an vzw sch rift van Kar ava 3-m aan del ijks tijd nr. 4 twi ntig ste jaa rga ng eën Dri 7 201 er dec emb Gee rde gem vaa rt 96 okt obe r – nov emb er – v.u. Ger d Ver tom men X pen wer ifte kan too r 209 9 Ant 280 0 Mec hel en Afg
thema:
duurzaam reizen
Met de tiko naar Wenen & Te voet naar Compostella
Onderweg De reisbegeleiders van Karavaan...
... delen hun onvergetelijke transportverhalen
Reisverhaal in beeld
Afrika over land: van Oeganda door Kenia naar Ethiopië
Inhoud + Colofon
Voorwoord Reisfoto: Rwanda De Hoge Rielen is volledig autovrij Reisbegeleiders delen hun transportverhalen Karavaan-@genda Met de pino naar Wenen Honderd dagen naar Compostella Reisverhaal in beeld / Over land van Oeganda door Kenia naar Ethiopië Column / Tram- en busdag Fietsen van Antwerpen naar Singapore Taxi’s op reis Around the world langs de ViaVia-reiscafés Joker: CO2 uitstoot compenseren
2
Colofon Cover: Kevin De Cort Samenstelling: Jonathan Cooman Teksten: De vermelde reisbegeleiders van Karavaan en gastauteurs Eindredactie: Anne Simonne Brijs Lay-out: Sarah Trappeniers Druk: Drukkerij De Bie (Duffel) Papier: cyclusprint, gerecycleerd en chloorvrij
de Karavaan nr. 4
3 4 6 8 11 12 15 20 25 26 30 32 34
Tom Van den Borne Voorzitter Karavaan vzw
B Hier doen reisbegeleiders het voor
ijna middernacht, ik kijk even op naar de rugzak die volgepakt klaarstaat, de tenten en pottensets voor mijn groep ernaast en op de tafel mijn handbagage waar nog enkele spulletjes in moeten. De rugzak zal maar weer net onder gewicht blijven. Ik heb als reisbegeleider elke keer opnieuw te veel mee naar mijn goesting. Je weet maar nooit waarvoor het nodig is en als reisbegeleider probeer je elke keer op alles voorbereid te zijn. Dat lukt natuurlijk niet: op alles voorbereid zijn. Er is altijd nog een adresje dat je kan checken, de begroting kan exacter nagerekend worden, het kaftje voor de huurwagens zou nog wat meer info kunnen bevatten, … Hoe langer je reizen begeleidt, hoe meer je weet wat al je collega-reisbegeleiders aan geweldige extra’s voorzien voor hun deelnemers en jij misschien niet. Is de stress deze week weer toegeslagen? Jawel, zelfs bij de zeventiende reis die ik begeleid, bekruipt me de lange week voor de afreis weer hetzelfde gevoel: waarom doe ik dit ook al weer? Hoe hard ik nu ook denk aan enkele details die nog even snel in orde zouden gebracht kunnen worden, het zal weer duren tot ik morgen op Schiphol door de security stap vooraleer ik tot rust kom. En rust ga ik hopelijk vinden, want het wordt een indrukwekkende reisdag. Om 6u een taxi naar het vertrekpunt, dan met het busje naar Schiphol, vervolgens drie vluchten van acht, vijf en twee uur. Om te eindigen met een taxirit naar het hostel, zo net iets na middernacht en negen tijdszones verder. Het mag vermoeiend of stresserend klinken, zo’n reisdagje, maar ik weet dat het voor mij de verlossing is van mijn pre-reis-gevoel. En ik kijk er nu al naar uit om rustig enkele filmpjes te kijken, een praatje te slaan met mijn deelnemers en in de Knack te lezen. Of gewoon wat dutjes te doen. Ik krijg in ieder geval de tijd om een lange mentale afstand op te bouwen tot thuis, werk en vrienden. Een mentale afstand die me binnen enkele weken weer zal doen verlangen naar alles wat ik morgen even achter me laat. Hopelijk heb ook jij nog plannen om onderweg te mogen zijn. En anders is het hoog tijd om er weer in te vliegen.
Vooraf de Karavaan nr. 4
3
Reisfoto
4
de Karavaan nr. 4
Rwanda Lake Kivu “Op weg naar Lake Kivu laten we de gruwel van de genocide achter ons. Een realiteit waar je in Rwanda niet aan wil ontsnappen, omdat ze zo tekenend is voor dit land en zijn bevolking. De aanblik van dit landschap zorgt ervoor dat we teken doen naar de chauffeur. Even stoppen, even pauze, even de schoonheid binnenlaten. Net zoals wij zijn ook zij onderweg, ongetwijfeld met een ander doel. Onze route zal ons nadien vooral mooie dingen tonen: ongelofelijk groene landschappen tussen duizenden glooiende heuvels, ingetogen gastvrijheid, onvoorstelbaar diverse fauna en flora, … en vooral veerkracht.” Tekst & foto: Marie-Rose Mertens groepsreis Rwanda & Oeganda avontuur
Reisfoto de Karavaan nr. 4
5
“Waarom zou een aut de Meir, maar wel in Natuur- en jeugdverblijfsdomein sinds juni volledig autovrij
De Hoge Rielen is een jeugdverblijfscentrum van 230 hectare groot in Kasterlee, met zeventien paviljoenen en meerdere kampeergebieden. Het domein is al jaren autoluw. Toch bleven er bijzonder veel gemotoriseerde voertuigen op het domein rondrijden. Daarom geldt er sinds deze zomer een radicaal autovrij mobiliteitsbeleid. Directeur Bert Mellebeek vertelt over het waarom van die beleidsbeslissing.
De Hoge Rielen is volledig autovrij
Tekst: Nele Hauters
6
Bert Mellebeek: “Hoewel het gebied al jaren autoluw is, werd er jaar na jaar toch meer autogebruik gemeten. Bovendien werden de geregistreerde autosnelheden steeds hoger en gebeurden er steeds vaker incidenten met wagens, bussen en vrachtwagens. We wilden het aantal wagens en gemotoriseerde verplaatsingen binnen het gebied drastisch verminderen. Alleen… de klassieke oplossingen werkten niet: controle, stringenter optreden, repressie, verbalisatie en verkeersremmers hadden amper invloed. We moesten dus op zoek naar een beleid waar mensen zich ‘spontaan’ aan de regels houden. We wilden kinderen, ouders en scholen stimuleren om op een duurzame manier het domein te bereiken en te verkennen.”
de Karavaan nr. 4
Voor wie wandelt of fietst
“Om inspiratie op te doen, zijn we andere autoluwe en autovrije zones gaan bestuderen. Hoe komt het dat wie op shoppingzaterdag een auto ziet op de Meir verbaasd reageert? Er bestaat een onuitgesproken eensgezindheid bij de voetgangers van ‘die hoort hier niet’. Zo’n gevoel creëer je in de eerste plaats door de globale focus te verleggen: vóór wie stapt of trapt (fietst), in plaats van tégen wie autorijdt. We hebben besloten dat we De Hoge Rielen zouden herinrichten voor onze voornaamste gebruikers: wandelaars en fietsers. Onze eigen motorvoertuigen hebben we drastisch ingeperkt. Oude diesels werden vervangen door elektrische transportfietsen. Alle verkeersinfra-
to niet thuishoren op n De Hoge Rielen?”
