.

Szczegółowy opis środków dydaktycznych wraz z ich zastosowaniem (od s. 22) – Jak wspierać naukę języka obcego

Pomoce dydaktyczne (scenariusze zajęć oraz slajdy przygotowane w programie Microsoft PowerPoint – Projekt Modernizacja treści i metod kształcenia – Ośrodek Rozwoju Edukacji, Synergia początkowej nauki języka obcego z edukacją wczesnoszkolną i technologiami informacyjno-komunikacyjnymi

Badania wykazały, iż uczniowie, którzy czerpali radość z nauki języka obcego na etapie wczesnoszkolnym, pozostają zmotywowani do nauki również na późniejszym jego etapie, a także w dorosłym życiu (Janicka, 2014). Czy możemy mieć do czynienia z motywacją wewnętrzną bez wykształconej autonomii?

Obejrzyj wideo – Kilka słów o autonomii – Ośrodek Rozwoju Edukacji

Jak więc sprawić, aby nasi uczniowie byli zmotywowani, autonomiczni oraz czerpali radość z nauki. Czy odpowiedzialność spoczywa tylko na nauczycielu?

Motywacja to proces złożony i długotrwały, odpowiedzialność za niego przejmuje nie tylko nauczyciel, ale również uczący się. Jolanta Sujecka-Zając (2013, s. 59) uważa, iż „rolą nauczyciela jest konstruowanie i rozwijanie różnorodnych motywów równolegle do wiedzy i umiejętności uczącego się”. Podobnie jest również z rozbudzaniem energii do działania w jakimś określonym celu. A jeśli tak, to powinniśmy także przyjąć od razu, iż w procesie uczenia się potrzebne jest aktywne uczestnictwo oraz interakcja, co wyklucza frontalne nauczanie. Uczenie się jest z natury procesem autonomicznym, który przeprowadzany jest przez osobę uczącą się. W ostatnich latach wiele mówi się w Polsce na temat autonomii uczniów w kształceniu językowym i o tym, iż powinna cechować ich refleksja nad procesem uczenia się oraz trening strategii i technik uczenia się (Chudak, 2007). Warto więc przyjrzeć się materiałom do kształcenia języków obcych i sprawdzić, czy zawarte treści – np. w podręcznikach lub też w materiałach dydaktycznych opracowanych w ramach różnych projektów czy innowacji edukacyjnych – wpływają pozytywnie na motywację ucznia oraz inicjują refleksję na temat nastawienia ucznia do nauki oraz jej związku z rzeczywistością pozaszkolną.

Jaka jest w takim razie rola nauczyciela w procesie kształcenia? Nauczyciel ma możliwość wywołania wewnętrznej potrzeby uczącego się, która stanowi źródło motywacji ucznia, ale tylko wtedy, gdy sam ma dobre, partnerskie relacje ze swoimi uczniami, dzięki którym potrafi rozbudzić w nich zainteresowanie, a tym samym zmotywować do nauki. Rola ta komplikuje się w obecnej sytuacji (COVID-19), gdy nauczyciele prowadzą lekcje zdalne, na odległość, gdzie często nie ma miejsca na tworzenie motywującego środowiska do uczenia się. Być może rola strategii samodzielnego uczenia się, przeoczona jednak chyba w tradycyjnym systemie edukacji, zwłaszcza na poziomie klas I–III, przydałaby się teraz uczniom uczącym się z domu. Coraz częściej zostaje dziś poruszany temat, w jaki sposób komputer i zasoby dostępne online mogą wspomóc ucznia w procesie samokształcenia językowego. I znów wracamy do głównego zagadnienia, gdyż w zależności od motywacji ucznia oraz jego kompetencji i poziomu autonomii, to właśnie komputer może wspomóc jego samodzielne doskonalenie umiejętności językowych (Kurek, 2007). Zatem rozwijanie motywacji uczniów należy uznać za zasadniczy czynnik procesu dydaktycznego, zwłaszcza odnoszącego się do autonomizacji w odniesieniu do kontroli nad treściami, których się uczymy.

Więcej o autonomii uczniów oraz motywacji do nauki języka obcego znajdziesz w publikacji Jak rozwijać motywację uczniów – Ośrodek Rozwoju Edukacji – Materiały dla Szkół Ćwiczeń

Obejrzyj wideo – Jak rozwijać motywację uczniów – Marcin Stanowski – Ośrodek Rozwoju Edukacji

Obejrzyj wideo – Motywacja w praktyce – Ośrodek Rozwoju Edukacji