Ħarġa 27 ta' Jannar, 2013 by Kullħadd Editor

www.kullhadd.com

kampanja elettorali

Satira politika Il-Óadd 27 ta’ Jannar, 2013 Óar©a Nru 1,020

Ara pa©ni 6 u 7

Prezz ›0.80

il-meXXej laBUriSta joSeph mUScat ilBieraÓ taÓt it-tinDa F’ta’ Sannat GÓawDeX

Gonzipn ma jipproponi Xejn BieX jeQreD il-korrUzzjoni politika “Meta kul˙add f’dan il-pajjiΩ jinsab inkwetat dwar il-korruzzjoni politika, GonziPN mhu qieg˙ed jipproppni xejn biex iserra˙ mo˙˙ il-familji Maltin u G˙awdxin. Óalla barra lWhistleblower Act, ˙alla barra l-Li©i dwar ilFinanzjament tal-Partiti, u ma qal xejn dwar il-preskrizzjoni fuq il-korruzzjoni politika.” Dan iddikjarah il-Mexxej tal-Partit Laburista Joseph Muscat meta kien qieg˙ed jitkellem f’attività politika ta˙t it-tinda f’Ta’ Sannat, G˙awdex, bit-tema Malta Tag˙na Lkoll. Joseph Muscat, li minkejja li Lawrence Gonzi fid-dibattitu tal-©img˙a l-o˙ra qabel mal-proposta tal-Partit Laburista li titne˙˙a lli©i tal-preskrizzjoni tal-politiçi, fil-programm elettorali ma semma’ xejn. Sa˙aq li dan il-pajjiΩ qed jokrob g˙attrasparenza. G˙andna nies li qeg˙din jitkellmu b’mod çar li jafu minn fejn ©ejja l-korruzzjoni politika. Semma lill-eks-President talPartit Nazzjonalista, Frank Portelli, li ilu jsostni dwar diversi kaΩijiet ta’ korruzzjoni, imma lest li jitkellem biss jekk tidda˙˙al il-li©i talWhistleblower. Joseph Muscat qal li Lawrence Gonzi kellu ˙ames snin s˙a˙ biex ida˙˙al din il-li©i, u kellu wkoll iç-çans li jipproponiha fil-programm elettorali g˙all-˙ames snin li ©ejjin, iΩda minn dan m’g˙amel xejn. Min-na˙a l-

o˙ra gvern ©did huwa kommess li jne˙˙i lpreskrizzjoni minn fuq il-politiçi ˙alli l-ebda politiku mçappas mal-korruzzjoni ma jkun jista’ jserra˙ mo˙˙u li ˙elisha. Dwar il-finanzjament tal-partiti, Joseph Muscat sa˙aq li minkejja li l-Gvern fl-a˙˙ar ˙ames snin tkellem dwar dan, m’g˙amel xejn, anke jekk kellu deputat tieg˙u stess jis˙aq fuq dan u wara d-dikjarazzjonijiet talKunsill tal-Ewropa. GonziPN lanqas fil-˙ames snin li ©ejjin mhu se jda˙˙al din il-li©i g˙aliex ma semma xejn fil-programm elettorali. Joseph Muscat Ωied jg˙id li l-Partit Laburista huwa l-uniku partit li jippubblika laccounts tieg˙u kull sena. G˙alhekk gvern ©did se jda˙˙al din il-li©i ming˙ajr problema. Il-Mexxej Laburista sa˙aq li fil-pajjiΩ hawn sentiment ©did, rieda ©dida fejn in-nies qed jindunaw li l-affarijiet mhumiex kif qed jg˙idilhom il-Gvern. Wara li GonziPN ˙are© jg˙id li l-finanzi huma fis-sod, ˙ar©u l-esperti juru realtà differenti. Óare© jg˙id li x-xog˙ol huwa fis-sod u lbiera˙ ˙ar©et l-istatistika fejn, g˙all-g˙axar xahar konsekuttiv, kellna Ωieda fil-persuni jfittxu x-xog˙ol. • Tkompli f’pa©na 3

4 propoSti Dwar kiF GVern ÌDiD Se jkUn aktar miFtUÓ

GVern ÌDiD Se jkUn GVern B’BiBien miFtUÓin GÓal kUlÓaDD Gvern ©did se jkollu l-bibien miftu˙in g˙aç-çittadini, filwaqt li se jag˙ti lil kul˙add l-opportunità li jsemma’ l-opinjoni tieg˙u u li jkun hemm parteçipazzjoni u sehem dirett taç-çittadini. Dan qalu l-Mexxej tal-Partit Laburista Joseph Muscat waqt konferenza tal-a˙barijiet fl-Im©arr G˙awdex, u li matulha ˙abbar erba’ proposti dwar kif gvern ©did se jkun aktar miftu˙. Joseph Muscat qal li gvern ©did se jkun qed jadotta l-kunçett ta’ open government, proçess li permezz tieg˙u mhux biss insa˙˙u t-trasparenza u l-kontabbiltà iΩda nixprunaw aktar is-sehem taç-çittadin billi nag˙tu l-possibbiltà lil kul˙add jag˙ti l-opinjoni tieg˙u, jipparteçipa u jinfluwenza direttament id-deçiΩjonijiet u g˙aΩliet tal-Gvern. F’dan il-kuntest ji©u msa˙˙a u mtejba l-aççess g˙allinformazzjoni g˙aç-çittadin, primarjament permezz ta’ mezzi online li joffru aktar trasparenza. Semma kif se jkunu qeg˙din jintuΩaw aktar is-social networks biex permezz tag˙hom çittadini jkunu jistg˙u jippromovu l-ideat tag˙hom g˙al policies u inizjattivi ©odda min-na˙a tal-Gvern, filwaqt li tkun imtejba l-konsultazzjoni li g˙andha tkun aktar wiesg˙a u effettiva. Gvern ©did se jag˙ti l-opportunità li kul˙add isemma’ le˙nu fuq kull abbozz ta’ li©i propost billi minbarra li ji©i ppubblikat online, ting˙ata opportunità biex isiru kummenti, su©©erimenti u mistoqsijiet online. Dan il-feedback ji©i uΩat biex fejn ikun il-kaΩ ji©u proposti emendi mill-Gvern stess g˙al dawn l-abbozzi. Ilkonsultazzjoni ma ssirx biss fuq affarijiet kontroversjali, imma l-konsultazzjoni ssir xi ˙a©a ta’ rutina. Ir-raba’ proposta li ©iet im˙abbra mill-Mexxej Laburista Joseph Muscat kienet dik li gvern ©did jibda

pro©ett pilota biex it- taxpayers u konsumaturi jing˙ataw id-dritt li jele©©u rappreΩentant dirett tag˙hom f’bordijiet ta’ korporazzjonijiet statali. Se tkun evalwata l-possibbiltà li dawn l-elezzjonijiet isiru b’mod elettroniku anke permezz tal-internet. Joseph Muscat qal li din hija l-ewwel darba li entitajiet pubbliçi se jkunu qed jinfet˙u kompletament u se jkun hemm persuni nominati miç-çittadini, u mhux biss mill-politiçi. Spjega kif il-pro©ett pilota se jibda f’numru ta’ bordijiet u korporazzjonijiet, fejn persuni interessati jkunu jistg˙u jitfg˙u isimhom u n-nies b’mod online ikunu jistg˙u jivvutaw g˙alihom. Nemmnu li dan huwa mod rivoluzjonarju ta’ kif nift˙u l-istrutturi tal-gvern, sa˙aq Joseph Muscat. Ûied jg˙id li, bl-istejjer li smajna fl-a˙˙ar ©img˙at,

jin˙ass iktar minn qatt qabel il-bΩonn li nwessg˙u aktar l-istrutturi tal-Istat. Dan kollu fil-kuntest ta’ aktar kontabbiltà u trasparenza. Fakkar kif il-Partit Laburista di©à kkommetta ru˙u b’diversi miΩuri biex nikkumbattu l-korruzzjoni politika u jidda˙˙lu aktar checks and balances. Joseph Muscat qal li jissuspetta li fil-manifest elettorali tal-Partit Nazzjonalista li ©ie m˙abbar ilbiera˙, m’hemmx riferiment g˙all-Whistleblower Act, g˙all-li©i tal-Finanzjament tal-Partiti, u l-ebda referenza g˙attne˙˙ija tal-li©i tal-preskrizzjoni, minkejja li l-Prim Ministru kkommetta ru˙u li jaqbel ma’ din il-proposta tal-Partit Laburista. “Min-na˙a tag˙na, a˙na kommessi li nda˙˙lu dawn it-tliet li©ijiet tant importanti g˙al pajjiΩna,” sa˙aq Joseph Muscat.

27.01.2013

A˙barijiet

X’qalu din il-©img˙a? Fi tmiem it-tielet ©img˙a tal-kampanja elettorali, ©barna w˙ud mid-dikjarazzjonijiet l-aktar pun©enti li ntqalu mill-politiçi f’pajjiΩna, w˙ud minnhom marbuta ma’ proposti m˙abbra filwaqt li o˙rajn marbuta ma’ kwistjonijiet li kienu rrappurtati fil-mezzi taxxandir.

“Riforma fil-©ustizzja sal-a˙˙ar tas-sena” Joseph Muscat waqt konferenza tal-a˙barijiet quddiem il-Bini tal-Parlament nhar l-Erbg˙a li g˙adda

“Kommessi li naqtg˙u kemm jista’ jkun il-firda di©itali” “Lawrence Gonzi g˙andu ˙afna mistoqsijiet x’iwie©eb dwar il-kaΩ t’allegat korruzzjoni fix-xiri taΩ-Ωejt” Joseph Muscat waqt il-Mass Meeting tal-PL firRabat, Malta

Joseph Muscat waqt Ωjara li g˙amel f’kumpannija tal-IT f’Óal Luqa

“Permezz ta’ din il-miΩura, it-tfal ©ejjin minn fejn ©ejjin, ikollhom l-istess çans g˙at-teknolo©ija” Joseph Muscat meta ˙abbar il-proposta tal-“one tablet per child”

“Dak Ωvelat dwar commissions huwa biss “tip of the iceberg”” Frank Portelli lil One News

“Lou Bondi lying on PBS! There has to be a reason” Frank Portelli b’referenza g˙al dak li qal dwaru Lou Bondi dwar irrapporti li kien ressaq quddiem ilpulizija dwar l-allegat korruzzjoni fil-bini ta’ Mater Dei

“Le ˙add ma qalli li kien jaf xi ˙a©a qabel l-istora dehret fuq il-Malta Today” Lawrence Gonzi dwar il-kaΩ tal-allegat korruzzjoni fix-xiri taΩ-Ωejt

“Malta tinsab fis-Serje A” Lawrence Gonzi waqt attività tal-PN fil-Qrendi meta kien qed jirreferi g˙ar-rapport ta’ ‘Standard & Poor’s’

“GonzimonPN should give a tablet and an inhaler to the students of the south due to the incidence of respiratory disease” Franco Debono fuq il-blogg tieg˙u

“Inaççettabbli li l-PBS ikompli jisfida lill-Awtorità tax-Xandir” Ìino Cauchi fi stqarrija dwar in-nuqqas ta’ bilanç fil-programm Bondi+

“Case deferral by SMS under party’s reform” – Tabib li b˙ali li rari jid˙ol il-Qorti xeba jipproponieha din il-miΩura. Sar tant progress teknolo©iku fl-a˙˙ar snin f’pajjiΩna, irid jitla’ l-Labour biex issir xi ˙a©a daqshekk sempliçi” Id-deputat Nazzjonalista Jean Pierre Farrugia fuq il-Facebook

27.01.2013

A˙barijiet

Gvern ©did ida˙˙al politika çara li tg˙in lis-settur tal-agro-industrija u l-agro-turiΩmu Gvern ©did jappo©©ja s-settur tal-agro-industrija u l-agro-turiΩmu f’G˙awdex permezz ta’ policy çara. Il-politika ta’ gvern ©did se tkun tinçentiva u tindirizza dawn l-oqsma biex jikbru u jimxu ‘il quddiem. Dan qalu l-Mexxej Laburista Joseph Muscat waqt Ωjara li saret fiç-Çentru Gozitano, koperattiva tal-agrikoltura G˙awdxija, fix-Xewkija. Joseph Muscat qal li jrid jara bidla fl-attitudni ta’ kif in˙arsu lejn din l-industrija. Il-bidwi g˙andu jibda ja˙seb biex inkun involut f’investiment ikbar li mhux biss iwassal il-prodott nej, imma anke prodott ipproçessat. Huwa tkellem dwar id-diffikultà li qed issibu l-produtturi li jipproçessaw il-prodotti tag˙hom ma jikkwalifikawx g˙al inçentivi b˙ala prodott agrikolu u lanqas g˙al skemi ta’ negozju. Din trid tittran©a billi gvern ©did jirrikonoxxi dan issettur u jag˙mel policy çara f’dan ir-rigward. Dr Muscat semma wkoll kif gvern ©did se jkollu sfida o˙ra peress li jiskadi l-ftehim malUnjoni Ewropea mag˙ruf b˙ala Special Market Policy Programme for Maltese Agriculture. Bih il-Gvern seta’ jg˙in lillindustrija. Huwa qal li rridu

na˙dmu biex inΩommu dak kollu li nistg˙u f’qafas tar-regolamenti Ewropej. Joseph Muscat qal li jara potenzjal kbir fl-industrija talagro-turiΩmu f’G˙awdex u qal li hemm lok g˙al Ωvilupp sostenibbli li jara turisti ta’ kwalità li ji©u lejn il-gΩejjer Maltin

Ikompli l-eΩerçizzju ta’ promozzjonijiet fil-˙abs ta’ Kordin

turisti anke fix-shoulder months. Il-Manager tal-Koperattiva Gozitano Dr Joseph Grech qal li hemm madwar 500 bidwi f’G˙awdex u li l-koperattiva kienet mod kif dawn ing˙aqdu biex jinbieg˙u prodotti agrikoli 100% G˙awdxin.

Il-PL jie˙u sehem fil-politika tar-responsabbiltà mhux tal-irkanti • Tkompli minn pagna 1 Dan kollu jfisser li s-soluzzjonijiet ta’ dan ilGvern fil-qasam tax-xog˙ol m’g˙adhomx ja˙dmu u jfisser li hemm bΩonn bidla fid-direzzjoni biex no˙olqu aktar xog˙ol u xog˙ol ta’ kwalità, qal Joseph Muscat. Il-Mexxej Laburista qal li dan il-Moviment mhuwiex se jie˙u sehem fil-politika tal-irkanti, g˙aliex din hija politika irresponsabbli. A˙na rridu nie˙du sehem fil-politika tarresponsabbiltà. G˙alhekk l-istil ta’ Gvern Ìdid se jkun differenti. Se jkun Gvern miftu˙, qal Joseph Muscat. Il-Mexxej Laburista rrefera g˙al dawk in-nies li qed jing˙aqdu mal-moviment ta’ kuljum, kif ukoll dawk li qeg˙din ja˙sbuha biex jivvotaw

Wara li ftit taΩ-Ωmien ilu kien twaqqaf l-eΩerçizzju tal-promozzjonijiet li kien g˙addej fil-˙abs ta’ Kordin, min˙abba hekk imsejj˙a nuqqasijiet amministrattivi, dan l-eΩerçizzju issa re©a’ ssokkta din il-©img˙a. Ta’ min wie˙ed jiftakar, li minkejja t-talbiet min-na˙a talOppoΩizzjoni, il-Gvern baqa’ qatt ma ççara f’hiex kienu jikkonsistu dawn l-hekk imsejj˙a nuqqasijiet amministrattivi, qal fi stqarrija Michael Falzon, Kelliem Ewlieni Laburista g˙all-Intern. Minkejja li dan il-proçess kollu kien sa mill-bidu nett tieg˙u miΩg˙ud b’˙afna dubji u mistoqsijiet, din il-©img˙a re©g˙u saru l-interviews g˙al dawk li applikaw g˙all-grad ta’ Assistant Managers fil-˙abs ta’ Kordin. G˙ad fadal issa li jitkompla l-proçess tal-g˙aΩla g˙al dawk li applikaw g˙all-gradi ta’ Ma©©uri u ta’ Supervisors, liema persuni huwa mistenni li jissej˙u g˙all-interviews fil-jiem li ©ejjin, f’nofs kampanja elettorali. L-aktar ˙a©a li qed tispikka iΩda fit-tkomplija ta’ dan ilproçess ivvizzjat mill-bidu sal-a˙˙ar, huwa l-fatt illi l-persuni responsabbli g˙all-hekk imsejj˙a nuqqasijiet amministrattivi, t˙allew jibqg˙u jifformaw parti mill-Bord tal-G˙aΩla, “Dan huwa eΩempju çar ta’ kif is-sistema GonziPN tilfet kull sens ta’ diçenza, sakemm ji©u sodisfatti l-esi©enzi politiçi u elettorali tal-Partit Nazzjonalista”, temm jg˙id Michael Falzon.

lill-Partit Laburista. “Ejjew mag˙na, postkom huwa mag˙na”, iddikkjara Joseph Muscat. Dan huwa mument importanti fl-istorja ta’ Malta. Qeg˙din niktbu l-istorja flimkien. Hemm ilpossibbiltà li niktbu xi ˙a©a enormi flimkien. “Din m’g˙andiex x’taqsam mal-elezzjonijiet g˙aliex dawn ji©u u jmorru”, qal Joseph Muscat. “Hija deçiΩjoni bejn il-politika tal-passat, il-politika ta’ firda, il-politika ta’ nofs ilpoplu ©ewwa u nofs il-poplu barra, jew li mmorru g˙all-g˙aqda, li nag˙tu lill-uliedna pajjiΩ bi Gvern ta’ kul˙add”. “Li jkun gvern li j˙oss id-dover li jkun hemm g˙al kul˙add. Mhux Gvern li jg˙id li G˙awdex huwa tieg˙u biss, imma Gvern li jg˙id li Malta u G˙awdex huma tag˙na lkoll”, temm jg˙id Joseph Muscat.

LONDON SALE THE 4* DOUBLETREE BY HILTON P ACK CKA AGED HOL IDA AY Y SALE S ALE: PACKAGED HOLIDAY SALE: R eturn flights tto o London London on Airmalta Return Accommodation att the A ccommodation a 4* Doubletr ee by by Hilt on V ictoria Doubletree Hilton Victoria Daily Full English Buff et Breakfast Breakfast Buffet taxes +all tax es & charges charges

NIGHTS NIGHTS

ONLINE ONLINE RATES RATES

PERCENTAGE PERCENT ENTA AGE DISCOUNT DISCOUNT

ROCS ROCS SALE SALE RATES RATES

07TH 0 7TH - 10TH FEB

€651

33% OFF OFF

€439 €439

14TH - 17TH FEB

€619 €619

29% OFF OFF

€439 €439

15TH - 19TH MAR

€1007 €1007

OFF 50% OFF

€499 €499

16TH - 19TH M AR MAR

€872 €872

OFF 50% OFF

€439 €439

31ST MAR 28TH - 31S TM AR

€774 €774

43% OFF OFF

€439 €439

D ATES DATES

Call us on 20 15 1515 or email tr avel@rocsgrp.com 2015 travel@rocsgrp.com w ww.rocsholidays.com www.rocsholidays.com T erms and c onditions apply tes ar e per person and include: R eturn flights tto oL ondon on Airmalta, A ccommodation a ee b y Hilt on V ictoria, Daily Full English Buff et Br eakfast + all tax es & Terms conditions apply.. Ra Rates are Return London Accommodation att the 4* Doubletr Doubletree by Hilton Victoria, Buffet Breakfast taxes char ges. All the abo ve offers offers ar ev alid subject tto oa vailability in the appr opriate clas ses. F or a full lis avel tterms erms and c onditions please visit http:// www.rocsgrp.com/ om/tr travel/ el/tterms-and-conditions/ charges. above are valid availability appropriate classes. For listt of the ROCS tr travel conditions /www.rocsgrp.com/travel/terms-and-conditions/

27.01.2013

A˙barijiet

L-ISKANDLU TAL-COMMISSIONS FUQ IX-XIRI TAÛ-ÛEJT

Trafigura mag˙rufa g˙all-korruzzjoni u l-iskandli ambjentali L-iskandlu politiku li ©ie Ωvelat nhar il-Óadd dwar commissions fuq xiri ta’ Ωejt mill-Enemalta huwa biss wie˙ed minn ˙olqa twila ta’ kaΩijiet ta’ korruzzjoni u skandli ambjentali li kienet involuta fihom il-kumpannija Trafigura matul l-a˙˙ar snin. L-iktar kaΩ li ssemma b’rabta ma’ din il-kumpannija kien dak tal-avvelenament ta’ g˙exieren ta’ eluf ta’ Afrikani fil-Kosta tal-Ivorju. RITIANNE AGIUS tag˙ti ˙arsa lejn il-fama ˙aΩina tal-kumpannija Trafigura b’rabta ma’ kaΩijiet ta’ korruzzjoni u skandli ambjentali.

Xiri illegali ta’ Ωejt Il-kumpannija Trafigura ssemmiet f’minn tal-inqas Ωew© kaΩijiet b’rabta ma’ xiri ta’ Ωejt b’mod illegali. L-ewwel kaΩ imur lura g˙all-2001, meta lÌnus Mag˙quda waqqfet ilprogramm intitolat Oil for Food biex l-Iraq ikun jista’ jbig˙ kwantitajiet stipulati ta’ Ωejt bl-iskop li jixtri prodotti essenzjali g˙all-popolazzjoni, b˙al ikel u mediçini. L-iskandlu li faqqa’ b’rabta ma’ dan il-programm kien tant kbir li wassal sa˙ansitra g˙as-sospensjoni tal-uffiçjal tal-Ìnus Mag˙quda, Benon Sevan, li kien qieg˙ed imexxi l-programm. Il-kumpannija Trafigura da˙let f’dan l-iskandlu meta ©ie Ωvelat li tanker minn tag˙ha kien qed jittrasporta iktar Ωejt mill-Iraq minn dak approvat mill-uffiçjali ta’ sorveljanza tal-Ìnus Mag˙quda. KaΩ ie˙or ta’ xiri illegali ta’ Ωejt li kienet involuta fih

Trafigura ©ie Ωvelat fi Frar 2012. Din id-darba l-kumpannija xtrat Ωejt ming˙and isSudan, liema Ωejt kien insteraq ming˙and is-Sudan tanNofsinhar. L-awtoritajiet tas-Sudan sa˙qu li kienu ˙adu Ω-Ωejt biex jag˙mlu tajjeb g˙al flus li kellhom jie˙du ming˙and is-Sudan tan-Nofsinhar. Minna˙a tag˙ha Trafigura kienet ikkonfermat ix-xiri ta’ dan iΩΩejt, iΩda sostniet li kienet akkwistatu b’mod le©ittimu. L-avvelenament ta’ iktar minn 100,000 Afrikan L-ikbar skandlu li kienet involuta fih Trafigura kien bla dubju dak tar-rimi ta’ skart tossiku fil-Kosta tal-Ivorju flAfrika, liema skart allegatament wassal g˙all-avvelenament ta’ xejn inqas minn 100,000 persuna, kif ukoll diversi fatalitajiet, fosthom numru ta’ tfal u Ωg˙aΩag˙. Dan huwa kkonfermat minn rapport dettaljat tal-a©enzija

Amnesty International u Greenpeace, li ˙are© f’Settembru li g˙adda. IΩΩew© a©enziji sa˙qu li lawtoritajiet IngliΩi kellhom jift˙u investigazzjoni kriminali fil-konfront ta’ Trafigura. Dan il-kaΩ imur lura g˙al nhar l-20 t’Awwissu 2006, meta residenti fil-belt ta’ Abidjan ©ewwa l-Kosta talIvorju stenb˙u filg˙odu g˙al ri˙a tossika qawwija. JirriΩulta li matul is-sig˙at ta’ qabel diversi trakkijiet ˙adu l-iskart tossiku minn fuq il-vapur Probo Koala u ddepoΩitawh f’madwar 18-il post differenti madwar il-belt. Ir-riΩultat kien sitwazzjoni ta’ emer©enza medika, b’eluf kbar ta’ persuni jirrikorru flisptarijiet g˙at-trattament u o˙rajn li tilfu ˙ajjthom. Ilma©©oranza tal-vittmi esperjenzaw u©ig˙ ta’ ras, irritazzjonijiet tal-©ilda, u problemi respiratorji. Fl-2007 l-kumpannija Trafigura la˙qet ftehim malGvern tal-Kosta tal-Ivorju

g˙all-immunità mill-prose-kuzzjoni f’dan il-pajjiΩ, fejn ˙allset issomma ta’ madwar €145 miljun. Minkejja l-immunità tag˙ha filKosta tal-Ivorju, il-kumpannija nstabet ˙atja mill-Qorti OlandiΩa li esportat l-iskart tossiku b’mod illegali minn dan il-pajjiΩ. Din is-sentenza re©g˙et ©iet ikkonfermata mill-Qorti tal-Appell f’Diçembru 2011. F’Settembru 2009 l-Qorti IngliΩa ordnat lil Trafigura t˙allas €34 miljun lil madwar 30,000 vittma. L-g˙oti tal-commissions fix-xiri taΩ-Ωejt mill-Enemalta Il-kaΩ tal-commissions li allegatament ©ew mog˙tija lil Frank Sammut minn Trafigura jista’ jidher li huwa pjuttost insinjifikanti g˙al din il-kumpannija meta mqabbel mal-iskandli l-o˙ra li kienet involuta fihom. Imma t-track rekord ta’ skandli internazzjonali li kienet involuta fihom il-kumpannija Trafigura jixhdu u jikkonfermaw kemm din ilkumpannija ma tantx tbati bi skrupli fejn tid˙ol korruzzjoni. Il-©urnal Maltatoday il-Óadd li g˙adda Ωvela li f’Marzu 2004 Trafigura kienet ˙allset lil Sammut is-somma ta’ €19,600 meta lEnemalta xtrat b’€4.4 miljun Ωejt ming˙and l-istess kumpannija.

F’dan iΩ-Ωmien Sammut kien g˙adu Kap EΩekuttiv talMediterranean Oil Bunkering Corporation, li kienet tifforma parti mill-Enemalta. Matul din il-©img˙a ©ie Ωvelat ukoll li Trafigura kienet reb˙et kuntratt ta’ bejg˙ taΩ-Ωejt lillEnemalta f’Diçembru li g˙adda. Minkejja l-iskandlu li ©ie Ωvelat b’rabta ma’ din il-kumpannija, ilMinistru Tonio Fenech qal li lkuntratt li l-Enemalta g˙andha ma’ Trafigura ma kienx se jitwaqqaf. Il-Ministru qal li dan il-kuntratt, li ng˙ata lil Trafigura f’Diçembru li g˙adda g˙al sitt xhur, kien intreba˙ minn din il-kumpannija peress li offriet l-iktar prezz vanta©©juΩ. Quddiem dan kollu, wa˙edha tqum il-mistoqsija dwar jekk ilGvern kellux jikkunsidra aspetti o˙ra, minbarra dawk finanzjarji, meta jag˙mel l-g˙aΩla g˙ax-xiri taΩ-Ωejt. Wie˙ed jistaqsi jekk huwiex fl-interess tal-integrità ta’ pajjiΩna li l-Gvern jag˙laq g˙ajnejh g˙all-kredenzjali ˙Ωiena meta jinnegozja ma’ kumpannija partikolari. Ftit tal-jiem ilu l-Partit Nazzjonalista qal li qed ji©©ieled il-korruzzjoni f’kull ˙in u f’kull mument. Quddiem dawn il-fatti, din l-istqarrija ssir ferm dubjuΩa.

27.01.2013

A˙barijiet

TRAFIgURA FI SKANDLU ANKE F’MALTA

Il-gazzetta Maltatoday ippubblikat invoices ta’ commissions fl-2004 li t˙allsu fuq xiri ta’ Ωejt biex tit˙addem il-power station. Il- commissions kienu qed ji©u depoΩitati f’bank Ûvizzeru f’kont bankarju ta’ kumpannija ta’ çertu Frank Sammut. Frank Sammut kien konsulent taç-Chairman tal-Enemalta dwar il-˙aΩna taΩ-Ωejt fl-istess Ωmien li n˙ar©u l-invoices li ppubblikat ilMaltatoday. Il-kumpannija li ˙allset dawn il- commissions hija Trafigura, kumpannija OlandiΩa li g˙adha sal-lum tbig˙ iΩ-Ωejt lill-Enemalta. Trafigura ˙allset mat-US$300,000 dollaru fissena lill-kumpannija ta’ Frank Sammut li tidher ta˙t l-isem Energy and Environment Consultants Ltd. Frank Sammut g˙al xi Ωmien kien membru tal-kumitat tax-xiri taΩ-Ωejt tal-Enemalta u

kien ukoll Chief Executive Officer talkumpannija parastatali MOBC, li kienet tag˙mel l-oil bunkering. Eksmani©er g˙oli fl-Enemalta, l-In©inier John Pace kiteb f’The Times nhar il-Ìimg˙a 18 ta’ Jannar 2013 li “fl-elezzjoni ©enerali tal2003, Josef Bonnici tilef is-si©©u tieg˙u filParlament u Austin Gatt kien in˙atar ministru responsabbli mill-Enemalta. Gatt kien immedjatament g˙amel tibdil amministrattiv fl-Enemalta, inkluΩ tibdil fil-mod kif kien jinxtara Ω-Ωejt mill-Enemalta. Dan wassal biex ji©i ffurmat lobby qawwi minn impurtaturi taΩ-Ωejt li kienu se jitilfu miljuni ta’ ewro jekk il-power stations kellhom ji©u kkonvertiti g˙all-gass. Dan il-lobby seta’ influwenza d-deçiΩjoni, imma na˙seb li l-vera ra©uni kienet xi mkien ie˙or”.

Mistoqsijiet li jqumu: – G˙alfejn GonziPN dejjem g˙aΩel iΩ-Ωejt meta kellu pariri dejjem favur il-gass? – X’influwenza g˙andu l-lobby taΩ-Ωejt biex il-Gvern Ωamm id-dipendenza ta’ pajjiΩna fuq iΩ-Ωejt biex ti©i ©©enerata l-ener©ija? – Jista’ jkun li dawn il-commissions/kickbacks kienu r-ra©uni vera g˙alfejn il-Gvern qieg˙ed jopponi b’mod isteriku l-pjan tal-Partit Laburista li jra˙˙as il-kontijiet u jag˙ti arja nadifa? – Meta kien l-ewwel darba li Lawrence Gonzi jew xi ˙add mill-ministri tieg˙u sema’ b’allegazzjonijiet li qeg˙din jit˙allsu l-commissions biex jinxtara Ω-Ωejt? – G˙alfejn inbidel il-mod kif jinxtara Ω-Ωejt fl-2003? – X’wassal biex ittie˙det id-deçiΩjoni li ji©i appuntat Tonio Fenech b˙ala l-Ministru responsabbli mill-Enemalta u g˙alfejn il-Ministru Fenech qieg˙ed jirrifjuta li jwie©eb mistoqsijiet dwar ir-ra©uni g˙alfejn ma sarx il-pipeline tal-gass qabel? – Lawrence Gonzi g˙andu jg˙id çar kif jintg˙aΩlu n-nies fuq il-bord tax-xiri taΩ-Ωejt talEnemalta? Kemm minnhom huma political appointees?

gonziPN dejjem g˙aΩel iΩ-Ωejt Il-Gvern ta’ GonziPN, b’mod partikolari ta˙t it-tmexxija ta’ Austin Gatt u Lawrence Gonzi dejjem ˙a deçiΩjonijiet favur impjanti tal-power station ja˙dmu biΩ-Ωejt/heavy fuel oil. Fl-1999 il-Gvern ˙abbar li qieg˙ed jistudja l-possibbiltà li jsir pipeline tal-gass bejn Malta u l-Italja. L-In©inier John Pace, f’artikolu li kiteb f’The Times nhar ilÌimg˙a 18 ta’ Jannar, qal li lejn l-a˙˙ar tad-disg˙inijiet, l-ENI (il-kumpannija parastatali tal-ener©ija Taljana) riedet tg˙addi pipeline tal-gass bejn l-Italja u l-Libja mag˙rufa b˙ala l-Green Stream Pipeline, li kienet bdiet ta˙dem bejn l-2003 u l-2004. Il-Ministru Josef Bonnici beda jistudja bir-reqqa l-possibbiltà li Malta ting˙aqad ma’ dan il-pipeline. Meta n˙atar Austin Gatt b˙ala ministru responsabbli millEnemalta, din l-opzjoni tal-pipeline tal-gass kienet ©iet skartata. Gatt biddel il-mod kif jinxtara Ω-Ωejt. Fl-2006, fil-Generation Plan approvat mill-Kabinett, kien ing˙ad li l-Gvern g˙andu ji©©enera l-elettriku bil-gass. L-Enemalta stess, f’seminar li g˙amlet fl-istess sena, qalet li l-estensjoni ta’ Delimara kellha tkun tit˙addem bil-gass. Fl-2007 ntefg˙u proposti biex kumpanniji jipprovdu gass naturali g˙all-estensjoni tal-power station “g˙al ra©unijiet ta’ ˙arsien ambjentali u iΩjed effiçjenza fil-produzzjoni tal-ener©ija”. Sa dak iΩ-Ωmien kienet g˙adha fis-se˙˙ li©i tal-2002 li kienet tis˙aq li ma jintuΩawx magni fil-power station li jit˙addmu bilheavy fuel oil. Kollox kien juri li l-estensjoni l-©dida tal-power station li g˙aliha kienet ˙ar©et sej˙a g˙all-proposti fit-18 ta’ Novembru 2006 kellha tit˙addem bil-gass naturali skont kif kienet tistipula l-li©i ambjentali. Meta tfaççat il-BWSC f’Malta, bdiet tag˙fas, anke permezz ta’ kuntatti lokali, biex issir bidla fil-li©i ambjentali biex tippermetti power stations ja˙dmu bil-heavy fuel oil. Din il-pressjoni bdiet fis-sena 2005. Fl-2007 l-Gvern ta’ Gonzi aççetta li tinbidel il-li©i ambjentali biex tkun tippermetti li l-impjant il-©did ikun jista’ jit˙addem bil-heavy fuel oil. F’April tal-2009 l-Kumitat Ìenerali tal-Kuntratti qabel marrakkomandazzjoni tal-Kumitat tal-A©©udikazzjoni tal-Enemalta u g˙aΩel il-power station tal-BWSC li ta˙dem bil-heavy fuel oil.

– G˙al xiex Lawrence Gonzi aççetta li tinbidel il-li©i ambjentali tal-2002 u tinqaleb deçiΩjoni tal-Kabinett tal-2006 li ma kinux jippermettu li jit˙addmu power stations biΩΩejt?

Fl-2013 bdiet tit˙addem il-power station tal-BWSC bil-heavy fuel oil. Malta g˙adha dipendenti miΩ-Ωejt (99% tal-©enerazzjoni tal-elettriku) biex ti©©enera l-ener©ija.

– Min se j©orr ir-responsabbiltà politika g˙all-iskandlu tal-commissions/kickbacks g˙axxiri taΩ-Ωejt mill-Enemalta?

Issa qieg˙ed jing˙ad minn esponenti ta’ GonziPN li l-pipeline tal-gass li qed jipproponi l-Gvern jista’ jsir imma mhux qabel sitt snin o˙ra, ji©ifieri fl-2019.

27.01.2013

SATIRA mill-

Satira

acebook

27.01.2013

Politika

Dawra durella qabΩa Ωigarella, çoff tal-bellus çaqçaqielu lill-g˙arus

GONZI FIL-KAMPANJA It-tadam rilevanti, imma li qal Franco Debono mhux

L-OSCAR GÓALL-AKBAR GIDBA

Il-premju Oscar g˙all-ikbar gidba tas-sena jmur g˙al min jigdeb, irrid ng˙id jikteb is-suppliment li jitqassam mal-gazzetti In-Nazzjon u l-Mument. B’ton mill-aktar trijonfalistiku nhar it-Tlieta is-suppliment Nazzjonalista ˙abbrilna li ta˙t GonziPN infet˙u mhux inqas minn 130,000 fabbrika jew estensjoni ta’ fabbriki. Insa l-fatt li ma’ dawn il-130,000 ‘fabbrika’ hemm ukoll g˙add ta’ fabbriki mag˙luqin u li ma nfet˙u qatt b˙al ta’ SmartCity. Din l-istatistika fantaΩmagorika u fantaΩjuΩa, hija fl-istess vena tal-˙lieqa ta’ GonziPN tal-kreazzjoni tal-20,000 impjieg f’dawn la˙˙ar ˙ames snin. F’kuntest fejn hawn b’kollox madwar 150,000 ˙addiem full time f’Malta, dan ifisser li kwaΩi infet˙et fabbrika g˙al kull ˙addiem li hawn f’Malta!! G˙andu jkun id-diri©enti u l-propagandisti Nazzjonalisti qeg˙din jo˙olmu bil-ftajjar u bil-qag˙aq, g˙ax g˙andhom ˙abta kif iΩidu xi Ωero jew tnejn maç-çifri li jkollhom quddiemhom biex jiffittjaw a˙jar f’g˙ajnejhom. Tonio Fenech qabiΩlu Ωero Ωejjed fin-nofs, fl-istima li ta tal-ispejjeΩ involuti biex isir il-piling tat-turbazz fis-sit tal-powerstation ta’ Delimara, fejn tal-Labour iridu jibnu t-tankijiet tal-gass daqs irrotunda tal-Mosta, u flok €4 miljun kemm tabil˙aqq ji©u jiswa l-piling tal-concrete, Fenech in Wonderland qalilna li dan se ji©i jiswa €40 miljun. Issa John Imnie˙ru Zammit, dak li tant i˙obb l-Ewropa, li ta’ spiss jitlemah fi ©nien il-Kunsill tal-Ewropa, Il-GΩira, qalilna fissuppliment INT li nfet˙u f’Malta mhux inqas minn 130,000 fabbrika jew estensjoni ta’ fabbrika. Is-sabi˙a hija li waqt ‘is-sinteΩi’ tal-gazzetta fil-programm TVAM tal-PBS, wie˙ed mill-preΩentaturi (aqta’ int min hu), irrepeta b˙al pappagall din l-esa©erazzjoni kbira li ma b˙ala u dan lanqas biss okkorrielu li dawn huma affarijiet tal-impossibbli. Dak ©urnaliΩmu?!

LAQGHA TA' LAWRENCE GONZI MAN-NEGOZJANTI l-udjenza ttektek ful-mobile, flok attenta g˙al dak li g˙andu xi jg˙id

Sore looSer loki loo

Lou alias Loo Bondi u Natal Lin Fenek se jift˙u kawΩa l-Qorti ˙alli jikkontestaw ruling talAwtorità tax-Xandir fejn per l-ennesima volta kif jg˙idu t-Taljani, dan instab ˙ati ta’ Ωbilanç u nuqqas ta’ imparzjalità u korrettezza fil-programm fejn kien hemm mistiedna Toni Abela u Simon Busuttil. Loo Bondi in tandem ma’ Natal Lin Fenek, se jkollhom imorru l-Qorti g˙ax skont huma, quddiem l-Awtorità tax-Xandir ma ng˙atawx smieg˙ xieraq. Ara vera m’hawnx sore loser daqsu dan Loo Bondi u ma jafx jie˙u telfa. L-ewwel imur quddiem l-Awtorità tax-Xandir assistit bl-avukati, u jag˙mel is-sottomissjonijiet tieg˙u bit-tama li jag˙tuh ra©un. U meta ma jing˙atax ra©un, jinfexx jg˙ajjarhom biΩ-Ûimbabwe u mhux Ûimbabwe u jibda jg˙id li dawn ma tawhx smieg˙ xieraq. Ta’ min jg˙id li issa li nstab ˙ati ta’ Ωbilanç u nuqqas ta’ imparzjalità kemm-il darba mill-

Awtorità tax-Xandir, Loki Loo m’g˙adux jifta˙ar li qatt ma nstab ˙ati, imma kontinwament jinfexx jattakka lill-istess Awtorità tax-Xandir. Bl-aktar mod pwerili, biex attaparsi jsa˙˙a˙ largument li ma ng˙atax smieg˙ xieraq millAwtorità tax-Xandir, Loo Bondi ©ab b˙ala “prova Re©ina” li hemm membri tal-Awtorità taxXandir li g˙andhom b˙ala Facebook ‘friends’ li ©ieli g˙amlu karikaturi tieg˙u fil-loki. Issa apparti li din tal-friends tal-Facebook assolutament ma tfissirx li qieg˙ed tiekol il-kirxa mag˙hom, imma hija biss iç-çavetta li tag˙tik aççess g˙all-Facebook page tag˙hom, ˙add ma g˙andu tort jassoçja lil Loo Bondi mal-lokijiet. Mhux hu jewwilla meta kien mistieden g˙and xi ˙add, u bdiet tissemma Befana Galizia waqt likel, in konnessjoni ma’ xi kaΩ ta’ tgarar ta’ fajjenza u platti, fil-pront Bondi jew is-sie˙ba tieg˙u kienu marru fil-veru sens tal-kelma filloki biex ifittxu jinfurmaw lil Befana Galizia b’dakollu

27.01.2013

A˙barijiet

KompetIzzjonI InÌusta bejn GabbanI fIL-Qawra

“QeD IKIssruLI n-neGozju LI Domt Is-snIn bIeX nIbnI”

Joe Tanti

Sid ta’ gabbana li tinsab il-Qawra, fiΩ-Ωona mag˙rufa b˙ala Ta’ Fra Ben, qieg˙ed ikollu jara n-negozju tieg˙u sejjer lura ftit ftit hekk kif gabbana o˙ra li tinsab ftit passi biss ’il bog˙od minn tieg˙u, qieg˙da tibqa’ tifta˙ matul ix-xitwa minkejja li m’g˙andhiex permess biex tag˙mel dan, b’detriment g˙all-gabbana tieg˙u. RITIANNE AGIUS iltaqg˙et ma’ JOE TANTI fil-gabbana tieg˙u ‘Champion Snack Bar’ fil-Qawra, fejn b’dispjaçir tkellem dwar dak li hu u familtu qeg˙din ikollhom jg˙addu minnu min˙abba li l-awtoritajiet qed jippersistu li jag˙lqu g˙ajnejhom g˙all-illegalitajiet. Ilu armat bil-gabbana g˙al 28 sena Joe Tanti jirrakkonta li ilu armat bil-gabbana ta˙t Fra Ben g˙al iktar minn 28 sena. Fil-bidu kellu gabbana li kienet iktar qrib tal-ba˙ar, iΩda madwar 15-il sena ilu ng˙ata permess biex jarma gabbana eqreb tal-promenade. Minn dak iΩ-Ωmien Joe baqa’ jopera lgabbana Champion Snack Bar flimkien ma’ martu u numru ta’ impjegati. Minkejja li n-negozju naqqas fl-a˙˙ar ftit snin hekk kif il-Gvern ftit li xejn investa fl-in˙awi tal-Qawra, madankollu Joe jg˙id li bil-bΩulija rnexxielu jΩomm in-negozju tieg˙u fuq saqajh. Il-problemi bdew proprju din ix-xitwa, meta gabbana o˙ra simili g˙al tieg˙u fet˙et ftit passi biss ’il bog˙od u bdiet topera matul dan l-ista©un ming˙ajr permess. Joe jispjega li g˙alkemm il-kunçett talkompetittività fih innifsu huwa wie˙ed tajjeb u li kul˙add g˙andu dritt ja˙dem, madankollu f’din iΩ-Ωona fix-xitwa nnegozju jnaqqas ˙afna, u ma jkunx hemm biΩΩejjed klijenti g˙al Ωew© gabbani. Iktar minn hekk il-gabbana l-©dida hija vanta©©jata iktar minn tieg˙u f’Ωew© aspetti, bil-konsegwenza li qed te˙odlu l-klijentela tieg˙u. L-ewwel vanta©© huwa marbut malpoΩizzjoni tal-gabbana, li tinsab iktar qrib tal-promendade minn dik ta’ Tanti. Dan ifisser li biex jinΩlu g˙all-gabbana ta’ Tanti l-klijenti jridu jg˙addu bilfors minn quddiem il-gabbana l-o˙ra, u ˙afna minnhom jag˙Ωlu li jieqfu hemmhekk. It-tieni vanta©© huwa marbut mal-prodotti mibjug˙a, hekk kif ilgabbana l-©dida tifla˙ tbaxxi l-prezzijiet min˙abba li m’g˙andhiex l-ispejjeΩ ta’ eluf fuq iç-çens g˙all-konçessjoni tal-art b˙alma g˙andu Tanti. L-awtoritajiet jag˙lqu g˙ajnejhom g˙allillegalitajiet Joe jispjega li l-gabbana l-©dida tpo©©iet hawnhekk temporanjament is-sena li g˙addiet peress li g˙addej pro©ett fiΩΩona li fiha kienet qieg˙da topera qabel. Madankollu l-permess ta’ din ilgabbana kien biss g˙all-˙ames xhur talista©un sajfi, çjoè bejn Mejju u Ottubru. Matul dan iΩ-Ωmien Joe jg˙id li m’g˙andu l-ebda problema bl-operat tal-gabbana l-©dida, g˙aliex g˙alkemm xorta tnaqqaslu n-negozju, iΩda talinqas matul dawn ix-xhur ikun hemm biΩΩejjed klijenti g˙aΩ-Ωew© gabbani. IΩda meta g˙adda l-15 ta’ Ottubru, iddata li fiha suppost din il-gabbana kellha tag˙laq, din xorta baqg˙et g˙addejja bl-operat tag˙ha, peress li kienet ing˙atat konçessjoni biex topera g˙al xahrejn o˙ra sal-a˙˙ar tas-sena. B’detriment g˙an-negozju tieg˙u, Joe jg˙id li kellu jie˙u paçenzja u jistenna ssena l-©dida biex forsi jer©a’ jakkwista n-negozju tieg˙u. IΩda nhar l-Ewwel tas-Sena, meta suppost li l-gabbana l-©dida ma re©g˙etx infet˙et, din kienet qieg˙da topera, u baqg˙et topera anki fil-jiem ta’ wara. Kien hawnhekk li Joe ©ibed l-attenzjoni tal-awtoritajiet dwar din l-illegalità.

