Digimag Die Keure

DIGI M@ G!

Magazine over (digitaal) leren met uitgeverij Die Keure

Voor alle juffen en meesters GETEST

Spelend leren: de kinderredactie nam de proef op de som REPORTAGE

Een dag (terug) op de schoolbanken

ONLINE LEREN

Welkom in de klas van morgen + OP BEZOEK IN EEN KWEETET.BE-SCHOOL + FUN IN DE KLAS MET MUZEMUNDO + VEILIG INTERNET IN DE KLAS + ...

educatieve uitgaven

Die Keure Educatief draagt zorg voor het milieu …

Wij drukken onze uitgaven bij voorkeur op FSC-gecertificeerd papier. Dat keurmerk geeft je de garantie dat het papier afkomstig is uit duurzaam beheerde bossen. Voor promotioneel drukwerk gebruiken wij uitsluitend papieroverschotten. Onze persen draaien op groene stroom en onze gebouwen verwarmen we met restwarmte van de nabijgelegen verbrandingsoven.

ns.be www.goodplanetactio

ZERO AFVAL 25/11/14

Gedrukt op gerecycleerd papier / Verantwoordelijke uitgever : Jo Van Cauwenberge – Edinburgstraat 26 – 1050 Brussel

… en steunt daarom graag

GoodPlanet Belgium

EET LOKAAL 16/10/14

WATT MINDER 13/02/15

Met een positieve boodschap inspireert GoodPlanet jong en oud om in actie te komen voor een duurzame samenleving.

Zo stimuleert de campagne GoodPlanet Actions iedereen om op 5 actiedagen met een simpele geste mee te werken aan een ‘GoodPlanet’.

WERELD WATERDAG @SCHOOL 20/03/15 1 M2 BIODIVERSITEIT 29/04/15

> GoodPlanet Actions is een initiatief van GoodPlanet Belgium met de steun van:

Meer weten over het educatief aanbod rond duurzame ontwikkeling?

www.goodplanet.be

Kleine Pathoekeweg 3, 8000 Brugge, T 050 47 12 88, F 050 47 12 87, E educatieve.uitgaven@diekeure.be, www.diekeure.be, BTW be 0405 108 325

voorwoord

ID-KIT NIC PAPPIJN: UITGEEFDIRECTEUR EDUCATIEF ID-KIT VICKY VERMEULEN: UITGEVER DIGITALE LEERMIDDELEN

ONDERWIJS­KWALITEIT STAAT ALTIJD VOOROP Ja, je ziet het goed! Voortaan doen we het bij Die Keure met zijn tweetjes, want de digitale trein is vertrokken. Meer zelfs: hij komt stilaan op kruissnelheid en dat gaat snel. Dat merk je ook in ons aanbod. Tot niet zo heel lang geleden verdeelden we onze educatieve content bijna uitsluitend op papier. Vandaag hebben we ook een ruime waaier aan digitale tools.

Neem nu Kweetet.be, ons online onderwijsplatform voor kinderen van zes tot twaalf. Het illustreert mooi waar wij in de digitale toekomst willen op inzetten: win voor de leerling, win voor de leerkracht. In Kweetet.be is dat kinderen motiveren om vaak en slim te oefenen, maar tegelijk ook de leerkrachten helpen om dat allemaal kindspecifiek klaar te zetten en met één muisklik te corrigeren en te volgen.

Want voor alle duidelijkheid: wij zijn nu plots geen gamebouwers of IT-ontwikkelaars geworden. Dat past niet in ons DNA van kennisverspreider. Digitale tools zijn voor ons een middel, geen doel op zich.

En als het digitale middel efficiënter is om kennis en inzicht te onderwijzen en te oefenen, dan kiezen we voortaan die weg.

In ons digitaal verhaal staan daarom leerrendement bij de leerlingen en didactische ondersteuning van de leerkracht voorop.

Er zijn ook dingen die niet veranderen: kwaliteit blijft ons doel!

De digitalisering raakt de kern van het onderwijs. Het wordt een boeiend traject, zoveel is zeker. We kunnen nog uren enthousiast doorgaan, maar stellen voor dat je onze digitale verhalen zelf ontdekt op de volgende pagina’s. Veel lees- en ontdekplezier!

“WE WILLEN MAXIMAAL RESULTAAT HALEN. IS DAAR EEN BOEK VOOR NODIG? PRIMA, DAN KIEZEN WE VOOR PAPIER. IS DIGITAAL GESCHIKTER? DAN WORDT HET DIGITAAL” NIC PAPPIJN

1

Education matters. You matter.

inhoud

4 Rondetafel

Op bezoek in een Kweetet.be-school.

RONDNEUZEN IN DE DIGITALE LERAARSKAMER

8 Portret

De specialisten achter Kweetet.be.

10 Interview

Rekengame Monkey Tales onder de loep: inzichten en resultaten.

14 Rondleiding

Welkom in de digitale leraarskamer.

16 Reportage

Een dag (terug) op de schoolbanken met boek-e’s.

20 Gezond

Lekkers voor grote en kleine hersens.

22 Getest

De kinderredactie neemt de proef op de som.

OP BEZOEK IN EEN KWEETET.BE SCHOOL

26 Goed om weten 28 Praktisch

6 tips om veilig te surfen.

29 Fun

Alicia (10)

ONZE KINDERREDACTIE TEST ONLINE LEREN

Internet SOS. Welkom in de les ­mediawijsheid.

“TIJDENS DE REKENLES MOGEN WE OP HET BORD WERKEN MET VERSCHILLENDE KLEURTJES. ZOVEEL LEUKER DAN EEN GEWONE BALPEN EN PAPIER”

MUZISCHE VORMING MET MUZEMUNDO

Zingen, spelen, dansen en leren met MuzeMundo, de digitale methode muzische vorming

COLOFON

DIGIM@G! is een uitgave van Die Keure Publishing • Verantwoordelijke uitgever: Educatieve uitgeverij Die Keure, Nic Pappijn, die Keure, Kleine Pathoekeweg 3, 8000 Brugge, www.diekeure.be • Marketing Communication Manager: Mieke Gassesmet • Concept en realisatie: www.mauscreations.be • Editorial account & coordinator: Cathy Jansens • Creative Director: Steven Depaemelaere • Eindredacteur: Stijn Vanbiervliet • Vormgevers: Steven Depaemelaere, Pieter Vanhoutte • Kinderredactie: Evert, Lilith, Mona, Nora, Nel, Otto-Jan, Rosie, Stella, Tille, Tobin • Redactiemedewerkers: Dimitri Bambust, Dirk Blijweert Arne Depoorter, Thalisa Devos, Annelies Deguffroy, Joshua Kint, Joanna Mary, Hannah Pector, Manu Sinjan, Niels Stubbe, Anje Van Biesen, Vicky Vermeulen • Fotografie: Joost Demuynck, David Samyn • Drukkerij: www.diekeure.be

SPELENDERWIJS REKENEN MET MONKEY TALES GAMES

3

Rondetafel

Op bezoek bij een Kweetet.be-school Basisschool Zonnekind in Kalmthout was één van de eersten om Kweetet.be van Die Keure te omarmen.

De leraars schakelen het online onderwijsplatform in bij hoekenwerk en als takenplatform. Die Keure legde zijn oor te luister bij directie, leraars en ouders.

Tekst: Dirk Blijweert. Foto’s: David Samyn

Hoe hebben jullie Kweetet.be leren kennen?

Gino: “Ik had ervan gehoord, maar zag niet meteen in wat het voor ons kon betekenen.

Tot juf Sofie van het vijfde zei dat ­Kweetet.be aansluit bij onze taalmethode, die ook van Die Keure komt. We zagen Kweetet.be als een manier om huiswerk meer digitaal aan te bieden. We besloten ons er verder in te verdiepen en gingen op zoek naar meer informatie. Na die uitgebreide informatieronde besloten we in te stappen. In eerste instantie hebben we Kweetet.be uitgerold voor de bovenbouw, de laatste drie klassen dus. We waren vooral benieuwd naar de huiswerkbegeleiding.”

Maakten jullie voor de komst van Kweetet.be al gebruik van computers?

Griet: “Vóór Kweetet.be gebruikten we een ander platform om huiswerk mee te geven, maar daar zijn we van afgestapt. Het systeem was te complex. Vandaag gebruik ik Kweetet.be voor de lessen WO. Onze school heeft relatief veel computers, waardoor we Kweetet.be makkelijk konden integreren in de lessen.”

Wat waren jullie eerste reacties?

Kim: “Toen ik Kweetet.be voor het eerst zag, vond ik het grafisch zeer aantrekkelijk.

Het oogt mooier dan de andere platforms.

Ik merkte veel enthousiasme bij de kinderen om het te ontdekken. In het begin sloeg het meteen aan.”

4

DIGIM@G!

Gino: “De inschrijving op ­Kweetet.be verliep nogal stroef, omdat we de toestemming van de ouders nodig hadden. Dat is nogal omslachtig.”

Anje: “Je moet weten dat Europa ons erg strenge richtlijnen oplegt. Vergeet niet dat we het hier hebben over de privacy en bescherming van jongeren op het internet.

We willen de wetgeving correct toepassen.

Dat vraagt inderdaad een extra inspanning van de school en de ouders.”

Astrid: “Ik was net blij dat ik eerst mijn toestemming heb moeten geven. Mijn zonen mogen sowieso niet op het internet zonder mijn medeweten. Ik heb Kweetet.be eerst goed bekeken en pas daarna heb ik mijn akkoord gegeven. Vandaag zie ik dat mijn zoon er echt van geniet. Sterker nog: ondanks mijn initiële terughoudendheid, zou ik ook mijn jongste zoon willen inschrijven. Die voelt zich nu tekortgedaan omdat zijn andere broer er zo wild van is.”

Branka: “Ik was ook meteen overtuigd.

Mijn zoon gaf duidelijk aan dat hij dit wou

“MIJN ZOON HEEFT EEN ­TAALACHTERSTAND. HIJ MOET ZIJN NEDERLANDS DUS BIJ­SPIJKEREN. KWEETET.BE HEEFT HEM HIERBIJ ­UITSTEKEND GEHOLPEN” Astrid Van Moorleghem

doen. Ik vind het een prachtig initiatief.

De leerstof van Kweetet.be sluit helemaal aan op hun leefwereld. Ook mijn jongste reageerde nieuwsgierig. Hij is een beetje boos omdat Kweetet.be nog niet voor hem is weggelegd.”

En leraars, welke echo’s hebben jullie opgevangen?

Kim: “Sommige ouders vrezen dat de nadruk iets te veel op het spelelement ligt.

In het 6de leerjaar zouden er kinderen zijn die bij manier van spreken dagenlang met Kweetet.be bezig zijn. Het spelend leren is volgens mij de grote kracht van Kweetet.be, al komt het spelelement misschien iets te nadrukkelijk in beeld.”

Gino: “Ik heb ook gehoord dat bepaalde ouders het computergebruik inderdaad willen afremmen.”

Anje: “Ik ben blij dat te horen. Het spelelement motiveert de kinderen, maar vergeet niet dat ze eerst verplicht moeten oefenen. Door taken te maken, verdienen ze als het ware Kwetons, het betaalmiddel van Kweetet.be. Zonder Kwetons kunnen ze geen spelletjes spelen. Ik geef toe: soms moet ik mijn eigen kinderen van Kweetet.be weghalen. Persoonlijk zie ik mijn kinderen liever op Kweetet.be dan op YouTube. Dan weet ik tenminste dat ze oefeningen maken.”

Hoe zien de ouders dat?

Astrid: “De afwisseling tussen leren en spelen is een sterke troef. Een commercieel

AANWEZIG

Astrid Van Moorleghem (43) moeder van Philippe (1ste leerjaar) en Rémy (4de leerjaar) Kim Bruyndonckx (30) leraar 6de leerjaar Griet Konings (32) lerares 4de leerjaar Anje Van Biesen (38) marketing­verantwoordelijke Kweetet.be Gino Van Gool (56) directeur van basisschool Zonnekind Branka De Jong (40) moeder van Kyano (1ste leerjaar) en Bryan (4de leerjaar) Kim

game heeft dat niet. Nu kan ik zeggen: werk eerst je taken op Kweetet.be af, en daarna mag je andere spelletjes spelen.

