Echomove artistic magazine 13 by Echo Move

artistic magazine Διμηνιαία Έκδοση Τεύχος: 13 2013 ΕΚΔΟΤΗΣ/ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ: Αλέξανδρος Γερασίμου ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΥΝΤΑΞΗΣ: Κατερίνα Χατζή ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΞΙΑ: Κων/νος Χιώτης ΔΙΟΡΘΩΣΗ ΚΕΙΜΕΝΩΝ: Η ομάδα του καφέ σκύλου ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ/ΣΥΝΤΑΚΤΕΣ: Αλέξανδρος Γερασίμου, Lamia Bedioui, Κατερίνα Κυρμιζή, Σπύρος Ανδρεόπουλος, Κωνσταντίνα Γεωργίου, Στέφανος Γούναρης, Λεωνίδας Δανέζος, Julie Loi, Κατερίνα Χατζή, Κωνσταντίνος Χιώτης, Η ομάδα του καφέ σκύλου, Μαρία Τριζέλλη, Ασπασία Μπακογιάννη, Νίκος Πάλλης, Αλεξάνδρα Κανάκη, Η ομάδα του Athens Video Art Festival, Νεφέλη Καριοφύλλη, Βαγγελιώ Χρηστίδου, Γιώργος Σταυρακέλλης, Μιχάλης Μειμάρογλου, Κατερίνα Γούναρη, Μανώλης Λαγουτάρης, Κική Μουρατίδου, Γιάννης Κόσυβας,Τάσος Βαμβακάς, Έφη Πολίτη, Τάκης Νικολόπουλος, Ζωή Μπαλίκου, Δημήτρης Καρβουντζής, Μάντη Λυκερίδου, Φιλιώ Λούβαρη, Στράτος Γιάνναρος, Δημήτρης Επικούρης, Δροσιά Καραπιπέρη, Ανδρέας Βιολάρης, Άρτεμις Αντωνοπούλου, Κατερίνα Σπύρου, Μυρτώ Φοίφα, Κάλλια Δρόσου, Μάγδα Κανδυλιάρη, Γιάννης Αποστολόπουλος, Ηλέκτρα Ποιράζογλου, Μαριάνθη Βατή, Λεωνίδας Μαριδάκης, Σπύρος Φωκάς ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: Αλέξανδρος Γερασίμου, Alcalica, Μανώλης Λαγουτάρης, Μαρία Τριζέλλη, Κική Μουρατίδου, Η ομάδα του καφέ σκύλου, Νίκος Πάλλης, Στέφανος Γούναρης, Η ομάδα του Athens Video Art Festival, Γιάννης Κόσυβας, Τάσος Βαμβακάς, Έφη Πολίτη, Τάκης Νικολόπουλος, Ζωή Μπαλίκου, Δημήτρης Καρβουντζής, Μάντη Λυκερίδου, Κατερίνα Γούναρη, Μυρτώ Φοίφα, Μάγδα Κανδυλιάρη ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ/ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΣΕΛΙΔΟΠΟΙΗΣΗ: Ασπασία Μπακογιάννη (aspampako@yahoo.gr) ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΕΞΩΦΥΛΛΟΥ: Από το αρχείο του ηθοποιού Σπύρου Φωκά ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟ ΕΞΩΦΥΛΛΟΥ: Κάλλια Δρόσου ΦΛΑΣ ΜΠΑΚ: Σπύρος Φωκάς ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ: Καφέ σκύλος productions (kafeskylosproductions@gmail.com) ΤΥΠΟΣ: Καφέ σκύλος productions ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ/ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΥΛΗΣ/ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ: Η ομάδα του καφέ σκύλου WEB: www.echomove.gr, www.facebook.com/pages/echomove-artisticmagazine, myspace.com/echomove, issuu.com/echomove ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ: echomovemag@gmail.com, tel (+30) 6956610300 Το περιοδικό echomove κυκλοφορεί κάθε δίμηνο από τον αστικό μη κερδοσκοπικό σύλλογο Αστικές Δράσεις. Επιτρέπεται η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή μερική ή ολική του περιεχομένου του περιοδικού με οποιονδήποτε τρόπο μόνο με τη προηγούμενη έγκριση του εκδότη.

13 2013

Kείμενο: Αλέξανδρος Γερασίμου

ΜΑΚΡΙΑ ΜΑΚΡΙΑ, ΣΙΓΑ ΣΙΓΑ… Νομίζω πως αυτοί οι στίχοι για την ώρα λένε περισσότερα από τα λόγια που πιθανότατα θα σκαρφιζόμασταν εμείς. Αντί προλόγου λαμβάνοντας πάντα υπόψιν τα σημεία των καιρών και τη σεμνή πορεία και διορατικότητα του Νίκου Ζιώγαλα (http://www.youtube.com/watch?v=tAyhhKsXIxo) που ασχολήθηκε όσο λίγοι με την ελληνική φολκ και ας το κατάλαβαν ακόμα πιο λίγοι… Καλό καλοκαίρι ☺ ☺ ☺ Μακριά μακριά θα πάω να ζήσω θα`χω τα βλέφαρα κλειστά να μην κοιτάζω ποτέ πια πίσω ούτε τριγύρω, ούτε μπροστά. Ας πει ο καθένας ό,τι θέλει πως έχω τώρα ορμές τρελού ψυχή δεν είμαι... Είμαι νεφέλη με σπρώχνει τ`αεράκι αλλού.

Θα γίνω κρίνο με τα κρίνα θα μάθω αν έχουνε καρδιά αν ονειρεύονται κι εκείνα και ξεψυχούνε στα κλαδιά. Και στα φεγγάρια τ`ασημένια στον κρυσταλλένιο το γιαλό τη γλώσσα την τριανταφυλλένια θα μάθω να κρυφομιλώ. Θα μάθω πώς κρυφαγαπούνε και κλαίνε οι πράσινοι κισσοί και τ`αστεράκια θα μου πούνε τη θλίψη τους που`ναι χρυσή. Μακριά μακριά Γλυκά γλυκά σιγά σιγά. Μακριά μακριά, σιγά σιγά από το «Μακριά, μακριά» του Νίκου Ζιώγαλα σε μελοποίηση πάνω σε στίχους του Ναπολέοντα Λαπαθιώτη (στίχοι: Ναπολέων Λαπαθιώτης, μουσική: Νίκος Ζιώγαλας, cd: Πέφτω ψηλά, 2009, Lyra). Η παραπάνω φωτογραφία είναι καρέ της ταινίας "Diarios de motocicleta" (2004) του Walter Salles

2013 13

Περιεχόμενα ΤΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΤΟΥ ΜΑΓΟΥ “Against the grain…” ELLIL YITAOUEL ALEYA Ο Βασιλικός και τα άλλα και τα λουλούδια Genova Δυστυχώς δεν είναι μόνο η ΕΡΤ Τα κέντρα ενέργειας (Chakras) ΤΑ ΚΡΟΥΣΤΑ ΤΗΣ ΤΑΚΗ ON A STEADY DIET OF HASH, BREAD & SALT Encardia Λαογραφία AVAF Chapter #13 Gravitysays_i Μαστίχα

13 2013

8 10 15 18 20 26 28 32 38 40 48 52 64 69

HOCUS POCUS ΣΥΝΑΜΑ ...ΣΤΗ ΜΑΡΜΑΡΥΓΗ Θιδύρα Μουσείο Θαλασσίων Ευρημάτων Βαλσαμίδη RΕ: THINK PROJECT Σπύρος Φωκάς Έθιμα, θρύλοι και παραδόσεις της Ελληνικής υπαίθρου SUMMER CORFU

72 82 86 92 94 100 104 108

URBAN FOLK, POST REBET AND OTHER TRADITIONAL 113 STORIES… Οι κουβέντες ενός πατέρα στο γιο του Ημερολόγιο ενός Αυγούστου Αντίποινα ΜΑΡΜΑΡΥΓΗ

120 126 132 136

ΤΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΤΟΥ ΜΑΓΟΥ Μουσική – Στίχοι – Τραγούδι: Γιάννης Παπαγεωργίου Σε θάλασσα βαθιά, σε είδα να χορεύεις με δελφίνια Σε έχασα στη στεριά, σε είδα πάλι να πετάς με τα πουλιά Στη Σμύρνη μια βραδιά, σαν πρόσφυγας τα χνάρια σου κρατούσες Έναν αιώνα μετά, μες την Αθήνα τραγουδάς για λευτεριά Στα καλντερίμια οι γέροι σε ζητάν, και του Αιγαίου όλες οι θάλασσες σε πνίγουν Σ απόκρυμνες ταβέρνες σε μεθάν, και του Βαρδάρη οι ανέμοι σε τυλίγουν Κι εγώ σαν οδοιπόρος τριγυρνώ, Από την Ξάνθη ως την κορφή του Ψηλορείτη Κι από ένα κάστρο σε είδα ερημικό, Να πίνεις ούζα μια βραδιά στη Μυτιλήνη Το βλέμμα σου φωτιά, θα κάψει όσα η αλήθεια φανερώνει Και σε χωριού την εκκλησιά, σαν το θεό θα μαγνητίζεις τα παιδιά Στην άκρη ενός γκρεμού, με μια ανάσα σύννεφα κινούσες Και πριν βρεθείς παντού, σαν στάχτη έλιωσες στο φως του κεραυνού ΟΥΤE ΣΠΟΝΤΑ: Tζίνα Μιξαφέντη – φωνή, Χρήστος Παπαδόπουλος - κλαρινέτο, φωνή, Γιάννης Παπαγεωργίου - κιθάρα, φωνή, Αστέρης Τσαλίκης ακορντεόν, πλήκτρα, Δημήτρης Ζαχαράκης – κρουστά, Δαμιανός Κοσμάς Ρούσσος - μπάσο, φωνητικά, Άκης Αμανατίδης – τύμπανα. Δίσκος: Urban folk, Post rebet and other traditional stories…(2012) Εκδόσεις: Echomove artistic magazine 8

13 2013

Κείμενο: Σπύρος Ανδρεόπουλος

“Against the grain…” “… there’s an oriented public who’s magnetic force does pull, but away from the potential of the individual against the grain, that’s where I’ll stay, swimming upstream, I maintain against the grain...” “Against the grain” - Bad Religion (Στη φυσική, η λέξη ‘potential’ αποδίδεται ως: η ενέργεια ενός ηλεκτρικού φορτίου που μετράται από την δυναμική αυτού να παράγει έργο.)

ούμε στις μέρες όπου το φιλελεύθερο μοντέλο πλασάρεται ως μονόδρομος όσο ποτέ άλλοτε. Τη λογική αυτή επιδιώκουν να μας την επιβάλουν με τα χυδαιότερα μέσα. Απροκάλυπτα πλέον συντελούνται εγκληματικές πράξεις στο όνομα της εξυγίανσης, της οι-

13 2013

κονομικής ανάπτυξης και της κοινωνικής σταθερότητας. Μέσα στους λίγους τελευταίους μήνες γίναμε μάρτυρες γεγονότων που εκφράζουν στο ακέραιο την απολυταρχική τακτική των κυβερνώντων αρχών. Από το φιάσκο της κινητοποίησης των εκπαιδευτικών μέχρι την

γκανγκστερική απαγωγή και απέλαση του 26χρονου Τούρκου πολιτικού πρόσφυγα Μπουλούτ Γιαϊλά. Από την πολύμηνη παράνομη κράτηση του αναρχικού Κώστα Σακκά μέχρι το κλείσιμο της Δημόσιας Τηλεόρασης. Και λόγω του χαρακτήρα της στήλης αυτό το τελευταίο αποτελεί αφορμή για το παρόν γραφτό. Όποιος διαφωνεί με το ότι η ύπαρξη Δημόσιας τηλεόρασης σε μία κοινωνία, εκφράζει την ανάγκη αυτής της κοινωνίας για διαφύλαξη της αμερόληπτης ενημέρωσης, για προαγωγή του πολιτισμού της και την αδιάκοπη παρουσία ενός Δημόσιου βήματος, ίσως καλύτερα να σταματήσει την ανάγνωση εδώ. Για τους υπόλοιπους τώρα, δεν θα ασχοληθούμε παραπάνω για το αν είναι καλό ή όχι να υπάρχει Δημόσια τηλεόραση. Είναι καλό. Τελεία. Επίσης δεν θα ασχοληθούμε με το εάν ο εν λόγω οργανισμός λειτουργούσε με σωστό τρόπο μέχρι και το κλείσιμό του. Δε θα κάτσουμε να σταθμίσουμε τα συν και τα πλην του ‘μαύρου’ στην οθόνη με όρους αγοράς. Δεν θα πέσουμε στην παγίδα των αναλύσεων, του να ακούσουμε όλες τις πλευρές για να αποφασίσουμε τι έγινε. Απλούστατα, γιατί δεν έχει καμία σημασία το αν υπάρχουν και κάποια σημεία στη ρητορική της κυβέρνησης που μπορεί να φαντάζουν σωστά αν αρχίσεις να πιπιλάς την καραμέλα. Σημασία έχει ένα και μόνο πράγμα. Η στιγμή που αισθάνθηκες ένα κόμπο στο στομάχι στο άκουσμα της είδησης του κλεισίματος, ή όταν είδες το ‘μαύρο’ στην οθόνη. Αυτό που ένιωσες. Εσύ. Προσωπικά. Ως άτομο. Εδώ κάπου έρχονται να βρουν τη θέση τους

οι στίχοι της εισαγωγής. Παρ’όλο που η φράση “against the grain” του ρεφρέν του τραγουδιού, δεσπόζει νοηματικά το μυαλό και την καρδιά μας, θα σταθώ περισσότερο στο πρώτο δίστιχο. Πρόκειται για μία αναφορά στη λειτουργία του ατόμου σε σχέση με εκείνη του πλήθους, ειδωμένη μέσα από μία μεταφορά με όρους φυσικής. Ένα σχόλιο, τραγικά επίκαιρο, για το κατά πόσο το δυναμικό ενός ατόμου καθορίζει τις κοινωνικές κινητοποιήσεις. Και εξηγούμαι… Με το κλείσιμο της ΕΡΤ ξεκίνησε μία μαζική κινητοποίηση αρκετά στοχευμένη. Το μηχανισμό αυτής της κινητοποίησης τον θεωρώ ως ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα που αναδεικνύει για ακόμα μία φορά ένα πρόβλημα που εντοπίζεται στις κινητοποιήσεις των ημερών μας. Αυτό της έλλειψης ατομικής πρωτοβουλίας. Σε κάθε γεγονός τέτοιου βεληνεκούς αρχικά υπάρχει μία άμεση μαζική ανταπόκριση, την οποία παρατηρούμε να χάνει στα-

2013 13

διακά τον αρχικό, έντονο παλμό της. Και αυτό συμβαίνει γιατί κάποιος μπορεί να αρχίσει να παρατηρεί τα στραβά, κατ’ αυτόν, της κίνησης και τα κενά της, και τελικά να αποστασιοποιείται. Δυστυχώς, στις μέρες μας, ο κοινός τόπος, και από ιδεολογικής πλευράς και όσον αφορά στην επιλογή τρόπων αντίδρασης, δεν έχει αποκτήσει τόσο δυνατά χαρακτηριστικά που να δημιουργούν ένα ενιαίο αδιάσπαστο μέτωπο. Όμως, το να παραμένει κάποιος αδρανής μέχρις ότου να έρθουν οι ‘ιδανικές’ συνθήκες δεν οδηγεί πουθενά. Εκεί είναι, ίσως το σημείο όπου η αυτενέργεια γίνεται απαραίτητη στο να καλυφθούν τα όποια προσωπικά κενά. Τίποτα δεν πρόκειται να γίνει όπως θέλεις, αν δεν το κάνεις εσύ ο ίδιος με τον τρόπο σου. Είναι απαραίτητη η συγκέντρωση του δυναμικού

και η μαζική κινητοποίηση, αλλά είναι καταδικασμένη να ατονίσει εάν η κάθε μονάδα-μέλος του κινήματος δεν αισθάνεται πως η εκάστοτε κίνηση την εκφράζει. Αν δεν την εκφράζει τότε ας συμβάλλει στο κίνημα με πιο προσωπικούς τρόπους αντίδρασης. Δυστυχώς κάθε γεγονός ανοίγει πολλά μέτωπα και ευτυχώς έτσι μπορούν να υπάρχουν και πολλοί τρόποι αντίδρασης. Αν δεν αισθάνεσαι καλυμμένος ως μονάδα δεν μπορείς να κρύβεσαι πίσω από τη δικαιολογία των περιορισμένων προτάσεων του κινήματος. Κανείς πια δεν έχει την πολυτέλεια να περιμένει λύσεις και προτάσεις από ένα κίνημα το οποίο ακόμα διαμορφώνει το χαρακτήρα του και αυτός ο χαρακτήρας δεν πρόκειται ποτέ να πάρει καθαρή μορφή όσο ο καθένας αρνείται το να επωμισθεί την ευθύνη

της αυτενέργειας. Ας μην πολεμάμε πια αόρατες έννοιες και ιδεολογίες. Ας αντιδράσουμε στις πρακτικές εκφάνσεις αυτών. Απέναντι στον ατομικισμό, που τόσο βολεύει και κατ’ επέκταση προάγεται ολοένα και περισσότερο από τους μηχανισμούς του φιλελευθερισμού, ας προτάξουμε την ατομικότητα και την προσωπική τοποθέτηση. Και βασική προϋπόθεση για να υπάρξει αυτενέργεια είναι η απενοχοποίηση. Η τρέχουσα κατάσταση μπορεί να είναι πολύπλοκη, αλλά όχι τόσο, ώστε να μην μπορείς να κάνεις κάτι. Με κάθε μέσο που διαθέτουν προσπαθούν να σε κάνουν να αισθάνεσαι πελαγωμένος μέσα σ’ έναν ωκεανό πληροφοριών. Ε, λοιπόν, δεν χρειάζεται πάντα να έχεις την απόλυτα λεπτομερή εικόνα μίας κατάστασης για να σχηματίσεις γνώμη. Πως δεν έχεις την ικανότητα να αναπτύξεις ισχυρή επιχειρηματολογία για να πείσεις πως η άποψή σου έχει ουσία. Δεν χρειάζεται να πείσεις κανέναν παρά μόνο τον εαυτό σου. Αυτό που νιώθεις ας είναι το μόνο επιχείρημά σου και αυτό αρκεί. Επιστροφή στα βασικά κριτήρια. Εμπιστεύσου τα αισθητήρια σου. Εκεί όπου όλες οι προσλαμβάνουσες εξισώνονται. Ο κοινός παρονομαστής. Έχει φτάσει η στιγμή που πρέπει ο καθένας να εμπιστευτεί εκ νέου το προσωπικό του ένστικτό.

σπαταλάς το χρόνο σου προσπαθώντας να δημιουργήσεις το χώρο για να την διατυπώσεις. Πράξε. Κάνε το δικό σου και να είσαι σίγουρος πως κάποιοι ήδη σκέφτονται το ίδιο με σένα. Στην τελική αυτό που μετράει είναι όσο μπορείς να πηγαίνεις ενάντια στο ρεύμα. Υ.Γ.: λίγο πριν τελειώσω το παραπάνω κείμενο ήρθε η είδηση της απόφασης της αποφυλάκισης του Κώστα Σακκά. παραθέτω τα ωραία λόγια ενός φίλου: “Τώρα αρχίζει ο πραγματικός αγώνας μας: να μην κατοχυρωθεί ως δεδικασμένη η βαρβαρική αυθαιρεσία τους. Τώρα οφείλουμε να μείνουμε στις θέσεις μας και να δείξουμε τα δόντια μας. Με ποιούς είμαστε και ποιούς θέλουμε λεύτερους.”

Όταν βλέπεις πια πως όλα αυτά γίνονται εις βάρος σου, χωρίς κανείς να ζητάει τη γνώμη σου, μη

2013 13

Κείμενο: Lamia Bedioui

ELLIL YITAOUEL ALEYA

classical Egyptian song (1927) composed by the great singer/composer Mohamed Abdel Wahab on lyrics by Amin Ezzat. The endless night This night has assumed proportion of infinity

the

And I remain awake, in the company of my sorrow My eyes are bathed in tears, while

loneliness weighs upon my eyelids Who knows, my love, when i shall behold your beloved countenance Your absence fills me with despair, it tears my heart I am jealous of whenever is walking by your side So near that he can touch you I can΄t live in your absence anymore I desire only your presence

Από το άλμπουμ «Fin’ Amor» της Lamia Bedioui και του Σόλη Μπαρκή, μία δουλειά βασισμένη στην αρχέγονη σχέση της φωνής με τα κρουστά (Libra Music, 2006).

2013 13

Κείμενο, φωτογραφία: Κατερίνα Γούναρη

Ο ΒΑΣΙΛΙΚΟΣ ΚΑΙ Τ’ ΑΛΛΑ ΤΑ ΛΟΥΛΟΥΔΙΑ...