Il-gabbana miftu˙a nhar il-Óamis 24 ta’ Jannar, 2013

Jg˙id li tkellem ma’ uffiçjali tadDipartiment tal-Artijiet li huma inkarigati mill-infurzar. Min-na˙a tag˙hom dawn ikkonfermaw li l-gabbana kienet qieg˙da topera ming˙ajr permess u li kienu se jie˙du azzjoni. Minn hawnhekk Joe jispjega li l-uffiçjali tal-infurzar ©ew iktar minn darba flimkien mal-pulizija bl-iskop li jwaqqfu l-gabbana milli topera, iΩda g˙al xi ra©uni l-infurzar kull darba ji©i sospiΩ wara li ssir telefonata mis-sidien tal-gabbana lil persuni mhux mag˙rufa. Joe jistqarr li g˙andu informazzjoni li fil-jiem li ©ejjin tista’ tkun qieg˙da tin˙are© estensjoni biex din il-gabbana

tkompli topera matul ix-xhur ta’ Frar u Marzu, minkejja li mhuwiex komuni li dawn it-tip ta’ estensjonijiet jing˙ataw darbtejn fuq xulxin b’dan il-mod. Joe jispjega li tliet snin ilu ng˙ata konçessjoni tal-art biex ikun jista’ jopera l-gabbana tieg˙u g˙al 25 sena. G˙al dan il-permess Joe j˙allas ftit iktar minn €20,000 fis-sena, li jammontaw g˙al madwar €55 kuljum. Min-na˙a l-o˙ra, il-permess g˙all-gabbana l-o˙ra jiswa madwar €1,800, li jekk dan jifta˙ matul is-sena kollha allura jammonta g˙al madwar €5 kuljum. Id-differenza fil-˙las tal-permessi g˙aΩΩew© gabbani li qeg˙din joperaw fl-is-

tess post g˙alhekk hija ta’ €50 kuljum. Dan qed iwassal biex l-operat tal-gabbana tieg˙u ma jibqax sostenibbli hekk kif jitnaqqar ftit ftit permezz ta’ din ilkompetizzjoni in©usta. FiΩ-Ωjara li g˙amilt f’din il-gabbana stajt fil-fatt nara b’g˙ajnejja l-gabbana li qieg˙da topera ming˙ajr permess miftu˙a u mimlija bin-nies, filwaqt li lgabbana li qed topera b’mod le©ittimu spiççat kwaΩi vojta g˙al kollox. Is-sid ta’ din il-gabbana qed jappella lill-awtoritajiet biex jie˙du azzjoni milliΩjed fis quddiem dan l-abbuΩ li se jwassal biex ikissirlu n-negozju li dam snin twal biex jibni.

Gvern Laburista jibni bridge jew mina fil-bypass tal-Imrie˙el Din il-©img˙a l-Mexxej Laburista Joseph Muscat ˙abbar li gvern ©did kien se jibni footbridge jew tunnel fil-bypass talImrie˙el g˙all-benefiççju tar-residenti li jabitaw fl-oqsma taddjar biswit il-bypass. Gvern Nazzjonalista mhux biss naqas milli jinvesti fi pro©ett ta’ din ix-xorta, iΩda sa˙ansitra qal li dan il-pro©ett ma kienx se jsir u li ma kienx vijabbli. Waqt li kien qed i˙abbar il-proposta tal-PL, Dr Muscat fakkar kif fl-2010 l-OpoΩizzjoni kienet ressqet mozzjoni filParlament biex jinbena footbridge jew mina f’din iΩ-Ωona, iΩda l-Gvern kien ivvota kontra din il-mozzjoni minkejja lfatt li dawn ir-residenti Qriema kienu qeg˙din issegregati, u minkejja l-ammont kbir ta’ inçidenti li se˙˙ew f’din it-triq matul is-snin. L-ewwel fatalità f’din it-triq se˙˙et g˙oxrin sena ilu, meta kienet tilfet ˙ajjitha tfajla. Inçident ikrah kien ukoll dak tal-

2008, meta Ωag˙Ωug˙ minn Marsaxlokk tilef ˙ajtu wara li ˙abat ma’ si©ra u l-karozza ˙adet in-nar. Fl-istess post li miet dan iΩ-Ωag˙Ωug˙ kienet se˙˙et tra©edja o˙ra tliet snin qabel. Fit-tra©edja tal-2005 Ωew© tfajliet inqatlu meta ttajru minn vettura waqt li kienu qeg˙din jaqsmu t-triq. Il-vittmi kienu Emma Housley ta’ 17-il sena u Graziella Fenech ta’ 13-il sena. Minkejja dawn l-inçidenti kollha, sentejn ilu l-Ministru Austin Gatt qal li dan il-pro©ett ma kienx jag˙mel sens g˙aliex in-numru ta’ nies li jaqsmu l-bypass kien wie˙ed baxx. IΩda fl-istess waqt l-istess Ministru kien qed jibni pont li ma jwassal imkien, bl-ispiΩa ta’ €2.5 miljun. Biex ji©©ustifika dan il-pro©ett fil-Port il-Kbir il-Ministru Gatt kien qal li pajjiΩna jifla˙ jag˙mel pro©etti b˙al dawn g˙ax kien wie˙ed milliktar pajjiΩi fl-Unjoni Ewropea li g˙andu finanzi fis-sod.

27.01.2013

A˙barijiet

68 sena mill-˙elsien ta’ Auschwitz

Il-komunità internazzjonali llum qed tfakkar it68 anniversarju mill-˙elsien ta’ AuschwitzBirkenau. Dan kien l-akbar kamp tal-konçentrament li kienu g˙amlu l-qawwiet Nazisti matul it-Tieni Gwerra Dinjija, u fih huwa kkalkulat li mietu xejn inqas minn 1.1 miljun persuna. Il-Ìnus Mag˙quda g˙aΩlet is-27 ta’ Jannar b˙ala l-Jum Internazzjonali g˙at-Tifkira talOlokawst. Il-Ìnus Maqg˙uda tobbliga lill-pajjiΩi kollha membri tag˙ha biex f’dan il-jum jonoraw lill-vittmi li tilfu ˙ajjithom matul l-Olokawst, kif ukoll li jo˙olqu programmi edukattivi bl-iskop li ji©u evitati ©enoçidji o˙ra fil-futur. Il-kamp ta’ Auschwitz fil-Polonja kien jinsab 37 mil ’il bog˙od minn Krakow, qrib il-fruntiera mal-Ìermanja. Il-kamp kien mag˙mul minn kamp tal-konçentrament, kamp tal-esterminazzjoni u kamp tax-xog˙ol furzat. Il-kamp ta’ Auschwitz kiseb notorjetà b˙ala wie˙ed mill-ag˙ar kampijiet tal-konçentrament li kellhom in-Nazisti. Lejn nofs Jannar tal-1945 il-qawwiet Sovjetiçi bdew javvanzaw lejn il-kamp ta’ Auschwitz, u

g˙alhekk in-Nazisti bdew jevakwaw ilpri©unieri mill-kamp. Huwa stmat li madwar 60,000 pri©unier ©ew im©ieg˙la jimxu millkamp lejn il-belt ta’ Wodzislaw. Eluf o˙rajn inqatlu fil-jiem ta’ qabel ma bdiet l-evakwazzjoni. Is-suldati Nazisti bdew jisparaw fuq dawk kollha li jaqg˙u lura jew li ma jkunux jistg˙u jkomplu jimxu. Hekk kif il-pri©unieri kienu di©à dg˙ajfa mill-maltrattament li ng˙ataw filkamp, tul din il-mixja iktar intlaqtu ˙aΩin mittemperatura kies˙a ˙afna u mill-©u˙. G˙alhekk ma kinitx sorpriΩa li iktar minn 15,000 minnhom mietu fit-triq. Nhar is-27 ta’ Jannar 1945, l-armata Sovjetika da˙let fil-kamp ta’ Auschwitz u ˙elset madwar is-7,000 pri©unier li kienu g˙adhom hemm. Filma©©oranza tag˙hom dawn kienu tfal u persuni morda jew agunija. Huwa stmat li bejn l-1940 u l-1945 ittie˙du f’dan il-kamp xejn inqas minn 1.3 miljun pri©unier, li tal-inqas 1.1 miljun minnhom spiççaw inqatlu.

Il-POYC b’mediçini out of stock G˙al din l-elezzjoni, il-PN g˙aΩel li jpo©©i s-sa˙˙a b˙ala parti mis-slogan elettorali tieg˙u. Dan minkejja li ta’ kuljum g˙adna qed nisimg˙u g˙exieren ta’ nies jilmentaw dwar oqsma differenti relatati mas-sa˙˙a. Fost l-aktar ilmenti komuni li nisimg˙u hemm iddewmien esa©erat fit-taqsima tal-Emer©enza tal-Isptar Mater Dei u anke n-nuqqas ta’ sodod disponibbli f’dan l-istess sptar. Ilment ie˙or komuni li nisimg˙u huwa dwar ilmediçini out of stock, realtà li g˙adha mag˙na u li qieg˙da tolqot fil-la˙am il-˙aj lil mijiet ta’ persuni, laktar dawk anzjani u pensjonanti. Aktar kmieni din il-©img˙a, il-gazzetta KullÓadd kompliet tirçievi aktar ilmenti dwar mediçini li b˙alissa jinsabu out of stock mill-ispiΩeriji tal-g˙aΩla tieg˙ek. Fost il-prodotti mediçinali li jinsabu neqsin minn dawn l-ispiΩeriji hemm il-pilloli Lipanthyl tal-145mg li jittie˙du minn pazjenti li jbatu bil-kolesterol g˙oli. Anke l-pilloli Atenolol tal-100mg jinsabu out of stock , liema pilloli jittie˙du minn min ibati bilpressjoni. Anzjana li tkellmet mag˙na qalet li kull kaxxa Atenolol tinbieg˙ g˙all-prezz ta’ 12-il ewro u sa˙qet li kienet kostretta li tixtriha minn butha min˙abba li ma tistax toqg˙od ming˙ajr din il-mediçina.

Persuna o˙ra lmentat li fl-iskema Pharmacy of Your Choice (POYC) b˙alissa hemm nuqqas ta’ labar talpens li jintuΩaw minn min ibati bid-dijabete. Neqsin ukoll mill-IspiΩerija tal-G˙aΩla Tieg˙ek hemm ukoll diversi prodotti li ji©u kkunsmati minn persuni celiac fosthom baking powder, crackers u anke ˙obΩ bil-fibra. Persuna li hija celiac qaltilna li dawn il-prodotti di©à ilhom tliet ©img˙at out of stock. Intant, fi stqarrija, il-Kelliema Ewlenija Laburista dwar is-Sa˙˙a, Marie Louise Coleiro Preca, qalet li ssistema tal-IspiΩjar tal-G˙aΩla Tieg˙ek mhijiex qieg˙da til˙aq l-g˙anijiet ewlenin li g˙aliha ©iet imwaqqfa, g˙aliex il-Gvern m’g˙andux policy u pjan. Coleiro Preca qalet li mhux biss GonziPN waqa’

lura fil-weg˙da li kien g˙amel, li s-sistema tal-POYC se tkun infirxet ma’ Malta u G˙awdex kollu sal-2010, imma issa li beda x-xog˙ol biex tid˙ol is-sistema filkumplament tal-lokalitajiet f’Malta, il-Gvern m’g˙amel l-ebda reviΩjoni biex jilqa’ g˙an-nuqqasijiet li din is-sistema g˙andha. Il-Kelliema Laburista qalet li l-pazjenti g˙adhom qeg˙din jit˙abtu biex isibu l-mediçini li je˙tie©u, u biex forsi jinqdew qeg˙din ikollhom ji©ru millispiΩerija tal-g˙aΩla tag˙hom, g˙aç-Çentri tas-Sa˙˙a u l-Isptar Mater Dei. “Is-sistema t˙alliet fuq baΩi mill-aktar burokratika li ma tirriflettix miri ta’ effiçjenza u ˙effa fl-a˙jar interess tal-pazjenti, partikolarment dawk anzjani u vulnerabb-li. BiΩΩejjed jekk nie˙du l-eΩempju li l-POYC jissupp-lixxu mediçini g˙al xahrejn u mhux g˙al tliet xhur b˙all-ispiΩeriji tal-Gvern. Dan qieg˙ed jikkawΩa aktar ta˙bit u ©iri g˙all-pazjenti,” sa˙qet Marie Louise Coleiro Preca. Il-Kelliema Laburista temmet tg˙id li l-problema kontinwa tal-mediçini out of stock tibqa’ fost id-diffikultajiet ewlenin li l-pazjenti qeg˙din jiffaççjaw u li qieg˙da tikkawΩalhom tbatijiet kbar, inkluΩ fl-aspett finanzjarju u dan kollu jirrifletti kemm il-Gvern ta’ GonziPN ja˙dem ming˙ajr pjan u g˙andu prijoritajiet Ωbaljati.

27.01.2013

Intervista

“JOSEPH MUSCAT IRNEXXIELU JIFTAÓ IL-PARTIT BERAÓ” Dr George Vella Dr GEORGE VELLA huwa tabib tal-familja miΩ-Ûejtun u Membru Parlamentari Laburista veteran. Minbarra l-professjoni tieg˙u fil-qasam mediku, George g˙andu wkoll esperjenza twila fil-politika barranija, u fil-fatt huwa l-Kelliem Ewlieni Laburista g˙allAffarijiet Barranin. George se jkun qed jer©a’ jikkontesta l-elezzjoni ©enerali li jmiss mal-PL. F’din l-intervista t-Tabib George Vella jitkellem ma’ RITIANNE AGIUS dwar tfulitu u lesperjenza twila tieg˙u fil-politika, kif ukoll dwar il-mod li bih ra lill-PL u lil pajjiΩna jinbidel maΩ-Ωminijiet. Twieled ©o xelter waqt bumbardament mill-ÌermaniΩi George Vella jirrakkonta kif twieled waqt l-ag˙ar bumbardamenti mill-ÌermaniΩi f’April tal-1942. Ommu wellditu fuq sodda fid-da˙la tal-air raid shelter li kien hemm fil-kantina tad-dar tannanniet tieg˙u fiΩ-Ûejtun. “Missieri kien ˙addiem it-Tarzna, u jien, ˙ija u o˙ti, trabbejna fis-snin ta’ wara l-gwerra. Ma konniex sinjuri, imma lanqas konna fqar.” George jg˙id li bejn il-bΩulija ta’ missieru, lg˙aqal ta’ ommu, u l-fsied taz-zijiet u n-nanniet, kellhom ˙ajja pjuttost komda fejn qatt ma naqashom xejn. Jg˙id li ommu kienet iffissata li tg˙allimhom l-iskola, u hu u ˙uh ˙adu l-edukazzjoni tag˙hom fil-Kulle©© De La Salle. “Il-valuri tal-˙ajja ˙adniehom mat-tag˙lim, imma l-aktar minn ˙dan il-familja. Ma nafx g˙aliex, dejjem kont ng˙id li rrid insir tabib. Nammetti li kont pruΩuntuΩ,” jistqarr George. Qatta’ ˙afna minn tfulitu u Ωg˙oΩitu b˙ala student jg˙ix u jistudja g˙and in-nanniet. Jiftakar kemm kien ma˙bub minnhom u miz-zijiet. “Dak iΩ-Ωmien kont attiv ˙afna filFederazzjoni Internazzjonali talAssoçjazzjonijiet tal-Istudenti talMediçina, u l-g˙ors tieghi kien li nikkorrispondi u nsiefer fil-vaganzi.” Sar tabib fl-1964, u immedjatament beda jg˙allem fid-Dipartiment talFiΩjolo©ija u Bijokimika fl-Università. Wara sentejn sar Uffiçjal Mediku fitTarzna, li dak iΩ-Ωmien kienet t˙addem aktar minn 5,000 ru˙. Ifforma l-fehma politika tieg˙u fit-Tarzna George jg˙id li nannuh kien eksStriklandjan u missieru qatt ma interessatu l-politika, madankollu kellu Ωew© zijiet li kienu Laburisti akkaniti. Kien mag˙hom li kellu xi esperjenzi ta’ xi meeting politiku. “Fl-irvellijiet tal-1958 kont di©à bdejt nirrifletti dwar politika, imma l-aktar li ffurmani f’fehmti dwar il-bΩonn li l˙addiem ikollu min jie˙u ˙sieb l-interessi tieg˙u u ji©©ieled g˙ad-drittijiet tieg˙u, kienu s-sitt snin li ˙dimt mal˙addiema tat-Tarzna, fejn rajt it-tbatija, it-taqtig˙ il-qalb, il-bΩulija u s-sinçerità tal-˙addiema li kuljum iridu jaqilg˙u lg˙ajxien tag˙hom bis-sa˙˙a ta’ dirg˙ajhom.” Din l-esperjenza, flimkien mal-valuri li ˙a mill-familja dwar rispett lejn ilfqir u l-batut, wassluh b’mod awtomatiku fi ˙dan il-Partit Laburista li dak iΩ-Ωmien kien it-tarka tal-fqir, u fonti tal-˙olqien tas-servizzi soçjali, li biddlu wiçç is-soçjetà Maltija.

Ikkontesta l-ewwel elezz-joni tieg˙u fl1976 iΩda ma telax. Imbag˙ad, fl-1978 irreΩenja l-IspiΩjar Attard Bezzina u George ©ie elett mal-ewwel count millbye election tieg˙u. “Ftit xhur wara li ©ejt elett, il-Prim Ministru Dom Mintoff kien talabni biex nibda nattendi l-Kunsill tal-Ewropa, speçifikament biex insiru nafu aktar dwar in-neighbourhood committees li dak iΩ-Ωmien kienu popolari ˙afna flEwropa. Minn hemm ˙adt l-ewwel esperjenzi sbie˙, u anke sodisfazzjon tal-parteçipazzjoni f’konferenzi internazzjonali. G˙araft kemm kien istruttiv, u kemm titg˙allem minn kuntatti internazzjonali b˙al dawn.” George iΩid jg˙id li dak iΩ-Ωmien kien iffissat fuq l-ambjent meta fl-Ewropa ftit kienu l-pajjiΩi li kellhom Ministru tal-Ambjent u l-kuxjenza ambjentali kienet g˙adha qed tibda. “Eventwalment g˙addejt g˙all-qasam tal-politika barranija, u dan is-su©©ett bqajt ng˙oΩΩu sal-lum.” Karriera politika mimlija memorji, emozzjonijiet u esperjenzi Mitlub jg˙id x’jikkunsidra b˙ala l-kisbiet tieg˙u fil-karriera politika, George jg˙id li diffiçli wie˙ed isemmi xi kisbiet partikolari, iΩda li bla dubju ta’ xejn jiftakar b’g˙oΩΩa l-mumenti meta Karmenu Mifsud Bonnici onorah billi nnominah Kap tal-Partit Laburista warajh. “Niftakar il-kampanji elettorali tal-

1996 ma’ Dr Alfred Sant u Dr George Abela, illum President tar-Repubblika. Niftakar l-impenn li bih ˙dimna u lfer˙ tar-reb˙a tal-1996.” George jg˙id li tg˙allem ˙afna miΩΩmien li l-PL g˙amel fil-gvern, u ma jinsa qatt is-sodisfazzjon li ˙ass meta lGvern irnexxielu j©ib f’pajjiΩna l-ministri tal-Affarijiet Barranin tal-pajjiΩi kollha tal-Unjoni Ewropea g˙al-laqg˙a storika tal-Proçess ta’ Barçellona fl1997. Jg˙id li daqstant ie˙or kien ta’ g˙afsa ta’ qalb l-inkwiet u t-taqlib li g˙addew minnu meta fl-1998 il-PL tilef it-tmexxija tal-pajjiΩ. “IΩ-Ωmien fl-oppoΩizzjoni matul issnin li g˙addew minn dakinhar, kienu snin iebsa li talbu minni u minn s˙abi determinazzjoni, sagrifiççju, ˙idma, u lealtà lejn il-Partit. Mumenti partikolarment impenjattivi kienu x-xhur u ssnin li fihom iddibattejna x’g˙andhom ikunu r-relazzjonijiet ta’ pajjiΩna malUnjoni Ewropea. Wara li l-poplu g˙amel l-g˙aΩla tieg˙u, George jg˙id li kellu l-unur li jintg˙aΩel biex ikun wie˙ed millewwel membri parlamentari osservaturi li pajjiΩna bag˙at fil-Parlament Ewropew. “Tg˙allimt, g˙amilt kuntatti kbar, u ˙ejjejt it-triq g˙al s˙abna li eventwalment marru jirrapreΩentawna b˙ala membri parlamentari Ewropej eletti minn pajjiΩna.” Il-PL g˙addej fuq mew©a ta’ popolarità George Vella jg˙id li l-qasam talPolitika Barranija m’g˙andux limitu, u

t-tibdil u ç-çaqliq g˙addej il-˙in kollu, tant li diffiçli wie˙ed jg˙id x’se jse˙˙ g˙ada. “L-importanti f’dan il-qasam huwa li wie˙ed ikun infurmat, ikun ippreparat, u fuq kollox ma jinsa qatt ipo©©i l-ewwel u qabel kollox l-interessi ta’ pajjiΩna f’kull deçiΩjoni u kull mossa li jkun se jag˙mel.” Dwar il-politika lokali, Dr Vella jg˙id li matul is-snin li ilu fil-politika l-affarijiet inbidlu g˙al kollox. Inbidel l-ambjent, inbidlu ç-çirkostanzi, u nbidlu lmetodi ta’ kif wie˙ed jag˙mel il-politika. “Nemmen li fil-preΩent il-PL g˙addej fuq mew©a ta’ popolarità min˙abba ttibdil radikali li ©ab mieg˙u l-Mexxej Laburista Dr Joseph Muscat. Tibdil fl-istil, tibdil fil-lingwa©© uΩat, tibdil fl-approçç g˙all-problemi eΩistenti, tibdil fid-dehra, tibdil fil-kunçett ta’ ‘partit’, u b’mod partikolari kif irnexxielu jifta˙ lill-Parit bera˙ u jittrasformah f’moviment modern, progressiv, u aktar liberali. Jekk ghamilt kisba tajba f’kemm ili fil-politika kienet dik li rnexxieli ‘nikseb’ lil Joseph Muscat g˙all-PL, u ng˙inu jsir il-Mexxej tieg˙u,” jistqarr George. George Vella jtemm jg˙id li din il˙idma politika tieg˙u matul dawn issnin kollha qatt ma kienet tkun possibbli li ma kienx g˙all-g˙ajnuna u linkora©©iment li dejjem sab minn martu Miriam u t-tfal, u l-appo©© diΩinteressat ta’ dawk l-eluf ta’ kostitwenti li elezz-joni wara l-o˙ra tawh appo©© u wrew fiduçja fih.

27.01.2013

Intervista

“Drittijiet g˙al persuni b’diΩabbiltà, mhux karità”

Philip Rizzo

Fil-jiem li g˙addew, il-PL ˙abbar numru ta’ proposti li l-g˙an tag˙hom huwa li j©ibu qabΩa fil-kwalità tal-˙ajja tal-persuni b’diΩabbiltà u anke j©ibu s-ser˙an tal-mo˙˙ g˙al min jie˙u ˙siebhom. Fost il-persuni li kienu minn ta’ quddiem li tkellmu pubblikament dwar l-inkwiet li g˙andhom g˙all-futur tal-persuni b’diΩabbiltà kien hemm Philip Rizzo, missier ta’ tifla ta’ 35 sena bid-down syndrome. KRISTA CARUANA tkellmet ma’ PHILIP RIZZO dwar il-problemi li qed jiffaççjaw nies b˙alu u anke dwar dak li jixtiequ g˙all-futur ta’ dawn il-persuni.

F il-Kungress tal -PL inti g˙amilt dikjarazzjoni li xxukkjajt li l kul˙add bi ha meta g˙edt li tixtieq li bintek li hija per suna b’diΩabbiltà tmut qablek. X’wasslek biex tag˙mel dikjarazzjoni b˙al din? Skont www.worldometers.info, illum fl-ewwel 17-il sieg˙a tal©urnata di©à twieldu 262,000 tarbija, li minnhom 250,000 huma mistennija li jkunu hekk imsej˙a ‘normali’, filwaqt li 12,000 o˙ra huma ‘an©li’ li ser ikollhom bΩonn ˙afna sapport, imma li ser ikunu qeg˙din jag˙tu im˙abba purissima li kull min imiss mag˙hom. Jiena wie˙ed mill-©enituri ferm iffortunati li g˙andi ‘an©lu’ li jisimha Philippa u li g˙alija hija grazzja g˙ax nies b˙alha huma mog˙tija biss lil wie˙ed minn kull 21 missier. Philippa t˙obbni bla kundizzjonijiet u jiena lest li mmut g˙aliha. Però, tant ninkwieta fuq il-futur tag˙ha li sa˙ansitra nixtieqha tmur tgawdi lÌenna eterna qabli! M’iniex wa˙di li ninsab f’din is-sitwazzjoni g˙ax b˙ali f’Malta hawn aktar minn 27,000 missier u 27,000 omm. X’ta˙seb li huma l-akbar diffikultajiet li qed jiffaççjaw b˙alissa l-persuni b’diΩabbiltà u l-familji tag˙hom u li temmen li g˙andhom ji©u indirizzati b’mod immedjat? Il-persuni Maltin u G˙awdxin b’diΩabbiltà je˙tie©u l-aktar issapport. Dan g˙andu jing˙atalhom bi dritt mhux b’karità u g˙andu jing˙atalhom tul ˙ajjithom kollha mill-ewwel ©ranet wara t-twelid tag˙hom sakemm jibqg˙u ˙ajjin. Dan is-sapport jista’ jing˙atalhom permezz ta’ programmi ‘˙olistiçi’ u li jkunu mog˙tija ming˙ajr ‘sulluzzu’, ji©ifieri ta’ spiss u b’mod regolari. Dan g˙andu jinkorpora fih ukoll ta˙ri© edukattiv li jmur lil hinn mill-età ta’ 16-il sena. Dan g˙aliex filwaqt li f’Malta 93% tal-hekk imsej˙a persuni ‘normali’ ja˙dmu, huma biss 4% tal-persuni b’diΩabbiltà li jinsabu fid-dinja tax-xog˙ol u qeg˙din ja˙dmu bi qlig˙. Dawn il-persuni je˙tie©u wkoll façilitajiet residenzjali u sapport morali meta l-©enituri tag˙hom imutu jew jixjie˙u

biex id-diΩabbli jintegraw verament u sewwa fis-soçjetà tag˙na. Però, g˙alija, il-weg˙da ewlenija li g˙amel Dr Joseph Muscat l-ewwel lili fil-pubbliku, imbag˙ad fuq il-mezzi tax-xandir u issa formalment fil-programm elettorali tieg˙u hija proprju dik l-aktar impenjattiva, dik tar-residenzi ©odda g˙ad-diΩabbli preferibbilment b’investiment kemm pubbliku u privat.

“B˙ala persuna li dejjem appo©©jajt lill-PN g˙al 60 sena minn ˙ajti, nist˙i ng˙id li Ωgur fl-a˙˙ar g˙axar snin il-PN kien totalment trux g˙as-su©©erimenti ta’ persuni b’diΩabbiltà, kif ukoll tal-©enituri u l-qraba tag˙hom”

Il-PN qieg˙ed jg˙id li huma dejjem ta’ prijorità l-persuni b’diΩabbiltà, inkluΩ dawk li g˙andhom diΩabbiltà mentali u intellettwali. B˙ala missier ta’ persuna b’di Ωabbiltà, kemm t˙oss li l-PN verament i kkommetta ru˙u f’dan i lqasam?

b’diΩabbiltà g˙andha pensjoni ta’ anqas minn 400 ewro fixxahar li permezz tag˙ha trid tmantni lilha nnifsiha b˙al kwalunkwe persuna o˙ra. Barra minn hekk, il-Gvern ma ˙asibx g˙al postijiet residenzjali ©odda, ˙lief g˙al xi 15-il persuna fis-sena. Jiena u ˙afna o˙rajn ninsabu konvinti li hemm bΩonn na˙sbu g˙al xi 150 persuna o˙ra fis-sena!

B˙ala persuna li dejjem appo©©jajt lill-PN g˙al 60 sena minn ˙ajti, nist˙i ng˙id li Ωgur fl-a˙˙ar 10 snin il-PN kien totalment trux g˙as-su©©erimenti minn persuni b’diΩabbiltà kif ukoll mill-©enituri u lqraba tag˙hom. Fost ˙afna, xhieda ta’ dan hemm il-fatt li sal-lum g˙adu ma jeΩistix programm serju ta’ early intervention u li persuna

Il-PL qieg ˙ed ji pproponi diversi miΩuri biex il-persuni b’di Ωabbiltà jkunu ji stg ˙u jg˙ixu ˙ajja a˙jar. Hemm xi proposti li laqtuk aktar minn o˙rajn? U b’liema mod ta˙seb li se jkunu qed jag˙tu sser˙an il-mo˙˙ lill-©enituri u lill-qraba tal-persuni b’diΩabbiltà? Il-PL g˙amel ‘ferrovija’ s˙i˙a ta’ proposti tajbin f’dan is-set-

wisq biex ikomplu jie˙du ˙siebhom kif jixtiequ.

tur u wieg˙ed ukoll li jkompli jΩid il-‘vaguni’ ta’ servizzi o˙ra

Proposta importanti li qieg˙ed jag˙mel il-PL fil-manifest elettorali tieg˙u hija li gvern ©did ine˙˙i t-taxxa tas-suççessjoni fuq il-wirt li jirtu l-persuni b’diΩabbiltà. X’ta˙seb dwar din il-proposta? Taxxa ta’ kwalunkwe natura fuq dawk li huma l-aktar filbΩonn hija ta’ stmerrija u mhijiex denja f’pajjiΩ demokratiku u Kristjan. Meta dan jitkompla filwaqt li jsiru weg˙diet ta’ tnaqqis ta’ taxxa g˙al dawk li jaqilg˙u aktar min 80,000 ewro fissena, allura din mhija xejn aktar minn indiçenza! Wasal iΩ-Ωmien li moviment politiku jer©a’ jibda ja˙seb laktar f’dawk li l-aktar g˙andhom bΩonn. Ming˙ajr bidla b˙al din, anke a˙na l-eksNazzjonalisti sa mit-twelid nag˙rfu li s-soçjetà Maltija qieg˙da tkompli tkun soçjetà in©usta u ma nixtiqux li t-tfal tat-tfal tag˙na jikbru j˙arsu ’l fuq lejn biss ftit familji li huma meqjusa b˙ala aktar ugwali mill-o˙rajn.

Ser iss Ser issir ir llaqgħa aqgħa għal għal dawk dawk kollha kollha li jixtiequ jgħinu fil-Kampanja Elettorali jixt iequ jg ħinu fi l-Kampanja E lettorali

tal-Avukat ta l-Avvukat Anton l-A Anton Refalo, Refalo, iid-Deputat d-Deputat L Laburista aburista għal għal G Għawdex. ħaw ħa wdex.

Data: IIl-Ġimgħa Data: l-Ġimgħa 1 ta’ ta’ F Frar rar 2013 Ħ in: Mis-7.00p m ‘‘il il q uddiem Ħin: Mis-7.00pm quddiem P ost: P aradiso, Xl endi Post: Paradiso, Xlendi

27.01.2013

Opinjoni

ID F’ID mAÇ-ÇITTADIn

Aktar investiment mill-Kunsill ta’ Óal Tarxien

Mario Fava email keaneo@onvol.net

TuriΩmu sostenibbli fil-villa©© tal-kultura u storja – Dan huwa t-titolu ta’ pro©ett ©did li qieg˙ed isir mill-Kunsill Lokali ta’ Óal Tarxien li issa xxog˙lijiet tieg˙u waslu fl-a˙˙ar faΩijiet tag˙hom u dalwaqt se ji©i inawgurat. L-g˙an ta’ dan il-pro©ett huwa rifless fl-istess titlu tieg˙u sabiex ikattar turiΩmu sostenibbli f’Óal Tarxien u fla˙˙ar mill-a˙˙ar allura jkun qieg˙ed igawdi wkoll pajjiΩna. Dan g˙aliex Óal Tarxien mhux mog˙ni biss bit-tempji Neolitiçi, iΩda g˙andu wkoll diversi postijiet o˙ra li hemm marbuta mag˙hom arkitettura u storja mill-isba˙ li to˙odna lura s-snin. Huwa g˙alhekk u b’dan l-impenn tal-Kunsill Lokali li jkompli jkattar teΩori simili, li iktar Maltin u turisti qed iΩuru dawn is-siti. Kien g˙alhekk li dan ilKunsill applika g˙al fondi Ewropej ta˙t il-programm ERDF 213 Priority Axis 1u li huma marbuta ma’ dawn it-tip ta’ pro©etti. Dan il-pro©ett ser jiswa madwar €356,318.00. 85% minn dawn il-fondi ser ikunu ffinanzjati mill-Unjoni Ewropea, filwaqt li l-15% l-o˙ra ©ejjin minn fondi lokali. Fil-fatt saret ukoll talba lillBord ta’ Evalwazzjoni fi ˙dan l-uffiççju tal-Prim Ministru g˙all-g˙ajnuna finanzjara fejn ©ie ffirmat ftehim ta’ aççettazzjoni u l-Kunsill kellu t-talba tieg˙u milqug˙a, biex ©iet approvata s-somma ta’ €45,407.00. Fl-ewwel nofs ta’ din is-sena s-somma ©iet mog˙tija lillKunsill Lokali waqt çerimonja li saret fit-12 ta’ Settembru 2012. Il-kumplament ser jing˙ata hekk kif il-pro©ett ikun konkluΩ. Meta ©ie ppjanat dan il-

Il-Kunsill Lokali ta’ Óal Tarxien jispjega lill-istampa l-g˙an ta’ dan il-pro©ett pro©ett, il-Kunsill ˙a ˙sieb li jkun hemm ukoll miΩuri ambjentali u dan sar billi ©ew installati l-pannelli fotovoltajçi u anki sar uΩu minn bozoz energy saving biex b’hekk ikompli jkun konformi wkoll mal-patt tas-sindki u jkompli jnaqqas l-emissjonijiet, mhux biss fil-lokal tieg˙u iΩda wkoll jg˙in biex dawn jonqsu filpajjiΩ. Il-Kunsill ˙aseb ukoll li permezz ta’ ©iebja ji©i mi©bur lilma tax-xita sabiex dan iservi kemm g˙al-latrina li se tkun qieg˙da tifforma parti millpro©ett kif ukoll sabiex jissaqqa l-©nien Ωg˙ir ta’ maddawrha. Dan kompla jag˙mel dan il-pro©ett aktar sostenibbli anke mil-lat ta’ ener©ija u rriΩors tal-ilma. Xi ˙a©a interessanti hi li f’nofs il-pjazzetta ta’ dan ilpro©ett ©iet installata gazebo kbira sabiex minnha jibda jopera pro©ett Ωg˙ir ta’ manifattura ta’ arti©©janat Malti u li se tkun immexxija mir-residenti stess. Dan se jg˙in fuq Ωew© bina-

rji: is-seng˙a u l-arti tradizzjonali Maltin jibqg˙u ji©u kkultivati u inkora©©iti u ser isservi wkoll biex ir-residenti jkollhom sehem s˙i˙ u dirett fixxog˙ol li jkun qieg˙ed jag˙mel il-Kunsill billi bil-parteçipazzjoni tag˙hom i˙ossuhom parti integrali minn dak li jkun qieg˙ed isir fil-lokal tag˙hom. Dan iwassal biex, kif jg˙idu l-IngliΩi, ikun hemm sens ikbar çiviku u jissa˙˙a˙ is-sense of belonging fil-lokalità. G˙alhekk, dawk interessati jew li huma kapaçi ja˙dmu larti©©janat, ser ji©u mistiedna biex ja˙dmu u jesebixxu xxog˙ol tag˙hom minn ©o din il-gazebo stess. B’hekk meta t-turist ikun qieg˙ed iΩur dan il-post, mhux biss jara dan ix-xog˙ol tradizzjonali, iΩda jkun jista’ wkoll jixtri minn dawn il-prodotti. B’hekk ikun qed ji©i offrut servizz kemm lir-residenti kif ukoll lit-turist li wara kollox ittnejn g˙andhom bΩonn xulxin. Iwassal ukoll biex bi pro©ett simili jitkattar iktar in-negozju fil-lokalità.

Ódejn it-tempji, g˙all-benefiççju ta’ dawk li jΩuruhom, ©iet installata gabbana Ωg˙ira biswithom u li minnha ser jibda jing˙ata materjal, tag˙rif u informazzjoni kif wie˙ed g˙andu jag˙mel mixjiet informattivi f’Óal Tarxien. Mhux biss, iΩda wkoll informazzjoni dwar postijiet ta’ interess storiku madwar ilpajjiΩ kollu. Dan jorbot ma’ pro©ett ie˙or li dan il-Kunsill kien g˙amel fejn kien ©ie ppublikat ktieb ta’ informazzjoni kif it-turist g˙andu jsib erba’ mixjiet differenti f’Óal Tarxein u li jwassluh f’postijiet storiçi u ta’ interess. Dawk li jΩuru l-post, ser jing˙ataw ukoll interactive DVD li jispjega dawn il-mixjiet li tista’ ti©i ttrasferita fuq MP3 u permezz ta’ ktejjeb ikunu jistg˙u jsegwu l-postijiet differenti. Fil-pjazza l-kbira ©ew installati wkoll bankijiet bl-imwejjed fejn wie˙ed ikun jista’ joqg˙od komdu jistrie˙ u sa˙ansitra jie˙u l-kolazzjon. Dan il-post ©ie msemmi Ìnien Velko Turnovo g˙all-belt kulturali Bulgara li dan il-Kunsill g˙andu ftehim ta’ ©emella©© mag˙ha. Benefiççju ie˙or li ser jo˙loq dan il-pro©ett huwa li b’kollaborazzjoni ma’ operaturi, speçjalment il-gwidi tat-turisti, ser issir promozzjoni aktar tanna˙a tax-Xlokk ta’ Malta filqasam turistku, li huwa wie˙ed mill-pilastri ewlenin tal-ekonomija Maltija. Çertament li din l-inizjattiva u o˙rajn b˙alha jkompu jpo©©u lil dan il-Kunsill Lokali fuq quddiem nett, flimkien ma’ kunsilli o˙rajn li qeg˙din jag˙mlu l-almu tag˙hom biex jag˙tu spinta ©dida lil din ilparti ta’ Malta.

Iktar pro©etti g˙at-tfal Qriema Ikompli l-programm ta’ ˙idma mill-Kunsill Lokali ta’ Óal Qormi biex aktar spazji miftu˙a jing˙ataw liç-çittadin, b’mod partikolari lit-tfal Qriema. Dan sabiex l-istess tfal ikollhom aktar postijet ta’ rikreazzjoni. Riçentament, bandli ©odda ©ew installati fiΩ-Ωona residenzjali ta’ Ta’ Farsina. Dan il-pro©ett jinkludi fost l-o˙rajn tapit apposta g˙as-sigurtà tat-tfal, bandli u g˙amara o˙ra li sservi biex it-tfal ikollhom fejn jilag˙bu bla perikli. Dan ikompli jikkonferma l-politika talKunsill Lokali ta’ Óal Qormi biex it-tfal ikunu fiç-çentru tal-˙idma tieg˙u. Hemm il-˙sieb li dawn il-bandli jkunu wkoll mg˙ammra b’kameras tas-sigurtà biex ikunu ta’ prevenzjoni kontra vandaliΩmu u anki b˙ala mezz ta’ zieda fis-sigurtà. Barra dan il-pro©ett sar investiment ie˙or fl-a˙˙ar ©img˙at fejn ©ew mibdula wkoll il-bandli li hemm f’Ωew© ©onna ewlenin f’din il-lokalità, mag˙rufa a˙jar b˙ala Citta Pinto. Dawn huma l-playing fields ta’ ©nien Federico Maempel u lo˙rajn li hemm fi ©nien De La Cruz. Filwaqt li nifra˙ lill-Kunsill Lokali kollu ta’ Óal Qormi tal-˙idma tieg˙u, nappella biex kul˙add jibΩa’ g˙al investimenti b˙al dawn li jsiru fil-lokalitjajiet rispettivi.

Infakkar li kulma jsir minn xi kunsill lokali jew ie˙or, dan isir minn fondi pubbliçi li nikkontribwixxu g˙alihom ilkoll.

G˙aldaqstant, jekk nag˙mlu xi forma ta’ vandaliΩmu, dan inkunu qed nag˙mluh g˙al spejjeΩ tag˙na stess.

27.01.2013

AnaliΩi

Sav. Onar Ola

l-AWTORITÀ TAx-xANdIR TERÌA’ TIKKUNdANNA lIl lOU BONdI L-Awtorità tax-Xandir g˙al darb’ohra re©g˙et ikkundanna lill-preΩentatur Lou Bondi ghall-mod parzjali u parti©©jan li bih imexxi l-programmi tieg˙u fuq l-istazzjon nazzjonali. Min din il-pa©na ilna nsostnu xhur s˙a˙ li Bondi messu jtella’ l-programmi tieg˙u fuq l-istazzjon talPartit Nazzjonalista g˙aliex il-passjoni politika tieg˙u ma t˙allihx ikun preΩentatur bilancjat u imparzjali. Il-Partit Laburista ilu xhur s˙a˙ jitlob lill-PBS biex jirregola ru˙u dwar l-iΩbilanç u l-imparzjalità li g˙addejjin il-˙in kollu, minn sbie˙ il-jum sa tard billejl b’firxa kbira ta’ programmi ta’ ©rajjiet kurrenti u fil-bullettini tal-a˙barijiet. Imma forsi li l-programm Bondi+ huwa l-aktar wie˙ed li fih tidher bl-aktar mod sfaççjat li dan il-programm qieg˙ed hemm sempliçiment biex iwassal la©enda tal-Partit Nazzjonalista u jattakka lill-Partit Laburista f’dak kollu li jg˙id u jag˙mel.

