BOVATINfo 2017-2

2017 / 2

BOVATINfo Bond van aannemers van tegelwerken in nederland

BOVATIN voor Rijdende Rechter!

Plannen voor…

NITA!

Mosa’s ‘μ’

Bekent kleur…

vakblad voor de tegelspecialist

Voor bouwprofessionals

Snel vloerverwarming aanzetten na het tegelen met zeer flexibele tegellijm

PCI Flexmörtel S2 • Keramiek na 3 dagen verlijmen op verse cementdekvloer (zodra beloopbaar)

• Vloerverwarming al na 7 dagen volledig aanzetten (zonder opstookprotocol)

Voldoet aan

volgens

www.PCI-Afbouw.nl

dagen

S M A RT M O R TA R SOLUTIONS

3

juli 2017

Kwartaalagenda

VOORWOORD Beste collega’s,

Dagelijks bestuur BOVATIN: op de zaterdagen 2 september, 21 oktober, 9 december Hoofdbestuur BOVATIN: op de donderdagen 7 september, 7 december.

Bestuursvergaderingen zijn in principe besloten, maar u kunt als BOVATIN-lid, wanneer u wilt dat het bestuur uw vraag behandelt, die aan één van de bestuursleden stellen. (mail en adressen zie elders in deze BOVATINfo). Of mail uw punt dan tenminste 14 dagen voor de betreffende vergadering aan de secretaris, secretaris@bovatin.nl, dan komt uw mail op de agenda.

CERSAIE Bologna: 25-29 september (NB mail ons voor gratis toegang & twee hotelovernachtingen!)

En er MAG langzamerhand ook weer eens gelachen worden. Natuurlijk, u mag van uw brancheorganisatie verwachten dat wij daar zijn waar zich de problemen bevinden. Dus zult u van mij gewend zijn dat ik meestal de vinger op een paar zere plekken leg. Daar zijn we ook voor. We roeren ons als het gaat om onhandige wetgeving, doorbetaling bij ziekte, en we zetten stevig in op de onlangs door het Kabinet (het vorige) onderschreven MKB-toets, zeg maar een APK voor nieuwe wetten.

Er is ook veel goed nieuws: er is volop werk. Er komen steeds meer mooie producten bij. Er is buiten de branche een groeiende aandacht voor gezond werken en gezond het einde van je loopbaan halen. Met de Wet Kwaliteitsborging – inclusief APK! – hebben we de kans om als gespecialiseerde bouwpartners (want zo noemen we ons voortaan als gespecialiseerde aannemers: we zijn geen ‘onderaannemers’ meer!) te laten zien dat WIJ kwaliteit leveren.

Wat ons een mooie voorsprong op de markt zou kunnen geven. We hebben -zoals u in het blad van de Aannemersfederatie hebt kunnen lezen, in de persoon van Sharon Gesthuizen een prima pleitbezorger in Den Haag. In de volgende editie van dit blad spreken ook wij haar nader.

Maar er is ook een hoop werk te doen. Ook BINNEN de branche. Want we hebben veel werk, maar te weinig vaklieden. Over de instroom hoef ik u niet veel te vertellen: die is te laag.

Bijscholing? Mondjesmaat. Al zijn er wel uitstekende initiatieven. Wetgeving? Het nieuwe kabinet zal veel moeten repareren, want het MKB is er gemiddeld genomen niet beter van geworden. Terwijl het MKB, met 60% van de banen, wél de motor van de economie is.

Ofwel – Hoogste tijd voor vakantie. Al hoor ik geluiden dat veel van u de vakantie doorwerken: prima gelegenheid om in te lopen, en we kunnen nieuwe klanten toch geen tien maanden laten wachten… Eén ding: als u die drie vragen uit de DIA van Volandis – u hoorde erover op de Jaardag, en anders leest u erover in dit blad - maar in beeld houd: werk veilig, houd plezier, en kijk vooruit. Maak er hoe dan ook een mooie tijd van, zorg dat u ook tijd over houdt voor uw naasten, en als u op vakantie gaat: gezond weer terug!

Ik wens u goede zaken en een mooie vakantieperiode, Gerard Reus, voorzitter

BOVATINfo is een periodieke uitgave van BOVATIN: de Bond van Aannemers van Tegelwerken in Nederland. Het blad wordt gedrukt op ongechloreerd papier, verspreid in bio-folie en verschijnt vier maal per jaar: in april, juli, oktober en januari van het aansluitende jaar. Oplage: 3000 exemplaren per jaar.

Deadlines voor advertenties en kopij: 1 maart, 1 juni, 1 september, 1 december.

Voor informatie: Abonnementen: Bondsbureau, tel. (0548) 53 85 05 Hoofdredactie, advertenties en verspreid nieuws: Remus F.P.M. Aussen, tel. (010) 43 52 2 70 of 06 24 27 09 53, e-mail redactie@bovatin.nl Art direction en grafisch ontwerp UPPERCASE, www.studiouppercase.nl hello@studiouppercase.nl, tel. 06 54 74 48 96

Foto omslag: Casa Dolce Casa Argille

NB Wilt u een evenement bezoeken?

Neem dan altijd eerst even contact op met de organisator!

Het is altijd mooi om terug te kijken op een geslaagde Jaardag. We mochten een flink aantal leden en andere gasten verwelkomen, de sprekers waren interessant, het partnerprogramma was – letterlijk – lachwekkend, en de pub-quiz ook.

Colofon

In deze rubriek vindt u de belangrijke data voor de tegelbranche. Uw regiovergadering, het jubileumfeest van uw bedrijf, de lancering van uw nieuwe product in deze agenda? Mailt u dan AUB uw contactgegevens, de aard van de bijeenkomst, de datum, tijd en locatie naar redactie@bovatin.nl, dan vermelden wij ze in deze agenda!

WIJ HECHTEN WAARDE AAN EEN GOEDE BASIS

Innovatieve 24-uurs systeemoplossing voor de perfecte tegelvloer met het OMNICOL SUPERCAP® System

5

juli 2017

In deze editie

nieuws en website

07 BOVATIN voor de ‘Rijdende rechter’…

51 SER bepleit individuele rekening voor leren tijdens de loopbaan

11 BOVATIN jaarvergadering in het teken van schaarste en gezondheid

53 Mee naar CERSAIE? Even mailen!

53 Plotseling een BOVATIN-golfteam op Codex-tournooi!

16 “Gaan we nou hoveniers leren tegelzetten…?”

BOVATIN verzorgt training bij MOB

55 Natuursteensector werkt aan convenant Internationaal MVO

25 De Nederlandse Innovatieve Tegel Academie: Met vaktrots en nieuwsgierigheid richting beter werk!

Informatie voor de professional

07

Nieuws uit de branche 27 Ardex en Gutjahr: een mooie combinatie!

31 De totstandkoming van Mosa’s ‘μ’

57 PaletteCAD “Misverstanden zijn uitgesloten, deze presentaties zeggen meer dan duizend woorden.”

59 De ‘RI&E bouwnijverheid 3.0’ is en blijft gewoon beschikbaar!

59 Nieuw bij Kiwitz

33 Slimme keus voor de vakman: met HT veredelde tegels van AGROB BUCHTAL

60 Eerste paal in de grond voor nieuwe fabriek van Codex

37 Afscheid en welkom: bijzondere vergadering Aannemersfederatie

11

41 Op bezoek bij… drie jubilarissen!

61 CERRIVA: de nieuwe naam van Tegels en Projecten & RiverSide Ceramic Agency 63 Nieuwbouw Bouwcen- ter Concordia Meppel is gestart.

43 ‘Othmar Bier brouwerij kiest voor optimum van Unipro producten’

65 Bostik - Official Partner Tour de France! …en wilde u toevallig een Bostik tourtenue of tourbike winnen…?

Thema’s & Toekomst

67 Geberit douchevloer Setaplano Doordacht. Voorgemonteerd.

44 Tegelzetbedrijf H. Verheugen BV: de passie van vader en zoon

71 NIEUWS VAN DE BOVATIN VERZEKERINGSDIENST 73 Ik ben geen tegel zetter, maar…

43

74 Nuttige informatie voor BOVATIN-leden

is

het

exclusieve

Bijzonder mooi

Kalysta

merk tegels van Mijn Thuis dat

verkrijgbaar

dan

37

is

BPG

bij

meer

vestigingen.

Kalysta staat niet alleen voor

bijzonder mooi maar ook voor, Kwaliteit, Uitstraling en Gemak.

De

verschillende

prachtige

series, zoals Giura, die Kalysta in het assortiment heeft geeft uw

opdrachtgever een zeer ruime

keuze in oplossingen voor in huis of tuin.

Rocciose

Uw Bouwpartner biedt u de mogelijkheid

om

samen

met

de consument deze prachtige tegels uit te zoeken bij de BPG

Giura

vestiging bij u in de buurt.

Maak

gebruik

van

deze

mogelijkheid en laat u en uw klant inspireren.

Pirenei

w w w. k a l y s t a . n l

Carpazi

Himalaya

exclusive design

Verkrijgbaar bij de bouwpartner bij u in de buurt.

Kijk op bpg.nl voor de vestiging in uw regio.

JOUW PARTNER IN DE BOUW!

www.bpg.nl

Tekst & foto’s: Remus Aussen

Telefoontje van BOVATIN’s technisch adviseur Ton Borrenbergs. “Ik werd gevraagd om voor de ‘Rijdende Rechter’ te verschijnen… als specialist, namens BOVATIN. Moeten we dat doen…?”

Nou… Er zijn de afgelopen 50 jaar vaker ‘tegelwetenschappers’ op televisie geweest, die mochten adviseren over een schadezaak. Vaak met pijnlijke onjuistheden als resultaat… Dus, nou en of we die rol kunnen en willen vervullen!

Dus, volgde ondergetekende Ton naar Utrecht, waar Meester Frank Visser voor zijn (nieuwe) programma ‘Mr. Frank Visser rijdt Visite’ op SBS6 (zie ook Uitzending gemist) om een uitspraak gevraagd werd.

BOVATIN voor de ‘Rijdende rechter’…

De kwestie BOVATIN is de laatste jaren regelmatig in het nieuws geweest, en dan word je door de pers onthouden. En zo kwam het telefoontje via het Bondsbureau bij Ton Borrenbergs terecht. Wat was het probleem: De hal. Niks aan de hand, of…? mevrouw Van der Tol, een oudere dame, was na een forse regenbui uitgegleden in de hal van het voormalig bejaardencentrum waar zij nu een appartement bewoont. Resultaat: een botbreuk, kosten, een halfjaar de deur niet uit en dergelijke. Haar vraag aan de Rijdende Rechter: hoe kan ik deze eigenaar/ gebouwbeheerder hiervoor aansprakelijk stellen? Dus googelen de programmamakers van ‘Mr. Frank Visser Rijdt Visite’ en stellen zij een vraag: lagen er wel de juiste tegels? Aan Ton Borrenbergs de vraag om dat te beoordelen.

Hoe doe je dat? “Ik ken, zoals iedere tegelzetter, natuurlijk tegels in alle soorten en maten. En in hallen van centra voor ouderen kom je vaak dezelfde materialen tegen. Ik zat tijdens de voorbereiding te bedenken of- en hoe ik dat zou kunnen testen; ik heb apparaat waar ik een eerste test mee zou kunnen doen. Is dat niet genoeg, dan zou ons geassocieerde lid TCKI (Technisch Centrum voor de Keramische Industrie) , wat natuurlijk een gecertificeerd onderzoekscentrum voor keramiek is, onderzoek kunnen doen. Dus als het een onbekende tegel is of hij is bijvoorbeeld gladgesleten, dan zou ik een tegel kunnen losslijpen (ja, zeker dán met de nodige beschermings- en antistofmiddelen…) en bij TCKI laten beoordelen met behulp van de bekende Rutsj-testmethode die gebruik maakt van schoenen met een gecertificeerde gladheid en een hellingbaan. Maar om nou zo’n vloer om die reden te beschadigen… Ik besloot om eerst poolshoogte te gaan nemen.”

De vraag áchter de vraag…

Als adviseur doe je echter meer dan alleen de vraag van een rechter beantwoorden: is de vraag ‘zijn deze tegels niet te glad?‘ immers wel de juiste vraag? Is er niet meer aan de hand? Ook een tegelzetter volgt niet klakkeloos de opdracht van zelfs een professionele klant, want hij weet wat er nodig is voor duurzaam, mooi en functioneel werk, en hij weet ook wat een fout hem aan problemen kan opleveren. Dus – hoe ga je in zo’n geval de vraag beantwoorden?

Ton Borrenbergs: “Toen ik de vloertegels bekeek, herkende ik de tegels. Standaard R9-tegels voor deze toepassing, uit de jaren ’90, inderdaad bestemd voor deze toepassing. Toen een prima keuze voor een hal als dit, al zou een tegel met Rutsj-waarde, R10 beter zijn. Sommige organisaties raden die ook aan. Maar aan het tegeltype lag het niet.”

Dus bekeek Ton de totale situatie. En dan komen er vragen aan de orde als: • Is er – aangezien het blijkbaar die dag nogal geregend had - een droogloopmat?

• Als de vloer ondanks die mat nat geworden is, heeft de huisbeheerder maatregelen genomen (andere mat, gele paaltjes met ‘pas op – glad’ • Is de vloer gladgesleten, of bijvoorbeeld vervuild en daardoor gladder dan de oorspronkelijke R-waarde?

Voorgesprek met de crew…

Borrenbergs: “De hal was niet overdreven schoon, maar zeker niet zozeer vervuild dat de R-waarde van de tegels veranderd was.

Een droogloopmat was aanwezig, maar duidelijk was dat die doorweekt was op de dag van de val.”

7

8

BOVATINFO

En daar is Meester Frank Visser. “Als de vloer nat is, dan is hij glad.”

Mr. Visser stelt vast dat dat een belangrijk punt is: de gebouwbeheerder is er verantwoordelijk voor dat de vloer veilig valt te belopen. “En daar was dus geen sprake van! En er zijn ook geen waarschuwingstekens neergezet.”

De rol van de tegelzetter Ton had voorafgaand aan de opnames ook contact gehad met BOVATIN’s eigen Rijdende Rechter, mr. Teus Zanen. “Teus gaf nog aan dat we ons bij onze advisering – en dat geldt ook voor tegelzetters in zulke omstandigheden – altijd heel precies moeten zijn met onze adviezen. Ja, tegelzetters geven ook schoonmaakadviezen, het zou immers raar zijn als we wel tegels plaatsten, maar geen idee hadden wat je er vervolgens mee moet doen om ze mooi en schoon te houden. Als echter zo’n schoonmaakadvies leidt tot schade of tot een gladde vloer waar iemand over uitglijdt, dan is het ons probleem. Dus moeten we zorgen dat we een suggestie doen, maar uiteindelijk verwijzen naar een professionele schoonmaker voor advies!”

check met de mevrouw werd duidelijk wat er gebeurd was: ze was weliswaar uitgegleden, maar zeer waarschijnlijk pas nadat ze eerst een beetje uit balans was geraakt doordat ze tegen een opstaande tegelrand was gestoten. “Zoiets heeft mijn vrouw ook wel eens gehad,” vertelt de Meester Visser buiten de camera, “Zo’n ongelukje kan zó maar gebeuren. En dan lig je. Maar, mijnheer Borrenbergs, mógen tegels zo geplaatst worden?”

Ton haalt zijn waterpas en gecallibreerde keggetjes uit de auto.

En onder de weledelgestrenge toeziende blik van de Rechter constateert hij dat het reparatiewerk, zoals hij al ingeschat had, niet vakkundig was verricht. “In de nieuwe regels (de Uitvoeringsrichtlijn/URL, zie foto, red.) geldt een tolerantie van 1 millimeter, en hier is het hoogteverschil 2,5 millimeter. De voice-over constateert: ‘Het scherpe oog van de vakman constateert nog ander knoeiwerk’. Ton: “Waarschijnlijk een klusbedrijf of een huismeester die een tegel vervangen heeft. Nee, zo laat je een vloer niet achter… Het is niet alleen esthetisch gezien niet mooi, je krijgt er ook ongelukken van.” “Dit is dus een nieuw inzicht, en dat werpt nog een heel ander licht op de zaak!”, constateert de Rechter.

Het advies van de Rechter In het format van ‘Mr. Visser rijdt visite’ wordt de tegenpartij niet gehoord: de gedupeerde krijgt advies of hoe hij/zij zijn recht kan

Het vervolg…

Na een uitvoerig voorgesprek – Meester Visser rijdt twee visites per dag – werd het programma-item gedraaid: De aanrijdende auto van de Rechter, de oudere dame – inmiddels weer geheel hersteld - die haar verhaal vertelt, de adviesvraag aan de tegelspecialist. “En toen wees die mevrouw de precieze locatie van haar val aan. En zag ik dat de tegels daar niet alleen anders van kleur, maar ook vermoedelijk later gelegd waren: ze lagen niet vlak. Tussen twee takes door sprak ik daar met Meester Visser over, en na een

Ton Borrenbergs meet het hoogteverschil op met een gecallibreerde keg.

“Ik trek mij nu terug, en u hoort straks mijn advies.”

juli 2017

halen. Inmiddels was Ton Borrenbergs al weer onderweg, zat de Rijdende Rechter achterin zijn bus nog wat rechtsartikelen te checken, en wachtte mevrouw Van der pas boven in haar appartement het advies van de Rechter af.

Wat voor ondergetekende wel bijzonder was, was het feit dat ook in het pand de nodige oudere tot zeer oude bewoners de …En nog even een samenvatting van aanwezigheid van de tegelexpert voor de camera Rechter gespot hadden. Nu is de BOVATINfo geen roddelblad, dus de meningen van deze diverse zelfbenoemde Rijdende Rechters in het voormalig bejaardencentrum passen niet in dit blad. Maar even als sfeerbeeld: een aantal gaven buiten het zicht van de camera, met een onverwachte felheid, hun niet al te zeer juridisch onderbouwde mening over het geheel en de wereld. Ouderdom komt soms met gebreken, maar soms vooral met gekruide meningen…

…en mooi ligt het ook al niet.

Dus… Ofwel – af en toe is het goed om je eigen werk eens door de bril van de Rijdende Rechter te bekijken. Of beter nog, door de bril die URL heet. Want, de broddelende klusjesman die de tegelreparatie uitgevoerd heeft, zal wel niet makkelijk te achterhalen zijn. Maar een goede kans dat hij één van de 1,1 miljoen kijkers was die het advies van de Rijdende Rechter moest aanhoren... En, als de claim van de benadeelde hoog was geweest – ze eiste nu slechts € 600,-, namelijk de kosten die zij zelf heeft moeten maken - dan had de verzekeringsmaatschappij die klusjesman nog wel achterhaald. En kostte die achteloze reparatie hem ineens zijn spaargeld… ■ Een link naar het programma staat op www.facebook.nl/bovatin

…genoeg om over te struikelen…

Het advies van de Rijdende Rechter: “Op basis van de natte droogloopmat en de regenbui zou ik u nog niet adviseren om een rechtszaak te beginnen. Maar toen constateerde de deskundige nog iets: de tegels op de plaats waar u gevallen bent, liggen niet vlak. De tegels zijn niet door een vakman gelegd. Dat verandert de zaak: uw ongeluk ontstond mogelijk door een combinatie van factoren die binnen de verantwoordelijkheid van de gebouwbeheerder vielen. En daarmee hebt u een goede kans! Ik adviseer u om met de verzekeraar van de Gebouwbeheerder contact op te nemen – ik heb deze verzekeraar al even gesproken – en aan te kondigen dat u een rechtszaak wilt beginnen, tenzij er een schikking wordt getroffen. Men wilde, gezien de nieuwe ontwikkeling, één en ander met u bespreken. Dit is mijn advies, doe er uw voordeel mee!”

…En nog even een samenvatting van De URL, met onder andere deze pagina die het verschil maakt ion deze zaak, staat op de BOVATIN-website onder ‘wist je dat…’, ‘belangrijke documenten’. En met Google vindt u het document met ‘BOVATIN url’

9

COMPACT. EERLIJK. GOED.

coba.nl

Tekst & foto’s: Remus Aussen

De BOVATIN Jaardag is één van de tradities waar de tegelbranche aan hecht. En de laatste jaren is ook het aantal deelnemers weer aan het stijgen.

Net zoals je, wanneer je de foto’s van een paar jaar naast elkaar legt, je ook ziet dat het ledenbestand verjongd. Maar wat vooral opvalt is dat de gezichten van de tegelzetters en hun partners gemiddeld genomen weer op ‘goed weer’ staan. “We krijgen het werk nauwelijks meer ingepland, en de prijzen ontwikkelen zich ook gunstig!”, mochten we vanuit de regio’s optekenen. Er werd ook flink gelachen, en dat was niet alleen tijdens de ‘Get the Laugh Flow’-workshop die als partnerprogramma in de aangrenzende zaal plaatsvond. Maar een brancheorganisatie moet, om zijn leden optimaal te bedienen, verder kijken dan de zaken van vandaag en morgen. Dus bevatte de toespraak van voorzitter Gerard Reus, naast natuurlijk het nodige goede nieuws, ook een paar waarschuwingen: “Reeds enkele jaren geleden heeft de Bovatin er op gewezen dat er een groot tekort aan tegelzetters zou ontstaan. Ik kan me nog goed herinneren dat de meeste mensen tijdens de crisis zoiets hadden van ‘we hebben wel andere zaken om ons druk om te maken’, maar – bestuurlijk moet je toch altijd een beetje verder kijken dan de horizon… Dit tekort doet zich nu dus voor. Als gevolg van de leeftijdsopbouw van het bestand tegelzetters en de crisis is het saldo instromers minus uitstromers zwaar negatief. Gelet op de toegenomen vraag naar tegelzetters door de ontwikkeling van de markt is dat extra problematisch.”

Dus nu? Zorgen dat de instroom toeneemt. Wat al op kousenvoeten gebeurt, want er zijn nu met 55 nieuwe inschrijvingen, 20 leerlingen meer dan vorig schooljaar. Maar dat moeten er 150 per jaar worden… En wat gebeurde er verder op de Jaardag?