Grootste verandering
“De grootste verandering was het nieuw signalisatieplan, een hele nieuwe ‘taal’ die we ontwikkelden om bezoekers te helpen hun weg te vinden. Daarvoor zijn we in zee gegaan met ontwerp- en adviesbureau Mijksenaar uit Amsterdam, wereldtop inzake ‘wayfinding’. Wayfinding is het hele proces dat zich in je hoofd afspeelt als je op weg gaat en moet beslissen
in welke richting je gaat”, klinkt het. “Vandaag vertellen gasten dat het domein erop vooruit is gegaan.” “We meten een enorme daling van het autoverkeer. Het probleem is bij de oorzaak aangepakt. Niet door de auto te verbieden, maar door de mens als uitgangspunt te nemen. We zullen alles verder inrichten voor wie De Hoge Rielen bedoeld zijn: mensen te voet en op de fiets.” Meer info: www.dehogerielen.be
de Karavaan nr. 4
De Hoge Rielen is volledig autovrij
structuur verdween en goederen leveren met de wagen kan enkel binnen bepaalde tijdsvensters. Grote motorvoertuigen en vrachtwagens mogen enkel op het domein als ze begeleid worden door een fiets.”
7
Reisbegeleiders delen transportverhalen Wanneer we reizen, zijn we vaak onderweg en gaat het avontuur verder. Sommigen vonden de liefde van hun leven, anderen stonden doodsangsten uit… Reisbegeleiders vertellen hun ‘onderwegverhaal’ dat hen altijd zal bijblijven.
Tekst & foto’s: Els Willems
Transportverhalen op reis
Carl Bols in India
8
Vijfentwintig jaar geleden trok reisbegeleider Carl Bols met een groep naar India. Op de planning stond een lange busrit van veertien uur van Manali naar Agra. Carl wist deze te vervangen door twee taxi’s zodat er slechts een tiental uur gereden moest worden. Carl: “Zodra we één minuut in de taxi’s zaten, begonnen de problemen. De chauffeurs wilden hun lading (wij dus) doorverkopen aan andere taxi’s om zo het verschil in eigen zak te kunnen steken. Uiteindelijk ontdekten we hun plan en konden we dan toch fatsoenlijk vertrekken. Midden in de nacht viel één van de taxi’s plots zonder benzine. De andere ging tevergeefs op zoek, maar nergens was er nog een benzinestation open. Nadat we eindelijk verder konden, reed een taxi zich vast in een rivier. Gelukkig hadden we zelf klimtouw bij zodat we de taxi los konden trekken.” “Bovendien waren er slechts vijf plaatsen in
de Karavaan nr. 4
de taxi voor zes personen. We besloten om om de twee uur van plaats te verwisselen. Bij zo’n nachtelijke wissel stapte ik uit en belandde 2 meter dieper in een struik. Onze taxi was vlak naast een afgrond gestopt. Was er geen struik geweest, dan was het een val van 300 meter geworden. De stops hielden trouwens niet op: stops om te tanken, stops om thee te drinken, stops om mysterieuze redenen én stops om de weg te vragen. Bleek dat de taxichauffeurs nog nooit buiten hun dorp waren geweest. Gevolg was dat we héél veel in cirkels hebben rondgereden. Ondertussen moesten we de chauffeurs ook goed in het oog houden zodat ze niet in slaap zouden vallen.” “Uiteindelijk kwamen we aan in Agra. Om te vermijden dat we ook in deze stad verloren zouden rijden, huurde ik een gemotoriseerde riksja in. Deze kon dan voor de taxi’s rijden zodat onze chauffeurs enkel moesten volgen. Mooi in theorie, maar in praktijk reden er erg veel iden-
n hun
tieke riksja’s kriskras door elkaar. Degene die ze moesten volgen, was enkel herkenbaar omdat ik de hele tijd met mijn Lonely Planet door het piepkleine raampje aan het zwaaien was. Na 24 uur rijden in gek Indisch verkeer, op onverlichte wegen ’s nachts met chauffeurs die de weg niet kenden, kwamen we uiteindelijk toch aan op onze bestemming. Gelukkig was er ook een zeer positief kantje aan alle miserie: een deelneemster uit mijn taxi is ondertussen mijn vrouw!” Begin 2014 vertrok Katrien Heleu voor een aantal maanden richting Peru om er vrijwilligerswerk te gaan doen. Na een paar maanden werken, wou ze genieten van een weekje vrij en trok ze richting de kust. De eerste dagen verliepen prima, maar tijdens een nachtrit tussen Huacachina en Ayacucho liep het grondig mis. Katrien: “Tegen het einde van de week stond er een busrit naar Ayacucho op het programma.
de Karavaan nr. 4
Transportverhalen op reis
Katrien Heleu in Peru
We reisden met lokaal transport. Het was schrikken geblazen toen we onderweg een gekantelde bus passeerden. Zonder twijfelen werd er gestopt. De barones (mannen) van onze bus werden meteen gevraagd om te helpen, maar ook de vrouwen stonden al snel mee buiten. De situatie was echt verschrikkelijk. Met een zaklamp stond ik mee tussen de Peruanen om slachtoffers te helpen: wonden bekijken, dekentjes uitdelen en mensen geruststellen. Aangezien we in de bergen waren, was er geen ziekenhuis in de buurt en hadden we geen gsmbereik. De gewonden waren dus enkel en alleen op ons aangewezen. In onze bus werd plaats vrijgemaakt zodat we een vijftiental slachtoffers konden meenemen. De rit werd verdergezet. We bleven wonden verzorgen met kleren die we in repen scheurden. We probeerden zo goed mogelijk met iedereen te praten. Pas na drie uur rijden, kwamen we aan bij het ziekenhuis. Dan pas konden de gewonden geholpen worden en
9
Transportverhalen op reis
10
kon er hulp gestuurd worden naar de mensen die we in de gekantelde bus moesten achterlaten. Het gehele voorval en zeker een aantal slachtoffers zijn nog lang in mijn gedachten blijven ronddwalen. Ondertussen heb ik grote bewondering voor de daadkracht en de behulpzaamheid van de mensen. Zonder ambulances en medische hulp hebben ze het beste van zichzelf gegeven en zijn ze elkaar blijven helpen.”
tocht te doen. Tot slot werden we bijna gedwongen om per kameel te gaan. Wij klommen erop op voorwaarde dat de zweep die de hoeder bijhad niet gebruikt zou worden. Dit leidde tot hilarische toestanden waarbij de kamelen weigerden vooruit te gaan en de hoeder allerlei andere mogelijkheden zocht om ze toch te doen stappen. Uiteindelijk vond hij zijn draai en hebben we de piramides nog te zien gekregen.”
Annick Verbinnen in Egypte
Niel Staes in Bolivia
Annick Verbinnen bezocht met een groep de piramides in Egypte. Dat wilden ze liefst te voet doen, maar dat was buiten de Egyptenaren en hun kamelen gerekend. Annick: “In Egypte hadden we ons vervoer naar de piramides geregeld. Van daaruit zouden we te voet verder gaan. Tot onze grote verbazing dropte onze chauffeur ons bij kamelen. We wilden niet uitstappen, maar werden verplicht. Daarna bleven we weigeren om de
de Karavaan nr. 4
Niel Staes reisde met een Jokergroep rond in Bolivia, wanneer hun bus voor een wegverzakking kwam te staan. Uiteindelijk konden ze hun tocht veilig verderzetten. Niel: “Na een uitstap in Bolivia kwamen we met onze bus voor een wegverzakking te staan. De groep moest uit het busje, legde stenen en hoopte dat het busje daarna de overkant veilig kon bereiken. Gelukkig konden we even later weer veilig verder rijden!”
Karavaan-@genda Alle informatie over ons volledige activiteitenaanbod vind je op www.karavaan.be onder ‘Activiteitenkalender’.
