Kullhadd 06..04.2014

www.kullhadd.com

INTERVISTA mAL-

mINISTRU LEO BRINCAT Il-Óadd 6 ta’ April, 2014 Óar©a Nru 1,082

Ara pa©na 4

Prezz ›0.80

L-OPPOÛIZZJONI SE TASTIENI

IRIDU L-PRIORITY BOARDING

Ara pa©na 3

IL-UNHCR TGIDDEB LILL-PN

Ara pa©na 8

BÛONN TA’ TRASPARENZA

Simon Busuttil u l-OppoΩizzjoni se jkunu qed jie˙du poΩizzjoni ta’ astensjoni meta titressaq g˙all-vot il-li©i tal-unjoni çivili.

Il-gazzetta KullÓadd tinsab infurmata li fl-a˙˙ar jiem komplew diskussjonijiet interni filPartit Nazzjonalista, fejn re©a’ spikka n-nuqqas ta’ qbil bejn Beppe Fenech Adami u Mario Demarco, b’Simon Busuttil indeçiΩ x’poΩizzjoni g˙andu jadotta l-PN. Jidher li Beppe Fenech Adami jrid li l-OppoΩizzjoni tivvota kontra l-li©i tal-unjoni çivili, filwaqt li Mario Demarco jrid li tivvota favur.

Ara pa©na 3

Il-Partit Laburista qed isostni li kibret ir-responsabbiltà fuq il-Kap tal-OppoΩizzjoni biex jiddikjara kemm qala’ minn kuntratti u direct orders li ˙a mill-Gvern Nazzjonalista. Dan wara li ©urnal lokali Ωvela kif Simon Busuttil ma kienx iddikkjara d-d˙ul tieg˙u mill-kumpanija Europa Research and Consultancy Services Limited, li ˙adet diversi direct orders matul il-le©iΩlatura li g˙addiet.

Ara pa©na 9

GH AWDEX F IDI U TRADIZ Z JONI 5-20 TA’ APRIL 20 14

ME RH BA F’G H AWDEX F’DAWN IL-J IEM TA’ TI F KI RA Iktar informazzjoni u kopji tal-programm jistgħu jinkisbu minn info@gozoculture.com jew ċempel fuq 22915452/3 MINISTERU GHAL GHAWDEX

Lokali

02 06.04.2014

TISSOKKTA L-ÓIDMA TAL-KABINETT IL-ÌDID G˙addiet ©img˙a minn meta ©ew im˙abbra tibdiliet fil-Kabinett; tibdiliet li raw membri tal-Kabinett jibdlu d-dekasteri, u anke l-introduzzjoni ta’ membri ©odda fil-Kabinett.

Din il-gazzetta ˙adet il-kummenti ta’ w˙ud mill-membri ©odda dwar il-prijoritajiet li se jkollhom fil-˙idma li qed tistenniehom.

“G˙andna l-ener©ija u d-determinazzjoni biex naslu fejn irid il-pazjent”

CHRIS FEARNE Segretarju Parlamentari g˙asSa˙˙a “Il-kura tal-pazjent minn dejjem kienet il-fulkru ta’ ˙idmieti. B˙ala speçjalista tat-tfal g˙al 25 sena dejjem ippruvajt inservi lill-pazjent bl-a˙jar mod possibbli. Illum, wara li b’umiltà kbira d˙alt g˙al din ir-responsabbiltà, ninsab mimli ener©ija biex na˙dem sabiex il-kwalità tal-kura tal-pazjent tkompli tissa˙˙a˙. Nemmen li wasal il-mument li s-sa˙˙a ti©i elevata ’l fuq mill-politika parti©©jana. G˙alija, is-sa˙˙a hija kwistjoni nazzjonali. B’hekk determinat biex, b˙ala Gvern mag˙qud flimkien malOppoΩizzjoni, l-unjins, il-professjonisti u l-pazjenti, ni©bdu flimkien ˙abel wie˙ed.

Din hija l-bidla li jiena rrid in©ib fil-qasam tas-sa˙˙a. Nemmen li ssa˙˙a hija l-aktar ˙a©a g˙aΩiΩa li g˙andu l-bniedem. Fejn tid˙ol issa˙˙a tal-bniedem g˙andna bΩonn soluzzjonijiet nazzjonali li ji©u trattati mal-istakeholders kollha. Flimkien mal-kollega tieg˙i Dr Konrad Mizzi ser inkunu qeg˙din na˙dmu f’siner©ija wa˙da bbaΩata fuq il-proattività, l-ener©ija u lentuΩjaΩmu b’g˙an wie˙ed: li lpazjent ikollu l-a˙jar kura u trattament possibbli. Nemmnu li g˙andna l-kompetenza u t-talenti fir-riΩorsi umani biex dan jitwettaq.

Nirrikonoxxu li f’dan is-settur g˙ad hemm diversi problemi. Flewwel sena, grazzi g˙all-˙idma

ta’ Dr Godfrey Farrugia, sar ˙afna ©id, fosthom il-Health Act, l-Isptar tal-Onkolo©ija u t-twaqqif talBone Density Unit f’G˙awdex.

G˙adna ma wasalniex fejn irridu naslu. G˙ad fadal ˙afna sfidi li g˙andhom bΩonn l-impenn, lg˙aqda u l-inkluΩjoni biex neg˙lbuhom.

Minn issa, il-˙idma tieg˙i ser tkun iffukata kemm biex ji©u indirizzati problemi akuti fosthom: ilmediçini out of stock , idDipartiment tal-Emer©enza u nnuqqas ta’ sodod f’Mater Dei. Filfatt, fejn tid˙ol il-problema talmediçini out of stock, il-Gvern di©à nieda white paper u fiΩΩmien li ©ej ser ikunu qeg˙din isiru diskussjonijiet fuq livell ta’ Kabinett.

Fuq il-problema tan-nuqqas ta’ sodod fl-Isptar Mater Dei ser nibqg˙u na˙dmu biex fiΩ-Ωmien li ©ej ikollna sodod biΩΩejjed biex ti©i assigurata l-kumdità tal-pazjent. Fl-istess waqt, il-viΩjoni tag˙na t˙ares fit-tul. G˙andna lener©ija biex ikompli ji©©edded is-servizz li qeg˙din noffru sabiex dan ikun tal-aqwa livell u ta’ kwalità g˙all-pazjenti Maltin u G˙awdxin.

Dan huwa verament Gvern li jisma’, Gvern li ja˙dem u Gvern li jrid iwettaq bl-appo©© tieg˙ek.

G˙alhekk ser nibqg˙u na˙dmu u nwettqu biex it-tgawdija tal-pazjent ti©i assigurata. B˙ala tabib naf sew x’inhuma l-we©g˙at tal-pazjent u rrid nag˙mel l-almu tieg˙i biex dan jitnaqqas. F’dan ir-rigward, irrid li jkollna unjins b’sa˙˙ithom. Nassigura l-unjins li min-na˙a tieg˙i mhux biss ser isibu l-bibien miftu˙a, imma ser jibqg˙u jsibu l-inkora©©iment biex

Chris Agius, Justyne Caruana u Chris Fearne huma fost l-uçu˙ ©odda fil-Kabinett ikomplu jag˙mlu xog˙olhom.

A˙na nirrikonoxxu li jekk il˙addiema fil-qasam tas-sa˙˙a ma jkunux kuntenti, dawn ma jistg˙ux jag˙tu l-a˙jar servizz lillpazjent. Jiena nkun sodisfatt meta l-pazjent ikun sodisfatt. Minn hawn u minn issa stess tibda t-triq tieg˙i biex b’vokazzjoni nservi, sabiex il-pazjent Malti u G˙awdxi jing˙atalu s-servizz denju li tant jixraqlu.”

“Ser inkomplu bil-˙idma tag˙na sabiex dak imwieg˙ed fil-Manifest Elettorali jkun jista’ jitwettaq”

CHRIS AGIUS Segretarju Parlamentari g˙arRiçerka, Innovazzjoni, Ûg˙aΩag˙ u Sport “Wara li kont servejt g˙al ˙ames snin b˙ala Kelliem talOppoΩizzjoni g˙all-Isport, in˙oss li r-relazzjoni li kont bnejt malg˙aqdiet tul dak il-perijodu ser tkun qed tg˙ini sabiex mill-ewwel nitlaq f’˙idma sfiqa f’qasam daqshekk g˙al qalbi.

Li tkun persuna t˙obb u ta˙dem f’settur partikolari, Ωgur li jg˙inek biex ta˙dem aktar bil-qalb u b’aktar serenità ma’ dawk li b˙ali

g˙andhom l-istess interess u m˙abba g˙as-settur. Fl-isport ser inkomplu bil-˙idma tag˙na sabiex dak imwieg˙ed fil-Manifest Elettorali jkun jista’ jitwettaq.

Fejn jid˙lu Ω-Ωg˙aΩag˙ ser inkun qed na˙dem id f’id mal-g˙aqdiet u organizzazzjonijiet taΩ-Ωg˙aΩag˙ sabiex anke hawn inwettaq dak imwieg˙ed u dan fl-aqwa interess taΩ-Ωg˙aΩag˙ tag˙na.

L-istess ˙a©a ng˙id g˙all-innovazzjoni u r-riçerka, li nafu kemm qed ting˙ata importanza millUnjoni Ewropea. U allura anke hawn ser inkunu qed nag˙tu limpenn tag˙na flimkien ma’ dawk li ja˙dmu fis-settur.”

“In˙ejju pjanijiet g˙allprovvista ta’ djar residenzjali fil-komunità”

JUSTYNE CARUANA Segretarju Parlamentari g˙allPersuni b’DiΩabbiltà u l-Anzjanità Attiva “L-oqsma responsabbli minnhom jien huma l-qasam tal-anzjani b’enfasi fuq il-kunçett tal-anzjanità attiva u l-qasam tal-persuni b’diΩabbiltà. FiΩ-Ωew© oqsma hemm sfidi kbar u jiffurmaw parti mill-pro©ett soçjali ta’ sojçetà

©usta mwieg˙ed fil-Manifest Elettorali.

L-isfidi fil-qasam tal-anzjani jinkludu l-provvista ta’ servizzi residenzjali fid-djar li g˙andna, kemm tal-Gvern, tal-privat u anke talKnisja, servizzi fil-komunità u lbΩonn ta’ titjib fil-livelli u kwalità ta’ servizzi offruti b’mod ©enerali.

Hemm mudelli differenti li qed in˙arsu lejhom, speçjalment g˙al dawk l-anzjani li g˙andhom livell baxx ta’ dipendenza. F’dan il-kaΩ ukoll it-tis˙i˙ tas-servizzi fil-komunità, anke permezz ta’ arran©ament mal-kunsilli lokali u ma’ entitajiet o˙ra. L-istrate©ija g˙ad-dimenzja hija wkoll prijorità.

Kwantu g˙all-qasam tad-diΩabbiltà, g˙andna l-implimentazzjoni tal-Konvenzjoni tal-Ìnus Mag˙quda dwar id-drittijiet talpersuni b’diΩabbiltà li fiha nnifisha tirrikjedi ˙afna xog˙ol u koordinazzjoni. G˙andna diversi problemi fiç-çentri tag˙na u qed in˙ejju pjan biex neg˙lbu l-problemi diversi li ilhom jakkumulaw matul is-snin. Ser ikun hemm spinta g˙al iktar inkluΩjoni, speçjalment fid-dinja tax-xog˙ol u kif ukoll pjanijiet immedjati u fit-tul g˙all-provvista ta’ djar residenzjali fil-komunità.”

Lokali

06.04.2014 03

BUSUTTIL B’POÛIZZJONI DGÓAJFA Tkompli minn pa©na 1 Filwaqt li Beppe Fenech Adami irid li l-OppoΩizzjoni tivvota kontra l-li©i talunjoni çivili, Mario Demarco qed jg˙id li l-Partit Nazzjonalista wieg˙ed civil partnerships fl-elezzjoni ©enerali, u issa se jkun qed jidher li lanqas qed iΩomm mal-weg˙da baΩika tal-PN. L-argument ta’ Demarco kien ukoll li l-PN sa˙ansitra se jidher li mar lura anke mill-poΩizzjoni ta’ Lawrence Gonzi dwar l-adozzjonijiet ta’ tfal, fejn qabel l-elezzjoni kien hemm kunsens bejn ilmexxejja tal-PN u tal-PL li m’g˙andux ikun hemm diskriminazzjoni ma’ dawk li japplikaw g˙all-adozzjoni.

Simon Busuttil g˙alhekk jidher li se jie˙u l-poΩizzjoni

ta’ astensjoni li hija l-iktar wa˙da dg˙ajfa fiç-

çirkostanzi u li turi li l-PN lanqas g˙andu opinjoni çara

dwar drittijiet çivili.

Ironikament, ilbiera˙ il-PN

g˙aΩel li jniedi l-Forum Opportunitajiet Indaqs. Din id-deçiΩjoni ©abet ir-reazzjoni immedjata mill-Partit Laburista, li sa˙aq li din kienet tkun ironija komika, li kieku ma kinitx tra©ika.

Dan peress li l-istess Partit Nazzjonalista li mhux qed jappo©©ja l-li©i tal-unjoni çivili, li hi l-ikbar pass favur l-ugwaljanza fl-istorja riçenti ta’ pajjiΩna, issa nieda moviment g˙ad-drittijiet indaqs.

Il-qasma fil-Partit Nazzjonalista tidher li se tkompli tikber ma’ kull kwistjoni kontroversjali. Il-firda bejn in-nies li qed imexxu qed tinfiltra wkoll il-Grupp Parlamentari tal-PN u qed to˙ro© lil Busuttil b˙ala mexxej dg˙ajjef li ma g˙andux kontroll tal-Partit.

L-GÓAWDXIN FAVUR IL-PRIORITY BOARDING Il-gazzetta KullÓadd hija infurmata li l-ma©©oranza tal-G˙awdxin jixtiequ li jkun hemm servizz ta’ priority boarding g˙all-Gozo Channel, u fil-fatt 79% huma lesti li j˙allsu €2 jew iktar biex jing˙ataw dan is-servizz one-way .

Ammont iΩg˙ar ta’ 53% huma lesti li j˙allsu sa˙ansitra €3 jew iktar g˙al dan is-servizz one-way.

Skont sorsi infurmati tajjeb, din iççifra ˙ar©et minn studju li sar f’Jannar li g˙adda dwar dan is-servizz, u li fih ©ew intervistati iktar minn 700 persuna li juΩaw il-vapur b’mod regolari.

Dawk intervistati kienu jinkludu, fost o˙rajn, ˙addiema tas-settur pubbliku, studenti, gradwati u negozjanti G˙awdxin.

Mill-istudju ˙are© ukoll li 85% talG˙awdxin huma lesti li juΩaw l-internet biex jirriservaw biljett tal-priority boarding. L-iktar li kienu lesti li juΩaw l-internet g˙al dan il-g˙an kienu lpassi©©ieri regolari tal-Gozo Channel, b’96% jg˙idu li lesti jirriservaw il-biljett bl-internet. Dawn kienu segwiti b’94% tan-negozjanti.

vja©© wara l-ie˙or jekk ma j˙allsux biljett og˙la. Il-limitu fuq l-ammont ta’ biljetti tal- priority boarding g˙andu jaççerta li dan ma jse˙˙x.

Min irid jasal fil-˙in g˙al appuntament

In-nollijiet tal-biljetti normali se jibqg˙u l-istess Minkejja li l-mezzi tax-xandir tal-Partit Nazzjonalista taw l-impressjoni li nnoll tal-vapur kien se jog˙la, jirriΩulta li dan mhux minnu, u li n-nollijiet normali se jibqg˙u l-istess. Il-priority boarding se jkun biss servizz Ωejjed

g˙al min jixtieq juΩah.

Ta’ min isemmi wkoll li s-servizz talpriority boarding se jkun wie˙ed limitat. Minn informazzjoni li kisbet din il-gazzetta jirriΩulta li g˙al kull vja©© se jkun hemm disponibbli biss mad-

war 20 biljett ta’ priority boarding g˙all-vetturi.

Dan g˙andu jserra˙ mo˙˙ dawk ilpassi©©ieri li kienu qed jesprimu t˙assib dwar is-servizz, peress li bdew jibΩg˙u li forsi jistg˙u jit˙allew l-art

Ir-ra©uni g˙all-interess qawwi li ntwera g˙all- priority boarding hu lfatt li l-G˙awdxin ta’ spiss isibu ru˙hom f’sitwazzjoni li jridu jaslu Malta f’˙in partikolari, b˙al pereΩempju g˙al xi appuntament ta’ xog˙ol jew fl-isptar, jew inkella meta jkunu jridu jsiefru.

Minabba l-fatt li hemm ir-riskju li ma jirkbux mal-vapur li jixtiequ, ikollhom ja˙sbu ferm iktar qabel milli mixtieq.

F’çerti kaΩijiet, biex ikunu çerti li jaslu fil-˙in, anke jaqbdu Ωew© vapuri qabel. Dan jirriΩulta f’˙afna ˙in mo˙li.

B’dan is-servizz wie˙ed jista’ façilment jiffranka dan il-˙in kollu. Fil-fatt, permezz ta’ booking mill-internet, wie˙ed jista’ jassigura ru˙u li jitla’ f’˙in partikolari.

Din l-inizjattiva mistennija jkollha wkoll effett poΩittiv fuq it-turiΩmu.

Fil-fatt, it-turisti se jkunu jistg˙u jirriservaw minn qabel post fuq il-vapur u b’hekk ma jkunx hemm il-bΩonn ta’ ˙afna ta˙ditiet fl-a˙˙ar sig˙at. Dan ikompli jg˙in sabiex tittaffa l-problema tal-aççessibbiltà li ssofri minnha lgΩira G˙awdxija.

THE GRAND EA EAST ST COAST COAST TOUR TOUR OF 25 D DAY AY TOUR TOUR FROM

€4549 €454 9

AUSTRALIA A USTRALIA NEW ZEALAND AND

PP

Join Chairman of the ROCS Gr Group oup Charles Vella lifetime Vella on a holiday holiday of a lif etime

BRISBANE

OAST COAST THE GOLD C

DEPARTING DEP ARTING ON 20 NO NOV V 2014 2014

YDNEY SYDNEY S

AUCKLAND AUCKLAND TORUA ROTORUA RO

CANBERRA

TAUPO TAUPO WELLINGTON WELLINGTON

MELBOURNE

Rates ar Rates are e per person.

For F or a full lis listt of ROCS Travel Travel Terms Terms and conditions conditions please visit http:// /www.rocsgrp.com/travel/terms-and-condititions www.rocsgrp.com/ om/tr travel/ el/tterms-and-condititions

KAIKOURA KAIKOURA CHRISTCHURCH CHRISTCHURCH

Visiting: V isiting: Melbourne Melbourne,, Canberr Canberra, a, S Sydney, ydney, Brisbane and Gold C Coast oast In Queensland, New Zealand plus North & South Island of Ne wZ ealand P Package ackage includes: R Return eturn flights tto o Australia, Australia, R Return eturn flights to to New New Zealand, Zealand, 25 nights accommodation hotel, (Victoria), accommodation in superior hot el, 5 nights in Melbourne (V ictoria), 1 night in Canberra Canberr a(A Australian ustralian Capital T Territory), erritory), 5 nights in S Sydney ydney (Ne (New w South W Wales), ales), 5 nights in the Gold C Coast oast ((Queensland), Queensland), 6 nights in T The he North & South Island of Ne New w Zealand, excursions, transfers, Breakfast New Zealand, Z ealand, All e xcursions, All tr ansfers, Br eakfast and Dinner in Ne wZ ealand, All park passes, pas ses, All tax taxes es and fuel char charges, ges, Experienc Experienced ed ROCS T Travel ravel Tour Tour Manager

Call us on 20 2015 15 1515 or email travel@rocsgrp.com travel@rocsgrp.com www.rocsholidays.com w ww.rocsholidays.com

Lokali

04 06.04.2014

“Óadd m’gÓandu jmeri l-fatti magÓrufa u x-xjenza nnifisha” Il-Ministru g˙all-IΩvilupp Sostenibbli, Ambjent u Tibdil fil-Klima Leo Brincat

Pjan g˙al Malta Parti mir-rapport jirreferi g˙ar-

riskju speçjali g˙al gΩejjer Ωg˙ar u Ωoni tal-kosta li qeg˙din fil-baxx – referenza li tolqot b’mod speçjali lil pajjiΩna. “Bla dubju, il-fatt li a˙na ninsabu fiç-çentru talMediterran jag˙milna aktar vulnerabbli, sa˙ansitra aktar minn gΩejjer o˙rajn. Ir-riskji li qeg˙din niffaççjaw b˙ala pajjiΩ g˙andhom jag˙mluna konxji tal-fatt li t-tibdil talklima huwa realtà li qieg˙da sse˙˙ b˙alissa u mhux sempliçiment xi theddida remota tal-©ejjieni.”

Allura, fil-qasam tat-tibdil talklima, il-Gvern Malti qieg˙ed isegwi Ωew© linji ewlenin biex jindirizza din il-kwistjoni, ji©ifieri dik tal-addattazzjoni, li permezz tag˙ha ta©©usta ru˙ek g˙as-sitwazzjoni hekk kif tkun qieg˙da tevolvi; u li timmitiga l-impatt billi tipprova ttaffi l-impatt li jista’ jkun hemm b’dan it-tibdil.

“Malta g˙andha strate©ija dwar it-tnejn iΩda, b˙al dejjem, g˙ad baqa’ ˙afna xi jsir fl-implimentazzjoni tag˙hom.

B’Ωieda ma’ dan, b˙alissa g˙addej xog˙ol intensiv purament tekniku minn nies mag˙Ωula g˙all-˙iliet tag˙hom biex i˙ejju abbozz ta’ li©i dwar it-tibdil tal-klima, li nittamaw li titmexxa ’l quddiem din is-sena kif weg˙edna filba©it innifsu,” spjegalna Brincat.

Ritratt: JOE CAMENZULI

L-Intergovernmental Panel for Climate Change (IPCC) ippubblikat rapport illi jsostni li leffetti tat-tibdil fil-klima di©à qed ise˙˙u fil-kontinenti kollha, kif ukoll l-oçeani ta’ madwarhom. Id-dinja, f’˙afna kaΩijiet, mhijiex ippreparata g˙arriskji li j©ib mieg˙u dan it-tibdil. Madankollu, l-IPCC ikkonkludiet li l-gvernijiet g˙adhom fil-˙in biex jindirizzaw din lisfida. Din il-gazzetta ˙adet ilkummenti tal-Ministru g˙allIΩvilupp Sostenibbli, Ambjent u Tibdil fil-Klima Leo Brincat biex tifhem a˙jar x’qieg˙ed isir mill-Gvern Malti f’dan irrigward.

Ir-rapport tal-IPCC ©ie deskritt minn xi gvernijiet, b˙al dak Amerikan, b˙ala wie˙ed katastrofiku b’referenza g˙at-ton t’urgenza li kellu.

Madankollu, l-opinjoni talMinistru Brincat kienet differenti. Huwa j˙oss li r-rapport mhux talli mhuwiex katastrofiku, imma talli hemm min qal li kien aktar konservattiv minn o˙rajn ta’ qablu.

G˙aldaqstant, huwa jemmen li dan ir-rapport ©ibet l-attenzjoni tal-faxxa politika internazzjonali g˙aliex ©ibet lattenzjoni lejn oqsma li ˙afna nies i˙ossu li huwa konvenjenti li jpo©©uhom fil-©enb min˙abba l-interessi tag˙hom.

“G˙alkemm hemm min jargumenta li ˙afna allarmiΩmu jista’ jtappan l-entuΩjaΩmu tannies dwar dan is-su©©ett, nemmen li ˙add m’g˙andu jmeri lfatti mag˙rufa u x-xjenza nnifisha. Ûgur mhux aççettabbli li jkollok çerti kumpaniji ewlenin taΩ-Ωejt li jitkellmu b’ton dispre©©attiv ta’ arroganza dwar studji b˙al dawn fuq it-tibdil tal-klima. M’hemm xejn a˙jar minn reazzjoni studjata, meqjusa u bil-galbu,” sostna Brincat.

MiΩuri tal-Gvern Barra minn hekk, qieg˙ed isir xog˙ol li jolqot diversi setturi tas-soçjetà u l-ekonomija biex ti©i indirizzata din il-kwistjoni.

Fost l-inizjattivi li qeg˙din jittie˙du hemm il-konverΩjoni g˙all-gass tal-power station ta’ Dellimara, pro©ett essenzjali mhux biss mil-lat ta’ kwalità tal-arja u t-tariffi mnaqqsa talener©ija, iΩda wkoll fir-rigward tal-klima. Fl-istess ˙in il-Gvern qieg˙ed jinçentiva l-uΩu talpannelli fotovoltajçi u sistemi

Fl-impjant ta’ Sant’sAntnin qieg˙ed ji©i prodott elettriku a˙dar mill-iskart bijodegradabbli

tat-tis˙in tal-ilma solari permezz ta’ sussidji.

Il-bijogass u l-landfill gas generation ukoll jag˙mlu parti mill-pjan tal-ambjent u ener©ija tal-Gvern, fejn fl-impjant ta’ Sant’Antnin u lMag˙tab b’mod partikolari qieg˙ed ji©i prodott elettriku a˙dar mill-iskart bijodegradabbli. Din is-sistema qieg˙da tg˙in biex ti©i ddiversifikata tta˙lita tal-ener©ija ta’ pajjiΩna billi titnaqqas id-dipendenza

fuq il-fjuwils fossili.

Qieg˙da wkoll issir ˙idma biex ti©i inkora©©uta l-bidla g˙all-karozzi hybrid u lkarozzi elettriçi, kif ukoll l-uΩu ta’ awtogass permezz ta’ aktar fondi allokati g˙all-iskema ta’ rimi biex ti©i m˙e©©a ttne˙˙ija ta’ vetturi qodma u ineffiçjenti. Dan mistenni jwassal biex ti©©edded il-flotta tal-karozzi g˙al wa˙da b’footprint tal-karbonju aktar baxx.

Sadanittant, il-Gvern qieg˙ed ukoll ja˙dem biex itejjeb ilkwalità tat-trasport pubbliku.

B’hekk qieg˙ed jittama li j˙ajjar liç-çittadini juΩaw din is-sistema ta’ trasport sabiex tonqos il-kon©estjoni fit-toroq u ji©u ridotti l-emissjonijiet ta’ dijossidu tal-karbonju mill-vetturi.

Fejn tid˙ol il-konservazzjoni tal-ilma l-Gvern qieg˙ed ja˙dem fuq pjan li mistenni jag˙mel l-impjanti tar- reverse osmosis iktar sostenibbli, hekk kif b˙alissa dawn qeg˙din jikkunsmaw ˙afna ener©ija. Il©estjoni tal-ilma tax-xita wkoll hija prijorità g˙all-Gvern fejn attwalment qieg˙da ti©i implimentata strate©ija ta’ addattament g˙all-klima li jiΩgura illi d-danni u r-riskji mill-g˙arg˙ar ji©u mminimazzati.

Biex jintla˙qu dawn l-g˙anijiet, il-Ministeru g˙all-IΩvilupp Sostenibbli, Ambjent u Tibdil fil-Klima qieg˙ed jikkoopera ma’ diversi ministeri g˙aliex kull Ωvilupp fit-tibdil tal-klima j˙alli impatt dirett u anke indirett fuq ˙afna oqsma.

“Fil-Kunsill tal-Ministri nippruvaw in˙arsu minn lenti wa˙da, minkejja li lkoll kemm a˙na naraw li ma ninjorawx ilperspettiva tal-ministeri rispettivi tag˙na. G˙andna wkoll working group interministerjali dwar dan. Kemm din issiner©ija hija me˙tie©a to˙ro© mill-fatt li anke l-proposti talUnjoni Ewropea dwar klima jitkellmu dwar pakkett ta’ proposti fuq ener©ija u klima, u mhux klima biss. It-tnejn qishom tewmin – imorru id f’id.”

Kwistjoni b’dimensjoni globali Il-Ministru huwa inkwetat g˙all-fatt li g˙ad hemm min iqis dan kollu b˙ala ˙ela ta’ ˙in. Però, jekk wie˙ed jg˙odd anke f’termini purament finanzjarji u ekonomiçi limpatt li t-tibdil tal-klima kellu sa issa madwar id-dinja, malajr ibiddel fehmtu.

“Hemm gvernijiet li jistg˙u jinstemg˙u xettiçi dwar dan issu©©ett. IΩda, meta mbag˙ad tara kemm bag˙tu esperti g˙as-summit ta’ Varsavja li sar sena ilu, mill-ewwel tinduna li rrispettivament mir-reazzjoni pubblika u x-xettiçiΩmu ta’ w˙ud, wara l-kwinti huma jie˙du dawn l-affarijiet b’serjetà kbira – kif jag˙mlu bosta agenziji tas-sigurtà nazzjonali fl-Istati Uniti. Dan kollu g˙aliex it-tibdil tal-klima g˙andu wkoll dimensjoni ©eopolitika u ©eostrate©ika.”

Lokali

06.04.2014 05

intervista ma’ martin CaLLeja, iL-President taL-kumitat marija reÌina marsa PaGeant GrouP

Festa ta’ GÓaqda LokaLi G˙al bosta Maltin il-Ìimg˙a l-Kbira m’g˙andhiex biss valur reli©juΩ, imma wkoll wie˙ed komunitarju. Dan l-aspett jo˙ro© fost l-o˙rajn fil-pageants li jsiru f’diversi lokalitajiet li warajhom ikun hemm sforz kollettiv biex titfakkar il-˙ajja, il-passjoni u l-mewt ta’ Ìesù Kristu. LIAM GAUCI tkellem ma’ MARTIN CALLEJA, il-President tal-Kumitat Marija Re©ina Marsa Pageant Group, biex isir jaf iktar dwar il- pageant organizzat minnhom u s-sinjifikat li g˙andu g˙all-komunità Marsija.

Il- pageant organizzat millMarija Re©ina Marsa Pageant Group ra l-bidu tieg˙u fissena 1970. Il-fundatur ta’ din l-g˙aqda kien il-mikbi Patri Mario Azzopardi OFM Cap, li bl-g˙ajnuna tieg˙u u ta’ ftit Marsin taw il-˙ajja lillpageant kif nafuh illum. Ilqofol tal-attivitajiet li j˙ejju lMarija Re©ina Pageant Group Marsa hija l-purçissjoni li tittratta dwar il-˙ajja, il-passjoni u l-mewt ta’ Ìesù Kristu.

Purçissjoni li ssir madwar ittoroq taΩ-Ωew© parroççi talMarsa kull nhar Óadd ilPalm.

Ftit Ωmien wara li twaqqfet l-g˙aqda Marija Re©ina Marsa Pageant Group bdiet tittella’ wkoll wirja artistika. Tant li din is-sena qeg˙din infakkru l-25 sena anniversarju minn meta l-eks-President talPageant Group Mario Bonnici u s˙abu tal-Kumitat waqqfu din il-wirja artistika.

“B’hekk, apparti l-aspett artistiku, qeg˙din ukoll niççelebraw il-kontribut ta’ Mario Bonnici li g˙adu attiv sal-lum, u ta’ Fra Charlie Azzopardi OFM Cap li ilu wkoll Ωmien twil jag˙ti ssehem tieg˙u flimkien ma’ grupp ta’ erba’ Ωg˙aΩag˙ o˙ra biex ta’ kull sena jtellg˙u wirja artistika mag˙mula b’mel˙ differenti minn tas-sena ta’ qabel,” spjegali Martin.

Xhur ta’ preparamenti Martin spjegali li minbarra lpurçissjoni, it-tisliba u l-wirja artistika tal-mejda talappostli, l-attivitajiet talgrupp jikkonsistu fi t˙ejjija ta’ wirja o˙ra bl-isem ta’ ‘Habiti Biblici’. Din il-wirja ti©i organizzata flimkien malKumitat Festi Esterni Marija Re©ina Marsa u fiha ji©u esibiti vestwarji li jkunu ntuΩaw fil-purçissjoni.

G˙alhekk, kif jispiçça s-sajf, il-Kumitat ta’ Marija Re©ina Pageant Group Marsa jibda lpreparamenti g˙all-purçissjoni, il-wirja artistika talmel˙ u l-wirja ‘Habiti Biblici’ li jkun imiss, billi ji©u diskussi ideat ©odda, jibdew jag˙mlu kuntatti man-nies li dejjem ikunu g˙enu lillKumitat, u jistabbilixxu ddirezzjoni li se jkun qieg˙ed jie˙u s-sena li jmiss.

Apparti minn hekk, tibda tin©abar xi informazzjoni u jintg˙aΩel materjal ©did biex ji©i ppubblikat fi ktejjeb li jing˙ata bla ˙las lil kull min jattendi g˙all-attivitajiet li j˙ejji l-grupp. Din il-©abra ta’

informazzjoni u materjal tg˙in ukoll biex matul dawn it-tmien xhur ji©i m˙ejji l-billboard , promo u powster uffiçjali g˙as-sena li jkun imiss.

B˙al kull g˙aqda o˙ra volontarja ta’ kull sena niffaççjaw nuqqas ta’ riΩors finanzjarju, kif ukoll nuqqas ta’ riΩors uman. Però, l-aktar sfida g˙all-Kumitat hija l©lieda kontra l-˙in sabiex inla˙˙qu nlestu dak kollu li nkunu ppreparajna g˙allwirja artistika mag˙mula mill-mel˙. Dan g˙aliex ixxog˙ol tal-mel˙ huwa xog˙ol fin u delikat li jirrikjedi ˙afna ˙in, dedikazzjoni u paçenzja.

Sforz kollettiv Martin qalli li 44 sena ilu lMarija Re©ina Marsa Pageant Group beda b’60 ru˙ u b’vestwarju li kien jikkonsisti f’materjal li kienu jiddubbaw ming˙and in-nies jew li kienu jixtru bi ftit flus. Illum il-grupp hu mag˙mul minn kumitat ta’ 13-il ru˙ li jikkoordinaw purçissjoni ta’ iktar minn 250 persuna u b’vestwarju personali tal-parteçipanti, kif ukoll dak talgrupp, li huwa iktar g˙ani u li iktar jirrifletti l-epoka ta’ dak iΩ-Ωmien.

Huwa ddeskriva l-pageant tal-Marsa b˙ala “festa ta’ g˙aqda lokali” g˙aliex bilkooperazzjoni ta’ kul˙add u l-ftit ming˙and il-˙afna jkunu kapaçi jtellg˙u avvenimenti ta’ livell g˙oli. Xhieda ta’ dan huma t-turisti li jΩuru lpageant tal-Marsa waqt ilvaganzi tag˙hom f’Malta.

Minbarra dan, billi l-Marija Regina Pageant Group Marsa g˙andu s-sapport kollu talKappillan tal-parroçça Marija Re©ina, Fr Dominic Mangani OFM Cap, u l-komunità talPatrijiet Kapuççini, il-purçissjoni ta’ Óadd il-Palm to˙ro© dejjem mill-knisja parrokkjali ta’ Marija Re©ina. B’hekk, matul il-purçissjoni tinΩamm atmosfera sinonima malÌimg˙a l-Kbira minn dawk li jie˙du sehem u dawk l-individwi li jirrikorru g˙aliha bi ˙©arhom.

Ta’ min jinnota wkoll irrelazzjoni tajba ˙afna li lMarija Re©ina Pageant Group Marsa g˙andu mal-First Marsa Scouts Group u malparroçça tat-Trinità Qaddisa, speçjalment mal-Kappillan tal-parroçça. Skont Martin dan huwa riΩultat tal-fatt li ΩΩew© parroççi u l-g˙aqdiet lokali jifhmu l-importanza ta’

dawn l-attivitajiet g˙allkomunità tal-Marsa.