Wat mij betreft mogen de leerkrachten nog meer taken opladen, dan leren ze dingen bij. Mijn zoon heeft een taal­ achterstand omdat wij uit het buitenland komen. Hij moet zijn Nederlands dus bijspijkeren. Wel, Kweetet.be heeft hem uitstekend geholpen bij het lezen en aanleren van het Nederlands. Dan kies ik toch liever een leerplatform met een groot spelaspect. Dat houdt hem gemotiveerd.”

Hoe gebruiken jullie Kweetet.be concreet? Alleen in de klas of ook als huistakenplatform?

Gino Anje

Branka

Kim

Griet

Astrid

Griet: “In het vierde gebruik ik Kweetet.be bijna uitsluitend om huiswerk op te laden. Veel ouders vragen of we voor een vakantieperiode extra taken willen invoeren, maar die werkjes zijn niet verplicht. Met andere woorden: kinderen doen de taken vrijwillig. Soms gebruik ik ­Kweetet.be in de klas. Bijvoorbeeld voor spelling in hoekenwerk. Voor sommigen is de spelling in het werkboek behoorlijk moeilijk. Op Kweetet.be is dat efficiënter.

Het voordeel is dat we daarmee kunnen differentiëren.”

Kim: “Idem dito in het 6de leerjaar. De kinderen krijgen vrijblijvende taken. Diegenen die het echt nodig hebben, probeer ik extra aan te moedigen, maar het is geen verplichting.”

5

Rondetafel Leeft Kweetet.be bij de kinderen?

Kim: “Ik zag tijdens de eerste weken veel enthousiasme. Ondertussen is het nieuwe er een beetje af. Ik denk dat dat normaal is voor kinderen van die leeftijd.”

Gino: “Ik merk wel veel belangstelling.

In de nabewaking vragen kinderen spontaan of ze nog even op Kweetet.be mogen nadat ze hun huiswerk gemaakt hebben. Ze zijn vooral bezig met het aankleden van hun poppetjes, met outfits, vooral meisjes, dan.”

Wat zijn de voordelen van Kweetet.be voor de leraar?

Griet: “Je kunt er op een leuke manier mee differentiëren en de sterkere leerlingen een aangepaste oefening geven.

Kweetet.be verrijkt het aanbod voor de kinderen. In de klas is het aangenaam als je Kweetet.be kunt integreren in je hoekenwerk.”

Kim: “Kweetet.be sluit aan bij onze taalmethode. Je kan dus makkelijker extra oefenstof meegeven. Als leer-

“IN DE NABEWAKING VRAGEN ­KINDEREN SPONTAAN OF ZE NOG EVEN OP KWEETET.BE MOGEN NADAT ZE HUN HUISWERK GEMAAKT HEBBEN” Gino Van Gool kracht moet je minder zelf maken, omdat er al zaken klaarstaan. Dat is prettig, want zoals je weet, hebben we tegenwoordig veel werk. Kweetet.be levert tijdwinst op.”

Astrid: “Het grootste voordeel is dat ik mijn kinderen via Kweetet.be online durf te laten gaan. Dit is het enige dat ze online mogen doen. Veiligheid is toch belangrijk, vind ik.”

Anje: “Toch even meegeven dat je op de oudertool perfect kunt volgen wat je kind op Kweetet.be doet. Als je geen activiteit ziet, dan weet je dat hij of zij met andere dingen is bezig geweest.

DIRECTEUR GINO VAN GOOL OVER BASISSCHOOL ZONNEKIND IN KALMTHOUT:

“WE ZIJN ONZE EIGEN BAAS” 6

DIGIM@G!

Zonnekind neemt een aparte plaats in binnen het onderwijslandschap van onze gemeente. We zijn niet afhankelijk van een parochie of van de gemeente. In onze inrichtende macht zetelen afgevaardigden van het oudercomité, onafhankelijken en een paar leerkrachten.

We zijn dus onze eigen baas en hebben een grote autonomie. Toch werken we samen in een scholengemeenschap, maar we voegen wel eigen projecten toe aan het geheel.

Zo hebben we bijvoorbeeld een

We hebben geprobeerd veiligheid maximaal in te bouwen. Misschien kunnen we tips geven in de brief die we aan de ouders bezorgen.”

Slotvraagje: hoe kunnen we Kweetet.be nog verbeteren?

Kim: “Ik ben voorstander van meer ­gedetailleerde feedback zodat we ­Kweetet.be meer als huiswerkplatform dan als speelplatform kunnen gebruiken.

Er is ruimte voor verbetering, maar ik ben wel enthousiast.”

Gino: “Ik denk inderdaad dat de balans tussen spelen en oefenen iets evenwichtiger mag. Dat kan je oplossen door meer oefenmateriaal aan te reiken, zodat de kinderen daarna zorgeloos kunnen spelen. Ik stel in elk geval vast dat de kinderen zelf vragende partij zijn.”

Astrid: “Ik vind dat die balans tussen spelen en leren precies goed zit. Misschien een ideetje voor de leraars: waarom kleven jullie geen Kweetet.­be-­sticker in de agenda? Dan weten we wanneer de kinderen taken moeten doen.”

nieuwe kleuterschool gebouwd.

Dat was broodnodig, want het oude gebouw was tot op de draad versleten. Na een wedstrijd hebben we extra subsidies gekregen voor de bouw van een passiefschool. Die investering zal zeker renderen. De verwarmingskosten swingen immers de pan uit. Zonnekind is begaan met de natuur. Voor zij die Kalmthout niet kennen: dit is een mooie, groene omgeving op een boogscheut van de heide, een groot natuurgebied.

We laten onze kinderen graag meedoen aan groene projecten, zoals tuindagen. Trouwens, de kinderen dragen zelf bij aan een beter milieu. Onze passiefschool recupereert namelijk de lichaamswarmte van de kinderen: 37°C dus. Soms is het meer, maar dan sturen we ze naar huis.

Wat vinden de leerlingen zelf van Kweetet.be?

Evy, 9 jaar. Houdt van tekenen.

Kweetet.be is keileuk omdat je na de opdrachten spelletjes kunt spelen. Het laatste dat ik gekocht heb zijn ovenwanten voor een babydraakje, schattig hĂŠ? Die ovenwanten had ik nodig om verder te gaan in het verhaal. Ze hebben me wel 400 Kwetons gekost! Mijn favorieten zijn de stokstaartjes. Waarom? Omdat ze zo leuk zijn, natuurlijk!

Roos-Anne, 11 jaar. Speelt hockey en danst girly hiphop.

Het leukste aan Kweetet.be is dat je overal doorheen kunt lopen. Dat is best grappig. Natuurlijk zien de decors er ook mooi uit, met frisse kleurtjes. Wat ik het liefste koop? Kleren uiteraard!

Experte Vicky Vermeulen aan het woord Yoshi, 12 jaar. Tekent graag auto’s.

Kweetet.be is een toffe site met leuke oefeningen. Ik vind het prettig om nieuwe dingen te ontdekken. De foto van de apen is de grappigste. Ik vind de omgevingen ook wel mooi: veel kleuren en plezierige muziek.

Lonneke, 9 jaar. Speelt hockey, tekent, tennist en volgt musicalschool.

Wanneer je Kweetet.be opstart, hoor je een gekke olifant. Ik moet er altijd om lachen. Ik heb net het mooiste jurkje dat ik kon vinden gekocht: wit met zwarte stippen bovenaan.

Kweetet.be is een gloednieuw online onderwijsplatform voor het lager onderwijs. Kweetet.be heeft ook een extra module: webjuf.be.

Daarmee kunnen kinderen thuis bijles krijgen of herhalingen volgen. Kweetet.be wordt gemaakt door een team van schrijvers, pedagogen, tekenaars, 3D-artiesten en programmeurs. Alles bij elkaar zowat 20 medewerkers.

Surf zeker eens naar onze site www.kweetet.be. Je vindt er naast de trailer een demoversie en een interessante FAQ-rubriek.

Heb je zelf ook een specifieke vraag?

Stuur dan een mailtje naar help@kweetet.be.

7

Portret STEMACTEUR JELLE CLEYMANS:

GELUIDSMAN HANS VERMEERSCH:

“WAAROM ZOU JE GEEN BANGE KROKODIL NEERZETTEN BIJVOORBEELD? ”

“OP DIT ONLINE ONDERWIJSPLATFORM KAN JE VIA JOUW AVATAR MET ANIMATIEFIGUREN SPREKEN”

BLIK ACHTER DE SCHERMEN Schrijvers, tekenaars, programmeurs, geluidstechnici, stemacteurs… Elk van deze vaklui draagt zijn steentje bij tot Kweetet.be. Eén ding hebben ze gemeen: hun passie.

Tekst: Dirk Blijweert

8

DIGIM@G!

“Als stemacteur leen ik mijn stem aan enkele figuren van Kweetet.be, zoals een jongetje, een pauw en een krokodil. Of er veel verschil is met mijn “gewoon” acteerwerk?

Niet echt. Behalve dan dat je als stemacteur helemaal alleen in een box zit. Dat is een heel ander gegeven dan een filmset waar van alles gebeurt. Als acteur verplaats je jezelf altijd in iets of iemand anders. Het leuke is om stemmen te imiteren die zo ver mogelijk af staan van je eigen timbre.

Toen ik de pauw nadeed, dacht ik meteen aan een trots iemand met een bekakte stem. Voor de krokodil bedacht ik een grommend geluid, maar je kan er ook mee spelen. Waarom zou je bijvoorbeeld geen bange krokodil kunnen neerzetten? Verder schenk ik veel aandacht aan het leesritme.

Ik vind Kweetet.be een heel leuk initiatief.

Elk kind speelt graag spelletjes, maar hier heb je ook aandacht voor het educatieve luik. Bij KetnetKick waren we daar ook mee bezig, maar daar lag de nadruk meer op het spelaspect. Elke vorm van amusement is goed om kinderen bepaalde dingen bij te brengen. Is het niet veel leuker om een rekensom op te lossen op computer dan op een wit blad?

“Ik heb een heel bijzondere werkplek: een opnamestudio bij mij thuis! Daar maak ik geluidsopnames en video­montages voor de educatieve afdeling van Die Keure. In 2013 heb ik voor het eerst stemopnames gedaan voor ­Kweetet.be. Voor die dialogen schakelen we stemacteurs in. Ik krijg dus veel BV’s over de vloer. Jelle Cleymans, Els De Schepper, Joyce Beullens, Guga Baúl, Linde Merckpoel: ze komen allemaal naar mijn studio om teksten in te lezen. Vaak moeten ze tientallen pagina’s tekst inspreken. Dat gaat van uitroepen en woordjes tot enkele zinnen. Het inlezen zelf gaat supervlot: die stemacteurs zijn goed geoefend. Daarna begint voor mij het grote werk: alle opnames moeten omgezet worden in aparte bestanden. Om een opname van één uur te verwerken, heb ik twee dagen nodig!

Wat er zo uitdagend is aan mijn job? Om te beginnen moet je een grote technische bagage hebben. Alles gebeurt immers met de computer. Je moet ook een goed gehoor hebben en de regie van de stemopnames in handen nemen. Het Kweetet-publiek bestaat uit zes- tot twaalfjarigen. De stemacteurs moeten dus hun leesritme aanpassen. Niet te snel, en ook niet te traag.”

SCENARISTE LIES GALLEZ:

“DE INBRENG VAN ANDEREN TILT KWEETET.BE NAAR EEN HOGER NIVEAU”

“Kweetet.be is er in de eerste plaats voor kinderen, maar ik steek er ook zaken in die leuk zijn voor ouders en leerkrachten. Als schrijver mag je het grote plaatje niet uit het oog verliezen. Vergis je niet: Kweetet.be is een complex verhaal. Zo zijn er zes werelden, die elk een leerjaar voorstellen. Ik verzin verhalen die zich afspelen tussen verschillende personages op diverse locaties.

