Harga 3 ta' Frar, 2013 by Kullħadd Editor

www.kullhadd.com

kampanja elettorali

Satira politika Il-Óadd 3 ta’ Frar, 2013 Óar©a Nru 1,021

Prezz ›0.80

Ara pa©ni 6 u 7

il-ÌeneraZZjoni tal-elettrikU F’malta

konFerma kemm GonZipn m’GÓanDUX pjan DWar l-enerÌija Il-konferma li ta fl-a˙˙ar sig˙at Simon Busuttil, li fil-costings li ppreΩenta l-Partit Nazzjonalista m’hemm imkien imniΩΩel kif se jiffinanzja l- pipeline tal-gass, tkompli turi kemm il-Gvern m’g˙andux pjan g˙all-qasam tal-ener©ija. Dan qalu l-Mexxej tal-Partit Laburista Joseph Muscat f’intervista fuq l-istazzjon ONE. Joseph Muscat qal li g˙all-kuntrarju, il-Partit Laburista fil-pjan tieg˙u g˙allener©ija da˙al f’˙afna dettall dwar kemm, kif u meta se jsir l-investiment u se jor˙su l-kontijiet tad-dawl u l-ilma. Ûied jg˙id li meta wie˙ed jag˙mel costings b˙al dawn, ma tistax t˙alli dettalji importanti barra, imma trid tispjega kollox. Joseph Muscat qal li fil-qasam tas-sa˙˙a, wasal iΩ-Ωmien li nibdew nag˙tu lassigurazzjonijiet. G˙alhekk Gvern ©did jintroduçi Charter g˙ad-Drittijiet talPazjenti, li fost l-o˙rajn jistipula Ω-Ωmien massimu ta’ stennija g˙all-operazzjonijiet. Jekk dan iΩ-Ωmien jinqabeΩ, il-Gvern i˙allas g˙all-operazzjoni li ssir millprivat. “Din hija xi ˙a©a li qeg˙din nag˙mlu b’konvinzjoni. B˙ala bniedem li ˙dimt fis-settur privat, nemmen li fl-ebda qasam ma tista’ tasal ming˙ajr targets. U wkoll fis-servizz tas-sa˙˙a nemmen li nistg˙u nag˙tu impetus kbir ‘il quddiem kemm -il darba jkun hemm targets çari,” qal il-Mexxej Laburista. • Tkompli f’pa©na 10

il-proGramm tal-pn jinklUDi miÛUri li DiÌÀ jeÛiStU

malta eUroviSion SonG ConteSt

Simon Busuttil maqtug˙ mir-realtà Simon Busuttil, l-awtur talprogamm elettorali tal-PN g˙allelezzjoni ©enerali tad-9 ta’ Marzu li ©ej, tant hu maqtug˙ mir-realtà tal-Maltin u G˙awdxin, li spiçça da˙˙al f’dan il-programm miΩuri li di©à jeΩistu fil-le©iΩlazzjoni Maltija. Hekk per eΩempju nhar ilÌimg˙a li g˙adda, Simon Busuttil meta kien qieg˙ed imexxi attività tal-kampanja elettorali tal-PN, waqt li l-Kap Nazzjonalista Gonzi kien g˙al attività f’G˙awdex, enfasizza ˙afna il-proposta li qieg˙da ssir fil-programm elettorali tal-PN li jin˙atar avukat tattfal fi ˙dan l-uffiççju talKummissarju tat-Tfal bis-setg˙a li jirrappreΩenta lit-tfal quddiem ilqrati, meta dan fil-fatt di©à jeΩisti. • Tkompli f’pa©na 10

Gianluca Bezzina huwa r-rebbie˙ tal-Malta Eurovision Song Contest ta’ din is-sena, bil-kanzunetta Tomorrow li g˙andha b˙ala awturi lil Boris Cezek u Dean Muscat. Gianluca Bezzina li huwa tabib, se jirrappreΩenta lil Malta fit-58 Eurovision Song Contest li se jsir f’Malmo, l-IΩvezja bejn l-14 u 18 ta’ Mejju li ©ej. Gianluca Bezzina ©ab 92 punt, fit-tieni post ©ie l-kantant Kevin Borg bil-kanzunetta Needing you bi 80 punt u fit-tielet post b’48 punt ©iet il-kantanta Davinia bil-kanzunetta Betrayed.

03.02.2013

A˙barijiet

X’qalu din il-©img˙a?

“Biex inbiddlu l-Isptar St.Philip’s fi sptar bi 300 sodda ikollna bΩonn nag˙mlu b˙all-miraklu tal˙obΩ u l-˙ut.” – L-anestetista Joe Zarb Adami waqt il-programm ‘Affari Tag˙na’ fil-Furjana.

“Din ma kinitx tempesta kka©unata mill-maltemp g˙ax a˙na mdorrijin naffaççjaw ilmaltemp. Din it-tempesta kienet imposta fuqna minn min suppost kien qieg˙ed imexxina.” – Ray Bugeja f’isem il-Koperattiva tasSajjieda waqt laqg˙a lis-sajjieda kellhom ma’ Joseph Muscat

“Bil-weg˙di tal-PN, is-servizz tas-sa˙˙a se jispiçça bi ˙las.” - Joseph Muscat waqt laqg˙a politika f’Óal Qormi

“Inti qed tkellem lili jew g˙ax hawn il-cameras biex nag˙mlu teatrin?” Simon Busuttil lill-kaççatur Jeremy Portelli f’Ra˙al Ìdid

“Skantajt g˙ax fil-fatt din il-li©i tal-koabitazzjoni kienet imwieg˙da g˙all-ewwel darba fl1998 mill-PN. Sar ˙afna xog˙ol fuqha din il-li©i. Il-li©i kienet lesta biex ti©i ppubblikata u kienet se tfisser pass ‘il quddiem anke g˙all-persuni omosesswali f’pajjiΩna.” JPO f’kummenti ma’ One News

“Il-pazjenti fuq l-istrechers huma biss eççezzjoni f’sistema tas-sa˙˙a perfetta.” Lawrence Gonzi waqt laqg˙a politika fl-G˙arb G˙awdex

“G˙ajnejn ilpoplu Malti mhux fuq is-“small fry”. F’din il-kwistjoni g˙ajnejn il-poplu Malti huma fuq Austin Gatt u Lawrence Gonzi. Inutli li Lawrence Gonzi joqg˙od jilg˙abha tal-prosekutur - huwa lakkuΩat fiha dilbiçça tax-xog˙ol kollha.” Franco Debono waqt One Breakfast waqt li kien qed jitkellem dwar l-allegat skandlu tax-xiri taΩ-Ωejt

“Fid-9 ta’ Marzu nivvutaw u fl10 ta’ Marzu niççelebraw.” Lawrence Gonzi waqt laqg˙a politika f’San Ìwann

“49 miljun ewro huma qatra f’oçean u ma jag˙mlux differenza.” Lawrence Gonzi waqt konferenza tal-a˙barijiet biex ji©©ustifika ddiskrepanzi bejn dak li se jkun iddefiçit tal-2015 u ç-çifri li kienu ppubblikati fil-Ba©it li g˙adda “Meta darba lili xi ˙add kien ipperswadieni li kellna biΩΩejjed nurses, fuq dik id-deçiΩjoni çaqlaqna listipendju u baxxejnieh.” Lawrence Gonzi waqt Business Breakfast organizzat mill-PN

03.02.2013

A˙barijiet

Reattiv, mhux proattiv kontra l-abbuΩi Lawrence Gonzi g˙andu mod mill-aktar ori©inali kif jinterpreta l©lieda kontra l-korruzzjoni – illi meta jfe©© xi skandlu b’suspett ta’ korruzzjoni, huwa jirreferi l-kaΩ ghall-investigazzjoni mill-Pulizija. B˙al dak li qallu l-Pulizija g˙andha bzonn il-go ahead tal-Prim Ministru biex tinvestiga l-korruzzjoni. B˙al dak li qallu mhux ovvju u normali li l-Pulizija g˙andha tinvestiga u tipproçessa lil dak li jkun quddiem il-Qorti jekk ikun il-kaΩ. Imma Lawrence Gonzi u s˙abu, jpin©u dan b˙ala xi ˙a©a straordinarja, meta l-Pulizija ma tistax tag˙mel mod iehor ˙lief li tinvestiga u m’hemmx g˙alfejn tistenna lil Gonzi jg˙idilha biex tag˙mel dan. Huwa fatt li ma jista’ jmerieh ˙add li l-˙ames snin ta’ amministrazzjoni Gonzi kienu impestati bi skandli ta’ korruzzjoni, abbuz ta’ poter, im©iba improprja jew amministrazzjoni ˙aΩina. Ha©a tal-iskantament l-ebda wie˙ed minn dawn l-iskandli ma kien skopert jew ©ie riferut lill-Pulizija mill-Kummissjoni Permanenti kontra l-Korruzzjoni. Hafna minn dawn l-iskandli nkixfu mill-istampa minkejja li hija mxekkla kif inhi minn li©ijiet ripressivi tal-libell. Inkella kienu lvittmi li kixfu minkejja li m’g˙andhom l-ebda protezzjoni g˙ax ilGvern mar lura minn kelmtu u ma da˙˙alx il-Whistleblower Act. Huma bosta dawk li jsostnu, fosthom it-Tabib Frank Portelli, eks President tal-Kunsill Ìenerali tal-PN, f’sitwazzjoni fejn kellna gvern li kien reattiv u mhux proativ kontra l-korruzzjoni, dak li nkixef, huwa biss il-ponta ta’ fuq ta’ iceberg enormi, anki jekk il-ponta ta’ fuq ta’ din l-iceberg g˙andha aktar minn puntun milli minn ponta. Lawrence Gonzi u s˙abu kienu reattivi u mhux proattivi kontra lkorruzzjoni g˙ax il-Li©i dwar il-whistleblower baqg˙et ma ratx iddawl, il-Kummissjoni Permanenti kontra l-Korruzzjoni hija ‘watchdog’ bla snien, li lanqas jinba˙ a˙seb u ara kemm jigdem. U ag˙ar minn hekk ta˙t dan il-Gvern kien tne˙˙a l-poter tal-magistrat inkwirenti li jinvestiga minn jeddu (motu proprju) ming˙ajr il-˙tie©a li kaΩ ikun riferut lilu mill-Pulizija.

Politiku responsabbli mill-Biedja u s-Sajd Gvern ©did Laburista ser ikollu politiku responsabbli mill-biedja u s-sajd, dan sabiex ikun jista’ jisma’ u ja©ixxi fuq dak li jg˙idu s-sajjieda u l-bdiewa, kemm b’mod personali, kif ukoll permezz tal-koperattivi tag˙hom. Dan ˙abbru l-Mexxej tal-Partit Laburista, Joseph Muscat, f’diskussjoni li kellu massajjieda, f’Marsaxlokk. Joseph Muscat enfassiza ma’ dawk preΩenti li fil-qasam tas-sajd, b’mod partikolari, kollox irid isir konformi mar-regoli talUnjoni Ewropea. Il-Mexxej Laburista spjega kif gvern ©did ser ikun qieg˙ed jag˙ti lvanta©©i kollha, dejjem fid-dawl tar-regoli Ewropej, sabiex is-sajjied Malti jkun jista’ jikkompeti u jkompli jikber. Il-Mexxej Laburista sostna li matul dawn la˙˙ar snin, l-oqsma tal-biedja u s-sajd ing˙ataw il-©enb, min˙abba l-fatt li dawn tpo©©ew f’Ministeru ferm kbir, u b’hekk kien hemm bosta drabi, kif qalu s-sajjieda

stess, li marru j˙abbtu l-bibien u sabuhom mag˙luqin. Fuq l-istess binarju, gvern ©did ser ikun qieg˙ed iwaqqaf bord konsultattiv sabiex fih ikun hemm rappreΩentanti tal-koperattivi, li g˙andhom jiltaqg˙u mal-politiku mill-inqas darba fix-xahar, qal Joseph Muscat. L-istess bord g˙andu wkoll jg˙in lill-Gvern sabiex ikun jista’ jitkellem fil-fora Ewropea, b’hekk ikunu jistg˙u ji©u influwenzati anke xi direttivi tal-istess Unjoni Ewropea. Il-Mexxej tal-Partit Laburista sa˙aq li jekk ikun hemm xi closed season, u g˙alhekk impediment sabiex wie˙ed ikun jista’ jo˙ro© jistad, is-sajjieda g˙andhom jing˙ataw kumpens. Waqt il-laqg˙a kien hemm interventi minn rappreΩentanti tal-koperattivi kif ukoll missajjieda nfushom. Attenda wkoll g˙al din illaqg˙a, id-Deputat Mexxej g˙all-Affarijiet tal-Partit, Toni Abela.

GET YOUR YOUR FR FREE EE FLIGHTS FLIGHTS

TO T O ROME ROME BOOK Y YOUR OUR 20 2013 13 HOLID HOLIDAY AY WITH ROCS DURING FEBRUARY FEBRUARY AND GET TO ROME IT’S THA TS IMPLE A FREE FLIGHT TO THAT SIMPLE Call us on 20 2015 15 1515 or email tr travel@rocsgrp.com avel@rocsgrp.com www.rocsholidays.com w ww.rocsholidays.com OFFER IS APPLICABLE F FOR OR B BOOKINGS OOKINGS MADE UNTIL F FEBRUARY EBRUAR ARY Y 28TH AND LIMITED T TO O 1 FREE FLIGHT EX. T TAXES AXES T TO OR ROME OME PER B BOOKING OOKING O OVER VER € €1000. 1000. FREE FLIGHTS FLIGHTS ARE SUBJECT T TO OA AV AVAILABILITY VAILABILITY AND O ONLY NLY NL Y APPLICABLE IN THE APPR APPROPRIATE OPRIA PRIATE TE B BOOKING OOKING CLA CLASSES. SSES. OTHER OTHER TERMS AND C CONDITIONS ONDITIONS MAY MAY APPLY APPL APPLY. Y.

03.02.2013

Politika

uÇuÓ Ìodda tal-MoviMent Bidla kbira li ©ab mieg˙u Joseph Muscat kemm ilu fit-tmun tal-PL kienet li biddel dan il-Partit f’moviment li qieg˙ed jilqa’ b’idejh miftu˙in lil kull min hu ta’ rieda tajba, irrispettivament minn min hu, x’inhu l-istat soçjali tieg˙u u x’passat g˙andu. Din l-attitudni inklussiva li adotta l-Mexxej Laburista Joseph Muscat wasslet biex tul dawn l-a˙˙ar snin rajna mew©a s˙i˙a ta’ wçu˙ ©odda jing˙aqdu fi ˙dan il-Moviment Laburista. U˙ud minn dawn l-uçu˙ ©odda saru attivisti ewlenin jew sa˙ansitra se jkunu qeg˙din jikkontestaw f’isem il-PL fl-elezzjoni ©enerali li jmiss. KRISTA CARUANA tkellmet ma’ w˙ud minn dawn il-persuni u staqsiethom x’kienu dawk il-fatturi li wassluhom biex jersqu qrib u jissie˙bu fi ˙dan il-moviment.

“Ma nifla˙x aktar nara lill-Gvern Nazzjonalista jinganna u jinsulenta lill-G˙awdxin”

George Camilleri Kandidat Laburista fuq G˙awdex

“Jien illum ninsab kburi li mhux biss ser nivvota lill-Partit Laburista, imma ser nikkontesta lelezzjoni ©enerali u l-elezzjoni tal-kunsill lokali f’isem il-Partit Laburista. Din g˙alija hija ˙olma li saret realtà meta kont smajt l-ewwel diskors ta’ Dr Joseph Muscat. Iddeçidejt li nibda nag˙mel parti mill-PL g˙ax ma nifla˙x aktar nara lill-gΩira G˙awdxija u lpoplu G˙awdxi jibqa’ ji©i ingannat u insulentat minn Gvern Nazzjonalista. Li pajjiΩna jkollu Prim Ministru li bl-arroganza kollha jg˙id li G˙awdex huwa tieg˙u, Ωgur li mhuwiex aççettabbli. Li jkollok Gvern li meta ji©i daru mal-˙ajt lejlet elezzjoni ©enerali, jinsulenta l-intelli©enza tag˙na l-G˙awdxin u jipprova jbellg˙alna xi gimmick b˙al dik tal-mina ta˙t il-ba˙ar u jg˙idilna li di©à beda studju dwarha, dan ukoll mhuwiex aççettabbli. Biex saru Ωew© toroq G˙awdex kellu jistenna 25 sena, a˙seb u ara biex issir din il-mina, min jaf kemm-il sena o˙ra rridu nistennew! Kull diskors li jag˙mel Joseph Muscat lili jimlieni b’kura©© kbir u dan il-kura©© jien irrid inwasslu lil dawk il-familji li jinsabu maqfula f’darhom u li kull filg˙odu l-ewwel ˙sieb tag˙hom ikun kif u minn fejn ser jakkwistaw il-˙obΩa ta’ kuljum. Dan il-kura©© irrid inwasslu wkoll lil dawk is-self employed li ma jafux hux ser ikollhom biΩΩejjed xog˙ol il-©img˙a d-die˙la biex isostnu n-negozju u l-familja tag˙hom. Na˙seb li dawn huma ra©unijiet validi biΩΩejjed li ˙e©©ewni ning˙aqad mal-PL u nikkontesta l-elezzjoni ©enerali f’ismu.”

Godfrey Farrugia Kandidat Laburista fuq is-7 Distrett

“Il-PL kapaçi jag˙mel “Óadt pass li ftit g˙amluh qabel f’pajjiΩna, minn pajjiΩna l-aqwa però kien pass li g˙amilt b’konvinzjoni wara ˙afna ˙sieb” wie˙ed fl-Ewropa”

Cyrus Engerer Attivist tal-PL

“Niftakar, ftit wara li Joseph Muscat kien elett Mexxej tal-Partit Laburista kien stedinni biex ning˙aqad fil-moviment li kien qieg˙ed imexxi. Dakinhar, ˙sibtu li kien qieg˙ed jiççajta u g˙edtlu li kieku jbiddel il-Partit Laburista bil-mod kif kien qieg˙ed jg˙id li se jbiddlu, ma kienx ikolli triq o˙ra g˙ajr li ning˙aqad mieg˙u. Joseph Muscat ˙adem ˙afna biex re©a’ ta lura lill-Partit il-prinçipji li kienu jiddistingwuh filpassat. Prinçipji li jien kont in˙addan. Rajt ukoll id-direzzjoni çara li kien qieg˙ed jie˙u l-Partit. Direzzjoni li ma t˙arisx lura lejn il-passat li kien fired lill-Maltin, iΩda li t˙ares lejn il-futur sabi˙ li jg˙aqqadna. Id-deçiΩjoni kont ˙adtha. Óadt pass li ftit g˙amluh qabel f’pajjiΩna, però kien pass li g˙amilt b’konvinzjoni wara ˙afna ˙sieb. Kienet dik il-konvinzjoni li permezz tag˙ha integrajt malajr filPartit. Xammart il-kmiem u bdejt na˙dem biex nara li Malta ting˙ata direzzjoni ©dida li tant kellha bΩonn.”

“Il-mi©ja ta’ Joseph Muscat imlietni b’tama ©dida u ng˙aqadt ma’ dan il-moviment nazzjonali”

Carmel Hili Kandidat Laburista fuq il-11 u t-12-il Distrett

“Wara g˙oxrin sena attiv fil-politika fi ˙dan l-AD kont ser inçedi l-armi l-a˙˙ar meta rajt kif, minkejja l-isforzi tag˙na, Gvern immexxi mill-PN, bis-suppost kredenzjali demokratiçi u Kristjani li jg˙id li j˙addan, kien qed jirnexxilu jirba˙ elezzjoni wara o˙ra bil-qerq u d-demonizzazzjoni tal-avversarji politiçi tieg˙u. Bl-arroganza tieg˙u ta’ dawn l-a˙˙ar 25 sena l-PN niΩΩel il-vokazzjoni nobbli tal-politika fliktar livell baxx u l-poplu sar jiddardar mill-politika aktar minn qatt qabel. Il-mi©ja ta’ Joseph Muscat imlietni b’tama ©dida u ng˙aqadt ma’ dan il-moviment nazzjonali li qed jin©abar mal-PL sabiex inkompli nwettaq il-vokazzjoni politika li dejjem ˙assejt ©o fija u nkompli nkun ta’ servizz g˙al pajjiΩna. Dan il-moviment huwa l-unika tama u alternattiva fil-preΩent g˙ax g˙andu nies kompetenti, ideat friski u viΩjoni kredibbli u fit-tul biex pajjiΩna jie˙u r-ru˙ u jimxi tassew ‘il quddiem, fejn il-meritokrazija, it-trasparenza, il-kontabbiltà u l-ugwaljanza jer©g˙u jag˙mluna poplu wie˙ed. Huwa moviment li jista’ joffri gvern tassew nazzjonali g˙ax di©à ji©bor fi ˙danu nies li ©ejjin minn sfond ta’ twemmin politiku differenti u li iΩda g˙andhom interess komuni – dak li ja˙dmu g˙al pajjiΩna u li jag˙tu lil dan il-poplu gvern li tassew juri rispett lejn iç-çittadini u fejn ˙add ma j˙ossu çittadin tas-sekonda klassi. Gvern li jg˙ix fil-preΩent u fil-futur li jg˙aqqadna u qatt aktar fil-passat li jifridna.”

“Nistqarr id-dritt, jien minn dejjem kont favur is-s˙ubija ta’ pajjiΩna flUnjoni Ewropea. Illum il-©urnata ΩΩmien tani ra©un, g˙aliex kif nafu lkoll, kul˙add fehem li post Malta huwa fl-Unjoni Ewropea u llum ilPartit Laburista jemmen f’dan, kif dejjem emmint jien. Wara li saru n-negozjati tass˙ubija ta’ Malta, çerti oqsma li jikkaratterizzaw lil dak kollu li hu Malti ma ©ewx ittrattati b’mod korrett, u min˙abba f’hekk tlifna çerti karatteristiçi. Min-na˙a l-o˙ra jidher li g˙ad irridu nitg˙allmu ferm u ferm aktar biex il-vuçi tag˙na fl-Unjoni Ewropea mhux biss tinstema’, iΩda bil-fatti n©ibu dawk ir-riΩultati li jkollhom effetti konsistenti favurina lkoll. Illum il-©urnata l-Partit Laburista huwa d-dar naturali ta’ persuni b˙ali, li jemmnu f’politika ta’ servizz, politika li tikseb ©ustizzja soçjali u ttejjeb il-kwalità tal-˙ajja permezz ta’ tmexxija g˙aqlija u ˙anina. B’hekk biss nistg˙u nsa˙˙u pajjiΩna. Il-Partit Laburista g˙andu l-kredenzjali u l-kapaçità li jag˙mel minnazzjon Malti wie˙ed fost l-aqwa flEwropa.”

Politika

Rachel Tua Kandidata Laburista fuq il-11-il Distrett

“Il-vuçi konkreta fuq aspetti soçjali u l-attitudni poΩittiva li g˙andu Joseph Muscat kienet il-fattur ewlieni li ©ibidni lejn il-PL” “Il-PN li baΩikament trabbejt fih, sar wie˙ed li bbaΩa l-ener©ija tieg˙u fuq kwistjonijiet interni u attakki personali minflok amministrazzjoni pubblika; atte©©jament li jmur assolutament kontra s-solidarjetà u dak kollu li tant nemmen fih. Personalment jiena nemmen fi ©lieda kontinwa kontra leskluzjoni soçjali u kif ukoll ˙idma favur id-drittijiet tan-nies, speçjalment dawk li huma l-aktar vulnerabbli. Il-vuçi konkreta fuq aspetti soçjali u l-attitudni poΩittiva lejn il-politika li g˙andu Joseph Muscat kienet il-fattur ewlieni li ©ibidni lejn ilPL. Nemmen li partit li jiggverna jrid ikun l-istess partit li j˙ares linteressi tal-poplu kollu, irrilevanti x’kulur jew twemmin politiku g˙andu. Jattirani wkoll il-fatt li ta˙t it-tmexxija ta’ Joseph Muscat hemm strate©iji çari u konkreti g˙all-pajjiΩ li jista’ jgawdi minnhom kul˙add.”

Adrian Meli Kandidat Laburista fuq it-2 u t-3 Distrett

“Joseph Muscat joffri stil ©did ta’ politika, lil hinn minn dik tradizzjonali” “Tul dawn l-a˙˙ar seba’ snin, il-Partit Nazzjonalista dde©enera. Wara l-a˙˙ar elezzjoni faret l-arroganza u sa˙ansitra ttie˙du deçiΩjonijiet li marru kontra kull sens ta’ ra©uni b˙all-kwistjoni tal-BWSC g˙ad-detriment tas-sa˙˙a u l-ambjent. Beda jin˙ass sew il-faqar, fejn b˙ala spiΩjar rajt nies li ma kinux jifil˙u jixtru lmediçini kollha g˙ax ma jwasslux sal-a˙˙ar tax-xahar. Il-familji ma kinux jifil˙u g˙as-sagrifiççji li kienu qeg˙din jintalbu jag˙mlu, filwaqt li l-klikka ta’ GonziPN ˙adu €500 fil-©img˙a minn wara dahar il-poplu. Dan kollu wassalni sabiex nipprova nifhem eΩatt x’kien qieg˙ed joffri il-moviment fi ˙dan il-Partit Laburista. Joseph Muscat kien qieg˙ed joffri stil ©did ta’ politika, lil hinn minn dik tradizzjonali, mibnija fuq l-g˙aqda, ©ustizzja soçjali, meritokrazija u kontabbiltà – moviment li l-bibien tieg˙u kienu miftu˙in g˙al kul˙add. Kien proprju wara li kkorrispondejt u ltqajt diversi drabi mieg˙u li aççettajt li nikkontesta mal-Partit Laburista.”

03.02.2013

Satira

LAWRENCE GONZI IMMORTALIZZAT FIL-ÌEBLA TAL-FRANKA GHALL-POSTERITÀ

SKONT DAFNI, IL-HAMALLI QEGÓDIN MA’ TAL-LABOUR

SATIRA mill-

DJ SIMON B’KANTALIENA TA’ DISKI MÛARÛRA

acebook

POLI, POLI WHO THE F... IS POLI?! – DISKA ÌDIDA TA’ SIMON BUSUTTIL LI TINDAQQ FUQ IL-MUÛIKA TAS-SONG ALICE, ALICE WHO THE FU.. IS ALICE?!

03.02.2013

Politika

KONSULENZI – COMMISSIONS – KORRUZZJONI

DISAPPEARING ACT TA’ GONZIPN BEPPE MA JIMXIX FUQ IL-PASSI TA’ EDDIE

Fis-sewwa u s-sewwa ng˙idlkom, Beppe Fenech Adami g˙andu problema serja ta’ skizofrenija politika. G˙ax biex jimpala u jixkupa l-voti bil-mijiet u bl-eluf, ma jiddejjaq xejn jassoçja ru˙u u jinqeda b’missieru. Imma meta ni©u g˙as-sustanza, g˙at-tfittix tal-verità u l-mixja g˙at-tfittxija tal-©id komuni, jiddispjacini ng˙id li Fenech Adami Junior mhuwiex jimxi fuq ilpassi ta’ Fenech Adami Senior. Veru kaΩ li Beppe g˙ax mo˙˙u biex jitkellem g˙all-gallarija u g˙aç-çapçip tal-partitarji rashom s˙una, lanqas minn missieru l-g˙aΩiΩ ma jisma’. Eddie Fenech Adami, l-Óadd li g˙adda f’intervista mas-Sunday Times, ta’ statista matur li hu, g˙amilha çara illi li kien kien u li sar sar, u l-passat passat u m’g˙andux jibqa’ ji©i strumentalizzat g˙al finijiet parti©©jani g˙ax iΩ-Ωg˙aΩag˙ ma jridux joqog˙du jisimg˙u dwar il-passat u li jinteressahom huwa l-preΩent u lfutur. Dwar il-fatt li Joseph Muscat ifa˙˙ar is-sehem tieg˙u flistorja, Fenech Adami j˙ossu sodisfatt dwar dan. Mhux l-istess Beppe Fenech Adami, ta’ junior politiku li hu, mo˙˙u biex jonfo˙ fuq il-©amar tal-firda; u ta’ politikant talkomiks li hu, jag˙ti l-impressjoni li l-istorja ta’ pajjiΩna b˙al talcowboys u l-Indjani, it-tajbin kollha fuq na˙a u l-˙Ωiena kollha fuq l-o˙ra. Evidentement Beppe jrid jinqeda b’missieru u fl-istess ˙in ma jismax minnu!

Ta˙t GonziPN tabil˙aqq kollox possibbli, kif kien jg˙id il-famuΩ slogan tal-Pe Enne ta’ ˙ames snin ilu. BiΩΩejjed wie˙ed jag˙ti ˙arsa çkejkna lejn kif sparixxew jew ©ew sparixxuti l-kandidati tal-Partit Nazzjonalista fuq il-˙ames distrett ta’ ˙ames snin ilu, ˙lief wie˙ed. Min dabbar rasu barra l-pajjiΩ, il-Lussemburgu (Louis Galea); min spiçça investigat mill-Pulizija dwar wie˙ed mill-biΩibilju ta’ skandli li kien hemm fi Transport Malta (Ivan Schembri); min g˙ax ma telax fil-Parlament spiçça ppremjat billi ©ie mla˙˙aq Kummissarju tat-Tfal (Helen Damato); min iddeçieda li jerfa’ mill-politika u jgawdi l-familja (Ninu Zammit); min iddeçieda li a˙jar ja˙dem mal-annimali fl-G˙ammieri milli

ma’ çerti bnedmin (Janice Chetcuti); u min ©ie mwarrab g˙ax “irrilevanti” b˙al Franco Debono. Imma kull deni ˙udu b’©id g˙ax issa l-kostitwenti tal-˙ames distrett messithom ix-xorti li dan il-vojt li n˙oloq jista’ façilment jimtela b’persuna©©i notorji b˙al Manwel Delia, frisk missuççessi kbar li g˙amel bir-rotot tal-Arriva, David Casa li se jibqa’ mag˙ruf g˙all-mod kif jivvota filParlament ta’ Brussell dwar id-drittijiet tal-gays u l-Ministru purtinar u membru tal-Opus Dei, Jason Azzopardi. Ma rridux ninsew insemmu wkoll lill-˙abrieki Perit Toni Bezzina li mhemmx rokna fid-distrett li ma darhiex u ta lag˙qa Ωebg˙a, b’mod partikolari l-kaΩin Nazzjonalista taΩ-Ûurrieq.

03.02.2013

A˙barijiet

“META T-TFAL IRABBU T-TFAL” Ir-realtà tat-teenage pregnancies f ’pajjiΩna Fil-jiem li g˙addew, il-Kummissjoni Nazzjonali g˙all-Promozzjoni tal-Ugwaljanza, l-NCPE, ippubblikat il-konkluΩjonijiet ta’ studju li sar f’pajjiΩna dwar ir-realtà tat-‘teenage pregnancies’. Dan l-istudju jix˙et dawl fuq din ir-realtà li qed jaffaççjaw g˙exieren ta’ adoloxxenti li f’età tenera, jitg˙abbew bir-responsabbiltà ta’ ©enituri. KRISTA CARUANA tag˙ti ˙arsa dettaljata lejn dak li ˙are© minn dan l-istudju u anke lejn l-isfidi li jaffaççjaw dawn il-persuni u lqraba tag˙hom. Fil-©img˙at li g˙addew, l-NCPE ppubblikat rapport intitolat ‘Longitudinal Research Study- The Life Prospects of Teenage Parents’. Kif jissu©©erixxi t-titlu tieg˙u stess, dan l-istudju jiffoka fuq ilkwalità tal-˙ajja u l-isfidi li qeg˙din i˙abbtu wiççhom mag˙hom Ωg˙aΩag˙ Maltin u G˙awdxin li saru ©enituri fletajiet t’anqas minn g˙oxrin sena. Informazzjoni miç-çifri F’dan l-istudju pparteçipaw mal-103 adoloxxenti tfajliet u ©uvintur li tkellmu dwar l-esperjenzi tag˙hom b˙ala ommijiet u missirijiet. Minn dan l-istudju ˙are© li 31% ta’ dawk li pparteçipaw, saru ©enituri fl-età ta’ tmintax -il sena, filwaqt li 23% qalu li kellhom it-tfal fl-età ta’ 19 -il sena. L-istudju wera wkoll li 66% ta’ dawk li pparteçipaw fl-istudju saru ©enituri meta l-livell edukattiv tag˙hom kien g˙adu fil-livell tas-sekondarja, filwaqt li 31% qalu li saru ©enituri meta kienu qed jattendu l-kulle©© jew xi istitut tekniku. Ir-riçerka titfa’ wkoll dawl fuq l-aspett ©eografiku ta’ din ir-realtà fejn 60% ta’ dawk intervistati qalu li jg˙ixu fil-lokalitajiet li jinsabu fiΩ-Ωoni ta’ madwar ilportijiet. Dan jikkuntrasta mar-rati baxxi ta’ teenage pregnancies fi n˙awi o˙ra tal-pajjiΩ fosthom fit-Tramuntana, filPunent u anke f’G˙awdex fejn ir-rati huma ferm anqas. 33% ta’ dawk li pparteçipaw f’din irriçerka qalu li meta saru ©enituri ma kellhomx impjieg, filwaqt li 30% qalu li kienu g˙adhom studenti. Kienu biss 27% minn dawk intervistati li qalu li meta saru ©enituri kienu f’impjieg ‘full time’. Iç-çifri jindikaw bl-aktar mod çar li lparti l-kbira tal-adoloxxenti ©enituri f’pajjiΩna, saru ©enituri meta kienu g˙adhom finanzjarjament dipendenti fuq il-©enituri tag˙hom jew min jie˙u ˙siebhom. Apparti minn hekk, 50% ta’ dawk intervistati qalu li ©ejjin minn familji tal-klassi tal-˙addiema. Fost l-aktar analiΩi interessanti u importanti ta’ dan ir-rapport hemm l-

elenku s˙i˙ ta’ sfidi li dawn iΩ-Ωg˙aΩag˙ ikollhom jaffaççjaw la darba jsiru ©enituri. Fost l-akbar sfidi hemm il-problema tal-flus, fejn ˙afna minn dawn il©enituri Ωg˙aΩag˙ jesprimu d-diffikultajiet finanzjarji li jkollhom jaffaççjaw biex irabbu lil uliedhom l-aktar min˙abba li ma ja˙dmux u g˙alhekk ikunu finanzjarjament dipendenti fuq ˙addie˙or. Sfidi o˙ra li jissemmew f’dan ir-rapport hemm il-bidla drastika fl-istil ta’ ˙ajja ta’ dawn l-adoloxxenti hekk kif lesperjenza ta’ ©enituri tnaqqsilhom drastikament il-libertà tag˙hom u tag˙milhom ferm aktar responsabbli milli huma Ωg˙aΩag˙ tamparhom. Spikka wkoll il-fatt li 69% ta’ dawk li pparteçipaw f’dan l-istudju ddikkjaraw li jiddispjaçiehom li saru ©enituri f’età daqstant Ωg˙ira.

Apparti minn hekk, sfida o˙ra li tissemma hija l-edukazzjoni hekk kif bosta sostnew li l-esperjenza ta’ ©enituri affettwat il-progress edukattiv tag˙hom. Inkwetanti wkoll il-fatt li çertu adoloxxenti qalu li wara li kellhom ittarbija, kienu kostretti li jrabbuha wa˙edhom min˙abba li l-missier qata’ kull kuntatt minn mag˙hom. Ótie©a t’aktar edukazzjoni Dan l-istudju jasal ukoll g˙all-konkluΩjoni ta’ x’hemm bΩonn isir f’pajjiΩna biex ir-rata ta’ ‘teenage pregnancies’ tonqos. Fattur li jing˙ata importanza hija l-edukazzjoni u l-˙tie©a liΩΩghaΩag˙ u l-adoloxxenti jing˙ataw edukazzjoni sesswali b’sa˙˙itha mhux biss mill-iskola iΩda anke mid-dar.

Dan g˙aliex jirriΩulta li l-ma©goranza ta’ dawk li pparteçipaw f’din ir-riçerka sostnew li l-©enituri tag˙hom qatt ma kienu jkellmuhom u jedukawhom dwar relazzjonijiet sesswali u r-responsabbiltà kbira li din i©©ib mag˙ha. Jg˙idu biss li l-unika edukazzjoni sesswali li ng˙ataw, ˙aduha proprju milliskola waqt il-lezzjonijiet tal-PSD fost lo˙rajn. Dan jg˙odd ukoll g˙all-informazzjoni b’rabta mal-uΩu tal-kontraçettivi. IΩda l-aktar ˙a©a inkwetanti f’dan kollu u li jo˙ro© minn dan ir-rapport, hija li minkejja li g˙addew mill-esperjenza, 34% ta’ dawk li pparteçipaw f’dan l-istudju sa˙ansitra qalu li sal-lum il-©urnata g˙adhom qeg˙din ipo©©u lilhom infushom f’riskju li jer©g˙u jsiru ©enituri darb’o˙ra.

“BΩonn t’aktar g˙arfien dwar it-tqala u l-konsegwenzi tag˙ha” - Dr.Romina Bartolo Mitluba tikkummenta dwar il-konkluΩjonijiet ta’ dan l-istudju, Dr Romina Bartolo, Direttur EΩekuttiv tal-NCPE qalet li lisfida ewlenija g˙all-©enituri Ωg˙aΩag˙ hija l-piΩ finanzjarju li jkollhom tarbija. Qalet li mill-istudju jo˙ro© li filwaqt li dawn il-©enituri jkollhom responsabbiltajiet ©odda u bdil fl-istil tal-˙ajja tag˙hom, huwa çar li huma me˙tie©a iktar strutturi jew inçentivi ta’ sapport g˙all-©enituri Ωg˙aΩag˙ biex ikunu jistg˙u ja˙dmu u jkunu indipendenti finanzjarjament. Ûiedet tg˙id li filwaqt li aktar min-nofs il-missirijiet jag˙tu sapport lit-tfal tag˙hom, kien hemm numru sinifikanti li ma jag˙tux appo©©. Dan jikkonferma l-bΩonn t’aktar miΩuri u edukazzjoni dwar ir-rwol tal-missier fit-trobbija tal-ulied fissoçjetà. Dr Bartolo qalet ukoll li l-ma©©oranza tal-©enituri Ωg˙aΩag˙, fl-ewwel intervista li saritilhom, qalu li huma g˙andhom aspirazzjonijiet edukattivi g˙all-futur. Mill-banda l-o˙ra, l-prospetti ta’ dawn il-©enituri g˙all-impjiegi kienu ©eneralment negattivi min˙abba d-diffikultajiet li dawn ikollhom biex jibbilançjaw il-˙in bejn li jie˙du ˙sieb it-tarbija u x-xog˙ol. Minn barra dan, issemmiet ukoll l-importanza tal-edukazzjoni sesswali fl-iskejjel, u gruppi tal-adoloxxenti u Ωg˙aΩag˙. Romina Bartolo temmet tg˙id li hu ta’ t˙assib kbir ukoll li terz tal-©enituri Ωg˙aΩag˙ ma bdewx jie˙du miΩuri kontraçettivi lanqas wara li welldu. Dan juri li je˙tie© li jkun hemm aktar g˙arfien fost l-adoloxxenti u Ω-Ωg˙aΩag˙ u l-©enituri tag˙hom dwar it-tqala u l-konsegwenzi tag˙ha.

03.02.2013

AnaliΩi

MANIFEST TA’ KAFKAF Fil-jiem li g˙addew smajna ˙afna fta˙ir minn GonziPN dwar il-manifest elettorali li ˙are© bih g˙al din l-elezzjoni. Kemm huwa programm elettorali li bih jistg˙u jifta˙ru hija kwistjoni ta’ opinjoni, iΩda li hu Ωgur hu li g˙all-kuntrarju tal-impressjoni li qieg˙da ting˙ata, dan il-manifest sar b’mod mg˙a©©el u b’reazzjoni ta’ paniku. KRISTA CARUANA analizzat id-diskussjoni li saret fl-a˙˙ar jiem dwar il-programm elettorali ta’ GonziPN u elenkat l-aktar punti diskutibbli dwaru.

Manifest tal-g˙a©la L-og˙la esponenti tal-PN, qeg˙din isostnu li ilhom g˙al din l-a˙˙ar sena ja˙dmu fuq il-manifest elettorali ta’ GonziPN. Din id-dikjarazzjoni g˙amilha wkoll il-Viçi Kap Nazzjonalista Simon Busuttil aktar kmieni din il-©img˙a meta kien mistieden fuq ilprogramm TVAM. IΩda aktar ma jg˙addi Ωmien, aktar qeg˙din iqumu domandi dwar kemm fil-verità x-xog˙ol fuq dan il-manifest ilu x-xhur li beda kif qieg˙ed jintqal. Altru milli ilu g˙addej sena x-xog˙ol fuqu, kollox jindika li dan il-manifest sar bl-g˙a©la u ma kien xejn g˙ajr reazzjoni ta’ paniku ta’ GonziPN fil-konfront tal-proposti li beda j˙abbar il-PL. Din ir-reazzjoni ta’ paniku ˙ar©et bl-aktar mod evidenti fil-kwistjoni tat- tablets li se jing˙ataw lill-istudenti. Sieg˙a wara li l-PL ˙abbar li se jkun qieg˙ed jag˙ti tablet lill-istudenti minn Year 4 ’il fuq, il-PN ˙are© bil-proposta li anke GonziPN bi˙siebu jag˙ti tablet lill-istudenti fittielet sena tal-Primarja. F’din il-kwistjoni ˙ar©et blaktar mod çar id-differenza bejn iΩ-Ωew© partiti. Filwaqt li l-PL g˙amilha çara li t-tablet se tkun qieg˙da tintuΩa b˙ala g˙odda teknolo©ika b˙ala parti minn pjan ˙olistiku edukattiv biex ti©i mi©©ielda l-problema talillitteriΩmu, il-PN ippreΩenta lproposta tat-tablet b˙ala rigal teknolo©iku li GonziPN se jkun qed jag˙ti lit-tfal, f’tentattiv li ji©bor il-voti lejlet lelezzjoni. B’rabta mal-istess proposta tat-tablet ˙are© ukoll biç-çar li l-pjan ta’ GonziPN mhuwiex wie˙ed çar, g˙all-kuntrarju tal-PL. Dan g˙aliex filwaqt li l-ewwel qal li t-tablet se jkun qed jing˙ata lill-istudenti kollha mit-tielet sena tal-Primarja ’l fuq, aktar tard il-verΩjoni nbidlet u qalu li dan l-apparat teknolo©iku se jkun qieg˙ed jing˙ata lill-istudenti bejn Year 3 u Form 5 u li se jing˙ata b’self. Li©ijiet u pro©etti li ma ssemmewx Fattur ie˙or li jispikka filmanifest ta’ GonziPN huwa kif li©ijiet importanti u anke pro©etti partikolari li tant fta˙ar bihom GonziPN, t˙allew barra mill-manifest tal-PN. Fost il-li©ijiet li GonziPN ma

semma mkien fil-manifest tieg˙u hemm il-Li©i talFinanzjament tal-Partiti, li listess GonziPN ilu jweg˙ida sbatax-il sena s˙a˙, hemm nieqsa wkoll il-Li©i talWhistleblower li kien wieg˙ed fil-manifest tal-2008 u anke t-tne˙˙ija tal-preskrizzjoni minn fuq il-politiçi, li hija arma importanti biex ti©i mi©©ielda l-korruzzjoni politika. Fil-manifest ta’ GonziPN t˙allew barra wkoll pro©etti kbar b˙al dak ta’ Smart City, il-pro©ett tal-kumpless sportiv tal-White Rocks li kien ilu mwieg˙ed g˙exieren ta’ snin u ma jissemma xejn lanqas dwar il- pipeline tal-gass, indikazzjoni çara li GonziPN mhux veru huwa interessat fil-gass g˙all-©enerazzjoni talelettriku, iΩda jrid jibqa’ jiddependi fuq iΩ-Ωejt. L-esponenti tal-PN qeg˙din ji©©ustifikaw il-fatt li dawn ilfatturi importanti t˙allew barra billi qed jg˙idu li filprogramm elettorali tag˙hom ma ridux jinkludu proposti li kienu di©à g˙amlu. Dan iΩda ma jg˙oddx g˙al proposti o˙ra li minkejja li kienu di©à ssemmew qabel, xorta wa˙da sabu ru˙hom filprogramm elettorali ta’ GonziPN. Bla distinzjoni bejn gvern u partit Xi ˙a©a o˙ra li qajmet domandi b’rabta mal-programm elettorali ta’ GonziPN kienet proprju kumment li g˙amel Lawrence Gonzi sSibt 26 ta’ Jannar, meta kien mistoqsi dwar ix-xog˙ol li g˙amel il-PN fuq il-programm elettorali. Bi Ωball, Lawrence Gonzi ˙arablu l-isem ta’ Godwin Grima li hu l-Kap taç-Çivil. Dan jitfa’ dawl fuq il-fatt li, g˙al darb’o˙ra, GonziPN m’g˙arafx jag˙mel distinzjoni bejn gvern u partit u anke meta ©ie biex i˙ejji l-programm elettorali tieg˙u, g˙amel dan b’mod strutturat, billi uΩa r-riΩorsi li kienu disponibbli g˙all-Gvern tieg˙u fil-ministeri, fid-dipartimenti, fl-awtoritajiet u f’entitajiet o˙ra. Dan ikompli jqajjem domandi anke dwar il-mod li bih GonziPN juΩa l- power of incumbency tieg˙u lejlet lelezzjoni billi jo˙ro© permessi, jag˙ti promozzjonijiet u jag˙ti xog˙lijiet u jag˙mel pjaçiri o˙ra biex b˙ala ˙las jie˙u l-vot ta’ dak u tal-ie˙or. Fil-programm elettorali

tieg˙u, GonziPN ippreΩenta 125 proposta. Id-domanda tqum wa˙edha: kemm minnhom se jattwa jekk jer©a’ jing˙ata l-fiduçja tal-poplu? Jekk wie˙ed i˙ares lejn ilprogramm elettorali ta’ GonziPN tal-2008 jsib li g˙exieren ta’ proposti baqg˙u ma twettqux. IΩda anke dwar dan, GonziPN mhuwiex çert. Fil-jiem li g˙addew smajna lil GonziPN jg˙id li rnexxielu jwettaq kwaΩi l-programm kollu matul din il-le©iΩlatura, filwaqt li Lawrence Gonzi nnifsu sa˙ansitra ddikjara li matul din il-le©iΩlatura ilGvern immexxi minnu wettaq aktar milli kien wieg˙ed filprogramm tal-2008. IΩda matul din il-©img˙a stess, smajna verΩjoni differenti ˙ier©a minn fomm Simon Busuttil, li qal li GonziPN g˙andu bΩonn ˙ames snin o˙ra biex iwettaq il-proposti li ma la˙aqx wettaq matul din il-le©iΩlatura. Liema verΩjoni g˙andu jemmen l-elettorat dwar il-programm elettorali ta’ GonziPN, in˙allieha g˙all-©udizzju tieg˙ek!

