De Karavaan augustus 2012 by Karavaan vzw

De Karavaan Tijdschrift voor duurzaam reizen en vrije tijd

augustus 2012

België - Belgique P.B. - B.P. 2099 Antwerpen X B / 87

Karavaan vzw Geerdegemvaart 96 - 2800 Mechelen (afz.) Tl 015 40 75 80 - F 015 40 75 89 info@karavaan.be - www.karavaan.be

Verschijnt 5 maal per jaar. Niet de 2de, 4de, 6de, 7de, 9de, 10de, 12de maand. P409329

THEMA

Afrika Duurzaam reizen Al helpend reizen, kan dat? Actualiteit Woelig Syrië Reisverhaal in beeld Kameroen Reisverhaal Oeganda en Senegal

10 14

al helpend reizen, kan dat?

oeganda, afrika’s groene parel

I know what you did

Eerlijk reizen beweert dat het kan: toeristen bezoeken al het moois van een land en ondersteunen tegelijkertijd een plaatselijk project.

Berucht om zijn kindsoldaten en beroemd om zijn berggorilla’s. Een land dat ten onrechte nog als onveilig wordt beschouwd...

We volgen enkele reisbegeleiders op het zwarte continent. Wat doen zij op 18 juli?

reisfoto marokko

Jemaa-el-Fna is het centrale plein van de oude medina van Marrakech. Een bruisend stukje Marokko.

karavaan-agenda

Alle informatie over Karavaanactiviteiten en Minitrips. Focus: Minitrips najaar en Bal Mondial.

actualiteit: Woelig Syrië crisis in Syrië dreigt 16 Deom interne te slaan in een totaal oorlog. Een oplossing dringt zich op.

Colofon Cover: Dirk Dierickx - Medewerkers: De begeleiders van Karavaan vzw - Samenstelling en eindredactie: Sarah Trappeniers - Vormgeving & Lay-out: Sarah Trappeniers en Kris Sobry - Druk: Drukkerij Lithos, Wommelgem - Papier: Cyclusprint, gerecycleerd en chloorvrij - Verantwoordelijke uitgever: Gerd Vertommen, Geerdegemvaart 96, 2800 Mechelen.

Met de steun van

VOORAF

als ik voor de eerste keer naar afrika ga...

Als ik voor de eerste keer naar Afrika ga, waar ga ik dan best naartoe? Ik zal niet de eerste zijn die het zich afvraagt. Op een of andere manier ben ik blijkbaar een van die mensen die het niet zo evident vind om voor het eerst naar Zwart Afrika te trekken. Maar de afgelopen weken bevond ik me meer dan eens in goed gezelschap en goed voorzien van eten en drank… in de nieuwe ViaVia in Mechelen. Dus ik kon er meerdere ervaren Afrikagangers/lovers aan de tand voelen. Ik kreeg er vaak antwoorden op vragen die ik niet had gesteld, niet zo on-Afrikaans werd me verteld. Net zoals een lange palaver met veel zijsporen tot de geplogenheden schijnt te behoren. En blijkbaar bestaan er ook zoveel versies van Afrika als er liefhebbers zijn. Dus eenvoudiger wordt het er niet op om een keuze te maken. Maar wat leerde ik dan al wel?

reisverhaal kameroen Kameroen is een prachtige en toch voor velen nog onbekende bestemming. Voor zij die er al geweest zijn: onvergetelijk!

afrikawijzer op reis gaan naar 26 Waarom Afrika? Wel Joker geeft je enkele zeer overtuigende redenen!

Stel dat ik ooit op pensioen mag gaan, dan moet ik daartegen een kleine bungalow laten optrekken in Malawi, hoog in de Riftvallei, boven het gelijknamige meer. Er viel blijkbaar zelfs een halve timesharing te regelen, of zo. Maar zover ben ik toch nog net niet. Als ik voor het menselijke contact wil gaan, dan wist een begeleidster mij te overtuigen dat er geen betere plek is dan Senegal. Zij had er duidelijk haar hart verloren na een wat langer verblijf. Ik kan haar alleen maar geloven op haar woord. Maar een liefhebster van bergen en natuur, die mij ook een beetje kent, wil me absoluut richting Kameroen of Kenia sturen. Alhoewel er natuurlijk ook nog altijd de Kilimanjaro is met zijn unieke uitstraling. Of toch maar Ethiopië in dat geval? En dan doe ik oneer aan al de schitterende natuurparken waar iedereen wel zijn eigen favorieten in schijnt te hebben… Eén ding is zeker. Ook al ga ik nog niet onmiddellijk op weg, mij vind je nog geregeld in de ViaVia in Mechelen, luisterend naar passionele reizigers. Of in Heverlee, Brussel, Antwerpen of ergens onderweg natuurlijk. Tom

Reisfoto

Medina van marrakech

september 2011

De foto: door Prisca Donadoni

Jemaa-el-Fna is hét centrale plein van de medina (oude stad) van Marrakech waar het vooral ‘s avonds bruist van het leven. De eerste avond van onze reis waren we tegen middernacht in onze kamers geïnstalleerd in één van de vele hotelletjes vlakbij het plein. Hoewel de reis ons erg had vermoeid, lonkte het feestgedruis en volgden we de muziek naar het plein om de sfeer er op te snuiven. We stonden allemaal versteld: zoveel volk! Dat kwam doordat veel mensen het einde van de ramadam uitbundig vierden. Al onze zintuigen werden geprikkeld tijdens ons bezoek aan dit bruisend stukje Marokko. Levensgevaarlijk was het ook, want we werden bijna omvergereden toen we ons tussen de brommers en kleine taxi’s op het plein wilden begeven. Op het plein zelf kwamen we ogen tekort! We volgden een boksmatch waar de toeschouwers zowel arbitreerden als de boksring vormden; verschillende groepjes – voornamelijk mannen – zongen uitbundig op het ritme van hun djembés; ook slangenbezweerderaars konden

onze oren bekoren met hun schelle fluitmuziek. Daartussen waren nog heel wat Marokkanen aan het dineren in de vele fel verlichte eetkraampjes waar de uitbaters ons eerder naartoe lokten met overheerlijke geuren dan met hun overtuigingskracht. Het proeven van een melsoke (= bastila): een pitabroodje met ei, Kiri kaas, aardappel en olie deed ons direct verlangen naar meer. Jemaa-el-Fna was echt de ideale start van een schitterende reis! Op de achtergrond zijn de stellingen te zien rond Café Argana. In dit café zijn bij een aanslag enkele maanden eerder, op 28 april, 17 mensen, waaronder ook toeristen, omgekomen. De dader zou een alleenstaande gek zijn, volgens de Marokkanen die we hierover hebben aangesproken. Het is weinig waarschijnlijk dat de echte reden achter deze aanslag ooit onthuld zal worden.

Oproep: Heb jij ook een schitterende reisfoto met een leuke anekdote? Laat het zeker weten aan sarah.trappeniers@karavaan.be. Misschien staat jouw foto wel in een volgende editie van De Karavaan?

Foto’s: Katrien Dons

Duurzaam reizen

al helpend reizen ... kan dat? Er zijn twee zaken die mij als persoon typeren, namelijk mijn drang naar reizen en hulp verlenen. Ik heb altijd gezocht naar een manier om beiden te kunnen verenigen. Als vrijwilligster in Senegal kon ik wel degelijk hulp bieden, maar ik heb toen zeer weinig gezien van het land zelf. Als reiziger zie ik veel plaatsen waar ik graag zou willen blijven om een handje toe te steken, maar het programma gaat voort... . ‘Eerlijk reizen’ beweert dit te kunnen!

door Annemie De Wachter

bezoeken die door Be More ondersteund worden. Klinkt goed! Hoe duurzaam is ‘Eerlijk reizen’? ‘Eerlijk reizen’ beweert duurzaam te zijn, maar is dat ook zo? Wanneer we gaan kijken naar de drie P’s, zie ik het volgende:

Eerlijk reizen ‘Eerlijk reizen’ is een initiatief van Be More, de grootste non-profit vrijwilligersorganisatie van Nederland. Be More ondersteunt al jaren kleine projecten in Afrika financieel en met vrijwilligers. Omdat niet iedereen in de

gelegenheid is om voor langere tijd vrijwilligerswerk te gaan doen, is Be More gestart met ‘Eerlijk reizen’. Zo bieden zij onder andere een reis naar Oeganda aan. ‘Eerlijk reizen‘ stelt een programma op waarin de toeristen al het moois van Oeganda te zien krijgen en terwijl ook de projecten