En verder schrijf ik ook dialogen. Daarin diep ik de karakters verder uit. Sommige personages zijn lief, andere een tikkeltje arrogant. Ik laat ze ook met een bepaald accent spreken, traag of snel. Dat klinkt allemaal leuk, maar makkelijk is anders. Je moet het verhaal verteld krijgen, het moet logisch zijn. Verrassend maar waar: ik denk dat ik 40% van mijn tijd overleg met anderen. Dat is nodig, want sommige zaken die ik voor ogen heb, zijn misschien technisch niet haalbaar. De inbreng van anderen tilt Kweetet.be naar een hoger niveau. Deze job vereist creativiteit, maar ook discipline.

Gelukkig kan ik, als het moet, snel knopen doorhakken. Het loopt hier vol vaklui die nieuwe vensters openen als ik eens vastzit.

Op minder dan een uur kunnen we iets helemaal anders verzinnen, da’s gewoon zot!”

PROGRAMMEUR/GAME ­DEVELOPER DRIES VIENNE:

TEKENAAR ANTOON DE GROM:

“Mensen vragen me vaak: wat doet een programmeur nu eigenlijk? Eerlijk: dat is moeilijk uit te leggen, maar ik probeer het toch! Als programmeur krijg je bouwstenen. In het geval van Kweetet.be zijn dat bewegende figuren, geluiden, animaties …

Een programmeur past al die bouwstenen in elkaar tot een logisch en solide geheel. We vermijden dat bewegende figuurtjes tegen een muur botsen, we verminderen het volume wanneer er een dialoog start, …

Kweetet.be is verbluffend, maar erachter zitten duizenden pagina’s boordevol codes.

Programmeren is creëren en fiksen. Het gebeurt haast nooit dat iets van de eerste keer werkt. Het is leuk om uit te puzzelen wat er aan de hand is. Een programmeur brengt dingen tot leven. Eigenlijk ben je een soort uitvinder die niet beperkt is tot de fysieke wereld. Klinkt goed hé? Het mooie is dat we elkaar dragen als team. Als ik een steek laat vallen, raapt een collega ze op.

Als programmeur maak ik alleen niets klaar.

Maar zet me bij een groep artiesten en een storyteller, en er ontstaan magische dingen.

De feedback van de kinderen is razend interessant. Dankzij hun inbreng wordt ­­Kweetet.be nog leuker, nog mooier, nog beter.”

“Ik heb twee hoedjes op, dat van concept artist en dat van art director. Als concept artist teken ik personages, voorwerpen en omgevingen. Alles begint bij de schrijfster.

Zij legt me nauwkeurig uit wie of wat ze voor ogen heeft. Welke kleren draagt een bepaald figuur, welk kapsel heeft het?

Eigenlijk probeer ik de gedachten van de schrijfster om te zetten in beelden. Al mijn tekeningen zet ik eerst op papier. Pas daarna worden ze gedigitaliseerd. Later komt er muziek bij, geluiden, beweging …

Als art director sta ik in voor de opvolging van het project en zie er op toe dat alles het Kweetet-gevoel uitstraalt. Dit is de meest creatieve job die ik ooit gehad heb.

Wat er mij aan de gang houdt? De spontane reacties van de kinderen, vol verwondering en pret. Ik heb thuis een hoogst persoonlijk, maar kritisch testpubliek.

Mijn kinderen en mijn echtgenote geven me elke avond hun ongezouten mening over mijn tekeningen. De volgende dag ga ik opnieuw aan de slag. Het doet me ongelooflijk veel deugd wanneer mijn kinderen glimmend van trots vertellen dat hun vriendjes Kweetet.be superleuk vinden.

Dan voel ik me een beetje hun held.”

“IK HEB THUIS EEN HOOGST “ACHTER KWEETET.BE ZITTEN D­ UIZENDEN PERSOONLIJK EN KRITISCH PAGINA’S BOORDEVOL CODES” ­TESTPUBLIEK”

9

Interview

SPELENDERWIJS LEREN Het gebruik van videogames om kinderen spelenderwijs te laten leren, is zeker niet nieuw, maar de technologie gaat er met rasse schreden op vooruit. Nu er ook wetenschappelijk bewijs is voor het nut van educatieve games, lijkt het erop dat ze toe zijn aan hun definitieve doorbraak.

Tekst: Manu Sinjan. Illustratie: Leen Degezelle. Beeld: David Samyn

I Wist je dat slimme games de moeilijkheids­ graad stapsgewijs opbouwen en zich aanpassen aan wat ­ de speler aankan?

10

DIGIM@G!

n de 19de eeuw gebruikte het befaamde Pruisische leger al een spel om zijn officieren strategisch inzicht bij te brengen. Het idee was toen al dat kennis die mensen spelenderwijs opdoen, over het algemeen goed blijft hangen. Jongeren die er op school hoegenaamd niet in slagen om de leerstof te onthouden, hebben vaak geen enkele moeite met de complexe regels van een online role playing game zoals World of Warcraft. Wie dus een game kan ontwikkelen waarmee kinderen iets bijleren of kennis verankeren zonder dat ze het in de gaten hebben, doet scholen en ouders een groot plezier.

Houd de aandacht vast Wellicht de belangrijkste reden om games te gebruiken voor educatieve doeleinden is het gemak waarmee ze erin slagen de aandacht van jongeren vast te houden. Motivatie vinden om te leren of te oefenen, is voor heel wat kinderen een pijnpunt, maar dat probleem verdwijnt als sneeuw voor de zon wanneer ze de gameconsole aanzetten en aan een nieuw spel beginnen. Gamebouwers verstaan als geen ander de kunst om spelers in een verhaal te trekken en ze pas los te laten als het avontuur helemaal is afgewerkt. Het feit dat kinderen in videogames onmiddellijk feedback krijgen over hun prestaties, is een andere belangrijke motivator. Bovendien slagen de makers er steeds beter in het niveau van spelers

van bij het begin juist in te schatten, zodat ze hen de kans kunnen geven om hun vaardigheden geleidelijk uit te bouwen. Ze hebben er alle belang bij dat spelers niet gefrustreerd raken en afhaken door een gebrek aan vooruitgang.

Games als volwaardig leermiddel Intussen heeft de grote meerderheid van de schoolgaande jeugd ervaring met videospellen, en dat geldt vandaag net zo goed voor meisjes als voor jongens. Ook de jongere generatie leerkrachten heeft gamersbloed door de aderen stromen. Dat vertaalt zich in een positievere houding tegenover educatieve games. Bovendien bewijst het succes van een reeks als Monkey Tales Games, ontwikkeld door de onderwijsspecialisten van uitgeverij Die Keure en de gamebouwers van Larian Studios, dat educatieve spellen wel degelijk hun plaats hebben binnen het geheel van de leermiddelen. Onderzoek aan de KU Leuven en de UGent heeft immers aangetoond dat leerlingen beter presteren op rekentoetsen na het spelen van deze games. De reeks is meermaals bekroond en wordt intussen wereldwijd verspreid.

Die Keure is niet over één nacht ijs gegaan bij de ontwikkeling van de succesvolle hoofdrekenspel Monkey Tales Games. Twee teams van het digitale onderzoekscentrum iMinds (KU Leuven - UGent) gingen onder meer na hoe kinderen en ouders op de game reageerden. Bieke Zaman en Jan Van Looy vertellen over hun onderzoek en de inzichten die het opleverde.

Jan, jij hebt onderzoek gedaan naar het rendement van ­Monkey Tales Games bij leerlingen van het tweede leerjaar. Hoe ging dat in zijn werk?

Jan: We hebben in totaal 88 leerlingen uitgenodigd aan de universiteit en opgedeeld in drie groepen.

Eerst moesten ze allemaal een hoofdrekentest afleggen, daarna kregen ze verschillende opdrachten. Eén groep moest Monkey Tales Games volledig

uitspelen, een andere groep moest vergelijkbare hoofdreken­oefeningen doen en de derde groep moest niks bijzonders doen. Die gingen gewoon naar school. En wat bleek? Na drie weken waren de drie groepen beter geworden in wiskunde, wat ook logisch is omdat ze in die tijdspanne heel wat bijleerden. Maar de kwaliteit van de antwoorden van de gamers was het meest toegenomen. In termen van leeruitkomst ligt het rendement van Monkey Tales Games dus aantoonbaar hoger dan dat van klassieke oefeningen op papier.

Bieke, jij hebt onderzoek gedaan naar de ervaringen van ouders en kinderen met Monkey Tales Games in de thuissituatie.

Wat heeft dat opgeleverd?

Bieke: Wij hebben drie maanden lang bekeken hoe jongeren omgaan met zo’n educatieve game, en wat de rol van de ouders daarbij was. Een opvallende vaststelling was dat er meer dan één type speler is. Kinderen hanteren verschillende strategieën: sommigen spelen het spel zoals het bedoeld was en wisselen spelelementen af met educatieve onderdelen. Andere kinderen probeerden echter de leerinhouden te omzeilen, zodat ze meer konden spelen

JAN VAN LOOY:

“DE KWALITEIT VAN DE ANTWOORDEN VAN DE GROEP MET DE GAMERS WAS HET MEEST TOEGENOMEN” en minder moesten leren. Tegelijk kwam het ze natuurlijk goed uit dat ze tegen hun ouders konden zeggen dat ze met een educatief spel bezig waren.

We hebben trouwens ook vastgesteld dat ouders vanwege het educatieve aspect wel wat toegeeflijker omgingen met de maximale computertijd die ze hun kinderen gaven.

11

Interview Waren de ervaringen over de hele lijn positief?

Bieke: Dat hangt ervan af hoe je het bekijkt. Nogal wat kinderen verloren hun interesse in het spel zodra ze het hadden uitgespeeld. De makers van het spel hadden toen nog niet echt een vervolg voorzien en er waren ook geen nieuwe zaken meer te ontdekken. Impliciet wil je dat de kinderen er langer mee bezig blijven, omdat hoofdrekenen een kwestie is van herhalen en oefenen. Het is belangrijk om een goeie balans te vinden tussen leerinhouden en gaming. Men heeft zeker lessen getrokken uit de conclusies van ons onderzoek.

Speelt de angst voor het verslavende effect van videogames ook een rol?

Jan: In ons onderzoek speelde dat niet echt, omdat wij werkten met vrijwilligers. De mensen die daar bang voor zijn, zullen niet zo snel deelnemen aan zo’n experiment. Ik weet uit andere onderzoeken dat de angst voor negatieve effecten nog altijd leeft bij heel wat ouders. Verslaving is een ernstig probleem, maar het gaat toch om geïsoleerde gevallen waarbij het medium meestal niet het echte probleem is.

“EDUCATIEVE GAMES SPELEN IN OP DE ­LEEFWERELD VAN KINDEREN. DIE SWITCHEN ­MOEITELOOS VAN OFFLINE NAAR ONLINE EN WEER TERUG” Wist je dat je Monkey Tales Games zowel thuis als in de klas kan spelen?

Zijn jullie het erover eens dat de grootste winst ligt op het vlak van de motivatie?

Jan: Dat lijkt me duidelijk. De positieve resultaten hebben me niet enorm verwonderd, omdat je uiteindelijk oefeningen op papier vergelijkt met een game. Je hebt enerzijds het competitie-element en anderzijds is een videospel visueel aantrekkelijker. Het belangrijkste verschil ligt in het feit dat de game adaptief is: aan de hand van de antwoorden die een speler geeft, wordt zijn niveau ingeschat, en dat bepaalt het niveau van de uitdagingen. Kinderen zullen dus niet snel te maken krijgen met onmogelijke opdrachten, terwijl een oefening op papier natuurlijk voor iedereen hetzelfde is.

Zijn educatieve games ideaal om de ­kinderen van nu bij de les te houden?