Il-programm li tella’ Bondi li fih kellu mistiedna lillViçi Kap Nazzjonalista Simon Busuttil u d-Deputat Mexxej Laburista Toni Abela, kien wie˙ed li fih Bondi wera kemm kien parti©©jan fil-konfront tal-Partit Laburista. Kien g˙alhekk li l-Partit Laburista ressaq protest quddiem l-Awtorità tax-Xandir li fih stqarr li Bondi kellu attitudni skorretta fil-konfront tal-kelliem Laburista. Il-Partit Laburista sostna li Bondi beda ja©ixxi b’mod li jinterrompi lil Toni Abela u jag˙mel tentattivi biex ilmistoqsijiet li huwa beda jag˙mel ji©u mwie©ba kif ried il-preΩentatur tal-programm. Il-Partit Laburista fil-protest tieg˙u qal li Bondi agixxa b’nuqqas ta’ imparzjalità fit-trattament tieg˙u ta’ Toni Abela meta mqabbel ma’ kif ittratta lil Simon Busuttil u li Bondi bl-agir tieg˙u kien qieg˙ed jikser ir-regolamenti tax-xandir. L-Awtorità tax-Xandir rat il-filmati tal-programm u

Il-PBS IKOMPlI JISfIdA lIll-AWTORITÀ TAx-xANdIR Minflok g˙amel dak li kellu jag˙mel u jaççetta d-deçiΩjoni talAwtorità tax-Xandir b˙ala l-awtorità regolatorja skont ilKostituzzjoni, il-Public Broadcasting Services re©a’ sfida lillAwtorità tax-Xandir u ˙abbar li kien se jtellag˙ha l-Qorti fuq din id-deçiΩjoni. Messu jist˙i min imexxi x-xandir nazzjonali f’pajjiΩna li minflok ma jag˙ti l-eΩempju ta’ rispett lejn id-deçiΩjonijiet ta’ awtorità kostituzzjonali, juri fil-miftu˙ antagoniΩmu lejn id-deçiΩjonijiet tag˙ha u sa˙ansitra jisfidaha billi jo˙ro© u jiddefendi preΩentatur daqstant Ωbilançjat fil-konfront tal-Partit Laburista. Dawn huma affarijiet bla preçedent fl-istorja tax-xandir pubbliku f’pajjiΩna u mur ara x’kien jinqala’ li kieku sfida b˙alma saret millPBS lill-Awtorità tax-Xandir ©rat kieku fil-gvern kien hemm il-Partit Laburista. Min qieg˙ed imexxi l-PBS u partikolarment min g˙andu rresponsabbiltà tal-bord editorjali tal-PBS qieg˙ed ja˙seb li huwa ’l fuq mil-ligi u li f’mument daqstant delikat fl-istorja politika ta’ pajjiΩna, propju lejlet elezzjoni ©enerali, jista’ jibqa’ g˙addej blisfaççatiΩmu u l-parti©©janiΩmu li g˙addej b˙alissa fil-programmi kollha ta’ ©rajjiet kurrenti u l-bullettini tal-a˙barijiet li qed jixxandru. L-interess ta’ min qed imexxi l-PBS illum huwa biss li jaqdi millkoxxa lil-GonziPN fl-a˙˙ar tentattiv iddisprat biex i˙allu lil Lawrence Gonzi mka˙˙al mas-si©©u tal-poter. Din hija gravi ˙afna u li f’kampanja elettorali kollox jibqa’ g˙addej qisu mhu ji©ri xejn, mhux g˙ajr theddida kbira g˙ad-demokrazija f’Malta.

semg˙et ix-xhieda li ressqu l-partijiet involuti fil-kaΩ u laqg˙et l-ilment tal-Partit Laburista f’dak li jirrigwardja l-attitudni skorretta u n-nuqqas ta’ imparzja-lità millpreΩentatur fil-konfront tal-kelliem Laburista. L-Awtorità qalet li l-preΩentatur irid i©orr ir-responsabbiltà ta’ kif jitmexxa l-programm u g˙andu jara li ma jid˙olx f’battibekki mal-mistiedna tieg˙u. Bondi da˙al f’dawn il-battibekki u g˙aldaqstant l-im©iba tieg˙u ©iet iddikjarata skorretta. L-Awtorità qalet ukoll li l-clips kollha li ppreΩenta Bondi kienu kollha f’direzzjoni wa˙da, ji©ifieri li tpo©©i f’poΩizzjoni diffiçli lid-Deputat Mexxej Laburista. Il-clips kienu juru parti biss mill-istampa kollha tassu©©ett li kien qed ji©i diskuss u Ωidiet tg˙id li l-clips u features f’dawn it-tip ta’ programmi g˙andhom jirriflettu b’mod bilançjat l-fehmiet tal-partijiet kollha kkonçernati.

BUllETTINI TAl-AÓBARIJIET ÛBIlANÇJATI Kull min isegwi l-bullettini tal-a˙barijiet tal-PBS m’ghandux g˙alfejn ifittex ˙afna biex jinnota lmod Ωbilançjat u mmanipulat kif qed jitwasslu lill-pubbliku Malti f’dan iΩ-Ωmien kruçjali ftit ©img˙at biss qabel l-elezzjoni ©enerali. Mill-mod kif jippustjaw l-a˙barijiet fl-ordni li jidhru, sal-g˙aΩla ta’ x’jixxandar mill-a˙barijiet internazzjonali, sal-mod kif jiddiskriminaw dwar kif jirrappurtaw l-attivitajiet tal-mexxejja politiçi u anke g˙all-mod kif qed jittrattaw l-attivitajiet talPrim Ministru u l-Ministri tal-Kabinett, kollox immirat biex jiΩvanta©©ja lill-Partit Laburista. Rajna fl-a˙˙ar jiem bullettini tal-a˙barijiet b’ripetizzjonijiet kontinwi dwar il-postijiet taxxog˙ol li jg˙idu li ˙olqu n-Nazzjonalisti fl-a˙˙ar ˙ames snin ming˙ajr ma jissustanzjaw dawn iççifri. F’kull okkaΩjoni, meta jintervistaw lill-mexxejja politiçi, jaraw kif se jippruvaw jimbarazzaw lillMexxej Laburista filwaqt li lil Gonzi jittrattawh bl-ingwanti tal-˙arir, b’mistoqsijiet façli u li kul˙add ikun jaf minn qabel it-twe©ibiet tag˙hom. Kull meta l-Partit Laburista jressaq proposti sinjifikanti u dakinhar ma jkun sar xejn mill-kamp Nazzjonalista, it-taqsima tal-bullettin tal-a˙barijiet

dwar il-kampanja elettorali tintefa’ lura fil-bullettin tal-a˙barijiet biex titnaqqas l-importanza tag˙hom. Meta mbag˙ad Gonzi jkollu xi konferenza tala˙barijiet bit-t˙abbira ta’ xi proposti tal-partit tieg˙u, tarahom jibdew bih fil-bullettin tal-a˙barijiet. Imbag˙ad g˙andna l-attivitajiet kollha talGvern li qed ji©u ttrattati separatament mill-attivitajiet tal-kampanja elettorali. Dan qed jo˙loq Ωbilanç kbir fil-konfront tal-PL li qieg˙ed ikun Ωvanta©©jat g˙aliex in-natura talattivitajiet tal-Gvern hija biss wa˙da ta’ propaganda partij©©jana u fta˙ir fil-vojt bi Ωjajjar ma jaqtg˙u xejn tal-Prim Ministru, ministri u segretarji parlamentari f’attivitajiet bla ebda valur ta’ a˙bar. Min hu responsabbli minn din il-manipulazzjoni kollha messu jist˙i li niΩΩel lix-xandir nazzjonali m˙allas minn flus il-poplu f’dan il-livell daqstant baxx ta’ politika parti©©jana, Ωbilanç u imparzalità kontinwa. It-tentattiv tal-klikka li ˙atfet f’idejha x-xandir nazzjonali huwa li tibqa’ ΩΩomm il-poter bilg˙an a˙˙ari li t˙alli fil-poter lill-klikka li ˙atritha, il-klikka ta’ GonziPN.

JOSEPH: MAlTA lI RRId NgÓIx fIHA Joseph – Malta li rrid ng˙ix fiha. Dan huwa t-titlu tal-ktieb dwar il-Mexxej tal-Partit Laburista Joseph Muscat, li kien imniedi llum fiç-Çentru Nazzjonali Laburista fil-Óamrun. Fi tmiem il-preΩentazzjoni mill-awtur Cyrus Engerer, Joseph Muscat qal kif dan il-ktieb jinkludi fih l-ideat ta’ kif jixtieq li jara lil Malta. Il-Mexxej Laburista qal li l-Partit Laburista ser ikun qieg˙ed iwassal ilmessa©© tieg˙u b’mod poΩittiv anke jekk se jkun hemm min i˙amme©. Sa˙aq li l-messa©© tal-Partit Laburista g˙andu jkun wie˙ed ta’ g˙aqda. Il-Mexxej tal-Partit Laburista rringrazzja lil Cyrus Engerer u lit-tim kollu talSKS g˙ax-xog˙ol siewi li wettqu. Min-na˙a tieg˙u Cyrus Engerer qal li l-ktieb huwa maqsum fi tliet taqsimiet. L-ewwel parti tinkludi bijografija kronolo©ika, it-tieni taqsima tinkludi l-parti minn fejn Joseph sawwar il-˙sibijiet tieg˙u, filwaqt li l-a˙˙ar parti tirrigwarda l-futur u Malta li jrid jg˙ix fiha Joseph Muscat. Cyrus Engerer appella lil kul˙add sabiex jing˙aqad ma’ dan il-Moviment g˙aliex kul˙add huwa milqug˙ b˙alma kien milqug˙ hu sentejn ilu. Engerer irringrazzja lil bosta persuni li taw kontribut sabiex dan il-ktieb seta’ jsir.

27.01.2013

Intervista

“MALTA TRID PARTIT B’IDEAT ÌODDA LI JGÓAQQDU LIN-NIES” Dr Joseph Sammut Dr JOSEPH SAMMUT li huwa avukat, minbarra d-diversi karigi li okkupa fil-livell lokali, matul dawn l-a˙˙ar ˙mistax-il sena serva wkoll b˙ala Membru Parlamentari Laburista. F’din l-intervista Joseph Sammut tkellem ma’ RITIANNE AGIUS dwar il-˙idma politika tieg˙u fil-PL u fil-Moviment ©did li huwa bbaΩat fuq l-istess twemmin ta’ g˙aqda li huwa dejjem kien jemmen fih.

Passat impenjattiv b’sehem f’diversi oqsma

il-familja li qieg˙ed iΩurha f’ambjent familjari. Joseph jg˙id li tul il-karriera tieg˙u b˙ala MP qatt ma assista g˙al Parlament daqstant imqanqal u a©itat b˙all-a˙˙ar wie˙ed. Kienet amministrazzjoni li tat lok g˙al ˙afna moviment. “L-akbar kisba g˙alija u g˙all-PL kienet meta ressaqt il-mozzjoni kontra l-mod skandaluΩ li bih tressqet ir-riforma g˙at-trasport pubbliku. Kienet mozzjoni li ˙ar©et fil-bera˙ ilqasma fi ˙dan il-PN u l-mod kif ilGvern kien ma˙kum minn klikka ta’ nies li fl-a˙˙ar mill-a˙˙ar ma kienx jinteressahom l-interess tal-pajjiΩ, imma kif se jfarrku lil min waqfilhom u kif ser jakkomodaw lill-ftit, kontra l-interessi tal-˙afna. Kienet mozzjoni li ˙alliet impatt kbir fuq il-poplu, bil-Gvern ikollu jsejja˙ vot ta’ fiduçja. Joseph jissokta jg˙id li dan kien avveniment rari fl-istorja politika ta’ pajjiΩna u li l-grazzi tieg˙u tmur g˙al Dr Joseph Muscat li g˙o©bu jpo©©i lfiduçja tieg˙u fih sabiex ikun il-kelliem ewlieni g˙al dan is-settur, u anke g˙all-g˙ajnuna tieg˙u f’kull mument waqt dak l-episodju.

Dr Joseph Sammut huwa bin Carmelo u Dorothy neè Darmanin, imwieled ilKanada u residenti Ω-Ûurrieq. Illum miΩΩewwe© lil Sonia u g˙andhom tifel bl-isem ta’ Jordan. Attenda l-iskola primarja u sekondarja taΩ-Ûurrieq u wara l-Kulle©© San Albert fil-Belt Valletta. Iktar tard attenda s -sixth form talImsida u wara li studja fi Franza, kompla l-istudji fl-Università ta’ Malta fejn kiseb Dottorat fil-Li©i fl-1993. Beda l-prattika professjonali tieg˙u fiΩ-Ûurrieq u eventwalment feta˙ bosta uffiççji o˙ra fi n˙awi o˙ra. Kien ©ie elett fil-kunsilli lokali taΩ-Ûurrieq meta kienu saru l-elezzjonijiet lokali g˙allewwel darba fl-1993. Fl-1996 ikkontesta l-elezzjoni ©enerali mal-Partit Laburista, iΩda ©ie elett g˙all-ewwel darba fil-Parlament Malti fl-1998. Minn dak iΩ-Ωmien baqa’ ji©i elett. Madankollu Joseph jg˙id li ˙ajtu ma kinitx iddominata biss mill-politika, iΩda okkupa wkoll diversi karigi fil-livell lokali jew soçjali, fosthom Kaxxier tas-Soçjetà Banda Queen Victoria taΩÛurrieq; President tal-Kunsill Çiviku Ûurrieq; President tal-G˙aqda Nassaba Kaççaturi Konservazzjonisti, sezzjoni Ûurrieq; kif ukoll President tal-G˙aqda Imprendituri Maltin u G˙awdxin. Minn dejjem kien jemmen fl-g˙aqda Dwar ir-relazzjoni tieg˙u mal-politika, Joseph jistqarr li minn dejjem kien qrib tal-politika. O˙t ommu, Adelide Darmanin, kienet is-segretarja ta’ Agatha Barbara. “Kienu Ωew© persuni li ta’ spiss kont inkun fil-kumpanija tag˙hom, u f’dawk iΩ-Ωminijiet, partikolarment fis-snin sebg˙in, is-su©©etti li kienu jiddiskutu mal-©enituri tieg˙i kienu dejjem jittrattaw il-politika.” Però, g˙alkemm kiber f’ambjent totalment dominat minn twemmin Laburista ferventi, dejjem Ωamm il-politika barra mill-˙ajja tieg˙u ta’ kuljum. Jg˙id li ta’ età Ωg˙ira kien irrealizza illi ma tistax timxi bl-idea ta’ ‘huma u a˙na’, imma jrid ikun hemm ambjent fejn g˙alkemm il-persuni l-o˙ra huma ta’ twemmin differenti, jista’ jkun hemm sfera fejn din t˙alli barra d-distinzjoni politika u wie˙ed ikun jista’ jaqsam ˙sibijiet u anke sa˙ansitra ja˙dem flimkien. “Dan it-twemmin g˙eni ˙afna tul irrelazzjonijiet li kelli sew b˙ala student, mal-˙bieb tieg˙i, fuq il-post taxxog˙ol meta kont il-bank, kif ukoll b˙ala avukat. Huwa ta’ sodisfazzjon kbir meta tkun taf li min inkarigak, g˙alkemm huwa ta’ fehma politika dif-

Il-˙las tal-politika huwa s-sodisfazzjon ferenti, qieg˙ed jafda lilek professjonalment bi ˙wejjeg ta’ natura privata u dan sempliçiment g˙ax g˙andu fiduçja fik,” jistqarr Joseph. Il-PL g˙andu ideolo©ija ˙ajja u poΩittiva Mistqosi dwar dak li ˙ajru jikkontesta elezzjoni wara l-o˙ra, Joseph jg˙id li rra©uni hija wa˙da direttament marbuta mal-konvinzjoni tieg˙u li l-Partit Laburista biss jista’ jmexxi ’l quddiem il-bΩonnijiet tal-pajjiΩ. “Dejjem rajt l-ideolo©ija Soçjalista kif mag˙©una u m˙addma mill-Partit Laburista Malti b˙ala t-triq li verament tista’ twassal liç-çittadini Maltin kollha biex ikunu jistg˙u jirrealizzaw dak li j˙ossu, immaterjalment mit-twemmin politiku tag˙hom.” Joseph jispjega li ra dan il-kunçett ji©i introdott g˙all-ewwel darba filManifest Elettorali Laburista tal-1996, u li qieg˙ed ji©©edded illum bl-g˙ajta li l-Partit Laburista huwa dak il-partit mibni fuq g˙aqda ta’ nies li flimkien jiffurmaw moviment miftu˙ g˙al dawk l-ideat kollha, ©ejjin minn fejn ©ejjin, li jwasslu biex jitmexxew ’il quddiem laspirazzjonijiet tal-poplu. Huwa jissokta jg˙id li g˙alkemm huwa minnu li kull gvern i˙ares biex

imexxi l-pajjiΩ ’il quddiem, però hemm differenza baΩika: “Il-Partit Laburista mhux marbut, u l-ideolo©ija tieg˙u hija wa˙da ˙ajja u poΩittiva li tiΩvol©i maΩΩminijiet.” “Jekk Malta trid verament timxi ’l quddiem ma tistax tibqa’ marbuta ma’ sistemi tradizzjonali imma trid t˙ares lejn orizzonti ©odda u tibni niçeç ©odda li jiggarantixxu tibdil ekonomiku li j©ib mieg˙u ©id u prosperità,” jg˙id Joseph. “Malta trid partit b’ideat ©odda, b’miΩuri li jg˙aqqdu n-nazzjon biex b’hekk ma jkunx hemm ˙ela ta’ riΩorsi umani min˙abba l-firda li ©abet mag˙ha l-politika antikwata Nazzjonalista. Huwa ghalhekk li jiena g˙aΩilt li nikkontesta l-elezzjoni mal-PL. Dan huwa l-Partit li fih jiena nista’ nemmen, na˙dem u nimxi.” Il-mozzjoni fuq ir-riforma tat-trasport pubbliku Dwar l-ikbar kisbiet tieg˙u fil-qasam politiku, Joseph jg˙id li kisba kbira hija definittivament il-fatt li kiseb ilfiduçja tal-kostitwenti, l-impenn kontinwu tieg˙u permezz ta’ kuntatt li jinfirex fuq diversi oqsma, kif ukoll il-fatt li llum ma jqisx ru˙u b˙ala politiku li j˙abbat il-bieb, imma wie˙ed minn dik

Mitlub jag˙ti l-opinjoni tieg˙u fuq ilMoviment il-©did u t-tmexxija ta’ Joseph Muscat, id-Deputat Laburista jg˙id li t-twe©iba tie˙du lura g˙allewwel darba li ltaqa’ ma’ Dr Muscat: “Kien ftit wara li ˙a l-kariga ta’ Mexxej tal-Partit Laburista. Niftakar staqsejtu mistoqsija diretta personali g˙al liema g˙o©bu jirrispondi. Kien hawnhekk li rajt li ma’ Joseph Muscat tista’ ta˙dem.” “Rajt li Joseph i˙ares lejn il-politika mill-istess lenti li dejjem ˙arist lejha jiena – li l-politika mhix strument biex taqla’ l-flus. Li ridt naqla’ l-flus kont inkompli nikber u nissoda l-uffiççji legali tieg˙i fejn irnexxejt bil-kbir. Il-politika hija strument li trid twassal g˙al g˙an. Il-˙las tal-politika huwa ssodisfazzjon li jiena nkun parti minn dak il-partit li mexxa ’l quddiem viΩjoni u li kienet suççess g˙all-poplu Malti u G˙awdxi,” jg˙id Joseph. Dr Sammut jistqarr li l-Moviment immexxi minn Dr Muscat huwa bbaΩat fuq l-ideal li jg˙aqqad poplu u li jpo©©i l-Malta u l-G˙awdex fuq quddiem tal-mappa Ewropea. “Hija ˙olma, imma tista’ ssir realtà, u jekk na˙dmu lkoll flimkien jirnexxxilna, g˙ax il-Malti – anki f’pajjiΩ ˙addiehor u f’minoranza – dejjem irnexxa u ˙alla isem. Hekk ukoll jista’ jirnexxi f’pajjiΩu stess.”

27.01.2013

Kumment

Rajt ma rajtx, smajt ma smajtx

minn Invictus

L-ori©inal vs il-kopja

“Tivvutawx g˙all-kopja, ivvutaw g˙all-ori©inal, g˙ax dan tal-a˙˙ar biss g˙andu l-garanzija.” Hekk qieg˙ed jg˙id kontinwament l-a˙˙ar ritornell ta’ Lawrence Gonzi . “Vote for the real thing,” qieg˙ed jg˙idilhom bl-IngliΩ biex forsi jinstema’ aktar trendy. Din l-a˙˙ar ‘buzz phrase’ ta’ Lawrence Gonzi tista’ dda˙˙al fid-diffikultà li dak li-provru David Agius li Ωgur mhux kapaçi jiddistingwi bejn ori©inal u kopja, tant hu hekk li, ta’ beΩΩul li hu, inqabad jikkopja tliet darbiet fl-eΩamijiet universitarji. B’CV b˙al dak, ma tantx kien façli g˙alih iΩomm id-dixxiplina fuq ˙addie˙or b˙ala whip. Imma sewwa sew “Vote for the real thing” xi tfisser eΩattament?! Il-fjask tal-Arriva, il-˙adma tas-seklu talpower station tal-BWSC, is-serqa minn wara dahar ilpoplu ta’ €600 fil-©img˙a, l-iskandlu tal-Fairmount, ilfalliment tas-Sea Malta, il-bejg˙ lill-barrani tal-assi strate©içi tal-pajjiΩ li kienu jrendu g˙all-poplu Malti, ilbini tal-Parlament il-©did u tat-teatru bla saqaf, il-ghost town ta’ Smart City, Transport Malta/ADT u Awtorità Marittima impestati bil-korruzzjoni. Garanzija ta’ more of the same, biex anki a˙na nkunu g˙ednieha blIngliΩ, li jista’ joffriha biss il-Partit Nazzjonalista.

Prova aktar çara minn din tal-kolluΩjoni u talkumpliçità li teΩisti bejn GonziPN u Befana Galizia, ftit tista’ timma©ina. Imma issa g˙andna prova o˙ra ta’ kemm Befana Galizia hija kkunsidrata minn ta’ ©ewwa u tal-qalba fi ˙dan l-oligarkija GonziPN. Biex jippruvaw ixejnu l-effett devastanti tal-iskandlu tal- commissions fix-xiri taΩ-Ωejt mill-Enemalta, isSinjura Befana Galizia ppubblikat memo kunfidenzjali tal-2004 ta’ Tancred Tabone (li dak iΩ-Ωmien kien Chairman tal-Enemalta) fejn kien ittermina l-inkarigu li kellu Frank Sammut. Il-fatt li dan il-memo ©ie leaked fil-blogg ta’ Befana Galizia u mkien iktar, juri x’rabtiet intimi u mill-qrib li din g˙andha ma’ çerti ministeri tal-Gvern li kontinwament tfa˙˙ar fil-blogg tag˙ha, jixhed kemm din hija parti integrali mill-oligarkija ta’ GonziPN. Din il-‘kollaborazzjoni stretta’ bejn Befana Galizia u GonziPN turi wkoll g˙alfejn Lawrence Gonzi qatt ma kellu l-kura©© li jiddeplora u jiddisassoçja ru˙u mill˙mie© li jinkiteb minn Befana Galizia hija u tfendi favur GonziPN.

Befana Galizia Regoli stupidi Li Daphne Befana Galizia hija ingastata mal-magna ta’ GonziPN f’Tal Pietà u f’Kastilja, huwa fatt mag˙ruf li ma jista’ jmerih ˙add. B˙ala prova tan©ibbli ta’ dan, ftit tas-snin ilu kien inqala’ l-kaΩ fejn mistoqsijiet li kienu saru minn din il-gazzetta lill-Uffiççju tal-Prim Ministru, flimkien mat-twe©ibiet tag˙hom, kienu ©ew mg˙oddija lil Befana Galizia minn Gordon Pisani. Liema mistoqsijiet u twe©ibiet kienu dehru fil-blogg ta’ Befana Galizia qabel ma ©ew ippubblikati fil-gazzetta KullÓadd.

Qarrej ta’ din il-gazzetta esprima d-diΩappunt tieg˙u g˙all-mod imqit kif il-linja nazzjonali tal-ajru l-Air Malta ttrattat mieg˙u fil-vja©© lura lejn Malta minn Milan. Mix-xe˙ta l-Air Malta qieg˙da ©©ib ru˙ha b˙al linji tal-ajru low cost, billi l-ewwel tag˙ti x’tifhem li l-biljett tal-ajru huwa pjuttost ir˙is, imbag˙ad ©aladarba tkun ikkapparrat il-passi©©ier, ma tittrattax mieg˙u b’mod

ra©jonevoli. Dan il-passi©©ier, meta wiΩnulu l-bagalja fiç-checkin, sabu li din kellha aktar kilos mill-massimu permess u ©ie infurmat li kellu j˙allas 15-il ewro g˙al kull kilo Ωejjed li kellu. Dan il-passi©©ier ried li j˙allas cash, imma l-impjegata Taljana li kienet qieg˙da tie˙u ˙sieb iç-check-in desk tal-Lufthansa g˙an-nom tal-Air Malta, insistiet li jekk il-˙las ma jsirx permezz ta’ credit card, il-passi©©ier kien se jit˙alla l-art. Dan Ωgur mhuwiex mod kif l-Air Malta tipprova ΩΩomm il-klijentela eΩistenti mag˙ha u kif tkabbar innegozju tag˙ha, tirrifjuta li tit˙allas cash g˙al dak li tippretendi li hu dovut lilha, u thedded li t˙alli l-klijenti l-art min˙abba r-regoli stupidi tag˙ha. Insensittivi Dawk li qieg˙din imexxu l-kampanja GonziBusuttilPN ma tantx jidhru ffukati u jidhru pjuttost maqtug˙in mir-realtà li jg˙ixu fiha n-nies. G˙ax trid altru tkun insensittiv u maqtug˙ mir-realtà biex ittella’ attività b’Gonzi fit-tinda proprju fil-bokka ta’ Dock No. 1 fi Pjazza Gavino Gulia, Bormla, bit-tinda biswit it-t˙arbit u l-˙erba li g˙ad hemm ta’ pro©ett li ilu snin twal g˙addej u li g˙adu sal-lum mhux komplut wara li lkuntrattur ˙alla x-xog˙lijiet nofs le˙ja u spiçça mkeççi. Busuttil jiddiΩappunta Matul din il-©img˙a segwejt fuq it-televiΩjoni Ωew© dibattiti pubbliçi li kellu l-Viçi Kap Nazzjonalista Simon Busuttil ma’ esponenti tal-Partit Laburista, nhar l-Erbg˙a mad-Deputat Mexxej Laburista Toni Abela, u l-g˙ada filg˙odu man-Nutar Charles Mangion. FiΩ-Ωew© okkaΩjonijiet Simon Busuttil litteralment kien mitfi miΩ-Ωew© kelliema Laburisti, ma kien xejn konvinçenti fit-twe©ibiet tieg˙u b’argumenti mill-aktar fjakki. Veru kaΩ li bil-˙atra ta’ Busuttil, il-magna propagandistika tal-PN nef˙et buΩΩieqa kbira mimlija bl-arja, imma imma li hija nieqsa mill-istoffa u sustanza.

Óarsa lejn il-©img˙a li g˙addiet Att vandalu fuq id-dar ta’ sindku Laburista Nhar l-Erbg˙a s-Sindku ta’ ÓaΩ-Ûebbu©, Alfred Grixti, safa’ vittma ta’ att vandalu fuq daru li seta’ kellu konsegwenzi ˙afna iktar koroh. G˙all-˙abta tal-10.15 ta’ billejl, Grixti kien jinsab id-dar flimkien ma’ martu, meta induna li l-bieb ta’ barra kien qieg˙ed jaqbad. Minnufih Grixti sejja˙ g˙allg˙ajnuna, u ftit iktar tard fuq il-post waslu membri talProtezzjoni Çivili flimkien mal-Pulizija. G˙alkemm il-faççata ta’ Grixti ©arrbet il-˙sarat, b’xorti tajba ˙add ma we©©a’ f’dan l-attakk. L-inkjesta f’dan il-kaΩ qed titmexxa mill-Ma©istrat Edwina Grima. L-eks-Chairman tal-Enemalta interrogat L-eks-Chairman tal-Enemalta, Tancred Tabone, kien interrogat mill-pulizija b’rabta mal-kaΩ tal-allegat tix˙im ta’ Frank Sammut, li meta kien g˙adu Chairman tal-Mediterranean Oil Bunkering Corporation, irçieva commissions ming˙and ilkumpannija Trafigura li l-Enemalta kienet qed tixtri Ω-Ωejt ming˙andha. Jidher li Tabone kellu jittie˙ed g˙all-kura fl-isptar Mater Dei meta ˙assu ma jifla˙x waqt l-interrogatorju. JiΩdiedu l-persuni qieg˙da Skont statistika tal-NSO ppubblikata din il-©img˙a, jirriΩulta li n-numru ta’ persuni li kienu qed jirre©istraw g˙ax-xog˙ol f’Diçembru li g˙adda Ωdied bi 3.4% fuq l-istess perijodu tassena ta’ qabel. Dan il-perçentwal jissarraf f’Ωieda ta’ 224 persuna. L-ir©iel li jirre©istraw g˙ax-xog˙ol Ωdiedu b’125, jew 2.4%, filwaqt li n-nisa Ωdiedu b’99, jew b’6.9%. Ûdiedu wkoll

il-persuni li jirre©istraw g˙al iktar minn sena b’308, jew 13.5%. Min-na˙a l-o˙ra, naqsu b’70, jew 14.4%, il-persuni ta˙t l-20 sena li jirre©istraw. Naqsu wkoll b’124, jew b’4.3%, il-persuni li jirre©istraw g˙al inqas minn 21 ©img˙a. Malta mitluba tirratifika l-li©i war it-traffikar uman Grupp ta’ esperti fi ˙dan il-Kunsill tal-Ewropa talbu lillGvern Malti biex jirratifika l-li©ijiet ta’ pajjiΩna dwar it-traffikar uman. Il-GRETA qalet li n-nuqqas ta’ identifikazzjoni tal-vittmi ta’ traffikar iΩid ir-riskju li l-vittmi ji©u sentenzjati b’rabta ma’ immigrazzjoni irregolari jew atti li wettqu min˙abba li kienu kostretti. Ir-rapport ippubblikat millGRETA jesprimi t˙assib g˙all-fatt li 25 persuna biss ©ew identifikati b˙ala vittmi ta’ traffikar f’Malta. 24 minn dawn kienu nisa minn pajjiΩi b˙ar-Russja, ir-Rumanija u l-Ukraina. Ir-rapport i˙e©©e© lill-awtoritajiet ukoll biex jiffukaw iktar fuq traffikar b’rabta max-xog˙ol, speçjalment fuq nisa li qed jin©iebu mill-Filippini. Sentenza ta’ ˙abs b’rabta ma’ abbuΩ sesswali mnaqqsa Ra©el li kien ammetta li kellu relazzjoni sesswali mat-tifla tassie˙ba tieg˙u, kellu s-sentenza ta’ ˙abs imnaqqsa minn ˙ames snin u nofs g˙al erba’ snin. It-tifla, li kellha ˙mistax-il sena, kienet ˙ar©et tqila permezz ta’ din ir-relazzjoni. Il-Qorti qalet li r-ra©el kien abbuΩa mill-poΩizzjoni ta’ fiduçja li kellu b˙ala s-sie˙eb ta’ omm it-tifla. Madankollu, ir-ra©el insista li kienet it-tifla li riedet ir-relazzjoni tant li damet ti©ri warajh g˙al dan l-iskop. It-tifla kienet ukoll ammettiet li r-relazzjoni kienet konsenswali.

27.01.2013

Opinjoni

Servizz ta’ childcare tal-og˙la livell Justyne Caruana Kelliem g˙all-Familja, Tfal u Persuni b'DiΩabbiltà

Statistika tal-Eurostat turi kif Malta g˙andha l-ikbar distakk bejn l-ammont ta’ r©iel u nisa li g˙andhom impjieg bi qlig˙. Listess statistika tg˙id li Malta g˙andha l-og˙la rata ta’ nisa inattivi u g˙alhekk li ma ja˙dmux bi qlig˙, fl-Unjoni Ewropea. KwaΩi nofs in-nisa fletà ta’ bejn 25 u 54 sena jinsabu barra d-dinja tax-xog˙ol. G˙alkemm hemm minnhom jibqg˙u d-dar b’g˙aΩla, dawn huma fil-minoranza, g˙aliex fiddinja tal-lum, min˙abba l-piΩijiet finanzjarji li dejjem qeg˙din jiΩdiedu fuq il-familji tag˙na ftit huma dawk li jistg˙u jg˙ixu b’paga wa˙da u g˙al-hekk ilmara g˙andha l-˙tie©a li to˙ro© ta˙dem biex tg˙in lill-familtha biex titjieb il-kwalità tal-˙ajja tal-familja in©enerali. Huwa fatt ukoll li l-unika mod kif naççertaw is-sostenibbiltà tax-xibka soçjali tag˙na, talbenefiççji soçjali u pensjonijiet huwa billi tiΩdied ir-rata ta’ nisa li ja˙dmu u kif ukoll billi ninkora©ixxu lin-nisa tag˙na jkollhom it-tfal biex neg˙lbu l-isfidi demografiçi li qed iwasslu fi Ωbilanç bejn il-popolazzjoni potenzjalment u ekonomikament attiva u dik inattiva. B˙ala mara u omm, nifhem perfettament id-dilemma li tfe©© fina n-nisa meta ni©u biex niddeçiedu li jkollna t-tfal u mbag˙ad, meta jitwieldu t-tfal, x’arran©amenti ser nag˙mlu biex in˙allu lil uliedna waqt li

nkunu na˙dmu. Min˙abba dawn il-problemi u nuqqas ta’ g˙ajnuna, ˙afna nisa jiddeçiedu li jipposponu lmaternità jew sa˙anstira li jeskluduha. O˙rajn ikollhom ittfal, iΩda min˙abba nuqqas ta’ g˙ajnuna jkollhom jo˙or©u mid-dinja tax-xog˙ol biex irabbu lit-tfal, minkejja li dawn ˙afna drabi jkunu qattg˙u snin jistudjaw l-Università jew lMCAST. Dawn huma kollha riΩorsi umani li pajjiΩna qieg˙ed jitlef, u dan fi Ωmien fejn suppost qeg˙din na˙dmu biex ninvestu fil-˙iliet tal-˙addiema tag˙na biex nilqg˙u g˙all-isfidi finanzjarji u l-kompetizzjoni globali li dejjem qed tikber. ’Il bog˙od mid-diskors sabi˙ li jing˙ad, ˙afna ©enituri, speçjalment ommijiet, qeg˙din isibuha diffiçli ˙afna biex isibu bilanç bejn ix-xog˙ol u t-trobbija ta’ wliedhom. Is-sistema ta’ childcare kif inhi llum tiswa ˙afna flus u tie˙u parti sostanzjali mill-paga tal©enituri. Óafna ©enituri g˙alhekk jiddeçiedu li xi ˙add minnhom, fil-ma©©oranza assoluta l-ommijiet, jibqg˙u d-dar biex irabbu lit-tfal. Jin˙ass g˙alhekk il-bΩonn li ting˙ata g˙ajnuna lil dawk il©enituri, speçjalment ommijiet li g˙andhom it-tfal Ωg˙ar u li jixtiequ jid˙lu fid-dinja tax-xoghol. Kif ˙abbarna ftit tal-jiem ilu, jekk il-poplu jag˙tina l-fiduçja,

Partit Laburista fil-gvern se jkun qed jassigura servizz ta’ childcare b’xejn g˙al dawk il-©enituri jew ©enitur li ja˙dmu. Dan se nag˙mluh g˙ax ©enwinament nemmnu li l-mara m’g˙andhiex ikollha tag˙Ωel bejn it-trobbija ta’ wliedha u xxog˙ol. Nemmnu f’ugwaljanza talopportunitajiet g˙an-nisa u g˙all-ir©iel u g˙alhekk nag˙tu g˙ajnuna lil kull omm li tixtieq tid˙ol fid-dinja tax-xog˙ol minghajr ma jkollha g˙alfejn tinkwieta fejn se t˙alli lil uliedha. Nemmnu wkoll fil-valur talfamilja u g˙alhekk b’mod konkret ser inkunu nsostnu lillfamilji tag˙na anke minn dan laspett. Gvern Laburista jassigura wkoll li dan is-servizz ta’ childcare ikun tal-og˙la livell u dan sabiex il-©enituri jserr˙u rashom li wliedhom qed ji©u kkurati u indukrati minn professjonisti f’dan il-qasam. Din il-miΩura ser tolqot lil dawk il-©enituri li g˙andhom ulied ta’ ta˙t it-tliet snin filwaqt li ©enituri ta’ tfal li g˙andhom iktar minn tliet snin ser ikollhom servizz ta’ Klabb 3-16 imsa˙˙a˙. L-impatt ekonomiku u soçjali ta’ din il-miΩura huma sostanzjali. Wara snin twal ta’ status quo f’dan il-qasam, fejn kontinwament nirreferu g˙all-miri ta’ Barçellona u diversi rakkomandazzjonijiet tal-Unjoni Ewropea,

Gvern Laburista ©did se jag˙ti ç-çans lill-eluf ta’ nisa li jixtiequ jkomplu ja˙dmu ming˙ajr ma jiçça˙du mill-ulied. MiΩura b˙al din tg˙in biex mil-lat finanzjarju, familji Ωg˙aΩag˙ ikunu jistg˙u jsostnu lilhom infushom a˙jar. Anke lekonomija in©enerali se tiggwadanja bil-kbir minn din ilmiΩura. F’temp ta’ ˙ames snin ser jin˙olqu 3,000 post ta’ childcare ©did. Dan l-investiment mistenni wkoll jo˙loq 500 impjieg ©did f’dan il-qasam u se jΩid ir-rata ta’ parteçipazzjoni tan-nisa fissuq tax-xog˙ol b’mod sostanzjali. Se jkun parti mir-roadmap li tirri©enera l-ekonomija ta’ dan il-pajjiz. Infakkar li, ftit tax-xhur ilu, ilPartit Laburista wieg˙ed li jekk jing˙ata l-fiduçja se jassigura ser˙an il-mo˙˙ lil dawk il-©enituri li g˙andhom ulied b’diΩabbiltà f’kaΩ li ji©u nieqsa jew li ma jkunux jistg˙u jduru bi wliedhom aktar. Din, flimkien mal-proposta ta’ childcare b’xejn g˙all-©enituri kollha huma turija çara li flimkien se na˙dmu biex inkomplu nΩidu mal-monumenti tal-Partit Laburista fil-qasam soçjali tul is-snin u li g˙adna ngawdu l-frott tag˙hom sal-lum. Nemmnu f’soçjetà ©usta u nemmnu fil-familja u g˙alhekk dawn il-proposti juru biç-çar limpenn tag˙na b’risq il-familji tag˙na.

Bi dritt mhux b’karità Carmelo Abela Kelliem Ewlieni g˙allPolitika Soçjali

Fil-qasam tal-persuni b’diΩabbiltà, il-Partit Laburista dejjem kien protagonista, tant li fissnin l-img˙oddija gvernijiet Laburisti wettqu politika li bdiet tag˙ti dinjità lil dawn ilpersuni. Inkun qed nonqos jekk ma nsemmix il-kontribut li tat u g˙adha tag˙ti l-Knisja u tant u tant g˙aqdiet mhux governattivi. Fil-fatt, dan juri biç-çar kemm l-affarijiet g˙andhom isiru flimkien u b’kollaborazzjoni, g˙ax b’hekk nag˙tu servizz a˙jar u nil˙qu l-miri g˙al ˙ajja aktar indipendenti u dinjituΩa. Dan il-qasam g˙adu ta’ prijorità g˙all-Partit Laburista u g˙all-moviment li nbena madwar l-istess partit. F’dawn issnin tajna sehem importanti u attenzjoni partikolari lillqasam tal-persuni b’diΩabbiltà. Ódimna flimkien malg˙aqdiet u l-fondazzjonijiet tal-istess persuni. Il-motto li dan l-a˙˙ar qieg˙ed jintuΩa internazzjonalment huwa: Xejn dwarna ming˙ajrna. Nista’ ng˙id li jien u l-kollega tieg˙i Justyne Caruana hekk imxejna matul dawn is-snin, inkluΩ waqt diskussjonijiet u emendi ta’ li©ijiet filParlament. Il-˙sieb tag˙na hu li hekk inkomplu nag˙mlu fil-futur, aktar u aktar jekk il-poplu jag˙tina l-fiduçja tieg˙u flelezzjoni ©enerali tad-9 ta’ Marzu li ©ej. G˙al din l-elezzjoni l-Partit

Laburista ressaq numru ta’ proposti sabiex nag˙mlu passi o˙ra fil-qasam tal-persuni b’diΩabbiltà. Qabel xejn in˙ossu li aktar g˙andna niffukaw fuq l-abbiltajiet li kull persuna g˙andha. Barra minn dan in˙ossu li ssoçjetà tag˙na trid tinbena billi kul˙add ikollu l-opportunità li kull persuna til˙aq laspirazzjonijiet tag˙ha. Dan japplika wkoll, u b’mod partikolari, g˙all-persuni b’diΩabbiltà. Il-proposti tal-moviment immexxi minn Joseph Muscat qieg˙ed jipproponi aktar modi g˙al ˙ajja aktar indipendenti. Fil-qosor x’inhuma dawn ilproposti? L-ewwel proposta hija li nserr˙u mo˙˙ il-©enituri kollha tal-persuni b’diΩabbiltà li meta ji©u nieqsa huma se jkun hemm min jie˙u ˙sieb ta’ wliedhom. Dan se jsir billi nassiguraw li jkollna djar residenzjali ta’ daqs Ωg˙ir filkomunità biex dawn il-persuni jibqg˙u jg˙ixu ˙ajja komda u dinjituΩa. Kif ˙abbarna din il-miΩura f’seminar li kien sar bit-titolu ta’ Soçjetà Ìusta, ta’ GonziPN ˙ar©u jikkritikawha g˙ax qalu li ma kienx hemm bΩonnha. Il-fatti huma differenti ˙afna g˙ax illum di©à g˙andna waiting list ta’ persuni biex jid˙lu f’xi dar residenzjali filkomunità. Il-problema mhux qieg˙da tin˙ass daqshekk g˙ax lg˙aqdiet mhux governattivi ˙adu inizjattivi sabiex iwaqq-

fu djar huma. Bil-proposta tal-moviment tag˙na ser nag˙tu garanzija lil kul˙add u mhux biss lil ftit li jirnexxilhom jid˙lu f’xi dar residenzjali eΩistenti. U iva, dan se jkun pro©ett soçjali kbir li gvern ©did jekk jing˙ata lfiduçja se jkun qieg˙ed iwettaq. Kunçett ©did li rridu nda˙˙lu fil-qasam soçjali huwa dak tat-trusts. Dan ˙alli wirt li jit˙alla lil persuni b’diΩabbiltà ji©i uΩat biss bla˙jar mod u fl-a˙jar interess tal-ulied. Anke hawn huwa me˙tie© li dawn il-©enituri jserr˙u rashom li mir-riΩorsi finanzjarji, l-assi u l-wirt se jibbenfikaw bis-s˙i˙ uliedhom stess. Hemm numru ta’ servizzi li l-persuni b’diΩabbiltà jkollhom bΩonn. U˙ud minn dawn is-servizzi ji©u pprovduti mill-A©enzija Sapport li hija a©enzija tal-Gvern. Problema ewlenija li ˙abbtet wiççha mag˙ha din l-a©enzija kienet in-nuqqas ta’ riΩorsi finanzjarji fejn konsegwenza t’hekk kien hemm nuqqas ta’ riΩorsi umani u servizzi. Dan m’g˙andux jirrifletti ˙aΩin fuq l-impjegati u l-professjonisti g˙ax grazzi g˙allisforzi tag˙hom li baqg˙u jag˙tu servizzi diversi. Allura dak li qed nipproponu huwa li nsa˙˙u din l-istess a©enzija ˙alli nne˙˙u l- waiting list li anke hawn teΩisti u nipprovdu servizzi fil-˙in u a˙jar. Fil-kuntest tal-proposti

msemmija qabel, huwa me˙tie© li nΩidu u ntejbu r-riΩorsi allokati ta˙t is-servizzi talIndependent Living. Jekk verament irridu nag˙tu kwalità ta’ ˙ajja a˙jar u independenti ma nistg˙ux ma n˙arsux lejn servizzi li professjonisti u persuni o˙ra jag˙tu lil dawk il-presuni li jkunu qed jg˙ixu fil-komunità. Hemm qasam ie˙or li jag˙ti dinjità lil kull persuna. Dan huwa l-qasam tax-xog˙ol li flimkien mal-qasam edukattiv jag˙mlu persuna aktar s˙i˙a u integrata. IΩda fuq il-qasam edukattiv ikun hemm proposti o˙ra. Fejn g˙andu x’jaqsam ixxog˙ol nafu li hija problema reali li bosta persuni j˙abbtu wiççhom mag˙ha, mhux lanqas persuni li g˙andhom xi diΩabbiltà. G˙alhekk qeg˙din nipproponu li nsa˙˙u skemi supported eΩistenti ta’ employment u ninçentivaw aktar lil min i˙addem jew i˙arre© xi persuna b’diΩabbiltà. B’dan il-mod is-soçjetà kollha tkun qed tirba˙ g˙ax aktar persuni jkunu qed jag˙tu lkontribut tag˙hom fid-dinja tax-xog˙ol. Gvern ©did, jekk jing˙ata lfiduçja, huwa determinat li jtejjeb u jg˙olli l-livell talg˙ajxien tal-persuni b’diΩabbiltà u l-familji tag˙hom g˙ax nemmnu f’soçjetà ©usta li tie˙u ˙sieb ta’ kul˙add bi dritt u mhux b’karità.