People: ‘Eerlijk reizen’ bezoekt de kleinschalige lokale projecten in Afrika. Op deze manier krijgen de toeristen contact met de lokale bevolking. Zo overnachten ze bijvoorbeeld ook bij een gastgezin in het project Lwengo in Oeganda. Het is ook niet de bedoeling dat de toeristen gewoon komen kijken, maar ook effectief deelnemen aan het leven van alledag. Ze steken mee de handen uit de mouwen. Daarnaast bezoeken zij de mooiste plekjes van Oeganda onder leiding van een lokale tourguide. Een persoon die dankzij hen een vak kan leren, zich kan ontwikkelen en een inkomen heeft. ‘Eerlijk reizen’ sti-

muleert de bevolking ten slotte ook om aan eerlijk toerisme te doen. Zo krijgen mensen die een workshop verzorgen, zoals koken of handwerk, hier ook een eerlijke vergoeding voor. Op de website van ‘Eerlijk reizen’ lees je dat de projectpartners het bijzonder vinden dat mensen uit een ander continent en met een andere cultuur samen met hen hun doelen komen helpen verwezenlijken. Caroline de Greeff, medewerker van Be More, vertelt ook dat de partners er zelf voor kiezen om met internationale mensen samen te werken. Toch kan ik het niet laten om mij af te vragen hoe de inwoners zelf dit diep van binnen ervaren. Voelen zij zich niet bekeken, minderwaardig,… ? De rijke blanke toerist komt eens even kijken hoe miserabel wij het hebben… . Katrien Dons, voormalig vrijwilligster van Be More in Lwengo, verwoordt het zo: “Als je daar als reiziger komt kijken naar de Ugandezen als dieren in een dierentuin, dan heb ik daar persoonlijk wel problemen mee. Dat is dan geen winsituatie voor de bewoners en ook niet voor de reizigers denk ik”. Op de blog van enkele reizigers, Carin, Judith en Suzanne heb ik kunnen lezen hoe zij op voorhand een toneelstuk in elkaar hadden gestoken rond zwangerschap, menstruatie en de Afripads. Dit toneelstuk hebben zij in enkele scholen gebracht. Het feit dat blanken hiervoor naar hun community komen, is voor de lokale bevolking blijkbaar genoeg om hun interesse aan te wakkeren. Profit: ‘Eerlijk reizen’ beweert dat alle betrokkenen zoals hun projecten, de tourguides en de mensen die work-

shops verzorgen hiervoor een eerlijke vergoeding krijgen. Daarnaast slapen zij of eten zij vaak in plaatsen met ‘een extra’ aan zoals een lodge die aan een lokaal weesproject verbonden is. Maar wie bepaalt wat er met het geld voor het project moet gebeuren? Zijn het de mensen zelf die mogen uitmaken waar hun community het meeste nood aan heeft? Worden zij begeleid in die keuze en is die begeleiding überhaupt wel nodig? Wat zegt dat dan over onze kijk naar de Ugandezen? Katrien Dons vertelt het volgende: “Be More begeleidt de projecten bij de keuzes die ze maken om iets met het geld te doen. In Lwengo werd er bijvoorbeeld goed nagedacht over wat ze met het geld konden doen en door hun ervaring waren ze daar al behoorlijk zelfstandig in, al herinner ik me dat er soms ook onverantwoorde keuzes werden gemaakt. Er zijn andere projecten waar de begeleiders nog roekelozer omgingen met het geld, vandaar de begeleiding door Be More.” Op vraag van de reiziger kan en wil ‘Eerlijk reizen’ de prijzen inzichtelijk maken zodat je als reiziger kan zien waar je geld naartoe gaat. In de toekomst komen de prijzen ook online zodat iedereen deze direct kan raadplegen. Planet: Ook het ecologische aspect verliest ‘Eerlijk reizen’ niet uit het oog. Zo laten zij de reizigers een toeslag betalen om de CO2-uitstoot van hun vliegreis te compenseren, de bekende Greenseat. Daarnaast helpen zij ook mee aan het bouwen van kookstoofjes, die duurzamer zijn dan de oude manier van koken. Tenslotte kiest ‘Eerlijk reizen’ ook voor vervoer ter plaatse dat het minst belastend is voor onze planeet: de fiets om een stad te bezoeken of mini-

busjes voor de grotere afstanden. Als Afrika-liefhebber begrijp ik heel goed waarom men er voor kiest om naar dit continent te reizen. Maar is het niet mogelijk om ook ‘eerlijke’ reizen te ontwikkelen naar Europese landen waardoor de ecologische voetafdruk verkleind wordt? Hiervoor heeft ‘Eerlijk reizen’ momenteel nog geen aanbod. Ook in Europa zijn er bijzonder interessante projecten te bezoeken die zeker ook steun nodig hebben. Win-win? Het klinkt allemaal heel mooi en misschien is het dat ook echt. Het zou wel eens de formule kunnen zijn waarnaar ik op zoek was. Toch vraag ik mij nog steeds af of deze formule nu echt een win-win situatie is voor beide partijen, de toeristen en de lokale bevolking. De toeristen komen echt in contact met de Afrikaanse cultuur. Ze zien Afrika op een manier zoals je het anders nooit te zien krijgt. Het feit dat je de mensen op deze manier ook financieel steunt en ter plaatse een handje helpt, geeft uiteraard veel voldoening. De plaatselijke bevolking wordt gestimuleerd om aan eerlijk toerisme te doen. Zij komen in contact met andere culturen en hun blikveld wordt verruimd. Maar is dit altijd zo goed? Op de website van ‘Eerlijk reizen’ lees je dat het bezoek van de toeristen voor de projecten een mogelijkheid betekent om hun verhaal te vertellen en ideeën en inspiratie te verzamelen. Toerisme en ontwikkelingssamenwerking hebben elkaar inderdaad heel wat te bieden. De ngo’s hebben kennis over de regio en de projecten. Maar hebben zij ook voldoende inzicht in het veranderingsproces dat toerisme teweegbrengt in het bestemmingsgebied? Het unieke en auhentieke aspect van de bestemming kan door toerisme bedreigd

“Op de website van ‘Eerlijk reizen’ lees je dat de projectpartners het bijzonder vinden dat mensen uit een ander continent en met een andere cultuur samen met hen hun doelen komen helpen verwezenlijken.”

worden indien geen rekening wordt gehouden met draagkracht van de bestemming

“Toerisme en ontwikkelingssamenwerking hebben elkaar heel wat te bieden.”

Conclusie ‘Eerlijk reizen’ biedt een vorm van toerisme die de plaatselijke gemeenschap ten goede komt. We spreken hier van Community Based Toerism (CBT). CBT verenigt een hele reeks principes van duurzaam reizen zoals armoedebestrijding, respect voor inheemse culturen, fair trade en participatie. Community Based Toerism is misschien wel de zuiverste manier van duurzaam reizen, toch hangt heel veel af van de individuele reiziger denk ik. Uiteraard is het de bedoeling dat mensen elkaar ontmoeten op een gelijkwaardige basis, maar hoe ziet de individuele reiziger dit? Met welke blik kijk je naar de bevolking? Met welke intentie bezoek je hun gemeenschap? Mogelijk kan een korte vorming en selectie hier wel een oplossing zijn. Ik vind het alvast een heel mooie formule die beide verlangens in mij, reizen en hulp verlenen, zou kunnen verenigen. Bronvermelding • Het dilemma van duurzaam reizen; Chris Simoens, dimensie3, november-december 2011. • Het leven zoals het is; Chris Simoens, dimensie3, november-december 2011. • Oplossingspaden naar duurzaam toerisme: welke kant op?; Sarah Trappeniers, Karavaan, augustus 2010. • From the World Wide Web: -- http://www.eerlijkreizen.nl/Uganda (+beeld), december 2011. -- http://carinjudithsuzanne.be-more.nl/, december 2011. -- www.toerismevlaanderen.be Toerisme als hefboom voor ontwikkeling, Nota voor Vlaams minister Bourgeois. December 2011. • E-mailcorrespondentie met Katrien Dons, voormalig vrijwilligster Be more, Lwengo, Uganda (+beeld). • E-mailcorrespondentie met Caroline de Greeff, operationeel directeur Be more.

Dit artikel werd geschreven in het kader van onze tweejarige opleiding reisbegeleider. De kandidaatreisbegeleiders krijgen tijdens hun opleiding een schrijfopdracht met als thema duurzaam reizen. Het is de bedoeling dat ze zich verder verdiepen in het thema ‘duurzaamheid’, zodat ze hiertegenover een gezonde en kritische houding aannemen. Tevens leren ze omgaan met de grote hoeveelheid informatie die voorhanden is rond dit thema. ‘Al helpend reizen, kan dat?’ is een interessant artikel en dat levert een plaatsje op in ons magazine. Wil je meer informatie over de opleiding? Surf naar www.karavaan.be

AGENDA

Karavaan-agenda

www.karavaan.be

Alle informatie over Karavaanactiviteiten en Minitrips vind je op www.karavaan.be onder ‘Agenda’.

28 - 30 september www.karavaan.be

Minitrip: So you think you can geocache? (Duitsland) Geocaching is een wereldwijde trend onder avontuurlijke reizigers. In september wordt het Eifelgebied in Duitsland het terrein voor een echte geocache-initiatie. In en rond Gerolstein zoek je in groep naar caches, onder begeleiding van een echte kenner. Tussen het geocachen door maken we tijd voor lekker eten, idyllische dorpjes en rodelen op een outdoor piste.