“Tant hu hekk,” spjegali Martin, “li b˙ala pageant group na˙dmu u nikkooperaw tajjeb ˙afna mal-First Marsa Scouts Group, malBanda Trinità Qaddisa, kif ukoll mal-G˙aqda Festi Esterni Trinità Qaddisa. Din il-kooperazzjoni twassal biex il-Banda Trinità Qaddisa u lFirst Marsa Scouts Group jie˙u sehem fil-pageant billi, flimkien mal-Banda Marija Re©ina, idoqqu waqt ilpurçissjoni.”

Il-President tal-Marija Re©ina Pageant Grupp Marsa ˙a wkoll l-okkaΩjoni biex juri l-apprezzament tieg˙u g˙allkooperazzjoni li ting˙ata kull sena mill-membri u s-segretarju eΩekuttiv tal-Kunsill Lokali tal-Marsa, speçjalment mis-Sindku Frans Debono li ilu kwaΩi mill-bidu jservi ta’ fotografu uffiçjali tal-grupp.

Attivitajiet li jg˙aqqdu lillkomunità “L-interess tal-pubbliku g˙al dawn l-attivitajiet qieg˙ed kull sena jiΩdied u ta’ dan a˙na grati ˙afna lejn il-pubbliku in©enerali, b’mod partikolari lejn il-poplu Marsi, li ta’ kull sena dejjem jipparteçipa f’dawn l-attivitajiet.

Dan l-interess jg˙in g˙ax ilpubbliku in©enerali dejjem jikkoopera mal-grupp biex no˙olqu atmosfera tipika g˙al dawn iΩ-Ωminijiet.”

Martin spjegali wkoll li ta’ kull sena jkun hemm numru kbir ta’ nies, kemm mil-lokal, kif ukoll minn ir˙ula u bliet o˙ra, li juru x-xewqa li jipparteçipaw fil- pageant billi jilbsu l-vestwarju personali tag˙hom jew vestwarju li jkun tal-grupp.

Martin huwa tal-opinjoni li dan it-tip ta’ attivitajiet huma importanti g˙ax indirettament jg˙inu biex jg˙aqqdu iktar lil-lokalità flimkien, kif ukoll isa˙˙u u jiffjorixxu arti lokali. Mill-banda l-o˙ra, b’mod iktar dirett, jg˙inu biex i©eddu l-kultura reli©juΩa u tradizzjonali tag˙na l-Maltin sabiex din tkun tista’ titgawda millpoplu Malti u G˙awdxi tallum, kif ukoll mill-©enerazzjonijiet futuri, sabiex ittradizzjonijiet ta’ missirijietna ma jintilfux maΩ-Ωminijiet.

Din is-sena l-ftu˙ uffiçjali tal-wirja artistika se jsir nhar l-10 ta’ April fis-6.30pm u lpageant ser isir fit-13 ta’ April mill-5.30pm ’il quddiem.

Martin Calleja flimkien mal-Kappillan tal-Marsa Fr Dominic Mangani OFM Cap waqt it-tberik uffiçjali tal-wirja artistika

Lokali

GALBU FIS-SETTUR BANKARJU

Il-Ministru g˙all-Finanzi Edward Scicluna sa˙aq li ma jemminx li dan huwa Ω-Ωmien opportun biex wie˙ed jintroduçi xi interruzzjonijiet flattività bankarja. “G˙andna nimxu b’attenzjoni,” sostna lMinistru Scicluna waqt li kien qed iwie©eb g˙al rapport talKummissjoni Ewropea dwar il-possibbiltà ta’ riformi fissettur bankarju.

“Huwa minnu li hemm ftehim ©enerali li depoΩitanti ji©u iΩolati minn attivitajiet o˙ra bankarji riskjuΩi, permezz ta’ dak li jissejja˙ ringfencing . Però, fir-rigward ta’ banek internazzjonali, limpatt regolatorju fuq l-Istat tal-ori©ini ma g˙andux jit˙alla jfixkel l-attività sussidjarja filpajjiΩi li qed jospitawhom,” Ωied jg˙id il-Ministru Il-Professur Scicluna kien qed jattendi laqg˙a ta’ jumejn li saret matul din il-©img˙a f’Ateni, fejn kien qed jiltaqa’ l-Eurogroup u l-Ecofin informali.

Id-diskussjonijiet iffukaw fuq kwistjonijiet ekonomiçi u finanzjarji ewlenin.

Wara l-ftehim riçenti ma’ Troika, fl-1 ta’ April, ilMinistri g˙all-Finanzi taΩÛona Ewro approvaw €8.3 biljun lill-Greçja millEuropean Support Mechanism (ESM). Il-pagamenti se jinqasmu fi tliet partijiet: €6.3 biljun f’April; u Ωew© pagamenti ta’ biljun ewro kull wie˙ed f’Ìunju u Lulju rispettivament.

Il-laqg˙a kon©unta talEcofin/FEMIP (Facility for Euro-Mediterranean Investment and Partnership) f’livell ministerjali saret ukoll fl-istess jum. Id-diskussjonijiet iffukaw fuq l-isfidi g˙at-tkabbir sostenibbli u l-istrate©ija l©dida tal-Bank Ewropew g˙all-Investiment (EIB) g˙allMediterran sal-2020. It-tkabbir u l-˙olqien tal-impjiegi, speçjalment g˙aΩ-Ωg˙aΩag˙, hija kwistjoni ewlenija fuq la©enda tal-FEMIP. Id-diskussjoni ffukat ukoll fuq kif il-Bank Ewropew g˙all-Investiment jista’ jsa˙˙a˙ u jiddiversifika aktar l-istituzzjonijiet tieg˙u biex jappo©©ja lis-settur privat, u jara hemmx xi possibbiltà biex jittie˙du miΩuri a˙jar dwar il-klima fir-re©jun. IlMinistri g˙all-Finanzi tanNofsinhar tal-Mediterran kellhom l-opportunità li jiddiskutu l-problemi soçjali li qeg˙din jiltaqg˙u mag˙hom u kellhom skambju ta’ ideat dwar kif tista’ titjieb is-sitwazzjoni u jiΩdied it-tkabbir.

Lokali

08 06.04.2014

“ma jkunx korrett Li wieÓed jgÓid Li t-tFaL mhumiex detenuti F’maLta” Jon Hoisaeter, rappreΩentant tal-UNHCR

Fl-okkaΩjoni ta’ Jum ilÓelsien, il-Prim Ministru Joseph Muscat ˙abbar li wasal iΩ-Ωmien li tintemm il-prattika tad-detenzjoni tat-tfal li jid˙lu f’Malta b’mod irregolari. Dan ser isir permezz tal-˙olqien ta’ struttura apposta li ser tospita lil dawn it-tfal sakemm l-applikazzjoni g˙all-aΩil tag˙hom tkun ipproçessata. LIAM GAUCI tkellem ma’ JON HOISAETER, rappreΩentant tal-Uffiççju talKummissjoni g˙ar-Refu©jati tal-Ìnus Mag˙quda (UNHCR) f’Malta biex jie˙u l-opinjoni tieg˙u dwar ilpolitika ta’ detenzjoni l©dida tal-Gvern.

Id-deçiΩjoni tal-Gvern sabet kunsens wiesa’ hekk kif kien ilu jin˙ass il-bΩonn li jkun hemm bidla f’dan ir-rigward. Kien biss il-Partit Nazzjonalista li ˙are© jikkundanna lill-Gvern g˙aliex, skont hu, dan tal-a˙˙ar kien qieg˙ed iqarraq bil-poplu. Filkritika tieg˙u, il-PN sostna li din il-politika ta’ detenzjoni fil-konfront tat-tfal kienet di©à bdiet ti©i i m p l i m e n t a t a fi Ωmien Gvern Nazzjon alista.

Madankollu, Jon Hoisaeter, rappreΩentant talUffiççju tal-Kummissjoni g˙ar-Refu©jati tal-Ìnus Mag˙quda (UNHCR) f’Malta, g˙andu verΩjoni differenti tal-fatti.

Is-Sur Hoisaeter spjegali li fil-bidu tas-snin 2000 Malta implimentat politika sistematika ta’ detenzjoni g˙all-persuni kollha li jaslu Malta b’mod irregolari u li qeg˙din ifittxu l-aΩil, inkluΩi t-tfal. Dan fisser li normalment it-tfal kollha li waslu biddg˙ajsa b’mod irregolari ng˙ataw ordni ta’ tne˙˙ija ( removal order ) mill-awtoritajiet tal-immigrazzjoni u ttie˙du minnufih fiç-çentri ta’ detenzjoni. Dak iΩΩmien it-tfal kienu jin˙elsu biss wara li jing˙ataw xi forma ta’ protezzjoni f’Malta.

Fl-2005 il-Ministeru g˙all-Ìustizzja u l-Intern u lMinisteru g˙all-Familja u Solidarjetà Soçjali, flimkien ippubblikaw dokument ta’ politika li jeΩenta lit-tfal u persuni o˙ra vulnerabbli middetenzjoni. “Madankollu,” qalli Hoisaeter, “dan fisser illi t-tfal u persuni o˙ra vulnerabbli, inkluΩi lfamilji bit-tfal, jin˙elsu biss mid-detenzjoni wara li jsir assessjar jew st˙arri© tal-età u/jew jg˙addu

mill-proçeduri mediçi kollha. Filwaqt li dan kien progress sinjifikanti, ma temmx id-detenzjoni fejn jid˙lu t-tfal.”

Dewmien li g˙amel ˙sara lit-tfal

ma’ standards internazzjonali u Ewropej.

Hoisaeter sostna li tul is-snin l-UNHCR osservaw ilproblemi f’din is-sistema fejn it-tfal kienu ta’ spiss detenuti flimkien mal-adulti sakemm jistennew leΩitu tal-proçeduri biex tkun mist˙ar©a l-età tag˙hom. Fi snin riçenti s-sistema tjiebet gradwalment sabiex jitqassar iΩ-Ωmien li t-tfal iqattg˙u fiddetenzjoni.

“Imma anke fl-2013 il-proçedura li tist˙arre© l-età kienet iddum xi ©img˙at sabiex tkun kompluta, u mbag˙ad kien hemm dewmien ta’ aktar ©img˙at sabiex ikun organizzat l-ordni ta’ kura (care order) u t-trasferiment tat-tfal f’çentru miftu˙ g˙alihom.”

L-Uffiççju tal-Kummissarju g˙ar-Refu©jati tal-Ìnus Mag˙quda (UNHCR) konsistentement iddikjara lpoΩizzjoni tieg˙u li t-tfal m’g˙andhomx ikunu detenuti. Dan mhux biss g˙aliex huma partikolarment vulnerabbli, imma anke g˙ax id-drittijiet talbniedem jipprojbixxu d-detenzjoni arbitrarja tattfal.

F’Settembru tal-2013 il-UNHCR ippubblikat analiΩi legali komprensiva tas-sistema tad-detenzjoni f’Malta, inkluΩ dik li tapplika g˙at-tfal. Dan ir-rapport ikkonkluda illi s-sistema li kien hemm dak iΩΩmien kienet kontra l-li©i u arbitrarja, u g˙alhekk issu©©erew li ssir reviΩjoni sabiex tkun konformi

Il-UNHCR iΩΩur iç-çentri ta’ detenzjoni fuq baΩi regolari fejn titkellem ma’ persuni li qeg˙din ifittxu l-aΩil u l-mani©ment taç-çentri. Fl-2013 aktar minn 450 persuna li ddikjaraw li kienu tfal g˙addew xi perijodu fid-detenzjoni, g˙alkemm mhux kollha nstabu li kienu ta˙t l-età. “G˙alhekk ma jkunx korrett li wie˙ed jg˙id li t-tfal mhumiex detenuti f’Malta, anke jekk hemm sistema li tipprovdi g˙allassessjar tal-età u r-rilaxx mid-detenzjoni,” qalli Hoisaeter.

“Huwa g˙alhekk,” kompla r-rappreΩentant talUffiççju tal-UNHCR f’Malta, “illi a˙na lqajna d-dikjarazzjoni tal-Prim Ministru l-©img˙a li g˙addiet.

Nikkunsidraw illi l-prospett ta’ reviΩjoni ta’ din issistema huwa Ωvilupp poΩittiv g˙al Malta. Filfehma tag˙na, issa hemm bΩonn illi ji©u implimentati miΩuri biex it-tfal ma jkunux detenuti imma, b˙ala regola ©enerali, ikunu akkomodati f’çentri fejn jirçievu l-kura adegwata u jkunu segwiti b’mod xieraq.”

Fl-a˙˙ar Hoisaeter enfasizza illi xorta huwa possibbli li jkunu infurzati diversi miΩuri ta’ kontroll b˙ala alternattiva g˙ad-detenzjoni, partikolarment fl-ewwel ©img˙at wara li persuna li qieg˙da tfittex l-aΩil tasal Malta.

Ûieda ta’ 6.3% Fit-turiÛmu Lejn maLta

“A˙na lqajna Ministru”

Skont rapport ma˙ru© millUffiççju Nazzjonali g˙allIstatistika l-vja©©i turistiçi lejn Malta fi Frar kienu 65,299, Ωieda ta’ 6.3% meta mqabbel max-xahar korrispondenti fl-2013.

Filwaqt li 51,216 minn dawn il-vja©©i kienu Ωjarat g˙al skopijiet ta’ vaganzi, 7695 o˙ra saru g˙al ra©unijiet kummerçjali. Óafna mitturisti ©ejjin lejn pajjiΩna waslu minn stati membri talUnjoni Ewropea, filwaqt li tturisti minn pajjiΩi barra din iΩ-Ωona Ωiedu b’22.5%. Lakbar proporzjon ta’ turisti li Ωaru pajjiΩna kellhom bejn 45 u 64 sena, segwit minn dawk fil-kategorija ta’ età bejn il-25 u l-44 sena.

L-iljieli mqattg˙in f’pajjiΩna Ωdiedu bi 3.8% meta mqabbla mal-istess xahar tas-sena l-o˙ra, biex issa la˙qu ç-çifra ta’ 496,350. F’termini assoluti dawn it-turisti qattg˙u lma©©oranza tal-iljieli tag˙hom fi stabbilimenti ta’ akkomodazzjoni kollettiva.

F’termini perçentwali, kienet

d-dikjarazzjoni

tal-Prim

innutata Ωieda fin-numru ta’ turisti li qag˙du f’akkomodazzjoni privata. Matul ixxahar ta’ referenza n-nefqa turistika totali ©iet stmata li la˙qet €47.0 miljun li tfisser Ωieda ta’ 4.6% fuq l-istess xahar tas-sena l-o˙ra.

L-istess rapport spjega li nnumru ta’ turisti li ©ew pajjiΩna f’Jannar u Frar ammonta g˙al 134,824, Ωieda ta’ 6.7% fuq l-2013. L-iljieli totali li qattg˙u f’Malta dawn it-turisti Ωdiedu b’7.3%, u b’hekk la˙qu 1,068,095.

Hawnhekk jispikka n-numru ta’ turisti ©ejjin mil-Libja u rRussja, fejn kien hemm Ωieda ta’ 124% u 72.2% rispettivament.

Matul il-perijodu kopert minn din l-analiΩi, in-nefqa totali tat-turisti kienet stmata li la˙qet €103,200,000, ji©ifieri 7.1% og˙la minn dak re©istrat g˙all-perijodu korrispondenti s-sena l-o˙ra. Innefqa medja ta’ dawn it-turisti kienet ta’ €765, Ωieda minima kkomparata massena preçedenti.

Kunsilli Lokali

06.04.2014 09

IL-PL: “SIMON BUSUTTIL GÓANDU JKUN TRASPARENTI DWAR IL-KUNTRATTI LI ÓA” Fi stqarrija lbiera˙ il-Partit Laburista qal li wara l-a˙bar li ©iet Ωvelata minn L-Orizzont li Simon Busuttil ma ddikjarax id-d˙ul tieg˙u mill-Kumpanija Europa Research and Consultancy Services Limted, issa tikber ir-responsabbilità fuq il-Kap talOppoΩizzjoni biex jiddikjara kemm qala’ minn dawn il-kuntratti u direct orders li ˙a mill-Gvern Nazzjonalista.

Il-Partit Laburista Ωied jg˙id li issa qed jo˙or©u anke kontradizzjonijiet mill-ftit dikjarazzjonnijiet skarsi li g˙amel. Dan g˙aliex mill-fatti u minn dokumenti pubbliçi l-kumpanija ta’ Busuttil jidher li da˙˙let aktar minn miljun ewro, iΩda Busuttil qed jg˙id li da˙˙al biss ftit inqas mill-paga minima.

Il-Partit Laburista sa˙aq li issa ˙are© li lanqas il-paga minima ma ©iet iddikjarata minn Simon Busuttil fid-dikjarazzjoni talassi b˙ala Membru Parlamentari Ewropew.

“Simon Busuttul m’g˙andux fejn ja˙rab iktar u g˙andu jiddikjara kemm ˙a hu u l-kumpaniji tieg˙u f’direct orders u kuntratti mill-Gvern. Dan huwa l-ewwel test ta’ trasparenza ta’ Simon Busuttil u qed ifallih bil-kbir,” temm jg˙id il-Partit Laburista.

IL-GVERN JOÌÌEZZJONI GÓAT-TISWIJA TAL-VAPURI FIL-PORT ÓIELES

Il-Gvern ilbiera˙ sostna li ma jaqbilx, u li qed jo©©ezzjona, g˙all-˙ru© ta’ permess sabiex fil-Freeport isiru operazzjonijiet ta’ manutenzjoni ta’ riggijiet taΩ-Ωejt g˙al perjodu ta’ sena.

Il-Gvern qal li l-poΩizzjoni tieg˙u hija riflessa mill-vot kontra tar-rappreΩentant talPrim Ministru fuq il-bord talMEPA, l-Avukat Joseph

Sammut. Il-Gvern, g˙alhekk inkariga lill-Uffiççju talAvukat Ìenerali sabiex minn issa, jekk tali permess jo˙ro©, jappella kontra dan il-permess.

Il-Gvern Ωied jg˙id li permessi simili ˙ar©u fil-passat g˙al Ωmien qasir biex isiru xog˙lijiet fuq pro©etti speçifiçi ˙afna. Il-Gvern ma jaqbilx li din is-sistema ti©i mibdula u li l-Freeport

jing˙ata permess miftu˙ g˙al dawn ix-xog˙lijiet.

Iktar kmieni matul il©img˙a s-Sindku ta’ BirΩebbu©a Joseph Farrugia o©©ezzjona g˙al din l-applikazzjoni.

B’mod qarrieqi l-Partit Nazzjonalista uΩa din l-applikazzjoni tal-Port Óieles b˙ala karru politiku biex jipprova jag˙ti l-impressjoni li l-Gvern kien wara dawn iddeçiΩjonijiet, u li kien se jag˙mel tarzna mill-port ta’ BirΩebbu©a.

B˙al ma di©à g˙amlet drabi o˙ra, il-midja Nazzjonalista re©g˙et ippruvat tag˙ti l-impressjoni li rriggijiet taΩ-Ωejt ing˙ataw permess biex jibdew jidda˙˙lu g˙all-manutenzjoni ta˙t il-Gvern preΩenti.

Madanakollu l-verità hi li lpermessi biex jidda˙˙lu dawn ir-riggijiet ˙ar©u eΩatt qabel l-a˙˙ar elezzjoni ©enerali minn Transport Malta, li dak iΩ-Ωmien kienet responsabbli minnha l-eks Ministru Austin Gatt.

Kien g˙alhekk li eΩatt filbidu tal-le©iΩlatura preΩenti bdew jitfaççaw l-ewwel riggijiet fil-bajja ta’ BirΩebbu©a.

IL-PN SE JOPPONI N-NOMINA TA’ VELLA?

S’issa g˙adu m’huwiex çar jekk il-Partit Nazzjonalista hux se jkun qed jopponi jew inkella jappo©©ja n-nomina ta’ Karmenu Vella b˙ala Kummissarju Ewropew. IlÓadd li g˙adda l-Kap tal-PN Simon Busuttil ta x’jifhem li lpartit tieg˙u ma kienx se jappo©©ja n-nomina ta’ Vella.

Din il-gazzetta g˙alhekk staqsiet lill-Partit Nazzjonalista biex jispeçifika l-poΩizzjoni tieg˙u fuq din il-kwistjoni, iΩda kelliem g˙all-PN qalilna biss b’mod ambigwu li huwa l-Prim Ministru li jrid jispeçifika lpoΩizzjoni tieg˙u.

Il-kelliem g˙all-PN g˙amel ukoll referenza g˙ad-diskors ta’ Busuttil tal-Óadd li g˙adda,

fejn dan qal li l-Prim Ministru ma kellux jippretendi l-appo©© tal-PN ©aladarba ma kienx ikkonsulta mieg˙u dwar din in-nomina.

Ta’ min jg˙id li fil-passat Gvern Nazzjonalista qatt ma kkonsulta mal-OppoΩizzjoni Laburista dwar in-nomina talKummissarju Ewropew.

Madanakollu l-OppoΩizzjoni Laburista xorta dejjem appo©jat id-deçiΩjoni tal-Gvern g˙all-©id tal-pajjiΩ.

Fil-fatt il-Gvern m’huwiex obbligat li jikkonsulta malGvern fuq din in-nomina, u huwa çar li g˙al darb’ o˙ra lPN qed jipprova jirba˙ punti politiçi a skapitu tal-interess nazzjonali.

GVERN LI QIEGÓED ISAÓÓAÓ L-UGWALJANZA F’dibattitu pubbliku organizzat mill-Konfederazzjoni Maltija dwar lOrganizzazzjonijiet tan-Nisa (MCWO) bit-titlu Gender Parity in Democracy: Let’s keep the balance!, il-Ministru g˙ad-Djalogu Soçjali, Affarijiet tal-Konsumatur u Libertajiet Çivili Helena Dalli tkellmet dwar l-impenn tal-Gvern biex in-nisa jkomplu jing˙ataw sostenn qawwi f’oqsma differenti tal-˙ajja sabiex jkollhom iktar rappreΩentanza fis-soçjetà.

Fost il-miΩuri biex isa˙˙u lparteçipazzjoni tan-nisa fil˙ajja ekonomika l-Ministru semmiet iΩ-Ωieda fil-programmi g˙at-tfal qabel u wara l˙inijiet tal-iskola u l-introduzzjoni ta’ childcare b’xejn.

Hekk kif l-Ewropa qeg˙da fuq l-g˙atba tal-Elezzjonijiet ta’ Mejju li ©ej, il-Ministru

Dalli emfasizzat ukoll ilmiΩuri importanti li qed jie˙u Gvern Laburista fil-qasam talugwaljanza fosthom it-t˙addin ta’ policies ta’ gender balance f’numru akbar ta’ kumpaniji u entitajiet fis-settur pubbliku.

Dan sabiex, iwittu it-triq g˙al iktar ugwaljanza, speçjalment g˙all-avvanz fil-karriera g˙annisa.

Il-Ministru fakkret li l-eΩempju jkaxkar, tant li kellhom jg˙addu 35 sena sabiex ter©a’ tkun appuntata mara b˙ala President tar-Repubblika ta’ Malta.

Dalli awgurat kull suççess lill-kandidati nisa miΩ-Ωew© partiti politiçi li kienu preΩenti ghal dan id-dibattitu, sabiex tiΩdied il-probabbilità li jkun hemm aktar nisa eletti filParlament Ewropew li jistg˙u servu b˙ala role models g˙all©enerazzjoni li jmiss.

Opinjoni

10 06.04.2014

TiVi AwArds

MINN

SALVU

CANALE

Kul˙add bil-gosti tieg˙u: minn jg˙idlek li Angelina Jolie sabi˙a u min jg˙idlek li ma tog˙©bux. Ir-ra©el tag˙ha Brad Pitt hawn miljuni iffissati fuqu (g˙ax qatt ma rajtu lili) u miljuni o˙ra ma’ j©errg˙uhx fl-istonku. Hawn ukoll min jirrakkonta l-istejjer waqt xi ikla u jien ˙allini g˙addej gass mal-pjança biex ˙add ma jinterrompini.

Insomma, mitt bniedem u mitt fehma.

Mela l-istazzjon F Living g˙andhom programm il-vera ˙elu (wiçç ommu g˙andu); dan jismu Bejnietna , u g˙akka bejnietna wkoll. Mela l-preΩentatur, wie˙ed wiççu mfaqqa’, nist˙ajlu xi wie˙ed minn tas-snin sebg˙in li kienu jidhru fuq il-Love Boat.

Dan jistieden persuna©© u flimkien jg˙idu kelma.

Tg˙iduli: b’daqshekk x’fiha?

Mhux hekk g˙andu jkun? Iva, veru g˙al daqshekk, imma dan il-˙abib tag˙na jmexxi lprogramm billi jintervista u jiekol. Meta rajtu jien kellu mistieden lil Norman Lowell u trid tarahom kemm kienu ˙elwin jieklu l-g˙a©in bilkrema, bis-Sur Lowell jitmas˙an.

Bil˙aqq, meta konna Ωg˙ar ma kinux jg˙allmuna biex ma nitkellmux bl-ikel f’˙alqna!?

Morticia Adams Il-˙in kien tard; ir-ri˙ ivenven mat-twieqi; barra skiet taqtg˙u b’sikkina g˙ajr xi qattus inewwa˙ ’il boghod.

Jien intasabt fuq il-pultruna fid-dawl inemnem taxxemg˙a. Bir-remote f’idi nistenna bil-˙erqa l-programm Xi Ólomt.

Dan ix-Xejk jivvintahom.

Mela filli beda jdoqq Pump up the Volume , eΩatt kif spiççat beda dan il-programm. Il-preΩentatriçi nsejt x’jisimha, iΩda kif rajtha ˙sibtha Morticia Adams ta’ dak is-serje eççentriku abjad u iswed li konna naraw fuq ir-Rete 4 ˙afna snin ilu.

Insomma, g˙al min qatt ma rah nista’ niddeskrivilu fiex jikkonsisti. Mela din Morticia milli jidher tfisser il-˙olm, ittelespettaturi jçemplulha u jg˙idulha x’˙olmu u din toqg˙od tfissrilhom dik il˙olma partikolari.

Jien ©ieli ˙lomt li qed intir; tg˙id inçemplilha?

Date ta’ darba Meta beda kont ktibt fuqu u fa˙˙artu g˙ax huwa tajjeb.

One Night Stand ta’ Owen Bonnici joffri xi ˙a©a ©dida u differenti. Jistieden persuna©©i nisa u flimkien jg˙idu kelma dwar il-˙ajja tag˙hom. Imma ma jfissirx li dan g˙adu tajjeb ˙afna xhur wara li beda! Issa ndara u na˙seb li g˙andu bΩonn tibdil. Tistieden tliet nisa kull programm g˙al sitt xhur s˙a˙…na˙seb issa Owen irid i˙addem rasu biex jo˙ro© b’xi ˙a©a o˙ra. Fi kliem ie˙or, g˙andu bΩonn re-shuffle!

Hawn m’iniex insemmi liΩbalji tal-munta©©, g˙ax ftit ilu kellu mistiedna u din kienet bilqieg˙da f’post u f’sekonda kienet f’post ie˙or.

Ma nafx jekk din kinitx tewmija u forsi stedinhom ittnejn f’daqqa u ma konniex nafu.

Vja©© lejn iç-çentru taddinja Jekk t˙obb id-dokumentarji ma tistax ma tarax Journeys from the Centre of the Earth, li TVM 2 ixandar u jirrepeti f’diversi ˙inijiet tal-©img˙a.

Jien l-ors tieg˙i li nitg˙allem, allura dan iddokumentarju nkun qieg˙ed nistennieh.

L-g˙odwa u l-Óadd it-tajjeb.

MIssIErI ÌANNI! Patri Mario Attard

Ìanni! Isem li jqabbiΩli ddmug˙. Imma mhux id-dmug˙ ta’ sog˙ba! Mela? Lil missieri dejjem ippruvajt in©iblu rispett.

Hekk g˙allimni!

Issa g˙adni kemm imsa˙t iddemg˙a u bdejt nitbissem. Naf. It-tbissima li tilma fuq wiççi mhix tieg˙i. Dik tahieli l-Mulej permezz ta’ missieri Ìanni. Dik l-imbierka tbissima! Il-famuΩa tbissima! Xi storja twila g˙andha!

Dik it-tbissima kienet fuq fomm in-nannu Pupul. In-nannu talistejjer. In-nannu li kien ika˙˙lek tisimg˙u! Anke jekk l-istess storja kien jg˙idhielek g˙al ma nafx kemm-il darba.

Imma Pupul ma kienx qammiel ma’ ibnu Ìanni. G˙addielu kollox! Tah kulma kellu. InkluΩ ittbissima. Dik it-tbissima li tisraqlek qalbek. G˙ax Ìanni kien jitbissem lil kul˙add. Donnu fommu kien ma˙luq mill-kbir Alla biex jitbissem u jid˙ak. Kif tridni issa, fl-eku tas-skiet, ma nismax id-da˙ka tieg˙u? L-aktar meta kien jirrakkuntalna xi praspura milli kien jag˙mel innannu Pupul!

Kelma sabi˙a li few˙et fomm missieri kienet: Missieri! Missieri!

Din kien jg˙idha g˙an-nannu!

Anke jien, illum, nista’ ng˙id li ˙adt din il-kelma ming˙andu.

Anzi, din il-kelma niΩlet ˙elu ˙elu fija sakemm sabet postha fil-vokabolarju spontanju li lMulej jag˙tini. Lil missieri nibqa’ nsejja˙lu. Mhux biex norbtu

mieg˙i! Le ˙ej! Missieri l-©enna qieg˙ed. Fis-seb˙ dejjiemi tasSultan il-Kbir! Imma, meta nlissen il-kelma Missieri! f’mo˙˙i u f’qalbi titla’ x-xemx tal-fer˙ Missieri kien jaf japprezza! Lil kul˙add kien jg˙id grazzi.

Imrobbi fejn is-Salib ta’ Birkirkara, qalb ir-raba’, ma tantx kien fin. Anzi, nista’ ng˙id li kien pjuttost rozz! Madankollu, anke jekk xi minn daqqiet kien salva©© fi m©ibtu, kellu qalbu tad-deheb! B’kelma wa˙da: t˙ollu! Missieri kien ta’ qalbu f’idu. U g˙all-marid kellu m˙abba kbira. BiΩΩejjed kien ikun jaf li xi ˙add, mill-˙afna nies li kien jaf, kien jinxte˙et marid, arah ikun l-ewwel wie˙ed li jmur iΩuru!

Imbag˙ad, meta ni©u g˙axxog˙ol tas-seng˙a tal-bini, sie˙bi warrabblu! G˙adni niftakru qisu

issa jirrakkontali meta kien i˙oΩΩ dak it-tara©. G˙alkemm kien jaf biss jikteb ismu, imma ˙ej kemm kien jifhem fis-seng˙a tal-bini!

Meta kont Ωg˙ir mhux l-ewwel darba li fis-salott tad-dar tag˙na kont insib xi xebba u ©uvni jit˙addtu mieg˙u fuq xi biçça xog˙ol. G˙arqan kif kont inkun, wara xi log˙ba ballun, kont nid˙ol fil-kçina mgerrex kemm jista’ jkun. Imma mo˙˙i, g˙alkemm ta’ çkejken, malajr kien jifra˙ lil dik il-koppja g˙axxorti li messithom li missieri jibnilhom darhom. Huwa Ìanni kien bennej mustaççun!

Fi Ωmienu, missieri kien kaççatur. Ma nqisux minn dawk il-gwappi. Ìieli l-gamiema kienet tid˙ollu fit-tir u ma joqtolhiex. Óafna tajr lil missieri qalulu “Bye bye Ìann!” Biss, meta kien jaqbad xi tajra, kemm kien jie˙u

pjaçir! Naqra ta’ gamiema kienet itellg˙u l-©enna! U mhux g˙alhekk li kien iqatta’ xahar btala f’G˙awdex kull April?

U l-ba˙ar! G˙adni niftakru qisu issa jdur g˙ar-rizzi bil-˙©ie©a, jew ix-xatt ta’ Tas-Sliema, inkella Ba˙ar iç-Çag˙aq. G˙amel ˙abta jistad g˙all-˙ut tal-qieg˙ bil˙©ie©a lewn it-tajn, li min jaf kemm rat rizzi fiha! Emmnuni… b˙alissa qieg˙ed in˙oss die˙la fi mnifsejja dik ir-ri˙a tal-mel˙ u ttjubija li tg˙axxqek ta’ dawk irrizzi. Imma mhux kull rizza kienet tajba g˙all-ikel. “Mar! Dik armiha. G˙ax Patri!” kien jg˙idli.

Mur g˙idlu li jien kelli nispiçça b˙ar-rizza? Patri! Ìanni! Daqqa b’xi bukkett rançiΩ f’idejh g˙all-Madonna u daqqa b’borma m˙ar u grottli g˙alina. Imma dejjem bit-tbissima. G˙ax Ìanni, aktar ma beda jikber, aktar beda jinteba˙ li lavventura wa˙idha ma tiswa xejn. Ìanni beda jfittex lill-Mulej.

Beda jitlob ir-ruΩarju kuljum u jitfarra© bit-talba fejqana talÓniena Divina. Fuq kollox, ilquddiesa u l-viΩta lil Ìesù Sagramentat kienu l-˙obΩna ta’ kuljum tieg˙u!

Grazzi Pa ta’ kemm g˙adek t˙obbni. Itlob g˙alija ˙a nkun Patri b˙alma dejjem ridtni int.

Saqajja mal-art, ©eneruΩ, nitlob u nifra˙ bil-˙ajja g˙ax hija l-aqwa rigal. Pa, itlob g˙alija ˙a nkun ilPatri tal-Óniena Divina!

In˙obbok ˙afna missieri Ìanni!

Opinjoni

06.04.2014 11

Forza Malta!

G˙al Ωmien twil, ˙afna kienu xhieda ta’ Malta politikament mifruda. L-ideolo©iji li j˙addnu l-partiti ewlenin f’pajjiΩna huma ferm differenti minn xulxin hekk kif tixhed l-imrew˙a ta’ ideolo©iji politiçi.

Ideolo©iji Politiçi

ForUM ÛGÓaÛaGÓ laBUrIStI

Brandon Spiteri

Fuq na˙a nsibu l-Partit Laburista, li wiret twemmin soçjal-demokratiku u fuq inna˙a l-o˙ra g˙andek il-Partit Nazzjonalista li jeΩerçita tmexxija demokristjana.

Minkejja dan, gΩiritina dejjem g˙aΩlet b’g˙aqal u dejjem ˙adet il-prekawzjonijiet neçessarji sabiex tiΩgura li ebda tmexxija ma tipperikola l-ekonomija ta’ pajjiΩna. Rajna mexxejja politici li g˙ollew l-ekonomija ta’ pajjiΩna u ©abu n-negozju u linvestiment ta’ pajjiΩi hekk meqjusin b˙ala ekonomikament ©ganti fir-rigward talProdott Domestiku Gross.

L-industrija f’Malta Ta’ min isemmi r-rivoluzzjoni industrijali f’Malta li se˙˙et fissnin sebg˙in, meta ta˙t ittmexxija g˙aqlija tal-Perit Mintoff, Malta kienet fl-era taddeheb tag˙ha. Kien Ωmien fejn Malta bdiet tinbena, fuq il-pilastri tas-Sea Malta, l-Air Malta,u lGozo Channel, fost ˙afna o˙rajn. Bdew ji©u wkoll nazzjonalizzati banek u fabbriki barra mill-konfini ta’ xtutna. IlGvern ta’ dak iz-zmien kien jimpjega l-parti l-kbira tal˙addiema meta mqabbel malprivat. Madankollu, l-Istat qatt ma Ωamm lill-privat milli jinvesti f’pajjiΩna. Fil-verità, min˙abba x-xog˙ol li l-Gvern kien qed jo˙loq, kellu aktar kontroll fuq l-ekonomija u liΩvilupp intern.