03.02.2013

A˙barijiet

Il-programm ta’ GonziBusuttilPN fih miΩuri li di©à dda˙lu fis-se˙˙ • Tkompli minn pa©na 1 Fil-verità dan l-avukat tat-tfal ilu li n˙atar numru tassnin, tant hu hekk li l-media Nazzjonalista, permezz tassit maltarightnow.com fit-12 ta’ April 2012 kienet irrappurtat li l-li©i Maltija fiha numru ta’ dispoΩizzjonijiet li jipprote©u d-drittijiet tat-tfal. “L-interessi tat-tfal fil-Qorti huma protetti wkoll permess tal-Avukat tat-Tfal”, kienet irrappurtat il-media Nazzjonalista ftit inqas minn sena ilu. Konferma tal-mod dilettantesk li ©ie mfassal bih il-programm elettorali Nazzjonalista, minn Simon Busuttil fuq quddiem nett. Apparti li jipproponi miΩuri li di©à da˙˙lu fis-se˙˙, ilprogramm elettorali kif imfassal minn Busuttil, fih nieqes proposti li kienu saru fil-programm elettorali tal-elezzjoni li g˙addiet u li baqg˙u ma twettqux, b˙al li©i dwar il-finanzjament tal-partiti u l-Whistleblower Act u hemm nieqes ukoll fih proposti li saru f’din il-kampanja elettorali mill-PL u li qabel mag˙hom Lawrence Gonzi, b˙at-tne˙˙ija tal-preskrizzjoni f’kaΩijiet ta’ korruzzjoni li jkunu nvoluti fihom il-politikanti.

Simon Busuttil u l-kaççaturi u n-nassaba Fi stqarrija l-biera˙ ilFederazzjoni Kaççaturi Nassaba Konservazzjonisti (FKNK) qalet li waqt din il-kampanja elettorali, s’issa qag˙det lura milli tikkumenta rigward x’jista jing˙ad dwar kaçça u insib minn xi kandidat li ser jikkontesta l-elezzjoni. Però wara dak li ©ie rraportat fl-a˙barijiet tal-biera˙, fejn ˙add g˙ajr il-Viçi Kap talPartit Nazzjonalista, eks-Kap tal-MIC (Malta/EU Information Centre), Dr. Simon Busuttil, sarlu intervent pjuttost emottiv minn kaççatur Ωg˙aΩug˙ waqt Ωjara li kellu f’Ra˙al il-Ìdid, l-FKNK qalet li ma tistax ma tikkumentax. IΩ-Ωg˙aΩug˙ staqsa lil Dr. Busuttil il g˙ala l-PN kif ukoll il-MIC ma rrispettawx id-diversi weg˙diet li saru u ma qadux mal-informazzjoni uffiçjali li kienu taw fir-rigward ilfutur tal-kaçça u l-insib b’Malta membru tal-Unjoni Ewropea L-FKNK qalet li r-risposta ta’ Dr. Busuttil g˙all-ilmenti kompletament ©ustifikati ta’ dan iΩ-Ωg˙aΩug˙, liema lmenti jirri-

flettu l-˙sieb tal-kaççaturi u nassaba kollha Maltin u G˙awdxin, kienet wa˙da xotta u mhux koretta. Din ir-risposta, mhux biss ma ssodisfatx lil dan iΩΩg˙aΩug˙, iΩda tikkonferma wkoll li dak li kien jing˙ad kemm mill-PN fil-Gvern u listess Dr. Busuttil b˙ala rappreΩentant tal-MIC dak iΩΩmien, kien biss qieg˙ed jing˙ad sabiex jintla˙aq l-g˙an li jin©abru l-voti IVA. “Li ©ara wara u li wassalna g˙as-sitwazzjoni meskina li ninsabu fiha ‘llum, jidher li jista’ jkun li ma tinteressax aktar lil Dr. Busuttil; l-aqwa li wasal fejn ried dak iΩ-Ωmien”, sostniet l-FKNK fl-istqarrija tag˙ha. Dr. Busuttil, f’Marzu tassena l-o˙ra kien ©ie delegat mill-Prim Ministru sabiex jisma’ l-ilmenti tal-pubbliku n©enerali u jorganiΩΩa laqg˙at ma kull settur ta’ Malta u G˙awdex. Però Dr. Busuttil qatt ma bag˙at g˙all-FKNK g˙al xi laqg˙a. L-FKNK, g˙alhekk, qieg˙da tistieden lil Dr. Busuttil sabiex

meta jrid, pubblikament jiltaqa’ ma xi uffiçjali tal-istess FKNK, fejn ikunu jistg˙u jiddiskutu l-ilmenti imresqa minn dak iΩ-Ωg˙aΩug˙ imwe©©a’, sabiex wie˙ed ikun jista’ janaliΩΩa min, minn dejjem, qal il-verità, u min illum qed ibati l-konsegwenzi.

Dalwaqt ji©i ppubblikat il-programm tal-PL • Tkompli minn pa©na 1 Dwar l-edukazzjoni, Joseph Muscat qal li lg˙alliema huma l-aktar riΩors importanti. Spjega li l-proposta ta’ sabbatical leave g˙allg˙alliema biex ikollhom l-opportunità javvanzaw fl-istudji tag˙hom, se tidda˙˙al wara diskussjoni mal-MUT u b’sistema studjata li ma taffettwax is-sena skolastika tat-tfal. Sejja˙ din il-proposta b˙ala investiment qawwi mhux biss fl-g˙alliema, imma f’uliedna stess, g˙aliex se nag˙tu ç-çans lill-g˙alliema, jispeçjalizzaw u jkomplu jkabbru l-g˙arfien tag˙hom. Il-Mexxej Laburista qal li l-Partit Laburista g˙aΩel li j˙abbar il-proposti tieg˙u ftit, ftit biex in-nies ikunu jistg˙u jifhmu aktar dak propost,

bil-programm elettorali jkun ippubblikat dalwaqt. Joseph Muscat spjega kif kull proposta m˙abbra mill-Partit Laburista hija costed, nafu minn fejn ©ejjin il-flus, nafu kemm se tiswa, u x’riΩultat se t˙alli. Sa˙aq li mir-rispons li kellu s’issa, fost laktar proposti li ressaq il-Partit Laburista u li ˙allew impatt fuq in-nies, hemm dik talkontabbiltà fost il-politici, biex titne˙˙a lpreskrizzjoni minn fuq il-politiçi, tidda˙˙al ilWhistleblowers’ Act u l-li©i dwar il-finanzjament tal-partiti. “Nemmen li dan il-punt ta’ good governance qatt ma kien daqshekk g˙oli fuq l-a©enda nazzjonali, daqs kemm huwa matul din il-kampanja,” qal Joseph Muscat.

Sena mo˙lija g˙all-pri©unieri Minkejja illi g˙addiet aktar minn sena s˙i˙a, minn meta g˙addiet illi©i tal-©ustizzja riparattriçi, illi kellha fost affarijiet o˙ra tipprovdi g˙all-parole, sal-©urnata ta’ llum, aktar minn sena wara, l-istrutturi neçessarji g˙at-t˙addim ta' din il-li©i g˙adhom ma' humiex qed jiffunzjunaw. Sostna dan il-Kelliem Ewlieni Laburista g˙all-Intern Dr. Michael Falzon li qal li huwa verament tal-mist˙ija illi g˙addiet sena s˙i˙a u din il-li©i g˙adha ma bdietx tit˙addem, la g˙all-benefiççju talpri©unieri, u wisq anqas tas-soçjetà Maltija, li fl-a˙˙ar mill-a˙˙ar trid ter©a’ tilqa’ lill-pri©unieri fi ˙dana, ladarba dawn jiskontaw issentenza tag˙hom. Michael Falzon qal li s-sitwazzjoni hija aktar fi stat miskin, meta wie˙ed iqis ukoll illi l-façilità tas-SATU ilha xhur twal mag˙luqa, bil-konsegwenza tkun, illi n-numru ta’ pri©unieri illi qeg˙din isegwu kors ta' rijabilitazzjoni huwa verament wie˙ed Ωg˙ir. Fil-fatt minkejja li normalment in-numru ta’ pri©unieri illi jkunu qeg˙din isegwu kors ikun dak ta' madwar 50, fil-preΩent hemm biss xi 14-il pri©unier illi qeg˙din isegwu dawn il-korsijiet, u dan minkejja illi kull˙add jaf bil-problemi li jeΩistu ta’ droga fost ilpri©unieri tal-˙abs tag˙na. Michael Falzon qal illi huwa tal-mist˙ija l-istat li t˙alla jidde©enera fih il-qasam tal-intern, b’mod partikolari l-˙abs, qasam illi issa ilu g˙al xhur s˙a˙ jaqa’ ta˙t ir- responsabilità politika diretta tal-Prim Ministru nnifsu. “G˙al GonziPN l-importanti fil-preΩent huma biss l-eΩi©enzi politiçi u elettorali tal-Partit Nazzjonalista, partikolarment, it-tkomplija tal-eΩerçizzju ta’ promozzjonijiet ivvizzjati illi hu mistenni li jer©a’ jitkompla fil-jiem li ©ejjin, wara li dan kien twaqqaf ftit ilu min˙abba f’hekk imsejj˙a “nuqqasijiet amministrattivi”, temm jg˙id Michael Falzon.

03.02.2013

Lokali

TIÛdIed r-rabja fosT MIjIeT Ta’ resIdenTI Ta’ san PawL IL-baÓar Wara li ©imag˙tejn ilu din ilgazzetta ©abet g˙all-attenzjoni l-kaΩ li qieg˙ed jolqot lill-mijiet ta’ residenti ta’ San Pawl ilBa˙ar li spiççaw tilfu d-dritt li kellhom fuq il-proprjetà tag˙hom, fil-jiem li g˙addew aktar residenti li g˙andhom ilproprjetà tag˙hom f’San Pawl il-Ba˙ar u fiΩ-Ωona tal-madwar ilmentaw mag˙na dwar dak li fi kliemhom mhija xejn g˙ajr in©ustizzja li qieg˙da ssir mag˙hom. Diversi residenti li joqog˙du f’San Pawl il-Ba˙ar u fil-madwar tilfu d-dritt li jixtru jew ibig˙u l-proprjetà tag˙hom kemm-il darba ma j˙allsux somma fuqha, u dan minkejja li huma kienu xtraw id-dar tag˙hom skont il-proçeduri kollha stabbiliti u ˙allsu l-flus kollha li kienu obbligati j˙allsu. Kien permezz ta’ avviΩ li deher fil-˙ar©a tal-Gazzetta talGvern tat-30 ta’ Novembru li g˙adda li sar mag˙ruf li medda kbira ta’ art li tinsab fil-qalba tal-villa©© ta’ San Pawl il-Ba˙ar ©iet ittrasferita g˙and il-Gvern minkejja li dan ma kellu l-ebda jedd fuqha. KawΩa ta’ dan it-trasferiment, in-nies li g˙andhom il-proprjetà tag˙hom f’din il-medda ta’ art iridu j˙allsu somma stabbilita skont il-kobor tal-proprjetà tag˙hom sabiex ikollhom dritt fuq l-art li fuqha hemm mibnija l-proprjetà tag˙hom. U˙ud mir-residenti li tkellmu mag˙na spjegaw li din hija sitwazzjoni in©usta fil-konfront tag˙hom hekk kif meta huma xtraw il-proprjetà tag˙hom

kienu xtrawha bla çens u lproçess tax-xiri tal-proprjetà kien sar permezz ta’ kuntratt skont il-li©i. Jg˙idu li ˙add ma kien g˙arrafhom li setg˙et isse˙˙ din l-eventwalità. JirriΩulta li l-medda tal-art inkwistjoni ori©inarjament kienet tal-Knisja, li min-na˙a tag˙ha kienet krietha g˙al tliet ©enerazzjonijiet fuq perijodu ta’ mija u ˙amsin sena. Kien biss ˙amsin sena wara li skadiet il-kirja li l-Knisja nteb˙et li din l-art ma kinitx g˙adha tg˙ajjat lilha u kien f’dan ilpunt li fet˙et proçeduri legali fil-Qorti bit-tama li ter©a’ tie˙u d-dritt fuq din l-art. IΩda lKnisja tilfet il-kawΩa g˙al darba, darbtejn, min˙abba ra©unijiet ta’ preskrizzjoni. F’dawn iç-çirkostanzi l-art inkwistjoni kellha taqa’ f’idejn il-proprjetarji ori©inali tag˙ha li huma familja mill-Mosta, iΩda g˙al xi ra©uni, minflok waqg˙et g˙andhom, l-art ˙adha f’idejh il-Gvern minkejja li ma kellu l-ebda dritt fuqha. Min˙abba f’hekk g˙exieren ta’ residenti qeg˙din ikunu mitluba mill-Gvern biex i˙allsu somma ta’ flus sabiex b’hekk ikunu jistg˙u jixtru l-art ming˙and il-Gvern. Min ma j˙allasx din is-somma, la se jkun jista’ jixtri u lanqas ibig˙ il-proprjetà tieg˙u. G˙al artijiet li huma sa ˙amsin metru kwadru trid tit˙allas is-somma ta’ €902. G˙al dawk li huma bejn 51 u 80 metru kwadru jridu j˙allsu €1,044. Artijiet li huma bejn 81 u 100 metru kwadru, il-˙las dovut huwa ta’ €1,424. G˙al artijiet

ta’ bejn 101 u 120 metru kwadru l-˙las huwa ta’ €1,898. G˙al artijiet bejn 121 u 150 metru kwadru s-somma mitluba hija ta’ €3,322. Filwaqt li g˙al dawk l-artijiet li huma akbar minn 151 metru kwadru l-˙las dovut huwa ta’ €4,746. Huma mijiet il-familji li ©ew milquta minn din is-sitwazzjoni. Dawn jinkludu r-residenti fi Triq il-Mosta, Triq l-Arzell, Triq l-G˙abex, Triq il-Ka˙li, u Triq il-Ville©©jatura. Ir-residenti qeg˙din jistaqsu x’inhi r-ra©uni li l-Gvern ma talabx il-˙las lill-werrieta ori©inali ta’ din il-medda art flok qieg˙ed jitlob il-˙las lilhom minkejja li huma xtraw ilproprjetà tag˙hom u ˙allsu g˙aliha kif suppost. Huma temmew jg˙idu li din hija forma o˙ra ta’ taxxa li lGvern impona fuqhom bl-aktar mod in©ust. Intant, b’reazzjoni g˙al din listorja, il-Ministru Jason Azzopardi qal li l-art imsemmija f’dan l-artiklu kienet g˙addiet g˙and il-Gvern ming˙and lAwtoritajiet EkkleΩjastiçi, bilFtehim li kien sar bejn is-Santa Sede u l-Gvern ta’ Malta f’Novembru tas-sena 1991. Ûied jg˙id li din l-art kienet tappartieni lill-Knisja u fl-1755 tatha b’çens temporanju lil terzi, g˙alihom u g˙as-suççessuri tag˙hom sat-tielet ©enerazzjoni maskili biss, u g˙aldaqstant dan il-kuntratt jag˙milha çara li din il-konçessjoni kienet wa˙da temporanja. Il-Ministeru qal li filwaqt li huwa veru li tul iΩ-Ωminijiet din l-art kienet is-su©©ett ta’ diversi

kawΩi bejn l-Awtoritajiet EkkleΩjastiçi, li dejjem sa˙qu li l-art kienet su©©etta g˙al çens temporanju u li allura kien skada, u l-eredi taç-çenswalisti ori©inali li kienu jsostnu li kellhom titlu ta’ çens perpetwu fuq din l-art u qal li din l-art g˙addiet g˙and il-Gvern permezz tal-Ftehim tal-1991. Qal ukoll li huwa çar li fl1991, meta l-art g˙addiet g˙and il-Gvern, iç-çens kien ilu li g˙alaq. Minkejja dan, saru numru ta’ kuntratti xejn çari fuq l-imsemmija art li sa˙ansitra f’kuntratt minnhom

kien hemm imniΩΩel li ‘Il-vendituri ma humiex jag˙tu lgaranzija tal-paçifiku pussess kemm b’ipoteka u lanqas sempliçi b’mod li ma jkunux tenuti g˙al rifuΩjoni tal-prezz f’kaΩ ta’ molestja u eviΩjoni’. Peress li, minkejja li ˙add ma kellu titlu fuq din l-art, kienu nbnew diversi proprjetajiet u li ©ew mibjug˙a lil terzi, idDipartiment ©ie f’poΩizzjoni li jew jie˙u azzjoni kontra min qieg˙ed jokkupa l-art bla titlu u allura kien ikollu jitfa’ n-nies ’il barra jew jipprova jsib soluzzjoni g˙al din il-problema.

L-Isqfijiet ta’ Malta jappellaw g˙al ˙idma favur il-qerda tal-faqar L-Isqfijiet ta’ Malta jappellaw lill-politiçi biex ja˙dmu biex jonqos il-faqar minn pajjiΩna. Dan l-appell g˙amluh fl-Ittra Pastorali tag˙hom g˙all-kampanja elettorali. L-Isqfijiet qalu li filwaqt li japprezzaw dak kollu li jsir minn kul˙add biex fis-soçjetà Maltija jonqos il-faqar u tittaffa t-tbatija, fakkru li kull bniedem g˙ad irid ji©i ©©udikat minn Alla fuq kif ˙a ˙sieb ilbatut u l-fqir. Appellaw li waqt li nfittxu lprogress ekonomiku g˙andna na˙dmu biex il-©id jitqassam b’mod ©ust filwaqt li l-kundizz-jonijiet tax-xog˙ol g˙all˙addiema jitjiebu dejjem aktar. F’din l-ittra tag˙hom, lIsqfijiet wasslu l-˙sibijiet tag˙hom dwar tliet aspetti o˙ra li fi kliemhom huma ta’ importanza u li jinkludu lfamilja, il-©enerazzjoni Ωag˙Ωug˙a u l-ambjent. Dwar il-familja l-Isqfijiet sostnew li din hija mibnija fuq iΩΩwie© li g˙andu jkun rabta bejn ra©el wie˙ed u mara wa˙da u li g˙andha tibqa’ l-

g˙ajnuniet kollha neçessarji fledukazzjoni u fil-prospetti taxxog˙ol filwaqt li sostnew li g˙andu jsir kull sforz biex tkompli tissa˙˙a˙ il-©lieda kontra s-suq qerriedi taddroga. Dwar l-ambjent, l-Isqfijiet qalu li huwa patrimonju imprezzabbli u li g˙andna ddmir in˙arsuh u nindukrawh u

ambjent naturali u soçjali li minnu jitwieldu u fih jitrabbew l-ulied. L-Isqfijiet qalu li, f’dan lisfond, l-Istat jag˙mel tajjeb jekk fl-istituzzjonijiet, fil-li©ijiet u fl-g˙aΩliet politiçi tieg˙u jipp-romovi dan it-tip ta’ ambjent u meta j˙oss il-bΩonn li jg˙addi li©ijiet dwar relazzjoni-

jiet differenti bejn iç-çittadini tieg˙u, g˙andu jipprote©i u jiΩgura d-dinjità ta’ kull individwu ming˙ajr ma jçekken irrwol essenzjali tal-familja, talmissier u l-omm flimkien mattfal. Dwar il-©enerazzjoni Ωag˙Ωug˙a, l-Isqfijiet qalu li din g˙andha tkompli tgawdi mill-

g˙alhekk kull Ωvilupp irid ikun wie˙ed sostenibbli u li g˙andu jsegwi l-li©ijiet talpajjiΩ. L-Isqfijiet temmew b’appell biex il-kampanja elettorali ng˙ixuha bi spirtu ta’ rispett lejn il-verità u lejn xulxin, biex il-verdett tal-poplu ji©i onorat bl-onestà u fis-sigurtà li jist˙oqqlu.

03.02.2013

Intervista

“GÓAWDEX FIÇ-ÇENTRU TAL-POLITIKA LABURISTA” Dr Anton Refalo L-Avukat ANTON REFALO huwa Membru Parlamentari Laburista sinonimu ma’ G˙awdex, kemm g˙aliex huwa G˙awdxi u anki g˙aliex huwa Kelliem Ewlieni Laburista g˙all-IΩvilupp Sostenibbli f’G˙awdex. Fl-elezzjoni ©enerali li jmiss Anton se jkun qieg˙ed jikkontesta l-elezzjoni ©enerali mal-PL g˙as-sitt darba konsekuttiva. Anton tkellem ma’ RITIANNE AGIUS dwar ilkar-riera tieg˙u, il-politika tal-PL g˙al G˙awdex u l-Moviment ©did immexxi minn Joseph Muscat.

IrrappreΩenta lill-G˙awdxin fil-Parlament g˙al snin twal Dr Anton Refalo jemmen li ismu huwa sinonimu mal-gΩira G˙awdxija u malavukatura ©ewwa din il-gΩira. MiΩΩewwe© lil Michelina née Buttigieg u g˙andu Ωew©t itfal, Andrè u Simona, li huma l-g˙axqa ta’ qalbu. Iggradwa b˙ala avukat fl-1980 u llum huwa wie˙ed mill-avukati ewlieni f’G˙awdex. Sal-lum Anton ikkontesta b’suççess sitt elezzjonijiet u dejjem ©ie elett, bl-a˙˙ar erbg˙a minnhom ji©i elett mal-ewwel g˙add. Jg˙id li f’kull elezzjoni huwa kien ilkandidat Laburista li ©ab l-akbar numru ta’ voti, u l-Parlamentari Laburista li rrappreΩenta lill-G˙awdxin g˙all-itwal Ωmien fil-Parlament. I˙oss li huwa wkoll il-Parlamentari Laburista li l-aktar li gawda l-fiduçja tal-G˙awdxin, bi ’l fuq minn 22,000 vot G˙awdxi talewwel preferenza. Huwa wkoll ilParlamentari G˙awdxi li l-aktar li ©ab voti f’elezzjoni wa˙da; rekord li Ωamm u kompla jkabbar f’˙ames elezzjonijiet wara xulxin. Anton ©ej minn familja Nazzjonalista, u jg˙id li kienet sorpriΩa kbira g˙al familtu meta ssie˙eb mal-Partit Laburista, partit li kien da˙˙al ˙afna miΩuri soçjali ta’ fejda kbira. Minn dakinhar ’l hawn irrappreΩenta lil G˙awdex u lill-G˙awdxin fil-Parlament. “Qatt ma ˙arist lejn uçu˙ jew kuluri,” jg˙id Anton. F’dik li hija ˙idma politika, huwa jistqarr li l-akbar sodisfazzjon tieg˙u jsibu f’dak kollu li wettaq b˙ala Segretarju Parlamentari g˙al G˙awdex. Diversi kisbiet g˙al G˙awdex fi 22 xahar Anton jg˙id li fit-22 xahar b˙ala Segretarju Parlamentari ˙adem bla heda biex jg˙in lil G˙awdex jimxi ’l quddiem, fosthom b’numru sabi˙ ta’ xog˙lijiet ta’ upgrading, infrastrutturali u tisbi˙ madwar G˙awdex, xog˙ol essenzjali fl-Isptar Ìenerali, l-ewwel ftehim tripartitiku (bejn il-Gvern, ilKunsill Lokali u l-Knisja) li qatt sar f’Malta, li©ijiet li ©ew varati speçifikament g˙all-bΩonnijiet G˙awdxin, xog˙lijiet li ©ew trasferiti minn Malta g˙al G˙awdex, u ˙afna o˙rajn. Iktar minn hekk, Anton jg˙id li kien t˙ejja, ©ie ppubblikat u beda jitwettaq Pjan ta’ Ûvilupp g˙al G˙awdex b’iniz-

Il-familja Refalo jattivi li jwasslu g˙all-iΩvilupp sostenibbli fl-oqsma ekonomiçi, soçjali u kulturali tal-gΩira. T˙ejjiet u ©iet ippubblikata wkoll White Paper g˙at-twaqqif ta’ Kunsill Re©jonali g˙al G˙awdex li, wara konsultazzjoni mal-G˙awdxin, kienet approvata mill-Kabinett. Kien ukoll t˙ejja u ©ie approvat mill-Kabinett labbozz ta’ li©i g˙at-twaqqif ta’ dan ilKunsill. B˙ala l-Kelliem g˙all-IΩvilupp Sostenibbli ta’ G˙awdex, Anton jargumenta li l-ikbar nuqqas f’dan il-qasam huwa proprju n-nuqqas ta’ aççessibbiltà u l-insularità doppja. Jg˙id li lG˙awdxin qeg˙din i˙abbtu wiççhom ma’ nuqqas ta’ xog˙ol u li din il-gΩira saret ‘dar tal-anzjani’, g˙aliex iΩΩg˙aΩag˙ G˙awdxin qed jissetiljaw Malta. Jitmas˙an ferm fuq in-nuqqas ta’ trasparenza u kontabbiltà fl-amministrazzjoni, kif ukoll fuq in-nuqqas ta’ djalogu ©enwin bejn il-Gvern u s-soç-

jetà çivili. Dan ji©i wkoll traΩmess b˙ala nuqqas ta’ ekwità; trattament preferenzjali ma’ çerti çrieki fi ˙dan is-soçjetà. Politika li ssir min-nies g˙an-nies Anton jistqarr li l-politika tal-PL li qed tpo©©i lil G˙awdex fiç-çentru tag˙ha hija ferm g˙al qalbu. “M’g˙andix dubju li l-G˙awdxin kollha huma ˙erqana li lGvern, hu min hu, jag˙ti lil G˙awdex lattenzjoni li tixraqlu. L-G˙awdxin kollha j˙ossu li, b’Lawrence Gonzi Prim Ministru u b’Giovanna Debono Ministru g˙al G˙awdex, G˙awdex waqa’ lura, b’litanija s˙i˙a ta’ weg˙di essenzjali g˙al din il-gΩira li nkitbu, iΩda li ma sar xejn sabiex ji©u mwettqa.” Anton jg˙id li huwa proprju g˙al dawn ir-ra©unijiet li huwa dejjem ˙adem minn qalbu fi ˙dan il-Partit Laburista. “Irrid nammetti li qatt ma kont g˙al qalbi daqs dawn l-a˙˙ar erba’ snin meta l-Partit, ta˙t it-tmexxija

onestà, serja u g˙aqlija ta’ Joseph Muscat infeta˙, kiber u nfirex b˙ala Moviment li jilqa’ fi ˙danu nies minn kull faxx tas-soçjetà, nies ta’ rieda tajba li j˙arsu ’l quddiem g˙all-©id tal-poplu Malti u G˙awdxi kollu. Illum nemmen aktar minn qatt qabel li l-Partit Laburista huwa l-Moviment tal-Maltin u l-G˙awdxin kollha, b’kuntrast kbir mal-Partit Nazzjonalista, partit li tilef it-twemmin u l-prinçipji tieg˙u, partit li ˙alla lil G˙awdex jaqa’ aktar lura milli kien.” L-Avukat Anton Refalo jemmen biss˙i˙ li wasal iΩ-Ωmien li l-politika ©ewwa G˙awdex ter©a’ tibda ssir minnies g˙an-nies u mhux sempliçiment issir g˙al grupp dejjem jiçkien ta’ nies, g˙ad-detriment tal-ma©©oranza assoluta tal-poplu G˙awdxi, kemm jekk huma Laburisti u kif ukoll jekk huma Nazzjonalisti. Huwa jemmen li jista’ jkun ta’ kontribut siewi sabiex il-gΩira G˙awdxija ting˙ata n-nifs tal-˙ajja li tant g˙andha bΩonn.

03.02.2013

AnaliΩi

Sav. Onar Ola

L-AÓBARIJIET TA’ TVM B’DISPREZZ LEJN L-AWTORITÀ TAX-XANDIR L-istazzjonijiet nazzjonali tax-xandir im˙allsa mit-taxxi tal-Laburisti u tan-Nazzjonalisti komplew g˙addejjin bid-disprezz assolut tag˙hom lejn l-Awtorità taxXandir. Din hija l-awtorità kostituzzjonali li ilha teΩisti ˙amsin sena bil-g˙an li tikkontrolla l-˙niΩrijiet u l-parti©©janiΩmu sfrenat li qieg˙ed jixxandar ta’ kuljum minn fuq listazzjonijiet nazzjonali, lejlet elezzjoni ©enerali millaktar kruçjali g˙all-futur ta’ dan il-pajjiΩ. L-iΩbilanç, il-manipulazzjoni u l-propaganda li ˙ier©a f’dawn il-©ranet minn fuq l-istazzjon nazzjonali, partikolarment mit-Taqsima tal-A˙barijiet immexxija minn Natalino Fenech, hija bla preçedent fl-istorja tax-xandir f’Malta. Min qed imexxi tilef kull sens ta’ proporzjon, kull sens ta’ bilanç. Qeg˙din jimmanipulaw il-messa©© tal-Partit Laburista b’mod li ji©i ma˙nuq, midfun u mΩebbla˙ u jittanta jda˙˙al f’mo˙˙ in-nies li l-PL huwa xi partit inferjuri flideat g˙al dak li qieg˙da toffri l-klikka ta’ GonziPN. Qeg˙din ninnutaw il-˙in kollu l-©irja tat-Taqsima talA˙barijiet biex wara li l-Partit Laburista jkun ˙are© proposti ©odda mill-programm elettorali tieg˙u, mill-

ewwel tin©ieb ir-reazzjoni tal-ministri u kelliema ta’ GonziPN biex jirredikolaw il-proposti Laburisti. Ma jag˙mlux dan biex jo˙olqu bilanç g˙aliex ilbilanç fl-a˙barijiet ma jeΩistix. Il-messa©©i ta’ GonziPN fl-a˙barijiet tal-PBS qeg˙din jitwasslu bil-proporzjon ta’ tlieta kontra wie˙ed favur il-Partit Nazzjonalista, f’dak li huwa ˙in allokat, f’dawk li huma intervisti, u anke fil-mod kif jittrattaw il-mexxejja taΩ-Ωew© partiti l-kbar. Dan kollu qed jag˙mluh b’disprezz kbir lejn lAwtorità tax-Xandir, lejn il-Kostituzzjoni u lejn il-li©ijiet li jirregolaw ix-xandir pubbliku f’Malta. Qeg˙din ukoll jitfg˙u fil-landa taΩ-Ωibel l-istess linji gwida dwar limparzjalità fix-xandir pubbliku li l-PBS stess nieda b’tant pompa aktar minn sena ilu. Dawn il-linji gwida spiççaw lanqas jiswew daqs il-karta li nkitbu fuqhom. Id-disprezz tal-PBS lejn l-Awtorità tax-Xandir ikompli jo˙ro© aktar fil-bera˙ meta wie˙ed jara kif it-Taqsima tal-A˙barijiet qieg˙da tirrea©ixxi g˙al kull deçiΩjoni ta’ kundanna li to˙ro© l-Awtorità tax-Xandir fil-konfront tal-PBS. Il-PBS dejjem jirrea©ixxi billi jo˙ro© jikkundanna lill-Awtorità tax-Xandir u jhedded bil-kawΩi fil-Qorti u mbag˙ad jispiçça ma’ jag˙mel xejn.

Mhux talli tal-PBS ma jaççettawx id-deçiΩjonijiet mog˙tija mill-Awtorità tax-Xandir, talli jag˙mlu minn kollox biex iΩebil˙u l-istess deçiΩjonijiet. Hekk kien ilkaΩ is-Sibt tal-©img˙a l-o˙ra meta t-Taqsima tal-A˙barijiet kienu kostretti jxandru, fil-bullettin tal-a˙barijiet, deçiΩjoni tal-Awtorità dwar l-im©iba skorretta u Ωbilançjata tal-preΩentatur Lou Bondi fil-programm tieg˙u. Id-deçiΩjoni tal-Awtorità nqrat wara aktar minn 20 minuta mill-bidu tal-bullettin tal-a˙barijiet u nqrat b’mod tant mg˙a©©el li kien diffiçli ˙afna g˙at-telespettatur li jifhem x’kien qieg˙ed jintqal. Kull min sema’ r-recording baqa’ mbellah g˙aliex ma jistax jemmen li l-PBS waqa’ daqstant fil-baxx fil-mod kif qed jittratta l-Awtorità tax-Xandir. Nistennew li tkun l-Awtorità tax-Xandir stess li tiççensura dan l-a©ir irresponsabbli tat-Taqsima talA˙barijiet g˙aliex il-mod kif ©iet imxandra d-deçiΩjoni tag˙ha jammonta g˙al disprezz assolut lejn l-awtorità tag˙ha. Min kien responsabbli g˙al din il-˙niΩrija messu tassew jist˙i li ©ab lix-xandir nazzjonali f’dan listat!

L-A˙barijiet tal-PBS komplew g˙addejjin bid-diskriminazzjoni sfaççata tag˙hom kontra l-Partit Laburista fir-rappurta©© talattivitajiet konnessi mal-kampanja elettorali. Kull min g˙andu g˙ajnejh f’wiççu jinteba˙ minn seba’ mili ’l bog˙od li l-mod kif qed ji©u ttrattati Ω-Ωew© partiti l-kbar huwa diskriminatorju, bi Ωvanta©© kbir g˙all-Partit Laburista. It-trattament lejn iΩΩew© partiti huwa inugwali, Ωbilançjat u mmanipulat apposta biex il-PL u l-mexxej tieg˙u, Joseph Muscat, jitqieg˙du l-˙in kollu f’dawl ikrah meta wkoll ma ji©ux imΩebil˙a. Min imexxi l-Kamra tal-A˙barijiet tal-PBS mhux kapaçi g˙allinqas iraΩΩan il-passjoni politika tieg˙u u l-fervur tieg˙u g˙al dak kollu li huwa nazzjonalista tista’ tarah mill-bidu sal-a˙˙ar ta’ kull bullettin tal-a˙barijiet li

jixxandar fuq il-PBS. EΩempju wie˙ed Ωg˙ir huwa l-mod kif fl-a˙barijiet qeg˙din ji©u ttrattati l-proposti elettorali taΩ-Ωew© partiti l-kbar. Qeg˙din ikollna kuljum konferenzi stampa mill-Kap talOppoΩizzjoni bit-t˙abbir ta’ proposti ©odda, imbag˙ad immedjatament, Dr Natalino Fenech jibg˙at lil xi ©urnalista tal-PBS ˙alli j©ib kummenti talministri kkonçernati ˙alli jikkontradixxu dak li jkun qal il-Mexxej Laburista. Li kieku jsir dan biss ma jimpurtax, imma kellna l-kaΩ fla˙˙ar jiem meta g˙all-konferenza stampa ta’ Lawrence Gonzi dwar il-proposti elettorali Nazzjonalisti, wie©bu kelliema Laburisti u l-PBS lanqas biss baghat rappreΩentant tieg˙u g˙all-konferenza stampa u fl-a˙barijiet inqrat biçça minn stqarrijia li ˙are© il-Partit

Laburista dwar is-su©©ett. Id-diskriminazzjoni mitTaqsima tal-A˙barijiet tal-PBS fil-konfront tal-PL qieg˙da tkompli ta’ kuljum meta attivitajiet purament propagandistiçi tal-Prim Ministru u l-ministri kollha tal-Kabinett, qeg˙din ji©u ttrattati qishom mhumiex attivitajiet tal-kampanja elettorali. Il-PBS huwa marbut billi©i li meta qed jirrapporta lkampanja elettorali, jag˙mel dan b’mod bilançjat u ©ust malpartiti kollha. Biex iduru ma’ din ir-regola u jxandru l-propaganda li jridu, qeg˙din b’mod selettiv jaqbdu attivitajiet tal-partiti u jda˙˙luhom fit-taqsima tal-kampanja elettorali, filwaqt li lpurçissjoni jew fashion parade tal-Prim Ministru u ministri talKabinett li kuljum iduru minn post g˙all-ie˙or f’attivitajiet li luniku g˙an tag˙hom huwa biss

Óajr MaltaToday

DISKRIMINAZZJONI KONTINWA KONTRA L-PL FL-AÓBARIJIET TAL-PBS

il-propaganda, qeg˙din ji©u ttrattati qishom mhumiex parti mill-kampanja elettorali. Dawn il-mani©©i u l-manipulazzjonijiet g˙addejjin il-˙in kollu. Imissu jist˙i min hu responsabbli minn dan l-iΩbilanç u l-parzjalità li bihom qeg˙din jixxandru l-a˙barijiet

fuq ix-xandir nazzjonali. Mhux ta’ b’xejn li tiltaqa’ man-nies u jg˙idulek li ma jifil˙ux jaraw aktar l-a˙barijiet tal-PBS. M’hemm xejn x’tiddistingwi bejn TVM u l-istazzjon Nazzjonalista, NET TV. L-ag˙ar huwa li TVM qeg˙din in˙allsuh mit-taxxi tag˙na lkoll.

PIERRE PORTELLI JIBQA’ GÓADDEJ BIL-GATE KEEPING GÓAL GONZIPN Pierre Portelli g˙adu g˙addej jag˙milha ta’ gatekeeper ta’ Gonzipn waqt il-programm TVAM, minkejja d-direttivi tal-Awtorità tax-Xandir dwar kif g˙andhom i©ibu ru˙hom preΩentaturi ta’ programmi ta’ ©rajjiet kurrenti. Ma j˙alli ebda okkaΩjoni ta˙rablu biex jiddefendi lil Gonzi, atte©©jament li mhux aççettabbli waqt kampanja elettorali. Jibda sa˙ansitra waqt l-analiΩi tieg˙u tal-istejjer ewlenin fuq il-faççati ta’ quddiem tal-©urnali. Meta jkollu l-©urnal In-Nazzjon quddiemu jaqra t-titli tal-istejjer ewlenin u xi paragrafi mill-istejjer li jaqbillu u jibqa’ g˙addej ming˙ajr l-ebda kumment. Mill-banda l-o˙ra, meta jaqra l-istejjer ewlenin fuq

©urnali o˙ra li jkunu negattivi g˙all-Gvern Nazzjonalista, jag˙mel kummenti biex jiddefendi lil GonziPN. Fil-programm TVAM tal-Ìimg˙a l-1 ta’ Frar, Portelli rrefera g˙al dak li qal l-eks-President tal-PN, Dr Frank Portelli, kif irrappurtat fl-ewwel faççata ta’ L-Orizzont, ji©ifieri li l-Parlament g˙andu jissejja˙ b’ur©enza biex jg˙addi l-li©i tal-Whistleblower ˙alli min g˙andu xi tag˙rif dwar l-allegat tix˙im fil-kaΩ tax-xiri taΩ-Ωejt millEnemalta ji©i ’l quddiem. Pierre Portelli g˙amel difiΩa tal-poΩizzjoni tal-Prim Ministru li ma jarax lok li jsejja˙ il-Parlament, imma lest jikkunsidra jag˙ti l-Proklama lil min ikollu xi infor-

mazzjoni dwar il-kaΩ ta’ tix˙im. Pierre Portelli g˙amel minn kollox biex iwaqqa’ dak li qal Frank Portelli u jikkonvinçi lit-telespettaturi li lProklama hija importanti daqs kemm kieku kellha ti©i fis-se˙˙ il-li©i tal-Whistleblower. Pierre Portelli kompla jg˙id illi Lawrence Gonzi dejjem kien kontra l-g˙oti talProklama, imma f’dan il-kaΩ lest li jikkunsidraha. Dan biex jipprova jikkonvinçi li f’dan il-kaΩ tal-allegat tix˙im, Lawrence Gonzi lest li jag˙mel minn kollox biex to˙ro© il-verità. Veru kaΩ ta’ gate keeping u tentattiv fjakk biex jipprova ja˙sel lil GonziPN minn xi responsabbiltà politika g˙al din l-allegata korruzzjoni lampanti li ilha g˙addejja snin twal.

03.02.2013

Intervista

“IRRIDU SOÇJETÀ ÌDIDA MFASSLA FUQ IL-ÌUSTIZZJA” Joe Mizzi JOE MIZZI huwa Membru Parlamentari veteran u eks-Ministru Laburista. Ìie elett fil-Parlament fl1987, u g˙al dawn l-a˙˙ar 22 sena serva b˙ala Whip tal-Grupp Parlamentari Laburista. Fl-elezzjoni ©enerali li jmiss Joe Mizzi se jer©a’ jkun kandidat mal-PL. Joe Mizzi tkellem ma’ RITIANNE AGIUS dwar il-karriera politika tieg˙u u dwar l-g˙aΩla li jer©a’ jikkontesta l-elezzjoni ©enerali malPL.