27.01.2013

Editorjal

www.kullhadd.com Kull˙add, CNL, Triq Il-Mile End il-Ó AMRUN Editur: 2090 1409 editur@kullhadd.com | Reklami: 2090 1520 sales@kullhadd.com | Accounts: 2090 1518 accounts@kullhadd.com Distribuzzjoni: 2090 1517 | Email ©enerali: editorial@kullhadd.com | Twitter: http://twitter.com/#!/KullHadd

L-istrate©ija difettuΩa tal-PN

Kitba ta’

Wenzu Mintoff

g˙all-Part 2 tal-istrate©ija tag˙hom g˙al din ilkampanja elettorali. Il-magna tal-klikka GonziPN kienet bis-sahra f’dawn l-a˙˙ar jiem. Sar sforz kbir biex jo˙or©u l-ilma mill-©ebel biex ma jkomplux jidhru fossilizzati u sta©nati fl-ideat, kif dehru f’dawn la˙˙ar snin. Imma anki din it-tieni parti tal-istrate©ija Nazzjonalista hija difettuΩa b’mod fundamentali. G˙ax jitqanΩ˙u kemm jitqanΩ˙u biex jo˙or©u bi proposti u ideat ©odda, dat-tip ta’ eΩerçizzju fejn il-weg˙di jibdew ˙er©in qishom turtieri talpastizzi s˙an mill-forn, ta’ bilfors iqumu l-mistoqsijiet: g˙alfejn issa u mhux qabel, meta kellhom iΩ-Ωmien kollu tad-dinja fuq idejhom biex mill-paroli jg˙addu g˙all-fatti? Kemm g˙andek temmenihom u to˙odhom bis-serjetà lin-Nazzjonalisti meta tarahom ©ejjin biç-çejça, wara li g˙amlu dawk is-snin kollha jinjoraw il-karbiet u l-we©g˙at tan-nies g˙ax lelezzjonijiet kienet g˙adha ’l bog˙od!? Óadu wisq lin-nies for granted u issa qeg˙din jidhru opportunisti u diΩonesti, attaparsi jiftakru fin-nies mhux g˙ax qieg˙da ta˙raqhom qalbhom g˙alihom, imma g˙ax g˙andhom bΩonn il-vot tag˙hom. Meta konna tfal ommijietna kienu javΩawna biex ma naççettawx ˙elu u çikkulata ming˙and nies li ma nafux min huma. Imma bl-istess mod g˙andha ti©i rrifjutata ç-çejça ming˙and min di©à taf, li sfruttak, ingannak u da˙ak bik. Kemm huma kredibbli n-Nazzjonalisti meta jer©g˙u ji©u bil-pakketti ta’ dat-tip ta’ çejça wara biebna? Meta issa huwa çar f’mo˙˙ kull min ©ie ingannat ˙ames snin ilu, b’çejça li ma kienet çejça xejn, imma biss lixka g˙all-voti, li l-kelb il-mismut, jag˙mel sew jekk joqg˙od b’seba’ g˙ajnejn u li dat-tip ta’ çejça ja˙sibha mes˙un! Il-proposti li ˙ar©u bihom so late in the day ta’ GonziBusuttilPN huma affettwati mis-sindromu tad-‘dejà vu’ u tal-‘more of the same’ – weg˙di li jibqg˙u ma jitwettqux jew idumu biex jitwettqu.

F’dan il-kaΩ g˙andu jg˙odd il-kuntrarju ta’ dak li jing˙ad fir-riklami ta’ çerti prodotti finanzjarji, il-passat huwa l-mera tal-futur, u g˙alhekk kull proposta elettorali li ssir min-Nazzjonalisti trid tittie˙ed b’turrun u mhux niskata mel˙. In-nuqqas ta’ kredibbiltà li qeg˙din isofru minnha ta’ GonziPN, to˙ro© b’aktar intensità mill-fatt li kieku riedu pereΩempju jift˙u bisserjetà aktar childcare centres, kienu jg˙idu dan fl-a˙˙ar Ba©it, fil-famuΩ Ba©it li se jitniΩΩel flistorja b˙ala l-uniku wie˙ed li ©ie sfiduçjat millIndipendenza ’l hawn. U mhux fil-Ba©it ma jsemmu xejn minn dakollu, u g˙ax impenja ru˙u l-Partit Laburista li jifta˙ childcare centres kemm hemm bΩonn, issa qeg˙din jg˙idu li hekk kien bi˙siebhom jag˙mlu. It-tielet saff tal-istrate©ija Nazzjonalista huwa mnebba˙ biss mill-biΩa’ tal-babaw, li jippruvaw iqabbdu l-isteriΩmu lin-nies biex iniΩΩlu g˙al kollox ix-shutter tal-garigori ta’ mo˙˙hom biex lanqas biss jassorbu dak li qieg˙ed jipproponi l-Partit Laburista, a˙seb u ara kemm iqisuh u jikkunsidrawh. Din hija l-iktar parti diΩonesta tal-istrate©ija Nazzjonalista, li ma tiddejjaqx tkeskes, insenser u twerwer lin-nies g˙all-gwadann parti©©jan u mhux g˙ax b’xi mod dan hu ©ustifikat. Din il-parti tal-istrate©ija Nazzjonalista tilg˙ab purament fuq il-psikolo©ija tan-nies, fuq iΩΩerrieg˙a tal-firda proprjament, li s-sewwa jinsab kollu fuq in-na˙˙a tag˙hom, u l-˙aΩin kollu tad-dinja fuq in-na˙a tag˙na. Li a˙na limxajtna u qattiela tal-erwie˙ ta’ Ωmien lArçisqof Gonzi, li a˙na qatt m’g˙amilna xejn tajjeb g˙al pajjiΩna, u li huma g˙andhom xi dritt divin, mibg˙utin minn Alla biex imexxu lil dan il-pajjiΩ g˙all-eternità. Mentri l-verità hija li kul˙add g˙amel it-tajjeb u l-˙aΩin fl-istorja, bid-differenza li a˙na ˙allasna bl-img˙ax g˙all-iΩbalji li g˙amilna fil-passat, u issa wasal iΩ-Ωmien li jag˙mlu huma l-att tal-indiema u jmorru floppoΩizzjoni biex jin˙aslu minn ‘dnubiethom’.

L-edukazzjoni tag˙na lkoll

Lydia Abela Segretarja tal-EΩekuttiv Nazzjonali PL

L-edukazzjoni hija ç-çavetta g˙allmobbiltà soçjali. Iktar ma student javvanza, ikbar iç-çans li jimxi ’l quddiem u jikseb kwalità ta’ ˙ajja a˙jar. L-edukazzjoni hija l-g˙odda li biha nistg˙u nikkumbattu lfaqar li huwa l-kawΩa tal-kriminalità f’pajjiΩna, g˙odda li biha nistg˙u nikkumbattu l-prekarjat g˙aliex meta persuna tkun mg˙ammra b’˙iliet tkun tista’ timxi ’l quddiem u jkollha opportunitajiet ikbar biex til˙aq l-aspirazzjonijiet tag˙ha. F’pajjiΩna, kwaΩi erba’ minn kull g˙axar tifel u tifla, g˙al xi ra©uni jew o˙ra, mhumiex qed ikomplu l-edukazzjoni wara li jag˙lqu l-età ta’ 16-il sena. Din hija sitwazzjoni ferm inkwetanti u te˙tie© attenzjoni xierqa g˙all-©id ta’ wliedna, u ta’ pajjiΩna. In-nuqqas ta’ edukazzjoni iwassal g˙al numru ta’ problemi filpajjiΩ bi pressjoni akbar fuq issoçjetà u aktar çans ta’ kriminalità. Hija ˙asra li ˙afna tfal, li huma kapaçi u g˙andhom ˙iliet kbar, qed jintilfu, mhux tort tag˙hom, imma g˙aliex is-sistema edukattiva tkun ˙admet kontrihom u allura naqset bil-kbir filkonfront tag˙hom. Il-Gvern Nazzjonalista jifta˙ar ˙afna u jg˙id li g˙andu g˙al qalbu l-edukazzjoni tat-tfal Maltin u G˙awdxin. Il-Gvern Nazzjonalista jifta˙ar b’˙afna çifri meta jitkellem fuq il-qasam edukattiv u

jag˙mel minn kollox biex jipprova jimpressjona biç-çifri lil min ikun qed i˙ares lejn l-affarijiet mill-qoxra ta’ barra. IΩda kemm huwa reali s-suççess edukattiv tattfal u Ωg˙aΩag˙ Maltin u G˙awdxin? X’qieg˙ed jostakola l-progress edukattiv tat-tfal u Ωg˙aΩag˙ Maltin u G˙awdxin? Wa˙da millakbar problemi li g˙ad g˙andna f’pajjiΩna hija l-assenteiΩmu milliskejjel. Din il-problema qieg˙da tikkontribwixxi biex ˙afna studenti jabbandunaw il-kors li jkunu bdew u jo˙or©u mill-iskola ming˙ajr il-˙iliet neçessarji fissoçjetà tal-lum. Aktar inkwetanti huwa l-fatt li flistituzzjonijiet edukattivi ta’ pajjiΩna ma teΩistix sistema li tag˙ti rendikont ta’ kemm qeg˙din ifallu studenti g˙all-lezzjonijiet. Minkejja li l-Gvern Nazzjonalista jifta˙ar bl-edukazzjoni inklussiva, sfortunatament, ˙afna tfal li g˙andhom il-kundizzjoni talawtiΩmu, li hija kundizzjoni komuni fil-GΩejjer Maltin, mhumiex qeg˙din jing˙ataw l-attenzjoni me˙tie©a, speçjalment fliskejjel. Tfal bl-awtiΩmu je˙tie©u attenzjoni individwali u aktar mezzi viΩivi u sensorjali, u sfortunatament, min˙abba nuqqas ta’ riΩorsi, dawn it-tfal mhumiex qed ji©u motivati bil-konsegwenza li qed jibqg˙u lura u jaqtg˙u qalbhom.

L-g˙an tal-Partit Laburista filqasam edukattiv hu li jtejjeb ilkwalità tal-edukazzjoni tag˙na biex neqirdu l-faqar u pajjiΩna jsir aktar kompetittiv. Se nkunu qed na˙dmu biex dak in-numru ta’ erba’ minn g˙axra jitnaqqas drastikament g˙allperçentwali minimu possibbli u listudenti tag˙na jkomplu jistudjaw wara l-edukazzjoni obbligatorja. Gvern Laburista se jkun kommess li ji©©ieled kontra l-illitteriΩmu f’pajjiΩna li g˙adu f’livell g˙oli wisq fost it-tfal Maltin u G˙awdxin billi jniedi strate©ija nazzjonali kontra l-illiteriΩmu bil-g˙an li ji©u identifikati mezzi kif g˙andna nittrattaw din il-problema b’mod aktar effettiv. Il-Partit Laburista huwa kommess biex b’siner©ija s˙i˙a bejn id-diversi oqsma tal-edukazzjoni, ikabbar in-numru ta’ studenti li jkomplu fit-triq taledukazzjoni, g˙all-©id tag˙hom, ta’ wliedhom u ta’ pajjiΩna. Gvern Laburista ©did se jkun qieg˙ed jag˙ti aktar sa˙˙a lillkapijiet tal-iskejjel u lill-g˙alliema g˙aliex nemmnu illi meta dawn ikollhom l-awtonomija u l-libertà biex jiççaqalqu fir-realtajiet ta’ pajjiΩna se jkunu qed igawdu listudenti tag˙na. Nemmnu illi f’pajjiΩna hawn realtajiet differenti li g˙andhom ji©u ttrattati b’mod differenti

“

Matul l-ewwel 20 ©urnata ta’ din ilkampanja elettorali, fejn kellek lillMexxej Laburista Joseph Muscat kontinwament g˙addej, jo˙ro© ta’ kuljum bi proposti programmatiçi çari, konkreti u fattibbli, ˙are© qawwi l-kuntrast ta’ kemm ma kienx ippreparat sew il-Partit Nazzjonalista g˙al din ilkampanja elettorali. Dan minkejja li suppost kienu f’poΩizzjoni vanta©©jata, f’idejhom it-timing u t-tul tal-kampanja, il-power of incumbency u s-sapport kollu li jistg˙u jing˙ataw mill-apparat taç-Çivil. Qalu li l-ewwel iridu jistabbilixxu l-prinçipji li jnebb˙uhom permezz ta’ manifest elettorali, imbag˙ad mill-prinçipji jg˙addu g˙all-proposti konkreti permezz ta’ programm elettorali. Peress li ˙afna mill-prinçipji li suppost inebb˙uhom kienu ilhom li ntremew il-ba˙ar, ma kien xejn façli biex jer©g˙u jiskopruhom u g˙al dokument wie˙ed ta’ prinçipji, g˙amlu tnejn, bl-a˙˙ar dokument prattikament jirriçikla l-ewwel dokument (G˙eruq) li kien sar biss ftit xhur qablu. Dakollu sar bi skop wie˙ed, li jkomplu jtawlu u jirb˙u aktar ˙in, bit-tama li lavversarji jkunu kixfu l-karti kollha qabilhom. L-istrate©ija, jekk tista’ ssej˙ilha hekk, tal-Partit Nazzjonalista fl-ewwel kwart tal-kampanja elettorali, kienet li tipprova tmaqdar u ΩΩebla˙ kemm tifla˙ il-proposti programmatiçi tal-PL. Riedu jidhru li huma qeg˙din fuq l-attakk, u spiççaw g˙al kollox fuq id-difiΩa. G˙ax lener©ija, l-innovazzjoni, u l-˙e©©a g˙ax-xog˙ol li huma inerenti fil-proposti Laburisti, bdew jikkuntrastaw sew mal-letar©ija, in-nuqqas ta’ ˙e©©a, u l-ixxuttar fl-ideat ta’ GonziPN. Il-proposti Laburisti huma studjati, ikkostjati u artikolati sew. Ironikament il-kritika distruttiva tan-Nazzjonalisti spiççat tag˙ti l-proposti Laburisti aktar kredibbiltà, il-g˙aliex dawn ilproposti kienu u baqg˙u b’sa˙˙ithom biΩΩejjed li xejnu kull kritika distruttiva li saret minNazzjonalisti u s-satelliti tag˙hom fix-xandir pubbliku. Din il-©img˙a, ta’ GonziBusuttilPN g˙addew

g˙aliex dak li japplika g˙al skola f’lokal partikolari mhux bilfors li jirnexxi fi skola ta’ lokal ie˙or. Huwa g˙alhekk li se nkunu qed nag˙tu aktar empowerement lillkapijiet u l-g˙alliema fl-iskejjel biex huma stess jo˙or©u b’inizjattivi u pro©etti li jkunu ffukati biex inaqqsu l-illitteriΩmu f’pajjiΩna. Fost l-ewwel proposti tal-Partit Laburista fil-qasam talEdukazzjoni ˙abbarna dik dwar it-twaqqif ta’ Fond Nazzjonali ‘One Tablet per Child’ li biha se nkunu qeg˙din nag˙tu tablet lil kull tifel u tifla fir-raba’ sena primarja fl-iskejjel kollha ta’ pajjiΩna – sena li hija kruçjali fil-vja©© taledukazzjoni tat-tfal tag˙na. Proposta li biha se jkunu qeg˙din igawdu madwar 4,000 tifel u tifla fis-sena b’investiment ta’ madwar €1.5 miljun. Din ilproposta mhux biss intlaqg˙et b’mod poΩittiv, iΩda rajna reazzjoni min- na˙a tal-PN li f’paniku adotta politika tal-irkant u b’mod irrespon-sabbli ˙abbar li Gvern Nazzjonalista se jkun qieg˙ed jag˙ti tablet lil kull tifel u tifla fliskejjel kollha ta’ pajjiΩna. B’differenza çara u evidenti, ilproposti tal-PL huma proposti li ilhom ji©u ppreparati tul dawn la˙˙ar snin, proposti realistiçi, costed u responsabbli, ma˙subin b˙ala parti minn pjan konkret li se jwassal lil pajjiΩna fejn verament jixraqlu.

27.01.2013

Ittri

Kummissarju Parlamentari g˙all-Istandards Sur Editur, Nhar l-14 ta’ Jannar 2013, il-PL ˙are© diversi proposti o˙ra. Kollha nikkunsidrahom b˙ala validi u importanti. Fost dawn qieg˙ed ikun propost Kummissarju Parlamentari g˙allIstandards. Ix-xog˙ol ta’ dan il-kummissarju se jkun biex jissorvelja l-im©iba tal-membri parlamentari. Din hija proposta flokha u validissima. Nemmen li din il-proposta tg˙in biex kemm jista’ jkun tkun imraΩΩna l-korruzzjoni. Din il-proposta, skont Dr Joseph Muscat, Mexxej tal-PL, insista ˙afna fuqha Dr George Vella. Konvint li Dr George Vella kien jaf x’qieg˙ed jag˙mel meta ssu©©erieha u insista

fuqha. Il-korruzzjoni llum saret l-ordni tal©urnata. G˙al nies integri u onesti u li dejjem taw kontribut kbir lill-Parlament u lill-pajjiΩ, minkejja x-xog˙ol professjonali tag˙hom, ilkorruzzjoni jew ix-xamma tag˙ha ddejjaqhom bil-kbir. Kif idejjaqhom ukoll il-fatt li membru parlamentari ja˙dem sakemm jitla’ fil-Parlament u mbag˙ad daqshekk. Nista’ nifhem li nies b˙al George Vella, persuna tal-affari tag˙ha fejn l-integrità u lonestà tag˙ha hija indiskutibbli, din l-idea tog˙©obhom u ja˙dmu g˙aliha b’g˙ajnejhom mag˙luqa. Na˙seb ukoll però, li proposta ta’ Kummissarju Parlamentari dwar l-Istandards g˙andha tkun introdotta wkoll fil-kunsilli

Xeba’ Tonio Fenech jid˙ak bil-poplu? Sur Editur, Meta smajt lil Tonio Fenech jg˙id li hawn erba’ vapuri biss li j©orru il-kwalità ta’ gass, biex ifornu l-powerstation li ppropona Joseph Muscat, jien ©ejt f’dubju u g˙amilt ftit riçerka fuq l-internet. LNG gass tfisser liquefied natural gas. Hekk kif id-domanda ta’ dan il-gass kibret konsiderevolment, il-flotta tal-vapuri tal-LNG espandiet mil-lejl g˙an-nar. Mis-sena 2005 inbnew 203 vapur b’kapaçità li j©orru 266,000 metru kubu ta’ gass. Minn dawn 193 g˙adhom ja˙dmu sallum. Hemm domanda biex jinbnew 140 vapur ie˙or. Sassena l-o˙ra l-flotta ta’ dawn il-vapuri tal-LNG kienet tla˙˙aq il-365 vapur, (mhux erba’ kif qal Tonio Fenech). Min g˙andu xi dubju kull ma g˙andu jag˙mel imur fuq l-internet u jid˙ol fuq is-siti ‘LNG carriers’ u jkun jaf minn qieg˙ed jg˙id il-verità. SINÇIER, IL-FGURA

lokali. Huwa fatt li ˙add ma jista’ jmerih, li l-fiduçja fil-kunsilli lokali aktar ma jg˙addi ΩΩmien aktar qed tintilef. Ix-xamma ta’ korruzz-joni u l-ksur tar-regolamenti finanzjarji huma l-ordni tal-©urnata, speçjalment f’xi kunsilli lokali aktar minn o˙rajn. Il-poplu xeba’ jara, jisma’ u jaqra rapporti tal-Awditur Ìenerali dwar im©iba skorretta ta’ çertu sindki u kunsilli. Barra minn dan, din il-˙tie©a hija importanti wkoll g˙aliex jidher li d-Dipartiment talKunsilli Lokali ftit li xejn huwa proattiv fejn jid˙lu ksur tar-regolamenti finanzjari u d-dellijiet ta’ kor-ruzzjoni. G˙al ©ie˙na, idDipartiment g˙andu sezzjoni tal-monitora©©. Suppost li din is-sezzjoni tifli bir-reqqa dak kollu li ji©ri fil-kunsilli, il-minuti tal-laqg˙at biex tara dak li qed ikun propost u deçiΩ, lispejjeΩ li qeg˙din isiru u l-attivitajiet li l-kunsilli jorganizzaw, kemm huma flokhom, jekk jirriflettux l-ispejjeΩ involuti u fuq kollox jaqg˙ux ta˙t il-kompetenza tal-kunsilli – fissens humiex attivitajiet ta’ prijorità jew attivitajiet sekondarji li aktar jixirqu lil xi g˙aqda volontarja milli kunsill jew gvern lokali. Tajjeb pereΩempju wie˙ed jistaqsi jekk f’dawn iΩ-Ωminijiet ta’ kampanja ta’ elezzjoni ©enerali, jekk id-Dipartiment hux qieg˙ed jikkontrolla l-ispejjeΩ tal-kunsilli, b˙alma huma attivitajiet ta’ propaganda – xi minn daqqiet personali, speçjalment fejn sindku jkun qed jippreΩenta ru˙u b˙ala kandidat g˙all-elezzjoni, kemm jekk hi ta’ kunsilli kif ukoll ta’ parlament – flimkien ma’ spejjeΩ o˙ra b˙alma huma dawk tat-telefown u mowbajl. Jekk çertu laqg˙at hux qed isiru proprju fl-

uffiççju tal-kunsill stess. Kien hemm kaΩi fejn kampanja g˙all-elezzjoni ©enerali ta’ çertu kandidat, saret kompletament mill-Uffiççju tal-Kunsill. Dan l-a˙˙ar, pereΩempju, kien hawn kontroversja s˙i˙a fuq kif ing˙ata l-kuntratt taliskart lill-kumpannija GreenMT. Kif qieg˙ed ikun allegat li sindku qabad u ta kuntratt lil din il-kumpannija, GreenMT, ming˙ajr ma po©©a l-kuntratt quddiem ilkunsill g˙ad-diskussjoni u deçiΩjoni f’wa˙da mil-laqg˙at tal-kunsill. Affarijiet gravissimi. Jidher li l-uniku interess li ˙a d-Dipartiment f’din il-kontroversja kienet biss jekk çertu kunsill kienx ta l-kuntratt jew le. Xi ˙a©a li wara kollox seta’ façilment ikun jaf li kieku eΩamina l-minuti tal-kunsill. Jien tal-fehma li dawn l-abbuΩi fil-konfront ta’ kif ing˙ata dan il-kuntratt lill-kumpannija GreenMT ma kienx xi kaΩ iΩolat. Jidher li lis-tess abbuΩi se˙˙ew ukoll f’kunsilli o˙ra. Imma d-Dipartiment, minkejja kollox u minkejja l-preokkupazzjoni taç-çittadini, baqa’, kif jg˙idu, çiççi beqqi. Dan huwa nuqqas serju ta’ responsabbiltà li ma tistax tibqa’ sejra qisu mhu qed ji©ri xejn. IΩjed u iΩjed jekk id-Dipartiment huwa konxju li dak li qed ikun allegat li ©ara filKunsill ta’ Tas-Sliema u San Ìiljan, ©ara wkoll f’kunsilli o˙rajn. Huwa g˙alhekk li n˙oss li din il-proposta li ˙abbar Dr Joseph Muscat, u kif proposta minn Dr George Vella, g˙andha tapplika wkoll g˙all-kunsilli lokali. ALBERT BUGEJA, IL-MOSTA

MILL-FORUM ÛGÓAÛAGÓ LABURISTI

Il-proposti tal-Partit Laburista s’issa Fis-7 ta’ Jannar, preçiΩament f’nofsillejl, il-Partit Laburista nieda l-kampanja elettorali tieg˙u g˙all-elezzjoni ©enerali 2013, bl-g˙ajta ta’ Malta tag˙na lkoll. Minn dak iΩ-Ωmien ’il hawn il-Partit Laburista ˙abbar numru ta’ proposti.

inΩidu t-trasparenza fil-pajjiΩ. L-involviment t’aktar nisa fuq il-post tax-xog˙ol

Tra˙˙is tal-kontijiet tad-dawl u l-ilma

Demelsa Grech

Bla dubju ta’ xejn, l-aktar proposta li se taffettwa tajjeb lillpoplu Malti u G˙awdxi kollu hija l-proposta li tirrikjedi tra˙˙is fil-kontijiet tad-dawl u ilma. Kontijiet, li dawn l-a˙˙ar snin kienu fuq fomm kul˙add wara li l-Kap tal-Partit Nazzjonalista vvota bil-qalb kontra t-tra˙˙is tag˙hom u Tonio Fenech ©ie kkwotat jg˙id li dawn il-kontijiet irridu nidrawhom g˙ax hemm se jibqg˙u. Però, il-Partit Laburtista, permezz ta’ Dr Konrad Mizzi, ˙ar©u bi pjan li jinkludi ta˙lita ta’ ener©ija li ©ejja mill-gass, millinterconnector u ener©ija alternattiva. Dan filwaqt li l˙addiema li preΩentament qeg˙din ja˙dmu fis-settur talener©ija ma jitilfux xog˙olhom, kif ukoll il-familji li jinsabu f’kull rokna ta’ Malta u G˙awdex ikunu jistg˙u jgawdu minn arja aktar nadifa u kontijiet or˙os. Kontijiet li, kif ©ie spejgat, se jikkonsistu minn tra˙˙is medju ta’ 25% fuq il-kont tad-dawl u tra˙˙is ta’ 5% fuq il-kont tal-

ilma. Unjoni çivili bejn Ωew© persuni tal-istess sess Fattur ie˙or importanti li b˙ala pajjiΩ ma nistg˙ux ninjoraw huma d-drittijiet ta’ persuni LGBT. Tul dawn l-a˙˙ar snin Joseph Muscat kien ilu jwieg˙ed li, jekk jing˙ata l-fiduçja tal-poplu Malti u G˙awdxi, kien se jkun qieg˙ed jirrokonoxxi unjoni çivili bejn dawn iç-çittadini. Dan sabiex ikollhom l-istess drittijiet b˙al kull Malti u G˙awdxi ie˙or.

Kontabbiltà u responsabbiltà fost il-membri parlamentari Ûew© aspetti o˙ra li Ωgur se jer©g˙u jistabbilixxu rispett lejn l-og˙la instituzzjoni ta’ Malta huma r-responsabbiltà u lkontabbiltà. Fil-fatt, il-Partit Laburista qieg˙ed jipproponi li l-membri parlamentari jibdew jit˙allsu skont kemm jattendu seduti parlamentari. Ser ti©i ppubblika online lattendenza tad-deputati, kif ukoll ikun hemm aktar mekkaniΩmi biex l-Ombudsman u l-Awditur Ìenerali jissa˙˙u fil-˙idma tag˙hom. Dan sabiex

L-Unjin Óaddiema Mag˙qudin ˙ar©et bi proposta li tant intlaqet tajjeb mill-Partit Laburitsta li din se ti©i inkluΩa b˙ala proposta o˙ra li se tg˙in lin-nisa Maltin u G˙awdxin jo˙or©u fiddinja tax-xog˙ol. Il-Partit Laburitsta qieg˙ed juri interess biex ikun hawn sistema ta’ childcare centres b’xejn biex b’hekk kull omm ikollha mo˙˙ha mistrie˙ mit-tfal tag˙ha waqt li tkun qieg˙da g˙axxog˙ol. Wara kollox, ninsab fiduçjuΩa li dawn huma biss ftit mill-proposti li se j˙abbar Dr Joseph Muscat. Il-Partit Laburista ilu g˙al dawn l-a˙˙ar snin i˙oss ilpolz tal-poplu u jara x’jixtiequ jaraw ise˙˙ f’pajjiΩhom sabiex inne˙˙u t-telqa li jinsab fiha b˙alissa. Tant hu hekk, li l-Forum Ûg˙aΩag˙ Laburisti ˙are© b’kampanja li t˙addan fiha l-g˙ajta taΩ-Ωg˙aΩagh Maltin u G˙awdxin: I’m In. Din se tkun kampanja li fiha ΩΩg˙aΩag˙ se jkunu hemm spalla ma’ spalla mal-Partit Laburista u Dr Joseph Muscat. Dan sabiex inbiddlu d-direzzjoni li preΩentament qieg˙ed fiha l-pajjiΩ, filwaqt li nwettqu proposti u pro©etti li jtejbu lg˙ajxien tan-nazzjon kollu sabiex verament Malta tkun tag˙na lkoll.

27.01.2013

Ittri

Intejjen qawwija mill-impjant ta’ Sant’Antnin Sur Editur, G˙al darb’o˙ra, ir-residenti ta’ Wied il-G˙ajn u dawk kollha li kellhom jid˙lu u jo˙or©u lejn u minn Wied il-G˙ajn nhar is-17 ta’ Jannar, g˙an-nofstanhar ta’ filg˙odu kollu, kellhom isofru l-inkonvenjent tas-soltu, dak ta’ ntejjen insopportabbli kka©unati mill-impjant g˙ar-riçikla©© taliskart. L-intejjen kienu kbar tant li kull min kellu jg˙addi mill-in˙awi tieg˙u, inkluΩ il-bypass li tag˙ti g˙al-Wied ilG˙ajn u lejn ÓaΩ-Ûabbar, kellhom jag˙lqu t-twieqi talkarozzi tag˙hom min˙abba l-intejjen qawwija. Din ma kinitx l-ewwel okkaΩjoni li se˙˙ew dawn l-irwejja˙ ˙er©in mill-impjant. Intejjen simili qeg˙din ise˙˙u b’mod regolari. G˙add ta’ lmenti dwar dawn l-intejjen saru mal-awtoritajiet ikkonçernati, inkluΩ mal-Kunsill Lokali ta’ Wied il-G˙ajn, diversi drabi speçjalment matul ix-xhur ta’ Mejju/Ottubru tas-sena li g˙adha kemm spiççat. Hemm dokumenti kemm fl-Uffiççju tal-Kunsill, mal-kumpannija

WasteServ u anke mal-MEPA dwar dan l-inkonvenjent. Ir-residenti ta’ Wied il-G˙ajn issa ddejqu jilmentaw dwar dawn l-inkonvenjenzi, bl-iskuΩi dejjem ikunu li l-intejjen kienu kka©unati g˙aliex t˙allew il-bibien miftu˙in jew iwa˙˙lu fl-impjant tat-tisfija tad-drena©©. Dawn l-iskuΩi mhumiex aktar kredibbli. Ir-residenti ta’ Wied il-G˙ajn, dawk viçin tal-impjant kif ukoll dawk li jid˙lu u jo˙or©u lejn u minn Wied il-G˙ajn jafu biΩΩejjed jiddistingwu jekk l-intejjen humiex ikka©unati mill-impjant tat-tisfija tad-drena©© jew mill-impjant g˙ar-riçikla©© taliskart. Soffrew biΩΩejjed inkonvenjenzi simili minn meta beda jiffunzjona l-impjant g˙ar-riçikla©© ta’ Sant’Antnin fl-1993 ’il hawn, biex jag˙rfu jiddistingwu bejn iΩ-Ωew© irwejja˙. SkuΩi li ma jistg˙ux jiftiehmu u li lanqas huma kredibbli. Jekk dan hu hekk, ji©ifieri li l-intejjen huma kka©unati g˙aliex jinΩammu l-bibien miftu˙in, wie˙ed jistaqsi: kif jistg˙u l-˙addiema li ja˙dmu ©ewwa l-impjant g˙al sig˙at

s˙a˙ jissaportu dawk l-intejjen kollha? L-inkonvenjenzi ma jispiççawx b’affarijiet sekondarji. Jistg˙u jispiççaw biss b’rimedji serji. Il-Front Kontra l-Impjant g˙ar-Riçikla©© jibqa’ jinsisti li lawtoritajiet kollha involuti g˙andhom ikunu sinçiera malpoplu, speçjalment mar-residenti ta’ Wied il-G˙ajn u dawk tal-in˙awi, billi jwarrbu dawn il-˙afna skuΩi li ma jag˙mlux sens u jibdew bis-serjetà jie˙du passi biex dawn l-inkonvenjenzi jkunu eliminati darba g˙al dejjem. G˙alhekk, g˙al darb’o˙ra, il-Front Kontra l-Impjant g˙arRiçikla©© qieg˙ed jappella lill-awtoritajiet kollha sabiex lil hinn mid-diskors u l-fta˙ir, jag˙mlu dak kollu possibbli biex ikunu eliminati dawn l-inkonvenjenzi darba g˙al dejjem. JOE SANT, SEGRETARJU FRONT KONTRA L-IMPJANT GÓARRIÇIKLAÌÌ

Il-Prim Ministru ma jg˙idx il-verità Sur Editur, Nhar il-Hamis li g˙adda, il-Prim Ministru Lawrence Gonzi qal li l-park tal-familja f’Wied il-G˙ajn se jifta˙ sad-9 ta’ Marzu 2013, ji©ifieri sal-elezzjoni ©enerali. Fta˙ar fuq kemm hu kbir dan il-park u fuq kollox fuq kemm hu effiçjenti u bla inkonvenjent l-impjant tal-iskart, u li limpjant kien initten lill-Wied il-G˙ajn kollu fi Ωmien Gvern Laburista. Jien çert li min hu intiΩ fuq dawn it-tliet affarjiet jista’ jikteb ktieb s˙i˙. Nistenna li min hu intiΩ fil-kwistjoni tal-impjant ta’ Sant’Antnin jo˙ro© jg˙id il-verità kollha kif inhi u ma j˙allix lill-Prim Ministru jg˙id li jrid u fuq kollox jigdeb. Nistenna wkoll lill-Kunsill b’ma©©oranza Laburista li jiddefendi mhux biss lir-residenti iΩda wkoll lill-Partit Laburista meta jaf li dak li qal il-Prim Ministru mhix il-verità.

Jiena niftakar fl-intejjen kbar li kien jikka©una l-impjant fis-snin disg˙in u lbidu tas-snin elfejn. Dak iΩ-Ωmien mhux gvernijiet Laburisti kien hemm, iΩda gvernijiet Nazzjonalisti. Niftakar kemm-il darba jien stess çempilt lill-Ministeru ta’ Zammit Dimech nilmenta fuq l-intejjen insopportabbli tal-impjant. Biex inkun qieg˙ed ng˙id kollox, huwa minnu li l-intejjen naqsu f’dawn l-a˙˙ar sentejn, imma l-intejjen g˙adhom hemm. Is-sajf tal-2011 u sa˙ansitra s-sajf li g˙adda kien hemm okkaΩjonijiet meta ma stajniex nissapportu bl-irwejja˙ ˙er©in mill-impjant. Jien u o˙rajn konna da˙˙alna l-ilmenti tag˙na anke malKunsill. Mhux biss, imma anke lmentajna mal-kunsillieri. Niftakar wie˙ed mill-programmi li kien jag˙mel Joe Grima, Inkontri, kien qal li hu stess kien ixomm irwejja˙ kbar kull meta jg˙addi minn ˙dejn l-impjant u kien

sa˙ansitra ˙adha qatta bla ˙abel masSindku ta’ Wied il-G˙ajn li, b’g˙a©eb tieg˙i u ta’ kul˙add, kien ipprova jnaqqas minn dak li kien qieg˙ed jg˙id Joe Grima. B˙ala resident ma nistax nifhem g˙aliex, pereΩempju, dak li qed ikun diskuss filKumitat tal-Monitera©© li hemm bejn ilKunsill Lokali ta’ Marsaskala, il-WasteServ u l-MEPA, ma jkunx ippubblikat. Qaluli li sa˙ansitra anke rapporti mag˙mula minn espert tekniku hemm fil-Kunsill. Dawn qatt ma ©ew ippubblikati. Ma nistax nifhem g˙aliex. Na˙seb li issa huwa l-waqt li l-Kunsill jippubblika ddokumenti li g˙andu, meta l-Prim Ministru qieg˙ed jifta˙ar bl-impjant u bil-park talfamilja u fuq kollox meta mhux qieg˙ed jg˙id il-verità billi jitfa’ l-˙tija fuq il-PL. Din hi s-sieg˙a tal-prova. Huma f’çirkostanzi b˙al dawn li nkunu nafu min hu verament mar-resident u min mhux. Min ikun qieg˙ed hemm g˙as-servizz tan-

nies u min hu qieg˙ed hemm g˙allgwadann personali. Dan qieg˙ed ng˙idu g˙aliex huwa minn dawn id-dokumenti biss li r-residenti u ççittadini kollha jkunu jafu x’inhi l-verità li kul˙add g˙andu d-dritt li jkun jaf, peress li l-Kunsill ta’ Wied il-G˙ajn g˙adu ma ˙assx li jpo©©i s-seduti tieg˙u online kif kien qal sena ilu l-Mexxej tal-Partit Laburista, Joseph Muscat. Kif lanqas, fuq kollox, il-Kunsill g˙adu ma appuntax il-persuna ta’ fiduçja tar-residenti fil-Kumitat tal-A©©udikazzjoni talkuntratti. U dan anke jekk g˙addiet sena mill-weg˙da li kien g˙amel Joseph Muscat. G˙andna dritt jew m’g˙andniex dritt li nkunu nafu x’fihom id-dokumenti u r-rapporti? Jien ng˙id li g˙andna kull dritt. A. CAMILLERI, MARSASKALA

G˙all-elezzjoni ©enerali jew tal-kunsilli lokali Sur Editur, Dalwaqt jo˙ro© l-avviΩ dwar in-nominazzjonijiet tal-kandidati. Peress li fid-9 ta’ Marzu 2013, se jsiru kemm l-elezzjoni ©enerali kif ukoll l-elezzjonijiet tal-kunsilli lokali, in-nominazzjonijiet probabbilment jo˙or©u flimkien, jew fi spazju ta’ ftit jiem. Jidher li se jkun hawn kandidati li bi˙siebhom jikkontestaw g˙at-tnejn, g˙all-elezzjoni ©enerali u g˙all-elezzjoni tal-kunsilli lokali. Sinçerament dan jien ma nifhmux. Ma nistax nara kif kandidat jista’ min-na˙a jo˙ro© u jippreΩenta ru˙u b˙ala kandidat g˙all-elezzjoni ©enerali u fl-istess waqt g˙all-elezzjoni tal-kunsilli. Il-lo©ika tg˙idlek li jew se tkun kandidat g˙all-elezzjoni ©enerali jew g˙all-elezzjoni tal-kunsilli. Wie˙ed irid jag˙Ωel. Imma Ωgur li ma jag˙milx sens li ssir kontestazzjoni mill-istess kandidat g˙at-tnejn. L-ewwelnett jien dejjem sostnejt li kunsillieri u iΩjed minn hekk sindki, m’g˙andhomx jikkontestaw l-elezzjoni ©enerali waqt li fl-istess ˙in ikunu sindki. Huwa fatt li anke fil-kariga ta’ sindku tid˙ol dak li tissejja˙ ‘the power of incumbency’. Jien nara li tkun in©usta g˙all-kandidati o˙rajn, huma min huma, anke jekk huma di©à Membri Parlamentari li mag˙hom ikollhom b˙ala kontestanti kunsillieri jew sindki. Jekk kunsillier jew Sindku jidhirlu li huwa kapaçi biex jikkontesta elezzjoni ©enerali biex isir Membru Parlamentari, dan g˙andu jirriΩenja minn kunsillier jew sindku xi Ωmien qabel. Ma jien qed ng˙id xejn ©did. Hekk isir kull fejn hemm farka serjetà. Min mhux serju jag˙mel hu. Imma l-PL li hu partit serju g˙andu jwarrab minn quddiem g˙ajnejh dak li

jag˙mel ˙addie˙or u jag˙mel dak li dejjem g˙amel, ji©ifieri li jimxi dritt u li jkun ©ust ma' kul˙add. Barra minn dan lanqas huwa ©ust g˙al kandidati o˙ra li se jkunu jikkontestaw jew bi˙siebhom jikkontestaw g˙al dik il-lokalità. Huwa fatt, li meta wie˙ed ikun se jikkontesta g˙all-elezzjoni ©enerali, ikollu ferm u ferm aktar coverage fuq il-midja u l-mezzi tax-xandir minn o˙rajn li ma jkunux, li se jkunu qed jippreΩentaw rwie˙hom b˙ala kandidati g˙all-Kunsilli Lokali. Dan m’g˙andux ikun. Jekk mhux g˙al xejn g˙ax jaqta’ qalb çertu kandidati ta’ stoffa u ntegrità, li tant hemm bΩonnhom speç-

jalment fil-kunsilli lokali, milli jo˙or©u b˙ala kandidati. Anke jekk dak li jkun ma jkunx se jikkontesta fuq il-lokalità tieg˙u g˙alkemm tkun tidher stramba ˙afna, illokalità tieg˙u Ωgur li minn xhur qabel lelezzjoni ©enerali ftit li xejn tkun ta’ nteress g˙alih. Kunsillier u iΩjed minn hekk sindku li jidhirlu li g˙andu jikkontesta l-elezzjoni ©enerali mhux fid-distrett tieg˙u, g˙alkemm ner©a’ ng˙id li tkun xi ˙a©a ambigwa ˙afna u ma tiftiehimx, Ωgur li ˙siebu jkun biss fuq id-Distrett li se jkun qieg˙ed jikkontesta. Dan b’detriment mhux Ωg˙ir g˙al-lokalità fejn ikun kunsillier jew sindku.

G˙alhekk nemmen li l-partiti li fi ˙danhom g˙andu kunsillieri jew Sindki li se jikkontestaw g˙aΩ-Ωew© karigi, g˙andhom ja˙sbuha sewwa. G˙andhom jesi©u li dawn g˙andhom jag˙tu preferenza jew lil-lokal tag˙hom jew lid-distrett g˙all-elezzjoni ©enerali. G˙andhom jag˙Ωlu. Dan hu dak li na˙seb jien. Dan hu dak li jaqblu fuqu l-ma©©oranza tan-nies li b˙ali nkunu qed niddiskutu dawn l-affarijiet fil˙wienet u kaΩini fejn niffrekwentaw. G˙adna fil-˙in li jsir dan. JOSEPH MERCIECA BIRKIRKARA.