ι θεραπευτικές ιδιότητες του βασιλικού βρίσκονται κυρίως στο αιθέριο έλαιό του, το οποίο είναι πολύ καλό αντισπασμωδικό. Ο βασιλικός σε σκόνη (ρουφώντας τον απ’ τη μύτη) καταπολεμά το κρυολόγημα και τον πονοκέφαλο. Επίσης,

13 2013

διευκολύνει την παραγωγή γάλακτος σε μητέρες που θηλάζουν. Το εκχύλισμα βασιλικού είναι ευεργετικό κατά της στοματίτιδας, του επιχείλιου έρπητα και της ναυτίας (και της ναυτίας της εγκυμοσύνης). Ο Διοσκουρίδης συνι-

στούσε τη χρήση του βασιλικού για την αντιμετώπιση της δυσουρίας. Τα πολτοποιημένα φύλλα του βασιλικού χρησιμοποιούνταν κατά παράδοση για τη θεραπεία των δηγμάτων από έντομα και φίδια. Τo αιθέριο έλαιο του βασιλικού εξάγεται από ολόκληρο το φυτό, είναι σχεδόν διαφανές και έχει μυρωδιά που είναι γλυκιά και πικάντικη. Επηρεάζει σχεδόν όλα τα συστήματα του οργανισμού μας. Τονώνει το νευρικό σύστημα, καταπολεμάει το στρες, το άγχος, την πνευματική κόπωση και βοηθά στη συγκέντρωση. Επιπλέον ανακουφίζει από το βήχα, τη γρίπη και το κρύωμα, την κατάθλιψη και την ατονία και καταπραΰνει τα τσιμπήματα από τα έντομα και τα φίδια. Ευρεία χρήση του βασιλικού συναντάμε και στην κουζίνα, ο βασιλικός θεωρείται ο βασιλιάς των μυρωδικών, αφού χρησιμοποιείται σε πολλές συνταγές και συνδυάζεται με πολλές γεύσεις. Κυκλοφορούν πολλές ποικιλίες βασιλικού, όμως η πιο διαδεδομένη για τη μαγειρική είναι αυτή του πλατύφυλλου ή Ιταλικού βασιλικού (Sweet Basil ή Italian Basil) που χρησιμοποιείται και στην παρασκευή της σάλτσας pesto. Η γεύση του είναι πολύ πιο απαλή και το άρωμα του ιδιαίτερα εκλεπτυσμένο, σε σχέση με άλλες ποικιλίες, που είναι περισσότερο για καλλωπιστική χρήση. Χρησιμοποιήστε τα φύλλα, και όχι τόσο τους βλαστούς, την τελευταία στιγμή, γιατί το πολύωρο μαγείρεμα καταστρέφει τα αι-

θέρια έλαια και χάνεται το άρωμά του. Τοποθετήστε το γλαστράκι σε φωτεινή θέση στο παράθυρο της κουζίνας. Όταν πιάσουν τα πρώτα κρύα, όπου η ελάχιστη θερμοκρασία πέφτει κάτω από 15οC (συνήθως μετά τα μέσα Σεπτεμβρίου, ανάλογα με την περιοχή), μεταφέρετε τον βασιλικό στο εσωτερικό, πάντα σε θέση με αρκετό φως. Είναι ένα από τα καλύτερα εντομοαπωθητικά και, επιπλέον, από τα φυτά που έχουν υπέροχο άρωμα. Μια γλάστρα με βασιλικό θα κρατήσει μακριά – και, πάνω απ’ όλα, με οικολογικό τρόπο – μύγες, κουνούπια και άλλα ενοχλητικά έντομα. Ακόμα, μπορείτε να προστατέψετε τα ρούχα σας από το σκώρο, τοποθετώντας στις ντουλάπες σακουλάκια με μίγμα από βασιλικό, φασκόμηλο, λεβάντα και δεντρολίβανο. Πιο συγκεκριμένα, η ποικιλία του πλατύφυλλου βασιλικού (sweet basil) αναφέρεται ως λαχανικό, λόγω της ευρείας χρήσης του σε όλες τις κουζίνες του κόσμου. Είναι στενός συγγενής και άλλων γνωστών αρωματικών φυτών, όπως το δεντρολίβανο, η ρίγανη, η μαντζουράνα, ο άνηθος, η μέντα και η φασκομηλιά. Επίσης ως αρτυματικό – λαχανικό φυτό χρησιμοποιείται σαν καρύκευμα σε πολλά φαγητά. Πολλές ποικιλίες, ιδίως ο λεπτόφυλλος (Greek basil), χρησιμοποιείται ως καλλωπιστικό φυτό.

Φωτογραφία: Alcalica

Genova (Μέρος τρίτο…)

13 2013

2013 13

13 2013

2013 13

13 2013

Κείμενο: Λεωνίδας Μαριδάκης

Δυστυχώς δεν είναι μόνο η ΕΡΤ… χουν περάσει σχεδόν δύο μή-

κρατικοδίαιτο τερατάκι που μας καταβρό-

νες από εκείνο το βράδυ που

χθισε όλους, εμείς ακόμα βρίζαμε την επά-

έπεσε μαύρο στην οθόνη της

ρατο Δεξιά. Σήμερα που το τερατάκι αυτό

δημόσιας ραδιοτηλεόρασης. Δύο μήνες,

δεν μας βολεύει πια, το βρίζουμε. Είναι,

που το μαύρο παραμένει μαύρο, παράνομα

όμως, ο παλιός εχθρός. Έχει τελειώσει.

και προκλητικά καθώς οι νόμοι έχουν γί-

Πόσο κακό μπορεί να κάνει σήμερα η

νει πια μπεγλέρι στα χέρια μια ομάδας πο-

ΕΡΤ, π.χ., όταν τα υπόλοιπα κανάλια -με

λιτικών-δημοσιογράφων-επιχειρηματιών

εξίσου κρατικές διασυνδέσεις και γιγάντια

που φαντασιώνονται τη χώρα μας σαν ένα

χρέη- προφασιζόμενα τη νίκη του «ιδιωτι-

νυχτομάγαζο βράδυ Σαββάτου. Ο χρόνος

κού» επί το «κρατικό», του «φιλελεύθε-

περνάει, οι προκλήσεις και τα γεγονότα

ρου» επί το «σοσιαλιστικό» προσπαθούν

θυμίζουν ταινία φαντασίας, ένα μέρος του

σε συνεργασία με τον Πρωθυπουργό να

κόσμου αποδεικνύει ότι έχει αντισώματα

φάνε ό,τι απέμεινε από την πίτα που άφησε

και δίνει το «παρών» στα διάφορα μέτωπα

ο νεκρός, ρίχνοντας στο δρόμο ένα σωρό

ενάντια στην αυθαιρεσία της εξουσίας

εργαζομένους, δαιμονοποιώντας τους συλ-

(που προκύπτουν καθημερινά) και μια με-

λήβδην και εξομοιώνοντας την πολιτιστική

γάλη μερίδα του κόσμου κάθεται φοβι-

προσφορά των καναλιών τους με αυτήν

σμένη και μπερδεμένη μπροστά στο γυαλί

της ΕΡΤ; Ας στρέψουμε τα βέλη μας στον

ρουφώντας σαν σφουγγάρι την προπα-

σημερινό εχθρό.» Εύστοχη παρατήρηση.

γάνδα. Μα, ποιους αυτοματισμούς μάς πα-

Και ο σημερινός εχθρός δεν είναι ο κρατι-

τάει πια η εξουσία και εξακολουθεί να μας

σμός. Είναι μια εθνική και υπερεθνική μα-

πείθει με τα πιο ξιπασμένα και ανόητα επι-

φία που έχει κάνει το σύνταγμα κουρελό-

χειρήματα;

χαρτο, ξεπουλάει γη, θάλασσα, υποδομές,

Σε ένα κείμενό του ο τραγουδοποιός

πολιτισμό και ιστορία. Που επιβάλλεται με

Φοίβος Δεληβοριάς έγραψε πως στην Ελ-

τη βία και με χοντροκομμένα επιχειρήματα

λάδα έχουμε μανία να καταγγέλλουμε

που παπαγαλίζουν τα καθεστωτικά ΜΜΕ

μόνο τα πράγματα που έχουν τελειώσει και

μέρα και νύχτα. Δυστυχώς δεν είναι η ΕΡΤ

είναι πλέον ακίνδυνα: «Όταν είχε πρωτο-

μόνο που δεν έχει σήμα σε αυτή τη χώρα,

βγεί το ΠΑΣΟΚ και γινόταν σιγά- σιγά ένα

μα η ίδια η Δημοκρατία.

13 2013

2013 13

Κείμενο: Αλεξάνδρα Κανάκη

Τα Κέντρα Ενέργειας (Chakras) ια να επιβιώσει κάθε όν στον πλανήτη χρειάζεται ενέργεια. Η φιλοσοφία και η επιστήμη συμφωνούν ότι όλα είναι ενέργεια. Η ενέργεια δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ούτε καλή, ούτε κακή. Είναι μια πανίσχυρη δύναμη, που εμείς και μόνο εμείς επιλέγουμε, εκούσια ή ακούσια, εάν θα την μετατρέψουμε σε αγάπη, χαρά, φαντασία, δημιουργικότητα, αντίθεση, μνησικακία, ασθένεια ή ότι άλλο επιθυμούμε. Έχουμε το ελεύθερο να δημιουργούμε ή να καταστρέφουμε, αυτή απλά ρέει και εμείς την χρησιμοποιούμε. Αλλά… ενέργεια, επίπεδα ενέργειας στο σώμα μας, ενεργειακά κέντρα, βιοενέργεια… Τι είναι όλοι αυτοί οι όροι; Τι είναι βιοενέργεια; Τι σχέση έχει η βιοενέργεια με την ηλιακή, λ.χ., ή την ηλεκτρική ενέργεια; Η βιοενέργεια είναι η ροη της ζωής μέσα μας. Κάθε μέλος του ζωικού, φυτικού και

13 2013

ορυκτού βασιλείου τροφοδοτείται από κοσμική, συμπαντική ενέργεια, ανεπαίσθητη στη συνέχειά της, και την μετασχηματίζει σε βιοενέργεια. Μπορούμε να τη φωτογραφίσουμε με τη μέθοδο Κίρλιαν. Σύμφωνα με την φιλοσοφία της γιόγκα, το σώμα είναι το όχημα της εσωτερικής ύπαρξης, της ψυχής. Το ‘αέρινο σώμα’, το ενεργειακό δηλαδή σώμα, περιβάλλει αυτό το όχημα με κέντρα ενέργειας και κανάλια διοχέτευσής της. Ας δούμε πως οι ασκήσεις γιόγκα ενεργοποιούν τις λειτουργίες του αέρινου σώματος. Το ενδοκρινικό σύστημα, άμεσα συνδεδεμένο με το νευρικό σύστημα, αποτελείται από ένα σύνολο ενδοκρινών αδένων που παράγουν και εκκρίνουν απ’ ευθείας στο αίμα τις ορμόνες. Οι ορ-

μόνες είναι χημικά μηνύματα που, με την κυκλοφορία του αίματος, καταλήγουν σε όργανα ή κύτταρα ‘στόχους’, στα οποία προκαλούν μια συγκεκριμένη αντίδραση. Μερικές ορμόνες ενεργοποιούν ή καταστέλλουν ορισμένες αντιδράσεις, ενώ άλλες δρουν σε όλα τα κύτταρα των ιστών ρυθμίζοντας, μεταξύ άλλων, τον μεταβολισμό και την αύξηση του σώματος. Ο υποθάλαμος και η υπόφυση είναι δυο μικροσκοπικοί αδένες που βρίσκονται στην βάση του εγκεφάλου. Ο υποθάλαμος είναι η γέφυρα ανάμεσα στο ενδοκρινικό και το νευρικό σύστημα, ρυθμίζει διάφορες σωματικές λειτουργίες και, μέσα από τις ορμονικές του εκκρίσεις, ενεργοποιεί την υπόφυση. Οι Ενδοκρινείς Αδένες – Τα Κέντρα Ενέργειας (Chakras) Κάθε ενδοκρινής αδένας αντιστοιχεί σε ένα συγκεκριμένο κύριο κέντρο ενέργειας (τσάκρα). Τονώνοντας τη ροή ενέργειας προς τα ενεργειακά μας κέντρα με τεχνικές αναπνοών και στάσεις (πραναγιάμας, ασάνας), ενεργοποιούνται και οι αντίστοιχοι αδένες (π.χ. τα νεφρά και επινεφρίδια ενεργοποιούνται με την ‘κόμπρα’ ή την ‘σφίγγα’, ενώ η υπόφυση και η επίφυση ενεργοποιούνται με την ‘κατακόρυφο’, τη ‘λαμπάδα’, τη ‘στάση προσευχής’ κ.λπ.). Υπάρχουν στάσεις που επιδρούν σε περισσότερα από ένα κέντρο, πχ. η ρόδα (chakrasana) ενεργοποιεί και τα επτά τσάκρα. Κατά την διαδικασία της εξέλιξης, ο στόχος είναι η κατάκτηση και η εκδήλωση των ανώτερων αρετών που μπορεί να έχει το ον άνθρωπος, ενεργοποιούνται τα κέντρα που βρίσκονται πιο ψηλά: της καρδιάς, του λαιμού και του μετώπου, ενώ τα χαμηλότερα κέντρα διεγείρονται λιγότερο. Τσάκρα είναι σανσκριτική λέξη και σημαίνει τροχός, κύκλος, δίνη. Είναι σημείο συγκέντρωσης των ενεργειακών καναλιών (πράνα = ενέργεια, τσάκρα = ενεργειακό κέντρο. νάντις = κανάλι) και κέντρο συνείδησης. Κάθε τσάκρα αντι-

προσωπεύει διαφορετικές πτυχές της ζωής μας και η νοητή τοποθέτησή τους στο σώμα αντικατοπτρίζει, θα λέγαμε, τα διάφορα εξελικτικά στάδια της ανθρώπινης φύσης μας. Υπάρχουν πολλά τσάκρας στο σώμα, τα κύρια όμως είναι επτά. [βλέπε Σχήμα]. Βρίσκονται κατά μήκος του κεντρικού σωλήνα του νωτιαίου μυελού. Μοιάζουν με μικρούς τροχούς με τις ακτίνες τους και, συμβολικά, περιγράφονται σαν άνθη λωτού με τα πέταλά τους. Είναι τα ‘όργανα’ ενέργειας στο σώμα, αποτελούν τα σωματικά περιβλήματα των δυνάμεων των διαφόρων στοιχείων. Είναι κέντρα συγκέντρωσης κοσμικής δύναμης στο ανθρώπινο σώμα, μέσα στα οποία οι κοσμικές και οι ψυχικές ενέργειες αποκρυσταλλώνονται σε σωματικές ιδιότητες και, αντίστοιχα, οι σωματικές ιδιότητες διαλύονται και μετατρέπονται ξανά σε ψυχικές δυνάμεις. Είναι τα σημεία στα οποία οι ψυχικές δυνάμεις και οι σωματικές λειτουργίες ενώνονται

2013 13

μεταξύ τους. Όταν ενεργοποιηθούν με ασκήσεις και αναπνοές, μεταμορφώνουν την κοσμική ενέργεια σε πνευματική. Στον πίνακα παραθέτονται τα επτά κύρια κέντρα του ενεργειακού μας σώματος και τα χαρακτηριστικά τους. Στην πρώτη στήλη αναφέρεται η σανσκριτική ονομασία του κέντρου με τον αντίστοιχο ενδοκρινή αδένα, στην δεύτερη ορίζεται το στοιχείο της φύσης που το διέπει, στην τρίτη δίνεται η έννοια της σανσκριτικής ονομασίας του, ενώ στην τέταρτη στήλη δίνεται η θέση του κέντρου στο σώμα. Στην πέμπτη στήλη αναφέρεται ο αριθμός των πετάλων που εμφανίζο-

13 2013

νται στο εσωτερικό σύμβολο της γιόγκα, τον ‘λωτό’, καθώς και το χρώμα (ή τα χρώματα) που αντιστοιχούν στο ενεργειακό κέντρο. Στην έκτη στήλη φαίνονται προτάσεις για ασκήσεις και άλλες δραστηριότητες ενεργοποίησης, στην έβδομη στήλη η ηλικία κατά την οποία κυριαρχεί το συγκεκριμένο κέντρο, ενώ στην τελευταία στήλη εμφανίζεται ο ήχος (bija mantra), τον οποίο μπορεί ο ασκούμενος να επαναλαμβάνει, βιώνοντας την δόνηση, βοηθώντας την ενεργοποίηση του αντίστοιχου κέντρου ενέργειας. Στη γιόγκα, η φροντίδα του ενεργειακού σώματος επιτυγχάνεται με την εφαρμογή των σω-

ματικών στάσεων (ασάνας) και των τεχνικών αναπνοής (pranayamas). Η πιο σημαντική χρήση του όρου ‘πραναγιάμα’ αφορά την αναπνοή. Πράνα (prana) είναι η πρωτογενής ενέργεια, ή δύναμη, από την οποία πηγάζει κάθε πνευματική και υλική δύναμη στο σύμπαν. Ο άνθρωπος αντλεί από το σύμπαν τη ζωτική δύναμη που στηρίζει τη ζωή μέσα στο σώμα. Ο όρος ‘yama’ μεταφράζεται ως ‘έλεγχος’, ή ‘κράτημα’. Έτσι, ένας ορισμός που δίνει ο ιδρυτής της γιόγκα, ο Πατάντζαλι, είναι ‘το κράτημα της αναπνοής’, που το θεωρεί χρήσιμο εργαλείο για όποιον ακολουθεί τον δρόμο της γιόγκα. Kosha σημαίνει θήκη, θηκάρι, περίβλημα. Σύμφωνα με τις Ουπανισάδες (τα αρχαία ινδικά κείμενα για την γιόγκα) ο μη- Εαυτός, ο φαινομενικός δηλαδή, εαυτός αποτελείται από πέντε κόσας, πέντε σώματα, το ένα μέσα στο άλλο, και αυτά περιβάλλουν, σαν θηκάρια, τον πραγματικό Εαυτό (Άτμαν). Αρχίζοντας από το εξωτερικό, τα πέντε κόσας, που το καθένα, με την σειρά του, είναι λεπτότερο από το προηγούμενο, περιγράφονται ως εξής: annamaya kosha, στην κυριολεξία είναι το ‘σώμα της τροφής’. Αποτελείται από άτομα, μόρια, οργανικά συστήματα, όργανα κ.λπ. Είναι το πυκνό φυσικό σώμα, που η ύπαρξή του εξαρτάται από την τροφή και ζει όσο καιρό μπορεί να αφομοιώσει τροφή. pranamaya kosha, είναι το ‘αέρινο’ σώμα, το ενεργειακό σώμα της πράνα, o φορέας της ζωτικής ενέργειας. Ζωογονεί και κρατάει μαζί το σώμα και τον νου. Όσο αυτή η δύναμη υπάρχει στον οργανισμό, η ζωή συνεχίζεται. Η εκδήλωσή του είναι η αναπνοή. Αφού η αναπνοή είναι το εργαλείο του αέρινου σώματος, μπορούμε να επηρεάσουμε με αυτήν το υλικό σώμα, το νοητικό σώμα ή το σώμα της Ανώτερης Διάνοιας κ.λπ., αφού όλα τα σώματα αλληλεπιδρούν μεταξύ τους. Έτσι, επιτυγχάνουμε καλύτερη υγεία και νου

καθαρό και διαυγή, χωρίς μπλοκαρίσματα. manomaya kosha, είναι το ‘νοητικό σώμα’, ο κοινός νους. Δέχεται ερεθίσματα των αισθήσεων και αποτελεί το φυτώριο των επιθυμιών, καλών ή κακών. Ασχολείται με την επιβίωση και με τον εξωτερικό κόσμο, μπορεί όμως να μας οδηγήσει στην ‘Ανώτερη Διάνοια’. Η σκέψη είναι η ανώτερη εκδήλωση της κίνησης. vijnanamaya kosha, είναι το σώμα του πνεύματος, της διάκρισης, της γνώσης, ο παρατηρητής. Είναι η ‘Ανώτερη Διάνοια’, η οποία μπορεί, και ζητά, να εξελιχθεί. Πρέπει όμως να ελέγξει τον κοινό νου (μανομάγια κόσα). Αναφέρεται στην ικανότητα της κρίσης και της θέλησης. anandamaya kosha, είναι το σώμα της μακαριότητας, το ‘αιτιατό σώμα’. Αποκαλείται έτσι γιατί είναι πιο κοντά στον πραγματικό, εσώτερο Εαυτό (Άτμαν), του οποίου και αντανακλά, σε κάποιο μικρό βαθμό, την μακαριότητα. Λειτουργεί ως αποθήκη ιδιοτήτων (samscaras), είναι η αιτία για κάθε ενσάρκωση, είναι το υποσυνείδητο της ψυχής, είναι η πιο λεπτή μορφή συνείδησης, πολύ κοντά στην Αιώνια Συνειδητότητα. Τα πρώτα τρία σώματα είναι τα οχήματα για να εξελίξουμε την Ανώτερη Διάνοια που, με τη σειρά της, θα γίνει το όχημα που θα μας πάει στο σώμα της μακαριότητας, το αιτιατό σώμα. Εύχομαι να περάσουμε ένα όμορφο καλοκαίρι, με πολλές ενεργειακές βόλτες και ενεργειακές βουτιές στη ενεργειακή θάλασσα που μας περιβάλλει, ή όπου αγαπά ο καθένας και, κυρίως, στην αγάπη και τη φροντίδα της ύπαρξής μας γιατί η περιορισμένη και λανθασμένη μας αντίληψη για εμάς, μας εμποδίζει να προσεγγίσουμε την Αλήθεια. Πολύ απλά, γνωρίστε και αγαπήστε τον αληθινό εαυτό σας. Να είστε πάντα καλά!

2013 13

Συνέντευξη: Κατερίνα Χατζή

Τα Κρουστά της Τάκη Το γκρουπ ξεκίνησε παράλληλα με τη σχολή Αφρικάνικων και παραδοσιακών κρουστών που λειτούργησε ο Λ. Γρηγορίου στην οδό Τάκη στου Ψυρρή επιστρέφοντας από το Παρίσι το 1994. Το ρεπερτόριο του έχει πηγές έμπνευσης τους ρυθμούς και τα τραγούδια της Δυτικής Αφρικής με κρουστά ( Djembe, Doundouns) και τους ελληνικούς Ασκούς (Γκάιντα, Τσαμπούνα).

Σ’ αυτά έχουν προστεθεί, τα μαύρα φωνητικά του MC Dash, Ηλεκτρικός Ήχος από τον Στέφανο Τορτόπογλου και χορευτικά απο την Δάφνη Ασημακοπούλου. Ο κοινός παρονομαστής είναι το ακαταμάχητο Groove που μετατρέπει κάθε συναυλία τους σε ξέφρενη χορευτική βραδιά...

2013 13

Λ. Γρηγορίου (Σύνθεση, Κρουστά, Γκαιντα, Ngoni) Μ. Β. Αφολαυαν (Φωνητικά και Κρουστά) Μ. Καμπούρης, Ν. Πολυχρονίδης, Γ. Κουκούλης, Ο. Πόπωτας (Κρουστά και Φωνή), Στέφανος Τορτόπογλου (Synths και Ηχητικά περιβάλλοντα) Laye Seyes (Tama κ Φωνητικά), Δάφνη Ασημακοπούλου (Αφρικάνικος Χορός, Πλήκτρα και κρουστά), Κατερινα Καρατζή (Αφρικάνικος Χορός) και ανά τους αιώνες το ιδρυτικό μέλος Ευα Κράτσα (φωνητικά), Γιώργος Ρουζίνος (Ηλ. Κιθάρα), Γιάννης Λόης (Φωτογραφίες κ κρουστά), Σόλης Μπαρκής (Κρουστά), Μιχάλης Καλής (Κρουστά, Φωνητικά, Χορός) Ξανθούλα Ντακοβάνου (φωνή) κλπ κλπ...