Bniedem prattiku li j˙obb jara r-riΩultati Joe Mizzi jirrakkonta li kellu tfulija u Ωg˙oΩija ˙elwa; trabba fil-Kalkara f’familja diçenti u pjuttost kbira. Jiftakar li kien Ωmien diffiçli g˙al min irabbi familja. Peress li missieru, Ûabbari, kien ˙addiem tal-id, minn dejjem kien jaf x’ji©ifieri li tg˙ix fil-klassi tal-˙addiema. “Hemm differenza bejn li tifhem u t˙oss, anke x’inhuma j˙ossu l-familji llum. IΩ-Ωminijiet tal-lum re©g˙u ©abu mag˙hom l-istess problemi, inkluΩ kaΩijiet ta’ faqar, bid-differenza li llum ˙afna nies ja˙bu dak li jkunu g˙addejjin minnu g˙ax jist˙u.” Dwar il-karattru tieg˙u, Joe jg˙id li g˙alkemm f’waqtiet ix-xog˙ol parlamentari jitlob çerti interventi, fir-realtà huwa bniedem çajtier li jmur tajjeb ma’ kul˙add, iΩda huwa wkoll sensittiv ˙afna g˙aΩ-Ωg˙ir. “Ilni minn tfuliti nara çerti tbatijiet u problemi soçjali, u ma n˙obbx in˙ares in-na˙a l-o˙ra.” Jemmen li n-nies tafu b˙ala persuna li jg˙oΩΩ il-prinçipji talir©ulija, is-sinçerità u l-onestà. “Mhux se ne˙odha bil-lajma biex ng˙inek, imma jekk ma nkunx nista’, mhux se nigdeb; nippreferi ng˙idlek mill-ewwel milli noqg˙od inwieg˙dek u nittamak.” B˙ala politiku Joe jemmen li huwa bniedem approachable, aççessibbli, u ˙add ma jist˙i minnu. Jattribwixxi dan g˙all-fatt li trabba fil-Kottonera u li dejjem Ωamm saqajh mal-art. “G˙andi ˙afna familji ˙bieb tieg˙i li jg˙ixu fil-Kottonera, ÓaΩ-Ûabbar u lFgura. Nista’ ng˙id li dejjem kont hemm g˙alihom, u l-uffiççju tieg˙i dejjem miftu˙ is-sena kollha. Nirringrazzja lil Alla li g˙andi familja li tg˙ini u tifhimni, g˙ax il-˙in kollu g˙addej!” Jemmen li huwa wkoll bniedem prattiku u j˙obb jara r-riΩultati; fattur li sewa tajjeb fil-karriera politika tieg˙u. “Jekk ridt inwaqqaf Dipartiment talProtezzjoni Çivili ©did waqqaftu, meta ridt nag˙mel l-ewwel bir taΩ-Ωejt g˙amiltu, u meta ˙assejt li kelli ntejjeb il-kundizzjonijiet tal-˙addiema taç-Çivil, tejjibthom ukoll.” Irid jer©a’ jara lin-nies jie˙du r-ru˙ Dwar l-g˙aΩla li jikkontesta mal-PL, Joe jg˙id li din kienet wa˙da awtomatika. Jg˙id li l-fatt li minn tfulitu kien espost g˙al çerti esperjenzi: nies jissieltu g˙allg˙ajxien tag˙hom, ©enituri jibku lil uliedhom li emigraw, nuqqas ta’ kura u

ddeçieda li jer©a’ jikkontesta l-elezzjoni. “Irrid nara lil dawn in-nies jer©g˙u jie˙du r-ru˙ u jing˙ataw çans ie˙or. Irrid nara n-nanniet li jkunu jifil˙u jg˙inu lil uliedhom finanzjarjament. Irrid nara ˙addiema li jistg˙u jg˙ajxu lil uliedhom b’mod diçenti. Irrid nara Ωg˙aΩag˙ li jkollhom xog˙ol garantit.” Il-baΩi tal-PL hija ©ustizzja soçjali u ggvernar serju

edukazzjoni, u elf ˙a©a o˙ra. “Rajt fi gvernijiet Laburisti impenn biex jerfg˙u mill-faqar lil dawn in-nies u l-˙addiema bit-twaqqif tal-benefiççji soçjali. Dak kollu li llum ne˙duh for granted, b˙al children’s allowance, pensjonijiet, paga minima, frank u sickleave, edukazzjoni obbligatorja b’xejn, dan kollu ©abu fis-se˙˙ il-PL.” Jemmen li d-differenza bejn il-PL u lPN hija wa˙da çara. Joe jg˙id li l-PL dejjem kien tarka tal-˙addiema u lfilosofija dejjem kienet imfassla biex ˙add ma jaqa’ lura u jitkattar il-©id komuni, ji©ifieri dak il-©id li jil˙aq lil kul˙add. Il-PN min-na˙a l-o˙ra qatt ma ta kas

tal-˙addiem u l-batut, iΩda dejjem kien hemm biex i˙ares biss l-interess tas-sinjur. “Jilbsu kemm jilbsu maskri, dejjem hekk jispiççaw – Malta tag˙hom. Ftit jistag˙new u ˙afna jbatu.” Fost il-mumenti li jibqg˙u stampati f’mo˙˙u, Joe jsemmi l-faqar li ra fissnin sittin, is-slums u l-mandra©©i, ilfaqar u l-©u˙, il-˙mie© u l-mard, u ddjar sub-standard . “Dawn huma memorji li ma nistax inne˙˙i minn mo˙˙i, u jiddispjaçini li qed ner©a’ nara problemi simili llum.” Isemmi n-nies li huma skjavi tal-uΩura u d-dejn mal-˙wienet u l-banek biex jg˙ixu u jrabbu familja, u jg˙id li dawn huma ra©uni prinçipali li g˙aliha

B˙ala Kelliem Laburista g˙all-Ener©ija u r-RiΩorsi, Joe Mizzi jg˙id li l-ikbar nuqqasijiet f’dan il-qasam huma nnuqqas ta’ politika dwar l-ener©ija, innuqqas ta’ ppjanar serju, u l-˙ela, fost o˙rajn. Huwa jg˙id li l-ener©ija ta˙t dan ilGvern saret taxxa fuq il-familji u nnegozji, u dan biex tag˙mel tajjeb g˙ad-defiçit u l-mismanagement. Il-konsumaturi Maltin qed i˙allsu log˙la kontijiet tad-dawl u l-ilma fl-istess waqt li g˙andna ˙ela kbira tal-ilma tax-xita li jibqa’ sejjer fil-ba˙ar u ma ji©ix utilizzat. “Politika li mhijiex ekonomikament vijabbli u bla viΩjoni fit-tul.” Isemmi wkoll in-nuqqas ta’ bjar talgass u Ω-Ωejt, fejn il-pajjiΩi talMediterran, anki dawn mifnija bil-firda u l-problemi, g˙andhom il-bjar tag˙hom, iΩda g˙al xi ra©uni pajjiΩna lanqas wie˙ed m’g˙andu. Mitlub jag˙ti l-opinjoni tieg˙u dwar ilMoviment Laburista u l-mod li bih ra lill-Partit jinbidel matul is-snin, Joe jibda biex jg˙id li l-PL dejjem kien mibni fuq il-©ustizzja soçjali u l-prinçipji ta’ ggvernar serju. Dan tixhdu l-istorja. “Dawn il-prinçipji kienu u g˙adhom dak li kien u g˙adu llum il-PL. F’dan ilkuntest ma jinbidilx.” Dwar it-tmexxija ta’ Dr Joseph Muscat, Joe Mizzi jg˙id li kull mexxej tal-PL kellu l-viΩjoni u lmetodi tieg˙u. “Joseph Muscat mhuwa xejn inqas f’dan ir-rigward.” Joe Mizzi jissokta jg˙id li Joseph Muscat g˙araf il-politika tal-Partit tajjeb, tant li kien kapaçi jaqbadha u jag˙tiha dimensjoni moderna b’viΩjoni iktar inklussiva. “Irid jibni soçjetà ©dida mfassla fuq il©ustizzja, fejn kul˙add jie˙u dak li ˙aqqu ming˙ajr distinzjoni. Ma ninsewx li a˙na m’g˙adniex biss çittadini Maltin, imma wkoll çittadini Ewropej. U dan huwa dak li qed jenfasizza Joseph Muscat. Nistg˙u nibqg˙u biss çittadini Ewropej tal-isem, inkella jista’ jkollna listess dinjità ta’ çittadini Ewropej o˙ra, inkluΩ dawk tal-aqwa pajjiΩi.”

03.02.2013

Kumment

Rajt ma rajtx, smajt ma smajtx Frank Sammut In-Nazzjonalisti g˙andhom ˙abta kif jippruvaw ifarfru minn fuq spallejhom, biex dak li huwa tag˙hom forsi jwikkuh lil ˙addie˙or. EΩempju klassiku ta’ dan kien meta ˙ar©u jg˙idu li Frank Sammut, li huwa involut fl-iskandlu tat-tangenti g˙ax-xiri taΩ-Ωejt, kien ©ie ma˙tur fl-Enemalta u fl-MOBC fi Ωmien il-Gvern Laburista tal-1996-1998. Il-verità hija li Frank Sammut kien ©ie ma˙tur millGvern ta’ Fenech Adami u l-Gvern Laburista kien Ωammu fil-kariga b˙alma kien g˙amel fir-rigward ta’ ˙afna o˙rajn li kienu ©ew ma˙tura fi Ωmien inNazzjonalisti. Tistaqsi lil min tistaqsi, speçjalment lil min ilu jaf lil Frank Sammut sa minn mindu kien jg˙allem filKulle©© De La Salle, jg˙idlek li Sammut sa minn dejjem kien Nazzjonalist akkanit kbir.

minn Invictus

F’din il-le©iΩlatura rajna diversi amnestiji, tal-income tax u tal-VAT u issa g˙al dawk li kellhom xi irregolarità tal-bini, minn btie˙i sa binjiet s˙a˙, bil-kundizzjoni li dawn l-irregolaritajiet ma jkunux serji jew ta’ inkonvenjent g˙all-©irien. Naturalment x’inhu serju jew mhux f’çirkostanzi b˙al dawn u x’jista’ jkun ta’ inkonvenjet g˙all-©irien, hija xi ˙a©a g˙al kollox so©©ettiva u t˙alli spazju g˙all-interpretazzjoni u g˙all-abbuΩ. Hu x’inhu, f’sitwazzjonijiet b˙al dawn, dejjem jg˙odd dak li kien qal Fenech Adami fil-kampanja elettorali tal-1987, meta joffrulek iç-çejça lejlet l-elezzjoni, a˙tafha imma t˙ossokx obbligat.

Fid-Depot D˙akt mhux ftit bil-mod kif irrappurtaw çerti gazzetti ˙bieb tal-Partit Nazzjonalista l-‘mawra’ li kellu jag˙mel il-ministru purtinar Agostino Pio Gatt fid-Depot talPulizija. It-Times qalet illi Minister Austin Gatt “had a meeting of over an hour with the Police Commissioner and gave the police a statement in connection with their inquiries into corruption in oil procurement”. Qisu b˙al meta ambaxxatur jag˙mel xi Ωjara ta’ korteΩija lil xi ˙add u mhux li ssejja˙ id-Depot biex ji©i interrogat. Kemm kemm ma ridux jag˙tu l-impressjoni li Austin Gatt mar jie˙u kapuççino ma’ John Rizzo, g˙amel pipì u telaq ’l hemm. G˙ax tg˙id dan fakkarni f’Mrs Bucket/Bouqet ta’ Keeping Up Appearaces, jew fil-mod kif kienu jitkellmu dahri u flok xkupa kienu jg˙idu zija u flok loki kienu jg˙idu l-kamra l-baxxa. Amnestiji Suppost li ng˙ixu f’soçjetà demokratika bbaΩata fuq ir-rule of law, is-saltna tal-li©i. Imma b˙alma jg˙idu, il-li©i f’pajjiΩ Ωg˙ir b˙al tag˙na tag˙mel l-arja ma’ min hu Ωg˙ir. B˙alma kienu jg˙idu l-antiki: il-forka g˙al min hu Ωvinturat. Jista’ jkun li proprju g˙alhekk jeΩisti l-mit ta’ Carmelo Borg Pisani, wie˙ed min tal-a˙˙ar li ng˙ata l-forka f’pajjiΩna. Biex tg˙axxaqha Borg Pisani kien ing˙ata l-forka fuq akkuΩi ta’ spjuna©© meta dan, minkejja li kien faxxist eΩaltat, litteralment bilkemm kien jara salponta ta’ mnie˙ru, a˙seb u ara kemm seta’ jag˙mel atti ‘terroristiçi’. Imma biex ni©u lura g˙al dawn iΩ-Ωminijiet, din x’salta tal-li©i hi, jekk meta dawk li jiksru l-li©i jkunu ˙afna u mhux ftit, il-gvern g˙ax ikun jaqbel lilu u lilhom jipproponilhom amnestija, speçjalment meta tkun waslet xi elezzjoni!?

hemmhekk kienu jiddominaw l-irwejja˙ tal-g˙eluq, moffa, biex ma nsemmix ukoll l-irwejja˙ tal-awrinari, eçç. Bejn wie˙ed u ie˙or huma l-istess irwejja˙ li wie˙ed kieku juΩa g˙all-proçess bil-5D biex jirreplika xxamma ta’ pajjiΩ infestat bil-korruzzjoni b˙alma hija Malta. Bondi jifta˙ ix-xampanja It-taxxa tal-korruzzjoni Bis-sistemi laxki li ppermettew li jit˙allsu commissions ta’ bejn l-10 u l-15% li fl-a˙˙ar tal-©urnata jit˙allsu mill-konsumatur Malti, mhux ta’ b’xejn g˙andna kontijiet tad-dawl u l-ilma mg˙ola ssmewwiet. Il-g˙aliex il-korruzzjoni hija speçi ta’ taxxa o˙ra li fl-a˙˙ar tal-©urnata ti©i inkluΩa fil-prezz li t˙allas g˙alih int, bid-differenza li t-taxxi normalment imorru fil-kaxxa ta’ Malta, mentri t-taxxa tal-korruzzjoni t˙allasha int imma tmur f’but dawk li jixxa˙˙mu u f’but dawk li jaqsmu mag˙hom. Irwejja˙ bil-5D

F’wie˙ed mill-programmi ta’ Bondi+ din il-©img˙a – ma nafx jekk kienx l-ori©inal – ir-repetizzjoni jew irrepetizzjoni tar-repetizzjoni, bi pjaçir u fer˙ kbir ta’ Lou Bondi, inqara r-ruling tal-Awtorità tax-Xandir fejn Bondi nstab ˙ati ta’ im©iba skorretta u Ωbilanç fil-programm fejn kienu mistiedna Toni Abela u Simon Busuttil. Lou Bondi tant kien fer˙an b’din l-a˙˙ar kundanna li dabbar mill-Awtorità tax-Xandir, li sa˙ansitra anki fliexken tax-xampanja feta˙. U jekk se˙bitu Rachel Attard g˙a©©let wisq hija u taqra dan ir-ruling u kien hemm waqtiet fejn ma bdietx tinftiehem, dan kien unikament riΩultat tal-fer˙ kbir li kellhom it-tim ta’ Bondi+ g˙al dan l-a˙˙ar ruling tal-Awtorità tax-Xandir, u xi ftit ukoll min˙abba leffett tax-xampanja, m’g˙andniex xi ng˙idu.

Ìurnata fost dil-©img˙a, Mario Demarco g˙amel Ωjara f’çinema 5D, li daqt jifta˙ il-Belt fejn se jintwera dokumentarju ta’ kwarta li l-aktar li se jqanqal interess huwa fost it-turisti, allavolja kieku jien kont turist f’Malta, kont noqg˙od b’seba’ g˙ajnejn kemm u x’ni©i mitlub in˙allas ta’ kwarta filmat. Skont il-proçess tal-5D mhux biss l-istampa u l-˙oss tal-filmat ikunu mqanqla, imma anki ji©u uΩati sensi u elementi o˙rajn b˙ax-xamm, raxx tal-ba˙ar, eçç., biex ida˙˙luk fl-atmosfera. Issa ma nafx sewwa sew xi rwejja˙ jistg˙u jirreplikaw biex ida˙˙luk fl-atmosfera ta’ xelter tal-gwerra, g˙ax kif jg˙idu n-nanniet

Óarsa lejn il-©img˙a li g˙addiet Disa’ snin ˙abs u multa ta’ €30,000

Immultat €6,600 fuq qtil involontarju

Tony Johnson, Ni©erjan ta’ 29 sena, kien ikkundannat g˙al disa’ snin ˙abs u mmultat is-somma ta’ €30,000 wara li ammetta li kien involut fit-traffikar taddroga kokaina lura f’Awwissu tal-2009. Johnson kien twaqqaf mill-pulizija meta kien f’karozza f’G˙ajn Dwieli flimkien ma’ Austin Uche ta’ 22 sena. Fil-karozza nsabet madwar kilogramma ta’ kokaina li kienet se tinbieg˙ lil terzi persuni g˙all-prezz ta’ €20,000. Johnson kien irçieva ammont minn din id-droga ming˙and Kofi Otule Friday ta’ 34 sena. Il-kaΩ b’rabta ma’ dawn tal-a˙˙ar g˙adu qed jinstema’ quddiem il-Qorti.

Clint Xuereb ta’ 24 sena kien immultat €6,600 u kellu l-liçenzja tas-sewqan sospiΩa g˙al tliet snin wara li nstab ˙ati tal-qtil involontarju ta’ Yana Xerri fl-2010. Xuereb kien qed isuq vettura waqt li kien ta˙t l-influwenza tal-alko˙ol meta tilef il-kontroll u baqa’ nieΩel g˙al fuq il-blat ta’ ta˙t il-Coast Road. Yana, ta’ 18-il sena, mietet fuq il-post. Charles Xerri, missier il-vittma, esprima d-diΩappunt tieg˙u g˙al din is-sentenza u staqsa jekk il-˙ajja ta’ bintu kinitx tiswa biss ftit eluf ta’ ewro.

Immultat €100,000 fuq barriera illegali Carmel Azzopardi mix-Xag˙ra G˙awdex kien immultat €100,000 wara li nstab ˙ati ta’ t˙affir illegali biex ti©i estiΩa l-barriera li tinsab fil-limiti ta’ San Lawrenz. Fl-1998 il-MEPA ˙ar©et avviΩ ta’ infurzar biex titwaqqaf l-estensjoni illegali, iΩda l-avviΩ ©ie injorat u x-xog˙ol tkompla xorta wa˙da. Sadanittant, Azzopardi applika biex lestensjoni ti©i regolarizzata, iΩda dan ma se˙˙x. Il-Qorti ordnat lil Azzopardi biex jer©a’ jimla l-estensjoni li t˙affret bla permess fi Ωmien tliet xhur, u fin-nuqqas ta’ dan ti©i imposta multa ta’ €60 kuljum.

Seba’ tobba akkuΩati b’rabta mal-mewt ta’ tarbija Total ta’ seba’ tobba mistennija ji©u akkuΩati b’rabta mal-mewt ta’ tarbija ta’ sentejn. Il-kaΩ se˙˙ fi Frar tal-2011, meta tifla ta’ sentejn tilfet ˙ajjitha fl-Isptar Mater Dei. Minkejja li t-tobba kellhom ji©u akkuΩati din il-©img˙a, is-smig˙ ©ie diferit g˙ax-xahar id-die˙el g˙aliex wie˙ed mit-tobba kien imsiefer u l-avukat tieg˙u qal li l-klijent ma kienx ©ie infurmat. Il-Ma©istrat wissa li kien se jin˙are© mandat g˙all-arrest jekk it-tabib jer©a’ ma jitfaççax g˙as-smig˙ li jmiss. Il-konkors tal-Malta Song for Europe Fi tmiem din il-©img˙a g˙exieren ta’ muΩiçisti u kantanti pparteçipaw g˙all-konkors annwali tal-Malta Song for Europe. Fis-semifinali pparteçipaw 24 kanzunetta, li minnhom intg˙aΩlu 16 g˙all-finali tas-Sibt. Ir-rebbie˙ se jirrappreΩenta lil Malta fl-IΩvezja f’Mejju li ©ej. Minkejja t-talent talartisti, ˙afna lmentaw li l-kwalità teknika kienet baxxa ˙afna meta mqabbla ma’ dik tas-snin img˙oddija.

03.02.2013

Opinjoni

ViΩjoni + proposti konkreti vs kliem fierag˙

Leo Brincat Kelliem Ewlieni g˙all-Ambjent

Matul din il-kampanja elettorali l-PL mhux biss dejjem deher ferm aktar organizzat minn GonziPN, iΩda sa millbidu nett rajna fid-diskorsi li saru mill-mexxej tal-Partit viΩjoni çara g˙al ©ejjieni flimkien ma’ sensiela ma tispiçça qatt ta’ proposti konkreti u realistiçi li l-PL jaf tajjeb li jistg˙u jitwettqu. Kull wa˙da minnhom ©iet costed sa mill-bidu nett. Min-na˙a l-o˙ra rajna lil ta’ GonziPN, li s-soltu huma mag˙rufa g˙all-˙iliet organizzattivi tag˙hom, jagixxu qishom xi partit dilettantesk, minkejja li jing˙ad li f’çerti oqsma b˙all-informatika kien hemm min anki Ωar l-Istati Uniti sabiex jara mill-viçin kif isir çertu campaigning elettroniku waqt il-kampanja presidenzjali Amerikana. L-iΩbalji li ˙adu GonziPN, sa˙ansitra f’dan il-qasam, jindikaw li mhux biss tal-PN ma tg˙allmu xejn, iΩda li xorta wa˙da baqg˙u joperaw b’mod dilettantesk, minkejja li jing˙ad li wlied Austin Gatt u Gonzi qeg˙din jag˙tu ferm aktar minn sempliçi daqqa t’id. Il-PN tant ma kienx im˙ejji g˙all-blitz ta’ proposti tal-PL li kellu ˙afna drabi jirrikorri g˙all-privat biex jag˙mel çertu xog˙ol g˙all-Gvern biex

imbag˙ad juΩah il-Partit, jew inkella daru fuq dipartimenti tal-Gvern infushom biex jag˙mlu dak li suppost g˙amel il-Partit b˙ala partit. Jekk nie˙du il-costings tal-PN dwar l-informatika u t-tablets, tajjeb li nkunu nafu jekk dan ix-xog˙ol sarx mill-Partit jew minn xi w˙ud fil-MITA nnifisha. Daqstant ie˙or mhuwiex aççettabbli li l-istudju li g˙amlet il-KPMG biex twaqqa’ g˙aç-çajt il-proposta Laburista dwar l-ener©ija jing˙ad li t˙allset u ©iet ikkummissjonata mill-Enemalta – korporazzjoni bi problemi serji ta’ likwidità – meta dan ix-xog˙ol kien effettivament qieg˙ed isir g˙allbenefiççju tal-partit fil-gvern, Ma nafux l-Awditur Ìenerali huwiex ser jid˙ol f’dan kollu. IΩda li huwa Ωgur huwa li g˙andu jdejh mimlijin mhux ˙aΩin b’kaΩi x’jinvestiga. Fosthom it-talba li kont g˙amilt xhur ilu meta xammejt çerti rwejja˙ qrib l-Enemalta biex l-Awditur Ìenerali jinvestiga l-mod kif u minn fejn kien qieg˙ed jinxtara Ω-Ωejt. Kif wkoll id-deçiΩjoni g˙aqlija li jidher li ˙adu biex jinvestigaw lill-WasteServ aktar filfond wara dak kollu li ˙are© u s-sensiela ma tispiçça qatt ta’ irregolaritajiet li fe©©ew meta

l-istess Awditur ˙are© bir-rapport annwali tieg˙u dwar diversi entitajiet tal-Gvern. Wie˙ed ma tantx ilum lil talPN li qeg˙din i˙ossuhom mifxula. L-iskandli ta’ dan l-a˙˙ar, speçjalment dwar xiri taΩ-Ωejt, ˙arbtulhom il-kampanja, b’Gonzi jag˙mel minn kollox biex qisu xejn mhu xejn, meta kul˙add jaf kemm jinsab inkwetat dwar dak li g˙ad jista’ jo˙ro©. Speçjalment meta l-eksPresident tal-partit tieg˙u stess, Frank Portelli, g˙amilha çara li dak li ˙are© sa issa kien biss a tip of the iceberg. G˙andi kurzità kbira dwar x’ser jg˙idu Transparency International meta ja©©ornaw r- review u assessment tag˙hom dwar pajjiΩna fid-dawl tal-iskandli li ˙er©in ©img˙a wara l-o˙ra fil-medja lokali. L-a˙˙ar darba li qlajna çamata, tal-PN u s˙abhom ta’ TVHemm u tal-WE wa˙˙lu filkaΩ tat-tkeççija ta’ Nicky Dimech. B˙allikieku sindku wa˙du sejjer jeffettwa ir- ratings ta’ xi pajjiΩ jew ie˙or. Tg˙id din id-darba f’min sejrin iwa˙˙lu? Tal-PN jinsabu inkwetati wkoll g˙aliex wara li ppruvaw ixejnu l-allegazzjonijiet ta’ Joseph Muscat li l-power sta-

tion ta’ Delimara li ta˙dem bilheavy fuel oil hija fabbrika talkançer u tal-aΩma, billi kien hemm esperti li sa˙ansitra biddlu fehmthom f’daqqa wa˙da pubblikament, sa issa tal-PN waqg˙u fi skiet perfett meta leks-Direttur tal-Onkolo©ija, ilProf. Stephen Brincat, g˙amilha çara li effetti b˙al dawn idumu jkaxkru snin s˙a˙ u li sakemm ma jsirx studju serju mill-MEPA u d-Dipartiment tas-Sa˙˙a Ambjentali, ikun diffiçli li wie˙ed iserra˙ ras nnies. Il-Óadd li g˙adda l-Prof. Victor Axiak kompla g˙amel il-poΩizzjoni ta’ GonziPN wa˙da ferm anqas kredibbli g˙aliex, kuntrarju g˙al dak li kien ilu jinsinwa u jallega lGvern, Dr Axiak qal fis-Sunday Times li hemm rabta Ωgur bejn il -heavy fuel oil kif uΩat f’Delimara ma’ mard ie˙or relatat. Anzi, mar pass lil hinn minn dan meta qal li minkejja xi miΩuri ta’ mitigazzjoni biex wie˙ed jilqa’ kontra tni©©iΩ simili tal-arja, ma hemm ebda sistema fool proof li tista’ tiggarantixxi s-suççess ta’ dawn il-miΩuri. B˙all-istorja fil-kotba tal-˙rejjef, Gonzi PN qieg˙ed jispiçça, kulma jmur, b˙al imperatur ming˙ajr ˙wejje©!

G˙aΩla çara fid-9 ta’ Marzu Stephen Sultana Kandidat tal-Partit Laburista g˙all-Ewwel Distrett

Bejn il-kliem u l-fatti hemm ba˙ar jikkumbatti. Dan il-qawl jg˙odd ˙afna g˙all-Partit Nazzjonalista fejn fil-programm elettorali li g˙adu kemm ippubblika re©a’ g˙amel sensiela ta’ weg˙di li apparti ˙afna minnhom huma riçiklati, ormaj nafu biΩΩejjed xi jsarrfu nNazzjonalisti u çertament tajjeb li nfakkar ftit. Fl-2008 kienu g˙amlu ˙afna pompa fuq il-pro©ett ta’ Smart City, liema pro©ett kellu jimpjega mas-7,000 impjieg. Illum g˙adna qeg˙din nistennew li dan il-pro©ett jitlesta ˙alli minnu jibbenefikaw iΩΩg˙aΩag˙. L-istess jista jing˙ad g˙allpro©ett tal-White Rocks li ilu fuq l-ixkaffa snin twal u kellu jimpjega wkoll mat-800 ru˙. Hemm ukoll l-Aviation Cosmetics li kellhom jimpjegaw mat-80 persuna o˙ra. Ma rridux ninsew ukoll il-pro©ett fantaΩma tal-Corporate Village li baqa’ biss fuq il-pjanti. Dan l-a˙˙ar kellna wkoll ilfamuΩa kumpannija mill-BraΩil, Odebrecht, fejn minkejja li Gonzi pprova jiggwadanja vanta©© politiku meta waqt dibattitu kien irrimarka li din ilkumpannija kienet ilha ˙afna Ωmien topera minn Malta u li, skont hu, kienet ukoll t˙addem mijiet ta’ persuni, ftit jiem wara rriΩulta li din kienet Ωarmat minn xtutna u fil-verità kienet t˙addem biss erba’ persuni. Ma rridux ninsew ix-xog˙ol prekarju li spiçça g˙olla rasu sew f’pajjiΩna u dan ©ara sforz l-inkompetenza tal-Gvern preΩenti. Iç-çifra tal-20,000 impjieg li jg˙idu li ˙olqu ma to˙ro© mill-ebda statistika, iΩda

g˙all-konvenjenza politika juΩawha meta lkoll nafu li ˙afna mix-xog˙lijiet fil-preΩent qeg˙din jit˙addmu b’kuntratti ta’ tliet xhur, tliet xhur. Pjaga o˙ra li qed jiffaççjaw ilfamilji u n-negozji Maltin u G˙awdxin huma l-kontijiet taddawl u l-ilma. Gvern Laburista ©did, bi pjan serju u fattibbli, huwa kommess li jra˙˙as ilkontijiet tal-ener©ija b’medja ta’ 25%, filwaqt li l-ilma ser jor˙os b’5%. Apparti dan, is-sistema hekk kif hija proposta, ser ta˙dem bis-sistema tal-gass, ser ikollna s-ser˙an tal-mo˙˙ li din hija sistema aktar nadifa, sistema li ma tag˙milx ˙sara lil sa˙˙itna u hija sistema li permezz tag˙ha ser igawdi l-ambjent. Fis-sena 2008 kienu wkoll qalulna li l-power station talMarsa ser ting˙alaq. Illum, kul˙add jaf li din il-weg˙da wkoll ma nΩammitx. Kuntrarjament, g˙all-proposti effettivi tal-Partit Laburista, talPN irrimarkaw li ser jintroduçu sistema tat-tra˙˙is g˙al filg˙axijiet meta dawn kemm-il darba qalulna li impossibbli li jor˙os. Qalu wkoll li ser jor˙os bejn 7% u 27%. Dan kollu ˙aduh minn fuq rapport li kien ippreΩentat lilhom minn kumpannija ta’ awdituri, li però wissiethom li jekk jadottaw il-miΩura tat-tariffi billejl, b’xi mod iridu bilfors jg˙ollu t-traiffi ta’ binhar minn tal-inqas bi 12%, xi ˙a©a li ˙bewha mill-manifest elettorali tag˙hom. Spiçça biex irregala lill-poplu Malti bl-aktar tariffi g˙oljin li qatt iffaççja u g˙amel power station bl-iktar fjuwil li jni©©eΩ

(heavy fuel oil). Ma nistg˙ux ninsew li kienu wieg˙du wkoll li f’˙ames snin jitlesta l- interconnector ma’ Sqallija u sal-lum dan g˙adu ma tlestiex u sa˙ansitra wieg˙du wkoll il- wind farms fuq il-ba˙ar fejn l-istess weg˙da tabil˙aqq spiççat taret mar-ri˙! B’wiççu minn quddiem, Gonzi kien iddikjara li ser jivvota bil-qalb kontra t-tra˙˙is tal-kontijiet tad-dawl u l-ilma u dan meta kien ©ie ffaççjat b’mozzjoni mressqa millOppoΩizzjoni Laburista sabiex jitra˙˙su l-kontijiet. Ma’ dan nista’ nsemmi wkoll l-iskandli tal-kummissjonijiet li kienu qeg˙din jing˙ataw max-xiri taΩ-Ωejt fejn çertament g˙ad irridu nisimg˙u aktar fuq dan lallegat kaΩ ta’ tix˙im. B˙al ˙afna o˙rajn, nemmen li s-settur tas-sa˙˙a f’pajjiΩna hu settur fejn il-Gvern ta’ GonziPN wieg˙ed ˙afna, nefaq ˙afna, imma ma wasalx u falla. Madankollu nemmen li ser jer©a’ jkun il-Partit Laburista li jag˙ti d-dinjità lill-pazjenti. Ser ikun il-Partit Laburista li bi pjan çar ser iraΩΩan il-lista twila ta’ operazzjonijiet li g˙adhom fuq il-lista ta’ stennija. Il-PL jemmen li jrid ikun hemm aktar kollaborazzjoni mas-settur privat u dan min˙abba l-fatt li l-Gvern tal©urnata qed jispiçça jirrikorri g˙al diversi servizzi barra millpajjiΩ u dan g˙ax l-isptar hekk imsejja˙ ‘ state of the art ’ mhuwiex attrezzat g˙alihom. Huwa fatt li pajjiΩna huwa mog˙ni bl-aqwa tobba. Imma x’jiswa jekk l-istess professjo-

nisti jitilqu minn pajjiΩna u ja˙dmu f’pajjiΩi o˙ra? X’g˙amel il-PN sabiex i˙e©©i©hom jibqg˙u jag˙tu s-servizzi tag˙hom f’pajjiΩna? G˙alfejn qeg˙din nispiççaw in©ibu infermiera barranin meta nistg˙u nag˙tu aktar spazju lil studenti li jkunu m˙ajra jistudjaw f’dan il-qasam? Dan kollu ©ara min˙abba Ωball ie˙or li sar mill-PN, fejn b’nuqqas ta’ ˙sieb spiçça jag˙mel il-capping fuq il-korsijiet tan-nursing. U xi ng˙idu mbag˙ad g˙açÇentri tas-Sa˙˙a. Gvern Nazzjonalista matul is-snin spiçça g˙alaq ˙afna minnhom f’diversi r˙ula, b’detriment g˙all-istess familji Maltin u G˙awdxin. Mhux ta b’xejn li fl-isptar ikun hemm l-iffullar. Nista’ nsemmi diversi problemi o˙ra li sal-lum baqg˙u ma ©ewx indirizzati, fejn id-dinjità tal-pazjent prattikament spiççat g˙ax g˙adna qeg˙din naraw pazjenti fil-kurituri, pilloli out of stock u l-pro©ett ta’ LIspiΩerija tal-G˙aΩla Tieg˙ek fejn u˙ud mill-mediçina/pilloli, il-pazjent xorta jispiçça j©ibhom mill-isptar. B’dan kollu quddiemna, nemmen li fid-9 ta’ Marzu l-poplu Malti u G˙awdxi g˙andu g˙aΩla çara. Huwa l-Partit Laburista li jisma’ lin-nies. Huwa l-Partit Laburista li jemmen f’soçjetà ©usta u jaqbeΩ g˙ad-drittijiet tal-minoranzi. Huwa il-Partit Laburista li jemmen fil-meritokrazija. Huwa lPartit li jemmen fil-©ustizzja soçjali. Huwa il-Partit ta’ kul˙add u g˙al kul˙add g˙ax nemmnu li Malta hija tag˙na lkoll.

03.02.2013

Editorjal

www.kullhadd.com Kull˙add, CNL, Triq Il-Mile End il-Ó AMRUN Editur: 2090 1409 editur@kullhadd.com | Reklami: 2090 1520 sales@kullhadd.com | Accounts: 2090 1518 accounts@kullhadd.com Distribuzzjoni: 2090 1517 | Email ©enerali: editorial@kullhadd.com | Twitter: http://twitter.com/#!/KullHadd

Kwistjoni ta’ kredibbiltà

Kitba ta’

Wenzu Mintoff

Istati Uniti u f’pajjiΩi kbar Ewropej, l-ammonti ta’ flus li jirnexxilhom ji©bru l-partiti g˙allkampanja elettorali tag˙hom, huwa wara kollox forma ta’ kejl tas-sa˙˙a u l-popolarità li l-partiti jgawdu fost l-elettorat. Imma din il-kampanja mqanΩ˙a tanNazzjonalisti la˙qet livelli tant assurdi fejn anke l-˙ru© ta’ billboard ©did assuma ‘valur ta’ a˙bar’, bl-og˙la uffiçjali tal-PN u ministri purtinara j˙abbru dan bil-fanfarri f’konferenzi stampa. Fl-ewwel jiem ta’ din il-kampanja elettorali rajna lill-Partit Laburista j˙abbar il-pjan talener©ija tieg˙u u jg˙id bl-iswed fuq l-abjad ilkif, il-kemm u l-meta se tkun implimentata din il-proposta elettorali tieg˙u. Kien proprju hawnhekk li ç-çirku g˙aqad dawra tond u nqalbu l-imwejjed, meta ˙are© fid-deher li n-Nazzjonalisti ma kellhomx politika ener©etika çara u definita, li tista’ tag˙ti twe©ibiet konvinçenti g˙all-istess domandi li kontinwament kien jag˙mlu huma ta’ kif, b’kemm u meta xi darba l-kontijiet tad-dawl u l-ilma jistg˙u jor˙su ta˙thom, meta dawn ilkontijiet ilhom g˙al dawk is-snin kollha sploduti mg˙ola s-smewwiet. Mhux ta’ b’xejn dan it-tieni programm elettorali miktub mill-pinna ta’ Simon Busuttil, ma jsemmi xejn minn dak li kien fadal millprogramm elettorali ta’ ˙ames snin ilu, li baqa’ fuq l-ixkaffa u mhux attwat. G˙aliex altrimenti wie˙ed mill-ewwel kien jinduna kemm il-kelma ta’ GonziBusuttilPN ma tiswa xejn. Il-programm ta’ Simon Busuttil Mark II jg˙id ˙afna aktar b’dak li ma fihx milli b’dak li fih. Hekk pereΩempju proposti li ilhom jirriçiklaw irwie˙hom minn programm elettorali tal-PN g˙al ie˙or, ma sabux posthom f’din l-opus magna ta’ Simon Busuttil, li b˙ala test talkredibbiltà tieg˙u, g˙o©bu jg˙idlina illi kieku ried joqg˙od jigdeb, ma kienx jikkandida ru˙u g˙all-elezzjoni ©enerali, imma kien jibqa’ fil-Parlament Ewropew. G˙ax altrimenti li kieku dawn il-weg˙di mhux imsarrfa mill-programm elettorali tal2003, re©g˙u sabu rwie˙hom fil-programm elettorali Nazzjonalista tal-‘QabΩa ta’ Kwalità’, kul˙add kien jinduna f’kemm tg˙id kredu li l-

programmi elettorali tal-PN ma jiswewx tebaq fwiedhom. Proprju g˙alhekk il-programm ta’ Simon Busuttil ma jag˙mel ebda referenza g˙allWhistleblower Act, g˙al-li©i dwar il-finanzjament tal-partiti, il-villa©© sportiv tal-White Rocks, Smart City, il-Baçir Nru 1, ir-ri©enerazzjoni ta’ Sant’Iermu u Marsamxett, il-Crafts Village f’Ta’ Qali, il-Villa©© tal-Karnival, ilCorporate Village, u l-pro©ett tal-Marsa talIngliΩi. Il-lista ta’ weg˙di elettorali mhux mitmuma tal-PN hija twila wisq biex jissemmew kollha hawnhekk. Imma ma jistax jonqos li nsemmi l-garanzija bla valur li ng˙atat lill-˙addiema tat-tarznari, lil tal-GO, tal-Air Malta, tal-karozzi tal-linja, in-nassaba u l-kaççaturi. Veru kaΩ li l-programm elettorali tal-PN ma jiswiex ˙aqq il-linka u l-karta li ji©i stampat fuqha. Allura Simon l-illuΩjonista, biex jipprova jikkonvinçina li l-Partit Nazzjonalista ©ie ‘m©edded’ u ‘trasfigurat’, sintendi bil-˙ila tieg˙u, ma jag˙mel l-ebda riferiment g˙allproposti mill-a˙˙ar programm li g˙adhom qeg˙din jistennew li jaraw id-dawl, minkejja li n-Nazzjonalisti ilhom dawn is-snin kollha fil-gvern. Biex ikompli j˙awwad il-qieg˙a, il-programm Nazzjonalista mill-pinna ta’ Simon Busuttil lanqas biss jag˙mel riferiment g˙al çerti obbligi li da˙al g˙alihom Lawrence Gonzi dan l-a˙˙ar. PereΩempju, Gonzi waqt il-programm Xarabank kien mistoqsi point blank jekk jaqbilx mal-proposta Laburista li titne˙˙a l-preskrizzjoni fir-rigward ta’ reati ta’ korruzzjoni relatati mal-amministrazzjoni talpajjiΩ. Gonzi wie©eb iva, imma mix-xe˙ta Busuttil re©a’ ˙asibha, g˙ax it-tne˙˙ija talpreskrizzjoni mhijiex wa˙da mill-125 proposta tal-programm elettorali li fta˙ar tant bih Busuttil. Meta tqis dakollu, li wie˙ed irid iΩomm f’mo˙˙u meta jag˙laq il-purtiera fil-kamra talvotazzjoni u jaqbad il-lapes biex jimmarka lvot tieg˙u, mhux x’jintqal fil-programm elettorali, imma kemm hu kredibbli u kemm tiswa l-kelma ta’ min qieg˙ed jg˙idu.

