2017 / 1
BOVATINfo Bond van aannemers van tegelwerken in nederland
033 Tegelwerken Maakt moois!
Ewald van Hal
Over KNB-Keramiek
Wedi’s Fundo Wint prijzen!
vakblad voor de tegelspecialist
Voor bouwprofessionals
Tegellijmsystemen
Voegen
t
Zuigende ondergrond Niet zuigende ondergrond Wand Vloer Pasta Kimband Wand Vloer Voegmortel Siliconenkit
t t t t t t t t t t
Lijmen
t
Afdichten
t
Uitvlakken
t
Primeren
t
Simpel en snel
PCI Gisogrund PCI Gisogrund 303 PCI Pericret PCI Periplan PCI Lastogum PCI Kimband PCI Pecicoll XL PCI Nanolight PCI Nanofug Premium PCI Silcoferm S
■ Eenvoudige productkeuze ■ Gemakkelijke verwerking ■ Snelle uitharding ■ Laag verbruik ■ Volledige garantie
www.PCI-Afbouw.nl
088 – 47 666 47
3
april 2017
Kwartaalagenda
VOORWOORD Beste collega’s,
Dagelijks bestuur BOVATIN: op de zaterdagen 6 mei, 1 juli, 2 september, 21 oktober, 9 december. Hoofdbestuur BOVATIN: op de donderdagen 12 mei (NB dit is een vrijdag!), 7 september, 7 december.
Bestuursvergaderingen zijn in principe besloten, maar u kunt als BOVATIN-lid, wanneer u wilt dat het bestuur uw vraag behandelt, die aan één van de bestuursleden stellen. (mail en adressen zie elders in deze BOVATINfo). Of mail uw punt dan tenminste 14 dagen voor de betreffende vergadering aan de secretaris, secretaris@bovatin.nl, dan komt uw mail op de agenda.
JAARDAG en Jaarvergadering: zaterdag 17 juni, opnieuw in Vianen. CERSAIE Bologna: 25-29 september (NB mail ons voor gratis toegang & twee hotelovernachtingen!)
Op welke borden zijn we dan actief? De gebruikelijke onderwerpen kent u: veranderingen in de markt, een vuist maken als tegelbranche, ook internationaal. Technisch en juridisch advies, bemiddeling bij schadezaken. Nieuwe materialen, nieuw vakmanschap. De nieuwe CAO. Maar er zijn ook een paar zaken die vooral NU aan de hand zijn. Zo hebben we een serie goede gesprekken gevoerd met de Nederlandse Ondernemersvereniging voor Afbouwbedrijven (NOA) over een verdergaande samenwerking die er, zoals het er nu naar uitziet, ertoe zal leiden dat wij ons Bondsbureau binnenkort naar Veenendaal zullen verhuizen. Onderwerp voor de Jaarvergadering, overigens. Ook ziet het er naar uit dat er verzekeringsmaatschappijen op het vinkentouw zitten om de al eerder aangekondigde Tijdelijke Uitvalsverzekering (TUV) voor ons te verzorgen. De BOVATIN Verzekeringsdienst houdt u op de hoogte! Vanzelfsprekend zijn we altijd actief met het werven van leden. Niet zozeer alleen omdat dat goed is voor BOVATIN, maar ook om met een sterke organisatie die spin in het web van de tegelbranche te kunnen blijven, bijvoorbeeld tijdens CAO-onderhandelingen. Zo heb ik kennismakingsgesprekken gevoerd met een aantal grotere tegelzetbedrijven. Dan blijkt dat zij BOVATIN wel kenden, maar dat men simpelweg niet op het netvlies had wat BOVATIN allemaal voor de branche betekent. ‘Nooit geweten dat jullie dat allemaal doen…’ Zijn we dan echt nog steeds te bescheiden in de publiciteit…? Als er één onderwerp is waar we veel tijd in steken, dan is dat vakmanschap. We riepen het vijf jaar geleden al, toen men er nog geen oren naar had: de instroom van nieuw talent droogt op! Gelukkig is er, nu de crisis weer voorbij is, weer meer animo om (jong) talent een kans te geven, al wil ik de bedrijven die stug doorgegaan zijn als leerbedrijf extra complimenteren met hun volharding in moeilijke tijden. We hebben mede daarom een goed gesprek gehad met de Bouwmensen-opleidingscentra. Harde noten gekraakt, goede afspraken gemaakt: zij gaan ervoor zorgen dat de instroom weer op peil komt. Met ons, en naar ik hoop ook met de opleidingsbedrijven onder u. U leest ook daarover in dit blad. Kortom: de raderen draaien weer, maar niet vanzelf… U mag op ons rekenen, maar wij rekenen ook weer op u! Graag tot 17 juni! Ik wens u goede zaken, Gerard Reus, voorzitter
BOVATINfo is een periodieke uitgave van BOVATIN: de Bond van Aannemers van Tegelwerken in Nederland. Het blad wordt gedrukt op ongechloreerd papier, verspreid in bio-folie en verschijnt vier maal per jaar: in april, juli, oktober en januari van het aansluitende jaar. Oplage: 3000 exemplaren per jaar. Deadlines voor advertenties en kopij: 1 maart, 1 juni, 1 september, 1 december. Voor informatie: Abonnementen: Bondsbureau, tel. (0548) 53 85 05 Hoofdredactie, advertenties en verspreid nieuws: Remus F.P.M. Aussen, tel. (010) 43 52 2 70 of 06 24 27 09 53, e-mail redactie@bovatin.nl Art direction en grafisch ontwerp UPPERCASE, www.studiouppercase.nl hello@studiouppercase.nl, tel. 06 54 74 48 96
Foto omslag: Rondine S.p.a. – London
NB Wilt u een evenement bezoeken? Neem dan altijd eerst even contact op met de organisator!
