Kullhadd 22.12.2013

www.kullhadd.com

INTERVISTA MAL-

PRESEPIST FRANKLyN PAcE

Il-Óadd 22 ta’ Diçembru, 2013 Óar©a Nru 1,067

Prezz ›0.80

Ara pa©na 4

JINTLAQGÓU L-PROPOSTI TAL-GVERN MALTI

Wara snin ta’ miΩuri ineffettivi, il-mewt ta’ 500 immigrant barra mill-kosta ta’ Lampedusa wassal biex ikun hemm azzjoni mill-mexxejja Ewropej dwar dan il-fenomenu qerriedi. Ftit tal-©ranet wara din ittra©edja, il-pajjiΩi tal-Mediterran ing˙aqdu f’task force dwar l-immigrazzjoni. Il-proposti m˙ejjija minn din it- task force wasslu biex is- summit Ewropew, li ntemm ftit tal-jiem ilu, jag˙mel pass ’il quddiem g˙al pajjiΩi b˙al Malta li huma fuq il-fruntiera tal-Unjoni Ewropea.

Matul is-summit ˙are© li l-Kunsill Ewropew se jkun qieg˙ed jadotta t-38 proposta li ppreΩentat it-Task Force Mediterranja. FiΩ-Ωmien li ©ej il-Kummissjoni Ewropea se tkun qed tie˙u ˙sieb li jkun hemm time frames çari biex issir l-implimentazzjoni ta’ dawn ir-

rakkomandazzjonijiet, miΩura li l-Gvern Malti ilu jesi©i sa mill-bidu nett. B’hekk, permezz tal-˙idma ta’ Gvern Laburista, il-fenomenu tal-immigrazzjoni irregolari fl-a˙˙ar sab postu fil-politika ta’ difiΩa talUnjoni Ewropea.

Madankollu, il-Partit Laburista sa˙aq li l-Gvern mhuwiex qed jg˙ajjat li l-kwistjoni hija solvuta b˙alma g˙amlu l-Gvern Nazzjonalista u Simon Busuttil fil-Parlament Ewropew, qabel ma verament din il-kwistjoni tkun solvuta.

X’inhi t-Task Force Mediterranja?

It-Task Force Mediterranja, imwaqqfa bejn is-7 u t-8 ta’ Ottubru, kienet proposta b’mod kon©unt mill-

Ministru tal-Intern Malti Manuel Mallia u dak Taljan Angelini Alfano. Fost il-˙idmiet ta’ din ittask force nsibu inizjattivi biex il-kwistjoni talimmigrazzjoni irregolari tkun rikonoxxuta b˙ala wa˙da Ewropea u biex issir pressjoni ˙alli jid˙lu fis-se˙˙ miΩuri immedjati biex ikun hemm aktar sorveljanza tal-fruntieri bil-g˙an li jkunu salvati l˙ajjiet.

Din kienet l-ewwel darba li l-immigrazzjoni filMediterran kienet indirizzata speçifikament f’livell Ewropew b’mod komprensiv fejn tqiesu l-kawΩi u l-effetti kollha ta’ dan il-fenomenu.

Tkompli f’pa©na 2

LE GÓAL REFERENDUM DWAR IL-KAÇÇA Minn st˙arri© online li g˙amlet din il-gazzetta rriΩulta li ˙afna nies huma kontra li jsir referendum dwar il-kaçça tar-rebbieg˙a. G˙all-mistoqsija jekk jaqblux li jsir dan ir-referendum, 86% wie©bu li ma jaqblux. Kienu biss 13% li qalu li g˙andu jsir referendum fuq din il-kwistjoni.

Minn 184 vot li rçevejna fuq is-sit tal-pa©na uffiçjali www.kullhadd.com, il-ma©©oranza assoluta, b’total ta’ 159 persuna, wie©bet fin-negattiv, 24 persuna wie©bu fil-poΩittiv, filwaqt li persuna wa˙da ma kellhiex opinjoni.

Fost id-dilettanti tal-kaçça u l-insib li ma jaqblux mar-referendum, hemm ukoll dawk li qed jg˙idu li ma jaqblux g˙aliex i˙ossu li l-ma©©oranza m’g˙andhiex timponi fuq il-minoranza. O˙rajn qed jg˙idu li din il-kwistjoni mhix biΩΩejjed importanti biex nonfuq fondi pubbliçi fuqha.

Argumenti favur dan ir-referendum ivarjaw minn dawk favur id-drittijiet tal-annimali, id-drittijiet tal-persuni li jgawdu l-kampanja fil-paçi, u sempliçiment id-dritt li l-poplu jesprimi l-opinjoni tieg˙u.

Il-Koalizzjoni g˙all-Abolizzjoni tal-Kaçça fir-Rebbieg˙a (CASH) irnexxielha ti©bor madwar 35,000 firma biex isir referendum abrogattiv, bl-iskop li titwaqqaf il-kaçça matul dan l-ista©un.

IΩda min-na˙a tag˙ha l-Federazzjoni Kaççaturi Nassaba Konservazzjonisti

(FKNK) qed tag˙mel kampanja sabiex tinbidel il-li©i dwar ir-referendum, u qed t˙e©©e© lill-membri tag˙ha biex fil-©img˙at li ©ejjin ji©bru 10 firem kull wie˙ed.

Il-Federazzjoni qed issostni li, filwaqt li f’demokrazija l-ma©©oranza g˙andha dritt tiggverna, din il-ma©©oranza g˙andha tirrispetta u tissalvagwardja l-interessi tal-minoranza.

02

22.12.2013

A˙barijiet

il-ProPosti tAt-tAsK Force mediterrAnju 1 – Azzjoni b’KoPerAzzjoni mAl-PAjjiÛi tAt-tielet dinjA It-Task Force Mediterranju (TFM) jemmen li l-koperazzjoni ma’ dawn il-pajjiΩi hija wa˙da mill-iktar modi effettivi biex ji©i kkontrollot l-aççess g˙at-territorju tal-Unjoni Ewropea permezz ta’ rotot irregolari illi kull sena jpo©©u l-˙ajja ta’ eluf ta’ nies fil-periklu. Biex din il-koperazzjoni tissa˙˙a˙ it-TFM resqet dawk il-proposti: • • •

• •

•

•

•

Il-Kummissjoni Ewropea u l-Istati Membri g˙andhom jag˙tu prijorità lill-iffirmar u l-implimentazzjoni tal-Mobility Partnerships li qeg˙din ji©u nnegozjati ma’ diversi stati Afrikani u tal-Lvant Nofsani.

G˙andu jsir djalogu mat-TuneΩija, l-E©ittu, il-Libja, il-pajjiΩi SudaniΩi u n-Ni©erja dwar il-miΩuri li hemm bΩonn li jittie˙du biex ji©i mi©©ieled it-traffikar tan-nies.

Min˙abba l-fatt illi l-Libja g˙adha mhijiex stabbli politikament, l-Unjoni Ewropea g˙andha tkompli toffrilha l-g˙ajnuna neçessarja biex tiΩdiet is-sigurtà fil-pajjiΩ u ti©i indirizzata l-mew©a ta’ radikaliΩmu li refg˙et rasha wara r-rivoluzzjoni tal-2011. Barra minn hekk, l-Unjoni Ewropea g˙andha tag˙mel pressjoni fuq il-Libja biex tindirizza n-nuqqasijiet tag˙ha fejn jid˙ol ir-rispett tad-drittijiet umani tal-immigranti li jg˙addu mit-territorju tag˙hom.

G˙andha tissa˙˙a˙ il-koperazzjoni bejn it-Turkija u l-PajjiΩ Membri tal-Unjoni Ewropea biex ikun hemm skambju iktar effiçjenti ta’ informazzjoni dwar il-movimenti migratorji ˙alli jitwaqqfu t-traffikanti tan-nies li joperaw fil-Lvant tal-Mediterran.

Irid jiΩdied id-djalogu mal-pajjiΩi tal-Punent u Lvant tal-Afrika biex ji©u indirizzati r-ra©unijiet g˙alfejn iç-çittadini tag˙hom qeg˙din jag˙Ωlu li jitilqu mill-pajjiΩ biex ifittxu ˙ajja a˙jar fl-Ewropa. Anki f’dawn il-pajjiΩi, l-Unjoni Ewropea g˙andha tie˙u ˙sieb li d-drittijiet umani ta’ dawn il-persuni ji©u rrispettati.

G˙andhom ji©u Ωviluppati kampanji ta’ informazzjoni u g˙arfien indirizzati lejn immigranti potenzjali sabiex ikunu konxji tar-riskju li jista’ jinvolvi lvja©© tag˙hom permezz ta’ rotot irregolari. Fl-istess ˙in dawn il-persuni g˙andhom ji©u mg˙arrfa bil-metodi ta’ migrazzjoni legali li g˙andhom g˙addispoΩizzjoni tag˙˙om.

Il-programm ‘Seahorse Mediterranean’, li ˙a jippermetti l-istati parteçipanti illi jkollhom skambju ta’ informazzjoni dwar inçidenti u rondi filMediterran ˙a jibda ji©i implimentat mill-2015. Dawn il-parteçipanti jridu ja˙dmu biex fil-©ejjien i˙e©©u pajjiΩi o˙ra taΩ-Ωona speçjalment it-TuneΩija, l-Al©erija u l-E©ittu biex jid˙lu f’dan il-program.

G˙andha ti©i m˙e©©a wkoll il-parteçipazzjoni tal-pajjiΩi Afrikani f’operazzjonijiet ta’ sorveljanza marittima tal-pajjiΩi li minnhom jitilqu l-immigranti rregolari permezz ta’ djalogu politiku u assistenza ekonomika.

2 –Protezzjoni reÌjonAli u mezzi legAli tA’ AÇÇess gÓAll-ewroPA Is-sistemazzjoni mill-©did, jew resettlement, huwa mezz importanti li bih persuni fil-bΩonn ta’ protezzjoni jistg˙u jid˙lu b’mod sigur fl-Ewropa. G˙alhekk, itTask Force Mediterranja t˙oss li dan l-istrument g˙andu ji©i msa˙˙a˙ biex jag˙ti l-g˙odda neçessarja lill-persuni li jridu jid˙lu fl-Ewropa b’mod legali.

• • • •

Ir-Regional Protection Programmes (RPPs) di©à eΩistenti g˙andhom ji©u msa˙˙a filwaqt illi jin˙olqu o˙rajn li jing˙ataw il-fondi neçessarji biex jippjanaw iktar fit-tul u b’hekk ikunu effikaçi fl-operat tag˙hom.

Stati Membri li di©à qeg˙din jie˙du sehem f’dawn il-programmi ta’ sistemazzjoni g˙andhom jippruvaw iΩidu n-numru ta’ persuni li jintegraw. Fl-istess ˙in, pajjiΩi li g˙adhom ma ˙adux inizjattivi simili g˙andhom ji©u inkora©©uti biex jibdew.

Il-Kummissjoni Ewropea hija preparata li torganizza, flimkien tal-UNHCR, konferenza dwar is-sistemazzjoni tal-iktar immigranti vulnerabbli ©ejjin mis-Sirja. It-TFM ˙e©©et lill-Kummissjoni biex tlaqqa’ din il-konferenza fl-ewwel nofs tal-2014.

Il-Kummissjoni Ewropea g˙andha to˙loq linji gwida g˙all-˙ru© ta’ permessi u visas umanitarji u tag˙mel studji dwar il-possibbilità li ji©u pproçessati t-talbiet g˙al protezzjoni barra mill-Unjoni Ewropea ming˙ajr ma ji©i pre©udikat id-dritt ta’ eΩilu fl-istess Unjoni ta’ dawn il-persuni.

3 – ÌliedA KontrA t-trAFFiKAr, il-KuntrAbAndu u l-KriminAlitA orgAnizzAtA L-Unjoni Ewropea se tkun qed torganizza ru˙ha sabiex ti©©ieled g˙aqdiet kriminali li japprofittaw ru˙hom mis-sitwazzjoni imwiera li jkunu qed jg˙ixu fiha.

Dan se jkun qieg˙ed isir b’inizjattivi ©odda b’koperazzjoni mal-Istati Membri, mal-pajjiΩi tat-Tielet Dinja, Frontex, EUROPOL, EASO u INTERPOL. • • •

Il-EUROPOL g˙andha tissa˙˙a˙ fil-˙idma tag˙ha sabiex ta˙dem spalla ma’ spalla ma’ dawk l-a©enziji li jkunu qed jaraw li ma jkunx qed isir traffikar ta’ persuni u tkun mi©©ielda din il-kriminalità.

Il-pajjiΩi li qed ikunu affettwati b’dan il-fenomenu g˙andhom i˙ejju informazzjoni relevanti, inkluΩa informazzjoni personali, biex jg˙adduhom lillInterpol. Din l-informazzjoni tkun ta’ g˙ajnuna biex din l-organizzazzjoni tkun tista’ taffronta lill-im˙u˙ li jopprofittaw mill-immigrazzjoni rregolari.

Il-EASO g˙andha ta˙dem fuq pro©ett pilota mal-PajjiΩi Membri sabiex dawn tal-a˙˙ar ja©©ornaw ru˙hom fuq ir-rottot tat-traffikar.

4 – tisÓiÓ tAs-sorveljAnzA mAdwAr il-Fruntieri It-task force enfasizzat ukoll il-bΩonn li jkun hemm iktar sorveljanza fl-ib˙ra. Dan g˙andu jsir biex ji©u evitati tra©edji simili u jkunu salvati il-˙ajjiet tal-immigranti fil-Mediterran. Minkejja li fl-a˙˙ar snin il-Frontex kienet strumentali biex ji©u salvati eluf ta’ persuni, it-task force enfasizzat li g˙andu jing˙ata iΩjed assistenza lill-pajjiΩi fuq il-fruntiera tal-Unjoni Ewropea, inkluΩa Malta.

•

•

Qieg˙ed ji©i ssu©©erit li s-sorveljenza tal-fruntieri ta’ kull pajjiΩ, li jsir mill-awtoritajiet tal-pajjiΩi nfushom, jibdew ikunu kkordinati mal-Frontex. Dawn g˙andhom ja˙dmu flimkien sabiex ikunu jistg˙u j˙ejju pjanijiet çara ta’ tfittxija. L-informazzjoni li tin©abar miΩ-Ωew© partijiet g˙andha tkun mg˙oddija lil EUROSUR. Il-Parlament u l-Kunsill Ewropew qed ikunu im˙e©©a jΩidu n-negozjati biex ikun hemm regolamenti li jistabbilixxu kif issir is-sorveljanza fuq l-ib˙ra.

5 - AssistenzA u solidArjetÀ mAl-PAjjiÛi membri Assistenza u solidarjetà mal-Istati Membri sabiex ikunu jistg˙u jaffaççjaw il-pressjoni li ©©ib mag˙ha l-immigrazzjoni rregolari. Dan kien punt ie˙or imsemmi mit-Task Force Mediterranja. Il-pajjiΩi membri g˙andhom ir-responsabbilità li jinvestu f’sistemi effettivi u flessibbli fejn jid˙ol l-aΩil u l-immigrazzjoni b’mod partikolari.

• • •

Il-Kummissjoni Ewropea se tkun qeg˙da tiddedika €30miljun f’sapport teknolo©iku, sabiex jkunu jistg˙u jissa˙˙u l-operazzjonijiet ta’ sorveljanza li jkunu qeg˙din isiru mill-FRONTEX. Apparti dawn l-fondi msemmija, se jkunu qeg˙din ji©u allokati €20 miljun lill-Istati Membri biex ikunu jistg˙u jindirizzaw din il-problema.

G˙andu jiΩdied il-pjan ta’ kontin©enza u l-immani©©jar tal-kriΩi fuq livell Ewropew. L-g˙an ta’ dan g˙andu jkun li tinbena sistema b’sa˙˙itha tal-aΩil fl-Istati Membri.

A˙barijiet

22.12.2013

03

Lejn Óarsien aÓjar taL-Minuri Il-Gvern preΩenti kkommetta ru˙u li jag˙mel ir-riformi neçessarji sabiex l-Ordni g˙all-Óarsien, jew Care Orders, ji©u implimentati bl-a˙jar mod possibbli biex id-drittijiet tat-tfal li jkunu vittmi ta’ abbuΩ jew traskura©ni jkunu protetti.

LIAM GAUCI ˙a l-kummenti tal-Fondazzjoni g˙as-Servizzi g˙all-Óarsien Soçjali (FSWS) biex jifhem a˙jar x’qieg˙ed isir f’dan ir-rigward.

Ir-rwol tal-A©enzija L-Ordni g˙all-Óarsien tin˙are© wara li rapporti ta’ abbuΩ fuq minuri lill-A©enzija Appo©© ikunu investigati u kkonfermati. Dawn is-sitwazzjonijiet jinkludu abbuΩ fiΩiku, sesswali jew emozzjonali fuq minuri; traskura©ni fit-trobbija jew abbandun ta’ minuri; jew minuri li ma jkunux jistg˙u ji©u kkontrollati aktar mill-©enituri jew minn min ikun qed jie˙u ˙siebhom, min˙abba m©iba qalila.

“L-Ordni g˙all-Óarsien to˙ro© b˙ala l-a˙˙ar soluzzjoni,” sos-tniet ilFondazzjoni. Fil-proçess, lA©enzija Appo©© tirrapporta lid-Direttur tad-Dipartiment g˙al Standards fil-Óarsien Soçjali, li jevalwaw il-kaΩ u, jekk jaqbel, jg˙addi talba bilmiktub lill-Ministru g˙allFamilja u Solidarjetà Soçjali biex tin˙are© Ordni g˙all-Óarsien.

Fil-kaΩijiet li jinvolvu a˙wa, l-A©enzija Appo©© qalet li hija

tag˙mel dak kollu li tista’ biex dawn jibqg˙u jg˙ixu flimkien.

Però, ikun hemm sitwazzjonijiet fejn dan ma jkunx possibb-li. Meta ji©ri hekk, lA©enzija tag˙mel mezz illi la˙wa li ma jkunux qed jg˙ixu flimkien jiltaqg˙u.

Jekk ikun fl-a˙jar interess tat-tfal, tirran©a wkoll biex ikun hemm laqg˙at mal-©enituri. L-A©enzija tkompli ssegwi lit-tfal f’dan it-tip ta’ kaΩijiet u tag˙mel dak kollu li tista’ biex tag˙ti appo©© ukoll lill©enituri. L-A©enzija tkun involuta biex il-pjan ta’ ˙arsien g˙at-tfal jitwettaq u ta˙dem ma’ kull min hu involut f’dan il-pjan biex dan ise˙˙.

Riformi fil-viçin Il-Fondazzjoni g˙as-Servizzi g˙all-Óarsien Soçjali qalet li ftit tal-©img˙at ilu beda pro©ett pilota sabiex a˙wa li jkunu ta˙t Ordni g˙all-Óarsien u qed jg˙ixu f’istituzzjonijiet differenti jing˙aqdu u jkunu jistg˙u jg˙ixu flimkien f’amb-

jent ta’ familja. Permezz ta’ dan il-pro©ett, grupp ta’ a˙wa li ma kienx fl-a˙jar interess tag˙hom li jibqg˙u jg˙ixu mal-familja naturali tag˙hom qed jing˙ataw l-opportunità li jibqg˙u flimkien f’residenza identifikata g˙al dan il-g˙an.

Madankollu l-arran©ament mhux neçessarjament ikun japplika g˙all-kaΩijiet kollha li jinvolvu lill-a˙wa. “Dan huwa pass importanti g˙aliex wara t-trawmiet li dawn it-tfal ikunu g˙addew minnhom, almenu jibqg˙u jg˙ixu flimkien,” spjegat l-FSWS. Din il-˙tie©a n˙asset wara li kien hemm diversi kaΩijiet ta’ a˙wa mifruda min˙abba li ma setg˙ux jg˙ixu flimkien fid-djar residenzjali eΩistenti u ma nstabux familji li kienu lesti jilqg˙uhom kollha f’daqqa.

B˙alissa hemm ˙amest itfal li qed jg˙ixu fl-appartament li nfeta˙ g˙al dan il-g˙an u li qed jitmexxa mill-A©enzija Appo©©. Hu mistenni li xi tfal o˙ra ji©u integrati f’din ir-residenza fil-©img˙at li ©ejjin.

Kuntatt mal-©enituri Minkejja l-fatt li Ordni g˙allÓarsien tin˙are© lil tfal li g˙al perijodu fi tfulithom ma jkunx fl-interess tag˙hom li jg˙ixu mal-familja naturali tag˙hom, mhuwiex eskluΩ li kuntatt regolari mal-©enituri jista’ jkun ta’ ©id g˙at-tfal. Staqsejt lillFondazzjoni jekk humiex ser jittie˙du passi biex ©enituri li g˙andhom ulied miΩmumin b’care orders ikollhom aççess garantit g˙at-tfal tag˙hom.

Huma spjegawli li dan it-tip ta’ kuntatt mal-©enituri jsir permezz ta’ Aççess b’SuperviΩjoni, jew Supervised Access Visits, servizz mog˙ti mill-A©enzija Appo©©. Il-Bord Konsultattiv g˙at-Tfal u Ω-Ûg˙aΩag˙, li huwa bord indipendenti millA©enzija Appo©©, jiddeçiedi kif jing˙ata u l-frekwenza ta’ dawn il-laqg˙at.

Is-social workers tal-A©enzija Appo©© ikomplu jsegwu l-kaΩ u jag˙mlu rakkomandazzjonijiet dwar il-pjan ta’ kura tat-tfal lil dan il-Bord. Dawn ji©u eval-

wati mill-istess Bord li minna˙a tieg˙u japprovahom jew ivarjahom skont kif jidhirlu li hu l-a˙jar g˙all-minuri.

Kull rakkomandazzjoni talBord dwar il-pjan ta’ kura tattfal titressaq quddiem ilMinistru li ta˙tu taqa’ r-responsabbiltà tal-kura tal-minuri li jkunu ta˙t Ordni g˙all-Óarsien sabiex jikkonferma r-rakkomandazzjoni. Ladarba lMinistru jie˙u d-deçiΩjonijiet me˙tie©a, l-A©enzija Appo©© tkun tista’ tibda toffri s-servizz ta’ Aççess b’SuperviΩjoni skont il-kundizzjonijiet deçiΩi minn dan il-Bord. Kull kaΩ jitqies fuq baΩi individwali, u ssir reviΩjoni kull sitt xhur minn dan il-Bord.

F’çirkostanzi fejn l-andament tal-kaΩ ikun sejjer tajjeb u jkunu qed isiru pjanijiet biex ilminuri ji©u integrati mill-©did mal-familjari tag˙hom, l-aççess jibda jsir ming˙ajr superviΩjoni u ©ewwa d-dar tal-familja stess ta˙t monitora©©, u dan b˙ala parti mill-assessjar u t˙ejjija g˙all-integrazzjoni.

YOUR LAST CHANCE TO GET €550 OFF WITH OUR PAY 1 GET 1 FREE FLIGHT OFFER EXPIRES TOMORROW MONDAY THE 23RD BOOK YOUR DUBAI BREAK NOW AND SAVE * Free flight offer APPLIES ONLY ON PACKAGED HOLIDAYS. Terms & conditions apply, Offers are valid subject to availability in the appropriate classes. For a full list of the ROCS travel terms and conditions please visit http://rocsgrp.com/travel/terms-and-conditions

Call us on 2015 1515 or email travel@rocsgrp.com www.rocsholidays.com

04

Kollezzjonisti u Dilettanti

22.12.2013

IS-SEÓER TAL-PRESEPJU Minn ALAN SALIBA

Franklyn ˙dejn il-presepju li g˙amel is-sena l-o˙ra

Nistg˙u ng˙idu li l-Milied jinsab fuq l-g˙atba. Id-djar, il˙wienet u t-toroq intramaw u nxteg˙lu g˙al din l-okkaΩjoni.

Illum il-©urnata t-tiΩjin marbut ma’ dawn il-festi qed jie˙u xejra differenti. Il-laqta moderna tieg˙u tag˙ti lil dawn il-festi sbie˙ u ta’ g˙aqda dehra iΩjed kontemporanja. IΩda t-tradizzjoni l-iΩjed popolari mal-Milied, dik tal-presepju, nistg˙u ng˙idu li g˙adha popolari ˙afna f’pajjiΩna; anzi, nazzarda ng˙id li ˙adet spinta u kulma jmur din qed tissa˙˙a˙ iktar.

Wara li San Fran©isk kien g˙amel l-ewwel presepju, fl1293 fi Greccio viçin Assisi, din l-idea, bil-mod il-mod, infirxet mad-dinja kollha. IΩda sfortunatament f’˙afna pajjiΩi din iddrawwa naqset u ˙afna nies saru iΩjed jag˙tu kas it-tiΩjin u t-tlellix, milli l-kult reli©juΩ tieg˙u. Mhux l-istess nistg˙u ng˙idu g˙al pajjiΩna. F’kull dar issib armati xbiha ta’ Ìesu Bambin u l-presepju. Ta’ min fis-salott, min f’xi tieqa u min jesibixxi xi presepju f’xi wirja.

Wirja ta’ presepju Fost il-˙afna wirjiet li nsibu ©ewwa gΩiritna, barra wirjiet ta’ presepji Ωg˙ar organizzati minn diversi g˙aqdiet, insibu diversi wirjiet ta’ presepji kbar, u˙ud mekkanizzati u o˙rajn statiçi. Fost dawn tal-a˙˙ar insibu presepju kbir statiku

g˙all-wiri fiç-Çirkolo San Ìwakkin, 71, Triq il-Kbira, Birkirkara. Presepju mdaqqas mhux ˙aΩin, b’qies ta’ tliet metri kwadri, ma˙dum miΩΩag˙Ωug˙ KarkariΩ, Franklyn Pace.

Minn fejn ©iet din in-namra Minn età Ωg˙ira, Franklyn kien jaffaxxina ru˙u j˙ares lejn ilpresepju li kellhom fid-dar.

Jirrakkonta li kien jixxabbat mal-presepju biex içaqlaq ilpasturi minn kif ikun po©©iehom missieru Mario.

Missieru xejn ma kien jie˙u pjaçir b’dan, tant li darba minnhom fettillu jinkolla dawn il-pasturi. Biss dan ma fixklu xejn biex jer©a’ jaqlag˙hom u jpo©©ihom kif jidhirlu li kienu l-a˙jar.

Missieru kien i˙obb jag˙mel xi presepji Ωg˙ar bil-kartapesta biex irawwem fi wliedu din lim˙abba lejn il-presepju u sseng˙a ta’ kif isir. Meta beda jitfarfar, huwa kien ta’ spiss imur ˙dejn zijuh, Pawlu Pace, li wkoll kien jag˙mel diversi presepji Ωg˙ar biex ibig˙ fil˙wienet. Franklyn kien jitpaxxa jarah ifassal presepju, jibnih u jiΩbg˙u, sakemm finalment ikun lest. Fl-img˙oddi kienet tintuΩa l-kolla tal-boççi, li biex tin˙all wie˙ed kien je˙tie©lu jsa˙˙anha banjumarija, proçess twil u tedjanti li j˙alli ri˙a qawwija xejn

pjaçevoli. Imma min i˙obb ilpresepju Ωgur mhux se jiddejjaq minn ˙a©a b˙al din.

Meta kiber mhux ˙aΩin, zijuh Pawlu kien beda jafdalu xi ˙a©a x’jag˙mel f’dawn il-presepji, b˙al kisi, Ωebg˙a, iwa˙˙al xi ˙axix, u affarijiet b˙al dawn. Meta jkun qed jag˙ti daqqa t’id kien ikun fisseba’ sema u jixtieq li l-˙in ma jg˙addi qatt. Ta’ min isemmi wkoll li Pawlu Pace illum g˙andu MuΩew tal-Bambini b’aktar minn 2000 Bambin, f’Birkirkara stess.

L-ewwel esperimenti Franklyn lanqas ma kien jonqos li jΩur presepji o˙ra li jittellg˙u f’Birkirkara jew f’xi ra˙al ie˙or. Huwa jirrakkonta li kien jintrama – u g˙adu jintrama sal-lum – presepju mdaqqas, miftu˙ g˙all-pubbliku li dejjem kien imur jittawwallu, u jiflih sew b’reqqa kbira. Kienet il-˙olma tieg˙u li xi darba hu wkoll ikollu x-xorti li jag˙mel presepju simili.

Kien jaffaxxina ru˙u bil-presepju ma˙dum bil-gagazza li kien jara ta’ spiss il-muΩew fejn kien jattendi. Ma damx ma g˙amel wie˙ed hu wkoll bilgagazza. Esperjezna li kompliet tnissel fih xewqa li jesperimenta b’daqsijiet, ilwien, materjali u forom differenti ta’ presepji.

Sena minnhom, Ωar wirja ta’ presepji fejn beda jisma’ lil xi nies jirrakkuntaw kif isiru lpresepji bil- jablo , u malajr interessa ru˙u biex jibda jesperimenta b’din it-teknika.

L-ewwel presepju li ˙adem b’dan il-mod ma kienx xi riΩultat stupend, imma maΩ-Ωmien kompla jiΩviluppa t-teknika biljablo u kien ikollu diversi viΩitaturi, sakemm kamra fid-dar tieg˙u ma kinitx biΩΩejjed g˙aliex baqa’ jkabbar fil-qies.

Çirkolo San Ìwakkin, Birkirkara. Din kienet sfida kbira g˙alih, biss, grazzi g˙all-kura©© tal-familja u s˙abu, dan se˙˙. Is-sodisfazzjon g˙alih kien kbir, u flimkien mal-kummenti poΩittivi tal-viΩitaturi, komplew i˙e©©uh biex jirfina t-teknika tieg˙u fil- jablo u d-dehra in©enerali, sakemm dis-sena qieg˙ed jesibixxi il-˙dax-il presepju differenti konsekuttiv tieg˙u, fl-istess post.

MaΩ-Ωmien huwa beda wkoll jipparteçipa fil-Kompetizzjoni Nazzjonali tal-Presepji, fil-kategorija ta’ Presepji Kbar Statiçi, fejn ikklassifika flewwel post diversi drabi u llum huwa stabbilit sewwa f’din ix-xena.

Xi jfisser g˙alih Il-presepju minn dejjem kien ifisser xi ˙a©a speçjali g˙al Franklyn. Mill-presepju kbir li jag˙mel kull sena biex jesibixxih sal-presepji Ωg˙ar li jag˙mel skont kummissjonijiet li jkollu, dejjem juri l-istess attenzjoni, reqqa u ˙ila.

Preparamenti twal biex ta˙seb, tfassal, tiksi u tiΩbog˙: dawn jil˙qu l-qofol tag˙hom wara l-Festa ta’ Sant’Elena, li tag˙ha huwa wkoll

attivist, b’˙idma li tibda middar, b˙at-tlestija ta’ kmamar, palm u aççessorji o˙ra.

Imbag˙ad il-˙idma fiha nfisha tibda fuq il-post mill-bidu ta’ Ottubru. Is-sig˙at li jqatta’ sakemm ilesti l-presepju ma tistax tikkalkulahom. F’dan ix-xog˙ol meta tibda taf, u meta tlesti ma’ tafx, g˙aliex g˙alih dan hu delizzju ewlieni hekk li sal-©urnata tal-ftu˙, li kienet fit-13 ta’ Diçembru, jibqa’ g˙addej bla˙˙ar irtokki. IΩda wara kollox, l-aqwa li finalment irriΩultat ikun kif mixtieq u lkonkorrenza tal-viΩitaturi dejjem iΩΩidlu l-kura©© biex ikompli jag˙mel presepju ©did kull sena.

Presepju li jag˙ti gost lil kull min iΩuru u li permezz tieg˙u titfakkar il-mi©ja tal-Messija. Óinijiet tal-ftu˙ Wie˙ed jista’ jΩur dan il-presepju li jinsab f’numru 71, Çirkolo San Ìwakkin, Triq ilKbira, Birkirkara, u li jifta˙ sa nhar il-Ìimg˙a 3 ta’ Jannar.

Il-˙inijiet tal-ftu˙ ikunu kuljum bejn il-5.00pm u t8.15pm. Nhar ta’ Óadd u festi jkun miftu˙ ukoll filg˙odu bejn id-9.30am u 12.00pm.

L-ewwel presepju kbir

Dettall mill-presepju tas-sena l-o˙ra

Il-konkorrenza tal-pubbliku, inkora©©ietu biex ibiddel ilpost g˙al wie˙ed akbar. Dan se˙˙ fl-2003, fejn g˙amel lewwel presepju kbir tieg˙u fiç-

Wie˙ed mill-presepji Ωg˙ar li ˙adem Franklyn

Feature

22.12.2013

05

IL-MILIEd FUq L-ISkRIN TAL-FIddA Ûmien il-Milied huwa perijodu meta fuq it-televiΩjoni, jew kif inhu mag˙ruf b˙ala l-iskrin tal-fidda, jer©g˙u jintwerew films u programmi tipiçi tal-Milied. Programmi li forsi anke jqanqlu sens ta’ nostal©ija, peress li issa saru tradizzjoni li jixxandru matul dawn il-©img˙at. F’dan l-artiklu ser nag˙tu ˙arsa ˙afifa lejn xi w˙ud mill-films li jistg˙u jolqtu l-gosti tal-persuni li jin©abru quddiem it-televiΩjoni f’dan il-perijodu festiv.

GREMLINS 1984 Is-snin tmenin ©abu mag˙hom g˙aΩla ta’ films li g˙adhom mag˙rufin sal-©urnata tal-lum. Wie˙ed minn dawn il-films huwa l-horror comedy bbaΩat ukoll fi Ωmien il-Milied: Gremlins. Dan il-film jittratta storja ta’ missier li kien qieg˙ed ifittex ir-rigal ideali g˙at-tifel tieg˙u g˙allMilied. Wara ˙afna tiftix huwa jiltaqa’ ma’ annimal stramb f’˙anut ÇiniΩ li ji©bed s-simpatija tieg˙u. In-negozjant ma jkunx jixtieq ibig˙u, imma n-neputi tieg˙u jag˙tih lir-ra©el minn wara dahru g˙aliex ikun jaf li l-˙anut g˙andu bΩonn il-flus li jkun qieg˙ed joffri.

Madankollu, huwa jg˙idlu li akkost ta’ kollox m’g˙andux i˙alli lillGremlin jixxarrab, jag˙tih x’jiekol wara nofsillejl u jesponih g˙al dawl qawwi. Sfortunatement, it-tifel tar-ra©el li jkun xtrah jinjora din ittwissija u jinqala’ pandemonju s˙i˙ fir-ra˙al tieg˙u. Minkejja l-fatt li dan il-film g˙andu diversi effetti li jistg˙u jitqiesu tal-biΩa’, il-mod kif ©ew uΩati f’dan ir-rakkont jo˙olqu effett komiku li jag˙mlu adattat g˙all-familja kollha.

HOME ALONE 1990 Fil-bidu tas-snin disg˙in ˙are© film komiku li baqa’ ttimbrat fil-memorja ta’ kull persuna li qattg˙et tfulitha f’dan iΩ-Ωmien. Dan huwa Home Alone, li jittratta l-istorja ta’ Kevin McCallister, tifel li intesa ddar wara li l-familja tieg˙u telqet g˙all-vaganzi tal-Milied. Kif sab ru˙u wa˙du, g˙all-bidu ˙a pjaçir g˙ax ma kellux adulti jikkmandawh.

Madankollu, fl-istess perijodu jkun hemm Ωew© ˙allelin li jkunu qeg˙din jisirqu d-djar battala ta’ nies li jkunu telqu g˙all-vaganzi tag˙hom. Fortunatament, Kevin ikun intelli©enti biΩΩejjed biex jinduna bil-pjan tag˙hom u jibda jag˙mel minn kollox biex jipprote©i ddar tal-familja. G˙aldaqstant, l-istorja turi kif wara ˙afna intriççi u praspar li kien kapaçi jag˙mel dan it-tifel brikkun, tispikka wkoll lim˙abba u l-g˙aqda tal-familja biex dawn jer©g˙u jing˙aqdu flimkien g˙al Ωmien il-Milied. Dan il-film g˙andu diversi sequels. Madankollu, ˙afna nies i˙ossu li l-ebda wie˙ed minnhom m’g˙andu l-istess element ta’ ori©inalità u divertiment daqs l-ewwel film.

THE SANTA CLAUSE 1994 Is-snin disg˙in u elfejn ©abu wkoll mag˙hom il-film komiku talfantasija, bl-isem ta’ The Santa Clause. Dan il-film jittratta l-istorja ta’ Scott Calvin, missier li kull sena jirrakkonta l-istorja ta’ Santa Claus lit-tifel tieg˙u, minkejja li hu stess ma jkunx jemmen fih.

Però, darba minnhom, lejlet il-Milied, Scott jisma’ ˙sejjes strambi fuq id-dar tieg˙u u jo˙ro© jittawwal. Hemm jiskopri li dawn il˙sejjes kienu fil-fatt il-passi ta’ Santa Claus li jkun qieg˙ed jipprova jinΩell fiç-çumnija tad-dar tieg˙u. Bi Ωball Calvin ja˙sdu u lpovru Santa Claus jaqa’ g˙al isfel u jmut. Hawnhekk Calvin jispiçça jkollu jo˙odlu postu huwa biex jie˙u ˙sieb li t-tfal kollha li qag˙du bravi jkunu jistg˙u jirçievu r-rigali tag˙hom. Calvin ma jkollux l-içken idea x’jinvolvi x-xog˙ol ta’ Santa Claus u jqatta’ ttul kollu tal-film g˙addej minn kummiedja g˙all-o˙ra hekk kif jipprova jaqbad tarf tal-problemi kollha li jippreΩentaw ru˙hom quddiemu.

HOW THE GRINCH STOLE CHRISTMAS 2000 Fis-sena elfejn ˙are© il-film How the Grinch Stole Christmas!, film ibbaΩat fuq ktieb tat-tfal li j©ib l-istess isem, miktub minn Theodor Seuss Geisel, jew kif kien mag˙ruf a˙jar b˙ala Dr Seuss. How the Grinch Stole Christmas! jirrakkonta l-istorja ta’ villa©© fittizju li fih kul˙add jiççelebra l-Milied bl-akbar mod possibbli. Madankollu, viçin dan il-villa©© ikun hemm ukoll il-Grinch li kien idejqu dan iΩ-Ωmien.