“

Il-programm elettorali tal-PN jirrifletti l-istat konfuΩjonali li jinsab fih dan il-partit, li litteralment Ωvina ru˙u fil-gvern matul il-˙ames snin li g˙addew, mhux biss minn emora©iji li sofra fil-livell ta’ grupp parlamentari, imma anki minn emora©iji kbar fil-livell kapillari, flg˙eruq tieg˙u fost in-nies. In-Nazzjonalisti g˙amlu erba’ snin u nofs jinbxu lill-PL biex jo˙ro© il-proposti elettorali tieg˙u u kontinwament kienu jistaqsu lil Joseph Muscat “ Where’s the beef?”, avolja mkien mhu mistenni minn partit fl-oppoΩizzjoni li jo˙ro© bil-proposti tieg˙u qabel ma tkun issaffret is-suffara tal-elezzjoni. Biex imbag˙ad t˙abbret id-data tal-elezzjoni, g˙addew il-vaganzi tal-Milied u xolja lParlament fis-7 ta’ Jannar, u l-PL beda ˙iere© ta’ kuljum bil-proposti tieg˙u kif kien wieg˙ed. U ˙a©a tal-iskantament g˙addew aktar minn ˙mistax-il ©urnata mill-kampanja u nNazzjonalisti ma kienu ˙ar©u bl-ebda proposta elettorali konkreta, imqar wa˙da li hi wa˙da. G˙alkemm bil-kliem jg˙idu li kienu qeg˙din jantiçipaw li jitilfu l-vot fuq il-Ba©it tal-10 ta’ Diçembru u li l-elezzjoni kienet se ti©i bejn wie˙ed u ie˙or fiΩ-Ωmien li ©ejja, qieg˙ed jidher çar li n-Nazzjonalisti ma kinux ippreparati sew biex jimbarkaw fuq kampanja elettorali ta’ disa’ ©img˙at li bdew fis-7 ta’ Jannar. X’aktarx li kienu qeg˙din jantiçipaw u jippjanaw kampanja elettorali ta’ ˙ames ©img˙at, anki jekk tkun twassal g˙all-istess data talelezzjoni, u min˙abba f’hekk inqabdu fuq sieq wa˙da. Qag˙du jtawlu u j©ebbdu kemm jifil˙u, u fl-istess ˙in inew˙u li m’g˙andhomx flus biΩΩejjed g˙all-kampanja daqskemm g˙andu l-Partit Laburista. Anki l-kwistjoni tal-finanzi g˙all-kampanja elettorali tixhed il-falliment ta’ GonziPN ilg˙aliex il-˙tija g˙an-nuqqas li dan il-pajjiΩ m’g˙andux li©i sura ta’ nies li tirregola lfinanzjament tal-partiti, taqa’ f’˙o©or ˙add iktar ˙lief Lawrence Gonzi u s˙abu. Ter©a’ u tg˙id, lil hinn mill-kwistjonijiet etiçi dwar il-finanzjament tal-partiti li setg˙u jkunu riΩolti b’li©i kif g˙andha tkun, f’pajjiΩi b˙all-

Servizz tas-sa˙˙a b’xejn u eççellenti Lydia Abela Segretarja tal-EΩekuttiv Nazzjonali PL

Din il-©img˙a rat il-pjan li ˙ejja l-Partit Laburista g˙as-settur tassa˙˙a – pjan sostenibbli bilprinçipju jibqa’ dak ta’ sa˙˙a b’xejn. Óabbarna numru ta’ miΩuri o˙ra li huma mmirati biex is-servizz tas-sa˙˙a f’pajjiΩna jkun wie˙ed li jaqdi lill-pazjent bl-aqwa mod possibbli u f’˙in adegwat. Nemmnu illi s-servizz tassa˙˙a jrid ikun wie˙ed li jdur mal-pazjent u mhux viçiversa sabiex b’hekk il-pazjent ji©i fiççentru tas-servizzi kollha li joffru l-isptarijiet tag˙na. Mhuwiex biΩΩejjed g˙all-pazjent li jing˙ata servizz tas-sa˙˙a f’ambjent komdu, imma jistenna wkoll li jinqeda bl-aktar mod effiçjenti u fil-˙in g˙aliex issa˙˙a ma tistax tistenna u trid ting˙ata prijorità. Huwa g˙alhekk li gvern Laburista ©did ser jimpenja ru˙u biex ida˙˙al charter taddrittijiet tal-pazjenti li fih ikun hemm speçifikat iΩ-Ωmien massimu ta’ stennija g˙al kull operazzjoni. F’kaΩ illi l-pazjent jit˙alla jis-

tenna aktar miΩ-Ωmien stipulat fiç-charter, il-pazjent ikollu dritt g˙al kura fil-privat u l-gvern ikopri l-ispejjeΩ li ji©u inkorsi mill-pazjent. Nemmnu li s-soluzzjoni prinçipali fis-settur tas-sa˙˙a qieg˙da fil-kura primarja b’çentri tas-sa˙˙a li joffru servizz mill-aqwa u kura fil-komunità li til˙aq lil kull min ikollu bΩonnha. Huwa g˙al dan il-g˙an li gvern Laburista ©did ser ikun qieg˙ed jimbarka fuq programm estensiv ta’ espansjoni u mmodernizzar taç-Çentri tasSa˙˙a, sabiex dawn ikunu jistg˙u jaqdu lill-poplu b’servizzi primarji fil-komunità tag˙hom, filwaqt li nevitaw liffullar fl-Isptar Mater Dei. Il-kura primarja hija ç-çavetta biex pazjent ikun jista’ jinqeda a˙jar u fil-˙in b’firxa aktar wiesg˙a ta’ servizzi sabiex ilpazjent jevita li jmur l-isptar g˙al kura li jista’ jie˙u façilment minn klinika. L-anzjani tag˙na wkoll jistennew titjib fis-servizz nazzjonali

tas-sa˙˙a u li jidda˙˙lu servizzi ©odda g˙al persuni anzjani, biex kemm jista’ jkun jibqg˙u jg˙ixu fi djarhom. MiΩura o˙ra importanti li se jkun qieg˙ed iwettaq gvern ©did, hija dik li ji©i imbarkat pro©ett nazzjonali b’mod koordinat sabiex jibdew jitwasslu lmediçini li jing˙ataw b’xejn fiddjar tal-pazjenti. B˙ala l-ewwel pass, gvern ©did ser ikun qieg˙ed jara li jaqdi lil dawk il-pazjenti li g˙andhom ’il fuq minn 70 sena, dawk li g˙andhom nuqqas serju ta’ mobbiltà u persuni b’diΩabbiltà severa. Nemmnu li wasal iΩ-Ωmien li lgvern jimpenja ru˙u bis-serjetà biex titnaqqas drastikament lammont ta’ mediçini li jkunu out-of-stock g˙aliex mhuwiex ©ust li l-pazjent kull darba qieg˙ed ikollu jixtri l-mediçini min˙abba nuqqas ta’ effiçjenza fil-provisti tal-mediçini li jitqassmu mill-gvern. Mhux l-ewwel darba li ltqajt ma’ persuni li jg˙iduli li g˙amlu numru ta’ sig˙at fuq stretcher

fil-kurituri tal-isptar. Din mhix sitwazzjoni aççettabli g˙aliex il-pazjenti tag˙na g˙andhom dritt g˙al kura li tpo©©i fuq quddiem nett linnies u tirrispetta d-dinjità tag˙hom. Huwa g˙alhekk li dan is-settur g˙andu bΩonn ta’ azzjoni fl-immedjat dwar ilproblema ta’ nuqqas ta’ sodod u pazjenti fil-kurituri. Çertament illi ma nistg˙ux in˙arsu ’l quddiem fil-qasam tas-sa˙˙a b’xejn ming˙ajr siner©ija bejn is-settur pubbliku u dak privat u g˙alhekk gvern ©did se jkun qieg˙ed jara lissettur privat b˙ala sie˙eb strate©iku g˙alih anke f’dan ilqasam biex ikollna verament futur fis-sod fil-qasam tas-sa˙˙a. Gvern Laburista ©did se jkun qieg˙ed ja˙dem bl-istess impenn u dedikazzjoni anke flIsptar Ìenerali f’G˙awdex li g˙andu bΩonn aktar immodernizzar u aktar awtonomija sabiex l-G˙awdxin ukoll ikollhom sptar li verament jindirizza l˙ti©ijiet tal-G˙awdxin u jirrispetta d-dinjità tag˙hom.

03.02.2013

Ittri

Kunçert f’©ie˙ Mons. Mikiel Azzopardi Sur Editur, Ta˙t il-patrocinju distint ta’ Dr George Abela, il-President ta’ Malta u tal-Monsinjur Paul Cremona, l-Arçisqof attwali, idDar tal-Providenza bil-kollaborazzjoni tal-RTK4Charity u lForzi Armati ta’ Malta u bil-kortesija tal-Fondazzjoni tal-Konkatidral ta’ San Ìwann ippreΩentaw kunçert f’©ie˙ Monsinjur Mikiel Azzopardi. Din id-Dar xtaqet tfakkar il25 sena mill-mewt tal-Fundatur tag˙ha fil-Konkatidral nhar itTlieta 11 ta’ Diçembru 2012. Kien jisg˙obbija bil-kbir illi kieku jien ma ng˙aqadtx malmi©emg˙a illi ˙onqot dan ilmaqdes meraviljuΩ g˙al dan ilkunçert tal-og˙la livell. Fil-fehma tieg˙i u ta’ bosta, kienet serata li ma tinsiex malajr. Óasra li ma re©ax ittella’ dan il-programm xi mkien ie˙or biex min ma attendiex g˙alih kien ikollu ç-çans mhux biss illi jisma’ l-banda talArmata Maltija fl-aqwa tag˙ha bid-diversi solisti illi pparteçipaw, imma wkoll lis-Soprano Rosabelle Bianchi illi paxxiet lill-udjenza kollha. Kellhom sehem ukoll f’xi siltiet l-AFM Bagpipes.

minn Francis W. Macbeth. Il-Premju Dun Mikiel Azzopardi ng˙ata lis-Sur Joe Camilleri f’isem il-Kummissjoni Nazzjonali Persuni b’DiΩabbiltà li ©ie ppreΩentat minn Monsinjur Arcisoqf Paul Cremona OP.

Il-Banda ta˙t id-direzzjoni eççellenti tal-Kaptan John Ivan Borg FLCM semmg˙atilna Tribute to the Fallen , arran©ament muΩikali talKaptan George Debono, b’addattament g˙all-banda tasSurmast Direttur attwali. Kif g˙amel lil diversi siltiet o˙ra, b˙al Amazing Grace, The Prayer, Highland Cathedral u lAve Maria. Óallejt g˙all-a˙˙ar is-silta muΩikali March With Me illi hija ma˙luqa g˙as-Soprano ta’ kalibru, Rosabelle Bianchi. Silta illi verament issa˙˙rek g˙all©miel ta’ melodija sabi˙a tag˙ha, imma wkoll g˙al kif ixxbejba brava Qormija tinterpreta dawk in-noti akuti illi fiha. Mag˙hom smajna wkoll xog˙lijiet o˙ra ta’ kompoΩituri Maltin, ng˙idu a˙na Benedictus ta’ Lance Bombardier Mro Twanny Borg ALCM, Preludi o ta’ Mro Raymond Sciberras FLCM u Tantum Ergo ta’ Staff Sergeant Mro Raymond Zammit FLCM. Ikoll dewquna tog˙ma bnina. Assistejna wkoll g˙al kompozizzjonijiet o˙rajn b˙al Gabriel’s Obeo ta’ Ennio Morricone, Benedictus ta’ Karl Jenkins u Chant and Jubilo

Fl-a˙˙ar ta’ dan il-kunçert kbir saru diskorsi minn Fr Martin Micallef, Monsinjur Lawrence Gatt, Dr Tonio Azzopardi – neputi talFundatur, u l-President ta’ Malta li wassluna g˙at-tmiem ta’ dan il-kunçert memorabbli.

Ìest mill-isba˙ u kif jixraq lillmibki Monsinjur Mikiel Azzopardi, Fundatur tad-Dar tal-Providenza. JOE CHETCUTI, ÓAÛ-ÛEBBUÌ

Gonzi mhux garanzija ta’ ser˙an il-mo˙˙ Sur Editur, L-inkwiet li kellhom jg˙addu minnu diversi membri parlamentari Nazzjonalisti kif ukoll kandidati tal-PN matul l-a˙˙ar le©iΩlatura kien kbir ˙afna. Kien kollu tort tat-tmexxija politika ˙aΩina, arroganti u ineffiçjenti tal-Prim Ministru Lawrence Gonzi. Prim Ministru li minflok ma baxxa rasu u sejja˙ elezzjoni bikrija, ipprova jΩomm mag˙qud kemm il-Gvern tieg˙u kif ukoll lill-Partit tieg˙u. L-argument falz tan-Nazzjonalisti issa hu li dawn il-membri parlamentari u kandidati tag˙hom issa Ωmienhom g˙adda u spiçça; tant li mhux ser ikunu kandidati g˙al din l-elezzjoni. B’dankollu l-Kap Nazzjonalista Lawrence Gonzi ma joffri l-ebda garanzija li l-membri par-

lamentari Nazzjonalisti, kemm dawk qodma u aktar u aktar dawk ©odda, li jitilg˙u g˙allewwel darba fil-Parlament, ma jsibux ma wiççhom l-istess sitwazzjoni ta’ arroganza, ras iebsa, ineffiçjenza amministrattiva u parlamentari, b˙alma sabu ma’ wiççhom l-istess membri parlamentari u kandidati Nazzjonalisti bejn l2008 u issa. Ûgur li jekk wara l-elezzjoni jer©a’ jitla’ Gvern Nazzjonalista, il-pajjiΩ ser jer©a’ jsib ru˙u fl-istess sitwazzjoni ta’ instabbiltà ekonomika u politika li sab ma’ wiççu matul l-a˙˙ar le©iΩlatura. Dan g˙as-sempliçi ra©uni li l-Kap tal-PN Lawrence Gonzi ma joffri l-ebda garanzija ta’ stabbiltà politika u ekonomika. Dawn jista’ biss joffrihom Gvern Laburista ta˙t Joseph Muscat. ÇENSU W. MUSCAT, RAÓAL ÌDID

Jitkellmu s-sidien tal-boathouses Sur Editur, Filwaqt li tag˙mel riferenza g˙al rapport fil-mezzi tax-xandir dwar xi theddid li allegatament irçieva ç-Chairperson talPartit tal-Alternattiva Demokratika, ilkumpannija Armier Developments Ltd tesprimi s-solidarjetà tag˙ha u tikkundanna bla riΩervi, f’isem il-Kumitat Çentrali tal-Boathouses fil-Majjistral ta’ Malta, kwalsjasi theddid jew kull vjolenza ta’ xorta o˙ra. Armier Developments Ltd tiddikjara li

hi tibqa’ ta˙dem mal-awtoritajiet talpajjiΩ kif ilha tag˙mel tul dawn l-a˙˙ar ˙amsa u tletin (35) sena dwar kull kwistjoni li tirrelata mal-boathouses filMajjistral ta’ Malta. Hija t˙e©©e© lil kul˙add biex jing˙aqad mag˙ha fil-kooperazzjoni mal-awtoritajiet sabiex dawk responsabbli jirrispondu ta’ g˙emilhom quddiem il-©ustizzja! TARCISIO BARBARA, ARMIER DEVELOPMENTS

MILL-FORUM ÛGÓAÛAGÓ LABURISTI

Kampanja bbaΩata fuq tlieta Veronica Barbara

Il-politika tal-Partit Laburista f’dawn l-a˙˙ar snin kienet ikkaratterizzata minn konsultazzjoni kontinwa, kemm ma’ esperti minn oqsma differenti, kif ukoll ma’ persuni minn kull qasam tas-soçjetà Maltija. Bosta minn dawn li taw pariri u li ddiskutew mal-PL fuq policies varji, ˙adu interess fil-moviment innifsu u llum insibuhom jag˙tu sehemhom b˙ala voluntiera. Xi w˙ud minnhom sa˙ansitra ˙assew id-dmir li l- expertise tag˙hom joffruh lill-poplu kollu billi jikkandidaw rwie˙hom g˙all-elezzjoni ©enerali biex b’hekk iservu lill-pajjiΩ fl-og˙la istituzzjoni tieg˙u. Dan wassal biex il-kampanja elettorali talmoviment li fforma madwaru lPL tkun wa˙da mfassla bir-reqqa u bbaΩata fuq tliet azzjonijiet ewlenin.

L-ewwel azzjoni hija dik li tifforma l-fulkru prinçipali tarrwol tal-OppoΩizzjoni; ji©ifieri li tg˙arbel id-deçiΩjonijiet tal-partit fil-gvern u ti©bed l-attenzjoni fejn dawn ikunu Ωbaljati, in©usti jew korrotti. Kritika fuq il-˙wejje© mhux tajbin li saru minn Lawrence Gonzi u ta’ madwaru hija mhux biss ta’ min jistennieha, imma sa˙ansitra jippretendiha. G˙alija huwa ta’ ser˙an il-mo˙˙ li min qed jaspira biex imexxi lill-pajjiΩ jikkritika l-amministrazzjoni ˙aΩina tal-partit fil-gvern u ja˙dem biex jikxef il-korruzjoni li tkun g˙addejja. Dan ifisser li dan l-a©ir mhuwiex aççettabli minn Joseph Muscat u t-tim tieg˙u, g˙alhekk se ssir ˙idma biex ji©i eliminat ©aladarba l-poplu jafdah bittmexxija tieg˙u. Imma li tieqaf mal-kritika

mhuwiex biΩΩejjed. G˙alhekk ilPL ressaq quddiem il-poplu lproposti li tfasslu grazzi g˙allkuntatt kontinwu man-nies, konsultazzjoni ma’ esperti u ma’ rappreΩentanti varji, kif ukoll b’diskussjonijiet interni intensivi. L-ewwel rajna proposta studjata sew dwar l-ener©ija, ippreΩentata minn persuna li xog˙olha fil-qasam. F’dak il-waqt deher çar xi jrid ifisser Joseph Muscat meta qal li t-tim ta’ kandidati tieg˙u huwa wie˙ed ta’ teknokratici – individwi li mhux jitkellmu fil-vojt u j˙allu lil min jg˙addihom biΩ-Ωmien, imma li g˙andhom g˙arfien fil-qasam tag˙hom u li jafu l-a˙˙ar Ωviluppi fis-settur g˙ax jg˙ixuhom kuljum. Il-PL ippreΩenta wkoll il-pjanijiet tieg˙u fil-qasam tad-drittijiet çivili permezz ta’ poΩizzjonijiet li ttie˙du Ωmien ilu, b˙all-unjoni

çivili g˙al koppji tal-istess sess. Ìew ippreΩentati wkoll g˙add ta’ proposti g˙al tibdil li se jwassal g˙al ©udikatura iΩjed ©usta u Parlament aktar effiçjenti, kif ukoll il-Whistleblower Act. Nifhem li forsi dawn setg˙u kienu proposti li l-PN ma jaqbilx maghhom mija fil-mija imma lkritika g˙andha tkun kostruttiva – tg˙id fejn huwa tajjeb, filwaqt li tipproponi xi ˙aga a˙jar g˙al dak li fil-fehma tieg˙ek ikun ˙azin – u mhux tattakka biex tkisser u tumilja lill-individwi. Tant kemm huwa hekk illi ttielet azzjoni li Joseph Muscat ra li tkun preΩenti matul il-kampanja hija li tg˙id fejn il-partit oppost ikun g˙amel it-tajjeb u titkellem b’mod apert jekk tkun se tuΩa dan ix-xog˙ol b˙ala sisien g˙al pro©etti futuri. Il-PL mhuwiex jiddejjaq jg˙id li

03.02.2013

Ittri

LE GÓAL GONZIPN Sur Editur, Ma nofsillejl tat-Tnejn 7 ta’ Jannar, b’ener©ija li tixhed moviment ˙aj, Joseph Muscat, feta˙ il-kampanja elettorali. Bdejna disa’ ©img˙at li se jwasslu biex tintwera b’mod çar ir-rieda tal-poplu. Tibda r-riflessjoni tag˙na ilkoll. Niftakru lkoll xi jfisser GonziPN g˙alina. Jiena u ˙afna o˙rajn ng˙idu issa u fil-bera˙: le g˙al GonziPN. Le g˙al GonziPN li vvota bil-qalb kollha biex jg˙olli l-kontijiet tad-dawl u lilma. Le g˙al Gonzi PN li ˙a 500 ewro minn wara dahar kul˙add, u lilna tana lloqom. Le g˙al Gonzi PN li minkejja li kien jaf li l-poplu ma jifla˙x g˙all-kontijiet, qata’ d-dawl lil diversi familji. Le g˙al Gonzi PN li bena sptar li sewa lill-poplu miljuni kbar u li wara ftit snin di©à ma jwe©ibx g˙all-˙ti©ijiet tal-lum. Le g˙al Gonzi PN li umilja ’l fuq minn 10,000 pazjent, ilkoll familjari tag˙na, filkuriduri tal-isptar mitluqin wa˙idhom g˙al sig˙at s˙a˙, tant li kien hemm min miet ©o kuritur. Le g˙al Gonzi PN li, b’riΩultat ta’ management by crisis, ˙alla u g˙adu j˙alli numru sostanzjali mill-poplu fl-lista twila ta’ stennija (waiting list) biex ji©u operati. Le g˙al Gonzi PN li b’nuqqas ta’ sensittività u ˙niena mhux biss ˙alla diversi anzjani ming˙ajr mediçina li g˙alihom tfisser ˙ajja jew mewt, imma g˙abbiehom b’piΩ Ωejjed finanzjarju fejn wassalhom biex jixtruhom. Le g˙al Gonzi PN g˙ax umilja u ˙oloq tensjoni lill-anzjani tag˙na meta naqqsilhom il-mediçina g˙aliex g˙alqu 70 sena. Le g˙al Gonzi PN li sela˙ u seraq u g˙adu jisraq anzjani fid-djar tax-xju˙ u djar o˙ra billi ˙adilhom sostanzjalment mill-pensjoni tag˙hom. Le g˙al GonziPN li ©ab mill-©did bilkbir il-faqar f’pajjiΩna, tant li llum 88,000 persuna qeg˙din jg˙ixu fi stat ta’ povertà. Le g˙al GonziPN li kien kuntent jifta˙ar li l-familji li qeg˙din jg˙ixu fil-faqar qieg˙ed jag˙tihom is-sussidju u naqas li jsostnihom ˙alli ma jibqg˙ux jg˙ixu lfaqar.

l- interconnector ma’ Sqallija mhuwiex idea ˙aΩina u li eventwalment se ji©i integrat filpjan ta’ Gvern Laburista. Il-kandidati Laburisti ma jiddejqux isemmu l-avvanzi li saru fl-oqsma diversi ta˙t Gvern Nazzjonalista g˙aliex, ejja ng˙iduha kif inhi, dak li huwa abjad ma tistax tg˙idlu iswed u ˙add ma jag˙mel kollox ˙aΩin. G˙alhekk in˙ossni ddispjaçuta meta nisma’ esponenti tal-PN li qeg˙din jintilfu jbeΩΩg˙u bilpassat u jimlew ras kul˙add li lfutur se jkun tal-wa˙x jekk ikun f’idejn Gvern Laburista ‘g˙ax ilLaburisti kollha inkapaçi’, minflok jag˙tu t-tama g˙all-futur. Fl-opinjoni tieg˙i, kampanja li tit˙addem fuq it-tliet azzjonijiet li adotta l-moviment Laburista hija l-kampanja serja li ilna tant nistennew, li tista’ twassal messa©© importanti – li tfajla ma ti©ix awtomatikament ikkunsidrata li hija ‘inkapaçi’

Le g˙al GonziPN li we©©a’ qalb kemm l-ulied kif ukoll il-©enituri li umiljahom jesponu ru˙hom fil-berah u juru l-istat tal-povertà tag˙hom billi wassalhom biex jittalbu sa˙ansitra biex ikunu jistg˙u jag˙tu l-lunch lil uliedhom g˙all-iskola, kif stqar l-istess President ta’ pajjiΩna. Le g˙al GonziPN li ©ab tant familji jiddejnu mhux biss biex jg˙ixu, imma wkoll biex i˙allsu l-istess kontijiet iebsa li ©ab l-istess Gvern fuq il-familji. Le g˙al GonziPN li wassal biex l-ulied jaraw lil missierhom jintefa’ l-˙abs g˙aliex ma ˙allasx il-VAT fil-waqt. Le g˙al GonziPN li umilja tant ˙addiema billi wera li ma japprezzax il-˙idma g˙al g˙ajxien tal-familji tag˙hom u ˙alla li jit˙allsu b’pagi u kundizzjonijiet prekarji. O˙rajn b’paga li ma to˙ro©x fil-˙in, o˙rajn b’inqas jiem ta’ xog˙ol fil-©img˙a u o˙rajn b’inqas paga milli kellhom. Le g˙al GonziPN li sena wara sena kien kuntent jibni skejjel ©odda u ma kienx kapaçi joffri ˙ti©ijiet g˙at-tag˙lim, tant li 36 fil-mija tal-istudenti li ˙ar©u wara kull sena skolastika ming˙ajr ma jafu jiktbu u jaqraw. Le g˙al GonziPN li fta˙ar bir-riforma fledukazzjoni u ma kienx lest joffri ˙ti©ijiet ta’ g˙ajnuna tat-tag˙lim fosthom

g˙ax hija ta’ fehma Laburista. Bl-istess ra©unament, kandidat g˙andu ji©i osservat fuq il-˙iliet tieg˙u u mhux ji©i skartat sempliçement g˙ax huwa Laburist. Hija din ix-xorta ta’ kampanja li fassal Joseph Muscat mat-tim tieg˙u li t˙ajjar lilna Ω-Ωg˙aΩag˙ inkunu attivi politikament. Kampanja li toffrilna tama g˙al futur politiku onest u ta’ livell, fejn il-gideb u l-immani©jar medjokri jitwarrbu biex jag˙mlu spazju g˙all-verità u l-professjonalità. It-tmexxija ta’ pajjiΩna mhix log˙ba u g˙alhekk m’g˙andniex in˙alluha f’idejn min waqt kampanja elettorali jilg˙ab b˙at-tfal u jipprova jigdeb fuq lo˙rajn biex jidher sabi˙ hu. Ittmexxija ta’ pajjiΩna g˙andna nag˙tuha lil min uΩa ˙inu sew billi fittex, ikkonsulta, tkellem mal-poplu u finalment fassal proposti serji bl-g˙an li Malta tkun verament tag˙na lkoll.

LSAs lil diversi studenti. Le g˙al GonziPN li fassal riforma fledukazzjoni ming˙ajr il-parteçipazzjoni tal-g˙alliema bir-riΩultat li sena wara sena kellna inqas studenti li j©ibu riΩultati tajbin fl-eΩamijiet. Le g˙al GonziPN li b’inkomptenza grassa, introduça l-kulle©©i fil-qasam taledukazzjoni u ma fornihomx bi ˙ti©ijiet fundamentali, b’dannu g˙all-istess studenti. Le g˙al GonziPN li baqa’ passiv biex jo˙loq klima a˙jar u arja nadifa f’pajjiΩna. Le g˙al Gonzi PN li g˙adu sal-lum ja˙bi mill-poplu tan-Nofsinhar ta’ Malta lproblema tat-trab l-iswed b’dannu g˙assa˙˙a tag˙hom. Le g˙al GonziPN li tilef 66 miljun f’fondi mill-Unjoni Ewropea g˙aliex ma wettaqx ippjanar f’waqtu g˙al pro©etti utli f’pajjiΩna. Le g˙al GonziPN li qered g˙al kollox lambjent f’pajjiΩna. Le g˙al GonziPN li ©ab inçertezza f’kull settur f’pajjiΩna, kemm fis-settur tassa˙˙a, tax-xog˙ol, tal-edukazzjoni, tatturiΩmu, tat-trasport, tas-sajd, tal-ambjent, tal-agrikoltura, inkluΩ fl-og˙la istituzzjonijiet ta’ pajjiΩna, Parlament u

©udikatura. Le g˙al GonziPN li bieg˙ l-assi ta’ pajjiΩna u ma ©ab xejn lura li l-poplu seta’ jibbenfika minnu. Le g˙all-korruzzjoni ta’ GonziPN li abbuΩa minn flus il-poplu fit-tberbiq bla raΩan ta’ miljuni, kif fisser tajjeb sena wara sena l-Awditur Ìenerali fir-Rapport Annwali tieg˙u. Le g˙al GonziPN li berbaq miljuni ta’ miljuni f’konsulenza ta’ baΩuΩli u nies inkompetenti. Dawn u ˙afna o˙rajn huma r-riΩultati ta’ GonziPN li sal-lum il-©urnata nafu li jekk jer©g˙u jkunu fil-gvern ikomplu jag˙mluna tapit u li wkoll jer©g˙u jg˙ollu l-kontijiet tad-dawl u l-ilma. Ma qalulniex jekk jixtiqux jie˙du xi €500 Ωieda b˙alma g˙amlu minn wara dahar kul˙add, tul din il-le©iΩlatura. Kellna diversi ittri ta’ weg˙diet ta’ garanzija lil diversi setturi tax-xog˙ol; kollha nafuhom u kollha nafu x’sar minnhom. Inqrasna kemm-il darba, giddbuna kemm-il darba, qarrqu bina kemmil darba b’˙afna kliem sabi˙ u weg˙diet. Se ner©g˙u nisimg˙u l-istess. Din iddarba nafu xi jsarrfu. Tlifna ˙afna opportunitajet biex lil din Malta nibdlulha d-direzzjoni. Issa re©g˙et waslet l-opportunità. Il-moviment tag˙na Laburista li hu miftu˙ g˙al kul˙add kif irriformah il-Mexxej Joseph Muscat, qieg˙ed jag˙tina din l-opportunità li jer©a jkollna, ilkoll Maltin; bidu ©did; direzzjoni ©dida; ideat ©odda; triqat ©odda; tmexxija ©dida, moderata u progressiva. L-g˙aΩla tag˙na hija çara: jew li nibqg˙u ta˙t tmexxija antikwata li ©abet u©ig˙ u sta©nar, jew li jkollna tmexxija li ta©evola mill-©did lil kul˙add biex ilkoll nimxu ’l quddiem. G˙alhekk l-appo©© miftu˙ tag˙na g˙andu jkun lejn Joseph Muscat u l-moviment tal-poplu Malti, ilMoviment Laburista. Óadd ma g˙andu joqg˙od lura, anzi g˙andna no˙or©u bi ˙©arna nivvuttaw g˙all-Moviment Laburista g˙ax, wara li g˙exna u ©arrabna dan kollhu, altru li g˙andna bΩonn bidla fid-direzzjoni u ttmexxija ta’ pajjiΩna. JOSEPH BORG, BL-EMAIL

Ta’ Barra

03.02.2013

TaGGRaVa S-SITWaZZJONI FIS-SIRJa

“F’ÌIEÓ L-UMaNITÀ, WaQQFU L-QTIL U L-VJOLENZa” Ban Ki-moon

Hekk kif is-sitwazzjoni umanitarja fis-Sirja kompliet taggrava, diversi a©enziji g˙ad-drittijiet tal-bniedem esprimew t˙assib serju dwar l-ammont eççessiv ta’ persuni maqtula u abbuΩati kuljum. Fosthom kien hemm is-Segretarju Ìenerali tal-Ìnus Mag˙quda Ban Kimoon, li appella g˙all-waqfien mill-©lied li qed i˙alli eluf kbar ta’ mejtin f’dan il-pajjiΩ. RITIANNE AGIUS tag˙ti ˙arsa lejn dak li qed ji©ri fis-Sirja b˙alissa u lejn il-mod li bih il-qag˙da umanitarja ta’ dan il-pajjiΩ iddeterjorat fit-22 xahar minn meta beda l-inkwiet.

Il-Ìnus Mag˙quda qalet li minn meta beda l-konflitt ftit inqas minn sentejn ilu, tilfu ˙ajjithom iktar minn 60,000 persuna. Hija qalet dan meta kienet qed tappella g˙all-g˙ajnuna finanzjarja li hija neçessarja biex tkompli tg˙in il-miljuni ta’ Sirjani fil-bΩonn. Il-Ìnus Mag˙quda qalet li qieg˙da timmira li til˙aq is-somma ta’ €1.1 biljun. Madwar €740 miljun minnhom mistennija jing˙ataw lill-pajjiΩi li qeg˙din jilqg˙u r-refu©jati Sirjani, filwaqt li €370 miljun o˙ra se jmorru g˙al g˙ajnuna umanitarja lil madwar erba’ miljun Sirjan li jinsabu ©ewwa pajjiΩhom. Minkejja li dawn il-flus g˙andhom jintuΩa g˙all-g˙ajnuna fl-ewwel nofs ta’ din is-sena, s’issa l-Ìnus Mag˙quda ©iet imwieg˙da biss madwar 20% tas-somma li qed timmira g˙aliha. Hawnhekk ukoll m’hawn xejn konkret, hekk kif il-konverΩjoni minn weg˙da g˙all-˙ru© ta’ flus kontanti spiss tie˙u Ω-Ωmien biex issir. Waqt il-konferenza fil-Kuwajt li saret g˙ad-donaturi, il-Kuwajt u l-Emirati G˙arab Mag˙quda weg˙du li kienu se jag˙tu €220 miljun kull wie˙ed g˙al dan l-isforz umanitarju. Il-fatt li lkonferenza saret fil-Kuwajt tista’ possibbilment t˙ajjar iktar pajjiΩi sinjuri

fil-Golf G˙arbi biex huma wkoll jag˙tu donazzjoni. Il-kap tal-g˙ajnuna umanitarja fi ˙dan tal-Ìnus Mag˙quda, Valeria Amos, qalet li l-agrikoltura tinsab fi kriΩi, l-isptarijiet u l-ambulanzi kienu ©arrbu ˙sarat u l-mediçini g˙asser˙an mill-u©ig˙ kienu spiççaw. Il-kundizzjonijiet kefrin tax-xitwa komplew jaggravaw is-sitwazzjoni hekk kif in-nies spiççaw ming˙ajr ˙wejje© ˙oxnin, ming˙ajr kutri u ming˙ajr fjuwil. In-nisa u t-tfal, b’mod speçjali, jinsabu f’riskju imminenti. “Qeg˙din naraw tra©edja umana tiΩvol©i quddiem g˙ajnejna,” sa˙qet Amos. Huwa kkalkulat li madwar 700,000 Sirjan spiççaw refu©jati hekk kif kienu sfurzati ja˙arbu lejn il-pajjiΩi ©irien tag˙hom. Fost il-mexxejja talpajjiΩi ©irien li tkellmu dwar il-kriΩi, kien hemm ir-Re Abdullah tal-Ìordan. Huwa qal li mijiet ta’ eluf ta’ Sirjani kienu ˙adu refu©ju f’dan il-pajjiΩ, iΩda issa l-kapaçità tal-Ìordan li tipp-rovdi g˙ajnuna lil dawn ir-refu©jati kienet la˙qet il-limitu tag˙ha u r-riΩorsi kienu spiççaw. Is-Segretarju Ìenerali tal-Ìnus Mag˙quda, Ban Ki-moon, appella

g˙all-waqfien mill-©lied, liema appell jidher li kien indirizzat primarjament g˙all-Gvern Sirjan. “Nappella linna˙at kollha, partikolarment lillGvern Sirjan, biex jieqaf il-qtil. F’©ie˙ l-umanità, waqqfu l-qtil u waqqfu lvjolenza,” sa˙aq Ban Ki-moon f’appell imqanqal waqt il-konferenza g˙ad-donaturi fil-Kuwajt. Huwa sostna li s-sitwazzjoni fis-Sirja kienet wa˙da katastrofika li qed tiggrava kuljum. “Kuljum is-Sirjani qeg˙din ikollhom jiffaççjaw avvenimenti terribbli ming˙ajr waqfien,” filwaqt li spjega li dawn kienu jinkludu d-detenzjoni u anki l-istupru. Lakhdar Brahimi, il-mibg˙ut g˙allpaçi mill-Ìnus Mag˙quda u l-Lega G˙arbija, qal lill-Kunsill tas-Sigurtà tal-Ìnus Mag˙quda li l-konflitt fisSirja kien la˙aq livelli ta’ orrur bla preçedent. Huwa sostna li s-Sirja kienet qed titkisser biçça biçça b’konsegwenzi gravi g˙ar-re©jun kollu talmadwar. Brahimi qal dan ftit sig˙at biss wara li ˙ar©et evidenza ta’ massakru ie˙or fit-Tramuntana ta’ Aleppo. Madwar 71 katavru nstabu qrib ix-xmara fid-distrett ta’ Bustan al-Qasr. Peress li ˙afna minnhom kellhom idejhom marbutin

u feriti ta’ arma tan-nar f’rashom huwa ma˙sub li nqatlu b’eΩekuzzjoni organizzata. Brahimi sostna li l-Kunsill tas-Sigurtà ma setax ikompli jipposponi li jie˙u deçiΩjoni dwar sanzjonijiet kontra lmexxej Sirjan Bashar-al-Assad, sempliçiment g˙aliex il-membri tal-Kunsill ma kinux qeg˙din jaqblu bejniethom. Fil-fatt, teΩisti qasma bejn il-pajjiΩi kbar dwar l-azzjoni li g˙andha tittie˙ed kontra s-Sirja. PajjiΩi talPunent, b˙all-Amerika, l-Ingilterra u Franza, qeg˙din jimbuttaw g˙al riΩoluzzjonijiet li jwasslu g˙al sanzjonijiet fuq il-Gvern ta’ al-Assad. IΩda pajjiΩi o˙ra b˙aç-Çina u r-Russja mhumiex qed jappo©©jaw dawn irriΩoluzzjonijiet. Min-na˙a l-o˙ra, il-koalizzjoni li tifforma l-OppoΩizzjoni prinçipali g˙all-Gvern Sirjan ikkritikat l-appell tal-Ìnus Mag˙quda u l-arran©amenti li saru biex titqassam l-g˙ajnuna umanitarja fis-Sirja. L-OppoΩizzjoni qalet li l-Ìnus Mag˙quda kienet çediet il-kontroll lill-Gvern Sirjan, tant li f’dawk iΩ-Ωoni li huma kkontrollati mill-OppoΩizzjoni, din kienet biss wasslet ilminimu possibbli tal-g˙ajnuna umanitarja.

03.02.2013

Taâ&#x20AC;&#x2122; Barra

SFIDI Ă&#x152;ODDA GĂ&#x201C;ALL-EĂ&#x152;ITTU Huma â&#x201E;Śminijiet diffiĂ§li dawk li qed jiffaĂ§Ă§ja bË&#x2122;alissa l-poplu EÂŠizzjan taË&#x2122;t it-tmexxija tal-President Mohammed Morsi. GË&#x2122;al jiem sË&#x2122;aË&#x2122; dan il-pajjiâ&#x201E;Ś spiĂ§Ă§a mriegË&#x2122;ed minn protesti kbar fit-toroq li diÂŠĂ Ë&#x2122;allew gË&#x2122;exieren taâ&#x20AC;&#x2122; nies mejta. KRISTA CARUANA tagË&#x2122;ti Ë&#x2122;arsa lejn il-mod li bih qed tiâ&#x201E;Śviluppa s-sitwazzjoni fl-EÂŠittu, fid-dawl tal-protesti li issa ilhom gË&#x2122;addejjin gË&#x2122;al diversi ÂŠranet.

Il-Poplu EÂŠizzjan kontra Morsi Il-Ă&#x152;imgË&#x2122;a 25 taâ&#x20AC;&#x2122; Jannar, flEÂŠittu ngË&#x2122;ata bidu gË&#x2122;al mewÂŠa taâ&#x20AC;&#x2122; protesti fit-toroq li kienu mifruxa fâ&#x20AC;&#x2122;diversi bliet kbar fosthom fil-kapitali, il-Kajr. Id-dimostrazzjonijiet bdew biex jimmarkaw it-tieni anniversarju mill-waqaâ&#x20AC;&#x2122; tal-eks-President EÂŠizzjan, Hosni Mubarak . GË&#x2122;all-kuntrarju taâ&#x20AC;&#x2122; dak li kien maË&#x2122;sub, li Mohammed Morsi setaâ&#x20AC;&#x2122; jÂŠib bidla u trankwillitĂ fâ&#x20AC;&#x2122;dan il-pajjiâ&#x201E;Ś, kollox jindika li l-poplu EÂŠizzjan jinsab kontrih. Bosta persuni liberali u oË&#x2122;rajn li qed jopponuh qed jakkuâ&#x201E;Śawh li bl-gË&#x2122;emil u blattitudni tiegË&#x2122;u qed imur kontra r-rivoluzzjoni. Bâ&#x20AC;&#x2122;mod inÂŠenerali, il-poplu EÂŠizzjan mhuwiex sodisfatt bil-mod li bih il-Gvern taâ&#x20AC;&#x2122; Morsi approva l-Kostituzzjoni l-ÂŠdida u anke l-mod li bih qed juâ&#x201E;Śa l-poteri presidenzjali tiegË&#x2122;u. Nhar is-Sibt 26 taâ&#x20AC;&#x2122; Jannar, fâ&#x20AC;&#x2122;Port Said, ingË&#x2122;ata bidu gË&#x2122;all-irvellijiet u dan wara li l-Qorti EÂŠizzjana ssentenzjat 21 persuna gË&#x2122;all-mewt wara li nstabu Ë&#x2122;atja li kellhom rwol fil-vjolenza li nqalgË&#x2122;et waqt logË&#x2122;ba futbol fi Frar li gË&#x2122;adda. Fâ&#x20AC;&#x2122;dan l-inĂ§ident kienu tilfu Ë&#x2122;ajjithom â&#x20AC;&#x2122;il fuq minn sebgË&#x2122;in persuna waqt li kienu qed jassistu gË&#x2122;al logË&#x2122;ba futbol bejn it-timijiet tâ&#x20AC;&#x2122;al-Masry u al-Ahly. Bosta EÂŠizzjani qegË&#x2122;din jisË&#x2122;qu li l-awtoritajiet ma mxewx bâ&#x20AC;&#x2122;mod ÂŠust fâ&#x20AC;&#x2122;dan ilkaâ&#x201E;Ś hekk kif qegË&#x2122;din isostnu li l-persuni li kienu responsabbli mis-sigurtĂ waqt din il-logË&#x2122;ba baqgË&#x2122;u ma tressqux quddiem il-ÂŠustizzja u minflok tressqu biss persuni li kienu sempliĂ§iment qed isegwu l-partita. Qraba taâ&#x20AC;&#x2122; dawk li kienu ssentenzjati gË&#x2122;all-mewt bâ&#x20AC;&#x2122;rabta maâ&#x20AC;&#x2122; dan il-kaâ&#x201E;Ś, attakkaw lill-uffiĂ§jali talPulizija. Il-Ă&#x201C;add 27 taâ&#x20AC;&#x2122; Jannar, il-mewÂŠa taâ&#x20AC;&#x2122; vjolenza kompliet teskala, din iddarba waqt li kienu qegË&#x2122;din isiru l-funerali tâ&#x20AC;&#x2122;aktar minn tletin persuna li nqatlu filjiem li gË&#x2122;addew fl-irvellijiet u li nfirxu fâ&#x20AC;&#x2122;diversi bnadi talpajjiâ&#x201E;Ś. Kollox jindika li l-aË&#x2122;Ë&#x2122;ar mewÂŠa taâ&#x20AC;&#x2122; protesti fit-toroq tal-EÂŠittu hija riâ&#x201E;Śultat taâ&#x20AC;&#x2122; fatturi differenti li jsibu l-baâ&#x201E;Śi tagË&#x2122;hom fil-problemi marbuta mal-ordni u l-liÂŠi fâ&#x20AC;&#x2122;dan ilpajjiâ&#x201E;Ś. Sentiment komuni ieË&#x2122;or fost in-nies li qiegË&#x2122;ed iwassal gË&#x2122;al dawn il-protesti,

huwa l-fatt li l-poplu EÂŠizzjan, kulma jmur qiegË&#x2122;ed dejjem ikompli jitlef il-fiduĂ§ja tiegË&#x2122;u fl - i s t i t u z z j o n i j i e t statali, ewlenin fosthom filÂŠudikatura u a n k e f i s servizzi tas-sigurtĂ . Appell favur l-gË&#x2122;aqda nazzjonali Bâ&#x20AC;&#x2122;reazzjon i g Ë&#x2122; a l d a w n l irvellijiet, i l - Ă&#x201C; a d d 2 7 t a â&#x20AC;&#x2122; Jannar, il-President EÂŠizzjan, Mohammed Morsi indirizza lill-poplu fuq l-istazzjon televiâ&#x201E;Śiv nazzjonali fejn iddikkjara stat taâ&#x20AC;&#x2122; emerÂŠenza fâ&#x20AC;&#x2122;Port Said, fâ&#x20AC;&#x2122;Por t S u e z u a n k e fâ&#x20AC;&#x2122;Ismailia. MinË&#x2122;abba din issitwazzjoni, ordna wkoll curfew gË&#x2122;al t l e t i n j u m g Ë&#x2122; a l matul is-sigË&#x2122;at taâ&#x20AC;&#x2122; billejl. Quddiem din is-sitwazzjoni taâ&#x20AC;&#x2122; instabbiltĂ , il-Kabinett ta lill-President Morsi l-poter biex jibgË&#x2122;at il-forzi armati fit-toroq bil-gË&#x2122;an li tinâ&#x201E;Śamm is-sigurtĂ u anke biex jiÂŠu ssalvagwar d j a t i binjiet importanti. Morsi appella wkoll lillpartiti fl-Oppoâ&#x201E;Śizzjoni biex jidË&#x2122;lu fâ&#x20AC;&#x2122;t a Ë&#x2122; d i t i e t malPresidenza E ÂŠ i z z j a n a b i t tama li terÂŠaâ&#x20AC;&#x2122; tiÂŠi stabbilita lgË&#x2122;aqda nazzjonali. Ir-rwol tal-Front Nazzjonali tas-Salvazzjoni Fâ&#x20AC;&#x2122;Novembru li gË&#x2122;adda, bosta fazzjonijiet politiĂ§i fl-EÂŠittu ngË&#x2122;aqdu flimkien biex jopponu digr i e t l i p e r m e z z tiegË&#x2122;u l-poteri tal-President jiâ&#x201E;Śdiedu. Il-fazzjonijiet politiĂ§i li ngË&#x2122;aqdu taË&#x2122;t il-kappa

tal-Front Nazzjonali tasSalvazzjoni sostnew li Morsi u l-alleati tiegË&#x2122;u Ë&#x2122;atfu lpoter kollu taË&#x2122;t idejhom gË&#x2122;ad-detriment tal-poplu EÂŠizzjan. RiĂ§entament il-grupp wissa li se jkun qiegË&#x2122;ed jibbojkottja l-elezzjonijiet parlamentari li se jsiru fix-xhur li ÂŠejjin, kemm-il darba t-talbiet tagË&#x2122;hom ma jiÂŠux milqugË&#x2122;a. Intant, wara laqgË&#x2122;a li saret it-Tnejn 28 taâ&#x20AC;&#x2122; Jannar, ilFront Nazzjonali tasSalvazzjoni rrifjuta stedina taâ&#x20AC;&#x2122; Mohammed Morsi biex isir djalogu bejn iâ&#x201E;Ś-â&#x201E;ŚewÂŠ naË&#x2122;at. Forza eĂ§Ă§essiva Matul din il-ÂŠimgË&#x2122;a, l-inkwiet fit-toroq tal-EÂŠittu baqaâ&#x20AC;&#x2122; jippersisti u dan wara li lpoplu sfida l- curfew li kien ordnat mill-awtoritajiet. Konsegwentament, il-ÂŠlied bejn id-dimostranti u l-pulizija wassal gË&#x2122;all-qtil taâ&#x20AC;&#x2122; diversi persuni filwaqt li mijiet oË&#x2122;ra sfaw midruba serjament. Bâ&#x20AC;&#x2122;rispons gË&#x2122;al din il-vjolenza li qiegË&#x2122;da tkompli teskala, il-Kabinett tal-EÂŠittu approva abbozz taâ&#x20AC;&#x2122; liÂŠi li permezz tiegË&#x2122;u l-Armata ngË&#x2122;atat il-poter li tarresta lin-nies flimkien mal-uffiĂ§jali tal-Pulizija. Sadanittant, il-grupp li jaË&#x2122;dem favur id-drittijiet umani, Amnesty International, ikkundanna l-uâ&#x201E;Śu talvjolenza mill-uffiĂ§jali tas-sigurtĂ EÂŠizzjani filwaqt li sostna li dawn qed juâ&#x201E;Śaw forza eĂ§Ă§essiva.

