Echomovemag Artistic Magazine 04 by Echo Move

artistic magazine Διμηνιαία Έκδοση Τεύχος: 4 Ιούλιος-Αύγουστος 2011 ΕΚΔΟΤΗΣ/ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ: Αλέξανδρος Γερασίμου ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΥΝΤΑΞΗΣ: Κατερίνα Χατζή ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΞΙΑ: Γιάννης Βοζίκης ΔΙΟΡΘΩΣΗ ΚΕΙΜΕΝΩΝ: Η ομάδα του καφέ σκύλου ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ/ΣΥΝΤΑΚΤΕΣ: Αλέξανδρος Γερασίμου, Κατερίνα Κυρμιζή, Σπύρος Ανδρεόπουλος, Κωνσταντίνα Γεωργίου, Στέφανος Γούναρης, Γιάννης Βοζίκης, Λεωνίδας Δανέζος, Julie Loi, Κατερίνα Χατζή, Κωνσταντίνος Χιώτης, Η ομάδα του καφέ σκύλου, Μαρία Τριζέλλη, Ασπασία Μπακογιάννη, Νίκος Πάλλης, Αλεξάνδρα Κανάκη, Η ομάδα του Athens Video Art Festival, Νεφέλη Καριοφύλλη, Βαγγελιώ Χρηστίδου, Γιώργος Σταυρακέλλης, Παναγιώτης Βέτσικας, Μιχάλης Μειμάρογλου, Νίκος Γραμμάτος, Κατερίνα Γούναρη, Μανώλης Λαγουτάρης, Κική Μουρατίδου, Γιάννης Κόσυβας,Τάσος Βαμβακάς, Έφη Πολίτη, Τάκης Νικολόπουλος, Ζωή Μπαλίκου, Δημήτρης Καρβουντζής, Μάντη Λυκερίδου, Φιλιώ Λούβαρη, Στράτος Γιάνναρος, Δημήτρης Επικούρης, Γεωργία Ζώη ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: Alcalica, Μανώλης Λαγουτάρης, Μαρία Τριζέλλη, Κική Μουρατίδου, Η ομάδα του καφέ σκύλου, Νίκος Πάλλης, Στέφανος Γούναρης, Η ομάδα του Athens Video Art Festival, Γιάννης Κόσυβας, Τάσος Βαμβακάς, Έφη Πολίτη, Τάκης Νικολόπουλος, Ζωή Μπαλίκου, Δημήτρης Καρβουντζής, Μάντη Λυκερίδου ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ/ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΣΕΛΙΔΟΠΟΙΗΣΗ: Ασπασία Μπακογιάννη (aspampako@yahoo.gr) ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΕΞΩΦΥΛΛΟΥ: Αλέξανδρος Γερασίμου ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟ ΕΞΩΦΥΛΛΟΥ: Μιχάλης Μειμάρογλου ΦΛΑΣ ΜΠΑΚ: Γεωργία Ζώη ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ: Καφέ σκύλος productions (kafeskylosproductions@gmail.com) ΤΥΠΟΣ: Καφέ σκύλος productions ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ/ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΥΛΗΣ/ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ: Η ομάδα του καφέ σκύλου WEB: www.echomove.gr, www.facebook.com/pages/echomove-artisticmagazine, myspace.com/echomove, issuu.com/echomove ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ: echomovemag@gmail.com, tel (+30) 6956610300

Το περιοδικό echomove κυκλοφορεί κάθε δίμηνο από τον αστικό μη κερδοσκοπικό σύλλογο Αστικές Δράσεις. Επιτρέπεται η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή μερική ή ολική του περιεχομένου του περιοδικού με οποιονδήποτε τρόπο μόνο με τη προηγούμενη έγκριση του εκδότη.

4 2011

Kείμενο: Αλέξανδρος Γερασίμου

Ο ΓΚΡΙΖΟΣ ΟΥΡΑΝΟΣ ΒΡΟΧΕΣ ΘΑ ΦΕΡΕΙ…

χοντας ξεμείνει από διάθεση και σε περιορισμένη πνευματική κατάσταση λόγω της κούρασης από την επιστροφή με το καράβι από Μυτιλήνη και της ατέλειωτης κουβέντας με φίλους συνταξιδιώτες που οι σκέψεις μας βολόδερναν παρέα για περίπου 10 ώρες –βλέπετε είχαμε και τα μποφώρ– ...είχα για μουσική συνοδευτική υπόκρουση μερικά άλμπουμ που πρόλαβα να ξετρυπώσω από το σακβουαγιάζ λίγο πριν προλάβει κάποιος από το πλήρωμα του πλοίου να μου υπενθυμίσει ευγενικά ότι πρέπει να το αφήσω στις αποσκευές. Σκέφτηκα πως ήρθε το πλήρωμα του χρόνου για να θυμηθώ αγαπημένες συνθέσεις και πάτησα το play. «Τώρα που πέρασε το καλοκαίρι ο γκρίζος ουρανός βροχές θα φέρει» είπε η Κατερίνα Κυρμιζή εν έτει 2002 και αυτός ο στίχος νομίζω πως συνόδεψε τις σκέψεις μου στο φετινό φθινόπωρο αλλάζοντας την εικόνα του, τα χρώματα του, τις μυρωδιές του.Το παράξενο είναι πως νιώθω ένα κενό για πρώτη φορά, λες και οι μέρες του καλοκαιριού δεν στάθηκαν αρκετά δυνατές για δυναμώσουν και τις δικές μου αντοχές.Με την τραγική αβεβαιότητα που επικρατεί παντού, δεν ξέρω πραγματικά τι θα επικρατήσει στο τέλος προς το παρόν βλέπω μια αμηχανία να κόβει βόλτες δεξιά αριστερά και τους συνταξιούχους ακόμα πιο αμήχανους που βλέπουν στα γεράματα τους να τους κόβουν τις συντάξεις λες και δεν πάλεψαν ποτέ στη

Editorial?

ζωή τους, ή δεν έζησαν και καθόλου τελικά αφού τους κλέβουν κάτι απίθανοι τύποι, τύπου… Δεν γνωρίζω πραγματικά αν θα καταφέρει αυτή η χώρα να ξεφύγει από τις πολλές κατάρες που έχουν πέσει μαζεμένες σε αυτόν τον τόπο.Κατάρες που μοιάζουν άλλοτε σαν κινούμενες μάζες ανθρώπων που κινούνται απειλητικά προς τα πού όμως ; Αλήθεια να μια καλή ερώτηση που γυρεύει και μια καλή απάντηση.Ομως μαζεύτηκαν πολλές ερωτήσεις τελευταία σαν ένα μεγάλο μούδιασμα που σε αφήνει παράλυτο πνευματικά και κοινωνικά. Άλλοτε πάλι μοιάζουν σαν από αυτές τις βόμβες που λες ότι θα σκάσουν όπου να ναι αλλά αυτές παραμένουν στο περιθώριο –άγνωστο για πόσο όμωςκαι σε βάζουν στην πρίζα να ψάχνεσαι ξανά και ξανά, λες και αυτός είναι ο στόχος τους.Αφήνουν μια σιωπή να αιωρείται και το μόνο που εύχεσαι είναι να βρέξει μήπως καθαρίσει λίγο το τοπίο και κάποιος ή κάποιοι φωνάξουν δυνατά μια φράση που θα διαλύσει όλα όσα τραγικά συμβαίνουν.Τώρα ο στίχος που έχουμε διαλέξει εδώ αλλά και η ταινία κρύβουν λέξεις, έννοιες και συναισθήματα άγνωστα όμως και ξένα προς τη σημερινή εποχή δυστυχώς… Ο γκρίζος ουρανός βροχές θα φέρει από το «γυμνή από αγάπη» της Κατερίνας Κυρμιζή. (Στίχοι-μουσική: Νίκος Γρηγοριάδης, cd: Το παιδί με την κεραία, 2002, Virgin). Η παραπάνω φωτογραφία είναι καρέ της ταινίας «Ουρανός» (1962) του Τάκη Κανελλόπουλου.

2011 4

Περιεχόμενα Καλημέρα Νέα Υόρκη και Σικάγο: Οι πρώτες μπάντες Ρίγανη Acharacle (μέρος δεύτερο) Radio Esperansah! Γιόγκα Ρουμ: Ασκήσεις Γιόγκα Radio Tarifa Πενία άσματα κατεργάζεται (μέρος πρώτο…) Βάρκα (μέρος δεύτερο) Για τα πανηγύρια AVAF Chapter # 3

8 15 18 20 26 28 32 38 40 48 51

Σοβιετικός επαναστατικός κινηματογράφος (μέρος πρώτο…) 57 Χαίνηδες

Η μουσική και η δράση της ως ιδεολογικός μηχανισμός Κουκλοθέατρο Αγιούσαγια! Αριάννα Οικονόμου Art by Artemis

69 72 82 86

Urban Style Mag issues 21: εικοσιένα τεύχη αστικού στυλ… 92

Μια φωτοβολίδα!

94 100 108 106 118

Να σε δω να φοράς το καπέλο μου

124

Το ρόδι – Short Film: Μια ταινία του Χρήστου Καρτέρη (promo)

126

Σάντα- Είρηνα μέρος δεύτερο…) Μάνος Κατράκης Ψιτ…! Psin-esai? BASSAVIOLA (μέρος 4)

Κείμενο: Γιάννης Βοζίκης

Καλημέρα Ώρα δύσκολη. Και περίεργη. Τα φώτα στους δρόμους καλημερίζονται λίγο πριν σβήσουν. Σαραντάρηδες ξυπνάνε για να πάνε στη δουλειά. Σε δέκα λεπτά ξεκινάν τα λεωφορεία. Μια κρυφή κινητικότητα στην πόλη που προσπαθεί να πάρει την απόφαση να αντέξει για ακόμη μια μέρα. Τα αδέσποτα σκυλιά μυρίζουν την αγωνία και γαβγίζουν. Σε λίγο θα ζητάνε μια μπουκιά φαϊ απ τους περαστικούς. Μαζί τους κι οι αδέσποτοι άνθρωποι. Μαζί τους και τα πρεζάκια που καταντήσαν αδέσποτα. Κάπου δίπλα κι εμείς να πουλάμε εφημερίδες. Νοικοκυρές χωρίς αύριο αλλά με μπόλικο χθες θα μαγειρεύουν με φτηνά λάδια. Φως και φασαρία. Καφές και πονοκέφαλος. Λαικοπόπ επιτυχίες στα ραδιόφωνα και νεκροί μετανάστες. Καλημέρα! Καλημέρα είπα γαμώτο, δεν ακούς;.

4 2011

ΠΡΟΣΟΧH! ΕΡΓΑ ΣΤΟ ΔΗΜOΣΙΟ ΧΩΡΟ (Μια στήλη για τις τέχνες του δρόμου)

Κείμενο-Φωτ.: Σπύρος Ανδρεόπουλος

«Tell me what we’re fighting for, I don’t remember anymore… only temporary reprieve» ρμώμενη από αυτόν τον στίχο των Bad Religion, η στήλη μας επιλέγει για το παρόν τεύχος να εμβαθύνει λίγο παραπάνω στην εξέλιξη των Τεχνών του Δρόμου στον τόπο μας. Η προσέγγισή μας θα επιδιώξει να φωτίσει τη

4 2011

λειτουργία αυτής της πολύπλευρης και ιδιάζουσας μορφής καλλιτεχνικής έκφρασης, όχι τόσο μέσα από το περιεχόμενό της -την καλλιτεχνική της, δηλαδή, υπόσταση- όσο μέσω κάποιων συνθηκών που διαμορφώνουν την σύγχρονη ‘πολι-

ΠΡΟΣΟΧH! EΡΓΑ ΣΤΟ ΔΗΜOΣΙΟ ΧΩΡΟ

τιστική αγορά’. Πριν συνεχίσουμε, θέλουμε να γίνει κατανοητό πως αναγνωρίζουμε τον τρόπο λειτουργίας του ‘συμβατικού’ θεατρικού χώρου και τον καθοριστικό ρόλο που αυτός παίζει στο ελληνικό θεατρικό τοπίο. Παρ’όλα αυτά το να αναγνωρίζω κάτι δεν σημαίνει πως απροβλημάτιστα το αποδέχομαι. Αντίστοιχα δεν θεωρούμε τις Τέχνες του Δρόμου πανάκεια, απλώς πιστεύουμε πως έχουν όλα τα απαραίτητα χαρακτηριστικά που χρειάζεται μία μορφή παραστατικής τέχνης για να καλύψει το ολοένα διογκούμενο κενό επικοινωνίας μεταξύ κοινού και θεατρικής δημιουργίας. Δυστυχώς οι μη συμβατικές μορφές θεατρικής έκφρασης (Κουκλοθέατρο, Nouveau Cirque, Τέχνες του Δρόμου κ.α.) δεν έχουν καταφέρει ακόμη να εδραιώσουν μία ισχυρή παρουσία στον ελληνικό χώρο. Τουλάχιστον όχι τόσο ισχυρή ώστε να απολαμβάνουν μίας αβίαστης αποδοχής του κοινού, εφάμιλλης του κλασσικού θεάτρου και της αρχαίας ελληνικής δραματουργίας. Εδώ κάποιος μπορεί να πει πως δεν είναι απαραίτητα αυτό το ζητούμενο και εάν το εξετάσουμε από πλευράς γούστου και προτιμήσεων θα συμφωνήσουμε. Εκεί όμως που έγκειται ο ουσιαστικός προβληματισμός είναι το κατά πόσο οι υπάρχουσες διαμορφωμένες συν-

θήκες επιτρέπουν την φυσιολογική και ελεύθερη εξέλιξη μίας μορφής τέχνης έτσι ώστε να έρθει σε επαφή με το κοινό όπου και θα κριθεί αναλόγως. (Η αλήθεια είναι πως οι εμπειρίες των καλλιτεχνών του χώρου μάς δείχνουν πως είναι πιο εύκολο να ‘κερδίσεις’ το κοινό παίζοντας, από το ίδιο το να καταφέρεις να βρεθείς να παίζεις γι’αυτό το κοινό). Παρατηρώντας την ισχύουσα κατάσταση δεν μπορούμε να παραγνωρίσουμε το γεγονός πως υπάρχουν κάποιες θετικές ενδείξεις όσον αφορά στην εξέλιξη του χώρου των Τεχνών του Δρόμου. Με αργά βήματα ένα σημαντικό κομμάτι της ‘πολιτιστικής αγοράς’, οι δήμοι της χώρας μας, ξεκινάει να αφουγκράζεται και να στηρίζει τις Τέχνες του Δρόμου, προσκαλώντας μεμονωμένες παραστάσεις ή διοργανώνοντας μικρά φεστιβάλ. Μεγάλα φεστιβάλ όπως το Ελληνικό Φεστιβάλ και το Φεστιβάλ Αρχαίου Δράματος επιλέγουν στον προγραμματισμό τους παραστάσεις στο Δημόσιο χώρο ή σε μη συμβατικούς θεατρικούς χώρους, επίσης βλέπουμε μεγάλες παραγωγές κρατικών θεάτρων να εμπεριέχουν στοιχεία των Τεχνών του Δρόμου. Σίγουρα αυτά είναι μερικά θετικά παραδείγματα, πιστεύουμε όμως πως παράλληλα εγείρουν ουσιαστικά ερωτήματα. Προφανώς και η διαφορετικότητα αυτής της μορφής τέχνης

ΠΡΟΣΟΧH! EΡΓΑ ΣΤΟ ΔΗΜOΣΙΟ ΧΩΡΟ

είναι ελκυστική για τους διοργανωτές και έχουν κάθε λόγο να θέλουν να την εντάξουν στις δραστηριότητές τους, όσο όμως παράλληλα δεν αναπτύσσεται και δεν ισχυροποιείται η ίδια η υπόσταση αυτού του χώρου, μήπως κινδυνεύει να αφομοιωθεί και να εδραιωθεί ως άλλο ένα μέσο διασκέδασης και εντυπωσιασμού; Εάν οι ίδιοι οι δημιουργοί των Τεχνών του Δρόμου και του Δημόσιου χώρου δεν οριοθε-

2 2011

τήσουν το πεδίο δράσης τους, δεν επικεντρωθούν στο να επικοινωνήσουν και να διαφυλάξουν τα χαρακτηριστικά του, μήπως έτσι χάνουν πολύτιμο χρόνο από την πορεία που θα τους οδηγήσει στο να βιοπορίζονται από τη δουλειά τους και να απολαμβάνουν εξίσου με τους συναδέλφους του χώρου του συμβατικού θέατρου, την προσβασιμότητα στο κοινό. Επίσης εδώ θα μπορούσε κάποιος να παρέμβει

ΠΡΟΣΟΧH! EΡΓΑ ΣΤΟ ΔΗΜOΣΙΟ ΧΩΡΟ

λέγοντας πως το κοινό είναι διαθέσιμο ανά πάσα ώρα και στιγμή και πως όποιος θέλει μπορεί να βγει να το συναντήσει. Σίγουρα η παραπάνω θέση είναι αδιαμφισβήτητη. Ας την εξετάσουμε όμως και από μία άλλη σκοπιά. Μέσα στην καλοκαιρινή περίοδο του 2011: α) Έλαβε χώρα το 3ο Διεθνές Φεστιβάλ Δρόμου της Αθήνας, το οποίο δεν κατάφερε να προσελκύσει το εγχώριο καλλιτεχνικό δυναμικό εξαιτίας της αδυναμίας του να καλύψει έστω και στοιχειωδώς τις αποζημιώσεις των συμμετεχόντων, και αυτό γιατί η οικονομική στήριξη που δέχεται από την πολιτεία είναι μηδαμινή. β) Κατά τη διάρκεια ενός φεστιβάλ κουκλοθεάτρου στην Κέρκυρα η αστυνομία συνέλαβε καλλιτέχνες επειδή δεν είχαν αγοράσει την άδεια για να παρουσιάσουν την παράστασή τους στο Δημόσιο χώρο. γ) Προετοιμάζεται η 4η Μέρα Δρόμου (βλέπε Echomove #01), πρωτοβουλία η οποία διοργανώνεται και στηρίζεται αποκλειστικά από τους ίδιους τους καλλιτέχνες. Πιστεύουμε πως από όλα τα παραπάνω προκύπτει το εξής συμπέρασμα: Όντας καλλιτέχνης που επιλέγει τις Τέχνες του Δρόμου και το Δημόσιο χώρο ως πεδίο έκφρασης και δράσης είσαι ελεύθερος να δημιουργείς εάν και εφόσον το αντέχει η τσέπη σου. Και αυτό πάλι θα ήταν δεκτό αν η αγορά και τα πολιτιστικά ρεύματα λειτουργούσαν επί

ίσοις όροις. Αν δηλαδή η οποιαδήποτε δημιουργία τέτοιου ύφους θα μπορούσε να κινηθεί χωρίς να χρειάζεται να φέρει ως τίτλο αυτόν κάποιας αρχαίας ελληνικής τραγωδίας ή άλλου έργου κλασσικού ρεπερτορίου, να έχει αναγνωρίσιμους ηθοποιούς ως πρωταγωνιστές και είκοσι ευρώ εισιτήριο έτσι ώστε να πειστεί ο θεατής-αποδέκτης πως αυτό που πρόκειται να παρακολούθησει θα αξίζει επείδη το ακριβοπλήρωσε, όπως επίσης το να μη θεωρείται μονόδρομος η σχεδόν εθελοντική πιά, συμμετοχή στα μεγάλα φεστιβάλ μόνο και μόνο για να καταφέρει ο καλλιτέχνης να καθήσει στο ‘τραπέζι των μεγάλων’ για να αναδείξει το έργο του. Και επειδή δεν μας ταιριάζουν οι αφορισμοί, ας το κάνει, έχοντας όμως κατά νου πως με αυτόν τον τρόπο συμβάλλει εξίσου στην αναγνώριση του χώρου του και πως κάθε τέτοια κίνηση φέρνει την τέχνη του, και των συνοδοιπόρων του, πιο κοντά στον κόσμο. Για να μην καταγραφεί το άρθρο ως κάποια μορφή γκρίνιας και αυτο-περιθωριοποίησης του χώρου των Τεχνών του Δρόμου επισημαίνουμε πως δεν λειτουργούμε και σίγουρα δεν αισθανόμαστε οι ‘φτωχοί συγγενείς’ της ελληνικής θεατρικής αγοράς. Αντιθέτως θεωρούμε πως ο δρόμος του Δρόμου είναι μάλλον δυσκολότερος από την πεπατημένη και είναι

2011 2 4

ΠΡΟΣΟΧH! EΡΓΑ ΣΤΟ ΔΗΜOΣΙΟ ΧΩΡΟ

καθήκον μας να προσπαθήσουμε να κρατήσουμε ζωντανό αυτό το ρεύμα. Και αυτή η ευθύνη είναι καθαρά δική μας. Να μην ξεχάσουμε πως το πιο σημαντικό πράγμα στο θέατρο είναι η ουσιαστική συνεύρεση και πως μια πλατεία ή ένα

2 2011

εγκαταλελειμμένο εργοστάσιο γεμάτα τέχνη και ανθρώπους που μοιράζονται μία στιγμή είναι πιο πάνω από την έννοια της θεατρικής παράστασης. Είναι η ελεύθερη έκφραση, ζωντανή, παλλόμενη και ανθρώπινη

H JAZZ ΣΤΟ ΧΑΡΤΙ

Κείμενο: Παναγιώτης Βέτσικας

Νέα Υόρκη και Σικάγο Οι πρώτες μπάντες Η ιστορία της jazz μπορεί να ξεκινά από τη Νέα Ορλεάνη στις αρχές του 20ου αιώνα, αλλά η μουσική κυριολεκτικά απογειώθηκε στις αρχές του 1920 όταν ο Louis Armstrong άφησε τη Νέα Ορλεάνη για να δημιουργήσει μια επαναστατική νέα μουσική στο Σικάγο. Ταυτόχρονα, η μετακίνηση καλλιτεχνών προς τη Νέα Υόρκη οριστικοποίησε τη μετακίνηση από το Νότο προς το Βορρά.

σκηνών σε πατάρια (loft venues), καλλιέργησαν ένα καινούργιο είδος “σκληρής” και άμεσης avant-garde μουσικής, με ηγετικές μορφές όπως τον σαξοφωνίστα Fred Anderson.Στη Νεα Υόρκη, οι εμφανίσεις σε πατάρια περιλάμβαναν μια μεγάλη ποικιλία μουσικών, κυρίως στις δεκαετίες ‘70 και ‘80, τόσο διαφορετικών μεταξύ τους, όπως π.χ. τον Sam Rivers και τους World Saxophone Quartet.

Το Σικάγο πήρε τη μουσική της Νέας Ορλεάνης και την έκανε “καυτή”, κυρίως με τα συγκροτήματα Hot Five και Hot Seven του Louis Armstrong, αλλά και με άλλους σημαντικούς μουσικούς.Ανάμεσα τους και ο κλαρινετίστας Benny Goodman.

Yπήρχε βέβαια και η εποχή που οι “δειναυροι” της jazz (τα big bands) περιόδευαν τον κόσμο.Ήταν η εποχή του swing. Οι πρώτες μπάντες του swing δημιουργήθηκαν αρχές της δεκαετίας του ‘20 και τιμές για τη δημιουργία τους πρέπει να αποδοθούν στον αρχηγό και ενορχηστρωτή Fletcher Henderson.

Ο Αrmstrong και ο Goodman μετανάστευσαν τελικά στη Νέα Υόρκη και μετέτρεψαν τη πόλη στην jazz πρωτεύουσα του κόσμου.Και ενώ το Σικάγο ήταν κέντρο ηχογραφήσεων, η Νέα Υόρκη μετατράπηκε σε κέντρο όχι μόνο ηχογραφήσεων αλλά και εμφανίσεων, με μυθικά κλαμπ όπως το Minton‘s, το Cotton Club και το Village Vanguard και σκηνές όπως το Carnegie Hall.To bebop γεννήθηκε στη Νέα Υόρκη με εξέχουσες μορφές τον Charlie Parker, τον Dizzy Gillespie και τον Thelonious Monk. Στη δεκαετία του ‘60, οι εναλλακτικές ευκαιρίες εμφανίσεων επέτρεψαν να βγεί στην επιφάνεια ακόμα πιό δημιουργική μουσική και στις 2 πόλεις. Στο Σικάγο, η δημιουργία του AACM (Σωματείο για την προώθηση δημιουργικών μουσικών) και μια ποικιλία μουσικών

Δημιουργώντας τμήματα με τρομπέτες, τρομπόνια, σαξόφωνα και ρυθμούς, ο Henderson και άλλοι ενορχηστρωτές κατάφεραν να δημιουργήσουν μουσική πολλών χρωμάτων και κλιμάκων, ύφους και δύναμης. Την ίδια περίπου εποχή, ο Duke Ellington άρχισε να διευρύνει τα μικρά του σχήματα σε μεγαλύτερες μπάντες.Η μουσική big band είχε βρεί τον συνθέτη και ενορχηστρωτή της. Οι πρώτες ηχογραφήσεις των Henderson και Ellington εμφανίστηκαν το 1931. Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του ‘30 οι μπάντες του Earl Hines, του Benny Carter και κυρίως του Count Basie, διεύρυναν την ποικιλία των ήχων που έπαιζαν οι μεγάλες μπάντες. Περισσότερα όμως για την εποχή big band στο επόμενο άρθρο.

2011 4

AGRIA MENTA

Κείμενο, φωτογραφία: Μαρία Τριζέλλη

Ρίγανη ρίγανη είναι ένα από τα πιο γνωστά βότανα που χρησιμοποιούνταν από πολύ παλιά αφού έχει πάρα πολλές χρήσεις.Ακόμα και οι κυνηγοί τη χρησιμοποιούσαν γεμίζοντας την κοιλιά των λαγών που σκότωναν για να διατηρηθούν μέχρι να επιστρέψουν στο σπίτι τους με το θήραμα τους μιας και έχει αντισηπτικές ιδιότητες. Είναι ένα φυτό που συναντάμε σε πετρώδη και άγονα εδάφη. Φυτρώνει με τις πρώτες βροχές και ανθίζει από το Μάιο μέχρι το Σεπτέμβριο ανάλογα με το υψόμετρο που βρίσκεται καθώς και την ποικιλία της. Εδω στο νησί της Λέσβου έχουμε δυο είδη ρίγανης και θυμάρι που είναι συγγενικό της είδος. Η καλύτερη εποχή για τη συγκομιδή της ρίγανης είναι όταν το φυτό είναι ανθισμένο, οπότε και το άρωμα του είναι πολύ δυνατό. Αφού μαζευτεί απλώνεται για να ξεραθεί σε δροσερό μέρος γιατί αν εκτεθεί στον ήλιο σκουραίνει το χρώμα της. Οταν ξεραθεί απομακρύνουμε τα ξυλαράκια για να χρησιμοποιήσουμε τα φύλλα και τα άνθη στη μαγειρική. Αφου λοιπόν καθαριστεί από τα ξυλάκια πρέπει να τριφτεί και να γίνει πολύ λεπτή. Οι χρήσεις της είναι πάρα πολλές και εκτός

απο τη μαγειρική που είναι και η πιο γνωστή παρασκευάζεται από αυτή αφέψημα. Σε κρεατικά, ψητά, κοτόπουλα, ψάρια δίνει ξεχωριστή γεύση και μυρωδιά. Όμως και το αιθέριο έλαιο της ρίγανης χρησιμοποιείται σαν φάρμακο από τους ομοιοπαθητικούς γιατρούς μαζί με άλλα συστατικά από βότανα καθώς και στο μπάνιο αν ρίξουμε 5-6 κλαράκια καταπραινει και τονώνει το σώμα. Ως αφέψημα μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη γαστρική ατονία, την ευκοιλιότητα (χωρίς ζάχαρη) και σαν αποχρεμπτικό των πνευμόνων. Εξαιρετική λοσιον για τους πόνους των ρευματισμών παρασκευάζεται με τη μίξη αιθέριου έλαιου, ρίγανης και αλκοόλης δεντρολίβανου. 2011 4

ALCALICAS PHOTOS

Φωτογραφία: Alcalica

Πόλη: Ardnamurchan Lighthouse, Acharacle, Scotland (Mέρος δεύτερο…)

....................