Bieke: Monkey Tales Games en andere educatieve games spelen in op de leefwereld van kinderen. Die

12

DIGIM@G!

switchen moeiteloos van offline naar online en weer terug. Ze zijn daarin opgegroeid. We moeten in het onderwijs meegaan in die mix van verschillende media. Kunnen educatieve games de meester of de juf vervangen? Nee, maar ze hebben zeker hun plaats bij de educatieve tools. De motiverende factor ligt in het feit dat goeie games spannend zijn en inspelen op de creativiteit en de fantasie van kinderen.

Jan: Vroeger gebruikten we in onze klas boekjes en stencils, waarop dikwijls een grappige tekening stond.

Je hebt dus altijd een mix gehad van leermiddelen. Je moet eigenlijk educatieve games zien als een opvolger van die stencils. Vooral qua interactieve mogelijkheden zijn games een sprong voorwaarts: er komt geluid bij en personages komen echt tot leven.

Wat maakt een game geschikt voor toepassing in het onderwijs?

Bieke: Er bestaat niet echt een magische formule, maar er wordt wel vaak gezegd dat je moet kijken naar elementen als fantasie, competitie en sociale interactie. Ook de balans tussen de vaardigheden die je moet hebben en de uitdagingen waarmee je geconfronteerd wordt, is van cruciaal belang. Al die elementen samen zijn bepalend voor de motivatie van kinderen om voldoening uit het spel te halen.

Hoe was de feedback van ouders en kinderen op dat vlak?

Bieke: We hebben die feedback vooral van de kinderen zelf gekregen, want de ouders zaten er niet altijd met hun neus bovenop. Zij stelden wel vast dat hun kinderen Monkey Tales Games wilden blijven spelen. We hebben de deelnemers aan ons onderzoek een dagboek laten bijhouden, maar daarnaast hebben we ze ook geobserveerd en vragen gesteld. En dan hoorden we zaken als: “Ik wil zoveel mogelijk bananen verzamelen”. Dat kwam dan van een kind dat heel sterk op competitie was gericht. Andere kinderen waren meer bezig met het verhaal, en vroegen zich af waarom de aap op een gegeven punt in het spel niet deed wat zij verwachtten. Dat geeft in elk geval aan dat ze mee waren met het verhaal in de game.

Wat bepaalt of een leerkracht zin heeft om met games te werken in de klas?

Jan: Eerdere ervaring met games in de klas is een belangrijke factor. Uit een onderzoek dat wij gevoerd hebben, is gebleken dat de inbedding in het curriculum van groot belang is. Als de game deel uitmaakt van de leermethode, zullen leerkrachten er makkelijker gebruik van maken.

Wist je dat de kinderen met Monkey Tales Games meer tijd spenderen aan rekenen dan dat ze dat spontaan aan reken­ oefeningen zouden doen?

vragen aan…

1

Hoe zou je Monkey Tales Games ­omschrijven en wat zijn de ­grootste troeven?

Monkey Tales Games is een reeks educatieve games voor het lager onderwijs die rekenvaardigheid herhaalt op een leuke en motiverende manier. De grootste troef is dat kinderen de games niet ervaren als een zoveelste oefening die ze van de school moeten maken. ­Monkey Tales Games speelt zich volledig af in een 3D-wereld en kan de vergelijking met eender welke puzzelgame doorstaan. Je maakt een avatar en komt terecht in een mysterieuze wereld, met een stouterik die de wereld wil veroveren. Elke game bevat 40 kamers met een puzzel, die je telkens moet oplossen om verder te kunnen gaan. De rekenoefeningen zitten verborgen in een spel dat je tegen een gevangen genomen aap moet spelen, om ter snelst. Wist je dat de kinderen met Monkey Tales Games meer tijd spenderen aan rekenen dan dat ze dat spontaan aan rekenoefeningen zouden doen? Bijvoorbeeld omdat ze de rest van het verhaal willen beleven of omdat ze de aapjes willen bevrijden en blij maken. De bedoeling is om de klassieke driloefeningen die zo typisch zijn voor wiskunde te vervangen, omdat veel kinderen die als saai ervaren.

2. Zijn de games alleen geschikt voor wie goed is in rekenen?

Vicky Vermeulen (34) woont in Brugge, werkt al 7 jaar bij Die Keure en was van bij het begin betrokken bij de ontwikkeling van Monkey Tales Games.

3

Nee. Doordat het gaat om slimme games, die de moeilijkheidsgraad stapsgewijs opbouwen en zich aanpassen aan wat de speler aankan, zijn ze juist enorm waardevol voor kinderen die moeite hebben met wiskunde. Voor hen is het een manier om ­rekeningoefeningen opnieuw leuk te maken. En voor wie geen moeite heeft met rekenen, is er de factor tijd die ervoor zorgt dat de uitdaging blijft. Onder­ zoek aan de universiteit heeft trouwens bewezen dat kinderen beter en sneller leren rekenen met Monkey Tales Games.

“Kinderen leren beter en sneller hoofdrekenen met Monkey Tales Games”

Raken kinderen niet gefrustreerd als ze een ­puzzel niet kunnen ­oplossen?

De puzzels zijn omgevingen die de kinderen moeten oplossen om door te kunnen naar het volgende niveau.

Ze vertonen grote gelijkenissen met de games die ze anders gewoon zijn te spelen. Dat vormt ook de aantrekkingskracht. We hebben vijf verschillende games.

Kunnen leraars er ook in de klas mee aan de slag?

Oorspronkelijk is de reeks ontwikkeld voor thuis. We merken echter dat de games ook in de klasomgeving worden gebruikt als beloning of als onderdeel van hoekenwerk of contractwerk.

Van elke game is het niveau van zowel de aangeboden wiskunde als van de omgevingspuzzels aangepast aan de leeftijd. De kans op frustratie wordt dus beperkt.

Bovendien is het nooit echt game over binnen Monkey Tales Games. Je kan altijd opnieuw beginnen.

5. Ik ben overtuigd van deze manier van lesgeven, maar hoe begin ik eraan?

Voor al je vragen omtrent Monkey Tales Games kan je terecht op onze helpdesk op 050/45.66.56.

Of surf naar www.monkeytalesgames.com voor meer informatie en een overzicht van het volledige aanbod leermethodes van ­Monkey Tales Games.

13

L

Rondleiding

Welkom in de…

De ERAARSK@MER Elke school heeft een leraarskamer. Leerkrachten komen er tot rust en kunnen er bijpraten. Daarnaast is er ook de virtuele leraarskamer waar je leermethodes op maat vindt. Maar wat betekent dat concreet? We vroegen het aan ­Annelies Deguffroy, uitgever Basisonderwijs bij Die Keure.

Tekst: Manu Sinjan. Beeld: Corbis

De Leraarskamer is een gratis site voor scholen en leerkrachten. Je vindt er al het materiaal voor de methodes die jouw school heeft aangekocht op een overzichtelijke manier gebundeld. Alle leerkrachten van de school hebben dezelfde inlogcode, zodat ze elkaar kunnen helpen. Dat verlaagt de drempel voor iedereen. En als je er samen niet uit raakt, is er altijd nog de helpdesk om je met raad en daad bij te staan.

“ALS JE ER EEN DAGELIJKSE GEWOONTE VAN MAAKT DE SITE TE BEZOEKEN, BEN JE METEEN MEE MET HET ONDERWIJSNIEUWS”

Vaarwel zware mappen Bij elke methode krijg je een aantal downloads. Op die manier kan je de digitale handleiding bij de methode altijd en overal raadplegen, ook met een tablet in je luie zetel. Gedaan met zware mappen naar huis slepen. Ook de oplossingen van de werkboeken vind je hier, samen met ondersteunend materiaal zoals geluidsfragmenten en filmpjes. ­Alles wat je nodig hebt om je lessen voor te bereiden, zeg maar.

Eerste Hulp bij leerplan Bij onze recente methodes leveren we een leerplandoelenmatrix waarin je supersnel kan aangeven welke lessen je hebt afgewerkt, ook bij lessen of thema’s die je zelf

14

DIGIM@G!

Annelies Deguffroy (29) is onderwijspedagoge en woont in Maria-Aalter. Ze werkt sinds 2009 bij Die Keure, eerst als assistent-uitgever en sinds vorig jaar als uitgever.

ontwikkelde. Zo kan je veel tijd winnen. Je volledige leerplan invullen, vraagt eerder 15 minuten dan 15 uur per jaar! Nog niet alle leerkrachten hebben dit hulpmiddel ontdekt, maar wie het al gebruikt, is er heel enthousiast over.

Twee keer klikken voor een vol bord Op de homepage van de Leraarskamer vind je naast de methodes en alles wat daarbij hoort ook een rubriek ‘boek-e’.

Dat is een verzamelterm voor al het lesmateriaal bij onze leermethodes dat je als leraar kan projecteren op je digitale bord. Vroeger stond dat allemaal op een cd-rom of usb-stick, maar nu is alle informatie gebundeld in de Leraarskamer.

Voor het gebruik van een boek-e moet je school wel apart betalen. (lees er meer over vanaf pagina 16)

Vers van de pers Naast de methodes zelf vind je in de ­Leraarskamer updates van de verschillende methodes, nieuws van de uitgeverij en sinds kort ook een actuarubriek over het onderwijs in het algemeen. Als je er een dagelijkse gewoonte van maakt de site te bezoeken, ben je meteen mee met het onderwijsnieuws.

DRIE VRAGEN AAN NIELS STUBBE, DE MAN A ­ CHTER DE HELPDESK

1 Welke vragen krijg je het vaakst?

Niels: “Het eerste waar ik aan denk, zijn mensen die hun wachtwoord voor de website kwijt zijn. Dat is snel opgelost, want ik kan paswoorden makkelijk opzoeken. Niet iedereen weet trouwens dat alle leerkrachten van dezelfde school hetzelfde wachtwoord hebben. Ze kunnen dus eigenlijk ook elkaar verder helpen.

Soms krijg ik de melding dat een bestand ontbreekt of dat een oude versie van een handleiding online staat. Dat pas ik dan meteen aan.

En natuurlijk zijn er ook meer algemene vragen over hoe de Leraarskamer werkt.”

2 Zijn er leerkrachten die er gewoon niet aan durven te beginnen?

SURF NAAR EDUCATIEF.DIEKEURE.BE VOOR HET VOLLEDIGE AANBOD VAN DE LEERMETHODES.

Niels: “Ja hoor. Ik krijg soms mensen aan de lijn die niet meteen begrijpen wat ze kunnen doen op de Leraarskamer, en dan geef ik een korte introductie. Meestal zijn ze snel overtuigd als ze zien hoeveel tijd ze ermee kunnen uitsparen.

Vroeger moesten ze de handleiding bij onze methodes kopiëren voor elke stagiair, nu staat alles gewoon online. Toen we nog cd-roms gebruikten voor geluidsfragmenten en filmpjes, gebeurde het soms dat zo’n schijfje niet meer werkte, met alle ergernis van dien. Ook dat kan dankzij de Leraarskamer niet meer gebeuren.”

3 MEER WETEN?

Toegang tot de Leraarskamer is gratis bij aankoop van de leer­ methodes van Die Keure. Surf naar educatief.diekeure.be voor het ­volledige aanbod van de leermethodes of voor advies op maat. Onze helpdesk kan je bereiken op 050/45.66.56 of via ­leraarskamer@diekeure.be.

Krijg je ook wel eens positieve feedback?

Niels: “Gelukkig wel, ja. (lacht) Ik krijg regelmatig mails van mensen die heel tevreden zijn over onze methodes. Vooral het feit dat we ze een hoop werk kunnen besparen, valt duidelijk in de smaak.”

15

Reportage

BOEK-E: ALLE LESSEN IN ÉÉN BOEK OP HET BORD Wat zijn boek-e’s? Simpel, de toekomst. Waarom en hoe worden ze gebruikt? Arne Depoorter, specialist bij Die Keure, vertelt waarom we binnenkort met z’n allen zwichten voor de digitale bordboeken.