Dan g˙aliex il-Grinch kellu perspettiva negattiva tal-festi tal-Milied.

Però, kollox jinbidel meta tifla ta’ tmien snin, bl-isem ta’ Cindy Lou, tiltaqa’ mal-Grinch u tag˙mel minn kollox biex tifhem il-g˙ala jobg˙od il-festi tal-Milied. G˙alhekk, bil-mod ˙elu tag˙ha hi tkun qieg˙da tag˙mel minn kollox biex fl-istess ˙in tikkonvinçih x’inhu jitlef billi jevita dawn iΩ-Ωminijiet. Eventwalment, l-azzjonijiet ta’ din ittifla mhux biss jolqtu lill-Grinch, li jirrealizza li l-Milied mhuwiex biss Ωmien ta’ materjaliΩmu, imma wkoll messet il-qlub tal-abitanti talvilla©© tag˙ha.

06

A˙barijiet

22.12.2013

Óidma gÓaL gÓotja ta’ €20,000 kitba ta’ CHarLes b.sPiteri G˙at-tielet sena konsekuttiva l-Cavalieri Hotel ta’ San Ìiljan tinsab g˙addejja b’ritmu mg˙a©©el fl-attivitajiet tag˙ha biex tkun tista’ ter©a’ tippreΩenta g˙otja ta’ €20,000 filkampanja L-Istrina. Dan ˙are© minn intervista li kelli ma’ Mark Camilleri, General Manager.

Hu qalli li l-a˙˙ar attività b’risq il-kampanja g˙al din issena, biex minnha jin©abru lfondi, se tkun l-esibizzjoni talarti, fejn pitturi ta’ fama lokali u barranija jippreΩentaw xog˙lijiet tag˙hom lill-pubbliku, li jkun jista’ jixtrihom bi prezzijiet ra©onevoli. Fis-sentejn li g˙addew il-pittura nbieg˙et bi rkant, iΩda ddirezzjoni tal-Lukanda ˙asset li jkun a˙jar jekk kull xog˙ol ikollu prezz marbut mieg˙u, li ma jog˙liex.

Fl-esibizzjoni ta’ din is-sena b’risq L-Istrina se jkun hemm madwar 30 pittura g˙all-bejg˙, il-ma©©oranza tag˙hom ta’ artisti Maltin mag˙rufa, fosthom ta’ Joseph Casapinta, li hu l-artist residenti. Minn jiem

qabel, il-pitturi jkunu g˙allwiri fil-lukanda biex ix-xerrejja prospettivi jkollhom iç-çans

jarawhom sew.

Madankollu, kif spjegali Mark, l-attivitajiet ta’ din is-

sena inkludew festival talinbid fil-lukanda; tliet coffee mornings ; car wash ; tombli;

L-esibizzjonijiet taL-arti fiL-Lukanda Min˙abba l-fatt ta’ kif hi mibnija l-Lukanda Cavalieri f’San Ìiljan, tliet snin ilu nbeda pro©ett pilota g˙al esibizzjoni tal-arti kull xahar. Sa millewwel esperjenza deher çar li dawn l-esibizzjonijiet kien se jkollkom is-suççess mistenni.

Din ma kinitx xi invenzjoni Maltija, g˙ax barra minn xtutna jeΩistu hotel chains ta’ Art Hotels li, madankollu, mhux kollha jinterpretaw l-arti blistess mod. F’Malta, kemm lAssoçjazzjoni Maltija tatTuriΩmu, kif ukoll ilMinisteru tat-TuriΩmu kienu ilhom li qatg˙u milli jirreklamaw lil pajjiΩna b˙ala l-post

ideali g˙ax-xemx u l-ba˙ar.

Huma mxew fuq binarju ©did fejn lit-turist i˙e©©uh ji©i Malta biex iΩur il-wirt storiku u kulturali profond li g˙andna, kif ukoll jesperjenza l-arti vasta li noffru.

Permezz tal-pro©ett imniedi minn din il-lukanda, l-artisti Maltin u dawk barranin residenti f’pajjiΩna, sabu post ideali li jservihom ta’ vetrina g˙al ˙idmiethom. Kienet din il-lukanda wkoll li nfet˙et kollha kemm hi g˙all-arti, tant li f’kull spazju li jinsab fiha, b˙all-kmamar tal-allo©©, swali, ristorant, swali tallaqg˙at, kurituri u fir- reception area, dak li jkun jara l-

˙ila artistika tal-artisti Maltin; minn pittura, fotografija u skultura.

Biex aktar ta˙dem fil-qasam artistiku, il-Lukanda Cavalieri, li dalwaqt se ssir mag˙rufa b˙ala Cavalieri Art Hotel qed toffri speçi ta’ mawriet artistiçi erba’ darbiet fis-sena.

G˙alihom, l-artisti, speçjalment dawk barranin, ikunu jistg˙u jirre©istraw fuq is-sit elettroniku u ji©u jqattg˙u xi jiem fostna. Ladarba hawn, ikunu jistg˙u jibbenefikaw mill-programm im˙ejji g˙alihom, fosthom Ωjajjar f’muΩewijiet, it-te˙id f’postijiet partikolari fejn ikunu jistg˙u jpin©u fil-bera˙, u

ikliet f’çerti ristoranti b’rabta mal-arti.

G˙all-artisti lokali, ilLukanda Cavalieri torganizza seminars regolari kif ukoll lesibizzjonijiet ta’ kull xahar.

Bi˙siebha til˙aq ukoll ftehim mal-MCAST, mal-Iskola talArti u entitajiet o˙ra b’rabta artistika biex l-artisti novelli jkunu jistg˙u jesibixxu xog˙lijiethom u jsiru aktar mag˙rufin fostna l-Maltin u mill-frustieri li ji©u jΩuruna.

Il-Cavalieri Hotel fiha seba’ sulari. Kull kuritur f’kull sular qed jing˙ata lil artisti differenti li jesibixxu xog˙lijiet li jistg˙u jinxtraw minn min ikun irid jag˙milhom tieg˙u.

festival fejn l-artisti kienu mistiedna jpin©u fil-lukanda u lpitturi tag˙hom jinbieg˙u b’mod li l-flus minnhom imorru g˙al L-Istrina; mixja kontra l-krudeltà tal-annimali millFortizza f’Tas-Sliema maddawra kollha tal-ba˙ar. Se jkun hemm ukoll g˙awma filbajja, fejn min jie˙u sehem jintalab i˙allas €5.

Filwaqt li Mark Camilleri wera l-apprezzament tieg˙u lejn l-artisti u n-nies li jikkonkorru g˙all-attivitajiet, kellu kliem ta’ tif˙ir g˙allPresident ta’ Malta George Abela, li kull sena jΩur illukanda biex jawgura l-festi ttajba lill-˙addiema, li ja˙dmu flimkien biex ji©bru l-flejjes b’risq L-Istrina u jag˙ti lawguri lin-nies li jinzertaw fillukanda. Qalli wkoll li ftit jiem ilu, waqt li l-President Ωar illukanda, inzerta kellhom organizzat wie˙ed mill- coffee mornings u, tant kien kommoss bil-laqg˙a li ng˙ata, li g˙amel kelmtejn tal-okkaΩjoni, li ntlaqg˙u biç-çapçip ta’ dawk preΩenti.

fit-tmun tat-tmexxija

Mark Camilleri, il-General Manager tal-Cavalieri Hotel f’San Ìiljan, ilu 18-il sena ja˙dem fis-settur tal-lukandi u tal-a©enti tal-ivvja©©ar.

Kemm ilu fil-kariga preΩenti tieg˙u, ˙adem bis-s˙i˙ biex lil-lukanda jtellag˙ha fil-kategorija ta’ bejn l-erba’ u l˙ames stilel.

Jg˙id li hu kuntent li llukanda li jmexxi hu hi m˙addma minn tim Ωg˙ir u ener©etiku, fejn kul˙add ji©bed l-istess ˙abel bi skop çar ˙afna: li joffru l-aqwa ospitalità lit-turisti u jag˙mlu ˙ilitihom biex iΩommu isem Malta fl-og˙la nvell fejn jid˙lu l-arti, il-kultura u dak kollu li hu Malti.

B˙alissa, Mark qed ja˙dem bla heda biex jibdel isem illukanda minn Cavalieri Hotel g˙al Cavalieri Art Hotel u jg˙aqqadha ma’ lukandi barranin li jippromovu l-arti.

Fl-istess waqt qed jirrestawra l-kmamar kollha tal-lukanda u jg˙ammarhom b’g˙amara, televiΩjonijiet u purtieri ©odda. Hu fiduçjuΩ li fi Ωmien qasir issir il-bidla me˙tie©a fil-258 kamra tallukanda, li lkoll se jkollhom is-servizz tal-WiFiw.

A˙barijiet

22.12.2013

07

SE JKOMPLU T-TAÓDIDIET FUQ IL-PROGRAMM TAL-IIP Minkejja laqg˙at li saru lbiera˙ bejn il-Prim Ministru Joseph Muscat u l-Kap tal-Oppoℌizzjoni Simon Busuttil dwar il-programm taç-çittadinanza b’investiment (IIP), jidher li s’issa baqa’ ma ntla˙aqx qbil bejn iℌ-ℌewŠ partijiet fuq din il-kwistjoni.

Il-Óadd li g˙adda lPrim Ministru spjega kif pajjiℌi o˙ra kienu qed jilmentaw dwar il-programm propost minn Malta, sempliçiment g˙ax dan k i e n

iktar kompetittiv minn tag˙hom.

Il-Prim Ministru sa˙aq li l-iℌball tal-Gvern b’rabta ma’ dan il-programm kien li dan Šie m˙abbar ming˙ajr ma Šie spjegat biℌℌejjed.

Huwa wieg˙ed li l-Gvern kien lest jisma’ l-istakeholders u jtejjeb il-komunikazzjoni fuq dan issuŠŠett.

Fil-fatt, matul il-Šimg˙a li g˙addiet, progress fid-diskussjonijiet kien im˙abbar kemm millGvern u anki mill-Oppoℌizzjoni.

Il-Gvern wera li, minkejja maŠŠoranza Parlamentari kbira, xorta kien lest li jiddiskuti dan ilprogramm mal-Oppoℌizzjoni, biex kul˙add ikun komdu bih.

Fil-fatt il-Gvern diŠà implimenta

bidliet mill-programm oriŠinali, u ne˙˙a lklawℌola ta’ segretezza li kienet Šiet issuŠerita mill-esperti, iℌda li lOppoℌizzjoni ma kienetx qablet mag˙ha.

Din il-Šimg˙a l-istazzjon CNN xandar programm dwar l-iskema talIIP li qed tiŠi proposta millGvern Malti, u wera li din kienet wa˙da mill-iktar s k e m i vantaŠŠjuℌi mill-pajjiℌi tal-Unjoni Ewropea.

ILLEJLA JIXXANDAR IL-FILM TAL-BBC MIĂŒBUD F’MALTA Illum se jixxandar gË™all-ewwel darba The Whale; film tal-BBC li nŠibed f’Wied il-GË™asri u filMediterranean Film Studios matul l-a˙˙ar xhur. Dan il-film huwa ispirat minn storja vera, liema storja kienet ukoll l-ispirazzjoni gË™ar-rumanz popolari Moby Dick.

F’dan il-film mistenni li naraw xeni impressjonanti talba˙ar li g˙alih intuℌa apparat speçjali. Attrazzjoni o˙ra ta’ dan il-film hija dik tal-attur prinçipali Martin Sheen; reb-

bie˙ ta’ diversi Emmy u Golden Globe Awards. Sheen huwa mag˙ruf g˙all-irwoli tieg˙u f’The West Wing u The Amazing Spiderman.

Il-BBC g˙aℌlu lil Malta g˙allfaçilitajiet tajba li toffri, b’mod partikolari g˙al filming kemm ta˙t u anki fuq il-ba˙ar.

Huma sabu crew ta’ ˙addiema Maltin ta’ l-og˙la livell, u bbenefikaw ukoll minn inçentivi fiskali li qed joffri l-Gvern Malti.

Dan kien ikkonfermat mill-

produttur tal-film Eamon Hardy, li fa˙˙ar ˙afna l-professjonalità ta’ din l-industrija f’Malta, u sostna li fil-futur lest jirritorna f’pajjiℌna biex ja˙dem fuq produzzjonijet o˙ra.

Il-Šimg˙a li g˙addiet il-konsulent Engelbert Grech qal lil din il-gazzetta li dan huwa lbidu ta’ pjan biex iktar films jinŠibdu f’Malta.

Il-film The Whale se jixxandar illejla fl-10.00pm (˙in ta’ Malta) fuq BBC One.

SPAZJU GĂ“ALL-FAMILJI FI XROBB L-GĂ“AĂŒIN Issa l-familji tan-naË™a t’isfel ta’ Malta se jkollhom iktar opportunitajiet biex igawdu l-ispazji miftuË™a f’ambjent naturali. Din il-ŠimgË™a Šiet inawgurata picnic area fi Xrobb l-GË™aŠin, Delimara.

Fuq dan is-sit hemm ukoll park naturali li qed jitmexxa mill-g˙aqda ambjentali Nature Trust, liema g˙aqda mexxiet ukoll il-proŠett talpicnic area.

Fid-diskors tal-inawgurazzjoni ta’ dan l-ispazju miftu˙, il-Ministru Leo Brincat qal li l- picnic areas li g˙andna f’pajjiℌna huma l-pulmun ta’ gℌiritna. Qal li inizjattiva b˙al din ℌgur li sejra tissodisfa l-g˙atx ta’ ˙afna familji

Maltin g˙al spazji ta’ din ixxorta. Fil-fatt kienu l-familji stess li g˙amlu talba lilloperaturi tal-Park ta’ Xrobb lG˙aŠin biex tittie˙ed din linizjattiva.

Il-Ministru Brincat qal li jinsab sodisfatt li dDipartiment tal-Parks, li jaqa’ ta˙t ir-responsabbiltà tieg˙u, taw l-appoŠŠ kollu me˙tieŠ biex dan il-proŠett isir. Fl-istess waqt qal li jinsab kburi li s-settur privat wieŠeb b’sens qawwi ta’ impenn permezz ta’ sponsorships li g˙amlu lpicnic area l-Šdida vijabbli.

L-MIA, il-BOV u anke l-SR Environmental Solutions, ilkoll taw il-kontribut tag˙hom f’dan il-proŠett.

Il-Ministru wieg˙ed kull appoŠŠ biex Nature Trust (Malta) twaqqaf picnic areas o˙ra fl-istess akwati, biex b’dan il-mod ikunu jistg˙u jilqg˙u g˙ad-domanda pubblika, speçjalment fix-xhur tax-Xitwa u tar-Rebbieg˙a.

Il-President tal-Assoççjazzjoni tal-Gvern Lokali

DR. MARC SANT flimkien mal-Membri tal-Eâ„Śekuttiv jixtiequ jawguraw

IL-MILIED U S-SENA T-TAJBA is-Sindki, Viçi Sindki, Kunsilliera, Segretarji Eℌekuttivi, l-impjegati kollha tal-Kunsilli Lokali u lill-familji tag˙hom

Il- Festi t-Tajba ,O .RUSRUD]]MRQL WDœ ;RJƍRO X 7DƍULƼ WL[WLHT WLQIRUPD OLOO NOLMHQWL WDJƍKD OL O XI¿ƛLQL WDO .RUSRUD]]MRQL VH MNXQX PDJƍOXTD JƍDOO SXEEOLNX QKDU LO ƪDPLV WDœ 'LƛHPEUX X QKDU LO ƤLPJKD WDœ

'LƛHPEUX ,F &KDLUPDQ X O %RUG WDG 'LUHWWXUL LO 0DQDJHPHQW X O LVWDII MDZJXUDZ [HZTDW WDMED JKDOO 0LOLHG X JƍDV VHQD O ƤGLGD OLO NXOOKDGG

08

A˙barijiet

22.12.2013

QaJmu kuxJenza bil-briJu

Il-komunità ta’ ÓaΩ-Ûabbar, lg˙aqdiet muΩikali u soçjali flimkien mall-Kunsill Lokali ta’ ÓaΩ-Ûabbar, nhar il-Óadd li g˙adda organizzaw ©urnata ta’ attivitajiet sabiex titqajjem kuxjenza kontra l-faqar fost familji li jg˙ixu fin-Nofsinhar ta’ Malta.

L-g˙an ta’ din l-inizjattiva kien li l-komunitajiet tal-ibliet u lir˙ula fin-Nofsinhar ta’ Malta ja˙dmu id f’id sabiex jg˙inu b’mod dirett lill-familji li jinsabu fir-riskju ta’ faqar fil-lokalitajiet fin-Nofsinhar ta’ Malta. L-iskop

kien li mhux biss li jin©abru fondi u materjal ie˙or, iΩda wkoll li titqajjem kuxjenza dwar din ir-realtà li bosta familji f’dawn iΩ-Ωoni qeg˙din i˙abbtu wiççhom mag˙ha.

Nhar il-Óadd 15 ta’ Diçembru ttellg˙et ©urnata ta’ attivitajiet g˙all-familja kollha fiç-çentru ta’ ÓaΩ-Ûabbar, fosthom it-tim talprogramm Xarabank li organizza l-attività The Santa’s Biggest Dress Up, fejn mijiet ta’ tfal, Ωg˙aΩag˙, familji u anzjani kienu mistiedna jipparteçipaw fil-pro-

duzzjoni ta’ video muΩikali.

Il-Maltin u l-G˙awdxin kienu mistiedna jattendu g˙al din lattività ta’ muΩika u divertiment, lebsin kostum jew ˙wejje© li juru rappreΩentanza ta’ San Niklaw.

Numru ta’ artisti lokali, fosthom Gianluca Bezzina, Pierre Cordina, Joe u Vernoica Farrugia, Kurt Calleja, Lindsay Pace u Kevin Abela, fost lo˙rajn, ukoll ipparteçipaw f’din l-attività.

Kien hemm ukoll numru ta’ gruppi ta’ Ωfin, fosthom il-grupp

Cutie Cute Dancers minn ÓaΩÛabbar, flimkien ma’ o˙rajn minn ir˙ula u bliet differenti minn madwar Malta. Il-filmat ixxandar g˙all-ewwel darba nhar il-Ìimg˙a u qieg˙ed jintwera fuq TVM. Is-Sindku ta’ ÓaΩ-Ûabbar Quinton Scerri wera s-sodisfazzjon tieg˙u f’isem il-Kunsill Lokali ta’ ÓaΩ-Ûabbar, mhux biss g˙as-suççess miksub fl-atti-vità, iΩda wkoll g˙as-sehem ©eneruΩ ta’ bosta li attendew. Din l-attività g˙andha tkun il-bidu ta’ for-

mazzjoni ta’ ©eneroΩità ma’ familji Maltin fir-riskju tal-faqar.

Aktar tard filg˙axija s-Santwarju tal-Madonna tal-Grazzja f’ÓaΩÛabbar ˙a xejra totalment differenti b’quddiesa g˙aΩ-Ωg˙aΩag˙ b’differenza. Imqaddsa millArçisqof ta’ Malta Pawlu Cremona, din il-quddiesa, g˙allewwel darba, kienet animata mill-bands Winter Moods u Salt.

Is-Santwarju tal-Madonna talGrazzja intrama apposta b’dawl u effetti o˙ra g˙al din lokkaΩjoni ta’ suççess.

iktar minn 1,300 ritratt

Jidher li kienet suççess il-kompetizzjoni fotografika bl-isem ta’ My Malta, li kienet tnediet filbidu ta’ Ottubru mill-Ministeru g˙at-TuriΩmu b’kollaborazzjoni mal-Awtorità Maltija g˙atTuriΩmu (MTA) u mal-Istitut Malti g˙all-Fotografija Professjonali (MIPP).

Nhar it-Tlieta li g˙adda kien la˙˙ar jum li fih il-pubbliku seta’ jibg˙at ir-ritratti tieg˙u, u b’kollox kienu sottomessi total ta’

1,317-il ritratt fil-kategoriji differenti, bl-aktar kategorija popolari tkun dik tal-Bajjiet u Xenarji, segwita minn dik tal-Arkitettura u l-Bini. Il-kategorija tal-Festi, Festivals u Tradizzjonijiet o˙ra kienet it-tielet l-aktar popolari.

L-a©©udikazzjoni tar-ritratti li se ssir fil-jiem li ©ejjin se tkun qed titmexxa minn tim ta’ esperti talMIPP b’rappreΩentanza wkoll mill-Ministeru g˙at-TuriΩmu u mill-MTA. B’konformità mar-

regolamenti, se jkunu biss lewwel erba’ ritratti sottomessi minn kull parteçipant li se jkunu kkunsidrati.

L-aqwa 50 ritratt imbag˙ad se jkunu qed ji©u esibiti f’wirja li se tittella’ apposta fil- foyer talBer©a tal-Italja fil-Belt. Din ilwirja se tkun imnedija fis-16 ta’ Jannar 2014 mill-Ministru g˙atTuriΩmu Karmenu Vella fejn se jkunu qed jit˙abbru wkoll ir-rebbie˙a.

Fost il-premijiet abbinati ma’ din il-kompetizzjoni hemm titjira g˙al tnejn lejn kwalunkwe destinazzjoni li fiha topera l-Air Malta mog˙tija mill-istess kumpanija, kif ukoll weekend break g˙al Ωew© persuni g˙al min jikkwalifika flewwel post.

Il-premju abbinat ma’ min ji©i fit-tieni post jinkludi akkomodazzjoni g˙al ©img˙a s˙i˙a fi suite g˙al Ωew© persuni fuq baΩi full board fil-lukanda

Intercontinental Malta. Premjijiet o˙ra ta’ weekend breaks se jing˙ataw g˙al min ikollu l-a˙jar ritratt fil-kumplament tat-temi.

L-inizjattiva My Malta g˙andha l-g˙an li sservi b˙ala mezz ta’ komunikazzjoni artistika biex tippromovi l-GΩejjer Maltin millaspett turistiku b’mod poΩittiv, b’enfasi partikolari fuq l-awtentiçità, is-sbu˙ija ta’ pajjiΩna, laspett kulturali, it-tradizzjoni u listil ta’ ˙ajja tag˙na l-Maltin.

Jekk ma tirbaÓx int, JirbÓu sÓabek EΩatt g˙all-btajjel tal-Milied, Air Malta ˙abbret it-tnedija tallog˙ba Pass the Parcel online, fejn il-linja tal-ajru nazzjonali qed tag˙ti ç-çans lin-nies jirb˙u wie˙ed minn aktar minn 800 rigal, inkluΩ titjiriet bla ˙las, skontijiet, biljetti g˙ad-d˙ul filMalta Aquarium u aççess bla ˙las fil-Lounge La Valette g˙all-

VIP. Il-linja tal-ajru Ωviluppat log˙ba online fejn ˙bieb jistg˙u jg˙addu r-rigali elettroniçi bejniethom sakemm ir-rebbie˙ iffurtunat jirnexxilu jikxef ir-rigal mit-tgeΩwir.

L-Air Malta spjegat li r-rigali elettroniçi se jintbag˙tu f’indirizzi elettroniçi li jintg˙aΩlu

b’mod kaΩwali mil-lista postali ta’ Air Malta. Jekk wie˙ed jirçievi rigal imgeΩwer, dak li g˙andu jag˙mel huwa li jikteb l- email ta’ ˙abib/a qabel jiççekkja jekk huwiex wie˙ed mill-fortunati li reba˙. Jekk ma jkunx reba˙, ir-rigal imgeΩwer elettroniku mbag˙ad jintbag˙at lill-˙abib/a tal-g˙aΩla tieg˙u, u

l-proçess jirrepeti ru˙u sakemm xi ˙add fil-katina jirba˙.

Il-log˙ba tippermetti li kull rigal imgeΩwer jg˙addi minn id g˙al o˙ra sa disa’ darbiet qabel xi ˙add jirba˙.

“Kul˙add jie˙u gost jag˙ti jew jirçievi rigal fil-Milied, u a˙na flAir Malta, mimlijin bl-ispirtu talMilied. Tassew tie˙u pjaçir tie˙u

sehem f’Pass the Parcel online tal-Air Malta u huwa mod millaqwa kif turi lil ˙biebek li inti ˙sibt fihom ukoll,” qal il-Kap Uffiçjal Kummerçjali Philip Saunders. “Dan huwa l-mod tag˙na kif niççelebraw sena ta’ suççess u kif inroddu ˙ajr lil dawk kollha li tawna l-appo©© tag˙hom,” Ωied jg˙id.

10

Kunsilli Lokali

22.12.2013

ID f’ID MaÇ-ÇITTaDIn

Is-swIeq fIl-BeraÓ u l-KunsIllI loKalI Mario Fava President tas-Sezzjoni Kunsilliera tal-PL email: keaneo@onvol.net

Inkunu nafu l-problema

IL-KUNSILL LOKALI TA’ MARSAXLOKK

Waqt il-laqg˙a plenarja talkunsillieri, organizzata millAssoçjazzjoni tal-Kunsilli Lokali li saret is-Sibt, 7 ta’ Diçembru 2013, fost ˙wejje© o˙ra ©ie diskuss is-su©©ett tas-swieq fil-bera˙, jew kif inhu mag˙ruf a˙jar ma’ kul˙add, il-monti.

Kienet ilha tin˙ass il-˙tie©a li dan is-su©©ett jitpo©©a fuq quddiem nett tal-a©enda fejn jid˙lu kunsilli lokali. IsSezzjoni Kunsilliera tal-PL kienet ilha tag˙mel laqg˙at ta’ konsultazzjoni mas-sindki tag˙ha u ˙asset li kien wasal iΩ-Ωmien li anke lAssoçjazzjoni tal-Kunsilli Lokali tiddiskuti din il-materja.

Tant illi l-istess Assoçjazzjoni waqqfet working group apposta biex seta’ jidentifika l-problemi eΩistenti u anke jo˙ro© b’soluzzjoni-jiet.

Dan il-working group kien immexxi mis-Sindku ta’ Marsaxlokk, il-Perit Edric Micallef, li flimkien ma’ s˙abu ˙ejjew rapport interessanti li ©ie ppreΩentat lil dawk preΩenti fis-sessjoni plenarja li semmejt aktar ’il fuq. Tul il-˙idma tieg˙u, dan il-working group Ωamm kuntatt kontinwu mal-kunsilli lokali biex seta’ jkollu stampa çara tal-problemi ta’ kull lokal. Punt poΩittiv ukoll kien il-fatt li saret konsultazzjoni mal-bejjieg˙a nfushom permezz tal-Assoçjazzjoni tag˙hom.

Knis u ©bir ta’ skart wara l-operat tas-suq

Finanzjament u piΩijiet Óare© çar li dawn is-swieq fil-bera˙ qeg˙din ikunu ta’ piΩ finanzjarju fuq il-kunsilli lokali g˙aliex il-gvern çentrali ma jg˙addilhom l-ebda finanzjament jew fondi biex jamministrawhom. G˙aldaqstant, hawn ©ie pproponut li l-bejjieg˙a nfushom g˙andhom jibdew jikkontribwixxu g˙as-servizzi relatati mal-operat tag˙hom. Biex dan jista’ jsir hemm bΩonn li jkun hemm xi forma ta’ linji g w i d a k e m m d i n l - i s p iΩ a g˙andha tkun.

Kien g˙alhekk li l-working group g ˙ a m e l e Ω e r ç i z z j u reali biex seta’ jikkwantifika din l-ispiΩa kemm hi. Minn dan l-eΩerçizzju ˙are© çar li kull bejjieg˙ tal-monti, kull darba li jarma, ji©i jiswa lil dak il-kunsill lokali iktar minn €2. Fil-fatt, il-figura laktar viçin hija dik ta’ €2.77ç kull bejjieg˙ g˙al kull darba li jarma. Il- working group g˙alhekk qed jitlob li din lispiΩa g˙andha ti©i assorbita mill-bejjieg˙a u dan isir b’mod gradwali.

It-tabella ta’ hawn fuq turi spejjeΩ annwali attwali li ji©u m˙allsa mill-kunsilli lokali, bla ma jie˙du rifuΩjoni

€14,000

Ólas lill-a©enzija tal-gwardjani lokali g˙at-te˙id tar-rassenja €2,775 SpejjeΩ amministrattivi – ˙ames sig˙at fil-©img˙a

€2,338

Immarkar ta’ postijiet darba fis-sena

€1,998

Tipping fees fuq medja ta’ Ωew© tunnellati

€2,000

Manutenzjoni ©enerali

€4,000

Total

€27,111

tag˙hom mill-gvernf çentrali Dan ifisser li kunsill lokali, mill-allokazzjoni finanzjarja t i e g ˙ u , i r i d j o ˙ r o © k w aΩ i €30,000. Dawn huma flus li suppost iridu jintuΩaw fuq pro©etti fil-lokalità li minnhom igawdu r-residenti.

Dan, ir-residenti jridu jifhmuh g˙aliex mhux l-ewwel darba li xi ˙add jg˙id li meta jmur ikellem lil xi sindku jew membru ie˙or tal-kunsill, jg˙idulu li m’hemmx flus.

lokali. Kif tindika t-tabella ta’ h a w n f u q , d i n h i j a s p iΩ a kbira u allura g˙andha ti©i ndirizzata mal-kumplament tal-ispejjeΩ l-o˙rajn. Ìaladarba jkun hemm il-finanzjament me˙tie©, il-kunsilli lokali jkunu f’poΩizzjoni a˙jar li jie˙du ˙sieb il-problema.

Madankollu, ilbejjieg˙a xorta wa˙da g˙andhom jibqg˙u obbligati li jΩommu l-posta tag˙hom nadifa qabel jitilqu u mhux jistrie˙u fuq il-kunsilli lokali.

Óinijiet

Aççessibbiltà g˙al residenzi u emer©enza

Hemm imbg˙ad problemi bil-˙inijiet ta’ dawn is-swieq, li ˙afna drabi jo˙olqu inkonvenjent lir-residenti ta’ dik illokalità. G˙alhekk qed ji©i ssu©©erit li jsiru emendi filli©i sabiex fi ˙dan parametri stabbiliti, tin˙oloq flessibbiltà biex ikunu l-kunsilli lokali li jistabbilixxu l-˙inijiet tas-suq. Dan japplika wkoll g˙all- post fejn dawn jarmaw. Il-kunsilli lokali g˙andhom ikollhom id-dritt li f’kaΩi ©ustifikati jkunu jistg˙u jag˙mlu çaqliq taΩΩona li minnha jista’ jopera s-suq.

Bejg˙ u trasferiment Problema o˙ra li ftit jafu biha hija dik tal-bejg˙ talposti u anke meta u fejn jid˙lu s-sostituti. Il- working group q e d j i s s u © e r i x x i l i jsiru bidliet fil-li©i sabiex ikun hemm definizzjoni aktar çara ta’ x’inhu permessibbli li jsir u x’mhux. Dan sabiex il-kunsilli lokali kollha jkollhom l-is-tess parametri u jitne˙˙a kull lok g˙al interpretazzjoni u abbuΩ. Dan iwassal biex jekk ikun hemm talba ©ustifikata ta’ bejg˙, din tkun tista’ ti©i kkunsidrata. Saret ukoll proposta biex il-bejg˙ isir mill-kunsill lokali nnifsu ladarba huwa l-kunsill li qed jie˙u ˙sieb l-art.

F’çerti lokalitajiet fejn jarmaw is-swieq, ˙afna drabi jkollha ting˙alq triq principali g˙al diversi sig˙at. Dan peress li numru ta’ bejjieg˙a jkunu qeg˙din jarmaw b’tali mod illi ma j˙allux aççess f’kaΩi ta’ emer©enza hekk kif legalment stipulat. Huwa ssu©©erit li f’kull suq g˙andu jit˙alla passa©© adegwat, ti©i infurzata l-li©i u tittie˙ed azzjoni fil-konfront ta’ min jinqabad jabbuΩa u ma josservax dawn il-kriterji.

F’Ωoni fejn g˙andek oqsma tad-djar, dawn ˙afna drabi jispiççaw mag˙luqin totalment u jekk ikun hemm xi ˙ruq jew emer©enza o˙ra, tkun impossibbli biex il-vetturi tal-protezzjoni çivili jkunu jistg˙u jag˙mlu l-intervent tag˙hom.

Parke©© Waqt l-operat tas-swieq, f’diversi lokalitajiet jin˙olqu problemi kbar ta’ kon©estjoni ta’ traffiku u parke©©. G˙al dan ftit jista’ jkun hemm soluzzjoni g˙ajr li forsi jin˙olqu Ωoni ta’ parke©© fil-viçinanzi tas-suq fil-bera˙ fil-lokalitajiet rispettivi. Hawn, il-kooperazzjoni ta’ dawk li jΩuru dawn isswieq tista’ tg˙in ˙afna billi juru rispett, speçjalment lejn ir-residenti f’dak il-lokal fejn ikun qed jarma s-suq.

Problemi u ©bir ta’ skart Façilitajiet Kull darba li jarma suq filbera˙, dan ji©©enera ammont sostanzjali ta’ skart li jrid jitnaddaf mill-kunsilli

Problemi o˙ra li tqajmu kemm mill-kunsilli lokali kif ukoll mill-bejjieg˙a nfushom

huma l-façilitajiet, jew a˙jar in-nuqqas tag˙hom, ewlenin fosthom dawk sanitarji filviçinanzi tas-suq. Min˙abba l-piΩ finanzjarju, sabiex fejn ma jeΩistux façilitajiet sanitarji jinkrew mobile toilets, ftit seta’ jsir sakemm ma jkunx hemm xi tip ta’ kontribut mill-bejjieg˙a nfushom.

Rassenji, lista ta’ stennija u vetturi Mr-rapport ta’ dan il-working group deher bl-aktar mod çar li diversi kunsilli lokali lmentaw minn listi twal ta’ stennija kif ukoll mill-fatt illi l-li©i preΩenti ma kinitx titlob lill-bejjieg˙a jkunu fuq il-posta f’˙inijiet partikolari, u g˙aldaqstant f’çerti kaΩijiet ir-rassenja kienet kontestabbli. Qed ng˙id dan g˙aliex, skont il-li©i, dak il-bejjieg˙ li jfalli milli jarma g˙al sitt darbiet konsekuttivi ji©i awtomatikament imne˙˙i u postu jing˙ata lil ˙addie˙or.

G˙alhekk tinΩamm ir-rassenja. G˙alhekk ©ie pproponut li jkun hemm emendi fil-li©i biex il-kunsilli jkunu jistg˙u jag˙mlu spot checks sabiex ikun assigurat li ma jkunx hemm dan it-tip ta’ abbuΩi.

Xi residenti u kunsilli lokali lmentaw ukoll illi lvetturi jew trakkijiet talbejjieg˙a pparkjati viçin iΩΩona tas-suq kienet tkerrah is-sit. Il-bejjieg˙a jkunu jridu l-vann biswit il-posta min˙abba l- istock u l-li©i preΩenti tag˙tihom dan iddritt. G˙alhekk g˙andhom isiru posti ddisinjati b’tali mod illi l-bejjieg˙a ma jkollhomx bΩonn il-vann mag˙hom u kemm-il darba jkun possibbli g˙andu jkun hemm Ωona jew Ωoni li jistg˙u ji©u utilizzati millbejjieg˙a waqt l-operat tag˙hom.

KonkluΩjoni Ìie konkluΩ illi b˙al kull ˙a©a o˙ra, il-konsultazzjoni hija l-qofol ta’ kollox.

Nemmnu li bi sforz kollettiv min-na˙a tal-awtoritajiet, ilkunsilli lokali u l-bejjieg˙a tas-swieq fil-bera˙, is-sitwazzjoni g˙andha titjieb sostenibbilment. Il-proposti li tressqu ’l quddiem, minkejja li mad-daqqa t’g˙ajn jistg˙u jidhru rivoluzzjonarji jew drastiçi, dawn g˙andhom jibdew ji©u implimentati g˙all- ©id ta’ dawk kollha involuti, inluΩ il-bejjieg˙a nfushom. Kif g˙edt qabel, dan g˙andu jsir wara diskussjonijiet wiesa’ ma’ dawk kollha involuti u, jekk isir dan, allura verament nemmen li din il-problema u sfidi jistg˙u jinbidlu f’opportunità biex minn din l-attività jgawdi kul˙add.

Opinjoni

22.12.2013

11

FORUM ÛGÓAÛAGÓ LABURISTI

ProÌetti kaPitali

Renè Monseigneur

L-infrastruttura hija l-pulmun tal-qasam ekonomiku ta’ pajjiΩ li toffri qafas sabiex l-industrija tkun tista’ titkattar u b’hekk tkabbar il-©id nazzjonali u twassal g˙al kwalità ta’ ˙ajja a˙jar.

G˙alhekk hu importanti li pajjiΩ li jrid jikber irid jara li jkollu listrutturi me˙tie©a u ta’ livell g˙oli.

Dan kollu ©ara fl-img˙oddi, meta l-bidla fil-politika nazzjonali rat li l-ekonomija kellha tkun imsejsa mhux aktar fuq dik kolonjali ta’ baΩi militari iΩda fuq dak tas-servizzi u tatturiΩmu. B’hekk ˙adu l-˙ajja g˙add ta’ pro©etti bl-g˙an li jibdlu wiçç l-infrastruttura talpajjiΩ. Dan se˙˙ ukoll aktar riçenti, bi tkabbir u ti©did f’bosta oqsma tal-infrastruttura li komplew jistimulaw l-industrija, b’mod partikolari dik tal-manifattura, u taqbad ritmu dejjem aktar mg˙a©©el. IΩda mhux biss, l-iΩvilupp g˙andu jkun ta’ ©id g˙all-industrija sostenibbli ming˙ajr ma tkun ta’ detriment fuq il-bqija tas-soçjetà.