4 2011

ALCALICAS PHOTOS

2011 4

ALCALICAS PHOTOS

4 2011

ALCALICAS PHOTOS

2011 4

ALCALICAS PHOTOS

4 2011

C'est reparti pour le live de Radio Esperanzah Depuis ce jeudi 13 heures et jusqu’à dimanche 2 heures du matin, toute l’équipe de Radio Esperanzah! est en place dans l’abbaye de Floreffe pour vous faire vivre en direct l’ambiance des 10 ans de ce festival pas comme les autres :

2 2011

Esperanzah! Monteur, techniciens, animateurs, photographes, scripts, reporters, la fine équipe se retrouve pour quasi quatre jours de live, de débat, de bon son, de bon sens. À vos casques !

Επιμέλεια: Η ομάδα του καφέ σκύλου

ΡΑΔΙΟΦΩΝΟ

2011 4

ΓΙΟΓΚΑ ΡΟΥΜ

Κείμενο: Αλεξάνδρα Κανάκη

Ασκήσεις Γιόγκα …Και εκεί που απολαμβάναμε το καφεδάκι μας, ένα καλοκαιριάτικο σούρουπο στην Ερεσό, μου πετάνε την ιδέα οι φιλενάδες μου: “δεν κάνουμε καμιά άσκηση;” Και κάναμε… δεν χρειάστηκαν παραπάνω από 15 λεπτά της ώρας για να νοιώσουμε κάποια από τα οφέλη της γιόγκα. Τι φαντάζεται όμως ο καθένας, ακούγοντας για άσκηση γιόγκα; Μήπως είναι πολύπλοκη και δύσκολη, όπου πρέπει να δεθεί κανείς κόμπο, ή μήπως είναι αυτό που κάποιοι κάθονται οκλαδόν, επαναλαμβάνοντας την συλλαβή ΩΜ; Και, αλήθεια, τι είναι αυτό που έχει σημασία στις ασκήσεις γιόγκα; Τα νέα είναι ευχάριστα για κάποιον που αναζητά αρμονία και ισορροπία μέσα από το σύστημα της γιόγκα: Ιδιαίτερη σημασία έχει να εφαρμόζει έστω και δυο τρείς από τις πολλές ασκήσεις, απόλυτα συγκεντρωμένος στην αναπνοή του και σε αυτό που κάνει. Η επιλογή των ασκήσεων εξαρ-

4 2011

τάται από τον χαρακτήρα του καθενός, τι του αρέσει, τι ανάγκες έχει. Υπάρχουν ασκήσεις και τεχνικές για όλους: για αυτόν που βαριέται, για αυτόν που δεν έχει χρόνο, για αυτόν που δεν μπορεί να συγκεντρωθεί, για αυτόν που έχει άγχος, ακόμα και για αυτόν που θέλει γρήγορο αερόβιο πρόγραμμα, όπως και γι αυτούς που επιθυμούν να εμβαθύνουν στο σύστημα. Οι δυναμικές ασκήσεις δεν είναι πραγματική γιόγκα. Είναι αρχικές στάσεις που κάνουν το σώμα πιο ευλύγιστο. Στις δυναμικές ασκήσεις το σώμα κινείται σε αρμονία με την αναπνοή και κάθε κίνηση έχει την αντίστοιχη εισπνοή-κράτημα-εκπνοή. Είναι κατάλληλες για αρχάριους. Οι δυναμικές ασκήσεις είναι χρήσιμες σε αρχάριους για εκτόνωση, για να αυξήσουμε την ευκαμψία, για να ζεσταθεί το σώμα, όταν κάνει κρύο, σε όσους δυσκολεύονται στην συγκέντρωση, όταν υπάρχει κούραση ή εκνευρισμός, σε εκδήλωση κατάπτωσης, νοητικής δυ-

ΓΙΟΓΚΑ ΡΟΥΜ σλειτουργίας ή κατάθλιψης, για πρωινή αποτοξίνωση. Η γιόγκα κανονικά έχει μόνο στάσεις. Στατικές λοιπόν ασκήσεις είναι εκείνες οι στάσεις που παίρνουμε και κρατάμε όλο και περισσότερο χρόνο, όσο περνά ο καιρός. Η στάση πρέπει να είναι σταθερή, ευχάριστη και, μέσα σ’ αυτήν, η αναπνοή αργή και βαθιά (Εγχειρίδιο Δασκάλων Γιόγκα, Εκδ. Αρμονική Ζωή, 1991). Οι στατικές ασκήσεις είναι χρήσιμες το βράδυ για περισσότερη συγκέντρωση, όταν κάνει ζέστη, σε προχωρημένους μαθητές, σαν προετοιμασία για διαλογισμό. Ένα μάθημα γιόγκα, καλό είναι να είναι προσαρμοσμένο στους μαθητές στους οποίους απευθύνεται. Το ιδανικό είναι να είναι μοιρασμένοι, ανάλογα με την εμπειρία τους. Παρ όλα αυτά αν, σε μια αίθουσα, έχουμε αρχάριους μαζί με προχωρημένους, θα μπορούσαν κάποιες ασκήσεις να συμπίπτουν, αφού μπορούν να γίνουν δυναμικά αλλά και στατικά, έτσι ώστε να κάνουν την άσκηση δυναμικά οι αρχάριοι αλλά και οι προχωρημένοι να μη βαριούνται. Προτεινόμενες ασκήσεις σε τάξη αρχαρίων: 1) όρθια χαλάρωση, 2) τεντώματα απάνω, 3) περιστροφές κεφαλής, 4) κάμψεις (μπρος-πίσω-πλάγια), 5) αιώρα, 6) αναπνοή χαιρετισμού, 7) γάτα, 8) χαιρετισμός στη γη, 9) στάση προσευχής, 10) καθιστή συστροφή, 11) ψάρι, 12) μισή γέφυρα, 13) άρσεις ποδιών, 14) ακρίδα, 15) κόμπρα, 16) απελευθέρωση αερίων, και 17) αναπνοές (κοιλιακή, πλευρική, θωρακική, πλήρης, γλωττιδική, διπλάσια εκπνοή, γαλήνια, τρίγωνη, τετράγωνη). Η τάξη προχωρημένων μπορεί επίσης να έχει κάποιες απ’ αυτές τις στάσεις, όπως και πιο δύσκολες (ισορροπίας ή ευλυγισίας), η διαφοροποίηση είναι στον χρόνο παραμονής. Ας περιγράψουμε, όμως, μερικές δυναμικές ασκήσεις, πολλές από τις οποίες μπορούν να χρησιμοποιηθούν και στατικά: Χρησιμοποιούμε αργή βαθιά γλωττιδική αναπνοή (ακούγεται σαν ένα ελαφρύ ροχαλητό στη βάση του λαιμού), δίνουμε σημασία στην αργή αρμονική κίνηση, στα όρια του σώματος και στην παρατήρηση. Ο συντονισμός αναπνοής και κίνη-

σης έρχεται στην πορεία της εξάσκησης. Στάση όρθιας χαλάρωσης: Σπονδυλική στήλη ευθεία και κάθετη, σαγόνι παράλληλο με το πάτωμα, στήθος έξω, ώμοι και χέρια χαλαρά κοιλιά μέσα και κόκκυγας προς τα κάτω. Η αναπνοή είναι βαθιά, ρυθμική και αργή και, καθώς συγκεντρωνόμαστε σ’ αυτήν, φεύγει η ένταση. Περιστροφές κεφαλιού: Όχι γρήγορες στροφές. Σεβασμός στα όρια των μυών του αυχένα. Η ρυθμική αναπνοή που συνοδεύει την στροφή βοηθά στην συγκέντρωση. Βελτιώνεται η όραση, μειώνεται η πίεση των ματιών και ηρεμούν πονοκέφαλοι και ενδεχόμενα προβλήματα ρευματισμών, αρθριτικών και δυσκοιλιότητας. Τέντωμα προς τα πάνω: Όσοι χάνουν την ισορροπία τους ας προσηλώσουν το βλέμμα σε ένα σημείο. Τεντώνουμε ένα-ένα χέρι ξεχωριστά και αναπνέουμε ελεύθερα αρχικά, μέχρι να εξοικειωθούμε με την κίνηση. Η σπονδυλική στήλη τεντώνεται προς τα πάνω, ανοίγουν τα μεσοσπονδύλια διαστήματα και οι μυς της πλάτης, του λαιμού και των χεριών. Οι πόνοι της πλάτης ανακουφίζονται και βελτιώνεται η στάση. Πλάγια κάμψη: Προσοχή: - όχι λύγισμα γονάτων – όχι κάμψη του κορμού μπρος ή πίσω – τα χέρια ίσια και παράλληλα κοντά στα αυτιά. Εισπνέουμε ενώ παίρνουμε θέση και κρατάμε τον αέρα μέσα όσο διαρκεί η στάση. Τεντώνονται τα πλάγια τοιχώματα της κοιλιάς, ελαττώνει το πάχος σ’ αυτό το σημείο, διεγείρει τα νεφρά και τα άλλα όργανα, βοηθά στην αποτοξίνωση και καθαρίζει τα δερματικά προβλήματα. Όρθια συστροφή ή ‘στάση τρίγωνο’: Προσοχή πως στρέφονται οι γοφοί και πως λυγίζονται τα γόνατα. Συστρέφει την σπονδυλική στήλη φέρνοντας ευλυγισία στον οσφυϊκό σπόνδυλο και το ιερό οστό. Επίσης, διεγείρει τα νεφρά. Η Αιώρα: Αφήνουμε την φόρα της κίνησης να μας ξαναφέρει πίσω, δίνοντας έτσι μια στροφή στον σπόνδυλο τις κρύες μέρες. Η κίνηση γίνεται πιο γρήγορα με εκπνοή την ώρα της συστροφής. Κλείνουμε τα μάτια, αφού ολοκληρώσουμε, νοιώθουμε τη ροή της ενέργειας σ’ όλο το σώμα. Πολύ ευεργετική άσκηση για την ευλυγισία της

2011 4

ΓΙΟΓΚΑ ΡΟΥΜ σπονδυλικής στήλης, προετοιμάζει για την συστροφή (τορσιόν), διορθώνει την ευθυγράμμιση όλης της σπονδυλικής στήλης, ιδιαίτερα στο κάτω τμήμα. Συστήνεται για προβλήματα σε συκώτι, νεφρά και σπλήνα. Το φίδι: Από πρηνή θέση χέρια παράλληλα με το σώμα. Με εισπνοή σηκώνουμε συγχρόνως χέρια και πόδια, το κεφάλι παραμένει στην ευθεία της σπονδυλικής στήλης. Με εκπνοή κατεβαίνουμε, μετά από 3-4 επαναλήψεις χαλαρώνουμε κοιλιά, πόδια και μέση. Δίνει ευλυγισία και κάνει ένα είδος μασάζ στην σπονδυλική στήλη. Αυξάνει την νευρική και πρανική ροή στο σώμα. Κάμψη εμπρός και πίσω: Προσοχή σε όσους ζορίζονται και όσους υποφέρουν από πόνους στην πλάτη ή δισκοπάθεια. Η αναπνοή είναι διαφραγματική και φυσιολογική και η κίνηση από την ισχιακή κλείδωση με την σπονδυλική στήλη ευθεία. Μοιάζει πολύ με την τσιμπίδα και προετοιμάζει για αυτήν. Το κεφάλι, τα μάτια, ο λαιμός και οι ώμοι δέχονται περισσότερο αίμα, οξυγόνο και θρεπτικές ουσίες, κερδίζοντας χαλάρωση και ανανέωση. Η σπονδυλική στήλη τεντώνεται και ευθυγραμμίζεται, οι μυς των ποδιών τεντώνονται και απελευθερώνεται η ένταση της χώνευσης. Η πίεση της κοιλιάς διεγείρει τα όργανα της πέψης και βοηθά στην καλή τους λειτουργία. Άρσεις ποδιών: Στην αρχή ένα-ένα πόδι λυγισμένο και, μετά από ένα μήνα άσκησης, έναένα πόδι τεντωμένο και κατόπιν και τα δυο πόδια μαζί. Αμφισβητείται αν πρέπει να γίνεται η εισπνοή με άρση ή η εκπνοή με άρση. Ευκολότερη είναι η εισπνοή κατά την προσπάθεια. Η κίνηση όμως στο διάφραγμα γίνεται με περισσότερη αρμονία με εκπνοή όταν σηκώνουμε το πόδι και εισπνοή όταν το χαμηλώνουμε. Δυναμώνει την κοιλιά και τους μυς της μέσης, τονώνει το πεπτικό σύστημα, βοηθά στην ελάττωση του λίπους στην περιοχή. Ωφέλιμη άσκηση για όσους έχουν προβλήματα μέσης. Δυναμική συστροφή: Στην αρχή, και όταν έχει κρύο, δυναμικά. Προσοχή στους ώμους, πρέπει να είναι στην ίδια ευθεία. Εξαιρετική

4 2011

άσκηση για προβλήματα της σπονδυλικής στήλης, χαλαρώνει την μέση, τεντώνει τα πλευρά. Άσκηση αερίων: Εισπνοή και, εκπνέοντας, σηκώνουμε το κεφάλι και πιέζουμε τους μηρούς στο στήθος. Συστήνεται πριν την λαμπάδα ή το άροτρο. Απελευθερώνει από την ένταση της κοιλιάς γιατί απομακρύνει τα περιττά αέρια από το πεπτικό σύστημα, χαλαρώνει τους μυς της κοιλιάς και βοηθάει όσους υποφέρουν από δυσκοιλιότητα. Άρσεις κοιλιακών μυών: Από ύπτια θέση με λυγισμένα γόνατα και πέλματα στους γλουτούς, με εκπνοή ανασηκώνουμε ωμοπλάτες, έχοντας τα χέρια πίσω από το κεφάλι, με ανοιχτούς αγκώνες (πάνω κοιλιακοί). Άρσεις ποδιών στην αρχή εναλλάξ, κατόπιν και τα δυο για κάτω κοιλιακούς. Είναι καλές ασκήσεις για προθέρμανση και προετοιμασία για πιο δύσκολες στάσεις. Διεγείρονται τα όργανα της πέψης και ελαττώνει την νωθρότητα του πεπτικού. Η ένταση, ο φόβος, ο θυμός και η ανησυχία απελευθερώνονται γιατί η άσκηση ανοίγει τους συγκινησιακούς φραγμούς. Γάτα: Μια από τις πιο εφαρμόσιμες ασκήσεις της γιόγκα και σε άλλα συστήματα γυμναστικής. Γυμνάζει την μέση με τύλιγμα και ξετύλιγμα της σπονδυλικής στήλης. Εισπνέοντας κρατάμε επίπεδη την κοιλιά και την πλάτη και παράλληλες με το πάτωμα. Κατά την εκπνοή κυρτώνουμε και το κεφάλι έρχεται ανάμεσα στα χέρια. Κόμπρα: Μπορεί να εφαρμοστεί και δυναμικά: από πρηνή θέση οι παλάμες δίπλα στο στήθος, οι αγκώνες στα πλευρά, με εισπνοή, άρση της ωμοπλάτης και, με εκπνοή, επαναφορά. Συνηθισμένο λάθος είναι όταν ο λαιμός πέφτει αδέξια ανάμεσα στους ώμους, ενώ οι ώμοι πρέπει να απομακρύνονται από το κεφάλι και να είναι ίσιοι έτσι ώστε η έκταση της σπονδυλικής στήλης να γίνεται στο μέγιστο.

Κείμενο, μτφρ: Κατερίνα Χατζή, Φωτογραφία: www.myspace.com/radiotarifaworldcircuit

ΜΟΥΣΙΚΟ ΧΩΡΙΟ;

Ιβηρικό ταξίδι σε όλο τον κόσμο… Οι Radio Tarifa είναι ένα συγκρότημα που εδρεύει στην Ισπανία και μέσω της μουσικής του καταφέρνει να συνδυάζει ετερόκλητα είδη έκφρασης και ηχητικής προέλευσης.Για όσους αναρωτιούνται τι σημαίνει το όνομα τους, Cape Tarifa είναι το σημείο της Ισπανίας που είναι πιο κοντά στην Αφρική. Σύμφωνα με την ομάδα: “Tarifa είναι μια πόλη στα σύνορα και πάνω απ 'όλα, μπαλκόνι της Μεσογείου".Kατά κόσμον Radio Tarifa είναι ένα από τα μουσικά στυλ της Ιβηρικής Χερσονήσου (flamenco, αραβο-Ανδαλουσιανά, μεσαιωνική και Καστιλιάνικη μουσική) όπου εκτυλίσσονται μελωδίες και μια εμπλουτισμένη ρυθμική βάση που στηρίζεται η συνέχιση του διαλόγου μεταξύ των κρουστικών οργάνων, των ξύλινων πνευστών, των έγχορδων οργάνων καθώς και του έτερου μουσικού οργάνου της φωνής. Δημιουργήθηκαν στα τέλη της δεκαετίας του 80 από τρείς μουσικούς : Fain Sanchez Dueñas - darbuka, plato, backing vocals, Benjamin Escoriza - vocals και Vincent Molino - ney, crumhorn, poitou oboe.Το όνομα που διάλεξαν για να εκφράσουν, να εκφραστούν και να αφουγκραστούν οι ίδιοι τα ιδιώματα και τις καταβολές των μουσικών τους αντιλήψεων και δράσεων μόνο τυχαίο δεν είναι. Το σύνολο και η φιλοσοφία της ομάδας πρωτόσκασε στη παγκόσμια δισκογραφία το 1993 δίνοντας το υπέροχο και αναπάντεχο μείγμα «Rumba Argelina» …δείχνοντας έτσι ένα δείγμα για το τι θα επακολουθήσει.Αλλωστε αυτό που προκύπτει κάθε φορά είναι άκρως ενδιαφέρον και σίγουρα πολύ ιδιαίτερο.Μέσω της συγκεκριμένης δουλειάς όλοι όσοι την έχουν ακούσει, σίγουρα

έχουν μεταφερθεί νοερά σε κάμποσες χώρες.Ισως φαντάζει παράξενο αλλά η μουσική παιδεία –που δεν βγαίνει απαραίτητα από τα Ωδεία- αυτής της ομάδας αποτυπώνεται σε ηχοχρώματα που βγαίνουν από πρωτότυπες συνθέσεις.Οι πρωτότυπες αυτές συνθέσεις βγαίνουν από τη χρήση πρωτότυπων οργάνων και πάει λέγοντας. Χρησιμοποιούν μουσικά μέσα που έπαιζαν στην αρχαία Αίγυπτο (νέι: ένα φλάουτο από ζαχαροκάλαμο) και άλλα από την κλασική ελληνική και ρωμαϊκή εποχή (όργανα της Μεσογείου όπως τα ξύλινα όμποε ή αρμόνιο), συνδυάζοντάς τα με σύγχρονα μέσα, όπως το σαξόφωνο ή το ηλεκτρικό μπάσο. Επίσης η άποψη τους δίνεται μέσα από τη χρήση οργάνων όπως το Derbuka, Ney ή το Ud με μεσαιωνικά όργανα όπως το Cromorno ή ανατολίτικα όπως το Bansuri - ινδικό φλάουτο και το Hindu. Ένα πανηγύρι από αρμονίες, ρυθμολογίες και ηχοχρώματα που ξέφυγαν από τα σύνορα της Ισπανίας και ταξίδεψαν σε όλο τον κόσμο, σε πάρα πολλές μουσικές σκηνές.Γερμανία, Ιταλία, Γαλλία, Ηνωμένο Βασίλειο, Ιρλανδία, Βέλγιο, Ελβετία, Ολλανδία, Πορτογαλία, Σουηδία, Φινλανδία, Νορβηγία , Δανία, Λουξεμβούργο, Ουγγαρία, Σλοβενία, Αυστρία, Ελλάδα, Τουρκία, Μαρόκο, Αίγυπτο, Παλαιστίνη, Αυστραλία, Νέα Ζηλανδία, Βραζιλία, Κολομβία, Μεξικό, Καναδά και Ηνωμένες Πολιτείες είναι οι χώρες που ακούστηκαν οι ιδέες των Radio Tarifa και συνάντησαν κοινό από όλα τα μήκη και πλάτη της γης.Ακριβώς όπως και ο πλουραλισμός της μουσικής τους, μια μουσική που λες και φτιάχτηκε για να αγκαλιάσει αισθητικά και πολιτισμικά όλη τη γη.

2011 4

Text, translation: Katerina Xatzis, Photography: www.myspace.com/radiotarifaworldcircuit

Music Village?

Iberian trip around the world... The Radio Tarifa is a band based in Spain and through its music manages to combine different types of expression and sound. For those who wonder what their name means, Cape Tarifa is the point of Spain which is closer to Africa. According to the group: "Tarifa is a town on the border line and, above all, the balcony of the Mediterranean." For most the Radio Tarifa is one of the musical styles of the Iberian Peninsula (flamenco, Arab-Andalusian, Castilian and medieval music) where melodies and a rich rhythmic base are unfolded. In that is supported the continuation of dialogue between the percussive instruments, woodwind instruments, the stringed instruments and the other musical instrument of voice.

tally to some countries. Maybe, it seems strange, but music education-not necessarily out of the conservatories, the group’s is revealed in timbres that come from original mixes. The original compositions, come from using original instruments and so on.

Created in the late 80's by three musicians: Fain Sanchez Dueñas - darbuka, plato, backing vocals, Benjamin Escoriza - vocals and Vincent Molino - ney, crumhorn, poitou oboe. The name they chose to express , to speak and listen the same idiomatics and origins of their musical perceptions and actions are not just random. The whole and the philosophy of the team in the world appeared to albums in 1993 giving the wonderful and unexpected mixture of «Rumba Argelina» ... thus showing a sample of what is going to happen. What is more, what occurs every time it is very interesting and certainly not often. Through this work everyone that has heard it , they are certainly transported men-

A celebration of harmonies, rhythms and timbres that escaped from the border of Spain and traveled around the world, in too many musical scenes.Germany, Italy, France, United Kingdom, Ireland, Belgium, Switzerland, Netherlands, Portugal, Sweden, Finland , Norway, Denmark, Luxembourg, Hungary, Slovenia, Austria, Greece, Turkey, Morocco, Egypt, Palestine, Australia, New Zealand, Brazil, Colombia, Mexico, Canada and the United States are the countries that heard the ideas of Radio Tarifa and met public from all corners of the world. Exactly like pluralism of their music, a music that was made as if to embrace the aesthetic and cultural whole earth.

They use musical instruments played in ancient Egypt (ney: a cane flute) and others from classical Greek and Roman era (instruments of the Mediterranean as the wooden oboe and organ), combining them with modern instruments like the saxophone or electric bass . Also, their view is through the use of instruments such as Derbuka, Ney Ud or with medieval instruments like the oriental or Cromorno like Bansuri - Indian flute and the Hindu.

2011 4

ΤΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΕΝΟΣ ΜΠΟΥΖΟΥΚΤΣΗ

Κείμενο: Γιώργος Σταυρακέλλης

Πενία άσματα κατεργάζ (Μέρος πρώτο) Κρίση ...πόσο μας έχει απασχολήσει και πόσο άλλαξε την ζωή μας από τότε που πρωτακούσαμε για την παγκόσμια και μετά άρχισαν τα όργανα και στο δικό μας πάλκο και να δούμε πότε θα σχολάσουν... Ο Ελληνας ξέρει από κρίση μιας και δεν είναι η πρώτη φορά που χτυπάει την πόρτα του και μπουκάρει μέσα. Τεράστιο ενδιαφέρον παρουσιάζει πώς δέχτηκαν και πως αντιμετώπισαν οι συνθέτες-στιχουργοί την αντίστοιχη κρίση που έπληξε την χώρα κατά την περίοδο 1929-1935, περίοδο η οποία ήταν και η πιο αυθεντική και παραγωγική του ρεμπέτικου. Οι συνθέτες πήραν τα όπλα τους αναπτύσσοντας το θέμα σε όλες του τις πλευρές. «Οι φόροι και τα κόμματα φέραν αυτήν την κρίση που κάνανε τον άνθρωπο να μην μπορεί να ζήσει....» Ο Κώστας Ρούκουνας δίνει άμεσα τον αίτιο χωρίς υπονοούμενα και λοιπά με το τραγούδι του κρίσις (1933), στην πρώτη επιθετική γραμμή παράλληλα ακολουθεί ο Μάρκος Βαμβακάρης ο οποίος συμπληρώνει.... «Όσοι γενούν πρωθυπουργοί όλοι τους θα πεθάνουν τους κυνηγάει ο λαός για τα καλά που κάνουν βάζω υποψηφιότητα πρωθυπουργός να γίνω να κάθομαι μερόνυχτα να τρώω και να πίνω.» (Ο Μάρκος υπουργός) 1933. Ο αντίκτυπος μιας οικονομικής δυσχέρειας είναι πολλαπλός με αρκετές πτυχές. «Μια μικρούλα μ έχει μπλέξει στο χορό θέλω για να παντρευτώ και δε μπορώ άντε πλάκωσ η αναδουλειά κι αψιλίες έχω ρε παιδιά αχ αυτά τα έρημα λεφτά μου χαλάνε το σεβντά» με τις αψιλίες (1935) του ο Γ. Ασίκης δείχνει οτι χωρίς φράγκα η εύρεση συντρόφου είναι δύσκολη υπόθεση. Από την άλλη πλευρά τα κορίτσια της εποχής αγωνιούσαν για το μέλλον τους και όσο ζόριζαν τα πράγματα αφήνανε τους έρωτες και έψαχναν με την σειρά τους ένα (καλύτερο???) μέλλον στο πλευρό κάποιου πλούσιου. «Μα εσύ μου λες πως δεν με θες γιατ΄ είμαι αλανιάρης και μου χτυπάς κατάμουτρα πως πλούσιο θα πάρεις

4 2011

κορόιδο είσαι μάθε το κορόιδο με τα ούλα αφου πουλάς τέτοια καρδιά για πλούσια σακούλα» γλαφυρότατη η πένα του Περιστέρη με καταπληκτική ερμηνεία απο τα δυο μεγάλα τέρατα Σ. Παγιουμτζή και Κ. Ρούκουνα στο για σένα μαυρομάτα μου (1937). Αντίστοιχα οι γαμπροί της εποχής έψαχναν να κάνουν την τύχη τους με μια καλή προίκα. «αν δεν σου δώσει η μάνα σου 80 ομολογίες (ομολογίες=κλήροι γης) και άλλα τόσα μετρητά θα χάσει τις ελπίδες αν δεν σου δώσει η μάνα σου αμπέλι και χωράφι και τότε βρε κοπέλα μου θα μείνεις για το ράφι». (Ομολογίες, άγνωστου συνθέτη). Η κακιά πεθερά που δεν ήθελε το γαμπρό λόγω της άδειας του τσέπης ήταν ένα μόνιμο εμπόδιο. «Δεν μου λες αυτή η μαμά σου σαν τι έχει φανταστεί.... πως θα πάρεις τραπεζίτη η κανένα εφοπλιστή τώρα βρε ο κάθε άντρας θα στο πει ορθά κοφτά πες μου προίκα πόσα δίνεις θέλω σπίτι και λεφτά παρά τα αγνά και ανιδιοτελή του αισθήματα μόνο εγώ δε σου ζητάω σ αγαπώ ο φουκαράς πες μου έχεις τίπο τ άλλο απ τα ρούχα που φοράς?» (θελω σπίτι και λεφτά) Κανουλας-Καμβίσης 1939.

2011 2

FLASHAKI

Φωτογραφία: Μανώλης Λαγουτάρης

Βάρκα (Μέρος δεύτερο…)

Κείμενο: Γιάννης Βοζίκης

Φιλμς

“Το δέντρο της ζωής” Ετος: 2011 Σκηνοθέτης: Terrence Malick Διάρκεια: 139΄ Βραβευμένη με τον Χρυσό Φοίνικα στο φετινό Φεστιβάλ των Καννών, η ταινία αυτή αποτελεί την πιο φιλόδοξη προσπάθεια του Μάλικ για έναν καθαρά μεταμοντέρνο κινηματογράφο. Η ιστορία επικεντρώνεται (αν θα μπορούσε κανείς να χρησιμοποιήσει αυτή τη λέξη) στη ζωή μιας οικογένειας και κυρίως στον αντίκτυπο που έχει στον πρωτότοκο γιο. Μέσα από διάσπαρτα και πολύ χαλαρά συνδεδεμένα μεταξύ τους στιγμιότυπα της καθημερινότητας, γινόμαστε θεατές της χαράς, της λύπης, της γέννησης και του θανάτου, της ξεγνοιασιάς και της εφηβείας. Στην ουσία η οικογένεια αποτελεί μόνο το μέσο για να μιλήσει ο σκηνοθέτης για όλα αυτά τα συναισθήματα, να αναρωτηθεί για την ίδια την φύση του ανθρώπου, στρέφοντας την προσοχή του ακόμα και στην ύπαρξη ή μη του Θεού. Άκρως αινιγματική και χαοτική ταινία, η οποία όμως αξίζει την προσοχή μας.