21 oktober 2017
26 november 2017
Exclusief voor Go-26-reizigers. Herbeleef de hoogtepunten van je Joker-reis op het grootste reüniefeest van het jaar. Een namiddag vol avontuur, spel en actie. Nadien genieten we van wereldse streetfood en fuiven we samen de nacht in. Kan je er overdag niet bij zijn? Dan ben je ook heel welkom op de GoFest-fuif.
Verder met Veggie Maak je af en toe al eens vegetarische maaltijden klaar, maar ben je op zoek naar meer inspiratie? Deze workshop leert je creatiever om te gaan met groeten, peulvruchten en basisproducten zoals tofu, tempeh en seitan. Een vegetarische workshop voor mensen met al wat ervaring.
Prijs GoFest: € 23 voor activiteit, maaltijd en fuif Prijs fuif: € 5
Prijs: € 40 voor maaltijd, drank en workshop
GoFest (Leuven)
Duurzaam koken (Antwerpen)
14 januari 2018
Landencocktail 2018 (Mechelen)
19 november 2017
Weet jij al waar je volgende zomer heen trekt? Joker, Karavaan en Anders Reizen verrassen ons weer met de grootste reisbeurs van het jaar. We bieden je massa’s informatie over groepsreizen en individuele reizen: reisvoorstellingen, face-to-face infosessies met reisbegeleiders en experten van de bestemming. We verwelkomen je graag!
Duurzaam koken (Antwerpen)
Donderdag Veggiedag We volgen geen ingewikkelde kookboekrecepten, maar leren op een praktische manier om in een mum van tijd een lekkere, vegetarische maaltijd op tafel te toveren. De ingrediënten zijn makkelijk te vinden en het resultaat is origineel en verrassend lekker. Kortom: een vegetarische kookworkshop voor beginners. Prijs: € 40 voor maaltijd, drank en workshop
23 november 2017
Blikopener: Voor wie thuisblijven geen optie is (bibliotheek Mechelen)
Karavaan-agenda
Maar hoe kunnen we onze ecologische voetafdruk als reiziger verkleinen? Jonathan van Karavaan geeft van 20 tot 22u tips over duurzaam reizen voor iedereen met interesse. Prijs: € 5
Inschrijven of meer informatie? Surf snel naar www.karavaan.be de Karavaan nr. 4
11
Met de pino naar Reisbegeleider Jasper en zijn vriendin Marijn wilden eens op een andere manier reizen, een manier die bovenal ook duurzaam en goedkoop was. Daarom trokken ze eropuit met hun pino, een tandem waarbij de voorste bestuurder neerligt. Hieronder lees je het relaas van hun fietsavontuur.
Duurzaam reizen: met de pino naar Wenen
Tekst & foto’s: Jasper D’Huyvetter
12
Jasper: “Ons avontuur begon eerder onbezonnen. Marijn en ik wilden goedkoop op reis gaan en toch lang weg van huis zijn. Marijn had in haar ouderlijk huis een pino staan. Dat is een tandem-fiets waarbij de voorste persoon ligt, en de achterste ‘normaal’ op de fiets zit. Waarom zouden we dat niet eens proberen? We hadden de fiets, de reiszakken, een tent, de fietsbroekjes konden we aankopen… Enkel nog een doellocatie kiezen. Omdat we geen supersportievelingen zijn, hadden we een haalbaar doel nodig. Ik kende vrienden die reeds van Gent naar Wenen waren gefietst. Doorheen Duitsland kan je opeenvolgend de Rijn, de Main en de Donau volgen. En die Donau vloeit verder door Oostenrijk
de Karavaan nr. 4
naar Wenen, van waar we met de trein konden terugkeren. Om onszelf een goeie start te geven, namen we de trein naar de Belgisch-Duitse grens bij Eupen. Vandaar moesten we naar het oosten richting de Rijn. Overmoedig en volgepakt vertrokken we in Eupen, in de miezerregen, naar het oosten. Door het Parc Naturel Hautes Fagnes-Eifel en het Duitse Nationalpark Eifel. Een mooi bosgebied waar wij zwetend doortrapten. Op die eerste dagen merkten we dat de pino geweldig goed fietst, maar toch vooral bergaf. We merkten ook dat we toch een beetje overpakt waren, waardoor fietsen door dit heuvelachtig landschap enigszins moeilijk verliep.”
Wenen De juiste richting van de rivier
“De Rijn zagen we voor het eerst aan Remagen. Daar in de buurt lieten we onszelf, en onze beentjes, verwennen in het Kristall-Rheinpark Therme met een sauna en een zwembad. Onze fietstocht werd vanaf dan een beetje gemakkelijker. Het was immers gewoon de rivier volgen, in de juiste richting weliswaar. De route was fijn omdat die voornamelijk plat was. Hierdoor konden we meer genieten van het uitzicht, de charmante dorpjes en van elkaar. De tandem had als voordeel dat je gemakkelijk met elkaar kan praten, zingen, verhalen vertellen, … Het jammere was dat het weer ons tegenzat, en dat we meermaals een dag in de regen hebben gefietst. Tijdens deze dagen vertrokken we rond 8 à 9 uur ’s ochtends en reden we tot in de late namiddag, afhankelijk van de campings of beschikbare slaapplekken. Tijdens regenachtige dagen maakten we liever geen gebruik van onze tent en zochten we bijvoorbeeld een Bed&Bike, hostels gericht op fietstoeristen. Overdag verzorgden we ons lunchpakketje. Koken deden we meestal ’s avonds zelf op ons campingvuurtje, maar wanneer we in een stadje verbleven, werden we toch verleid om eens uit eten te gaan. De gezelligste plekjes kwamen we tegen door langs de rivier te rijden. Selingenstadt is zo’n schattig dorpje waar we in een Bed&Bike verbleven en ‘s avonds de sfeer gingen opsnuiven. In Würzburg waren we het even beu om te fietsen en namen we de trein naar Ingolstadt. Daar zochten we een camping op en namen we, na een kleine 500 km, een eerste dag pauze. De camping was gelegen aan een meertje en deze keer scheen er wel een geweldig zonnetje. Van Ingolstadt konden we de Donau volgen tot in Wenen. In Oostenrijk hadden we de keuze om het fietspad langs het noorden of het zuiden van de Donau te volgen. Deze route is met reden een stuk toeristischer, het is er erg fijn fietsen.”
de Karavaan nr. 4
13
De route en afstanden: Eupen – Würzburg (400 km) Regensburg – Passau – Wenen (430 km)
Duurzaam reizen: met de pino naar Wenen
Ook andere spieren gebruiken
14
“In Wenen hadden we een hotelletje geboekt waar we de fiets konden achterlaten en vanwaar we de stad konden verkennen. Het was een bevrijdend gevoel om opnieuw andere spieren te gebruiken. Wenen is een sublieme stad met ongelofelijk veel interessante en fijne plekken. Na enkele dagen namen we de trein terug naar Passau, om vandaaruit een hele dag te treinen naar Aken. De derde dag konden we daar nog even citytrippen om dan de trein richting Gent te nemen. Het was niet altijd even eenvoudig om met de pino (en al onze bagage) de trein te nemen. En gezien we geen reservatie hadden gemaakt op voorhand, moesten we reizen via regionale treinen. Met de pino naar Wenen was een uitdagende trip, waar we praktisch onvoorbereid zijn ingedoken. Ik raad de fietstocht echter wel aan, maar hou misschien rekening met de volgende tips: beperk je bagage, bespreek de route op voorhand (of download de fietstocht via een app), stel een haalbaar doel (en misschien voor de eerste trip geen 1000+ km), bekijk overnachtingen op voorhand, en denk na over je terugkomst. Maar vooral: geniet ervan en maak er je eigen reis van.”
de Karavaan nr. 4
Honderd dagen naar Compostella
Tekst & foto’s: Jonathan Cooman
de Karavaan nr. 4
100 dagen naar Compostella
“Stappen er nog steeds mensen naar Compostella? Van thuis uit? En je zonden worden vergeven?!” Het moet een tiental jaar geleden zijn dat Arnout Hauben zijn reportage op tv bracht en er nadien een boek over schreef. Hij trok in honderd dagen van Schaarbeek naar Compostella. Dat kan ik ook! Met Nieuwjaar gaf mijn grootmoeder me zijn boek cadeau, ik oefende alvast tot in Mechelen, deed verschillende grote routepaden van België aan en ging op trektocht in Mallorca. Ik gaf mezelf, net zoals Arnout Hauben, honderd dagen om mijn doel te bereiken.