Matul dawn l-a˙˙ar ©img˙at rajna kif il-Gvern mhux biss issokta iΩda nieda wkoll g˙add ta’ pro©etti kapitali sabiex jindirizza kwistjonijiet kruçjali fissettur. Fosthom, l-aktar tnejn riçenti: il-junction tal-Kappara; u proprju dil-©img˙a l-Ministru tat-Trasport u Infrastruttura Joe Mizzi ˙abbar il-pro©ett tat-triq ta’ ˙dejn iç-çimiterju talAddolorata. B’investiment ta’ madwar €80 miljun, parti minn fondi Ewropej, se jara tliet saffi ta’ toroq u park and ride, fost lo˙rajn. Dawn iΩ-Ωew© pro©etti, imwieg˙da fil-manifest elettorali, huma biss punt minn nis©a aktar wiesg˙a li se twassal g˙ar-ri©enerar taΩ-Ωona u biex ti©i indirizzata u tittaffa lproblema tat-traffiku f’dawn limkejjen.

Pro©etti ta’ fejda Dan di©à qed ise˙˙ billi fiΩΩona tal-Port il-Kbir mhux biss qeg˙din jitkomplew u ji©u a©©ornati pro©etti ta’ fejda, b˙al dawk ta’ Triq Diçembru 13, iΩda qed jinstabu rotot alternattivi g˙al toroq mag˙rufin g˙allvolum kbir ta’ vetturi li ji©bru fihom. Dan kollu jimxi id f’id ma’ pro©etti o˙ra ta’ tisbi˙, blaktar kaΩ eΩemplari jkun dak tal-Baçir Numru Wie˙ed f’Bormla. L-amministrazzjoni attwali tatu prijorità assoluta u fi ftit ©img˙at wettqet dak li t˙alla fuq l-ixkaffa g˙al ˙afna snin u b’hekk intilef Ωmien tant prezzjuΩ sabiex iΩ-Ωona ting˙ata aktar valur u r-residenti jgawdu mir-ri©enerar. Óidma sfiqa qed tkompli permezz tar-riabilitazzjoni u tar-restawr tas-swar u ta’ ©awhar arkitettoniçi uniçi li pajjiΩna hu mog˙ni bihom.

L-istess impenn intwera fixxog˙lijiet fit-terminal tal-vapur t’G˙awdex fiç-çirkewwa fejn sa

mill-ewwel tliet xhur tieg˙u lGvern ta spinta kbira biex jitlesta wara li li kien ilu g˙addej snin twal. Pro©ett li mhux biss isa˙˙a˙ il-vijabbiltà u t-trasport bejn il-fliegu iΩda li jara tmexxija kommessa li tpo©©i ’l G˙awdex fuq nett tal-a©enda tal-pajjiΩ. Dan jo˙ro© aktar fiddieher bid-diskussjonijiet dwar il-possibbiltà ta’ infrastrutturi ©odda biex jg˙aqqdu Ω-Ωew© gΩejjer kif ukoll biex in-netwerk tat-trasport jitjieb dejjem aktar.

Dan se ji©bor fih il-pjanijiet ta’ Ωvilupp fiΩ-Ωona tal-Port il-Kbir u l-madwar, tal-portijiet bilba˙ar u dak bl-ajru, ta’ livell dejjem og˙la, b’mod speçjali dawk turistiçi; tal-mitjar u talcruiseliners, filwaqt li jassigura xibka ta’ komunikazzjoni effiçjenti mal-bqija tad-dinja.

Il-pro©ett tal-g˙arg˙ar Wie˙ed ma jistax i˙alli barra t-tkomplija tal-pro©ett nazzjonali g˙all-g˙arg˙ar u konser-

vazzjoni tal-ilma li jikkonsisti f’g˙add ta’ sistemi ta’ mini, ©ibjuni u gandotti flimkien ma’ bini mill-©did ta’ numru ta’ pontijiet. Dan se jwassal biex ikun evitat li l-ilma jispiçça f’Ωoni vulnerabbli u kif ukoll li jin©abar ilma g˙all-˙aΩna.

Sabiex dan ikun possibbli xxog˙lijiet se jkunu mferrxa f’diversi partijiet ta’ Malta, b˙al Ó’Attard, Óal Balzan, Óal Lija, l-Iklin, Birkirkara, l-Imsida, ilGΩira, ÓaΩ-Ûebbu© u Óal Qormi, fost l-o˙rajn.

Dan l-investiment fi pro©etti kapitali se jwasslu sabiex pajjiΩna jkompli jΩomm il-pass ma’ pajjiΩ o˙ra u jara li ja©©orna ssistemi tieg˙u sabiex mhux biss jibqa’ jattira investiment ©did u ji©bed l-interess barrani iΩda biex tassew joffri l-aqwa livell ta’ ˙ajja.

Il-Forum Ûg˙aΩag˙ Laburisti jixtieq jie˙u l-okkaΩjoni biex jawgura l-isba˙ xewqat g˙al Ωmien il-festi lill-qarrejja kollha tal-gazzetta KullÓadd.

Jibqa’ Jaqdi b’kanna mqabbda ma’ rasu!

Patri Mario Attard

Kull sentejn narah il-kunvent jew ©ieli na˙bat mieg˙u fittriq. Ji©i jΩurna. Jimlielna qalbna bil-fer˙. G˙ax d˙uli. Sieket.

Imma ja˙dem daqs kelb u fisskiet. Insomma, Kapuççin minn dawk l-antiki! Imma li qatt ma jiqdiem! Missjunarju.

Jaf x’ji©ifieri tbatija. G˙aliex filfaqar ta’ dawk li mar biex iressaqhom lejn Kristu kellu jg˙ix.

Mela ta’ min jisimg˙u!

Issa imma©ina ftit tkun g˙allaffari tieg˙ek, mi©bur f’darek, u f’daqqa wa˙da xi ˙allelin jid˙lu fuqek. Bid-dag˙dig˙a li jkollhom fuqhom jitolbuk tag˙tihom kulma g˙andek.

Irridu kollox! U malajr! U tant kemm ikunu jridu flusek li jqattg˙uk biççiet g˙al kull ˙abba li jkollok! Im˙ejjija biex i©ibuk ta’ fuqek senduqek!

Alla˙ares ma tag˙tihomx dak li jitolbuk g˙aliex addijo ˙ajtek!

Tag˙tihom ikollok g˙ax ilkanna ta’ rifle daqsiex li jqabbdulek ma rasek ma tatikx g˙aΩla o˙ra!

Le˙inhom img˙addab iwa˙˙xek! “Ag˙tina l-flus! Fejnhom id-dollari?”

X’˙a tag˙mel? Óa toqg˙od titnikker? M’intix tinduna li subg˙ajh di©à marru fuq il-gril-

lu! Tg˙id mhux ˙a j©iblek ˙niena? Dak g˙alih x’jimpurtah li ˙allejt lil ˙utek il-patrijiet, li qrabatek u lil ˙biebek biex tmur taqdi lil niesu! Dak flusek irid! Ara kif se tag˙mel u ag˙tihomlu minnufih! Insa kemm il-baΩar g˙amilt b’risq nies artu! Ag˙tihomlu g˙aliex dalwaqt jonxrok mal-art!

Sewwa ˙sibt. D˙alt bejn ilbasla u qoxritha. U ma niskantax jekk denbek jid˙ol bejn saqajk! Lanqas mhu se nid˙ak bik jekk tag˙mel ta˙tek bilbiΩa’! Issa ˙u paçenzja! Id˙ol fil-kamra tal-uffiççju tal-parroçça u ag˙tihom kollox! Lg˙ajta tag˙hom çara kristall: “Jew tag˙tina flusek inkella no˙dulek ˙ajtek.” U wara li tajthom dak kollu li g˙andek jo˙or©uk ’il barra mill-bieb u jitfg˙uk rasek l-isfel, b’wiççek fit-trab! Ara jfettillek tg˙olli rasek g˙aliex il-balla di©à kkargata biex tid˙ollok fil-qurrieg˙a ta’ rasek ˙a taqsamhielek f’biççtejn. Minn fuq il-grazzi li tg˙in lill-fqar ˙uthom! Iss ˙ej!

Kemm no˙duha bi kbira hux storja b˙al din. Qalbi tinqasam fi tnejn. Tosti! Ag˙ar minn

annimali! G˙aliex it-tajjeb g˙andu jitpatta bil-˙aΩin? Bil˙aΩin x’se jitran©a? Mhux iktar ˙aΩin se j©ib? Mhux aktar ta˙wid se jkattar? Imma l-istorja donnha ma nitg˙allmuhiex!

Nibqg˙u nirrepetuha b˙allpapagalli! Óadd wara Óadd.

Jum wara jum! Tg˙id ilg˙aliex, ˙bieb, din l-istorja tinΩlilna velenu? G˙aliex din nag˙mluha eΩattament lil dak il-Missjunarju Kbir li elfejn sena ilu twieled fostna! Lil dak li ˙alla t-Tron Irjali tieg˙u fissema biex ji©i hawn mag˙na biex jag˙mlilna l-aqwa ©id!

Imma jiena u int kif ˙allasnieh? Óeqq ara! Bdejna narawh ikrah! Il-kulur tal-©ilda tieg˙u ma tog˙©obniex! Skur wisq!

Mhux b˙al tag˙na: çara!

Kliemu ta’ m˙abba, ma˙fra, u rispett lejn kul˙add laqqamnihulu “paroli Ωejjed”! U kemm hu fitt xbin! Dejjem irid! U jien ja˙asra ˙a nag˙millek l-ilma jiΩfen, imma ddejjaqnix! Óallini! Tirfislix kallijiet! G˙ax meta jitlag˙li San Filep ma nibdiex nara art! U t-tjubija u l-˙niena li g˙andi malajr jinbidluli f’rabja tal-infern!

U tant kemm kliemu u

azzjonih saru jmarrduni li darba minnhom qbadt ir-rifle u, waqt li kien qieg˙ed g˙allaffari tieg˙u, qabbadthulu ma’ rasu. Subg˙i kien mejjet biex jistrie˙ fuq il-grillu u nifta˙lu rasu ktieb! Forsi jiskot u ma jibqax jirfisli l-kallu! G˙aliex g˙andkom tkunu tafu li dak ilBambin ˙elu, tal-kartapesta jew tal-©ibs, li hu tant sabi˙ u ˙elu, g˙ax sieket, dak kiber!

Ma baqax fil-kaxxa! Qieg˙ed jg˙ix fik, f’dak, f’dawk! Iva! F’dawk li ma rridx in˙ares lejn wiççhom, kemm ma na˙milhomx! F’dawk li tg˙idx kemm tellfuli ljieli ta’ rqad, mhux g˙aliex g˙amluli xi ˙a©a imma g˙aliex talbuni l-g˙ajnuna! U jien ja˙asra l-flus nadurahom! Óa jkolli xi nberbaq! Kollox kif ng˙id jien!

Ara…˙a nisparalu! Forsi jag˙laq ˙alqu darba g˙al dejjem. Imma, ˙uti, m’g˙andix qalb! G˙aliex filwaqt li kont se n©iblu rasu passatur, ilMissjunarju, minn fommu ˙ar©et karba: “In˙obbok wisq biex in˙allik iltim! G˙alhekk nibqa’ nΩurek fil-foqra ta’ madwarek!”

Il-Milied it-Tajjeb!

12

Opinjoni

22.12.2013

il-ProÇess tal-Verifika

Ivan Grixti Kandidat g˙all-Parlament Ewropew

Regolamenti ©odda

Din il-©img˙a kellna Ωvilupp ie˙or fil-kaΩ ta’ dak li fissena 2000 konna nirreferu g˙alih b˙ala l-Priceclub.

Wie˙ed mi l l - k r e d i t u r i , i l Valle Del Miele, feta˙ kawΩa kontra l-awdituri talPriceclub. Dawn huma wa˙da minn dawk li huma mag˙rufa b˙ala ‘l-erba’ lkbar’: id-ditta Deloitte & Touche. G˙alkemm l-awdituri nstabu ˙atja ta’ negli©enza, l-im˙allef ma ta l-ebda kumpens lis-sidien tal-Valle Del Miele li kellhom ji©bru madwar €320,000.

DeçiΩjoni inkwetanti G˙al persuna b˙ali, li hi membru tal-professjoni talaccountancy, tali deçiΩjoni hija inkwetanti ˙afna. Bla dubju tix˙et dawl ikrah fuq il-professjoni u çertament tibg˙at sinjal ˙aΩin lill-pubbliku in©enerali, li minnu lprofessjoni trid tirba˙ ilfiduçja. Din kienet daqqa o˙ra wara deçizjoni li kien ta’ m˙allef ie˙or fejn kien skjett li g˙alkemm il-kontijiet tal-Priceclub kienu mibnija fuq regoli internazzjonali, l-istess kontijiet ippreΩentati ma kinux riflessjoni tarrealtà li kienet qed tiffaççja d-ditta Priceclub.

Se nuΩa l-ispazju tieg˙i hawnhekk biex b˙ala lettur fl-Università nispjega ftit xi punti li nittama li jg˙inu lillqarrejja biex jag˙rfu a˙jar x’jinvolvi l-proçess tal-verifika. Hekk nittama li jkunu jistg˙u jinfurmaw ru˙hom a˙jar fid-diskussjoni.

Tajjeb li nirrimarkaw li lli©i li tirregola l-operat talkumpaniji f’pajjiΩna hija kwaΩi fotokopja ta’ dik li tesiΩti fl-Ingilterra. B˙alma ©ara f’oqsma o˙ra f’pajjiΩna’ impurtajna l-mudell IngliΩ ming˙ajr qatt ma qg˙adna bilqieg˙da kwieti na˙sbu jekk dak il-mudell japplikax g˙al pajjiΩna jew le.

L-istess li©i tipprovdi li darba f’sena trid issir verifika tal-kontijiet minn persuna indipendenti li nsej˙ulu awditur. L-awditur huwa mqabbad mill-azzjonisti u g˙andu jirraporta lura lilhom. Skont proçeduri etiçi lawditur irid mhux biss jidher imma attwalment ikun indipendenti mill-entità li tag˙ha qed jag˙mel verifika.

Illum hemm regoli aktar stretti, anke permezz ta’ direttivi tal-Unjoni Ewropea, li awditur ma jistax jipprovdi xog˙ol ie˙or aktar mill-veri-

fika. U dan g˙ax jekk lawditur jag˙mel xog˙ol ie˙or apparti l-verifika jkollu kull ra©uni li jiffirma rapport nadif, g˙ax inkella jitlef idd˙ul li s-soltu huwa mdorri bih.

Il-kaΩ tal-Priceclub ©ara fis-sena 2000. Sena wara ©ara skandlu o˙xon fl-Istati Uniti tal-Amerika, il-kaΩ famuΩ tal-Enron, li mhux biss kien ka©un li eluf tilfu l-impiegi tag˙hom, imma sa˙ansitra ditta kbira ta’ awdituri, Arthur Andersen, g˙ebet fis-s˙ab! Qed insemmi dan il-kaΩ g˙ax millinkjesti li kienu saru wara deher çar li din id-ditta ta’ awdituri mhux biss g˙amlet il-verifika – li x’aktarx ma kinitx taqla’ flus minnu – imma kienet ukoll tipprovdi servizzi o˙ra li g˙alihom kienet tirçievi madwar miljun dollaru fil©img˙a.

Minn dak li ©ie rrapurtat filmedja lokali jidher li l-awdituri tal-Priceclub kienu wkoll imqabbdin jippreparawhom. G˙alkemm fuq argumenti etiçi, dan xorta ma kienx korrett li ji©ri, illum Ωgur ma jistax ise˙˙ bir-regolamenti l©odda li dda˙˙lu anke f’pajjiΩna wara l-kaΩ gravi tal-Enron, permezz tad-direttiva numru tmienja.

Huwa importanti li nifhmu li l-produzzjoni tal-kontijiet hija r-responsabbiltà taddiretturi u mhux tal-awditur.

Ir-responsabbiltà tal-awditur hi li jesprimi opinjoni fuq ilverità li hemm fil-kontijiet ippreΩentati lilu. Tajjeb li ng˙idu wkoll li l-awditur ma jiççertifikax il-kontijiet u dan g˙ax ma jistax jag˙mel verifika fuq kull tranΩazzjoni.

Filwaqt li l-li©i talkumpaniji qieg˙da hemm biex tipprote©i l-kredituri kif di©à spjegajt, l-awditur huwa mqabbad mill-azzjonisti u jrid jirrapporta lura lilhom.

Il-kredituri jridu jkunu jafu jaqraw l-informazzjoni ppreΩentata fil-kontijiet u jaslu g˙all-konkluzjonijiet tag˙hom.

Li hu Ωgur hu li b’din iddeçiΩjoni ser tikber id-differenza bejn dak li s-soçjetà tippretendi li g˙andu jag˙mel l-awditur u dak li attwalment huwa mqabbad biex jag˙mel. Sta g˙all-professjoni biex teduka lill-pubbliku, u permezz ta’ hekk ter©a’ tirba˙ is-simpatija talpubbliku.

Óarsa ’l quddiem

Miriam Dalli Kandidat g˙all-Parlament Ewropew

Ninsabu fi tmiem is-sena 2013. Ûmien li fih nag˙tu ˙arsa lura lejn dak li sawwar din is-sena filwaqt li nag˙tu ˙arsa ’l quddiem lejn dak li nistennew g˙as-sena 2014.

Is-sena 2013 çertament li kienet sena importanti g˙al pajjiΩna hekk kif is-sena fet˙et b’kampanja elettorali pjuttost twila li wasslitna g˙all-elezzjoni ta’ Marzu.

Kampanja li kienet ikkaretterizzata minn mumenti ta’ tensjoni u mumenti o˙ra li Ωgur se jibqg˙u fil-memorja ta’ ˙afna. Kampanja elettorali li wasslet g˙all-bidla fil-gvern, bi gvern ©did immexxi minn Joseph Muscat ikun elett b’ma©©oranza kbira ta’ 36,000.

Spirtu ©did Óarsa lura lejn il-mod kif inbidel il-gvern, in˙ossni komda ng˙id li t-tranΩizzjoni minn gvern g˙all-ie˙or saret ming˙ajr skossi ta’ xejn.

Kuntrarjament g˙allimpressjoni li ppruvaw jag˙tu xi w˙ud meta bdew jinsinwaw li bidla fil-gvern se tfisser skoss xokkanti g˙al pajjiΩna.

G˙alkemm çertament dan il-Gvern ©did mhuwiex gvern perfett, nemmen li f’dawn iddisa’ xhur di©à wettaq bosta miΩuri b’tali mod li qed jid˙ol f’pajjiΩna sens ta’ bidla.

Spirtu ©did li pajjiΩna ilu je˙tieg. Din l-ener©ija ©dida offriet imbutattura me˙tie©a lil niçeç differenti tas-soçjetà tag˙na.

Fi ftit Ωmien wasal ukoll ilBa©it 2014: l-ewwel ba©it ta’ Gvern Laburista li ppreΩenta lill-poplu Malti u G˙awdxi numru ta’ miΩuri innovattivi flimkien ma’ politika li tindirizza b’mod konkret gruppi differenti ta’ nies fis-soçjetà tag˙na, partikolarment familji ˙abrieka li ja˙dmu bis-s˙i˙ g˙al uliedhom, biex jekk jista’ jkun jarawhom jikbru f’sitwazzjoni ferm a˙jar.

L-immigrazzjoni irregolari huwa su©©ett ie˙or li ssemma’ bi prominenza kbira matul l-2013, u konvinta li dan is-su©©ett se jkompli jkun prominenti matul issena 2014. Onestament qed in˙ares ’il quddiem lejn sitwazzjoni fejn pajjiΩna jibda jesperjenza solidarjetà tan©ibbli mill-Unjoni Ewropea f’dan il-qasam hekk

importanti. Fl-istess ˙in, ma nistax nifhem esponenti ewlenin Nazzjonalisti li wara snin twal kwieti fuq issu©©ett issa qed jippretendu bi dritt dak li huma qatt ma rnexxielhom i©ibu millUnjoni Ewropea f’dawn issnin kollha.

Is-sena 2014 Meta n˙ares ’il quddiem lejn is-sena 2014, qed nistenna sena o˙ra interessanti b’˙afna attività matul is-sena kollha. Fuq baΩi personali, issena d-die˙la g˙alija se tkun sena impenjattiva ˙afna, b’mod partikolari x-xhur li g˙andhom iwasslu g˙all-elezzjoni tal-Parlament Ewropew li se ssir f’Mejju 2014. Óames xhur li fihom, b˙ala wa˙da mill-kandidati tal-Partit Laburista, se nkompli niltaqa’ mal-familji biex verament inkun nista’ nirrapreΩenta l˙ti©ijiet tal-familji tag˙na fuq kull livell, sew nazzjonali u anke dak Ewropew.

Is-sena 2014 se tkun is-sena li fiha l-Gvern se jwettaq wa˙da mill-weg˙di ewlenin li g˙amilna. Ir-ro˙s sostanzjali ta’ medja ta’ 25% fuq it-

tariffi tad-dawl u 5% fuq ittariffi tal-ilma: weg˙da li se sse˙˙ f’Marzu 2014 g˙allfamilji Maltin u G˙awdxin kollha.

Barra min hekk, is-sena 2014 se tkun is-sena li fiha se jsiru numru ta’ çelebrazzjonijiet nazzjonali, fosthom se jkunu mfakkra anniversarji importanti g˙all-mixja ta’ pajjiΩna, inkluΩ l-anniversarji ta’ Jum ir-Repubblika, Jum ilÓelsien, Jum l-Indipendenza u d-d˙ul ta’ pajjiΩna fl-Unjoni Ewropea.

Sinçerament nittama li dawn l-avvenimenti nazzjonali jipprovdu l-opportunità, il-˙in u l-ispazju neçessarju lil kull wie˙ed u wa˙da minna, biex ning˙aqdu flimkien b˙ala nazzjon wie˙ed, b˙ala poplu wie˙ed, biex nirriflettu u flimkien niççelebraw l-identità ta’ pajjiΩna filwaqt li nwasslu lkisbiet kbar li g˙amel pajjiΩna lill-©enerazzjonijiet futuri tag˙na.

Nie˙u din l-opportunità biex minn qalbi nawguralkom Milied hieni, u nixtiqilkhom ukoll sena ©dida mimlija b’dak kollu li tixtieq qalbkhom.

Editorjal

22.12.2013

13

www.kullhadd.com ÇNL, Triq Mile End, IL-Óamrun ÌUrnalisti rEklaMi iMPaÌnar U Disinn

Ritianne Agius Alan Saliba Leanne Grech

2090 1410 ritianne@kullhadd.com u Liam Gauci 2090 1413 liam@kullhadd.com 2090 1520 sales@kullhadd.com 2090 1411 editorial@kullhadd.com

EDitorJal il-Ìostra “ Il-©ostra, jew kif nafuha a˙na b˙ala il-‘Merry Go Round’, hija komuni ˙afna fi bliet barranin fil-fieri jew Ωmien il-Milied. Ìieli anke f’pajjiΩna kellna. Il-©ostra li dejjem iddur hija ispirata mis-sorpriΩi li ©©ib mag˙ha.

Fuqha nsibu jduru kreaturi li jistg˙u jkunu sbie˙ jew strambi.

Il-politika Maltija saret qisha ©ostra. Dejjem iddur u ©©ib mag˙ha kreaturi sbi˙, b˙alma kien il-ba©it; jew strambi, b˙alma qieg˙ed ikun l-iskandlu taΩ-Ωejt.

G˙alhekk saret ˙a©a kommuni li kull filg˙odu, meta nift˙u l-gazzetti, insibu dejjem xi kreatura li ©©ibilna l©ostra politika Maltija.

B˙allikieku ma kellniex biΩΩejjed sorpriΩi kellna nispiççaw l-a˙˙ar tas-sena kif jixraq, b’party…f’awla ta’ Qorti!

Din l-a˙bar ˙asdet lil ˙afna g˙aliex irridu nammettu li f’dawn l-a˙˙ar snin il-qrati tag˙na g˙addew minn Ωmien ikrah. Party f’awla kienet l-a˙˙ar ˙a©a li konna qeg˙din nistennew.

Inutli g˙all-ma©istrat involut li joqg˙od isejja˙ konferenza stampa biex jag˙ti

spjegazzjoni – li kien Ωball ie˙or li g˙amel hekk. Jekk dawn l-affarijiet kienu ji©ru, a˙jar ma sirniex nafu, g˙aliex Ωball ma ji©©ustifikax ie˙or.

Dan juri biç-çar kemm g˙andu ra©un is-Segretarju Parlamentari li jinsisti dwar riforma biex, ming˙ajr ˙add ma jinda˙al fil-mod kif ta˙dem il-©udikatura, xi xorta ta’ dixxiplina fuq la©ir tal-©udikant meta ma jkunx jippresiedi jrid ikun hemm. Meta jing˙ad dan ˙add ma g˙andu jie˙u g˙alih, g˙ax kul˙add g˙andu jaqbel mal-prinçipju li d-dinjità tal-qrati g˙andha tinΩamm kull ˙in u kull mument.

Jolqotna f’dan il-kaΩ mhux wisq dak li ©ara, iΩda l-ispjegazzjoni li ta l-Ma©istrat, b˙al donnu ried jg˙id li dawn l-affarijiet ilhom ji©ru u g˙alhekk ma g˙amel xejn ˙aΩin. Fi ftit kliem dawn huma xorta ta’ nuqqasijiet li ilhom ittollerati u g˙alhekk g˙andhom ji©u aççettati. Kif jg˙idu l-IngliΩi: irridu ne˙duhom for granted.

Din ix-xorta ta’ attitudni ˙aΩina jidher li infettat ˙afna istituzzjonijiet. Li titlaq minn fuq ix-xog˙ol

kmieni irridu ne˙duha for granted ; li tie˙u materjal li ma hux tieg˙ek minn fuq ix-xog˙ol irrdu ne˙duha for granted; li nirre©istraw meta fil-fatt qeg˙din na˙dmu wkoll irridu ne˙duha for granted. IΩda l-aktar li ˙are© çar huwa li dan it-tip ta’ attitudni kien fix-xhieda ta’ George Farrugia fil-kaΩ taliskandlu taΩ-Ωejt.

Mix-xhieda ta’ George Farrugia qieg˙ed jo˙ro© çar li l-korruzzjoni kienet qisha prassi. Tant kienet sistema li ˙add minn dawk involuti ma qatt g˙addielu minn mo˙˙u li xi darba xi ˙add ser isir jaf. Qisu l-korrettezza kienet l-eççezzjoni mentri dak li kien ˙a kollox skorrett kien sar ir-regola ©enerali. Tant huwa minnu dan, li min kien jissostitwixxi li xi ˙add li ma jattendix ukoll kien jitlob il-mieta tieg˙u jew a˙jar il-kummissjoni!

Hekk jidher ukoll li kien qieg˙ed ji©ri fl-amministrazz-joni tal-Mater Dei. Taqbel jew ma taqbilx marrapport ta’ John Dalli Ωgur jirriΩulta li l-attitudni li rajna fl-Awla tal-Qorti, fil-Board Room tal-Enemalta u bnadi o˙rajn, kienet teΩisti wkoll f’dan l-isptar. Prattiçi xejn

Pass ’il QUDDiEM

Daniel Micallef President tal-Partit Laburista daniel.micallef@partitlaburista.org

Fl-a˙˙ar ta’ din il-©img˙a rajna s- summit Ewropew ji©i fi tmiemu. Summit li fih, ming˙ajr dubju, rajna lil pajjiΩna jag˙mel pass ’il quddiem fuq ilkwistjoni tal-immigrazzjoni irregolari. Dan il-pass sar g˙ax fixxhur li g˙addew pajjiΩna kellu fit-tmun Gvern li ma qag˙adx jibΩa’ jag˙mel il-poΩizzjoni tieg˙u çara b’mod b’sa˙˙tu dwar dan is-su©©ett. PajjiΩna rnexxielu j©ib l-appo©© ta’ pajjiΩi o˙ra, u l-kwistjoni talimmigrazzjoni telg˙et fuq la©enda b’mod konkret.

It-tmienja u tletin proposta li ppreΩentat it-Task Force ser ji©u adottati mill-Kunsill Ewropew, filwaqt li lKummissjoni ser tkun qed tara li jkun hemm time frames çari sabiex ji©u implimentati dawn il-proposti.

Dan kien pass ’il quddiem, g˙alkemm l-OppoΩizzjoni medhija tg˙id li “Muscat ©ie b’idu f’idu”. Óa©a wa˙da Ωgur li m’g˙amilx il-Prim Ministru: ma ©iex jg˙idilna li l-kwistjoni hija solvuta kif g˙amel ˙addie˙or,

fuq quddiem dak li llum huwa Kap tal-OppoΩizzjoni. Huwa eΩempju ta’ politika realistika li tfittex li tkun onesta mal-poplu, fejn il-Gvern qed jg˙id li filwaqt li dan kien pass ’il quddiem, fadlilna x’na˙dmu biex ng˙idu li wasalna. Jekk kien hemm bΩonn ta’ evidenza li gvernijiet preçedenti fallew f’dan is-settur, il-konkluΩjonijiet tal-a˙˙ar jiem huma l-aktar prova çara. Li issa l-istess nies jo˙or©u jikkritikaw lill-Gvern preΩenti li mexa ’l quddiem aktar minnhom, iΩda mhux kemm ippretendew huma, hija eΩempju ie˙or ta’ OppoΩizzjoni li l-missjoni tag˙ha saret biss li tikkritika dak kollu li jag˙mel il-Gvern Laburista.

Seba’ xhur Daqshekk biss qalilna li ilu Kap tal-Partit Simon Busutill waqt il-programm Reporter .

Talab lill-poplu jag˙tih aktar çans. Mhux ser nikkontesta dan il-fatt, iΩda nikkontesta bil-kbir in-nuqqas ta’ konsistenza mill-

Kap tal-Partit Nazzjonalista.

Jekk seba’ xhur mhux bizzejjed g˙al Simon Busutill flOppoΩizzjoni, ma na˙sibx li listess ammont ta’ Ωmien jista’ jkun biΩΩejjed sabiex Gvern ©did i©ib l-ordni fl-amministrazzjoni ta’ pajjiΩ s˙i˙. Il-Partit Nazzjonalista jrid jiddeçiedi b’liema riga ser ikejjell. Ma jistax juΩa qisien differenti skont dak li jkun konvenjenti g˙alih.

Min-na˙a l-o˙ra, Gvern Laburista di©à wettaq ˙afna f’dawn l-ewwel xhur tallegiΩlatura, u parti mit-tattika tal-PN hi li jipprova joskura u jnessi lin-nies dak li jkun qed jigi attwat mill-Gvern. Din rajnieha ti©ri bl-aktar mod lampanti meta Gvern Laburista ˙abbar il-ba©it g˙as-sena 2014, Ba©it li fih rajna l-bidu tat-twettiq ta’ numru kbir ta’ pledges elettorali li l-Partit Laburista ©ie elett fuqhom.

Grazzi Grazzi kbira lill-poplu Malti u G˙awdxi g˙all-appo©© kbir li

ortodossi ta’ tenders suspettuΩi, infiq ta’ flejjes bla kont, materjal x’aktarx misruq jew ma jafux fejn qieg˙ed, li swew miljuni ta’ ewro g˙allpajjiΩ, huma kollha indikattivi ta’ din ix-xorta ta’ laissez faire li kien jinsisti sa ftit ilu.

Il-©ostra politika qieg˙da tg˙idilna biç-çar li g˙al snin s˙a˙ l-istituzzjonijiet ma kinux qeg˙din jiffunzjonaw.

Mardu, u issa rridu nfejquhom. Biex dan isir hemm bΩonn li jkun hemm il-kooperazzjoni ta’ kul˙add, b’mod speçjali ta’ dawk involtui biex imexxu dawn l-istituzzjonijiet: tobba, avukati, ©udikanti, g˙alliema u ˙addiema fiçÇivil. Nafu li mhux ˙a©a façli. IΩda l-g˙aΩla hija çara: li mmutu kollha flimkien jew insalvaw kollha flimkien!

Biex nispiççaw fuq nota poΩittiva, nixtiequ nag˙tu lill-qarrejja tag˙na Milied hieni u sena mimlija risq.

F’dan il-pajjiΩ mhux kollox huwa xewk iΩda hemm ilward ukoll. A˙na konvinti li t-tama li inΩerg˙et ftit tax-xhur ilu dalwaqt tibda tarmi Ω-Ωahar!

”

wera lill-Partit Laburista nhar it-13 ta’ Diçembru. Mhux xi sigriet jekk ng˙id li s-somma mi©bura eççediet kull tip ta’ pronostiku. Dan kien possibbli bil-˙idma kbira tal-attivisti tal-Partit, ewlenin fosthom ilkumitati lokali li, fil-kes˙a ta’ Novembru u Diçembru, ˙abbtu bieb bieb f’kull lokalità madwar Malta u G˙awdex.

Grazzi wkoll lit-tim tal-armar g˙all-˙idma kbira bi preparazzjoni g˙all-jum tal-©abra.

Din il-maratona kienet importanti g˙al diversi ra©unijiet. Il-Partit Laburista qed i˙ares lejn xhur impenjattivi fuq livell politiku, b’test elettorali fuq skala nazzjonali u impenji interni o˙rajn b˙allKonferenza Ìenerali. Grazzi mill-©did lil kull min ta sehmu.

Nag˙laq billi nixtieq lill-qarrejja ta’ din il-gazzetta sena a˙jar minn dik li dalwaqt tispiçça. Nawgura li dan il-perijodu tal-festi jservi ta’ mistrie˙ g˙alikom u g˙all-familji tag˙kom.

14

Ittri

22.12.2013

Ibg˙at l-ittri tieg˙ek b’email lil editorial@kullhadd.com jew bil-posta tradizzjonali indirizzata lill-Editur, ÇNL, Triq Mile End, il-Óamrun

DAN L-IMPJANT GÓANDU JITNEÓÓA

ATTIvITAJIET LEJLET L-EwwEL TAS-SENA Sur Editur, G˙al dab’o˙ra l-Kunsill Lokali tal-Furjana ser jorganizza, fuq skala nazzjonali, l-attività ta’ lejlet l-ewwel tas-sena fil-Furjana minn nhar it-Tlieta 31 ta’ Diçembru 2013 sa nhar lErbgha 1 ta’ Jannar 2014, mid-9.00pm ’il quddiem .

B˙as-soltu d-divertiment g˙all-familja kollha huwa garantit, bil-parteçipazzjoni ta’ Ωeffiena professjonali u

Sur Editur, Qieg˙ed nistieden lill-awtoritajiet tas-sa˙˙a u tal-ambjent biex jaslu wasla sal-bajja pittoreska tar-Rinella, il-Kalkara, biex forsi jaraw b’g˙ajnejhom il-˙sara li qieg˙da ssir b’dak limpjant li hemm bejn is-swar tal-Fortizza Rinella. A˙na, li noqog˙du f’dawk l-in˙awi, ma nifil˙ux iktar nissaportu r-ri˙a qawwija ta’ pitrolju li to˙ro© minn dawk it-tankijiet li hemm.

Minn mindu nbidlu s-sidien, dan l-inkonvenjent Ωdied.

Mhux hekk biss, in-na˙a l-o˙ra tas-sur, li ti©i ’l barra tal-breakwater , hemm Ωbroff li, meta jin˙aslu t-tankijiet, jo˙ro© ammont sostanzjali ta’ ilma kkontaminat li qed jeqred ilflora u l-fawna tal-ba˙ar kollu ta’ dawk l-in˙awi.

Nispera li dan l-appell ma jaqax fuq widnejn torox.

ta’ ka n t a n t i t a ’ k a l i b r u , b˙alm a h u m a L u d w i g , Chris t a b e l l e , C h i a r a , J o e Demi c o l i , A l d o B u s u t t i l , Olivia Lewis, Miriam Christine, Hooligan, Claudia Faniello & Band u Owen Bonnici (DJ).

Fl-isfond ta’ dan kollu wie˙ed jista’ jsostni li din is-ser a t a s e r t i n k l u d i l krema tat-talent u tal-©enju Malti f’dak li hu l-qasam ta’ divertiment u nightlife.

Mat-tokki ta’ nofsillejl, kif

inhu xieraq, ting˙ata mer˙ba lil sena ©dida b’log˙ob tan-nar spettakolari.

G˙aldaqstant, il-Kunsill Lokali tal-Furjana qed jistieden lil kul˙add biex jattendi fi Triq Sant’Anna lFurjana g˙al serata o˙ra memorabbli ta’ fer˙ u divertiment.

EDWARD TORPIANO, KUNSILLIER, IL-FURJANA.

L-ISTEJÌ TA’ QUDDIEM IL-KNISJA TA’ RAÓAL ÌDID Sur Editur, F’dan l-ispazju nixtieq nirringrazzja lill-Ministru tatTrasport u l-Infrastruttura s-Sur Joe Mizzi, tal-istej© li g˙amlilna fejn il-Knisja ta’ Ra˙al Ìdid.

Qed niktiblek g˙an-nom tal-

anzjani u l-morda li ma’ jistg˙ux jimxu mill-polyclinic sal-g˙assa. Dak l-istej© kien ilu snin twal ˙dejn il-Knisja.

A˙na r-residenti ta’ Santa Luçija nag˙mlu uΩu ta’ sikwit mit-trasport tal-Arriva sabiex ninΩlu ninqdew minn Ra˙al

Ìdid, peress li g˙andna nuqqas ta’ ˙wienet u servizzi ta’ kuljum, b˙all-Posta u banek.

CARMEN ZAMMIT, F’ISEM L-ANZJANI, SANTA LUÇIJA

IMÓARA, BL-EMAIL

TIDÓOL F’QOXORTOK IL-FESTA TAL-IMMAKULATA KUNÇIZZJONI FL-IMQABBA Sur Editur,

Sur Editur, Spiss ikolli l-okkaΩjoni li nisma’ l-quddies tas-6.30pm tas-Sibt filg˙axija fil-knisja talAgostinjani f’Paceville.

X’quddiesa! Ma tixtieqx li tispiçça.

L-ewwel nett min˙abba l-ambjent sabi˙ ta’ din il-knisja, kif ukoll g˙ax ma titlef xejn min dak li jkun qed ji©i ççelebrat minn kull rokna ta’ dan it-tempju. Iç-çelebrant ma jkun ˙add ˙lief Fr Hilary Tagliaferro li, g˙alkemm illum imda˙˙al fiΩ-Ωmiem, g˙adu frisk fil-˙sibijiet tieg˙u talomeliji ori©inali u jiddispjaçik li jkunu ta’ tmienja jew g˙axar minuti biss. Ósibijiet li jda˙˙luk f’qoxortok u tibqa’ ta˙seb fuqhom anke wara li to˙ro© barra. Jekk tkun ma’ xi ˙bieb il-punti li jo˙ro© bihom huma okkaΩjoni ta’ diskussjoni. Dan huwa t-tip ta’ omeliji li jistennew iΩΩg˙aΩag˙ tag˙na: kliem bissens u ming˙ajr tidwir mallewΩa.