BOVATIN jaarvergadering in het teken van schaarste en gezondheid

Voorspellingen en hoe zorg je dat ze (niet) uitkomen…

De eerste keer dat BOVATIN inzette op meer leerling-tegelzetters viel natuurlijk midden in de crisis. En het is nu eenmaal een publiek geheim dat een ondernemer geen 5 of 10 jaar vooruitkijkt. Geen punt, ALS het maar gebeurt, en ALS er maar maatregelen genomen worden. Inmiddels is het tekort aan tegelzetters een feit, en dient zich volgens Reus een nieuwe kwestie aan, en (vanzelfsprekend) in een periode dat we er met zijn alleen eigenlijk geen tijd voor hebben: “De snelle ontwikkeling van tegelformaten, dikte, omvang en aanbrengproducten maakt bijscholen noodzakelijk.

Het werk verandert écht. Ik zeg het even simpel: in omliggende landen is bijscholen vanzelfsprekend, hier wordt er door veel tegelzetters en -bedrijven nogal vrijblijvend mee omgegaan, en dat is jammer. Zelfs van onze leden zijn er - de goeden niet te na gesproken – toch de nodige bedrijven die ervan uitgaan dat bijscholen ‘een kwestie van doen’ is. Nou, het is vaak meer een ‘kwestie van OPNIEUW doen’, want we krijgen veel signalen dat het aantal schadezaken toeneemt.

Niet voor niets worden, onder andere in samenwerking met de geassocieerde leden, allerlei vormen van bijscholing georganiseerd. In dat verband wil ik een speciaal compliment geven aan de VLK voor het opzetten van de gezamenlijke cursusdag op 10 maart jl. in Nieuwegein.”

En in België staat de vlag er wel even anders bij. “Opleiden en bijscholen is in België een vanzelfsprekendheid. Een tegelzetter die zijn bijscholing niet doet, wordt daar niet serieus genomen. BITA is daar, juist vanwege de vele veranderingen in het vak, nu al een succes!” Elders in dit blad leest u meer over BITA en NITA. En het bestuur van BOVATIN bestaat nu eenmaal uit vaklieden… Gerard Reus: “U moet me mijn fanatisme maar vergeven… Maar voor mij is tegelzetten inmiddels een high-tech beroep.

De klant verwacht die kennis ook van u en uw medewerkers. Immers, als ik mijn auto bij de garage ophaal na een beurt, hoeft de monteur ook niet tegen mij te zeggen dat hij alleen olie ververst en de banden gecheckt heeft, omdat hij al dat ingewikkelde elektronische gedoe en dat uitlezen met een computer niet beheerst…”

11

12

BOVATINFO

Garantie Afbouw: pluspunt voor BOVATIN-leden!

Soms lukt er iets niet. De TUV (Tijdelijke Uitvalverzekering, een variant op een AOV, red.) komt er niet: het is de verzekeringsbranche, en ook onze huisverzekeraar Schouten Zekerheid, niet gelukt om een passend product aan te bieden. Maar wat er wel komt: “Wat we wel nu aan alle leden kunnen aanbieden – en daarmee heeft een BOVATIN-bedrijf, zeker in de particuliere markt, voortaan echt een streep voor op een niet-lid – is een Garantieregeling van de Geschillencommissie Afbouw. Wat houdt dat in: BOVATIN staat garant dat haar leden de uitspraken van de Geschillencommissie nakomen. Uitgangspunt daarbij is dat leden van de BOVATIN in principe werkzaamheden verrichten van beperkte omvang. In de BOVATIN-Uitvoeringsvoorwaarden is aangegeven, dat de nakomingsgarantie door de BOVATIN beperkt

is tot een bedrag van € 5.000,-. Wanneer het tegelzetbedrijf door de Geschillencommissie veroordeeld wordt tot een grotere schadevergoeding, zal de BOVATIN de consument bijstaan om ook de schade boven de € 5.000 op het bedrijf te verhalen.”. Ingangsdatum was gepland op 1 juli, maar dat gaat niet lukken, legt juridisch adviseur mr. Teus Zanen uit. “Onder andere de Consumentenbond moet nog instemmen. En – als er bij BOVATIN een statuutwijziging nodig is, dan leggen we die aan u voor. Niet tijdens een speciale vergadering, maar door middel van een digitale, schriftelijke raadpleging. U hoort van ons!”

Bouwbeurs-popups: succes!

De optredens op de Bouwbeurs hebben BOVATIN’s reputatie verder versterkt. “Voor het externe gezicht van onze organisatie was, nogmaals, onze presentatie op de Bouwbeurs gedurende vier dagen een succes. We staan als organisatie in de bouw bekend als

13

juli 2017

actief, sterk en innovatief.”, vindt Reus. Al realiseert hij zich dat het BOVATIN, om ook over 5 á 10 jaar zo bekend te staan, aan zijn kadervorming moet werken. “Ook bij onze organisatie is er sprake van vergrijzing van het bestuur. Doordat de afdelingen de leden voor het hoofdbestuur leveren zal de verjonging van het bestuur moeten plaatsvinden via de afdelingsbesturen. Daarom wil ik de jongere leden oproepen zich aan te melden voor bestuursfuncties bij je afdeling. Het hoofdbestuur heeft al besloten om jongere afdelingsbestuursleden in de gelegenheid te stellen om HB-vergaderingen bij te wonen. Mascha Rongen en Robert Hurkmans zijn

tegen de DIA-gesprekken is er bij de medewerkers wel degelijk, laten de leden weten. “Dat blijkt ook uit de cijfers,” geeft Hobma grif toe. “Onze ambitie is dat 80% van de bedrijven weten dat ze bij ons terechtkunnen, en dat 80% van de werknemers deelneemt aan een DIA. Nou, zover is het nog niet. Integendeel: er doen nu, bij de aanvang van het project, minder medewerkers deel aan een DIA dan voorheen aan een PAGO: ongeveer 50%... Dus we hebben nog een hoop werk te doen…”Nou en of!”, vindt voorzitter Reus.

“Want we hebben er samen belang bij dat die medewerkers gezond het einde van hun carrière halen. In hun huidige of in een andere functie.”

Overigens, als u er meer over wilt lezen: in de BOVATINfo, ‘overigens het mooiste blad uit de branche’ (hartelijk dank Tjeerd!

Red.) editie 2016-4 staat alles over Volandis en de DIA.

Hoe werkt de DIA voor de werknemer?

momenteel, samen met Jeroen de Goeij, zich aan het warmlopen!”

VOLANDIS: DIA is een uitdaging…!

VOLANDIS-directeur Tjeerd Hobma wist de opvolger van de PAGO: de Duurzame Inzetbaarheids Analyse (DIA) op een aansprekende manier toe te lichten. “Hoe voelt dat voor u, die DIA?” Een aantal leden geeft aan dat ze met hun medewerkers al vaak over de toekomst, hun plezier en veilig werken praten. Maar de weerstand

Iedere werknemer ontvangt eens per vier jaar een uitnodiging voor de Duurzame Inzetbaarheidsanalyse. De DIA is veel meer dan alleen een medisch onderzoek. Het gaat over je toekomst.

Naast de medische keuring (voorheen Periodiek ArbeidsGezondheidskundig Onderzoek, ofwel PAGO) bestaat de DIA uit een adviesgesprek. In dit gesprek gaat de DIA-adviseur van Volandis in op wat je wilt en kunt doen om duurzaam inzetbaar te blijven. Hoe blijf je gezond, veilig, vitaal en gemotiveerd aan het werk?

In de praktijk betekent dat: vooraf een vragenlijst invullen, een standaard (lengte/gewicht, bloeddruk, longfunctie, gehoor, zicht, bloedonderzoek en > 40 jaar, een hartfilmpje) medisch onderzoek door de doktersassistent(e), vervolgens een gesprek op basis van die vragenlijst en het onderzoek met een bedrijfsarts over de geconstateerde gezondheidsrisico’s. De arts geeft ook een persoonlijk (dus niet voor de werkgever bestemd) advies af.

Het tweede gesprek is met de DIA-adviseur van Volandis. Die gaat in op drie thema’s: 1. Werk veilig: werkomstandigheden en werkbelasting.

2. Houd plezier: werkdruk en stress.

3. Kijk vooruit: scholing, opleiding en coaching.

De werknemer stelt, met behulp van de DIA-adviseur, een actieplan op voor die drie doelen. Zo nodig verwijst de adviseur door naar de juiste instanties voor verdere ondersteuning. Het actieplan is voor de werknemer. Maar hij krijgt wel het advies om het met zijn werkgever te bespreken.

…en hoe werkt DIA voor de aannemer in tegelwerken?

Iedere werkgever in de tegelbranche ontvangt één keer in de vier jaar van Volandis een bedrijfsrapportage (bedrijven kleiner dan 15 medewerkers een bedrijfstakprofiel, aangezien anders de anonimiteit van de informatie per medewerker niet gegarandeerd is). Deze rapportage bestaat uit een compacte analyse van de gezondheidsrisico’s en werkbeleving van het personeel, de lichamelijke conditie en leefstijl. Volandis doet dit ook op basis van hun kennis van de tegelbranche op het gebied van gezondheid en arbeidsmarkt. Op basis van deze analyse ontvangt het bedrijf een top 3 adviezen, gericht op de leercultuur en het succesvol uitvoeren van duurzaam inzetbaarheidsbeleid. De Volandis-adviseur belt vervolgens na om eventuele vragen te beantwoorden, extra informatie en tools aan te bieden en eventueel door te verwijzen.

14

BOVATINFO

er serieus rekening mee te houden dat ALLE werkzaamheden die ook de tegelzetter uitvoert, onderworpen zijn aan deze wet. En dat er dus voor de zakelijke klant of consument – de ‘bouwconsument dus - een ‘consumentendossier’ dient te zijn, Wat dat voor u betekent? Dat u als ‘bouwpartner’- het begrip ‘onderaannemer is echt uit de tijd – een consumentendossier kunt opleveren, waarin u vastgelegd hebt dat u uw werkproces in orde hebt. Mede daarom is het KOMO-procescertificaat, de vervanger van het SGAT-keurmerk, voor u een prima manier is om de kwaliteit van uw werkzaamheden te waarborgen.” Er werd wat geschuifeld in de zaal. “Ja, maar die KOMO-regeling, daar zijn 13 bedrijven lid van…” De Kwaadsteniet: “Daarom biedt de Aannemersfederatie u binnenkort ook een instrument aan, gebaseerd op de URL/BRL,

Ingelaste spreker: Kees van Dongen Als extra spreker lichtte Kees van Dongen van de Stichting Expertisecentrum Duurzame Inzetbaarheid de pilot toe die zijn organisatie samen met de Aannemersfederatie en VOLANDIS uitvoert. “U kunt bij ons terecht voor ondersteuning bij uw Human resource-vraagstukken, outplacement, enzovoorts. Met het doel dat Tjeerd net beschreef: dat jullie medewerkers veilig en met plezier hun werk doen, en op tijd bepalen hoe hun carrière verder kan. Want die opschuivende pensioenleeftijd blijft: Minister Blok heeft nog onlangs aangegeven dat hij de ‘zwaar-werkdiscussie’ toch echt het probleem van de branche vindt…! Dus wij moeten het oplossen.” John Bennenbroek komt nog eens terug op het feit dat hij één van de weinige tegelzetters is die gebruik maakt van een tegeltilmachine. “En dat is toch zonde?” “Daar moeten we het over hebben,”, springt Tjeerd Hobma meteen op. “Daar kunnen we gezamenlijk PR voor maken!”

Wet Kwaliteitsborging: contouren in zicht…

Rene De Kwaadsteniet (Buidling Changes) licht de stand van zaken rond de Wet Kwaliteitsborging Bouwwerken toe. “U dient

waarmee u op uw eigen manier, met foto’s en een I-Pad, uw werkzaamheden kunt documenteren en beoordelen. We zijn nu met enkele pilots bezig. Uit die pilots blijkt dat er nog veel werk te verzetten is… maar u hebt daar wel voordeel bij. Ik wil u nu alvast meegeven dat de voorman slechts zo’n 1-2% van zijn tijd bezig is met die dossiervorming. Maar dat scheelt bij de verantwoording en ook bij onderzoek naar eventuiele aansprakelijkheid voor bouwfouten enorm veel tijd – plus dat u eenvoudig de kwaliteit van uw werk kunt aantonen…!”

Sfeer!

En gelachen werd er ook. Bijvoorbeeld als de lachsalvo’s van het partnerprogramma in de aangrenzende zalen de muren lieten trillen. Maar ook tijdens de koffie, de pub-quiz en ook tijdens de vergadering zelf waren er weer die momenten waarop iedereen even de zorgen van alledag van zich af kon laten glijden.

Zoals tijdens het ‘jubileum-moment’ van Jan Slenders, die ter gelegenheid van zijn 25-jarig lidmaatschap van de gebruikelijke versierselen – de gouden troffel - werd voorzien: “Je bent niet alleen een trouw bezoeker van de regiobijeenkomsten Zuid, maar ook al jaren een actief bestuurslid van de regio. Al weet ik dat ook jij vindt dat het bestuur aan verjonging toe is. Nou, dan zul je jezelf moeten verjongen, Jan… Goed dat jij daar, als fervent mountainbiker, zo druk mee bezig bent! Gelukkig zijn Mascha

juli 2017

Rongen en Robert Hurkmans inmiddels toegetreden, dus, wellicht mag je gewoon eerlijk blijven over je leeftijd… Je werkt nu, na 35 jaar je bedrijf gerund te hebben, sinds de crisis – zoals zeer, zeer velen – alleen. Ik hoop ook dat je als leerbedrijf blijft fungeren, want jongeren kunnen veel van je leren, als ondernemer en als tegelzetter!” Chris van Herpen, als regio-genoot, speldt Jan

Bruto Verkoopprijs

excl BTW €135 €163,35 incl BTW

Slenders vervolgens het troffeltje op. En over de overige jubilarissen leest u elders in dit blad, want die heeft de voorzitter op hun bedrijf bezocht.

De Pub-quiz en het buffet na afloop? Gezellig. En zo hoort het ook. Al met al konden bestuur, leden en overige gasten terugkijken op een geslaagde Jaardag. ■

De voegenkrabber opnieuw uitgevonden BeschadigT de tegel niet Stofarm / Ongelofelijk snel / Incl koffer en 2 beitels , 1,5mm en 3mm.

Beitels verkrijgbaar in 1,5 , 2,3 en 4mm .

15

“Gaan we nou hoveniers leren tegelzetten…?”

Tekst & foto’s: Remus Aussen

De tuin: verlengstuk van de woonkamer.

Een paar jaar geleden nog toekomstmuziek, nu bijna vanzelfsprekend. Dus verrijzen er serres, zithoeken, buitenkeukens en wat al niet in de Nederlandse achtertuinen. Mooie uitbreidingsmarkt voor de tegelzetter, zou je zeggen. Maar dat blijkt toch wat minder vanzelfsprekend. In de vorige BOVATINfo lieten we zien dat om een terras te bouwen met bijvoorbeeld dezelfde tegels als in de woonkamer, echt het nodige vakwerk geleverd moet worden.

En dat er naast de petrografische samenstelling van de steen ook de nodige ‘omgevingsfactoren’ een rol spelen, zoals kwelwater en grondopbouw. Ton Borrenbergs, BOVATIN’s technisch adviseur, en Viktor van de Bilt, niet geheel toevallig terrassenspecialist, gaan op gesprek bij Marcel Verdickt van Michel Oprey & Beisterveld, importeur van natuursteen n tegels, plus – niet geheel toevallig – geassocieerd lid van BOVATIN. Het onderwerp: een training voor hoveniers, voor tegelwerk op terrassen. Ehhh… hoezo…?!

BOVATIN verzorgt training bij MOB

Linksom of rechtsom…

‘Schoenmaker blijf bij je leest’ is echt zo’n ouderwets Nederlands spreekwoord. Net als ’Wanneer je voor een dubbeltje geboren bent…’. En, ook al hebben die spreekwoorden heus wel een waarheid in zich, soms moet je realistisch zijn. Marcel Verdickt, commercieel directeur van MOB ziet het positieve in van het feit dat hoveniers ook graag een terras maken. “Voor ons als groothandel is het doel eenvoudig: wij willen tevreden eindgebruikers. Die krijg je op één manier: als de terrassen op een vakkundige manier aangebracht worden. En op dit moment kan dat ehhh.. beter. Als de eindgebruiker ontevreden is, dan vertelt die dat tegen zijn vrienden. En verkopen wij minder terrassen, doordat de reputatie van ons product schade lijdt. Terecht! Wij leveren, of het nu tegels zijn of natuursteen, halfproducten. Ons succes is afhankelijk van het vakmanschap van degene die ons materiaal verwerkt. En in Nederland zal in de regel de hovenier, als de tegels in het zand of in een mortel gelegd worden, degene zijn die de verwerking doet. Nou, daar gaat dus veel mis. Daarom heb ik contact met BOVATIN opgenomen: kunnen jullie onze hoveniers een terras leren maken? Dan treedt MOB op als opdrachtgever voor die cursus!”

Het ene terras is het andere niet Viktor van de Bilt slaat zijn armen over elkaar. “Kijk, BOVATIN staat voor het belang van de tegelzetters. Ook in de zin

17

18

BOVATINFO

van ‘vergroten van het marktaandeel van de tegelzetter’. En, zo gek als dat mag klinken, één van de redenen dat wij samen met MOB een training voor hoveniers opzetten is juist daarom. Hoe zit dat: een hovenier legt een terras - met alle respect – als een stratenmaker. Soms in ‘gestabiliseerd zand’. Vijf keer gaat dat goed, één keer niet. Schat ik in. En de redenen daarvoor weten tegelzetters beter dan stratenmakers… Met civiele technieken kom je gewoon niet zover in een binnentuintje… En wij weten op onze beurt niets van persleidingen en riolen, maar wel van binnentuinen…”

Maar geven we geen marktaandeel weg? “Het is wat Marcel zegt: die hovenier maakt in de regel ook de tuinbestrating. En dus ook een terrasje. Dat komen ze niet aan ons vragen, en – ik ga ook geen bestrating in het zand kloppen. Dat is mijn vak niet. Maar ik zie wel dat, met de nieuwe trends, er een ‘glijdende schaal’ is van terrassen die een hovenier wel- en die hij niet zou moeten maken.

Die hovenier heeft echter een andere specialiteit, hij weet alles van grond en flora, maar die terrassen zijn bijzaak voor hem. Maar dat

kan niet meer met de huidige trends: hij zal zich de nodige kennis en een aantal vaardigheden moeten eigen maken om die nieuwe terrassen te leren plaatsen. En nu komt het marktaandeel van de tegelzetter in beeld: hij moet weten wat hij niet meer zelf kan, omdat daar ‘toevallig’ het misschien wel meest complexe deel van het ambacht van de tegelzetter om de hoek komt kijken: het maken en betegelen van terrassen. Ofwel – als de hovenier heeft leren beoordelen dat er echt een tegelzetter nodig is om het door de klant gewenste terras zo te maken dat het jaren mee kan, dan belt hij ‘zijn’ tegelzetter. En verzorgt die dat deel van de offerte.”

Wat moet de hovenier dan weten?

Hoe ziet die cursus er dan uit? Ton Borrenbergs wil met de training vooral een stappenplan aan de hoveniers uitleggen. “We beginnen natuurlijk met een paar herkenningspunten: een paar terrassen waar wat mis is gegaan. Gebroken tegels, waterplassen, uitloog…

Van daar uit bouwen we een checklist met ze op. En creëren we een ‘beslisboom’ met ze: welke ondergrond tref je aan, met welk

juli 2017

tegelmateriaal ga je werken – wat zijn de kenmerken ervan -, hoe zal straks het water afgevoerd worden?

Waar moet je rekening mee houden in ons klimaat? Vergis je niet, je kunt hier zo maar een temperatuurverschil van 60 graden hebben… Alleen het verschil tussen vorst en hitte is al een reden om goed te bedenken

of je waterdoorlatende voegen kiest of juist niet. Nou, zo zijn er nog de nodige keuzes… Die gaan we na dit gesprek op een rij zetten.

Trouwens, als je het al over waterdichte voegen hebt, dan moet dus al een lampje gaan branden ‘Tegelzetter inschakelen’.”

Marcel Verdickt begrijpt het dilemma ook. “Ja, jullie zullen daar de hovenier een stoomcursus tegelzetten gaan geven… Dat is ook niet mijn bedoeling. Maar ik denk dat inderdaad zo’n stappenplan wel eens het antwoord op de vraag kan zijn: de hovenier inzicht in de keuzemogelijkheden, de tegelzetter op het juiste moment een telefoontje van een hovenier, en ik simpelweg minder terrasschades. Iedereen blij, en de klant ook.”

19

20

BOVATINFO

De Limiet 21A 4131 NR Vianen Tel: 030 2417000

Havenweg 18 6101 AB Echt Tel: 0475 417000

juli 2017

En nu: organiseren!

Ton en Viktor maken een afspraak om het stappenplan compleet te maken. Marcel Verdickt benadert de agenten met de vraag wie er deze training zouden moeten krijgen, en hij heeft al contact met de brancheorganisatie van de hoveniers. Verdickt: “En dan zouden we deze training eigenlijk jaarlijks moeten geven. Met een certificaat als afsluiting. Zodat klanten weten dat hun hovenier een goed terras maakt, ofwel een vakbekwame BOVATIN-tegelzetter inschakelt. Duidelijkheid en zekerheid voor de klant, helderheid voor de hovenier, mijn producten goed verwerkt, en meer terrassen voor de tegelzetter.”

Zodra de trainingsopzet en het stappenplan klaar is, zal de eerste training georganiseerd worden. “Een periode na de eerste training evalueren we.”, vinden de heren. “Want wij kunnen wel verzinnen dat het zo werkt, maar de markt bepaalt. Maar we hebben er alle vertrouwen in!“ ■ www.mo-b.nl Een aantal geslaagde resultaten van werk met de tegels van Michel Oprey & Beisterveld. Soms verwerkt door een hovenier, soms door een tegelzetter. En soms gezamenlijk, omdat de kennis van beiden nodig was.

21

Maak kennis met dé groothandel in tegels!