“Η τελευταία ακροβάτις της Μαδρίτης” Έτος: 2010 Σκηνοθέτης: Alex de la Iglesia Διάρκεια: 107΄ Η ταινία ξεκινά στην ταραγμένη περίοδο του Ισπανικού Εμφυλίου, όπου ένας παλιάτσος καλείται να πολεμήσει στο πλευρό του Δημοκρατικού Στρατού. Χρόνια μετά ο γιος του, παλιάτσος κι αυτός θα κληθεί να αντιμετωπίσει τη ζωή στην Ισπανία της δικτατορίας του Φράνκο. Αν και η σύντομη αυτή περιγραφή μας προδιαθέτει για μια καθαρά κοινωνικό- ιστορική ταινία, δεν πρέπει να κάνουμε το λάθος να περιμένουμε κάτι τόσο απλό. Όσο εξελίσσεται η πλοκή της ταινίας τόσο βγαίνει και εκτός ελέγχου. Καταστάσεις που βγαίνουν κατευθείαν από την (παρανοϊκή;) φαντασία του σεναριογράφου και οπτικοποιούνται από την (ακόμα πιο παρανοϊκή;) αντίληψη του σκηνοθέτη. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον μέσα στην τρελή πραγματικότητα της ταινίας παρουσιάζουν οι χαρακτήρες που ακροβατούν μεταξύ δράματος και κωμωδίας, πραγματικότητας και παραμυθιού. Η ταινία κέρδισε το βραβείο καλύτερου σεναρίου στο Φεστιβάλ της Βενετίας και ο σκηνοθέτης της τον Αργυρό Λέοντα.

2011 4

“Ο λόγος του βασιλιά” Έτος: 2010 Σκηνοθέτης: Tom Hooper Διάρκεια: 118΄ Όσκαρ καλύτερης ταινίας, καλύτερου σκηνοθέτη, καλύτερου σεναρίου και Α’ ανδρικού ρόλου. Συνήθως αυτές οι συστάσεις είναι αρκετές για να αποφασίσει κάποιος να δει μια ταινία. Όντως, η ταινία έχει πολλές αρετές όσον αφορά το τεχνικό κομμάτι. Πολύ καλές ερμηνείες και από τον Κόλιν Φερθ αλλά και από τον Τζέφρι Ρας, πολύ προσεγμένη σκηνοθετική ματιά κι ένα σενάριο που σε κάνει πραγματικά να αγωνιάς για το αν ένας βασιλιάς θα εκφωνήσει σωστά τον λόγο του. Στο τέλος όμως σου αφήνει μια αίσθηση συντηρητισμού και- παρά τις προσπάθειες των δημιουργώνμια απουσία ουσιαστικού νοήματος και στόχου. Συμπεράσματα που υπερτονίζονται και από το αν αναλογιστεί κανείς το ιστορικό πλαίσιο της ταινίας, την απαρχή του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, περίοδο για την οποία κανείς έχει σίγουρα πολύ πιο σημαντικά και ουσιαστικά πράγματα να πει από το άγχος και τις ενδοοικογενειακές προστριβές ενός «γαλαζοαίματου», ακόμα κι αν αυτός έμελλε να γίνει βασιλιάς του Ηνωμένου Βασιλείου.

“Incendies” Έτος: 2011 Σκηνοθέτης: Denis Villeneuve Διάρκεια: 130΄ Δυο αδέρφια ακούν έκπληκτα τη διαθήκη της μητέρας τους, η οποία τους έχει αφήσει δυο φακέλους, έναν για τον καθένα, για να τους παραδώσουν στον πατέρα και τον αδερφό τους, δυο πρόσωπα, την ύπαρξη των οποίων το αγόρι και το κορίτσι αγνοούν. Θα ταξιδέψουν λοιπόν στον Λίβανο, απ’ όπου εκείνη καταγόταν, για να περιπλανηθούν στο παρόν της χώρας και το παρελθόν της μητέρας τους, για το οποίο όπως φαίνεται, δε γνωρίζουν τίποτα. Στο ταξίδι αυτό θα έρθουν αντιμέτωποι με τις πληγές που έχει αφήσει ανοιχτές η πρόσφατη ιστορία στην χώρα, τις επιπτώσεις του οποίου στις ζωές τους δεν μπορούν καν να φανταστούν. Το «Μέσα από τις Φλόγες» ( όπως είναι η ελληνική μετάφραση του τίτλου) είναι μια βαθιά πολιτική ταινία που κρατάει αμείωτο το ενδιαφέρον του θεατή και τις περίπου δύο ώρες διάρκειας της και δύσκολα αφήνει κάποιον αδιάφορο. Η ταινία ήταν υποψήφια για το όσκαρ καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας κι έχει αποσπάσει βραβεία σε διάφορα φεστιβάλ ανα τον κόσμο.

4 2011

ΑΝΑΜΟΧΛΕΥΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Κείμενο, φωτωγραφία: Στέφανος Γούναρης

Για τα πανηγύρια… Πανηγύρι. Δηλαδή, η μεγάλη συνάθροιση πολλών ατόμων. Όχι απαραίτητα εορταστικού ή άλλου ύφους. Η έννοια της λέξης «πανηγυρισμός», σαν κάτι το εορταστικό, δόθηκε πολύ πρόσφατα. Έτσι ξεκίνησε η ιστορία της αρχαίας αυτής λέξης. Σαν μια πολύ μεγάλη συνάθροιση ατόμων. Πότε όμως λάμβαναν χώρα τέτοιες συναθροίσεις στον αρχαίο χώρο; Κατά συντριπτική πλειοψηφία σε εκδηλώσεις που θα τιμούσαν κάποιον ήρωα ή θεότητα και συνήθως τοποθετούνταν αυτές οι γιορτές κάποιες συγκεκριμένες μέρες του χρόνου και επαναλαμβανόταν την ίδια μέρα κάθε χρόνο. Με την μετάβαση, στον ελληνικό χώρο, από το πολυθεϊστικό θρησκευτικό σύστημα στο μονοθεϊστικό, παρουσιάστηκε ένα από τα πολλά προβλήματα προσαρμογής του τελευταίου αυτού μοντέλου πάνω στις συνήθειες του ελληνικού κόσμου. Το πρόβλημα της τίμησης με τελετές που ακολουθούνταν από λαϊκά γλέντια (πανηγύρια) κάποιας συγκεκριμένης θεότητας που συνδεόταν με κάποια αλλαγή, έναρξη ή λήξη κάποιας περιόδου του χρόνου και μιας ημέρας που ξεχώριζε από τις υπόλοιπες. Το πρόβλημα λύθηκε με την εισαγωγή αγίων, οσίων, μαρτύρων κ.λπ. που υποκατέστησαν τις μικρές και μεγάλες θεότητες του πολυθεϊστικού συστήματος. Έτσι πάνω σε κάθε περίοδο εορτής μιας θεότητας τοποθετήθηκε και ένας άγιος του χριστιανισμού και πλέον το κοινό αίσθημα ικανοποιήθηκε. Μέχρι και σήμερα η γιορτή παραμένει η ίδια, το μόνο που έχει αλλάξει από τους αρχαίους χρόνους είναι το όνομα της τιμώμενης θεότητας. Φτάνοντας στα χρόνια του 19ου περίπου αιώνα, τα χρόνια που μας έχουν οριστεί από την επίσημη λαογραφία σαν περίοδος καταγραφής της λεγόμενης «εθνικής παράδοσης» μας, παρατηρείται μια πολύ ακριβής περιγραφή από

4 2011

τους λαογράφους των ηθών και εθίμων, κατά τόπους στην Ελλάδα, σε κάθε ημέρα της κάθε γιορτής. Ξεκινώντας με τις μεγάλες γιορτές Χριστουγέννων, Πάσχα, Δεκαπενταύγουστου, Ευαγγελισμού και προχωρώντας προς τις ονομαστικές των αγίων, παρατηρούμε ότι κάθε ένα μικρό χωριό έχει και τον πολιούχο του που θα τον γιορτάσει, καθώς και τα εξωκλήσια που θα λάβουν και αυτά μια μερίδα από το πάνθεον των εορταστικών συμβόλων. Οι μεγαλύτερες γιορτές ήταν ευκαιρία για μεγάλες συνάξεις, για να τιμήσουν την μνήμη κάποιου αγίου. Κάθε χωριό και πανηγύρι, όλο τον χρόνο με τον πολιούχο και τα ξωκλήσια τις μονές και μοναστήρια έξω από τα χωριά στις γιορτές τους, συνήθως καλοκαίρι, ξεκινώντας από τον εσπερινό της παραμονής ως την πρωινή λειτουργία. Στενά συνδεδεμένη με την τελετή της κάθε γιορτής είναι το γλέντι που ακολουθεί. Και πιο σωστά θα λέγαμε για την τελετή και το γλέντι έχουμε μια κοινή ονομασία «Θρησκευτική Ιερά Πανήγυρης» όπως θα διαβάσαμε αρκετές φόρες αυτό το καλοκαίρι σε αφίσες που εκδίδουν οι κατά τόπους εκκλησιαστικές αρχές, το κοινό όμως σε όλους μας Πανηγύρι, η μεγάλη συνάθροιση. Στις μικρές κοινωνίες του ελληνικού χωριού ή της κωμόπολης οι σχέσεις των ανθρώπων συγγενικές και φιλικές ήταν στενές. Πριν από λίγες δεκαετίες ακόμα η μετακίνηση ενός από τον τόπο γέννησης του δεν ήταν πάντα μια εύκολη επιλογή ούτε και κοινή πρακτική. Ειδικά σε χώρους της υπαίθρου. Οι άνθρωποι έμαθαν να ζουν ομαδικά τις χαρές και τις λύπες τους. Γέννηση, βαφτίσια, γάμος, πένθος, ονομαστικές γιορτές ήταν όλες αφορμή για συγκεντρώσεις. Διαδραματίζονταν διάφορα έθιμα που έφερναν καλή τύχη (Κλήδονας), που εξευμένιζαν τον

ΑΝΑΜΟΧΛΕΥΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΠΑΡΑΔΟΣΗ άγιο προστάτη, που προκαλούσαν τη μαντική και πάντα ακολουθούσε η διασκέδαση. Η συγκέντρωση πλήθους κόσμου από διάφορες κοντινές ή μακρινές περιοχές δεν υποκινούνταν πάντα από την τίμηση του αγίου και την ικανοποίηση του θρησκευτικού αισθήματος του πιστού. Ολόκληρα καραβάνια από πραματευτές ή εμπόρους κατέκλυσαν τους περιβάλλοντες χώρους των ναών για να στήσουν εμπορικές συναλλαγές με τους ανθρώπους που θα συναθροίζονταν εκεί. Μια μοναδική ευκαιρία λοιπόν για την εμπορική κίνηση (εμποροπανηγύρεις) και το άνοιγμα νέων εμπορικών αγορών. Τα πανηγύρια συντηρούσαν και συντηρούν κυρίως τους θερινούς μήνες πλήθος μικρεμπόρων. Στα πανηγύρια εξελισσόταν και νυφοπάζαρα. Οι γυναίκες που δεν είχαν την ελευθερία να βγαίνουν από το σπίτι, έβρισκαν την ευκαιρία μέσω των λαϊκών αυτών γλεντιών να έρθουν σε γνωριμία και επαφή με κάποιον νεαρό που θα τις προσέλκυε το ενδιαφέρον (ρομαντική άποψη) ή διαλέγονταν από τους συγγενείς της κοπέλας (ρεαλιστική άποψη). Πάνω στον χορό οι άνδρες μπορούσαν και αυτοί να διαλέξουν μια γυναίκα και να ξεκινήσει ίσως κάποιο προξενιό που θα κατέληγε σε πιθανό γάμο. Βλέπουμε λοιπόν την κοινωνική διάσταση του πανηγυριού σαν ένα μέρος και χρόνο όπου δινόταν η δυνατότητα της επιλογής συζύγων με σκοπό τον γάμο, κάτι το εξαιρετικά βασικό για την επιβίωση των κοινοτήτων πριν από εκατό και πλέον χρόνια. Βασικό στοιχείο εκτός του θρησκευτικού χαρακτήρα και βασικό του γλεντιού ήταν και είναι ακόμη και σήμερα, το φαγοπότι. Σήμερα ο κόσμος τρώει και διασκεδάζει στα κέντρα διασκεδάσεως γύρω από τον ναό που γιορτάζει σε μόνιμα ή πρόχειρα στημένα ψητοπωλεία. Παλιότερα το γεύμα ήταν κοινό σε ένα τραπέζι, όλοι μέρος μιας ιεροτελεστίας. Προσφορά της εκκλησίας που γιόρταζε, μιας εκκλησίας που αντιλαμβανόταν τον εαυτό της σε τοπικό επί-

πεδο ως ίδρυμα προσφοράς και όχι σαν μια Α.Ε. που θα φροντίσει να βγάλει όσο περισσότερα μπορεί, αδιαφορώντας ή αγνοώντας την κοινωνική αποστολή της με την παρότρυνση και τις ευλογίες του ανώτερου και ανώτατου κλήρου. Προσφορά της Κοινότητας του χωριού ή κάποιων πιστών. Διάφορες οικογένειες αναλάμβαναν σαν τάμα κάθε χρόνο την οργάνωση του τραπεζιού με όλα τα έξοδα δικά τους. Οι γυναίκες αναλάμβαναν να τραπεζώσουν και να περιποιηθούν με το φαγητό και το ποτό τους πιστούς που προσέρχονταν από τον εσπερινό στο ναό και μερικοί έμεναν εκεί το βράδυ. Είτε σε καταλύματα είτε στον περίβολο του ναού. Με αυτό τον τρόπο ενισχύονταν το δέσιμο μεταξύ των ανθρώπων, η κοινωνική προσφορά είχε νόημα όχι σαν φιλανθρωπία απαραίτητα, αλλά σαν κέρασμα προς τους ανθρώπους που θα παραβρίσκονταν στη γιορτή του αγίου, που θα τιμούσαν τον εορτάζονταν σαν να πήγαιναν σπίτι του για τα «Χρόνια Πολλά». Σήμερα επιλέγεται η αποξένωση. Αντί να πάμε σε μια ταβέρνα ενός χωριού, επιλέγουμε το πανηγύρι, αδιαφορώντας για την συναναστροφή μας με άλλους ανθρώπους και επιλέγοντας μόνο το κομμάτι του φαγοποτιού στο τραπέζι μας, μη έχοντας επαφή με τους υπόλοιπους. Τη θέση των ταμένων αυτών οικογενειών έχουν αναλάβει εν πολλοίς οι διάφοροι σύλλογοι οι οποίοι με σκοπό ην τουριστική αξιοποίηση και την προσέλευση όσο το δυνατόν περισσότερων πιστών και μη, αδιαφορούν και για το ίδιο αυτό το νόημα της γιορτής και οδηγούνται και σε αλλοιώσεις ή καταργήσεις εθίμων που είχαν κάποιο νόημα. Ευκαιρία τα πανηγύρια να επιδείξουν κοινωνικό χαρακτήρα πάλι και να βοηθήσουν του πιστούς των αγίων και άλλους, ακόμη και «άπιστους» να λάβουν μέρος σε μια γιορτή που δεν θα είναι φιλανθρωπία αλλά προσφορά, κέρασμα.

2011 4

Athens Video Art Festival from the inside!

2011 4

Athens Video Art Festival from the inside!

Chapter #4

Η επιστροφή μας στα γραφεία του Φεστιβάλ δεν μπορούμε να πούμε ότι έγινε απότομα από την στιγμή που για ακόμη μια χρονιά έτρεξε η περιοδεία του Φεστιβάλ στην Ελληνική περιφέρεια. Οπότε πάντα υπήρχαν άτομα στα γραφεία να τροφοδοτούν την υπόλοιπη ομάδα παραγωγής που περιόδευε ανά την Ελλάδα με οτιδήποτε και αν ήταν αυτό… Έχουμε ακόμη στο μυαλό μας τον τελευταίο σταθμό της διεξαγωγής του Φεστιβάλ που ήταν η Ερέτρια (Εύβοια) και συγκεκριμένα το «Νησί των Ονείρων» με αφορμή λοιπόν αυτό το νησί θα θέλαμε να ταξιδέψουμε μαζί με το AVAF σε άλλη γη σε άλλα μέρη. Όταν ακούσαμε πρώτη φορά την λέξη το «Νησί των Ονείρων» (ομολογώ πως μέχρι τότε δεν το γνωρίζαμε σαν τουριστικό προορισμό) μείναμε έκπληκτοι. Όποιος κάποιος που απλά μπαίνει στην διαδικασία να κάνει τον συνειρμό – Το AVAF ταξιδεύει στο Νησί των Ονείρων – μετά έρχεται αμέσως από πλευράς Δήμου Ερέτριας η πληροφορία ότι στο Νησί των Ονείρων βρίσκεται ένα εγκαταλειμμένο ξενοδοχείο! Από το στόμα μας σχεδόν μηχανικά βγήκε η λέξη.. ‘‘μπορούμε?’’ και όταν μας έγνεψαν καταφατικά νομίζω ότι κανένας δεν είχε συνειδητοποιήσει αυτό που επρόκειτο

Κείμενο, φωτογραφία: Η ομάδα του Athens Video Art Festival

να συμβεί. Ένα νησί μόλις μια ώρα από την Αθήνα, ιδανικός προορισμός για βουτιές, δροσερά κοκτέιλ (αυτό μεταφράζεται σαν beach parties από νωρίς το μεσημέρι με dj sets), συναυλίες κάθε βράδυ και θεατρική παράσταση (σε ένα κατάμεστο άρτια φωτισμένο και εξοπλισμένο με όλα τα κομφόρ stage σε μια πράσινη έκταση γης δίπλα από ένα γραφικό εκκλησάκι στην είσοδο του Νησιού των Ονείρων), εργαστήρια κινουμένης εικόνας για τους λιλιπούτειους δημιουργούς (animation workshop για παιδιά ηλικίας 6 με 11 ετών), προβολές έργων video art και animation με δυο ξεχωριστές δημιουργημένες cinematek στους χώρους του νησιού (180 έργα δημιουργών από περισσότερες από 48 χώρες), έκθεση ψηφιακής φωτογραφίας (επάνω σε κρεμαστές ανάποδες euroπαλέτες – πάντα στο ύψος των ματιών) και δεκάδες εγκαταστάσεις στις πρώην εγκαταστάσεις του ξενοδοχείου του νησιού (μιλώντας για σπιτάκια τα οποία δεν ξεπερνούσαν τα δέκα τετραγωνικά) – χώρος ικανός να κάνει τον οποιοδήποτε καλλιτέχνη να δημιουργεί / αυτοσχεδιάζει αφήνοντας την φαντασία του να οργιάσει. Νομίζουμε πως οι καλλιτέχνες που είχαν την ευκαιρία να ταξιδέψουν μαζί με την ομάδα παραγωγής στο Νησί των Ονείρων ήταν οι μεγάλοι γητευτές του ‘Ονειρου (θεού των ονείρων*) γιατί έζησαν ολοκλη-

* Όνειρος ονομαζόταν ο θεός των ονείρων στην αρχαία Ελληνική μυθολογία. Τα αδέρφια οι Όνειροι είναι ο Μορφεύς, ο Ίκελος, ο Φοβήτωρ και ο Φάντασος. Να σημειώσουμε ότι μητέρα τους είναι η Πασιθέη - η θεά της χαλάρωσης και της ξεκούρασης.

4 2011

ρωτικά μαζί με εμάς την εμπειρία του πως είναι να μεταμορφώνεις ένα νησί αναφερόμενοι σε εικαστικές παρεμβάσεις στα εγκαταλελειμμένα δωμάτια του Νησιού. Οποιαδήποτε πρώτη ύλη δεν μπόρεσε να αντισταθεί σε όποιο προϊόν της τεχνολογίας και σε συνδυασμό με πλούσια φαντασία οδήγησε σε ένα επιτυχημένο αποτέλεσμα όπως κρίναμε από τις αντιδράσεις των κατοίκων αλλά και των επισκεπτών του Νησιού. Τόσο η διοργάνωση του συγκεκριμένου θεσμού στην Αθήνα, όσο και η δυνατότητα παρακολούθησης του πολλές φορές και από ανυποψίαστο κοινό στην περιοδεία του στην Ελληνική περιφέρεια δίνει την δυνατότητα του να παρακολουθήσεις μια σειρά από δημιουργίες Ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών βιώνοντας κάτι το οποίο την επόμενη μέρα θα φαντάζει σαν ανάμνηση που εσύ όμως σαν επισκέπτης θα έχεις κλέψει αυτό το καρέ αποτυπώνοντας στην μνήμη σου μια στιγμή από ένα έργο το οποίο σου τράβηξε την προσοχή. Ικανό πολεμοφόδιο για να σε κρατήσει ενεργό θεατή μέχρι το επόμενο καρέ «…η δύναμη που αντλούμε απ΄τα όνειρα για να εξηγήσουμε παράξενα φαινόμενα…**»

έδρα μας. Όμως σίγουρα η δύναμη για καλή διάθεση, έκφραση και δημιουργία πρέπει να συνεχίσει με κάθε τρόπο ξεπερνώντας το ότι μπορεί ο καθένας μας να αντιμετωπίσει από την μιζέρια των μεγαλουπόλεων μέχρι και την απραξία της επαρχίας. Υπάρχουν πάντα μέσα μας αλλά και γύρω μας όμορφες στιγμές – οι οποίες μπορούν να σταθούν η αφορμή για το επόμενο μας βήμα. Το Νησί των Ονείρων και το αποτέλεσμα του συγκεκριμένου σταθμού της περιοδείας μας μπορεί κάλλιστα να σταθεί σαν αφορμή για την ανακοίνωση και επισήμως μέσα από την στήλη του περιοδικού για την έναρξη των δηλώσεων συμμετοχής για το AVAF 2012 EDITION (την όγδοη συνεχή διοργάνωση του Διεθνές Φεστιβάλ Ψηφιακών Τεχνών και Νέων Μέσων της Ελλάδος). Οι κατηγορίες: Video Art, Animation, Digital Image, Installation, Video Installation, Web Art, Performance Art. Οι φόρμες συμμετοχής για την υποβολή προτάσεων βρίσκονται στην επίσημη ιστοσελίδα του φεστιβάλ www.athensvideoartfestival.gr και για οποιαδήποτε πληροφορία απευθυνθείτε κατευθείαν σε μας μέσω του info@athensvideoartfestival.gr

Γυρίσαμε οι πιο πολλοί για τα καλά στην

** Στίχος από Σ.Ν από ένα «Πάζλ στον αέρα» το οποίο διαλύθηκε σε χίλια κομμάτια για να ενωθεί ξανά και ξανά.

2 2011

ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ

Κείμενο: Γιάννης Βοζίκης

Σοβιετικός Επαναστατικός Κινηματογράφος (Μέρος πρώτο…)

Οκτωβριανή Επανάσταση, στις αρχές του προηγούμενου αιώνα, έμελλε να αλλάξει ριζικά την παγκόσμια ιστορική και κοινωνική πραγματικότητα. Ο κινηματογράφος, ο οποίος είχε ανακαλυφθεί λίγα μόλις χρόνια πριν αλλά αποτελούσε ήδη ένα πολύ σημαντικό και ισχυρό καλλιτεχνικό είδος, δεν θα μπορούσε να μείνει ανεπηρέαστος. Πράγματι, στη Σοβιετική Ένωση και στα πλαίσια της οικοδόμησης μιας νέας, σοσιαλιστικής κοινωνίας, βρέθηκε το γόνιμο έδαφος για την εμφάνιση μεγάλων δημιουργών και την παραγωγή πολύ σημαντικών έργων που συνέβαλαν τα μέγιστα στην παραπέρα εξέλιξη του κινηματογράφου. Σε αυτό το άρθρο θα προσπαθήσουμε να ανιχνεύσουμε και να καταγράψουμε

τις ιστορικές απαρχές και τις ιδεολογικές κατευθύνσεις, τα αισθητικά και τεχνικά χαρακτηριστικά καθώς και τις συγκεκριμένες επιδιώξεις των δημιουργών του Σοβιετικού κινηματογράφου.

Ιστορικό-Πολιτικό Πλαίσιο Το 1907 είναι το έτος ίδρυσης της πρώτης ρωσικής κινηματογραφικής εταιρείας παραγωγής, της Drankov. Μέσα στην επόμενη δεκαετία ιδρύθηκαν περίπου είκοσι ακόμη εταιρείες παραγωγής που, μαζί με τις γαλλικές κινηματογραφικές εταιρείες, ήταν οι μόνες που προμήθευαν το κύκλωμα διανομής ταινιών και κινηματογραφικού υλικού γενικότερα, στην Ρωσική Αυτοκρατορία.

2011 4

ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ Η κατάσταση άλλαξε ριζικά μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση και την νίκη του προλεταριάτου. Οι Μπολσεβίκοι, πρωτοπόροι και ηγέτες του επαναστατικού κινήματος, έκαναν ξεκάθαρη την πρόθεση τους από την αρχή, να λειτουργήσει ο κινηματογράφος ως ένα μέσο διαπαιδαγώγησης του λαού πάνω στις μαρξιστικές ιδέες, στην πορεία οικοδόμησης μιας σοσιαλιστικής κοινωνίας. Την περίοδο αυτή, οι περισσότεροι σκηνοθέτες, ηθοποιοί και παραγωγοί της έως τότε κινηματογραφικής παραγωγής διέφυγαν, μαζί με τον εξοπλισμό τους, στη Δύση, ενώ όσοι αρχικά παρέμειναν εντός συνόρων, αναγκάστηκαν, λίγο καιρό αργότερα, να ακολουθήσουν τον ίδιο δρόμο, όταν το 1918 οι Μπολσεβίκοι προχώρησαν σε έναν αυστηρό έλεγχο του ακατέργαστου κινηματογραφικού υλικού. Η μετάβαση όμως από το καπιταλιστικό μοντέλο κινηματογραφικής παραγωγής, που ίσχυε έως τότε, σε ένα σοσιαλιστικό δεν ήταν εύκολη διαδικασία και χρειάστηκε να γίνουν πολλά και αποφασιστικά βήματα για την επίτευξη του στόχου αυτού. Εδώ βέβαια πρέπει να σημειωθεί πως παρά τις όποιες δυσκολίες (κυρίως τεχνικές, αφού ένα μεγάλο μέρος του εξοπλισμού είχε «φύγει» μαζί με τους «τσαρικούς» κινηματογραφιστές) ήδη έως το καλοκαίρι του 1918 τραίνα με προπαγανδιστικό κινηματογραφικό υλικό έφευγαν από την Μόσχα για να φτάσουν έως το ανατολικό μέτωπο όπου στρατιώτες και εργάτες πολεμούσαν ακόμη, στα πλαίσια του Εμφυλίου Πολέμου. Η φράση του Λένιν «για εμάς, την Νέα Σοβιετική Κυβέρνηση, από όλες τις τέχνες, η σημαντικότερη είναι ο κινηματογράφος» είναι ενδεικτική για να καταλάβουμε την σημασία που έδιναν οι Μπολσεβίκοι στην κινηματογραφική παραγωγή. Ο κινηματογράφος, ιδιαίτερα δημοφιλής στα αστικά κέντρα αλλά γνωστός και στις επαρχίες του σοβιετικού κράτους, θα μπορούσε να λειτουργήσει ως ένα εργαλείο διαπαιδαγώγησης των εργατών και των αγροτών (κυρίως όσων βρίσκονταν στις πιο απομακρυσμένες επαρχίες) πάνω στην Μαρξιστική- Λενινιστική θεωρεία και στην προσπάθεια οικοδόμησης της νέας, σοσιαλιστικής κοινωνίας. Επίσης, οι Μπολσεβίκοι στην προσπάθεια τους να εκβιομηχανίσουν και να εκμοντερνίσουν το

4 2011

νέο σοβιετικό κράτος, είδαν τον κινηματογράφο ως το πιο εξελιγμένο τεχνολογικά καλλιτεχνικό είδος, που θα μπορούσε, έμμεσα και άμεσα, να δώσει μια τεράστια ώθηση προς αυτή την κατεύθυνση, σε όλους τους τομείς της κοινωνίας. Παρ’ όλα αυτά όμως τα πρώτα χρόνια που ακολούθησαν την επανάσταση (έως και το 1919), η κινηματογραφική παραγωγή ήταν ελάχιστη. Ένα σημαντικό βήμα για την ανάπτυξη, τόσο τεχνικά όσο και ιδεολογικά, του σοβιετικού κινηματογράφου, γίνεται το 1921, όταν οι Μπολσεβίκοι, στα πλαίσια της Νέας Οικονομικής Πολιτικής, επιτρέπουν μια ελεγχόμενη καπιταλιστική παραγωγή. Το καθεστώς αυτό θα ισχύσει για δυο χρόνια οπότε και δημιουργείται ένας κρατικός φορέας κινηματογραφικής παραγωγής, διανομής και προβολής, με αποτέλεσμα ο κινηματογράφος να μπει κάτω από τον εργατικό έλεγχο. Στην κατεύθυνση αυτή, η παραγωγή ταινιών στην Σοβιετική Ένωση αυξήθηκε εκπληκτικά τα επόμενα χρόνια, καθώς από 11 ταινίες το 1921 έφτασε τις 150 το 1924. Παρά την πρόοδο αυτή όμως δεν μπορούσε έως τότε να ανταγωνιστεί ακόμα τις μεγάλες παραγωγές των ευρωπαϊκών εταιρειών. Το 1923 ιδρύεται το Goskino, η σοβιετική κινηματογραφική κρατική αρχή, ενώ παράλληλα συστείνεται και το Proletkino, φορέας για την παραγωγή πολιτικών ταινιών. Την περίοδο αυτή, τα λεγόμενα «Τραίνα Της Επανάστασης» φτάνου ως τις πιο απομακρυσμένες περιοχές του κράτους, κουβαλώντας κινηματογραφικό προπαγανδιστικό υλικό. Μεγάλοι σκηνοθέτες –που αναδείχτηκαν αργότερα– όπως ο Eisenstein και ο Vertov, έμαθαν πολλά για τον κινηματογράφο στα τραίνα αυτά. Το 1925 οι Μπολσεβίκοι αποφασίζουν να επιτρέψουν μεγαλύτερη ελευθερία στην κινηματογραφική παραγωγή, για να διευρυνθούν οι θεωρητικές και τεχνολογικές δυνατότητες των δημιουργών του κινηματογράφου, με βάση τις εξελίξεις που εν τω μεταξύ είχαν εμφανιστεί και εφαρμοστεί ήδη στη Δύση. Από αυτό το χρονικό σημείο και μετά, η ΕΣΣΔ γίνεται ένα από τα σημαντικότερα κέντρα κινηματογραφικής παραγωγής, έως και τα τέλη της βωβής περιόδου του είδους.

