Builder_07_2013

7 LIPIEC 2013

WWW.EBUILDER.PL

Nr

BIZNES l BUDOWNICTWO

l

LATO JAKOŚCI 2013 Jakość w trudnych czasach HYDROIZOLACJE Zabezpieczenia przeciwwilgociowe ARCHITEKTURA Krzysztof Ingarden downictwa, architektury i biznesu

www.ebuilder.pl

Lider rynku FM Artur Tomczyk Prezes Zarządu HOCHTIEF Facility Management Polska Sp. z o.o.

Rok XVII (192) 5zł (w tym 8% VAT)

l ARCHITEKTURA

Polskie firmy budowlane Liderzy rynku – przemysł

ZERO KOMPROMISÓW MIĘDZY WOLNYM PRZELOTEM A SPRAWNOŚCIĄ HYDRAULICZNĄ

Typoszeregi pomp SE i SL oferują najwyższą sprawność ogólną pośród pomp ściekowych Najwyższa sprawność elektryczna: redukuje ogólne koszty eksploatacji i zapewnia niezawodność systemu pompowego Najwyższa sprawność hydrauliczna: bezkompromisowy wolny przelot oznacza bezproblemowe pompowanie ścieków z zawartością ciał stałych oraz większą odporność na zatykanie Praca ciągła: bezkonkurencyjna niezawodność dzięki wysokiej sprawności silnika i układu mechanicznego oraz inteligentnej kontroli wszystkich parametrów pracy pompy Typoszeregi pomp ściekowych SE i SL oferują najwyższą dostępną obecnie sprawność ogólną.

Innowacyjne technologie firmy Grundfos łączą w sobie inteligencję, doskonałe silniki i układy hydrauliczne oraz funkcjonalność. Wszystko po to, aby zmaksymalizować sprawność hydrauliczną, elektryczną i mechaniczną oraz sprostać wyzwaniom stawianym przez dzisiejsze ścieki.

Więcej informacji można znaleźć na stronie: http://pl.grundfos.com/no-compromise.html

lipiec 2013 KOMENTARZ

Dlaczego budownictwo zrównoważone?

Waldemar Szostak

Operacja na otwartym mieście – tak o modernizacji centrum Łodzi mówią jej mieszkańcy i włodarze.

Sercem tego przedsięwzięcia jest budowa nowego Dworca Łódź Fabryczna.

10

LUDZIE I FIRMY Lider rynku FM

16

BIZNES  BUDOWNICTWO

Rozmowa z Arturem Tomczykiem, Prezesem Zarządu HOCHTIEF Facility Management Polska Sp. z o.o.

!2#()4%+452! +RZYSZTOF )NGARDEN

Lider rynku FM

MBA to nie tylko wykształcenie, to styl życia 20

ARTUR TOMCZYK

Karol Przybyszewski

Prezes Zarządu HOCHTIEF Facility Management Polska Sp. z o.o.

BUDUJEMY ZAUFANIE W BIZNESIE Mediacja w miejscu pracy Olga Widerszal-Piotrowska

22

NAUKA I BUDOWNICTWO

PRAWO Obowiązki prawne kierownika budowy Łukasz Bernatowicz, Klaudia Szkodzińska

RAPORT Polskie firmy budowlane. Część I Adam Zyzman

Liderzy rynku Michał Oksiński

26

28

RYNKI, KONTRAKTY, PIENIĄDZE Co mówią regiony?

2013

34

KAMPANIA BUILDERA LATO JAKOŚCI 2013

38

Fot. arch. SSO

Produkty fasadowe już na etapie wytwarzania powinny być w odpowiedni sposób zabezpieczane przed rozwojem życia biologicznego przed i po ich aplikacji.

24

31

Jakość w trudnych czasach

80

y ê }ppê¡©¢Ãê¥ ê ê ê¨Üê}h{Ã

0OLSKIE FIRMY BUDOWLANE ,IDERZY RYNKU s PRZEMYS

(9$2/):/,!#*% :ABEZPIECZENIA PRZECIWWILGOCIOWE

Maria Kaszyńska

Zapytaliśmy najważniejsze w kraju instytucje, organizacje branżowe, przedstawicieli środowiska naukowego, inżynierów i architektów – Czy Wielka Płyta to w Polsce wielki problem? Czy powinno się (a jeśli tak, to w jaki sposób) ratować budynki wzniesione w latach 70. w tej technologii?

7 spwpljꢪ¡£

 ARCHITEKTURA



,!4/ *!+/i#) *AKOyà W TRUDNYCH CZASACH

Konferencja „Awarie Budowlane 2013”

62

u

Fot. Ryszard Baranowski

Fot. arch. Konsorcjum Torpol-Astaldi-PBDiM-Intercor

INFORMACJE

58

8

WWW.EBUILDER.PL

„Podstawą Facility Management jest umiejętność połączenia pracy ludzi, procesów zarządzania oraz zaawansowanych technologi” – Artur Tomczyk, Prezes Zarządu HOCHTIEF Facility Management Polska Sp. z o.o.

Fot. Ryszard Baranowski

16

2.1 LOGOS YTONG

2.1 LOGOS SILKA

The brand typeface of Silka is white type on the typiThe brand typeface of Ytong is black type background on the typical cal brand name of Silka blue. brand name background of Ytong yellow.

Logo square Color:

The complete logo square of Silka must never be on The complete logo square of Ytong mustofnever on a a background Silka be blue.

Logo square Color: Logo square

Logo square Gray levels: Brand typeface

Gray levels:

Brand typeface Line conversion:

Line conversion:

background of Ytong yellow.

The relation between brand typeface and square is The relation between brand typeface square is fixed and must and not be varied. fixed and must not be varied.

The brand typeface is only for restricted printing The brand typeface is methods only for like restricted printing embroidery and for very screen printing, methods like screen printing, embroidery and for small presentations. very small presentations.

For advertising material in the brand color concerned, Color values For advertising materialpreference in the brandshould color concerned, be given to the brand typeface. preference should be given to the brand typeface.

which must not be infringed or bled off.

Color values (Silka blue):

(Ytong yellow):

Color values: CMYK 100/0/0/0

CMYK

CMYK RGB

0/0/0/30 0/153/204

0/30/100/0

There is a protection zone around each brand typeface, RGB 255/187/0 There is a protection zone around each typeface, which must notbrand be infringed or bled off.

HKS

47

HKS

5

Pantone

Process blue

Pantone

1235

RAL

5015

The position of the registered trademark ® is fixed RAL 1003 The position of the registered trademark ® is fixed and is scaled accordingly upon change of size. and is scaled accordingly upon change of size.

Use of the registered trademark ® is defined in section

Color values: Brand name color positive: 0/0/0/50 CMYK CMYK

Color values: CMYK

0/0/0/100

0/0/0/100

Use of the registered trademark ® is 05. defined in section 2.1 on page 2.1 on page 05.

0.5x

0.5x

0.5x

0.5x x

x

x

x 0.5x

0.5x

0.5x

0.5x 0.5x

0.5x

0.5x

0.5x

Builder Awards

GAL A BUILDERA Finał XI edycji już w grudniu 2013 roku!

Serdecznie zapraszamy do udziału firmy wykonawcze, deweloperskie, producenckie, projektowe oraz firmy i instytucje spoza branży budowlanej, wspierające jej rozwój.

wy­r óżnie­nie­ przy­zna­wa­ne­ przez­ Re­dak­cję­ i­ Ra­dę­ Pro­gra­mo­wą­ mie­sięcz­ni­ka­ „Bu­il­der”­ fir­mom­ z­ bran­ż y­ bu­dow­la­nej­ za­ dy­na­micz­ny­ roz­wój­i­osią­gnię­tą­po­zy­cję­na­ryn­ku­bu­dow­la­ nym­oraz­me­ne­dże­rom­tych­firm­za­sku­tecz­ne­ za­rzą­dza­nie­ i­ suk­ce­sy­ ryn­ko­we.­ BU­DOW­L A­NA­ FIR­MA­ RO­KU­ jest­ jed­no­cze­śnie­ no­mi­na­cją­ do­sta­tu­et­ki­ POL­SKI­ HERKU­LES­ w­ro­ku­na­stęp­nym. ty­tuł­i­sta­tu­et­ka­przy­zna­wa­ne­przez­Re­dak­cję­ i­Ra­dę­Pro­gra­mo­wą­mie­sięcz­ni­ka­„Bu­il­der”­fir­ mom,­or­ga­ni­za­cjom­i­ich­sze­fom­za­szcze­gól­ne­ osią­gnięcia­ i­ ugrun­to­wa­ną­ po­zy­cję­ w­ bran­ż y­ bu­dow­la­nej­oraz­oso­bom,­któ­re­swo­ją­do­tych­ cza­sową­ dzia­łal­no­ścią­ wy­war­ły­ zna­czą­cy­ wpływ­ na­ roz­wój­ pol­ skie­go­bu­dow­nic­twa.

Patronat­Honorowy­i­Współpraca

ORgANIzAtOR:­Redakcja­miesięcznika­„Builder” builder@pwbmedia.pl,­tel.­22­853­06­77­wew.­131 Mecenasi­Polskiej­Architektury

www.ebuilder.pl

W­ramach­Programu­ PROMUJEMY­POLSKĄ­ ARCHItEKtURĘ­ uhonorowani­zostaną­ wybitni­polscy­ architekci­ i­konstruktorzy.

wy­róż­nie­nie­ przy­zna­wa­ne­ przez­ mie­sięcz­nik­ „Bu­il­der”­ fir­mom­ i­ in­sty­tu­cjom­ spo­za­ bran­ż y­ bu­dow­la­nej,­ któ­rych­ działal­ność­ i­ świad­czo­ ne­ usłu­gi­ wspie­ra­ją­ roz­wój­ branży­ bu­dow­la­nej­ i­działa­ją­cych­w­niej­firm.­Ka­pi­tu­ła­bie­rze­pod­uwa­gę­do­stęp­ność­ pro­duk­tu­ lub­usłu­gi,­ no­wa­tor­stwo,­ do­sto­so­wa­nie­ do­ wy­mo­gów­ branży­bu­dow­la­nej,­po­trzeb­klien­tów­i­zmie­nia­ją­ce­go­się­ryn­ku,­ a­tak­że­re­la­cje­fir­ma­–­klient.

lipiec 2013 BUDOWNICTWO Obudowa wykopów głębokich – projektowanie i realizacja. Część I

Odpowiedzi na nowe wyzwania stawiane aglomeracjom miejskim w dużym stopniu udziela nowoczesny design. W jego zasięgu znajduje się także specyficzne podejście do tematyki ciągów pieszych, szlaków komunikacyjnych, placów i skwerów.

Fot. arch. Polbruk

Kingsize w odwodnieniu

96

44

Kazimierz Szulborski, Andrzej Kulczycki, Roman Nalewajko Agnieszka Wolff

47

48

Polskie gminy wybierają beton Grzegorz Przepiórka

Projektowanie badań geotechnicznych wg Eurokodu 7.

Sprawdzanie stanów granicznych Lech Wysokiński

Wykonanie zabezpieczeń przeciwwilgociowych Jerzy Hoła, Zygmunt Matkowski Marcin Zaręba

PROGRAM EDUKACYJNO-INFORMACYJNY „METAMORFOZY – REWITAlIZACJA WIElKIEJ PłYTY”

62

Kotwy renowacyjne EJOT® WSS PLUS

„Wolność i niezależność wyobraźni i myślenia, to zalety architekta, które często wpędzają go w kłopoty, choć nie są jego wadami” – Krzysztof Ingarden (K. Ingarden, J.Ewý Architekci Sp. z o.o.).

70

Profesjonalizm i sprawność na największych placach budowy

Rozmowa z Kamilem Bystrzyńskim, Dyrektorem ds. Produkcji Segar Sp. z o.o.

68

73

Ściany osłonowe scalone w systemie W-70 Stanisław Fic, Danuta Barnat-Hunek

K2 – ośmiotysięcznik wśród wzmocnień Rozmowa z Bartłomiejem Staszałkiem, Prezesem INWESTBUD Holding Sp. z o.o. Sp. k.

Zagrożenia na elewacjach. Część I Karol Bednarczyk

Rynek

83

Rynek TopBuilder

74

78

ARCHITEKTURA I DESIGN %LEWACJE WENTYLOWANEb NA KLEJ

80

3OUDAL 0ANEL 3YSTEM

84

­êꨨ 0ATRONAT (ONOROWY I 7SPÐ PRACA

Elewacje wentylowane na klej Andrzej Chromiak

88

Promujemy Polską Architekturę – dlaczego warto?

92

Miejski design to sztuka u podstaw Wojciech Średniawa

Holistyczny punkt widzenia

96

98

Rozmowa z Mirosławem Juchą, Sales Director Eastern Europe Rockfon Polska

Konstrukcje bambusowe – design XXI wieku Marcin Jan Grzegorzek

PROFILE – Krzysztof Ingarden STRONA BUILDERA

110

-ECENASI 0OLSKIEJ !RCHITEKTURY

02/'2!- 02/-/#9*.9 ) %$5+!#9*.9 "5),$%2!

ARCHITEKTURA & DESIGN Fot. Andrzej Świetlik

107

Fot. kiattipong panche

Wielka płyta – reanimacja

Czy będzie nam łatwo szybko zapomnieć o przeważających obecnie na rynku konstrukcjach: stalowych i betonowych? Czy konstrukcje z drewna bambusowego sprawdzą się w klimacie polskim? A może mamy po prostu kolejną dostępną na rynku alternatywę, stanowiącą potwierdzenie różnorodności architektury współczesnej i zarazem ekologicznej?

52

58

Dworzec inny niż wszystkie

„Wielka płyta” – wielki problem?

102

50

107

program promocyjno-edukacyjny Buildera

102

Fot. arch. Soudal

Soudal Panel System to technologia służąca do niewidocznego mocowania płyt elewacyjnych, praktycznie bez użycia łączników mechanicznych. Dzięki niej architekci zyskują nowe możliwości tworzenia atrakcyjnych wizualnie fasad.

Fot. arch. Soudal

88

Arocs.

Nowa siła na budowie.

Marka Daimler AG

Poznaj czystą siłę nowego Arocsa: dzięki wysokiej mocy silnika i innowacyjnemu układowi napędowemu, optymalnie przenoszącemu siłę napędową, Arocs z łatwością porusza się także w trudnym terenie. Rama o nowatorskiej, solidnej konstrukcji wyróżnia się wysoką podatnością na skręcanie i swobodnie radzi sobie nawet z dużymi obciążeniami.

Przekonaj się sam – u najbliższego dealera Mercedes-Benz i na stronie internetowej www.mercedes-benz.com/the-new-arocs

Od redakcji Znane Znane­są­już­kwoty­przyznane­naszym­regionom­z­budżetu­UE­na­lata­2014-2020.­Jak­podaje­MRR,­zgodnie­z­projektem­Umowy­Partnerstwa,­jaką­Polska­podpisze­z­Komisją­Europejską,­na­realizację­15­Regionalnych­Programów­ jektem przeznaczone­zostanie­ok.­60­%­funduszy­strukturalnych­(Europejski­Fundusz­Rozwoju­Regionalnego­i­Europejski­ przeznaczone Fundusz­Społeczny).­Województwo­mazowieckie­dysponować­będzie­kwotą­1923,30­mln­euro,­a­z­pozostałych­ Fundusz środków­–­1,4­mld­euro­beneficjenci­skorzystają­w­programach­krajowych.­Będą­one­dotyczyły­m.in.­infrastruktuśrodków ry,­rozwoju­Polski­Wschodniej­czy­wsparcia­edukacji.­Ponadto,­beneficjenci­będą­mogli­korzystać­ze­środków­FS­ ry, dostępnego­w­„następcy”­Programu­Infrastruktura­i­Środowisko,­którego­środki­nie­są­alokowane­na­poszczególne­ dostępnego kategorie­regionów,­tylko­na­poziomie­państwa­członkowskiego.­Według­analityków­(Instytut­Inwestycyjno-Przekategorie targowy­PressInfo.pl),­stolica­zamierza­zrealizować­3­przedsięwzięcia­–­„Warszawa­społeczna”,­„Warszawa­innowatargowy cyjna”­i­„Warszawa­zrównoważona”.­Ostateczne­proporcje­w­alokacji­między­EFRR­a­EFS­wciąż­nie­zostały­określone.­Z­tego­powodu­nie­znamy­ jeszcze­ostatecznych­budżetów­na­poszczególne­programy.­Kwoty,­jakie­zostaną­rozdysponowane,­to­w­przybliżeniu­–­21­533,9­mln­euro­na­program­ „Infrastruktura­ i­ Środowisko”;­ 7­ 233,6­ mln­ euro­ na­ program­ „Inteligentny­ Rozwój”;­ 2­ 228,0­ mln­ euro­ na­ program­ „Wiedza,­ Edukacja,­ Rozwój”;­ 1­971,8­mln­euro­na­program­„Polska­Cyfrowa”,­1­713,1­mln­euro­na­program­„Polska­Wschodnia”­oraz­ok.­540,3­mln­euro­na­program­„Pomoc­ Techniczna”.­Powiało­optymizmem?

Da­nu­ta­Bu­rzyńska Re­dak­tor­Na­czel­na

W NUMERZE: raport

budownictwo

Michał Oksiński

prof. dr hab. inż. Jerzy Hoła

Kompasinwestycji.pl

Dziekan Wydziału Budownictwa Lądowego i Wodnego Politechniki Wrocławskiej

LIDERZY RYNKU W­ podsektorze­ energetycznym­ na­ szczycie­ listy­najaktywniejszych­inwestorów­znajduje­się­spółka­Polskie­Sieci­ Elektroenergetyczne­Operator­z­25­projektami.­Dwa­z­nich­są­na­etapie­wizji,­9­znajduje­się­w­fazie­projektowania,­trzy­są­w­realizacji,­dla­ dwóch­wybrano­generalnego­wykonawcę,­a­10­projektów­jest­w­trakcie­jego­wyboru.­Spółka­PGE­Górnictwo­i­Energetyka­Konwencjonalna­posiada­w­podsektorze­energetycznym­sześć­inwestycji,­z­czego­ dwie­ są­ w­ realizacji,­ trzy­ pozostają­ na­ etapie­ wyboru­ generalnego­ wykonawcy,­dla­jednego­projektu­został­on­już­wybrany.­Na­trzeciej­ pozycji­ najaktywniejszych­ inwestorów­ znalazła­ się­ spółka­ Tauron­ Ekoenergia,­która­odpowiada­za­pięć­projektów.­

budownictwo

Wykonanie­ skutecznego­ poziomego­ zabezpieczenia­ przeciwwilgociowego­ścian­murowanych­w­obiektach­istniejących­jest­jednym­ z­najtrudniejszych­i­najbardziej­kosztownych­zadań­remontowych.­Trudne­jest­ też­wykonanie­skutecznego­pionowego­zabezpieczenia­przeciwwilgociowego­ ścian­w­takich­obiektach,­zwłaszcza­wtedy,­gdy­z­różnych­względów­nie­można­odkopać­zewnętrznej­powierzchni­ściany.­(…)­Odkopanie­ścian­zewnętrznych­wiąże­się­z­czasowym­lub­trwałym­zmniejszeniem­nośności­fundamentów,­ w­ wyniku­ zmniejszenia­ naziomu.­ Aby­ zmniejszyć­ ryzyko­ uszkodzenia­ obiektu,­wykop­należy­wykonywać­odcinkami,­pamiętając­o­odpowiednim­jego­zabezpieczeniu.­Podczas­wykonywania­zabezpieczeń­przeciwwilgociowych­ w­ obiektach­ istniejących­ należy­ liczyć­ się­ także­ ze­ zmniejszeniem­ nośności­ fundamentów,­w­wyniku­obniżenia­poziomu­posadzki­w­piwnicach.­

dr inż. Mariusz Garecki

architektura i design

Przewodniczący Komisji Technicznej Stowarzyszenia na Rzecz Systemów Ociepleń

Mirosław Jucha

WIELKA PŁYTA – WIELKI PROBLEM?

HOLISTYCZNY PUNKT WIDZENIA

Przy­stale­rosnących­cenach­energii­i­wzrastającą­w­związku­z­tym­ z­ roku­ na­ rok­ grubością­ warstwy­ izolacji­ termicznej­ stosowanej­ w­systemach­ociepleń,­należy­się­liczyć­z­faktem,­iż­z­czasem­montaż­ dodatkowego­ocieplenia­już­istniejących­ścian­będzie­się­stawał­coraz­ to­bardziej­powszechny.­Prace­tego­typu­dają­nam­również­szansę­na­ przeprowadzenie­rzetelnej­diagnostyki­aktualnego­stanu­technicznego­wieszaków­i­na­montaż­elementów­wzmacniających­stosownie­do­ potrzeb.­(…)­Obecny­stan­w­tym­zakresie­wymaga­uporządkowania­ oraz­zdefiniowania­zasad­i­wymagań­w­odniesieniu­do­diagnostyki­ stanu­ technicznego­ budynków­ wykonywanych­ w­ technologiach­ wielkopłytowych,­ a­ także­ przy­ realizacji­ prac­ w­ zakresie­ montażu­ elementów­ wzmacniających­ ściany­ trójwarstwowe.­ Kryteria­ ekonomiczne­nie­powinny­przeważać­nad­kryteriami­technicznymi­i­bezpieczeństwem­użytkowania­budynków.­

6 Builder

ZABEZPIECZENIA PRZECIWWILGOCIOWE

Sales Director Eastern Europe Rockfon Polska Ekologia­w­projektowaniu­nie­jest­już­czymś­wyjątkowym.­ Jeszcze­ przed­ kilku­ laty­ było­ to­ uznawane­ za­ ekstrawagancję.­Jednak­obecnie­rozwiązania­sprzyjające­środowisku­naturalnemu­ są­ powszechnie­ stosowane­ w­ architekturze­ publicznej­ i­ użytkowej.­ Wynika­to­zarówno­z­napływających­do­naszego­kraju­tendencji­globalnych,­ jak­i­regulacji­prawnych,­które­wymuszają­poszanowanie­środowiska­naturalnego­i­oszczędność­energii.­Najbardziej­widoczne­jest­to­w­segmencie­obiektów­biurowych,­gdzie­certyfikacja­LEED­i­BREAM­stała­się­już­tak­naprawdę­ normą.­Według­Polskiego­Stowarzyszenia­Budownictwa­Ekologicznego,­obecnie­mamy­w­sumie­aż­86­certyfikowanych­obiektów,­jest­to­prawie­dwukrotnie­ więcej­niż­w­Czechach,­3­krotnie­więcej­niż­w­Austrii­oraz­o­30%­więcej­niż­ we­Francji.­Trend­certyfikacji­rozwija­się­–­staramy­się­dogonić­takie­kraje­jak­ Anglia­(142­obiekty­certyfikowane),­Włochy­(189),­Hiszpania­(163),­czy­Niemcy,­w­których­jest­aż­301­certyfikowanych­budynków.

lipiec 2013

komentarz

Dlaczego budownictwo zrównoważone?

Oszczędność energii w użytkowaniu końcowym, ochrona wartości nieruchomości, sprostanie zaostrzającym się normom prawnym czy reputacja firmy stosującej zrównoważone rozwiązania – to najważniejsze wnioski ze zleconego przez fiński koncern Ruukki badania opinii na temat energooszczędnego budownictwa. Komentarz do badań przedstawia Waldemar Szostak, Dyrektor Biznesu Komponenty Budowlane w Ruukki Polska Nasza firma postanowiła sprawdzić trendy i opinie na temat zrównoważonego budownictwa. Jest to pierwsze tego typu badanie uwzględniające polskich inwestorów, deweloperów i użytkowników obiektów. Badanie przeprowadzono także w Szwecji, Wielkiej Brytanii oraz w Niemczech. Wyniki pokazują, iż postawy w zakresie efektywności energetycznej są w poszczególnych krajach na różnych etapach rozwoju. W Szwecji zrównoważone budownictwo i związane z nim normy – systemy LEED i BREEAM – stanowią ważne czynniki przy podejmowaniu decyzji zakupowych. Poglądy niemieckich i brytyjskich respondentów różnią się w kilku punktach, ale obie grupy postrzegają oszczędność energii i sprostanie wymagającym normom jako nierozerwalnie związane kwestie. Wynik badania dla Polski, która choć w zestawieniu z wymienionymi krajami prezentu-

je najniższą świadomość w zakresie zrównoważonego budownictwa, wydaje się być obiecujący. Na pewno mamy jeszcze sporo do nadrobienia jeśli chodzi o „energooszczędną świadomość” jak i stosowanie rozwiązań energooszczędnych. Z drugiej strony wyraźnie obserwujemy w naszej firmie wzrost sprzedaży produktów o lepszych parametrach cieplnych oraz całych rozwiązań energooszczędnych typu np. obudowa z płyt Ruukki Energy. Klienci zainteresowani są systemami podnoszącymi „wartość” obiektów certyfikowanych w systemach BREEAM, LEED. Właśnie teraz następują zmiany prawne w zakresie parametrów cieplnych jakim powinny odpowiadać budynki, dostępne są dotacje na rozwiązania energooszczędne. Myślę, że jesteśmy świadkami dużego „przyspieszenia” i za kilka lat wyniki podobnego badania w Polsce pokażą wyraźny wzrost „energooszczędnej świadomości”.

Użytkownicy nieruchomości komercyjnych określili oszczędność energii w użytkowaniu końcowym jako najważniejszy czynnik determinujący zastosowanie zrównoważonego budownictwa w obiektach.

Dla deweloperów szczególnie interesujące są korzyści w zakresie poprawy reputacji i sprostania zaostrzającym się normom z zakresu stosowania energooszczędnych materiałów. Z kolei inwestorzy z rynku nieruchomości cenią sobie głównie bezpieczeństwo rozumiane jako brak ryzyk. Budowanie w oparciu o dużo bardziej wyśrubowane normy z zakresu energooszczędności niż obecnie obowiązujące – zapewni trwałość inwestycji, dużą stopę zwrotu oraz ochronę wartości nieruchomości. Takie budynki będą atrakcyjne na rynku przez długi okres. Badanie pokazało, że najbardziej atrakcyjnymi energooszczędnymi rozwiązaniami są takie, których zasady działania i potencjał oszczędności energii są łatwe do zrozumienia, obliczenia i realizacji w praktyce. Zadaniem firm produkujących i zarazem promujących tego rodzaju rozwiązania jest przystępne zaprezentowanie korzyści płynących z wyboru technologii energooszczędnych. Koszty ich wyboru zwracają się szybko, kluczowe jest zrozumienie sensu zastosowania pojedynczych rozwiązań jako części większej całości. Dodatkowo dzięki symulacjom zużycia energii, klient może w łatwy sposób obliczyć uzyskane dzięki nim oszczędności. Przykładem takiego rozwiązania jest stosowanie kalkulatorów oszczędności dostępnych np. na stronie www.ruukki.pl

Magister inżynier, absolwent Politechniki Poznańskiej w specjalności konstrukcje budowlane i inżynierskie, a także absolwent Faculte Politechnique de Mons w Belgii. Posiada dyplom MBA, od początku lat 90. związany z firmą Metalplast w Obornikach. Do zespołu Ruukki dołączył w 2005 roku wraz z przejęciem Metalplastu przez fińską firmę.

Ma doświadczenie w pracy na wielu stanowiskach, zarówno konstrukcyjnych (Konstruktor i Główny Konstruktor w Metalplast), jak i sprzedaży w firmach działających w branży konstrukcyjnej i metalowej.

8 Builder

lipiec 2013

Fot. arch. Ruukki

WALDEMAR SZOSTAK

Ponad 700 km nowych dróg ekspresowych

W czerwcu 1993 roku ROCKWOOL International związał się z Polską, kupując i modernizując fabrykę Izolacja Cigacice. Od tego momentu wysokiej jakości skalna wełna mineralna produkowana jest bezpośrednio w Polsce. Do tej pory firma zainwestowała nad Wisłą już ponad miliard złotych. Dzisiaj ROCKWOOL Polska zarządza rynkami krajów Europy Środkowo – Wschodniej i zatrudnia przeszło 1000 osób, produkując 400 000 ton wełny w skali roku. – W ciągu 20 lat istnienia ROCKWOOL Polska zainwestował ponad miliard złotych w budowę i unowocześnianie linii produkcyjnych oraz rozwój systemów ochrony środowiska. Dzięki temu obie polskie fabryki, w Cigacicach i Małkini, są ocenianie jako jedne z najbardziej wydajnych zakładów w Grupie ROCKWOOL. Nasza organizacja cieszy się dużym zaufaniem Grupy, czego dowodem jest powierzenie nam kolejnych inwestycji, jak np. finalizowana budowa linii do produkcji sufitów akustycznych ROCKFON – opowiada Andrzej Kielar, prezes ROCKWOOL Polska od 2004 roku. W polskich budynkach mieszkalnych, biurowych, handlowych, hotelach oraz w halach i magazynach zastosowano już ponad 8 milionów metrów kwadratowych skalnej wełny mineralnej ROCKWOOL.

4 czerwca 2013 r. Rada Ministrów przyjęła przygotowaną z inicjatywy Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej Sławomira Nowaka zmianę do obecnie realizowanego Programu Budowy Dróg Krajowych na lata 2011-2015 (załącznik nr 5).

Dzięki temu będzie możliwe ogłoszenie już w 2013 roku około 50 postępowań przetargowych na drogi ekspresowe o długości ponad 700 km i wartości przekraczającej 35 miliardów złotych. – Poszerzyliśmy krajowy plan o inwestycje, które są pierwszym etapem realizacji nowej perspektywy budżetu unijnego, żeby szybko i sprawnie przystąpić do realizacji nowych inwestycji drogowych – powiedział minister Sławomir Nowak. Pozwoli to zachować ciągłość realizacji inwestycji drogowych, płynne przejście z obecnej do przyszłej perspektywy. W związku z nową perspektywą finansową 2014-2020 planowana jest kontynuacja realizacji inwestycji drogowych na drogach szybkiego ruchu, których celem bedzie budowa spójnej sieci drogowej w Polsce.

więcej informacji na

W maju 2013 r., w porównaniu do poprzedniego miesiąca, wzrosły ceny materiałów ściennych ceramicznych (+2,5%), pokryć i folii dachowych, rynien (+2,1%), suchej zabudowy (+0,7%) oraz drewna i materiałów drewnopochodnych (+0,5%).

Również w 4 grupach ceny spadły, najbardziej silikatów (-4,1%) i gazobetonów (-1,3%), a mniej izolacji wodochronnych (-0,6%) i termicznych (-0,4%). W 3 grupach ceny nie zmieniły się. W kategorii „inne” wzrosły ceny wyrobów stalowych (+5,2%), farb, lakierów, tapet (+0,7%) i cementu, wapna (+0,1%), a spadły kostki brukowej (-0,4%) i instalacji i techniki grzewczej, kanalizacji, odwodnień, wentylacji (-0,1%). Nie zmieniły się ceny bram, ogrodzeń i płytek ceramicznych, wyposażenia łazienek i kuchni. Przychody PSB S.A. (centrali) ze sprzedaży materiałów budowlanych (do składów Grupy PSB) w maju 2013 r. były o 8% niższe niż przed rokiem oraz o 2% niższe niż w kwietniu 2013 r. Sprzedaż po pięciu miesiącach 2013 roku była niższa o 10% od analogicznego okresu roku poprzedniego. Źródło Grupa PSB

10 Builder

Selena i Sopro partnerami Mistrzostw w glazurnictwie W maju wystartowały Regionalne Mistrzostwa Glazurników organizowane przez Stowarzyszenie Glazurników i Specjalistów Robót Wykończeniowych (SGSRW). Jest to zapowiedź cyklu kilkunastu zawodów branżowych kierowanych do profesjonalistów w Polsce. Z segmentu chemii budowlanej Partnerami Stowarzyszenia Glazurników są producenci Selena i Sopro.

Najlepsi glazurnicy z Wielkopolski wzięli udział w zawodach 18 maja w Gnieźnie, a mistrzowie glazurnictwa z Warmii i Mazur dzień później spotkali się na lotnisku w Dajtkach pod Olsztynem. Tematem pracy glazurników startujących w Wielkopolskich Mistrzostwach było wykonanie z glazury na płaskiej powierzchni logo Gniezna, a w Olsztynie ułożenie mozaiki przedstawiającej samolot zgodnie z przedstawionym uczestnikom wcześniej rysunkiem. W zawodach w Gnieźnie zwyciężyli glazurnicy: i miejsce: Piotr Jura (Śrem), II miejsce: Paweł Radziejewski (Śrem), III miejsce: Waldemar Jackowski (Rawicz). W zawodach w Olsztynie wygrali: i miejsce: Paweł Śladowski (Gdańsk), II miejsce: Cezary Sobociński (Olsztyn), III miejsce: Piotr Śladowski (Gdańsk).

Fot. arch. Selena

Ceny materiałów budowlanych

quick-mix zaprasza do Akademii Klinkieru Akademia Klinkieru to projekt edukacyjny skierowany do wykonawców i firm budowlanych. Jego ideą jest poszerzenie wiedzy na temat poprawnego wykonywania prac budowlanych, właściwego wykorzystywania materiałów budowlanych oraz wdrażanie dobrych praktyk przy układaniu płytek i murowaniu cegieł klinkierowych. Na stronie quick-mix, w zakładce „porady”, można znaleźć 5 filmów instruktażowych, które „krok po kroku” demonstrują, w jaki sposób stosować produkty quick-mix podczas układania klinkieru, aby uzyskać pożądany efekt, zarówno pod względem jakości oraz trwałości, jak i walorów estetycznych. Projekt Akademia Klinkieru został stworzony w odpowiedzi na rosnące wymagania klientów wobec firm wykonawczych. Cykl filmów instruktażowych pozwoli na szybkie i przystępne zdobycie umiejętności oraz zapoznanie się z ofertą innowacyjnych materiałów quick-mix wykorzystywanych przy pracy z płytkami i cegłami klinkierowymi.

lipiec 2013

Fot. arch. quick-mix

Fot. arch. Rockwool Polska

20 lat produkcji ROCKWOOL w Polsce

Fot. arch. redakcji

informacje

informacje

„Dla lepszej infrastruktury” to przewodnie hasło nowego projektu społecznego zainicjowanego w marcu bieżącego roku przez Adriana Furgalskiego oraz Bogusława Kowalskiego, ekspertów Zespołu Doradców Gospodarczych TOR Sp. z o.o, Michała Kobosko z Prime Speakers oraz Tadeusza Syryjczyka, senior eksperta Zespołu Doradców Gospodarczyk TOR Sp. z o.o. 20 maja odbyło się inauguracyjne spotkanie, podczas którego decyzją uczestników wybrano członków Stowarzyszenia. Do Rady Programowej został wytypowany m.in. Tomasz Szuba, prezes zarządu TINES SA. „Powołana do życia Inicjatywa oparta na współpracy ekspertów i praktyków branży budownictwa kolejowego ma szansę stworzyć siłę w dialogu pomiędzy uczestnikami rynku: administracją państwową i samorządową a prywatnymi przedsiębiorstwami. Ta forma partnerstwa pozwoli na realizację działań zmierzających do efektywnego spełniania planów rozwojowych oraz na lepsze wydatkowanie środków unijnych w nowej Perspektywie Budżetowej” – komentuje Tomasz Szuba.

Sieradzki YTONG – numer 1 w Europie

Fot. arch. Xella

Fabryka YTONG w Sieradzu już po raz siódmy zajęła pierwsze miejsce w Europejskim Konkursie Jakości, organizowanym corocznie w ramach firmy Xella. Sieradzki producent bloczków YTONG wyprzedził kilkadziesiąt zakładów konkurujących o ten najwyższy laur.

Zakład nieprzerwanie od 2002 roku plasuje się w czołówce najlepszych, europejskich fabryk koncernu Xella. Fabryka została uruchomiona we wrześniu 2000 roku. Jest to najnowocześniejszy zakład produkcji betonu komórkowego YTONG na świecie. Wielkość produkcji to 135 tys. m3 bloczków rocznie. Obecnie w fabryce zatrudnionych jest 54 pracowników.

Informacja o nagrodzie zbiegła się z organizacją dni otwartych w fabryce YTONG w Sieradzu, które odbyły się 10-11 maja br.

Po raz pierwszy w historii zakładu, wszyscy chętni mieli okazję obejrzeć proces produkcyjny, uczestniczyć w seminariach na temat planowania budowy domu, a także wziąć udział w pokazach murowania z betonu komórkowego YTONG. Sieradzką fabrykę odwiedziło ok. 100 gości.

Z wizytą w „Zielonej Dolinie”

„Zielona Dolina” to kameralne osiedle energooszczędnych domów jednorodzinnych, powstające w Michałowicach pod Krakowem w ramach programu „Dom dla Każdego”. Domy w ramach tego przedsięwzięcia budowane są w innowacyjnej technologii Neopor®, pozwalającej zrezygnować z typowych materiałów budowlanych na rzecz prefabrykowanych elementów wykonanych ze spienionego polistyrenu, który umożliwia uzyskanie w łatwy i tani sposób standardów domu pasywnego.

Monolityczna, samonośna konstrukcja z polistyrenu, wyprodukowana według technologii dostarczanej przez firmę M3SYSTEM, została laureatem konkursu GreenEvo. Zastosowana w praktyce pozwala nabywcom domów na otrzymanie dopłaty do kredytu hipotecznego w ramach programu NFOŚ. Budynki te zostały ponadto wyposażone w rekuperatory oraz pompy ciepła dostarczane przez firmę Viessmann, pozwalające ograniczyć ilość zużywanej energii, stolarkę budowlaną firmy Vetrex z trzyszybowymi oknami oraz ekologiczne piecokominki firmy Cebud, ekonomiczne i gwarantujące stosowanie opału ekologicznego. Do wykończenia elewacji domów zastosowano wyroby firmy BASF. Projekt „Dom dla Każdego” realizuje krakowska firma Wawel Service.

Fot. arch. Adam Zyzman

Fot. Fot.arch. arch.TINES Tines

Tomasz Szuba członkiem stowarzyszenia „Inicjatywa dla Infrastruktury”

Co Polacy myślą o energooszczędności?

Ogrzewanie pochłania 70% całej energii zużywanej podczas eksploatacji domów i mieszkań.

Z badania „Energooszczędność w moim domu”, zrealizowanego na początku tego roku przez SMG/KRC MillwardBrown, wynika, że niewielu Polaków zdaje sobie z tego sprawę. Tylko 19% ankietowanych za najbardziej energochłonne w ich gospodarstwie domowym uznało ogrzewanie. 51% respondentów wskazało, że najwięcej energii zużywa zasilanie sprzętu AGD/RTV, 14% – ogrzewanie wody, a 13% – oświetlenie. Co więcej, w porównaniu do badań w ramach kampanii 6 paliwo (Raport „Polacy o oszczędzaniu energii w budownictwie – architekci, inwestorzy”), zauważyć można, że świadomość nie wzrasta znacząco. Działania ustawodawcy (czyli ministerialny projekt nowego rozporządzenia w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie) oraz sytuacja na rynku cen energii powodują, że w najbliższych latach powinniśmy budować lepiej – rozsądniej, bardziej energooszczędnie, z korzyścią dla zasobów naturalnych. Z drugiej strony wyniki badania „Energooszczędność w moim domu” potwierdzają, że Polacy widzą uzasadnienie dla inwestowania w termomodernizację budynków. Ponad 1/3 (36%) ankietowanych jest zdania, że zwróci się ona w ciągu ok. 5 lat. Podobny odsetek (33%) szacuje, że okres zwrotu inwestycji wyniesie od 6 do 15 lat.

Tylko 9% respondentów wskazuje na dłuższy termin, a 7% uważa, że zwrot nie nastąpi w ogóle. Źródło Rockwool i Velux

lipiec 2013

Builder 11

Kompleks biurowo-hotelowo-usługowy o powierzchni użytkowej ponad 25 tys. mkw. powstaje w sąsiedztwie Dworca Głównego PKP we Wrocławiu. Inwestycja realizowana jest przez Wisher Enterprise Sp. z o.o., reprezentowaną przez inwestora zastępczego: Biuro Obsługi Inwestycji Budowlanych „ALWAR”. Projekt architektoniczny opracowała Maćków Pracownia Projektowa. Generalnym wykonawcą inwestycji jest Karmar S.A. Kompleks składać się będzie z części wysokiej (54,65 m), z 14 kondygnacjami użytkowymi mieszczącymi biura, oraz niższej, 6-kondygnacyjnej, z usługami i handlem. Projekt przewiduje uruchomienie 3-gwiazdkowego hotelu pod marką ibis Styles ze 133 pokojami. W budynku będzie też restauracja i centrum konferencyjne. Przestrzeń biurową rozplanowano na 12 kondygnacjach, na łącznej powierzchni ponad 7 tys. mkw. W podziemiach powstanie parking na 184 miejsca. Nawiązaniem do historycznej tkanki miejskiej będzie trójkątny plac przed budynkiem, z małą architekturą i zielenią. Zakończenie inwestycji planowane jest na III kwartał 2014 roku, a jej koszt wyniesie 113 ml zł.

13 czerwca br. Stowarzyszenie na Rzecz Systemów Ociepleń (SSO), zrzeszające wiodących producentów systemów ETICS, świętowało swoje dziesięciolecie. Jubileuszowe spotkanie w hotelu Willa Port w Ostródzie zgromadziło ponad 80 osób – przedstawicieli zrzeszonych w SSO firm oraz współpracowników i przyjaciół Stowarzyszenia. Kulminacją święta były rocznicowe regaty na Jeziorze Drwęckim, w których pod banderą SSO rywalizowało 12 załóg. – W roku 2003 obraliśmy wspólny kurs w kierunku krzewienia jakości i systemowych rozwiązań do ocieplania.

Przez dziesięć lat wytrwale wdrażaliśmy wyznaczone cele, dzięki zaangażowaniu i wzajemnemu zrozumieniu załogi zaokrętowanej na jednostce „SSO” – powiedział, pozostając przy żeglarskiej terminologii, prezes Stowarzyszenia Wojciech Szczepański. Symbolem dziesięciolecia stał się dzwon okrętowy, przekazany prezesowi Szczepańskiemu. Artur Szymczak, pomysłodawca prezentu, podkreślił, że dzwon pozwoli Stowarzyszeniu brzmieć w imieniu branży jeszcze donośniej niż dotąd.

Zawołanie „Razem głośniej” stało się hasłem przewodnim jubileuszu i nadchodzących lat pracy SSO.

12 Builder

NSG Group, właściciel Spółek Pilkington w Polsce, zdecydował o zakupie i uruchomieniu drugiego pieca hartowniczego w zakładzie Pilkington IGP w Szczecinie.

Przeprowadzona inwestycja, o łącznej wartości 1,8 mln zł, zwiększy moce produkcyjne zakładu o 40%, umożliwiając znaczne skrócenie terminów realizacji zamówień i szybkie dostawy do odbiorców. Obecnie drugi piec hartowniczy jest już zainstalowany. Do jego obsługi został zatrudniony dodatkowy zespół pracowników, a właściwa produkcja ruszyła w czerwcu 2013 r.

5 grudnia 2012 r. został powołany w skład Zarządu Mostostalu Warszawa S.A., a 9 maja br. został wybrany wiceprezesem Zarządu Firmy. W 1985 r. zdobył tytuł Inżyniera Dróg, Kanałów i Portów, a także ukończył specjalistyczny kurs projektowania, obliczeń i szczegółów konstrukcyjnych konstrukcji betonowych w budownictwie. W 2010 r. brał udział w Programie Szkolenia dla Kadry Zarządzającej w IE Business School. Spektrum zarządzanych przez niego projektów jest szerokie, od budowy dróg, autostrad, linii kolejowych, tuneli i akweduktów, po budowę oczyszczalni i renowację portów w Hiszpanii i Ameryce Łacińskiej. W ostatnich latach Miguel Angel Heras Llorente pełnił funkcję Dyrektora Generalnego ds. Koncesji w Chile, Zastępcy Dyrektora Generalnego Koncesji oraz Dyrektora Generalnego Obszaru Azja – Australia – Afryka w hiszpańskiej firmie Acciona S.A.

lipiec 2013

Fot. arch. Mostostal Warszawa

Miguel Angel Heras Llorente

PERSONALIA

Oferta Robobat Polska została wzbogacona o innowacyjne oprogramowanie M-Files, zapewniające wydajne zarządzanie dokumentami w firmie. Na mocy podpisanej umowy Robobat Polska został oficjalnym dystrybutorem rozwiązań M-Files i uzyskał tytuł Solution Provider. W dniu 20 sierpnia odbędzie się bezpłatna sesja online, podczas której zostaną zaprezentowane możliwości tego oprogramowania. Szczegóły: http://www.robobat.pl/szkolenia/sesje-on-line. Oprogramowanie M-Files jest wykorzystywane w wielu branżach, jednak jednym z głównych odbiorców systemu są pracownie projektowe i architektoniczne. Jest to bezpieczne rozwiązanie oparte o centralny magazyn plików (serwer plików), pozwalające na zarządzanie obiegiem ważnych dokumentów, informacji i procesów typowych dla firm związanych z sektorem budownictwa. M-Files daje możliwość zarządzania dokumentami CAD, specyfikacjami technicznymi i dokumentacją projektową, przy jednoczesnym zapewnieniu kompatybilności z programami CAD. W archiwizowanej dokumentacji zawarte są wszelkie niezbędne informacje dotyczące pliku, imię i nazwisko inżyniera odpowiedzialnego za projekt oraz wiele innych.

Więcej informacji o programie: www.robobat.pl/m-files Źródło: AIIM

Pilkington IGP uruchamia drugą linię

Fot. arch. Pilkington

Dekada SSO pod wspólną banderą

Fot. arch. Pracownia Projektowa Maćków

Nowoczesny hotel i biura w sercu Wrocławia

Nowa jakość zarządzania dokumentacją

więcej informacji na

Fot. arch. SSO

informacje

informacje

Platynowe Wiertła rozdane po raz 17.

Wyniki XVII edycji konkursu „Platynowe Wiertło” zostały ogłoszone 5 czerwca w Warszawie.

O zwycięstwo ubiegało się 40 firm budowlanych z całej Polski. Jury przyznało nagrody w pięciu kategoriach: budownictwo mieszkaniowe, budownictwo komercyjne, budownictwo użyteczności publicznej, przebudowy i modernizacje oraz obiekty inżynieryjne i przemysłowe. Nagrodzone w konkursie obiekty to przykłady budownictwa najwyższej klasy, wyróżniającego się jakością wykonania, ciekawą architekturą oraz zastosowaniem nowoczesnych technologii.

Kategoria Budownictwo Komercyjne • Platynowe Wiertło: Siedziba firmy Asseco Poland (Warszawa).

• Złote Wiertło: Budynek usługowo – biurowy Infinite Dreams (Gliwice).

• Srebrne Wiertło: Opera Office (Gdańsk).

Kategoria Budownictwo Użyteczności Publicznej • Platynowe Wiertło: Nowy terminal pasażerski Międzynarodowego Portu Lotniczego we Wrocławiu wraz z infrastrukturą.

• Złote Wiertło: Filharmonia Świętokrzyska im. Oskara Kolberga (Kielce).

• Złote Wiertło: Budowa centrum komputerowego (Centrum Informatyki) Akademii Górniczo-Hutniczej im. St. Staszica w Krakowie.

• Srebrne Wiertło: Wielofunkcyjna hala sportowo-widowiskowa (Częstochowa).

• Srebrne Wiertło: Centrum Wystawienniczo – Targowe Amber Expo (Gdańsk).

Kategoria Przebudowy i Modernizacje • Platynowe Wiertło: Przystanek Osobowy PKP Warszawa Stadion.  • Złote Wiertło: Budynek Muzeum Rzemiosła Tkackiego w Turku.

• Srebrne Wiertło: Budynek siedziby głównej firmy Henpol Sp. z o.o. (Lublin).

• Wyróżnienie: Zabytkowa kamienica – przebudowa, rozbudowa oraz zmiana sposobu użytkowania (Warszawa).

Kategoria Obiekty Inżynieryjne • Złote Wiertło: Nowoczesne centrum produkcyjno – rozwojowe APATOR S.A. (Łysomice).

• Srebrne Wiertło: Budynek biurowo – magazynowy z częścią serwisową. Siedziba firmy Toyota Material Handling Polska Sp. z o.o. (Jaktorów).

REKLAMA

lipiec 2013

Builder 13

Fot. arch. Bosch

Kategoria Budownictwo Mieszkaniowe • Platynowe Wiertło: Enklawa Modernistyczna Etap A: sześć budynków mieszkalnych w zabudowie szeregowej (Katowice).

• Złote Wiertło: Wzgórza Focha – Etap II budynki mieszkalne z usługami, częścią rekreacyjną i podziemnym parkingiem (Gdańsk).

• Srebrne Wiertło: Budynek wielorodzinny (apartamentowy) z usługami i garażem podziemnym (Warszawa).

• Srebrne Wiertło: Zespół budynków mieszkalnych wielorodzinnych (Olsztyn).

informacje

Cztery koparki marki Doosan niebawem rozpoczną prace na Kanale Piastowskim. Będą zajmowały się zagospodarowaniem nabrzeża – co ciekawe – pływając na wodzie. Inwestorem jest przedsiębiorstwo Energopol ze Szczecina, które zakupiło maszyny od jedynego dystrybutora w Polsce – firmy Grausch i Grausch. Aby móc przystąpić do realizacji tego projektu, firma Energopol potrzebowała niezawodnego i mocnego sprzętu. Wybór padł na koparki gąsienicowe marki Doosan. Zakupiono cztery modele DX530ELR-3 z najnowszej serii „3”. Są to obecnie najnowocześniejsze maszyny na rynku. To co jest bardzo ważne ze względu na miejsce, w którym będą pracować, to fakt, że spełniają one najostrzejsze wymogi dotyczące spalin (Tier 4). Koparki ważą 53,8 tony, posiadają silnik Stage III ISUZU AL-6 turbo ze zmienną geometrią, Common Rail zapewniający moc 389KM. Dostępne są cztery tryby pracy maszyny (Power PLUS, Power, Standard, Eco). Wszystkie 4 maszyny wyposażone są w ramiona ELR (aż 19 metrów długości) oraz automatyczne, centralne smarowanie. Sprzęt będzie umieszczony na pontonach o wypornościach 200 i 500 ton. Czas trwania inwestycji przewidziany jest na około dwa i pół roku.

„Realizacja Placu Unii przebiega zgodnie z przyjętym harmonogramem, a na placu budowy pracuje obecnie około 700 osób – mówi Mariusz Dziubiński, project manager w firmie Liebrecht & wooD – Obecnie, oprócz ostatnich prac elewacyjnych, kończymy też montaż szklanego dachu rozciągającego się na wysokości 30 metrów nad wewnętrznym pasażem. To ponad 2 tys. mkw. przeszklonej powierzchni. W kolejnych tygodniach będziemy coraz bardziej skupiać się na pracach wykończeniowych wewnątrz budynków”. Ostatnio w kompleksie Plac Unii prowadzony był m.in. montaż wind oraz schodów ruchomych pomiędzy budynkami A i B. Z kolei w części podziemnej wykonywane są posadzki oraz malowane jest oznakowanie poziome w garażach. Zakończenie prac oraz oddanie Placu Unii do użytku planowane jest na jesień.

Fot. arch. Liebrecht & wooD

więcej informacji na

Początek lata na Placu Unii

14 Builder

Dzień Otwarty w ULMA

20 czerwca br. w nowej siedzibie firmy ULMA Construccion Polska SA, w Koszajcu k. Brwinowa, odbył się Dzień Otwarty. Oprócz reprezentacji klientów z firm obsługiwanych przez CL Koszajec w zakresie dostaw deskowań i rusztowań, w imprezie wzięli także udział przedstawiciele władz lokalnych. Po krótkiej prezentacji firmy oraz najciekawszych bieżących projektów, uczestnicy spotkania mieli okazję zwiedzić plac magazynowy wraz z nowoczesną halą remontowo-montażową.

Decyzja o realizacji inwestycji o łącznej powierzchni 6 ha została podjęta przede wszystkim z myślą o zapewnieniu jak najwyższego standardu obsługi budów z Regionu Wschód – w nowym centrum jest możliwy jednoczesny załadunek i rozładunek 12 samochodów ciężarowych, a dogodna lokalizacja w pobliżu autostrady A2 i drogi ekspresowej S8 dodatkowo sprzyja sprawnej realizacji dostaw. Spotkanie zakończył piknik przy grillu oraz niepowtarzalny „Koncert na ścianie” – występ muzyków zawieszonych na… ścianie siedziby firmy.

Andrzej Kozłowski

Prezes Zarządu ULMA Construccion Polska S.A. Jestem dumny z tej inwestycji, zrealizowanej wyłącznie w oparciu o własne środki i w naprawdę rekordowym tempie. W kwietniu 2012 roku podpisaliśmy umowę z firmą Erbud, która niezwykle sprawnie, bo w niespełna rok, nam ten obiekt wybudowała.

Trzykondygnacyjny budynek biurowy zajmuje powierzchnię 3 tys. m2, hala montażowo-remontowa prawie drugie tyle, w najbliższym czasie zamierzamy jeszcze powiększyć powierzchnię składową o kolejne 1,5 tys. m2.

Sfinalizowanie inwestycji w Koszajcu stanowi zwieńczenie pewnego kompleksowego procesu rozwoju firmy ULMA, mającego na celu udoskonalenie standardu funkcjonowania w zakresie obsługi klienta i jakości oferowanego sprzętu. Siła ULMY to jednak nie tylko nowoczesna baza logistyczna, ale także a może nawet przede wszystkim doświadczenie zdobywane na największych budowach świata i przenikające w każde miejsce, gdzie potrzebują tego nasi Klienci. Realizujemy obecnie najwyższy obiekt w Brukseli i mam nadzieję, że przyjdzie taka chwila, gdy podobne budowle będą powstawać z naszym udziałem w Polsce. Nie mniejsze nadzieje wiążemy z rozwojem budownictwa przemysłowego, dedykując do obsługi tego sektora najwyższej klasy specjalistów.

Fot. arch. Ulma

Według raportu ASM, blisko jedna trzecia firm wykonawczych w Polsce deklaruje jako główny profil prace wykończeniowe (32,0%) – najczęściej tego rodzaju pracami zajmują się mikroprzedsiębiorstwa. Cztery na dziesięć firm (26,4%) zajmuje się przede wszystkim pracami związanymi ze wznoszeniem budynków – zdecydowanie dominują w nich duże firmy, zatrudniające powyżej 50 pracowników.

Co piąty zaś ma specjalizację ogólnobudowlaną (21,5%). Montażem pokryć dachowych zajmuje się co dziesiąty wykonawca w kraju, z kolei 8,6% wskazuje jako główną specjalizację prace instalacyjne. Firmy wykonawcze obecne na polskim rynku, to głównie mikroprzedsiębiorstwa, zatrudniające maksymalnie 9 pracowników. W strukturze wszystkich firm stanowią blisko trzy czwarte populacji. Co piąty (20,4%) podmiot gospodarczy działający w sektorze usług budowlanych zatrudnia od 10 do 49 pracowników. Najmniej liczne są przedsiębiorstwa zatrudniające powyżej 50 fachowców (1,8%). Częściej niż co czwarta firma wykonawcza rocznie zarabia średnio mniej niż 100 tys. zł brutto (27,2%). Powyżej 1 mln. zł rocznie obroty osiąga blisko 6% polskich firm wykonawczych. Źródło ASM

Fot. arch. Ulma

Profil firm wykonawczych

lipiec 2013

Fot. arch. Doosan

Najnowocześniejsze maszyny na kanale w Świnoujściu

informacje

Porta Kontrakt dla wyjątkowych inwestycji

13 czerwca br. odbyło się Zgromadzenie Ogólne Polskiego Związku Producentów i Przetwórców Izolacji Poliuretanowych PUR i PIR „SIPUR”, które podjęło decyzję o zmianach w zarządzie Związku w kadencji 2013-2014. Nowym prezesem zarządu SIPUR został Michał Kalinowski, Steinbacher Izoterm Sp. z o.o. Nowymi wiceprezesami zarządu zostali: Marek Ciechowski, Recticel Izolacje Sp. z o.o. oraz Stanisław Jędraszewski, Bauder Sp. z o.o. – Nowy Zarząd SIPUR będzie kontynuował realizację misji naszej organizacji. Zmiany rynkowe, postęp technologiczny i nowe regulacje przepisów nakładają obowiązek modyfikacji lub zmiany sposobów realizacji tej misji. Chcemy, możemy i potrafimy to zrobić – zapowiedział Michał Kalinowski.

Fot. arch. Porta

Fot. arch. Steinbacher Izoterm

Program Porta Kontrakt to niestandardowe narzędzie adresowane przede wszystkim do projektantów, architektów i inwestorów, ale mogą z niego korzystać także klienci indywidualni.

Jego celem jest dostosowanie produkowanych przez firmę drzwi do indywidualnych potrzeb inwestycji. Zamówienie umożliwia wybór rozmiaru ościeżnicy, koloru drzwi czy sposobu frezowania. Wykonane zgodnie

Zmiany w składzie Zarządu SIPUR

z „kontraktem” drzwi uwzględniają indywidualne wymagania klienta także pod względem funkcji użytkowej.

Dopasowują cechy użytkowe drzwi do: pomieszczenia i budynku, parametrów w zakresie wymagań projektu, koloru – do docelowego otoczenia, czy wzornictwa – do funkcji i stylu pomieszczenia.

Górażdże laureatem konkursu „Budowa Roku 2012”

Fot. arch. Górażdże Cement

Górażdże Cement S.A. jako inwestor oraz Mostostal Kraków S.A. jako główny wykonawca zostali laureatami XXIII edycji konkursu „Budowa Roku 2012”. Konkurs organizowany jest przez Polski Związek Inżynierów i Techników Budownictwa (PZITB), Ministerstwo Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej oraz Główny Urząd Nadzoru Budowlanego. „Budowa Roku” to jeden z najbardziej prestiżowych przeglądów osiągnięć polskiego budownictwa. Górażdże Cement i Mostostal Kraków zostały uhonorowane nagrodą I stopnia za projekt: „Budynek młynowni cementu nr 4 wraz z młynem kulowym cementu i suszarnią żużla w Cementowni Górażdże w Choruli”. Projekt został wyłoniony w kategorii „obiekty oceniane indywidualnie” (grupa X). Uroczyste wręczenie nagród odbyło się 25 czerwca w gmachu Naczelnej Organizacji Technicznej w Warszawie.

lipiec 2013

Pilotażowa akcja programu edukacyjnego „Kształtowanie przestrzeni” Ponad 400 uczniów z 13 szkół ponadpodstawowych, pod kierunkiem 17 nauczycieli, wzięło udział w pilotażowej akcji ogólnopolskiego programu edukacyjnego „Kształtowanie przestrzeni”, zainicjowanego przez Izbę Architektów RP. Zajęcia z zakresu architektury i urbanistyki odbywały się w semestrze letnim w placówkach oświatowych na terenie 5 województw. Założeniem akcji było budowanie ich świadomości społecznej, uczenie identyfikacji z miejscem zamieszkania oraz wzbudzenie chęci wpływania na losy własne i bliskiego otoczenia.

Przeszkoleni nauczyciele mogli wybrać jeden z trzech modułów trwających po 10 godzin każdy. Pierwszy z nich, „Mój dom”, dotyczył projektowania i aranżacji wnętrz oraz architektury budynku. Drugi moduł, „Dzielnica, moduł, wieś, metropolia” traktował o przestrzeni publicznej, natomiast ostatnia część programu – „Historia architektury”, umożliwiła młodzieży bliższe poznanie stylów architektonicznych. Dla młodzieży biorącej udział w pilotażu programu edukacyjnego „Kształtowanie Przestrzeni” Izba Architektów RP ogłosiła konkurs z nagrodami na najciekawsze sprawozdanie z zajęć, z wykorzystaniem technik multimedialnych.

Planowane są kolejne edycje programu, który swoim zasięgiem ma objąć docelowo teren całego kraju. – Od września realizowane będą kolejne zajęcia w zgłoszonych do projektu szkołach, natomiast w semestrze letnim 2014 roku przystąpią do niego nowe placówki oświatowe – twierdzi Małgorzata Gruszka, członek Krajowej Rady Izby Architektów RP, przewodnicząca Zespołu ds. Edukacji Dzieci i Młodzieży. Organizator liczy na pozyskanie w początkowej fazie programu po kilka lub kilkanaście szkół ponadpodstawowych z wszystkich województw. W tym celu planowana jest dalsza aktywizacja Okręgowych Izb Architektów RP do prowadzenia rozmów z lokalnymi władzami samorządowymi. Docelowo program, który uzyskał patronat Ministra Edukacji Narodowej, ma zostać wprowadzony do gotowej oferty edukacyjnej szkół ponadpodstawowych. Głównym partnerem akcji jest firma FAKRO.

Builder 15

ludzie i firmy

Artur Tomczyk

Prezes Zarządu HOCHTIEF Facility Management Polska Sp. z o.o.

Podstawą Facility Management jest umiejętność połączenia pracy ludzi, procesów zarządzania oraz zaawansowanych technologii niezbędnych do prawidłowego i bezpiecznego funkcjonowania środowiska budynkowego.

Lider rynku FM 16 Builder

lipiec 2013

lipiec 2013

technicznych aspektów, ogromny wpływ ma jego efektywne funkcjonowanie, które wymaga nowoczesnego systemu zarządzania. Na czym ono polega, jaka jest strategia HOCHTIEF FM? A.T.: Naszą strategią jest bycie firmą stricte techniczną oraz bycie integratorem usług FM. Świadczymy usługi techniczne, a jeżeli klient życzy sobie mieć całkowitą usługę z jednej ręki, wtedy integrujemy wszystkie usługi i łącznie z naszymi partnerami, podwykonawcami świadczymy pełną obsługę FM dla klienta. Poprzez partnerską firmę podwykonawczą możemy realizować usługę sprzątania, ochrony, usługi kurierskie, usługi recepcji i inne. Od 2010 roku, kiedy zrewidowaliśmy naszą usługę i opracowaliśmy nową strategię rynkową, staramy się podchodzić indywidualnie do klienta, wsłuchując się w jego potrzeby. Dlatego też dedykujemy naszym klientom KAM, którzy są twarzą HOCHTIEF, osobami pierwszego kontaktu, co zdecydowanie poprawia komunikację i skraca czas reakcji.

Poza tym budujemy i aktualizujemy bazę danych o „naszych” obiektach, co także poprawia pracę. Uzyskane efekty dowodzą, że obrana przez nas forma pracy sprawdza się, dlatego zamierzamy ją kontynuować przez najbliższe lata.

D.B.: Kto jak kto, ale to wy najlepiej wiecie, jak budynek i wbudowane technologie sprawdzają się w eksploatacji.

A.T.: Tak. I przez to wciąż zdobywamy nowe doświadczenia i wiedzę. Doświadczenie, przekazywane przez nas w formie wsparcia klientowi, tworzy z niego naszego partnera i jest to wartość dodana, dodatkowa usługa, która z jednej strony ułatwia mu całą inwestycję, a z drugiej wzmacnia nasze partnerstwo.

Dzieląc się wiedzą z naszym potencjalnym klientem często mu mówimy, że zamieniając urządzenia, spo-

sób instalowania czegokolwiek, otwierają się nowe możliwości. Budynek może stać się bardziej uniwersalny. Można np. klientowi zwrócić uwagę na energooszczędność niektórych urządzeń, będących póki co w zakupie droższymi, ale po jakimś czasie poniesione nakłady zwracają się, czasem nawet bardzo szybko.

D.B.: A jakie są najtrudniejsze ogniwa w usłudze FM? A.T.: Myślę, że trudność polega na jej bardzo szerokim rozumieniu i znaczeniu. Dziś nie jest to już usługa czysto techniczna. Istotne są także komunikacja i tzw. „miękkie kompetencje”. To wszystko razem wzięte pozwala lepiej realizować zadania i rozumieć potrzeby klientów.

D.B.: A co jest dzisiaj, w okresie spowolnienia gospodarczego, największym problemem np. w relacji z Klientem?

A.T.: Dzięki naszej strategii rozwijamy się na rynku od lat, więc można by zaryzykować stwierdzenie, że kryzys nas nie dotyka. A jednak sytuacja ekonomiczna, w jakiej się ostatnio wszyscy znajdujemy, powoduje daleko zakrojoną chęć klientów do oszczędności. Należy to rozumieć, akceptować i starać się wychodzić naprzeciw.

Kiedy pojawia się pytanie „czy można coś zrobić taniej?”, mówimy, że istnieją jeszcze dwa inne parametry oprócz ceny: jakość i czas.

Wszystkich trzech nie da się połączyć, można połączyć dwa z nich. Jeśli chcemy coś szybko i tanio, to nigdy nie będzie dobrze. W chwili obecnej, na etapie rozmów z klientami, rozumiejąc zasitniałą sytuację, musimy pracować nad oszczędnościami. Uzgadniamy z klientem, że będziemy optymalizować różne parametry pracy budynku, ale do pewnych granic, choćby tych technicznych, które zostały już zaprogramowane na etapie projektowania budynku. Nie zawsze da się przeskoczyć

Builder 17

Fot. Ryszard Baranowski

menty ochrony środowiska, consultingu, technicznego DD; rozwinęło się wraz z rozwojem techniki budynkowej i współczesnych potrzeb.

D.B.: Kiedy pojawiła się usługa FM na naszym rynku i kiedy zaczął ją oferować HOCHTIEF FM? A.T.: Usługi FM wrosły już w nasz rynek, szczególnie są znane w niektórych jego sektorach, takich jak budynki biurowe, centra logistyczne czy też centra handlowe. Pojawiły się od razu, kiedy zaczęły u nas powstawać takie inwestycje, tym bardziej, że znali już je przybyli z Zachodu inwestorzy.

Firma HOCHTIEF Facility Management Polska powstała w 1998 roku, a rozwinęła swoją działalność wraz z rozwojem wcześniejszego partnera na polskim rynku. Usługa została więc przyniesiona z zewnątrz, z zagranicy. Nie znaczy jednak, że byliśmy pierwsi i jedyni. Taką samą ścieżką poszły inne firmy FM, które na rynkach zachodnich oferowały tę usługę.

D.B.: A obecnie komu ją dedykujecie?