Malta baqg˙et tirrenja fuq ilbqija tal-pajjiΩi Ewropej, speçjalment meta wie˙ed iqis ilkobor ©eografiku u l-fatt li Malta kienet g˙adha kemm kisbet l-indipendenza mill-Imperu Brittaniku. Wie˙ed g˙andu jfakkar ukoll li indipendenza totali minn ta˙t il-mexxejja Inglizi ma setg˙etx tinkiseb jekk mhux bis-sapport talpajjiΩi li j˙addnu twemmin soçjalist mal-bqija tal-pajjiΩi talLvant. Huwa ghalhekk li nnegozji u t-trattati ma’ pajjiΩi barranin ma waqfu qatt.

MaΩ-Ωmien l-istorja nqalbet, u kellna sitwazzjoni fejn il-Partit Laburista ©ab ma©©oranza ta’ si©©ijiet, filwaqt li dak Nazzjonalista ©ab ma©©oranza ta’ voti. Dan wassal sabiex Mintoff re©a’ sejja˙ elezzjoni o˙ra fl-1987, liema elezzjoni rat fil-Gvern lill-Partit Nazzjonalista ta˙t Dr Fenech Adami. Ma’ din il-bidla ©ara li dak li Ωera’ lPartit Laburista, il-Partit Nazzjonalisti ma mantniehx.

Il-Gvern li feta˙ is-seklu wie˙ed u g˙oxrin naqas milli j˙ares l-interessi tal-entitajiet statali. Bdew ji©u privatizzati diversi assi statali, fosthom itTarzna. Aktar tard rajna wkoll il-privatizzazzjoni tal-Port Óieles – kumpanija kruçjali o˙ra g˙all-ekonomija Maltija.

Dan ©ara min˙abba li dDipartiment g˙all-Affarijiet Barranin naqas milli j˙ajjar aktar investiment barrani f’intapriΩi li llum il-©urnata

Mappa tal-Ideolo©iji Politiçi qeg˙din ta˙t tmexxija privata u li qeg˙din jespandu.

L-Unjoni Ewropea u nnegozju mal-pajjiΩi barranin Ta’ min isemmi l-fatt li g˙al Ωmien twil, wara s-s˙ubija ta’ Malta fl-Unjoni Ewropea, bdiet ti©i mxerrda l-idea ta’ Ewropa politikament u ekonomikament perfetta. In-nies bdiet ta˙seb li l-Ewropa hija b˙al xi bank, li minnu ji©u ffinanzjati numru ta’ pro©etti g˙all-esi©enzi tag˙ha.

Bdew isiru toroq ©odda, bini ta’ fakultajiet fl-Università u aktar, waqt li dejjem kont tisma’ li dawn il-pro©etti ©ew iffinanzjati mill-Unjoni Ewropea. Il-Partit Nazzjonalista naqas milli juri lit-tax payer li, qabel pro©ett ji©i ffinanzjat mill-Unjoni Ewropea, il-poplu jkun di©à ˙allas parti sostanzjali minnu. Dan ise˙˙ meta pajjiΩna j˙allas €65 miljun fis-sena lillba©it tal-UE. G˙alhekk, wie˙ed

irid ine˙˙i din l-illuΩjoni ta’ flus li jinΩlu mis-sema.

Ir-rivoluzzjoni fit-tmexxija ta’ Malta li se˙˙et fil-11 ta’ Marzu 2013, bidla fil-gvern li ©abet mag˙ha tama ©dida, tama li lMaltin g˙al darb’o˙ra jer©g˙u jsibu l-potenzjal tag˙hom b˙ala l-˙addiem tal-Mediterran, u waqt li l-kummerç Ewropew jinΩamm stabbli, g˙al darb’o˙ra jer©g˙u jinfet˙u l-bibien g˙annegozju mal-pajjiΩi li g˙enu lil Malta wara l-˙elsien mill˙akma IngliΩa. B’hekk qed ji©i assigurat li l-˙biberija li xi darba kien hemm bejn Malta u dawn il-pajjiΩi ti©©edded u tg˙in biex jer©a’ jkollna ekonomija stabbli.

L-identità Maltija Wie˙ed g˙andu j˙ares lejn ilbejg˙ taç-çittadinanza b˙ala investiment. G˙alkemm ˙afna kienu l-movimenti f’pajjiΩna li ppruvaw ida˙˙lu l-mentalità li

qed inbig˙u lilna nfusna bilbejg˙ taç-çittadinanza, il-parti lkbira tal-Maltin ma ˙allewx min iqarraq bihom b’dawn lallegazzjonijiet. Din l-iskema, anke jekk forsi rivoluzzjonarja, ser t˙ajjar investituri u negozjanti barranin f’pajjiΩna. Ma ninsewx ng˙idu li meta l-Partit Nazzjonalista da˙˙al il-munita ewro minflok dik Maltija, ˙add ma qam jg˙id li qed ti©i mkaΩbra l-identità Maltija. B˙al kif isir fl-Ingilterra, ukoll stat membru tal-UE, turist ikun di©à qed jg˙in l-ekonomija ta’ pajjiΩ meta jsarraf il-munita tieg˙u g˙al dik tal-pajjiΩ li jkun qed iΩur. Dan il-privile©© Malta tilfitu.

L-g˙an ewlieni tal-investimenti u t-trattati li qed ise˙˙u huwa sabiex ti©i Ωgurata kontinwità g˙all-©enerazzjoni ta’ g˙ada, waqt li flimkien, g˙al darb’o˙ra, ter©a’ tinstema’ lg˙ajta ta˙t vuçi wa˙da ta’ ‘Forza Malta!’

Opinjoni

12 06.04.2014

SANZJONIJIET FUQ RUSSI

Alfred Sant Kandidat g˙all-Parlament Ewropew

Kif kien imbassar, l-Unjoni Ewopea nediet numru ta’ sanzjonijiet fuq personalitajiet g˙oljin Russi li kienu involuti fil-˙idma biex il-Krimea ting˙aqad mar-Russja.

Sakemm l-Ewropej qablu fuq din il-miΩura, kien hemm bΩonn ta’ ˙afna manuvri u diskussjonijiet. Fost l-Ewropej g˙ad ma teΩistix g˙aqda tassew ta’ fehmiet dwar kif g˙andhom jipproçedu fil-kriΩi tal-Ukraina.

Barra mis-sanzjonijiet, ©ew iffriΩati negozjati g˙addejja bejn l-Unjoni Ewropea u r-Russja, waqt li laqg˙a summit bejn iΩΩew© na˙at li kellha tinΩamm fi ftit taΩ-Ωmien, ©iet ikkançellata.

Wie˙ed jiddubita kemm dawn il-miΩuri se jkollhom xi impatt fuq l-inizjattivi militari talPresident Russu.

Sadanittant qed isir diskors dwar kif l-Unjoni Ewropea tista’ t˙arrax il-miΩuri li di©à ˙adet.

Imma t-tama hi li r-Russja tersaq biex tinnegozja xi forma ta’ arran©ament li jsalva wiçç kul˙add.

Il-biΩa’ g˙all-Ewropej hu li rRussja tinvadi jew tokkupa parti mil-Lvant tal-Ukraina, lil hinn mill-Krimea. Jekk isir dan, x’aktarx li l-Unjoni Ewropea ma jibqg˙alhiex alternattiva o˙ra ˙lief li tadotta miΩuri ˙afna aktar iebsa, kif l-Amerikani donnhom kienu qed i˙e©©uha tag˙mel.

tilwim mar-Russja qanqal mill-©did il-biΩg˙at dwar kif l-Ewropa tista’ tibqa’ tassigura l-provisti ta’ ener©ija li te˙tie©. Hemm g˙arfien li saret tiddependi wisq fuq ilLvant, l-aktar g˙all-provisti ta’ gass. B’hekk qed tqum ilkwistjoni ta’ kif l-Ewropa tista’ u g˙andha tvarja s-sorsi ta’ provista tag˙ha. Imma li minflok tiddependi fuq irRussja, l-Ewropa ssir tiddependi mill-Istati Uniti ma tantx tidher b˙ala soluzzjoni xierqa.

Il-Kunsill Ewropew ta’ Marzu ddiskuta din il-materja.

Rabatha wkoll ma’ miri li lEwropa bi˙siebha twettaq firrigward ta’ ener©ija ‘nadifa’ u ta’ ener©ija li ti©©edded. Ìiet segwita l-proçedura tas-soltu, li biha l-Kummissjoni Ewropea ntalbet t˙ejji rapporti dwar miri ©odda, komuni u sostenibbli fil-qasam kollu. U˙ud fakkru kif, wara kollox, l-Unjoni kienet twieldet b˙ala komunità internazzjonali li da˙˙let regoli komuni g˙all-produzzjoni u bejg˙ ta’ fa˙am u azzar. Biss, riflessjonijiet storiçi b˙al dawn ma tantx jistg˙u jwasslu ’l bog˙od.

Fil-qasam tal-ener©ija jeΩistu diver©enzi qawwija bejn linteressi tal-Istati Membri.

Perspettivi tal-ener©ija

Ilqug˙ bankarji

g˙all-kriΩijiet

Kif deher çar mill-bidu nett, it-

Fl-a˙˙ar instab kompromess

dwar kif se tintla˙aq l-unjoni bankarja li l-pajjiΩi membri taΩ-Ûona Ewro ddeçidew li jda˙˙lu bejniethom. B’hekk jemmnu li jkunu ˙olqu lqug˙ ie˙or kontra problemi b˙al dawk li skattaw matul il-kriΩi finanzjarja tal-2008. Wa˙da mill-kawΩi ewlenin tal-kriΩi kienet il-banek kbar li g˙oddhom fallew. Biex isalvaw il-banek, da˙lu stati membri taΩ-Ûona Ewro.

Imma l-falliment li salvaw lill-banek minnu g˙oddu g˙eleb lilhom.

L-ilqug˙ tal-unjoni bankarja jikkonsisti f’awtorità ©dida Ewropea li tissorvelja lillbanek Ewropej il-kbar kollha; u awtorità li tiddeçiedi, filkaΩ ta’ kriΩi, jekk bank g˙andux jit˙alla jfalli jew jekk g˙andux jing˙ata g˙ajnuna u kif. Dwar lewwel awtorità ilu li ntla˙aq qbil. Dwar it-tieni wa˙da, baqg˙u g˙addejjin l-argumenti. Il-Ìermanja riedet li la˙˙ar kelma fit-tieni awtorità tibqa’ f’idejn il-gvernijiet nazzjonali. L-istati l-o˙rajn kollha kienu lesti jçedu l-poteri tag˙hom f’dal-qasam lillawtorità çentrali. Il-Parlament Ewropew qabel ma’ din la˙˙ar poΩizzjoni u Ωamm sod fuqha g˙al xhur s˙a˙.

Fi ftit kliem, bil-kompromess li ntla˙aq, il-poteri ta’ kif tiddeçiedi li bank hux se ji©i ddikjarat fallut jew le, jibdew jit˙addmu çentralment wara li jkunu g˙addew tmien

snin.

Xi osservaturi sostnew li lunjoni bankarja b’dal-mod kienet se tibqa’ fuq il-karta.

Mhux veru li se jkun hemm ilqug˙ serju g˙ax effettivament huma l-istati nazzjonali li se jkollhom is-sa˙˙a fuq ilbanek tag˙hom.

Maç-Çina Il-President ÇiniΩ Xi Jinping kien mistenni jΩur l-Unjoni Ewropea g˙all-ewwel darba u dan Ωgur g˙en biex jinkinsu min-nofs id-diffikultajiet li kien g˙ad baqa’ bejn iΩ-Ωew© na˙at. Fosthom l-aktar wa˙da li spikkat kienet tikkonsisti f’mizuri li ç-ÇiniΩi ˙adu biex iwaqqfu l-importazzjoni ta’ nbejjed Ewropej. Il-miΩura kienet parti mir-reazzjoni ÇiniΩa g˙al kif l-Ewropej kienu ppruvaw iwaqqfu limportazzjoni ta’ pannelli solari miç-Çina g˙ax, skont huma, dawn kienu qed ji©u mog˙tija sussidji miç-Çina.

Waqt li jidher li l-aqwa diffikultajiet kummerçjali bejn iΩ-Ωew© na˙at twittew, baqa’ jiΩdied sew l-interess fost ÇiniΩi u Ewropej g˙al aktar rabtiet kummeçjali u ta’ investiment bejniethom. Ma tkunx ˙a©a kbira jekk, maçÇina, l-Unjoni Ewropea tikkonkludi ftehimiet f’dawn l-oqsma qabel ma tkun temmet in-negozjati tag˙ha malIstati Uniti dwar kummerç aktar ˙ieles.

bÛONN TA’ AZZJONI pOÛITTIvA

Peter Cordina Kandidat g˙all-Parlament Ewropew

M’hemmx g˙alfejn nargumentaw wisq fuq l-importanza tal-ugwaljanza bejn is-sessi, speçjalment f’soçjetà Ewropea moderna li t˙ares ’il quddiem u li ©iet imwaqqfa fuq ilprinçipju tat-tolleranza ta’ opinjonijiet differenti f’qafas baΩiku ta’ drittijiet ugwali g˙aç-çittadini kollha. Fil-fatt, lugwaljanza bejn in-nisa u lir©iel mhux biss hija wie˙ed mill-valuri baΩiçi li fuqhom ©iet mibnija l-Unjoni Ewropa, iΩda wkoll dritt fundamentali.

Il-Parlament Ewropew minn dejjem sa˙aq favur l-ugwaljanza bejn is-sessi sabiex kemm in-nisa kif ukoll l-ir©iel ikunu jistg˙u jlaqqg˙u l-aspetti tal˙ajja personali tag˙hom ma’ dawk professjonali, fuq il-baΩi ta’ approçç imsawwar fuq issolidarjetà. Dan jista’ jsir billi rresponsabbiltajiet marbuta mal-familja, max-xog˙ol u dawk soçjali jitqassmu b’mod iktar ekwu. Il-parteçipazzjoni s˙i˙a u iktar attiva tan-nisa fissuq tax-xog˙ol mhux biss hija ta’ benefiççju g˙all-ekonomija, iΩda g˙as-soçjetà kollha kemm hi. Barra minn hekk, preΩenza bilançjata ta’ r©iel u nisa fitte˙id ta’ deçiΩjonijiet ekonomiçi u politiçi ssa˙˙a˙ ir-rappreΩentanza demokratika taç-çittadini.

G˙aldaqstant, il-Parlament Ewropew kemm-il darba talab lill-Istati Membri tal-Unjoni Ewropea jimplimentaw miΩuri biex jinfet˙u façilitajiet g˙allkura tat-tfal u ta’ persuni dipendenti o˙rajn, inkluΩi lanzjani, il-morda u dawk li

jg˙ixu b’diΩabbiltà, li jkunu ta’ kwalità g˙olja u aççessibbli g˙al kul˙add. Óe©©i©hom ukoll jistabbilixxu servizzi ta’ ta˙ri© u ta’ parir legali li jkunu ta’ g˙ajnuna g˙al nisa li jixtiequ jibdew attività kummerçjali g˙al rashom. Punt ie˙or li l-Parlament iqis g˙andu ji©i indirizzat mill-Istati Membri huwa l-bΩonn li tkompli titnaqqas id-differenza fil-pagi bejn l-ir©iel u n-nisa.

Appell g˙al iktar nisa fl-istituzzjonijiet Ewropej F’okkaΩjoni tal-elezzjonijiet Ewropej ta’ Mejju, il-Parlament sa˙aq ripetutament fuq il˙tie©a ta’ numru iktar bilançjat ta’ nisa u r©iel fi ˙dan l-istituzzjonijiet Ewropej stess, inkluΩ fil-proposti li jsiru mill-Istati Membri g˙all-kandidati talKummissjoni Ewropea li jmiss.

Ta’ min ifakkar ukoll li, filbidu ta’ Marzu, il-Kumitat g˙ad-Drittijiet tan-Nisa u lUgwaljanza bejn is-Sessi organizza laqg˙a interparlamentari fi Brussell dwar l-isfidi marbuta mal-prevenzjoni tal-vjolenza kontra n-nisa. Il-membri parlamentari Ewropej kellhom lopportunità li jiltaqg˙u malkontropartijiet mill-parlamenti nazzjonali tal-Istati Membri sabiex jaqsmu l-esperjenzi tag˙hom fir-rigward tal-implimentazzjoni tal-le©iΩlazzjoni rilevanti fil-livell nazzjonali u jag˙tu ˙arsa ’l quddiem lejn ilmiΩuri li jistg˙u ji©u proposti fil-livell Ewropew.

Dawn l-iΩviluppi j©eg˙luna

nirriflettu ftit fuq is-sitwazzjoni f’Malta. F’dawn l-a˙˙ar g˙exieren ta’ snin pajjiΩna g˙amel passi importanti ’l quddiem fil-qasam tal-ugwaljanza bejn is-sessi. Madankollu, g˙ad hemm ˙afna x’jista’ jsir. Ir-rata tal-impjiegi, pereΩempju, hija ta’ 41% g˙an-nisa u ta’ iktar minn 73% fil-kaΩ tal-ir©iel.

Skont l-Uffiççju Nazzjonali talIstatistika, mara li g˙andha xog˙ol ta˙dem medja ta’ madwar 32 sieg˙a fil-©img˙a, ji©ifieri 7 sig˙at inqas minn ra©el. Barra minn hekk, ir-rata tal-qg˙ad fost in-nisa g˙andha t-tendenza li tkun og˙la minn dik fost l-ir©iel, speçjalment g˙al dawk li g˙andhom bejn il-15-il sena u l-24. Dan il-fatt juri çar id-diffikultajiet speçjali ta’ tfajliet li ma jirnexxilhomx javvanzaw fl-iskola.

Madankollu, 54% tal-istudenti li qed jiggradwaw minn istituzzjonijiet postsekondarji huma nisa u din hija a˙bar tajba g˙all-©ejjieni. IΩda dan juri wkoll il-bΩonn ta’ iktar determinazzjoni fl-azzjonijiet li jittie˙du sabiex ji©i Ωgurat li nnisa – li qed isiru dejjem iktar kwalifikati – jokkupaw rwoli li permezz tag˙hom ikunu jistg˙u jikkontribwixxu biss˙i˙ fis-soçjetà tag˙na.

Il-miΩuri li qed jittie˙du millPL sena biss wara li ©ie elett fil-Gvern huma essenzjali, notevolment fil-qasam talaççess façilitat g˙all-kura tattfal, li huwa mistenni jwassal g˙al tibdil kbir fil-˙ajja taxxog˙ol, dik politika, soçjali u kulturali, u b’mod speçjali

g˙an-nisa.

President mara Ma nistg˙ux nonqsu milli ninnutaw li l-˙atra ta’ mara b˙ala President tar-Repubblika ta’ Malta hija pass importanti fid-direzzjoni t-tajba. Il-˙atra fiha nnifisha mhix kwistjoni ta’ ugwaljanza bejn is-sessi. LOnor. Coleiro Preca ggwadanjat ir-rispett u l-fiduçja talMaltin b˙ala figura politika b’integrità g˙olja u dedikazzjoni kbira lejn il-valuri soçjali tas-solidarjetà u tal-familja. Fuq hekk biss, inqis li l-Onor.

Coleiro Preca mhux biss hija kwalifikata ˙afna, iΩda ˙aqqa li sservi n-nazzjon tag˙na firrwol ta’ President tarRepubblika.

Mill-banda l-o˙ra g˙andna napprezzaw il-fatt li l-g˙aΩla g˙aqlija tal-Prim Ministru f’dan ir-rigward probabbli ©iet ukoll motivata mill-˙tie©a li nuru li mara mhux biss hija kapaçi tressaq u tuΩa kwalitajiet b˙al dawk tal-Onor. Coleiro Preca fix-xena politika, iΩda wkoll tokkupa l-og˙la livelli tal-Istat b’tali mod li twassal g˙al bidla poΩittiva ©enwina fil-˙ajja tannies. Nixtiqulha kull suççess sabiex tkompli l-˙idma eççellenti tag˙ha u tkun ta’ eΩempju u ispirazzjoni g˙an-nisa biex juΩaw it-talenti tag˙hom f’˙ajja soçjali produttiva. Nittamaw ukoll li l-elezzjonijiet Ewropej li jmiss isiru mezz biex insa˙˙u l-ugwaljanza bejn innisa u l-ir©iel kemm f’Malta, kif ukoll fil-UE kollha kemm hi.

Editorjal

06.04.2014 13

www.kullhadd.com ÇNL, Triq Mile End, IL-Óamrun ÌURnALIsTI REKLAmI ImPAÌnAR U DIsInn

Ritianne Agius Alan Saliba Leanne Grech

2090 1410 ritianne@kullhadd.com u Liam Gauci 2090 1413 liam@kullhadd.com 2090 1520 sales@kullhadd.com 2090 1411 editorial@kullhadd.com

EDITORJAL KIEKU

”

Hawn min hu xortih ˙aΩina wisq. Óudu minn Simon Busuttil, Beppe Fen e c h A d a m i u s˙abu. Iva, p r o p r j u m e t a kienu ser j a g˙m lu ko llo x kellhom m a j i b q g ˙ u x f i l Gvern! U s - S a n t a M a r i j a kemm g˙andhom dellhom tqil! Minn mindu marru floppoΩizzjoni sirna nafu li kienu ser j a g ˙ m l u ˙ a f n a affarijiet li b’kumbinazzjoni g˙amilhom jew wasal biex jag˙milhom d a n i l - G v e r n f’sena wa˙da biss!

Kieku l-poplu re©a’ tahom çans, kieku kienu jg˙addu lli©ijiet li k i e n u i l h o m iwieg˙du. Kienu ser ida˙˙lu l-Whistleblower Act. Kienu ser ine˙˙u l-preskrizzjoni kontra min jabbuΩa fil-politika. Kienu ser jirran©aw ilkontijet tad-dawl u l-ilma.

Kienu anke ser jaqilbu minn ener©ija li ta˙dem bil- heavy fuel oil , g ˙ a l w a ˙ d a l i ta˙dem b i l - g a s s . K i e k u tawhom çans, kienu ser jippruvaw jirran©aw il-˙erba li ˙olqu huma stess fit-trasport pubbliku. Kienu ser ji©©ieldu kontra l-prekarjat. Dan kollu u ˙afna ak t a r l i q i e g ˙ e d jag˙mel dan il-Gvern kieku…

L-IngliΩi g˙andhom qawl interessant i : A miss is as good as a mile. Bejn jekk g˙al mil jew jekk g˙al pied, jekk ma tkunx wasalt, ma hemm diffe r e n z a t a ’ x e j n bejn pied jew mil. Jekk il-

mexxejja li hemm illum filPartit Nazzjonalista – li g˙adhom l-istess, dawk talbiera˙ – ser ikomplu jeqirdu x’kienu jag˙mlu, li qatt ma g˙amlu f’25 sena, mhux biss ser jitilfu kull kredibbiltà, iΩda anke jirriskjaw li jsiru patetiçi. Fost dawk li qeg˙din jirrealizzaw dan fi ˙dan il-Partit Nazzjonalista hemm Claudio Grech, li joqg˙od attent ˙afna ma liema dikjarazzjonijiet talmexxejja Nazzjonalisti jassoçja ru˙u.

Il-konferenzi stampa imqanΩ˙a li qeg˙din isiru ta’ kull ©img˙a, ˙afna drabi b’Beppe li qed jidher aktar mill-Capo, ma huma jservu g˙alxejn ˙lief biex jag˙tu ftit exposure fil-medja lilu u lil min ikun hemm fuq il-mejda mieg˙u. L-a˙˙ar konferenza li saret kienet dik dwar ilfinanzjament tal-partiti, li sakemm kien hemm il-Gvern l-ie˙or dejjem baqg˙et fuq lixkaffa.

Meta smajna din il-konferenza stampa ˙adna limpressjoni li Beppe u s˙abu g˙adhon fil-Gvern.

Jitkellmu dwar din il-li©i, li ma riedu jda˙˙lu qatt, daqslikieku g˙andhom il-mertu g˙al dak li ser jag˙mel dan il-Gvern f’dan ir-rigward.

Anzi, marru fi stadju avvanzat, daqslikieku kienu huma l-parrini ta’ din il-li©i, g˙alkemm ta˙thom mhux biss kienet orfni, iΩda spiççat

fil-limbu. Issa jridu jdoqqu ttrumbetta b’nifs ˙addie˙or, biex nevitaw li nuΩaw ilMalti safi!

Qeg˙din jag˙mlu l-paragun bejn xi proprjetà li g˙andu lPartit Nazzjonalista u dik li g˙andu l-Partit Laburista ming˙and il-Gvern.

Kwistjoni li qatt ma kienet xi issue f i l - 2 5 s e n a l i k i e n u ilhom fil-Gvern. Qeg˙din jins i s t u l i j k u n h e m m level playing field, j i © i f i e r i l i kul˙add ikun indaqs. Kemm ilhom li marru fl-oppoΩizzjoni re©g˙u skoprew il-valuri tar-rivoluzzjoni FrançiΩa, fosthom dak tal-ugwaljanza.

Sa ftit ilu kienu s-simbolu inkarnat tal-arroganza politika, iΩda llum re©g˙u saru Ìakobini, li ma rridukhomx titfixkluha mal-kelma ‘©akbini’.

Iridu li l-li©i tal-finanzjament tal-partiti, li huma dejjem beΩqu, tintuΩa biex iΩΩew© partiti, f’dak li huma ©id u assi, ikunu indaqs. Fi ftit kliem, iridu li l-Partit Laburista jkun fallut daqskemm fallew lill-Partit tag˙hom huma. Iridu li ma nsibux tarf tad-dejn muntanjuΩ b˙alma g˙andhom huma.

Iriduna li lill-˙addiema tag˙na nag˙tuhom l-a˙bar li g˙ax-xhur li ©ejjin mhux ser in˙allsuhom, g˙aliex ma hemmx flus minn fejn. U minn partit li kellu mhux anqas minn Ωew© segretraji ©enerali li kienu jiffraternaw

bil-miftu˙ ma’ negozjanti fuq il-jottijiet u jifta˙ru li dawn kienu donaturi tal-Partit, f’daqqa wa˙da saru predikaturi tat-trasparenza politika.

Fir-realtà, il-Partit Laburista ilu li beda jippubblika lfinanzi tieg˙u u ma kellux g˙alfejn joqg˙od jille©iΩla dwar il-finanzjament tal-partiti. Dak li ser ikun hemm bΩonn li jag˙mlu l-partiti b’din il-li©i, il-Partit Laburista ilu jag˙mlu. Huwa l-Partit Nazzjonalista li qatt ma kien çar bil-kontijiet tal-finanzi.

Alla˙ares ma g˙amlux hekk, g˙aliex kieku l-partitarji Nazzjonalisti kienu jafu bilverità finanzjarja tar-rovina li dan il-partit kien fih, kieku kienu jag˙mlu b˙alma lpopolin g˙amel lir-Re ta’ Franza. Kienu jid˙lu filpalazz ta’ Tal-Pietà bil-lasti tal-ixkupi u l-furkettuni!

Daqstant kienu tarsparenti!

Meta ˙ar©et il-verità finanzjarja dwar il-Partit Nazzjonalsita kienet ˙asda g˙al kul˙add! Kienet ˙asda g˙all-Partit Laburista g˙ax nistg˙u na˙sbu kif ˙aduha il-partitarji Nazzjonalisti.

Prova çara aktar minn din ma jistax ikun hemm. Jekk ma kontx trasparenti mannies tieg˙ek, a˙seb u ara ma ˙addie˙or!

Illum iridu jippritkaw minn fuq il-pulptu, ming˙ajr ma qalu lil ˙add dwar dak li kien g˙addej fis-sagristija!

”

Ittri

14 06.04.2014

Ibg˙at l-ittri tieg˙ek b’email lil editorial@kullhadd.com jew bil-posta tradizzjonali indirizzata lill-Editur, ÇNL, Triq Mile End, il-Óamrun

DISKRIMIN AZZJON I ITTRI MHUX MAL-GÓASAFAR? IFFIRMATI Sur Editur,

Sur Editur,

Dan l-a˙˙ar t˙abbar lista©un tal-kaçça g˙as-summien u l-gamiem millMinisteru tal-Agrikoltura u lÓarsien tal-Annimali.

Nixtieq inkun naf g˙aliex din id-diskriminazzjoni?

Anke mal-gamiema u s-summiena? G˙al liema ra©uni gamiema u summiena jista’ joqtolhom kaççatur, u jiena, nassab, ma nistax naqbadhom ˙ajjin bl-ixbiek?

Hemm xi ˙add ifehemhielna din? Min fejn qed je˙duhom il-pariri tal-Óarsien tan-Natura?

EΩempju malvizz u pluviera tista’ tikkaççjahom u tista’ taqbadhom ˙ajjin – mela g˙aliex gami ema u summiena ma tistax taqbadhom ˙ajjin fix-xibka? Anke ma’ g˙asfur qed issir diskriminazzjoni?

Nibda biex ng˙id li ma rrid bl-ebda mod nikkritika lillMinistru g˙at-Trasport preΩenti, anzi nirringrazzjah personalment u nfa˙˙ru tal-˙idma li qed iwettaq g˙all-©id tal-Maltin u l-G˙awdxin kollha, b’mod speçjali g˙all-ftu˙ ta’ Triq Dicembru 13, u r-ro˙s qawwi fil-Park and Ride li lili affettwali l-kwalità ta’ ˙ajti tremendament!

L-ilment tieg˙i huwa dirett lejn çerti proçeduri li ilhom ji©u adottati minn Transport Malta (eks-ADT), b’mod speçjali fejn jirrigwardja l-Ispettorat tal-Vetturi u l-mod ta’ kif din il-unit qed jopera u jibg˙at g˙an-nies.

Prinçipju fundamentali u li n˙oss li dan jinsab fil-Public Service Management Code – dejjem konsapevoli li nista’ nkun ikkore©ut – u li entità pubblika b˙al Transport Malta hija marbuta li tosserva, huwa li inti meta tibg˙at ittra uffiçjali g˙andek dejjem turi ismek u kunjomok, u mhux vilment, u b’mod kodard g˙all-a˙˙ar, tin˙eba wara numru u firma u tibg˙at ittra xotta xotta, meta dak li jkun tkun se taqilg˙u minn xog˙lu u ta˙lilu ©urnata leave. Ftakru li hawn min hu self employed, u dan kollu jfisser nuqqas ta’ qlig˙ u skari©© Ωejjed g˙al min g˙andu x’jag˙mel!

Apparti minn hekk, nemmen li g˙andhom jing˙ataw dettalji ta’ x’nuqqasijiet ikun hemm u mhux tintbag˙at ittra bla dettalji xejn, u Alla jaf, ©img˙a s˙i˙a ççempel u ˙add ma jista’ jg˙idlek xejn, Alla jbierek! Jien qed nikteb g˙ax nemmen, u perswaΩ, li dawn il-prattiçi ntirtu minn ta˙t amministrazzjoni preçedenti, u li kul˙add jaf, u naf fiç-çert li hemm konsensus ©enerali, li dawn urtaw lill-poplu, u mhux bi ftit! U g˙andna nΩommu f’mo˙˙na li sena u xahar ilu l-poplu Malti u G˙awdxi vvota bi ˙©aru g˙all-bidla, u li dawn l-affarijiet, li kienu dardru u xebbg˙u lil kul˙add, issa li reqsin lejn nofs ta’ le©iΩlatura, tista’ tg˙id hekk, wasal appik iΩ-Ωmien li jinbidlu. Punt mag˙mul: nixtieq minn qalbi nirringrazzja lillistaff kollu ta’ Transport Malta tal-paçenzja u tad-dedikazzjoni f’xog˙olhom, b’mod speçjali dawk li qdewni fil-kaΩ tieg˙i li rriΩultà li kollox g˙adda b’wiçç il-©id.

NASSAB BIL-LIÇENZJA, IL-BELT VALLETTA

ANTOINE ZAMMIT, SANTA VENERA

XOGÓOL WIEQAF Sur Editur, Nappella lill-Kunsill Lokali ta’ Ra˙al Ìdid biex ma jdumx ma jlesti x-xog˙ol fi Triq Nazzarenu. Óadt gost meta rajt li din it-triq fl-a˙˙ar bdiet issir u lKunsill ˙aqqu proset. IΩda x-xog˙ol g˙amel Ωmien twil wieqaf g˙alkollox, u g˙alkemm ma nistenniex li triq titlesta f’˙akka t’g˙ajn, lanqas hu sew li tit˙alla maqlug˙a.

It-triq t˙alliet iktar minn tliet ©img˙at fuq it-trab, tant li lanqas nista’ nifta˙ tieqa. Kull karozza li tg˙addi tg˙olli da˙na trab; u xi ng˙idu meta jqum ir-ri˙? Ta˙sbek qieg˙ed fisSa˙ara.

Minkejja li Ωammejt kullimkien mag˙luq, it-trab xorta da˙alli fil-gwardarobba. Lanqas irrid nibda na˙seb, allura, x’da˙al f’imnifsejja.

Din il-©img˙a x-xog˙ol re©a’ beda, imma jidher li miexi bilmod.

Jien inbati bl-aΩma u b˙ali hawn ˙afna o˙rajn. Ir-residenti ta’ din it-triq japprezzaw jekk ix-xog˙ol jit˙affef, g˙ax is-sitwazzjoni saret insapportabbli. Grazzi.

INBATI BL-AÛMA, RAÓAL ÌDID

Ta’ Barra

16 06.04.2014

StrateÌija Ìdida F’mossa bil-˙sieb li jsa˙˙a˙ l-industrija tal-armi fil-pajjiΩ, il-Prim Ministru Shinzo Abe ordna t-tne˙˙ija ta’ diversi restrizzjonijiet fil-produzzjoni u l-bejg˙ tal-armi fil-Ìappun.

Madankollu, il-konsegwenzi ta’ dawn id-deçiΩjonijiet ma kinux biss ekonomiçi, hekk kif ir-riforma ©ibdet l-attenzjoni taç-Çina li esprimiet it-t˙assib tag˙ha g˙all-fatt li l-ÌappuniΩi se jkollhom sehem iktar attiv fis-suq tal-armi.

ANALIÛI TA’ LIAM GAUCI G˙al diversi snin il-ÌappuniΩi adottaw politika paçifista fejn tid˙ol il-produzzjoni u l-bejg˙ tal-armi, kif ukoll billi llimitaw l-attività militari tag˙hom g˙al wa˙da purament difensiva. Din il-poΩizzjoni Ωviluppat mit-telfa kbira illi dan il-pajjiΩ ©arrab fit-Tieni Gwerra Dinjija li bosta politiçi ÌappuniΩi ˙assew li kienet tag˙lima biex fil-futur jevitaw il-konflitt akkost ta’ kollox.

Però, din il-filosofija kellha r-riskji tag˙ha hekk kif diversi pajjiΩi tal-madwar, b’mod speçjali ç-Çina u r-Russja, bdew jespandu l-forzi militari tag˙hom b’rata qawwija matul il-Gwerra Bierda.

Min˙abba f’hekk, bdiet ti©i implimentata politika ta’ diviΩa komuni li permezz tag˙ha l-Istati Uniti Ωammew diversi baΩijiet fil-Ìappun biex jipprote©u lil dan ilpajjiΩ paçifiku millaggressjoni. Dan l-appo©© kien essenzjali fi Ωmien meta ç-Çina u r-Russja bdew jip-

pruvaw jestendu l-influwenza tag˙hom fir-re©jun.

Pass lura tal-Amerikani Illum il-©urnata l-Istati Uniti m’g˙adhomx li kienu. Fejn qabel kellhom ir-riΩorsi biex imantnu forza militari mqassma mad-dinja kollha, illum qeg˙din ikollhom jag˙mlu diversi riformi fis-settur belliku biex jippruvaw jikkontrollaw l-ispejjeΩ rikorrenti kbar li g˙andhom.

Minkejja dawn ir-riformi, lAmerikani assiguraw li ddeterminazzjoni ta’ pajjiΩhom li jΩomm il-paçi fir-re©jun Paçifiku ma naqas xejn.