Open the disc DAVE HOLLAND, PEPE HABICHUELA - HANDS ΕΙΔΟΣ: JAZZ LABEL: UNIVERSAL

Δεν ξέρω αν έχει και τόση σημασία το να προσπαθείς να βρεις έστω και δυο λέξεις για να αποτυπώσεις και να χωρέσεις μέσα σε αυτές το μεγαλείο ενός εμβληματικού μουσικού που για περισσότερο από πέντε δεκαετίες τροφοδοτεί την παγκόσμια μουσική jazz κοινότητα με σπουδαία έργα… Πόσο μάλλον όταν τα έργα αυτά σου δίνουν τροφή για καλή και …προσεκτική ακρόαση –προσωπικά για να ακούσω την τελευταία του εργασία και να γαντζωθεί για τα καλά στο μυαλό μου και στη ψυχή μου, γιατί η jazz προυποθέτει και τα δυο και όχι δυο καλά φιλέτα κρέας στα εστιατόρια-, μου πήρε περίπου τέσσερις μήνες. Εχει όμως σίγουρα σημασία να ασχοληθείς σιγά σιγά με το έργο του αν και στη συγκεκριμένη περίπτωση δεν είναι και τόσο απλό μιας και για να ακούσει κάποιος την πρώτη του δουλειά –ώστε να περάσει μετά στις επόμενες- θα πρέπει να ανατρέξει στο μακρινό 1968 –ως μουσικού- και στο 1975 ως μουσικού και συνθέτη.Γεννημένος το 1946 και κουβαλώντας στην πλάτη του ώρες μελέτης, πλήθος συναυλιών και δισκογραφικών καταθέσεων ο Dave Holland μοιάζει να λειτουργεί …ανάποδα από το φυσιολογικό μιας και θα περίμενε κανείς να έχει κορεστεί έπειτα από τόσο χρόνια ολοκληρωτικής σχέσης με τη μουσική. Όμως ο δημιουργός που καταπιάστηκε με πάρα πολλά πρότζεκτ για περισσότερο από πενήντα χρόνια λειτουργεί λες και κρατάει κάποιο μαγικό φίλτρο που του γεννά συνεχώς την επιθυμία να ψάξει για το κάθε τι καινούργιο πάνω στη μουσική.Για παράδειγμα εδώ στο «Hands» ένας δίσκος απόρροια της συνεργασίας του με τον κιθαρίστα και συνθέτη Jose Antonio ή αλλιώς Pepe Habichuela, «ανακατεύεται» με την παράδοση του ισπανικού φλαμένκο.Βεβαίως αυτή η συνεργασία μόνο τυχαία δεν είναι…κύλησε ο τέντζερης και βρήκε το καπάκι καθώς και ο Habichuela αποτελεί μια άλλη ξεχωριστή περίπτωση μουσικού με ανοιχτές βλέψεις και σκέψεις στη μουσική του δημιουργία και με συνεργασίες στο παρελθόν με άλλα «φαινόμενα» της μουσικής και δη της αυτοσχεδιαστικής μουσικής όπως ο Don Cherry και ο Jaco Pastorius. Να επιστρέψουμε όμως στα του …δίσκου.Για την ακρίβεια δεν …απομακρυνθήκαμε και πολύ μιας και ο αυτοσχεδιασμός που αναφέραμε παραπάνω είναι στοιχείο που χαρακτηρίζει και αυτή τη δουλειά.Οι ποικίλες ρυθμολογίες των τάνγκο, ρούμπα, μπουλερία, σολέα, φαντάνγκο εκφράζονται μέσα από ένα ακουστικό μπάσο, τρεις κιθάρες και δυο ζευγάρια διπλών κρουστών και μπόλικη ψυχή, διάθεση, μουσικές νότες και νότες ελευθερίας.Το αποτέλεσμα που βγαίνει είναι το απόσταγμα του Holland που μοιάζει σαν το παλιό καλό κρασί : όταν ωριμάζει γίνεται καλύτερο. Κατερίνα Χατζή

2011 4

Open the disc KollektivA – ΜΙΑ ΙΔΕΑ ΠΟΥ ΕΞΑΠΛΩΝΕΤΑΙ ΕΙΔΟΣ : POP/ROCK LABEL : LYRA

Τους γνωρίσαμε το 2000 όταν από τις στάχτες άλλων συγκροτημάτων βγήκε στο φως ένα πολύ ιδιαίτερο σχήμα οι Φθηνό Ευέλικτο Μουσικό Δυναμικό με έναν αρκετά ακουστικό ήχο και με ένα όνομα που όταν αναφερόσουν σε αυτό σκεφτόσουν αμέσως το φτηνό ευέλικτο εργατικό δυναμικό…Αλλωστε αποτελούσε παράφραση του τελευταίου αυτή η ονομασία. Το συγκρότημα δισκογράφησε ως το 2009 με αυτό το όνομα και έπειτα μετονομάστηκε σε KollektivA εξελίσσοντας πέρα από το όνομα του και τον ήχο του μιας και μπήκε και σε άλλα μουσικά μονοπάτια με πιο εναλλακτικά στοιχεία και μοτίβα.Το εξώφυλλο βέβαια παραπέμπει σε κάτι πιο «κλειστό» και «βαρύ» μουσικά και αισθητικά αλλά όταν ακούσει κανείς ολόκληρο τον δίσκο των KollektivA θα αισθανθεί ότι όλο το concept της συγκεκριμένης δουλειάς είναι πέρα για πέρα ανοιχτό καθώς οι ροκ, ηλεκτρονικές, funk, alternative, rap διαθέσεις εδώ αποτυπώνονται σε ένα ενιαίο σύνολο και μπλέκουν με στίχους που αντλούν τις επιρροές τους από την καθημερινότητα και την σημερινή κοινωνική πραγματικότητα. Ο τίτλος αυτού του δίσκου εύλογα και εύστοχα ονομάζεται «Μια ιδέα που εξαπλώνεται» και αυτό προκύπτει από αρκετές ιδέες που συναντάμε εδώ.Αυτό πραγματώνεται μέσα από συνθέσεις και συνεργασίες με άλλους μουσικούς όπως στο “Κάθε Φορά”, όπου συμμετέχει ο ράπερ Totem από το Low Bap του Περάματος, στο πιο μοναχικό “Καθρέφτης” όπου οι ηλεκτρονικές λούπες «κουβαλάνε» την θεατρική αφήγηση και την εσωτερικότητα που προκύπτει από αυτή, στο “Όλα και Τίποτα” όπου η gospel χορωδία δένει δυνατά με rock/funky στοιχεία. Υπάρχει βεβαίως και το “Νανούρισμα” όπου το σαξόφωνο γεννά παραδοσιακές μελωδίες και συναντά τη φωνή της Πέννυς Ραμαντάνη των Οναρ.Το ακορντεόν περιπλέκει τα πράγματα στο “Ανάμνηση” ενώ τέλος ο Αλκιβιάδης Κωνσταντόπουλος έφερε για ηχογράφηση τα gypsy βιολιά και τα νταούλια που είχε στο μυαλό του ηχογραφώντας το “Πρόσφυγας” ένα άκρως κοινωνικό θέμα που φαντάζει τόσο επίκαιρο ξαφνικά.Η παραγωγή ανήκει στον πρόωρα χαμένο Μάνο Ξυδούς και τα εύσημα σε στίχους που θα έπρεπε να γράψει η κοινωνία στο Σύνταγμα και στα γύρω «κτίρια της Δημοκρατίας» απωθώντας με τις λέξεις τακτικές και σχέδια που έχουν ως σκοπό την πλήρη παρακώλυση του Συντάγματος η οποία για να επιτευχθεί ξεκινά επιθέσεις σε μικρά παιδιά και ηλικιωμένους. «Αραγε κλαίνε τα πουλιά άμα δεχτούνε δακρυγόνα;» Κατερίνα Χατζή

4 2011

Open the disc ΜΙΚΡΟΚΟΣΜΟΙ - ΚΑΘΕ ΜΕΡΑ ΟΠΩΣ ΠΑΝΤΑ ΕΙΔΟΣ: OTHER LABEL: ΟΝΕΙΡΙΑ (ΜΟΥΣΙΚΟ ΤΑΧΥΔΡΟΜΕΙΟ)

Από το νησί των Φαιάκων μας έρχεται μια πολύ όμορφη και ενδιαφέρουσα δουλειά και ένα ακόμα πιο ενδιαφέρον και πολλά υποσχόμενο συγκρότημα που κάνει το ντεμπούτο του εδώ δείχνοντας ότι η μουσική έκφραση καμιά φορά μπορεί να είναι τόσο απλή και τόσο θαυμάσια ταυτόχρονα .Οι Mικρόκοσμοι δείχνουν να «ανοίγουν» και να φέρνουν ξανά στο προσκήνιο –με τη δική τους ξεχωριστή παρουσία όμως- τη σχολή που «δημιούργησαν» κάποτε οι Χάνομαι γιατί Ρεμβάζω τη δεκαετία του 80.Παρόλο που όπως δηλώνουν οι ίδιοι φτιάχτηκαν τυχαία ένα μεσημέρι του φθινοπώρου του 2008 η ύπαρξη του συγκροτήματος μόνο τυχαία δεν είναι καθώς έχουν και λόγο ύπαρξης αλλά και …λόγο που συμπυκνώνεται και εκφράζεται μέσω της στιχουργικής τους. Το ταξίδι στον …μικρόκοσμο των μουσικών που απαρτίζουν το σχήμα ξεκίνησε αρχικά μέσω των ζωντανών τους εμφανίσεων το Μάιο του 2009 και έκτοτε έχουν δώσει συναυλίες στην Κέρκυρα και στην Αθήνα.Τον Ιούλιο του 2010 πέρασαν την πόρτα του στούντιο για την ηχογράφηση αυτής της πολύ καλής και καλαίσθητης δουλειάς, μια δουλειά που έρχεται στο φως με τον τίτλο «κάθε μέρα όπως πάντα» .Οι jazz χρωματισμοί εδώ συναντούν την πιο σκωπτική και εσωτερική διάθεση σε συνθέσεις όπως το «στη Σονάτα του κακομοίρη» αλλά και σε πιο χαμηλόφωνες και ακουστικές συνθέσεις - πολύ όμορφο δείγμα με ζεστά φωνητικά το «σε μια ζωή διπλά αγαπημένη». Η πενταμελής κερκυραική μπάντα αποτελείται από τους: Μαρία Γιαννικοπούλου (τραγούδι, κλασσική και ακουστική κιθάρα και μαντολίνο), Γιάννη Κουτάγιαρ (κοντραμπάσο), Ναπολέοντα Σαββανή (σοπράνο σαξόφωνο, φλάουτο), Νίκο Παπαδημητρίου (πλήκτρα, φωνητικά, ενορχήστρωση), Παναγιώτη Κελάνδρια (τραγούδι, κλασσική κιθάρα).Ο τελευταίος υπογράφει τους στίχους και τη μουσική όλων των τραγουδιών.Ενα άλλο επίσης αξιοσημείωτο γεγονός που χρήζει αναφοράς σε κάθε περίπτωση είναι το γεγονός ότι το συγκρότημα συμμετείχε και στη σύσταση «Σύγχρονη Καλλιτεχνική Δημιουργία στην Κέρκυρα».Πρόκειται για μια κίνηση καλλιτεχνικών ομάδων όπως το Θέατρο του Ιονίου, η χοροθεατρική ομάδα Ionian Act και συγκροτήματα όπως οι Κόρε Υδρο, οι 3 και ο κούκος και φυσικά οι Μικρόκοσμοι που εδρεύουν στην Κέρκυρα και έχουν ως κοινό πλαίσιο την καταγραφή και την στήριξη ομάδων και κοινών δράσεων πολιτιστικού χαρακτήρα. Η ηχογράφηση και το mastering έγιναν στην Κέρκυρα στο στούντιο X- Sound .Ο δίσκος κυκλοφόρησε τον περασμένο Φεβρουάριο από την Ονειρία by Home Studio L.t.d, σε κατασκευή L.A.M.B itd και διανέμεται σε όλα τα δισκοπωλεία της Ελλάδος από το Μουσικό Ταχυδρομείο. Αλέξανδρος Γερασίμου

2011 4

Open the disc ΧΑΙΝΗΔΕΣ - ΑΓΡΟΤΟΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΚΑ ΚΑΙ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΙΚΑ ΕΙΔΟΣ: OTHER LABEL: ΜΒΙ

Με δυο εργασίες που ενώνονται σε μια κυκλοφορία επέστρεψαν στην δισκογραφία οι Χαίνηδες δίνοντας ξανά ένα υψηλό δείγμα μουσικής πρότασης και προσφοράς καθιστώντας τους ίδιους ως μια ομάδα που εξελίσσεται διαρκώς κόντρα στο χρόνο και κυρίως κόντρα στην εποχή που φαντάζει δυσοίωνη για δημιουργικές δράσεις. Πραγματικά αυτό που σου προκαλεί τεράστια εντύπωση είναι η αστείρευτη δύναμη και διάθεση που έχουν τα μέλη του γκρουπ να σκύψουν πάνω από μουσικές φόρμες και «γλώσσες» και να συνδιαλλαγούν μαζί τους βγάζοντας ένα αποτέλεσμα που πραγματικά όχι μόνο ανεβάζει το σύνολο της ελληνικής μουσικής δισκογραφίας πολλούς πόντους πιο πάνω αλλά ζωγραφίζει με τα πιο φωτεινά χρώματα –και ας είναι λυπημένα καμμιά φορά- την εγχώρια μουσική αντίληψη και πραγματικότητα. Μοιάζει να έχει περάσει αρκετός καιρός από τότε που έκανε την εμφάνιση του ένα νέο γκρουπ εν έτει 1991 δίνοντας ένα φρέσκο υλικό από πρωτότυπες συνθέσεις που τιτλοφορήθηκε με το όνομα του συγκροτήματος.Κύλησε πολύ νερό στο αυλάκι αλλά από την άλλη αν παρακολουθήσεις την πορεία τους όλα αυτά τα χρόνια μοιάζει σαν μια γρήγορη στιγμή που κρατάει όσο κρατάει ένα ποτήρι νερό που πίνεις για να ξεδιψάσεις.Στα Αγροτοκτηνοτροφικά βλέπουμε ότι το συγκρότημα επέλεξε ένα σταυροδρόμι ήχων και πολιτισμών από όλες τις μεριές της Κρήτης (εξαιρετικά τα ριζίτικα που μας κερνάνε εδώ τα μέλη του γκρουπ) και από τους τέσσερις νομούς της που κάπου ενώθηκαν για να σχηματίσουν ένα ενιαίο άκουσμα.Στα Μητροπολιτικά πάλι βλέπεις την «περιέργεια» των Χαίνηδων να αντλήσουν στοιχεία και ήχους που λαμβάνουν χώρα στις Μητροπόλεις…και φυσικά να δημιουργήσουν το εκπληκτικό «Τζάνγκο» με την επίσης –εκπληκτική- ερμηνεία του Δημήτρη Πουλικάκου, μια συμμετοχή που ξάφνιασε ευχάριστα όπως και αυτές των Ψαραντώνη, Ψαρογιώργη και Θοδωρή Ρέλλου (Mode Plagal). Οι Χαίνηδες από την αρχή της πορείας τους μέχρι και σήμερα είχαν μια έντονη και ανοιχτή διάθεση για πειραματισμό και ψάξιμο πάνω σε κάθε τι πρωτόγονο ή πρωτοποριακό στοιχείο που θα τους έδινε την πρώτη ύλη που χρειαζόντουσαν.Αυτό αποτυπώθηκε τόσο στις ζωντανές εμφανίσεις όσο και στις δισκογραφικές τους καταθέσεις με πιο πρόσφατα παραδείγματα στους δίσκους «Ο Γητευτής και το Δρακοδόντι» (2005), «Ο Καραγκιόζης στη Γιουροβίζιον» (2007), «Η κάθοδος των σαλτιμπάγκων» (2008) αλλά και σε αυτήν την καινούργια εργασία με τα δυο διαφορετικά «πατήματα» μουσικών πραγμάτων. Οι Χαίνηδες είναι ο Δημήτρης Ζαχαριουδάκης (κιθάρα, τραγούδι), η Μαρία Κώτη (τραγούδι), ο Μιχάλης Νικόπουλος (λαούτο, μαντολίνο, μπουζούκι, τραγούδι), ο Αλέξης Νόνης (νταραμπούκες, νταούλια, παραδοσιακά κρουστά αλλά και πιάνο), ο Αντώνης Σκαμνάκης (μπάσο), Δημήτρης Μπρέντας (καβάλ, κλαρίνο, γκάιντα, φλογέρες) και ο Τάκης Κανέλλος (τύμπανα).Συμμετείχαν και οι Μιχάλης Τζουγανάκης, Γιώργης Παπαδάκης, Μανώλης Λιαπάκης, Κωστής Αβυσσινός. Αλέξανδρος Γερασίμου

4 2011

Open the disc ΒΟΜΒΟΙ – ΒΟΜΒΟΙ ΕΙΔΟΣ: OTHER LABEL: 7 Όταν συναντάω δουλειές σαν και αυτή εδώ πραγματικά γεμίζω με υπερηφάνεια που τέτοιες κυκλοφορίες προέρχονται από την Ελλάδα και όχι από κάποια άλλη χώρα.Νιώθω πως τελικά κάτι αφήνουμε πίσω και σαν γενιά αλλά και ότι δεν έχουμε φτάσει στον πάτο του βαρελιού, κάτι υπάρχει τελικά -δεν ξέρω τι είναι αυτό, μακάρι να ξερα- που μας τραβάει και πάλι στην επιφάνεια…και όσο υπάρχουν μουσικοί σαν και αυτούς εδώ τόσο υπάρχει ελπίδα ότι υπάρχουν γερές αντιστάσεις που ίσως κάποια στιγμή να «σπάσουν» με τον δικό τους τρόπο τα όσα τραγελαφικά συμβαίνουν – που παίρνουν μπάλα όλους και σε όλα τα επίπεδα. Καταρχήν πρόκειται για ένα εκπληκτικό δείγμα μιας μπάντας που προσωπικά αν είχα να διαλέξω κατηγορία θα τους τοποθετούσα σε ένα global/ethnic ράφι με τις αγαπημένες μου αντίστοιχες εργασίες αυτού του είδους.Ενα δυνατό πλέγμα από οργισμένους και κυρίως εύστοχους κοινωνικά στίχους που αποσαφηνίζουν και διευκρινίζουν με τον πιο ξεκάθαρο και καυστικό λόγο που ακούσαμε ποτέ από ελληνική μπάντα.Το πιο εντυπωσιακό στοιχείο που σε καθηλώνει και σε αφήνει κόκκαλο είναι η μοναδικότητα με την οποία καταφέρνουν να δέσουν είδη και ρεύματα μουσικής που μοιάζει σαν μια τέλεια συρραφή ήχων, στίχων και μηνυμάτων που σε κάνουν πραγματικά να ψάχνεσαι αν έχεις ακούσει κάτι καλύτερο από ελληνική παραγωγή τα τελευταία χρόνια.Αλλωστε αν θα έπρεπε να χαρακτηρίζει κάτι τους μουσικούς αυτή είναι η άποψη τους και κατά πόσο μπορούν να την υποστηρίξουν.Εδώ πραγματικά η δουλειά αυτή όχι μόνο υποστηρίζεται από τους μουσικούς αλλά ακούγοντας την ξανά και ξανά μετατοπίζεσαι σαν …ακροατής μιας και έχεις τη δυνατότητα να ακούσεις κάτι πραγματικά φρέσκο και δυνατό. Το φρέσκο και δυνατό μεταφράζεται στην πρώτη δισκογραφική δουλειά του συγκροτήματος Βόμβοι που με τίτλο το όνομά τους, κυκλοφορεί από το label 7 σε επιμέλεια παραγωγής Νίκου Ξύδη.Ενα μωσαικό από εναλλακτικούς ήχους όπως rock, hip-hop, trip-hop με πληθώρα συμμετοχών από σπουδαίους και καταξιωμένους μουσικούς, τραγουδοποιούς και ηθοποιούς του χώρου. Περιλαμβάνονται τραγούδια που έγραψαν οι ίδιοι αλλά και ένα μελοποιημένο ποίημα του Ασημάκη Πανσέληνου, ένα τραγούδι του Ανδρέα Θωμόπουλου κι ένα παραδοσιακό. Συμμετέχουν: η Ελένη Βιτάλη –σε ερμηνεία στο τραγούδι «Οι Άγιοι Μύριοι Μαύροι» γραμμένο για την Αφρικανική ήπειρο, ο Ανδρέας Θωμόπουλος, ο Αλκιβιάδης Κωνσταντόπουλος, ο Τάκης Βαμβακίδης, η Βαλέρια Κουρούπη, ο Πέτρος Γιωρκάτζης και ο Νίκος Ξύδης. Ένα «κόλπο» που στήθηκε και είναι πέρα για πέρα αληθινό και σε τρυπάει κάθε του στίχος, κάθε του ένταση, κάθε του tempo.Δεν ξέρω γιατί αλλά αν έπρεπε γρήγορα να αποφασίσω ποιούς δίσκους θα έπαιρνα μαζί μου και να εξαφανιστώ για κάπου αλλού, ένας από αυτούς τους δίσκους θα ήταν και αυτό το πραγματικό κέντημα ήχων που λέω πως θα ξεκινούσε κάπως έτσι…«Σβήνω ένα κερί στους Άγιους Μύριους Μαύρους,για κάθε μια ζωή που σβήνει εκεί στη μαύρη γη!Τις δυο τσέπες μου ξηλώνω μα δε φτάνει......δε σου φτάνει ένα ψέμα να χορτάσεις ΑΦΡΙΚΗ!» Αλέξανδρος Γερασίμου

2011 4

Μusica;

Συνέντευξη: Αλέξανδρος Γερασίμου, Φωτ.: Δέσποινα Σπύρου & Mαργαρίτα Νικητάκη

ΧΑΙΝΗΔΕΣ: Γυρνώντας με το «καραβάνι» τους σε καιρούς και σε τόπους…

ότε ήταν η πρώτη φορά που ήρθες σε επαφή με αυτό που ονομάζουμε μου-

σική;

Δημήτρης Αποστολάκης: Η πρώτη μου επαφή με τη μουσική ήταν από το δημοτικό με λύρα ύστερα από πολύχρονη πίεση στον πατέρα μου. Αλλά στη μουσική η πρώτη μας επαφή δεν είναι όταν παίζουμε κάποιο όργανο γιατί η μουσική υπάρχει γύρω μας. Σε μένα υπάρχει από τα τραγούδια των ανθρώπων, από τις ψαλμωδίες στην εκκλησία στο χωριό που άκουγα, από το συναίσθημα στα τραγούδια των ανθρώπων, από τα πουλιά και από το θρόισμα των φύλλων. Ολα αυτά είναι μουσική. Επιστρέψατε στη δισκογραφία με μια ξεχωριστή εργασία που καταγράφηκε και αποτυπώθηκε σε δυο μέρη έχοντας για τίτλο «Αγροτοκτηνοτροφικά και Μητροπολιτικά».Μίλησε μου για αυτή την κυκλοφορία.