A.T.: W tej chwili obsługujemy klientów z rynku biurowego, centrów logistycznych i obiektów przemysłowych, i do tych sektorów dedykujemy w pierwszej kolejności nasze usługi. Mamy silne podwaliny, ponieważ HOCHTIEF Facility Management Polska, w obecnej strukturze i formie, wywodzi się z dwóch firm: HOCHTIEF Facility Management Polska, obsługującej początkowo rynek biurowy, i Lufthansa Gebäude Management, specjalizującej się w rynku przemysłowym oraz segmencie retail. Obie powstały mniej więcej w tym samym czasie na polskim rynku, a od momentu fuzji, która miała miejsce w 2006 roku, dynamika rozwoju HOCHTIEF Facility Management Polska znacznie wzrosła i trwa do dziś.

D.B.: Czyli na rynkowy sukces budynku, oprócz wyróżniającej go architektury, nowoczesnych technologii i innych

PROMOCJA

Danuta Burzyńska: Sztuką jest dziś nie tylko sfinansować, zaprojektować i zrealizować inwestycję, ale również efektywnie nią zarządzać.

Jaka jest świadomość w tym temacie wśród polskich właścicieli nieruchomości i jak wypadamy w porównaniu z innymi krajami?

Artur Tomczyk: Budynek żyje od samego początku, od pomysłu inwestora o jego realizacji, więc tak naprawdę zbierając środki i układając biznesplan inwestor powinien zwracać uwagę nie tylko na koszty przygotowania i realizacji projektu, ale również świadomie planować, jakie wydatki inwestycja będzie generować w trakcie użytkowania. Jak będzie pozyskiwać najemców, co im będzie oferować. I to nie może być rozbieżne z tym, co się będzie działo później, więc jeżeli np. inwestor czy właściciel poszukuje najemców i ustala z nimi warunki, to powinny one być utrzymywane. Dzieje się tak poprzez oddanie obsługi nieruchomości w ręce wyspecjalizowanych firm. Dzięki temu budowana jest i utrzymywana jakość obsługi obiektów i zadowolenie klientów.

D.B.: Facility Management a Property Management?

Dawniej i dziś?

A.T.: Kiedyś Facility Management razem z Property Management to była obsługa istniejącego budynku, czyli zaczynała się w momencie, gdy obiekt praktycznie przechodził z fazy budowlanej, inwestycyjnej w fazę użytkową. Facility Management, patrząc szeroko na to pojęcie, to była obsługa techniczna nieruchomości. W zakres zintegrowanej usługi FM może jeszcze wchodzić sprzątanie i ochrona budynku, czyli usługi stricte budynkowe.

Property Management to usługa z obszaru finansowego skierowana do właściciela i najemców, której generalnie nie świadczymy. Dzisiejsze FM jest pojęciem znacznie szerszym, zawierającym ele-

ludzie i firmy wszystkie bariery i wtedy trzeba być asertywnym, bo będąc jedną z wiodących firm na rynku, musimy za‑ chować swoją pozycję, i wciąż dostarczać usługi wy‑ sokiej jakości.

Często klient zastanawia się, czy jeżeli nie można ta‑ niej przez firmę zewnętrzną, to może zrobi sam. Jednak kiedy wybiera tę opcję, to ist‑ nieje niebezpieczeństwo, że pewnych rzeczy „z oszczęd‑ ności” nie zrobi w ogóle.

Przez jakiś czas ma taniej, a za chwilę znów drożej, bo musi coś naprawić albo wy‑ mienić. Na szczęście wielu klientów rozumie, że oddanie zadań specjalistom jest de facto tańsze. Dzisiaj tak na‑ prawdę nikt nie dyskutuje o tym, czy należy posiadać własne ekipy sprzątające albo własnych ochroniarzy – nikt tego nie ma. Jeszcze gdzieś są klienci, którzy mówią – może służby techniczne zostawię u siebie. Często dzieje się tak w przemyśle, ale tutaj rów‑ nież te drzwi coraz bardziej się uchylają i mamy coraz więcej partnerów, klientów przemysłowych, którzy chcą oddać swoje służby niepro‑ dukcyjne na zewnątrz.

D.B.: Czy rynek usług FM w Polsce jest, Pana zdaniem, rozwojowy?

A.T.: Z naszego punktu wi‑ dzenia rynek FM jest bardzo rozwojowy, jest przed nim w Polsce przyszłość. Jeste‑ śmy przecież europejskim krajem, który oby jak naj‑ szybciej dorównał do pozio‑ mu chociaż średniego euro‑ pejskiego w działalności ryn‑ kowej firm, a z tym wiąże się funkcjonowanie w nowocze‑ snych obiektach.

Oczywiście należy tu rozpa‑ trywać każdy sektor rynku z osobna. W sektorze biuro‑ wym nadal potrzebne są no‑ woczesne budynki. Na rynku bowiem wciąż pojawiają się nowe firmy, a istniejące roz‑ wijają się, przy czym część z nich zajmuje do tej pory lo‑ kalizacje z minionej epoki.

Jeszcze kilka lat temu my rów‑ nież lokowaliśmy się w dwóch pobliskich willach, ale rozwój spółki był impulsem, by po‑ myśleć o innej siedzibie.

Nieco odmiennym jest ry‑ nek centrów handlowych.

Duże miasta przeżyły już swój boom, który obserwuje‑ my teraz poza ich obrębem, wraz z tendencją pojawiania się nowej generacji centrów handlowych – mniejszych i bardziej funkcjonalnych, w mniejszych miastach.

Z definicji one też potrzebu‑ ją usługi FM. Dlatego to jest kolejna ścieżka rozwoju dla rynku Facility Management. Przy‑

szłość to również logistyka.

Polska bez logistyki i logisty‑ ka bez Polski nie będą ist‑ nieć. Jesteśmy krajem tran‑ zytowym, leżymy na styku obu wielkich rynków: UE i Rosji. Wymiana towarowa między nimi ciągle rośnie.

A my leżymy na szlaku. Cen‑ tra logistyczne będą funkcjo‑ nować na potrzeby zarówno tranzytowe, jak i naszego rynku, bo wiele firm dystry‑ bucyjnych czy handlowych potrzebuje tej usługi także wewnętrznie. Ten rynek rów‑ nież się rozwija.

D.B.: Czy obsługujecie jeszcze jakiś rynek oprócz polskiego?

A.T.: Spółki grupy HOCH‑ TIEF Solutions, świadczące usługi FM, są obecne w wielu europejskich krajach. My ob‑ sługujemy rynek polski, choć od pewnego czasu formalnie podlega nam nasza „siostra” w Czechach i na Słowacji.

D.B.: A jak się pozycjonujecie na naszym rynku?

A.T.: To raczej należałoby powiedzieć jak rynek nas po‑ zycjonuje. Od trzech lat je‑ steśmy laureatem konkursu Gazele Biznesu, a żeby nim zostać trzeba spełniać para‑ metry liczbowe, których oszukać się nie da. Brane są pod uwagę wyniki finanso‑ we firmy, które się raportuje, w związku z czym nasz wzrost rok do roku jest po‑ twierdzony. Zwiększa się

liczba klientów, obiektów przez nas obsługiwanych, osób zatrudnionych. Stronę ekonomiczną bardzo łatwo przelewa się na papier, wyli‑ cza, pokazuje, ale jest jeszcze druga strona medalu, takie czysto subiektywne odczu‑ wanie nas przez rynek i tu należy powiedzieć, że od dwóch lat jesteśmy uznawa‑ ni za najlepszą firmę FM. W roku 2011 dostaliśmy pierwszą nagrodę Eurobuild‑u „Facility Company of the Year”, a w roku 2012 następ‑ ną. Dwa lata temu zostali‑ śmy uhonorowani nagrodą Brand FM. I to jest właśnie pozycjonowanie nas przez rynek. Możemy o sobie mó‑ wić, że jesteśmy dobrzy, lep‑ si, ale póki to nie ma pokry‑ cia, póty nic nie znaczy. A je‑ żeli mamy jasno potwierdzo‑ ne przez rynek, że tak wła‑ śnie jest, to możemy tylko z dumą powiedzieć: rynek tak nas postrzega.

D.B.: Ile obiektów obecnie obsługujecie?

A.T.: Ponad sto trzydzieści.

W przeciągu ostatnich 3 lat zwiększyliśmy również za‑ trudnienie. Główną część za‑ trudnionych stanowią pra‑ cownicy obsługujący obiekty.

Centrala to tylko ok. 30 osób, co stanowi 10% zatrudnio‑ nych w firmie. Zatrudnia ona w tej chwili ok. 300 osób, a 3 lata temu zatrudniała 240.

„Facility Company of the Year” – nagrody Eurobildu z 2011 i 2012 roku (po lewej)

PROMOCJA

Nagroda Brand FM (po prawej)

18 Builder

lipiec 2013

lipiec 2013

kiedy korzystamy z usług naszych podwykonawców, bo często budynki nowe posiadają wysokiej klasy skomplikowane urządzenia, które mają obwarowania gwarancyjne i muszą być serwisowane przez firmy wskazane przez producenta.

D.B.: Czy w tej branży również brakuje specjalistów, bo wyemigrowali i mamy rozmijającą się z potrzebami rynku edukację?

A.T.: Rzeczywiście, ten exodus Polaków dotknął wszystkie branże i uszczuplił zasoby kadrowe w kraju. A budynek jest takim tworem, że potrzebuje zarówno teletechnika, jak i hydraulika i to muszą być osoby doświadczone, które świadomie i dobrze wykonują swoją pracę, gwarantując bezpieczeństwo obiektu.

Takich osób jest w kraju zdecydowanie za mało w stosunku do rozwoju rynku.

Istnieje jednak jeszcze coś takiego jak kształcenie i rozwój kadr. W przypadku rynku FM jego rozwój wymusza odpowiednie przygotowanie nowych pracowników, rozwinięcie ich kompetencji. Pracownicy trafiają do nas po szkołach technicznych i dalej to już nasza rola, by ich rozwijać, czy też doskonalić specjalizację. Wysyłamy ich na kursy, szkolenia, staramy się zdobywać jak najwięcej uprawnień dających nam możliwości jak najszerszej obsługi. Urządzenia montowane w budynkach są coraz bardziej nowoczesne, skomplikowane i tu też rozmawiamy z producentami, partnerami na rynku, i staramy się jak najwięcej osób szkolić podnosząc ich poziom wiedzy i umiejętności.

D.B.: Z obsługi jakiej inwestycji jest Pan szczególnie zadowolony?

A.T.: Ze wszystkich. Nie robimy wyjątków. Obsługujemy różne obiekty, ale wszystkie traktujemy odpowiedzialnie, wyjątkowo i zgodnie z ustaleniami założonymi na początku z klientem.

D.B.: Dziękuję za rozmowę.

1. Najbardziej absurdalny przepis w polskim prawie

Całe polskie prawo budowlane, skoro na pozwolenie na budowę trzeba czekać w Polsce 3 lata.

2. Najgorsza cecha narodowa Polaków

Wrodzony pesymizm i narzekanie.

3. Najlepsza cecha narodowa Polaków Kreatywność.

4. Najdłuższy dzień pracy Bywają długie...

5. Najtrudniejsza decyzja w życiu Jeszcze przede mną.

6. Najchętniej wolny czas poświęcam na...

Aktywny odpoczynek, podróże.

7. Największe niespełnione marzenie Grać na saksofonie.

8. Największe spełnione marzenie Zdrowie i szczęśliwa rodzina.

9. Największa życiowa porażka Dzięki Bogu nie było.

10. Największy życiowy sukces

Są nim spełnione marzenia.

10 x NAJ... według ArturA tomczykA

D.B.: Jak w praktyce wygląda obsługa tylu obiektów, rozsianych na terenie całego kraju?

A.T.: Sama obsługa techniczna nie zmienia się ze względu na lokalizację. Nasi pracownicy techniczni pracują wszędzie według takich samych standardów. Jednak ich utrzymanie wymaga stałej współpracy, wymiany doświadczeń i wsparcia między obiektami. Ciągłe budowanie bazy danych i szkolenia podnoszące kwalifikacje oraz umiejętności są także ważnymi elementem wspierającym.

Bardzo istotny jest ponadto kontakt z klientem, za który odpowiedzialni są menadżerowie operacyjni. Są przypisani do klientów i są dla nich osobami pierwszego kontaktu. Zajmują się danym klientem, prowadząc jednocześnie tzw. grupę projektową, czyli grupę obiektów danego klienta. Obsługują je w kilku miejscowościach. Posiadamy też jedną szczególną grupę projektową, która nie obsługuje obiektów stacjonarnie, ale dzięki wszechstronności naszych techników z powodzeniem prowadzi obsługę serwisem mobilnym. Z ekonomicznego punktu widzenia – to zysk i zadowolenie dla naszego klienta. Serwis ten stanowi także w razie potrzeby wsparcie dla innych grup projektowych.

D.B.: Specjalistyczne instalacje stosowane w nowoczesnych budynkach, które obsługujecie, wymagają wykwalifikowanej kadry. Nad pracą jakich instalacji sprawuje ona nadzór i zapewnia niezakłóconą pracę obiektu?

A.T.: Nasza kadra stanowi silny, wyspecjalizowany i zaangażowany zespół. Są to pracownicy dysponujący wiedzą i umiejętnościami z szeroko pojętej techniki budynkowej – teletechnika, wentylacja, hydraulika, klimatyzacja, energetyka – wszystko co się składa na budynek. Daje nam to możliwość obsługi obiektów we własnym zakresie. Oczywiście zdarzają się przypadki,

Builder 19

ludzie i firmy

MBA to nie tylko wykształcenie, to styl życia Idea powstania MBA CLUB zrodziła się 20 lat temu, kiedy pierwsi absolwenci Wielkopolskiej Szkoły Biznesu opuścili mury tej uczelni. Celem nadrzędnym, który towarzyszył powstaniu organizacji była chęć podtrzymania więzi nie tylko towarzyskich, ale przede wszystkim relacji biznesowych.

Karol Przybyszewski Prezes Zarządu MBA CluB

J

ako jeden z pierwszych tego typu klubów w Polsce, MBA CLUB integruje ludzi ze wspólnymi zawodowymi aspiracjami, zrzeszając w swoich szeregach nie tylko absolwentów mieszkających w kraju, ale i tych, którzy dzięki programowi Executive MBA mają szansę realizować się zawodowo w różnych zakątkach świata.

Droga do integracji

W pierwszych latach działalności MBA CLUB położono nacisk na integrację i wzajemne poznanie członków stowarzyszenia. Pomysłów oraz zapału do

20 Builder

działania było bardzo dużo, a efekty wspólnej pracy szybko zaczęły być widoczne. Powstały grupy zainteresowań mające ułatwić kontakt absolwentom, odbywały się również liczne imprezy o charakterze turystycznym i rekreacyjnym. Dzięki intensywnej współpracy w 2003 roku rozpoczęto cykl spotkań „Company's Study Tour” w firmach reprezentujących bardzo wysoki standard systemów zarządzania, zainicjowano również warsztaty MBA CLUB przygotowujące uczestników do pełnienia roli Członka Rad Nadzorczych przedsiębiorstw. Stowarzyszenie w przededniu wejścia do Unii Europejskiej przeprowadziło także szereg wykładów pt. „Polskie przedsiębiorstwo w Unii Europejskiej”, których zadaniem było rzetelne informowanie menedżerów o możliwościach i niebezpieczeństwach prowadzenia własnej działalności w nowej rzeczywistości gospodarczej, politycznej i prawnej.

Absolwenci, studenci, rodzina i przyjaciele

Dziś MBA CLUB ułatwia wymianę doświadczeń zawodowych, pomaga w nawiązywaniu relacji, a także umożliwia udział w konferencjach, warsztatach i szkoleniach, a jego formułę w skrócie można określić jednym hasłem „Absolwenci, studenci, rodzina i przyjaciele”. Zdobycie wykształcenia jest niezmiernie istotne, ale niewątpliwą wartością dodaną do studiów MBA są relacje z ludźmi, którzy postawili w życiu na te same wartości. Przynależność do stowarzyszenia nie tylko motywuje do działania, umożliwia także spędzanie wolnego czasu w dobrym towarzystwie. MBA CLUB dzięki propagowaniu zdrowego stylu życia dba o harmonię i równowagę pomiędzy pracą a życiem prywatnym, dlatego jego członkowie mają możliwość zapisania się do sekcji squasha oraz uczestnictwa w turniejach golfowych. Efektywny odpoczynek we wspólnym gronie to inwestycja, która zaprocentuje zarówno w życiu zawodowym, jak i rodzinnym.

Kontakty biznesowe

MBA CLUB jest również płaszczyzną spotkań osób dzielących się kontaktami biznesowymi, co pozwala członkom na umocnienie swojej pozycji na rynku menadżerskim. A dzięki determinacji oraz wsparciu grupy absolwenci potrafią wybrnąć nawet z najcięższych sytuacji, z jakimi przychodzi im się zmierzyć na rynku pracy.

Cele MBA ClUB: • tworzenie ośrodka centrum wymiany informacji biznesowych dla absolwentów programów MBA; • kształcenie i rozwój umiejętności menedżerskich członków MBA CLUB; • promocja absolwentów MBA na rynku pracy; • organizacja spotkań i dyskusji panelowych dotyczących integracji i współpracy w ramach Unii Europejskiej, dotyczących aktualnych tematów z zarządzania oraz sytuacji gospodarczej w kraju i na świecie; • organizacja imprez sportoworekreacyjnych integrujących środowisko menedżerów oraz ich rodzin.

W Polsce działają już 52 programy, spośród których mogą wybierać przyszli studenci MBA. To tysiące absolwentów, którzy co roku ruszają w świat z dyplomem Master of Business. MBA CLUB zrzesza tych, którzy chcą się rozwijać zawodowo i utrzymywać studenckie kontakty, dlatego stanowi uniwersalną platformę integracji dla absolwentów wszystkich tego typu programów.

Członków klubu łączy wspólna więź oparta nie tylko na posiadaniu managerskiego dyplomu, ale i wierze w siłę i potencjał studiów MBA. Ponieważ MBA to nie tylko wykształcenie, to styl życia! n lipiec 2013

Wavin Metalplast-Buk Sp. z o.o.

Business Development Director ICT Export

i jest jednym z ważniejszych czynników sukcesu.

Mimo że pogodzenie obowiązków zawodowych i rodzinnych ze studiami MBA nie było łatwe i wymagało znacznych poświęceń, zawsze będę powtarzać, że było warto. Zdobyta wiedza procentuje bowiem do dziś. A to, że udało się ukończyć je w terminie i z wyróżnieniem daje mi tym większą satysfakcję.

Bogdan Raducha Studia Executive MBA na WSB przy UE w Poznaniu podjęłam po kilkunastu latach pracy w budownictwie. Studia magisterskie na Politechnice Poznańskiej, praktyka zawodowa, zdobycie uprawnień wykonawczych i projektowych oraz prowadzenie własnej firmy konsultingowej w branży ochrony środowiska pozwoliły mi w tamtym okresie dość swobodnie działać na rynku inwestycyjnym i usługowym.

Przejście po kilkunastu latach pracy do międz ynarodowego koncernu spowodowało, że postanowiłam w zbogacić swoje umiejętności o kolejne obszary.

Wybór w 1998 roku studiów MBA uważam do dziś za jedną z ważniejszych decyzji w moim życiu zawodowym. Trzyletnie studia i rozbudowany program dawał duże szanse wyboru tych zagadnień, które były nowe i wydawały się wtedy najbardziej interesujące. Bardzo ważne było przejście z intuicyjnego pojmowania biznesu na poziom profesjonalny (warto przypomnieć, że było to zaledwie kilka lat po transformacji polityczno-gospodarczej Polski).

Później, przez wiele lat na różnych stanowiskach, zdobyte w czasie studiów umiejętności były bardzo przydatne, a często wręcz niezbędne. Uzupełnienie wiedzy technicznej o zagadnienia z dziedziny zarządzania, strategii biznesowych i finansów ułatwiało mi podejmowanie decyzji o zmianie stanowisk i przyjmowaniu nowych obowiązków, uczestnictwa w nowych projektach i w międzynarodowych zespołach. Wiedza poparta doświadczeniem dodaje pewności siebie, ogranicza stres

lipiec 2013

Dyrektor Pionu R&D Ramirent SA

bulentnym świecie biznesu, gdzie szybko zmienia się rynek i jego globalny wymiar.

Jedną z największych wartości, jakie pozostały po studiach MBA, jest członkostwo w MBA Clubie.

Jest to miejsce, które daje możliwość w ymiany doświadczeń, wiedzy teoretycznej, weryfikacji założeń biznesowych w miłym i przyjaznym towarzystwie. Jest to niewątpliwy atut studiów MBA, a zarazem wielka wartość dodana po ich zakończeniu. Club MBA daje możliwość udziału w dodatkowych spotkaniach biznesowych i szkoleniach ekonomicznych.

Udział w stowarzyszeniu absolwentów studiów MBA przynosi korzyści na różnych płaszczyznach działalności menadżerskiej.

Tomasz Bentkowski

Pomimo bogatych doświadczeń zawodowych i długoletniego stażu pracy na stanowiskach kierowniczych, odczuwałem głęboką potrzebę pogłębienia wiedzy o nowe narzędzia zarządzania i ich praktyczne wykorzystanie w mojej działalności menedżerskiej. W czasie studiów MBA w Wielkopolskiej Szkole Biznesu wykładowcy, podczas zajęć, starali się znaleźć odpowiedzi na wszystkie nurtujące nas pytania. Zajęcia były doskonałym przyczynkiem do dyskusji, jak teoria biznesu przekłada się na praktykę w różnych firmach i korporacjach międzynarodow ych.

Przekazywaną teorię mogliśmy konfrontować z polskimi warunkami i własnymi doświadczeniami – sprzyjał temu partnerski układ między studentem a wykładowcą.

Profesjonalizm w diagnozowaniu sytuacji zarządzanej firmy, konieczność podejmowania trafnych decyzji biznesowych wymagają uzupełniania wiedzy praktycznej i teoretycznej, dlatego uważam studia MBA za kluczową decyzję – podniesienie kwalifikacji na wyższy poziom pomogło mi z sukcesem rozwijać umiejętności menedżerskie. Wiedza i umiejętności nabyte w czasie studiów pozwalają poruszać się sprawnie w tur-

Przewodniczący Rady Nadzorczej spółki Elektromontaż Warszawa SA Dyrektor Biura Umów i Rozliczeń z Klientem w spółce Elektromontaż - Poznań SA

Studia MBA były ciekawym doświadczeniem, aczkolwiek z ich ukończeniem wią załem dużo większe nadzieje.

W ich trakcie nawiązałem kilka nowych znajomości oraz zapoznałem się z teorią zarządzania, którą mogłem praktycznie wykorzystywać w życiu zawodowym.

Walorem była również możliwość wymiany doświadczeń z innymi słuchaczami programu MBA. Ukończenie studiów wiązało się z dużym wysiłkiem intelektualnym, jak również wymagało poświęcenia sporej ilości czasu.

Dobrym uzupełnieniem studiów MBA jest życie klubowe. MBA Club jest miejscem, gdzie można nawiązywać ciekawe znajomości z innymi absolwentami programów MBA oraz pozwolić sobie na

chwilę relaksu, chociażby w ramach sekcji squasha.

Agnieszka Tarnawa Menedżer Projektów w firmie Skanska SA

Studia Executive MBA to dla mnie ważny krok w rozwoju osobistym i zawodowym. Każda inwestycja w siebie i w swój rozwój to ważna decyzja, ale również początek drogi. Podnoszenie kwalifikacji powinno być permanentnym działaniem, gdyż nasze otoczenie nieustannie się zmienia. Każdy menedżer powinien wiec stale pracować nad doskonaleniem kompetencji.

Stanowisko, które zajmuję, wymaga ode mnie wysokich umiejętności menadżerskich, zarówno w zakresie planowania i zarządzania budżetem, negocjacji, podejmowania decyzji strategicznych, jak również zarządzania zespołem. Muszę ponadto rozumieć problemy dzisiejszego r ynku.

Zagadnienia omawiane w trakcie studiów MBA, pomagają zrozumieć szerszy kontekst prowadzonej działalności, zyskać wiedzę niezbędną do zarządzania firmą, nabyć umiejętność bieżącej analizy i interpretacji wydarzeń gospodarczych oraz ich wpływu na działalność przedsiębiorstwa.

Co ważne, studia są dedykowane dla osób z doświadczeniem zawodow ym, co przy formule warsztatów daje niesamowite możliwości wymiany wiedzy i doświadczeń, konfrontacji oraz nauki od innych osób. Największą wartością studiów MBA jest możliwość praktycznego zastosowania i weryfikacji wiedzy teoretycznej w pracy zawodowej.

Studia MBA miały duży wpływ na efektywność mojej pracy i na to, jakim menadżerem dziś jestem.

Builder 21

Absolwenci o MBA i MBA Club:

Anna Wróblewska

budujemy zaufanie w biznesie

Mediacja

w miejscu pracy PYTANIE DO EKSPERTA

Michał Jaksa

Wiceprezes Zarządu Fundacji Rozwoju Mediacji

Doktor nauk ekonomicznych w zakresie nauk o zarządzaniu.

Wykładowca akademicki. Prowadzi mediacje gospodarcze, cywilne, prawa pracy. Ukończył szkolenia z zakresu mediacji, negocjacji i rozwiązywania konfliktów. Wpisany na Listę Stałych Mediatorów przy Sądzie Okręgowym w Warszawie.

Jak stosowanie technik negocjacyjnych wpływa na przebieg mediacji?

Podczas mediacji i negocjacji strony stosują zbliżone techniki, które mają pozwolić im osiągnąć cele negocjacyjne. Popularne techniki negocjacji to z jednej strony składanie propozycji z dużym marginesem na ustępstwa, a z drugiej eskalacja żądań. Dość często, w sposób świadomy lub nieświadomy, stosowana jest technika ograniczonego pełnomocnictwa (uniemożliwiające podjęcie decyzji) oraz technika „dobry i zły policjant”. Blokującą negocjacje i mediacje jest technika popularnie nazywana „bierz lub spadaj”, która ma zmusić drugą stronę do szybkiego podjęcia decyzji.

Presję czasu wywiera także technika nieprzekraczalnych terminów oraz groźba zerwania mediacji. Obie są groźne dla stron, ponieważ może być trudno wrócić do kontynuowania rozmów.

22 Builder

S

pory są nieodłączną częścią środowiska pracy, występują między pracownikami i kierownictwem, między współpracownikami i zespołami. Najczęściej jako przyczynę konfliktów uznaje się problemy w komunikacji między członkami danej organizacji, powodowane przez starcie różnych osobowości, odmienne, trudne do pogodzenia potrzeby i wartości stron konfliktu oraz naruszanie praw pracownika przez pracodawcę.

Nierozwiązane spory mogą narazić przedsiębiorstwo na poważne koszty.

Ich konsekwencje w miejscu pracy mogą być destrukcyjne dla całej organizacji. Następstwa nieumiejętnego zarządzania konfliktem to między innymi: narastanie negatywnych emocji wśród pracowników, stres, pojawianie się agresywnych zachowań, niszczenie relacji między ludźmi, co w efekcie prowadzi do popełniania błędów, nieprzestrzegania terminów, dezorganizacji pracy i zmniejszenia jej efektywności.

Okazuje się, że długotrwałe konflikty wpływają negatywnie zarówno na zaangażowane strony, jak i na funkcjonowanie całej organizacji, a więc realizację bieżących zadań i działania nastawione na rozwój.

A to dopiero początek… Czarny scenariusz przewiduje pozwy sądowe i długotrwałe procesy, związane z nimi koszty i czas poświęcony na przygotowanie. Do tego dochodzi negatywny wizerunek firmy, który ma wpływ na klientów i partnerów biznesowych.

Jak uniknąć następstw długotrwałych konfliktów w miejscu pracy?

Przede wszystkim warto zapobiegać eskalacji konfliktu, nauczyć się dostrzegać i wykorzystywać pozytywne aspekty pojawiających się sporów.

Umiarkowany konflikt może pozytywnie wpływać na funkcjonowanie organizacji: może stymulować pracowników do poszukiwania nowych rozwią-

Pojawianie się konfliktów w organizacji ma zarówno pozytywne, jak i negatywne strony. Może sprzyjać rozwojowi, ułatwiać wprowadzanie zmian lub sygnalizować, w jakich obszarach naszej działalności mogą w przyszłości pojawić się poważne problemy. Ważne jest, aby wszelkie spory były rozstrzygane na początkowym etapie, a jedną ze skuteczniejszych metod ich rozwiązywania w miejscu pracy jest mediacja.

Olga Widerszal-Piotrowska

Prezes Zarządu Fundacji Rozwoju Mediacji

Mediator, socjolog, związana z biznesem. Od 2005 r. prowadzi mediacje gospodarcze, cywilne, prawa pracy. Ukończyła szkolenia z zakresu mediacji, negocjacji i rozwiązywania konfliktów. Wpisana na Listę Stałych Mediatorów przy Sądzie Okręgowym w Warszawie.

zań, przyczynić się do wzrostu ich motywacji. Daje szansę na rozwój organizacji.

Uniknięcie kosztów długotrwałych konfliktów jest przede wszystkim kwestią sposobu zarządzania konfliktem w organizacji, a więc także sposobu jego rozwiązywania. Wewnętrzne procedury przedsiębiorstwa, takie jak skłalipiec 2013

danie skarg i zażaleń, najczęściej polegają na szukaniu wygranych i przegranych i już od samego początku ustawiają ludzi na wrogich pozycjach.

Często dzieje się tak, że osoby odpowiedzialne za zarządzanie pracownikami albo pozostawiają konflikt w rękach stron, licząc że spór sam się rozwiąże, albo narzucają rozwiązanie wydając polecenia i oczekując ich wypełnienia.

Zarówno jeden, jak i drugi sposób prowadzi zazwyczaj do narastania sytuacji konfliktowej. Formalne rozwiązywanie sporów i rozpatrywanie skarg w miejscu pracy wydaje się nie być wystarczającym środkiem do ich rozwiązywania, nie zaspokaja bowiem potrzeb stron, które oczekują wysłuchania i zrozumienia.

Mediacja w miejscu pracy

Wczesne rozwiązywanie konfliktów w miejscu pracy, uwzględniające relacje międzyludzkie i związane z nimi silne emocje, możliwe jest dzięki zastosowaniu mediacji. Jest ona jedną z metod rozwiązywania sporów. Umożliwia stronom znalezienie wspólnego, najkorzystniejszego dla nich rozwiązania.

Jest świadomym, dobrowolnym i poufnym procesem, ukierunkowanym na osiągnięcie porozumienia, który zapewnia zaangażowanie uczestników w poszukiwanie rozwiązania.

Mediator jest bezstronny, strony same decydują o wyborze konkretnego rozwiązania. Ułatwia skonfliktowanym stronom ponowne nawiązanie dialogu oraz wzajemne wysłuchanie swoich racji i informacji potrzebnych w procesie mediacji. Komunikacja, która pojawia się między stronami, umożliwia wspólne konstruowanie rozwiązania, mającego zakończyć konflikt i poprawić relacje między stronami. Ponadto sprzyja budowaniu wzajemnego szacunku i daje poczucie bycia zrozumianym. Wspólne znalezienie konstruktywnego rozwiązania przez strony zwiększa zaufanie między członkami organizacji, co ułatwia współpracę i realizację celów organizacji.

Mediacja jest efektywnym narzędziem zarządzania komunikacją wewnętrzną w organizacji. Daje dużą szansę na uzyskanie wyniku: wygrany – wygrany, nie tylko w odniesieniu do pracownika, ale także całej organizacji.

Głównym celem mediacji w miejscu pracy jest rozwiązanie sporu przy równoczesnym umożliwieniu dalszej współpracy stron. Zakończenie sporu na drodze mediacji uczy pracowników samodzielnego rozwiązywania sporów, lipiec 2013

które mogą pojawić się w przyszłości.

Strony uczą się prowadzenia dialogu i rozwiązywania problemów, łatwiej jest im zrozumieć swoje stanowiska.

Wspólne poszukiwanie rozwiązań gwarantuje przestrzeganie podjętych zobowiązań.

Wewnętrzny program mediacji

Coraz więcej firm korzysta z wewnętrznych programów mediacyjnych.

Najczęściej odpowiedzialne są działy HR. Wdrożenie skutecznego programu mediacji w miejscu pracy jest procesem wieloetapowym i wymaga przygotowania szczegółowego planu. Program tworzony jest dla konkretnego przedsiębiorstwa, między innymi na podstawie analizy dotychczasowych metod rozwiązywania sporów w organizacji, rodzajów konfliktów, czasu poświęcanego przez kadrę kierowniczą, a także potrzeb i oczekiwań w stosunku do tworzonego programu. Dobrą praktyką jest opracowaniae odrębnej polityki w zakresie mediacji: stworzenie procedur jej dostępności i stosowania, zgłaszania spraw, przebiegu mediacji i dostępu do informacji na jej temat dla wszystkich członków organizacji. Kolejny etap obejmuje przeprowadzenie szkoleń z mediacji, między innymi dla mediatorów wewnętrznych. Należy bowiem określić, kto może prowadzić mediację w miejscu pracy i jakie wymagania musi spełniać. Może to być tzw. mediator wewnętrzny, czyli osoba będąca członkiem organizacji, przeszkolona w zakresie mediacji, której zadaniem jest rozwiązywanie konfliktów między pracownikami organizacji. Jednak często zdarza się, że w stosunku do wewnętrznego mediatora pojawiają się obawy dotyczące braku bezstronności. Program mediacji powinien przewidywać taką sytuację i określać warunki, w których rolę mediatora w miejscu pracy przejmuje osoba niezwiązana z organizacją.

Niezwykle ważnym elementem wdrażania programu jest podejmowanie działań, mających na celu upowszechnienie mediacji jako metody rozstrzygania sporów w miejscu pracy, a także umożliwienie pracownikom dostępu do rzetelnych informacji na temat mediacji i możliwości korzystania z niej w miejscu pracy. Akceptacja mediacji, jako metody rozwiązywania sporów przez członków organizacji i gotowość do wspólnego konstruowania rozwiązań, jest podstawą skutecznego, sprawnego działania programu mediacji w przedsiębiorstwie.

Gdy w organizacji pojawia się kon-

WARTO MEDIOWAĆ budujemy zaufanie w biznesie to program o charakterze informacyjnym i promocyjnym, skierowany do firm i instytucji, którego celem jest popularyzacja mediacji - skutecznej metody rozwiązywania sporów i konfliktów w biznesie. Kampania informacyjna obejmuje cykl artykułów poświęconych mediacji, konsultacje, dostęp do rzetelnej wiedzy na tematy związane z mediacją oraz promocję dobrych praktyk w zakresie rozwiązywania sporów i konfliktów w biznesie.

Szczegóły oraz deklaracja do pobrania na stronie: www.wartomediowac.pl Organizatorzy: Fundacja Rozwoju Mediacji, wydawca miesięcznika Builder.

Patroni honorowi:

Fundacja Rozwoju Mediacji jest dynamicznie rozwijającą się organizacją pozarządową, utworzoną przez doświadczonych mediatorów, której celem jest rozwijanie i propagowanie idei mediacji jako metody rozwiązywania sporów sądowych i pozasądowych. Prowadzimy mediacje w sprawach gospodarczych, cywilnych, rodzinnych, prawa pracy i ubezpieczeń oraz szkolenia, warsztaty i konsultacje. www.fundacjamediacji.pl

www.fundacjamediacji.pl flikt, warto więc zastanowić się, co wybrać: mediację, która ułatwia wczesne rozstrzyganie sporów, pozwala wybrać najkorzystniejsze dla obu stron rozwiązanie, pomaga oszczędzić czas, pieniądze i zachować dobre relacje między nimi, buduje zaufanie i sprzyja współpracy, czy proces sądowy, który generuje koszty, pochłania czas, uniemożliwia zachowanie dobrych relacji między stronami. n

Builder 23

nauka i budownictwo

2013

Konferencja AWARIE BUDOWLANE

Maria Kaszyńska

Konferencja spełniła oczekiwania zarówno uczestników, jak i patronujących jej instytucji. Wyciągnięte wnioski zostaną uwzględnione w działalności inżynierskiej i legislacyjnej, co w przyszłości pozwoli uniknąć wielu awarii i katastrof budowlanych – a taki był cel tej konferencji.

Gość honorowy konferencji Minister Janusz Żbik – Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej

W

dniach 21-24 maja 2013 odbyła się w Międzyzdrojach XXVI Konferencja NaukowoTechniczna „Awarie Budowlane”. Patronat nad nią objęło Ministerstwo Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej, Główny Urząd Nadzoru Budowlanego, Polska Izba Inżynierów Budownictwa, Wojewoda i Marszałek Województwa Zachodniopomorskiego oraz Prezydent Miasta Szczecina. Organizatorami konferencji był Wydział Budownictwa i Architektury Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie oraz Szczeciński Oddział Polskiego Związku Inżynierów i Techników Budownictwa. Współorganizatorami Konferencji był Instytut Techniki Budowlanej w Warszawie, Komitet Inżynierii Lądowej i Wodnej Polskiej Akademii Nauk oraz Komitet Nauki PZITB.

Zdjęcia archiwum organizatorów.

Piecza autorytetów

Komitet Organizacyjny konferencji pracował pod przewodnictwem dr hab. inż. Marii Kaszyńskiej. Komitetowi Naukowemu, w skład którego weszli profesorowie: Andrzej Ajdukiewicz, Andrzej M. Brandt, Lesław Brunarski, Lech Czarnecki, Krzysztof Dyduch, Marian Giżejowski, Józef Głomb, Tadeusz GodyckiĆwirko, Maciej Gryczmański, Jerzy Hoła, Zbigniew Janowski, Stanisław Kajfasz, Jerzy Kaszyński (sekretarz), Janusz Kawecki, Włodzimierz Kiernożycki (wiceprzewodniczący), Zbigniew Kledyński, Piotr Klemm, Ryszard Kowalczyk z Portugali, Andrzej Łapko, Cezary Madryas, Zygmunt Meyer, Zbigniew Miel-

24 Builder

Otwarcia konferencji dokonała przewodnicząca Komitetu Organizacyjnego dr hab. inż. Maria Kaszyńska

czarek, Zbigniew Młynarek, Piotr Moncarz z USA, Piotr Noakowski z Dusseldorfu, Andrzej S. Nowak z USA, Adam Podhorecki, Wojciech Radomski, Kazimierz Rykaluk, Jacek Śliwiński, Marian Tracz, Wojciech Włodarczyk, Witold Wołowicki, Lech Wysokiński i Jerzy Ziółko, przewodniczył prof. Kazimierz Flaga z Politechniki Krakowskiej.

Otwarcie Konferencji odbyło się 21 maja, tradycyjnie w Międzynarodowym Domu Kultury w Międzyzdrojach. Otwarcia dokonała przewodnicząca Komitetu Organizacyjnego dr hab. inż. Maria Kaszyńska, a następnie głos zabrali zasiadający w prezydium przedstawiciele współorganizatorów konferencji: prof. Wojciech Radomski – przewodniczący KILiW PAN, Przewodniczący Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa Andrzej Dobrucki, prof. dr hab. inż. Andrzej Łapko – przewodniczący KN PZITB, Ryszard Trykosko – przewodniczący PZITB, dr inż. Jan Bobrowicz – dyrektor ITB w Warszawie, prof. Kazimierz Flaga – przewodniczący Komitetu Naukowego Konferencji, prof.

Włodzimierz Kiernożycki – Rektor Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie. Po wystąpieniach organizatorów głos zabrał gość honorowy konferencji Minister Janusz Żbik – Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej oraz wicemarszałek Województwa Zachodniopomorskiego Wojciech Drożdż.

Następnie odbyły się kolejne sesje, w których prezentowane były referaty plenarne zamówione przez organizatorów u wybitnych przedstawicieli świata nauki z kraju i zagranicy oraz referaty zgłoszone przez uczestników i zakwalifikowane przez Komitet Naukowy konferencji.

Tematyka konferencji

W Sesji I referat plenarny przedstawił Minister Jacek Szer zastępca Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego na temat „Natura a katastrofy budowlane”.

Prof. Andrzej Ajdukiewicz wygłosił interesujący referat „Kaskada błędów wiodąca do awarii – schody kaskadowe Stadionu lipiec 2013

„Systemy monitoringu konstrukcji obiektów budowlanych”.

Na konferencję zakwalifikowano 105 referatów, które przydzielono do 10 sesji tematycznych z podziałem na konstrukcje żelbetowe (2 sesje), geotechnika (2 sesje), mosty i drogi, materiałowe aspekty awarii i napraw konstrukcji (2 sesje), budownictwo ogólne, diagnostyka w ocenie bezpieczeństwa konstrukcji, konstrukcje stalowe (2 sesje).

Narodowego”. Referat dotyczący możliwości modernizacji i zabezpieczenia przed awariami budynków wielkopłytowych zaprezentował doc. Stanisław M. Wierzbicki. Gość ze Stanford University z USA Profesor Chaim Braun przedstawił problemy związane z kontrolą ryzyka operacyjnego w elektrowniach jądrowych.

Bardzo interesujący referat „Awarie przy budowie II linii warszawskiego metra” wygłosiła w drugim dniu konferencji prof. Anna Siemińska – Lewandowska. W sesji poświęconej drogom i mostom w trzecim dniu konferencji referaty plenarne wygłosili prof. Tomasz Siwowski o zintegrowanej analizie cyklu życia w utrzymaniu mostów oraz prof. Marian Tracz referat o intrygującym tytule „Wybaczające otoczenie jezdni drogi”. Dr hab. inż. Marka Gawlickiego i prof. Jana Małolepszego przedstawili referat na temat zagrożeń związanych z wykorzystaniem odpadów przemysłowych w drogownictwie. Na zakończenie w ostatnim dniu konferencji wygłoszony został referat prof. Krzysztofa Wilde lipiec 2013

Po raz pierwszy odbyła się również specjalna sesja poświęcona budownictwu morskiemu w związku z realizacją największej na Pomorzu Zachodnim inwestycji jaką jest baza przeładunkowa paliwa ciekłego LNG w Świnoujściu, popularnie zwana gazo portem. Referaty w tej sesji prezentowali profesorowie: Bolesław Mazurkiewicz z Politechniki Gdańskiej i Stanisław Gucma rektor Akademii Morskiej w Szczecinie, dyrektor Projektu Budowy Terminala LNG Tomasz Potocki z firmy LNG Polska głównego inwestora, dyrektor Krzysztof Sadowski z Zarządu Portu Szczecin-Świnoujście i Andrzej Borowiec dyrektor Szczecińskiego Urzędu Morskiego. Bezpośrednio po sesji odbył się rejs statkiem białej floty z Międzyzdrojów do Świnoujścia, podczas którego istniała możliwość zobaczenia inwestycji od strony wody.

Imprezy towarzyszące

Poza programem naukowo-technicznym podczas konferencji odbyło się rów-

nież wiele imprez kulturalno-rozrywkowych, głównie promujących nasz region.

Jeszcze przed otwarciem konferencji, 20 maja odbyła się uroczysta kolacja powitalna sponsorowana przez firmę Schomburg. 21 maja wieczorną część programu konferencji wypełnił występ Chóru Akademickiego ZUT im. Profesora Jana Szyrockiego ze specjalnym koncertem „Porgy and Bess” George’a Gershwina. Koncert miał miejsce w amfiteatrze w Międzyzdrojach z towarzyszeniem 60-osobowej Baltic Neopolis Orkiestra oraz solistów. Po koncercie odbył się bankiet sponsorowany przez firmę Megachemie. W drugim dniu konferencji, 22 maja, w Międzynarodowym Domu Kultury odbyła się tzw. biesiada awaryjna sponsorowana przez firmy PERI Polska i SIKA Poland. W czwartek wieczorem, 23 maja, na bankiecie sponsorowanym przez firmę Freyssinet Polska wystąpili artyści Teatru Polskiego w Szczecinie.

W trakcie konferencji otwarta była sala wystawowa, na której prezentowały się firmy budowlane z całej Polski. Stoiska wystawiennicze cieszyły się dużym zainteresowaniem wśród uczestników konferencji.

Wszystkie referaty zostały wydane w księdze konferencyjnej, w jednym liczącym 1038 stron tomie z CD, z podziałem na referaty problemowe zamawiane przez organizatorów (9 referatów), referaty zgłoszone przez uczestników i zakwalifikowane przez Komitet Naukowy Konferencji (105 referatów), oraz referaty sponsorowane (5 referatów).

Z okazji Konferencji został wydany specjalny majowy numer miesięcznika „Inżynieria i Budownictwo”, który otrzymali wszyscy uczestnicy Konferencji. Konferencja cieszyła się bardzo dużym zainteresowaniem prasy ogólnopolskiej. Patronat medialny nad konferencją objęły następujące czasopisma: Inżynieria i Budownictwo, Builder, Mosty, Nowoczesne Budownictwo Inżynieryjne, Inżynier Budownictwa, Magazyn Autostrady i Nowoczesne Hale, Mosty Polskie oraz Izolacje.

W Konferencji udział wzięło 525 uczestników – reprezentujących wyższe uczelnie i instytuty naukowe, firmy consultingowe i wykonawstwo, nadzór budowlany, urzędy i administrację, biura projektowe i wydawnictwa. Z zagranicy były 23 osoby, między innymi z USA – 15 osób, Japonii – 3 osoby, Niemiec – 5 osób.

Uczestnicy Konferencji, także Ci z zagranicy, podkreślali trafność wyboru formuły konferencji i obszerność podejmowanej problematyki, a także wyjątkowy i niepowtarzalny w świecie charakter konferencji „Awarie Budowlane”. n

Builder 25

prawo

Obowiązki prawne kierownika budowy Łukasz Bernatowicz Partner zarządzający w Kancelarii Prawnej Bernatowicz, Komorniczak, Mazur Radcy Prawni i Doradcy Podatkowi sp. p.

Radca prawny z wieloletnim doświadczeniem w zakresie prawa cywilnego i handlowego.

Arbiter w Sądzie Arbitrażowym przy Krajowej Izbie Gospodarczej w Warszawie. Ekspert prawny Business Centre Club w Warszawie. Sporządza opinie prawne na zlecenie Kancelarii Prezydenta Rzeczpospolitej oraz Kancelarii Sejmu Rzeczpospolitej Polskiej.

Klaudia Szkodzińska Absolwentka Uczelni Łazarskiego w Warszawie (2006-2011) oraz stypendystka europejskiego programu Sokrates – Erasmus na Wydziale Prawa Uniwersytetu Gandawskiego w Belgii w roku akademickim 2009/2010. Obecnie aplikantka radcowska wpisana na listę aplikantów radcowskich przy Okręgowej Izbie Radców Prawnych w Warszawie.

26 Builder

Jednym z uczestników procesu budowlanego jest kierownik budowy (kierownik robót), na nim spoczywa najwięcej obowiązków, a tym samym jest on osobą pełniącą kluczową rolę w wykonaniu robót budowlanych.

C

harakterystyczną cechą, która wyróżnia kierownika budowy spośród pozostałych uczestników procesu budowlanego, jest okoliczność, że tę funkcję sprawuje zawsze tylko jedna osoba. Podjęcie obowiązków kierownika budowy następuje w drodze oświadczenia o przyjęciu obowiązków pełnienia tej funkcji na określonej budowie. Forma oświadczenia jest dowolna, zwykle gotowy wzór można znaleźć w dostępnych w sprzedaży dziennikach budowy. Z oświadczenia musi jasno wynikać: kto, od kiedy i na jakiej budowie podejmuje się pełnienia funkcji kierownika budowy.

Jest ono składane w organie nadzoru budowlanego wraz z zawiadomieniem o planowanym terminie rozpoczęcia robót przez inwestora.

Plan BIOZ

W związku z wejściem Polski do Unii Europejskiej, pojawił się ustawowy obowiązek sporządzenia lub zapewnienia sporządzenia przez kierownika budowy – przed rozpoczęciem budowy – planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia (dalej jako „plan BIOZ”), na podstawie informacji projektanta. Plan BIOZ powinien uwzględniać specyfikę obiektu budowlanego i warunki prowadzenia robót, w tym planowane jednoczesne prowadzenie robót budowlanych i produkcji przemysłowej. Plan powinien być sporządzony zgodnie z wymogami zawartymi w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 23 czerwca 2003 r., w sprawie informacji dotyczącej bezpieczeństwa i ochrony zdrowia oraz planu bezpieczeństwa i ochrony

zdrowia. Rozporządzenie określa zakres i formę informacji dotyczącej bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, planu BIOZ oraz szczegółowy zakres rodzajów robót budowlanych, stwarzających zagrożenia bezpieczeństwa i zdrowia ludzi. Sporządzenie planu BIOZ jest obowiązkowe, gdy przewidywane roboty budowlane mają trwać dłużej niż 30 dni roboczych i jednocześnie będzie przy nich zatrudnionych co najmniej 20 pracowników lub pracochłonność planowanych robót będzie przekraczać 500 osobodni lub gdy wykonywany będzie przynajmniej jeden z rodzajów robót budowlanych, przy których możliwość wystąpienia niebezpieczeństwa jest wysoka (art. 21 a ust. 2 Prawo budowlane). Przepis ten dotyczy m.in. robót prowadzonych w pobliżu linii wysokiego napięcia, w studniach, pod ziemią i w tunelach oraz przy montażu i demontażu ciężkich elementów prefabrykowanych.

Zabezpieczenie terenu budowy

Jedną z pierwszych czynności kierownika budowy jest protokolarne przejęcie od inwestora terenu budowy wraz z dokumentacją oraz zabezpieczenie go w taki sposób, by uniemożliwić wstęp na budowę osobom nieupoważnionym. Polega to na odpowiednim wydzieleniu terenu, na którym będą prowadzone roboty budowlane. W przypadku prowadzenia budowy o dużym zasięgu powierzchniowym, zabezpieczeniu podlegają odcinki w danym momencie realizowane, gdyż nie jest możliwe zabezpieczenie całego terenu objętego pozwoleniem na budowę. Kielipiec 2013

rownik organizuje również niezbędne urządzenia sanitarne i inne pozwalające zachować czystość na terenie budowy. Do jego obowiązków należy także umieszczenie na budowie tablicy informacyjnej, zawierającej dane wymagane przepisami prawa oraz ogłoszenia dotyczącego bezpieczeństwa na budowie.

Kierownik organizuje proces budowy oraz kieruje pracami budowlanymi w sposób zgodny z projektem i pozwoleniem na budowę, przepisami, w tym techniczno-budowlanymi, oraz przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy.

Obowiązkiem kierownika jest ponadto zapewnienie geodezyjnego wytyczenia obiektu przez geodetę oraz sprawdzenie, czy zgadza się on z zatwierdzonym projektem.

Bezpieczna organizacja pracy

Kierownik budowy zapewnia zachowanie bezpieczeństwa na terenie budowy, za co ponosi odpowiedzialność.

Celowi temu służy nie tylko sporządzony przez niego plan BIOZ, ale również organizacja pracy wedle przepisów z zakresu prawa pracy. Kierownik kontroluje odpowiednie wyposażenie pracowników w środki ochrony osobistej, tj. kaski, obuwie czy rękawice, oraz zapewnia przestrzeganie reguł BHP w tym zakresie. Sprawdza zaświadczenia lekarskie pracowników oraz prze-

Do kierownika budowy należą wszystkie sprawy z zakresu bezpieczeństwa wykonywania robót budowlanych, organizacji ich przebiegu, prowadzenia dokumentacji budowy, zabezpieczenia terenu budowy, przygotowywania odbiorów, powiadamiania inwestora i inspektora nadzoru inwestorskiego o istotnych zdarzeniach, które mają miejsce na kierowanej przez niego budowie, takich jak kontrole, zagrożenia, nieprawidłowości czy nieprzewidziane okoliczności. prowadza szkolenie stanowiskowe, które odnotowuje w dokumentacji budowy.

Ponadto do jego obowiązków należy sprawdzenie sprzętu budowlanego w zakresie spełnienia określonych wymogów prawa, w kontekście dopuszczenia takiego sprzętu do użytkowania.

W przypadku zaistnienia okoliczności, w których kontynuowanie budowy może spowodować zagrożenie, kierownik budowy – obok inwestora – jest uprawlipiec 2013

niony do wstrzymania wykonywanych robót i zgłoszenia grożącego niebezpieczeństwa do właściwego organu.

Dzienik budowy

Do obowiązków kierownika budowy należy prowadzenie dziennika budowy, który jest dokumentem służącym do utrwalania na bieżąco wszystkich zdarzeń mających miejsce w czasie procesu budowlanego. Ponadto dziennik jest dokumentem kontrolowanym podczas inspekcji na budowie. Obowiązkiem kierownika jest również powiadamianie inwestora o wszystkich wpisach dokonywanych w prowadzonym dzienniku.

Planowanie robót

Kierownik budowy koordynuje cały proces budowlany poprzez opracowywanie technicznych i organizacyjnych założeń planowanych robót budowlanych lub ich poszczególnych etapów oraz ustala, które z nich mogą być prowadzone jednocześnie lub kolejno po sobie. Ponadto kierownik ocenia i planuje czas wymagany do zakończenia robót budowlanych lub ich poszczególnych etapów. Obowiązany jest wreszcie przygotowywać kolejne etapy wykonywanych robót budowlanych do odbioru oraz całość budowy do odbioru końcowego. Ten ostatni wiąże się z wykonaniem wszystkich poleceń inwestora, zwłaszcza w zakresie usunięcia stwierdzonych wad lub usterek. Kierownik zgłasza obiekt budowlany do odbioru oraz uczestniczy w czynnościach odbioru, a także przekazuje inwestorowi oświadczenie o wykonaniu robót budowlanych zgodnie z projektem i warunkami pozwolenia na budowę.

Kierownik budowy ma prawo występowania do inwestora o zmiany w rozwiązaniach projektowych, jeżeli są one uzasadnione koniecznością zwiększenia bezpieczeństwa realizacji robót lub usprawnieniem procesu budowy oraz ustosunkowania się w dzienniku budowy do zaleceń w nim zawartych. Pomimo tego, że kierownik ma obowiązek realizować prace budowlane zgodnie z otrzymanym od inwestora projektem, jego sugestie zgłaszane inwestorowi powinny być brane pod uwagę przez pozostałych uczestników procesu budowlanego i – jeśli uznają to za słuszne – wprowadzane w życie.

Nieprawidłowości i ich konsekwencje

Należy pamiętać o tym, że kierownik budowy przez cały okres, w jakim pełni

swoją funkcję, ponosi odpowiedzialność za przejęty teren budowy i wszystkie zdarzenia, które mają na nim miejsce. Nie ma ponadto znaczenia – gdy na terenie budowy dojdzie do wypadku – czy zdarzenie miało miejsce w czasie, gdy roboty budowlane były wykonywane, czy też podczas np. kilkumiesięcznej przerwy w budowie. Wszelkie nieprawidłowości w zakresie wykonywania funkcji kierownika budowy mogą stanowić podstawę ukarania go z tytułu odpowiedzialności zawodowej w budownictwie. Przepisy ustawy Prawo budowlane wymieniają kary polegające na upomnieniu, upomnieniu z jednoczesnym nałożeniem obowiązku złożenia w wyznaczonym terminie egzaminu ze znajomości procesu budowlanego i umiejętności praktycznego zastosowania wiedzy technicznej, oraz zakaz wykonywania samodzielnej funkcji technicznej w budownictwie na okres od roku do 5 lat, połączony z obowiązkiem złożenia w wyznaczonym terminie egzaminu.

Kierownik budowy ma prawo występowania do inwestora o zmiany w rozwiązaniach projektowych, jeżeli są one uzasadnione koniecznością zwiększenia bezpieczeństwa realizacji robót budowlanych lub usprawnieniem procesu budowy oraz ustosunkowania się w dzienniku budowy do zaleceń w nim zawartych.

Niezależnie od powyższego, kierownikowi budowy grozi odpowiedzialność karna. Jeśli będąc odpowiedzialnym za bezpieczeństwo i higienę pracy nie dopełnia wynikającego stąd obowiązku i przez to naraża pracownika na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. Jeżeli zostanie udowodnione, że kierownik budowy działał nieumyślnie, wtedy podlega jedynie grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.

Zmiana kierownika budowy musi być odnotowana w dzienniku budowy.

Wpis taki powinien określać stan zaawansowania robót budowlanych i stopień zabezpieczenia przekazywanego terenu budowy. Przekazujący i przejmujący potwierdzają ten fakt swoimi podpisami. Jest to moment faktycznej zamiany osób sprawujących funkcję kierowania budową. n

Builder 27

raport

Polskie firmy budowlane Część 1. Ogólna kondycja

Ubiegły rok, mimo że był to okres kończenia wielu inwestycji infrastrukturalnych w naszym kraju, zakończył się dla polskich firm budowlanych nie najlepiej. Przeciągająca się zima opóźniła też ruszenie pełną parą sezonu budowlanego. Jak w tej sytuacji wygląda kondycja polskich firm budowlanych?

J

ak wynika z badań przeprowadzonych przez Business Centre Club (BCC) wspólnie z Instytutem GFK Polonia, fala bankructw przedsiębiorstw w naszym kraju trwa i choć nie dominują już w tej grupie firmy budowlane, to nadal nie otrząsnęły się one z ubiegłorocznego szoku. Jak wynika z wypowiedzi Dawida Piekarza, wiceprezesa zarządu Polskiego Związków Pracodawców Budownictwa, obecne załamanie w branży można porównać z kryzysem z lat 2002 – 2003. – Główna przyczyna tego stanu rzeczy wynika między innymi stąd, że po pierwsze zakończono ogromne inwestycje infrastrukturalne związane z EURO 2012 w naszym kraju, a po drugie znaleźliśmy się między dwoma perspektywami fi-

28 Builder

nansowania inwestycji unijnych.

Inwestycje starej perspektywy staraliśmy się zakończyć w zeszłym roku, a nowa perspektywa jeszcze nawet nie została zatwierdzona – mówi prezes Piekarz. – Ten dołek koniunktury budowlanej w zasadzie można było przewidzieć, ale na to nałożył się także 25 procentowy spadek w budownictwie mieszkaniowym – dodaje.

Straty bez wyjątku

Prof. dr Zofia Bolkowska z Wyższej Szkoły Zarządzania i Prawa, w prezentacji opracowanej na zamówienie Związku, zatytułowanej „Budownictwo w 2012 roku. Co po roku 2012 – perspektywy gospodarki i budownictwa w latach 2013 – 2014”, twierdzi, że już w drugiej połowie 2011 roku pojawiły się zjawiska kryzysowe w branży budowlanej – rosło zadłużenie, przekraczane były koszty, wzrastały straty.

Istotną przyczyną tego zjawiska było nie rekompensowanie wzrostu kosztów i prac dodatkowych, a przede wszystkim przekraczanie kosztów kontraktów nie z winy firm wykonawczych (np. rosły ceny materiałów budowlanych i koszty płac), co przy zaniżonych wycenach inwestycji, gdyż firmy walcząc o zlecenia świadomie zaniżały wycenę prac, musiało doprowadzić do strat. Prof. Bolkowska uznaje, że najbardziej niebezpiecznym zjawiskiem jest fakt, że o ile w kryzysie sprzed dziesięciu lat upadały głównie małe przedsiębiorstwa, to tym razem bankrutują firmy duże i bardzo duże, mające w poprzednich latach silne zaplecze kapitałowe. Straty poniosły niemalże wszystkie firmy, także te z kapitałem zagranicznym. Z resztą, jak twierdzi prezes Dawid Piekarz, duże firmy z kapitałem wyłącznie polskim można na

naszym rynku budowlanym praktycznie policzyć na palcach, są to np. Mostostal Warszawa, Palisander czy Polbud. Sprawa jest tym bardziej istotna, że brak nowych kontraktów dla firm wykonawczych spowoduje przesunięcie fali bankructw na firmy produkujące materiały budowlane.

Ograniczenia inwestycji mieszkaniowych

Łukasz Bernatowicz z BCC zwraca uwagę, że jedną z przyczyn kłopotów firm budowlanych specjalizujących się w budownictwie mieszkaniowym jest ustawa deweloperska. – O ile bowiem jeszcze kilka lat temu 80% inwestycji powstawało za pieniądze pozyskiwane od przyszłych nabywców mieszkań, to obecnie możliwe jest tylko finansowanie budowy ze środków własnych inwestora lub z kredytów bankowych, a banki narzucają dodatkowe ograniczenia dla inwestycji mieszkaniowych – mówi ekspert BCC. Do tego trzeba jeszcze dodać ogólne spowolnienie polskiej gospodarki, które sprawia, że niektóre inwestycje, np. handlowe, odkładane są na „lepsze czasy”.

W oczekiwaniu na normalność

Oceniając perspektywy rynku budowlanego na rok 2013 oczekuje się, że spadek w całym roku wyniesie ok.

10 %, o ile w drugim półroczu nastąpi autentyczny powrót do normalności, tzn., gdy obecnie trwające inwestycje będą kontynuowane lub zakończone z sukcesem. Tym bardziej, że w ostatnim roku wydano znacznie więcej pozwoleń na budowę w takich dziedzinach jak budownictwo drogowe, kolejowe i energetyka. Duże nadzieje wśród firm budowlanych budzi przede wszystkim energetyka, która jednak może się lipiec 2013

Aktywność firm nA polskim rynku pod względem zreAlizowAnych inwestycji Tab 1. Najbardziej aktywni Generalni Wykonawcy pod względem ogólnej liczby zrealizowanych obiektów Skanska S.A. Budimex S.A. Strabag Sp. z o.o.

ERBUD S.A. Mostostal Warszawa S.A. PORR (POLSKA) S.A. Mirbud S.A. UNIBEP S.A. Eurovia Polska S.A. Mota-Engil Central Europe S.A. Henpol Sp. z o.o.

Hydrobudowa Gdańsk S.A. Eiffage Budownictwo Mitex S.A. RO.SA.-HALE SP. Z O.O. Przedsiębiorstwo Budowlane POLBUD S.A. Dorbud S.A. AWBUD S.A. WROCŁAWSKIE PRZEDSIĘBIORSTWO BUDOWNICTWA PRZEMYSŁOWEGO NR 2 WROBIS S.A. WARBUD S.A. POLIMEX-MOSTOSTAL S.A. Ferrovial Agroman S.A. Oddział w Polsce Energopol Szczecin S.A. CoBouw Polska Sp. z o.o.

WROŃSKI Spółka Jawna PRZEDSIĘBIORSTWO PRODUKCYJNO-USŁUGOWE I HANDLOWE AGROBEX Sp. z o.o.

Przedsiębiorstwo Napraw i Utrzymania Infrastruktury Kolejowej w Krakowie Sp. z o.o.

Przedsiębiorstwo Budowlane Górski Sp. z o.o. Sp.k.

NDI S.A. Grupa TK Chemobudowa Kraków S.A.

102 40 31 24 20 14 13 12 12 11 11 10 10 9 9 9 9 8 8 8 8 8 8 7 7 7 7 7 7 7

Tab 2. Najbardziej aktywni Generalni Wykonawcy – budownictwo kubaturowe Skanska S.A. ERBUD S.A. Budimex S.A. Mirbud S.A. Mostostal Warszawa S.A. Henpol Sp. z o.o.

UNIBEP S.A. RO.SA.-HALE SP. Z O.O. Przedsiębiorstwo Budowlane POLBUD S.A. Eiffage Budownictwo Mitex S.A.

59 21 19 12 11 11 10 9 9 9

Tab 3. Najbardziej aktywni Generalni Wykonawcy – budownictwo inżynieryjne Skanska S.A. Strabag Sp. z o.o.

Budimex S.A. Eurovia Polska S.A. Mostostal Warszawa S.A. Hydrobudowa Gdańsk S.A. Energopol Szczecin S.A. Przedsiębiorstwo Napraw i Utrzymania Infrastruktury Kolejowej w Krakowie Sp. z o.o.

PORR (POLSKA) S.A. POLIMEX-MOSTOSTAL S.A.

lipiec 2013

43 26 21 10 9 9 8 7 7 7

Michał Oksiński redaktor portalu Kompasinwestycji.pl

Nastało nowe Po zakończeniu Euro 2012, kiedy oddano ostatnie inwestycje, z którymi nie udało się zdążyć przed mistrzostwami, nastał nieuchronny okres spowolnienia.

Z danych Euler Hermes wynika, że w 2012 roku upadły 273 firmy budowlane. To o 87 proc. więcej niż w roku poprzedzającym i aż siedmiokrotnie więcej niż 2007 roku. Dziś już nikt nie ma wątpliwości: nastały nowe czasy.

Ubezpieczyciel należności Coface wyliczył, że w I kwartale 2013 r. upadło 46 firm z branży budowlanej. W tym samym okresie 2011 roku zbankrutowały 44 przedsiębiorstwa.

Spośród spółek giełdowych Gant Development w całym 2012 r. zanotował 412,4 mln zł straty netto w porównaniu do 30,6 mln zł zysku rok wcześniej.

W I kwartale 2013 roku spółka osiągnęła wynik blisko 18 mln zł straty netto wobec 11,8 mln zł zysku netto rok wcześniej. Strata operacyjna grupy wyniosła w tym okresie 15,9 mln zł wobec 15 mln zł zysku przed rokiem. W podobnej sytuacji jest Mostostal Warszawa, który miał w 2012 r. 1,93 mld zł przychodów oraz 102,77 mln zł straty netto.

Po pierwszym kwartale 2013 r. zanotował 20,58 mln zł straty netto wobec 1,36 mln zł straty rok wcześniej.

Determinacja, pomysł na zmiany i wola walki mogą sprawić, że ten, który stał nad przepaścią, krok po kroku wychodzi na prostą. Takim przykładem jest Polimex-Mostostal. Grupa w pierwszym kwartale 2013 roku poprawiła wyniki o 129 mln zł. Z działalności operacyjnej wypracowano zysk w wysokości 32,6 mln zł, tj. o 198,7 mln zł więcej niż w pierwszym kwartale 2012 r., który zamknęła ze 152,5 mln zł straty netto. Przykład Polimex-Mostostal dowodzi, że restrukturyzacja, zmiana struktury organizacyjnej, redukcja kosztów i optymalizacja działań dają wymierne efekty. Przystosowanie się do nowych warunków rynkowych może być wymuszone przez groźbę bankructwa, ale jest możliwe.

Builder 29

raport

Koła ratunkowe

Sposobem ratowania sytuacji firm budowlanych może też być poszukiwa­ nie przez nie zleceń poza rynkiem pol­ skim. Przykładem takiego zaskakujące­ go „koła ratunkowego” może być zdoby­ cie dużego kontraktu na Ukrainie przez upadły ABM SOLID, który obecnie wal­ czy w sądach o zmianę rodzaju upadło­ ści na układową i możliwość realizacji kontraktu.