Madankollu, diversi stati AΩjatiçi ˙adu b’serjetà kbira dan l-iΩvilupp. Fosthom hemm iç-Çina li qieg˙da tara çans tajjeb biex tkabbar linfluwenza politika tag˙ha lil hinn minn xtutha.

IΩ-Ωieda fl-ambizzjonijiet taç-Çina allarmat mhux ftit lill-ÌappuniΩi li qeg˙din

i˙ossu li ma jistg˙ux iserr˙u iktar fuq l-Amerikani biex jipprote©u ru˙hom. Dan ma jfissirx li ç-ÇiniΩi ser jie˙du rriskju li juΩaw il-forza militari kontra l-ÌappuniΩi. Però, jidher çar li ç-Çina qieg˙da tipprova tnaqqar ftit mit-territorju li s’issa kien ikkontestat miΩ-Ωew© pajjiΩi. EΩempju ta’ dan insibu l-aggressjoni li wriet iç-Çina biex tipprova tikseb il-kontroll tal-GΩejjer Senkaku/Diaoyu.

Memorji koroh Allura huwa naturali li, minbarra l-aspett ekonomiku, wie˙ed irid jara wkoll dak politiku fir-riformi legali talÌappun fejn il-Prim Ministru Abe, beda jadotta strate©ija iktar proattiva bil-mira li tipprevieni atti ta’ aggressjoni mill-©irien tieg˙u.

Madankollu, Abe issa jrid jipprova jsib bilanç f’din ilpolitika hekk kif investiment ikbar fid-diviΩa jaf ikabbar l-

istess problema li qieg˙ed ja˙dem biex iraΩΩan. Dan irriskju ma jkunx Ωg˙ir jekk linvestiment militari ÌappuniΩ jibda jqajjem paraguni malespansjoni aggressiva li wettaq l-istess pajjiΩ qabel u matul it-Tieni Gwerra Dinjija.

Fil-fatt, il-Korea ta’ Isfel, wa˙da mill-vittmi prinçipali ta’ din l-aggressjoni, di©à tat x’tifhem li mhijiex komda b’dak li qeg˙din jag˙mlu lÌappuniΩi.

Hawnhekk, Abe talab ilmedjazzjoni tal-Istati Uniti biex issir laqg˙a mal-Gvern tal-Korea ta’ Isfel ˙alli jag˙tihom l-assigurazzjoni tieg˙u li l-Ìappun m’g˙andux l-intenzjoni li jkun aggressiv fil-konfront ta’ pajjiΩhom. Probabbilment, Abe ˙a wkoll l-okkaΩjoni biex ifihem lill-Korea ta’ Isfel illi jaf ikun fl-interess taghha li jkollha alleat b’sa˙˙tu filviçin fi Ωmien meta l-Korea ta’ Fuq qieg˙da tkun ostili ferm lejha.

Il-ballun f’saqajn il-ÌappuniΩi G˙adu mhuwiex çar x’ser ikunu l-konsegwenzi tar-riformi ta’ Abe. Li jidher poΩittiv f’dan l-istadju huwa l-fatt li lÌappun esprima d-determinazzjoni tieg˙u illi jkompli jirrispetta t-trattati tal-Ìnus Mag˙quda li jirrelogaw il-produzzjoni u l-bejg˙ tal-armi.

Barra minn hekk, il-ÌappuniΩi kkommettew ru˙hom mill-©did li ma jkollhomx armi nukleari g˙ad-dispoΩizzjoni tag˙hom.

Min-na˙a l-o˙ra, il-fatt li lÌappun ser jiççaqlaq minn poΩizzjoni purament difensiva g˙al wa˙da li tifta˙ il-bibien g˙all-attakki preventivi, taf to˙loq tensjonijiet ©odda filPaçifiku fejn xi pajjiΩi di©à bdew iΩommu g˙ajnejhom fuq kull mossa li qieg˙ed jag˙mel Abe. Issa hija responsabbiltà tal-Prim Ministru ÌappuniΩ li ma jag˙tix ra©un lill-kritiçi tieg˙u.

L-Ukraina U LiL Hinn MinnHa Issa li l-kapitlu Krimen jidher li ng˙alaq, l-g˙ajnejn ta’ diversi pajjiΩi daru fuq il-Lvant u n-Nofsinhar talUkraina li qeg˙din ji©u mhedda minn forza Russa mdaqqsa. Huwa stmat li din il-forza, li tammonta g˙al madwar 40,000 suldat, tista’ tie˙u pussess ta’ dawn ir-re©jun f’massimu ta’ erbat ijiem.

In-North Atlantic Treaty Organization (NATO) qieg˙da tipprepara ru˙ha g˙al din l-eventwalità b’serjetà kbira min˙abba l-mod kif il-President Russu qieg˙ed i©ib ru˙u f’din il-kriΩi. Fost ilmossi allarmanti kienet il-gidba li Putin qal lill-Kançillier ÌermaniΩ Angela Merkel meta sostna li kien qieg˙ed jirtira t-truppi Russi minn mal-fruntiera Ukraina. Il-gidba ta’ Putin malajr ˙ar©et fil-bera˙ permezz

tal-mezzi ta’ sorveljanza li g˙andhom g˙ad-dispoΩizzjoni tag˙hom l-alleati tal-Punent.

In-nuqqas ta’ rieda tajba ta’ Putin wassal lin-NATO biex t˙assar diversi pjanijiet ta’ kooperazzjoni militari u çivili li kellha mar-Russja. Barra minn hekk, l-istess organizzazzjoni qieg˙da tie˙u passi biex tipprovdi l-appo©© militari lill-membri tag˙ha li jinsabu viçin ir-Russja. Però, min˙abba l-fatt li l-Ukraina ma tag˙milx parti millAlleanza Atlantika, in-NATO ma tistax tibg˙at it-truppi direttament fit-territorju tag˙ha ming˙ajr ma tipprovoka lirRussi.

Log˙ba politika?

G˙adu mhuwiex çar g˙alfejn Putin

qieg˙ed jipprovoka lill-Punent b’dan il-mod, g˙aliex fil-verità ç-çans ta’ invaΩjoni f’dawn iΩ-Ωoni tidher li hija wa˙da remota. Hemm min qieg˙ed jispekula li l-mexxej Russu ˙oloq din il-kriΩi diplomatika biex jaljena lillpoplu tieg˙u stess mill-problemi domestikiçi fejn l-ekonomija sta©nat xi ftit matul dawn l-a˙˙ar snin.

Min-na˙a l-o˙ra, ir-risposta taf tkun qieg˙da ’l bog˙od mit-territorju Russu fejn, permezz ta’ din il-kriΩi, irnexxielu jag˙ti nifs lil alleati b˙allPresident Sirjan Bashar al-Assad li m’g˙adux fil-quççata tal-prijoritajiet tal-Punent. Fil-fatt, al-Assad ma ˙eliex din l-okkaΩjoni u waqt il-kri Ωi Krimena rnexxielu jkeççi lir-ribelli minn diversi Ωoni kkontrollati minnhom.

Barra minn hekk, il-kontroversja Ukraina wasslet biex ir-Russi jirtiraw il-parteçipazzjoni tag˙hom mill-pjan biex jinqerdu l-armi kimiçi fil-pussess tal-mexxej Sirjan. Minkejja li n-NATO assigurat li l-armi se jinqerdu kif ippjanat, jidher çar li t-tkaxkir tas-saqajn tar-Russi waqqaha lura.

L-istess qeg˙din naraw fl-Iran fejn ilmedjazzjoni Russa fil-fora internazzjonali kienet qed tg˙in lil dan ilpajjiΩ jersaq lejn il-Punent.

Madankollu, issa n-negozjati jidhru li sta©naw hekk kif anke r-Russi u lPunent stess qeg˙din ibatu biex isostnu djalogu kostruttiv.

Allura wie˙ed ma jistax ma jistaqsix: Putin verament g˙andu g˙ajnejh fuq l-Ukraina, jew g˙andu pjanijiet iktar ambizzjuΩi?

Ta’ Barra

06.04.2014 17

Il-marda tal-Ebola fIl-GuInEa

bla PrEÇEdEnt KITBA TA’ RITIANNE AGIUS

Fl-a˙˙ar jiem il-virus tal-Ebola nfirex sew fil-pajjiΩ Afrikan ta’ Guinea, tant li ©ie deskritt b˙ala wie˙ed bla preçedent f’din iΩ-Ωona. Dan il-virus, li jibda mill-kuntatt mal-annimali selva©©i, huwa wie˙ed fatali. S’issa tilfu ˙ajjithom iktar minn 80 persuna kawΩa ta’ din il-marda.

Marda mill-friefet il-lejl Skont l-Organizzazzjoni Dinjija g˙as-Sa˙˙a (WHO), il-marda tal-Ebola g˙andha fatalità sa 90%. Dan ifisser li minn kull g˙axar persuni li jin˙akmu minn din il-marda, disg˙a spiss jispiççaw jitilfu ˙ajjithom. Dan il-virus kien skopert mill-komunità xjentifika fl-1976, meta lmarda faqqg˙et fis-Sudan u filKongo. Il-kaΩijiet fil-Kongo fe©©ew qrib ix-xmara Ebola, u minn hemm il-marda ˙adet isimha.

Ta˙t dan il-©eneru ta’ virus, bl-isem xjentifiku Genus Ebolavirus , b’kollox hemm ˙ames speçi ta’ virusijiet. Tlieta minn dawn huma assoçjati ma’ epidemiji fl-Afrika, filwaqt li wie˙ed minnhom jinstab fiçÇina u l-Filippini, iΩda s’issa ma jidhirx li qatt kien fatali.

Fl-Afrika huwa ma˙sub li lospitant (host) naturali ta’ dan il-virus huwa l-farfett il-lejl. Ilkonsum ta’ dan l-annimal huwa komuni fl-Afrika, u probabbilment huwa kawΩa ewlenija tattixrid tal-Ebola. Jista’ jkun li din il-marda ti©i traΩmessa wkoll

minn annimali o˙ra b˙ax-xadini, li wkoll jinqatlu g˙all-ikel flAfrika. Madankollu, dawn mhumiex ospitanti naturali tal-virus, u l-preΩenza tal-virus fix-xadini huwa aççidentali, b˙al fil-kaΩ tal-bnedmin.

Ming˙ajr kura Wie˙ed mill-iktar fatturi inkwetanti b’rabta ma’ din il-marda huwa li s’issa g˙ad m’hemmx kura g˙aliha. Qed ji©u ttestjati diversi vaççini, iΩda l-ebda wa˙da m’g˙adha lesta biex tintuΩa fuq il-pazjenti. L-uniku rimedju eΩistenti huwa dak kontra d-deidrazzjoni, iΩda spiss ma jkunx biΩΩejjed biex isalva l˙ajja tal-pazjent.

L-ewwel sintomi ta’ din ilmarda jinkludu deni f’daqqa, debbolizza, u©ig˙ fil-muskoli, u©ig˙ ta’ ras, u griΩmejn iritati.

Dawn ikunu segwiti b’remettar, dijarea, raxx, kliewi u fwied ma ja˙dmux sew, u f’xi kaΩijiet ˙ru© ta’ demm intern u estern.

Dawn is-sintomi jistg˙u jdumu ma jo˙or©u sa 21 jum minn meta wie˙ed ji©i infettat bilvirus, g˙alhekk wie˙ed jista’ ma

Jin©arr katavru ta’ vittma tal-Ebola. Peress li l-marda ti©i traΩmessa minn kuntatt fiΩiku, il-˙addiema qed jitg˙attew minn rashom sa saqajhom

jkunx jaf li hu marid.

Il-metodi ta’ prevenzjoni jibdew primarjament mit-tindif u d-diΩinfettar ta’ rziezet li jrabbu l-˙nieΩer u x-xadini. G˙andu jkun hemm ukoll superviΩjoni regolari tas-sa˙˙a tal-annimali.

Jekk imbag˙ad il-marda to˙ro©, il-post g˙andu jitpo©©a ta˙t kwarantina u l-annimali infettati jinqatlu, bil-fdalijiet tag˙hom jin˙arqu ta˙t superviΩjoni.

B˙alma wie˙ed jista’ jobsor, f’˙afna postijiet fl-Afrika dawn il-miΩuri ma jitti˙dux, speçjalment f’Ωoni rurali, u g˙alhekk il-possibbiltà li l-marda tixtered

tiΩdied sostanzjalment.

Waslet sal-belt kapitali Minn Ωoni rurali li kienu fit-truf tal-pajjiΩ qrib il-fruntieri talLiberja u Sierra Leone, issa lmarda mxiet ukoll g˙all-belt kapitali ta’ Conarky. F’din il-belt hawn konçentrazzjoni qawwija ta’ residenti li jammontaw g˙al madwar Ωew© miljun persuna.

Dan qed iΩid il-biΩa’ li tfaqqa’ epidemija li ma tkunx tista’ ti©i kkontrollata.

G˙alkemm s’issa jidher li lattività fil-belt kompliet b˙as-

PuntI EWlEnIn ta’ barra Tensjonijiet ©odda

In-negozjati ta’ paçi bejn il-Palestina u l-IΩrael ˙adu pass lura hekk kif il-President Palestinjan Mahmoud Abbas iffirma diversi konvenzjonijiet tal-Ìnus Mag˙quda minn wara dahar l-IΩraeljani. Abbas ˙a dan il-pass min˙abba l-frustrazzjoni li ˙oloqlu nnuqqas ta’ progress ta’ dawn in-negozjati li kienu qeg˙din isiru bil-medjazzjoni tal-Istati Uniti. B’mod partikolari Abbas jidher li kien irrabbjat g˙all-fatt li lIΩrael kienet qieg˙da tkaxkar saqajha biex tag˙ti llibertà lil diversi pri©unieri politiçi Palestinjani.

Permezz tal-iffirmar ta’ dawn il-konvenzjonijiet, ilPalestinjani g˙amlu pass importanti lejn ir-rikonoxximent tag˙hom b˙ala nazzjon, fatt li mistenni jgerrex lill-IΩraeljani mill-mejda tan-negozjati. Madankollu, lIstati Uniti qeg˙din jiltaqg˙u mar-rappreΩentanti taΩΩew© na˙at biex jipprovaw iΩommu d-djalogu g˙addej.

soltu, ˙afna nies qed jie˙du kemm jista’ jkun prekawzjonijiet, fejn fost o˙rajn qed jevitaw li jieklu barra, ma ji˙dux b’idejn xulxin, u jisterilizzaw kemm jista’ jkun. Il-President talGuniea Alpha Conde appella g˙all-kalma u qal li l-Gvern qed jie˙u l-prekawzjonijiet. Sa˙aq li n-nies ma kellhomx joqog˙du jemmnu x-xnig˙at kollha li jisimg˙u.

Il-marda jidher ukoll li rnexxielha tid˙ol fil-Liberja u Sierra Leone, b’rapporti ta’ madwar ˙amest imwiet kull wie˙ed.

minn lIam GauCI

Rapport inkwetanti

Reb˙a o˙ra g˙al Orban?

Is-Central Intelligence Agency (CIA) sabet ru˙ha fiççentru ta’ kontroversja kbira wara li ˙ar©u xi dettalji ta’ rapport tas-Senat Amerikan li juri kif din l-a©enzija abbuΩat mill-poter tag˙ha matul dawn l-a˙˙ar snin. Dan ir-rapport sar mis-Senate Intelligence Committee li fl-2009 ng˙ata r-responsabbiltà millPresident Barack Obama illi jinvestiga l-metodi ta’ interrogazzjoni uΩati mis-CIA. Fost l-o˙rajn il-kumitat skopra li f’postjiet sigrieti deskritti b˙ala black sites , is-CIA uΩat it-tortura b’mod konsistenti matul l-interrogatorji tag˙ha, anke meta l-pri©unieri kienu qeg˙din jikkooperaw malawtoritajiet. Mir-rapport ˙are© ukoll li din l-a©enzija kienet qieg˙da tesa©era dwar kemm kienu effettivi linterrogatorji tag˙ha. G˙adu mhuwiex çar x’passi se jie˙u l-Gvern Amerikan dwar dawn ir-rivelazzjonijiet g˙aliex il-verΩjoni finali ta’ dan ir-rapport g˙adu jrid ji©i ppubblikat.

Il-Prim Ministru UngeriΩ u mexxej ta’ Fidesz Viktor Orban jidher li ser jikseb reb˙a o˙ra fl-elezzjoni parlamentari tal-lum hekk kif il-popolarità tieg˙u baqg˙et g˙olja minkejja l-fatt li ˙a miΩuri li laqtu ˙aΩin lill-banek ta’ pajjiΩu u naqqsu l-kunfidenza talinvestituri fl-ekonomija lokali.

Madankollu, Orban irid joqg˙od attent mill-kompetizzjoni ta’ Jobbik, partit tal-Lemin Radikali, li jidher li qieg˙ed isir popolari ferm fost l-eletturi UngeriΩi.

Dan il-partit, minkejja li huwa alleat ta’ Orban, qieg˙ed jhedded li jid˙ol fl-g˙alqa politika tieg˙u hekk kif bosta eletturi tal-Lemin iridu tmexxija li tie˙u poΩizzjoni iktar iebsa fil-konfront tal-Unjoni Ewropea.

G˙aldaqstant, jekk Jobbik isiru forza politika ma©©uri fl-Ungerija, hemm possibbiltà kbira li rrelazzjoni tal-pajjiΩ mal-Unjoni Ewropea ser tkompli tixxellef wara t-tensjonijiet li di©à kien hemm ta˙t ittmexxija ta’ Orban.

Sinjali poΩittivi mill-Greçja Il-Greçja qieg˙da tipprepara biex tid˙ol lura fis-suq miftu˙ biex tiffinanzja d-djun tag˙ha. Dan il-pass se jittie˙ed hekk kif l-ekonomija Griega bdiet turi sinjali ta’ stabbiltà wara l-g˙ajnuna finanzjarja li ng˙atat mill-Bank Çentrali Ewropew u l-Fond Monetarju Internazzjonali li bejniethom g˙addew madwar €240 biljun lill-Greçja.

Il-Greçja kellha tirtira mis-suq miftu˙ tal-bonds fl2010 hekk kif l-investituri tilfu ˙afna mill-fiduçja flekonomija tag˙hom min˙abba l-iskala tal-kriΩi finanzjarja li kienet qieg˙da tesperjenza. Jekk kollox imur kif mistenni, il-Griegi ser jag˙mlu l-ewwel tentattiv biex jirritornaw fis-suq miftu˙ fil-©img˙at li ©ejjin bi ˙ru© ta’ bonds b’valur ta’ bejn €1 biljun u €1.5 biljun.

Madwarna

18 06.04.2014

JIFFIRMAW L-MOU

Wara kollaborazzjoni fis-settur tal-wirt industrijali, l-Università ta’ Malta u l-Fondazzjoni Farsons flimkien ma’ Simonds Farsons Cisk plc qed jifformalizzaw u jsa˙˙u r-relazzjoni ta’ bejniethom billi jestendu ss˙ubija tag˙hom f’oqsma ta’ interess komuni. Huma ftiehmu li ja˙dmu flimkien fuq g˙add ta’ inizjattivi li ©ew inkluΩi f’memorandum of understanding (MOU).

Il-ftehim ta’ tliet snin kien iffirmat mir-Rettur tal-Università ta’ Malta, il-Professur Juanito Camilleri; iç-Chairman talFondazzjoni Farsons, is-Sur Bryan A. Gera; u ç-Chairman ta’ Simonds Farsons Cisk, is-Sur Louis A. Farrugia.

L-MOU jag˙ti lok g˙al appo©© g˙al numru ta’ grants, it-twaqqif

ta’ premjijiet u l-qsim ta’ assistenza teknika, u ser iservi biex ikompli jsa˙˙a˙ il-kollaborazzjoni bejn il-partijiet.

Il-Prof. Camilleri qal: “Dan ilftehim qed iwassal Ωew© istituzzjonijiet f’Malta qrib xulxin. Bla dubju, il-kollaborazzjoni li tirriΩulta minn dan l-avveniment importanti se jsa˙˙a˙ iΩ-Ωew© entitajiet.”

“Il-ftehim mal-Università ta’ Malta g˙andu l-g˙an li jappo©©ja çerti fakultajiet floqsma tal-in©inerija, l-ambjent mibni u l-istorja, fost l-o˙rajn,” qal is-Sur Gera.

Matul ix-xhur li g˙addew, Simonds Farsons Cisk plc, ilFondazzjoni Farsons u lUniversità ta’ Malta intensifikaw il-kollaborazzjoni tag˙hom florganizzazzjoni ta’ konferenza

IMpJEgATI TAL-BOV JgÓINU gÓAL pARK NAdIF U ISBAÓ

ta’ jum, fl-2013, li ffukat fuq iddiversi metodi ta’ preservazzjoni u preΩentazzjoni tal-wirt industrijali f’Malta, u l-pubblikazzjoni tal-andament tal-konferenza fi ktieb li jismu Approaches to Industrial Heritage: What works?.

Is-Sur Louis A. Farrugia, Chairman ta’ Simonds Farsons Cisk plc, enfasizza l-importanza ta’ dan il-ftehim. Qal: “Ilna na˙dmu mal-Università ta’ Malta g˙al aktar minn sena biex naslu fejn a˙na llum – l-ewwel ftehim formali tag˙na ta’ kooperazzjoni mal-Università. Nittamaw li nkomplu nkabbru r-rabtiet edukattivi u industrijali biex nag˙tu risposta effettiva g˙allbΩonnijiet tal-industrija li qed jinbidlu tant malajr f’Malta.”

G˙al grupp ta’ impjegati tal-BOV u l-familji tag˙hom, il-Óadd 30 ta’ Marzu kienet ©urnata divertenti meta huma ng˙aqdu ma’ Nature Trust fil-Barracks ta’ G˙ajn Tuffie˙a u taw l-g˙ajnuna tag˙hom biex inaddfu Ω-Ωona filwaqt li t˙awlu mal-500 si©ra bilg˙an li tin˙oloq Ωona naturali o˙ra fi ˙dan il-Park tal-Majjistral.

Bi sforz kon©unt bejn il-BOV u Nature Trust, ser ikun possibbli li l-Park tal-Majjistral ikun wie˙ed aççessibbli g˙all-pubbliku in©enerali, li ser jibbenefika milluΩu ta’ dan il-post g˙ar-rikreazzjoni flimkien mal-familji, bilvanta©© li dan huwa post maqtug˙ mit-tni©©is u mdawwar bil˙sejjes tan-natura. Meta jkun lest dan il-pro©ett ser ikun jinkludi fih iç-Çentru ta’ Amministrazzjoni u Informazzjoni tal-istess Park, minn fejn il-pubbliku in©enerali jkun jista’ jikseb informazzjoni storika u ambjentali marbuta malkaratteristiçi taΩ-Ωona.

Il-mani©ment tal-Park talMajjistral ser ikun qed ja˙dem fuq pjan ta’ restawr tal-24 struttura li b˙alissa jag˙mlu parti millKumpless ta’ G˙ajn Tuffie˙a fi ˙dan is-sit ta’ Natura 2000.

Filwaqt li dalwaqt ser ikun qed

ji©i inawgurat çentru tal-viΩitaturi, l-istrutturi l-o˙ra ser jintuΩaw g˙al attivitajiet edukattivi, ta’ riçerka, soçjali u kulturali. Is-sit Natura 2000 fih numru ta’ abitati differenti, fosthom tafal, inΩul, blat marittimu u blat tal-wiçç talg˙oljiet, postijiet kostali endemiçi, g˙adajjar temporanji ta’ ilma ©ieri u g˙aΩla vasta ta’ flora u fawna u speçi rari u endemiçi.

Mark Marmara, li huwa l-persuna inkarigata mill-inizjattivi ambjentali tal-Bank of Valletta spjega l-investiment tal-Bank f’dan il-pro©ett ambjentali. “Ilpotenzjal li tipprovdi din iΩ-Ωona daqstant imfittxija huwa kbir u ΩΩona hija attrazzjoni g˙al numru kbir ta’ Maltin u turisti. Din kienet opportunità o˙ra kbira fi ˙dan ilkalendarju ambjentali tal- BOV li jservi ta’ ˙olqien ta’ Ωona rikreattiva sigura. A˙na nemmnu li g˙andna nfittxu prospetti li jipprovdu riΩultati ta’ benefiççju billi nipprovdu arja aktar nadifa f’ambjenti siguri li jkunu jistg˙u jitgawdew.”

Dawk preΩenti g˙al din l-attività ng˙ataw dawra minn gwidi esperti mill-mani©ment tal-Park li kienet tinkludi spjega dettaljata tal-madwar.

ROCS TRAVEL IÓABBRU ROÓS FENOMENALI WAQT IL-FIERA AMITEX ROCS JOFFRU L-AQWA RATI TAL-AJRU MA’ EMIRATES AIRLINE

KAyAK FOR ChARITy 2014

Im˙abbra iktar kmieni din il©img˙a, ROCS Travel qed joffru l-aqwa rati tal-ajru mal-Emirates g˙al kull min jirriserva t-titjira jew btala tieg˙u sal-14 ta’ April 2014. G˙alhekk, jekk qed tippjana l-vaganza tieg˙ek g˙al dan is-sajf, titlifx din l-offerta inkredibbli fuq titjiriet madwar id-dinja kollha.

Larnaca minn €259, Dubaj minn €599, Bangkok minn €729, Hong Kong minn €879, u Melbourne minn €1299 huma biss ftit eΩempji ta’ dawn ittitjiriet fuq l-Emirates f’dan irro˙s inkredibbli ta’ ROCS Travel. ROCS qeg˙din jag˙tuk iç-çans biex tirriserva sal-14 ta’ April u ssiefer lejn destinazzjoni indimentikabbli sal-10 ta’ Diçembru 2014, u b’hekk

tiffranka sew.

Barra minn hekk, meta wie˙ed jirriserva titjijra ma’ Emirates Airline permezz ta’ ROCS Travel, jirçievi wkoll lejl fil-Maritim Antonie Hotel & Spa l-Mellie˙a, u aperittif f’wie˙ed mill-iktar ristoranti msemmija, The Arches Restaurant.

Dawn l-offerti eççezzjonali huma parti mill-kampanja ta’ ROCS Travel li g˙adhom kif ˙abbru g˙al waqt l-MFCC Annual Amitex Holiday Show, ta’ liema llum, il-Óadd 6 ta’ April, hija l-a˙˙ar ©urnata.

Colin Aquilina, Head of Finance & Business Development, f’ROCS Group ikkumenta: “MaΩ-Ωmien ROCS Travel kibret u Ωviluppat sabiex illum il-©urnata hija l-a©enzija

ewlenija tal-ivja©©ar f’Malta – prova çara ta’ din l-staqarrija hija dawn l-offerti eççezzjonali u n-numbru straordinarju ta’ klijenti li gawdew minnom salllum il-©urnata. G˙alhekk, ninkora©©ixxi lil kul˙add biex iΩurna fl-MFCC Annual Amitex Holiday Show illum, jew iΩur luffiçini tag˙na fil-Furjana jew ilMellie˙a sal-14 ta April u jgawdi minn dan ir-ro˙s tal-aqwa rati tal-ajru ma’ Emirates Airlines.”

G˙al iktar informazzjoni, Ωur luffiçini ta’ ROCS Travel filFurjana jew il-Mellie˙a. Tista’ wkoll ççempel 2015 1515, jew iΩΩur is-sit elettroniku www.rocsholidays.com, jew tibg˙at email lil travel@rocsgrp.com

Il-kumpanija Frank Salt Real Estate ng˙aqdet mal-organizzaturi tal Kayak for Charity 2014 u ©iet ikkonfermata b˙ala l- isponsor uffiçjali g˙all-2014 . Dan is-sajf tim ta’ tliet persuni (Andrea Scorcia, Ian Laferla u Vince Niesz) se jimbarkaw fuq vja©© g˙all-ewwel darba b˙alu minn Malta sa Sqallija, u lura Malta, bilkayak b’risq l-Inspire, ilFondazzjoni g˙all-InkluΩjoni. Dan il-vja©© ta’ aktar minn 100 mil nawtiku se jsir bi qdif ming˙ajr waqfien. It-tliet kayakers , li se jkunu jalternaw abbord ta’ kayak doppju iridu jaslu f’inqas minn 40 sieg˙a.

Kayak for Charity twaqqfet fl2008 minn Albert Gambina u Dorian Vassallo, Ωew© dilettanti tal-kayak li ddeçidew li jqieg˙du l-im˙abba tag˙hom g˙all-isport li mhux daqstant popolari g˙alluΩu tajjeb, bl-idea biex aktar nies jafu dwar dan l-isport u fl-istess ˙in jg˙inu lin-nies fil-bΩonn.

Dawn dejjem qadfu g˙al kawΩi ©usti. Karitajiet li bbenefikaw s’issa jinkludu l-Malta Cancer Foundation, Puttinu Cares, ilHospice Movement u lFondazzjoni Angie Bajada. Sallum il-fondi mi©bura jammontaw g˙al madwar €65,000. L-isforzi tag˙hom ©ew rikonoxxuti millFederazzjoni Kenuri ta’ Malta, bilpremjijiet mill-Kunsill Malti g˙all-

Isport (KMS) u l-Kumitat Olimpiku Malti.

“A˙na eçitati ˙afna dwar dan lavveniment lokali li j©ib flimkien l-isport u elementi altruwisti, u a˙na impenjati biex ng˙inu lillorganizzaturi biex jil˙qu mill-iktar nies possibbli, bit-tama li jin©abru l-fondi me˙tie©a ˙afna g˙allInspire,” qal Joseph Lupi, idDirettur ta’ Frank Salt Real Estate.

Kayak for Charity hija attiva ˙afna fil-promozzjoni u l-assistenza ta’ kawΩi filantropiçi. Is-sena lo˙ra, Albert Gambina u Dorian Vassallo segwew il-passi ta’ San Pawl minn Malta g˙al Ruma, jaqdfu 600 mil nawtiku fit-tliet ©img˙at biex jin©abru fondi g˙all-Community Chest Fund.

L-Inspire, li ser jibbenefikaw mill-attività ta’ din is-sena, hija organizzazzjoni li tipprovdi servizzi terapewtiçi, edukazzjoni u divertiment g˙all-persuni b’diΩabbiltà f’Malta u G˙awdex.

Fost ˙afna inizjattivi nobbli, lInspire jinvolvi persuni b’diΩabbiltà fl-attivitajiet sportivi u jippreparahom ukoll g˙allParalympics .

Il-pubbliku huwa mistieden biex isegwi l-pa©na Facebook https://www.facebook.com/Kaya kForCharity g˙al aktar informazzjoni jew biex jag˙mel donazzjoni.

KAROZZI

SUPPLIMENT Minn Alan Saliba

VW BEETLE IL-KAROZZA TA’ BLA RADIATOR

Il-Volkswagen Beetle, imsej˙a uffiçjalment b˙ala Volkswagen Type 1 jew Volkswagen Bug, hija karozza li bdiet ti©i manifatturata mid-ditta Volkswagen bejn l-1938 u l-2003. Lobjettivi u l-bΩonnijiet ta’ din ilkarozza kienu kollha formulati minn Adolf Hitler, kap tan-NaΩi ÌermaniΩi.

Huwa xtaq karozza r˙isa u sempliçi li ti©i prodotta fi kwantità kbira g˙al pajjiΩu. Huwa tkellem mad-ditta Porsche, fl-1934, biex jiddisinjaw karozza kif xtaq hu. Dawn damu erba’ snin biex ifinalizzaw id-disinn ta’ wa˙da mill-ftit karozzi bil-magna wara. B’il fuq minn 21 miljun manifattura ta’ dan il-mudell – eΩattament 21,529,464 – b’magna wara, ming˙ajr radiator ( air-cooled ) u tingrana fuq wara, il-Beetle hija l-iΩjed karozza li damet ti©i manifatturata bl-istess disinn madwar id-dinja kollha – sal2003.

Minkejja li l-Beetle ©iet iddisinjata fis-snin tletin, hija ©iet prodotta b’mod numeruΩ mill-1945, bil-produzzjoni fi kwantità kbira tibda waqt it-Tieni Gwerra Dinjija. Dan il-mudell sar famuΩ fil-Ìermanja b˙ala Kafer (li tfisser ‘beetle’ bil-lingwa ÌermaniΩa) u bdiet ti©i rreklamata hekk fil-Ìermanja, u Volkswagen Beetle f’pajjiΩi o˙rajn.

Kemm Hitler u kemm Porsche kienu influwenzati minn Tatras: ditta ta’ karozzi mir-Repubblika Çeka. Hitler kien entuΩjast g˙allkarozzi, u rikeb fit-Tatras fil-vja©©i politiçi li kellu fiç-Çekoslovakkja; u diversi drabi ma’ Ledwinka – kumpanija ta’ karozzi mill-Awstrija.

Wara wa˙da minn dawn l-ikliet, Hitler irrimarka ma’ Porsche, b’referenza g˙all-˙sieb li kellu f’mo˙˙u, li din kienet il-karozza g˙at-toroq tieg˙u. Mill-1933 ’il quddiem, Ledwinka u Porsche iltaqg˙u kemm-il darba biex jiddiskutu d-disinni tag˙hom biex jissodisfaw ix-xewqa ta’ Hitler g˙all-karozza Volkswagen.

M’hemm l-ebda dubju li t-Tatras u lBeetle jkollom xebh qawwi, partikolarment mat-Tatra V570. Din u t-Tatra T97 tal-1936 kienu bil-magna wara, jingranaw fuq wara, air-cooled , magna b’erba’ çilindri u jesg˙u erba’ passi©©ieri, bil-bagoll ta˙t il-bonnet ta’ quddiem u wara s-seat ta’ wara.

VW Beetle fil-karattru ta’ Herbie Meta wie˙ed isemmi, jew jara xi imma©ni, tal-karozza Beetle, malewwel ti©i f’mo˙˙u l-karozza li dehret f’bosta films taç-çinema, fisserie Herbie. fil-films Herbie kellha l-

kapaçità li ssuq wa˙edha, kif ukoll wa˙da mill-iΩjed konkorrenti serji fit-tlielaq talkarozzi. Fost il-˙afna mudelli ta’ VW Beetle, Herbie hija distinta bi strixxi ta’ a˙mar, abjad u blu minn quddiem sa wara, flimkien man-numru 53 fuq il-bagoll ta’ quddiem, fuq il-bibien tal-©nub, u mal-g˙atu tal-magna; kif ukoll pjança sewda bi kliem isfar fuq stil tal-1963 li kien jintuΩa f’Kalifornja, bl-ittri OFP 857. Il-mudell li ntuΩa kien tal-1963, bis-saqaf jinkixef.

Karozza ta’ kulur il-perla bajda.

Herbie g˙amlet id-debutt tag˙ha blewwel film The Love Bug tal-1968.

Din il-karozza kienet mixtrija mixshowroom ta’ Peter Thorndyke minn Mrs Van Luit g˙as-seftura tag˙ha; imma din bdiet t˙oss çertu stramberiji f’din il-karozza u re©g˙et irritornata.

Minn hemm din il-karozza nxtrat missewwieq tat-tlielaq Jim Douglas.

Tennessee Steinmetz, ˙abib ta’ Douglas, laqqam il-karozza ‘Herbie’ g˙al zijuh Herb, li kellu mnie˙ru miksur u li kien jixbah ˙afna l-bagoll ta’ quddiem tal-karozza Beetle.

Fil-film ta’ wara, Herbie Rides Again, Herbie t˙alliet liz-zija armla ta’

Tennessee, Mrs Steinmetz. Hi u l-©ara tag˙ha, Nicole Harris, jippruvaw isalvaw id-dar tag˙hom milli tinqered minn Alonzo Hawk bl-g˙ajnuna ta’ Herbie.

Tul il-film ji©i spjegat kif, wara diversi reb˙iet b’Herbie, is-sewwieq Douglas da˙al f’diversi çirkwiti barranin, filwaqt li l-assistent tieg˙u Tennessee mar jg˙ix fit-Tibet biex jg˙in lill-g˙alliem tieg˙u li kien f’diffikultà.