Ruim 18.500 m 2 eigen opslagcapaciteit Direct uit voorraad leverbaar Nieuwste trends uit o.a. Spanje en Italië Ruim 2000 m 2 showroom met wand- en vloertegels in Sneek en Groningen

Lorentzstraat 19 Sneek • Diamantlaan 2 Groningen

www.juliusvdwerf.nl

Tekst & foto’s: Remus Aussen

Brussel – en daarmee alles wat we mooi en lelijk vinden aan ‘Europa’ – ligt in België. En misschien dat de Belgen door die nabijheid wat leniger, handiger en slimmer omgaan met alles wat door Europa verordonneerd wordt. Zo heeft Nederland, nog ver vóór de afschaffing van de Vestigingswet in 2007, het beroep van tegelzetter al vrijgegeven, waardoor vanaf dat moment iedereen die dat wilde, zich tegelzetter mocht noemen. “Is goed voor de vrijheid van mededinging, voor de concurrentie op prijs en voor innovatie”, vond de toenmalige overheid. Of deze marktwerking zo positief voor het vakwerk was, mag u bepalen… In België wordt pas nu de Vestigingswet afgeschaft, maar – niet voor de Bouwberoepen.

De Nederlandse Innovatieve Tegel Academie: Met vaktrots en nieuwsgierigheid richting beter werk!

Toeval of niet, feit is dat Belgische aannemers in tegelwerken ongemeen actief zijn als het gaat om het bijscholen van henzelf en van hun medewerkers. En precies dat is de vruchtbare bodem waarin Peter Goegebeur enige tijd terug de zaden geplant heeft van de Bert Uittenhove, Peter Goegebeur, Ton Borrenbergs en BITA: de Belgische Innovatieve Tegel Viktor van de Bilt: BITA/NITA-mannen van het eerste uur…

Academie (BITA). En zijn initiatief vindt navolging, want Ton Borrenbergs en Viktor van de Bilt hebben de handschoen opgepakt voor Maar daarna gebeurt er iets vreemds. Praten Nederland. Ook de Europese koepelvariant EITA staat al in de steigers. De groep initiatiefnewe – gechargeerd – vooral nog over de prijs mers kwam onlangs bij elkaar in Vianen, bij Michel Oprey & Beisterveld. En in de Ardennen en het aantal meters. Natuurlijk, er moet geld vond – bij Peter thuis – een onvervalst ‘Ardennen-offensief’ plaats waar de Belgische en verdiend worden, maar dat doe je niet alleen Nederlandse initiatiefnemers, plus al de nodige Belgische docenten, over hun plannen door meters te maken. Een belangrijk deel brainstormden. Een strategie waar gezelligheid (een varkentje aan ’t spit) een belangrijk deel van het werk van de automonteur, maar ook van uitmaakt, overigens. Maar waarvan de kern toch echt vaktrots, innovatief denken, en van de tegelzetter, is: analyse. Omdat een bovenal een fundamentele kennis van het tegelvak is. Wat mogen we in Nederland verwachauto terug in de garage komt met een ten? En welk probleem lossen we hiermee eigenlijk op? probleem, en de klant pas betaalt als hij het weer doet. Ons analysemoment ligt eerder: Doen wat de markt vraagt…? voordat we het tegelwerk gaan maken. Maar Toen in Nederland de ‘Mammoetwet’ voor het veranderende onderwijs werd ingevoerd, was dat moment slaan we vaak over. Omdat je heel even de gedachte dat een docent niet meer hoefde te weten dan wat een leerling wist als die tegels er ook gewoon tegenaan kunt hij met diploma van school ging. Inderdaad heel even, want onderwijs, leerlingen en wetgever plakken. Echt. Ik zie iedere dag de resultaten, waren het er al snel over eens dat dat in de praktijk niet werkte: als docent moest je een als ik bij een schadezaak gevraagd word. fundamentele kennis van je vak hebben. Een fundament waar je bijna dagelijks gebruik van Innovatie? Nemen we vaak geen tijd voor. maakt om vragen te beantwoorden en nieuwsgierige studenten te motiveren.

Nieuwe producten en technieken? ‘Hoor ik En toch… in de tegelbranche lijken we er af en toe van uit te gaan dat de tegelzetter er wel op van mijn lijmadviseur’. Maar we gaan genoeg aan heeft als hij weet en kan waar ‘in de markt vraag naar is’. “En daarmee maak je van met z’n allen ook steeds minder naar de de tegelzetter iemand die alleen maar uitvoert, die de materialen verwerkt die voor hem trainingen van de lijmfabrikanten toe. klaargezet worden. En dat verklaart in één keer een aantal zaken. Het grote aantal schadezaJammer, wat immers deze dagen worden ken door ontbrekende analyse vooraf en vervolgens onoordeelkundige verwerking. De geringe goed voorbereid, professioneel verzorgd en belangstelling voor cursussen en bijeenkomsten. Het te lage aantal jongeren dat voor de ze leiden er uiteindelijk wel degelijk toe dat tegelbranche kiest. En, last but not least, het feit dat je steeds minder vaktrots in de branche tegelzetters ‘verrijkt’ worden. ‘We horen op tegenkomt!” Bij Ton Borrenbergs zit, net als bij Viktor van de Bilt, die vaktrots diep. “In de het werk wel wat we moeten doen’. En dat opleiding tot tegelzetter geven we wel degelijk mee wat een mooi en interessant vak het is. terwijl de ondergronden complexer, de tegels

23

24

BOVATINFO

groter, dikker (of dunner) en harder, de lijmen en voegen veelzijdiger en samenwerken op de bouw steeds complexer wordt. Ofwel: we plaatsen, met onszelf, de branche in een reactieve positie.”

Deltaplan!

En aan dit soort doemscenario’s hebben Borrenbergs en Van de Bilt een gezonde hekel. Van de Bilt: “Een training van een lijmfabrikant is niet je opleiding. Natuurlijk, dit soort trainingen zijn zeer waardevol en vaak professioneel, maar het betreft meestal maar één of twee dagdelen. En dat kan niet een opleiding of het door de ontwikkelingen in het vak noodzakelijke ‘levenslang leren’ van tegelzetters vervangen.

Wanneer jij sinds je 16e de ontwikkelingen niet meer gevolgd hebt, en vooral meters gemaakt hebt – met respect, want er MOETEN ook meters gemaakt worden! - dan heb je geen basis meer waar die trainingen op kunnen ‘landen’. Neem die automonteur die sinds 1995 defecten in auto’s heeft opgespoord door te luisteren en te kijken, en dan een merkgebonden training krijgt over het op de computer uitlezen van motor-foutcodes: die man heeft geen vraag als hij naar die training gaat, en vindt het allemaal overbodig. ‘Ik doe het toch al jaren zo?’ Hij leert die dag niks, want hij heeft geen leerdoel. Hij ziet geen noodzaak. Maar ook de auto’s worden complexer, en je komt er niet meer met alleen je gezonde verstand. Zo werkt het in feite ook in de tegelbranche. Ik ben regelmatig op een goede training geweest, en sprak daar mensen die het ‘helemaal niks’ vonden. Terwijl ik er juist heel veel opgestoken had! Ik had vooraf namelijk een paar vragen…”

verhaal erbij. Als de tegelzetter weer op die manier zijn werk kan doen, dan neemt het aantal schadezaken af. En reken maar dat die vaktrots weer in het werk komt. En meters maken? In België worden allang ruimtes door- of voor de tegelzetter digitaal opgemeten, en komen de grootformaat tegels en dunne plaatmaterialen voorgesneden, met de gaten erin, gejollied en al op de werf. Moet jij eens kijken hoe je dan meters maakt. En goede prijzen. Maar dat betekent wel dat je je eerst in de materie verdiept. Leert wat je moet weten, hoe je een systeem moet kiezen. En dan kies je een systeem, en ga je een praktijkgerichte training bij de fabrikant volgen. En dan vallen tijdens zo’n training de puzzelstukjes ook veel beter bij elkaar!”

‘Positieve bom’ Peter Goegebeur hoort ‘die Hollanders’ en hun enthousiasme met plezier aan. “Maar zeg, het is wel een Deltaplan voor de branche bij jullie… ,” waarschuwt hij. “Het gaat nu natuurlijk best goed met het beschikbare werk en de prijzen. Maar net zoals we nu in heel Europa aan zien komen dat er met een paar jaar echt te weinig tegelzetters zijn, zien we ook dat we straks bétere tegelzetters moeten zijn om de vraag aan te kunnen. Al zijn er natuurlijk ook verschillen tussen hoe Nederlandse en hoe Vlaamse tegelzetters hun werk aanpakken. Maar er zit -en dat is eigenlijk overal zo - een gat tussen de basisopleiding die tegelzetters vroeger gevolgd hebben en de – terecht! – op toepassing toegesneden trainingen van de lijm- en tegelfabrikanten.

Neem alleen al de problematiek van het ontkoppelen van een vloer of muur... er bestaan reeds tientallen modellen ontkoppelingsdoek: éénlagig, tweelagig, drielages; dunne, dikkere, versterkte, enzovoorts.

Hamvragen: ‘Wanneer een ontkoppelingsmat gebruiken, en deze van welke (lijm) fabrikant? Vervangen ze dilatatievoegen of moeten ze nou net ter hoogte van een uitzettingsvoeg doorgesneden worden?’ Bij ons is het WTCB met een onderzoek bezig.

Resultaten pas voorzien voor eind 2017/begin 2018. Maar ondertussen ziet de tegelzetter het bos door de bomen niet meer: elke systeemoplosser (lees: in veel gevallen de lijmfabrikant) heeft een andere gebruiksaanwijzing…”

“Maar we hadden het over Ton Borrenbergs presenteert de plannen tijdens het overleg van BOVATIN-geassocieerde leden het gat tussen de basisoplei“En precies dáár wil NITA op aansluiten. De academie, waar je af en ding en de praktijktrainingen van de fabrikanten. Wat die kloof opheft, toe even terugkomt: voor de gezelligheid, en vooral – om nieuwsgierig dat is wat wij nu met elkaar aan het samenstellen zijn. We gaan, als te blijven. Bij NITA gaan we de diepte in. Word je weer even de ‘jonge vervolg op de ‘Guidelines’ voor XXL-tegels in het Europees Technisch onderzoeker’ die niet alleen wil horen WAT hij moet doen, maar die in Comité, instructies opstellen voor complete werken: een zwembad, staat is om te analyseren HOE hij een bepaalde klus aan kan pakken. een waterdichte badkamer, een terras. Of een ruimte waar ‘leveEn dan de beste methode kiest, of de klant laat kiezen. Met een goed ling’wordt toegepast. Dat doen we samen met technisch adviseurs uit

25

juli 2017

heel Europa, met de wetenschappelijke instituten. En dan is het aan ieder land hoe jullie het uitrollen… Dat moet dan toch door iemand gedaan worden uit het land zelf, die het land kent. Want niet alleen ieder land is anders, nee, ieder project heeft zijn eigen bijzonderheden. De tegelzetter moet zelf in staat zijn om op basis van die ‘guidelines’ een systeem te bepalen. En vervolgens vraagt hij advies aan zijn lijmfabrikant, maar wel op basis van eigen vakkennis. Zo kan de kennis van de één die van de ander versterken, en staat de lijmadviseur minder alleen met zijn advies!”

BITA heeft natuurlijk een voorsprong, maar Goegebeur deelt die voorsprong graag met Nederland. “Nodig mij of één van mijn collega’s maar uit hoor! Iedereen wordt hier alleen maar beter van. Ja, het zal in het begin wel als een bommetje aankomen, maar uiteindelijk wel als een positieve bom… Maar zoals het nu gaat, wordt niemand blij: de tegelzetter weet te weinig van zijn werk, de klant heeft te veel kans op schades, er is gemiddeld te weinig animo voor de trainingen van de fabrikant, lijmadviezen worden soms niet eens opgevolgd...

Laten we duidelijk zijn: de tegelzetter moet voor zijn basis-vakkennis niet van de fabrikant afhankelijk zijn. Die kennis moet hij uit de branche krijgen, van docenten uit de praktijk. En vervolgens is hij voldoende geëquipeerd om de toepassingen bij de trainingen van de fabrikanten op waarde te kunnen schatten. En gaat hij ook met een leerdoel naar zo’n training toe, weet hij beter vragen te stellen en zijn keuzes te maken. En begrijpt hij beter DAT hij naar die trainingen toe moet. Dat is goed voor het vak, voor de vaktrots. Je moet om je staande te houden in dit vak zowat een ‘tegelingenieur’ zijn… Nou, word dat dan ook! En dan komt die vaktrots ook terug. En wordt het voor jongeren langzaam aan ook weer leuker om voor dit vak te kiezen, en voor ouders om dat te stimuleren!”

Het vervolg…

Viktor van de Bilt gaat er in het BOVATIN-bestuur over praten. “NITA opzetten is niet iets dat je ‘even’ doet. Natuurlijk, we kunnen in dit stadium veel van België leren. Maar we moeten, zoals Peter ook zegt, het wel ‘Nederlands’ doen. Draagvlak is onontbeerlijk. Allereerst bij de tegelzetters. En we zullen ook onze geassocieerde leden bij deze verandering moeten meenemen, zodat deze verandering uiteindelijk voor iedereen voordelen heeft. Overigens, de vraag KWAM oorspronkelijk van de geassocieerde leden: zij gaven aan dat er steeds meer schades zijn, en dat het niet goed ging met het vakmanschap. Nou, zo ziet de oplossing er uit! Maar bovenaan staan bij mij vakkennis en vaktrots. Als ik er met Ton, het BOVATIN-bestuur en met de branche voor mag zorgen dat die weer een vanzelfsprekendheid zijn in de branche, dan kijk ik over een paar jaar tevreden terug!”

Hoe denken de fabrikanten hierover?

De oprichting van NITA was ook bij de Vereniging Lijmen en Kitten onderwerp van gesprek. Jan-Paul Kiefmann, directeur Kiwitz BV,

verwoordt namens VLK (Ardex, Eurocol, Kiwitz, Omnicol, PCI, Schönox) hoe men tegen de ontwikkelingen aankijkt: “VLK deelt de mening dat er een vacuüm is ontstaan rond de thema’s vakmanschap-opleidingen-permanent education. Jullie geven hiervoor diverse argumenten die steekhoudend zijn. Daarenboven geldt dat er nauwelijks nog subsidies/scholingsfondsen zijn voor het deelnemen aan een scholing. Voeg daar aan toe dat opdrachtenportefeuilles bij tegelzetters momenteel goed gevuld zijn. Dat maakt dat we constateren dat tegelzetters er op dit moment vaak voor kiezen om niet deel te nemen aan een scholing of workshop.

Tegelijkertijd stellen wij vast dat het vak tegelzetten een dynamisch vak is. Ook al is het een ambachtelijk vak, er zijn voortdurend nieuwe ontwikkelingen. Deze ontwikkelingen bijhouden is van groot belang.

Bovendien kan het geen kwaad om met enige regelmaat de opgedane kennis op te frissen, bij voorkeur in een setting met meerdere vakgenoten zodat je met en van elkaar kunt leren. Daarom spannen alle VLK leden zich al jaren in om deze kennis over te dragen in workshops en scholingen. De VLK tegelzetvakdag van 10 maart jl. is hiervan een goed voorbeeld.

Als Lijmfabrikanten en –leveranciers realiseren we ons maar al te goed dat succesvol tegelwerk afhangt van de volgende drie kernfactoren: 1.

Vakmanschap en vakkennis

2. Omstandigheden op het project 3. Inzet van kwaliteitsproducten

Hierbij is de vakman de regisseur en de hoofdrolspeler tegelijk! Met zijn vakmanschap en- kennis gaat hij aan de slag op de projectlocatie.

Als fabrikanten weten wij heel goed dat de kennis over het verwerken van producten, niet alleen op een etiket of een website moet staan, maar vooral bekend moet zijn bij de vakman zodat hij een goed werk kan maken! Uit onze ervaring met schades bij tegelwerken, stellen we vast dat het grootste deel van schades hadden kunnen worden voorkomen. Dat is erg jammer, en vaak ook onnodig! Zoals aangegeven, stellen we als VLK vast dat de animo voor workshops en scholingen terugloopt. Maar denk er wel aan: de betere tijd in de bouw vereist nog steeds aandacht voor goede kwaliteit! Eén slecht project kan de winst van tien goed renderende projecten onderuit halen.

Bovendien beoogt de naderende ‘Wet Kwaliteitsborging Bouw ‘ het kwaliteitsniveau van uitgevoerde bouwprojecten te verbeteren.

Daarom: vakman, investeer in je eigen vakmanschap en –kennis!

De VLK juicht het initiatief dat de naam NITA heeft gekregen van harte toe. Dit format spreekt aan doordat er plaats lijkt te komen voor zowel basiskennis als innovaties. Het is goed om te zien dat de opzet voor dit initiatief primair komt uit de groep van tegelvakmensen zelf.

Zoals gezegd zijn zij de regisseur en hoofdrolspeler op tegelprojecten.

Een initiatief uit deze sector zelf zou het meest op de praktijkgerichte resultaat moeten opleveren. Het zal nog wél een zoektocht worden om in het huidige Nederlandse tegelzetlandschap dit format compleet te krijgen; de VLK ondersteunt hier graag in!” ■ Voor informatie: www.bitacademy.be (binnenkort www.bitacademy.eu) – en binnenkort ook Nederlandse en andere varianten!

Perfect in systeem. &

Onverslaanbaar Het revolutionair betrouwbare ontkoppelingssysteem voor binnenshuis IndorTec©FLEXBONE is een ontkoppelingssysteem voor het leggen van keramische tegels en natuursteen op moeilijke ondergronden. Door de unieke, gepatenteerde botjesstructuur krijgt het systeem een zeer sterk, effectief en betrouwbaar “onderhuids geraamte” - vooral bij grootformaat tegels en intensief en zwaar belaste bedekkingen. Bovendien kan IndorTec©FLEXBONE snel en moeiteloos “met één spaanslag” worden uitvlakt, omdat de lijmmortel optimaal in de ruimten tussen de botjes wordt verdeeld.

Probeer het uit! | www.gutjahr.com/flexbone

„Met één spaanslag“ uitgevlakt! Snel en zonder moeite.

Tekst: Remus Aussen Foto’s: Remus Aussen/Ardex

“In onze branche informeer je je klanten al lang niet meer alleen met een folder, een boekje of een vuistdikke productengids. We willen antwoord geven op de vraag, dus informatie op maat leveren.

Zowel in de vorm van een vraaggerichte digitale en papieren informatie, maar ook in de vorm van een persoonlijk advies van de mensen in ons team.” We praten bij met verkoopleider Nederland van Ardex, Jan Elbert de Jong, nu ook verkoopleider van Gutjahr. Het team groeit behoorlijk, want Ardex is druk bezig om met het complete pakket aan drainage en ontkoppeling van dat onlangs overgenomen Gutjahr het begrip ‘lijmsysteem’ een geheel nieuwe betekenis te geven. “We kunnen nu eindelijk een compleet systeem aanbieden. Eigenlijk álles, behalve de tegel en de ondergrond.

Willekeurig welke…!”

Ardex en Gutjahr: een mooie combinatie!

De gecombineerde garantie van twee merken!

De Jong: “In Nederland was Gutjahr tot dusverre vooral bekend van de gevelsystemen. Terwijl al die andere producten er ook al waren. Maar wanneer je als merk niet ook aan de keukentafel zit van de vakmensen voor wie ook al die andere Gutjahr-producten interessant zijn, dan word je niet ontdekt. En dat is onze missie voor de komende jaren: laten zien dat wij gegarandeerd ook voor ieder balkon, ieder terras, iedere vloer of gevel het meest geschikte systeem tussen ondergrond en afwerking kunnen aanbieden. Met ‘garantie’ als toverwoord: wij bieden juist door het combineren van de pakketten van Ardex en Gutjahr iets unieks aan, waarmee de tegelzetter erop kan vertrouwen dat werkelijk alles wat hij nodig heeft buiten de tegels, binnen één compleet systeem gegarandeerd wordt.”

Dat is nogal een uitspraak. We nemen eens een boodschappenlijstje voor een buitenterras door: zoals bekend één van de specialiteiten van Ardex (zie BOVATINfo 2013-1 op www.issuu.com/bovatin – waarin Ardex bij Michel Oprey & Beisterveld, samen met gereedschapsfabrikant Rubi, de fijne kneepjes van terraswerk en natuursteenverwerking demonstreert). Drainagesystemen, ontkoppelingsmatten, afwerkstrips, balkongoten, drains. Tot en met de afvoerpijp toe. Ofwel, als het niet in het Gutjahr-pakket zit, dan bestaat het niet. “Dat is dus de combinatie met Ardex: wij hebben alle lijmen, voegmortels, voorbewerkingsmiddelen, egalisaties, kitten en andere hulpmiddelen die daar op aansluiten. En, heel belangrijk: adviseurs die je met het gehele pakket wegwijs kunnen maken, EN een garantie op je complete systeem. Ook een mooi verkoopargument naar je klanten, immers!”

Het boodschappenlijstje blijkt integraal leverbaar. Ook het boodschappenlijstje voor een badkamer, overigens, inclusief drain.

Een hard lerende organisatie…!

Dat stelt natuurlijk ook eisen aan het verkoop- en adviesteam van De Jong. Is dat nu dan een gelopen race? Jan Elbert de Jong glimlacht. “Nee, dan was mijn werk te makkelijk… maar

daar merk jij als klant eigenlijk niets van.

Want de inmiddels zeven Ardex-adviseurs zijn sowieso in weinig tijd al behoorlijk vertrouwd met de producten van Gutjahr, en bovendien is Eric Pattenier – altijd al een vraagbaak bij Ardex – nu ook de Nederlandse productspecialist voor Gutjahr. Wat betekent dat iedere Ardex-verkoopadviseur precies weet bij welke systeemonderdelen hij even de kennis van Eric kan invliegen. Let wel, we leren razendsnel, en we hebben het team flink uitgebreid. Daardoor zijn de rayons kleiner, en dus de lijnen korter!”

