Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej 3/2012 - lekcja 1 by Christ Media Sp. z o.o.

Pierwszy i drugi list apostoła Pawła do Tesaloniczan

„Ewangelia przychodzi do Tesaloniczan” Sobotnie Studium Biblijne Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego LEKCJA PIERWSZA ASBSG-SE-3Q-01-2012 ASBSG-TE-3Q-01-2012

Wydawnictwo Christ Media® NADARZYN 2012 www.christmedia.pl ISBN 978-83-63668-01-3

Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 1 – Ewangelia przychodzi do Tesaloniczan: 30 czerwca – 6 lipca

NA PODSTAWIE OPRACOWANIA

Jon Paulien (i inni) TYTUŁ ORYGINAŁU

Adult Sabbath School Bible Study Guide (Standard & Teachers Edition) 3/2012: 1 and 2 Thessalonians TŁUMACZYŁ I UZUPEŁNIENIAMI OPATRZYŁ

Walter Kaczorowski TŁUMACZENIE I OPRACOWANIE BIBLIJNYCH TEKSTÓW ORYGINALNYCH

Adam Gołębiewski KOREKTA

Klaudia Głowacka-Walaszczyk REDAKCJA

Arkadiusz Piętka PRZEKŁAD POLSKI ZA ZGODĄ

Seventh-day Adventist Church Office of Adult Bible Study Guide

Na podstawie Przewodnika Szkoły Sobotniej przygotowanego przez Biuro Generalnej Konferencji Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego, jako standardowy podręcznik dla wszystkich ogólnoświatowych Szkół Sobotnich Lekcji Biblijnych. Opublikowany tekst odzwierciedla wkład zespołowej pracy specjalnego Komitetu Weryfikacji Manuskryptów, a zatem nie musi wyłącznie odzwierciedlać intencji autora (-ów). Cytaty biblijne na podstawie przekładów:

Biblii Warszawskiej (BW) – Towarzystwo Biblijne w Polsce: 2004 r., Biblii Tysiąclecia (BT), wyd. V – Wydawnictwo „Pallottinum”: 2005 r., Biblii Warszawsko-Praskiej (BWP) – „Gaudium” Wydawnictwo Archidiecezji Lubelskiej: 2001 r., Biblii Gdańskiej (BG) – Towarzystwo Biblijne w Polsce: 1989 r. (1632), Septuaginty (LXX), Textus Receptus (TR). Sobotnie Studium Biblijne zawiera uzupełniające materiały do studiowania, zaznaczone przypisem. W opracowaniu wykorzystano program e-Biblia dla cytatów biblijnych oraz grafikę Larsa Justinena. Wszelkie uwagi do tego opracowania prosimy zgłaszać pod: lbss@christmedia.pl.

Niniejszy przekład (public domain) można publikować i rozpowszechniać bezpłatnie, pod warunkiem podania źródła pochodzenia, np. www.christmedia.pl.

Strona |2|

Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 1 – Ewangelia przychodzi do Tesaloniczan: 30 czerwca – 6 lipca

Skróty nazw ksiąg biblijnych Rdz Wj Kpł Lb Pwt Joz Sdz Rt 1 Sm 2 Sm 1 Krl 2 Krl 1 Krn 2 Krn Ezd Ne Est Hi Ps Prz Koh Pnp Iz Jr Lm Ez Dn Oz Jl Am Ab Jon Mi Na Ha So Ag Za Ml

Księga Rodzaju1 Księga Wyjścia2 3 Księga Kapłańska 4 Księga Liczb 5 Księga Powtórzonego Prawa Księga Jozuego Księga Sędziów Księga Rut 1 Księga Samuela 2 Księga Samuela 1 Księga Królewska 2 Księga Królewska 1 Księga Kronik 2 Księga Kronik Księga Ezdrasza Księga Nehemiasza Księga Estery Księga Hioba6 Księga Psalmów Księga Przysłów7 Księga Koheleta (Eklezjastesa)8 Pieśń nad Pieśniami Księga Izajasza Księga Jeremiasza Lamentacje9 Księga Ezechiela Księga Daniela Księga Ozeasza Księga Joela Księga Amosa Księga Abdiasza Księga Jonasza Księga Micheasza Księga Nahuma Księga Habakuka Księga Sofoniasza Księga Aggeusza Księga Zachariasza Księga Malachiasza

Także: 1 Księga Mojżeszowa. Także: 2 Księga Mojżeszowa. 3 Także: 3 Księga Mojżeszowa. 4 Także: 4 Księga Mojżeszowa. 5 Także: 5 Księga Mojżeszowa. 6 Także: Księga Joba. 7 Także: Przypowieści Salomona. 8 Także: Księga Kaznodziei Salomona. 9 Także: Treny. 10 Także: List św. Pawła do Galacjan. 11 Także: Objawienie św. Jana. 2

Strona |3|

Mt Mk Łk J Dz Rz 1 Kor 2 Kor Ga Ef Flp Kol 1 Tes 2 Tes 1 Tm 2 Tm Tt Flm Hbr Jk 1P 2P 1J 2J 3J Jud Ap

Ewangelia według św. Mateusza Ewangelia według św. Marka Ewangelia według św. Łukasza Ewangelia według św. Jana Dzieje Apostolskie List do Rzymian Św. Pawła 1 List do Koryntian Św. Pawła 2 List do Koryntian Św. Pawła List do Galatów10 Św. Pawła List do Efezjan Św. Pawła List do Filipian Św. Pawła List do Kolosan Św. Pawła 1 List do Tesaloniczan Św. Pawła 2 List do Tesaloniczan Św. Pawła 1 List do Tymoteusza Św. Pawła 2 List do Tymoteusza Św. Pawła List do Tytusa Św. Pawła List do Filemona List do Hebrajczyków List św. Jakuba 1 List św. Piotra 2 List św. Piotra 1 List św. Jana 2 List św. Jana 3 List św. Jana List św. Judy Apokalipsa św. Jana11

Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 1 – Ewangelia przychodzi do Tesaloniczan: 30 czerwca – 6 lipca

SPIS TREŚCI: Skróty nazw ksiąg biblijnych – Wstęp – Pobyt Pawła w Tesalonice – Szabatowe popołudnie – Niedziela – Poniedziałek – Wtorek – Środa – Czwartek – Piątek – Jezus jako najlepszy Nauczyciel – Uwagi dla nauczyciela – Od Redakcji –

dodatek 30 czerwca 1 lipca 2 lipca 3 lipca 4 lipca 5 lipca 6 lipca dodatek dodatek dodatek

3 4 8 11 13 19 24 34 36 43 45 62 69

Kiedy Pan zstępuje z nieba

1950 roku irlandzki autor Samuel Beckett, zdobywca Nagrody Nobla, napisał dramat pt. Czekając na Godota. Opowiada on o dwóch nieszczęsnych bezdomnych ludziach, czekających na poboczu drogi na niejakiego Godota, który ma przyjść i wyratować ich z bezsensownego i żałosnego absurdu życia. „On się nazywa Godot?” – pyta Estragon. „Tak mi się wydaje” – odpowiada Vladimir12. Kiedy Vladimir i Estragon stoją bezradnie, karmieni bezowocną nadzieją, że Godot przyjdzie, mija ich procesja ludzkiego cierpienia, przechodząca różnego rodzaju krokiem: zagubionym i niewłaściwym, marszowym, kulejącym, utykającym, ciężkim i tupoczącym. Znudzeni, nie tyle przez cały ból ich doczesnego życia, ale przez jego bezużyteczność, starają się obrócić swoje postępowanie w czynienie dobra, podnosząc, na przykład, niewidomego, który potknął się i upadł. „Do dzieła, chodź!” – mówi Vladimir. – „Za chwilę wszystko zniknie i znów zostaniemy sami w tej próżni”13. Gdy jednak Vladimir podejmuje decyzję, aby rozpocząć pracę, upada i nie może już wstać. 12

Samuel Beckett, Czekając na Godota, akt I, w: Samuel Beckett, Czekając na Godota. Końcówka, PIW, Warszawa 1997, s. 36. 13 Tamże, akt II, s. 95.

Strona |4|

Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 1 – Ewangelia przychodzi do Tesaloniczan: 30 czerwca – 6 lipca

Pomimo obietnic, że Godot przyjdzie, świat wydaje się oczekującym tak żałosny i przygnębiający, że w międzyczasie decydują, że się powieszą. Ponieważ nie mają liny, Estragon zdejmuje sznurek, podtrzymujący jego spodnie, które teraz zsuwają mu się do kostek. Badając wytrzymałość, napinają sznurek, który pęka, a mężczyźni prawie się przewracają. Postanawiają znaleźć wytrzymalszy sznurek i przekładają próbę powieszenia się na później. „Jutro się powiesimy” – mówi Vladimir. – „Chyba że przyjdzie Godot”. „No, a jeśli przyjdzie?" – pyta Estragon. „Będziemy zbawieni" – odpowiada Vladimir14. Tajemniczy Godot nigdy jednak nie przyjdzie, co oznacza, że nie zostaną zbawieni. Bo tak właśnie miało być. Sednem dramatu Becketta było ukazanie absurdu i beznadziejności życia w oczekiwaniu na bezowocny ratunek. Jakiż to kontrast w porównaniu z obrazem życia, jaki prezentuje Biblia, a w szczególności jakaż to różnica, gdy przyjrzymy się temu, co przedstawiają lekcje bieżącego kwartału, oparte na dwóch listach apostoła Pawła do Tesaloniczan. Podobnie jak bohaterowie Becketta, Tesaloniczanie także stoją w obliczu stresu, napięć, walk społecznych, a nawet prześladowań. Innymi słowy, w ich życiu – jak w życiu każdego z nas – pojawiają się trudne do zniesienia chwile. Jak łatwo i zrozumiale mogliby wytłumaczyć swoją ucieczkę w próżność, nihilizm i pesymizm Becketta, które wyraził on we wspomnianym dramacie. Tesaloniczanie mają jednak niezłomną nadzieję; nadzieję, którą opierają na tym, co uczynił dla nich Chrystus; nadzieję, kierującą ich myśli ku wielkiej obietnicy Jego powtórnego przyjścia (z którego szydził Beckett w swoim dramacie). Chociaż w tych dwóch listach apostoł Paweł nieraz zganił Tesaloniczan za złe uczynki – mieli oni swoje przyziemne problemy, pojawiały się także odstępstwa teologiczne w Kościele, z którymi nie potrafili sobie poradzić (brzmi znajomo?) – to zarówno do nich, jak i do nas, skierował jedne z najbardziej niesamowitych, podnoszących na duchu i przepełnionych nadzieją słów, które pojawiły się w całym natchnionym tekście i które stanowią inspirację do życia w objęciach Jezusa. „Gdyż sam Pan na dany rozkaz, na głos archanioła i trąby Bożej zstąpi z nieba; wtedy najpierw powstaną ci, którzy umarli w Chrystusie, potem my, którzy pozostaniemy przy życiu, razem z nimi porwani będziemy w obłokach w powietrze, na spotkanie Pana; i tak zawsze będziemy z Panem. Przeto pocieszajcie się nawzajem tymi słowy.” (1 Tes 4,16-18 BW). 14

Tamże, akt II, s. 109.

Strona |5|

Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 1 – Ewangelia przychodzi do Tesaloniczan: 30 czerwca – 6 lipca 1 Tes 4,16 BW

Gdyż sam Pan na dany rozkaz, na głos archanioła i trąby Bożej zstąpi z nieba; wtedy najpierw powstaną ci, którzy umarli w Chrystusie, BT Sam bowiem Pan zstąpi z nieba na hasło i na głos archanioła, i na dźwięk trąby Bożej, a zmarli w Chrystusie powstaną pierwsi. BWP Na głos archanioła i na dźwięk trąby Bożej Pan sam zstąpi z nieba, a zmarli w Chrystusie zmartwychwstaną pierwsi. BG Gdyż sam Pan z okrzykiem, a głosem archanielskim i z trąbą Bożą zstąpi z nieba, a pomarli w Chrystusie powstaną najpierwej. TR15 οτι ALBOWIEM αυτος SAM ο κυριος PAN εν W κελευσματι ROZKAZIE εν W φωνη GŁOSIE αρχαγγελου WODZA POSŁAŃCÓW και I εν W σαλπιγγι TRĄBIE θεου BOGA καταβησεται ZSĄTPI απ Z ουρανου NIEBA και I οι νεκροι UMARLI εν W χριστω CHRYSTUSIE αναστησονται POWSTANĄ πρωτον NAJPIERW

1 Tes 4,17 BW

Potem my, którzy pozostaniemy przy życiu, razem z nimi porwani będziemy w obłokach w powietrze, na spotkanie Pana; i tak zawsze będziemy z Panem. BT Potem my, żywi, [tak] pozostawieni, wraz z nimi będziemy porwani w powietrze, na obłoki naprzeciw Pana, i w ten sposób na zawsze będziemy z Panem. BWP Potem my, pozostający jeszcze wtedy przy życiu wraz z nimi będziemy uniesieni w powietrze, w obłoki, na spotkanie z Panem, z którym tak już na zawsze pozostaniemy. BG Zatem my żywi, którzy pozostaniemy, wespół z nimi zachwyceni będziemy w obłokach naprzeciwko Panu na powietrze, a tak zawsze z Panem będziemy. TR επειτα NASTĘPNIE ημεις MY οι ζωντες ŻYJĄCY οι περιλειπομενοι OSTAJĄCY SIĘ αμα JEDNOCZEŚNIE συν WRAZ Z αυτοις NIMI αρπαγησομεθα ZOSTANIEMY SCHWYTANI εν W νεφελαις CHMURACH εις KU απαντησιν SPOTKANIU του κυριου PANA εις W αερα POWIETRZE και I ουτως W TEN SPOSÓB παντοτε ZAWSZE συν WRAZ Z κυριω PANEM εσομεθα BĘDZIEMY

1 Tes 4,18 BW BT BWP BG TR

Przeto pocieszajcie się nawzajem tymi słowy. Przeto wzajemnie się pocieszajcie tymi słowami. Właśnie tymi słowami powinniście się pokrzepiać nawzajem. Przetoż pocieszajcie jedni drugich temi słowy. ωστε DLATEGO παρακαλειτε POCIESZAJCIE SIĘ αλληλους NAWZAJEM εν W τοις λογοις SŁOWACH τουτοις TYCH

Nigdzie nie znajdziemy większej nadziei i chwały niż w tym, co napisał apostoł Paweł, nieprawdaż? W bieżącym kwartale, za pośrednictwem listów Pawła do Tesaloniczan, wejrzymy w życie wczesnego kościoła chrześcijańskiego, kościoła lokalnego, i zobaczymy prawdziwe zmagania i wyzwania, z jakimi musiał się on zmierzyć, włączając w to także trudności związane z faktem, że Chrystus jeszcze nie wrócił! Fascynujące jest, 15

Nowotestamentowy tekst grecki oparto o Η ΚΑΙΝΗ ΔΙΑΘΗΚΗ z 1957 r. z aparatem krytycznym ze szczególnym uwzględnieniem zapisu Textus Receptus (przyp. tłum.).

Strona |6|

Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 1 – Ewangelia przychodzi do Tesaloniczan: 30 czerwca – 6 lipca

że chociaż okoliczności ich życia i działania różniły się od naszych doświadczeń, to zasady wyrażone w słowach Pawła do Tesaloniczan często mają doskonałe zastosowanie w przypadku wyzwań i problemów, z którymi musimy sobie radzić dzisiaj. My także oczekujemy – nie na jakiegoś tajemniczego Godota – ale na Pana Jezusa, którego śmierć na krzyżu podczas pierwszego pobytu na ziemi gwarantuje Jego chwalebny powrót podczas drugiego przyjścia. Jon Paulien, autor podręcznika, jest dziekanem na Wydziale Religii Uniwersytetu Loma Linda w Loma Linda w Kalifornii, USA. Jest również doktorem filozofii i autorem dwudziestu jeden książek i ponad 200 artukułów (m.in. Adventis Review, Ministry, Journal of Biblical Literature, Biblical Research, Andrews University Seminary Studies). Specjalizuje się w nowotestamentowej literaturze apostoła Jana (Ewangelia Jana i Apokalipsa) oraz jest członkiem towarzystw biblijnych (m.in. Society of Biblical Literature i Chicago Society for Biblical Research).

Strona |7|

Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 1 – Ewangelia przychodzi do Tesaloniczan: 30 czerwca – 6 lipca

Pobyt Pawła w Tesalonice16 Listy apostoła Pawła dotykają różnych aspektów działalności misyjnej; pouczają, utwierdzają w wierze, napominają wiernych, likwidują konflikty i nieporozumienia w zborach oraz demaskują fałszywych nauczycieli. Są to pisma apostoła, narzędzia jego apostolskiej działalności; Paweł przemawia w nich z mocą autorytetu jako ten, który został namaszczony przez Boga i jako Jego prorok. Tylko Paweł i Jan posiadali takie atrybuty. Język, jakiego Paweł używa w swoich listach, świadczy o jego dobrym wychowaniu i wykształceniu. Był faryzeuszem, od dzieciństwa mówił po aramejsku, uczył się u Gamaliela – w jego pismach uwidacznia się dziedzictwo żydowskie. Jego styl odznacza się miłością Chrystusa i namiętnym pragnieniem głoszenia Ewangelii. Miasto Tesalonika było stolicą rzymskiej prowincji Macedonii nad Morzem Egejskim; na mocy specjalnego przywileju Augusta było wolnym miastem. Wcześniej nosiło nazwę Therme od licznych gorących źródeł, które się tutaj znajdowały. Tesalonika miała ustrój demokratyczny, a jej główni urzędnicy nosili tytuł „politarchów” (Dz 17,8). Duch Święty skierował tu apostoła Pawła, gdyż było to miasto spotkania między Wschodem a Zachodem, rozwinięte gospodarczo, handlowo i kulturowo, gdzie ściągali różni ludzie: Rzymianie, Azjaci i Egipcjanie, a także licznie Żydzi. Panowała tu duża swoboda religijna. Paweł (przebywający pewien czas w Antiochii) wraz z Sylasem (Sylwanem) odwiedzili to miasto około 50 r. (koniec roku 49 lub początek 50) podczas swej drugiej podróży misyjnej i przebywali tam prawdopodobnie przez kilka miesięcy17. Miała ona niezwykłe znaczenie, gdyż w tym czasie chrześcijaństwo przeniknęło z Azji do Europy. W czasie tej podróży Paweł pragnął przede wszystkim odwiedzić miejscowości, w których głosił Słowo Boże. Nie zabrał ze sobą Barnaby, który odsunął się od niego ze względu na Marka (Dz 15,36-40). Misjonarze przeszli przez Syrię i Cylicję, gdzie umacniali w wierze chrześcijan. Dotarli do Derbe i Listry, gdzie przyłączył się do nich Tymoteusz i towarzyszył im w dalszej podróży (Dz 15,36-16,5). W Galacji Paweł zachorował, ale spotkał się z serdecznym przyjęciem (Ga 4,13.14), mimo że Duch Święty zabronił im działać, zarówno we Frygii, jak i w Bitynii, i w ten

Rozdział, którego nie ma w oryginalnej wersji podręcznika, został opracowany na podstawie: Michał Bednarz, Nowy Komenatrz Biblijny: 1-2 list do Tesaloniczan, Edycja Świętego Pawła, 2005, s. 21-23 (przyp. red.). 17 Z listów wynika, że Paweł i jego towarzysze, Sylas i Tymoteusz musieli tam nauczać, skoro pozostawili zbór umocniony w wierze, a to wymaga dłuższego pobytu niż 4-5 tygodni. Świadczy o tym także dwukrotne wsparcie, jakie apostoł otrzymał od wierzących wspólnoty (por. Flp 4,16). Ponadto wzmianka z 1 Tes 2,9, podkreślająca, że pracował tam dzień i noc, aby dla nikogo nie być ciężarem, wskazuje na dłuższy pobyt. Paweł chwali wiarę i postawę Tesaloniczan, które stały się sławne nie tylko w Macedonii i Achai (1 Tes 1,7.8). Oznacza to, że ta wspólnota była w rozkwicie i ustabilizowana, co nie mogło trwać krótko. Również gwałtowna reakcja wspólnoty żydowskiej każe się domyślać, że nienawiść wzrastała powoli, proporcjonalnie do wzrostu grupy chrześcijan (przyp. red.).

Strona |8|

Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 1 – Ewangelia przychodzi do Tesaloniczan: 30 czerwca – 6 lipca

sposób trafili do Troady, niedaleko starożytnej Troi (Dz 16,6-8). Tu dołączył do nich Łukasz. Troada była portem, z którego odprawiano statki do Macedonii. Tutaj w widzeniu nocnym apostoł zrozumiał, że musi poszerzyć zakres pracy misyjnej (Dz 16,9) i udał się do Filippi (Dz 16,11-40). W tym mieście został oskarżony o nielegalny prozelityzm (w oczach Rzymu religia, którą głosił, nie była niczym innym, jak tylko odmianą judaizmu). Na rozkaz pretorów Paweł i Sylas zostali wychłostani i wtrąceni do więzienia. Kiedy ich uwolniono apostoł zażądał od urzędników przeprosin, gdyż to, co im się przytrafiło, było niezgodne z prawem rzymskim, po czym razem z Tymoteuszem opuścili miasto. Apostołowie przeszli przez miasta macedońskie Amfipolis oraz Apolonię i dotarli do Tesaloniki (Saloniki). Łukasz pozostał w Filippi. Przez trzy szabaty Paweł wygłaszał przemówienia i dyskutował z Żydami. Nawróciło się kilku Izraelitów, prozelici oraz „pokaźna liczba pobożnych Greków i niemało znamienitych kobiet” (Dz 17,4 BT). Ta uwaga Łukasza jest niezwykle cenna, gdyż pozwala określić skład chrześcijańskiej wspólnoty w Tesalonice (większość stanowili nowo nawróceni poganie, a więc Żydzi nie byli częścią dominującą). Pobyt w Tesalonice zakończył się jednak niepomyślnie, gdyż „zazdrośni Żydzi, dobrawszy sobie jakieś szumowiny z rynku, wywołali zbiegowisko, podburzyli miasto, naszli do Jazona i szukali ich, aby stawić przed ludem” (Dz 17,5 BT). Zaprowadzili Jazona, który przyjął misjonarzy, przed urzedników państwowych (Dz 17,5-8). Oskarżenie było niezwykle podstępne: postawiono apostołom zarzut, że głoszą nowego króla Jezusa, gdy tymczasem tytuł basileus zarezerwowany był dla cesarza (cezara). W takim razie są wrogami narodu rzymskiego, uprawiając politykę i burząc spokój. Zarówno przywódcy, jak i lud, bali się, że jeśli do Rzymu dotrze wiadomość, iż oddają cześć nowemu cesarzowi, Jezusowi, utracą przywileje oraz niezależność nadaną Tesalonice przez Oktawiana (status wolnego miasta). Wprawdzie politarchowie (urzędnicy cesarscy) zwolnili Jazona i innych wyznawców, to jednak Paweł z Sylasem i Tymoteuszem musieli najbliższej nocy opuścić miasto, aby uniknąć zasadzki Żydów. Z Tesaloniki misjonarze udali się do Berei (Dz 17,10-15). Jednak Żydzi z Tesaloniki, dowiedziawszy się, że Paweł głosi tam Słowo Boże, podburzyli tłum i wzniecili rozruchy. Sylas i Tymoteusz pozostali w mieście (Dz 17,14), natomiast Paweł udał się do Aten (Dz 17,16-33). W chwili pisania 1 listu do Tesaloniczan u boku Pawła znajdowali się dwaj wierni towarzysze: Sylas (Sylwan) i Tymoteusz. Paweł wspomina Sylwana18 jeszcze tylko raz 18

Imię Sylwan jest aramejską formą hebrajskiego Saul. Odpowiednik grecki brzmi Sylas, a łaciński Silvanus (przyp. red.).