Aπό το 1997 έχουν πραγματοποιήσει εμφανίσεις σε όλους τους χώρους της Aθήνας που φιλοξενούν ethnic μουσικές και έχουν διοργανώσει αλλά και συμμετάσχει σε πολλές συναυλίες σε πόλεις ανά την Eλλάδα (Τεχνόπολις στο Γκάζι, Δήμος Πειραιά, Κοσμόπολις Καβάλα, Αντιρατσιστικά Φεστιβαλ, Αισχύλεια Ελευσίνα, Φεστιβάλ Κρουστών Λευκάδας, Nαύπακτος, Φεστιβαλ Κρούσης -Θέατρο Πέτρας κ.α). ΛΙΝΚ http://www.djembe.gr/el/performances/takrousta-tis-taki

ON A STEADY DIET OF HASH, BREAD & SALT ebetika, a truly underground

more compilations with original tracks

music created at the beginning

from 78rpm recordings comes to surface.

of the 20th century, was, in its

The interesting is growing. So we

preamble form, the music vehicle to ex-

thought this is the right moment to invite

press a culture bumbling under a con-

musicians to delve into the roads of Re-

stantly changing society â&#x20AC;&#x201C; a culture base

betika and come up with a fresh, if not

on drugs, haunted by poverty. Unfortu-

radical, reinterpretation of their own.

nately, in its birth land Greece, Rebetika

We send three originals to each one and

was transformed through the decades, be-

to our surprise, most people reacted posi-

came soft and gradually deteriorated to a

tively and either picked one of the three

stupid folklore music consumed by the

songs to cover or preferred another one

neogreek unmusical masses and tourists

they believed more fitting. And even

alike. For us, early 20s â&#x20AC;&#x201C; late 30s Re-

more surprisingly, the actual cover songs

betika represents the rawest, purest and

the musicians sent us back are of the best

yet finest form of Greek folk music ever

quality and wide variety we could hope

recorded. We regard this music as lyri-

for.

cally powerful, sentimentally resourceful

true to the form takes, to completely

and musically chaste as the blues.

improvised or fusion attempts to noise

From

passionate

heartfelt

Driven by our homage to it, this com-

rock deconstructions, every contribution

pilation tries to throw bridges between

sounds vital and captivating. Our humble

the dusty old roads of Rebetika and the

hope that you will download and enjoy

shiny new twisty alleys, paved by the free

this compilation as much as we did and

form music pioneers of nowadays. As fa-

our wildest dream is that this could set fire

natic spectators we frequently hear the

to new generations of fearless Rebetika

past couple of years, musicians from the

explorers both in our land and abroad.

scene declaring their love and respect for Rebetika and at the same time more and

13 2013

SOUNDEYET.BLOGSPOT.COM

Φωτογραφία: Μανώλης Λαγουτάρης

Encardia (Μέρος δεύτερο…)

13 2013

Κείμενο: Αλέξανδρος Γερασίμου

Rocco e i suoi fratelli Ετος: 1960 Σκηνοθέτης: Λουκίνο Βισκόντι Διάρκεια: 177' Μια από τις πιο χαρακτηριστικές αλλά και πιο αριστουργηματικές ταινίες του Σπύρου Φωκά στο εξωτερικό. Ο μόνος Ελληνας (από άντρες ηθοποιούς) που μπορεί να καυχηθεί ότι έκανε –πολύ- επιτυχημένη καριέρα σε ολόκληρο τον κόσμο. Και ας μην το κάνει γιατί ξέρει που πατάει και γιατί δεν τον ενδιαφέρει κάτι τέτοιο σε αντίθεση με μερικούς σημερινούς νέους ηθοποιούς που με μισή επιτυχία παίρνουν …ύφος ξαφνικά. Και να σκεφτεί κανείς ότι είναι ο μόνος ηθοποιός από τη χώρα μας που έχει δικαίωμα ψήφου στην επιτροπή για τα Οσκαρ στην Αμερική. Εδώ υπό τις σκηνοθετικές οδηγίες του Λουκίνο Βισκόντι «ωριμάζει» και άλλο ερμηνευτικά –μην ξεχνάμε πως τότε ήταν μόλις 23 χρονών. Είχαν προηγηθεί βέβαια σημαντικές δουλειές του όπως το «Ματωμένο ηλιοβασίλεμα» του Ανδρέα Λαμπρινού που του έδωσε το «εισιτήριο» για να ταξιδέψει στο φεστιβάλ των Καννών για το διαγωνιστικό τμήμα. Εκεί θα παραλάβει ακόμα ένα «εισιτήριο» και θα φύγει για την Ρώμη για τον πρωταγωνιστικό ρόλο στο «Θάνατο ενός φίλου» του Φράνκο Ρόσι, ακόμα μια νεορεαλιστική ταινία της εποχής. Και φυσικά θα ακολουθήσει το «Via Margutta» του Μάριο Καμερίνι. Οσον αφορά το στόρι του Ρόκκο; Αναζητώντας μια καλύτερη τύχη, η Ροζάρια και οι γιοι της μετακομίζουν στο Μιλάνο όπου ήδη ζει ο μεγαλύτερος από τα αδέλφια. Τα παιδιά βρίσκουν δουλειές και η ζωή δείχνει να είναι ευνοική για την οικογένεια, έως ότου ο Σιμόν και αργότερα ο Ρόκκο θα κάνουν σχέση με την ίδια κοπέλα (εξαιρετική η Ανί Ζιραρντό εδώ ως μήλο της έριδος). Η πίκρα και η ζήλια θα κάνουν την εμφάνιση τους ανάμεσα στα δύο αδέλφια και οι αψιμαχίες θα τους οδηγήσουν στο φόνο. Ισως η τελευταία ταινία του μεγάλου κινήματος του Ιταλικού Νεορεαλισμού. Και μάλιστα –δίπλα σε σπουδαία ονόματα παγκοσμίως- συναντάμε στο ρόλο της μάνας τη «μεγάλη» Κατίνα Παξινού και στο ρόλο του μεγάλου γιου τον Σπύρο Φωκά, δυο Ελληνες ηθοποιοί που κατέκτησαν όλο τον κόσμο. Πρωταγωνιστούν: Αλέν Ντελόν, Κλαούντια Καρτινάλε, Κατίνα Παξινού, Ρενάτο Σαλβατόρε, Ανί Ζιραρντό, Σπύρος Φωκάς, Πάολο Στόπα.

2013 13

Η Διαθήκη του Ιερέα Ιωάννη Μελιέ Ετος: 2009 Σκηνοθέτης: Δημήτρης Κολλάτος Διάρκεια: 100' Μια από τις πολλές αξιόλογες ταινίες που πρωταγωνίστησε ο διεθνούς φήμης ηθοποιός Σπύρος Φωκάς και μια από τις σημαντικές που έπαιξε υπό τις σκηνοθετικές οδηγίες ενός άλλου τεράστιου μεγέθους του ελληνικού σινεμά του Δημήτρη Κολλάτου. Εδώ στέκεται στο πλευρό σημαντικών ηθοποιών και ιερών τεράτων του εγχώριου κινηματογράφου (γιατί άραγε αυτός ο κινηματογράφος μένει στο περιθώριο ακόμα δεν μπορώ να καταλάβω). Μια από τις πιο σπουδαίες –αν και είναι αρκετές- του αμφιλεγόμενου αλλά και ριζοσπαστικού σκηνοθέτη που δεν διστάζει να έρθει σε ρήξη με οτιδήποτε τον ενοχλεί –και δυστυχώς στην Ελλάδα είναι πολλά τα πράγματα που αποκρύπτονται έντεχνα. Εξίσου έντεχνα όμως ο Κολλάτος τα ξεσκεπάζει αλλά εδώ κάνει κάτι ακόμα πιο τολμηρό: Ανασύρει την επιφάνεια την Διαθήκη του ιερέα Ιωάννη Μελιέ «γυρίζοντας» τη διαθήκη του πρώτου άθεου καθολικού ιερέα. Στον Μελιέ ανήκει η φράση: «Δεν θα ησυχάσω αν δεν δω τον τελευταίο βασιλιά κρεμασμένο με τα έντερα του τελευταίου παπά». Ο πατέρας Ιωάννης είναι ένας νέος καθολικός ιερέας στην Τήνο. Τυχαία ανακαλύπτει τη Διαθήκη του ιερέα Ιωάννη Μελιέ στο διαδίκτυο και εκεί ξεκινά ένα ταξίδι και μια πρόκληση για αυτόν: Nα κάνει αυτό που σαράντα χρόνια δεν τόλμησε ο Μελιέ: να ομολογήσει στους ενορίτες του την αθεΐα του. Να κηρύξει ότι δεν υπάρχει θεός. Εξαιρετικά καλογυρισμένο φιλμ, θαυμάσιες ερμηνείες, κοντινά πλάνα που αναδεικνύουν τις εκφράσεις των ηθοποιών, μουσική δια χειρός Ουίλιαμς Αντωνίου, σενάριο του ίδιου του Κολλάτου. Τη διεύθυνση φωτογραφίας ανέλαβαν οι Κωστής Νικολόπουλος, Σάκης Μανιάτης, Δημήτρης Κολλάτος ενώ πρέπει να σημειώσουμε πως πρόκειται για την τελευταία κινηματογραφική εμφάνιση της Τασώς Καββαδία. Παίζουν οι: Μαρίνα Κορέλλη, Αλέξανδρος Κολλάτος, Τασώ Καββαδία, Δέσποινα Τομαζάνη, Αγγελική Αντωνοπούλου, Δήμητρα Χαριτοπούλου, Δημήτρης Κολλάτος, Πάνος Νικολαΐδης, Γιώργος Κωνσταντίνου, Σπύρος Φωκάς, Πάνος Κατέρης, Δέσποινα Μοίρου, Σπύρος Μπιμπίλας.

13 2013

Κείμενο, φωτογραφία: Στέφανος Γούναρης

Λαογραφία ία γρήγορη, αλλά όχι πρόχειρη, σκέψη σχετικά με τη λαογραφία, όχι πρόχειρη με την έννοια ότι οδηγηθήκαμε μέσω άλλων σκέψεων σε αυτήν, καταλήγει ή ξεκινάει από τον διαχωρισμό της σε δύο στοιχεία: ένα πνευματικό και ένα υλικό. Το πνευματικό θα μπορούσε να είναι αυτό που δεν αντιλαμβανόμαστε στο γύρω μας περιβάλλον άμεσα όταν σκεφτόμαστε τη λέξη λαογραφία και το υλικό αυτό που, τουλάχιστον νομίζουμε ότι εκπροσωπεί η λέξη, όταν

13 2013

σκεφτόμαστε ζωή στο χωριό, τα παλαιά χρόνια, φύση, αγροτικές εργασίες, φουστανελοφόροι, παραδοσιακοί χοροί και τραγούδια και άλλα πολλά, έθιμα και εύθυμα. Η σύγχυση που επικρατεί μεταξύ αυτών των δύο στοιχείων και το μεταξύ τους μπλέξιμο οδηγεί σε ένα ερώτημα που ίσως φαίνεται απλοϊκό και κοινό, αλλά δεν είναι, ίσως περιπλέκει ακόμα πιο πολύ τη σύγχυση, ίσως αρχίζει να την ξεκαθαρίζει: “που αποσκοπεί η μελέτη και διατήρηση της παράδοσης;”

Η απάντηση στο πρώτο σκέλος της ερώτησης συνδέεται με το δεύτερο. Η απάντηση στο δεύτερο σκέλος της ερώτησης θα μπορούσε να είναι: “διατήρηση της παράδοσης (άρα και μελέτη αυτής) για να μην χάσουμε τις ρίζες μας”. Αυτό που με την πρώτη αντιλαμβανόμαστε όταν μιλάμε για διατήρηση και ρίζες είναι που αποσκοπεί καταρχήν η εκμάθηση «παραδοσιακών» χορών, τραγουδιών και τρόπου ζωής γενικότερα και κατά συνέπεια η μελέτη αυτών. Εδώ εμφανίζονται όμως κάποιες λέξεις-κλειδιά που χρίζουν μιας κάποιας, προσπάθειας έστω, αποσαφήνισης:

λωση από τον στόχο που είχε αυτήν, απομονώνουν το κοινό που παρακολουθεί από το δρώμενο που εξελίσσεται μπροστά του. Και μόνο οι λέξεις που χρησιμοποιούνται σε αυτά τα δρώμενα: “παράσταση”, “σκηνή”, “θεατές” παραπέμπουν μάλλον σε θεατρική παράσταση αποκομμένη από τον κοινωνικό της ρόλο παρά σε κάτι ζωντανό που έχει σαν σκοπό να συν-κινήσει μια κοινωνική ομάδα με στόχο την επίτευξη, ομαδικά και όχι ατομικά, ενός κοινού στόχου έστω και συναισθηματικής φύσης. Και εφόσον χάνει τον κοινωνικό σκοπό του γιατί να επαναλαμβάνεται και μάλιστα τόσο άκομψα;

«Διατήρηση»: Ακόμη κι αν αποδεχτούμε τον παραπάνω ισχυρισμό-απάντηση στην ερώτηση οφείλουμε σαν καλοί δικηγόροι να προβάλλουμε μερικές, εύλογες ίσως αποδειχτεί, ενστάσεις στον όρο «διατήρηση». Με ποιόν τρόπο ακριβώς επιτυγχάνεται αυτή; Υποτίθεται πως επιτυγχάνεται με την αναβίωση εθιμικών δρώμενων, με την οργάνωση παραστάσεων και εκδηλώσεων όπου όλα προσεγμένα (από την φορεσιά με τ’ ακριβά υφάσματα μέχρι το παγωμένο χαμόγελο στα πρόσωπα των συντελεστών μιας παράστασης) και τυπικά, σύμφωνα με τα πρότυπα που έχει αποφασίσει να ορίσει κάποιος-κάποιοι “πατέρες” της παράδοσης θα πρέπει να εφαρμόζονται. Στο όνομα λοιπόν της «παράδοσης» πραγματοποιούνται διαφόρων τύπων εκδηλώσεις με κοινό χαρακτηριστικό την έλλειψη κεφιού, αυθορμητισμού, πηγαίου ενθουσιασμού αφού τελικά οι συμμετέχοντες απομονώνουν την εκδή-

«Παράδοση»: Τι ορίζουμε ακριβώς σήμερα ως παράδοση; Πάντως όχι κάτι που παραδίδεται από κάποιες παλαιότερες γενεές στις νεότερες με σκοπό την επιμόρφωση τους. Μια κατεκτημένη γνώση δηλαδή που οι νεότεροι έχουν υποχρέωση να διατηρήσουν. Εάν ήταν έτσι ή εάν το αντιλαμβανόμασταν έτσι, θα εμέναμε στην ουσία της πράξης ενός δρωμένου και στην κοινωνική του σημασία και όχι σε αυτό καθαυτό το δρώμενο. Τις τελευταίες δεκαετίες εγκλωβίσαμε την παράδοση σε τηλεοπτικά ή και ραδιοφωνικά studio, σε CD, σε σκηνές και επιλέξαμε ν’ αναπαράγεται αποκλειστικά από κει. Αποκόψαμε τη λαό-γραφία από τον λαό και γράφουμε, “κόβουμε” και “ράβουμε” ερήμην του και το αποτέλεσμα της κοπτοραπτικής αυτής το ονομάζουμε “παράδοση”. «Ρίζες»: Η διαφοροποίηση της πολιτιστικής ταυτότητας δεν είναι δυνατόν να επέλ-

2013 13

θει μέσα από την οριοθέτηση συνόρων, ακριβώς γιατί η παράδοση είναι αποτέλεσμα αλληλεπιδράσεων, σχέσεων και ισορροπιών που διαμορφώθηκαν και διαμορφώνονται μέσα στους αιώνες μεταξύ των λαών. Στην Ελλάδα για παράδειγμα έχουμε φυλετικές ομάδες όπως οι Πομάκοι, Αθίγγανοι, Αρβανίτες, Σαρακατσάνοι, Βλάχοι, Πόντιοι που διατήρησαν τις πολιτιστικές τους ιδιαιτερότητές παραμένοντας και από τις δύο πλευρές των συνόρων. Δόθηκαν στην παράδοση συγκεκριμένα χαρακτηριστικά. Ότι ξεφεύγει απ’ αυτά τα όρια δεν είναι «παραδοσιακό»; Τότε τι είναι παράδοση; Σε 200 χρόνια από σήμερα η μουσική που επικρατεί ή γενικότερα ο πνευματικός μας βίος θ’ αποτελεί παράδοση; Ακόμη κι αν η απάντηση σε ένα τέτοιο ερώτημα είναι: «όχι γιατί σήμερα είναι όλα παγκοσμιοποιημένα και ξενόφερτα» ποιός μας διαβεβαιώνει για την εθνική καθαρότητα της παράδοσης; Τι μας κάνει να πιστεύουμε ότι ύστερα από 400 χρόνια Οθωμανικής κυριαρχίας αναδύθηκε ένας λαός φυλετικά καθαρός; Ποιός ο λόγος σύνδεσης και πού ακριβώς βασίζεται αυτή η σύνδεση παράδοση = ρίζες (εθνική καθαρότητα). Πρόκειται για μια λατρεία σε μια εποχή που χαρακτηρίζεται από τους ειδικούς επιστήμονες «παραδοσιακή»; Όπως η «κλασσική εποχή» ή οι «μεσαιωνική χρόνοι»; Στους αστείους αυτούς ισχυρισμούς οι απαντήσεις ήταν μέχρι πρόσφατα προφανείς. Με την άνοδο των απολυταρχικής μορφής πολιτικών ομάδων θα συνεπάγεται

πλέον και η παγίωση της σοβαρότητας όσων θεωρούμε σήμερα γελοία και ανάξια απάντησης όπως τα παραπάνω ερωτήματα. Εφόσον όμως δεν υπάρχει σύνδεση παράδοσης-ριζών, πού αποσκοπεί η διατήρηση της; Η διατήρηση πουθενά, πέρα από την περαιτέρω εγχάραξη και ενίσχυση των εθνικιστικών χαρακτηριστικών, γεγονός που εξυπηρετεί ακόμη και σήμερα ιδεολογικούς σκοπούς της εξουσίας λειτουργώντας ως δεκανίκι της για την εδραίωση της κοινωνικής υποτέλειας των λαών. Ενστερνιζόμενοι την άποψη του λαογράφου Αναγνωστόπουλου ότι η παράδοση είναι συνδυασμός χώρου και χρόνου θα μπορούσαμε να οδηγηθούμε σε έναν εύλογο συνειρμό σκέψεων. Η εισβολή της τεχνολογίας φέρει και μέσα κατάργησης του «χώρου» και του «χρόνου». Μέχρι ποιο σημείο ένας τόπος είναι ο τόπος μου και μέχρι ποιό σημείο o τόπος μου είναι ο τόπος που εκτυλίσσεται η ζωή μου; Πως αλληλοσχετίζονται οι «τόποι» σύμφωνα με τον «χάρτη της ζωής»; Σε ποιο βαθμό πορεύεται η ζωή μέσα σ’ αυτούς; Βέβαια σε αυτή τη βάση γεννάται ένα μεγάλο στοίχημα αν τελικά θα καταφέρει να συνυπάρξει η ραγδαία ανάπτυξη της τεχνολογίας και η αυθεντικότητα της ανθρώπινης ψυχής. Νομίζω ότι στην υπάρχουσα κοινωνική δομή αυτοκαταλύονται. (Μικρές επεμβάσεις στο κείμενο της Κατερίνας Γούναρη “Λαογραφία και Πνευματικός Βίος”)

13 2013

Athens Video Art Festival from the inside!

Chapter #13

RASPBERRY PI | A TINY GIANT IN YOUR POCKET Παρακολουθώντας πρόσφατα μία από τις εκατοντάδες διαφημίσεις smartphone γνωστής εταιρείας κινητής τηλεφωνίας θέλησα να ακούσω λίγο προσεκτικότερα σε μία προσπάθεια να εξετάσω το πεδίο εστίασης – πέραν του προφανούς, αυτού της αύξησης των πωλήσεων – αλλά και τη φρασεολογία που χρησιμοποιείται ώστε να προσελκύσει το ενδιαφέρον του αγοραστικού κοινού σε μεγαλύτερο βαθμό. Όντας μάρτυρας κι ακροατής του αναμενόμενου δηλαδή της εστίασης στο πλήθος των εφαρμογών και των παιχνιδιών που διατίθενται με κάθε νέο μοντέλο, αναρωτήθηκα για ζητήματα που θα μπορούσαν να 52

13 2013

Κείμενο, φωτογραφία: Η ομάδα του Athens Video Art Festival

απασχολούν τους ανθρώπους και σε άλλες μεταβατικές περιόδους της τεχνολογίας, της τέχνης, της οικονομίας και της κοινωνίας εν γένει. Ζητήματα όπως η σαφής έλλειψη γνώσης ενός αποτελέσματος – στην περίπτωσή μας οι τεχνολογίες αιχμής – του οποίου η πλειονότητα των πληθυσμών είναι χρήστης, η άγνοια των τρόπων μετεξέλιξής τους κι η εμπλοκή των απλών χρηστών σε αυτή, κι η έλλειψη πειραματισμού σε διαφορετικές πτυχές της καθημερινότητάς μας ανάλογα με τις ανάγκες ή ακόμα και με τα ενδιαφέροντα του καθενός. Αρνούμαι, προσωπικά, να δεχτώ ότι ρηξικέλευθες προτάσεις που τελικώς εφαρμόστηκαν άλλες επιτυχώς κι άλλες όχι, ήταν απόρροια της πρωτοπορίας μίας μικρής ομάδας ατόμων λόγω απλά ενός έμφυτου ταλέντου που μπορεί να τους χαρα-

Athens Video Art Festival from the inside!