4 2011

Δ.Α: Είναι δυο εργασίες ξεχωριστές. Ο πρώτος είναι τα Αγροτοκτηνοτροφικά, ο δεύτερος τα Μητροπολιτικά. Στο πρώτο δίσκο συνδιαλλεγόμαστε με μίνιμαλ φόρμες, παίρνοντας ως αρχετυπικό μοντέλο το μουσικό σταυροδρόμι της Κρήτης. Λέω ότι δεν είναι μουσικός τόπος είναι μουσικό σταυροδρόμι. Αυτό μας έδωσε την ευκαιρία πάνω σε αυτήν την εργασία, να δουλέψουμε με φόρμες όλης της Ανατολικής Μεσογείου και να κάνουμε τρόπον τινά μια εργασία μουσικής Ανθρωπολογίας σε αυτό το μουσικό σταυροδρόμι, αξιοποιώντας πολύ καλούς ερμηνευτές από όλη την Κρήτη, από όλους τους νομούς της Κρήτης… Τώρα στα Μητροπολιτικά, με τη συμμετοχή του Δημήτρη Πουλικάκου στο «Τζάνγκο», εργαστήκαμε με φόρμες μουσικές και γλωσσικές πιο σύνθετες που ανακλούν όλες τις πολιτισμικές επιρροές που λαβαίνουν χώρα στις Μητροπόλεις. Τα swing στοιχεία, τα ροκ στοιχεία, τα gypsy

Μusica; στοιχεία όλα αυτά υπάρχουν στα Μητροπολιτικά. Να τονίσω ότι σε ένα γεωγραφικό τόπο με πολιτισμική ένδεια, οι Χαίνηδες τόλμησαν και έκαναν αυτό το πράγμα. Βέβαια από ύψιστη αναγκαιότητα αλλά να ξέρεις ότι ήταν ισχυρά κοπιαστικό, ισχυρά δύσκολο το εγχείρημα να κάνεις δυο πλαίσια αναφοράς σε μια χώρα που ξέρεις ότι αυξάνεται ραγδαία η εντροπία της –η αταξία της δηλαδή– εμείς προσπαθήσαμε να δώσουμε τάξη στους ελάχιστους εαυτούς μας. Ο βατήρας για αυτό ήταν η ύψιστη και θεική αναγκαιότητα μας. Κάθε εργασία η οποία φιλοδοξεί να αφορά πολλούς καιρούς και πολλούς τόπους αυτοπραγματώνεται. Νομίζουμε ότι οι αποφάσεις είναι δικές μας αλλά δεν είναι δικές μας. Στην ουσία είναι αποφάσεις της μύχιας προύπαρξης των εργασιών και εμείς καλούμαστε να συνδράμουμε στην ύπαρξη τους. Σε αυτή την εργασία έλαβαν μέρος εξαιρετικοί μουσικοί. Από τον Ψαραντώνη και τον Ψαρογιώργη μέχρι τον Δημήτρη Πουλικάκο. Μίλησε μου για τους μουσικούς που συμμετείχαν στο δίσκο. Δ.Α: Ο Πουλικάκος είναι ένας αστικός μύθος, ένας άνθρωπος ο οποίος έχει γράψει τη δική του ιστορία στα ελληνικά δρώμενα, τιμή μας που ήταν μαζί μας.Ο Τάκης ο Κανέλλος ο οποίος είναι μέλος ταυτόχρονα των Mode Plagal και των Χαίνηδων.Επίσης στην καρδιά του πειράματος και παικτικά και ενορχηστρωτικά ήταν ο Θοδωρής ο Ρέλλος. Ο Πουλικάκος έπαιξε με τους Χαίνηδες γιατί αν το ροκ σημαίνει αμφισβήτηση τότε οι Χαίνηδες θα είναι πάντα ροκ.Συμμετείχαν επίσης μουσικοί από τους τέσσερις νομούς της Κρήτης. Ο Μιχάλης ο Τζουγανάκης ο οποίος είναι βιρτουόζος του λαούτου και πολύ καλή φωνή από το νομό Χανίων , ο οποίος έχει παίξει με τον μεγάλο Λεωνίδα Κλάδο –μεγάλος λυράρης ο οποίος πέθανε φέτος- και έχει παίξει ένα διάστημα με τον Κώστα τον Μουντάκη. Ο Μανώλης Λιαπάκης από το νομό Λασιθίου ο οποίος έπαιζε χρόνια με τον Σκορδαλό. Ο Ψαραντώνης και ο Ψαρογιώργης γνωστοί και μη εξαιρετέοι –ο θρυλικός Ψαραντώνης και ο Ψαρογιώργης από τα καλύτερα λαούτα που έχουμε– από το νομό Ρεθύμνης. Από το νομό Ηρακλείου ο Γιώργης Παπαδάκης , φοβερός ερωτικός λυράρης…και τέλος ο Κωστής ο Αβυσσινός

από τους τελευταίους που ξέρουν πολύ καλά το αστικό και το υπαίθριο ιδίωμα γιος του μεγάλου βιολάτορα Γιώργη Αβυσσινού… Δεν ξέρω αν ξεχνώ κανέναν. Τους Χαίνηδες από την αρχή της πορείας τους μέχρι και σήμερα τους χαρακτηρίζει η διάθεση τους για πειραματισμό. Αυτό αποτυπώνεται τόσο στις ζωντανές εμφανίσεις όσο και στις δισκογραφικές τους καταθέσεις με πιο πρόσφατα παραδείγματα οι δίσκοι «Ο Γητευτής και το Δρακοδόντι» (2005), «Ο Καραγκιόζης στη Γιουροβίζιον» (2007), «Η κάθοδος των σαλτιμπάγκων» (2008) αλλά η τελευταία πρόσφατη κυκλοφορία… Δ.Α: Ακριβώς γιατί μουσική σημαίνει έρευνα. Αν έχουν κάτι κοινό η επιστήμη με τη μουσική έχουν το κοινό στοιχείο της έρευνας. Χωρίς την έρευνα ένας μουσικός είναι απλά διασκεδαστής. Ολες οι έρευνες στη μουσική αποδικωποιούν το ίδιο το δημιούργημα.Και αυτό συμβαίνει σε όλες οι δουλειές που είπες. Αλλά και η ίδια η ύπαρξη μας είναι πειραματισμός. Προς τα εκεί μας τραβάει μια οικουμενική έλξη στην καρδιά μας. Αυτός είναι ο μεγάλος μαγνήτης. Μας ενδιαφέρουν οι άνθρωποι που έχουν κολλεκτιβιστική δράση.Και η ομάδα χορού «Κι όμως κινείται» –που ήταν και στην κάθοδο των Σαλτιμπάγκων–, και οι Mode Plagal, οι Χαίνηδες και ο Αθως Δανέλλης είναι κολλεκτιβιστικές δράσεις και εμείς σαν άνθρωποι που είμαστε έξω από συγκεντρωτικές μορφές καλλιτεχνικών, πολιτικών και θρησκευτικών εξουσιών είναι ευχής έργον να βρίσκουμε ανθρώπους που πιστεύουν στον κοινοτισμό, στην κολλεκτίβα και στην κοινή έρευνα. Μίλησε μου για τους υπόλοιπους Χαίνηδες. Δ.Α: Οι Χαίνηδες είναι ο Δημήτρης Ζαχαριουδάκης (κιθάρα, τραγούδι), η Μαρία Κώτη (τραγούδι), ο Μιχάλης Νικόπουλος (λαούτο, μαντολίνο, μπουζούκι και τραγουδεί ενίοτε), ο Αλέξης Νόνης (νταραμπούκες, νταούλια, παραδοσιακά κρουστά αλλά και πιάνο), ο Αντώνης Σκαμνάκης (μπάσο), Δημήτρης Μπρέντας (καβάλ, κλαρίνο, γκάιντα, φλογέρες) και ο Τάκης Κανέλλος (τύμπανα).Μέλος του συγκροτήματος δεν είναι μόνο οι μουσικοί αλλά και η Ευγενία Τσακίρη που φροντίζει τις επαφές και προσφέρει πάρα πολλά.

Μusica; Ποια ήταν η κυκλοφορία που άκουσες πρόσφατα και τη χάρηκες; Δ.Α: Κοίταξε δεν ακούω πολύ μουσική θέλω να ακούω όταν την έχω ανάγκη.Θέλω να ακούω κατά πρώτον τη μουσική ξεκούραστος, ορεξάτος με καλή προέραιση και να την έχω ανάγκη. Οπως ακριβώς σε όλα τα πράγματα θέλω να έχω μια λεπτεπίλεπτη αίσθηση της πείνας –είτε είναι πολύ είτε λίγη–, θέλω να διψάσω για μουσική για να ακούσω για μουσική. Δεν θεωρώ ότι μπορεί να σου κάνει ποτέ καλό κάτι που δεν έχεις ανάγκη…πάμε στη πλατεία μουσική, πάμε στο καφενείο μουσική, πάμε σπίτι μουσική πάμε παντού μουσική. Αυτό το πράγμα όμως αδρανοποιεί το αίσθημα να ψάξεις για μουσική. Εχουμε μάθει η μουσική να είναι background, να είναι στο πίσω μέρος ενώ η μουσική είναι για να μπαίνεις μέσα και έξω να κολυμπάς σε αυτόν τον τεράστιο ωκεανό.Αν εξαιρέσεις τον τελευταίο δίσκο των Mode Plagal –φίλοι και συνεργάτες και εξαιρετικό συγκρότημα– που έχω ακούσει και μου άρεσε πολύ από το καλοκαίρι και μετά δεν έχω ψάξει κάτι καινούργιο. Διαδικτυακοί κόμβοι και μουσική. Τελικά είναι ζευγάρι αυτά τα δυο; Δ.Α: Οπωσδήποτε το Internet σαν τεχνολογικό μέσο έχει την εξής αμφισημία: Ότι μπορεί να φέρει μια πρώτη επαφή μεταξύ των ανθρώπων, φυσικά μπορεί να γνωστοποιήσει κάτι αλλά δεν είναι πλήρες όπως και καμμία ανθρώπινη επικοινωνία δεν είναι πλήρης. Η ανθρώπινη επικοινωνία που είναι πλήρης είναι αυτή που είναι καθολική.Κάθε τεχνολογικό μέσο μπορείς να το αξιοποιήσεις με χίλιους τρόπους και τη μουσική το ίδιο όπως και τη μουσική έκφραση. Αλλά δεν αρκεί αυτό, δεν είναι πανάκεια. Υπάρχει το ανθρώπινο κριτήριο. Δηλαδή πως θα ξεσκαρτάρεις από όλη τη θάλασσα των αγριόχορτων τα δυο μικρά λουλουδάκια που μπορεί να αξίζουνε… Γιατί όλα καλά είναι αλλά κυρίως πρέπει να είναι καλή η σχέση σου εσένα με αυτό. Πως βλέπεις το μέλλον της ελληνικής δισκογραφίας και ποιος πιστεύεις ότι θα είναι ο καινούργιος τρόπος διανομής της μουσικής; Δ.Α: Ολο αυτό έχει κόπο, χρήματα, συννενοή-

4 2011

σεις και πολλά άλλα. Για να παίξουν κάποιοι μουσικοί μαζί για να βγάλουν υλικό 2,5 ωρών πρέπει να λιώσουν στις πρόβες, έχει συμφωνίες, διαφωνίες πάνω στο υλικό κ.α… Εμείς από το καλοκαίρι μέχρι και την άνοιξη δεν παίξαμε πουθενά για να βγει ο δίσκος. Οντως έχει θυσίες αυτό το πράγμα, αλλά εμένα δεν με απασχολεί αυτό.Αυτό που με απασχολεί είναι να είμαι σε αρμονία με τον οικουμενικό και τον δημιουργικό εαυτό μου και το πράγμα θα αποκτήσει τα φτερά που χρειάζεται για να ταξιδέψει. Δεν με απασχολεί το μέσο γιατί αν ξέρω ότι εγώ είμαι ένας καλός αγωγός του χώρου και του χρόνου τότε δεν θέλω τίποτα άλλο. Φυσικά και θέλω να φτάσει στους ανθρώπους αυτό που κάνουμε και υπογράφουμε αλλά πρώτα πρέπει να βάζεις το όλο σου μέσα στη δημιουργία και μετά βλέπεις τι γίνεται. Τα επόμενα σχέδια των Χαίνηδων είναι… Δ.Α: Θεού θέλοντος και καιρού επιτρέποντος, από μέσα Οκτώβρη αρχίζουμε στο «δίπλα στο ποτάμι» μια φιλόδοξη παράσταση όπου είμαστε μια δεκάδα μουσικών.Εκτός από τον Τάκη τον Κανέλλο που είναι κοινό μέλος των Χαίνηδων και των Mode Plagal θα έρθουν και άλλα μέλη από τους Plagal, ο Θοδωρής ο Ρέλλος και ο Κλέων ο Αντωνίου. Μαζί μας θα είναι και ο Ψαραντώνης που θα έρθει από Κρήτη και η Χριστίνα η Σουγιουλτζή από την ομάδα χορού «Κι όμως κινείται». Θα κάνουμε μια παράσταση η οποία θα είναι ιδιότυπη. Στην εποχή που κάνουνε περικοπές μουσικών εμείς αυξανόμαστε κόντρα στον καιρό.Κόντρα στις περικοπές εμείς κάνουμε προσλήψεις (γέλια). Επίσης το Φλεβάρη –κατά πάσα πιθανότηταθα παρουσιάσουμε με την ομάδα χορού «Κι όμως κινείται» τη Θεία Κωμωδία του Δάντη στο ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης. Θα παρουσιάσουμε τα τρία μέρη της Θείας Κωμωδίας: κόλαση, καθαρτήριο, παράδεισος. ΛΙΝΚ: www.myspace.com/hainides ΥΓ: Ευχαριστούμε τη Μαρίζα από το café - bistro “Γιασεμί” (Μνησικλέους 23, Πλάκα) για τη ζεστή φιλοξενία, τους υπέροχους ελληνικούς καφέδες και την εξαιρετική γιαουρτοτυρόπιτα J

Κείμενο: Κατερίνα Γούναρη

Η μουσική και η δράση της ως ιδεολογικός μηχανισμός

ίναι κοινώς αποδεκτό πως η μουσική γλώσσα προϋπάρχει του προφορικού λόγου. Από τα πρώτα χρόνια της ανθρωπότητας η μουσική συνόδευε τις σπουδαιότερες εκδηλώσεις της ζωής των ανθρώπων και ο ρόλος που αυτή εξυπηρετούσε ήταν καθαρά κοινωνικός και καθόλου διακοσμητικός.

Το γεγονός αυτό εξηγείτε αν λάβει υπόψη του κανείς πως η μουσική έδινε τη δυνατότητα στην κοινότητα να δρα ομαδικά. Συνόδευε εκδηλώσεις της καθημερινής ζωής και δράσεις (όπως για παράδειγμα η μεταφορά μεγάλου βάρους, το πιάσιμο μεγάλου θηράματος, το ξόρκισμα του κακού, το γιόρτασμα μεγάλου ενθουσιασμού κ.α.) που ήταν

2011 2

Κείμενο: Κατερίνα Γούναρη

αδύνατο να πραγματοποιήσει ένα άτομο μόνο του. Η ομαδικότητα αυτή οδηγούσε στην ανάγκη για συνεργασία ώστε να επιτευχθεί η ανάπτυξη της κοινότητας τους. Βέβαια η λειτουργία αυτή της μουσικής συνεχίστηκε ανά τους αιώνες. Ακούμε για παράδειγμα σήμερα μεσαιωνικούς ήχους στους οποίους αποκρυσταλλόνται οι κοινωνικές συνθήκες της εποχής ή και «παραδοσιακούς» (νεότερους) σκοπούς και τραγούδια που γεννιούνται μέσα από την ανάγκη να αποτυπωθούν οι σταθερότερες και επαναλαμβανόμενες συνήθειες φανερώνοντας έτσι την κοινωνική θέση μιας ομάδας ανθρώπων. Ότι λοιπόν μπορεί σήμερα να ακούμε με ευχαρίστηση εμείς, με τη βοήθεια της τεχνολογίας, είναι επιφορτισμένο κοινωνικά. Αυτήν ακριβώς την λειτουργία της μου-

4 2011

σικής δηλαδή τη συνεργασία, τη συλλογική δράση εν τέλει, ώστε να εξασφαλιστεί η βιωσιμότητας μιας κοινότητας φαίνεται πως αντιλήφθηκαν και χρησιμοποίησαν πολύ εύστοχα οι αντιδραστικές εξουσίες που διαδεχόντουσαν η μία την άλλη, για να την μετατρέψουν σε άλλον έναν ιδεολογικό μηχανισμό τους. Σταδιακά και έντεχνα υποβάθμισαν τη λειτουργία της μουσικής σε διακοσμητική, προώθησαν τον ατομικό τρόπο ζωής και διέσπασαν τις συλλογικές δράσεις. Συνηθίσαμε μια μουσική που προάγει την κοινωνική εξάρτηση και υποτέλεια, υιοθετήσαμε και χαρακτηρίσαμε «λαϊκή» μία μουσική που δεν είναι προϊόν ενός λαού κοινωνικά ανεξάρτητου. Εξαιρετικά δυσοίωνο όμως φαίνεται να είναι το γεγονός ότι κληροδοτείται στις επόμενες γενιές ένας μηχανισμός που φροντίζει να παράγει στρατιές «μουσικών» με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά. Για να εξαλειφθεί η κατάχρηση αυτή και να επιτευχθεί η αποδέσμευση της μουσικής από την εξουσία θα πρέπει να επέλθουν ριζικές αλλαγές όχι μόνο στον τομέα της μουσικής ή στη μουσική μας εκπαίδευση αλλά στις υπάρχουσες κοινωνικές δομές. Αλλαγές που θα απαλλάξουν τις κοινωνίες από την επιρροή και εξάρτηση των αστικών ιδεολογικών μηχανισμών και θα οδηγήσουν σε κοινωνική αλληλεγγύη και συνεννόηση όπου ο ρόλος της μουσικής θα επανακτηθεί και η συλλογική δράση θα αποτελεί ανάγκη.

ΤΕΑΤRΟ

Συνέντευξη: Αλέξανδρος Γερασίμου

Κουκλοθέατρο Αγιούσαγια: Όταν η κούκλα αποκτά υπόσταση και ζωή… Πότε ξεκίνησε η προσπάθεια που ακούει στο όνομα Αγιούσαγια; Δεν πρόκειται για «προσπάθεια», αλλά -δίχως ίχνος υπερβολής ή περιαυτολογίας- για αγώνα ζωής και θανάτου, με το μυαλό, την ψυχή και το σώμα. Όταν το 1989 αποφάσισα να γίνω κουκλοπαίκτης προκειμένου να συγκεντρωθώ σε ένα πράγμα, το έκανα γιατί, στη λογική μου, έμοιαζε να συνδυάζει όλα όσα μέχρι εκείνη τη στιγμή με ενδιέφεραν: ήμουν σε μια θεατρική ομάδα, έπαιζα μουσική σε γκρουπάκια, ζωγράφιζα, έφτιαχνα γλυπτά και παντός είδους μηχανικές εφευρέσεις και με ενδιέφεραν επίσης τα παιδιά και η ενασχόληση μαζί τους (τότε ήθελα να γίνω δάσκαλος δημοτικού). Σύντομα μου αποδείχτηκε

2 2011

ότι το κουκλοθέατρο, όχι μόνο όντως συνδύαζε τα παραπάνω, αλλά αποτελούσε μια μοναδικής δυναμικής σύνθεσή τους, μια εντελώς ανεξάρτητη τέχνη, με δική της ιστορία, παραδόσεις, σχολές, τρόπους, τεχνικές και ένα ορίζοντα απέραντο. Το Κουκλοθέατρο Αγιούσαγια! γεννήθηκε το 1992, στην Πράγα της Τσεχοσλοβακίας, όταν πια ήξερα ότι είχα ανακαλύψει το εργαλείο που χρειαζόμουν εναγωνίως για να συνδιαλλαγώ με τον γύρω κόσμο. Και με αυτή την έννοια, χρωστώ στο κουκλοθέατρο την επιβίωσή μου, όχι μόνο γιατί από τότε μου δίνει ψωμί να τρώω, αλλά κύρια γιατί μου επιτρέπει να εξερευνώ και να ερμηνεύω τον κόσμο και τους ανθρώπους και να τους προσφέρω τον καλύτερο εαυτό μου, τα οράματα και τους προβληματισμούς μου.

Κρύβεται κάποια ιστορία πίσω από την ονομασία του κουκλοθεάτρου σου; Συμβολίζει κάτι η λέξη Αγιούσαγια; Την επωνυμία του κουκλοθεάτρου μου την οφείλω στον μοναδικό Γιάννη Κιουρτσάκη και τις έρευνές του για την λαϊκή παράδοση και τον Καραγκιόζη. Στο εξαίρετο έργο του, «Καρναβάλι και Καραγκιόζης», υπάρχει μια αναφορά σε παλιά καρναβάλια και λαϊκά δρώμενα στην περιοχή της Άρτας: «...-οι αγρότες- γυρνούσαν καβάλα στο γομάρι τον βουλευτή και στον κλέφτη φοροεισπράκτορα φωνάζοντας Αγιούσαγια!...». Μόλις το διάβασα κατάλαβα αμέσως ότι αυτό ήταν. Μια επιθετική λέξη που να προέρχεται από το καρναβάλι και να συνδέει στην λαϊκή τελετουργία με την κοινωνική έως και πολιτική διάσταση της γιορτής! «Αγιούσαγια!» στα καρναβαλικά σημαίνει «γιούρια!». Δυστυχώς, όσο κι αν έψαξα, δεν υπάρχει άλλη αναφορά ή στοιχείο γι’ αυτή τη λέξη εκτός από τον λαογράφο που την κατέγραψε στα τέλη του 19ου αιώνα (απ’ αυτόν την πήρε κι ο Κιουρτσάκης). Ένας Ινδονήσιος κουκλοπαίκτης μου είχε πει ότι, στη γλώσσα του, ayu-sayong σημαίνει «εγώ αγαπώ» ή κάτι τέτοιο... Aν την βάλεις στο google, εμφανίζονται πάρα πολλές σελίδες στα γιαπωνέζικα. Ποια φιλοσοφία διέπει το κουκλοθέατρο; Το κουκλοθέατρο είναι μια τέχνη και όπως όλες οι τέχνες, είναι εργαλεία φτιαγμένα από και για τον άνθρωπο. Πιστεύω ότι, όπως η ζωγραφική είναι η τέχνη της εικόνας, η μουσική η τέχνη των ήχων, το θέατρο η τέχνη του ανθρώπου κοκ, το κουκλοθέατρο είναι η τέχνη της ζωής, η τέχνη της νεκρής ύλης που ξαφνικά ανασταίνεται, η τέχνη της Υλο-Ποίησης. Είναι η τέχνη της εμψύχωσης του νεκρού και γι’ αυτό η κατεξοχήν τέχνη της νίκης επί του θανάτου –ή , για να μην ακούγεται τόσο δραματικό, η τέχνη της γελοιοποίησης του θανάτου. Είναι η τέχνη που μας βοηθά -όπως λέει ο Σούμαν- «...να υπομένουμε τον θάνατο -ή τις γεμάτες θάνατο ζωές μας- με χάρη». Οι κούκλες, τα εμψυχούμενα αντικείμενα, αποτελούν πανάρχαιο

ιερό τελετουργικό αντικείμενο και παρόλο που ήδη διανύουμε τον 21ο αιώνα, συνεχίζουν να ασκούν τη μαγική τους δύναμη στον άνθρωπο. Ακόμα και στην πιο σαχλή παράσταση με κούκλες, ο θεατής αναζητά -και συχνά βρίσκει- αυτή τη δύναμη ή έστω κομμάτια της. Αυτό, από τη μια μεριά υποδεικνύει ότι ο άνθρωπος δεν έχει εξελιχθεί και πολύ από το αρχαϊκό στάδιο του εαυτού του, από την άλλη σημαίνει ότι οι κούκλες διατηρούν τη θέση τους σε σχέση με τις ανάγκες και τους φόβους του. Η κούκλα είναι η απόλυτη παρωδία του ανθρώπινου είδους, του φαινομένου που ονομάζουμε «ζωή» και καθώς δεν υποκρίνεται, αλλά εκθέτει την ίδια τη ζωή της με ειλικρίνεια, μπορεί να είναι συνάμα και η πιο δραματική έκφρασή της. Το κουκλοθέατρο Αγιούσαγια! ανεβάζει κάθε χρόνο σημαντικές παραστάσεις. Η πιο πρόσφατη δουλειά είναι το έργο «Ένα Μαμούθ στον Υπολογιστή μου», το οποίο μάλιστα έχει και εκπαιδευτικό χαρακτήρα… Παρόλο που τα προσωπικά μου ενδιαφέροντα είναι πολύ πιο ευρεία θεατρικά και ποιητικά, το «Μαμούθ» είναι πράγματι φτιαγμένο κυρίως για εκπαιδευτικό περιβάλλον. Έχει σαν βασικό αντικείμενο τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές, τη δομή, τη λειτουργία και τις εφαρμογές τους, αλλά όλα αυτά προσπαθεί να τα τοποθετήσει στο ευρύτερο πλαίσιο της τεχνολογίας σε σχέση με τον άνθρωπο και την εξέλιξη του πολιτισμού. Θεωρώ ότι είναι εξαιρετικά σημαντικό να κατανοούμε (και ιδιαίτερα τα νέα παιδιά για τα οποία οι υπολογιστές είναι κάτι το αυτονόητο και πανταχού-παρόν-και-ταπάντα-πληρόν μηχάνημα) τη θέση και τη σχέση τους με την υπόλοιπη εργαλειοθήκη της ανθρωπότητας, τις ανάγκες και τα οράματα που τους γέννησαν, ώστε να τους εκτιμούμε στις πραγματικές τους διαστάσεις και να μην ξεχνάμε ότι είναι απλά ένα ακόμα εργαλείο κι όμως ήδη επηρεάζει τις ζωές μας σημαντικά, καλά και κακά. Θεατρικά, το «Μαμούθ» είναι ένα πείραμα άμεσου χειρισμού της κούκλας, λεκτικού αυτοσχεδιασμού και επικοινωνίας με τον θεατή, καθώς και συνύπαρξης

2011 4

ΤΕΑΤRΟ της κούκλας και ψηφιακής τεχνολογίας επί σκηνής. Αν έχετε φίλους εκπαιδευτικούς να τους το προτείνετε για το σχολείο τους... Με την ιδιότητα του προέδρου της Unima Hellas σε τι στοχεύετε όσον αφορά τις παραστάσεις και τους κουκλοπαίχτες στη χώρα μας και κατά πόσο είναι εφικτή η προώθηση και η στήριξη των ομάδων που δραστηριοποιούνται επαγγελματικά στο χώρο; Η UNIMA, το Ελληνικό Κέντρο της Διεθνούς Ένωσης Κουκλοθεάτρου, από το 1990 που ιδρύθηκε έχει βοηθήσει πάρα πολύ στην ανάπτυξη της τέχνης μας στη χώρα, με ποικίλες δράσεις, διοργανώσεις, συνεργασίες με άλλους φορείς, εκδόσεις κλπ. Από πέρυσι, η γραμματεία μας στεγάζεται σε γραφείο που μας παραχώρησε ευγενικά το Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης, με το οποίο συνεργαζόμαστε και ήδη οργανώνουμε για φέτος παραστάσεις κάθε Κυριακή, μια Συνάντηση για το κουκλοθέατρο στην εκπαίδευση, ένα τριήμερο με κουκλοθέατρο για ενήλικες, πιθανά μια έκθεση, αλλά και εργαστήρια μεσαίας διάρκειας για εκπαιδευτικούς. Η μεγάλη μας κατάκτηση στην UNIMA, είναι οι πολύ καλές σχέσεις μεταξύ μας και η πραγματικά συλλογική σκέψη και δράση. Παρόλο που δεν διαθέτουμε χρήματα ή μεγάλα μέσα, αυτά μας επιτρέπουν να κάνουμε καλή δουλειά και ο κόσμος να εκτιμά την αντανάκλαση του πάθους και αφοσίωσης που εισπράττει. Σαν Ένωση αλληλο-στηριζόμαστε σε πολλά επίπεδα, από το απλό της ενημέρωσης και ανταλλαγής, μέχρι τράπεζα αίματος για κουκλοπαίκτες που τώρα οργανώνουμε... Προς τα έξω τα βήματα είναι σχετικά μικρά, αλλά σταθερά. Και βέβαια μπορείς να στηρίξεις την τέχνη σου μαζί με τους ομότεχνους! Αλίμονο σου αν δε μπορείς... Μπείτε στη σελίδα μας www. unimahellas.org για περισσότερα... Διάβασα σε ένα κείμενο σας ότι «το θέατρο δρόμου πολλοί το ευαγγελίζονται αλλά λίγοι το κάνουν». Πως βλέπετε την παρουσία και την εξέλιξη του θεάτρου δρόμου στην Ελλάδα; Αν δεν απατώμαι, δεν έγραφα «λίγοι», αλλά

4 2011

«ελάχιστοι»! Το κουκλοθέατρο και το θέατρο δρόμου υπάρχει από αρχαιοτάτων χρόνων σε όλο τον κόσμο. Δεν χάθηκε ποτέ, δεν σταμάτησε ποτέ, αντιθέτως, σε πολλές περιπτώσεις που το θέατρο δέχτηκε επιθέσεις και διωγμούς στις αίθουσες, το θέατρο δρόμου κράτησε αναμμένη τη φλόγα για να ξαναχτυπήσει με την πρώτη ευκαιρία. Στην Ευρώπη από τη δεκαετία του εξήντα και στην Ελλάδα, τα τελευταία είκοσι και κυρίως δέκα χρόνια, ο δρόμος έχει «ξανα-ανακαλυφθεί» από πιο «ψαγμένους» θεατρίνους, ενώ παράλληλα ποτέ δεν έπαψε να υπάρχει η πλατιά λαϊκή παράδοση των τεχνών του δρόμου. Όλο και περισσότερες ομάδες συζητούν για το δρόμο και τον θεωρούν ως ένα άμεσο πεδίο δράσης, πειραματισμού και προσέγγισης του κοινού στον φυσικό του χώρο. Αυτό είναι φυσικά καλό. Το σχόλιό μου αφορούσε την περισσή κουβέντα, ενώ ιδού ο δρόμος, ιδού και το πήδημα! Είναι όντως παλούκι και θέλει πολύ πείσμα να υπηρετήσεις τον περαστικό κοσμάκη, ο οποίος σε χρειάζεται καθημερινά εκεί έξω και αυτό είναι και το στοίχημα: να είσαι κομμάτι του και όχι άνωθεν αλεξιπτωτιστής. Γίνεται πολύς λόγος για «αναγνώριση», «καταξίωση» κλπ. Τον περαστικό ποιος θα τον καταξιώσει; Το να σε επιχορηγεί το κράτος για να παίζεις, νομίζω διαλύει την πολύ μεγάλης σημασίας σχέση εξάρτησης του παίκτη από την εκτίμηση του κοινού και μεταφέρει στο δρόμο κουσούρια του υπόλοιπου θεάτρου: είναι εύκολο να ρίξεις την έλλειψη επικοινωνίας στον θεατή, ενώ το φταίξιμο είναι όλο δικό σου. Ακόμα και το εκνευριστικό κυνήγι από την αστυνομία, θα έλεγα ότι είναι κάτι που πρέπει να επιζητούμε κατά βάθος, όσο κι αν αξίζει και οφείλουμε να διεκδικούμε το δικαίωμά μας να παίζουμε ελεύθερα. Η ελευθερία πρέπει να είναι ενιαία για όλους και σε όλα τα επίπεδα. Πάντως οι κουκλοπαίκτες νομίζω έχουν τα πρωτεία στην συχνότητα παρουσίας στους δρόμους (χα). Εχετε λάβει μέρος σε διεθνή φεστιβάλ της Ευρώπης. Πως αντιμετωπίζουν εκεί τα κουκλοθέατρα και ποιες οι διαφορές με τα δικά μας εργαστήρια;

ΤΕΑΤRΟ Το κουκλοθέατρο είναι η πιο διεθνής και διεθνιστική γλώσσα επικοινωνίας γιατί βασίζεται, πηγάζει και υπηρετεί τόσο βαθιά ανθρώπινα στοιχειά και δαιμόνια που τα μοιράζονται όλοι οι λαοί, όλοι οι άνθρωποι της γης. Δεν χρειάζεται καμία «θεατρική παιδεία» για να επικοινωνήσει κανείς με τις κούκλες κι αυτό διότι το πρώτο και βασικότερο που περιμένει ο θεατής από τις κούκλες είναι να τις δει να ζωντανεύουν. Άπαξ και συμβεί αυτό όλα τα άλλα είναι απλά το κερασάκι ή η αφορμή για το μέγα θαύμα. Στην Ευρώπη, ο κόσμος αντιμετωπίζει τις κούκλες ακριβώς όπως και στην Ελλάδα: με την ίδια ζωτική λαχτάρα και τις ίδιες προκαταλήψεις.