10 november

24 november

www.karavaan.be

Bal Mondial (Hangar29 Waagnatie, Antwerpen) Net terug van je Jokerreis en moet je nog wat acclimatiseren? Of sta je alweer te lang met je voeten op Belgische bodem en moet je er dringend tussenuit? Of heb je dit jaar geen Jokerreis gedaan, maar begint het reisvirus weer de kop op te steken? Alle redenen zijn goed om met je (vakantie)vrienden te komen feesten! Karavaan en Joker nodigen je graag uit voor Bal Mondial: het enige feestje in België dat je een instant reisgevoel bezorgt.

www.karavaan.be

Karavaan ziet ze vliegen (Brussel) Benieuwd hoe het er in een luchthaven echt aan toe gaat? Karavaan Brussel keert het nationale vliegveld van Zaventem binnenste buiten met een professioneel geleide tocht doorheen Brussels Airport. Samen met de gids ontdek je interessante plekjes waar je als gewone reiziger nooit komt.

10 november

24 - 26 november www.karavaan.be

Minitrip: The last post (Poperinge) Uitkijkend naar de 100ste verjaardag van de Grote Oorlog, gaat Karavaan de fijnste plekjes in de Westhoek verkennen. Te voet gaan we op zoek naar soldatenkerkhoven en genieten we van de geweldige landschappen. Streekbieren en -wijnen proeven, een bezoek aan The Last Post en het vernieuwde Flanders Fields museum staan ook op het programma. Wie weet vinden we wel de geheime commandopost?

www.karavaan.be

Va a comer (Gent) Ben je fan van lekker eten en leer je graag nieuwe mensen kennen? Zin om in de potten te loeren van je Spaanstalige buren? Doe dan mee aan deze interculturele “Komen Eten/Ven a comer”. Het concept ken je wellicht, maar wij gaan graag nog een stapje verder en maken er een gemengd Latino – Vlaams potje van. Durf je je ingrediënten in de strijd te gooien?

20 november

15 december www.karavaan.be

Een kijk in de Jaïntempel (Wilrijk) Heb je al gehoord van de Jaïntempel? De grootste buiten India staat in Wilrijk! Interesse in een stukje Indië in eigen streek? Dan kan je deze afspraak niet laten liggen! Aansluitend bezoeken we het MAS. Het thema ‘leven en dood’ laat ons nog meer ontdekken over mythes en religies, het Jaïnisme en Hindoeïsme.

www.karavaan.be

Cocktel Latino (Mechelen) Margarita, Cuba libre, piña colada, mojito,... De cocktails in Latijns-Amerika zijn even gevarieerd als het continent. We shaken dit werelddeel door elkaar en stellen je een cocktail van verschillende thema’s voor. Een gevarieerde groep sprekers vertelt over Latijns-Amerika: van dans tot geschiedenis, van eten tot politiek. Een hapje en een cocktail zijn nooit ver weg.

28 - 31 december www.karavaan.be

Minitrips met Oudjaar! Tijdens de overgang van oud op nieuw bieden we weer enkele toffe minitrips aan! Hou onze site in het oog voor meer info.

Foto’s: Maika Luyssaert

reisverhaal

Oeganda de groene parel van Afrika Oeganda… berucht om zijn kindsoldaten en president Museveni, beroemd om zijn berggorilla’s. Een land dat ten onrechte nog door velen als onveilig wordt beschouwd. Bij mij prijkte het lange tijd bovenaan mijn lijstje met ‘nog te ontdekken plekken in de wereld’. Onverwacht reisde ik er in december 2010 heen. Een reis die voor altijd in mijn geheugen staat gegrift. door Maika Luyssaert

Focus u op Oeganda! Winston Churchill overdreef niet toen hij in My African Journey schreef: “De trouwe lezers van mijn reisverslagen zullen willen weten welke boodschap ik mee terugbreng. Ik kan het in enkele woorden uitleggen: concentreer u op Oeganda! Wat een schoonheid, wat een rijke variëteit in vorm en kleur, wat een overvloed aan natuurschoon, wat een rijkdom aan planten, vogels, insecten, reptielen en groot wild en dat alles in een onmetelijke ruimte! Oeganda is werkelijk de parel van Afrika.” Op dat ogenblik kon Churchill zich nog niet voorstellen wat er zich vele jaren later in Oeganda zou afspelen; een donkere toekomst

“Heel bijzonder zijn de berggorilla’s en de chimpansees. Je krijgt de indruk dat al dit moois speciaal voor jou is geschapen.”

waar de Oegandezen onderdrukt worden door fanatieke leiders en uitgebuit door schijnbaar goedwillende en veelbelovende, maar vooral onbekwame politici die het land over de rand van de afgrond in een regelrecht bankroet hebben gestort. Museveni heeft geprobeerd weer orde op zaken te stellen en is er in geslaagd van Oeganda één van de politiek stabielste staten van Afrika te maken. Niettegenstaande deze inspanning blijft de corruptie er problematisch, de politici zijn incompetent en veel Oegandezen leven beneden de armoedegrens. Als je aankomt in Oeganda lijkt het alsof dit land in een verkeerd decor ligt: zover het oog reikt, overheerst de kleur groen. Wat meteen de stempel ‘de groene parel van Afrika’ verklaart. Er is een overvloed aan wilde dieren, al zal je tevergeefs moeten zoeken naar de uitgestrekte vlakten waarop zover men kan kijken het wild graast. Het wildleven is minder uitbundig dan

in bijvoorbeeld Zuid-Afrika of Tanzania, want het heeft enorm te lijden gehad tijdens het bewind van dictator Idi Amin. Niettemin leven er miljoenen wilde dieren variërend van olifanten, giraffen, leeuwen tot nijlpaarden en krokodillen. Heel bijzonder zijn de berggorilla’s en de chimpansees. Je krijgt de indruk dat al dit moois speciaal voor jou is geschapen… Zware geschiedenis Afrika is mij niet onbekend: ik reisde er vaak en geregeld heen, ook voor langere tijd… en toch wist Oeganda mij te verrassen zoals geen enkel ander Afrikaans land dat voordien had gedaan. De natuur is er zo gevarieerd en elke dag opnieuw zag ik adembenemend mooie taferelen. Ik leerde er de kleur groen kennen zoals ik die voorheen nooit had ervaren: zoveel variëteiten en verschillende intensiteiten, in schril contrast met de rode aarde. Het landschap van Oeganda

“Ik werd het meest geraakt door de Oegandezen zelf. Een volk dat een zware geschiedenis meedraagt die de wereld choqueerde, maar waar zij dagelijks deel van uitmaakten...”

is buitengewoon afwisselend: een mooie mix van hoogvlaktes en dalen. Het grootste deel van het land bestaat uit vochtige en droge savanne. Op diverse plaatsen vind je tropisch regenwoud en de evenaar doorkruist dit land. De meeste Oegandezen leven van de landbouw, samen met veeteelt is dit hun belangrijkste bron van inkomen. Ik werd het meest geraakt door de Oegandezen zelf. Een volk dat een zware geschiedenis meedraagt die de wereld choqueerde, maar waar zij dagelijks deel van uitmaakten: de kindsoldaten, de oorlog met Congo en Rwanda, het regime van Idi Amin en net als zoveel Afrikaanse landen bleef ook Oeganda niet gespaard van het hiv-virus. In Oeganda maak je gemakkelijk vrienden al moet je wel rekening houden met een aantal basisregels die helemaal anders zijn dan bij ons. De meeste Oegandezen hechten veel belang aan goede omgangsvormen (een erfenis van de Engelse kolonisatie?). Zo zegt de jongste of de lagere in rang altijd eerst goedendag en hij/zij kan daarbij een lichte buiging maken. Daarna wordt er uitgebreid geïnformeerd naar de familie en de gezondheid. Het gebruiken van de linkerhand wordt zoveel mogelijk vermeden, eten en drinken gebeurt niet op straat net zomin als kussen of elkaar liefkozen. Fijn is wel dat de meeste Oegandezen je hun gebruiken en gewoontes graag en met het nodige geduld willen uitleggen. Ze zijn ook zelf erg geïnteresseerd naar hoe het er bij ons aan toegaat.