15
Ondertussen is het 7 september als ik dit schrijf. Over minder dan tien dagen sta ik in het heilige pelgrimsoord, dat slechts 90 km van de Westkust van Spanje ligt. Je denkt dat je er bijna bent als je in Spanje bent? Niet dus. Nog een kleine 800 km, ofwel veertig dagen, staan je te wachten tot de eindmeet. Hieronder deel ik enkele notities uit mijn logboek.
100 dagen naar Compostella
Dag 6: Floreffe - 100 km
16
Vandaag zal ik mijn eerste 100 km gestapt hebben. Het is uniek om je eigen land op deze manier te verkennen, te voet en overgeleverd aan de goede wil van je landgenoten. Enkele dagen geleden stonden we voor een gesloten camping. Het eerste lieve vrouwtje dat we tegenkwamen bood ons meteen een kamer aan. Met eigen badkamer en zwembad. Beginnersgeluk. De dag erop was andere koek. Om te slapen in de abdij van Villers-la-Ville, het doel van die dag, kwam ik een paar eeuwen te laat... Er schoten enkel ruïnes over. Prachtig om te bezoeken, maar nogal ondermaats als onderdak. Ik belandde uiteindelijk bij een negentigjarige man die in zijn jonge jaren (tot zijn 60!) veel bivaktochten heeft gedaan. Eerste indrukken: wat een ongelooflijke gastvrijheid in Wallonië! En wat een geweldige overdaad aan natuur. En
de Karavaan nr. 4
voorlopig (fingers crossed) geen bleinen!
Dag 12: Rocroi - 271 km
Terug Frankrijk in. Het is onnozel, maar ik was enorm geëmotioneerd. Ik ben letterlijk het land uitgewándeld! Eerlijk is eerlijk, het waren geen gemakkelijke dagen. In mijn eerste week stond ik twee keer voor een abdij zonder paters: De ruïne van Villers-la-Ville en de bierabdij van Floreffe. Gelukkig kon ik opnieuw rekenen op de gastvrijheid van de Walen. Ik kwam uiteindelijk terecht bij een tachtigjarige man die vroeger tot Compostella is gewandeld met zijn vrouw. Ik werd er echt in de watten gelegd: steak, rode wijn, soep, extra paar sokken, enz. De dag erop kwam ik uit in Profondeville na een moeizame dag... Daar vond ik onderdak bij David. Hij had die avond een groot barbecuefeest met zijn zaalvoetbalclub. Ik mocht mee eten en drinken en ‘s avonds sliep ik in de kleedkamers. Op de achtste dag liet ik de GR achter voor de snelle weg naar Dinant. Toen werd het moeilijk. De weg die ik op mijn telefoon had opgeslagen, bleek een fietsroute te zijn: allemaal asfalt en soms langs gevaarlijke banen. Het heeft even geduurd voor ik de draad weer wist op te
pikken. Dan begin je veel te veel na te denken... In Rocroi vond ik gelukkig een perfecte gids met adressen en kaarten tot in Vézelay, het officiële startpunt in Frankrijk.
Dag 25: Ervy-le-Chatêl - 530 km
Dag 34: La Charité-sur-Loire - 758 km
Na een tocht van 30 km komen Tom en ik ‘s avonds laat aan in Vézelay, hoog op een berg. We konden de basiliek al van 10 km ver zien. Binnen zong een koor a capella. Ons haar kwam overeind. Het eerste deel van mijn tocht is afgerond: België - Vézelay, officieel startpunt van de Camino in Frankrijk.
Dag 51: Getaria - 1 167 km
Ik heb de trein gepakt. Van Limoges tot Hendaye, 300 km, min of meer. Ik kan het steken op het feit dat ik sowieso te weinig tijd had om alles te wandelen, of op het feit dat ik genoeg tijd wilde in Spanje omdat dat mijn tweede thuis is. En dat is allemaal wel waar, maar de echte reden is dat ik niet meer gelukkig was. Het stuk dat normaal gezien drukker werd, was eenzamer dan alle andere stukken. Een week lang geen andere pelgrims gezien en ‘s avonds erg vreemde logementen gehad, waaronder één keer bij een koppel dat steeds op elkaar zat te vitten, en één keer bij een vrouw die ronduit gefrustreerd en ongelukkig was... En drie nachten dat er letterlijk geen andere levende ziel was. Na de eerste drie weken had ik dat gehad. De trein was de juiste keuze. Ik heb nu genoeg tijd in Spanje, ook om naar Finistère te gaan, het mythologische einde van de Camino aan het ministukje westkust van
de Karavaan nr. 4
100 dagen naar Compostella
Na 530 km zit ik onomstotelijk in La Douce France. De champagneranken heb ik ingeruild voor vergezichten over een zachter, glooiend landschap vol velden met gerst, koolzaad, mais en hennep. Ik blijf slapen bij boeren (geen arm dutsen) op charmante hoeves, eet gebraad met mosterd, drink d(r)ankbaar van lekkere Franse wijnen en geniet van de kaas en dessert. Sinds enkele dagen loopt pelgrim-ad-interim Tom mee. Hij ontdekt in recordtempo pelgrimswijsheden: “een pelgrim geraakt overal, mits voldoende tijd”, “een pelgrim eet voor twee,” en “zweet voor drie.”
De ochtend erna stonden alle pelgrims samen voor het altaar voor onze pelgrimszegen. Links van ons zongen de broeders, rechts van ons zongen de zusters, terwijl de zon los de kathedraal binnenviel.
17
Spanje, op vier dagen wandelen van Santiago. Oh ja, massa’s pelgrims hier, mijn Spaans werkt nog uitstekend en de Spanjaarden weten hoe ze moeten feesten.