κτήριζε. Αν και μπορούμε να συμφωνήσουμε με ισχυρισμούς σχετικά με την αδυναμία των ανθρώπων να ακολουθήσουν τις διαρκώς επιταχυνόμενες εξελίξεις υπάρχει μία σειρά από αντεπιχειρήματα που κανείς θα αντέτασσε ως αποδείξεις της ανάγκης μεγαλύτερης κι ουσιαστικότερης συμμετοχής των ανθρώπων στη διαμόρφωση αυτών των εξελίξεων. Η ίδια η κοινωνία της πληροφορίας έχει αναπτυχθεί σε τέτοιο βαθμό που λειτουργεί πλέον ως οικοσύστημα ανταλλαγής απόψεων και κυρίως ανοιχτής πρόσβασης στη γνώση. «Η έλλειψη εύκολα προγραμματιζόμενων εξοπλισμών για παιδιά, όπως αυτών που εμείς οι ίδιοι χρησιμοποιούσαμε, υποσκελίζει τον αριθμό των δεκαοκτάχρονων που μπορούν να προγραμματίζουν, δημιουργώντας ένα σοβαρό πρόβλημα το οποίο μετακυλύει στα ανώτατα ακαδημαϊκά ιδρύματα που

αδυνατούν να τροφοδοτήσουν την αγορά και τη βιομηχανία με ικανούς προγραμματιστές» (Eben Upton, Raspberry Pi Foundation Co-founder) Κι αν η παρτίδα φαίνεται να χάνεται, τουλάχιστον σε χώρες που δε δραστηριοποιούνται στο δευτερογενή τομέα της παραγωγής, το παιχνίδι μπορεί να σωθεί στοχεύοντας στις νέες γενιές αντιμετωπίζοντας τες όχι ως αδρούς καταναλωτές ή αδαείς χρήστες αλλά ως γνώστες και κυρίως ως σχεδιαστές του μέλλοντος. Η γνώση θα βοηθήσει να αντιληφθούμε τον ολιστικό πλέον χαρακτήρα των πραγμάτων, την αναπόφευκτη εξέλιξή τους σε νέες μορφές και τη δυνατότητα σύνδεσής μεταξύ τους. Ένα σπουδαίο παράδειγμα πρωτοβουλιών διάδοσης της επιστήμης των υπολογιστών κι εκπαίδευσης του κοινού αποτε-

2013 13

λεί το Raspberry Pi Foundation υπεύθυνο για το σχεδιασμό και την παραγωγή του μικροσκοπικού θαύματος του Model B του επεξεργαστή Raspberry Pi. Μικροσκοπικού λόγω μεγέθους, θαύματος λόγω των δυνατοτήτων ευρείας χρήσης του αλλά κυρίως του σκοπού που οι εμπνευστές του θέλησαν να εξυπηρετήσουν. Το 2006 οι Eben Upton, Rob Mullins, Jack Lang και Alan Mycroft με έδρα το εργαστήριο υπολογιστών του Πανεπιστημίου του Κέμπριτζ ξεκίνησαν να ενδιαφέρονται για το μειωμένο ενδιαφέρον των μαθητών σχετικά με την επιστήμη των ηλεκτρονι54

13 2013

κών υπολογιστών. Η άνθηση των παιχνιδομηχανών κι η αύξηση των τιμών, καθώς κι η πολυπλοκότητα των υπολογιστών υπήρξαν μεταξύ άλλων ως βασικοί παράγοντες για τα χαμηλά ποσοστά πειραματισμού των παιδιών με τον προγραμματισμό. Η ομάδα επένδυσε τα επόμενα δύο χρόνια στον σχεδιασμό διαφόρων εκδοχών πρώιμων μοντέλων του Raspberry Pi ενώ η έκρηξη της αγοράς κινητών συσκευών έκανε τους επεξεργαστές πιο προσιτούς και δυνητικά πιο ελκυστικούς στα παιδιά. Οι Pete Lomas και David Braben ένωσαν τις δυνάμεις τους με τους υπόλοιπους με

Athens Video Art Festival from the inside!

στόχο την ίδρυση του Raspberry Pi Foundation και τρία χρόνια αργότερα το Model B εισήχθη στη μαζική παραγωγή έχοντας πουλήσει περισσότερες από ένα εκατομμύριο μονάδες παγκοσμίως. Για όσους ενδιαφέρονται να μάθουν περισσότερα: Raspberry Pi Official Page The Life of Pi - Wired Magazine June

Issue Για όσους ενδιαφέρονται να πειραματιστούν: Makezine – Raspberry Pi * Ο Σωτήρης Ηλιάδης είναι υπεύθυνος προγράμματος του Διεθνούς Φεστιβάλ Ψηφιακών Τεχνών και Νέων Μέσων, Athens Video Art Festival. Ασχολείται ερασιτεχνικά με τον προγραμματισμό, το ποδόσφαιρο και τη μουσική.

ZITA SWOON GROUP - WAIT FOR ME ΕΙΔΟΣ: WORLD MUSIC LABEL: CRAMMED DISCS

Οι Zita Swoon Group είναι ένα βέλγικο γκρουπ που κινείται στο χώρο της indie rock ήτοι σε κάτι καινούργιο, σε κάτι φρέσκο στο χώρο της παγκόσμιας μουσικής σκηνής όπως έχει καθιερωθεί αυτός ο όρος τα τελευταία χρόνια για να «αποσαφηνίσει» το ύφος τέτοιων προσπαθειών. Μπήκαν στη μουσική σκηνή της Αμβέρσας το 1993, όταν ακόμη δούλευαν πρότζεκτ με την επωνυμία A Beatband με το EP "EP "Jintro Travels The Word In A Skirt". Η συγκεκριμένη ομάδα είναι μια από τις πιο χαρακτηριστικές μπάντες της μουσικής σκηνής στην Αμβέρσα, με τα μέλη του γκρουπ να παίζουν σε πολλές άλλες ομάδες και συγκροτήματα. Με την ίδια σύνθεση η ομάδα θα κυκλοφορήσει το "Everyday I Wear A Greasy Black Feather On My Hat" διαλέγοντας το όνομα Moondog εν έτη 1995. Λίγο αργότερα θα αντιμετωπίσουν νομικά προβλήματα για την επωνυμία του γκρουπ κατά τη διάρκεια που χρησιμοποιούσαν το Moondog σαν όνομα και έτσι αναγκάστηκαν να το αλλάξουν σε Zita Swoon (Zita = έντονη, Swoon = επιθυμία). Η επιτυχία αυτού του άλμπουμ τιμήθηκε με προσκλήσεις σε διοργανώσεις όπως το Pinkpop και Ροκ φεστιβάλ Werchter. Την ίδια χρονιά εμφανίστηκαν επίσης ζωντανά στο MTV στο Most Wanted με τον Michael Blair. Η πρώτη εμφάνιση τους στις ΗΠΑ ήταν στο South by Southwest Festival το 1998. Οι Zita Swoon έχουν παίξει σε πολλές περιοχές και συναυλιακούς χώρους, από τη Νέα Υόρκη στο βελγικό φεστιβάλ Werchter βράχου, το Holland Festival, καθώς και στη Γερμανία. Στις αρχές του 1999 το έργο τους αναγνωρίζεται από τη φλαμανδική κυβέρνηση, με επιχορήγηση 1,5 εκατ. φράγκα και τον τίτλο Πολιτιστική Πρέσβης της Φλάνδρας (ένας τίτλος που είχε χορηγηθεί προηγουμένως στην DAAU και dEUS). Εδώ μας προσφέρουν 12 συνθέσεις εκπληκτικές από άποψης φωνής, μουσικής αλλά και ρυθμού με τα κρουστά που χρησιμοποιούν να δίνουν το έναυσμα για την μουσικότητα του όλου πράγματος. Ενας δίσκος που χρήζει όχι μόνο μουσικής αλλά και μουσικολογικής αναφοράς μιας και η χρήση της γλώσσας και τα ιδιώματα της, οι καταβολές και τα ερεθίσματα του είναι τεράστια σαν μια μεγάλη δεξαμενή. Οι αφρικάνικες ρυθμολογίες συναντούν τις επίσης δύσκολες «πεντατονικές» φωνές δείχνοντας πως η μουσική όχι μόνο δεν έχει σύνορα αλλά υπάρχει και στέκεται πέρα από τα σύνορα αγναντεύοντας από το μπαλκόνι του κόσμου όλο τον κόσμο. Περισσότερες πληροφορίες για τους ίδιους μπορείτε να αντλήσετε από την επίσημη ιστοσελίδα τους http://www.zitaswoongroup.be/ ενώ μπορείτε να δείτε και τα δυο θαυμάσια –και πολύ όμορφα από σκηνοθετικής πλευράς αλλά και επιλογής χώρου- official video του γκρουπ http://www.youtube.com/watch?v=nkFNZ3ogUuA, http://www.youtube.com/watch?v=_9w0amHcnhY. Tracklist: 1. Sababu, 2. A Sera a Waara, 3. Tasuma, 4. Taare, 5. A Ni Baara, 6. Nisondiya, 7. Taamala Fisa, 8. Sia Slide, 9. Ala Lon Man Di, 10. Ko Benna Waati, 11. A Y’i Majigin, 12. Negen. Κατερίνα Χατζή

2013 13

ΤΑ ΚΡΟΥΣΤΑ ΤΗΣ ΤΑΚΗ - TAKI STREET PERCUSSION ΕΙΔΟΣ: WORLD MUSIC LABEL: ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ

…και αφού στην προηγούμενη σελίδα αναφερθήκαμε σε μουσικούς που μαζεύονται και στήνουν τους δικούς τους ηχητικούς καμβάδες, μια άλλη περίπτωση αυτή τη φορά από Ελλάδα είναι ένα γκρουπ με τη δική του ιστορία: Τα κρουστά της Τάκη που έστησε ο σπουδαίος μουσικός Λευτέρης Γρηγορίου και που ξεκίνησε παράλληλα με τη σχολή Αφρικάνικων και παραδοσιακών κρουστών που λειτούργησε ο ίδιος στην οδό Τάκη στου Ψυρρή επιστρέφοντας από το Παρίσι το 1994. Μια εξαιρετική ομάδα, μια θαυμάσια κολεκτίβα που μετράει κάμποσα χρόνια ζωής και ευζωίας, ένα σπάνιο σύνολο για τις μέρες μας που όμοιο του δύσκολα βρίσκουμε στο σύνολο του ταπεινού μας δισκογραφικού αλλά και μουσικού γενικότερα κλίματος. Το όνομα τους φέρει το όνομα μιας οδού ήτοι Τάκη (οδός που αποτέλεσε το περιβάλλον όπου ξεκίνησαν να δουλεύουν τα μουσικά τους …περιβάλλοντα) και συγκεκριμένα επειδή καταπιάνονται εις βάθος με τους ρυθμούς και τις αποχρώσεις τους. Η δε ονομασία «Τα κρουστά της Τάκη» αναδεικνύει πλήρως το σκοπό και την πρέπουσα σημασία της προσοχής –που πρέπει να έχουν ούτως ή άλλως- των μελών της. Ότι και να γράψουμε είναι λίγο για αυτή την μπάντα που κυλάει τη μουσική της αρμονικά μέσα στο χρόνο και είναι εναρμονισμένη με το χρόνο. Για το τέλος να πούμε πως ανάμεσα στις πάρα πολύ όμορφες δραστηριότητες της κυκλοφόρησε και αυτό εδώ το cd το 2008. Η μουσική όμως όπως και το ψάξιμο στα κιτάπια των ήχων δεν παλιώνουν έτσι δεν είναι; Περισσότερα στο http://lefterisgrigoriou.bandcamp.com/ album/taki-street-percussion. Κατερίνα Χατζή

13 2013

SOUNDEYET - ON A STEADY DIET OF HASH, BREAD & SALT ΕΙΔΟΣ: ΡΕΜΠΕΤΙΚΟ / OTHER LABEL: ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ

Πρόκειται για μια πραγματικά καθ όλα διαφορετική προσέγγιση που απέχει παρασάγγας από τις δουλειές που έχουμε δει μέχρι τώρα κυρίως λόγω της μοναδικότητας του χαρακτήρα της. Από άποψη «μεγέθους» σαφώς στέκονται και χωράνε και άλλα δείγματα από πρότζεκτ που πήραν το ρεμπέτικο και το προχώρησαν όπως πρέπει να προχωράνε όλα τα σημαντικά είδη της μουσικής. Γιατί το ρεμπέτικο σαν είδος αποτελεί αναμφίβολα ένα από τα κυριότερα είδη μουσικής παγκοσμίως. Γιατί βγήκε από κοινωνικότητα και άποψη δεν ήταν απλά ένα ρεύμα που το πήρε το ποτάμι και χάθηκε. Δημιούργησε το ίδιο ένα ποτάμι ώστε να «κολυμπήσουν» όλες οι σκέψεις και ενέργειες που έχουν να κάνουν με αυτό. Ασχετα αν πολύ το «οικειοποιήθηκαν» και πάτησαν άσχημα πάνω του για να προβάλλουν μουσική που μόνο ρεμπέτικο δεν τη λες. Αυτήν την άποψη δείχνει να ενστερνίζεται αυτή η συλλογή. Γιατί με τη σειρά της προβάλλει και προτείνει την άποψη της. Φέρνει το καινούργιο, πειραματίζεται, εκφράζεται. Σέβεται όμως και γνωρίζει που πατάει και κυρίως ξέρει τους τρόπους, τους δρόμους της μουσικής. Που μπολιάζονται με μια απίστευτη εσωτερικότητα και δύναμη δημιουργώντας πάνω σε παλιές συνθέσεις καινούργιες ουσιαστικά μουσικές. Αυτό άλλωστε μπορεί να το διαπιστώσει και ο πιο δύσκολος και απαιτητικός μουσικόφιλος. Για το πολύ όμορφο εικαστικά εξώφυλλο ότι και να γράψουμε θα είναι πραγματικά λίγο. Το κείμενο πάλι που συνοδεύει την έκδοση –το δελτίο τύπου της συλλογής- μαρτυρά πως έχουμε να κάνουμε με ανθρώπους με βαθιά γνώση πάνω στο ρεμπέτικο αλλά και στη μουσική γενικότερα. Ελεύθερες αλλά και ευγενικές ψυχές που σε μεταφέρουν σε ένα κλίμα παλιό (λες και διαβαίνεις τα σοκάκια μιας παλιάς πόλης, της Ερμούπολης της Σύρου ας πούμε) αλλά και νέο ταυτόχρονα με έναν πρωτότυπο τρόπο, καθόλου επιτηδευμένο, τόσο πρωτότυπο όσο και οι συνθέσεις τους. Κόντρα στους δύσκολους καιρούς –όχι από οικονομικής τόσο πλευράς όσο από ηθικής και κοινωνικής- προβάλλουν μια άλλη συμπεριφορά, σε συμπαρασύρουν –έστω και παθητικά και νοερά ως ακροατή- σε μια άλλη φιλοσοφία. Μια φιλοσοφία ζωής που πολύ απλά «έβγαλε» ένα κάλεσμα σε μουσικούς να συμμετάσχουν σε αυτό το ρεμπέτικο πανηγύρι. Και εκείνοι ανταποκρίθηκαν. Τόσο απλά. Respect!! ☺ ☺ ΥΓ: Η άποψη της ομάδας δεν σταματάει στη κυκλοφορία του δίσκου αλλά και στη διάθεση του που είναι πλήρως εναρμονισμένη με τη διάθεση των συντελεστών-δημιουργών. Μπορείτε να κατεβάσετε το δίσκο δωρεάν από την σελίδα της στο bandcamp, http://soundeyet.bandcamp.com/album/on-asteady-diet-of-hash-bread-salt. Κατερίνα Χατζή

2013 13

ΑΝΤΙΠΟΙΝΑ – ΧΑΟΣ ΚΑΙ ΑΡΜΟΝΙΑ ΕΙΔΟΣ: OTHER LABEL: ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ

Δεν ξέρω τι είχανε στο μυαλό τους όταν αποφάσισαν να βγουν στο προσκήνιο με το όνομα Αντίποινα αλλά ότι και να είχαν σίγουρα μετράει στα υπέρ τους. Η μάλλον ξέρω μιας και στα πλαίσια της ωραίας συνέντευξης που κάναμε παρέα και που θα βρείτε στην ύλη του τεύχους τούτου όπως αναφέρουν και οι ίδιοι “το όνομα προέκυψε στην προσπάθεια να εκφράσουμε την ‘’αντιδραστικότητά’’ μας όντας τότε 16χρονοι πιτσιρικάδες. Από τότε το ‘’κουβαλάμε’’ συναισθηματικά”. Είναι μια ευχάριστη έκπληξη για κάθε μουσικόφιλο που αναζητά καθετί καινούργιο στο ελληνικό μουσικό στερέωμα έτσι όπως αυτό διαμορφώνεται και εξελίσσεται ανάλογα με την εποχή και τις συνθήκες της όπως αυτές καθορίζονται κάθε φορά. Και φυσικά τις ανάγκες της. Γιατί κακά τα ψέματα η εποχή που άρμεγαν την αγελάδα οι δισκογραφικές εταιρείες, οι μουσικοί δημοσιογράφοι, κριτικοί και πάσης φύσεως «μανατζαραίοι» έχει περάσει ανεπιστρεπτί. Μόνο που άφησε πίσω της συντρίμμια όπως λέει και το παλιό άσμα. Οσο και αν κακοφαίνεται σε πολλούς που αρνούνται να προσαρμοστούν στην σκληρή πραγματικότητα προφανώς γιατί δεν τους βολεύει, αυτή είναι η αλήθεια. Οι υπόλοιποι που πολύ απλά κάνουν αυτό που είναι να κάνουν, γιατί αυτό έκαναν πάντα χωρίς να είναι μαριονέτες ή πιόνια ενός σάπιου και διαβρωμένου συστήματος τώρα είναι η δική τους ευκαιρία. Που για όποιον το έχει αντιληφθεί αν πατάει γερά στα δικά του πόδια σίγουρα αυτή η ευκαιρία δεν θα πάει χαμένη. Για να μην ξεφύγουμε από την παρουσίαση του γκρουπ αλλά και του δίσκου αυτού που τιτλοφορείται «Χάος και αρμονία» να πούμε πως είναι η τρίτη τους δισκογραφική δουλειά. Η πρώτη, το ‘’Πράξεις Αντεκδίκησης’’(2003) κυκλοφόρησε από χέρι σε χέρι στις συναυλίες που πραγματοποίησε το γκρουπ. Η δεύτερη, το ‘’Δυο Λόγια’’(2008), κυκλοφόρησε κανονικά στα δισκοπωλεία μέσω του μουσικού ταχυδρομείου. Και αυτό εδώ σε δική τους παραγωγή που μάλιστα είναι η πρώτη φορά που συνυπάρχουν η ηλεκτρονική αστική και παραδοσιακή μουσική εν αντιθέσει με τις προηγούμενες δουλειές τους που ναι μεν φλέρταραν με την παράδοση αλλά ήταν περισσότερο σε κλασσικό hiphop ύφος. Οσον αφορά το υλικό του δίσκου; Κάμποσοι μουσικοί μπήκαν στο στούντιο για να γεννηθούν αυτές οι δέκα συνθέσεις. Μια μεγάλη γιορτή όπου νέοι μουσικοί που καταπιάνονται με την παράδοση μέσα σε αυτή τη βρώμικη πόλη που σου βγάζει κάποιες φωτεινές γωνιές της έτοιμες να απορροφήσουν και να δώσουν δημιουργία, κάλεσαν και άλλους νέους μουσικούς για να βγάλουν ένα θαυμάσιο αποτέλεσμα. Οι στίχοι σαν τρόπος ζωής και ανάγκη έκφρασης και δημιουργίας προσκαλούν και αυτοί με τη σειρά τους τις νότες, τα χρώματα, τους ρυθμούς για να πάρουν τη θέση που πρέπει να πάρουν αβίαστα και τόσο απλά. Τόσο απλά σαν το «Μαύρο γεράκι» που βρήκε «χώρο» να «πετάξει» ανάμεσα στις συνθέσεις του άλμπουμ και που ερμηνεύει εδώ η εξαιρετική νεαρή μουσικός και τραγουδίστρια Αυγερινή Γάτση. Οσο για το εναρκτήριο «κάλεσμα» αυτό μας καλεί να μπούμε για τα καλά στο κλίμα του δίσκου για να βρούμε παρακάτω το «Ρεγκέτικο», ένα υπέροχο κράμα μουσικής ευφυίας για να καταλήξουμε όλοι μαζί να ξεσηκώνουμε τα λόγια των παιδιών κάνοντας τα σημαία και παντιέρα μαζί, φωνάζοντας δυνατά: “ΚΑΝΤΕ ΤΗΝ ΠΟΛΗ ΕΝΑ ΧΩΡΙΟ”. Τι άλλο να ζητήσει κανείς; Οι Αντίποινα είναι οι: Γιώργος Νίκας: Στίχοι, φωνητικά, λαούτο, γκάιντες, σουραύλι, αρχαία λύρα, μπαγλαμά και τζουρά, Νίκος Παπουτσής: στίχοι, φωνητικά, Στέλιος Τούνας: πλήκτρα/synths, κιθάρες, επεξεργασία σήματος, editing, Βαρτάν Αμποβιάν: ντουντούκ, ακορντεόν, Στέφανος Φίλος: Βιολί, Θανάσης Λάκκας: Κρουστά, Ρήγας Σκεπετάρης: Φωνητικά, Αναστασία Μητροπούλου: Φωνητικά, Αυγερινή Γάτση: Τραγούδι, Κώστας Αντωνίου: Μπάσο, Τηλέμαχος Καρύδης: Τρομπόνι, Νικόλας Καρίμαλης: κρουστά. Αλέξανδρος Γερασίμου

13 2013

GRAVITYSAYS_ - CRY-OUT ΕΙΔΟΣ: INDIE LABEL: RESTLESS WIND

Οι Gravitysays_i δημιουργήθηκαν τον Μάρτιο του 2003 από τον Μάνο Πατεράκη και τον Νίκο Ρέτσο στον Πειραιά. Η παρθενική τους εμφάνιση στη δισκογραφία, με τίτλο «the roughest sea» (2007), κυκλοφόρησε από τον «Σείριο», την εταιρεία που ίδρυσε ο Μάνος Χατζιδάκις. Το άλμπουμ αυτό περιείχε εννέα συνθέσεις εμπνευσμένες από τον εγωισμό, την ματαιοδοξία, και την απομόνωση του σύγχρονου ανθρώπου. Πρόκειται για ένα concept album (άλμπουμ με ενιαίο θέμα) συνεχούς ροής, όπου το ηλεκτρονικό στοιχείο δένει με το ηχόχρωμα που προσφέρουν τα παραδοσιακά όργανα ενώ οι pop rock ήχοι ξεπηδούν μέσα από το περιβάλλον που έστησαν τα μέλη του γκρουπ. Η μεταπήδηση τους σε άλλη δισκογραφική εταιρεία (αυτή που έστησε εκπλήσσοντας μας ευχάριστα ο Simon Bloom κατά κόσμον Συμεών Νικολαίδης) έφερε στο φως τη δεύτερη τους δισκογραφική δουλειά με τίτλο «The Figures of Enormous Gray and The Patterns of Fraud» (Restless Wind, 2011) αλλάζοντας θεματολογία και επανεξετάζοντας τις κοινωνικές αξίες, τους θεσμούς και την ηθική ως προέκταση της ατομικής αλλά και της συλλογικής συνείδησης (αυτός ο έντονος συνδυασμός λόγου και μουσικής καθώς και η προέκταση τους είναι κάτι το μοναδικό). Εδώ μπορούμε να πούμε πως έχουμε να κάνουμε με ένα έντονα πλημμυρισμένο από παραδοσιακά στοιχεία δίσκο, με folk καταβολές και traditional αντίληψη. Και όλα αυτά ενώ τα σκοτεινά στοιχεία με την περιρρέουσα ατμόσφαιρα χύνονται απρόσκοπτα στο μουσικό περιβάλλον μπολιάζοντας ακόμα περισσότερο το –ούτως ή άλλως- πλούσιο ηχητικό υλικό. Οι “ανησυχίες” του γκρουπ που μετουσιώνονται σε σπουδαίες καλλιτεχνικές προτάσεις που πάνε το πράγμα διαρκώς όλο και πιο κάτω –κάθε φορά συναντάμε καινούργια στοιχεία, είναι εντυπωσιακό- το καθιστά μια από τις πιο υποσχόμενες ελληνικές μπάντες που στέκονται επάξια και με άρτια παραγωγή δίπλα σε ξένα σχήματα τέτοιου ύφους. Για την ώρα ακούμε το καινούργιο τους υλικό καθώς δύο χρόνια μετά το "The Figures Of Enormous Grey And The Patterns Of Fraud" οι Gravitysays_i επιστρέφουν με το "Cry - Out", ένα digital single προπομπό της νέας ολοκληρωμένης δουλειάς τους, Quantum - Unknown. H επίσημη, online κυκλοφορία του “Cry-Out”, στις 31 Μαϊου 2013, πραγματώθηκε μέσω ενός βίντεο πλήρως εναρμονισμένου με την ατμόσφαιρά του. Οι Gravitysays_i είναι: • Μάνος Πατεράκης – Κιθάρα, Σαντούρι, Φωνή • Νίκος Ρέτσος – Τύμπανα, Κρουστά • Άκης Παπαβασιλείου – Κιθάρα, Μελόντικα, Φωνή • Λευτέρης Βαρθάλης – Ηλεκτρικό Μπάσο • Σπύρος Βρυώνης – Βιολοντσέλο, Κιθάρα, Glockenspiel, Φωνή Αλέξανδρος Γερασίμου

2013 13

Συνέντευξη: Αλέξανδρος Γερασίμου

Gravitysays_i: «Πλάθοντας» ήχους από το μηδέν… Πότε σχηματίστηκε το γκρουπ των Gravitysays_i και από πού προέρχεται η – πολύ ιδιαίτερη- ονομασία του; Οι Gravitysays_i σχηματίστηκαν το 2003. Το όνομα προέκυψε τυχαία. Η βαρύτητα είναι μια δυνατή λέξη - έννοια για μας. Η φράση προέκυψε όμως τυχαία σαν να υπήρχε μια ασυνείδητη τάση να μιλήσουμε για την ασύλληπτη υπόσταση του σύμπαντος. Δύο χρόνια μετά το «The Figures Of

13 2013

Enormous Grey And The Patterns Of Fraud» οι Gravitysays_i επιστρέψατε με το «Cry – Out», ένα digital single. Μιλήστε μας για το υλικό αυτής της δουλειάς. Το cry-out μπορούμε να πούμε οτι γεφυρώνει τον ήχο μας από το προηγούμενο στο επόμενό μας άλμπουμ. Επίσης, οι στίχοι του cry-out προϊδεάζουν τον ακροατή ως προς το concept της επόμενης δουλειάς μας.