Tekst: Thalisa Devos. Foto’s: Joost Demuynck

Naam: Arne Depoorter (32) Opleiding: Licentiaat Germaanse Filologie en ManaMa Cultuurwetenschappen Woonplaats: Brugge Burgerlijke staat: Wettelijk samenwonend Hobby’s: Lezen, muziek en amateurtheater

“Boek-e – spreek uit ‘boekie’ – zijn digitale handen/of werkboeken die makkelijk en snel geprojecteerd kunnen worden op het klasbord. Een specifiek boek-e bevat alle materialen van een leerjaar per methode. Zo zitten er in het aanbod werkboeken, scheurblokken, huistaken, opdrachten, toetsen, beeldmateriaal, internetlinks, maar ook video- en audiofragmenten. Boek-e’s zijn geen rigide werktools, maar laten ruimte voor uitbreiding en aanvulling met eigen materiaal. Daarnaast worden de boek-e’s regelmatig geüpdatet. Alle nieuwe info en inhoud die aan een boek-e worden toegevoegd, zijn gratis beschikbaar via updates. Vandaag zijn de boek-e’s reeds aan hun derde generatie toe. We zijn vertrokken van de simpele projectie van een pdf in de eerste generatie naar een volledig uitgewerkte onlinetool die helemaal geïntegreerd kan worden in de klaspraktijk. Er hoeft dus niet langer gebruik gemaakt te worden van cd-roms of een usb-stick.

De boek-e’s kunnen gewoon via het internet geopend worden.”

OPLOSSINGEN ZIJN STAPSGEWIJS OP TE ROEPEN. OM SNELLER, EFFICIENTER EN KLASSIKAAL TE VERBETEREN.

Een virtuele leraarskamer “Via de Leraarskamer van Die Keure krijgen gebruikers een overzichtelijk schema van het aanbod. Je kiest heel eenvoudig welk boek je wil gebruiken en navigeert vervolgens gemakkelijk door het werkstuk.

16

DIGIM@G!

Je kan zelf ook dingen aanduiden, bijschrijven of vergroten. Ook eigen documenten – foto’s, filmpjes, presentaties of interactieve oefeningen – kunnen toegevoegd worden. Dat kan zowel van thuis uit als in de klas, aangezien alle aanpassingen op de server worden opgeslagen. Zo wordt jouw boek-e een volledig gepersonaliseerd werkstuk. Tenslotte zijn oplossingen stapsgewijs op te roepen. Om sneller, efficiënter en klassikaal te verbeteren. Door de handige combinatie van alle voordelen die de boek-e’s bieden, kan de leerkracht zich nog meer concentreren op het lesgeven zelf.”

Ondersteunende rol in de klas “Moeilijk is het niet, en wie toch hulp kan gebruiken, vindt alles terug in de gratis handleidingen of via filmpjes online. Voor leerkrachten die liever eerst proeven van het aanbod, zijn er de demonstraties door onze experts. Wij krijgen én vragen feedback van de leerkrachten. Zo anticiperen we snel op heel concrete vragen en opmerkingen vanuit het veld. Als gevolg daarvan wordt er binnenkort een ‘quick tool’ (een gecentraliseerde knop met daarin de meest gebruikte functies) geïntegreerd, maar worden ook steeds meer miniprogramma’s binnen de boek-e’s ontwikkeld om de interactiviteit van de oefeningen te optimaliseren.

Dat is uiteindelijk waar we naartoe willen: digitale bordboeken met een prominente, ondersteunende rol in de klas. Met extra engagement van zowel de leerkracht als de leerlingen als gevolg.”

Een dag (terug) op de schoolbanken met boek-e’s Om de échte voordelen van de boek-e’s te voelen, moet je die in levenden lijve testen. En waar kan dat beter dan in de omgeving waar ze gebruikt worden: de klas. Redactrice Thalisa testte het uit en keerde voor ons eventjes terug naar de schoolbanken. Wat bleek? Minder stilzitten en meer afwisseling. Les volgen met de boek-e’s is leuk!

Het is een druilerige woensdagmorgen in december. Enkele dagen voor de kerstvakantie begint. Binnen de schoolmuren van de basisschool De Horizon in Wervik zijn de proeven gedaan en wordt de kerstmarkt opgebouwd. Maar voor de rapporten uitgereikt worden, wordt in het vijfde leerjaar bij meester Bart Libert nog lesgegeven.

Al kan dat vandaag wel Matheo iets losser dan anders.

Wanneer ik binnenkom, zitten de kinderen in groepjes van vier à vijf leerlingen aan enkele rekensommen te werken. Op het grote, slimme bord vooraan is een identiek – leeg – exemplaar van het werkblad op hun lessenaar geprojecteerd.

“HET IS SPANNEND OM NAAR HET BORD TE GAAN EN OP DE KNOP TE DRUKKEN OM EEN OEFENING TE MAKEN”

Geen gedoe “Op hun bank hebben de leerlingen een blad uit het werkboek wiskunde liggen met enkele cijferoefeningen”, legt meester

17

Reportage TIP VAN MEESTER BART:

“GA ZELF OP ONDERZOEK UIT BINNEN DE BOEK-E’S. OP DIE MANIER ONTDEK JE WELKE MOGELIJKHEDEN ER ZIJN, WELKE TOOLS ER VOORHANDEN ZIJN EN HOE ALLES WERKT”

Bart uit. “Op het bord kan ik hetzelfde blad projecteren. Heel handig om klassikaal aan de leerlingen te tonen welke oefeningen ze in stilte mogen maken.

Geen gedoe meer met bladzijden en nummertjes zoeken. Dat levert een immense tijdwinst op. Nadat ze hun oefeningen opgelost hebben, kan ik de antwoorden onmiddellijk bij de juiste som projecteren.

Ook dat betekent dat alles sneller gaat.

De leerlingen kunnen zelf kijken waar ze in de fout gingen en waar niet. Later kan ik dat eventueel nog eens nakijken.”

“WE HOEVEN NIET DE HELE TIJD STIL TE ZITTEN, MAAR MOGEN AF EN TOE NAAR HET BORD OF EVEN RECHTSTAAN OM MEE TE ZINGEN MET DE LIEDJES”

Alles in één

Maar de voordelen van de boek-e’s reiken veel verder dan het projecteren van oplossingen op het bord. Dat wordt helemaal duidelijk wanneer de kinderen ook nog een miniles Frans krijgen. De les gaat over ‘boodschappen Plamedi

18

DIGIM@G!

doen’ en start met een dialoog waarin een moeder haar dochter naar de winkel stuurt.

De dialoog wordt niet voorgelezen door meester Bart, maar getoond door middel van een filmpje in de boek-e. Zonder dat er dvd’s, beamers of andere tools bovengehaald moeten worden. Daarna worden zowel de tekst van de dialoog als de aparte vocabulaire en de grammaticakaders even makkelijk en snel op het bord geklikt.

“Bij dialogen, dictees of liedjes kan je een geluidsfragment laten spelen of zelf de tekst even voorlezen”, aldus meester Bart. “Het is die keuze die van de boek-e’s een supertool maken. Boek-e’s zijn ondersteunende werkinstrumenten die perfect met bestaand materiaal en klassieke lesmethoden te combineren zijn. Op die manier vormen ze een uitstekende aanvulling voor het geheel van een lesmethode. Bij de lessen WO kan er bijvoorbeeld veel sneller en beter ingespeeld worden op de actualiteit. Zo hadden we bij de verkiezingen een volledige

ALLE TOOLS IN ÉÉN BOEK OP HET BORD Praktisch • Je hebt een smartboard en een internetverbinding nodig.

• Alle materiaal is gecentraliseerd in de boek-e. Geen gedoe met dvd’s, cd’s of usb-sticks.

• Die Keure werkt met een systeem dat compatibel is met heel veel bestaande systemen. Bij twijfels, neem gerust contact op.

Meer info Ontdek meer over de boek-e’s in de gratis handleidingen, ­demonstraties en filmpjes die je kan downloaden op de site www.educatief.diekeure.be/boek-e Heb je specifieke vragen omtrent de boek-e’s, neem dan contact op met de helpdesk via boeke@diekeure.be of bel 050 45 66 56.

Wist je dat

“DE FRANSE LES IS EEN PAK LEUKER WANNEER WE IN DE RIJ AAN HET BORD MOGEN STAAN OM ELK OM BEURT OEFENINGEN TE MAKEN. OOK MEEZINGEN EN DANSEN MET DE FRANSE LIEDJES IS SUPER” Daniella

bundel over dat onderwerp. Ideaal als aanvulling bij kranten en andere actua­ tools”, vult meester Bart verder aan.

Wat ik er zelf van vind?

Ik ben vooral onder de indruk van het geheel. Geen sciencefiction, maar een combinatie van tools om de lessen makkelijker en leuker te maken. De oefeningen waar op dat moment aan gewerkt moet worden, worden vanop een afstand met de muis ingezoomd. Zonder dat mees-

ter Bart in de weg staat of het kleinste hoekje van de klas uit het oog verliest… Er wordt lustig op het bord geklikt, geduwd en genavigeerd, door zowel meester als leerlingen. Rond klanken die beklemtoond moeten worden, vormt zich een digitale cirkel wanneer meester Bart de letter op het bord aanwijst. Meevolgen en begrijpen is veel makkelijker en duidelijker omdat er visuele ondersteuning is. Ik weet het zeker.

Het 5de leerjaar is anno 2015 dankzij de boek-e’s een pak leuker en interactiever dan vroeger. Het mag dan wel moeilijker ontsnappen zijn aan het alziend oog van de meester of juf, de afwisseling in de oefeningen en het niet constant moeten stilzitten, maken heel veel goed.”

… we elk halfjaar een grote update met verbeteringen en nieuwe features uitsturen naar elke gebruiker? … ook de kleinere updates automatisch verspreid worden onder alle gebruikers? … alle updates gratis zijn? … we dagelijks om en bij de 4500 sessies registreren?

Gezond

LEKKERS VOOR GROTE EN KLEINE Paarse HERSENS bloemkool??

Voeding heeft een grote invloed op de concentratie en de cognitieve vaardigheden van de jeugd. Lezen, studeren, puzzelen... met al dit lekkers op tafel of in de brooddoos hou je je kind de hele dag scherp!

Tekst: Dimitri Bambust. Beeld: Corbis

NOTEN & ZADEN

Positief effect? Ze maken het brein gelukkig en helpen kinderen helderder na te denken.

Waarom? Noten en zaden zitten tjokvol essentiële vetzuren, eiwitten, vitamines en mineralen.

Eettip: Smeer boter met zonnebloempitjes – een bom van foliumzuur, vitamine E en selenium – op een volkorencracker of -boterham. Of mix noten met olijfolie en donkere bladgroenten tot een gezonde pesto als saus voor de volkorenpasta.

PAARSE BLOEMKOOL

GRIEKSE YOGHURT

Are you nuts?

20

DIGIM@G!

Positief effect? Een betere informatieuitwisseling tussen de hersenen en het lichaam.

Waarom? Griekse yoghurt bevat meer vet dan gewone yoghurt, maar toch is hij gezonder: de eiwitten zorgen voor een vol gevoel en de vetten helpen de hersencellen bij het ontvangen en ver­ sturen van informatie.

Eettip: Geef je Griekse yoghurt mee in de brooddoos? Voeg dan wat leuke extra’s toe: muesli met minstens 3 gram vezels, gezonde bosbessen of – als dat mag volgens het schoolreglement – een paar blokjes pure chocolade (cacao stimuleert de bloeddoorstroming in de hersenen).

Positief effect? Deze visueel opvallende groente is suikerarm. Ze houdt humeurwisselingen onder controle en stimuleert het geheugen en de concentratie.

Waarom? Door de aanwezigheid van vezels, foliumzuur en vitamine B6.

Eettip: Pureer paarse bloemkool en serveer dit als dipsaus voor worteltjes, paprika’s, selder en radijsjes.

Schattige verse eitjes

Vis op de grill VIS

‘NATUURLIJK’ VLEES

APPELS & PRUIMEN

Positief effect? Kinderen zijn ­verlekkerd op snoep. Vooral wanneer ze zich futloos voelen, grijpen ze er snel naar als tussendoortje. Appels en pruimen zijn echter een veel betere optie als opkikker voor het geheugen.

