FEIT OF FABEL

TEKST: JO VERLUYTEN & VINCENT HAYEZ ILLUSTRATIES: PETER GOES

Het rijbereik van een elektrische auto is beperkt, wat automobilisten – vaak onterecht – al afschrikt bij dagelijks gebruik. Maar wat als je met zo’n EV in één trek naar pakweg het zuiden van Frankrijk wil sjezen? “Niet te doen,” klinkt het dan. Maar is dat ook zo? Wij deden de test.

Voor alle duidelijkheid: we hebben het hier over 100% elektrische wagens. Hybrides laten we buiten beschouwing omdat die altijd kunnen terugvallen op klassieke brandstof een keer de batterij is leeggereden.

Voor een goed begrip, moeten we door wat theorie worstelen. Wanneer we het over elektrische wagens hebben, spreken we vaak over een hoeveelheid kilowatt (kW) wat overeenkomt met 1.000 watt. Dit is de meeteenheid om het vermogen van de auto én de oplaadsnelheid van elektrische apparaten aan te geven. De capaciteit van de batterij wordt uitgedrukt in kilowattuur (kWh), wat overeenkomt met de hoeveelheid geleverde energie of de opslagcapaciteit.

Een voorbeeld: een auto met een accucapaciteit van 55 kW wordt (theoretisch) in 5 uur opgeladen aan een laadpaal die 11 kW levert. 100% elektrische auto’s hebben accu’s die variëren van ongeveer 20 kWh (zoals de Fiat 500e, met 24 kWh) tot meer dan 100 kWh (zoals de BMW iX,met 105 kWh).

DE CIJFERS GENUANCEERD

Om de oplaadtijd van je EV in te schatten, moet je echter met andere aspecten rekening houden, zoals de ingebouwde lader. Met deze lader (tussen 3 en 11 kW, afhankelijk van het EV-model) kan de batterij met gelijkstroom opgeladen worden. De stroom die door het “klassieke” elektriciteitsnet wordt geleverd, is immers wisselstroom en moet dus worden omgezet. Dit is de taak van de ingebouwde lader, die de spanning en de stroomsterkte regelt. Hij beschermt ook je EV door bij een onregelmatigheid het laden te stoppen.

Maar goed, wat ons hier interesseert, is het opladen van de batterij. Als je een laadpunt hebt dat 22 kW levert en de ingebouwde lader van je EV laat bijvoorbeeld 7,4 kW toe, dan zal je batterij niet meer dan deze 7,4 kW aannemen. Dus als de batterij een capaciteit van 50 kWh heeft en op dit laadpunt van 22 kW wordt aangesloten, is ze pas na ongeveer 7 uur opgeladen (50/7,4). Dat is prima als je onderweg een overnachting inplant en de auto kan laden aan een klassieke laadpaal van het hotel. Wil je echter in één trek naar je vakantiebestemming rijden, dan kijk je beter uit naar snelladers.

SNELLADERS

De zogenaamde snelladers (boven 22 KW en tot 350 kW!) werken op gelijkstroom. In dit geval kunnen EV’s worden opgeladen met 50 kW tot ... 350 kW voor de krachtigste. Als je regelmatig lange (vakantie-) ritten wil rijden met je EV, dan hou je daar best rekening mee bij de aankoop van je wagen. Want een zelfde auto kan geleverd worden met een gelijkstroomlader van 50 kW of, als optie, met de mogelijkheid om te upgraden naar 100 of 125 kW. Dit maakt een groot verschil als je op weg naar je reisbestemming moet opladen, want je halveert zo je wachttijd!

EEN KLEINE BOOST!

De grootste angst van bestuurders van elektrische auto’s is zonder stroom vallen. Touring biedt een antwoord op dit probleem met haar mobiele “EV-boosters”. Die geven de batterij van een elektrische auto een kleine boost, zodat hij de dichtstbijzijnde laadpaal kan bereiken. Altijd handig in geval van nood.