Voorbij ‘standaard-advies’ “Het leuke is dat geen enkele van onze adviseurs ‘standaardadvies uit een boekje’ wil geven. Dat heeft een vakbekwame tegelzetter ook niet eens nodig. Doordat we nu zo enorm veel extra mogelijkheden hebben, is het de uitdaging om voor ieder project, iedere situatie, een advies op maat te maken. Nee, niet alleen om het uitvoerende

27

28

BOVATINFO

werk een inkoppertje te maken voor de tegelzetter! De uitdaging voor de tegelzetter is dat ook hij klaar moet staan met parate vakkennis. Het is net als bij onze trainingen: hoe meer je van je vak weet, hoe beter je in staat bent om vragen te stellen, en hoe meer je op onze trainingen leert. Dat lijkt tegenstrijdig, maar dat is het niet: zo versterken jullie opleidingen – of die van BITA/NITA – en onze bijscholing elkaar. Hoe beter BOVATIN, de NITA en de opleidingscentra zorgen voor een gedegen kennis van technieken en innovaties bij de tegelzetters, hoe meer waarde ook onze opleidingen hebben, hoe beter men inziet welke prachtige oplossingen wij aandragen!”

Een vreemd verschijnsel is dat Nederlandse tegelzetters, gemiddeld genomen, minder trainingen bezoeken dan Belgische.

“De afschaffing van de vestigingswet in Nederland speelt nog steeds een rol: de Belgische collega’s moeten nog steeds een diploma hebben voordat ze zich als ondernemer kunnen vestigen. Ik schrijf het lagere animo in Nederland ook wel eens toe aan het verdwijnen van onze traditionele LTS.”, filosofeert de ARDEX-verkoopleider.

“Daar leerde je – naast de broodnodige taal- en reken-basisvaardigheden - een vak, en dat wilde je bijhouden. Daar leerde je ook te herkennen wat je nog niet wist. Kijk, dat laatste is de basis voor een slimme nascholingstraining zoals wij die verzorgen: als je nieuwsgierig bent, heb je er het meest aan! En – begrijp me goed, ik kom gelukkig ook in Nederland flink wat nieuwsgierige vakfanaten tegen. Maar je moet gewoon constateren dat het percentage in België hoger is. Daar ligt een taak voor de samenwerking tussen overheid, politiek, BOVATIN, de opleidingen, de vakbonden en nog een aantal spelers…”

Na de Bouwbeurs, de Roadshow!

“Jullie hadden het op de Bouwbeurs net zo druk als wij, dat zag ik wel. Die samenwerking werkte echt goed… We hadden op drukke momenten zo’n 70 klanten rond de stand. We verkochten niet ter plekke, zo werkt het immers niet voor lijmen. Maar we hebben wel zo’n 400 nieuwe relaties en 70 projectaanvragen aan de beurs overgehouden, en daar gaan we nu langs. Nee, we sturen geen folders op, we gaan langs. We hebben contact gelegd, en de reacties in de markt zijn echt enorm positief, en we weten nu al dat we heel veel nieuwe klanten aan de Bouwbeurs overgehouden hebben… En dat had ook met de verbinding met Gutjahr te maken. Of het lastig is om nu ineens twee merken te vertegenwoordigen? Nee hoor, Gutjahr is een familiebedrijf dat wij overgenomen hebben, maar het houdt zijn eigen directie, zijn eigen ‘kleur’. En dat werkt ook, het is een bedrijf dat precies biedt wat Ardex nog niet had. Kunnen we juist heel goed benutten…!”

“Nu gaan we dan ook met de ‘Ardex & Gutjahr Roadshow’ het land door, waarmee we de productcombinaties kunnen laten zien bij de vakgroothandel en hun klanten. Zo laten we bijvoorbeeld zien hoe we, met behulp van het Gutjahr Terramax-systeem en drainsteldragers, natuursteen op bitumen kunnen leggen. En zo willen we ook de koppeling met de tuin maken. Die soms door de hovenier bestraat wordt, soms – als hoge eisen gesteld worden, bijvoorbeeld door een complexe ondergrond of de noodzaak van ontkoppeling - door de tegelzetter betegeld.”

‘Zonder drempels’: markt voor de tegelzetter!

Nederland wordt ouder. En blijft langer thuis wonen. Jan Elbert: “Dat vraagt niet zelden om speciale bouwoplossingen, en niet in de laatste plaats van de tegelzetter. Ik geef je een voorbeeld: de woning zonder drempels. Dat lukt nog wel BINNEN, maar de overgang naar balkon of terras wil nog wel eens een probleem opleveren – alleen al in wetgeving! Wij hebben een ‘barrièrevrij’ systeem, zodat je, zonder drempels tegen te komen, van je huiskamer naar je balkon of tuin kunt komen. De Duitse wetgever eist daar echter een drempel van

29

juli 2017

15 centimeter, omdat er anders water je huiskamer in kan lopen..!

Wij hebben een oplossing die ervoor zorgt dat ook een flinke bui keurig afgevoerd wordt, gewoon via een goot die onder de constructie door afwatert. Die wetgever staat daarmee 5 centimeter toe, terwijl het eigenlijk 0 centimeter zou kunnen zijn…! Als dat systeem volgens onze instructies wordt aangebracht, met het rooster op die goot iets op afschot, dan geven wij daar garantie op. Tsja, meer vertel ik nu maar niet, maar ook dat systeem laten we natuurlijk tijdens de Roadshow zien… Ik weet, we hebben een lange weg te gaan voordat zulke systemen gemeengoed zijn, maar Ardex en Gutjahr bedenken oplossingen die een grotere reikwijdte hebben dan alleen morgen… neem van mij aan: als er één beroepsgroep is die als adviseur in de ‘drempelvrij’-markt zijn eigen marktaandeel kan vergroten dan is dat de tegelzetter… ALS hij maar beslagen ten ijs komt, en zich goed verdiept in het onderwerp! Maar dit is wel de toekomst.”

“De nieuwe adviseurs van Ardex krijgen eerst een interne opleiding van drie maanden, daarna rijden ze een tijd mee met ervaren collega’s. Ze volgen een aantal modules, binnenkort ook een aantal in de vorm van E-learning. Dat vertel ik omdat we op termijn ook E-learning aan de tegelzetters willen aanbieden: je hoeft immers niet voor ieder onderwerp van bijscholing naar een trainingscentrum, een deel van je kennis kun je prima online op peil brengen! En dan is er altijd je adviseur om vragen te beantwoorden. Al ontvangen we nu wel al zo’n 8-10.000 tegelzetters per jaar op onze locaties in Witten… Maar we denken vooruit. Zodat er straks geen enkele hindernis is voor de tegelzetters om nieuwsgierig te blijven en hun vak bij te houden. Begrijp me goed, we innoveren niet om te innoveren... Maar we zijn wel degelijk een kennisorganisatie, en we werken ook systematisch aan onze methoden en technieken. Daar roepen we test-teams ofwel teams van key-users voor in het leven, want we rollen natuurlijk een systeem pas uit als bewezen is dat het werkt én dat het te verwerken is door de vaklieden die dat moeten (en willen!) doen. We vergeten bovendien niet wat we al geleerd hebben: zo is er nog onlangs, nadat het 13 jaar op de plank was blijven liggen, een nieuwe mortel voor de stukadoors op de markt gebracht: de Ardex R4 Rapid. Eén ingrediënt miste nog, en doordat er ook in de grondstoftechnologie nog steeds doorontwikkeld wordt, kwamen we ineens iets tegen waarvan we dachten: ‘hé, dat zou best eens kunnen zijn wat we niet konden vinden voor die mortel van 12 jaar terug!’. Zo werken wij. Ja, we verkopen het ook. En we helpen graag ook de tegelzetter om zijn werk te verkopen. Waarbij we weten dat de meeste tegelzetters echt ambachtslieden en niet primair verkopers zijn, maar - jullie doen je zelf daarmee wel tekort… Laat je klant kiezen! Jij weet wat er te koop is, zorg in ieder geval dat je de klant op de hoogte stelt van wat er nog meer mogelijk is… Misschien heeft die klant het er voor over. Sterker – ik WEET dat vooral de particuliere klant vaak dat beetje extra luxe, dat beetje extra kwaliteit en duurzaamheid wil, en ook bereid is om ervoor te betalen. Jou voor je vakwerk en je kundig advies te betalen, beter gezegd! Nou, en dan heb je aan Ardex en Gutjahr, en aan ons, prima partners!” ■ www.ardex.eu www.gutjahr.com/nl

Nagekomen bericht:

‘ARDEX / GUTJAHR Roadshow groot succes’ “In mei en juni is de Ardex / Gutjahr-karavaan het land rondgetrokken. We hebben veel van onze handelaren bezocht om aldaar de voordelen van ARDEX en GUTJAHR te demonstreren aan de verwerkers en aan de medewerkers van de handelaar. Zo hebben ze zelf kunnen ervaren dat de systemen die Gutjahr/Ardex aanbiedt, zeer degelijk, functioneel en duurzaam zijn. Bij de verschillende groothandelaren is het tevens een groot pluspunt dat één leverancier een compleet pakket kan aanbieden voor het schadevrij aanbrengen van binnen- en buitentegelwerk, inclusief onze zwevende- en verbonden ontkoppelingsmatten GUTJAHR Flexbone 2e en GUTJAHR Flexbone VA. Het feit dat de klant slechts één aanspreekpunt heeft voor de ontkoppeling en de mortels staat zowel de verwerker als verkoper van de groothandel erg aan. Ook het GUTJAHR InDorTec Therm droog vloerverwarmingssysteem is een product dat op veel belangstelling mag rekenen. De relatief lage opbouwmogelijkheid van 26 millimeter, het hoge rendement met een lage watertemperatuur en daardoor ook het duurzame karakter spelen daar vanzelfsprekend een rol bij. Naast Gutjahr is vanzelfsprekend ook onze ARDEX RG12 epoxyvoeg weer onder de aandacht gebracht. Veel tegelzetters stonden toch verbaasd hoe eenvoudig de verwerking van deze epoxyvoeg was en hoe eenvoudig het oppervlak na het inwassen schoongemaakt kon worden. ARDEX RG12 is kleurstabiel, is direct na het inwassen af te sponzen en is bestand tegen de meest voorkomende reinigingsmiddelen. Kortom: de ARDEX/GUTJAHRRoadshow mag zeker een succes genoemd worden. Maar daar willen we het niet bij laten. De kar van waaruit de demo’s gegeven zijn, is aangepast zodat er straks ook in de wintermaanden ‘s avonds productdemonstraties mee gegeven kunnen worden.”

12.35 pm multicolour light grey / 9901V

Welcome to the world of µ Mosa.

μ [mu] is een vloertegelserie die een nieuwe manier biedt om tijd en ruimte te definiëren.

De tegels reageren op veranderingen in de lichtinval, waardoor de kleur van de tegels in de loop van de dag subtiel verandert. Voor deze serie, die is geïnspireerd door de bijzondere relatie tussen licht en het kleurenspectrum, baseerde Mosa zich op diepgaande kennis van keramiek. Natuurkundige principes, kunst, trends op het gebied van architectuur en de visie van oude Griekse filosofen op kleur en licht speelden een essentiële rol bij de totstandkoming van μ. www.mosa.com/mu

31

juli 2017

μ [mu] is een vloertegelserie die is ontwikkeld om tijd en ruimte te definiëren. De tegels reageren op veranderingen in de lichtinval, waardoor de kleur van de tegels in de loop van de dag subtiel verandert. De serie is geïnspireerd door de bijzondere relatie tussen licht en het kleurenspectrum. De kleurentheorie van Johannes Itten was erg nuttig was voor de collectie. Itten heeft de bekende kleurencirkel ontwikkeld. En toen de designers van Mosa dieper op de theorie achter deze kleurencirkel ingingen, vonden zij mogelijkheden om ook diepte met kleur te creëren. Voor wie de tegels voor het eerst ziet, zien ze er eigenlijk tamelijk natuurlijk uit. Maar kom je dichterbij, dan zie je de vele kleurpigmenten die gebruikt zijn om het effect te bereiken, toegepast in zeer kleine formaten, pixels bijna. En de diverse puntjes reageren ook heel verschillend op de lichtinval die hoort bij een bepaalde tijd van de dag: sommige kleuren krijgen extra accent, andere verdwijnen juist. En zo ervaar je steeds andere patronen en andere kleuren. En dat maakt de ruimte levendig, de tegels ‘beïnvloeden’ de ruimte. En zo ervaart wie in de ruimte (terug)komt, steeds een andere sfeer.

De totstandkoming van

Mosa’s ‘μ’

Een hedendaagse interpretatie Op basis van uitgebreid onderzoek naar natuurkundige principes, oude Griekse filosofie over kleur en hedendaagse ontwerptrends heeft Mosa een eigen interpretatie van kleur ontwikkeld. Het resultaat?

Eigentijdse keramische oppervlakken met een veelzijdige en speelse, voortdurend veranderende verschijning.

Verfrissend compact Elke tegel van de μ-serie [mu] is een combinatie van talloze kleuren; een optische mix van miljoenen heldergekleurde korreltjes die worden gemaakt door keramische pigmenten te mengen met klei. Door het natuurlijke valgedrag van granulaat ontstaat een levendig kleureffect.

De tegels zijn verkrijgbaar in vier neutrale hoofdkleuren: wit, lichtgrijs, grijs en bruin. De unieke samenstelling van verschillende, heldere tinten maakt dat de tegels onder invloed van licht van kleur veranderen. Dit draagt bij aan de identiteit van μ. Onderscheidend, veranderlijk en ongrijpbaar, maar ook energiek van aard.

En de maat: 60 × 60 centimeter.

De vierde dimensie Mosa’s specialisten onderzochten keramische pigmenten, hun onderlinge interactie en de relatie met elementen zoals licht, afstand en invalshoek, en gekleurde voorwerpen. Door veranderingen in de lichtinval in een ruimte verandert ook het uiterlijk van een μ-vloer, met ongrijpbare kleureffecten die blijven verbazen. Het klinkt misschien wat dramatisch, maar μ tilt de driedimensionale ruimte waar de vloer zich in bevindt naar een hoger niveau door het toevoegen van een vierde dimensie, namelijk tijd.

www.mosa.nl

■

De drievoudige werking van HT Met HT bewerkte keramische tegels van AGROB BUCHTAL zorgen voor een optimale leef- en werkomgeving.

Bovendien sparen zij het milieu én uw portemonnee.

• antibacterieel werken; • een gezonde, schone en frisse leefomgeving creëren; • en bijzonder makkelijk zijn schoon te maken.

Nieuwsgierig hoe HT precies werkt? Kijk dan op www.clean-air-ceramics.com

www.jasba.de www.agrob-buchtal.de

33

juli 2017

De markt van keramische tegels is groot: veel aanbieders, veel producten, veel gebruiksmogelijkheden. AGROB BUCHTAL biedt echter een keramisch product waardoor reinigen niet alleen een fluitje van een cent is, maar ook nog eens milieuvriendelijk: de HT-tegel.

Slimme keus voor de vakman:

met HT veredelde tegels van AGROB BUCHTAL

Wat is HT? HT is eigenlijk de afkorting van de Engelse benaming ‘Hydrophilic Tile’, wat vrij vertaald eigenlijk ‘watertegel’ betekent. Die benaming wordt logisch als we uitleggen hoe een met HT veredelde tegel eigenlijk wordt gemaakt.

AGROB BUCHTAL brandt tijdens het productieproces van de tegel titaanoxyde (TiO2) bij hoge temperatuur permanent in de tegel in. Wanneer licht het oppervlak van de tegel raakt, ontstaat er een reactie van zuurstof (O2) en vocht (HO2) uit de lucht (fotokatalyse).

Hoe werkt HT? De geactiveerde zuurstof en vocht hebben op drie manieren effect.

Tegels behouden eigenschappen 1. Op de eerste plaats doodt de zuurstof micro-organismen als bacteriën, schimmels en kiemen aan het oppervlak van de tegel. Zo wordt de groei van deze micro-organismen voorkomen. Voordeel: de tegels behouden hun oorspronkelijke kleur en eigenschappen.

Denk bij dat laatste bijvoorbeeld aan extra ruwe tegels die in een badkamer worden gebruikt om niet uit te glijden: die blijven dus ruw en worden niet ‘glad’ door de groei van die micro-organismen.

Vuil laat makkelijk los, ook van tegels met een hoge R-waarde!

2. Een tweede werking van de geactiveerde zuurstof is dat er door het vocht in de lucht een vliesdunne waterfilm ontstaat. Die zorgt ervoor dat zelfs de kleinste vuildeeltjes loskomen van het oppervlak van de tegel. Zelfs moeilijk te verwijderen resten zoals vetten komen hierdoor los van het oppervlak en worden afgevoerd door het vocht. Voordeel: dit bespaart zowel tijd als chemische schoonmaakmiddelen en ontlast bovendien het milieu. Denk bijvoorbeeld aan tegels die worden gebruikt in (industriële)keukens waar veel vetten in omloop zijn: deze tegels moeten stroef/vochtverdrijvend zijn, maar vuil hecht makkelijker aan stroeve tegels… HT lost dit probleem op.

Geen vieze geurtjes meer in huis 3. En ten slotte is de klant ook de onaangename geuren en schadelijks stoffen zoals formaldehyde kwijt, want die worden door met HT veredelde tegels eveneens afgebroken.

Resultaat is dat ruimten waarin met HT- tegels worden gebruikt automatisch ‘fris’ aanvoelen en er schoon uitzien.

Deze video laat de werking van HT nog eens duidelijk zien: www.youtube.com/ watch?v=APmbqhWUUvc. Wat zijn de resultaten?

Elke vakman kan eigenlijk in een paar woorden de resultaten en voordelen van HT-technologie aan klanten uitleggen.

Samengevat zorgen met HT-technologie veredelde tegels ervoor dat: • De groei van schimmels, bacteriën en andere micro-organismen aanzienlijk vertraagd.

• De reiniging van het tegeloppervlak eenvoudiger is.

• Schadelijke stoffen in de lucht en in het interieur mee worden afgebroken (formaldehyde en andere onaangename geuren).

Enrico Montecchi - Fabrizio Mariani NABA - Nuova Accademia di Belle Arti, Milano.

25-29 SEPTEMBER 2017 promoted by CONFINDUSTRIA CERAMICA

in collaboration with

CERAMICA CONFINDUSTRIA organized by

www.cersaie.it

show management

Promos srl

juli 2017

Of nóg korter gezegd: met HT-technologie veredelde tegels zijn effectief tegen schimmels en bacteriën, ze zijn eenvoudiger te reinigen en ze zorgen voor een beter werk- en woonklimaat.

‘Gezonder bouwen en wonen door de werking van licht’, dat is wat HT-technologie in de keramische tegels van AGROB BUCHTAL mogelijk maakt.

Achtergrond AGROB BUCHTAl; kwam een aantal jaren geleden tot het idee van de HT-technologie door de ontwikkelingen in de bouw. Denk bijvoorbeeld aan de verplichting om energiezuinig te bouwen. Dat leidde er de afgelopen jaren toe dat - als gevolg van isolatie, gesloten onbeweeglijke amen en dergelijke - huizen, kantoren en andere gebouwen steeds meer afgesloten zijn van de buitenwereld. Geuren, organische verbindingen en schadelijke stoffen afkomstig van bouwmaterialen, vloeren, meubels en wanden kunnen niet meer eenvoudig naar buiten ontsnappen. De oplossing hiervoor komt door met HT-technologie bewerkte tegels te gebruiken. ■ Voor meer informatie Voor meer informatie en toepassingen van HT: www.clean-air-ceramics.com en www. agrob-buchtal.de

35

Fundo Top Kant en klare afwerking voor Fundo douchevloerelementen Fundo Top is een nieuwe esthetische oplossing voor wedi Fundo douchevloerelementen. Het vormt een hoogwaardig alternatief voor de traditionele tegels.

Het element is in ĂŠĂŠn stuk en zonder voegen vervaardigd van een dun en robuust mineraal materiaal en vormt de ideale oplossing voor ieder die een eenvoudige en snelle installatie wenst zonder compromissen op het gebied van kwaliteit of waterdichtheid.

Strak en modern design helemaal zonder voegen Veilige verwerking, 100 % waterdicht Antislip oppervlak Verkrijgbaar in vier kleuren en verschillende afmetingen

www.wedi.eu

NIEUW

juli 2017

Nieuws van de

Tijdens een gecombineerde bestuurs- en algemene ledenvergadering van de Aannemersfederatie nam de vaste CAO-onderhandelaar Gijs Buijs afscheid en vooral – konden de bestuurders van de diverse brancheorganisaties binnen de Aannemersfederatie kennismaken met de nieuwe voorzitter van de al even nieuwe Stichting AFNL-NOA: Sharon Gesthuizen. Hé, bekende naam…? Klopt!

CAO-onderhandelingen: belangrijk…!

Gijs Buijs (VSB, steigerbouwers) nam afscheid krap 10 dagen voordat de CAO-onderhandelingen weer van start gaan, dus heeft de Aannemersfederatie er nog een dobber aan om de opvolging te regelen. Buijs vertelt in het kort zijn eigen geschiedenis: “In 1990 raakte ik betrokken bij de CAO-onderhandelingen. Dat wil zeggen – het was voor Bouwend Nederland onbestaanbaar dat de ‘onderaannemers’ van de Aannemersfederatie aan de onderhandelingstafel zouden aanschuiven. Maar een kopje koffie met Elco Brinkman, destijds voorzitter van BN, leidde na nog heel wat andere kopjes koffie tot de overlegvorm waarbij we nu als Aannemersfederatie één van de vier onderhandelingspartners zijn van werkgeverskant.”

Gerard Reus: hoe houden we de bouw gezond?

Vaste lezers van dit blad lezen vaker over de missie van brancheorganisaties als BOVATIN die zich zorgen maken over hoe weinig vooruitgang er feitelijk zit in de gezondheid ofwel de Duurzame Inzetbaarheid van de ouder wordende bouwvakkers. Volandis is één

Afscheid en welkom: bijzondere vergadering Aannemersfederatie van de partners hierin; zoals u elders in dit blad kunt lezen, zet Volandis zwaar in op de Duurzame Inzetbaarheids Analyse (DIA): een hulpmiddel, allereerst bestemd voor de werknemer. Reus: “80% is arbeidsongeschikt voordat ze met pensioen gaan. Wat niet zo vreemd is wanneer je een al wat ouder onderzoek van Erasmus Medisch Centrum als maatstaf neemt: na 25 jaar krijgt iemand die in de bouw

werkt, de eerste slijtageverschijnselen. Koploper daarin is de stukadoor met 13% uitval, en niet alleen scoren de andere vakken vergelijkbaar, maar ook de vele dodelijke ongelukken op de werkvloer liegen er niet om: rond de 40 per jaar. Geen aanlokkelijk perspectief voor de werknemer, geen best beeld van de werkgever… Daarnaast geeft het de bouw een slecht imago en het kan ook de jeugd weerhouden om in te stappen.”