*Ä $/$ -26(3+ 086&$7 -,67$o -0(;;, *9(51 Ăť',' 0$/7, Isem Indirizz

Tel. No. Email

,EJÄ&#x201A;DW ĂĽHNN WDo b OLO 6.6 ĂĽHQWUX 1D]]MRQDOL /DEXULVWD Ä DPUXQ X WLUĂŚHYLK LG GDU ELO SRVWD

03.02.2013

Mill-Misra˙

KURÛITAJIET MINN HAWN U MINN HEMM Saviour Mamo

L-istorja tal-©enerazzjoni tal-elettriku Biex ji©i ©©enerat l-elettriku jrid ikun hemm ©eneratur. Il-©eneratur huwa magna li, waqt li ddur, tbiddel ilqawwa mekkanika g˙al qawwa elettrika. Hemm diversi sistemi kif iddawwar il-©eneratur skont liema teknolo©ija tintuΩa. L-iktar li jintuΩaw huma il- fossil fuels b˙all-fa˙am, Ωejt u gass naturali. Hemm o˙rajn ja˙dmu bil-qawwa nukleari. Insibu wkoll impjanti Ωg˙ar li ja˙dmu bl-ener©ija tar-ri˙, blener©ija tax-xemx, bl-ener©ija talmew© u bil-pressjoni tal-ilma taxxmajjar (hydroelectric). Storja L-ewwel impjant li jipproduçi l-elettriku kien inbena minn Sigmund Schuchert, f’Ettal fil-belt tal-Bavarja, fl-1878. Dan il-©eneratur kien jikkonsisti minn 24 dinamo m˙addma bilmagna tal-fwar. Dan il-©eneratur kien jintuΩa biex idawwal il-Palazz ta’ Linderhof. F’Jannar tal-1882, l-Edison Electric Light Station dawlet g˙all-ewwel darba partijiet ta’ Londra. Din kienet inizjativa ta’ Thomas Edison Dan l-impjant kien ja˙dem b’magna tal-fwar, b’kapaçità ta’ 125 Ωiemel li kienet iddawwar ©eneratur ta’ 25 tunnellata mlaqqam ‘Jambo’. F’Settembru tal-istess sena Edison kien feta˙ power station o˙ra fi New York – The Pearl Street Station. Min˙abba li s-sistema kienet ta˙dem bid-DC (direct current), id-distribuzzjoni tad-dawl kienet limitata sa mil bog˙od. Wara ˙afna inkwiet is-sistema tadDC ©iet mibdula g˙al dik ta’ AC ( alternative current ). Din kienet iktar effiçjenti u or˙os. Bl-invenzjoni tat-turbina li ta˙dem bil-fwar, fl-1906, il-©enerazzjoni tal-elettriku kibret mhux ftit. Illum 90% tal-impjanti talelett-riku fid-dinja ja˙dmu bit-turbini tal-fwar. It-turbina tal-gass ta˙dem bl-istess prinçipju, bid-differenza li ddur iktar, iΩg˙ar fid-daqs u sempliçi g˙allmanutenzjoni. G˙andha vanta©© li til˙aq il-veloçità me˙tie©a f’anqas ˙in u ta˙dem b’mod awtomatiku. L-ewwel turbina tal-gass ©iet installata fi Princetown l-Ingilterra fl-1959. Turbina tal-gass b’kapaçità ta’ 1,000 MW tie˙u biss 18-il xahar biex tinbe-

na (turbina ta’ 200MW tie˙u ˙afna inqas ˙in). Fjuwils Çerti impjanti ja˙dmu bil-fa˙am. Ilfa˙am jintuΩa biex isa˙˙an il-boilers biex idawru t-turbini. Id-du˙˙an talfa˙am ma˙ruq, li jo˙ro© miç-çumnija, jipproduçi ammont sostanzjali ta’ sulfur dioxide. Dan i˙amme© l-arja, l-ilma u l-carbon dioxide u qieg˙ed jikka©una l- global warming. 50% tal-impjanti fl-Amerika ja˙dmu bilfa˙am. JeΩistu impjanti li ja˙dmu blener©ija nukleari. Sfortunatament, 13% mill-impjanti tad-dinja ja˙dmu bl-ener©ija nukleari. Skont rapport tal-IAEA, hawn mat-390 reattur f’31 pajjiΩ madwar id-dinja. Qieg˙ed ng˙id sfortunatament g˙ax l-uΩu talener©ija nukleari jista’ jkun ta’ theddida g˙al sa˙˙itna f’kaΩ ta’ inçident. Iç-Çina llum qieg˙da tibni 25 impjant li ja˙dmu bl-ener©ija nukleari u bi ˙siebha tkabbar dan in-numru. Kontra l-Ìermanja li bi ˙siebha tag˙laq l-impjanti (nukleari) tag˙ha sas-sena 2022. Il-geothermal power plants ja˙dmu bil-fwar li jitla’ minn ta˙t l-art. Il-biomass fuelled power plants ja˙dmu mill-fdalijiet tas-si©ar, skart u ˙mie© tal-annimali. Jekk ni©u g˙all-ener©ija bir-ri˙, lAmerika ti©i minn ta’ quddiem. IrRoscoe Wind Farm jipproduçi 781.5 MW u l-Horse Hollow Wind Energy Center jipproduçi 735.5 MW. L-Ingilterra wkoll g˙andha impjanti li ja˙dmu bir-ri˙. L-ikbar wie˙ed huwa it-Thanet Offshore Wind Project li jipproduçi 300MW. B˙alissa qeg˙din isiru esperimenti biex l-ener©ija ti©i Ωviluppata mirra©©i tax-xemx. Fl-Indja, f’April 2012, il-Gujarat Solar Park installat numru kbir ta’ pannelli fotovoltajçi fejn b’suççess irnexxiela tie˙u ener©ija ta’ 605 MW. Iç-Çina bi˙siebha tibni wkoll impjant enormi bl-uΩu tal-pannelli fotovoltajçi. Hu ppjanat li dan l-impjant jipproduçi mal-2,000 MW peak. Malta g˙adha tuΩa l-ener©ija kollha miΩ-Ωejt. Il-konsum gross bejn is-snin 1990-2004 Ωdied b’53%. It-total talener©ija miΩ-Ωew© impjanti li g˙andna huwa dak ta’ 571 MW.

Il-power station ta’ Delimara

L-ewwel power station ta’ Malta kienet ta˙t in-nizla tal-Kurçifiss (ritratt mill1945) Il-bidu tal-elettriku f’Malta Kien deher fl-1882 waqt l-opra Un Ballo da Maschera fir-Royal Opera House. Kienet inxteg˙let ukoll Pjazza San Giorgio, il-Belt Valletta. Sena wara, ix-Chev Edward Rosenbusch kien installa d-dawl elettriku fid-dar privata tieg˙u f’27, Triq il-Merkanti, ilBelt. Kien stieden ˙afna nies ta’ poΩizzjoni g˙olja biex jurihom dik lera ©dida. Fl-1890, il-Gvern ta’ Malta kien ˙a ˙sieb biex ikabbar l-elettriku lejn ilÓamrun, il-Furjana u t-Tlett Ibliet. Bejn l-1894 u l-1896 inbniet isCentral Power Station ˙dejn l-G˙olja tal-Kurçifiss, il-Furjana. Dan l-impjant kellu erba’ ©eneraturi b’kapaçità totali ta’ 350KW. G˙all-ewwel iddawl kien jintuΩa biss biex idawwal it-toroq, imbag˙ad ftit ftit beda jid˙ol fid-djar u l-industriji. Is-sistema kienet single phase at 100 cycles. Min˙abba d-domanda kbira fl-1904, l-impjant tkabbar b’Ωew© ©eneraturi

o˙ra g˙al kapaçità ta’ 600 KW. Fl1915 re©g˙et ©iet estiΩa b’©eneratur ie˙or ta’ 500 KW. Bejn l-1922 u l1933 kien sar xi tibdil biex il-magni jinbidlu u jibdew ja˙dmu bil-fwar. Fl-1935 il-©eneraturi nbidlu f’o˙rajn moderni, ji©ifieri 3 phase 50 cycles. Ftit Ωmien wara l-gwerra, bejn l-1948 -1949 il-Gvern Malti kien talab g˙ajnuna tal-Marshall Aid biex tinbena power station o˙ra flok dik eΩistenti. Fil-5 ta’ Diçembru 1953 ©iet inawgurata l-power station (underground) tal-Marsa. Din kellha kapaçità ta’ 15,000 KW. Dan l-impjant kien waqaf ja˙dem f’Settembru 1994 min˙abba li ma kienx hemm spazju biex jitkabbar. Fl-1966 kien ©ie inawgurat impjant ie˙or fil-Marsa, mag˙ruf b˙ala Marsa ‘B’. Dan kellu kapaçità ta’12.5MW. Fl-1987 kien inbeda x-xog˙ol fuq ilpower station ta’ Delimara bil-˙sieb li xi darba ting˙alaq dik tal-Marsa. Sal-lum il-poplu Malti g˙adu jiddependi fuq din il-power station.

Il-power station tal-Marsa

Maħruġ mill-Uffiċċju tal-Komunikazzjoni, Partit Laburista

IL-ĦADD 03.02.2013

IR-RABA' ĠIMGĦA

STIL ĠDID TA' POLITIKA

TIM MAGĦQUD

Meta l-Partit Laburista u l-Mexxej tiegħu, Joseph Muscat jitkellmu fuq tim magħqud, ma jkunux qegħdin jitkellmu bi skop politiku partiġġjan. Tim Magħqud m’huwiex slogan partiġġjan, imma huwa ħsieb immotivat minn ħtieġa li ilha tinħass f’dan il-pajjiż. Hija ħtieġa li l-pajjiż jitmexxa min-nies li moħħhom mhux fuq kif se jirbħu l-elezzjoni u jżommu l-poter, imma min-nies li moħħhom huwa kif se jmexxu bl-aħjar mod ħalli uliedna jsibu pajjiż ferm aħjar milli sibnih aħna.

partiġġjana. Nies li huma esperti u tekniċi f ’oqsma differenti u għandhom ħafna x’jikkontribwixxu għall-progress ta’ pajjiżna.

Il-maġġoranza tal-Maltin u l-Għawdxin ilhom li xebgħu jaraw lil pajjiżna jitmexxa minn klikka ta’ nies li jiddeċiedu kollox huma u kif iridu huma.

Dawn kollha llum saru jiffurmaw parti minn moviment li bit-tmexxija ta’ Joseph Muscat, il-Partit Laburista rnexxielu jibni madwaru. Dawn kollha llum iħossu li l-Partit Laburista sar id-dar naturali tagħhom.

Tim Magħqud huwa magħmul minn nies differenti. Nies li dejjem kienu fil-Partit Laburista. Oħrajn li kienu telqu u issa rritornaw lura. Nies li sa ftit xhur ilu kienu saħansitra jimmilitaw fil-Partit Nazzjonalista.

Iħossu li l-Partit Laburista sar id-dar naturali tagħhom, għax fih qegħdin isibu spazju li jesprimu ruħhom f ’diskussjoni miftuħa. Iħossu li l-Partit Laburista sar id-dar naturali tagħhom għax qegħdin isibu spazju biex jaħdmu.

Nies li qatt ma kienu fil-politika u li żammew ’il bogħod mill-partiti minħabba l-politika

Bl-ideat ta’ dawn in-nies inbena tim kompetenti li kapaċi jiffaċċja l-isfidi ekonomiċi u soċjali. Kompetenti għax huma nies minn oqsma differenti u allura jiffurmaw parti minn tim li jisma’ u jifhem dak li qegħdin iħossu l-familji. Il-Moviment li nbena madwar il-Partit Laburista huwa tim kompetenti għax għandu l-enerġija u r-rieda li nbiddlu dak li sejjer ħażin, filwaqt li nkomplu nibnu fuq it-tajjeb. Huwa Moviment magħqud mill-konvinzjoni li dan il-pajjiż jista’ jitmexxa aħjar. Li l-familji jixirqilhom aħjar. Li l-isbaħ żmien ta’ dan il-pajjiż għad irid jasal. Huwa Moviment li jinteressah biss mill-futur li jgħaqqadna.

www.josephmuscat.com

Joseph Muscat, taħt it-tinda fis-Sannat.

“Gvern Ġdid

ikun Gvern miftuħ.”

Joseph Muscat iżur lill-istudenti tal-Junior College

“L-entużjażmu

madwar il-Moviment qed jikber kuljum..”

Joseph Muscat liż-żgħażagħ fl-attività I’m In.

“Naħdmu flimkien u

nabbandunaw l-idea ta’ politika tal-passat.”

MASS MEETING Kun magħna Ħaż Żabbar

Illum il-Ħadd 3 ta’ Frar mis-2.30am 'l quddiem

TV Vie

mit-Tnejn sal-Ġimgħa ma’ Jackie Mercieca mill-10.00 sal-11.30am

RADJU 903

ma’ Krista Caruana Illejla mill-10.15pm sal-11.15pm

Mill-Ġurnali

kuljum mis-7.15am sas-7.45am

Sibt il-Punt is-Sibt mill-10.00 sal-11.00am

Joseph Muscat, taħt it-tinda, Qrendi

“Ninċentivaw lill-intrapriża u lill-familji.”

Joseph Muscat iżur il-World Aviation Group

“Inċentivi kbar biex nisa jidħlu fid-dinja tax-xogħol.” Joseph Muscat, Valletta Waterfront.

“GonziPN m’għandux rieda jiġġieled il-Korruzzjoni..”

YOUTUBE

youtube.com/ josephmuscatdotcom

FACEBOOK

facebook.com/ josephmuscatdotcom

WWW

WEBSAJT

josephmuscat.com

www.josephmuscat.com

STAĠUN POLITIKU ĠDID Meta ħames snin ilu Joseph Muscat kien elett Mexxej tal-Partit Laburista, kien wiegħed staġun politiku ġdid. Kien wiegħed stil ġdid ta’ kif issir il-politika f ’pajjiżna.

Dak li wiegħed, Joseph Muscat qiegħed iwettqu. U l-fatt li Joseph Muscat qiegħed iwettaq dak li wiegħed qiegħed jinkwieta bil-kbir lil ta’ GonziPN, li donnhom lanqas jistgħu jifhmu li pajjiżna għaddej minn bidla kbira. Joseph Muscat kien wiegħed li madwar il-Partit Laburista jibni moviment ta’ progressivi u moderati. Illum ħadd m’għandu dubju li Joseph Muscat laħaq dan il-għan. Il-lista ta’ kandidati li se jikkontestaw f ’isem il-Partit Laburista tinkludi nies li kienu jimilitaw fil-Partit Nazzjonalista. Tinkludi wkoll nies li għandhom ħafna x’jikkontribwixxu għal pajjiżna, imma li dejjem żammew lura minħabba li qatt ma riedu jiċċappsu mal-partiġjaniżmu tal-partiti.

Sa mill-bidu tal-kampanja, Joseph Muscat, f ’isem il-Partit Laburista, ressaq quddiem il-familji proposti konkreti li jistgħu jitwettqu. U ngħidu li huma proposti konkreti u li jistgħu jitwettqu għax m’humiex wegħdi fl-ajru – imma wegħdi li magħhom qiegħed ikun preżentat ukoll pjan ta’ kemm se jiswew, kif se jitwettqu u kemm se jrendu. Dan l-istil ġdid ta’ kif issir il-politika f ’pajjiżna qiegħed jinkwieta lil ta’ GonziPN, tant li huma ppruvaw jikkuppjawh. Anzi bil-kemm ma jridux jagħtu l-impressjoni li kienu huma li l-ewwel li ħargu bil-“costings” tal-proposti. Fil-verità, kien Joseph Muscat li ħareg b’dan l-istil ġdid ta’ kif issir il-politiku sa mill-ewwel jum tal-kampanja elettorali.

Joseph Muscat ilu s-snin iwiegħed li fil-kampanja elettorali l-Partit Laburista mhux se jkun qiegħed jippreżenta numru ta’ wegħdi sempliċiment stampati f ’qabda paġni ta’ ktejjeb. Ilu s-snin iwiegħed li l-programm elettorali tal-Partit Laburista se jkun road map b’miżuri li jistgħu jitwettqu - mhux wegħdi fiergħa. Fl-ewwel erba’ gimgħat tal-kampanja elettorali kellna l-aqwa prova li dak imwiegħed minn Joseph Muscat qiegħed jitwettaq.

L-GĦAŻLA LI GĦAMILT Albert Gauci Cunningham

Il-Gvern Nazzjonalisti fl-imgħoddi kien jiftaħar li kellu viżjoni li jirrappreżenta bosta Maltin minn kull qasam tal-ħajja. Sfortunatament il-Partit Nazjzonalista ta’ llum huwa bla viżjoni u bla direzzjoni. Ma tgħallimx mill-passat u jibqa’ għaddej b’politika maqtugħa mill-poplu u l-ħtiġijiet tiegħu, maqbud f ’xibka ta’ żbalji u deċiżjonijiet politiċi ħżiena li mhux la kemm jinħafru. L-aħħar ħames snin raw sensiela ta’ deċiżjonijiet ħżiena, waħda wara l-oħra. Qatt ma rajt gvern daqstant konfuż, arroganti, inkompetenti u bla ebda kontabbilità lejn dawk li eleġġewhom. Il-lista ta’ dawn l-iżbalji ma tispiċċa qatt. Iż-żieda fil-kontijiet tad-dawl u l-ilma, il-mod kif ġew injorati s-soċjetà ċivili u l-opinjoni tan-nies, it-tender tal-power station lill-BWSC li spiċċajna nfaqna €160 miljun f ’impjant li ma ħadimx, iddjun enormi tal-Korporazzjoni Enemalta li qed jgħabbu s-sistema finanzjarja talpajjiż kollu, u ż-żieda ta’ €500 fil-ġimgħa li ħadu l-Prim Ministru u l-Ministri minn wara dahar kulħadd. Kellna wkoll il-fjask tal-Fairmount li mill-kuntratt tiegħu intilfu xi €80 miljun u wassal

għall-għeluq tat-tarzna. Kien hemm il-bużżieqa ta’ SmartCity u kien hemm prijoritajiet ħżiena, bħat-€3 miljuni li ntefqu fuq il-bridge li ma jwassal imkien fil-Port il-Kbir. Deċiżjonijiet żbaljati oħra kienu dak li għadda fil-Wasteserve, fejn kuntratt ta’ miljun ewro spiċċa f ’wieħed jiswa €30 miljun u l-kuntratt ta’ €12-il miljun biex jinkera sptar privat għal tliet snin. Ta’ min wieħed ifakkar ukoll fil-wegħda tal-PN li jirranġa l-bands tat-taxxi qabel l-elezzjoni u mbagħad wara beda jingħad li l-finanzi tal-pajjiż ma kinux jifilħu. Il-lista tkompli bilfjask tal-Arriva li għalih ħadd ma ħa responsabbiltà u ċ-“ċajta” tal-kumpanija mill-Brażil. Il-lista ma tispiċċa qatt! Madankollu, għalija l-aktar aspett diżappuntanti ta’ GonziPN kien il-mod kif uża lill-esponenti tal-klikka tagħhom biex iħammġu l-integrità ta’ dawk li kienu qed jopponu minn ġewwa minflok ma ta widen għall-kritika ġusta tagħhom. Dan lili imbuttani wisq. Sadanittant, il-Partit Laburista kien qed jinbidel f ’partit li miegħu, nies bħali, jsibuħa

faċli li jidentifikaw ruħhom. Il-Partit Laburista kien qed jisma’ x’qed jgħidu n-nies u jwieġeb għall-biżgħat u l-inkwiet tagħhom. Il-kritika tal-Partit Laburista kienet dejjem kostruttiva. Il-Partit beda jilqa’ fi ħdanu lil dawk kollha li kienu lesti jaħdmu miegħu għall-ġid tal-pajjiż jew f ’xi setturi partikulari. F’din il-kampanja elettorali l-Partit Laburista qed juri l-ħerqa tiegħu li lest jidħol għall-isfida li jmexxi l-pajjiż, b’ideat friski, jiffaċċja l-problemi, lest jilleġisla favur id-drittijiet tal-minoranzi, jippreżenta soluzzjonijiet kredibbli u fit-tul u anke jressaq proposti biex jingħataw ħajja ġdida l-istituzzjonijiet politiċi tal-pajjiż. Minnaħa l-oħra, l-kampanja Nazzjonalista hija waħda li skadiet, għajjiena u vojta minn proposti serji. Hija kampanja negattiva u li tirreaġixxi għal dak li jipproponi l-Partit Laburista. Nistqarr li l-Partit Nazzjonalista jeħtieġlu li jitlef l-elezzjoni, jekk mhux għalih stess, għall-ġid tal-pajjiż. Malta teħtieġ bidla, u għandha bżonnha tassew.

03.02.2013

Bir-Ru˙ u bil-Ìisem

Bir-ru˙ u bil-©isem

minn

Patri Mario Attard

KEMM JOBDI! Fit-20.30 tal-Óadd, 30 ta’ Diçembru, tassena li g˙addiet, il-mowbajl tieg˙i ma waqafx idoqq. Bdew de˙lin fih karellata s˙i˙a ta’ messa©©i! “Rajtek fuq iΩΩiemel!”, “Ma kontx naf li taf issuq iΩΩwiemel!”, “Kemm int dilettant taΩΩwiemel!” Fosthom kien hemm messa©© partikolari li messli qalbi. Kien jg˙id hekk: “Kemm ˙adt gost narak fer˙an fuq iΩΩiemel!” X˙in rajtu qabiΩli d-dmug˙. Dan il-messa©© ˙adni fl-eqqlel u fle˙rex mumenti tal-mawra xejn mistennija li kelli fl-ewwel ©img˙a ta’ Mejju meta b’xiber ma mortx id-dinja l-o˙ra! B˙alma tafu kienet esperjenza qarsa g˙alija. Imma l-Mulej tal-˙niena! UΩa liΩΩwiemel biex jer©a’ jag˙tini l-qawwa sabiex il-˙ajja ni©riha u mhux nimxiha bit-tlikki t-tlikki! Tani l-qawwa biex il˙ajja niffaççjaha u mhux nibΩa’ minnha! Il-President tal-Malta Racing Club, Dr Matthew Brincat, ©entilment ©ie g˙alija l-kunvent g˙all-˙abta tas-sieg˙a ta’ waranofsinnhar. X˙in d˙alna fil-korsa u rajt dawk iΩ-Ωwiemel sbie˙ quddiem wiççi m˙ejjija g˙at-ti©rija ˙assejt g˙afsa ta’ qalb. X’nostal©ija! Dawk iΩ-Ωwiemel fakkruni f’Isard Du Pont, iΩ-Ωiemel li baqa’ minqux f’qalbi g˙al dawn is-snin kollha! Meta kont lIsptar b’wiççi ’l fuq, nilg˙abha malmewt, imnalla kienu huma, iΩ-Ωwiemel

Général du Pommeau, Ourasi u Isard du Pont biex g˙amluli kura©© ta’ sur. Bihom Alla tani seba’ sa˙˙iet! L-ewwel mawra li g˙amilt kienet filpaddock. Fa˙˙art lill-Mulej g˙al dawk iΩ-Ωwiemel sbie˙. G˙al mument ˙assejtni l-Ben Hur fil-paddock mag˙luqa talamfiteatru. Minn waqt g˙all-ie˙or st˙ajjilt lil Messala ©ej bl-erba’ Ωwiemel suwed li jsa˙˙ruk. IΩda minn Ben Hur g˙all©errejja tal-Marsa hemm qabΩa kbira! Ma’ dawn ˙uti tist˙ajlek qieg˙ed f’familja fosthom. Kemm fra˙t meta smajt ©errej jg˙idli: “L-aqwa mhux li nirba˙ imma li kul˙add jasal qawwi u s˙i˙ wara t-ti©rija!” Sewwa! Xi r©ulija dik! Minn hemmhekk ˙aduni fil-karozza tat-tluq. Kelli l-grazzja nitla’ biswit irra©el li jg˙ajjat liΩ-Ωwiemel ˙alli joqog˙du f’filliera wa˙da biex jitilqu sewwa. Il-˙sejjes tan-nag˙al mal-art urewni x’sa˙˙a tefa’ l-Mulej fiΩ-Ωiemel! Imma mhux biss. Intba˙t ukoll kemm iΩ-Ωiemel jobdi. Kemm hu leali! Óa ng˙idlek kemm hu veru! Mela wasal il-mument tant mistenni minni. Ìie g˙alija l-©errej famuΩ taΩ-Ωiemel stilla tat-tmenijiet, Isard Du Pont, biex jo˙odni dawra mal-korsa. Óadtlu b’idejh. Ilbist il-helmet il-bajda li Ray kien jilbes meta kien isuq lil Isard Du Pont flimkien man-nuççali l-isfar.

Bi ˙lewwa kbira Ray qalli kif nitla’ fuq is-serkin. Kif appena kont ˙dejh bdejt inΩomm ma’ ˙abel o˙xon apposta li ˙ejjewli ˙alli nkun sod fuq is-serkin. “Oqg˙od relaxed! Tkunx tight! Oqg˙od mieg˙i!” L-istruzzjonijiet ta’ Ray ˙assejthom niΩlin balzmu! Kemm t˙ossok tajjeb hux meta tkun f’idejn

tajba! Hekk kont jien f’idejn Raymond Clifton. F’dak il-mument g˙edt f’qalbi: “Jekk il-Mulej tah don daqshekk kbir biex lili jag˙milni daqshekk fil-paçi u fiΩ-Ωgur waqt ©irja bil-mod mal-korsa, a˙seb u ara liΩ-Ωiemel kemm jikkalmah?” Hekk hu ˙bieb! Bqajt imbellah kif Ωiemel daqsiex b˙al Nobole D’Ete joqg˙od qisu ˙aruf g˙all-istruzzjonijiet ta’ Ray! Minn waqt g˙all-ie˙or Ray issokta jkellmu. “Ejja! Ejja! Uuu! Uuu!” U kull darba Ω-Ωiemel jirrispondi b’ubbidjenza kbira! Kull kelma li Ray beda jg˙idlu g˙aΩ-Ωiemel kienet van©elu! Nobole D’Ete da˙˙alni f’qoxorti! Ma qag˙adx ji©i b’˙afna paroli jew ji©©ustifika lilu nnifsu mal-©errej tieg˙u. Ma kellux bΩonn! IΩ-Ωiemel jaf li Ray iridlu l-©id. Intelaq f’idejh b˙al tifel Ωg˙ir! U iktar ma beda jisma’ minn Ray, iktar beda jag˙ti pjaçir lili! F’˙in minnhom dan iΩ-Ωiemel sa˙˙arni bil-bosta. Fiddritta finali beda j˙affef ftit iΩjed il-pass. Óeqq…il-Patri kien die˙el l-ewwel! Imma xorta wa˙da baqa’ bil-pass meqjus tieg˙u! G˙ax, avolja annimal, ˙abib! Jisma’ minn sidu! G˙ax ma tismax minn dawk li jridulek il-©id! Issa mbilli ting˙alaq fik innifsek u tissuppervja x’se tie˙u? G˙ax ma tag˙milx b˙al Nobole D’Ete u tobdi lil dawk li jriduk tg˙ix u mhux teΩiΩti! Dak jag˙tik pjaçir g˙ax jobdi!

03.02.2013

Kultura

Attivitajiet g˙al din il-©img˙a Ftu˙ ta’ sena ©dida Illum il-Óadd, 3 ta’ Frar, fid-9.30 u fil-11.30am, fl-okkaΩjoni ta’ sena ÇiniΩa ©dida se ssir il-Fancy Parade, fi Triq ir-Repubblika u Triq Merkanti l-Belt. Fl-g˙axra jibdew attivitajiet o˙ra fi Pjazza San Ìor©. Fit-8pm, fis-Sala Sir Temi Zammit flUniversità ta’ Malta, issir Grand Art Performance. Xag˙ret Mewwija: L-Istorja tal-Belt…Milwija Sal-lum il-Óadd 3 ta’ Frar, fis-7.30pm fil-Kavallier ta’ San Ìakbu l-Belt Valletta se ter©a’ tkun ippreΩentata Il-vendetta ta’ Dragut jew Xag˙ret Mewwija: L-Istorja tal-Belt…Milwija. Dragut qatt ma ˙afrilna g˙ad-daqqa fatali li Susanna, xbejba Maltija tat lit-tempji tieg˙u. Tul is-snin, l-ispirtu tieg˙u ma stra˙x sa ma ˙afen u ppossessa jdejn l-awtur mag˙ruf Malti Trevor Ûahra u ©ieg˙lu jikteb l-Istorja mill-©did. Madankollu, dan ma kienx biΩΩejjed g˙all-mexxej Tork, li ipnotizza lillmembri tal-grupp teatriku KAST b’kant g˙oli, u li ©eg˙ilhom ifittxu l-aneddoti u l-karattri li kellhom x’jaqsmu mal-Belt Valletta. Il-Wirja tal-Karità Fl-okkaΩjoni tas-sena ÇiniΩa ©dida, g˙ada t-Tnejn, 4 ta’ Frar, fis-7pm se tkun organizzata l-Wirja tal-Karità, fis-Sala St Anne’s f’Wied il-G˙ajn. Aktar tag˙rif mill-Kunsill Lokali. Kunçert mill-Istitut Kulturali Malti

Il-Fondazzjoni Ìwanni Pawlu II (JP2 Foundation) tixtieq tistieden lill-artisti kollha biex jipparteçipaw fit-tieni edizzjoni tal-Biennali tal-Arti Sagra 2013 li se ssir matul ix-xahar ta’ Mejju 2013. Artisti li huma interessati li jipparteçipaw g˙andhom jibag˙tu l-applikazzjoni tag˙hom sal-31 ta’ Jannar 2013. G˙al aktar informazzjoni kandidati interessati huma ©entilment mitluba biex jibag˙tu email lill-kumitat organizzattiv fuq jp2gozosab@gmail.com jew isibuna Facebook: Sacred Art Biennale.

Illum, fis-7.00pm fil-Lukanda Le Meridien San Ìiljan se jsir il˙ames kunçert tal-ista©un mill-Istitut Kulturali Malti ta˙t iddirezzjoni ta’ Marie Therese Vassallo. Se jkun hemm ballet mill-Iskola tal-Ballet, parteçipanti mill-Valletta International Piano Festival, pjanisti mir-Russja, l-Ukraina, iç-Çina u lPolonja. Ma tonqosx wirja ta’ pittura mill-artist Russu Alexander Terin. Kunçerti fil-komunità Bejn nhar l-Erbg˙a 6 u l-Ìimg˙a 8 ta’ Frar, fis-7.30pm se jsiru kunçerti ta’ muΩika klassika bla ˙las mill-Orkestra Filarmonika Maltija. L-Erbg˙a fil-knisja tal-Annunzjata, il-Birgu; il-Óamis, fil-parroçça ta’ Santa Venera u l-Ìimg˙a fil-knisja parrokkjali f’Ra˙al Ìdid. Ir-raba’ Erbg˙a ta’ San ÌuΩepp Ir-raba’, mis-seba’ Erbg˙at li ji©u organizzati millArçikonfraternità ta’ San ÌuΩepp fir-Rabat bi t˙ejjija g˙allfesta tieg˙u tad-19 ta’ Marzu u fl-okkaΩjoni tal-50 Anniversarju tal-Inkurunazzjoni tal-istatwa ta’ San ÌuΩepp, se tkun nhar lErbg˙a 6 ta’ Frar: Jum il-Komunità Parrokkjali ta’ San ÌuΩepp tal-Imsida. Fil-5.30pm jibda r-RuΩarju, kurunella u talba lil San ÌuΩepp. Fis-6pm quddiesa mill-Kappillan Dun Norman Zammit bis-sehem ta’ rappreΩentanza mill-komunità parrokkjali ta’ San ÌuΩepp tal-Imsida. Il-prietka ssir mill-kanonku Dun Karm Attard. Wara jsir il-kant tal-antifona u ssir Çelebrazzjoni Ewkaristika. Karnival t’G˙awdex G˙as-seba’ sena konsekuttiva, Terra Di Mezzo 2000 Malta qieg˙da torganizza u tag˙ti mer˙ba g˙al tmiem il-©img˙a f’G˙awdex li ja˙bat mal-karnival tal-©enn tan-Nadur. Óbieb Maltin u internazzjonali huma mistiedna. Id-data hi bejn it-8 u l-10 ta’ Frar, fil-Qasam Tal-Fanal, fl-G˙asri, G˙awdex. Min jixtieq jattendi g˙andu jibg˙at ittra elettronika fuq nadurcw@gmail.com g˙al aktar informazzjoni u prezzijiet. Kompetizzjoni bil-kostumi tal-Karnival Nhar il-Ìimg˙a, 8 ta’ Frar, jag˙lqu l-applikazzjonijiet g˙allkompetizzjoni bil-kostumi tal-Karnival li se ssir il-Óadd 10 ta’ Frar quddiem il-KaΩin tal-Banda Aniçi f’Óal Qormi. Ikun hemm Ωew© kategoriji: Foam u ˙jata. L-etajiet bejn l-4 u 12-il sena. Jing˙ataw trofej lil min ji©i l-ewwel, it-tieni u t-tielet. Trofew ie˙or jing˙ata g˙all-aktar kostum ori©inali. Applikazzjonijiet bi ˙las ta’ €5 jinkisbu mill-bar tal-kaΩin jew membri tas-Sezzjoni Ûg˙aΩag˙ Stillieri. Kors Fet˙u l-applikazzjonijiet g˙al kors fuq is-sa˙˙a mentali g˙allfamiljari, qraba, carers , studenti u professjonisti attivi filqasam ta’ persuni bi problemi ta’ sa˙˙a mentali. Il-kors se jsir bejn il-5 ta’ April u l-14 ta’ Ìunju, kull nhar ta’ Ìimgha fi Project House, Belt is-Seb˙, il-Furjana, faççata tad-Depot talPulizija. Il-˙in ikun mis-6.00 sat-8.00pm. Il-˙las hu ta’ €12 g˙all-membri u €25 g˙all-individwi. G˙al aktar tag˙rif u bbukkjar ibag˙tu email lil assistance@mhamalta.com

Nhar il-Óamis, 24 ta’ Jannar, festa ta’ San Fran©isk de Sales, Isqof ta’ Ginevra u Patrun tal-Ìurnalisti, l-G˙aqda Ìurnalisti G˙awdxin flimkien mal-Kurja t’G˙awdex g˙amlu quddiesa fil-knisja tasSorijiet Fran©iskani tal-Qalb ta’ Gesù, Victoria, li tqaddset minn Dun Eddie Zammit fl-assenza ta’ Mons. Isqof Mario Grech li nqabad f’Malta fuq xi impenji o˙ra. Il-Kanonku Zammit kien akkumpanjat f’din l-okkaΩjoni minn Mons. Salv Grima, Mons. Carmelo Scicluna u Dun Ìor© Mercieca. Kienu preΩenti g˙add ta’ ©urnalisti, kittieba u xandara. Il-lezzjoni nqrat mill-President tal-G˙aqda tal-Ìurnalisti G˙awdxin, Charles Spiteri, filwaqt li Joe M. Attard, segretarju, qara t-talbiet tal-fidili u anima l-konçelebrazzjoni. L-offerti ttellg˙u minn Joe W. Psaila u David Felice Pace.

Ma Kinitx Ti©ie©a Wara s-suççess tas-seba’ edizzjoni ta’ Kantanapoli, Valletta Dramatic Company (VDC) issa se jippreΩentaw Ma Kinitx Ti©ie©a, kummiedja ta’ Anthony Lesser addattata g˙allpalk Malti minn Frank Ganado li se tittella’ fitTeatru Manoel. Ma Kinitx Ti©ie©a ilha g˙axar snin ma tittella’ fuq il-palk Malti. Il-kast hu kompletament ©did, minbarra George Micallef li jinsab mill©did fost il-protagonisti f’karattru differenti milli kien interpreta dak iΩ-Ωmien. Mara tifta˙ il-bagalja ta’ Ωew©ha, li jkun spiss isiefer fuq xog˙ol, u ssib qalziet ta’ ta˙t ta’ mara. Ovvjament timla rasha u jinqala’ ˙afna ©lied. Tiddeçiedi li titilqu u flimkien ma’ wliedhom tmur toqg˙od g˙and missieru u ommu.

Fl-istess triq joqg˙od il-˙abib tar-ra©el. Jiddeçiedu li g˙all-ikel jordnaw ti©ie©a, li tkun imwassla minn tfajla sabi˙a… Il-©rajja tibqa’ tiΩviluppa sal-a˙˙ar b’sitwazzjonijiet komiçi u mill-aktar interessanti li Ωgur se jnisslu tbissima. Jie˙du sehem George Micallef, John Suda, Simon Curmi, Renato Dimech, Angele Cristina u Catherine Mifsud. Id-direzzjoni hi ta’ John Suda Din il-produzzjoni se tittella’ nhar is-Sibt 16 ta’ Frar fis-7.30pm u l-Óadd 17 ta’ Frar fis6.30pm. Booking mit-Teatru Manoel: 2124 6389, jew çempel 2123 4555 jew 9942 9447. Online booking fuq www.teatrumanoel.com.mt

03.02.2013

Kultura

Is-Soçjetà MuΩikali Madonna tal-Ìilju tistabbilixxi rekord nazzjonali ©did Fl-okkaΩjoni tal-˙ames sena mit-twaqqif tal-istazzjon tar-Radju Komunitarju Tal-Ìilju, FM 95.4, u kif ukoll l-g˙axar skeda tieg˙u, ilKummissjoni Radju fi ˙dan is-Soçjetà MuΩikali Madonna tal-Ìilju talImqabba organizzat maratona ta’ xandir fuq l-uniku stazzjon tarradju Mqabbi f’Diçembru 2012. L-g˙an ta’ din il-maratona kien li jin©abru fondi b’risq pro©ett ambizzjuΩ li s-Soçjetà tinsab impenjata bih; dak tar-rikostruzzjoni tal-KaΩin tas-Soçjetà MuΩikali Madonna tal-Ìilju li jinsab fil-pjazza ewlenija tal-Imqabba. Din il-maratona, immexxija miΩ-Ωg˙aΩag˙ Imqabbin Edwin Gatt u Emmanuel Briffa, baqg˙et g˙addejja b’mod kontinwu g˙al 62 sieg˙a s˙a˙. Dan wassal biex il-kumpannija The Malta Records tirrikonoxxi din l-inizjattiva b˙ala rekord nazzjonali ©did fl-itwal xandira kontinwa fuq stazzjon tar-Radju Malti. B’rabta ma’ dan, The Malta Records ser tkun qieg˙da torganizza lattività intitolata The Malta Records Festival nhar il-Ìimg˙a 17 u nhar is-Sibt 18 ta’ Mejju f’Óal Qormi. Waqt din l-attività ser jie˙du sehem dawk l-g˙aqdiet Maltin li din il-kumpannija rrikonoxxiethom b˙ala Record Breakers, fosthom is-Soçjetà MuΩikali Madonna talÌilju tal-Imqabba. Sezzjoni o˙ra waqt din l-attività ser tittratta dawk l-g˙aqdiet li ©ew rikonoxxuti mill-kumpannija interazzjonali Guinness World Records. Is-Soçjetà MuΩikali Madonna tal-Ìilju tal-Imqabba wkoll g˙andha post prominenti f’din il-kategorija. Fil-fatt, ser tkun qieg˙da tesebixxi l-unur tal-Guinness World Records li ©abet lura fl-2011 permezz tal˙ruq tal-akbar reddiena fid-dinja. Dan l-unur presti©©juΩ ing˙ata mill-a©©udikatur uffiçjali talGuinness World Records, Michael Whitty, fil-preΩenza ta’ eluf ta’ nies waqt attività ta’ skala mondjali li ttellg˙et wara li l-imsemmija reddiena ˙admet b’suççess proprju lejlet il-Festa Çentinarja talMadonna tal-Ìilju 2011. Is-Soçjetà MuΩikali Madonna tal-Ìilju tal-Imqabba tie˙u l-opportunità sabiex tirringrazzja mill-qalb lil dawk kollha li kienu involuti biex dawn iΩ-Ωew© unuri presti©©juzi, wie˙ed fuq baΩi nazzjonali u l-ie˙or fuq baΩi mondjali, setg˙u jsiru realtà.

Illum l-a˙˙ar rappreΩentazzjoni ta’ Xag˙ret Mewwija ta’ Trevor Ûahra Xag˙ret Mewweija hija produzzjoni tal-Grupp Teatrali Kast bil-g˙ajnuna tal-Malta Arts Fund. Hija produzzjoni ma˙duma fuq il-kitba ta’ Trevor Ûahra u d-direzzjoni ta’ Carmel S. Aquilina. In˙arsu mill-ponta tal-Isla u quddiemna naraw ilsien blat g˙eri; xag˙ri mimli arbuxelli, si©ar tal-˙arrub (aktarx), qasab (x’aktarx) …u Ωibel (dan çert!). Imma matul it-tliet xhur tal-Assedju l-Kbir, dan l-ilsien blat inbidel f’bejta tal-g˙adu, miΩg˙ud kampijiet, tined ikkuluriti, armamenti u dag˙a fa˙xi. Meta t-Torok çedew u Ωarmaw, ˙adu kollox lura mag˙hom. Imma d-dag˙a ˙allewhulna. Dak g˙al qalbna wisq! Minn hawn jibda rrakkont ta’ Xag˙ret Mewwija , dramm li je˙odna f’©irja sfrenata biex nassistu g˙at-tfassil tal-Belt Valletta. O ja˙asra, kif kisser mo˙˙u l-imsejken Laparelli! Kemm g˙ereq g˙araq tad-demm Ìlormu Cassar u kemm sofriet martu Mattea u dag˙at b’La Valette. Naraw il-pika bejn lIsqof u l-Granmastru Wignacourt min˙abba la©ir vili fil-bini palazz veskovili. Nittawlu lejn it-t˙ejjija tal-bini tal-Konkatidral ta’ San Ìwann, li ©ab kontroversji aktar milli ©ab Renzo Piano. Naraw lil Larcaris li, g˙ax kien wiçç Laskri, ikkundanna l-Karnival. U hekk nibqg˙u sejrin sa ma naraw il-waqg˙a tal-Ordni (u rridu ng˙idu li l-ordni f’pajjiΩna g˙adha mwaqqg˙a sal-lum), u l-˙akma qasira iΩjed turbulenti tal-FrançiΩi. U dan kollu kif nafuh? Eh, dan kollu qieg˙ed jirrakkontahulna Dragut. Mela x’inhu!