Waarom? Appelen en pruimen bevatten – eventjes blijven opletten – quercetine, een stof die goed is voor het geheugen.

Goed om weten: Het beste zit in de schil. Niet schillen dus, maar biologisch fruit kopen en het goed wassen.

Positief effect? ‘Natuurlijk’ vlees verhoogt de focus.

Waarom? Pesticiden en antibiotica worden opgeslagen in dierlijk vet. Te hoge dosissen van dat ‘onnatuurlijk’ vlees kunnen bij kinderen leiden tot vergeetachtigheid en concentratieverlies. Ga dus vooral op zoek naar vleessoorten zonder kunstmatige ingrediënten, smaakstoffen, kleurstoffen, bewaarmiddelen en zoetstoffen.

Eettip: Beleg een heerlijk broodje met overschotjes rosbief (zonder bewaarmiddelen) van de avond ervoor.

EIEREN

GROENE GROENTEN

Positief effect? Eieren stimuleren de concentratie van kinderen.

Waarom? Omwille van hun hoge voe­ dingswaarde en nuttige stoffen voor de hersenen zoals o.a. zink en omega 3.

Eettip: Probeer de boterham 's ochtends of het gesuikerd koekje als vieruurtje eens te vervangen door een volkorenwrap met roerei. Door de combinatie van eiwitten en koolhydraten redt je kind het moeiteloos tot de middaglunch of het avondeten.

Zonder energiedip.

Positief effect? Een betere ontwikke­ ling van de hersenen.

Waarom? Vette vis is een belangrijke bron van vitamine D en onverzadigde vetzuren (omega 3). Die laatste zijn essentieel.

Zalm, tonijn en sardines zijn bij uitstek geschikt om de hersenen te voeden en het ­geheugen te versterken. Hoe meer omega 3 kinderen eten, hoe beter ze zich dus zullen kunnen concentreren.

Eettip: Bak vis op de grill of verwerk in een slaatje of tussen een broodje.

Positief effect? Groene groenten zijn

KURKUMA

Positief effect? Kurkumine, het belang­ rijkste ingrediënt van de gele specerij, bevordert de hersenontwikkeling.

Waarom? Kurkuma wordt wel eens ‘de aspirine van Azië’ genoemd omwille van zijn ontstekingsremmende werking.

Wetenschappers gaan ervan uit dat diezelfde stoffen ook heilzaam kunnen zijn bij het voorkomen en genezen van Alzheimer en zelfs kanker.

Eettip: Ga eens eten in een Indisch restaurant of experimenteer met Indische recepten. Zelfs al proeft je kind enkel van de puri (Indisch gefrituurd brood), toch laat de positieve impact van kurkumine zich wellicht dan al voelen. Een mooie beloning voor de iets avontuurlijkere eter!

rijk aan foliumzuur en vitamines. Hun ­consumptie verkleint de kans op dementie op latere leeftijd. Maar ze hebben ook een positief effect voor kinderen.

Waarom? Boerenkool, maar ook spruitjes en broccoli bevatten anti­ oxidanten die de aanmaak van nieuwe hersencellen bevorderen.

Eettip: Verwerk spinazie in smoothies, voeg het toe aan een omelet of bak het in olijfolie. Of maak gezonde chips op basis van boerenkool.

Serieus li gezonde brocco 21

Getest

DE KINDERREDACTIE Leren was nog nooit zo leuk als met het digitale aanbod van Die Keure. Wij stelden een kritisch college van kinderen samen die de leerprogramma’s aan een praktische test onderwierpen.

Van een cd-rom om de eerste Franse woordjes te leren tot een virtuele rondleiding in Brussel. En alles daartussen. Het verslag van onze kinderredactie lees je hieronder.

Tekst: Thalisa Devos. Foto’s: David Samyn. Met dank aan: Freinetschool De Levensboom, Marke

DEZE APPLICATIE IS TE DOWNLOADEN VIA DE APPLE ITUNES APP STORE.

Stella (6)

“DIT IS VEEL LEUKER DAN EEN GEWOON BOEKJE LEZEN”

Tobin (6)

WAT Lezen maar! Een digitale applicatie voor de iPad. Gebaseerd op de bestaande reeks ‘Lezen maar’ boekjes.

Bedoeld om beginners te helpen leren lezen.

DOELGROEP 1e leerjaar

MEER WETEN? Untitled-1 1

Surf naar molenbeer.diekeure.be

22

DIGIM@G!

30-12-14 23:14

BEOORDELING “Dit is veel leuker dan een gewoon boekje lezen”, aldus Stella. “Het is heel fijn dat de iPad helpt door alles luidop

mee te lezen. Want bij een papieren boekje moet ik alles alleen doen. Ook de prentjes zijn supermooi.”

“Een verhaaltje lezen en ernaar luisteren is leuk, maar de spelletjes zijn nog plezanter”, vult Tobin aan. “Soms is het wel moeilijk om het juiste antwoord in het juiste vakje te slepen op de iPad.”

CONCLUSIE “Vooral de afwisseling tussen lezen en spelen is leuk”, aldus het duo.

Nora (5)

“TOFFE STEMMETJES EN MOOIE TEKENINGEN.”

Mona (5) WAT

Parlez-vous français?

Rozie (4) Spreek jij Nederlands?

Pistache. Audio- en visueel materiaal om jonge kinderen vertrouwd te maken met het Frans of het Nederlands. Naargelang welke taal je kiest, vind je op de passende cd-rom zowel verhaaltjes die kinderen op eigen tempo kunnen beluisteren, als spelletjes om de nieuwe woordenschat te herhalen.

DOELGROEP 3e kleuter en 1e leerjaar

WAT

BEOORDELING

Matti & Mona. Eerste hulp bij anderstalige nieuwkomers in het basisonderwijs. Matti en Mona zijn de hoofdfiguren in een box met multimediale materialen om anderstalige kinderen op een efficiënte manier de eerste stappen te laten zetten in het Nederlands.

Anderstalige nieuwkomers in het basisonderwijs

“Thuis op de iPad speel ik ook Franse spelletjes”, aldus Nora. “Ik ken zelfs al verschillende woorden. Zoals ‘une pomme’ of ‘bonsoir’. Ik vind het leuk om Frans te leren, want zo word je slimmer. Daarom is dit spelletje wel heel leuk. Je leert al snel veel nieuwe woordjes.”

“Met Pistache is het gemakkelijker om Frans te leren”, zegt Mona. “En leuker ook. Ik speel het spelletje wel liever alleen dan met twee. Dan kom ik de hele tijd aan de beurt, nu is het elk om beurt.”

BEOORDELING

CONCLUSIE

“Het is niet gemakkelijk”, vindt Rozie. “Ik heb wat hulp nodig van iemand anders.

Maar als die toont en uitlegt wat ik moet doen en hoe, dan is het héél tof. Ik vind de tekeningen ook heel mooi.

Matti en Mona helpen me om meer Nederlandse woordjes te kennen! De stemmetjes zijn ook fijn.”

“Met Pistache is het leuk om Frans te leren. En van Frans leren word je slimmer.”

DOELGROEP

CONCLUSIE “Toffe stemmetjes en mooie tekeningen, maar ik heb hulp nodig om alles goed te vinden.”

“NIEUWE WOORDJES LEREN EN SLIMMER WORDEN”

MEER WETEN? pistache.diekeure.be mattienmona.diekeure.be

23

Getest

Evert (9)

TIP VOOR ONZE JUF EN MEESTER:

Met dit pakket combineer je wereldoriëntatie, mediagebruik en taalinitiatie Frans op een manier die je kinderen zal aanspreken.

Juf Cathy

Nel (9)

Goeiemorgen Brussel WAT Bonjour Bruxelles (BJR BXL) is een digitaal pakket taalinitiatie Frans voor kinderen uit het vierde leerjaar. Vier historische figuren leiden je rond in Brussel: Vesalius, Victor Horta, Eddy Merckx en koning Boudewijn. Op die manier worden taal, mediagebruik en wereldoriëntatie gecombineerd tot een interessant én leuk pakket.

DOELGROEP 4de leerjaar

BEOORDELING “Dit is heel leuk om te spelen als afwisseling van ons gewone huiswerk”, vindt Nel. “Al is het wel moeilijk. Ik zou heel graag meer spelletjes als deze spelen. Soms gebruik ik wel verschillende websites om mijn huiswerk te maken.”

“Dit is super om snel slimmer te worden”, zegt Evert. “Het spel zit vol met weetjes.

24

DIGIM@G!

Je kan de tekst zelf lezen, maar hij wordt ook voorgelezen. Dat is erg handig om alles te onthouden. Ik vind het ook leuk om met twee te spelen en te babbelen over wat we doen. Gewoon omdat dit leuk is, niet om de beste te zijn hoor.”

CONCLUSIE “Wij worden graag slimmer, hiervoor is dit ideaal.”

“SUPER OM SNEL SLIMMER TE WORDEN”

Lilith (8)

Tille (7)

Online oefenen en avonturen beleven WAT

Otto-Jan

Kweetet.be is een online onderwijsplatform voor het lager onderwijs. Een digitaal takenplatform dat leerlingen, leraren en ouders met elkaar verbindt in een leerrijke omgeving die vormgegeven is als een avontuurlijke game.

(10)

DOELGROEP Lager onderwijs

BEOORDELING

as m o h T Meester

“HET LIJKT OP EEN SPELLETJE, MAAR EIGENLIJK IS HET LEREN VOOR SCHOOL”

“Op Kweetet.be kan je heel veel doen”, vertelt Tille in naam van beide meisjes.

“Spelling en taal, Frans en WO, maar ook rekenen en dansen in bijvoorbeeld de discotheek. Dat maakt het allemaal heel tof. Ik vind het echt fijn om thuis te spelen. Het doolhof is het leukst. Omdat dit in het echt ook zo is. Alles lijkt heel echt. En toch leer je iets bij.”

“In Kweetet.be loop je rond in een echte wereld met een echt ventje (een avatar, red.)”. vult Otto-Jan aan. “Je kan helemaal zelf kiezen hoe dat eruit ziet. Mijn mannetje is groen. Het lijkt alsof je een game speelt, maar eigenlijk ben je aan het leren voor school. Als ik voldoende Kwetons heb verdiend, kan ik dingen kopen voor mijn avatar.”

CONCLUSIE “Op de website kan je allemaal dingen doen die je in het echt ook leuk vindt. En bijleren!”

MEER WETEN? Surf naar www.kweetet.be Bekijk de Kweetet-trailer via de QR-code hiernaast.

25

Goed om weten

SOS HET INTERNET: EEN LINKE BOEL?

Gamen, chatten, facebooken, informatie voor school opzoeken, muziek streamen of filmpjes bekijken? Piece of cake voor onze lagereschoolkinderen! Fun is het internet sowieso, maar zijn onze jongeren zich ook voldoende bewust van de gevaren?

Welkom in de les mediawijsheid!

Tekst: Dimitri Bambust. Foto: David Samyn

De laatste cijfers van de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling, kortweg de OESO, liegen er niet om: ruim acht op de tien volwassenen in België (82,2% om precies te zijn) gebruiken internet. En zowat alle jongeren van 16 tot 24 jaar (96,8%) surfen regelmatig op het web, tegenover iets minder dan de helft (47,9%) van de senioren. Het is een trend die zich de komende jaren alleen nog maar zal doorzetten. ‘Kleuters kunnen swipen, maar niet met blokken bouwen, waarschuwen juffen’, kopte de Engelse kwaliteitskrant The Guardian onlangs in een opmerkelijk opiniestuk over het excessief gebruik van nieuwe media door onze allerkleinsten. Internetten zullen we deze iPad-generatie niet meer moeten leren in de lagere school, maar veilig internetten, daar lijken zeker nog lessen uit te trekken...

26

DIGIM@G!

Veilige media is een kinderrecht!

Bij onze noorderburen organiseert de netwerkorganisatie Mediawijzer.net jaarlijks de Week van de Mediawijsheid.