μπασκίνες ή να σε διώξουν οι καταστηματαρχαίοι που θεωρούν ότι ο δρόμος τους ανήκει ή και τα δύο μαζί.

Προφανώς, σε επίπεδο οργάνωσης φεστιβάλ, υποδομών και θεσμών υποστήριξης των τεχνών και των καλλιτεχνών από πλευράς κράτους, τοπικής αυτοδιοίκησης κ.λπ., δεν υπάρχει καμία σχέση με την Ελλάδα.... αλλά αυτό ισχύει σε πολύ πιο καταξιωμένους κλάδους, στο κουκλοθέατρο δεν θα συνέβαινε;

Υπάρχουν όμως και «εσωτερικής φύσης» προβλήματα, τα οποία θεωρώ πιο σημαντικά και αφορούν πιο ουσιαστικά επίπεδα της δουλειά μας. Παρόλο που γενικά στην Ελλάδα έχουμε μια συνεχή ποσοτική και ποιοτική άνοδο της κουκλοθεατρικής παραγωγής, υπάρχουν ελλείψεις που απαντιούνται συχνότατα στις παραστάσεις: Η δραματουργία, ο ρυθμός και η σκηνοθεσία είναι νομίζω τα πιο έντονα. Η τάση για μίμηση ξένων προτύπων χωρίς την ανάλογη εμβάθυνση στις αιτίες των επιλογών επίσης. Η προσκόλληση σε τεχνικά ζητήματα εις βάρος της ζωντάνιας και της δράσης. Πιθανά το γεγονός ότι η τέχνη μας είναι σύνθεση πολλών άλλων τεχνών και απαιτεί πάρα πολλές διαφορετικές δεξιότητες, μας κάνει να πιστεύουμε ότι όταν είμαστε σε ένα από αυτά καλοί, είμαστε και στα υπόλοιπα, ενώ δεν είναι καθόλου σίγουρο αυτό.

Ποιες είναι οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουν σήμερα τα κουκλοθέατρα στην Ελλάδα;

Τα επόμενα βήματα του Κουκλοθεάτρου Αγιούσαγια! είναι;

Εξαρτάται με ποιό τρόπο ασχολείται ο καθένας με την τέχνη αυτή. Υπάρχουν προβλήματα που αφορούν το επιχειρηματικό κομμάτι της δουλειάς (π.χ. το πως να πουλήσεις την παράσταση ενώ δεν έχεις διευθυντή πωλήσεων, το πως να προσελκύσεις το κοινό που θέλεις ενώ δεν είσαι διαφημιστής, πως να στηρίξεις μια νέα παραγωγή με χρήματα που δεν έχεις, πως να συνδιαλλαγείς με το Υπουργείο «Πολιτισμού» που σε έχει γραμμένο κ.α.), υπάρχουν προβλήματα που αφορούν την πρόσληψη της δουλειάς σου από το κοινό λόγω προκαταλήψεων (π.χ. το πως να πείσεις τους εκπαιδευτικούς ότι μια παράσταση για να είναι καλή δεν χρειάζεται να λέει στα παιδάκια να ακούν τους γονείς τους, το πως να φέρεις ενήλικο κοινό σε αίθουσα που λέει ότι φιλοξενεί κούκλο-θέατρο κλπ). Αν πάλι παίζεις στο δρόμο, το βασικότερο πρόβλημα είναι ότι κινδυνεύεις να σε συλλάβουν οι

Φέτος θέλουμε να παίξουμε πολύ το Μαμούθ σε σχολεία και άλλα εκπαιδευτικά ιδρύματα σε όλη τη χώρα. Κατά τ’ άλλα, υπάρχει μια παραγωγή στα σκαριά εδώ και 8 χρόνια... Επίσης άλλη μια καλή ιδέα που ελπίζω να μπει μπροστά σιγάσιγά για μια θεατρική έκθεση, καθώς και μια παράσταση για το δρόμο. Για την ώρα πάντως ασχολούμαι με την ανακαίνιση του εργαστηρίου μου που πάλιωσε, και τη διαμόρφωση ενός χώρου παραστάσεων (ας το πούμε θεατράκι πειραματισμών) και πολύπλευρης έρευνας που θα φιλοξενήσει πολλά. Από τον Οκτώβρη ξεκινάει και το ετήσιο Εργαστήριο Θεατρικής Μαριονέτας, δύο κύκλοι εκπαίδευσης για την θεατρική κούκλα, για επαγγελματίες και μη... Περισσότερα διαβάστε γι’ αυτά στη σελίδα www.ayusaya.com.

4 2011

Ευχαριστούμε πολύ για τη φιλοξενία...

MΠΟΥΚΣ;

Στέλιος Παπαδόπουλος, Η κοινωνική απελευθέρωση, ISBN 978-960-6801-68-6, σελ. 96, Τιμή 9,00 € Το πρόβλημα της κοινωνικής απελευθέρωσης σήμερα είναι πιο επίκαιρο από ποτέ αφού αφορά την εργατική και αγροτική τάξη, τις γυναίκες και τη σπουδάζουσα νεολαία. Η σύγχρονη αστική τάξη (εξουσιαστές-καπιταλιστές) αναιρεί τις κατακτήσεις των τάξεων αυτών εκμεταλλευόμενη την έλλειψη εναλλακτικής κοινωνικής πρότασης. Στην εργασία αυτή, με επιμέλεια και υπευθυνότητα εξετάζεται, αναπτύσσεται και αντιμετωπίζεται το ζήτημα της Κοινωνικής Απελευθέρωσης με μια νέα θεώρηση, μια νέα προοπτική, αυτή του Ενιαίου Υλισμού.

Τένεσι Ουίλιαμς, Η Κραυγή, Μετάφραση: Αθηνά Μαξίμου, Έλλη Παπακωνσταντίνου, ISBN 978-960-6801-61-7, σελ. 96, Τιμή: 8,00 € Ήρωες της Κραυγής είναι δύο αδέλφια, ηθοποιοί, ο Φελίς και η Κλαιρ. Λίγο πριν ανοίξει η αυλαία, σε κάποιο «θέατρο μιας άγνωστης επαρχίας» όπου παίζουν, τους εγκαταλείπει ο θίασός τους. Μόνοι τους πια, βλέπουν το κοινό να κάθεται και να τους περιμένει. Αποφασίζουν να παίξουν το Έργο για Δύο Χαρακτήρες, ένα έργο αυτοσχεδιαστικό και πολύ προσωπικό. Καθώς ο Φελίς δεν ξέρει πώς τελειώνει το έργο και η Κλαιρ δε θυμάται τις ατάκες της, αναγκάζονται να το συμπληρώσουν και να το εξελίξουν μπροστά στο κοινό κατά τη διάρκεια της παράστασης. Ένα έργο που καταθέτει έναν σημαντικό προβληματισμό του συγγραφέα για την τέχνη και τα όριά της, για το θέατρο και τη χρήση του, αλλά και για τη μοναξιά του καλλιτέχνη. Ένα έργο του Τένεσι Ουίλιαμς βαθιά προσωπικό, που μεταφράζεται για πρώτη φορά στην ελληνική γλώσσα, και το οποίο χαρακτηρίσθηκε από τον ίδιο τον Τένεσι Ουίλιαμς ως το καλύτερο έργο του μετά το Λεωφορείο ο Πόθος και το πιο δύσκολο που έχει γράψει. Το έργο παίζεται στο ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας με τους Αιμίλιο Χειλάκη και Αθηνά Μαξίμου, και θα παρασταθεί του χρόνου σε αθηναϊκή αίθουσα.

2011 4

MΠΟΥΚΣ; Αρετή Γκανίδου, Ορυκτό Φως, Κατηγορία: Ελληνική ποίηση, ISBN: 978-960-9530-06-4, σελ. 60 Τo Oρυκτό Φως είναι η πρώτη ποιητική συλλογή της Αρετής Γκανίδου, και αποτελείται από τέσσερις ενότητες: Στην ενότητα «Ορυκτά» περιλαμβάνονται μορφές, άσημες ή όχι, οι οποίες εξορύσσονται από το σημείο όπου εντυπώνεται η Ιστορία στο άτομο. Με εικόνες. Πρόκειται για αποσπάσματα ενός διαλόγου με την προσωπική και την ευρύτερη Ιστορία. Η Ανατολική Ρωμυλία ως μνημονικό ίχνος που ορίζει ζωές μέχρι σήμερα εμφανίζεται σε αρκετές μορφές. Στην ενότητα «Φιλοξενία» το θέμα είναι η σχέση με τη ζωή όταν ο Θάνατος φαίνεται να έχει πλησιάσει πολύ. Η ενότητα «Μικρή βδομάδα» εστιάζει στα Πάθη του Υποκειμένου που συνειδητοποιεί τα σημερινά όρια της Ποίησης και της Τέχνης γενικότερα και αποδέχεται ότι το προσωπικό μαρτύριο μπορεί κάλλιστα να μη συνιστά Τραγωδία, είτε λόγω έλλειψης μεγέθους είτε εξαιτίας της πολυδιάσπασης της σύγχρονης ζωής. Τέλος η ενότητα «Αδέσποτα» περιλαμβάνει σκόρπια ποιήματα. Κατερίνα Ηλιοπούλου, Το βιβλίο του χώματος, Κατηγορία: Ελληνική ποίηση, ISBN: 978-960-9530-04-0, σελ. 64 Ο κόσμος ως συνεκτικός ιστός και τα πράγματα που τον απαρτίζουν δεν είναι περατωμένο έργο. Είναι ανεξάντλητα ανολοκλήρωτος και ανοιχτός. Η φανερή ορατότητα των πραγμάτων είναι δυνατή γιατί αγγίζει μια μυστική ορατότητα μέσα στο σώμα, δομεί μια εσωτερική ηχώ. Δεν ρίχνουμε το βλέμμα μας στον κόσμο παρά ριχνόμαστε στον κόσμο μέσω του βλέμματος σαν να κάνουμε ένα άλμα στο κενό, αποχωριζόμενοι τα αυτονόητα σχήματα της νόησής μας. Το βιβλίο του χώματος αναρωτιέται για τη φύση του πραγματικού και για την επινόηση, για το βλέμμα που σκέφτεται και τις αισθήσεις που ζητούν το ανύπαρκτο. Μέσα του κινούνται δύο πρόσωπα: διαβάζουν το τοπίο σαν κείμενο και ταυτόχρονα το γράφουν παρατηρώντας το και κατοικώντας το, με το σώμα τους, με τη σκέψη, τις αισθήσεις, τη φαντασία και τη μνήμη. Ρωτούν: Γιατί το πραγματικό δεν είναι ποτέ αρκετό; Για να απαντήσουν ανταλλάσσουν τα βήματα με λέξεις, το βλέμμα με την τύφλωση, το σώμα με το χώμα, την πέτρα με τη φωνή. Μετατοπίζουν τα δεδομένα, τα συνδυάζουν με απρόσμενους τρόπους, κατασκευάζουν ολοένα νέα είδωλα. Το βλέμμα τους δεν προϋποθέτει την ορατότητα, αλλά την αναζητά και την επινοεί. Αυτού του είδους η αναζήτηση δομείται ως γλώσσα. Έτσι στο τέλος το βιβλίο-τοπίο γεννά έναν μύθο, ο μύθος γεννά έναν ποιητή (κορίτσι αυτή τη φορά) και ο ποιητής ένα βιβλίο μέσα στο βιβλίο. [...]

4 2011

Πένυ Ραμαντάνη, Υπέροχα Μόνοι, ISBN: 978-960-6748-714, σελ. 184, Τιμή 12,00 € Η παράσταση, όμως, πρέπει να συνεχίζεται. Ο κάθε μας ρόλος πρέπει να παίζεται άψογα. Γιατί παίζεται μόνο μια φορά. Κι αν πέσεις, πρέπει να σηκώνεσαι. Κι αν γελάς, πρέπει να γελάς με την καρδιά σου. Κι αν κλαις, να κλαις με την ψυχή σου. Να χορεύεις σα να 'ναι το τελευταίο πράγμα που θα κάνεις. Να ονειρεύεσαι σα να γεννήθηκες τώρα. Γιατί η παράστασή μας, παίζεται μόνο μια φορά. Και τίποτα δεν μπορείς να διορθώσεις. Η Πένυ Ραμαντάνη τολμά να αγγίξει με αυτό το πρώτο της μυθιστόρημα ένα πολύ δύσκολο σύγχρονο ζήτημα: τη δύναμη που μεταδίνουμε στον άνθρωπο μας, αυτή που αντλούμε από αυτόν, που γίνεται ελιξήριο, που γίνεται φως μέσα στα σκοτάδια της σύγχρονης πραγματικότητας. Η νέα συλλογικότητα, το δόσιμο στον άλλο, αποτελούν τη διαχρονική πρόταση και της συγγραφέα μέσα από αυτό το ειλικρινά λυρικό κι ευαίσθητο μυθιστόρημα.

Κίμων Γεωργίου, Το Θεσπέσιο Ταξίδι στη Γεύση. Nuova Gastronomia: Οι 33 γαστρονομικοί τίτλοι που θα μεσουρανήσουν στο μέλλον, ISBN: 978-960-6748-47-9, Σελίδες 262, Τιμή: 20,00 € Η γευστική περιήγηση στη γειτονιά του Κίμωνα Γεωργίου – σε όλο τον κόσμο– γίνεται με τον απλούστερο τρόπο: τη γεύση, τη μυρωδιά, τη χαρά της απόλαυσης των δώρων της φύσης. Ο Κίμων Γεωργίου, ένας από τους σημαντικότερους γευσιγνώστες και σεφ στον Κόσμο, μας αποκαλύπτει τα μυστικά των λαών της γης, που αποσπά κανείς μέσα από την απλή, άδολη συναναστροφή, τη χαρά της συνεύρεσης και της απόλαυσης. «Μυστικά» της κοινής καθημερινότητας των ανθρώπων, της ίδιας της επιβίωσης, αποδίδονται μοναδικά από τον συγγραφέα, ώστε να επιβεβαιωθεί πως όλη η γη εκτός από μια μεγάλη αγκαλιά, είναι πάντοτε ένα μεγάλο τραπέζι…

2011 4

MΠΟΥΚΣ;

2 2011

2011 2

Συνέντευξη: Κωνσταντίνα Γεωργίου

σιωθεί στο καλλιτεχνικό και δημιουργικό κομμάτι της δουλειάς της, κάτι που της έχει λείψει τα τελευταία χρόνια. Στην παρούσα φάση αφιερώνει το χρόνο της ανάμεσα στη καλλιτεχνική δημιουργία των δικών της project, και στη διαχείριση και τον συντονισμό του 3ου κατά σειρά Φεστιβάλ χορού, κίνησης και παραστατικών τεχνών που θα πραγματοποιηθεί το Νοέμβριο στη Λευκωσία. Όπως η ίδια είπε «το σώμα παραμένει ο άξονας της δημιουργικής μας δουλειάς».

Αριάννα Οικονόμου H χορογράφος Αριάννα Οικονόμου είναι ένας άνθρωπος που έχει αφιερώσει το χρόνο της στη προώθηση του χορού στο νησί της Κύπρου. Χορογράφος και ιδρύτρια της ομάδας Echo Arts, είναι ταυτόχρονα Καλλιτεχνική Διευθύντρια του πρώτου Φεστιβάλ Παραστατικών Τεχνών της Κύπρου και δημιουργός του Dance Gate Lefkosia Cyprus, ενός φορέα αποκλειστικά αφιερωμένου στη τέχνη του χορού υπέρ των ανταλλαγών και της κινητικότητας των καλλιτεχνών από και προς το νησί. Είναι ίσως από τους λίγους εν ενεργεία καλλιτέχνες του νησιού που έχουν επενδύσει και συνεισφέρει ουσιαστικά στη τοπική πολιτιστική δραστηριότητα με τα καλλιτεχνικά τους projects, και η οποία πρωτοστατεί -και καταφέρνει- να εισάγει τη κυπριακή κοινότητα του Χορού στον ευρωπαϊκό καλλιτεχνικό χάρτη. Μπαίνοντας στο στούντιο της Αριάννας σε μια υπέροχη γειτονιά της Λευκωσίας, από τις λίγες που έχουν κρατήσει κάτι από την αυθεντική ομορφιά του νησιού, αισθάνεσαι την αύρα του χώρου να σε συνεπαίρνει. Είναι ο χώρος που έχει φτιάξει για την ομάδα που η ίδια δημιούργησε, την Echo Arts. Όπως μας λέει, την καινούρια χρονιά θα προσπαθήσει να αφο-

4 2011

Η επίσκεψή μας στο χώρο σας μας παρέπεμψε σε μια αυθεντική καλλιτεχνική ατμόσφαιρα που ομολογουμένως δεν έχουμε ξανασυναντήσει στην Κύπρο, τουλάχιστον μέχρι στιγμής. Πως προέκυψε η επιλογή σας να ασχοληθείτε επαγγελματικά με τη καλλιτεχνική δημιουργία σε μια χώρα που είναι γνωστή για τον συντηρητισμό της? Σε ευχαριστώ που το βρήκες δημιουργικό γιατί η αλήθεια είναι πως όταν με επισκέφθηκες ήταν ένα σκέτο χάος. Θα ήθελα να ήταν πιο τακτοποιημένος ο χώρος μου, το στούντιο μου να αποτελεί καταφύγιο της καλλιτεχνικής μου δημιουργίας. Στόχος μου είναι να το επισκεφτώ μέσα σε αυτες τις μέρες και να ταξινομήσω σε κουτιά τα διάφορα κοστούμια, υφάσματα, αντικείμενα ανά πρότζεκτ. Πάντα τρέχω απο το ένα πρότζεκτ στο άλλο και δεν τακτοποιώ, απλά τρέχω. Μου λείπει και επιθυμώ ταυτόχρονα τη τάξη. Ασχολούμαι με τη καλλιτεχνική δημιουργία απο τότε που επέστρεψα στη Κύπρο απο τις σπουδές μου στην Αγγλία στο Χορό και στο Θέατρο με παιδαγωγικό δίπλωμα για να διδάξω αυτά τα δύο στη μέση εκπαίδευση απο το 1981. Αισθανθήκατε κάποια στιγμή δυσκολία να επικοινωνήσετε τη τέχνη σας στο κυπριακό κοινό? Το πρώτο μου έργο ΣΩΜΑ-ΧΩΡΟΣ το 1983 δεχτηκε μεγάλη επίθεση όταν μεταφέρθηκε τηλεοπτικά απο το ΡΙΚ με μεγάλη διαμαρτυρία απο τους θεατές και κάποιους δημοσιογράφους ως ανωμαλία και όχι ως τέχνη. Μετά απο κάποιους μήνες εμφανίστηκαν και άνθρωποι που έγραψαν

κατακρίνοντας αυτή την πρωτοφανή αντίδραση προς το έργο ενός καλλιτέχνη. Και εδώ μπορείτε να φανταστείτε πόσο σοκ είχα πάθει για το πως είδαν το έργο μου τότε... Ο ρόλος σας ως δημιουργού –χορογράφου και performer–, και ως συντονίστριας πολιτιστικών εκδηλώσεων φαντάζουν αντικρουόμενοι. Eίναι όντως έτσι, ή υπάρχει τρόπος να συνδυαστούν και τα δυο? Ναι δυστυχώς είναι. Στις αρχές, τα πρώτα 20 χρόνια συντόνιζα προγράμματα που αφορούσαν και έτρεφαν και εμένα και τη δουλειά μου με προσκλήσεις και μετακλήσεις από το εξωτερικό σημαντικών ονομάτων στο χώρο του σύγχρονου χορού. Ήταν ένας τρόπος να επικοινωνήσω στη Κύπρο το πλαίσιο στο οποίο οι άνθρωποι ομοΪδεάτες καλλιτέχνες συνεργάτες μου βρίσκονταν ανά το παγκόσμιο. Αυτό πίστευα ότι θα βοηθούσε να γίνει αντιληπτός ο τρόπος με τον οποίο ερευνούσα το χορό, τη κίνηση και το devising action in performance and in theatre, και να επικοινωνηθεί ενας τεράστιος καλλιτεχνικός χώρος στη χώρα μου. Τις δεκαετίες του ‘80 και 90 επικρατούσε άγνοια για το που βρισκόταν ο χορός στο εξωτερικό. Στη Κύπρο δεν είχε ακόμα φτάσει καλακαλά ο σύγχρονος (μοντέρνος) χορός Γκράχαμ. Όταν εγώ επέστρεψα θεωρούνταν ως μεταμοντέρνος χορός. Ηταν κάπως περίεργο... μπορείτε να φανταστείτε! Αλλά ερχόμενη πίσω στην κουβέντα σου εάν η οργανωτική δουλειά αντικρούεται με την δημιουργική η απάντηση είναι ΝΑΙ. Σίγουρα Ναι. Αναλαμβάνοντας τη πρωτοβουλία για τη δημιουργία μιας Στέγης Χορού στη Λευκωσία τα τελευταία 4-5 χρόνια δούλεψα πολύ σκληρά και, ήταν και είναι μια πραγματικά δύσκολη δουλειά. Γιατί δε συνδυάζει τη δημιουργική δουλειά με τη διαχείριση (administration). Μιλήστε μας λίγο για την ιδέα της Στέγης Χορού. Το ανέλαβα σε συνεργασία, συντονισμό και επικοινωνία με το Ευρωπαικό Δίκτυο Κέντρων Χορού (European Dancehouse Network- EDN). Στο EDN συμμετέχουν μέχρι στιγμής 22 φορείς από 15 χώρες, και χρηματοδοτείται από την Ευ-

4 2011

ρωπαϊκή Ένωση με σκοπό τη δημιουργία αντίστοιχων κέντρων χορού σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες ενισχύοντας τη κινητικότητα των καλλιτεχνών στον τομέα του χορού. Έτσι μέσα από τους οραματισμούς του EDN δημιούργησα το Dance Gate, έναν οργανισμό που ανέλαβε την πρωτοβουλία για προώθηση αυτού το έργου στη Κύπρο σε συνεργασία με άλλους φορείς του χορού, που και αυτοί πίστεψαν οτι αυτό ήταν πλέον αναγκαίο.Το Dance Gate αποτελεί ένα από τα ευρωπαϊκά κέντρα χορού που θα συνδέσει την Ευρώπη με τη Λευκωσία και τη Κύπρο γενικότερα.Πέτυχε να γίνει συνδεδεμένος εταίρος στο EDN και τώρα είναι συνεργαζομενος φορέας στο ευρωπαικό πρόγραμμα Modul Dance (2010-2014) το οποίο εντάσσεται στην ομπρέλα δραστηριοτήτων του EDN. Πως πήρατε την απόφαση να αποστασιοποιηθείτε έστω και προσωρινά από το δημιουργικό κομμάτι της δουλειάς σας και να αναλάβετε ένα τόσο δύσκολο έργο? Πιστεύω το όφειλα στο τόπο μου να αναλάβω τη πρωτοβουλία ενός τέτοιου έργου, να δουλέψω για να κερδηθεί πολιτική δύναμη και αντίληψη υπέρ της ανάγκης δημιουργίας μιας στέγης για το χορό. Στόχος μου ήταν να ειδωθεί ο χορός ως ανεξάρτητη παραστατική τέχνη με το δικό της χώρο και τα δικά της κονδύλια για ανάπτυξη, και επικοινωνία του μέσα από ένα ευρωπαϊκό δίκτυο ανταλλαγών. Αυτή η δουλειά μου κόστισε και κόπο και χρήματα και πολλά χρόνια δουλειάς. Αυτή τη περίοδο διοργανώνετε την τρίτη εκδοχή του Φεστιβάλ Χορού, Κίνησης και Παραστατικών Τεχνών Κύπρου.Ποιός υπήρξε ο στόχος αυτής της διοργάνωσης? Το Φεστιβάλ Χορού, Κίνησης και Παραστατικών Τεχνών που διοργανώνουμε για 3η χρονιά φέτος έχει στόχο να αναδείξει τη πολυμορφία που επικρατεί σήμερα στο καλλιτεχνικό τοπίο της Κύπρου. Ο κάθε καλλιτέχνης κουβαλά τη δική του ταυτότητα και προσωπική σφραγίδα και αυτό είναι που θέλουμε να αναδείξουμε. Πέρυσι, η συμμετοχή των καλλιτεχνών έφτασε τον αριθμό των 15 καλλιτεχνικών ομάδων και 65 καλλιτεχνών

από το χώρο του χορού, της μουσικής, του θεάτρου, της αρχιτεκτονικής, των εικαστικών.

που συναποτελούν τη Συντονιστική Επιτροπή για δημιουργία της Στέγης Χορού Λευκωσίας.

Πως ανταποκρίνεται το κοινό σε όλες αυτές τις πρωτοβουλίες?

Συζητείται πολύ τον τελευταίο καιρό η ευρωπαϊκή διάσταση του πολιτισμού και η κινητικότητα των καλλιτεχνών. Αναρωτιέμαι αν θεσμοί όπως αυτός της “Ευρωπαϊκής Πρωτεύουσας” δίνουν σε μια μικρή χώρα όπως η Κύπρος την απαραίτητη ώθηση για την ουσιαστική στήριξη των καλλιτεχνών και ανάπτυξη ευρωπαϊκών συνεργασιών.