Strona |9|

Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 1 – Ewangelia przychodzi do Tesaloniczan: 30 czerwca – 6 lipca

(2 Kor 1,19), a apostoł Piotr mówi o nim jako swym sekretarzu (1 P 5,12). Natomiast wiele razy wspomniany jest w Dziejach Apostolskich jako Sylas19 (Dz 15,22.27.32.34.40; 16,19.25.29; 17,4.10.14.15; 18,5). Jest Żydem z pochodzenia z obywatelstwem rzymskim (jak Paweł), wybitnym członkiem judeochrześcijańskiego zboru jerozolimskiego, nauczycielem i prorokiem (Dz 15,22.32), wysłanym do Antiochii po pierwszym soborze w Jerozlimie wraz z Pawłem, Barnabą i Judą. Nie wiemy, czy razem z Tymoteuszem przybył do Pawła do Aten, ale udał się potem do Koryntu (Dz 18,5). Jego dalsze losy są nieznane. Tymoteusz to jeden z najwierniejszych współpracowników Pawła, któremu zlecano wiele zadań. Spotkali się po raz pierwszy w Listrze (Dz 16,1). Ojciec Tymoteusza był Grekiem, a więc poganinem, a matka, Eunice (2 Tm 1,5) – Żydówką, która przyjęła wiarę chrześcijańską. Dzięki matce i babce, Lois (2 Tm 1,5; 3,15) od młodości poznawał wartości chrześcijańskie. Przed podróżą Paweł obrzezał go ze względu na Żydów (Dz 16,3). Po wydarzeniach w Tesalonice Tymoteusz spotkał się z nim w Atenach (Dz 18,5), skąd apostoł wysłał go z powrotem do Tesaloniki (1 Tes 3,1.2). Dopiero w Koryncie Tymoteusz pozostał na stałe przy Pawle (2 Kor 1,19), po czym wiernie towarzyszył mu w trzeciej podróży misyjnej. W drodze powrotnej (Dz 20,4) prawdopodobnie nie wędrował z Pawłem do Jerozolimy. Został wysłany przez niego do Efezu, gdzie porządkował wiele trudnych spraw, a zwłaszcza zwalczał rodzące się herezje i zaprowadzał pokój (1 Tm 1,3; 4,12). Nie brał udziału w podróży Pawła do Rzymu, ale później przebywał obok niego (por. Kol 1,1; Flp 1,1; 2,19; Flm 1). Apostoł Paweł musiał go bardzo cenić, skoro przekazał mu swój duchowy testament (1 Tm 6,20), a podczas drugiego uwięzienia w Rzymie wezwał go do siebie (2 Tm 4,9.21). W nieznanych bliżej okolicznościach Tymoteusz został uwięziony, a następnie uwolniony (Hbr 13,23). Dalsza jego historia nie jest znana, choć tradycja podaje, że był biskupem Efezu. Pierwszy List do Tesaloniczan20 posiada złożoną konstrukcję: podanie adresata listu (1,1.2), wstępne dziękczynienia (1,2-10), apostoł i Tesaloniczanie (2-3), pouczenia i napomnienia (4,1-5,24) i zakończenie (5,25-28). Złożony charakter Pawła odzwierciedla się w tonacjach i odcieniach pracy pisarskiej. 19

Nie wiadomo, czy Sylwana z 1 P 5,12 można utożsamiać z Sylasem z Dziejów Apostolskich (przyp. red.). Nie ma większych wątpliwości co do kanoniczności listów do Tesaloniczan. Świadczą o tym pisma pochodzące z początku II wieku. Listy do Tesaloniczan cytuje Ignacy Antiocheński, Pasterz Hermasa, Polikarp ze Smyrny i Justyn; znalazły się one także w kanonie Nowego Testamentu Marcjona (Tertulian, Marc. 5,16; PL 2,510512 [543n]), a przede wszystkim w Kanonie Muratoriego (połowa II w.). W Didache (16,6-8), w opisie sądu ostatecznego, autor przytacza 1 Tes 4,16 i 3,13. Aluzje do 1 Tes znajdują się u Ignacego Antiocheńskiego (Eph. 10,1; PG 5,635; por 1 Tes 5,17), w Pasterzu Hermasa (Np. Visio 3,6,3; por. 1 Tes 5,13), a co do 2 Tes u Polikarpa (Np. Hom.Philm. 11,4; PG 5,1013) i Justyna (Dial. 110; PG 6,729). Jako pisma Pawła cytuje je Ireneusz (Adversus haereses 5,6,1/5,25; PG 7,1138/1189), Tertulian (Marc. 4,5; PL 2,366[359] oraz De resurectione carnis 24 (PL 2,827n [874]), Klemens Aleksandryjski ok. 215 r. (Paed. 1,5,19; PG 8,272 i Strom. 1,1,6; PG 8,692 oraz co do 2 Tes: Strom. 5,3,17; PG 9,36). Od czasów Ireneusza (zm. ok. 202 r.) listy do Tesaloniczan były uznawane przez cały Kościół (przyp. red.). 20

S t r o n a | 10 |

Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 1 – Ewangelia przychodzi do Tesaloniczan: 30 czerwca – 6 lipca

LEKCJA 1: 30 czerwca – 6 lipca*

EWANGELIA DOCIERA DO TESALONICZAN Popołudnie szabatowe

STUDIUM BIEŻĄCEGO TYGODNIA: Dz 16,9-40; 17,1-4.12; Jr 23,1-6; Iz 9,1-7; Iz 5; Rz 1,16 TEKST PAMIĘCIOWY: „A przeto i my dziękujemy Bogu nieustannie, że przyjęliście Słowo Boże, które od nas słyszeliście nie jako słowo ludzkie, ale, jak jest prawdziwie, jako Słowo Boże, które też w was wierzących skutecznie działa” (1 Tes 2,13 BW) BT

Dlatego nieustannie dziękujemy Bogu, bo gdy przejęliście słowo Boże, usłyszane od nas, przyjęliście je nie jako słowo ludzkie, ale jako to, czym jest naprawdę – jako słowo Boga, który działa w was, wierzących. BWP Dziękujemy Bogu także i za to, że gdy przyjmowaliście głoszone przez nas słowo Boże, traktowaliście je nie jak słowo ludzkie lecz – i to jest jedynie słuszne – jak rzeczywiste słowo Boga, który dokonuje swego dzieła w was, wierzących. BG Przetoż i my dziękujemy Bogu bez przestanku, iż przyjąwszy słowo Boże, któreście słyszeli od nas, przyjęliście nie jako słowo ludzkie, ale (jako w prawdzie jest) jako słowo Boże, które też skuteczne jest w was, którzy wierzycie. TR δια PRZEZ τουτο TO και I ημεις MY ευχαριστουμεν DZIĘKUJEMY τω θεω BOGU αδιαλειπτως NIEUSTANNIE οτι PONIEWAŻ παραλαβοντες (1) BIORĄCY21 λογον (4) SŁOWO ακοης (5) WIEŚCI22 παρ (2) OD ημων (3) NAS του θεου (6) BOGA εδεξασθε PRZYJĘLIŚCIE ου NIE λογον SŁOWO ανθρωπων LUDZI αλλα ALE καθως JAK εστιν JEST αληθως PRAWDZIWIE λογον SŁOWO θεου BOGA ος KTÓRY και I ενεργειται DZIAŁA εν W υμιν WAS τοις πιστευουσιν WIERZĄCYCH23

MYŚL PRZEWODNIA: Nasza pewność Bożych obietnic musi opierać się na ufności w Jego Święte Słowo.

W rozumieniu: „(kiedy) wzięliście” (przyp. tłum.). Dosłownie: „słuchania”; por. Rz 10,17 „η πιστις εξ ακοης η δε ακοη δια ρηματος θεου” – „wiara ze słuchania zaś słuchanie przez słowo Boga” (przyp. tłum.). 23 W rozumieniu: „którzy wierzą” (przyp. tłum.). 22

S t r o n a | 11 |

Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 1 – Ewangelia przychodzi do Tesaloniczan: 30 czerwca – 6 lipca

łody pastor siedział na zewnątrz z kobietą w swoim wieku, która właśnie została ochrzczona. Ku jego zdziwieniu, odezwała się: „Potrzebuję ponownego chrztu”. Kiedy pastor zapytał, dlaczego, odrzekła: „W mojej przeszłości są sprawy, o których nie powiedziałam mojemu pastorowi". W ten sposób rozpoczęła się długa rozmowa o przebaczeniu w Chrystusie, a młoda kobieta łapczywie pochłaniała każde padające słowo. Gdy pastor zakończył konwersację wspólną modlitwą, niespodziewanie zaskoczyła ich ogromna ulewa. Z błyszczącymi oczami młoda kobieta powiedziała: „Zostałam ponownie ochrzczona!”. Łaskawy Bóg często ofiarowuje żywe dary, takie jak ten niespodziewany deszcz, aby zapewnić wiernych, że znajduje się blisko nich. Nasza ufność do Boga będzie jednak jeszcze mocniej zakorzeniona, jeżeli oprzemy ją na wyraźnym nauczaniu Jego Słowa. W bieżącej lekcji zobaczymy, że wypełnienie się proroctw dało nowym wierzącym w Tesalonikach solidną wiarę i pewność. * – Przestudiuj w bieżącym tygodniu wszystkie lekcje, aby przygotować się na szabat, 7 lipca.

S t r o n a | 12 |

Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 1 – Ewangelia przychodzi do Tesaloniczan: 30 czerwca – 6 lipca

Niedziela – 1 lipca

KAZNODZIEJE ZAPŁACĄ CENĘ

rzeczytaj Dz 16,9-40. Dlaczego Filipianie w tak negatywny sposób zareagowali na przesłanie ewangelii? Jaką ważną zasadę możemy sformułować na podstawie ich reakcji, abyśmy patrząc na nich, zawsze byli ostrożni i uważni? W jaki inny sposób zasada ta może przejawiać się w życiu nawet szczerych i bogobojnych chrześcijan? _____________________________________________________________________ _____________________________________________________________________ _____________________________________________________________________ _____________________________________________________________________ Ewangelia jest dobrą nowiną potężnego Bożego działania w Chrystusie, które prowadzi do przebaczenia, akceptacji i przemiany (Rz 1,16.17). Rz 1,16 BW

Albowiem nie wstydzę się Ewangelii Chrystusowej, jest ona bowiem mocą Bożą ku zbawieniu każdego, kto wierzy, najpierw Żyda, potem Greka, BT Bo ja nie wstydzę się Ewangelii, jest bowiem ona mocą Bożą ku zbawieniu dla każdego wierzącego, najpierw dla Żyda, potem dla Greka. BWP Nie wstydzę się bowiem Ewangelii, gdyż jest ona mocą Bożą sprowadzającą zbawienie na każdego, kto wierzy, najpierw na Żyda, a potem na Greka. BG Albowiem nie wstydzę się za Ewangieliję Chrystusową, ponieważ jest mocą Bożą ku zbawieniu każdemu wierzącemu, Żydowi najprzód, potem i Greczynowi. TR ου NIE γαρ BOWIEM επαισχυνομαι WSTYDZĘ SIĘ το ευαγγελιον DOBREJ NOWINY του χριστου CHRYSTUSA δυναμις MOCĄ γαρ BOWIEM θεου BOGA εστιν JEST εις KU σωτηριαν OCALENIU παντι KAŻDEMU τω πιστευοντι WIERZĄCEMU ιουδαιω ŻYDOWI τε πρωτον NAJPIERW και I ελληνι GREKOWI

Rz 1,17 BW

Bo usprawiedliwienie Boże w niej bywa objawione, z wiary w wiarę, jak napisano: A sprawiedliwy z wiary żyć będzie. BT W niej bowiem objawia się sprawiedliwość Boża, która od wiary wychodzi i ku wierze prowadzi, jak jest napisane: a sprawiedliwy żyć będzie dzięki wierze. BWP Ukazuje się bowiem w niej sprawiedliwość Boża z wiary w wiarę, tak jak to jest napisane: a sprawiedliwy dzięki wierze, żyć będzie. BG Bo sprawiedliwość Boża w niej bywa objawiona z wiary w wiarę, jako napisano: Że sprawiedliwy z wiary żyć będzie. TR δικαιοσυνη SPRAWIEDLIWOŚĆ γαρ BOWIEM θεου BOGA εν W αυτω NIEJ αποκαλυπτεται JEST ODSŁONIĘTA εκ Z πιστεως WIARY εις KU πιστιν WIERZE

S t r o n a | 13 |

Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 1 – Ewangelia przychodzi do Tesaloniczan: 30 czerwca – 6 lipca καθως JAK γεγραπται JEST NAPISANE ο δε ZAŚ δικαιος SPRAWIEDLIWY εκ Z πιστεως WIARY ζησεται BĘDZIE ŻYŁ

Przez grzech cały świat został potępiony; przez śmierć i zmartwychwstanie Jezusa cały świat otrzymał nową szansę na życie wieczne, które Bóg od początku planował dla całej ludzkości. Potężne dzieło Boże zostało wykonane dla nas, gdy byliśmy jeszcze grzesznikami (Rz 5,8). Rz 5,8 BW

Bóg zaś daje dowód swojej miłości ku nam przez to, że kiedy byliśmy jeszcze grzesznikami, Chrystus za nas umarł. BT Bóg zaś okazuje nam swoją miłość [właśnie] przez to, że Chrystus umarł za nas, gdyśmy byli jeszcze grzesznikami. BWP Otóż Bóg w tym okazuje swoją miłość względem nas, że gdy byliśmy jeszcze grzesznikami, [sprawił, iż] umarł za nas Chrystus. BG Lecz zaleca Bóg miłość swoję ku nam, że gdy jeszcze byliśmy grzesznymi, Chrystus za nas umarł. TR συνιστησιν DAJE DOWÓD δε ZAŚ την εαυτου SWOJEJ αγαπην MIŁOŚCI AGAPE εις KU ημας NAM ο θεος BÓG οτι ŻE ετι JESZCZE αμαρτωλων GRZESZNIKAMI οντων BĘDĄCYMI ημων MY χριστος NAMASZCZONY υπερ ZA ημων NAS απεθανεν ZMARŁ

Dzieło zbawienia dokonało się poza nami – przez Jezusa – a my nie możemy dodać do niego nic od siebie. Jednak Ewangelia staje się w naszym życiu rzeczywistością dopiero wtedy, gdy przyjmujemy nie tylko potępienie naszych grzechów, ale także ich wybaczenie poprzez Jezusa Chrystusa. Biorąc pod uwagę fakt, że Ewangelia jest tak dobrą wiadomością, a w dodatku nic nie kosztuje, dlaczego ktoś miałby się jej opierać lub walczyć przeciwko niej? Odpowiedź jest prosta: gdy ją przyjmujemy, musimy wyrzucić z naszego serca zaufanie do samego siebie i do rzeczy ziemskich, takich jak pieniądze, władza i atrakcyjność seksualna. Pieniądze, seks i władza są dobre tylko wtedy, gdy zostają podporządkowane woli i drogom Boga. Kiedy jednak ludzie przylgną i trzymają się błahych spraw, zastępujących im pewność i moc Ewangelii, sama Ewangelia, a także ci, którzy ją głoszą, staje się dla nich zagrożeniem. Przeczytaj (1 Tes 2,1.2). 1 Tes 2,1 BW

Albowiem sami wiecie, bracia, jakie było przyjście nasze do was, że nie było ono daremne, BT Sami bowiem wiecie, bracia, że nasze przyjście do was nie okazało się daremne. BWP Sami, bracia, wiecie dobrze, że nie na próżno przybyliśmy do was. BG Albowiem wy sami wiecie, bracia! że przyjście nasze do was nie było próżne; TR αυτοι SAMI γαρ BOWIEM οιδατε NADAL WIECIE αδελφοι BRACIA την εισοδον O WEJŚCIU ημων NASZYM την προς DO υμας WAS οτι ŻE ου NIE κενη BEZWARTOŚCIOWE γεγονεν NADAL JEST 1 Tes 2,2

S t r o n a | 14 |

Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 1 – Ewangelia przychodzi do Tesaloniczan: 30 czerwca – 6 lipca BW

Ale chociaż przedtem, jak wiecie, w Filippi ucierpieliśmy i byliśmy znieważeni, to jednak w Bogu naszym nabraliśmy odwagi, by w ciężkim boju głosić wam ewangelię Bożą. BT Chociaż ucierpieliśmy i – jak wiecie doznaliśmy zniewagi w Filippi, odważyliśmy się w Bogu naszym głosić wam Ewangelię Bożą pośród wielkiego utrapienia. BWP I choć – jak wam wiadomo – ucierpieliśmy wiele i doznaliśmy zniewag w Filippi, to jednak Bóg nasz dodał nam sił, by mimo wielkich trudności udać się z głoszeniem Ewangelii Bożej także i do was. BG Ale chociażeśmy i przedtem cierpieli, i zelżeni byli (jako wiecie) w mieście Filipach, wszakże bezpiecznieśmy sobie poczęli w Bogu naszym, w opowiadaniu u was Ewangielii Bożej z wielkim bojem, TR αλλα ALE και I προπαθοντες PRZEDTEM CIERPIĄC και I υβρισθεντες DOSTAWSZY ZNIEWAGI καθως JAK οιδατε NADAL WIECIE εν W φιλιπποις FILIPPI επαρρησιασαμεθα OTWARCIE MÓWILIŚMY εν W τω θεω BOGU ημων NASZYM λαλησαι ROZMAWIAĆ προς Z υμας WAMI το ευαγγελιον O DOBREJ NOWINIE του θεου BOGA εν W πολλω WIELKIM αγωνι SPORZE

Paweł i Sylas przyszli do Tesaloniki w bólu, a ich ciała nosiły ślady ran i siniaków, które otrzymali w wyniku ciężkiego pobicia i uwięzienia w Filippi (Dz 16,22-24). Dz 16,22 BW

Wraz z nimi wystąpił też przeciwko nim tłum, a pretorzy, zdarłszy z nich szaty, kazali ich siec rózgami; BT Zbiegł się tłum przeciwko nim, a pretorzy kazali zedrzeć z nich szaty i siec ich rózgami. BWP Zaraz też zbiegł się tłum wyraźnie im nieżyczliwy, a pretorzy kazali zedrzeć z nich szaty i wychłostać ich rózgami. BG I powstało pospólstwo przeciwko nim, a hetmani rozdarłszy szaty ich, kazali je siec rózgami. TR και I συνεπεστη RZUCIŁ SIĘ ο οχλος TŁUM κατ NA αυτων NICH και I οι στρατηγοι DOWÓDCY WOJSKA περιρρηξαντες ROZDARŁSZY αυτων ICH τα ιματια SZATY εκελευον ROZKAZALI ραβδιζειν CHŁOSTAĆ

Dz 16,23 BW

A gdy im wiele razów zadali, wrzucili ich do więzienia i nakazali stróżowi więziennemu, aby ich bacznie strzegł. BT Po wymierzeniu wielu razów wtrącili ich do więzienia, przykazując strażnikowi więzienia, aby ich dobrze pilnował. BWP Po wielu uderzeniach wtrącono ich do więzienia, nakazując strażnikowi, żeby ich dobrze pilno-wał. BG A gdy im wiele plag zadali, wrzucili je do więzienia przykazawszy stróżowi więzienia, aby ich dobrze opatrzył. TR πολλας WIELE τε επιθεντες WYMIERZYWSZY αυτοις IM πληγας UDERZEŃ εβαλον WRZUCILI εις DO φυλακην WIĘZIENIA παραγγειλαντες POLECIWSZY τω δεσμοφυλακι STRAŻNIKOWI WIĘZIENNEMU ασφαλως PEWNIE τηρειν PILNOWAĆ αυτους ICH

Dz 16,24

S t r o n a | 15 |

Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 1 – Ewangelia przychodzi do Tesaloniczan: 30 czerwca – 6 lipca BW

Ten, otrzymawszy taki rozkaz, wtrącił ich do wewnętrznego lochu, a nogi ich zakuł w dyby. BT Ten, otrzymawszy taki rozkaz, wtrącił ich do wewnętrznego lochu i dla bezpieczeństwa zakuł im nogi w dyby. BWP Otrzymawszy taki rozkaz [strażnik] wtrącił ich do lochu w samym środku więzienia, a nadto, dla większego bezpieczeństwa, zakuł ich w dyby. BG Który wziąwszy takie rozkazanie, wsadził je do najgłębszego więzienia, a nogi ich zamknął w kłodę. TR ος KTÓRY παραγγελιαν POLECENIE τοιαυτην TAKIE ειληφως OTRZYMAWSZY εβαλεν WRZUCIŁ αυτους ICH εις DO την εσωτεραν WEWNĘTRZNEGO φυλακην WIĘZIENIA και I τους ποδας NOGI αυτων ICH ησφαλισατο ZABEZPIECZYŁ εις W το ξυλον DREWNIE

Jednak pomimo fizycznych urazów, znaki potężnej mocy Boga (Dz 16,26.30.36) dodawały ich sercom odwagi i zachęcały ich do dalszego działania. Dz 16,26 BW

Nagle powstało wielkie trzęsienie ziemi, tak że się zachwiały fundamenty więzienia i natychmiast otworzyły się wszystkie drzwi, a więzy wszystkich się rozwiązały. BT Nagle powstało silne trzęsienie ziemi, tak że zachwiały się fundamenty więzienia. Natychmiast otwarły się wszystkie drzwi i ze wszystkich opadły kajdany. BWP powstało nagle silne trzęsienie ziemi, tak że całe więzienie zachwiało się aż do fundamentów. Otwarły się też wszystkie drzwi i z wszystkich opadły kajdany. BG I powstało z prędka wielkie trzęsienie ziemi, że się poruszyły grunty więzienia, i zarazem się otworzyły wszystkie drzwi, i wszystkich się związki rozwiązały. TR αφνω NAGLE δε ZAŚ σεισμος TRZĘSIENIE εγενετο POWSTAŁO μεγας WIELKIE ωστε TAK ŻEBY σαλευθηναι WSTRZĄSNĄĆ τα θεμελια FUNDAMENTAMI του δεσμωτηριου WIĘZIENIA ανεωχθησαν ZOSTAŁY OTWARTE τε παραχρημα NATYCHMIAST αι θυραι DRZWI πασαι WSZYSTKIE και I παντων WSZYSTKIE τα δεσμα WIĘZY ανεθη ZOSTAŁY ROZLUŹNIONE

Dz 16,30 BW

I wyprowadziwszy ich na zewnątrz, rzekł: Panowie, co mam czynić, abym był zbawiony? BT A wyprowadziwszy ich na zewnątrz, rzekł: Panowie, co mam czynić, aby się zbawić? BWP A potem, wyprowadziwszy ich na zewnątrz, zapytał: Panowie, co mam czynić, żeby się zbawić? BG A wywiódłszy je z więzienia, rzekł: Panowie! co mam czynić, abym był zbawiony? TR και I προαγαγων WYPROWADZIWSZY αυτους ICH εξω NA ZEWNĄTRZ εφη POWIEDZIAŁ κυριοι PANOWIE τι CO με MNIE δει TRZEBA ποιειν CZYNIĆ ινα σωθω ABYM ZOSTAŁ OCALONY

Dz 16,36 BW

Stróż więzienny zaś oznajmił te słowa Pawłowi: Pretorzy przysłali polecenie, że macie być zwolnieni; przeto wyjdźcie teraz i idźcie w pokoju. Strażnik więzienia oznajmił Pawłowi ten rozkaz: Pretorzy przysłali, aby was wypuścić.

S t r o n a | 16 |

Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 1 – Ewangelia przychodzi do Tesaloniczan: 30 czerwca – 6 lipca BWP Strażnik więzienia natychmiast oznajmił ten rozkaz Pawłowi, mówiąc: Pretorzy przysłali polecenie, żeby was wypuścić. BG I oznajmił stróż więzienia te słowa Pawłowi, iż hetmani posłali, abyście byli wypuszczeni: teraz tedy wyszedłszy, idźcie w pokoju. TR απηγγειλεν DONIÓSŁ δε ZAŚ ο δεσμοφυλαξ STRAŻNIK WIĘZIENNY τους λογους SŁOWA τουτους TE προς DO τον παυλον PAWŁA οτι ŻE απεσταλκασιν WYSYŁAJĄ οι στρατηγοι DOWÓDCY ινα απολυθητε ABYŚCIE ZOSTALI UWOLNIENI νυν TERAZ ουν ZATEM εξελθοντες WYSZEDŁSZY πορευεσθε WYRUSZAJCIE εν W ειρηνη POKOJU

Mimo ogromnego bólu śmiało weszli do synagogi w Tesalonice i znowu mówili o Mesjaszu, który zmienił ich życie i wysłał ich na misję głoszenia dobrej nowiny w miejscach, gdzie jeszcze nie była słyszana.  Jakie sprawy tego świata mogą odciągnąć nas od Pana, jeśli nie będziemy wystarczająco ostrożni?  Dlaczego jest tak ważne, aby krzyż Jezusa Chrystusa i Jego znaczenie, zawsze znajdował się w centrum naszych myśli, zwłaszcza wtedy, gdy pokusy doczesnego świata wydają się nam najsilniejsze?  Jak skomentowałbyś wytrwałość wobec pokus na podstawie Jk 1,1316?24  W jaki sposób, na podstawie Listu Jakuba, postrzegasz Boga i szatana w kontekście pokusy i grzechu?25 Jk 1,13 BW

Niechaj nikt, gdy wystawiony jest na pokusę, nie mówi: Przez Boga jestem kuszony; Bóg bowiem nie jest podatny na pokusy ani sam nikogo nie kusi. BT Kto doznaje pokusy, niech nie mówi: Bóg mnie kusi. Bóg bowiem ani nie podlega pokusie do zła, ani też nikogo nie kusi. BWP Kto zaś doznaje pokusy, niech nie twierdzi, że jest kuszony przez Boga. Bóg bowiem ani sam nie podlega pokusie, ani też nie kusi nikogo. BG Żaden, gdy bywa kuszony, niech nie mówi: Od Boga kuszony bywam; bo Bóg nie może kuszony być we złem, a sam nikogo nie kusi. TR μηδεις NIKT πειραζομενος PRÓBOWANY λεγετω NIECH POWIE26 οτι ŻE απο OD του θεου BOGA πειραζομαι JESTEM PRÓBOWANY ο γαρ BOWIEM θεος (1) BÓG απειραστος (3) NIEPODATNY NA PRÓBY εστιν (2) JEST κακων (4) ZŁA πειραζει PRÓBUJE27 δε I αυτος SAM ουδενα NIKOGO

Jk 1,14 BW

Lecz każdy bywa kuszony przez własne pożądliwości, które go pociągają i nęcą; BT To własna pożądliwość wystawia każdego na pokusę i nęci. BWP Kusi człowieka jego własna pożądliwość, wabiąc go i pociągając ku złemu. 24

Przyp. tłum. Przyp. tłum. 26 W rozumieniu: „niech nikt próbowany nie powie” (przyp. tłum.). 27 W rozumieniu: „i sam nikogo nie próbuje” (przyp. tłum.). 25

S t r o n a | 17 |

Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 1 – Ewangelia przychodzi do Tesaloniczan: 30 czerwca – 6 lipca BG TR

Ale każdy bywa kuszony, gdy od swoich własnych pożądliwości bywa pociągniony i przynę-cony. εκαστος KAŻDY δε ALE πειραζεται JEST PRÓBOWANY υπο PRZEZ της ιδιας SWOJE επιθυμιας POŻĄDANIE εξελκομενος WYWLEKANY και I δελεαζομενος ŁOWIONY NA PRZYNĘTĘ

Jk 1,15 BW

Potem, gdy pożądliwość pocznie, rodzi grzech, a gdy grzech dojrzeje, rodzi śmierć. BT Następnie pożądliwość, gdy pocznie, rodzi grzech, a skoro grzech dojrzeje, przynosi śmierć. BWP Wskutek działania owej pożądliwości dochodzi do poczęcia [grzechu]; potem rodzi się sam grzech, a kiedy grzech dojrzeje, następuje śmierć. BG Zatem pożądliwość począwszy, rodzi grzech, a grzech będąc wykonany, rodzi śmierć. TR ειτα NASTĘPNIE η επιθυμια POŻĄDANIE συλλαβουσα ZASZEDŁSZY W CIĄŻĘ τικτει RODZI αμαρτιαν GRZECH η δε ZAŚ αμαρτια GRZECH αποτελεσθεισα DOPROWADZONY DO KOŃCA αποκυει WYDAJE NA ŚWIAT θανατον ŚMIERĆ

Jk 1,16 BW BT BWP BG TR

Nie błądźcie, umiłowani bracia moi. Nie dajcie się zwodzić, bracia moi umiłowani! Bracia moi najmilsi, tylko nie dajcie się zwieść! Nie błądźcież, bracia moi mili! μη NIE πλανασθε BĄDŹCIE WPROWADZANI W BŁĄD αδελφοι BRACIA μου MOI αγαπητοι UMIŁOWANI MIŁOŚCIĄ AGAPE

S t r o n a | 18 |

Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 1 – Ewangelia przychodzi do Tesaloniczan: 30 czerwca – 6 lipca

Poniedziałek – 2 lipca

STRATEGIA PAWŁA W GŁOSZENIU EWANGELII

o mówią wersety z Dz 17,1-3 na temat tego, gdzie, kiedy i w jaki sposób Paweł głosił Słowo Boże w Tesalonice?