TOURING magazine MEERDERE CONNECTOREN

In de wereld van EV’s worden verschillende soorten stekkers gebruikt. De meeste autoconstructeurs ondersteunen het gecombineerde laadsysteem (CCS). Dit is alvast het geval in Noord-Amerika en Europa. Japanse constructeurs gebruiken het CHAdeMO-systeem (CHArge de MOve), en China – ‘s werelds grootste markt voor elektrische voertuigen – gebruikt de GB/T-norm. In Europa in het algemeen en in ons land in het bijzonder is de CCS-connector marktleider. Type 2 wordt gebruikt voor laden met wisselstroom en CCS2 (of combo) voor gelijkstroom.

TYPE 1 CCS

TESLA (US) GB/T AC BETER VAN 20 TOT 80%

Hoe dan ook, zelfs aan een “snel” of “ultrasnel” laadstation duurt het enige tijd om de batterij van je EV op te laden. Ideaal stop je het opladen bij 80%. Waarom? Omdat het opladen daarboven veel trager gaat. Een beeld om dit verschijnsel te verklaren: wanneer je een fietsband oppompt, gaat dat tot een bepaald punt eerst gemakkelijk, maar daarna gaat het steeds moeizamer. Aan een snellader zal de batterij dus in 30 of 40 minuten tot 80% opgeladen zijn, terwijl het waarschijnlijk ruim een half uur langer zal duren om 100% te bereiken. Het verlies van die 30 minuten levert echter niet veel extra kilometers op tijdens een lange rit op de snelweg.

Als minimum bij het herladen bevelen wij 20% aan, wat je enige speelruimte en gemoedsrust geeft. Veel chauffeurs komen bij een snellaadstation op de snelweg aan met 2 of 3% reserve. Maar als alle laadpalen dan bezet zijn, moet je ter plaatse wachten, terwijl je met wat meer reserve wat verder en/of weg van de drukte kan opladen.

EN HET RIJBEREIK DAN?

TYPE 2

CHAdeMO CCS2

GB/T DC

Dan is er nog die onbekende: het werkelijke rijbereik van je EV. Dat hangt van tal van factoren af. De eerste en belangrijkste is de capaciteit van je batterij in verhouding tot het stroomverbruik per 100 kilometer. De door de constructeurs aangekondigde verbruikscijfers (volgens de WLTP-cyclus) zijn uiteraard zeer optimistisch en komen in het algemeen niet overeen met de werkelijkheid. Het hangt allemaal af van het type, het gewicht en het vermogen van de auto en ... van je rijstijl!

We nemen voor een beter begrip een theoretisch voorbeeld met afgeronde cijfers. Een EV heeft een batterij met een nominaal vermogen van 60 kW en een nuttig vermogen van 58 kW. De auto verbruikt volgens de constructeur 18 kWh/100 km. Deel gewoon 58/18, en je krijgt een bereik van +/- 320 km. Maar dat is de theorie. Verwacht in werkelijkheid niet meer dan 250 tot 280 km, zelfs met een constante (niet te hoge) snelheid, een “ideale” temperatuur tussen 10 en 20 graden en een vrij vlak wegprofiel.

Voor de vakantiereis betekent dit om de 2 uur een pauze, zoals aanbevolen door de instellingen voor verkeersveiligheid! Nog steeds in theorie komt dit voor een reis van 1.000 km (we tellen de startlading en de lege batterij aan het einde van de reis niet mee) neer op 3 ladingen van +/- 30 tot 40 minuten, dus 1u30 tot 2u die aan de klassieke reis moeten worden toegevoegd. Wat is het verschil met een rit in een auto met verbrandingsmotor? Daarbij tel je drie haltes van 15 minuten, zodat je in totaal ongeveer een uur verliest op dezelfde reis met de EV. Maar dat is de theorie. Op www.touring.be/nl/artikels kan je een reisverslag lezen waarin je in detail vindt hoe de praktijk er uitziet!