100 dagen naar Compostella
Dag 58: Portugalete - 1 315 km
18
Felipe en ik hebben een geniale plek te pakken om de officiële opening van de Semana Grande van Bilbao waar te nemen. Vreemd dat hier zoveel plaats is. Nog vreemder dat sommige mensen zich zelfs voorzien op een regenbui met kleurrijke poncho’s. Het is 28 graden met een stralende zon, geen wolkje te zien. De feesten worden officieel geopend met de Chupinazo. We kunnen niet wachten om te zien wat dat inhoudt! De hele dijk langs het kanaal staat vol met gigantische bars, podia en kunstwerken, vaak met politieke connotatie. Alle standhouders komen feestelijk en verkleed met fanfare aan op het plein. En dan barst de Chupinazo los! We zien in de verte bier in het rond vliegen, en eieren en bloem. Dan beseffen we plots waarom iedereen regenjassen aanheeft. Time to get out! We ontsnappen aan de vuiligheid, maar niet aan de muziek, gezelligheid en feestsfeer. Voor de eerste keer in bijna twee maanden gooi ik nog eens de beentjes los.
de Karavaan nr. 4
Dag 74: Villademoros - 1 762 km
Minder dan 300 km te gaan. Alles komt in een stroomversnelling terecht. Felipe is na drie weken terug naar Amberes. Drie geweldige weken waar we fantastische mensen hebben leren kennen. Iedereen neemt zijn eigen ontroerende verhaal mee: om zichzelf te leren kennen, om te onderzoeken of je je job wel wilt blijven doen, om het verlies van je man te verwerken, om te bekomen van de fotoreportage die je maakte van de lange tocht die vluchtelingen maken, omwille van de mythische ervaring van de Camino zelf. Wat de Camino met je doet, kan ik je niet uitleggen. Je leert veel over jezelf en het leven. Je leert geloven. Niet noodzakelijk in een god, maar in het leven tout court. Je vindt (meestal? soms?) rust. De enige manier om dat te begrijpen, is door zelf het onbekende in te stappen. En dan zijn er die zeggen dat de Camino pas begint als je terug thuis bent. Ik hou mijn hart vast, maar maak mij daar voorlopig niet druk in. Nog een goede twee weken vertoef ik in het heerlijke Spanje, op de mythische Camino. En daar ga ik van genieten!
Save the
date: 18 november 2017 Studiemoment Wat is duurzaam toerisme? is het nodig? hoe kan het iets veranderen? hoe kan je hier als reisleider een rol in spelen? Pasar en Wereldsolidariteit zoeken het uit. in samenwerking met Karavaan en via via tourism academy.
Reisleider, brug tussen culturen… Als reisleiders help je toeristen hun reisbestemming werkelijk te beleven. Je vormt een brug tussen culturen. Jouw interpretatie kan angsten wegnemen en werelden met elkaar verbinden. Als reisleider bepaal je voor een groot deel hoe een bestemming door toeristen wordt ervaren. Een belangrijke rol! … en spilfiguur voor duurzaam toerisme Meer en meer mensen gaan op reis. In 2015 trokken 1,1 miljard toeristen naar het buitenland. Reizen om de batterijen op te laden groeide uit tot een echte behoefte. Toerisme is wereldwijd een krachtige economische motor. Voor de minst ontwikkelde landen vormt het een belangrijke bron van inkomsten. Helaas heeft de toeristische ‘industrie’ een negatieve impact op mens en milieu. Lokale bevolking wordt onderbetaald en plaatselijke tradities raken verloren. Hotels veroorzaken enorme afvalbergen en verbruiken liters water, ook in landen waar droogte heerst. En met 5% van de wereldwijde koolstofuitstoot draagt de sector een aardig steentje bij aan de klimaatverandering.
Toch kan toerisme, onder bepaalde voorwaarden, een positieve bijdrage leveren aan mens en planeet. En reisleiders kunnen daarin een centrale rol spelen. Hoe? Ontdek het tijdens onze studiedag. We laten experts in duurzaam toerisme en ontwikkeling aan het woord. We geven concrete voorbeelden van sociaal en duurzaam toeristische initiatieven. We wisselen uit met reisleiders die ervaring hebben met het organiseren van duurzame groepsreizen. We luisteren naar jouw ervaringen. Wanneer: zaterdag 18 november 2017 Waar: Aeropolis Haachtsesteenweg 579 – 1030 Schaarbeek Onthaal: 09.30 Start: 10.00 | Einde: 14.00, vegetarische maaltijd inbegrepen Inkom: gratis Het doel? Samen met jou nieuwe inzichten verwerven en een ‘valies’ vol concrete tips voor toekomstige duurzame reizen verzamelen.
Van harte welkom! Schrijf je nu al in. Stuur een mailtje aan katrien.liebaut@wsm.be | Meer info: 02/246.36.79
19
Over land door Kenia Reisverhaal in beeld Tekst en foto’s: Lotte Van Den Bogaert & de deelnemers
20
d van Oeganda a naar Ethiopië D
Groep: Delphine, Elke, Gitte, Jessie, Koen, Lotte, Louis, Marit, Peter, Shary, Stefan en Yves.
de Karavaan nr. 2
Reisverhaal in beeld
wars door Oost-Afrika leg je in vogelvlucht ruim 2.000 kilometer af van Kampala naar Addis Abeba. Maar met onze Joker-groep afgelopen zomer geen vogelvlucht, we kozen voor de weg! Een start in het prachtige Oeganda aan de bron van de Nijl, een fietstocht langs het Victoriameer en dan de grensovergang naar buurland Kenia. Het veranderende landschap was een schone constante tijdens onze roadtrip. In volle aanloop naar de verkiezingen reden we soms plots tussen de campagnewagens van de Keniaanse presidentskandidaten. En toch speelde de wet van de sterkste zich niet in de politiek af, wel op onze safari’s: een buffel als ontbijt voor de leeuwen, migratie van de wilde beesten en fietsen tussen zebra’s. Indrukwekkend! We zetten koers naar Ethiopië, onderweg laten we een karavaan kamelen door en ontwijken we honderden kuddes koeien en geiten. Overal zien we mensen onderweg, te voet, op karren met ezels, met vier personen op één moto, in overbeladen minibusjes ,… We observeren het vanuit onze jeeps en dat is, zelfs met de smaak van stof, comfortabel. Dat beseffen we bij alle ontmoetingen tijdens de reis. We wandelen met Hammer-volk naar de markt, drinken koffie in een hut, springen met Massai-mannen, kletsen aan een waterput, frisbeeën met kinderen, schudden handen met Samburu-volk, dansen de nacht in met funky Ethiopiërs, … En toch worstelen we met onze gevoelens, bijvoorbeeld bij de foto-momenten of als we horen over de man-vrouwverhouding of de rechtspraak in een dorp. Het is een enorme ervaring die fijn is om in groep te beleven, daar zijn we het over eens. Ons reisverhaal in beeld focust op mobiliteit, want Afrika bougeert!
21
In de dorpen wordt vaak alles op de rug gedragen.
In de middle of nowhere een gekantelde camion, wanneer de takeldienst komt is ongeweten. Fietsen in Hell’s Gate is fietsen tussen de zebra’s.
22
Het lijkt als een cowboy te paard.
Het zijn vaak heel jonge kinderen die de kudde hoeden. Taxibusje overvol.
Selfie in de minibus. Achter die berg ligt Ethiopië. In Ethiopië rijden veel tuktuk’s rond, dit is de markt van Konso.
Reisverhaal in beeld
23
Matoke transport, letterlijk bananen met hopen.
Joepie, verse asfalt!
Met het Hammer-volk naar de markt wandelen. Taxistation in Kampala, georganiseerde chaos.