L-istej© fi stat ta’ abbandun f’Wied il-G˙ajn Sur Editur, F’©urnal lokali nhar il-Óadd 30 ta’ Diçembru 2012, kien hemm kumment fuq ‘il-bus stop’ tal-karozzi tal-linja li hemm fi Pjazza Dun Tarcis Agius, dak li hemm ta˙t il-knisja ta’ Sant’Anna. Kif tajjeb ©ie rrimarkat, dan l-istej© taxxarabanks huwa msaqqaf b’materjal perikoluΩ imsejja˙ asbestos, iqattar u fi stat tal-biki. Lanqas temmen li x’imkien f’pajjiΩna g˙adhom jeΩistu stej©is fi stat ˙aΩin b˙al dan. Dan barra kif qal ir-rapport li hu msaqqaf bl-asbestos, li huwa rikonoxxut li tant jag˙mel ˙sara lill-bniedem. Fuq l-istess su©©ett, ji©ifieri fuq l-istat ta’ Ωdingar li jeΩisti fih dan il-‘bus stop’ deher ukoll artiklu nhar il-Óamis 3 ta’ Jannar 2013, intitolat, ‘Sa˙˙a’ f’©urnal

ie˙or. Dan ukoll ilmenta fuq l-istat diΩastruΩ ta’ dan l-istej© u fuq kif inhu msaqqaf, ji©ifieri bl-asbestos. Dwar dan l-istej© ilhom isiru lmenti mal-Kunsill s-snin. U ma nistax nifhem, verament ma nistax nifhem, kif u g˙aliex dawn l-ilmenti waqg˙u fuq widnejn torox. Donnu li dan il-Kunsill jag˙ti widen biex jibdel affarijiet li jkunu tajbin u flokhom jibni o˙rajn bi spejjeΩ kbar u fuq affarijiet o˙ra mportanti u ta’ prijorità kbira, jibqa’ ma jsir xejn. Isiru l-ilmenti u minn wa˙da jid˙ol u mill-o˙ra jo˙ro©. Dan l-istess b˙al ma ©ara fuq diversi affarijiet o˙rajn, fosthom: a) L-eks Lukanda Jerma Palace li tinsab fi stat ta’ abbandun u l-abbuΩi li qed isiru fiha; b) l-isfre©ju ambjentali li g˙al snin twal ˙akem ir-riserva naturali tal-

Mag˙luq li l-a˙˙ar tindifa u manutensjoni li sar fiha kien fl-1998 meta l-ambjent kien jaqa’ ta˙t ir-responsabbiltà ta’ Dr. George Vella; ç) L-g˙assa ineffiçjenti tal-Pulizija u o˙rajn. Ma niddejjaq xejn ng˙id li dan kien Kunsill, li ne˙˙i Ωew© kunsillieri, ma kienx wie˙ed proattiv u nispera li l-PL jara x’jag˙mel biex ma jer©ax jag˙mel liΩball li jippreΩentalna l-istess uçuh. Imma biex nerga’ nag˙mel enfasi fuq l-istej© in kwistjoni, nappella lill-PL biex i˙e©©e© lill-Kunsill biex iwarrab l-affarijiet ta’ tlellix u propaganda u jie˙u azzjonijiet immedjata. Fuq kollox, u kif di©à ©ie enfasizzat, dan l-istej© huwa ta’ ˙sara kbira g˙as-sa˙˙a tan-nies. J.C. WIED IL-GÓAJN.

6( 3 2 77 52 ) / 0 & (0 3 /$ 7 ,0 (1 6 7

3527(&7 3527(&7

4XDOLW\ &RYHU 4XDOLW\ &RYHU DW D DW D /DIHUOD 3ULFH /DIHUOD 3ULFH

&$// &$// )25 $ )5(( 4827$7,21 )25 $ )5(( 4827$7,21

( 0 2 + $// 2 )5((7$1&( 7,&< / ,6 $66 20( 329,$ 285 + 56 // $ ( & ' ' +2/ ',&$7( ( '( &(175

/DIHUOD ,QVXUDQFH $JHQF\ /LPLWHG /DIHUOD ,QVXUDQFH $JHQF\ /LPLWHG 9LQFHQWL %XLOGLQJV 2OG %DNHU\ 6WUHHW 9DOOHWWD 9/7 9LQFHQWL %XLOGLQJV 2OG %DNHU\ 6WUHHW 9DOOHWWD 9/7 7HO )D[ 7HO )D[

ZZZ ODIHUOD FRP PW ZZZ ODIHUOD FRP PW /DIHUOD ,QVXUDQFH $JHQF\ /LPLWHG LV OLFHQVHG WR DFW DV DQ LQVXUDQFH DJHQW /DIHUOD ,QVXUDQFH $JHQF\ /LPLWHG LV OLFHQVHG WR DFW DV DQ LQVXUDQFH DJHQW IRU 0LGGOHVHD ,QVXUDQFH S O F DQG ERWK FRPSDQLHV DUH DXWKRULVHG WR WUDQVDFW IRU 0LGGOHVHD ,QVXUDQFH S O F DQG ERWK FRPSDQLHV DUH DXWKRULVHG WR WUDQVDFW LQVXUDQFH EXVLQHVV E\ WKH 0DOWD )LQDQFLDO 6HUYLFHV $XWKRULW\ LQVXUDQFH EXVLQHVV E\ WKH 0DOWD )LQDQFLDO 6HUYLFHV $XWKRULW\

DJHQWV IRU DJHQWV IRU

&20 1R 7HUPV &RQGLWLRQV $SSO\ &20 1R 7HUPV &RQGLWLRQV $SSO\

5 +20( <285 +20(

27.01.2013

Ta’ Barra

“Issa aktar minn qatt qabel hemm bΩonn li ning˙aqdu b˙ala poplu wie˙ed” Barack Obama It-Tnejn 21 ta’ Jannar, f’Washington DC saret l-inawgurazzjoni ta’ Barack Obama b˙ala l-President tal-Amerika, g˙all-erba’ snin li ©ejjin. Mijiet t’eluf ta’ persuni attendew g˙al din iç-çerimonja li matulha Obama g˙amel diskors ie˙or storiku u li matulu appella g˙all-g˙aqda. KRISTA CARUANA tag˙ti ˙arsa lejn x’©ara f’din iç-çerimonja u tanalizza d-diskors li g˙amel Barack Obama.

Diskors imqanqal Dak li g˙amel nhar it-Tnejn li g˙adda Barack Obama, bla dubju li se jibqa’ mfakkar b˙ala wie˙ed mill-aktar diskorsi mqanqla li qatt saru minn President Amerikan. Fil-preΩenza ta’ mijiet t’eluf ta’ persuni, Obama g˙al darb’o˙ra appella g˙all-g˙aqda f’dan ilmument partikolari li tinsab g˙addejja minnu lAmerika. Obama appella g˙all-g˙aqda politika fl-istess waqt li jkunu m˙addna l-kawzi liberali, ewlenin fosthom iddrittijiet tal-persuni omosesswali. Matul dan id-diskors, Obama ppreΩenta l-viΩjoni tieg˙u g˙all-Istati Uniti g˙all-erba’ snin illi ©ejjin. IlPresident Amerikan qal li minn issa ’l quddiem se jibda Ω-Ωmien li matulu l-ekonomija Amerikana se tibda tirkupra. IΩda sostna li t-triq hija twila u l-missjoni tal-Gvern Demokratiku g˙adha mhijiex kompluta. “Din il-©enerazzjoni t’Amerikani g˙addiet mit-test tal-kriΩi, liema kriΩi kienet prova tar-reΩiljenza ta’ dan il-poplu. Wasal fi tmiemu d-deçennju ta’ gwerra u minn issa ’l quddiem l-ekonomija tag˙na se tibda tirkupra. Il-possibbiltajiet tal-Amerika u l-poplu tag˙ha m’g˙andhomx limiti,” sostna Obama. Appella lill-poplu Amerikan biex jg˙oΩΩ is-sinjifikat ta’ dan il-mument li jinsab g˙addej minnu b˙alissa filwaqt li sa˙aq li dan il-mument g˙andu jitgawda fi spirtu t’g˙aqda fost il-poplu kollu. Matul id-diskors tieg˙u li dam g˙addej madwar tmintax-il minuta, Obama appella g˙all-azzjoni kollettiva biex fi kliemu jkun ippriΩervat il-˙elsien tal-poplu Amerikan, liema ˙elsien jiddependi ˙afna fuq lugwaljanza soçjali u ekonomika. “A˙na, il-poplu, nifhmu li pajjiΩna ma jistax jag˙mel suççess meta l-ftit nies ikunu g˙addejjin tajjeb, filwaqt li l-ma©©oranza bilkemm qeg˙din ila˙˙qu mal-isfidi tal-˙ajja,” sostna Obama. Tkellem ukoll dwar wa˙da mill-akbar sfidi li g˙andu b˙ala President Amerikan, dik li jraΩΩan id-defiçit u ddejn qawwi li g˙andu l-pajjiΩ. Dan fl-istess waqt li kompla jiddefendi l-programm tas-sa˙˙a, filwaqt li kkritika r-Repubblikani li fi kliemu qeg˙din jag˙mlu minn kollox biex jostakolaw dan il-programm, attitudni li skont hu aktar issa˙˙u milli taqtag˙lu qalbu. Appell imqanqal ukoll biex fl-Amerika jinbidel l-istil ta’ politika li qeg˙din imexxu biha çertu politiçi. Sostna li wara erba’ snin ta’ ©lied u battibekki parti©©jani, issa wasal iΩ-Ωmien li t-ton tal-politika tinbidel u jkun hemm lok g˙al dibattitu aktar ra©jonevoli bejn iΩ-Ωew© partiti. Minkejja li m’g˙amilx referenza g˙all-ebda policies

XELLUG: Obama waqt id-diskors tieg˙u; FUQ: Jiehu l-©urament tal-˙atra

partikolari, Obama qal li fis-snin li ©ejjin, Gvern immexxi minnu se jkun qieg˙ed jirriforma s-sistema edukattiva, se jirriforma s-sistema tal-votazzjoni u se jindirizza bl-aktar mod serju l-problema tal-bdil filklima. B’referenza g˙all-massakru li se˙˙ ftit ©img˙at ilu fi skola f’Connecticut, Obama qal li imbarka fuq kampanja li l-g˙an tag˙ha huwa li titwaqqaf il-vjolenza bluΩu tal-armi u l-pistoli. “It-triq tag˙na g˙adha mhijiex kompluta, u dan sakemm uliedna, fit-toroq ta’ Detroit, sa dawk filmuntanji ta’ Appalachia u t-toroq kwieti ta’ Newtown, ikunu konxji li a˙na qeg˙din nie˙du ˙siebhom, in˙obbuhom, u li qeg˙din nipprote©uhom mill-periklu u l-˙azen,” sostna Obama. Dwar l-immigranti, Obama qal li hemm bΩonn li jinstab mezz a˙jar li permezz tieg˙u dawn il-persuni jkunu jistg˙u jsibu fl-Istati Uniti l-art tal-opportunitajiet. Atmosfera ta’ festa G˙alkemm kien hemm anqas nies milli kien hemm flewwel inawgurazzjoni tieg˙u li kienet saret erba’ snin

ilu, fiç-çermonja ta’ nhar it-Tnejn li g˙adda huwa stmat li attendew mas-700,000 persuna li ˙onqu ΩΩona ta’ Capitol Hill. Obama ng˙ata l-©urament tal-˙atra b˙ala l-44 President tal-Istati Uniti, mill-Prim Im˙allef Amerikan, John Roberts. Mieg˙u ˙a l-©urament ukoll Joe Biden g˙all-kariga ta’ Viçi President. Fost id-dinjitarji li kienu preΩenti g˙al din iç-çerimonja kien hemm l-eks-Presidenti Amerikani Bill Clinton u Jimmy Carter, flimkien m’g˙exieren ta’ senaturi u anke membri tal-Kungress Amerikan. Matul iç-çerimonja spikka l-entuΩjaΩmu tal-folla preΩenti li b’vuçi wa˙da g˙ajtet “Obama, Obama”, appena l-President Amerikan kien ser jibda d-diskors tal-inawgurazzjoni tieg˙u. Waqt dan l-avveniment ma naqsitx ukoll l-attendenza tal-kantanta Beyonce li kantat l-innu nazzjonali talIstati Uniti. Beyonce kienet akkumpanjata minn Ωew©ha Jay-Z. Intant, wara l-inawgurazzjoni l-familja Obama attendiet g˙all-ikla tal-inawgurazzjoni fi Statuary Hall f’Capitol Building. Wara l-President Obama u l-familja tieg˙u r˙ewlha g˙all-White House. Iç-çelebrazzjonijiet marbuta mal-inawgurazzjoni ta’ Obama baqg˙u g˙addejjin sat-Tnejn filg˙axija meta lfamilja Obama attendiet g˙all-ballu tal-inawgurazzjoni f’Washington u li g˙alih kien hemm preΩenti mal40,000 persuna.

27.01.2013

Mill-Misra˙

ROCS Travel tniedi l-Valentine Sale Ûmien San Valentinu qieg˙ed eΩattament biex turi l-im˙abba tieg˙ek lill-persuna tant g˙aΩiΩa g˙alik. G˙alhekk, ROCS Travel qieg˙da tniedi sale mill-aqwa, iddedikat g˙all-ma˙bubin kollha. Dan is- sale g˙al jum San Valentinu huwa uniku g˙ax joffri l-aqwa prezzijiet fis-suq u jippromovi bosta destinazzjonijiet inkredibbli li jinkludu Ruma, Amsterdam, Disneyland, Pari©i, Manchester, Çipru, Londra u Dubaj. Din il-kampanja g˙al btajjel romantiçi toffri prezzijiet li ma jitwemmnux. L-offerti jinkludu titjiriet bir-ritorn, akkomodazzjoni g˙al tnejn, kolazzjon u ttaxxi kollha tal-ajru. Prezzijiet jibdew minn €269 kull persuna! Rachel Vella, Direttur ta’ ROCS Travel, stqarret: “Dan huwa Ωmien meta kul˙add jie˙u l-opportunità biex juri lim˙abba lejn l-eg˙ΩeΩ persuni f’˙ajtu. G˙al darb’o˙ra, ROCS Travel qedg˙in jag˙tu l-opportunità lill-klijenti tag˙hom sabiex isiefru bi prezzijiet mill-aqwa. A˙na g˙amilna minn kollox

sabiex inwasslu offerti inkredibbli g˙al destinazzjonijiet differenti u hekk irnexxielna wkoll nolqtu l-gosti ta’ kul˙add. G˙alhekk nissu©©erilkom li ma ta˙sbux biss fl-ikliet u lbukketti tal-fjuri, iΩda tie˙du vanta©© minn din l-opportunità, t˙allu kollox warajkom u tmorru fuq btala qasira ma’

ROCS filwaqt li tiffrankaw ilflus.” Mela x’qed tistenna? Kun ftit iktar romantiku minn drabi o˙ra u bbukkja l-btala qasira tieg˙ek ma’ ROCS Travel. Ûur il-ferg˙at ta’ ROCS ilFurjana jew il-Mellie˙a. Tista’ wkoll iççempel 2015 1515 jew tid˙ol fis-sit elettroniku www.rocsholidays.com

L-MSV Life tisponsorja l-Malta Music Awards L-MSV Life plc hija l- isponsor ewlieni tal-Malta Music Awards (MMA) tal-2013. Dan l-avveniment ta’ muΩika kien organizzat f’Malta g˙all-ewwel darba fl-1995, u din is-sena se jsir fiç-Çentru tal-Fieri u l-Konferenzi (MFCC) Ta’ Qali, ilÓadd 3 ta’ Frar 2013. L-organizzaturi tal-Malta Music Awards ta’ din is-sena se jippreΩentaw avveniment spettakolari billi jippromovu din iç-çerimonja uffiçjali u nazzjonali tal-premjijiet muΩikali. Il-PBS se jkun qieg˙ed jorganizza weekend mimli muΩika li jibda bil-Malta Eurovision Song Contest fl-1 u t-2 ta’ Frar, u jispiçça bil-Malta Music Awards fit-3 ta’ Frar. B’kollox se ji©u ppreΩentati ˙dax-il premju matul l-avveniment, bi tmienja minnhom kompetittivi u li ©ew i©©udikati minn panel ta’ kritiçi esperti fil-muΩika. It-tliet awards l-o˙ra ©ew mag˙Ωula permezz ta’ rikonoxximent internazzjonali. Waqt li kienet qed tippreΩenta l-isponsorship, is-Senior Executive tal-MSV Life, Joanna Azzopardi, qalet: “Ninsabu ferm onorati li a˙na involuti f’dan l-avveniment presti©©juΩ fix-xena muΩikali lokali. Il-Malta Music Awards jipprovdu opportunità mill-aqwa lill-artisti ©odda u anke dawk stabbiliti. Jg˙inu wkoll lillbands biex ji©u rikonoxxuti u ppremjati g˙at-talent u lisforzi li jkunu g˙amlu. Il-kontribuzzjoni ta’ MSV Life g˙all-Malta Music Awards hi prova çara ta’ kemm qieg˙da tiΩdied il-popolarità fit-talent lokali u l-importanza tal-muΩika fil-˙ajja tan-nies.” Is-Sur Noel Magri, li hu wie˙ed mill-organizzaturi tal-Malta Music Awards qal: “Hu grazzi g˙all-appo©© ta’ kumpanniji b˙all-MSV Life li avveniment ta’ dan il-kalibru jista’ jkun organizzat. Avvenimenti b˙all-Malta Music Awards jg˙inu biex jiΩdied is-suççess lokali fil-muΩika anke barra l-pajjiΩ.” L-MSV Life nediet ukoll kampanja fuq il-Facebook assoçjata ma’ dan l-avveniment. Bejn is-16 u il-31 ta’ Jannar, dawk li jΩuru l-Facebook tal-MSV Life g˙andhom l-opportunità li jie˙du biljetti b’xejn g˙all-Malta Music Awards fit-3 ta’ Frar 2013. Termini u kundizzjonijiet japplikaw u dawn jinsabu fuq www.facebook.com/msvlife

Maħruġ mill-Uffiċċju tal-Komunikazzjoni, Partit Laburista

IL-ĦADD 27.01.2013

IT-TIELET ĠIMGĦA

IMPJIEGI FANTAŻMA

PAĠNA ĠDIDA FL-ISTORJA POLITIKA TA’ PAJJIŻNA Ħafna saru jħarsu lejn il-politika Maltija b’xettiċiżmu. Draw id-diski tagħha. Draw li, wara li tgħaddi kampanja elettorali intensiva, kollox jerġa’ għal li kien. Draw jivvutaw għadd ta’ rappreżentanti f ’kamra tad-deputati u jħalluhom jiggvernaw għal rashom. Aktar minnhekk, draw bil-qasma tal-partiti. Draw bil-pjaċiri għall-ħbieb tal-gvern u bil-vendikazzjonijiet għall-oppożituri tiegħu. Draw ifittxu lil min jista’ jgħinhom jieħdu li ħaqqhom. Draw jinsew drittijiet li ħadd ma jista’ jgħinhom biex jeħduhom. Draw bil-festi nazzjonali li jiċċelebra partit wieħed u oħrajn li jiċċelebra partit iehor. Draw bit-timbri blu u aħmar li, għalkemm ma jidhrux, jista’ jarahom kulħadd. Draw bil-firda ta’ min hu “magħna” u min hu “kontra tagħna”. Tant draw, li qatgħu qalbhom li dawn l-affarijiet jistgħu qatt jinbidlu. Iżda l-Partit Laburista mmexxi minn Joseph Muscat issa għandu aħbar tajba. Hija aħbar li setgħet titwieled biss minn ġenerazzjoni ġdida li xebgħet minn imgħoddi ta’ ħbieb u għedewwa. Hija aħbar li tibda żminijiet ġodda għall-politika Maltija. L-aħbar it-tajba hija din: Malta m’hijiex ta’ dan u tal-ieħor. Le, Għawdex m’huwiex ta’ dan u tal-oħra. Le, Malta m’hijiex tal-gvern. Le, Għawdex m’huwiex ta’ xi ministru. Malta u Għawdex huma tagħna lkoll flimkien. F’din il-kampanja elettorali, il-Partit Laburista mmexxi minn Joseph Muscat qiegħed jibda paġna ġdida fl-istorja politika tagħna. Bħalissa hawn min hu aljenat wisq biex jintebaħ. Imma għad jiġi żmien meta din is-sena, l-2013, u s-sehem mogħti fiha mill-Partit Laburista mmexxi minn Joseph Muscat, għad jidhru għal dak li huma llum: kapitlu politiku ġdid li fih il-firda storika ta’ qabel bdiet tgħib.

Meta Joseph Muscat sar mexxej tal-partit, mill-ewwel beda trasformazzjoni li biha fetaħ il-bibien tal-partit għal kull min ma xtaqx aktar li l-pajjiż jibqa’ marbut mal-ideat qodma ta’ klassi għajjiena ta’ politiċi. Fetaħ il-bibien għal kull min hu moderat u progressiv, u dawk il-bibien daħlet minnhom ġenerazzjoni ta’ nies li jħarsu ’l quddiem b’fiduċja u tama ġdida. Dawn huma l-bibien li jinfetħu wkoll għall-Maltin u l-Għawdxin kollha ladarba l-poplu jifhem u jagħzel li l-unika triq li tgħodd għalina hija dik li teħodna ’l quddiem. Illum, din it-triq għandha lil Joseph Muscat fir-ras tagħha. Huwa se jrodd lill-Maltin u lill-Għawdxin kollha dak li tteħdilhom. Se jroddilhom lura pajjiżhom. Malta u Għawdex huma tagħhom ilkoll.

www.josephmuscat.com

Żjara fiċ-childcare centre.

“Aktar inizjattivi biex nisa jidħlu fid-dinja tax-xogħol.”

Taħt it-Tinda, ix-Xewkija

“F’Għawdex teżisti r-rieda għall-bidla.” Taħt it-Tinda, Santa Lucija

“Aktar protezzjoni

għall-anzjani u persuni vulnerabbli”

TAĦT IT-TINDA Kun magħna Valletta Waterfront

Illum il-Ħadd 27 ta’ Jannar mill-11.30am

TV Vie

mit-Tnejn sal-Ġimgħa ma’ Jackie Mercieca mill-10.00 sal-11.30am

RADJU 903

ma’ Krista Caruana Illejla mill-10.15pm sal-11.15pm

Mill-Ġurnali

kuljum mis-7.15am sas-7.45am

Sibt il-Punt is-Sibt mill-10.00 sal-11.00am

Żjarat Bormla, B’Bugia, Ħal Qormi

“Il-proġett ta’ Bormla jitwettaq fl-iqsar żmien possibbli.” “Inwettqu l-proġett tal-pixxina f’Birżebbuġa.” “Gvern Ġdid jagħmel footbridge jew tunnel fil-bypass tal-Imrieħel.”

Joseph Muscat mal-imsieħba soċjali

“Front magħqud fl-MCESD

jikseb riżultati b’aktar ħeffa.”

Mass Meeting, ir-Rabat

“Ħadd m’għandu jibża`

mill-bidla. Jien parti minn ġenerazzjoni li trid tibda paġna ġdida fl-istorja tagħna.”

YOUTUBE

youtube.com/ josephmuscatdotcom

FACEBOOK

facebook.com/ josephmuscatdotcom

WWW

WEBSAJT

josephmuscat.com

www.josephmuscat.com

IMPJIEGI FANTAŻMA SMART CITY

WHITE ROCKS

AVIATION COSMETICS

ODEBRECHT MILL-BRAŻIL

7,500

800

MIJIET

L-GĦAŻLA LI GĦAMILT Deborah Schembri, 36

Twelidt u trabbejt bħala Nazzjonalista u sa ftit snin ilu qatt ma kien jgħaddili minn moħħi li dan se jinbidel. Meta kont tifla żgħira niftakar li d-diskors fuq il-politika kien ikun għaddej il-ħin kollu. Meta kelli dsatax-il sena kont Viċi-President tal-kumitat sezzjonali tal-Partit Nazzjonalista f ’San Pawl il-Baħar, membru tal-Kunsill Ġenerali tal-PN u membru fl-għaqda tal-Istudenti Demokristjani Maltin fl-Università. Kont nemmen li l-Partit Nazzjonalista kellu jiggverna lil dan il-pajjiż għaliex fil-mexxejja tiegħu kont nara kwalitajiet tajbin ta’ mexxejja.

aktar ugwali mill-oħrajn. Il-valuri demokratiċi tal-PN intremew ‘l barra mit-tieqa u dan deher mill-aktar ċar meta membri parlamentari ivvutaw kontra r-rieda tal-poplu wara li tħabbar ir-riżultat tar-referendum tad-divorzju.

Kienu jgħiduli li l-PN jibni l-politika tiegħu madwar l-individwu, fuq l-ugwaljanza, fuq il-valuri demokratiċi, fuq il-ġustizzja u l-verità. Din il-politika kienet dik li togħġob lili. Illum nista’ ngħid li dik il-politika kienet tajba sakemm baqgħet titwettaq.

Dak li sar importanti fil-Partit Nazzjonalista huwa r-retorika. Inħoss li għall-Partit Nazzjonalista huwa aktar importanti li jġegħlu lin-nies jemmnu l-verżjoni tagħhom milli l-verità fiha nfisha. Sfortunatament, il-PN ser jibbrilla fil-mod kif jirnexxielu jibgħat lil xi ħadd l-infern u fl-istess ħin iġegħlu jemmen li qisu rebaħ xi vjaġġ!

Il-Partit Nazzjonalista llum m’huwiex l-istess partit li vvutajnilu dakinhar u mhux jien li nbdilt. Il-Partit Nazzjonalista llum sar partit ta’ ftit individwi li għalihom, uħud huma

Għadni nemmen f ’dak kollu li kont nemmen snin ilu, iżda mal-mogħdija taż-żmien irrealizzajt li l-politika mhix l-arti ta’ kif tirbaħ l-elezzjonijiet imma l-ħila li tiggverna tajjeb.

Jien inħobb lil pajjiżi u l-poplu tagħna u nixtieq il-ġid lil kulħadd mhux lil ftit magħżula, għaliex ilkoll għandu jkollna ċ-ċans li nilħqu l-potenzjal sħiħ tagħna, kulħadd kemm jiflaħ. Aħna poplu bieżel ħafna u hija ħasra li m’aħniex nieħdu l-benefiċċju tax-xogħol iebes tagħna minħabba t-tmexxija ħażina tal-pajjiż. Il-Partit Laburista tgħallem mill-iżbalji tal-imgħoddi u issa kiber f ’moviment ta’ liberali u moderati li qed iħaddnu politika siewja li biha l-pajjiż se jimxi ‘l quddiem. Il-Partit Laburista laqagħni b’dirgħajħ miftuħa għax ma jinteressaħx minn fejn ġejt imma fejn nixtieq nasal. Il-politika tal-inklużjoni hija l-bażi tal-ġlieda favur drittijiet ċivili u futur mill-aqwa għal kulħadd.

Bir-Ru˙ u bil-Ìisem

Bir-ru˙ u bil-©isem

TIKKONVINÇINI AKTAR MINN ELF PRIETKA M’iniex xi iben ta’ professuri jew nies puliti. Ommi u missieri huma nies sempliçi. Saqajhom mal-art. Iben ˙addiem tal-id. Missieri, b˙al ˙afna o˙rajn, jaf biΩΩejjed x’ji©ifieri teg˙req l-g˙araq ta’ ©binek biex taqla’ lira ˙alli tg˙ix. Xi grazzja! Fil-kapitli sbie˙ ta’ ˙ajti, ilMulej iffavorieni g˙ax laqqag˙ni ma’ nies rozzi. Kemm-il darba fi tfuliti kont f’ambjenti fejn smajt dag˙a sfrenat. G˙all-ewwel kont nitgerrex. NitbeΩΩa’. KwaΩi kont inkun irrid na˙rab minn dawn in-nies. X’g˙arukaΩa! Jidg˙u! Imma meta ssir tafhom sewwa qalbhom jag˙tuhielek. Ma jafux jispellu l-kelma ˙dura. A˙seb u minn Patri Mario Attard ara vendetta! Lesti li jbatu huma basta lilek ma jwe©©g˙ukx. Jibku malajr. G˙alkemm f’˙akka t’g˙ajn jer©g˙u jitbissmu mill-©did. Ma jafux iΩommu f’qalbhom! Grazzja li ssir tafhom! Mhux b’isimhom u kunjomhom. Ma tarax! Imma b’dak l-imbierek laqam. U kemm jixg˙el wiççhom kull darba li tg˙ajtilhom bih! Taf li jkunu qieg˙din jistennewh minn fommok! Dawn it-talin ifakkruni f’persuna li la g˙andha laqam, la tidg˙i u ja˙asra mansa ˙aruf. Tifla tal-iskola. Studjat fuq li studjat. U bir-ra©un li llum g˙andha xog˙ol ta’ responsabbiltà li jifta˙ha g˙al kull ri˙. Xog˙olha jitlob ˙inijiet twal ta’ ˙idma minn filg˙odu sa filg˙axija. G˙ax t˙obb xog˙olha, araha tag˙ti lilha nnifisha g˙aliex temmen fl-ideali tag˙ha. U jekk bniedem ma ji©©ilidx g˙all-ideali tieg˙u xi bniedem ikun? Tan-nel˙! Xog˙olha jlaqqag˙ha mal-qam˙. Ma’ nies li j˙obbu minn qalbhom u jag˙mlu minn kollox biex jaraw it-tibdil. Anki jekk jaqilg˙u fuq wiççhom u jg˙ajruhom bil-pulit. Nies li ma jibΩg˙ux jg˙idu l-abjad abjad u l-iswed iswed. Nies li ma jibΩg˙ux jidhru quddiem l-o˙rajn b˙ala dg˙ajfa basta jag˙mlu dak kollu li hu sewwa quddiem il-Kbir Alla. Li jara sewwa x’hemm f’qieg˙ ilmo˙˙ u l-qalb tal-bniedem. B’xorti ˙aΩina xog˙olha jlaqqag˙ha wkoll mal-karfa. Ma’ dawk li jidhru tajbin u edukati. Insomma…tal-©lekk u l-ingravata. Imma ˙ej il-˙aΩen li jo˙ro© minnhom trid tara fejn se ta˙bi rasek minnu! Huwa ˙aΩen diplomatiku li jersaq lejk qisu nag˙©a. U jippreΩenta ru˙u b˙ala l-unika soluzzjoni li teΩiΩti f’wiçç id-dinja! Imma meta jmiss mieg˙ek imarrdek! Jinfettak! G˙ax i©ibek tirra©una b˙alu! Bit-taparsi ‘l-kelma t-tajba’! X’biΩa’ ta’ ˙aΩen! Mulej e˙lisni minnu! Din il-persuna tfakkarni li qalb il-bniedem hija mera. Mera ta’ dak li hemm ma˙Ωun fiha. Ara ta˙sbu li hi xi wa˙da reli©juΩa! Forsi g˙al min hu b˙ali di©à laqqmuha b˙ala wa˙da minn dawk ‘il-˙Ωiena’. Nazzarda ng˙id minn dawk li ˙aqqhom in-nar talinfern. Anzi, ‘l-abbissi’! IΩda meta nit˙addet mag˙ha fuqi tinΩel ˙niena kbira. Hija l-istess ˙niena li niΩlet fuq Ìesù minn Ûakkew, dak il-˙alliel gwapp! Jew il-mara l-midinba. Dik li kienet taf x’jag˙tu l-aqwa r©iel li kienu fis-setg˙a! F’qalbha hemm g˙atx klubi g˙all-im˙abba ta’ Alla. G˙al dik lim˙abba li m’g˙andhiex bΩonn xebg˙a prietki biex turi x’inhi u xi ssarraf. Anzi, turi ru˙ha waqt il-bΩonn. Meta kul˙add ja˙sel idejh. G˙ax ˙ajjitha hija minsu©a minn kelma wa˙da: “qalb kbira”. Bilfors. Jekk il-˙in kollu ta˙dem u tistinka g˙al ˙addie˙or! Óaddiema bieΩla b’risq il-verità! Xi prezz hemm hux biex il-verità titwassal! BiΩΩejjed nag˙ti titwila lejn ilKurçifiss biex nara kemm hu qares prezzha! Taqla’ fuq rasha, imma xorta wa˙da tibqa’ ta˙fer. T˙enn. Tistabar. U kull darba li jkolli x-xorti nkellimha jew inçemplilha dejjem nispiçça mfejjaq! G˙aliex tfakkarni f’o˙ti Josephine, Alla ja˙frilha, li, g˙ax kienet t˙obb minn qalbha, ittradewha bosta drabi. Sa˙ansitra l-iktar nies li kienu j˙okku mag˙ha! F’g˙ajnejn iddinja tidher fidila g˙aliex il-kliem ma ddawrux kif jaqblilha. Imma forsi g˙alhekk li l-Mulej hu mag˙ha u jiskansaha minn kull periklu. G˙all-psikologi mhux matura. G˙ar-reli©juΩi mhux tal-Knisja. Daqskemm ilha ma tidher! Imma g˙al min irid lil Ìesù f’˙ajtu, b˙ali, fiha niltaqa’ mieg˙u! G˙ax tjubitha tikkonvinçini iktar minn elf prietka f’daqqa! G˙alhekk nixtieqha tidher!

27.01.2013

. AROZZI K

debono commercials b’vannijiet li jÓarsu l-ambjent

www.peugeot.com.mt www .peugeo p g ot.com.mt

YEARS YEAR

park p rk k with i ease ea se e

WARRANTY WARRAN

*Terms & Conditions A Apply Combined C ombined fuel cconsumption onsu (l/100 km): from 4,3 to 4,5. CO2 emissions (g/km): from 99 to 104.

Join P Peugeot eugeot Malta on F Facebook: acebook: www.facebook.com/peugeotmalta www .facebook .com/peugeotmalta geotmalta

107.. TRUL 107 TRULY LY Y URB URBAN. AN. Starting Star ting From From o €8,850 PEUGEOT P EUGEOT

1 107 07

Michael Att Attard ard Lt Ltd. d. – Natio National onal R Road, oad, Blata Blata ll-Bajda -Bajda – T: 2123 23 8854 – M: 79 406 607 – E: sales@michaelatt sales@michaelattard.com es@michaelattard.com

Matul ix-xahar ta’ Diçembru Debono Commercials ippreΩentaw lill-Kunsill Lokali ta’ G˙ajnsielem vann Goupil G3 sabiex jintuΩa g˙al xog˙ol talKunsill. Dan il-vann inxtara mill-Kunsill u ng˙ata filpreΩenza tad-direttur mani©erjali Michael Debono. Is-Sur Debono wera s-sodisfazzjon tieg˙u g˙ax il-Kunsill Lokali beda juΩa karozzi li ma jni©©sux l-ambjent bi d˙a˙en eççessivi. Il-Ministru g˙al G˙awdex irrimarkat l-importanza ta’ vetturi ta’ dan it-tip li jabbinaw tajjeb mal-linji ta’ Eko-Ghawdex. Goupil Industrie jispeçjalizzaw fid-disinn u fil-manifattura ta’ vetturi li ja˙dmu bid-dawl. Dawk kollha li qeg˙din ifittxu vettura versatili li taqdihom fil-bΩonnijiet tag˙hom, b’magni li ma jda˙˙nux, il-Goupil tista’ taqdihom b’mudelli b˙alma huma l-G3 u l-G5. Ta’ min isemmi wkoll li meta l-Goupil bdew jiddisinjaw ilvann G3, mal-ewwel kien fil˙sieb tag˙hom li jimmanifatturawh sabiex ikun 100% ja˙dem bid-dawl. Il-G3 huwa mibni fuq teknolo©ija ta’ forklifter, ix-chassis huwa ddisinjat li jg˙abbi bejn 600 kilo u 700 kilo. Id-daqs tieg˙u huwa wie˙ed medjan u mhux vann goff li tiddejjaq ta˙dem bih. Il-Goupil jista’ jinstaq b’distanza ta’ 100 kilomteru, u g˙all-fatt li ja˙dem bid-dawl, l-emissjonijiet tieg˙u huma zero. Il-mod ta’ kif jinstaq huwa komdu ˙afna u s-sewwieq jista’ jikkwartja sew. Il-G5 huwa innovattiv aktar; dan g˙aliex jista’ jintuΩa kemm b˙ala vann li ja˙dem bid-dawl jew bil-magna petrol normali, u dan jista’ jinstaq kemm f’Ωoni urbani jew le. Aktar informazzjoni dwar ilGoupil tista’ tinkiseb min fuq is-sit www.debonocommercials.com jew jibg˙at email lil info@debonocommercials.com jew çempel 2269 4000.

Karozzi

27.01.2013

HYundai bi PREZZiJiET komPETiTTivi GÓall-2013

Meridian Enterprises qeg˙din joffru prezzijiet kompetittivi talkarozzi tag˙hom g˙all-2013 “Hyundai minn dejjem kienet ditta b’impenn sod lejn l-ambjent u dawn l-a˙˙ar snin, investiet ˙afna fl-iddisinjar ta’ mudelli iΩjed ekonomiçi b’aktar rispett lejn l-ambjent. It-tnaqqis fil-˙las ta’ re©istrazzjoni li g˙adu kemm t˙abbar fl-a˙˙ar ba©it huwa bbaΩat fuq l-emissjonijiet ta’ CO2 u b’hekk, il-mudeli kollha Hyundai issa saru ferm iΩjed aççessibbli. Fil-fatt, issa qed noffru w˙ud milliΩjed prezzijiet baxxi f’kull segment,” qalet Francesca Mamo, Managing Director ta’ Meridian Enterprises. Minbarra t-tnaqqis fit-taxxa ta’ re©istrazzjoni, Meridian Enterprises qieg˙da t˙abbar ukoll promozzjoni g˙al matul ixxahar ta’ Jannar sabiex toffri iΩjed valur minn qatt qabel. Kull min hu interessat jibdel il-vettura tieg˙u mhux biss igawdi minn taxxa ta’ re©istrazzjoni mnaqqsa, iΩda minn skontijiet konsiderevoli sal-31 ta’ Jannar 2013. Il-Hyundai i10, ori©inarjament bi prezz ta’ €10,250 issa tiswa’ €9,000 biss, il-Hyundai i20 li kienet bil-prezz ta’ €12,700 issa tiswa €11,200, il-Hyundai i30 li fl-2012 kienet bil-prezz ta’ €18,600 issa tiswa €18,000 filwaqt li l-Hyundai ix20 li kienet €18,250 issa tiswa €16,400. Minn €22,500 fl-2012 il-Hyundai ix35 il-©dida issa tiswa €21,600, il-Hyundai i40 Wagon ori©inarjament bi prezz ta’ €28,850 issa tinsab bil-prezz ta’ €27,400 filwaqt li l-Hyundai Elantra bil-prezz ta’ €20,950 issa tiswa’ €19,950. “Hyundai mhux biss toffri mudell g˙al kull segment u b’trim levels differenti skond il-gosti tal-klijent iΩda toffri wkoll garanzija ta’ ˙ames snin sabiex il-klijent ikun iΩjed mo˙˙u mistrie˙. Hyundai hija ditta li toffri kwalità u valur. Mhux ta’ b’xejn li dawn il-mudelli msemmija huma kollha rebbie˙a ta’ g˙add ta’ unuri u rikonoxximenti madwar l-Ewropa kollha,” temmet isSinjura Mamo.

27.01.2013

Karozzi

Peugeot 2008

Crossover ©did li se jirba˙ klijenti ©odda L-ewwel Crossover tal-Peugeot kien it-3008 li kien mudell eçitanti u li ntg˙ogob minn bosta. Issa l-Peugeot ˙abbru li matul ix-xhur li ©ejjien se ti©i introdotta Crossover ©dida li hija t-2008. Huwa ma˙sub li din se ti©i varatha fir-rebbieg˙a tal-2013. Din se tinbena fuq il-pjattaforma tat-208, karozza o˙ra eçitanti minn din id-ditta ta’ pre©ju. It-2008 se tkun manifatturata sabiex tressaq lejn il-Peugeot klijenti ©odda, speçjalment dawk li qeg˙din ifittxu karozza bl-istil ta’ Crossover. Il-kunçett ta’ din il-karozza huwa innovattiv u dinamiku li huwa fid-DNA tal-Crossover tal-Peugeot. Flimkien jikkumbinaw esperjenza posittiva ta’ sewqan, b’vanta©©i ta’ sigurtà u kumdità. Id-daqs tag˙ha huwa ta’ 4.16 metri tul, b’karatteristika ta’ hatchback u s-sa˙˙a ta’ SUV, spazju tajjeb g˙all-passi©©ieri u fil-luggage boot. It-2008 se tkun karozza li tinstaq b’kumdità f’postijiet urbani, iΩda hija adattata tajjeb biex tinstaq ’il barra mill-ibliet u f’toroq mhux lixxi. G˙alhekk hija versatili sabiex taqdi l-kumditajiet talklijenti. It-2008 ser terga’ tisraq il-qlub ta’ ˙afna, speçjalment fis-settur li tinsab fih, madwar l-Ewropa kollha. Din il-Peugeot se ter©a’ tkun pijuniera b˙alma kienu ta’ qabilha. Ftit tax-xhur o˙ra din il-karozza se tkun f’Malta u meta ti©i ppreΩentatha lill-medja, inkunu nistg˙u nwasslu aktar artikli u ritratti.

27.01.2013

Personalità

“KulÓadd gÓandu Kwalitajiet diffeRenti” Janica Camilleri Ftit ©img˙at ilu ©iet lura Malta, it-tfajla G˙awdxija li rrappreΩentat lil Malta f’Aachen il-Ìermanja waqt il-Miss Intercontinental 2012 Pageant. Dan sar fit-23 ta’ Novembru 2012. JANICA CAMILLERI qieg˙da ©©orr it-titlu ta’ Miss Malta 2011 – titlu li kienet reb˙itu waqt produzzjoni ta’ GM Productions.