Πώς θα χαρακτηρίζατε τη μουσική σας και σε ποιό “ράφι” θα την τοποθετούσατε; Είναι δύσκολο να χαρακτηρίσουμε την μουσική μας. Συνειδητά δεν είχαμε ποτέ σκοπό να ενταχθούμε σε ένα είδος. Μάλλον μπαίνουμε κάθε φορά που δημιουργούμε σε ένα ασυνείδητο τριπ και χανόμαστε μέσα σε αυτό. Τώρα το αποτέλεσμα μπορεί ο καθένας να το εκτιμήσει ανάλογα με τις αναφορές του. Οι πιο συγγενικοί όροι είναι μάλλον το progressive rock, post rock, folk, experimental, ambient, ethnic.

Τι εμπνέει τους Gravitysays_i όταν γράφουν μουσική; Έμπνευση μπορεί να είναι οτιδήποτε, αρκεί να έχεις τη διάθεση να εμπνευστείς. Αυτή την περίοδο έμπνευση είναι η Emily Dickinson, η Francesca Woodman, η “Ιδιωτική οδός” του Ελύτη, οι βόλτες στη θάλασσα, τα γέλια με φίλους. Σας απασχολεί καθόλου η επιλογή της γλώσσας, θα γράφατε ας πούμε ένα δίσκο με ελληνικό στίχο; Από την άλλη πώς βλέπετε τη χρήση της αγγλικής γλώσσας στις ελληνικές κυκλοφορίες δεδομένου ότι έχει κερδίσει έδαφος,

2013 13

έχει πάει “από πάνω”… Αυτό είναι μια πολύ μεγάλη κουβέντα... Ναι, θα γράφαμε έναν δίσκο με ελληνικό στίχο όπως μπορεί και να γράφαμε έναν δίσκο σε μια διάλεκτο δικής μας επινόησης. Από τη στιγμή που έχουμε διάθεση να πειραματιστούμε, όλα παίζουν. Τώρα για το δεύτερο σκέλος της ερώτησης, ναι μπορεί οι αγγλόφωνες κυκλοφορίες να έχουν κερδίσει έδαφος και, ηχητικά τουλάχιστον, να είμαστε συντονισμένοι με αυτό που συμβαίνει έξω,

13 2013

στον τομέα των στίχων όμως θέλουμε πάρα πολλή δουλειά... Πώς βλέπετε το μέλλον της ελληνικής δισκογραφίας και ποιός πιστεύετε ότι θα είναι ο επόμενος τρόπος διανομής της μουσικής; Tο μέλλον της ελληνικής δισκογραφίας, αν μπορούμε πια να χρησιμοποιούμε αυτόν τον όρο, δεν μπορεί παρά να είναι φωτεινότερο από το παρελθόν, δεδομένου ότι πιο κάτω δεν θα μπορούσε να φτάσει. Η κρίση μάλλον βοήθησε σε

αυτό. Όλο και περισσότεροι καλλιτέχνες τείνουν να βγουν από το κυνήγι της δημοσιότητας και του εφήμερου, μιας και δεν υποστηρίζεται πια οικονομικά. Η αναπαραγωγή της μουσικής δείχνει από τώρα την πορεία της. Είμαστε σε μια μεταβατική περίοδο για την δισκογραφία γενικότερα. Το διαδίκτυο και η εύκολη και δωρεάν πρόσβαση σε οτιδήποτε, θα χαρακτηρίσει και την πορεία των καλλιτεχνών.

τελευταία και σας άρεσαν;

Ποιές οι κυκλοφορίες που ακούσατε

itysays_i/184810734891402

Έχουμε λιώσει το soundcloud του Valerio Matola. Τα επόμενα σχέδια Gravitysays_i είναι…

των

Τα επόμενα σχέδια μας είναι οι καλοκαιρινές μας εμφανίσεις στην Αγγλία και η ολοκλήρωση της νέας μας δουλειάς. ΛΙΝΚ https://www.facebook.com/pages/Grav

2013 13

Κείμενο: Μαριάνθη Βατή

ΜΑΣΤΙΧΑ

σχοίνος είναι δένδρο

έχουμε από τον Ηρόδοτο ( 5ο

αειθαλές, ανηκει στην

αιώνα π.χ.), τον Θεόφραστο,

οικογένεια Pistacia lentiscus

τον Ιπποκράτη και τον Γαληνό.

var chia που φτάνει τα δυο μέ-

Η μαστίχα έχει ισχυρή αντι-

τρα και ζει 100 χρόνια. Σχίνοι

φλεγμονώδη, αντιμικροβιακή-

ευδοκιμούν σε διάφορα μέρη

αντιβακτηριακή δράση. Θεω-

του κόσμου αλλά δακρύζουν

ρείται αφροδισιακή, κατά της

και δίνουν την μαστίχα μόνο

ακμής και της φαλάκρας. Θε-

στη νότια Χίο. Η μαστίχα είναι

ραπεύει εγκαύματα και δερμα-

μια φυσική ρητίνη με υπό-

τικές παθήσεις Χρησιμοποιεί-

λευκο-υποκίτρινο χρώμα ημι-

ται από την αρχαιότητα και ει-

διαφανής που εκκρίνει ο κορ-

δικά από τον αραβικό κόσμο

μός του δένδρου χαράζοντας

στην μαγειρική - ζαχαροπλα-

τον. Οι φαρμακευτικές ιδιότη-

στική -ποτοποιία, για την πα-

τες της μαστίχας ήταν γνωστές

ρασκευή

από την αρχαιότητα. Αναφορές

αρωμάτων.

καλλυντικών

και

2013 13

13 2013

Συνέντευξη: Αλέξανδρος Γερασίμου

Hocus Pocus: «Αφήνοντας» την τεχνική του Μαύρου Θεάτρου στον εγχώριο κουκλοπαικτικό χάρτη… Πότε ξεκίνησε η δική σας προσπάθεια στο χώρο του κουκλοθέατρου; Από μικρή το αγαπημένο μου παιχνίδι ήταν να στήνω παραστάσεις κουκλοθέατρου για τους φίλους μου. Το 1997 βρήκα και άλλους ανθρώπους με το ίδιο «μικρόβιο» και γίναμε ομάδα η οποία υπάρχει μέχρι σήμερα. Ποιά φιλοσοφία διέπει το κουκλοθέατρο σας και πως προέκυψε το όνομα Hocus Pocus; Δεν υπάρχει καμιά ιδιαίτερη φιλοσοφία, θα

13 2013

έλεγα ότι υπάρχει ανάγκη για δημιουργία. Είμαστε ερασιτεχνική ομάδα και η ενασχόληση με το κουκλοθέατρο καλύπτει την ανάγκη μας για έκφραση. Το όνομα μας είναι το γνωστό μαγικό ξόρκι. Σημαίνει εξαπατώ, εξαφανίζω και είναι αυτό που συμβαίνει στο Μαύρο θέατρο. Ποιοί απαρτίζουν την ομάδα του; Αυτή τη στιγμή τα μέλη της ομάδας είναι: η Βουγιδου Φαίη, η Στέλλα Νεδογλο,υ η Ναυσικά Κατσικέα, η Σταμάτη Βαγγελιώ, η Χριστίνα Βασιλείου, η Φρανσέ Αλέγρα και η Τουρτόγλου Θεοδοσία.

Πείτε μας κάποια πράγματα για τις φετινές παραστάσεις σας… Η παράσταση που παίζουμε αυτή την εποχή είναι «Τα παραμύθια στις βαλίτσες». Δυο ταξιδιώτες εγκλωβίζονται στο σταθμό των τρένων. Οι βαλίτσες τους ανοίγουν και 4 παραμύθια ζωντανεύουν. Πρόκειται για αφήγηση παραμυθιών με χρήση αντικειμένων, παιχνιδιών κούκλων και πολλών εκπλήξεων. Οι αφηγητές μεταμφιέζονται και μπαίνουν στα παραμύθια, οι θεατές συμμετέχουν και όλα τελειώνουν με μια παράξενη βροχή. Οι Hocus Pocus ξεφεύγουν για πρώτη φορά από το μαύρο Θέατρο και παρουσιάζουν μια παράσταση για όσους αγαπούν τα παραμύθια ανακατεύοντας πολλές τεχνικές. Τα παραμύθια παρουσιάζουν οι Τουρτόγλου Θεοδοσία και Σταμάτη Βαγγελιώ με την πολύτιμη βοήθεια της Ναυσικάς Κατσικεα.

ώνα αναπτύχθηκε στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη και ιδιαίτερα στην Τσεχία με τους περίφημους πλέον θιάσους της Πράγας. Στο σύγχρονο Μαύρο Θέατρο οι ηθοποιοίκουκλοπαίχτες, φορώντας ολόσωμες μαύρες στολές παίζουν σε σκηνή, η οποία είναι καλυμμένη με μαύρο ύφασμα. Οι ειδικοί φωτισμοί με λάμπες διαχωρισμού χρωμάτων (black light) τους δίνουν τη δυνατότητα «να εξαφανίζονται» ενώ τα αντικείμενα- κούκλες που παίζουν λαμπυρίζουν στο σκοτάδι. Το παιχνίδι αυτό ανάμεσα στο ορατό και το αόρατο δημιουργεί ένα συναρπαστικό και μοναδικό θέαμα. Σταδιακά αποκτήσατε το δικό σας εργαστήριο όπου κατασκευάζονται οι κούκλες. Η

Πως βλέπετε την εξέλιξη του κουκλοθέατρου στη χώρα μας; Είναι εντυπωσιακό το πώς αυξήθηκε το ενδιαφέρον των νέων για το κουκλοθέατρο αλλά και για όλες της παραστατικές τέχνες τα τελευταία χρόνια και ταυτόχρονα είναι πολύ ενθαρρυντικό . Η κουκλοθεατρική ομάδα Μαύρου Θεάτρου Hocus Pocus είναι μια από τις ελάχιστες ομάδες στην Ελλάδα που εξασκεί τη συγκεκριμένη τεχνική και η μοναδική μέχρι σήμερα στην Θεσσαλονίκη. Μιλήστε μας για αυτή τη τεχνική. Αν και δεν είμαστε πια οι μοναδικοί στη Θεσσαλονίκη «κολλήσαμε» για αρκετά χρόνια με τη συγκεκριμένη τεχνική μάλλον λόγω της συστολής μας. Το «Mαύρο Θέατρο» ή τεχνική της σκοτεινής κάμερας, όπως αλλιώς λέγεται, ξεκίνησε από την Κίνα και ακόμη και σήμερα βρίσκουμε επιβιώσεις του στο γιαπωνέζικο κουκλοθέατρο και τις μαριονέτες της Κίνας. Μόλις τον τελευταίο αι-

2013 13

ύπαρξη των χώρων και των εργαστηρίων είναι ένα κομμάτι που λείπει τελικά από τον κουκλοπαικτικό χώρο; Χώροι υπάρχουν πολλοί, αυτό που λείπει συνήθως είναι τα χρήματα να νοικιασθούν και να συντηρηθούν αυτοί οι χώροι γι΄αυτό και οι περισσότερες ομάδες επιλέγουν τη συγκατοίκηση. Έναν τέτοιο χώρο είχαμε κάτω από το Ράδιο Σίτυ που κάηκε το 2007 μαζί με όλα τα σκηνικά

13 2013

και τις κούκλες μας. Αυτό μας πήγε πολύ πίσω. Από το 2008 φιλοξενούμαστε από το ΠΕΘΕΑ ΑΡΓΩ (πρόγραμμα απεξάρτησης) και συνεργαζόμαστε με την δική του ομάδα Μαύρου Θεάτρου παρέχοντας εθελοντική εργασία και τις γνώσεις μας στη συγκεκριμένη τεχνική. Η κρίση μπορεί να βαθαίνει όμως σε πείσμα των καιρών η τέχνη του κουκλοθέατρου αλλά και κάθε μορφή τέχνης δείχνει να εμβα-

θύνει στο κομμάτι που “οφείλει” να δώσει βάρος και να το πάει παραπέρα. Που οφείλεται αυτή η εκ διαμέτρου αντίθετη κατάσταση που συμβαίνει στην Ελλάδα αλλά και σε άλλες χώρες που έχουν πληγεί σε οικονομικό και κοινωνικό επίπεδο; Μάλλον αυτό συμβαίνει γιατί οι καλλιτέχνες έχουν καινούρια ζητήματα προς διερεύνηση μέσω της τέχνης και το κοινό ζητά απαντήσεις. Ποιες είναι οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουν σήμερα τα κουκλοθέατρα στην Ελλάδα; Νομίζω (και κρίνοντας από τη δική μας ομάδα) οι δυσκολίες είναι κυρίως οικονομικές. Εχετε λάβει μέρος σε διεθνή πολιτιστικά φεστιβάλ και κουκλοθεατρικές συναντήσεις. Πως αντιμετωπίζουν εκεί τα κουκλοθέατρα και ποιές οι διαφορές συγκριτικά με τα δικά μας εργαστήρια; Δυστυχώς η συμμετοχή μας σε διεθνή Φεστιβάλ περιορίστηκε σε όσα διοργανώθηκαν στη χώρα μας, όπως αυτό που γίνεται κάθε χρόνο στο Κιλκίς. Δεν έχουμε λοιπόν εμπειρία από το εξωτερικό, ωστόσο από ταξίδια, περιοδικά και το internet οι παραστατικές τέχνες φαίνεται να έχουν άλλη θέση στο εξωτερικό, είναι πιο αναγνωρισμένες ως τέχνες, κυρίως σε χώρες που το κουκλοθέατρο είναι κομμάτι της παράδοσης τους( Ιαπωνία). Στη χώρα μας δεν έχει ξεπεραστεί τελείως η άποψη ότι το κουκλοθέατρο είναι μόνο για τα παιδιά.

Φυσικά και γίνονται βήματα προς τα μπρος και αυτό οφείλεται σε ανθρώπους που αγαπούν το κουκλοθέατρο σε πείσμα των καιρών και των συνθηκών. Αν σας έλεγα να διαλέξετε μια δουλειά σας από τις μέχρι τώρα παραστάσεις σας ποια θα ήταν αυτή; Η συνεργασία με το μέγαρο μουσικής Θεσσαλονίκης για να ανεβεί το intermezzo «το μαγικό δαχτυλίδι» ήταν φοβερή εμπειρία, αλλά θα επέλεγα σίγουρα να ξαναστήσω και τα «δωμάτια των εκπλήξεων» που ετοιμαστήκαν για την Παραθινούπολη το 2003 και το 2005 καθώς ήταν διαδραστικό κουκλοθέατρο και άρεσε πολύ στα παιδιά. Και φυσικά τα παραμύθια στις βαλίτσες που παίζουμε αυτή την εποχή. Τα επόμενα βήματα της Θεοδοσίας Τουρτόγλου και της ομάδας Hocus Pocus είναι… Αυτή την εποχή κάνουμε ένα διάλειμμα από το Μαύρο Θέατρο και θα ασχοληθούμε και με άλλα παραμύθια σε βαλίτσες βαλιτσάκια κουτιά κτλ.

Το γεγονός ότι παρά τις αντίξοες οικονομικά και κοινωνικά συνθήκες γιορτάστηκε και φέτος σε πολλές πόλεις της Ελλάδας η παγκόσμια μέρα κουκλοθέατρου πιστεύετε ότι είναι ένα θετικό βήμα για τη διάδοση και την εξέλιξη του στη χώρα μας; Γίνονται τελικά βήματα μπρος τα μπρος έστω και χωρίς τη στήριξη της Πολιτείας;

2013 13

Αλέκος Δ. Ζούκας, Στη Χίο με τον Anatol de Meibohm, ISBΝ: 978-960-9441-22-3, διάστ. 12Χ17, σελ. 160, τιμή 10,65 €

To οδοιπορικό με τους δύο παράκαιρους συνταξιδιώτες θα μπορούσε, άραγε, να είναι ένα απωθημένο του συγγραφέα; Ή προέκυψε από μια ελλοχεύουσα ζήλια προς τον Anatol de Meibohm που είχε την τύχη να προηγηθεί κατά μισό αιώνα στο νησί, αφήνοντας τον συγγραφέα να ψάχνει μόνος στα σκοτάδια της παρουσίας του; Ίσως! Όμως γράφονται βιβλία με μοναδικό κίνητρο τη ζήλια; Κι όμως γράφονται ακόμα κι από κλασικούς... Μπορεί από τη μία να είναι η πλήρωση ενός χρονικού κενού, που δημιουργείται από την αμηχανία μπροστά στην γοητεία των εικόνων και των ενθυμήσεων απ’ την ατελή εμπειρία του συγγραφέα στην Χίο, και η προσπάθεια ερμηνείας τους από την άλλη. Θα μπορούσε να θεωρηθεί και ως σύλληψη μιας ανεπαίσθητης ρωγμής απ’ την οποία μπορεί κανείς να αντικρίσει τον Τόπο και τις μοναχικές διαδρομές των ανθρώπων του. Ίσως τελικά να είναι ένα έργο στα όρια του πραγματικού με το φανταστικό, ένα βιβλίο μετέωρο του οποίου οι αιρετικές ιστορικές αναφορές, μ’ έναν μαγικό τρόπο, απέτρεψαν την πτώση του.

ΚΩΣΤΑΣ ΠΑΤΣΗΣ, ΝΕΡΟ ΣΤΟ ΚΥΜΑ, Ποίηση, ISBΝ: 978960-9441-20-9, διάστ. 17Χ24, σελ. 48, τιμή 6,00 €

Νερό στο κύμα. Το νερό της γης και το κύμα της θάλασσας. Η στεριά στη θάλασσα ή πάνω στη κυματιστή θάλασσα, υγρή στεριά… ή… πάντως με τρεις κινήσεις, θα μπορούσε και περισσότερες, η κίνηση περιέχει την κίνηση και οδηγεί στην κίνηση –την επόμενη κίνηση. Πρώτη κίνηση: ο ποιητής και οι άλλοι που τακτοποιούν, μένουν ανεξιχνίαστοι, κρυφοί, κάθονται σε μια πολυθρόνα κι ανοιγοκλείνουν το στόμα. Δεύτερη κίνηση: Ο ποιητής και η εγκυμοσύνη, το ταξίδι, ο εαυτός σε δυο όψεις, το κλειδί που ανοίγει το χώρο, η αναζήτηση στο χρόνο της άλλης φύσης του χρόνου. Τρίτη κίνηση: ο ποιητής έξω και μέσα σε όλα, τραβιέται το πέπλο ανοίγει τα μάτια τέσσερις καμπύλες και τέσσερα φτερά. Και ένα επίμετρο. Τι; Τιττυβίζω τέρψη συσσώρευση – έτσι απλά τρεις λέξεις για ένα βαθύ τραγούδι στο κύμα της θάλασσας…

13 2013

Γιαννακόπουλος Γιώργος Α., Απόσταγμα ζωής, ούζο Βαρβαγιάννη, Εκδότης: Ελληνικές Ομοιογραφικές Εκδόσεις, ISBN: 978-96089349-1-7, Έτος έκδοσης: 2007, Σελίδες: 211, 62,00 € με ΦΠΑ.