„Skanska” dominuje!

Jak wynika z danych branżowego serwisu Kompasinwestycji.pl, najwięcej zleceń w pierwszym kwartale tego roku realizuje obecnie Skanska S.A., bo aż 102 przedsięwzięcia w różnych dziedzi­ nach budownictwa, co czyni tę firmę ab­ solutnym liderem w naszym kraju, bio­ rąc pod uwagę, że na drugim miejscu w tym zestawieniu znajduje się Budi­ mex S.A. z 40 realizowanymi przedsię­

30 Builder

Aktywność firm nA polskim rynku pod względem zreAlizowAnych inwestycji Tab 4. Najbardziej aktywni Deweloperzy – budownictwo mieszkaniowe UNIBEP S.A.

8

Henpol Sp. z o.o.

8

WROŃSKI Spółka Jawna

7

Grupa TK

7

Przedsiębiorstwo Budowlane Górski Sp. z o.o. Sp.k.

6

Invest Komfort S.A.

6

Ekonbud-Fadom

6

Zakład Usług Budowlano-Handlowych NOWBUD

5

WROCŁAWSKIE PRZEDSIĘBIORSTWO BUDOWNICTWA PRZEMYSŁOWEGO NR 2 WROBIS S.A.

4

SPS Construction Sp. z o.o.

4

SGI Baltis Sp. z o.o

4

PRZEDSIĘBIORSTWO PRODUKCYJNO-USŁUGOWE I HANDLOWE AGROBEX Sp. z o.o.

4

PROINS

4

Pribo Sp. z o.o. Przedsiębiorstwo remontów i budownictwa ogólnego

4

PBM POŁUDNIE S.A.

4

P.W. HARAS Arkadiusz Harasimowicz

4

ŁUCZ-BUD Sp. z o.o.

4

Inwestycje Budowlane UNIMAX S.A.

4

INPRO S.A.

4

Budimex S.A.

4

ARBUD - NIERUCHOMOŚCI SP. Z O.O.

4

Tab 5. Najbardziej aktywni Deweloperzy – budownictwo niemieszkaniowe Skanska S.A.

58

ERBUD S.A.

18

Budimex S.A.

15

Mirbud S.A.

12

Mostostal Warszawa S.A.

10

RO.SA.-HALE SP. Z O.O.

9

WARBUD S.A.

8

CoBouw Polska Sp. z o.o.

8

Przedsiębiorstwo Budowlane POLBUD S.A.

7

PORR (POLSKA) S.A.

7

Eiffage Budownictwo Mitex S.A.

7

wzięciami, a pierwszą dziesiątkę za­ myka Mota­Engil Central Europe S.A. z 11 zleceniami zaś drugą dziesiątkę za­ myka Polimex­Mostostal S.A. z 8 aktual­ nie prowadzonymi budowami.

Podobnie rzecz wygląda w innych zestawieniach. W budowach inży­ nieryjnych znów przewodzi Skanska 43 budowy, przed Strabag Sp. z o.o.

– 26 budów i Budimex S.A. 21, a pierwszą dziesiątkę zamyka Polimex ­Mostostal S.A. z 7 budowami. W ka­ tegorii budownictwa kubaturowego też przewodzi Skanska S.A. z 59 zlece­ niami, przed ERBUD S.A. – 21, BUDIMEX S.A. – 19 , a na 10 miejscu jest Eiffage Budownictwo Mitex S.A. z 10 zleceniami.

Wyjątek stanowi budownictwo miesz­ kaniowe, gdzie liderem w skali kraju jest UNIBEP S.A. z 8 zleceniami, przed

Henpolem Sp. z o.o., też z 8 zleceniami i WROŃSKI Sp. j. z 7 zleceniami, a pierwszą dziesiątkę zamyka SPS Con­ struction Sp. z o.o. z 4 budowami.

Oczywiście powstaje wątpliwość na ile pisząc o niektórych firmach może­ my posługiwać się zawartym w tytule tekstu przymiotnikiem „polskie”, ale biorąc pod uwagę, że są to firmy lub ich polskie oddziały zarejestrowane w na­ szym kraju, tu płacą podatki i zatrud­ niają polskich pracowników, należy uznać je za polskie podmioty prawa go­ spodarczego.

Adam Zyzman W następnym numerze ­ o tym jak poszczególne polskie firmy budowlane oceniają swoją obecną kondycję, a także jak widzą swą przyszłość. lipiec 2013

kompasinwestycji.pl – zestawienia wykonano na podstawie danych ujętych w serwisie kompasinwestycji.pl

okazać trudna dla polskich firm, gdyż jest to dziedzina o kilkuletnich cyklach inwestycyjnych i do tego ogromnie ka­ pitałochłonna.

Istotniejsze będzie, według prof. Bol­ kowskiej, stworzenie odpowiednich warunków do realizacji projektów w la­ tach następnych, tzn., jeśli perspekty­ wa finansowana projektów współfinan­ sowanych przez Unię Europejską zosta­ nie ostatecznie określona, a w kraju bę­ dzie wiadomo konkretnie, na które projekty unijne wsparcie zostanie prze­ znaczone oraz zapowiadany przez rząd projekt „Inwestycje polskie” zostanie wprowadzony w życie zgodnie z zapo­ wiedziami, tj. w drugiej połowie tego roku. Czynnikiem wprowadzającym niepewność są źródła finansowania planowanych inwestycji mieszkanio­ wych (niejasność co do zasad udziela­ nia kredytów mieszkaniowych w na­ stępnych latach), zagranicznych, samo­ rządów terytorialnych oraz finansowa­ nych z budżetu centralnego, gdyż kształt tego ostatniego zależeć będzie przede wszystkim od sum przewidzia­ nych na inwestycje strukturalne w na­ szym kraju w perspektywie dofinanso­ wywania unijnego.

Najważniejszymi jednak działaniami, mającymi pozwolić na ustabilizowanie sytuacji na rynku budowlanym, są ure­ gulowania prawne, które powinny usu­ nąć dotychczasowe błędy systemowe dotyczące zasad prowadzenia przetar­ gów publicznych oraz zasad zawierania umów, które nie prowadziłyby do po­ wstawania zatargów na linii zamawiają­ cy – wykonawca.

Liderzy rynku D

la przypomnienia, w sektorze niemieszkaniowym, w podsektorze budynki przemysłowe i magazynowe dynamika produkcji budowlano-montażowej w I kwartale 2013 r. spadła o 5 proc. (1 515 mln zł), w sektorze inżynieryjnym dla obiektów energetycznych (kompleksowe budowle na terenach przemysłowych) wzrosła o 2,4 proc. i wyniosła 922 mln zł.

Wartość w całości PBM budynków przemysłowych i magazynowych wyniosła 33 proc., zaś kompleksowych budowli na terenach przemysłowych 17 proc.

Inwestorzy – sektor energetyczny

Rynek inwestycji przemysłowych, zarówno w sektorze inżynieryjnym jak i niemieszkaniowym (inwestycje przymysłowe kubaturowe i magazyny), jest oceniany jako jeden z bardziej perspektywicznych.

Serwis Kompas Inwestycji opracował zestawienie najaktywniejszych firm w tych sektorach na przestrzeni ostatnich dwóch lat. lipiec 2013

Przedstawimy zestawienie najbardziej aktywnych inwestorów budownictwa przemysłowego. Powstało ono na podstawie projektów, które w ciągu ostatnich dwóch lat zostały dodane do bazy serwisu Kompas Inwestycji jako planowane obiekty, stąd też bierzemy pod uwagę inwestycje w fazie od planowania, poprzez projektowanie, aż do realizacji. W podsektorze tym powstawanie inwestycji jest bardzo rozciągnięte w czasie, najczęstszym sposobem realizacji jest tryb zaprojektuj i wybuduj, wraz z uzyskaniem niezbędnych pozwoleń. Od momentu wyboru GW do momentu realizacji może upłynąć nawet kilka lat.

Według szacunków Ministerstwa Skarbu Państwa, do 2020 r. nakładyinwestycyjne w nowe bloki energetyczne w Polsce wyniosą ok. 50 mld zł.

W podsektorze energetycznym na szczycie listy najaktywniejszych inwestorów znajduje się spółka Polskie Sieci Elektroenergetyczne Operator z 25 projektami. Dwa z nich są na etapie wizji, 9 znajduje się w fazie projektowania, trzy są w realizacji, dla dwóch wybrano generalnego wykonawcę, a 10 projektów jest w trakcie jego wyboru.

Spółka PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna posiada w podsektorze energetycznym sześć inwestycji,

z czego dwie są w realizacji, trzy pozostają na etapie wyboru generalnego wykonawcy, dla jednego projektu został on już wybrany. Na trzeciej pozycji najaktywniejszych inwestorów znalazła się spółka Tauron Ekoenergia, która odpowiada za pięć projektów.

Po dwa na etapie projektowania i realizacji oraz jeden w fazie wyboru generalnego wykonawcy. Czwartą lokatę zajęła spółka PGE Energia Odnawialna.

Posiada cztery inwestycje, po jednej na etapie wizji, wyboru głównego projektanta, realizacji i wykończenia. Spółki: Tauron Wytwarzanie, PGNiG Termika, PGNiG, KWE Konin, INVEN Group, ILF Consulting Engineers Polska, GDF SUEZ Energia Polska oraz Gaz-System posiadają po trzy inwestycje.

Kto buduje energetykę?

W zestawieniu generalnych wykonawców (bierzemy pod uwagę jedynie inwestycje w realizacji), działających najbardziej dynamicznie w podsektorze energetycznym, pierwsze miejsce zajmują dwie firmy, w tym PolimexMostostal. Firma, która w ubiegłym roku znalazła się w trudnej sytuacji, GENERALNI WYKONAWCY – ENERGETYKA POLIMEX-MOSTOSTAL S.A. Aldesa Nowa Energia Sp. z o.o. Total MEGA S.A. ELEKTROBUDOWA S.A. Rafako S.A. Eltel Networks Olsztyn S.A. Instal Białystok S.A. Enercon GmbH Elfeko S.A. ZRUG Sp. z o.o.

Transport Ciężarowy Krzysztof Witkowski SAG Elbud Gdańsk Holding S.A. Przedsiębiorstwo Budownictwa Elektroenergetycznego ELBUD w Katowicach Spółka z o.o.

Polimex-Mostostal S.A. – segment Energetyka i Chemia

Builder 31

Źródło: Kompasinwestycji.pl

Michał Oksiński

raport GENERALNI WYKONAWCY – PRZEMYSŁ Skanska S.A. CoBouw Polska Sp. z o.o.

RO.SA.-HALE SP. Z O.O. Mirbud S.A. GOLDBECK Sp. z o.o.

Budimex S.A. TRASKO-INWEST Sp. z o.o.

Mostostal Warszawa S.A. Wielkopolskie Przedsiębiorstwo Inżynierii Przemysłowej Amwin Sp. z o.o. Sp.K. Strabag Sp. z o.o.

Rex-Bud Budownictwo Sp. z o.o. SKA Kajima Poland Sp. z o.o.

ERBUD S.A. Tarcon Sp. z o.o.

REAL OCMER Sp. z o.o.

MC Kontrakty Budowlane Sp. z o.o.

Control Process S.A. ViridConstruction Sp. z o.o.

Przedsiębiorstwo Budowlano-Usługowe INTERBUD-WEST Sp. z o.o.

POLIMEX-MOSTOSTAL S.A. Pil-Building Sp. z o.o.

Molewski Spółka z o.o.

Jakon Sp. z o.o.

HYDROBUDOWA POLSKA S.A. w upadłości układowej HOCHTIEF POLSKA S.A. Firma Budowlana Mazur Firma Budowlana - Marek Antczak Sp. z o.o.

Eiffage Budownictwo Mitex S.A. Depenbrock Polska Sp. z o.o.

CFE POLSKA Sp. z o.o.

ALLCON BUDOWNICTWO Sp. z o.o.

Spółka Komandytowo-Akcyjna Zakład Techniki Ochrony Środowiska FOLEKO Sp. z o. o.

Źródło: Kompasinwestycji.pl

Wrocławskie Przedsiębiorstwo Budownictwa Przemysłowego NR 2 WROBIS S.A. Tulcon S.A. Takenaka Europe STABUD – PRZEMYSŁÓWKA Przedsiębiorstwo Budowlano-Montażowe Sp. z o.o.

SKALSKI Budownictwo Sp. z o.o.

Sp. Komandytowo Akcyjna

32 Builder

w ramach prowadzonej restrukturyzacji koncentruje się na perspektywicznych obszarach działalności, ze szczególnym uwzględnieniem energetyki.

W naszym zestawieniu odpowiada za 6 projektów z podsektora energetycznego, z czego jeden został zakończony, cztery są w realizacji, w przypadku jednej inwestycji zakończył się wybór generalnego wykonawcy. Druga z firm na szczycie zestawienia to Aldesa Nowa Energia. Spółka posiada sześć inwestycji, w tym dwie zakończone, trzy na etapie projektowania i jedną w fazie wykończenia. Mega (specjalizująca się w elektrowniach wiatrowych) i Elektrobudowa posiadają w naszym zestawieniu po pięć projektów. Jedna inwestycja, której spółka Mega jest generalnym wykonawcą, została zakończona, w jednym przypadku dokonano wyboru GW, natomiast trzy są w realizacji. Elektrobudowa posiada cztery projekty w realizacji i jeden w fazie projektowania.

Spółki Rafako i Eltel Networks Olsztyn mają po cztery inwestycje. W przypadku Rafako dla trzech wybrano generalnego wykonawcę, jedna jest w realizacji. Eltel Networks Olsztyn posiada dwa projekty w fazie projektowania i dwa w budowie. Po trzy projekty mają: Mostostal Warszawa, Instal Białystok i specjalizujący się w energetyce wiatrowej Enercon GmbH.

Sektor budynków magazynowych i centrów logistycznych

Niekwestionowanym liderem wśród inwestorów działających w podsektorze budynków magazynowych i centrów logistycznych został Panattoni Europe, który w naszej bazie uzyskał wynik 14 inwestycji. Sześć zostało ukończonych, w przypadku jednej zakończono projektowanie, cztery są na etapie wizji, a realizacja trzech inwestycji czeka na lepsze czasy. Dodatkowo Panattoni Europe ma na koncie dwa zakłady produkcyjne. Aktywnym inwestorem w podsektorze magazynowym jest również spółka Raben Polska, która ma trzy ukończone inwestycje, dwie na etapie projektowania i tyleż samo na etapie wyboru generalnego wykonawcy. Właściciel sklepów marki Biedronka, Jeronimo Martins Polska, posiada pięć projektów, trzy zakończone i dwa w budowie. Z kolei Goodman Poland ma w portfelu cztery inwestycje. Jedna została już zrealizowana, jedna jest na etapie wizji, dla dwóch zakończono projektowanie.

W podsektorze „składowanie i utylizacja odpadów” najbardziej aktywnym inwestorem jest Grontmij Polska.

Firma ma w naszym zestawieniu pięć inwestycji, przy czym tylko jedna jest zakończona, dla jednej wybrano generalnego wykonawcę, jedna jest na etapie projektowania, dla dwóch toczy się postępowanie na wybór głównego

Liderzy wśród inwestorów • Spółka Polskie Sieci Elektroenergetyczne Operator z 25 projektami – w podsektorze energetycznym, • Panattoni Europe – w podsektorze budynków magazynowych i centrów logistycznych, • Grontmij Polska – w podsektorze „składowanie i utylizacja odpadów”, • Kompania Węglowa – w podsektorze zakładów produkcyjnych. projektanta. Również liderem z pięcioma inwestycjami, lecz w podsektorze zakładów produkcyjnych, jest Kompania Węglowa. Dwie z nich są na etapie projektowania, pozostałe w realizacji.

Kompania Węglowa odpowiada również za jeden projekt w podsektorze energetycznym.

Generalni wykonawcy przemysłówki

Najbardziej aktywną firmą działającą w systemie generalnego wykonawstwa jest Skanska, która, według danych serwisu Kompasinwestycji, na przestrzeni ostatnich dwóch lat podjęła się realizacji 21 inwestycji budownictwa przemysłowego. Firma bardzo aktywnie działa w podsektorze magazynowym (8 projektów) i zakładów produkcyjnych (9 inwestycji). Na drugiej pozycji znalazła się spółka CoBouw Polska, która odpowiada za 14 projektów.

Firma jest liderem podsektora „zakłady produkcyjne”, posiadając w swoim portfelu 11 inwestycji tego typu. Po 11 projektów zrealizowały firmy: Mirbud Według Jones Lang LaSalle, obecnie w całym kraju w budowie znajduje się ponad 163 000 mkw. nowej powierzchni magazynowej, z czego 83 proc. jest zabezpieczone umową najmu. lipiec 2013

Według szacunków Ministerstwa Skarbu Państwa, do 2020 r. nakłady inwestycyjne w nowe bloki energetyczne w Polsce wyniosą prawdopodobnie ok. 50 mld zł. Ciągle przed nami realizacja kilku dużych projektów, m.in. nowych bloków w Elektrowni Opole.

Choć PGE ogłosiła rezygnację z tej inwestycji, po przeanalizowaniu jej opłacalności rządowy zespół ds. bezpieczeństwa energetycznego potwierdził gotowość jej realizacji. Jedną z najNajwięcej projektów magazynowych buduje się znowu w regionie Wrocławia (42 000 m2), na Górnym Śląsku (38 000 m2) i w okolicach Warszawy (36 000 m2). Jeden z największych to Pomorskie Centrum Logistyczne, które rośnie w Gdańsku. większych inwestycji z podsektora energetycznego, która weszła już w fazę realizacji, jest budowa bloku energetycznego 1000 MWe w Elektrowni Kozienice. Za generalne wykonawstwo projektu wartego ok. 6 mld zł odpowiadają firmy Hitachi Power Europe GmbH oraz Polimex-Mostostal. Zakończenie realizacji inwestycji przewidziano w 2016 roku.

Z kolei w podsektorze „zakłady produkcyjne” jednym z większych projektów jest fabryka katalizatorów BASF w Środzie Śląskiej, inwestycja warta ok. 150 mln euro. Generalny wykonawca to firma Wielkopolskie Przedsiębiorlipiec 2013

INWESTORZY – SEKTOR ENERGETYCZNY

Panattoni Europe

Polskie Sieci Elektroenergetyczne Operator S.A.

Raben Polska Sp. z o.o.

Kompania Węglowa S.A.

PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna S.A.

Jeronimo Martins Dystrybucja S.A.

TAURON Ekoenergia Sp. z o.o.

Grontmij Polska Sp. z o.o.

PGE Energia Odnawialna S.A.

Goodman Poland

Tauron Wytwarzanie S.A.

Ekocentrum Wrocław

PGNiG Termika S.A.

Zarząd Morskiego Portu Gdynia S.A.

PGNiG SA

Zamojska Dyrekcja Inwestycji ZDI Sp. z o.o.

KWE Konin INVEN Group Sp. z o.o.

Wielobranżowe Przedsiębiorstwo Inwestycyjne WUDIMEKS Sp. z o.o.

ILF Consulting Engineers Polska Sp. z o.o.

Valeo Autosystemy Sp. z o.o.

GDF SUEZ Energia Polska S.A.

REMONDIS Sp. z o.o.

Gaz-System S.A.

ProLogis Poland Management Sp. z.o.o.

WINDTEL Biuro inżynierskie

Miejskie Przedsiębiorstwo Oczyszczania w m. st. Warszawie Sp. z o.o

Wikana BIOENERGIA Sp. z o.o.

Wiertconsulting Sp. z o.o.

Lidl Polska Sp. z o.o.

Vattenfall Heat Poland S.A. w Warszawie

Invest-Park Development

Urząd Miasta Radom

Zarząd Morskiego Portu Gdańsk S.A. Zakłady Azotowe Puławy S.A. Urząd Miasta Białystok UMA INVESTMENTS SP. Z O.O. Miejskie Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej Sp. z o.o. Białystok

stwo Inżynierii Przemysłowej. Zakończenie prac planuje się na styczeń 2014 roku. Wkrótce w Niepołomickiej Strefie Inwestycyjnej rozpocznie się realizacja kolejnego dużego projektu - zakładu Somfy, francuskiego koncernu z branży elektronicznej. Na generalnego wykonawcę inwestycji został wybrany krakowski oddział Hochtief Polska. Realizacja projektu pochłonie 126 mln zł.

Prace mają się zakończyć w lutym 2014 roku.

W swoim podsektorze ten projekt to prawdziwy gigant. W Bydgoskim Parku Przemysłowo-Technologicznym powstaje warta blisko 500 mln zł spalarnia odpadów. Wykonawcą odpowiedzialnym za projekt i budowę zakładu są włoskie firmy Astaldi oraz Termomeccanica Ecologia. Inwestycja ma się zakończyć do końca 2015 r. Podobny obiekt powstanie w Białymstoku – w ostatnim czasie projekt o wartości 483 mln zł otrzymał 210 mln zł unijnego dofinansowania. W trakcie oceny Komisji Europejskiej znajdują się jesz-

Spółka Energetyczna Jastrzębie S.A. Radomskie Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej RADPEC S.A. PKP Energetyka S.A. Miejskie Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej Sp. z o.o. Białystok

cze dwa przedsięwzięcia polegające na budowie zakładów termicznego przekształcania odpadów, które zlokalizowane będą w Koninie i Poznaniu.

Jak wskazują eksperci Działu Powierzchni Magazynowo-Przemysłowych Jones Lang LaSalle, obecnie w całym kraju w budowie znajduje się ponad 163 000 m2 nowej powierzchni magazynowej, z czego 83 proc. jest zabezpieczone umową najmu. Najwięcej buduje się znowu w regionie Wrocławia (42 000 m2), na Górnym Śląsku (38 000 m2) i w okolicach Warszawy (36 000 m2). Jeden z największych projektów magazynowych to Pomorskie Centrum Logistyczne, które rośnie w Gdańsku. W pierwszym etapie powstało ok. 50 tys. m2 nowoczesnej powierzchni magazynowej. Generalnym wykonawcą był Mirbud. Cały obszar centrum ma potencjał na stworzenie łącznie nawet 700 tys. m2 powierzchni magazynowej.

Autor jest redaktorem portalu Kompasinwestycji.pl

Builder 33

Źródło: Kompasinwestycji.pl

Największe inwestycje

INWESTORZY – PRZEMYSŁ

Źródło: Kompasinwestycji.pl

– lider w sektorze magazynowym z 11 tego typu inwestycjami na koncie, RO.SA.-HALE i spółka Goldbeck (po 7 projektów magazynowych i cztery zakłady produkcyjne) oraz Budimex, który jest, co warte uwagi, aktywny w każdym sektorze budownictwa przemysłowego. Mostostal Warszawa podjął się generalnego wykonawstwa 10 inwestycji, w każdym sektorze poza zakładami produkcyjnymi. Spółka Trasko-Inwest ma 8 projektów, po cztery w sektorze magazynowym i zakładów produkcyjnych. Realizacji sześciu inwestycji podjęły się firmy: Wielkopolskie Przedsiębiorstwo Inżynierii Przemysłowej, Strabag (najaktywniej działa w sektorze „składowanie i utylizacja odpadów”), spółka Mega, aktywny w każdym sektorze Erbud, Elektrobudowa, Amwin i Aldesa Nowa Energia.

Po pięć inwestycji mają firmy Rex-Bud Budownictwo i Kajima Poland (po trzy magazynowe i dwie produkcyjne).

rynki, kontrakty, pieniądze

Co mówią regiony? część 3

Specjalnie dla „Buildera” Krzysztof Hetman o planowanych W roku 2013, mimo trudności, które przedsięwzięciach przeżywa branża budowlana, będziemy wszystkie rozpoczęte inbudowlanych i źródłach kontynuować westycje. Mam na myśli przede wszystfinansowania ich realizacji kim projekty drogowe, które popradostępność komunikacyjną we– mówią marszałkowie wiają wnętrzną i zewnętrzną regionu, a także województw. obiekty o znaczeniu kulturowym i metropolitalnym.

Strategiczną inwestycją jest most na Wiśle w miejscowości Kamień, budowany we współpracy z województwem mazowieckim. Projekt obejmuje też drogi dojazdowe oraz drogę wojewódzką nr 747. Całość współfinansowana jest w ramach Programu Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej. Koszt przedsięwzięcia wynosi 209 mln zł, z czego dofinansowanie to 125 mln zł.

Pozostałe środki zapewnią województwa lubelskie i mazowieckie oraz 5 jednostek samorządu terytorialnego. Obecnie Wisła izoluje nasze województwo – zarówno przez brak dostatecznej liczby mostów, jak i ze względu na skrajne ich usytuowanie w stosunku do ośrodków miejskich. Wybudowanie mostu w Kamieniu i rozbudowa drogi nr 747 stworzy nowy ciąg komunikacyjny łączący dwie ważne drogi krajowe: S19 w województwie lubelskim i nr 9 w województwie mazowieckim. Ułatwi to również komunikację innych części Polski z przejściami granicznymi na Ukrainę w Dorohusku, Zosinie i Hrebennem. Ważną inwestycją drogową jest również budowa kolejnego odcinka drogi wojewódzkiej nr 835 na trasie

34 Builder

Frampol – Wysokie. Wartość robót budowlanych wynosi 89 mln zł. Inwestycja jest możliwa dzięki Programowi Operacyjnemu „Rozwój Polski Wschodniej 2007-2013”, a finansowana ze środków EFRR i budżetu województwa.

Chcemy ją zrealizować do października 2014 r. Mamy nadzieję, że znacząco wpłynie to na rozwój przedsiębiorczości w Biłgoraju, gdzie już teraz działają znaczące na rynku meblarskim firmy oraz na skomunikowanie regionu z Podkarpaciem.

Nie tylko budowa dróg i mostów leży w sferze naszych aspiracji. W Lublinie budujemy także wielofunkcyjne Centrum Spotkania Kultur. Chcemy zaproponować nowoczesny obiekt, który będzie spełniał potrzeby kulturalne aglomeracji lubelskiej i województwa, inspirował do rozwoju oraz integrował środowiska związane z kulturą i sztuką. Znajdą tam swoje miejsce Teatr Muzyczny i Filharmonia Lubelska. Będzie też sala widowiskowa na tysiąc osób.

Koszt realizacji inwestycji wynosi prawie 135 mln zł. Projekt współfinansowany jest ze środków EFRR w ramach RPO WL na lata 2007-2013. Mamy na-

Krzysztof Hetman

Marszałek Województwa Lubelskiego

Strategiczną inwestycją jest most na Wiśle w miejscowości Kamień. W Lublinie budujemy także wielofunkcyjne Centrum Spotkania Kultur. Nieco innym celom będzie służyło Lubelskie Centrum Konferencyjne, największy obiekt tego typu w województwie.

lipiec 2013

dzieję, że powstanie maksymalnie uniwersalna przestrzeń, nastawiona na odbiorców działań kulturalnych.

Nieco innym celom będzie służyło Lubelskie Centrum Konferencyjne, największy obiekt tego typu w województwie, działające zarówno na potrzeby samorządu, jak i komercyjnie w zakresie organizacji konferencji i sympozjów.

Koszt inwestycji, w 50% finansowanej z Programu Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej na lata 2007-2013, wynosi 54 mln zł.

Kolejną wielką inwestycją jest realizowany przez 5 województw Polski Wschodniej projekt sieci szerokopasmowego dostępu do Internetu. To, finansowane ze środków Programu Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej 2007-2013, działanie o wartości 385 mln zł pozwoli pokryć Lubelszczyznę siecią światłowodową o długości prawie 3 tys. km. Sieć będzie przebiegać przez 198 j.s.t. naszego województwa.

W historii samorządu województwa nie było jeszcze inwestycji realizowanej na tak dużą skalę i o tak ogromnym cywilizacyjnym znaczeniu. Chcemy ją zakończyć do listopada 2015 r.

Jacek Protas

Marszałek Województwa WarmińskoMazurskiego

Ten rok jest wyjątkowy pod względem projektów inwestycyjnych. Postanowiliśmy, że wydatki prorozwojowe wzrosną o około 40 proc. w porównaniu do roku 2012 i przekroczą 800 mln złotych.

Marek Sowa Niełatwy obecnie czas, zarówno dla światowej jak i polskiej gospodarki, nie powstrzymuje nas przed ambitnymi planami oraz sprzyjaniu proinwestycyjnym i innowacyjnym przedsięwzięciom. Budżet Małopolski na 2013 skrojony został na miarę naszych obecnych

Jacek Protas Kluczowym przedsięwzięciem dla regionu jest sieć szerokopasmowego internetu. To największa, a zarazem najbardziej skomplikowana inwestycja, którą realizuje samorząd województwa, jednak jej wpływ na życie mieszkańców będzie niebagatelny. W regionie powstanie ponad 2200 km sieci światłowodowej. Oznacza to likwidację „białych plam”, zapewnienie mieszkańcom, przedsiębiorcom i administracji możliwości dostępu do usług szerokopasmowego Internetu.

Największe przyśpieszenie dotyczy jednak przedsięwzięć drogowych. Już w pierwszym kwartale tego roku podpisaliśmy umowy na realizację kilku kluczowych odcinków tras wojewódzkich. Pierwszy duży front robót rusza w północnej części regionu. Podpisaliśmy kontrakty z wykonawcami odcinków dróg nr 513 (Pasłęk-Orneta, Orneta-Lidzbark Warmiński), nr 650 (Srokowo-Stara Różanka, Węgorzewo-Banie Mazurskie) oraz 591 (Stara Różanka-Kętrzyn). Do jesieni planujemy zakończyć roboty na drodze nr 650 między Baniami Mazurskimi a Gołdapią. Modernizujemy także blisko 15-kilometrowy odcinek tejże drogi między Srokowem a Węgorzewem. Za blisko 2 lata kierowlipiec 2013

wo, a pozostałe fundusze pochodzić będą z Programu Litwa-Polska-Rosja.

Blisko dwa tysiące nowych tras rowerowych powstanie w ramach Programu Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej. Na naszym terenie zostanie wytyczonych 420 km szlaków za ponad 80 mln zł. W najbliższych dniach wyłonimy projektantów, a roboty budowlane ruszą w 2014 roku.

Chcemy jak najszybciej rozpocząć budowę regionalnego portu lotniczego. Pod koniec kwietnia poznaliśmy koncepcję architektoniczną terminala. Spółka lotnicza przygotowuje obecnie potrzebną dokumentację. Lotnisko chcemy dobrze skomunikować ze stolicą regionu, dlatego w zeszłym roku zrewitalizowaliśmy linię kolejową Olsztyn-Szczytno i planujemy remont torów między Szczytnem a terminalem w Szymanach.

cy podróżujący z kierunku Pomorza zyskają alternatywny wobec ekspresowej ,,siódemki” i krajowej drogi nr 51 szlak w kierunku Mazur.

Z ,,siódemką” skrzyżuje się też droga nr 545. Rozpoczynamy modernizację 21-kilometrowego odcinka między Nidzicą a Działdowem. W ramach programu usprawnienia powiązań komunikacyjnych południowo-zachodniej części województwa podpisaliśmy umowy na przebudowę drogi nr 536 na odcinkach Iława-Sampława oraz Lubawa-Lidzbark. Dzięki temu poprawi się skomunikowanie Iławy, która jest ważną stacją na trasie kolejowej GdańskWarszawa.

Trwają także prace na trasach nr 503 w okolicach Elbląga oraz nr 667 na odcinku Nowa Wieś Ełcka-Biała Piska.

Naszym celem jest przebudowa ponad 350 km dróg. Większość inwestycji finansujemy oczywiście z Regionalnego Programu Operacyjnego, jednak wspólnie z lokalnymi samorządami szukamy także innych funduszy. Dobrym przykładem jest trasa nr 591. Zabezpieczyliśmy już środki własne na jej remont.

Część pieniędzy dołoży powiat kętrzyński i miasto Kętrzyn oraz gmina Mrągo-

Marek Sowa

Marszałek Województwa Małopolskiego

2 mld 390 mln euro, czyli o 400 mln więcej, niż otrzymaliśmy w poprzednim rozdaniu. To zachęca do śmiałych planów.

Builder 35

rynki, kontrakty, pieniądze możliwości. Pracując nad nim skupialiśmy się przede wszystkim na tym, by realizował on Strategię Rozwoju Województwa na lata 2011-2020, przewidywał wykorzystanie funduszy europejskich oraz zakładał dokończenie rozpoczętych inwestycji i rozpoczęcie nowych projektów. W ramach Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013 oraz częściowo budżetu Małopolski w 2013 roku realizowane będą kluczowe zadania z zakresu ochrony przeciwpowodziowej. Budowa zbiornika Joniny oraz zbiornika Skrzyszów to inwestycje szacowane na prawie 46 mln zł.

Ważnymi dla nas zadaniami z obszaru transportu będzie budowa obwodnic dróg wojewódzkich, czy rozprowadzenie ruchu z autostrady A4. W zakresie infrastruktury drogowej kluczowe inwestycje to m.in. obwodnice: Wojnicza, Gdowa, Olkusza i Wierzchosławic, przebudowa drogi wojewódzkiej nr 783 na odcinku Olkusz-Wolbrom oraz Wolbrom-Miechów, a także modernizacja drogi wojewódzkiej nr 768 Koszyce-Brzesko.

W najbliższym czasie powinniśmy zakończyć bardzo ważny projekt z obszaru kultury – budowę Ośrodka Dokumentacji Sztuki Tadeusza Kantora „Cricoteka” w Krakowie. Nie zwalniamy również w obszarze zdrowia – w tym i kolejnym roku czeka nas m.in. zadanie budowy ośrodka psychiatrycznego przy Szpitalu im. św. Łukasza w Tarnowie oraz modernizacja obiektów Szpitala im. J. Babińskiego w Krakowie.

Obecnie intensywnie pracujemy nad założeniami i kształtem Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 20142020. Cieszy nas kwota zagwarantowana Małopolsce z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i Europejskiego Funduszu Społecznego, przeznaczona na programy regionalne w nowej perspektywie finansowej – 2 mld 390 mln euro, czyli o 400 mln więcej, niż otrzymaliśmy w poprzednim rozdaniu. To zachęca do śmiałych planów. Nowa Huta Przyszłości, Szybka Kolej Aglomeracyjna, inwestycje na lotnisku w Balicach, budowa Centrum Muzyki, które stanie się m.in. siedzibą Filharmonii Krakowskiej, wzmocnienie infrastruktury komunikacyjnej Podhala – to tylko kilka ważnych przedsię-

wzięć, które dzięki wsparciu funduszy europejskich będziemy chcieli zrealizować w regionie do 2020 roku.

Piotr Całbecki Najważniejszą dla województwa kujawsko-pomorskiego infrastrukturalną inwestycją komunikacyjną jest budowana autostrada A1. Wśród kluczowych przedsięwzięć tego typu warto wymienić także powstającą w Bydgoszczy Trasę Uniwersytecką oraz przeprawę mostową w Toruniu. Ruszyły też przygotowania do budowy sali widowiskowo-koncertowej w centrum Torunia na Jordankach, która powstaje dzięki dotacji z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Kujawsko-Pomorskiego.

Za pośrednictwem spółki KujawskoPomorskie Inwestycje Medyczne, realizujemy nasz medyczny pakiet stulecia.

Piotr Całbecki

Marszałek Województwa Kujawsko-Pomorskiego

Szacujemy, że wartość prac inwestycyjnych w siedmiu szpitalach wojewódzkich wyniesie ponad 900 mln złotych. Rozpędu nabiera także budowa szybkiej kolei między Toruniem i Bydgoszczą.

Szacujemy, że wartość prac inwestycyjnych w siedmiu szpitalach wojewódzkich wyniesie ponad 900 mln złotych.

Kończymy już budowę nowego gmachu dla bydgoskiego Wojewódzkiego Szpitala Dziecięcego za blisko 150 mln złotych. Przed nami między innymi zakończenie prac w bydgoskim Wojewódzkim Szpitalu Obserwacyjno-Zakaźnym oraz realizacja inwestycji w Kujawsko-Pomorskim Centrum Pulmonologii w Bydgoszczy. Prowadzimy także prace projektowe związane z rozbudową Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego w Toruniu.

Rozpędu nabiera także budowa szybkiej kolei między Toruniem i Bydgoszczą w ramach projektu BiT City, dofinansowywanego w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko. Trwa modernizacja torów między stolicami regionu, a jeszcze w tym roku samorząd województwa zakupi nowoczesny tabor za blisko 130 mln złotych.

Ponadto przygotowujemy się do modernizacji kolejnych dróg wojewódzkich. W ostatnich latach na przebudowę dróg wydaliśmy blisko pół miliarda złotych, a kolejne inwestycje będą realizowane w nowej perspektywie finansowej. Już dziś opracowujemy ich projekty.

Rok 2013 to czas intensywnych przygotowań do nowej perspektywy finansowej Unii Europejskiej. Określiliśmy obszary priorytetowe dla rozwoju regionu i pracujemy nad wyborem przedsięwzięć inwestycyjnych. Ministerstwo Rozwoju Regionalnego szacuje, że do Kujawsko-Pomorskiego trafią środki pomocowe w wysokości blisko 2 miliardów złotych.

W kolejnych latach planujemy inwestycje z zakresu komunikacji lądowej, wodnej oraz powietrznej. Chodzi przede wszystkim o rozwój krajowej i wojewódzkiej sieci dróg, wdrożenie nowych rozwiązań komunikacyjnych między Bydgoszczą i Toruniem, dalszy rozwój Portu Lotniczego w Bydgoszczy oraz wykorzystanie potencjału rzek do celów gospodarczych i turystycznych.

Wśród naszych priorytetów inwestycyjnych znajdą się też rozwój turystyki uzdrowiskowej oraz przedsięwzięcia w infrastrukturę związaną ze spędzaniem czasu wolnego.

www.ebuilder.pl 36 Builder

lipiec 2013

342!4%')% 3KUTECZNY

u

BIZNES  BUDOWNICTWO  ARCHITEKTURA

!2#()4%+452! ) $%3)'.

MARKETING

SKUTECZNA $ESKOWANIA KSZTA TUJ INWESTYCJE SPRZEDA

9 ~y lzpl ꢪ¡¢

y ê }pꡨ¢Ãê¥ ê ê ê¨Üê}h{Ã

29.+) +/.42!+49 0)%.) $:%

29.%+ 02!#9 7 "5$/7.)#47)%

0ROJEKTOWANIE WNÇTRZ 7 POSZUKIWANIU RYNKÐW ZBYTU

BIZNES  BUDOWNICTWO  ARCHITEKTURA

10 wh$k plyuprꢪ¡¢

u

BIZNES 

"5$/7.)#:/7)% 0/,3+)%'/ 30/245

y ê }pꡨ£Ãê¥ ê ê ê¨Üê}h{Ã

BUDOWNICTWO  ARCHITEKTURA

$%"!4!

'AZ UPKOWY I BUDOWNICTWO

.OWE KIERUNKI DLA BUDOWNICTWA

11 spz{vwhkꢪ¡¢

u

y ê }pꡨ¤Ãê¥ ê ê ê¨Üê}h{Ã

BIZNES  BUDOWNICTWO  ARCHITEKTURA ./7! 534!7!

02/$5#%.#) / 29.+5 MATERIA ÐW BUDOWLANYCH

3TO ISPO 3OPRO 0OLSKA 7IENERBERGER #ERAMIKA "UDOWLANA

!2#()4%+452!

DEKONSTRUKTYWIZMU 30!7!.)% NAWET POD WOD

4%2-/-/$%2.):!#*!

3OPRO 0OLSKA +NAUF "AUPRODUKTE 7IENERBERGER #ERAMIKA "UDOWLANA

W RAMACH 000

02/*%+4/7!.)% P YT ZESPOLONYCH

j ê ê ê 8X 8ê ê ê ¸

Jakość styropianu przewagą konkurencyjną

DODATEK PROMOCYJNY MIESIÇCZNIKA

DODATEK PROMOCYJNY MIESIÇCZNIKA

i

i

WRZESIEÎ

­ê¤ª

w êê 8 Fêê êwlypêwvszrhê

{pulzêê ê ê

­ê¡ª¤

w ê ê{ êzhê ê ê ê êh

Solidny partner

DODATEK PROMOCYJNY MIESIÇCZNIKA

i

MAJ

t ê ê jh{

MAREK WRZAL

w ê ê i êt êz ­ê ê ­ ­ ­ê¥¦

Prezes Zarządu Berndorf Baderbau Sp. z o.o.

.OWE KIERUNKI .

OWE KIERUNKI DLA BUDOWNICTWA DLA

12 ny|k pl ꢪ¡¢

WWW.EBUILDER.PL

u

y ê }pꡨ¥Ãê¥ ê ê ê¨Üê}h{Ã

 ARCHITEKTURA

W KAMERZE

DROGI I MOSTY, GEOTECHNIKA DODATEK PROMOCYJNY MIESIÇCZNIKA

i

PA|DZIERNIK

DARIUSZ KARASIŃSKI

LAT "ERNDORF

k ê ® ê ê êê ê ¸ jltl êw êz ­ê ê ­ ­

1 z{ j l ꢪ¡£

BIZNES  BUDOWNICTWO 

y ê }ppꡨ¦Ãê¥ ê ê ê¨Üê}h{Ã

 ARCHITEKTURA

02:%4!2')

DROGOWO MOSTOWE

INTELIGENTNY BUDYNEK p ê ê êz ­êꥢ w ê 8 Fê

BIZNES 

$%"!4!

"RAN A "RAN A O O KODEKSIE ETYKI

#ZAS ZMIAN #ZAS ZMIAN

3 thy ljꢪ¡£

u

y ê }ppꡨ§Ãê¥ ê ê ê¨Üê}h{Ã

BUDOWNICTWO  ARCHITEKTURA

i

Prezes Zarządu Jordahl & Pfeifer Technika Budowlana Sp. z o.o.

2 s|{ ꢪ¡£

u

DODATEK PROMOCYJNY MIESIÇCZNIKA LISTOPAD

êz êz ­ê ê ­ ­

y ê }ppꡨ¨Ãê¥ ê ê ê¨Üê}h{Ã

BIZNES  BUDOWNICTWO  ARCHIT

792/"9 "5$/7,!.%

.OWE REGU Y RYNKU "%:0)%#:%®347/ 0/ !2/7% +/.3425+#*) W %UROKODACH

+ONTROWERSYJNA ENERGIA

*!+ "!$!./

ELBETOWE KIELICHY

!2#()4%+452!

: OTE -EDALE -40

"UDOWNICTWO W POLSKICH REGIONACH

7!24/ -%$)/7!£ BUDUJEMY ZAUFANIE W BIZNESIE

2OBERT +ONIECZNY 7IENERBERGER #ERAMIKA "UDOWLANA

02!7/

5SPRAWNIÃ 000

DESIGN

+USZ CA 0Ð NOC -ARZENIA O KOLEI +/.3425+#*%

:ABEZPIECZENIA OGNIOCHRONNE

W BUDOWNICTWIE DODATEK PROMOCYJNY MIESIÇCZNIKA

i

i

Rozmowa z Prezesem Zarządu, Dyrektorem Generalnym Grupy Ożarów S.A.

Prezes Zarządu Bilfinger Berger Budownictwo S.A.

DODATEK SPECJALNY MIESIÇCZNIKA

i STYCZEÎ

PIOTR KLEDZIK

2AZEM MO NA WIÇCEJ s :INTEGROWANA 0LATFORMA ,OGI+AL 0REZENTACJA NOWOyCI FIRMY /2'!$!4!

STR

BIZNES  BUDOWNICTWO  ARCHITEKTURA

u

WWW.EBUILDER.PL

WWW.EBUILDER.PL

y ê }ppꡨ©Ãê¥ ê ê ê¨Üê}h{Ã

BIZNES  BUDOWNICTW

i

DODATEK PROMOCYJNY MIESIÇCZNIKA

i

MARZEC

sh|ylhjpê ~ y &upluphê { i ꢪ¡£

wyl lu{ wyl lu{hjql uv~vj lzu joê {ljouvsvnpp

{vw i DODATEK PROMOCYJNY MIESIÇCZNIKA

i LUTY

­êꨪ

}y}êp}êk êê

Àê ê ê w ê ê êkhprpu

Ewolucja deskowania stropowego Prezentacja firmy Doka Polska Sp. z o.o. str. 48

Wartość ponad ilość RÜDIGER KUHN

Prezes CEMEX Polska i Europa Wschodnia

-%4!-/2&/:9 2%7)4!,):!#*! 7)%,+)%* 0 949 NOWY PROGRAM "UILDERA u

 ARCHITEKTURA

BIZNES  BUDOWNICTWO

6 j ly~pljꢪ¡£

y ê }ppê¡©¡Ãê¥ ê ê ê¨Üê}h{Ã

 ARCHITEKTURA

i

&OT ARCH 'DAÎSKIE )NWESTYCJE +OMUNALNE 3P Z O O

MAJ

­êꤤ

{it¾ ê êt 8ê~ 8ê u ê ê ê ê ên F

PŁYTKI I ŁAZIENKI

Gwarancja sukcesu

DODATEK PROMOCYJNY MIESIÇCZNIKA MARZEC

DODATEK PROMOCYJNY MIESIÇCZNIKA

DODATEK PROMOCYJNY MIESIÇCZNIKA

#/3-/0/,)4!.

UNIKATOWA KONSTRUKCJA !2#()4%+452! !NDRZEJ #HO DZYÎSKI -ARIUSZ iCIS O

y ê }ppê¡©ªÃê¥ ê ê ê¨Üê}h{Ã

STOLARKA OTWOROWA

BUDOWNICTWO KOMUNIKACYJNE

02!7/ "5$/7,!.% ID ZMIANY 3492/0)!.

WERYFIKACJA JAKOyCI

5 thqꢪ¡£

+/2/:*!

WENTYLACJA i KLIMATYZACJA ylshjqhê ênhspê { i ꢪ¡£

Prezes Zarządu Ulma Construccion Polska S.A.

7)%,+! 0 +! 0 94! +! 0 0 94!

7)%,+) 02/",%-

02/'2!- 02/-/#9*./ %$5+!#9*.9

4 r~pljpl ꢪ¡£

53:+/$:%.)!

BETONU

êp ꨪªªêê ­êꤤ

ANDRZEJ KOZŁOWSKI

Prezes Zarządu Górażdże Cement S.A.

-ÐWI REGIONY

u

Zbudowaliśmy solidną markę

ANDRZEJ BALCEREK

29.+)

+/.42!+49

0)%.) $:%

(%2+5,%3)

A WARUNKI PO AROWE WARUNKI PO AROWE

Àê ê ê A N w ê êh êz ­ê ê ­ ­

WWW.EBUILDER.PL

DODATEK PROMOCYJNY MIESIÇCZNIKA GRUDZIEÎ

ANDRZEJ PTAK Postawmy budownictwo z powrotem na nogi

Naszą strategią jest elastyczność

i MAJ

r êm ê ê 8 ­êꧪ

02!7/ "5$/7,!.% ZMIANY WARUNKÐW TECHNICZNYCH #/ -°7) 2%')/.9 PLANY INWESTYCYJNE !2#()4%+452!

SUKCES 0OLAKÐW

ê

4"- EM POD -ARTW 7IS ,!4 'RUPY 03"

Siniat stawia na innowacyjność TANGUY VANDERBORGHT Prezes Zarządu Siniat Sp. z o.o.

ISOVER – 20 lat w Polsce PIOTR DAUKSZA

DACHY I FASADY

DLA BUDOWNICTWA

!2#()4%+452!

i

"ARYCZ I 3ARAMOWICZ

DODATEK SPECJALNY MIESIÇCZNIKA

i CZERWIEC

pklhsuplê~rvtwvuv~hu ­ê꣦

z ê êil vrhwv~ ên

DIRK DE MEULDER

JAN ROOZE

OPROGRAMOWANIE

DODATEK PROMOCYJNY MIESIÇCZNIKA CZERWIEC

&OT ARCH 'ALECO

FIRMY I LUDZIE SUKCESU

OPROGRAMOWANIE

Kluczowy jest dialog

±ê êê Àê ê X ê Nê A ¸

DLA BUDOWNICTWA

GRUDZIEÎ

êN ê

02/*%+4/7!.)%

yCIAN DZIA OWYCH 29.+) +/.42!+49

&)2-9 "5$/7,!.% NA GIE DZIE $/#(/$:%.)% ROSZCZEÎ

Prezes Zarządu PALISANDER Sp. z o.o.

Swoboda architektury, perfekcja konstrukcji

RZECZYWISTOyà CZY FIKCJA

2ATUJMY POLSKIE BUDOWNICTWO u

BUDUJEMY ZAUFANIE W BIZNESIE

SŁAWOMIR J. ŻUBRYCKI

:2°7./7! /.9 CZYLI /0 !#!,.9

$%"!4! 000

$%"!4! 02:9 /+2 ' 9- 34/,%

!2#()4%+452! ) $%3)'.

7!24/ -%$)/7!£

­êꧦ

"UDYNKI PODZIEMNE

KRZYSZTOF JANCZURA

­ê¤¤ w ê êê

Rozmowa z Dyrektorem Generalnym Fabryki Styropianu Arbet Sp. j.

"ÁDERBAU W 0OLSCE

WWW.EBUILDER.PL

$%"!4!

$%3)'. ) "5$/7.)#47/

10

-%42/

WWW.EBUILDER.PL

BUDOWNICTWO KOMUNIKACYJNE

Rozmowa z Prezesem Zarządu LOTOS Asfalt Sp. z o.o.

BIZNES  BUDOWNICTWO 

BUDOWNICTWO KOLEJOWE

WRZESIEÎ

!2#()4%+452!

'%/4%#(.)+!

WED UG %UROKODU

W BUDOWNICTWIE

LESZEK STOKŁOSA Reagujemy na potrzeby i wyzwania rynku

$ ENIE DO ZERA

02!7.% 0/2: $+)

W SIECIACH PRZESY OWYCH

!2#()4%+452!

DESKOWANIA i RUSZTOWANIA

2%0/24!

WED UG +URY OWICZ

-!2+%4).'

7 INTERESIE PODWYKONAWCÐW

$2/'/7!

0%230%+497!

.!2:§$:)! )4

POMAGAJ TWORZYÃ yWIAT

#O ZA NAMI

CO PRZED NAMI W BUDOWNICTWIE

#APITAL 'ATE W !BU :ABI WIZUALIZACJA ORAZ WIDOK MODELU 4EKLA 3TRUCTURES

zaprenUmerUj miesięcznik

Builder

*AK *AK UZDROWIÃ BUDOWLANKÇ

WWW.EBUILDER.PL

y ê }pꡧ¨Ãê¥ ê ê ê¨Üê}h{Ã

WWW.EBUILDER.PL

5 thqꢪ¡¢

WWW.EBUILDER.PL

u

,5$:)% ) &)2-9

3OPRO 0OLSKA +NAUF "AUPRODUKTE 7IENERBERGER #ERAMIKA "UDOWLANA

4!2')

NA KTÐRYCH SIÇ TARGUJE

WWW.EBUILDER.PL

$%"!4! "5),$%2!

O ODPOWIEDZIALNOyCI W BIZNESIE

Builder

Uzyskaj dostęp do archiwum e-prasa wejdź na stronę www.ebuilder.pl wyślij e-mail prenumerata@pwbmedia.pl zadzwoń pod numer 22 853 06 87

2013

LATO JAKOŚCI 2013 – VI EDYCJA – KAMPANIA PROMOCYJNA BUILDERA

JAKOŚĆ

w trudnych czasach Od 6 już lat, w lipcu i sierpniu, w ramach kampanii jakościowo-promocyjnej Lato Jakości, promujemy na łamach „Buildera” firmy, które stawiają na jakość. Przekonujemy o korzyściach płynących z wyboru markowych produktów i usług w branży.

Podkreślamy, że „nie stać nas na tanie rozwiązania”, że cena nie powinna być decydującym i jedynym kryterium rządzącym rynkiem. Pokazujemy tych, którzy z jakości nie robią jedynie chwytliwego hasła marketingowego, ale faktycznie oferują sprawdzone, niezawodne i godne polecenia rozwiązania.

Przez 6 lat w prowadzonej na łamach „Buildera” kampanii wzięło udział już ponad 100 firm. Szczególne podziękowania i wyrazy uznania należą się tym, które zdecydowały się na uczestnictwo w tegorocznej edycji. To prawdziwi liderzy rynku! Właśnie teraz warto docenić i promować firmy, które bez względu na spowolnienie gospodarcze, słabą kondycję branży, w obliczu licznych niestety upadłości, zatorów płatniczych, problemów z pozyskaniem kredytów inwestycyjnych, deficytem samych inwestycji, brakiem nowych środków unijnych, brakiem interwencji rządowych, konsekwentnie stawiają na jakość nawet w ciężkich czasach!

Należy docenić wszystkich, którzy nie szukają dziś oszczędności kosztem jakości oferowanych materiałów i usług. Taka postawa się opłaci, bo kryzys – nawet najgorszy – minie, a jakość obroni się zawsze – czy to w złych, czy tym bardziej w lepszych czasach.

Paradoksalnie, inwestując w jakość w czasach kryzysu, zyskuje się przewagę konkurencyjną. Cieszy fakt, że i w tym roku jest liczne grono firm, które kierują się tą myślą, a inwestowanie w rozwój jakości wpisują w długofalową strategię działań. To na 100% zaprocentuje!

Polecamy więc produkty i usługi firm z Lata Jakości 2013!

Zainteresowanym dołączeniem do tegorocznej edycji już teraz polecamy sierpniowe wydanie „Buildera”. Tradycyjnie podkreślamy również, że na jakości nie można oszczędzać – trzeba i warto w nią inwestować. Zwłaszcza w ciężkich czasach!

Dominik Suwiński Dyrektor Marketingu i Sprzedaży PWB MeDia Jak zapewnić jakość produktów i usług w budownictwie?

Na kolejnych stronach publikujemy odpowiedzi, jakich udzielili na to pytanie przedstawiciele wiodących marek budowlanych w Polsce.

Obok opinii przedstawiamy również wybrane produkty, będące najlepszymi przykładami wysokiej jakości.

Firmy uczestniczące w kampanii

Robert Bosch Sp. z o.o.

CEMEx Polska Sp. z o.o.

CERTUS Technologie Budowlane Sp. z o.o.

Construsoft Sp. z o.o.

Doka Polska Sp. z o.o.

EJOT Polska Sp. z o.o. Sp.k.

Ferro S.A.

Hauraton Polska Sp. z o.o.

Sanitec Kolo Sp. z o.o.

Lafarge

Lindab Sp. z o.o.

Mercedes-Benz Polska

Oras Olesno Sp. z o.o.

Peri Polska Sp. z o.o.

Pruszyński Sp. z o.o.

quick-mix Sp. z o.o.

Rawlplug S.A.

Rockwool Polska Sp. z o.o.

Schöck Sp. z o.o.

SINIAT Sp. z o.o.

Soudal Polska Sp. z o.o.

Statoil Fuel & Retail Polska Sp. z o.o.

Usługi Informatyczne „SZANSA” Gabriela Ciszyńska-Matuszek

ULMA Construccion Polska S.A.

2.1 LOGOS YTONG

2.1 LOGOS SILKA

The brand typeface of Silka is white type on the typiThe brand typeface of Ytong blackname type background on the typicalof Silka blue. cal is brand brand name background of Ytong yellow.

Logo square Color: Logo square Gray levels:

Logo square Gray levels: Brand typeface Line conversion:

Brand typeface Line conversion:

Color values: Brand name color positive: 0/0/0/50 CMYK

Color values:

background of Ytong yellow.

The relation between brand typeface and square is The relation between brand typeface square is fixed and mustand not be varied. fixed and must not be varied.

The brand typeface is only for restricted printing The brand typeface is methods only for like restricted printing embroidery and for very screen printing, methods like screen printing, embroidery and for small presentations. very small presentations.

For advertising material in the brand color concerned, Color values For advertising material preference in the brandshould color concerned, be given to the brand typeface.

VELUx Polska Sp. z o.o.

WEBAC® Sp. z o.o.

preference should be given to the brand typeface.

Color values (Silka blue):

(Ytong yellow):

Color values: CMYK 100/0/0/0

CMYK

CMYK RGB

0/0/0/30 0/153/204

HKS

47

Pantone

Process blue

RAL

5015

xella Polska Sp. z o.o.

0/30/100/0

There is a protection zone around each brand typeface, RGB 255/187/0 There is a protection zone around each typeface, which must notbrand be infringed or bled off. which must not be infringed or bled off.

38 Builder

Logo square

Color: The complete logo square of Silka must never be on The complete logo square of Ytong mustofnever on a a background Silkabe blue.

HKS

5

Pantone

1235

The position of the registered trademark ® is fixed RAL 1003 The position of the registered trademark ® is fixed and is scaled accordingly upon change of size. and is scaled accordinglyUse upon change of size. of the registered trademark ® is defined in section Use of the registered trademark ® is 05. defined in section 2.1 on page 2.1 on page 05.

CMYK

CMYK

0/0/0/100

lipiec 2013 0.5x

0.5x

0.5x 0.5x

x x

x x

0.5x

0.5x

0/0/0/100

KAMPANIA PROMOCYJNA BUILDERA

Rockfon

Rockfon, podobnie jak cała Grupa Rockwool, do której należy marka, od zawsze stawia na jakość. Nie ograniczamy się do spełnienia jedynie minimalnych wymogów określonych przez obowiązujące przepisy.

Działamy w oparciu o normy jakościowe ISO 9001, a polska fabryka Rockfon w Cigacicach uzyskała też certyfikat środowiskowy ISO 14001. Zakłady spełniają również normy określone przez dyrektywę unijną w sprawie jakości powietrza (Clean Air Directive), ograniczającą emisję zanieczyszczeń, dzięki czemu nie stanowią zagrożenia dla zdrowia lokalnej społeczności. Sam proces produkcji jest stale nadzorowany, monitorowany i doskonalony pod kątem zwiększenia efektywności energetycznej, ograniczenia zużycia wody i rezygnacji z wyrzucania odpadów na wysypiska.

Nasze produkty spełniają nie tylko polskie wymagania w zakresie bezpieczeństwa, jakości czy higieny, odpowiadają także rygorystycznym normom zagranicznym, m.in. spełniają francuskie wymagania NF S 90-351 czy brytyjskie przepisy dotyczące sufitów HTM 60. Większość produktów Rockfon otrzymała też certyfikat Danish Indoor Climate Label, potwierdzający spełnienie maksymalnych wymagań czystości powietrza.

Akustyczne panele sufitowe Ecplise Fot. arch. Rockfon

Ciągle rozszerzamy linie produktowe. Innowacja i jakość są dla nas najważniejsze. Przykładem doskonałego połączenia tych dwóch cech jest linia Ecplise. To akustyczne panele sufitowe wykonane z wełny mineralnej, dostępne w dowolnych kształtach. Produkt łączy więc w sobie wszystkie zalety, jakimi charakteryzuje się skalna wełna mineralna: wysokie pochłanianie dźwięków, zmniejszenie pogłosu w pomieszczeniach, bardzo wysokie parametry odporności na ogień i wilgoć. A jednocześnie odpowiada na zapotrzebowanie jakie stawiają przed producentami architekci i inwestorzy – sufity Eclipse dają nieograniczone możliwości aranżacji przestrzeni. Akustyczne wyspy sufitowe mają subtelny kształt i sposób montażu na delikatnych, minimalistycznych stalowych linkach, sprawiają więc wrażenie jakby wyspy unosiły się w powietrzu. Nadają wnętrzu lekkości, tworząc niebanalny wystrój. Doskonale odbijają też światło, wpływając na lepsze doświetlenie pomieszczeń i zapewniając optymalny komfort ich użytkownikom.

Maciej Podsiadło

Fot. arch. PERI Polska

Dyrektor Zarządzający

Fot. arch. Rockfon

Mirosław Jucha

PERI Polska Dyrektor Handlowy

Miarą sukcesu każdego rynku nie jest to czy zmaga się on z trudnym problemem, ale to czy jest to ten sam problem co w zeszłym roku. Chociaż dostępne statystyki wypadków na budowach za 2012 rok nie pokazują znacznej poprawy sytuacji w stosunku do lat poprzednich i w dziedzinie bezpieczeństwa, ciągle jesteśmy na początku drogi, to podejmowane przez firmy wykonawcze działania pozwalają spojrzeć długoterminowo na problem optymistycznie. Z doświadczeń dużych firm budowlanych, m.in. spółek, które podpisały „Porozumienie dla Bezpieczeństwa w Budownictwie” wynika, iż odpowiednie planowanie i organizowanie robót nie powoduje wzrostu kosztów, a wręcz przyspiesza i usprawnia tempo prowadzonych prac. Bezpieczeństwo jest coraz częściej traktowane jako trwały element budowania pozycji firmy na rynku, a także świadczy o odpowiedzialnej strategii i widocznych przewagach konkurencyjnych. Trend ten jest zdecydowanie zauważalny, również przez nas, na etapie przygotowywania szczegółowej oferty dla Wykonawców, a także podczas wdrażania systemów bezpieczeństwa na budowach. W przypadku takich firm kompletnie wyposażone w systemy bezpieczeństwa deskowania i rusztowania traktowane są jako profesjonalne narzędzia pracy, a nie źródło ewentualnych oszczędności i zagrożeń. Dostępne obecnie nowoczesne rozwiązania techniczne uwzględniające pracę w niebezpiecznych warunkach w pełni zapewniają, a nawet przewyższają standardy bezpieczeństwa obowiązujące w kraju. Można więc zauważyć, iż konsekwencja w działaniu i bezwzględny brak tolerancji dla naruszeń podstawowych warunków bezpieczeństwa pracy kształtują świadomość oraz odpowiedzialność wszystkich uczestników procesu budowlanego i, miejmy nadzieję, staną się trwałym elementem rynku jako kultury bezpiecznego prowadzenia prac.

Rusztowanie modułowe PERI UP Rosett Flex Profesjonalny system rusztowań integruje szereg pozornie sprzecznych cech użytkowych, takich jak wszechstronność stosowania, wysoka nośność, szybkość montażu, wygoda użytkowania i co najważniejsze wysoki poziom bezpieczeństwa. System PERI UP Rosett Flex idzie o krok dalej, łącząc wymienione cechy w synergiczną całość. Uzupełniają się one wzajemnie potęgując korzyści stosowania. Rosett Flex jest niezwykle uniwersalnym, modułowym rusztowaniem systemowym, które spełnia wszystkie wymagania budownictwa przemysłowego. Pozwala na swobodne dopasowanie do warunków na placu budowy, a przy tym zapewnia najwyższe bezpieczeństwo tworzonych stanowisk pracy. Platformy robocze są całkowicie pokryte podestami z perforowaną powierzchnią antypoślizgową, bez szczelin, a wszelkie przeszkody są łatwo obudowane. Połączenia rygli ze słupkami i podestów z ryglami zabezpieczają się samoczynnie zapadką grawitacyjną. Wysoka sztywność węzłów skutkuje dużą nośnością słupków i znaczną redukcją ilości wymaganych stężeń.

2.1 LOGOS YTONG

2.1 LOGOS SILKA

The brand typeface of Silka is white type on the typiThe brand typeface of Ytong is black type background on the typical cal brand name of Silka blue. brand name background of Ytong yellow.

Logo square Color:

The complete logo square of Silka must never be on The complete logo square of Ytong mustofnever on a a background Silka be blue.

Logo square Color: Logo square

Logo square Gray levels: Brand typeface

Gray levels:

Line conversion:

background of Ytong yellow.

The relation between brand typeface and square is The relation between brand typeface square is fixed and must and not be varied. fixed and must not be varied.

The brand typeface is only for restricted printing The brand typeface is methods only for like restricted printing embroidery and for very screen printing, methods like screen printing, embroidery and for small presentations. very small presentations.

For advertising material in the brand color concerned,

Color values For advertising materialpreference in the brandshould color concerned, be given to the brand typeface.

preference should be given to the brand typeface.

lipiec 2013

Color values (Silka blue):

(Ytong yellow):

Color values: CMYK 100/0/0/0

CMYK

CMYK RGB

There is a protection zone around each brand typeface, There is a protection zone around each typeface, which must notbrand be infringed or bled off. which must not be infringed or bled off.

0/30/100/0 255/187/0

HKS

47

5

Pantone

Process blue

Pantone

1235

RAL

5015

Builder 39

The position of the registered trademark ® is fixed RAL 1003 The position of the registered trademark ® is fixed and is scaled accordingly upon change of size.

Color values: Brand name color positive: 0/0/0/50 CMYK

0/0/0/30 0/153/204

RGB HKS

CMYK

0/0/0/100

and is scaled accordingly upon change of size.

Use of the registered trademark ® is defined in section Use of the registered trademark ® is 05. defined in section 2.1 on page 2.1 on page 05.

0.5x

0.

0.5x

0.5x x

x

x 0.5x

0.

0.5x

0.5x 0.5x 0.5x

0.5x 0.5x

0.5x

2013

LATO JAKOŚCI 2013 – VI EDYCJA – KAMPANIA PROMOCYJNA BUILDERA

EJOT ejotherm STR U 2G

Ferro Zbigniew Gonsior Wiceprezes Zarządu

W procesie produkcji zwracamy uwagę przede wszystkim na wykorzystywanie materiałów najwyższej jakości oraz stosowanie innowacyjnych, nowatorskich rozwiązań. Jednym z nich jest opracowana specjalnie z myślą o ochronie środowiska naturalnego, ale także w trosce o komfort użytkowania i oszczędności w budżecie domowym technologia VerdeLine. Zastosowane w bateriach komponenty ograniczają zużycie wody nawet o 50%.

Aby zapewnić najwyższą jakość produktom, uruchomiliśmy własne Centrum Laboratoryjno-Szkoleniowe, w którym sprawdzane są prototypy wyrobów schodzących z taśm fabrycznych. Centrum Laboratoryjno-Szkoleniowe jest również miejscem, w którym szkolą się pracownicy, serwisanci i instalatorzy. Nasza działalność i produkty są doceniane i nagradzane.

Wśród nagród i wyróżnień znalazły się między innymi: Godło Teraz Polska, Gazela Biznesu, Ambasador Polskiej Gospodarki, Lider Polskiego Biznesu, Diamenty Forbesa, Medal Europejski i wiele innych.