24
de Karavaan nr. 4
Column
Tram- en busdag
Peter Van Dinter
“Een van m’n talloze verborgen hobby’s is het observeren van menselijk gedrag terwijl ze reizen met het openbaar vervoer. Hoewel ik hedendaags openbaar vervoer vooral neem om mijn weerzin voor autorijden in de stad te omzeilen, vervalt mijn spiergeheugen steevast in de student-modus waarin het zich ruim vijftien jaar geleden bevond - het comfortabele gevoel dat sommige dingen nooit veranderen. De verbazingwekkende vakkundigheid van de Vlaamse populatie om zich zonder enige schroom en doelbewust door een mensenmassa te wurmen om zich te nestelen in dat ene stoeltje dat vrij is, is ongezien. Waar men elders afwacht tot de laatste uitstapper het perron bewandelt, zoekt de Vlaming steeds naar een opportuniteit om zo snel mogelijk de beste zitplaats te betrekken, slechts seconden na het openen van de deuren. Daarbij valt het oog eerst op de zogeheten ‘single-seaWinkel jij al bewust en duurters’, waar je in alle anonimiteit op je smartphone kunt tokkelen en je je niets hoeft aan te trekken van andere zaam? Als lid van Karavaan krijg reizigers. je 15% korting bij je aankopen Moest deze eerste klasse-accommodatie reeds volzet bij Vaude Leuven, de enige zijn, zal het instinct de weg wijzen naar meest veilige tweederangs zitplaats, liefst naast een introvert persoon Vaude shop in België. Je kan hier die hoogstwaarschijnlijk zelf had gehoopt geen buren te terecht voor duurzame sport- en moeten ondergaan. outdoorartikelen. Zo ben je volJongeren claimen steevast de achterkant van de bus, iets wat we/ze al meerdere decennia aanzien als hun terrein. ledig klaar en uitgerust om op je Op de tram kleuren de achterhoedes veelal multicultuvolgende reis te vertrekken. reel. Afhankelijk van de windrichting van origine zal de toon dan ook vrolijker, luidruchtiger of een combinatie van de twee worden. Dat zijn veelal iets te veel variabelen om rekening mee te houden bij de zoektocht naar een zitplaats, dus standhouden bij de in- en uitgang is in dat geval de boodschap. Althans, Tot een licht gefrustreerde roep van een collega-reiziger om door te schuiven mondjesmaat een groepsgevoel aanwakkert. Diestsestraat 168 Eens de bus of tram dan uiteindelijk tot de nok gevuld is, en mensen staande worden gehouden door de mederei3000 Leuven zigers, dan zorgt de onvrijwillige groepsknuffel ook voor hilarische momenten bij het plots versnellen en abrupt Ontdek meer ledenvoordelen: remmen, en beginnen mensen te praten, te lachen en te gieren met elkaar. Het bewijs dat er zich onder de façade www.karavaan.be/lid-worden van de koele transportstrateeg een warme pendelaar Tekst en foto: Evelyne Malfliet bevindt. Ik hoop dat we nooit veranderen.”
Ledenvoordeel in de kijker: Vaude Leuven
Opinie
de Karavaan nr. 4
25
Fietsen van Antwer Een jaar op de fiets van Antwerpen naar Singapore, langs onbekende wegen en door weer en wind. Zo’n reis daagt je uit om vastgeroeste waarheden los te laten en wie weet op termijn ook je eigen persoontje in de berm achter te laten. Het verhaal gaat over aftasten en leren vertrouwen, over bodem zoeken op ogenschijnlijk wankele grond. Soms lukt dat. Soms niet. Tekst & foto’s: Kathleen Verhelst
Fietsen van Antwerpen naar Singapore
Himalaya
26
Misschien ken je het gevoel dat dit Belgische leventje je te comfortabel is geworden, dat je eens helemaal wil toegeven aan een eenvoudige manier van rondzwerven, met alles wat je bezit in je rugzak en overgeleverd aan de gastvrijheid van de mensen die je onderweg ontmoet. Bij mij kriebelde die microbe enkele jaren geleden. Dus zegde ik het huurcontract van mijn appartement op, verdeelde meubels en kleding onder mijn vrienden of bracht ze naar de kringloopwinkel en stapte op de fiets, met slechts vijf fietstassen als huishouden.
we beroep op wegwijzers, landkaarten en ons kompas. Vanaf de intrede in Turkije en Iran laten we die mentale inspanningen achterwege. Het zijn de mensen onderweg die daar onze wegwijzers worden. Zij tonen ons waar we heen moeten, welke de fietsbare wegen zijn. Zij nodigen ons uit voor een kop thee of een overnachting, zijn hongerig naar onze verhalen en tonen ons trots de pareltjes van hun land. Kortom, wij worden als koningen op handen gedragen en ontdekken het plezier van ‘vertrouwen schenken’.
April 2013. Samen met Paul, een man uit Rotterdam, vertrek ik op fietsreis van Antwerpen naar Singapore. We peddelen in een jaar tijd 15.000 km op ons stalen ros. Naarmate de kilometers vorderen, hebben we steeds minder nood aan houvasten en zekerheden.
Na een doortocht door Turkmenistan en Oezbekistan staan we in Kirgizië oog in oog met een 7000er, de eerste in mijn leven. Het witbesneeuwde dak van de wereld, waar we op eigen kracht geraakt zijn. Hier en daar staat een yurth van een nomadische familie in de schaduw van een bergwand verborgen. Verder enkel weidse vlaktes met de bergen aan de
Tijdens onze doortocht door Europa doen
de Karavaan nr. 4
rpen naar Singapore
Onderweg in Kirgizië
Onderweg zijn, thuis zijn
Ondanks de prachtige omgeving is het leven in deze contreien hard en sober, dus dalen we na enkele weken af naar Kashgar, de eerste Chinese stad aan de voet van de Himalaya. Weer een nieuwe wereld met nieuwe gebruiken, nieuwe architectuur, nieuwe waarden en overtuigingen. Als ik na al die maanden onderweg dacht dat ik nu wel zou weten hoe de wereld in elkaar zit, dan moet ik in China opnieuw van nul beginnen met ontdekken wat me te wachten
staat. Al die verschillen in cultuur leren me iets belangrijks: er bestaat niet zoiets als een algemeen geldende norm over wat ‘juist’ leven is. Er zijn evenveel manieren om je leven te leiden als er mensen zijn. Die gedachte geeft me het mandaat om gewoon mijn eigen dingetje te doen, zonder te veel wakker te liggen van wat anderen ervan denken. Zolang ik er anderen niet mee schaad, waarom dan niet? We fietsen drie maanden door China om uiteindelijk uit te bollen in Zuidoost-Azië, met een bezoek aan Laos, Thailand en Maleisië. Langzaamaan keren er weer Westerse invloeden terug op ons pad, nu er in deze landen weer wat toeristen rondlopen. Voor het eerst tijdens onze reis staren we wat vervreemd naar deze vreemde westerse wezens in bikini op de Thaise stranden. Door zo lang te fietsen, is wat vreemd is en elke dag verandert paradoxaal genoeg net vertrouwd voor ons geworden. En wat ons
de Karavaan nr. 4
Fietsen van Antwerpen naar Singapore
einder, heel veel ruimte en oorverdovende stilte. Mijn romantische ziel wil hier graag voor altijd blijven. Ik denk hier niet veel na, volg gewoon het ritme van mijn lijf, want op deze hoogte is de lucht ijl en vraagt elke fysieke inspanning veel van mijn lichaam. We vergeten gaandeweg dat we gecultiveerde wezens zijn en worden steeds meer dier, spieren en pezen, adem, en op de duur de bergen zelf, zou je kunnen zeggen.
27
Kinderen in Laos
Afdaling Himalaya
Woestijn Turkmenistan
Fietsen van Antwerpen naar Singapore
vertrouwd was, ons eigen westerse wereldje, is langzaamaan vreemd geworden. Men zegt soms: wie lange tijd onderweg is, wordt zelf de weg. Misschien is dat de afgelopen maanden met ons gebeurd. Het maakt ons niet meer zoveel uit waar we fietsen, zolang we maar onderweg zijn, op ons eigen slakkengangetje.