naar en omgegaan met psychisch lijden. Vanuit mijn eigen professionele achtergrond was ik enorm geboeid door professor Normans verhalen en vooral door de gedrevenheid waarmee hij hoopt iets te kunnen betekenen voor de ontwikkeling van de psychische zorg in zijn land. En zo kwam het dat, onder een immens fonkelende sterrenhemel, met een Nile (plaatselijk bier) in de hand, een droom werd gedeeld en een prille belofte tot samenwerking was geboren. Slechts drie maanden later stond ik opnieuw in Oeganda, deze keer met dezelfde gedrevenheid en vooral de vaste overtuiging en mijn eindeloos enthousiasme om samen met de staf en de studenten van Nkumba University een centrum voor psychologische hulpverlening te starten. Uit onderzoek (gedaan door doctoraatstudenten aan Oegandese universiteiten) blijkt dat studenten nood hebben aan psychologische zorg en ondersteuning. Tijdens contacten met studenten en docenten van de Nkumba University werd ik geconfronteerd met de omvang en de gevolgen van psychisch lijden en emotionele noden waarbij geen of te weinig toegankelijke hulp kan worden

geboden. Uit getuigenissen blijkt dat deze onbeantwoorde noden het volgen van een academische opleiding afremmen. Er is gebrek aan personeel, aan knowhow en aan een concreet hulpverleningsprogramma of aanbod op scholen en universiteiten om aan deze psychologische ondersteuning tegemoet te komen. Studenten en docenten worden geconfronteerd met familiale problemen, een moeilijke thuissituatie, seksuele problemen, emotionele problemen, gezondheidsproblemen (hiv-virus/aids) en trekken aan de alarmbel. Munnange = Mijn vriend Vanuit de overtuiging dat we voor deze studenten en hun omgeving het verschil kunnen maken werd midden 2011 vzw Munnange opgericht. Munnange betekent ‘mijn vriend’ in het Lugdana, één van de meest gesproken talen in Oeganda. Munnange werkt nauw samen met Nkumba University en met de KATHO-IPSOC, een associatie van de KULeuven. Met deze samenwerking willen we studenten en hun omgeving

Ontwikkeling psychische zorg Op mijn reis kwam ik in contact met een docent van de Nkumba University in Entebbe. Tijdens één van de avondlange gesprekken hadden we het over de verschillen tussen Oeganda en België en specifiek over de manier waarop wordt gekeken

de kans geven beroep te doen op onafhankelijke en neutrale counselors bij wie zij hun verhaal kwijt kunnen, een luisterend oor vinden, advies kunnen krijgen en een plek vinden om even tot rust te komen. Gastcolleges, vorming en training aan de universiteit zorgen voor de nodige uitwisseling van kennis en expertise. Via deze weg wil vzw Munnange komen tot een verbetering van het onderwijs als bouwsteen van een solide samenleving. De belangrijkste doelstelling van vzw Munnange is, om samen met Nkumba University een pedagogisch en psychologisch klimaat te creëren dat leren faciliteert. De werking van vzw Munnange bestaat concreet uit: • uitbouwen en organiseren van een centrum voor psychologische hulpverlening op de campus. Het centrum werd officieel geopend op 20 april 2012. • organiseren van opleiding, training en vorming met betrekking tot de opleiding enerzijds en als ondersteuning voor basiswerkers (leerkrachten) anderzijds. De prioriteit van Munnange is het verder optimaliseren van de dagelijkse werking van het counseling centre. Daarom gaan er begin oktober twee halftijdse professionele counselors aan de slag in het centrum. In die periode vertrekken ook twee vrijwilligers vanuit België om de opstart zowel organisatorisch als inhoudelijk mee vorm te geven. Tussendoor blijven wij ijverig zoeken naar financiële middelen om de werking van de vzw te verzekeren. We zoeken ook naar bedrijven/organisaties/personen die de vzw Munnange op materieel vlak verder uitbouwen. Bijvoorbeeld bibliotheken die zorgen voor tweedehands vakliteratuur of computers die

we krijgen via een win-winbeurs. Ook het voorbereiden van een nieuwe inhoudelijke conferentie staat op de agenda. Conferenties gaan twee keer per jaar door in april en oktober. De voorbereiding gebeurt in samenspraak met de docenten en de inhoud wordt gegeven door professionelen uit België. De thema’s slui-

ten aan bij de opleidig psychological guidance and counseling bv: community work, non-verbale counselingstechnieken etc. Alle steun, zowel financieel als materieel is dus meer dan welkom! Munnange kan het verschil maken, daar doen we dit tenslotte voor!

Munnange?

Munnange vzw denkt met een open geest, vanuit respect voor elke culturele eigenheid, godsdienst of kleur. We vinden het voor onszelf onaanvaardbaar om in een wereld te leven waarin intelligente, gemotiveerde jonge mensen die graag hun steentje willen bijdragen aan de ontwikkeling en de vooruitgang van hun land niet de kans krijgen om te studeren omdat ze te veel en te vaak benomen worden door zorgen, persoonlijke problemen en/of familiale spanningen. De werking van vzw Munnange is gebaseerd op drie pijlers : 1. Meehelpen installeren van psychische zorg 2. Basisvoorwaarden helpen realiseren om te komen tot kwaliteitsverhoging van het onderwijs (zowel materieel als inhoudelijk). 3. Netwerk ontwikkelen en academische vaardigheden verhogen het reflectievermogen van een community Je kan Munnange steunen met het uitbouwen van haar werking door • een bijdrage te storten • lid te worden • zelf mee te helpen als vrijwilliger in het centrum Meer info: www.munnange.be of via Facebook

I know what you did ONDERWERP

Tanzania Nele Beel: “De twaalfde dag van onze reis begint voor dag en dauw met een bezoek aan de lokale slachterij waar we op onze nuchtere maag een beker warm geitenbloed aangeboden krijgen. Njammie! Na een meer westers ontbijt starten we de beklimming van Mount Longido. Onderweg naar de top proberen we zo goed mogelijk de scherpe dorens van de prachtige acacia-planten, die de flanken van deze Maasaiberg sieren, te ontwijken. In de namiddag bezoeken we een lokale veemarkt en bewonderen we de vrouwen die gehuld in kleurrijke parelsnoeren de mooiste stoffen verkopen. We sluiten de dag af met ‘the best pizza in town’ tijdens het eerste restaurantbezoek van de reis.”

Ghana

Greenwich +0

Bimbila

Greenwich +1

Arnaud Colson: “De start van onze tweedaagse rit met trotro’s (minibus), taxi’s & bussen is gestart. We moeten van Zuid-Ghana tot in Sirigu geraken (aan de grens met Burkina Faso). De weg wordt steeds slechter: veel putten... gelukkig hebben de auto’s geen pech! Tijd om te picknicken is er nauwelijks, want we moeten steeds bij de eerste zijn voor de volgende trotro. Het landschap verandert prachtig: van tropisch regenwoud naar savanne... maar nog steeds zó groen. We merken wel een duidelijk verschil met het zuiden, hier wonen de mensen veel primitiever in lemen huisjes i.p.v. stenen huizen met golfplaten. We moeten 4 trotro’s nemen alvorens we onze eerste stop bereiken: Bimbila (eindbestemming van de dag). We bewonderen ons kleurtje, maar onze ‘gebronzeerde’ huid blijkt helaas rood stof te zijn dat we tijdens onze ritten verzamelden. Avontuur gegarandeerd!”

Overland van Kaapstad naar Victoria Falls Francis De Coninck: “Vandaag staat er een lange rit op het programma, van ongeveer 600 kilometer. Met een busje vertrekken we in Windhoek (Namibië) om te eindigen in Ghanzi en Deqar (Botswana). Om 6 uur vertrokken we en om 10 uur stonden we aan de grens met Botswana, een onbekend stuk Afrika voor velen onder ons. Van aan de grens reden we verder op de Kalahari Highway. Onderweg zagen we verschillende wilde dieren. Ghanzi bereikten we kort na de middag. Toen we wilden wisselen bij de bank bleek dit een groter obstakel dan verwacht omdat we van de duane geen papier meegekregen hadden waarop vermeld stond hoeveel geld we bij hadden. Gelukkig kwam dit in orde. Na nog een uurtje rijden bereikten we de lodge: een droom gelegen in the middle of nowhere! Deqar is het centrum van de oorsponkelijke San bevolking (of bosjesmannen) gelegen in de Kalahari. It was beautiful!”

Wie was er in Afrika op

18 juli en wat spookte hij/zij uit?

Wie bevond er zich op deze dag op het zwarte continent? Maar vooral, wat spookte hij/zij daar zoal uit? Enklele reisbegleiders lichten een stukje op van hun reis en laten ons meegenieten.

Tanzania & Zanzibar

Foto: Sebastiaan Lissens

Londigo Greenwich +3

Mwanihana Greenwich +2

Ghanzi - Dekar

Caroline Verschueren: “Onze tweede dag in de Udzungwa Mountains en er staat een stevige trekking op ons programma. Een ranger loopt voorop om ons te beschermen tegen gevaarlijke ontmoetingen met olifanten, apen en andere dieren. Lokale gids Housto wijst ons de weg. Bij momenten gaat het klimmen moeizaam. Gelukkig zijn het uitzicht en de natuur onderweg adembenemend mooi. Mueslikoekjes en druivensuiker geven de nodige extra energie. De hitte maakt het er niet eenvoudiger op, maar de wil om met z’n allen de top te bereiken drijft ons vooruit. De voeten doen pijn, de benen zijn moe, maar de voldoening is groot als we na 4u30 klimmen samen bovenop Mwanihana peak staan!.”