NOWOŚĆ! Innowacyjny produkt firmy EJOT ejotherm STR U 2G, do mocowania termoizolacji na fasadach budynków. Przeznaczony jest do zagłębianego i powierzchniowego montażu, który będzie przebiegał teraz jeszcze: szybciej, ekonomiczniej i pewniej. Niewątpliwe zalety łącznika STR U 2G to: krótszy czas pracy w przeliczeniu na m2 ocieplanej lub docieplanej fasady, jeden łącznik do wszystkich podłoży, zoptymalizowane mostki termiczne (0,001 W/K), najmniejsze głębokości zakotwienia tj. szybkie wiercenie otworu montażowego, dopuszczenie do wszystkich kategorii użytkowych (A, B, C, D, E), 100% kontrola poprawności zakotwienia: zagłębienie talerzyka sygnalizuje pewne zakotwienie w podłożu.

Xella Polska Fot. arch. Xella

Cezary Szeszuła Prezes Zarządu

Ytong z polskich fabryk od lat jest uznawany za najlepszy w Europie. Dowodem na to są pierwsze miejsca zajmowane przez polskie zakłady w organizowanym od 15 lat przez koncern Xella, Europejskim Konkursie Jakości. Celem konkursu jest wyróżnienie zakładu, którego produkty cechuje najwyższa jakość. Na decyzję o przyznaniu nagrody mają wpływ parametry i właściwości produktów istotne z punktu widzenia klienta. Rokrocznie w szranki o najwyższy laur staje ponad trzydzieści pięć zakładów Ytong z Europy. Start w konkursie mobilizuje nas do większego dbania o jakość produkcji. Nowoczesny park maszynowy i technologia produkcji sprawiają, że w Polsce tworzone są najwyższej jakości ekologiczne bloczki z betonu komórkowego Ytong. Gwarantują one inwestorom doskonałe właściwości cieplne, bezpieczeństwo i trwałość, a co za tym idzie komfort budowy i mieszkania.

Produkcja Ytonga w polskich fabrykach odbywa się bezodpadowo, a więc także z troską o środowisko naturalne.

Siniat Fot. arch. Siniat

System zapraw do klinkieru quick-mix V.O.R. to najpełniejszy program zapraw murarskich do klinkieru. Jego podstawą są cztery rodzaje zapraw, dedykowanych do różnych nasiąkliwości cegieł. Od bardzo nasiąkliwych po nienasiąkliwe. Dzięki recepturom dobranym do różnych ekstremalnych warunków, zaprawy quick-mix gwarantują zawsze jednakowe, optymalne właściwości, najwyższą jakość wykonanych prac oraz łatwość obróbki. System zapraw murarskich z trasem reńskim Tubag jest wsparty ponad 60-letnim doświadczeniem i ciągłymi pracami rozwojowo-badawczymi. Bogata kolorystyka – 16 kolorów zapraw i spoin, specjalnie dobrane kruszywo oraz optymalna ilość wody zarobowej umożliwiają murowanie bez wykwitów.

Zaprawy V.O.R. zapewniają dużą szczelność i trwałość wiązania, przy wysokiej paroprzepuszczalności muru. Wysokospecjalistyczne zaprawy quick-mix obniżają koszty, ułatwiają pracę oraz zapobiegają powstawaniu wykwitów i przebarwień dzięki zawartości oryginalnego, reńskiego trasu Tubag.

Fot. arch. Ferro

Fot. arch. quick-mix

VORmalnie najlepsze zaprawy murarskie do klinkieru

Fot. arch. EJOT

quick-mix

Nida – najwyższa jakość połączeń między płytami g-k

Unikalne receptury mieszanek gipsowych Nida Start i Nida Finisz gwarantują najwyższą jakość połączeń między płytami g-k. Nida Start stosuje się do ręcznego szpachlowania, jest to gips o podwyższonych cechach wytrzymałości na naprężenia płyt związanych z warunkami pomieszczenia (wilgotność, temperatura), jak też naprężenia przenoszone na płyty przez konstrukcje budynku.

Główne zalety tego produktu to idealna przyczepność do powłoki płyty g-k, elastyczność dająca odporność na pęknięcia oraz twardość przy jednoczesnej łatwości obróbki. Nida Finisz stosuje się do ostatecznego, ręcznego wykańczania połączeń płyt g-k, jest to gips, który gwarantuje idealną jakość wykończenia powierzchni, doskonały pod wyprawy malarskie lub systemy dekoracyjne.

2.1 LOGOS YTONG

2.1 LOGOS SILKA

The brand typeface of Silka is white type on the typiThe brand typeface of Ytong is black type background on the typical cal brand name of Silka blue. brand name background of Ytong yellow.

Logo square Color:

The complete logo square of Silka must never be on The complete logo square of Ytong mustofnever on a a background Silka be blue.

Logo square Color: Logo square

Logo square Gray levels: Brand typeface

Gray levels:

Bran Line

Line conversion:

background of Ytong yellow.

The relation between brand typeface and square is The relation between brand typeface square is fixed and must and not be varied. fixed and must not be varied.

The brand typeface is only for restricted printing The brand typeface is methods only for like restricted printing embroidery and for very screen printing, methods like screen printing, embroidery and for small presentations. very small presentations.

For advertising material in the brand color concerned,

Color values For advertising materialpreference in the brandshould color concerned, be given to the brand typeface.

preference should be given to the brand typeface.

40 Builder

Color values (Silka blue):

(Ytong yellow):

Color values: CMYK 100/0/0/0

CMYK

CMYK RGB

There is a protection zone around each brand typeface, There is a protection zone around each typeface, which must notbrand be infringed or bled off. which must not be infringed or bled off.

0/30/100/0 255/187/0

HKS

47

5

Pantone

Process blue

Pantone

1235

RAL

5015

lipiec 2013

The position of the registered trademark ® is fixed RAL 1003 The position of the registered trademark ® is fixed and is scaled accordingly upon change of size.

Color values: Brand name color positive: 0/0/0/50 CMYK

0/0/0/30 0/153/204

RGB HKS

CMYK

Colo

CMY

0/0/0/100

and is scaled accordingly upon change of size.

Use of the registered trademark ® is defined in section Use of the registered trademark ® is 05. defined in section 2.1 on page 2.1 on page 05.

0.5x

0.5x

0.5x

0.5x x

x

x

x 0.5x

0.5x

0.5x

0.5x 0.5x 0.5x

0.5x 0.5x

0.5x

0.

Dyrektor Zarządzający

W Pionkach pod Radomiem mieści się Soudal Manufac Manufacturing, najnowocześniejszy zakład produkcyjny w holdingu Soudal. Z niego pochodzi większość pian i silikonów sprzedawanych w naszym regionie Europy, a także w części Azji. Produkowane tu materiały mają identyczną jakość jak w pozostałych fabrykach Soudal w Europie Zachodniej. Natomiast innowacjami na skalę światową są rozwiązania techniczne systemów zabezpieczających, ważących i dozujących – zapewniające stabilność parametrów technicznych wszystkich partii produktów. Dla zapewnienia najwyższego standardu usług w spółce dystrybucyjnej (Soudal Sp. z o.o.) w 2010 roku przeprowadzono stosowny audyt i uzyskano certyfikat ISO 9001.2008.

Fot. arch. Ulma

ULMA Construccion Polska Prezes Zarządu

W naszej branży o jakości usługi decydują obecnie 3 równorzędne czynniki: parametry techniczno-użytkowe produktu, ze szczególnym uwzględnieniem rozwiązań w zakresie bhp, przemyślany projekt deskowań i rusztowań oraz sprawny serwis logistyczny. Odpowiadając na oczekiwania rynku, w ciągu ostatnich 5 lat uruchomiliśmy 3 duże centra logistyczne. Ponadto w ubiegłym roku zadbaliśmy o znak B dla rusztowań BRIO, uzupełniliśmy portfolio w zakresie asortymentu oraz certyfikacji rozwiązań bhp, jak również dokonaliśmy istotnych zmian w strukturze organizacyjnej, umożliwiających pracę w zespołach projektowych oraz podniesienie standardu usługi podczas całego procesu obsługi budowy: od pierwszego szkicu aż po zrealizowany projekt. Od grudnia 2011 roku prowadzimy działalność w oparciu o Zintegrowany System Zarządzania Jakością ISO 9001, PN-N18001.

System Elewacyjny MK

Fot. arch. Ulma

Na budowach pojawiły się kolejne aplikacje wielowariantowego systemu deskowań MK firmy ULMA, a wśród nich – System Elewacyjny MK. Rozwiązanie to spełnia kilka funkcji: stanowi deskowanie słupa przy jednoczesnym stworzeniu podparcia dla prefabrykowanych rygli żelbetowych betonowanych razem z nim. Ponadto posiada pomosty do obsługi i betonowania, wraz z drabinami komunikacyjnymi, oraz kółka ułatwiające jego przemieszczanie. System Elewacyjny MK znalazł ostatnio zastosowanie na budowie Szpitala Pediatrycznego WUM w Warszawie, gdzie wykorzystano go zarówno do betonowania słupów zewnętrznych jak i tych wewnątrz budynku. W odpowiedzi na zapytanie klienta, technolodzy z firmy ULMA zaprojektowali także – niespotykany dotąd na rynku – system elewacyjny do słupów okrągłych, bazujący również na elementach MK.

Dyrektor Działu Jakości i Technologii

Biorąc pod uwagę, że w 2050 roku 70% ludności świata będzie mieszkało w miastach, jakość życia będzie spełniała niezwykle ważną rolę. W związku z tym Lafarge dąży do zaspokojenia potrzeb zmieniającego się świata, a wraz z nim odbiorców produktów i rozwiązań.

Ważnym osiągnięciem w tym zakresie będzie wprowadzenie na polski rynek betonu HYDROMEDIA, który dzięki swoim szczególnym właściwościom związanym z przepuszczalnością wody, pomoże naszym odbiorcom uzyskiwać wyższą ocenę podczas przetargów, zgodnie z systemami oceny budynków LEED i BREEAM. Nie zapominając o estetycznym podejściu do otaczającego nas świata, Lafarge wprowadził na polski rynek bogatą ofertę betonów architektonicznych do zastosowań pionowych i poziomych. Na szczególną uwagę zasługuje beton z eksponowanym kruszywem ARTEVIA DECOR, często wykorzystywany w aglomeracjach takich jak Paryż czy Lyon, a w Polsce dotychczas niedoceniany. Dla architektów produkt ten może być doskonałą alternatywą dla powszechnie stosowanych nawierzchni z kostki brukowej lub stanowić jej uzupełnienie. Jakość materiałów budowlanych, rozwój produktów ekologicznych i certyfikacja systemów zarządzania środowiskiem, a także estetyka powstających konstrukcji sprawiają, że beton przestaje być postrzegany przez pryzmat „szarych, betonowych osiedli”, a staje się materiałem poprawiającym komfort codziennego życia.

WEBAC WEBAC 1403 – Elastyczna, poliuretanowa żywica iniekcyjna Służy do iniekcyjnego zamykania, uszczelniania oraz wypełniania rys i pustek o ograniczonej rozszerzalności, w środowisku suchym, wilgotnym oraz rys wypełnionych wodą bezciśnieniowo w budownictwie inżynieryjnym, a także jako izolacja pozioma przeciwko kapilarnemu podciąganiu wilgoci w budowach z cegły, kamienia naturalnego, tłuczonego, struktury mieszanej. WEBAC 1403 stosuje się również do iniekcji przez węże iniekcyjne przy uszczelnieniach przerw roboczych. Materiał żeluje do postaci o stałej objętości (bezskurczowo), obojętnej chemicznie. W kontakcie z wodą (5% w stosunku do swojej masy) wytwarza równomierną, zamkniętą, wodoszczelną, porowatą strukturę, zwiększając tym samym elastyczność materiału. Posiada dobrą tolerancję wzajemną z betonem, stalą, foliami i powłokami kablowymi. Czas przerabiania (1 litr) przy +20°C wynosi ok. 1,5 godz. Pełne utwardzenie następuje po około 24 godzinach od momentu iniekcji.

2.1 LOGOS YTONG

2.1 LOGOS SILKA

The brand typeface of Silka is white type on the typiThe brand typeface of Ytong is black type background on the typical cal brand name of Silka blue.

Brand typeface Line conversion:

brand name background of Ytong yellow.

conversion:

Logo square Color:

The complete logo square of Silka must never be on The complete logo square of Ytong mustofnever on a a background Silka be blue.

Logo square Color: Logo square

Logo square Gray levels: Brand typeface

Gray levels:

Line conversion:

background of Ytong yellow.

The relation between brand typeface and square is The relation between brand typeface square is fixed and must and not be varied. fixed and must not be varied.

The brand typeface is only for restricted printing The brand typeface is methods only for like restricted printing embroidery and for very screen printing, methods like screen printing, embroidery and for small presentations.

lues: d name color ive: 0/0/0/50

x

Andrzej Kozłowski

Krzysztof Kuniczuk

Fot. arch. Lafarge

Andrzej Kaczor

Lafarge Fot. arch. Soudal

Soudal

uare els: d typeface

K

KAMPANIA PROMOCYJNA BUILDERA

Fot. arch. WEBAC

very small presentations.

For advertising material in the brand color concerned,

Color values: CMYK

0/0/0/100

Color values For advertising materialpreference in the brandshould color concerned, be given to the brand typeface.

0/0/0/100

preference should be given to the brand typeface.

lipiec 2013

Color values (Silka blue):

(Ytong yellow):

Color values: CMYK 100/0/0/0

CMYK

CMYK RGB

There is a protection zone around each brand typeface, There is a protection zone around each typeface, which must notbrand be infringed or bled off. which must not be infringed or bled off.

0/30/100/0 255/187/0

HKS

47

5

Pantone

Process blue

Pantone

1235

RAL

5015

Builder 41

The position of the registered trademark ® is fixed RAL 1003 The position of the registered trademark ® is fixed and is scaled accordingly upon change of size.

Color values: Brand name color positive: 0/0/0/50 CMYK

0/0/0/30 0/153/204

RGB HKS

CMYK

0/0/0/100

and is scaled accordingly upon change of size.

Use of the registered trademark ® is defined in section Use of the registered trademark ® is 05. defined in section 2.1 on page 2.1 on page 05.

0.5x

0.5x

0.

0.5x

0.5x

x

x x

x

0.5x

0.5x

0.

0.5x 0.5x

0.5x

0.5x 0.5x

0.5x 0.5x

0.5x 0.5x

0.5x

LATO JAKOŚCI 2013 – VI EDYCJA – KAMPANIA PROMOCYJNA BUILDERA

Dyrektor Generalny

Odkąd powstał VELUX jakość produktów i usług odgrywa bardzo ważną rolę w naszej firmie. Dbamy o nią na każdym etapie cyklu życia produktu – od zaopatrzenia w surowce, poprzez proces produkcji, po montaż i serwis. Okna poddawane są gruntownym testom, często w ekstremalnych warunkach, by mieć pewność, że sprawdzą się w każdym klimacie i miejscu na świecie. Wszystkie nasze fabryki w Polsce od bardzo wielu lat posiadają certyfikaty jakości ISO 9001.

Wzmożona kontrola jakościowa nad procesem produkcji, w połączeniu z testowaniem wyrobów gotowych gwarantują, że produkty VELUX zawsze odpowiadają najwyższym standardom. Jesteśmy przekonani co do jakości naszych wyrobów, dlatego udzielamy Klientom bardzo długich gwarancji. Na przykład na okna Nowej Generacji z ramami izolacyjnymi BDX wynosi ona nawet 20 lat. W krajach, gdzie nasza firma rozpoczynała działalność, nadal można znaleźć użytkowane okna, które zostały zainstalowane ponad 40 lat temu – to najlepszy dowód ich trwałości i najwyższej jakości.

Schöck Rafał Ulatowski Prezes Zarządu

Firma Schöck od początku działalności stawia na wysoką jakość oferowanych produktów i usług. Wszelkie nasze nowe rozwiązania powstają po wnikliwej analizie potrzeb rynku.

Tworzymy je we współpracy z uznanymi światowymi ośrodkami badawczymi i przed wprowadzeniem na rynek poddajemy rygorystycznym testom.

W naszej firmie jest osobny zespół, który nadzoruje jakość wszystkich wyrobów zjeżdżających z linii produkcyjnej. Jeśli natomiast chodzi o usługi, to oferujemy klientom pełne wsparcie na każdym etapie – zapewniamy fachowe doradztwo przy wyborze produktu i kompleksową opiekę pozakupową. Wierzę, że tylko w ten sposób firma może zasłużyć na zaufanie klientów. Oczywiście, taką charakterystykę może podać każda firma, nie we wszystkich przypadkach jednak, znajdzie ona potwierdzenie w rzeczywistości. Schöck natomiast nie daje obietnic bez pokrycia, najlepszym na to dowodem są nasi zadowoleni klienci.

Schöck Isokorb® XT Łącznik termoizolacyjny do balkonów Isokorb XT® jest elementem nośnym izolacji cieplnej. Oddzielając termiczne zimne i ciepłe części budynku pozwala na redukcję mostków cieplnych w obrębie balkonów. Jednocześnie element ten znacznie ogranicza przenoszenie drgań. Dzięki minimalizacji mostków termicznych na połączeniu płyty balkonowej ze ścianą zmniejsza straty ciepła i zapobiega zagrzybieniu ścian. Dodatkowo Schöck Isokorb® XT pozwala uniknąć poważnych strat budowlanych. Do stworzenia łącznika termoizolacyjnego Isokorb XT® zastosowany został m.in. nowy materiał izolacyjny Neopor, który pochłaniając i odbijając promieniowanie cieplne zapewnia skuteczną izolację budynku.

Uniwersalne rusztowanie modułowe Fot. arch. Doka

Fot. arch. Velux

Jacek Siwiński

Doka Polska

System Modul, jako w pełni dzierżawione rusztowanie o wszechstronnym zastosowaniu, jest idealnym uzupełnieniem systemów ściennych Doka. Z powodzeniem sprawdza się jako rusztowanie robocze czy zbrojarskie, ale jest również idealne jako konstrukcja wsporcza czy rusztowanie fasadowe. Zwłaszcza w przypadku obiektów o złożonym kształcie, można bardzo łatwo dopasować je do obrysu budynku. Do każdego wariantu dodać można poręczną i opłacalną schodnię Modul. Gwarantuje ona łatwy dostęp do prac na każdym poziomie. Dodatkowo, złożone zestawy rusztowań można przenosić za pomocą dźwigu. Służą do tego taśmy mocowane do stojaków. Sam system składa się z niewielu elementów – są to: stojaki Modul, stopy, rygle oraz pomosty. Wszystko uzupełnia zestaw elementów bhp w postaci poręczy i bortnic. Zabezpieczenia spełniają oczywiście wymogi norm europejskich i przepisów prawa.

Statoil Björn Eriksson

Fot. arch. Statoil

VELUX Polska

Fot. arch. Schöck

2013

Dyrektor Zarządzania kategoriami produktów Statoil

Statoil za priorytet uważa zapewnienie maksymalnych korzyści dla klienta poprzez dostarczanie najwyższej klasy produktów i usług. Cel ten osiągamy poprzez sprawnie funkcjonujący system zapewnienia jakości. Jesteśmy sygnatariuszem porozumienia dotyczącego EELQMS i zawsze stosujemy się do jego zaleceń. Posiadamy certyfikat ISO 9001 i 14001 wydany przez renomowanego audytora – firmę DNV. Jesteśmy członkiem organizacji ATIEL, która jest platformą skupiającą czołowych producentów środków smarowych. Dział Badań i Rozwoju Statoil znajduje się bezpośrednio przy naszym zakładzie produkcyjnym.

Laboratorium i wykwalifikowany personel współpracuje z uniwersytetami i naukowcami z całego świata, dzięki czemu zawsze znajdujemy rozwiązania i aplikacje dla najbardziej skomplikowanych i wymagających zleceń. Każda partia towaru jest kontrolowana i przechowywana wraz z próbkami, zarówno fizycznie jak i w naszych systemach IT. Produkty Statoil wytwarzane są w nowoczesnych obiektach o wysokim stopniu czystości i pakowane do pojemników o wysokiej jakości – wszystko w celu zapewnienia najwyższej wydajności maszyn i urządzeń.

2.1 LOGOS YTONG

2.1 LOGOS SILKA

The brand typeface of Silka is white type on the typiThe brand typeface of Ytong is black type background on the typical cal brand name of Silka blue. brand name background of Ytong yellow.

Logo square Color:

The complete logo square of Silka must never be on The complete logo square of Ytong mustofnever on a a background Silka be blue.

Logo square Color: Logo square

Logo square Gray levels: Brand typeface

Gray levels:

Bran Line

Line conversion:

background of Ytong yellow.

The relation between brand typeface and square is The relation between brand typeface square is fixed and must and not be varied. fixed and must not be varied.

The brand typeface is only for restricted printing The brand typeface is methods only for like restricted printing embroidery and for very screen printing, methods like screen printing, embroidery and for small presentations. very small presentations.

For advertising material in the brand color concerned,

Color values For advertising materialpreference in the brandshould color concerned, be given to the brand typeface.

preference should be given to the brand typeface.

42 Builder

Color values (Silka blue):

(Ytong yellow):

Color values: CMYK 100/0/0/0

CMYK

CMYK RGB

There is a protection zone around each brand typeface, There is a protection zone around each typeface, which must notbrand be infringed or bled off. which must not be infringed or bled off.

0/30/100/0 255/187/0

HKS

47

5

Pantone

Process blue

Pantone

1235

RAL

5015

lipiec 2013

The position of the registered trademark ® is fixed RAL 1003 The position of the registered trademark ® is fixed and is scaled accordingly upon change of size.

Color values: Brand name color positive: 0/0/0/50 CMYK

0/0/0/30 0/153/204

RGB HKS

CMYK

Colo

CMY

0/0/0/100

and is scaled accordingly upon change of size.

Use of the registered trademark ® is defined in section Use of the registered trademark ® is 05. defined in section 2.1 on page 2.1 on page 05.

0.5x

0.5x

0.5x

0.5x x

x

x

x 0.5x

0.5x

0.5x

0.5x 0.5x 0.5x

0.5x 0.5x

0.5x

0.

Marek Biały

Dyrektor Handlowy

Fot. arch. Oras

Oras

Jedno z głównych założeń marki Oras to, obok ekologii i innowacji, także wysoka jakość. Firma produkuje armaturę w Europie: w Finlandii i Polsce, wyłącznie z europejskich komponentów. Produkty wytwarzane są z najlepszego i najczystszego mosiądzu szwedzkiego. Ale w trosce o jakość idziemy jeszcze dalej. Nie będzie przesadą stwierdzenie, że znów wyznaczamy poprzeczkę w produkcji jakościowych rozwiązań budowlanych. Jako pierwsi wprowadziliśmy właśnie absolutną nowość na rynku armatury, czyli tzw. eko mosiądz. Baterie wykonane z tego surowca nie zawierają ołowiu. Powszechnie wiadomo, że armatura produkowana w fabrykach w Azji ma dużo wyższy poziom ołowiu, a więc woda płynąca przez kran, styka się z większą ilością tego niebezpiecznego dla zdrowia pierwiastka. Wszystkie baterie produkowane w Oras przechodzą też wielostopniowy proces kontroli. O jakości świadczy też fakt, że duża część klientów, którzy kupują armaturę Oras, ma już w swoim domu co najmniej jeden kran wyprodukowany przez nas.

Fot. arch. Hauraton

ZWCAD+ to nowoczesny i wydajny program do wspomagania projektowania. Umożliwia tworzenie płaskiej dokumentacji (2D – wersja Standard) jak i modeli przestrzennych (3D – wersja Professional).

Jak scharakteryzować program w trzech określeniach?

Z całą pewnością można wymienić: zgodność z formatem DWG/DXF, łatwość i intuicyjność obsługi, wysoką jakość produktu w bardzo atrakcyjnej cenie. ZWCAD jest aplikacją do wspomagania projektowania. Wyróżnia się bardzo dobrą kompatybilnością z formatem DWG, wykorzystywanym przez AutoCAD, a także zbliżonym do niego interfejsem, linią komend oraz obsługą języka AutoLISP. Niezwykle intuicyjny interfejs użytkownika jest zresztą jedna z największych zalet programu ZWCAD – przesiadka na ZWCAD z innych, najpopularniejszych platform CAD jest całkowicie bezproblemowa. ZWCAD umożliwia wczytywanie obrazów rastrowych, uruchamianie skryptów VBA, naprawę uszkodzonych plików itp. Do programu dostępna jest szeroka gama nakładek branżowych i aplikacji wspomagających projektowanie. Więcej informacji o ZWCAD+ znajdą Państwo na stronie internetowej www.zwcad.pl

Dyrektor Generalny i Członek Zarządu

Firma HAURATON wychodzi naprzeciw wysokim wymaganiom co do standardów odwodnień. Dbamy nie tylko o jakość dostarczanych przez nas produktów, ale również doglądamy monmon tażu i warunków budowy. Dodatkowo dokładamy starań, żeby opaska betonowa służyła klientom przez długie lata i dlatego też stworzyliśmy korytko ze zintegrowaną opaską betonową, na którą dajemy 5 lat gwarancji. Oczywiście obejmuje ona również samo korytko. Okresowo nasze produkty poddawane są licznym badaniom, abyśmy mogli mieć pewność, że dostarczane przez nas rozwiązania są najwyższej jakości. Każdy z naszych klientów może liczyć na fachową pomoc w doborze odpowiedniego odwodnienia dostosowanego specjalnie do wymogów danego projektu oraz na wszelkiego rodzaju wskazówki montażowe i warunki zabudowy.

Construsoft Tekla Structures Działalność firmy Construsoft jest związana z oprogramowaniem Tekla Structures, spełniającym wszystkie wymagania Modelowania Informacji o Budynku (BIM).

Program Tekla jest przeznaczony do łatwego detalowania konstrukcji oraz gromadzenia i zarządzania informacjami niezbędnymi do optymalnego przeprowadzenia całego procesu powstawania budowli. Tekla Structures ułatwia detalowanie struktur różnego rodzaju i zastosowania. Znajdziemy w niej narzędzia dla różnych materiałów: budowli stalowych, żelbetowych (prefabrykowanych i monolitycznych), aluminiowych i wielu innych. Program pozwala na automatyczne generowanie różnego rodzaju dokumentacji technicznej: rysunków warsztatowych, zestawień oraz modeli obliczeniowych, jak również przygotowania danych dla maszyn NC czy harmonogramów. Innym, polecanym przez nas produktem jest darmowe narzędzie Tekla BIMsight. Ułatwia ono integrację oraz wymianę informacji pomiędzy różnymi branżami współpracującymi przy realizacji projektu.

Mercedes-Benz Arocs – nowa siła w budownictwie Arocs stanowi prawdziwą nową siłę na budowie. Jest to pierwszy tego typu pojazd w branży budowlanej wyposażony w silnik spełniający normę emisji spalin Euro VI. 16 wersji mocy silnika, 14 wersji kabin, czy dwie szerokości ramy powodują, iż można go dostosować do każdych, nawet najbardziej specyficznych wymagań.

Elektrohydrauliczne wspomaganie układu kierowniczego ServoTwin, seryjne wyposażenie Arocsa w zautomatyzowaną skrzynię biegów Power Shift 3 oraz opcjonalny system Active Brake Assist 3 powoduje, że prowadzenie samochodu jest łatwe i bezpieczne. Jego cechy charakterystyczne: siła, wytrzymałość i wydajność czynią z niego idealnego partnera nawet w najcięższych warunkach.

2.1 LOGOS YTONG

2.1 LOGOS SILKA

The brand typeface of Silka is white type on the typiThe brand typeface of Ytong is black type background on the typical cal brand name of Silka blue.

Brand typeface Line conversion:

brand name background of Ytong yellow.

conversion:

Logo square Color:

The complete logo square of Silka must never be on The complete logo square of Ytong mustofnever on a a background Silka be blue.

Logo square Color: Logo square

Logo square Gray levels: Brand typeface

Gray levels:

Line conversion:

background of Ytong yellow.

The relation between brand typeface and square is The relation between brand typeface square is fixed and must and not be varied. fixed and must not be varied.

The brand typeface is only for restricted printing The brand typeface is methods only for like restricted printing embroidery and for very screen printing, methods like screen printing, embroidery and for small presentations.

lues: d name color ive: 0/0/0/50

x

Maciej Siecla

Fot. arch. Szansa

ZWCAD+

HAURATON Polska

Fot. arch. Mercedes-Benz

Usługi Informatyczne "Szansa"

uare els: d typeface

K

KAMPANIA PROMOCYJNA BUILDERA

Fot. arch. Construsoft

very small presentations.

For advertising material in the brand color concerned,

Color values: CMYK

0/0/0/100

Color values For advertising materialpreference in the brandshould color concerned, be given to the brand typeface.

0/0/0/100

preference should be given to the brand typeface.

lipiec 2013

Color values (Silka blue):

(Ytong yellow):

Color values: CMYK 100/0/0/0

CMYK

CMYK RGB

There is a protection zone around each brand typeface, There is a protection zone around each typeface, which must notbrand be infringed or bled off. which must not be infringed or bled off.

0/30/100/0 255/187/0

HKS

47

5

Pantone

Process blue

Pantone

1235

RAL

5015

Builder 43

The position of the registered trademark ® is fixed RAL 1003 The position of the registered trademark ® is fixed and is scaled accordingly upon change of size.

Color values: Brand name color positive: 0/0/0/50 CMYK

0/0/0/30 0/153/204

RGB HKS

CMYK

0/0/0/100

and is scaled accordingly upon change of size.

Use of the registered trademark ® is defined in section Use of the registered trademark ® is 05. defined in section 2.1 on page 2.1 on page 05.

0.5x

0.5x

0.

0.5x

0.5x

x

x x

x

0.5x

0.5x

0.

0.5x 0.5x

0.5x

0.5x 0.5x

0.5x 0.5x

0.5x 0.5x

0.5x

budownictwo

Obudowa wykopów głębokich – projektowanie i realizacja część 1. Ściany szczelinowe – wymagania Problematyka realizacji głębokich wykopów z wykorzystaniem ścian szczelinowych jest dzisiaj szczególnie aktualna. Te nowoczesne rozwiązania konstrukcyjne stosowane są nie tylko w budownictwie mieszkaniowym i użyteczności publicznej, ale także w budownictwie drogowym, zwłaszcza przy budowie autostrad. prof. zw. dr hab. inż. Kazimierz Szulborski mgr inż. Andrzej Kulczycki mgr inż. Roman Nalewajko

W

Fot. archiwum autorów

ostatnich latach, szczególnie w zabudowie śródmiejskiej, powstają liczne budynki z kilkoma kondygnacjami podziemnymi, które wznoszone są w bezpośrednim sąsiedztwie istniejącej zabudowy. Wykonanie części podziemnej nowego budynku, a więc niezbędnego wykopu, wiąże się z koniecznością zastosowania odpowiedniej obudowy tego wykopu. Obecnie, jako zabezpieczenie głębokich wykopów, najczęściej wykonuje się ściany szczelinowe, odpo-

wiednio podparte. Jako podpory stosuje się rozpory wewnątrz wykopu, kotwie gruntowe (iniekcyjne) wprowadzone w podłoże gruntowe za wykopem oraz elementy konstrukcji podziemnych części budynku (najczęściej stropy).

Pojęcie wykopu głębokiego i metody realizacji

Najczęściej wykop głęboki definiuje się jako wykop o ścianach pionowych o głębokości powyżej 3 m, zabezpieczony obudową. Współczesne konstrukcje obudowy głębokich wykopów to: • ściana berlińska, • ściana z grodzic stalowych, • palisady, • ściana z kolumn (realizowanych metodą iniekcji), • ścian gwoździowana, • ściana szczelinowa.

Poza terenami zabudowanymi głębokie wykopy realizowane są najczęściej metodą wykopów szerokoprzestrzennych.

Współcześnie daje się zauważyć w projektowaniu i wykonawstwie znaczny powrót do szerszego wykorzystania iniekcyjnych kotwi gruntowych do zapewnienia stateczności obudowy, we wszystkich fazach realizacji części podziemnych budowli o znacznych wymiarach w planie (rzutach). Wykorzystanie kotwi umożliwia szybsze prowadzenie (wolna przestrzeń) prac konstrukcyjnych oraz łatwiejsze odwodnienie wykopu.

Ponadto, współcześnie bardzo często obserwuje się wykorzystanie metody kombinowanej, która zmniejsza koszty oraz umożliwia wykonywanie części podziemnych obiektów zlokalizowanych w zabudowie zwartej.

Poszukiwanie racjonalnych i optymalnych metod realizacji głębokich wykopów, z uwagi na wysokie koszta oraz występujące w ostatnim okresie awarie i katastrofy, staje się potrzebą chwili. Problem zapewnienia bezpieczeństwa nowo wznoszonych obiektów jak również bezpieczeństwa obiektów znajdujących się w „strefach wpływu” głębokich wykopów nie zawsze jest w pełni analizowany i dostrzegany.

Artykuł powstał na bazie bogatego doświadczenia autorów, nabytego w projektowaniu i realizacji obudów głębokich wykopów realizowanych w XXI wieku na terenie kraju.

Wymagania odnośnie wykonywania ścian szczelinowych

Zdefiniowane w artykule wymagania dotyczą wykonania, odbioru robót i badań kontrolnych związanych z wykonywaniem ścian szczelinowych, stanowiących podziemne elementy konstrukcji budowlanych.

Mają zastosowanie w budowie: • tuneli komunikacyjnych, • obudów głębokich wykopów, • wielokondygnacyjnych garaży podziemnych, • głębokich podziemi i szybów, • konstrukcji oporowych, • obiektów hydrotechnicznych.

44 Builder

lipiec 2013

Wymagania te nie odnoszą się do ścian formowanych z prefabrykatów ani do przegród przeciwfiltracyjnych formowanych w szczelinach.

Pełny zakres robót obejmuje m.in.: • wytyczenie i wykonanie ścianek prowadzących (tzw. murków prowadzących”), • przygotowanie i stosowanie zawiesiny, • wykonanie wykopu w zawiesinie bentonitowej pod ściankę szczelinową, • montaż szkieletu zbrojeniowego w szczelinie, • przygotowanie mieszanki betonowej, • betonowanie ścianki, roboty wykończeniowe, wykonywane zgodnie z dokumentacją projektową.

Ogólne wymagania dotyczące robót

Wykonawca robót jest odpowiedzialny za jakość ich wykonania oraz za zgodność z dokumentacją projektową, specyfikacją techniczną i poleceniami przedstawiciela nadzoru robót ze strony Zamawiającego.

Dokumentacja techniczna, na podstawie której wykonuje się ściany szczelinowe powinna zawierać: • plan urządzeń i instalacji podziemnych w miejscu budowy ścian, dostępne informacje o istniejących fundamentach lub innych przeszkodach oraz, w razie potrzeby, wymagania dotyczące zabezpieczeń i sprawdzania w czasie robót rzeczywistego położenia urządzeń, • dokumentację badań podłoża, podającą budowę geologiczną, parametry geotechniczne warstw gruntu, poziomy występowania i poziomy piezometryczne wód gruntowych, dane o przepuszczalności warstw oraz składzie chemicznym wód i agresywności środowiska, informacje o przewidywanych przeszkodach w podłożu (np. głazy) oraz naturalnych lub sztucznych pustkach w podłożu, mogących stanowić drogę ucieczki zawiesiny; jeśli wymaga się, aby ściana była zagłębiona w skałę lub grunty spoiste odcinające dopływ wody, to należy określić poziom występowania tych warstw wzdłuż ściany, • ekspertyzę lub opis obiektów budowlanych istniejących i projektowanych w sąsiedztwie ściany (w pasie o szerokości nie mniejszej od głębokości szczeliny i od dwukrotnej głębokości wykopu), z podaniem danych o ich fundamentach, głębokości posadowienia, pomieszczeniach podziemnych, konstrukcji i stanie technicznym obiektów, elementach mogących stanowić utrudnienie lub zagrożenie wykonawstwa ściany, • projekt wykonawczy konstrukcji ścian szczelinowych, określający: usytuowanie, wymiary i rzędne ścian, podział na sekcje, konstrukcję zbrojenia sekcji i sposób jego montażu, usytuowanie elementów łączących (marek), otworów lub wnęk w ścianie, otworów kotew gruntowych; konstrukcję styków i kolejność formowania sekcji, konstrukcję ścianek prowadzących; ewentualne wymagania specjalne dotyczące zawiesiny i betonu; tolerancje wymiarowe oraz wymagania specjalne; projekt konstrukcji powinien być dostosowany do sprzętu wykonawcy robót, w szczególności do rodzaju, kształtu i wymiarów narzędzia głębiącego, • na życzenie zamawiającego, dodatkowo, dokumentacja technologiczna określająca: sposób wykonania ścian, maksymalny i minimalny poziom cieczy stabilizującej, jej recepturę, sposób jej przygotowania, oczyszczenia i regeneracji oraz usuwania (zrzutu), recepturę mieszanki betonowej; zabezpieczenia w warunkach szczególnych zagrożeń; uszczelnianie podłoża, wymianę gruntu, zastrzyki, obniżenie poziomu wód gruntowych; wymagania BHP. Dokumentacja technologiczna powinna być opracowana przez specjalistyczne przedsiębiorstwo wykonujące ściany szczelinowe albo przez nie uzgodniona.

W czasie robót należy zapewnić dozór techniczny ze strony wykonawcy i nadzór ze strony zamawiającego. Niezbędna jest obecność odpowiedzialnego kierownika robót lub jego kompetentnego zastępcy. Przebieg robót powinien być bieżąco dokumentowany w dzienniku budowy oraz w metrykach sekcji ściany szczelinowej. Betonowanie sekcji musi być kierowane przez przeszkolonego pracownika, którego nazwisko umieszcza się w metryce sekcji.

lipiec 2013

Określenia pOdstawOwe w prOcesie fOrmOwania ścian szczelinOwych Ściana szczelinowa Konstrukcja formowana w gruncie w szczelinie zabezpieczonej zawiesiną. Ściany mogą być monolityczne, formowane z betonu zbrojonego lub wykonane z prefabrykatów osadzonych w szczelinie wypełnionej zawiesiną tężejącą.

Zawiesina Mieszanina bentonitu lub innego przydatnego iłu z wodą oraz z dodatkami aktywującymi, wykazująca właściwości tiksotropowe, służąca do zapewnienia stateczności wykopu (szczeliny). W czasie formowania w szczelinie ściany zawiesina jest odpompowywana i po regeneracji powtórnie używana.

Zawiesina tężejąca Zawiesina z cementem i dodatkami opóźniającymi proces wiązania, służąca do zapewnienia stateczności wykopu (szczeliny).

Pozostawiona w szczelinie twardnieje i zespala prefabrykat wbudowany w szczelinę z otaczającym gruntem. Ścianki prowadzące Ścianki wykonywane są przed głębieniem szczeliny, zapewniają stateczność jej górnej części i prowadzenie narzędzia głębiącego oraz umożliwiają zawieszenie w szczelinie szkieletu zbrojeniowego i są podłożem mechanizmu do wyciągania elementu rozdzielczego.

Szczelina Wąskoprzestrzenny wykop głębiony z zapewnieniem stateczności ścian cieczą stabilizującą (zawiesiną lub zawiesiną tężejącą).

Zabiór (chwyt) Odcinek sekcji szczeliny długości równej rozwarciu szczęk chwytaka. Rozróżnia się zabiory pierwotne i wtórne (głębione pomiędzy już wygłębionymi zabiorami lub otworami pierwotnymi) zgodnie z PN-EN 1538.

Sekcja ściany szczelinowej Odcinek ściany betonowanej jako jeden element. Rozróżnia się sekcje pierwotne (początkowe) i odcinki wtórne (zamykające) lub kolejne (pośrednie), betonowane odpowiednio w odcinkach pierwotnych i wtórnych lub kolejnych szczeliny. Zgodnie z PN-EN1538 rozróżnia się sekcje: początkową, pośrednią i zamykającą.

Wymiary sekcji Długość – dłuższy wymiar poziomy sekcji; grubość nominalna – krótszy wymiar poziomy szczeliny, równy największej szerokości narzędzia głębiącego; głębokość – pionowy wymiar szczeliny, mierzony od wierzchu ścianek prowadzących.

Styk sekcji Pionowa powierzchnia przerwy betonowania sąsiednich sekcji.

Element rozdzielczy Element (rura lub specjalny kształtownik albo prefabrykat) umieszczany w szczelinie przed betonowaniem, służący do uformowania styku sekcji.

Szkielet zbrojeniowy Przestrzenny element zmontowanego i połączonego sztywno zbrojenia, wkładany do odcinka szczeliny przed betonowaniem.

Rura wlewowa (kontraktor) Rura składana z łączonych szczelnie odcinków, służąca do układania betonu w szczelinie wypełnionej zawiesiną.

Elementy dystansowe Elementy montowane do szkieletu zbrojeniowego, zwykle w formie walca betonowego o poziomej osi obrotu lub wygiętego siodłowo płaskownika, zapewniające wymagane odległości prętów szkieletu od powierzchni ściany szczeliny.

Builder 45

budownictwo Nadzór robót ze strony zamawiającego dokonuje bezzwłocznie odbioru zgłoszonej szczeliny i wydaje zgodę na jej zabetonowanie. Powinien być również obecny podczas wstawiania zbrojenia i betonowania. Ściany szczelinowe należy wykonać zgodnie z wymaganiami Dokumentacji Projektowej. W przypadku stwierdzenia niezgodności warunków geotechnicznych z podanymi w dokumentacji lub w przypadku innych nieprzewidzianych okoliczności, należy powiadomić projektanta oraz przeanalizować potrzebę odpowiednich zmian konstrukcji i sposobu wykonania robót.

Skutki usterek ścian zagrażających bezpieczeństwu budowli należy usuwać na podstawie dodatkowego projektu wzmocnienia konstrukcji.

W sytuacjach wymagających niezwłocznych działań decyzję podejmuje nadzór robót.

Wymagania materiałowe

Beton stosowany do ścian szczelinowych betonowanych w gruncie powinien spełniać warunki normy PN-EN 206-1. Wymagania odnoszące się do betonu mostowego nie mają zastosowania do betonu ścian szczelinowych obiektów mostowych.

Jako składnik betonu zaleca się stosowanie cementu wyższych klas.

W uzgodnieniu z Projektantem cement można częściowo zastępować takimi dodatkami jak popioły lotne lub granulowany żużel wielkopiecowy.

W celu uniknięcia segregacji kruszywo powinno mieć ciągłą krzywą uziarnienia. Maksymalny wymiar ziaren nie powinien przekraczać mniejszej z następujących wartości: 32 mm lub 1/4 odległości w świetle pomiędzy prętami pionowymi.

W przypadku maksymalnego wymiaru kruszywa równego 32 mm, mieszanka powinna mieć następujące właściwości: • wagową zawartość frakcji piaskowej w kruszywie ponad 40%, • zawartość frakcji pyłowych (z cementem i innymi materiałami) w mieszance w granicach od 400 kg/m3 do 550 kg/m3. Frakcje te obejmują cząstki o wymiarach 2 μm do 63 μm, łącznie z cząstkami cementu i innych materiałów drobnoziarnistych.

Należy używać kruszywa o ziarnach naturalnie ukształtowanych.

Do zbrojenia ścian szczelinowych zaleca się użycie stali klas A-0, A-I i A-II o cechach mechanicznych określonych w obowiązującej normie.

Dopuszcza się stosowanie stali A-III, ale powinna być ona przydatna do łączenia prętów przez spawanie lub zgrzewanie. Zaleca użycie jako zbrojenia głównego rozciąganego stali żebrowanej klasy A-IIIN. Zaleca się stosowanie bentonitu sproszkowanego, produkowanego do robót fundamentowych lub dla wiertnictwa. Dostarczany bentonit powinien mieć deklarację zgodności, określającą jego skład i podstawowe właściwości. Nie dopuszcza się mieszania bentonitów z różnych dostaw. Składowany bentonit należy chronić przed zawilgoceniem.

Zawartość frakcji iłowej powinna wynosić co najmniej 50%, lecz wskazana jest zawartość większa. Wilgotność handlowego bentonitu nie powinna przekraczać 15%.

Wymagane właściwości zawiesiny bentonitowej podano w tabeli 1; mogą one być modyfikowane w specjalnych sytuacjach, np. w przypadku: • gruntów lub skał o dużej przepuszczalności lub z pustkami, w których może nastąpić ucieczka zawiesiny, Tabela 1. Wymagane właściwości zawiesiny bentonitowej

Zawiesina Właściwości Gęstość [g/ml] Lepkość wg Marsha [s] Objętość filtratu [ml]

Świeża

Do ponownego Przed użycia betonowaniem

<1,10

<1,25

<1,15

od 32 do 50

od 32 do 60

od 32 do 50

<30

<50

b.p.

od 7 do 11

od 7 do 12

b.p.

Zawartość piasku [%]

b.p.

b.p.

<4

Osad filtracyjny [mm]

<3

<6

b.p.

Wartość pH

b.p.: brak postanowień

46 Builder

• wysokich poziomów piezometrycznych wody (w warunkach artezyjskich), • bardzo słabych gruntów, • w warunkach wody słonej.

W stanie „przed betonowaniem” można przyjmować górną granicę zawartości piasku od 4% do 6% w specjalnych przypadkach (np. ściany nieobciążone, ściany nieuzbrojone).

W celu utrzymania ziaren piasku w zawieszeniu i redukcji przenikania zawiesiny w grunt, konieczne jest, by zawiesina miała wystarczającą wytrzymałość strukturalną żelu.

Jeżeli okaże się to konieczne, wytrzymałość strukturalną można sprawdzać za pomocą wiskozymetru obrotowego lub innym, odpowiednim przyrządem. Wytrzymałość strukturalna po 10 min. powinna wynosić od 1,4 do 10 Pa.

Wymagania w odniesieniu do sprzętu i transportu

Roboty należy wykonać przy użyciu specjalistycznego sprzętu przeznaczonego do wykonywania ścian szczelinowych. Sprzęt używany do wykonania ścian szczelinowych musi być zaakceptowany przez przedstawiciela nadzoru robót ze strony zamawiającego.

Materiały mogą być przewożone środkami transportu zaakceptowanymi przez przedstawiciela nadzoru robót ze strony zamawiającego.

Transport sprzętu powinien odbywać się zgodnie z zasadami ruchu określonymi w kodeksie ruchu oraz z zachowaniem przepisów BHP. prof. zw. dr hab. inż. Kazimierz Szulborski mgr inż. Andrzej Kulczycki mgr inż. Roman Nalewajko Politechnika Warszawska W kolejnych numerach – o prowadzeniu robót i odbiorze, kotwach gruntowych, a także współczesnych realizacjach z wykorzystaniem obudowy głębokich wykopów z obudową ze ścian szczelinowych.

Bibliografia: [1] Grzegorzewicz K., 2005: „Projektowanie i wykonawstwo ścian szczelinowych”, Warsztaty Pracy Projektanta Konstrukcji.

[2] Jarominak A., Kłosiński B., Grzegorzewicz, K., Cielenkiewicz, T., 1976: „Pale i fundamenty palowe”, Arkady.

[3] Metody budowy części podziemnej budynków głębokich:„ Inżynier budownictwa” nr 11/2010 [4] Michalak H., 2006: „Kształtowanie konstrukcyjno – przestrzenne garaży podziemnych na terenach silnie zurbanizowanych”. Wyd. Politechniki Warszawskiej, Warszawa [5] Szulborski K. (red) 1999: „Doświadczenia z realizacji budynku wysokiego Reform Plaza w Warszawie”, „Inżynieria i Budownictwo” nr 7-8/99 [6] Szulborski K., Nalewajko R., Kulczycki R., Przybysz P. 2009: „Projekt Budowlany Konstrukcji Budynku Biurowo-Usługowo-Mieszkalny w Szczecinie” [7] Siemińska-Lewandowska A., 2011: „Książka głębokie wykopy projektowanie i wykonawstwo”, Wyd. Wydawnictwa Komunikacji i Łączności WKŁ [8] „Ściany szczelinowe”, seminarium PZWFS, Warszawa 2010.

[9] Tomczak U., 2011: „Projekt wykonawczy ścian szczelinowych. Ściany kotwione”, Soletanche Polska.

[10] Wiłun Z., 1982: „Zarys geotechniki” Wyd. Wydawnictwa Komunikacji i Łączności WKŁ [11] Wysokiński L., Eurokod nr 7, część 1 i część 2, Builder nr 10/ 2011 [12] Warunki techniczne wykonania ścian szczelinowych. IBDM Informacje, Instrukcje Zeszyt nr 35, Warszawa 1992.

[13] PN-EN 1538: 2000 Wykonawstwo specjalistycznych robót geotechnicznych. Ściany szczelinowe.

[14] PN-83/B-02482. Fundamenty budowlane. Nośność pali i fundamentów palowych.

lipiec 2013

Kingsize w odwodnieniu Największe z największych odwodnień dostępnych na rynku to FASERFIX®BIG BL 200, system odwodnienia nie wymagający opaski betonowej.

Gwaranty niezawodności

Zdjęcia arch. Hauraton Polska

Korytka FASERFIX®BIG wytrzymują maksymalne obciążenia. Wysoka jakość betonu (C40/50) gwarantuje trwałość i niezawodność systemu.

Korytka z wbudowaną opaską betonową to oszczędność czasu oraz pieniędzy.

Dodatkowo elementy 4. i 1. metrowe usprawniają montaż i pozwalają na pełne dopasowanie odwodnienia do projektu inwestycji.

Korytka FASERFIX®BIG BL przeszły pomyślnie badania w urzędowej organizacji certyfikującej. Uzyskały również pozytywną opinię Centrum Technologicznego Budownictwa przy Politechnice Rzeszowskiej. Badania wykazały wysoką odporność betonu na działanie mrozu oraz wysoką wytrzymałość na ściskanie. System BIG to również wysoka wydajność hydrauliczna: 220 l na jeden element długości 4 m oraz powierzchnia przekroju 552 cm2.

Sukcesy inwestycyjne

3 kwietnia została podpisana umowa między Portem Lotniczym Bydgoszcz a firmą SKANSKA. Umowa została zawarta na remont płyty postojowej nr 1. Cała realizacja ma potrwać 3 miesiące. Remont jest realizowany w ramach projektu „Zintegrowany Projekt Inwestycyjny rozwoju funkcji Portu Lotniczego w Bydgoszczy w ramach węzła komunikacyjnego aglomeracji bydgosko–toruńskiej”.

Płyta postojowa nr 1 jest położoną najbliżej terminala i jedną z dwóch największych płyt na tym lotnisku. Sam remont obejmuje prace na terenie ok. 15 000 m2.

Podczas remontu będzie wyłączona z użytkowania. Dlatego też każdy dzień prac jest cenny, a żaden z kontrahentów nie może zawieść.

lipiec 2013

Port Lotniczy to bardzo istotna inwestycja w nowoczesnych aglomeracjach. Dlatego też dostarczone produkty muszą być pewne i niezawodne. Kierując się tą myślą, firma HAURATON zaproponowała system FASERFIX®BIG BL. 149 mb korytek ze zintegrowaną opaską betonową, dostosowanych pod obciążenia klasy F 900 zostało już zamontowanych na płycie postojowej. Prace z tym systemem odwodnienia idą na tyle sprawnie, że firma SKANSKA była w stanie ułożyć aż 24 mb każdego dnia. Sprawny montaż w połączeniu z odpowiednim harmonogramem dostaw zagwarantował sukces budowlany w obszarze odwodnień inwestycji.

Innym aspektem jest mocowanie rusztów. I tak na przykład podczas modernizacji oczyszczalni ścieków „Czajka” we wszystkich ciągach narażonych na najwyższe obciążenia został zamontowany podwójny system mocowania, bazujący na zatrzaskach i 8 śrubach na metr bieżący. Gwarantuje to stabilność rusztu, chroni przed przesuwaniem oraz kradzieżami.

Reasumując, FASERFIX®BIG BL to najwyższa stabilność oraz wytrzymałość na najwyższe obciążenia. Stosowane nawet na obszarach o dużym natężeniu ruchu (obciążenia zarówno dynamiczne i statyczne) gwarantują niezawodność i trwałość na lata. Łatwy i szybki montaż ułatwia i przyspiesza pracę na budowie, co wypływa na zaoszczędzenie pieniędzy (zarówno materiałów jak i roboczogodzin) oraz czasu.

Agnieszka Wolff, Dział Marketingu

HAURATON Polska Sp. z o.o. ul. Ostrowska 398 61-312 Poznań hauraton@hauraton.com.pl Więcej informacji dostępne na stronie www.hauraton.com.pl

Builder 47

PROMOCJA

W

zależności od obszaru zastosowania, korytka odwadniające mogą być narażone na silne oddziaływanie sił dynamicznych oraz ekstremalne obciążenia.

W takich przypadkach stawiane są najwyższe wymagania związane ze stabilnością boczną oraz konstrukcyjną korytek.

budownictwo

Polskie gminy wybierają beton Dlaczego warto?

• Krótki czas realizacji – droga jest przejezdna dla samochodów osobowych nawet już po 24-48 godzinach po ułożeniu betonu, Betonowa droga w gminie Tuchomie

• Możliwość poprawy parametrów technicznych istniejących dróg lokalnych, • Niski koszt składników wytworzenia betonu dzięki niewielkiej zawartości cementu w mieszance oraz możliwości użycia lokalnych kruszyw,

Układanie pierwszego metra betonowej drogi

• Krótki czas pielęgnacji betonu, • Brak wymagań stosowania częstych przerw dylatacyjnych, • Możliwość wbudowywania masy betonowej przy użyciu typowego rozściełacza asfaltowego, • Wystarczająca szorstkość nawierzchni,

Ekipa na etapie 50 metra

Podawanie betonu na układarkę.

Maszyny dostarczyła firma Bomag, a za wykonanie odpowiedzialna była firma Harat

48 Builder

• Niski koszt utrzymywania nawierzchni, • Roboty związane z budową nawierzchni z betonu wałowanego mogą być wykonywane przy użyciu takiego samego sprzętu, jaki jest wykorzystywany do układania nawierzchni bitumicznych, przez te same ekipy wykonawcze.

W 2010 roku firma Lafarge dostarczyła materiały na budowę pierwszej polskiej drogi w technologii betonu wałowanego.

W ślady prekursorów z Miastka coraz odważniej idą dzisiaj przedstawiciele innych samorządów. Świadczą o tym m.in. trzy nowe odcinki dróg lokalnych w tej technologii, które zrealizowano w gminach Koczała i Tuchomie na Pomorzu.

D

o budowy dróg lokalnych w technologii betonu wałowanego przekonują samorządowców przede wszystkim niskie koszty i krótki czas wykonania. Niższy jest koszt zarówno wybudowania takiej drogi, jak i jej utrzymania. Szacowana trwałość dobrze wykonanej drogi betonowej to minimum 30 lat, ale warto pamiętać, że w Niemczech czy Czechach jeździ się do tej pory po drogach, które powstały jeszcze przed wojną.

Sprawdzona technologia

Dzięki technologii z betonu wałowanego (ang. Roller Compacted Concrete) droga jest przejezdna dla samochodów osobowych już po 24-48 godzinach. Roboty związane z budową nawierzchni z betonu wałowanego mogą być wykonywane przy użyciu takiego samego sprzętu, jaki jest wykorzystywany do układania nawierzchni bitumicznych, przez te same ekipy wykonawcze. W tym sposobie budowania nawierzchni przodują Amerykanie i Kanadyjczycy, ale korzystają z niego również w sporej mierze Francuzi, Niemcy czy Belgowie. Technologia znalazła zastosowanie szczególnie przy budowie dróg lokalnych, placów postojowych i manewrowych oraz wykonywaniu podbudów pod nawierzchnie autostrad i dróg ekspresowych. Podobnie jak technologia wykonania również sam beton na budowach dróg w wielu krajach Europy Zachodniej nie jest nowością, ale standardem.

W Polsce zalety betonu w przypadku budowy szlaków komu-

lipiec 2013

nikacyjnych są dopiero odkrywane, cieszy jednak, że w ostatnim czasie tego typu odcinków zarówno autostrad, dróg ekspresowych jak i lokalnych – przybywa.

Kolejne betonowe drogi

Zdjęcia. arch. Lafarge

Budowę pierwszej polskiej drogi z betonu wałowanego zrealizowano w 2010 roku w Miastku. Technologia sprawdziła się, więc gmina zdecydowała się na wybudowanie kolejnego odcinka. Materiały w obu przypadkach dostarczyła firma Lafarge, a wykonawcą była firma Harat Przedsiębiorstwo Drogowo – Budowlane Sp. J., która od kilku lat pracuje nad wdrożeniem tej technologii w Polsce i dotychczas wykonała ponad 3 km takich dróg.

OPINIE: Jerzy Lewi Kiedrowski Wójt Gminy Tuchomie

Drogi betonowe buduje się w całej Europie, dlatego dobrze, że zaczęto je budować również u nas. Technologia betonu wałowanego daje duże możliwości, tak wykonana nawierzchnia jest bardzo trwała, a jej realizacja bardzo szybka. Szczególnie, że pojawiły się specjalistyczne maszyny, dzięki którym można to zrobić naprawdę solidnie. Z pewnością będziemy myśleć o kolejnych, lokalnych, betonowych drogach w naszej gminie.

Dariusz Bocheńczyk

Dyrektor ds. badań i standaryzacji Lafarge

Budowanie dróg lokalnych z betonu wałowanego to technologia bardzo perspektywiczna, dlatego staramy się ją propagować i mamy nadzieję, że zrewolucjonizuje ona podejście władz lokalnych do budowy tanich i trwałych dróg.

Ważne, by samorządy miały wiedzę o zaletach nawierzchni betonowych. Jako producent materiałów dla tego typu inwestycji systematycznie rozwijamy naszą ofertę handlową. Rozwój nowych produktów, zarówno spoiw, jak i mieszanek kruszywowych do budowy dróg, to jeden z naszych najważniejszych celów.

Betonowa droga lokalna pod Kielcami

200 m poniżej zera

Innym przykładem realizacji drogi w technologii betonu wałowanego była budowa blisko dwustumetrowego odcinka, łączącego miejscowości Lesica i Lasek pod Kielcami. Prace wykonywane były na przełomie listopada i grudnia ubiegłego roku, kiedy temperatura wynosiła niewiele ponad zero stopni, co pozwoliło przetestować w pełni możliwości tej technologii. Materiały dostarczyła firma Lafarge. Wykonanie odcinka drogi o nawierzchni betonowej w takich warunkach atmosferycznych umożliwia jedynie beton o szybkim przyroście wytrzymałości. Odpowiednią stała się mieszanka na bazie cementu portlandzkiego CEM II/A-M (S-LL) 52,5 N (nazwa handlowa Dynamik) o konsystencji wilgotnej i zagęszczanej mechanicznie ciężkim sprzętem drogowym. Droga poprawiła komunikację między miejscowościami Lesica i Lasek. Dzięki poszerzeniu drogi oraz ustabilizowaniu poboczy, poprawie uległo również bezpieczeństwo ruchu.

Konrad Harat

właściciel firmy Harat Przedsiębiorstwo Drogowo-Budowlane Sp. J.

Beton wałowany ma zasadniczą zaletę w porównaniu do betonu tradycyjnego.

Już po ułożeniu można po nim chodzić, a 2-3 dni później droga nadaje się w pełni do użytku. Zainteresowane są nią przede wszystkim gminy, naprawiające drogi lokalne i nadleśnictwa, bo to szybki sposób na utwardzenie i wzmocnienie dróg gruntowych.

Jestem przekonany, że pod względem ekonomicznym i jakościowym budowa trwałych dróg lokalnych z betonu wałowanego jest dla samorządów optymalnym rozwiązaniem.

Mirosław Król

Dyrektor Generalny Fayat Bomag Polska

Wszystko udało się świetnie dzięki pozytywnemu nastawieniu i współpracy stron uczestniczących w przedsięwzięciu oraz władz lokalnych. Nasza flagowa rozkładarka BF 800C została z powodzeniem przetestowana przez firmę Harat.

Drogi miały szerokość 3 i 5 m lecz model układarki BF 800C daje możliwość ustawienia szerokości rozkładania nawierzchni nawet do 10 m. Niezawodny silnik Deutza o mocy 201 KM, wydajność 800t/h to tylko niektóre z parametrów maszyny. Rozkładarka Bomag potwierdziła swoją klasę i jestem przekonany, że znajdzie swoje miejsce we flocie firmy Harat i innych firm z branży drogowej.

Opr. Grzegorz Przepiórka na podstawie materiałów Lafarge

lipiec 2013

Builder 49

PROMOCJA

Kolejne odcinki wybudowano niedawno w Pomorskiem. Dzięki współpracy firm Lafarge, Harat oraz Bomag, wybudowano drogę w gminie Tuchomie o długości 215 m i szerokości 3 m oraz dwa odcinki w gminie Koczała – oba o długości ok. 100 m długości oraz szerokości 3 i 5 m. Do realizacji użyto kruszywa do betonu, cement CEM II / B -V 32,5 R oraz mieszanki kruszywa drogowego 0/31,5, które dostarczył Lafarge. Specjalnie zaprojektowana mieszanka betonowa o konsystencji wilgotnej (tzw. wilgotności optymalnej) została ułożona za pomocą układarki do mas bitumicznych firmy Bomag, będącej częścią francuskiego koncernu Fayat. Za produkcję mieszanki betonu wałowanego oraz wykonanie odcinków dróg odpowiedzialna była firma Harat.

budownictwo

Sprawdzanie stanów granicznych Część 5 cyklu: projektowanie badań geotechnicznych wg Eurokodu 7 Fot. arch. autora

prof. zw. dr hab. inż.

Lech Wysokiński Specjalista w dziedzinie geotechniki, geologii inżynierskiej i ochrony środowiska. Przedmiotem zainteresowań naukowych autora są: badania i określanie parametrów geotechnicznych gruntów, zabezpieczenia stateczności skarp, budowa składowisk odpadów, głębokie posadowienia, budowa metra, normalizacja.

Eurokod 7 określa proces wykonywania obliczeń geotechnicznych i podaje zasady wyprowadzania parametrów do tych obliczeń. Jako podstawę i filozofię projektowania Eurokody budowlane przyjmują teorię stanów granicznych.

Z

akłada się, że przy prawidłowo zaprojektowanej konstrukcji wystąpienie stanów granicznych jest mało prawdopodobne. Zasadę tę sprawdza się przez porównanie wartości obliczeniowej efektów oddziaływań do wartości obliczeniowej oporu granicznego podłoża.

Normę PN-EN 1997-1 należy stosować łącznie z PN-EN 1990, w której zawarte są zasady stanów granicznych.

Metody projektowania

W Eurokodzie 7-1 podano cztery metody projektowania, które można stosować dla wykazania, że nie przekroczono stanów granicznych: 1. Przeprowadzenie obliczeń, 2. Zastosowanie wymagań przepisów, 3. Użycie modeli doświadczalnych i próbnych obciążeń, 4. Użycie metody obserwacyjnej.

Większa część EC 7 dotyczy omówienia zasad wykonywania i akceptacji obliczeń. Czasami tylko obliczenia umożliwiają projektowanie, a w wielu sytuacjach tylko doświadczenie określa, która z kilku metod obliczeniowych jest bardziej właściwa do wykorzystania. Podane cztery metody można stosować w kombinacji; np. w projektowaniu pali, opór pala można wyznaczać z próbnych obciążeń, a następnie używać tak określoną wartość w projektowaniu fundamentów palowych. W projektowaniu geotechnicznym wskazane jest stosowanie większej liczby metod niż jedna i porównywanie wyników.

Analizowane w EC 7 stany graniczne to: EQU – utrata równowagi konstrukcji lub podłoża, rozpatrywanych jako ciało sztywne, gdy wytrzymałość materiałów konstrukcyjnych i gruntu ma znaczenie nieistotne dla zapewnienia nośności, STR – wewnętrzne zniszczenie albo nadmierne odkształcenie konstrukcji lub elementów konstrukcji, w tym np. fundamentów bezpośrednich, pali lub ścian podziemia, gdy wytrzymałość materiałów konstrukcyjnych jest istotna w zapewnieniu nośności,

50 Builder

GEO – zniszczenie albo nadmierne odkształcenie podłoża, gdy wytrzymałość gruntu lub skały jest decydująca dla zapewnienia nośności, UPL – utrata stateczności konstrukcji albo podłoża (utrata równowagi pionowej) spowodowana ciśnieniem wody (wyporem) lub innymi oddziaływaniami pionowymi, HYD – wypiętrzenie hydrauliczne, erozja wewnętrzna lub przebicie hydrauliczne w podłożu spowodowane działaniem wody podziemnej.

Stanami w EC 7, które decydują w przypadku posadowienia budynków, są, podobnie jak w polskiej normie 03020, stany GEO, a więc nośność i osiadanie. Zwłaszcza warunki użytkowalności (osiadania) są zwykle decydujące w projektowaniu fundamentów.

Wartości częściowych współczynników bezpieczeństwa

Przy przyjętych w Eurokodach zasadach sprawdzania stanów granicznych nośności, zakładaną niezawodność konstrukcji uzyskuje się, stosując odpowiednie wartości częściowych współczynników bezpieczeństwa.

W obliczeniach sprawdzających stany graniczne nośności wykorzystywane są następujące częściowe współczynniki bezpieczeństwa: γF – współczynnik bezpieczeństwa do oddziaływań konstrukcyjnych, γFg – współczynnik bezpieczeństwa do oddziaływań geotechnicznych, γM – współczynnik bezpieczeństwa do parametrów geotechnicznych, γR – współczynnik do oporu gruntu, γS – współczynnik modelu (stosowany do efektu oddziaływań lub/i oporu gruntu).

Dobór wartości częściowych współczynników bezpieczeństwa w ocenie stanów granicznych nośności norma pozostawia ustaleniu poszczególnym krajom.

W Polsce, w sytuacji obliczeniowej trwałej i przejściowej, Załącznik krajowy zaleca stosowanie wartości współczynników podanych w tekście EN 1997-1, zamieszczonych w załączniku A do normy. W stanach granicznych typu GEO, współczynniki podzielone są na zestawy określone jako Ai (do oddziaływań lub efektów oddziaływań), Mj (do parametrów gruntowych) i Rk (do oporów lub nośności).

Ze względu na brak możliwości ustalenia jednej zasady we wszystkich krajach, określono 3 „podejścia obliczeniowe”, różniące się wynikami, ale akceptujące narodowe różnice w wykonywaniu obliczeń.