Dz 17,1 BW

A gdy przeszli Amfipolis i Apolonię, przybyli do Tesaloniki, gdzie była synagoga żydowska. BT Przeszli przez Amfipolis i Apolonię i przybyli do Tesaloniki, gdzie Żydzi mieli synagogę. BWP Przeszli przez Amfipolis i Apolonię i dotarli do Tesaloniki, gdzie była synagoga żydowska. BG A przeszedłszy Amfipolim i Apoloniję przyszli do Tesaloniki, gdzie była bóżnica żydowska. TR διοδευσαντες PRZESZEDŁSZY δε A την αμφιπολιν AMFIPOLIS και I απολλωνιαν APOLONIĘ ηλθον PRZYSZLI εις DO θεσσαλονικην TESALONIKI οπου GDZIE ην BYŁO η συναγωγη MIEJSCE ZGROMADZEŃ των ιουδαιων ŻYDÓW

Dz 17,2 BW

Paweł zaś, według zwyczaju swego, poszedł do nich i przez trzy sabaty rozprawiał z nimi na podstawie Pism, BT Paweł według swego zwyczaju wszedł do nich i przez trzy szabaty rozprawiał z nimi, wychodząc od Pism; BWP Zgodnie z utartym już zwyczajem przez trzy szabaty przychodził Paweł do owej synagogi i rozprawiał z Żydami. Opierając się na Piśmie BG Tedy Paweł według zwyczaju swego wszedł do nich, a przez trzy sabaty kazał im z Pisma. TR κατα δε το ειωθος I WEDŁUG ZWYCZAJU τω παυλω PAWŁA εισηλθεν WSZEDŁ προς DO αυτους NICH και I επι PODCZAS σαββατα SABATÓW τρια TRZECH διελεγετο WYKŁADAŁ αυτοις IM απο Z των γραφων PISM

Dz 17,3 BW

Wywodząc i wykazując, że Chrystus musiał cierpieć i zmartwychwstać. Tym Chrystusem, mówił, jest Jezus, którego ja wam głoszę. BT objaśniał i wykładał: Mesjasz musiał cierpieć i zmartwychwstać. Jezus, którego wam głoszę, jest tym Mesjaszem. BWP usiłował im wyjaśnić i przekonać ich, że Mesjasz musiał cierpieć i zmartwychwstać i że Jezus, którego on im głosił, był właśnie owym Mesjaszem. BG Wywodząc i pokazując to, że Chrystus miał cierpieć i powstać od umarłych, a iż ten Jezus jest Chrystusem, którego ja wam opowiadam. TR διανοιγων WYJAŚNIAJĄC και I παρατιθεμενος OBJAŚNIAJĄC οτι ŻE τον χριστον NAMASZCZONY εδει BYŁO KONIECZNE παθειν CIERPIEĆ και I αναστηναι POWSTAĆ εκ Z νεκρων UMARŁYCH και I οτι ŻE ουτος ON εστιν JEST ο χριστος NAMASZCZONY ιησους JEZUS ον KTÓREGO εγω JA καταγγελλω GŁOSZĘ υμιν WAM

S t r o n a | 19 |

Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 1 – Ewangelia przychodzi do Tesaloniczan: 30 czerwca – 6 lipca

Chociaż 1 List do Tesaloniczan był jednym z pierwszych listów Pawła, można zauważyć, że zarówno jego teologia, jak i strategia misyjna, były bardzo dobrze ukształtowane już w momencie, gdy apostoł przybył do Tesaloniki (obecnie Saloniki)28. Pierwszy krok w strategii misyjnej Pawła stanowiło uczęszczanie w szabat do miejscowej synagogi. Było to naturalne zachowanie, ponieważ był to dobry czas, aby nauczać dużą liczbe Żydów. Chodziło jednak o coś więcej niż tylko o strategię pracy misyjnej. Zawsze w szabat Paweł spędzał dużo czasu na modlitwie i wielbieniu Boga, nawet jeśli nie znajdował się w towarzystwie Żydów lub w poblizu nie było synagogi (zob. Dz 16,13). Dz 16,13 BW

A w dzień sabatu wyszliśmy za bramę nad rzekę, gdzie, jak sądziliśmy, odbywały się modlitwy, i usiadłszy, rozmawialiśmy z niewiastami, które się zeszły. BT W szabat wyszliśmy za bramę nad rzekę, gdzie – jak sądziliśmy – było miejsce modlitwy. I usiadłszy, rozmawialiśmy z kobietami, które się zeszły. BWP W szabat wyszliśmy za bramę nad rzekę, gdzie jak nam się zdawało – zbierano się na modlitwę. Usiadłszy tam poczęliśmy rozmawiać z kobietami, które właśnie nadeszły. BG A w dzień sabatu wyszliśmy przed miasto nad rzekę, gdzie zwykły bywać modlitwy, a usiadłszy mówiliśmy do niewiast, które się tam były zeszły. TR τη τε ημερα DNIA των σαββατων SOBOTNIEGO εξηλθομεν WYSZLIŚMY εξω POZA της πολεως MIASTO παρα NAD ποταμον RZEKĘ ου GDZIE ενομιζετο MIAŁA W ZWYCZAJU προσευχη MODLITWA ειναι BYĆ και I καθισαντες USIADŁSZY ελαλουμεν ROZMAWIALIŚMY ταις συνελθουσαις (2) KTÓRE PRZYSZŁY RAZEM γυναιξιν (1) Z KOBIETAMI

W tamtych czasach istniał utarty zwyczaj, że Żydzi chętnie zapraszali gości z zewnątrz, aby przemawiali w synagodze, zwłaszcza gdy pochodzili oni z Jerozolimy, tak jak Paweł i Sylas. Zbór pragnął usłyszeć wieści o życiu Żydów w innych miejscach. Był także bardzo zainteresowany wszelkimi nowymi ideami, jakie goście odkryli podczas osobistego studium Pisma Świętego. Tak więc strategia Pawła była w naturalny sposób dopasowana do środowiska synagogi żydowskiej. Drugi krok w strategii Pawła polegał na głoszeniu Słowa Bożego bezpośrednio z Pism (Tory), czyli ze Starego Testamentu. Zaczynał od tematu, który stanowił w tamtym czasie przedmiot wielkiego zainteresowaniea Żydów, czyli od Mesjasza („Chrystus” to grecki odpowiednik słowa „Mesjasz” w języku hebrajskim; por. Dz 17,3). Korzystając z tekstów Starego Testamentu, Paweł wykazywał, że zanim Mesjasz mógł otrzymać chwałę – której wyobrażenie było mocno zakorzenione w umysłach Żydów – najpierw musiał wiele wycierpieć. Innymi słowy, popularna, wspaniała wersja misji Mesjasza stanowiła tylko część przekazywanego obrazu. Kiedy Mesjasz

Przyp. tłum.

S t r o n a | 20 |

Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 1 – Ewangelia przychodzi do Tesaloniczan: 30 czerwca – 6 lipca

pojawi się po raz pierwszy, będzie raczej cierpiącym sługą niż królewskim zdobywcą. W następnej kolejności, kiedy Paweł stworzył już w umysłach słuchaczy nowy, świeży obraz Mesjasza, przechodził do opowiadania historii życia Jezusa. Wyjaśniał, w jaki sposób w życiu Jezusa wypełniły się proroctwa biblijne, którymi właśnie się z nimi podzielił. Nie ulega wątpliwości, że do swojej opowieści dodawał zdarzenia wiążące się z jego wcześniejszymi wątpliwościami i sprzeciwem wobec Jezusa, a także mówił o przekonującej sile osobistego spotkania z wywyższonym Chrystusem. Według Łukasza (Łk 24,25-27.44-46) strategia, którą Paweł stosował w Tesalonice, była skonstruowana według tego samego wzorca, jakiego zaraz po zmartwychwstaniu użył Jezus podczas spotkań z uczniami. Łk 24,25 BW

A On rzekł do nich: O głupi i gnuśnego serca, by uwierzyć we wszystko, co powiedzieli prorocy. BT Na to On rzekł do nich: O, nierozumni, jak nieskore są wasze serca do wierzenia we wszystko, co powiedzieli prorocy! BWP Wtedy On powiedział do nich: O niemądrzy! Jakże trudno uwierzyć wam w to wszystko, co mówili prorocy. BG Tedy on rzekł do nich: O głupi, a leniwego serca ku wierzeniu temu wszystkiemu, co powiedzieli prorocy! TR και I αυτος ON ειπεν POWIEDZIAŁ προς DO αυτους NICH ω O ανοητοι NIEROZUMNI και I βραδεις OCIĘŻALI τη καρδια SERCEM του πιστευειν ABY WIERZYĆ επι πασιν WSZYSTKIEMU οις CO ελαλησαν POWIEDZIELI οι προφηται PROROCY

Łk 24,26 BW BT BWP BG TR

Czyż Chrystus nie musiał tego wycierpieć, by wejść do swojej chwały? Czyż Mesjasz nie miał tego cierpieć, aby wejść do swej chwały? Czyż nie tak właśnie miał cierpieć Mesjasz, żeby potem wejść do swej chwały? Azaż nie musiał Chrystus tego cierpieć i wnijść do chwały swojej? ουχι NIE ταυτα TO εδει BYŁO KONIECZNE παθειν ABY WYCIERPIEĆ29 τον χριστον NAMASZCZONY και I εισελθειν ABY WEJŚĆ εις DO την δοξαν CHWAŁY αυτου JEGO

Łk 24,27 BW

I począwszy od Mojżesza poprzez wszystkich proroków wykładał im, co o nim było napisane we wszystkich Pismach. BT I zaczynając od Mojżesza, poprzez wszystkich proroków, wykładał im, co we wszystkich Pismach odnosiło się do Niego. BWP I rozpoczynając od Mojżesza, poprzez wszystkich proroków wyjaśniał im, co było o Nim we wszystkich Pismach. BG A począwszy od Mojżesza i od wszystkich proroków, wykładał im wszystkie one Pisma, które o nim napisane były. TR και I αρξαμενος ZACZĄWSZY απο OD μωσεως MOJŻESZA και I απο OD παντων WSZYSTKICH των προφητων PROROKÓW διηρμηνευεν WYJAŚNIAŁ αυτοις IM εν WE πασαις WSZYSTKICH ταις γραφαις PISMACH τα περι O εαυτου SOBIE

W rozumieniu: „aby miał wycierpieć” (przyp. tłum.).

S t r o n a | 21 |

Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 1 – Ewangelia przychodzi do Tesaloniczan: 30 czerwca – 6 lipca Łk 24,44 BW

Potem rzekł do nich: To są moje słowa, które mówiłem do was, będąc jeszcze z wami, że się musi spełnić wszystko, co jest napisane o mnie w zakonie Mojżesza i u proroków, i w Psalmach. BT Potem rzekł do nich: To właśnie znaczyły słowa, które mówiłem do was, gdy byłem jeszcze z wami: Musi się wypełnić wszystko, co napisane jest o Mnie w Prawie Mojżesza, u Proroków i w Psalmach. BWP A potem rzekł do nich: Oto słowa, które powiedziałem do was kiedy jeszcze byłem z wami: Musi się wypełnić wszystko, co jest napisane o Mnie w Prawie Mojżeszowym, u Proroków i w Psalmach. BG I rzekł do nich: Teć są słowa, którem mówił do was, będąc jeszcze z wami, iż się musi wypełnić wszystko, co napisano w zakonie Mojżeszowym i w prorokach, i w psalmach o mnie. TR ειπεν POWIEDZIAŁ δε ZAŚ αυτοις IM ουτοι TE οι λογοι SŁOWA ους KTÓRE ελαλησα MÓWIŁEM προς DO υμας WAS ετι JESZCZE ων BĘDĄC συν WRAZ Z υμιν WAMI οτι ŻE δει MUSI SIĘ πληρωθηναι WYPEŁNIĆ παντα WSZYSTKO τα γεγραμμενα NAPISANE εν W τω νομω PRAWIE μωσεως MOJŻESZA και I προφηταις PROROKACH και I ψαλμοις PSALMACH περι O εμου MNIE

Łk 24,45 BW BT BWP BG TR

Wtedy otworzył im umysły, aby mogli zrozumieć Pisma. Wtedy oświecił ich umysły, aby rozumieli Pisma, Wtedy też oświecił ich umysły tak, aby mogli zrozumieć Pisma. Tedy im otworzył zmysł, żeby rozumieli Pisma. τοτε WTEDY διηνοιξεν OTWORZYŁ αυτων ICH τον νουν UMYSŁ του συνιεναι ABY ROZUMIEĆ30 τας γραφας PISMA

Łk 24,46 BW

I rzekł im: Jest napisane, że Chrystus miał cierpieć i trzeciego dnia zmartwychwstać BT i rzekł do nich: Tak jest napisane: Mesjasz będzie cierpiał i trzeciego dnia zmartwychwstanie; BWP I powiedział im: Tak jest napisane i dlatego Mesjasz musiał cierpieć i martwychwstać dnia trzeciego. BG I rzekł im: Takci napisano, i tak musiał Chrystus cierpieć, i trzeciego dnia zmartwychwstać; TR και I ειπεν POWIEDZIAŁ αυτοις IM οτι ŻE ουτως W TEN OTO SPOSÓB γεγραπται JEST NAPISANE και I ουτως W TEN OTO SPOSÓB εδει BYŁO KONIECZNE παθειν CIERPIEĆ τον χριστον NAMASZCZONEMU και I αναστηναι POWSTAĆ εκ Z νεκρων UMARŁYCH τη τριτη TRZECIEGO ημερα DNIA

 Zauważ, że Paweł starał się dotrzeć do ludzi tam, gdzie się znajdowali, wykorzystując wiedzę teologiczną, z którą, byli już obeznani31. Dlaczego ta strategia była tak ważna?

30 31

W rozumieniu: „aby zrozumieli” (przyp. tłum.). Tora czyli Pięcioksiąg Mojżeszowy i pisma Starego Testamentu (przyp. tłum).

S t r o n a | 22 |

Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 1 – Ewangelia przychodzi do Tesaloniczan: 30 czerwca – 6 lipca

 Pomyśl teraz o tych, do których chcesz dotrzeć. W jaki sposób możesz nauczyć się, aby zacząć w miejscu, w którym oni się znajdują, a nie tam, gdzie ty jesteś?  Czy w naszych czasach jest łatwiej czy trudniej głosić Ewangelię? Dlaczego?

S t r o n a | 23 |

Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 1 – Ewangelia przychodzi do Tesaloniczan: 30 czerwca – 6 lipca

Wtorek – 3 lipca

DWA WYOBRAŻENIA MESJASZA

d czasów starożytnych czytelnicy Starego Testamentu dostrzegli wiele możliwych perspektyw w biblijnych proroctwach wskazujących na Mesjasza. Większość Żydów i pierwszych chrześcijan rozpoznało w proroctwach mesjańskich dwa główne kierunki32. Z jednej strony były to teksty, wskazujące na królewskiego Mesjasza: nowego króla wybawiciela, który przyniesie ludziom sprawiedliwość i rozszerzy panowanie Izraela aż po krańce ziemi33. Z drugiej zaś strony były to teksty, sugerujące, że Mesjasz będzie poniżonym i odrzuconym sługą cierpienia34. Błąd polegał na tym, że wielu badaczy Pisma nie potrafiło zrozumieć, iż wszystkie te teksty dotyczyły tego samego człowieka w różnych przejawach Jego działania oraz w różnych momentach Jego życia. Przeczytaj Jr 23,1-6, Iz 9,1-7 oraz 53,1-6 i Za 9,9. Wymień cechy przyszłego wyzwoliciela, które można znaleźć w tych tekstach. Jakiego rodzaju „sprzeczne” obrazy pojawiają się w tych fragmentach? _____________________________________________________________________ _____________________________________________________________________ _____________________________________________________________________ _____________________________________________________________________ Jr 23,1 32

Mesjanizm, w najszerszym znaczeniu tego słowa, był oczekiwaniem przez Izrael chlubnego przeznaczenia, dokładniej zaś było to oczekiwaniem ostatecznej ery zbawienia związanej z jawnym zaprowadzeniem Królestwa Bożego. Panowanie Boga miało zostać ustanowione nad Izraelem, a potem – za Jego pośrednictwem – objąć cały rodzaj ludzki. Izrael wyglądał przyszłości, niejasnej nawet dla proroków, którym dano w nią przelotnie wejrzeć; ludziom, którzy nie zostali oświeceni Mesjasz przyszłości jawił się jako postać nie do końca określona (przyp. tłum.). 33 Mesjanizm dynastyczny: Bóg zawsze był razem z królem, np. wyrocznia Natana (2 Sm 7,8-16). Charakterystyczna jest tutaj historyczna zasada sukcesji Dawidowej w Judzie. Król z rodu Dawida stał się przedstawicielem ludu, a stosunek ojcowsko-synowski, jaki Bóg ustalił między sobą a Izraelem w wyniku przymierza na Synaju (Wj 4,22), istniał teraz – w sposób bardziej osobisty – między Bogiem a tym Królem (2 Sm 7,14). Jeremiasz był pierwszym prorokiem, którego rozczarowało to założenie i po proroczych widzeniach zaczął oczekiwać na nowego Mesjasza, który nie był bezpośrednio związany z linią królewską w sensie dynastycznym (przyp. tłum.). 34 Mesjanizm osobowy: oczekiwanie mesjanistyczne Izraela nie koncentrowało się na linii królewskiej dynastii Dawida, lecz na osobie, chociaż nadal człowiek ten miał być potomkiem Dawida, niezwykłą osobą przyszłości, chwalebnym Synem Człowieczym, Cierpiącym Sługą Bożym czasów ostatecznych. Jezus nie był witany jako syn z linii Dawida, lecz jako ten , który przez cierpienie wstąpi do chwały (przyp. tłum.).

S t r o n a | 24 |

Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 1 – Ewangelia przychodzi do Tesaloniczan: 30 czerwca – 6 lipca

Biada pasterzom, którzy gubią i rozpraszają owce mojego pastwiska, mówi Pan! BT Biada pasterzom, którzy prowadzą do zguby i rozpraszają owce z mojego pastwiska – wyrocznia Pana. BWP Biada pasterzom, którzy dopuszczają do tego, że ginie i ulega rozproszeniu trzoda pasąca się na moim pastwisku – wyrocznia Pana! BG Biada pasterzom gubiącym i rozpraszającym trzodę pastwiska mego! mówi Pan. LXX35 ω O BIADA οι ποιμενες PASTERZOM οι διασκορπιζοντες ROZPRASZAJĄCYM και I απολλυοντες NISZCZĄCYM τα προβατα OWCE της νομης PASTWISKA μου MOJEGO

Jr 23,2 BW

Dlatego tak mówi Pan, Bóg Izraela, o pasterzach, którzy pasą mój lud: To wy rozproszyliście moje owce i rozpędziliście je, a nie zatroszczyliście się o nie. Toteż ukarzę was za złe wasze uczynki - mówi Pan. BT Dlatego tak mówi Pan, Bóg Izraela, o pasterzach, którzy mają paść mój naród: Wy rozproszyliście moje owce, rozpędziliście i nie zajęliście się nimi. Oto Ja się zajmę nieprawością waszych uczynków – wyrocznia Pana. BWP I dlatego tak oto mówi Pan, Bóg Izraela, do pasterzy, którzy mają paść mój lud: Dopuściliście do tego, że rozbiegły się i pobłądziły owce z mojego stada, a wyście się wcale nie zatroszczyli o nie. Otóż Ja się teraz zajmę wami i nieprawością waszych uczynków – wyrocznia Pana! – BG Przetoż tak mówi Pan, Bóg Izraelski, do pasterzy, którzy pasą lud mój: Wy rozpraszacie owce moje, owszem, rozganiacie je, a nie nawiedzacie ich; oto Ja nawiedzę was dla złości spraw waszych, mówi Pan. LXX δια PRZEZ τουτο TO ταδε TAK λεγει MÓWI κυριος PAN επι PRZECIWKO τους ποιμαινοντας PASĄCYM τον λαον LUD μου MÓJ υμεις WY διεσκορπισατε ROZPROSZYLIŚCIE τα προβατα OWCE μου MOJE και I εξωσατε WYGNALIŚCIE αυτα JE και I ουκ NIE επεσκεψασθε36 OPIEKOWALIŚCIE SIĘ αυτα NIMI ιδου OTO εγω JA εκδικω ZEMSZCZĘ SIĘ εφ' NA υμας WAS κατα ZA τα πονηρα ZŁE επιτηδευματα ZWYCZAJE υμων WASZE

Jr 23,3 BW

I sam zgromadzę resztę moich owiec ze wszystkich ziem, do których je wygnałem, i sprowadzę je na ich pastwisko; i będą płodne i liczne. BT Ja sam zbiorę Resztę mych owiec ze wszystkich krajów, do których je wypędziłem. Sprowadzę je na ich pastwisko, aby były płodne i liczne. BWP Ja sam zgromadzę Resztę moich owiec ze wszystkich krajów, po których je rozproszyłem, i sprowadzę je znów na ich pastwiska. I przywrócę im płodność i znów się rozmnożą. BG A ostatek owiec moich Ja zgromadzę ze wszystkich ziem, do którychem je rozegnał, i przywrócę je do obór ich, gdzie się rozpłodzą i rozmnożą. LXX και I εγω JA εισδεξομαι PRZYJMĘ τους καταλοιπους POZOSTAŁYCH του λαου LUDU μου MOJEGO απο Z πασης KAŻDEJ της γης ZIEMI ου GDZIE εξωσα WYGNAŁEM αυτους ICH εκει TAM και I καταστησω PRZYWIODĘ37 αυτους ICH εις DO την νομην PASTWISKA αυτων ICH και I αυξηθησονται BĘDĄ SIĘ ROZWIJAĆ και I πληθυνθησονται POMNOŻĄ SIĘ 35

Tekst starotestamentowej greckiej Septuaginty (LXX) oparto o edycję Rahlsfa-Hanharta z 2006 r. ze szczególnym uwzględnieniem pozycji Origenis Hexaplorum z 1875 r. Fryderyka Fielda (przyp. tłum.). 36 Od tego słowa pochodzi επισκοπος (wym. episkopos), czyli biskup, strażnik, opiekun, nadzorca (przyp. tłum.). 37 Dosłownie: „postawię” (przyp. tłum.).

S t r o n a | 25 |

Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 1 – Ewangelia przychodzi do Tesaloniczan: 30 czerwca – 6 lipca

Jr 23,4 BW

I ustanowię nad nimi pasterzy, którzy je paść będą, i nie będą się już bały ni trwożyły, i żadna z nich nie zaginie - mówi Pan. BT Ustanowię zaś nad nimi pasterzy, by je paśli; i nie będą się już więcej lękać ani trwożyć, ani nie trzeba będzie szukać którejkolwiek – wyrocznia Pana. BWP Wyznaczę dla nich pasterzy, którzy zatroszczą się o nie naprawdę. Nie będą się już musiały bać czegokolwiek ani się lękać. I żadna z nich już nie zaginie – wyrocznia Pana. BG Nadto posanowię nad niemi pasterzy, którzyby je paśli, aby się więcej nie lękały, ani strachały, i żeby ich nie ubywało, mówi Pan. LXX και I αναστησω WZBUDZĘ αυτοις IM ποιμενας PASTERZY οι KTÓRZY ποιμανουσιν BĘDĄ PAŚĆ αυτους ICH και I ου NIE φοβηθησονται BĘDĄ SIĘ LĘKAĆ ετι JUŻ ουδε ANI πτοηθησονται STRACHAĆ λεγει MÓWI κυριος PAN

Jr 23,5 BW

Oto idą dni - mówi Pan - że wzbudzę Dawidowi sprawiedliwą latorośl: Będzie panował jako król i mądrze postępował; i będzie stosował prawo i sprawiedliwość na ziemi. BT Oto nadchodzą dni – wyrocznia Pana – kiedy wzbudzę Dawidowi Odrośl sprawiedliwą. Będzie panował jako król, postępując roztropnie, i będzie wykonywał prawo i sprawiedliwość na ziemi. BWP Oto nadchodzą już dni – wyrocznia Pana – kiedy to sam wzbudzę Dawidowi Odrośl sprawiedliwą, z której wyjdzie kiedyś król prawdziwy. Będzie on postępował roztropnie i przestrzegał w całym kraju prawa i sprawiedliwości. BG Oto idą dni, mówi Pan, których wzbudzę Dawidowi latorośl sprawiedliwą, i będzie królował król, a poszczęści mu się; sąd zaiste i sprawiedliwość będzie czynił na ziemi. LXX ιδου OTO ημεραι DNI ερχονται NADCHODZĄ λεγει MÓWI κυριος PAN και I αναστησω WZBUDZĘ τω δαυιδ DAWIDOWI ανατολην WSCHÓD38 δικαιαν SPRAWIEDLIWY και I βασιλευσει BĘDZIE RZĄDZIŁ βασιλευς KRÓL και I συνησει BĘDZIE ROZUMIAŁ και I ποιησει BĘDZIE CZYNIŁ κριμα SĄD και I δικαιοσυνην SPRAWIEDLIWOŚĆ επι NA της γης ZIEMI

Jr 23,6 BW

Za jego dni Juda będzie wybawiony, a Izrael będzie bezpiecznie mieszkał; a to jest jego imię, którym go zwać będą: Pan sprawiedliwością naszą. BT W jego dniach Juda dostąpi zbawienia, a Izrael będzie mieszkał bezpiecznie. To zaś będzie imię, którym go będą nazywać: Pan naszą sprawiedliwością. BWP Za dni owych Juda dostąpi zbawienia, cały Izrael będzie żył bezpiecznie. A imię będzie mu nadane takie: Pan jest naszą sprawiedliwością. BG Za dni jego Juda zbawiony będzie, a Izrael bezpiecznie mieszkać będzie; a toć jest imię jego, którem go zwać będą: Pan sprawiedliwość nasza. LXX εν W ταις ημεραις DNIACH αυτου JEGO σωθησεται OCALEJE ιουδας JUDA και A ισραηλ IZRAEL κατασκηνωσει ODPOCZNIE39 πεποιθως BĘDĄC PRZEKONANY και A

38 39

Porównaj Łk 1,78 „ανατολη εξ υψους” – „wschód z wysokości” (przyp. tłum.). Dosłownie: „rozbije namiot; zamieszka, odpocznie”; por. Mk 4,32 (przyp. tłum.).