Πολύ καλά και θερμά.Και στα δύο φεστιβάλ είχαμε full house. Στο εξωτερικό δίνεται η εντύπωση πως η Κύπρος δεν έχει έντονη καλλιτεχνική παρουσία. Είναι χαρακτηριστικό πως σε διεθνή και ευρωπαϊκά καλλιτεχνικά δίκτυα πολύ συχνά το νησί δεν εκπροσωπείται. Πιστεύετε πως αυτό οφείλεται στην εσωστρέφεια των καλλιτεχνών ή στην έλλειψη χρηματοδότησης και επαρκούς ενημέρωσης? Και τα δύο. Εξάλλου είμαστε ένα νησί. Δεν είναι εύκολο να αναμειγνύεσαι με την σκηνή στο εξωτερικό. Όλα είναι πιο άνετα εδώ. Λίγοι άνθρωποι, λίγοι καλλιτέχνες έχουν την δύναμη να ταξιδεύουν με το έργο τους. Εξάλλου, αυτό ναι, θέλει και πιο μεγάλα κονδύλια για τέτοιου είδους εξάσκησης πολιτικής όπου να προωθηθεί αυτό το θέμα και να μελετηθεί σοβαρά για να ανοιχτούν και άλλες ευκαιρίες. Το εξωτερικό και οι μεταβάσεις κοστίζουν. Θέλουν και υψηλού επιπέδου δουλειές για να μπορούν να προσκαλούνται απο κέντρα τέχνης εκτός Κύπρου. Εδώ αν και υπάρχει ιδιαίτερα μεγάλη ανάπτυξη στο χορό στη Κύπρο σήμερα, ακόμα θέλει δουλειά. Η Στέγη Χορού Λευκωσίας θα λειτουργήσει σύντομα. Έρχεται να καλύψει τις υπάρχουσες ανάγκες των ομάδων χορού της Λευκωσίας, ή είναι μια κίνηση καθαρά για τη δημιουργία κινήτρου προώθησης του χορού στο νησί? Και τα δύο. Θα προωθήσει και τα δύο. Τώρα το όλο έργο και τη πρωτοβουλία για δημιουργία αυτού της Στέγης Χορού στη Λευκωσία την ανέλαβαν οι Πολιτιστικές Υπηρεσίες του Υπουργείου Πολιτισμού Κύπρου σε συνεργασία με το ΔΗΜΟ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ που παραχώρησε το χώρο της παλιάς Πειραματικής Σκηνής του ΘΟΚ, την αγορά του Αγίου Αντρέα. Το Dance Gate Lefkosia Cyprus, το Dance Lab και το Youth Ballet Association είναι οι τρείς φορείς στη Λευκωσία

Ακόμα εδώ είμαστε πίσω. Δεν θα αναφέρω ονόματα αλλά σε οργανώσεις του χορού αναφέρονται όροι για συμμετοχή σε φεστιβάλ τους ότι ο καλλιτέχνης θα πρέπει να είναι κάτοικος Κύπρου. Και κάτι τελευταίο. Αναρωτιέμαι πως είναι να ζεις, να αντλείς εμπειρίες και να δημιουργείς σε ένα νησί και σε μια πόλη που είναι μοιρασμένη. Εχει καθόλου αντίκτυπο, το οποίο κουβαλάει ο δημιουργός στις καλλιτεχνικές του ιδέες, ή υπάρχουν φορές που συνειδητά επιλέγεις να το αφήσεις πίσω? Προσωπικά αντλώ έργο απο αυτό το θέμα. Δεν μπορεί να το αφήσεις πίσω.. Πιστεύω ο μοιρασμένος χώρος της Κύπρου επηρεάζει την αντίληψη μας για τη ζωή πολύ πιο βαθειά απο οτι μπορούμε να συνειδητοποιήσουμε.Το έργο μου και δραστηριότητα της δικής μου ομάδας ECHO ARTS περιστρέφεται αντλεί συχνά από αυτό, και το Echo Arts είναι πρωτοπόρος ομάδα στη δημιουργία διακοινοτικών προγραμμάτων που λαμβάνουν χώρο εκατέρωθεν της διαχωριστικής γραμμής απο το 2004.Το σόλο έργο μου “Περπατώντας τη Γραμμή” (1998) πηγάζει όλο απο αυτό το θέμα της μοιρασμένης μας πόλης, της γραμμής ως πληγής.Εδώ υποδύομαι την Ιώ από το έργο του Αισχύλου “Προμηθέας Δεσμώτης” όπου η Ιώ ως τρελλή οιστρόπληκτη αναζητά το τέλος της αναζήτησης της και ποθεί το τέλος στις περιπλανήσεις της.Τη βρίσκουμε να περπατά πάνω σε αυτή τη γραμμή και να ρωτά, “πότε θα είναι το τέλος αυτής της περιπλάνησης και οδύνης? Που βρίσκομαι? Ποιοι είναι αυτοί οι άνθρωποι”? Σας ευχαριστούμε πολύ για το χρόνο σας και ευχόμαστε κάθε επιτυχία στο έργο σας.

2011 2

ΧΕΙΡΟΤΕΧΝΙΕΣ

Art by Artemis Ποιά ήταν η πρώτη σου επαφή με τα κοσμήματα? Με το κόσμημα αλλά και με κατασκευές ασχολήθηκα πρώτη φορά σε πολύ μικρή ηλικία καθώς έπρεπε να βρώ χρήση για όλα εκείνα τα κατεστραμμένα παιχνίδια και αντικείμενα που φιλοξενούσε το δωμάτιό μου. Ήταν πολύ αργότερα όμως που ασχολήθηκα επαγγελματικά, (στην κρίση των 30 ☺) που ένιωσα ότι αυτός είναι ο τρόπος να εκφραστώ συνολικά.

Είμαι η Άρτεμις Πέτρου και γεννήθηκα στην Αθήνα πριν 32 χρόνια. Σε αυτή τη πορεία ετών και ως νέα που σέβεται τον εαυτό της άλλαξα τουλάχιστον 200 φορές γνώμη για το τι θα γίνω όταν μεγαλώσω.Και στην αρχή σκέφτηκα ότι θα γίνω γιατρός, μετά χορεύτρια, μετά μουσικός, μετά επιχειρηματίας και πολλά άλλα Έζησα όμως στην άγρια ομορφιά της πόλης και τις μαγευτικές εικόνες της Αθη-

Τί υλικά χρησιμοποιείς για τις δημιουργίες σου?

ναϊκής γειτονιάς αλλά και του κέντρου.

Τα υλικά που χρησιμοποιώ πλέον διαφέρουν πολύ από τις αρχικές μου επιλογές και ο λόγος είναι ότι μ’αρέσει να πειραματίζομαι.Κατά βάση δουλεύω με μέταλλα και ημιπολύτιμες πέτρες, αλλά έχω προσθέσει στην συλλογή μου το plexiglass, τα υφάσματα, τις ρητίνες. Τα σμάλτα και τα κορδόνια προσθέτουν το απαραίτητα κάθε φορά χρώμα στις δημιουργίες μου.

και στο εξωτερικό συγκινήθηκα από αν-

Υπάρχουν κάποια κοσμήματα που ξεχωρίζεις από τις συλλογές σου?

Και αφού ταξίδεψα τόσο σε Ελλάδα αλλά θρώπους και κουλτούρες και η ανάγκη μου να εξωτερικεύσω εικόνες, μυρωδιές, χρώματα, ακούσματα υπέδειξαν την δημιουργία ως μονόδρομο.

επαγγέλματα και χώρους. Πώς προωθείς τη δουλειά σου?

Τα κοσμήματα που μου αρέσουν και κρατώ κι εγώ για τον εαυτό μου είναι εκείνα που έχουν καλά κρυμμένη μια ιστορία. Μια ιστορία για τα υλικά που το συνέθεσαν, μια ιστορία για το μέρος που σχεδιάστηκαν και δημιουργήθηκαν και φυσικά την ιστορία που με οδήγησε στη δημιουργία.

Η επικοινωνία μου με τον κόσμο γίνεται κατά κύριο λόγο μέσω εκθέσεων και Bazaar που συμμετέχω σε κεντρικούς χώρους στην Αθήνα. Έτσι σίγουρα μια φορά το μήνα έχω τη δυνατότητα να δείξω κομμάτια της δουλειάς μου στο κοινό.

Από πού προέρχονται συνήθως οι ιδέες για τις κατασκευές σου?

Με βρίσκετε σε εκθέσεις και στο εργαστήριο μου αφού επικοινωνήσετε μαζί μου στο artbyartemis@yahoo.com. Υπάρχει και η σελίδα μου στο facebook που μπορείτε να δείτε δείγματα δουλειάς μου (Artbyartemis ΧΕΙΡΟΠΟΙΗΤΕΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΕΣ).

Έμπνευση γενικά αντλώ από καθημερινά πράγματα. Από κουβέντες με φίλους, από την βόλτα μου στο κέντρο της Αθήνας, από διακοπές αλλά κυρίως ψάχνω ερεθίσματα σε άλλα

Συνέντευξη: Νεφέλη Καριοφύλλη

4 2011

Πώς ερχόμαστε σε επαφή μαζί σου?

ΙΝΦΟ

Συνέντευξη: Η ομάδα του καφέ σκύλου

URBAN STYLE MAGAZINE issues 21: είκοσι ένα τεύχη αστικού στυλ… Το UrbanStyleMag είναι ένα νεανικό περιοδικό, με καλλιτεχνικό προσανατολισμό. Μουσική, κινηματογράφος, εικαστικές τέχνες, ελεύθερη έκφραση και φυσικά το street culture αποτελούν το θεματολογικό puzzle του UrbanStyleMag. Θα το βρείς σε επιλεγμένα σημεία διανομής και φυσικά σε ηλεκτρονική μορφή. Το UrbanStyleMag είναι απαλλαγμένο απο αδιάφορη θεματολογία και στοχεύει στην εναλλακτική πληροφόρηση με καλλιτεχνική άποψη. Η συντακτική του ομάδα προσπαθεί σε κάθε έκδοση να δώσει τον προσωπικό της χαρακτήρα με κύριο στόχο την αμεσότητα προς τον αναγνώστη. Το περιοδικό είναι μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα και οι διαφημίσεις του καλύπτουν αποκλειστικά τα λειτουργικά έξοδα. Η προσφορά των συνεργατών & συντακτών είναι εθελοντική.

4 2011

Τις ερωτήσεις απαντά ο Μιχάλης Μειμάρογλου, εκδότης του περιοδικού USM. Πότε ξεκίνησε η ιδέα που ακούει στο όνομα Urban Style Mag και από πού πήρε το όνομα της; Σαν ιδέα ξεκίνησε το 2006 χωρίς όμως να γίνουν κάποιες ενέργειες για την υλοποίηση του. Το 2007 η ιδέα πήρε τον δρόμο της υλοποίησης όταν τον Οκτώβριο του ίδιου χρόνου έγινε το πρώτο επίσημο meeting στην πόλη της Καβάλας, με ανθρώπους που έδειξαν ενδιαφέρον για την συγκεκριμένη ιδέα κυρίως από την φοιτητική κοινότητα. Γενικότερα, είμαι λάτρης των δημιουργικών δραστηριοτήτων που διαδραματίζονται μέσα σε πόλεις, γειτονιές, πέρα από τους 4 τοίχους ενός δωματίου. Ο διαμοιρασμός και υλοποίηση μίας ιδέας με συμμετοχή ατόμων στο δρόμο, για μένα είναι κάτι πολύ όμορφο και δημιουργικό μιας και πρόλαβα την εποχή της «Γειτονιάς» που σήμερα τείνει να εξαφανιστεί. Έτσι λοιπόν, το

«Αστικό Στυλ» (Urban Style) ήταν ένα ιδανικό όνομα για αυτό που ήθελα να δημιουργήσω. Μία ομάδα ανθρώπων με κοινά ενδιαφέροντα, καλλιτεχνική ανησυχία, συναδελφικότητα και προσωπικό στυλ, η όποια θα είχε ως στόχο να αναδείξει δράσεις που ξεχωρίζουν μέσα στο σύγχρονο αστικό τοπίο μέσω ενός μέσου. Ποια φιλοσοφία διέπει το USM; Η φιλοσοφία του USM είναι η προσφορά «Πληροφορίας» στον αναγνώστη είτε με γραφικά είτε με κείμενο, η οποία είναι απαλλαγμένη από περιττά & ανούσια στοιχεία. Ένα ωφέλιμο καλλιτεχνικό πακέτο θα το χαρακτήριζα, το οποίο προσφέρεται από ανθρώπους που αγαπάνε την τέχνη και τα κοινά. Το USM μένοντας πιστό στην ονομασία του στηρίζει, συμμετέχει και αναλαμβάνει διάφορα πρότζεκτ που λαμβάνουν χώρα σε διάφορες πόλεις, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Πιο πρόσφατο εγχείρημα το «Urban Landscapes & Mechanics» που έλαβε χώρα στο Αρχοντικό Γεωργιάδη στη Μυτιλήνη τον περασμένο Ιούλιο. Μιλήστε μας για αυτό. Γενικότερα καθετί που διαφέρει και δίνει ζωή, χρώμα στην «γκρίζα» καθημερινότητα των πόλεων το USM το στηρίζει, το αναδεικνύει χωρίς να υπάρχουν σύνορα. Τον Ιούλιο παρουσίασα ένα πειραματικό οπτικοακουστικό project στα πλαίσια των καλλιτεχνικών δραστηριοτήτων του UrbanStyleMag σε ένα παλιό αρχοντικό στην πόλη της Μυτιλήνης. Στο συγκεκριμένο project συμμετείχε ένας νέος ταλαντούχος ανερχόμενος καλλιτέχνης της ηλεκτρονικής μουσικής σκηνής ο Μιχάλης Αικατερίνης με το ψευδώνυμο MikTek. Ο Μιχάλης έντυσε μουσικά το όλο project το οποίο αποτελούνταν από εικόνες εναλλασσόμενες με τέτοια ταχύτητα δίνοντας την ψευδαίσθηση του βίντεο. Οι εικόνες απεικόνιζαν στιγμιότυπα της καθημερινότητας μέσα σε μία πόλη πού είτε κάποιος τα παρατηρεί είτε περνάνε γρήγορα από τα μάτια του. Εμείς δώσαμε έμφαση σε αυτά τα στιγμιότυπα επαναλαμβάνοντας συγκεκριμένες σκηνές και ταξιδεύοντας μουσικά. Η προβολή των εικόνων έγινε πάνω σε μία χειροποίητη επιφάνεια η οποία αποτελούνταν από 8 λευκά πλαίσια άνισα τοποθετημένα στο κεντρικό χώρο ενός μεγάλου διαδρόμου μέσα στο αρχοντικό. Πρώτη φορά παρουσιάστηκε ένα τέτοιου είδους Project στην πόλη της Μυτιλήνης και ήμασταν ιδιαίτερα χαρού-

μενοι για την θετική και θερμή ανταπόκριση του κοινού της πόλης… ήταν πραγματικά απροσδόκητη. Περισσότερες πληροφορίες για το συγκεκριμένο project στο σύνδεσμο http://mihailproject. blogspot.com Πως βλέπετε την εξέλιξη των free press περιοδικών στη χώρα μας και ποιες οι διαφορές τους με τις αντίστοιχες κυκλοφορίες που λαμβάνουν χώρα στο εξωτερικό; Δυστυχώς δεν προλαβαίνω να δω την εξέλιξη των free press γιατί δεν προλαβαίνει να έρθει… Στην Ελλάδα είναι συχνό το φαινόμενο της «μόδας», έτσι λοιπόν βρισκόμαστε στο 2011 που συνέχεια βλέπουμε να ξεπηδάνε έντυπα και εφημερίδες ελεύθερης διανομής σε καφέ και χώρους, που μας κάνουν να περνάει ευχάριστα η ώρα του καφέ ξεφυλλίζοντας τα… αλλά μέχρι εκεί. Μετά από σύντομο χρονικό διάστημα εξαφανίζονται. Αυτό που μου κάνει εντύπωση στην Ελλάδα είναι το τσίρκο από μεταλλικά κουτιά των free press στα σημεία του Μετρό… Τα free press, εκτός από πολύ λίγα αξιόλογα, θα τα χαρακτήριζα αρπαχτές σε έντυπη μορφή. Μία αρπαχτή δεν έχει μέλλον. Στο εξωτερικό είναι λίγο διαφορετικά τα πράγματα. Τα free press έντυπα προσφέρονται σε πολύ συγκεκριμένα σημεία και είναι περιορισμένα. Δεν είναι μόδα… όπως στην Ελλάδα. Είναι αξιόλογες καλαίσθητες εκδόσεις που έχουν να σου προσφέρουν κάτι. Προσωπικά θαυμάζω ανεξάρτητες εκδόσεις οι οποίες δεν έχουν σχέση με τα free press που έχουμε συνηθίσει. Έχουν διαφορετικές μορφές και πραγματικά αξίζουν την προσοχή του αναγνώστη. Πως φαντάζεστε το ιδανικό αστικό τοπίο; Το ιδανικό αστικό τοπίο το φαντάζομαι με ανθρώπους στο δρόμο που έχουν όρεξη να σου πουν μία καλημέρα και να σου μοιράσουν ένα χαμόγελο… αν γίνει αυτό τότε μπορεί να σου πω και την συνέχεια… Τα επόμενα βήματα του περιοδικού είναι… Το περιοδικό είναι σε μία φάση αναδιοργάνωσης. Μελετάμε λίγο την ύλη μας, τους ανθρώπους μας και σχεδιάζουμε κάποια νέα πράγματα που δεν μπορούμε να τα δημοσιοποιήσουμε ακόμη. Η πλήρη αναπαραγωγή του περιεχομένου στην αγγλική γλώσσα για τους ξένους φίλους μας είναι στα σκαριά… Επίσημα πήραμε την απόφαση το USM να υπάρχει στο χώρο ως ένα διμηνιαίο ψηφιακό free press έντυπο υψηλής ποιότητας. Θα υπάρξουν στο μέλλον κάποιες ειδικές εκδόσεις σε έντυπη μορφή. ΛΙΝΚ: www.urbanstylemag.gr

2011 4

Φωτογραφίζοντας

Φωτογραφία: Κική Μουρατίδου

Σάντα-Είρηνα (Μέρος δεύτερο…)

4 2011

2011 4

ΦΛΑΣ ΜΠΑΚ

Κείμενο: Γεωργία Ζώη (ηθοποιός, αρχιτέκτονας, Link : www.gzoi.gr)

ΜΑΝΟΣ ΚΑΤΡΑΚΗΣ: Ο Τσαρούχης και μια μοναδική συνεργασία που δεν πρόλαβε να γίνει... Καλοκαίρι του 82. "Λειτουργία κάτω από την Ακρόπολη" του Νικηφόρου Βρεττάκου, Σπύρος Βασιλείου σκηνικά, Τσαρούχης κοστούμια, Θόδωρος Αντωνίου μουσική, Χαραλάμπους σκηνοθεσία και το μισό ελληνικό Θεατρο στη Σκηνή! Πρεμιέρα στο Ηρώδειο! Γενικές δοκιμές και γω άκουσον -άκουσον, με τη σχετική γνώση που μου έδινε η αρχιτεκτονική μου ιδιότητα και τη νεανική .... ασυλία, τολμώ να σχολιάσω και να προτείνω διορθώσεις στο ρούχο μου, σε ποιον; - στον Τσαρούχη! Αργότερα ο Κατράκης και ο γλύπτης Παύλος, που

100

1 2011

είχε έρθει να κάνει το πορτραίτο του Κατράκη, μου έλεγαν πως ήταν σίγουροι ότι θα ξεσπουσε θύελλα! Παραδόξως ο Τσαρουχης με κοίταξε, με ζύγισε με το κοφτερό του βλέμμα και γυρνώντας στον Κατρακη του λέει: "Έχει τσαγανό η μικρή". Την άλλη μέρα το ρούχο είχε αντικατασταθεί! Και ο Παύλος έφτιαξε κι ένα δικό μου πορτραίτο, με το καινούργιο κοστούμι! Και ο Κατράκης ησύχασε γιατί δεν θα ήξερε πως να διαχειριστεί ενδεχόμενη σύρραξη. Όμως η σύρραξη τελικά έγινε, ανάμεσα στον Κατράκη και τον Χαραλάμπους αυτή τη

φορά! Απειλήθηκε μάλιστα να διαλυθεί η παράσταση και να ακυρωθεί η πρεμιέρα στο Ηρώδειο! Με την ψυχραιμία και την αποφασιστικότητα του Κατράκη αποσοβηθηκε κι αυτός ο κίνδυνος. Ανέλαβε εκείνος τα ηνία και συνεχίσαμε με μια ιστορική Παρασταση - Μυσταγωγια! Ακολούθησε περιοδεία μαμούθ! Ανάμεσα στους σταθμούς της περιοδείας ο Βολος. Είχαμε φτάσει μετά απο ενα εξοντωτικο ταξίδι και χωρίς να πάρουμε ανάσα πήγαμε στην παρασταση! Ο Κατρακης κουρασμένος –οδηγούσε πάντα το αυτοκίνητο του– και εγώ ακολουθούσα με το δικό μου! Πολλές φορές, θυμάμαι, τον προσπερνούσα και τότε πεισμωνε και άρχιζε τις κόντρες! Όπως πάντα κι εκείνη τη μέρα το Θεατρο ήταν κατάμεστο! Ξεκινάει η παράσταση και ενώ είμαστε στη δεύτερη σελίδα του έργου, ακούω τον Κατρακη να λέει ένα μονόλογο απο την προτελευταία σελίδα!! Με λούζει κρυος ιδρώτας! Θα ήταν η συντομότερη παράσταση του κόσμου, μια παράσταση δέκα λεπτών, μόνο με αρχή και τέλος! Βλέπω βλέμματα πανικού γύρω μου, αμήχανοι όλοι οι ηθοποιοί, εκτός απο τον Κατράκη, που δεν έχει συνειδητοποιήσει την επερχόμενη τραγωδία! Και τότε, σε μια παύση, μέσα στο κλίμα της τελετουργίας του έργου, ως πρωθιέρεια, ξεκινάω με δυνατή στεντορεια φωνή έναν ύμνο απο τις πρώτες σελίδες και παρασυρω όλο το θίασο σε ενα χορικό, δίνοντας έτσι την ευκαιρία στον Κατράκη να επανέλθη στην κανονική ροή! "Κόρη μου σ' ευχαριστώ. Χαίρομαι που σε εμπιστεύθηκα" μου είπε τελειώνοντας! Σήμερα αναλογίζομαι πόσο ριψοκίνδυνο, αλλά και καταλυτικό ήταν αυτό που έκανα, μια ηθοποιός με μόλις τριών χρόνων Θεατρική Παιδεία!

Μια μοναδική συνεργασία γιγάντων που δεν πρόλαβε να γίνει … Όταν τέλειωνα το Εθνικό Θεατρο ο Μινωτης μου πρότεινε να μείνω στο Εθνικο και με τις δυο ιδιότητες μου, της ηθοποιού και της αρχιτεκτονος! Για κάποιο λόγο, ενστικτωδώς, σκέφτηκα ότι θα ήταν λάθος να ανταποκριθώ στη διπλή πρόταση. Αφενός ήξερα ότι μέχρι τότε δεν δίνονταν ευκαιρίες στους νέους ηθοποιούς, παρά

μόνο αφού θα υπηρετούσαν μια μακρά θητεία στο χορό! Αφετέρου είχα πληροφορηθεί ότι ο Μινωτής ονειρευόταν να συνδέσει το όνομα του με το καινούργιο Εθνικό που θα έκτιζε κατ' επέκτασιν του κτιρίου του Τσιλερ, αφού αποκαθιστούσε το παλαιό! Ήθελε λοιπόν να στελεχώσει το Εθνικό με μια ομάδα αρχιτεκτόνων που θα μελετούσαν το νέο κτίριο και θα πραγματοποιούσαν το όνειρο του. Σκέφτηκε ότι με τη διπλή μου ιδιότητα θα ήμουν κατάλληλη γιαυτή την ομάδα! Με έστειλε μάλιστα να εκπροσωπήσω την Ελλάδα στο παγκόσμιο Συνεδριο Αρχιτεκτονικής Θεατρικού Χώρου στο Μόναχο, όπου μετείχαν τα σημαντικοτερα ονόματα του Θεατρου και της Αρχιτεκτονικής όπως ο Πετερ Σταιν, ο Στρελερ, ο αμερικανός Αρχιτεκτων θεάτρων Τζωρτζ Αιζεναουερ κλπ! Έτσι έμεινα στο Εθνικό ως Αρχιτέκτων και μετείχα στο σχεδιασμό του νέου Θεάτρου και της Δραματικής Σχολής του! Ευλόγως ο Μινωτής με θεωρούσε δικό του παιδί! Αν σκεφτούμε δε ότι υπήρχε πάντα ενας ανταγωνισμός με τον Κατράκη, που ήταν γι αυτόν το αντίπαλο δέος, καταλαβαίνουμε ότι θεώρησε πως τον πρόδωσα, όταν πήγα να παίξω με το μεγαλο ανταγωνιστη του, τον Κατράκη! Γνωρίζοντας και τους δυο, είχα συνειδητοποιήσει, ότι ήταν και οι δυο ογκολιθοι, που αν γινόταν να συναντηθούν στο Θεατρο, θα ήταν κάτι μοναδικό! Άρχισα να κάνω διερευνητικές κρουσεις! Στην αρχή ούτε κουβέντα! Και μετά άλλη "φαεινή ιδέα": Οι δυο τους στο ίδιο σανίδι δε χωρουσαν! Αν όμως ο ενας σκηνοθετουσε τον άλλον! Τρέχω και τους το λέω! Τσιμπησανε! Θα ήταν ο μόνος τρόπος να συνεργαστούν χωρίς να ανταγωνίζεται ο ενας τον άλλον. Ο Μινωτης θα σκηνοθετουσε τον Κατρακη "Οιδιποδα" κι ο Κατρακης θα σκηνοθετουσε το Μινωτη "Προμηθέα Δεσμωτη" η "Βασιλιά Ληρ"! Θα γινόταν χαμός! Ακόμα θα μιλούσαμε γι αυτές τις παραστάσεις! Ήμουνα τόσο χαρούμενη που τους είχα μαλακωσει! Θα περιμέναμε να τελειώσει η Ταινια του Αγγελοπούλου το "Ταξίδι στα Κήθυρα" και μετά θα συναντιόμασταν για να συζητήσουμε τις Λεπτομερειες! Όμως το "ταξίδι" αυτό ήταν μοιραίο! Στις 2 Σεπτεμβρίου του 84 η μεγαλύτερη φωνή του ελληνικού Θεάτρου σίγησε.

2011 4

101

ΦΛΑΣ ΜΠΑΚ

102

4 2011

Γαστρονομία

Κείμενο, φωτογραφία: Νίκος Πάλλης

Ψίτ! … ! ΨΗ-νεσαι; ο, φίλοι συνδαιτυμόνες, πως πάει το ψήσιμο στον καυτό ήλιο ; Ελπίζω να έχετε εξοικειωθεί, γιατί σκέφτηκα ότι στην παραλία, το βραδάκι, ταιριάζει άψογα μια φωτιά, μια σχάρα, παγωμένες μπυρίτσες και κρασάκι, και εξαίσιες ευωδίες ψητών στα κάρβουνα να χορεύουν στον αέρα, παρέα με την θαλασσινή αύρα και τον γλυκό παφλασμό των κυμάτων,

104

4 2011

ερεθίζοντας τους γευστικούς μας κάλυκες και τους οσφρητικούς υποδοχείς μας. Πωπω, ψήθηκα !!! Θα παραθέσω μια βασική συνταγή και, κυρίως, tips για ένα απολαυστικό γευστικό αποτέλεσμα. Η βασική συνταγή αφορά το κοτόπουλο, έτσι λοιπόν παίρνουμε ένα κοτόπουλο, το κόβουμε (προσωπική προτί-

μηση, δεν έχει ιδιαίτερη σημασία, αρκεί να

σχάρα καυτή, για να μην ξεπετσιαστούν.

μην είναι πολύ χοντρά τα κομμάτια, θα επι-

Περιοδικά, ρίχνουμε λίγο αλάτι, γιατί με

μήκυνε τον χρόνο ψησίματος) σε επτά τε-

τους χυμούς να τρέχουν, το αλάτι δεν προ-

μάχια (δυο μπούτια πλήρη, δυο φτερούγες

λαβαίνει να εισχωρήσει στο κρέας, ώστε να

πλήρεις, δεξί-αριστερό στήθος και ράχη-

το νοστιμίσει. Το λαδάκι είναι ευπρόσδεκτο,

λαιμός), το αλατίζουμε καλά και το απλώ-

αλλά όχι απαραίτητο. Το ίδιο ισχύει και για

νουμε στη σχάρα. Γυρνάμε τη σχάρα πότε-

οποιουδήποτε τύπου μαριναρίσματα, έχει

πότε

και, περιοδικά, πηρουνίζουμε το

κρέας. Όταν τα υγρά, που βγαίνουν από το πηρούνισμα, σταματήσουν να είναι κόκκινα, το πουλί είναι έτοιμο προς απόσυρση εκ της πυράς και θριαμβευτική εναπόθεση στο πιάτα μας δια τα περεταίρω. Τώρα ας περάσουμε στα γενικά κόλπα. Όπως έχει ήδη αναφερθεί, τα κόλπα αφορούν το ψήσιμο στα κάρβουνα γε-νι-κά, τα χρησιμοποιείτε σε ότι είδος ψητού επιθυμείτε. Μη βάζετε λεμόνι στη διάρκεια του ψησίματος, έχει την τάση να σκληραίνει το

να κάνει με τα γούστα. Προσωπικά, προτιμώ τα ψητά σκέτα, μόνο με την καθαρή τους γεύση και αλάτι. Για τελευταίο κόλπο, έχω κρατήσει το καλύτερο! Κατά τη διάρκεια του ψησίματος, κάθε τόσο ρίχνουμε πάνω στα κάρβουνα μια χεράδα πράσινα φύλλα από οτιδήποτε δένδρο ή άλλο φυτό (πευκοβελόνες, θάμνο θυμάρι, ρίγανη, σχίνα κ.λπ.) βρίσκεται κοντά μας. Η ιδέα έχει ως εξής: Τα φύλλα δεν καίγονται, μαραίνονται και βγάζουν καπνό, ο οποίος εισχωρεί στην ψηνόμενη σάρκα

κρέας και, επί πλέον, υπάρχουν τύποι που

και δίνει γεύση καπνιστού στα επί της σχά-

δεν τους αρέσει το λεμόνι στα ψητά σχάρας

ρας. Η εξαιρετική, ιδιαίτερη –έως και

(λ.χ. moi). Όσον αφορά τα καρυκεύματα

gourmet– νοστιμιά είναι εγγυημένη!!!