Foto: Jan Van Nieuwkerke

actua

woelig syrië Heel de wereld kijkt met argusogen naar de bloederige en gewelddadige conflicten in Syrië. De interne crisis dreigt om te slaan in een totale oorlog. Ook de buurlanden worden steeds meer meegesleurd in deze oorlog waarvan niemand meer lijkt te weten hoe deze te beëindigen. Een oplossing is dringend gewenst.

Bloederige plaatsen van onrust

Aleppo Latakia

Idlib Hama

Houla

Deir er-Zor

Homs

Damascus

Deraa Op de kaart zijn enkele belangrijke plaatsen van het Syrische conflict aangeduid.

De wapens in Syrië zwijgen niet... Het vredesplan van Kofi Anan kreeg geen kans en zelfs tijdens het Suikerfeest, een van de grootste feesten in de moslimwereld, bleef het bloedvergieten gewoon doorgaan. Hoe lang moeten onschuldige burgers nog in deze ondragelijke situatie (over)leven? Het is al lang duidelijk dat zij de grootste slachtoffers zijn. Anan gooide in het begin van deze maand de handdoek in de ring: hij zag zijn opdracht als bemiddelaar niet meer zitten omdat geen van de partijen enige moeite deed om zijn zespuntenplan toe te passen. Hij vond ook dat hij niet genoeg steun kreeg van de VN-Veiligheidsraad. De Algerijnse oud-minister van Buitenlandse Zaken Lakhdar Brahimi volgt hem voortaan op. Er heerst heel wat verdeeldheid in de veiligheidsraad, waar Rusland en China het regime van premier Assad blijven steunen.

Reacties op Twitter: Brenda StoterBoscolo: Syrische vriendin zei ooit: ‘Assad doodt liever iedereen, en verwoest alles in het land, dan dat hij opstapt.’ Denk het ook. Helaas. #syrie

Roel Geeraedts: ”Wat een groot probleem blijft in een oorlog zoals in Syrie: strijders verstoppen zich tussen de bevolking. In hun huizen. Met families.”

Hans De Vreij: “Ik heb het gevoel dat Turkije en het Westen Assad er bijna toe brengen om chemische wapens te gebruiken.” #Syrië-kenner Jesper Berg in NRC”

Carel Brendel: ”Nieuwe arabist over Syrië. Maarten Zeegers. Volgens hem is situatie hopeloos, beide partjen opereren gewetenloos.” Turksnieuws: “VS en Turkije denken aan no-flyzone in Syrië”

Jan Eikelboom: “Volgtip: @ HaraldDoornbos zit in een dorpje diep in Syrië, dat dagelijks gebombardeerd wordt. Huiveringwekkende tweets. #FF”

R K: “Le représentant de Washington en Syrie : Al-Qaïda !:” VluchtelingenwerkNL: “#FEIT In vluchtelingenkampen in

de buurlanden van Syrië zijn inmiddels zeker 150.000 mensen opgevangen.” Rudolf: “Syrië is niet ons probleem (Syrische vluchtelingen echter wel) | E.J. Bron “ Harald Doornbos: “Maar goed, we kunnen schuilen in een huis van de rebellen. Die weten niet precies wat ze moeten doen. Dorp verdedigen of ook vluchten #syrie” Ruud Van Oorschot: “het is #Lente in #Syrië ... jeuj... RT @RTLNieuwsnl: Gruwelijke video’s uit Syrië op YouTube.

Foto’s: ViaVia reiscafé Mechelen

ViaVia reiscafé

De wereld is een ViaVia reiscafé rijker en de jongste telg van de familie vind je in Mechelen! De Maneblussers mogen trots zijn op hun nieuwe stamkroeg en eethuis. Gevestigd op een unieke locatie en in een historische pand: het 15de eeuwse Molenhuis vlakbij de Kruidtuin. Wij zijn al fan! Nu jij nog!

Na een grondige renovatie kreeg het Molenhuis een nieuwe functie: een ontmoetingsplek voor reizigers en diverse culturen. Meet the world @ ViaVia Mechelen. Uitbaters David, Andy en Bart verwelkomen je met open armen in hun reiscafé.

ViaVia Mechelen - Zandpoortvest 50 (ingang Kruidtuin) - 015 21 60 56 - mechelen.belgium@ viaviacafe.com ViaVia Joker Reiscafé Mechelen

Een ontmoeting, iets drinken of eten, een babbeltje doen? Dat kan langs het water op het terras of binnen in het pand aan de toog of aan een van de tafeltjes. Plek genoeg alleszins. Er is trouwens ook een vergader/eventruimte die je kan afhuren.

Alle dagen open. • ma-wo: 11u30 tot 00u00 • do-za: 11u30 tot 02u00 • zo: 14u30 tot 00u00

Op de wisselende menukaart vind je tapas en wereldse gerechten terug. Moeilijk kiezen of wat had je gedacht? Voor het lessen van de dorst is er een ruime drankkaart aanwezig. Mét cocktails natuurlijk... een Mojito kan niet ontbreken.

Reisverhaal

Reisverhaal in beeld:

kameroen

Kameroen is een prachtige en toch voor velen onbekende bestemming, gelegen in de oksel van Afrika. Voor zij die er al geweest zijn: onvergetelijk! Het land kent een grote variatie in landschappen alsook aan culturen en lokale talen. De voertaal is er zowel Engels als Frans. We beklommen de Mount Cameroon en sliepen bij mensen thuis. Het comfort was zeer basic, maar de ervaring heel intens. Het zorgde voor een samensmelting van de Belgische en Kameroense cultuur. We verbleven ook in een Zwitserse koloniale villa en een missiepost. Als kers op de taart waren we te gast op een traditioneel dansfeest! En dan nog wel onder persoonlijke begeleiding van een lokale tovenaar. Onvergetelijk!

Fotoâ&#x20AC;&#x2122;s en tekst: Sofie Verreydt

Tijdens de reis komen we onderweg heel wat schattige kindjes tegen. Door het verblijf in homestays, bij mensen thuis, krijg je een intenser contact met de plaatselijke bevolking. Brommertjes zijn de ideale manier om je te verplaatsen in Kameroen. Bijna alle mannen hebben er dan ook eentje in hun bezit. Ze brengen toeristen graag naar hun bestemming.

Op nieuwjaarsdag konden we genieten van een traditioneel dansfeest. Het was een unieke ervaring en een voorrecht om dit te mogen meemaken. We nemen af en toe de tijd om te genieten van de adembenemende natuur.

In het dorp Bamessing was er een optocht ter voorbereiding van het dansfeest op nieuwjaarsdag.

Onderweg tijdens de 4-daagse trektocht naar de top van de Mount Cameroon, een actieve vulkaan.

Sommige stukken van de beklimming waren zeer steil en zwaar! Met een hellingsgraad tot 50%.

Jump for joy!!! Even gek doen tijdens een dagwandeling in de omgeving van Bamessing.

Heel de groep bereikt de top van de Mount Cameroon, 4095 m hoog. Na deze sportieve uitdaging verkennen we het omliggende krater- en savannegebied.

Hout sprokkelen voor het vuur. Binnen het gezin zijn de meisjes meestal verantwoordelijk voor deze huishoudelijke taken.

Nadat we de top bereikt hebben, komen we op adem in het stadje Limbé gekend om oa zijn zwarte lavastranden. Hier genieten we van een heerlijke duik in het water. Piep! Alweer een schatje!

Deze mannen maken palmolie, dit is een van de grootste exportproducten van Limbé.

Oproep:

Wil jij ook graag jouw fantastische reis voorstellen aan de hand van adem benemende foto’s? Stuur een mailtje naar sarah.trappeniers@karavaan.be en wie weet sta jij in een volgende editie van De Karavaan.