S t r o n a | 26 |

Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 1 – Ewangelia przychodzi do Tesaloniczan: 30 czerwca – 6 lipca τουτο TO το ονομα IMIĘ αυτου JEGO ο JAKIM καλεσει BĘDĄ WOŁAĆ αυτον GO κυριος PAN ιωσεδεκ JOSEDEK40

Iz 9,1 BW

Lud, który chodzi w ciemności, ujrzy światło wielkie, nad mieszkańcami krainy mroków zabłyśnie światłość. BT Naród kroczący w ciemnościach ujrzał światłość wielką; nad mieszkańcami kraju mroków światło zabłysło. BWP Lud, który chodził w ciemnościach, zobaczył światłość wielką. Nad mieszkańcami krainy ciemności wzeszła światłość ogromna. BG Bo lud on, który chodzi w ciemności, ujrzy światłość wielką, a tym, którzy mieszkają w ziemi cienia śmierci, światłość świecić będzie. LXX ο λαος LUD ο πορευομενος CHODZĄCY εν W σκοτει CIEMNOŚCI ιδετε UJRZAŁ φως ŚWIATŁO μεγα WIELKIE οι κατοικουντες MIESZKAJĄCY εν W χωρα KRAINIE και I σκια CIENIU θανατου ŚMIERCI φως ŚWIATŁO λαμψει BĘDZIE ŚWIECIĆ εφ' NAD υμας WAMI

Iz 9,2 BW

Udzielisz mnóstwo wesela, sprawisz wielką radość, radować się będą przed tobą, jak się radują w żniwa, jak się weselą przy podziale łupów. BT Pomnożyłeś radość, zwiększyłeś wesele. Rozradowali się przed Tobą, jak się radują we żniwa, jak się weselą przy podziale łupu. BWP To Ty pomnożyłeś ich radość, Ty sprawiłeś, że tak się weselą, cieszą się wszyscy na Twoich oczach, jak zwykli cieszyć się ludzie czasu żniwa, jak się radują ci, co rozdzielają łupy. BG Rozmnożyłeś ten naród, aleś nie uczynił wielkiego wesela; wszakże weselić się będą przed tobą, jako się weselą czasu żniwa, jako się radują, którzy łupy dzielą; LXX το πλειστον WIELU του λαου Z LUDU ο KTÓREGO κατηγαγες WYPROWADZIŁEŚ εν W ευφροσυνη RADOŚCI σου TWOJEJ και I ευφρανθησονται BĘDĄ RADOWAĆ SIĘ ενωπιον σου PRZED TOBĄ42 ως TAK JAK οι ευφραινομενοι RADUJĄCY SIĘ εν W αμητω ŻNIWIE και I ον τροπον W TAKI SAM SPOSÓB JAK οι διαιρουμενοι DZIELĄCY σκυλα ŁUPY

Iz 9,3 BW

Bo jarzmo ciążące na nim i drąg na jego plecach, kij jego dozorcy połamiesz jak za dni Midianitów. BT Bo złamałeś jego ciężkie jarzmo i drążek na jego ramieniu, pręt jego ciemięzcy, jak w dniu porażki Madianitów. BWP Bo uwolniłeś ich jak za dni Madianu od brzemienia, które ich ugniatało, od jarzma gniotącego ich karki i od kija oprawcy. BG Gdyż jarzmo brzemienia jego, a laskę ramienia jego, i pręt poborcy jego złamiesz, jako za dni Madyjańczyków, LXX διοτι PONIEWAŻ αφηρηται NADAL ZABIERANE JEST ο ζυγος JARZMO ο επ' NA αυτων NICH κειμενος LEŻĄCE και I η ραβδος LASKA η επι NA του τραχηλου KARKU αυτων ICH την γαρ BOWIEM ραβδον LASKĘ των απαιτουντων ŻĄDAJĄCYCH 40

Od hebr. ‫( יוצדק‬wym. jocadak), czyli „JHWH sprawiedliwość”, „JHWH sprawiedliwością” (przyp. tłum.). Prosimy zwrócić uwagę, że czasami numeracja wersetów jest odmienna w różnych tłumaczeniach Biblii. Dla potrzeb tego wydania i zachowania ciągłości cytowanego tekstu, dostosowaliśmy jego układ nie zaznaczając zmiany w numeracji (przyp. red.). 42 Dosłownie: „wobec ciebie” (przyp. tłum.). 41

S t r o n a | 27 |

Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 1 – Ewangelia przychodzi do Tesaloniczan: 30 czerwca – 6 lipca ZWROTU43 διεσκεδασεν ODRZUCIŁ κυριος PAN ως TAK JAK τη ημερα DNIEM τη επι NA μαδιαμ MIDIANITACH44

Iz 9,4 BW

Gdyż każdy but skrzypiący przy chodzie, i płaszcz krwią zbroczony pójdzie na spalenie, na pastwę ognia. BT Bo wszelki but pieszego żołnierza, wszelki płaszcz zbroczony krwią pójdzie na spalenie, na pastwę ognia. BWP Spalone zostały, strawione w ogniu wszystkie ich wojenne sandały i płaszcz cały we krwi ubroczony. BG Gdyż jarzmo brzemienia jego, a laskę ramienia jego, i pręt poborcy jego złamiesz, jako za dni Madyjańczyków, LXX οτι ŻE πασαν ZA KAŻDĄ στολην SZATĘ επισυνηγμενην ZGROMADZONĄ δολω PODSTĘPNIE και I ιματιον PŁASZCZ μετα WRAZ Z καταλλαγης PRZEBACZENIEM αποτεισουσιν ODDADZĄ45 και I θελησουσιν BĘDĄ CHCIELI ει GDY εγενοντο ZOSTAŁY πυρικαυστοι STRAWIONE OGNIEM

Iz 9,5 BW

Albowiem dziecię narodziło się nam, syn jest nam dany i spocznie władza na jego ramieniu, i nazwą go: Cudowny Doradca, Bóg Mocny, Ojciec Odwieczny, Książę Pokoju. BT Albowiem Dziecię nam się narodziło, Syn został nam dany, na Jego barkach Spoczęła władza. Nazwano Go imieniem: Przedziwny Doradca, Bóg Mocny, Odwieczny Ojciec, Książę Pokoju. BWP Narodziło się nam bowiem Dziecię, Syn został nam dany. Na jego barkach królewska władza i oto Jego imiona: Przedziwny Doradca, Bóg Mocny, Ojciec Odwieczny, Książę Pokoju. BG Albowiem dziecię narodziło się nam, a syn dany jest nam; i będzie panowanie na ramieniu jego, a nazwią imię jego: Dziwny, Radny, Bóg mocny, Ojciec wieczności, Książę pokoju; LXX οτι PONIEWAŻ παιδιον DZIECIĘ εγεννηθη NARODZIŁO SIĘ ημιν NAM υιος SYN και I εδοθη DANY ημιν NAM ου KTÓREGO η αρχη εγενηθη WŁADZA POWSTAŁA46 επι NA του ωμου RAMIENIU αυτου JEGO και I καλειται NAZYWA SIĘ το ονομα IMIĘ αυτου JEGO μεγαλης WIELKIEJ βουλης RADY αγγελος POSŁANIEC47 θαυμαστος WSPANIAŁY συμβουλος DORADCA θεος BÓG ισχυρος POTĘŻNY εξουσιαστης MOCARZ αρχων WŁADCA ειρηνης POKOJU πατηρ OJCIEC του μελλοντος PRZYSZŁEGO αιωνος WIEKU αξω SPROWADZĘ γαρ BOWIEM ειρηνην POKÓJ επι NA τους αρχοντας PRZYWÓDCÓW ειρηνην POKÓJ και I υγιειαν ZDROWIE αυτου JEGO

Iz 9,6 BW

Potężna będzie władza i pokój bez końca na tronie Dawida i w jego królestwie, gdyż utrwali ją i oprze na prawie i sprawiedliwości, odtąd aż na wieki. Dokona tego żarliwość Pana Zastępów.

W rozumieniu: „ludzi żądających zwrotu”; por. Łk 6,30 BT; Pwt 15,3.4 BT (przyp. tłum.). Zapewne chodzi o historię z Sdz 7 (przyp. tłum.). 45 W rozumieniu: „oddadzą dług, za/s-płacą” (przyp. tłum.). 46 Dosłownie: „początek pojawił się”; por. Ap 21,6 (przyp. tłum.). 47 Także: „anioł” (przyp. tłum.). 44

S t r o n a | 28 |

Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 1 – Ewangelia przychodzi do Tesaloniczan: 30 czerwca – 6 lipca BT

Wielkie będzie Jego panowanie w pokoju bez granic na tronie Dawida i nad jego królestwem, które On utwierdzi i umocni prawem i sprawiedliwością, odtąd i na wieki. Zazdrosna miłość Pana Zastępów tego dokona. BWP Wielkie jest Jego królestwo i nic nie zakłóca Jego spokoju, gdy na tronie Dawidowym zasiądzie, by rządzić swoim królestwem, które ustanowił na nowo i utwierdził w sprawiedliwości i w prawie. Dokonywać tego będzie teraz i po wszystkie czasy miłość zazdrosna Pana Zastępów. BG A ku rozmnożeniu tego państwa i pokoju, któremu końca nie będzie, usiądzie na stolicy Dawidowej, i na królestwie jego, aż je postanowi i utwierdzi w sądzie i w sprawiedliwości, odtąd aż na wieki. Uczyni to zawisna miłość Pana zastępów. LXX μεγαλη WIELKA η αρχη WŁADZA48 αυτου JEGO και I της ειρηνης POKOJU αυτου JEGO ουκ εστιν NIE MA49 οριον GRANICY επι NA τον θρονον TRONIE δαυιδ DAWIDA και A την βασιλειαν KRÓLESTWO αυτου JEGO κατορθωσαι UTWIERDZIŁEŚ αυτην JE50 και I αντιλαβεσθαι ABY POMÓC51 αυτης MU52 εν W δικαιοσυνη SPRAWIEDLIWOŚCI και I εν W κριματι SĄDZIE απο OD του νυν TERAZ και I εις τον αιωνα χρονον NA WIEKI53 ο ζηλος ZAZDROŚĆ κυριου PANA σαβαωθ SABAOT54 ποιησει UCZYNI ταυτα TO

Iz 9,7 BW BT BWP BG LXX

Pan zesłał słowo przeciwko Jakubowi, a ono spadło na Izraela. Wydał Pan wyrok na Jakuba, i spadł on na Izraela. I wydał Pan wyrok skazujący Jakuba, i dosięgający Izraela także, Posłał Pan słowo do Jakóba, a upadło w Izraelu. θανατον ŚMIERĆ απεστειλεν WYSŁAŁ κυριος PAN επι NA ιακωβ JAKUBA και A ηλθεν PRZYSZŁA επι NA ισραηλ IZRAEL

Iz 53,1 BW BT BWP BG LXX

Kto uwierzył wieści naszej, a ramię Pana komu się objawiło? Któż uwierzy temu, cośmy usłyszeli? Komu się ramię Pańskie objawiło? Ale któż uwierzy temu, cośmy słyszeli, i komuż to Pan okazał swą prawicę? Któż uwierzył kazaniu naszemu, a ramię Pańskie komu objawione jest? κυριε PANIE τις KTO επιστευσεν UWIERZYŁ τη ακοη WIEŚCI55 ημων NASZEJ και A ο βραχιων RAMIĘ κυριου PANA τινι KOMU απεκαλυφθη56 OBJAWIŁO SIĘ

Iz 53,2 BW

Wyrósł bowiem przed nim jako latorośl i jako korzeń z suchej ziemi. Nie miał postawy ani urody, które by pociągały nasze oczy i nie był to wygląd, który by nam się mógł podobać.

Dosłownie: „początek” (przyp. tłum.). Dosłownie: „nie jest” (przyp. tłum.). 50 Nawiązanie do: την βασιλειαν, „królestwo” (przyp. tłum.). 51 Lub: „trzymać mocno” (przyp. tłum.). 52 Nawiązanie do: την βασιλειαν, „królestwo” (przyp. tłum.). 53 Dosłownie: „do wieczności czasu” (przyp. tłum.). 54 Od hebr. ‫( יהוה צבאות‬wym. adonaj cebaot), „JHWH zastępów” (przyp. tłum.). 55 Dosłownie: „słuchania”; por. Rz 10,17 „η πιστις εξ ακοης η δε ακοη δια ρηματος θεου”, „wiara ze słuchania zaś słuchanie przez słowo Boga” (przyp. tłum.). 56 Od tego słowa pochodzi αποκαλυψις (wym. apokalipsis), czyli „odsłonięcie”. Stąd „apokalipsa”, bądź „objawienie” (przyp. tłum.). 49

S t r o n a | 29 |

Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 1 – Ewangelia przychodzi do Tesaloniczan: 30 czerwca – 6 lipca BT

On wyrósł przed nami jak młode drzewo i jakby korzeń z wyschniętej ziemi. Nie miał on wdzięku ani też blasku, aby [chciano] na niego popatrzeć, ani wyglądu, by się nam podobał. BWP Wyrósł On przed nami niczym młode drzewo, ukazał się jak korzeń tkwiący w wyschłej ziemi. Nie widzieliśmy w Nim piękna ni blasku, a widok Jego był odpychający. BG Bo wyrósł jako latorostka przed nim, a jako korzeń z ziemi suchej, nie mając kształtu ani piękności; i widzieliśmy go; ale nic nie było widzieć, czemubyśmy go żądać mieli. LXX ανηγγειλαμεν ZWIASTOWALIŚMY ως TAK JAK παιδιον DZIECIĘ εναντιον PRZED αυτου NIM ως TAK JAK ριζα KORZEŃ εν W γη ZIEMI διψωση WYSCHNIĘTEJ57 ουκ εστιν NIE MA58 ειδος KSZTAŁTU αυτω JEMU59 ουδε ANI δοξα CHWAŁY και I ειδομεν WIDZIELIŚMY αυτον GO και I ουκ NIE ειχεν MIAŁ ειδος KSZTAŁTU ουδε ANI καλλος PIĘKNA

Iz 53,3 BW

Wzgardzony był i opuszczony przez ludzi, mąż boleści, doświadczony w cierpieniu jak ten, przed którym zakrywa się twarz, wzgardzony tak, że nie zważaliśmy na Niego. BT Wzgardzony i odepchnięty przez ludzi, Mąż boleści, oswojony z cierpieniem, jak ktoś, przed kim się twarz zakrywa, wzgardzony tak, iż mieliśmy go za nic. BWP U wszystkich wzbudził odrazę i wzgardę ów Mąż boleści tak dotknięty bólem, a na Jego widok zwykło się twarz zasłaniać. Gardzono Nim dokoła i za nic Go miano. BG Najwzgardzeńszy był, i najpodlejszy z ludzi, mąż boleści, a świadomy niemocy, i jako zakrywający twarz swoję; najwzgardzeńszy mówię, skądeśmy go za nic nie mieli. LXX αλλα ALE το ειδος KSZTAŁT αυτου JEGO ατιμον BEZ CZCI60 και I εκλειπον OPUSZCZONY παρα PRZEZ τους υιους SYNÓW των ανθρωπων LUDZI ανθρωπος CZŁOWIEK εν πληγη UDERZONY61 ων BĘDĄCY και I ειδως ZNAJĄCY φερειν NOSIĆ μαλακιαν CHOROBĘ οτι BOWIEM απεστραπται NADAL ODWRACA το προσωπον TWARZ αυτου SWOJĄ ητιμασθη ZOSTAŁ ZHAŃBIONY και I ουκ NIE ελογισθη BYŁ BRANY POD UWAGĘ

Iz 53,4 BW

Lecz on nasze choroby nosił, nasze cierpienia wziął na siebie. A my mniemaliśmy, że jest zraniony, przez Boga zbity i umęczony. BT Lecz on się obarczył naszym cierpieniem, on dźwigał nasze boleści, a my uznaliśmy go za skazańca, chłostanego przez Boga i zdeptanego. BWP Otóż On wziął na siebie boleści nas wszystkich, to nasze cierpienia tak go przywaliły. Sami uznaliśmy Go za pokonanego, za doświadczonego i upokorzonego przez Boga. BG Zaiste on niemocy nasze wziął na się, a boleści nasze własne nosił; a myśmy mniemali, że jest zraniony, ubity od Boga i utrapiony. LXX ουτος TEN τας αμαρτιας GRZECHY ημων NASZE φερει NOSI και I περι ZA ημων NAS οδυναται ZNOSI BÓL και I ημεις MY ελογισαμεθα UWAŻALIŚMY αυτον GO ειναι ŻE JEST62 εν πονω CIERPIĄCY63 και I εν πληγη UDERZONY64 και I εν κακωσει PONIŻONY65 57

Dosłownie: „spragnionej” (przyp. tłum.). Dosłownie: „nie jest” (przyp. tłum.). 59 W rozumieniu: „dla niego” (przyp. tłum.). 60 Dosłownie: „zhańbiony”; por. Mt 13,57 „προφητης ατιμος”, czyli „prorok pozbawiony czci” (przyp. tłum.). 61 Dosłownie: „w uderzeniu” (przyp. tłum.). 62 Dosłownie: „być” (przyp. tłum.). 58

S t r o n a | 30 |

Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 1 – Ewangelia przychodzi do Tesaloniczan: 30 czerwca – 6 lipca Iz 53,5 BW

Lecz on zraniony jest za występki nasze, starty za winy nasze. Ukarany został dla naszego zbawienia, a jego ranami jesteśmy uleczeni. BT Lecz on był przebity za nasze grzechy, zdruzgotany za nasze winy. Spadła nań chłosta zbawienna dla nas, a w jego ranach jest nasze uzdrowienie. BWP A On został tak przebity z powodu naszych grzechów i zdruzgotany za nasze winy. Kara, którą wziął na siebie, nam pokój przynosi i dzięki Jego ranom my uleczeni będziemy. BG Lecz on zraniony jest dla występków naszych, starty jest dla nieprawości naszych; kaźń pokoju naszego jest na nim, a sinością jego jesteśmy uzdrowieni. LXX αυτος ON δε ZAŚ ετραυματισθη ZOSTAŁ ZRANIONY δια PRZEZ τας αμαρτιας GRZECHY ημων NASZE και I μεμαλακισται NADAL SŁABNIE δια PRZEZ τας ανομιας NIEPRAWOŚCI ημων NASZE παιδεια WYCHOWANIE ειρηνης POKOJU ημιν NASZEGO επ' NA αυτον NIM τω μωλωπι SIŃCEM αυτου JEGO ημεις MY ιαθημεν ZOSTALIŚMY ULECZENI

Iz 53,6 BW

Wszyscy jak owce zbłądziliśmy, każdy z nas na własną drogę zboczył, a Pan jego dotknął karą za winę nas wszystkich. BT Wszyscy pobłądziliśmy jak owce, każdy z nas się zwrócił ku własnej drodze, a Pan obarczył go winami nas wszystkich. BWP Wszyscyśmy się jak owce pogubili, każdy poszedł swoją własną drogą, a wszystkie nasze winy Pan włożył na Niego. BG Wszyscyśmy jako owce zbłądzili, każdy na drogę swą obróciliśmy się, a Pan włożył nań nieprawość wszystkich nas. LXX παντες WSZYSCY ως TAK JAK προβατα OWCE επλανηθημεν ZBŁĄDZILIŚMY ανθρωπος CZŁOWIEK τη οδω DROGĄ αυτου SWOJĄ επλανηθη ZBŁĄDZIŁ και A κυριος PAN παρεδωκεν WYDAŁ αυτον GO ταις αμαρτιαις GRZECHOM ημων NASZYM

Za 9,9 BW

Wesel się bardzo, córko syjońska! Wykrzykuj, córko jeruzalemska! Oto twój król przychodzi do ciebie, sprawiedliwy on i zwycięski, łagodny i jedzie na ośle, na oślęciu, źrebięciu oślicy. BT Raduj się wielce, Córo Syjonu, wołaj radośnie, Córo Jeruzalem! Oto Król twój idzie do ciebie, sprawiedliwy i zwycięski. Pokorny – jedzie na osiołku, na oślątku, źrebięciu oślicy. BWP Raduj się głośno, Córo Syjonu, wesel się Córko Jerozolimy! Patrz, oto Król twój zbliża się do ciebie. Sprawiedliwy i zwycięski, ale i pokorny zarazem, jedzie na ośle, na oślątku, źrebięciu oślicy. BG Wesel się bardzo, córko Syońska! wykrzykaj, córko Jeruzalemska! Oto król twój przyjdzie tobie sprawiedliwy i zbawiciel ubogi i siedzący na ośle, to jest, na oślęciu, źrebiątku oślicy. LXX χαιρε CIESZ SIĘ σφοδρα BARDZO θυγατερ CÓRKO σιων SYJON κηρυσσε OGŁASZAJ θυγατερ CÓRKO ιερουσαλημ JERUZALEM ιδου OTO ο βασιλευς KRÓL σου TWÓJ ερχεται PRZYCHODZI σοι DO CIEBIE66 δικαιος SPRAWIEDLIWY και I

Dosłownie: „w cierpieniu” (przyp. tłum.). Dosłownie: „w uderzeniu” (przyp. tłum.). 65 Dosłownie: „w poniżeniu” (przyp. tłum.). 66 Dosłownie: „tobie” (przyp. tłum.). 64

S t r o n a | 31 |

Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 1 – Ewangelia przychodzi do Tesaloniczan: 30 czerwca – 6 lipca σωζων OCALAJĄCY αυτος ON πραυς ŁAGODNY και I επιβεβηκως KTÓRY WSIADŁ επι NA υποζυγιον ZWIERZĘ67 και I πωλον ŹREBIĘ νεον MŁODE

Przed przyjściem Mesjasza powyższe teksty były bardzo zastanawiające. Z jednej strony, mesjanistyczne fragmenty o przyjściu króla wyzwoliciela zazwyczaj nie zawierały żadnej wzmianki o Jego cierpieniu i poniżeniu. Z drugiej jednak strony, teksty o umęczonym (cierpiącym) słudze ludu opisywały Mesjasza jako tego, który posiada niewielką władzę czy światowy autorytet. Jednym ze sposobów rozwiązania tego problemu przez Żydów za czasów Jezusa było postrzeganie Cierpiącego Sługi jako symbolu całego narodu żydowskiego i jego cierpień, jakich doznał podczas emigracji i okupacji ich kraju68. Usuwając te profetyczne teksty z mesjańskiego równania, wielu Żydów spodziewało się Mesjasza, który objawi się narodowi żydowskiemu jako królewski wyzwoliciel. Taki król, jak Dawid, wyrzuci okupantów z kraju i przywróci Izraelowi właściwe miejsce należne mu pośród narodów. Główny problem, wiążący się z usunięciem tych tekstów, polegał na tym, że znaczące fragmenty Starego Testamentu wskazywały na dwie główne cechy Mesjasza, opisujące tę samą osobę, której nie można pozbawić żadnej z nich, jak to zrobili Żydzi. Mniej jasne na pierwszy rzut oka jest to, czy te cechy Mesjasza występują jednocześnie czy jedna po drugiej. Jak zostało pokazane (patrz: Dz 17,2-3), apostoł Paweł w pierwszej kolejności głosił Żydom z Tesaloniki mesjańskie teksty Starego Testamentu, a dopiero potem wspólnie analizowali ich znaczenie. W czasach starożytnych Żydzi byli zdezorientowani w kwestii pierwszego przyjścia Mesjasza. Podobnie dzisiaj, również pojawia się wiele niesporozumień dotyczących drugiego przyjścia Jezusa.  Co

powinno nam to mówić o dzisiejszej potrzebie poszukiwania prawidłowych odpowiedzi w kwestii drugiego przyjścia Mesjasza i głębokiego zrozumienia prawdy biblijnej?

Dosłownie: „pod jarzmem”; chodzi o zwierzę pociągowe, juczne (przyp. tłum.). Sługa Boży przedstawiany jest często jako cały Izrael. Studiując Izajasza (Iz 42,1-7;49,1-6; 50,4-9; 52,12-53), możemy wyróżnić dwa nurty: 1. Izrael – Sługa jako głuchy i ślepy (Iz 41,19 n.); Sługa słucha (50,4-5) i oświeca (49,6); Izrael jest grzeszny (42,18-25; 43,22-28), Sługa zaś jest sprawiedliwy (53,9-11); Izrael potrzebuje pociechy (41,9-10). Sługa wierzy niezłomnie (42,4) i Sługa musi przywrócić Izrael (49,5-6). 2. Sługa Cierpiący, tajemnicza postać wybrana przez Boga i napełniona Jego Duchem (42,1) – postać, która pełni rolę narodową i uniwersalistyczną. Jest nieodłączny od Izraela, którego imię nosi i od Reszty, w której Bóg się rozsławi (49,3); musi nawrócić Jakuba (49,5), zgromadzić go na nowo (49,5) i nauczać Izrael (50,4-9). Musi także być światłością narodów, cierpliwy (50,6), pokorny (53,7), który poprzez swoje cierpienie i śmierć wykona Boży plan; usprawiedliwienie grzeszników wszystkich narodów (53,8-11.12). Identyfikacja Cierpiącego Sługi niewątpliwie stanowiła dla Izraela problem, wiedziano jednak, że będzie to oczekiwany od wieków Mesjasz, który wybawi Izrael zarówno pod względem politycznym, jak i duchowym (przyp. tłum.; źródło: „Sekrety Biblii”). 68

S t r o n a | 32 |

Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 1 – Ewangelia przychodzi do Tesaloniczan: 30 czerwca – 6 lipca

 Dlaczego fałszywa doktryna o przyjściu Mesjaszu była tak niebezpieczna? Wyjaśnij na przykładzie Izraela i błędów w ich rozumowaniu?69  Jakie konsekwencje złej interpretacji mesjańskich proroctw biblijnych dostrzegasz na przykładzie Izraela?70

69 70

Pytanie zostało rozszerzone (przyp. tłum.). Pytanie zostało dodane (przyp. tłum.).