Id-daqq tal-orgni jinΩamm

baxx u, g˙alkemm tisma’ lmelodija, le˙en il-kongregazzjoni ma jintilifx. Kant kemm bil-Malti, bl-lngliΩ kif ukoll bilLatin, imma kant li l-poplu Malti ilu jipprattika s-snin, fejn b’Ωew© screens kbar tkun tista’ ssegwi kemm il-litur©ija talkelma kif ukoll il-kant. Tie˙u gost ukoll bil-parteçipazzjoni tal-©emg˙a preΩenti, li jipparteçipaw kollettivament u jibqg˙u sal-a˙˙ar sakemm jispiçça l-a˙˙ar innu, fejn wara jsibu liç-çelebrant jistenniehom fil-bieb biex jag˙tihom il-lejl it-tajjeb.

Prosit Fr Hilary; fil-passat kont tajjeb bl-g˙ajnuna u lener©ija tieg˙ek g˙aΩΩg˙aΩag˙ tag˙na fl-isports, illum konvintissimu li l-iskola reli©juΩa tieg˙ek hija akbar, fejn b’mo˙˙ miftu˙ ta’ anzjan Ωag˙Ωug˙ jirnexxilek tg˙allem u turi bi kliem sempliçi t-triq lejn il-Mulej. Ad Multos Annos.

OSSERVATUR, IL-ÓAMRUN

Bejn il-Ìimg˙a 29 ta’ Novembru u l-Óadd 8 ta’ Diçembru 2013 ©iet iççelebrata l-Festa tal-Immakulat Konçepiment ta’ Marija ©ewwa l-Parroçça talImqabba. Il-Festi fet˙u proprju nhar il-Ìimg˙a 29 ta’ Novembru 2013 bil-bidu tanNovena tal-Immakulata Kunçizzjoni fil-knisja parrokkjali fejn ing˙adet ilkurunella, saret quddiesa kantata, ing˙atat il-barka sagramentali u saret çelebrazzjoni ewkaristika.

Nhar il-Óadd l-1 ta’ Diçembru filg˙odu saret iççerimonja tal-˙ru© min-niçça tal-vara tal-Madonna tal-Ìilju u l-espoΩizzjoni tag˙ha fuq il-bradella artistika fiç-çentru tal-knisja parrokjali g˙allqima tad-devoti.

Il-Ìimg˙a 9 ta’ Diçembru saret l-ikla tradizzjonali talfesta ©ewwa l-kaΩin tasSoçjetà MuΩikali Madonna tal-Ìilju. Lejlet il-festa, is-Sibt 7 ta’ Diçembru, is-Sezzjoni Ûg˙aΩag˙ Madonna tal-Ìilju organizzat attività soçjali ©ewwa l-kaΩin li kienet tikkonsisti b’divertiment muΩikali.

L-g˙ada l-Óadd 8 ta’ Diçembru kien Jum isSolennità tal-Immakulata Kunçizzjoni. Il-ferg˙at kollha tas-Soçjetà MuΩikali Madonna tal-Ìilju ˙adu sehem fil-quddiesa tal-10.00am b˙ala ringrazzjament ta’ din l-a˙˙ar sena ta’ ˙idma, u wara segwiet çerimonja ta’ tqeg˙id ta’ kuruni tal-fjuri f’ri©lejn ilmonument tal-Madonna tal-

Ìilju fil-bypass tal-Imqabba.

Fl-4.00pm bdiet quddiesa kantata u konçelebrata minn Patri Karm Zammit flokkaΩjoni tas-60 sena anniversarju mill-ordinazzjoni saçerdotali tieg˙u. Wara ˙ar©et il-purçissjoni solenni bl-istatwa artistika u devota tal-Madonna tal-Ìilju, organizzata u mmexxija millKonfraternità tal-Immakulata Kunçizzjoni, bis-sehem talkleru, devoti u l-poplu. Listatwa ng˙atat mer˙ba kbira mid-devoti fuq iz-zuntier talknisja u waqt dan il-pellegrina©© devozzjonali, ing˙ad irruΩarju u tkantaw diversi innijiet Marjani. Ma’ d˙ul ilproçessjoni tkantat lAntifona , ing˙atat il-barka sagramentali u saret çelebrazzjoni ewkaristika u l-

bews tar-relikwa.

Il-Festi esterni komplew bi programm muΩikali millBanda Madonna tal-Ìilju ta˙t id-direzzjoni tas-Surmast Mro Andrew Calleja, fil-pjazza ewlenija tal-Imqabba, kif ukoll get-together ©ewwa lkaΩin tas-Soçjetà, fejn f’atmosfera brijuΩa, ©ew fi tmiemhom iç-çelebrazzjonijiet ad unur Marija Immakulata fil-parroçça talImqabba. Din il-festa hija parti minn sensiela ta’ attivitajiet b’rabta mal-anniversarju tal-160 sena mill-proklamazzjoni tal-Immakulata li ser ji©i ççelebrat tul is-sena 2014.

MARVIN SCIBERRAS, SOÇJETÀ MUÛIKALI MADONNA TAL-ÌILJU, L-IMQABBA

Djarju

22.12.2013

MID-DJARJU TAL-GVERN

Il-Ministru Chris Cardona jniedi l-iskemi Micro Invest u Micro Guarantee

Il-Ministru Joe Mizzi jippreΩenta pjan g˙all-immani©©jar tat-traffiku tan-na˙a t’isfel ta’ Malta

Il-Ministru Marie-Louise Coleiro Preca tniedi l-pro©ett LEAP

Is-Segretarju Parlamentari Stefan Buontemp jippreΩenta assistenza finanzjarja tal-Gvern lill-Malta Basketball Association biex tkun tista’ tkompli ta˙dem fuq it-tinda l-©dida g˙all-padiljun f’Ta’ Qali

Il-Prim Ministru Joseph Muscat jiltaqa’ mal-Ispeaker tal-Parlament Russu Valentina Matvienko

Il-Gvern, flimkien ma’ diversi NGOs, iniedi l-kampanja Don’t Drink & Drive 2013

Il-Ministru Leo Brincat jattendi konferenza g˙at-tfassil ta’ strate©ija tal-Unjoni Ewropea g˙all-IΩvilupp Sostenibbli bi tkomplija ma’ Rio+20

Malta u l-Istati Uniti jiffirmaw il-Foreign Account Tax Complaince Act

Ritratti: DOI

15

16

Ta’ Barra

22.12.2013

L-ewroPA TIfred LILL-Gvern BrITTAnIKU AnaliΩi minn LIAM GAUCI Il-koalizzjoni bejn il-Liberali u l-Konservattivi fir-Renju Unit kompliet tikkumplika ru˙ha din il-©img˙a. Nick Clegg, il-mexxej tal-Liberali Brittaniçi, ma ˙ax pjaçir bil-proposti li ressaq David Cameron, il-Prim Ministru u alleat Konservattiv tieg˙u, illi jo˙loq diversi restrizzjonijiet g˙all-˙addiema ©ejjin minn pajjiΩi o˙ra tal-Unjoni Ewropea.

Tradizzjonalment ir-Renju Unit huwa mag˙ruf b˙ala wie˙ed mill-iktar pajjiΩi Ewropej illi jippromovi l-idea ta’ kummerç ˙ieles u la©enda Kapitalista b’mod ©enerali. Madankollu, matul is-snin kien hemm diversi okkaΩjonijiet fejn il-Brittaniçi esprimew in-nuqqas ta’ kumdità tag˙hom lejn l-integrazzjoni Ewropea, minkejja l-vanta©©i ekonomiçi li jista’ jkollha. Fost l-eΩempji ta’ din l-attitudni kien hemm ir-rifjut kostanti tag˙hom li jid˙lu fiΩ-Ûona Ewro u li jag˙mlu parti miΩ-Ûona Schengen.

Strate©ija ©dida Fl-2010, il-Partit Konservattiv la˙aq ftehim ma’ dak Liberali bil-˙sieb li jin˙oloq gvern li ja˙dem iktar viçin malEwropa biex jisfruttaw ilpotenzjal kummerçjali li joffri l-kontinent. Però, kalkoli politiçi ©odda qeg˙din i©ieg˙lu lil Cameron jipprova jappella g˙all-voti tal-Lemin Radikali hekk kif din il-

fehma ©abret sa˙˙a notevoli fil-pajjiΩ matul dawn l-a˙˙ar snin.

Din il-bidla strate©ika ta’ Cameron wasslet biex huwa juΩa kliem iebes fil-konfront tal-Unjoni Ewropea, li skont hu saret mg˙obbija b’wisq burokrazija u spejjeΩ li m’hemmx riΩorsi g˙alihom.

Permezz ta’ dawn l-argumenti, Cameron qieg˙ed jittama li ji©bed lill-eletturi ’l bog˙od minn partiti b˙all-UK Independence Party li g˙andhom çans tajjeb li j©ibu riΩultat poΩittiv fl-elezzjoni ©enerali tal-2015. Dawn ilpartiti ˙adu spinta kbira ’l quddiem g˙aliex l-eletturi tar-Renju Unit qeg˙din isiru iktar ostili lejn il-˙addiema barranin hekk kif ir-riçessjoni ekonomika wasslet biex eluf kbar ta’ Brittaniçi jitilfu xog˙olhom.

Kalkolu ˙aΩin?

Madankollu, din il-mossa tidher li tista’ ter©a’ ti©i lura g˙al wiçç il-Prim Ministru

Brittaniku g˙aliex issa sab ru˙u fir-riskju li l-koalizzjoni attwali lanqas twassal salelezzjoni li jmiss. Dan g˙aliex l-alleat preΩenti tieg˙u, Nick Clegg, il-mexxej tal-Partit Liberali, esprima ddeterminazzjoni tieg˙u li jirreΩisti kull miΩura li tag˙mel ˙sara lir-relazzjoni li pajjiΩu g˙andu mal-Ewropa.

Fost dawn il-miΩuri hemm dik li Cameron ippropona riçentament u li biha ser ti©i kkunsidrata l-possibbiltà li jkun hemm limitu iktar iebes fiç-çirkolazzjoni tal-˙addiema barranin lejn il-pajjiΩ, anke fost dawk li g˙andhom ta˙ri© akkademiku ta’ livell g˙oli.

Hawnhekk Clegg ja˙sibha mod ie˙or. Fl-opinjoni tieg˙u, l-ekonomija Brittanika tie˙u s-sa˙˙a tag˙ha mill-importazzjoni ta’ ˙addiema li jag˙Ωlu li juΩaw it-talenti tag˙hom fir-Renju Unit. Barra minn hekk, Clegg qieg˙ed jibΩa’ wkoll milldehra negattiva tar-Renju Unit li n˙olqot f’g˙ajnejn

˙afna Ewropej, jekk dan ittip ta’ miΩuri jid˙lu fis-se˙˙.

Fil-fatt, il-Kummissjoni Ewropea di©à tat x’tifhem li hija lesta li tie˙u lill-Gvern Brittaniku quddiem il-qrati Ewropej jekk Cameron jag˙Ωel li jikser il-li©ijiet talUnjoni li jiggarantixxu ççirkolazzjoni libera taç-çittadini g˙al skopijiet ta’ xog˙ol.

Idejh marbutin Il-futur tar-relazzjoni malUnjoni Ewropea qieg˙ed jo˙loq ukoll konflitt ©ewwa l-Partit Konservattiv.

Hawnhekk Cameron g˙andu idejh marbutin min˙abba lfatt li qieg˙da ssir pressjoni interna kbira fuqu biex ikun iebes fil-konfront tal-Unjoni Ewropea.

B˙alissa huwa g˙andu quddiemu petizzjoni ffirmata minn madwar tmenin membru parlamentari Konservattiv li talbu li lParlament Brittaniku jing˙ata veto biex jimblokka l-implimentazzjoni fir-Renju Unit

tal-li©ijiet Ewropej kollha, anke dawk li ilhom snin li ©ew approvati.

Sadanittant, hemm ’il fuq minn 200 membru parlamentari Konservattiv ie˙or li s’issa jidhru li mhumiex komdi li jappo©©jaw politika ostili lejn l-Ewropa. Din ilfirda ser tobbliga lil Cameron jiddeçiedi f’liema direzzjoni ser jie˙u lill-partit g˙all-elezzjoni tal-2015.

Meta kien elett fl-2010 huwa kellu warajh l-appo©© ta’ ˙afna eletturi li g˙aΩlu li jivvutawlu g˙aliex deher aktar moderat mill-predeçessuri tieg˙u fil-politika soçjali u dik barranija. Jekk huwa jag˙Ωel li jkun iebes fil-politika tieg˙u, hemm çans kbir li dawn il-voti jmorru lura g˙and l-Partit Laburista Brittaniku. Matul is-sentejn li ©ejjin huwa g˙andu responsabbiltà kbira li jara kif ser ji©bed lejh il-voti talmoderati jew tar-radikali ming˙ajr ma jikkomprometti l-valuri fundamentali talPartit Konservattiv.

KIM JonG Un IsAÓÓAÓ IL-PoÛIzzJonI TIeGÓU Il-Korea ta’ Fuq re©g˙et kienet fl-a˙barijiet din il-©img˙a hekk kif fakkret it-tieni anniversarju mill-mewt ta’ Kim Jong Il, ilmissier u predeçessur tal-mexxej preΩenti, Kim Jong Un. F’din iççerimonja spikkat l-assenza ta’

Jang Song Thaek, iz-ziju ta’ Kim Jong Un, li kien maqtul mirre©im Komunist wara li ©ie akkuΩat li kien ikkonfoffa kontra mexxej attwali.

Jidher li dan l-assassinju kien ma˙sub biex jing˙ata messa©©

çar lill-figuri prominenti kollha tal-pajjiΩ li seta’ kellhom f’mo˙˙hom li jikkontestaw ittmexxija ta’ Kim Jong Un, li ftit ilu kien jidher li qieg˙ed ikun immanipulat minn persona©©i b˙al Jang Song Thaek.

Kim Jong Un qieg˙ed ukoll jimponi t-tmexxija tieg˙u fuq larmata hekk kif di©à keçça lil numru ta’ uffiçjali militari g˙olja li kienu ng˙ataw il-poΩizzjoni tag˙hom minn missieru. Din ilkampanja ta’ biΩa’ tidher li ˙alli-

et l-effet mixtieq hekk kif matul iç-çerimonja li saret din il©img˙a, diversi persona©©i prominenti, kif ukoll l-armata esprimew b’mod çar il-lealtà tag˙hom fil-konfront ta’ Kim Jong Un.

Ta’ Barra

22.12.2013

17

Ir-referendum fl-IÛvIzzera jIPProPonI…

Paga gÓal kulÓadd Fl-a˙˙ar snin f’Malta kellna biss Ωew© referendums: wie˙ed g˙ad-d˙ul ta’ pajjiΩna fl-Unjoni Ewropea, u l-a˙˙ar wie˙ed g˙ad-d˙ul tal-li©i tad-divorzju. IΩda f’pajjiΩi b˙all-IΩvizzera r-referendums huma ˙afna iktar komuni u, meta jsiru fuq petizzjoni tal-poplu, irriΩultat jorbot il-Gvern li jille©iΩla skont ix-xewqa tal-ma©©oranza.

L-iktar referendum riçenti fl-IΩvizzera, u forsi wie˙ed mill-iktar innovattivi, huwa dak li qed jipproponi paga g˙al kul˙add – sew g˙al min ja˙dem, u anke g˙al min ma ja˙dimx. RITIANNE AGIUS tag˙ti ˙arsa lejn dan il-kunçett li jista’ jwassal g˙al bidla drastika fil-mod li biha d-dinja t˙ares lejn il-flus, ix-xog˙ol, u l-˙ajja. €2,000 kul˙add

fix-xahar

lil

L-IΩvizzera tista’ tg˙id li huwa wie˙ed mill-a˙jar eΩempji tassistema demokratika kif suppost tkun, fejn il-poplu jipparteçipa direttament fit-te˙id tad-deçiΩjonijiet, anke jekk dawn ikunu kwistjonijiet meqjusa b˙ala frivoli jew assurdi. Biex il-Gvern ikun obbligat li jag˙mel referendum u jintrabat bir-riΩultat tieg˙u, iridu jin©abru 100,000 firma minn popolazzjoni ta’ tmien miljun.

Il-poplu Ûvizzeru jidher li huwa matur biΩΩejjed politikament biex ma ji˙ux deçiΩjonijiet li jkunu ta’ ˙sara g˙al pajjiΩu. Xhieda ta’ dan hija l-qag˙da finanzjarja talIΩvizzera, li b˙alissa hija wa˙da mill-a˙jar fid-dinja.

IΩda l-a˙˙ar talba tal-poplu g˙al referendum tista’ titqies b˙ala wa˙da kontroversjali, u anke potenzjalment perikoluΩa.

Din kienet it-talba biex lIstat jibda jag˙ti paga lir-residenti kollha Ûvizzeri, sew

Muniti jixterdu quddiem il-Parlament Ûvizzeru f’dimostrazzjoni favur il-paga g˙al kul˙add

dawk li ja˙dmu, u anke dawk li ma ja˙dmux. Din il-proposta, li tinstema’ esa©erata u impossibbli, fl-IΩvizzera jidher li g˙andha kunsens ©enerali kemm mil-lemin u anke mixxellug. L-ammont li qed jissemma huwa ta’ €2,000 fixxahar g˙al kull adult. L-iktar pagi baxxi fil-pajjiΩ huma ta’

madwar €11,200 fis-sena, ji©ifieri ta’ madwar €900 fixxahar.

M’g˙andekx ta˙dem biex tg˙ix L-attivisti li qed jikkampanjaw g˙al din id-deçiΩjoni radikali qed isostnu li n-nies m’g˙and-

homx ikunu kostretti ja˙dmu biex jg˙ixu biss, u li n-nies g˙andhom jag˙mlu xog˙ol li jkun g˙al qalbhom u ta’ sodisfazzjon. Enno Schmidt, wie˙ed mill-attivisti, jiç˙ad li jekk din il-proposta ti©i implimentata se tkun ta’ diΩinçentiv biex wie˙ed ja˙dem.

“Il-˙sieb mhuwiex li n-nies ja˙dmu inqas, iΩda li n-nies ikunu jistg˙u jiddeçiedu huma,” qal Schmidt. Huwa jsostni li €2,000 fix-xahar huma ftit wisq biex wie˙ed jg˙ix komdu bihom, u g˙alhekk mhumiex se jwasslu biex in-nies jiddependu kompletament fuqhom. Jis˙aq li soçjetà li fiha n-nies ja˙dmu biex jg˙ixu mhix a˙jar minn skjavitù.

Wara l-kontroversja riçenti fl-IΩvizzera fejn il-banek ewlenin tal-pajjiΩ bdew jiddikjaraw telf filwaqt li baqg˙u jag˙tu salarji feno-menali lilluffiçjali esekuttivi tag˙hom, din il-kampanja ntlaqg˙et tajjeb minn ˙afna, tant li fi Ωmien qasir in©abru 120,000 firma. B’hekk il-Gvern Ûvizzeru issa huwa obbligat li

PunTI eWlenIn Ta’ Barra Ir-robotika ssir prijorità g˙al Google

Abe jilqa’ l-isfida taç-Çina Il-Gvern ÌappuniΩ approva strate©ija ©dida biex ti©i m˙arsa s-sigurtà tal-pajjiΩ. Minn meta kien elett ilPrim Ministru Shinzo Abe g˙amilha çara li, sakemm ikun qieg˙ed imexxi hu, il-Ìappun ma kienx se jbaxxi rasu g˙aç-Çina. Dan it-tip ta’ diskors sab appo©© kbir fost il-poplu ÌappuniΩ hekk kif iç-Çina ssokktat f’diversi manifestazzjonijiet ta’ sa˙˙a militari u politiçi biex tipprova timponi ru˙ha fuq il-©irien tag˙ha.

Fil-fatt, fost il-miΩuri li jispikkaw f’dawk approvati mill-Gvern ÌappuniΩ hemm il-˙olqien ta’ unità ta’ marines li g˙andhom l-iskop speçifiku li jattakkaw il-gΩejjer permezz ta’ nΩul fuq l-art mill-ba˙ar. Óafna osservaturi qeg˙din jaraw din il-mossa b˙ala messa©© çar g˙al Gvern ÇiniΩ illi l-Ìappun mhuwiex lest li jçedi l-GΩejjer Diaoyu/Senkaku ming˙ajr reΩistenza.

Sinjali negattivi g˙al Franza

Google komplew jikkonfermaw l-intenzjoni tag˙hom li jinvestu fir-robotika hekk kif xtraw lillBoston Dynamics, il-kumpanija li g˙amlet riçerka estensiva f’dan is-settur. IΩ-Ωew© kumpaniji ma speçifikawx il-prezz ta’ dan l-akkwist. Madankollu, huwa mag˙ruf li mis-sena 2000 ’l hawn Boston Dynamics g˙amlet madwar $140 miljun minn kuntratti militari mal-Gvern Amerikan. Dan ma kienx luniku akkwist ta’ dan it-tip li g˙amlu l-Google hekk kif matul din is-sena akkwistaw seba’ kumpanija o˙ra li jag˙mlu riçerka simili.

B˙alissa l-Google qeg˙din ukoll ja˙dmu fuq karozzi li jsuqu lilhom infushom, pro©ett li s’issa jidher li g˙adu ’l bog˙od milli ji©i ffinalizzat minkejja lfatt li l-istat ta’ Nevada di©à ˙are© numru ta’ liçenzji biex dawn jiççirkulaw fit-toroq.

Minkejja l-fatt li fiΩ-Ûona Ewro bdew jidhru l-ewwel sinjali tal-˙ru© tal-pajjiΩi mir-riçessjoni, dan l-avvanz mhux qieg˙ed ikun ugwali fl-istati kollha. L-ikbar differenza li spikkat din il-©img˙a kienet dik bejn Franza u l-Ìermanja. Fil-fatt, skont stima talPurchasing Managers’ Index (PMI), indikatur talattività ekonomika li ˙are© dan ix-xahar, jidher li filwaqt li l-ekonomija ÌermaniΩa bdiet tirranka, dik FrançiΩa re©g˙et marret lura. Jekk din l-istatistika tkun ikkonfermata jkun ifisser li Franza se ter©a’ tid˙ol f’riçessjoni g˙at-tielet darba minn meta fe©©et il-kriΩi ekonomika globali fl-2008. Il-verΩjoni finali ta’ din l-istima mistennija to˙ro© ix-xahar id-die˙el.

Inkwiet intern fis-Sudan t’Isfel Din il-©img˙a rat instabbiltà kbira fis-Sudan t’Isfel.

Kollox beda nhar it-Tnejn li g˙adda meta l-President Salva Kiir ˙abbar li l-forzi tas-sigurtà tieg˙u rnexxiel-

jsejja˙ referendum, u d-data tieg˙u mistennija tit˙abbar dalwaqt.

Mistoqsijiet u kontroversji L-ewwel mistoqsija ta’ ˙afna nies tkun: “Imma dawn il-flus kollha minn fejn se jit˙allsu?”

Attwalment qed jing˙ad li dawn il-flus jistg˙u jkunu qed jin©abru minn Ωieda fil-VAT, kif ukoll minn flus iffrankati mis-sistema ta’ benefiççji soçjali li b˙alissa qed t˙allas ilpagi ta’ ˙addiema li xog˙olhom huwa li jinvestigaw min ˙aqqu u min ma ˙aqqux jie˙u l-benefiççji soçjali.

IΩda l-istampa hija ferm ikbar minn hekk. Xi politikanti sostnew li, filwaqt li l-idea tag˙mel sens fuq il-karta, f’pajjiΩi b˙all-IΩvizzera li huma sinjuri u li jΩommu frunitetri miftu˙a, tista’ twassal g˙al katastrofi. Qed iqum ukoll l-argument li, b’din iddeçiΩjoni, iΩ-Ωg˙aΩag˙ iktar ma jkollhomx inçentiv biex jistudjaw jew jitg˙allmu seng˙a.

minn lIam gauCI hom jipprevienu kolp ta’ stat kontrih. Madankollu, linkwiet fil-pajjiΩ ma spiççax hemmhekk g˙aliex matul il-jiem ta’ wara se˙˙ew diversi konflitti armati madwar is-Sudan t’Isfel fejn sa˙ansitra saru attakki bl-artillerija fuq iΩ-Ωoni miΩmumin mir-ribelli. Skont Kiir dan l-attentat kontra t-tmexxija tieg˙u kien organizzat mill-eks-Deputat President Riek Machar li huwa kien keçça mill-Gvern f’Lulju li g˙adda.

Jidher li r-ribelli ma huma ˙add ˙lief suldati tal-istess pajjiΩ li g˙aΩlu li jappo©©jaw lil Machar fil-kampanja mdemmija tieg˙u biex jie˙u f’idejh ir-riedni tat-tmexxija. S’issa jidher li mietu g˙exieren ta’ suldati u ribelli f’dan il-konflitt. Madankollu, l-ammont eΩatt diffiçli biex ikun stabbilit hekk kif il-komunikazzjoni ma’ diversi Ωoni nqatg˙et f’waqtiet min˙abba l-istess konflitt armat.

18

Mill-Misra˙

22.12.2013

l-absOlut Originality bi standard Ìdid gÓall-edizzjOnijiet limitati Wara snin ta’ tradizzjoni stabbilita g˙ad-disinji innovattivi, l-Absolut b’sodisfazzjon qed tippreΩenta l-Absolut Originality. Din l-edizzjoni limitata ta’ erba’ miljun flixkun eleganti, iddisinjati b’mod mill-aktar ori©inali, waqt il-produzzjoni tag˙ha qed tiΩdidilha qatra blu tal-kobalt fil-˙©ie© imdewweb tal-flixkun tag˙ha.

L-Absolut minn dejjem esperimentat b’tekniki ©odda u kienet minn ta’ quddiem fl-iΩvilupp ta’ disinji innovattivi u artistiçi. Wara t-tnedija spettakolari tal-Absolut Unique, l-Absolut kompliet ta˙dem biex to˙ro© b’kunçett ©did g˙all-edizzjoni limitata ta’ wara. Ix-xewqa kienet li ti©i esposta r-‘ru˙’ tal-Absolut, billi jo˙or©u filbera˙ il-kreattività u l-kwalità tal-prodott b˙ala

l - qo fol t a’ ko l l ox, u l -e speri m ent i l i saru rnexxew.

Mathias Westphal, id-Direttur Globali talMarka Absolut qal: “L-Absolut Originality tippreΩenta l -fl ixkun ikoni ku tag˙na bl-aktar g˙amla klassika li qatt kellu s’issa. Óadna l-idea mill-˙©ie© tradizzjonali ÛvediΩ, u Ωviluppajna din l-idea biex naqsmuha mad-dinja kollha.

Meta rajna l-qatra tal-kobalt tin˙all fil-˙©ie© imdewweb tal-ewwel flixkun, ma kellniex idea kif kienet se ti©i tidher. Imma sa mill-ewwel flixkun intba˙na li dak li bdejna b’esperiment spiçça b’erba’ miljun biçça tal-arti mill-isba˙.”

Biex ter˙i qatra kobalt blu fil-˙©ie© to˙odlok biss nofs sekonda. Din tintefa’ waqt li l-˙©ie©

ikun imdewweb fil-forma, f’temperatura ta’ 1100°C. F’dik it-temperatura, il-kobalt ma jkunx jidher, imma malli l-˙©ie© jibda jiksa˙, iç-çarçira blu, sabi˙a u unika, tibda tfe©© u tie˙u lewnha fil-˙©ie© tal-flixkun. Mathias Westphal kompla jg˙id li, “il-linja tal-kobalt tag˙mel kuntrast sabi˙ ˙afna mal-˙©ie© trasparenti tal-kristall, u l-lewn blu jo˙ro© il-karattru uniku tal-Absolut.

Dan il-prodott klassiku jo˙ro© il-˙sieb ori©inali tal-Absolut u jkompli jistag˙na l-aktar vodka ikonika tad-dinja”.

Ara l-filmati minn wara l-kwinti: www.absolut.com/absolutoriginality. Ara wkoll il-filmati t at -t a˙ li t t a x- xorb : www.absolutdrinks.com/absolutoriginality.

Frankar ta’ 25% gÓall-klijenti kummerÇjali ta’ gO GO nediet il-Business Duo Pack g˙at-tel efonija u linternet li jippermetti linnegozji jiffrankaw 25% talispejjeΩ tat-telefonati u talinternet.

Il-Bu siness Duo Pa ck jikkonsisti f’Business Talk 500 u Bu siness Internet b’veloçità ta’ 20Mbps g˙al rata ta’ €33.90 fix-xahar. IlBusiness Talk 500 jag˙ti linnegozji 500 minuta ta’ telefonija fix-xahar b’xejn lejn illinji fissi kollha ta’ GO, u rata ta’ 3ç biss kull minuta g˙al l in ji t at-tel efown lo˙rajn. Hemm disponibbli wkoll rati kompetittivi g˙al

telefonati bil-mowbajl u g˙al tel efonati i nternazzjonali.

B’internet ta’ 20 Mbps, il-klijenti kummerçjali jibbenefikaw minn downloads millinternet bla limitu, u uploads bl a l im it u b ’vel oçi tà ta’ 1Mbps. Barra minn hekk ilklijenti jirçievu stallazzjoni b’xejn, kif ukoll uΩu bla ˙las ta’ modem u IP address statiku b’xejn. Il-pakkett jinkludi wkoll 20 email box , u programmi ta’ anti-virus u anti-spam . Il-customer support offrut 24 sieg˙a kuljum hu wkoll inkluΩ mal-pakkett.

M ark Farrugi a, Prod uct Manager ta’ GO, qal: “Dan

i l-M il ied, GO qed tni edi offerti g˙all-klijenti kollha ta g˙h a, i nk luΩ i n-nego zji Ωg˙ar u medji. Permezz talbundle l-©did tal-Business Duo Pack, il-klijenti kummerçjali tag˙na jistg˙u jgawdu minn telefonati u servizz tal-internet ming˙ajr paragun, filwaqt li jiffrankaw 25 fil-mija tal-ispejjeΩ tag˙hom.”

Aktar tag˙rif dwar il-GO Business Duo Pack jinkiseb mill-˙wi enet ta’ GO, permez z tal - freeph one 8007 2121, fuq is-sit elettroniku www. go.c om. mt, i nkel la permezz t a’ em ail li l sales@gobusiness.com

Mill-Misra˙

22.12.2013

19

L-HSBC MaLta jevaLwa arranÌaMenti ta’ xogÓoL aktar fLeSSiBBLi Arran©amenti ta’ xog˙ol flessibbli joffru diversi benefiççji kemm g˙an-negozji kif ukoll g˙all-impjegati. Dawn kienu evalwati waqt sessjoni ta’ Ωvilupp g˙all-impjegati organizzata b˙ala wa˙da mill-attivitajiet matul ix-xahar tad-Diversità u InkluΩjoni tal-HSBC. Din issessjoni tmexxiet mill-psikologi u l-konsulenti tat-ta˙ri© Patrick Psaila u Dr Beverly Cutajar minn ThinkTalent Ltd li indirizzaw diversi benefiççji ta’ xog˙ol aktar flessibbli.

“Il-kunçett ta’ xog˙ol flessibbli rriΩulta mill-bΩonn ta’ aktar bilanç bejn il-˙ajja tax-xog˙ol u l-˙ajja privata, li hu kruçjali g˙all-impjegati,” qal is-Sur Psaila. “Aktar u aktar kumpaniji qed jirrealizzaw li jaqblilhom ikollhom arran©amenti ta’ xog˙ol flessibbli. B˙ala strate©ija, il-flessibbiltà tag˙ti aktar valur lill-kumpaniji u jippermettilhom jiksbu u jΩommu l-aqwa talent disponibbli. Barra minn hekk, b’dan il-mod, limpjegati huma hemm barra aktar u miftu˙in g˙all-ideat ©odda meta ja˙dmu sig˙at flessibbli li jaqblu mal-bΩonnijiet u r-responsabbiltajiet tag˙hom.”

Benefiççji o˙rajn g˙allkumpaniji u g˙all-impjegati jinkludi inqas ©ranet ta’ mard u inqas mard relatat ma’ stress, Ωieda fl-eΩerçizzju fiΩiku u lener©ija, u aktar kontroll fuq ix-xog˙ol. Dawn kollha jir-

L-impjegati tal-HSBC Malta jiddiskutu l-benefiççji ta’ arran©amenti ta’ xog˙ol flessibbli matul attività tat-ta˙ri© favur id-diversità u l-inkluΩjoni. riΩultaw f’aktar sa˙˙a b’mod ©enerali. Ix-xog˙ol flessibbli jinkora©©ixxi wkoll aktar diversità fost l-impjegati.

Il-parteçipanti raw video dwar kumpaniji kbar li japplikaw il-kunçett ta’ xog˙ol flessibbli u jibbenefikaw mit-

teknolo©ija fl-iffaçilitar ta’ arran©amenti ta’ xog˙ol aktar flessibbli.

Dr Beverly Cutajar mexxiet focus groups mal-impjegati biex jiddiskutu d-diversi modi kif ix-xog˙ol flessibbli jista’ jkun ta’ benefiççju g˙all-Bank.

Ir-rispons minn dawn l-eΩerçizzji mbag˙ad kien diskuss b˙ala grupp.

Ix-xahar ta’ Diversità u InkluΩjoni tal-HSBC Malta, organizzat kull sena, jinvolvi programm estensiv ta’ attivitajiet u inizjattivi li jippromovu

aktar diversità u inkluΩjoni filBank.

Iktar tag˙rif dwar inizjattivi tal-HSBC favur id-diversità u linkluΩjoni, kif ukoll l-attivitajiet ta’ sostenibbiltà korporattiva tieg˙u jinsabu online fuq www.hsbcmalta.com

aÓSeB qaBeL Ma tixroB! kuLÓadd gÓandu jkun konxju taL-konSegwenzi Li jikkawÛa L-konSuM eÇÇeSSiv taL-aLkoÓoL Dan hu l-messa©© li qed tg˙addi l-A©enzija Sedqa lill-pubbliku f’dan iΩ-Ωmien ta’ festi. Persuni ta˙t l-influwenza tax-xorb jistg˙u j˙abbtu wiççhom ma’ aççidenti tat-traffiku, relazzjonijiet sesswali mhux mixtieqa, tqala mhux ippjanata, ©lied, u lista twila ta’ inçidenti o˙ra. Il-Milied u l-festi talEwwel tas-Sena tradizzjonalment huma marbuta ma’ Ωieda f’dawn is-sitwazzjonijiet, g˙ax g˙al diversi nies dan iΩ-Ωmien hu skuΩa o˙ra sabiex jixorbu b’mod eççessiv. Dawn il-konsegwenzi mhumiex marbutin biss maΩΩg˙aΩag˙ imma ma’ persuni ta’ kull età.

Konsum eççessiv tal-alko˙ol jista’ j˙alli effetti negattivi mhux biss fi Ωmien il-Milied imma matul is-sena kollha. Minbarra l-˙sara fiΩika u psikolo©ika li l-alko˙ol i˙alli fuq kul˙add, irrilevanti milletà, meta wie˙ed ikun g˙adu ta˙t l-età, dan ikollu impatt akbar.

Li wie˙ed isuq waqt li jkun xurban hu wie˙ed mill-aktar aspetti inkwetanti matul Ωmein il-festi. Ilmessa©© tal-A©enzija Sedqa hu çar: persuna li ser issuq m’g˙andha tikkonsma l-ebda xorb alko˙oliku. Óafna nies g˙adhom jirriskjaw ˙ajjithom u ˙ajjet o˙rajn. Hi ˙a©a perikoluΩa li t˙allat ix-xorb mas-sewqan, u matul iΩ-Ωmien dan affettwa l˙ajja ta’ ˙afna nies, u ser jibqa’ ji©ri hekk dment li ma nibdewx na©ixxu b’mod aktar responsabbli f’dan ir-rigward.

Sfortunatament g˙ad hawn min g˙adu ma fehemx jew m’aççettax il-periklu assoççjat ma’ sewqan ta˙t l-influwenza tax-xorb, u

g˙alhekk g˙ad hawn min jie˙u dan ir-riskju. Dan hu wie˙ed millpunti li l-A©enzija Sedqa tibqa’ tenfasizza fuqu, mhux biss permezz ta’ provvediment ta’ servizzi, imma wkoll permezz ta’ inizjattivi preventivi.

Il-messa©© li qed twassal lA©enzija Sedqa hu wkoll li g˙andu jkun hemm sforz akbar mill-partijiet kollha sabiex tiΩdied il-kuxjenza dwar il-konsegwenzi negattivi li jista’ j˙alli konsum eççessiv tal-alko˙ol. L-entitajiet kollha g˙andhom ja˙dmu flimkien sabiex inaqqsu kemm jista’ jkun il-˙sara kkawΩata minn dan l-abbuΩ.

Matul dan iΩ-Ωmien ta’ festi, lA©enzija Sedqa qed ting˙aqad ukoll ma’ diversi entitatjiet o˙ra sabiex flimkien jitwassal ilmessa©© li sewqan ta˙t linfluwenza tax-xorb mhux tollerat. Dawn l-entitajiet jinkludu lid-Dipartiment g˙all-Promozzjoni tas-Sa˙˙a, il-Pulizija, idDipartiment g˙all-Protezzjoni Çivili, l-Isptar Mater Dei, Transport Malta, u Malta Touring Club.

Persuni li g˙andhom problema ta’ alko˙ol jistg˙u jirreferu g˙allg˙ajnuna billi jçemplu fuq Supportline 179. L-A©enzija Sedqa (www.sedqa.gov.mt) hi parti mill-Fondazzjoni g˙al Servizzi ta’ Óarsien Soçjali (www.fsws.gov.mt) li tinkorpora wkoll lill-A©enzija Appo©© (www.appogg.gov.mt) u l-A©enzija Sapport (www.sapport.gov.mt).