Dragut miet f’pajjiΩna…(çekçiknihielu, ja çuç li hu!)…u g˙alhekk il-fantaΩma tieg˙u baqg˙et imjassra mag˙na. Baqa’ kkatinat ma’ din ix-xiber art, u g˙alhekk Dragut ra kollox u jaf kollox. Anki ra lill-Maltin jag˙mlu l-konfoffa kotra lFrançiΩi…u jaqg˙u g˙al g˙ajnhom. Ra lillIngliΩi u lill-ba˙rin jitba˙ardu Strada Stretta… miskin min jaf kemm xtaq li ma kienx fantaΩma…, ra t-Teatru Rjal jin˙araq, ji©©arraf bilgwerra…u llum qed jarah isir qisu vetrina ta’ ˙anut. U la qeg˙din insemmu l-gwerra… kemm giddem difrejh Dragut dak iΩ-Ωmien. Li kieku kellu mqar nofs tuΩΩana Bofors 40 mm, is-swar ta’ Sant’Iermu jien in©arrafhom f’nofstanhar! Dan ix-xoghol teatrali Ωewwe© il-miti malfatti storiçi, kollox b’doΩa qawwija ta’ satira u umoriΩmu. Imma dak Dragut veru xidja. Isimg˙u x’kellu l-wiçç jg˙idilna: “Jiena issa ili s-sekli mid˙la tag˙kom u sirt nafkom sewwa. Intom ma tafu tikkuntentaw b’xejn. Qomtu kontra Monroj, kontra l-Kavallieri, kontra l-FrançiΩi, kontra l-IngliΩi. Imma kif ˙add ma jissodisfakom? Kif qatt ma tafu ssibu ftit talpaçi. U meta ma jkollkomx kontra min tqumu, tispiççaw ti©©ieldu bejnietkom. Ikolli ng˙id li intom tassew razza ta’ nies ©ellieda u xewwiexa. Kif jista’ qatt xi ˙add jiggverna mer˙la b˙alkom?” Jie˙du sehem Joseph Galea, Charles Sammut, Antonella Galea Loffreda, Joe Pace, Joe Cortis, Christine Borg. Çert: 14. Biljetti jinbieg˙u g˙all-prezz ta’ €12.00

03.02.2013

Mill-Misra˙

IRBAÓ iPHONE 5 KULJUM Klijenti tal-mowbajl GO Pay As You GO tassew ser ikollhom g˙alfejn jifir˙u, grazzi g˙all-offerta mill-aqwa dan ixxahar. GO qieg˙da tag˙ti iPhone b’xejn kuljum minn issa sal-14 ta’ Frar – Jum San Valentinu – Ωmien ideali biex il-klijenti jirb˙u rigal sabi˙! Il-klijenti li jittoppjaw il-mowbajl tag˙hom Pay As You GO b’€10 jew aktar ikollhom iç-çans li jirb˙u l-a˙˙ar iPhone. Hemm total ta’ 30 smartphone iPhone 5 x’jintreb˙u ta˙t din l-offerta fantastika ming˙and GO. GO tistieden lill-klijenti tal-mowbajl tag˙ha Pay As You GO jipparteçipaw u jippruvaw xortihom biex jirb˙u l-iPhone l-aktar innovattiv fis-suq – l-iPhone 5. L-offerta hija valida g˙all-klijenti kollha GO mobile li huma abbonati g˙al kwalunkwe GO Pay As You GO plan meta jittoppjaw online , permezz ta’ recharge voucher jew permezz ta’ kwalunkwe mekkaniΩmu ie˙or tat-topup bid-denominazzjonijiet eli©ibbli tattop-up ta’ GO li huma ta’ €10, €20 jew €50.

It-top-ups kollha eli©ibbli li jsiru tul il©urnata matul il-perijodu tal-offerta, awtomatikament jipparteçipaw f’lotterija li t-tlug˙ tag˙ha jsir fil-jum tax-xog˙ol li jmiss. Premjijiet ser jittellg˙u fil-©ranet taxxog˙ol mit-Tnejn sal-Ìimg˙a u r-rebbie˙a di©à qed ji©u m˙abbra fuq ilpa©na Facebook ta’ GO www.facebook/go.com.mt kuljum minbarra sSibtijiet, il-Ódud u l-festi pubbliçi. Ir-rebbie˙a li jkunu g˙amlu top-ups speçifikament f’dawn il-©ranet jittellg˙u u jit˙abbru fil-©urnata tax-xog˙ol li jmiss. Ritratti tar-rebbie˙a qeg˙din jittellg˙u kuljum fil-pa©na Facebook ta’ GO. G˙al aktar informazzjoni fuq l-offerta ‘Irba˙ iPhone kuljum ma’ GO’, il-klijenti jistg˙u jaslu wasla sa wie˙ed mill˙wienet ta’ GO jew ir-resellers esklussivi f’Malta u G˙awdex. Jistg˙u jçemplu ilcustomer care fuq 146 b’xejn mill-linja GO mobile tag˙hom, içemplu Freephone 80072121 jew iΩuru s-sit: www.go.com.mt

Tmien studenti jirb˙u waqt il-BOV qwiΩ fuq il-Facebook Tmien studenti reb˙u kemm jiswew over €1,000 f’BOV MasterCard Prepaid kards b˙ala premijiet waqt il-BOV Club Quiz. Il-quiz tal-BOV club hija log˙ba nnovattiva li sfidat lill-istudenti g˙al tnax-il ©img˙a matul is-sajf. Madwar 1,500 installaw l-applikazzjoni u pparteçipaw fil-log˙ba. Kuljum, kull user seta’ jittanta xortih billi jwie©eb domandi fuq il-bank in ©enerali, l-istora tal-bank, il-prodotti tieg˙u kif ukoll l-involviment tieg˙u fil-kommunità. Madwar 50 log˙ba ntlag˙bu kuljum u dan ifisser li kien hemm 4,000 quiz mifrux fuq 84 ©urnata. Ir-rebbie˙a kienet Rachel Vella Baldacchino li jrnexxilha tirrispondi g˙al mistoqsijiet kollha f’35 sekonda biss. Hija qatg˙et lit-tieni klassifika Christian Briffa b’Ωew© sekondi biss. Huma ˙adu kull wie˙ed €375 u €250 respettivament. L-erbg˙a parteçipanti li ©ew klassifikati b˙ala runners-up ukoll ˙adu premju. Barra minn hekk, premijiet ©ew imqassma ukoll lil Bekka Craus b˙ala l-iktar studenta li tat pubbliçità lil dan il-quiz fuq facebook kif ukoll lil Jerome Caruana Cilia li stieden lill-aktar nies biex jipparteçipaw fil-quiz. Michael Galea, Chief Officer Operations, iltaqa’ mal-parteçipanti li reb˙u fiç-çentru tal-BOV u fer˙ilhom filwaqt li rrimarka li f’dinja fejn il-medja soçjali saret daqstant konvinçenti, kien ta’ privile©© li sar lill-membri tal-BOV club jiΩdiedu u jil˙qu 4,400. “Il-medja soçjali hija opportunità u sfida g˙al kull negozju f’mod partikulari g˙al dawk li jipprovdu sservizzi finanzjarji,” huwa qal. Il-Head Media and Community Relations, Vanessa Macdonald qablet ma’ dan u qalet li permezz talmedja soçjali il-BOV ˙a opportunità unika li

jintera©ixxi mal-klijenti real-time. “Dan jag˙mel il-medja soçjali iktar strate©ika meta ng˙addu l-messa©© tag˙ha,” hi qalet. Wara s-suçess tas-sena l-o˙ra, il-BOV Club fuq Facebook qed jorganizza Treasure Hunt fejn studenti jistg˙u jing˙aqdu f’tim u jag˙tu twe©iba g˙al misto-

qsija lit kun qed jsir. Il-premju g˙at-tim rebbie˙ huma €3,000 fi flus. Il-pa©na facebook tal-BOV hi http://apps.facebook.com/bovclub/main.aspx. Din il-pa©na tag˙ti nformazzjoni dwar il-BOV Club quiz kif ukoll pakkett esklussiv li l-BOV ippremara g˙all-istudenti.

03.02.2013

Mill-Misra˙

Vja©©i b’xejn g˙al Ruma ma’ ROCS G˙al ROCS Group, il-bidu tas-sena dejjem ifisser xog˙ol kbir u Ωmien mimli sorpriΩi u offerti mill-aqwa. Kif ˙afna minna di©à raw il-lejl li g˙adda, ROCS Group kien wie˙ed millisponsors uffiçjali tal-Malta Eurovision Song Contest. ROCS Group kellhom lunur li jag˙tu lir-rebbie˙ ta’ dan l-avveniment li ser jirrapreΩentana ©ewwa lIΩvezja, btala esklussiva ©ewwa Dubaj. Ilparteçipant rebbie˙ ser jing˙ata ç-çans li joqg˙od ©ewwa wa˙da mill-aktar lukandi presti©juΩi ©ewwa Dubaj, l-Armani Hotel, kompluta b’titjiriet business class ma’ wa˙da mill-aqwa linji tal-ajru, Emirates Airline, g˙all-valur ta’ izjed minn €10,000. “G˙al ROCS Group il-Malta Eurovision Song contest mhuwiex biss mument fejn inwasslu l-a˙jar offerti tag˙na iΩda iΩjed importanti minn hekk huwa l-fatt li dan huwa mument fejn ta’ kull sena ROCS Group jinvesti fit-talent lokali u jg˙ix tabil˙aqq dak il-kredu li kull membru ta’ ROCS Group tassew jemmen fih – l-g˙an a˙˙ari ta’ kull wie˙ed minna ©ewwa ROCS Group huwa li nitilqu minn fejn qeg˙din sabiex nil˙qu quççati ©odda,” ikkumenta Colin Aquilina, ROCS Group Head of Finance & Business Development. Barra minn hekk, ir-ROCS February and March Travel Sale ser jibda’ mil-lum. ROCS Travel g˙adha kif nediet offerti inkredibbli g˙all-aqwa destinazzjonijiet fl-

Ewropa, li jinkludu Katanja, Ruma, Ateni, Vjenna, Disneyland Pari©i, Milan, Manchester, l-Olanda, Zurich, Istanbul, Londra, Çipru u Pari©i. Jekk inti tibbukja l-btala tieg˙ek qabel il-31 ta’ Marzu 2013, ROCS Travel ser jag˙tik ukoll titjiriet b’xejn mal-Air Malta g˙al Ruma. ROCS Travel ˙abbret ukoll it-tours g˙al Ωmien l-G˙id ©ewwa Ruma, Lourdes, Disney u Dubaj bi prezzijiet mill-aqwa. G˙alhekk, x’inti tistenna? Ibbukkja lbtala tieg˙ek g˙al Ωmien l-G˙id jew g˙assajf sal-31 ta’ Marzu u ˙u vanta©© millaqwa offerti tag˙na. Rachel Vella, Direttur ta' ROCS Group, stqarret “Ibbenefika mir-ROCS February and March Travel Sale u kun çert li ROCS Travel ser joffrilek vaganza indimetikabbli bi prezzijiet li ˙add mu ser joffrilek b˙alhom. A˙na dejjem inkunu minn ta’ quddiem sabiex noffru l-aqwa lill-klijenti tag˙na u g˙alhekk ddeçidejna li noffru wkoll titjiriet b’xejn g˙al Ruma jekk intom tibbukjaw issa. Nistg˙u nassiguraw lill-klijenti tag˙na li l-kbir g˙adu ©ej g˙aliex dalwaqt ser n˙abbru l-brochure il-©did tag˙na – TheROCS Travel World Holidays – brochure ta’ 300 pa©na.” G˙al iktar informazzjoni Ωur il-ferg˙at ta’ ROCS il-Furjana jew il-Mellie˙a, jew çempel 2015 1515 jew tid˙ol fis-sit www.rocsholidays.com, kif ukoll tista’ tibg˙at email lil travel@rocsgrp.com jew ΩΩur il-pa©na Facebook ‘ROCS Group’.

Reprint tal-Bolla tal-€0.20 mis-sett Definitive Issue – Additional Values

Attività o˙ra mill-GRTA L-G˙aqda tal-G˙alliema Pensjonanti G˙awdxin, il-Gozo Retired Teachers Association, imwaqqfa snin ilu mis-Sur Horace Mercieca, bil-g˙an li minn Ωmien g˙al Ωmien tlaqqa’ flimkien lil dawk lg˙alliema, Assistenti Kapijiet. EOs u kapijiet ta’ skejjel li jkunu rtiraw mis-servizz, g˙al darb’o˙ra ser torganizza attività o˙ra g˙allmembri numeruΩi tag˙ha. Nhar il-Óamis, 14 ta’ Frar, jumejn fuq il-Karnival u fil-bidu tarRandan, il-membri kollha huma mistiedna biex jiltaqg˙u flimkien fl-10.00am f’Dar ÌuΩeppa Debono, G˙ajnsielem, fuq ir-ri˙ tal-bajja tal-Im©arr u hemmhekk iqaddes u jag˙tihom messa©© Mons. Anton Borg, Viçi Parrokku tal-knisja parrokkjali ta’ San Ìor©, Victoria. Wara l-quddiesa, li matulha jsir talb g˙al Dun Lawrenz Theuma u ÌuΩeppi Cassar, Ωew© membri g˙alliema li mietu dan l-a˙˙ar, ilmembri jkollhom coffee break u dritt wara, dawn l-g˙alliema li huma ©ejjin minn kull rokna tal-©Ωira G˙awdxija huma mistiedna g˙al ta˙dita mid-Direttriçi tad-Dar kif ukoll minn Nancy Portelli dwar is-servizzi offruti f’Dar ÌuΩeppa Debono. Din l-attività kollha ti©i fi tmiemha billi fil-kwarta ta’ waranofsinhar il-membri jaqsmu t-triq u tefg˙a ta’ ©ebla bog˙od jibqg˙u sejrin f’ristorant fil-qrib fejn jieklu flimkien f’atmosfera ta’ ˙biberija u allegrija. Din hi wa˙da minn sensiela ta’ attivitajiet li l-kumitat ˙abrieki tal-GRTA li g˙andu b˙ala chairman lis-Sur Carmel Attard, eksAssistent Direttur tal-Edukazzjoni f’G˙awdex, jorganizza minn Ωmien g˙al Ωmien g˙all-membri tieg˙u. Dawk l-eksg˙alliema li huma interessati li jid˙lu membri f’din lassoçjazzjoni huma mitluba jçemplu lis-Segretarju bin-numri 2155 1325/7955 1325 jew jiktbulu emarjos@hotmail.com

Il-MaltaPost plc tg˙arraf li re©g˙et stampat il-bolla tal-€0.20 missett Definitive Issue – Additional Values. L-ammont li ©ie stampat bid-denominazzjoni ta’ €0.20 jikkonsisti f’1,200,000 bolla f’folji ta’ 10 bolol li g˙andhom in-numri minn 338001 sa 458000, biΩ-Ωewg numri inkluΩi. It-tieni reprint bin-numri minn 238001 sa 338000 kienet in˙ar©et fit-2 t’Awwissu 2012. Il-bolol g˙andhom daqs ta’ 44.0mm x 31.0mm, b’perforazzjoni ta’ 13.9 x 14.0 (comb). Il-bolol kollha kienu stampati offset fuq karta watermarked bis-Salib ta’ Malta minn Printex Limited. Dawn il-bolol se jkunu g˙all-bejg˙ mill-ferg˙at postali kollha f’Malta u G˙awdex, minn nhar l-Erbg˙a 30 ta’ Jannar. Iktar informazzjoni tista’ tinkiseb mill-Bureau Filateliku tal-MaltaPost maltaphilately.com jew 2596 1740.

L-HSBC Malta b’offerti speçjali fuq home loans u assigurazzjoni L-HSBC Malta qieg˙ed joffri rati speçjali ta’ 2.7% fuq l-ewwel sena ta’ home loans. Din lofferta hi disponibbli kemm g˙al klijenti li qed jixtru lewwel dar tag˙hom kif ukoll g˙al dawk li jixtiequ jixtru dar o˙ra. Barra minn hekk, l-HSBC Life Assurance qieg˙ed joffri tliet xhur premium b’xejn fuq ilpolza tal-Life Assurance Protection. IΩ-Ωew© offerti jag˙lqu fit-30 ta’ Marzu u jistg˙u jittie˙du flimkien jew separatament. “Din il-kampanja tipprovdi lill-klijenti opportunità tajba biex jag˙mlu tfaddil sinjifikanti fl-immedjat,” spje©a l-Kap tarRetail Banking & Wealth Management tal-HSBC, Paul Steel. “Permezz ta’ din l-offerta fuq il-home loans, il-klijenti tag˙na jistg˙u jiffrankaw sa €575 flewwel sena, filwaqt li l-klijenti li qeg˙din jibbenefikaw millofferta tal-HSBC Life Protection jirçievu rifuΩjoni ta’ premium ekwivalenti ta’ tliet xhur.” Matul il-perijodu tal-kampanja, il-klijenti li japplikaw g˙allClassic Home Loan ©dida talHSBC Malta jibbenefikaw mir-

L-offerti speçjali tal-HSBC jinkludu rata speçjali ta’ 2.7% fuq lewwel sena ta’ HSBC Classic Home Loans u tliet xhur premium b’xejn fuq il-polza tal-Life Assurance Protection.

rata speçjali ta’ 2.7% fis-sena g˙all-ewwel sena fuq self sa’ €150,000. Il-klijenti kollha tal-HSBC Bank plc, inkluΩi l-klijenti kummerçjali, li japplikaw g˙al polza ta’ protezzjoni ©dida talHSBC jew iΩidu mal-polza eΩistenti, jibbenefikaw minn tliet xhur ta’ assigurazzjoni fuq il-

˙ajja. Aktar tag˙rif dwar offerti, prodotti u servizzi tal-HSBC Malta jinkiseb mis-sit www.hsbc.com.mt, millCustomer Service 2380 2380, jew minn kwalunkwe ferg˙a tal-HSBC f’Malta u G˙awdex.

03.02.2013

KurΩitajiet

Kalejdoskopju

Mi©bura minn Charles B. Spiteri

Rabja kbira min˙abba maskra

Suldat Françiz qanqal rabja wara li tte˙idlu ritratt liebes maskra ta’ skeletru, b˙al dik uΩata fil-log˙ba ultra vjolenti tal-kompjuter, li jisimha Call of Duty, waqt li qieg˙ed jaqdi s-servizz tieg˙u fil-Mali. L-awtoritajiet militari bdew investigazzjoni biex isibu l-identità tas-suldat, wara li ©ie ffotografat, g˙alkemm qed jing˙ad li hu libisha biex jipprote©i lilu nnifsu mit-trab li kka©una ˙elikopter. Is-suldat hu wie˙ed minn madwar 2,000 suldat FrançiΩ li ntbag˙tu fin-nazzjon Afrikan biex ji©©ieldu lill-estremisti IΩlamiçi, li s-sena l-o˙ra ˙atfu l-kontroll f’idejhom. Thierry Burkhard, Kurunell tal-armata militari FrançiΩa qal li lim©iba ta’ dan is-suldat hi inaççettabbli, g˙ax ma tirrappreΩentax lazzjoni FrançiΩa fil-Mali. Il-fotografu Issouf Sanogo mill-A©enzija France Press li ©ibed irritratt u tefg˙u fuq il-blogg, kiteb: “Kien qieg˙ed jillandja ˙elikopter u tajjar s˙ab kbir ta’ trab. Dak il-˙in, is-suldati kollha dawru xalpa biex jevitaw li jibilg˙u t-trab. “Imbag˙ad rajt wie˙ed jilbes speçi ta’ bandana. Ìbidtlu r-ritratt. Dak il-mument ma rajt xejn partikolari, straordinarju jew tal-biΩa’. Hu ma kienx qieg˙ed jippoΩa. “Lis-suldat ma nafux u jekk ikolli narah bla maskra ma nag˙rfux mill-o˙rajn,” qal Issouf Sanogo.

L-ewwel ra©el li sar omm Thomas Beatie twieled mara u b’operazzjoni li g˙adda minnha bidel is-sess biex sar ra©el. Hu l-ewwel ‘ra©el li ˙are© tqil fiddinja’. Dan l-a˙˙ar kien rappurtat li jrid ikabbar il-familja billi jkollhom ir-raba’ tarbija. Thomas hu transgender li ppreserva l-organi riproduttivi tieg˙u ta’ mara u ©ibed l-attenzjoni tal-medja fuqu meta fl-2007 ˙abbar it-tqala tieg˙u b’mod pubbliku. G˙amel dan meta martu Nancy ta’ 34 sena ma setax ikollha tfal. Minn dakinhar kellu tlett itfal. Issa li g˙andu mara o˙ra, Amber, li di©à kellha Ωew©t itfal miΩΩwie© ta’ qabel, jixtiequ li jkollhom tarbija bejniethom. IΩda din id-darba se tkun Amber li se tikkonçepixxi.

G˙assies bis-snien Uffiçjali tal-pulizija li kienu jissorveljaw b’rutina bniedem minn Kalifornja, li kellu dar mikrija, baqg˙u mistag˙©ba kif sabulu 34 libbra ta’ marijuana mo˙bija fil-kamra tas-sodda. IΩda l-aktar li baqg˙u sorpriΩi kien meta indunaw li l-annimal li t˙alla jg˙assisha, kien kukkudrill ta’ ˙ames piedi, bl-isem ta’ Mr Teeth. Ìeneralment, traffikanti b˙al dan ikollhom klieb g˙assa, l-aktar dawk tar-razza pit bull.

L-uffiçjali tax-Xeriff f’Alameda arrestaw lil Assif Mayar ta’ 32 sena, missier ta’ Ωew©t itfal, u ordnawlu jie˙u lill-pet illegali tieg˙u fiΩzoo ta’ Oakland. Sadanittant Mayar tressaq il-Qorti, akkuΩat bil-pussess tad-droga u b˙alissa jinsab fil˙abs ta’ Santa Rita, jistenna li jo˙ro© bi ple©© ta’ $160,000. Ing˙ad li d-droga kienet stmata li tiswa $100,000.

03.02.2013

Personalità

JIDDEDIKA ÓINU LIL PERSUNI NEQSIN MID-DAWL Dan l-a˙˙ar irçevejt invit g˙all-inawgurazzjoni ta’ post u computer lab ©odda fi ˙dan l-g˙aqda ta’ persuni g˙omja u anke neqsin mid-dawl – Torball Association of the Blind. Ma stajtx nattendi, però infurmajthom li xorta kont interessata li nsir naf aktar dwar ix-xog˙ol ta’ din l-assoçjazzjoni.

Ramona Portelli www.ramonaportelli.com ramonaportelli@hotmail.com

B’hekk ftehemt mat-teΩorier MRO JOSEPH CHIRCOP g˙al din l-intervista. Iltqajt mieg˙u l-Mosta u hemmhekk skoprejt il-˙afna ©id li qieg˙da toffri din l-assoçjazzjoni b’mod volontarju.

Joseph huwa mir-Rabat u proprjament jg˙allem il-muΩika, Surmast Direttur tal-Banda La Stella Levantina Ó’Attard u anke g˙andu l-band tieg˙u bl-isem ta’ The Drop-Out Band. B˙ala passatemp g˙andu g˙al qalbu l-rc cars (karozzi Ωg˙ar li ja˙dmu birremote control u bil-petrol) u xi kultant jo˙ro© dawra bil-mutur tieg˙u Honda Shadow li g˙andu tant g˙al qalbu. Ma jonqosx ukoll il-˙in prezzjuΩ tieg˙u li jag˙ti b’mod volontarju litTorball Association of the Blind. Jie˙u gost jg˙in lil kull min hu inqas ixxurtjat minnu. Fil-fatt, ilu jg˙in lil din l-assoçjazzjoni sa minn mindu kellu erbatax-il sena. G˙al dawn la˙˙ar tliet snin serva b˙ala teΩorier tat-Torball Assoçiation of the Blind. Óafna mix-xog˙ol jikkonsisti f’fund raising sabiex jin©abru fondi u jkopru l-ispejjeΩ kbar ta’ din l-assoçjazzjoni. Attività o˙ra importanti fi ˙dan din lassoçjazzjoni huma l-˙argiet bit -tandem bikes. Tandem bikes huma roti apposta li bihom persuna g˙amja jew nieqsa mid-dawl tkun tista’ ssuq rota bl-g˙ajnuna ta’ persuna li tara taqdef quddiemha fuq l-istess rota. Komplejt billi tlabtu ftit informazzjoni in©enerali dwar l-istess assoçjazzjoni. Fil-fatt, infurmani li t-Torball Association of the Blind twaqqfet fissena 1994 g˙all-˙abta ta’ Settembru mid-Deputat Noel Farrugia. “Il-˙sieb kien li f’Malta jkun hawn assoçjazzjoni li tintegra lil nies g˙omja u nies neqsin mid-dawl fis-soçjetà. Din is-soçjetà bdiet il-˙idma tag˙ha billi bdiet tg˙allem lil membri tag˙ha l-log˙ba torball . Dan beda jsir billi kull nhar ta’ Sibt il-membri kollha kienu jiltaqg˙u ©ewwa l- gym talImtarfa biex jit˙arr©u f’din il-log˙ba, kif ukoll ikunu qedg˙in jag˙mlu eΩerçizzju fiΩiku.” Kompla jg˙idli li peress li Ω-Ωminijiet jinbidlu, b˙al kull assoçjazzjoni o˙ra wie˙ed irid ja©©orna maΩ-Ωminijiet, u g˙alhekk illum l-assoçjazzjoni apparti li xtrat vann ©did biex jintuΩa b˙ala mezz ta’ transport g˙all-membri tag˙ha, xtrat ukoll post ©ewwa lFurjana fejn kamra minnhom ©iet konvertita f’laboratorju tal-kompjuter, fejn l-assoçjazzjoni ser tibda toffri lezzjonijiet tal-ECDL b’xejn g˙all-membri tag˙ha. Apparti dan, l-assoçjazzjoni ˙adet ˙sieb li tifforma band fejn kienet lewwel u l-unika band f’Malta li l-membri tag˙ha kienu kollha neqsin middawl. Illum il-©urnata, din is-soçjetà t˙ares lura b’sodisfazzjon lejn dak li kisbet fil-passat, u qieg˙da t˙ares ’il quddiem b’ottimiΩmu u b’determinazzjoni g˙al sfidi ©odda.

Je˙tie© li Malta ta˙seb aktar f’persuni g˙omja u neqsin mid-dawl Ridt inkun naf dwar is-sitwazzjoni f’Malta g˙al persuni g˙omja jew neqsin mid-dawl hijiex wa˙da soddisfaçenti, jew jekk hemm xi ˙aga li wie˙ed jista ja˙dem aktar fuqha. Fil-fatt, Joseph ©ibidli l-attenzjoni li listej©is ta’ tal-linja g˙adhom mhux attrezzati g˙alihom – g˙ad m’g˙andhomx xi magna titkellem tg˙idilhom in-numru ta’ tal-linja li tkun riesqa fuq l-istej©. L-istess g˙all-istat tal-bankini lokali li g˙adhom mhux attrezzati. Issib ukoll xi ristoranti li ma jaççettawx persuni g˙omja li jda˙˙lu lillguide dog mag˙hom. Sfortunatament dawn qeg˙din ji©u diskriminati. G˙all-benefiççju tal-qarrejja, tlabt lil Joseph jispjega x’inhi eΩattament illog˙ba tat-torball u kif tintlag˙ab. Filfatt, spjegali li torball hija log˙ba talballun li tintlag˙ab ©ewwa minn nies neqsin mid-dawl jew g˙omja. Ûew© timijiet jilag˙bu kontra xulxin; kull wie˙ed ikun jikkonsisti minn tliet individwi. Il-ballun li jintuΩa waqt din il-log˙ba huwa simili g˙al dak li jintuΩa waqt log˙ba futbol, bid-differenza li jkollu ©ol©ol idoqq ©ewwa fih ˙alli jinstema’ mill-individwi li jkunu qeg˙din jilag˙bu. Sirt naf ukoll li l-assoçjazzjoni fiha 140 membru b’kollox li huma kollha jew neqsin mid-dawl jew g˙omja.

Hawnhekk Joseph xtaq jag˙mel appell g˙al membri ©odda. “Dawn mhux bilfors iridu jkunu g˙omja jew neqsin mid-dawl. G˙al ˙ames ewro fis-sena wie˙ed jista’ jissie˙eb mat-Torball Association of the Blind. B’hekk tkun qieg˙da ting˙ata g˙ajnuna g˙all-fondi.” Lezzjonijiet tal-ECDL minn persuna nieqes mid-dawl stess Peress li f’Novembru li g˙adda ©ie inawgurat il-bini tat-Torball Association of the Blind fil-Furjana, tlabtu jispjegali x’fih ©did eΩattament dan il-bini. “Din kienet dar normali fil-Furjana. Illum ©iet konvertita f’dar li tilqa’ persuni neqsin mid-dawl u anke g˙omja. Tikkonsisti f’laboratorju tal-kompjuter, boardroom fejn isiru l-laqg˙at u kmamar normali o˙ra li ssib fid-djar. Ta’ min jg˙id li fil-laboratorju tal-kompjuter ser jibdew jing˙ataw lezzjonijiet b’xejn tal-ECDL. “Dawn il-lezzjonijiet ser jing˙ataw minn Leone Sciberras, li huwa stess hu persuna nieqsa mid-dawl.” Rigward attivitajiet, sirt naf ukoll li tintlag˙ab il-log˙ba taç-çess . Però, bejni u bejn ru˙i bdejt ng˙id: kif jista’ jkun persuna nieqsa mid-dawl jew g˙amja tista’ tilg˙ab iç-çess! Fil-fatt, waqt l-intervista, Joseph qabbadni ma’ Leone stess sabiex jispjegali kif tintlag˙ab din il-log˙ba minn per-

suni b˙alu. Sirt naf li l-pedini li tmexxi fiç-çess ikollhom indikazzjoni speçjali. Fil-fatt, dawk li s-soltu jkunu skuri, fillog˙ba taç-çess ikunu g˙oljin aktar mill-o˙rajn. B’hekk l-o˙rajn il-baxxi jkunu jistg˙u jintg˙arfu mill-o˙rajn. Minbarra dawn g˙andhom ukoll ilbraille. Din hi sistema li biha permezz ta’ tikek imqabbΩin ’il barra, persuni g˙omja jew neqsin mid-dawl ikunu jistg˙u jaqraw. Il-braille tista’ tinstab fuq kotba, menus, sinjali, lifts u anke fuq il-mowbajls çellulari. Aktarx li min hu g˙ami ma jridx ji©i jara B’sorpriΩa li qatt ma kont qed nistenniha, sirt naf minn Joseph stess, u ovvjament mill-esperjenza tieg˙u ma’ persuni g˙omja, li aktarx li min hu di©à g˙ami ma jkunx irid jigi jara. Tlabtu jispjegali eΩatt dan il-fatt, li ng˙id id-dritt gerfixni ftit. “Óafna drabi l-g˙omja jippreferu jibqg˙u g˙omja. Naf b’kaΩijiet fejn ©ieli ©ew jaraw u wara taqbadhom dipressjoni g˙ax ma setg˙ux jaççettaw is-soçjetà ta’ madwarhom,” spjegali fi ftit kliem Joseph, imma biΩΩejjed biex dak li jkun jifhem dan il-fatt. Fl-a˙˙ar nett, Joseph stieden lil dawk kollha li jixtiequ jissie˙bu b˙ala membri mat-Torball Association of the Blind sabiex jag˙mlu kuntatt ma’ torballmalta@gmail.com

03.02.2013

Çinema

MIÇ-ÇINEMA

jikteb CARMELO BONNICI

LINCOLN

EVOKATTIV

L-AÓÓAR XHUR TAL-AKTAR PRESIDENT AMERIKAN FAMUÛ

Abraham Lincoln (1809 - 1865), is-sittax-il President tal-Istati Uniti hu forsi l-aktar mexxej tan-nazzjon Amerikan li dwaru n˙admu films. Fost dawn insibu: Birth Of A Nation (1915), The Life Of Abraham Lincoln (1915), Abraham Lincoln (1930), Of Human Hearts (1938), Young Mr, Lincoln (1939), Abe Lincoln In Illinois (1939) u s-sena li g˙addiet kellna wkoll Abraham Lincoln Vampire Hunter, ibbaΩat minn fuq ktieb komik. Atturi ta’ statura twila u fiΩikament irqaq b˙al John Carradine, Henry Fonda u Raymond Massey realistikament taw ˙ajja lil din il-persuna mag˙rufa wkoll g˙addaqqna kbira u folta tieg˙u, l-pipa daqsxejn goffa li kien juΩa u l-lobbja g˙olja li kien i˙obb jilbes. IΩda dan il-karattru kariΩmatiku baqa’ msemmi g˙all-affarijiet aktar nobbli u dinjituΩi. Lincoln ra li l-lstati Uniti ma setg˙ux ikunu mag˙quda meta ˙afna minnhom kienu g˙adhom i˙addnu l-iskjavitù. Meta ddikjara li ta˙t il-kappa tax-xemx suwed u bojod u kull razza o˙ra g˙andhom ikunu l-istess, faqqg˙et gwerra çivili ˙arxa u ˙dax-il stat tas-Sud telqu mill-Unjoni. Lincoln jiffoka fuq l-a˙˙ar erba’ xhur ta’ dan il-©enju politiku (Day-Lewis), sakemm kif jaf kul˙add kien assassinat waqt li kien qed isegwi wirja fit-Teatru Ford. Id-direttur patrijottiku Amerikan, Steven Spielberg, ibbaΩa din il-produzzjoni fuq parti mill-ktieb ta’ Doris Kearns Goodwin, Team Of Rivals: The Political Genius Of

Atturi Ewlenin: Daniel Day-Lewis; Sally Field; David Strathairn; Joseph Gordon-Levitt; James Spader; Hal Halbrook; Tommy Lee Jones; Bruce McGill. Direttur: Steven Spielberg. Óin: 151 min. Distributur: 20TH CENTURY FOX/DREAMWORKS S.K.G. Ma˙ru© mill-K.R.S. Çert. PG

Abraham Lincoln u minn volumi o˙rajn. F’dawn l-a˙˙ar ftit xhur tal-hajja tieg˙u, minn Jannar sa April 1865, Lincoln li kien iddispjaçut ˙afna b’din il-gwerra fejn eluf ta’ Amerikani mietu minn ta˙t idejn s˙abhom Amerikani stess, induna li l-konflitt wasal fit-tmiem tieg˙u u stinka sewwa biex jg˙addi mill-Kungress l-Att mag˙ruf b˙ala the 13th Amendment - il-li©i li tabolixxi l-iskjavitù, wara li sena qabel din m’g˙addietx. Lincoln hu film ta’ filosofija ntensiva, mmirat strettament g˙aç-çineasti serji, li kapaçi jitpaxxew b’reçtar mill-aqwa, djalogar erudit u anki li jnissel tbissim, fotografija li sserra˙ l-g˙ajnejn minkejja li ˙afna mix-xeni huma mdawwlin bid-dawl tax-xemg˙at jew lampi tal-gass u r-rispett dinjituΩ lejn l-istorja. Id-direttur tal-fotografija, Janusz Kaminski (is-sie˙eb regolari ta’ Spielberg li di©à bbrilla f’Amistad tal-1997) jippreΩenta quddiemna ‘kanvas’ tal-passat li jer©a’ jie˙u l-˙ajja. L-akbar tif˙ir però jmur lejn Daniel DayLewis li jinkarna b’mod mill-aqwa lpreΩenza kariΩmatika ta’ din il-figura twia

Kompetizzjoni Empire Cinema Mistoqsija g˙al din il-kompetizzjoni: X’tip ta’ film hu DJANGO UNCHAINED? Ibg˙at it-twe©iba tieg˙ek lil: Kompetizzjoni Films, KullÓadd, ÇNL, Il-Mile End, il-Óamrun. Ir-rebbie˙ jirba˙ Ωew© biljetti ming˙and l-Empire Cinema ta’ Bu©ibba. Rebbie˙a tal-©img˙a l-o˙ra: JOSEPHINE BONELLO, “Casa Bonello” 34 Snajjin Str, Mellie˙a. MLÓ 2067.

- vulnerabbli u delikat fil-fiΩika, qisu qaddis jimxi fl-art, jikkumpatixxi lill-isfortunati, qatt ma jitlef it-tempra ˙lief darba mal-mara, Molly (Field), però deçiΩ li pajjiΩu jkun aççessibbli g˙all-ma˙luqin kollha. Id-direttur Steven Spielberg b’dan ixxog˙ol, re©a’ wera kemm g˙andu stima g˙al pajjiΩu u g˙al dan il-mexxej u kemm jg˙oΩΩ id-demokrazija, it-tolleranza u lugwaljanza.

L-AQWA GÓAXAR FILMS bejn it-23 u s-27 ta’ Jannar, 2013

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.

LES MISERABLES DJANGO UNCHAINED LIFE OF PI THE HOBBIT: AN UNEXPECTED JOURNEY PARENTAL GUIDANCE GANGSTER SQUAD PLAYING FOR KEEPS GAMBIT MAGASCAR 3: EUROPE’S MOST WANTED ARGO

03.02.2013

Çinema

KAPOLAVUR

AMOUR

FILM QAWWI MIMLI EMOZZJONIJIET ld-direttur rinomat Awstrijak, Michael Haneke kiseb fama bil-films tieg˙u b˙al Cache’ (Hidden), The White Ribbon u o˙rajn. Dawn ix-xog˙lijiet ©abru diversi unuri minn madwar id-dinja, mhux g˙ax huma films kummerçjali, anzi g˙all-kuntrarju, perrçcu fil-bera˙ ingredjenti koroh b˙ad-dg˙ufija umana u anki kattiverija, kif ukoll xi perversità (b˙al The Piano Teacher). G˙all-a˙˙ar film tieg˙u, Amour (Love), dan id-direttur metikoluΩ biddel l-istil tieg˙u, g˙alkemm it-tendenza li jissorprendi tinsab hemm ukoll. Amour hu l-aktar film personali tieg˙u li jag˙ti stampa realistika, qarsa u krudila tal˙ajja u l-mewt. Georges u Anne Laurent (Trintignant u Riva), Ωew© professuri anz-

Atturi Ewlenin: Jean-Louis Trintignant; Emmanuelle Riva; Isabelle Huppert; Alexandre Thanaud. Direttur: Michael Heneke. Óin : 127 min. Distributur: ARTIFICIAL EYE FILMS. Ma˙ru© mill-K.R.S. Çert. 16 jani tal-muΩika ta’ ’l fuq minn tmenin sena, g˙adhom jin˙abbu ˙afna. Meta f’salt wie˙ed Anne taqa’ f’estasi u tiççassa u wara ftit minuti ter©a’ ti©i f’tag˙ha ming˙ajr ma tiftakar xejn, jirriΩulta li laqtitha puplesija ˙afifa. Minn hemm ’il quddiem hi tkompli sejra lura, bir-ra©el tag˙ha b’paçenzja ta’ Ìobb, jie˙u ˙siebha sewwa u jsefter mag˙ha b’kemm g˙andu sa˙˙a. Meta Eva (Huppert), it-tifla tag˙hom li

kultant ti©i ΩΩurhom, tag˙ti parir lil missierha biex ida˙˙alha x’imkien hu assolutament ma jkunx irid jaf b’dan. X’se ji©ri issa billi dan il-bniedem totalment iddedikat g˙al martu qieg˙ed ukoll jikber u jmur lura minn sa˙˙tu jew jekk hu jmut qabilha? Amour hu film iebes fuq il-menti, naturalment mhux addattat g˙al kul˙add. Din ilproduzzjoni li hi ambjentata fid-dar ta’ dawn tirrikjedi sabar u paçenzja.

Bi skript tassew intelli©enti u erudit, Amour (li hu bis-sotto-titoli) u li reba˙ lunur tal-Aqwa Film Ewropew tal-2012 jiskossjak emozzjonalment wa˙da sewwa minn ©ewwa u Ωgur li ma j˙allikx kwiet wara. Dan il-film hu nnominat g˙al diversi Oscars, fosthom g˙all-Aqwa Film, l-Aqwa Direttur u l-Aqwa Attriçi, fejn Emmanuelle Riva fil-g˙omor ta’ 85 sena tag˙ti nterpretazzjoni ntensa li tid˙ol dritt fl-g˙eruq ta’ ©ismek. Óasra li Jean-Louis Trintignant mhux innominat. Ta’ min ifa˙˙ar ukoll ilfotografija ta’ Darius Khondji li sar ukoll veteran ta’ Hollywood. Film li m’g˙andux jg˙addi inosservat u li f’Hollywood ma jag˙mlux b˙alu.

JIGGALVANIZZAK

THE IMPOSSIBLE

FAMILJA LI TIÌÌIELED KONTRA FORZA FORMIDABBLI TAN-NATURA Atturi Ewlenin: Naomi Watts; Ewan McGregor; Tom Holland; Samuel Joslin; Oaklee Pendergast; Geraldine Chaplin. Direttur: Juan Antonio Bayona. Óin: 114 min. Distributur: E-ONE ENTERTAINMENT. Ma˙ru© mill-K.R.S. Cert. 12 Fil-bidu tas-Snin Sebg˙in, beda çirku ta’ films li malajr g˙amlu suççess u sabu l-appo©© tal-udjenzi ma’ kullimkien. Dawn kienu l-films tad-diΩastri. Hollywood ma qag˙adx lura biex jippreΩenta, kwaΩi dejjem b’mod spettakulari, kull xorta ta’ katastrofu imma©inabbli. Il-ma©©oranza ta’ dawn ix-xog˙lijiet kienu minn fuq stejjer fittizji, g˙alkemm ˙afna jistg˙u jse˙˙u. Però, diΩastri attwali wkoll sabu ru˙hom fuq il-liΩar il-kbir u f’dawn naraw il-kura©© sfiq u d-dedikazzjoni s˙i˙a ta’ ˙afna li, bi spirtu determinat u rieda altruwista, jikkumbattu kontra l-kurrent biex isalvaw lilhom nfushom jew o˙rajn fi gwaj kbir u anki jg˙inu lill-im©arrbin. Wie˙ed mill-akbar diΩastri ta’ Ωmienna se˙˙ l-g˙ada tal-Milied tal-2004 meta tsunami kbir (mew©a terribbli kkawΩata minn terremot fil-ba˙ar) laqtet il-kosta tatTajlandja b’impatt enormi u ˙alliet kwaΩi 300,000 ru˙ mejta u ˙erba fuq skala grandjuΩa warajha. The Impossible jirrakkonta ©rajja vera ta’ din id-disgrazzja kif laqtet lil wa˙da familja Brittanika (fil-verità kienet Spanjola) u l-konsegwenzi kbar li ©raw wara. Henry Bennett (McGregor) u martu Maria (Watts) u ttliet itfal subien tag˙hom, Lucas (Holland), Thomas (Joslin) u Simon (Pendergast) jmorru g˙all-vaganzi talMilied f’xatt fit-Tajlandja (hemm ikun is-sajf). Waqt li

jkunu jg˙umu fil-pixxina tal-hotel jie˙du pjaçir, jisimg˙u ˙oss ikarwat u mew©a terribbli tasal fuqhom, tkaxkar kollox, tg˙erreq kullimkien u t˙alli ˙erba warajha. F’dan il-pandemonju li nqala’ g˙al g˙arrieda, din ilfamilja, wara li jkollha tiffaççja dan it-terrur, iduqu l˙niena u l-kura©© u l-g˙ajnuna siewja ta’ nies umli talpost waqt li jkollhom i˙abbtu wiççhom ma’ mijiet ta’ katavri g˙addejjin fuq wiçç l-ilma. The Impossible hu film maqsum fi tnejn - l-ewwel parti twila spettakulari turi bid-dettal ir-rebus s˙i˙ li jinqala’ li anke dda˙˙lek f’qoxortok u kultant tbeΩΩek (g˙alkemm dan mhux film tal-biΩa’) u fit-tieni nofs nassistu g˙at-tribulazzjonijiet ta’ din il-familja li jsibu g˙ajnuna minn sorsi mhux mistennija b’andament

emozzjonali li jqanqal u anki xi daqsxejn ta’ sentimentaliΩmu Ωejjed. Naomi Watts b˙ala Maria l-omm, l-iΩjed wa˙da li se ssofri u li meritatament hi nnominata g˙allOscar, tag˙ti parti xintillanti u realistika meta ma˙kuma minn forzi ta’ qawwa enormi u tinsab feruta, g˙ajjiena u qalbha maqsuma però dejjem tkompli tirreΩisti. Tom Holland, it-tifel il-kbir ukoll jibbrilla meta f’çirkostanzi ˙afna aqwa minnu, jassumi responsabbiltà ta’ wie˙ed veteran. L-ispettaklu tat-tsunami hawn hu ˙afna aktar elaborat u jie˙u ˙afna aktar ˙in minn meta rajnieh fil-bidu talfilm Hereafter ta’ Clint Eastwood. The Impossible hi produzzjoni li tiggalvanizzak u ΩΩommok attent tammira l-ispirtu uman kumbattiv. Arah!