S t r o n a | 33 |

Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 1 – Ewangelia przychodzi do Tesaloniczan: 30 czerwca – 6 lipca

Środa – 4 lipca

CIERPIENIE PRZED NASTANIEM CHWAŁY

ezus, podobnie jak Paweł, studiował Stary Testament i wyciągnął z jego nauk następujący wniosek:

„Czyż Chrystus71nie musiał tego wycierpieć, by wejść do swojej chwały?" (Łk 24,26 BW). Określenie „musiał” z Łk 24,26 jest tym samym greckim słowem, które zostało użyte w Dz 17,3 BW, gdzie Paweł mówi, że Mesjasz „musiał cierpieć i zmartwychwstać. Tym Chrystusem, mówił, jest Jezus, którego ja wam głoszę”72. Dla Jezusa i Pawła pierwszeństwo cierpienia przed nastaniem chwały zostało zapisane w proroctwach na długo przed tym, kiedy te wydarzenia miały mieć miejsce. Pojawia się więc pytanie: na jakiej, pochodzącej ze Starego Testamentu, podstawie obaj doszli do tego samego wniosku? Prawdopodobnie zauważyli oni, że najbardziej znaczące postacie w Starym Testamencie, zanim weszły w swoim życiu w okres świetności, przeżyły długi okres cierpienia. Zanim Józef objął urząd „premiera” Egiptu, przez trzynaście lat przebywał w więzieniu. Zanim Mojżesz stał się potężnym przywódcą Izraela – narodu, który wyprowadził z Egiptu – spędził czterdzieści lat, pędząc owce po pustyni. Dawid, zanim został wybrany na króla narodu izraelskiego, przez długi czas tułał się jako zbieg i wiele lat spędził w obcych krajach. Przed mianowaniem na stanowisko „premiera” Babilonu Daniel był jeńcem wojennym i został nawet skazany na śmierć. Wszyscy oni, a także inni bohaterowie Starego Testamentu, wykonywali Boże polecenia. W opowieściach Starego Testamentu można zauważyć, że słudzy Boży, którzy także cierpią i są poniżani przed wyniesieniem ich do nowej królewskiej roli, stanowią pewnego rodzaju charakterystyczny znak i zapowiedź przyszłej postaci Mesjasza jako Cierpiącego Sługi Bożego. Ukoronowaniem tego przekonania jest najczęściej cytowany w Nowym Testamencie werset, pochodzący z 53 rozdziału starotestamentowej księgi Izajasza. Według Izajasza, Cierpiący Sługa Boży został wzgardzony, odrzucony, smutny (Iz 53,2-4). 71

Chrystus – Χριστός – Mesjasz (przyp. tłum.). Jezus nie mógł studiować ani Ewangelii Łukasza ani Dziejów Apostolskich, ponieważ w Jego czasach księgi te jeszcze nie istniały. Jezus, a potem ap. Paweł, mógł studiować np. Iz 53,2-12 lub rozdziały tej księgi z tzw. Wielkiej Apokalipsy (Iz 24-27) lub Małej Apokalipsy (Iz 34-35). Obie Apokalipsy pochodzą prawdopodobnie ze szkoły izajańskiej z V w. p.n.e. (przyp. tłum., za: Wilfrid J. Harrington, Sekrety Biblii). 72

S t r o n a | 34 |

Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 1 – Ewangelia przychodzi do Tesaloniczan: 30 czerwca – 6 lipca

Jako baranek ofiarny został zabity z powodu naszych grzechów (Iz 53,5-7), zgodnie z wolą Pana (Iz 53,8-10). Jednak „za mękę swojej duszy” (Iz 53,11 BW) usprawiedliwi wielu i otrzyma potężne dziedzictwo (Iz 53,12). Dla pisarzy Nowego Testamentu Izajasz 53 stanowił klucz do roli Mesjasza. Apostoł Paweł z pewnością głosił ten tekst w Tesalonice. Według tego rozdziału Mesjasz w czasie swojego pierwszego pobytu na ziemi nie wydaje się królewski lub potężny. W rzeczywistości odrzuciło go wielu z Jego własnego ludu. To odrzucenie stanowiło jednak preludium do chwalebnego modelu oczekiwania na nowego żydowskiego Mesjasza. Mając to na uwadze, Paweł był w stanie wykazać, że Jezus w swojej obecnej rzeczywistości przybył jako Mesjasz, którego pod natchnieniem Bożym przepowiedział w swojej starotestamentowej księdze Izajasz.

Przeczytaj z modlitwą 53 rozdział księgi Izajasza, biorąc pod uwagę fakt, że prorok opisuje tutaj cierpienia i męki, przez jakie przeszedł nasz Pan i Stwórca, abyśmy osobiście mogli dostąpić życia wiecznego.  W świetle tego, co ta niesamowita prawda mówi nam o charakterze Boga, zastanów się, dlaczego Chrystus powinien zawsze znajdować się w naszym życiu na pierwszym i najważniejszym miejscu?  W jakich innych księgach proroczych znajdziesz proroctwa dotyczące Mesjasza?73 ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________

Pytanie zostało dodane (przyp. tłum.).

S t r o n a | 35 |

Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 1 – Ewangelia przychodzi do Tesaloniczan: 30 czerwca – 6 lipca

Czwartek – 5 lipca

KOŚCIÓŁ W BÓLACH POŁOGU

a podstawie wersetów z Dz 17,1-4.12 powiedz, z jakiego rodzaju ludzi składał się trzon ówczesnego zboru74 w Tesalonice? Dz 17,1

Dz 17,2 BW

Dz 17,3 BW

Wywodząc i wykazując, że Chrystus musiał cierpieć i zmartwychwstać. Tym Chrystusem, mówił, jest Jezus, którego ja wam głoszę. BT objaśniał i wykładał: Mesjasz musiał cierpieć i zmartwychwstać. Jezus, którego wam głoszę, jest tym Mesjaszem. BWP usiłował im wyjaśnić i przekonać ich, że Mesjasz musiał cierpieć i zmartwychwstać i że Jezus, którego on im głosił, był właśnie owym Mesjaszem. BG Wywodząc i pokazując to, że Chrystus miał cierpieć i powstać od umarłych, a iż ten Jezus jest Chrystusem, którego ja wam opowiadam. TR διανοιγων WYJAŚNIAJĄC και I παρατιθεμενος OBJAŚNIAJĄC οτι ŻE τον χριστον NAMASZCZONEMU εδει BYŁO KONIECZNE παθειν CIERPIEĆ και I αναστηναι

Inaczej: synagogi (przyp. tłum.).

S t r o n a | 36 |

Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 1 – Ewangelia przychodzi do Tesaloniczan: 30 czerwca – 6 lipca POWSTAĆ εκ Z νεκρων UMARŁYCH και I οτι ŻE ουτος ON εστιν JEST ο χριστος NAMASZCZONY ιησους JEZUS ον KTÓREGO εγω JA καταγγελλω GŁOSZĘ υμιν WAM

Dz 17,4 BW

I dali się niektórzy z nich przekonać i przyłączyli się do Pawła i Sylasa, również wielka liczba spośród pobożnych Greków i niemało znamienitych niewiast. BT Niektórzy z nich, a także pokaźna liczba pobożnych Greków i niemało znamienitych kobiet, uwierzyli i przyłączyli się do Pawła i Sylasa. BWP Po pewnym czasie uwierzyło i przyłączyło się do Pawła i Sylasa trochę Żydów, dość duża liczba pobożnych Greków tudzież niemało co znaczniejszych kobiet. BG I uwierzyli niektórzy z nich, a przyłączyli się do Pawła i do Syli, i wielkie mnóstwo nabożnych Greków, i niewiast przedniejszych niemało. TR και I τινες NIEKTÓRZY εξ Z αυτων NICH επεισθησαν ZOSTALI PRZEKONANI και I προσεκληρωθησαν PRZYWIĄZALI SIĘ τω παυλω DO PAWŁA και I τω σιλα DO SYLASA των τε σεβομενων BOJĄCYCH SIĘ BOGA75 ελληνων GREKÓW πολυ WIELKA πληθος ILOŚĆ γυναικων KOBIET τε των πρωτων NAJZNAKOMITSZYCH ουκ NIE ολιγαι MAŁO

Dz 17,12 BW

Wielu też z nich uwierzyło, również niemało wybitnych greckich niewiast i mężów. BT Wielu też z nich uwierzyło, a także wiele wpływowych Greczynek i niemało mężczyzn. BWP Uwierzyło też wkrótce nie tylko wielu spośród owych Żydów, lecz także niemało co znaczniejszych kobiet greckich i mężczyzn. BG Przetoż wiele ich z nich uwierzyło, i Greckich niewiast uczciwych, i mężów niemało. TR πολλοι WIELU μεν ουν WIĘC εξ Z αυτων NICH επιστευσαν UWIERZYŁO και I των ελληνιδων GRECKICH76 γυναικων KOBIET των ευσχημονων ZNAKOMITYCH και I ανδρων MĘŻCZYZN ουκ NIE ολιγοι MAŁO

Podczas posługi Pawła Żydzi regularnie mieli okazję, aby usłyszeć i przyjąć Ewangelię. Faktem jest, że – według Biblii – wielu Żydów w czasach Pawła przyjęło Jezusa jako Mesjasza. Później, gdy Kościół zaczął odstępować od wiary, odrzucając prawa i zasady Boże, zwłaszcza szabat, przyjęcie Jezusa jako Mesjasza stawało się dla Żydów coraz trudniejsze, gdyż nurtowało ich pytanie: czy oczekiwany Mesjasz unieważniłby prawa, a szczególnie dzień szabatu?77

Jest to kontynuacja myśli: τινες NIEKTÓRZY εξ Z αυτων NICH (przyp. tłum.). Jest to kontynuacja myśli: εξ Z αυτων NICH (przyp. tłum.). 77 Oryginalny tekst autora nie jest dokładny pod względem przekazania treści o szabacie (what Messiah would nullify the law, especially the Sabbath?). Nawet podczas poważnych odstępstw od zasad Izraela, szabat był jednym z podstawowych Bożych praw, którego Żydzi nie próbowali zmienić, chociaż z małymi wyjątkami (1 Mi 1,43-45). Jezus, nauczał jednak, że szabat jest dla człowieka, a nie człowiek dla szabatu (Mt 12,8; Mk 2,27-28; Hbr 4,9), czego Żydzi nie potrafili zrozumieć, np. (Łk 13,16; 14,3; 14,5; J 5,9; J 5,16; J 5,18; J 7,23; J 9,14; J 9,16.) Prawdopodobnie to miał na myśli autor, pisząc o domniemanym obaleniu prawa szabatowego przez Mesjasza (przyp. tłum.). 76

S t r o n a | 37 |

Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 1 – Ewangelia przychodzi do Tesaloniczan: 30 czerwca – 6 lipca

Jak pokazują teksty biblijne, Pawłowe zobrazowanie mesjańskich tekstów w odniesieniu do historii Jezusa, przekonało część Żydów w Tesalonice i doprowadziło do ich nawrócenia. Jednym z nawróconych był Arystarch, późniejszy współpracownik Pawła, a w pewnym momencie nawet współwięzień (zob. Kol. 4,10-11; Dz 20,4). Inny, Jazon, był najwyraźniej na tyle bogaty, aby pomieścić w swoim domu cały zbór, kiedy jego członkowie przestali być mile widziani w synagodze; on również zapłacił część zabezpieczenia, aby zapobiec aresztowaniu Pawła (zob. Dz 17,4-9). Kol 4,10 BW

Pozdrawia was Arystarch, współwięzień mój, i Marek, siostrzeniec Barnaby, o którym otrzymaliście polecenie, abyście go przyjęli, jeśli do was przyjdzie, BT Pozdrawia was Arystarch, mój współwięzień, i Marek, kuzyn Barnaby, co do którego otrzymaliście zlecenia: przyjmijcie go, jeśli do was przybędzie – BWP Pozdrawia was Arystarch, przebywający ze mną w więzieniu, i krewny Barnaby, Marek, co do którego przekazałem wam już odpowiednie zlecenia; przyjmijcie go jak najlepiej, gdy przybędzie do was. BG Pozdrawia was Arystarchus spółwięzień mój i Marek, siostrzeniec Barnabaszowy, (o któremeście wzięli rozkazanie: Jeźliby do was przyszedł, przyjmijcież go.) TR ασπαζεται ŚCISKA υμας WAS αρισταρχος ARYSTARCH ο συναιχμαλωτος TOWARZYSZ NIEWOLI μου MÓJ και I μαρκος MAREK ο ανεψιος KUZYN βαρναβα BARNABY περι O ου KTÓRYM ελαβετε OTRZYMALIŚCIE εντολας POLECENIA εαν JEŻELI ελθη PRZYSZEDŁBY προς DO υμας WAS δεξασθε PRZYJMIJCIE GOŚCINNIE αυτον GO

Kol 4,11 BW

I Jezus, zwany Justem. Oni są jedynymi Żydami, którzy są współpracownikami moimi dla sprawy Królestwa Bożego, oni stali się dla mnie pociechą. BT i Jezus, zwany Justusem. Ci, będąc z Żydów, są jedynymi współpracownikami dla [sprawy] królestwa Bożego, którzy stali się dla mnie pociechą. BWP Pozdrawia was również Jezus, zwany także Justusem. Spośród nawróconych Żydów tylko ci trzej współtrudzą się ze mną dla królestwa Bożego i są dla mnie źródłem prawdziwej pociechy. BG I Jezus, którego zowią Justem, którzy są z obrzezki. Ci tylko są pomocnikami moimi w królestwie Bożem, którzy byli pociechą moją. TR και I ιησους JEZUS ο λεγομενος NAZWANY ιουστος JUSTEM οι οντες BĘDĄCY εκ Z περιτομης OBRZEZANIA ουτοι ONI μονοι JEDYNI συνεργοι WSPÓŁPRACUJĄCY εις KU την βασιλειαν KRÓLESTWU του θεου BOGA οιτινες KTÓRZY εγενηθησαν STALI SIĘ μοι MNIE παρηγορια POCIECHĄ

Dz 20,4 BW

A towarzyszył mu aż do Azji Sopater, syn Pyrrusa z Berei, a z Tesaloniczan Arystarch i Sekundus, również Gajus z Derbe i Tymoteusz, z Azjatów zaś Tychikus i Trofim. Aż do Azji towarzyszył mu Sopater, syn Pyrrusa z Berei, z Tesaloniczan Arystarch i Sekundus, Gajus z Derbe i Tymoteusz, a z Azji Tychik i Trofim.

S t r o n a | 38 |

Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 1 – Ewangelia przychodzi do Tesaloniczan: 30 czerwca – 6 lipca BWP W czasie podróży aż do Azji towarzyszył mu Sopater, syn Pyrrusa z Berei, Arystarch i Sekundus z gminy tesalonickiej, Gajus z Derbe i Tymoteusz oraz Tychik i Trofim z Azji. BG I puścił się z nim aż do Azyi Sopater, Bereeńczyk, a z Tesalończyków Arystarchus i Sekundus, i Gajus Derbejczyk, i Tymoteusz; TR συνειπετο TOWARZYSZYŁ δε ZAŚ αυτω MU αχρι AŻ DO της ασιας AZJI σωπατρος SOPATER βεροιαιος BEREJCZYK θεσσαλονικεων TESALONICZANIN δε ZAŚ αρισταρχος ARYSTARCH και I σεκουνδος SEKUNDUS και I γαιος GAJUS δερβαιος DERBEJCZYK και I τιμοθεος TYMOTEUSZ ασιανοι AZJACI δε ZAŚ τυχικος TYCHIKUS και I τροφιμος TROFIM

Dz 17,4 BW

I dali się niektórzy z nich przekonać i przyłączyli się do Pawła i Sylasa, również wielka liczba spośród pobożnych Greków i niemało znamienitych niewiast. BT Niektórzy z nich, a także pokaźna liczba pobożnych Greków i niemało znamienitych kobiet, uwierzyli i przyłączyli się do Pawła i Sylasa. BWP Po pewnym czasie uwierzyło i przyłączyło się do Pawła i Sylasa trochę Żydów, dość duża liczba pobożnych Greków tudzież niemało co znaczniejszych kobiet. BG I uwierzyli niektórzy z nich, a przyłączyli się do Pawła i do Syli, i wielkie mnóstwo nabożnych Greków, i niewiast przedniejszych niemało. TR και I τινες NIEKTÓRZY εξ Z αυτων NICH επεισθησαν ZOSTALI PRZEKONANI και I προσεκληρωθησαν PRZYWIĄZALI SIĘ τω παυλω DO PAWŁA και I τω σιλα DO SYLASA των τε σεβομενων BOJĄCYCH SIĘ BOGA78 ελληνων GREKÓW πολυ WIELKA πληθος ILOŚĆ γυναικων KOBIET τε των πρωτων NAJZNAKOMITSZYCH ουκ NIE ολιγαι MAŁO

Dz 17,5 BW

Ale Żydzi, powodowani zazdrością, dobrawszy sobie z pospólstwa różnych niegodziwych ludzi, wywołali zbiegowisko i wzburzyli miasto, a naszedłszy dom Jazona, usiłowali stawić ich przed ludem; BT Wtedy zazdrośni Żydzi, dobrawszy sobie jakieś szumowiny z rynku, wywołali zbiegowisko, podburzyli miasto, naszli dom Jazona i szukali ich, aby stawić przed ludem. BWP Lecz wtedy zawistni Żydzi pozbierali na rynku ludzi o bardzo złej sławie, zorganizowali sztuczne zbiegowisko, podburzyli całe miasto, prowadząc wielki tłum do domu Jazona, u którego poczęto szukać (apostołów), aby ich następnie oddać w ręce ludu. BG Ale Żydowie, którzy nie uwierzyli, zdjęci zazdrością, przywziąwszy do siebie niektórych lekkomyślnych i złych mężów, a zebrawszy kupę uczynili rozruch w mieście, a naszedłszy na dom Jazona, szukali ich, aby ich wywiedli przed lud. TR ζηλωσαντες ZAZDROŚCIWSZY δε WIĘC οι απειθουντες NIEPRZEKONANI ιουδαιοι ŻYDZI και I προσλαβομενοι WZIĄWSZY PONADTO των αγοραιων (4) PRÓŻNIACZY RYNKOWYCH τινας (1) JAKICHŚ ανδρας (3) MĘŻCZYZN πονηρους (2) ZŁYCH και I οχλοποιησαντες UCZYNIWSZY TŁUM79 εθορυβουν ROBILI ZAMIESZANIE την πολιν MIASTU επισταντες ZBLIŻYWSZY SIĘ τε τη οικια DO DOMU ιασονος JASONA εζητουν SZUKALI αυτους ICH αγαγειν ABY PRZYPROWADZIĆ εις DO τον δημον LUDU

78 79

Jest to kontynuacja myśli: τινες NIEKTÓRZY εξ Z αυτων NICH (przyp. tłum.). W rozumieniu: „wszcząwszy rozruchy” (przyp. tłum.).

S t r o n a | 39 |

Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 1 – Ewangelia przychodzi do Tesaloniczan: 30 czerwca – 6 lipca Dz 17,6 BW

Gdy zaś ich nie znaleźli, zawlekli Jazona i niektórych braci przed przełożonych miasta, krzycząc: Ci, co uczynili zamęt w całym świecie, przybyli i tutaj, BT Nie znaleźli ich jednak. Wlekli więc Jazona i niektórych braci przed politarchów, krzycząc: Ludzie, którzy podburzają cały świat, przyszli też tutaj, BWP Ponieważ ich jednak nie znaleźli, wywlekli samego Jazona i niektórych braci przed politarchów, wołając: Oto ludzie, którzy sieją zamęt w całym świecie. Przyszli też i tutaj, BG A nie znalazłszy ich, ciągnęli Jazona i niektórych braci do przełożonych miasta, wołając: Oto ci, którzy wszystek świat wzruszyli i tu też przyszli; TR μη NIE ευροντες ZNALAZŁSZY δε A αυτους ICH εσυρον GWAŁTEM CIĄGNĘLI τον ιασονα JASONA και I τινας NIEKTÓRYCH αδελφους BRACI επι DO τους πολιταρχας URZĘDNIKÓW MIASTA βοωντες KRZYCZĄC οτι ŻE οι CI την οικουμενην ZIEMIĘ ZAMIESZKANĄ αναστατωσαντες MĄCIWSZY ουτοι ONI και I ενθαδε TUTAJ παρεισιν SĄ

Dz 17,7 BW

A Jazon ich przyjął; wszyscy oni postępują wbrew postanowieniom cesarza, głosząc, że jest inny król, Jezus. BT a Jazon ich przyjął. Oni wszyscy występują przeciwko rozkazom cezara, głosząc, że jest inny król, Jezus. BWP a Jazon udzielił im schronienia. Wszyscy występują przeciwko zarządzeniom cesarza, twierdząc, że jest inny król i że nazywa się Jezus. BG Które przyjął Jazon; a ci wszyscy czynią przeciwko dekretom cesarskim, powiadając, iż jest inszy król, Jezus. TR ους TYCH υποδεδεκται NADAL GOŚCI U SIEBIE ιασων JASON και I ουτοι CI παντες WSZYSCY απεναντι WBREW των δογματων DEKRETOM καισαρος CESARZA πραττουσιν DZIAŁAJĄ βασιλεα (3) KRÓLU λεγοντες (1) MÓWIĄC ετερον (2) O INNYM ειναι BYĆ80 ιησουν JEZUS

Dz 17,8 BW BT BWP BG TR

A lud i przełożeni miasta, gdy to usłyszeli, zaniepokoili się, Podburzyli tłum i politarchów, którzy tego słuchali, W ten sposób zdołali podburzyć tłum i politarchów, którzy tego słuchali. A tak wzburzyli pospólstwo i przełożonych miasta, którzy to słyszeli. εταραξαν ZANIEPOKOILI δε WIĘC τον οχλον TŁUM και I τους πολιταρχας URZĘDNIKÓW MIASTA ακουοντας SŁUCHAJĄCYCH ταυτα TEGO

Dz 17,9 BW

Lecz otrzymawszy od Jazona i pozostałych odpowiednie zabezpieczenie, zwolnili ich. BT ale po wzięciu poręki od Jazona i innych, zwolnili ich. BWP Puścili jednak wszystkich, ograniczywszy się jedynie do wzięcia poręki od Jazona. BG Ale oni wziąwszy słuszną sprawę od Jazona i od innych, puścili je. TR και I λαβοντες WZIĄWSZY το ικανον KAUCJĘ παρα OD του ιασονος JASONA και I των λοιπων OD POZOSTAŁYCH απελυσαν UWOLNILI αυτους ICH

W rozumieniu: „że jest nim Jezus” (przyp. tłum.).

S t r o n a | 40 |

Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 1 – Ewangelia przychodzi do Tesaloniczan: 30 czerwca – 6 lipca

„Pobożni Grecy” (Dz 17,4 BW) są zazwyczaj uważani za pogan, którzy wprawdzie rozkochali się w judaizmie i systematycznie uczęszczali do synagogi, nie nawracali się jednak na nową wiarę. W czasach Pawła było to powszechne zjawisko. Ci „pobożni” poganie stali się dla apostoła naturalnym pomostem – dzięki nim mógł on dotrzeć do innych pogańskich środowisk, które nie posiadały żadnej wiedzy na temat judaizmu oraz nie znały Pism Starego Testamentu. Werset z (Dz 17,12) podkreśla żydowski i stosunkowo bogaty charakter oryginalnego zboru w Tesalonice, w którym oprócz bogatych Żydów znajdowali się także „wybitni” wierzący Grecy. Jest jednak oczywiste, że do czasu, gdy Paweł napisał 1 List do Tesaloniczan, zbór ten w dużej mierze składał się z pogan (1 Tes 1,9), wywodzących się z klasy drobnego rzemiosła i pracy nakładczej81 (1 Tes 4,11).

1 Tes 1,9 BW

Bo oni sami opowiadają o nas, jakiego to u was doznaliśmy przyjęcia, i jak nawróciliście się od bałwanów do Boga, aby służyć Bogu żywemu i prawdziwemu BT Albowiem oni sami opowiadają o nas, jakiego to przyjęcia doznaliśmy od was i jak nawróciliście się od bożków do Boga, by służyć Bogu żywemu i prawdziwemu BWP Wszyscy opowiadają o tym, jak to zostaliśmy przez was przyjęci i jak odwróciliście się od bożków pogańskich, by służyć Bogu żywemu i prawdziwemu, BG Ponieważ oni sami oznajmują o was, jakie było przyjście nasze do was i jakoście się nawrócili do Boga od bałwanów, abyście służyli Bogu żywemu i prawdziwemu, TR αυτοι SAMI γαρ BOWIEM περι O ημων NAS απαγγελλουσιν OZNAJMIAJĄ οποιαν JAKIE εισοδον WEJŚCIE εσχομεν MIELIŚMY προς DO υμας WAS και I πως W JAKI SPOSÓB επεστρεψατε SKIEROWALIŚCIE SIĘ προς KU τον θεον BOGU απο OD των ειδωλων POSĄGÓW BÓSTW δουλευειν ABY SŁUŻYĆ θεω BOGU ζωντι ŻYJĄCEMU και I αληθινω PRAWDZIWEMU 1 Tes 4,11 BW

I gorliwie się starali prowadzić żywot cichy, pełnić swe obowiązki i pracować własnymi rękami, jak wam przykazaliśmy, BT Zachęcam was jedynie, bracia, abyście coraz bardziej się doskonalili i starali zachować spokój, spełniać własne obowiązki i pracować swoimi rękami, jak to wam przykazaliśmy, BWP Starajcie się zachować spokój, wypełniać wasze obowiązki i pracować własnymi rękami zgodnie z naszymi uprzednimi zaleceniami. BG I pilnie się starali, abyście spokojnymi byli i rzeczy swoich pilnowali, i pracowali własnymi rękami swemi, jakośmy wam przykazali; TR και I φιλοτιμεισθαι STARAĆ SIĘ ησυχαζειν ŻYĆ W POKOJU και I πρασσειν ZAŁATWIAĆ τα ιδια SWOJE SPRAWY και I εργαζεσθαι PRACOWAĆ ταις ιδιαις SWOIMI χερσιν RĘKAMI υμων WASZYMI καθως JAK υμιν WAM παρηγγειλαμεν NAKAZALIŚMY

Widzimy tutaj uniwersalny charakter Ewangelii, ponieważ głoszona jest ona wszystkim ludziom, klasom i rasom; nie ma znaczenia, czy są bogaci czy biedni, Grecy czy 81

Niższych warstw społecznych, ludzi ubogich (przyp. tłum.).