28
Eenmaal in Singapore aangekomen, kiezen we ervoor om op hetzelfde trage tempo weer huiswaarts te keren. We schepen als passagiers in op een zeecontainerschip om na drie weken op zee in Le Havre weer aan wal te gaan, met fietstassen vol ervaringen, een nieuwe kijk op de wereld en op het leven en het verlangen om binnenkort weer toe te geven aan deze nomadische levensstijl. Want traag, op eigen kracht en in de buitenlucht ‘onderweg zijn’ is voor mij na deze reis een synoniem voor ‘thuis zijn’ geworden. Wil je graag even meereizen? Dat kan, dankzij het boek Getaande huid. Getaande
de Karavaan nr. 4
huid is het persoonlijke relaas van deze fietsreis, doorspekt met beschouwingen over de grote en kleine dingen des levens. Eenvoudige tekeningen geven het verhaal extra kleur. Af en toe vinden er ook lezingen over het boek en de fietsreis plaats. Zo’n lezing wordt geïllustreerd met foto’s van onderweg en met citaten uit de literatuur, filosofie en wijsheidstradities. Het boek is in paperback en als e-book te koop. Alle informatie over het boek en geplande lezingen vind je op www.kathleenverhelst.be/getaande-huid
Een fragment uit Getaande huid
Ik adem de 360° weidsheid diep in. De weidsheid die wij zelf zijn, want deze met leven zinderende vlakte is een verlengde van mezelf en ik van haar. Zo ervaar ik het. Geen autoverwarming die ons voor de kou kan behoeden, geen busraampje dat dit landschap in een kader plaatst en toeschouwers van ons maakt. Mijn poriën zuigen zich vol met de onmetelijkheid. Paul en ik spreken weinig. Er zijn van die
Outfit Iran
Karakolmeer China
Sichuan - China
Fietsen van Antwerpen naar Singapore
momenten in je leven waarop de schellen voor even van je ogen vallen. Dan heb je geen woorden nodig. We dobberen op de stilte en het samenzijn. Een kudde wilde paarden galoppeert in de verte over de vlakte en schildert een krachtig tafereel van vrijheid tegen de achtergrond van mos, steppelelie en kamperfoelie. Runderen met wijde horens brengen variatie aan in de grote vlekken groen, als zwarte modderspatten op een grastapijt. Kamelen, koeien, ezels, schapen en ganzen wandelen gezapig over de weg. Ik groet hen in gedachten en fiets zonder angst voorbij. Zelfs de honden schikken zich, net als wij, naar de wetten van de wildernis. Ze zijn wild, dat wel, maar ze hebben om die reden niets te verdedigen. Wij gaan een beetje voor hen opzij. Zij gaan een beetje voor ons opzij. Met zoveel ruimte zijn territoriumgevechten niet nodig: inpassen is wat we met zijn allen doen, ons inpassen in de vloeiende dans van het leven.
de Karavaan nr. 4
29
Vroem vroem, tu Ken je dat gevoel? Je stapt uit het vliegtuig na een lange vlucht. Je bent blij dat je bagage is aangekomen en je loopt naar buiten. De eerste geuren en indrukken komen op je af… Je wil niets liever dan aankomen op je eerste bestemming, een douche nemen en aan je nieuwe reisverhaal beginnen. De deur van de luchthaven gaat open en daar zijn ze! Ze zijn met veel, ze staan klaar, ze zijn luid, ze willen jou meenemen … De taxi’s! Tekst: Nele Hauters
Zoals Karavaan het mooi zegt: reizen is altijd een beetje onderweg zijn. Van eiland naar eiland. Van west naar oost. Van hoog naar laag. Van jungle naar stad, van hotel naar bar, …. Taxi’s brengen ons van A naar B en zijn er in alle geuren en kleuren, vormen en maten. Ook onze reisbegeleiders maakten kennis met enkele taxi’s op reis.
Hilde Christens in Ghana: moto tricycle
Taxi’s op reis
Wanneer ze een korte afstand moesten afleggen, nam Hilde samen met haar groep de moto tricycle. Dat is een soort brommer met een aanhangwagentje. Heel gezellig aangezien je lekker dicht bij elkaar zit. Je ziet deze taxi’s ook op andere plaatsen in Afrika.
30
de Karavaan nr. 4
Els Willems in Brazilië: watertaxi met hangmatten
Een taxi hoeft niet altijd op wielen te rijden. Er bestaan ook heel wat taxi’s op het water. Els genoot in haar hangmat van een heerlijk boottochtje op de Rio Negro. Ook de lokale bevolking maakt vaak gebruik van deze bootjes. Ze zijn namelijk betaalbaar en erg gezellig.
uut tuut! Jasper D’huyvetter in India: tuktuks
In India brengen tuktuks je maar al te graag van A naar B. Ze doen dit kriskras door elkaar en ze toeteren luid om de anderen te laten weten dat ze eraan komen. In heel wat Aziatische landen is dit gemotoriseerde driewielertje het vervoersmiddel bij uitstek voor korte afstanden.
Sofie Van Keymeulen in Peru: fietstaxi’s, drakenboot en sandbuggy’s
De fietstaxi’s in Puno brachten Sofie en haar groep tijdens de ochtendspits probleemloos van het hotel naar de markt of de haven. De groep vond de fietstaxi’s geweldig, omdat ze alle auto’s voorbij konden steken die in de file stonden. Minder vonden ze het feit dat iemand hen met eigen spierkracht moest vervoeren.
De drakenboten op het Titicacameer, de laadbak van een lokale jeep in Cusco, de sandbuggy’s in de woestijn, … Haast geen enkele taxi bleef onbenut door Sofie en haar deelnemers. Een van haar reisgenoten mocht zelfs proeven van een gratis taxirit. Hij kreeg namelijk een lift nadat hij bij het paragliden aan de verkeerde kant van de berg terecht kwam. Eind goed, al goed.
Katrijn Lecoutere in Portugal: geel taxibootje
Genieten van een hagelwit strand onder de Portugese zon? Voor Katrijn en haar groep werd dit realiteit dankzij een geel taxi-bootje. Het bracht hen van Rio Formosa in Parque Natural naar Ilha Deserta nabij Faro. Daar genoten ze samen van zon, zee en strand. Lang leve de gele taxi-bootjes!
31
Around the world lang PASPOORT VIAVIA INDONESIË ViaVia INDONESIË - YOGYAKARTA
In 1995 startte Mie met een klein café in Jog jakarta, dat uitgroeide tot een bruisende zaak. De eerste buitenlandse ViaVia was een feit. Het succes van deze ViaVia is gekend tot ver over de landsgrenzen, de zaak sleepte talrijke prijzen in de wacht en meermaals stonden mensen tot buiten aan te schuiven voor een plekje.
Around the world langs de ViaVia Reiscafés
Tekst: Els Willems foto’s: Els Willems & www.viavia.world
32
Na drie weken reizen stap ik binnen in de ViaVia in Jogja. Meteen voel ik me hier thuis. De sfeer tussen de collega’s zit goed. Dat wordt door een hilarisch misverstand onder haar personeel bevestigd. Mie vertelt me vol passie over haar ViaVia.
Uitbaters: Mie Cornoedus Oprichtingsjaar: 1995 Adres: Jl. Prawirotawan 30, Jogjakarta, Java, Indonesië Coördinaten: 7° 49’ 9.9084” S 110° 22’ 17.7204” E Contact: +62.274.386.557 travel@viaviajogja.com www.facebook.com/viaviajogja www.viavia.world www.viaviajogja.com gemakkelijk bereisbaar land. Jogja ligt centraal in Java, dus die keuze was snel gemaakt. Verder is het ook het centrum van de hedendaagse kunst en cultuur, wat me enorm aanspreekt.”