Volandis streeft naar DIA’s voor 80% van de werknemers in 2020, maar weet heel goed dat dat nauwelijks haalbaar is. “En de uitkom-

37

38

sten van de DIA hoeven niet gedeeld te worden met de werkgever, terwijl hij een even belangrijke probleemeigenaar is als de werknemer zelf!” Maar ook de werkgevers zijn aan zet, vindt Reus. “Vrijwel alle innovaties die ooit ontwikkeld zijn om het werk lichter te maken, liggen op de plank… Het is geen prioriteit. Men heeft er geen dubbeltje voor over. Let wel, ook de werknemer vindt dat hij het maar van zijn werkgever moet krijgen. Hierbij zouden innovatiesubsidies - ik heb het al eens aan de orde gesteld bij een ontmoeting met Kamerleden – ook geoormerkt moeten worden om de branche vertrouwd te maken met bestaande innovaties. Uitvinders en uitvindingen heeft uitgerekend onze branche genoeg!”

En Volandis? Gerard Reus zit namens de Aannemersfederatie in het bestuur. “Naar mijn mening is de inzet op de DIA terecht, maar niet voldoende. Er zal simpelweg door Volandis een aantal projecten moeten worden gestart die ook de werknemer in de verantwoording voor de eigen gezondheid zetten. Samen met de werkgever, maar wel met verplichting. Ik denk dat er ingezet moet worden op het werk zelf, op tijdige carrièreplanning, op gedeelde verantwoording op vermindering van fysieke belasting en op gezamenlijke rapportage hierover.

Want van Arbo-toezicht zien we dermate weinig dat men daar niet warm of koud van wordt. Waarom is een functionerings- en beoordelingsgesprekkencyclus niet gebruikelijk in de bouw? Hier kunnen zaken als DIA kracht mee bijgezet worden. Iets waar de Bonden in feite niet tegen zouden kunnen zijn, aangezien ze nu toch kunnen zien hoe slecht het er voor staat met de carrièrecyclus van hun leden.”

Wat Reus op een applaus kwam te staan, en ook later op wat schouderklopjes van branchebestuurders van andere organisaties.

“Ik zal dit, met uw permissie, inbrengen in het Volandis-bestuur.”

Nieuwe Stichting, nieuwe voorzitter!

NOA en Aannemersfederatie werken samen, maar een fusie zit nog niet in de lucht. Maar wel is er een ‘Stichting AFNL-NOA opgericht’: een organisatie die de externe belangenbehartiging voor beide organisaties voor zijn rekening gaat nemen. En Sharon Gesthuizen, tot begin van dit jaar lid van de Tweede Kamerfractie van de SP en bijna 11 jaar de woordvoerder op het terrein van Economische Zaken, wordt de eerste voorzitter van de Stichting.

Opvallende keus, een voormalig SP-kamerlid dat pleitbezorger wordt voor de gespecialiseerde aannemers – althans, dat zou je zeggen.

Maar, voormalig Aannemersfederatiedirecteur Wim van der Maas had al in eerdere jaren gewezen op het feit dat in grote lijnen de SP zich sowieso als ‘MKB-vriendelijke’ partij had gemanifesteerd – waar, volgens hem, andere partijen die dat imago hadden, in woord en daad juist vooral de belangen van de grote bedrijven blijken te volgen.

Gesthuizen was al als kamerlid opgevallen om haar inzicht in de opgaven waar een gemiddelde MKB-er mee te maken had.

De nieuwe voorzitter had zelf aangedrongen op een hernieuwde kennismaking met de brancheorganisaties. Gesthuizen had met haar publicatie ‘Hart voor de Zaak’ al eerder blijk gegeven van haar inzicht in wat ‘Den Haag’ eraan zou kunnen doen om de kleine MKB-er een betere en rechtvaardiger bestaan te verschaffen. Een stuk dat ze overigens niet had geschreven door uitsluitend achter het bureau over MKB-ers te lezen. “Het is voor mij belangrijk om van u te horen wat u in uw dagelijkse werk meemaakt. Natuurlijk, ik ben op de hoogte van de ongewenste en zelfs onbedoelde gevolgen van de Aanbestedingswet, de Wet Werk & Zekerheid, doorbetaling bij ziekte en al die andere goedbedoelde beleidsmaatregelen die de MKB-er het ondernemen zwaar maken. Eén van de belangrijkste onderdelen van mijn werk is dat

39

juli 2017

ik de beleidsmakers, de Ministeries en de leden van de Tweede Kamer voorzie van de juiste informatie, hen suggesties doe voor regelgeving die de gespecialiseerde MKB-aannemerij helpt, en hen wijs op de gevolgen van hun wetten en regelingen. Dat wil ik niet alleen doen door hen met problemen en oplossingen te bestoken of van notities en feitenmateriaal te voorzien, maar ook door hen te vertellen wat ik bij u, bijvoorbeeld op uw bedrijf, gehoord en gezien heb. Voorbeelden! Dan gaan de gevolgen van wetgeving ook voor de politiek leven…”

Vervolgens hadden de aanwezigen de gelegenheid om de kersverse voorzitter te bevragen. En nam Gesthuizen, die ook hier blijk gaf van

een stevige kennis van zaken en inlevingsvermogen, de zaal voor zich in. Ook in hoe zij aangaf zaken te willen ‘vertalen’ naar de politiek: “Met alleen ‘nee’ roepen vanaf de barricaden klimmen verander je niets.

Beleidsmakers en politici willen uiteindelijk óók gewoon graag iets in handen hebben waarmee zij MKB-ers, en ook hun werknemers, een goed bestaan kunnen bieden!”

In de volgende BOVATINfo praten we bij met de alsdan ingewerkte voorzitter van de nieuwe Stichting AFNL-NOA.

■

Innovatie is

wanneer comfort reeds bij de installatie begint. www.bekotec-therm.nl/schlueter-ditra-heat-e.aspx

NIEUW: Nu ook met wandtemperatuurregeling!

Schlüter®-DITRA-HEAT-E Het innovatieve systeem voor elektrische vloertemperatuurregeling verwarmt niet alleen snel en efficiënt, maar ook precies daar waar u het nodig heeft. En - dankzij de ontkoppeling met de bewezen DITRA-technologie - ook geschikt voor kritische ondergronden.

Handig voor de installateur; de verwarmingskabels kunnen gewoon tussen de noppen geklikt worden. Snel en eenvoudig.

Schlüter ®-DITRA-HEAT-E. Vertrouw alleen op het origineel.

www.schlueter-systems.nl

Graniet - Hardsteen Kalksteen - Leisteen Travertin - Marmer Keramisch - Composiet Lichtgewicht beton

Tekst: Gerard Reus

We rijden met BOVATIN-voorzitter Gerard Reus mee, die een aantal jubilarissen bezoekt…

Op bezoek bij… drie jubilarissen!

Someren-Eind: Tegelwerken Heijblom Het is altijd een voorrecht om als voorzitter met een speldje bij de leden langs te gaan (dit jaar drie bedrijven) in verband met hun vijfentwintigjarig BOVATIN-lidmaatschap. Dit jaar was ik als eerste bij Carla en Wilbert Heijblom in Someren-eind, waar ook de grondleggers van het bedrijf Jo en Riek Heijblom aan tafel aanschoven. Dan ontstaat er altijd wel een gesprek over het verleden en het heden, hoe het vak veranderd is door de jaren heen… Riek startte het bedrijf in 1987 en in 2006 nam zoon Wilbert het roer over. Nu is hij met twee medewerkers grotendeels werkzaam in onderhoud en renovatie – waarbij overigens het traditionele zetwerk nog aan de orde is! Het bedrijf werkt grotendeels voor vaste relaties, die hen trouwens ook tijdens de crisis trouw zijn gebleven, je hoor dat wel eens anders... Ik denk dat zo’n relatie in stand blijft dankzij de passie van beide mannen voor het tegelvak en de wil om kwaliteit te leveren ten behoeve van de klant. Zo’n instelling geeft meerwaarde aan je bedrijf en ook bestaansrecht op de lange termijn; het bewijs daarvan is dat het bedrijf Heijblom v.o.f al 30 jaar bestaat, en goede vooruitzichten heeft.

Het was een mooi en open gesprek aan de keukentafel, met z’n allen, over de bouw en de tegelbranche in het bijzonder, en ik denk er met genoegen aan terug.

Overloon: Kersten Tegelzettersbedrijf Op woensdag 7 juni reed ik naar Overloon om bij Hans Kersten de gouden BOVATIN-troffel op zijn revers ter spelden. ik had vooraf contact gehad met zijn vrouw Hanny en dochter Fanny over de datum, en met hen was afgesproken dat het een verrassing voor hem moest zijn: ze zouden hem naar het bedrijf toe lokken met de smoes dat er even op het kleinkind gepast moest worden… Fanny doet al jaren de administratie, en in deze drukke tijd loopt het werk wel eens over. Het ontvangst was warm, koffie werd gezet, de taart aangesneden, en tussen de bedrijven door hoorde ik van de dames hoe het bedrijf met vijf medewerkers floreerde: dat er veel veranderd was tijdens de laatste jaren, zoals het feit dat zoon Jeroen het stokje overgenomen heeft van Hans nadat deze de pensioengerechtigde leeftijd had bereikt. Dus kan Hans het wat rustiger aan kon doen – wat trouwens niet makkelijk is voor een man die vanaf 1989 zijn bedrijf opgericht heeft en er altijd voor gegaan is. Dan komt Hans binnen, die met een blik van ‘wat gebeurt hier’ mij aankijkt. Ik leg het uit: “Deze situatie vraagt om uitleg, ik ben hier omdat het bedrijf 25 jaar lid is van de brancheorganisatie en dat laten we nu eenmaal niet zomaar ongemerkt

voorbijgaan!” Toen was het duidelijk, en hebben we de historie doorgenomen: dat ze een jaar terug de studio in Boxmeer hadden gesloten en zich primair op het tegelwerk hadden gericht, aangezien de concurrentie van internet toch groot was. Maar ook zijn jarenlange hobby - postduiven -, de impact van de crisis op de bouw en alle collega’s, en dat het nu juist weer moeilijk is om tegelzetters te krijgen.

Volledig herkenbaar voor mij, want op dit momenteel speelt dat in het hele land en het zal nog wel enige jaren duren voordat dit opgelost is.

Maar Hans is wel trots dat zijn zoon en dochter het bedrijf voortzetten; hij springt nog regelmatig bij en Hanny blijft de boekhouding doen, maar de druk is er af. Kijkend naar de toekomst: alles mag en niets moet, en dat hebben ze samen ook dik verdiend.

Scherpenzeel: Stam & De lange tegelwerken & Natuursteen Op maandag 12 juni stapte ik een frisse, mooie en compacte showroom binnen, gelegen aan de Hovenierslaan 12 te Scherpenzeel om de beide eigenaars Wouter Stam en Erwin de Lange de Gouden BOVATIN-speld op te spelden. De mannen waren zichtbaar verguld met dit kleinood – wat ik trouwens met de gelegenheid was, omdat het bedrijf 25 jaar BOVATIN-lid is. Dus stelde ik meteen maar de vraag ‘waarom’?

En ik kreeg een duidelijk antwoord; de dienstverlening en weten dat je belangen aan onder andere de CAO- en de politieke tafels worden behartigd. Fijn om te horen: dat zijn ook twee van de vele zaken waar een Branchevereniging voor is: opkomen voor de belangen van de leden en die ook overal verdedigen. Wat is de geschiedenis van het bedrijf: de mannen zijn ieder apart begonnen maar de geleidelijk aan ontstane samenwerking beviel zo goed dat enkele jaren later besloten is om Stam & de Lange Tegelwerken BV op te richten. Het bedrijf, zo`n 20 medewerkers groot, is grotendeels projectmatig actief en geniet een goede naam bij de opdrachtgevers, al constateer ik wel dat bij alle drie de bedrijven de crisis er wel stevig in gehakt heeft. Maar, wat

ondernemers pur sang eigen is: positivisme, veerkracht en vertrouwen in de toekomst is er ook. Net als de wil om weer jonge mensen op te leiden, en dat is wat de branche zó hard nodig heeft! Ook rechterhand Kees Verwei schoof nog aan en het gesprek over wat er allemaal in de bouw en tegelland plaatsvindt werd alleen maar mooier. De tijd tikte door en naar een paar uur zat ik weer in de auto richting huiswaarts maar wetend dat het o zo belangrijk is om leden te spreken want de werkvloer is de voeding voor bestuursleden. ■

41

De nieuwe 3-componenten epoxyhars voeg- en lijmmortel

codex X-Fusion Zeer licht verwerkbaar Eenvoudig afwasbaar Verkrijgbaar in diverse kleuren

codex | Een merk van Unipro bv Meer informatie op www.codex-x.nl

43

juli 2017

Op het Commanderieplein in Ootmarsum, naast het Openluchtmuseum kan sinds kort bier brouwen optimaal worden beleefd. Niet alleen in de nieuwe, ambachtelijke Othmar Bier brouwerij, maar ook in Gasterij Oatmössche, dat rondom de brouwketels is ingericht. In het ontwerp van beide gebouwen speelde niet alleen de esthetiek van de authentieke Belgische en Duitse brouwhuizen een rol, maar ook (voedsel)veiligheid én een maximaal gebruiksgemak. Tot de vloeren aan toe.

‘Othmar Bier brouwerij

kiest voor optimum van Unipro producten’

Om hier optimaal invulling aan te geven, werd gekozen voor keramische tegels in combinatie met gietvloeren, vertelt Bart Nijhuis, mede-eigenaar van de brouwerij.

“Volledig vloeistofdicht, antislip, eenvoudig te reinigen en conform de HACCP-normen voor voedselveiligheid. Maar ook authentiek in hun uitstraling. Waarvoor we inspiratie opdeden in de Unipro-fabriek in Haaksbergen, waar niet alleen Arturo gietvloeren, maar ook Codex tegellijmen en voegen worden geproduceerd. Die in dit project allebei zijn benut.”

Authentiek en eenvoudig te reinigen In het project, dat in december 2016 is opgeleverd, zijn 1.200 m² keramische vloer- en wandtegels aangebracht, in onder andere het horecagedeelte, de keuken, de brouwerij, de bottelruimte en de toiletruimtes van de Othmar Bier brouwerij. Omdat keramische tegels niet alleen heel duurzaam, maar ook zeer eenvoudig en grondig te reinigen zijn, zonder dat ze hun kwaliteit en authentieke uitstraling verliezen. Waarbij gebruik gemaakt is van Codex tegellijm en voegen.

In de keuken, waar veel gereinigd wordt met schoonmaakmiddelen, is een Codex Epo Tix tweecomponenten epoxy voegmortel gebruikt. Deze voegmortel is ongevoelig voor chemische schoonmaakmiddelen en behoudt altijd zijn kleur/waarde, vertelt Martin Gerritzen, Technisch Commercieel Adviseur bij Codex. “Zowel op de vloer als op de wanden. In de overige ruimtes is gekozen voor een codex Flex Basic/codex Color Xtra kunsthars veredelde cementaire voegmortel.”

Voordat de tegels zijn aangebracht, is de cementdekvloer voorgestreken met een codex FG 300 dispersieprimer voor zuigende ondergronden, vertelt hij. “Vervolgens is de vloer afgewerkt met codex Power CX 3; een stabiele, zeer smeuïge en flexibele dunbedmortel, waarmee de tegels zijn verlijmd. Voor de grootformaat tegels is hierbij de buttering-floatingmethode toegepast (dubbele verlijming), voor een optimale hechting.”

Maar er is ook voor andere vloermaterialen gekozen. Zo is in de brouwerij gekozen voor een gietvloer afgewerkt met een combinatie van lakken met onder andere een antislipfunctie. Voor de afwerking van de zandcementdekvloer in de museumruimte,

waar de oude koperen ketels staan opgesteld, is gekozen voor een troffelvloer met een transparante seallaag gemengd met zand, grind en grenettes om het geheel een bijzondere, authentieke uitstraling te geven. En voor de opslag boven is gekozen voor een epoxygietvloer. ■ www.codex-x.nl

44

& ’s st a em om h T oek T

Tekst: Remus Aussen Foto’s: Remus Aussen/Giovanni Verheugen

De badkamer van de toekomst: kleurtjes en tegels… maar ook leeftijdsbestendigheid!

Geen tegelzetbedrijf is gelijk. Maar sommigen (vrij naar ‘Animal Farm’ van George Orwell) zijn ook nog eens ‘ongelijker’ dan anderen. Dat gevoel krijg je als je aan tafel zit te praten met Lambert (senior) en Giovanni (junior) Verheugen, de mannen achter Tegelzetbedrijf H. Verheugen BV. Opgericht in 1987, en het bewijs is er nog: de foto’s en de vestigingsvergunning van de helaas in oktober 2014 overleden vader van Lambert, Drikus Verheugen. Waarin het bedrijf op veel andere lijkt: teruggegaan van een bedrijf met ca. 15 medewerkers naar een ‘vader en zoon’-bedrijf. Waar het uniek in is: bijzondere projecten. Van McDonald’s tot mooie badkamers en showrooms, en beslist ook – een bijzondere samenwerking met lijmfabrikant Kiesel, waarvan de naam bijna even prominent op de gevel prijkt als de naam van het bedrijf zelf. Een samenwerking die ervoor zorgt dat soms ook iets anders dan tegels kan worden aangeboden; niet als eerste keus, maar (zie eerdere edities van dit blad) wanneer er vraag naar een ‘verwant’ product is, en niemand kan het beter aanbrengen dan een tegelzetter-plus, waarom zou je het dan niet als bijproduct aanbieden?

Ontstaan “Mijn vader heeft het bedrijf in augustus ’87 opgezet, in mei ’88 kwam ik erbij. En ook mijn vaders broer trad toe. Het was en is echt een familiebedrijf,” vertelt Lambert. Later ging ik naar zo’n samenwerkingsverband, en daar leerde ik een combinatie van de bouwgerelateerde vakken. En de rest leerde ik van mijn vader. We hebben nog een tijd een showroom gehad, maar mijn vader was constant op pad, en we hadden enerzijds te maken met de aannemers die graag zelf wilden inkopen en anderzijds de klant die net zo lang op internet shopt tot hij de laagste prijs heeft. Als we er energie in zouden steken zou het werken, maar – laat ons nou lekker doen waar we goed in zijn… Ik zet binnenkort wél één of twee mooie opstellingen met veel voorkomende tegels neer, maar daar blijft het toch wel bij. Het bedrijf is in de tijd van mijn vader sterk gegroeid, er waren op een gegeven moment 15 medewerkers.

Maar inmiddels zijn we – en dat is voor ons echt de beste organisatievorm – met zijn tweeën!” “Ja, en ik ben er ingegroeid,” vult Giovanni aan. “Ik was drie toen ik voor het eerst meeging. Onder toezicht en met helm op. Toen ik eenmaal op school zat, ging ik alle vakanties mee, zo fanatiek was ik wel.” Vader en zoon hebben intussen een respectabele lijst met projecten gerealiseerd. En foto’s zijn er ook.

Gereedschap maak je zelf…

“Weet je, het is zo druk dat we er eigenlijk niet aan denken om representatieve foto’s van ons werk te maken… we rollen van het ene werk in het andere, en als je klaar bent dan staat het volgende project al op je te wachten… En als jij klaar bent, dan is het meestal toch nog niet foto-klaar, omdat de inrichting nog moet plaatsvinden. Heel soms, als het echt een prachtig project is, vragen we of we terug mogen komen voor wat foto’s.”, verzucht senior, op de vraag of er foto’s van de belangrijke projecten zijn. Maar gelukkig neemt junior ze wel – met zijn telefoon. En niet de minste foto’s: ze zien er uit alsof ze met professionele belichting en het nodige Photoshop-nawerk zijn gemaakt. Aan belichting of nabewerking doet hij niet: de foto moet gewoon goed zijn.

“Ja, daar besteed ik zorg aan…”, stelt Giovanni, met een brede glimlach.

“Net zoals aan zijn tegelwerk…!”, vult een trotse vader aan. “Ja pa, jij hebt een spiegelreflexcamera, we moeten daar eens werk van maken.

Koop ook eens een fisheye-lens, dan kunnen we tenminste goede foto’s van de luxe badkamers maken… nu krijg ik steeds maar een deel van

die badkamer in beeld…” Er ontspint zich zo’n traditionele vader-zoon discussie, met zinnen als ‘weet je wel wat dat kost’ en ‘maar dat verdien je zó weer terug’.

Die lens die komt er wel. Want de heren bezuinigen niet op gereedschap: naast een ruimte waar een watergekoelde zaagtafel staat (“…

Want het komt redelijk vaak voor dat de aannemer een paar dorpels nodig heeft. Die kunnen we dan zó leveren!”), bevindt zich de gereedschapsopslag, die afgeladen is met de modernste apparatuur: snijtafels

van 60 centimeter tot drie meter – als het in de catalogus voorkomt, staat het er. “De tijd dat je gereedschap in een fietstas paste is voorbij… en dit past niet eens in de bus!” lachen de mannen. Maar niet alles komt uit de catalogus. “Als we het beter kunnen maken, maken we het zelf. Zoals deze slijptafel. Twee schragen, een bak, een goede stofzuiger en een op maat bewerkte plank. Werkt perfect… Ja, ik heb wel eens zo’n bevochtiger gekocht. Hij koste iets van 400 euro, en die kon je dan op een bepaalde slijper aansluiten. Nou, als je ‘m schuin hield, dan liep het water zó in de motor van je slijper en stond je onder stroom… zo gecertificeerd als dat ding was.

Nou, dan voel je je echt bekocht! Dus ik kijk tegenwoordig eerst of ik het zelf niet beter kan maken. Dit tegelstoeltje is bijvoorbeeld: precies op onze maat gemaakt, verstelbaar, en voorzien van gelpads. Kosten: 20 euro, inclusief de vlaggenmasthouder waar het zadel in steekt. Voor de ‘echte’ stoeltjes ben je zó een paar honderd euro kwijt…!” De heren zijn behoorlijk inventief. Waarschijnlijk staan er in de opslag nog minstens vijf uitvindingen…

Wat en waar?