Zgodnie z wymaganiami normy PN EN 1997 w podejściach obliczeniowych przyjętych w Polsce, miarodajne są zestawy: – dla podejścia 2 w obliczeniach wszystkich fundamentów (2*) A1 + M1 + R2 – dla podejścia 3 w obliczeniu stateczności skarp (A1* lub A2**) + M2 + R3 * do oddziaływań konstrukcyjnych, ** do oddziaływań geotechnicznych.

Wartości zalecanych współczynników bezpieczeństwa do sprawdzania stanów granicznych typu GEO podane są w tabeli 1.

Rodzaje stanów granicznych użytkowalności

EN 1997-1 wyróżnia w projektowaniu geotechnicznym trzy rodzaje stanów granicznych użytkowalności: – stan graniczny osiadań, – stan graniczny wypiętrzeń, – stan graniczny drgań.

lipiec 2013

Tabela 1. Zestawienie wartości obowiązujących w Polsce współczynników częściowych przy sprawdzaniu stanów granicznych nośności (GEO) Do oddziaływań

Do właściwości gruntu

Do oporu gruntu

Stany graniczne nośności – podejście 2*

A1 niekorzystne 1,35 Stałe korzystne 1,0 zmienne niekorzystne 1,5 tan φ’ (efektywny) efektywna spójność wytrzymałość bez odpływu wytrzymałość na jednoosiowe ściskanie ciężar objętościowy fundamenty wyparcie bezpośrednie poślizg podstawa pobocznica pale całkowity opór wyciąganie tymczasowe kotwy trwałe wyparcie opór ze ściany względu oporowe na poślizg odpór graniczny skarpy opór graniczny

M1

R2

Stateczność – podejście 3 A2 1,0 1,0 1,3

1,0 1,0 1,0

M2

R3

Parametry geotechniczne

1,25 1,25 1,4

1,0

1,4

1,0

1,0

W praktyce podstawowe znaczenie ma pierwszy z wymienionych stanów, bo z osiadaniami podłoża mamy do czynienia w każdym przypadku realizacji obiektu. Wielkość tych osiadań i różnic osiadań musi być limitowana, gdyż ich nadmierny wzrost prowadziłby do przemieszczeń i odkształceń konstrukcji obiektu, naruszających warunki użytkowalności.

1,4 1,1 1,1 1,1 1,1 1,15 1,1 1,1 1,4 1,1 1,4 1,0

Istotne zmiany w stosunku do dotychczasowej polskiej praktyki dotyczą parametrów geotechnicznych.

Schemat wyboru parametrów geotechnicznych podaje według eurokodu rys. 1. Występuje tu nowy termin dotychczas w Polsce niestosowany wartości wyprowadzonych (derive value).

Wykonując badanie geotechniczne mierzymy np. liczbę uderzeń bijaka sondy dynamicznej na 10 cm wpędu sondy w grunt lub np. opór sondy statycznej przy wciskaniu jej z określoną szybkością w grunt. Na podstawie tych badań wyprowadza się z korelacji wartość parametru, φ’, Cu czy M, E, lub inne, stosując zwykłe zależności statystyczne. Są to wartości wyprowadzone. Oczywiście z różnych badań mamy różne wartości średnie i układy. Z tych wartości na podstawie „ostrożnego oszacowania” geotechnik określa wartość charakterystyczną parametru obliczeniowego.

Mamy tu do czynienia z inną filozofią i procedurą niż stosowane dotychczas na podstawie polskich norm (głównie PN B 03020). Tam (03020) wartość charakterystyczna była określana jako średnia z wyników badań.

Wystarczał np. jeden typ badania i 5 wyników do ustalenia parametru geotechnicznego. W nowej procedurze eurokodowej (PN EN 1997) za przyjęcie parametru odpowiada geotechnik, a wartość podanego parametru jest tzw. „wartością ekspercką” (może się różnić z tych samych badań, podana przez różnych specjalistów!). Taka definicja oczywiście nie zadowala inżynierów, dążących do jednoznaczności i obiektywizmu.

Stąd Schneider podał propozycję oceny „ostrożnego oszacowania” jako półodchylenia standardowego: Xk = Xm – 0,5 σ Xk – wartość charakterystyczna Xm - średnia z rozkładu wartości σ – odchylenie standardowe Definicja ta przyjęła się i jest szeroko wykorzystywana w Europie. Można ją zalecać do stosowania w Polsce.

Przykład przyjmowania wartości obliczeniowej pokazuje rys. 2.

Przejścia z ustalonej dla danej warstwy wartości charakterystycznej do wartości obliczeniowej dokonuje się wykorzystując wartości współczynników cząstkowych podanych w załączniku krajowym, zgodnych zresztą z wartościami podanymi w tabeli załącznika A do PN EN 1997-1.

Ważna zasada

Rys. 1. Schemat wyboru parametrów geotechnicznych

Rys. 2. Przykład wyznaczania wartości obliczeniowej φd wydzielonej warstwy piasków – wyniki pomiarów

lipiec 2013

Przy wyznaczaniu parametrów geotechnicznych gruntów zasadą jest, że nie wolno opierać się na jednej metodzie badań. Parametrami geotechnicznymi są te wartości, które stosujemy w procedurach obliczeniowych, więc do określenia stanów granicznych nośności przy stosowaniu teorii Coulomba-Mohra. Są to φ i c’ parametry efektywne po odsączeniu wody z gruntu albo przy teorii Tresca – parametr Cu – spójności „bez drenażu”, tj. przed odsączeniem wody z próbki gruntu spoistego.

Wartości te zgodnie z teorią plastyczności w gruntach są zmienne w czasie, ale w obliczeniach inżynierskich zwykle tego faktu się nie uwzględnia. Następna grupa parametrów to parametry do obliczeń stanu granicznego „odkształceń”. Liczy się je zwykle na podstawie teorii sprężystości, a parametrami są tu moduły deformacji (sprężystości, ściśliwości, edometryczny, styczny, sieczny, itp.) oraz często wartości współczynnika Winklera (przy obliczeniach płyt). Część obliczeń geotechnicznych liczących zagadnienie ruchu wody w gruncie, potrzebuje parametru współczynnika filtracji. Przy stosowaniu zaawansowanych teorii opisu zachowania gruntów, np. Cam Clay i wielu innych, parametry mają inne definicje. n

Builder 51

budownictwo

Wykonanie zabezpieczeń

przeciwwilgociowych prof. dr hab. inż. Jerzy Hoła dr inż. Zygmunt Matkowski

Wykonanie skutecznego zabezpieczenia przeciwwilgociowego ścian w istniejących obiektach murowanych, w których brak jest odpowiednich izolacji przeciwwilgociowych lub istniejące izolacje są nieskuteczne, jest jednym z najtrudniejszych i najbardziej kosztownych zadań, jakie spotyka się podczas robót remontowych. Szczególnie trudne jest wykonanie poziomych zabezpieczeń przeciwwilgociowych w grubych, murach ceglanych o grubości ponad 1,0 m i bardzo grubych o grubości większej niż 2,0 m. Mury ceglane o tej grubości występują w wielu obiektach historycznych.

D

la większości metod mechanicznych podstawowym problemem jest zbyt gruby mur wymagający podcięcia. Jedynie metody podcinania murów piłami mechanicznymi „sznurowymi” i „łańcuchowymi” nadają się do stosowania w murach o grubości przekraczającej 1,0 m. W przypadku ich stosowania, aby nie doprowadzić do powstania w podcinanych ścianach uszkodzeń w postaci

52 Builder

zarysowań i pęknięć, należy wcześniej zaprojektować sposób cięcia. Długość i kolejność cięć poszczególnych odcinków ścian należy ustalić na podstawie analizy statyczno-wytrzymałościowej. W wyciętą w murze szczelinę o wysokości kilku centymetrów wprowadza się odcinkami, na zakład, trwałą wkładkę przeciwwilgociową z tworzyw sztucznych lub bitumicznych, wypełniając ubytki muru w linii cięcia zaprawą wodoszczelną. Stosowanie metod podcinania jest bardzo problematyczne w murach warstwowych, gdyż przy piłowaniu obsypuje się zasypka

lub gruz wypełniający „środek” muru. Metody podcinania piłami mechanicznymi są także mało przydatne w murach ceglanych zawierających wtrącenia „kamienne”, między innymi z uwagi na szybkie zużywanie się pił.

Metody chemiczne

Jeśli chodzi o metody chemiczne, to praktycznie wszystkie z wymienionych na rysunku 1 nadają się do wykonywania poziomych zabezpieczeń przeciwwilgociowych, w murach grubych i bardzo grubych. Metody te najogólniej mówiąc

METODY WYKONYWANIA POZIOMYCH ZABEZPIECZEŃ PRZECIWWILGOCIOWYCH

Metody mechaniczne polegające na wprowadzeniu w mur trwałych wkładek izolacyjnych

Podmurowywanie fundamentów (do grubości 50 cm)

Podcinanie murów (do grubości 130 cm)

Wciskanie blach (do grubości 70 cm)

Podcinanie piłami tarczowymi (do grubości 80 cm) Podcinanie piłami sznurowymi (do grubości 130 cm) Podcinanie strumieniem wysokoenergetycznej cieczy (do grubości 70 cm)

Metody chemiczne polegające na wprowadzeniu środka iniekcyjnego w pory i kapilary muru

Bez wstępnego podsuszania muru

Ze wstępnym podsuszaniem muru

Iniekcja grawitacyjna

Metoda termoiniekcji

Iniekcja niskociśnieniowa

Metoda termoiniekcji mikrofalowej

Iniekcja wysokociśnieniowa

Metoda „iniekcji” parafinowej

Rys. 1. Podział metod wykonywania poziomych zabezpieczeń przeciwwilgociowych w ścianach murowanych obiektów istniejących.

lipiec 2013

Zmniejszenie przekroju poprzecznego muru po wykonaniu jednego lub dwóch rzędów otworów o średnicy 30 mm co 15 cm wynosi około 20-25% w zależności od długości otworów i grubości ściany. polegają na nawierceniu w murze nachylonych pod pewnym kątem do poziomu otworów o średnicy od 10 do 30 mm, ułożonych w jednym lub dwóch rzędach i wprowadzeniu w te otwory grawitacyjnie lub ciśnieniowo płynnego preparatu iniekcyjnego hydrofobowego lub uszczelniającego (rys. 2).

Najczęściej stosuje się środki iniekcyjne na bazie: krzemianów alkalicznych, alkalicznych silikonów metylowych, mieszaniny alkalicznych roztworów krzemianowych i alkalicznych silikonów metylowych, krzemowodorów i silikanów oligomerycznych, krzemowodorów rozpuszczalnych w wodzie, mikroemulsji silikonowych, parafin.

Warto wyjaśnić, że płynne preparaty hydrofobowe, wykazujące zdolność penetracji w strukturę składników muru, hydrofobizują ścianki kapilar i porów. Powodują zmianę kapilarnego kąta zwilżania i tym samym blokują transport wody.

Z kolei płynne preparaty uszczelniające zawierają w swoim składzie substancje mineralne o bardzo dużym stopniu rozdrobnienia, na przykład cement, pyły krzemionkowe. Osadzające się w porach i kapilarach substraty powstałe w wyniku reakcji iniektu z wodą zawartą w kapilarach i dwutlenku węgla zawartego w powietrzu zamykają kapilary i tym samym uniemożliwiają dalszy transport wody.

Dlatego też, po wykonaniu otworów iniekcyjnych, należy wprowadzić w nie niskoskurczliwe zaprawy trasowe, aplikowane ciśnieniowo, a następnie ponownie rozwiercić otwory i dopiero wtedy wprowadzić preparat iniekcyjny.

W wyniku wywiercenia otworów iniekcyjnych następuje czasowe zmniejszenie nośności murów. Zmniejszenie przekroju poprzecznego muru po wykonaniu jednego lub dwóch rzędów otworów o średnicy 30 mm co 15 cm wynosi około 20-25% w zależności od długości otworów i grubości ściany. Z reguły ściany murowane mają

duży zapas nośności, ale w przypadku murów zarysowanych i popękanych, wykonanych z użyciem zaprawy wapiennej, takie zmniejszenie przekroju może być niebezpieczne. W takim przypadku należy wiercić otwory i sukcesywnie wypełniać je zaprawami trasowymi.

Przy wierceniach o długości przekraczającej 1,0 m (z jednej strony muru) konieczne jest wykonywanie otworów ze specjalnych stolików. Stoliki te eliminują możliwość nierównoległego wykonywania otworów względem płaszczyzny poziomej i umożliwiają zachowanie jednakowego kąta naREKLAMA

Uwzględnić budowę muru

Chcąc uzyskać możliwie najlepszy efekt szczelnej przepony, zastosowany sposób wprowadzenia preparatu musi uwzględniać zarówno własności samego preparatu, jak też budowę muru, jego stan techniczny, porowatość i wilgotność cegły i zaprawy. Jak już wcześniej wspomniano, w murach historycznych o znacznej grubości bardzo często występują niejednorodności w budowie. W przeszłości bardzo często murowano tylko zewnętrzne fragmenty ścian, a w środek dawano wszelkiego rodzaju zasypki, gruz, itp. Mury takie są najtrudniejszymi do wykonania w nich poziomej przepony przeciwwilgociowej.

Nawet wtedy, gdy mur wykonany jest z cegły na całej swojej grubości, należy liczyć się z występowaniem wewnętrznych kawern i pustek. Warto wcześniej wykonać wiercenia kontrolne i zastosować endoskop, za pomocą którego można ustalić rzeczywistą budowę muru.

Jeżeli struktura muru zawiera dużo wolnych przestrzeni, na przykład w postaci pustych spoin pionowych, lub jest warstwowa, bezpośrednie wprowadzanie preparatów iniekcyjnych nie daje gwarancji właściwego rozchodzenia się iniektu.

lipiec 2013

Builder 53

budownictwo chylenia wszystkich otworów. Warunki te nie są możliwe do spełnienia przy tzw. „wierceniu z ręki”, ciężkimi, często górniczymi wiertłami.

Aplikowania preparatów iniekcyjnych dokonuje się zazwyczaj sposobem bezciśnieniowego wlewania w nawiercone w murze otwory lub niskociśnieniowo, za pomocą specjalnych pomp, stosując ciśnienie w zakresie od 0,15-0,35 MPa.

Uzyskać szczelną przeponę

Trudności z wprowadzeniem niezbędnej ilości preparatu iniekcyjnego do muru, zapewniającej wykonanie szczelnej przepony poziomej, pojawiają się wtedy, gdy w murze zbyt duża ilość porów i kapilar wypełniona jest wodą. Aby uzyskać szczelną przeponę, przynajmniej około 50% porów i kapilar powinno być puste, co odpowiada wilgotności masowej około 8-12%.

Dlatego bardzo ważne są w tej sytuacji badania wilgotności muru. Należy zadbać o „prawidłowy” pomiar wilgotności masowej.

rezultaty daje stosowanie aplikatorów o bocznoczołowym wypływie iniektu i długości równej długości wywierconego otworu. Pozwala to na obniżenie ciśnienia podawanego preparatu iniekcyjnego i umożliwia bardziej równomierne jego rozchodzenie się w murze.

Po wykonaniu iniekcji muru należy ponownie, w sposób ciśnieniowy, wypełniać otwory zaprawą niskoskurczową, pozostawiając u wylotu otworu „menisk” wklęsły głębokości około 1,5 cm licząc od lica ściany. Pozwala to na późniejsze uzupełnienia konserwatorskie lica.

Mechaniczne osuszenie murów

Po wykonaniu poziomych i pionowych zabezpieczeń przeciwwilgociowych w zawilgoconych murach pozostaje problem pozostałej w murze wilgoci. W przypadku murów grubych, mokrych

i mocno zawilgoconych, czas ich naturalnego wysychania, po prawidłowym wykonaniu tych zabezpieczeń, może wynosić od kilku do kilkunastu lat. Czas ten warunkowany jest istnieniem skutecznie działającej wentylacji w pomieszczeniach obiektu. Można go skrócić, stosując mechaniczne osuszenie. Koszt osuszenia mechanicznego może być znaczny i jest zależny od grubości i od stopnia zawilgocenia muru.

Tynk renowacyjny

Alternatywą dla przyśpieszonego mechanicznego osuszenia może być tynk charakteryzujący się wysoką przepuszczalnością pary wodnej, dużą powierzchnią rozwiniętą i dużą porowatością. Warunki te spełnia tynk renowacyjny, „wyprowadzający” wilgoć z muru do pomieszczenia i pozwalający na swobodne krystalizowanie się

Termoiniekcja mikrofalowa

Gdy wilgotność masowa muru przekracza podany wyżej poziom, warto zastosować metodę ze wstępnym podsuszaniem iniekowanej strefy muru, na przykład metodę termoiniekcji mikrofalowej (rys. 3). Temperatura podgrzewanego muru, mierzona na jego powierzchni nie powinna przekraczać 80°C. Iniekcję powinno wykonywać się od razu po zakończeniu podsuszania, gdy mur jest jeszcze ciepły. Preparat ogrzewa się wtedy w murze i zmniejsza się jego lepkość. Lepsza jest wówczas jego penetracja w kapilary i pory cegły oraz zaprawy. Podczas stygnięcia muru maleje również prężność pary wodnej w kapilarach, przez co tworzy się korzystny gradient ciśnień cząstkowych i wprowadzony preparat iniekcyjny jest „zasysany” do kapilar o małej średnicy.

Rys. 2. Pozioma przepona przeciwwilgociowa wykonana w murze: a) metodą iniekcji grawitacyjnej, b) metodą iniekcji ciśnieniowej, c) widok przepony w licu muru.

Wlewanie iniektu

Aplikowania preparatów iniekcyjnych dokonuje się zazwyczaj sposobem bezciśnieniowego wlewania w nawiercone w murze otwory lub niskociśnieniowo, za pomocą specjalnych pomp, stosując ciśnienie w zakresie od 0,15-0,35 MPa. Należy przestrzegać zasady, aby aplikowane ciśnienie nie było większe od 1/3 wytrzymałości najsłabszego elementu muru.

Powinno się ewidencjonować ilość dostarczanego do każdego otworu preparatu iniekcyjnego. Tylko w ten sposób można wychwycić „ucieczkę” preparatu iniekcyjnego, na przykład w niewypełnione wewnętrzne pustki i kawerny w murze, lub zlokalizować fragmenty muru „nie przyjmujące” preparatu iniekcyjnego.

W murach grubych i bardzo grubych dobre

54 Builder

1. osuszane pasmo muru 2. otwory iniekcyjne w murze 3. promienniki wgłębne 4. promiennik tradycyjny 5. generator mikrofal 6. czujnik temperatury 7. zasilacz 8. miernik temperatury 9. układ decyzyjny Rys. 3. Osuszanie mikrofalowe iniekowanej strefy muru: a) promiennikami wgłębnymi, b) promiennikami tradycyjnymi, c) widok promienników tradycyjnych na tle osuszanego muru (fot. C. Magott).

lipiec 2013

budownictwo soli wewnątrz jego porów. W ten sposób nie powstają na powierzchni muru wykwity solne szpecące wygląd ścian. Ponieważ tynki te „wyprowadzają” wilgoć z muru do pomieszczeń w których się znajdują, ich wykonanie wiąże się z równoczesnym rozwiązaniem problemu skutecznej wentylacji tych pomieszczeń.

W przeszłości przed ułożeniem tynku na silnie zasolonych murach preferowano wykonanie chemicznej „obróbki soli”. Związkami chemicznymi dokonywano neutralizacji lub przekształcenia soli z łatwo rozpuszczalnych w sole trudno rozpuszczalne albo nierozpuszczalne. Często stosowano w tym celu sześciufluorokrzemian ołowiowy albo chlorek baru lub wodorotlenek baru. Ze względu na trujący charakter środków na bazie ołowiu i baru, obecnie preferowane jest przede wszystkim stosowanie tynków renowacyjnych, magazynujących w swojej strukturze wykrystalizowane sole. Nic nie stoi na przeszkodzie, aby ułożenie tych tynków poprzedzić mechanicznymi zabiegami, polegającymi na ręcz-

nym usunięciu wykwitów solnych i ewentualnym zastosowaniu kompresów odsalających, zwiększającymi trwałość tynku.

Jeśli ze względów konserwatorskich nie można na powierzchni ściany ułożyć tynku renowacyjnego, bo trzeba zachować lico ceglane ściany, należy wybrać istniejącą zaprawę w spoinach na głębokość 2-3 cm i wyspoinować mur zaprawą renowacyjną o dużej porowatości. Po zapełnieniu porów tej zaprawy wykrystalizowanymi solami, należy powtórzyć zabieg „wymiany” zaprawy w spoinach.

Uwaga: zmniejszenie nośności!

Jak wcześniej powiedziano, wykonanie skutecznego poziomego zabezpieczenia przeciwwilgociowego ścian murowanych w obiektach istniejących jest jednym z najtrudniejszych i najbardziej kosztownych zadań remontowych.

Trudne jest też wykonanie skutecznego pionowego zabezpieczenia przeciwwilgociowego ścian w takich obiektach, zwłaszcza wtedy, gdy

Rysunki archiwum autorów

Rys. 4. Poglądowy schemat kompleksowego zabezpieczenia przeciwwilgociowego murowanej ściany zewnętrznej, którą można odkopać od zewnątrz.

Alternatywą dla przyśpieszonego mechanicznego osuszenia może być tynk charakteryzujący się wysoką przepuszczalnością pary wodnej, dużą powierzchnią rozwiniętą i dużą porowatością. z różnych względów nie można odkopać zewnętrznej powierzchni ściany.

Przykładowo, na rysunkach 4 i 5 pokazano poglądowe schematy kompleksowego zabezpieczenia przeciwwilgociowego ściany murowanej, w przypadku, gdy ścianę tę można odkopać od zewnątrz (rys. 4) i gdy brak jest możliwości jej odkopania od zewnątrz (rys. 5).

Odkopanie ścian zewnętrznych wiąże się z czasowym lub trwałym zmniejszeniem nośności fundamentów, w wyniku zmniejszenia naziomu. Aby zmniejszyć ryzyko uszkodzenia obiektu, wykop należy wykonywać odcinkami, pamiętając o odpowiednim jego zabezpieczeniu.

Podczas wykonywania zabezpieczeń przeciwwilgociowych w obiektach istniejących należy liczyć się także ze zmniejszeniem nośności fundamentów, w wyniku obniżenia poziomu posadzki w piwnicach. Taki przypadek występuje wtedy, gdy zmieniana jest funkcja piwnic i występuje potrzeba zwiększenia wysokości pomieszczeń piwnicznych. Należy wówczas sprawdzić nośność istniejącego fundamentu przy zmniejszonym naziomie.

Przy wykonywaniu na zewnętrznej powierzchni ścian zewnętrznych izolacji pionowych z mas bitumicznych lub mikrozapraw uszczelniających na bazie cementu, bezwzględnie należy sprawdzić stan i nośność podłoża na odrywanie. Materiały te mogą być układane tylko na odpowiednio przygotowanym i „nośnym” podłożu. prof. dr hab. inż. Jerzy Hoła dr inż. Zygmunt Matkowski Politechnika Wrocławska

Rys. 5. Poglądowy schemat kompleksowego zabezpieczenia przeciwwilgociowego murowanej ściany zewnętrznej, której nie można odkopać od zewnątrz (fot. C. Magott).

56 Builder

lipiec 2013

Specjalistyczne produkty dla budownictwa inżynieryjnego Obszary zastosowañ Trwałe uszczelnienie

przed woda napierająca w podłożach skalnych i luźnych glebach

Stabilizacja podłoży budowlanych

w budownictwie tunelowym i specjalistycznym głębokim

Wypełnienie pustek

w warstwach geologicznych lub skałach krasowych (zwietrzałych skałach rozpuszczalnych)

Stabilizacja górotworów

utwardzanie wyprzedzające tuneli i czoła przodka

Produkty WEBAC PURseal

dwuskładnikowa żywica poliuretanowa do trwałych uszczelnień i wzmacniania podłoży

WEBAC SILcompact

żywica krzemianowa do wzmacniania, wypełniania i zespolenia podłoży

WEBAC SILfill

spienialna żywica krzemianowa do zatrzymywania wody napierającej

Technika Iniektory

samowiertne lance iniekcyjne; iniektory rozpierane

Pompa iniekcyjna

dwukomponentowa pompa WEBAC IP 2K-320/30/30 dla proporcji składników 1:1

Realizacje Zapora Andonno we Włoszech; Tunel drogowy w Pradze (Czechy); Kanał wodny w Bad Endorf (Niemcy); Metro w Turynie (Włochy); Wykopy i kanały na autostradzie A1 Hamburg-Moorfleet (Niemcy); Tunel kolejowy Monte Mario - Rzym (Włochy)

webac@webac.pl

www.webac.pl

tel. 22 514 12 70

budownictwo

Dworzec inny niż wszystkie

Operacja na otwartym mieście – tak o modernizacji centrum Łodzi mówią jej mieszkańcy i włodarze. Sercem tego przedsięwzięcia jest budowa nowego Dworca Łódź Fabryczna.

Marcin Zaręba

W

samym centrum Łodzi, inaczej niż np. w Warszawie, zamiast zadzierać głowę wysoko do góry, by dostrzec wierzchołki wieżowców, trzeba zerkać w dół. Wykop o długości 400 m i szerokości 100 m ma głębokość 8 m.

By go wykonać, wywieziono już ok. 400 tys. m3 urobku. A to dopiero początek prac.

16,5 metra pod ziemią

Nowy dworzec ma powstać do 2015 r. i stanowić będzie stację początkową dla planowanej w przyszłości kolei średnicowej pod miastem, która połączy centralny dworzec w Łodzi – Dworzec Fabryczny ze stacją Łódź Kaliska, znajdującą się po zachodniej stronie miasta. W przyszłości pozwoli to na realizację idei Kolei Dużych Prędkości w kierunku Poznania i Wrocławia, a także dalej – do Berlina i Pragi. Stary Fabryczny był stacją końcową – z takim rozwiązaniem trudno o rozwój miasta. A nowy dworzec, zgodnie z ideą inwestorów, ma się do tego rozwoju bardzo przyczynić. Stanie

się częścią multimodalnego węzła komunikacyjnego, który w centrum miasta połączy kolej aglomeracyjną i konwencjonalną, autobusową komunikację dalekobieżną, komunikację miejską oraz prywatny transport samochodowy.

Stacja kolejowa znajdzie się na poziomie -2 i zostanie zagłębiona 16,5 metra pod ziemią. Będzie się składała z 4 peronów i ośmiu torów. Na poziomie -1, czyli 8 metrów pod ziemią, usytuowany będzie dworzec z halą dworcową, poczekalnią, kasami, pomieszczeniami dla zarządcy dworca i jego obsługi. Pociągi ze

58 Builder

stacji Łódź-Widzew dojadą do stacji Łódź-Fabryczna czterotorowym, dwunawowym tunelem stanowiącym element multimodalnego węzła komunikacyjnego.

Poziom ulicy, czyli poziom 0, to planowana przestrzeń pod inwestycje. Znajdą się tu trzy wejścia do Dworca: główne od strony zachodniej, boczne od strony północnej i trzecie – wschodnie.

Projektanci planują, by dworzec był miejscem integrującym społeczeństwo – przyjazna dla mieszkańców i podróżnych przestrzeń, zaaranżowana z wykorzystaniem naturalnych elementów zielonych – po południowej stronie budynku dworcowego znajdzie się zielony pasaż, zapraszający do umawiania się tam i spędzania czasu.

Co oprócz tego?

Inwestycja to nie tylko dworzec. Fachowo zwana węzłem multimodalnym, połączy w sobie również przystanek przeznaczony do obsługi autobusów dalekobieżnych i regionalnych, który znajdzie się na poziomie -1. Pozwoli to uniknąć zajmowania terenów na powierzchni, których wartość i atrakcyjność znacznie wzrośnie w związku z realizacją projektowanych tam obiektów, a także których wykorzystanie komunikacyjne znacznie pogorszyłoby wydolność komunikacyjną tego obszaru. Jezdnia zlokalizowana za ułożonymi na skos stanowiskami autobusowymi ma umożliwić autobusom wykonywanie manewrów i wymijanie się bez stwarzania dla siebie utrudnień. W ramach inwestycji zaplanowano również trzykondygnacyjne, podziemne parkingi po północnej stronie dworca (na poziomie -11 m, -14 m, -17 m) – dla samochodów osobowych, a także motocykli i rowerów. Nie zapomniano oczywiście o osobach niepełnosprawnych.

Elementem multimodalnego węzła jest również przebudowa infrastruktury drogowej i sieci torów tramwajowych wokół całego nowego obiektu. Powstaną dwie nowe ulice: Nowowęglowa i Nowotargowa, a także nowa linia tramwajowa. Zaprojektowane będą chodniki i ścieżki rowerowe, a także system dróg umożliwiający krótkoterminowy postój dla taksówek.

lipiec 2013

Zadaniem Generalnego Wykonawcy w ramach tego węzła jest też przebudowa infrastruktury kolejowej, a więc sieci torów i trakcji w kierunku wschodnim. Nowe tory będą się ciągnęły do stacji Łódź Widzew, zostaną częściowo zagłębione w dwunawowym tunelu o długości ponad 1 km.

Pod pięknym dachem

Budynek będzie miał dach w kształcie falującej paraboli, który dzięki swej nowatorskiej konstrukcji stanie się wizytówką dworca. Dach nada budowli dynamiczną, transparentną i lekką formę. Zgodnie z sugestiami Zamawiającego, projektanci wkomponowali w bryłę nowego budynku odtworzone fasady starej budowli (północną i południową), która ze względu na bardzo zły stan techniczny została rozebrana. Przed rozbiórką starego dworca, wykonano prace zabezpieczające przy jego fasadzie, których celem było zachowanie niektórych elementów architektonicznych mających wartość historyczną – attyk, gzymsów, parapetów, tralek. „Odżyją” one w nowym budynku dworca, z szacunkiem odnosząc się do historii.

Patrząc na budynek od strony ulicy Składowej wyraźnie widać będzie 3 bryły – dwie skrajne, wyższe stanowić będą główne wejścia dworcowe, a centralna część będzie niższa i doświetli najgłębsze poziomy dworca.

Strefy wejścia w części wschodniej i zachodniej, w poziomie „0” będą otwarte i również pełne światła, zapewni to dach wykonany z materiałów przepuszczających światło naturalne.

Stopień przezierności dachu będzie zmienny, w zależności od obszaru połaci. Efekt ten zostanie uzyskany dzięki wykorzystaniu układu tafli przeziernych i nieprzeziernych.

Moduły nieprzezierne będą wykonane z aluminium, natomiast przezierne – z szyby zespolonej podwójnej.

Przekrój poprzeczny dachu w rejonie wejść będzie parabolą o rozpiętości 40,7 m. W części zachodniej, w rejonie głównego wejścia, przekrycie dachowe będzie miało zmienną wysokość od poziomu +16 m do +8 m. Podpory, w postaci głowic żelbetowych słupów, na których oprze się konstrukcja stalowa dachu, znajdą się na poziomie +5 m.

Połać dachu będzie mieć przedłużenie po stronie północnej i południowej i będzie połączona ze szklanymi ścianami elewacyjnymi montowanymi do podkonstrukcji stalowej.

W sumie całkowita szerokość konstrukcji z tymi przedłużeniami wyniesie 86,4 m. Dodatkowo połacie dachu będą podtrzymywane za pomocą lin zamocowanych do słupów w układzie 4 × 2 (4 słupy w dwóch rzędach).

W części centralnej dach obniży się do stałego poziomu +6,6 m, przekryty kolebkowym, przeziernym materiałem stanie się świetlikiem dostarczającym naturalne światło do najniższego poziomu dworca, czyli rejonu peronów.

Pasażerowie wysiadający lub wsiadający do pociągów, szesnaście metrów pod powierzchnią ziemi, będą odczuwali komfort i przyjazność tego miejsca, dzięki naturalnemu doświetleniu. Szerokość głównej konstrukcji tej części pozostanie taka sama i wyniesie: 40,7 m.

lipiec 2013

Pełna nazwa projektu: „Zaprojektowanie, wykonanie i oddanie do eksploatacji Inwestycji obejmującej modernizację linii kolejowej Warszawa-Łódź, etap II, Lot B2 – odcinek Łódź Widzew-Łódź Fabryczna ze stacją Łódź Fabryczna oraz budowę części podziemnej dworca Łódź Fabryczna przeznaczonej dla odprawy i przyjęć pociągów oraz obsługi podróżnych, przebudowę układu drogowego i infrastruktury wokół multimodalnego dworca Łódź Fabryczna – budowę zintegrowanego węzła przesiadkowego nad i pod ul. Węglową” Wartość brutto: 1 759 289 451,71 zł.

Inwestorzy: PKP PLK (73%), Miasto Łódź (24%), PKP S.A. (3%) Generalny Wykonawca: Konsorcjum Torpol-AstaldiPBDiM-Intercor Data podpisania umowy: 18 sierpnia 2011 r.

Projektant: SYSTRA (z ramienia Generalnego Wykonawcy) Data zakończenia inwestycji: 2015 r.

Zarządzanie: Do zarządzania procesem inwestycyjnym i w celu integracji stylów pracy poszczególnych firm, 1 grudnia 2012 r. partnerzy Konsorcjum powołali spółkę cywilną NLF-B2.

Builder 59

budownictwo

Zdjęcia, rysunek i wizualizacje arch. Generalnego Wykonawcy

W części wschodniej konstrukcja dachu będzie symetryczna względem osi podłużnej Dworca. W tej części konstrukcja dachu i szklanych fasad zostanie zespolona z repliką elewacji starego budynku. Znajdzie się tam 6 otworów (lunet) o znacznych wymiarach, umożliwiających połączenie nowych konstrukcji z zabytkowymi ścianami zwieńczonymi pięknymi, charakterystycznymi attykami starego dworca Łódź Fabryczna. Wszystkie lunety będą miały szerokość równą 24 m. Ich wysokość będzie uwarunkowana zmiennym poziomem szklanego dachu. Przestrzeń w świetle między nową połacią a historycznymi attykami zamkną szklane ściany osłonowe.

Konstrukcja przeszklonego dachu będzie przypominać sklepienie. Obciążenia pionowe (ciężar własny konstrukcji i obciążenia śniegiem) będą przyjmowane przez układ skośnych, krzyżujących się łuków, pracujących na ściskanie, wykonanych w rozstawie 12 m. Łuki oprą się na płytach i słupach żelbetowych.

Układ stężeń, analogiczny w stosunku do układu ukośnych elementów łukowych, przejmie przenoszone przez łuki siły poziome. Pozwoli to na swobodne podparcie łuków konstrukcją żelbetową, wymagającą relatywnie nieskomplikowanych i powtarzalnych połączeń między elementami stalowymi i betonowymi.

Kto i jak?

W LICZBACH: Budowa nowego dworca Łódź Fabryczna to obecnie największa tego typu inwestycja w Polsce.

Na jej potrzeby będzie wykorzystanych ok. 750 tys. m3 betonu – to trzy razy więcej niż np. przy budowie Stadionu Narodowego w Warszawie.

Będzie też potrzebne 70 tys. ton stali.

W ramach całej inwestycji trzeba wywieźć blisko 2 mln m3 ziemi – 1,5 mln m3 w obszarze budowy stacji i ok. 500 tys. m3 w obszarze budowy tunelu.

Projekt wykonawczy będzie się składał z ok. 10 tys. różnego rodzaju rysunków.

Na budowie w szczytowym momencie będzie pracowało ok. 2 tys. osób jednocześnie, a w sumie wydanych zostanie ok. 40 tys. identyfikatorów uprawniających do wejścia na teren budowy. Obszar inwestycji to ok. 20 ha.

60 Builder

Inwestycja jest realizowana w formule „Projektuj i buduj”. Zamawiający (PKP PLK, PKP S.A. i Miasto Łódź) przygotował Program Funkcjonalno-Użytkowy, który definiuje przedmiot zamówienia publicznego, zawiera główne idee dotyczące funkcjonowania planowanych obiektów, podstawowe dane na temat wielkości, kubatury, kształtu obiektów, założenia dotyczące konstrukcji i kompozycji oraz obliczenia odnośnie możliwego ruchu podróżnych i pojazdów. Zadaniem Generalnego Wykonawcy – konsorcjum czterech firm: Torpol (lider)-Astaldi-PBDiM-Intercor – jest zaprojektowanie obiektów, przygotowanie dokumentacji, uzyskanie pozwoleń na budowę dworca, tunelu i dróg (tzw. ZRID) oraz raportów oddziaływania na środowisko. Z ramienia Generalnego Wykonawcy projektantem została SYSTRA. Przyjęcie przez Zamawiającego systemu „Projektuj i buduj” (PiB) ma niewątpliwe zalety w postaci możliwości dostosowywania projektu wykonawczego do zmieniających się w trakcie budowy uwarunkowań technicznych, skrócenia czasu realizacji projektu, wykorzystania potencjału i „know how” konsorcjantów, a także przyjęcia najlepszych rozwiązań intelektualnych i technologicznych od potencjalnych podwykonawców i dostawców. Wymaga to od wykonawcy zrealizowania wielu czynności przygotowawczych w tym samym czasie – proces projektowy odbywa się jednocześnie z procesem ofertowym. W tym czasie trwają liczne konsultacje z Zamawiającym, wykonawcą, podwykonawcami, projektantem. Zostaje przyjęte optymalne rozwiązanie, które ostatecznie zatwierdza Zamawiający. Realizacja projektu w formule „PiB” wymaga od konsorcjantów wysokiej klasy kadry inżynierskiej i kierowniczej, doświadczonej, zaangażowanej oraz kreatywnej. Ścisła współpraca pomiędzy wszystkimi uczestnikami procesu inwestycyjnego Zamawiającym wraz

z Inżynierem, Projektantem i Konsorcjum pozwala na pokonywanie wielu trudności napotkanych podczas realizacji.

Co naprzeciw?

Jednym z głównych problemów, z jakim boryka się Wykonawca, jest odwodnienie wykopu. Metody odprowadzenia wody są w trakcie ustaleń: realizowane są testy poszczególnych metod, trwa analiza wniosków.

Wszystkie metody mają swoje zalety, ale nie są też pozbawione wad. Przykładowo: rozważano m.in. pełne odwodnienie metodą wielkiej studni – w tym celu przeprowadzono dwa testy pompowania z dwóch studni.

Wydajność pomp 120 m3 /h przez 24 h. Instalacja deszczowa znajdująca się w okolicy nie była w stanie odebrać przewidywanej na podstawie testów oraz obliczeń ilości wody. Jej odprowadzenie wiązałoby się z przebudową kanalizacji przez Centrum Miasta (koszty, czas, pozwolenia). Ulewne opady stanowią dodatkowy czynnik ryzyka. Wymagałoby to zbudowania zbiornika lub zbiorników retencyjnych o znacznej objętości. Zrealizowano również test skuteczności przesłony przeciwfiltracyjnej wykonanej metodą niskociśnieniową.

Rozważane jest ograniczenie dopływu wody poprzez zastosowanie przesłon zmniejszających współczynnik filtracji gruntu (iniekcja manszetowa cementowa, iniekcja manszetowa chemiczna), a także zastosowanie przesłony wykonanej metodą iniekcji wysokociśnieniowej.

Co i kiedy?

Ze względu na skalę przedsięwzięcia, jego realizacja odbywa się etapowo. I tak projektant przygotowuje dokumentację pozwalającą uzyskać pozwolenia na budowę dla poszczególnych części inwestycji.

Dotychczas wykonano roboty rozbiórkowe – zburzono 20 zdewastowanych kamienic w katastrofalnym stanie, zdemontowano 18 km torów kolejowych i 14 km trakcji. W ubiegłym roku Generalny Wykonawca uzyskał pozwolenie na budowę tzw. komory startowej, co pozwoliło rozpocząć prace przy wykopie głównej bryły dworca w obudowie ze ścian szczelinowych.

Do czerwca 2013 wykonano ok. 60 tys. m2 ścian szczelinowych po północnej i południowej stronie przyszłej stacji. Wykonano już wszystkie z 250 zaprojektowanych na tym etapie baret. W drugiej połowie maja rozpoczęły się prace przy konstrukcji płyty stropowej na poziomie -8 w części stacyjnej dworca. Obszar budowy tej płyty ma wielkość ok. 65 tys. m2 i został podzielony na działki robocze. Zabetonowano już kilka z nich. Prace związane z budową płyty potrwają do końca listopada br. Po wykonaniu stropu na poziomie -8 rozpoczną się dalsze prace polegające na wydobywaniu urobku spod płyty, aż do poziomu płyty dennej – czyli poziomu peronów. Będą one przeprowadzane metodą podstropową.

Generalny Wykonawca wraz z Zamawiającym robią wszystko, aby wypełnić zapisy umowy i zrealizować inwestycję w przewidzianym terminie.

Marcin Zaręba, dyrektor kontraktu reprezentujący Konsorcjum Torpol-Astaldi-PBDiM-Intercor

lipiec 2013

budownictwo

partnerzy programu

Rusza ogólnopolski program edukacyjno-informacyjny BUILDERA

Główne cele przedsięwzięcia: • Informowanie i edukowanie w zakresie związanym z technologią i systemami wznoszenia tzw. Wielka Płyta.

• Przedstawianie problematyki, w tym technicznej, związanej z WP. • Prezentowanie i popularyzowanie najlepszych projektów rewitalizacji WP z kraju i zagranicy – METAMORFOZY WIELKIEJ PŁYTY.

P

rogram dotyczy aktualnie niezwykle ważnej, zarówno w naszym kraju jak i w Europie, problematyki związanej z wzniesionymi w latach 70. budynkami w technologii Wielkiej Płyty (WP). Systemem tym objęto w Polsce budowę znacznej liczby bloków mieszkalnych zlokalizowanych na terenie miast i gmin.

Szacuje się, że zamieszkuje je obecnie ponad 12 mln osób.

Warto podjąć się działań zmierzających do podniesienia trwałości i jakości życia w budynkach z WP. Jest to możliwe we współpracy z najważniejszymi, decyzyjnymi instytucjami, wspólnotami, spółdzielniami, naukowcami, specjalistami, projektantami. Niezwykle ważny jest udział producentów, którzy mogą wskazać nowoczesne materiały i technologie wpływające na trwałość i przedłużenie cyklu życia budynków z WP. Program realizowany będzie przez redakcję „Buildera” poprzez fachowe, specjalistyczne publikacje, debaty środowiskowe, artykuły eksperckie, techniczne przybliżające technologię i poszczególne systemy wznoszenia WP, problematykę napraw, wykorzystanie najnowszych technologii, artykuły naukowe z omówieniem wyników badań, informowanie o wszystkich sprawach związanych z przygotowaniem i wdrożeniem programu określającego możliwość przeprowadzania bezinwazyjnego badania stanu technicznego obiektów z WP i ich rewitalizacji.

W ramach programu prezentować będziemy również projekty architektoniczne dotyczące rewitalizacji tej substancji mieszkaniowej, wskazując na najciekawsze metamorfozy WP z kraju i zagranicy, będące przykładem architektury zrównoważonej, istniejącej wewnątrz społeczeństwa i miasta, promującej nowoczesne technologie, mające wpływ nie tylko na estetykę rewitalizowanych obiektów, ale również i przede wszystkim na ich trwałość i bezpieczeństwo.

Pokażemy działania i przekażemy fachową wiedzę zaangażowanych osób, instytucji i firm budowlanych, producentów najnowszych i sprawdzonych rozwiązań, architektów, konstruktorów, ekspertów, rzeczoznawców.

Pomysł redakcji został bardzo poważnie, z wielkim zainteresowaniem i z aprobatą, przyjęty w środowisku, ministerstwie oraz najważniejszych instytucjach i organizacjach budowlanych, a także wśród projektantów polskich i zagranicznych, którzy wyrazili chęć współpracy.

Program edukacyjno-informacyjny będziemy realizować m.in. przy współpracy partnerów społecznych, stowarzyszeń, izb, organizacji, instytutów, wyższych uczelni technicznych.

Jako pierwsi patronat objęli: Instytut Techniki Budowlanej, Polski Związek Inżynierów i Techników Budownictwa, Polska Izba Inżynierów Budownictwa, Polskie Stowarzyszenie Producentów Styropianu, Stowarzyszenie Na Rzecz Systemów Ociepleń, Stowarzyszenie Producentów Wełny Mineralnej: Szklanej i Skalnej MIWO, Konfederacja Budownictwa i Nieruchomości.

Program realizowany będzie do końca 2013 roku i kontynuowany w kolejnych latach.

PATRONAT PROGRAMU

Konfederacja Budownictwa i Nieruchomości

62 Builder

Da­nu­ta­Bu­rzyńska Re­dak­tor­Na­czel­na miesięcznika­„Builder”

• Informowanie o działaniach ministerstwa i instytucji w ww. zakresie, sprawach związanych z przygotowaniem i wdrożeniem programu określającego możliwość przeprowadzania bezinwazyjnego badania stanu technicznego obiektów z "wielkiej płyty" i ich rewitalizacji, możliwościach finansowania itp.

• Podkreślanie znaczenia badań, ekspertyz i uwzględniania nowoczesnych materiałów i rozwiązań technologicznych w procesie rewitalizacji WP. • Wskazywanie nowoczesnych narzędzi ułatwiających i usprawniających proces projektowy i realizacyjny.

• Edukowanie w zakresie użytkowania bloków z WP. • Edukowanie środowiska związanego z budownictwem, w tym przyszłych architektów, konstruktorów i budowniczych (studenci uczelni technicznych) w zakresie technologii WP i problematyki z nią związanej oraz pogłębianie wiedzy o konstrukcji, technologiach i materiałach budowlanych w ww. kontekście.

• Promowanie i prezentowanie najlepszych wzorców zrewitalizowanych budynków/ osiedli z WP oraz prezentowanie najciekawszych projektów/ propozycji/koncepcji w zakresie architektonicznym i urbanistycznym.

Zapraszam wszystkich zainteresowanych do współpracy: instytucje, stowarzyszenia, firmy, producentów posiadających innowacyjne rozwiązania do zastosowania w projektach rewitalizacji WP.

lipiec 2013

„Wielka Płyta” – wielki problem?

Zapytaliśmy najważniejsze w kraju instytucje, organizacje branżowe, przedstawicieli środowiska naukowego, inżynierów i architektów – Czy „Wielka Płyta” to w Polsce wielki problem? Czy powinno się (a jeśli tak, to w jaki sposób) ratować budynki wzniesione w latach 70. w tej technologii? Wywołana przez redakcję „Buildera” dyskusja na ten temat zbiegła się z majowym posiedzeniem sejmowej komisji infrastruktury, na którym rozpatrywano odpowiedź Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej na dezyderat nr 5 w sprawie przygotowania i wdrożenia programu określającego możliwość przeprowadzania bezinwacyjnego badania stanu technicznego obiektów z „Wielkiej Płyty” i ich rewitalizacji.

W bieżącym numerze kontynuujemy debatę środowiskową w tym temacie.

dr inż.

Mariusz Garecki

Przewodniczący Komisji Technicznej Stowarzyszenia na Rzecz Systemów Ociepleń

Kryteria ekonomiczne nie powinny przeważać nad kryteriami technicznymi i bezpieczeństwem użytkowania budynków.

Budynki realizowane w technologiach wielkopłytowych wpisały się na trwałe w nasz krajobraz budowlany. Szczególnie dynamiczny rozwój tych technologii przypada na lata 70. i 80. ubiegłego wieku.

Ostatnie realizacje miały miejsce w pierwszej połowie lat 90. Łącznie wybudowano w tych technologiach ponad 2,5 mln mieszkań. W Polsce budynki z Wielkiej Płyty wykonywane były w oparciu o kilkanaście

lipiec 2013

różnych systemów, w tym regionalnych, które ewaluowały w czasie poprzez tzw. modernizacje (np. W-70/MK). Modyfikacje te dotyczyły zarówno rozwiązań technicznych w zakresie kształtowania samych prefabrykatów oraz ich złączy, jak i warstwy izolacji termicznej. Z dzisiejszej perspektywy zapewne nie byłoby możliwe zgromadzenia kompletnej dokumentacji technicznej dla każdego z systemów budownictwa wielkopłytowego oraz powstałych na ich bazie klonów. Mając na uwadze ówczesną jakość wykonawstwa i to zarówno na etapie produkcji prefabrykatów, jak i ich montażu, uwzględniając jakość materiałów, stopień przygotowania brygad montażowych i egzekucji dość rygorystycznych wymagań technologicznych, tempo realizacji oraz fakt, iż najstarsze budynki osiągają właśnie wiek 50 lat – otrzymamy obraz problemu, przed którym staniemy w perspektywie najbliż-

Z dzisiejszej perspektywy zapewne nie byłoby możliwe zgromadzenia kompletnej dokumentacji technicznej dla każdego z systemów budownictwa wielkopłytowego oraz powstałych na ich bazie klonów.

szych lat. Problem ten nie będzie zapewne dotyczył samej statyki budynków, które w swym założeniu były projektowane przy zachowaniu dużej sztywności konstrukcji, ale przede wszystkim kwestii właściwej oceny stanu technicznego

Problem ten nie będzie zapewne dotyczył samej statyki budynków, które w swym założeniu były projektowane przy zachowaniu dużej sztywności konstrukcji, ale przede wszystkim kwestii właściwej oceny stanu technicznego połączeń warstwy konstrukcyjnej i fakturowej w funkcji czasu. połączeń warstwy konstrukcyjnej i fakturowej w funkcji czasu. Nie jest on zresztą znany do dzisiaj. Na przestrzeni kilkudziesięciu ostatnich lat powstało szereg opracowań opartych na wynikach diagnostyki losowo wybranych budynków wykonanych w technologii Wielkiej Płyty, opracowano zalecenia odnośnie zasad i wymagań dla prac diagnostycznych oraz projektowych. Na rynku pojawiły się specjalne łączniki dedykowane do wykonywania tego typu wzmocnień wraz z wymaganiami w zakresie zasad obliczania i technologii

Builder 63

budownictwo patronat programu

Konfederacja Budownictwa i Nieruchomości

partnerzy programu

montażu. Z drugiej strony niewiele to jednak zmieniło, gdy spojrzymy na ten problem poprzez pryzmat jakości i kompletności opracowywanej dokumentacji projektowej, na podstawie której są realizowane ocieplenia budynków wykonywanych w tych technologiach, oraz przypadków, gdzie takie wzmocnienia są wykonywane.

Realizacje ociepleń budynków wielkopłytowych są wykonywane przez ostatnie kilkanaście lat.

Dodatkowa warstwa izolacji termicznej, poza oczywistą poprawą izolacyjności przegrody, stanowi również barierę przed infiltracją wilgoci w złącza pionowe i poziome oraz w rysy powstałe w warstwie fakturowej, co eliminuje zagrożenie wzrostu zawilgocenia warstwy izolacji termicznej, przez którą przechodzą wieszaki. Jednakże brak diagnostyki w zakresie stanu technicznego wieszaków na etapie opracowań projektowych utrudni nam w przyszłości wykonanie takich prac już po instalacji układu ociepleniowego. A przecież mówimy o elementach konstrukcyjnych, które bardzo często nie były wykonywane ze stali o wymaganej jakości, funkcjonowały w warunkach utrzymującej się wysokiej wilgotności i które w przypadku elementów dziesięciomodularnych

Przy stale rosnących cenach energii i wzrastającą w związku z tym z roku na rok grubością warstwy izolacji termicznej stosowanej w systemach ociepleń, należy się liczyć z faktem, iż z czasem montaż dodatkowego ocieplenia już istniejących ścian będzie się stawał coraz bardziej powszechny.

Oskar Grąbczewski

Wąskie korytarze i klatki schodowe nie spełniają obecnych przepisów przeciwpożarowych, windy są za ciasne i jest ich mało, a w najbardziej kuriozalnych przypadkach zatrzymują się co 2 lub 3 piętra, mieszkania są za małe, niefunkcjonalne, niedoświetlone i źle przewietrzane. Są to błędy praktycznie nie do naprawienia.

Budynki te są dość trwałe konstrukcyjnie, ale nie oznacza to braku problemów technicznych. Ściany zewnętrzne muszą oczywiście być docieplane, co w 90 wypadkach na 100 jeszcze pogarsza estetykę elewacji. Ani ściany, ani stropy nie spełniają norm akustycznych. Naocznie możemy stwierdzić złą jakość wykończenia praktycznie wszystkich elementów zewnętrznych i wewnętrznych.

Jeżeli dodamy do tego mało elastyczny układ konstrukcyjny, nie pozwalający na poważniej-

Architekt OVO Grąbczewscy Architekci

Warto w miarę możliwości podejmować próby modernizacji i przebudowy Wielkiej Płyty.

Większość budynków wzniesionych z Wielkiej Płyty to wielokondygnacyjne bloki mieszkalne. Osiedla, które tworzą są przeważnie fatalne urbanistycznie, a ich jakość architektoniczna - bardzo niska.

64 Builder

utrzymują warstwę fakturową o masie ponad 2T. Rynek ociepleń budynków wykonanych w technologii Wielkiej Płyty ulega z roku na rok pewnej ewaluacji, dzieląc się powoli na tradycyjne aplikacje systemów ociepleniowych w miejscach, gdzie nie były one dotychczas realizowane oraz, coraz częściej – wykonywanie dodatkowych warstw termoizolacyjnych na już wcześniej zainstalowanych systemach, gdy jej dotychczasowa grubość jest niewystarczająca z punktu widzenia współczesnych wymagań i oczekiwań. Przy stale rosnących cenach energii i wzrastającą w związku z tym z roku na rok grubością warstwy izolacji termicznej stosowanej w systemach ociepleń, należy się liczyć z faktem, iż z czasem montaż dodatkowego ocieplenia

już istniejących ścian będzie się stawał coraz bardziej powszechny.

Prace tego typu dają nam również szansę na przeprowadzenie rzetelnej diagnostyki aktualnego stanu technicznego wieszaków i na montaż elementów wzmacniających stosownie do potrzeb. Wszak montując układ ociepleniowy do warstwy fakturowej dodatkowo zwiększamy jeszcze obciążenie, które przenieść muszą wieszaki, a stabilność podłoża, do którego mocujemy system, jest kluczowa z punktu widzenia jego funkcjonowania i trwałości w czasie.

Obecny stan w tym zakresie wymaga uporządkowania oraz zdefiniowania zasad i wymagań w odniesieniu do diagnostyki stanu technicznego budynków wykonywanych w technologiach wielkopłytowych, a także przy realizacji prac w zakresie montażu elementów wzmacniających ściany trójwarstwowe. Kryteria ekonomiczne nie powinny przeważać nad kryteriami technicznymi i bezpieczeństwem użytkowania budynków. Stąd Stowarzyszenie na Rzecz Systemów Ociepleń pragnie włączyć się aktywnie w program „Buildera” dotyczący rewitalizacji budynków wykonanych w technologii Wielkiej Płyty.

sze przebudowy i adaptacje, to otrzymamy obraz całości, który powinien skłaniać nas do stopniowego wyburzania tej „substancji mieszkaniowej” i zastępowania jej budynkami znacznie lepiej zaprojektowanymi i wykonanymi.

Zdaję sobie sprawę, że mimo tych wad wiele osób darzy swoje osiedla i bloki sentymentem i lubi w nich mieszkać (sam też wychowałem się na osiedlu z Wielkiej Płyty i mam wiele miłych wspomnień z okresu dzieciństwa i młodości tam spędzonych). To oczywiście przede wszystkim dowód na wielkie zdolności adaptacyjne ludzi do każdych, nawet złych warunków mieszkaniowych, ale paradoksalnie również jedyny powód, dla którego warto w miarę możliwości podejmować próby modernizacji i przebudowy Wielkiej Płyty, nawet jeżeli są to działania ze swej natury cząstkowe i obiektywnie trudne do wykonania.

lipiec 2013

prof. nzw. dr hab. inż. Stanisław Fic

Kierownik Katedry Budownictwa Ogólnego, Wydział Budownictwa i Architektury Politechniki Lubelskiej

Będę bronił Wielkiej Płyty, w której mieszka 1/4¼ Polaków.

Już najwyższy czas rozpocząć działania zmierzające do poprawy stanu zasobów mieszkalnych budynków zbudowanych w tym systemie.

Redakcja „Bildera” rozpoczęła pożyteczną dyskusję o budynkach zrealizowanych przed kilkudziesięciu laty z Wielkiej Płyty. Opublikowane wcześniej na łamach tego czasopisma wypowiedzi specjalistów pokazują istotę i ważność podjętej problematyki w obszarze zrealizowanych i eksploatowanych budynków. Wskazano na potrzebę podjęcia remontów i modernizacji budynków, które po pierwsze zrealizowano z licznymi wadami w obszarze węzłów, połączeń stalowych i betonowych, bez zabezpieczenia stali przed korozją, z wbudowanymi materiałami niskiej jakości, po drugie na niedostatecznym poziomie wykonawstwa na placu budowy oraz prefabrykatów w wytwórniach. To dobrze, że na forum czasopisma wypowiadają się fachowcy, a nie inne osoby, które czasem użytkowników budynków z Wielkiej Płyty wpędzają w stan podwyższonego napięcia, a nawet strachu spowodowanego perspektywą zawalenia się domów. Czy dziś w XXI wieku budujemy bez wad? Spójrzmy na nawierzchnie dróg i autostrad, nowo wybudowane mosty i wiadukty, ekrany akustyczne, itd.

Na swój sposób będę bronił Wielkiej Płyty, w której mieszka 1/4 Polaków. Bo przecież Polska zniszczona po II wojnie światowej, z utraconymi ziemiami i majątkiem,

lipiec 2013

z ogromnym deficytem mieszkań podjęła ogromne wyzwanie. Skoro takie kraje jak Francja, Holandia, Austria, Niemcy, Czechy, Słowacja, Węgry, Rumunia podjęły budowanie z Wielkiej Płyty, to Polska mająca u siebie znaczące braki mieszkań również stworzyła cały system obsługi budownictwa wielkopłytowego. Powstały specjalistyczne biura projektów, kombinaty i Fabryki Domów. Jest prawdą, że taki system budowania posiadał wiele wad np.: duże koszty produkcji, koszty transportu elementów prefabrykowanych, duże zużycie energii itd., ale niewątpliwą zaletą był czas, czas do nadrobienia i zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych czekających w kolejce obywateli. Trudno byłoby dzisiaj wskazać takie biura projektów jakie działały w latach 80. z radą techniczną, zespołem sprawdzającym, pracowniami wszystkich branż, nadzorem autorskim i inwestorskim np. SPiUI „Inwestoprojekt”. Same projekty do realizacji przekazywano w częściach np. rzut ław, rzut piwnic, a pozostałą dokumentację dostarczano sukcesywnie. Wydziały Budownictwa i Architektury w miastach wydawały bez obaw częściowe pozwolenia na budowę, a dzisiaj?

Sugeruję potrzebę utworzenia regionalnych jednostek eksperckich, w skład których wchodziłby: architekt z zakresem oceny samej bryły budynku oraz otoczenia (dojścia, dojazdy, miejsca postojowe itd.), konstruktor, specjaliści z zakresu instalacji, specjalista z zakresu fizyki budowli (ochrona cieplna, akustyka), specjalista w zakresie wyceny i kosztorysów oraz współdziałania z jednostkami badawczymi (np. badania nieniszczące, termowizja itd.).

Wróćmy jednak do Wielkiej Płyty, którą trzeba remontować i modernizować, ale zgodnie z współczesnymi wymogami: unijnymi, odpowiednich ustaw, rozporządzeń, z zasadami zrównoważonego rozwoju, który dotyczy przede wszystkim budownictwa. Można wskazać kilka priorytetów budownictwa zrównoważonego, gdzie pierwsze

trzy zapisane są w dokumentach europejskich jako wiążące: • wyroby budowlane przyjazne środowisku, • efektywność energetyczna obiektów budowlanych, • zorganizowane zarządzanie odpadami budowlanymi i rozbiórkowymi, • ochrona wody pitnej, • zdrowotność budynków, • skutki społeczne działalności budowlanej i środowiska.

Z kolei wg CEN/TC 350 z 2005 r. i PKN/KT 307 z 2008 r. obiektom budowlanym (w tym modernizowanymi) stawia się wymagania zrównoważonego rozwoju: • nośność i bezpieczeństwo, bezpieczeństwo pożarowe, • higiena zdrowia i środowiska, • bezpieczeństwo użytkowania, • ochrona przed hałasem, • oszczędność energii i ochrona środowiska, • zrównoważone wykorzystanie zasobów naturalnych.

W odniesieniu do obiektu i jego otoczenia zewnętrznego bierze się pod uwagę: • położenie budynku w terenie z uwzględnieniem otaczającej zabudowy sąsiedniej i ukształtowanie terenu, • zapotrzebowanie na energię do ogrzewania budynku, • emisja zanieczyszczeń powstałych ze spalania w celu ogrzewania obiektu, • poziom zużycia wody w okresie eksploatacji, • możliwość utylizacji odpadów i ścieków.

Przytoczone uwarunkowania są właśnie tą odmiennością w porównaniu do lat wcześniejszych, kiedy obowiązywały inne wytyczne. Już w latach 80. podjęto modernizację Wielkiej Płyty (Program Rządowy PR-5), a następnie opracowano instrukcje ITB, ekspertyzy, badania.

Spóźniliśmy się o 10 – 15 lat. Budynki są zamieszkałe, ze standardową termoizolacją, czasem tylko z dociepleniem, kolorową elewacją i wymienioną stolarką. Nawet przed termomodernizacją nie uwzględniano wzmocnień ścian warstwowych i węzłów choćby w oparciu o instrukcję ITB. Zapomniano o problemach z wentylacją zbiorową, komunikacją (windy, szyby windowe) o instalacjach, stropodachach, izolacjach wodnych itd.

Jeśli uwzględnić zalecenia wynikające ze zrównoważonego rozwoju, to obszar modernizacji znacząco się rozszerza w porównaniu do okresu z przed 10 – 15 lat i wiąże się z dużymi nakładami finansowymi. Zapewne modernizacja będzie wymagała etapowania prac, począwszy od oceny stanu technicznego. Co nie jest łatwe, bo mamy systemy zamknięte OWT, (WUT-T, S-Sz) i otwarte (W-70, WK70) dodatkowo różne regionalne mutacje systemów Wielkiej Płyty np. WWP, CWP, ET/MG itd.

Sugeruję potrzebę utworzenia regionalnych jednostek eksperckich, w skład których wchodziłby: architekt z zakresem oceny samej bryły budynku oraz otoczenia (dojścia, dojazdy, miejsca postojowe itd.), konstruktor, specjaliści z zakresu instalacji, specjalista z zakresu fizyki budowli (ochrona cieplna, akustyka), specjalista w zakresie wyceny i kosztorysów oraz współdziałania z jednostkami badawczymi (np. badania nieniszczące, termowizja itd.).

Trudno jest wyczerpać w tak krótkiej wypowiedzi wszystkie wątki o Wielkiej Płycie, ale jedno jest pewne: już najwyższy czas rozpocząć działania zmierzające do poprawy stanu zasobów mieszkalnych budynków zbudowanych w tym systemie.

Wielką Płytę trzeba remontować i modernizować, ale zgodnie z współczesnymi wymogami: unijnymi, odpowiednich ustaw, rozporządzeń, z zasadami zrównoważonego rozwoju, który dotyczy przede wszystkim budownictwa.

Wg CEN/TC 350 z 2005 r. i PKN/KT 307 z 2008 r. obiektom budowlanym (w tym modernizowanymi) stawia się wymagania zrównoważonego rozwoju: • nośność i bezpieczeństwo, bezpieczeństwo pożarowe, • higiena zdrowia i środowiska, • bezpieczeństwo użytkowania, • ochrona przed hałasem, • oszczędność energii i ochrona środowiska, • zrównoważone wykorzystanie zasobów naturalnych.

Builder 65

budownictwo patronat programu

Rafał Adamczyk

Dyrektor ds. Sprzedaży Krajowej EJOT Polska Sp.z.o.o. Sp.k

Musimy zadbać o to, aby proces modernizacji przebiegał kompleksowo i odpowiedzialnie.

Konfederacja Budownictwa i Nieruchomości

partnerzy programu

Obiekty wykonane w technologii Wielkiej Płyty stanowią w Polsce większościowy udział budownictwa wielorodzinnego. Rozkwit budownictwa w tej technologii przypadł na lata 70. ubiegłego wieku, a zatem znacząca część obiektów ma ponad 40 lat. Lata użytkowania, jak i realia tamtego okresu, niewątpliwie musiały odcisnąć się na stanie technicznym obiektów. Pamiętajmy również, iż od czasu powstania obiektów zmieniło się wiele wymagań praw-

Kamil Kiejna

Prezes Zarządu Polskiego Stowarzyszenia Producentów Styropianu

Metamorfoza Wielkiej Płyty to dla polskiego budownictwa priorytetowe zadanie.

Ważne, by odnawiając, nie popełniać starych błędów.

Produkt socjalistycznej idei „szybkiego i taniego” budownictwa z prefabrykatów wymaga dziś przemyślanej i dobrze zrealizowanej modernizacji. Dlatego Polskie Stowarzyszenie Producentów Styropianu z pełnym przekonaniem zaangażowało się w patronat nad

66 Builder

nych, jak chociażby normy związane z ochroną środowiska.

Zatem nie ulega wątpliwości, że Wielką Płytę należy ratować, a tak naprawdę modernizować. Skala przedsięwzięcia oznacza nie tyle „wielki problem”, co olbrzymie zadanie projektowe, finansowe i wykonawcze. Proces ten już się rozpoczął, lecz czy zawsze realizowany jest w sposób właściwy?

Wydaje się, że nie.

Musimy zadbać o to, aby proces modernizacji przebiegał kompleksowo i w sposób odpowiedzialny. Między innymi powinniśmy zadbać o wzmocnienie

Myśląc odpowiedzialnie, powinniśmy wybierać rozwiązania systemowe, które są sprawdzone i przebadane do stosowania na obiektach tego typu.

stosowania na obiektach tego typu. Firma EJOT ma wieloletnie doświadczenie w tym zakresie i do wzmacniania ścian trójwarstwowych oferujemy opatentowany system kotew mechanicznych EJOT WSS PLUS, który ponownie mocuje warstwę osłonową płyty wraz z dodatkowym ociepleniem do konstrukcji nośnej obiektu.

Eliminujemy tym samym niebezpieczeństwo odpadnięcia płyty osłonowej, które jest wymieniane jako największe zagrożenie.