Il-festi t-tajba u a˙seb qabel ma tixrob!

20

Kun Af

22.12.2013

KURÛITAJIET MINN HAWN U MINN HEMM

Saviour Mamo

ALBERT EINSTEIN L-AKBAR XJENTIST LI QATT RAT ID-DINJA

G˙all-a˙˙ar tas-seklu dsatax, ix-xjentisti tal-FiΩika kienu ˙asbu li ma kienx hemm aktar x’wie˙ed jiskopri u kienet kompluta. Kollox kien ibbaΩat fuq it-teoriji u esperimenti ta’ Isaac Newton mitejn sena qabel.

Kien Albert Eistein li beda era ©dida ta’ FiΩika moderna.

Eistein twieled fl-14 ta’ Marzu 1879 fl-Ulm, Wurttemberg ilÌermanja, l-ewwel wild minn familja Lhudija, Hermann u Pauline Einstein nèe Koch.

Tifel ta’ inginier fl-elettriku, Albert ˙a l-bidu tal-edukazzjoni tieg˙u fi Munich il-Ìermanja, fejn ta’ 17-il sena kien kompla jistudja ©ewwa Zurich fl-IΩvizzera biex ©ab id-degree fil-atematika u fil-FiΩika.

B˙ala student ma kienx jimpressjona lill-g˙alliema bixxog˙ol li kien jag˙mel u qatt ma seta’ juri l-potenzjal li kellu.

Fl-1900 spiçça millPolytechnic u sar çittadin Ûvizzeru.

Kien jiddiskuti lideat li kellu ma’ s˙abu u qatt ma g˙amel esperimenti.

Kien kollox jikteb u jΩomm f’rasu Kabbar l-g˙erf tieg˙u Fl-1905, kien ˙a l-lawrja ta’ tabib mill-Università ta’ Zurich. Peress li qatt ma seta’ jsib xog˙ol b˙ala g˙alliem, kellu jaççetta impieg masSwiss Patent Office f’Berne fejn hawn baqa’ jistudja fil-˙in liberu tieg˙u.

Dik is-sena stess, ippubblika erba’ karti fuq xog˙lijiet u studju.

L-ewwel wa˙da kienet fuq it-teorija tar-relattività. B’hekk kien solva ˙afna problemi fejn jid˙lu qisien tal-˙in u ddistanza mal-moviment tal-

o©©ett.

Kienu ja˙sbu li listrumenti uΩati f’dawn lesperimenti kienu jkunu difettuΩi. Imma ma kien xejn minn dan g˙ax din it-teorija kellha ti©i obduta.

It-tieni karta kellha x’taqsam mad-dawl, fejn kiteb li d-dawl huwa forma ta’ ener©ija jissejja˙ photons.

It-tielet kienet fuq il-materja u l-ener©ija flimkien u fla˙˙ar kien ta spjegazzjoni kif çertu partiçelli Ωg˙ar, meta jit˙alltu mal-likwidu, jiççaqilqu. Wara din l-esibizzjoni tal-artikli tant importanti fl-1909, l-Università ta’ Zurich g˙amlitu professur.

Minn hawn il-˙ajja ta’ Einstein bdiet issir movimentata. Is-sena ta’ wara ©ie mistieden iΩur lUniversità ÌermaniΩa fi Praga, iç-ÇekoΩlovakkja u fl-1912 mar lura Zurich b˙ala professur fil-Polytechnic.

Fl-1913 ©ie m˙ajjar biex isir Direttur tal-Kasser Wilhelm Institute f’Berlin.

Minkejja li kienet g˙addejja l-ewwel gwerra dinjija fl-1910, huwa xorta baqa’ jag˙mel riçerki u ppubblika ktieb importanti ˙afna fuq itteorija ©ererali tal-relattività.

Einstein kien famuΩ maddinja kollha.

Kull fejn kien iΩur kien dejjem jixtieq il-paçi bejn in-nazzjonijiet.

B˙ala Lhudi kien interessat li jg˙in lill-IΩrael biex tinbena Università Lhudija.

Fl-1912

kien reba˙ il-Premju Nobel g˙al-FiΩika.

Waqt li kien g˙al mawra fl-Amerika, Kalifornja, fl-1932, in-NaΩi kienu ˙adu kontroll s˙i˙ ta’ pajjiΩu – il-Ìermanja. B’konsegwenza ta’ hekk Einstein kien iddeçieda li jibqa’ jg˙ix lAmerika fejn integra tajjeb; sa˙ansitra sar professur talInstitute of Advanced Study ©ewwa Priceton, fejn hemm sab il-libertà u ddedika ilbqija ta’ ˙ajtu g˙ar-riçerka filFiΩika.

Ivvinta l-bomba atomika Fl-1939, fi Ωmien il-bidu tatTieni Gwerra Dinjija, kien hemm ˙jiel kif l-atomi taluranju jistg˙u jinfirdu. Fost liskoperti li Einstein kien g˙amel: kif il-materja tista’ tinbidel f’ener©ija, g˙al xi xjentisti din kienet ta’ g˙ajnuna kbira biex jirrealizzaw li l-atomi tal-uranju jistg˙u jinbidlu fi spluΩjoni.

Leo Sziland u Eugene Wigner, Ωew© xjentisti UngeriΩi li kienu jg˙ixu flAmerika, kienu ˙ajru lil Einstein biex jikteb lillPresident tal-Amerika – dak iΩ-Ωmien Roosvelt – biex ti©i Ωviluppata arma terribbli: ilBomba Atomika.

Einstein kien irra©una li l-bomba kellha tkun biex tbeΩΩa’ u qatt ma kellha tintuΩa kontra l-

g˙adu. Ix-xog˙ol fuq din ilbomba kien beda f’Awwissu tal-1939. B’diΩappunt kbir ilbomba kienet ©iet uΩata kontra l-ÌappuniΩi fejn qatlet eluf ta’ nies innoçenti. Hemm minn irra©una li kieku ma kinitx il-bomba atomika, kieku ma kinitx tispiçça lgwerra.

Wara l-gwerra, Einstein kien

irtira mill-Institure of Advance Study u qatta’ l-a˙˙ar Ωmien ta’ ˙ajtu f’Princeton New Jersey.

Qabel ma’ miet, Einstein kien ˙alla l-istudju kollu tieg˙u lill-Università Ebrajka ta’ Ìerusalemm. Kien ©ie ikkremat bir-rit Lhudi f’Tenton New Jersey fl-4 ta’ filg˙axija, fit-18 ta’ April 1955 – l-istess ©urnata meta miet.

Personalità

22.12.2013

21

Qatt mhu tard wisQ fil-Óajja ramONa POrtElli

tintervista lil RAYMOND BORG

www.ramonaportelli.com ramonaportelli@hotmail.com

Raymond g˙adu kif g˙alaq ˙amsin sena, joqg˙od iΩ-Ûejtun u ja˙dem b˙ala installatur ta’ prints u stickers fuq karozzi. Ilpassatempi tieg˙u huma ˙afna, fosthom bla dubju t-traithlon, lg˙awm, çikliΩmu, ©iri, futbol, squash, tpin©ija, skiin©, safar, films u televiΩjoni. B˙al kul˙add, Raymond jammetti li g˙andu ttajjeb u inqas tajjeb, iΩda jipprova jkun poΩittiv. G˙al xi Ωmien Raymond kien jag˙mel il-krafts fuq l-istazzjonijiet televiΩivi kollha lokali. Kien ukoll isewwi l©ugarelli fuq it-televiΩjoni, g˙amel tpin©ijiet bl-idejn fuq ˙wejje© ta’ kantanti sabiex jikkompetu g˙all- Eurovision u dan l-a˙˙ar kien qed jag˙milha ta’ pulizija fuq id-drama lokali Simpatiçi. Biss dan l-a˙˙ar re©a’ qed jiffoka fuq it-traithlon.

Traithlon (sistema trilitika) hija tip ta’ dixxiplina fl-isports li fiha tg˙aqqad tliet dixxiplini ta’ sports wara xulxin li huma lg˙awm, ir-rota u ©irja fit-triq. Óallejt f’idejn Raymond sabiex jispjegali t-teorija tat-triathlon preçiΩa. “Hemm diversi distanzi sprint 750mtr, swim 20km, rota u 5 km swim , olympic li g˙andek 1500 mtr swim, 40km rota, 10km run u ironman 3.8km swim , 180 bike u 42km full marathon run, li din is-sena kellna ˙in tajjeb ta’ Fabio Spiteri ta’ 9sig˙at u 35 minuta, u r-rekord g˙adu ta’ David Galea ta’ 9sig˙at u 28 minuta. Issa hawn ˙afna atleti li qeg˙din jag˙mluha u sejrin tajjeb. Hija xi ˙a©a ta’ barra minn hawn li tag˙mel ironman. Jien g˙amiltha fl-1997 u g˙amilt ˙in ta’ 10 sig˙at u 22 minuta, li g˙all-ewwel darba kien ˙in tajjeb ˙afna.

Raymond beda jit˙arre© fittraithlon fis-sena 1994, wara li kien jilg˙ab il-futbol ma’ diversi timijiet b˙al Tarxien, Rabat u, liktar tim g˙al qalbu, Sirens, fejn trabba. “Wara li tlift lil ommi, lg˙abt sentejn G˙awdex malQala. Wara li bdejt it-triathlon waqaft mill-futbol g˙ax g˙attriathlon trid tkun mija fil-mija fit.

Futbol tilg˙ab b’id infaxxata, triathlon insa.”

Kien iç-champion ta’ Malta fit-traithlon Lura g˙as-sena 2000 Raymond kien sar iç-champion ta’ Malta fit-traithlon. Kien g˙amel tlettaxil sena wieqaf. Óallejt f’idejh jg˙idli g˙aliex din il-waqfa fittul. “Kien Ωmien ftit diffiçli f’˙ajti u jien persuna li jekk nag˙mel xi ˙a©a nag˙milha biex nag˙mel suççess fiha. Fit-triathlon trid tkun fit u ppreparat, g˙alhekk wara ç- championship mort Çipru ntellaq fejn mort tajjeb ˙afna, u wara rtirajt,” fissirli Raymond.

Issa, wara tlettax-il sena

Mal-ewwel daqqa t’g˙ajn, il-kelma ‘determinazzjoni’ hija kelma twila, iΩda jekk wie˙ed joqg˙od fuqha jaf jirnexxi fil-˙ajja. Óadd m’g˙andu g˙al xiex jaqta’ qalbu mill-˙ajja, anke jekk g˙al çertu perijodu ta’ Ωmien tkun waqaft minn xi ˙a©a g˙al qalbek.

G˙all-intervista tal-lum tkellimt ma’ Raymond Borg li g˙al xi Ωmien kien anke champion ta’ Malta fittraithlon. Kien g˙amel xi Ωmien wieqaf, u llum il-©urnata qed jer©a’ jittrenja u jie˙u sehem mhux biss f’Malta iΩda anke barra minn xtutna.

wieqaf, re©a’ beda jie˙u sehem fit- traithlon . Ma stajtx ma nistaqsihx x’kien il-fatt li re©a’ t˙ajjar jibda wara dawn is-snin kollha. Spjegali li peress li issa qed jikber, xtaq li jibqa’ b’sa˙˙tu u l-isports huwa l-aktar ˙a©a li ΩΩomm fit. Jemmen li d-dieti u affarijiet o˙ra ji©u wara. “Barra li t-triathlon re©g˙et saret popolari ˙afna, u llum g˙andek viçin ilmitt atleta jie˙du sehem u hemm atmosfera sabi˙a bl-MTA torganizza u tie˙u ˙sieb li jkollna tlielaq siguri u organizzati tajjeb.”

G˙alkemm f’Novembru li g˙adda Raymond g˙alaq ˙amsin sena, isostni li sejjer a˙jar minn qatt qabel u qed jie˙u gost. Ilmistoqsija ©iet wa˙edha: jekk hux trenjat a˙jar, jew forsi g˙ax hemm aktar maturità. “Iva, lanqas irrid nemmen li qed in˙ossni a˙jar. G˙adni ftit ’il bog˙od mill-˙ini-jiet tieg˙i, imma f’kull ti©rija qed immur dejjem a˙jar. Fl-g˙awm kuntent ˙afna; fil-©iri ©ej ukoll; rota, ftit ftit, ukoll. Barra li niekol tajjeb g˙al sa˙˙ti, na˙seb li g˙andi tim ta’ nies madwari li mhux ˙bieb inqishom, imma ˙uti, li issa sirna qisna familja, u ovvjament it-tfajla tieg˙i u l-familja tag˙ha tassapport, flimkien mat-tfal u nneputi tieg˙i,” sostna Raymond.

Il-Maltin kapaçi wkoll Aktar kmieni din is-sena, proprju fit-28 ta’ Lulju 2013, Raymond ˙a sehem f’The Virgin Active London Triathlon, li fil-kategorija tieg˙u ©ie r-raba’ post. G˙alih dan wie˙ed mill-aqwa riΩultati, u jag˙tih kura©© g˙as-sena li ©ejja, fejn di©à g˙andu stendina g˙allÌermanja. “Iva, applikajt apposta biex ner©a’ nibda u kien lekskowç tieg˙i Steve Trew, li anke kien il-persuna li ©ab ittriathlon f’Malta u llum huwa kummentatur g˙all-BBC, kowç, rappreΩentant ta’ Speedo UK u huwa l-persuna li Ωammna g˙andu u dar bina. Minbarra lpariri li jaghtini, Steve imfittex g˙all-ikkowçjar minn nies b˙al Richard Branson u o˙rajn.

Londra in˙obbha ˙afna u kont g˙amiltha fl-1998 ma’ Fabio Spitieri. Issa saret iktar organizzata u bi 13,000 atleta fuq jumejn hija olympic distance sabi˙a ˙afna. Meta ntellaq barra minn Malta dejjem nitg˙allem u s-sapport tan-nies huwa inkredibbli, barra li nie˙u gost nag˙ti kedda lill-atleti barranin biex nurihom li l-Maltin kapaçi. Rigward il-Ìermanja, meta mort l- ironman kont qg˙adt g˙and ˙abib tieg˙i pulizija u triathlete Gerard Budy.

Meta sar jaf li mort tajjeb

bag˙atli stedina biex naqta’ biljett u nsib kollox lest biex intellaq, inkluΩ rota g˙at-tellieqa biex Ωgur ma noqg˙odx intella’ tieg˙i u ne˙el il-flus; g˙ax, ovvjament, titla’ tipprova tag˙mel isem lil Malta u u ma jkollok g˙ajnuna ta’ xejn. It-tellieqa ssir f’Ìunju.”

Mistoqsi xi kemm jag˙mel ta˙ri© ta’ spiss, temmen jew ma temminx, Raymond huwa wie˙ed li jitt-renja mill-inqas, u kul˙add jg˙idlu li kieku jit˙arre© aktar, imur ferm a˙jar. Dan g˙aliex di©à jmur tajjeb hekk, a˙seb u ara li kieku jit˙arre© iktar. B’sens ta’ umoriΩmu fuqu, lil dawn in-nies li jg˙addulu dan il-kumpliment, Raymond jg˙idilhom: “Jien persuna born to race, mhux to train, g˙alkemm xorta nittrenja xi ftit. Fil-˙ajja n˙obb nag˙ti ˙in g˙al kollox.

Normalment track session ma nitlifhiex, ng˙um xi darbtejn jew tliet darbiet fil-©img˙a u ni©ri xi ˙ames darbiet f’©img˙a – nipprova.”

Nuqqas ta’ rispett missewwieqa fit-toroq lokali Bis-sa˙˙a tat- traithlon , Raymond Ωar bosta pajjiΩi barra minn Malta, fosthom Londra, itTurkija, Çipru, il-Ìermanja, Wales, u o˙rajn, u dejjem kien

milqug˙ tajjeb. “F’Malta l-popolarità Ωdiedet immens u kieku jkollna rispett mis-sewwieqa talkarozzi jkollna iktar nies li jit˙ajru. IΩda fejn jid˙ol çikliΩmu hawn Malta ma jeΩistix rispett mis-sewwieqa, u naf x’jien ng˙id g˙ax barra minn Malta rota soqt. Imma forsi l-affarijiet jitran©aw ftit ftit. Nemmen li Malta hija ma˙luqa g˙at-turiΩmu sportiv min˙abba l-klima u t-temp tag˙na,” kompla jsostni Raymond.

Mitlub jg˙idli jekk qattx sab ostakli waqt it-ta˙ri© tieg˙u, Raymond qajjem l-argument li jdejqu l-periklu fuq ir-rota.

Anke waqt il-©iri fit-toroq hemm bΩonn ta’ aktar edukazzjoni, imma dan kollu mhux se jΩommu lura milli jittrenja. “Naf li nissugraw kultant, imma dak hu l-isports. Nixtieq li fl-iskejjel ng˙allmu lill-istudenti mhux biss li jag˙mlu l-isports, imma anke li juru rispett lejn l-atleti waqt t-ta˙ri©.”

B’dispjaçir Raymond stqarr li f’Malta l-ewwel li jag˙tu prijorità hu l-futbol, iΩda ftit ftit ittraithlon qed ji©i rrispettat.

“G˙andna ˙afna atleti nisa wkoll, u nemmen li n-numru taghhom qed jikber. Jekk hemm min irid jag˙mel sports ta’ veru u li jkun ta’ sfida g˙alih innifsu, dan l-isports huwa ttriathlon. G˙alija, dan l-isport huwa ˙ajti. Nittama li jibda jkollna aktar spazju g˙alih fuq il-medja.”

Minn din l-intervista Raymond ried jo˙ro© messa©© çar lill-qarrejja tal-gazzetta KullÓadd, li ˙add m’g˙andu g˙alfejn jaqta’ qalbu. Kif spjega tajjeb hu stess, g˙alkemm g˙adu kif g˙alaq il˙amsin sena, qatt mhu tard wisq li jer©a’ jkompli fejn kien ˙alla. “Jien in˙ossni tajjeb: daqslikieku g˙andi g˙oxrin sena. Na˙dem b˙al kul˙add u batejt b˙al ˙addie˙or. Tlift lommi meta kellha tnejn u tletin sena, u missieri kellu tnejn u erbg˙in sena meta ˙alla din iddinja. Min jaf kemm batejt u rqadt bil-©u˙. Però, fortunat g˙ax Alla dejjem mieg˙i.

Nemmen li kollha kapaçi u ˙add mhu aqwa minn ˙add.

Qatt mhu tard wisq. L-isports iΩommok ’il bog˙od mill-vizzju mis˙ut tax-xorb, li Malta mag˙rufin g˙alih, u d-droga li dejjem tikber u teqred lill-bniedem. Il-pjaçir tal-˙ajja tista’ ssibu fl-isports, u mhux bilfors tikkompeti. T˙arre© biex t˙ossok a˙jar, biex meta jg˙addi Ω-Ωmien minn fuqek tibqa’ f’sa˙˙tek. Ma ninsewx li hawn min jixtieq jag˙mel lisports u ma jistax. Jekk g˙andek is-sa˙˙a ççaqlaq.

Titg˙aΩΩinx. Soçjetà atletika hija soçjetà b’sa˙˙itha,” temm jg˙idli Raymond.

22

KurΩitajiet

22.12.2013

Kalejdoskopju

Mi©bura minn Charles B. Spiteri

milieD imDawwal fl-awstralja Familja Awstraljana, li wa˙˙let aktar minn nofs miljun bozza tal-Milied fuq id-dar tag˙ha, reb˙et ir-rekord dinji g˙attieni darba.

David Richards minn Canberra, missier ta’ tlett itfal, reba˙ l-ewwel titlu fl-2011, meta rama d-dar tieg˙u bi 331,038 bozza, iΩda s-sena ta’ wara ˙aditlu t-titlu familja minn New York, li wa˙˙let u xeg˙let 346,283 bozza.

Meta saret taf b’dan, il-familja Richards twebblet bis-s˙i˙ li ter©a’ tirba˙ it-titlu natalizju, u g˙alhekk stallat aktar minn 31 mil ta’ festuni b’total ta’ 502,165 bozza jixeg˙lu. Ma’ dawn xeg˙let çerva kbira u g˙anjiet tal-Milied kemxejn qawwija, li irritaw lil xi ©irien, minkejja li joqog˙du bog˙od minnhom.

Id-dehra ta’ din id-dar ©ibdet numru qawwi ta’ nies mill-mili tal-madwar, iΩda mhux kollha baqg˙u impressjonati, g˙ax numru minnhom ilhom ma jkellmu lill-familja Richards sa mill-2011. IΩda David, li jg˙ix fis-subborg ta’ Forrest flimkien ma’ martu Janean u Ωew©

uliedhom Ωg˙ar, insista li lma©©oranza tal-©irien qablu mat-tiΩjin tag˙hom.

David isostni li hu minn dejjem kien i˙obb il-Milied, u lfatt li permezz tal-istess dawl tat-tiΩjin ji©bed lill-komunità u jsiru jafu aktar lil xulxin, di©à

fih il-messa©© proprju talMilied.

Il-Guinness World Records di©à kkonfermaw it-titlu lillfamilja Richards, li biex jixeg˙lu d-dawl li rmaw, ti©ihom spiΩa ta’ madwar £1,400 fix-xahar – somma li l-

kumpanija lokali tad-dawl se tag˙tihielhom b˙ala donazzjoni.

Permezz tat-tiΩjin tieg˙u, David u l-familja jilqg˙u lil dawk li jΩuruhom u ji©bru flus b’risq il-karità. Meta fl-2011 reba˙ l-ewwel titlu dinji,

Ωaruhom 70,000 ru˙ u ©abru £44,000. Din id-darba jixtiequ li g˙all-karità ji©bru £56,000.

F’raport lill-gazzetta Canberra Times, David qal li lflus mi©bura jitqassmu lil numru kbir ta’ familji li jinsabu fil-faqar u d-dwejjaq.

B’dan il-˙sieb f’mo˙˙hom, jistinkaw biex ikomplu jg˙inu lil ˙uthom fil-bΩonn. G˙alihom, b˙ala familja, qisu jkollhom festin quddiem id-dar tag˙hom kull lejl fil-perijodu tal-Milied.

Biex irmaw id-dwal, il-familja Richards damet xahar.

David ma qag˙adx jg˙odd ilbozoz individwalment, iΩda g˙andu l-irçevuti li juru kemm bozoz xtara u twasslulu d-dar.

Din is-sena t-tiΩjin serva g˙al skop ie˙or – dak li ˙oloq dawl u aspett sabi˙ g˙at-tie© tal-ku©in ta’ martu.

Fl-2011 kien qal li ma jer©ax iΩejjen darb’o˙ra, iΩda x-xenqa tal-Milied re©©g˙etu lura millweg˙da li g˙amel. G˙all-quddiem ma jafx xi jfettillu, jekk isib sfidi ©odda. Madankollu, jekk iΩid aktar bozoz, ikollu bΩonn ta’ ©eneratur.

Dinja tal-annimali Jekk qatt emmint li l-ammirazzjoni g˙all-annimali u r-ritratti tag˙hom imlibbsin bdiet mal-introduzzjoni talinternet, sejjer imqarraq g˙all-a˙˙ar.

Ritratti li re©g˙u ˙ar©u fid-dieher u li jixhdu l-©enn li kien jeΩisti g˙all-annimali f’qag˙diet biΩarri, jafu l-bidu tasseklu g˙oxrin, u b˙al fiΩ-Ωminijiet tallum, kien ikollhom xi kliem ta˙thom biex ikomplu jΩidu l-assurdità komika.

Kien il-fotografu Amerikan Harry Whittier Frees li ˙oloq l-ewwel ritratti ta’ klieb u qtates imlibbsin u qeg˙idhom f’poΩi u qag˙diet umani.

Imbag˙ad, stampahom u bieg˙hom b˙ala kartolini. Aktar tard ©abarhom f’kotba g˙at-tfal.

Kontra nies o˙ra li ©ibdu riratti talannimali mlibbsin, Whittier Frees uΩa annimali ˙ajjin u mhux ibbalzmati – ra©uni g˙aliex ir-ritratti tieg˙u baqg˙u mfittxija mill-kolletturi.

Hu kien jg˙id li “dawn ir-ritratti mhux tas-soltu, saru possibbli b’riΩultat ta’ paçenzja bla limitu u tjubija f’kull waqt li kellu mal-annimali.” Dan ukoll g˙allfatt li biex ©ibidhom kif xtaq hu, kellu ja˙li numru kbir ta’ ritratti.

Il-karriera ta’ Frees b˙ala fotografu tal-annimali bdiet meta, waqt festin ta’ g˙eluq snin xi ˙add fl-1906, kappell tal-karti beda jdur fost il-mistednin u waqa’ fuq ras ta’ qattus tad-dar. Dik kienet ix-xena li xeg˙let l-imma©inaz-

zjoni ta’ Harry, li bla dewmien ra rabta qawwija bejn ir-ritratti tieg˙u u l-annimali (klieb u qtates) li kellhom jag˙mlulu isem. G˙all-bidu kien ibig˙hom b˙ala kartolini, iΩda maΩΩmien intalab ibig˙ minnhom biex intuΩaw f’kalendarji u kampanji tarreklamar.

Aktar tard Frees kiteb stejjer biex jakkumpanjaw ir-ritratti tieg˙u. Dawn kienu ppubblikati f’kotba u magaΩini ta’ dak iΩ-Ωmien b˙all-Woman’s World u Child Life.

Apparti milli kien jie˙u ritratti tal-pets tieg˙u, Frees kien jikri dawk tal-©irien u minn ˙wienet li jbig˙u l-pets. Ir-riΩultat tax-xog˙ol tieg˙u qatt ma kien Ωgur, g˙ax minkejja li l-˙effa tax-shutter talkamera, dak iΩ-Ωmien kienet ta’ 1/5 ta’ sekonda, xorta kien ikollu jarmi Ωew© terzi tan-negattivi tar-ritratti li jie˙u.

Skont Frees, l-aktar annimali foto©eniçi huma l-fniek, iΩda mhumiex kapaçi g˙al qag˙diet umani. Il-klieb Ωg˙ar huma ˙elwin iΩda jdumu ma jifhmu x’tixtieq minnhom. L-aktar annimal li jag˙milha ta’ attur versatili hu l-qattus. Il-qaΩquΩ hu l-aktar diffiçli, iΩda f’xi waqtiet ritratt tieg˙u jkun effettiv.

Hu sab ukoll li l-attenzjoni tal-qattus tin©ibed mill-˙ars lejh, waqt li kelb hu aktar influwenzat mill-˙oss; l-istess ka©un li bih jitlef l-attenzjoni tieg˙u malajr.

Kopja eÇÇellenti tal-oriÌinal Jaf jidher u jinstema’ b˙al xi ˙a©a ta’ veru, iΩda dan l-Airbus A380 hu fir-realtà mudell talJumbo, li jtir per-mezz ta’ remote control tal-idejn. B˙ala wisa’ minn ©ewna˙ g˙all-ie˙or g˙andu 18-il pied, jiΩen 150 libbra u fih erba’ turbini jet.

Dan l-ajurplan ˙a sehem filwirja tal-ajru fil-Ìermanja.

Intqal li l-erba’ magni li g˙andu, swewlu madwar €2,156 il-wa˙da, g˙ax daqshekk iqumu, iΩda ˙add ma jaf min hu l-pilota tieg˙u jew min qed ji©bed il-filmat jinqata’ mill-art u jillandja.

Fil- video , il-mudell Airbus A380 jidher bil- logo tasSingapore Airlines, idur fuq

folla fer˙ana g˙al madwar ˙ames minuti. Id-daqs tieg˙u, huwa 14-il darba iΩg˙ar millajruplan proprju, l-Airbus A380. Dan l-ajruplan hu double decker jet , li tar g˙allewwel darba f’April tal-2005 u kien introdott g˙al servizz kummerçjali mas-Singapore Airlines fl-2007.

Pariri

22.12.2013

John Catania

23

INVESTI BIL-GÓAQAL

Direttur ta’ Jesmond Mizzi Financial Advisors Limited

Biex wie˙ed jinvesti mhux diffiçli daqs kemm tinstema’, iΩda biex tinvesti b’suççess jinvolvi li tag˙mel çerti g˙aΩliet bil-g˙aqal u tevita Ωbalji serji. G˙aliex ninvestu?

Fiex ser ninvestu u kif ser ninvestu?

Il-bidu huwa l-aktar parti importanti fl-investimenti, fejn irid isir pjan bil-˙sieb u wara trid tkun paçenzjuΩ u tafda f’dak li inti g˙aΩilt li tinvesti. Huwa importanti ˙afna li tifhem fejn u fiex sejjer tinvesti.

Meta fiΩ-Ωmien tal-lum linteressi huma daqstant baxxi, l-investitur jag˙Ωel investimenti alternattivi li jag˙tuh qlig˙ regolari aktar minn dak li joffru l-banek kummerçjali.

Jekk ma tafx fiex se tinvesti, a˙jar ma tinvesti xejn Hemm modi differenti ta’ kif wie˙ed jista’ jinvesti flusu. Punt kardinali huwa li jekk ma tafx fiex ser tinvesti allura a˙jar ma tinvesti xejn.

Kull min jinvesti bil-g˙aqal g˙andu jkollu pjan çar ta’ fejn sejjer jinvesti, irrispettivament mid-daqs talportafoll. Dan il-pjan je˙tie© li jkollu strategiji çari li m’g˙andhomx ji©u affetwati mill-emozzjonijiet jew kundizzjonijiet tas-suq fuq perijodi qosra. Is-swieq huma volatili u dan m’g˙andux ikun ta’ ostaklu g˙aliex ˙add

ma jista’ jbassar x’ser ji©ri fi Ωmien qasir, iΩda l-istorja tg˙allimna li matul iΩ-Ωmien is-swieq jer©g˙u jitilg˙u.

Fl-istadji differenti fil-˙ajja tieg˙ek ser ikollok prijoritajiet differenti; it-tolleranza tar-riskju hija differenti u lprofil investitur tieg˙ek jag˙ti stampa çara tal-profil finanzjaru u l-element ta’ riskju li inti lest li tie˙u flinvestimenti tieg˙ek.

Iç-çiklu tal-˙ajja jurina li fis-snin bikrija (l-età ta’ 35 sena), il-fondi jkunu aktar disponibbli g˙all-investiment u g˙alhekk it-tkabbir huwa normalment l-g˙an primarju.

Fis-snin ta’ bejn il-35 u l-55 sena, l-ispejjeΩ ta’ kuljum normalment jonqsu u d-d˙ul u l-iffrankar normalment jiΩdiedu. G˙alhekk it-tkabbir tal-kapital jibqa’ fattur importanti.

Fis-snin ta’ bejn il-55 u lirtirar, il-preservazzjoni talkapital issir o©©ettiv aktar importanti. Matul dan il-perijodu t-terminu medju talinvestimenti tad-d˙ul fiss g˙andu jitqassar u l-investimenti ta’ riskju og˙la g˙andhom jitnaqqsu.

Matul dan il-perijodu inti x’aktarx li se jkollok d˙ul fiss u l-opportunitajiet g˙allimpjieg huma limitati.

G˙alhekk l-investiment primarju ta’ individwi rtirati huma l-preservazzjoni talkapital u d-d˙ul mill-investimenti.

Dan iwassalna biex

nag˙mlu l-allokazzjoni ta’ assi, ji©ifieri kif ser nifirxu lportafoll ta’ investiment fost investimenti differenti b˙al bonds, ishma u depoΩiti f’kontijiet bankarji. Min˙abba li l-allokazzjoni tal-assi huwa proçess personali ˙afna, ta˙lita speçifika ta’ assi g˙alik tista’ tkun kompletament inadegwata g˙al investituri o˙rajn. Wie˙ed jistaqsi g˙aliex din l-allokazzjoni ta’ assi hija importanti.

Meta wie˙ed jifrex investimenti fost diversi assi prospetti li mhumiex korelatati, jkun qed inaqqas irriskju tas-suq. Din tissejja˙ diversifikazzjoni.

Issa, kif tistabbilixxi allokazzjoni ta’ assi? Dan isir fuq il-miri mistennija tadd˙ul mill-investimenti kif ukoll fuq il-livell speçifiku ta’ riskju li lest li tie˙u.

Portafoll g˙andu jkun diversifikat fost klassijiet ta’ assi madwar swieq differenti kemm ©ewwa bonds, ishma, kif ukoll f’depoΩiti likwidi.

Jekk sejrin nag˙Ωlu ishma rridu nag˙mlu firxa f’setturi differenti u dan l-istess japplika f’kaΩ ta’ bonds. Illum wie˙ed isib diversi tipi ta’ bonds u ishma minn kwalunkwe settur; importanti li l-g˙aΩla tkun wa˙da ma˙suba. Hawnhekk irridu ng˙idu li wie˙ed li ma jkunx daqshekk intiΩ fuq investimenti jrid i˙alli din l-g˙aΩla f’idejn persuni professjonali jew fund manager . L-espert

huwa dak il- fund manager .

Xog˙ol il- fund manager huwa li jag˙Ωel l-a˙jar kumpaniji minn setturi differenti biex jixtri bonds jew ishma ta’ dawn il-kumpaniji jew gvernijiet wara li jkun g˙amel riçerka dettaljata.

Il-qawl Malti jg˙id: tpo©©ix il-bajd kollu f’qoffa wa˙da.

Dan il-qawl japplika ferm g˙al parir siewi dwar investimenti. G˙andek tag˙Ωel biss˙i˙ li tifrex il-kapital ta’ investiment tieg˙ek f’diversi strumenti ta’ investiment differenti sabiex tiddiversifika r-riskju tas-suq. Wie˙ed g˙andu jag˙mel dan bil-g˙an li jibbilançja r-riskju tieg˙u mal-qlig˙ mistenni fuq linvestiment. Nag˙laq biex ng˙id li l-allokazzjoni ta’ assi b’attenzjoni, l-a©©ustament fl-o©©ettivi tieg˙ek kif ukoll il-profil individwali, huma ttrepid li jipprote©u kapital ta’ investiment kif ukoll jinkiseb il-qlig˙ mixtieq millinvestiment.

Dan l-artiklu ta’ John Catania, Direttur ta’ Jesmond Mizzi Financial Advisors Limited, m’g˙andux jittie˙ed b˙ala parir finanzjarju. L-investimenti jistg˙u jitilg˙u kif ukoll jinΩlu. Il-passat mhux garanzija tal-futur. Jesmond Mizzi Financial Advisors Limited hija liçenzjata mill-Awtorità Maltija g˙asServizzi Finanzjarji. G˙al aktar informazzjoni ikkuntattja lil Jesmond Mizzi Financial Advisors Ltd ta’ 67, Level 3, Triq Nofsinhar, il-Belt, jew çempel innumru: 2122 4410 jew ibg˙at email lil john.catania@jesmondmizzi.com

24

Kultura

22.12.2013

MASQUERADE THEATRE COMPANY LITTLE RED RIDING HOOD FIT-TEATRU MANOEL! Wara is-suççessi li kisbu Jack and the Beanstalk (2008), Aladdin (2009) u The Curse of Snow White (2012), Masquerade tirritorna bilpantomima Little Red Riding Hood and You-Know-Who ©ewwa it-Teatru Manoel.

Bi storja ambjentata ©ewwa villa©© Nordiku miksi bissil©, flimkien sejrin insegwu l-avventura li se tg˙addi minnha t-tifla tal-kap talvilla©© Little Red Riding Hood , mibg˙uta minn ommha sabiex iΩΩur linnanna li toqg˙od wa˙edha f’nofs foresta msa˙˙ra.

Madankollu, min˙abba lpjanijiet malizzjuΩi tal-karattru l-˙aΩin, l-istorja malajr tinbidel f’avventura perikoluΩa g˙ad-dawl talqamar kwinta.

Little Red Riding Hood and You-Know-Who ti©bor l-elementi tradizzjonali tal-pantomima ©ewwa t-Teatru Nazzjonali ta’ Malta.

Imtellg˙a minn Masquerade, miktuba minn Malcolm Galea u b’direzzjoni ta’ Anthony Bezzina, din l-avventura ma©ika hi mimlija b’karattri fantastiçi u miΩg˙uda b’diski li jolqtu l-gosti ta’ kul˙add

mill-kbar saΩ-Ωg˙ar. Familji u tfal ser ikollhom çans jid˙lu fl-istorja billi jg˙inu lil Little Red Riding Hood u lil s˙abha t-Three Little Pigs jeg˙lbu l-forzi tal-˙aΩen, u ja˙arbu minn ta˙t idejn il-Big Bad Wolf!

Id-direzzjoni muΩikali g˙al darb’o˙ra tinsab f’idejn Kevin Abela waqt li d-dipartiment tal-kant huwa mmexxi minn Rachel Fabri. Il-kast hu mag˙mul minn Malcolm Galea li g˙andu l-parti taddama Auntie Patka, Lisa Mifsud hi Little Red Riding Hood, Luke Dalli fil-parti talBig Bad Wolf, Ema Attard, Sean Borg and Becky Brincat huma t-Three Little Pigs, filwaqt li Catherine Brown u Marta Vella huma in-Nanna u Chief Big Red rispettivament.

Little Red Riding Hood ser tittellg˙a fit-Teatru Manoel mis-Sibt 21 ta’ Diçembru salÓadd 5 ta’ Jannar, b’wirjiet fit-3pm kif ukoll fit-8pm.

Biljetti jistg˙u jinxtraw minn www.teatrumanoel.com.mt jew 2124 6619.

Iktar informazzjoni tista’ tinkiseb minn www.masquerademalta.com jew 7979 3737.

KUNÇERT TAL-MILIED

Mro David J. Sammut

Is-Soçjetà MuΩikali Trinità Qaddisa tal-Marsa ser tesegwixxi programm muΩikali g˙all-festi tal-Milied 2013, illum il-Óadd 22 ta’ Diçembru 2013, fis-7pm. Dan il-programm ser jittella’ fis-Sede tal-istess Soçjetà. F’dan il-programm il-Banda Trinità Qaddisa ser tesegwixxi varjetà ta’ muΩika klassika, muΩika moderna, kif ukoll ma’ tonqosx muΩika marbuta ma’ dawn iΩ-Ωminijiet talMilied. Waqt dan il-pro-

gramm ser ti©i ppreΩentata xshield Mro Joseph M. Barbara, lill-bandist tas-sena 2013; ser issir ukoll il-prietka tat-tifel – tradizzjoni marbuta ma’ dawn iΩ-Ωminijiet. IlBanda ser tkun ta˙t id-direzzjoni tas-Surmast-Direttur, Mro David J. Sammut L.(Mus)LCM. JippreΩenta dan il-programm is-Sur Anthony Caruana. Id-d˙ul g˙al dan ilprogramm ikun ming˙ajr ˙las. Kul˙add huwa mistieden biex jattendi.