Ramona Portelli www.ramonaportelli.com

Wara li waslet lura Malta, sibt ftit ˙in sabiex nitkellem mag˙ha dwar din l-esperjenza unika g˙aliha, u anke sabiex insir nafha aktar mill-viçin.

ramonaportelli@hotmail.com

Janica g˙andha 23 sena u hija mixXag˙ra, G˙awdex. Ta˙dem b˙ala g˙alliema tal-PSD ma’ tfal bi bΩonnijiet speçjali. T˙obb tisma’ l-muΩika u anke t˙obb tiΩfen. T˙obb ukoll tipprattika l-pilates, xi sports u ovvjament timmudella. “Jekk ikolli nag˙Ωel erba’ kelmiet li jiddeskrivu l-personalità tieg˙i huma paçenzjuΩa, n˙obb ng˙in, onesta, ferrie˙ija, u ©eneruΩa. In˙obb nag˙mel parti minn g˙aqdiet volontarji fejn nkun nista’ ng˙in nies li huma filbΩonn”, bdiet tg˙idli dwarha Janica. KurΩità dwar Janica hi li meta kellha biss sittax-il sena kienet fet˙et skola taΩ-Ωfin ©ewwa G˙awdex. Dan l-aktar li g˙amlitu g˙ax l-edukazzjoni tat-tfal huwa aspett importanti ˙afna g˙aliha. Xtaqet li matul il-©ranet tas-sajf tivvinta xi ˙a©a g˙at-tfal fejn ikunu jistg˙u jimlew il-˙in liberu tag˙hom b’mod a˙jar. “Apparti minn hekk peress li n˙obb niΩfen fta˙t din l-iskola g˙al tfal minn tlett snin ’l fuq. Matul il-©ranet tas-sajf it-tfal jitg˙allmu diversi korjografiji u anke jkollhom ˙in allokat g˙al log˙ob edukattiv. Barra minn hekk dawn ittfal jkollhom iç-çans li jesprimu t-talenti tag˙hom fl-attivitajiet kulturali li jsiru kemm f’G˙awdex, kif ukoll f’Malta. It-tip ta’ Ωfin huwa relatat ma’ jazz u disco dance u jkolli madwar ˙amsin Ωeffiena kull sena”, sostniet Janica. Kull individwu g˙andu x’joffri bi kwalitjiet differenti Mistoqsija jekk hemm xi ˙a©a li kieku tbiddel fix-xena tal-immudellar hawn Malta, Janica wie©bet, “Ûgur li nsemmi li nixtieq li jiΩdiedu iktar opportunitajiet ta’ beauty contests, speçjalment f’G˙awdex. Apparti minn hekk li kieku jkolli nbiddel xi ˙a©a in ©enerali tkun il-viΩjoni li ˙afna tfajliet g˙andhom fuq l-kwalitjiet ta’ kif g˙andha tkun tfalja perfetta li tid˙ol f’konkors ta’ sbu˙ija. Kull individwu g˙andu x’joffri bi kwalitjiet differenti u m’hemm l-ebda qies li inridu nimxu fuqu biex tkun tista’ tid˙ol fl-immudellar. G˙alhekk n˙ajjar ˙afna tfajliet b˙ali biex ma jaqtg˙ux qalbhom biex jesprimu ssbu˙ija interna u esterna f’konkorsi ta’ sbu˙ija”. Ridt nie˙u l-kummenti tag˙ha dwar xi jfisser g˙aliha t-titlu ‘Miss Malta’ li rnexxilha tikseb f’Novembru 2011. “L-ewwelnett nixtieq insellem lillkontestanti l-o˙ra li nista’ ng˙idlek li f’din l-esperjenza mhux biss ikompetejna, imma anke sirna ˙bieb ta’ xulxin. Kull kontestanta kellha s-sabi˙ tag˙ha, però finalment wa˙da riedet tintg˙aΩel u f’dan il-kaΩ kont jien. Óassejtni ono-

rata li ˙adt dan it-titlu, aktar u aktar li mo˙˙i beda jberren li ser inkun jien li nirrappreΩenta lil pajjiΩi”. Is-sens ta’ kompetizzjoni ma kienx preΩenti Tkellimt ma’ Janica dwar l-esperjenza li g˙adha kif ˙adet waqt iΩ-Ωjara tag˙ha fil-Ìermanja – grazzi g˙at-titlu li kienet kisbet b˙ala Miss Malta 2011. “Kien ta’ sodisfazzjon kbir li kelli nkun jien mag˙Ωula li nie˙u sehem ma’ 52 kontestanta o˙ra li ©ejjin minn madwar il-˙ames kontinenti. Matul il˙mistax li qattajt fil-Ìermanja kellna opportunità li nΩuru ˙afna postijiet ta’ interess u dorna kwaΩi ma’ nofs dan il-pajjiΩ tant hekk kbir. Matul dawn iΩ-Ωjarat kellna çans niltaqg˙u ma’ persuni famuΩi li tawna stampa a˙jar dwar il-pajjiΩ tal-Ìermanja. Apparti minn hekk kellna konferenzi fejn iltqajna ma’ diversi ©urnalisti minn madwar id-dinja fejn kull parteçipanta tat l-idea tag˙ha dwar dan il-konkors, filwaqt li tkellimna anke mag˙hom dwar il-pajjiΩ li a˙na stess qed nirrapreΩentaw f’dan ilkonkors. Kellna l-opportunità li nesponu lkwalitajiet sbie˙ li qed noffru f’dan ilkonkors tas-sbu˙ija, filwaqt li nuru x’nixtiequ li nipproponu g˙al ˙ajja isba˙. Ma’ dawn kellna anke Ωjarat malmain sponsors ta’ dan il-konkors fejn stajna nitkellmu mag˙hom, insiru nafu dwar is-servizzi li joffru u anke tawna rigali sbie˙. Malli bdiet toqrob il©urnata tas-serata finali, bdejna l-provi fuq l-palk. Hawn bdejt in˙oss eçitament kbir meta bdejt niftakar li kont ser nirrappreΩenta lil Malta ma tant pajjiΩi o˙ra. L-iktar ˙a©a li ˙adt ˙afna sodisfazzjon biha kienet li g˙amilt

˙bieb ©odda fejn sirt naf iktar dwar kulturi u valuri differenti. Hemm stajt ninduna kemm id-dinja hija kbira u diversa. Dakinhar tas-serata nista’ ng˙id li kienet l-isba˙ ©urnata ta’ ˙ajti. Minn dejjem kont no˙lom li nag˙mel parti minn din l-avventura hekk sabi˙a. Is-sens ta’ kompetizzjoni ma kinitx preΩenti. Kont kuntenta li kelli ç-çans li nag˙mel parti minn dan il-konkors, però kont lesta li nag˙ti lmija fil-mija g˙al pajjiΩ tieg˙i. Illum il-©urnata sodisfatta ˙afna bilperformance li tajt u bl-esperjenza li ˙adt minna. Kienet esperjenza li g˙amlitni persuna differenti, g˙allmitni nibni karattru sod b’determinazzjoni u viΩjoni poΩittiva”, spjegatli kuntenta Janica. L-ewwel qrara tag˙ha kienet praspura Ridt inkun naf xi kurΩità ˙elwa dwarha. Fil-fatt malajr ftakret flewwel darba li marret tqerr, g˙ax fi kliemha din kienet praspura. Óallejt f’idejha sabiex tirrakkuntali. “Ta’ tifla nnoçenti li kont, iddeçidejt li nmur fejn il-qassis u nkellmu ftit b˙alma s-soltu kont nara jag˙mlu nnies. Ming˙ajr ma g˙edt lil ommi x’ser nag˙mel, dhalt fis-sagristija u fittixt qassis. Meta rani saqsieni x’jien nag˙mel hemm. Jien mal-ewwel g˙edtlu li nixtieq inqerr g˙ax hekk kont nismag˙hom jg˙idu. Po©©ejt g˙arkubtejja u l-qassis staqsieni x’nixtieq ng˙idlu. Jien tant kont qed in˙ossni ferhana li g˙amilt xi ˙a©a ©dida li fettilli nibda ng˙idlu affarijiet sbie˙ dwari biex il-qassis, ming˙alijja nurih kemm kont tifla g˙aqlija. Niftakar bdejt niddiskuti kemm in˙obb ng˙in lil ommi u lil missieri fit-tindif tad-dar u f’˙afna affarijiet o˙ra. G˙idtlu ukoll li nisma’

l-quddies kuljum. Il-qassis ma bediex jog˙©obni minn kif kien beda j˙ares lejja u dlonk staqsejtu x’kienet il-problema. Dan sploda malli g˙idtlu hekk u beda jg˙ajjat x’mort nag˙mel ˙dejh jekk nag˙mel kollox tajjeb. Saqsejtu bil˙lewwa g˙aliex qed jg˙ajjat, u dan qalli li l-qrara tfisser l-oppost. Bil-qatg˙a li tani meta rajtu daqshekk irrabjat tlaqt ni©ri nibki fejn ommi. Minn dakinhar sal-lum nista’ ng˙id li g˙adha l-qatla tieg˙i meta jkun wasal iΩ-Ωmien li mmur inqerr”, fissritli Janica wara din il-©rajja ˙elwa u reali li ©rat fuqha. Rigward jeΩistix futur g˙al mudelli Maltin b˙alha, Janica sostniet li ma ta˙sibx. “L-idea tieg˙i li nid˙ol flimmudellar kienet wa˙da spontanja u nΩommu b˙ala passatemp. Ma na˙sibx li mudella jista’ jkollha xog˙ol sigur fl-immudellar, jekk din ma timra˙x barra minn xtutna”. Ìibtilha sitwazzjoni partikolari quddiemha. G˙edtilha timma©ina li magazin popolari barrani jikkuntattjawha g˙al photoshoot nuda, u g˙aliha tkun offruta eluf ta’ ewros kbar. Bilkemm kont il˙aqt staqsejtha jekk taççettax, g˙ax ming˙ajr l-ebda ˙sieb Janica sostniet li ma taççettax. “Ir-ra©uni hija li l-valuri li n˙addan jien ma jwasslunix li nesponi issbu˙ija tieg˙i billi nkun nuda. Nirrispetta xorta wa˙da lil dawk li jag˙Ωlu li jid˙lu g˙aliha, però qatt ma nasal li nag˙milha”, sostniet bl-ikbar serjetà. Staqsejtha wkoll jekk teΩistiex xi tattika speçjali forsi ta’ xi dieti, jew tricks o˙ra sabiex tfajla tkun mudella. “Kull persuna g˙andha temmen fiha nnifisha g˙ax kul˙add g˙andu kwalitajiet sbie˙ x’joffri. Apparti minn hekk, huwa mportanti wkoll li jkollok dieta tajba, u li tag˙mel eΩerçizzju regolari li t˙obb int. Dawn huma ingredjenti biΩΩejjed biex iΩΩomm ©ismek b’sa˙˙tu u b’figura sabi˙a”. Lejn l-a˙˙ar tal-intervista Janica esprimit ru˙ha dwar xi ˙a©a li g˙adha timmissja sal-©urnata tal-lum. Missierha tilfitu tlett snin ilu. “L-iktar ˙a©a li nimmissja fl-immudellar hija lpreΩenza ta’ missieri f'konkorsi b˙al dawn g˙aliex dejjem kien ikun spalla ma’ spalla mieg˙i. Min jaf kemm kien ikun kburi bija li kieku kellu jkun preΩenti mieg˙i il-Germanja meta irrappreΩentajt lil pajjiΩi stess. Tliftu tlett snin ilu u n-nuqqas tieg˙u ma jista’ jimlihuli ˙add - nimmisjah wisq”, sostniet Janica. Fl-a˙˙arnett, Janica xtaqet tirringrazzja lill-poplu Malti u G˙awdxi g˙assapport li sabet minnhom. “Óassejtni kburija nirrappreΩenta lil pajjiΩna”, temmet tg˙idli Janica.

27.01.2013

Kalejdoskopju

KurΩitajiet

Mi©bura minn Charles B. Spiteri

KOLLOX BIL-KUMBINAZZJONIJIET Ara trid tkun bil-grazzja biex bla ˙add jaf, tinnegozja kamera tar-ritratti antikissima u fiha jsib ritratti tal-Ewwel Gwerra Dinjija. Il-kamera g˙andha aktar minn 100 sena u kienet g˙attrab f’˙anut qadim ta’ regettier. Kien waqt li qag˙ad ifittex l-affarijiet mill-˙anut f’Los Angeles, li Anton Orlov, kollettur tal-kameras u Ωviluppatur tar-ritratti, lema˙ din is-sejba straordinarja. Hekk kif ra numru ta’ kameras FrançiΩi, mag˙mulin millinjam u li jmorru lura g˙al tmiem it-tmeninijiet tas-seklu dsatax, g˙aΩel wa˙da tad-ditta Jumelle Bellieni, li kienet tidher qadima bil-bosta, u aktarx miksura. Xtraha biex jeΩaminaha a˙jar meta jmur id-dar. Wara li taha tindifa papali minn barra, feta˙ha u fiha sab tmien ˙©i©iet. Fuq il-˙©ie© kien hemm in-negattivi ta’ ritratti ta’ suldati u belt meqruda bil-gwerra f’pajjiΩ barrani. Ma damx ma sab li l-pajjiΩ kien Franza u li r-ritratti mi©buda jmorru lura g˙all-Ewwel Gwerra Dinjija. Ritratt ie˙or juri tliet suldati, tnejn fuq iΩ-Ωwiemel u ie˙or bilwieqfa, quddiem il-fdalijiet ta’ ajruplan ta’ dak iΩ-Ωmien, waqt li f’ie˙or jidher villa©© FrançiΩ b’kampnar g˙oli fuq soqfa mtaqqbin bil-bombi. Mistoqsi jafx ta’ min kienu, Anton qal li kien indaga ma’ tal˙anut, li kien qallu li l-affarijiet kien big˙uhomlu sid ta’ bini kbir. IΩda ma tahx ismu, jekk kien jafu.

L-aktar xebba m˙assra fil-Gran Brittanja Óafna xebbiet ta’ ’l fuq minn 20 sena jkunu nqatg˙u mid-dipendenza tal-flus mill-©enituri tag˙hom. IΩda wa˙da li hi meqjusa b˙ala l-aktar xebba m˙assra fil-Gran Brittanja, li g˙adha tirçievi £10,000 fix-xahar ming˙and ommha, hi Gina Rio, ta’ 23 sena. Hi, li tg˙ix f’appartament fil-lukanda Savoy, ta’ ˙ames stilel, minkejja li g˙andha dar f’King’s Cross, Londra, ting˙ata l-flus minn ommha Teresa, wara li fl-2003 kisritha ma’ missierha u ma baqax jag˙tiha l-benefiççju ta’ £20,000 fixxahar. Gina, li l-©enituri tag˙ha sseparaw meta hi kellha 14-il sena, qieg˙da tg˙addi ˙ajja ta’ prinçipessa bil-benefiççju ©eneruΩ ta’ ommha. Hi tixtri minn ˙wienet tad-ditta u tiekol mill-aqwa ristoranti f’Londra. Barra minn hekk tixtri ferm aktar ˙wejje© tad-ditta milli tista’ qatt tilbes f’g˙omorha, fosthom aktar minn 300 par Ωarbun minn ˙wienet tad-disinjaturi u 70 basket, li wie˙ed minnhom hu tad-ditta Hermes, li ©ieg˙let lil missierha jixtrihulha, wara li saret taf li xtara wie˙ed lis-sie˙ba tieg˙u g˙all-prezz ta’ £20,000. Ìeg˙litu juriha li lilha j˙obbha aktar mis-sie˙ba. U xtrahulha. Minbarra dan, tonfoq madwar £1,000 fix-xahar biex iddur f’karozzi privati u taxis; iΩΩur regolarment lill-hairdresser tag˙ha u tonfoq £600 fix-xahar biex iΩΩomm in-nokkli jleqqu. B˙allikieku l-benefiççju mhux biΩΩejjed, il-©enituri ta’ Gina spiss jag˙tuha rigali enormi tul is-snin. Missierha, li hu sid ta’ kumpannija tal-bini b’suççess kbir, nefqilha £10,000 g˙all-festin ta’ eg˙luq is-16-il sena tag˙ha, waqt li dan l-a˙˙ar, ommha rregalatha b’karozza tat-tip Mercedes SLK konvertibbli, li tiswa madwar £30,000.

27.01.2013

Kultura

attivitajiet g˙al din il-©img˙a Improvizzar Renzo Spiteri u Thomas Agegaard – perkussjonist millMediterran u sassafonist mill-Iskandinavja, se jippreΩentaw Improvisations, fit-Teatru Manoel, il-Belt nhar it-Tlieta, 29 ta’ Jannar fit-8.00pm. Huma ng˙aqdu flimkien bix-xewqa li jesprimu rwie˙hom u jwasslu muΩika mill-qalb b’mod ipnotiku u kultant tal-biΩa’ u qawwija. Dan kollu jse˙˙ permezz ta’ tibdil improvizzat, fl-aktar manjieri li jsa˙˙ru lill-udjenza. Kors biex tikkumbatti l-frodi Il-kors ta’ Pentasia Training jespandi bl-introduzzjoni ta’ kors ie˙or ©did: Kif tikkumbatti l-frodi – programm ta’ ta˙ri© g˙allprinçipjanti. Dan juri kif wie˙ed jag˙raf il-˙sieb ta’ ˙alliel li jid˙ol fuq l-internet; kif dak li jkun jag˙raf il-passi li g˙andhom jittie˙du biex jipprote©i lilu nnifsu mill-frodisti u kif jipprote©i mhux biss il-proprjetà finanzjarja tieg˙u iΩda wkoll dik ta’ min i˙addmu. Dan hu kors g˙al dawk li jixtiequ jissie˙bu fl-industrija tal-log˙ob u dawk l-impjegati li di©à jinsabu f’din l-industrija. Ilkors se jsir fuq jumejn: Nhar it-Tlieta 29 u l-Óamis 31 ta’ Jannar bejn il-5.00 u t-8.00pm. Jie˙u seba’ sig˙at. Min jixtieq aktar tag˙rif g˙andu jçempel 2138 3481 jew jibg˙at email lil: malta@pentasia.com Lejla ta’ apprezzament Lejla ta’ apprezzament muΩikali bit-tema JS Bach: Mass in B Minor se titmexxa minn Lawrence Grech fil-Palazz Messina l-Belt Valletta nhar l-Erbg˙a 30 ta’ Jannar fis-6.30pm. Din hi inizjattiva mill-grupp tal-muΩika klassika tal-Çirku Malti-ÌermaniΩ. Dan hu l-a˙˙ar xog˙ol ta’ Bach, li lestieh fl-1749, sena qabel mewtu, fl1750. Illum hu meqjus b˙ala wie˙ed mill-akbar xog˙lijiet ta’ Ωminijietu u jindaqq spiss. Kunçert – Tog˙miet tal-Italja L-Orkestra Filarmonika Maltija tilqa’ lil Silvia Massarelli, li b˙alissa hi direttriçi ewlenija tal-muΩika fl-Italja, biex tiççelebra l-muΩika nativa ta’ pajjiΩha. L-Orkestra Filarmonika Maltija, flimkien mas-solisti Lucia Clementi fuq l-arpa u Maria Zahra bassonist, jippreΩentaw kaskada ta’ xog˙lijiet ta’ Respighi, Verdi, Sidney u Rossini. Dan il-kunçert se jsir nhar il-Ìimg˙a l-1 ta’ Frar, fitTeatru Manoel, il-Belt. Il-˙in ikun fis-7.30pm. Wirja fuq sejbiet fil-Guiana FrançiΩa Minn nhar il-Ìimg˙a l-1 ta’ Frar, fil-MuΩew Nazzjonali tal-Istorja Naturali l-Imdina, se jkun hemm wirja bl-a˙˙ar spedizzjoni u tiftix xjentifiku li sar mill-MuΩew Nazzjonali tal-Istorja Naturali fil-Guiana FrançiΩa. Ikun hemm ritratti, kampjuni ta’ insetti, dijorama enormi li turi diversi speçi tal-˙ajja selva©©a fil-Guiana FrançiΩa, dokumentarju ta’ tmien minuti u wiri tal-apparat uΩat. Din il-wirja toffri l-aspett kollu ta’ xog˙ol in-naturalist u l-˙ajja fis-selva©© f’din il-parti tad-dinja. Il-˙inijiet tal-wiri jkunu mid9.00am sal-5.00pm mit-Tnejn sal-Óadd. L-a˙˙ar d˙ul iΩda jsir fl4.30pm.

Programm tal-KarnIval ta’ malta 2013 Il-Karnival ta’ Malta 2013 jibda nhar it-8 ta’ Frar u jibqa’ sejjer sat-12 ta’ Frar, 2013. Dan huwa lprogramm ta’ kif se jitqassmu dawn il-©ranet: Il-Ìimg˙a 18.00-20.00: Kompetizzjoni ta’ Ωfin u défilé flarena fuq il-Fosos tal-Furjana. (Biljetti g˙all-istand tal-ispettaturi €8) 18.00: Défilé tul Triq ir-Repubblika minn Misra˙ l-Assedju g˙all-arena tal-Karnival bilparteçipazzjoni tal-banda u l-maskri grotteski. Is-Sibt 09.30-11.30: Programm ta’ Ωfin tat-tfal u défilé fl-arena fuq il-Fosos tal-Furjana. (Biljetti g˙all-istand tal-ispettaturi €5) 11.30: Défilé minn Putirjal g˙al Triq irRepubblika u Triq San Ìwann bil-parteçipazzjoni tal-Karru tar-Re tal-Karnival, Gruppi Allegrija, Maskeruni IΩolati u Baned. 14.00: Kompetizzjoni taΩ-Ωfin fl-arena fuq ilFosos tal-Furjana segwita minn défilé bilparteçipazzjoni tal-Karrijiet Trijonfali, Maskri Grotteski u Banda. (Biljetti g˙all- istand talispettaturi €12) 18.00: Carnival by Night b’défilé fit-toroq talBelt bil-parteçipazzjoni tal-karru tar-Re talKarnival, Karrijiet Trijonfali u karrijiet talKumpaniji, Maskeruni Izolati u attivitajiet o˙ra. Il-Óadd

Karnival fuq il-Fosos tal-Furjana (Biljetti g˙allistand tal-ispettaturi €15) 14.30: Défilé grandjuΩa simultanja fil-Belt Valletta. Défilé b’maskarun u baned tul Triq ir-Repubblika. Défilé bil-karrijiet minn Misra˙ Kastilja, Triq il-Merkanti g˙al Triq San Ìwann, Triq ir-Repubblika g˙all-Fosos talFurjana. It-Tnejn 10.30-13.00: Parata Karnivaleska bil-parteçipazzjoni ta’ baned, gruppi taΩ-Ωfin tat-tfal u maskeruni iΩolati fit-toroq tal-Belt Valletta segwita biΩ-Ωfin. 15.00-20.30: Kompetizzjoni ta’ Ωfin u défilé bilpartecipazzjoni tal-karrijiet trijonfali u talkumpanniji fl-arena fuq il-Fosos tal-Furjana. (Biljetti g˙all-istand tal-ispettaturi €10) It-Tlieta 10.30-13.00: Parata Karnivaleska bil-parteçipazzjoni ta’ bosta baned, gruppi taΩ-Ωfin tat-tfal u maskeruni iΩolati fit-toroq tal-Belt Valletta li wara tkun segwita minn esebizzjoni taΩ-Ωfin. (Il-karrijiet kollha ji©u me˙uda Triq Sant’Anna t-Tlieta fit-15.00 sabiex it-traffiku ji©i devjat g˙al Triq Sarria mill-16.00 ’l quddiem) 18.00: Gran Finale fi Triq Sant’Anna, il-Furjana bil-parteçipazzjoni tal-Karrijiet Trijonfali u l-karrijiet/karella tal-kumpanniji flimkien mal-membri tat-timijiet rispettivi li jwasslu g˙at-tmiem dawn il-©ranet ta’ briju.

13.30-17.30: Spettaklu grandjuΩ fl-arena tal-

Il-KarnIval tan-nadur 2013 G˙al xi w˙ud forsi hu Ωmien ta’ stmerrija. G˙al xi o˙rajn hu Ωmien ta’ sena stennija. Dan hu l-Karnival Spontanju tan-Nadur. ‘Esperjenza Unika’ li twieldet mill-bluha u l-ispontanjetà tal-bniedem. Esperjenza li po©©iet lin-Nadur fost l-aqwa karnivali fid-dinja. Esperjenza li ta’ kull sena ti©bed lejha eluf ta’ Maltin, G˙awdxin u anke barranin li jfittxu din il-lokalità g˙al dan it-tip ta’ divertiment. Din is-sena wkoll in-Nadur qieg˙ed joffri g˙al kul˙add jiem ta’ divertiment marbuta ma’ tradizzjonijiet tal-passat b’nis©a ma’ diversi uΩanzi kontemporanji.

L-Ikla Tradizzjonali ta’ ‘Giovedi Grasso’ Fis-7.00pm fi Triq Diçembru 13 akkumpanjata minn daqq tradizzjonali tittella’ l-Ikla Tradizzjonali ta’ ‘Giovedi Grass’. Attività organizzata minn Nadur Youngsters F.C. Il-Ìimg˙a 8 ta’ Frar 2013: Il-Karnival tat-Tfal (It-Tieni Serata ) F’nofsinhar fl-Iskola Primarja Dun Salv Vella tittella’ ttieni serata tal-Karnival tat-Tfal. Attività organizzata g˙at-tfal Nadurin bil-kollaborazzjoni tal-Kunsill Lokali tan-Nadur.

Programm ta’ Attivitajiet Organizzati Is-Sibt 2 ta’ Frar 2013: Miss Queen Carnival Beauty Contest Ftu˙ tal-Festi tal-Karnival 2013 fin-Nadur. Fis-7.00pm fit-Teatru MBC jittella’ l-Miss Queen Carnival Beauty Contest. Attività organizzata bil-kollaborazzjoni ta’ Model International. Il-Óadd 3 ta’ Frar 2013: Il-Karnival Organizzat tan-Nadur Fin-12.30pm fi Pjazza San Pietru u San Pawl jittella’ lpopolari Karnival Organizzat tan-Nadur bil-parteçi-

pazzjoni ta’ diversi kumpanniji tas-Ωfin u karrijiet trijonfali. Attività li tintemm bil-Kukkanja tradizzjonali. Il-Óamis 7 ta’ Frar 2013: Il-Karnival tat-Tfal (L-Ewwel Serata) F’n-12.00pm fl-Iskola Primarja Dun Salv Vella tittella’ l-ewwel serata tal-Karnival tat-Tfal. Attività organizzata g˙at-tfal Nadurin bil-kollaborazzjoni tal-Kunsill Lokali tan-Nadur.

Bejn il-Ìimg˙a 8 ta’ Frar 2013 u t-Tlieta 12 ta’ Frar 2013 Il-Karnival Spontanju tan-Nadur Mit-8.00pm sas-sig˙at bikrin ta’ filg˙odu fi Triq Diçembru 13 jittella’ l-Karnival Spontanju tan-Nadur. Esperjenza li g˙al ˙afna hi ‘unika’ li po©©iet lil dan ilKarnival fost l-aktar mag˙rufa fid-dinja. Transport minn u lejn in-Nadur ser ikun provvdut mill-Arriva.

27.01.2013

Çinema

MIÇ-ÇINEMA

jikteb CARMELO BONNICI

DJANGO UNCHAINED

BOMBA

ILSIER ISWED MEÓLUS JAGÓMEL STRAÌI Quentin Tarantino jer©a’ jag˙milha u anki jissupera lilu nnifsu! Wara li ˙oloq fla©ell s˙i˙ fuq in-Nazisti f’Inglourious Basterds (2009), issa re©a’ rritorna g˙all-©eneru favorit tieg˙u, l-Ispagetti Western biex ikkrea eroj iswed, b’vendetta qalila fuqu, fi Ωmien l-iskjavitù fis-Sud profond tal-Istati Uniti, li jag˙mel stra©i mis-sidien bojod u minn dawk li jinnegozjaw lill-ilsiera. L-ispirazzjoni g˙al Django Unchained ˙adha mill-Western Taljan ta’ Sergio Corbucci, Django (u warajh ©ew diversi o˙rajn) tal-1966, li g˙amel diversi snin miΩmum milli jintwera kullimkien min˙abba l-vjolenza meqjusa esa©erata g˙al Ωmienu. L-istorja taΩ-Ωew© films hi totalment differenti, anki l-protagonisti huma differenti f’g˙emilhom minkejja li t-tnejn ikunu jfittxu vendetta qalila. Fi Django Unchained il-karattru prinçipali hu mmudellat aktar fuq Mario Van Peebles tal-film Posse (1993), dirett minnu stess. Lunika rabta bejn dawn iΩ-Ωew© films hi lkanzunetta tat-titlu, Django, xi ftit muΩika ta’ Luis Enrique Bacalov u parti çkejkna ta’ Franco Nero, il-protagonist tal-produzzjoni tal-1966. Din id-darba, però, Tarantino ˙allat il-Western ma’ films dwar l-iskjavitù b˙al Mandingo (1975) u s-sikwel Drum (1976) u anki Birth Of A Nation (li ori©inarjament kien jismu The Clansman ) ilkapulavur assolut taç-çinema mutu tal-1915 ta’ D. W. Griffith. Naturalment, Django Unchained jikkopja minn diversi Westerns, fosthom Once Upon A Time In The West, The Good, The Bad And The Ugly (il-˙biberija taΩ-Ωew© karattri prinçipali, hawn b’mod ie˙or) u mill-farsa estrema ta’ Mel Brooks, Blazing Saddles (1974) (f’aktar minn sekwenza wa˙da li tirrendi ru˙ha b’mod farsesk, iΩda l-aktar meta grupp fuq iΩ-Ωwiemel ikunu lebsin barnuΩa fuq rashom, b’g˙ajnejhom biss jidhru b˙al tal-Klu-Klux-Klan). Min se jara Django Unchained b’xi ˙sieb sublimi f’mo˙˙u, Ωgur li se jiddiΩgusta ru˙u, iΩda min sejjer biex jiddeverti u jammira kif Tarantino kapaçi jo˙loq tbissim minn eççess ta’ vjolenza, se jiddeverti bilqawwi. Dan il-film hu superjuri g˙al xog˙lijiet o˙ra ta’ dan id-direttur, bi skript intelli©enti mimli satira li ΩΩommok g˙al ˙afna ˙in titbissem, b’interpretazzjoni g˙al darb’o˙ra eççellenti tal-Awstrijak Christoph Waltz u kif minn ˙a©a ta’ xejn Tarantino jo˙loq diskussjoni interessanti, umoristika u mimlija ironija. Kien ipprova b’suççess din il-˙a©a fi True Romance (1993) dwar çajta fuq l-lsqallin u l-Mori (G˙arab) u kif fi Django Unchained insibuha f’diversi mumenti, fosthom fil-bidu meta Dr Schultz jixtri lill-ilsier Django, u meta l-istess karattru ma jkunx irid jie˙u b’id negozjant vanituΩ tal-ilsiera (DiCaprio).

Atturi Ewlenin: Jamie Foxx, Christoph Waltz, Leonardo DiCaprio, Kerry Washington, Samuel L Jackson, Walter Goggins. Direttur: Quentin Tarantino. Óin: 165 min. Distributur: COLUMBIA/SONY. Ma˙ru© mill-KRS. Çert.18 Id-diskursata tal-bidu nett bil-FrançiΩ ta’ Inglourious Basterds li wara taqleb g˙allingwa IngliΩa, hawn hi repetuta bilÌermaniΩ bejn Dr Schultz u l-iskjava Broomhilda (Washington). Fis-Sud tal-Amerika, Dr King Schultz (Waltz), bil-permess biex jaqbad jew joqtol kriminali b’rahan fuq rashom u b’hekk jit˙allas ta’ dan, jixtri lil Django (Foxx) li jkun miexi ma’ grupp ta’ lsiera marbutin bil-ktajjen. Meta Dr Schultz jirnexxilu joqtol Ωew© a˙wa perikoluΩi u jirçievi palata kbira minn Django, hu mhux biss jag˙tih il-libertà, anzi jag˙mlu s˙ab mieg˙u u jwieg˙du li jg˙inu biex ifittex lil martu, Broomhilda, li nbieg˙et b˙ala lsiera. Il-vja©© ta’ dawn ikun wie˙ed iebes, ta’ ˙afna perikli u vjolenti li je˙odhom mid-deΩert ta’ Texas g˙al Mississippi. Fl-a˙˙ar isibu lil Broomhilda fid-dar statali ta’ Calvin J. Candle (DiCaprio), negozjant li j˙addem ˙afna lsiera u protett minn çorma ta’ paladini armati sa snienhom. Li jo˙or©u lil din minn hemm se tkun ˙a©a verament

tqila li se tirriΩulta bi vjolenza mdemmija. Django Unchained g˙andu andament eçitanti, b’fotografija li tassew kontinwament tpaxxi l-g˙ajn. F’din il-produzzjoni jidhru f’partijiet Ωg˙ar diversi atturi veterani li min˙abba l-le˙ja folta ma tantx jintg˙arfu malajr. Dan ix-xog˙ol g˙andu l-atmosfera lussuΩa ta’ Gone With The Wind, fis-sekwenzi fejn l-iskjavi ja˙dmu ©o g˙elieqi enormi fejn jikber il-qoton u t-tabakk. Ilfinal hu wie˙ed movimentat ˙afna fejn Django juri l-˙effa kbira tieg˙u bil-pistola. L-a˙˙ar eroj mitluq biex jag˙mel ˙erba (unchained) ˙are© mhux minn Hollywood imma mill-istudios ta’ Cinecittà, barra minn Ruma, u dan kien l-attur immuskolat Amerikan, Steve Reeves b˙ala Erkole li ˙arbat belt s˙i˙a Griega f’ Hercules Unchained (Ercole E La Regina Di Lydia) (1960).

KJARIFIKA: It-titlu tal-film The Master il©img˙a li g˙addiet kellu jkun Il-Vagabond u l-Mexxej KariΩmatiku u mhux kif deher bi Ωvista.

Kompetizzjoni Empire Cinema L-AQWA GÓAXAR FILMS bejn is-16 u l-20 ta’ Jannar, 2013

Mistoqsija g˙al din il-kompetizzjoni: X’tip ta’ film hu DJANGO UNCHAINED? Ibg˙at it-twe©iba tieg˙ek lil: Kompetizzjoni Films, KullÓadd, ÇNL, Il-Mile End, il-Óamrun. Ir-rebbie˙ jirba˙ Ωew© biljetti ming˙and l-Empire Cinema ta’ Bu©ibba. Rebbie˙a tal-©img˙a l-o˙ra: JOYCE DIMECH, 218 Triq San Gejtanu, il-Óamrun.

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.

LES MISERABLES LIFE OF PI THE HOBBIT: AN UNEXPECTED JOURNEY GANGSTER SQUAD ARGO HERE COMES THE BOOM PARENTAL GUIDANCE SILVER LININGS PLAYBOOK MAGASCAR 3: EUROPE’S MOST WANTED GAMBIT

27.01.2013

Çinema

REALISTIKU

ENd OF WATCH

KRONAKA TA’ ÛEWÌ PuLIZIjA F’dISTRETT PERIKOLuÛ Atturi Ewlenin: Jake Gyllenhaal, Michael Pena, Anna Kendrick, Natalie Martinez, Frank Grillo, America Ferrera. Direttur: David Ayer. Óin: 109 min. Distributur: STUDIO CANAL FILMS. Ma˙ru© mill-KRS. Çert. 18 F’diversi films dwar kriminali, id-distrett South Central ta’ Los Angeles fejn jg˙ixu ˙afna nies Ispaniçi (l-iΩjed Messikani) u Afro-Amerikani, dejjem ©ie muri fil-films b˙ala lokal perikoluΩ, mimli vizzji, ©lied, gangs u qtil. Ûew© uffiçjali ddedikati ferm tal-Los Angeles Police Department (LAPD), Brian Taylor (Gyllenhaal) u Mike Zavala (Pena), kuljum jag˙mlu r-ronda tag˙hom f’dan ilpost fejn twieldu, jistennew fil-karozza g˙al meta jkunu msej˙a. Mal-ftu˙ tal-film Taylor jiddikjara lg˙aqda soda li hemm bejniethom, l-entuΩjaΩmu tag˙hom li jipprote©u lit-tajbin u li lesti li jisparaw bla ˙niena lil minn jispara fuqhom qabel. F’sitwazzjonijiet diffiçli meta je˙duha kontra dawk li jxerrdu d-drogi, dawk li jag˙mlu storbju barra minn ˙inu, meta jiddeffsu bejn il-gangs waqt xi gwerra qalila, jew meta jsalvaw nies u speçjalment tfal minn xi bini jaqbad, dawn it-tnejn draw ja©ixxu b˙ala tim unit, barra li gieli jitolbu

l-g˙ajnuna ta’ s˙abhom. Taylor ikollu fuq sidru apparat çkejken biex jirrekordja dak kollu li jkun ise˙˙ matul ir-ronda tag˙hom. Dedikazzjoni assoluta f’xog˙olhom b˙al din, flimkien ma’ d˙ul g˙al g˙arrieda flaktar irkejjen sigrieti tal-kriminali, tista’ twassal g˙all-final fatali g˙alihom. End Of Watch jiΩviluppa fi thriller gwapp, mimli movimenti u azzjoni qawwija, tant li f’xi waqtiet jie˙u l-vija ta’ dokumentarju. F’diversi mumenti meta nsegwu dak li jse˙˙ permezz tal-mini kamera ta’ Taylor, il-kwadru jibda jiççaqlaq u b’hekk jikkopja l-metodu tal-film The Blair Witch Project. G˙alkemm parti sew ta’ End Of Watch isse˙˙ madwar it-toroq u sqaqien ta’ South Central, nassistu wkoll g˙all-˙ajja familjari taΩ-Ωew© uffiçjali protagonisti fir-rigward ta’ marthom Gabby (Martinez) u Janet (Kendrick), it-twelid ta’ tarbija, kura©© sfiq, tie© u twettiq ta’ xog˙ol ming˙ajr liçken biΩa’ ta’ tpattija.

PLAYING FOR KEEPS

SODISFAÇENTI

KummIEdjA ROmANTIKA B’TONI mELOdRAmmATIÇI Atturi Ewlenin: Gerard Butler, Jessica Biel, Uma Thurman, Dennis Quaid, Catherine Zeta-Jones, Judy Greer. Direttur: Gabriele Muccino. Óin: 106 min. Distributur: LIONSGATE UK. Ma˙ru© mill-KRS. Çert. PG Mhux l-ewwel darba li sirna nafu b’xi plejer talfutbol b’karriera brillanti, li fl-a˙˙ar jisfaxxa bilkbir u b’hekk isib ru˙u f’sitwazzjoni finanzjarja prekarja forsi wkoll b’xi ammonti ta’ dejn. Flaqwa tal-karriera tieg˙u, George Dryer (Butler) kien attakkant prolifiku ma’ timijiet rinomati b˙al Celtic u Liverpool. Il-film Playing For Keeps jifta˙ b’xi sekwenzi ta’ gowls stupendi ta’ dan il-plejer. Issa li jinsab bla xog˙ol u xi dejn ukoll, imur fl-lstati Uniti, f’Virginia, biex ikun qrib l-eksmara tieg˙u, Stacie (Biel) u ibnu Lewis (Noah Lomax) ta’ g˙axar snin. Hu kien abbanduna lil dawn meta kien fil-quççata tas-suççess. Biex isir jaf a˙jar lil ibnu, jibda jie˙du g˙atta˙ri© ma’ tfal o˙ra (inkluΩ il-bniet) tal-età tieg˙u. George jiddiΩgusta ru˙u bil-metodi ta’ kif il-kowç tag˙hom jittrattahom u, kontra qalbu, jie˙u karigu ta’ dan it-tim. Meta t-tfal jibdew juru progress, hu jibda jkun ammirat minn ˙afna u xi ommijiet jie˙du grazzja speçjali mieg˙u. IΩda issa li l-g˙an ewlieni tieg˙u hu li jsib xi xog˙ol b˙ala kummentatur u li jkun aktar viçin ta’ ibnu u forsi jer©a’ jattira l-ammirazzjoni ta’ martu. Però, hemm xi nisa li huma deçiΩi li ji©bduh lejhom. Jirnexxilu George ibiddel ˙ajtu u b’hekk forsu jakkwista dak li jixtieq? Playing For Keeps hi kummiedja romantika le©©era, b’xi mumenti melodrammatiçi, bil-qofol tag˙ha r-relazzjoni bejn il-missier u l-iben, tifel li malajr jie˙u g˙alih u jirrabja u anki jitkeçça f’log˙ba minnhom meta jinnota li missieru mhux qieg˙ed jag˙ti kas tieg˙u.

F’parti ta’ bniedem eççentriku, sponsor tat-tim tat-tfal u li jrid, akkost ta’ kollox, ikun ˙abib talqalb, però sikkanti. L-ommijiet li jindunaw li qabel George kellu lfama ta’ playboy u issa jinkarmu warajh, huma interpretati minn Uma Thurman, Catherine Zeta-Jones u Judy Greer, li anke tispiçça biddmug˙ f’g˙ajnejha wara diskursata mieg˙u.

Il-films li l-aktar damu jintwerew fl-2012 Id-distributuri lokali tal-films ˙ar©u 163 film matul is-sena li g˙addiet. Kien hemm 26 film li damu jintwerew g˙al g˙axar ©img˙at jew aktar. Dawn jinkludu Film

Meta ˙are©

Kemm dam ©img˙at

THE HUNGER GAMES

11.04.12

ICE AGE 4: CONTINENTAL DRIFT

13.07.12

MIRROR MIRROR MARVEL’S AVENGERS ASSEMBLE THE LUCKY ONE

04.04.12

26.04.12 09.05.12

15 14

DARK SHADOWS THE DICTATOR THE AMAZING SPIDERMAN TED KILLING THEM SOFTLY SAFE HOUSE

23.05.12 06.06.12 25.07.12 01.08.12 26.09.12 07.03.12

13 13 13 13 13 12

SNOW WHITE AND THE HUNTSMAN THE DARK KNIGHT RISES STEP UP 4: MIAMI HEAT THE BOURNE LEGACY TAKEN 2 *

18.07.12 25.07.12 29.08.12 05.09.12 10.10.12

12 12 12 12 12

JACK AND JILL AMERICAN PIE: REUNION THE EXPENDABLES 2 ANNA KARENINA SKYFALL*

22.02.12 02.05.12 29.08.12 07.1012 26.10.12

11 11 11 11 11

THE VOW THE BEST EXOTIV MARIGOLD HOTEL 21 JUMP STREET MEN IN BLACK 3 MAGIC MIKE BRAVE

10.02.12

04.04.12 11.04.12 30.05.12 18.07.12 15.08.12

10 10 10 10 10

* G˙adhom jintwerew

27.01.2013

Illum

LE IENE SHOW, Italia 1, 9.25pm Programm ta’ varjetà b’differenza ippreΩentat minn Ilary Blasi u Teo Mammucari. F’dan il-programm il-mibg˙uta jinvestigaw bosta stejjer, u˙ud minnhom serji mmens. 9:03, ONE, 10.15pm Illejla tixxandar edizzjoni o˙ra tal-Programm 9:03 li matulu se tkun qieg˙da ti©i analizzata ttielet ©img˙a tal-kampanja elettorali. Flimkien mal-mistiedna fl-istudio, se jkunu qeg˙din ji©u diskussi l-proposti li saru mill-PL fil-jiem li g˙addew. Matul il-programm issir ukoll analiΩi ta’ dak li qeg˙din jg˙idu n-newsportals u anke diversi blogs dwar ilkampanja elettorali. 9:03 bi preΩentazzjoni ta’ Krista Caruana, jixxandar illejla bejn l-10:15pm u l-11.15pm.

Matul il-©img˙a

TeleviΩjoni

07.30 ONE NEWS 08.00 Folji 10.00 Malta Tag˙na Lkoll Attività Ta˙t it-Tinda 11.00 Joe’s Kitchen 11.30 Ir-Rangers (R) 12.10 Aroma Kitchen (R) 13.30 ONE NEWS 13.45 Warm Up 14.30 Xandira Politika 16.00 Teleshopping 16.30 L-Argument 17.30 ONE NEWS 17.40 L-Argument 18.30 Diskors Dr Joseph Muscat 19.30 ONE NEWS 20.30 Diskors Dr Joseph Muscat (me˙ud mill-attivita ta’ filghodu) 21.30 On D Road 22.15 Nine-O-Three 23.15 ONE NEWS

06:30 09.35 10.05 10.30 10.55 12.20 13.30 14.00 16.10 16.35 18.50 20.00 20.40 21.30 22.30 00.30

Uno Mattina in Famiglia Mix Italia Maxitalia A Sua Immagine Santa Messa - Angelus Linea Verde Tg Domenica In - L’Arena Tg1 Domenica In - Così è la vita L’Eredità Tg 1 Affari Tuoi Film: La vita è bella Tg1 Applausi

07.00 TF: La vita secondo Jim 08.20 Cartoni 10.35 Film: Sabrina nell’isola delle sirene 12.25 Studio Aperto 13.00 Sport Mediaset - XXL 14.00 Film: Robin Hood - Tg com 16.00 Film: George and the Dragon 18.05 TF: La vita secondo Jim 18.30 Studio Aperto 19.25 Film: Lara Croft - Tomb Raider Tg com 21.25 Le Iene 00.25 TF: Californication Tg com

07.45 INT fuq NET 09.00 Forcina - Pontifikal Festa ta' San Pawl Nawfragu 12.30 Kisbiet 13.00 Telebejgh 14.00 NET News 14.05 Futur fis-Sod 15.00 NET News 15:05 Kisbiet 15.40 NetWorks 16.30 Flusek (r) 17.00 NET News 17.05 Forcina - Festa ta' San Pawl Nawfragu 18.00 NET News 18:10 (ikompli) Forcina 19.35 Futur fis-Sod 19.45 NET News 20.30 (ikompli) Forcina 22.00 INT u l-Prim Ministru 23.00 NET News 23.30 Futur fis-Sod

06:00 TF: Due uomini e mezzo 06.30 Real School 07.00 Cartoons 09.25 TF: Alien Surf Girls 10.10 Ragazzi c’è Voyager 10.50 A Come Avventura 11.30 Mezzogiorno in famiglia 13.00 TG 2 GIORNO 13.30 Tg2 Motori 13.45 Quelli che aspettano 15.40 Quelli che ... 17.05 Tg2 Notizie 17.10 Rai sport 18.00 Tg 2 18.10 90 minuto 19.35 TF: Cops 20.30 Tg 2 21.05 TF: NCIS 21.50 TF: Elementary 22.335 La Domenica Sportiva 01.00 Tg 2

06:00 07:55 08.50 10.00 11.55 13.00 13.40 14.00 18.50 20.00

PRIMA PAGINA Traffico - Tg 5 Le frontiere dello spirito Film: Il mio primo bacio Melaverde Tg 5 L’Arca di Noe Domenica Live Avanti un altro Tg 5 - Meteo Dopo Tg 5 20.40 Stricia la Domenica 21.30 Centovetrine 23.30 Distretto di Polizia 10 Tg5

07.00 08.00 10.30 12.00 12.10 14.00 14.05 15.30 16.00 16.05 16.25 17.10 18.00 18.20 20.00 20.40 22.45 23.15

06:00 07.00 08.15 09.20 10.15 10.45 11.15 11.40 12.00 12.55 13.25 14:00 14:30 15.05 19.00 20.00 20.10 21.30 23.15 23.45

L-G˙odwa t-Tajba TVAM Malta u lil Hinn Minnha L-A˙barijiet Óadd G˙alik L-a˙barijiet Óadd G˙alik Ikompli Teleshopping L-A˙barijiet Teleshopping Mixage (R) Venere (R) L-A˙barijiet - Madwarna TVHemm L-A˙barijiet - Sports XFactor Only Fools and Horses L-A˙barijiet

Fuori orario The Big Valley Film: Il Conte di Montecristo TF: L’Ispettore Derrick Rai Educational TGR Estovest TGR Mediterraneo TGR RegionEuropa Tg3 - Telecamere Salute Rai Educational Passepartout TG Regione - TG Regione Meteo In 1/2 ora Alla falde del Kilimangiaro Tg3 - TG Regione Blob Che tempo fa - Report Presa diretta Tg 3 Sostiene Bollani

06:45 07:20 08.25 09.20 10.00 11.00 11.30 12.00 12.45 14.00 14.40 15.25 18.55 19.35 21.30 00.10

Tg 4 Vita da strega Storie di confine Slow tour Santa Messa Le storie di viaggio a ... Tg4 - Pianeta Mare Scene da un matrimonio Pianeta Mare Tg 4 Donnavventura Film: Mafalda di Savoia Tg4 Film: Il Comandante Florent Film: Destini Incrociati Film: Jakob il Bugiardo Tg 4

08:10 08:25 08:40 09:25 09:55 10:25 10:55 11:45 12:30 13:30 14:00

Boogie Beebies Charlie and Lola Robin Hood Keeping up Appearances Supernova The Old Guys Great Ormond Street The Inspector Lynley Mysteries London Hospital The Royle Family The Impressions Show with Culshaw and Stephenson ’Allo, ’Allo! Doctors Elephant Diaries Doctor Who London Hospital Blackadder the Third Twenty Twelve Life on Mars Spooks Inspector Lynley Mysteries

X'TAHSEB?, It-Tnejn, ONE, 18.30 Ir-raba’ ©img˙a tal-kampanja elettorali u mil-lum tibda ©img˙a o˙ra tal-programm X’Ta˙seb? Programm b’temi politiçi u attwalità. Din il-©img˙a tkompli diskussjoni flimkien ma’ diversi mistiedna ta’ kuljum. Opinjoni. Filmati u anke satira. PreΩentazzjoni ta’ Kylie Vella u Eman Pulis, bis-sehem ta' Luke Dalli.