F’ Herbie goes to Monte Carlo , Douglas ida˙˙al lil Herbie fit-TransFrance Race, u jrawwem b˙ala mekkanik lil sie˙bu Wheely Applegate biex jg˙inu. Herbie jsir i˙obb Lancia Montecarlo, imsemmija ‘Giselle’, u s-sewwieq Douglas lissewwieqa tag˙ha, Diane Darcy.

Hawn Herbie jsib ru˙u f’diffikultà, meta djamant Etoile de Joie jinstab mo˙bi fit-tank tal-fjuwil.

F’ Herbie Goes Bananas naraw lil Douglas jirtira mit-tlielaq wara tti©rija ta’ Monte Carlo u ’l Herbie j˙allih fil-kura tan-neputi tieg˙u, Pete Stanchek. Dan jippjana li jda˙˙al lil Herbie fil-Brasil Grand Primeo Race.

Tul il-vja©© bil-ba˙ar, Herbie jitwaddab minn fuq il-vapur Sun Princess, g˙aliex ikun ©ab ru˙u ˙aΩin. Herbie ji©i salvat minn tfajjel orfni, Paco.

Dan it-tfajjel jittrasforma lil Herbie f’ taxi , biex flimkien iwaqqfu grupp milli jisirqu biçça deheb Inca, antika ˙afna. Paco jlaqqam lil Herbie ‘Ocho’, li bl-Ispanjol tfisser ‘tmienja’.

Dan min˙abba n-numru 53 li g˙andu Herbie: g˙aliex 5 u 3, flimkien, jag˙mlu 8.

F’serje g˙at-televiΩjoni, Herbie the Matchmaker, tkompli l-istorja wara ddebutt ta’ Herbie fit-tellieqa talMessiku. Douglas jer©a’ juΩa li Herbie u din id-darba jifta˙ skola tat-tag˙lim tas-sewqan.

F’film g˙at-televiΩjoni, The Love Bug , li ˙are© fl-1997, Hank Cooper isir is-sid il-©did ta’ Herbie. In©inier ÌermaniΩ anzjan, Dr Gustav Stumpfel, kien qed jibni lil Herbie, meta ritratt tal-mara tieg˙u li kienet mietet ftit qabel waqa’ f’bettija mimlija metall imdewweb. Waqt il-film Stumpfel kien sfurzat li jibni rival g˙al Herbie minn kampjun tal-materjal ori©inali ta’ Herbie. Dan ir-rival li nbena jispiçça joqtol lil Herbie waqt il-film, u Cooper jidfen lil Herbie.

Imma r-ritorn ta’ Douglas i©ieg˙el lil Cooper biex jer©a’ jibni mill-©did lil Herbie. Meta jitlesta jie˙u sehem f’tellieqa u, biex jirba˙, jinqasam minnofs, hekk kif g˙amel fil-film ori©inali.

Tul is-snin, Herbie jdur diversi sidien u jirba˙ diversi tlielaq, u anke jintuΩa b˙ala taxi g˙al ftit Ωmien, sakemm ji©i mixtri minn Maggie Peyton fl-a˙˙ar film, Herbie Fully Loaded, u hawn narawh jikkompeti f’Demolition Races u Nascar Races.

F’dal film, Herbie jsir i˙obb Volkswagen Beetle, mudell ©did ta’ lewn isfar.

Karozzi

20 06.04.2014

DeBONO COMMeRCIALs se tORGANIZZA ÛJARA fIL-fIeRA CeMAt INtRALOGIstICs Toyota Material Handling Europe (TMHE), pijunier flapparat tal-©arr g˙all-materjal, se tkun qed tie˙u sehem f’CeMAT 2014 f’Hanover, filÌermanja – fiera li g˙andha sehem importanti flintralo©istika. TMHE ˙adet post fil-padiljun ideali numru 32, fejn matul il-fiera tkun miftu˙a bejn id-19 u t-23 ta’ Mejju 2014 – TMHE se tokkupa medda ta’ madwar 1,000 metru kwadru ta’ spazju intern, kif ukoll sezzjoni kbira fuq barra tal-bini.

Ir-rappreΩentanti lokali ta’ Debono Commercials g˙al Toyota Material Handling Europe se jkunu qed jorganizzaw Ωjara g˙al din ilfiera u se jkunu qed jag˙tu wkoll biljetti b’xejn lill-klijenti potenzjali.

B’iktar minn 1 , 1 0 0 kumpanija li se jkunu qed jag˙mlu l-esibizzjoni tag˙hom, flimkien ma’ iktar minn 53,000 viΩitatur internazzjonali, CeMAT hija pjattafor-

ma globali biex ji©u skoperti soluzzjonijiet ©odda ta’ ©arr ta’ materjal u fl-istess ˙in ikunu qed jissa˙˙u r-relazzjonijiet mal-barranin. G˙al Toyota din hija opportunità eççezzjonali biex jin˙olqu diskussjonijiet u ji©u pprovduti twe©ibiet g˙allisfidi li kontinwament jevolvu fil-©arr tal-materjal.

It-tema ta’ CeMAT 2014 ser tkun ‘Smart – Integrated – Efficient’ (Eleganza – Integrata – Effiçjenti). F’esibizzjoni kbira ta’ madwar 160,000 metru kwadru, l-esibituri se jirrappreΩentaw il-prodotti tag˙hom

f’˙ames setturi teknolo©içi: Move & Lift, Store & Load, Pick & Pack, Logistics IT u Manage & Service. Toyota Material Handling Europe se tkun wa˙da mill-ikbar esibizzjonijiet fil-fiera tal-2014.

G˙al iktar informazzjoni tistg˙u ççemplu 2269 4000 jew email lil tibag˙tu info@debonocommercials.com

fL-INGILteRRA

ILLeGALIZZAt It-tIpJIp fIL-KAROZZI Huma bosta dawk il-pajjiΩi fejn huwa illegali li tpejjep filkarozza waqt li jkollok it-tfal rekbin mieg˙ek; imma xorta wa˙da kienet a˙bar li ˙asdet lil bosta meta, fid-9 ta’ Frar li g˙adda, il-membri parlamentari IngliΩi vvutaw favur emenda li tag˙mel t-tipjip fil-karozza illegali meta jkollok it-tfal rekbin fiha. Minn studji riçenti rriΩulta li t-tipjip fil-karozza jag˙mel 11-il darba iΩjed ˙sara lil second hand smokers milli wie˙ed ipejjep barra. Din il-li©i ©dida fl-Ingilterra g˙addiet b’ma©©oranza ta’ 376 vot kontra 107. Kull min jinqabad ipejjep bit-tfal rekbin mieg˙u jista’ je˙el multa ta’ £60 u pieni fuq il-liçenzja tax-xufier ikkonçernat.

Din il-li©i ©iet implimentata wkoll g˙al kull min ikollu tfal rekbin fil-karozza, ji©ifieri mhux bilfors il-©enituri tal-istess tfal. Il-li©i mistennija li tid˙ol fis-se˙˙ qabel l-elezzjoni li jmiss, aktarx f’April tas-sena d-die˙la. Ìiet introdotta g˙allewwel darba fil-House of Lords mill-Partit Laburista IngliΩ u l-partiti ta’ koalizzjoni kienu mog˙tija vot ˙ieles, li jfisser li setg˙u jivvutaw skont il-kuxjenza tag˙hom u mhux skont ittwemmin tal-partit tag˙hom.

Tul id-90 minuta ta’ dibattitu fil-Commons, dawk kollha li kienu favur din il-le©iΩlazzjoni insistew li hija vitali li t-tfal ikunu protetti mill-periklu ta’ second-hand smoke . Jane Ellison, il-Ministru tas-Sa˙˙a, qalet li s-suççess ta’ din il-li©i mhux se jkun minn kemm jidda˙˙lu flus f’multi, iΩda mittnaqqis ta’ espoΩizzjoni g˙al second-hand smokers.

Ix-Shadow Minister Laburista, Luciana Berger, il-persuna li pproponiet din il-projbizzjoni, sa˙qet li diversi li©ijiet o˙ra, b˙al tas-seatbelts u tipjip fil-pubbliku, kienu ikkritikati b˙ala irrinforzabbli, iΩda min-na˙a l-o˙ra kienu effettivi ˙afna.

Hija qalet li din hija reb˙a kbira g˙al sa˙˙et it-tfal, li se jibbenefikaw minnha eluf ta’ tfal fl-Ingilterra. Ûiedet tg˙id li din hija kwistjoni ta’ protezzjoni g˙at-tfal u mhux g˙aΩla taladulti.

1.3 MILJUN KAROZZA MIÌBURA LURA MINN GM General Motors ˙ar©u stqarrija biex jin©abru lura 1,300,000 vettura fl-Istati Uniti min˙abba difett fl-ignition switch li kien qed jitfi l-power-steering. Din is-sej˙a saret biss ©urnata qabel ma s-CEO ta’ GM, Mary Barra, xehdet quddiem ilKungress dwar kif il-kumpanija mmani©©jat irtirar differenti ta’ 2.2 miljun vettura fl-Istati Uniti g˙al problema fl-ignition switch, li kienet il-ka©un ta’ 13-il fatalità.

G˙alkemm dan il-©bir tal-vetturi, li sar it-Tnejn li g˙adda, huwa riΩultat ta’ kwistjoni separata, xi w˙ud mill-karozzi milquta huma l-istess, b˙al Saturn Ion, Chevrolet HHR u Cobalt.

Din il-˙sara, li power steering jieqaf ja˙dem, taffettwa xi vetturi li ˙ar©u bejn l-2004 u l-2010 b˙all-mudelli Chevrolet Malibu, Malibu Maxx, Saturn Aura u Pontiac GT. GM qalu li w˙ud minn dawn il-karozzi kienu mi©bura qabel ma nqalg˙u dawn il-kaΩijiet, imma Jeff Boyer, il-Viçi President il-©did ta’ GM g˙as-sigurtà globali tal-vettura, qal li kienu qed jistaqsu lis-sidien ta’ dawn il-karozzi biex jirritornawhom lura g˙aliex, skont hu, kienu g˙adhom m’g˙amlux biΩΩejjed.

Min-na˙a l-o˙ra, fi stqarrija li ˙ar©et Mary Barra nhar itTlieta l-1 ta’ April, qalet li Kenneth Feinberg ser jibqa’ konsulent biex jesplora u jevalwa l-g˙aΩliet fir-risposti tieg˙u lill-familjari tal-vittmi tal-inçidenti li se˙˙ew. Barra qalet li, kemm hi kif ukoll l-impjegati tal-kumpanija, huma determinati li jo˙olqu standard ©did. Ûiedet tg˙id li l-klijenti u ssi©urtà tag˙hom huma ç-çentru ta’ dak kollu li jag˙mlu.

Hija sa˙qet ukoll li dawk il-klijenti kkonçernati li g˙andhom vettura bil-problema msemmija, ser ikunu pprovduti b’karozza mikrija. Ûdied ukoll l-istaff tal-customer call center biex ji©i mnaqqas il-˙in ta’ stennija.

Barra wriet is-simpatija tag˙ha ma’ dawk kollha li kienu milqutin mit-te˙id lura tal-vetturi tag˙hom u wieg˙det li lkumpanija ser iΩΩomm lilha nnifisha responsabbli, ladarba ji©u mag˙rufin il-fatti kollha.

Karozzi

06.04.2014 21

L-MMF TÓABBAR IT-TWAQQIF TAT-TIM MALTA FORMULA RACING Il-Malta Motorsport Federation (MMF) bi pjaçir t˙abbar lewwel re©istrazzjoni storika f’Malta ta’ tim li se jttellaq f’kampjonat fil-kategorija tal-FIA Formula. It-tim Malta Formula Racing huwa mmexxi minn persuni distinti barranin ma’ timijiet li g˙andhom esperjenza mifruxa fil-kategoriji varji talmotorsport, b˙all-©estjoni tattlielaq tal-F1, ©estjoni tassewwieqa, ˙ames darbiet Kart World Champion u sapport minn tim tekniku li ˙admu flF1, F3, Formula Indy u Formula 3000.

L-ewwel attività tal-Malta Formula Racing se tkun ilparteçipazzjoni tag˙hom filkampjonat tal-FIA Formula 4 (F4) li g˙adu kif ©ie mwaqqaf, u li se jibda f’Ìunju li ©ej immexxi mill-ACI CSAI Taljana.

Dan il-kampjonat jikkonsisti f’seba’ rawnds ta’ 21 ti©rija fiççirkwiti mag˙rufa g˙al ti©rijiet tal-Formula 1 u Moto GP, b’mod partikolari ç-çirkwit tattlielaq ta’ Barçellona fi Spanja

flimkien ma’ Monza, Imola, Mugello, Vallelunga, Adria, u ççirkwit ta’ Magione fl-Italja. Itti©rijiet kollha se jkunu traΩmessi live minn RAI Sport.

It-tim Malta Formula Racing se jkun qed jipparteçipa b’Ωew© karozzi tat-tlielaq tal-marka Tatuus F4 omologati mill-FIA g˙al dan il-kampjonat, mg˙ammra b’magna moderna Abarth 414 F4 turbocharged 1.4cc b’160hp u tajers Pirelli.

B˙alissa t-tim qed ja˙dem biex jag˙laq ma diversi sponsors lokali u barranin sabiex ikun jista’ jinkludi, tal-inqas, xufier Ωag˙Ωug˙ Malti immedjatament f’dan il-kampjonat; b’hekk ilMaltin jibdew jibbenefikaw minn din l-opportunità storika ma˙luqa minn din l-impriΩa fi ftit xhur.

Kelliem ewlieni g˙at-tim qal: “Hija l-intenzjoni tad-diretturi tal-Malta Formula Racing li jiΩguraw sponsors importanti biex no˙olqu l-opportunitajiet diretti g˙al sewwieqa Ωg˙aΩag˙ Maltin li jippromettu u li jixtiequ

jesperjenzaw it-tlielaq fid-dinja tal-kategorija tal-Formula 4. Dan jista’ jkun biss l-ewwel pass tag˙hom biex jimxu ’l quddiem lejn kategoriji og˙la tat-tlielaq fid-dinja tal-motorsport.”

Tonio Cini, il-President talMMF stqarr: “Dan huwa pass storiku g˙al Malta. Il-formazzjoni tal-Malta Formula Racing irriΩulta wara ˙afna laqg˙at intensivi ma’ diversi persuni ewlenin. Din l-impriΩa hija turija

tar-riΩultat tad-determinazzjoni kbira li il-federazzjoni g˙andha biex inwasslu l-opportunitajiet possibbli g˙aΩ-Ωg˙aΩag˙ tag˙na billi jsibu s-sapport me˙tie©.

Issa ma g˙adhiex ˙olma g˙assewwieqa lokali li jixtiequ jsegwu l-ambizzjonijiet tag˙hom u jtellqu fil-kategoriji Formula.

A˙na di©à bdejna ta˙ditiet biex no˙olqu l-ewwel akkademja tas-sewwieqa tat-tlielaq b’kollaborazzjoni mat-tim Malta

Formula Racing. Madankollu, wie˙ed g˙andu jirrimarka li huwa ironiku u mhux lo©iku li jkollna akkademja tas-sewwieqa tat-tlielaq, tim tal-Formula rre©istrat hawn Malta, u l-ebda trakka f’Malta fejn jista’ jsir itta˙ri© u l-preparamenti g˙al sewwieqa Ωg˙aΩag˙. L-MMF tinkora©©ixxi lill-Gvern biex jie˙u l-pass li jmiss, u l-inizjattiva politika, u jappo©©ja dan linvestiment barrani u lid-dilettanti Maltin billi jirriΩerva l-art g˙all-iΩvilupp tar-Road Safety & Motorsport Facility mill-aktar fiss possibbli.”

It-tnedija uffiçjali tat-tim Malta Formula Racing u l-preΩentazzjoni tas-sewwieqa ser issir f’Malta ladarba l-karozzi tattlielaq ikunu ttestjati u lesti. LMMF tixtieq tie˙u din lokkaΩjoni biex tawgura kull suççess g˙all-FIA Formula 4 Italian Championship lill-Malta Formula Racing u lis-Sur Angelo Sticchi Damiani, il-President ACI CSAI, kif ukoll lis-Sur Luca De Donno tal-WSK Promotion.

PeUGeOT 308 B’kONsUM TA’ 99.1MPG

Michael Attard Ltd. – Citro Citroën ën Showroom, Mdina Road, Attard – T: 2144 2005 / 2248 2602 – E: citroensales@michaelattard.com

NEW NE WC CITROËN ITROËN C3 C3 PURETECH PETR PETROL OL ENGINE. ENGINE. 250 MORE MORE KILOMETERS KILOMETERS PER TA TTANK. ANK. Illustrated model C3 Seduction with zenith windscreen

A PRICE THAT TURNS HEADS €12,600

Il-Peugeot 308 riçentament mog˙tija l-unur tal-Karozza tas-Sena 2014, kompliet ilfirxa ta’ suççessi tag˙ha bilwasla tal-magna petrol kompletament ©dida, PureTech 1.2L Turbo, li tipproduçi 130bph ( break horse power ). F’testijiet uffiçjali ©ew ikkonfermati rekords ©odda f’dak li huwa konsum ta’ fjuwil: b’99.1 mil kull gallun ta’ fjuwil u 1124.7 mil b’tank mimli fjuwil.

Din il-prestazzjoni nkisbet fil-çirkwit Almeria fi Spanja, b’xhieda uffiçjali millawtorità UTAC (Union Technique de l’Automobile, Motocycle et Cycle). Vettura Peugeot 308 Hatchback, mg˙ammra bil-magna petrol, totalment ©dida, ilPureTech 1.2L, b’six speed gearbox , kienet misjuqa g˙al aktar minn 32 sieg˙a u kkonsmat 51.4 litru ta’ fjuwil mit-tank tag˙ha. B’hekk ilproduzzjoni standard ta’ Peugeot 308 la˙qet rekord ©did fl-ekonomija tal-fjuwil u d-distanza misjuqa b’tank wie˙ed biss ta’ fjuwil. Biex sar dan kollu kienu bosta dawk is-sewwieqa li ˙adu sehem biex inkiseb il-˙in u d-distanza koperta.

Impurtat u mibjug˙ lokalment minn Michael Attard Ltd ta’ Triq Nazzjonali, il-Blata l-Bajda.

It-308 il-©did jibda millprezz ta’ €17,700. G˙al iΩjed informazzjoni Ωur is-sit elettroniku www.peugeot.com.mt

www.citroen.com.mt

Kun Af

22 06.04.2014

KURÛITAJIET MINN HAWN U MINN HEMM

KITBA TA’ SAVIOUR MAMO

FIDEL CASTRO FIDEL ALEJANDRO CASTRO RUZ twieled fit-13 ta’ Awwissu 1926 u sa ftit snin ilu kien il-President ta’ Kuba. Min˙abba problema ta’ sa˙˙a, fit-31 ta’ Lulju 2006, Fidel kellu jçedi postu lil ˙uh Raul.

Fidel kien Prim Ministru mill-1959 sal-1976 u sar President tal-Kunsill tal-Istat kif ukoll President talKunsill tal-Ministri, wara li ne˙˙a b’rivoluzzjoni mill-poter lil Fulgenio Batista. Fil-1965 Castro sar lewwel segretarju tal-Partit Komunista ta’ Kuba u biddel lil Kuba f’Repubblika Soçjalista. B˙ala President, Castro kien jokkupa wkoll l-og˙la grad fil-militar b˙ala kmandant.

Kien ribelluΩ Castro kien tifel ille©ittimu minn missier li kien ja˙dem fi pjanta©©un taz-zokkor.

Meta kellu biss 13-il sena, kien organizza strajk fil-post fejn kien ja˙dem flimkien ma’ missieru. Óa l-edukazzjoni fl-iskola tal-ÌiΩwiti fejn wara ggradwa b˙ala avukat f’Óavana. Kien ja˙dem g˙allfqar u ma kienx jit˙allas. Fl1947 ing˙aqad mal-Partit talPoplu Kuban biex jag˙mel kampanja kontra l-Gvern fuq il-faqar, il-korruzzjoni, lin©ustizzji, nies bla xog˙ol u pagi baxxi. Kien ukoll akkuΩa l-Gvern li qieg˙ed jikkonfoffa mal-Amerika.

Castro kien popolari bilmod kif jindirizza lill-poplu u kien ja˙seb li g˙ad jirba˙ l-elezzjoni. Fl-1953 g˙aqqad 123 ©ellied u attakka lMoncada Barracks. L-g˙an kien biex iwaqqa’ l-Gvern ta’ Batista. Il-pjan kien falla g˙ax tmienja nqatlu waqt lattakk, 80 o˙ra nqatlu wara li nqabdu, u l-kumplament

©ew arres t a t i , f o s t h o m Castro li ntbag˙at 15-il sena ˙abs iΩda n ˙ e l e s s e n t e j n wara.

Fidel Castro fl-aqwa tieg˙u

L-eΩilju fil-Messiku Meta kien eΩiljat fil-Messiku, Castro ffor m a m o v i m e n t ie˙or ta’ ©ellieda meg˙jun minn Che Guevara biex jinvadi Kuba. Fl-1959, numru relattivament Ωg˙ir ta’ 80 ribell imbarkaw fuq il-vapur Granma u salpaw lejn Kuba biex jin˙bew fil-muntanji ta’ Sierra Mae s t r a ˙ a l l i m e t a jkun il-waqt jattakkaw lil Batista.

Waqt li kienu fi triqithom lejn il-m u n t a n j i , ©ew attakkati m i t - t r u p p i t a l Gvern. Kien falliment ie˙or g˙ax 16 biss irnexxielhom ja˙arbu, fosthom Castro. Ftit ftit Castro re©a’ beda jΩid flarmamenti u fin-numru ta’ ©ellieda tieg˙u. Kien jag˙ti lura l-art li kienet ittie˙det lilhom mill-armata, fl-istess ˙in kien isib appo©© millpoplu u sa ˙ a n s i t r a a n k e

mill-qassisin.

L-armata ta’ Batista kienet tag˙mel minn kollox biex taqbad lil Castro. Kienu jittorturaw ˙afna nies waqt li ji©u interrogati, u kull meta ji©ihom xi suspett fuq xi individwu kienu jg˙allquh.

Kienu je˙lu wkoll l-innoçenti. Tul it-toroq kollha kont tara nies mg˙allqin mal-arbli u mitluqin g˙al diversi jiem.

Kont titwerwer u titkexkex tara dawk il-katavri. Kienu xeni tal-biΩa’.

Fl-1958, 45 professjonist kienu ffirmaw ittra miftu˙a u tawha lil Batista, b’appo©© lill-moviment ta’ Castro, fosthom kien hemm avukati,

Dehra riçenti ta’ Castro

periti, dentisti u professjonisti o˙ra. Batista eventwalment kabbar it-tfittxija g˙al Castro. Kien bag˙at mal10,000 suldat fil-muntanji jfittxu lil Castro. F’din ilkampanja kienu nqatlu madwar 1,000 suldat waqt ©lied mal-gwerilli.

Min-na˙a tieg˙u, Castro kien jitratta tajjeb lillpru©unieri u mhux l-ewwel darba li suldati ta’ Batista daru favur Castro. Il-Gvern Amerikan kien spiss iforni lil Batista bl-ajruplani, tankijiet u vapuri. Minkejja dan kollu, il-Gvern Amerikan ˙ajjar lil Batista biex jg˙ajjat elezzjoni. Kien g˙alxejn g˙ax ilpoplu ried lil Castro. Meta Batista ra li ma kellux appo©© ˙alla Kuba. Fid-9 ta’ Jannar 1959, Castro da˙al Óavana u ˙a l-poter ta’ Kuba.

Fl-ewwel jiem ta’ tmexxija ©dida t-taxxi ©ew imnaqqsa b’50%. Spiççat il-qasma bejn is-suwed u l-bojod. Castro kien bniedem b’morali qawwija. G˙alih l-alko˙ol, id-droga, l-omosesswalità u l-prostituzzjoni kienu ˙ziena u ried jeqridhom. Il-kaΩinos u night clubs ©ew mag˙luqa u l-membri tal-Mafja kellhom i˙allu l-pajjiΩ bilfors.

Castro g˙amel it-tag˙lim fliskejjel u s-servizzi tas-sa˙˙a b’xejn. Hu stmat li tul isseba’ snin li Batista dam fittmexxija, inqatlu madwar 20,000 Kuban. Dawk li kienu involuti f’dan il-qtil qatt ma bassru li xi darba g˙ad jidhru quddiem il-©ustizzja u jintwerew ritratti tat-torturi li kienu jwettqu huma stess. IlQorti kienet sabet mas-600 persuna ˙atja u kkundanathom g˙all-mewt. Kien kaΩ li werwer id-dinja.

Castro kompla jie˙u l-proprjetà lura ming˙and lAmerikani, fosthom ilkumpanija tat-telefown. Min-

na˙a l-o˙ra, l-Amerika naqqset ix-xiri taz-zokkor u dan affettwa l-ekonomija ta’ Kuba. Fis-sajf tal-1960, Castro esproprja l-proprjetà Amerikana kollha lura b’kemm jiswew $850 miljun.

Mhux biss, imma g˙amel ftehim mar-Russi li jixtru zzokkor li naqsu jixtru lAmerikani bi tpartit ma’ armi, makkinarju u nies tekniçi.

L-Amerika g˙amlet kull sforz biex te˙les minn Castro g˙ax ma riditx lir-Russi jid˙lu hemm. Is-CIA wkoll g˙amlet pjan biex tinvadi lil Kuba. Sa˙ansitra ˙allset $13il miljun biex t˙arre© gwerilli g˙all-attakk. Din il-˙biberija mar-Russi kompliet xellfet aktar il-konflitti malAmerika. Kienu anke ©ew installati missili Russi ppuntati lejn l-Amerika. Id-dinja kienet f’xifer ta’ gwerra nukleari – imma g˙adda kollox b’wiçç il-©id.

Jibqa’ President Castro kien ˙a sehem f’rivoluzzjonijiet o˙ra barranin, b˙al dik ta’ Angola u lEtjopja. Kien ©ie elett kap tal-Moviment tal-PajjiΩi Nonallineati u baqa’ dejjem jikkritika l-imperjaliΩmu Amerikan. Minn mindu Kuba bdiet titmexxa ta˙t is-sistema Komunista, l-ekonomija qatt ma ©iet fuq saqajha. Óafna Kubani sikwit ja˙arbu kladestinament lejn lAmerika. Minkejja dan kollu, avolja naqqas xi ftit millpopolarità, Castro baqa’ President ta’ Kuba sakemm kellu jirriΩenja min˙abba ra©unijiet ta’ sa˙˙a.

Riçentament Castro deher fuq il-mezzi tax-xandir fejn g˙arraf lid-dinja li jekk itpotenzi kbar ma joqog˙dux attenti, tista’ ter©a tfaqqa’ gwerra o˙ra.

KurΩitajiet

06.04.2014 23

KALEJDOSKOPJU: ARTIKLI MIÌBURA MINN CHARLES B. SPITERI

min saWWat JeÓel 16-il xahar Óabs…

...min issaWWat gÓomru mmankat!

Bouncer li b’daqqa ta’ ponn wa˙da ˙alla lil handyman immankat g˙al g˙omru u kka©unalu ˙sara permanenti f’mo˙˙u, g˙adu kif kien issentenzjat g˙al 16-il xahar ˙abs.

Scott Taylor, ta’ 42 sena u missier ta’ tlett itfal, spiçça diΩabbilitat u je˙tie© il-kura 24 sieg˙a kuljum, wara li daqqa ta’ ponn f’rasu faqg˙ethielu. Il-kaΩ se˙˙ barra l-Bar Station fi Shropshire f’Awwissu tal-2012.

Il-familja ta’ Scott qalet li s-sentenza ta’ 16-il xahar pri©unerija hi wa˙da redikola u tal-mist˙ija wara li l-bouncer, Neil Hotchkiss ta’ 33 sena, ammetta l-˙sara li kka©una lil Scott.

IrriΩulta li Scott kien qed jixrob fil-bar, meta Hotchkiss, missier ta’ tmint itfal, ordnalu jitlaq ’il barra. Wara diskussjoni xi ftit s˙una, Hotchkiss xejjer daqqa ta’ ponn fuq Scott, li tilfitu minn sensih u ˙allietu mix˙ut fl-art.

Hu ttie˙ed l-istpar tal-Università fi Staffordshire, f’kundizzjoni kritika u qabbdulu magna biex iΩomm ˙aj.

Scott, li hu wkoll nannu ta’ tarbija, kellu ksur fl-g˙adam tar-ras u ˙sara estensiva f’mo˙˙u, ikka©unata mill-waqg˙a. Lillfamiljari ntqalilhom li g˙allkumplament ta’ ˙ajtu jrid jg˙ix f’si©©u tar-roti.

Apparti minn hekk, baqa’ b’˙ofra fil-©enb ta’ rasu, li aktar tard ikollha timtela b’xa˙am millistonku tieg˙u.

Kirsty, Taylor, bint Scott qalet li s-sentenza li ng˙atat fil-kaΩ ta’ missierha kienet ridikola. “Kien hemm individwi, li nqabdu jisirqu minn ˙wienet, li we˙lu itwal minn daqshekk… Óajjet missieri nqerdet; la jista’ jqum mis-si©©u u lanqas iqum missodda wa˙du. Il-˙in kollu jrid lil xi ˙add mieg˙u,” qalet irrabjata.

“Niftakar qisu lbiera˙, meta lpulizija ©ew i˙abbtu l-bieb f’xi l-

erbg˙a ta’ filg˙odu u kaxkruni lisptar. Missieri kien fit-taqsima tal-kura intensiva u ˙asbu li kien se jmut.”

Minn dak iΩ-Ωmien, Scott sofra attakk tal-qalb, iΩda t-tobba ma jistg˙ux jg˙idu setax kien ikka©unat mill-istess inçident.

Kirsty baqg˙et issostni li s-sentenza li ng˙ata min immanka lil missierha kienet ridikola, u seta’ ©ara dan min˙abba li Hotchkiss baqa’ jtambar li g˙andu tmint itfal. Hi qed ikollha tqatta’ tmien sig˙at kuljum ma’ missierha, li ta’ kull ©urnata jΩuruh erba’ carers.

Barra minn hekk, kellu jibdel iddar li kien joqg˙od fiha.

Finalment, u b’rabja fiha, Kirsty qalet li b’dan l-inçident min sawwat we˙el 16-il xahar ˙abs u min qala’ we˙el sentenza g˙al g˙omru, li mhux biss baqa’ mmankat, iΩda wkoll effettwa l˙ajja ta’ wliedu u tan-neputijiet.

Mara Taljana ˙adet il-qatg˙a ta’ ˙ajjitha meta saret taf li l-mitt miljun lira Taljana, li huma ekwivalenti g˙al €52 miljun, ma jiswew xejn peress li l-istess valuta legali m’g˙adhiex fl-uΩu.

Il-mara, Claudia Moretti, sabet il-flus kontanti xi xhur ilu; stivati f’kaxxaforti fid-dar ta’ zijuha, li qabel miet ˙allieha werrieta.

Claudia, li tg˙ix f’Pesaro, fuq ilkosta Adrijatika, qalet li fer˙et meta saret taf li d-dar ta’ zijuha, saret tag˙ha u skantat meta sabet dik il-fortuna fil-kaxxaforti.

Madankollu, il-˙sibijiet li kattret f’qalbha, li minn dak il-˙in ma kellhiex g˙aliex ta˙seb aktar g˙all-˙ajja, tarulha mar-ri˙ wara li marret il-Bank Çentrali talItalja (Banca d’Italia) biex issarraf il-flus f’ewro…u qalulha li dawk li sabet ma kienu jiswew xejn!

Hi qabbdet avukati biex jisfidaw id-deçiΩjoni, iΩda ma rnexxielhom jag˙mlu xejn, g˙ax qabel ma kien adottat l-ewro b˙ala munita legali fl-1 ta’ Jannar 2002, il-Bank Çentrali

Taljan kien ta Ωmien limitat, li matulu kellhom jissarrfu l-liri Taljani. Dan iΩ-Ωmien kien jiskadi fis-6 ta’ Diçembru 2011.

L-Italja kellha l-iktar Ωmien limitat u strett mit-18-il pajjiΩ fiΩÛona Ewro, waqt li l-Finlandja, Franza u l-Greçja kellhom Ωmien jibdlu l-flus il-qodma sal-2012.

Barra minn hekk, il-banek çentrali ta’ disa’ pajjiΩi fiΩ-Ûona Ewro, fosthom il-Ìermanja u lIrlanda, ma applikaw l-ebda limitu g˙all-bdil tal-karti tal-flus, minn dawk qodma g˙all-ewro.

Wirt li JÌiegÓlek tindanna

l-gÓomJa se Jkunu JistgÓu JaqraW aÓJar F’dinja fejn in-nies ibaxxu rashom biex juΩaw il-Kindles u t-tablets, dawk bi problemi ta’ vista kienu qed isibu ru˙hom fi Ωvanta©© kbir.

IΩda g˙odda ©dida forma ta’ çurkett, li taqra tg˙ajjat kull kitba, hekk kif tkun immarkata lejha, dalwaqt tippermetti lil nies bla dawl ikollhom ammont kbir ta’ informazzjoni fit-tarf ta’ subg˙ajhom.

Il-prototip ta’ din l-invenzjoni, mag˙ruf b˙ala FingerReader, qed jimmira li jwarrab g˙al kollox is- software awdjo-viΩiv, li spiss ma jkunx eΩatt u limitat.

Permezz ta’ vibrazzjonijiet

Ωg˙ar, din l-invenzjoni taççerta lil dak li jkun, li jibqa’ jaqra ittra wara l-o˙ra, ming˙ajr ma jaqbeΩ il-vrus.

G˙alkemm g˙ad fadal biex linvenzjoni tkun Ωviluppata g˙all-massimu tag˙ha, qed jing˙ad li se tispiçça twarrab il- braille , li di©à qed ji©i mg˙allem inqas min˙abba ΩΩieda fis-software awdjo-viΩiv.

Minbarra li tg˙in lil dawk neqsin mid-dawl, qed jing˙ad li din l-invenzjoni tista’ tintuΩa b˙ala g˙odda g˙at-traduzzjoni u biex tippermetti lill-istudenti jifhmu u jikkomunikaw f’lingwi ©odda.

xagÓar rapunzel fuq tifla ta’ sitt snin Min jilma˙ lil Sophie Fieldhouse, ma jdumx ma jassoçjaha mal-persuna©© tal-˙rejjef u eroina, Rapunzel.

Mindu g˙alqet sitt snin, Sophie kellha xag˙ar sabi˙, kollu nokkli, li kwaΩi jwassal sal-art.

IΩda hi tbati minn tip rari ta’ dijabete, li hu mag˙ruf b˙ala iperinsuliniΩmu kon©enitali.

Din il-kundizzjoni tbaxxi zzokkor u wa˙da mill-kuriet g˙aliha hi d-droga Diazoxide, li ©©ieg˙el lix-xag˙ar jikber ferm aktar min-normal.

Sophie kienet çertifikata li tbati minn din il-kundizzjoni – li tolqot persuna f’kull 50,000 – sa minn meta kellha 18-il xahar.

Issa, it-tobba g˙aΩluha minn fost tnax o˙ra bl-istess kundizzjoni, u qed jippruvaw jg˙inuhom biΩ-Ωejt tal-˙ut, f’forma ta’ kapsuli u simili g˙aΩ-Ωejt tal-˙uta li nafu a˙na.

S’issa, il-kura jidher li kellha s-suççess mixtieq, tant li Sophie mhix tie˙u aktar Diazoxide. Ommha, Amanda Turner, qalet li l-kundizzjoni ta’ bintha hi tal-biΩa’ kull darba li jinΩlilha z-zokkor. Ma tibqax dak li tkun, jaqbadha ©u˙ kbir u tibda tirtog˙od. Min˙abba f’hekk, kuljum, ikollha tie˙u ikel Ωejjed mag˙ha l-iskola.