Over het succes van de ViaVia
Mie: ““Na een vorming speelde het idee om een ViaVia te openen in België. Ik vond dat we zoiets nodig hadden in het buitenland, omdat juist daar het idee van duurzaam toerisme verloren gaat. De dag na de opening van de ViaVia in Heverlee vertrok ik richting Indonesië. Nu, 22 jaar later, ben ik hier nog steeds.”
Mie: “In onze straat zijn we de enige zaak die gedurende al die jaren heeft weten te overleven. Dit komt omdat we een duidelijk concept hebben, maar we zijn ook flexibel en zorgen telkens voor vernieuwing. Onze groei verliep heel organisch. Vaak hebben we uitbreiding tegengehouden. We wilden vooral niet inboeten aan kwaliteit. Onze sterkte zit ook in de loyaliteit van ons personeel.”
Over de keuze voor Jog jakarta
Over de moeilijke momenten
Over de start van de ViaVia
Mie: ”Ik had al vaak gereisd in Indonesië en
spreek de taal. Indonesië staat gekend als een
de Karavaan nr. 4
Mie: “We hebben hier al veel meegemaakt: van een economische crisis tot SARS, van
gs de ViaVia Reiscafés België
Afrika
Antwerpen Leuven Heverlee Leuven Parkstraat Brussel Mechelen
Ethiopië Addis Ababa Mali Mopti Senegal Dakar Tanzania Arusha Uganda Entebbe
Zuid-Amerika
Azië
Honduras Copán Indonesië Yogyakarta Nicaragua León Argentinië Buenos Aires Chili Valparaíso Peru Ayacucho
De ViaVia en mobiliteit
Mie: “We zijn ons in de ViaVia zeer sterk bewust van de voetafdruk die we nalaten door te reizen. Door mijn bijberoep als fotograaf kwam ik terecht bij de ngo Trees4Trees. Deze was opgezet om meubelbedrijven een kans te geven hun houtgebruik te compenseren door nieuwe bomen te planten. Binnen de ngo hebben we een nieuw programma opgezet: Trees4Tours. We zijn er ons van bewust dat het niet altijd mogelijk is om excursies te voet, met het open-
baar vervoer of per fiets aan te bieden. Daarom willen we iets terugdoen voor de natuur ter compensatie van het gebruik van scooters en auto’s. Via een persoonlijk nummer kan de klant daarna op de website bekijken in welk gebied zijn of haar boom aangeplant werd.” Sinds 2012 werden er door Trees4Trees voor ViaVia Jogja bijna tweeduizend bomen geplant. Hiermee werden meer dan vijfhonderd families geholpen. Het project kijkt immers verder dan enkel het aanplanten van bomen: de omgeving wordt betrokken en de lokale bevolking leert omgaan met bossen. Hierbij onderrichten Trees4Trees lokale bewoners over het nut van bomen, in de hoop dat mensen meer respect zullen opbrengen voor de natuur. Meer informatie op www.trees4trees.org
de Karavaan nr. 4
Around the world langs de ViaVia Reiscafés
bomaanslagen tot vulkaanuitbarstingen. Telkens met een negatief reisadvies tot gevolg. Terwijl het ene jaar de klanten nog stonden aan te schuiven tot buiten, kwam het jaar nadien niemand meer. Toch krabbelden we steeds weer overeind. Ondertussen kwamen we in Singapore op tv en werden we in 2016 in Korea uitgeroepen tot beste restaurant van Jogja.”
33
Compenseer de CO vlucht met Joke
De meeste verre reizen starten met een vlucht naar je bestemming. En dat brengt minder leuke gevolgen met zich mee voor het klimaat. CO2 en andere schadelijke gassen terug uit de atmosfeer plukken, kan helaas nog niet. Je vlucht compenseren zodat er elders minder CO2 uitgestoten wordt gelukkig wel.
Tekst: Leen Persoons Biogas-project in Tanzania
Joker compenseert alle vluchten van haar reisbegeleiders sinds 2006
Alle vluchten schrappen doen we niet. Omdat we willen blijven reizen, wat ons een open blik op de wereld bezorgt, maar vooral ook vele positieve effecten heeft op de mensen en de economie op onze bestemming. Want ook dat is duurzaam reizen. Wat we wel belangrijk vinden, is reizigers motiveren om hun vlucht te compenseren. Daarvoor werken we samen met de organisatie Greenseat. We geven alvast het goede voorbeeld door zelf alle vluchten van onze reisbegeleiders te compenseren, en dat al sinds 2006. Ook bieden we elke klant aan om een Greenseat te boeken. Van onze groepsreizigers kiest intussen bijna 20% voor Greenseat.
Hoe werkt CO2-compensatie?
Joker
Afhankelijk van de regio waar je naartoe vliegt, betaal je een bedrag tussen de 5 en 20 euro aan Greenseat. De afstand (en dus het brandstofverbruik) is namelijk een belangrijke factor bij het bepalen van de hoeveelheid schadelijke CO²-uitstoot. Dit geld wordt ingezet voor duurzame projecten.
34
de Karavaan nr. 4
CO2-uitstoot van je er en Greenseat Houtskoolovens in Oeganda
Welke projecten steunt Joker via Greenseat?
Biogas-project in Cambodja en Tanzania Dankzij speciale biovergisters kunnen duizenden boerenfamilies gebruik maken van biogas afkomstig uit de uitwerpselen van hun eigen vee. Deze energie kan worden gebruikt voor verlichting en om te koken. Met een gemiddelde levensduur van tien jaar bespaart een biovergister een familie 1.400 dollar aan kosten en 2.600 uur hout verzamelen. Dit geld kan zo geïnvesteerd worden in onderwijs en eten. Koken op biogas is daarnaast veel gezonder omdat er geen schadelijke rook vrijkomt. De biogasinstallaties zorgen voor extra werkgelegenheid in de regio en gaan, als vervanging voor het schaars wordende brandhout, de lokale ontbossing tegen. Dit project liep in Cambodja, en zal vanaf volgend jaar in Tanzania uitgerold worden.
vuur. Daarom besteden de inwoners tot 15% van hun inkomen aan brandhout of tot zes uur per dag aan hout verzamelen. Dit leidt tot lichamelijke klachten en zorgt ervoor dat die tijd en geld niet aan andere zaken besteed kunnen worden. Dankzij het gebruik van één houtskooloven wordt 390 kilogram houtskool per jaar vermeden ten opzichte van koken op open vuur of inefficiënte ovens. Dit voorkomt ontbossing en 2.390 kg uitstoot. Bovendien is koken op een houtskooloven veel gezonder en zorgt de productie van de ovens voor werkgelegenheid. Windmolens in India Elektriciteit in de Indiase regio Karnataka is slechts sporadisch beschikbaar en wordt vooral opgewekt met centrales die de lucht nog verder vervuilen. Door het plaatsen van windmolens worden de lokale huishoudens voorzien van een stabiele toevoer van groene energie. Het project creëert bovendien veel werkgelegenheid en leidt de werknemers op tot experts op het gebied van windenergie.
de Karavaan nr. 4
Joker
Houtskoolovens in Oeganda In Oeganda kookt ongeveer 94% van de huishoudens op het platteland op open
Windmoles in India
35
BOEK EEN STOEL DIE JE NIET AFZET NOG VOOR JE BENT VERTROKKEN S I E R P O T H C GA #OPILR, BEEL MET JE JOKER-REISEXPERT , MA BEZOEK, CHAT
WAT
MOET JE ZEKER WETEN
WANNEER MOET JE BOEKEN Leer alles op
WAAR
MOET JE BOEKEN
www.oprechtopreis.be