W ramach przeprowadzanego procesu termomodernizacji proponujemy łączniki mechaniczne do mocowania izolacji termicznych zarówno do stosowania do ocieplania ścian, jak i stropów czy dachów. Elementem wspólnym tych rozwiązań jest eliminacja mostków termicznych w punkcie mocowania, trwałość oraz bezpieczeństwo użytkowania.

konstrukcji obiektu, aby przetrwała kolejne 50 lat, jak i o to, aby obiekt spełniał wszelkie obecnie obowiązujące normy. Myśląc odpowiedzialnie, powinniśmy wybierać rozwiązania systemowe, które są sprawdzone i przebadane do

programem edukacyjnym „Buildera” dotyczącym rewitalizacji obiektów z Wielkiej Płyty.

Kluczową rolę styropianu dostrzegamy na dwóch płaszczyznach: podniesienia standardów energooszczędności oraz jakościowej odmiany wyglądu budynków wykonanych w tej technologii.

Dobrze dobrany styropian oraz prawidłowo zaprojektowane i wykonane ocieplenie pozwalają na osiągnięcie obu tych celów jednocześnie. Nie powinno się jednak marnować środków przeznaczanych na ocieplenia, a tak w wielu przypadkach niestety się dzieje. Więcej czasu poświęca się na wybór koloru elewacji niż dobór izolacji. Prace termomodernizacyjne planuje i przeprowadza się „po kosztach”, przy użyciu najtańszych odmian styropianu, często poniżej wymaganych standardów. Wykonywane w ten sposób remonty są niestety kontynuacją stylu budownictwa epoki, w której powstawała Wielka Płyta. Budynki ocieplone zaledwie kilka, kilkanaście lat temu

Prace termomodernizacyjne planuje i przeprowadza się „po kosztach”, przy użyciu najtańszych odmian styropianu, często poniżej wymaganych standardów. dziś wymagają już docieplenia, czyli kolejnych nakładów. Wybierając styropian warto pamiętać, że jego koszt to zaledwie 10-15 proc. kosztów całego ocieplenia. Tymczasem od właściwej termoizolacji zależy komfort wielu kolejnych lat przebywania w ocieplonym budynku oraz wysokość kosztów jego ogrzewania.

Podobnie wygląda kwestia estetyki elewacji. Ocieplenie ścian w systemie ociepleń na styropianie otwiera nieograniczone możliwości, pod warunkiem, by odbywało się w oparciu o odpowiednio przemyślany i dobrany projekt. Płytom styropianu prostą obróbką można nadać każdy pożądany kształt, tak by wykończenie budynku cieszyło każde oko. Jedyną barierą jest wyobraźnia projektanta.

lipiec 2013

Andrzej Ulfig

Prezes Zarządu SELENA S.A.

Uzasadnioną, i to głównie z ekonomicznego punktu widzenia, koncepcją jest modernizacja systemowa, obejmująca kompleksowo poszczególne obiekty.

Aktualne trendy w budownictwie, gdy coraz popularniejsze stają się idee „zielonych osiedli”, innowacje oparte na inteligentnych technologiach czy ekologiczne rozwiązania dedykowane przestrzeni publicznej oraz inicjatywa wielkopłytowej zabudowy z lat 60-70. wydają się znajdować

Marcin Piotrowski Wiceprezes Konfederacji Budownictwa i Nieruchomości

Środki unijne z nowej perspektywy, w znaczącej ilości powinny być ukierunkowane m.in. na szeroko pojętą efektywność energetyczną, w tym poprawę efektywności budynków z Wielkiej Płyty.

Niewątpliwie co kilka lat wraca na kanwę dyskusji środowiska budowlanego kwestia bezpieczeństwa oraz stanu budynków z Wielkiej Płyty. Coraz częściej słyszy się o niszczejących konstrukcjach, które wchodzą lub weszły w okres w którym powinny zakończyć

lipiec 2013

we wzajemnej opozycji. Biorąc pod uwagę ilość budynków wykonanych w technologii Wielkiej Płyty i ich wysoki udział w tkance miejskiej, należy jednak zadać pytanie – czy warto w tę zabudowę inwestować? Inżynierowie oraz eksperci budownictwa w większości są zgodni – w Polsce mamy problem ze złym stanem technicznym blokowisk, zarówno z wadami konstrukcji, pogarszającym się standardem użytkowania, jak i efektywną rewitalizacją. Dużym ryzykiem dla bezpieczeństwa dalszej eksploatacji okazuje się także niska jakość zastosowanych materiałów budowlanych i źle dobranych substytutów, które wpływają na pojawianie się licznych wad i usterek. Antidotum na zły stan techniczny Wielkiej Płyty, w której zlokalizowanych jest dziś blisko 4,5 mln polskich mieszkań, nie jest jednak ich likwidacja. Uzasadnioną – i to głównie z ekonomicznego punktu widzenia koncepcją, okazuje się bowiem modernizacja systemowa – obejmująca kompleksowo poszczególne obiekty.

swoje użytkowanie z uwagi na przewidziany okres funkcjonowania technologii. Jednakże szeroko przeprowadzana w ubiegłych latach termomodernizacja przyczyniła się do poprawienia stanu znaczącej ilości tychże budynków.

W związku z powyższym zasadne wydaje się podjęcie działań na rzecz zdiagnozowania zarówno skali problemu, jak i jego zasięgu.

Pilotażowy program, o którym mówi Minister Żbik, powinien odpowiedzieć nam na wiele pytań oraz dać możliwość opracowania odpowiednich działań na rzecz poprawy stanu tych budynków.

Nieodmiennie skala prac wiąże się z finansowaniem i należałoby skierować wzrok ku środkom unijnym, które w nowej perspektywie w znaczącej ilości powinny być ukierunkowane m.in. na szeroko pojętą efektywność energetyczną, w tym poprawę efektywności budynków. Obecnie jest najlepszy czas na dokonanie na przykład wyodrębnienia takich środków właśnie na szeroki program rewitalizacji/modernizacji budynków z Wielkiej Płyty, dzięki czemu obec-

I choć skala działań, związanych z pracami może wydawać się spora – to proszę mi wierzyć, że istniejące na rynku rozwiązania – dostarczane przez firmę Selena, stanowią odpowiedź na niezwykle

Należy jednak zmienić podejście do samego sposobu ich modernizacji – zamiast doraźnie realizować konieczne naprawy, zacząć wykorzystywać systemy produktów dedykowanych do rozwiązań kompleksowych.

Począwszy od ocieplenia piwnic, ochrony fundamentów przed niszczącym wpływem wód gruntowych, poprzez naprawę stolarki okiennej, termoizolację ścian, aż po renowację dachów.

bu ich modernizacji – zamiast doraźnie realizować konieczne naprawy, zacząć wykorzystywać systemy produktów dedykowanych do rozwiązań kompleksowych. Począwszy od ocieplenia piwnic, ochrony fundamentów przed niszczącym wpływem wód gruntowych, poprzez naprawę stolarki okiennej, termoizolację ścian, aż po renowację dachów.

Selena jako doświadczony producent, zaangażowany w ideę ratowania Wielkiej Płyty, udostępnia szeroką gamę specjalistycznych rozwiązań, a także zapewnia fachową pomoc podczas realizacji.

Dzięki zastosowaniu nowoczesnej chemii budowlanej, technologia wielkopłytowa nie tylko zyskuje rację bytu, ale może także posłużyć swoim mieszkańcom jeszcze przez wiele kolejnych lat.

istotny dla polskiego budownictwa problem Wielkiej Płyty. Podsumowując – warto w tę część przestrzeni miejskiej inwestować i rewitalizować niemałe przecież zasoby. Należy jednak zmienić podejście do samego sposo-

ni właściciele będą mogli przez kolejne lata spać spokojnie. Tego typu wsparcie również będzie miało istotny wpływ nie tylko podniesienie bezpieczeństwa budynków, ale również na ograniczenie wydatków ze strony polskich rodzin mieszkających w budynkach z Wielkiej Płyty. Należy mieć bowiem świadomość, iż budynki wybudowane w tej technologii nie należą do budynków energooszczędnych, co w perspektywie rosnących cen energii będzie miało wpływ w przyszłości na wartość lokali w tych budynkach.

W Polsce Wielka Płyta narodziła się w latach 50. XX wieku i aż do połowy lat 80. stanowiła podstawę budownictwa mieszkaniowego.

Pierwszy blok tego typu w Polsce powstał w Krakowie – Nowej Hucie, następne w 1958 roku na warszawskich Jelonkach.

Okres największego rozwoju budownictwa mieszkaniowego, bazującego na technologii wielkopłytowej, przypada na lata 70. XX wieku.

Wielką Płytę zastosowano po raz pierwszy po I wojnie światowej w Holandii, a później w 1923 roku w dwukondygnacyjnych budynkach na osiedlu Splanemanna w BerlinieLichtenbergu. Studia na temat elementów całościennych prowadził w latach 20. Walter Gropius. Znaczny wpływ na rozwój Wielkiej Płyty miały również propagowane przez Le Corbusiera idee „maszyny do mieszkania” – jednostki mieszkaniowej, kierującej się proporcjami wyznaczonymi przez stojącą postać ludzką (183 cm) i tę samą postać z podniesioną ręką (226 cm). Wszystkie wymiary mieszkania i domu były wypadkową tych wartości. Pierwsze większe konstrukcje z betonowej „Wielkiej Płyty” powstały w końcu lat 30. we Francji (w 1934 roku powstało osiedle bloków mieszkalnych z prefabrykatów żelbetowych w Drancy), Szwecji i Finlandiii, stały się ponadto dość powszechne w Niemczech. Już w połowie lat 70. ostatecznie zrezygnowano w Europie Zachodniej z technologii wielkopłytowej, głównie ze względu na narastające koszty transportu ciężkiego.

Builder 67

budownictwo

Kotwy renowacyjne

WSS PLUS

gwarancja skuteczności i trwałości wzmocnienia konstrukcji z Wielkiej Płyty

Docieplanie budynków wykonanych z tzw. Wielkiej Płyty wymaga zastosowania materiałów wysokiej jakości. Dotyczy to zwłaszcza elementów łączących warstwy ściany trójwarstwowej.

Brak odpowiedniego wzmocnienia takich konstrukcji może bowiem doprowadzić do przemieszczania się płyt osłonowych, a w konsekwencji do awarii elewacji i zagrożenia bezpieczeństwa i życia mieszkańców.

O

becnie za największy problem budynków z tzw. Wielkiej Płyty uznaje się jakość i stan połączeń użytych wieszaków czy brak przewiązania zbrojenia. Przeprowadzanie termomodernizacji takich budynków jest więc problemowe, zwłaszcza że wykonanie docieplenia wiąże się z wprowa-

dzeniem dodatkowego obciążenia w stosunku do pierwotnych założeń konstrukcyjnych. W konsekwencji może dochodzić do odchyleń płyt w pionie i poziomie, przesunięć płyt względem siebie, a w ekstremalnych przypadkach warstwa nośna płyt może odpaść. Aby zminimalizować ryzyko awarii budynku, warto zasto-

sować opatanetowany przez firmę EJOT system wzmacniania ścian trójwarstwowych za pomocą kotew EJOT WSS PLUS.

niania ścian trójwarstwowych. Ze względu na agresywność korozyjną środowiska, kotwy EJOT WSS PLUS wykonane są ze stali nierdzewnej gatunku 1.4401. Składają się one z trzpienia, tulei mimośrodowej oraz zabezpieczenia. Kotwy występują w czterech długościach nominalnych tj. 145, 185, 215 i 230 mm.

Kotwy EJOT WSS PLUS

EJOT WSS PLUS to jedyne na rynku mocowanie typowo mechaniczne, przeznaczone do wzmac-

ZALECENIA DO MONTAŻU KOTWY rENOWACYjNEj EjOT WSS PLUS W CELU WZMOCNIENIA ŚCIANY TrÓjWArSTWOWEj

0RZEKRÐJ POZIOMY

68 Builder

:ABEZPIECZENIE yCIANY OS ONOWEJ +OTWA RENOWACYJNA %*/4 733 0,53

1. Otwory poziome wierci się w warstwie fakturowej i w warstwie nośnej ściany.

2. Kolejno do wywierconych otworów wprowadza się trzpień i tuleję mimośrodową.

3. Obracając tuleję mimośrodową względem osi podłużnej trzpienia powoduje się zakleszczenie trzpienia w warstwie nośnej i tulei w warstwie fakturowej.

4. Za pomocą bolca zabezpiecza się tuleję mimośrodową przed odkręceniem.

5. Montaż powinien być wykonany przy użyciu klucza dynamometrycznego.

0RZEKRÐJ yCIANY TRÐJWARSTWOWEJ s a7IELKA 0 YTAq WZMOCNIONEJ KOTW RENOWACYJN %*/4 733 0,53

Rysunki EJOT Polska

Proces montażu odbywa się za pomocą szablonu montażowego:

1 – wyprawa tynkarska 2 – warstwa zbrojona 3 – termoizolacja 4 – warstwa klejąco-wyrównująca 5 – warstwa ściany nośnej 6 – termoizolacja 7 – warstwa fakturowa 8 – łącznik ejotherm STR U2G, EJOT H1 eco 9 – kotwa renowacyjna EJOT WSS PLUS

lipiec 2013

Bezpieczny i szybki montaĹź

DziÄ&#x2122;ki zredukowanej gĹ&#x201A;Ä&#x2122;bokoĹ&#x203A;ci osadzania (hef â&#x2030;ĽÂ 55 mm) EJOT WSSÂ

REKLAMA

EJOT WSS PLUS mogÄ&#x2026; byÄ&#x2021; osadzane w Ĺ&#x203A;cianach wykonanych z betonu klasy nie niĹźszej niş C12/15 wedĹ&#x201A;ug normy PN-EN 206-1:2003, zarĂłwno w betonie wolnym od rys i pÄ&#x2122;kniÄ&#x2122;Ä&#x2021; jak i w betonie zarysowanym, co jest potwierdzone w Aprobacie Technicznej ITB. Parametry techniczne wyrobu pozostajÄ&#x2026; niezmienne przez co najmniej 50 lat uĹźytkowania (wedĹ&#x201A;ug wymagaĹ&#x201E; instrukcji ITB nr 374/2002 pkt 4). Stanowi to gwarancjÄ&#x2122; skutecznoĹ&#x203A;ci i trwaĹ&#x201A;oĹ&#x203A;ci wzmocnienia konstrukcji z Wielkiej PĹ&#x201A;yty. Do niewÄ&#x2026;tpliwych zalet tego mocowania zaliczamy rĂłwnieş to, şe gwarantujÄ&#x2026; one 100% przenoszenie obciÄ&#x2026;ĹźeĹ&#x201E; Ĺ&#x203A;ciany natychmiast po zamocowaniu, a takĹźe przenoszenie obciÄ&#x2026;ĹźeĹ&#x201E; pionowych od ciÄ&#x2122;Ĺźaru pĹ&#x201A;yty osĹ&#x201A;onowej oraz od dodatkowego systemu ociepleĹ&#x201E;. Kotwy EJOT WSS PLUS nie powodujÄ&#x2026; niepoĹźÄ&#x2026;danych naprÄ&#x2122;ĹźeĹ&#x201E;, przez co chroniÄ&#x2026; przed dalszÄ&#x2026; degradacjÄ&#x2026; pĹ&#x201A;yt. Brak koniecznoĹ&#x203A;ci stosowania mas chemicznych oraz montaş niezaleĹźnie od panujÄ&#x2026;cych warunkĂłw atmosferycznych sÄ&#x2026; kolejnymi atutami tego produktu. DziÄ&#x2122;ki temu montaş jest szybki i Ĺ&#x201A;atwy, nie wymaga specjalistycznych narzÄ&#x2122;dzi, co w rezultacie prowadzi do optymalizacji i oszczÄ&#x2122;dnoĹ&#x203A;ci kosztĂłw.

PLUS moĹźna stosowaÄ&#x2021; w Ĺ&#x203A;cianach noĹ&#x203A;nych o gr â&#x2030;ĽÂ 60 mm. Proces montaĹźu odbywa siÄ&#x2122; za pomocÄ&#x2026; szablonu montaĹźowego. SkoĹ&#x203A;ne usytuowanie EJOT WSS PLUS zapewnia dodatkowÄ&#x2026; stabilizacjÄ&#x2122; warstwy fakturowej.

W celu wzmocnienia Ĺ&#x203A;ciany trĂłjwarstwowej wierci siÄ&#x2122; otwory poziome w warstwie fakturowej i w warstwie noĹ&#x203A;nej Ĺ&#x203A;ciany. Kolejno do tych otworĂłw wprowadza siÄ&#x2122; trzpieĹ&#x201E; i tulejÄ&#x2122; mimoĹ&#x203A;rodowÄ&#x2026;.

ObracajÄ&#x2026;c tulejÄ&#x2122; mimoĹ&#x203A;rodowÄ&#x2026; wzglÄ&#x2122;dem osi podĹ&#x201A;uĹźnej trzpienia powoduje siÄ&#x2122; zakleszczenie trzpienia w warstwie noĹ&#x203A;nej i tulei w warstwie fakturowej. NastÄ&#x2122;pnie za pomocÄ&#x2026; bolca zabezpiecza siÄ&#x2122; tulejÄ&#x2122; mimoĹ&#x203A;rodowÄ&#x2026; przed odkrÄ&#x2122;ceniem. Kotwa powinna daÄ&#x2021; siÄ&#x2122; wprowadziÄ&#x2021; w wykonany w Ĺ&#x203A;cianie otwĂłr lekkimi uderzeniami mĹ&#x201A;otka. Montaş kotwy powinien byÄ&#x2021; wykonany przy uĹźyciu klucza dynamometrycznego.

Kotwy EJOT WSS PLUS powinny byÄ&#x2021; osadzone zgodnie z projektem opracowanym z uwzglÄ&#x2122;dnieniem wymagaĹ&#x201E; polskich norm i przepisĂłw budowlanych, wymagaĹ&#x201E; Aprobaty Technicznej i innych informacji producenta.

Zastosowanie EJOT WSS PLUS jako rozwiÄ&#x2026;zania dla Wielkiej PĹ&#x201A;yty, to optymalna i oszczÄ&#x2122;dna inwestycja dziĹ&#x203A; oraz doskonaĹ&#x201A;a â&#x20AC;&#x17E;lokataâ&#x20AC;? na przyszĹ&#x201A;oĹ&#x203A;Ä&#x2021;.

EJOT Polska Sp. z o. o. Sp.k

*EDYNE NA RYNKU MOCOWANIE MECHANICZNE DO WZMACNIANIA

%*/4 733 0LUS

a7)%,+)%* 0Â&#x20AC;949q

0LANUJESZ OCIEPLENIE BUDYNKU

BY MIEĂ&#x192; PIĂ&#x2021;KNÂ&#x2013; I ENERGOOSZCZĂ&#x2021;DNÂ&#x2013; ELEWACJĂ&#x2021; .IE WIESZ CZY STAN TECHNICZNY a7IELKIEJ 0Â?YTYq NA TO POZWALA

a!BY OCIEPLIĂ&#x192; BUDYNEK Z a7IELKIEJ PÂ?YTYq

NALEÂ&#x153;Y PRZED OCIEPLENIEM yCIAN ODPOWIEDNIO JE WZMOCNIĂ&#x192; 0ROPONUJEMY 0AĂ&#x17D;STWU SYSTEM OPARTY NA NIERDZEWNYCH KOTWACH %*/4 733 0LUS /FERUJEMY DORADZTWO TECHNICZNE

WSPARCIE PROJEKTOWE SZKOLENIA DLA WYKONAWCĂ?W ORAZ WYPOÂ&#x153;YCZENIE SPRZĂ&#x2021;TU q :ESPĂ?Â? %*/4 0OLSKA

TABELA DAnE TEchnicznE koTwy EJoT wSS PLUS Parametr

WartoĹ&#x203A;Ä&#x2021;

BEZPIECZEĂ&#x17D;STWO

Ĺ&#x161;rednica trzpieĹ&#x201E;Â kotwy

24,0Â mm*

tuleja mimoĹ&#x203A;rodowa kotwy

30,0Â mm*

zabezpieczenie

5,0Â mm*

â?&#x2019; PRZENOSZENIE OBCIÂ&#x2013;Â&#x153;EĂ&#x17D; yCIANY NATYCHMIAST PO ZAMOCOWANIU â?&#x2019; NIEZMIENNOyĂ&#x192; PARAMETRĂ?W PRZEZ LAT UÂ&#x153;YTKOWANIA â?&#x2019; PEWNE WZMOCNIENIE PÂ?YT ZARYSOWANYCH I SPĂ&#x2021;KANYCH â?&#x2019; WYSOKOGATUNKOWA STAL NIERDZEWNA !

NoĹ&#x203A;noĹ&#x203A;Ä&#x2021;

OPTYMALIZACJĂ&#x2021; KOSZTĂ?W â?&#x2019; NISKI KOSZT CAÂ?KOWITY NA M OCIEPLANEJ ELEWACJI

charakterystyczna na Ĺ&#x203A;cinanie V

12Â kN

charakterystyczna na zginanie M

1,3Â kNm

*podana wartoĹ&#x203A;Ä&#x2021; jest nominalnÄ&#x2026; Ĺ&#x203A;rednicÄ&#x2026; wierconego otworu

lipiec 2013

3YSTEM WZMACNIANIA a7)%,+)%* 0Â&#x20AC;949q PRZY UÂ&#x153;YCIU KOTWY 733 0LUS GWARANTUJE

â?&#x2019; SZYBKI MONTAÂ&#x153; BEZ UÂ&#x153;YCIA CHEMII â?&#x2019; DÂ?UGOLETNIA Â&#x153;YWOTNOyĂ&#x192; SYSTEMU â?&#x2019; SZKOLENIE DLA WYKONAWCĂ?W Z ZAKRESU MONTAÂ&#x153;U

WYPOÂ&#x153;YCZANIE NARZĂ&#x2021;DZI MONTAÂ&#x153;OWYCH

DOBĂ?R ILOyCI PRODUKTĂ?W DO PROJEKTU

%*/4 0OLSKA 3P Z O O 3P K r UL *EÂ&#x153;OWSKA r #IASNA Builder 69 TEL r FAX r WWW EJOT PL r EJOT EJOT PL

budownictwo

Wielka Płyta – reanimacja

kompleksowo i systemowo

Blisko 30% tkanki mieszkaniowej w Polsce powstało w oparciu o technologię Wielkiej Płyty.

Współczesna zabudowa wymaga jednak gruntownej modernizacji – głównie z uwagi na zły stan techniczny i bezpieczeństwo dalszej eksploatacji. Obecnie większość konstrukcji tego typu nie spełnia branżowych norm – a skala samego zjawiska wydaje się ogromna.

I

Rysunki archiwum firmy

dea modernizacji budynków wielkopłytowych, których w Polsce jest dziś kilka milionów, jest koniecznością. Przeprowadzenie odpowiednich prac jest jednak dużym wyzwaniem dla zarządców, wspólnot mieszkaniowych, a także dla branży budowlanej – w tym głównie wykonawców czy producentów.

Wdrażanie zintegrowanych działań, mających na celu rewitalizację osiedli blokowych, to stosunkowo nowy trend w Polsce, bowiem w poprzednich latach przeprowadzano jedynie doraźne modernizacje – jak docieplanie budynków, często bez wcześniejszego przeprowadzenia fachowych ekspertyz. Samo zagadnienie ingerencji w budynki wielkopłytowe ma bowiem szerszy kontekst, szczególnie w odniesieniu do aspektów techniczno-konstrukcyjnych, architektonicznych, urbanizacyjnych, jak i prawnych. Oznacza to,

że kluczowe dla rozwiązania problemów, związanych z modernizacją Wielkiej Płyty jest podejście systemowe. – mówi Paweł Burdziakowski, Dyrektor Marketingu Selena S.A. – Z tego też względu Selena, jako doświadczony producent chemii budowlanej, dostarcza produkty w szerokiej gamie, dostępne w systemach i dedykowane różnorodnym rozwiązaniom.

Groźna degradacja

Działania modernizacyjne w Wielkiej Płycie powinny w pierwszej kolejności obejmować dokładną ekspertyzę stanu technicznego. Obecne metody pomiarowe umożliwiają kompleksową ocenę kondycji budynków we wszystkich warstwach konstrukcyjnych. Jak wynika z badań Instytutu Techniki Budowlanej i doświadczeń eksploatacyjnych, podczas wznoszenia zabudowań wielkopłyto-

wych występowały błędy technologiczne, wykorzystywano materiały budowlane słabej jakości, stosowano też nieodpowiednie substytuty. Te wszystkie aspekty wpłynęły na obecną degradację konstrukcji – w wielu budowlach wielkopłytowych pojawiają się dziś pęknięcia, szczeliny, następuje korozja i osłabienie elementów strukturalnych, a nawet przemieszczanie się płyt.

Często spotykanym problemem jest brak wnikliwej oceny technicznej wieszaków elewacyjnych w płytach warstwowych oraz ich wzmocnienia przy termomodernizacji. Ważną kwestią jest sprawdzenie czy istnieje archiwalny projekt techniczny i dziennik budowy – na podstawie dokumentacji można bowiem ocenić czy możliwa jest identyfikacja rodzaju zastosowanego układu oraz ustalenie jego klasyfikacji ogniowej.

Istotne jest dokonanie diagnostyki płyt i stalowych wieszaków, sprawdzenie czy nie nastąpiło przesunięcie płyt oraz podjęcie decyzji o konieczności zastosowania systemowego wzmocnienia połączenia warstw: fakturowej z nośną.

Profesjonalne rozwiązania dedykowane Wielkiej Płycie

Rys.1. (a) i (b) System ociepleń w budynkach z Wielkiej Płyty.

70 Builder

Odpowiedzią na problemy nurtujące zarządców, jak i mieszkańców

wielkopłytowej zabudowy mogą być rozwiązania opracowane przez producentów nowoczesnej chemii budowlanej. Firma Selena, bazując na swym wieloletnim doświadczeniu oraz działając we współpracy z inżynierami, technikami oraz architektami, opracowała systemy produktów, które mogą być z powodzeniem stosowane w obiektach z lat 60 i 70.

Modernizacja bloków mieszkaniowych wybudowanych w technologii Wielkiej Płyty ponad 40 lat temu, oparta jest głównie na pracach stabilizujących mocowanie układu ociepleniowego do konstrukcji nośnej oraz dociepleniu istniejącej warstwy cieplnej. Prace należy wykonywać na podstawie dokumentacji, zawierającej szczegółową ekspertyzę budowlaną, projekt wzmocnienia płyt warstwowych oraz projekt termomodernizacji.

Jednym z rozwiązań systemowych, stosowanych przez wykonawców, jest nowy system ociepleń TYTAN® EOS na istniejące ocieplenie. Powinien być on realizowany zgodnie z Aprobatą Techniczną Nr AT-15-7286/2013, wydaną przez Instytut Techniki Budowlanej, która dopuszcza stosowanie izolacji na podłoża wcześniej ocieplone styropianem.

Prace należy rozpocząć od zastosowania łączników mechanicznych

lipiec 2013

TYTAN® FIXING Systems ze stalowym trzpieniem i długą strefą rozporową. Długość łączników należy dobrać w zależności od grubości istniejącej termoizolacji i przewidywanej głębokości kotwienia łączników w podłożu nośnym. Kolejnym etapem jest wykonanie odwiertów w istniejącym ociepleniu przez całą grubość styropianu – aż do lica ściany nośnej. Następnie należy zaaplikować w każdy otwór poliuretanowy Klej do styropianu TYTAN® EOS, w celu wzmocnienia połączenia powierzchni ściany zasadniczej z istniejącym ociepleniem. Ilość aplikowanego produktu zależy od wielkości wolnej przestrzeni między ścianą a styropianem. Otwory w styropianie powinny zostać również wypełnione poliuretanowym Klejem do styropianu TYTAN® EOS (Rys. 1 a).

Dalsze czynności polegają na mechanicznym oczyszczeniu warstwy wykończeniowej starego systemu ociepleń, usunięciu wszystkich luźnych oraz odspajających się elementów i przepłukaniu oczyszczonej elewacji z kurzu oraz osuszeniu powierzchni. Następnie podłoże należy zagruntować TYTAN® Gruntem głęboko penetrującym – celem wzmocnienia oraz dodatkowo TYTAN® Gruntem do systemów OS – w celu zwiększenia przyczepności.

Nową warstwę styropianu należy przykleić przy użyciu poliuretanowego Kleju do styropianu TYTAN® EOS. Konieczne jest zastosowanie łączników mechanicznych TYTAN® FIXING Systems ze stalowym trzpieniem i długą strefą rozporową (Rys.1b). Wykonanie warstwy zbrojącej przy użyciu TYTAN® Zaprawy klejowo-szpachlowej E polega na wtopieniu siatki z włókna szklanego TYTAN® EOS 145. Następnie należy zagruntować podłoże TYTAN® Gruntem do systemów E, EO lub EOS, zabarwionym wstępnie na docelowy kolor elewacji oraz nałożyć TYTAN® Tynk cienkowarstwowy E (akrylowy), EO (zolokrzemowy) lub EOS (silikonowy) w wersji ręcznej lub natryskowej, w granulacji, strukturze i kolorze zgodnym z projektem.

Innowacyjne systemy ociepleń

Technologia wielkopłytowa generuje dodatkowe problemy dla użytkowników, jakimi są zimne piwnice.

Rozwiązaniem dla wielu spółdzielni

lipiec 2013

Rys.2. System ociepleń stropów piwnicznych w budynkach z Wielkiej Płyty.

i ich mieszkańców jest system ociepleń stropów piwnicznych, czyli przegród, oddzielających piwnicę od parteru. W skład systemu ociepleń TYTAN® EOS STROP wchodzą następujące wyroby: TYTAN® Zaprawa klejowo-szpachlowa O – do mocowania płyt z wełny mineralnej do ocieplanego stropu, płyty z wełny mineralnej, TYTAN® Grunt do systemów OS – do gruntowania podłoża pod wyprawę tynkarską, TYTAN® Tynk cienkowarstwowy OS do nakładania mechanicznego, łączniki mechaniczne TYTAN® FIXING Systems (jeżeli są przewidziane w projekcie), elementy uzupełniające i inne akcesoria dostępne w systemie.

Przy termomodernizacji budynków z Wielkiej Płyty ważnym aspektem jest wymiana stolarki okiennej.

Do prac związanych z modernizacją, Selena – jako lider w produkcji pian poliuretanowych na polskim rynku,

Tytan® Zaprawa klejowo-szpachlowa O do wełny mineralnej Plyta z wełny mineralnej Tytan® Grunt do systemów OS pod tynki mineralne Tytan® Tynk cienkowarstwowy OS mineralny: BARANEK 1,5 mm

Rys.3. System odwróconych dachów zielonych w budynkach z Wielkiej Płyty.

1. Roślinność 2. Substrat glebowy 3. Geowłóknina 4. Drenaż mata drenująca 5. Folia PC 0,4 mm (min 300 g/m2) – warstwa ochronna poślizgowa 6. Termoizolacja: płyty polistyrenu ekstrudowanego (XPS)

7. Papa Matizol Green dach 5,2 8. Gordach Extra PZ PYE PV200 S46 Super Montaż 9. Grunt pod papy: Abizol R lub Disprobit 10. Podkład betonowy 11. Żwir płukany uziarnienie 8/32 12. Trójkąt z materiału termoizolacyjnego

Rys.4. System hydroizolacji balkonów w budynkach z Wielkiej Płyty.

TYTAN GEA Klej do Płytek Ceramicznych

Płyta żelbetowa Warstwa spadkowa

TYTAN TPER Taśma Uszczelniająca do Hydroizolacji

TYTAN Fuga GEA

Paroizolacja Termoizolacja Warstwa dociskowa Sznur dylatacyjny

TYTAN Hydro 2K Hydroizolacja Mineralna

TYTAN Uszczelniacz na Tarasy i Balkony

Builder 71

budownictwo

Rys.5. Metamorfoza wizualna elewacji budynków z Wielkiej Płyty.

poleca szczególnie TYTAN® Professional Pianę pistoletową O2 65, Low Expansion albo O2 GUN.

Zielone dachy blokowisk

Przeprowadzone w Polsce analizy wykazały, że oprócz problemów

konstrukcyjnych, wymiany wymagają dachy w budynkach z prefabrykatów. Specjaliści Seleny rekomendują zastosowanie odwróconego systemu zielonych dachów marki MATIZOL – zgodnego z najnowszymi trendami budownictwa, które umożliwiają wykorzystanie niedostępnej

REKOMENDOWANE SYSTEMY/PRODUKTY 1. System ociepleń TYTAN® EOS na istniejące ocieplenie: • Łączniki mechaniczne TYTAN® FIXING Systems, • Poliuretanowy Klej do styropianu TYTAN® EOS, • TYTAN® Grunt głęboko penetrujący, • TYTAN® Grunt do systemów OS, • TYTAN® Zaprawa klejowo-szpachlowa E, • Siatka z włókna szklanego TYTAN® EOS 145, • TYTAN® Grunt do systemów E, EO lub EOS, • TYTAN® Tynk cienkowarstwowy E (akrylowy), EO (zolokrzemowy) lub EOS (silikonowy) 2. System ociepleń stropów piwnicznych TYTAN® EOS STROP: • TYTAN® Zaprawa klejowo-szpachlowa O, • TYTAN® Grunt do systemów OS, • TYTAN® Tynk cienkowarstwowy OS, • TYTAN® FIXING Systems 3. Piany poliuretanowe TYTAN® Professional Piana pistoletowa O2 65, Low Expansion albo O2 GUN – do montażu stolarki okiennej.

4. Odwrócony system zielonego dachu MATIZOL: • Antykorzenna papa MATIZOL GREEN DACH • Papy podkładowe GORDACH EXTRA PZ PYE PV200 S46 SUPER MONTAŻ, GORBIT STANDARD PZ PYE PV200 S40 SUPER MONTAŻ lub MATIZOL PYE G200 S4 SUPER MONTAŻ • Gruntujące masy bitumiczne ABIZOL R, ABIZOL R Dr lub • Dyspersyjny asfaltowy grunt DISPROBIT 5. System izolacji przeciwwodnej i antyradonowej fundamentów: • Papa MATIZOL FUNDAMENT SBS lub MATIZOL FUNDAMENT ANTYRADON z bitumicznymi masami ABIZOL (R, R Dr) • Izolacja powłokowa z modyfikowanej dyspersyjnej masy asfaltowo – kauczukowej ABIZOL ST 6. Profesjonalny system hydroizolacji balkonów: • TYTAN®HYDRO 2K – Hydroizolacja mineralna, • TYTAN® TPER Taśma Uszczelniająca do Hydroizolacji, • TYTAN® GEA Kleje do Płytek i TYTAN® GEA Fuga Szeroka, • TYTAN® Uszczelniacz na Tarasy i Balkony, 7. Elewacyjne farby zolokrzemowe z efektem fotokatalizy marki TYTAN® EO.

72 Builder

dotychczas przestrzeni miejskiej np. pod tereny zielone. Jako wierzchnią warstwę pokrycia dachu należy w tym rozwiązaniu zastosować odporną na przerastanie korzeni, antykorzenną papę MATIZOL GREEN DACH. Jako papę podkładową, zaleca się montować powłokę o wysokiej gramaturze osnowy poliestrowej lub tkaniny szklanej jak np. GORDACH EXTRA PZ PYE PV200 S46 SUPER MONTAŻ, GORBIT STANDARD PZ PYE PV200 S40 SUPER MONTAŻ lub MATIZOL PYE G200 S4 SUPER MONTAŻ. Pod papy MATIZOL stosuje się bitumiczny roztwór gruntujący, modyfikowany kauczukiem syntetycznym ABIZOL R lub szybkoschnący i głęboko penetrujący ABIZOL R Dr, a także dyspersyjny, asfaltowy grunt DISPROBIT.

Firma Selena dysponuje profesjonalnym systemem hydroizolacji balkonów, w skład którego wchodzą następujące produkty: TYTAN®HYDRO 2K – Hydroizolacja mineralna, TYTAN® TPER Taśma Uszczelniająca do Hydroizolacji, TYTAN® GEA Kleje do Płytek i TYTAN® GEA Fuga Szeroka, TYTAN® Uszczelniacz na Tarasy i Balkony.

Głównym produktem do wykonywania izolacji wodoszczelnej na balkonach jest TYTAN® HYDRO 2K, hydraulicznie wiążąca zaprawa uszczelniająca, przeznaczona do ochrony podłoża przed wilgocią i działaniem wody. Jest szybkowiążąca, odporna na mróz i działanie promieni UV, a przy tym nieszkodliwa dla środowiska i nie zawiera rozpuszczalników.

Izolacja od fundamentu po dach

Problematyka ratowania Wielkiej Płyty obejmuje trzy główne obszary działań, związanych z modernizacją i remontem budynków, przebudową organizacji struktury osiedlowej w zakresie urbanistyczno-architektonicznym oraz przekształceniem infrastruktury techniczno-społecznej, obejmującym zmiany funkcjonalno-przestrzenne. Nie można tu także pominąć istotnego aspektu jakim jest estetyka. Zgodnie ze współczesnym trendem ożywiania architektury miejskich osiedli wielkopłytowych i ponurej kolorystyki elewacji – SELENA zainicjowała cykl akcji, zmieniających oblicze wielkopłytowych blokowisk, poprzez zastosowanie na fasadach budynków nowoczesnej technologii farb zolokrzemowych z efektem fotokatalizy marki TYTAN® EO.

Z ekspertyz technicznych wynika, że co piąty budynek z Wielkiej Płyty musi zostać odkopany na poziomie fundamentów i uszczelniony od zewnątrz, gdyż w przeciwnym wypadku nie da się wyeliminować wilgoci z piwnic i degradacji konstrukcji. Na tym etapie należy więc zadbać o wykonanie lub renowację izolacji przeciwwodnej, która zabezpieczy budynek przed wodą napierającą z gruntu. Jednym z optymalnych rozwiązań jest zastosowanie papy MATIZOL FUNDAMENT SBS lub MATIZOL FUNDAMENT ANTYRADON (która dodatkowo stanowi barierę przed szkodliwym działaniem promieniowania radonowego) w systemie z bitumicznymi masami ABIZOL (R, R Dr) – szczególnie w przypadku, gdy budynek jest posadowiony na terenach charakteryzujących się wysokim poziomem wód gruntowych.

Alternatywnym rozwiązaniem będzie zastosowanie izolacji powłokowej z modyfikowanej dyspersyjnej masy asfaltowo – kauczukowej ABIZOL ST i ocieplenie za pomocą płyt styropianowych przyklejonych za pomocą ABIZOL ST.

Rewitalizacja miejskich balkonów

Rewitalizacja budynków wielkopłytowych może obejmować także dobudowę balkonów, np. w celu podniesienia atrakcyjności nieruchomości lub przeprowadzenia izolacji.

Nowe oblicze Wielkiej Płyty

Podsumowując – mimo iż idea modernizacji wielkopłytowej zabudowy wydaje się trudna w realizacji, dzisiejsze technologie i rozwiązania systemowe, udostępniane przez firmę Selena, pozwalają skutecznie rewitalizować nawet duże zasoby mieszkaniowe. Kluczową kwestią jest kompleksowe podejście do problemu i zastosowanie odpowiednich produktów, dedykowanych do konkretnych prac modernizacyjnych.

SELENA S.A.

lipiec 2013

budownictwo

Profesjonalizm i sprawność

Warszawskiego, a uzyskiwanie zleceń na kolejne zakresy w ramach tego zadania świadczy, iż nasza firma cieszy się uznaniem wśród największych firm budowlanych, a profesjonalizm i sprawność potwierdza się na największych placach budowy.

G.P.: Połowa roku już właściwie za nami.

Wiele firm ma powody do narzekań. A jak jest w przypadku firmy Segar i segmentu rynku, w którym działacie?

K.B.: Początek roku faktycznie był trudny dla większości firm z branży budowlanej, głównie z uwagi na przedłużoną zimę i tym samym brak zamówień. Odbiło się to również w niewielkim stopniu na nas, chociaż dzięki temu, iż nasze prace możemy spokojnie wykonywać do -15°C pracowaliśmy na przysłowiowe „pół gwizdka”, dokańczając projekty zakontraktowane w ubiegłym roku. Trudną sytuację i niepokój związany z 2013 rokiem pogłębiał fakt przystopowania w temacie

Kamil Bystrzyński

Dyrektor ds. Produkcji Segar Sp. z o.o.

Kamil Bystrzyński: Firma Segar ze 100% polskim kapitałem zajmuje się szerokim wachlarzem specjalistycznych robót geotechnicznych i hydrotechnicznych łącznie z projektowaniem i fachowym doradztwem w wyżej wymienionym zakresie. Działalność geotechniczna to zabezpieczenia głębokich wykopów, poziome przesłony przeciwfiltracyjne, wzmocnienia podłoży i posadowienia pośrednie w postaci pali. W zakresie hydrotechnicznym to głównie regulacje nabrzeży, wzmacnianie wałów, pionowe przesłony przeciwfiltracyjne i palowanie pod pomosty.

Wszystkie prace wykonujemy w oparciu o technologie wibracyjne, wciskane, wiercone lub iniekcyjne. Pracujemy w każdej dziedzinie budownictwa, w każdym rejonie Polski. Świadectwa naszej działalności można zaobserwować jadąc drogą, mijając mosty, przystanie, elektrownie, a w miastach obserwując rosnące wieżowce, stadiony, obiekty użyteczności publicznej i obiekty przemysłowe.

G.P.: Co stanowi o potencjale firmy?

Domyślam się, że między innymi sprzęt, gdyż bez niego w tym obszarze ani rusz...

K.B.: Dysponujemy faktycznie sprzętem najnowszej generacji i to zapewnia nam wykonanie naszych prac sprawnie i dokładnie, bez zbędnych przestojów. Potencjał sprzętowy mamy rzeczywiście spory, bo do każdego zagadnienia jesteśmy w stanie dobrać optymalny zestaw. Natomiast

lipiec 2013

nawet najlepszy sprzęt nie jest w stanie utrzymać wysokiej jakości prac bez wykwalifikowanej kadry. Tu możemy się faktycznie pochwalić, iż nasza kadra zarówno konstruktorska, inżynierska jak i terenowa jest wysoko wykwalifikowana, między innymi dzięki długiej obecności w naszej firmie. Z uwagi na specyfikę naszych prac i posiadanego sprzętu nie możemy pozwolić sobie na dużą rotację w tym zakresie. Pracowników w tej wąskiej dziedzinie budownictwa nie jest, wbrew pozorom, łatwo znaleźć.

G.P.: Jak przedstawia się portfolio firmy?

Z których realizacji jesteście najbardziej dumni?

K.B.: Od 2007 r. wykonaliśmy ponad 300 rozmaitych projektów o różnym zakresie i stopniu trudności. Dumni jesteśmy przede wszystkim z trudnych projektów, gdzie wszyscy rozkładali ręce i sytuacja wydawała się beznadziejna, a nasza firma jako jedyna podjęła rękawicę i poradziła sobie z wyzwaniem zarówno pod względem technicznym, jak i ekonomicznym. Wtedy naprawdę odczuwa się olbrzymią satysfakcję z wykonywanej pracy.

Dumni byliśmy także wykonując terminowo prace przy budowach strategicznych dla powodzenia Euro 2012. I mam tu na myśli zarówno Stadion w Gdańsku, Stadion Narodowy jak i pilne inwestycje drogowe m.in. autostradę A2 w okolicach Warszawy, czy drogę ekspresową S7 na odcinku Południowej Obwodnicy Gdańska. Świadomość wykonywania prac dla powodzenia naszej wspólnej imprezy jest w rzeczy samej budująca. Obecnie realizujemy wiele prac przy budowie Metra

budowy dróg krajowych i autostrad, który pociągał za sobą zwiększenie konkurencji w innych dziedzinach budownictwa. Na szczęście obecnie nie mamy powodów do narzekań, udało nam się uzyskać wartościowe zamówienia i wykorzystujemy obecnie cały potencjał naszej firmy. Jednocześnie planujemy dalsze jego powiększanie, łącznie ze zwiększeniem zakresu naszej działalności, mając na uwadze rosnący popyt w budownictwie i spore inwestycje w tej branży związane z uzyskaniem środków unijnych.

G.P.: Dziękuję za rozmowę.

Builder 73

PROMOCJA

Grzegorz Przepiórka: Firma Segar specjalizuje się – moglibyśmy tak to ująć – w pracy u podstaw. Jaki jest dokładnie zakres działalności spółki?

Zdjęcia arch. Segar

na największych placach budowy

budownictwo

Ściany osłonowe scalone w systemie W-70 Coraz częstsze problemy techniczne i eksploatacyjne budynków z wielkiej płyty w osiedlach mieszkaniowych wymagają wprowadzenia nowych rozwiązań i skomplikowanych napraw zapewniających ich bezpieczną eksploatację. dr hab. inż. Stanisław Fic, prof. PL dr inż. Danuta Barnat-Hunek

W

artykule przedstawiono analizę powstawania różnych płyt osłonowych scalonych GWO w budynkach wielkopłytowych na przykładzie obiektów miasta Lublin. Omówiono przeprowadzoną diagnostykę płyt, analizę wyników badań laboratoryjnych oraz określono ich przydatność do dalszej eksploatacji. W analizowanych przypadkach zaproponowano wzmocnienie płyt za pomocą stalowych ściągów z powodu braku możliwości wymiany uszkodzonych elementów budynku.

Geneza systemu

Realizowane od lat 70. do 90. ubiegłego stulecia budynki mieszkalne w systemie wielkopłytowym W-70 odznaczały się dość skomplikowanymi procesami zarówno na etapie produkcji w Fabrykach Domów (kombinatach budowlanych), jak też w czasie montażu na obiektach. Te skomplikowane procesy były przyczyną powstawania wielu wad we wznoszonych i eksploatowanych budynkach, głównie z powodu niedotrzymywania reżimów technologicznych. Na przestrzeni lat system był modyfikowany i przeprojektowywany. Wprowadzone zmiany dotyczyły głównie produkcji i późniejszej eksploatacji ścian osłonowych w budynkach. Dodatkowo wymuszony montaż płyt przez rektyfikację na śrubach, trudności w wykonywaniu węzłów łączących poszczególne prefabrykaty były podstawą do opracowania i wdrożenia w Polsce Wschodniej tzw. osłonowej ściany scalonej GWO (SEG) [1, 2, 3, 4, 5].

Wprowadzenie ostrzejszych wymogów w zakresie ochrony cieplnej, oszczędności energii było podstawą do wykonania ekspertyz istniejących budynków mieszkalnych zarządzanych przez spółdzielnie mieszkaniowe w regionie lubelskim. Zleceniodawcy wskazali widoczne rysy i pęknięcia płyt GWO w budynkach eksploatowanych kilkanaście lat. Punktem wyjścia

74 Builder

było wykazanie czy możliwe jest docieplenie przegród zewnętrznych, zakrycie istniejących uszkodzeń płyt, dodatkowe ich dociążenie oraz wskazanie możliwości dalszej bezpiecznej eksploatacji.

Przeprowadzone oględziny na obiektach wskazały na konieczność przeprowadzenia szczegółowych badań i analiz. Celem opracowania było wskazanie przyczyn, podanie sposobów napraw istniejących uszkodzeń i możliwość ewentualnego docieplenia przegród.

Technologia montażu płyt scalonych

Istotą technologii montażu płyt osłonowych scalonych na budynkach było ich zawieszenie w górnej części na specjalnych stalowych wspornikach. W zależności od długości płyt GWO zawieszenie odbywało się na dwóch lub trzech wspornikach. Wsporniki stalowe były mocowane do płyt stropowych kanałowych tzw. skrajnych o grubości 22 cm, ze specjalnym żebrem nośnym. Zawieszona płyta na wspornikach była poziomowana za pomocą śrub umieszczonych na stalowych ściągach (rys. 1, 2). W początkowym okresie stosowania systemów wielkopłytowych nie określano dokładnie rodzaju stali przeznaczonej na wieszaki. W wyniku badań przeprowadzonych w ITB w latach 80., zalecono wykonanie wieszaków ze stali H13N4G9. W rzeczywistości stosowano łączniki ze stali St3SX, a na podstawie diagnostyki elementów stwierdzono występowanie prętów ocynkowanych ze stali St0S [6,7].

Celem diagnostyki budynku mieszkalnego o wysokości 10. kondygnacji, wykonanym w systemie W-70 ze ścianą scaloną grubości 30 cm, było wykazanie czy możliwe jest docieplenie przegród zewnętrznych, zakrycie istniejących uszkodzeń płyt, dodatkowe ich dociążenie oraz wskazanie możliwości dalszej bezpiecznej eksploatacji.

Poszczególne płyty GWO były wykonane przez scalenie dyli z betonu komórkowego odmiany 500 o grubości 30 cm. Były one ułożone poziomo w pasie górnym nadprożowym, dolnym podokiennym oraz pionowo – spełniając funkcję filarków międzyokiennych. Scalenie ściany odbywało się poprzez nawiercone otwory, przez które przełożono stalowe pręty – ściągi z nagwintowanymi końcówkami (rys. 1) [2]. Kanały w obrębie ściągów stalowych wypełniono przez iniekcję zaprawą cementową.

Przykładowo ciężar płyty GWO o długości 3,60 m wynosił około 2000 kg, o l = 6,00 m około 3000 kg [3].

W przyjętym rozwiązaniu zawieszona płyta na wspornikach nie mogła obciążać swoim ciężarem płyty niżej zawieszonej. Gniazda przy wspornikach powinny być wypełnione zaprawą cementową, a przestrzenie obwodowe pomiędzy płytami szerokości około 16 mm uszczelnione sznurem i materiałem trwale plastycznym.

lipiec 2013

Program badań

Poniżej przedstawiono zakres badań [8], jakie wykonano na jednym z 8. budynków mieszkalnych o wysokości 10. kondygnacji w systemie W-70 ze ścianą scaloną gr. 30 cm.

W pierwszej kolejności dokonano pomiarów geodezyjnych pionowości pojedynczych płyt na elewacjach budynku. Pomiary przeprowadzono na 115 elementach ściennych, które wykazały różnice odchylenia od pionu pomiędzy odczytem górnym w miejscu zawieszenia, a dolną krawędzią płyt. W 28 elementach różnica ta wynosiła od 15 do 38 mm, w pozostałych 87 pomiarach odchylenie było w przedziale 6 -13 mm [1].

Następnym etapem badań było pomierzenie przemieszczeń pionowych wytypowanych płyt oraz ustalenie ugięcia na wspornikach stalowych przy obciążeniu próbnym. Schemat sposobu obciążenia płyt przedstawiono na rys. 3.

Odkształcenia pomierzone za pomocą tensometrów zegarowych w dolnej części płyt (rys. 4) wykazały duże zmienności na długości płyt od 1 do 12 mm. Natomiast pomiary ugięć wsporników stalowych były niewielkie i wynosiły od 1 do 2 mm.

Płyty GWO były wykonane przez scalenie dyli z betonu komórkowego odmiany 500 o grubości 30 cm. Były one ułożone poziomo w pasie górnym nadprożowym, dolnym podokiennym oraz pionowo – spełniając funkcję filarków międzyokiennych.

Podstawowym zadaniem badań na budynku było ustalenie przyczyn powstawania rys i pęknięć płyt. Przeprowadzone oględziny wykazały, że około 20 % płyt we wszystkich badanych budynkach posiadały ten rodzaj uszkodzeń. Rysy i pęknięcia najczęściej występowały w dylach nadprożowych nad otworami okiennymi oraz w dylach pasa dolnego płyty. Inne uszkodzenia płyt widoczne były w spoinach łączących dyle z betonu komórkowego.

To zjawisko rozwarstwienia połączeń najczęściej występowało w poziomie i w pionie filarków międzyokiennych. Przykładowe uszkodzenia płyt pokazano na rys. 5.

Rys. 1. Ściana GWO – SEG według katalogu [2]

Rys. 2. Schemat podwieszenia płyty GWO

Analiza wyników badań

Otrzymane wyniki badań z pomiarów geodezyjnych mogą wskazywać na niedokładności w montażu płyt stropowych tzw. skrajnych i wewnętrznych ścian nośnych. Te wady montażowe wynikały z różnic w płaszczyznach lica ścian nośnych, ułożonych płyt stropowych kanałowych i powstałych odchyłek w pionie.

Wykonane odkrywki w okolicach wsporników metalowych pokazały, że zawieszone płyty GWO poprzez ściągi zostały wykonane prawidłowo. Stalowe elementy zawiesia w odkrywkach były ocynkowane i nie budziły zastrzeżeń w obszarze nadmiernych uszkodzeń spowodowanych korozją. Wykazano również w wielu przypadkach błędy w rozmieszczeniu, jak również odpowiedniej ilości wieszaków, co potwierdzają wyniki badań innych autorów prac [6, 9, 10].

Istotnymi wadami zaobserwowanymi na budynkach były rysy i pęknięcia w poszczególnych płytach GWO, które można podzielić na: • wady powstałe na skutek odkształceń stali w prętach – ściągach, • uszkodzenia powstałe przy nieprawidłowym montażu, • odkształcenia spowodowane wpływem temperatury, • uszkodzenia powstałe w wyniku transportu i nieprawidłowego składowania na placu budowy.

W analizowanym przypadku nie było możliwości pobrania próbek z obiektu i zbadanie charakterystyk stali w ciągach w warunkach laboratoryjnych. Stal posiada zdolność do odkształceń, pełzania i relaksacji, a w ściągach łączących płyty elewacyjne zastosowano pręty ze stali okrągłej St3S, które chaOkoło 20 % płyt we wszystkich badanych budynkach posiadały rysy i pęknięcia, najczęściej występowały one w dylach nadprożowych nad otworami okiennymi oraz w dylach pasa dolnego płyty. Inne uszkodzenia płyt widoczne były w spoinach łączących dyle z betonu komórkowego.

lipiec 2013

Rys. 3. Schemat obciążenia płyty GWO, widok zewnętrzny

Rys. 4. Przykładowe odkształcenie płyt GWO po obciążeniu dodatkowym q = 100 kG/m u dołu płyty

Builder 75

budownictwo rakteryzują się wytrzymałością na rozciąganie 380-400 MPa, granicą plastyczności 240 MPa i możliwym wydłużeniem do 27% [1]. Natomiast w rozpatrywanym przypadku ustalono wydłużenia stalowych prętów – ściągów mierząc w okresie letnim temperaturę na powierzchni płyty osłonowej, która wynosiła około 43 stopnie. Ponieważ powstaje różnica temperatury pomiędzy powierzchnią zewnętrzną płyty a prętami stalowymi umieszczonymi w kanale płyty w odległości 12 cm od strony zewnętrznej, obliczone wydłużenie prętów wynosi około 1,68 · 10 -3 m. Przyczynia się to do powstania rozwarstwień i szpar w spoinach pomiędzy poszczególnymi dylami z gazobetonu. Kolejną przyczyną powstawania rys i pęknięć było zaobserwowane Zgodnie z warunkami technicznymi montażu przestrzenie między płytami, należało wypełnić materiałem trwale plastycznym, a nie zaprawą cementową jak miało to miejsce na zrealizowanym budynku.

Rys. 5. Rozwarstwienia w spoinach i pęknięcia dyli w płytach na różnych kondygnacjach bydunku

wymuszone przekazywanie obciążeń płyt górnych na płyty dolne spowodowane błędami montażowymi. Taki stan potwierdzono po przeprowadzeniu pomiarów odkształceń z odczyów na tensometrach przy próbnych obciążeniach płyt. Zgodnie z warunkami technicznymi montażu przestrzenie między płytami należało wypełnić materiałem trwale plastycznym, a nie zaprawą cementową jak miało to miejsce na zrealizowanym budynku. Pomiary geodezyjne pionowości zawieszonych płyt były kolejnym badaniem, które potwierdziło nieprawidłowości montażu. Stwierdzono brak pionowości wielu płyt, a różnice pomiędzy pomiarem górnym a dolnym płyt o wysokości 2,80 m wynosiły do 35 mm. W związku z tym pojawił się mimośród i zmieniła się statyka pracy niektórych płyt osłonowych. Na badanym obiekcie wykonano również ocenę stanu technicznego elementów stalowych pod względem korozji, która wykazała dobry stan wieszaków i prętów ocynkowanych.

Propozycje napraw ścian osłonowych

Rys. 6. Schemat wzmocnienia filara międzyokiennego i płyty osłonowej GWO-SEG

Z powodu znacznych kosztów i ciągłej eksploatacji budynku nie ma możliwości wymiany uszkodzonych, spękanych płyt. Aby zapobiec dalszemu niszczeniu płyt, zaproponowano rozwiązania zmiejszające odkształcenia, a tym samym propagację rys i pęknięć w szczególności samych dyli. Propozycję tych rozwiązań przedstawiono na rysunkach 6 i 7.

Sposób wzmocnienia polegał na ułożeniu kątowników górnego i dolnego 3x50x80 mm połączonego za pomocą płaskowników 3x25 mm (SP1 i SP2) i skręconego na śruby M14. Do kątowników przyspawano łapy stalowe 3x80x100 mm. W miejscu występowania płaskowników należy delikatnie skuć tynk zewnętrzny na grubość 4-5 mm.

Filarki międzyokienne wzmocniono w podobny sposób (rys. 6). Spoinę pomiędzy płytami oczyszczono i wypełniono plastycznym kitem. W pierwszej kolejności należy wykonać ściągi pionowe S1, a następnie wzmocnić filar międzyokienny ściągami S2.

Przekrój przez ściąg pionowy zaprezentowano na rys. 7.

Rysunki archiwum autorów

Wnioski

Rys. 7. Szczegół zawieszenia płyty GWO na wsporniku wraz ze wzmocnieniem – przekrój pionowy

76 Builder

Propozycja opracowania i wdrożenia ściany osłonowej GWO w miejsce ściany zewnętrznej trójwarstwowej była nakierowana na wskazanie lepszego i łatwiejszego rozwiązania zarówno w procesie produkcji, montażu i użytkowania budynków. Tymczasem jak pokazały warunki eksploatacji zastosowanej ściany GWO obarczone były wieloma wadami.

1. Zastosowanie zawiesznie płyt na dwóch lub trzech wspornikach jest rozwiązaniem nietypowym. O ile sam schemat statyczny można uznać za poprawny, to przyjęcie takiego rozwiązania bez uwzględnienia odkształceń i relaksacji stali w czasie w konstrukcyjnych ściagach spinających wydaje się być problematyczne. W opracowaniach systemy GWO nie znaleziono analiz i obliczeń wyjaśniających wpływ odkształceń w czasie oraz zmiany naprężeń prętów – ściągów choćby pod wpływem temperatury.

2. W czasie badań wystąpiły trudności techniczne w ustaleniu sił w prętach – ściągach. Zaobserwowane odkształcenia i uszkodzenia dyli mogą dowodzić, że siły w poszczególnych prętach – ściągach w obrębie pojedynczej płyty w wyniku skręcenia na śruby po wyprodukowaniu w zakładzie

lipiec 2013

prefabrykacji mogły się różnić znacząco. Potwierdzeniem tej wady może być różnica w wielkości rozwarstwienia pomiędzy poszczególnymi dylami przebiegająca przez spoinę z zaprawy.

3. Istotnym czynnikiem przyczyniającym się do powstawania rys i pęknięć dyli było „podbetonowanie” płyty u dołu często na całej szerokości.

W ten sposób powstało niezamierzone podparcie i uległ zmianie schemat statyczny, a obciążenie od ciężaru płyty górnej było przekazywane na płytę dolną.

4. Rozwarstwienie pomiędzy poszczególnymi dylami w spoinach powstało prawdopodobnie na skutek wydłużenia prętów - ścięgów. Szczególnie jest to widoczne pomiędzy elementami w filarkach międzyokiennych.

Można również wskazać, że pierwsze uszkodzenia i obluzowanie połączeń dyli mogło powstać w czasie transportu, gdzie elementy scalone były dowożone na plac budowy na odległości 70 - 80 km od zakładu prefabrykacji.

Wzmacnianie spękanych płyt osłonowych GWO wymaga szczegółowej analizy przyczyn powstawania uszkodzeń i doboru adekwatnego sposobu wzmocnienia. W omawianym przypadku zaproponowano wzmocnienie płyt za pomocą stalowych ściągów, które w dużej mierze powinny znacznie ograniczyć przemieszczenia i odkształcenia spowodowane obciążeniem i różnicą temperatur, a zarazem zabezpieczą przed dalszą degradacją płyt.

Pracę wykonano w Politechnice Lubelskiej w ramach realizacji projektu badawczego statutowego S-14/B2012. Artykuł opublikowano w materiałach konferencji „Awarie Budowlane” 2013 r. dr hab. inż. Stanisław Fic, prof. PL dr inż. Danuta Barnat-Hunek Politechnika Lubelska

Literatura 1. Fic S., Barnat – Hunek D.: Analiza uszkodzeń i propozycja naprawy scalonych płyt zewnętrznych z dyli z betonu komórkowego zastosowanych w systemie W-70. Materiały Budowlane, nr 9/2012.

2. Katalog elementów. Ściana scalona W-70. Inwestprojekt, Lublin 1979.

3. Biliński T., Gaczek W.: Systemy uprzemysłowionego budownictwa ogólnego. PWN, Warszawa 1982.

4. Dzierżewicz Z., Starosolski W.: Systemy budownictwa wielkopłytowego w Polsce w latach 1970–1985. Przegląd rozwiązań materiałowych, technologicznych i konstrukcyjnych, Oficyna WoltersKluwer Business, Warszawa 2010.

5. Taczanowska T., Ostańska A.: Dokładność realizacji a potrzeba modernizacji budynków wielkopłytowych. Dom Wydawniczy Medium, Warszawa 2012.

6. Krentowski J., Tribiłło R.: Stany zagrożenia zewnętrznych ścian warstwowych. Kształtowanie rozwiązań prototypowych. Civil and Environmental Engineering, nr 1/2010.

7. Badania i ocena betonowych płyt warstwowych w budynkach mieszkalnych. Instrukcja nr 360/1999, Instytut Techniki Budowlanej, Warszawa 1999.

8. Woyzbun I., Wójtowicz M.: Metodyka oceny stanu technicznego wielkopłytowych warstwowych ścian zewnętrznych. Budynki wielkopłytowe – wymagania podstawowe. Zeszyt 4, seria: Instrukcje, wytyczne, poradnik.

Nr 374/2002, wyd. ITB 2002.

9. Runkiewicz L.: Błędy i uszkodzenia w budownictwie wielkopłytowym.

Błędy i uszkodzenia budowlane oraz ich usuwanie. WEKA Wydawnictwo Informacji Zawodowej, Warszawa 2002.

10.Ściślewski Z.: O trwałości łączników w ścianach warstwowych. Inżynieria i Budownictwo, 8/1998.

REKLAMA

lipiec 2013

Builder 77

budownictwo

K2

ośmiotysięcznik wśród wzmocnień G.P.: Czym się kierować, ogólnie rzecz biorąc, przy wyborze wzmocnienia? I dlaczego w tym kontekście warto wybrać akurat System K2?

B.S.: Pewne rozwiązanie konstrukcyjne oraz kompleksowa i bezproblemowa kontrola, to dla inwestora kluczowe zagadnienia przy wyborze najkorzystniejszego wariantu systemu wzmocnień. Nasze wieloletnie doświadczenie producenta systemu K2 we wzmacnianiu budynków, głównie w technologii wielkopłytowej, jest gwarancją bezpieczeństwa użytkowania przez długie lata. Rozwiązania systemowe, parametry przenoszonych obciążeń oraz względy ekonomiczne stawiają Kotwę K2 w czołówce łączników na rynku. Kotwa K2 to: wysoka jakość – wykonana jest z najlepszych materiałów, duża nośność kotwy – elastyczne przejęcie siły z rozległej powierzchni przegrody, łatwy montaż – mała średnica kotwy minimalizuje ryzyko kolizji ze zbrojeniem w warstwie fakturowej i nośnej.

Kotwa K2 to najlepsze rozwiązanie nie tylko dla inwestorów, ale i dla firm zajmujących się termomodernizacją. Dzięki łatwości montażu, który minimalizuje straty związane z ryzykiem przebicia ściany nośnej oraz naszemu systemowi wsparcia i programowi gwarancji – Kotwa K2 stanowi bezsprzecznie wartość dodaną procesu termomodernizacji, a także podnosi jakość i prestiż usług firm, które zdecydują się na skorzystanie z tego Systemu.

G.P.: Jak wykonywany jest montaż proponowanego rozwiązania? Na co szczególnie należy zwrócić uwagę?

Bartłomiej Staszałek

Prezes INWESTBUD Holding Sp. z o.o. Sp.k.

Grzegorz Przepiórka: Ratujemy wielką płytę – takie hasło pojawia się na stronie internetowej spółki Inwestbud i jest to związane przede wszystkim z oferowanym przez firmę Systemem K2.

Czy może Pan przybliżyć to rozwiązanie?

Bartłomiej Staszałek: Sam pomysł stworzenia produktu, jakim jest Kotwa K2, zrodził się z problemów, które napotykaliśmy przy termomodernizacji budynków wielkopłytowych. Przy tego typu pracach brakowało mianowicie właściwej oceny stanu technicznego ścian konstrukcyjnych osłonowych jak i oceny stanu zużycia wieszaków.

Kotwa K2 jest stalowym łącznikiem, służącym do wzmocnienia elementów mocujących ze sobą warstwę fakturową z warstwą konstrukcyjną w budynkach z wielkiej płyty. Wykonana jest ze stali nierdzewnej A4, wklejana przy pomocy specjalnej żywicy. Nasz produkt został poddany surowej ocenie przez Instytut Techniki Budowlanej. Przeszedł pozytywnie wszelkie wymagane testy, uzyskując Aprobatę Techniczną ITB, Certyfikat zgodności i Znak certyfikacji.