03.02.2013

Illum ON D ROAD, ONE 21.30

Ondroad tal-lejla jikkonsisti f’test drive tal-karozza Opel GTC li ©iet introdotta fil-gΩejjer Maltin ftit tal-©img˙at ilu, testing li parti minnu sar fit-trakk ta' Óal Far. Dan il-programm jitratta wkoll esebizzjoni ta’ wirja ta’ mudelli ta’ kull tip fosthom karozzi, muturi ajruplani u vapuri. Fl-a˙˙ar parti nsegwu feature interessanti dwar il-kompetizzjonijiet tal- pickup trucks imsej˙a b˙ala Bigfoot. 9:03, ONE, 10.15pm Illejla tixxandar edizzjoni o˙ra tal-programm 9:03 li matulu se tkun qieg˙da ti©i analizzata r-raba’ ©img˙a tal-kampanja elettorali. 9:03 illejla g˙andu preΩentazzjoni ta’ Krista Caruana. DR HOUSE, La 5, 9.10pm Is-sensiela ferm popolari Dr House se tibda tintwera mil-lum fuq il-La5, fejn naraw lit-tabib u t-tim tieg˙u jikkuraw mara li qieg˙din ituha ˙afna konvulΩjonijiet.

Matul il-©img˙a BEAUTIFUL, Mit-Tnejn sal-Ìimg˙a, Canale 5, 1.40pm

TeleviΩjoni

07.30 ONE NEWS 08.00 Folji 10.00 Xandira Politika Malta Tag˙na Lkoll 11.00 Joe’s Kitchen 11.30 Ir-Rangers (R) 12.10 Aroma Kitchen (R) 13.30 ONE NEWS 13.45 Ieqaf 20 Minuta 14.10 Ilsien In-Nisa 15.30 ONE NEWS 15.45 Teleshopping 16.30 L-Argument 17.30 ONE NEWS 17.40 L-Argument 18.30 Diskors Dr Joseph Muscat 19.30 ONE NEWS 20.30 MASS MEETING 21.30 On D Road 22.15 Nine-O-Three 23.15 ONE NEWS

06:30 09.35 10.05 10.30 10.55 12.20 13.30 14.00 16.10 16.35 18.50 20.00 20.40 21.30 22.30 00.30

Uno Mattina in Famiglia Mix Italia Maxitalia A Sua Immagine Santa Messa - Angelus Linea Verde Tg Domenica In - L’Arena Tg1 Domenica In - Così è la vita L’Eredità Tg 1 Affari Tuoi Tutta la Musica del cuore Tg1 Applausi

07.00 08.20 10.35 12.25 13.00 14.00 15.45 17.50 18.30 19.25 21.25 00.25

Bejn Rick u Caroline tibda tin˙oloq çerta atmosfera, u Brooke tapprova dan, filwaqt li tibda t˙e©©u biex jibqa’ ’l bog˙od minn Amber. Hope qieg˙da tie˙u kura speçjalizzata minghand psikologa, u Amber tinduna b’dan. Hija tkellimha u tg˙idilha biex jing˙aqdu flimkien sabiex ma jitilfux lill-ir©iel li j˙obbu. Brooke tag˙mel minn kollox biex tbieg˙ed lil Amber minn ma’ Rick, filwaqt li tressqu aktar lejn Caroline. BETTER LIVING, It-Tnejn, ONE, 16.30 L-ewwel mistieden tal-programm, James Muscat, din il-©img˙a ser jitkellem dwar l-importanza li wie˙ed jie˙u ˙sieb sew ta' qalbu u dwar l-implikazzjonijiet li jistg˙u jinqalg˙u jekk ma noqog˙dux attenti x'nieklu. Aktar tard, Simon Cassar ikompli b'su©©ett iehor relatat mad-dekor tad-dar filwaqt li lejn l-a˙˙ar tal-programm, Paulanne ser turi kollezzjoni fantastika g˙al dawk li j˙obbu l-antikità. SENSILHENA, Il-Óamis, TVM2, 9.45pm Nhar il-Óamis 14 ta’ Frar, b˙al ta’ kull sena, niççelebraw ilfesta ta’ San Valentinu. Min kien? G˙aliex din hija l-festa talma˙bubin kollha? G˙alkemm waqt il-programm ser naraw features relatati ma’ dawn il-mistoqsijiet, fl-istudios ser ikollna l-koppja Paul u Denise Mintoff flimkien ma’ Fr John Avellino, fejn ser jitkellmu mill-esperjenza tag˙hom. Paul u Denise ser jitkellmu dwar kif huma jirnexxielhom isibu u jΩommu dak li jg˙aqqadhom u Fr Avellino ser jitkellem dwar l-esperjenza tieg˙u ma’ ˙afna Ωg˙aΩag˙ u miΩΩew©in, fejn hu jg˙inhom biex kemm jista’ jkun jibqg˙u jin˙abbu, anke jekk ikun hemm il-problemi. PreΩentazzjoni ta' Valerie Vella. Produzzjoni eΩekuttiva ta’ ÇAM Productions international ta˙t id-direzzjoni ta’ Fr Louis Mallia mssp SEJJAÓTLI, is-Sibt, FAVOURITE, 9.00pm Fr Rene Camilleri l-mistieden residenti ta’ kull programm, flimkien ma’ Joyce Cassar li tippreΩenta l-programm, ser jitkellmu dwar kif il-bniedem jista’ jkollu ˙ajja aktar serena, tajba g˙alih u g˙al ˙addie˙or jekk jippruvaw jimxu skont lEvan©elju li nkiteb mill-evan©elisti li ghexu u semg˙u ttag˙lim ta’ Ìesù. L-Evangelju ta’ din il-©img˙a huwa minn San Mark kapitlu 16 versi 15 sa 20. Il-kelma nawfra©ju llum nistg˙u narawha b˙ala metafora tan-nawfra©ju li r-reli©jon u l-fidi g˙addew u g˙adhom g˙addejjin minnu. X’inhuma s-sinjali ta’ nawfra©ju fir-realtà tag˙na b˙alissa? X’ser jo˙ro© minn dan in-nawfra©ju g˙all-©enerazzjonijiet futuri?

TF: La vita secondo Jim Cartoni Film: Flipper Studio Aperto Sport Mediaset - XXL Film: La vera storia di Biancaneve - Tg com Film: Sydney White TF: La vita secondo Jim Studio Aperto Film: Lara Croft - La culla della vita Tg com Le Iene TF: Californication Tg com

Chef Abroad Naturally Delicious Chasing the Yum Drop 5 lbs with Good Housekeeping 13:45 Easy Entertaining with Michael Chiarello 14:10 Reservations Required 14:35 Feng Shui Living

07.45 10.00 10.30 12.00 12.30 13.00 14.00 14.05 15.00 15:05 15.40 16.25 17.00 17.05 17.30 18.00 18:10 19.45 20.30 21.30 21.35 23.15 23.45

INT fuq NET Ucuh Futur fis-Sod Distinti Kisbiet Telebejgh NET News Simpatici (r) NET News Telebejgh NetWorks Sport Extra NET News (ikompli) Sport Extra Flusek (r) NET News Futur fis-Sod NET News Deja Vu NET News Replay NET News Futur fis-Sod

06:00 TF: Due uomini e mezzo 06.30 Real School 07.00 Cartoons 09.25 TF: Alien Surf Girls 10.10 Ragazzi c’è Voyager 10.50 A Come Avventura 11.30 Mezzogiorno in famiglia 13.00 TG 2 GIORNO 13.30 Tg2 Motori 13.45 Quelli che aspettano 15.40 Quelli che ... 17.05 Tg2 Notizie 17.10 Rai sport 18.00 Tg 2 18.10 90 minuto 19.35 TF: Cops 20.30 Tg 2 21.05 TF: NCIS 21.50 TF: Elementary 22.335 La Domenica Sportiva 01.00 Tg 2

06:00 07:55 08.50 10.00 11.55 13.00 13.40 14.00 18.50 20.00

PRIMA PAGINA Traffico - Tg 5 Le frontiere dello spirito Film: Ritorno alla laguna Blu Melaverde Tg 5 L’Arca di Noe Domenica Live Avanti un altro Tg 5 - Meteo Dopo Tg 5 20.40 Stricia la Domenica 21.30 Centovetrine 23.30 Film: Un segreto tra di noi Tg5

12:00 12:25 12:50 13:15

08:30 Australian Open Tennis 09:15 Game, Set and Mats 09:30 Live: Australian Open Tennis: Men’s Final [Live] 12:30 Live: FIS World Cup Alpine Skiing: Maribor, Slovenia: Women’s Slalom 2nd Leg [Live] 13:15 Live: FIS World Cup Alpine Skiing: Kitzbuhel, Austria: Men’s Slalom 2nd Leg [Live] 14:15 Live: FIS World Cup Nordic Ski Jumping: Vikersund, Norway: HS 225 [Live] 16:15 FIS World Cup Nordic Skiing 16:45 FIS World Cup Nordic Skiing 17:30 Game, Set and Mats 17:45 Live: Africa Cup of Nations Football: Group A 20:00 Australian Open Tennis

09:20 10:10 13:30 14:20 15:10 15:35 16:00 16:50 17:40 18:30 19:20 20:10 21:00 21:50 22:40 23:30

Cake Boss Say Yes to the Dress Ultimate Cake-Off Cake Boss: Next Great Baker Cake Boss Cake Boss Ultimate Shopper What Not to Wear Ace of Cakes Secret Eaters My Crazy Obsession My Big Fat American Gypsy Wedding Rich Bride/Poor Bride Secretly Pregnant The Bubble Man Strange Attractions

06:00 06:50 07:45 10:20 11:10 12:05 14:45 15:10 15:40 16:05 16:35 19:10 21:00 22:50 23:45

Joanna Lumley’s Nile Discovery Atlas I Shouldn’t Be Alive China’s Man Made Marvels China’s Man Made Marvels Out of Egypt Classic Car Club Chasing Classic Cars Classic Car Club Chasing Classic Cars When Weather Changed History Kill Zone Nazis: The Occult Conspiracy Empire Zero Hour

09:10 09:30 10:00 10:10 10:30 11:00 11:10 12:00 12:10 12:30 13:00 13:30 14:00 14:10 14:30 15:00 15:15 15:30 16:00 16:30 17:00 17:10 18:00 18:30 19:00 19:30 20:00 20:15 20:30 21:00 21:30 22:00 22:10 22:30 23:00 23:10

The Health Show To Be Announced BBC World News World Features Dateline London BBC World News To Be Announced BBC World News World Features Third Eye BBC World News Newsnight BBC World News World Features To Be Announced BBC World News Sport Today Click BBC World News My Country BBC World News To Be Announced BBC World News India Business Report BBC World News Third Eye BBC World News Sport Today Click BBC World News To Be Announced BBC World News World Features My Country BBC World News To Be Announced

09:35 Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 10:00 The Legend of Korra 10:25 The Penguins of Madagascar 10:50 SpongeBob SquarePants 11:15 Winx Club 11:40 iCarly 12:05 The Troop 12:55 Drake and Josh 13:20 Drake and Josh 13:45 SpongeBob SquarePants 14:10 SpongeBob SquarePants 14:40 Back at the Barnyard 15:05 The Mighty B 15:30 The Fairly Odd Parents 15:55 iCarly 16:20 Big Time Rush 16:45 Victorious 17:10 Supah Ninjas 17:35 SpongeBob SquarePants 18:00 The Legend of Korra 18:25 Power Rangers Samurai 18:50 The Penguins of Madagascar 19:15 Victorious 19:40 iCarly 20:05 True Jackson, VP

07.00 08.00 10.30 12.00 12.10 14.00 14.05 15.30 16.00 16.05 16.25 17.10 18.00 18.20 20.00 20.40 23.15 23.30

06:00 07.00 08.15 09.20 10.15 10.45 11.15 11.40 12.00 12.55 13.25 14:00 14:30 15.05 19.00 20.00 20.10 21.30 23.15 23.45

L-G˙odwa t-Tajba TVAM Malta u lil Hinn Minnha L-A˙barijiet Óadd G˙alik L-a˙barijiet Óadd G˙alik Ikompli Teleshopping L-A˙barijiet Teleshopping Mixage (R) Venere (R) L-A˙barijiet - Madwarna TVHemm L-A˙barijiet - Sports American Idol L-A˙barijiet Malta u lil Hinn Minnha

Fuori orario The Big Valley Film: Dottore a Spasso TF: L’Ispettore Derrick Rai Educational TGR Estovest TGR Mediterraneo TGR RegionEuropa Tg3 - Telecamere Salute Rai Educational Passepartout TG Regione - TG Regione Meteo In 1/2 ora Alla falde del Kilimangiaro Tg3 - TG Regione Blob Che tempo fa - Report Presa diretta Tg 3 Sostiene Bollani

06:45 07:20 08.25 09.20 10.00 11.00 11.30 12.00 12.45 14.00 14.40 15.25 18.55 19.35 21.30 00.10

Tg 4 Vita da strega Storie di confine Slow tour Santa Messa Le storie di viaggio a ... Tg4 - Pianeta Mare Scene da un matrimonio Pianeta Mare Tg 4 Donnavventura Film: Don Gnocchi Tg4 Film: Il Comandante Florent Film: The Green Mile Film: Pleasantville Tg 4

08:10 08:25 08:40 09:25 09:55 10:25 10:55 11:45 12:30 13:30 14:00

Boogie Beebies Charlie and Lola Robin Hood Keeping up Appearances Supernova The Old Guys Great Ormond Street The Inspector Lynley Mysteries London Hospital The Royle Family The Impressions Show with Culshaw and Stephenson ’Allo, ’Allo! Doctors Elephant Diaries Doctor Who London Hospital Blackadder the Third Twenty Twelve Life on Mars Spooks Inspector Lynley Mysteries

14:30 15:00 17:30 18:20 19:05 20:00 20:30 21:00 21:50

06:00 06:25 06:50 07:15 08:10 09:05 09:30 09:55 10:50 11:40 12:35 13:05 13:30 14:00 14:25 15:20 16:15 17:10 18:05 19:00 19:30 20:00 21:00 23:00

07.00 09.50 11.15 11.45 13.30 14.05 16.55 17.55 20.00 20.30 21.30 24.00 00.20

How It’s Made How Do They Do It? How Do They Do It? Twist the Throttle: Kawasaki Mythbusters: No Pain, No Gain Destroyed in Seconds Destroyed in Seconds Extreme Engineering: Widening the Panama Canal American Loggers Dirty Jobs: Reindeer Farm Auction Kings: Iwo Jima Sword/Cathouse Chairs Auction Kings: Spy Watch/Model A Auction Hunters: The Wild West Auction Hunters: The Big Score Gold Rush: Alaska: The Ultimate Price Gold Divers: A Viking Funeral American Chopper: Troubled Waters Ultimate Survival: South Dakota Dual Survival: Road to Nowhere How It’s Made How It’s Made Bears Mission Everest Curiosity: Plane Crash Aircrash Confidential: Terrorism

Omnibus Ti porto io Ti ci porto io ... in Cucina Josephine ange Gardien Tg La7 Film: Questo pazzo pazzo pazzo pazzo mondo TF: The District Rugby Tg La 7 In onda Film: La Duchessa Tg La7 Sport Film: Due Notti con Cleopatra

03.02.2013

TeleviΩjoni

minn SYLVANA FARRUGIA

ILLUM LARA CROFT, TOMB RAIDER: THE CRADLE OF LIFE (Italia 1, 7.00pm) Mill-©did, g˙at-tieni darba, Angelina Jolie, ter©a’ tmur tfittex f’qabar ie˙or antik, din id-darba biex issib l-imsej˙a Kaxxa ta’ Pandora li, jekk isibha ˙addie˙or, jista’ jag˙mel minnha l-armi biolo©içi. Spettaklu mill-aqwa f’lokazzjonijiet li ilhom jeΩistu eluf ta’ snin, kollox bil-g˙an tal-avventura. Jidhru wkoll Gerard Butler, Noah Taylor, Ciaran Hinds, Djimon Hounsou u Christopher Barrie. THE GREEN MILE (Rete 4, 9.30pm) Film li huwa meqjus minn ˙afna b˙ala kapulavur mill-aqwa, ta˙t id-direzzjoni ta’ Frank Darabont. Michael Clarke Duncan, il-protagonist ta’ dan il-film, sfortuntament miet f’Settembru li g˙adda. Kien mag˙ruf ukoll, apparti g˙ar-reçtar tieg˙u, g˙addaqs tieg˙u. Óafna kienu jqisuh b˙ala gentle giant. Dan il-film li kien in˙adem fl-1999, naraw lil Michael Clarke Duncan filparti prinçipali, u mieg˙u ja˙dmu wkoll Tom Hanks, David Morse, Bonnie Hunt u James Cromwell. L-istorja hija rrakkontata permezz ta’ flashbacks mill-perspettiva ta’ Paul Edgecomb (Hanks) li huwa uffiçjal fil-˙abs, fis-sezzjoni ta’ dawk li qeg˙din jistennew is-sentenza tal-mewt. Jirrakkonta kif darba minnhom jasal dan il-©gant quddiemhom g˙aliex kien instab ˙ati ta’ stupru u qtil ta’ Ωew©t ibniet. Minn hawn ’il quddiem mhu se ng˙id xejn aktar, imma ag˙mel appuntament g˙al-lejla ma’ dan film li huwa twil ftit aktar minn tliet sig˙at, ghaliex Ωgur li mhux se jiddispjaçik. Il-film fih ikoll waqtiet komiçi, laktar permezz ta’ ©urdien Ωg˙ir li iΩda mhux qieg˙ed il-˙abs jiskonta sentenza, iΩda g˙ax inzerta twieled hemm.

IT-TLIETA 5 ta’ FRAR GRUMPIER OLD MEN (IRIS, 1.45pm) Wa˙da mill-aqwa koppji maskili li kien hawn fl-istorja taç-çinema bla dubju kienu Walter Matthau u Jack Lemmon. Dawn kienu dehru l-ewwel darba flimkien fil-film The Fortune Cookie fl-1966 u tant ikkontrastaw kontra xulxin li dehru f’mill-inqas seba’ films o˙ra flimkien. Grumpier Old Men ˙admuh fl-1995 (wara Grumpy Old Men fl-1993) u fih ter©a’ tidher mag˙hom Ann-Margret u, f’dan it-tieni film, titfaçça wkoll Sophia Loren. Farsa s˙i˙a.

L-ERBGÓA 6 ta’ FRAR LETTERS TO JULIET (Canale 5, 9.10pm) Film romantiku g˙all-a˙˙ar, li t-tag˙lima minnu hi li m’g˙andek taqta qalbek qatt, u li l-im˙abba vera kapaçi tirba˙ kull ostaklu. Hawnhekk g˙andna tfajla Ωag˙Ωug˙a, ©urnalista Amerikana, li darba minnhom ikollha l-opportunità li tmur Verona mal-g˙arus tag˙ha. Hawnhekk hija tiltaqa’ ma’ grupp ta’ nisa li volontarjament jirrispondu ittri miktuba lil Ìuljetta Capuletti, t-tfajla talkoppja famuΩa Romeo u Ìuljetta. Hija taqbad ma’ ittra partikolari, u dda˙˙alha f’rasha li l-koppja g˙andha ter©a’ ssib lil xulxin, minkejja li kienu g˙addew aktar minn 50 sena. Film ˙elu li g˙andu jinΩel tajjeb wara xi ©urnata xog˙ol. Direzzjoni ta’ Gary Winick, ja˙dmu Amanda Seyfried, Chris Egan, Vanessa Redgrave, Gael Garcia Bernal u Franco Nero. Ix-xenarji mill-isba˙ ta’ Verona u l-madwar ipaxxu l-g˙ajnejn. ARABESQUE (Rete 4, 4.35pm) Sophia Loren minkejja l-età li g˙andha, g˙adha mara sabi˙a u ta’ çertu portata. Arabesque kienet ˙admitu fl-1966, meta kellha 32 u fl-aqwa tas-sbu˙ija tag˙ha. Çerti nisa donnhom ma jixjie˙u qatt. Apparti li Arabesque huwa film divertenti ˙afna, tispikka l-aktar id-dehra ta’ Loren, minkejja li filfilm jie˙u sehem ukoll Gregory Peck. Hawnhekk g˙andha professur Amerikan li jsib ru˙u f’nofs kon©ura politika.

IL-ÓAMIS

GÓADA

7 ta’ FRAR

KRAMER VS KRAMER (Iris 9.05pm)

Film komiku g˙all-a˙˙ar b’Pierce Brosnan u Julianne Moore fil-partijiet prinçipali, fejn it-tnejn li huma ja˙dmu l-parti ta’ avukati li jispeçjalizzaw fid-divorzji, li mhux l-ewwel darba jispiççaw jikkonfrontaw lil xulxin fl-awli tal-qorti. Bejniethom iΩda tibda storja, li twassal g˙aΩ-Ωwie©. Tg˙id issa jafu x’g˙andhom jag˙mlu biex iΩ-Ωwie© tag˙hom ikun suççess?

Merryl Streep g˙adha fl-aqwa tag˙ha llum, 33 sena wara li dehret f’dan il-film li jag˙ti l-isba˙ eΩempju tal-g˙aqda fil-familja. Reba˙ l-Oscar b˙ala l-Aqwa Film tal-1979, kif ukoll Dustin Hoffman b˙ala l-Aqwa Attur, filwaqt li Streep reb˙et l-Oscar b˙ala l-Aqwa Attriçi f’parti sekondarja. Il-©rajja turina lil wa˙da omm li titlaq lil Ωew©ha u t˙allih ifendi wa˙du g˙at-tifel tag˙hom. Ìmiel ta’ film ta˙t id-direzzjoni ta’ Robert Benton.

LAWS OF ATTRACTION (Rai 3, 9.05pm)

IL-ÌIMGÓA

BORN ON THE FOURTH OF JULY (TCM, 9.00pm)

8 ta’ FRAR

Film li n˙adem lura fl1989 b’Tom Cruise filparti prinçipali b˙ala Ron Kovic, Ωag˙Ωug˙ Amerikan li jissejja˙ biex imur ji©©ieled ilgwerra fil-Vjetnam. G˙all-parti li ˙adem Cruise, kellu l-ewwel nominazzjoni g˙allOscar fil-karriera tieg˙u. Interessanti lfatt li Oliver Stone, apparti li kien iddirettur tal-film, kiteb ukoll biççiet minnu, min˙abba l-esperjenza li kiseb g˙aliex anke hu kien ta sehmu fil-gwerra tal-Vjetnam. Stone ried li l©bid tal-film ikun fil-Vjetnam, iΩda min˙abba li kien hemm problemi diplomatiçi bejn l-Istati Uniti u l-Vjetnam, dan ma kien possibbli. Il-film idur maΩ-Ωag˙Ωug˙ Kovic li jispiçça paralizzat f’din il-gwerra u jibda ©lieda qalila favur id-drittijiet tassuldati u dawk kollha nvoluti fiha.

BEDTIME STORIES (Italia 1, 9.10pm) Film li rnexxieli nara ftit tax-xhur ilu. Naturalment fejn jid˙ol Adam Sandler, iç-çajt u d-da˙k mhux nieqes. Hawnhekk g˙andna lil Sandler li ja˙dem b˙ala handyman f’lukanda. Óajtu tinbidel f’daqqa wa˙da meta l-istejjer li jibda jirrakkonta lin-neputijiet tieg˙u jibdew ise˙˙u filfatt. Film ideali g˙all-familja kollha l-Ìimg˙a filg˙axija.

IS-SIBT 9 ta’FRAR MEGAMIND (Italia 1, 9.10pm) It-tarbija Megamind tintbag˙at mill-©enituri tag˙ha mill-pjaneta li jg˙ixu fiha ’l bog˙od lejn id-dinja tag˙na. Waqt il-vja©© fl-ispazju, tarbija o˙ra Metro Man li qed tag˙mel l-istess tra©itt, eΩatt fil-˙in li jid˙lu fl-atmosfera tad-dinja, ja˙btu u Metro Man jirnexxilu jinΩel g˙and familja rispettabbli waqt li Megamind tmissu x-xorti ˙aΩina li jinΩel f’bit˙a qalb il-˙absin. Meta jikbru, Megamind isir viljakk mill-kbar, però x-xorti ma ttihx li jirba˙ u jiddomina lill-belt ta’ Metro City. Megamind hu film tant divertenti li anki l-kbar g˙andhom jie˙du pjaçir bih. F’films b˙al dawn dejjem insibu xi karattru sekondarju simpatiku li ji©bed l-attenzjoni.

03.02.2013

Log˙ob SOLUZZJONI TAL-ÌIMGÓA L-OÓRA

MIMDUDIN: 1 Fortina, 5 Ìganti, 8 Abbasso, 14 Nafar, 15 Rutina, 17 Dingli, 19 Tikka, 20 Tjun, 21 Ûrar, 23 Ìidri, 25 u 28 Intervall, 29 u 30 Óaliba, 31 Erin, 33 OppoΩizzjoni, 39 Mewt, 41 Dam, 42 Nil, 43 Çara, 45 Matur, 46 Kurat, 47 Ladd, 50 Ìowk, 53 Uma, 54 Art, 56 Grass, 58 Kantin, 60 Abbozz, 62 Ittri, 64 Laqam, 67 Makakk, 69 Kimono, 70 Dahar, 72 u 73 Snanar, 75 Raxx, 77 Ta˙t, 79 Fired, 80 Karru, 82 Ósad, 84 u 85 Eletti, 87 Tost, 88 Rikonoxxenti, 93 Adam, 94 u 95 Maduma, 96 Óabi, 98 Koxxa, 100 WiΩin, 101 Tejn, 105 Tuta, 108 Rabja, 109 Ksu˙at, 110 Óanini, 111 Ostja, 112 Ìwejdin, 113 Qratas, 114 Ossi©nu.

254 Irba˙ €25 fi flus

Mimdudin 1 Dan huwa kamrin fit-teatru Manoel (7) 5 Bniedem imberfel, ta’ gosti g˙alih, imur kontra r-regola (6) 8 A©itat u aktar b˙alu (7) 14 Aktar minn tikka wa˙da (5) 15 Trofof tax-xag˙ar mibruma (6) 17 Dan mhuwiex mill-belt, kampanjol (6) 19 Omm l-omm (5) 20 Gonzi jg˙id li g˙andu par idejn .... (4) 21 Noqog˙du fihom (4) 23 Nibdew nilag˙quh fis-sajf (5) 25 Suldat tad-....., kien jie˙u ˙sieb ix-xtut sekli ilu (5) 28 It-tabib .... Chircop ma ninsewh qatt (4) 29 u 30 Kontra dawwal (6) 31 Bniedem .... ras, ma jag˙ti kaΩ ta’ xejn (4) 33 Dan Ωgur li mhuwiex Laburist (12) 39 Kontra sinjur (4) 41 Wie˙ed bit-Taljan (3) 42 United States of America (3) 43 Issibu f’Kordin (4) 45 Meta tikteb bih jista’ jit˙assar (5) 46 Tid˙ol bejn il-..... u qoxrithom (5) 47 Tajjeb ˙afna fit-tog˙ma (4) 50 Kamra x’aktarx kbira (4) 53 u 54 Óa©ar iebes li jillustrawh u ji©i qisu r˙am (6) 56 Wa˙da mit-tara© (5) 58 L-ikbar g˙adu tieg˙u huwa l-martell (6) 60 u 62 Xi ˙a©a li ma titwemminx (11) 64 Sinatra? (5) 67 G˙awi, tis˙in tal-irjus (6) 69 Dawn mimlijin si©ar u xtieli (6) 70 Pilatu ..... idejh (5) 72 u 73 Ix-Xitan (6) 75 ÓaΩen, ingann, fottiment (4) 77 Infermier/a (4) 79 Mar (5) 80 Il-˙ajjat jag˙mel l-ilbiesi minnu (5) 82 Rani mifxul fil-Persja ta’ llum (4)

84 u 85 Dan ma kienx ir-ra©el tal-karlina (6) 87 It-Teatru .... baqa’ mwaqqa’ (4) 88 Xi ˙add li ma juri interess ta’ xejn (12) 93 Kontra ©gant (4) 94 u 95 Aktar minn gallun wie˙ed (6) 96 Diwi ta’ muΩika, çempil ta’ qniepen (4) 98 Lapida, jew wiçç ta’ gradenza/lavaman (5) 100 u 101 Min jg˙in lil ˙addie˙or fix-xog˙ol ta’ aqwa minnu (9) 105 Tg˙umx jekk il-ba˙ar mimli bih (4) 108 Kontra çokon (5) 109 Ûul, jekk jog˙©bok! (6) 110 G˙afsa Ωejda fuq kelma jew punt (6) 111 Id u id (5) 112 Wie˙ed mill-imdamdmin (7) 113 Il-biljetti li jintbag˙tu g˙al xi stedina (6) 114 Disg˙in a la Taljana (7) Weqfin 2 Din titniΩΩel fil-qieg˙ biex torbot xi opra tal-ba˙ar (5) 3 u 4 Xarba s˙una taç-çikkulata (8) 6 Xi ˙add imdejjaq, qalbu sewda (5) 7 G˙andu bΩonn il-kura tat-tabib (5) 9 u 10 Din tintuΩa fil-log˙ob tan-nar, u hija wkoll meraq mag˙qud tal-frott (8) 11 M’hijiex kwadra (5) 12 Dan jitg˙allem fl-università (7) 13 Óuta qisha serp twil b’©isem lixx (7) 16 Fjordilatte, baqta, xkuma (5) 18 Wie˙ed minn ˙amsa (5) 22 Dan g˙at-tfaddil tal-flus (5) 24 u 26 Kif jissejja˙ il-bebbux tal-ba˙ar (6) 27 Dan l-injam niexef tajjeb g˙all-˙ruq (5) 32 Xaqquf jew terrakotta (6) 33 Dan tal-karozzi tal-linja dejjem jog˙la (3) 34 Min jag˙milha maz-.... jibda jimxi b˙alu (4) 35 G˙akkes jew jag˙mel skjav (6)

36 37 38 40 44 48 49 51 52 55 57 59 61 63 65 66 68 69 70 71 74 76 78 79 82 83 86 89 90 92 97 99 102 103 106

Tifel li jg˙in waqt il-quddies (6) F’dan il-˙in preçiΩ (4) Wie˙ed mit-tulijiet (3) Minn dawk ix-xtieli b’zokk irqiq jag˙mlu l-˙bula (6) Din tinΩamm f’wiçç il-ba˙ar u b’maΩΩra fil-qieg˙ (4) Jistg˙u jkunu muΩikali wkoll (4) Jag˙tuhielek biex iwaqqg˙uk fl-art (8) Im˙ares sew u mg˙asses (8) Stanza minn poeΩija (6) G˙asfura, wa˙da mill-bliebel (6) Dan ifisser mard tal-mo˙˙ (4) L-g˙ajta tal-qattus (4) Din trid t˙allasha g˙al saqaf fuq rasek (4) Po©©a ©ebla fuq o˙ra (4) Bla ...... ta’ Norman Hamilton (6) Frak, biççiet, frazzjonijiet (4) Din il-kelma ssibha f’32 mimduda (6) Kasbar u Ωebla˙ kemm fela˙ (6) Ma ji©bdekx, ma fih .... ta’ xejn (4) Dari konna nag˙mluha wara l-bieb, biex ma jid˙ol ˙add (6) Ìilda u ©ilda (4) It-trab fit-toroq hekk isir bix-xita (4) It-tfal jitg˙allmu fiha (5) u 81 Il-kapitali tal-Libja (6) Dan it-tim Taljan qieg˙ed fuq nett fil-lig tal-futbol (5) Dan huwa ga©©a g˙all-insib (7) G˙addej tajjeb, ma jonqsu xejn (7) G˙amel dawn il-˙sejjes waqt l-irqad g˙ax ˙a n-nifs minn imnie˙ru (5) u 91 Enormi (6) Mara hekk qieg˙da tistenna tarbija (5) Óa f’idejh u ˙a n-nar (5) u 100 T˙allsu u tibda tirçievi l-gazzetti regolari (10) Mtella’, mwaqqaf dritt (5) u 104 L-ewwel kamra tal-qorti (8) u 107 Il-kapitali ta’ Çipru (8)

WEQFIN: 2 Offra, 3 u 4 Tarznari, 6 u 7 Gratitudni, 9 u 10 Briganti, 11 Sakra, 12 MniΩΩel, 13 Falluti, 16 Tripp, 18 Gvern, 22 Marda, 24 Rio, 26 Nej, 27 Ûball, 32 Inçova, 33 Omm, 34 Pett, 35 Ûar©un, 36 Zokkra, 37 Opra, 38 u 40 Interdett, 44 Rjus, 48 Arti, 49 u 51 Rakkomandazzjoni, 52 Ugwali, 55 Liberu, 57 Soda, 59 Tama, 61 Brim, 63 Toga, 65 Qattus, 66 Msi˙, 68 Kurdun, 69 Kexkex, 70 Dras, 71 Hedded, 74 Frak, 76 Tren, 78 Tebaq, 79 u 81 Feruti, 82 Óidma, 83 Fta˙ira, 86 Ûman©at, 89 Idolu, 90 u 91 Oxxeni, 92 Triji, 97 Babaw, 99 Attur, 100 Wa˙da, 102 Elton, 103 u 104 Kajjikki, 106 u 107 Missjoni.

KUPUN TISLIBA Ibg˙at it-tisliba tieg˙ek lil: Tisliba KullÓadd, Çentru Nazzjonali Laburista, Triq Milend, il-Óamrun.

Isem

Indirizz

Tel No:

Rebbie˙ ta’ €25: JOSEPH ZAMMIT, 3 Triq il-Pepprin. Santa Luçija.

03.02.2013

Log˙ob

Tisliba bin-numri Bi 3 numri

B’4 numri 0717 0924 1272 1762 2477 2682 2950 2991 3033 3863 4067 4231 4433 4539 5013 5119 5390 5563 5595 5626 6755 6851 7216 7258 7456 7503

014 135 180 209 230 259 262 265 450 524 577 661 749 808 907 978

7609 7612 7639 8277 8281 8339 8664 9290 9507 9640 9896 9913

B’5 numri 00305 06495 11286 20529 21377 21986 24215 24794 31931 47909 53115 68321 69471 73598 77732 82358 83971 85312 87786 92802 94513 97829

B’6 numri 012772 076139 079203 321982

Bi 8 numri 46475678 62943887 64226054 99700230

SUDOKU sponsorjata minn WELLA 8

5 8

2 6 9

KOMPETIZZJONI WELLA KullÓadd, Çentru Nazzjonali Laburista, Triq Milend, il-Óamrun.

5 3 2

8 7

1 4

Irba˙ Shampoo u Conditioner Wella Aqta’ dan il-log˙ob u ibag˙tu lilna

3 5

8 Isem: .......................................................................................... Indirizz......................................................................................... .....................................................................................................

Rebbie˙a: SUSAN FALZON, St Anne. Regional Road, Santa Venera.

Kompetizzjoni Centro Casalinga Ìemma’ s-sitt kupuni u ibg˙athom f’daqqa lil KullÓadd, Kompetizzjoni Centro Casalinga, Çentru Nazzjonali Laburista, Triq Mile End, il-Óamrun.

Isem.......................................................................................................................................

Indirizz................................................................................................................................... ................................................................................................................................................ I.D. Card................................................ Tel. .......................................................................

Ir-rebbie˙ ta’ Hairdryer huwa PAUL SCICLUNA, 22 Qawsalla, Karmnu Zammit Str., IΩ-Ûurrieq. ZRQ 1531.

03.02.2013

PROPRJETÀ ÓAL GÓAXAQ: Appartamenti bi tliet kmamar tas-sodda, komun lest u lift. Garaxxijiet ta’ wa˙da, tnejn jew tliet karozzi. Prezzijiet ra©jonevoli. Çempel 7900 0771.

ÓAL GÓAXAQ: Appartament akbar min-normal, bi tliet kmamar tas-sodda, flimkien ma’ garaxx ta’ Ωew© karozzi, direttament ta˙tu. Prezz ra©onevoli ta’ €125,000. Çempel lis-sid g˙al aktar dettalji fuq 7928 2428.

AvviΩi Prezz €123,500. Çempel 7964 0330. GÓALL-KIRI ÓAL TARXIEN: Pet shop f’kantuniera ˙dejn skola, bi klijentela tajba ˙afna. Prezz tal-istokk huwa mitlub. Çempel g˙al aktar dettalji fuq 9905 5172. GÓALL-BEJGÓ JEW GÓALL-KIRI

TANAYA’S Dev Ltd: G˙aΩla kbira ta’ appartamenti f’kull Ωona ta’ Malta. Jinbieg˙u ming˙ajr depoΩitu u n˙allsulek il-kuntratt. Offerta speçjali. Çempel g˙al aktar dettalji fuq 9992 4999. Ming˙ajr a©enti jekk jog˙©bok.

ATTARD: Óanut lest minn kollox kemm tid˙ol fih. Fih madwar 40m 2 . Bil-permess Class 4. G˙all-kiri Óal Qormi garaxx f’Ωona industrijali fuq Ωew© sulari iΩda jista’ jintuΩa separat. Fih 110 tul 20 wisa’ u 20 filata g˙oli. Bilmadum bil-lift u bit-tara©. Çempel 9946 0483 jew 9982 1546.

SAN ÌWANN: Appartament bi tliet kmamar tas-sodda, tal-banju u spare toilet bix-shower, kçina u tal-ikel, salott kbir u bit˙a kbira. Jinbieg˙ bl-g˙amara.

ÓAL QORMI: Garaxxijiet. Tnejn jesg˙u erba’ karozzi kull wie˙ed. Wie˙ed 125 pied fond, 20 pied wisa’ u g˙oli g˙axar filati. Ûona industrijali. Çempel lis-sid fuq 21 487 389 jew 79 487 389.

PAHRO PERMIT NO ETC PERMIT NO MPO/94/2005/06 268/2012

Call for Applications – Air Traffic Safety Electronics Officer Trainees Malta Air Traffic Services Ltd (MATS) is the Air Navigation Service Provider for Malta. MATS provides a variety of services primarily aimed at ensuring that aircraft flying in the Malta Flight Information Region (FIR) are safely separated in accordance with international civil aviation regulations. MATS invites applications from interested individuals to fill vacant posts in the grade of Air Traffic Safety Officer Trainees (ATSEO t). Reporting to the Air Traffic Safety Electronics Supervisor, this role carries responsibility for providing overall technical support in relation to air traffic safety communication and surveillance equipment. This role calls for a technical person who holds a minimum MQF level 5, preferably BTEC Higher National Diploma, in Tele-Communications Engineering or a comparable equivalent qualification with ‘O’ level passes in Maltese and English Languages. No previous experience will be required as all necessary training will be provided. Fluency in written and spoken Maltese and English are essential, as is the ability to work in a team pro-actively and with minimal supervision. Applicants are to send their curriculum vitae and letter to application electronically to Mr. Claude Abela, on claude.abela@maltats.com by not later than noon on Monday 11th February 2013. All applications will be treated equally and with the strictest of confidence.

AFFARIJIET GÓALL-BEJGÓ Antikità: sottospecchio bilmaskaruni u wiçç tal-ir˙am €1,050. Gradenza interzjata taΩΩebbu©, €2,100. Çentru tal-˙©ie© a˙mar, €650, arlo©© indurat ©o bozza €650. Par figorini talbiskwit, par vaΩuni tal-˙©ie© bilfrill a˙mar, arlo©© tal-kampnari. Kollox antik, u prezz ra©onevoli. Çempel g˙al aktar dettalji fuq 21 412 158 jew inkella 7970 6878. Inbieg˙u kull tip ta’ arlo©©i. Selezzjoni kbira ta’ arlo©©i tal-idejn Casio u Citizen, kemm di©itali, jew ana logs, varjetà kbira ta’ alarm clo cks , kemm Citizen, Seiko ‘Dugena’ tal-marka Pierre Cardin. Varjetà sabi˙a ta’ cuckoos li ja˙dmu kemm bil-˙abel u bil-bat terija, prezzijiet tajbin. Nag˙mlu wkoll tiswijiet t’arlo©©i tal-idejn u kif ukoll tal-˙ajt u Grandfather Clocks . Nag˙mlu wkoll testing bil- pressure test machine, sistema ta’ testing g˙al kull tip t’arlo©©i biex jintuΩaw g˙all-ilma (vacuum test u pressurised test) waqt li qieg˙ed tis-

tenna g˙alih. Tiswija bil-garanzija - 110 Triq il-Kungress Ewkaris tiku, Mos ta. Çempel 21 417235 jew 9982 5389. Injam lest bi prezzijiet ir˙as. Kull tip ta’ chipboard, MDFs, fuljetti ta’ chipboard, melamine, u aktar (varnishes tal-hardener u komuni) u finishing tal- undercoat. Solid oak, ˙xuna varjata. Çempel 9944 6951. Salotti ta’ kull stil bi prezzijiet moderati, tpartit aççettat. Ikollna wkoll salotti second hand . Çempel 21 374823 jew inkella 99824139. Sander, kalibratur, Ωew© piedi wiesa’, kundizzjoni mill-aqwa. Çineg grit 60 u 120 biex imorru mag˙ha. Çempel 7961 7945.

ta’ Ωjut u air filters, shock absorbers, brake pads, clutches eçç. Parts ©enwini. Çempel g˙al aktar dettalji dwar is-servizzi li noffru fuq 21 446839 jew 9947 4505. Fax 21470295. Email alex@agrautoparts.com PARTS TAL-KAROZZI Toyota, Honda, Daihatsu, Fun Cargo, Toyota Corsa, Glanza, Starlet, Integra, Civic, Terios, Tercell, Pajero JR, Pajero 2-8, Micra 2001, Polo 1994, Discovery 3 2005, Opel Corsa 2002, Freelander u ˙afna parts o˙ra. Triangle Truck tyres ©odda. Irrikorri g˙and Salvu Cassar G˙awdex. Çempel fuq 21 556674, 9947 5746 jew 9928 8699.

AGR AUTO JAPANESE PARTS GÓALL-KAROZZI

KAROZZI

Inbieg˙u kull tip ta’ parts ta’ karozzi ÌappuniΩi u Koreani, fosthom Kia, Toyota, Isuzu, Daewoo, Mitsubishi, Honda, Subaru. Huma wkoll importaturi

VW Polo Classic diesel. Kundizzjoni tajba, ftit mili. Prezz €4,000. Çempel g˙al aktar dettalji fuq in-numri 21 411 297 jew 7941 1297.

Il-Kumitat ta’ One Club sejjer jorganizza Weekend Break Half Board talKarnival fil-Qawra Palace Hotel Bu©ibba, fit-8, 9 u l-10 ta’ Frar, 2013

PREZZ - G˙all-membri ta’ ONE CLUB KBAR €55 TFAL €27.50 (5 sa 12-il sena) PREZZ G˙al min mhux membru €2 iΩjed Waqt il-weekend break nhar isSibt 8 ta’ Frar 2013, il-Kumitat ta’ ONE Club ser jorganizza l-Ballu tal-Karnival, bil-premijiet g˙all-a˙jar kostum g˙allkbar u g˙at-tfal li se jkunu jattendu g˙al dan il-weekend break BISS. It-trofej ©entilment mog˙tija ming˙and MARINDEX Trophies tal-Gold Lady Jewellery taΩ-Ûejtun. Booking miftu˙ ming˙and il-helpers tas-soltu u ming˙and Alfred Chetcuti li tista’ ççempillu fuq 21 657 022 jew 9924 0855.

03.02.2013

Klassifikati SERVIZZI CARE & CURE GROUP LTD. Infermiera m˙arr©a, caring assistans, nannies, nies im˙arr©a biex iΩommu kumpannija, g˙ajnuna fid-djar u nightsitters. Servizzi ta’ 24 sieg˙a. G˙andna wkoll g˙all-kiri wheelchairs, hoists, comodes, walking frames u hospital beds. Çempel 21 376946 jew 9947 0178.

Nipprovdu g˙al kull tip ta’ funzjoni b˙al coffee mornings, high teas, lunches, dinner dances, hens u bachelors parties. Divertiment live kull nhar ta’ Ìimg˙a ma’ Freddie Portelli u DJ Nando. Is-Sibt line dancing, country music u kull tip ta’ muΩika mis-snin sittin ma’ DJ Frans Grech. Tista’ tag˙Ωel minn à la carte menu , pasta, pizza, grills u light snacks . Çempel fuq 21454858, 21454908 jew 7945 4908.