S t r o n a | 41 |

Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 1 – Ewangelia przychodzi do Tesaloniczan: 30 czerwca – 6 lipca

Żydzi – ofiara Chrystusa została złożona za cały świat. Dlatego nasze przesłanie, jako adwentystów dnia siódmego, jest przeznaczone dla całego świata (Ap 14,6) – nie ma żadnych wyjątków związanych z pochodzeniem etnicznym, narodowością, kastą czy stanem ekonomicznym. Jak ważne jest to, abyśmy zawsze nieśli to przesłanie przed nami jako sztandar głoszenia Ewangelii. Jak ważne jest, abyśmy nie izolowali się od innych potrzebujących Słowa Bożego, nie koncentrowali się na samych sobie i nie byli bardziej zainteresowani podtrzymywaniem tego, co już osiągnęliśmy i co posiadamy. Jak ważne jest, abyśmy docierali poza ustanowione przez nas samych – być może nawet podświadomie – granice, które nas ograniczają, a tym samym nie pozwalają nam dotrzeć do potrzebujących. Ap 14,6 BW

I widziałem innego anioła, lecącego przez środek nieba, który miał ewangelię wieczną, aby ją zwiastować mieszkańcom ziemi i wszystkim narodom, i plemionom, i językom, i ludom, który mówił donośnym głosem: BT Potem ujrzałem lecącego przez środek nieba innego anioła, mającego ogłosić odwieczną Dobrą Nowinę wśród tych, którzy siedzą na ziemi, wśród każdego narodu, szczepu, języka i ludu. BWP A potem ujrzałem innego anioła. Leciał przez sam środek nieba, by przekazać wiekuistą Dobrą Nowinę tym, którzy przebywają na ziemi ze wszystkich narodów, pokoleń, języków i ludów. BG I widziałem drugiego Anioła, lecącego przez pośrodek nieba, mającego Ewangieliję wieczną, aby ją zwiastował mieszkającym na ziemi i wszelkiemu narodowi, i pokoleniu, i językowi, i ludowi, TR και I ειδον ZOBACZYŁEM αλλον INNEGO αγγελον POSŁAŃCA82 πετωμενον LECĄCEGO εν W μεσουρανηματι ZENICIE εχοντα MAJĄCEGO ευαγγελιον DOBRĄ NOWINĘ αιωνιον WIECZNĄ ευαγγελισαι ABY ZWIASTOWAĆ DOBRĄ NOWINĘ τους κατοικουντας MIESZKAJĄCYM επι NA της γης ZIEMI και I παν KAŻDEMU εθνος NARODOWI και I φυλην PLEMIENIU και I γλωσσαν JĘZYKOWI και I λαον LUDOWI

 Jak oceniłbyś własną pracę głoszenia Ewangelii w środowisku, z którego nie pochodzisz, ale do którego masz dostęp (poza pracą, rodziną i zborem)?83  Czy planujesz głosić Ewangelię w swój własny indywidualny sposób? Jak mógłbyś ocenić skuteczność twojej metody?84  W jaki sposób integrowałbyś się w nowym środowisku w celu głoszenia Ewangelii (obozy, wykłady, pomoc charytatywna, wolontariat, przypadkowe spotkania)?85

Także: „anioł” (przyp. tłum.). Pytanie zostało dodane (przyp. tłum.). 84 Pytanie zostało dodane (przyp. tłum.). 85 Pytanie zostało dodane (przyp. tłum). 83

S t r o n a | 42 |

Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 1 – Ewangelia przychodzi do Tesaloniczan: 30 czerwca – 6 lipca

Piątek – 6 lipca

DO DALSZEGO STUDIUM

„O

d czasów Pawła po dzień dzisiejszy Bóg przez Ducha Świętego wzywa Żydów tak samo jak pogan. Paweł zapewnia: »U Boga nie ma względu na osobę« (Rz 2,11) i oświadcza, że ewangelia jest »mocą Bożą ku zbawieniu każdego, kto wierzy, najpierw Żyda, potem Greka, bo usprawiedliwienie Boże w niej bywa objawione, z wiary w wiarę, jak napisano: A sprawiedliwy z wiary żyć będzie« (Rz 1,16-17). Tej to ewangelii, tak samo skutecznej wobec Żydów i pogan, jak oświadcza Paweł w swym Liście do Rzymian, apostoł się nie wstydzi”86. „Przemawiając do Tesaloniczan, Paweł nawiązał do starotestamentowych proroctw Dotyczących Mesjasza. (...). Na podstawie natchnionego świadectwa Mojżesza i proroków jasno dowodził, że Jezus z Nazaretu jest Mesjaszem, i wykazywał, iż od czasów Adama głos Chrystusa przemawiał przez patriarchów i proroków”87. „W końcowym dziele zwiastowania ewangelii, gdy szczególna praca zostanie wykonana dla grup ludzi wcześniej zaniedbywanych, Bóg oczekuje od swoich posłańców większego zainteresowania Żydami, którzy zamieszkują w różnych częściach świata. (...). Gdy widzą oni Chrystusa z ewangelii przedstawionego na kartach Starego Testamentu i pojmują, jak wyraźnie Nowy Testament objaśnia Stary, wówczas ich przytępione postrzeganie zostaje wyostrzone i rozpoznają Chrystusa jako Zbawiciela świata. Wielu przez wiarę przyjmie Chrystusa jako swego Odkupiciela”88. Pytania do dyskusji: Głosząc Żydom w swoich czasach Słowo Boże, Paweł zwracał się do nich na podstawie mesjańskich proroctw Starego Testamentu. 1. W W jakim stopniu takie podejście Pawła do Ewangelii byłoby użyteczne w przypadku dzisiejszych Żydów, zwłaszcza tych świeckich, którzy mogą nawet nie znać starote-stamentowych przepowiedni? 2. Jakie inne techniki ewangelizacyjne należałoby rozważyć dla świeckich Żydów, jak również wszelkich innych współczesnych i ateistycznych grup ludzi? 86

Ellen G. White, Działalność apostołów, ChIW „Znaki Czasu”, Warszawa 2007, wyd. IV, s. 208 (AA 380.1). Tamże, s. 121 (AA 221.2). 88 Tamże, s. 208-209 (AA 381.1). 87

S t r o n a | 43 |

Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 1 – Ewangelia przychodzi do Tesaloniczan: 30 czerwca – 6 lipca

3. Jak można skuteczniej głosić proroctwa Biblii w środowisku znajomych i sąsiadów? 4. Jak należy podchodzić do ludzi, którzy nie wierzą w autorytet Biblii? Na przykład, patrząc z perspektywy człowieka niewierzącego, w jaki sposób 2 rozdział księgi Daniela mógłby pomóc mu zaufać Biblii jako Słowu Bożemu? Podsumowanie: W pierwszym tygodniu nowego kwartału w naszej lekcji dotknęliśmy kilku znaczących tematów. Studium bieżącego tygodnia powinniśmy jednak zakończyć na tym, co jest ważniejsze niż cokolwiek innego – z przekonaniem o tym, jak ogromną rolę odgrywa Słowo Boże w naszym życiu, naszej misji i naszym świadczeniu. Musimy opierać się na Biblii i prawdzie, jaką nam przekazuje, nie tylko dla samych siebie, ale przede wszystkim po to, aby stać się jak najbardziej skutecznym i widocznym przykładem dla innych.

S t r o n a | 44 |

Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 1 – Ewangelia przychodzi do Tesaloniczan: 30 czerwca – 6 lipca

Informacje do głębszego studiowania lekcji biblijnych89

oże pojawić się pytanie: skoro apostoł Paweł podczas trzech podróży misyjnych tak świetnie radził sobie z głoszeniem Ewangelii i posiadał tak wielki autorytet, a nawet pisał wspaniałe listy, czy wynikało to tylko z jego osobistych zdolności czy też był pilnym uczniem i dokładnie przestudiował działalność Jezusa, a tym samym poznał techniki nauczania Mesjasza? Wiemy, że w młodości Paweł kształcił się gorliwie pod opieką Gamaliela; natomiast drugim i największym dla niego Mistrzem był Jezus Chrystus. To Jego postać świeci Bożym przykładem Największego i najdoskonalszego Nauczyciela Słowa Bożego.

Analizując działalność i sposób nauczania Jezusa, poznamy techniki nauczania i głoszenia Ewangelii, które praktykował Paweł. Dowiemy się, dlaczego odniósł on tak poważne sukcesy w tej dziedzinie, zarówno w hellenistycznej strefie pogańskich przekonań religijnych, jak i w żydowskich diasporach rozsianych po Palestynie, Azji i Grecji. Nie było i nie ma lepszego nauczyciela, którego umiejętności – wykorzystywane przez Jego uczniów, a potem apostołów i starszyznę zborową – bardziej przyczyniłyby się do tego, że w ciągu niespełna kilkudziesięciu lat idea Ewangelii dotarła do milionów ludzi na świeciePoniżej zamieszczone zostało krótkie studium pt. „Jezus jako najlepszy nauczyciel Słowa Bożego”.

Jezus jako najlepszy Nauczyciel Słowa Bożego

złowiek może być nauczycielem lub nie, zawsze jednak jest tylko człowiekiem. Natomiast Jezus jest Nauczycielem z natury, ponieważ jest wcielonym Słowem. Bóg jest prawdą bezwzględną, która przekazuje Słowu, a potem przez Chrystusa człowiekowi. Zdolności, jakie posiadał Jezus w dziedzinie nauczania Słowa Bożego, zostały Mu dane z natchnienia Bożego, czyli w najdoskonalszej formie, w jakiej mogły być przedstawione. Jezus jest Nauczycielem jako Słowo, wyraz istoty Ojca, dlatego zawiera i objawia całą prawdę, całą mądrość i całą wiedzę, jaka może zaistnieć. Co więcej, On sam jest prawdą, mądrością, jasnością, światłością Ojca. Z tego względu Jezus mógł powiedzieć, że jest jedynym Nauczycielem. Inni nauczyciele poznają tylko część prawdy, uczą prawd wyższych od siebie, 89

Zestawienie opracowane na podstawie różnych źródeł, m.in. Joahim Gnilka, Teologia Nowego Testamentu, Alfons Weiser, Teologia Nowego Testamentu oraz informacji z Wikipedii (przyp. tłum.).

S t r o n a | 45 |

Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 1 – Ewangelia przychodzi do Tesaloniczan: 30 czerwca – 6 lipca

istniejących poza nimi i poznawanych, dlatego są niedoskonali w tej nauce. Jezus natomiast naucza prawdy, którą jest On sam z natury, a więc Jego nauka jest bezwzględnie jedyna i nieomylna. Tylko Jezus mógł oświadczyć: J 12,46 BW: Wierzcie w światłość, póki światłość macie, abyście się stali synami światła. To Jezus powiedział, i odszedłszy, ukrył się przed nimi.

Oraz jeszcze wyraźniej: J 8,12 BW: A Jezus znowu przemówił do nich tymi słowy: Ja jestem światłością świata; kto idzie za mną, nie będzie chodził w ciemności, ale będzie miał światłość żywota.

Tylko Jezus może nazwać się Światłością świata i dać „światło życia”, albowiem tylko Słowo jest światłością i wyrazem Boga. Nauka Jezusa to nie tylko słowa ludzkie, choćby najbardziej głębokie i wzniosłe, ale przede wszystkim słowa samego Boga. Jezus wzywa nas, aby otworzyli na nieswoje umysły i serca. Nauczanie Jezusa różni się zasadniczo od nauczania uczonych w Piśmie. Stwierdzają to wyraźnie Jego słuchacze. Mt 7,28.29 BW: A gdy Jezus dokończył tych słów, zdumiewały się tłumy nad nauką jego. Albowiem uczył je jako moc mający, a nie jak ich uczeni w Piśmie.

Różni się ono nie tylko treścią, ale również sposobem argumentacji. Uczeni w Piśmie powołują się na autorytet Mojżesza i proroków, natomiast Jezus, chociaż czasami sięga również do tych ogólnie przyjętych autorytetów, to jednak w głównej mierze powołuje się na autorytet Niebieskiego Ojca oraz na swój własny, o czym świadczą zwroty: „Powiedziano waszym przodkom a ja wam powiadam”. Chrystus stara się swoimi normatywnymi wypowiedziami uzupełniać naukę Mojżesza i proroków. Stwarza nową szkołę religijną i dlatego Jego interpretacja prawa koryguje wypaczenia judaistycznej tradycji, jak to ma miejsce w przypadku zbyt legalistycznych przepisów prawa obyczajowego, np. postów, święcenia szabatu, małżeństwa czy innych rabinistycznych wykładni. Zazwyczaj idzie znacznie dalej, gdy chodzi o podkreślenie nie litery, a ducha prawa. Paweł doskonale rozumiał działanie Jezusa i wykładał Pismo w takim samym świetle, z tą różnicą, że on wskazywał na Mesjasza, jak Jezus na Ojca. Z wypowiedzi Jezusa emanuje nadzwyczajna pewność i niezwykła moc przekonywania. Taką samą pewnością i zdecydowaniem emanuje List do Tesaloniczan. W słowach Pawła nie ma ani cienia wątpliwości czy niezdecydowania. Jeżeli ktoś nie zostaje pociągnięty oczywistością Jego nauk, to nie dlatego, że nie został przekonany, ale dlatego, że cofnął się przed ową ciasną bramą i stromą ścieżką, po której Chrystus każe swoim uczniom nieść krzyż zaparcia się siebie. Odrzuca on drogę Chrystusową nie ze względów natury intelektualnej, ale typowo S t r o n a | 46 |

Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 1 – Ewangelia przychodzi do Tesaloniczan: 30 czerwca – 6 lipca

egzystencjalnej. Zresztą Jezus nie ma zamiaru przekonywać wszystkich, lecz swoje apele kieruje tylko do tych najbardziej zdecydowanych, którzy dają gwarancję podjęcia pługa i nie oglądania się wstecz, bo tylko tacy nadają się do królestwa Bożego (Kościoła); „Kto ma uszy do słuchania, niechaj słucha”, „Kto może pojąć – niech pojmuje”. Tymi zwrotami Chrystus podkreśla fakultatywny charakter przynależności do swojej szkoły. Chrystus mówi o sprawach niebieskich tak samo, jak człowiek opowiada o kraju, w którym spędził wiele lat życia. Jednocześnie zdaje sobie sprawę z tego, że rzeczywistość, którą przedstawia, jest niewyrażalna w kategoriach ludzkiego myślenia. Z tego względu mówi o tych sprawach w sposób prosty i zrozumiały, przyrównując je w przypowieściach do bardzo zwyczajnych spraw ziemskich. Wczytując się w Ewangelię, odczuwamy niekiedy niedosyt informacji o tych niebieskich rzeczywistościach, zarysowanych tam tak bardzo niedokładnie i ogólnikowo. Od osoby, która zna ową rzeczywistość z własnego doświadczenia, chcielibyśmy dowiedzieć się znacznie więcej. Gdy Chrystus mówi, na przykład, że „w domu Ojca mego mieszkań jest wiele”, chcielibyśmy poznać więcej konkretów o tych niebieskich przybytkach. Jednak zastanawiając się nad tym nieco głębiej, dochodzimy do wniosku, że Jezus po prostu nie może dokładniej wyjawić realiów królestwa niebieskiego. On zdaje sobie sprawę z dwóch barier, których nie podobna przekroczyć. Pierwsza – to niewyrażalność rzeczywistości, o której chce mówić, w kategoriach ziemskich. Druga – to owa zasłona zaciągnięta na twarz wszystkich ludów, o której mówi prorok Izajasz (Iz 25,7), a której nie można odkryć, aż do ustalonego dnia. Owa zasłona sprawia, że Jezus w swym nauczaniu może nakreślić jedynie bardzo niewyraźne i ogólne kontury rzeczywistości niebieskiej. Nie wolno jej uchylić, ponieważ mogłoby to zdezorganizować życia ziemskie. Nawet ta bardzo znikoma i niejasna znajomość przyszłych dóbr, osiągana poprzez wiarę, doprowadziła wielu ascetów do negacji form życia ziemskiego, każąc im szukać zapowiadanego przez Chrystusa Królestwa Bożego z dala od ośrodków ludzkiej cywilizacji, na pustkowiu,. Dobrze, że był to jedynie niewielki procent zelotów, ale co by się stało, gdyby zechciała tak postąpić znaczna większość wyznawców Chrystusa? Czasami Jezus mimochodem uchyla mały rąbek tej zasłony, podając jakiś szczegół z tamtego świata. Robi tak, na przykład, gdy mówi: Mk 12,25 BW: Albowiem gdy powstaną z martwych, ani się żenić nie będą, ani za mąż wychodzić, lecz będą jako aniołowie w niebie.

S t r o n a | 47 |

Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 1 – Ewangelia przychodzi do Tesaloniczan: 30 czerwca – 6 lipca

Zasłona zaciągnięta na twarz wszystkich narodów i całun, który spowija ludy (Iz 25,7), sprawia, że człowiek nigdy nie ma całkowitej, namacalnej pewności, co do istnienia ukazywanego przez Chrystusa świata wieczności. Tak jednak być musi. Czy Paweł, który otrzymał objawienia z Ducha Bożego, nie idzie o krok dalej i nie uchyla zasłony? Bynajmniej. Paweł posuwa się tylko tak daleko, jak pozwalaja na to granice ustalone przez Jezusa. Wprawdzie ten margines wątpliwości, jaki pozostawia Chrystusowe nauczanie, odsuwa od Ewangelii racjonalistów typu apostoła Tomasza (bo i taki niedowiarek musiał się znaleźć w gronie apostolskim, aby ostatecznie rozwiać wszelkie niejasności odnośnie zmartwychwstania Chrystusa), nie przeszkadza jednak tysiącom o wiele bardziej zdecydowanych pójść za Nim. Królestwo Boże – Kościół – cierpi gwałt i zdobywaja je tylko ludzie bardzo zdecydowani. U bezpośrednich uczniów Chrystusa owe wątpliwości usunie ostatecznie fakt zmartwychwstania Mistrza, którego żywego będą oglądać i dotykać. Nie dotyczy to jednak pośrednich uczniów we wszystkich następnych pokoleniach ludu Bożego, którym musi wystarczyć wiara w to, co przekazali naoczni świadkowie tych wydarzeń. Dlatego Jezus tak usilnie akcentuje boską cnotę wiary, która jako jedyna może przebić ciemności owej zasłony tak, że człowiek może wprawdzie niewyraźnie, jakoby przez mgłę, lecz wystarczająco realnie, ujrzeć ów nowy świat – ziemię obiecaną przez Chrystusa. Może zastanawiać to, co Jezus mówi o swym nauczaniu w przypowieściach, cytując proroka Izajasza (Iz 6,9-10): Iz 6,9.10 BW: A On rzekł: Idź i mów do tego ludu: Słuchajcie bacznie, lecz nie rozumiejcie, i patrzcie uważnie, lecz nie poznawajcie! Znieczul serce tego ludu i dotknij jego uszy głuchotą, a jego oczy ślepotą, aby nie widział swoimi oczyma i nie słyszał swoimi uszyma, i nie rozumiał swoim sercem, żeby się nie nawrócił i nie ozdrowiał!

„Wam dano poznać tajemnice królestwa Bożego” a inni poprzestają na przypowieściach, aby „patrzyli a nie widzieli i słuchali a nie rozumieli” (Łk 8,10). Niezrozumienie nie jest zamierzone przez Jezusa, ale wynika ze złej woli słuchaczy, którzy nie chcą przyjąć nauki Chrystusa, gdyż nie ma w ich umysłach właściwego nastawienia na Boga, bowiem tylko „kto z Boga jest, słów Bożych słucha” (J 8,47). Takim ludziom nie warto poświęcać czasu. Tajemnice królestwa Bożego należy tłumaczyć tylko tym, którzy zdolni są je zrozumieć i przekazywać dalej usłyszaną dobrą nowinę, tzn. uczniom. Dlatego Jezus mówi: „Wam dane jest poznać tajemnice Królestwa Bożego”. W samym nauczaniu Jezus daje świadectwo trojakiej prawdzie:  

o Bogu, o człowieku,

S t r o n a | 48 |

Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 1 – Ewangelia przychodzi do Tesaloniczan: 30 czerwca – 6 lipca



o królestwie Bożym na ziemi i w niebie.

Mówi: „Jam się na to narodził i na to przyszedłem na świat, aby dać świadectwo prawdzie” (J 18,37). Dlatego też często zaczyna swoje wypowiedzi słowami: „Zaprawdę, zaprawdę powiadam wam”. Ma to upewnić słuchaczy w przeświadczeniu, że to, co im oznajmia, zna z własnego doświadczenia, o czym sam mówi w innym miejscu: J 3,11.13 BW: Zaprawdę, zaprawdę powiadam ci, iż co wiemy, mówimy, a cośmy widzieli, świadczymy: ale świadectwa naszego nie przyjmujecie. A nikt nie wstąpił do nieba, tylko ten, który zstąpił z nieba, Syn człowieczy, który jest w niebie.

Jezus powołuje się na własną wiedzę i prawdomówność oraz nieprzemijalność swoich słów. „Niebo i ziemia przeminą, ale słowa moje nie przeminą” (Mt 24,35). Powołuje się również na powagę swego Ojca, na jedność z Nim i na posłannictwo, jakie od Niego otrzymał. Zasadniczą terść nauczania Jezusa stanowi Królestwo Boże w trzech odsłonach: to, które pojawiło się w Jego bosko-ludzkiej Osobie Mesjasza; to, które będzie się przewijać poprzez dzieje ludzkie w Kościele, aż do końca wieków; oraz to wieczne, pełne życia i chwały, które nastąpi po wypełnieniu czasów i pojawi się wraz z Jego powtórnym przyjściem. Jezus wprawdzie zastrzega się, że nie przyszedł znieść prawa Starego Przymierza, ale je wypełnić (Mt 5,17, Łk 16,17), przyjmuje jednak ducha starego prawa i to, co w nim niezmienne, ponadczasowe i istotne. Odrzuca natomiast niewolnicze trzymanie się litery prawa i jego nakazów dotyczących szabatu (Mt 12,1-8; Mk 2,23; J 7,11-20), postu (Mt 9,14; 6,16; Mk 7,1-13; Łk 6,39), wyraźnie hołdując zasadzie, że prawo jest dla człowieka, a nie człowiek dla prawa. Mt 5,17 BW: Nie mniemajcie, że przyszedłem rozwiązać zakon albo proroków; nie przyszedłem rozwiązać, lecz wypełnić. Łk 16,17 BW: Lecz łatwiej jest niebu i ziemi przeminąć, niż przepaść jednej kresce z zakonu.

Przeciwstawia się także surowym karom za przekroczenie prawa (J 8,1-11), głosząc zasadę miłosierdzia i przebaczenia. W nauce Jezusa spotykamy wybitne psychologiczne spojrzenie na człowieka, którego ocenia się nie tyle podług jego zewnętrznych czynów, ile podług wewnętrznego nastawienia (Mt 6,1-8), przy czym bierze się pod uwagę jego duchowe wyposażenie: talenty i możliwości (Łk 12,48). J 8,11 BW: A ona odpowiedziała: Nikt, Panie! Wtedy rzekł Jezus: I Ja cię nie potępiam: Idź i odtąd już nie grzesz. Mt 6,8 BW: Nie bądźcie do nich podobni, gdyż wie Bóg, Ojciec wasz, czego potrzebujecie, przedtem zanim go poprosicie.

S t r o n a | 49 |

Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 1 – Ewangelia przychodzi do Tesaloniczan: 30 czerwca – 6 lipca Łk 12,48 BW: Lecz ten, który nie znał, choć popełnił coś karygodnego, odbierze niewiele razów. Komu wiele dano, od tego wiele będzie się żądać, a komu wiele powierzono, od tego więcej będzie się wymagać.

Ważne są nie tylko same czyny, ale również intencja, motywy, jakimi człowiek kieruje się w swoim postępowaniu, a nawet – jego myśli i pragnienia. Nie ocenia się człowieka po słowach, które mówi, ale po czynach, które spełnia i po motywach, z jakich podejmuje określone działanie (J 7,24). J 7,24 BW: Nie sądźcie z pozoru, ale sądźcie sprawiedliwie.

To ujmowanie prawa w kontekście egzystencjalnym, a nie legalistycznym, jest charakterystyczne dla ducha głoszonego przez Jezusa. Uczeni w prawie osądzają cudzołożną kobietę w duchu sztywnych praw, Jezus – w duchu głębokiego humanizmu i miłosierdzia. Na tym właśnie polega zasadnicza różnica między starym i nowym prawem. Jezus uczy o równości wszystkich ludzi wobec Boga i wobec Bożego prawa. Bóg będzie oceniał człowieka wyłącznie na podstawie jego moralnej wartości (Mt 20,20). Jezus ocenia ludzi według stopnia ich wiary, nie zaś według przynależności do narodu wybranego (Mt 7,6; Łk 10,27 7,6-10). Wszyscy ludzie są braćmi, dziećmi Ojca w Niebiesiech. Bliźni – to każdy człowiek, nawet poganin i celnik, nawet największy grzesznik i wróg, którego nie można wykluczyć z zakresu swojej miłości. Przypowieść o miłosiernym Samarytaninie doskonale ilustruje tę prawdę. Jezus wykracza poza ramy judaistycznego – i w ogóle ogólnowschodniego androcentryzmu (ocenianie świata z męskiego punktu widzenia, zdominowanie kultury i życia codziennego przez mężczyzn) – dowartościowując kobietę. W tym przypadku Paweł nie był aż tak otwarty. Konflikt pomiędzy kulturą hebrajską i grecką w kwestii traktowania kobiet nie pozwalał mu zająć jednoznacznego stanowiska. Prawo Mojżeszowe surowiej osądzało kobietę, dając o wiele większe przywileje mężczyźnie. Jezus znosi to zróżnicowanie. Uwidacznia to się szczególnie w zreformowaniu starego prawa małżeńskiego, dopuszczającego bardzo łatwe rozwody i przez to najbardziej dyskryminującego kobietę. Jezus dobitnie podkreśla trwałość małżeństwa, stwierdzając autorytatywnie, że każdy, kto się rozwodzi, cudzołoży i bierze na siebie grzech cudzołóstwa swojego partnera. Dostrzegając kobietę w życiu publicznym, Jezus stawia ją niejako na równi z mężczyzną. W wyraźny sposób łamie przepisy judaistycznej obyczajowości, nie pozwalające na kontakty mężczyzn z Kobietami w życiu publicznym, co jeszcze do dziś zachowało się w skrajnych odcieniach islamu. Jezus dyskutuje z kobietami na tematy wiary (Samarytanka, siostry Łazarza, kobieta kananejska, matka synów Zebedeusza). Pozwala, aby dotykała Go kobieta nierządna; pozwala nawet, by kobiety towarzyszyły mu obok apostołów w podróżach misyjnych po Palestynie. Paweł ma pewien problem z przyjęciem podobnej postawy w jego listach wyraźnie widać targający nim konflikt.