Tijdens het gesprek passeren steeds meer bijzondere projecten de revue. Giovanni scrollt door zijn telefoonfoto’s. “Ja, dat was toch ook wel iets bijzonders… en dat ook… Moeten we eigenlijk op de website zetten! Kijk, mijn vader is niet zo snel met computers… Dat gaat echt vinger voor vinger…” Vader fronst een wenkbrauw. “Badkamers – het merendeel van wat we doen zijn toch wel projecten – terrassen, McDonalds, villa’s, badkamershowrooms… Nee, we maken wel de showrooms van de grote keukenfranchisers, die moeten er natuurlijk perfect uitzien. Maar we maken niet hun badkamers en keukens. Voor die prijzen kunnen wij het simpelweg niet maken, zeker omdat daar ook installatie- en ander werk bij komt kijken. Dat werk wordt meestal door klusbedrijven gedaan. Als wij complex installatiewerk hebben, vragen we daar gespecialiseerde bedrijven voor. Niet voor alles, maar we weten wat wel en wat niet door een specialist gedaan moet worden.”

“Een van onze grotere klant is de DMG-groep: Wooning, Sanidirect, Brugman Keukens, Keukenkampioen, enzovoorts. Daar maken we zoals gezegd de showrooms en showroomopstellingen. We doen ook veel renovaties voor de franchisers van McDonalds: we laten de vloeren slopen, we begeleiden het aanbrengen van de nieuwe afwerkvloer, en we plaatsen de nieuwe tegelvloeren. De zaak moet zo snel mogelijk weer open, dus gebruiken we voor zo’n snelle renovatie Kiesel Servoflex-Trio-SuperTec, en voegen we af met een tweecomponentenvoeg. We maken ook het tegelwerk in veel woningcomplexen, maar ook in industriële complexen – de keuken in het historische Van NelleGebouw in Rotterdam, onlangs nog! – en ook veel mooie onder architectuur gebouwde woningen, tsja, als het écht mooi moet zijn weet men ons te vinden… nee, we willen niet specialiseren. We willen die afwisseling, en bovendien (met een knipoog) - we zijn ook overal in

gespecialiseerd…!” Wat trouwens niet aan de werkkleding van de heren te zien is, want die is brandschoon. Hoe zit dat? Lambert: “Ook je werkkleding moet representatief zijn. Dus reizen we in deze kleren, en pas als we gaan werken, dan trekken we wat anders aan. Dwingt trouwens ook respect af, zowel op de werf als bij particulieren thuis.”

Dunne plaatmaterialen…?

“Doen we ook! En, om een indruk te geven van hoe we werken: we hebben, toen die platen net op de markt waren, er wel eens een vloer mee gemaakt in zo’n showroom. 3 millimeter dik, we hebben vooraf aangegeven dat dat eigenlijk niet te garanderen was. Maar ze wilden het toch, en toen hebben we echt gezorgd dat we de 100% buttering-floating verlijming benaderden… Bleek dat ze er met palletwagens de opstellingen moesten plaatsen. We knepen ‘m, maar er is nog geen hoekje beschadigd… We legden de XXL-platen trouwens op Okaphone II-platen, om de vlakheid te kunnen garanderen. Trouwens ook prima platen voor in appartementencomplexen, ze zijn ook bedoeld voor geluidsisolatie. Ze leveren een contactgeluidverbetering op van ca. 19 dB!”

Wordt maar eens tegelzetter in de Rotterdamse regio…

Het viel voor Giovanni Verheugen overigens niet mee om zich in het vak te professionaliseren. Lambert: ”Toen Giovanni van de middelbare school af kwam en zich wilde aanmelden bij een tegelzettersopleiding – die toen nog in de Waalhaven te vinden was – kreeg hij te horen dat hij de tweede aanmelding was, en dat hij waarschijnlijk het hele jaar

zou staan te timmeren.” Giovanni vult aan: “En Nieuwegein, dat was echt een beetje te ver voor m’n brommer. Ik ben toen bouwkunde gaan studeren aan de MTS – wat trouwens een goede basis is om vervolgens tegelzetter en aannemer in tegelwerken te worden - en daarna heb ik het vak bij m’n vader geleerd. Waarbij het natuurlijk wel goed uitkwam dat we werkelijk alles maken, van buitenterrassen tot gevels tot showrooms, industriële projecten, zwembaden en woningen… dus heb ik ALLES geleerd!” Waaronder overigens ook de bedrijfsvoering. Lambert: “Vroeger zaten mijn vader en ik aan deze bureaus. Dus was het logisch dat nu Giovanni zijn eigen bureau heeft!” ■

www.verheugen.nl www.kiesel.nl

De samenwerking met Kiesel Maar hoe zit het met dat levensgrote Kiesel-bord op de gevel? Verheugen senior graaft even in zijn geheugen. ”Die samenwerking is al in de tijd van mijn vader ontstaan. En in de loop van die samenwerking kwam ook de vraag uit de markt naar hier en daar een wandje of een vloerafwerking ‘zonder voegen’, maar wel met een levendige uitstraling. Kiesel had ServoArt® CeFlo in het pakket, maar in Nederland was dat nog niet uitgerold. Dus hebben we samen eens naar de Duitse folders gekeken, en ik heb die folders ook helpen vertalen van de Duitse naar de Nederlandse markt. Dus ja, onze samenwerking is meer dan de gebruikelijke relatie leverancierafnemer… We zijn ook servicepunt voor het product.

Maar – onze kern, dat blijft tegelzetten. Ja, we krijgen af en toe wel zo’n vraag naar het product, maar dan moet je denken aan niet meer dan 15% van ons werk. Het is een extra mogelijkheid, maar wel iets dat wij als tegelzetters, simpelweg omdat we tegelzetters zijn, ook extra goed kunnen.”

Erik Smals, verkoopleider Kiesel Benelux, licht de speciale band tussen de familie Verheugen en Kiesel aan de telefoon toe: “Het is altijd al een bedrijf met gedreven, creatieve tegelzetters geweest, en we vinden het natuurlijk geweldig dat Giovanni ook met het ‘tegel-gen’ behept is… En ze hebben oog voor de markt. Kijk, hoe werkt het: je wordt als tegelzetbedrijf bij een project of voor een speciale woning gevraagd. Soms wordt er dan voor een specifieke wand of vloer gevraagd naar een alternatief ‘zonder voegen’. Dan kun je natuurlijk doorverwijzen, maar dan weet je ook niet meer wat er gebeurt… als je even niet oplet, ben je bij wijze van spreken de klant uit het oog verloren. En, laten we wél zijn: de

tegelzetter is, meer nog dan de vloerenlegger, de absolute specialist als het gaat om vlakke, kwalitatief goede ondergronden. En daar draait het vaak om, of je het nu hebt over tegels of over een vloeren wandafwerking als Kiesel’s ‘Servo Art’, servoflex, servoflex broodhuis in de gietversie voor de vloer en de met de spaan op te brengen versie voor aan de wand. En ja, wij leveren niet alleen lijmsystemen plus alle systemen om een vloer of wand strak en vlak te maken, maar ook een product als Servo Art. Wat overigens geen ‘standaard’-gietproduct uit de slang’ is: het wordt uitsluitend aangebracht door opgeleide ‘Servo-Artiesten’ – zoals Lambert en Giovanni, die daarvoor een uitvoerige training met certificaat hebben gevolgd in Duitsland. Iedere vloer of wand wordt namelijk uniek, krijgt met lichtinval een eigen aanzicht. Daarbij horen ook bepaalde vormen van haarscheuren en craquelé, die net als bij leer of hout op grond van bouwfysica en -dynamiek ontstaan. En ze sluiten prima op je tegelvloer of -wand aan!”

Probeer ook eens Sopro‘s nieuwe Multivoeg!

Sopro DF 10® DesignVoeg Flex 1–10 mm Vrij van kalksluier en gelijkmatige kleurglans door OPZ-technologie Onderhoudsvriendelijk, aangezien water- en vuilwerend Verhoogd weerstandsvermogen ook tegen zure reinigingsmiddelen* Verhoogde bescherming tegen schimmel en microorganismen Reeds na ca. 2 uur beloopbaar, na ca. 12 uur belastbaar Voor alle soorten keramiek alsook voor verkleuringsgevoelig natuursteen door hoge kristallijne waterbinding Voor voegbreedten van 1 tot 10 mm Zeer scheurbestendig (CG2 WA) Hoge kristallijne waterbinding Binnen en buiten

Sopro DF 20® DesignVoeg Flex Breed 2–20 mm

Duurzaam, mooi en hygiënisch.

Vrij van kalksluier en een gelijkmatige kleurglans door de bewezen Sopro OPZ®-Technologie Speciaal voor balkons en terrassen, omdat hij vorstzeker is en bestand tegen hoge druk reinigers** Cementgebonden, flexibele voegmortel voor voegbreedten van 2 – 20 mm Zeer scheurvast (CG2 WA Gemakkelijk te reinigen; water- en vuilwerend Ook verhoogde weerstand tegen zure reinigingsmiddelen* Verhoogde bescherming tegen schimmels en micro-organismen Ideaal voor steengoed en keramiek Hoge kristallijne waterbinding Reeds na 2 uur beloopbaar, na ca. 12 uur belastbaar

Met Sopro Glitter te veredelen *in vergelijking met traditionele cementgebonden Sopro voegmortels bij huishoudelijke toepassing. **Normale huishoudelijke hoge druk reinigers

dertvorming hin l ver imme h sc

erming besch gde reinigers* hoo ure vergen z te

en terwa

vuilwerend

bestand er en ig zek gedrukrein ers** o rst vo gen h te

en rvrij luie lks glans a k ur kle

Sopro Nederland BV · Kruyderlaan 21a · NL - 3431 Nieuwegein Telefoon +31 (0)30 60 50 214 · Telefax +31 (0)30 60 50 896 · www.soprobv.nl

dertvorming hin l ver imme sch

en rvrij luie ns lks ka urgla kle

en terwa

vuilwerend

erming besch gde reinigers* hoo ure vergen z te

Tekst: Remus Aussen

SER bepleit individuele rekening voor leren tijdens de loopbaan Nee, het is in de tegelbranche nog niet voor iedereen vanzelfsprekend om tijdens de loopbaan bij te leren. Maar de tegelbranche staat daarin niet alleen: ook de Sociaal-Economische Raad deed onlangs een nieuwe poging om het in 2002 door de overheid bepleite ‘leven lang leren’ toch weer op de rails te krijgen. Deze raad, waarin BOVATIN indirect vertegenwoordigd is door Michael van Straalen (MKB Nederland) stuurt nu aan op een individuele leerrekening. Hiermee wil de SER werknemers meer verantwoordelijkheid geven over hun eigen bijscholing.

Werknemers, werkgevers en sectorale scholingsfondsen kunnen geld storten op deze rekening, die door de overheid fiscaal gunstig moet worden behandeld. En dan moet wel gecontroleerd worden dat werkgevers en werknemers de leerrekening ook daadwerkelijk aan scholing besteden.

De geSamen carrière plannen…!

Als het aan BOVATIN-voorzitter Gerard Reus ligt, moet er meer gebeuren dan om - en bijscholing alleen een beetje promoten met campagnes. “Het zou redelijk zijn als het geld voor persoonlijke ontwikkeling ook in overleg tussen werkgevers en werknemers besteed wordt. Daar worden ook de werkgevers wijzer van: je werknemers kunnen niet hun gehele loopbaan tegelzetten, want die loopbaan duurt voor de leerlingen van nu van hun 15e tot hun 73e!

Dus ze zullen stappen moeten zetten, bij moeten blijven en een carrièreplanning moeten maken! De stapjes die door de overheid gezet worden zijn zó klein, en houden in feite de ontwikkelingen in de samenleving niet bij. Kijk maar naar het pensioenstelsel, de ontwikkelingen rond zzp’ers en loondoorbetaling bij ziekte: het lijntje breekt zo niet, en kabinet voor kabinet kan rustig voortborduren.

Maar een beetje meer vaart zou mogen… En vooral de zelfstandigen, werkgevers en werknemers in fysiek zware beroepen zoals tegelzetten komen op termijn in de knel” APK De periodieke loopbaan-APK ofwel DIA, zoals Volandis die in de aanbieding heeft (zie het interview met Tjeerd Hobma in een vorige BOVATINfo, en elders in dit blad) komt ook aan bod in het SERrapport. Dat is prima, vindt Reus. “Zo’n APK gaat niet alleen om je gezondheid, maar ook om je kennis en vaardigheden. Die factoren bepalen of je nog wel een toekomst hebt op de arbeidsmarkt… En niet alleen wij tegelzetters moeten onszelf die vraag stellen, ook ons administratieve personeel. Ga maar na: veel hoogopgeleide bankmedewerkers dachten tot voor kort ook dat dit niet over hen ging. Er staan er nu duizenden op straat. Nee, de arbeidsmarkt is echt veranderd. Je kunt er niet van uitgaan dat je ‘gewoon tot je pensioen’ blijft doen wat je doet… je moet goed zijn in je werk, en je vak bijhouden. En ook om je heen kijken of je vak toekomst heeft.

Nou, tegelzetten heeft toekomst… er is een enorme vraag. Wie nu start en aanleg heeft, is zeker van een baan. Maar niet voor zijn hele leven: verandering, daar kun je zeker van zijn.

En, eerlijk gezegd: dat is ook wel gezond… Waarbij overigens ook wel aandacht mag komen voor ANDERE instrumenten dan de DIA, die immers wel echt personeelsgericht is. De bedrijven zelf zouden ook wel wat meer en betere instrumenten mogen hebben waarmee ze op gezondheid, doorleren en verandering kunnen sturen…” ■

Bouw groeit door, maar minder hard De Nederlandse bouw presteert sterk in Europees perspectief. De nieuwbouwmarkt van utiliteitsgebouwen is in 2017 en de volgende jaren de meest dynamische in West-Europa. In de woningbouw en de renovatie van gebouwen hoort Nederland tot de vier sterkst presterende landen. Dit blijkt uit een in juni 2017 gepubliceerd rapport van Euroconstruct, een samenwerkingsverband van negentien Europese instituten die zich bezighouden met onderzoek naar de bouwmarkt, waaronder het Nederlandse EIB. Het Euroconstructgebied omvat de meeste West-Europese landen en vier landen uit Centraal en Oost-Europa. De Europese economische groei bedraagt ongeveer 1-1,5% per jaar. De Nederlandse bouw haalt echter over twee jaar 80 miljard euro productie, 30 procent meer dan crisisjaar 2013. De bouwproductie blijft de komende jaren stijgen, maar de groei vlakt ietsjes af. In 2017 groeit de bouw met 4,3 procent, volgend jaar met 3,9 procent en in 2019 naar verwachting met 3,3 procent, blijkt uit de cijfers van Euroconstruct. Nieuwbouw van woningen en vervolgens utiliteitsbouw vormen het grootste deel van de bouwproductie, onderhoud en verbouw zwakken iets af.

Niet uit dit rapport, maar wel een interessante vraag: zal ook de tegelbranche in staat zijn om deze lonkende groeicijfers te verzilveren? Niet alleen in Nederland, maar in heel Europa is (bron: EUF) vastgesteld dat de instroomcijfers te laag zijn, terwijl er nu al een toenemend tekort is aan gekwalificeerde tegelzetters.

Overigens – ook de andere bouwberoepen hebben met dit probleem te kampen. Dus er ontstaat niet plotseling een enorme groeimarkt voor andere vormen van wand- en vloerbekleding…

51

Al meer dan 50 jaar trending topic

Altijd gericht op vooruitgang , altijd gericht op het verbeteren en vergemakkelijken van het werk.

www.voorsprong-door-oorsprong.nl

juli 2017

Mee naar CERSAIE? Even mailen!

Nog even ter herinnering… Wilt u met uw bedrijf ook naar CERSAIE…? U weet het vast nog van de Bouwbeurs: de Italiaanse tegelfabrikanten ontvangen u graag op de CERSAIE, de grootste tegelbeurs en conferentie te Bologna, tussen 25 en 29 september aanrtaande. Dus, wilt u het nieuwste van het nieuwste ontdekken in het prachtige Bologna? Neem even contact op met het Bondsbureau (adres achterin dit blad), en bespreek de mogelijkheden. La Ceramica Italiana zorgt voor uw hotelkamer (twee nachten) en u hebt natuurlijk gratis toegang. Vlucht is voor uw rekening. ■

Plotseling een BOVATIN-golfteam op Codex-tournooi!

Al 20 jaar organiseert Unipro (van de Codex-tegellijmen) jaarlijks, onder de titel ‘een vloer maak je nooit alleen’ een sportevenement voor zijn relaties: een wielerronde, een wedstrijd klootschieten en een golftournooi. De hoofdredacteur van uw blad mocht als playing captain van een ter plekke – met morele steun van verkoopleider Codex, Percy Kiemeney - samengesteld team, bestaande uit Pascal Westland (Westland Tegelzettersbedrijf), Kars Vlaanderen (Kars Vlaanderen Tegelwerken) aangevuld met Bas van Milligen (JK Vloerverwarming) de eer van de brancheorganisatie hooghouden. Maar, ondanks het feit dat er telefonisch al een prijzenkast was besteld – de beker werd helaas niet gewonnen... Maar gezellig was het wel, en tijdens de – overigens perfect verzorgde - barbecue bleek dat er ook heel wat BOVATIN-leden (op de foto: Rivo Rietmeijer en Ivo Voss van RIVO Tegelwerken, één van de organisatoren, Emma Brunt en Bas van Sebille van Sego Tegelwerken – die zich ter plekke voornam om BOVATIN-lid te worden) aan de andere sporten deelnamen… Bijzonder gezellige en perfect georganiseerde dag, complimenten voor de organisatie en dank aan Unipro voor de uitnodiging! ■

53

Hét expertisecentrum voor wand-/vloertegels en tegellijmen.

Integer, onafhankelijk, objectief onderzoek en advies. ISO 17025 geaccrediteerd.

60 JAAR ERVARING

STOOTVASTHEID

HAARSCHEURBESTANDHEID

STROEFHEID/ANTISLIPEIGENSCHAPPEN

VLAKHEID

Wij helpen u graag verder. 026 3845600, info@tcki.nl www.tcki.nl

Foto’s: met dank aan Michel Oprey & Beisterveld

Natuursteensector werkt aan convenant Internationaal MVO De Nederlandse natuursteensector, de overheid, vakbond FNV en enkele (coalities van) NGO’s zijn overeengekomen om in de komende maanden te werken aan een convenant dat ertoe moet leiden dat sociale- en milieuomstandigheden in productielanden worden aangepakt en verbeterd. Voor werknemers en lokale gemeenschappen zal dit leiden tot betere bescherming van hun rechten. Een convenant helpt individuele bedrijven bij het oplossen van problemen, zoals kinderarbeid en gebonden arbeid, die zij alleen veel moeilijker kunnen aanpakken. Vanwege zijn ervaring met dergelijke trajecten (zoals het Energieakkoord en andere convenanten zoals het IMVO-convenant Kleding en Textiel) is de SER gevraagd het proces te faciliteren.

Deelnemers Aan tafel zitten de brancheorganisaties Bond voor Aannemers in Tegelwerken (BOVATIN), vereniging DI-stone, de Rijksoverheid, de vakbond FNV, de coalitie Stop Kinderarbeid, de Landelijke India Werkgroep (LIW) en het bedrijf Arte. Ook de Vereniging Nederlandse Natuursteen Importeurs (VNNI) is betrokken.

Uitgangspunt De afspraken die partijen de komende maanden met elkaar maken en resultaten die zij willen bereiken zijn gebaseerd op het SER-advies IMVO-convenanten en het beleid van regering en parlement op het gebied van internationaal maatschappelijk verantwoord ondernemen (IMVO). De ook door Nederland onderschreven OESO-richtlijnen voor multinationale ondernemingen en de principes van de VN inzake bedrijven en mensenrechten geven de normen waaraan het gedrag van bedrijven moet voldoen. BOVATIN-voorzitter Gerard Reus zit namens BOVATIN aan tafel. “Ons uitgangspunt blijft keurig overeind: we willen het nodige bereiken op het gebied van mensenrechten en ‘schone’ natuursteen, maar wel op een manier die de concurrentiepositie van onze MKB-bedrijven niet schaadt. Dus geen papieren tijgers van convenanten waarvan de bedrijven de kosten mogen dragen, zodat de bedrijven die NIET meedoen voortaan in het voordeel zijn.”

Verwachte resultaat De partijen willen met het convenant bereiken dat de omstandigheden voor werkenden, hun omgeving en het milieu op de productielocaties verbetert. Hiervoor is in de eerste plaats goed inzicht in de plaatselijke omstandigheden nodig om beslissingen over verbeteringen te kunnen nemen. In de tweede plaats is samenwerking tussen partijen onontbeerlijk om gezamenlijk oplossingen te kunnen bieden voor problemen die individuele bedrijven niet (geheel) alleen aankunnen. Daarnaast is Maatschappelijk Verantwoord Inkopen door overheden een belangrijk middel om bedrijven te stimuleren om IMVO-risico’s aan te pakken. Overheden, en dan met name gemeenten, zijn een belangrijke inkoper van natuursteen.

De sector De natuursteensector in Nederland bestaat uit circa 800 bedrijven gespecialiseerd in het importeren en verwerken van natuursteen of op natuursteen gebaseerde producten, zoals aanrechtbladen, grafstenen, monumenten, tegels, gevels en stoepranden. Maar ook tegelzetbedrijven verwerken een flink percentage natuursteentegels.

Natuursteen wordt op veel plekken in de wereld gewonnen en verwerkt, soms onder omstandigheden waarbij onvoldoende oog is voor mensenrechten, arbeidsomstandigheden en milieu. De omzet in de sector bedraagt in Nederland circa 300 miljoen euro per jaar. ■

55

MAKKELIJK ONTWERPEN

: knippen, en plakken van alle vooraanstaande merken : wijzigingen zonder opnieuw te tekenen

MAKKELIJK PRESENTEREN

: binnen 1 minuut : fotorealistisch beeld : artistieke presentatie : markertekening : panoramaview

PALETTE VR

: creĂŤer makkelijk een virtuele showroom : ervaar Virtual Reality : loop in het ontwerp en neem een kijkje in de toekomst

MAKKELIJK ORDERVERWERKEN

: rechtstreeks printen van stuk of bestel lijsten : rechtstreeks exporteren naar ERP systemen

PaletteCAD biedt u:

: Een makkelijk ontwerppakket voor een eerlijke prijs : Onderscheidend t.o.v. uw concurrentie : Perfecte presentaties in diverse stijlen : Badkamer ontwerp voor uw eigen website

website: PaletteCAD.nl mail: info@palettecad.nl tel: +31 (0)45 565 07 20

ADVERTENTIE

PaletteCAD

“Misverstanden zijn uitgesloten, deze presentaties zeggen meer dan duizend woorden.”

