DE GEVOLGEN VAN DE KANAALVERBREDING IN 1970

We hebben eerder gezien dat de gevolgen voor de dorpen Malden en Heumen van de aanleg van het Maas-Waalkanaal groot waren. Met name het dorp Heumen werd zeer lastig bereikbaar en de sinds de Middeleeuwen bestaande navelstreng tussen de dorpen werd doorsneden. In 1970 werd besloten het kanaal te verbreden. Mede hierdoor en door de aanleg van Rijksweg 73, voldeed de oude hefbrug niet meer en werd als toerit naar de snelweg aan de noordpunt van het sluiscomplex een nieuwe vaste plaatbrug aangelegd. Deze nieuwe weg van de verlegde provinciale weg 271 (de zogeheten Jan. J. Ludenlaan) werd in 1986 in gebruik genomen. De oude hefbrug uit de Tweede Wereldoorlog werd eind 1988 buiten gebruik gesteld en later gesloopt. Het dorp Heumen kwam hierdoor gescheiden te liggen van het tot het dorp behorende industrieterrein Sluisweg. In 2010 werd begonnen met het aanleggen van een tweede sluis, een keersluis die in 2013 gereed kwam, waardoor de capaciteit van de sluis werd vergroot.

Door de Jan J. Ludenlaan heeft het dorp Malden echter een directe zuidelijke aansluiting op het Rijkswegennet gekregen. De aanvankelijke wens, om deze aansluiting aan de noordkant van het dorp Malden te realiseren, kon niet worden uitgevoerd vanwege verzet van de stad Nijmegen, die de kop van Malden destijds, (nog voor de Waalsprong), als toekomstig woongebied zag. Een voortdurende ergernis voor de inwoners blijft dat de oude Rijksweg het dorp in tweeën splitst waardoor het woongenot wordt aangetast. Door de opeenvolgende gemeentebesturen is het tot nu niet gelukt om een oplossing voor de problematiek van de oude Rijksweg te vinden, door bijvoorbeeld een omleiding rond het dorp of andere oplossingen, zoals een wegondertunneling ter hoogte van het centrum. Tijdens de Nijmeegse Vierdaagse vindt over deze weg de vrijdagse intocht plaats (via Gladiola).

Maas-Waalkanaal en Sluis

Het sluiscomplex over het Maas-Waalkanaal bij Heumen en Malden, heeft een belangrijke rol gespeeld in de Tweede Wereldoorlog. Bij de aanleg van de sluis werd over het sluiscomplex een hefbrug gelegd. Zowel bij het begin van de oorlog als bij het einde ervan, is er zwaar gevochten rond de sluis en de brug. Geen enkele andere brug in Nederland is tweemaal inzet geweest van zulke zware gevechten die bepalend zijn geweest voor het verdere verloop van de oorlog. De brug verloor zijn functie als oversteekplaats over het kanaal door de aanleg in 1986 van de Jan J. Ludenlaan, die over het kanaal van Malden naar Heumen en naar de nieuwe snelweg A73 loopt van Nijmegen naar Venlo. De oude hefbrug is begin jaren negentig van de vorige eeuw gesloopt.

Betonindustrie Malden

In 1934 was er veel werkloosheid in Nederland. Hierdoor startte er een werkgelegenheidsproject door middel van het graven van het Maas-Waalkanaal. Op die manier kwamen er bergen zand en grind vrij. Een goede reden om een betonfabriek langs het kanaal te beginnen, de grondstoffen lagen er namelijk al.

In de kanaalzone bevindt zich, achter de Maldense Brug, het terrein van de betoncentrale met aanpalend de sportvelden van de SV Juliana ’31. Het Maldens dikformaat is ondertussen een bekend begrip geworden in de moderne tegelindustrie.

Het sluiscomplex Heumen is een schutsluis van de Maas naar het Maas-Waalkanaal in de gemeente Heumen. In de regel staat de sluis open en is voorzien van automatische scheepvaartregeling. Zolang de buitenwaterstand op de Maas hoger is dan NAP +12,15 m wordt er niet geschut. Bij het sluiscomplex ligt ook een gemaal dat indien nodig water vanuit het kanaal in de Maas kan pompen.

De sluis is medio jaren ‘20 aangelegd en was gereed toen het kanaal eind 1927 geopend werd. Bij de aanleg van de sluis werd, over het sluiscomplex, een hefbrug aangelegd. Op de brug stond een bruggebouw met trappen waar voetgangers en fietsers het kanaal over konden steken. Om de hefbrug is, in de Tweede Wereldoorlog zowel bij de Duitse inval in 1940 als in 1944 bij Operatie Market Garden, zwaar gevochten. Bij het gemaal staat een herdenkingsmonument voor de gevallenen uit de Tweede Wereldoorlog.

De brug verbond de provinciale weg 271 vanuit Malden en Molenhoek via de provinciale weg richting Nederasselt en Grave. Door de aanleg van de A73 voldeed de hefbrug niet meer en werd naar de snelweg, aan de noordpunt van het sluiscomplex, een nieuwe vaste plaatbrug aangelegd over de verlegde provinciale weg 271 (Jan J. Ludenlaan), welke in 1986 in gebruik genomen werd. In 2010 werd begonnen met het aanleggen van een tweede keersluis, die in 2013 gereed kwam, om de capaciteit van de sluis te vergroten.

Bouw keersluis

De Heumense hefbrug is begin jaren negentig helaas gesloopt, maar heeft dus uitstekend dienst gedaan en verdient daarom permanent in onze herinnering te blijven. Jammer genoeg zijn nog maar enkele onderdelen van de oude brug behouden gebleven, maar u kunt zien dat in het ontwerp van de nieuwe keersluis met een fraaie “knipoog” wordt verwezen naar de karakteristieke wielen van de iconische oude hefbrug. In 2010 werd begonnen met het aanleggen van een tweede keersluis, die in 2013 gereed kwam, om de capaciteit van de sluis te vergroten.

De Maldense brug bij oplevering in 1988.

Het MaasWaalkanaal en sluis in de sneeuw, een prachtig winters landschap.

Het Maas-Waalkanaal langs het dorp Malden wordt druk bevaren door zogeheten Rijnaken. Dit zijn sleepof duwschepen met een laadvermogen van 2000 BRT en meer, voor het transitovervoer van goederen van de zeehavens naar het achterland.