Foto’s: Yana Demey

reisverhaal

casamance het huis van de koningen... Na drie maanden stage bij het opvangtehuis Taxawu Sunuy Xalés (vertaald: onze kinderen helpen) of kortweg TSX in Senegal, was het tijd voor tien dagen vakantie. Samen met twee vrijwilligers van TSX en een andere Belgische stagiaire trek ik tien dagen rond in het groene zuiden van Senegal: Casamance here I come.

door Yana Demey

De reisgidsen en de verhalen van onze Senegalese vrienden beloofden alvast veel groen en vooral veel warmte! De naam Casamance komt trouwens van Casa Mansa: het huis van de koningen. Op 11 mei 2012 vertrokken we met de boot. Aangezien we de hele nacht zouden varen en pas de volgende morgen aankwamen in Ziguinchor, hadden we een hut met bedden gereserveerd ter bevordering van de nachtrust. Mannen en vrouwen slapen er gescheiden. Voor iemand die nog nooit zo lang op een boot heeft gezeten, laat staan geslapen, was dit een hele ervaring. De volgende morgen werden we wakker met een fantastisch uitzicht over het water, de mangroves en de vele kleine vissersbootjes die je overal ziet in Senegal. Blij verrast waren we ook toen we enkele minuten later dolfijnen zagen zwemmen naast onze boot. Deze dag kon al niet meer stuk! Mango’s à volonté en palmwijn Eenmaal onze voeten terug aan wal stonden, bleken de verhalen niet gelogen: het zuiden van Senegal is groen en heet. Ontzettend heet… het

was meteen zweten geblazen. De mooie natuur en de groene omgeving viel meteen op en stond in schril contrast met het zanderige noorden. Een taxi bracht ons bij familie van de coördinator van TSX. Bij hen mochten we de nacht doorbrengen. Omdat er onvoldoende slaapplaats was, sliep ik samen met mijn vrouwelijke reisgezellen op een kamer boven de gezondheidspost. Allemaal geregeld door de vriendelijke gastfamilie. Een eenvoudig en goedkoop kamertje, maar met het nodige comfort en een onverwachte meevaller: het water in de leidingen was opgewarmd door de hitte buiten waardoor we een warme douche konden nemen! Ondanks de tropische temperaturen, maakten we hier met veel plezier gebruik van. De rest van de tijd die ons restte in Ziguinchor brachten we door in het gezelschap van de familie: verse mango’s à volonté eten, thee drinken, helpen met thébou diène maken en ondertussen zoveel mogelijk schaduw opzoeken. De volgende middag vertrokken we al richting Youtou. In een echte oldtimer kwamen we aan op het vertrekpunt,

waar een pirogue (vissersboot) ons naar Youtou zou brengen. In de wijde omtrek zagen we niets anders dan water en velden. En varkens… Die zagen trouwens helemaal zwart van het ploeteren in de modder en het vuil. Dankzij de varkens wisten we dat we bij christelijke mensen waren. In afwachting van het vertrek van onze pirogue werden we binnengeroepen bij enkele vissers om thee te drinken en mango’s te eten. Ze nodigden

“Cashewnoten plukken is hard labeur. De vruchten kan je vergelijken met paprika’s, alleen hangt hier als extra een krom staartje onderaan. Elke vrucht heeft maar een cashewnoot.” ons zelfs uit om eens mee te gaan vissen. Een mooi voorbeeld van de Senegalese terranga (gastvrijheid)… Het bootje was klaar om te vertrekken en onze tocht naar het broussedorpje Youtou werd hervat. Een uur lang vaarden we in de middle of nowhere met rondom ons enkel water, natuur en zon. Moeilijk te omschrijven welk gevoel dat teweeg brengt, al komt verwondering het dichtst in de buurt. Eén van mijn reisgenoten had deze boottocht al eens eerder gedaan, maar hun bootje zat toen vast in de modder omdat het water te laag stond. We duimden heel hard dat we hiervan gespaard bleven en dat heeft blijkbaar gewerkt! Dankzij een van de stuurmannen maakten we een grappige situatie mee. Plots liet hij zijn rugzak in het water vallen, maar het opvissen daarvan lukte niet zo vlot. Waarop de stuurman zich in het water gooit en zijn rugzak achterna zwemt. Of dit iets te maken had met het drinken van palmwijn of niet, dat laat ik liever in het midden… We hebben er eens goed mee gelachen. We kwamen dus heelhuids toe in Youtou: een dorpje zonder elektriciteit (met uitzondering van de kerk) en lopend water. Hier ontmoetten we familie en vrienden van enkele TSXmedewerkers . Hoe omschrijf ik Youtou best? Veel groen, rondlopende dieren, huisjes met golfplaten daken zonder ramen, waterputten, wc’s en wasplaatsen waar privacy onbestaande is,… Een klein paradijs ondanks het gebrek aan alle westerse luxe. Onze eerste avond was meteen een feest! Het hele dorp danste op bekende popmuziek of babbelde gezellig aan tafel. Dankzij het licht uit de keuken van de priester en enkele lampjes konden we elkaar in het duister nog zien. Iedereen dronk palmwijn wat voor grappige situaties zorgde met de licht aangeschoten locals. Senegal is trouwens een voornamelijk Islamitisch land, dus de overvloed

aan palmwijn op het feest viel nogal op daar de meeste moslims bijna geen alcohol drinken. Na afloop de weg terugvinden naar onze kamer ging niet zo vlot in het pikkedonker. Gelukkig kregen we hulp van onze gastvader, wie weet waar we anders terecht waren gekomen? De dorpelingen kennen de weg natuurlijk op hun duimpje. Hoogzwanger 12 km wandelen De volgende morgen ontwaakten we door allerlei dierengeluiden en spelende kinderen. We besloten het dorp te verkennen en ook een bezoekje te brengen aan de kleuterschool, de lagere school en de materniteit. De goede organisatie van deze projecten viel meteen op. En dat voor een dorp in volle ontwikkeling... In de materniteit stonden we versteld van het werk dat de twee vrouwen, een verpleegster en een niet-opgeleide helpster, verrichten. Ze hadden ook enkele straffe verhalen in petto. Zelf kunnen ze geen operaties uitvoeren, waardoor ze dit jaar al twee vrouwen met ongeboren baby verloren hadden. Op het ogenblik van ons bezoek waren er twee patiënten: een baby van een dag oud en een vrouw die op het punt stond om te bevallen. Bizar om tijdens zo’n moment met vier blanken erbij te zijn, maar volgens de vroedvrouw gaf dit alleen maar moed. Daar hadden we toch wat bedenkingen bij. Onze aanwezigheid werd blijkbaar wel geapprecieerd, want de pasgeboren spruit kreeg de naam van iemand uit ons reisgezelschap! De vroedvrouwen krijgen niet alleen vrouwen uit Youtou over de vloer, maar ook hoogzwangere dames uit de omliggende dorpen. Zelfs uit Guineé! Zij leggen ongeveer 12 kilometer af naar het ziekenhuis, soms met weeën. Onze groep was op dat moment al vrij moe door de lange wandeling en de hitte… ik stond paf van dat verhaal! Elk pasgeboren kind

krijgt trouwens babykleertjes mee naar huis, omdat dit vaak gewoon niet aanwezig is binnen het gezin. Zelf schonk ik ook een hele zak met babykleertjes aan de materniteit. Op mijn stageplaats konden we daar toch niets mee doen en ik was blij dat de kleertjes goed terecht kwamen. In Youtou leerden we ook cashewnoten plukken. En believe me, daar kruipt veel werk in. Cashewnoten hangen in een omhulsel onderaan een boom, je kan de vruchten vergelijken met paprika’s alleen hebben deze als extra een krom staartje onderaan. Elke vrucht heeft maar een cashewnoot. Je plukt de vrucht en brandt deze tot het omhulsel helemaal zwart ziet. Wel oppassen dat de noot niet verbrand. Laat dit goed afkoelen en dan kan je de vrucht gewoon kapot slaan met een stok om de noot eruit te halen. Daarna moeten de noten drogen en wordt ook nog het vliesje van elke cashewnoot verwijderd. Toch wel wat labeur voor zo’n kleine noot. Frietjes met omelet Normaal vertrokken we de volgende dag terug richting Ziguinchor, om van daaruit door te reizen naar het dorpje Bagaya. De boot bleek echter niet

een dorpje net over de grens van Guinée. Daarna volgde een wandeling van zo’n halfuur door een prachtig bos. Onderweg zag je vrouwen hun was doen in de rivier en hoorde je allerlei soorten vogels zingen. Toen we onze bestemming bereikten, stonden we allemaal perplex. We waren helemaal onder de indruk van de waterval. Voor mij persoonlijk één van de mooiste dingen die ik ooit heb gezien. We doken meteen het water in. Na al die waterpret volgde een picknick, samen met de chauffeurs, op de mooiste plek ter wereld! Genieten! ‘s Middags reden we met de sevenplace naar Kolda en daar konden we overnachten bij familie van de overburen van de familie in Ziguinchor. Weer een typisch voorbeeld van de Senegalese terranga (gastvrijheid). uit te varen, waardoor we een dag langer in Youtou bleven. In Senegal leer je flexibel zijn! We beslisten om op onze laatste dag zelf een potje te koken voor ons gastgezin. ‘s Middags pasta met tomatensaus samen met nog wat lekkers dat we kochten in het enige winkeltje van het dorp. ‘s Avonds maakten we met behulp van zaklampen frietjes met omelet en tomaat. Onze gastvader at zijn buikje rond en maakte een foto van de maaltijden met zijn gsm. De volgende morgen vaarden we met de pirogue terug richting Ziguinchor, waar we ter plaatse ons vertrek richting Kédougou regelden. ‘s Middags reden we met de sevenplace (een langeafstandstaxi voor zeven personen, spreek je uit op z’n Frans: sept-places) naar Kolda en daar konden we overnachten bij familie van de overburen van de familie in Ziguinchor. Weer een typisch voorbeeld van de Senegalese terranga. Hier sliepen we een nacht op een terras. Kédougou was vochtig en… warm. Bij het ochtendgloren waren we er weer vandoor met de sevenplace en het beloofde een lange rit te worden: van 7u ’s morgens tot ongeveer 6u ‘s avonds onderweg naar Kédougou. Van hete sardienen in een blik gesproken… Onderweg zagen we wilde bavianen! Kédougou was fantastisch mooi. Na onze aankomst gingen we meteen op ontdekking in het dorp. Ook op het programma die dag: zoeken naar nijlpaarden in de rivier (die zich spijtig genoeg niet hebben laten zien), zelf verkoeling zoeken in de rivier en daarna kleren wassen in diezelfde rivier zoals de echte Kédougouanen. ‘s Avonds kwam er een heftig onweer overwaaien vanuit Gui-

née: ontelbare bliksems, veel regen, veel wind... Hoe de locals er het op dat moment in hun hut van afbrengen… geen idee! Ik zat er wel mee in. Hanen slachten en palmwijn De dag erna huurden we moto’s met chauffeur voor een bezoek aan een waterval in de buurt. Gezien de afstand was dit het goedkoopste en ook het leukste vervoersmiddel. De zandweg bleek niet zo vlot berijdbaar door de regen van de vorige avond. We hobbelden met de moto tot aan