Ήταν γύρω στα 1860 όταν ο Ευστάθιος Ι. Βαρβαγιάννης έφτασε στο γραφικό Πλωμάρι της Λέσβου. Νησί πλούσιο κι ευλογημένο η Λέσβος, με εύφορη γη, εξαιρετικό κλίμα και άφθονα νερά που έδιναν ζωή σε μια αξεπέραστη ποικιλία γλυκάνισου και σ' εκατοντάδες σπάνια αρωματικά φυτά. Σ' αυτή τη γη, ο χαρισματικός δημιουργός ξεκίνησε τη διαδικασία της πρώτης απόσταξης και την παραγωγή του άριστης ποιότητας ούζου, φορτωμένος με την εμπειρία και τη γνώση της απόσταξης από την Οδησσό της Ρωσίας. Σήμερα, στο Πλωμάρι της Λέσβου, στα σύγχρονα, ιδιόκτητα αποστακτήρια της Ποτοποιίας Βαρβαγιάννη, η τεχνολογία συνυπάρχει σε απόλυτη αρμονία με την ιστορία και την παράδοση. Πιστοί φύλακες της παράδοσης των 140 χρόνων, η οικογένεια Βαρβαγιάννη βαδίζει στα βήματα που χάραξε ο Ευστάθιος Βαρβαγιάννης. Με πολλή αγάπη και μεράκι, τα μέλη της οικογένειας επιλέγουν προσεκτικά αγνά, φυσικά υλικά και παρακολουθούν με ιδιαίτερη φροντίδα τη διαδικασία απόσταξης, που γίνεται με τον παλιό, παραδοσιακό τρόπο. Το πάθος πέντε γενεών της οικογένειας Βαρβαγιάννη για την κατάκτηση του τέλειου στην υπηρεσία της γεύσης, αλλά και η τήρηση των παλαιών τεχνικών απόσταξης, έχουν σαν αποτέλεσμα το όνομα του οίκου Βαρβαγιάννη να ταυτίζεται παγκοσμίως με το όνομα του πιο εκλεκτού ελληνικού ποτού, του ούζου. Η επιτυχία του Ούζου Βαρβαγιάννη οφείλεται στην καλά κρυμμένη οικογενειακή συνταγή, η οποία δίνει την ποιότητα και τη μοναδική γεύση του εδώ και πέντε γενιές.

Εκδότης: Πολιτιστικός Σύλλογος "Το Πολιον", ISBN 978-96088274-1-7

Ο εμπορικός στόλος του Πλωμαρίου ήταν από τους μεγαλύτερους του Αιγαίου και αριθμούσε περισσότερα από 120 πλοία γύρω στα 1890 . Στο ημερολόγιο βρίσκουμε παλιές φωτογραφίες ναυπηγείων και καϊκιών, καθώς και σύντομα κείμενα στα ελληνικά και τα αγγλικά για τη ναυτική παράδοση στο Πλωμάρι.

2013 13

Γιώργης Πικρός, Το χρονικό της Μακρονήσου, "Αδέλφια τους νεκρούς μην ξεχνάτε", Δρόμων, 2013, 359 σελ., ISBN 978-960-694151-1, [Κυκλοφορεί], Τιμή € 19,17

Τούτο το βιβλίο δεν είναι λογοτεχνικό κείμενο, απλώς είναι μια προσπάθεια να δοθούν μια σειρά εικόνες από το τρομερό Μακρονήσι. Διαβάζοντάς το θα δεις μέχρι που μπορεί να φτάσει η ανθρώπινη αποχτήνωση -η βαρβαρότητα, αλλά και σε ποιο ύψος μπορεί ν' ανέβει η ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Πρόθεση του συγγραφέα δεν είναι να καταγγείλει πρόσωπα, ούτε και να παρουσιάσει άτομα ως ήρωες. Το έγκλημα ως έγκλημα θέλει να μαστιγώσει. Γιατί πιστεύει πως τα τωρινά φρικιαστικά εγκλήματα που διαπράχτηκαν στα σκοτεινά μπουντρούμια της ασφάλειας και της Ε.Σ.Α. στην περίοδο της φασιστικής επταετίας, έχουν τη ρίζα τους στο Μακρονήσι. Κι ακόμα πιο πίσω, στη Μεταξική και στη Χιτλερική περίοδο. Αν οι εγκληματίες είχαν τιμωρηθεί τότε, ασφαλώς δεν θα είχαμε τα τωρινά εγκλήματα. Από τις σελίδες του η νεολαία δεν παρακολουθεί μόνο, μ' αίσθημα φρίκης, τη στυγερότητα της άρχουσας τάξης, που προσπαθεί -χρησιμοποιώντας τα πιο απάνθρωπα και τα πιο σατανικά μέσα- να ποδοπατήσει την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, αλλά και το ανείπωτο μεγαλείο του αληθινού αγωνιστή, που ενώ έχει συνειδητοποιήσει πως ελάχιστες ελπίδες επιβίωσης υπάρχουν σ' αυτόν τον φρικαλέο τόπο, πασκίζει με την ανθρώπινη και παληκαρίσια συμπεριφορά του να κρατήσει τους συναδέλφους του στο επίπεδο του ανθρώπου.

Φανή Γ. Παπαγεωργίου, Πνευματική Ηλεία, Δρόμων, 2013, 95 σελ., ISBN 978-960-694-138-2, [Κυκλοφορεί], Τιμή € 10,65

Η χορδή της λύρας της δονείται από το μουσικότατο παλμό της και η γνήσια ποιητική της τέχνη μεταβάλλει κάθε δημιούργημα της σε παναρμόνια μουσική. Το πολύφεγγο άστρο της Φανής Παπαγεωργίου γεμίζει τα γύρω άρωμα και φως, -άχραντο άρωμα και φως της χριστιανικής αγιοσύνης-, διδάσκει τον αναγνώστη να πιστεύει, να θρησκεύεται και να προσεύχεται. Καλεί τους ανθρώπους να στρέφουν τα πρόσωπα τους προς τον αιώνιο κόσμο, να μένουν μακριά από τα εφήμερα, να πολεμούν την κακία. Η φωνή της ποιήτριας είναι η προσευχή μιας ψυχής που γνώρισε τη σοφία και την αλήθεια, που αποκαλύπτει το φωτεινό δρόμο του Θεού. Μέσα από την ποίηση αυτή φωτίζει -πραγματικός φάρος- η φωτόπλαστη χριστιανική σκέψη. Η δικαιοσύνη, η ειρήνη, η αρμονία, η αγάπη, η ανεξικακία θέλει η ποιήτρια να βρίσκονται μόνιμα στη γη και στις καρδιές των ανθρώπων για πάντα. Όπως οι Άγγλοι ποιητές Λέμαν και Ζπέντερ, ο Τσέχος Μπέτναρ και ο Δανός Κιρκεργκάρ, έτσι και η ποιήτρια των "Χαιρετισμών στην Παναγία" αγωνίζεται -με φωνή φλογερή, με πάθος ιερό- για τον άνθρωπο, την αρετή, το ωραίο, το όσιο...

13 2013

ΣΥΝΑΜΑ ΣΤΗ ...ΜΑΡΜΑΡΥΓΗ Κίνηση: Μελίνα Αργυρίου Μουσική: Στέφανος Φίλος Χώρος: Έκθεση Μαρμαρυγή, Αμαρουσίου Χαλανδρίου 11, Mαρούσι. Μια ιδιαίτερη performance αυτοσχεδιασμού, μουσικής και κίνησης εμπνευσμένη από την ενέργεια του χώρου. (7 & 20 Ιουνίου 2013). Φωτ: Διονύσης Σοτοβίκης, Μελίνα Πολυχρονοπούλου, Αλεξάνδρα Κανάκη, Νίκος Πάλλης, Αλέξανδρος Γερασίμου

13 2013

Θιδύρα - Χώρα Σέριφος

Θιδύρα: γλωσσικό ιδίωμα της Σερίφου για την εσοχή σε πέτρινο τοίχο.

Με τον φιλόξενο καναπέ της να σε καλεί να διαβείς το κατώφλι της, η Θιδύρα είναι ένα “concept shop” που μυρίζει Κυκλάδες! Τα χειροποίητα αντικείμενα, κοσμήματα, ρούχα και αξεσουάρ που θα βρεις είναι διαλεγμένα για τη μοναδικότητα της αισθητικής και της ιστορίας που έχουν να αφηγηθούν.

Τη Θιδύρα θα την βρεις στην πλατεία Δημαρχείου στην Άνω Χώρα Σερίφου. Μπορείς να την επισκεφθείς από άνοιξη μέχρι φθινόπωρο, πρωί ή απόγευμα, πριν ή μετά τις εξερευνήσεις σου στον παλιό οικισμό του Κάστρου.

13 2013

ΛΙΝΚ: http://thidira.gr/

Μουσείο Θαλασσίων Ευρημάτων Βαλσαμίδη τα Βλυχάδια, στην αιγαιοπελαγίτικη αυτή ακτή με τον προκλητικά ωραίο βυθό, έστησε το δικό του Μουσείο (σε ιδιόκτητο χώρο) ο Σταύρος Βαλσαμίδης, όπου εκθέτει τη σπάνια συλλογή του αποτελούμενη από θαλάσσια ευρήματα.

Το «Μουσείο Θαλασσίων Ευρημάτων Βαλσαμίδη» είναι μια από τις πλουσιότερες ιδιωτικές συλλογές στην Ελλάδα. Χρειάστηκαν 40 χρόνια να μαζευτούν 92

13 2013

αυτά τα ευρήματα. Η καθημερινή τους συντήρηση όλα αυτά τα χρόνια έδωσε το δικαίωμα να εκτεθούν σήμερα με σκοπό την προβολή και ανάπτυξη του νησιού της Καλύμνου. Η ξενάγηση αρχίζει με επίδειξη επεξεργασίας του σφουγγαριού και ακολουθεί η επίσκεψη στο εσωτερικό χώρο που σε αφήνει άφωνο. Υπάρχουν βιτρίνες με όλα τα είδη σφουγγαριών, όστρακα, κοχύλια και κοράλλια που σπάνια συναντάμε σε

όλη την Ελλάδα. «Έχουν τα ωραιότερα έργα τέχνης, φτιαγμένα από τους μεγαλύτερους και τελειότερους καλλιτέχνες : φύση και το Θεό», λένε με καμάρι. Εντυπωσιακό είναι ένα ολόκληρο ναυάγιο αρχαίου εμπορικού πλοίου, γεμάτο αμφορείς και άλλα αντικείμενα, που έφεραν οι ίδιοι στο φως από το βυθό της θάλασσας. Σε ξεχωριστή θέση εκθέτονται αντικείμενα από τη μυστηριώδη βυθισμένη πολιτεία της Τελένδου και αμφορείς διαφόρων εποχών. Μια χελώνα καρέτα – καρέτα γεννάει τα αυγά της. Βαλσαμωμένοι καρχαρίες, ξιφίες σαλαχοειδή, σπάνια είδη αστεριών και άλλων θαλασσινών είναι μερικά από

τα εκθέματα που θα δείτε μεταξύ άλλων. Η Κως έχει τον Ιπποκράτη και η Ρόδος το Κάστρο των Ιπποτών. Η Κάλυμνος, όμως έχει τη ναυτική παράδοση, τη θάλασσα και το βυθό της. Έναν απίθανο βυθό, όσο κανείς δεν μπορεί να φανταστεί, αν δεν καταδυθεί πρώτα σε αυτόν. Στα βλυχάδια λειτουργεί και τμήμα κατάδυσης. Για όσους θέλουν να απολαύσουν το βυθό είναι μια καλή ευκαιρία να επισκεφθούν και το νεκροταφείο των σφουγγαράδικων καϊκιών στο βυθό ή στη ξηρά με ειδικό σκάφος. Μουσείο Θαλάσσιων Ευρημάτων Βαλσαμίδης Σταύρος Βλυχάδια - Κάλυμνος, Τ.Κ : 85200 τηλ.: 22430 - 50662 web: www.valsamidis-museum.gr

Κείμενο, Φωτ.: Μυρτώ Φοίφα

RE: THINK PROJECT ΕΠΑΝΑΧΡΗΣΗΚΟΜΠΟΣΤΟΠΟΙΗΣΗΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ Πώς μια παραδοσιακή αγροτική πρακτική και ιδέα μπορεί να εμπνεύσει μια πόλη... μια ...αυτοσυνέντευξη .... από την Μυρτώ Φοίφα

Γιατί να κάνουμε συνοικιακή κομποστοποίηση, ως ομάδα πολιτών? a. μειώνουμε σε σημαντικό βαθμό τον όγκο των οργανικών απορριμμάτων της γειτονιάς μας, συμβάλλοντας και ανταποδοτικά στη μείωση του κόστους για τη διαχείριση των απορριμμάτων της πόλης μας, b. έχουμε πρόσβαση σε δωρεάν πλούσιο κομπόστ, για τις ανάγκες των σπιτιών μας αλλά και της γειτονιάς μας, c. μαθαίνουμε να αυτοδιαχειρίζομαστε τα σκουπίδια μας και εκπαιδευόμαστε στη σωστή διαδικασία της κομποστοποίησης, μειώνοντας έτσι το περιβαλλοντικό μας αποτύπωμα,

13 2013

d. αποκτούμε βιωματικά όσο το δυνατό πιο ολοκληρωμένη άποψη για την ορθή διαχείριση των απορριμμάτων προς όφελος του κοινωνικού συνόλου Πως έχει εξελιχθεί αυτό το πείραμα μέχρι στιγμής? Πιο συγκεκριμένα, μέσα στο καλοκαίρι του 2012 ολοκληρώθηκε με επιτυχία η πρώτη φάση του προγράμματος συνοικιακής κομποστοποίησης στην πόλη μας, η οποία περιλάμβανε την κατασκευή, τοποθέτηση και αρχική επιμέλεια δέκα ξύλινων συνοικιακών κομποστοποιητών, από ανακυκλωμένες παλέτες σε επιλεγμένα σημεία του δήμου Καλαμάτας, δωρεάν ενημερω-

τικά εργαστήρια πάνω στην οικιακή και συνοικιακή κομποστοποίηση καθώς και εθελοντικές δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης σε δημόσιους χώρους, σε σχολεία, σε εκπαιδευτικούς και κοινωνικούς φορείς και οδήγησε στην πιο ενεργό συμμετοχή του δήμου στο εγχείρημα και στη συνεργασία και για τη δεύτερη φάση του προγράμματος. H ´Β φάση, που βρίσκεται αυτή τη στιγμή σε εξέλιξη, προβλέπει την τοποθέτηση συνολικά 50 κάδων σε χώρους πρασίνου της πόλης και σε σχολεία, καθώς και τη συνέχιση της επιμέλειας και επίβλεψης των κομποστοποιητών σε εβδομαδιαία βάση, της παροχής των δωρεάν ενημερωτικών εργαστηρίων πάνω στη σωστή λειτουργία του κάδου και την ορθή διαδικασία της κομποστοποίησης και τη διοργάνωση δράσεων και εκθέσεων. Στην πρωτοβουλία αυτή γνωρίζαμε από την αρχή ότι δεν φτάνει μόνο η τοποθέτηση

των κάδων κομποστοποίησης, αλλά κύριας σημασίας είναι η εμπλοκή των κατοίκων της πόλης και η ευαισθητοποίηση και η εκπαίδευσή τους πάνω στη διαδικασία της κομποστοποίησης. Το project Re:Think πλέον είναι υπόθεση της πόλης, καθώς σε αυτό έχουν συνεισφέρει διάφορες ομάδες της, ώστε να αποκτήσει μια κοινωνική δυναμική και βάση. Βασικοί μας συνεργάτες είναι: 1. ο Δήμος Καλαμάτας 2. ο οργανισμός ΕΛΓΟ-Δήμητρα, ο οποίος είναι και βασικός συνεργάτης του εγχειρήματος με την αμέριστη επιστημονική υποστήριξη και πρακτική βοήθεια που προσφέρει 3. η ΠΕΕΚΠΕ (Πανελλήνια Ένωση Εκπαιδευτικών Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, παράρτημα Πελοποννήσου), με την οποία στο πλαίσιο της δράσης “Σχολικοί κήποι” συνδιοργανώνουμε εργαστήρια κομπο-

2013 13

στοποίησης και κατασκευής αυτοσχέδιων κομποστοποιητών και ευρύτερα ιδιοκατασκευών και προχωρούμε και στον εξοπλισμό των σχολείων με ξύλινους κομποστοποιητές (σε συνεργασία με τον Δήμο Καλαμάτας), 4. κοινωνικοί φορείς της πόλης, όπως 5. το Κέντρο Νέων Καλαμάτας και η ΚΑΝΕ, που βοηθούν στο όλο εγχείρημα με εθελοντές, ποικίλες συνεργασίες και την υιοθέτηση κομποστοποιητή στην πλατεία Όθωνος, 6. το ΚΕΚΥΚΑΜΕΑ και 7. το Κ.Π.Ε Καλαμάτας με την υιοθέτηση

13 2013

κομποστοποιητών, 8. η Ομάδα Δράσης για τον Ταΰγετο 9. ο οργανισμός Plant your Roots in Greece 10. ο σύλλογος ΓΑΙΑ Δ. Μάνης, 11. όπως και ευρύτερα επιχειρηματίες της πόλης που βοηθούν ανώνυμα και εθελοντικά με υλικά και εργαλεία, και ομάδες κατοίκων της πόλης που έχουν υιοθετήσει κομποστοποιητή ή έχουν βοηθήσει ευρύτερα στο όλο εγχείρημα. Επιπλέον, το project Re: Think αποτελεί κομμάτι του προγράμματος “Καθημερινός Πολιτισμός” του Πανεπιστημίου Πελο-

ποννήσου (με επιμ. την κα Ν. Σερεμετάκη). Τι τελικά έχει φέρει το re:think project στην καθημερινότητα? Συνοψίζοντας, μέσα από το project Re:Think ένα καινούριο στοιχείο αναδύθηκε στη καθημερινότητά μας και αυτό ήταν το στοιχείο της αυτάρκειας, της συνεργασίας σε επίπεδο γειτονιάς μας. Δημιουργούμε μια άλλη πραγματικότητα γύρω μας, αλληλεγγύης, αυτό-οργάνωσης της καθημερινότητας μας, συνεργασίας και παιχνιδιού μέσα στην πόλη. Εμπνεόμαστε από την αγροτική μας παράδοση και ουσιαστικά συμβάλλουμε στην ορισμό μιας νέας αγρο-κουλτούρας, καθώς το re:think σαν πρακτική είναι κατά βάση μια παραδοσιακή πρακτική, την οποία και είχαν οι μεγαλύτεροι άνθρωποι και η οποία άρχισε να σβήνει σιγά σιγά από το 60 και μετά, με την ξέφρενη αστικοποίηση και τη σταδιακή απαξίωση της αγροτικής περιφέρειας. Το project Re:Think είναι πάνω από όλα ένα καλλιτεχνικό εγχείρημα που ίσως και να πραγματώνει μέρη της ουτοπίας... μας ενδιαφέρει να ζούμε ελεύθερα, παίζοντας και δημιουργώντας έξω από το παιχνίδι της ομο-

γενοποιημένης και συμβατικής συνείδησης αλλά και παρεμβαίνοντας ουσιαστικά για την αντιμετώπιση αλλά και επίλυση μικρών αλλά και μεγαλύτερων προβλημάτων και παθογενειών που υπάρχουν στη πόλη μας. Και αυτό, αν μη τι άλλο, δίνει μια διέξοδο, ότι ακόμα και σε περιόδους οικονομικής δυσπραγίας και κοινωνικής αστάθειας μπορούν να επιβιώνουν και να αναπτύσσονται τέτοιες προσπάθειες κοινωνικής συνοχής, περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης και εν τέλει πολιτισμικής ανάτασης. Καθώς μια τέτοια διαχείριση των απορριμμάτων μας με μηδενικό περιβαλλοντικό κόστος είναι από μόνη της πράξη πολιτισμού. Μέσα από το project RE:THINK προσπαθούμε να έρθουμε σε επαφή, να υποστηρίξουμε και να συνεργαστούμε με ενεργούς καλλιτέχνες, ακτιβιστές, ποδηλάτες, συλλογικότητες, τοπικούς φορείς και ευρύτερα όλους όσους ονειρεύονται την πόλη τους σαν μια βιώσιμη, περιβαλλοντικά αυτάρκη και πάνω από όλα ελεύθερη πόλη. http://www.rethink-project.gr http://www.kalamatafreespace.blogspot.com

2013 13

Κείμενο: Νίκος Γράψας

Spiros Focás (Greek: Σπύρος Φωκάς born 17 August 1937) is a Greek actor who, in a career extending for over half-century, has appeared in over two hundred films (Rambo III, The Jewel of the Nile) and episodes of television series. Born in Patras, Greece's third-largest urban area and the regional capital of West Greece re-

100

13 2013

gion, Spiros Focás made his initial screen appearances at the age of 22, when he acted in four films produced in 1959. Among the directors for whom he worked are Luchino Visconti, Vincente Minnelli and Ferdinando Baldi. In 2011 he has been performing in Lords of Magic and is scheduled for another title, planned for 2012 release, The Family Inheritance.

2013 13

101

102

13 2013

Κείμενο, φωτογραφία: Νίκος Πάλλης

Έθιμα, θρύλοι και παραδόσεις της Ελληνικής υπαίθρου

αλοκαιράκι, ε; Ζέστες, βουτίτσες, βολτίτσες, κοντινές και μακρινές εκδρομές και επιδρομές, όλα ωραία! Ε, όλα πιο ωραία, όταν έχουμε όμορφη διάθεση, όμορφη παρέα και όμορφες ιδέες. Η στήλη, όντας φίλα προσκείμενη στις όμορφες ιδέες που αφορούν την γεύση, φέρνει μια πρόταση που είναι απολαυστικότατη, πολύ συνηθισμένη και πολύ εύκολη στην σύλληψη και στην εκτέλεση της: Να χρησιμοποιήσουμε, ως πρώτες ύλες, προιόντα τοπικά που θα βρούμε στις γύρες μας. Η ενδεικτική ιδέα- παράδειγμα

104

13 2013

είναι μια προσέγγιση στις μακαρονάδες με εγχώρια διάθεση, ήγουν αντικατάσταση του κλασσικού μακαρονιού με χειροποίητα ζυμαρικά από τη Λήμνο, φλωμάρια τα λένε, που θα τα φτιάξουμε με ντομάτα, πράσινες πιπεριές, ψιλοκομμένα κρεμμύδια και μυρωδικά και χειροποίητες χυλοπίτες (από το ωραίο και γραφικό χωριό Μεσότοπος της Λέσβου, ένα μέρος με μεγάλη παράδοση στα βιολογικά προιόντα) με παντζάρια, από την ευρύτερη περιοχή της Καλαμάτας, που θα τις φτιάξουμε με κοτόπουλο, φρέσκα ψιλοκομμένα κρεμμυδάκια και ντομάτα.