BADGES EN OPLAADKAARTEN

Dit is een van de steeds terugkerende problemen voor EV’s: oplaadkaarten en -badges! In tegenstelling tot fossiele brandstoffen kan je namelijk maar in heel weinig openbare laadstations met een eenvoudige bankkaart betalen. Je zal dus een herlaadkaart, app, sleutelhanger of badge moeten aanvragen die gekoppeld is aan een abonnement bij een of meerdere aanbieders. Want er zijn veel spelers op de markt en ze bieden niet allemaal toegang tot alle openbare laadstations. Het is geen slecht idee om enkele verschillende kaarten aan te vragen. Bij het Franse Chargemap bijvoorbeeld, en het Belgische Optimile. Met haar smartphone-app en laadkaart biedt Optimile toegang tot een van de grootste netwerken van laadpunten in Europa, met meer dan 120.000 locaties in 19 landen.

Bovendien kan de klant elk ander merk van laadstations op het platform aansluiten, wat het gemakkelijk maakt om nieuwe laadstations toe te voegen. Klanten kunnen dus zelf de omvang van hun netwerk kiezen, afhankelijk van hun behoeften en wensen.

KOSTEN VOOR LADEN ONDERWEG

Het bedrag van het abonnement van een kaart en de tarieven voor het gebruik ervan kunnen erg verschillen. Sommige aanbieders rekenen per minuut, andere per kWh, terwijl weer andere een vast bedrag aanrekenen vanaf het begin van de transactie. En er zijn ook aanzienlijke tariefverschillen tussen de laadstations. Dit varieert van +/- € 0,30/kW tot meer dan … € 0,80/kW. Zeker de tarieven van ultrasnelladers liggen aan de hoge kant. Maak echter niet de vergissing om deze hoge laadkosten voor je vakantiereis te veralgemenen naar het dagelijks gebruik van een EV. In normale omstandigheden maak je weinig of geen gebruik van snelladers, en laad je de auto veel goedkoper op bij je thuis of op het werk.

Ten slotte wijzen we erop dat bepaalde winkelketens in hun parkeergarages gratis laadpalen ter beschikking stellen. Zoals Cora, sommige Trafic-winkels en Lidl. Bij Trafic gaat het om laadpalen op zonne-energie met een vermogen van 11 kW, terwijl Cora 22 kW aanbiedt. En bij Lidl, de meest geavanceerde op dit gebied, vind je naast laadpalen van 11 en 22 kW ook laadpalen van 50 kW. Genoeg om snel weer op weg te zijn!

SNELLADEN EN VOLLE BATTERIJEN VERMIJDEN?

Het rijbereik van een elektrische auto wordt altijd berekend met een 100% opgeladen batterij. Veel autoconstructeurs raden echter aan om niet (te vaak) boven 80% te laden om de levensduur van de batterij te verlengen. Dit is echter geen algemene regel, die je mag negeren wanneer je lange afstanden moet afleggen. Hetzelfde geldt voor snelladen, dat de batterij zwaar belast en dus niet dagelijks herhaald moet worden. Ook hier zijn lange reizen en de nood aan onmiddellijk snelladen de uitzondering. Zoals bij elk ander technologisch product is het natuurlijk het beste om de gebruiksaanwijzing en het bijhorende advies te raadplegen. CONCLUSIE

Met een elektrische auto kan je wel degelijk op vakantie gaan. Het vraagt wat voorbereiding (denk aan verschillende laadkaarten) en meer tijd onderweg. Kan je gebruik maken van snelladers, dan valt dat laatste best mee. Zeker als je de laadtijd ook gebruikt voor plaspauzes en een lunch. Op de volgende pagina’s vind je alvast concrete tips om jouw heen- en terugreis efficiënt en aangenaam te maken.

AUTOCONSTRUCTEURS BEPERKEN HUN BATTERIJEN

Wist je dat constructeurs vrijwillig een deel van de capaciteit van hun batterijen beperken? In feite is dat om de laad- en ontlaadcycli te “versoepelen” en zo de levensduur te verlengen. Dus als de boordcomputer van de auto “100%” zegt, dan is dat niet helemaal waar. Daarom vind je op de technische fiche van je EV een nominale capaciteit (de hoeveelheid energie die de batterij werkelijk bevat) en een “nuttige” waarde, of de hoeveelheid energie die werkelijk beschikbaar is.