Onze laatste dag in Kédougou brachten we door in een dorpje van de Bedik (soort stam). Tof voor ons, want er was net een traditioneel feest aan de gang. Een van de vele overgangsrituelen om man te worden, een feest dat ook meerdere dagen duurt. In het dorp was het feest al volop aan de gang en natuurlijk mag de palmwijn niet ontbreken. Vijf mannen in bizarre kleren moesten om de beurt een haan slachten en deze door hun familie laten klaarmaken. Heel bizarre rituelen allemaal, maar wel interessant om bij te wonen. Deze outfit kan je makkelijk zelf maken. Wat heb je nodig? Enkele jutte zakken. Stap 1: trek een zak over je hoofd en snij er 2 gaten uit (ter hoogte van je ogen).

bus terug richting Dakar. Terug ‘thuis’ bij TSX

“Tijdens mijn stage bij TSX werkte ik zelf een project uit rond de sensibilisatie van fruit en afval.” Stap 2: maak van de andere zakken een hemdje en een broek. Stap 3: decoreer jezelf nu met slingers, liefst uit bladeren gemaakt. Hang ook wat linten rond je benen. Klaar! De Bedik is een animistische stam wat duidelijk werd toen de vrouwen bepaalde plaatsen niet mochten betreden. Volgens hen worden vrouwen dan onvruchtbaar of kunnen ze hierdoor kwade geesten oproepen. Spijtig genoeg zat onze tiendaagse reis erop. Diezelfde avond namen we de

De reis was veel te snel voorbij, maar ik was erg blij om de kinderen van het project terug te zien. Na drie maanden voelden TSX, zijn medewerkers en kinderen dan ook een beetje als ’thuis’. TSX is een opvangtehuis voor kinderen gelokaliseerd in Yoff, nabij Dakar. Enerzijds voor de kinderen uit het project ‘stop la pauvreté’ die in grote armoede leven. Zij trekken mee met hun ouders naar de stad, maar komen uiteindelijk terecht in onafgewerkte ruwbouwhuizen vaak zonder vloer of zelfs zonder dak, geen stromend water of elektriciteit en nauwelijks geld om eten te kopen. Anderzijds worden de bedelende talibés opgevangen bij TSX. Talibés zijn jongens die les krijgen over de Koran door een marabout (religieuze leraar). Zij verblijven samen met andere talibés in een daara (plaats waar ze onderwijs krijgen en leven). De marabout plukt deze kinderen uit de naburige dorpen, soms zelfs uit de buurlanden, en biedt arme families op deze manier de mogelijkheid om hun kinderen een vorm van onderwijs te bieden. De talibés moeten betalen om les te kunnen volgen. Human Right Watch heeft het over uitbuiting, verwaarlozing en soms zelfs misbruik: deze kinderen staan zo’n tien uren per dag op straat om eten en geld bijeen te zamelen. Ze krijgen nauwelijks (medische) verzorging, le-

ven in erbarmelijke omstandigheden en weten op den duur vaak niet meer wie hun ouders zijn of van waar ze vandaan komen. Voor de kinderen van ‘Stop la pauvreté’ zorgt het opvangtehuis van maandag tot vrijdag voor ontbijt en middagmaal, les in de voormiddag en knutsel- en spelactiviteiten in de namiddag. Kinderen ouder dan acht jaar worden naar de publieke school gestuurd, maar ieder vrij moment brengen zij eveneens door op het project. Voor de talibés wordt eveneens ontbijt en twee maal per week een middagmaal voorzien. Alle kinderen krijgen wondverzorging en kunnen er douchen. De kinderen kunnen bij TSX tot rust komen en ontspannen of een praatje slaan met de medewerkers. Ik deed stage bij TSX van 8 februari tot 4 juni en stond mee in voor de dagelijkse werking van het project: les in de voormiddag, activiteiten in de namiddag begeleiden, wonden verzorgen, vergaderen etc. Daarnaast werkte ik tijdens mijn stage ook zelf een project uit rond de sensibilisatie van fruit en afval. Het opvangtehuis TSX wordt gefinancierd door Afractie. Zij storten maandelijks een werkbudget dat de volledige werking dekt. Ook de kinderen die naar school gaan, doen dit op kosten van deze vzw.

Afractie? Afractie is een vzw die zich inzet voor de bestrijding van armoede in Senegal, meer specifiek voor de straatkinderen van Dakar. Dankzij het opvangtehuis Taxawu Sunuy Xalés krijgen deze kinderen de nodige ondersteuning en verzorging. Dagelijks melden ongeveer 90 kinderen zich aan. Afractie stort maandelijks een werkbudget van gemiddeld 2000 EUR op de rekening van TSX. Dit budget komt tot stand dankzij subsidies, sponsors en de organisatie van allerlei randactiviteiten. Op deze manier slaag Afractie erin om het opvangtehuis in Dakar draaiende te houden. Dankzij de inzet van heel wat vrijwilligers, in België en Dakar, groeit het project. Natuurlijk is er nog veel werk… Wil je graag Afractie steunen? • Word lid van Afractie • Word ‘één van de 200’ • Word meter of peter van een talibé • Word vrijwilliger in het opvangtehuis in Senegal • … Meer info: www.afractie.be

Afrikaanse films

must see afrikaanse films Onze Karavaan-reisbegeleiders tippen graag enkele Afrikaanse films (gemaakt door Afrikaanse regisseurs of over Afrika zelf) die je zeker gezien moet hebben, van oerklassiekers tot minder gekende parels, van waargebeurd tot satirische lachprent. U kijkt toch ook?!

Afrika united (2010)

Tsotsi (2005)

Hotel Rwanda (2004)

Invictus (2009)

Moolaadé (2004)

Out of Africa (1985)

Shooting dogs (2005)

Sometimes in april (2005) Hutu-soldaten

Twee jongens uit Rwanda lopen heel wat km’s af voor het WK voetbal.

Jonge meisjes verzetten zich tegen de rituele besnijdenis.

The bang bang club (2010) Vier fotografen brengen de rassenrellen in beeld.

Een jonge Zuid-Afrikaanse gangster steelt een auto met een baby.

De Deense schrijfster Karen Blixen richt een plantage op in Kenia.

The gods must be crazy (1980) Een bos-

jesman komt in contact met de buitenwereld.

Een hotelmanager biedt onderdak aan vluchtelingen tijdens de genocide.

De eerste dagen van de Rwandese genocide in Kigali.

The last king of Scotland (2006) Waarge-

beurd: het strenge bewind van Idi Amin.

Het WK rugby moet het wantrouwen tussen blank en zwart stoppen.

proberen, tegen hun orders in, Tutsi’s te redden.

The white masai (2005) Een zwitserse

vrouw wordt verliefd op een Masai krijger.

Boekrecensie

20x op avontuur in de natuur Actief ontspannen in België Luc Van Bakel

Avontuurlijk reizen en origineel logeren daar hoef je geen auto of vliegtuig voor te nemen. Auteur Luc van Bakel laat je op een ecovriendelijke manier België exploreren, wees gerust er zijn nog heel wat groene oases te vinden in ons landje. Zoveel parels en maar plaats voor 10 groene oases... Daar zal nogal een selectieprocedure aan vooraf gegaan zijn. De auteur laat je per oase kennis maken met tal van activiteiten en unieke logeeradressen. Wat dacht je van boerderijgolf of een smokkelqueeste? Logeer je liever in een boomhut of een tipi? Probeer daar maar eens tussen te kiezen...

Na ieder hoofdstuk (de 10 groene zones) krijg je ook nog interessante (eco)tips: landschapsfotografie, wandelschoenen kopen in 5 stappen,... Actief op pad zonder het milieu te schaden? Jij kan het ook dankzij deze handige en praktische gids. Dankzij de vele adressen en tips lijkt België plotseling niet meer zo klein...