Uit een grootschalig onderzoek onder ruim 20.000 kinderen bleek alvast – heel opmerkelijk toch – dat een veilig internet een gedeelde zorg is van ouders én kinderen. Als het aan die laatste ligt, worden er zelfs een aantal ‘­mediawijze’ kinderrechten toegevoegd aan het VN-kinderrechtenverdrag. Eén: kinderen hebben recht op veilige media.

KLEUTERS KUNNEN SWIPEN, MAAR NIET MET BLOKKEN BOUWEN.

Twee: kinderen hebben recht op bescherming tegen schadelijke beelden en teksten. En drie: kinderen hebben recht op online privacy. Algemene conclusie: media moeten veilig zijn voor kinderen en de ouders zien een belangrijke rol weggelegd voor de scholen om hun kinderen ‘mediawijs’ te maken.

Het staat er zwart op wit... maar klópt het ook!?

Maar hoe word of ben je nu precies ‘mediawijs’? Op www.clicksafe.be, de Child Focus-website over veilig internetten, vind je alvast een pak tips voor kinderen, jongeren, ouders en leerkrachten. Met één rode draad: leer onze kinderen om te allen tijde kritisch en gezond achterdochtig te zijn. Geef nooit zomaar je naam, adres, telefoonnummer of foto aan iemand die je hebt leren kennen via het internet. Verklap

je paswoord(en) aan niemand. Verwittig je ouders zodra je informatie ontvangt of beelden ziet waarbij je je ongemakkelijk voelt. Blijf beleefd op het internet (cyberpesten is niet cool) en doe niets wat anderen kan kwetsen. Probeer het maar eens in de klas en zoek op verschillende websites informatie over eenzelfde onderwerp. Je zult versteld staan van de hoeveelheid informatie die je in enkele muisklikken te pakken krijgt... ook tegenstrijdige informatie en zelfs regelrechte onzin. Leer de kinderen om verschillende bronnen te vergelijken en informatie te checken en dubbelchecken. Kritisch zijn kun je leren.

Help, een vriendschapsverzoek!

Digitaal onderwijs rukt langzaam maar zeker op in de scholen en voor leerkrachten lijkt een belangrijke rol weggelegd om onze kinderen ‘mediawijsheid’ bij te brengen. Officieel mogen kinderen pas vanaf hun 13de op Facebook, dé sociaalnetwerksite bij uitstek, maar dat heeft vooral met de Amerikaanse wetgeving te maken, waarbij een onderneming geen gegevens van 13-jarigen voor commerciële doeleinden mag gebruiken zonder toestemming van de ouders. In werkelijkheid zou 25% van de jongeren die regelmatig inloggen tussen 9 en 10 jaar zijn. Wat doe je als leerkracht als je plots een vriendschapsverzoek krijgt van een van je leerlingen?

Feest-boek zou best een interessant medium kunnen zijn om met je leerlingen of ouders te communiceren, maar wegen die pro’s op tegen het feit dat de grens tussen privé en professioneel vervaagt en dat de leerlingen een inkijk krijgen in je privéleven en omgekeerd? Is een gesloten groep met de klas – waarbij de leraar een speciaal professioneel leerkrachtprofiel aanmaakt, los van zijn privéprofiel – misschien een goede tussenoplossing? In de meeste scholen en leraarskamers blijft het een moeilijke evenwichtsoefening.

Maar eigenlijk is het heel eenvoudig: stel je kritisch op, gooi het in de groep (lees: stel de vraag openlijk in de klas) en beslis samen met je leerlingen of jullie Facebookvriendjes willen worden of niet. Wedden dat je voor zoveel gezond verstand sowieso veel likes zult scoren in de klas?

ONTDEK EEN AANTAL EENVOUDIGE TIPS OM VEILIG TE SURFEN OP DE PAGINA HIERNA.

HET INTERNET MAAK JE OOK ZELF Denk met de hele klas na over de risico’s en gevaren van het internet, maar maak daarnaast ook ten volle gebruik van de mogelijkheden van dit medium. Kinderen kunnen vaak bijzonder goed overweg met de nieuwe media en gebruiken het internet graag om hun creativiteit te botvieren. Een eigen website, blog, YouTube-video, fotocollage, digitale muziek... Zitten er bij jou ook enkele digitale bollebozen in de klas? De website www.bestcontentaward.eu moedigt kinderen en volwassenen in heel Europa aan om kindvriendelijke en kwaliteitsvolle online inhoud te creëren. Hou de website in de gaten voor de volgende competitie en wie weet val je met de klas in de prijzen. Lang leve het internet!

27

Praktisch

Te veel informatie Voor een spreekbeurt of werkje moesten we vroeger naar de bieb om urenlang te neuzen in encyclopedieën. Nu rollen er met één druk op de knop ontelbare sites vol info uit.

Helaas zijn veel van die sites onbruikbaar.

Help je kind daarom met gericht zoeken en zet betrouwbare sites in de lijst van de favorieten voor de volgende keer.

Even webcammen?

Praten met een vriendje via de computer is leuk, maar wat als de persoon aan de andere kant iemand anders is dan je denkt? Voorkom dit door duidelijke afspraken te maken.

Laat je kind eerst toestemming vragen om met een vriendje te webcammen. En laat hem dit nooit doen als hij ergens alleen is. Idem dito met chatten: maak de kinderen duidelijk dat ze niet te veel van zichzelf mogen prijs geven als ze de persoon aan de andere kant van de lijn alleen ‘virtueel’ kennen.

Sociale virtuele wereld Voor kinderen is het een sport om online zoveel mogelijk vrienden te hebben. Er wordt vaak gedacht dat al die sociale mediasites ten koste gaan van echte vriendschappen maar niets is minder waar. Kinderen die sociaal zijn in de virtuele wereld, zijn dit in het dagelijkse

leven vaak ook. Dit is tegelijkertijd ook weer een gevaar: je kunt je op het internet anders voordoen dan je bent.

En als jij dat kunt, kunnen anderen dat ook. Denk dus twee keer na voor je iets post. Hou er rekening mee dat die informatie vaak voor iedereen toegankelijk is en ‘vereeuwigd’ is!

TIJD IS OM

De meeste kinderen vinden computeren zó leuk, dat ze het liefst de hele dag achter het scherm zitten. Maar computeren kan verslavend zijn. Spreek met ze af hoe vaak en hoelang ze ­mogen computeren.

Zet bijvoorbeeld een wachtwoord op de pc zodat ze er niet stiekem achter kruipen als je er even niet bent.

28

DIGIM@G!

Samen computeren

Internet is groot, en niet iedereen heeft de allerbeste intenties. Leerlingen moeten weten dat ze altijd bij je terechtkunnen met vragen, ook als er iets vervelends is gebeurd. Ga daarom regelmatig samen achter de computer zitten en bezoek wat sites. Leg uit waarom je de ene site wel geschikt vindt en de andere niet. Zo hou je het onderwerp bespreekbaar. Je kan ook werken met filtersoftware die kinderen kan beschermen tegen ongepaste inhoud op het internet, maar 100% betrouwbaar is het nooit.

Computer ziek?

tips om veilig te surfen Top secret

Hou je wachtwoorden geheim. Gebruik ook niet overal hetzelfde wachtwoord, want dat kan leiden tot identiteitsdiefstal, hacking of cyberpesten.

Wijzig je wachtwoorden regelmatig. Doe desnoods een beroep op speciale programma’s, zogenoemde ‘wachtwoordkluizen’,

om het wachtwoord voor jou aan te maken én te onthouden. Online betalen of wachtwoorden ingeven van belangrijke accounts doe je beter niet via een openbare wifi of een onbeveiligd draadloos netwerk. Beveilig ook je draadloos internet thuis met een wachtwoord en

Zorg voor een goede virusscanner op je laptop of pc. Update die antivirussoftware ook regelmatig, zodat je beveiligd bent ­tegen virussen, hackers en cybercriminelen. Zorg ook altijd dat je computerprogramma’s up-to-date blijven en scan externe bestanden altijd even voor je ze opent.

wees op je hoede bij online betalingen. Check of de URL in je browser start met https://. Dat wijst op een beveiligde verbinding.

Geef zeker geen gegevens door als daar via mail of via de telefoon om gevraagd wordt, maar verwijder de mail of hang op!

Fun JOANNA, JOSHUA & HANNAH OVER HET ONLINE LESSENPAKKET VOOR MUZISCHE VORMING

“MUZEMUNDO IS EEN DIGITALE BOEKENKAST VOL INSPIRATIE”

Met zulke voornamen leken ze wel voorbestemd om in hetzelfde team terecht te komen...

Redacteurs Hannah, Joshua en Joanna over de geboorte van ‘hun kindje’ MuzeMundo!

Tekst: Dimitri Bambust. Foto’s: David Samyn

Joanna, Hannah en Joshua, redacteurs bij Die Keure en het creatief brein achter MuzeMundo, popelen van ongeduld om het digitaal pakket voor muzische vorming eind januari 2015 officieel te lanceren. Bijna twee jaar werd er proefgedraaid om het aanbod volledig op punt te stellen. Het was dan ook een stukje pionierswerk, zowel binnen de uitgeverij als binnen de onderwijswereld.

Hannah: “We hadden bij Die Keure weliswaar een papieren voorloper rond muzische vorming, maar daarmee kon je veel minder op de actualiteit inspelen. Met MuzeMundo bieden wij de allereerste digitale methode muzische vorming in Vlaanderen.

De afgelopen twee jaar zijn ook voor ons als redactie een proces van vallen en opstaan geweest. Hoeveel materiaal moet er in één les zitten? Welke technische

MUZEMUNDO IN EEN NOTENDOP • MuzeMundo is een leerplandekkend aanbod (binnen VVKBaO, OVSG en GO!) voor het leergebied muzische vorming in de lagere school.

• In de activiteiten wordt gewerkt rond doelen uit de vijf verschillende muzische domeinen: beeld, muziek, drama en muzisch taalgebruik, beweging, media.

• Het pakket is volledig online.

Daardoor krijgen de leerkracht­ en een bodynamisch digitaal aanbod dat vlot inspeelt op de

actua­liteit en de jaarkring.

• Een computer, een vlotte internet­ toegang, een beamer en een toestel voor geluidsweergave (of een smartboard) volstaan om gebruik te maken van MuzeMundo.

• MuzeMundo is gelinkt aan Mundo, de methode wereld­ oriëntatie van Die Keure, maar kan ook perfect los daarvan gebruikt worden.

• Scholen kunnen via een abonnement gebruik maken van ­MuzeMundo via de Leraarskamer op leraarskamer.diekeure.be.

problemen duiken er op in de testfase? Het was echt pionieren.”

Joshua: “Ik omschrijf het altijd als een ‘digitale boekenkast’ die constant up-to-date wordt gehouden.

Intussen staan er al meer dan 350 activiteiten op de boekenplank en maandelijks komen daar nog zes tot tien activiteiten bij.”

Kant-en-klaar of à la carte?

Muzische vorming was lange tijd zo’n beetje het zorgenkindje op school – weinig spannend of geen didactisch materiaal, veel onduidelijkheid over de concrete invulling van de lessen – maar daar wil MuzeMundo definitief komaf mee maken...

Joanna: “De algemene feedback van leerkrachten tijdens de proefperiode is dat de lessen muzische vorming via MuzeMundo veel rijker zijn geworden.

Het is bijna contradictorisch: ze zijn veel creatiever en tegelijk spelen ze beter in op de vooropgestelde eindtermen en leerplandoelen. Via de leerplandoelenvolger kunnen de leerkrachten makkelijk nagaan welke doelen nog moeten worden ingevuld. Leerkrachten kunnen de activiteiten kant-en-klaar gebruiken in de klas, maar ze vormen net zo goed een kapstok waar via een handig boek-e systeem eigen fotomateriaal, opnames of documenten aan worden toegevoegd.

We hebben ook gezorgd voor een goede praktische ondersteuning via instructiefilmpjes op onze Leraarskamer-website. De praktijk leert ons dat leerkrachten het MuzeMundo-concept heel snel oppikken dankzij de eenduidige look & feel van de activiteiten en de duidelijke icoontjes. Wie dat wil, kan 100% digitaal werken, maar de lesfiches kan je ook afdrukken als je dat makkelijker vindt. Gedaan ook met zeulen met zware mappen. Alles staat online klaar voor de hele school via één account.”

