CavEat tEgulatoris, ofwEl tEgElzEttEr pas op! dus niet ‘zomaar je best doen’ bij hoogteverschillen

er zijn, naast de uRl, best een aantal regels waar je als tegelzetter rekening moet houden, of beter, waarvan je moet weten of je opdrachtgever er rekening mee heeft gehouden. neem bijvoorbeeld de toegankelijkheid van een appartementencomplex: wat als er een ‘opstapje’ naar de lift is, en jouw tegelwerk lost dat niet zonder meerwerk op? de uRl – die ook niet iedere tegelzetter uit zijn hoofd kent – zegt daar niets over. het gaat hier immers niet om tegelwerk. maar het Bouwbesluit – dat zeer waarschijnlijk geen enkele tegelzetter in zijn bus heeft liggen - doet er wèl een uitspraak over: in onder andere artikel 4.6 staat dat de toegang tot een ‘toegankelijkheidssector’ (een ruimte in een gebouw die eenvoudig toegankelijk moet zijn voor rolstoelgebruikers, red.) niet mag worden bemoeilijkt door een drempel of iets dergelijks, tenzij het hoogteverschil niet meer is dan twee centimeter. dat wordt een rolstoelgebruiker namelijk geacht te kunnen overbruggen. in een woonruimte ligt het nóg anders. dus: caveat tegulatoris, ofwel tegelzetter pas op! Ga jij zonder schriftelijke afspraken aan het werk, dan kun je er zó tegenaanlopen dat de opdrachtgever jou die hoogteverschillen in de schoenen schuift als het werk klaar is. in onderstaande zaak wil de aannemer, op verzoek van de woningcorporatie, ‘achteraf toch even’ kijken of de tegelzetter iets te verwijten valt. ton Borrenbergs is niet alleen tegelzetter, docent en technisch adviseur van BoVatin en zijn leden, maar treedt ook regelmatig op als onafhankelijk expert namens technisch Bureau afbouw (tBa). dat doet hij ook in dit geval.

Vloerdelen met drempels ertussen…

twee redelijk nieuwe, bewoonde appartementencomplexen, met een grote diversiteit aan vloeren en drempels. de woningcorporatie wil klachten vóór zijn, dus vraagt voor de zekerheid of hun complexen aan de geldende regelgeving voldoet; ook nieuwe gelijkvloerse woningen in de sociale huursector horen immers gebouwd te worden volgens de geldende regels van bereikbaarheid voor onder andere rolstoelgebruikers. Het bouwbedrijf wordt erbij gehaald, en die kijkt vervolgens of de onderaannemers één en ander wel volgens de regels gedaan hebben. Het betreffende tegelzetbedrijf is hier (nog) niet bij betrokken(!).

Wat valt op: er zijn op de diverse verdiepingen vloerdelen met een verschillende hoogte, waar drempels tussen zitten. Niet alles ligt waterpas. bij de liften is de vlakheid twijfelachtig, dus ook daar wordt een meting uitgevoerd.

Vlak? strak? het verschil tussen het ene en het andere ‘technisch adviesbureau’…

in bestekken staat nog wel eens dat een vloer ‘strak’ of ‘glad’ moet zijn, zonder verdere verwijzingen. Maar ook al staan die hier niet bij, daar zijn gewoon regels en normen voor. als tegelzetter hoef je die niet uit je hoofd te kennen, maar zoek ze wel even op de bovatiN-site op als je tegen twijfels aanloopt… en voer voor de zekerheid zelf even de simpele check uit; anders is er straks wellicht een technisch bureau dat die test wel doet,

en je werk afkeurt. ton borrenbergs: “belt een lid mij met een vraag, dan ben ik hem maximaal van dienst en leg ik hem graag, en liefst ook vooraf, uit hoe hij de regels kan toepassen. belt een adviesbureau of de sgot mij met een verzoek om een beoordeling - dus als het werk al klaar is – dan doe ik eigenlijk niet veel anders: ik pak de regels erbij. Maar of ik het nou doe of een ander bureau, dat kan nogal eens verschillende uitkomsten opleveren. bij een beoordeling ga ik uit van de Url/brl, dus ik laat aan de hand van objectieve normen zien of het werk goed is uitgevoerd. Maar er ook bureaus zijn met – ik zeg het even netjes – een iets ‘persoonlijker’ benadering… die komen met een lineaaltje of een waterpasje van 30 centimeter, laten ‘m een beetje opwippen en stellen dat het tegelwerk ‘niet goed vlak is’. en leggen hun rapport voor aan de rechter. een rechter gaat daar vervolgens in mee: hij is jurist, geen technicus. ik kan je zeggen: als er zo beoordeeld zou zijn, kunnen alle gangen en hallen van dit appartementencomplex opnieuw getegeld worden.”

hoe is hier beoordeeld?

ton: “door het gebruikte type tegels - gres, 300x300 millimeter - kan uitgegaan worden van regulier tegelwerk, tegelgroep 2 met een voegbreedte tussen 2 en 6 millimeter, dus tegelwerk met een ‘gemiddelde visuele kwaliteit’ volgens Url 35-101. ik meet met een rei van twee meter en een waterpas van één meter, plus gekalibreerde wiggen en voegbreedtekaartjes. Zo hoort dat.”

bij de gebieden rond liftingangen is er sprake van onvlakheid. de overgangen van trappenhuis naar portaalvloeren laten zien dat er niet overal waterpas gewerkt is. de dorpels liggen niet evenwijdig met de tegelvloer. de oorzaak hiervan is dat er niet echt vanuit ‘peil’ is gewerkt, en de dorpels erg slordig en niet waterpas zijn gelegd.

“ik heb op verzoek van het bouwbedrijf op 80 punten gemeten; slechts op 1 plaats werd de norm niet gehaald. dus verder zijn de voorgeschreven meetwaarden zijn niet overschreden! vind ik het mooi, als in ‘topklasse tegelwerk’? Nee, dat niet. Maar we hebben het hier over tegelwerk in tegelgroep 2, en binnen die norm is het vakwaardig tegelwerk. al heeft de tegelzetter hier wel echt ‘op het randje’ gebalanceerd: hij heeft duidelijk met de beste bedoelingen de ongelijke vloeren en dorpels die door het bouwbedrijf slordig geplaatst zijn, geprobeerd te compenseren. Het had zomaar verkeerd uit kunnen pakken… Zeker waar de tegelzetter ervoor heeft gezorgd dat er een goede ‘oprit’ naar de liften is: de vlakheid had daar onvoldoende kunnen zijn, juist doordat de tegelzetter zijn best heeft gedaan om een drempelloze toegang tot de lift te kunnen maken. en zo raar als dat klinkt, dan was het mogelijk geweest om de tegelzetter in gebreke te stellen voor de fouten van een ander. sowieso had dat ‘andere’ technisch bureau, met zijn lineaaltje, alles op overigens verkeerde gronden afgekeurd. de Url kan dus achteraf ook vóór je werken! dus wees slim… gebruik die normen ook voordat je begint, en leg ze vast in je offerte… inclusief die niet-waterpasse drempels…!”

en het ‘bouwbesluit’, plus andere toepasselijke wetgeving? We vragen bovatiN’s ‘huisjurist’ mr. teus Zanen om daar in een volgende editie op terug te komen! ■