12:00 12:25 12:50 13:15

Chef Abroad Naturally Delicious Chasing the Yum Drop 5 lbs with Good Housekeeping 13:45 Easy Entertaining with Michael Chiarello 14:10 Reservations Required 14:35 Feng Shui Living

COPPA ITALIA, Lazio vs Juventus, It-Tlieta, Rai 1, 8.30pm Lazio jilqg˙u f’darhom lil Juventus f’din it-tieni partita bejniethom fi Ωmien ©img˙a, li hija wa˙da importanti g˙all-a˙˙ar g˙aliex wie˙ed minnhom jg˙addi g˙all-finali. EXTREME MAKEOVER HOME EDITION, Canale 5, l-Erbg˙a, 9.10pm Alessia Marcuzzi ˙adet f’idejha t-tmexxija ta’ dan il-programm li ori©ina fl-Amerika u kiseb suççess kbir kull fejn intwera. Dan ilprogramm huwa msejjes fuq il-punt li familja fil-bΩonn, u li fil˙ajja normali tag˙ha tag˙mel ©id lis-soçjetà ta’ madwarha ting˙ata l-opportunità li jkollha dar ©dida minflok dik eΩistenti. Din il-©img˙a armla Ωag˙Ωug˙a se tkun qieg˙da ting˙ata din lopportunità. MALTA EUROVISION SONG CONTEST, Il-Ìimg˙a u s-Sibt, TVM 20.40 Nhar il-Óamis li ©ej tibda l-avventura g˙all-kantanti parteçipanti f’din il-kompetizzjoni li hija segwita minn bosta. Nhar il-Óamis se naraw l-24 finalist li minnhom 16 biss se jg˙addu g˙all-finali talg˙ada s-Sibt. Ir-rebbie˙ jit˙abbar fis-serata finali tas-Sibt u dan se jkun qieg˙ed jirrappreΩenta lil Malta fil-Eurovision Song Contest li din is-sena se jittella’ f’Malmo, l-IΩvezja. QUARTO GRADO, Il-Ìimgha, Rete 4, 9.10pm Il-©urnalist Alvo Sottile iwasslilna bosta kaΩijiet li qajmu sensazzjoni u li minkejja l-investigazzjonijiet li saru baqg˙u ma ©ewx riΩolti. Fost l-o˙rajn s’issa dan il-programm investiga x’seta’ ©ara lill-ajruplan li g˙eb f’Los Roques u bosta kaΩijiet o˙ra ta’ qtil fosthom ta’ Melania Rea. ITALIA’S GOT TALENT, is-Sibt, Canale 5, 9.10pm It-tim ta’ Maria de Filippi Ωgur li g˙andhom biex jifta˙ru meta g˙al sena o˙ra qeg˙din jiksbu suççess b’din is-sensiela l-©dida ta’ dan it-talent show. Maria de Filippi nnifisha flimkien ma’ Rudy Zerbi u Gerry Scotti jiffurmaw il-panel ta’ ©udikanti li jaraw l-esebizzjonijiet tal-parteçipanti u jiddeçiedu huma min jg˙addi u min le.

08:30 Australian Open Tennis 09:15 Game, Set and Mats 09:30 Live: Australian Open Tennis: Men’s Final [Live] 12:30 Live: FIS World Cup Alpine Skiing: Maribor, Slovenia: Women’s Slalom 2nd Leg [Live] 13:15 Live: FIS World Cup Alpine Skiing: Kitzbuhel, Austria: Men’s Slalom 2nd Leg [Live] 14:15 Live: FIS World Cup Nordic Ski Jumping: Vikersund, Norway: HS 225 [Live] 16:15 FIS World Cup Nordic Skiing 16:45 FIS World Cup Nordic Skiing 17:30 Game, Set and Mats 17:45 Live: Africa Cup of Nations Football: Group A 20:00 Australian Open Tennis

09:20 10:10 13:30 14:20 15:10 15:35 16:00 16:50 17:40 18:30 19:20 20:10 21:00 21:50 22:40 23:30

Cake Boss Say Yes to the Dress Ultimate Cake-Off Cake Boss: Next Great Baker Cake Boss Cake Boss Ultimate Shopper What Not to Wear Ace of Cakes Secret Eaters My Crazy Obsession My Big Fat American Gypsy Wedding Rich Bride/Poor Bride Secretly Pregnant The Bubble Man Strange Attractions

06:00 06:50 07:45 10:20 11:10 12:05 14:45 15:10 15:40 16:05 16:35 19:10 21:00 22:50 23:45

Joanna Lumley’s Nile Discovery Atlas I Shouldn’t Be Alive China’s Man Made Marvels China’s Man Made Marvels Out of Egypt Classic Car Club Chasing Classic Cars Classic Car Club Chasing Classic Cars When Weather Changed History Kill Zone Nazis: The Occult Conspiracy Empire Zero Hour

09:10 09:30 10:00 10:10 10:30 11:00 11:10 12:00 12:10 12:30 13:00 13:30 14:00 14:10 14:30 15:00 15:15 15:30 16:00 16:30 17:00 17:10 18:00 18:30 19:00 19:30 20:00 20:15 20:30 21:00 21:30 22:00 22:10 22:30 23:00 23:10

The Health Show To Be Announced BBC World News World Features Dateline London BBC World News To Be Announced BBC World News World Features Third Eye BBC World News Newsnight BBC World News World Features To Be Announced BBC World News Sport Today Click BBC World News My Country BBC World News To Be Announced BBC World News India Business Report BBC World News Third Eye BBC World News Sport Today Click BBC World News To Be Announced BBC World News World Features My Country BBC World News To Be Announced

09:35 Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 10:00 The Legend of Korra 10:25 The Penguins of Madagascar 10:50 SpongeBob SquarePants 11:15 Winx Club 11:40 iCarly 12:05 The Troop 12:55 Drake and Josh 13:20 Drake and Josh 13:45 SpongeBob SquarePants 14:10 SpongeBob SquarePants 14:40 Back at the Barnyard 15:05 The Mighty B 15:30 The Fairly Odd Parents 15:55 iCarly 16:20 Big Time Rush 16:45 Victorious 17:10 Supah Ninjas 17:35 SpongeBob SquarePants 18:00 The Legend of Korra 18:25 Power Rangers Samurai 18:50 The Penguins of Madagascar 19:15 Victorious 19:40 iCarly 20:05 True Jackson, VP

14:30 15:00 17:30 18:20 19:05 20:00 20:30 21:00 21:50

06:00 06:25 06:50 07:15 08:10 09:05 09:30 09:55

13:05 13:30 14:00 14:25 15:20 16:15 17:10 18:05 19:00 19:30 20:00 21:00 23:00

How It’s Made How Do They Do It? How Do They Do It? Twist the Throttle: Kawasaki Mythbusters: No Pain, No Gain Destroyed in Seconds Destroyed in Seconds Extreme Engineering: Widening the Panama Canal American Loggers Dirty Jobs: Reindeer Farm Auction Kings: Iwo Jima Sword/Cathouse Chairs Auction Kings: Spy Watch/Model A Auction Hunters: The Wild West Auction Hunters: The Big Score Gold Rush: Alaska: The Ultimate Price Gold Divers: A Viking Funeral American Chopper: Troubled Waters Ultimate Survival: South Dakota Dual Survival: Road to Nowhere How It’s Made How It’s Made Bears Mission Everest Curiosity: Plane Crash Aircrash Confidential: Terrorism

07.00 09.50 11.15 11.45 13.30 14.05 16.55 18.00 20.00 20.30 21.30 23.35 00.40 00.50

Omnibus Ti porto io Ti ci porto io ... in Cucina Josephine ange Gardien Tg La7 Film: Exodus TF: The District TF: L’Ispettore Barnaby Tg La 7 In onda Film: Escape from Sobibor Omnibus Notte Tg La7 Sport Film

10:50 11:40 12:35

27.01.2013

TeleviΩjoni

minn SYLVANA FARRUGIA

ILLUM

GÓADA

GONE WITH THE WIND (TCM, 1.05pm)

HOTEL RWANDA, Rai Movie, 11.15pm

Dan huwa film kolossali li n˙adem Ωmien twil ilu, preçiΩament fl-1939 u li minkejja mhuwiex ta’ Ωmieni, xorta wa˙da rajtu ma nafx kemm-il darba u kull darba naffaxxina ru˙i, daqqa minn ˙a©a u daqqa minn o˙ra. Bla dubju lilbies rikk u fin li kienu jilbsu n-nisa sinjuri fi Ωmien il-Gwerra Çivili Amerikana, huwa ta’ min japprezzah, u dan il-film mhuwiex nieqes minnhom. Il-film kien reba˙ g˙axar premji Oscar, u kien biss il-film Ben Hur li g˙addieh fin-numru ta’ premijiet fl-1960. Il-film jirrakkonta l-istorja ta’ m˙abba xi ftit ikkumplikata bejn Scarlett O’Hara, tfajla sinjura u Rhett Butler, ra©el li ma j˙allihiex g˙addejja lixxa meta din tid˙ak bih. Fil-partijiet ewlenin ja˙dmu Clark Gable, Vivien Leigh, Leslie Howard u Olivia de Havilland ta˙t iddirezzjoni ta’ Victor Fleming.

Film Amerikan li n˙adem fl-2004 u dirett minn Terry George li jurina l-atroçitajiet li se˙˙ew fir-rebbieg˙a tal-1994 fir-Rwanda meta t-tensjoni u l-inkwiet ikkawΩati minn sezzjonijiet differenti, il-Hutu u t-Tutsi tant eskalaw li kienu kawΩa ta’ ©enoçidju s˙i˙. Hawnhekk g˙andna lil Don Cheadle filparti ta’ manager ta’ lukanda, li huwa Hutu, miΩΩewwe© mara mit-tribu tat-Tutsi, u dan il-fatt biss di©à jqajjem bosta mistoqsijiet u inkwiet. Aktar mal-inkwiet jibda jiΩdied, aktar jiΩdiedu l-imkwiet u g˙alhekk li jrid jag˙mel xi ˙a©a biex isalva lilu, lil familtu u lil kull min jista’.

ESCAPE FROM SOBIBOR (La7, 2.05pm) Wie˙ed mill-aqwa films ta’ Ωmien it-tieni gwerra dinjija kien The Great Escape tal-1963, li kienu ˙admu fih bosta artisti Amerikani u IngliΩi, fosthom Steve McQueen u Richard Attenborough. IΩda dan li se jintwera llum Ωgur li mhux b’inqas. Din id-darba jinvolvi pri©unieri Sovjetiçi u Pollakki li kienu wettqu ˙arba tassew spettakolari minn kamp NaΩista fil-Polonja. It-tliet artisti ewlenin huma Rutger Hauer, Joanna Pakula u Alan Arkin, ta˙t id-direzzjoni ta’ Jack Gold, fl-1987. LARA CROFT TOMB RAIDER (Italia 1, 7.25pm) Il-karattru ta’ Lara Croft kien beda minn log˙ba u tant kiseb suççess li minn hemm mar fuq l-iskrin il-kbir. Hawnhekk g˙andna lil Angelina Jolie fil-karattru ta’ astrologa li t˙obb lavventura, u tmur fuq l-oqbra antiki tal-E©ittu biex tipprova ssib relikwa rari ˙afna u mimlija se˙er. F’dan il-film Angelina Jolie tidher ma’ missierha ta’ veru John Voight fil-karattru ta’ missierha stess. Dan il-film tant mar tajjeb 12-il sena ilu, li tliet snin warajh ˙admu ie˙or b˙alu bl-istess Angelina Jolie. RANDOM HEARTS (Rete 4, 9.30pm) Film romantiku g˙all-a˙˙ar li g˙andu jog˙©ob lil bosta. Dan huwa film tal-1999 fejn niltaqg˙u ma’ sur©ent tal-pulizija u mara fil-Kungress Amerikan li jmorru jaraw is-sitwazzjoni wara li l-mara ta’ wie˙ed u r-ra©el tal-o˙ra tilfu ˙ajjithom fi kraxx ta’ ajruplan. X’isibu? Isibu li t-tnejn mejtin kienu g˙addejjin minn avventura romantika. B’artisti protagonisti b˙al Harrison Ford u Kristin Scott Thomas, ta˙t id-direzzjoni ta’ Sydney Pollack, ilfilm iΩommhok u jqanqlek emozzjonalment. Jidhru wkoll Charles S Dutton, Bonnie Hunt, Dennis Haysbert, Paul Guilfoyle, Peter Coyote, Richard Jenkins u Edie Falco. Id-direttur huwa Sydney Pollack li sfortunatament ˙alliena xi snin ilu. LA VITA È BELLA (Rai 1, 9.30pm) Roberto Benigni huwa wie˙ed mill-aqwa diretturi Taljani li qatt rat id-dinja. Dan huwa wie˙ed mill-kapulavuri tieg˙u, tant li kien reba˙ tliet Oscars, wie˙ed lil Benigni nnifsu b˙ala l-aqwa attur. L-istorja tieg˙u hija ambjentata lejn l-a˙˙ar tas-snin 30 fitToscana l-Italja fejn niltaqg˙u ma’ Guido, Lhudi li jg˙ix il-˙ajja b’mod poΩittiv. Huwa jsir i˙obb lil Dora, fejn minkejja li hija se tiΩΩewwe© ra©el sinjur u arroganti, Guido jirnexxielu ‘jisraqha’, jiΩΩewwi©ha u jkollhom tifel. IΩda min˙abba li kienu Lhud, huma jittie˙du f’kamp ta’ konçentrament, fejn il-mewt hija inevitabbli. Il-koppja tixtieq issalva lil binhom, u dawn jg˙idulu li dak kollu li qed jg˙ixu hija biss log˙ba. Ûgur li dan huwa film li mhux ta’ min wie˙ed jitilfu. Benigni kiteb, idderie©a u ˙adem il-parti prinçipali ta’ dan il-film kapolavur. Flimkien mieg˙u insibu lil Nicoletta Braschi, li hija martu fil˙ajja reali, Giorgio Cantarini, Giustino Durano u Horst Buchholz.

IT-TLIETA 29 ta’ JANNAR THE IRON LADY (Sky Cinema, 9.30pm) Dan l-a˙˙ar kelli l-opportunità li nara dan il-film ta’ wa˙da mill-atturi favoriti tieg˙i. Bla dubju ta’ xejn Meryl Streep hija wa˙da mill-atturi bravissimi li qatt rat Hollywood, u jekk xi ˙add irid konferma ta’ dan allura jara dan il-film fejn tinsa totalment l-attriçi min hi, u tara biss lil Margaret Thatcher, leks Prim Ministru IngliΩ, mag˙rufa b˙ala The Iron Lady. G˙al dan il-kapolavur ta’ reçtar, Streep reb˙et l-Oscar fis-serata tassena li g˙addiet. L-istorja bla dubju tittratta l-˙ajja ta’ Thatcher, li minkejja l-bosta ostakli li kienet imdawra bihom, minkejja li d-dinja kienet aktar iddur mas-sess maskili, irnexxielha teg˙leb lil kull min ˙ar©ilha saqajh biex jag˙tiha gambetta u waslet biex okkupat ilpoΩizzjoni ta’ prim ministru ta’ wiehed mill-aktar pajjiΩi importanti fl-Ewropa. Wie˙ed jista’ jimpressjona ru˙u bl-istat mentali li tinsab fih din il-mara llum il-©urnata, iΩda bla dubju ta’ xejn jaffaxxina ru˙u u jispira ru˙u minn din il-mara li ˙alliet marka fl-istorja IngliΩa u dinjija.

L-ERBGÓA 30 ta’ JANNAR KISS THE GIRLS (Rete 4, 9.10pm) U hawnhekk g˙andna thriller Amerikan dirett minn Gary Fleder, b’Morgan Freeman, Cary Elwes u Ashley Judd fil-partijiet ewlenin. Dan kien l-ewwel darba li Freeman ˙adem il-parti ta’ Alex Cross, u tant mar tajjeb li wara ˙adem ukoll Along Came A Spider, mill-istess awtur li ˙oloq l-ewwel wie˙ed James Patterson. Cross huwa psikologu tal-forensika, u qieg˙ed jinvestiga l-g˙ibien tan-neputija tieg˙u. Isir jaf li mhux in-neputija biss g˙ebet f’dawn l-a˙˙ar snin, iΩda kien hemm sensiela s˙i˙a. Fil-kritika ta’ dan il-film, dan tqabbel ma’ films o˙ra kbar li ˙allew il-marka tag˙hom fl-istorja taççinema, fosthom Silence of the Lambs.

IL-ÓAMIS 31 ta’ JANNAR TROY (Italia 1, 9.10pm) Film epiku li n˙adem ˙afna minnu hawn Malta, bi Brad Pitt, Eric Bana, Orlando Bloom, Diane Kruger, Saffron Burrows u Sean Bean. Bejn Trojja u Sparta m’hemmx paçi u meta jibdew in-negozjati biex din isse˙˙, il-prinçep Paris isir i˙obb il-mara tar-re ta’ Sparta, u je˙odha Trojja bil-mo˙bi. Dan il-fatt jer©a’ jqajjem gwerra s˙i˙a bejn iΩ-Ωew© partijiet.

IL-ÌIMGÓA 1 ta’ FRAR THE MUMMY: TOMB OF THE DRAGON EMPEROR (Italia 1, 9.10pm) Kellna wkoll f’dawn l-a˙˙ar snin bosta avventuri tal-hekk imsej˙a Mummja, li bdejna n˙awduhom ukoll wie˙ed mal-ie˙or. Tasal f’konkluΩjoni li kwaΩi kollha huma l-istess, iΩda xorta wa˙da jibqg˙u divertenti u mexxejja. Fl-ewwel wie˙ed The Mummy fl-1999 Brandon Fraser kellu lil Rachel Weisz b˙ala martu u f’dan it-tielet wie˙ed tal-2008 kellu lil Maria Bello, u aktar effetti speçjali mΩewqa. Kollox bil-g˙an li f’dawk l-oqbra m˙affrin mill-©did tinstab il-formula tal-immortalità.

IS-SIBT 27 ta’ JANNAR VALKYRIE (GO STARS, 9.00pm) Jinghad li kien hemm bosta kumplotti biex fl-a˙˙ar gwerra dinjija je˙duha kontra Adolf Hitler biex jaraw kif iwarrbuh, speçjalment meta bdew jaraw li t-telfa NaΩista kienet dejjem riesqa. Wie˙ed millaqwa kumplotti kien dak tal-1944, organizzat mill-aristokratiku Claus von Stauffenberg, hawnhekk interpretat minn Tom Cruise, flimkien ma’ atturi prominenti IngliΩi li jinkludu lil Terence Stamp, Kenneth Branagh u Bill Nighy. Direzzjoni ta’ Bryan Singer fl-2008.

27.01.2013

Log˙ob SOLUZZJONI TAL-ÌIMGÓA L-OÓRA

MIMDUDIN 1 Sigarru, 5 Çmossi, 8 Bankina, 14 Dalam, 15 Jassar, 17 AmaΩon, 19 Ratal, 20 Sbul, 21 Qima, 23 Praga, 25 Alibi, 28 Wara, 29 u 30 Ìakbin, 31 Arpa, 33 Pellegrina©©, 39 Gang, 41 u 42 Sirena, 43 Xita, 45 Orgni, 46 Tilar, 47 Rank 50 Ruma, 53 u 54 Parata, 56 Xotta, 58 Operat, 60 Taqqal, 62 Rjali, 64 Elett, 67 Taqqab, 69 Munqar, 70 Tqala, 72 u 73 Rutina, 75 Nifs, 77 Nofs, 79 u 80 Arran©atur, 82 Tron, 84 u 85 Kavjar, 87 R˙is, 88 Orfanatrofju, 93 Vara, 94 u 95 Xalata, 96 u 98 Kardnali, 100 M©arr, 101 Appa, 105 Noli, 108 Mi©ja, 109 Onorat, 110 Xarada, 111 Eqreb, 112 ÌiΩimin, 113 Orjent, 114 Pittura.

253 Irba˙ €25 fi flus

WEQFIN

Mimdudin 1 Fortizza Ωg˙ira, jew xorta ta’ torri baxx (7) 5 R©iel kbar u goffi (6) 8 G˙ajta ta’ disprezz minn xi folla rrabjata (7) 14 Sa˙an u tgerrex (5) 15 Din tfisser sistema li dejjem l-istess (6) 17 Ir-ra˙al lil hinn mir-Rabat (6) 19 Biçça stikka ti©i farka (5) 20 Narawhom wara x-xita f’tarf il-bastjun (4) 21 Dawn frak tal-qawwi (4) 23 Marda li t˙alli l-marki fil-wiçç, l-aktar fit-tfal (5) 25 u 28 Illum insej˙ulu intermixin (9) 29 u 30 Allura din il-mara tal-˙abib? (6) 31 L-awtur .... Serracino Inglott (4) 33 Immexxija minn Joseph Muscat (12) 39 .... u xita, Alla jaf mita (4) 41 Ittardja g˙and Saddam (3) 42 Ix-Xmara E©izzjana (3) 43 .... daqs il-kristall din (4) 45 Xi bniedem li g˙andu l-esperjenza (5) 46 Wie˙ed mill-kurati (5) 47 Alan kien artist ta’ Hollywood (4) 50 Çajta a la IngliΩa? (4) 53 L-artista Thurman tal-film Kill Bill (3) 54 Xtaq l-... tibilg˙u (3) 56 Ix-xa˙am ta’ mal-la˙am (5) 58 Fih imorru jieklu u jixorbu l-impjegati (6) 60 Wie˙ed mill-abbozzi (6) 62 Dawn timpustahom (5) 64 Fl-ir˙ula mag˙ruf aktar mill-isem u l-kunjom (5) 67 Bniedem jil˙aqlu u brikkun (6) 69 Libsa ta’ fuq tal-˙arir, twila u dejqa, ©ejja mill-Ìappun (6) 70 Dan ji©i wara s-sider u Ω-Ωaqq (5)

72 75 77 79 80 82 84 87 88 93 94 96 98 100 105 108 109 110 111 112 113 114

u 73 Aktar minn sunnara wa˙da (6) Tag˙fi©a tan-nies, kul˙add jimbotta (4) Mar minn ...., ma qabillux (4) Issepara difer img˙awwe©? (5) Trakk dekorat tal-Karnival (5) L-isba˙ tal-bidwi huwa Ωmien il-.... (4) u 85 Ìiebu l-kwota fl-elezzjoni (6) Wiççu bla mist˙ija (4) Bniedem li pjaçir jaf ipattih (12) Eva saret mill-kustilja tieg˙u (4) u 95 Imwa˙˙la mal-art ma’ s˙abha kollha (6) Dan kontra tikxif (4) Din biçça la˙am me˙uda mill-wirk (5) u 101 WiΩna u wiΩna (9) Toni tani tina talli tajtu .... tajba (4) Korla li ma b˙alha (5) In©azzar u dardir (6) Il-ma˙bub tieg˙i (6) F’idejn is-saçerdot issir divina (5) Nies kwieti u twajbin (7) Aktar minn qartas wie˙ed (6) Dan gass li jista’ jsalva l-˙ajja (7) Weqfin

2 G˙amel xi offerta (5) 3 u 4 Aktar minn tarznar wie˙ed (8) 6 u 7 Óajr jew obbligazzjoni (10) 9 u 10 Óallelin tal-prima (8) 11 Min mejjet fis-..... u min g˙al qatra (5) 12 Kontra mtella’ (7) 13 Bosta negozji hekk saru b˙alissa (7) 16 Dan vja©© jew safra (5) 18 B˙alissa huwa Nazzjonalista (5) 22 Din malajr titfg˙ek l-isptar (5) 24 ... de Janeiro (3) 26 Kemm g˙andna ... u misjur! (3) 27 Isir minn kul˙add (5) 32 Din il-˙uta x’aktarx nikluha mil-laned (6) 33 ... il-©ifa qatt ma tag˙li (3)

34 Il-qieg˙ taΩ-Ωarbun jew annimal li trabbih (4) 35 Wie˙ed miΩ-Ωra©en (6) 36 B’wa˙da biss il-kafè ma jsirx ˙elu (6) 37 Din ta’ Verdi jew biçça sabi˙a tal-ba˙ar (4) 38 u 40 Kien imponut fuq il-Laburisti fi sSittinijiet (9) 44 Ras u aktar b˙alha (4) 48 Mhux kul˙add jaf japprezzaha (4) 49 u 51 Din isservik ta’ çertifikat tajjeb (16) 52 Din tfisser kul˙add xorta wa˙da (6) 55 Óieles g˙al kollox (6) 57 Din tinxtorob mal-alko˙ol (4) 59 Min jg˙ix biha jmut bil-piena (4) 61 Kultant t˙ossu fl-istonku (4) 63 Tintlibes l-aktar fil-qorti (4) 65 Jg˙idu li m’hawnx annimal li jinnamra daqsu (6) 66 Tindif u tfarfir (4) 68 Wie˙ed mill-kurduni (6) 69 Werwer jew wa˙˙ax lil xi ˙add (6) 70 Meta ju©g˙uk mur g˙and dentist (4) 71 Minaççja lil xi ˙add (6) 74 Farka u ˙afna minnha (4) 76 Jivvja©©a fuq il-linji tal-ferrovija (4) 78 Ma jiswiex ..... fwiedu (5) 79 u 81 Nies midruba (6) 82 Din ix-xog˙ol tal-˙addiem (5) 83 Din tfisser vanaglorja (7) 86 Dan mittiekel u mg˙arraq sew (7) 89 Xbieha ta’ xi alla falz (5) 90 u 91 Dawn moqΩieΩa u immorali (6) 92 Aktar minn triju wie˙ed (5) 97 Dan xi darba kien ibaΩΩa’ n-nies (5) 99 Xog˙lu jirreçta (5) 100 G˙amel ..... tinkiteb! (5) 102 Il-kantant çelebri John (5) 103 u 104 Dawn dg˙ajjes ˙fief g˙all-©iri (8) 106 u 107 Ja˙dmu fiha s-saçerdoti mal-fqar f’pajjiΩ ie˙or (8)

2 Islam, 3 u 4 Armerija, 6 u 7 Marsaskala, 9 A˙na, 10 u 11 Kurunetta, 12 Mdaqqas, 13 Illarga, 16 Serje, 18 Ûibe©, 22 Farsa, 24 u 26 Gallun, 27 Dinar, 32 Paxxut, 33 u 34 Prologu, 35 Emirat, 36 Intatt, 37 Alla, 38 u 40 Ìerarkija, 44 Tipa, 48 Amar, 49 Pro©etti, 51 Ballerin, 52 Kxaxen, 55 Mitjar, 57 Ta˙t, 59 Risq, 61 Qrun, 63 Jaqq, 65 Emendi, 66 Truf, 68 Bennen, 69 Mas©ar, 70 Tajr, 71 Aringa, 74 Grif, 76 Ótif, 78 Skjav, 79 u 81 Avorju, 82 Trott, 83 Trakoma, 86 Karamba, 89 Ringo, 90 u 91 Arlo©©, 92 Jarda, 97 Ra©©i, 99 u 100 Intermixin, 102 Parir, 103 u 104 Garigori, 106 u 107 Manifest.

KUPUN TISLIBA Ibg˙at it-tisliba tieg˙ek lil: Tisliba KullÓadd, Çentru Nazzjonali Laburista, Triq Milend, il-Óamrun.

Isem

Indirizz

Tel No: Rebbie˙a ta’ €25: VICKY MUSCAT, Bla A1, Flat 5 Ta’ Pennellu. l-Mellie˙a.

27.01.2013

Log˙ob

Tisliba bin-numri Bi 3 numri

B’4 numri 0033 0345 0804 1309 1624 2125 2222 2249 3269 3982 4182 4311 4704 4863 4872 4886 5237 5453 5467 5903 6314 6822 6850 7824 7894 7922

026 029 032 235 283 285 289 367 374 377 384 467 620 623 761 782

8047 8108 8125 8126 8798 8902 9326 9456 9755 9764 9806 9830

B’5 numri 06017 24287 28237 31265 43289 44384 44397 49007 54235 58443 58936 60046 68298 68952 73848 77607 77923 84687 89738 91242 91384 93714

B’6 numri 028404 380576 487736 816249

Bi 8 numri 48872414 76688388 84459587 86876675

SUDOKU sponsorjata minn WELLA 5

9 9

6 KOMPETIZZJONI WELLA KullÓadd, Çentru Nazzjonali Laburista, Triq Milend, il-Óamrun.

7 2

Irba˙ Shampoo u Conditioner Wella Aqta’ dan il-log˙ob u ibag˙tu lilna

Isem: ..........................................................................................

Indirizz......................................................................................... .....................................................................................................

7 2

Rebbie˙a: C. CAMILLERI, 5 Triq il-Ferrovija, il-Óamrun. ÓMR 1902.

Kompetizzjoni Centro Casalinga Ìemma’ s-sitt kupuni u ibg˙athom f’daqqa lil KullÓadd, Kompetizzjoni Centro Casalinga, Çentru Nazzjonali Laburista, Triq Mile End, il-Óamrun.

Isem.......................................................................................................................................

Indirizz................................................................................................................................... ................................................................................................................................................ I.D. Card................................................ Tel. .......................................................................

27.01.2013

AvviΩi PROPRJETÀ ÓAL GÓAXAQ: Appartamenti bi tliet kmamar tas-sodda, komun lest u lift. Garaxxijiet ta’ wa˙da, tnejn jew tliet karozzi. Prezzijiet ra©jonevoli. Çempel 7900 0771.

ÓAL GÓAXAQ: Appartament akbar min-normal, bi tliet kmamar tas-sodda, flimkien ma’ garaxx ta’ Ωew© karozzi, direttament ta˙tu. Prezz ra©onevoli ta’ €125,000. Çempel lis-sid g˙al aktar dettalji fuq 7928 2428. TANAYA’S Dev Ltd: G˙aΩla kbira ta’ appartamenti f’kull Ωona ta’ Malta. Jinbieg˙u ming˙ajr depoΩitu u n˙allsulek il-kuntratt. Offerta speçjali. Çempel g˙al aktar dettalji fuq 9992 4999. Ming˙ajr a©enti jekk jog˙©bok.

SAN ÌWANN: Appartament bi tliet kmamar tas-sodda, tal-banju u spare toilet bix-shower, kçina u tal-ikel, salott kbir u bit˙a kbira. Jinbieg˙ bl-g˙amara. Prezz €123,500. Çempel 7964 0330. GÓALL-KIRI ÓAL TARXIEN: Pet shop f’kantuniera ˙dejn skola, bi klijentela tajba ˙afna. Prezz tal-istokk huwa mitlub. Çempel g˙al aktar dettalji fuq 9905 5172. GÓALL-BEJGÓ JEW GÓALL-KIRI ATTARD: Óanut lest minn kollox kemm tid˙ol fih. Fih madwar 40m2. Bil-permess Class 4. G˙all-kiri Óal Qormi garaxx f’Ωona industrijali fuq Ωew© sulari iΩda jista’ jintuΩa separat.

PAHRO PERMIT NO ETC PERMIT NO MPO/94/2005/06 268/2012

Call for Applications – Air Traffic Safety Electronics Officer Trainees Malta Air Traffic Services Ltd (MATS) is the Air Navigation Service Provider for Malta. MATS provides a variety of services primarily aimed at ensuring that aircraft flying in the Malta Flight Information Region (FIR) are safely separated in accordance with international civil aviation regulations. MATS invites applications from interested individuals to fill vacant posts in the grade of Air Traffic Safety Officer Trainees (ATSEO t). Reporting to the Air Traffic Safety Electronics Supervisor, this role carries responsibility for providing overall technical support in relation to air traffic safety communication and surveillance equipment. This role calls for a technical person who holds a minimum MQF level 5, preferably BTEC Higher National Diploma, in Tele-Communications Engineering or a comparable equivalent qualification with ‘O’ level passes in Maltese and English Languages. No previous experience will be required as all necessary training will be provided. Fluency in written and spoken Maltese and English are essential, as is the ability to work in a team pro-actively and with minimal supervision. Applicants are to send their curriculum vitae and letter to application electronically to Mr. Claude Abela, on claude.abela@maltats.com by not later than noon on Monday 11th February 2013. All applications will be treated equally and with the strictest of confidence.

(varnishes tal-hardener u komuni) u finishing tal- undercoat. Solid oak, ˙xuna varjata. Çempel 9944 6951.

ÓAL QORMI: Garaxxijiet. Tnejn jesg˙u erba’ karozzi kull wie˙ed. Wie˙ed 125 pied fond, 20 pied wisa’ u g˙oli g˙axar filati. Ûona industrijali. Çempel lis-sid fuq 21 487 389 jew 79 487 389.

Salotti ta’ kull stil bi prezzijiet moderati, tpartit aççettat. Ikollna wkoll salotti second hand . Çempel 21 374823 jew inkella 99824139. Sander, kalibratur, Ωew© piedi wiesa’, kundizzjoni mill-aqwa. Çineg grit 60 u 120 biex imorru mag˙ha. Çempel 7961 7945.

AFFARIJIET GÓALL-BEJGÓ Antikità: sottospecchio bilmaskaruni u wiçç tal-ir˙am €1,050. Gradenza interzjata taΩΩebbu©, €2,100. Çentru tal-˙©ie© a˙mar, €650, arlo©© indurat ©o bozza €650. Par figorini talbiskwit, par vaΩuni tal-˙©ie© bilfrill a˙mar, arlo©© tal-kampnari. Kollox antik, u prezz ra©onevoli. Çempel g˙al aktar dettalji fuq 21 412 158 jew inkella 7970 6878. Inbieg˙u kull tip ta’ arlo©©i. Se lezzjoni kbira ta’ arlo©©i tal-idejn Casio u Citizen, kemm di©itali, jew ana logs, varjetà kbira ta’ alarm clo cks , kemm Citizen, Seiko ‘Dugena’ tal-marka Pierre Cardin. Varjetà sabi˙a ta’ cuckoos li ja˙dmu kemm bil-˙abel u bil-bat terija, prezzijiet tajbin. Nag˙mlu wkoll tiswijiet t’arlo©©i tal-idejn u kif ukoll tal-˙ajt u Grandfather Clocks . Nag˙mlu wkoll testing bil- pressure test machine, sistema ta’ testing g˙al kull tip t’arlo©©i biex jintuΩaw g˙all-ilma (vacuum test u pressurised test) waqt li qed tistenna g˙alih. Tiswija bil-garanzija - 110 Triq il-Kung ress Ew ka ris tiku, Mosta. Çempel 21 417235 jew 9982 5389. Injam lest bi prezzijiet ir˙as. Kull tip ta’ chipboard, MDFs, fuljetti ta’ chipboard, melamine, u aktar

AGR AUTO JAPANESE PARTS GÓALL-KAROZZI Inbieg˙u kull tip ta’ parts ta’ karozzi ÌappuniΩi u Koreani, fosthom Kia, Toyota, Isuzu, Daewoo, Mitsubishi, Honda, Subaru. Huma wkoll importaturi ta’ Ωjut u air filters, shock absorbers, brake pads, clutches eçç. Parts ©enwini. Çempel g˙al aktar dettalji dwar is-servizz li noffru fuq 21 446839 jew 9947 4505. Fax 21470295. Email alex@agrautoparts.com PARTS TAL-KAROZZI Toyota, Honda, Daihatsu, Fun Cargo, Toyota Corsa, Glanza, Starlet, Integra, Civic, Terios, Tercell, Pajero JR, Pajero 2-8, Micra 2001, Polo 1994, Discovery 3 2005, Opel Corsa 2002, Freelander u ˙afna parts o˙ra. Triangle Truck tyres ©odda. Irrikorri g˙and Salvu Cassar G˙awdex. Çempel fuq 21 556674, 9947 5746 jew 9928 8699. KAROZZI VW Polo Classic diesel. Kundizzjoni tajba, ftit mili. Prezz €4,000. Çempel g˙al aktar dettalji fuq 21 411 297 jew 7941 1297.

Il-Kumitat ta’ One Club sejjer jorganizza Weekend Break Half Board talKarnival fil-Qawra Palace Hotel Bu©ibba, fit-8, 9 u l-10 ta’ Frar, 2013

PREZZ - G˙all-membri ta’ ONE CLUB KBAR €55 TFAL €27.50 (5 sa 12-il sena) PREZZ G˙al min mhux membru €2 iΩjed Waqt il-weekend break nhar isSibt 8 ta’ Frar 2013, il-Kumitat ta’ ONE Club ser jorganizza l-Ballu tal-Karnival, bil-premijiet g˙all-a˙jar kostum g˙allkbar u g˙at-tfal li se jkunu jattendu g˙al dan il-weekend break BISS. It-trofej ©entilment mog˙tija ming˙and MARINDEX Trophies tal-Gold Lady Jewellery taΩ-Ûejtun. Booking miftu˙ ming˙and il-helpers tas-soltu u ming˙and Alfred Chetcuti li tista’ ççempillu fuq 21 657 022 jew 9924 0855.

27.01.2013

Klassifikati SERVIZZI

DIVERTIMENT

CARE & CURE GROUP LTD.

Nigret Night Club & Restaurant, 11 Labour Ave, Rabat. Nipprovdu g˙al kull tip ta’ funzjoni b˙al coffee mornings, high teas, lunches, dinner dances, hens u bachelors parties. Divertiment live kull nhar ta’ Ìimg˙a ma’ Freddie Portelli u DJ Nando. Is-Sibt line dancing, country music u kull tip ta’ muΩika mis-snin sittin ma’ DJ Frans Grech. Tista’ tag˙Ωel minn à la carte menu, pasta, pizza, grills u light snacks . Çempel fuq 21454858, 21454908 jew 7945 4908.

Infermiera m˙arr©a, caring nies assistans, nannies, im˙arr©a biex iΩommu kumpannija, g˙ajnuna fid-djar u nightsitters. Servizzi ta’ 24 sieg˙a. G˙andna wkoll g˙allkiri wheelchairs, hoists, comodes, walking frames u hospital beds. Çempel 21 376946 jew 9947 0178. CHASCLO WATERPROOFING G˙al kull tip ta’ waterproofing fid-dar tieg˙ek, ikkuntattja lil Chasclo Waterproofing. G˙al xog˙ol ta’ membrane kif ukoll xog˙ol ta’ water proofing ie˙or bi snin twal ta’ esperjenza u xog˙ol kollu b’garanzija. Prezzijiet ra©jonevoli u stimi b’xejn. Çempel 9949 0698. DAR GÓALL-ANZJANI Villa Robinich. Dar g˙all-anzjani b’atmosfera familjari filFgura. Noffru kull g˙ajnuna lillanzjani u dak kollu li jkollhom bΩonn b’dedikazzjoni kbira minn carers professjonali. Ikel jissajjar mill-kçina tag˙na stess u skont il-bΩonn ta’ kull individwu. Çempel fuq 21 666142 jew 79 666142 jew ibg˙at email fuq robinich@go.net.mt DAR GÓALL-ANZJANI

Medina Home for The Elderly, 106 Labour Ave, ir-Rabat. Dar g˙all-anzjani mg˙ammra bilku mditajiet kollha. Staff ikkwalifikat. Nur ses u care wor kers 24 sieg˙a. Prez zi jiet ra©jonevoli li jibdew minn €23 kull persuna. Naç çettaw respite u bed ridden. Çempel fuq in-numri 21454908, 21454858 jew inkella fuq innumru 7945 4908.

Apparat ta’ DJ, sound systems, kitarri klassiçi u akustiçi, bass guitars , strumenti tar-ram, wood winds, vjolini, spare parts u aççessorji o˙ra. Issibilna wkoll kotba tal-muΩika tat-tag˙lim. Mur Music Link, 262, Fleur-de-Lys Rd. B’kara. Çempel fuq 21482796. TAGÓLIM TAS-SEWQAN Tewmi Group noffru servizz ta’ tag˙lim ta’ karozzi, muturi u mini buses. Kif ukoll kiri ta’ karozzi u taxi service. Prezzijiet jibdew minn €10. Çempel 9942 2422. jew www.tewmi.com

XOGÓOL TA’ ALUMINIUM G˙al kull xog˙ol ta’ aluminium shutters, kemm g˙ad-djar jew garaxxijiet. Nag˙mlu bibien g˙all-˙wienet, aperturi, roller shutters, g˙at-twieqi u bibien, roller u ceiling systems. Issibilna wkoll bibien li jifil˙u n-nar, aluminium b’ thermal insulation biex tnaqqas is-s˙ana fis-sajf u lkes˙a fix-xitwa, u ma jag˙mlux condensation. Stimi b’xejn. Horvin Ltd., A42 Industrial Estate, il-Marsa. Çempel 21 226320, 21 227196 jew 9989 1800. horvin@waldonet.net.mt jew www.horvin.eu XOGÓOL TAL-ÌEBEL

DS SERVICES TBATTIL TA’ FOSOS G˙al kull tip ta’ landscaping, gardening u bob cat hire. Çempel 7980 2289. GOODY CATERERS Naççettaw ordnijiet g˙all-parties. Nag˙mlu kemm ikel u anke ˙elu. Nawgurawlek Sena mill-aqwa. G˙all-menu ssibna fuq Facebook (Goody Caterers). Çemplu 21 895 724. INVESTIGAZZJONI PRIVATA Ûwi©ijiet, g˙erusija u relazzjonijiet o˙ra. DNA testijiet forensiçi, tfal ma˙tufa minn Malta, kaΩijiet çivili, kaΩijiet o˙ra fil-qorti. Problemi ta’ kumpanniji jew negozju. Nag˙tu xhieda fil-Qorti. Na˙dmu f’Malta u kif ukoll barra. Çempel 7959 0000 jew www.privateinvestigation-malta.com MUSIC LINK Issibilna kull tip ta’ strumenti muΩikali, fosthom drums kemm akustiçi u elettriçi, cymbals, percussion, pjanijiet di©itali, baby grand pianos, sound mixers u sound cards.