78 Builder

B.S.: Dla uzyskania połączenia mającego na celu wzmocnienie połączenia warstwy fakturowej z warstwą nośną, wykonuje się w prefabrykowanej ścianie poziome otwory montażowe. Dokonuje się tego za pomocą wiertnic ze statywem, przystosowanych do wiercenia bezudarowego w technice diamentowej. Zalety wiercenia otworów tą metodą to: brak wibracji i wstrząsów, które mogą wytworzyć się przy wierceniu z udarem, mała uciążliwość dla użytkowników lokali, bardzo małe prawdopodobieństwo wywiercenia otworu (przebicia) do mieszkania, możliwość wiercenia otworów w warstwie nośnej o grubości poniżej 100 mm, brak spękań warstwy fakturowej w czasie wiercenia, precyzyjne obsadzenia Kotwy K2 dzięki idealnie okrągłemu otworowi. Dzięki takiemu systemowi wiercenia w przygotowanych otworach nie pozostają pyły z nawiercanych struktur, co gwarantuje bardzo wysoką przyczepność żywic i stabilne połączenie kotwy z warstwami płyt. Ze względu na łatwość montażu oraz minimalizację potrzebnych narzędzi, prace związane z montażem Kotwy K2 z powodzeniem może realizować firma wykonująca termomodernizację elewacji budynków, pod warunkiem wcześniejszego przeszkolenia.

G.P.: Na jakie wsparcie mogą liczyć klienci firmy Inwestbud wybierający System K2?

B.S.: Firma prowadzi liczne szkolenia omawiające problemy konstrukcyjne budynków z wielkiej płyty oraz rozwiązania techniczne z zastosowaniem wzmocnień systemu Kotwa K2. Deklarujemy bezpośrednie, niezbędne zaangażowanie pod względem organizacyjnym i technicznym oraz pomoc i doradztwo zespołu inżynierów na etapie projektowania i wykonawstwa. Współpracujemy z inżynierami budowlanymi, rzeczoznawcami, z wykładowcami uczelni technicznych, organizujemy spotkania z członka-

lipiec 2013

G.P.: Temat wielkiej płyty niedawno znów odżył w związku z tym, że Ministerstwo przygotowuje w tym roku ogłoszenie programu badań stanu technicznego elementów istotnych dla konstrukcji tego rodzaju budynków. Jaka jest Pana reakcja na tego typu zapowiedzi?

B.S.: Przeprowadzenie badań stanu technicznego budynku jest bardzo ważnym elementem procesu termomodernizacji. Badanie stanu technicznego polega przede wszystkim na sprawdzeniu połączeń ścian warstwowych. Należy pamiętać, że jakiekolwiek przesunięcia lub pęknięcia, które nastąpią po termomodernizacji budynku bez zastosowania wzmocnień konstrukcji będą i tak wcześniej czy później widoczne na nowych powierzchniach. Dodatkowe niebezpieczeństwo powstać może z powodu zbyt późnego dostrzeżenia niepokojących zjawisk w konstrukcji budynku, które zostaną przykryte warstwą izolacyjną. Modernizacja wielkiej płyty przyczyni się przede wszystkim do zapewnienia bezpieczeństwa mieszkańców, ale także podniesienia jakości mieszkania w tej architekturze, są bowiem możliwości ciekawej modernizacji tych budynków. Ponadto zdaniem ekspertów konieczna jest ich modernizacja, by spełniały współczesne standardy, np. energetyczne, co wpłynie na obniżenie kosztów ich eksploatacji.

G.P.: Czy inwestorzy, zarządcy są świadomi problematyki związanej ze wzmocnieniami budynków?

B.S.: Jak wiemy toczy się wiele dyskusji na temat słuszności rewitalizacji wielkiej płyty. W opinii specjalistów sam proces diagnostyki stanu technicznego budynku z wielkiej płyty budzi wiele kontrowersji. Musimy jednak

pamiętać, że w technologii wielkopłytowej powstało w Polsce ok. 4 mln mieszkań. Utrzymanie istniejących zasobów w należytym stanie technicznym uznaje się za konieczne i nie mniej ważne od prowadzenia nowych inwestycji. Świadomość inwestorów i zarządców jest coraz większa, jednak w związku z tym, że sytuacja własnościowa budynków mieszkalnych jest skomplikowana, ponieważ to lokatorzy budynków wielorodzinnych często są właścicielami mieszkań i części gruntów, to właśnie im należy odpowiedzieć na ich obawy i zapewnić ich o dalszej przydatności użytkowej budynków z wielkiej płyty. Kompleksowa modernizacja budynków wielkopłytowych ma ogromne znaczenie dla zapewnienia bezpieczeństwa życia i mienia mieszkańców, dlatego też uświadomienie powagi tego problemu jest tak bardzo istotne. Właściciele i zarządcy, którzy posiadają w swoich zasobach budynki z wielkiej płyty, muszą być świadomi, że zgodnie z ustawą „Prawo Budowlane”, są zobowiązani do utrzymania budynków w należytym stanie technicznym. Warto zainwestować w rewitalizację osiedli z wielkiej płyty, ponieważ mają wiele bardzo istotnych atutów – zwykle jest to dobra lokalizacja z rozwiniętą infrastrukturą handlowo-usługową, atrakcyjny metraż, a przede wszystkim ceny niższe niż w przypadku budynków zbudowanych w innej technologii. W Polsce dyskusja nad sensem uruchomienia rządowego programu wsparcia rewitalizacji wielkiej płyty wciąż trwa. Wiele krajów (m.in. Niemcy, Szwajcarzy, Francuzi i Skandynawowie) przeprowadziło już tego typu rewitalizację, dlatego też dla bezpieczeństwa przyszłych pokoleń i podniesienia atrakcyjności budynków powinniśmy wzorować się na zastosowanych w tych krajach rozwiązaniach.

Z problemem rewitalizacji budynków z wielkiej płyty nie poradzą sobie sami właściciele i zarządcy. Konieczna jest systemowa pomoc organów rządowych w tym zakresie, jako że skala problemu dotyka blisko 12 mln obywateli naszego kraju.

Miejmy nadzieję, że podjęte przez sejmową Komisję Infrastruktury działania, mające na celu rozwiązanie problemów związanych z wielką płytą, przyniosą efekt w postaci regulacji prawnych oraz źródeł finansowania procesu rewitalizacji osiedli z wielkiej płyty w Polsce.

G.P.: Dziękuję za rozmowę.

Zdjęcia arch. Inwestbud

mi Zarządów Spółdzielni Mieszkaniowych, producentami chemii budowlanej, a efektem naszej wieloletniej wytrwałości w tym zakresie jest coraz większa świadomość skali tego problemu. Dysponujemy także szeregiem profesjonalnych urządzeń wspomagających sprawdzanie stanu budynków, proces montażu, jak również jakość finalnych połączeń. Jednakże priorytetem dla nas jest bezpieczeństwo mieszkańców wzmacnianych budynków. Dlatego też wprowadziliśmy specjalny program autoryzacji dla wykonawców, związany z systemem szkoleń oraz wyrywkowych kontroli jakości i prawidłowości montażu Systemu K2. Wszystko to prowadzi do objęcia finalnego odbiorcy specjalną wieloletnią gwarancją producencką.

Osiągnięcia i dOświadczenie „INWESTBUD Holding” Sp. z o.o. Sp.k. to firma wiarygodna, o ugruntowanej pozycji na rynku budowlanym, dysponująca własnym zapleczem finansowym i technicznym, zapewniającym podejmowanie kompleksowych przedsięwzięć inwestycyjnych na terenie całego kraju. 10-letnie doświadczenie firmy oraz wysokie kwalifikacje kadry inżynieryjno-technicznej gwarantują inwestorom, rzetelną, uczciwą i profesjonalną obsługę procesu inwestycyjnego.

Firma jest laureatem wielu nagród w prestiżowych konkursach z branży budowlanej, m.in: • Dyplomu i Nagrody za zajęcie I miejsca w kategorii „MODERNIZACJA OBIEKTÓW”, za kompleksową obsługę inwestycji w zakresie termomodernizacji budynków w Konkursie Orły Polskiego Budownictwa 2012, • Dyplomu i Nagrody za zajęcie II miejsca w kategorii „Projektowanie” w konkursie Firma Inżynierska Mazowsza Roku 2012, • Dyplomu i Nagrody za zajęcie II miejsca w kategorii „MODERNIZACJA OBIEKTÓW”, za wprowadzenie na rynek polski innowacyjnego autorskiego produktu KOTWY K2 – systemu wzmocnień budynków z „wielkiej płyty” w Konkursie Orły Polskiego Budownictwa 2011,

lipiec 2013

PROMOCJA

• Wyróżnienia w kategorii „BUDOWNICTWO” w Konkursie Mazowiecka Firma Roku 2010.

Builder 79

budownictwo

Zagrożenia na elewacjach Część 1. Zagrożenia mikrobiologiczne i ochrona biocydowa ocieplonych elewacji.

Produkty fasadowe już na etapie wytwarzania powinny być w odpowiedni sposób zabezpieczane przed rozwojem życia biologicznego przed i po ich aplikacji.

Karol Bednarczyk

E

lewacja jest tym elementem budynku, na który zwracamy uwagę w pierwszym rzędzie, natomiast często traktujemy ją przedmiotowo, uważając, że na etapie wykonania nie wymaga ona odpowiedniego doboru rozwiązań i materiałów, a podczas eksploatacji – prowadzenia ciągłego nadzoru i prac konserwacyjnych. Tymczasem swoboda kształtowania brył architektonicznych budynków oraz rozwiązania materiałowe powinny wymuszać ważne decyzje już znacznie wcześniej.

Adekwatnie do występujących zagrożeń

Na etapie projektowania i wykonawstwa powinna mieć miejsce analiza pod kątem czynników sprzyjających rozwojowi porażenia mikrobiologicznego: stopnia zagrożenia powierzchni elewacji przez mikroorganizmy, miejsc kondensacji pary wodnej w przegrodach budowlanych oraz zagrożeń wynikających z możliwości powstawania na elewacji punktu rosy.

Wyniki tejże analizy trzeba uwzględnić dobierając odpowiedni system ociepleń, aby zabezpieczenie elewacji było adekwatne do występujących zagrożeń. Takie systemowe podejście, wespół z dotrzymaniem zaleceń na etapie eksploatacji fasad, pozwoli dopiero cieszyć się ich nienaruszoną formą przez długie lata.

Nieprzestrzeganie powyższych zaleceń może doprowadzić do skażenia mikrobiologicznego powierzchni elewacji – objawem są widoczne na fasadach zabarwienia o różnorakim kolorycie, z czasem rozprzestrzeniające się na przyległe budynki. Zjawisko to, poza bezdyskusyjnie negatywnym wpływem na estetykę elewacji, niesie za sobą również niebezpieczeństwo jej powolnej degradacji. Dotyczy ono – choć w niejednakowym stopniu – różnych typów elewacji: tynków tradycyjnych i powłok malarskich, powierzchni tynków układanych na systemach ociepleń, w skrajnych przypadkach nawet elewacji krytych sidingiem oraz stalą.

Korozja biologiczna - uwarunkowania

Fot.1- Porażenie przez algi tynku mineralnego pomalowanego farbą silikonową, przyczyna – bezpośrednie sąsiedztwo wysokich traw, częste zawilgocenie powierzchni, elewacja północna.

80 Builder

Zauważyć można pewne uwarunkowania, które przyczyniają się do rozwoju życia biologicznego na elewacji. Tego typu zjawiska korozyjne (korozja biologiczna) występują najczęściej na elewacjach budynków usytuowanych w terenie podmokłym, w pobliżu rzek i jezior, w gęstej obsadzie drzew i krzewów ocieniających elewacje, na powierzchniach zacienionych ścian i wnęk oraz w miejscach, w których błędne rozwiązania projektowe lub wykonawcze przyczyniają się do stałego lub okresowego nawilgacania powierzchni fasady.

Z czym mamy zatem do czynienia i kim są ci nieproszeni goście?

Grzyby pleśniowe (rozkładu pleśniowego) to bardzo liczna grupa organizmów należących do klas sprzęźniaków (Zygomycotina), workowców (Ascomycotina) i grzybów niedoskonałych (Deuteromycotina). Najczęściej spotykamy je na powierzchniach tynków i murów budynków. Są wśród nich gatunki patogenne (patogeny) bardzo szkodliwe dla zdrowia.

Grzyby pleśniowe pojawiają się zawsze tam, gdzie znajdują dobre warunki do rozwoju. Sprzyjającymi czynnikami są: właściwy poziom wilgotności, odpowiednia temperatura i pokarm. W Europie Środkowo-Wschodniej występuje ok. 20 gatunków grzybów rozkładu pleśniowego. Rozwijają się one na powierzchni elewacji tworząc kolorowe naloty grzybni (czerwone,

lipiec 2013

Do porażenia elewacji może dojść za pośrednictwem zarodników, których dziesiątki tysięcy unoszą się w powietrzu. Zarodniki po natrafieniu na odpowiednie podłoże i warunki szybko się rozwijają. Po osiągnięciu pewnego stopnia rozwoju, również z miejsc porażonych następuje emisja zarodników, a w efekcie porażenie sąsiednich powierzchni elewacji oraz budynków znajdujących się w pobliżu.

Mikroorganizmy mogą rozwijać się jedynie w odpowiednim środowisku i korzystnych warunkach. Niezbędne jest pożywienie, odpowiednia wilgotność i temperatura (zarówno podłoża jak i powietrza), dostęp powietrza, ograniczony dostęp światła (jak w przypadku m.in. elewacji północnych, uskoków czy wnęk) oraz odpowiedni odczyn środowiska (optymalne: naturalne lub lekko kwaśne, powyżej pH = ok. 9 następuje zatrzymanie rozwoju mikroorganizmów).

Oczywiście wymienione warunki należy brać pod uwagę łącznie, gdyż tylko razem wzięte tworzą środowisko stanowiące o rozwoju życia biologicznego.

Porażenie systemu ociepleniowego

Jak wygląda mechanizm porażenia mikrobiologicznego w technologii ścian dwuwarstwowych, czyli elewacji budynków wykonanych w systemie ETICS? System ociepleniowy, począwszy od kleju do styropianu lub wełny, kończąc na wyprawie tynkarskiej lub farbie, powinien tworzyć układ chroniący ściany zewnętrzne przed szkodliwymi czynnikami środowiska, a zwłaszcza wilgocią, gdyż to ona w głównym stopniu przyczynia się do rozwoju alg i grzybów rozkładu pleśniowego na elewacjach. Mikroorganizmy testale dostosowują się do zmieniających się warunków otoczenia.

lipiec 2013

eBuilder.pl

Problemem dla projektantów i inwestorów jest fakt, iż o ile wymagane parametry techniczne, tak systemów ociepleń, jak i ich poszczególnych składników, zostały bardzo dokładnie zdefiniowane w wytycznych do europejskich aprobat technicznych (ETAG 004) oraz do krajowych aprobat technicznych (ZUAT), to dokumenty te w żadnym stopniu nie stawiają wymagań wobec systemów w zakresie ochrony powierzchni fasad przed rozwojem korozji biologicznej.

REKLAMA

zielone, brunatne, czarne). Zabarwienie jest zazwyczaj spowodowane przez liczne zarodniki konidalne, wyrastające na trzonkach konidalnych. Źródłem pożywienia są dla tych grzybów wszelkiego rodzaju materiały i cząstki organiczne, w tym dodatki i zanieczyszczenia organiczne występujące w tynkach i farbach oraz osiadający na powierzchni elewacji kurz (zawiera pyły organiczne). Grzyby rozkładu pleśniowego są związane z podłożem za pomocą wyspecjalizowanych strzępek, wrastających na niewielką głębokość (do ok. 2 mm).

Glony stanowią obecnie na elewacjach największą plagę. Glony, w stosunku do których często używa się ich łacińskiej nazwy – algi (Algae), tworzą liczną grupę roślin rozwijających się w środowiskach wodnych i lądowych, podlegających stałemu lub okresowemu zawilgoceniu. Są wszechobecne, wchodzą w skład planktonu w morzach, oceanach i zbiornikach śródlądowych (jako fitoplankton). Glony żyjące na powierzchni osadów dennych zbiorników wodnych stanowią składnik bentosu (jako fitobentos) a te, które porastają inne powierzchnie (rośliny, kamienie, itp.) tworzą zespół peryfitonu. Glony żyją także poza zbiornikami wodnymi w miejscach wilgotnych: w glebie i na jej powierzchni, na kamieniach, pniach drzew a także na śniegu i lodzie.

Są organizmami zielonymi, które dzięki zawartości chlorofilu wykazują zdolność syntezy związków organicznych. Z podłoża pobierają wodę i sole mineralne. Poza występowaniem w typowych dla siebie miejscach jak pnie drzew, skały i kamienie, płoty i słupy, niestety często rozwijają się na ścianach budynków oraz pokryciach dachowych. W fazie rozwoju wrastają w podłoże na głębokość 1,0-2,0 mm. Obok trudnych do usunięcia zielonych plam, mogą powodować powierzchniową korozję materiałów, działając na nie wydzielanymi kwasami i innymi substancjami.

biznes budownictwo architektura www sieci

eBuilder.pl Builder 81

budownictwo Ponadto sukcesywne ocieplanie się klimatu skutkuje łagodniejszymi zimami oraz gorącymi i bardziej wilgotnymi porami letnimi. Dlatego też, przy doborze systemu ocieplenia, a zawłaszcza wyprawy tynkarskiej czy powłoki malarskiej, powinniśmy brać pod uwagę następujące czynniki: wilgotność powietrza, amplitudę temperatur, prędkość i kierunek wiatru, bliskość obszarów leśnych, otwartych zbiorników wodnych, jak również bliskość terenów przemysłowych oraz dróg kołowych. Wszystkie te elementy mają znaczący wpływ na poziom zawilgocenia i zanieczyszczenia elewacji. Zawilgocone powierzchnie fasad stwarzają bardzo dobre warunki do rozwoju alg, szczególnie w okresie, gdy w powietrzu znajduje się dużo zarodników roślin. Gdy wiatr wieje od strony lasu, zbiorników wodnych czy zakładów przemysłowych, niesie ze sobą wilgoć, kurz, pyłki roślin i zarodniki różnego rodzaju mikroorganizmów, które osiadają na ścianach budynku. Do prawidłowego rozwoju potrzebują już tylko odrobiny pożywienia (organiczne składniki kurzu, organiczne składniki farb lub tynków), wilgoci oraz światła (tylko w przypadku alg). Utrzymywanie się w dłuższym okresie czasu zawilgocenia ścian w miejscach mniej nasłonecznionych, np. od strony północnej, przy niewielkim ruchu powietrza przyspiesza rozwój i dalszą ekspansję glonów i grzybów na elewacjach. Porażenie elewacji przez grzyby rozkładu pleśniowego jest procesem dłuższym, rozłożonym w czasie. Dlatego szczególną uwagę należy zwrócić na dobór odpowiedniej wyprawy tynkarskiej i powłoki malarskiej, gdyż to przede wszystkim one mają chronić ściany przed czynnikami zewnętrznymi oraz być jak najbardziej odporne na zjawiska korozyjne.

Przy doborze systemu ocieplenia, zawłaszcza wyprawy tynkarskiej czy powłoki malarskiej, powinniśmy brać pod uwagę: wilgotność powietrza, amplitudę temperatur, prędkość i kierunek wiatru, bliskość obszarów leśnych, otwartych zbiorników wodnych, jak również bliskość terenów przemysłowych oraz dróg kołowych.

Zdjęcia arch. SSO

Ważnym aspektem jest również kształtowanie tzw. efektu „samooczyszczania” się powierzchni fasad. Poprzez hydrofobizację strukturalną lub powierzchniową oraz odpowiedni stopień rozwinięcia powierzchni wierzchnich wypraw lub powłok uzyskuje się mniej lub bardziej efektywną i trwałą ochronę przed zanieczyszczeniami. Drobinki kurzu osiadają na warstwie hydrofobowej, nie przylegając bezpośrednio do rozwiniętych powierzchni wypraw zewnętrznych. Umożliwia to ich naturalne „zmywanie” w trakcie intensywnych opadów atmosferycznych przez tzw. płaszcz wodny spływający po powierzchni zewnętrznej ścian.

Na rynku występuje zróżnicowana oferta systemów ociepleń, w których występują rozmaite rodzaje tynków i farb mineralnych oraz syntetycznych.

Te ostatnie dzieli się zwykle na akrylowe, silikatowe i silikonowe wraz z różnymi modyfikacjami (np. tynki silikatowo-silikonowe). Generalnie należy przyjąć dla nich następujące wyróżniki:

Fot. 2 - Glony – elewacja w bezpośrednim sąsiedztwie terenów zielonych, zacienienie na elewacji północnej

82 Builder

W obszarach potencjalnie silnie zagrożonych porażeniem biologicznym powinny być stosowane produkty określane jako „mineralne”, „silikatowe” lub „silikonowe”, ale raczej wykluczać się powinno „akrylowe”. a) tynki mineralne charakteryzują się największą nasiąkliwością i alkalicznością, natomiast mają najlepszą dyfuzję (nie ograniczają przepływu pary wodnej przez zewnętrzną warstwę systemu ociepleń), b) farby i tynki akrylowe posiadają niewielką nasiąkliwość, ale wysoki współczynnik oporu dyfuzyjnego (zatrzymują zatem transport pary wodnej w przegrodzie); produkty te posiadają pH bliskie neutralnemu lub lekko kwaśne, c) farby i tynki silikatowe są podobne w swej naturze do tynków mineralnych, posiadają z reguły nasiąkliwość zdecydowanie niższą od mineralnych, niewiele niższą alkaliczność i porównywalną dyfuzję, d) farby i tynki silikonowe powinny z założenia skupiać dodatnie cechy wyrobów silikatowych (dobra dyfuzja) oraz akrylowych (niewielka nasiąkliwość), przy czym pierwsza z nich jest niższa od uzyskiwanego dla tynków silikatowych, a druga porównywalna lub nieco wyższa niż w tynkach akrylowych; wskaźnik pH jest analogiczny jak w wyrobach akrylowych; dodatkowym zabezpieczeniem powierzchniowym jest hydrofobizacja, uzyskiwana na bazie żywic lub dodatków silikonowych.

Produkty fasadowe już na etapie wytwarzania powinny być w odpowiedni sposób zabezpieczane przed rozwojem życia biologicznego przed i po ich aplikacji. Obecnie stosuje się dwa rodzaje biocydów chroniących produkt.

Każdy tynk lub farba wyprodukowana w postaci płynnej posiadać powinna zabezpieczenie chroniące produkt przed rozwojem korozji biologicznej przez cały okres jego przydatności do stosowania, podczas składowania w nienaruszonym opakowaniu (dodatek biocydów tzw. „in-can”). Ponadto do produktów tych dodawane są zazwyczaj biocydy powierzchniowo czynne, mające chronić wyroby już po aplikacji, przez okres eksploatacji elewacji. Należy zwrócić uwagę, iż przykładowo tynki mineralne oraz farby i tynki silikatowe z uwagi na wysoką alkaliczność mogą być pozbawione biocydów lub mieć ich ograniczoną ilość.

Na podstawie powyższych informacji można zatem łatwo wywnioskować, że – przykładowo – w obszarach potencjalnie silnie zagrożonych porażeniem biologicznym powinny być stosowane produkty określane jako „mineralne”, „silikatowe” lub „silikonowe”, ale raczej wykluczać się powinno „akrylowe”.

Istotny jednak problem dla projektantów i inwestorów stanowi tymczasem fakt, iż o ile wymagane parametry techniczne, tak systemów ociepleń jak i ich poszczególnych składników, zostały bardzo dokładnie zdefiniowane w wytycznych do europejskich aprobat technicznych (ETAG 004) oraz do krajowych aprobat technicznych (ZUAT), to dokumenty te w żadnym stopniu nie stawiają wymagań wobec systemów w zakresie ochrony powierzchni fasad przed rozwojem korozji biologicznej.

Stąd wśród producentów może panować pewna dowolność w zakresie wyboru rodzaju biocydu i jego stężenia w produktach. Problem ten jest o tyle ważny, że biocydy podlegają naturalnemu wymywaniu w trakcie eksploatacji i dlatego efektywność ochrony może już po kilku latach istotnie zmaleć lub wręcz zaniknąć i będzie uzależniona nie tylko od typu i stężenia biocydu, ale również na przykład od stopnia rozwinięcia i nasiąkliwości powierzchni wyprawy tynkarskiej.

Ilość i jakość dodatków zabezpieczających elewację przed porażeniem biologicznym znajduje oczywiście przeniesienie na cenę produktu, gdyż biocyd jest ważnym składnikiem cenotwórczym.

Obecnie na rynku funkcjonują wyroby o określonym stopniu odporności na rozwój życia biologicznego na powierzchni wyprawy tynkarskiej lub farby, oraz takie, które uniemożliwiają taki rozwój. W przypadku tych ostatnich skuteczność działania musi być potwierdzona poprzez odpowiednie badania potwierdzającą ich skuteczność oraz odpowiednią rejestrację wyrobu.

Autor jest ekspertem Stowarzyszenia na Rzecz Systemów Ociepleń

lipiec 2013

Fot. arch. Sanitec KOŁO

W ofercie Sanitec KOŁO są miski ustępowe przystosowane do spłukiwania mniejszą niż dotychczas (6/3 l) ilością wody. WC Sign i Sign Art (na zdjęciu) wymagają do spłukiwania tylko 4 lub 2 litry wody – to kształt zasyfonowania decyduje o skuteczności spłukiwania taką ilością wody. Uzyskanie oczekiwanych rezultatów możliwe jest tylko wtedy, gdy miska zostanie zainstalowana na zestawie podtynkowym przystosowanym do spłukiwania 4/2 l wody. Do WC Sign i Sign Art pasuje stelaż KOŁO Technic, który ma możliwość ustawienia (bez użycia narzędzi) ekologicznego spłukiwania 4/2 l. Wymiary tych misek umożliwiają zastosowanie w niewielkich łazienkach – WC Sign Art ma 53 cm, a WC Sign tylko 50 cm długości.

Jeszcze wyższa izolacja dźwięków

Fot. arch. Rockfon

Firma Rockfon wprowadziła na rynek nową wersję sufitów podwieszanych z linii Sonar dB i Tropic dB. Moduły mają teraz jeszcze wyższe parametry w zakresie pochłaniania dźwięku. Sonar dB i Tropic dB to modularne płyty sufitowe, które nie tylko pochłaniają dźwięki, ale także je izolują. Izolacja akustyczna jest niezmiernie ważna tam, gdzie chodzi o poufność oraz skupienie. Kiedy ważna jest ochrona wnętrza przed dostawaniem się odgłosów z sąsiednich sal lub konieczne jest zachowaniu dyskrecji, by odgłosy nie wydostawały się na zewnętrz pomieszczenia zastosować należy sufity akustyczne o wysokim poziomie izolacyjności. Unowocześnione panele Sonar i Topic z lini dB mają teraz również udoskonalone właściwości w zakresie pochłaniania dźwięku. Oznacza, to że płyty oprócz izolacyjności dźwięków będą również minimalizować uciążliwy pogłos, zapewniając doskonały komfort akustyczny wewnątrz pomieszczeń.

Sonar db 40 zapewnia pochłanianie dźwięku już na poziomie 0,9, czyli bardzo wysokim. Seria Tropic posiada ciekawą, delikatnie mikroporowatą fakturę, podobną do skórki pomarańczy. Dzięki niewielkiej masie (3,5 kg/m²) płyty Sonar dB 35 są łatwe do przycinania i proste w montażu.

Dostępne są dwa wymiary modułów 600x600 oraz 1200x600 mm, w czterech grubościach 25, 30, 40 i 50 mm.

Armatura spod znaku smart

Fot. arch. Oras

Firma Oras wprowadza nowość na polski rynek, inteligentne baterie z linii Optima. To coś więcej niż tylko armatura do łazienek i kuchni. Baterie są przyjazne w użytkowaniu i ekologiczne. Serię tworzy aż 19 produktów zaprojektowanych z myślą o wygodzie użytkowników. Modele z nowej linii Oras Optima mają specjalny, antypoślizgowy element na uchwycie, ułatwiający uruchomienie kranu. Zaokrąglone kształty pomagają utrzymać czystą powierzchnię armatury. Wiele modeli ma też sterowanie wypływem wody poprzez elektroniczny sensor.

Strumień uruchamia się jedynie wówczas, gdy przysuniemy dłonie do kranu. Ułatwia to użytkowanie i oszczędzanie wody, bez zbędnego wysiłku i wyrzeczeń. Podczas gdy klasyczny kran jednouchwytowy zużywa 12 litrów wody na minutę, bateria sterowana bezdotykowo elektronicznym sensorem zużywa o 50 proc. mniej, jedynie 6 l/min. Co jeszcze nowatorskiego wprowadza linia Optima na rynek armatury? Przede wszystkim jest to pierwsza w Europie seria baterii wykonana z bezołowiowego mosiądzu – tzw. eko mosiądzu. To rozwiązanie bardzo przyjazne środowisku i użytkownikom, gdyż kran z eko mosiądzu nie zawiera ołowiu, który jest pierwiastkiem szkodliwym.

lipiec 2013

Cassino VerdeLine Plus Niezwykle wydajna eko bateria umywalkowa o prostej, nowoczesnej formie zaopatrzona w regulator ceramiczny z systemem kontroli ciepłej wody i perlator. Dzięki tym komponentom przez baterię przepływa jedynie 4,5 l wody na minutę, podczas gdy przez baterię tradycyjną aż 12 l i więcej! Dodatkowo zaopatrzona jest w metalowy korek spustowy push-up.

Posiada także system łatwego usuwania kamienia wapiennego. Cassino VerdeLine Plus wyróżnia się interesującym designem, błyszczącą, chromowaną powłoką oraz geometryczną formą. Doskonale zaprezentuje się w nowoczesnym, minimalistycznym wnętrzu współczesnej łazienki. Cassino VerdeLine Plus bateria umywalkowa stojąca, cena brutto: 337,02 zł.

SPEC Silikon Sanitarny Trwała Bariera

Fot. arch. LAKMA

WC Sign i Sign Art

SPEC Silikon Sanitarny w trakcie procesu produkcyjnego został wzbogacony o innowacyjną matrycę nanokapsułek.

Spoina zabezpiecza pokryte nią powierzchnie przed pojawieniem się i wzrostem bakterii, grzybów i pleśni.

SPEC Silikon Sanitarny ma bardzo dobrą przyczepność do materiałów ze szkła, glazury, terakoty, ceramiki oraz różnych tworzyw laminowanych. Masa przeznaczona jest głównie do uszczelniania i spoinowania powierzchni wyjątkowo narażonych na działanie wilgoci, jak np. obrzeży wanien, umywalek, blatów kuchennych czy też basenów, łodzi i jachtów oraz urządzeń portowych. Trwałość i niezawodność produktu potwierdza 7-letnia gwarancja producenta.

Builder 83

Fot. arch. Ferro

rynek

rynek

Produkty nagrodzone statuetką TopBuilder 2013 TOPBUILDER 2013 Statuetka TopBuilder to jedna z najbardziej cenionych nagród na polskim rynku budowlanym. Przyznawana jest przez redakcję miesięcznika „Builder” i Kapitułę Wyróżnień innowacyjnym produktom i rozwiązaniom budowlanym; realizacjom, w których zastosowano nowoczesne rozwiązania architektoniczne, konstrukcyjne i technologiczne oraz sprawdzonym i rekomendowanym produktom IT przeznaczonym dla budownictwa. Tytułem i statuetką TopBuilder mogą być wyróżnione również usługi, produkty finansowe, projekty, inicjatywy, przedsięwzięcia, programy, które są dedykowane branży budowlanej. W tym roku po raz pierwszy jury wskazało także wiodące polskie projekty konstrukcyjne i architektoniczne.

Niepalne płyty ze skalnej wełny mineralnej ROCKWOOL z jednostronną okładziną z włókniny szklanej. Ich przeznaczeniem jest izolacja termiczna i akustyczna podłóg pływających, czyli rozwiązania niwelującego przenoszenie dźwięków uderzeniowych, np. stukania obcasów czy przesuwania mebli, a także powietrznych – do tej drugiej grupy zaliczają się np. dźwięki telewizora lub rozmowy.

STEPROCK HD4F stosuje się jako ocieplenie podłóg na gruncie, na podkładach betonowych, podłóg na stropie na podkładach betonowych oraz płyty 2E22 FERMACELL lub płyty OSB-3 (pióro-wpust 4 stronny). Płyty są dostępne w grubościach od 20 do 50 mm i spełniają podwyższone wymagania izolacji akustycznej. Deklarowany współczynnik przewodzenia ciepła produktu wynosi 0,035W/mK, co zapewnia skuteczną barierę dla ciepła uciekającego na zewnątrz pomieszczeń.

Nowa Generacja okien VELUX GGL

Drewniane okna VELUX GGL to więcej światła dziennego, większy komfort użytkowania, a także mniejsze zużycie energii. Dzięki ThermoTechnology™ w konstrukcji zredukowano współczynnik przenikania ciepła do Uw 1,2 W/m2K (Dane techniczne dla okna VELUX GGL z szybą – 73). Ta innowacyjna technologia, a także nawet o 10% większa szyba, zapewniają lepszy bilans energetyczny okna.

Bardziej smukłe profile skrzydła i ościeżnicy nadają mu elegancki wygląd. Zmienione oblachowanie zewnętrzne ma zaokrąglone kształty i mniej śrub. Przeznaczone do montażu w dachach o nachyleniu 15-90° w każdym pokryciu, nastandardowejlubobniżonejo 4cmgłębokości.Noweokna zostały narodzone Złotym Medalem targów BUDMA 2013.

Nowa Generacja okien VELUX to 18 zgłoszeń patentowych i 6 zastrzeżonych wzorów towarowych. W sprzedaży od maja 2013 r., już wkrótce zastąpi obecnie oferowane modele okien.

84 Builder

Uniwersytet Betonu Grupy Górażdże to największy ogólnopolski projekt edukacyjny skierowany do studentów ostatnich lat wyższych uczelni technicznych pierwszego i drugiego stopnia kierunków budownictwa i pokrewnych.

W pierwszej edycji projektu wzięło udział około 200 najzdolniejszych studentów z 17 uczelni technicznych z całego kraju. Projekt jest odpowiedzią na toczącą się od dłuższego czasu dyskusję dotyczącą poziomu szkolnictwa wyższego w Polsce, połączenia szkolnictwa/ edukacji z biznesem i kształcenia zgodnie z potrzebami rynkowymi.

Uniwersytet Betonu Grupy Górażdże umożliwił przyszłym budowlańcom poszerzenie wiedzy praktycznej oraz poznanie najnowszych trendów w technologii produkcji materiałów budowlanych, poprzez udział w kilkunastu sesjach wyjazdowych do najnowocześniejszych zakładów Grupy Górażdże oraz wykładach ekspertów z Grupy Górażdże. Podczas pierwszej edycji studenci uczestniczyli też w dwóch konkursach, których tematyka dotyczyła znajomości właściwości i zastosowań cementu, betonu i kruszyw. Zwycięzcy otrzymali atrakcyjne nagrody m.in. wysokiej klasy sprzęt laboratoryjny. Najlepszą drużyną I edycji okazała się reprezentacja Akademii Górniczo-Hutniczej. Zwycięzcą konkursu indywidualnego został Konrad Kozik z Uniwersytetu Zielonogórskiego. Pierwsza edycja Uniwersytetu Betonu Grupy Górażdże, podejmująca wyzwania stojące przed szkolnictwem wyższym, stawiająca na praktyczne aspekty wiedzy, została doskonale przyjęta i oceniona przez środowisko akademickie.

lipiec 2013

Fot. arch. Górażdże

Uniwersytet Betonu Grupy Górażdże

Fot. arch. Velux

Fot. arch. TECE

Najnowszy produkt firmy TECE dostępny jest w trzech różnych wariantach rozbudowy: TECElux 100, TECElux 200 i TECElux 400. Każdy z nich opiera się na ramie montażowej, która wytrzymuje obciążenie do maksymalnie 400 kg, dzięki czemu możliwe są różne opcje montażu: narożny, w profilu C, UA, TECEprofil lub w ścianie z profili drewnianych. Terminal TECElux, połączony z górną i dolną obudową szklaną idealnie pasuje do ceramiki z rozstawem montażowym 180 mm. Elementem dopełniającym kompletny system jest zestaw przyłączeniowy do WC z funkcją bidetu. Terminal WC TECElux wyposażony jest w elektroniczną spłuczkę „sen-Touch“ z czujnikiem ruchu, system oczyszczania powietrza „ceramic-Air“, ceramiczny filtr z wkładem węglowym oraz interfejs „smart-Connect“, który umożliwia integrację wyposażenia technicznego w module ścianki przedniej w niewidoczny i bezpieczny sposób.

Fot. arch. Rockwool

Rockwool STEPROCK HD4F – zadbaj o ciszę w mieszkaniu

Terminal WC TECElux – nowoczesne oblicze komfortu

architektura i design Elewacje wentylowane… na klej Soudal Panel System

str. 88 Patronat Honorowy i Współpraca

PROGRAM PROMOCYJNY I EDUKACYJNY BUILDERA

Mecenasi Polskiej Architektury

Modus vivendi

Berndorf Baderbau Sp. z o.o. ul. Zdrojowa 78, 43-384 Jaworze e-mail: biuro@berndorf.pl www.berndorf.pl

Wielofunkcyjny budynek mieszkalny na ulicy Mosfılmowskaja w Moskwie, Rosja | Sergey Skuratov Architects | www.skuratov-arch.ru | Foto © Ilya Ivanov

ArchiCAD 17 to unikalne środowisko projektowania, ustanawiające nowe standardy technologii BIM. Możliwość przestrzennego zobrazowania detali konstrukcji, instalacji i wyposażenia ułatwia przygotowanie najbardziej szczegółowej dokumentacji. Zintegrowanie informacji o budynku w formie inteligentnego modelu BIM zapewnia samoczynne zachowanie aktualności projektu w każdej fazie jego wykonywania.

www.archicad.pl

architektura i design

Elewacje wentylowane … na klej Andrzej Chromiak

Soudal Panel System Architekci poszukują dziś rozwiązań eliminujących klasyczne sposoby montażu płyt elewacyjnych na rzecz bardziej dyskretnych, spójnych z ich koncepcją architektoniczną.

F

irma Soudal proponuje nowatorski system montażu elewacji wentylowanej Soudal Panel System – pozwalający uniknąć praktycznie wszystkich problemów wykonawczych.

Nowe możliwości kształtowania fasad

Dzięki możliwości niewidocznego mocowania różnorodnych okładzin ściennych, estetycznego kształtowania łuków i wykonania skomplikowanych konstrukcji przestrzennych, architekci zyskują nowe możliwości tworzenia atrakcyjnych wizualnie fasad.

Nowoczesne projekty architektoniczne łączą w sobie różnorodne materiały, elementy i faktury, które doskonale prezentują się na dużych powierzchniach, również elewacyjnych. Takie połączenia pozwalają na podkreslenie unikalnego charakteru budynku, dlatego są

88 Builder

bardzo cenione przez projektantów i inwestorów. Problemem okazuje się jednak montaż i wykonawstwo.

A jeszcze większy pojawia się w przypadku obiektów poddawanych renowacji - głównie ze względu na konieczność zachowania nienaruszonej struktury budynku i szczególnej dbałości o detale.

Doskonałym rozwiązaniem w takiej sytuacji jest Soudal Panel System, który umożliwia niewidoczny montaż płyt elewacyjnych i innych elementów architektonicznych, bez konieczności wykonania otworów czy połączeń śrubowych. System doskonale sprawdza się także w przypadku tzw. „trudnych” elementów budynku, np. wykonania skomplikowanych konstrukcji przestrzennych, estetycznego kształtowania łuków i innych nieregularnych powierzchni. Co szczególnie istotne w przypadku nowoczesnych projektów architektonicznych - technologia Soudal umożli-

wia łączenie ze sobą bardzo szerokiej gamy dostępnych na rynku materiałów elewacyjnych. Dlatego rozwiązanie to zastosowano już w wielu prestiżowych i nowoczesnych inwestycjach na terenie całej Polski, m.in.: przy budowie Filharmonii Kieleckiej przy ul. Żeromskiego 12, w centrum handlowym Echo przy ul. Świętokrzyskiej 20 w Kielcach, w budynku mieszkalnym „Dwie Wieże” w Warszawie przy ul. Grzybowskiej, na basenie miejskim w Zielonej Górze czy szkole podstawowej w Deszcznie.

Firma Soudal proponuje nowatorskie rozwiązanie barier wykonawczych – system montażu elewacji wentylowanej Soudal Panel System. lipiec 2013

Niewidoczne mocowanie

Soudal Panel System to technologia służąca do niewidocznego mocowania płyt elewacyjnych, bez użycia łączników mechanicznych.

Płyty klejone są do podkonstrukcji metalowej wykonanej z profili aluminiowych (fot.). Technologia ma szczególne zastosowanie przy montażu okładzin ściennych z laminatu HPL lub płyt włókno-cementowych, które montowane są za pomocą specjalnego kleju opartego na innowacyjnej technologii polimerów hybrydowych.

Soudal Panel System łączy w sobie zarówno zalety silikonów, jak i poliuretanów – co zapewnia wysoką przyczepność do różnych podłoży budowlanych, bardzo dużą siłę spojenia oraz odporność na skrajnie trudne warunki atmosferyczne. Zastosowanie kleju SPS pozwala nie tylko na uniknięcie widocznych otworów i mocowań śrubowych. Elastyczna spoina klejowa niweluje pracę płyt ele-

lipiec 2013

W skład Soudal Panel System wchodzi pięć komplementarnych produktów, z których każdy spełnia określone zadanie: • SPS Activator, SPS Primer 150 i SPS Cleaner – zapewniają odpowiednie przygotowanie podłoża pod montaż, • SPS Adhesive – jednoskładnikowy, trwale elastyczny klej na bazie MS POLYMER®, który cechuje doskonała przyczepność, zarówno do podłoży porowatych jak i nieporowatych oraz duża odporność na czynniki atmosferyczne – mocuje elementy płyt elewacyjnych, • SPS TAPE – dwustronnie klejąca taśma o szerokości 12 mm i grubości 3,2 mm – służy do początkowego mocowania płyt elewacyjnych do szkieletu nośnego oraz zapewnia odpowiednią stabilizację panelom na czas niezbędny do całkowitego utwardzenia spoiny klejowej.

Soudal Panel System to technologia służąca do niewidocznego mocowania płyt elewacyjnych, praktycznie bez użycia łączników mechanicznych.

Znajduje ona szczególne zastosowanie przy montażu okładzin ściennych z laminatu HPL lub płyt włóknocementowych, które montowane są za pomocą specjalnego kleju opartego na innowacyjnej technologii polimerów hybrydowych.

Builder 89

architektura i design

Sposób montażu:

Zdjęcia arch. Soudal

• Do ściany mocowana jest mechanicznie podkonstrukcja aluminiowa (rama pomocnicza - Alu supporting structure). Jej powierzchnia oraz odpowiednie miejsca na krawędziach i na środku płyt HPL są aktywowane za pomocą SPS Activator.

• Na podkonstrukcji przykleja się taśmę dwustronnie klejącą i nakłada klej za pomocą specjalnie wyprofilowanego aplikatora - zapewniającego trójkątny kształt spoiny - przed nałożeniem płyt.

• Przed przyklejeniem płyt elewacyjnych przestrzenie między elementami podkonstrukcji wypełnia się materiałem termoizolacyjnym – w Polsce najczęściej wełną mineralną, w Belgii np. specjalnymi panelami.

•Kleimy panele do podkonstrukcji.

Panel System zapewnia szybki i bardzo prosty montaż różnorodnych płyt elewacyjnych, o praktycznie nieograniczonych rozmiarach i kształtach.

System, czyli…

Dzięki możliwości niewidocznego mocowania różnorodnych okładzin ściennych, estetycznego kształtowania łuków i wykonania skomplikowanych konstrukcji przestrzennych, architekci zyskują nowe możliwości tworzenia atrakcyjnych wizualnie fasad.

90 Builder

wacyjnych pod wpływem działania różnych temperatur, co skutecznie chroni przed ich wypaczeniem lub uszkodzeniem w trakcie późniejszej eksploatacji. Klej SPS ogranicza także przenoszenie dźwięków i innych wibracji na konstrukcję budynku i eliminuje powstawanie mostków termicznych.

Jest to szczególnie istotne z punktu widzenia późniejszego użytkowania. Niewidoczne mocowanie i możliwość dokładnego uszczelnienia połączeń płyt znacznie ułatwia utrzymanie elewacji w czystości – bez ryzyka pojawienia się zacieków, tak częstych przy mocowaniu mechanicznym za pomocą dybli lub nitów. Nie bez znaczenia jest także szybkość wykonania konstrukcji– Soudal

Soudal Panel System to pięć komplementarnych produktów, z których każdy spełnia określone zadanie. Odpowiednie przygotowanie podłoża pod montaż zapewnią: SPS Activator, SPS Primer 150 i SPS Cleaner. SPS Activator pozwala na dokładne odtłuszczenie i oczyszczenie powierzchni, a dodatkowo aktywuje podłoże, poprawiając przyczepność kleju i mas uszczelniających. Gruntowanie, którego celem jest zwiększenie przyczepność kleju do podłoży włókno-cementowych, to z kolei zadanie SPS Primera 150. W skład systemu wchodzi także SPS Cleaner, który czyści i odtłuszcza powierzchnie nieporowate, metale i tworzywa sztuczne, poprawiając ich późniejszą przyczepność. Doskonale sprawdza się on również przy usuwaniu nieutwardzonych silikonów, poliuretanów i mas na

bazie MS POLYMER®. Mocowanie elementów to rola SPS Adhesive czyli jednoskładnikowego, trwale elastycznego kleju na bazie MS POLYMER®, który cechuje doskonała przyczepność, zarówno do podłoży porowatych, jak i nieporowatych oraz duża odporność na czynniki atmosferyczne. Ostatnim elementem systemu jest SPS TAPE – dwustronnie klejąca taśma o szerokości 12 mm i grubości 3,2 mm. Służy ona do początkowego mocowania płyt elewacyjnych do szkieletu nośnego oraz zapewnia odpowiednią stabilizację panelom na czas niezbędny do całkowitego utwardzenia spoiny klejowej. Dzięki temu uzyskuje się optymalne parametry wytrzymałościowe. Soudal Panel System posiada aprobatę Instytutu Techniki Budowlanej nr AT-15-5048/2008.

Autor jest kierownikiem do spraw produktu w firmie Soudal

lipiec 2013

Relacje i lista Laureatów z wcześniejszych edycji na www.sportowapolska.eu, www.ebuilder.pl

KONKURS BUDOWNICZY POLSKIEGO SPORTU

2013

Finał X XiV EDYCJi 14 listopada 2013 roku zapraszamY zapraszam Do uDziału inwEstorów, proJEktantów, wYkonawCów inw kontakt:

Danuta Burzyńska, Przewodnicząca Komisji Weryfikacyjnej Konkursu ul. Rolna 155, 02-729 Warszawa tel. 22 853 06 87 w. 131, tel. kom. 507 175 701 e-mail: burzynska@pkis.pl, biuro@sportowapolska.eu

Wyróżnienia przyznawane są w ramach programu „budujemy Sportową Polskę” organizowanego przez Klub Sportowa Polska i programu miesięcznika Builder „Promujemy Polską Architekturę” PATRONAT HONOROWY MARSZAŁKOWIE WOJEWÓDZTW

ORGANIZATOR

ORGANIZATOR

PATRONAT HONOROWY I WSPÓŁPRACA

PATRONAT HONOROWY

MECENASI POLSKIEJ ARCHITEKTURY

architektura budownictwo inżynieria lądowa architektura krajobrazu ruralistyka urbanistyka architektura zieleni planowanie przestrzenne projektowanie wnętrz konserwacja zabytków Promujemy Polską Architekturę konstrukcja technologia design

program promocyjno-edukacyjny „Buildera”

program promocyjno-edukacyjny Buildera

cele programu

1. Promowanie polskich projektantów: architektów i konstruktorów.

Serdecznie zapraszamy do współpracy przy realizacji ogólnopolskiego programu promocyjno-edukacyjnego „Promujemy Polską Architekturę.”

Projekt ten będziemy realizować przy współpracy partnerów społecznych. Do współpracy zapraszamy również biznes – wiodące na rynku firmy budowlane – wykonawcze oraz producentów nowoczesnych materiałów i technologii.

Główne cele przedsięwzięcia to promowanie polskich projektantów: architektów i konstruktorów oraz ich twórczych osiągnięć, prezentowanie ich dorobku w postaci projektów zrealizowanych i czekających na realizację, podkreślenie roli architekta i konstruktora w procesie inwestycyjnym i kształtowaniu przestrzeni publicznej, a także podkreślenie znaczenia uwzględniania nowoczesnych materiałów i rozwiązań technologicznych w procesie projektowania obiektów budowlanych.

W ramach programu nagradzane będą również (wyróżnienia TopBuilder, Budowlana Firma Roku, Polski Herkules, Firma Na Medal, Sportowy Obiekt Roku, Budowniczy Polskiego Sportu) i promowane na naszych łamach najlepsze projekty oraz ich autorzy.

Doceniany będzie kunszt doświadczonych i nowatorska twórczość młodych projektantów.

Architektura stanowi nieodłączny element sztuki narodowej i spuściznę artystyczną naszego kraju, a potencjał intelektualny jej twórców i szeroko rozumiana innowacyjność firm budowlanych mają ogromny wpływ na rozwój nowoczesnego budownictwa i gospodarki.

Zapraszamy Państwa do współpracy przy tym ważnym dla środowiska programie!

Danuta Burzyńska Redaktor Naczelna

2. Prezentowanie i popularyzowanie ich dorobku, twórczych osiągnięć i zrealizowanych projektów, a w przypadku młodych i wchodzących na rynek ich entuzjazmu, pomysłów i otwartości na nowoczesne rozwiązania materiałowe i technologiczne.

3. Podkreślenie roli architekta i konstruktora w procesie inwestycyjnym i kształtowaniu przestrzeni publicznej.

4. Podkreślenie znaczenia uwzględniania nowoczesnych materiałów i rozwiązań technologicznych w procesie projektowania obiektów budowlanych.

5. Wskazywanie nowoczesnych narzędzi ułatwiających i usprawniających pracę projektantów.

6. Edukowanie środowiska związanego z budownictwem, w tym przyszłych architektów, konstruktorów i budowniczych (studenci uczelni technicznych) w zakresie architektury i urbanistyki oraz ładu przestrzennego, a także budownictwa, w tym przekaz i pogłębianie wiedzy o konstrukcji, technologiach i materiałach budowlanych.

7. Wskazywanie jak rozumieć, oglądać i cenić architekturę i konstrukcję budowli.

8. Promowanie polskiej myśli inżynierskiej.

9. Promowanie najlepszych materiałów i technologii.

Promujemy Polską Architekturę – dlaczego warto?

Leszek Gierszewski

Prezes Zarządu DRUTEX S.A.

XXI wiek to przełom w zakresie architektury i krajobrazu architektonicznego w Polsce, nie tylko z uwagi na fakt, że w tym okresie nastąpił rozkwit polskiej myśli architektonicznej, ale przede wszystkim dlatego, że wzrósł odsetek ludzi świadomych znaczenia i roli architektury w codziennym życiu. Pojawiło się wiele obiektów, które zachwycają oryginalną formą, kolorystyką czy nietypowym zestawieniem materiałów. Współczesna polska architektura jest kwintesencją światowych trendów, tworzy standardy europejskie dzięki niekonwencjonalnym rozwiązaniom i dzięki temu zdoby-

Janusz Kaniewski Projektant, designer

wa coraz większe uznanie. Mija powoli era, kiedy polska architektura kojarzyła się w większości z tzw. blokami z „wielkiej płyty”, szarością, bylejakością. Dziś możemy mówić o nowoczesności, nietuzinkowości rozwiązań wynikającej z innowacyjnych technologii czy z zastosowania wysokiej jakości materiałów budowlanych. Nie od dziś jednak wiadomo, że tego typu rozwiązania będące odpowiedzią na światowe wyzwania i rozwój branż pokrewnych wspomagających koncepcje architektoniczne, wymagają odpowiedniej promocji, wsparcia, dobrego PR-u, bo tylko wtedy tak naprawdę rośnie ich wartość, zainteresowanie społeczeństwa, inwestorów. Dlatego tak ważne jest wspieranie polskiej architektury poprzez aktywne działania mające na celu wzrost świadomości na temat określonych projektów i zwiększenie rozpoznawalności największych i najbardziej zacnych polskich architektów. Ważne więc, by budować fundamenty dla większego uznania ich pomysłów i idei. Stąd też zaangażowanie firmy DRUTEX w działania mające na celu wspie-

ranie nowoczesnej architektury, szczególnie że wdrażane rozwiązania architektoniczne w istotny sposób determinują również kierunki rozwoju branży okienno-drzwiowej.

Współczesna architektura to bowiem również nowatorskie rozwiązania proekologiczne zmierzające do budowy domów energooszczędnych. W budownictwie indywidualnym coraz większego znacze-

Nasi współcześni twórcy stanowią ogromny potencjał – są dobrze wykształceni, mają dobre pomysły, znają języki obce i jeśli nie będzie się ich promować za granicą, a tu nie dawać możliwości rozwoju i pokazania ich możliwości, to oni sami znajdą sobie drogę za granicę i tam z pewnością osiągną sukces! Tylko że wówczas nie zawsze muszą się przyznawać do swej polskości i straci na tym nasz kraj. Oczywiście, jeśli chodzi o desing, to trzeba

to słowo w Polsce odczarować, bo niestety powszechnie kojarzy się z prezentami ślubnymi. Jeśli u nas mówi się, że coś jest desingerskie,

Współczesna polska architektura jest kwintesencją światowych trendów, tworzy standardy europejskie dzięki niekonwencjonalnym rozwiązaniom i dzięki temu zdobywa coraz większe uznanie. nia nabierają nowoczesne technologie, sposoby wykorzystywania energii naturalnej, zasady zrównoważonego rozwoju, ocena budynków z punktu widzenia ich wpływu na środowisko, a więc także wpływu wysoce energooszczędnych okien na bilans energetyczny domu. Domy ekologiczne, które powstają na całym świecie, stanowią potwierdzenie, że projekty realizujące ideę zrównoważonego budow-

Polscy projektanci stanowią ogromny potencjał... to jest to rozumiane, że jest drogie i niepotrzebne, raz to dostanę w prezencie i odstawię na półkę.

Tymczasem desing to jest projektowanie przystanków autobusowych, Patronat Honorowy i Współpraca

nictwa mogą sprzyjać oszczędności energii oraz być przyjazne dla mieszkańców i środowiska. Właśnie z tego powodu tak istotne są wkład i zaangażowanie ze strony świadomych i myślących perspektywicznie przedsiębiorstw, które stawiają na nowoczesne rozwiązania proekologiczne.

DRUTEX od prawie 20 lat wprowadza na rynek nowoczesne rozwiązania i produkty, wyznaczające standardy na rynku polskim, a nawet europejskim. Dzięki nowoczesnym systemom w zakresie stolarki okienno-drzwiowej możliwa jest realizacja skomplikowanych projektów architektonicznych. Stąd, współgranie na płaszczyźnie innowacyjności z polską architekturą jest dla nas szczególnie ważne.

Zdajemy sobie bowiem sprawę ze znaczenia wybitnych projektów architektonicznych, nie tylko tych w wymiarze praktycznym, ale również artystycznym i społecznym.

Z tego względu z przyjemnością włączamy się w kolejną inicjatywę mającą na celu promocję polskiej architektury i osobowości tworzących jej podstawy w Polsce.

sprzętu medycznego i innych przedmiotów codziennej użyteczności. Niestety, jak mówię, że jestem projektantem, a szczególnie desingerem, to ludzie nie traktują mnie tak poważnie, jak na przykład architekta, bo projektant to jest facet po ASP, czyli jakiś „świrnięty” artysta. Tymczasem jest to bardzo młody zawód, jest bardzo dużo młodych ludzi, którzy się tym zajmują i trzeba dać im szansę!

Mecenasi Polskiej Architektury

PRogRAm PRomocyjno-EDUkAcyjny BUilDERA

lipiec 2013

Builder 93

architektura i design

dr Rafał Barycz

Dyrektor Biura Architektonicznego Barycz i Saramowicz

Architektura Polski wkraczającej w XXI wiek odznacza się osobliwą dychotomią. Powstają dzieła wybitne, będące szczytowymi osiągnięciami myśli architektonicznej świata. To m.in. budowle publikowane na łamach „Buildera”. Wszelako stanowią one, jak wskazują badania statystyczne, od 3 do 4 promili powstającej substancji budowlanej.

arch. Wojciech Targowski pracownia FORT

Wraz zaspokojeniem w latach 90. pierwszego głodu na inność, na jakość techniczną czy kontynuację historycznej ciągłości, zaczęto nieco przychylniej słuchać głosu architektów mówiących o potrzebie budowania architektury współczesnej, zgodnej z duchem czasu, o prawie do eksperymentu, ale także o zdrowych warunkach konkurencji, w których jakość architektury zwycięży ze schlebianiem niewyrobionym gustom.

Cała reszta to tragedia, a często – groteska. Można pokusić się o postawienie nieco tylko przerysowanej tezy, iż przeżywamy najgorszy architektonicznie czas w całej naszej z górą tysiącletniej historii.

Społeczeństwo jest pod względem architektonicznym zdezorientowane, bo brakuje utrwalonych wzorów kulturowych, względnie nie jest ono uświadomione. Wpływ na to ma fakt, że przez 200 lat, z krótką przerwą na okres odrodzonej II Rzeczpospolitej, niszczone były w Polsce elity. Na naszych oczach ginie Polska drewniana – skromna, ale o dobrych proporcjach i gustownych detalach. Państwo w dużym stopniu wycofało się z odpowiedzialności za architekturę. Tworzy się plany zagospodarowania przestrzennego, których efekty są często sprzeczne z intencją ustawodawcy. Procedura uzgodnienia

domku jednorodzinnego jest zasadniczo taka sama jak wielkiego centrum handlowo-rozrywkowego.

Mamy hiperrestrykcyjne przepisy budowlane – ale niewiele z nich wynika, skoro przestrzeń publiczna oraz krajobraz należą do najbardziej zdegradowanych w Europie.

Ustawa o zamówieniach publicznych niesie opłakane dla jakości architektonicznej skutki, albowiem kieruje się zasadą, że „ma

Do odbioru architektury, tak jak każdej dziedziny twórczości, potrzeba wiedzy. Nie można odmawiać nikomu prawa do oceny środowiska w którym żyje, a więc także pejzażu architektonicznego. By można było jednak oczekiwać prawdziwego postępu, winna być ta ocena świadoma, a więc wynikająca z wiedzy. Tu daje znać o sobie potrzeba edukacji i kształtowania rozumiejącego swe potrzeby społeczeństwa.

Wraz z doświadczeniami życia politycznego coraz wyraźniej dostrzegamy niedostatki systemu.

Ten wzrost świadomości, a raczej wzrost krytycyzmu, to zjawisko normalne i pożądane. Demokracja nie jest obecnie, jak dla mojego pokolenia, w młodości, niezaspokojonym pragnieniem. Stała się trwałą codziennością.

Pewnie dlatego słychać teraz częściej tęskne wzdychanie, marzenie o światłym satrapie, który byłby receptą na braki w organiza-

cji państwa nie radzącego sobie z bezwładem i biurokratyzacją polityki przestrzennej.

Prawo regulujące kształtowanie przestrzeni jest formą ograniczenia wolności, ograniczeniem prawa własności, prawa do aktywności, także wolności ekonomicznej. Edu-

Odpowiedzialni ludzie muszą przyjąć rolę przewodników po świecie przestrzeni. To na nas ciąży zadanie edukacyjne. być tanio”. Podczas gdy u naszych zachodnich sąsiadów, jednego z najwyżej rozwiniętych i najlepiej zorganizowanych państw świata, filozofia jest zgoła odmienna – „ma być dobrze.”

Warunkiem jakości architektury jest bogaty i światły mecenat.

Kraj nasz z roku na rok staje się coraz bardziej zamożny.

Przyszedł więc czas na oświecenie. kacja w zakresie architektury jest potrzebna po to, by z jednej strony rozumieć konieczność jego istnienia, z drugiej wzmóc odpowiedzialność za jego stanowienie. Obowiązkiem stanowiących prawo, to jest całego społeczeństwa obywatelskiego, jest kształcenie się, by prawo to stanowić mądrze.

Dobre prawo to takie, które ograniczenia redukuje do koniecznego

Patronat Honorowy i Współpraca

Sytuacja dojrzała do zasadniczej zmiany. Widzę tu potrzebę działań na dwóch polach. Po pierwsze, konieczne jest powołanie wysokiego rangą urzędnika, konstytucyjnego Ministra ds. Architektury, który zajmie się kompleksowym rozwiązaniem problemu ze strony państwa.

Drugie zadanie, które nas czeka, to misja edukacyjna. Pokazanie społeczeństwu, jak można efektywnie budować, zgodnie ze zmysłem estetycznym naszych czasów i cudownymi możliwościami, które niesie zaawansowana technika. Reflektant architektury, inwestor korporacyjny czy też prywatny, nie ma obowiązku znać się na projektowaniu. Odpowiedzialni ludzie muszą przyjąć rolę przewodników po świecie przestrzeni. To na nas ciąży zadanie edukacyjne. Dlatego trzeba promować polską architekturę i polskich architektów.

minimum. Piętrzące się procedury, lawina koniecznych dokumentów, pęczniejące wolumeny projektów budowlanych dołączanych do wniosków o pozwolenie na budowę nie wykreują poprawności architektury. Wytrwali toczą nierówną walkę o jej jakość, ale często odnoszą wrażenie, że w walce tej są niepokojąco samotni.

To pewnie marzenie, ale być może im większa świadomość społeczeństwa, im wyższy poziom edukacji, tym prawo może stać się mniej restrykcyjne.

Zacytuję przyjaciela: czemu to co miłe i przyjemne musi być niezdrowe, niemoralne, albo (w najlepszym razie) od tego się tyje?

Może, dzięki edukacji, przynajmniej w dziedzinie architektury uda się tę sprzeczność pogodzić i wówczas architektura promować się będzie sama, swoją powszechnie rozumianą i akceptowaną jakością.

Mecenasi Polskiej Architektury

pROgRAm pROmOcyjnO-eDukAcyjny BuilDeRA

94 Builder

lipiec 2013

Promujemy Polską Architekturę – dlaczego warto?

arch. Robert Konieczny

Szef Biura KWK Promes

Polscy architekci są już tak włączeni w życie światowej architektury,

Andrzej Kaczor Dyrektor Zarządzający Soudal Sp. z o.o.

Polska architektura może być naszym powodem do dumy. Nasze

Andrzej Tomana

Wiceprezes Datacomp Sp. z o.o.

Pytanie zadane przez Redakcję zawiera tezę, że polską architektu-

że zagraniczni architekci wygrywają konkursy w Polsce, a polscy za granicą. Trzeba tylko, by polskie ambasady i konsulaty wykorzystywały takie przypadki i podkreślały, że oto w tym kraju i w tym mieście powstaje budowla według projektu polskiego twórcy. Bez względu na to, czy jest to tylko willa, czy też ogromna budowla użyteczności publicznej. Tym bardziej, że architektura jest odwzorowaniem tego, co dzieje się na świecie, odwzorowaniem potrzeb ludności, by nie powiedzieć nawet ludzkości. I okazuje się, że nasi młodzi architekci

doskonale to odczytują, znają też nowe rozwiązania materiałowe i będą potrafili sprostać nawet każdej rewolucji technologicznej, jeśli taka nastąpi. Nie wiadomo kiedy,

projekty i realizacje spełniają najwyższe światowe standardy nie tylko pod względem estetycznym, ale i technicznym. Przyciągają ciekawą bryłą, nowoczesnymi rozwiązaniami technologicznymi i interesującymi detalami. Właśnie takie innowacyjne produkty i technologie – często „szyte na miarę” wymagań klienta – stara się dostarczać Soudal. Nic więc dziwnego, że możemy pochwalić się, również przed zagranicznymi odbiorcami, wieloma efektownymi i prestiżowymi realizacjami. Ale nie tylko wielkie przedsięwzięcia zmieniają obraz

polskiej architektury i szerzej budownictwa. Praktycznie każdy polski inwestor sięga po nasze rozwiązania i wprowadza do swego domu lub firmy rozwiązania syste-

rę promować trzeba bo … polska.

Chciałoby się żeby „polska” oznaczało „dobra”. Czy taka jest? To, że nie zawsze, widać tzw. gołym okiem. Nie jestem architektem, a mój pogląd ukształtowały dyskusje z projektantami różnych branż, często krytyczne wobec architektów, którym często zarzuca się, że są bardziej artystami niż rzemieślnikami. A zatem co robić aby „polska” znaczyła dobra?

Należałoby zacząć od początku, czyli edukacji, która jest bardzo konserwatywna i nie nadąża za

współczesnymi tendencjami i rozwojem technologii informatycznych. Wymagają one od architekta sprawnego posługiwania się syste-

Nasi młodzi architekci znają nowe rozwiązania materiałowe i będą potrafili sprostać każdej rewolucji technologicznej ale jestem przekonany, że polscy architekci są tak dobrze przygotowani, że będą w stanie sprostać takiej rewolucji na miarę choćby modernizmu. Bo architektura mocno

Pragniemy wspierać powstawanie projektów, które będą nie tylko architektoniczną wizytówką naszego kraju, ale również promować będą nowoczesne rozwiązania technologiczne i materiałowe...

się zmieni, będziemy mieć nowe możliwości, ale też będziemy mieli nowsze możliwości, bo zmieni się architektura. Może to już nie będą stałe budynki, przypisane do konkretnej działki, ale budynki mobilne, które będą się mogły przemieszczać? A wówczas powstaną kolejne wyzwania, jak coś co zostało wpisane w jedną przestrzeń dostosować do zupełnie innej przestrzeni kilkadziesiąt czy kilkaset kilometrów dalej.

To przede wszystkim z tego względu podjęliśmy decyzję o przyłączeniu się do programu „Promujemy Polską Architekturę”. Pragniemy wspierać powstawanie projektów, które będą nie tylko architektoniczną wizytówką naszego kraju, ale również promować będą nowoczesne rozwiązania technologiczne i materiałowe – ekonomiczne, energooszczędne i przyjazne dla użytkownika.

mowe na najwyższym poziomie – zgodne z europejską strategią oszczędzania energii i środowiska.

Architekci i inni projektanci działają w warunkach wadliwego prawa (zamówień publicznych) i praktyki najniższej ceny, które duszą kreatywność. mami CAD, szczególnie takimi, które umożliwiają silniejszą współpracę na poziomie technicznym i organizacyjnym architektów z in-

Patronat Honorowy i Współpraca

nymi branżami. Po drugie, architekci i inni projektanci działają w warunkach wadliwego prawa (zamówień publicznych) i praktyki najniższej ceny, które duszą kreatywność.