Kultura

22.12.2013

mela aQta’ DiN…

mill-arkiVJi ta’ CHarleS CleWS

1.

Wie˙ed minn dawn imsemmijin mhux awtur. G˙id min hu: 1. Lino Spiteri; 2. Frans Sammut; 3. Anton Grasso; 4. Tony Zarb.

2. Affidavit tfisser: 1. Stqarrija bil-©urament quddiem il-ma©istrat; 2. Munita antika ta’ Ωmien il-kavallieri; 3. imqass Ωg˙ir g˙all-˙arir?

3. Wara l-invaΩjoni ta’ Malta mill-FrançiΩi, Napuljun salpa bil-flotta tieg˙u g˙al liema pajjiΩ?

4. Goldfinger huwa film dwar l-A©ent 007. Min kien l-artist li interpreta dan il-karattru?

5. Meta kienu eletti Papa dawn ˙adu l-isem ta’ Piju X, Piju XI u Piju XII. Ag˙ti isimhom.

6. Minn dawn min jista’ jitqies li huwa ˙aΩin: reçediv, desposta, versatili u aggressiv?

7. Il-Kumpanina tal-ajru Qantas ma’ liema pajjiΩ nassoçjawha?

8. L-Amerikan Alan Sheperd jibqa’ jissemma l-aktar g˙ax…?

9. Meta wie˙ed mhux aktar emmnut, stmat u fdat, x’jissejja˙?

10. Qabbel l-elementi mal-˙oss li jag˙mlu: element – ir-ri˙, il-mew©, il-ba˙ar; ˙oss – ifexfex, ixarxar, iveven.

Goldfinger Ara t-twe©ibiet fil-pa©na tag˙na ta’ Facebook www.facebook.com/kullhadd

kOmPetizzJONi ktieb ir-rUmaNz maQlUb GÓall-malti miNN PaWlU mONtebellO

DUN kiXOtt Dun Kixott huwa rumanz Spanjol, ta’ Mikiel de Cervantes Saavedra, ippubblikat g˙all-ewwel darba fl-1605 b˙ala El Ingenioso Hidalgo Don Quijote De La Mancha. Sal-lum dan ir-rumanz huwa meqjus b˙ala l-a˙jar xog˙ol letterarju Spanjol, u l-pedament tal-letteratura moderna tal-Punent.

F’dan ir-rumanz naraw lin-nobbli rtirat Alonso Quijano, li g˙alkemm huwa bniedem li jirra©una,

g˙andu difett kardinali: iffissat fuq in-novelli erojçi, u jemmen dak kollu li jaqra fihom. G˙alhekk jum minnhom jiddeçiedi li jimbarka fuq vja©© b˙ala kavallier li qed ifittex l-avventura.

Isemmi lilu nnifsu Dun Kixott (Don Quixote), u mieg˙u jie˙u, b˙ala qaddej, lill-©ar u bidwi Sancho Panza. Dun Kixott iwieg˙ed lil Panza li se jag˙tih imexxi ©Ωira. Matul ir-rumanz, Panza huwa l-le˙en

satiriku g˙all-viΩjonijiet nobbli u erojçi ta’ Dun Kixott.

Dun Kixott ©ie ppubblikat mis-Sensiela Kotba Soçjalisti fuq erba’ volumi. Ir-raba’ volum kien ippubblikat fl-2005. Hawn ta˙t qed nirriproduçu silta minn dan l-a˙˙ar volum tar-rumanz ta’ Cervantes, maqlub g˙all-Malti minn Pawlu Montebello.

Silta mill-ktieb: DUN kiXOtt “Min seta’ jisma’ dik it-ta˙dita ta’ Dun Kixott, u baqa’ ma ˙adux b’ra©el l-aktar bil-g˙aqal, u ta’ mo˙˙ mill-a˙jar? Imma, kif bosta drabi matul din il-kbira ©rajja kien imtenni, hu tilef rasu malli ˙aseb fil-kavallieri, u fil-bqija wera mo˙˙ çar u ferrie˙i, g˙alhekk nistg˙u ng˙idu kif f’kull ˙a©a g˙emilu ma qabilx ma’ g˙aqlu, u g˙aqlu ça˙ad lil g˙emilu kif sejrin naraw f’din it-tieni sensiela ta’ tag˙rif illi hu ta lil Sançu, illi wrew il-˙lewwa kbira li kellu, u g˙olla sas-saqaf ir-reqqa tal-mo˙˙ flimkien mal-©enn tieg˙u.

Sançu kien qieg˙ed jisimg˙u b’seba’ widnejn, u ˙abrek biex iΩomm f’mo˙˙u t-twissijiet tieg˙u, b˙al wie˙ed li jrid jimxi fuqhom, sabiex id-da˙la tieg˙u fil-gvern tirnexxilu b’wiçç il-©id. Issokta, mela, Dun Kixott, u qal: F’dak illi g˙andu x’jaqsam ma’ kif g˙andek iΩΩomm ru˙ek, Sançu, l-ewwel ˙a©a li nwiddbek hija li tkun nadif, u li taqta’ difrejk, bla ma t˙allihom jikbru, kif xi w˙ud jag˙mlu, g˙aliex b’mo˙˙hom çkejken ja˙sbu li d-dwiefer twal isebb˙ulhom idejhom, b˙allikieku dak il-qΩieΩ Ωejjed kien difer, waqt li mhux ˙lief id-difer tattajra bug˙ajjat, illi bih ja˙taf il-gremxul; drawwa ˙anΩira, u mhix ta’ suriet in-nies. Sançu, la timxix bi lbiesek ma˙lula, u m˙arbta; g˙aliex libsa mkemmxa turi mo˙˙ dg˙ajjef jekk ma turix ukoll

xkora ˙Ωunija, kif jg˙idu li kien Ìulju Çesari. Ara kemm ida˙˙allek flus ix-xog˙ol ta’ gvernatur, u jekk tista’, ag˙ti lill-qaddejja tieg˙ek libsa ta’ sura wa˙da, xierqa u tajba g˙ax-xog˙ol, aktar milli tal-lussu jew stramba, u aqsam l-ilbies bejn ilqaddejja, u l-fqar; irrid ng˙id, jekk tlibbes il-qaddejja, libbes tlieta minnhom, u tliet foqra, u hekk ikollok qaddejja fis-sema, u qaddejja fuq l-art; jekk tqassam hekk l-ilbiesi, ma jkunx hemm min jitkabbar bihom. La tikolx tewm, u lanqas basal, sabiex bir-ri˙a ma jg˙idux kemm inti tar-ra˙al.

Imxi ming˙ajr ma tg˙a©©el; u tkellem bla tferfix; iΩda mhux b˙allikieku qieg˙ed tisma’ lilek innifsek, g˙ax it-tmellis Ωejjed hu ˙aΩin. Kul ftit, u kul inqas filg˙axija; g˙aliex is-sa˙˙a tal-©isem kollu tin˙adem fil-˙anut tal-istonku. Ûomm il-qies fixxorb, u ftakar li l-inbid Ωejjed jikxef il-mo˙bi, u ma jΩommx il-kliem. Qis, Sançu, la tikolx b’˙alqek mimli ΩΩejjed, u la tiddixxix quddiem ˙add.”

“Dad-dixxix ma nifhimx x’inhu,” qal Sançu.

“Tiddixxix, Sançu, ifisser titfewwaqx, u din hi likreh kelma li tinsab fi lsienna, g˙alkemm tfisser ˙afna, u jekk ma jifhimhiex xi ˙add ma jimpurtax, biΩ-Ωmien kul˙add jidra jg˙idha; u hekk lilsien jistag˙na, g˙aliex id-drawwa tan-nies g˙andha setg˙a kbira fuq l-ilsien.”

Mistoqsija: X’kien jismu l-qaddej tal-protagonista Dun Kixott?

Ibag˙tu r-risposta tag˙kom lil: Kompetizzjoni Ktieb, KullÓadd, ÇNL, Triq Mile End, il-Óamrun, u tid˙lu biç-çans li tirb˙u r-rumanz Dun Kixott, ©entilment ipprovdut minn SKS PUBLISHERS. Ir-rebbie˙ jit˙abbar nhar il-Óadd 5 ta’ Jannar Ir-rebbie˙a huma mitluba ji©bru l-ktieb miç-Çentru Nazzjonali Laburista fil-Óamrun billi jippreΩentaw il-karta tal-identità mit-Tlieta sal-Ìimg˙a bejn id-09.00 u t-15.00. Intant, ir-rebbie˙a tar-rumanz Is-Sriep Re©g˙u Saru VelenuΩi hija: MARY GAUCI, Tanamera 60, Triq il-Poeta, il-Mosta, MST 3821

25

26

Milied

22.12.2013

RIGALI TAL-mILIEd ...GÓAL mIN jAÓSEb TARd Kitba ta’ LEANNE GRECH ˙anut tal-fajjenza fejn illum il-©urnata hemm ˙anut tal-˙wejje© minfloku.

Il-mawra tag˙na kienet tkompli minn ˙anut g˙all-ie˙or fil-˙wienet tal-kotba, ©ojjellerija u, ma jistax jonqos, g˙and il-˙anut tal-©ugarelli – dak li jinsab fit-triq biswit it-teatru.

Ommi ma! Meta kont nid˙ol hemm kienet tkun diffiçli biex ner©a’ no˙ro©, ovvjament ma jonqosx li jkolli basket f’idi u bi tbissima mçarrta fuq ˙alqi.

Wara ˙afna tidwir minn ˙anut g˙all- ie˙or kien jaqbadna l-©u˙!

Kienet saret tradizzjoni li nag˙lqu lmawra tag˙na b’ikla ming˙and Eddie’s ta’ Pjazza R e©ina filwaqt li nisimg˙u g˙anjiet tal-Milied.

Ku

llÓ ad

d

Ir-rigali huma assoççjati ferm ma’ dawn iΩ-Ωminijiet ta’ festi. Hemm min jibda ja˙seb g˙alihom minn kmieni – anke minn Ottubru – u hemm min i˙alli sal-a˙˙ar ©urnata sabiex jag˙mel ix-xirja tar-rigali.

Meta kont iΩg˙ar kont nistenna dawk il-jumejn infila li konna nitilg˙u l-Belt sabiex nag˙mlu x-xiri g˙ar-rigali tal-Milied. Avventura li llum hija biss memorja!. Niftakarni flimkien m’ommi u missieri nitilg˙u l-Belt bil-karozza u nipparkjaw l-MCP car park, konna ndumu nduru tidwir sabiex insibu parke©©; imabg˙ad nirkbu l-vann abjad li kien iwassalna sa ˙dejn il-Wembly.

L-ewwel ˙anut li nΩuru kien ikun il-

IdEAT GÓAR-RIGALI

Dan is-si©©u hu rigal ideali g˙all-gamers.

Ix-xahar li g˙adda n˙ar©u g˙all-bejg˙ Ωew© gaming consoles. Bla dubju, dawk kollha li huma ffissati kemm fuq it-teknolo©ija kif ukoll fuq il-log˙ob kienu minn tal-ewwel li xtraw wa˙da, jekk mhux iΩ-Ωew© consoles.

G˙alhekk dan is-si©©u jkun rigal sabi˙ g˙al dawk kollha li bi˙sibhom iqattg˙u bosta sig˙at jilag˙bu.

It-tliet ideat li semmejt fuq jiswew kemxejn tal-flus u forsi mhux kul˙add jifla˙ jixtri dawn it-tip ta’ rigali.

Ng˙id g˙alija, rigal ma’ jitqiesx bil-valur ta’ kemm tkun xtrajtu imma l-˙sieb ta’ warajh.

Din il-fraΩi nisimg˙uha kemm-il darba, imma hija l-verità.

Ma na˙sibx li g˙adu Ω-Ωmien li tistenna l-Milied sabiex tixtri dak li jkollok bΩonn, b’hekk saru aktar popolari rigali li jkunu personalizzati.

Rigal personalizzat jie˙u ˙afna aktar ˙in milli tag˙Ωel rigal minn fuq katalgu. Importanti li jekk se tag˙ti rigal personalizzat tkun taf lill-persuna sew.

Rigali li jing˙ataw l-aktar Flus u vouchers huma l-aktar rigali li jing˙ataw. Huma meqjusin b˙ala ‘the easy way out’ u l-aktar soluzzjonijiet façli. Óafna jag˙Ωlu din l-idea g˙aliex hija fost l-a˙jar li tag˙ti b˙ala rigal, sabiex ma jkunx hemm problemi li r-rigal ma

Rigal ie˙or adattat g˙al min i˙obb jilg˙ab, iΩda mhux biss. Dan it-televiΩjoni huwa ultra HD (4K), u bi skrin ta’ 81 pulzier tista’ wkoll tarma çinema Ωg˙ir g˙al divertiment fid-dar tieg˙ek.

Ma’ jonqosx ukoll li flimkien mat-televiΩjoni jkollok sufan jew si©©u komdu, fri©© Ωg˙ira, u sett speakers g˙as-surround…qed ti©ri naqra bija l-imma©inazzjoni, imma jkun rigal sabi˙, anke forsi rigal g˙alik stess, g˙aliex le!

Dan it-televiΩjoni ji©i f’qisien o˙ra wkoll,

jintg˙o©obx! Però, meta tag˙ti l-flus jew voucher tkun qed turi kemm qed tonfoq flus. Mhux kul˙add jie˙u gost b’din.

Rigali o˙ra popolari huma ˙wejje© u prodotti tas-sbu˙ija.

Meta tag˙ti prodotti tas-sbu˙ija b˙ala rigal jaf tkun qed tg˙addi botta lil dak li jkun, min jaf! iΩda hemm min japrezzahom ukoll. Jekk qed tikunsidra li tag˙ti ˙wejje©, a˙jar tmur g˙allvouchers sakemm ma tafx ilqies u l-istil ta’ ˙wejje© ta’ dak li jkun.

Rigali o˙ra li huma fost l-aktar li jing˙ataw huma alko˙ol b˙al inbejjed u whiskey u anke çikkulatini. Su©©eriment Ωg˙ir huwa li jekk tixtieq tag˙ti çikkulatini, g˙aliex minflok tmur tixtirhom ming˙and tal˙anut, tag˙milhom inti? Filgazzetta KullÓadd tal-Óadd li g˙adda l-kollega tieg˙i Victoria Cassar tat riçetti verament tajbin sabiex tag˙ti b˙ala rigal. Tant hu hekk li jien b˙ala parti mirrigali ser nag˙ti wkoll ˙elu mo˙mi minni.

RIGALI PERSONALIZZATI

Jekk trid tkompli tg˙aqqad is-sett, dawn huma sett speakers li tista’ tvarjahom kif trid u jaqbdu ma’ kull sett tat-televiΩjoni. Ideali wkoll g˙aç-çinema fid-dar.

Nota o˙ra hija li dawn l-ispeakers ji©u f’sitt kuluri differenti. Fost il-kuluri hemm wkoll l-a˙mar festiv.

TeleviΩjoni

08.30 09.35 10.50 12.00 12.30 12.35 13.45 14.30 15.30 17.00 17.30 17.40 19.30 20.30 21.30 22.00 22.50 23.30

07:50 08:05 09:55 10:45 11:10 11:30 12:00 12:25 12:55 14:00 14:30 15:00 15:05 18:55 19:00 20:00 20:10 22:35 22:45 22:50

Breakfast News Weekend Aroma Kitchen (r) Aqrali Storja Popcorn ONE NEWS Dak li Jg˙odd (r) Love Birds In D House (r) Saturday Xpress (r) Telebejg˙ ONE NEWS UPDATE L-Argument ONE NEWS It-Tfal Joe’s Kitchen Conquest (r) Pezza Kustjoni ONE NEWS

Cinema d'oggi FILM Cronaca familiare Telefilm New York New York TeleCamere TGR Estovest TGR RegionEuropa TG3 TGR Mediterraneo Radici TG Regione MiniRitratti Renato Carosone TG3 LIS Kilimangiaro Com'è piccolo il mondo Meteo 3 TG3 Blob Che tempo che fa sera TG3 TG Regione Masterpiece

22.12.2013

07.00 08.30 11.30 12.00 13.30 14.00 14.05 14.30 16.30 18.00 18.05 18.40 19.30 20.15 20.30 21.30 21.35 23.15

06.15 07.35 08.50 10.25 12.25 13.00 14.00 18.10 18.30 19.00 19.30 21.30

Net News Telebejg˙ Nis©a Maltija Accordo (r) Premier (r) Net News (ikompli) Premier Mitqlu Deheb (r) Iswed fuq l-Abjad (r) Net News Flusek (r) Wheelspin (r) Net News G˙alik fl-Ewropa Deja Vu Net News Replay Net News

Aliens In America Friends V Dennis Colpisce Ancora Merry Christmas, Drake and Josh Studio Aperto Sport Mediaset Xxl Un Principe Tutto Mio Life Bites Studio Aperto Così Fan Tutte 2 Mr Magorium e le Bottega Delle Meraviglie Miracolo Nella 34A Strada

07.00 07.30 08.00 08.30 09.00 09.30 10.00 10.30 12.00 12.10 14.00 14.05 15.30 16.00 16.05 17.10 17.30 18.00 18.10 18.40 19.15 20.00 20.45

L-G˙odwa t-Tajba Extraordinary Animals Pellikola Dot EU G˙awdex Illum Tuffi˙at Migduma Mattia Malta u Lil Hinn Minnha A˙barijiet Óadd G˙alik A˙barijiet Óadd G˙alik…ikompli Gadgets A˙barijiet The Wedding Battle (R) Paq Paq on Test Pellikola A˙barijiet Madwarna Venere Mixage A˙barijiet X-Factor

07.55 08.00 08.46 08.50 10.00 10.30 12.00 13.00 13.39 13.40 14.01 16.41 18.50 20.00 20.39 20.40 21.10 21.11 23.30

Traffico Tg5 Tgcom24 - Hd Le Frontiere Dello Spirito Finalmente Soli V Fashion Style Melaverde Tg5 Meteo.It L' Arca Di Noè La Sacra Famiglia Speciale di Romeo e Guilietta Avanti Un Altro Tg5 Meteo.It Paperissima Sprint Riassunto – Il Segreto Ii Il Segreto – Prima Tv x-Style

06:00 06:20 06:40 06:45 07:10 07:15 07:35 07:55 08:00 08:25 08:30 09:15 09:45 10:15 12:45 13:30 14:15 16:45 17:30 18:15 19:30 20:00

Me Too! Balamory Spot’s Musical Adventures Teletubbies Buzz and Tell Me Too! Balamory Spot’s Musical Adventures Teletubbies Buzz and Tell Robin Hood Absolutely Fabulous Hebburn Hustle Doctor Who David Copperfield Doctors Doctor Who David Copperfield Lapland Last of the Summer Wine Hebburn

06.00 Parlamento Punto Europa 06.30 UnoMattina in familgia 10.00 QB – All'estero quanto basta Monaco 10.30 A sua immagine 10.55 Santa Messa 11.50 A sua immagine 12.00 Recita dell'Angelus da Piazza San Pietro 12.10 A sua immagine 12.20 Linea Verde 13.30 TELEGIORNALE 14.00 L’Arena 16.30 TG 1 16.35 Domenica in 18.50 L’Eredità 20.00 TELEGIORNALE 20.35 Tg Sport 20.40 Affari Tuoi 21.30 FILM Pinocchio

06.50 07.10 07.25 07.40 08.20 09.25 10.00 10.50 11.30 12.00 13.00 13.27 14.00 14.42 16.40 18.55 19.31 19.35 20.30 23.45

TG4 Night News Televendita Media Shopping Televendita Media Shopping Super Partes Vita Da Strega Viii La Bellezza e la Carne Santa Messa Pianeta Mare Tg4 Pianeta Mare Magnifica Italia 4 Donnavventura Tg4 Cane e Gatto Obiettivo “Brass” Tg4 Meteo.it Il Segreto I Tempesta D’Amore 7 Cinefestival

07.45 08.00 08.35 09.15 09.55 10.35 11.15 13.00 13.30 13.40 13.45 15.40 17.05 17.10 18.10 19.35 20.30 21.00 21.45

07.00 07.30 07.55 09.45 10.45 12.25 13.30 14.00 14.40 17.15 18.00 20.00 20.30 21.10 22.55

27

Ape Maia Cartoon Flakes Week End Voyager Factory Inside the World A come Avventura Ragazzi c'è Voyager Il nostro amico Charly Mezzogiorno In Famiglia TG2 GIORNO TG 2 Motori Meteo 2 Quelli che aspettano Quelli che il Calcio TG2 Stadio Sprint 90* minuto Squadra Speciale Cobra TG2 N.C.I.S. Porto franco Hawaii Five

Omnibus TG LA7 OMNIBUS L’Aria Che Tira – Il Diario Suor Therese I ‘Menu’ di Benedetta Tg La7 Tg La7 Cronache Il Favoloso Mondo di Amelie Due South Il Commissario Cordier Tg La7 Natale nel Paese Delle Meraviglie Faccia D’Angelo Ondine - Il Segreto del Mare

IT-TFAL, illum fit-20.30 fuq One Kevin jitfaçça d-dar ta' Francesca...xi jrid minn g˙andha? Qieg˙ed jiddubita dwar is-sinçerità tal-intenzjonijiet ta' Francesca u David. B’George g˙adu l-isptar, Pauline ma tantx hi fl-ispirtu talMilied u l-festi. George g˙adu inkwetat bl-email ta’ theddida li rçieva...min qed jheddu u sa fejn ˙a twassal? Mark g˙adu ma qatax qalbu minn Sarah u lest li jag˙mel minn kollox biex je˙odha lura… Sarah taççettah jew ˙a jkun hemm xi ˙add li jisraqilha qalbha qabel?

One Night Stand, it-Tlieta fid-21.45 fuq One U wasal il-Milied! U wkoll l-appuntament ma’ One Night Stand u il-mistednin tieg˙u. G˙al Milied, Owen mill-‘bachelors pad’ imΩejjen, jiltaqa’ ma Omm u Bint, Valentina u Sue Rossi mill-industrija tal-moda, mal-a˙wa Clare u Pauline Agius, u il-mara tal president, Mrs Margret Abela. F'isem One Night Stand nixtiequ nawguralkom il-Milied it-tajjeb!

06:00 06:50 07:40 08:30 11:50 12:40 13:30 16:00 16:50 17:40 18:30 19:20 20:10

My Crazy Obsession 42 Stone Mum Long Island Medium Say Yes to the Dress The Undateables Ultimate Shopper Cake Boss America’s Worst Tattoos Long Island Medium My Crazy Obsession The Undateables Breaking Amish: LA My Big Fat American Gypsy Wedding 21:00 Gypsy Sisters 21:50 Long Island Medium 22:40 Sex Hospital l

06:00 06:25 07:15 08:10 09:05 09:30 10:00 10:55 11:50 17:20 18:15 19:10 20:05 21:00 21:55 22:50 23:45

Meerkat Manor My Cat From Hell America’s Cutest Pets Nick Baker’s Weird Creatures Monkey Life Swamp Brothers The Most Extreme Wildest Islands Biggest and Baddest Call of the Wildman Swamp Brothers Gator Boys Shark Attack Survivors Wildest Africa Cheetah Kingdom Untamed and Uncut Gator Boys

06:00 How It’s Made 06:25 American Chopper: Mark Buehrle Bike 07:15 American Guns 08:10 MythBusters: Trench Torpedo 09:05 Through the Wormhole with Morgan Freeman 09:55 Baggage Battles: Blast from the Past 10:25 Baggage Battles: Man on Fire 10:50 Flip Men 11:40 Storage Hunters 12:35 Auction Kings 13:30 Baggage Battles: Boy Toys 14:25 Auction Hunters 15:20 Car Vs Wild: Behind the Scenes 16:15 Get Out Alive With Bear Grylls: Don’t Look Down 17:10 Worst-Case Scenario: Burning Vehicle; Boating Accident 17:40 Worst-Case Scenario: Downed Powerline; Dog Attack

06:00 06:50 07:40 08:05 08:30 09:00 09:25 09:50 10:15 10:40 11:10 11:35 12:00 12:25 12:50 13:15 13:45 14:10 14:35 15:00 15:25

06:00 09:00 10:00 12:00 13:00 18:00 19:00 22:00 23:00

Pilates: From the Inside Out Yoga for Life Everybody Nose Feng Shui Living Wandering Golfer House Hunters International Chef Abroad Suggs’ Italian Job Celebrities at Home World’s Most Extreme Homes State of Style: 2013 Fall/Winter Behind the Label Masters of Luxury House Hunters on Vacation Easy Entertaining With Michael Chiarello What’s With That House?

Selling New York My Yard Goes Disney Color Correction Chef Abroad Giada’s Weekend Getaways

Teleshopping Storage Wars Texas American Pickers Big Rig Bounty Hunters: Fight and Flight Storage Wars Pawn Stars Duck Dynasty: Redneck Logic Haunted History: Lost Souls of Pennhurst Shaun Ryder on UFOs: Worship And Abduction

06:00 07:40 09:20 09:45 10:35 11:50 13:05 13:55 14:45 15:35 16:00 16:50 17:40 19:20 20:10 21:00 21:50 22:40 23:30

Everyday Italian Aarti Party Reza’s African Kitchen Guy Fieri’s Disney Holiday Charly’s Cake Angels Barefoot Contessa Reza’s African Kitchen Siba’s Table 14:20 Siba’s Table Amazing Wedding Cakes Siba’s Table Guy Fieri’s Disney Holiday Diners, Drive-Ins and Dives Iron Chef America Guy Fieri’s Disney Holiday Chopped Charly’s Cake Angels Amazing Wedding Cakes Diners, Drive-Ins and Dives Food Wars

08:35 FIA World Endurance Championship 10:00 UEFA Women’s Champions League Football 11:30 ISU Grand Prix, Figure Skating 12:30 ISU Grand Prix, Figure Skating 14:30 FIFA Under 17 World Cup Football 16:00 UEFA Women’s Champions League Football 17:00 Live: UEFA Women’s Champions League Football [Live] [N] 19:00 ISU Grand Prix, Figure Skating 21:00 Boxing 23:00 Motorsports Weekend 23:15 UEFA Women’s Champions League Football

06:15 06:28 06:40 07:05 07:30 07:55 08:20 08:45 09:10 09:35 10:00 10:25 10:50 11:15 11:40 12:30 12:55 13:20 13:45

Tickety Toc Olive the Ostrich Dora the Explorer Little Kingdom Bubble Guppies Go, Diego, Go! Winx Club The Fairly OddParents Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness Turtles The Penguins of Madagascar SpongeBob SquarePants Winx Club iCarly Victorious Big Time Rush Marvin Marvin SpongeBob SquarePants

28

Çinema

22.12.2013

miÇ-Çinema

jikteb CARMELO BONNICI

il-festiVal internaZZJonali tal-films L-a˙bar li din is-sena kien se jer©a’ jkun organizzat it-tmien Festival Internazzjonali talFilms (wara nuqqas ta’ xi sentejn) bejn id-distributuri KRS u St James Cavalier Cinema, intlaqg˙et bil-fer˙ minn dan il-korrispondent.

In˙oss li l-ma©©oranza talfilms kienu ta’ livell artistiku g˙oli. F’˙afna mill-wirjiet li attendejt g˙alihom kien hemm udjenza sodisfaçenti u fi ftit kaΩi kienet ukoll inkora©©anti ˙afna. Dan juri biççar li, mhux kif ja˙sbu l-esibituri taç-çinema, hawn ukoll

udjenza g˙all-films bis-sottotitoli.

Na˙seb li l-akbar udjenza kienet g˙all-film ta’ Woody Allen, Blue Jasmine , direttur li ma tantx hu smat minn dawn l-esibituri li ma tantx i˙obbu juru l-films tieg˙u.

Mill-˙mistax-il film li ntwerew, personalment in˙oss li tnejn minnhom spikkaw fuq l-o˙rajn. Dawn huma l-lspanjol Blancanieves u l-lranjan A Separation.

Skont l-opinjoni tieg˙i (u hawn mhux bilfors tridu taqblu) il-preferenza skont l-

ordni hi din: A SEPARATION ***** BLANCANIEVES ***** THE KID WITH A BIKE **** BLUE JASMINE **** LE HAVRE **** THE ACT OF KILLING **** ONLY GOD FORGIVES **** FROM UP ON POPPY HILL **** REBELLION

Homefront

*** TRISHNA **** MURDER 3 *** BERBERIAN SOUND STUDIO *** PIETÀ ** Ma nistax nikkummenta fuq Alps u Easy Money g˙ax ma kellix iç-çans li narahom.

Nispera li dawn il-films kollha g˙ad jintwerew (imqar g˙al ftit ©ranet) f’xi çinema aktar ’il quddiem g˙al min ma kellux çans jattendi g˙alihom.

HABRIEKI

ProÌett ieÓor imfassal gHat-talenti ta’ Jason statHam Atturi Ewlenin: John Leguizamo, Justin Long, Tiya Sircar, Skyler Stone.

Direttur: Neil Nightingale u Barry Cook. Óin:87 min.

Distributur: 20th Century Fox. Ma˙ru© mill-KRS. Çert. U. Kelb rieqed la tqajmux! Issa drajnieh lil Jason Statham, li jipprova jg˙ix ˙ajja kwieta ma’ xi membri tal-familja jew xi tfajla li j˙obb, iΩda l-passat malajr jirbombja fuqu u jkollu juri xi jg˙id, kemm b’idejh u kemm bl-armi. F’ Homefront hu ja˙dem il-parti tal-eksa©ent

tad-DEA (dipartiment ta’ kontra d-drogi) Phil Broker li, f’operazzjoni sigrieta, jibg˙at lil wie˙ed kriminal, kap ta’ sewwieqa tal-muturi, il-˙abs.

Wara li jirtira jibda jg˙ix ˙ajja ordinarja ma’ bintu Maddy (Vidovic) f’belt Ωg˙ira tas-Sud tal-Amerika. Inçident

fl-iskola bejn bintu u tifel bully i©ib lil missierha f’konfront ma’ Gator (Franco), li jittraffika d-drogi. Dan isir jaf minn tassew hu, wara jmur iΩur lil dak il-kriminal li Broker tefa’ fil-˙abs. Danny T. (Zito), miç-çella tieg˙u, jibg˙at lill-palladini biex jattakkaw lil Broker u ja˙tfu lil bintu.

B˙al qabel, Jason Statham juri x’jaf fl-arti tal-kumbattiment, din id-darba, kontra qalbu, anke quddiem it-tifla çkejkna tieg˙u. Homefront g˙andu jinΩel g˙asel ma’

dawk li jfittxu xog˙ol çinematografiku mimli azzjoni vjolenti u f’dan ir-rigward bil˙effa tas-soltu Statham jer©a’ jibbrilla. Waqt li fl-ewwel nofs il-film jiΩviluppa f’andament sodisfaçenti, l-azzjoni essa©erata u kultant anke banali tg˙arraq l-a˙˙ar parti.

Ta’ min jg˙id li Sylvester Stallone, barra li hu wie˙ed mill-produtturi, kiteb ukoll liscreenplay ta’ din il-produzzjoni ffilmjata fi New Orleans.

Chuck Logan hu l-awtur tannovella tal-istess isem li minn fuqha ©ie adattat dan il-film.

Çinema

22.12.2013

WALKINg WITH DINOSAURS: THE 3D MOVIE

29

EFFETTIV

IL-MARÇ TAD-DINOSAWRI Atturi Ewlenin: John Leguizamo, Justin Long, Tiya Sircar, Skyler Stone.

Direttur: Neil Nightingale u Barry Cook. Óin: 87 min.

Distributur: 20th Century Fox Ma˙ru© mill-KRS. Çert. U. Film ie˙or adattat g˙all-festi talMilied u g˙all-familji, minkejja xi daqsxejn brutalità bejn annimali feroçi, hu Walking with Dinosaurs. G˙alkemm l-andament jibda fil-preΩent, fl-Alaska, sinna kbira u g˙asfur jitkellem i©ibu quddiem ©uvni xenarju preistoriku ta’ madwar 70 miljun sena ilu, mag˙ruf b˙ala The late Cretaceous period.

Dan l-g˙asfur, Alexornis – a˙jar bl-isem ta’ Alex – jirrakkonta dwar tliet dinosawri jisimhom, Patchi, Scowler u Juniper tar-razza Pachyrhinosaurus, mit-tfulija sa ma jsiru adulti. Alex (vuçi ta’ Leguizamo) ikun ˙abib ma’ dawn l-annimali u jakkumpanjahom fil-vja©© twil ta’ emigrazzjoni. Iç-çkejken Patchi (vuci ta’ Long) bilkemm kien g˙adu tg˙allem jimxi meta jinqabad minn g˙asafar qishom gremxul bil-gwiena˙. Meta jirnexxilu jiskappa, fuq il-©ilda ˙oxna fuq

mo˙˙u jkollu toqba, mag˙mula minn munqar ta’ wie˙ed minn dawn l-g˙asafar, li maΩ-Ωmien tikber u jibda’ jintg˙araf minnha.

Perikli kbar g˙al hi din ilmer˙la ta’ dinosawri jitfaççaw meta jkunu attakkati minn Gorgon tar-razza feroçi Gorgosaurus u kemm-il darba o˙ra minn annimali o˙rajn g˙atxana g˙al-la˙am, ilVelociraptors. Meta Patchi jikber, bil-kura©© kollu je˙odha kontra dawn il-kattivi qerrieda u j˙e©©e© lit-timidi s˙abu jag˙mlu l-istess biex isalvaw lil ˙uh Scowler u anke lilhom infushom.

Walking with Dinosaurs jeççella fl-imma©ni ©©enerati bil-kompjuter u fl-effetti viΩivi tad-3D di©itali. Ix-xenarju stupend talpajsa©© preistoriku hu kkupjat minn panorami reali tal-Alaska u New Zealand. Din il-produzzjoni li fiha hemm imda˙˙al BBC Earth, u li teççella fid-

dokumentarji tan-natura, g˙andha wkoll il-lat edukattiv u struttiv tag˙ha.

Kull annimal preistoriku ©did li

naraw waqt l-iΩvilupp tal-istorja ting˙ata spjegazzjoni qasira fuqu. L-animazzjoni ta’ dan ixxog˙ol hi xi ˙a©a tal-meravilja!

Hemm similarità kbira bejn dan il-film u dak ta’ Disney tal-2000, Dinosaur u anki xi sekwenzi ta' "Jurassic Park" [1993].

THE BUTLER

KRONOLOÌIKU

BNIEDEM LI SERVA TMIEN PRESIDENTI AMERIKANI Atturi Ewlenin: Forest Whitaker, Oprah Winfrey, Terrence Howard, Cuba Gooding Jr, David Oyelowo, Mariah Carey, Vanesas Redgrave, Jane Fonda.

Direttur: Lee Daniels. Óin: 132 min.

Distributur: Entertainment Films.

Ma˙ru© mill-KRS. Çert. 12A. Eugene Allen, ra©el iswed, kien tassew persuna unika. Fuq medda ta’ 34 sena jservi filWhite House. Hu kien wie˙ed mill- butlers li qieg˙da millkoxxa tmien presidenti Amerikani. Mill-1957 sal-1986 dan il-bniedem Afro-Amerikan kien xhud ta’ diversi avvenimenti notevoli li se˙˙ew fisseklu g˙oxrin. L-iscreenplay ta’ The Butler ta’ Danny Strong – li g˙andu parti çkejkna fil-film – ©iet ispirata minn artiklu li deher fil- Washington Post, A Butler Well Served By This Election, tal-©umalista Wil Haygood, li hu wkoll wie˙ed mill-produtturi u li kien imnebba˙ mill-memorji ta’ Allen. Lattur Forest Whitaker jinterpreta lil dan l-individwu kariΩmatiku ta˙t l-isem ta’ Cecil Gaines.

The Butler jifta˙ fl-1926, meta Cecil ikun g˙adu tifel imrobbi mal-familja tieg˙u f’Macon, ilÌeor©ja, ja˙dmu qishom ilsiera f’g˙alqa tal-qoton. Meta missieru ji©i maqtul kiesa˙ u biered mis-sid ta’ temperament ˙afif, Annabeth Westfall (Redgrave), omm is-sid, tie˙u lil Cecil ta˙t idejha u t˙arr©u b˙ala seftur li jaqdiha f’kollox, anke biex iservi l-ikel. Hu jakkwista l-˙ila f’dan ix-xog˙ol xi snin wara, meta jibda ja˙dem f’lukanda f’Washington DC, u jkun irrakkomandat g˙all-post fil-White House waqt l-amministrazzjoni ta’ Dwight D. Eisenhower. Ftit

qabel, hu kien iΩΩewweg lil Gloria (Winfrey) u jkollhom Ωew©t itfal. Is-sig˙at twal ta’ xog˙ol li ja˙dem fil-White House jpo©©u lil martu f’sitwazzjoni imbarrazzanti.

Matul is-snin ta’ ˙idma leali fid-dar tal-presidenti, naraw la˙barijiet l-aktar topiçi ta’ matul iΩ-Ωmien, fosthom is-segregazzjoni tas-suwed minn malbojod u l-©lied li jinqala’, il-li©i mibdija minn Kennedy u attwata minn Johnson li tag˙ti lissuwed l-ugwaljanza, l-assassinju ta’ Martin Luther King, ilqawmien tal-Black Panthers u Malcolm X, u kif ibnu Louis (Oyelowo), wara li kien ing˙aqad ma’ dan il-grupp radikali, jirnexxilu jistudja u anke jirba˙ si©©u fil-Kungress Amerikan.