Kupun AvviΩi Klassifikati IKTEB L-AVVIÛ F’DAN L-ISPAZJU

ISEM, KUNJOM u INDIRIZZ

G˙al tbattil ta’ fosos u bjar, tindif u spezzjonijiet ta’ pajpijiet tad-drena©© permezz ta’ çertu cameras, tindif ta’ kanali taxxita u kif ukoll tbattil u tindif ta’ grease traps çempel 21 651029, 0042 1954 jew inkella fuq 9949 9714. TISWIJIET B’esperjenza u fuq il-post tiswija fuq TVs LCDs, plasma, LEDs, microwaves u kull apparat elettroniku ie˙or. Çempel 9944 6918. TISWIJET G˙al tiswijiet ta’ kull tip jew ditta ta’ washing machines, çempel 7704 0083. WATERPROOF MEMBRANE WP Ltd ta’ Triq ix-Xitwa, Qormi, jispeçjalizzaw fuq xog˙ol ta’ waterproof membrane , damp proofing u rub be rised paint. 25 sena esperjenza. Stimi b’xejn u prezz moderat. Çempel 21488972, 21438326, 9944 5527 jew 99493840. Id˙ol fis-sit www.wpMalta.com

Varjetà ta’ ˙wat, ˙oroΩ, kanali tal-ilma, çangatura qadima jew ©dida, kantun qadim, lavur ta’ kull tip. Çempel lil Jason fuq 21 432352 jew 9947 9167. XOGÓOL TA’ KISI, MADUM U ALUMIUNIUM G˙al kull tip ta’ xog˙ol ta’ kisi bil-©ibs, frakass u graffiato, fuq il-fil, tibjid, tik˙il, gypsum boards suffetti, partitions, bulkheads u coving. Xog˙ol fuq aluminium b˙al twieqi, bibien, po©©amani u nets. Nag˙mlu wkoll tqeg˙id ta’ madum talart u tal-˙ajt, kif ukoll kmamar tal-banju. Çempel g˙al stima b’xejn fuq 7735 4586 jew 7996 0934.

XOGÓOL TA’ TIBJID G˙al kull tip ta’ xog˙ol ta tibjid fuq ©ewwa, twa˙˙il ta’ geezers u pompi tal-ilma eçç. Çempel 7928 6821. Na˙dmu wkoll il-Óadd u fil-festi pubbliçi. XOGÓOL TA’ TOILET SEATS Nag˙mel xog˙ol ta’ toilet seats ©odda, li jkunu maqsumin jew li ma ssibux tixtru b˙alhom. Ta’ kull tip bil-kuluri li jaqblu u kif tixtieqhom inti. G˙allkamra tal-banju kompluti bilfittings. g˙al aktar informazzjoni çempel 2167 5053 jew 7967 5053. ZG COMPUTERS G˙al kull problema fil-kompjuter. Inkunu fuq il-post dik il-©urnata stess. Çempel lil Chris fuq 9942 4703. Jing˙ata anti-virus b’xejn mas-servizz. XOGÓLIJIET Kumpannija ©dida qieg˙da tfittex nies biex ja˙dmu part-time. Ix-xog˙ol jikkonsisti parti minn fuq il-kompjuter u parti tbieg˙ il-prodotti tal-kumpannija. g˙al min hu nterssat ˙a jkun hemm laqg˙a. Çempel g˙al aktar dettalji fuq 9957 9579.

Offerti g˙all-esportazzjoni tat-tonn g˙as-sena 2013 Dawk l-esportaturi interessati li jesportaw it-TONN g˙all-ista©un 2013 jistg˙u ji©bru l-kundizzjonijiet u d-Dokument tat-tender mit-Tnejn 14 ta’ Jannar 2013 mill-uffiççju msemmi hawn ta˙t. L-offerti jag˙lqu t-Tnejn 28 ta’ Jannar, 2013. Koperattiva Nazzjonali tas-Sajd “Dar is-Sajjieda”, Xatt is-Sajjieda, Marsaxlokk. Tel.: 2165 9391

- €3.50

- €14

- €30

- €56

- €93

ÓLAS B’CHEQUE JEW CASH LIL: Sound Vision Print Ltd,

KullÓadd, AvviΩi Klassifikati, Çentru Nazzjonali Laburista, Triq Milend, il-Óamrun. ÓMR 1717

27.01.2013

Almanakk

Ritratt mill-antik It-Tnejn

It-Tlieta

L-Erbg˙a

16°C

16 °C

8 °C

11°C

11 °C

IT-TEMP GÓAL-LUM

TWISSIJIET: Xejn L-OGÓLA TEMPERATURA: 15 °c L-INQAS TEMPERATURA: 8 °c UV INDEX: 2 TEMP: Ìeneralment ftit imsa˙˙ab bil-possibbiltà ta’ xi ˙albiet iΩolati tax-xita, li jsir pjuttost imsa˙˙ab

Il-Óamis

VIÛIBBILTÀ: Ìeneralment tajba

Il-Ìimg˙a

Is-Sibt

RIÓ: Qawwi li jsir moderat g˙al qawwi BAÓAR: Qawwi li jsir moderat g˙al qawwi IMBATT: Baxx mill-Punent Majjistru li jsir ftit li xejn

18 °C

14 °C

14°C

8 °C

10°C

12°C

It-Tabib Paul Boffa - ma˙tur Mexxej tal-Partit Laburista fit-3 ta’ Frar 1929

TEMPERATURA TAL-BAÓAR: 16°c

SpiΩeriji li jift˙u llum il-Óadd New British Dispensary, 109/110, Triq San Ìwann, Il-Belt Valletta Thomas’ Pharmacy, 796, Triq il-Kbira San ÌuΩepp, il-Óamrun St. Venera Pharmacy, 532, Triq il-Kbira San ÌuΩepp, Santa Venera Óerba Pharmacy, 183, Triq il-Kbira, Birkirkara St. Matthew’s Pharmacy, Triq ix-Xatt, il-GΩira. Balluta Pharmacy, 30, Triq il-Kbira, San Ìiljan Mrabat Pharmacy, Triq l-Imrabat, Tas-Sliema Il-MehrieΩ Pharmacy, 31,Triq Giovani Curmi, l-Iklin Sta. Margherita Pharmacy, Vjal ilQalbiena Mostin, Santa Margherita Estate, il-Mosta

Lottu

68 26 36 50 13

Mellie˙a Pharmacy, 111, Triq George Borg Olivier, il-Mellie˙a De Paola Pharmacy, 36, Pjazza Antoine De Paule, Paola White Cross Pharmacy, Shop A, Block 1, Fuq San Pawl, Bormla Fgura Pharmacy, Triq il-Koppla, Fgura Medicaid Pharmacy, 62, Vjal it-Torri Gudja Prestige Pharmacy, 16, Triq San ÌuΩepp, Óal Kirkop Santa Marija Pharmacy, 40, Triq l-G˙asfura, ÓaΩ-Ûebbu© Nova Pharmacy, 142, Triq il-Kulle©©, Rabat Malta Fontana Pharmacy, Triq il-G˙ajn, Fontana St. Joseph Pharmacy, 28, Pjazza San ÌuΩepp, il-Qala G˙awdex

23 59 05

Super 5

COFFEE MORNING Il-˙bieb ta’ Simon Vella, Kandidat ©did mal-Partit Laburista g˙all-Kunsill Lokali ÓaΩ-Ûabbar ser jorganizzaw coffee morning fis-27 ta’ Frar fl-Inspire, M’Scala. Prezz ta’ €4 (trasport inkluΩ). Óafna rigali x’jintreb˙u. G˙al biljetti çemplu 79703433, 79240273.

TAL-ÌILJU JUNIOR CLUB – CARNIVAL COSTUME PARTY Il-Junior Club fi ˙dan is-Soçjetà MuΩikali Madonna talÌilju tal-Imqabba ser torganizza festin tal-Karnival g˙attfal kollha tal-Imqabba u l-˙bieb tag˙hom. Dan il-festin ser isir nhar it-Tlieta 12 ta’ Frar 2013 fl-10:00am, f’Ìilju, li jinsab fil-pjazza ewlenija tal-Imqabba. L-attività ser tinkludi ikel, xorb u diversi sorpriΩi. It-tfal kollha huma m˙e©©in jattendu f’atmosfera divertenti u ji©u lebsin ilkostum tal-Karnival. Bookings isiru fuq 99275037, filwaqt li aktar informazzjoni tinkiseb fuq is-sit elettroniku uffiçjali tas-Soçjetà MuΩikali Madonna tal-Ìilju www.talgilju.com.

Din il-Ìimg˙a mill-Istorja

WIRJIET TA’ HERITAGE MALTA G˙adha g˙addejja sal-a˙˙ar ta’ Jannar, l-esibizzjoni ta’ pitturi u xog˙lijiet o˙ra, tal-karikaturist IngliΩ H.M. Bateman, fil-MuΩew Nazzjonali tal-Arkeolo©ija. Il-˙inijiet tal-ftu˙ huma bejn it-8.00 a.m. u s-7.00 p.m. Fl-istess waqt, min irid jista’ jΩur il-wirja dwar l-ilbies tarra˙˙ala lejn tmiem is-seklu 18, 19 u l-bidu tas-seklu 20. Din qed issir fil-Palazz tal-InkwiΩitur, il-Birgu sa llum ilÓadd, 27 ta’ Jannar. Ûjajjar mid-9.00 a.m. sal-5.00 p.m. La˙˙ar d˙ul ikun fl-4.30 p.m. KUNCERT B’RISQ RESTAWR TAL KNISJA ARCIPRETALI TA’ SANTA KATARINA, ÛEJTUN

30.01.2006 – Tmut Coretta Scott King, attivista tad-drittijiet çivili u mart Martin Luther King

01.02.1968 - Twieldet Lisa Marie Presley, bint Elvis Presley, kantanta u attriçi

29.1.1929 – Il-parlament approva l-li©i tal-kera li saret mill-Compact bejn il-Partit ta’ Strickland u l-PL 1.2.1946 – Approvata fi Ωmien Gvern Labursita li©i li kienet tag˙mel obbligatorja l-edukazzjoni bejn issitt snin u l-14-il sena.

1.2.1931 – Twieled Boris Yeltsin

Il-Óamis 31 ta’ Jannar ser ji©i organizzat kunçert g˙al Harpsichord u Flawt fil-Knisja medjevali ta’ San Girgor iΩ-Ûejtun. Il-muΩiçisti Silvio Zammit u Ramona Zammit Formosa se jdoqqu diversi xog˙lijiet klassiçi fosthom ta’ Handel, Vivaldi, Caccini, Stamitz, Marcello u Bach. Ilkuncert jibda fit-8.00pm u l-pubbliku mitlub ikun f’postu kwarta qabel. Id-d˙ul ta’ €20 euro kull persuna se jmur b˙ala sostenn g˙all-iΩvilupp tal-pro©ett ambizzjuΩ ta’ Heritage Route g˙at-turisti fil-parroçça taΩ-Ûejtun. Bookings mill-Ufficcju Parrokjali jew mill bieb dakinhar tas-serata.

27.01.2013

Sports

TENNIS

Azarenka tiddefendi t-titlu b’reb˙a kontra Li Na Victoria Azarenka Ωammet it-titlu tal-Australian Open kif ukoll dak tal-aqwa plejer tad-dinja wara li g˙elbet lil Li Na fil-finali ©ewwa Melbourne. Il-Belorussa ta’ 23 dawwret telfa f’reb˙a billi l-log˙ba ntemmet bl-iskor finali ta’ 4-6 6-4 6-3 ©ewwa ir-Rod Laver Arena. Kienet Azarenka li ddominat tul il-log˙ba anke jekk tilfet lewwel sett fejn ikkumbattiet ˙afna fl-a˙˙ar stadji tieg˙u. Li Na mill-banda l-o˙ra kellha kollox kontrieha billi lwiet l-g˙aksa u ˙abtet rasha darbtejn meta tkaxkret mal-art. Din ir-reb˙a wasslet lil Azarenka biex kisbet it-tieni titlu Grand Slam tag˙ha fejn is-sena l-o˙ra kienet reb˙et ukoll ©ewwa Melbourne. Azarenka u l-prestazzjoni tag˙ha matul l-Australian Open 2013 kienet wa˙da kontroversjali. Fis-semi finali kienet talbet g˙al medical time-out kontra Sloane Stephens. L-atleta Belarussa ©iet akkuzata li abbuΩat mill-medical time-out, imma hija sa˙qet li talbitu min˙abba problemi fin-nifs. Li Na millbanda l-o˙ra kellha aktar support minn Azarenka ©ewwa ir-Rod Laver Arena fejn kellha ˙afna support. Li Na ammettiet li l-aqwa plejer tal-konfront ˙are© rebbie˙ imma li kieku ma ˙abtitx rasha darbtejn, Ω©ur mhux forsi kienet tag˙ti sfida aqwa fejn kellha çans tajjeb li tg˙ollie˙ hi t-trofew fla˙˙ar tal-partita.

Piena tal-mewt g˙al dawk li ˙olqu l-vjolenza ©ewwa Port Said Stadium Il-qorti E©izzjana kkundannat 21 persuna g˙al mewt g˙ar-rewwixti li ˙allew 74 persuna mejta fi Frar tas-sena l-o˙ra. Ir-rewwixta li ©rat fit-2 ta’ Frar tas-sena l-o˙ra kienet l-ag˙r wa˙da fl-istorja talfutbol E©izzjan. Din kienet se˙˙et wara log˙ba tal-og˙la diviΩjoni ©ewwa Port Said stadium. Ir-rewwixti tas-sena l-o˙ra waslu g˙as-sospensjoni tal-league. Il-©lied inqala’ bejn supporters tattimijiet rivali ta’ al-Masry u al-Ahly meta support-

ers ta’ Masry invadew il-pitch u g˙amlu g˙all-plejers u s-supporters ta’ Ahly. Il-biçça l-kbira tal-74 persuna mietu minn konkussjonijiet jew fgati wara li ©ew garati ©ebel u log˙ob tan-nar. Parti mis-supporters ta’ al-Ahly mag˙rufin b˙ala lultras, kellhom rwol prominenti fil-protesti kontra l-eks President Mubarak. Xi w˙ud akkuΩaw is-supporters tal-eks mexxej li instigaw il-vjolenza ©ewwa Port Said. Il-verdett ˙oloq rabja kbira ©ewwa Port Said fejn

Illum fl-Argument Din il-©img˙a kienet karatterizzata mill-bosta log˙biet tal-FA Trophy, filwaqt li fi tmiem il©img˙a issokta l-Kampjonat Premier. Ûew© kompetizzjonijiet li ser ikunu diskussi fil-programm L-Argument tal-lum. Biex ti©i m˙awwra d-diskussjoni, l-mistiedna mag˙Ωula g˙all-programm huma Robert Micallef (Hibs), George Borg (Balzan) u Brian Borg (Rabat). Huma jing˙aqdu mal-mistieden residenti talprogramm Pawlu Farrugia biex jer©g˙u jag˙mlu l-programm L-Argument wie˙ed li m’g˙andekx titlef. Din il-©img˙a L-Argument Ωar wkoll il-log˙ba mill-ewwel diviΩjoni femminili, dik bejn Hamrun S u Hibernians, liema log˙ba

intreb˙et minn Hibs bi score kbir ta’ 8-1. Wara li L-Argument Ωar in-nurseries ta’ Mosta, Pieta H u Valletta, fost l-o˙rajn. Din il-©img˙a kien imiss in-nursery ta’ Óamrun S li tilqa’ lkameras ta’ L-Argument. Servizz speçjali dwar din in-nursery jixxandar fil-programm tal-lum It-telespettaturi m˙e©©a jkunu wkoll parti mill-programm permezz tal-kontribuzzjonijiet tag˙hom jew billi jibag˙tu sms jew j˙allu lkummenti fuq il-pa©na tal-programm fuq Facebook. L-Argument huwa ppreΩentat minn Mark Cutajar, flimkien ma’ Pamela Schembri u Clinton Buhagiar.

ÛWIEMEL

L-ewwel programm tal-2013 bi tmien tigrijiet L-ewwel programm fil-Marsa g˙as-sena li g˙ada kif bdiet, l-2013, jibda llum fis-13.30, bi tmien ti©rijiet kollha fuq distanza ta’ 2140 metru. L-ewwel ti©rija: Klassi Copper tibda fis-13.30. It-tieni ti©rija: Klassi Bronze tibda fis-13.55. It-tielet ti©rija: Klassi Silver tibda fis-14.20. Ir-raba’ ti©rija: Klassi Bronze tibda fit-14.45. Il-˙ames ti©rija: Klassi Gold tibda fit-15.10. Is-sitt ti©rija: Klassi Silver tibda fl-15.55. Is-seba’ ti©rija: Klassi Premier tibda fit-16.20. It-tmien ti©rija: Klassi Silver tibda fit-16.45.

sitt persuni o˙ra, supporters tal-akkuΩati, mietu wara li kkofrontaw il-pulizija. Ûew© pulizija sfaw maqtula ukoll. Il-21 persuna kkundannati g˙al mewt huma kollha supporters ta’ al-Masry. 73 persuni o˙ra inkluΩi 9 pulizija ittelg˙u l-qorti fuq ir-rewwixta tas-sena lo˙ra. L-ebda ˙add minnhom ma kien supporter ta’ alAhly. L-im˙allef stqarr li ser jag˙ti s-sentenzi fir-rigward tal-akkuΩati l-o˙ra fid-9 ta’ Marzu li ©ej.

27.01.2013

Sports

FA CUP INGLIÛA

Reb˙a konvincenti tal-Man. U. kontra Fulham Manchester United reb˙u kontra Fulham bl-iskor sabi˙ ta’ 41 ©ewwa darhom. L-iskor infeta˙ kmieni fit-tielet minuta fejn Ryan Giggs skurja minn penalty. Il-bqija tal-gowls waslu kollha fit-tieni taqsima b’Ωew© gowls li saru f’temp ta’ Ωew© minuti minn Rooney u Hernandez fil-50 u fit-52 minuta. Hernandez g˙amilhom erbg˙a g˙al Man. United fis-66 minuta wara li spara ©ewwa xxibka mill-viçin. Hughes naqqas il-mar©ini tal-iskor g˙all-Fulham fis-77 minuta minn daqqa ta’ ras. Biss dan kien ftit ta’ konsolazzjoni g˙allplejer wara li hu kien il-ka©un tal-penalty bikri fuq handball li kkometta. B’din ir-reb˙a Man. Utd. jg˙addu g˙al ˙ames rawnd talFA Cup. Milton Keynes g˙elbu lillQPR barra minn darhom bliskor ta’ 2-4. Il-prestazzjoni xejn tajba ta’ QPR f’dan lista©un qalbet g˙all-ag˙ar meta iltaqg˙u kontra Milton ©ewwa Loftus Road Stadium. B’din ittelfa, it-tim tal-qieg˙ talPremier League inqalg˙u millFA Cup. Il-partita bdiet ˙aΩin g˙allQPR mill-bidu fejn Traore g˙amel awto-gowl fir-4 minuta. Lowe, Harley u Potter skurjaw g˙al Milton fl-40, fil-50 u fis-56 minuta. L-ewwel gowl tal-QPR wasal tard fit-83 minuta minn daqqa ta’ ras ta’ Bothroyd u kompla Fabio li naqqas il-mar©ini tal-iskor fil˙in miΩjud, imma l-gowls talQPR ma kienu xejn ta’ konsolazzjoni g˙al kowç Redknapp. L-Arsenal g˙elbu lil Brighton and Hove Albion bl-iskor ta’ 2-

RIÛULTATI - FA CUP Stoke v Man C Bolton v Everton Bri & Hove v Arsenal Derby C. v Blackburn Huddersfield v Leicester Hull v Barnsley Macclesfield v Wigan Ath M’Boro v Aldershot Norwich v Luton QPR v Milton Keynes Reading v Sheffield Man U. v Fulham

0-1 1-2 2-3 0-3 1-1 0-1 0-1 2-1 0-1 2-4 4-0 4-1

Ryan Giggs u Wayne Wooney jiççelebraw ir-reb˙a ta’ Man Utd. ISFEL: Il-plejers tal-Luton jiççelebraw ir-reb˙a tag˙hom 3. Theo Walcott salva l-©urnata g˙all-Arsenal wara li sostitwixxa lil Chamberlain u ssi©illa r-reb˙a bit-tielet gowl g˙all-Arsenal fl-a˙˙ar ˙ames minuti. G˙all-Arsenal g˙amel doppjetta Giroud fis-16 u fis-56 minuta minn xuttijiet b’sa˙˙ithom. Barnes kien dak li ©ab id-draw g˙al Brighton fit-33 minuta minn daqqa ta’ ras b’sa˙˙itha, mentri Ulloa fiddebut tieg˙u re©a’ ©ab id-draw g˙al Brighton wara d-doppjetta ta’ Giroud fit-62 minuta minn daqqa ta’ ras. Zabaleta skorja fl-a˙˙ar ˙ames minuti sabiex rebba˙ lil Manchester City 0-1 kontra Stoke City. L-Ar©entin skurja minn xutt b’sa˙˙tu mill-viçin. In˙ass in-nuqqas tad-difensuri g˙all-Manchester City, b’Toure assenti min˙abba li qieg˙ed jikkompeti fl-Africa Nations Cup, u batew ukoll in-nuqqasta’ Kompany. Kien hemm bosta çansijiet ta’ skor fuq iΩΩew© na˙at, imma l-ebda çans li n˙oloq ma wassal g˙al gowl ˙lief dak ta’ Zabaleta. Reading kaxkru lil Sheffield United bl-iskor ta’ 4-0 ©ewwa

darhom. L-iskor infeta˙ wara biss erbgha minuti minn Hunt b’daqqa ta’ ras. Leigertwood, eks plejer ta’ Sheffield, kompla jΩid il-vanta©© g˙al Reading wara li wassal ballun b’sahhtu fix-xibka fl-40 minuta. Hunt ghamilhom tlieta bittieni gowl tieg˙u g˙axar minuti wara, mentri McCleary issi©illa r-reb˙a fl-54 minuta wara ©irja veloçi. Michael Appelton reba˙ lewwel reb˙a tieg˙u b˙ala lkowç ta’ Blackburn fil-konfront kontra Derby County bl-iskor finali ta’ 0-3. Kien KazimRichards li feta˙ l-iskor minuta qabel tmiem l-ewwel taqsima. Scott Dann g˙amilhom tnejn g˙al Blackburn fis-66 minuta b’Jordan Rhodes jissi©illa l-partita fil-71 minuta bit-22 gowl tieg˙u ta’ dan l-ista©un. B’din ir-reb˙a Blackburn spiççaw mal-a˙˙ar 16-il tim tal-FA Cup g˙all-ewwel darba sa mill2009. Sorprendentement, Luton g˙elbu lin-Norwich, ©ewwa Carrow Road g˙all-ewwel darba f’24 sena. Luton irnexxielhom jeg˙lbu lin-

Norwich, dan tal-a˙˙ar tim ta’ livell superjuri li jikkompeti fil-Premier League, bl-iskor ta’ 0-1. Bis-sa˙˙a tas-sostitut Scott Rendell, Luton ˙ar©u rebbie˙a wara li huwa spara xutt

©ewwa x-xibka fl-a˙˙ar g˙axar minuti. Ir-reb˙a kienet wa˙da meritata g˙al Luton wara li l-prestazzjoni ta’ Norwich kienet wa˙da letar©ika.

27.01.2013

Sports

BUNDESLIGA

Bayern Leverkusen fit-tieni post Augsburg u Schalke qasmu lpunti ©ewwa l-Impuls Arena f’log˙ba spiççat f’wa˙da ta’ ebda gowls. Schalke naqsu milli jirrepetu r-reb˙a li kellhom il-©img˙a l-o˙ra kontra Hannover. Augsburg kellhom l-aktar çansijiet li jift˙u l-iskor. IlKorejani Dong-Won u Koo ta’ Augsburg ming˙ajr problemi ta’ xejn kienu qeg˙din jinfdu d-difiΩa tal-blues, imma minkejja dan xorta sabuha dif-

RIÛULTATI Augsburg v Schale Eint. Frank. v Hoffenheim Greuther v Mainz Hannover v Wolfsburg M’bach v F. Dusseldorf Freiburg v B. Leverkusen

0-0 2-1 0-3 2-1 2-1 0-0

FIXTURES g˙al-lum ÓIN Hamburg v W. Bremen 15.30 17.30 Stutgart v B Munich

KLASSIFIKA BUNDESLIGA L Bayern Munich 18 Bor. Dortmund 19 Bayer Leverkusen 18 Eintracht Frankfurt18 Schalke 18 SC Freiburg 18 Mainz 18 Bor. M’bach 18 Hamburg 18 Stuttgart 18 Hannover 96 18 Werder Bremen 18 Wolfsburg 18 F. Dusseldorf 18 FC Nurnberg 19 Hoffenheim 18 FC Augsburg 18 Greuther Furth 18

SERIE A

R 14 10 11 9 8 7 8 6 7 7 7 6 6 5 5 3 2 1

D 3 6 3 3 4 6 3 8 4 4 2 4 4 6 6 4 6 6

T F 1 46 3 43 4 36 6 34 6 32 5 24 7 24 4 25 7 19 7 21 9 36 8 28 8 19 7 22 8 18 11 23 10 15 11 11

K 7 20 25 32 29 18 21 26 22 30 36 34 27 25 26 41 31 30

P 45 36 36 30 28 27 27 26 25 25 23 22 22 21 21 13 12 9

fiçli jitfg˙u l-ballun fix-xibka. Bil-punt li kisbu, Augsburg jinqalg˙u minn mal-a˙˙ar tnejn fil-klassifika g˙all-ewwel darba fl-ista©un sabiex issa jinsabu quddiem Hoffenheim. Hannover g˙elbu lil Wolfsburg bl-iskor ta’ 2-1 minkejja li kienu b’plejer inqas g˙al bicça l-kbira tal-partita. IΩ-Ωew© gowls ta’ Hannover waslu fl-ewwel taqsima, fejn kien Abdellaoue li feta˙ liskor fit-3 minuta minn poΩizzjoni diffiçli, mentri Biram Diouf tefa’ lil Hannover filvanta©© fit-38 minuta minn daqqa ta’ ras. G˙al Wolfsburg kien Madlung li naqqas il-mar©ini tal-iskor fis-46 minuta, imma minkejja li ssieltu kemm fel˙u, Wolfsburg xorta ma rnexxilhomx jer©g˙u jiskurjaw. Kyle Jacobs, plejer ta’ Hannover ©ie muri l-karta l˙amra fl-34 minuta, imma minkejja dan l-iΩvanta©©, Hannover kienu kapaçi jirb˙u lil Wolfsburg. Eintracht Frankfurt g˙elbu lil Hoffenheim ©ewwa darhom bl-iskor ta’ 2-1. L-iskor infeta˙ minn Lanig fil-35 minuta g˙al Frankfurt. Ìab id-draw Volland fil-65 minuta wara li skurja minn kross. Aigner Ωew© minuti wara tefa’ lil Frankfurt fil-vanta©© bl-a˙˙ar gowl tal-partita. B’din it-telfa, Hoffenheim issa jinsabu qabel tal-a˙˙ar filklassifika. B’din ir-reb˙a, Frankfurt qeg˙din komdi firraba’ post b’Mainz tlett punti warajhom u Bayer Leverkusen tlett punti qabilhom. Borussia Monchengladbach kisbu l-ewwel tlett punti tag˙hom tal-2013 wara reb˙a

kontra Fortuna Dusseldorf ©ewwa l-Borussia Park. F’dan ir-Rhine Derby, Gladbach ˙ar©u rebbie˙a bl-iskor ta’ 2-1 fejn l-iskor infeta˙ minn Juanan minn awto-gowl favur Gladbach fis-6 minuta. Fl-14-il minuta, Herrmann kompla jΩid il-vanta©© ta’ Gladbach wara li skurja minn ballun ta’ de Jong. Kien Dani Schahin li ©ab tama lil Dusseldorf fil-50 minuta wara li skurja minn penalty imma minkejja dan l-isforz, Dusseldorf ma setg˙ux jer©g˙u jiskurjaw sabiex jiksbu ddraw. Din kienet it-tieni telfa konsekuttiva g˙al Dusseldorf mentri b’dawn it-tlett punti, Gladbach jitilg˙u fis-7 post tal-klassifika. Mainz g˙elbu lil Greuther Furth barra minn darhom ©ewwa l-Playmobil Stadion bliskor ta’ 0-3 sabiex komplew inaqqsu l-probabbiltajiet ta’ Furth li jaraw sta©un ie˙or filBundesliga. L-iskor infeta˙ tard fit-tieni

taqsima minn Szalai fit-53 minuta. Yunus g˙amilhom tnejn g˙al Mainz fil-65 minuta. Szalai re©a’ g˙amilha g˙al Mainz meta ssi©illa l-log˙ba bit-tieni gowl tieg˙u tal-partita fl-84 minuta. Futh intant jibqg˙u ming˙ajr ebda reb˙a ©ewwa darhom f’dan lista©un. Freiburg u Bayer Leverkusen qasmu l-punti f’draw ta’ ebda

gowls ©ewwa l-Mage Solar Stadium. Bayer Leverkusen qeg˙din fit-tieni post talBundesliga bil-punt li kisbu minn din id-draw. Dan id-draw kien wie˙ed meritat, fejn iΩ-Ωew© timijiet issieltu sal-a˙˙ar minuta sabiex jift˙u l-iskor ©ewwa Dreisamstadion fejn kellhom log˙ba interessanti b’bosta azzjonijiet.

Telfa g˙al-Lazio f’darhom L-isfida g˙all-iscudetto mil-Lazio ˙adet daqqa lbiera˙ wara li Chievo Verona g˙elbuhom barra minn darhom bliskor ta’ 0-1. Il-gowl uniku tal-partita wasal fil-61 minuta minn Paloschi minn xutt bil-lemin. G˙alkemm Lazio kienu t-tim li ddominaw l-aktar filpartita, naqqsu milli jiskurjaw g˙ax kienu nieqsa minn dik il˙e©©a fil-midfield fejn issoltu jinsabu l-plejers Hernani u Maures. Iç-çansijiet li Lazio kellhom sabiex i©ibu ddraw naqsu milli jikkonkretizzawhom.

KLASSIFIKA SERIE A

Juventus Napoli Lazio Inter Milan Fiorentina AC Milan Roma Catania Parma Udinese Torino * Chievo Atalanta * Bologna Sampdoria * Cagliari Pescara Genoa Palermo Siena *

L 21 21 21 21 21 21 21 21 21 21 21 21 21 21 21 21 21 21 21 21

R 15 13 13 12 10 10 10 9 8 7 6 7 7 6 6 5 6 4 3 5

D 3 4 4 3 6 4 3 5 7 9 9 4 4 3 4 5 2 5 7 5

T 3 4 4 6 5 7 8 7 6 5 6 10 10 12 11 11 13 12 11 11

F 45 41 32 33 38 38 44 29 29 32 25 22 19 26 22 20 17 21 18 20

K 14 19 21 23 25 28 35 27 27 31 24 34 31 28 29 37 39 34 34 31

P 48 43 43 39 36 34 33 32 31 30 26 25 23 21 21 20 20 17 16 14

27.01.2013

Sports

FUTBOL MALTI TAL-PREMIER: RABAT AJAX VS FLORIANA - 1-1

Draw li mhu sodisfaçenti g˙al ˙add Kienu Floriana li ˙ar©u l-aktar determinati u kienu huma li kkmandaw l-ewwel taqsima bil-BraΩiljan Coronado jkun la˙jar fost s˙abu, mhux g˙ax skorja luniku gowl FurjaniΩ, imma wkoll g˙al log˙ob intelli©enti u s-su©©erimenti lejn s˙abu. Rabat ftit kienu fil-log˙ba f’din l-ewwel taqsima u fil-ftit li kienu, ma rnexxielhomx jag˙mlu xejn. Fuq il-bank tas-sostituti Rabat kellhom g˙all-ewwel darba lakkwist il-©did Malcolm Licari li jista’ jkun utilizzat f’diversi poΩizzjonijiet. Fit-tieni taqsima fil-fatt Licari da˙al filgrawnd u ©ab penalty fid-debutt tieg˙u wara biss Ωew© minuti, li skurjah Negrin. Rabat komplew jattakkaw b’aktar determinazzjoni u xejn biΩa’. Aktarx li lplejers Rabtin fehmu x’irid minnhom ilkowç Silvio Vella. Azzjonijiet wa˙da wara l-o˙ra tar-Rabat, kollha perikoluΩi, iΩda sabu lill-bravu gowler ta’ Floriana Warner iwaqqafhom. Floriana ftit kienu perikoluΩi f’din ittaqsima u jridu jirringrazzjaw lil Warner li bl-abbilità tieg˙u ˙adu punt li ftit sewa, la g˙alihom u lanqas g˙ar-Rabat. Wara erba’ minuti log˙ob, Floriana kellhom lil Coronado jid˙ol fil-kaxxa wara li rçieva mill-bog˙od, qabeΩ difensur u xxuttja bil-gowler tar-Rabat, Mintoff isalva mal-art. Fis-16-il minuta, re©a’ kien Coronado li b’azzjoni tajba, fejn qabeΩ difensur u fajjar xutt li Mintoff, re©a’ salva mal-art. Ûew© minuti wara, attakk tar-Rabat, kross ta’ Felice mil-lemin, g˙ola d-difensur Tremarco ta’ Floriana li kien issikat u bir-ras tefa’ lejn il-lasta tieg˙u stess, bilgowler Warner isalva. Fid-19-il minuta, Floriana jmorru filvanta©©. Pass ta’ Cilia lejn IGOR CORONADO, li b’xutt fil-baxx g˙eleb lil Mintoff. Fil-25 minuta, pass ta’ Moral Fuster g˙ar-Rabat lejn Pendas li minn qag˙da tajba laqat ˙aΩin il-ballun. Fis-27 minuta, kross ta’ Cilia g˙al Floriana u clearance qasir ta’ Caruana bil-ballun imur g˙and Roberts li xxuttja g˙oli. Fid-39 minuta, xutt ta’ Coronado g˙al Floriana li Mintoff salva. Fit-42 minuta, kross mil-lemin ta’ Coronado lejn Cilia li x-xutt ta’ dan kien salvat b’diffikultà mil-gowler Mintoff. Fl-a˙˙ar minuta tal-ewwel taqsima, kross ta’ Azzopardi g˙ar-Rabat u daqqa ta’ ras ta’ Negrin bil-ballun jg˙addi ftit barra. It-tieni taqsima bdiet bil-gowl tad-draw tar-Rabat Ajax. Pass ta’ Negrin lejn Licari li kien g˙adu kif da˙al jilag˙ab, dan ixxuttja bil-ballun ja˙bat ma’ id id-difen-

sur Farrugia. Ir-referee ordna penalty u keçça lil Farrugia biex mill-11-il metru JOSE` LUIS ARMARO NEGRIN kiseb iddraw g˙al Ajax. Fit-53 minuta, pass ta’ Licari g˙ar-Rabat lejn Pendas li x-xutt tieg˙u ddawwar f’korner minn Warner. Tliet minuti wara, jer©g˙u r-Rabat, kross fil-baxx mix-xellug ta’ Moral Fuster li l-gowler Warner salva mal-art qabel seta’ jil˙aq Licari. Fil-61 minuta, freekick ta’ Felice g˙arRabat, isalva g˙al darb’o˙ra l-gowler Warner. Fil-65 minuta, azzjoni twila konkluΩa minn Negrin g˙ar-Rabat, iΩda l-ballun

L-AQWA SKORERS

KLASSIFIKA PREMIERSHIP Valletta Hibernians Birkirkara Mosta Tarxien R Sliema W. Balzan Y. Qormi Floriana Hamrun S Melita Rabat A

L 20 19 19 19 19 19 19 19 20 20 19 20

R 12 12 10 10 9 9 7 7 5 4 3 0

D 6 2 6 1 4 3 5 3 9 4 5 8

T 2 5 3 8 6 7 7 9 6 12 11 12

F 45 42 42 33 35 29 31 27 26 24 16 13

K 14 24 18 27 32 20 30 30 25 53 48 42

+/31 18 24 18 3 9 1 -3 1 -23 -32 -29

Pti 42 38 36 31 31 30 26 24 24 16 14 8

1. Elton da Silva 2. Michael Mifsud 3. Obinna Obiefiule 4. Daniel Mariano Bueno 5. Josè Luis Negrin 6. Ivan Woods 7. Jhonattann Conceicao 8. Ryan Darmanin 9. Danilo Meira Santos 10. Pedro Calcado 11.Jackson Lima Siqueira 12. Abubaker Bello-Osagie 13. J P Mifsud Triganza 14. Andrew Cohen 15. Haruna Shola Shodiya

Balzan Valletta Mosta Tarxien R Rabat A Sliema B’Kara Floriana Tarxien R Balzan Hibernains Qormi B’Kara Hibs B’Kara

13 13 11 10 9 9 9 8 8 8 8 7 7 7 7

LOGÓOB GÓAL LUM U GÓADA ILLUM FIL-GRAWND TAL-HIBERNIANS 14.00 HIBERNIANS vs BALZAN YOUTHS 16.00 SLIEMA WANDERERS vs BIRKIRKARA GÓADA FIL-GRAWND VICTOR TEDESCO 18.00 MELITA vs TARXIEN RAINBOWS 20.15 QORMI vs MOSTA

g˙adda ftit barra. Fis-66 minuta, ˙arba ta’ Negrin li wara li avvanza sab lil gowler Warner jimblokkalu mal-art. Fit-68 minuta, azzjoni personali ta’ Pendas tar-Rabat li wara li dar ma’ difensur xxuttja iΩda l-gowler Warner imblokka f’korner. Ûew© minuti wara, kellna attakk rari FurjaniΩ li minnu setg˙u skurjaw, meta minn freekick ta’ Roberts kien hemm daqqa ta’ ras ta’ Coronado li Gesualdi salva minn fuq il-linja. Fit-78 minuta, pass ta’ Fuster lejn Negrin li minn qag˙da angolata tefa’ ftit g˙oli.

Fil-85 minuta, konkluΩjoni ta’ Negrin iΩda Warner g˙al darb’o˙ra re©a’ salva. RABAT A: Mintoff, Gesualdi, Carapic, Caruana, Felice, Negrin, Moral Fuster, Falzon (Licari 46)( Cauchi 77), Pendas, Azzopardi, Gauci. KOWÇ: Silvio Vella FLORIANA: Warner, J Borg (Casha 86), Bugeja, Farrugia, Tremarco, C Borg, Farrugia, Roberts, Spiteri (Gusman 50), Cilia, Coronado. KOWÇ: Gary Howard. SKURJAW: Igor Coronado (F) 19 min, Jose Luis Negrin (R) (pen) 47 min. PLEJER TAL-LOGHBA: Tony Warner Floriana REFEREE: Adrian Azzopardi.

27.01.2013

Sports

FUTBOL MALTI TAL-PREMIER: VALLETTA VS ÓAMRUN SPARTANS - 6-0

Ritratti: FABIO PACE

Iç-Champions Valletta bla oppoΩizzjoni

Wara biss tliet minuti, Valletta skurjaw biex ne˙˙ew ftit millpressjoni li seta’ kellhom biex jippruvaw jiskurjaw. Fil-fatt huma setg˙u jilg˙abu aktar trankwilli u fittxew gowl ie˙or ming˙ajr wisq g˙a©©la li fil-fatt wasal minn Mifsud fit-23 minuta. Óamrun Spartans ftit li xejn offrew reΩistenza, biex Valletta komplew jattakkaw g˙alkemm mhux b’˙afna insistenza. Fil-fatt ˙allew lillÓamrun itellg˙u xi attakki anki biex setg˙u jsibu l-ispazji fid-difiΩa ÓamruniΩa. Il-gowls baqg˙u ©ejjin g˙ax it-tim ÓamruniΩ huwa xi ftit debboli b˙alissa u ma kellu ebda twe©iba. Fuq kollox ilgrinta me˙tie©a minn tim Ωg˙ir, kienet nieqsa g˙al kollox fl-iSpartans. Fit-tieni taqsima, Óamrun riedu bilfors iwaqqfu d-danni jekk ma riedux li jibqg˙u jaqilg˙u aktar gowls. Il-Valletta komplew fejn ˙allew fl-ewwel taqsima u ma damux ma re©g˙u skurjaw u dan g˙amluh ming˙ajr wisq aggressività li s-soltu naraw minn tim li jiskorja ˙afna gowls. Óamrun urew li meta tim jiddemoralizza ru˙u, ftit ikun hemm tama li jirran©a. Impressjonanti kien il-kowç tal-Óamrun Stefan Sultana li g˙amel il-partita kollha bilwieqfa mat-touch line josserva, avolja ftit seta’ jag˙mel biex jirran©a din il-wirja negattiva. Sultana huwa kowç

li ma jitlef qatt l-inizjattiva, anki f’okkaΩjoni b˙al din meta t-tim jibda jaqla’ gowl wara l-ie˙or. Log˙ba tajba kellhom Mifsud, Toure u Vandelannoite g˙all-Valletta. Mit-tim ÓamruniΩ ftit kien hemm x’wie˙ed jag˙Ωel. Valletta komplew jirran©aw it-tim bl-akkwisti l-©odda tag˙hom biex ikomplu t-triq iebsa biex iΩomm it-titlu. Wara Ωew© minuti log˙ob, kross ta’ Mifsud u daqqa ta’ ras ta’ Toure g˙addiet ftit g˙oli biex fit-tielet minuti bdew il-gowls. Freekick ta’ Barbosa, Dimech bir-ras indirizza lejn illasta, id-difiΩa ÓamruniΩa ppruvat tikklerja iΩda da˙al DEMBA TOURE li mil-qrib ikkonkluda fix-xibka. Fit-18-il minuta, kross ta’ Bogdanovic u daqqa ta’ ras ta’ Toure tg˙addi ftit barra. Fit-23 minuta, freekick ie˙or ta’ Barbosa fuq in-na˙a opposta u MICHAEL MIFSUD b’xutt mil-qrib jirdoppja. Fit-33 minuta, korner ta’ Mifsud, daqqa ta’ ras ta’ Toure, salva l-gowler Cassar ta’ Óamrun, iΩda ma Ωammx biex da˙al JASON VANDELENNOITE u mill-qrib g˙amilhom tlieta. Fil-45 minuta, pass ta’ Toure lejn MICHAEL MIFSUD u b’xutt verament b’sa˙˙tu ma ta ebda çans lil Cassar isalva biex il-Valletta da˙lu jistrie˙u b’erba’ gowls vanta©©.

Fit-tieni taqsima l-istorja baqg˙et ma nbidlitx, u fit-52 minuta xutt ta’ Da Silva g˙adda ftit barra. Fil-55 minuta, l-i kor isir 5-0. Korner ta’ Fenech u daqqa ta’ ras ta’ LUKE DIMECH bil-ballun jer©a’ jispiçça fix-xibka g˙al darb’o˙ra. Fid-69 minuta, Valletta jΩidu l-iskor g˙al 6-0. Kross ta’ Vandellenoite u daqqa ta’ ras ta’ DEMBA TOURE ter©a’ teg˙leb lill-gowler Cassar. Fil-71 minuta, attakk rari ta’

Óamrun u xutt ta’ Lumbilla jg˙addi ftit barra. Fil-75 minuta, kross ta’ Falzon g˙all-Belt u x-xutt b’sa˙˙tu ta’ Agius, jkun salvat mill-gowler Cassar b’saqajh. Fid-90 minuta, ˙arba ta’ Vella g˙all-iSpartans bil-konkluΩjoni tieg˙u ta˙bat ma’ sieq il-lasta. VALLETTA: Cini, Caruana (Falzon 59) , D imech, Azzop ardi, Vandelannoite, Barbosa, Fenech (Agius 59), Da Silva (Ogunuppe 72), Toure, Bogdanovic, Mifsud.

KOWÇ: Mark Miller ÓAMRUN S: Cassar, Fenech, Lattes, Borg, Azzopardi, Spiteri (Micallef 48), Vella, Bledjon ( Zerafa 65), Kandja ( Grech 74), Grima , Camilleri. KOWÇ: Stefan Sultana SKURJAW: Demba Toure (V) 3 u 69 min, Michael Mifsud (V) 23 u 45 min, Jason Vanelan noite (V) 33 min, Luke Dimech (V) 55 min. PLEJER TA L-LOG ÓBA : M icha el Mifsud Valletta REFEREE: Mario Apap

27.01.2013

AË&#x2122;barijiet