IΩda l-fatt li g˙alissa waqqfet id-Diazoxide, ommha tinsab fer˙ana u tixtieq li ma ter©ax tibda to˙odhom.

Personalità

24 06.04.2014

TGÓIX FIL-FANTASIJA TA’ DISNEY RAMONA PORTELLI tintervista lil MARIANNE GALEA

www.ramonaportelli.com

Óafna drabi na˙sbu li t-tfal biss i˙obbu jg˙ixu f’dinja tal-fantasija. Fil-fatt, ftit huma konxji li hawn adulti li g˙adhom jg˙ixu fil-fantasija; anzi, ifittxuha u jg˙ixu fiha. Dan l-a˙˙ar sirt naf b’mara adulta li, g˙alkemm hija matura, xorta tg˙ix fil-˙olm u l-fantasija tag˙ha, li fuq kollox ilha t˙addan minn mindu kienet tifla çkejkna. Qed nirreferi g˙al Marianne Galea.

ramonaportelli@hotmail.com

Id-dar tag˙ha mΩejna b’karattri ta’ Disney u vampiri B’din il-kalamità li g˙andha lejn Disney u l-vampiri, Marianne tonfoq ammont konsiderevoli ta’ flus fuqhom, kif ukoll taddatta spazju g˙alihom madwar iddar tag˙ha. Kif qaltli hi stess, t˙obbhom g˙ax b’Disney madwarha t˙ossha Ωg˙ira, u tg˙ix fil-fantasija, u g˙alhekk

i©©emma’ ˙afna affarijiet ta’ Disney b˙al ˙wejje©, handbags, statwi, kif ukoll affarijiet g˙all-kçina. “In˙obbhom kollha g˙ax ta’ kull karattru g˙andi xi ˙a©a, b˙al Mickey u Minnie, il-prinçipessi u Tinkerbelle.

Fil-Milied nag˙mel Disney Christmas Village, u qg˙adt ng˙aqqdu biçça biçça biex g˙aqqadtu kollu. In˙obb ukoll karattri tas-sopranatural b˙all-films ta’ Harry Potter, Lord of the Rings, Charmed Blade, Van Helsing, Underworld, Resident Evil, u ˙afna films o˙rajn.

In˙obb ukoll

“ Minn dejjem

xtaqt li jkolli libsa b˙al ta’ prinçipessa ta’ Disney

in©emma’ affarijiet ta’ dawn il-films, b˙al xwabel, magic wands u affarijiet li ntuΩaw fil-films.

Fil-fatt, Marianne g˙andha l-kçina tad-dar tag˙ha mimlija appliances ta’ Disney, salott b’figurini ta’ Disney wkoll. Il-©nien tad-dar tag˙ha wkoll imΩejjen b’dawn l-istess karattri.

Mistoqsija g˙aliex kull fejn t˙ares issib dawn il-karattri ˙dejha, quddiemha jew warajha, Marianne we©bitni: “In˙obb in©emma’ dawn laffarijiet g˙ax b’hekk inΩomm il-ma©ija ta’ Disney u l-films mieg˙i l-˙in kollu.

L-affarijiet ta’ Disney huma vera ˙elwin u mimlijin kuluri li jsebb˙u post, g˙alhekk in˙obb inkun imdawra b’dawn l-affarijiet,” sostniet Marianne.

Il-libsa tat-tie© tag˙ha kienet imfassla fuq karattru ta’ Disney Tant t˙obb lil Disney li anke l-libsa tat-tie© tag˙ha g˙al

Ritratt: FRITZ PHOTOGRAPHY

“

Marianne g˙andha 39 sena, toqg˙od Óal Balzan, u hija direttriçi ta’ kumpanija li tikri l-proprjetà. B˙ala passatempi t˙obb tipprattika Ω-Ωfin, tara xi films u ©©emma’ o©©etti ta’ Disney – collectibles u fantasy replicas . Tqis ru˙ha b˙ala persuna ferri˙ija ˙afna u mimlija ener©ija, avventuruΩa u li t˙obb ˙afna l-fantasija u l-ma©ija.

Meta kienet Ωg˙ira kienet t˙obb tara l-films ta’ Disney u l-cartoons. Kienet taffaxxina ru˙ha, u tg˙ix f’dinja tal˙olm, fantasija u ma©ija.

Meta kibret ftit, bdiet tara lfilms tal-vampiri, u eventwalment kienet iffissat wara dawn ukoll. Minn hemm ’il quddiem bdiet torganizza halloween parties, u tilbes ta’ vampira f’kull halloween .

B’hekk maΩ-Ωmien Ωvol©ew b˙ala Ω-Ωew© passjonijiet ta’ ˙ajjitha.

Minbarra li hija Ωeffiena, Marianne hija wkoll mudella, fejn anke tg˙allem iΩ-Ωfin u g˙andha l-grupp ta’ Ωeffiena tag˙ha li jismu Fantasy Showgirls. Qabel kellha grupp ie˙or bl-isem ta’ Fantasy Dancers. Ridt inkun naf g˙aliex proprju mi©buda lejn il-fantasija; mhux biss lejn il-kelma nnifisha, iΩda anke lejn il-kunçett tag˙ha g˙ax, ng˙iduha kif inhi, g˙al ˙afna l-fantasija hija sempliçiment ˙olma li ©©ieg˙lek to˙lom g˙al ftit mumenti biss. “G˙alija l-fantasija hija xi ˙a©a ta’ sbu˙ija, ˙olm, u li g˙andha x’taqsam malma©ija u realtà o˙ra. Il-fantasija ©©ieg˙lek tkun liema karattru trid, u tnessik ilproblemi ta’ kuljum, u ©©ieg˙lek t˙ossok dejjem Ωg˙ir.

G˙all-fantasija nag˙mel photoshoots b’differenza, b˙al darba nkun dragon warrior u darba o˙ra Alice in Wonderland, u anke l-evil queen ta’ Snow White.

Tant in˙obb il-fantasija u lma©ija, li d-dar fejn noqg˙od mal-familja g˙amilnielha basement gotiku b˙al ta’ Harry Potter, u l-©nien ta’ Disney b’dehra ma©ika,” fissritli Marianne.

jum iΩ-Ωwie© tag˙ha marra©el kienet mag˙mula fuq din it-tema. Kif spjegatli hi stess, il-libsa kienet tixbah ˙afna lil dik ta’ Belle ta’ Beauty and the Beast.

Kompliet tg˙idli li kellha corset kollu lewlu u ©ojjelli u xog˙ol ta’ ganutell, u ddublett kien kbir u wiesa’ b˙al tal-prinçipessi. “Minn dejjem xtaqt li jkolli libsa b˙al ta’ prinçipessa ta’ Disney. Kienet il-˙olma tieg˙i. Qlajt kummenti sbie˙ ˙afna mill-mistednin, u kumment sabi˙ li niftakar kien meta qaluli kont qisni ˙ri©t mill-ktieb tal-fairy tales.”

Sfortunatament min˙abba

din il-©ibda li g˙andha lejn il-vampiri, Disney u l-ma©ija, Marianne, minn mindu kienet tifla çkejkna, kienet t˙ossha differenti minn s˙abha, tant li kienet ti©i bullied ukoll. Óallejt f’idejha sabiex telabora aktar. “Iva, kont in˙ossni differenti minn tfal o˙ra, g˙ax il-bniet taliskola kienu mo˙˙hom fissubien u l-boy bands, u jien kont mo˙˙ni fil-ma©ija, vampiri u affarijiet sopranaturali u b’hekk kont ni©i bullied.”

Fil-honeymoon marret Disneyworld Assumejt li Marianne g˙adha

t˙ossha tifla fl-ispirtu, u filfatt hekk hu g˙ax ikkonfermatli li t˙ossha li qatt mhu ser tikber. Sostniet li l-post li t˙obb tmur meta ssiefer huwa Disneyland.

“Ma nixba’ qatt immur, g˙ax hemm issir qisek tifla mill-©did. Nirringrazzja lillMulej li r-ra©el i˙ossu b˙ali.

PereΩempju l- honeymoon tag˙na kien f’Disneyworld fi Florida, u vera ˙adna gost qisna Ωew©t itfal Ωg˙ar.”

Fl-a˙˙ar tal-intervista Marianne sa˙qet fuq il-fatt li ˙addie˙or dejjem g˙andu jemmen u jag˙ti çans lill˙olm tieg˙u, g˙ax xejn mhu impossibbli fil-˙ajja.

Kultura

06.04.2014 25

IL-PAssJoNI MAT-ToRoq TA’ ÓAL TARxIEN 2014 B˙al kull sena l-G˙aqda Kultura u Armar Marija Annunzjata din is-sena wkoll ser tkun qed iΩΩomm l-appuntament annwali tag˙ha bilpageant li tirrappreΩenta la˙˙ar mumenti tal-˙ajja, ilpassjoni, il-mewt u l-qawmien ta’ Sidna Ìesù Kristu, nhar isSibt li ©ej, 12 ta’ April. Minn xhur ilu l-G˙aqda organizzattiva bdiet tipprepara sabiex b˙as-snin ta’ qabel ter©a’ ti©bed lejn Óal Tarxien eluf ta’ nies biex jammiraw dak kollu li jkunu ppreparaw g˙all-folla numeruΩa li ta’ kull sena dejjem tiΩdied biex tammira, fost affarijiet o˙ra, ˙afna vestwarju ma˙dum b’seng˙a u dedikazzjoni kbira.

Il- pageant juri bosta persona©©i mit-Testment ilQadim sal-˙ajja pubblika ta’ Sidna Gesù Kristu. B’aktar minn 380 persona©© bibbliku u annimali domestiçi, din ilpageant tkun ta’ attrazzjoni qawwija g˙at-tfal li permezz tag˙ha jifhmu aktar il-persona©©i bibbliçi.

Bil-kollaborazzjoni talKunsill Lokali ta’ Óal Tarxien u l-parroçça ta’ Marija Annunzjata, din is-sena lpageant ser ikun qed jie˙u format ie˙or minn dak li s-

soltu mdorrijin naraw. Ilpageant ser jibda fis-7.00pm permezz ta’ mixja bil-persona©©i bibbliçi li jo˙orgu mill-knisja ta’ San Bert fi Triq il-Kbira, tg˙addi mill-pjazza tal-knisja parrokkjali u tasal sa kwaΩi tarf Óal Tarxien, ˙dejn il-monument tal-gwerra, Triq Sta Marija u Triq BirΩebbu©a, u lura g˙all-knisja ta’ San Bert.

Fi tmiem il-mixja ser ikun hemm rappreΩentazzjoni ˙ajja tal-a˙˙ar mumenti ta’ Sidna Gesù Kristu li jsiru fuq iz-zuntier tal-knisja parrokkjali ddedikata lil Marija Annunzjata.

L-organizzaturi ˙adu ˙sieb ukoll li jintramaw skrins apposta sabiex il-pubbliku li jattendi ma jkollu l-ebda problema biex isegwi dak kollu ppreparat; waqt li ˙asbu wkoll li jkun hemm u˙ud mill-aktar kantanti stabbiliti jag˙tu s-sehem tag˙hom.

Fosthom l-kantant Debbie Scerri li tinterpreta l-parti talMadonna, Thea Garrett li tifta˙ il- pageant bil-vuçi sabi˙a tag˙ha, il-kantanta Mary Spiteri li tinterpreta lillarmla ta’ Najim, is-soprana Lydia Grech, u bosta kantanti o˙ra li m’g˙andhom bΩonn tal-ebda introduzzjoni, b˙al

“IÛDA hU BAqA’ sIEKET U MA wIEÌEB xEJN”

20 Sena Wirja tal-Ìimg˙a Mqaddsa hija l-wirja mqassma fix-xelter u s-swali tal-kaΩin talG˙aqda MuΩikali Sant’ Elena, ta’ Birkirkara (tal-Bagri) mill-10 sad-19 ta’ April 2014.

Din il-wirja ser tifta˙ bi programm ta’ muΩika sagra, fisSantwarju tal-Madonna talÓerba, b’banda ffurmata minn

selezzjoni ta’ muΩiçisti millBanda Sant’Elena. Dan ser isir fl-okkaΩjoni tal-ftu˙ u inawgurazzjoni tal-wirja tal-Ìimg˙a Mqaddsa, f’G˙eluq l-20 sena mill-ewwel wirja tal-Ìimg˙a Mqaddsa li bdiet tittella’ f’dan il-kaΩin. Dan il-kaΩin kien anke l-ewwel kaΩin tal-banda f’Birkirkara li beda jtella’ wirja f’dawn iΩ-Ωminijiet.

F’dan il-programm ta’ muΩika sagra, li jibda g˙all-˙abta tas7pm, ser nisimg˙u diversi xog˙lijiet muΩikali, fosthom marçi funebri, bil-banda ta˙t id-direzzjoni ta’ Mro. Joe Vella.

Wara dan il-programm ti©i inawgurata u mbierka l-wirja, kif ukoll ser ti©i inawgurata statwa o˙ra ©dida life-size li tkompli ΩΩid mas-sett sabi˙ ta’ statwi li wie˙ed isib f’din ilwirja.

KUNÇERT MUÛIKALI MILL-BANDA TAL-PULIZIJA G˙all-okkaΩjoni tal-Ìimg˙a Mqaddsa, b’kollaborazzjoni mal-Kunsill tal-Imdina, ilKapitlu Metropolitan u lFondazzjoni RISE, il-Korp talPulizija qed itella’ kunçert muΩiko-letterarju fil-Katidral Metropolitan ta’ San Pawl, lImdina.

Dan qed isir b˙ala parti miççelebrazzjonijiet tal-200 Sena Anniversarju mit-Twaqqif talKorp tal-Pulizija. Il-kunçert se jsir nhar is-Sibt 12 ta’April 2014 fit-8.30pm fil-preΩenza tal-E.T. il-President ta’ Malta u diversi persuni o˙ra distinti.

Flimkien mal-Banda jie˙du sehem is-sopran Marita Bezzina, it-tenur Joseph Aquilina, it-tenur Charles Vincenti, il-baritonu Paul Zammit, il-vjolinista Mario

Ciantar u l-arpista Maria Esmeralda Galea.

Id-direzzjoni muΩikali tkun f’idejn l-Ispettur anzjan Mro Anthony Cassar. Fil-parti letterarja se jie˙du sehem George Peresso, Celaine Buhagiar u Marlene Abela.

Min jixtieq jattendi g˙al dan il-kunçert, jista’ jçempel 2294 2663/7/8 jew jibg˙at email lil cmru.police@gov.mt u jirriserva post mat-Taqsima tasCMRU tal-Kwartieri Ìenerali tal-Pulizija, il-Furjana. Id-d˙ul huwa b’xejn, però donazzjonijiet ta’ €5 b’risq ilFondazzjoni RISE ji©u apprezzati ˙afna.

Il-pubbliku huwa kordjalment mistieden sabiex jattendi u mitlub li jkun f’postu fit8.15pm.

Marilyn Cauchi, Renato Vella, Steeves, Malcolm Camilleri, Sharon Aquilina, Steff, Charlene Cardona u Germanio. Din is-sena wkoll ser ikunu qed jag˙tu s-sehem tag˙hom g˙all-ewwel darba lkantanti TarxiniΩi çkejknin Veronica Rotin u Shauna Vassallo.

Il-parti ta’ Kristu ser tkun interpretata minn Joseph Abela li ilu ja˙dem din il-parti g˙al 20 sena s˙a˙.

B˙as-snin l-img˙oddija ser ikun hemm ukoll Ωew© baned mistiedna li huma l-G˙aqda MuΩikali Marija Annunzjata ta’ Óal Tarxien u l-G˙aqda MuΩikali Beland taΩ-Ûejtun.

Il-Kunsill Lokali ta’ Óal Tarxien flimkien mal-G˙aqda Kultura u Armar din is-sena stiednu wkoll g˙aqdiet o˙ra TarxiniΩi sabiex jag˙tu ssehem tag˙hom f’din il-©urnata partikolari, u g˙alekk ser ikun hemm bosta wirjiet o˙ra miftu˙a g˙al din l-okkaΩjoni sabi˙a biex hekk f’Óal Tarxien qed ikompli jikber il-kult marbut mal-Ìimg˙a Mqaddsa li jwassalna sal-akbar festa talKnisja Kattolika; il-qawmien ta’ Sidna Ìesù Kristu rebbie˙ fuq il-mewt biex hekk ©ejna mifdijin ilkoll.

Kultura

26 06.04.2014

Vija Sagra animata titnieda l-inizjattiVa gÓawdex – fidi u tradizzjoni f’gÓajnSielem gÓawdex

Is-Sibt 29 ta’ Marzu l-Ministru g˙al G˙awdex Anton Refalo nieda uffiçjalment l-Inizjattiva G˙awdex – Fidi u Tradizzjoni fil-Ìnien ta’ Blankas fixXewkija, fejn dan il-©nien dalwaqt se jinbidel f’Ìerusalemm biex jitfakkru la˙˙ar jiem ta’ Ìesù Kristu qabel ©ie msallab u reba˙ ilmewt fl-G˙id il-Kbir.

Il-Ministru Anton Refalo qal: “Waqt li kienet g˙addejja linizjattiva Bethlehem f’G˙ajnsielem u deher li kienet se tkun suççess kbir, tkellimt mal-kollaboraturi tieg˙i dwar inizjattivi o˙ra marbuta malfidi u t-tradizzjoni. Kien minn hawn li nibtet l-inizjattiva G˙awdex – Fidi u Tradizzjoni. Fit-3 ta’ Jannar waqqaft kumitat li ©abar numru ta’ inizjattivi li jsiru madwar G˙awdex fil-festi talÌimg˙a Mqaddsa. Illum, min jag˙Ωel lil G˙awdex bejn il-5 u l-20 ta’ April, jaf fejn irid imur.”

Il-Kumitat tmexxa minn Dr Joe Mifsud u kien mag˙mul minn Charles Hili, Chistine Vella, Andrew Formosa u John Falzon.

Il-Ministru g˙al G˙awdex irrimarka kif G˙awdex hu mog˙ni b’talent u dan kien liskop ta’ din l-inizjattiva li niççelebraw it-talent G˙awdxi

u nirrikonoxxu lil tant persuni li jiddedikaw il-˙in liberu tag˙hom biex isiru dawn lattivitajiet.

Il-Kumitat li kkoordina linizjattiva sab kooperazzjoni mid-direttorati varji fi ˙dan ilMinisteru g˙al G˙awdex, mid-Djoçesi ta’ G˙awdex, ilparroççi kollha, g˙aqdiet varji u artisti.

Fis-snin li g˙addew dawn lattivitajiet marbuta malÌimg˙a l-Kbira u l-G˙id ftit li xejn kienu jsibu spazju kif mist˙oqq fil-medja nazzjonali u ftit kienu jing˙ataw pubbliçità fuq in-netwerks soçjali.

Din is-sena permezz ta’ din l-inizjattiva saru arran©amenti biex l-attivitajiet li jsiru flir˙ula u bliet G˙awdxin ikunu mi©bura fi ktejjeb, sar DVD promozzjonali m˙ejji mis-CVC, powsters, u g˙addejja wkoll promozzjoni kontinwa fuq in-netwerks soçjali.

Il-Kumitat iffoka fuq tnax-il belt u ra˙al f’Malta fejn ma hemmx purçissjonijiet talÌimg˙a l-Kbira biex min joqg˙od hemm ikun infurmat dwar l-attivitajiet li se jsiru f’G˙awdex. Voluntiera Maltin qeg˙din jg˙inu fit-tqassim talmaterjal ta’ informazzjoni.

Il-Kumitat ta’ Inizjattiva G˙awdex – Fidi u Tradizzjoni rringrazzja lill-MTA, l-MHRA,

il-GTA, u l-Gozo Business Chamber, l-MFA u dDipartiment tal-Kunsilli Lokali, li bag˙tu lill-kuntatti tag˙hom tag˙rif dwar l-inizjattiva u lill-medja g˙allappo©© li qieg˙da tag˙ti din l-inizjattiva.

Fil-konferenza tal-a˙barijiet, is-Sindku tax-Xewkija Paul Azzopardi u l-President talG˙aqda Drammatika taxXewkija Charles Borg, taw tag˙rif dwar ‘Il-Fidwa’, attrazzjoni unika fil-GΩejjer Maltin li se tinfirex fuq medda kbira fiΩ-Ωona mag˙rufa b˙ala lÌnien ta’ Blankas. L-attività se ssir is-Sibt 12 u l-Óadd 13 ta’ April 2014.

Il-Ministru g˙al G˙awdex Anton Refalo temm jg˙id: “Smajtuni drabi o˙ra ng˙id li fejn ikun hemm l-g˙aqda, kooperazzjoni u inizjattiva naslu u nag˙mlu ˙wejje© uniçi hawn f’G˙awdex.

Nappella biex dawk li se jkunu fostna f’dawn il-jiem ta’ tifkira jing˙ataw mer˙ba u servizz bi tbissima.”

Il-pubbliku jista’ jikseb aktar informazzjoni billi jΩur is-sit elettroniku www.gozoculture.com, www.ecogozo.com jew wwwvisitgozo.com.

Kopji tal-programm jistg˙u jinkisbu minn info@gozoculture.com.

L-G˙aqda Drammatika G˙ajnsielem ser ittella’ vija sagra b’differenza bl-isem Kont Hemm.

Kont Hemm hi vija sagra drammatika bbaΩata fuq liskrittura u li l-Beatu Ìwanni Pawlu II nieda f’Marzu tal1991. Din tibda mill-Ìnien talÌetsemani u tispiçça ˙dejn ilqabar. F’din il-vija sagra niltaqg˙u aktar mill-qrib mal-persuna©©i li g˙exu dik il-©rajja.

Kull stazzjon jiffoka fuq persuna©© li jwassal rifflessjoni u ˙sibijiet li jirriflettu s-sehem tag˙na f’dik il-©rajja. Fosthom hemm Ìesù, Ìwanni, iç-çenturjun, Marija ta’ Magdala, u o˙rajn. B’dawn ir-riflessjonijiet wie˙ed jid˙ol aktar f’din il©rajja li g˙adha sse˙˙ sal-lum.

F’din il-vija sagra li tibda minn Triq Lourdes, G˙ajnsielem, ludjenza ssegwi mill-qrib il-persuna©©i u flimkien mag˙hom jimxu lejn is-sit storiku ta’ Forti Chambray fejn ti©i fit-tmiem din l-esperjenza.

L-G˙aqda Drammatika G˙ajnsielem ©iet imwaqqafa fl1987 bil-g˙an speçifiku li torganizza attivitajiet marbuta mal-Ìimg˙a Mqaddsa, bl-attività ewlenija tkun dramm talPassjoni li ta’ kull sena kien ikun ori©inali. Din is-sena lG˙aqda xtaqet li tippreΩenta xi

˙a©a differenti u g˙alhekk ser no˙or©u mill-qalba tar-ra˙al proprajment fuq ir-ri˙ tal-Port tal-Im©arr.

Il-kitba u d-direzzjoni hi f’idejn Joanne Debrincat, filwaqt li d-direzzjoni artistika hi f’idejn Franco Ciangura. Jie˙du sehem madwar 40 atturi kif ukoll diversi nies wara l-kwinti.

Kont Hemm ser ti©i mtellg˙a nhar Óadd il-Palm, 13 ta’ April 2014, fis-6pm. Id-d˙ul huwa b’xejn.

Attività o˙ra li ttella’ ta’ kull sena l-G˙aqda Drammatika G˙ajnsielem hi l-purçissjoni pageant f’Jum id-Duluri, fejn madwar 90 persuna©© jirrappreΩentaw is-Seba’ Duluri ta’ Sidtna Marija. Din il-purçissjoni tibda ˙ier©a mill-knisja parrokjali ta’ G˙ajnsielem fis6.30pm nhar il-11 ta’ April 2014.

Din is-sena l-G˙aqda Drammatika G˙ajnsielem ser tfakkar ukoll it-twaqqif talEwkaristija permess ta’ rappresentazzjoni ta’ L-A˙˙ar Çena b’sehem ta’ diversi atturi fis-sit ta’ Ta’ Passi, fejn kien ittella’ Bethlehem f’G˙ajsielem. Din lattività ser issir fil-lejl ta’ Óamis ix-Xirka, 17 ta’ April 2014; u fil-Ìimg˙a l-Kbira filg˙odu, 18 ta’ April 2014.

Skeda

08.30 10.05 11.25 12.30 12.45 14.00 14.40 16.15 17.00 17.30 17.40 18.40 20.30 21.15 22.35 23.30

06.04.2014 27

Breakfast News Weekend Aroma Kitchen (R) Triq Wa˙da One News Dak Li Jg˙odd (R) Pink Panther (R) Saturday Night Express (R) Telebejg˙ L-Argument One News Update L-Argument (ikompli) PL – Attività Politika One News It-Tfal On D Road (R) One News

07.00 08.30 09.30 11.30 12.00 13.30 14.00 14.05 14.30 17.00 18.00 18.05 18.40 19.30 20.15 20.30 21.30 21.35 23.15

NET NEWS Telebejg˙ Iswed fuq l-Abjad (R) Nis©a Maltija Accordo (R) Premier (R) NET NEWS Premier Mitqlu Deheb (R) M Fashions Malta NET NEWS Flusek (R) Wheelspin (R) NET NEWS G˙alik fl-Ewropa Il-Karnival Malti fit-Tunezija NET NEWS Replay NET NEWS

07.00 07.30 08.00 08.30 09.00 09.30 10.00 10.30 12.00 12.10 14.00 14.05 15.30 16.00 16.05 17.10 17.30 18.00 18.10 18.40 19.15 20.00 20.45

L-G˙odwa t-Tajba Grow Your Own Vegetables L-Irkant Dot EU G˙awdex Illum Tuffi˙at Migduma Valletta Malta U Lil Hinn Minnha A˙barijiet Óadd G˙alik A˙barijiet Óadd G˙alik…ikompli Gadgets A˙barijiet The Wedding Battle Malta u lil Hinn Minnha L-Irkant A˙barijiet Madwarna Venere Óamsa u Tletin A˙barijiet American Idol

06.00 Parlamento Punto Europa 06.30 Unomattina In Famiglia 10.00 Buongiorno Benessere Tutti I Colori Della Salute 10.30 A Sua Immagine 10.55 Santa Messa 11.50 A Sua Immagine 12.00 Recita Dell'angelus 12.10 A Sua Immagine 12.20 Linea Verde 13.30 Telegiornale 14.00 L'arena 16.10 Tg 1 16.15 Pole Position 16.30 Formula 1 18.50 L’eredità 20.00 Telegiornale 20.35 Tg Sport 20.40 Affari Tuoi 21.25 Carosello Reloaded 21.30 Un Medico In Famiglia 23.35 Speciale Tg1

06.00 Videocomic Passerella di comici in tv 06.30 Real School Il Divertinglese 07.00 Incinta per caso La strana cop pia 07.25 Lassie 08.15 Voyager Factory 09.05 Il nostro amico Charly 10.30 Cronache animali 11.30 Mezzogiorno In Famiglia 13.00 TG2 GIORNO 13.30 TG 2 Motori 13.40 Meteo 2 13.45 Quelli che aspettano 15.40 Quelli che il calcio 17.05 TG2 L.I.S. 17.08 Meteo 2 17.10 Stadio Sprint 18.10 90° minuto 18.50 Pole Position 19.35 Countdown Una caduta mortale 20.30 TG2 21.00 N.C.I.S. Anton e Marie

06.00 Fuori Orario. Cose (Mai) Viste 07.05 La Grande Vallata Piede Leggero 08.00 Film: L’amore Segreto Di Madeleine 09.45 Correva L’anno 09.47 Yuri Gagarin E Neil Armstrong I Pionieri Dello Spazio 10.40 Telecamere 11.10 TGR 12.55 12 Idee Per La Crescita 13.25 Fuori Quadro Pericolo 14.00 TG Regione 14.09 TG Regione Meteo 14.15 TG3 14.30 In 1/2 Ora 15.00 TG3 LIS 15.05 Oudenaarde 17.05 Kilimangiaro 18.55 Meteo 3 19.00 TG3 20.00 Blob 20.10 Che Tempo Che Fa 22.45 Glob

07.00 07.50 08.45 10.30 12.25 13.02 13.40 14.10 14.35 15.00 15.50 16.35 17.25 18.30 19.20 21.10

Friends Vi Le Regole Dell'amore V Una Mamma Per Amica Vi Dr House – Medical Division V Studio Aperto Sport Mediaset Grande Fratello I Simpson Xx Dragon Ball Gt Big Bang Theory Iii Due Uomini E 1/2 Iii E Alla Fine Arriva Mamma! Vii Nikita Ii Studio Aperto C.S.I. Mistero – Meglio Di

06.00 07.55 08.00 08.46 08.50 10.00 10.30 11.30 12.00 13.00 13.40 14.00 18.50 20.00 20.40 21.11 23.15

Prima Pagina Tg5 Traffico Tg5 Tgcom24 Le Frontiere Dello Spirito Belli Dentro I La Vita Dei Mammiferi Le Storie Di Melaverde Melaverde Tg5 L' Arca Di Noè Domenica Live Avanti Un Altro Tg5 Paperissima Sprint Matrimonio A Parigi Grande Fratello – Riassunto

07.05 07.25 07.55 08.25 09.25 10.00 10.50 11.30 12.00 13.00 13.55 14.35 15.35 18.55 19.35 20.30 21.15 23.15

Tg4 Night News Televendita Media Shopping Zorro I Magnifica Italia 3 I Santi Santa Messa Pianeta Mare Tg4 Pianeta Mare Ricette All'italiana Donnavventura Zorro I Quella Sporca Dozzina Tg4 Il Segreto Tempesta D'amore La Bibbia Cinefestival

07.00 07.30 07.55 09.45 11.00 13.30 14.40 16.40 18.10 20.00 20.30

07.35 08.00 08.10 08.30 08.40 09.30 10.15 11.00 11.30 12.00 12.40 13.25 14.15 15.00 17.30 18.15 19.05 20.00 20.30 21.00 21.50 22.40 23.05

08.05 08.30 09.20 09.45 10.10 10.35 11.00 11.25 11.50 12.15 13.05 13.55 14.45 15.35 16.25 16.50 17.40 18.05 18.30 18.55 19.20 20.10 21.00

Siba’s Table Have Cake Will Travel Barefoot Contessa Extra Virgin Siba’s Table Cooking for Real Andy Bates. Street Feasts Unique Sweets Barefoot Contessa Hungry Girl Food Network Challenge Diners, Drive-Ins and Dives Chopped Siba’s Table Guy’s Big Bite Diners, Drive-Ins and Dives Barefoot Contessa Extra Virgin Siba’s Table Cooking for Real Chopped Food Network Challenge Diners, Drive-Ins and Dives

08.35 FIA World Endurance Championship 10.00 UEFA Women’s Champions League Football 11.30 ISU Grand Prix, Figure Skating 14.30 FIFA Under 17 World Cup Football 16.00 UEFA Women’s Champions League Football 19.00 ISU Grand Prix, Figure Skating 21.00 Boxing 23.00 Motorsports Weekend 23.15 UEFA Women’s Champions League Football

06.00 06.25 07.15 08.10 09.05 09.55 10.50 11.40 12.35 13.30 14.25 15.20 16.15 17.10 18.05 19.00 20.00 21.00 21.30 22.00 23.00

How It’s Made American Chopper Crisis Control MythBusters Salvage Hunters Baggage Battles Flip Men Storage Hunters Auction Kings Auction Hunters Gold Rush Gold Divers Ice Cold Gold Wheeler Dealers Overhaulin’ Texas Car Wars Car Vs Wild Bear Grylls Worst-Case Scenario Manhunt Klondike

06.00 06.50 08.55 09.45 10.35 11.25 13.05

08.05 08.30 09.25 09.50 10.15 10.40 11.10 11.35

06.00 07.00 07.30 08.00 09.00

17.30 18.00

Chasing the Yum Extreme Cuisine With Jeff Corwin Candice Tells All Color Splash Color Correction Design on a Dime State of Style Easy Entertaining With Michael Chiarello Chef Abroad House Hunters Barn Finder Million Dollar Rooms Candice Tells All My Yard Goes Disney Selling New York Kitchen Impossible Offbeat America House Hunters Drop 5 lbs With Good Housekeeping Chef Abroad Extreme Cuisine With Jeff Corwin

07.55 08.20 08.45 09.10 09.35 10.00 10.25 10.50 11.15 11.40 12.30 12.55 13.20 13.45 14.40 15.30 17.10 17.35 18.00 18.25 18.50 19.15 19.40

Go, Diego, Go! Winx Club The Fairly OddParents Sanjay and Craig Kung Fu Panda The Penguins of Madagascar Turtles SpongeBob SquarePants Winx Club iCarly 12.05 Sam & Cat Victorious Big Time Rush Marvin Marvin SpongeBob SquarePants The Penguins of Madagascar Victorious Life With Boys SpongeBob SquarePants Turtles The Penguins of Madagascar Sanjay and Craig Marvin Marvin Victorious

06.00 06.25 07.15 08.10 09.05 09.30 10.00 10.55

Teletubbies Bobinogs Show Me Show Me 3rd & Bird David Copperfield Doctor Who The Weakest Link My Family Me and Mrs Jones One Foot in the Grave The Weakest Link David Copperfield Doctor Who Doctors Doctor Who Drop Zone Upstairs Downstairs Me and Mrs Jones My Family Five Daughters New Tricks Friday Night Dinner Alan Carr: Chatty Man

TRIQ WAÓDA, illum fil-11.20 fuq One Christine Delicata llum ser titkellem dwar ittbatija, dwar il-qtig˙ ta’ qalb, dwar dak li g˙addiet minnu Marija Santissima f’din lewwel parti ma’ Fr Ray Zammit. Fit-tieni parti ser titkellem ma’ Sister Josephine Xuereb, fejn ser tirrakkonta minn xiex g˙addiet lewwel Madre li waqqfet il-Fran©iskani talQalb ta’ Ìesù f’G˙awdex, Madre Margerita De Brincat, li llum hija meqjusa mill-Kulle©© tal-Kardinali u tal-Papa b˙ala venerabbli.

Kien fis-sena 1880 meta Madre Margerita waqqfet din il-kongregazzjoni bil-g˙an li tg˙allem lit-tfal u li tg˙in lil ˙afna nisa Ωg˙aΩag˙ li jkunu g˙addejjin minn xi problema. Illum il-©urnata dawn is-sorijiet mhux biss ja˙dmu f’Malta imma f’˙afna pajjiΩi madwar id-dinja. Fl-a˙˙ar parti ser ner©g˙u niltaqg˙u ma’ Sister Antonia biex issajjar ikla o˙ra, u nkunu nafu aktar dwar is-sorijiet mag˙rufa b˙ala ‘ta’ Tereza Nuzzo’, li kienet Beltija u li kienet hija wkoll li waqqfet din ilkongregazzjoni. Feature dwar dak li qed jg˙idilna l-Papa Fran©isku wkoll jag˙mel parti importanti minn il-programm.

Produzzjoni eΩekuttiva ta’ ÇAM Productions Int. Direzzjoni ta’ Fr Louis Mallia MSSP, u Marthese Brincat.

LIQUORISH, g˙ada fid-20.40 fuq One L-avventura ta’ Liquorish tkompli bil-parteçipanti femminili li jinsabu fil-Vjetnam u lparteçipanti maskili li sa issa g˙adna narawhom jg˙ixu f’Óong Kong. Din is-sena Liquorish ˙aseb biex jibdel il-bidu tal-avventura u g˙alhekk ma kienx hemm semifinali kif sar fis-snin li g˙addew. Fil-programm li jmiss naraw kif in-nisa jibdew l-ewwel

trekking u kayaking u l-ir©iel jibdew il-vja©© tag˙hom fil-Vjetnam billi jippruvaw isibu mezz biex jaslu viçin in-nisa bla flus u bla g˙ajnuna. Wie˙ed irid jinnota d-diffikultà fillingwa u l-kultura g˙anja iΩda differenti ˙afna minn dik li mdorrijin biha a˙na. G˙al aktar dettalji Ωur is-sit elettroniku www.liquorish.tv u fb.com/liquorishadventure IÇ-ÇAQQUFA, nhar it-Tlieta fid-20.45 fuq TVM Ninu jinkwieta kemm g˙al ibnu Salvu u anke g˙al affarijiet o˙ra li qed ji©ru madwaru.