S t r o n a | 50 |

Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 1 – Ewangelia przychodzi do Tesaloniczan: 30 czerwca – 6 lipca

Wprawdzie Jezus nie wybiera kobiet do grona apostolskiego, gdyż ówczesna – bardzo niska – pozycja społeczna kobiet nie pozwalałaby im nauczać, a wiadomo, że nauczanie było najważniejszym zadaniem apostołów. Wiemy jednak, że Jezus posługuje się kobietą – i to nie o najlepszej reputacji – w misji do mieszkańców Sychar, u których Jego niezapowiedziane pojawienie się jako Izraelity mogłoby spowodować nieprzyjazne reakcje, jak to miało już miejsce wczesniej (Łk 9,52). Kobieta ta przygotowuje odpowiedni grunt pod działalność Jezusa w tej miejscowości. Dla Królestwa Niebieskiego nie ma Żyda ani Greka, mężczyzny ani kobiety – takie słowa napisze potem apostoł Paweł, tłumacząc naukę Jezusa (Ga 3,28): Ga 3,28 BW: Nie masz Żyda ani Greka, nie masz niewolnika ani wolnego, nie masz mężczyzny ani kobiety; albowiem wy wszyscy jedno jesteście w Jezusie Chrystusie.

Warunkiem osiągnięcia Królestwa Bożego jest WIARA. Jest ona żywa tylko wówczas, gdy przynosi owoce dobrych uczynków. Dopiero na fundamencie silnej i bezwarunkowej wiary, której na każdym kroku domaga się Jezus, można wznosić Królestwo Boże. Nauka Jezusa wyraźnie zarysowuje kontury dwóch światów:  

świata doczesnego, na którym trzeba zarabiać przy pomocy otrzymanych od Boga talentów (Mt 25,14-30), świata wiecznego, nazywanego również Królestwem Bożym lub Niebiańskim.

Do Królestwa Niebieskiego wezwani są wszyscy (Łk 14,15-24); aby jednak tam wejść, trzeba zachować przykazania. Zachowywanie przykazań jest podstawą zarówno miłości do Boga jak i osiągnięcia życia wiecznego w Domu Ojca. Ponieważ istnieje nieskończona ilość poziomów życia wiecznego, doskonałość człowieka nie powinna pozostać na podstawowym poziomie zachowania przykazań, ale winna wzrastać. Doskonałość Nowego Przymierza jest bowiem wyższa niż doskonałość Starego Prawa. Doskonałość Królestwa Bożego opiera się na miłości, a ta może się nieustannie potęgować. Jezus podaje NORMY WYŻSZEJ DOSKONAŁOŚCI, którą Kościół nazywa świętością. Świętość członków Królestwa Bożego domaga się, aby nie tylko nie zabijać, lecz również nie gniewać się na swego brata; nie cudzołożyć, ale również – nie pożądać mężatki; nie przysięgać fałszywie, ale – w ogóle nie kłamać (Mt 5,37); nie stosować prawa odwetu, ale przebaczać i co więcej – kochać swoich nieprzyjaciół. Aby zachować miłość, trzeba być gotowym nawet na poniesienie pewnych strat doczesnych i ofiar (Mt 5,41-42). „Cokolwiek chcecie, aby ludzie wam czynili, czyńcie im także” – oto złota zasada, podana przez Jezusa jako norma Królestwa Bożego. W „OŚMIU BŁOGOSŁAWIEŃSTWACH” Jezus mówi o wartościach niedostatków, strat i cierpień, które ponosi człowiek dla Królestwa Bożego. Jezus podaje również środki do osiągnięcia świętości. Pierwszym środkiem jest SŁOWO BOŻE, którego słuchanie i stosowanie w życiu jest budowaniem domu na trwałej skale. Tych, którzy słuchają S t r o n a | 51 |

Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 1 – Ewangelia przychodzi do Tesaloniczan: 30 czerwca – 6 lipca

Słowa Bożego i stosują je w życiu, Jezus zalicza do najbliższych sobie osób (Mk 3,3135). Mk 3,35 BW: Ktokolwiek czyni wolę Bożą, ten jest moim bratem i siostrą, i matką.

Wypełnienie woli Bożej, wyrażonej w Słowie Bożym, stanowi wyraźny dowód miłości Bożej. Drugim środkiem zbliżenia się do Boga jest MODLITWA, która musi łączyć się z głęboką wiarą, być wytrwała, ufna, pokorna, dyskretna, zwięzła, ale także – często powtarzana. Jezus podaje przykład doskonałej modlitwy, ucząc apostołów „Ojcze nasz”. Na szczególną uwagę zasługuje SPOŁECZNA NAUKA JEZUSA, który piętnuje bogatych za to, że nie dzielą się swoją majętnością z ubogimi (przypowieść o bogaczu i Łazarzu). Oznacza to, że dobra doczesne są przeznaczone dla wszystkich i winny być sprawiedliwie rozdzielone pomiędzy społeczeństwo. Jezus przestrzega przed chciwością, czyli nadmiernym gromadzeniem dóbr w jednym ręku w celu prowadzenia luksusowego stylu życia, podczas gdy inni cierpią niedostatek (Łk 16,19-31). Przestrzega przed nadmierną troską o dobra doczesne, która skłania człowieka do magazynowania ich w wielkiej ilości i odkładania na przyszłość. Wystarczy troska, która mieści się w ramach jednego dnia bez gromadzenia przesadnego dóbr na następne lata (Łk 12,33-21). Jezus nawołuje bogaczy do sprzedania majętności i równomiernego rozdzielenia ich pośród ubogich (bezrolnych) (Mt 19,16-22). W przełożeniu na kapitalistyczną ekonomię te społeczne wskazania Chrystusa nakładają na ludzi bogatych (przedsiębiorców) obowiązek zapewnienia biednym odpowiedniej pracy i właściwego wynagrodzenia kosztem ograniczenia nadmiernych dochodów osobistych. W słowach Chrystusa: „Byłem głodny, nagi, chory, przybyszem, w więzieniu (…)” (Mt 25,35-46), z których wyprowadzono tzw. uczynki miłosierdzia, można się dopatrzyć wskazówek dla sprawujących władzę nad społeczeństwami, którzy powinni zapewnić im:     

wyżywienie, ubranie, mieszkanie, opiekę zdrowotną, ochronę prawną.

Chrystus nie zaleca jakiegoś idealnego ustroju społecznego, gdyż idealny ustrój – to utopia.

S t r o n a | 52 |

Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 1 – Ewangelia przychodzi do Tesaloniczan: 30 czerwca – 6 lipca

Jezus wnika w samą istotę władzy, mówiąc, że prawdziwa wielkość człowieka polega na umiejętności służenia innym. Nawet Syn Człowieczy przyszedł nie po to, aby mu służono, ale aby służyć. Postawienie znaku równości między władzą a służbą było w czasach powszechnej apoteozy władzy posunięciem rewolucyjnym. Jeszcze dziś, w tak bardzo zdemokratyzowanych czasach, wcielenie w życie tej Bożej zasady natrafia na wielkie opory. W całym nauczaniu Jezusa nieustannie przewija się tendencja do uszczęśliwienia człowieka, doprowadzenia go do apogeum stworzenia, co oczywiście nie dokona się bez Jego osobistego udziału i trudu, a zwłaszcza współpracy ze Stwórcą tych, którzy przynależą do kapłańskiego ludu Bożego. Szukanie szczęścia w życiu ziemskim – to wznoszenie domu na piasku. Ten, kto usiłuje je osiągnąć za wszelką cenę, jeszcze bardziej pogrąża się w beznadziejności (Mt 10,38). Mt 10,37-39 BW: Kto miłuje ojca albo matkę bardziej niż mnie, nie jest mnie godzien; i kto miłuje syna albo córkę bardziej niż mnie, nie jest mnie godzien. I kto nie bierze krzyża swego, a idzie za mną, nie jest mnie godzien. Kto stara się zachować życie swoje, straci je, a kto straci życie swoje dla mnie, znajdzie je.

Jezus wiele obiecuje, ale też wiele wymaga. Tak samo jest z Pawłem. Apostoł stanowczo stoi na swoim stanowisku, napominając i kierując na właściwą drogę. Jezus chce bowiem, aby człowiek uczestniczył w dziele powszechnego stwarzania i w ten sposób zasłużył sobie na własne szczęście w królestwie niebieskim. Jezus jako Nauczyciel był prawdziwym mistrzem w dziedzinie nauczania i katechezy. Wskazuje na to nie tylko nowatorska treść przesłania i wysokie wymagania etyczne Jego nauczania, ale również metody, jakimi się posługiwał. Poza przesłaniem czysto teologicznym w Jego wypowiedziach można wyodrębnić kilka podstawowych elementów, dzięki którym skutecznie docierał do słuchających: a/ - Specyficzne techniki nauczania:     

hiperbola, oksymoron, błogosławieństwa, stylistyka paralelizmu z poezji hebrajskiej, przypowieści.

b/ - Język Jezusa c/ - Teologia Jezusa d/ - Jezus jako uzdrowiciel

S t r o n a | 53 |

Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 1 – Ewangelia przychodzi do Tesaloniczan: 30 czerwca – 6 lipca

Ad a/ – Specyficzne techniki nauczania Jezus posługiwał się różnymi technikami przekazu Słowa Bożego: – stosowanie tzw. hiperboli Jezus pokazuje na przykładach wyolbrzymienia mające na celu wzmocnienie wypowiedzi, które albo bawi albo zaskakuje, np.: Mt 7,3 BW: A czemu widzisz źdźbło w oku brata swego, a belki w oku swoim nie dostrzegasz? Mk 10,25 BW: Łatwiej jest wielbłądowi przejść przez ucho igielne niż bogatemu wejść do Królestwa Bożego.

Oba te stwierdzenia mogą sprowokować słuchaczy do śmiechu, dzięki któremu na pewno zapamiętają tę historię. Wezwanie Jezusa, aby usunąć gorszące nas części ciała, stanowi najlepszy przykład hiperboli, która musiała wręcz zaszokować słuchaczy: Mt 5,30 BW: A jeśli prawa ręka twoja cię gorszy, odetnij ją i odrzuć od siebie, albowiem będzie pożyteczniej dla ciebie, że zginie jeden z członków twoich, niż żeby miało całe ciało twoje znaleźć się w piekle.

Skutki grzechu są straszliwe, a życie wieczne znaczy więcej niż ciało fizyczne. W ten sposób hiperbole ożywiają i wzmacniają nauczanie Jezusa, ponieważ słuchacz nie zapomni takiej mowy. – stosowanie tzw. oksymoronu i pozornej sprzeczności Jezus uwielbiał wypowiadać stwierdzenia, które na pozór były ze sobą sprzeczne i tworzyć zagadki dotyczące problemów duchowych i zmuszające słuchaczy do myślenia, a tym samym do zapamiętywania Jego wypowiedzi. Mowy Jezusa trudno było zapomnieć czy też nie zwrócić uwagi na Jego przesłanie, ponieważ słuchacze musieli się zmagać z rozwiązaniem zagadki, jaką im zadał. Na przykład, pewnego razu Jezus wypowiedział się na temat duchowej ślepoty: J 9,41 BW: Rzekł im Jezus: Gdybyście byli ślepi, nie mielibyście grzechu, a że teraz mówicie: Widzimy, przeto pozostajecie w grzechu.

Jezus powiedział także: Mk 10,31 BW: A wielu pierwszych będzie ostatnimi, a ostatnich pierwszymi.

S t r o n a | 54 |

Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 1 – Ewangelia przychodzi do Tesaloniczan: 30 czerwca – 6 lipca

Słuchacz musi sam odpowiedzieć sobie na pytanie, co to znaczy być ślepym i widzieć oraz którzy to są pierwsi, ale ostatni. Technika ta zwraca jego uwagę na przesłanie i wymaga przemyślenia. – stosowanie formy błogosławieństwa / przekleństwa Jezus zapożyczył tę metodę od psalmistów i proroków. Podkreśla właściwe postępowanie w oczach Boga, nazywając Jego rezultaty błogosławieństwem (gr. Makarios) lub szczęściem, tym samym zniechęca do niewłaściwego stylu życia, opisując jego rezultaty jako przekleństwa. Na przykład:p Ps 1,1 BW: Szczęśliwy mąż, który nie idzie za radą bezbożnych Ani nie stoi na drodze grzeszników, Ani nie zasiada w gronie szyderców. Łk 6,21 BW: Błogosławieni, którzy teraz łakniecie, albowiem będziecie nasyceni. Błogosławieni, którzy teraz płaczecie, albowiem śmiać się będziecie.

Błogosławieństwa/przekleństwa oparte są na sądzie ostatecznym. Ci, którzy teraz płaczą (tzn., którzy pomimo trudności są nadal sprawiedliwi), będą się cieszyć w dniu sądu. Natomiast ci, którzy dzisiaj się śmieją (i ignorują wołanie Boże), będą płakać przed sądem, gdyż nie zostaną zbawieni. – stosowanie paralelizmu zaczerpniętego poezji hebrajskiej Cechą charakterystyczną poezji hebrajskiej jest zestawianie ze sobą wypowiedzi kontrastujących. Taka technika, poza tym, że przemawia do semickich upodobań, wzmacnia stwierdzenie i ułatwia jego zapamiętanie. Przykładem może być tutaj Psalm 19,2, gdzie zastosowany został paralelizm synonimiczny. Występuje wówczas, gdy człon drugi (lub trzeci) powtarza myśl członu pierwszego. Powtórzenie następuje przez słowa synonimiczne. Przykłady: Stargajmy ich więzy, odrzućmy od siebie ich pęta (Ps 2,3). Ja bowiem jestem lwem dla Efraima, młodym lwem dla domu Judy; Ja rozszarpię, a potem odejdę, uniosę zdobycz, i nikt nie ocali (Oz 5,14). Inne przykłady: Ps 107 [106], (Iz 19,4. Prz 9,9; Mt 7,24-27).

Z kolei w Psalmie 90,2 wykorzystano paralelizm syntetyczny (progresywny). Ma on miejsce wtedy, gdy drugi człon rozwija myśl członu pierwszego. Jak lituje się ojciec nad synami, tak Jahwe lituje się nad bogobojnymi (Ps 103, 13).

S t r o n a | 55 |

Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 1 – Ewangelia przychodzi do Tesaloniczan: 30 czerwca – 6 lipca

Podniosę kielich zbawienia i wezwę imienia Pana (Ps 116,13). Jak młodzieniec zachowa swą drogę w czystości? Przestrzegając słów twoich (Ps 119, 9). Dzień ów będzie dniem gniewu, dniem ucisku i utrapienia, dniem ruiny i spustoszenia, dniem ciemności i mroku, dniem chmury i burzy (So 1,15).

Oto dalsze przykłady: Mk 2:27 BW: Ponadto rzekł im: Sabat jest ustanowiony dla człowieka, a nie człowiek dla sabatu.

lub Łk 11:34 BW: Świecą ciała jest oko twoje. Jeśli oko twoje jest zdrowe, i całe ciało twoje jest jasne. A jeśli jest chore, i ciało twoje jest ciemne.

W Ewangeliach możemy znaleźć prawie 180 przykładów takich wypowiedzi Jezusa. Świadczy to o tym, że ożywiał On i utrwalał swoje nauczanie, używając technik zaczerpniętych z poezji hebrajskiej. – stosowanie przypowieści Przypowieści pojawiają się dość często nawet w Starym Testamencie (2 Sm 12,1-15; Krl 20,35-43). Wyjaśniają i podkreślają przesłanie, a jednocześnie są tak ciekawe, że wciągają słuchacza w swoja fabułę. Jednak po wysłuchaniu historii słuchacz (czytelnik) zaczyna się zastanawiać nad sensem i znaczenie danej przypowieści. Prześldźmy ten proces na przykładzie przypowieści o synu marnotrawnym (Łk 15,1131). Tak bardzo dajemy wciągnąć się w historię o błądzącym młodszym synu, współczującym i cierpiącym ojcu oraz o zazdrosnym bracie, któremu brak przebaczenia, że prawie się gubimy. Dopiero na koniec zaczynamy dostrzegać, do czego dąży Jezus. Aby jednak zrozumieć to przesłanie, odbiorca musi chcieć rozwiązać zagadkę. Ci, którzy nie mają ochoty przyznać się, że są grzesznikami, będą odczuwać dyskomfort, analizując przypadek starszego i młodszego brata. Sam Jezus powiedział, że jego przypowieści także oddzielają, a dotyczy to tych, których serca stwardniały (Mk 4,1012). Poniżej znajduje się lista przypowieści, które Jezus opowiadał podczas swojej służby: 1. Przypowieść o skarbie i perle (Mt 13,45-46) 2. Nielitościwy dłużnik (Mt 18,23-35) 3. Przypowieść o świetle i soli (Mt 5,13-16)

S t r o n a | 56 |

Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 1 – Ewangelia przychodzi do Tesaloniczan: 30 czerwca – 6 lipca

4. Przypowieść o siewcy i roli (Mk 4,1-9) 5. Przypowieść o suknie i o nowym winie (Mk 2,21-22) 6. Dobry Samarytanin (Łk 10,30-37) 7. Głupi bogacz (Łk 12,16-21) 8. Przypowieść o uczcie (Łk 14,16-24) 9. Syn marnotrawny (Łk 15,11-32) 10. Przypowieść o krzewie winnym (J 15,1-6) Interpretując przypowieści, słuchacz/czytelnik musi skupić się na głównej myśli. Szczegóły zawarte w historii mogą, ale też nie muszą, mieć znaczenia. Na przykład, w przypowieści o natrętnym przyjacielu (Łk 11,5-8) człowiek idzie do przyjaciela i prosi go o trzy chleby. Przyjaciel leży już w łóżku i wyraźnie nie ma ochoty wychodzić z niego w zimną noc, aby szukać chleba. W końcu jednak, pod wpływem nacisku, wstaje z łóżka i spełnia prośbę po to, aby pozbyć się natręta. Przypowieść ta ma symbolizować wytrwałość w modlitwie, byłoby jednak błędem wnioskować, że Bóg jest jak ten przyjaciel, który tak naprawdę nie chce, aby zawracać mu głowę swoimi prośbami. Tutaj, w tej przypowieści, szczegóły służą tylko do odmalowania tła. Słowa, które Jezus wypowiedział zaraz potem (Łk 11,9-13), wskazują, o co Mu chodziło: Łk 11,9.10 BW: A ja wam powiadam: Proście, a będzie wam dane; szukajcie, a znajdziecie; kołaczcie, a otworzą wam. Każdy bowiem, kto prosi, otrzymuje, a kto szuka, znajduje, a kto kołacze, temu otworzą.

Możemy z całą pewnością założyć, że Paweł udowadniając Żydom i poganom w Pierwszej kolejności, że Jezus jest Mesjaszem, pokazywał potem przykłady Jego nauk, które z mocą przebijały się przez umysły do serca wszystkich tych, do których mówił. Ad b/ – Język Jezusa Za czasów Jezusa główną rolę odgrywały cztery języki:    

łacina – jako oficjalny urzędowy język Rzymian, hebrajski – jako język akademicki dla teologii i wiary, grecki – powszechny język cesarstwa rzymskiego, aramejski – język ojczysty Hebrajczyków.

Jezus prawdopodobnie znał grecki, ale dyskutował z uczonymi w Piśmie w języku hebrajskim, a nauczał głównie w aramejskim. W Ewangeliach znajdujemy zwroty aramejskie, takie jak talita kum (Mk 5,41) lub Effata (Mk 7,34) czy też Abba (Mk 14,36).

S t r o n a | 57 |

Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 1 – Ewangelia przychodzi do Tesaloniczan: 30 czerwca – 6 lipca

W tekście greckim (Septuaginta) możemy znaleźć wyraźne arameizmy lub przynajmniej semityzmy. Oznacza to, że choć słowa są greckie, to składnia jest aramejska lub hebrajska. Na przykład, „synowie sali weselnej” (Mk 2,19) to semicką frazą oznaczającą „gości pana młodego” itp. Paweł z całą pewnością posługiwał się biegle trzema językami; aramejskim, hebrajskim i greckim, gdyż jako obywatel rzymski musiał także znać język okupanta. Ad c/ – Teologia Jezusa Centralnym tematem nauczania Jezusa było Królestwo Boże. Królestwo Boże (Niebieskie) jako wyrażenie i koncepcja pojawiało się już w Starym Testamencie, ale nie w takim wymiarze w jakim przedstawił je Jezus. Przesłanie Jezusa podsumowane jest u Marka (Mk 1,15): Mk 1,15 BW: I mówiąc: Wypełnił się czas i przybliżyło się Królestwo Boże, upamiętajcie się i wierzcie ewangelii.

Także Mateusz (Mt 4,23) i Łukasz (Łk 4,43) mówią, że Jezus nauczał o „ewangelii o Królestwie”. Wiele przypowieści rozpoczyna się frazą: „Królestwo Boże jest jak…” (np. Mk 4,26-30). Mk 4,30 BW: I mówił: Do czego przyrównamy Królestwo Boże albo jakim podobieństwem je wyrazimy?

W końcu słowo „królestwo” pojawia w wielu Jego wypowiedziach i kazaniach. Jezus w swoich mowach nauczał także modlitwy (Mt 6,10). Mt 6,10 BW: Przyjdź Królestwo twoje, bądź wola twoja, jak w niebie, tak i na ziemi.

Nauki Jezusa o Królestwie były wielorakie; nauczał, że już jest ono obecne (Mt 11,12), ale głównie mówił o tym, że ma ono dopiero nastać. We wzorcowym przykładzie modlitwy (Mt 6,10) wyraża się jasno, mówiąc o swoim drugim przyjściu i końcu wieku (Łk 13,28): Łk 13,28-30 BW: Tam będzie płacz i zgrzytanie zębów, gdy ujrzycie Abrahama, Izaaka i Jakuba i wszystkich proroków w Królestwie Bożym, siebie samych zaś precz wyrzuconych. I przyjdą ze wschodu i z zachodu, z północy i z południa, i zasiądą w Królestwie Bożym. I oto ostatni będą pierwszymi, a pierwsi ostatnimi.

Bez wątpienia w mowach Pawła, zawartychw jego listach, przez cały czas widzimy przesłanie i Słowa Jezusa. W rozważaniach teologicznych Nowego Testamentu można dopatrzyć się początków Królestwa od czasów Jana Chrzciciela, ale po analizie słów Jezusa w Ewangeliach, pojęcie Królestwa Bożego zawiera bardziej złożony charakter. Dążenie do wejścia do Królestwa Bożego oznacza podporządkowanie się panowaniu

S t r o n a | 58 |

Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 1 – Ewangelia przychodzi do Tesaloniczan: 30 czerwca – 6 lipca

Boga oraz wejście w sferę Jego rządów. Jezus nauczał, że oprócz Królestwa nie ma nic ważniejszego w życiu na ziemi. Wyraził to w swoich przypowieściach o perle (Mt 13,45-46) i ukrytym skarbie (Mt 13,44). Zatem Bóg w nauczaniu Jezusa jest królem, suwerennym Panem wszechświata poszukującym grzeszników, których zaprasza do zbawienia, co Jezus przedstawia często jako ucztę (Mt 22,1-14). Mamy tutaj wielorakie znaczenie pozycji Jezusa w Królestwie Bożym: Pośrednik i nasz Orędownik w sprawie (Dz 4,12), Gwarant oraz Sędzia (Mt 25,41). Nauczanie o Królestwie Bożym było jednym z najważniejszych przesłań, jakie Jezus chciał wpoić w serca i umysły słuchaczy/czytelników. Tak więc nasza decyzja podążania za Jezusem, kształtuje nasze przeznaczenie. Czy możemy sobie wyobrazić, aby Paweł nauczał inaczej? Ad d/ – Jezus jako uzdrowiciel Jedną z form nauczania i utwierdzania wiary były cuda. Jezus dokonywał ich, ponieważ współczuł cierpiącym i potrzebującym. Leczył choroby (Mk 1,41; Łk 7,13), wyrzucał z ich ciał demony (Mk 9,22) i w cudowny sposób karmił głodnych (Mk 8,2); odczuwał bowiem głębokie współczucie, kiedy słyszał ich wołanie i prośby. Jego potężne dzieła były aktami miłosierdzia i miłości, a także pomocą dla nieszczęśliwych. Jezus dokonywał także cudów, świadczących o tym, że w Jego osobie Królestwo Boże wkracza w historię (Jan 2,11; 3,2). J 2,11 BW: Takiego pierwszego cudu dokonał Jezus w Kanie Galilejskiej; i objawił chwałę swoją, i uwierzyli weń uczniowie jego. J 3,2 BW: Ten przyszedł do Jezusa w nocy i rzekł mu: Mistrzu! Wiemy, że przyszedłeś od Boga jako nauczyciel; nikt bowiem takich cudów czynić by nie mógł, jakie Ty czynisz, jeśliby Bóg z nim nie był.

Królestwo Boże przynosi ze sobą upadek szatana, a więc i jego mocy, która sprowadza na świat cierpienie. Tak więc służbą Jezusa było „związać szatana” i ograbić „jego dom” (Mt 12,29). Jezus stwierdził: Mt 12,28 BW: A jeśli Ja wyganiam demony Duchem Bożym, tedy nadeszło do was Królestwo Boże.