Visualisatie van een nieuwe badkamer is een van de moeilijkste zaken op ontwerp gebied. Vooral wanneer je vanaf nul moet beginnen.

Waar komt het bad meubel? Welke vorm moet hij hebben? Welke tegel is het mooist? Hoe komt hij het best tot zijn recht?

Moeilijk zo te visualiseren. Een schets van een ontwerper of stylist geeft een indicatie, maar hoe het echt wordt, zie je pas na de oplevering. PaletteCAD heeft daar de perfecte oplossing voor. Met deze ontwerpsoftware krijg je als opdrachtgever een verbluffend realistisch beeld van het eindresultaat. In dit geval is er zeker sprake van What you see is what you get!

De markt trekt aan, dit is het moment om je te onderscheiden van de concurrenten!

Wie al werkt met PaletteCAD ervaart de vele voordelen iedere dag! Dankzij de vele mogelijkheden is het vooral sneller en efficiënter werken. Zo is het bijvoorbeeld mogelijk om dankzij de snel aan te leren functies objecten, producten, materialen en gereedschappen, die speciaal op de planningsvoorbereiding in de sanitair en tegel branche georiënteerd is, in een ruimte plaatsen.

Sanitair Als partner van ARGE nieuwe media van de Duitse SHK-industrie (sanitair, verwarming, airconditioning) beschikt u over de recentste artikelen van gerenommeerde merken in deze branche.

Creëer de ruimte en plaats naar wens heel eenvoudig tussenwanden. Gebruik sanitair artikelen en accessoires uit onze objectcatalogus. Zo krijgt uw ontwerp een persoonlijke touch. In onze bibliotheek vindt u een groot assortiment aan o.a. sanitair artikelen terug, maar ook decoratievoorwerpen zoals planten en accessoires.

Realistischer is nauwelijks mogelijk, want lichtpunten het soort verlichting en het tijdstip van de dag (daglicht, avondzon, kunstlicht) kunnen worden aangepast.

Een stoomdouche, of een vrijstaand bad? In een paar muisklikken ontvouwt zich een nieuw plaatje. Zo kun je exact zien wat het eindresultaat wordt en een weloverwogen keuze maken. Enorm belangrijk, want een verbouwing is geen sinecure.

Tegels U kunt uw legplan in elke fase van uw ontwerp wijzigen, op deze wijze blijft u altijd flexibel in de wensen van de klant. Zo kunt u o.a. tegels in één muisklik verwisselen, de voegbreedte aanpassen, boorden, lijsten en patronen toevoegen. En mocht de tegel er niet bijzitten downloadt de gewenste tegels van het internet, uit uw fotoarchief of van een cd van een producent.

Er wordt automatisch een stuklijst gegenereerd met zeer gedetailleerde informatie van ieder detail in het ontwerp. De stuklijst vormt een basis voor de calculatie van de materiaalkosten en de materiaalbestelling.

En met meer dan een kwart miljoen tegels van gerenommeerde internationale tegelfabrikanten ziet uw ontwerp er precies uit zoals deze er na de oplevering bij de klant echt gaat uitzien!

Meer informatie? PaletteCAD proberen? Neem vrijblijvend contact op met uw contactpersoon bij PaletteCAD: Liliana Colen Tel. 045 - 565 07 20 E-mail: liliana@palettecad.info Web: www.palettecad.com/nl

57

MAPEI REFERENTIES INNOVATIEVE SYSTEMEN MET TOEGEVOEGDE WAARDE

KIJK OP WWW.MAPEI.NL VOOR MEER INFO

SINT JANSKERK - GOUDA

KIJK OP WWW.MAPEI.NL VOOR MEER INFO

FIETSTUNNEL - WASSENAAR

KIJK OP WWW.MAPEI.NL VOOR MEER INFO

CONSERVATORIUM HOTEL - AMSTERDAM

juli 2017

De ‘RI&E bouwnijverheid 3.0’ is en blijft gewoon beschikbaar!

Veel sector-instrumenten van Arbouw worden door Volandis voortgezet. Als hét kennis- en adviescentrum voor duurzame inzetbaarheid in de bouw- en infrasector heeft Volandis die taken overgenomen. Zo ook de Risico Inventarisatie en Evaluatie, ‘RI&E bouwnijverheid 3.0’, die is en blijft beschikbaar!

De RI&E bouwnijverheid 3.0 is een erkende branche RIE&E, volledig toegeschreven naar sectorspecifieke risico’s en maatregelen. Het gebruiken van de RI&E heeft onder andere als voordeel dat toetsing voor bedrijven t/m 25 werknemers niet verplicht is. Het instrument is geschikt om te gebruiken ook zonder ervaring met

het maken van een RI&E. Stap voor stap wordt je geleid door de risico’s waar de bouw mee te maken heeft. Via inloggen wordt je doorverwezen naar de ‘Mijn-omgeving’, waar je inlogt met het APG-nummer. Vervolgens maak je op eenvoudige wijze zelf een RI&E en een plan van aanpak (PvA). ■ Vragen of hulp nodig? Neem contact op met de Vraagbaak van Volandis: tel. 0341 – 499 299, e-mail: info@ volandis.nl of chat via de website: www.volandis.nl.

Nieuw bij Kiwitz Kiwitz heeft weer een aantal nieuwe producten in haar assortiment: • Kiwitz KTN 340, nu verkrijgbaar in een Kiwitz Kitkoker rek; • Kiwitz ADT 250 levert nu ook een complete afdichtingsset voor het waterdicht maken van tegelwerk, inclusief afdichtingspasta, kimband, wandmanchetten, blokkwast, hobbymes en handschoenen. U bespaart 44% ten opzichte van de losse producten. Eén afdichtingsset bevat genoeg materialen voor één douchecel.

En Kiwitz presenteert de LMN 570.

LMN 570: snelheid en tóch kwaliteit Voor wie merkt dat grote projecten steeds meer onder tijdsdruk komen en dat andere afbouwers en inrichters direct achter zijn tegelwerk aankomen. Ofwel, de altijd lastige combinatie van snelheid en kwaliteit moet geleverd worden…

Met Kiwitz LMN 570 kan achter elkaar doorgelegd worden, zonder in te leveren op duurzaamheid van het tegelwerk. Kiwitz LMN 570 heeft een speciale mix van producteigenschappen: • Lange opentijd (45 min.); • Na 3 uur beloopbaar en voegbaar; • Na 24 uur volledig belastbaar;

• Ook volledige doorharding bij grootformaat tegels; • Stofarm; • Zelfs voor tegels tot 1,20 m¹ x 1,20 m¹; • Stabiele lijm die ook als vloeibedlijm is in te zetten; • Verpompbaar.

Kiwitz LMN 570 is daarmee uitermate geschikt voor retailvloeren, autoshowrooms, winkelcentra en luchthavens. ■ www.kiwitz.nl

59

60

BOVATINFO

Eerste paal in de grond voor nieuwe fabriek van Codex Codex GmbH & Co. KG. Het zwaartepunt in de nieuwe fabriek ligt op de productie van tegellijm, wat sinds 2007 als merk Codex succesvol onderdeel was van het merkenportfolio van de Uzin Utz AG. “Het nieuwe R&D ontwikkelingscentrum biedt ons nieuwe mogelijkheden innovatieve kwaliteitsproducten te ontwikkelen, die speciaal zijn toegespitst op het gebied van tegels en natuursteen” aldus Meuler.

“Daarmee kunnen we in de toekomst nog flexibeler op de veranderende vraag uit de markt inspelen.” Een ander pluspunt is het nieuwe trainingscentrum, dat voor een nog nauwere band met onze klanten zorgt. De start van de productie in deze nieuwe fabriek staat gepland voor begin 2018. ■ www.codex-x.nl In het Duitse Ulm – de standplaats van de Uzin Utz AG, het moederbedrijf van Unipro – is de eerste paal geslagen voor de bouw van de nieuwe fabriek van Codex. Op het stuk grond ter grootte van bijna 10.000 m² komt een productielocatie met een capaciteit van 60.000 ton poeder-producten per jaar. Op deze nieuwe locatie komt naast een magazijn en een kantoorgedeelte, een eigen R&D-ontwikkelingscentrum en een trainingscentrum voor klanten. Afgelopen 1 januari heeft de Uzin Utz AG de businessunit Codex – verwerkingsmaterialen voor Tegels en Natuursteen – losgekoppeld en de zelfstandige onderneming Codex GmbH & Co. KG opgericht.

“We zijn erg enthousiast over de nieuwbouw in de buurt van het hoofdkantoor”, vertelt Thomas Müllerschön, Voorzitter van de Raad van Bestuur van de Uzin Utz AG, bij de feestelijke plechtigheid.

“De verbondenheid met de standplaats Ulm en de toeleveranciers uit de buurt is voor ons uitermate belangrijk.” Met de toenemende productiecapaciteit en daarmee ook flexibiliteit, kan het bedrijf sneller inspelen op vragen uit de markt, en verhoogt daarmee haar concurrentiepositie.

Productienetwerk in Duitsland uitgebreid “Nu kunnen de bouwwerkzaamheden voor onze uiterst moderne fabriek beginnen”, aldus een verheugde Mario Meuler, directeur van

juli 2017

CERRIVA: de nieuwe naam van Tegels en Projecten & RiverSide Ceramic Agency Cerriva werkt graag samen met architecten en aannemers. Samen met deze partners werkt Cerriva voor onder andere: McDonald’s, Starbucks, Sissy-Boy, Dunkin’ Donuts en een groot aantal horecaondernemingen, retailers en zakelijke dienstverleners.

Tegels en Projecten en RiverSide Ceramic Agency gaan samen verder onder één nieuwe identiteit: Cerriva.

Er is een goede reden voor de naamswijziging, vindt directeur en oprichter Gerrit van het Oever: “We zijn al 20 jaar een gedegen partner voor onze Spaanse en Italiaanse fabrieken, (groot)handelaren en opdrachtgevers. In het verleden hebben we er bewust voor gekozen om advies en verkoop te scheiden. De laatste jaren merkten we echter dat het steeds lastiger werd om de scheiding uit te leggen want we zijn immers aan de binnenkant één bedrijf.“ Nienke Kaffener, marketing manager bij Cerriva:“Tegels zijn onderdeel van iets groters. Ze vertellen veel over de sfeer van de ruimte, laten mensen bewegen en brengen interactie op gang. Tegels bieden evenwicht zodat mens, functie en ruimte elkaar ontmoeten.

Vandaar de slogan ‘Tiles that connect’.”

Inspiratie in het Ceramic Design Centre Momenteel wordt het hoofdkantoor van Cerriva, waar ook het Inspiration Centre is gevestigd, opnieuw ingericht zodat ook daar de nieuwe naam met bijbehorende uitstraling kan worden beleefd. Op korte termijn wordt er tevens een kennisbank gelanceerd voor architecten en andere geïnteresseerden die gebruikt kan worden als inspiratiebron. ■ www.cerriva.com

61

by

by Bouwcenter Bouwcenter Comfortabel wonen Comfortabel wonen met nul op de met nul op de meter meter

De revolutie in vloerverwarming Flinterdunne infrarood vloerverwarming

• Verwerkbaar in de egalisatielaag • Plug-and-play en gemakkelijk te installeren • Energiebesparend en onderhoudsvrij • Geringe opbouwhoogte nodig • Door de tegelzetter aan te brengen

Een nieuw tijdperk.

Met de introductie van infrarood vloerverwarming breekt een nieuw tijdperk aan! Het systeem verwarmt de ruimte direct en zorgt voor ultiem woongenot én energiebesparing. De installatie bestaat uit matten en is eenvoudig te installeren onder élk type vloer. Ingrijpende sloop,- hak of breekwerkzaamheden zijn overbodig, omdat de matten op de bestaande vloer kunnen worden gelegd. Ideaal wanneer er slechts een beperkte opbouwhoogte beschikbaar is. Zo maak je van ieder huis een comfortabele en energiezuinige woning. Want morgen begint vandaag!

Bouwcenter zoekt tegelacquisiteurs voor haar exclusieve tegelcollecties.

Benieuwd of interesse? Stuur een bericht naar vacature@bouwcenter.nl

Bekijk meer informatie op onze website: EQZERO.NL

63

juli 2017

Nieuwbouw Bouwcenter Concordia Meppel is gestart MEPPEL – Bouwcenter Concordia is half juni gestart met de bouw van een nieuw magazijn en een grote Bouwshop. De directie van de hout- en bouwmaterialenhandel grijpt de nieuwbouw aan om nieuwe concepten te lanceren. “Ook in je gebouwen moet je tegenwoordig flexibel zijn. Wij maken een grote hal van 75 bij 100 meter, welke bijna een keer zo groot wordt als onze oude hal , waarin we met de inrichting kunnen meebewegen met de vraag van de klant.”

Week 23 is gestart de bouw met het heien van 150 heipalen waarna de fundering e.d. gemaakt gaat worden. In tegenstelling tot het oude magazijn zijn er straks twee gescheiden magazijnen, een klanten-afhaalmagazijn in de nieuwe hal ( 7500 m2 ) en daarnaast een bulkmagazijn ( 4500 m2 ) van waaruit de materialen gepakt worden voor leveringen naar de bouw.

in en om het nieuwe magazijn. Hiervoor stak de directie haar licht op in binnen- en buitenland, waar ze soms verder zijn met moderne afhaalconcepten. ■ www.bouwcenter.nl/concordia

In het magazijn is er een ruimte voor een Bouwshop van 1000 m2, waar alle kleine afhaalmaterialen zullen komen te liggen. Ook zal het shopassortiment dusdanig uitgebreid worden dat een klant niet vaak mis zal grijpen. Ruimere openingstijden, extra ruimten voor advies- en training, een informatie- en koffiehoek: het komt er. Ook de nieuwste logistieke en afhaalconcepten krijgen een plek

Actieprijs Kiesel Okamul SML, plus drie waterpassen cadeau!

We ontvingen op de valreep nog een mailtje van Erik Smals (Kiesel Benelux). Met een beetje geluk ontvangt u deze BOVATINfo nog net op tijd (=vóór 31 juli), en anders moet u Erik gewoon even bellen…: “Geachte BOVATIN-leden, Wij zijn er in geslaagd een Hoog elastische Pasta Tegellijm ( SML ) te ontwikkelen met de volgende bijzondere eigenschappen: • Zonder oplosmiddelen • Klaar voor gebruik • Hoge standvastigheid • Zeer Flexibel • Ook geschikt voor grootformaat • Kwaliteit D2TE, dus watervast na uitharding • Lange Opentijd • EC1 Plus lijm • Verpakking 16 KG

Om u kennis te laten maken met dit uniek product, gaan wij over tot actie!

• Wij bieden u deze Pastalijm ( SML ) aan voor een speciale actieprijs, minimale afname 15 emmers.

• Bij afname van 1 pallet SML ( 44 x 16 KG ), krijgt u een professionele set van 3 waterpassen cadeau, zo lang de voorraad strekt.

Actie loopt van 01-6-2017 t/m 31-07-2017, actievoorwaarden op aanvraag te verkrijgen bij ons.

Met vriendelijke groet, Erik Smals, Kiesel Benelux” www.kiesel.nl

■

NIEUW

Leveling System 100% GEGARANDEERD STRAK EN VLAK BOSTIK LEVELING SYSTEM Een mooie, vlakke en strakke tegelwand of -vloer is een precisiewerk. Zeker bij grootformaat tegels. Een oneffen oppervlakte is niet mooi en kan gevaarlijk zijn. Eventuele herstelwerkzaamheden zijn vaak moeilijk en erg duur. Bostik heeft hiervoor dé oplossing! Naast de speciale poedertegellijm voor grootformaat tegels, Bostik Ardaflex XXL, biedt Bostik nu ook het Bostik Leveling System waarmee de tegels 100% gegarandeerd snel, strak en vlak geplaatst kunnen worden. Het Bostik Leveling System bestaat uit kwalitatief hoogwaardige Leveling Clips in diverse afmetingen, universele Leveling Wedges en twee soorten Leveling Installer tangen.

SNELLE EN EENVOUDIGE VERWERKING

IDEAAL BIJ GROOTFORMAAT TEGELS

GEGARANDEERD EEN MOOI RESULTAAT

65

juli 2017

Bostik - Official Partner Tour de France! …en wilde u toevallig een Bostik tourtenue of tourbike winnen…?

Bostik is sinds 2015 al als “official supplier” verbonden aan de Tour de France waarmee diverse mogelijkheden beschikbaar zijn om extra aandacht aan klanten te besteden (customer intimacy) en promotionele activiteiten te ontwikkelen. Vanwege de goede resultaten en reacties hierop heeft Bostik besloten om het contract met de Tour de France verder uit te breiden tot ‘official partner’. Hierdoor zal Bostik nog meer mogelijkheden krijgen op het gebied van customer intimacy, promotionele activiteiten en ook meer zichtbaar gaan worden in de Tour de France.

The Gecko sticks everywhere De Tour de France is een uniek en populair evenement. Het is het derde grootste sportevenement in de wereld en verenigt elke zomer circa 12 miljoen toeschou-

ANCE DE FR TOUR EKEN WIN W

Win een unieke Bostik tourbike of wielertenue LEES OP DE ACHTERZIJDE HOE U KUNT DEELNEMEN!

wers langs de wegen. De meest mythische koers van alle wielerwedstrijden wordt uitgezonden in meer dan 190 landen en genereert 3,5 miljard televisiecontacten en 2,8 miljoen online fans. Tijdens deze editie van de Tour de France zal het Bostik-logo en/of de kenmerkende groene gekko onder andere terug te vinden zijn op de weg, op reclamewagens, op de reclameborden langs de wegen, op de racefietsen, in de vertrek- en aankomstdorpen en op badges.

Bostik - Tour de France - Win Weken De Tour de France is een evenement waar het gaat om topprestaties! Net zoals de klanten van Bostik gewend zijn: kwalitatief hoogwaardige producten en een uitstekende dienstverlening, zodat ook u in staat bent om iedere dag weer een topprestatie te leveren. Ter gelegenheid van deze sponsoring verloten wij, geheel vrijblijvend, 10 unieke Bostik wielertenues en 1 originele Bostik tourbike! Deelnemen is heel eenvoudig. Ga naar de website www.bostik.nl/tourdefrance (of www. bostik.be/tourdefrance) en vul daar uw gegevens in.

Deelname is mogelijk tot en met 31 juli 2017 (en als u dit blad nèt na 31 juli leest, dan strijkt Bostik vast wel even met de hand over het hart…). ■

Geberit douchegoten CleanLine

Eenvoud in schoonheid. ie: t a l l a inst e g i d u Eenvo

mat rieks b a f olie ingsf dicht racht eb aang

ig

Klanten houden van douchegoten en monteurs houden van eenvoudige installaties.

De nieuwe Geberit douchgoten CleanLine kunnen net zo eenvoudig geïnstalleerd worden als de bekende vloerput. Dankzij de dichtingsfolie – die fabrieksmatig is aangebracht – is de waterdichte afwerking van de goot veilig en betrouwbaar, wat het risico op lekkage tot een minimum beperkt. Eenvoudiger kan niet. → www.geberit.nl/cleanlinepro

67

juli 2017

Geberit douchevloer Setaplano: Doordacht. Voorgemonteerd De nieuwe douchevloer Setaplano van Geberit is gemaakt van zeer hoogwaardige minerale kunststof. De oppervlakte is anti-slip en voelt zijdezacht en warm aan. Bovendien is hij gemakkelijk te reinigen – ook de sifon – en is het materiaal antibacterieel. De montage kent eveneens vele voordelen: zo bestaat het eenvoudig instelbare frame uit één stuk – gebaseerd op het herkenbare Duofix systeem – en is het aantal losse onderdelen tot een minimum beperkt. Het stalen frame en de afdichtingsfolie zijn in de fabriek voorgemonteerd, wat het werk aanzienlijk eenvoudiger en veiliger maakt.

Setaplano is het eerste product, waarin de integratie van de merken Sphinx en Geberit zichtbaar tot uiting komt; de minerale kunststof van de plaat van Sphinx is gecombineerd met het installatieframe en de afvoertechniek van Geberit.

Waar sommige conventionele montagesets voor douchevloeren maar liefst 90 afzonderlijke delen kunnen bevatten, is dit bij de nieuwe douchevloer Setaplano van Geberit tot een minimum beperkt. Zoveel mogelijk componenten worden in de fabriek voorgemonteerd. De kleine hoeveelheid onderdelen is een groot voordeel voor de installateur op de bouwplaats – de werkwijze is snel duidelijk, waardoor de totale montagetijd verminderd wordt.

Stabiel en geschikt voor bouwplaatsen Het voor Geberit kenmerkende blauwe Duofix installatieframe bestaat uit één stuk en is eenvoudig instelbaar. Afhankelijk van de grootte van de douchevloer Setaplano zijn er vier of zes steunpoten nodig voor de montage. De steunpoten worden eenvoudig op het installatieframe op hun plaats geklikt. En daarna aan de vloer bevestigd. Als dit voltooid is, kan het frame gemakkelijk met behulp van standaard gereedschap, van bovenaf, op de gewenste vloerhoogte afgesteld worden. Wanneer de juiste hoogte bereikt is, worden de steunpoten met fixeergrendels op hun plaats geborgd.

Uitstekend waterslot De Geberit douchevloer Setaplano is inclusief een nieuw, gemakkelijk te reinigen waterslot, dat in twee modellen wordt geleverd: een waterslothoogte van 30 mm met een afvoercapaciteit van meer dan 0,5 liter per seconde, en een waterslothoogte van 50 mm met een afvoercapaciteit van meer dan 0,65 liter per seconde. Beide modellen kunnen 360 graden gedraaid worden nadat ze in het frame geplaatst zijn. Hierdoor kunnen ze naar wens afgesteld worden. Het frame wordt geleverd met een voorgemonteerde beugel, waarin het waterslot en de O-ring enkel op hun plek geklikt hoeven te worden. Het gehele waterslot kan er ook snel uitgehaald worden en is dankzij de gebruiksvriendelijke en flexibele plastic compositie gemakkelijk te reinigen.