Dit boek is oa. verkrijgbaar via info@denatuurvrienden.be voor 12,99 EUR ipv 15,99 EUR. Ook in de infotheek van Karavaan (Mechelen) is dit boek beschikbaar ter inzage.

modderhuizen, markten en moskeeën Een reis van Dakar naar Timboektoe (en weer terug) Ada Rosman-Kleinjan

Ada Rosman reist al jaren met haar echtgenoot Jan naar alle uithoeken van de wereld. Na diverse reizen door Oost- en Zuid-Afrika kiezen ze voor Senegal en Mali. Deze avonturen deelt ze graag met haar lezers. Het boek “Modderhuizen, Markten en Moskeeën” gaat over hun reis van Dakar naar Timboektoe: de stad in de woestijn waar kamelen in de schaduw van de bomen liggen te herkauwen. Ze bezoeken de mystieke Dogonvallei, ze varen in piroques op de Niger en de Bani rivier en ze maken kennis met de Bozo en de Peul.

niale Saint Louis. Dakar laat vele indrukken na: een typisch Afrikaanse wereldstad.

In Senegal ontdekken ze de geschiedenis van het eiland Gorée, het zoute water van Le Lac Rose en het kolo-

Geniet mee van dit reisverhaal met levendige beschrijvingen van het leven zoals het is in Senegal en in Mali.

In het boek vertelt de auteur ook over haar bezoek aan het ViaVia Jokerreiscafé in Yoff en over haar kennismaking met het TSX-project rond de straatkinderen in Yoff.

Dit boek is oa. verkrijgbaar bij vzw Afractie (www.afractie. be) voor de aankoopprijs van 10 EUR. Ook in de infotheek van Karavaan (Mechelen) is dit boek beschikbaar ter inzage.

JOKER Overwin bergen Bergen dienen om beklommen te worden. Voor de mooiste zichten, het betere zweetwerk, het gevoel van te leven, even te sterven en jezelf te overwinnen. Samen met de anderen, met gidsen en dragers, met offerandes en ontzag voor de geest van de bergen. Rond het kampvuur voor de strafste verhalen, elke dag steeds hoger, want onoverwinnelijk

door Annick Holvoet

in de bergen.

Meerdaagse trekkings doe je tijdens de Joker-reizen in Marokko, Kameroen, Kenia, Tanzania en Ethiopië. Dagtochten o.a. tijdens de Joker-reizen in: Marokko, Malawi, Madagaskar en Zuid-Afrika.

Kijk wildlife

Een hyena in het schijnsel van je zaklamp, spelende gorillabroertjes vlakbij. Geritsel, een olifant voor de tent, nachtelijk gebrul van leeuwen. Daar, een zeldzame zwarte neushoorn met jong en hier, een bizarre neushoornkever. Turen door je verrekijker naar een geelbekooievaar, een visarend of lepelaar. De indringende kreet van de Indri Indri (check youtube!).

Op reis in Afri en wel hierom

Waaw! Allemaal beestjes. Te zien tijdens de Joker-reizen in o.a. Oeganda & Rwanda, Tanzania, Kenia, Malawi, Zimbabwe, Namibië, Mozambique, Madagaskar, Zuid-Afrika, Swaziland, Lesotho, van Kaapstad  Victoria Falls, van Victoria Falls  Zanzibar.

Slaap onder de sterren

Snuif culturele geschiedenis

blote sterrenhemel.

Waar het begon? Daar in Afrika, de wieg van de mensheid. Sporen van onze voorouders, van grote koninkrijken en keizerlijke macht. Reizen in de voetsporen van avonturiers en missionarissen. Slavenhandel: je wordt stil en bent onder de indruk van wat mensen elkaar kunnen aandoen. Sierlijk uitgesneden houten deuren, koptische kerken, piramides, slavenforten, koloniale architectuur. Pardon, in Afrika weinig culturele geschiedenis?

Onder meer tijdens de Joker-reizen in Marokko, Egypte en Senegal.

Reis terug in de tijd tijdens de Joker-reizen in o.a.Marokko, Egypte, Senegal, Ghana, Ethiopië, Tanzania en Zimbabwe.

Een nooit geziene sterrenhemel: ontelbare sterren van een helderheid die we bij ons niet kennen. Kijken en blijven kijken, tot je nek er pijn van doet. Of beter: vanuit je slaapplaats die magische, indrukwekkende en ongekende hemel in je opnemen, tot je er stil van wordt en ten slotte…. slaapt onder een

Geniet van het waterparadijs Zeilend op de Nijl het leven op de oever gadeslaan of met een prauw een weg zoeken door smalle, vogelrijke mangroves. Vissers halen zingend hun vangst binnen en hun verse vis smaakt verrukkelijk. Het gedonder van vallend water en dieren die hun dorst laven aan een rivier. De dag eindigen met je voeten in het zand en met zicht op het kleurenspektakel van een zonsondergang aan een meer of zee. Het paradijs, op en aan het water. Je komt er o.a. tijdens de Joker-reizen in Egypte, Senegal, Ghana, Kameroen, Oeganda & Rwanda, Tanzania, Kenia, Malawi, Zimbabwe, Mozambique, Madagaskar, Van Kaapstad  Victoria Falls, Van Victoria Falls  Zanzibar.

Eet smakelijk

Maak de klik en je wil nergens anders meer zijn! Joker stelde op haar facebookpagina deze vraag: wat is het wat reizigers in Afrika bekoort en wat maakt dat niet iedereen de stap naar het Afrikaanse continent zet? Enkele reacties: Sofie: de eeuwige glimlach van de afrikanen ondanks alles en hun fantastische ‘hakuna matata mentaliteit’ Evelien: Het polé-polé klimaat, geen stress, er kunnen onthaasten, jezelf er tegenkomen.

ika, m:

Op sommige plaatsen in Afrika is het verdomd hard om te leven en te overleven. Het belet ons niet om optimisme te voelen, vooruitgang te steunen en initiatieven van onderlinge solidariteit te waarderen. En wat we ter plaatse besteden komt bovendien rechtstreeks ten goede van de lokale mensen. Daarom, culinair genieten, het mag: van de lekkerste tajines in het noorden, over smakelijke maaltijden in mekaar geknutseld door safarikoks, tot verse vis, krab en kreeft aan de kusten. Smakelijk eten, o.a. tijdens de Joker-reizen in Marokko, Egypte, Tanzania, Kenia, Oeganda & Rwanda, Mozambique, Madagaskar en Zuid-Afrika.

Leef mee(r) Hoe gaat het met jou? En met je vrouw, je man, je kinderen? Een ontmoeting, dat vraagt tijd. Tijd dat hebben ze, en wij, wij leren het. In een zwartgebakerde keuken een pot fufu maken is vermoeiender dan gedacht en hoe de doden worden geëerd, dat had je nooit verwacht. Een praatje over stropers, het werk op het veld of over de overwegend jonge bevolking door een niet nader genoemde maar door iedereen gekende ziekte. Dansen, meedoen, er is geen ontsnappen aan. Plezier en vrolijkheid werken aanstekelijk. Een speech, verwelkoming, een kinderhandje grijpt je vinger, en dan is er nog één, en nog één…

Leven bij de mensen.

Dat beleef je met al je zintuigen tijdens de Joker-reizen in o.a. Senegal, Ghana Roots, Kameroen, Ethiopië, Tanzania Roots, Kenia en Malawi.

Edith: De geuren, de kleuren, het licht, de mensen en hun humor en plantrekkerij, de natuur, het ongerepte, het avontuur, het onbekende,..... maar ook : de armoede, de corruptie, de burgeroorlogen, de politiek, het geweld soms en het onberekenbare klimaat. Maak de klik en je wil nergens anders meer zijn !! Siel: Het back to basics gaan is fantastisch! Ik heb ook nooit gsm-bereik in Afrika, wat ik absoluut zalig vind! Hier is iedereen gestrest, en time is money, terwijl daar de tijd lijkt stil te staan, je bent voornamelijk bezig met overleving en niet met luxe. Daarbuiten is de natuur er adembenemend en de meeste mensen ongelofelijk vriendelijk, van het onstabiele politieke milieu heb ik nog niet veel gezien ter plekke, alleen de corrupte politie, maar die steek je een sigaretje toe en alles is in orde ;-) Over het algemeen zijn de grote steden wel niet zo veilig, maar daar moet je in principe enkel de eerste en laatste dagen zijn. Buiten de steden zijn enkel de wilde beesten nog gevaarlijk, maar met een beetje basiskennis over die dieren is het gevaar ook al snel geweken. Ik denk dat de meeste mensen die niet naar Afrika ‘willen’ er een fout beeld over hebben. Hetgeen je ziet op tv is tenslotte alleen armoede, honger en dorst, oorlog of primitieve stammen die in hutjes leven tussen de kippen (bij wijze van spreken). Ik denk niet dat die mensen doorhebben dat niet heel Afrika er zo uitziet (…)