W podobny sposób Jezus oznajmił Janowi Chrzcicielowi, czy jest Mesjaszem (Mt 11,4-5): Mt 11,4.5 BW: A Jezus im odpowiedział: Idźcie i oznajmijcie Janowi, co słyszycie i widzicie: Ślepi odzyskują wzrok i chromi chodzą, trędowaci zostają oczyszczeni i głusi słyszą, umarli są wskrzeszani, a ubogim zwiastowana jest ewangelia;

S t r o n a | 59 |

Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 1 – Ewangelia przychodzi do Tesaloniczan: 30 czerwca – 6 lipca

Należy więc stwierdzić, że cuda Jezusa stanowiły integralną część jego przesłania, służby oraz nauczania. Czy Paweł czynił cuda? W Dziejach Apostolskich mamy wzmiankę o uzdrowieniu młodzieńca, który spadł z balkonu. Apostołowie i ich uczniowie w dniu Piędziesiątnicy także zostali napełnieni mocą Bożą, a tym samym mocą uzdrawiania. Należy założyć z dużą dozą pewności, że Paweł uzdrawiał, chociaż nie mamy opisu pełnej historii i uczynków Pawła w zakresie tej działalności. Na zakończenie tego opracowania, należy także spojrzeć na nauczanie Jezusa z perspektywy słuchacza i ucznia. Uczniowie stają się nie tylko uczniami, ale także świadkami. Modlitwa arcykapłańska Jezusa (J 17,6-21) ukazuje zamiar pedagogiczny w stosunku do uczniów – ich świadectwo ma być w świecie fundamentem autentycznej wiary Kościoła. „Wydadzą was do synagog i do więzień (...) Będzie to dla was sposobność do świadectwa” (Łk 2112-13). Uczniowie jednak mają być kimś więcej niż tylko słuchaczami Jego słów i obserwatorami Jego działań czy nawet Jego powiernikami. Maja oni realnie przedłużyć Jego świadectwo o Ojcu, stając się Jego świadkami. W pełnym znaczeniu ujawnia się tutaj żądanie „zaparcia się samych siebie” (Mt 16,24; Mk 8,34; Łk 9,23), postawione zawsze w kontekście zapowiedzi męki Jezusa. Zaprzeć się siebie znaczyłoby „dawać Mu (o Nim) świadectwo = wyznać Go”, nawet wobec konsekwencji utraty własnego życia. Istotne jest to, że dzięki swojemu Mistrzowi uczniowie poznali tajemnicę Królestwa Bożego, czyli sens zbawczego działania Boga w świecie (Łk 8,10). To samo czynił Paweł, który świadcząc o Jezusie, odkrywał jednocześnie Boże dzieło zbawienia. W tym sensie słuchacze i uczniowie stają się świadkami Świadka. Widzieli przecież pobitego i ukamienowanego Pawła, który i tak potem uzdrowiony wstał i nadal kontynuował dzieło Ewangelii. Z teologicznego ujęcia ewangelii Mateusza i Łukasza wynika, że dawanie świadectwa nie odnosi się tylko do bezpośrednich, historycznych uczniów Jezusa, ale również do chrześcijan, do wspólnot pierwotnego Kościoła i do całych narodów. Ujmując proces pedagogiczny Jezusa z perspektywy ucznia, można przedstawić go następująco:    

uczeń uczeń uczeń uczeń

zaintrygowany (widz), zainteresowany (słuchacz), powołany – przyłączony (student), zaangażowany (świadek). S t r o n a | 60 |

Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 1 – Ewangelia przychodzi do Tesaloniczan: 30 czerwca – 6 lipca

W ten sposób można zrekonstruować metodę pedagogiczną Jezusa, a także Pawła. Ujęta zarówno ze strony Mistrza, jak i ze strony ucznia, staje się uniwersalnym sposobem wychowania, prowadzącym do formacji umysłów otwartych, zaangażowanych i pełnych ludzkiej dojrzałości. Dojrzałość ludzka zaś winna wieść do dojrzałości chrześcijańskiej, aby nie „wstydzić się (...) świadectwa Pana” (2 Tm 1,8): 2 Tm 1,6-9 BW: Z tego powodu przypominam ci, abyś rozniecił na nowo dar łaski Bożej, którego udzieliłem ci przez włożenie rąk moich. Albowiem nie dał nam Bóg ducha bojaźni, lecz mocy i miłości, i powściągliwości. Nie wstydź się więc świadectwa o Panu naszym, ani mnie, więźnia jego, ale cierp wespół ze mną dla ewangelii, wsparty mocą Boga, który nas wybawił i powołał powołaniem świętym, nie na podstawie uczynków naszych, lecz według postanowienia swojego i łaski, danej nam w Chrystusie Jezusie przed dawnymi wiekami.

W tym krótkim streszczeniu techniki nauczania Jezusa możemy w odbiciu Jego zwierciadła zobaczyć i zrozumieć, w jaki sposób Paweł zaczął swoją misję głoszenia Ewangelii, jak rozmawiał i głosił Słowo Boże w synagogach, jak przemawiał przy studniach, potokach, na łąkach i rozstajnych drogach, jarmarkach i domach, w których gościł. Naśladował Jezusa, więcej, wczuwał się w Jego postać. Z wielką i nieprzemijającą wierną miłością do Mesjasza, z zapałem głosił Ewangelię. Wszędzie, gdzie prze-bywał wraz ze swoimi braćmi i siostrami, z mocą Bożą głosił Słowo o zbawieniu i Królestwie Bożym. Swoim działaniem, mowami, listami, kazaniami ukazywał Mesjasza i drogę do Królestwa Bożego. Nasz Mistrz i jego niedościgniony uczeń Paweł są dla nas wiecznym przykładem tego, w jaki sposób należy głosić Ewangelię i nauczać Słowa Bożego. W następnej lekcji życiorys Pawła (Szawła) z Tarsu.

S t r o n a | 61 |

Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 1 – Ewangelia przychodzi do Tesaloniczan: 30 czerwca – 6 lipca

Uwagi dla nauczyciela90

LEKCJA W SKRÓCIE Kluczowy tekst: Dz 17,1-4 Student powinien: Wiedzieć: Uznać i zrozumieć, że cierpienie i śmierć Chrystusa były wypełnieniem proroctw Starego Testamentu. Doświadczyć: Upewnić się, że jego/jej wiara nie jest niesłuszna, ale zakorzeniona w ostatecznym planie Bożym, aby uratować świat. Wykonać: Podzielić się z innymi pewnością swojej wiary. Schemat nauczania: I. WIEM: Zabity od założenia świata! A. Apokalipsa Jana 13,8 BW opisuje Jezusa w następujący sposób: „I oddadzą mu pokłon wszyscy mieszkańcy ziemi, każdy, którego imię nie jest od założenia świata zapisane w księdze żywota Baranka, który został zabity”. Co te słowa mówią nam o naturze i pochodzeniu planu Bożego dla odkupienia świata? B. Dlaczego Chrystus musiał cierpieć i umrzeć, aby świat mógł być uratowany? Czy Bóg nie mógł po prostu spojrzeć z pobłażaniem na grzech Adama i Ewy? C. Apostoł Paweł określa Chrystusa jako „naszą Paschę Baranka” (1 Kor 5,7 BW). Jaki jest to typ Baranka Paschalnego? II. DOŚWIADCZAM: Oszczędzony przez Innego Jak myślisz, gdybyś był najstarszym synem w rodzinie żydowskiej w Egipcie w czasie Paschy, jakich emocji doświadczałbyś następnego ranka? III. WYKONUJĘ: Zmuszony do dzielenia się swoimi zasobami W jaki sposób wdzięczność za dar Bożego zbawienia, motywuje cię do tego, abyś przeżył swoje życie dla Niego?

Opracowano na podstawie Adult Sabbath School Bible Study Guide (Teachers Edition) 3/2012: 1 and 2 Thessalonians autorstwa Jona Paulien’a (sygnatura ABSG-TE-3Q-01-2012). Materiały wydania dla nauczycieli, w sekcjach „Lekcja w skrócie” i „Cykl nauki”, zostały napisane przez Carla P. Cosaert'a, adiunkta Nowego Testamentu i Wczesnego Chrześcijaństwa, na wydziale teologii Uniwersytetu Walla Walla w College Place w Waszyngtonie w USA (przyp. tłum.).

S t r o n a | 62 |

Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 1 – Ewangelia przychodzi do Tesaloniczan: 30 czerwca – 6 lipca

Podsumowanie: Cierpienie i śmierć Chrystusa nie były ostatecznie omyłką sądową, ale wypełnieniem planu Bożego dla odkupienia świata. Ta świadomość może dać nam wiarę w Słowo Boże i Jego miłość dla nas, tak jak stało się w przypadku nowych wierzących w Salonikach

CYKL NAUKI Krok 1:

MOTYWACJA Kluczowe pojęcie dla duchowego wzrostu: Cierpienie i śmierć Chrystusa nie były ostatecznie pomyłką sądową, ale stanowiły część Bożego planu, który powstał z powodu grzechu, aby przywrócić grzeszników do nieprzerwanej z Nim wspólnoty. Dla nauczyciela: W tym tygodniu zbadamy, dlaczego Pismo mówi, że było „niezbędne” dla Mesjasza cierpieć i umrzeć, aby wypełnił się Boży plan dla odkupienia świata.

sierpnia 2010 roku, w kopalni metali szlachetnych w Chile, nastąpiła katastrofa, kiedy 700 tysięcy ton skały zapadło się do głównego szybu, więżąc trzydziestu trzech górników ponad pół kilometra pod ziemią. Ekipy ratunkowe tracąc nadzieję, omal nie zrezygnowały z poszukiwań żyjących mężczyzn, ale w końcu, po 17 dniach wiercenia małych otworów w różnych częściach kopalni, jedno z wierteł wróciło na powierzchnię z dołączoną do niego notatką: „Trzydziestu trzech znalazło schronienie. Czujemy się dobrze”. Górnicy cudem przeżyli ten czas, chociaż prawie umarli z głodu. Natychmiast powstał plan, aby w tym miejscu wywiercić dla nich tunel ucieczki. Choć wielu z nich było sfrustrowanych, że budowanie tunelu ratowniczego trwało ponad dwa miesiące, inni obawiali się, że jego wielkość – ciągnął się ponad 670 metrów poprzez litą skałę – była zbyt mała, aby skutecznie ewakuować górników. Zastanawiano się, dlaczego tunel ma być tak mały? Chociaż inżynierowie podawali bardzo szczegółowe wyjaśnienia, najprostsza odpowiedź mówiła, że było to „konieczne”, aby szybko odnieść sukces i z powodzeniem uratować zagrożonych. Wywier-

S t r o n a | 63 |

Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 1 – Ewangelia przychodzi do Tesaloniczan: 30 czerwca – 6 lipca

cenie większego tunelu, w nadmiernie wyeksploatowanej, ponad stuletniej kopalni, było po prostu zbyt niebezpieczne i zagrażało powodzeniu misji ratunkowej. Rozważ to: Sytuacja chilijskich górników odpowiada naszej sytuacji i potrzebie Bożego ratunku. Ile szczegółów dotyczących „konieczności” ratunkowego planu Bożego musimy jeszcze zrozumieć?

Krok 2:

BADANIE Komentarz biblijny I. Konieczność cierpienia i śmierci Chrystusa

(Przestudiuj w klasie Dz 17,1–4)

edług Łukasza centralnym elementem prezentacji ewangelii Pawła do Tesaloniczan był fakt, że cierpienie i śmierć Chrystusa nie były tragiczną pomyłką dziejów, ale Bożym planem i „koniecznością”. Greckie słowo tłumaczone jako „niezbędne, konieczne” (dei) to słowo charakterystyczne dla Łukasza. Występuje osiemnaście razy w jego Ewangelii i dwadzieścia dwa razy w Dziejach Apostolskich. Łukasz używa go, aby wskazać, że wydarzenia w życiu Jezusa nie były wynikiem przypadku, lecz częścią planu Bożego objawionego w Piśmie i służącego odkupieniu ludzkości. Po raz pierwszy Łukasz używa tego słowa w swojej Ewangelii, gdy Józef i Maria „gubią” dwunastoletniego Jezusa w Jerozolimie (Łk 2,41-51). Kiedy w końcu znajdują go w świątyni, Jezus mówi, że nie powinni być zaskoczeni, że był właśnie tam, bo przebywanie „w domu Jego Ojca” było dla Niego „niezbędne”. Ta sama podstawowa informacja pojawia się wielokrotnie w Ewangelii Łukasza, gdy Jezus opowiada o różnych aspektach swojego życia. Mówi o boskiej konieczności głoszenia przez Niego Ewangelii (Łk 4,43), uzdrowieniu chromej kobiety na szabat (13,16), o posiłku w domu Zachariasza, i co najważniejsze i najczęściej głoszone, o konieczności cierpienia, odrzucenia Jego posłania i ostatecznie śmierci w Jerozolimie (13,33; 17,25; 22,37; 24,7; 26). O ile łatwo jest zobaczyć i zrozumieć słowo „konieczność” w przypadku niektórych z tych wydarzeń, takich jak uzdrowienie kogoś w celu ukazania Bożej miłości, to

S t r o n a | 64 |

Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 1 – Ewangelia przychodzi do Tesaloniczan: 30 czerwca – 6 lipca

dlaczego cierpienie i śmierć Chrystusa były „konieczne” jako część Bożego planu, który uratuje świat? Czy Bóg nie mógł po prostu przejść nad grzechem do porządku dziennego, albo – używając metafory pochodzącej z gry w golfa – dać nam drugą szansę bez domagania się Jego śmierci? Chociaż zlekceważenie grzechu Adama może wydawac się łatwe, Bóg nie mógł tego zrobić bez narażania swojej sprawiedliwości i świętości. Grzech nie jest błahym problemem. Jest zupełnym przeciwieństwem Boga. Grzech jest całkowitym złem, które powoduje cierpienia i przynosi śmierć. Gdyby usankcjonować jego egzystencję, miałby on prawo uzasadniać swoje istnienie. To jest coś, czego Bóg nie mógł zrobić. Jego natura wymagała reakcji na grzech. Jednak jako kochający Bóg oferuje miłosierdzie dla wszystkich grzeszników. Aby stanowczo przeciwstawić się grzechowi i jednocześnie być miłosiernym w kontaktach z grzesznikami, Bóg postanowił wziąć na siebie karę za wszystkie nasze grzechy. Uczynił to, wysyłając Jezusa jako swojego Zastępcę. Jezus umarł śmiercią, na którą my zasługiwaliśmy, abyśmy mogli mieć życie, na które On zasłużył. Jest to bardzo istotna kwestia, którą apostoł Paweł wyjaśnia w Liście do Rzymian (Rz 3,26)91, gdzie mówi, że śmierć Jezusa pozwoliła, aby Bóg pozostał zarówno „sprawiedliwym”, jak i „usprawiedliwiającym” tego, który wierzy w Jezusa.

Rz 3,26 BW

Dla okazania sprawiedliwości swojej w teraźniejszym czasie, aby On sam był sprawiedliwym i usprawiedliwiającym tego, który wierzy w Jezusa. BT w odpuszczaniu ich po to, by ujawnić w obecnym czasie Jego sprawiedliwość, i [aby pokazać], że On sam jest sprawiedliwy i usprawiedliwia każdego, który [żyje] dzięki wierze w Jezusa. BWP czasu cierpliwości Bożej, ujawniając tym samym sprawiedliwość czasu obecnego, kiedy to On sam jest sprawiedliwym i usprawiedliwiającym każdego, kto wierzy w Jezusa. BG Ku okazaniu sprawiedliwości swojej w teraźniejszym czasie, na to, aby on był sprawiedliwym i usprawiedliwiającym tego, który jest z wiary Jezusowej. TR εν W τη ανοχη CIERPLIWOŚCI του θεου BOGA προς CO DO ενδειξιν OKAZANIA της δικαιοσυνης SPRAWIEDLIWOŚCI αυτου JEGO εν W τω νυν DZISIEJSZYM καιρω CZASIE εις KU το ειναι BYCIU αυτον JEGO δικαιον SPRAWIEDLIWEGO και I δικαιουντα UWAŻAJĄCEGO ZA SPRAWIEDLIWE92 τον TEGO εκ Z πιστεως WIARY ιησου JEZUSA

List do Rzymian został napisany na przełomie lat 57-58, najprawd. pod koniec trzeciej podróży misyjnej (Dz 18,23-21,14; zob. Rz 15,19, to jest około 6 lat później po listach do Tesaloniczan). 1 i 2 Tes były napisane z Koryntu podczas 18-miesięcznego pobytu apostoła w tym mieście (por. Dz 18,1-11). 1 Tes został napisany podczas wcześniejszych miesięcy tego okresu, zaraz po tym jak Tymoteusz powrócił z Tesaloniki z wiadomościami o rozwoju tego zboru (zima roku 49/50). 2 Tes powstał zaledwie kilka tygodni później (najwyżej kilka miesięcy później). Większość uczonych uważa, że ap. Paweł wysłał 2 Tes z Koryntu w roku 51. Zdaje się, że 2 Tes poprzedził odwiedziny apostoła w Tesalonice w czasie trzeciej podróży misyjnej (por. Dz 20,1-2) (przyp. red.). 92 Także: „usprawiedliwiającego” (dop. tłum.).

S t r o n a | 65 |

Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 1 – Ewangelia przychodzi do Tesaloniczan: 30 czerwca – 6 lipca

Rozważ: Biblia wielokrotnie opisuje Boga jako sprawiedliwego w kontaktach z grzechem i kochającego w kontaktach z grzesznikami. Jak zniekształcony obraz Boga zobaczymy, jeśli przecenimy lub nie docenimy jednego z tych dwóch atrybutów?

II. Krzyż „głupstwem”

(Przestudiuj w klasie Rz 1,16) Rz 1,16 BW

odczas gdy pierwsi chrześcijanie widzieli cierpienia i śmierć Chrystusa jako „niezbędną” część planu Bożego dla odkupienia świata, Żydzi i poganie nie potrafili tego zrozumieć. Pomysł, iż długo oczekiwany Mesjasz miał być ukrzyżowany, wydawał się Żydom całkowicie absurdalny. Mesjasz miał być pogromcą wrogów Izraela, a nie zostać przez nich ukrzyżowany. Rzymianie także byli przekonani, że chrześcijanie zostali zwiedzeni w naśladowaniu Ewangelii Jezusa. Który człowiek czciłby kogoś, kto był – przynajmniej w umysłach Rzymian – ukrzyżowanym przestępcą? Z perspektywy świata krzyż był przedmiotem wstydu i klęski, a nie czymś, co należało czcić. Na kawałku starożytnego graffiti, odkrytego w Rzymie, które datuje się na czasy apostoła Pawła, możemy dostrzec pewien rodzaj dezaprobaty i pogardy, jakiej z powodu swojej wiary doświadczali chrześcijanie. Co ciekawe, odkrycie to, znane jako Alexamenos graffiti (graffiti Alexamenosa), wydaje się również pierwszym znanym rysunkiem ukrzyżowania Jezusa. Przedstawia scenę egzekucji na krzyżu, gdzie osoba na nim wisząca ma głowę osła, ale ciało człowieka. Obok krzyża widać młodego, klęczącego z pokorą i czcią, człowieka. Pod krzyżem wykaligrafowane jest stwierdzenie: „Aleksander czci [swojego] boga”. Wymowa tego graffiti jest oczywista S t r o n a | 66 |

Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 1 – Ewangelia przychodzi do Tesaloniczan: 30 czerwca – 6 lipca

– chrześcijanie byli postrzegani jako głupcy, ponieważ wierzyli w Jezusa. Nie dziwi więc fakt, że Paweł pisząc do Rzymian, musiał przypomnieć im, iż Ewangelia o ukrzyżowanym i zmartwychwstałym Jezusie nie była niczym takim, czego można się „wstydzić”, ale raczej należy się nią chwalić (Rz 1,16). Właśnie przez to „głupstwo” symbolu Krzyża (1 Kor 1,18), Chrystus zwyciężył moc grzechu i śmierci. Rozważ: Przesłanie płynące z krzyża Jezusowego nadal było i jest wyśmiewane przez niewierzących. Co możemy zrobić, aby zachęcić wiernych w Kościele, by nie „wstydzili” się krzyża, ale dążyli do chlubienia się z niego?

Krok 3:

ZASTOSUJ Dla nauczyciela: Zachęć swoich uczniów, aby wykorzystali poniższe pytania jako sposób myślenia o konieczności śmierci Chrystusa z perspektywy biblijnej. Pytania do przemyślenia: 1. Po zmartwychwstaniu, Łukasz opowiada, jak Jezus zgromił dwóch uczniów z Emaus za brak zrozumienia, że Stary Testament wskazuje, iż „niezbędne” było dla Mesjasza, aby cierpiał i był odrzucony. Jakie wydarzenia i/lub historie, wskazujące na „konieczność” śmierci Jezusa, znajdujesz w Starym Testamencie? 2. Jakich historie i zdarzenia z Pisma Świętego wydawały się w pewnym momencie i czasie złą interpretacją wydarzeń lub omyłką sądową ze względu na to, że nie jesteśmy w stanie przewidzieć skutków całej historii? Jak może to nas zachęcić w chrześcijańskiej drodze do zbawienia? Pytania do zastosowania: 1. Dlaczego, twoim zdaniem, orędzie krzyża nadal będzie zgorszeniem dla dzisiejszych ludzi? 2. Rzeczywistość cierpienia na świecie jest jednym z najtrudniejszych zagadnień, które powstrzymują ludzi od wiary w istnienie wszechmocnego i kochającego Boga. Z pewnością nie istnieją żadne proste lub szybkie odpowiedzi na

S t r o n a | 67 |

Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 1 – Ewangelia przychodzi do Tesaloniczan: 30 czerwca – 6 lipca

problem cierpienia. Jakie ukojenie i nadzieję możemy jednak znaleźć w fakcie konieczności cierpienia Chrystusa w naszym imieniu? 3. To, że Paweł musiał zachęcać chrześcijan w Rzymie, aby się nie „wstydzili” Ewangelii (Rz 1,16) wskazuje na to, że byli wyśmiewani i publicznie ośmieszani ze względu na swoje przekonania. W jaki sposób obecni chrześcijanie są wyszydzani w dzisiejszym społeczeństwie?

Krok 4:

TWORZENIE Dla nauczyciela: Wiele osób nigdy nie myślało o tym, jak konieczne było nadejście Jezusa jako naszego zamiennika. Wykorzystaj działalność Jezusa, aby pomóc osobom z klasy w refleksji na ten temat, biorąc najpierw pod uwagę ich własne warunki życia. Do wykonania: Zapytaj osób w klasie, kiedy byli w potrzebie, aby ktoś inny przyszedł im z pomocą. Co by się stało bez tej pomocy? W jaki sposób wyrazili swoją wdzięczność? Po opowiedzeniu kilku historii w klasie skieruj rozmowę z powrotem do tematu lekcji, pytając, co by się z nami stało, gdyby Bóg nie wykonał tego, co było „konieczne”? Jak powinniśmy wyrazić Mu naszą wdzięczność w zamian za to, co On uczynił dla nas?

S t r o n a | 68 |

Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 1 – Ewangelia przychodzi do Tesaloniczan: 30 czerwca – 6 lipca

Od Redakcji Przedstawiamy nowy format lekcji biblijnych szkoły sobotniej (LBSS). Tekst ten może być dalej bezpłatnie rozpowszechniany w każdej formie pod warunkiem, że podane zostanie źródło jego pochodzenia, np. „www.christmedia.pl”. Z założenia lekcje te pozwalają, aby każdy studiujący Słowo Boże mógł zdobyć umiejętności teologiczne. Nie wszystkie materiały mogą zainteresować Czytelnika, ale tylko od Niego zależy, czy zechce z nich skorzystać. Prezentujemy Biblię w wielu wersjach przekładu: dwie wersje protestanckie, dwie katolickie oraz tekst grecki. Dodatkowo – dzięki ogromnemu wkładowi pracy Adama Gołębiewskiego – załączamy interlinearny przekład Biblii. To bezpośrednie tłumaczenie „słowo w słowo” daje nam unikalną możliwość badania Słowa Bożego. Każda lekcja zostanie uzupełniona materiałem dodatkowym związanym z jej tematem. Dostarczane informacje są ogólnodostępne, nie zajmujemy się więc tutaj pisaniem nie na temat czy analizą różnych doktryn teologicznych, a raczej dostarczamy skondensowaną informację, bliską interpretacji protestanckiej. Nie każdy ma obok swojego domu bibliotekę i nie każdy znajdzie tam teologię Nowego Testamentu, dlatego też dołączamy dodatkowe informacje dla tych, którzy nie mają czasu lub możliwości, aby przeszukiwać Internet lub przerzucać strony w książkach. W ten sposób tworzymy unikatową adaptację oryginalnego wydania lekcji. Tym, dla których multimedialne urządzenia przenośne stanowią codzienną rzeczywistość, chcemy zaoferować wersję audio (mp3) oraz na stronie WWW (animacja Flash), a w przyszłości być może wersję na telefony komórkowe czy tablety. Wysoki standard LBSS pomoże wielu pragnącym wiedzy biblijnej chrześcijanom pozyskać ją w skondensowanej formie. Pragnę wyrazić wielką wdzięczność wszystkim braciom i siostrom, którzy tak ofiarnie pracują nad tymi lekcjami i dzielą się z nami wszelkimi uwagami. Pragniemy, aby to dzieło było pracą wielu z nas, pracą solidarną, ponieważ odzwierciedli nasze ewangelizacyjne zaangażowanie w sprawę głoszenia Słowa Bożego i Jezusowej Ewangelii zbawienia. „Czyż popełniłem jakiś grzech przez to, że (…) za darmo głosiłem wam Ewangelię Bożą?” (2 Kor 11,7 BWP)

Walter Kaczorowski CHRIST MEDIA

S t r o n a | 69 |

Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 1 – Ewangelia przychodzi do Tesaloniczan: 30 czerwca – 6 lipca

Nowe opracowanie książki „Życie Jezusa”, wpisujące się w ogólnoświatowy trend ponownego przekładu dzieł pisarki na współczesne języki narodowe.

PREMIERA WE WRZEŚNIU 2012 S t r o n a | 70 |