CHASCLO WATERPROOFING DS SERVICES G˙al kull tip ta’ waterproofing fid-dar tieg˙ek, ikkuntattja lil Chasclo Waterproofing. G˙al xog˙ol ta’ membrane kif ukoll xog˙ol ta’ water proofing ie˙or bi snin twal ta’ esperjenza u xog˙ol kollu b’garanzija. Prezzijiet ra©jonevoli u stimi b’xejn. Çempel 9949 0698. DAR GÓALL-ANZJANI Villa Robinich. Dar g˙all-anzjani b’atmosfera familjari fil-Fgura. Noffru kull g˙ajnuna lill-anzjani u dak kollu li jkollhom bΩonn b’dedikazzjoni kbira minn carers professjonali. Ikel jissajjar millkçina tag˙na stess u skont ilbΩonn ta’ kull individwu. Çempel fuq 21 666142 jew 79 666142 jew ibg˙at email fuq robinich@go.net.mt DAR GÓALL-ANZJANI

Medina Home for The Elderly, 106 Labour Ave, ir-Rabat. Dar g˙all-anzjani mg˙ammra bil-kumditajiet kollha. Staff ikkwalifikat. Nurses u care workers 24 sieg˙a. Prezzijiet ra©jonevoli li jibdew minn €23 kull persuna. Naççettaw respite u bed ridden. Çempel fuq in-numri 21454908, 21454858 jew inkella fuq innumru 7945 4908. DIVERTIMENT Nigret Night Club & Restaurant, 11 Labour Ave, Rabat.

G˙al kull tip ta’ landscaping, gardening u bob cat hire. Çempel 7980 2289. GOODY CATERERS Naççettaw ordnijiet g˙all-parties. Nag˙mlu kemm ikel u anke ˙elu. Nawgurawlek Sena mill-aqwa. G˙all-menu ssibna fuq Facebook (Goody Caterers). Çemplu 21 895 724. INVESTIGAZZJONI PRIVATA

Link, 262, Fleur-de-Lys Rd. B’kara. Çempel fuq 21482796. TAGÓLIM TAS-SEWQAN Tewmi Group noffru servizz ta’ tag˙lim ta’ karozzi, muturi u mini buses. Kif ukoll kiri ta’ karozzi u taxi service. Prezzijiet jibdew minn €10. Çempel 9942 2422. jew www.tewmi.com TBATTIL TA’ FOSOS G˙al tbattil ta’ fosos u bjar, tindif u spezzjonijiet ta’ pajpijiet tad-drena©© permezz ta’ çertu cameras, tindif ta’ kanali tax-xita u kif ukoll tbattil u tindif ta’ grease traps çempel 21 651029, 0042 1954 jew inkella fuq 9949 9714. TISWIJIET B’esperjenza u fuq il-post tiswija fuq TVs LCDs, plasma, LEDs, microwaves u kull apparat elettroniku ie˙or. Çempel 9944 6918.

tnaqqas is-s˙ana fis-sajf u l-kes˙a fix-xitwa, u ma jag˙mlux condensation. Stimi b’xejn. Horvin Ltd., A42 Industrial Estate, ilMarsa. Çempel 21 226320, 21 227196 jew 9989 1800. horvin@waldonet.net.mt jew www.horvin.eu

XOGÓLIJIET Kumpannija ©dida qieg˙da tfittex nies biex ja˙dmu part-time. Ix-xog˙ol jikkonsisti parti minn fuq il-kompjuter u parti tbieg˙ il-prodotti tal-kumpannija. g˙al min hu ntersEsat ˙a jkun hemm laqg˙a. Çempel 9957 9579.

XOGÓOL TAL-ÌEBEL Varjetà ta’ ˙wat, ˙oroΩ, kanali tal-ilma, çangatura qadima jew ©dida, kantun qadim, lavur ta’ kull tip. Çempel lil Jason fuq 21 432352 jew 9947 9167. XOGÓOL TA’ KISI, MADUM U ALUMIUNIUM G˙al kull tip ta’ xog˙ol ta’ kisi bil-©ibs, frakass u graffiato, fuq il-fil, tibjid, tik˙il, gypsum boards suffetti, partitions, bulkheads u coving. Xog˙ol fuq aluminium b˙al twieqi, bibien, po©©amani u nets. Nag˙mlu wkoll tqeg˙id ta’ madum tal-art u tal-˙ajt, kif ukoll kmamar talbanju. Çempel g˙al stima fuq 7735 4586 jew 7996 0934.

TISWIJET XOGÓOL TA’ TIBJID

Ûwi©ijiet, g˙erusija u relazzjonijiet o˙ra. DNA testijiet forensiçi, tfal ma˙tufa minn Malta, kaΩijiet çivili, kaΩijiet o˙ra fil-qorti. Problemi ta’ kumpanniji jew negozju. Nag˙tu xhieda filQorti. Na˙dmu f’Malta u kif ukoll barra. Çempel 7959 0000 jew www.privateinvestigationmalta.com MUSIC LINK Issibilna kull tip ta’ strumenti muΩikali, fosthom drums kemm akustiçi u elettriçi, cymbals, percussion, pjanijiet di©itali, baby grand pianos, sound mixers u sound cards. Apparat ta’ DJ, sound systems, kitarri klassiçi u akustiçi, bass guitars , strumenti tar-ram, wood winds, vjolini, spare parts u aççessorji o˙ra. Issibilna wkoll kotba talmuΩika tat-tag˙lim. Mur Music

Kupun AvviΩi Klassifikati IKTEB L-AVVIÛ F’DAN L-ISPAZJU

ISEM, KUNJOM u INDIRIZZ

G˙al tiswijiet ta’ kull tip jew ditta ta’ washing machines, çempel 7704 0083. WATERPROOF MEMBRANE WP Ltd ta’ Triq ix-Xitwa, Qormi, jispeçjalizzaw fuq xog˙ol ta’ waterproof membrane , damp proofing u rub be rised paint. 25 sena esperjenza. Stimi b’xejn u prezz moderat. Çempel 21488972, 21438326, 9944 5527 jew 99493840. Id˙ol fis-sit www.wpMalta.com XOGÓOL TA’ ALUMINIUM G˙al kull xog˙ol ta’ aluminium shutters, kemm g˙ad-djar jew garaxxijiet. Nag˙mlu bibien g˙all-˙wienet, aperturi, roller shutters, g˙at-twieqi u bibien, roller u ceiling systems. Issibilna wkoll bibien li jifil˙u n-nar, aluminium b’thermal insulation biex

G˙al kull tip ta’ xog˙ol ta tibjid fuq ©ewwa, twa˙˙il ta’ geezers u pompi tal-ilma eçç. Çempel 7928 6821. Na˙dmu wkoll ilÓadd u fil-festi pubbliçi. XOGÓOL TA’ TOILET SEATS Nag˙mel xog˙ol ta’ toilet seats ©odda, li jkunu maqsumin jew li ma ssibux tixtru b˙alhom. Ta’ kull tip bil-kuluri li jaqblu u kif tixtieqhom inti. G˙all-kamra talbanju kompluti bil-fittings. Çempel 2167 5053 jew 7967 5053. ZG COMPUTERS G˙al kull problema fil-kompjuter. Inkunu fuq il-post dik il©urnata stess. Çempel lil Chris fuq 9942 4703. Jing˙ata antivirus b’xejn mas-servizz.

- €3.50

- €14

- €30

- €56

- €93

ÓLAS B’CHEQUE JEW CASH LIL: Sound Vision Print Ltd,

KullÓadd, AvviΩi Klassifikati, Çentru Nazzjonali Laburista, Triq Milend, il-Óamrun. ÓMR 1717

03.02.2013

Almanakk

Ritratt mill-antik It-Tnejn

It-Tlieta

L-Erbg˙a

14°C

15 °C

TEMP: LO Ftit jew wisq imsa˙˙ab bil-possibiltà ta’ xi ˙albiet iΩolati tax-xita

9 °C

8°C

11 °C

IT-TEMP GÓAL-LUM

TWISSIJIET: Xejn L-OGÓLA TEMPERATURA: 15 °c L-INQAS TEMPERATURA: 11 °c UV INDEX: 3

VIÛIBBILTÀ: Tajba

Il-Óamis

Il-Ìimg˙a

Is-Sibt

15 °C

12 °C

9°C

11 °C

6°C

Fid-da˙la ta’ wie˙ed mix-xelters im˙affrin fil-blat fit-Tieni Gwerra Dinjija

TEMPERATURA TAL-BAÓAR: 16°c

SpiΩeriji li jift˙u llum il-Óadd Empire Pharmacy, 77, Triq it-Teatru l-Antik, Il-Belt Valletta Lister Pharmacy, 678, Triq il-Kbira San ÌuΩepp, il-Óamrun Brown’s Pharmacy, 278, Triq il-Vitorja, Óal Qormi Fleur-De-Lys Pharmacy, 32, Triq Fleur-de-Lys, Birkirkara Charing Pharmacy, Triq il-Mimosa, Tal-Pietà Penny Lane Pharmacy, Triq is-Sejjie˙, Swieqi Chemimart Ltd. 4,5,6, il-Piazzetta, Triq it-Torri, Tas-Sliema Misra˙ Kola Pharmacy, Triq il-Pitkali Ó’Attard St. Mary Pharmacy - M©arr Dispensing Chemists, 71, Triq Sir Harry Luke, l-Im©arr Malta

Qawra Pharmacy, Earl's Court/1, Triq l-Im˙ar, il-Qawra Sonren Pharmacy, Triq iΩ-Ûejtun, Óal Tarxien Vittoriosa Pharmacy, 9, Triq il-Mina l-Kbira, il-Birgu San Gwakkin Pharmacy, 1 Triq Sant’ Anna, Marsaskala Blossoms Pharmacy, Triq il-Gurgier, BirΩebbu©a Bronja Pharmacy, Sonata, Triq il-Bronja, iΩ-Ûurrieq SpiΩerija Óal Mula, Triq Dun Salv Ciappara, ÓaΩ-Ûebbu© Nigret Pharmacy, Triq iΩ-Ûahar, Rabat Malta Castle Pharmacy, 2, Misra˙ l-Indipendenza, Victoria G˙awdex Vella Pharmacy, 15 Triq it-13 ta’ Diçembru, in-Nadur G˙awdex

FORUM TA’ QABEL L-ELEZZJONI: L-INDUSTRIJA TAL-YACHTING Dr. Marthese Portelli (Partit Nazzjonalista), Dr Stefan Zrinzo Azzopardi (Partit Laburista) u Ralph Cassar (Alternattiva Demokratica) ser jippreΩentaw l-proposti u l-ideat tal-partiti rispettivi tag˙hom g˙as-snin li ©ejjin firrigward tal-industrija tal-jottijiet f'Malta Dan se jsir permezz ta’ forum ta’ qabel l-elezzjoni g˙an-negozji u individwi involuti fl-industrija tal-jottijiet fejn wara l-preΩentazzjonijiet tal-partiti politiçi dawk preΩenti se jkollhom l-opportunità li jistaqsu mistoqsijiet relatati mas-su©©ett. Il-forum intitolat, L-Industrija tal-Yachting f’Malta – IlFutur?, huwa ma˙sub biex jesponi l-ideat u proposti politiçi g˙al dan is-settur g˙as-snin futuri. Dan se jsir nhar il-Óamis 7 ta’ Frar fl-10.30 ta’ filg˙odu, fil-Grand Hotel Excelsior il-Furjana. L-introduzzjoni se ssir minn Anna Tabone, personalità nvoluta fil-qasam tas-servizzi b’aktar minn 35 sena esperjenza fl-industrija tal-jottijiet. Il-©urnalist Keith Demicoli ser imexxi l-forum. Re©istrazzjoni u d-d˙ul huma b’xejn. Il-forum qieg˙ed ji©i organizzat minn Wilfred Sultana & Associates pubblikaturi ta’ 'Yachting in Malta’, id-direttorju g˙as-servizzi u façilitajiet tal-industrija tal-jottijiet f'Malta mill-1976. TAÓDITA PUBBLIKA

Lottu

32 06 60 88 29

76 82 83

Super 5

27 14 39 21 18

Din il-Ìimg˙a mill-Istorja

Din l-Art Óelwa se ttella’ ta˙dita pubblika li ser issir, nhar it-Tlieta, 5 ta’ Frar fis-6pm, fis-Sala Maurice Caruana Curran, Din l-Art Óelwa, 133, Triq Melita, Valletta. Il-kelliem ser ikun Dr Franco Lanfranco li ser jitkellem bl-IngliΩ dwar ‘Life in Freshwater Rockpools’. It-ta˙dita hija parti mis-serje ta’ ta˙didiet dwar l-Istorja Naturali. G˙al aktar informazzjoni: walks@majjistral.org LEJLA KARNIVALESKA Se tittella’ lejla karnivaleska fiç-Çentru Familja Karmelitana fi Fleur De Lys nhar is-Sibt 9 ta’ Frar, 2013 fis-7.30pm. Se ssir kompetizzjoni g˙all-aqwa kostum. Booking bejn is-7.00pm u d-9.00pm mill-istess çentru. ID-DEVOZZJONI LEJN IL-MADONNA TA’ LOURDES FIL-QRENDI

03.02.1946 – Twieled Pawlu Mifsud, Champion tad-Dinja tal-Isnooker

05.02.1971 – Astronawti jinΩlu fuq il-qamar fil-missjoni ta’ Apollo 14. 09.02.1964 – The Beatles jidhru fuq il-programm The Ed Sullivan Show. 73 miljun ru˙ jaraw dan il-programm. 04.02.2004 – Is-sit soçjali Facebook imwaqqaf minn Mark Zuckerberg.

Kull sena l-Fratellanza tal-Beata Ver©ni ta’ Lourdes, Qrendi flimkien mal-Kappillan u l-Kleru tal-Parroçça talQrendi jorganizzaw iç-çelebrazzjoni li tfakkar id-dehriet tal-Madonna f’Lourdes. Iç-çelebrazzjoni tal-ewwel dehra u tal-20 anniversarju tal-Jum Dinji tal-Morda li ja˙bat itTnejn 11 ta’ Frar, ser tibda fis-6.00pm b’ruΩarju mxandar dirett minn Lourdes, quddiesa kantata mmexxija mill-kor tal-parroçça u wara Barka Sagramentali li fiha qeg˙din ji©u mistiedna diversi g˙aqdiet li jie˙du ˙sieb l-anzjani, morda u persuni bi bΩonnijiet differenti.

03.02.2013

Sports

PREMIERSHIP

L-g˙axar gowl ta’ Rooney isa˙˙a˙ lil United fl-ewwel fil-klassifika Wayne Rooney g˙amel il-gowl uniku tal-log˙ba bejn Manchester United u Fulham. Il-gowl li rebba˙ lil Man Utd. wasal tard fid-79 minuta wara li l-log˙ba ©ewwa Craven Cottage waqfet ˙esrem meta nqata’ ddawl min˙abba xi ˙sarat tekniçi fil-flood lights. Dan kien l-g˙axar gowl ta’ Rooney li tefa’ lir-Reds 10 punti ‘l bog˙od mir-rivali tag˙hom Manchester City sabiex qeg˙din jokkupaw rasil-klassifika. Il-log˙ba bejn QPR Norwich City spiççat f’draw ta’ 0-0 fejn Norwich ˙ar©u aktar kuntenti b’dan ir-riΩultat, filwaqt li QPR ma jistg˙ux jirb˙u ©ewwa darhom ta˙t il-kowç il-©did tag˙hom Redknapp. Ta’ min isemmi li QPR ilhom ˙ames log˙biet mhux meg˙luba avolja qeg˙din jokkupaw l-a˙˙ar post tal-klassifika. Flewwel taqsima, il-log˙ob kien maqsum biΩ-Ωew© difiΩi jikkontrollaw tajjeb. Fil-55 minuta, QPR ing˙ataw penalty meta lgowler Bunn waqqa’ lis-centre foward Mackie ta’ QPR. Taarabt ixuttja l-penalty li ©ie milqu˙ mill-istess Bunn. Fil-61 minuta, Taarabt kellu çans ie˙or li jifta˙ l-iskor g˙al QPR, imma ixuttja minn barra lkaxxa u ra lil gowler Bunn jilqa’. Bunn re©a laqa tajjeb fis86 minuta ballun ta’ Townsend. Norwich kellhom il-mumenti tag˙hom ukoll, imma Cesar laqa’ kull tentattiv lejn il-lasta tieg˙u. Dan kien it-tielet draw ta’ 0-0 g˙al QPR ©ewwa darhom u kien it-tielet penalty mitluf mill-istess QPR f’dan lista©un.

Il-log˙ba bejn Everton u Aston Villa kienet wa˙da spettakolari u wasslet g˙al sitt gowls. Bentenke ta’ Aston Villa feta˙ l-iskor meta ddribbilja difensur ta’ Everton, da˙al filkaxxa l-kbira u spara xutt filbaxx. Anichebe ta’ Everton ©ab id-draw meta b’dahru lejn illasta, ssikkat minn difensur dar u sab ix-xibka b’xutt fil-baxx. Fl-24 minuta, Agbonlahor re©a tefa’ lil A. Villa minn fuq meta rçieva kross mil-lemin u skurja b’daqqa ta’ ras. Bentenke skurja t-tieni gowl tieg˙u Fit-62 minuta, meta rçieva kross u g˙eleb lil gowler ta’ Everton bir-ras. Fellani naqqas id-distakk g˙al Everton meta fuq azzjoni personali spara fil-baxx u sab ixxibka. Kien fil-˙in miΩjud li Everton ©abu d-draw wara li Fellaini rçieva kross minn korner u skurja bir-ras. Westham irnexxielhom jirb˙u din il-log˙ba importanti meta rnexxielhom jiskurjaw gowl uniku bis-sa˙˙a tas-centre forward Carroll. Il-gowl ©ie minn korner u Carroll b’daqqa ta’ ras sabi˙a g˙eleb il-gowler ta’ Swansea. Dan kien it-tielet gowl ta’ Carroll kemm ilu jilg˙ab g˙all-West Ham. B’din ir-reb˙a, il-West Ham jinsabu komdi f’nofs il-klassifika, filwaqt li g˙al Swansea, din kienet is-sebg˙a telfa tag˙hom. Swansea ukoll jinsabu f’nofs ilklassifika. Reading komplew juru s-sensiela poΩittiva tag˙hom meta f’darhom irnnexxielhom jirb˙u l-isfida kontra Sunderland. Kebe feta˙ l-iskor fis-7 minuta tal-log˙ba meta rçieva pass filkaxxa l-kbira u b’xutt fil-baxx

g˙eleb il-gowler ta’ Sunderland. Gardner ©ab id-draw minn penalty g˙al Sunderland fid-29 minuta. Kebe issi©illa b’doppjetta g˙al Reading ˙ames minuti mit-tmiem minn freekick fejn skurja bir-ras. Ta’ min isemmi ukoll li Federici, gowler tar-Reading g˙amel bosta saves sabiex Reading issa qeg˙din Ωew© punti fuq iΩ-Ωona relegation. Il-log˙ba bejn Wigan u Southampton spiççat f’draw ta’ 2-2 fejn punt wie˙ed ma kienx biΩΩejjed g˙aΩ-Ωew© timijiet meta t-tnejn li huma jinsabu fiΩΩona relegation. Wigan marru minn fuq fil-25 minuta meta Caldwell skurja b’daqqa ta’ ras minn korner. Ftit minuti wara, Al Habsi, ilgowler ta’ Wigan salva gowl çert. Lambert ©ab id-draw b’daqqa ta’ ras fl-64 minuta filwaqt li ˙ames minuti mittmiem, Schneiderlin tefa’ lil

TIÌRIJIET TAZ-ÛWIEMEL

Programm ta’ tmien ti©rijiet fil-Marsa llum It-tieni program fil-Marsa g˙all-2013, jibda llum fis-13.30, bi tmien ti©rijiet L-ewwel tigrija: Klassi Copper tibda fis-13.30, fuq distanza ta’ 2140 metru. It-tieni ti©rija: Klassi Bronze tibda fis-13.55, fuq distanza ta’ 2140 metru. It-tielet ti©rija: Klassi Silver tibda fis-14.20, fuq distanza ta’ 2140 metru. Ir-raba’ ti©rija: Klassi Bronze tibda fit-14.45, fuq distanza ta’ 2140 metru. Il-˙ames ti©rija: Klassi A tibda fit-15.10, fuq distanza ta’ 1250 metru. Is-sitt ti©rija: Klassi Gold tibda fl-15.35, fuq distanza ta’ 2140 metru. Is-seba’ ti©rija: Klassi Premier tibda fit-16.00, fuq distanza ta’ 2140 metru. It-tmien ti©rija: Klassi Silver tibda fit-16.25, fuq distanza ta’ 2140 metru.

Southampton minn fuq. Fla˙˙ar minuta, Wigan meritatament ©abu d-draw meta Maloney skurja mill-viçin. Arsenal reb˙u kontra Stoke bl-iskor ta’ 1-0. Il-gowl uniku tal-partita wasal minn Podolski meta skurja minn free-kick dirett, bil-ballun ji©i mxellef minn difensur ta’ Stoke qabel ma da˙al fix-xiba. B’din irreb˙a, Arsenal jinsabu fis-sitt post b’41 punt. Stoke minn na˙a tag˙hom g˙andhom 30 punt u jinsabu f’nnofs il-klassifika. Il-log˙ba tal-©urnata kienet dik bejn Newcastle u Chelsea li spiççat bl-iskor ta’ 3-2 favur Newcastle. B’din ir-reb˙a, Newcastle ˙adu ftit tan-nifs meta issa g˙andhom 27 punt. F’din il-log˙ba ddebutta Sissoko li skurja Ωew© gowls. Newcastle fet˙u l-iskor fl-40 minuta meta Gutierrez skurja b’daqqa ta’ ras wara li rçieva kross mill-lemin. Fil-55 minuta, Lampard ©ab id-draw g˙al Chelsea meta xuttja xutt sabi˙ minn barra l-kaxxa. Fis-66 minuta, Mata tefa’ lil Chelsea fuq quddiem meta xxuttja fir-rokna tal-lasta wara li rçieva back pass minn g˙and Torres. Fis-67 minuta, Sissoko g˙eleb lil Cech wara li laqa xutt mill-viçin parΩjalment. Fil-71 minuta, Cech laqa’ xutt tajjeb ta’ Sissoko, imma fid-90 minuta Sissoko skurja it-tieni gowl tieg˙u biex rebba˙ lil Newcastle it-tlett punti.

RIÛULTATI QPR v Norwich 0-0 Arsenal v Stoke 1-0 Everton v Aston Villa 3-3 Newcastle v Chelsea 3-2 Reading v Sunderland 2-1 West Ham v Swansea 1-0 Wigan v Southampton 2-2 Fulham v Man. Utd. 0-1

FIXTURES ILLUM: WBA V Tottenham 14:30 Man. City v Liverpool 17:00

KLASSIFIKA PREMIERSHIP Manchester United Manchester City Chelsea Tottenham Hotspur Everton Arsenal Liverpool Swansea City WBA Stoke City Sunderland Fulham West Ham United Norwich City Newcastle United Southampton Reading Wigan Athletic Aston Villa QPR

L 24 24 24 24 24 24 24 24 24 24 24 24 24 24 24 24 24 24 24 24

R D 19 2 15 7 13 7 12 6 10 11 10 8 9 8 8 10 10 4 6 12 7 8 7 7 7 6 6 9 6 6 5 8 4 8 5 5 4 8 2 10

T 3 2 4 6 3 6 7 6 10 6 9 10 11 9 12 11 12 14 12 12

F 59 45 49 41 37 48 42 34 34 24 27 36 27 25 30 31 30 27 20 18

K 31 19 24 29 27 29 30 27 34 29 31 41 36 40 42 42 45 45 46 37

DG 28 26 25 12 10 19 12 7 0 -5 -4 -5 -9 -15 -12 -11 -15 -18 -26 -19

P 59 52 46 42 41 38 35 34 34 30 29 28 27 27 24 23 20 20 20 16

03.02.2013

Sports

IL-BUNDESLIGA

Id-debutttant Lakic irebba˙ lil E. Frankfurt b’doppjetta E. Frankfurt reb˙u barra minn darhom kontra Hamburg bliskor ta’ 0-2. Kienet id-doppjetta tad-debuttant Lakic fit-22 u fis-36 minuta li rebb˙et lil E. Frankfurt it-tlett punti. Lakic ©ie misluf lil E. Frankfurt minn Wolfsburg. Hoffenheim kisbu l-ewwel reb˙a tag˙hom u l-ewwel tlett punti fl-2013 ta˙t il-kowç ©did Marco Kurz. Huma reb˙u kontra Freiburg bl-iskor ta’ 2-1 fejn il-gowls kollha saru kmieni fl-ewwel nofs sieg˙a tal-partita. Kien Max Kruse li feta˙ liskor g˙al Freiburg fl-4 minuta tal-log˙ba. Volland ©ab iddraw sitt minuti wara. L-istess Volland g˙amel doppjetta fis26 minuta li rebb˙et lil Hoffenheim ©ewwa darhom. Issa Hoffenheim g˙andhom 16-il punt u jinsabu t-tielet post mill-a˙˙ar, filwaqt li Freiburg g˙adhom igawdu post f’nofs il-klassifika. Fortuna Dusseldorf g˙elbu lil Stuttgart bl-iskor ta’ 3-1. R. Kruse feta˙ l-iskor wara g˙axar minuti mill-bidu tallog˙ba u g˙amel doppjetta fis-

lit-tim barra minn daru minn daqqa ta’ ras. Augsburg Ωammew il-wirja poΩittiva tag˙hhom tal-2013 meta kisbu draw kontra Wolfsburg. It-timijiet qassmu l-punti wara li spiççaw 1-1 filkonfront dirett li kellhom. Il-gowls waslu kmieni flewwel taqsima, fejn Naldo feta˙ l-iskor fit-23 minuta b’daqqa ta’ ras, mentri Moravek ©ab id-draw g˙al Wolfsburg Ωew© minuti wara. Augsburg urew li tejbu lprestazzjoni tag˙hom f’dawn l-a˙˙ar ˙ar©iet tag˙hom, mentri Wolfsburg g˙ad fadlilhom ˙afna fuq xiex ja˙dmu biex jevitaw li jaqg˙u fit-Tieni DiviΩjoni. Il-gowl ta’ Mandzukic g˙all-Bayern 37 minuta. Gentner naqqas ilmar©ini tal-iskor g˙al Stuttgart fis-60 minuta, mentri Fink issi©illa l-partita meta da˙˙al il-ballun fix-xibka fis-76 minuta. Din kienet ir-raba’ telfa konsekuttiva g˙al Stuttgart, filwaqt li F. Dusseldorf ˙adu ftit

SERIE A

Torino u Sampdoria 0-0

KLASSIFIKA SERIE A

Juventus Napoli Lazio Inter Milan AC Milan Fiorentina Catania Roma Udinese Parma Chievo Torino * 1Sampdoria * Cagliari Atalanta * Bologna Pescara Genoa Palermo Siena *

L 22 22 22 22 22 22 22 23 22 22 22 22 22 23 22 22 22 22 22 22

R 15 14 13 12 11 10 10 10 8 8 8 6 7 6 7 6 6 4 3 5

D 4 4 4 4 4 6 5 4 9 7 4 10 4 6 4 4 2 6 8 5

T 3 4 5 6 7 6 7 9 5 7 10 6 11 11 11 12 14 12 11 12

ta’ nifs b’din ir-reb˙a fejn g˙andhom 24 punt minn 20 log˙ba. Bayern Munich komplew isa˙˙u posthom fil-quççata tal-klassifika meta reb˙u barra minn darhom kontra Mainz bliskor sabi˙ ta’ 0-3. Id-distakk

F 46 43 32 35 39 39 31 49 33 30 23 27 28 25 19 29 17 22 19 20

K 15 20 22 25 28 27 28 42 31 29 34 26 29 40 32 31 45 35 35 32

P 49 46 43 40 37 36 35 34 33 31 28 27 24 24 23 22 20 18 17 14

Torino u Sampdoria qasmu l-punti fejn iΩ-Ωew© difiΩi rispettivi kkontrollow tajjeb tul il-log˙ba kollha. B’dan ir-riΩultat ta’ 0-0, kemm Torino u kemm Sampdoria ˙adu ftit tan-nifs sabiex jinqatg˙u miΩ-Ωona tar-relegation. L-ewwel azzjoni tal-log˙ba ©iet minn na˙a ta’ Torino, meta Cerci resaq viçin li jiskurja. Din il-log˙ba kienet nieqsa minn azzjonijiet lejn il-lasti rispettivi.

Illum f’L-Argument Din il-©img˙a L-Argument jer©a’ jiffoka fuq il-kampjonat Premier hekk kif ninsabu f'faΩi delikata li wasalna qrib il-qsim tal-punti. Biex i˙awwru d-diskussjoni l-mistiedna mag˙Ωula g˙all-programm huma Jesmond Zerafa (kowç ta’ Qormi), Jason Deguara (Segretarju ta’ B’Kara), Clive Mizzi (kowç ta’ Tarxien) u Matthew Naudi (Segretarju ta’ Melita). Huma jing˙aqdu mal-mistieden residenti talprogramm Mark Marlow biex jer©g˙u jag˙mlu l-programm L-Argument wie˙ed li m’g˙andekx titlef. Din il-©img˙a L-Argument Ωar ukoll il-log˙ba li kellna mill-ewwel diviΩjoni femminili bejn B'Kara u Hibernians liema log˙ba spiççat 2-2. L-Argument iΩur ukoll il-kampjonat tal-ewwel diviΩjoni u waqt il-programm it-telespettaturi jistg˙u jaraw l-a˙jar siltiet taΩ-Ωew© log˙biet bejn Imqabba u Lija A., u Pietà H u GΩira U. Wara li L-Argument Ωar in-nurseries ta’ Mosta, Pieta H u Valletta fost l-o˙rajn, din il-©img˙a kien imiss in-nursery ta’ Hibs li tilqa’ l-cameras tal-Argument. Servizz speçjali dwar din in-nursery jixxandar fil-programm tal-lum It-telespettaturi m˙e©©a jkunu wkoll parti mill-programm permezz tal-kontribuzzjonijiet tag˙hom jew billi jibag˙tu sms jew i˙allu l-kummenti fuq il-pa©na tal-programm fuq Facebook. L-Argument huwa ppreΩentat minn Mark Cutajar flimkien ma’ Pamela Schembri u Clinton Buhagiar. L-Argument jixxandar illum fil-4.30pm fuq ONE.

bejnhom u Leverkusen huwa ta’ 14-il punt. L-iskor infeta˙ minn Muller fil-41 minuta. Doppjetta ta’ Manduzic f’temp ta’ sebg˙a minuti meta skurja fil-50 u fis-57 minuta, kompliet iΩΩid il-vanta©© g˙all-B. Munich. Din hija t-tielet reb˙a konsekuttiva ta’ B. Munich, mentri Mainz issa jinsabu fil˙ames post. Manduzic b’kollox skurja 12-il gowl g˙al B. Munich f’dan l-istagun. Schalke tilfu kontra Gruether Furth bl-iskor ta’ 1-2. Din kienet is-sorpriΩa tal-©urnata billi t-tim li qieg˙ed fl-a˙˙ar post tal-klassifika talBundesliga kiseb reb˙a barra minn daru kontra Schalke. Din kienet it-tieni reb˙a tag˙hom f’dan l-ista©un filwaqt li Schalke tilfu l-opportunità li javvanzaw ‘l fuq filklassifika. L-iskor infeta˙ kmieni fit-tieni taqsima minn Bastos. Klaus ©ab id-draw g˙al G. Furth fit-52 minuta. Djurdic salva il-©urnata ta’ G. Furth wara li skurja fla˙˙ar minuta sabiex rebba˙

RIÛULTATI F. Dusseldorf v Stuttgart 3-1 Hoffenheim v Freiburg 2-1 Mainz v B. Munich 0-3 Schalke v G. Furth 1-2 Wolfsburg v Augsburg 1-1 Hamburger v E. Frankfurt 0-2

FIXTURES g˙al-lum ÓIN Nurberg v M’Gladbach 15.30 B. Leverkusen v B. Dortmund 17.30

KLASSIFIKA BUNDESLIGA L Bayern Munich 19 Bayer Leverkusen 19 Bor.Dortmund 19 Eintracht Frankfurt19 Mainz 19 Schalke 19 Bor. M’gladbach 19 SC Freiburg 19 Hamburg 19 Hannover 96 20 Werder Bremen 20 Stuttgart 19 Wolfsburg 19 F. Dusseldorf 19 FC Nurnberg 19 FC Augsburg 19 Hoffenheim 19 Greuther Furth 19

R 15 11 10 10 9 8 7 7 8 8 7 7 6 5 5 2 3 1

D 3 4 6 3 3 5 8 7 4 2 4 4 4 6 6 7 4 6

T F 1 48 4 36 3 43 6 36 7 27 6 32 4 27 5 24 7 22 10 38 9 32 8 21 9 20 8 23 8 18 10 15 12 24 12 11

K 7 25 20 33 21 29 27 18 25 39 40 32 29 27 26 31 43 33

P 48 37 36 33 30 29 29 28 28 26 25 25 22 21 21 13 13 9

RUGBY

Wales u l-Irlanda jift˙u s-Six Nations b’reb˙a Il-kompetizzjoni tas-Six Nations ta’ dis-sena infet˙et ©ewwa Cardiff fil-Millenium Stadium il-biera˙ fejn Wales iltaqg˙u f’konfront dirett kontra l-Irlanda u kienu qeg˙din jiddefendu t-titlu tag˙hom ta’ Champions. Minkejja l-isforzi kollha tag˙hom meta bdew il-log˙ba fuq nota ˙aΩin ˙afna, Wales fit-tieni taqsima ddominaw fil-biçça l-kbira tal-log˙ba, imma tilfu bl-iskor finali ta’ 30-22. B’din it-telfa, Wales sofrew il-˙ames tefla konsekuttiva ©ewwa darhom. G˙all-Irlanda kienu Simon Zebo, Cian Healy u Brian O’Driscoll li g˙amlu try, mentri Alex Cuthbert, Leigh Halfpenny u Craig Mitchell skurjaw g˙al Wales. Din ir-reb˙a tat tama lit-tim Irlandiz li reba˙ l-a˙˙ar titlu tieg˙u fl-2009. Sexton kien fundamentali g˙at-tim Irlandiz peress li rnexxielu jag˙mel il-conversions g˙al kull try tal-log˙ba, kif ukoll ©abar aktar punti wara li ma falliex minn tlett penalties. Ghal Wales, kien Halfpenny li g˙amel Ωew© conversions fejn irnexxielu ukoll jag˙mel try minn penalty.

03.02.2013

Sports

FUTBOL MALTI TAL-PREMIER: ÓAMRUN SPARTANS VS SLIEMA WANDERERS 0-2

Sliema Wanderers aççertaw ru˙hom minn post fiçChampionship Pool b’reb˙a fuq Óamrun Spartans ta’ 2-0 b’gowl kull taqsima mill-plejer Ar©entin tag˙hom Matias Muchardi. Óamrun min-na˙a tag˙hom baqg˙u t-tielet mill-a˙˙ar u issa jkollhom jissieltu g˙al posthom fil-Premier g˙allista©un li ©ej billi jipparteçipaw fir-Relegation Pool. G˙al Óamrun din kienet il11-il telfa fi 12-il partita. G˙al din il-partita l-iSpartans ippreΩentaw Ωew© plejers ©odda, it-Taljan Favero u liSpanjol Clemente. Fil-fatt liSpanjol lag˙ab biss matul lewwel taqsima, filwaqt li tTaljan kien sostitwit fid-79 minuta. Sliema min-na˙a tag˙hom kellhom nieqes lil Stefano Bianciardi, g˙alkemm kellhom lura lil Luigi Bianciardi wara sospensjoni ta’ partita. Wara biss erba’ minuti, Sliema mill-ewwel ˙ar©u fuq lattakk. Pass ta’ Zammit lejn Muscat, li xxuttja minn qag˙da angolata bil-ballun jg˙addi j˙okk mal-wieqfa. Fit-26 minuta, Óamrun kellhom freekick mog˙ti minn Grima li ra x-xutt tieg˙u jg˙addi j˙okk minn mal-mimduda. Fl-azzjoni ta’ dan il-freekick, Óamrun we©©g˙alhom Grech u kellu jinbidel. Fit-38 minuta, Sliema fet˙u liskor. Muchardi qassam lejn Muscat, li qabeΩ id-difiΩa ta’ Óamrun li re©a’ qassam lejn MATIAS MUCHARDI li minn tarf il-kaxxa spara fis-saqaf taxxibka biex g˙eleb lil Curmi fillasta ÓamruniΩa. Fit-42 minuta, pass ta’ Woods lejn Zammit g˙as-Sliema li xxuttja mill-qrib, bil-gowler Curmi jsalva parzjalment bil-

Ritratti: FABIO PACE

Il-Wanderers fiç-Championship Pool

ballun imur korner. Wara l-mistrie˙ kellna azzjoni personali ta’ Micallef g˙al liSpartans fit-52 minuta li pprova jqabbeΩ il-ballun minn fuq il-gowler SlimiΩ Zammit, bil-

ballun ja˙bat mal-mimduda u jispiçça barra. Fis-70 minuta, freekick ta’ Bajada g˙as-Sliema bil-gowler ÓamruniΩ Curmi jsalva b’diffikultà f’korner. Minn dan il-

korner l-istess Bajada xxuttja u re©a’ kien Curmi li salva. Fit-82 minuta, il-Wanderers serr˙u mo˙˙hom bit-tieni gowl. Pass ta’ Muchardi lejn Zammit, b’dan tal-a˙˙ar jirritorna l-ballun lejn MATIAS MUCHARDI, li b’xutt fil-baxx g˙eleb lil gowler Curmi g˙attieni gowl SlimiΩ u t-tieni gowl tieg˙u tal-partita. ÓAMRUN S: Curmi, Fenech (Grech 30), La ttes, Borg, Sp iteri, Vella , Bl ejdon, Favero ( Debattista 79) ,

Grima, Camilleri, Clemente (Micallef 45). KOWÇ: Stefan Sultana SLI EM A W : G Za mmit, Musca t, Martinelli, Barbetti, Scerri, I Zammit, Gatt Baldacchino, Woods (Faccini 80), Bajada, Mifsud, Muchardi. KOWÇ: Alfonso Greco. SKURJAW: Matias Muchardi (S) 38 u 82 min. PLEJER TAL -LOGH BA : M atias Muchardi Sliema Wanderers. REFEREE: Tristan Farrugia Kann.

L-AQWA SKORERS

KLASSIFIKA PREMIERSHIP Valletta Hibernians Birkirkara Mosta Tarxien R Sliema W. Qormi Floriana Balzan Y. Hamrun S Melita Rabat A

L 20 21 21 21 20 21 21 21 20 21 21 20

R 12 13 11 11 10 10 8 6 7 4 3 0

D 6 2 7 1 4 4 3 9 5 4 5 8

T 2 6 3 9 6 7 10 6 8 13 13 12

F 45 44 44 37 38 31 30 27 31 24 17 13

K 14 25 19 30 32 20 33 25 32 55 54 42

+/31 19 25 7 6 11 -3 2 -1 -25 -37 -29

Pti 42 41 40 34 34 34 27 27 26 16 14 8

1. Elton da Silva Balzan 13 2. Michael Mifsud Valletta 13 3. Daniel Mariano Bueno Tarxien R12 4. Obinna Obiefiule Mosta 11 5. Jhonattann Conceicao B’Kara 10 6. Josè Luis Negrin Rabat A 9 7. Ivan Woods Sliema 9 8. Ryan Darmanin Floriana 8 9. Danilo Meira Santos Tarxien R 8 10. Pedro Calcado Balzan 8 11.Jackson Lima Siqueira Hibs 8 12. Abubaker Bello-OsagieQormi 8 13. J P Mifsud Triganza B’Kara 7 14. Andrew Cohen Hibs 7 15. Haruna Shola Shodiya B’Kara 7 16. Danail Mitev Mosta 7

LOGÓOB GÓAL LUM FIL-GRAWND TAL-HIBERNIANS 14.00 TARXIEN R.vs RABAT AJAX 16.00 BALZAN Y. vs VALLETTA

Sports

FUTBOL MALTI TAL-PREMIER: BIRKIRKARA VS QORMI 2-1

B’Kara mhux konvinçenti

Birkirkara re©g˙u lura g˙ar-reb˙ meta g˙elbu lil Qormi 2-1. Minkejja dan wie˙ed irid jg˙id li Qormi kien ˙aqqhom xi ˙a©a minn din il-partita. Il-Qriema kien jimmerithom ˙afna a˙jar min˙abba li kien hemm waqtiet matul il-partita li kienu ferm a˙jar mill-avversarji tag˙hom, barra li matul il-partita kollha kienu tim bil-plejers jaqblu bejniethom b’tali mod li ftit bdew jikkommettu Ωbalji. B’Kara min-na˙a tag˙hom ma kinux wisq konvinçenti, iΩda huma ˙adu t-tliet punti l-aktar min˙abba li meta ©ewhom il-mumenti tag˙hom huma approfittaw tajjeb minnhom. Wara tmien minuti log˙ob, attakk KarkariΩ fuq il-lasta ta’ Qormi, kross ta’ Sciberras lejn Jhonattann, li b’daqqa ta’ ras mil-qrib, il-ballun kien salvat parzjalment mill-gowler Qormi Farrugia, ballun g˙and Hernandez li x-xutt tieg˙u ˙abat mad-difensuri Qriema li kklerjawh. Fis-26 minuta, B’kara fet˙u l-iskor. Xutt ta’ Fenech li l-gowler Farrugia laqa’ parzjalment, ballun imur g˙and JOSELITO DOS REIS li skorja f’Ωew© tentattivi. Fis-37 minuta, l-iskor isir 2-0. Pass preçiΩ ta’ Mifsud Triganza lejn JHONATTANN CONCEICAU, li baqa’ javvanza u wa˙du quddiem ilgowler Qormi ma Ωbaljax. Fl-40 minuta, freekick ta’ Qormi minn Tackray li jitfa’ lejn in-nofs, jid˙ol tajjeb Effiong, iΩda ma jolqotx tajjeb u l-ballun jispiçça bog˙od ferm mil-lasti. L-a˙˙ar attakk tat-taqsima wasal minn Qormi fl-attentat tag˙hom biex inaqqsu d-distakk. Azzjoni personali ta’ Effiong li g˙adda l-ballun minn bejn id-difiΩa ta’ B’Kara, biex ©ab lil Zarate wa˙du quddiem ilgowler KarkariΩ Haber, iΩda Zarate ma kkonkludiex mal-ewwel b’Haber jimblokka t-tentattiv. Wara l-mistrie˙, fil-65 minuta pass eΩatt ta’ Bondin lejn Avila Perez, li wa˙du quddiem Haber minn qag˙da angolata naqas li jiskorja. Fis-77 minuta, kross ta’ Jhonattann g˙al B’Kara, jid˙ol tajjeb Shodiya li d-daqqa ta’ ras tieg˙u mill-qrib kienet salvata mill-gowler Farrugia. Fit-80 minuta, Qormi jnaqqsu d-distakk. Azzjoni personali ta’ ALFRED EFFIONG li baqa’ javvanza u minn qag˙da angolata g˙eleb lil Haber b’xutt fis-saqaf tax-xibka. BIRKIRKARA: Haber, Muscat, Zerafa, Fenech, Vukanac, Sciberras, Mifsud Triganza (Herrera 77), Scicluna, Dos Reis (Shodiya 45), Jhonattann, Hernandez (Mendoza 59). KOWÇ: Paul Zammit QORMI: Farrugia, Tackray, Sammut (Avila Perez 45), Effiong, Chetcuti (Grech 45), Sciberras, Gauci, Zarate, Pisani, Bondin, Wellman. KOWÇ: Jesmond Zerafa SKURJAW: Joselito dos Reis (B) 26 min, Jhonnattann Conceicao (B) 38 min, Alfred Effiong (Q) 80 min. PLEJER TAL-LOGÓBA: Paul Fenech Birkirkara REFEREE: Kevin Azzopardi

03.02.2013

Cartoon