Hannah: “Aan MuzeMundo werkt een team van zo’n veertig auteurs mee, elk met hun eigen specialiteit. Daar zitten klassieke leerkrachten tussen, leraars aan de kunstacademie, muzocoaches,

29

Fun

Naam: Joanna Mary (37) Opleiding: Taal- en letterkunde, Latijn-Grieks, Kunstwetenschappen Woonplaats: Brugge Burgerlijke staat: Samenwonend, mama van Margot (7) en Arthur (4) Hobby’s: Fotografie, kledij en juwelen ontwerpen, lezen Naam: Joshua Kint (23) Opleiding: Journalistiek Woonplaats: Damme Burgerlijke staat: Vrijgezel Hobby’s: Filmredacteur voor jongerenwebsite BILL (www.bill.be) Naam: Hannah Pector (32) Opleiding: Kunstwetenschappen en lerarenopleiding Woonplaats: Gent Burgerlijke staat: Gehuwd, mama van Helena (3,5) en Laura (9 maanden) Hobby’s: Koken en lezen

MAIL NAAR MUZEMUNDO@DIEKEURE.BE VOOR MEER INFO OF SURF NAAR WWW.EDUCATIEF.DIEKEURE.BE/ MUZEMUNDO.

theatermakers, maar ook een cameraman. Onze twee coördinatoren, Yves Bondue en Steef Coorevits, zijn creatievelingen met een pak ervaring rond muzische vorming. Zij bewaken het creatieve proces en zorgen ervoor dat alle activiteiten beantwoorden aan de hoge kwaliteitsnormen.

Eens het manuscript voor een activiteit klaar is, komt het bij ons terecht om beelden, filmpjes en geluid toe te voegen en om het materiaal in een MuzeMundo-activiteit te gieten. Dat materiaal is letterlijk van alles en nog wat: dansopdrachten, schilderijen van kunstenaars, nieuwe stukjes muziek... Sommige MuzeMundo-lessen zijn heel eenvoudig. Andere kunnen dan weer erg uitdagend zijn voor de leerkracht en de leerlingen. Één van onze auteurs is bijvoorbeeld heel erg bezig met hedendaagse muziek en heeft activiteiten gemaakt rond klanklandschappen of instrumenten gemaakt van wegwerpmateriaal. Maar er zijn net zo goed lessen rond lichaamsbewustzijn, yoga, mime, dans, improvisatie, …”

Midden in de media Media werd maar recent toegevoegd als volwaardig domein binnen muzische vorming en een digitaal

30

DIGIM@G!

lessenpakket als MuzeMundo trekt uiteraard volop de kaart van multimedia en social media. MuzeMundo is intussen ook op Facebook aanwezig (check en like www.facebook.com/Muzemundo) en groeit daarmee uit tot een uitgebreid muzisch platform waar iedereen – leerkrachten, maar ook leerlingen – filmpjes kunnen posten over de MuzeMundo-activiteiten. Voor de redacteurs een prima medium om de vinger aan de pols te houden...

Joshua: “Met MuzeMundo slaan we ook de brug tussen de leerlingen en de culturele wereld. Dat is voor beide partijen verrijkend. Onder de noemer Smaakmakers volgen we de actualiteit op de voet en proberen we samen met musea en culturele centra om de leerlingen dichter bij cultuur te brengen. De cultuurhuizen reageren heel positief, omdat ze merken dat ze via ons veel meer leerlingen bereiken dan via een affiche of flyers op school.”

En wat vinden de leerkrachten zélf van MuzeMundo?

Lees hun muzisch verhaal op de volgende pagina’s!

WAT VINDT MARGOT VAN MUZEMUNDO?

Margot Vercruysse zit in het 2de leerjaar en vindt MuzeMundo supersuperleuk: “Ik ben altijd benieuwd wat we gaan doen of wat we gaan maken en hoe.

Als pinguïn lopen was heel grappig, maar het leukste vond ik het schilderen en versieren van schoenen. De liedjes vind ik ook heel leuk om te zingen.

Mijn favoriete liedjes zijn Robot Rommelpot en De brandweer. We kijken ook soms naar een filmpje van MuzeMundo. Is altijd leuk, alleen het filmpje van de man die een levende pop speelt, is eeeeeeennnngg!”

Naam: Sara Winnock ste Beroep: Juf in het 1 leerjaar van BSGO Klavertjevier Leeftijd: 29 Woonplaats: Knesselare a, Burgerlijke staat: Alleenstaande mam

zoontje van 4,5 n Hobby’s: Zwemmen, leuke dingen doe met vriendinnen s...!’

Leukste MuzeMundo-activiteit: ‘Zie gind

Juf Sara:

“AL DIE KUNSTENAARS EN ARTIESTEN, IK STEEK ER ZELF NOG HEEL WAT VAN OP...”

“Ik was hier op school zo’n beetje de ­MuzeMundo-ambassadeur, maar intussen zijn alle leerkrachten er mee aan de slag. Ik heb muziekschool en tekenacademie gevolgd, maar met een domein als drama heb ik veel minder voeling. MuzeMundo zit barstensvol foto’s van kunstwerken en filmpjes van muzikanten en artiesten en legt de link met evenementen in onze musea en culturele centra. Ik steek er zelfs als leerkracht nog elke keer wat van op. Technisch is het eigenlijk kinderspel. MuzeMundo maakt ook gebruik van de muziekstreamingdienst Spotify en dus krijg je toegang tot een schat aan digitaal lesmateriaal. De activiteiten zitten pal in de leefwereld van de kinderen. De link met cultuur mag voor mij dan wel de grote plus van MuzeMundo zijn, als leukste herinnering kies ik toch voor iets uit het domein muziek.

In december koos ik voor een activiteit rond Sinterklaas waarbij de kinderen aan de hand van een soort grafische partituur liedfragmenten konden herkennen en het lied konden zingen. Heel bijzonder was het om ze met dat klanktafereel aan de slag te zien gaan.

Ook het ‘Pastafestival’ waarbij de kinderen met verschillende lichaamsdelen vormen moesten tekenen in de lucht en met papier en plakband een reuzenpasta mochten maken, was een schot in de roos. Ik laat de kinderen altijd eerst zelf creatief aan de slag gaan met het thema en als ik merk dat het voor sommigen wat moeilijk is om op te starten, toon ik ze de MuzeMundo-voorbeelden of -filmpjes. Zo haal je er voor elk kind wat anders uit.”

Fun Naam: An Van Daele de Beroep: Juf in het 5 leerjaar van GO! Basisschool De Linde Leeftijd: 40 Woonplaats: Sint-Kruis Burgerlijke staat: Gehuwd,

Juf An:

“OOK KINDEREN DIE NIET ZO CREATIEF ZIJN, KOMEN HELEMAAL LOS!”

twee kinderen Hobby’s: Triatlete (kwarttriatlon) Leukste MuzeMundo-activiteit: ‘Er was eens...’

“Vroeger had ik amper didactisch materiaal voor de lessen muzische vorming. Ik speel zelf dwarsfluit en klassieke gitaar en dus waren de lessen vooral gevuld met muziek en minder met de andere domeinen. Als lerares moet je natuurlijk een beetje van alle markten thuis zijn. Aangezien ik niet zo fantasierijk ben, is het fantastisch om te kunnen terugvallen op MuzeMundo. Mijn lessen zijn nu veel rijker. Alle leerlingen van het eerste tot het zesde leerjaar krijgen hier op school muzische vorming via MuzeMundo en ik hoor overal positieve feedback. Het grote

32

DIGIM@G!

pluspunt van MuzeMundo: de leerlingen mogen heel creatief zijn en toch wordt de les goed gestuurd en gekaderd. En wat meer is: ik merk dat ook kinderen die van nature niet zo creatief zijn, helemaal loskomen. Het zijn dus zeker niet alleen de muzikale leerlingen die het pakket superleuk vinden. Omdat er een hele brede waaier aan activiteiten voorhanden is, laat ik de kinderen twee dagen voor de les zélf beslissen wat ze willen gaan doen. Nadat ze hebben gekozen, kan ik de activiteit nog wat personaliseren en hier en daar aanvullen. Ik heb geen al te grote klas,

maar dankzij het smartboard en een goede internetverbinding loopt alles op wieltjes.

Vroeger had ik niks en nu is het echt een wauw-verhaal. De leukste activiteit was voor mij ‘Er was eens...’ binnen het thema ‘Kinderen van alle tijden’. De kinderen maakten zelf poppen van een oude verfborstel en papier-maché, verzonnen een poppenspel én voerden dat ook zelf op met die gekke kwastpoppen. We zongen ook het bijbehorende Hallo, bonjour, goeiedag!-lied en ik had nog wat extra beelden in de activiteit verwerkt... De hele klas was dolenthousiast.”

“Ik geef samen met juf Lieve les aan een graadklas. Alleen al daarom is een digitaal pakket als MuzeMundo voor mij een zegen, want ik moet geen didactisch materiaal voor twee leerjaren meesleuren. Wij gebruiken zowel MuzeMundo als Mundo, dus is het wel leuk dat sommige lessen muzische vorming gelinkt zijn aan de lessen wereldoriëntatie. De lessen zijn altijd een mooi afgewerkt en goed uitgeschreven geheel. Voor mij zijn media en beweging, de ‘nieuwere’ domeinen zeg maar, het interessantst. In het derde leerjaar heb ik vorig jaar de activiteit ‘Doe mij maar eens na!’ gehouden in de klas.

Al van bij het opwarmertje (de befaamde spiegelscène uit de film Duck Soup van The Marx Brothers, red.) was de hele klas in de ban van het thema. Het filmpje toont een inbreker die een grote spiegel breekt, waarna de bewoner komt kijken waar dat lawaai vandaan komt... en dus doet de inbreker alsof hij de bewoner zijn spiegelbeeld is. Hij probeert alle bewegingen te imiteren, terwijl de ander hem op zijn beurt probeert te ‘ontmaskeren’ door onverwachte bewegingen te maken. De klas vond het hilarisch! Daarna moesten de kinderen elkaar proberen na te doen door gelijktijdig te bewegen en vervolgens gingen ze in groepjes een tableau vivant of levende fotoreeks maken van een sporter voor, tijdens en na de wedstrijd. Heel leuk! Voor de periodes rond Sinterklaas, Kerstmis of Pasen heb ik meestal genoeg inspiratie, maar in de tussenmomenten komt MuzeMundo als geroepen omdat het vooral andere, niet-alledaagse activiteiten aanbiedt. Over twee weken staat de activiteit ‘Vroeg of laat’ op de agenda (domein media, uit de reeks ‘Smaakmakers’, red.) waarbij een filmpje getoond wordt over een eekhoorn en een vleermuis die beide in een boom wonen, de ene ‘s nachts en de andere overdag. En rond de examenperiode zou ik graag eens iets rond yoga doen, om de kinderen een momentje rust in de klas te gunnen tussen al die toetsen door.

Benieuwd wat MuzeMundo op dat vlak in petto heeft!”

Naam: Sheila Not eboom Beroep: Juf in ee n graadklas (3 de/4 de leerjaar) van VBS Ter Bune n Oostveld in Oede lem (Beernem) Leeftijd: 23 Woonplaats: Beer nem Burgerlijke staa t: Samenwonend Hobby’s: Joggen , afspreken met vriendinnen Leukste MuzeM undo-activiteit: ‘Doe mij maar ee ns na!’

Juf Sheila:

“DE LESSEN ZIJN ALTIJD EEN MOOI AFGEWERKT EN MOOI UITGESCHREVEN GEHEEL”

Wil je meer info over ons digitaal aanbod en onze methodes?

Contacteer ons! We helpen je graag.

www.diekeure.be Of volg ons op facebook Facebook.com/Diekeure

Kleine Pathoekeweg 3, 8000 BruggeT + 32 (0)50 47 12 72