Η εκτέλεση είναι πολύ απλή: Για τα φλωμάρια, ετοιμάζουμε μια σάλτσα για μακαρόνια, με πιπεριές και μυρωδικά της αρεσκείας μας, ξέρετε, θυμάρι, θρούμπι, δυόσμο ή οτι άλλο σας αρέσει (εμείς βάλαμε και μια χούφτα ιπποφαές), λαδάκι μυτιλινιό και μερικές ελιές θρούμπες. Αφού την φτιάξουμε όπως ξέρουμε, να σιγοβράσει και να γίνει σούπερ, βάζουμε δυο ποτήρια νερό, μισό ποτήρι κρασάκι άσπρο Λημνιώτικο και, όταν αρχίσει το μείγμα να βράζει, ρίχνουμε μέσα το πακέτο με τα φλωμάρια, δυο χούφτες αγαπημένη μυζήθρα ξερή από το Μέτσοβο (η κάποιο τυρί της επιλογής σας, εμείς βάλαμε και λίγο ξωτύρι από την Ίο), ανακατεύουμε καλά, χαμηλώνουμε τη φωτιά και περιμένουμε να απορροφηθούν όλα τα υγρά από τη σάλτσα, ανακατεύοντας ήρεμα κάθε δυο λεπτά. Δεν θα πάρει πάνω από δέκα λεπτά για να έχουμε έτοιμο το πρώτο μας πιάτο. Βασικά σερβίρεται ζεστό, αλλά μην σας προβληματίσει ιδιαίτερα. Είναι τέτοια η νοστιμιά του που, αν περισσέψει (προσωπικά, το βρίσκω εντελώς αδύνατο να μην τελειώσω την κατσαρόλα επί τόπου, μια χαρά σερβίρεται ως κρύο πιάτο. Για τις χυλοπίτες, ακολουθούμε την ίδια βασική διαδικασία: Φτιάχνουμε ένα κοτοπουλάκι κοκκινιστό, όπως μας αρέσει, απλά έχουμε φροντίσει, στο αρχικό τσιγάρισμα του πουλιού, να το σβήσουμε με λίγο κρασί (λίγο, για να μείνει και λίγο για να το πιούμε, είναι ένας υπέροχος οίνος που, στα σίγουρα, θα ευφράνει τας καρδίας μας) και πάλι, όταν το κοκκινιστό μας είναι έτοιμο (να θυμάστε, μαγείρεμα σε σιγανή φωτιά ίσον όλα τα αρώματα και οι γεύσεις αναδεικνύονται), προσθέτουμε δυόμισυ ποτήρια νερό και το πακέτο με τις χυλοπίτες (χωρίς τη συσκευασία) και, με τον ίδιο τρόπο, ανακατεύοντας ήρεμα κάθε δυο- τρία λεπτά, περιμένουμε μέχρι οι χυλοπίτες να απορροφήσουν τα υγρά της κατσαρόλας μας, βγάζουμε το φαγητό από τη φωτιά, προσθέτουμε λίγη φέτα, σε τρίμμα, από τη Δωδώνη, ανακατεύουμε ήρεμα, μέχρι η φέτα να λιώσει από τη ζέ-

στη μέσα στην κατσαρόλα μας και σερβίρουμε. Και εδώ ισχύει ότι και με τα φλωμάρια, φυσικά τρώγεται και κρύο το πιάτο μας, αν τα καταφέρει να μείνει μέχρι να κρυώσει. Η ιδέα είναι να εκμεταλλευτούμε τις γύρες μας, συλλέγοντας πρώτες ύλες απο τις βόλτες μας, και αξιοποιώντας τη συλλογή μας , όταν ξαναβρεθούμε στο σπίτι αφού, κατά κανόνα, στη βόλτα θα δοκιμάσουμε τις ντόπιες νοστιμιές επί τόπου, μαγειρεμένες από την εντοπια κυρα- Νίκη, που ξέρει, με τα κόλπα που ξέρει, στο μαγέρικό της (και πολύ καλά κάνουμε). Θα ήθελα να επισημάνω εδώ οτι η προσέγγιση της στήλης στα παραδοσιακά, τοπικά προϊόντα δέν ειναι σωβινιστική- παύλα- εθνικιστική, αλλά αμιγώς γαστριμαργική και, μακροπρόθεσμα, γευσιγνωστική. Διότι, πως αλλιώς θα ανακαλύψουμε τα υπέροχα αυγά που κερνάει από τις κοτούλες του ο κυρ- Μανώλης, από το Καλό Χωριό της Κρήτης, αν δεν υπάρχει ζωντανό το ερευνητικό πνεύμα, το (αρχαίο) ένστικτο του κυνηγού και τα πάθη του συλλέκτη; Οπότε, καλό κυνήγι, φίλοι συνδαιτυμόνες, και σας εύχομαι η συλλογή ντόπιων νοστιμιών και οι τερψιλαρύγγιες εμπειρίες σας να αυγαταίνουν (το πιάσατε το υπονοούμενο;) παρέα με τις βόλτες, τις εκδρομές και τις επιδρομές σας! ΥΓ1: Εξαιρετικά τα φλωμάρια της Λήμνου. Εμείς βρήκαμε μια υπέροχη συσκευασία των 400g. ΥΓ2: Στο γειτονικό νησί της Λέσβου πάλι στο χωριό Μεσότοπος (με τους αξιόλογους συνεταιρισμούς σε τοπικά προιόντα) ανακαλύψαμε τις χυλοπίτες όπου βλέποντας τη συσκευασία τους ανακαλύψαμε και κάτι άλλο: Την επιλογή που δίνει στον επισκέπτη-αγοραστή-υποψήφιο να τις δοκιμάσει ανάμεσα σε καρότο, παντζάρι ή σπανάκι. Και όλα αυτά με ένδειξη ένα βελάκι σημειωμένο με στυλό ήτοι χειροποίητα και με μεράκι όλα!!

2013 13

105

Φωτογραφία: Μάγδα Κανδυλιάρη

Κείμενο: Δημήτρης Επικούρης

Οι κουβέντες ενός πατέρα στο γιο του η βδομάδα αυτή, την περάσαμε μαζί, γιόκα μου. Την έκλεψα, για να βρεθούμε παρέα. Είπα λοιπόν, να πάρω άδεια απ’ τη σημαία, που κέντησα με το δέρμα απ’ τα δικά μου γδαρμένα όνειρα και να... είμαστε μαζί.

Σήμερα το βράδυ όμως, τελειώνει αυτή η βδομάδα κι από αύριο ξαναγυρνάω στη δουλειά. Με ρωτάς γιατί λείπω απ’ το πρωί μέχρι το βράδυ, και σου απαντώ, πως δέν είναι κάτι, που θέλω. Δυστυχώς, έτσι το απαιτούν οι συνθήκες. Κάθε πρωί, όπως λέει κι ένας φίλος, ανεβαίνω στο κάστρο, τραβάω το σπαθί μου και στέκομαι στις πολεμίστρες αναμένοντας τον εχθρό που τελευταία όλο και πυκνότερα εμφανίζεται. Τα χαράτσια, οι παλαβοί φόροι, η ακρίβεια και οι διαρκώς αυξανόμενες ανάγκες διαβίωσης είναι οι εχθροί μας κι όσους κι να σκοτώσουμε, πάντα αυτοί αυξάνονται με γεωμετρική πρόοδο και κυκλώνουν το κάστρο. Βλέπεις, ο πατέρας σου δεν είναι από τους βολεμένους, που πληρώνονται από το κράτος, για να κοπροσκυλιάζουν. Ξέρω, πως κοντοζυγώνει η ώρα, που θα το κατακτήσουν το κάστρο μας, αλλά

120

13 2013

ακόμα κι αν αυτό συμβεί, εσύ δέν θέλω να φοβηθείς, γιε μου. Ούτε και θέλω να πολεμήσεις τους ίδιους εχθρούς, που εγώ πολέμησα και πολεμάω. Είναι μάταιο. Αυτό που θέλω είναι να φύγεις και να πας μακριά, σε μια άλλη χώρα, όπου οι αξίες, το τάλαντο και η σκληρή δουλειά αναγνωρίζονται και ανταμείβονται. Σ’ ακούω, ναι σε ακούω... Αρχίζεις να φτιάχνεις τα πρώτα σου ερωτηματικά. Αρχίζεις να εξωτερικεύεις τις πρώτες σου απορίες για τη χώρα που ζεις και τους ανθρώπους της. Σε βλέπω να διαβάζεις μυθιστορήματα, να ζωγραφίζεις πολύπλοκες μηχανές, να γρατζουνάς τη κιθάρα σου και να με ρωτάς πότε θα ξαναπάμε μαζί στο ψάρεμα. Ξεκινάς με απλές ερωτήσεις και μετά τις δυσκολεύεις. Κοίτα, από μικρός που ήσουν, σου ξεκαθάρισα, πως δέν έχω τις απαντήσεις για όλα. Γι’ αυτή τη χώρα όμως, έχω κάμποσα να σου πω. Η αλήθεια είναι, πως αυτή η χώρα είναι πολύ όμορφη. Οι άνθρωποί της, όμως, την ασχημαίνουν. Μαθαίνεις στο σχολείο για την ιστορία τού Βυζαντίου και τού ΄21. Μου λες, πως άλλα σου λένε εκεί στο σχολείο και άλλα σου λέω εγώ. Ναι γιε μου, έτσι είναι.

Πριν σου σερβίρουν την ιστορία, που βρίσκεται στα βιβλία τού σχολείου σου, τη βουτάνε μέσα στο παχύρρευστο υγρό των εθνικών μύθων, τής απόκρυψης των πραγματικών γεγονότων και τής διαστρέβλωσης τής αλήθειας. Δέν το κάνουν από καπρίτσιο. Από ανάγκη το κάνουν. Πρέπει να φτιάξουν ένα «έθνος», να σου δείξουν, πως κατάγεσαι από τους αρχαίους έλληνες και να σου δημιουργήσουν ένα σωρό πλάνες μέσα στο κεφάλι σου, για να μπορέσουν με μεγαλύτερη ευκολία μια μέρα να σε αναλώσουν για το καλό τής πατρίδας και τής θρησκείας. Πρέπει να διασυνδέσουν όλες αυτές τις βαλκανικές φυλές μέσα από μια κακοαντιγραμμένη γλώσσα, μια παραποιημένη ιστορία, μια κάλπικη θρησκεία, που σκορπάει το φόβο και μια αρρωστημένη αίσθηση υπεροχής απέναντι σε άλλους ανθρώπους, που κατοικούν σε άλλες χώρες κοντινές ή μακρινές. Όσο πιο πολύ οι άνθρωποι γίνονται μάζα τόσο ευκολότερα ελέγχονται. Εξ άλλου, αυτός είναι και ο ρόλος τού έθνους. Η μαζοποίηση των ανθρώπων και η δημιουργία των ανθρωπόμορφων προβάτων, που υπακούουν αγόγγυστα στα κελεύσματα τής κάθε πλουτοκρατικής ολιγαρχίας. Αυτός λοιπόν, ο ζελές, που κολλάει τους ανθρώπους μεταξύ τους κάτω από

μια σημαία, μια πατρίδα και μια θρησκεία, είναι τόσο αληθινός όσο ο άγιος Βασίλης, όσο ο Χιονάτη με τους επτά νάνους όσο ο Σούπερμαν. Ιστορίες, που στόχο έχουν να κουνουπιδοποιήσουν το μυαλό σου και να το σταματήσουν απ’ το να σκέφτεται ελεύθερα και απερίσπαστα. Να θυμάσαι, πως δέν ανήκεις πουθενά. Ούτε σε πατρίδες ούτε σε σημαίες ούτε σε κράτη ούτε σε κόμματα και πολιτικές παρατάξεις και φυσικά ούτε σε θρησκείες. Ανήκεις μονάχα στον εαυτό σου και σε κανέναν άλλο. Ξέρω, πως οι απορίες σου μεγαλώνουν, αλλά κάτσε λίγο και σκέψου. Πότε σε βοήθησε αυτή η «πατρίδα»; Πότε βοήθησε τους γονείς σου; Πότε σε έκανε να νιώσεις πραγματική περηφάνια, που γεννήθηκες εδώ; Αγνόησε τους εθνικούς μύθους. Πέτα στα σκουπίδια όλα τα ψέματα, που σου σερβίρουν. Το να πλάθει κανείς ιστορίες και να τις φυτεύει μέσα σε φρέσκα κεφάλια είναι το μεγαλύτερο έγκλημα. Ναι, κάποτε αυτός ο τόπος γέννησε μερικά μυαλά μεγάλα, που αξίζει να τα θυμάσαι για δυο και μόνο λόγους: Επειδή γέννησαν την αμφισβήτηση κι επειδή αντιλήφθηκαν και εμπέδωσαν την αίσθηση τού μέτρου.

2013 13

121

Κείμενο: Κατερίνα Κυρμιζή

Ημερολόγιο ενός Αυγούστου 2 Αυγούστου Πήλιο. Η Πάλτση, καταπράσινη σκορπίζει απλόχερα τα μεθυστικά αρώματα του καλοκαιριού, ενός καλοκαιριού που δεν έχει πλέον μια δόξα εύκολη, σε όλους προσιτή όπως λέει ο ποιητής αλλά είναι κενό από νόημα κι ελπίδα. Μια κούφια υπόσχεση ανεμελιάς, ένα φιδόδερμα στο βράχο, μια στεγνή διψασμένη απουσία. Ακούω τα πουλιά που προτάσσουν τις ξανθές τους φωνές στον ήλιο, μια αστραφτερή μπουγάδα τραγουδιών απλωμένη στα βουνά, ευωδιαστή. Κανένα πουλί λυπημένο, αξιοσέβαστο, ειλικρινές ή πρωτοποριακό. Εμείς όλα αυτά, μίζεροι και σκοτεινοί, χαμένοι στη μετάφραση του εαυτού μας, περιορισμένοι στην καρικατούρα του εαυτού μας, ανίκανοι σε όλα εκτός από την καταστροφή.

6 Αυγούστου Η σεμνοτυφία είναι το νέο γυμνό, η αισιοδοξία, η ανέμελη σοβαρότητα και η άγνοια της γοητείας σου η νέα απαίτηση, έτσι λένε οι Κυριακάτικες εφημερίδες. Μοιάζει αστείο να γίνεται μόδα αυτό . Ανάγνωση όλη μέρα σήμερα. Ανάμεικτο ενδιαφέρον με μπουχτισμένη αποστροφή. Κατάδυση στις λέξεις για να διακρίνω τη ραφή του ψέματος με την αλήθεια. Ουράνιο μοβ στον ορίζοντα, το ιώδες της καρδιάς μου. Μια καρδιά λαγωνικό που ενώ όλα τα οσμίζεται στην κρίσιμη στιγμή δε χιμά μπροστά με αφρισμένο στόμα να διεκδικήσει. Η σεμνοτυφία είναι το νέο γυμνό! Εγώ είμαι γυμνή από αγάπη.

9 Αυγούστου Γενέθλια σήμερα. Τα γενέθλια μου με λίγο από όλα. Τηλεφωνικές ευχές όχι από εκείνους που ήθελα ούτε από εκείνους που περίμενα αλλά ας είναι. Έχω έναν ασθενή ετοιμοθάνατο πονοκέφαλο. Έκανα τα κουμάντα μου εγκαίρως, πήρα τα pain killer μου.

126

13 2013

Κατάβαση στο Βόλο κι επιστροφή με Perry Blake του 1999. Ευτυχές 1999, τότε που όλα ήταν δυνατά. Χα! Χωρισμοί, γάμοι, σεισμοί που γκρέμισαν ψευδαισθήσεις που πήραμε για στέρεα οικοδομήματα, ρήξεις κι αναταραχές μα κι ανεμελιά…. Ανεμελιά στα 24 καράτια των χρόνων μου.

12 Αυγούστου Είμαι γεμάτη από εσένα, μαγεμένη από εσένα. Προσπαθώ να κρατήσω την επικίνδυνη ισορροπία ανάμεσα στη γυναίκα που γνωρίζει και στη γυναίκα που θέλει να αρέσει. Εκείνη δε θα βασιλέψει ποτέ πια!

13 Αυγούστου Η μέρα διέφυγε σα νερό μέσα από τη χούφτα. Δε ξέρω που πήγε, ποιο τέρας την καταβρόχθισε και δεν άφησε ούτε κόκαλο. Τι έμεινε; Το όνειρο της γιαγιάς με την πισίνα και το καταγάλανο διάφανο νερό που άστραφτε στον ήλιο, η ερμηνεία της μαμάς Πυθίας ότι ήταν καλό και η απόφαση να γράψουμε όλοι οικογενειακώς ένα τζόκερ, πράγμα το οποίο κάναμε με χέρι διστακτικό και βαρύ από την προσδοκία μιας γενναίας μεταστροφής στην τύχη μας. Το απομεσήμερο τρυγήσαμε τις κουκουναριές στο κτήμα της Μαλάμως. Μυρίζω ρετσίνι. Τώρα η μεγάλη άρκτος μου δείχνει το Βορρά μα εγώ ψάχνω τον Νότο. Πάντα στον Νότο όλες μου οι ελπίδες. Μια υπόγεια σιωπή σήμερα όλη μέρα που ζήσαμε ασυνάρτητα.

16 Αυγούστου Καύσωνας σε όλη την επικράτεια, εδώ όμως το βοριαδάκι καλά κρατεί. Ανάγκη καμιά. Υπέροχη καταπράσινη Πάλτση, προχθές που πήγα για τρέξιμο, μια χελώνα έξω από την πύλη του κτήματος με κοίταξε νωχελικά σαν να ενέκρινε την απόφασή μου. Τη φαντάστηκα διαιτητή σε αγώνες να σφυρίζει ή να πατάει τη σκανδάλη και ξεκίνησα να τρέχω με πιο ανάλα-

φρη καρδιά. Στο δρόμο προς το Μοναστήρι μια αλεπού στάθηκε και με χαιρέτησε λίγο πριν χαθεί στο δάσος, πανέμορφη, καφετιά με γλυκό μουσούδι. Είδα στον ύπνο μου πως χώρισαν οι δρόμοι μας. Φόρεσα το δαχτυλίδι σου κρύο και φαρδύ στον παράμεσό μου κι ένιωσα ορφανή. Μια στοχαστική λύπη , μια τραχιά σα ράσπα πίκρα δε με άφησε να γίνω μελό μα με ξύπνησε.

18 Αυγούστου Καλπάζουν οι μέρες της τεμπελιάς και του ανέμελου σκορπίσματος των ωρών. Νυχτώνει νωρίτερα. Σιγά-σιγά κάθεται πάνω μας η σκόνη της επιστροφής. Δεν της κρατώ κακία. Δεν της κρατώ κακία που έχει εγκλωβιστεί να υπηρετεί ένα μονόχνοτο κι εκδικητικό θεό. Πεινάει για κάτι πέρα από την κατανόησή της. Πεινάει για μια ζωή που διαισθητικά γνωρίζει πως της έχει ξεφύγει προ πολλού. Κάποτε ήθελα να τη βοηθήσω, πίστευα πως μπορώ. Αλλά για να αλλάξει κάποιος πρέπει να το θελήσει πρώτα.

20 Αυγούστου Ξεκινήσαμε για Μουρτιά σήμερα έχοντας στην καρδιά μου το χαμόγελό σου από το τελευταίο όνειρό μου. Ήσουν 30 μέτρα μακριά μου και μου χαμογελούσες. Όλα έμοιαζαν γιορτή, κι ανατολή, κι ουράνιο τόξο έπειτα από βροχή κι η καρδιά μου φούσκωνε από περηφάνια για την αγάπη που σου έχω, για τη λατρεία που σου έχω. Σου ανταπόδωσα το χαμόγελο και στων ματιών σου το φως αναγνώρισα εκείνο που μας έδεσε. Σιωπηλή κατανόηση. Φτάσαμε στο Μουτριά μέσα σε ένα εκθαμβωτικό βουκολικό πρωινό φως. Ένας παραθεριστής μας πλησίασε και μας είπε πως είναι φαν. Τα γέλια μου αντιλάλησαν σε όλη την παραλία. Στην παρέα του αναγνώρισα έναν συμμαθητή μου ο οποίος μας χάρισε τα 2 λαυράκια που καμάκωσε με το ψαροντούφεκό του.

26 Αυγούστου Είμαστε ακόμα εδώ και χαιρόμαστε τα χρώματα και τα αρώματα της γης, μπαίνουμε σε

λόγγους και δροσερές τυρκουάζ θάλασσες, βαδίζουμε πλάι σε ποτάμια μέσα στο δάσος. Βελανιδιές, πεύκα, κουκουναριές , πουρνάρια, σκίνα, κουμαριές, κουτσουπιές , αγορίτσες κι αγριελιές, αγράμπελη που μοσχοβολάει μέλι, δάφνες και μυρτιές με την πιπεράτη μυρωδιά παντού γύρω μας. Θεέ μου, πόση ομορφιά έσπειρες σε αυτό το μέρος. Είμαι χαλαρή μα σε εγρήγορση και προσδοκώ όπως πάντα ανάσταση νεκρών.

29 Αυγούστου Ανήσυχη νύχτα, ζεστή, όλο αναμονή. Υποψία πονοκεφάλου, άπνοια, φεγγαράδα που δεσπόζει και φωσφορίζει πάνω σε μια πετρωμένη θάλασσα. Αυτόν τον Αύγουστο γέμισε το κεφάλι μου με βίους γυναικών. Υπατία, Πάπισσα Ιωάννα, Μάρθα Μουσμπάουμ, Ιουστίνη, Ιουλιέτα του Ντε Σαντ, Ιοκάστη μαζί με τα παιδιά της. Οι γυναίκες είναι εκείνες που έχουν ένα σωρό επιθυμίες και όνειρα, αυτές που μοιάζουν να περιμένουν συνέχεια για κάτι παραπάνω. Οι φαντασιώσεις των αγοριών έχουν να κάνουν με την νίκη, των κοριτσιών με την επιθυμία.