The Butler jiΩviluppa filma©©oranza tieg˙u b’mod kronolo©iku g˙ax juri diversi avvenimenti u b’hekk jin˙ass xi ftit im©ebbed, però b’atturi u direzzjoni soda. Xi presidenti huma interpretati minn atturi,

b˙al Robin Williams (Dwight D. Eisenhower), James Marsden (John F. Kennedy), Liev Schreiber (Lyndon B. Johnson) u Alan Rickman (Ronald Raegan). Gerald Ford, Jimmy Carter u Barak Obama

jidhru huma stess f’a˙barijiet reali minn fuq it-TV. Wie˙ed jista’ jikkompara l-kwalità talparti ta’ Forest Whitaker ma’ dik tal-a˙˙ar film ta’ Peter Sellers b˙ala Chauncey Gardner f’ Being There (1979).

KOMPETIZZJONI EMPIRE CINEMA

L-AQWA gÓAXAR FILMS

Mistoqsija g˙al din il-©img˙a: Min hu d-direttur tal-film Homefront?

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

Ibg˙at it-twe©iba tieg˙ek lil: Kompetizzjoni Films, KullÓadd, ÇNL, Triq Mile End, il-Óamrun.

Ir-rebbie˙ jirba˙ Ωew© biljetti ming˙and l-Empire Cinema ta’ Bu©ibba.

Rebbie˙a tal-©img˙a li g˙addiet: MARIELLA GATT, 179, Triq Brighella, il-Óamrun, ÓMR 1136.

bejn il-11 ta’ Diçembru u l-15 ta’ Diçembru

The Hobbit: The Desolation of Smaug Frozen The Hunger Games: Catching fire Saving Mr Banks Captain Phillips Thor: The Dark World Planes Escape Plan Percy Jackson: Sea of Monsters The Family

30

Log˙ob

22.12.2013

SOLUZZJONI TAL-ÌIMGÓA L-OÓRA

MIMDUDIN: 1 Edituri, 5 SponΩa, 8 Esperti, 14 BuΩΩu, 15 Intopp, 17 Lasktu 19 Diska, 20 Paqq, 21 Lest, 23 Peppa, 25 u 28 Abbanduna, 29 u 30 Çapçap, 31 Nofs, 33 Inkontaminat, 39 Dlik, 41 u 42 Ridott, 43 Kafè, 45 Umani, 46 Óasil, 47 Isir, 50 Trab, 53 u 54 Marlon, 56 Óarem, 58 Rikkeb, 60 Bikkej, 62 Gwida, 64 Ro˙os, 67 OffiΩa, 69 Kebbeb, 70 Adult, 72 Fin, 73 Las, 75 Oral, 77 Mera, 79 Óaten, 80 u 82 Anomalija, 84 u 85 Ìranet, 87 Ikla, 88 Ville©©atura, 93 Bill, 94 u 95 Intimu, 96 Re˙a, 98 Fjask, 100 Dubju, 101 Bram, 105 Unur, 108 Óar©a, 109 Tabakk, 110 Ingann, 111 Attur, 112 Sfurzat, 113 Bufula, 114 Bidillu.

294 Irba˙ €25 fi flus

94

WEQFIN:

Mimdudin 1 5 8 14 15 17 19 20 21 23 25 28 29 31 33 39 41 42 43 45 46 47 50 53 56 58 60 64 67 69 70 72 75 77 79

Inçident li jispiçça bil-mewt (7) Wa˙da mill-imkeffin (6) Dawn kienu, jew huma, bnedmin li jbassru l-©ejjieni (7) Dan it-Torri ta’ Ωmien il-Bibbja spiçça f’konfuΩjoni s˙i˙a (5) Óaffer jew skolpixxa (6) Qabbad in-ng˙as lil xi ˙add (6) M’hemmx ie˙or b˙alu (5) .... daqs il-frawli (4) Dan l-isem Tork issibu g˙and Ìoma r-ra˙lija (4) Louis li se jispiçça minn Spiker (5) Tibg˙atha bil-posta (5) Mhux .... ma jleqq huwa deheb (4) u 30 Mhuwiex tal-img˙oddi (6) Meta jinqaras, kul˙add jg˙id ....! (4) Wie˙ed li jpin©i disinji grotteski ta’ nies mag˙rufa fil-©urnali (12) Il-mo˙˙ minn barra (4) Ming˙ajr (3) ... Dabi ssibu fl-Emirati G˙arbin (3) Il-laqam li kellu l-plejer FurjaniΩ Pullu Demanuele (4) M’g˙adux mi©©ieled, issetilja kollox (5) Wie˙ed u wie˙ed (5) B’çertezza assoluta (4) Tag˙millek linji dritti (4) u 54 Din fuq ras ir-renjanti (6) Il-kok biss jaf x’fiha (5) Kien sab il-lampa tas-s˙a˙ar (6) u 62 L-ikel trid titfag˙lu ......... tajbin (11) Flok g˙amel hekk fi 17 mimduda, g˙amel hekk hu nnifsu (5) Tkellem kemm fela˙ fil-vojt (6) Bilfors li rasu tleqq fix-xemx (6) Skantata u miblug˙a (5) u 73 M’g˙adhomx mag˙na (6) Alla ma j˙allasx bin-.... ta’ Sibt (4) Kontra niket (4) Dawn tal-log˙ob jew tikteb fuqhom (5)

80 Xi ˙add sinjurun li g˙andu flus bir-.....

(5) 82 IΩ-Ωmien fl-ista©un favorit tal-bdiewa (4) 84 Fis-6 ta’ Jannar ikollna l-festa tat-...

Re (3) 85 G˙andha aktar wisa’ fl-Amerka? (3) 87 L-....porta ta’ wara l-bieb ta’ barra (4) 88 Il-belt kapitali f’pajjiΩ (12) 93 Aktar minn vit wie˙ed (4) 94 u 95 Mur g˙and boxxla ......! (6) 96 L-.... ta’ Noe (4) 98 Qalziet ta’ ta˙t tan-nisa (5) 100 u 101 Din ingwent mag˙mula b’xa˙am fin biex tidlek il-©ilda (9) 105 Konna nilag˙buh ta’ tfal meta nin˙bew (4) 108 Aktar minn soppa wa˙da (5) 109 S˙i˙, xejn nieqes minnu (6) 110 Wa˙da mis-saltniet (6) 111 G˙al dejjem ta’ dejjem (5) 112 Tlajjar jew skartar (7) 113 Aktar minn marbat wie˙ed (6) 114 Naturalment pasti Ωg˙ar (7) Weqfin 2 3 4 6 9 11 12 13 16 18 22 24 27

Mhijiex telfa (5) Ikel trasparenti mag˙mul mill-©elatina (4) Porçellana, çeramika (4) u 7 Fiha jinΩammu l-flus u ˙wejje© prezzjuΩi (10) u 10 Tinda li tintrama barra g˙al xi wirja (8) Tlett ijiem qabel il-festa u l-funzjoni tag˙ha (5) Im˙allas biex jirçievi l-gazzetta (7) Kollezzjoni jew xi ©iΩirana (7) Tag˙milha g˙and konfessur (5) Il-frott g˙adu ma sarx (5) Biçça la˙am daqsiex (5) u 26 Dan jikteb l-editorjal (6) Imnifsejk jie˙du r-ru˙ f’xi post b˙al

dan (5) Timsa˙ wiççek bih, jew imnie˙rek (6) u 34 Xi nefqa barra minn lokha (4) NumeruΩ, dejjem jiΩdied (6) Óadu g˙alihom sew (6) Jifla˙ qatta tiben, jifla˙ jag˙mel ....

(4) 38 u 40 Naturalment tanbur Ωg˙ir (9) 44 Din il-mara ta’ 43 mimdud? Le! (4) 48 Dannu, ˙sara u g˙aw© (4) 49 Fuqha fil-kçina jsir ix-xiwi (8) 51 Dawn segwaçi ta’ Budda (8) 52 Fiha joqg˙od l-akkuΩat waqt xi ©uri (6) 55 Minnu jtir l-ajruplan u jinΩel (6) 57 Siket, waqa’ fil-.... (4) 59 Issibu dejjem ma’ .... ommu (4) 61 Ilment li ma jaqta’ xejn (4) 63 Lela tibdel kemm kemm isimha (4) 65 Wie˙ed mill-qlafat (6) 66 Obbligu tal-kuxjenza (4) 68 Isem Mussolini (6) 69 I©©errih wara xi bieb (6) 70 Aktar minn çens wie˙ed (4) 71 Bih is-saqajn jibqg˙u nofshom mikxufa (6) 74 I˙oss çertu obbligu (4) 76 Fuqu tista’ sserra˙ rasek (4) 78 Tort jew offiΩa (5) 79 u 81 Din ix-xitla ssibha f’Kemmuna? (6) 82 Missier il-mara jew ˙uha (5) 83 Kollox biç-çajt jew b’finta (7) 86 Dawn imexxu b’id tal-˙adid u kiefra (7) 89 PreçiΩ (5) 90 u 91 Sistema li ma tinbidilx (6) 92 Miftu˙ kollu, fil-bera˙ (5) 97 Biljett li ji©©emma’ u jinbidel f’xi rigal (5) 99 u 100 Sensiela ta’ mistoqsijiet u twe©ibiet (10) 102 Taqbad bihom (5) 103 u 104 Juru wiçç b’ie˙or (8) 106 u 107 Tqaxxru u tieklu nkaljat (8) 32 33 35 36 37

2 u 3 DiΩastruΩ, 4 Rtir, 6 Pappa, 7 Ûelqa, 9 u 10 Stupendi, 11 Tosku, 12 Ûbilanç, 13 Makakki, 16 Tnejn, 18 Kwala, 22 u 24 PadrePio, 26 u 27 Briganti, 32 Fakkar, 33 Idu, 34 Kbar, 35 Nkiteb, 36 Ma˙bub, 37 Nesa, 38 u 40 Tollerati, 44 Fomm, 48 Song, 49 u 51 Irrikonçiljabbli, 52 A˙˙ari, 55 Patata, 57 Ewro, 59 Kiri, 61 Kelb, 63 Ward, 65 Óammel, 66 Sfar, 68 Aronne, 69 Kalata, 70 Assi, 71 Urtati, 74 Qtil, 76 Soru, 78 A©ent, 79 u 81 Óavana, 82 Ltima, 83 Mitru˙a, 86 Klamari, 89 Itjeb, 90 u 91 Lostru, 92 Rajna, 97 Óaruf, 99 u 100 Kukkudrill, 102 Ratal, 103 u 104 Karretta, 106 u 107 Annimali.

KUPUN TISLIBA Ibg˙at it-tisliba tieg˙ek lil: Tisliba, KullÓadd, Çentru Nazzjonali Laburista, Triq Mile End, il-Óamrun.

Isem:

Indirizz:

Nru tat-telefown: Rebbie˙a ta’ €25: LILY CORDINA, 7, Misra˙ ir-Repubblika, iΩ-Ûejtun, ÛTN 1011.

Log˙ob

22.12.2013

31

TISLIBA BIN-NUMRI Po©©i n-numri f’posthom Bi 3 numri 099 143 235 238 287 346 359 429 478 479 538 663 707 756 777 858

B’4 numri 0036 0885 1016 1086 1226 1282 1369 1737 1813 2002 2177 2303 2461 2648 2655 3208 3501 3554 3703 3901 4085 5066 5350 5585 5788 5946 6111 6119 6196 6565 7719 7916

8065 8129 8325 8769 9084 9209

B’5 numri

B’6 numri

00328 01083 07353 21350 22123 22280 27381 34148 39379 40856 44083 47377 51197 55128 58138 63204 68353 78579 80968 81258 88155 94011

334651 784651 916352 921437

Bi 8 numri 20553425 28361318 92442140 96797681

SUDOKU SPONSORJATA MINN WELLA

Irba˙ xampù u conditioner Wella Aqta’ dan il-log˙ob u ibag˙tu: KOMPETIZZJONI WELLA, KullÓadd, Çentru Nazzjonali Laburista, Triq Mile End, il-Óamrun.

Isem: ..........................................................................................

Indirizz:......................................................................................... .....................................................................................................

Rebbie˙a: FRANCES CAUCHI, 53, Triq Lanzon, Óal Tarxien, TXN 1813.

Kompetizzjoni Centro Casalinga Ìemma’ s-sitt kupuni u ibg˙athom f’daqqa lil: KullÓadd, Kompetizzjoni Centro Casalinga, Çentru Nazzjonali Laburista, Triq Mile End, il-Óamrun.

Isem:...................................................................................................................................................................

5

Indirizz:.............................................................................................................................................................. ...........................................................................................................................................................................

Nru tal-karta tal-identità:............................................. Nru tat-telefown:........................................................

32

Avviâ„Śi

22.12.2013

PROPRJETĂ€

AFFARIJIET GĂ“ALL-BEJGĂ“

TANAYA’S Dev Ltd: G˙aℌla kbira ta’ appartamenti f’kull ℌona ta’ Malta. Jinbieg˙u ming˙ajr depoℌitu u n˙allsulek il-kuntratt. Offerta speçjali. G˙al aktar dettalji çempel 9992 4999.

Ming˙ajr aŠenti jekk jog˙Šbok.

Snieter g˙all-bejg˙; Miroku kaçça Gamba trap plattini, Razzini plattini. G˙al aktar informazzjoni çemplu 2131 8328 jew 7946 4761.

PROPRJETÀ GÓALL-KIRI L-IMSIDA, TA’ XBIEX: Blokk flats moderni lesti g˙all-kiri.

G˙amara Šdida u fihom il-lift modern. Çemplu 2131 8328 jew 7946 4761

Inbig˙u kull tip ta’ arloŠŠi. Selezzjoni kbira ta’ arloŠŠi talidejn Casio u Citizen, kemm diŠitali, jew ana logs, varjetà kbira ta’ alarm clocks, kemm Citizen, Seiko Du gena talmarka Pierre Cardin. Varjetà sabi˙a ta’ cuckoos li ja˙dmu kemm bil-˙abel u bil-batterija,

bi prezzijiet tajbin. Nag˙mlu wkoll tiswijiet ta’ arloŠŠi talidejn u kif ukoll tal-˙ajt u grandfather clocks. Nag˙mlu wkoll testing bil-pressure test machine , sistema ta’ testing g˙al kull tip ta’ arloŠŠi biex jintuℌaw g˙all-ilma (vacuum test u pressurised test) waqt li qieg˙ed tistenna g˙alih. Tiswija bil-garanzija – 110 Triq ilKungress Ewkaristiku, il-Mosta. Çempel 2141 7235 jew 9982 5389.

Salotti ta’ kull stil bi prezzijiet moderati, tpartit aççettat.

Ikollna wkoll salotti second hand. Çempel 2137 4823 jew inkella 9982 4139. Sander, kalibratur, ℌewŠ piedi wisa’, kundizzjoni mill-aqwa. Çineg grit 60 u 120 biex imorru mag˙ha. Çempel g˙al aktar informazzjoni fuq 7961 7945.

AGR AUTO JAPANESE PARTS GĂ“ALL-KAROZZI InbigË™u kull tip ta’ parts ta’ karozzi ĂŒappuniâ„Śi u Koreani, fosthom Kia, Toyota, Isuzu, Daewoo, Mitsubishi, Honda, Subaru. Huma wkoll importaturi ta’ â„Śjut u air filters, shock absorbers, brake pads, clutches, eçç. Parts Šenwini. GË™al aktar informazzjoni çempel 2144 6839 jew 9947 4505. Fax: 2147 0295.

Email: alex@agrautoparts.com

PARTS TAL-KAROZZI

L-Awtorità ta’ Malta dwar ir-Riℌorsi (MRA) tixtieq tavℌa li dawn l-iskemi ta’ g˙oti nazzjonali qed jiŠu estiℌi sal-31 ta’ Di embru 2014: Sistemi ta’ solar water heaters fis-settur domestiku Roof Insulation u Double Glazing g˙al uℌu domestiku Restawr ta’ Bjar Domestiçi

Toyota, Honda, Daihatsu, Fun Cargo, Toyota Corsa, Glanza, Starlet, Integra, Civic, Terios, Tercell, Pajero JR, Pajero 2-8, Micra 2001, Polo 1994, Discovery 3 2005, Opel Corsa 2002, Freelander u ˙afna parts o˙ra. Triangle Truck tyres Šodda. Irrikorri g˙and Salvu Cassar, G˙awdex. Çempel g˙al aktar informazzjoni fuq 2155 6674, 9947 5746 jew 9928 8699.

DAR GÓALL-ANZJANI Villa Robinich – dar g˙all-anzjani b’atmosfera familjari filFgura. Noffru kull g˙ajnuna lillanzjani u dak kollu li jkollhom bℌonn b’dedikazzjoni kbira minn carers professjonali. Ikel jissajjar mill-kçina tag˙na stess u skont il-bℌonn ta’ kull individwu. Çempel sabiex ting˙ata aktar informazz-joni fuq 2166 6142 jew 7966 6142 jew ibg˙at email lil robinich@go.net.mt

DAR GÓALL-ANZJANI Medina Home for The Elderly, 106 Labour Ave, ir-Rabat. Dar g˙all-anzjani mg˙ammra bil-kumditajiet kollha. Staff ikkwalifikat. Nurses u care workers 24 sieg˙a. Prezzijiet raŠonevoli li jibdew minn ₏23 kull persuna.

Naççettaw respite u bed ridden. Çempel dawn in-numri: 2145 908, 2145 4858 jew 7945 4908.

KISI, TIBJID U TIKÓIL Jason Gatt g˙al kull xog˙ol ta’ tibjid u tik˙il, kisi normali, fuq il-fil, fuq xog˙ol antik u bilpont, kisi bil-Šibs u graffiato.

Kiri ta’ cherry picker (tower ladder). Çempel 9945 4235 jew 2180 5811.

WATERPROOFING BRANE

MEM-

G˙al aktar informazzjoni, id˙ol fuq il websajt www.mra.org.mt TAGÓLIM

Malta Resources Authority, Millennia, Aldo Moro Road, Marsa MRS 9065, Malta.

Tel: +356 21220619; Fax: +356 22955200 E-mail: enquiry@mra.org.mt; www.mra.org.mt

Korsijiet f’livell Ordinarju f’diversi suŠŠetti b˙allMatematika, Ingliℌ, Malti, Françiℌ, Fiℌika u o˙rajn. Noffru wkoll korsijiet tal-ECDL. Prezz ₏35 kull module. Noffru wkoll korsijiet baℌiçi fil-kompjuter, ₏50. G˙al aktar dettalji çempel 2166 2241 jew 7766 2241 jew ℌur is-sit elettroniku www.tudorinstitute.com

TAGĂ“LIM TAS-SEWQAN

6(-ƪ$ *ƪ$// 2))(57, ,O .RUSRUD]]MRQL WDœ ;RJƍRO X 7DƍULƼ THG WJƍDUUDI LOOL O RIIHUWL HOHWWURQLƛL LPVHPPLMD KDZQ WDƍW ƼHZ LSSXEEOLNDWL PLG GLSDUWLPHQW WDO .XQWUDWWL

‡ Provisions of Training Services in Language and Numeracy Skills (CT3139/2013) ‡ 'DWD WDœ O JƍHOXT WDœ -DQQDU ¿G DP ‡ Provisions of Training Services as Care Workers (CT3145/2013) ‡ 'DWD WDœ O JƍHOXT WDœ -DQQDU ¿G DP ,G GRNXPHQWL QHƛHVVDUML JƍDOO RIIHUWL LPVHPPLMD KDZQ IXT MLVWJƍX MLQNLVEX PLV 6LVWHPD (OHWWURQLND 3XEEOLND WDG 'LSDUWLPHQW WDO .XQWUDWWL ZZZ HWHQGHUV JRY PW

1XPUX WDœ RIIHUWL RƍUDMQ OL MNRSUX HUEJƍLQ VXƼƼHWW LHƍRU VHU MLQƍDUƼX ¿O MLHP OL ƼHMMLQ 3URJUDPP 2SHUDWWLY ,, 3ROLWLND WDœ .RHĪMRQL ,QVDƍƍX ƪLOLWQD JƍDOO $NWDU ,PSMLHJL X .ZDOLWDœ WDœ ƪDMMD $ƍMDU 3URƼHWW SDU]MDOPHQW LI¿QDQ]MDW PLOO 8QMRQL (ZURSHD )RQG 6RƛMDOL (ZURSHZ )6(

5DWD WDÂś NRÂżQDQ]MDPHQW )RQGL 8( )RQGL 1D]]MRQDOL 1LQYHVWX ÂżO IXWXU WLHJĆŤHN

Tewmi Group g˙al lezzjonijiet tal-karozzi kemm manual u kif ikoll automatic. Cab service u karozzi g˙all-kiri bi prezzijiet raŠonevoli. Ûur is-sit www.tewmi.com jew çempel 9942 2422.

WP Ltd ta’ Triq ix-Xitwa, Óal Qormi, jispeçjalizzaw f’xog˙ol ta’ waterproof membrane , damp proofing u rubberised paint. 25 sena esperjenza. Stimi b’xejn u prezz moderat. Çempel 2148 8972, 2143 8326, 9944 5527 jew 9949 3840, jew id˙ol fis-sit elettroniku: www.wpMalta.com INVESTIGAZZJONI PRIVATA ÛwiŠijiet, g˙erusija u relazzjonijiet o˙ra. DNA testijiet forensiçi, tfal ma˙tufa minn Malta, kaℌijiet çivili, kaℌijiet o˙ra fil-qorti.

Problemi ta’ kumpanniji jew negozju. Nag˙tu xhieda filQorti. Na˙dmu f’Malta u kif ukoll barra. Çempel 7959 0000 jew www.privateinvestigationmalta.com

AvviΩi

22.12.2013

MUSIC LINK Issibilna kull tip ta’ strumenti muΩikali, fosthom drums kemm akustiçi u elettriçi, cymbals, percussion, pjanijiet di©itali, baby grand pianos, sound mixers u sound cards.

Apparat ta’ DJ, sound systems, kitarri klassiçi u akustiçi, bass guitars , strumenti tar-ram, wood winds, vjolini, spare parts u aççessorji o˙ra. G˙andna ssib wkoll kotba tal-muΩika tattag˙lim. Mur Music Link, 262, Triq Fleur-de-Lys, B’Kara. Çempel 2148 2796.

xitwa, u ma jag˙mlux condensation. Stimi b’xejn.

Horvin Ltd, A42 Industrial Estate, il-Marsa. Çempel 2122 6320, 2122 7196 jew 9989 1800.

Email : horvin@waldonet.net.mt jew www.horvin.eu

XOGÓOL TAL-ÌEBEL

33

stima bla obbligu çemplu 7972 9967 jew Ωur is-sit www.kendawaterproofing.com

aktar informazzjoni çempel 2189 8999 jew 9946 5666.

Kull min huwa interessat içempel 2141 2658 u jistaqsi g˙al Raymond.

XOGÓOL TA’ ALUMINIUM

KUMPANIJA

KLIEB

Vin Aluminium. Nag˙mlu bibien, twieqi, insect screens, eçç. Nag˙mlu wkoll xog˙ol ta’ tiswijiet. Sabiex tikseb

Ra©el ta’ 57 sena mill-Mosta jixtieq jiltaqa’ ma’ mara ta’ età minn 25 sa 50 sena, g˙al ˙biberija u relazzjoni tajba.

Offerta mhux ta’ min jitlef fuq ©riewi German Shepherd tarrazza Pura. Çempel fuq 7953 1191.

Varjetà ta’ ˙wat, ˙oroΩ, kanali tal-ilma, çangatura qadima jew ©dida, kantun qadim, lavur ta’ kull tip. Biex tikseb aktar informazzjoni çempel lil Jason g˙al aktar informazzjoni fuq in-numru 2143 2352 jew 9947 7167.

WATERPROOF MEMBRANE WP Ltd ta’ Triq ix-Xitwa, Qormi, jispeçjalizzaw fuq xog˙ol ta’ waterproof membrane, damp proofing u rub be rised paint . 25 sena esperjenza. Stimi b’xejn u prezz moderat. Çempel 2148 8972, 2143 8326, 9944 5527 jew 9949 3840, jew id˙ol fis-sit elettroniku: www.wpMalta.com

DARREN WATER PROOFING G˙al kull tip ta’ xog˙ol fuq faççata, bjut, appo©©i, gallarijiet eçç. Membrane jew liquid membrane .

Mela pprote©i l-proprjetà tieg˙ek mill-ilma tax-xita u çempel issa g˙al stima b’xejn binnumru 7905 8883 jew id˙ol fuq is-sit www.darrendoitall.com

XOGÓOL TA’ ALUMINIUM G˙al kull xog˙ol ta’ aluminium shutters, g˙ad-djar jew garaxxijiet. Nag˙mlu bibien g˙all-˙wienet, aperturi, roller shutters, g˙at-twieqi u bibien, roller u ceiling systems.

Issibilna bibien li jifil˙u nnar, aluminium b’ thermal insulation biex tnaqqas iss˙ana fis-sajf u l-kes˙a fix-

WATERPROOFING U MEMBRANE Il-bejt tieg˙ek jag˙mel l-ilma?

G˙andek problema ta’ moffa?

Kenda Ltd issolvilek il-problema. Nispeçjalizzaw fuq xog˙ol ta’ waterproofing u membrane b’10 snin garanzija. Xog˙ol professjonali blaqwa materjal ISO pool. G˙al

Kupun AvviΩi Klassifikati

Offerta 1: ©img˙a wa˙da

– €3.50

Offerta 2: 5 ©img˙at

– €14

Offerta 3: 13-il ©img˙a

– €30

Offerta 4: 26 ©img˙a

– €56

Offerta 5: 52 ©img˙a

– €93

IKTEB L-AVVIÛ F’DAN L-ISPAZJU

ISEM, KUNJOM u INDIRIZZ

ÓLAS B’CHEQUE JEW CASH LIL: Sound Vision Print Ltd,

KullÓadd, AvviΩi Klassifikati, Çentru Nazzjonali Laburista, Triq Milend, il-Óamrun, ÓMR 1717

34

Almanakk

22.12.2013

Ritratt mill-antik IT-TEMP GÓAL-LUM

It-Tnejn

It-Tlieta

L-Erbg˙a

HI

16°C

16°C

17°C

LO

12°C

11°C

13°C

TWISSIJIET: Xejn L-OGÓLA TEMPERATURA: 17°C L-INQAS TEMPERATURA: 10°C UV INDEX: 2 TEMP: Pjuttost imsa˙˙ab bil-˙albiet iΩolati taxxita f'xi waqtiet VIÛIBBILTÀ: Tajba minbarra f’xi ˙albiet tax-xita

Il-Óamis

Il-Ìimg˙a

Is-Sibt Ritratt: Bay Retro

RIÓ: Ftit Qawwi mil-Lvant lokalment ftit qawwi g˙al qawwi BAÓAR: Moderat g˙all-qawwi lokalment qawwi IMBATT: Baxx mix-Xlokk TEMPERATURA TAL-BAÓAR: 19°C

HI

15°C

13°C

15°C

LO

09°C

09°C

11°C

SpiΩeriji li jift˙u llum il-Óadd

SpiΩeriji li jift˙u fil-Milied

Chemimart Pharmacy, Licensed at 3, Freedom Square Il-Belt Valletta The Cross Pharmacy; 859, Triq il-Kbira San ÌuΩepp, il-Óamrun Lantern Pharmacy, Misra˙ il-Kebbies, Santa Venera St. Anne Pharmacy, 24, Misra˙ Sant’Elena, Birkirkara Charing Pharmacy, Triq il-Mimosa, Tal-Pietà Lourdes Pharmacy, Triq in-Naxxar, San Ìwann Harley Pharmacy, 1, Triq Nathalie Poutiatin Tabone, Tas-Sliema Iklin Pharmacy, Triq Geronimo abos, l-Iklin Naxxar Pharmacy, Vjal il-21 ta' Settembru i in-Naxxar El Medina Chemist, Triq il-Maskli, il-Qawra Sta. Lucia Pharmacy, 1, Misra˙ Dorell, Santa Lucia Alpha Pharmacy, Triq Bormla k.m Vjal il-Kottoner, il-Fgura St. Peter Pharmacy, Triq is-Sebbelika ÓaΩ-Ûabbar Brittania Pharmacy, 5, Triq il-Bajja s-Sabi˙a, BirΩebbu©a Bronja Pharmacy, Sonata, Triq il-Bronja, iΩ-Ûurrieq Brown's Pharmacy, 47, Vjal il-Óelsien, ÓaΩ-Ûebbu© Ba˙rija Pharmacy, Triq Raddet ir-Roti k/m Triq lIskola, il-Ba˙rija Castle Pharmacy, 2, Misra˙ l-Indipendenza, Victoria G˙awdex St. John Pharmacy, 85, Triq l-Indipendenza, ix-Xewkija G˙awdex

Royal Pharmacy, 271, Triq ir-Repubblika, Il-Belt Valletta Thomas' Pharmacy, 796, Triq il-Kbira San ÌuΩepp, il-Óamrun Drugshop Dispensary, Vjal De La Cruz, Óal Qormi Marrit Pharmacy, Triq l-1 ta’ Mejju,Fleur-de-Lys Birkirkara Brown's Pharmacy, Shop 10, Yacht Marina Apartments, Triq il-Marina, l-Imsida Penny Lane Pharmacy, Triq is-Sejjie˙, Swieqi Drug Store: Anglo Maltese Dispensary Ltd. 382, Triq Manwel Dimech, Tas-Sliema St. Catherine Pharmacy, Triq id-Dielja k/m Triq Santa Katerina, Ó'Attard Sg˙ajtar Pharmacy, Triq is-Sag˙jtar, il-Mosta Karizia Drugsture, 69, Triq George Borg Olivier, il-Mellie˙a Distinction Pharmacy, 32, Pjazza Antoine De Paule, Paola Milia's Pharmacy, Triq il-Kottonera Birgu Cilia's Pharmacy, 303, Triq ÓaΩ-Ûabbar il-Fgura Beta Pharmacy, 50/52, Triq Santa Marija, Óal G˙axaq Kirkop Pharmacy, 9, Triq il-Parroçça, Óal Kirkop Tal-Grazzja Pharmacy, Triq Fran©isk Farrugia, ÓaΩ-Ûebbu© Ba˙rija Pharmacy, Triq Raddet ir-Roti k/m Triq lIskola, il-Ba˙rija Taç-Çawla Pharmacy, Triq 7 ta' Ìunju 1919, Victoria G˙awdex St. Joseph Pharmacy, 28, Pjazza San ÌuΩepp, il-Qala G˙awdex

Lottu

46 52 81 29 22 18 80 68

Grand Lottery

04 00

Super 5

27

21

39

10

29

06 03 01 09 04

Din il-Ìimg˙a mill-Istorja

Ir-Re Edward VII f’Malta fl-1903

Wirja ta’ Presepji Il-Kummissjoni Kultura fi ˙dan is-Soçjetà Filarmonika Pinto Banda San Sebastjan qed ittellg˙a ‘Emanuel’ - wirja ta’ aktar minn 30 presepju, bambini u xog˙ol ie˙or relatat ma’ Ωmien il-Milied, kif ukoll hemm g˙all-wiri presepji g˙all-kompetizzjoni nazzjonali. Din ilwirja tkun miftu˙a kuljum bejn il-5.00pm u t8.00pm u Sibtijiet u Ódud bejn l-10.00am u 12.00pm u bejn il-5.00pm u t-8.00pm, sat-3 ta' Jannar, fil-Ka in Pinto. Nawguraw il-Milied ittajjeb u s-sena t-tajba lil kul˙add.

LINK Breakfast Din is-sena l-grupp LINK; grupp ta’ Ωg˙aΩag˙ fi ˙dan il-parroçça ta' San Ìor© f'Óal Qormi, qed jorganizza Christmas Breakfast, wara l-Quddies ta' nofs il-lejl, fl-Oratorju Sagra Familja tal-istess parroçça.

Prezz: €10 kbar, €5 Ωg˙ar Ma’ Kull 10 Biljetti jing˙ata wie˙ed b’xejn g˙all-biljetti tista’ jew iççempel fuq 79081101, tibg˙at email fuq info@linkyouths.org inkella mill-˙anut Bargain Mix f'Óal Qormi.

Suq Arti©janali G˙all-InkluΩjoni Equal Partners Foundation, NGO mmexxija minn ©enituri, Fondazzjoni li ta˙dem ma’ persuni b'diΩabilità, se jorganizzaw suq arti©janali nhar il-Óadd 22 Diçembru fil-Ìonna ta’ Hastings il-Belt mis-1.00 pm sat-8.00 pm.

Se jkun hemm g˙aΩla vasta ta’ tilari bi prodotti mag˙mulin bl-idejn kif ukoll sezzjoni b’inbid u delizzji mpurtati minn Spanja. Ser ikun hemm ukoll prestazzjonijiet ˙ajjin matul il-lejla.

Id-d˙ul huwa b'xejn u l-g˙an tas-suq huwa li jippromwovi l-inkluΩjoni u l-emançipazzjoni tal-persuni b'diΩabilità.

Presepju Statiku

22.12.2001 Richard Reid prova j©arraf ajruplan bi spluΩΩiv mo˙bi fiΩ-Ωarbun tieg˙u

22.12.1990 – Il-Parlament tal-Kroazja japprova il-kostituzzjoni li g˙adda fis-se˙˙ sal-lum

G˙all-wiri g˙and Fredu Muscat, 56, Main Street Birkirkara.

Mill-14 ta’ Diçembru 2013 sal-5 ta’ Jannar 2014.

Il-˙in tal-ftu˙ huwa mill-16.00 sat-20.30.

Sibtijiet, Ódud u festi mid-9.00 sa 12.00 u mill16.00 sat-20.30.

Sports

22.12.2013

35

It-tIelet edIzzjonI tal-IstrIna eurosport Football nursery Fun event KwaΩi 300 tifel taw sehemhom g˙all-Istrina din is-sena billi ˙adu sehem fil-Football Nursery Fun Event organizzat mill-Eurosport u l-Malta Community Chest Fund.

Tnax-il nursery ˙adu sehem fl-attività u g˙enu biex jin©abar €2,000.

Eurosport, li g˙al darb’o˙ra taw €10,000 lill-Istrina stiednu lin-nurseries kollha involuti filYouth F.A. biex jie˙du sehem fit-tielet edizzjoni tal-Istrina EuroSport Football Nursery Fun Event.

“A˙na kburin b’din l-attivita’ g˙ax qed noffru lit-tfal iç-çans li jag˙mlu l-parti tag˙hom waqt li jie˙du pjaçir u jiltaqg˙u ma’ tfal minn nurseries o˙ra,” qalet Christina Peresso, Kap EΩekuttiv ta’ Peresso Group.

turnament bejn l-GÓÌs, l-mFa, l-mFCa u l-mFra L-G˙aqda Ìurnalisti Sports li tirrappreΩenta lill-©urnalisti tal-Isport f'pajjiΩna se ter©a' torganizza g˙al sena o˙ra t-turnament tal-futbol tradizzjonali tal-g˙ada talMilied.

Din is-sena it-turnament se jer©a' jkollu l-parteçipazzjoni tat-timijiet ta’ erba’ g˙aqdiet, tim mill-G˙aqda Ìurnalisti Sports, tim talMalta Football Referees Association, tim tal-Malta Football Coaches Association u tim iffurmat mill-impjegati tal-MFA. L-edizzjoni tat-turnament ta' din is-sena se ssir filGrawnd taç-Çentinarju lÓamis 26 ta' Diçembru, lg˙ada tal-Milied, jum li f’dawn l-a˙˙ar snin sar anki sinonimu hawn Malta malIstrina. Hekk ukoll issa saret tradizzjoni li l-parteçipanti jag˙tu donazzjoni lillCommunity Chest Fund. Liskop primarju ta’ dan it-turnament mhux speçifikament biex jin©abru fondi g˙allIstrina, iΩda g˙andu l-g˙an li jlaqqa’ lil dawk li ja˙dmu matul is-sena fil-futbol lokali f'atmosfera totalment differenti u jkollhom lopportunità li jawguraw lil x u l x i n f ’ d a n iΩ - Ω m i e n t a ’ festi.

Ir-rebbie˙a tal-a˙˙ar Ωew© edizzjonijiet ta' dan it-turnament kienu t-tim tal-kowçis.

L-ewwel Ωew© log˙biet li jintlag˙bu fl-istess ˙in fuq baΩi ta' seven-a-side jibdew fit-8.30 ta’ filg˙odu bil-finali tintlag˙ab f’nofs in-nhar neqsin kwart.

L-attività saret nhar il-Óadd li g˙adda mid-9 am sas-1pm ta˙t il-patronçinju tal-Eççellenza Tieg˙u Dr. George Abela, President ta’ Malta, fil-Kulle©© ta’ San Alwi©i f’Birkirkara u filgrawnds tal-Infetti Birkirkara.

L-attività ma kinitx kompetittiva biex tag˙ti lit-tfal l-opportunità li jipprattikaw l-isport filwaqt li jie˙du gost ji©bru l-flus g˙an-nies fil-bΩonn.

G˙all-edizzjoni ta’ din is-sena kienu mistiedna jie˙du sehem it-tfal kola ta’ ta˙t l-10 snin membri fin-nurseries kollha talYouth F.A. Il-parteçipanti g˙amlu donazzjoni kull wie˙ed g˙al din ilkawΩa u kull parteçipant rçieva çertfikat speçjali ffirmat millPresident ta’ Malta u midalja speçjali g˙all-okkaΩjoni.

L-Eççellenza Tieg˙u l-President ta’ Malta Dr George Abela flimkien mat-tfal tan-nurseries

36

Sports

22.12.2013

KAROzzI u MuTuRI

DEMOLITION DERBY B’RISQ L-ISTRINA

James Zahra, rebbie˙ tal-Enduro fl-Im©arr, il-Óadd li g˙adda Illum, g˙all-Assoçjazzjoni Sport Muturi u Karozzi, huwa jum prominenti u speçjali fil-kalendarju sportiv g˙ax ti©i organizzata l-20 edizzjoni ta’ ©urnata attivitajiet b’risq L-Istrina.