(πιπέρι, ρίγανη κ.λπ.), ας έχετε υπ’ όψι σας

Να θυμάστε ότι το ψήσιμο στα κάρβουνα

ότι πικρίζουν, άμα καίγονται. Όσο πιο συ-

είναι ομαδική υπόθεση, σηκώνει παρεούλα,

χνά γυρίζετε τη σχάρα, τόσο πιο νόστιμο θα

ποτηράκια και καλαμπούρι, μην ξεχνάτε τον

είναι το αποτέλεσμα. Στη δυνατή φωτιά η

καημένο τον ψήστη στη μοναξιά και στους

σχάρα θέλει μεγαλύτερη απόσταση από τα

πειρασμούς του. Καλά παιχνίδια, καλή

κάρβουνα, στη χαμηλή φωτιά, μικρότερη.

όρεξη και καλές (γευστικές ή άλλες) εξε-

Τα ψάρια θέλουν δυνατή φωτιά και την

ρευνήσεις, φίλοι! 2011 4

105

ΦΡΙ ΘΕΜ

Επιμέλεια: Η ομάδα του καφέ σκύλου

Πολυχώρος Bassaviola: Από πρωί ... μέχρι πρωίας (Μέρος 4…) Τόπος: Ιστορικό κέντρο Καλαμάτας Φωτογραφία: Γιάννης Κόσυβας, Τάσος Βαμβακάς, Έφη Πολίτη, Τάκης Νικολόπουλος, Ζωή Μπαλίκου

106

4 2011

Να σε δω να φοράς το καπέλο μου

Πάει και αυτό το καλοκαίρι. Έφυγε φουριόζικα, αφήνοντας πίσω του τα αγριεμένα μποφόρια να μας προετοιμάσουν τα σώψυχα για το δύσκολο Σεπτέμβρη που έρχεται. Φέτος, τα πράγματα ήταν αλλιώτικα. Λιγοστούς καλοδέχτηκε στην αγκαλιά της η Σύρα η αρχόντισσα. Και αυτοί οι λιγοστοί ήτανε μαζεμένοι και δεν γιόμιζαν τα μαγαζιά. Πάνε οι καιροί που δεν έβρισκες καρέκλα να πιεις τον καφέ σου, που στριμωχνόσουνα στα σκαλιά του Δημαρχείου, για να παρακολουθήσεις κάποια εκδήλωση στην Πλατεία Μιαούλη. Δύσκολοι καιροί οι τουτινοί. Μελαγχολία, αβεβαιότητα και απαισιοδοξία. Το αύριο, άγνωστο και απρόβλε-

118

4 2011

Επιμέλεια: Δημήτρης Επικούρης

πτο.Κάτι σαν τις φθινοπωρινές μπόρες που όπου να ’ναι έρχονται. Και όμως, ένα όνειρο έγινε πραγματικότητα. Στήθηκε μια αξιοπρεπέστατη μπλουζ βραδιά στο νησί. Χρειάστηκε ένας ολόκληρος χρόνος,μέχρι να το εγκρίνει ο Δήμος του νησιού.Τα καταφέραμε τελικά. Ο χώρος, ένα μικρό θεατράκι στα Λαζαρέττα, κληροδότημα της Ευανθίας Καΐρη.Παλιές αποθήκες, που με περισσό γούστο και μεράκι μετατράπηκαν σε μια πολύ ζεστή μουσική γωνιά. Φαντάζομαι το όνομα «Θεόφιλος Καΐρης» να λέει σε κάποιους κάτι, γιατί τίποτα τελικά δεν είναι τυχαίο. Ένα ξεκοιλιασμένο άταφο σώμα,

γεμισμένο με ασβέστη.Ένα σώμα που κουβαλούσε ένα μοναδικό μυαλό, που τόλμησε να τα βάλει με το πυκνό σκοτάδι της αμάθειας και του συντηρητισμού.Διαφωτισμός και αμφισβήτηση. Μπλουζ και αμφισβήτηση. Αμφισβήτηση και μπλουζ, το ελιξίριο της ατόφιας ζωής, που σύνορα και περιορισμούς δεν θέλει να γνωρίσει.Σαν το μαργαριτάρι που ρολλάρει με πείσμα έξω από το κέλυφος του στρειδιού, αρνούμενο να μπει στου κολιέ την αλυσίδα.Σκέψεις ελεύθερες, σπαρμένες από ανθρώπους που ξεστράτισαν επικίνδυνα από το βαρετό δρόμο της συμβατικότητας, της υποτέλειας και της πνευματικής υποδούλωσης. Κατεβήκαμε λοιπόν οικογενειακώς στις 4 του Αυγούστου στη Σύρα με το Blues Star Ithaki (Blue star είναι κανονικά αλλά - όπως ξέρετε φίλοι μου - πρώτα φεύγει ο άνθρωπος και μετά τα χούγια του). Μαζί μας και ο Βασίλης, ο William of Egaleo, όπως εγώ τον φωνάζω, ένας εξαιρετικός φίλος, ένα άτομο με ιδιαίτερες ευαισθησίες και πολύ πλούσια μουσική κατάρτιση αλλά και γενικότερη παιδεία. Στις 6 του Αυγούστου, έφτασε ο Κωστάκης ο Παπαπάνος με τη φαμίλια του και την παρέα του, τους Loose Rag.Τους παρέλαβα απ’ το λιμάνι και πήγαμε μέχρι το ξενοδοχείο. Στη συνέχεια, βρεθήκαμε όλοι μαζί στο σπίτι, χαβαλεδιαστήκαμε, (τα χωρατά και τα πειράγματα που κάνουμε με τον Κώστα είναι στιγμές μοναδικής χαράς και ευφορίας για μένα. Μπλουζ έκδοση του Αριστοφάνη, ο μπαγάσας) φάγαμε τα κολασμένα σουτζουκάκια και το χοιρινό με το κάρυ που μου αρέσει να φτιάχνω, κάναμε μία βόλτα μέχρι τη μικρή Βενετία της Σύρας, την περιοχή του Αγίου Νικολάου του «πλούσιου». Την επομένη, έφτασαν και οι Cargo.Γύρω στις 6 έγινε το sound check. Ήμασταν όλοι εκεί παρέα. Ο ηχολήπτης, εμπειρότατος, ευγενέστατος και πρόθυμος να εξυπηρετήσει όλους τους μουσικούς. Ο ήχος που βγήκε στο τέλος ήταν άψογος, πραγματικά.

Άρχισε να βραδιάζει.Η συναυλία δεν είχε διαφημιστεί ιδιαίτερα. Μερικές σκόρπιες αφίσες σε καταστήματα της Ερμούπολης μαζί με άλλα δρώμενα. Επιφυλακτικός ο δήμος - και με το δίκιο του - με αυτό το όχι και τόσο γνωστό είδος μουσικής. Εξαίρεση, η Κυκλαδίτικη εφημερίδα «ΚΟΙΝΗ ΓΝΩΜΗ», που φρόντισε να προβάλει την εκδήλωση με τον καλύτερο τρόπο. Όλοι μαζί, αφού ήπιαμε το καφεδάκι μας στο λιμάνι, κινήσαμε για το θεατράκι. Το θεατράκι έχει χωρητικότητα γύρω στα 100-120 άτομα.Εκεί φιλοξενείται και το Indie Rock Festival κάθε χρόνο που διαρκεί 3 ολόκληρες μέρες. Με τα 10 Ευρώ είσοδο που είχε βάλει ο δήμος, συν το γεγονός ότι το Indie Rock Festival είχε τελειώσει την προηγούμενη μέρα, κάπου προβληματιστήκαμε.Υπήρχε μία έκδηλη αγωνία σε όλων μας τα πρόσωπα. Άραγε, θα ερχόταν κόσμος; Θα γέμιζε το θέατρο; Αναθαρρήσαμε βλέποντας να μαζεύεται κόσμος σιγά-σιγά.Πριν ανέβουν οι Loose Rag στη σκηνή, το θεατράκι όχι μόνο είχε γεμίσει αλλά υπήρχαν και κάμποσοι που καθόντουσαν αριστερά και δεξιά του θεάτρου.Ρώτησα ένα παλληκάρι που ήτανε στο συνεργείο του ηχολήπτη να μου πει πόσος κόσμος περίπου είχε έρθει. «Είναι γύρω στους 140» μου απάντησε.Κανείς δεν το περίμενε. Προσωπικά, αισθάνθηκα πολύ μεγάλη ανακούφιση και συγκίνηση.Τα είχαμε καταφέρει. Ο Κωστάκης και η παρέα του έκαναν μία αξιοπρεπέστατη εμφάνιση. Άρεσαν πάρα πολύ και ιδιαίτερα στον αρχισυντάκτη της εφημερίδας «ΚΟΙΝΗ ΓΝΩΜΗ», το Θάνο τον Καψάλη.«Γκρουβάρουνε τα παιδιά, είναι καλοί, πολύ καλοί» μου είπε, όταν το σετ των Loose Rag τελείωσε και ανέβαιναν οι Cargo στη σκηνή. Ο Θάνος είναι λάτρης του μπλουζ και κιθαρίστας ο ίδιος.Η άποψή του έχει ιδιαίτερη βαρύτητα, γιατί όχι μόνο γνωρίζει από μουσική αλλά έχει εντρυφήσει και στο συγκεκριμένο μουσικό ιδίωμα, το οποίο αγαπά και σέβεται, θεωρώντας το σαν τον προπάτορα του Rock,

2011 4

119

Να σε δω να φοράς το καπέλο μου όπως και των υπολοίπων μουσικών ειδών που ακολούθησαν, ακολουθούν και θα ακολουθήσουν. Ήρθε η σειρά των Cargo. Χαμός. Ο Δημήτρης ο Ιωάννου είναι ένας απίστευτος μουσικός, ένας γνήσιος μπλούζμαν, ένας άνθρωπος με χρυσή καρδιά αλλά και ταλέντο. Οι Cargo τα έδωσαν όλα. Ο Στέλιος ο Ζαφειρίου έλιωσε κυριολεκτικά την tele του και γοήτευσε τον κόσμο. Ήταν όλοι τους άψογοι.Ο Μπάμπης στο σαξόφωνο, ο Ορέστης στα πλήκτρα και ο Πέτρος στα τύμπανα.Ο Μήτσος κατέβαινε κάτω, πείραζε τον κόσμο, έκανε γκριμάτσες, χωρατά, καλούσε τον κόσμο να τραγουδήσει μαζί του.Ο κόσμος χόρευε και έδειχνε μια δίψα να ρουφήξει κάθε νότα, κάθε κίνηση πάνω στη σκηνή.

Οι υπόλοιπες μέρες μου κύλησαν όμορφα, σταμπαρισμένες από την όμορφη εκείνη μουσική βραδιά. Μαθήματα δημοκρατίας στα δύο μου παιδιά, μπροστά στη προτομή του Σπύρου Μουστακλή στην πλατεία Τσιροπινά, σουλάτσο στα στενά, αγνάντεμα της γαλανής κυράς που ο βοριάς τη θέριευε, ιστορίες και κουβεντολόι με τα φιλαράκια του συγχωρεμένου του πατέρα μου, το Λάκη και τ’ αδέρφια του στον Άη Νικόλα, έξω από την ψαροκαλύβα που μπροστά της δε φτουράει το μεγαλύτερο παλάτι.Αν ψάχνει κανείς ανθρωπιά, αγνότητα και μαλαματένιες καρδιές, καλό θα ήταν να κατηφορίσει προς την καλύβα του Λάκη και της παρέας του.

Αξέχαστη βραδιά. Γιόμισε η θάλασσα και ο αέρας από ήχους μπλουζ. Τεράστια η συγκίνηση. Το μπλουζ, αυτό το ψυχόβγαλμα, αυτό το λαϊκό μουσικό ιδίωμα βγαλμένο από το λαρύγγι του Δημήτρη του Ιωάννου βούταγε όλο τον κόσμο μέσα από θέατρο και τον μετέφερε στα βαλτονέρια της Λουϊζιάνα, στα σκοτεινά και καπνισμένα μπαρ του Σικάγο, εκεί που το moonshine ρέει άφθονο και ανακατεύεται με κάθε λογής ανθρώπινο συναίσθημα.

Τα απογεύματα, φαγητό μαγειρεμένο για την κυρα-Στέλλα μας, μια αξιολάτρευτη γειτόνισσα που κάποτε με ένα αυτοσχέδιο καλάμι λιάνιζε τους σαργούς και τις χιόνες στο λιμάνι και τώρα στέκει ανήμπορη απέναντι στα χρόνια που φορτώθηκαν πάνω της. Δεύτερη μάνα μου.

Αυτό δεν είναι τελικά το μπλουζ; Ένα κοκτέιλ των ανθρώπινων συναισθημάτων είναι. Ένα ταξίδι στα βάθη της ανθρώπινης συνείδησης, το χώρο των αισθήσεων και τον παραισθήσεων. Τζάμια θολωμένα απ’ της ψυχής τα χνώτα. Αυτό είναι το μπλουζ. Ο Θάνος επανήλθε.Αυτή τη φορά, με ολοσέλιδο αφιέρωμα για τη μπλουζ βραδιά. Οι μπάντες κατευχαριστημένες με την ανθρωπιά, το ενδιαφέρον και την ευγένεια των δημοτικών αρχών. Εδώ είναι η Σύρα, είναι ο πολιτισμός, είναι η πατρίδα τόσων λογίων, είναι το σεντούκι των αναμνήσεων μιας Ελλάδας που κάποτε φώτισε τον κόσμο αλλά μετά η ίδια προτίμησε το σκοτάδι. Ιερός τόπος η αρχόντισσα. Δεν είναι γι’ αυτούς που ψάχνουν για άσπρο με

120

μπλε τυπωμένα σε καρτ ποστάλ και ημερολόγια. Η Σύρα είναι για ανθρώπους που αναζητούν πράγματα έξω από το ζελέ της φτήνιας, της παρακμής και της προκάτ διασκέδασης.

4 2011

Βλαστήμια κάθε φορά που ανέβαινα τα σκαλιά. Βλαστήμια στο τσιγάρο που μου αδυνατίζει τα πνευμόνια. Άη σιχτίρ, παλιοτσίγαρα. Τώρα που τελειώσανε οι σκάλες, ας ανάψω άλλο ένα μέχρι να φτάσω στο σπίτι. Μια ευθεία έμεινε. Τα βράδια, αγνάντεμα απ’ την ταράτσα και θύμισες, πολλές θύμισες. Ιστορίες. Λόγια του κυρ-Μανώλη του συγχωρεμένου που κάποτε ψαρεύαμε κέφαλους παρέα. Ορέ, τι θυμήθηκα! Μια εύμορφη κοπελούδα απ’ το Πήλιο, το «πολυβότανον» που έλεγε και ο Όμηρος, σκλάβα ενός αδίστακτου γερο-Λάκωνα που το ’σκασε μια μέρα μ’ ένα ναύτη Συριανό. Ιστορίες ζωής. Μπλουζ ιστορίες, έτσι, για να συμφιλιωθούμε με το πεπρωμένο μας. Και όταν τα μεσάνυχτα μου βάραιναν τα βλέφαρα και κίναγα να κοιμηθώ, ένας γάτος αλάνι, ένας σκέτος αλητάμπουρας μπλουζόγατος, έκανε όλα τα θηλυκά τα γατιά να σκούζουνε απ’ την πυράδα.Σκέτος Robert Johnson ο

μπαγάσας, με το ζόρι κρατιόμουνα να κατέβω κάτω και να του κόψω τα γκογκόβια, να λυτρωθώ απ’ την αϋπνία. Α! ήτανε και τα ψαρέματα! Λιγοστά, αλλά όμορφα. «Γιατί, μπαμπά, περιμένουμε να τσιμπήσει το ψάρι;» με ρωτούσαν τα βλαστάρια μου. «Το ψάρεμα μας μαθαίνει την τέχνη της υπομονής», η απάντηση. Και ο Βοριάς. Α, ρε κλέφτη Βοριά. Την ώρα που τα μάτια μου ερωτοτροπούσαν με την κυρά τη γαλανή και την απεραντοσύνη της, εσύ μου βούτηξες το καπέλο και της το χάρισες. Πέρασαν κιόλας 17 μέρες; Τώρα θα γυρίσουμε δηλαδή; Σύρα μου, φεύγω. Για λίγο όμως. Τηρώ τις

υποσχέσεις μου εδώ και 20 χρόνια. Σου ξανάρχομαι πάντα , έτσι δεν είναι; Όταν όμως θα ξανάρθω, ΘΕΛΩ ΝΑ ΣΕ ΔΩ ΝΑ ΦΟΡΑΣ ΤΟ ΚΑΠΕΛΟ ΜΟΥ. Έτσι, για να μου δείχνεις πόσο ευχαριστήθηκες τα μπλουζ που σου χαρίσαμε στις 7 του Αυγούστου. Θέλω λοιπόν να σε δω να το φοράς και να θυμάσαι εκείνη τη βραδιά στα Λαζαρέττα, στο θεατράκι. Μου το υπόσχεσαι; Τις θερμές μου ευχαριστίες στο Γιάννη Κεράνη, που αγκάλιασε και πίστεψε σ’ αυτή την εκδήλωση, το Γιώργη τον Αλβέρτη για τις φωτογραφίες και το DVD από την εκδήλωση και το Θάνο τον Καψάλη, το μπλουζόψυχο φίλο μου, που στήριξε και στηρίζει με τόση αγάπη αυτή την πανανθρώπινη μουσική.

2011 4

121

Το παιδί με την κεραία

Κείμενο: Κατερίνα Κυρμιζή

Μηχανή του χρόνου... μια φωτοβολίδα! ο ‘94 επέστρεψα στην Αθήνα για να σπουδάσω χορό και περισσότερο για να φύγω από το σπίτι μου στο Βόλο, παίρνοντας μαζί τα λιγοστά υπάρχοντά μου: ρούχα, παπούτσια, κιθάρα, κόκκινο ραδιοκασετόφωνο με σπασμένη κεραία, 5-6 κασέτες, 5-6 βιβλία, 1 πένα (γραψίματος) και 1 ημερολόγιο. Εγκαταστάθηκα στο Γαλάτσι, στη γκαρσονιέρα της Διαμάντως, φοιτήτρια νοσηλευτικής από το Άργος. Η Μαντώ έλειπε πάντα, ερχόταν μόνο στην εξεταστική φέρνοντας μαζί της πορτοκάλια, λεμόνια και λάχανα από το κτήμα της οικογένειάς της. Το ημερήσιο πρόγραμμά μου περιλάμβανε: α) ανελέητα βάσανα στο κορμί μου, 3-6 ώρες στη σχολή χορού Χοροκίνηση, για μια τέλεια διπλή πιρουέτα, μια κοφτερή αραμπέσκ ή ένα μελωμένο απ’ την ευλυγισία καμπρέ β) τουριστικό σεργιάνι στους δρόμους της Αθήνας δίχως προορισμό – άγνωστο το πόσες ώρες περπατούσα, γ) παίξιμο κιθάρας, τραγούδι και απόπειρες πρώτων «ενήλικων» τραγουδιών σε πλάγιο απόηχο, μελαγχολικό - για λόγους ίασης και παρηγοριάς, δ) απολογισμός της μέρας στο ημερολόγιο, ε) ύπνος - τις περισσότερες φορές ήταν ζητούμενο. Ήμουν γυμνή από αγάπη. Δεν είχα πια φίλους, συγγενείς ούτε εραστή. Αντιθέτως, είχα ελάχιστα χρήματα, πολλές αντίζηλες μαθητευόμενες χορεύτριες, κατάθλιψη λόγω ερωτικής απογοήτευσης, άγχος για τα κιλά μου - τα 56 δεν είναι αποδεκτός αριθμός για βάρος μιας wannabe χορεύτριας, άγχος για

124

4 2011

το τι θα κάνω στη ζωή μου γενικά. Ήμουν πλαισιωμένη με λίγα λόγια από ένα συναισθηματικό φωτοστέφανο απελπισίας. Όταν ήμουν πολύ κουρασμένη για να παίξω μουσική άκουγα ράδιο, Αιγαίο fm. Ήταν κι αυτό κατά κάποιο τρόπο κοπιαστική απασχόληση, μικρότερου μόχθου βέβαια μιας και για να ακούσω δίχως παράσιτα έπρεπε να κρατώ την κεραία! Νομίζω πως έστησα ικανοποιητικά το σκηνικό εκείνου του χειμώνα στο Γαλάτσι για να μπω στο κυρίως θέμα. Ήταν αρχές άνοιξης, γιατί στο τραπέζι θυμάμαι ένα ανθισμένο κλαδί νεραντζιάς να με ταράζει με τα μυριστικά του κάλλη. Προσπαθούσα να κάνω ακροβατικά εκείνο το βράδυ, να γράφω ημερολόγιο με το ένα χέρι, να κρατώ τη σπασμένη κεραία με το άλλο για να ακούσω τραγουδάκια. Είχα την ατυχία να είμαι στερημένη του αγαπημένου μου έπειτα από δική μου απόφαση και απολύτως μετανιωμένη για αυτό γιατί αμέσως μετά το χωρισμό μας αντικαταστάθηκα από μια μισητά τέλεια και παραμυθένια κοπέλα, τουλάχιστον έτσι φάνταζε στα μονίμως υγρά μου μάτια. Οπότε σας βεβαιώνω πως το ημερολόγιό μου ήταν πληκτικό. Μονόλογοι μετάνοιας, σχέδια για επανένωση, φαντασιώσεις συναντήσεων τυχαίων και μη, σκέψεις εκδίκησης και άλλα συναφή. Όσοι έχουν ερωτευτεί κι απορριφθεί ξέρουν… Δεν είχα ολοκληρώσει να γράφω στο ημερολόγιο την πρότασή: «η θύμησή σου στο μυαλό μου μια φωτοβολίδ…», όταν μου τράβηξε την προσοχή η σύντομη εισαγωγή

ενός τραγουδιού που δεν είχα ακούσει ποτέ μου, με υπέροχες κιθάρες σε διφωνία. Μπαίνει το canto και ακούω κεραυνοβολημένη τον στίχο: «Μια φωτοβολίδα μες στη νύχτα σκάει κι η καρδιά μου σπάει μες στο φως σε είδα…» Ξαναθυμίζω το κάδρο μας. Στο δεξί χέρι κρατώ την πένα μου που κόμπιασε, στο δέλτα της φωτοβολίδας και σταλάζει κλαίγοντας το μαύρο της μελάνι στο χαρτί, με το αριστερό αγγίζω τη σπασμένη κεραία για μια ακρόαση δίχως παράσιτα, στο ραδιόφωνο παίζει το τραγούδι του Ορφέα Περίδη «Φωτοβολίδα», το οποίο ακούω για πρώτη φορά. Θαυμάστε συγχρονισμό στα γεγονότα, στις λέξεις και στα αισθήματα. Θυμάμαι τον εαυτό μου να αναλύεται σε δάκρυα πικρά μα κι εξαγνιστικά, να σκύβω το κεφάλι πάνω στο τετράδιο και να κλαίω μ’ αναφιλητά και το πετσί μου να ‘ναι μια ξένη χώρα απ’ την ανατριχίλα και τη συγκίνηση. Γιατί δεν ήταν μόνο ο συγχρονισμός, η κβαντική μετά-φυσική, ούτε μόνο οι στίχοι που ήταν γραμμένοι ακριβώς για μένα και για όσα αισθανόμουν. Ηταν κυρίως η αισθητική, η μουσική απόλαυση. Η μελωδία του τραγουδιού ήταν “so fucking brilliant”. Ζήλεψα και θαύμασα τόσο πολύ τον Ορφέα Περίδη και το τραγούδι του που μου κόπηκε η ανάσα. Με το τέλος του τραγουδιού έκλεισα το ραδιόφωνο μαρμαρωμένη κι άψυχη να κοιτάζω το κενό. Ρωτιόμουν αν θα μπορούσα ποτέ να γράψω ένα τόσο καλό τραγούδι όσο αυτό, αν στα αλήθεια όλο αυτό συνέβη ή το φαντάστηκα, το ονειρεύτηκα, αν ήταν κάποιο σημάδι, αν πραγματικά θέλω να γίνω χορεύτρια, αν είχα εντελώς φρικάρει. Νο-

μίζω πως έπειτα από αυτό το γεγονός έπεσα με τα μούτρα στους μήνες που ακολούθησαν στα τραγούδια που 2 χρόνια αργότερα θα έμπαιναν στον πρώτο μου δίσκο, το «Κοντσέρτο για σοκολάτα και τριαντάφυλλα». Υγ. Όταν μπήκα στο Myspace το 2008 και πρόσθεσα στους φίλους μου τον κ. Περίδη, πήρα το θάρρος να του γράψω μέσες άκρες αυτήν την ιστορία. Προς μεγάλη μου έκπληξη μού απάντησε για να με ευχαριστήσει και να με βεβαιώσει πως θα γράψω, αν δεν το ‘χω κάνει ήδη όχι ένα, μα πολλά καλά τραγούδια!

2011 4

125

Ημερομηνία Κυκλοφορίας Οκτώβριος 2011 Είδος Κοινωνικό Studio Mayambush Art Factory Σχετικές πληροφορίες Μια ταινία του Χρήστου Καρτέρη με θέμα τον κοινωνικό αποκλεισμό. Περιγραφή Δ/ΝΣΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ : Σταμάτης Γιαννούλης ΗΧΟΣ - ΜΟΥΣΙΚH : Ανδρέας Κουλούρης ΜΟΝΤΑΖ : Παναγιώτης Χοχλιός ΣΚΗΝΙΚΑ- ΚΟΣΤΟΥΜΙΑ : Λουκία Χατζέλου ΜΑΚΙΓΙΑΖ : Άλκηστις Βουβαλίκη , Μίνα Χάμπα ‘Α ΒΟΗΘ. ΣΚΗΝΟΘΕΤΗ: Γιώργος Αγγέλκος ‘Β ΒΟΗΘ. ΣΚΗΝΟΘΕΤΗ: Νικόλ Δρόσου ΟΡΓΆΝΩΣΗ / ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ: Mayambush Art Factory ΒΟΗΘ. ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ: Κώστας Χάλαρης, Γιώτα Κασκαβέλη, Γιώργος Κλάδης ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ: Αλέξανδρος Γερασίμου (6956610300) torodi.shortmovie@gmail.com ΧΟΡΗΓΟΙ: Sempre cafe-bar Igodo cafe-bar Εστιατόριο “Δάφνη” Enzzo de Cuba Νίκος Μουρελάτος Αποστόλης Κολύβας Dimello ΧΟΡΗΓΟΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ: Urban Style Magazine (http://www.urbanstylemag.gr/) Echomove Artistic Magazine (http://echomove.gr/) Περιγραφή Σεναρίου Όταν τα καλοκαίρια, νύχτα, βλέπουμε να πέφτουνε αστέρια, δεν είναι επειδή αυτά δεν μπορούν να γαντζωθούν στον ουρανό, ούτε η αδυναμία τους τα κάνει να γλιστρούν, να σβήνουν, να χάνονται... Είναι μικρά καινούργια αστέρια που έχουν μόλις γεννηθεί και που αλλάζοντας τη σύσταση του Σύμπαντος πλέκουν τα παιχνίδια της μοίρας... Όπως τα σπόρια ενός ροδιού, που σπάει και ραγίζει κρεμασμένο, έξω από την μάντρα, πάνω στο κλαδί μιας ροδιάς που ‘χει τις ρίζες της μέσα στον κήπο μιας παλιάς μονοκατοικίας... Πρωταγωνιστεί: Ανδρέας Μασούρας, Χρήστος Κακαράκης, Λίλη Τέγου, Γεννάδιος Πάτσης, Νίκος Κατσούρης, Καίτη Λαζαρίδη, Αγγελική Κασκαβέλη, κ.α. Directed By Χρήστος Καρτέρης Written By Χρήστος Καρτέρης , Ανδρέας Μασούρας Produced By Mayambush Art Factory

2011 4

127