31 Αυγούστου Τελευταία μέρα του καλοκαιριού. Αύριο επισήμως τα κεφάλια μέσα. Δεν τηλεφώνησα στην Λ. Δεν έχω κέφι. Κάτι μου διάφυγε κι αυτό το καλοκαίρι και να ‘μαι τώρα νυχτοπερπατώντας στο δάσος, νοσταλγώντας ένα διαφορετικό όνειρο ζωής. Πάντα έτσι ήμουν, ανίκανη για αληθινές, θεμελιώδεις χαρές. Τι κάνω εδώ, πέρα από το να αφήνω το σημάδι μου στο χρόνο, σαν το σκύλο που κατρουλάει για να σημαδέψει την περιοχή του; Ξορκίζω την αγωνία και την επιθυμία να έχει νόημα και σημασία η ζωή μου. Γιατί τραγουδώ; Για να βάζω τη δική μου τάξη στο χάος που με περιβάλλει, να έχω κάποιον ελάχιστο έλεγχο, να μη φοβάμαι. Όλοι μας φοβόμαστε: τη λήθη, τη μοναξιά, το να μην αγαπηθείς, το τυχαίο, τη φωνή μέσα στο κεφάλι μας, τη ζωή… κυρίως αυτή, όχι το θάνατο τόσο. Κι από Αύγουστο… χειμώνα!

2013 13

127

Συνέντευξη: Αλέξανδρος Γερασίμου

ΑΝΤΙΠΟΙΝΑ: Ένα χαρμάνι ήχων ξεπροβάλλει… Πότε σχηματίστηκε το γκρουπ Αντίποινα και από πού προέρχεται η – πολύ ιδιαίτερη- ονομασία του; Γιώργος: Σχηματιστήκαμε περίπου το 1999. Βέβαια με πολύ διαφορετική σύνθεση στα μέλη και αμιγώς hip hop ύφος. Τα βασικά μέλη πλέον είμαστε εγω, ο Νίκος και ο Στέλιος και απο κει και πέρα συνεργαζόμαστε με session μουσικούς για τις Live εμφανίσεις και τα studio albums. Το όνομα του γκρούπ προέκυψε στην προσπάθεια να εκφράσουμε την ‘’αντιδραστηκότητά’’ μας όντας τότε 16χρονοι πιτσιρικάδες. Απο τότε το ‘’κουβαλάμε’’ συναισθηματικά. Πραγματοποιείτε εδώ το ντεμπούτο σας στην δισκογραφία με μια ξεχωριστή εργασία το «χάος και αρμονία» που περιέχει δέκα θέματα. Μιλήστε μας για το υλικό αυτής της δουλειάς που κυκλοφορεί μάλιστα σε δική σας παραγωγή. Γιώργος: Είναι η Τρίτη δισκογραφική μας δουλειά. Η πρώτη, το ‘’Πράξεις Αντεκδίκησης’’(2003) κυκλοφόρησε απο χέρι σε χέρι στις συναυλίες που κάναμε. Η δεύ-

132

13 2013

τερη, το ‘’Δυο Λόγια’’(2008),κυκλοφόρησε κανονικά στα δισκοπωλεία μεσω του μουσικού ταχυδρομείου. Και αυτό σε δική μας παραγωγή. Επομένως ανα πενταετία ‘’δραστηριοποιούμαστε’’!! Το ‘’χαος και αρμονία’’, σε αντίθεση με τις άλλες δουλειές μας που ήταν σε κλασσικό hiphop ύφος (πάντα φλερτάραμε με την παράδοση όμως), έχει την ιδιαιτερότητα της συνύπαρξης ηλεκτρονικής αστικής και παραδοσιακής μουσικής. Στέλιος: Η δουλειά αυτή ξεκινάει πρίν περίπου 5 χρόνια. Ήταν ένα μακρύ ταξίδι στον ήχο, το οποίο είχε τα πάνω και τα κάτω του. Τα περισσότερα κομμάτια σε αυτή τη δουλειά ξεκίνησαν απο ιδέες μου τόσο στην ενορχήστρωση όσο και στο «στήσιμο». Ήθελα ένα πιο ροκ στήσιμο στην μουσική μας, να έχει αλλαγές, γέφυρες, Α και Β μέρος και να μην τελειώνουν τα κομμάτια έτσι όπως ξεκινάνε, με μία λούπα 4 μέτρων δηλαδή και 2-3 samples. Εκεί μπαίνει και ο Γιώργος στην εξίσωση. Με τις επιρροές του απο την παραδοσιακή μας μουσική κατάφερε να με πείσει για μια νέα προοπτική στα κομμάτια μας που

ώς τότε ήταν σε μορφή demo. Αρχικά – επειδή ήταν εκτός Αθηνών τότε – του έστελνα μέσω email κομμάτια και αυτός πέρναγε διάφορα όργανα όπως γκάιντα, λαούτο κτλπ, έγραφε και κάποιους στίχους και μου τα ξανα-έστελνε πίσω. Αυτό κράτησε περίπου 1 με 1μιση χρόνο. Τα κομμάτια είχαν πάρει μια πρώτη μορφή και κάπου εκεί αποφασίσαμε την εικόνα που θα είχε το άλμπουμ «Χάος και αρμονία» οτι θα είναι δηλαδή 50% συνθετικοί ήχοι και 50% παραδοσιακοί εξού και ο τίτλος του άλμπουμ. Στην ενορχήστρωση συνέβαλαν και οι εξαιρετικοί μουσικοί (Στέφανος, Θανάσης και Βαρτάν) που μας βοήθησαν και αυτοί με τις ιδέες τους μιας και πίστεψαν σε αυτή τη δουλειά καθώς τους έκανε εντύπωση και την έβρισκαν ενδιαφέρουσα και για τα δικά τους δεδομένα. Έτσι λοιπόν απο μια πορεία 5 ετών και μετά απο πραγματικά πάρα πολλές αλλαγές στα κομμάτια, κάτι που με κούρασε ιδιαίτερα καθώς όλο το κομμάτι της παραγωγής ήταν δική μου υπόθεση, καταφέραμε και δημιουργήσαμε έναν –θα τολμούσα να πώ- μοναδικό ήχο. Προσωπικά, ίσως σε αυτή την φάση να το ονόμαζα «Alternative hiphop» μιας και έχει αρκετά hiphop στοιχεία. Γενικά, τα κομμάτια σε αυτό το album είναι ποικίλα, κάποια περνάνε μηνύματα για την κοινωνική παρακμή που βιώνουμε, κάποια έιναι αφηγηματικά, κάποια φανταστικές ιστορίες. Προσέξαμε όμως να δένουν όλα μεταξύ τους ηχητικά. Τα όργανα ακόμα και οι συνθετικοί ήχοι είναι παρόμοιοι με την λογική οτι τους διαχειρίστηκα σαν να είναι πραγματικά όργανα και οχι Presets απο κάποιο συνθ- επαναλαμβάνονται στα κομμάτια δίνοντας την αίσθηση της μπάντας. Γενικά πιστέυω οτι είναι μια πολύ καλή προσπάθεια απο μέρους μας να πάμε τον ήχο μας ένα βήμα παραπέρα και ίσως να ξεφύγουμε κι εμείς απο την ταμπέλα και την λογική του «hiphop» το οποίο πλέον δεν μας εξιτάρει. Που μπορεί να το προμηθευτεί κάποιος; Στέλιος: Αυτή η δουλειά θα διατίθεται δωρεάν και μόνο μέσω διαδικτύου σε ψηφιακή μορφή σε ένα rar αρχείο που περιέχει τα εξώφυλλα και το ένθετο. Έτσι όποιος είναι μερακλής θα πρέπει να τυπώσει τα εξώφυλλα και να φτιάξει τη θήκη του CD μόνος του... Δυστυχώς οι καιροί δεν επέτρεψαν την κυκλοφορία του δίσκου όπως θα θέλαμε αρχικά, σε βινύλιο με CD ένθετο. Όποιος ενδιαφέρεται μπορεί να βρεί το link μέσα απο την σελίδα μας στο Facebook. Εναλλακτικά μπορεί να ακούσει ολόκληρο το άλμπουμ απο το soundcloud ή το youtube. Πώς θα χαρακτηρίζατε τη μουσική σας και σε ποιό “ράφι” θα την τοποθετούσατε; Στέλιος: Χεχε..πήρα φόρα πριν και το απάντησα παραπάνω αυτό...είναι εναλλακτικό hiphop ..τουλάχιστον εμένα ετσι μου ακούγεται!

Γιώργος: Νομίζω οτι είναι ‘’ηλεκτρονική’’. Καλύτερα όμως να μην την ορίσουμε, γιατί την περιορίζουμε. Απλά μουσική… Μιλήστε μας για το set που χρησιμοποιήσατε στο δίσκο αλλά και για τους –εξαιρετικούς- μουσικούς που έλαβαν μέρος στις ηχογραφήσεις. Γιώργος: Ο δίσκος έχει 9 κομμάτια σε δική μας σύνθεση, και μια διασκευή ενος παραδοσιακού τραγουδιού. Η σύνθεσή μας έχει ως εξής: Ο Στέλιος παίζει κιθάρα, synths και γενικά επιμελείται του ήχου μας. Εγω γράφω στίχους και ερμηνεύω, παίζω γκάιντα, λαούτο, σάζι κλπ και ο Νίκος γράφει στίχους και ερμηνεύει. Απο κει και πέρα μας τίμησαν κάποιοι φίλοι-μουσικοί με τη συμμετοχή τους στο δίσκο αλλα και στα lives μας. Είναι ο Στέφανος Φίλος στο βιολί, ο Θανάσης Λάκκας κρουστά, ο Βαρτάν Αμποβιάν ντουντούκ και ακορντεόν. Αυτοί είναι μόνιμοι συνεργάτες. Επιπλέον η Αυγερινή Γάτση μας χάρησε τη φωνή της σε ενα κομματι, η Αναστασία Μητροπούλου ερμηνεύει επίσης δυο κομμάτια και ο Ρήγας, φίλος και συνοδοιπόρος απο τα παλιά συμμετέχει σε τρία κομμάτια. Στέλιος: Το setup είναι σχετικά απλό. Ένα laptop, 2 εξωτερικά συνθς, 1 ζευγάρι καλά ηχεία, μία κιθάρα και καμιά ντουζίνα παραδοσιακά και άλλα όργανα! Αρχικά, οι ιδέες ξεκινούσαν με Plugins στο Ableton Live, το οποίο και θεωρώ εκπληκτικό για την ροή και την ταχύτητα που μπορείς να δουλέψεις –τουλάχιστον ταιριάζει στον τρόπο που έχω μάθει να δουλεύω εγω-, έπειτα περνάγαμε και κάποια όργανα με τον Γιώργο και το κομμάτι έπαιρνε μια πρώτη μορφή. Μετά όλο αυτό το περνάγα στο Cubase όπου και περάστηκαν τα φωνητικά, τα επιπλέον όργανα και έγινε όλο το τριμάρισμα, τα εφέ, ο προγραμματισμός και τέλος η μίξη. Για τους μουσικούς έχω να πώ ότι πέρα απο επαγγελματίες, ήταν ανοιχτόμυαλοι και φοβερά συνεργάσιμοι. Δεν είναι εύκολο να ζητάς απο έναν άνθρωπο που έχει χρόνια μια συγκεκριμένη αντίληψη για το όργανο του, να το χειριστεί διαφορετικά ώστε να παραχθούν διαφορετικά ηχητικά αποτελέσματα. Αυτό όμως ήταν και το ενδιαφέρον κομμάτι που τους εξίταρε και τους έκανε πραγματικά να δώσουν τον καλύτερο τους εαυτό. Σε ένα κομμάτι θυμάμαι, ο Θανάσης (ο κρουστός) πέρναγε για πάνω απο μια ώρα ένα πέρασμα 15-20 δευτερολέπτων… ήθελε λέει να βγεί όπως πρέπει! Ο Στέφανος Φίλος στο βιολί εξαιρετικός με φοβερές ιδέες και ανοιχτούς ορίζοντες. Ο Βαρτάν στο ντουντούκ και το ακορντεόν γαλήνιος και διακριτικός! Όσο για τον Ρήγα, ο τύπος είναι εκρηκτικός, γεμάτος θετική ενέργεια. Ειλικρινά, αν και με παίδεψαν πολύ κατά τις ηχογραφήσεις, τους ευχαριστώ όλους. Χωρίς αυτούς, ο δίσκος δεν θα ήταν έτσι. Πώς βλέπετε το μέλλον της ελληνικής δισκογρα-

2013 13

133

φίας και ποιός πιστεύετε ότι θα είναι ο επόμενος τρόπος διανομής της μουσικής; Γιώργος: Η δισκογραφία σε παγκόσμια κλίμακα έχει αλλάξει εντελώς. Όλα είναι πλέον ψηφιακά. Δεν νομίζω να υπάρξει ξανά η δισκογραφία με τον τρόπο που την γνωρίσαμε. Δυστυχώς ή ευτυχώς όλα θα κινούνται μέσω διαδικτύου. Ήδη παιδιά ηλικίας 23 περίπου και πίσω δεν γνωρίζουν τη μουσική παρα μονο ως αρχεία mp3. Στέλιος: Για το μέλλον της Ελληνικής δισκογραφίας δεν έχω ιδέα τι μπορεί να γίνει, υπάρχουν πολλοί και απρόβλεπτοι παράγοντες. Προσωπικά, δεν βλέπω με καλό μάτι την εξέλιξη της και αυτό επιβεβαιώνεται με το ό,τι πολλοί έλληνες καλλιτέχνες κυκλοφορούν δουλειές τους απο εταιρείες του εξωτερικού. Γενικά πάντως, από την δική μας εμπειρία σαν «Αντίποινα» για να υποστηριχτείς επίσημα απο δισκογραφική θα πρέπει να έχεις «παρακλάδια» και γνωριμίες. Όσο για τον τρόπο διανομής, νομίζω πως το διαδίκτυο είναι μια σχετικά εύκολη, γρήγορη και με χαμηλό κόστος κίνηση. Είναι ίσως και η αμεσότητα που προσφέρει και τα σημεία των καιρών...Βέβαια, και το βινύλιο σημειώνει σημαντική αύξηση τα τελευταία 3-4 χρόνια. Νίκος: Η ελληνική δισκογραφία όπως τη ξέρουμε θεωρώ ότι έχει πεθάνει και ίσως καλύτερα. Τη θέση της έχει

134

13 2013

πάρει το διαδίκτυο. Εγώ θα ήθελα να είναι όπως την κάναμε και στον πρώτο μας δίσκο, χέρι με χέρι, σε συναυλίες d.i.y. Ποιές οι κυκλοφορίες που ακούσατε τελευταία και σας άρεσαν; Γιώργος: Μου άρεσε ιδιαίτερα η δουλειά του Γιάννη Χαρούλη. Είναι ενας δίσκος που τον έλιωσα.. Στέλιος: Γενικά εδώ και περίπου 2 χρόνια ακούω ρoκ και pop δουλειές των δεκαετιών του 70-80-90 κάτι που δεν είχα κάνει σε τόση μεγάλη κλίμακα και είναι φοβερό σχολείο. Απο τα τελευταία πάντως που άκουσα και μου άρεσε πολύ είναι η δουλειά του Bonobo – the north boarders καθώς και το προηγούμενο του Black Sands. Διαδικτυακοί κόμβοι και μουσική. Τελικά είναι ζευγάρι αυτά τα δυο; Γιώργος: Πλέον ναι. Νομίζω οτι το διαδίκτυο έχει εκτοπίσει κάθε άλλο μέσο και προσφέρει τρομερή αμεσότητα σε κάθε γωνιά της γης. Οπότε εκ των πραγμάτων οι διαδικτυακοί κόμβοι συνδέονται άμεσα με τη μουσική. Στέλιος: Όπως είπα και πρίν είναι η αμεσότητα που προσφέρει το διαδύκτιο και η τεχνολογία (smart-phones, tablets κτλπ). Κυκλοφορεί κάτι και χωρίς κάν να κουνηθείς με μερικές κινήσεις του καρπού σου το έχεις ήδη στα αυτιά σου...είναι μεγάλο πλεονέκτημα όπως και να το κά-

νεις είδικά όταν το κόστος έιναι πλέον χαμηλό έως και μηδαμινό. Νίκος: Θα συμφωνήσω με τον Γιώργο και σαφώς είναι καλύτερα από παλαιότερα, έχεις περισσότερη ελευθερία και ευκολία στο να δημιουργήσεις πράγματα και επίσης βοηθάει αρκετά στην επικοινωνία και στην προώθηση της δουλειάς σου. Εν μέσω οικονομικής κρίσης θεωρείτε ότι τώρα βγαίνουν προς τα έξω δουλειές, καλλιτεχνικές απόψεις έστω και με low budget παραγωγές; Μέσα στα δύσκολα η τέχνη δίνει το παρών “δείχνοντας” την δυναμική, το χαρακτήρα που εκ φύσεως διαθέτει; Γιώργος: Σίγουρα μια καλή δουλειά δεν έχει να κάνει απο το budget που δαπανήθηκε. Η κάθε μορφή τέχνης νομίζω πως έχει ιδιαίτερη παρουσία και έμπνευση μεσα σε δύσκολες καταστάσεις. Νομίζω οτι μέσα στα δύσκολα παράγονται οι ομορφότερες εικόνες στους ανθρώπους που έχουν μια ιδιαίτερη ευαισθησία. Έτσι μέσα απο την τέχνη του καθενός υπάρχει μια δύναμη που κάνει τους ανθρώπους να πιστεύουν κάπου. Στέλιος: Κάπως έτσι είναι και ήταν πάντα, πάντα η τέχνη βρίσκει τον τρόπο να βγεί προς τα έξω. Απλά, εγώ θα έλεγα οτι πλέον υπάρχει υπέρμετρη παραγωγή, βγαίνουν γενικά πολλές δουλειές, είτε είναι καλοδουλεμένες είτε όχι. Βέβαια με αυτόν τον τρόπο κυκλοφορεί και πολλή σαβούρα αλλά μέσα εκεί υπάρχουν και αληθινά διαμάντια. Είναι θέμα προσωπικού γούστου, κουλτούρας και αισθητικής να διαλέξεις τι σου αρέσει και τι όχι. Νίκος: Πάνω απ’ όλα είναι το μεράκι των ανθρώπων για τη μουσική και όχι το budget. Κακώς πολλοί το ταυτίζουν με το οικονομικό κρίνοντας τη δυναμική μιας δουλειάς από αυτό. Η τέχνη έχει το χαρακτήρα και τη δυναμική από μόνη της από κει και πέρα είναι υποχρέωση να τη μεταδίδουμε με το ανάλογο πάθος. Τελικά η παράδοση της Ελλάδας που αγκαλιάζει τα βουνά και τις πεντατονικές της Ηπείρου, τα λαούτα και τις λύρες της Κρήτης, τα αιγαιοπελαγίτικα και μικρασιάτικα σαντούρια, τις μακεδονίτικες και θρακιώτικες γκάιντες μέχρι τα παραδοσιακά καφενεία και τις τσαμπούνες της Καρπάθου μπορεί να υπάρξει στο αστικό περιβάλλον και αν ναι με ποιά χρήση; Γιώργος: Η μουσική στην Ελλάδα είναι άμεσα συνυφασμένη με τον τόπο της. Δηλαδή η μουσική της Ηπείρου ενναρμονίζεται απόλυτα με τη γη της Ηπείρου και αντίστοιχα, η Θρακιώτικη, η Αιγαιοπελαγίτικη, η Κρητική κλπ. Επομένως δεν ταιριάζει με το αστικό περιβάλλον. Παρ’ όλ’ αυτά επειδή την μουσική την παράγουν άνθρωποι, και μέσα μας εχουμε ο καθένας τα βιώματα του τόπου του, μπορούμε να δίνουμε αυτες τις πινελιές στην

σύγχρονη μουσική οπου παράγουμε. Και αυτό προσπαθήσαμε να κάνουμε στο δίσκο μας. Όχι δηλαδή να παίξουμε παραδοσιακή μουσική με ηλεκτρονικά όργανα, αλλα ηλεκτρονική-αστική μουσική στηριγμένη στα όργανα του τόπου μας. Ελπίζω να καταφέραμε μια σχετική αρμονία μεταξύ τους... Στέλιος: Δεν μπορώ να εξηγήσω πώς ακριβώς γίνεται, αλλά με κάποιον μαγικό τρόπο στους ανθρώπους αρέσει το «παλιό» το παραδοσιακό, αυτό απο μία άλλη εποχή, ίσως πιο ανθρώπινη... ίσως να το κουβαλάμε μέσα μας, ίσως να είναι η νοσταλγία που νιώθουμε καμιά φορά μέσα στην ζούγκλα της πόλης που μάθαμε να ζούμε. Ίσως λοιπόν η τεράστια παράδοση της Ελλάδας να μπορεί να περάσει στο αστικό περιβάλλον με πολλούς και διάφορους τρόπους, όπως με ένα παραδοσιακό καφενέ κάπου στο μοναστηράκι μέχρι στον ήχο κάποιου τραγουδιού στα ακουστικά μας. Τα επόμενα σχέδια των Αντίποινα είναι… Γιώργος: Με τα Αντίποινα όπου μας βγάλει ο δρόμος! Δεν υπάρχουν σχέδια... ίσως κάποια παρουσίαση του δίσκου απο χειμώνα. Απο κει και πέρα ασχολούμαστε με τη μουσική έτσι κι αλλιώς και κάνουμε παράλληλα πράγματα. Εγω συμμετέχω ως γκαιντατζής στους Rotting Christ και ως μουσικός σε ενα αντίστοιχο ‘’πείραμα’’ με τα Αντίποινα, το ‘’καραβάνι’’, οπότε πλάνα και σχέδια είναι ανοιχτά... ΛΙΝΚ https://www.facebook.com/pages/Antipoina/16329880 3683639

2013 13

135

ΜΑΡΜΑΡΥΓΗ Μαρμαίρω= «λάμπω, ακτινοβολώ, η στιλπνή επιφάνεια που ακτινοβολεί», βλ. μάρμαρο. * Μαρμαρυγή= «λαμπύρισμα, η συνεχής αυξομείωση του φωτός, η στιλπνότητα της επιφάνειας της θάλασσας που ακτινοβολεί, όταν πέφτουν επάνω της οι ακτίνες του ήλιου» . – Μπορεί κάτι τη μια στιγμή να είναι πολύτιμο και σκουπίδι την άλλη; – Τι είναι αυτό που καθορίζει την αξία;

136

13 2013

– Tι διαμορφώνει την οπτική μας για μια ιδέα ή ένα αντικείμενο; Η έκθεση Μαρμαρυγή, προσπαθώντας να δώσει απαντήσεις, εντείνει αυτή την αίσθηση ανισορροπίας, την ταλάντευση μεταξύ των δεδομένων που ζούμε αυτή την εποχή. Φωτ: Διονύσης Σοτοβίκης, Μελίνα Πολυχρονοπούλου, Αλεξάνδρα Κανάκη, Νίκος Πάλλης, Χρύσα Σκιαδά, Αλέξανδρος Γερασίμου

2013 13

137