Karla jkollha Ωjara mhux mistennija ming˙and Matthew. Dun Mario jiltaqa’ ma’ Terrence u xejn ma jie˙u grazzja mieg˙u. Rose ΩΩur lil Madam fid-dar tag˙ha u tifta˙ qalbha mag˙ha. Steve iΩur lil Karla li bil-mod il-mod dejjem qieg˙da taqa’ fin-nasba ta’ Terrence.

ONE NIGHT STAND, nhar it-Tlieta fl-21.45 fuq One Ner©g˙u lura fuq One bit-talk show favorit tag˙kom tat-Tlieta filg˙axija – ©img˙a wara llive show meta Adriana u Matthew reb˙u ttie© tal-˙olm tag˙hom li jiswa €40,000 ma Say Yes. Owen jistieden lura tliet nisa fissalott tieg˙u: Debbie, kantanta li ©iet it-tieni fil-Malta Eurovision 2014, se titkellem dwar lesperjenza tag˙ha meta g˙exet fil-foresti flAwstralja; Ritty Tacsum, fotografa artistika ta’ 23 sena, titkellem ma’ Owen wara r-ritorn mit-Tajwan fejn kellha esibizzjoni flimkien ma’ Bjork; u Liz Ellul, attriçi f’ Iç-Çaqqufa , titkellem dwar l-esperjenzi tag˙ha waqt li ˙admet f’diversi Hollywood blockbusters iffilmjati f’Malta, inkluΩ mal-attur Brad Pitt!

12.00 12.25 13.15 13.45 14.10 14.35 15.00 15.25 15.50 16.15 17.05

Omnibus Tg La7 Omnibus L’Aria Che Tira Bersaglio Mobile Tg La7 L’Uomo Di Alcatraz The District L’Ispettore Barnaby Tg La7 Domeinca Nel Paese Delle Meraviglie 21.10 La Gabbia

13.55 14.45 16.50 17.40 18.30 19.20 20.10 21.00 21.50 22.40 23.30

11.00 11.30 12.00 16.00 17.00 18.00 19.00 21.00 22.00 22.30 23.00 23.30

11.50 12.45 13.40 17.20 18.15 19.10 20.05 21.00 21.55 22.50 23.45

Extreme Cheapskates Kitchen Boss Bakery Boss Ace of Cakes Extreme Cheapskates Long Island Medium Say Yes to the Dress.

Bridesmaids 90 Days to Wed Cake Boss Secret Eaters Long Island Medium All-American Muslim The Undateables Say Yes to the Dress.

Bridesmaids 90 Days to Wed Long Island Medium Emergency. Life in the ER Swinger Wives

Bigger, Badder Celebrity Feuds Extreme Close-Up Style Star THS. Paula Deen Keeping Up With the Kardashians E! News Fashion Police Giuliana & Bil E! News Party On RichKids of Beverly Hill Giuliana & Bill Keeping Up With the Kardashians RichKids of Beverly Hills E! News Hello Ross The Soup

Steve Irwin’s Wildlife Warriors My Cat From Hell Too Cute!

Gator Boys Call of the Wildman Swamp Brothers Bondi Vet Untamed China with Nigel Marven China’s Last Elephants China’s 10 Deadliest Snakes with Nigel Marvin My Wild Affair Treehouse Masters Elephants in the Room Shamwari. A Wild Life Deadly Waters Elephants in the Room Shamwari. A Wild Life Untamed and Uncut Deadly Waters

Çinema

28 06.04.2014

MIÇ-ÇINEMA

jikteb CARMELO BONNICI

NOAh

VIÛJONARJU

STORJA BIBBLIKA MÓALLTA BIL-FANTASIJA Atturi Ewlenin: Russell Crowe, Jennifer Connolly, RayWinstone, Emma Watson, Logan Lerman, Douglas Booth, Anthony Hopkins, Nick Nolte Direttur: Darren Aronofsky Distributur: Paramount Ma˙ru© mill-KRS

Óin: 138 min. Çert. 12A

L-istorja bibblika ta’ Noè u l-Arka me˙uda mill-ktieb tal-Ìenesi, qatt ma n˙admet sodisfaçentement g˙al fuq il-liΩar il-kbir. Waqt li din is-sekwenza minn The Bible…in the Beginning (1966) b’John Huston stess, id-direttur, b˙ala Noè kienet tag˙ti enfasi fuq stil komiku, Evan Almighty (2007) issatirizza b’mod dinjituΩ din il-©rajja. L-aktar xog˙ol sodisfaçenti kien Noah’s Ark (1929); film mutu b’xi sekwenzi mitkellma li kien re©a’ ˙are© fl-1957.

Darren Aronofsky hu direttur viΩjonarju b’laqta’ innovattiva li tana xog˙lijiet sodi b˙al Pi, The Wrestler u Black Swan, fost o˙rajn. Ûgur li l-ebda dilettant serju ma jimma©inah jie˙u ta˙t idejh produzzjoni bibblika. IΩda dan il-bniedem ilu sa minn mindu kellu 13-il sena affaxxinat b’din l-istorja kolossali u epika tal-ewwel apokalissi li qatt ©ara fid-dinja, skont il-fehma tieg˙u.

Noah hu tribut ie˙or tal-viΩjoni vivida ta’ Aronofsky. Permezz ta’ effetti speçjali viΩivi, atmosfera morbida u pjuttost oskura, hu rrealizza film li juri storja ta’ kura©©, tama, sagrifiççju u redenzjoni.

Din id-darba naraw li Noè (Crowe) hu bniedem stinat, b’fidi soda jrid jobdi lil Alia sal-inqas dettall u b’hekk jikklaxxja sewwa malfamilja tieg˙u. Fuq kollox, dan il-patrijarka lest li jiddefendi lil familtu mill-inkwiet li jinqala’ minn nies ˙Ωiena u gwerriera ta’ madwaru, ossessjonat minn parir mis-sema, li jibni arka (vapur enormi) fuq il-qisien mog˙tija lilu minn fuq, biex hu u lmag˙Ωulin t’Alla, flimkien mal-annimali, jistkennu mill-apokalissi ta’ g˙arg˙ar kbir li ©ej fuq id-dinja. L-istorja ta’ Noè hi m˙allta bil-fantasija qabel id-dulluvju, fejn fil-Bibbja jissemmew inNefilimi (nies ©ganti li twieldu meta mis-sema niΩlu xi an©li fuq lart u g˙ammru man-nisa umani) u Aronofsky imma©ina lil dawn qishom mostri (jew robots) tal-©ebel b˙al films mill-kotba komiks jew The Transformers. Mill-bqija, il-kast kollu kien me˙ud fuq arka proprja bil-qisien imsemmija fil-Bibbja, kif ukoll ©ew ikkonsultati sorsi reli©juΩi u bibliçi biex Noah ikun awtentiku kemm jista’ jkun minkejja li fil-Bibbja m’hemmx informazzjoni adegwata.

Il-prologu qasir li juri kif il-˙aΩen xtered fid-dinja qabel id-dulluvju hu effettiv ˙afna. Noah hu impenn sodisfaçenti ˙afna g˙allgosti tal-preΩent.

Çinema

06.04.2014 29

RIO 2 (3D)

PJAÇEVOLI

IL-ÌUNGLA TAL-AMAÛONJA TFUR BIL-ÓAJJA

Vuçijiet Ewlenin: Anne Hathaway, Jesse Eisenberg, Jermaine Clement, will.i.am, Leslie Mann, Rodrigo Santoro, Jamie Foxx, Andy Garcia, Rita Moreno, Kristin Chenoweth.

Direttriçi: Carlos Saldanha Distributur: 20th Century Fox Ma˙ru© mill-KRS Blue Sky Studio hija kumpanija o˙ra fi ˙dan it-20th Century Fox li ta˙dem films animati kollha movimenti kkuluriti.

Xog˙lijiet tag˙ha jinkludu ttrilo©ija Ice Age u s-suççess lie˙or tal-2011 Rio. Din il-produzzjoni tassew pjaçevoli da˙˙let is-somma globali ta’ $486 miljun u b’hekk, naturalment, is-sikwel kien verament mistenni. Rio 2, li b˙al ta’ qablu hu bit-3D di©itali, hu kwaΩi kontinwazzjoni tal-ewwel wie˙ed. F’Rio, il-pappagall ta’ kulur ik˙al blisem ta’ Blu, minn Minnesota, kien spiçça f’Rio de Janeiro, ilBraΩil. Insibu issa li Blu (vuçi ta’ Eisenberg) u martu, Jewel (Hathaway) g˙addejjin ˙ajja xxamplata f’din il-belt kbira mat-tliet itfal tag˙hom. Jewel tibda tit˙asseb li Ω-Ωg˙ar mhumiex jg˙ixu l-˙ajja normali ta’ g˙asafar o˙rajn b˙alhom u tiddeçiedi li biex jidraw g˙andhom imorru flAmaΩonja.

Il-˙bieb ta’ Blu: Nico, Pedro u Luiz, javΩawh bil-perikli kbar li hemm f’dak il-post selva©©. Hemmhekk jiltaqg˙u ma’ diversi karattri eççentriçi waqt li Blu jit˙asseb li se jitlef lil familtu g˙ax tog˙©obhom il-˙ajja tal-©ungla. Imma lest g˙al Blu hemm Nigel (Clement), pappagall ta’ razza o˙ra, l-g˙adu tieg˙u ta’ qabel, meg˙jun minn Gabi (Chenoweth), Ωrin© velenuΩ li jag˙mel minn kollox g˙al Nigel. Fil-©ungla jinsabu wkoll Linda u Tullio (Mann u Santoro), Ωew© umani li jridu

Óin: 101 min. Çert. U jipprote©u lill-g˙asafar filBraΩil u li qeg˙din ifittxu lil ˙abibhom Blu, u o˙rajn b˙alu ta’ kulur ik˙al qabel ma jinqerdu g˙al kollox. B˙al Rio , Rio 2 hu film b’parti minnu muΩikali, speçjalment fil-prologu u fil-final, b’kanzunetti melodjuΩi disco u samba esebiti b’manjiera elaborata u spettakolari fuq l-istil ta’ Busby Berkeley.

Il-˙ajja fil-qalba tal-AmaΩonja mhijiex daqshekk diffiçli u lqofol tag˙ha jasal f’log˙ba qalila, qisha gwerra, fl-ajru bejn Blu u l-pappagalli l-o˙ra s˙abu ma’ o˙rajn ta’ kulur a˙mar, li tixbah dik Quiddich fil-films ta’ Harry Potter. Forsi Rio 2 hu nieqes minn storja adegwata, però l-ener©ija, lazzjoni movimentata kontinwa u x-xenarju kkulurit ipattu sewwa g˙al dan. Film tassew stupend g˙all-festi tal-G˙id.

KOMPETIZZJONI EMPIRE CINEMA Mistoqsija g˙al din il-©img˙a: Min qed jinterpreta l-parti ta’ Noè, fil-film Noah?

Ibg˙at it-twe©iba tieg˙ek lil: Kompetizzjoni Films, KullÓadd, ÇNL, Triq Mile End, il-Óamrun.

Ir-rebbie˙ jirba˙ Ωew© biljetti ming˙and l-Empire Cinema ta’ Bu©ibba.

Rebbie˙ tal-©img˙a li g˙addiet: NIKI BONNICI, August Rush, Court No. 3, Triq Ponsomby, ilMosta

L-AQWA GÓAXAR FILMS bejn is-26 u t-30 ta’ Marzu

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

Captain America: The Winter Soldier Need For Speed Non-Stop The Book Theif 300: Rise Of An Empire Frozen The Lego Movie Mr Peabody and Sherman Endless Love Tinkerbell And The Pirate Fairy

AvviΩi

30 06.04.2014

AVVIÛI KLASSIFIKATI PR OPRJETÀ

BUÌIBBA: Appartament g˙all-bejg˙. Ideali biex jintuΩa b˙ala studio flat, irran©at riçenti. Fully furnished u fih l-aircondition u 2 sofa beds . L-appartament jikkonsisti f’kamra tas-sodda double bed, kamra tal-banju, kçina/kamra tal-ikel combined. Fih ukoll uΩu tal-bejt.

Jinsab fir-raba’ sular, livell

mal-bejt, u m’hemmx lift.

Prezz €53,000, dirett ming˙and is-sid. A©enti xejn.

Freehold. G˙al aktar informazzjoni çempel 2155 1306 jew 7729 0946.

IS-SIÌÌIEWI. Elevated ground-floor shell maisonette li fih tliet kmamar tas-sodda u kejl ta’ 188 metru kwadru. Faççata tieg˙u hemm green area u

veduti mill-isba˙ tal-kampanja. €130,000 (Lm55,809). Çempel lis-sid fuq 7992 4120.

IL-FGURA: Appartament g˙all-bejg˙. Jinsab f’kantuniera u jikkonsisti fi 3 kmamar tas-sodda kbar, salott u kamra tal-ikel, living-room , kçina u kamra tal-banju.

G˙andu t-twieqi jag˙tu kollha g˙al barra. Prezz €85,000.

iour.borg.186. Çempel 7944 0012 jew 9945 6051.

Çempel 7931 8222.

ÓAD-DINGLI: Maisonette modern, bl-g˙amara u lest minn kollox. Bil-parapett privat, salott bil-gallarija, kmamar kbar tas-sodda, shower ensuite, kamra tal-banju biljacuzzi , living-dining combined b’gallarija kbira u veduta mill-aqwa. Fih ukoll bir. Liberu u frank, bl-arja tieg˙u. BBQ area . Çentrali ˙afna, qrib g˙all-˙wienet, knisja u skola. Dirett mis-sid. Çempel 7980 9001 jew 7980 9002.

TANAYA’S Dev Ltd: G˙aΩla kbira ta’ appartamenti f’kull Ωona ta’ Malta. Jinbieg˙u ming˙ajr depoΩitu u n˙allsulek il-kuntratt. Offerta speçjali. G˙al aktar dettalji çempel 9992 4999. Ming˙ajr a©enti jekk jog˙©bok.

PROPRJETÀ GÓALL-KIRI SAN LAWRENZ GÓAWDEX: St Laurence Luxury Town House, Pjazza San Lawrenz, San Lawrenz, G˙awdex.

Town house en-suite g˙allkiri; Ωmien twil jew qasir.

Kapaçità minn 2 persuni sa 20 persuna. Fiha wkoll swimming-pool kbira. Dirett ming˙and is-sid. G˙al iΩjed dettalji u ritratti Ωur issit www.saviourborgqronfli.com jew Facebook www.facebook.com/sav-

AFFARIJIET GÓALL-BEJGÓ Inbig˙u kull tip ta’ arlo©©i.

Selezzjoni kbira ta’ arlo©©i tal-idejn Casio u Citizen, kemm digital jew analogs , varjetà kbira ta’ alarm clocks, kemm Citizen, Seiko Dugena tal-marka Pierre Cardin.

Varjetà sabi˙a ta’ cuckoos li ja˙dmu kemm bil-˙abel u bil-batterija. Prezzijiet tajbin.

Nag˙mlu wkoll tiswijiet ta’ arlo©©i tal-idejn, tal-˙ajt u grandfather clocks. Nag˙mlu wkoll testing bil-pressure test machine , sistema ta’ testing g˙al kull tip ta’ arlo©©i biex jintuΩaw g˙all-ilma ( vacuum test u pressurised test) waqt li qieg˙ed tistenna g˙alih.

Tiswija bil-garanzija.

Irrikorru 110, Triq ilKungress Ewkaristiku, ilMosta. Çempel g˙al aktar informazzjoni fuq 2141 7253 jew 9982 5389.

Salotti ta’ kull stil bi prezzijiet moderati, tpartit aççettat.

Ikollna wkoll salotti second hand. Çempel 2137 4823 jew 9982 4139.

Sander , kalibratur, Ωew© piedi wisa’, kundizzjoni millaqwa. Çineg grit 60 u 120 biex imorru mag˙ha. G˙al aktar informazzjoni çempel 7961 7945.

ÇENTRU LABURISTA ÓAL QORMI Il-Kumitat Laburista ta’ Óal Qormi jixtieq javΩa li qieg˙ed jilqa’ offerti g˙all-kiri tal-Bar taç-Çentru Laburista ta’ Óal Qormi, li jift˙u minn nhar il-Ìimg˙a 28 ta’ Marzu 2014 fis-7.00am u jag˙lqu nhar it-Tnejn 7 ta’ April 2014 fis-18.00pm G˙all-formoli kkuntattjaw lill-President is-Sur Renald Falzon fuq 9903 4422, jew lil xi membru ie˙or tal-istess Kumitat. Il-Kumitat flimkien mal-Partit Laburista jΩomm iddritt li jirrifjuta kull offerta anke l-aktar vanta©©juΩa.

AvviΩi

06.04.2014 31

TAGÓLIM Korsijiet f’livell Ordinarju f’diversi su©©etti b˙allMatematika, IngliΩ, Malti, FrançiΩ, FiΩika u o˙rajn.

Noffru wkoll korsijiet talECDL. Prezz €35 kull module.

Noffru wkoll korsijiet baΩiçi fil-kompjuter, €50. G˙al aktar dettalji çempel 2166 2241 jew 7766 2241 jew Ωur is-sit elettroniku www.tudorinstitute.com

AGR AUTO JAPANESE PARTS GÓALL-KAROZZI Inbig˙u kull tip ta’ parts ta’ karozzi ÌappuniΩi u Koreani, fosthom Kia, Toyota, Isuzu, Daewoo, Mitsubishi, Honda, Subaru. Huma wkoll importaturi ta’ Ωjut u air filters, shock absorbers, brake pads, clutches, eçç. Parts ©enwini. G˙al aktar informazzjoni çempel 2144 6839 jew 9947 4504. Fax: 2147 0295. Email: alex@agrautoparts.com

TAGÓLIM TAS-SEWQAN Tewmi Group g˙al lezzjonijiet tal-karozzi kemm manual u kif ukoll automatic. Cab service u karozzi g˙all-kiri bi prezzijiet ra©onevoli. Ûur is-sit www.tewmi.com jew çempel 9942 2422.

assistants , nannies , nies im˙arr©in biex iΩommu kumpanija, g˙ajnuna fid-djar u night sitters . Servizz ta’ 24 sieg˙a, G˙andna wkoll g˙allkiri: wheelchairs, hoists, commodes, walking frames u hospital beds . G˙al aktar informazzjoni çempel fuq dawn in-numri: 2137 6946 / 9947 0178.

DAR GÓALL-ANZJANI Medina Home for The Elderly, 106 Labour Ave, ir-Rabat. Dar g˙all-anzjani mg˙ammra bilku mditajiet kollha. Staff ikkwalifikat. Nur ses u care wor kers 24 sieg˙a. Prez zi jiet ra©onevoli li jibdew minn ¤25 kull persuna. Naç çettaw respite u bed ridden. Çempel dawn in-numri: 2145 908, 2145 4858 jew 7945 4908.

KISI, TIBJID U TIKÓIL Jason Gatt g˙al kull xog˙ol ta’ tibjid u tik˙il, kisi normali, fuq il-fil, fuq xog˙ol antik u bilpont, kisi bil-©ibs u graffiato.

Kiri ta’ cherry picker (tower ladder). Çempel 9945 4235 jew 2180 5811.

stima b’xejn bin-numru 7905 8883 jew id˙ol fuq is-sit www.darrendoitall.com

WATERPROOFING U MEMBRANE Il-bejt tieg˙ek jag˙mel l-ilma?

G˙andek problema ta’ moffa?

Kenda Ltd issolvilek il-problema. Nispeçjalizzaw fuq xog˙ol ta’ waterproofing u membrane b’10 snin garanzija. Xog˙ol professjonali bl-aqwa materjal ISO pool . G˙al stima bla obbligu çemplu 7972 9967 jew Ωur is-sit www.kendawaterproofing.com PAUL BUILDERS G˙al kull tip ta’ xog˙ol ta’ alterazzjonijiet ta’ bini, tibjid, tik˙il, ftu˙ ta’ bibien u twieqi, bdil ta’ soqfa, bdil ta’ travi talinjam u ˙adid, ˙nejjiet, bini ta’

washrooms u kull xorta ta’ alterazzjonijiet fuq bini.

Bennej tas-seng˙a u ta’ esperjenza li joffrilek l-aqwa servizz ming˙ajr diΩappunti. Çemplu g˙al stima b’xejn fuq 9917 1817.

ESTENSJONIJIET TA’ TELEFOWNS Tiswija u installazzjoni fuq estensjonijiet tat-telefowns g˙al kull tip ta’ linji fissi. Çempel 7993 0419.

KUMPANIJA Jien ©uvni bil-g˙aqal ta’ 38 sena. Nixtieq niltaqa’ ma’ tfajla jew single mother bejn 23 u 37 sena bi skop serju jew b˙ala ˙bieb jekk m’g˙andiex ma’ min to˙rog. Kull min hu nteressat jibg˙at SMS fuq 7946 8435.

XOGÓOL TAL-ÌEBEL INVESTIGAZZJONI PRIVATA Ûwi©ijiet, g˙erusija u relazzjonijiet o˙ra. DNA testijiet forensiçi, tfal ma˙tufa minn Malta, kaΩijiet çivili, kaΩijiet o˙ra fil-qorti. Problemi ta’ kumpaniji jew negozju.

Nag˙tu xhieda fil-Qorti.

Na˙dmu f’Malta u kif ukoll barra. Çempel 7959 0000 jew info@privateinvestigationmalta.com

NURSING MUSIC LINK Care and Cure Group Ltd: infermiera m˙arr©a, caring

muΩikali, fosthom drums kemm akustiçi u elettriçi, cymbals, percussion, pjanijiet di©itali, baby grand pianos, sound mixers u sound cards.

Apparat ta’ DJ, sound systems, kitarri klassiçi u akustiçi, bass guitars , strumenti tar-ram, wood winds, vjolini, spare parts u aççessorji o˙ra.

G˙andna ssib wkoll kotba talmuΩika tat-tag˙lim. Mur Music Link, 262, Triq Fleur-deLys, B’Kara. Çempel 2148 2796.

Issibilna kull tip ta’ strumenti

Varjetà ta’ ˙wat, ˙oroΩ, kanali tal-ilma, çangatura qadima jew ©dida, kantun qadim, lavur ta’ kull tip. Biex tikseb aktar informazzjoni çempel lil Jason g˙al aktar informazzjoni fuq in-numru 2143 2352 jew 9947 7167.

DARREN WATER PROOFING G˙al kull tip ta’ xog˙ol fuq faççata, bjut, appo©©i, gallarijiet, eçç. Membrane jew liquid membrane . Mela pprote©i lproprjetà tieg˙ek mill-ilma tax-xita u çempel issa g˙al

AGÓFAS LIKE FUQ IL-PAÌNA TAGÓNA TA’ FACEBOOK www.facebook.com/kullhadd

Kupun AvviΩi Klassifikati IKTEB L-AVVIÛ F’DAN L-ISPAZJU

OFFERTA LI M’GÓANDEKX TITLEF AVVIÛ GÓAL 5 ÌIMGÓAT ISSA BI PREZZ TA’

€10 MINFLOK €14 2 AVVIÛI GÓAL 5 ÌIMGÓAT

€15 BISS! Offerta 1: ©img˙a wa˙da

€3.50

Offerta 2: 5 ©img˙at

€10

Offerta 3: 2 avviΩi g˙al 5 ©img˙at

€15

Offerta 4: 13-il ©img˙a

€30

Offerta 5: 26 ©img˙a

€56

Offerta 6: 52 ©img˙a

€93

ÓLAS B’CHEQUE JEW CASH LIL: Sound Vision Print Ltd,

ISEM, KUNJOM u INDIRIZZ

KullÓadd, AvviΩi Klassifikati, Çentru Nazzjonali Laburista, Triq Milend, il-Óamrun ÓMR 1717

Almanakk

32 06.04.2014

Ritratt mill-antik IT-TEMP GÓAL-LUM

It-Tnejn

It-Tlieta

L-Erbg˙a

TWISSIJIET: Xejn L-OGÓLA TEMPERATURA: 18°C L-INQAS TEMPERATURA: 12°C INDIÇI UV: 6 TEMP:

Ìeneralment pjuttost imsa˙˙ab u bil-possibbiltà ta’ xi ˙albiet iΩolati tax-xita kultant

HI

19°C

20°C

21°C

LO

13°C

12°C

13°C

VIÛIBBILTÀ:

Tajba

Il-Óamis

Il-Ìimg˙a

­Is-Sibt

RIÓ:

Il-Batterrija Ferretti fil-Qajjenza, BirΩebbu©a

Moderat g˙al ftit qawwi mill-Punent Majjistru, lokalment ftit qawwi g˙al qawwi f’xi waqtiet, li jdur mill-Majjistral it-Tramuntana filg˙axija

BAÓAR:

Ìeneralment qawwi

IMBATT: Baxx mill-Punent Majjistru lokalment baxx g˙al moderat

HI

21°C

22°C

22°C

Jeshu

LO

14°C

15°C

17°C

Produzzjoni taç-Çentru 19 ta’ Novembru 1944 Bormla, kitba ta’ Dr Charles Scerri u direzzjoni ta’ Joe Buhagiar. Nhar is-Sibt 12 ta’ April fis-7.30pm u l-Óadd 13 ta’ April 7.00pm, fl-iskola sekondarja tal-bniet, Kulle©© Santa Margerita (Erin Serracino Inglott) Bormla.

Biljetti jinkisbu miç-Çentru 19 ta’ Novembru 1944, jew minn fuq iz-zuntier tal-paroçça. Prezz huwa ta’ €6.

TEMPERATURA TAL-BAÓAR: 15°C

SpiΩeriji li jift˙u llum il-Óadd Empire Pharmacy (Branch), 46 Triq Melita, il-Belt Valletta Chemimart International Pharmacy,650, Triq il-Kbira San ÌuΩepp, il-Óamrun Drugshop Dispensary, Vjal De La Cruz, Óal Qormi Mackie’s Pharmacy, Triq L. Casolani, Ta’ Paris, Birkirkara Deby’s Pharmacy, 1, Misra˙ il-Barrieri, l-Imsida Krypton Chemists, Triq l-Ibra©©, Tal-Ibra©© Stella Maris Pharmacy, 34, Millner Street, Tas-Sliema Medica Pharmacy, Triq in-Naxxar, Óal Balzan Grognet Pharmacy, 41, Triq il-Kostituzzjoni, il-Mosta Brown’s Village Pharmacy, Main Street, il-Mellie˙a Maddalen Pharmacy, Shop 2, Binja tal-Faqqani, Dawret it-Torri, Santa Luçija Kalkara Pharmacy, 8, Misra˙ l-Arçisqof Gonzi, il-Kalkara St Anne Pharmacy, Triq il-Qaliet, Marsaskala St Philip Pharmacy, Triq iç-Çeppun, Óal G˙axaq Safi Pharmacy, St John Street c/w Bieb il-Ìarra Street, Óal Safi Menelo Pharmacy, Triq it-Tabib Nikol Zammit, is-Si©©iewi Ideal Pharmacy, 63, Triq il-Kbira, ir-Rabat Malta

Attività b’risq l-Inspire Il-medium Pauline Kernick se tkun qed tag˙mel dimostrazzjoni tal-abiltajiet paranormali tag˙ha fil-Preluna Hotel, TasSliema, nhar il-Ìimg˙a 11 ta’ April fis-7.30pm. Din l-attività qed issir b’risq l-Inspire, u l-biljetti jinbieg˙u €10 mill-Inspire jew minn The Sanctuary, in-Naxxar.

EΩerçizzi b’differenza 2014 Fr Colin Apap jistiednek tattendi l-eΩerçizzi b’differenza minn nhar it-Tnejn 7 ta’ April sas-Sibt 12 ta’ April mis-7.00pm sad9.00pm fil-Project House, il-Furjana (˙dejn id-Depot talPulizija). Ibg˙at SMS fuq 7999 1459.

Wirja | Jien, Int u Kristu lejn il-Golgota Il-wirja qed titella’ fil-kantina tal-kunvent tal-Agostinjani, Triq il-Kbira, ir-Rabat. Tikkonsisti f’sett ta’ 13-il vara. Óinijiet tal-ftu˙ huma: Il-Óamis 10 ta’ April mill-5.00pm-8.30pm

G˙awdex

Il-Ìimag˙a 11 ta’ April mid-9.00am-12.00pm u mill-5.0010.00pm

Abela Pharmacy, 42, Triq G.P.F. Agius De Soldanis, Victoria, G˙awdex Lauretana Pharmacy, 36, Triq l-Im©arr, G˙ajnsielem, G˙awdex

Mis-Sibt 12 sal-Erbgha 16 ta’ April mid-9.00am-12.00pm u mill5.00pm-8.30pm

Lottu

62 26 05 19 63 15 38 43

Grand Lottery

Super 5

45

02

01

14

03

Il-Óamis 17 u l-Ìimg˙a 18 ta’ April mid-9.00am-12.00pm u mill-5.00pm-10.00pm Is-Sibt 19 u l-Óadd 20 ta’ April mid-9.00am-12.00pm

03 00

04 09 02 02 04 Mèmoire

Din il-Ìimg˙a mill-Istorja

Kunçert muΩiko-letterarju mill-Banda tal-Pulizija g˙al Ωmien ilÌimg˙a Mqaddsa. G˙al aktar tag˙rif ara pa©na 25 fis-sezzjoni tal-kultura Dramm | L-A˙˙ar Lejl G˙al din is-sena l-Kummissjoni TEAK ser ittella’ riflessjoni drammatizzata g˙al Ωmien ir-Randan bl-isem ta’ L-A˙˙ar Lejl fi Ìnien l-Istazzjon, fejn il-venda ta’ Birkirkara. Dramm li je˙odna fl-a˙˙ar lejl ta’ Sidna Ìesù Kristu, b’dak kollu li g˙adda minnu, qabel ma ng˙ata g˙at-tislib. Id-dramm ser jie˙u xe˙ta differenti mis-soltu, fejn i©eg˙elna nid˙lu fiΩΩarbun tal-persuna©©i ewlenin ta’ din il-©rajja, li hi l-qofol tattwemmin tag˙na, kif ukoll nirriflettu fuq dak li l-Mulej kiseb g˙alina bil-mewt u l-qawmien tieg˙u. Dan kollu fl-isfond talpost fejn ser jittella’ d-dramm li jo˙loq atmosfera ideali li ©©ieg˙lek tid˙ol fik innifsek.

Min˙abba n-natura ta’ dan id-dramm, g˙al kull rappreΩentazzjoni l-udjenza massima hi ta’ 70 persuna.

Illum il-Óadd 6 ta’ April 2014, fis-6.30pm u fis-7.30pm.

07.04.2001 – ji©i varat il-pro©ett Mars Odyssey

11.04.2011 – spluΩΩjoni f’metro fil-Belarus t˙alli 15-il persuna mejta u 204 midruba

Kompetizzjoni Ktieb

06.04.2014 33

kOMPEtiZZjONi ktiEb RUMANZ GÓAÛ-ÛGÓAÛAGÓ

L-EwwEL Darba Li ÓassEjtEk… Jason isir jaf li ommu qieg˙da to˙ro© ma’ xi ˙add u din il-˙a©a tnissel fih rabja u dwejjaq. Aktar u aktar meta ming˙and ˙biebu jinduna li, wara kollox, missieru ma kienx miet b’diΩgrazzja fuq ix-xog˙ol imma kien hemm xi ˙a©a li ma kienx jaf u li ommu u nanntu kienu ilhom ja˙bu minnu.

Meta Jason isir jaf il-verità kollha ming˙and ommu, huwa jinqata’ minn ˙biebu, je˙odha kontra ommu u jg˙addi minn esperjenzi koroh u li setg˙u wassluh f’tarf l-irdum. Imma fl-a˙˙ar nanntu tg˙idlu xi ˙a©a li hu ma kienx jaf.

Dan huwa rumanz miktub apposta g˙aΩ-Ωg˙aΩag˙ imma g˙andu jinteressa lilladulti wkoll g˙ax jittratta problemi soçjali li n˙abbtu wiççna mag˙hom fil-˙ajja tal-lum.

Jason, il-protagonista tarrumanz, g˙andu diversi relazzjonijiet li b’xi mod jew ie˙or jaffettwawlu ˙ajtu. Fost dawn insibu rrelazzjonijiet bejn Jason u ommu, Jason u nanntu, Jason u ˙abibu Drinu, Jason u Ronnie, u r-relazzjoni b’esperjenza kerha bejn Jason u sid il-˙anut fejn mar ja˙dem meta spiçça mill-iskola.

Sonia, omm Jason, li kell-

ha lilu barra Ω-Ωwie©, tkun lesta li terfa’ r-responsabbiltà kollha ta’ binha, iΩda ssibha bi tqila biex tiddixxiplinah. Meta tiltaqa’ ma’ Cliff u ssir t˙obbu, tibda tibΩa’ li kollox jista’ jtir marri˙ meta dan isir jaf li g˙andha tifel.

L-istil huwa mexxej u listorja timxi b’pass mg˙a©©el li t˙ajrek tispiçça l-ktieb bla ma titilqu minn idejk.

Rumanz rebbie˙ tat-tielet edizzjoni (2012) talKonkors Letterarju ‘Rumanzi g˙aΩ-Ûg˙aΩag˙’ organizzat mill-A©enzija Ûg˙aΩag˙ u l-Kunsill Nazzjonali tal-Ktieb.

SILTA MILL-KTIEB jew insejt?”

“Le ma nsejtx. Imma taf x’˙in sar?

KwaΩi l-g˙axra. M’intix sejjer quddies?” fakkritu nanntu.

“U x’quddies, nann! Óallini ˙a norqod!”

Tessie ma qalet xejn aktar u ˙ar©et mill-kamra bil-kwiet. Ftakret meta darba, meta kienet g˙adha tifla, kienet qalet lil ommha li kienet tiddejjaq meta tmur il-knisja. U meta ommha qalet lil missierha biex kienet ˙ar©et Tessie, dan taha xebg˙a u beda jg˙ajjarha maΩuna! Il-kelma maΩuna g˙alih kienet tfisser xi ˙add li hu kontra l-Insara. Tessie tbissmet.

“Kif jinbidlu Ω-Ωminijiet,” qalet bejnha u bejn ru˙ha hi u nieΩla t-tara©.

Sonia kienet niΩlet isfel, g˙ajnejha minfu˙in u storduta. Ma kienet raqdet xejn, imma qamet xorta wa˙da.

Xorbot kikkra kafè biex forsi ti©i xi ftit f’tag˙ha, kielet biçça ˙obΩ u lestiet ru˙ha biex tibda tg˙in lil ommha fittisjir kif kienet tag˙mel kull nhar ta’ Óadd.

“Mhux a˙jar tmur tipprova torqod xi ftit?” qaltilha Tessie. “Issa ma norqodx. Fuq kollox int daqsi na˙seb irqadt. Tidher minn wiççek li g˙addejt lejl imqajma b˙ali. Jason baqa’ rieqed?”

Mort inqajmu. Ma ridx jo˙ro© mis-

sodda. Lanqas g˙all-quddies. Se jit˙ajjar ukoll dak…”

“G˙aliex qed tg˙id ma?” Óeqq, ara…˙afna tamparu ma jridux jafu aktar bi knisja.”

U int fejn taf b˙alek? qaltilha Sonia.