Na plus można zaliczyć, że – według opinii zachodnich menadżerów – architekci polscy, którzy przeszli w naszym kraju ciężką szkołę walki z naszymi przepisami, łatwiej radzą sobie na Zachodzie.

Mecenasi Polskiej Architektury

Program Promocyjno-eDuKacyjny BuilDera

lipiec 2013

Builder 95

architektura i design

Miejski design to sztuka u podstaw Odpowiedzi na nowe wyzwania stawiane aglomeracjom miejskim w dużym stopniu udziela nowoczesny design.

W jego zasięgu znajduje się także specyficzne podejście do tematyki ciągów pieszych, szlaków komunikacyjnych, placów i skwerów, które muszą już nie tylko „być”, ale przede wszystkim powinny być „jakieś”.

M

iasta pełnią obecnie o wiele więcej ról niż miało to miejsce na początku ich powstawania. Duże zbiorowości ludzi stawiają przed włodarzami zróżnicowane oczekiwania, którym można sprostać jedynie poprzez zrównoważone podejście do wszystkich aspektów życia społecznego. Naprzód wysunęły się: wielowymiarowa funkcjonalność, atrakcyjność i trwałość. Dzięki ujednoliconemu podejściu głównym celem adaptacji przestrzeni publicznej stało się tworzenie połączeń pomiędzy ludźmi, miejscami, formami miejskimi i naturą. Szczególne zadania w kontekście tworzenia wielowymiarowej jedności nowoczesny design stawia także przed strefami dla pieszych oraz innymi formami zagospodarowania nawierzchni, jakimi są deptaki, promenady, bulwary, place czy skwery. Nie są one postrzegane jedynie jako ciągi komunikacyjne, ale mają także pełnić funkcję dekoracyjną, jak również umożliwiać rozwój kulturalny oraz społeczny mieszkańców i osób wizytujących miasta.

Zdjęcia arch. Polbruk

Wojciech Średniawa

Polbruk COMPLEX

Polbruk plytka chodnikowa

Charakter kształtowany od lat

PROMOCJA

Miasto posiada swój wyjątkowy charakter, który poza jego mieszkańcami, ośrodkami wymiany handlowej i działalności kulturalnej, tworzą znajdujące się w nim elementy architektoniczne. Zagospodarowanie przestrzeni publicznej w istniejących już – niejednokrotnie z bogatym dorobkiem historycznym – dzielnicach, wymaga umiejętnego doboru materiałów i form, które nie zakłócą dotychczasowej

96 Builder

Polbruk EKOL harmonii. Dostosowywanie ciągów pieszych powinno więc nie tylko brać pod uwagę ich funkcjonalność, ale również odwzorowywać naturę najbliższego otoczenia oraz umiejętnie wkomponować się w znajdującą się od lat całość. Odświeżenie wyglądu nawierzchni za

pomocą tradycyjnych rozwiązań może okazać się niekiedy wystarczające, np. oferowane przez firmę Polbruk klasyczne płyty chodnikowe dostępne w zróżnicowanej gamie kolorystycznej, klasycznym kształtem subtelnie dopasują się do każdej stylizacji. Do miejsc na-

lipiec 2013

W samym sercu miasta

Serce miasta wyznaczane jest przez najbardziej charakterystyczne dla niego miejsca, które tworzą jego wizerunek na zewnątrz, a dla stałych mieszkańców stanowią dobrze rozpoznawalne punkty odniesienia. Wzbogacone są one małą architekturą miejską w postaci fontann, ciekawych rzeźb, designerskich ławek, klombów i kwiatowych rabat. Charakterystyczne dla nowoczesnych metropolii jest to, że elementy te nie pełnią typowo użytkowej roli, a dzięki wyjątkowej formie stają się wyrazistym, wręcz rozpoznawczym akcentem krajobrazu. Miejsca kultowe, atrakcyjne turystycznie i stanowiące o charakterze miasta, wymagają także odpowiedniego rodzaju szlaków komunikacyjnych, które podkreślą ich wyjątkowy styl. Aby zagwarantować harmonię tych elementów, umiejętnie wkomponować je w szeroko postrzeganą przestrzeń miejską, ale równocześnie umożliwić ludziom bezproblemowy i bezpieczny dostęp do nich, konieczne jest zastosowanie rozwiązań trwałych i komfortowych. Taką prak-

lipiec 2013

tyczność i wygodę oferują linie kostek Polbruk City lub Polbruk Urbanika, które dzięki prostym kształtom i odpowiedniej grubości pozwalają zbudować równy i mocny chodnik. Zaaranżowana przy ich wykorzystaniu przestrzeń miejska jest nie tylko miła w odbiorze, ale równocześnie spełnia powierzone jej funkcje komunikacyjne oraz reprezentacyjne. W nowszych częściach miast, które powstają współcześnie bądź poddawane są zaawansowanej rewitalizacji, tworzenie przestrzeni publicznej zgodnie z zasadami współczesnego designu umożliwia większą dowolność w stosowaniu bardziej wyrazistych materiałów. W takich sytuacjach możliwa jest realizacja projektów bazujących na większej ilości barw i wzorów. Przy pomocy kostek trapezowych (Polbruk Beganit, Polbruk Avanti) tworzyć można różnego rodzaju mozaiki, czy to monochromatyczne, czy wielokolorowe. W ten sposób już sama nawierzchnia stanie się elementem dekorującym krajobraz. Oryginalnym, aczkolwiek stonowanym rozwiązaniem jest również zastosowanie gładkich, prostokątnych kostek brukowych o różnych wymiarach np. Polbruk Ideo, które tworzą z pozoru chaotycznie porozrzucane elementy. Tak zagospodarowana przestrzeń wyraża nie tylko nowoczesny charakter otaczających je zabudowań, ale podkreśla także ich dostępność oraz czytelnie oznacza prowadzącą do nich drogę. Podkreślanie znaczenia i funkcji poszczególnych obszarów miasta może odbywać się także dzięki zastosowaniu ciekawych wzorów geometrycznych. Kolekcja Polbruk Complex to kostki pozwalające stworzyć atrakcyjne kompozycje na powierzchniach placów, pasaży czy promenad znajdujących się w najbardziej reprezentatywnych częściach miasta i bezpośrednio sąsiadujących z budynkami użyteczności publicznej oraz lokalami usługowo-handlowymi.

dzinie obiera się używanie materiałów, które dzięki specjalnym rozwiązaniom nie stanowią zagrożenia zarówno dla ludzi, jak i roślinności. Związany jest z tym również zrównoważony rozwój terenów zielonych, odpowiedzialne zagospodarowywanie nawierzchni oraz wytyczanie przestrzeni przeznaczonej dla człowieka. Szukając przyjaznych dla środowiska rozwiązań, zwłaszcza tam, gdzie potrzebna jest wyjątkowo trwała i mocna podbudowa np. miejskie parkingi, uwagę skierować można na ekologiczne rozwiązania proponowane przez firmę Polbruk. Z wykorzystaniem ekologicznych kostek i płyt również tego typu fragmenty mogą pozostać zielonym obszarem. Ażurowe płyty Polbruk Meba czy Polbruk Ekol o specjalnie przygotowanych kształtach, pozostawiają po ułożeniu wolne przestrzenie, które można wypełnić grysem, drobnym żwirkiem, czy też zasiać trawą. W ten sposób, niezabudowane otwory zapewniają przenikanie powietrza do gruntu, co pozwoli uniknąć wyjałowienia terenu i uchroni znajdujący się w tym miejscu ekosystem. Pozwala to na odpowiedzialne kształtowanie świadomej współzależności ludzi z naturą, umożliwienie jej optymalnego rozwoju i zapobieganie dewastacji dóbr matki natury.

Porządek osiągnięty dzięki stosowaniu wielowymiarowego podejścia do kształtowania przestrzeni publicznej nie stanowi nadmiernego ograniczenia artystycznych wizji osób zaangażowanych w rozwój miast. Pozwala raczej na tworzenie dojrzałych zależności pomiędzy ludźmi i miejscami, sprawnie wykorzystuje elementy użytkowe, jak ciągi komunikacyjne czy place, tworząc z nich dekoracyjne znaki aglomeracji.

Polbruk IDEO

Polbruk AVANTI

Autor jest projektantem POLBRUK S.A.

Miasto w zgodzie z naturą

Miejski design, mimo stawiania na piedestale elementów architektonicznych, ogromny nacisk kładzie również na odpowiedzialne współgranie z naturą. Za jeden z podstawowych celów w tej dzie-

Polbruk S.A. ul. Nowy Świat 16 c 80-299 Gdańsk www.polbruk.pl

Polbruk URBANIKA

Builder 97

PROMOCJA

znaczonych duchem czasu, gdzie nowe rozwiązania stykają się ze starymi materiałami, doskonałe są także kostki brukowe imitujące naturalny granit Polbruk Avanti czy te celowo postarzane, jak Polbruk Napoli. Pozwala to zachować wyjątkowy charakter uliczek wokół najstarszych części miasta, podkreślając przy tym ich specyficzny urok. Wygląd historycznych obszarów miejskich tworzą nie tylko dobrze zachowane zabytki, wokół których przestrzeń zagospodarowywana jest zgodnie z wymogami konserwatora zabytków. Wpływ na ich obecny charakter mają również lokale usługowe oraz centra kulturalne znajdujące się na deptakach bądź przy pobliskich promenadach. Ważne jest, by również one, w tym materiały użyte do pokrycia podłoża wokół, nie zaburzały wyglądu zabytkowej architektury. Odpowiedzialne kreowanie otoczenia gwarantuje w takiej sytuacji uzyskanie nie tylko atrakcyjnych miejsc o wysokich walorach użytkowych, ale jednocześnie pozwala na zachowanie piękna i tożsamości całego krajobrazu.

Mirosław Jucha, Sales Director Eastern Europe, Rockfon Polska

Każdą inwestycję należy postrzegać wieloetapowo, a doradztwo nie może zamykać się wyłącznie do jednej dziedziny, musi mieć charakter kompleksowy.

98 Builder

lipiec 2013

architektura i design

Holistyczny punkt widzenia Mirosław Jucha: Architektura jest bardzo szeroką, złożoną i piękną dziedziną. Projektowanie polega nie tylko na wykonaniu wyłącznie technicznego planu obiektu. To również kreowanie przestrzeni oraz odpowiedź na potrzeby różnego typu budynków, a przede wszystkim ich użytkowników. Dlatego też wszystkie wymienione przez Panią pojęcia wpisują się w jakimś stopniu w jej obszar. Architekturę określiłbym w kolejności: bezpieczna, rozsądna, zrównoważona, innowacyjna, a produkt jej dedykowany jako bezpieczny i innowacyjny.

D.B.: Zacznijmy zatem od bezpieczeństwa, w zapewnieniu którego istotną rolę odgrywa producent...

M.J.: Tak, to bardzo istotna kwestia związana z odpowiedzialnością producenta. Obiekty powinny zapewniać bezpieczeństwo i ochronę ich użytkownikom. Dlatego też materiały stosowane we wnętrzach powinny spełniać szereg wymagań np. w zakresie bezpieczeństwa ogniowego, czystości, czy odporności na wilgoć. Doradztwo techniczne, oferowane na na każdym etapie realizacji obiektu oraz wieloletnia gwarancja dają świadectwo tego, że oferowany materiał jest pewny i sprawdzi się w konkretnym zastosowaniu.

D.B.: W jaki sposób – poprzez pryzmat Państwa marki – architektura może być innowacyjna?

M.J.: Współczesne trendy w projektowaniu, nowe potrzeby użyt-

lipiec 2013

kowników wymagają specjalnych rozwiązań, nowych funkcjonalności, niestandardowego wyglądu nadającego unikalny charakter obiektu. Bardzo często architektura odzwierciedla przeznaczenie i ideę obiektu. W Rockfon stosujemy politykę C&P, czyli (Tworzymy i Chronimy). Kierując

W architekturze bardzo istotna jest swego rodzaju unikalność.

Każdy architekt chce, żeby obiekt miał jakiś element niepowtarzalny, unikalny, który go będzie wyróżniał spośród innych. się jej zasadami, oferujemy rozwiązania, które z jednej strony odpowiadają indywidualnej wizji architekta, a z drugiej strony tworzą bezpieczny klimat wewnętrzny, dostarczając maksymalnie dużo korzyści funkcjonalnych.

D.B.: Zrównoważona...

M.J.: Ekologia w projektowaniu nie jest już czymś wyjątkowym.

Jeszcze przed kilku laty była uznawana za ekstrawagancję. Jednak obecnie rozwiązania sprzyjające środowisku naturalnemu są powszechnie stosowane w architekturze publicznej i użytkowej. Wynika to zarówno z napływających do naszego kraju tendencji globalnych, jak i regulacji prawnych. Najbardziej widoczne jest to w segmencie obiektów biurowych, gdzie certyfikacje LEED i BREAM stały się już tak naprawdę normą. We-

dług Polskiego Stowarzyszenia Budownictwa Ekologicznego, obecnie mamy w sumie aż 86 certyfikowanych obiektów, jest to prawie dwukrotnie więcej niż w Czechach, 3 krotnie więcej niż w Austrii oraz o 30% więcej niż we Francji. Trend certyfikacji rozwija się – staramy się dogonić takie kraje jak Anglia (142 obiekty certyfikowane), Włochy (189), Hiszpania (163), czy Niemcy, w których jest aż 301 takich budynków.

W przypadku zielonych obiektów bardzo ważne są kwestie dotyczące finansowania. Zasady zrównoważonego rozwoju zakładają zmianę w sposobie myślenia o rachunku ekonomicznym tego typu inwestycji, który ma obejmować już nie same koszty budowy, ale cały cykl życia budynku. Pozwala dostrzec realne – finansowe – korzyści zielonego budownictwa. Dzięki zintegrowanym rozwiązaniom nie tylko najemcy, ale także właściciele biurowca mogą uzyskać znaczne oszczędności w kosztach eksploatacji. Takie podejście znajduje również odzwierciedlenie w materiałach, których produkcja powinna być przyjazna dla środowiska oraz które powinny sprzyjać funkcjonowaniu zielonych obiektów.

D.B.: Rozsądna, ponieważ...

M.J.: Architekci starają się optymalizować przestrzeń, starając się wykorzystać ją w jak najszerszym stopniu w zakresie funkcjonalnym jak i estetycznym. Znajduje to również odzwierciedlenie w doborze materiałów budowlanych, które powinny odpowiadać potrzebom obiektu, zarówno pod kątem komfortu użytkownika jak i designu. Innymi słowy – materiały powinny być użyteczne i piękne.

D.B.: W jakim kierunku zmierza zatem dzisiaj architektura?

M.J.: Jako jeden z globalnych liderów na rynku akustycznych sufitów podwieszanych, współpracujemy z wieloma architektami z różnych krajów, którzy tworzą indywidualne projekty obiektów, w zależności od ich przeznaczenia i przyszłych użytkowników. Można jednak powiedzieć, że cechami, które z pewnością mają istotne znaczenie, są optymalizacja i funkcjonalność. Weźmy tutaj przykład obiektów biurowych.

Sytuacja ekonomiczna, rosnąca świadomość ekologiczna, jak również zmiany technologiczne oraz społeczne wpływają na modele pracy oraz potrzeby najemców powierzchni typu office. Takie uwarunkowanie stworzyło grupę tren-

Ilość certyfikowanych obiektów według Polskiego Stowarzyszenia Budownictwa Ekologicznego • w Niemczech – 301, • we Włoszech – 189, • w Hiszpanii – 163, • w Anglii – 142, • w Polsce – 86, • w Czechach – prawie dwukrotnie mniej niż w Polsce • w Austrii – prawie trzykrotnie mniej niż w Polsce, • we Francji – o 30% mniej niż w Polsce.

Builder 99

PROMOCJA

Danuta Burzyńska: Rozsądna, zrównoważona, innowacyjna, bezpieczna – jak określiłby Pan architekturę według najbliższej Panu definicji?

architektura i design dów w architekturze tj. mobilność, interakcje, elastyczność, otwarcie, zrównoważony rozwój i możliwość przebudowy. Współczesna architektura obiektów biurowych jest elastyczna i ma łączyć. Biura o otwartym planie, przechodnie stanowiska pracy, przestronne wnętrza sprzyjające spotkaniom – to są kierunki, w których celem jest integracja pracowników. W Rockfon śledzimy trendy w architekturze nie tylko w Polsce, ale i w innych krajach. Dzięki temu jesteśmy w stanie oferować produkty, które odpowiadają potrzebom nowoczesnych obiektów.

W architekturze bardzo istotna jest też swego rodzaju unikalność.

Każdy architekt chce, żeby obiekt miał jakiś element niepowtarzalny, unikalny, który go będzie wyróżniał spośród innych. Nowoczesne budynki powinny mieć swojego rodzaju „osobowość” – powinny inspirować, tworząc jedność pomiędzy konstrukcją, formą i użytecznością.

D.B.: W jaki sposób Rockfon wpisuje się w te nowe tendencje, oczekiwania inwestorów oraz projektantów, a także jakie są ich oczekiwania i czy są one zbieżne, czy zupełnie odmienne?

M.J.: Istnieje przeświadczenie w branży, że inwestorzy i architekci podchodzą do obiektu w zgoła odmienny sposób. Inwestor zwykle uważa, że obiekt powinnien być jak najbardziej atrakcyjny i funkcjonalny dla użytkownika. W przypadku budynków na wynajem oczekując zwrotu z inwestycji musi znaleźć relację jakości do ceny.

Architekt – realizuje twórczą wizję.

Bardzo istotny jest tutaj aktywny dialog i kompromis. Jako firma od lat współpracująca z inwestorami i środowiskiem architektów, staramy się łączyć te funkcje oferując sufity, które dają nieograniczone możliwości aranżacji przestrzeni, jednocześnie posiadają doskonałe parametry w zakresie pochłaniania dźwięku, zapewniając optymalne warunki akustyczne. Bardzo ważne jest patrzenie na produkty z dłuższej perpsektywy nie tylko samej transakcji sprzedaży/zakupu. Dobry produkt, niekoniecznie najtańszy, powinien nieść za sobą szereg dodatkowych działań tj. doradztwo

100 Builder

techniczne lub kontrolę użytkowania. Interesujemy się tym, jak sprawują się nasze produkty w obiektach, dzięki temu jesteśmy pewni, że zarówno inwestor jak i architekt mają pewność, że dokonali słusznego wyboru.

D.B.: Wróćmy jeszcze do odpowiedzialności producenta i jego roli w procesie inwestycyjnym – projektowym, wykonawczym i na etapie eksploatacji. Na czym powinna ona Pana zdaniem polegać dziś i w przyszłości?

M.J.: Odpowiedzialność producenta może być rozumiana poprzez wiele obszarów. W Rockfon rozumiana jest poprzez proces certyfikacji. Jako jedni z pierwszych producentów wprowadziliśmy oznaczenia CE. Chcąc zwiększyć do maksimum ilość informacji podawanych klientom, wybraliśmy znaczną liczbę parametrów, które są obecnie deklarowane w odniesieniu do każdego produktu. Ponadto, własności naszych produktów pozwalają na ich eksploatację w najbardziej surowych warunkach klimatycznych i zapewniają zachowanie stabilności wymiarowej.

W związku z tym szacowana długość życia produktu jest bardzo

Nowoczesne budynki powinny mieć „osobowość’ – powinny inspirować, tworząc jedność pomiędzy konstrukcją, formą i użytecznością. wysoka. Z tego względu udzielamy na nie 15-letniej gwarancji. Bardzo istotną kwestią jest stałe doradztwo, które na każdym etapie realizacji ma inny charakter. Na etapie projektowym odnosi się głównie do zastosowania materiałów, na etapie wykonawczym – dotyczy montażu, a w procesie eksploatacji odnosi się do pomocy w obszarze właściwego utrzymania.

W przyszłości wszystkie wyżej wymienione obszary odpowiedzialności będą się rozwijać. Patrząc na przykład naszych ekspertów, doradztwo nie może zamykać się wyłącznie do jednej dziedziny, musi mieć charakter kompleksowy.

Nie można doradzać architektowi, inwestorowi czy wykonawcy. Należy mieć bardziej holistyczny punkt widzenia, postrzegając każdą inwestycję wieloetapowo.

D.B.: Na producencie spoczywa również odpowiedzialność za środowisko i wpływ oferowanych produktów i metod, procesu wytwarzania, a nawet transportu na środowisko – to podstawa zrównoważonego i ekologicznego budownictwa.

Jak w ten oczywisty już dzisiaj trend i wytyczone przez ekologię kierunki wpisuje się marka Rockfon?

M.J.: Podstawowym zadaniem sufitów i ścian akustycznych Rockfon jest ochrona przed hałasem.

Jednak, oprócz zapewnienia komfortu użytkownikom budynków, Rockfon nieustannie stara się poprawić profil środowiskowy swoich produktów. Ich głównym składnikiem jest skalna wełna mineralna, wytwarzana z powszechnie dostępnego granitu. Zastosowanie tego surowca powoduje, że od 80 do 98 proc. odpadów, które powstają w trakcie produkcji, można wykorzystać do ponownego przetworzenia, nie tylko w ramach grupy Rockwool, do której należy marka Rockfon. Służą bowiem także innym firmom jako surowce technologiczne. Na przykład „odpad”, jakim jest żelazo, jest odsprzedawany w celu dalszego przetworzenia.

Aby oszacować poziom emisji dwutlenku węgla, europejskie fabryki Grupy Rockwool przeprowadzają szczegółowe badania i publikują raporty dotyczące emisji CO2.

Przejrzystość w podejściu do ilości emisji została doceniona. Grupa znalazła się w rankingu 10 firm, które wykazały najbardziej profesjonalne podejście do zarządzania i ujawniania danych o CO 2 – „Carbon Disclosure Leadership Index”. Duża część produktów Rockfon jest testowana i oznaczana etykietami środowiskowymi: fińską „M1” (jakość powietrza wewnątrz budynku) oraz duńską „Indoor Climate label” (klimat panujący wewnątrz pomieszczeń). Badania potwierdzają niską (znacznie poniżej wymaganych wartości) emisję zapachu, cząsteczek, lotnych związków organicznych

lipiec 2013

M.J.: Materiały zastosowane w danym pomieszczeniu mają decydujący wpływ na mikroklimat wnętrza. W przypadku sufitów podwieszanych najważniejszą kwestią jest akustyka. Obecnie specjaliści od akustyki i projektanci obiektów budowlanych są w stanie poradzić sobie z wieloma problemami, jakie niesie ze sobą hałas. W tym celu stosują materiały dźwiękochłonne, powodujące odbicie dźwięku oraz materiały dźwiękoizolacyjne. W wielu wypadkach najlepszym rozwiązaniem jest sufit akustyczny, ponieważ dostęp do jego powierzchni jest zazwyczaj łatwy. W wielu trudnych i skomplikowanych sytuacjach możliwy jest dodatkowy montaż akustycznych paneli ściennych, ścianek działowych, ekranów i/lub innych elementów o charakterze akustycznym. Sufity Rockfon, oprócz doskonałych parametrów w zakresie pochłaniania dźwięku, charakteryzują się niską emisją cząstek, co wpływa na czystość powietrza w pomieszczeniu. Cząsteczki kurzu mogą wpływać negatywnie na zdrowie ludzi, przede wszystkim tych, którzy pracują w szczególnych warunkach.

Kolejnym ważnym czynnikiem wpływającym na klimat jest wilgoć, która w przypadku niektórych materiałów budowlanych może sprzyjać rozwojowi szkodliwych mikroorganizmów np. pleśni czy bakterii, a tym samym powodować reakcje

lipiec 2013

alergiczne, choroby układu oddechowego.

Bardzo ważnym czynnikiem, mającym wpływ na nasze samopoczucie, jest też oświetlenie.

Wprawdzie jakość światła emitowanego przez nowoczesne urządzenia zwiększyła się, lecz najbardziej komfortowym oświetleniem pozostaje nadal światło słoneczne.

Białe sufity Rockfon skutecznie odbijają światło, pomagając w tworzeniu optymalnych warunków oświetleniowych.

D.B.: Na podstawie doświadczenia ze współpracy z projektantami – jak ocenia Pan stopień ich zainteresowania konkretnymi gotowymi propozycjami – korzystają z nich, czy jednak częściej poszukują rozwiązań autorskich?

M.J.: Trudno tutaj o jednoznaczną odpowiedź. To zależy od obiektu, od jego rodzaju i potrzeb. Projektowanie jest zawsze kombinacją pomysłu, przestrzeni i funkcjonalności. Wiele czynników ma wpływ na to, co tak naprawdę w konkretnej inwestycji będzie decydujące. Dlatego oferta Rockfon obejmuje różne produkty, również dostosowane do indywidualnej wizji architekta. Doskonałym przykładem mogą być tutaj wyspy Eclipse, które zapewniają bardzo dobre warunki akustyczne w pomieszczeniu ale, dzięki dowolnym kształtom, dają architektom nieograniczone możliwości kreacji powierzchni sufitów.

D.B.: Jak wspomagacie projektantów w tym procesie twórczym?

M.J.: Rockfon jest firmą o zasięgu międzynarodowym. Nasze produkty są obecne w obiektach na

całym świecie m.in w krajach azjatyckich, Bliskiego Wschodu, Oceanii, Afryki, Ameryki Południowej i Północnej. W każdym z tych krajów jesteśmy i blisko współpracujemy z architektami, za każdym razem wsłuchując się w ich potrzeby.

Dzięki temu pozyskujemy wiedzę i doświadczenie, którymi możemy się dzielić i przenosić na lokalne projekty. Przykładem takiego działania jest kampania Office, w ramach której wydaliśmy magazyn Inspired By You. Przedstawiamy w nim studium przypadku obiektów z różnych krajów, opisując konkretne problemy oraz ich rozwiązania proponowane przez zagranicznych ekspertów. Dostarczamy też różnego rodzaju narzędzia tj. np. aplikację do projektowania przestrzeni podsufitowej.

Zarówno magazyn jak i aplikacje są dostępne na naszej stronie internetowej www.rockfon.com.pl.

W pracy z architektami bardzo ważna jest wiedza o stosowanych materiałach, dlatego na początku roku rozszerzyliśmy zakres doradztwa o konsultacje i wsparcie w w zakresie certyfikacji LEED i BREAM. Staramy się ponadto pracować nad nowymi produktami, które będą bezpieczne, funkcjonalne, trwałe, a jednocześnie dadzą architektom nieograniczone możliwości projektowania. Dlatego też w ofercie Rockfon mamy szeroką gamę płyt, w różnych modułach, fakturach i kolorach, które pozwalają w bardzo ciekawy sposób zaaranżować przestrzeń sufitu.

D.B.: Jaki największy problem, nurtujący branżę i producenta, wskazałby Pan jako pilny do rozwiązania?

M.J.: W procesie inwestycyjnym – to na pewno kryterium najniższej ceny, które jest najgorszym kryterium wyboru oferty. W obszarze naszej działalności – z punktu widzenia krajowego producenta – wskazałbym problem nierównego traktowania podmiotów przez nasze instytucje kontrolujące. To również brak procedur i narzędzi egzekwowania obowiązującego prawa wobec nieuczciwych dostawców np. chińskich, stosowania przez nich i obrotu produktów nieposiadających wymaganych certyfikatów i deklaracji jakości.

PROMOCJA

D.B.: W jaki sposób produkty i sposoby ich aplikacji mogą wpływać na mikroklimat wnętrza projektowanych obiektów?

Staramy się pracować nad nowymi produktami, które będą bezpieczne, funkcjonalne, trwałe, a jednocześnie dadzą architektom nieograniczone możliwości projektowania.

Zdjęcia arch. Rockfon

(VOC), w tym formaldehydu. Natomiast oznaczenie EUCEB, widniejące na wszystkich produktach firmy Rockfon, gwarantuje, że wełna wykorzystana w produkowanych przez firmę płytach jest biodegradowalna. O bezkonkurencyjności wełny skalnej decydują jej właściwości: opór cieplny, niepalność, dźwiękochłonność, odporność na wilgotność i rozwój mikroorganizmów, w tym pleśni i grzybów. Właściwości wełny nie ulegają pogorszeniu przez cały okres użytkowania, a jej pozytywny wpływ na środowisko został potwierdzony naukowo. Produkty Rockfon doskonale wpisują sie w system certyfikacji LEED i BREEAM.

D.B.: Dziękuję za rozmowę.

Builder 101

architektura i design

Fot. Jim Nix

1

Konstrukcje bambusowe

– design XXI wieku

Artykuł przedstawia drewno bambusowe jako kandydata – pretendenta, do stania się designerskim i zgodnym ze strategią zrównoważonego rozwoju materiałem XXI wieku.

102 Builder

Fot. Hiroyuki Oki

inż. Marcin Jan Grzegorzek

2

Czy będzie nam łatwo szybko zapomnieć o przeważających obecnie na rynku konstrukcjach: stalowych i betonowych? Czy konstrukcje z drewna bambusowego sprawdzą się w klimacie polskim? A może mamy po prostu kolejną dostępną na rynku alternatywę, stanowiącą potwierdzenie różnorodności architektury współczesnej i zarazem ekologicznej? A jeśli bambus stanie się ważnym i ekologicznym dodatkiem do materiałów już znanych, to czy będziemy w stanie zaakceptować „egzotyczność architektoniczną”?

lipiec 2013

Materiał wykończeniowy i konstrukcyjny

3

Fot. Wetterwald M.F

Bambus jest rośliną o drewniejących łodygach, notabene należącą do rodziny traw, posiada charakterystyczny, niepodobny do żadnego innego drewna wygląd. Doskonale sprawdza się w architekturze współczesnej, spełniając wymagania wizualne obecnie panujących trendów i designów. Łodyga bambusa ulega procesowi drewnienia, dzięki temu zaliczamy ją do drewna budowlanego, mimo iż bambus drewnem nie jest. Znajduje on jednak zastosowanie w budownictwie, nie tylko w robotach wykończeniowych i przy rusztowaniach, ale również w konstrukcji nośnej całego obiektu budowlanego.

Zestawienie różnorodności barw i kształtów pędów bambusa

lipiec 2013

Regionalność, występowanie

Bambus używany jest od Hawajów, przez Wietnam, aż po Europę.

Pojawia się w luksusowych domach mieszkalnych, budynkach użyteczności publicznej, jak kościoły, ośrodki wczasowe, edukacyjne czy budowlach inżynierskich, jakimi są mosty, kładki, maszty.

Bambus rośnie na wszystkich kontynentach z wyjątkiem Europy i Antarktydy. Szacuje się, że w Bangladeszu ponad 70% ludzi mieszka w domach bambusowych. Występuje w 130 gatunkach w różnorakich kolorach, w klimacie monsunowym, gdzie niekiedy tworzy lasy do 40 m wysokości.

Przeważająca ilość tej rośliny znajduje się w tropikalnej i subtropikalnej Azji. Wymaga bardzo nasłonecznionych terenów bogatych w wodę gruntową.

Jest najszybciej wyrastającą rośliną na kuli ziemskiej. W niektórych gatunkach pędy bambusa rosną z szybkością ponad 100 cm dziennie. Światowy rekord należy do Phyllostachys edulis, którego pęd wydłużył się o 121 cm w ciągu 24 godzin (wg informacji zamieszczonych na stronie Bamboo Select).

Uważa się to za ogromną zaletę, sprzyjającą strategii zrównoważonego rozwoju pod względem materiału odnawialnego.

W Polsce nie stosuje się jeszcze konstrukcji bambusowych jako ele-

Fot. Hiroyuki Oki

7

Fot. Renzo PIANO

4

6

Fot. Guadua Bamboo

Fot. Krahnstöver & Wolf GmbH

5

Fot. Andrea Fitrianto

Łodyga drewna bambusowego, inaczej nazywana pędem, nadaje się na elementy konstrukcyjne w obiektach budowlanych, jest zdolna do przenoszenia obciążeń od innych elementów ustroju nośnego.

Tworzenie konstrukcji bambusowej odbywa się poprzez połączenie ze sobą pustych łodyg bambusa, takim sposobem tworzy nam się wiązka z pędów bambusa i ustrój statycznie wytrzymały, lekki i ekologiczny.

Wykorzystywanie drewna bambusowego nie odbywa się tylko w tropikalnych warunkach atmosferycznych, w prymitywnych chatkach mieszkalnych, ale również pojawia się coraz częściej w budynkach światowej architektury. Konstrukcje te prezentują nieprzeciętną formę i kształt, co więcej, są zgodne ze strategią zrównoważonego rozwoju. Tym samym stanowią istotną i słuszną alternatywę dla betonu, stali i cegły.

8 Fot. EDSA

Wykorzystywanie drewna bambusowego pojawia się coraz częściej w budynkach światowej architektury.

Konstrukcje te prezentują nieprzeciętną formę i kształt, są zgodne ze strategią zrównoważonego rozwoju. Tym samym stanowią istotną i słuszną alternatywę dla betonu, stali i cegły.

Pędy bambusa rosną z szybkością ponad 100 cm dziennie.

Uważa się to za ogromną zaletę sprzyjającą strategii zrównoważonego rozwoju pod względem materiału odnawialnego.

9

Fot. 1. Lotnisko w Madrycie – terminal Barajas.

Stal, żelbet i bambusowe poszycie wewnętrzne dachu.

Fot. 2. i 4. Bamboo Wing – widok na wnętrze, Wietnam.

Fot. 5. Jean-Marie Tjibaou Cultural Center – Centrum Kulturalne, Nowa Kaledonia, arch. Renzo PIANO. Fot. 6. Wielopoziomowy parking przy ZOO w Lipsku, Niemcy.

Elewacje pokryto pędami bambusa.

Fot. 7. Costa Rica, wiązka pędów bambusa pełniąca funkcję nośnego słupa konstrukcji wiaty.

Fot. 8. Most wykonany w pełni z pędów bambusa, Filipiny.

Fot. 9. Most wykonany z pędów bambusa, na żelbetowej konstrukcji. Huizhou, Chiny.

Builder 103

architektura i design

12

13

Fot. Be Bamboo

Fot. kiattipong panchee

10

Fot. kiattipong panchee

Fot. DSA+s

Pędy bambusa mają bardzo słabą wytrzymałość na rozłupanie, dlatego też ważne jest opracowanie prawidłowego systemu połączeń elementów w konstrukcji.

14

mentu ustroju nośnego w obiektach budowlanych. Dotychczas drewno bambusowe jest stosowane w naszym kraju do żywopłotów i wykończeń budowlanych. Z kolei bambus jako roślina sprawdza się również jako ekran akustyczny przy drogach.

Fot. 10. Przygotowane i przycięte pędy bambusa. Widoczny cylindryczny przekrój materiału.

Fot. 11. Połączenie pędów trzpieniami.

Fot. 12. Parasole bambusowe.

Wiata nad restauracją.

Fot. 13. Widok na wnętrze.

Budynek aktywności dziecięcej, Tajlandia.

Fot. 14. Widok wnętrza na wydzielone pomieszczenie.

Fot. 15. Widok wieczorny na restaurację.

Fot. 16. Widok na dach budynku, wykonany z bambusa.

Fot. 17. Bamboo Wing – widok na wnętrze nocą, Wietnam.

Fot. 18. Widok na scenę pod bambusowymi łukami – Arch Pavilion, Tajwan.

104 Builder

Właściwości fizyczne i mechaniczne

Pod wieloma względami bambus przewyższa dobrze znane gatunki drewna w Polsce jak dąb, buk czy sosna. Pęd bambusa posiada bardzo korzystny stosunek siły do ciężaru materiału, dzięki swojemu cylindrycznemu przekrojowi. Przekrój i zasadę działania można porównać do przekrojów rurowych słupów stalowych, ściskanych osiowo.

Przez wiele osób pędy bambusa są nazywane „stalową rośliną”. Materiał ten jest lżejszy od stali i ma podobną (zbliżoną do niej) wytrzymałość na rozciąganie oraz podobną do betonu wytrzymałość na ściskanie.

Fot. DSA+s

15

Fot. kiattipong panchee

11

Jednak pędy bambusa mają bardzo słabą wytrzymałość na rozłupanie. Uważa się je za „najbardziej łupliwe” drewno, oznacza to, że w przypadku próby wbicia gwoździa, pęd bambusa może się rozdzielić wzdłuż włókien. Dlatego ważne jest opracowanie prawidłowego systemu połączeń elementów w konstrukcji.

Pędy bambusa są bardzo twardym materiałem, co powoduje jednocześnie dużą podatność na zmiany wilgotności zachodzące w środowisku. Skutkiem zmian wilgotności jest pęcznienie i kurczenie się pędów, co również należy uwzględniać przy kształtowaniu połączeń i dylatacji w konstrukcji obiektów budowlanych. Bambus winno się chronić przed zbyt dużą wilgotnością, by uchronić go od działania zgnilizny.

Z tego też powodu bambusowe rurki mocuje się zwykle na fundamencie z betonu lub kamienia, a nie bezpośrednio na ziemi, jak to bywa w krajach, gdzie konstrukcje bambusowe są na porządku dziennym.

Łodygi bambusa posiadają także cechę elastyczności. Budynki wykonane z tego surowca wykazują większą odporność przy trzęsieniach ziemi aniżeli budynki „sztywne” – murowane czy też betonowe.

Ognioodporność

W porównaniu do tradycyjnego drewna bambus ma gładką powierzchnię, która powoduje że ogień nie łapie się na szorstkiej powierzchni, jak przy tradycyjnym drewnie, które należy odpowiednio strugać, szlifować i impregnować.

Pędy bambusa znoszą temperaturę nawet do 400°C, a ich odporność ogniową przewiduje się na około 120 min. Oznacza to czas, w którym konstrukcja bambusowa zachowuje swoje właściwości mechaniczne.

Dla ochrony przeciwpożarowej istotną sprawą jest dobór elementu spajającego konstrukcję – ważne jest zachowanie podobnej odporności ogniowej, w innym wypadku stopienie się połączeń poskutkuje

lipiec 2013

zniszczeniem ustrojów nośnych.

Same pędy nie ulegną pożarowi, jednak ich połączenia już tak.

Przykłady światowej architektury Bamboo Wing – Wietnam

16

Fot. kiattipong panchee

Budowla oddana do użytkowania w 2010 r. Znajduje się w miejscowości Flamingu Dai Lai Resort, w prowincji Vinh Phuc w Wietniamie. Pełni funkcję gastronomiczną tuż nad zaprojektowanym minijeziorem. Odbywają się tam wesela, koncerty i happeningi. Powierzchnia użytkowa wynosi 1650 m2.

Kształt konstrukcji inspirowany był kształtem skrzydeł latającego ptaka. (fot. 4, 17 i 20).

Uzyskano ok. 12 m wysokości wolnej przestrzeni.

Przestrzeń użytkowa nie wymaga używania klimatyzacji, dzięki przewiewności budowli. W naszym kraju ten obiekt zostałby nazwany wiatą lub po prostu zadaszeniem nad stolikami restauracji.

Konstrukcja składa się z powtarzalnych elementów, które zostały wykonane z kilkunastu scalonych ze sobą pędów bambusa. Tak powstałe wiązki pędów są bardziej sztywne, a całość ustroju konstrukcyjnego utrzymuje się w równowadze. Konstrukcja nośna obiektu wykonana została z bambusa, w połączeniach wykorzystano inne materiały, jak np. kształtowniki metalowe. Użyto rów-

nież betonu – posadowienie w postaci ław fundamentowych specjalnie ukształtowanych. Pędy bambusa znajdują się we wszystkim; od materiałów wykończeniowych, przez poszycie dachowe, aż po meble.

Children’s Activity and Education Center w Koh Kood – Tajlandia Obiekt znajduje się w Koh Kood Island w prowincji Trad w Tajlandii. Położony na skalistym i zalesionym zboczu, tuż nad morzem. Został oddany do użytkowania w 2009 r. jego powierzchnia użytkowa wynosi 1650 m2. W programie budynku przewidziano audytorium, pełniące również funkcję kina, bibliotekę, pomieszczenia prac plastycznych i muzycznych, pokoje mody, balkon w technologii ogrodu zimowego oraz zjeżdżalnię wykonaną oczywiście z bambusa.

Do konstrukcji nośnej budynku użyto lokalnego drewna bambusowego wraz z metalowymi łącznikami – trzpieniami. Jak widać na fot. 11, w tworzeniu elementu nośnego wykorzystuje się „wiązkę” pędów bambusa, zwiększając graniczną nośność tak utworzonej konstrukcji.

Poszycie dachowe wykonano również z bambusa – jest ono w kształcie dużego parasola, chroniącego przed przedostawaniem się wód opadowych do wnętrza i dającego cień w słoneczne dni. W projektowaniu uwzględniono oczywiście bioklimat – wilgotne i tropikalne środowisko,

Bambus jako roślina sprawdza się również jako ekran akustyczny przy drogach.

19

Fot. Iwan Baan

20

lipiec 2013

Przekrój terenu. Konstrukcja ma przypominać skrzydła latającego ptaka.

Rys. nARCHITECTS

Rzut poziomy Pawilonu, Arch Pavilion, Tajwan.

18

Rys. Vo Trong Nghia

Fot. Hiroyuki Oki

17

WskazóWki projektoWe 1. Konstrukcje z pędów bambusa mają wiele możliwości w kształtowaniu ustroju nośnego, a co za tym idzie kształtu obiektów budowlanych.

2. Im większe rozpiętości tym więcej pędów wprowadza się do wiązki.

3. Przed przystąpieniem do projektowania, trzeba zapoznać się z dostępnym gatunkiem bambusa, znać jego właściwości konstrukcyjne.

4. Różnorodność gatunków bambusa równa się różnorodności właściwości mechanicznych i fizycznych pędów.

5. Pędy bambusa mogą pełnić rolę płaskich układów prętowych – tj. można zaprojektować kratownicę. Każdy pęd będzie obciążany osiowo, tak jak to miało miejsce w przypadku budynku The Nomadic Museum w Meksyku.

6. Należy tak kształtować ustrój nośny, aby elementy z bambusa były obciążane osiowo, tj. albo ściskane, albo rozciągane, zapewni to większą stabilność i kontrolę budynku.

7. W przypadku łuków, pędy bambusa będą pracować stale na zginanie.

8. W projektowaniu należy uwzględnić wpływ wilgotności i zmian temperatury na giętkość materiału i jego swobodę ruchu.

Jest to specyficzny rodzaj budowy i projektowania, który wymaga indywidualnego podejścia – często poprzez doświadczalną

metodę, np. poprzez wykonanie modelu 1:1 ustrojów nośnych (inna skala nie będzie miarodajna ze względu na budowę pędu bambusa), kolejno wbudowanie ich w imitowane środowisko i poddanie odpowiednim obciążeniom, które w przyszłości będzie przenosić.

9. Ciężko normatywnie podejść do problemu.

Obecnie nie istnieją żadne opracowania i zestawienia gatunkowe bambusa, które ukazywałyby parametry techniczne dostępnych pędów.

10. Należy pamiętać o wadach: – Jedną z wad jakie należy wymienić jest pracochłonność łączenia ze sobą pędów bambusa. Każde połączenie trzeba wykonywać ręcznie.

– Brak prawidłowego sezonowania i suszenia drewna bambusowego, zbyt „gwałtowne” schnięcie mogą doprowadzić do zniszczenia pędów.

– W polskim klimacie, przy większych mrozach i wilgotnych zimach, tyczki bambusa mogą czernieć, by temu zapobiegać trzeba zakonserwować je kilkoma warstwami lakieru; aby warstwa lakieru lepiej trzymała się materiału, należy tyczkę bambusa zmatowić lub podrapać.

– Każdy element drewniany wbudowywany do obiektu musi być zakonserwowany przed korozją biologiczną – przed szkodnikami drewna i zgnilizną.

Builder 105

Rys Darrel DeBoer

architektura i design

dlatego budynek posiada otwarte części, nastawione na wentylację naturalną, odbywającą się poprzez swobodny przepływ powietrza.

Arch Pavilion in Taiwan Pawilon został zaprojektowany specjalnie na festiwal sztuki Leśnictwa Forestry Bureau Taiwan dola plemienia Amis. Konstrukcja składa się z jedenastu parabolicznych łuków wygiętych z bambusowych pędów (fot. 18 i 19). Sklepione łuki sięgają 22 m wysokości, z kolei średnica całej budowli wynosi 60 m. Pawilon pełni rolę wystroju sceny znajdującej się w centralnym punkcie. Zastosowanie takiej a nie innej konstrukcji ma przypominać rodzimej społeczności o materiale dla nich bardzo ważnym, ekologicznym, co więcej ma „oświe-

cać” innych o niekończącej się możliwości zrównoważenia architektury i budownictwa na całym świecie, dzięki stosowaniu tego budulca dla nowo powstałych budynków.

Ichibanya Restaurant – Jakarta, Indonezja Kolejnym przykładem budynku bambusowego jest restauracja Ichibanya, zlokalizowana w Jakarcie w Indonezji (fot. 12 i 15). Wykonana w konstrukcji słupowej z poszyciem dachowym, bez ścian zewnętrznych, gdyż w tamtejszym klimacie przegrody takie są zbędnym elementem budynku. Powierzchnia zabudowy wynosi 150 m2. Wiata, bo tak to można nazywać – obiekt budowlany nie posiadający jednej lub więcej ścian, jest częścią uzupełniającą restaurację,

Fot. 21. Technologia układania pokrycia dachowego z pędów.

Fot. 22. Połączenie przegubowe „Fish-Mouth” w czteropędowych elementach.

Fot. 23. Połączenie przegubowe – nieprzesuwne z trzpieni metalowych.

Fot. 24. Przykład jednego z nowocześniejszych rozwiązań połączeń kilku pędów. Połączenie przegubowe, stalowo-linowe z trzpieniami.

Wnętrze Nomadic Museum, z widoczną kratownicą.

Rys Darrel DeBoer

Fot. arc10studio Fot. BeBamboo

24

106 Builder

Schemat układu kratownicy bambusowej, poprawny i niepoprawny.

23 Fot. Kiattipong Panchee & Boris Zeisser

22

25

Fot. G Colbert

Fot. DSA Architects

21

26

Połączenie Fish-Mouth ze śrubą i nakrętkami.

coś na wzór polskich ogródków letnich, zazwyczaj tworzonych przez umieszczanie parasoli na placach.

W tym przypadku również mamy do czynienia z parasolami, lecz ze spadkami skierowanymi do środka „rączki” – słupy, w których umieszczono rurę spustową z… bambusa. Pokrycie dachowe jest wykonane z połówek pędów, założonych do siebie naprzemiennie. Łączenie pędów bambusa na niniejszym przykładzie odbyło się poprzez wiązanie liną „IJUK”. Konstrukcja została umieszczona i zakotwiczona na betonowym fundamencie.

The Nomadic Museum – Meksyk Budynek autorstwa arch. Simona Velez, który stworzył największą dotychczas konstrukcję wykonaną z bambusa (fot. 25). Powierzchnia użytkowa budynku wyniosła 5130 m2, był to obiekt tymczasowy, który umieszczano w różnych miejscach na świecie. Niedawno pojawił się w Mexico City i zajmował połowę Zocalo – największego placu w Ameryce Łacińskiej. Budynek wraz z wystawą, którą w sobie mieścił, przenoszono co roku w różne

miejsca, takich jak m.in. Nowy Jork, Kalifornia, Tokio.

W przypadku powyższego budynku wykonano kratownicę trójkątną.

Jak przedstawia schemat, należy unikać kształtowania kratownicy z pojedynczego pasa górnego, ponieważ wówczas trzeba stosować połączenie śrubowe „fish mouth”, które nie jest zalecane w połączeniach kratownicy ze względu na możliwość wystąpienia dużych sił w śrubie łączącej elementy. Przy takiej sytuacji należy zastosować podwójny pas górny jak pokazano na rysunku.

Łączenia pędów bambusa

W większości przypadków stosuje się połączenia przegubowe, tak by konstrukcja mogła się lekko poruszać. Rzadko stosuje się sztywne połączenia. Stosowane rozwiązania zabezpieczają obiekty budowlane przed obciążeniami dynamicznymi i ew. osiadaniem lub przemieszczaniem się budynku.

Do połączeń bambusowych pędów stosuje się mocowania nieinżynierskie: winorośle, liny, trzcinę lub unowocześnione technologicznie łączniki metalowe.

W celu zwiększania twardości łodygi i zapobiegania działania szkodników drewna budowlanego smaruje się ją odpowiednim roztworem np. boramonem lub drewnosolem (są to impregnaty wodorozcieńczalne, przeznaczone do zabezpieczenia drewna przed grzybami i ogniem).

Konstrukcje bambusowe mogą przenieść obciążenia sejsmiczne, dowodem tego są przeprowadzone badania oraz rzeczywiste trzęsienie ziemi na Kostaryce w 1991 r., kiedy to większość budynków z betonu i cegły uległa zawaleniu lub znacznie odniosła szkody w postaci spękań i rys w elementach konstrukcyjnych.

W przypadku występujących na terenie objętych trzęsieniem ziemi, 20 bambusowych budynków ostało się w cudowny sposób i stoją aż do dziś. Stało się to właśnie poprzez specyficzne łączenie pędów bambusa oraz elastyczność materiału.

Ważną sprawą, oprócz połączeń w konstrukcji, jest zatykanie końcówek bambusa, aby zapobiegać przedostawaniu się wody/wilgoci do wnętrza pędów, ze względu na inną powierzchnię pędu od wewnątrz i na brak zabezpieczeń antykorozyjnych. inż. Marcin Jan Grzegorzek

lipiec 2013

KRZYSZTOF INGARDEN K. INGARDEN, J. EWÝ ARCHITEKCI SP. Z O.O.

Fot. Andrzej Świetlik

profile

Ingarden & Ewý – autorskie biuro projektowe zostało założone w roku 1998 przez krakowskich architektów Krzysztofa Ingardena i Jacka Ewý. Domeną Ingarden & Ewý są nowatorskie projekty obiektów użyteczności publicznej, wśród których wymienić można Małopolski Ogród Sztuki (2012), Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha w Krakowie zrealizowane we współpracy z japońskim architektem Aratą Isozaki (1994), ambasadę Polski w Tokio (2001), pawilon Polski na wystawie EXPO 2005 Aichi (2005) oraz wiele krakowskich obiektów: pawilon wystawowo-informacyjny Wyspiański 2000 (2007), centrum biurowe Rondo Business Park (2008), Ogród Doświadczeń w Parku Lotników (2008), bibliotekę Uniwersytetu Papieskiego (2010), Centrum Kongresowe ICE (w budowie). Poza obiektami użyteczności publicznej w pracowni Ingarden & Ewý powstało wiele nieszablonowych, docenionych przez środowisko architektoniczne, inwestorów oraz użytkowników projektów mieszkaniowych, biurowych, handlo handlowych oraz przemysłowych.

lipiec 2013

Builder 107

architektura i design Pawilon Polski - EXPO 2005 Aichi, Japonia

Lubię eksperymentować z materiałami, poszukiwać takich, które mają możliwość budowania metafor, idei, wzbudzania nadziei, wspomnień lub emocji właściwych dla danego projektu.

Małopolski Ogród Sztuki, Kraków, 2012

Krzysztof Ingarden (ur. 1957) doc. dr inż. arch.

Ukończył studia na Wydziale Architektury Politechniki Krakowskiej w 1982 r., a doktorat uzyskał w 1987 r.

W latach 1983–1985 odbył staż doktorancki w School of Art & Design, University of Tsukuba w Japonii. W latach 1984–1985 pracował w biurze Arata Isozaki w Tokio, a w roku 1987 w J.S. Polshek & Partners w Nowym Yorku. Był współzałożycielem biura JET Atelier (1991–2009) i Ingarden & Ewý Architekci (od 1998) prowadzonego razem z arch. Jackiem Ewý.

Od roku 2003 wykłada na wydziale Architektury i Sztuk Pięknych Krakowskiej Akademii (był prodziekanem w latach 2003–2011), a od roku 2010 egzaminatorem zagranicznym na Wydziale Architektury w Dundee University w Wielkiej Brytanii. Od 2002 roku jest Konsulem Honorowym Japonii w Krakowie.

Prowadził wykłady gościnnie: w Tokio (Kongres UIA 2011; Tokyo City University 2010), Sapporo – Hokkaido University of Education 2010, w Bratysławie (Instytut Polski 2012; A+D FORUM 2010), w Pradze (Architectureweek 2009), w Tsinghua University, Pekin (2004), Musashi Institute of Technology, Tokio (2005), Bauhaus Univ. Weimar (2006); Cottbus University (2007), Fachhochschule w Bremie (2007), Dundee University, Wielka Brytania (2008).

Autor i współautor kilkudziesięciu projektów m.in.: Małopolskiego Ogrodu Sztuki w Krakowie (2012), Centrum Kongresowego w Krakowie, Pawilonu „Wyspiański 2000” w Krakowie (2007), Pawilonu Polski na EXPO 2005 Aichi, Japonia (2005), Szkoły Języka Japońskiego przy Centrum Manggha (2004), ołtarzy papieskich w Krakowie (1999, 2002), biblioteki Uniwersytetu Papieskiego w Krakowie (z J. Ewý), Ambasady RP w Tokio (2001).

Kurator wystaw: „Poland – wystawa przedstawiająca nagrody honorowe SARP 2009, 2010 oraz nagrody roku SARP” – Tokio, Japonia; „Architekci Polscy dla Japonii” – ZG SARP Warszawa 2011; „Arata Isozaki – Szkice i Rysunki” – Muzeum Manggha, Kraków 2009; „3–2–1 Nowa Architektura w Japonii i w Polsce” – Muzeum Manggha, Kraków 2004.

Zdjęcia K. Ingarden, J. Ewý Architekci Sp. z o.o.

108 Builder

lipiec 2013

1. Motto projektowe i życiowe

Centrum Kongresowe w Krakowie – w budowie

„Życzę Ci, byś umiał w przyszłości być zawsze wierny swym myślom i postanowieniom i byś umiał jasno i bezwzględnie myśleć nawet wtedy, gdyby to co pomyślisz miało być dla Ciebie nieprzyjemne. Życzę Ci wreszcie, aby to co czuć będziesz, szło w zgodzie z myślą Twą.”

(Roman Witold Ingarden – do syna, Lwów 1931)

2. Autorytet/guru architektoniczny Howard Roark /Ayn Rand, „Fountainhead”

3. Dom marzeń

Dom pozostający w marzeniach, w rzeczywistości nie istnieje.

4. Najbardziej udany projekt

Pawilon Polski na Światowej Wystawie EXPO 2005 w Japonii (2004-2005) Małopolski Ogród Sztuki w Krakowie (2005-2012)

5. Projekt – zjadacz czasu

Większość projektów publicznych naszej pracowni rozciągnięta jest w czasie, rekordzistą był Pawilon Wyspiański 2000 w Krakowie zbudowany w 2007 roku, o powierzchni ok. 680 m2, od pierwszych pomysłów do realizacji upłynęło 10 lat.

Dom „B”, Warszawa

Wolność i niezależność wyobraźni i myślenia, to zalety architekta, które często wpędzają go w kłopoty, choć nie są jego wadami.

Szkoła Języka Japońskiego, Kraków

6. Pozaarchitektoniczne źródła inspiracji Mam wrażenie, że wszystkie moje inspiracje są pozaarchitektoniczne.

Gdy projektuję, nie myślę o architekturze.

7. Ulubione rozwiązanie (materiałowe, technologiczne), którego często używam Lubię eksperymentować z materiałami, poszukiwać takich, które mają możliwość budowania metafor, idei, wzbudzania nadziei, wspomnień lub emocji właściwych dla danego projektu.

8. Zaleta i wada architekta, która najbardziej rzuca się w oczy

Wolność i niezależność wyobraźni i myślenia, to zalety architekta, które często wpędzają go w kłopoty, choć nie są jego wadami.

9. Moja pierwsza nagroda

Zajęcie pierwszego miejsca w konkursie studenckim na przystanek autobusowy w School of Art. & Design, Uniwersytet Tsukuba w Japonii, będąc studentem drugiego roku (1978 rok).

10. Najgorszy budynek/budowla (w moim mieście, w Polsce, w Europie, na świecie) Galeria Europa Daleki Wschód, Kraków – w budowie

lipiec 2013

Nie znam najgorszego budynku, zawsze można coś zrobić gorzej.

Builder 109

Builder Adres redakcji i wydawnictwa 02-729 Warszawa, ul. Rolna 155 tel.: 22 853 06 87 do 88 fax: 22 244 24 63 builder@pwbmedia.pl, reklama@pwbmedia.pl www.ebuilder.pl Rada Programowa prof. zw. dr hab. inż. Kazimierz Szulborski – przewodniczący prof. dr hab. inż. Leonard Runkiewicz prof. dr hab. inż. Antoni Biegus prof. dr hab. inż. Jerzy Hoła prof. dr hab. inż. Kazimierz Cieszyński dr hab. inż. Zdzisław Hejducki – wiceprzewodniczący dr inż. Mariusz Gaczek dr inż. Józef P. Adamowski dr inż. Jan Gierczak dr inż. Marek Sawicki dr inż. Andrzej Stańczyk mgr inż. Miłosz Węcławski mgr inż. Czesław Sokołowski mgr inż. Małgorzata Chojnacka mgr inż. Karol Kramarz Redaktor Naczelna Danuta Burzyńska Redakcja Grzegorz Przepiórka Współpraca Justyna Sobiecka, Adam Zyzman Redaktor Serwisów Internetowych Wioletta Domeradzka Korekta Anna Zawadzka Dyrektor Marketingu i Sprzedaży Dominik Suwiński Biuro Reklamy Izabela Dembna, Mateusz Tytkowski

Patronaty Buildera I Międzynarodowe Targi Budowlane Warsaw Build (Warszawa)

W dniach 10-12 września 2013 r. w Warszawskim Centrum EXPO XXI odbędzie się pierwsza edycja międzynarodowych targów budowlanych Warsaw Build 2013, Windows & Doors 2013, Certiba 2013 oraz Interiors & Design 2013. Organizatorem wydarzeń jest firma Lentewenc Sp. z o.o. targibranzybudowlanej.pl, targiceramiki.pl, targiwnetrzarskie.pl, targiprodukcjiokienidrzwi.pl

XIX Konferencja Naukowo-Techniczna (Ciechocinek)

Największe ryzyka i błędy w procedurach udzielania, realizacji i rozliczania zamówień na roboty budowlane będą tematem kolejnej konferencji, która odbędzie się w dniach 9-11 października 2013 r. Organizatorem jest OWEOB Promocja Sp. z o.o.

XXI Ogólnopolska Konferencja „Ekologia a Budownictwo” (Bielsko-Biała)

Konferencja odbędzie się w dniach 10-12 października 2013 r. Organizatorami są Komitet Ekologii przy PZITB, ITB, PZITB – Oddział Bielsko-Biała, Śląska Okręgowa Izba Inżynierów Budownictwa. Wydarzenie adresowane jest do środowisk naukowych i zawodowych, a także do samorządów i administracji państwowej. www.pzitb.bielsko.pl

I Konferencja Techniczno-Budowlana TECH-BUD 2013 (Kraków)

Konferencja odbędzie się w dniach 23-25 października 2013 r. Jej przedmiotem jest problematyka projektowania i wykonawstwa w aspekcie stosowania nowych technologii, materiałów i nowoczesnej techniki w budownictwie oraz praktyka i teoria stosowania norm europejskich. Organizatorami są PZITB oraz Centrum Usług TechnicznoOrganizacyjnych Budownictwa, oddział małopolski w Krakowie. www.tech-bud.pzitb.org.pl

Firma na Medal

Wyróżnienia Firma na Medal, Budowniczy Polskiego Sportu i Sportowy Obiekt Roku przyznaje, jak co roku, Polski Klub Infrastruktury Sportowej. Od bieżącego roku konkurs objęty został również ogólnopolskim Programem promocyjno-edukacyjnym PROMUJEMY POLSKĄ ARCHITEKTURĘ, nad którym honorowy patronat objął Wicepremier i Minister Gospodarki Janusz Piechociński, Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej Janusz Żbik, SARP, IBDiM, Izba Projektowania Budowlanego, Stowarzyszenie Budownictwa Ekologicznego i stowarzyszenia branżowe. W związku z tym przyznawane będą również wyróżnienia specjalne dla polskich architektów i konstruktorów oraz zaprojektowanych przez nich obiektów. Gala finałowa odbędzie się 14 listopada 2013 r.

Zgłoszenia przyjmowane są pod adresem biuro@pkis.pl lub builder@pwbmedia.pl.

Dyrektor Artystyczny Wojciech Jaźwiński Koordynator ds. Wydawniczych Wioletta Domeradzka DTP PI Projekty Indywidualne Kolportaż prenumerata redakcyjna, prenumerata RUCH, KOLPORTER, kiosk24.pl; sieć placówek PressCaffe, podczas targów i wystaw budownictwa Wydawca PWB MEDIA, 02-729 Warszawa, ul. Rolna 155 Prezes Marek Zdziebłowski Wiceprezes, Dyrektor Wydawnictwa Beata Żuraw-Zdziebłowska Sekretariat Wydawnictwa Justyna Kwiatkowska Wszystkie materiały są objęte prawem autorskim.

Przedruki i wykorzystanie materiałów wyłącznie za zgodą redakcji.

Redakcja zastrzega sobie prawo do skracania tekstów i zmiany tytułów nadesłanych materiałów.

Redakcja nie odpowiada za treść reklam i materiałów promocyjnych.

– członek Loży Złotej

Business Centre Club,

Builder – laureat I i XI edycji Medalu Europejskiego 5

Międzynarodowe Targi Budownictwa i Architektury BUDMA (Poznań)

Kolejna edycja targów BUDMA odbędzie się w nowym terminie: 11-14 marca 2014 r. Hasło przewodnie: Inspiracje, Budowa, Remont. Jako dopełnienie ekspozycji, dla każdej z grup zwiedzających przygotowane zostanie specjalne wydarzenie (m.in. Dzień Dystrybutora, Forum Architektury, Strefa Testów). Istotnym elementem targów będzie ponadto jedyna w Polsce ekspozycja produktów i oferty firm zajmujących się tematyką infrastruktury sportowej, czyli Targi CBS – Centrum Budownictwa Sportowego. www.budma.pl

XIII Konferencja Naukowo-Techniczna Warsztat Pracy Rzeczoznawcy Budowlanego (Kielce-Cedzyna)

Konferencja odbędzie się w dniach 21-23 maja 2014 r. w Cedzynie k. Kielc. Jej przedmiotem będą m.in. zagadnienia formalno-prawne w działalności rzeczoznawcy budowlanego, systemy monitoringu i nieniszczące metody badawcze, ocena stanu technicznego i trwałości konstrukcji wybranych obiektów, w tym o konstrukcji wielkopłytowej. www.rzeczoznawstwo2014.tu.kielce.pl

Przedsięwzięcia Buildera – nowe terminy TopBuilder 2014

Rusza szósta edycja nagród TopBuilder 2014. Na Państwa zgłoszenia czekamy pod adresem builder@pwbmedia.pl. Od bieżącego roku konkurs objęty został również ogólnopolskim Programem promocyjno-edukacyjnym PROMUJEMY POLSKĄ ARCHITEKTURĘ. Statuetka TopBuilder przyznawana jest projektom architektonicznym i konstrukcyjnym. Gala Finałowa TopBuilder 2014 zaplanowana jest na na 22 stycznia 2014 r.

PROgRAm PROmOCyjnO-EdUKACyjny BUildERA

Gala Buildera 2013 warunki prenumeraty na StrOnie – www.eBuiLDer.pL – prenumeratĘ przyjmuje: reDakcja, ruch, kOLpOrter Prenumerata realizowana przez RUCH S.A: Zamówienia na prenumeratę w wersji papierowej i na e-wydania można składać bezpośrednio na stronie www.prenumerata.ruch.com.pl Ewentualne pytania prosimy kierować na adres e-mail: prenumerata@ruch.com.pl lub kontaktując się z Telefonicznym Biurem Obsługi Klienta pod numerem: 801 800 803 lub 22 717 59 59 – czynne w godzinach 700-1800.

Koszt połączenia wg taryfy operatora.

Rozpoczęła się kolejna edycja konkursów Budowlana Firma Roku, Polski Herkules i Laury Buildera. Zgłoszenia przyjmujemy pod adresem builder@pwbmedia.pl. Od bieżącego roku konkurs objęty został również ogólnopolskim programem promocyjnoedukacyjnym PROMUJEMY POLSKĄ ARCHITEKTURĘ – w jego ramach wyróżnienia przyznawane są pracowniom architektonicznym i konstrukcyjnym. Gala Finałowa odbędzie się 3 grudnia 2013 r.

2013 POLSKI2013

HERKULES 2013

Trust & innovation.

Since 1919.

Wzmocni konstrukcję z wielkiej płyty i zabezpieczy ją na wiele lat

Łatwy i szybki montaż - oszczędzasz czas i pieniądze!

Jedyne rozwiązanie na rynku odwzorowujące pierwotne założenia konstrukcyjne Montaż nawet w skorodowanym betonie Montaż w cienkich warstwach nośnych (nawet do 70mm) Pewność i wysoka jakość wzmocnienia potwierdzona aprobatą techniczną ITB numer AT-15-6916/2009

INŻYNIEROWIE KONSULTANCI WARSZAWA Piotr Konowrocki +48 783 440 126 Mirosław Pindrys +48 661 970 161

GDAŃSK Waldemar Kulesz + 48 661 940 055

LUBARTÓW Anna Majkowska +48 661 940 178

KRAKÓW Robert Chudzik +48 603 928 541

KATOWICE Marzena Mróz +48 661 970 154

DYSTRYBUTOR KOELNER POLSKA Sp. z o.o., UL. KWIDZYŃSKA 6, 51-416 WROCŁAW tel. +48 (0) 71 32 60 100, fax +48 (0) 71 37 26 111 e-mail: info@koelner.pl, www.koelner.pl

WROCŁAW POZNAŃ Grzegorz Grudziński Krzysztof Bester +48 607 864 366 +48 607 990 225

R-STUDS-A2

R-KER

Montaż przy temperaturach nawet do -200C Atrakcyjna cena

RV200

Małe średnice otworów i prętów mocujących

R-STUDS-A2

Średnica otworów w warstwie nośnej i elewacyjnej jest taka sama, wystarczy jeden otwór zrobiony przy użyciu standardowej wiertarki

SIATKA STALOWA

Montaż systemu COPY-ECO wzmacniającego wielką płytę jest prosty, szybki i nie wymaga specjalistycznych narzędzi: