innovatieProject bovatin tu delft/volandi:

InnovatIeproject BovatIn/ tU Delft/volanDIs: de prototypes!

Best lastig om in Coronatijd creatieve sessies te houden, uitvindingen te testen in de praktijk en – vooral – om tijdens een presentatie te ‘voelen’ hoe alles nu werkt. Feit is: de studenten hebben erg goed geluisterd naar de mensen in de praktijk, en opgepikt wat het werken in de tegelbranche nou zo zwaar maakt. ‘Zwaar’ in de betekenis van: dat moet je zo niet doen van je 15e tot je 67e. Twee BOVATINfo’s terug was er de start van het project, en nu het einde. En is het woord aan de fabrikanten…! De 15 prototypes waren met veel verstand ontworpen, en in een aantal gevallen al in de praktijk getest… We waren onder de indruk!

ACD!

‘tools for tilers’ was samen met volandis en de technische Universiteit delft (afdeling industrial design enginering) gestart als ‘advanced concept design’-innovatieproject. specialist duurzame inzetbaarheid/ergonomie Margo caspers van volandis en tUd-ide’s design coach Wim Wijdeveld waren de begeleiders, bovatiN-voorzitter gerard reus de ‘verbindingsman’ met de branche.

Wat zijn de ‘ontwerpdoelen’? tegelzetters hebben te maken met drie grote werkuitdagingen: 1. Ze werken minimaal 2 à 3 uur per dag op hun knieën, met verouderde kniebescherming. 2. Ze vervoeren - vooral bij renovatie van particuliere woningen - met de hand tegels en andere materialen naar de eerste verdieping, in pakketten van zo’n 20 tot 25 kilo, in totaal tot wel 1.750 kg per dag! Hier moet een oplossing voor komen. 3. Het plaatsen van de tegels op muren en vloeren vraagt door het gewicht en de repeterende bewegingen veel van schouders en armen. Hoe kan dit slimmer?

15 ‘AntwooRDen’

als antwoord werden daar dus 15 ontwerpen op bedacht. soms heel eenvoudige oplossingen – die ook nog eens redelijk in elkaars verlengde liggen: kijk maar naar de oplossingen waarmee je tegels ‘onder je arm’ kunt dragen. soms ook zeer bijzonder. eén van de ontwerpers had van de tegelzetters gehoord dat zij er moeite mee hebben om die kniekappen elke keer aan te trekken als ze op hun knieën gaan werken. immers: je wisselt vaak van werk en van werkhouding, en je loopt niet de gehele dag met die kappen om… dus had één van de ontwerpers een compleet ‘pak’ gemaakt, met nog wat andere gadgets. Maar vooral met een kniekap, die zich vult met lucht zodra je gaat hurken, en dan dus ook pas kniebescherming ‘wordt!’ een andere kniebeschermer bestaat uit twee delen, en geeft – geheel in lijn met de huidige ‘stand der techniek’ – een signaal af als je te lang of verkeerd op je knieën zit. “dat is echt de toekomst,”, vertelt Margo caspers: “mensen werken vaak ongemerkt te lang in één houding of aan hetzelfde, waardoor ze zichzelf ongemerkt overbelasten. steeds meer apparatuur is met zo’n beschermingssysteem uitgerust. denk maar aan de schermtijd van je telefoon!”

ook veel andere ontwerpen scoren goed. twee eenvoudige(!) exoskeletons, slimme tegelzetters-werkbanken, een eenvoudige stofkap voor op een mengkuip doen dat ook. de aanwezigen geloven minder in een traplift voor tegels (teveel montage) en een grip om tegels op hoogte aan te brengen (niet stabiel). bovatiN had enkele prijzen uitgeloofd, maar die worden nog niet verdeeld. “dat doen we pas zodra we alles hebben kunnen ‘voelen’, want vertellen is één, gebruiken is twee. en daar gaat het om…!”

dus wordt er een bijeenkomst gepland waarvoor onze geassocieerde gereedschapsbouwers raimondi en rubi worden uitgenodigd. en – zodat onze uitvinders ook dat proces leren kennen – het intellectueel eigendom wordt vooraf vastgelegd. Want de eerste niet-geassocieerde gereedschapsbouwers/ kapers liggen al voor de kust!

De pRIjswInnAARs…

de beoordeling door gerard reus, Margo caspers(volandis) en ondergetekende vond plaats langs de meetlat van de volgende criteria: • eenvoud, eenvoudig te produceren en een beperkte investering voor de tegelzetter; • Zo min mogelijk inbreuk op de werkwijze van de tegelzetter (we willen nog wel eens ‘weerstand’ hebben tegen nieuwlichterij… ) • de mate waarin het hulpmiddel vernieuwend en baanbrekend is: een originele gedachte, een totaal afwijkende denkrichting.

Zo kwamen we op de volgende rangorde:

1. Het scrutum exoskeleton van itamar bukai; rugklachten zijn een belangrijke reden voor uitval bij tegelzetters, en dit eenvoudige ‘pak’ zou- mits goed doorontwikkeld - juist door zijn eenvoud en draagbaarheid wel eens een oplossing kunnen worden. Nb: dit is geen exoskeleton (het ondersteunt niet, en je kunt er dus ook niet zwaarder door tillen!), maar het apparaat zorgt wel voor een goede til- en werkhouding, het voorkomt door-buigen en sowieso geeft het een bepaalde - wat in de wetenschap genoemd wordt - ‘bio-feedback’ op je werkhouding. exoskeletons zouden in de bouw zelfs wel eens Niet de oplossing kunnen zijn; ze irriteren vaak, en verleiden soms zelfs tot een slechter tilgedrag of zwaarder tillen… toegekende incentive: € 250,- 2. de raptor kniekappen van adriaan przespolewski; een nieuwe techniek met sensors, mooie stap voorwaarts; het

‘alarmsysteem’ waarschuwt de gebruiker of hij zijn knieën niet teveel belast, en maakt hem zo bewust van zijn fysieke belasting en hoe hij ermee om kan gaan. en dat is de nieuwe trend in ergonomische zelfbescherming. toegekende incentive: € 150,3. tilifter, rob schrijen: slimme tegeltiller, eenvoud, één exemplaar voor (nagenoeg) alle formaten, vooral handig in renovatieprojecten, waar een bouwlift nu eenmaal vaak niet aanwezig is. toegekende incentive: € 50,4. alazne echanioz Jurado’s sUrU-overall met opblaasbare kniekappen: de werkbroek met kniekappen bestaat op zich al, maar de toepassing van lucht die automatisch zodra je je knieën buigt in de kniekappen gedrukt wordt, is zeer inventief.

Je ‘hebt’ dus pas kniekappen zodra je ze nodig hebt! 5. stofkap discus (van karel brans): ook hier eenvoud! reduceert stof in grote mate, makkelijk te produceren, en er wordt (in tegenstelling tot een ander producten op de markt, dat de zak ’openscheurt’) rekening gehouden met het feit dat de tegelzetter vaak maar een halve zak gebruikt.

Naschrift: we hebben deze ontwikkeling bij de leden van de vlk neergelegd, en men is er daar mee bezig.

bovendien hebben alle 17 studenten een materiaalvergoeding van € 100,- van bovatiN ontvangen. en vanuit volandis was er een sponsoring richting tU delft van € 7500,-.

en nu…?

We hebben, als mede-patenthouder enkele geassocieerde leden alvast gewezen op producten die interessant voor ze zouden kunnen zijn. We zijn benieuwd wat er wanneer& hoe op de markt komt! ■

Voor informatie: Gerard Reus, voorzitter@BoVAtIn.nl