“G˙ax nisma’. IΩ-Ωg˙aΩag˙ tal-lum mo˙˙hom fil-˙wejje© materjali biss.”

“Ma, jien bi˙siebni mmur quddies dalg˙odu u nisma’ l-omelija…ma nixtieqx nisma’ o˙ra ming˙andek. G˙allanqas ag˙tini ftit ˙in ni©i naqra f’sikkti.”

“U le, m’iniex se nag˙millek prietki.

Kumment biss. Jew lanqas kumment ma nista’ ng˙addi issa?”

“U ejja ma, ma nibdewx bil-kantaliena tal-vittma. Ara xi tridni nag˙mel u, jekk trid, mur strie˙ ftit.

Issa la jqum inkellmu jien. BiΩΩejjed kellna wa˙da lbiera˙. Taf kif qed i˙ossu g˙alija. Na˙seb li g˙adu rrabjat issa li sar jaf min hu missieru. U ma nlumux.”

“Imma a˙jar hekk. Issa dak li kellu jing˙ad ing˙ad. BiΩ-Ωmien jaççetta lfatt u ner©g˙u g˙al li konna qabel.”

L-g˙ada Sonia qamet kmieni g˙axxog˙ol, imma Jason, bl-iskuΩa li kellu rasu tu©g˙u, baqa’ fis-sodda u ma marx skola. Kien xi nofsinhar meta niΩel isfel ˙dejn nanntu u talabha xi ˙a©a x’jiekol. Tessie, bil-˙lewwa koll-

ha, rat kif g˙amelt u dawret id-diskors dwar dak li kien ©ara l-lejla ta’ qabel u meta rat li Jason ma kien qal xejn, bdiet tipprova turih kemm ommu kienet g˙amlet mill-a˙jar li setg˙et u li, wara kollox, Renè kien da˙ak biha.

Jason qag˙ad jisma’ imma r-rabja li kellu fuqu kienet qed i©©ib fix-xejn ilkliem meqjus ta’ nanntu.

“Qis li g˙ada tmur l-iskola,” qalet Sonia lil Jason filg˙axija, meta re©g˙et lura d-dar mix-xog˙ol.

“Jekk ma ter©ax tibda tu©ag˙ni rasi!” qalilha Jason.

“Fil-kaΩ nie˙u ftit sig˙at leave u mmorru g˙and it-tabib. Hekk jew hekk irridu nag˙mlu çertifikat.”

Qaltlu hekk g˙ax kienet taf li Jason ma tantx kien jie˙u pjaçir imur g˙and it-tabib li ma tantx kien i˙obb jag˙mel çertifikati tal-mard bla bΩonn.

U g˙ax kienet taf ukoll li Jason kien qed jivvinta l-iskuΩi biex ma jmurx skola.

U l-g˙ada Sonia marret tqajmu kmieni biex isserra˙ rasha li jlesti ru˙u g˙all-iskola. Jason qam, libes, u ma qal xejn.

“Meta ma ng˙idlux, jobdi,” qaltilha ommha. Sonia ma we©bithiex. Ma kellhiex aptit u lanqas ˙in toqg˙od taqbad argumenti m’ommha.

“

“

Jitqalleb minn na˙a g˙al o˙ra fuq soddtu, Jason ma setax isib mistrie˙. Mo˙˙u kien qe jitherra bi ˙sibijiet li bdew iqanqlu fih ta˙lita ta’ rabja, biΩa’ u mist˙ija.

“Imma g˙aliex qatt ma qaluli xejn? Ûgur li n-nies tat-triq u s˙abi kollha kienu jafu l-istorja kollha! Jien biss ilba˙nan li ming˙alija missieri kien xi vittma tax-xog˙ol! Mur obsor ˙ej min hu. Min jaf kemm ilhom jg˙idu minn warajja! U dik il-qa˙ba ta’ Betty ilha taf! Min jaf kemm ilha fuq l-istonku tag˙ha biex tg˙idli xi ˙a©a. Il-gost tag˙ha tkun taf xi ˙a©a b˙al din! Issa jien g˙andi l-wiçç nersaq quddiem s˙abi? Lanqas l-iskola ma mmur! U addijo kollox. Ma rrid nara lil ˙add u nkellem lil ˙add! Kieku nista’, nitlaq minn hawn u mmur xi mkien fejn ma jafni ˙add. Imma issa jkolli nikkriepa…m’hemmx ˙a©a o˙ra x’nag˙mel. Meta nikber ftit ie˙or u jkolli l-flus, nitlaq, u lanqas ikunu jafu fejn mort!”

L-g˙ada filg˙odu nanntu ©iet tqajmu, iΩda Jason qalilha li kellu w©ig˙ ta’ ras billi matul il-lejl ma kienx g˙alaq g˙ajn m’g˙ajn. “Óallini nann…ma rqadt xejn billejl.

G˙andi rasi tu©ag˙ni. Hekk jew hekk illum m’g˙andix skola…illum il-Óadd,

Mistoqsija: G˙aliex ma marx skola Jason?

Ibag˙tu r-risposta tag˙kom lil: Kompetizzjoni Ktieb, KullÓadd, ÇNL, Triq Mile End, il-Óamrun, u tid˙lu biç-çans li tirb˙u l-ktieb L-EWWEL DARBA LI ÓASSEJTEK ©entilment ipprovdut minn Kunsill Nazzjonali tal-Ktieb 2013 Ir-rebbie˙ jit˙abbar nhar il-Óadd li ©ej, 13 ta’ April.

Ir-rebbie˙a huma mitluba ji©bru l-ktieb miç-Çentru Nazzjonali Laburista fil-Óamrun billi jippreΩentaw il-karta tal-identità mit-Tlieta sal-Ìimg˙a bejn id-09.00 u t-15.00.

Intant, ir-rebbie˙ tas-sensiela NORA hija:

L. TALIANA, 37, Triq ÌuΩè Bonnici, L-Iklin, IKL 1360

Log˙ob

34 06.04.2014

TISLIBA BIN-NUMRI Po©©i n-numri f’posthom Bi 3 numri 068 075 102 169 181 197 447 458 564 680 802 809 874 910 959 964

B’4 numri 0303 1066 1142 1588 1591 1661 1663 1737 1833 2284 2879 2940 3175 3245 3586 3941 4090 4591 4944 5371 5480 5711 5964 6406 7168 7383 7548 7580 7892 7960 8010 8248

8995 9200 9328 9580 9821 9969

B’5 numri

B’6 numri

00241 01106 14509 17059 17775 18968 21004 30067 32266 38511 41146 43697 49233 63447 65350 73880 74483 84488 86786 87894 90874 96743

411561 534850 868655 977191

Bi 8 numri 14251497 30604845 77890731 87828540

SUDOKU SPONSORJATA MINN WELLA

Irba˙ xampù u conditioner Wella Aqta’ din il-log˙ba u ibg˙atha: KOMPETIZZJONI WELLA, KullÓadd, Çentru Nazzjonali Laburista, Triq Mile End, il-Óamrun.

Isem: ..........................................................................................

Indirizz:......................................................................................... .....................................................................................................

CARMEN BORG, 188, Triq San Gejtanu, il-Óamrun, ÓMR 1316.

Kompetizzjoni Centro Casalinga Ìemma’ s-sitt kupuni u ibg˙athom f’daqqa lil: KullÓadd, Kompetizzjoni Centro Casalinga, Çentru Nazzjonali Laburista, Triq Mile End, il-Óamrun.

Isem:...................................................................................................................................................................

2

Indirizz:.............................................................................................................................................................. ...........................................................................................................................................................................

Nru tal-karta tal-identità:............................................. Nru tat-telefown:........................................................

Log˙ob

06.04.2014 35

IRBAÓ €25 fI flus

13

IBGÓAT DAWN IÛ-ÛEWÌ KOMPETIZZJONIJIET FLIMKIEN U IDÓOL BIÇ-ÇANS LI TIRBAÓ €25 L-indirizz huwa: Irba˙ €25 fi flus, KullÓadd, Çentru Nazzjonali Laburista, Triq Mile End, il-Óamrun.

TIslIBA Mimdudin:

mani©erjali (8) B’aktar minn bozza wa˙da dawn (5) 3,21W. Sodi ? (6) 5. ... Gardner (3) 6.

Isem G˙arbi (3) 8.

Minn Balzunetta dawn? (9) 11.

Ara 1 12,22. Ìebla? (5) 13.

Mhux issa (3) 14.

Ra˙al fejn jiççelebraw il-festa TalGrazzja (6) 15.

Karmenu ......

Bonnici (6) 17.

It-tieni persuna singulari (3) 21.

Ara 3 22.

Ara 1 wieqfa.

2,7.

1.

4,9.

7.

9.

10.

12.

16,19.

Kunjom (5) Catherine (7) Ara 2 Ara 4 VaΩuni jew fjuri (6) StorbjuΩ (6) Jistg˙u jkunu mimlija pastizzi (6) 18,21M. Ji©u skurjati l-gowls fiha (5) 19.

Ara 16 20. Ûbalja (5) 21.

Ara 18 23.

Tajn bil-maqlub (4) 24. .....u saltan (5) Weqfin 1,11.

Jista’ jkun

SOLUZZJONI TAL-ÌIMGÓA L-OÓRA Mimdudin 1.

Qorti, 4.

Brix, 7,11.

Ganu, 9.

Sit, 10.

Ostumi, 12.

Sulari, 16.

Sei, 18,21W. Er˙ih, 19.

Dar, 20.

Sfaru, 21. Óin, 23. Óija,

24.

Sahra.

Weqfin 1.

2.

3,5.

6,17.

8.

12,13.

14.

15.

22.

Qassis, Rit, Igorru, Xwieni, Asparagus, Silef, Iduruh, Trabba, Nej.

QED TAGÓRAfHOM? fir-ritratt hemm Ωew© uçu˙ f’wiçç wie˙ed. Qed tag˙rafhom? Ójiel: It-tnejn ikantaw stil pop. Wa˙da mill-kantanti ilha fix-xena muΩikali mis-snin tmenin Kantanta IngliΩa :

Kantanta Amerikana :

RIÛULTAT TAL-ÌIMGÓA L-OÓRA

Isem: Indirizz:

Nru tat-Telefown: Sting

REBBIEÓA TAL-ÌIMGÓA L-OÓRA BERNARDETTE AGIUS, 12, Chaber, Triq ir-RuΩell, Ó’Attard, ATD 1503.

Phil Collins

Sports

36 06.04.2014

SKSM KARATE MALTA

ANDREW GALEA ONORAT FIL-KARATE L-atleta Andrew Galea millIskola Maltija tal-Karate SKSM, ©ie ppreΩentat b’çertifikat ta’ unur g˙all-aqwa atleta fi Cluj Napoca fir-Rumanija. IlpreΩentazzjoni saret waqt kampjonati internazzjonali talkarate f’Malta, il-Malta Open 2014, li saret din il-©img˙a f’Óad-Dingli, organizzata minn Chris Galea, Kap talSKSM Karate Malta.

Andrew ©ie ppreΩentat dan l-unur mill-President tal-World Union Karate Federation (WUKF) innifsu qabel bdew il-kampjonati li kienu mifruxin fuq jumejn. Il-President, isSur Liviu Crisan, fa˙˙ar lil dan l-atleta Malti, li g˙ad g˙andu biss sittax-il sena, g˙all-mod ta’ dixxiplina u eΩempju li jag˙ti waqt kull kompetizzjoni. Ta’ min ifakkar li Galea kien reba˙ it-titlu tal-Cadets ta’ bejn il-15 u s-17-il sena filEuropean Champions Cup li saret fi Cluj Napoca, firRumanija, f’Diçembru li g˙adda.

Andrew Galea kien ferm sorpriΩ b’dan l-unur hekk presti©©juΩ u qal li qatt ma stenna li minn fost dak lammont kbir ta’ atleti kien se jintg˙aΩel hu. Mistoqsi jekk g˙andux aktar impenji din is-

sena, huwa qal li ©ie mistieden biex jirrappreΩenta lilliskola SKSM u lil Malta f’ Londra fil-kampjonati British Open 2014 f’Mejju, kif ukoll se jikkompeti fir-Rumanija f’Settembru fil-kampjonati WUKF European Champions Cup 2014. Galea se jkun parti mit-tim Malti li se jirrappreΩenta lil Malta fil-kampjonati tad-dinja tant mistennija fil-Polonja f’Ottubru li gej.

Andrew irringrazzja lil kul˙add, b’mod speçjali lil s˙abu kollha li jit˙arr©u mieg˙u fl-SKSM, li ming˙ajr lg˙ajnuna tag˙hom huwa qatt ma seta’ jasal fejn wasal illum.

Kompla jg˙id li b˙alissa qed jg˙in u jag˙mel minn kollox biex ikun hemm aktar atleti li jirb˙u titli internazzjonali millIskola SKSM Karate Malta.

Irringrazzja wkoll b’mod speçjali lill-Kap tal-iskola u kowç li jit˙arre© ta˙tu, is-Sur Chris Galea, li bla dubju ta’ xejn jag˙mel sagrifiççji kbar biex jara lill-istudenti tieg˙u jikbru f’dan l-isport.

Minn hawn nawguraw aktar suççessi fil-qasam tal-karate lil dan l-atleta bravu biex ikun aktar ta’ eΩempju g˙al atleti o˙ra u ta’ g˙ajnuna f’dan lisport tal-karate f’Malta.

L-ARGUMENT Din il-©img˙a L-Argument jiffoka b˙as-soltu fuq ilkampjonat premier bilmistiedna jkunu t-tim mani©er ta’ Naxxar Lions, David Vella; il-goal keeper ta’ Tarxien Rainbows, Nicky Vella; u Kevin Bugeja, membru tal-kumitat ta’ Naxxar Lions.

Huma jing˙aqdu malmistieden residenti Alfred Attard biex jag˙mlu LArgument tal-lum wie˙ed li m’g˙andekx titlef.

L-Argument h u w a l uniku programm sportiv li, ©img˙a wara ©img˙a, ixandar gowls minn diviΩjonijiet inferjuri. Din il-©img˙a ser inΩuru ΩΩew© log˙biet mill-ewwel diviΩjoni: Msida St Joseph vs St George’s, u Ûejtun Corintians vs Gudja Utd. It-telespettaturi jistg˙u jaraw ukoll l-a˙jar siltiet minn Ûabbar St Patrick vs Senglea A mill-kampjonat tat-tieni diviΩjoni.

Is-servizz speçjali ta’ din il-©img˙a je˙odna fitTazza tad-Dinja, kompetizzjoni li tibda f’inqas minn sebg˙in ©urnata o˙ra.

It-telespettaturi m˙e©©a jkunu wkoll parti mill-programm permezz tal-kontribuzzjonijiet tag˙hom, jew billi jibag˙tu SMS, jew i˙allu l-kummenti fuq ilpa©na tal-programm fuq Facebook.

L-Argument h u w a ppreΩentat minn Clinton Buhagiar u Pamela Schembri. Mark Cutajar g˙andu f’idejh il-produzzjoni ta’ dan il-programm.

L-Argument jixxandar illum fil-5.00pm fuq One.

Sports

06.04.2014 37

03. il-baÓrejn | bahrain international Circuit | sakhir rai 1 Fil-17.00 (tixxandar diretta)

KLASSI GÓALIHOM Il-kwalifiki tal-Ba˙rejn spiççaw kienu kompetizzjoni interna g˙as-sewwieqa tal-Mercedes hekk kif matul it-tliet sessjonijiet kellhom pass ferm a˙jar millkarozzi l-o˙ra. L-iktar sewwieq li resaq viçin tag˙hom kien Ricciardo, li madankollu jrid jiskonta penalità ta’ g˙axar poΩizzjonijiet li se j©eg˙luh jitlaq mit-tlettax-il post illum.

Fost in-nies li ˙adu vanta©© minn din is-sitwazzjoni kien hemm sie˙bu tarRed Bull, Vettel, li tela’ mill-˙dax g˙all-g˙axar post wara li ma rnexxilux jaççedi g˙at-tielet sessjoni ta’ kwalifiki hekk kif kellu problemi bil-gearbox.

Il-kampjun renjanti qal li qieg˙ed jistenna li l-problemi mekkaniçi ji©u solvuti sat-tellieqa. Madankollu, jidher çar li r-Red Bull g˙adhom ma sabux saqajhom din is-sena.

It-tielet post li ˙alla Ricciardo ˙adu Bottas illi Ωgur g˙amilha l-prijorità tieg˙u li jibda quddiem sie˙bu Massa biex jipprova jevita l-problemi li kellu mieg˙u f’Sepang. Jekk ma jkollux inçidenti, Bottas g˙andu jirnexxilu jevita lil Massa matul il-faΩi ta˙raq tat-tluq hekk kif spiçça erba’ poΩizzjoni quddiem ilBraΩiljan.

Din id-disfatta mhux biss ˙lietlu l-˙in u swietu stop-go penalty f’Sepang, imma sarfittlu f’penalizzazzjoni ta’ g˙axar poΩizzjonijiet g˙at-tluq fil-Ba˙rejn

Perez, g˙all-ewwel darba f’dan l-ista©un irnexxielu jikkwalifika f’poΩizzjoni aqwa minn Hulkenberg, hekk kif qieg˙ed jer©a’ jipprova jifta˙ id-diskors dwar min hu s-sewwieq ewlieni tal-Force India. Bir-raba’ post ta’ Perez, it-tim Indjan kompla t-tendenza poΩittiva ta’ dan l-ista©un li b’mod konsistenti kellu sewwieq mal-ewwel g˙axra fit-tluq tat-ti©rijiet.

Ta’ min isemmi wkoll l-kontroversja li kienet g˙addejja fi ˙dan it-tim tal-Williams fejn iΩ-Ωew© sewwieqa kienu involuti f’diversi battibekki waqt u wara t-tellieqa. Ilkwistjoni ori©inat mill-fatt li Bottas kien konvint matul it-ti©rija kollha li huwa kien iktar veloçi minn Massa. Wara li pprova jaqbΩu b’mod aggressiv kmieni fit-tellieqa, Bottas talab lit-tim biex jg˙id lil Massa i˙allih jg˙addi sabiex ikun jista’ jil˙aq u jattakka lil Button g˙as-sitt post.

Óarsa lejn il-Malasja

Massa rrifjuta li jobdi l-ordni tat-tim u Ωamm il-poΩizzjoni tieg˙u quddiem Bottas sal-a˙˙ar tat-tellieqa. Skont il-Williams, iΩ-Ωew© sewwieqa g˙amlu paçi wara t-tellieqa u t-tim inniffsu talab skuΩa g˙all-fatt li qalu lil Massa jçedi l-poΩizzjoni meta kellu çans daqs Bottas illi jil˙aq lil Button. Madankollu, huwa diffiçli li wie˙ed jemmen illi r-relazzjoni bejn iΩ-Ωew© sewwieqa ser tittran©a kif ©ieb u la˙aq.

It-ti©rija tal-Malasja kienet emozzjonanti daqs dik tal-Awstralja hekk kif diversi timijiet u sewwieqa dehru li g˙adhom iridu jifhmu kif jistg˙u jisfruttaw ilpotenzjal massimu tat-teknolo©ija l-©dida li qeg˙din jimplimentaw fil-karozzi tag˙hom. L-uniku karozzi li ftit li xejn urew sinjali ta’ inçertezza kienu lMercedes li f’Sepang spiççaw fl-ewwel u t-tieni post wara prestazzjoni dominanti.

Din id-darba kien Hamilton li tela’ fuq l-og˙la tar©a tal-podju b’distakk komdu minn Rosberg. Minkejja l-fatt li b˙alissa jidher li m’hemmx ˙afna tensjoni bejn iΩ-Ωew© sewwieqa, it-tnejn huma konxji illi hemm çans tajjeb li fittieni parti tal-ista©un it-tim jag˙Ωel wie˙ed minnhom b˙ala s-sewwieq prinçipali biex ji©©ieled g˙ar-reb˙ tal-kampjonat.

Il-Mercedes qalu li mhumiex ser jie˙du miΩuri simili. Madankollu, l-unika possibbiltà realistika li hemm li dan ji©i evitat huwa li Ω-Ωew© sewwieqa jkollhom vanta©© tant komdu fuq ir-rivali tag˙hom illi t-tim ikun jista’ jie˙u rriskju li j˙allihom jissieltu kontra xulxin b’mod aggressiv fit-tlielaq.

Ir-Red Bull re©a’ kellhom ti©rija diffiçli f’Sepang. Filwaqt li Vettel qieg˙ed juri sinjali ta’ progress bit-tielet post li ©ab, Ricciardo g˙adu ma jistax isib saqajh ma’ dan it-tim. Pitstop traskurat fil-41 dawra, li fih wie˙ed mill-mekkaniki ma ng˙atax biΩΩejjed çans biex iwa˙˙al sew wie˙ed mit-tyres il-©odda, ˙assarlu prestazzjoni tajba li matulha kellu çans tajjeb li jispiçça fir-raba’ post.

POÛ.

ISEM IS-SEWWIEQ

TIM

ÓIN

DISTAKK

01 02 03 04 05 06 07 08 09 10

Nico Rosberg Lewis Hamilton Valtteri Bottas Sergio Perez Kimi Raikkonen Jenson Button Felipe Massa Kevin Magnussen Fernando Alonso Sebastian Vettel

Mercedes Mercedesl Williams Force India Ferrari McLaren Williams McLaren Ferrari Red Bull

1:33:185 1:33:464 1:34:051 1:34:247 1:34:346 1:34:387 1:34:511 1:34:712 1:34:992 1:34:985

+0.279 +1.062 +1.161 +1.183 +1.202 +1.326 +1.527 +1.807 +1.800 (Q2)

squash

konvenjenti u tajjeb gÓas-saÓÓa, mgÓallem mill-kms skolasport Squash hi meqjusa b˙ala llog˙ba favorita ta’ Wall Street peress li toffri vanta©©, meta wie˙ed iqis li 30 minuta flisquash court tipprovdi eΩerçizzju straordinarju g˙allkardjorespiratorju. L- isquash hu biss wie˙ed mill-˙afna dixxiplini sportivi offruti millKMS Skolasport. Dan hu programm organizzat mill-Kunsill Malti g˙all-Isport u sponsorjat minn Kellogg’s, Ωew© entitajiet li g˙andhom l-impenn li jippromovu stil ta’ ˙ajja b’sa˙˙itha u attiva sa minn età Ωg˙ira.

Liz Said, li ilha tg˙allem lisquash ma’ KMS Skolasport g˙al dawn l-a˙˙ar 11-il sena, spjegat: “Squash kien ivvutat mill-magaΩin Forbes b˙ala liktar sport li hu tajjeb g˙assa˙˙a fid-dinja. Dan min˙abba l-fatt li jipprovdi workout kemxejn modern, kompetittiv u effettiv bl-inqas ˙in u spazju.

Dan jag˙mlu l-isport ideali g˙all-istil mg˙a©©el tal-˙ajja tal-lum, fejn anke t-tfal ibatu bl-iskedi mimlijin tag˙hom.”

Kellogg’s, il-produtturi talaqwa çereali tal-kolazzjon fiddinja, tisponsorja l-KMS

Skolasport u l-inizjattivi tag˙ha biex timplimenta l-filosofija tag˙ha u tinkora©©ixxi liΩΩg˙aΩag˙ biex ikunu iktar attivi u biex jg˙ixu stil ta’ ˙ajja b’sa˙˙itha.

Is-sessjonijiet ta’ squash isiru kull nhar ta’ Sibt filg˙odu, kemm g˙al dawk li jkunu g˙adhom jibdew kif ukoll g˙all-plejers Ωg˙ar, fil- courts tal-isquash fil-Kumpess Sportiv tal-KMS f’Tal-Qroqq.

KMS Skolasport g˙adha qed tilqa’ l-applikazzjonijiet g˙allkorsijiet li g˙adhom disponibbli u li jibqg˙u sejrin sat-30 ta’ Mejju 2014. Ir-rata tal-applikazzjoni hi ta’ €15 u tkopri l-perijodu bejn April u Mejju 2014.

Termini u kundizzjonijiet japplikaw.

G˙al iktar tag˙rif dwar ilklassijiet tal- isquash jew iddixxiplini sportivi l-o˙ra pprattikati fil-KMS Skolasport, wie˙ed jista’ jikkuntattja lisSezzjoni tal-Programmi fluffiççju ewlieni tal-Kunsill Malti g˙all-Isport fuq 2203 6000, jew b’ email lil: programmes@sportmalta.org.mt, inkella jΩur is-sit elettroniku: www.sportmalta.org.mt

Il-parteçipanti ta’ KMS Skolasport qed jipprattikaw l-isquash bl-g˙ajnuna tal-kowç tag˙hom Liz Said

Sports

38 06.04.2014

FUTBOL MALTI

Ritratti: STEPHEN GATT

REBÓA GÓAL BALZAN Fil-log˙ba tal-biera˙ kenna taqtiha bejn Sliema u Balzan, iΩ-Ωew© timijiet li b˙alissa qeg˙din fil-qieg˙ taç-Championship Pool, b’dawn tal-a˙˙ar jiksbu reb˙a ta’ 1-0.

L-ewwel taqsima kienet kemmxejn kwieta sakemm Balzan, permezz ta’ kross ta’ Kurt Magro u xutt mill-ewwel ta’ Ryan Darmanin, ©eg˙lu lill-gowler Glenn Zammit jag˙mel salvata©© brillanti li wassal g˙al korner.

Imbag˙ad, mill-istess korner, waslet iddaqqa ta’ ras ta’ Ryan Darmanin li ©iet ukoll salvata minn Zammit.

Hekk kif Balzan dehru li ˙a jie˙du kontroll tar-ritmu tal-log˙ba huma sabu ru˙hom bi pleyer inqas meta Justin Grioli ©ie mkeççi meta laqqat it-tieni karta safra tieg˙u.

Madankollu, Balzan ma ˙allewx din it-tkeççija twaqqalhom il-moral u komplew jo˙olqu çansijiet ta’ skor matul it-tieni taqsima.

Din id-determinazzjoni wasslet biex fil-˙in miΩjud Balzan kien g˙oddhom skurjaw ilgoal tar-reb˙a meta Pedro dos Santos Calcado qassam lejn Lydon Micallef u x-xutt ta’ dan g˙adda j˙akkek ma’ sieq il-lasta.

Dan kien il-preludju g˙al goal ta’ Balzan li wasal eΩatt qabel it-tisfira finali meta Pedro dos Santos Calcado qassam lejn JOSE LUIS ARMARIO NEGRIN u dan ikkonkluda fixxibka b’xutt fil-baxx.

Player tal-log˙ba: Pedro dos Santos Calcado Referee :- Sandro Spiteri

TELFA OÓRA GÓAL RABAT

Marcelo Perreira ta’ Birgu jaqbeΩ fuq Joseph Borg ta’ Floriana, f’lobg˙a li spiççat 2-1

Agius Andrew u Caruana Manuel ta’ Tarxien f’azzjoni ma’ Terence Scerri ta’ Naxxar, f’ lobg˙a li spiççat 0-1

PREMIER INGLIÛ

Fil-log˙ba tal-biera˙ bejn Qormi u Rabat Ajax, dawn tal-ewwel ˙ar©u rebbie˙a bl-iskor ta’ 3 – 1. Il-log˙ba kienet wa˙da movimenta u mimlija azzjoni. F’din il-partita tar-relegation pool, li saret ©ewwa il-Victor Tedesco Stadium, Qormi marru fil-vanta©© fl-ewwel 5 minuta tal-log˙ba hekk kif Jorge Pereira da Silva g˙eleb lil PAVLE VELIMIRONVIC b’xutt fil-baxx.

Dan l-iskor ©ie irdoppjat hekk kif TRISTON CARUANA re©a’ g˙eleb lil Velimirovic b’xutt b’sa˙˙tu din id-darba minn barra l-kaxxa. Dan il-vanta©© kompla Ωdied permezz ta’ azzjoni ta’ JONATHAN BONDIN li spara l-ballun fix-xibka fis-17-il minuta.

Fil-bidu tat-tieni taqsima kien hemm opportunitajiet ta’ skor kemm min-na˙a ta’ Qormi, kif ukoll fuq in-naha ta’ Rabat Ajax. Però, kienu Rabat Ajax li biddlu l-iskor g˙al 3-1. Dan hekk kif DIEGO CARILLO PENDAS rçieva pass fit-tul li approfitta ru˙hu minnu biex sfrutta indeçiΩjoni ta’ difensur ta’ Qormi u kkonkluda fix-xibka fil-54 minuta. Il-gowl ta’ konsolazzjoni tar-Rabat kellu jkun l-a˙˙ar wie˙ed tal-partita.

F’din il-partita, bla dubju ta’ xejn, l-a˙jar plajer kien Jorge Pereira da Silva g˙al Qormi. Filwaqt li l-aktar plajers importanti kienu Jorge Pereira da Silva u Leighton Grech g˙al Hal Qormi, kif ukoll Diego Carillo Pendas g˙al Rabat Ajax.

Player tal-log˙ba: Jorge Pereira da Silva (Qormi) Referee :- Malcolm Spiteri

SERIE A Chievo vs Verona Id-derby ta’ Verona ©ie deçiΩ b’gol wie˙ed li wasal mill-veteran Luca Toni fil-65 minuta. Dan ir-riΩultat kompla jag˙ti t-tama lill-Hellas Verona illi jikkwalifikaw g˙all-Europa League flista©un li ©ej, filwaqt li ˙alla lillChievo mdendlin fuq iΩ-Ωona ta’ relegazzjoni.

BUNDESLIGA

TAQTIEGÓA GÓAT-TIENI POST Liverpool: Sitta ’l bog˙od Wara r-reb˙a konvinçenti fuq it-Tottenham nhar il-Óadd li g˙adda, ˙afna partitarji li g˙andhom g˙al qalbhom ilLiverpool huma fuq ix-xwiek u sa fratant hemm min di©à ippjana biex fil-11 ta’ Mejju jkunu f’Liverpool. Dan g˙aliex it-tim s’issa kellu prestazzjonijiet tajbin li wasslu sabiex it-tim ikun fil-quççata tal-klassifika tal-league IngliΩ. Jekk il-Liverpool jirb˙u l-a˙˙ar sitt log˙biet li g˙ad baqalhom, it-titlu jkun tag˙hom.

Fost dawn il-log˙biet imisshom jilg˙abu f’Anfield malManchester City fit-13 ta’ April u maç-Chelsea fis-27 ta’ April, dawn iΩ-Ωew© timijiet jokkupaw it-tieni u t-tielet post tal-klassifika. Liverpool aktar kmieni f’dan l-ista©un kienu tilfu bl-iskor ta’ 2-1 fiΩ-Ωew© log˙biet li kellhom ma’ dawn it-timijiet barra minn darhom.

Mistoqsi dwar il-possibbilità tar-reb˙ tat-titlu, ilmani©er ta’ Liverpool Brendan Rodgers wie©eb li hija l˙olma tal-partitarji tag˙hom li jil˙qu dan it-tragward.

Jekk it-tim ikun ippreparat u jkollu iktar prestazzjonijiet tajbin, kapaçi jirba˙ il-log˙ob li jmiss. Ta’ min jg˙id li Liverpool reb˙u l-kampjonat 18-il darba, bl-a˙˙ar titlu jasal fl-1990, nuqqas ta’ 24 sena.

Manchester United: tfe©© ftit tama F’nofs il-©img˙a li g˙addiet l-Manchester United lg˙abu kontra l-Bayern Munich f’Old Trafford, b’riΩultat ta’ 1-1 li kien sodisfaçenti g˙at-tim ta’ Moyes. Il-ÌermaniΩi huma l-favuriti li jer©g˙u ikunu r-rebbie˙a Ewropej u s’issa qed jiksbu vanta©© fuq il-United. IΩda dan mhux

qed jaqta’ qalb ir-Red Devils meta nhar il-Erbg˙a li ©ej jiltaqg˙u g˙at-tieni darba mal-Bayern Munich f’Allianz Arena.

M’hemmx çans g˙at-titlu tal-Premier IngliΩ, iΩda g˙ad hemm iç-çans li t-tim ta’ Moyes ikun wie˙ed mill-erba’ timijiet fis-semi finali taç-Champions League, l-unika tazza li g˙ad baqalhom tama g˙aliha.

Manchester Utd jirb˙u barra minn darhom g˙and inNewcastle bl-iskor ta’ 4-0. Juan Mata jifta˙ l-iskor wara li tefa’ fix-xibka minn free kick, ˙ames minuti mit-tieni taqsima jirdoppja l-iskor meta Mata jirçievi l-ballun ming˙and Hernandez. Hernandez jikkontribwixxi b’mod iktar dirett fit-tieni taqsima billi jiskurja t-tielet gol tal-United. Januzaj jag˙laq l-iskor g˙al United.

Manchester City: IΩommu l-pass Is-City j©ibu reb˙a konvinçenti ta’ 4-1 f’darhom kontra s-Southampton biex Ωammew il-pass mal-Liverpool fil©lieda g˙all-ewwel post. Wara kwaΩi 45 minuta diffiçli g˙at-tim ta’ Manchester, Nasri u Dzeko ˙asdu lisSouthampton b’Ωew© gowls veloçi fl-a˙˙ar tat-taqsima li tag˙hom kunfidenza kbira fit-tieni nofs tal-partita. Din il-kunfidenza wasslithom g˙ar-raba’ gowl tag˙hom din id-darba skurjat minn Jovetic.

Chelsea Prestazzjoni dominanti taç-Chelsea kontra Stoke City b’reb˙a ta’ 3-0, bil-gowls jaslu permezz ta’ Salah, Lampard u Willian.

Óames ©img˙at o˙ra u l-ista©un 2013/14 tal-Bundesliga ji©i fi tmiemu, g˙alkemm nistg˙u ng˙idu li l-Bayern Munich reb˙u l-24 titlu tag˙hom. IΩda l-league xorta wa˙da g˙adu ta’ nteress g˙all-amiratturi tal-futbol g˙aliex issa hemm it-taqtieg˙a g˙at-tieni post, u ttimijiet ta’ ta˙t jag˙mlu minn kollox sabiex isalvaw milli ji©u relegati.

Fil-log˙ba tal-biera˙ bejn il-Werder Bremen u x-Schalke 04 ©ie skurjat gowl minn kull na˙a biex b’hekk il-punti nqassmu ndaqs. Il-Borussia Dortmund baqg˙u jokkupaw it-tieni post wara li lbiera˙ reb˙u bl-iskor ta’ 2 - 1 kontra lWolfsburg.

Apparti minn hekk, ilbiera˙ kien hemm id-derby bejn Il-Bayern Munich u Augsburg, fejn dawn tal-a˙˙ar ©abu reb˙a kontra l-kampjuni ÌermaniΩi.

Madankollu, il-Bayern, bil-kampjonat di©à merbu˙ ma kinux qeg˙din jag˙tu l-100% tag˙hom hekk kif g˙andhom mo˙˙hom fuq it-tieni leg tal-kwarti talfinali taç-Champions League fejn iridu jippruvaw jg˙ellbu lill-Man Utd biex jaççedu g˙ar-rawnd li jmiss.

Kien hemm Ωew© derbies o˙ra li wa˙da minnhom ˙alliet impatt fuq ilbattallja g˙ar-relegazzjoni meta VfB Stuttgart g˙elbu lill-Freiburg b’hekk telg˙u fil-15-il post. Eintracht Frankfurt affaççjaw lil Mainz 05 f’Commerzbank Arena, fejn reb˙u bl-iskor ta’ 2-0.

Lokali

40 06.04.2014

IL-MIXJA LEJN PRESIDENZA ÌDIDA

Marie Louise Coleiro Preca ssellem lill-kostitwenti ma˙buba f’Óal Qormi

Il-wasla quddiem il-Palazz; tibqa’ tiltaqa’ man-nies sal-a˙˙ar mument

Tislima lill-pubbliku mill-gallarija tal-Palazz, eΩatt wara l-˙atra

Il-President tirçievi l-ewwel Ωjara tal-PM fil-Palazz ta’ Sant’Anton