L-attivitajiet jibdew fl-10.00 ta’ filg˙odu bit-ti©rijiet tal-karozzi autocross. Din sa tkun il-˙ames ti©rija millkampjonati ASMK Pasta Poiatti 2013/14. Is-sezzjoni tal-muturi se jsuqu fun race u jekk dejjem ikun hemm konkorrenza biΩΩejjed ji©u organizzati tliet klassijiet, motocross open class li se tkun daqsxejn differenti mis-soltu bit-tluq ta’ din il-klassi jkun b’©irja missewwieq g˙all-mutur qabel jistartja u jitlaq. Klassi o˙ra tkun dedikata g˙all-muturi Enduro biss, ta’ qabel l1999. Din il-klassi jkun fiha l-muturi kollha li jie˙du sehem fit-tlielaq Enduro. It-tielet klassi tkun g˙allmuturi motocross vintage li tqanqal nostal©ija talmotocross mis-snin img˙oddija. Dawk il-muturi antiki sal-1999 huma meqjusa vintage u jistg˙u jie˙du sehem f’din il-klassi li s-sena l-o˙ra kienet attrazzjoni kbira g˙ad-dilettanti.

Is-sezzjoni awtocross ser torganizza autocross rides g˙all-ispettaturi. Dawn il-karozzi jkunu mg˙ammra bit-tieni seat komplut bis-sigurtà neçessarja biex ilpubbliku preΩenti jista’ jmur dawra bil-karozza li jixtieq.

G˙all-˙abta tat-3.30 tibda l-preparazzjoni g˙all-

famuΩa Demolition Derby meta g˙al darb’o˙ra tibda lpopolari ‘In˙abbtuhomg˙allistrina’. F’din l-edizzjoni se jie˙du sehem 18-il karozza li kollha ppreparati biex jag˙mlu wirja kif jixraq. G˙al din l-attività se jie˙du sehem dawn it-tipi ta’ karozzi: Toyota Stellar, Volvo, Toyota Corsa, Toyota Crown, Toyota Corona, BMW, Mercedes, Lada, Peugeot, Ford, Hunter, Seat Terra u Ford Orion. Il-karozzi kollha jg˙addu minn numru ta’ spezzjonijiet fejn jid˙lu s-sigurtà tas-sewwieq u l-konformità mar-regolamenti. Dan isir min uffiçjali talASMK u jekk sewwieq ma jing˙atax il-passed test, ma jkunx jista’ jikkompeti fid-Demolition.

Intant, nhar il-Óadd li g˙adda l-Assoçjazzjoni Sport Muturi u Karozzi organizzat it-tieni attività millKampjonat Enduro fil-barriera ta’ Torri Falka, limiti talIm©arr. Óadu sehem 25 kompetitur li kienu maqsuma fi tliet klassijiet: dik ta˙t il-250cc, dawk ikbar minn 250cc, u klassi muturi trials . Kull sewwieq kellu jag˙mel ©irja wa˙da g˙al Pole Position u Ωew© ©irjiet kontra l-arlo©© fuq trakk maqsuma f’erba’ stadji b’tul ta’ 4.5 kilometri.

Fi klassi A, b’muturi b’çilindrata sa 250cc, il-Pole Position intreba˙ minn James Zahra fuq Yamaha 250cc. Dan irre©istra l-a˙jar ˙in fl-ewwel ©irja u kompla jtejjeb il-˙in tieg˙u kemm fl-ewwel timed run b’˙in ta’ erba’ minuti 16.0 sekondi u fit-tieni timed run

re©a’ kellu rekord b’˙in ta’ erba’ minuti 5.82 sekondi.

Joseph Scicluna fuq Honda 125cc ˙a t-tieni post b’˙in ta’ erba’ minuti 43.0 sekondi. Fit-tielet post spiçça Clayton Camilleri fuq KTM 250cc b’˙in ta’ erba’ minuti 43.21 sekondi.

Fi klassi B, b’muturi ikbar minn çilindrata ta’ 250cc, kellna taqtig˙a bejn tlieta mill-aqwa sewwieqa talEnduro li huma Matthew Gauci, Alex Sant Fornier u Matthew Salomon. Gauci spiçça bl-a˙jar ˙in ta’ erba’ minuti 22.17 sekonda li mill-bidu ˙a l-kmand ta’ din il-klassi. Sant Fornier u Salomon ©ew it-tieni u t-tielet rispettivament.

Fi klassi C li kien fiha l-muturi kollha trials bil-veteran Robert Caruana fuq Gas Gas 280cc jiddomina bla˙jar ˙in tieg˙u ta’ erba’ minuti u 15.99 sekonda, segwit minn Gary Debono fuq Montesa b’˙in ta’ erba’ minuti 37.19 sekonda u fit-tielet post spiçça Damon Bonello fuq Gas Gas 280cc li rregista ˙in ta’ erba’ minuti 38.40 sekonda.

L-Assoçjazzjoni dejjem tippremja lir-rebbie˙ overall sponsorjat minn Dunlop fejn g˙at-tieni darba konsekuttiva James Zahra, fuq Yamaha 250cc, reba˙ il©urnata b’˙in rekord ta’ erba’ minuti 5.82 sekonda birrunner-up ikun Robert Caruana, fuq mutur Gas Gas 280cc, b’˙in ta’ erba’ minuti 15.99 sekonda. L-attivitajiet tal-Enduro jkomplu s-sena die˙la.

Sports

22.12.2013

37

spanja gÓadha KKlassifiKata l-aqwa fid-dinja Iç-champions tad-dinja u talEwropa, Spanja, temmew issena 2013 f’ras il-klassifika talAqwa Timijiet tad-Dinja tasSena tal-FIFA/Coca Cola – poΩizzjoni li ilhom jokkupaw g˙al dawn l-a˙˙ar sitt snin.

L-unur, f’din il-lista tal-aktar tim li mexa ’l quddiem ˙aduh lUkraina meta bid-disa’ reb˙iet, Ωew© draws u telfa wa˙da matul is-sena tellg˙u 312-il punt u b’hekk telg˙u 29 post g˙at-18-il post.

F’din l-a˙˙ar edizzjoni tal-lista

tat-tim tas-sena, l-ewwel g˙axar postijiet baqg˙u l-istess, bi Spanja tkompli tiddomina quddiem il-Ìermanja u l-Ar©entina, bil-Kolombja, il-Portugall u lUrugwaj fil-posti-jiet ta’ wara, bl-Italja s-seba’, l-IΩvizzera ttmienja, l-Olanda d-disa’, u lBraΩil l-g˙axra. F’dan l-a˙˙ar xahar, l-ewwel g˙axar postijiet baqg˙u l-istess b˙al dak ta’ qabel; filwaqt li Ωew© timijet AΩjatiçi: il-Filippini u l-Gwam kisbu l-og˙la post tag˙hom – tal-ewwel telg˙u sitt postijiet u

l-ie˙or tela’ tmienja.

Malta telg˙et erba’ postijiet mix-xahar li g˙adda u issa tinsab fil-132 post. Ta’ min wie˙ed isemmi li pajjiΩna kien temm is-sena li g˙addiet fil-146 post.

Din is-sena kienet wa˙da ta’ suççess kbir g˙all-Armenja u lIstati Uniti. L-Armenja Ωiedet 259 punt fl-a˙˙ar sena u telg˙et fil-35 post, filwaqt li lIstati Uniti telg˙et fl-14-il post meta Ωiedet 237 punt fl-2013. Óarsa lejn il-bidliet re©jonali fl-

Klijent ixxurtjat tal-Banif jirBaÓ iÇ-Çans li jara lil Man. utd jittrennjaw

ewwel 50 post turina li t-timijiet mil-Concacaf Ωdiedu bi tnejn, mis-CAF Ωdied wie˙ed u dawn g˙as-spejjeΩ tal-UEFA, lConmebol u l-AFC, li kollha naqqsu wie˙ed, filwaqt li lOFC g˙ad m’g˙andhom l-ebda tim fl-ewwel 50 post tal-lista.

L-aqwa tim tal-Concacaf inbidel mis-sena l-o˙ra meta kien il-Messiku u issa l-Istati Uniti. Anke l-aqwa tim tal-AFC inbidel f’din il-lista mis-sena lo˙ra, meta filwaqt li fl-2012 kien il-Ìappun, issa huwa l-

Iran. Fil-konfederazzjonijiet lo˙ra l-aqwa timijiet baqg˙u listess: Spanja, l-Ar©entina, ilKosta tal-Ivorju u New Zealand.

F’din l-a˙˙ar edizzjoni tal-lista dinjija tal-FIFA/Coca-Cola ttie˙du inkonsiderazzjoni 30 partita internazzjonali. B˙ala total ittie˙du xejn inqas minn 918-il partita li 415 minnhom kienu partiti ta’ ˙biberija. 347 partita minn dawn kienu partiti ta’ kwalifikazzjoni g˙at-Tazza tad-Dinja tal-2014.

futBOl tan-nisa RiΩultati tan-KO Pembroke

vs

Luxol

2-1 (wara l-˙in barrani)

Vittoriosa

vs

Tarxien w/o g˙al Tarxien

Óamrun

vs

Kirkop 1-4

Lija/Iklin

vs

Fgura

0-8

Log˙ob tal-kampjonat li jmiss fil-5 u s-7 ta’ Jannar 2014

ÛwieMel

finali tat-tazza tal-inKurunazzjOni u sitt tiÌrijiet Mill-equestrian festival Illum fil-Marsa jkollna t-52 laqg˙a tal-ista©un bi programm ta’ seba’ ti©rijiet li sitta minnhom huma mill-Equestrian Festival, bit-ti©rija l-o˙ra tkun il-finali tat-Tazza tal-Inkurunazzjoni. Ilprogramm jibda fis-13.30.

Ti©rija 1 Klassi Copper, fuq distanza ta’ 1640 metru, tibda fis-13.30 – Equestrian Festival Copper Final Is-Sur Nuno Martins tal-Banif jifra˙ lir-rebbie˙, is-Sur David Camilleri B˙ala parti mit-tnedija tal-Kard ta’ Kreditu talManchester United ming˙and Banif Bank, f’Malta, David Camilleri, klijent tal-Banif u partitarju ta’ Manchester United, huwa r-rebbie˙ ta’ kompetizzjoni unika li permezz tag˙ha ser ikollu ç-çans li jara t-tim favorit tieg˙u jittrennja.

Dan il-klijent ixxurtjat se jing˙aqad ma’ mistiedna o˙ra privile©©jati fl-Aon Training Complex biex jara lil u˙ud mill-a˙jar plejers tad-dinja jittrennjaw immexxija minn David Moyes. David Camilleri se jkollu wkoll lopportunità jiltaqa’ mal-plejers u jie˙u ritratt mag˙hom. Il-premju jinkludi wkoll Ωew© biljetti g˙alih u g˙all-mistieden tieg˙u biex jaraw il-log˙ba tal-Barclays Premier League bejn Manchester United u Tottenham Hotspur fl-1 ta’ Jannar.

Il-premju kien parti minn kompetizzjoni organizzata minn Banif Bank g˙at-tnedija talKard ta’ Kreditu tal-Manchester United fis-suq lokali – l-ewwel tax-xorta tag˙ha. Il-premju kien possibbli biss permezz tal-ftehim bejn ilBank u l-Manchester United Football Club – ftehim li jippermetti lill-Bank joffri lill-klijenti tieg˙u numru ta’ inçentivi u inizjattivi relatati mal-Klabb u mat-tim li tant i˙obbu.

David Camilleri kien eçitat ˙afna b’din is-sorpriΩa. “Dan il-premju mhux mistenni hu verament rigal stupend g˙all-Milied u l-Ewwel tasSena. Ma nistax nemmen li se nkun qed nara lir-Reds mill-viçin waqt li jkunu qed jittrennjaw fl-Aon Training Complex u jilag˙bu f’Old Trafford. Din hi opportunità li diffiçli wie˙ed jakkwistaha! Il-mistieden tieg˙i se jkun missieri, li hu eçitat daqsi!”qal is-Sur Camilleri.

Ti©rija 2 Klassi Bronze, fuq distanza ta’ 1640 metru, tibda fis-14.20 – Equestrian Festival Bronze Final Ti©rija 3 Klassi A, fuq distanza ta’ 1250 metru, tibda fit-14.55 – Finali tat-Tazza tal-Inkurunazzjoni Ti©rija 4 Ir-raba’ ti©rija: Klassi Gold, fuq distanza ta’ 1640 metru, tibda fit-15.30 – Equestrian Festival Gold Final Ti©rija 5 Klassi Premier, fuq distanza 1640 metru, tibda fl16.10 – Equestrian Festival Premier Final Ti©rija 6 Klassi Silver B, fuq distanza ta’ 1640 metru, tibda fil-16.45 – Equestrian Festival Silver B Final Ti©rija 7 Klassi Silver A, fuq distanza ta’ 1640 metru, tibda fil-17.15 – Equestrian Festival Silver A Final.

38

Sports

22.12.2013

DOPPJETTA TA’ SUAREZ F’ANFIELD, MAN. CITY GÓAMLU RIMONTA KONTRA FULHAM

PREMIER INGLIÛ RIÛULTATI Liverpool v Cardiff

3-1

Crystal Palace v Newcastle

0-3

Fulham v Man City

2-4

Man Utd v West Ham

3-1

Stoke City v Aston Villa

2-1

Sunderland v Norwich

0-0

West Brom v Hull City

1-1

LOGÓOB GÓAL-LUM Southampton v Tottenham

14:30

Swansea v Everton

17:00

LOGÓOB GÓAL GÓADA Arsenal v Chelsea

21:00

KLASSIFIKA TIM

L

R

D

T

F

K

P

Liverpool Manchester City Arsenal Chelsea Everton Newcastle Unt Manchester Unt Tottenham Hot Southampton Stoke City Swansea City Hull City Aston Villa Norwich City Cardiff City West Brom West Ham United Crystal Palace Fulham Sunderland

17 17 16 16 16 17 17 16 16 17 16 17 17 17 17 17 17 17 17 17

11 11 11 10 8 9 8 8 6 5 5 5 5 5 4 3 3 4 4 2

3 2 2 3 7 3 4 3 6 6 5 5 4 4 5 7 5 1 1 4

3 4 3 3 1 5 5 5 4 6 6 7 8 8 8 7 9 12 12 11

42 51 33 32 27 24 28 15 20 17 22 14 17 15 13 18 14 11 17 12

19 20 17 18 15 22 20 21 15 21 21 20 23 29 25 23 22 27 34 30

36 35 35 33 31 30 28 27 24 21 20 20 19 19 17 16 14 13 13 10

B’log˙ba iktar, Liverpool jinsabu filquççata tal-klassifika wara li f’Anfield g˙elbu lil Cardiff City bl-iskor ta’ 3-1.

Suarez, li g˙adu kemm jiffirma kuntratt ©did, skurja darbtejn f’din il-partita.

Huwa feta˙ l-iskor fil-25 minuta log˙ob.

Sterling g˙amilhm tnejn tliet minuti qabel it-tmiem tal-ewwel taqsima. Però qabel ma ntemmet l-ewwel taqsima Suarez re©a’ niΩΩel ismu fuq il-lista taliskorers g˙al Liverpool biex b’hekk da˙lu jistrie˙ b’vanta©© komdu. Dan kien id-dsatax-il gowl tieg˙u matul dan l-ista©un.

Mutch skurja l-unika gowl g˙al Cardiff

fis-sittin minuta log˙ob wara li kien Ωmarkat. Minkejja li dan il-gowl g˙olla lmoral tat-tim u bdew ikunu perikoluΩi fl-attakki, ma sewa xejn g˙aliex ma rnexxilhomx jinfdu difiΩa ta’ Liverpool.

Manchester City g˙elbu lil Fulham bliskor ta’ 4-2. City kienu fil-vanta©© ta’ Ωew© gowls però Fulham ©abu d-draw, Toure feta˙ l-iskor fit-23 minuta log˙ob, b’Kompany g˙amilhom tnejn Ωew© minuti mit-tmiem tal-ewwel taqsima.

Fulham irrispondew fit-tieni taqsima permezz ta’ Richardson u awto-gowl sfortunat ta’ Kompany.

City g˙amlu rimonta tajba permezz ta’

HERTHA BERLIN GÓELBU LIL B.DORTMUND

BUNDESLIGA RIÛULTATI Frankfurt v Augsburg

1-1

Borussia D v Hertha Berlin

1-2

Braunschwieg v Hoffenheim

1-0

Frieberg v Hannover

2-1

Hamburger v Mainz

2-3

Werder B v Bayer L

1-0

Nurnberg v Schalke

0-0

15.30

L

Bayern Munich 16 Bayer L 17 Borussia D 17 Borussia M 16 Wolfsburg 16 Hertha Berlin 17 Schalke 04 17 Augsburg 17 Mainz 05 17 VfB Stuttgart 16 Werder Bremen 17 Hoffenheim 17 Hannover 96 17 Hamburger SV 17 Eintracht Frankfurt 17 Freiburg 17 Nurnberg 17 Braunschweig 17

RIÛULTATI Livorno v Udinese

1-2

Cagliari v Napoli

Tard

Bologna v Genoa

12.30

Atalanta v Juventus

15.00

Verona v Lazio

15.00

Roma v Catania

15.00

Sampdoria v Parma

15.00

Sassuolo v Fiorentina

15.00

Torina v Chievo

15.00

Inter v Milan

20.45

KLASSIFIKA

KLASSIFIKA TIM

SERIE A

LOGÓOB GÓAL-LUM

LOGÓOB GÓAL-LUM Borussia M v Wolfsburg

Navas u Milner fejn sabu x-xibka fit-78 u t-83 minuta log˙ob.

Manchester United reb˙u ir-raba’ reb˙a konsekuttiva wara li f’Old Trafford g˙elbu lil West Ham bl-iskor ta’ 3-1.

Welbeck feta˙ l-iskor g˙al United wara 26 minuta log˙ob. G˙axar minuti wara, permezz ta’ Januzaj, United kabbru l-vanta©©. Fis-72 minuta log˙ob, Rooney dendel ballun lil Ashley Young fejn dan tal-a˙˙ar sab is-saqaf tax-xibka g˙all-ewwel darba minn Mejju tas-sena li g˙addiet. Fil-81 minuta log˙ob Cole feta˙ l-iskor g˙al West Ham.

R

D

T

F

K

P

14 12 10 10 9 8 8 7 7 5 5 4 5 4 3 3 0 3

2 1 2 2 2 4 4 3 3 4 4 6 3 4 6 5 11 2

0 4 5 4 5 5 5 7 7 7 8 7 9 9 8 9 6 12

42 32 38 33 26 27 32 21 25 29 22 36 23 33 20 16 17 10

8 16 20 17 17 20 28 25 31 31 37 38 31 38 29 31 33 32

44 37 32 32 29 28 28 24 24 19 19 18 18 16 15 14 11 11

Hertha Berlin reb˙u t-tielet partita konsekuttiva wara li g˙elbu lil Borussia bl-iskor ta’ 2-1.Din it-telfa ˙asditilhom it-tamiet li jΩommu lpass ma’ Bayern Munich. Wara 16il partita kull wie˙ed, hemm distakk ta’ 12-il punt bejn iΩ-Ωew© timijiet.

Wara 7 minuti log˙ob Reus feta˙ l-iskor g˙al B.Dortmund però Hertha rrispondew permezz ta’ Ramos(23) u Allagui (45).

Bayer Leverkusen ukoll tilfu ttliet punti wara li tilfu kontra

Werder Bremen. Santiato Garcia ta reb˙a lil Bremen wara li sab ixxibka fl-a˙˙ar ˙mistax il-minuta log˙ob f’Weser Stadion.

Il-kowç ta’ Bremen, Robin Dutt, kien ta˙t pressjoni g˙ax it-tim kien qed jikseb diversi riΩultati batuti.

Dawn it-tliet punti kienu kruçjali biex jinqalg˙u miΩ-Ωona tar-relgazzjoni.Fl-a˙˙ar partita, Bremen dabbru 20 gowl.

Leverkusen baqg˙u jinsabu fittieni poΩizzjoni, b’7 punti ta˙t Bayern Munich.

TIM Juventus Roma SSC Napoli Fiorentina Inter Hellas Verona Cagliari Torino Genoa Udinese Lazio Parma AC Milan Atalanta Sampdoria ChievoVerona Sassuolo Livorno Bologna Catania

L 16 16 17 16 16 16 17 16 16 17 16 16 16 16 16 16 16 17 16 16

R 14 11 11 9 7 8 5 5 5 6 5 4 4 5 4 4 3 3 2 2

D 1 5 2 3 7 2 7 7 5 2 5 7 7 3 5 3 5 4 6 4

T 1 0 4 4 2 6 5 4 6 9 6 5 5 8 7 9 8 10 8 10

F 35 31 35 32 36 27 18 26 17 17 21 22 25 17 18 12 17 16 16 10

K 10 7 20 20 21 25 23 23 19 22 22 24 25 21 24 19 35 29 31 28

P 43 38 35 30 28 26 22 22 20 20 20 19 19 18 17 15 14 13 12 10

Sports

22.12.2013

39

naxxar lionS jgÓelBu lil ValleTTa

Ritratti: STEPHEN GATT

Naxxar L Valletta HT (2-0)

2 1

Valletta kienu mfixkla bil˙effa tat-tim Naxxari b’mod speçjali bil-˙effa tal-BraΩiljan Gilmar da Silva Ribeiro u wkoll bid-difiΩa soda Naxxarija. Naxxar Lions irnexxielhom jo˙olqu sorpriΩa u jg˙elbu lil Valletta li kienu ©ejjin minn disa’ partiti konsekuttivi ming˙ajr telfa.

Fit-23 minuta l-Lions marru fil-vanta©©. Ribeiro b’˙effa liema b˙ala ©era fuq ix-xellug qabel ta pass perfett lil TERENCE SCERRI li mil-qrib g˙eleb lil Cini fil-lasta talBelt. Minuta wara Nafti laqat il-lasta g˙al Valletta.

Fid-39 minuta Valletta ˙adu

Luke Dimech (valletta) f’azzjoni ma’ Victor Belia u Angus Buhagiar (Naxxar)

daqqa ta’ ˙arta meta sfaw Ωew© gowls minn ta˙t.

Korner ta’ Ribeiro, Buhagiar g˙ola u bir-ras ˙abbat il-ballun mal-lasta, li niΩel fuq illinja u rritorna fil-log˙ob biex THIAGO LOPES DE SOUZA kien fil-post it-tajjeb biex g˙eleb lil Cini.

Fit-tieni taqsima Valletta kellhom lil S Borg imkeççi fid-59 minuta iΩda minkejja dan huma kellhom aktar milballun imma bdew isibuha diffiçli biex jinfdu d-difiΩa ppakkjata tan-Naxxar. Ûew© minuti mit-tmiem Valletta rkupraw gowl meta RYAN FENECH g˙eleb lillAzzopardi b’xutt b’sa˙˙tu minn barra l-kaxxa, iΩda sattmiem l-iskor baqa’ ma nbidilx biex Naxxar waslu

g˙al din presti©©juΩa.

ir-reb˙a

NAXXAR L: Azzopardi, Bellia, Buhagiar, Cassar, Ribeiro, Decesare, Doffo, Lopes de Souza, Rocha da Silva (Ani 86), Scerri (Del Negro 77), Dos Santos. KOWÇ: Winston Muscat VALLETTA: Cini, Caruana, Borg, Fenech, Agius (Barry 82), Mifsud Triganza (Zammit 71), Sanchez, Bakare (Bajada 56), Dos Sant os, Naft i, Dimech. KOWÇ: Mark Miller SKURJAW: Terence Scerri (N) 23 min, Thiago Lo pes de Sou za (N) 39 m in, Ryan Fenech (V) 88 min.

PLE JE R TAL -L OG ÓBA: Gilmar da Silva Ribeiro REFEREE: Mario Apap

Balzan B’reBÓa imporTanTi ferm fuq moSTa Mosta Balzan Youths (HT 0-1)

0 2

Balzan Youths irre©istraw reb˙a importanti ferm g˙alihom, meta g˙elbu lil Mosta 2-0, fit-tentattiv tag˙hom li jiksbu post fiç-championship pool.

L-ewwel taqsima kienet nieqsa ferm minn okkaΩjonijiet ta’ gowls birrebbie˙a jag˙mlu l-ewwel attentat serju tag˙hom fuq illasta avversarja wara aktar minn kwarta log˙ob.

Madankollu minn dan huma ˙adu l-vanta©©. Fis-16-il minuta Grima qassam lejn JOSE’ LUIS ARMARIO NEGRIN, blIspanjol jirreΩisti lil Farrugia qabel seta’ jixxuttja bil-

gowler Borg tal-Mosta ˙iere© fuqu. Mosta m’g˙amlux reazzjoni qabel bdiet it-tieni taqsima biex b’hekk l-iskor sal-˙in tal-mistrie˙ baqa’ 1-0.

Fit-63 minuta Mosta kellhom l-a˙jar çans biex jiksbu ddraw meta s-sostitut milMontenegro, Kaljevic qabad ballun fil-kaxxa avversarja u x-xutt b’sa˙˙tu tieg˙u ˙abat mal-lasta bil-gowler Schelski mg˙elub.

Il-Youths irduppjaw u b’hekk g˙amlu çert mit-tliet punti fis-66 minuta minn kontrattakk veloçi meta pass preçiΩ ta’ Grioli mhux biss sab lil LYDON MICALLEF eΩatt imma g˙eleb id-difiΩa Mostija biex il-gowler Borg kellu jsofri t-tieni gowl kon-

tri˙.

MOSTA: Borg, Silva Faria, Vieira (Kaljevic 46), De Jesus Me ssias , P icc ion i, T Farrugia, Micallef (Cini 66), Grech, K Farrugia, Brincat, Fernandes. KOWÇ: Danilo Doncic BA LZA N Y: S ch elsk i, Bez z ina, G rima ( Ma ck a y 74)(Aboulezz 85), Micallef, Sciberras, Negrin, Vignaroli, Calabretta (Spiteri 91), Agius, Sc iclu na, Grio li. KO WÇ: Jesmond Zerafa SKURJAW: Jose’ Luis Armario Negrin (B) 16 min, Lydon Micallef (B) 66 min.

PLEJER TAL-LOGÓBA: Dylan Grima, Balzan Youths.

REFEREE: Marco Borg

Birgu jgÓelBu lil qormi B’gÓaxar plejerS

Tarxien u Sliema fi draw medjokri

Qormi v Vittoriosa Stars

Tarxien R v Sliema W

1-2 (HT 0-0)

Vittoriosa Stars g˙elbu lil Qormi 2-1 minkejja li wara nofs sieg˙a log˙ob huma sofrew tkeççija ta’ Aguiar u penalty li minnu RODERICK BAJADA po©©a lil Qormi fil-vanta©©. Qormi li din il-©img˙a ne˙˙ew il-kowç Tommasso Volpi kienu ta˙t it-tmexxija talassistent kowç Josef Mansueto.

Li Stars Ωammew kif setg˙u sa tmiem l-ewwel taqsima u rnexxielhom ma jsofru ebda gowl ie˙or biex imbag˙ad wara l-mistrie˙ huma niΩlu g˙al log˙ob b’attitudni tassew tajba li biha malajr kisbu d-draw. Fit-52 minuta l-Birgu mexxew tajjeb il-ballun b’kunfidenza qrib il-kaxxa avversarja sakemm Guerrero qassam lil GILBERT MARTIN li minn 20 jarda g˙eleb lil-gowler Farrugia biex kiseb id-draw mertitat.

Il-gowl tar-reb˙a ta’ Vittoriosa wasal Ωew© minuti wara l-gowl tad-draw fl-54 minuta x’˙in Qormi kienu qishom bla nifs tant kemm kienu qed juru kunfidenza l-Istars. Guerrero kkrossja mil-lemin lejn MARCELO PEREIRA li bit-takkuna g˙adda l-ballun minn bejn il-gowler u l-lasta. Sitt minuti mittmiem Qormi resqu qrib id-draw meta Effiong avvanza fuq ix-xellug, ©ibed il-ballun lura lejn Caruana li x-xutt tieg˙u ˙akkek mal-minduda.

QORMI: Farrugia, Effiong, Bajada (Caruana 69), Bugeja, Bellucci, Grech (Pisani 82), Da Silva, Issaka, Bondin, Sammut, Vella (Nucero 73). A/KOWÇ: Josef Mansueto VITTORIOSA S: Cini, Samir Arab (Mifsud 84), Martin (Barbara 73), Aguiar, Guerrero, C Spiteri, Sidibe, Bamba (Arrigada 33), Buttigieg, A Spiteri, Pereira.

KOW : Oliver Spiteri SKURJAW: Roderick Bajada (Q) pen 29 min, Gilbert Martin (V) 52 min, Marcelo Pereira (V) 54 min.

REFEREE: Trustan Farrugia Cann

Kaljeve Bojan (mosta) mdawwar minn Vignaroli Fabio and Agius Aaron (Balzan)

il-premier league malTi klaSSifika

0-0 (HT 0-0)

Partita medjokri mhux biss g˙ax ming˙ajr gowls imma wkoll g˙ax anki ç-çansijiet ma˙luqa kienu ftit bis-Sliema jippruvaw bis-serjetà, biss lejn la˙˙ar tal-partita. L-ewwel taqsima kienet ag˙ar peress li ma kien fiha kwaΩi xejn x’tara birRainbows ikunu a˙jar mill-avversarji tag˙hom g˙alkemm bla wisq inizjattiva. Fil-fatt Tarxien temmew l-ewwel taqsima b’attentat tajjeb ta’ Santos Silva li kellu xutt salvat tajjeb mil-gowler Bonello. Wie˙ed jiftakar hawnhekk il-partita talewwel rawnd bejn dawn iΩ-Ωew© timijiet li wkoll kienet intemmet fi draw imma dak in-nhar li skor kien ta’ 3-3 li huwa wisq a˙jar.

Fil-31 minuta Ω-Ωew© timijiet kellhom jibdlu Ωew© plejers, Agius (T) u Scerri (S) wara li dawn ˙abtu ras ma’ ras u spiççaw b’qasma kull wie˙ed.

Fl-a˙˙ar tal-partita Sliema kellhom xi opportunitajiet tajbin iΩda f’kollha tilfu ç-çansijiet b’mod speçjali li skorer prolifiku tag˙hom Ohawuchi. Fil-81 minuta l-partitarji SlimiΩi ˙asbu li kienu akkwistaw tliet punti mhux daqstant mist˙oqqa meta l-freekick ta’ Cilia wasal g˙and Bianciardi li kien Ωmarkat iΩda t-Taljan mil-qrib bir-ras ma rnexxilux jg˙eleb lil-Vella fil-lasta ta’ Tarxien.

TARXIEN R: Vella, Lopez Alcantra, Ciantar, Santos Silva, Potezica, Agius (Zahra 31), Nevia, Pulo, Sadowski, Bonnici, Calheira Seara (Souza Santos 90).. KOWÇ: Clive Mizzi SLIEMA W: Bonello, Woods (Borg 78), Barbetti, Muscat, Ohawuchi, Bianciardi, Gatt Baldacchino, Scerri (Muchardi 31), Mintoff, Cilia, Rapino (Gueve 58). KOWÇ: Alfonso Greco PLEJER TAL-LOGÓBA: Jorge Santos Silva REFEREE: Kevin Azzopardi

Birkirkara Valletta Hibernians Sliema Wanderers Mosta Naxxar Lions Floriana Balzan Qormi Tarxien Rainbows Vittoriosa Stars Rabat Ajax

L 15 16 15 16 16 16 15 16 16 16 16 15

R D T F K +/12 2 1 28 12 +16 12 1 3 37 11 +26 11 2 2 39 16 +23 8 5 3 31 19 +12 7 1 8 31 30 +1 6 3 7 22 24 -2 7 3 5 23 18 +5 4 4 8 17 25 -8 4 2 10 20 31 -11 3 4 9 17 32 -15 3 3 10 18 36 -18 1 2 12 11 40 -29

Pti 38 37 35 29 22 21 18 16 14 13 12 5

* Floriana tnaqqsulhom 6 punti min˙abba dixxiplina

logÓoB li jmiSS Log˙ob g˙all-lum Grawnd Nazzjonali

Floriana Hibernians

vs Rabat Ajax vs Birkirkara

14.00 16.00

l-aqwa SkorerS Plejer

Tim

Tarabai S. Ohawuchi Denni Ronaille Calheira Jhonnattann Coronado C. Failla G. Piccioni O. Guerrero Cristian

Hibernians Sliema Valletta Tarxien Birkirkara Floriana Hibernians Mosta Vittoriosa Mosta

Gowls

12 12 12 10 8 8 8 7 7 7

40

A˙barijiet

22.12.2013

RiÇeRka Li se TissaRRaf fi PRoÌeTTi kaPiTaLi Il-Kunsill Lokali ta’ Ra˙al Ìdid organizza konferenza dwar limmani©©jar sostenibbli tal-patrimonju storiku iktar kmieni din il-©img˙a. L-iskop ta’ din ilkonferenza kien sabiex ji©u ppubblikati r-riΩultati tar-riçerka ta’ tliet pro©etti prinçipali li qeg˙din ji©u Ωviluppati millKunsill Lokali Paola. LIAM GAUCI ˙a l-kummenti tasSindku ta’ Ra˙al Ìdid Roderick Spiteri, kif ukoll dawk ta’ Dr Malcolm Borg, illi qieg˙ed jikkoordina l-pro©etti talUnjoni Ewropea g˙al din illokalità.

Il-konferenza ta’ din il©img˙a, intitolata Sustainable Heritage Management, kienet tg˙aqqad a©enziji nazzjonali mill-Ewropa, a©enzija Ewropea kif ukoll wa˙da internazzjonali tal-Ìnus Mag˙quda. Dawn lesperti ©ew ippreΩentati birriΩultati u pro©etti, filwaqt li saret konsultazzjoni ma’ esperti u professjonisti wiesa’ qabel ma ssir konsultazzjoni pubblika.

Tliet pro©etti prinçipali B˙ala koordinatur tal-pro©etti tal-Unjoni Ewropea, kif ukoll konsulent tal-UN Global Cities Compact, Dr Borg ˙a ˙sieb li jlaqqa’ esperti minn oqsma differenti, kemm Maltin, kif ukoll barranin.

F’kummenti li tana Dr Borg, huwa spjega li l-ewwel fost dawn il-pro©etti jittratta lfinanzjament ta’ Project Description Statement u

Ra˙al Ìdid. “Il-pubbliku dejjem wera appo©© u qeg˙din ji©u mfassla wirjiet u sistema ta’ sonda©©i dwar kif il-pubbliku j˙ares lejn il-pro©etti. Fl-a˙˙ar sonda©© fuq il-pjazza ta’ Ra˙al Ìdid il-pubbliku vvota g˙al tliet disinji differenti, u proposti. Din is-sistema ta’ democratisation by design qieg˙da ti©i applikata wkoll fuq dawn il-pro©etti,” sostna Dr Borg.

Mhux biss g˙al Ra˙al Ìdid

Management Plan Proposal g˙all-Linji ta’ Kordin. Dan ixxog˙ol qieg˙ed ji©i ffinanzjat mill-programm INTERREG IVC AT FORT. It-tieni pro©ett jiffinanzja d-Design Brief ta’ ©onna prinçipali f’Ra˙al Ìdid b’mod innovattiv. Dan il-pro©ett jaqa’ ta˙t il-programm INTERREG IVC HYBRID PARKS li jfassal sistema ta’ immani©©jar u Ωvilupp alternattiv ta’ ©onna.

It-tielet pro©ett li jinvolvi wkoll il-European Walled Towns u speçifikament il-UN Global Cities Compact qed i˙ejji diversi Cultural Impact Assessments ta’ bliet f’Malta.

Ra˙al Ìdid u l-Belt huma firmaterji ta’ dan it-trattat u dan leΩerçizzju jwassal g˙al pro©etti

msejsa fuq Ωvilupp sostenibbli.

Huwa qalli wkoll li l-pro©etti f’dan il-pjan ta’ azzjoni huma diversi u se jkopru l-perijodu 2014-2018. Fost dawn ilpro©etti hemm diversi inizzjativi ta’ ta˙ri© f’oqsma differenti g˙all-inkluΩjoni soçjali li jinkludu green skills u restawr flimkien mal-MCAST. Il-pro©ett ESF 3.110 huwa pro©ett pilota ffinanzjat mill-Unjoni Ewropea u mmani©©jat mill-Kunsill u partijiet interessati, fosthom: CCF, id-Dipartiment talKriminolo©ija u l-Fakultà talEdukazzjoni fi ˙dan lUniversità ta’ Malta, l-MCAST u diversi ministeri. Il-pro©etti li ©ew imfassla s’issa qeg˙din jit˙ejjew g˙al fondi u sistemi

diversi ta’ finanzjament li jinkludu ©onna, il-pjazza u skemi ta’ energija alternattiva.

Appo©© kontinwu Dr Borg iqis din il-konferenza b˙ala wa˙da importanti g˙allpubbliku u ç-çittadini, speçjalment dawk fir-re©jun tal-Port il-Kbir u n-Nofsinhar ta’ Malta g˙aliex hemm interess u potenzjal kbir g˙al aktar investiment u diversifikazzjoni flekonomija, speçjalment fejn jid˙lu t-turiΩmu kulturali, ener©ija alternattiva, sport u rikreazzjoni.

Huwa fa˙˙ar ir-reazzjoni talpubbliku, li wera ˙afna interess fil-pjan ta’ azzjoni g˙al

Min-na˙a tieg˙u l-Perit Roderick Spiteri, is-Sindku ta’ Ra˙al Ìdid, sostna li b˙alissa lKunsill immexxi minnu huwa wie˙ed mill-iktar f’Malta li bbenefika minn fondi Ewropej f’dawn l-a˙˙ar snin fejn jid˙ol xog˙ol ta’ riçerka u studju.

G˙alhekk il-Kunsill ˙ass li g˙andu jorganizza konferenza internazzjonali li fiha ©ew mistiedna l-kollaboraturi kollha barranin li huma msie˙ba mieg˙u.

Huwa qalli wkoll li g˙al din il-konferenza attendew ’il fuq minn 40 professjonist minn madwar 16-il pajjiΩ differenti fosthom l-Awstralja, l-Italja lIngilterra, il-Ìermanja u diversi pajjiΩi o˙ra tal-Unjoni Ewropea. “L-g˙an tal-Kunsill Lokali Paola issa huwa li wara li jippubblika dawn id-dokumenti li g˙andu m˙ejjija, jibda jsarrafhom fi pro©etti kapitali sabiex mhux biss igawdu r-residenti ta’ Ra˙al Ìdid, iΩda wkoll dawk tal-madwar,” temm jg˙id Spiteri.