De Geberit douchevloer Setaplano is sinds april 2017 in verschillende groottes te verkrijgen. ■ www.geberit.nl/setaplano-pro

68

BOVATINFO

KOMO keurmerk voor tegelzetbedrijven Het KOMOkeurmerk Het KOMO keurmerk: Al meer dan 50 jaar hét kwaliteitskeurmerk in de bouw. KOMO staat voor een onafhankelijk getoetste kwaliteit, op basis van objectieve maatstaven.

Het keurmerk maakt tijdrovende controle-trajecten bij de vergunningverlening en op de bouwplaats overbodig. Uw klanten kunnen er blindelings op vertrouwen dat uw processen en producten voldoen aan het Bouwbesluit en aan specifieke kwaliteits-, prestatie- en veiligheidseisen die de marktpartijen stellen. Creëer ook meerwaarde voor uw diensten samen met SKG-IKOB! Het KOMO-procescertificaat Het KOMO-procescertificaat garandeert een correcte montage van producten en wordt afgegeven aan montagebedrijven met bewezen deskundigheid en montagekwaliteit. Het certificaat geeft vooraf zekerheid over de te leveren kwaliteit. Procescertificaten ondersteunen bij de directievoering van een bouwwerk en reduceren de faalkosten door het voorkomen van fouten tijdens het proces.

SKG-IKOB toetst bedrijven In samenwerking met o.a. de BOVATIN is de Beoordelingrichtlijn 1017 ‘Het aanbrengen van tegelwerk’ en de Uitvoeringsrichtlijn 35-101 ‘Het aanbrengen van wanden vloertegelwerk in reguliere toepassing’ ontwikkeld. In de BRL en de URL staan alle eisen die gelden voor het KOMOkeurmerk. U kunt het certificaat aanvragen bij SKG-IKOB Certificatie. Er is een korting voor de combinatie met ISO 9001-, MVO- of VCA*-certificering.

Voor meer informatie: Voor meer informatie kunt u mailen met info@skgikob.nl of via 088-2440100.

69

juli 2017

SKG-IKOB: De certificeerder van het huis

Certificering biedt uw bedrijf veel mogelijkheden. Zeker in deze tijd.

Het is voor uw opdrachtgevers het signaal dat u aan de aanbestedingseisen (STABU) kunt voldoen. En een bedrijf dat keurmerken kan overleggen, onderscheidt zich in de markt.

Bovendien staat u juridisch sterker en zijn uw medewerkers gemotiveerd om hun werk kwalitatief goed uit te voeren.

Meer weten over certificering?

Of over de aantrekkelijke combinaties van KOMO- en ISO/ VCA-certificering? Informeer dan vrijblijvend bij SKG-IKOB.

www.skgikob.nl

KOMO-procescertificatie Gespecialiseerde aannemers: Dakdekken Leidekken Zink- en Koperwerk Tegelwerk Na-isolatie Metselen Lijmen Voegen Overig: Buitengevelisolatie Afbouw Betonreparatie Energielabels + maatwerkadvies Systeemcertificatie: ISO 9001 en 14001 VCA*/** Erkenningen: Bouwgarant SGAT Projectinrichting

71215-SKGGEL-Advertentie Bovatinfo SKG-IKOB.indd 1

18-09-15 08:28

Gecertificeerde erkende bedrijven van het KOMO keurmerk Noord holland

noord brabant

Utrecht

zeeland

Tegelzetbedrijf Zwarthoed(Kirry) BV Boeijer 23 1132 GN Volendam www.kirry.nl

Mutsaars BV Tegelzetbedrijf Kempenlandstraat 17a 5262 GK Vught www.mutsaars.bv

C.G. van den Bogaard Tegelzettersbedrijf Walplantsoen 2 3961 CA Wijk bij Duurstede www.tegelhuisbogaard.nl

Tegelzetbedrijf K & J Dieleman Industrieweg 7 4538 AG Terneuzen www.tegelzetbedrijfdieleman.nl

Tegelhandel Loomans Floreffestraat 100 5711 AE Someren www.tegelhandelloomans.nl

Oostbörg BV Tegelzetbedrijf Stationsstraat 34 3451 BZ Vleuten www.oostborg.nl

Rijvo Tegelhandel Volume 6 1446 WJ Purmerend www.rijvo.nl SVK Tegelwerken BV Ivoorstraat 5 1812 RE Alkmaar www.svktegelwerken.nl Groot Afbouwbedrijf BV Postbus 104 1130 AC Volendam www.grootafbouw.nl Tegeltino BV Eendrachtstraat 6C 1531 DV Wormer www.tegeltino.nl

Tegelzetbedrijf R. van Putten BV Vleugelboot 26B 3991 CL Houten www.tegelzetbedrijfvanputten.nl

Limburg Rongen Tegelzettersbedrijf V.o.F. Keizersveld 22 5803 AN Venray www.rongenvof.nl Wijen Tegelhandel & Tegelzetbedrijf BV Pannenweg 100 6031 RK Nederweert www.wijentegels.nl

| SCHÖNOX Q12

| Een veilige oplossing op jonge dekvloeren |

4

0

DI

C2 TE S2 N

ns

ge

De C2 TE S2-speciale poederlijm SCHÖNOX Q12: st volge te

EN 120

SCHÖNOX Q12 is geschikt voor het verlijmen van grootformaat op wand en vloer De eigenschappen, ontkoppelende werking en vermindering van spanningen, bieden zekerheid bij speciaal gebruik, bijv. verlijmen op verse, onverwarmde cementdekvloeren Als component van het SCHÖNOX BALTERRA ® Systeem biedt SCHÖNOX Q12 veiligheid bij buitentoepassingen

| www.schoenox.nl |

71

juli 2017

De nieuwe criminaliteit

Diefstal anno 2017: Bent u al gehackt?

Op de deur van uw huis en uw bedrijf zit een goed slot en waarschijnlijk heeft u zelfs een alarmsysteem. Een dief komt uw pand of opslag niet zo gemakkelijk binnen.

Maar hoe zit dat met uw bedrijf in cyberspace? Hoe goed bent u daar beveiligd?

Wist u dat…

• Cybercriminelen elke seconde 18 slachtoffers maken; • Ruim één op de vier ondernemers – zowel mkb’ers als zpp’ers – de afgelopen twee jaar slachtoffer is geworden van cybercriminaliteit; • Dat de gemiddelde kosten van een cyberhack bij een mkbondernemer uitkomen op € 34.750; • Herstelwerkzaamheden na een cyberaanval bij mkb’ers gemiddeld ruim € 7.000 kosten; • Een hacker vaak al binnen één dag het hele systeem van uw bedrijf kan hacken.

Schade en chantage In uw bedrijf zijn de persoonlijke gegevens van uw klanten heel belangrijk. Deze gegevens kunnen allemaal in de handen van cybercriminelen komen. Een cyberaanval kan leiden tot omzetverlies, bijvoorbeeld door uitval van uw online systeem. Nogal vervelend als u niet meer weet welke klant wanneer een afspraak heeft! De cybercrimineel kan u vervolgens onder druk zetten om veel te betalen om uw gegevens terug te krijgen.

’’Een hacker kan vaak tijden onopgemerkt zijn gang gaan zonder dat u ook maar iets in de gaten heeft.’’

VERZEKERINGSDIENST Tips • Zorg ervoor dat uw computer goed beveiligd is en dat u de updates downloadt en installeert.

• Bedenk moeilijk te achterhalen wachtwoorden. Tip: gebruik een wachtzin!

• Open geen vreemde bijlagen, ook niet van bekenden.

• Maak dagelijks backups waarmee u uw gehele systeem in één keer terug kan zetten.

• Klik niet zomaar op onbekende hyperlinks.

Wat kunt u doen als er online wordt ingebroken in uw bedrijf?

Mocht het nou ondanks goede voorzorgsmaatregelen toch gebeuren dat u gehackt wordt, dan kan een cyberverzekering veel tijd en geld besparen. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met verzekeringsadviseur Harry Hentenaar (010- 288 49 90). Hij adviseert u graag over de specifieke cyberrisico’s en oplossingen voor uw bedrijf. ■

KIESEL BENELUX ACTIE · ACTIE · ACTIE · ACTIE · ACTIE · ACTIE Onze Hoog-elastische pasta-tegellijm Okamul SML. • Klaar voor gebruik • Hoge standvastigheid • Zeer flexibel • Ook voor groot formaat • Kwaliteit D2TE dus watervast na uitharding • Lange Opentijd • EC 1Plus Lijm • Zeer laag in Prijs • Verpakking: 16 kg Emmer

ACTIE: BIJ AFNAME VAN 1 PALLET EEN PROFESSIONELE SET VAN 3 WATERPASSEN CADEAU.

Kiesel Benelux Anne Frankplein 12 · 5122 CB RIJEN, Nederland Tel. +31 161 244600 · Fax +31 161 240466 www.kiesel.nl · info@kiesel.nl

juli 2017

Ik ben geen tegelzetter, maar...

In deze kwartaalcolumn graaft Remus Aussen, de hoofdredacteur van BOVATINfo, wat in het vak van de tegelzetter. Hebt u een onderwerp waar hij eens in mag graven? Mail het naar redactie@bovatin.nl! Ook als u op deze column wilt reageren, natuurlijk.

Na de Rijdende Rechter…

Het was bijzonder om de opnames van de Rijdende Rechter, ofwel, ‘Meester Frank Visser rijdt visite’ eens mee te maken. Want dan zie je hoe ‘het’ gaat. En niet te vergeten, hoe mensen zijn… Zó jammer dat ik die ene mevrouw niet hoor te citeren… Maar goed. Op de TV verschijnen betekent altijd: zorgen dat je zo min mogelijk ‘knipbaar’ moet zijn. Ofwel, als je iets te zeggen hebt, zeg het dan, en liefst in één zin. Als je twijfelt of je weet het niet, zeg dat dan. En zo heb ik als communicatieadviseur nog een waslijst aan tips waar je je maar beter aan kunt houden als de camera draait.

Voor Ton Borrenbergs waren die tips overigens niet echt nodig. Ton is van nature al dermate vol van enthousiasme over zijn vak dat hij sowieso niet te knippen is.

En het leuke is, dat enthousiasme komt over. Best handig als je adviseur bent, en in dit geval, extra handig wanneer jij de externe deskundige bent die met de nodige autoriteit moet kunnen vertellen wat er met die tegelvloer aan de hand is.

Maar natuurlijk hebben we het er wel vooraf over gehad. Wat als we niet kunnen beoordelen wat er met die vloer is? Gelijk de slijptol (met PBM, natuurlijk) erin?

Is geen mooi beeld op TV. Als het niet anders kan, komen we later wel terug. Hoe laten we BOVATIN zien?

Afspraak was dat Ton als onderschrift ‘adviseur tegelwerk BOVATIN’ zou krijgen. Maar dat onderschrift werd anders, dat kan nu eenmaal gebeuren, dus goed dat hij BOVATIN tijdens de voorstelronde noemde. En dan

komen die zaken waar je je nauwelijks op voor kunt bereiden: de vloer was door een niet-vakman gerepareerd. En hij was dan wel niet erg vuil, maar helemaal schoon was hij ook niet. Wat zegt dat over de R-waarde?

En is er een verband tussen de val van de mevrouw in kwestie en de ‘drempel’ die het gerepareerde tegelwerk veroorzaakte? Feit: het team van de Rijdende Rechter vond het aannemelijk dat de val zo was begonnen. En Ton mocht buiten op straat alles nog even, met de camera in close-up, uitleggen. Wat hij ook, met de bij hem en zijn adviseurschap passende stelligheid deed.

Kortom: prima exposure voor BOVATIN, en een pleidooi voor het inhuren van een vakbekwame tegelzetter. Ook als het ‘maar’ een reparatie is. En de verzekeraar werkt ook nog eens fijn mee.

Maar uiteindelijk wil je heel die Rijdende Rechter natuurlijk niet op je werk hebben. Juridisch gedoe moet je voorkomen, en inmiddels is de kijker goed getraind in het herkennen van PR-cadeautjes als er dan eenmaal voor de camera van RADAR of vergelijkbare programma’s ineens WEL naar de klant geluisterd wordt. Want hoe dan ook, voor de beheerder van het pand (en de tegelende huismeester of klusser) is het programma toch maar mooi een zeperd. Dus, toen ik laatst hoorde over een tegelzetter die de klant bij een eerste telefoontje over een tegelkwestie al een zeurpiet (en erger) noemde, zag ik het vingertje van Meester Visser in gedachten al weer omhoog gaan. Ofwel: zorg dat je het vóór bent, praat met je klant, voorkom escalatie. Want als de hakken in het zand gaan, wordt alles ineens duurder…

Prettige vakantie, en een gezonde start van het volgende tegelseizoen! ■

73

74

BOVATINFO

Secretariaat

Afdelingssecretariaten

Bondsburo BOVATIN Postbus 85, 7460 AB Rijssen Bezoekadres: Karel Doormanstraat 2, 7461 ER Rijssen telefoon: (0548) 53 85 05 fax: (0548) 53 85 01 e-mail: bondsburo@bovatin.nl website: www.bovatin.nl

Noord-Holland K. Scholten Westerwerf 2 1911 JA Uitgeest telefoon: 0251-319101 e-mail: noordholland@bovatin.nl

Hoofdbestuur Voorzitter: G.A. (Gerard) Reus Raadhuisstraat 18, 1829 BV Oudorp telefoon: (072) 511 08 99 mob.: 06-22916752 fax: (072) 564 70 52 e-mail: voorzitter@bovatin.nl Secretaris: C.H. (Chris) van Herpen Het Erp 9, 5388 CN Nistelrode telefoon: (0412) 61 16 29 mob.: 06-52654912 e-mail: secretaris@bovatin.nl Penningmeester: V. (Viktor) van de Bilt Mauritslaan 37, 3454 XR De Meern telefoon: (030) 241 69 35 e-mail: v.vandebilt@viktorvandebilt.nl Bestuursleden: V. (Viktor) van de Bilt Mauritslaan 37, 3454 XR De Meern telefoon: (030) 241 69 35 e-mail: v.vandebilt@viktorvandebilt.nl G.C. (Iete) Cremer Europaweg 28, 7742 PH Coevorden telefoon: (0524) 22 15 96 e-mail: gccremer@hotmail.com G. (Gijs) Hilhorst Wiebachstraat 28, 6466 NG Kerkrade telefoon: (045) 544 45 42 fax: (045) 544 09 73 email: g.p.w.hilhorst@hilhorst.nl H.G. (Harrie) Rongen.

Wilhelminastraat 29, 5802 BA Venray.

Tel.: 06-53 22 73 49 e-mail: harrierongen@home.nl T. (Tom) Sterkman Ivoorstraat 5 1812RE ALKMAAR telefoon: 072-5183222 e-mail: t.sterkman@svktegelwerken.nl Juridisch adviseur: Mr. T. Zanen Beukendreef 11, B-2920 Kalmhout België telefoon: (0032) 36853187 fax: (0032) 36853186 e-mail: juridischadvies@bovatin.nl mob.: 06-20616770 Ambtelijk secretaris: G. ten Bolscher Postbus 85, 7460 AB Rijssen telefoon: (0548) 53 85 05 fax: (0548) 53 85 01 Informatie betreffende keuringscommissie: BOVATIN Postbus 85, 7460 AB Rijssen telefoon: (0548) 53 85 05 fax: (0548) 53 85 01

Midden- en West-Nederland P. Verlaan Valkenburgerlaan 14, 2771 DA Boskoop telefoon: (0172) 21 60 84 fax: (0172) 21 04 61 mob.: 06-53281208 e-mail: middenenwestnederland@bovatin.nl Oost- en Noord-Nederland G.C. Cremer Europaweg 28, 7742 PH Coevorden telefoon: (0524) 22 15 96 e-mail: oostennoorddnederland@bovatin.nl Zuid-Nederland P. de Jong Cambreur 8, 5171 SJ Kaatsheuvel telefoon (0416) 27 33 29 bovatin.afd.zuid@ziggo.nl Redactiecommissie Hoofdredactie en nieuws diversen Remus F.P.M. Aussen, Aussen communicatie & management Dwarsbleekstraat 4, 3134 EC Vlaardingen, telefoon: (010) 435 22 70 mob.: 06 – 242 70 953 www.aussen.nl e-mail: redactie@bovatin.nl Mededelingen Hoofdbestuur G.A. Reus Raadhuisstraat 18, 1829 BV Oudorp telefoon: (072) 511 08 99 Mededelingen landelijk secretariaat B. Bekhuis Postbus 85, 7460 AB Rijssen telefoon: (0548) 53 85 05 Techniek-Materialen-Gereedschappen P. Verlaan Valkenburgerlaan 14, 2771 DA Boskoop Tel.: (0172) 21 60 84 A.M.F.J. Borrenbergs Sjeng Vaasstraat 7 6031HE Nederweert tel.: (0495) 634095 mob.: 06 23442186 e-mail: technischadvies@bovatin.nl Redactieadres BOVATINfo Postbus 85, 7460 AB Rijssen Telefoon: (0548) 538 505 Fax: (0548) 538 501 e-mail: redactie@bovatin.nl Advertenties Remus F.P.M. Aussen, Aussen communicatie & management Dwarsbleekstraat 4, 3134 EC Vlaardingen, telefoon: (010) 435 22 70 mob.: 06 – 242 70 953 www.aussen.nl e-mail: advertenties@bovatin.nl

Nuttige info voor BOVATINleden Ledenadvies BOVATIN Bondsbureau (voorlichting) Kosteloos via telefoon: (0548) 53 85 05 fax: (0548) 53 85 01 e-mail: bondsburo@bovatin.nl Voorlichting op gebied van onder andere: ■ Cordares (SFB) ■ Sociale Verzekeringen ■ CAO-bepalingen ■ Loonkosten ■ Overige verzekeringen ■ Bedrijfsschade ■ WA verzekeringen BOVATIN Bondsbureau (advies) Tarief € 70,- per uur.

Kort telefonisch advies: kosteloos Adviezen op gebied van onder andere: ■ Opstellen van een ondernemingsplan ■ Kostenbewakingssystemen ■ Financieringsplan ■ Opstellen exploitatieprognoses ■ Opvolgingsproblematiek BOVATIN/Technisch advies Kort telefonisch advies: kosteloos Tarief € 70,- per uur.

Algemene technische adviezen en specifieke projectadviezen ■ Tegels ■ Lijmen ■ Hulpmiddelen-materialen ■ Verwerkingsmethoden tel.: (0495) 634095 mob.: 06 23442186 e-mail: technischadvies@bovatin.nl BOVATIN/BJD Advies Tarief € 70,- per uur.

Incasso: no cure no pay (zonder geschil) via tel: (00) 32 36 85 31 87 (tussen 20.00 uur en 22.00 uur) fax: (00) 32 36 85 31 86 Mob.: 06-20616770 e-mail: tzanen@hotmail.com Juridische Advisering en Procesvertegenwoordiging (ook bemiddeling advocaat): ■ Arbeidsrecht ■ Contractenrecht ■ Incasso ■ Huurkwesties ■ Soc. Verzekeringen ■ Subsidies ■ Vergunningen ■ Leasing ■ Productaansprakelijkheid ■ Juridische Doorlichting S.G.A.T. Stichting gespecialiseerde Aannemers in het verwerken van keramischeen natuursteen tegels (zie secretariaat BOVATIN) Postbus 85, 7460 AB Rijssen

FORBO EUROCOL

MEESTERS IN TEGELTECHNIEK

HOLLANDS GLORIE Al tientallen jaren vormt Eurocol de basis van succesvolle tegelprojecten. Van moderne badkamer tot luxe wellnessruimte, van strakke showroom tot een compleet winkelcentrum. Kwaliteit, advies & technische ondersteuning, service & garantie vormen voor u een belangrijke meerwaarde, standaard geleverd bij elk Eurocol-product.

Voor Forbo Eurocol gaat geen zee te hoog. Ook niet bij 83.000 tegels voor de bijzondere fiets- en voetgangerstunnel bij Amsterdam Centraal. Prettig als je er dan van op aan kunt dat het project zal slagen. Want Hollands Glorie vergaat niet.

Forbo Eurocol Nederland B.V., Industrieweg 1-2, 1520 AC Wormerveer T +31 (0)75 627 16 00, F +31 (0)75 628 35 64 info.eurocol@forbo.com, www.eurocol.nl Technische adviezen +31 (0)75 627 16 30

VERKORT PROJECT DOORLOOPTIJD TOT

30%

Lange opentijd 45 minuten

Beloopbaar en voegbaar 3 uur

PROJECTEN MET GROOTFORMAAT TEGELS ONDER TIJDSDRUK?

Volledig belastbaar 24 uur

chikt voor: Uitermate ges • Retailvloeren s • Autoshowroom • Winkelcentra Luchthavens

METERS MAKEN MET KIWITZ LMN 570.

•

Merk je ook dat grote projecten steeds meer onder tijdsdruk komen? Dat andere afbouwers en inrichters direct achter jouw tegelwerk aankomen? En tóch eist de opdrachtgever snelheid en kwaliteit. Met Kiwitz LMN 570 kun je achter elkaar doorleggen, duurzaamheid van het tegelwerk garanderen en tijd besparen! Kiwitz LMN 570 heeft een unieke mix van producteigenschappen:

• Lange opentijd (45 min.)

• Na 3 uur beloopbaar en voegbaar • Na 24 uur volledig belastbaar •

• Stofarm • Zelfs voor tegels tot

(vervolgwerkzaamheden, zoals inrichten van de ruimte kunnen vrijwel direct doorgaan) Volledige doorharding bij grootformaat tegels

• PRIMERS • AFDICHTINGSPRODUCTEN

www.kiwitz.nl

• •

1,20 m x 1,20 m Stabiele lijm die ook als vloeibedlijm is in te zetten Verpompbaar

• LIJMEN & KITTEN • MORTELS

✔ Persoonlijk advies ✔ 24/7 bestellen via de webshop ✔ Team van specialisten met vakkennis ✔ Bezorging waar en wanneer jij wilt