Terwijl na de crisis de raderen piepend en knarsend weer op gang kwamen, draait de machine nu bijna te hard – en moeten we oppassen dat de raderen wel gesmeerd blijven… Dus draait BOVATIN, toch een beetje het oliemannetje van de branche, overuren. Betekent dat we op veel schaakborden tegelijk actief zijn. Doen we de goede dingen, en doen we die goed? Hebben we te veel of te weinig oog voor zaken die voor uw bedrijf belangrijk zijn? Dat horen we graag van u tijdens de BOVATIN Jaardag op 17 juni, u bent er toch weer bij…? Het programma vindt u in dit blad.
Colofon
In deze rubriek vindt u de belangrijke data voor de tegelbranche. Uw regiovergadering, het jubileumfeest van uw bedrijf, de lancering van uw nieuwe product in deze agenda? Mailt u dan AUB uw contactgegevens, de aard van de bijeenkomst, de datum, tijd en locatie naar redactie@bovatin.nl, dan vermelden wij ze in deze agenda!
WIJ HECHTEN WAARDE AAN EENVOUDIGE VERWERKING
5
april 2017
In deze editie
nieuws en website
07 Geberit: A-merk in sanitaire oplossingen als nieuwste geassocieerd lid!
51 BOVATIN Jaardag: zaterdag 17 juni, Vianen! 53 Niet omdat het kan, maar omdat het (zo) niet moet…
11 De uitslagen van de ‘Geberit Douche goten Enquête’
55 De uitdaging: duurzame instroom. (column Suzanne den Dulk)
13 Ewald van Hal (KNB): “Lobby met warm hart voor verwerkers“
Informatie voor de professional
21 Alex Strating, 033 Tegelwerken & Advies: “De mensen begeleiden van keuze naar eindresultaat!”
57 Coba-nieuws! 59 Wedi scoort twee Plus X-Awards met Fundo
25 VLK Tegeltechniek Vakdag: in een notendop, de nieuwste ontwikkelingen!
60 KOMO Keurmerk voor tegelzetbedrijven
37
Koepelnieuws 29 Bij het scheiden van de markt… Aannemersfederatie en NOA doen (voor u!) goede zaken met vertrekkende Kamerfracties…
63 NIEUWS VAN DE BOVATIN VERZEKERINGSDIENST 65 Ik ben geen tegel zetter, maar… 66 Nuttige informatie voor BOVATIN-leden
Nieuws uit de branche 34 BOVATIN en de Bouw mensen-opleidings centra: vol aan de bak! 37 60 jaar Omnicol …plus een innovatief 24 uurs systeem!
40
Thema’s & Toekomst 40 Gehele tegel branche piekt op de Bouwbeurs Utrecht!
07
Geberit douchegoten CleanLine
Eenvoud in schoonheid. ie: t a l l a inst e g i d u Eenvo
mat rieks b a f olie ingsf dicht racht eb aang
ig
Klanten houden van douchegoten en monteurs houden van eenvoudige installaties. De nieuwe Geberit douchgoten CleanLine kunnen net zo eenvoudig geïnstalleerd worden als de bekende vloerput. Dankzij de dichtingsfolie – die fabrieksmatig is aangebracht – is de waterdichte afwerking van de goot veilig en betrouwbaar, wat het risico op lekkage tot een minimum beperkt. Eenvoudiger kan niet. → www.geberit.nl/cleanlinepro
Tekst: Remus Aussen Foto’s: Remus Aussen/Geberit
Is een tegelzetter nog wel een tegelzetter? Wat hij/zij in ieder geval niet meer is: een uitvoerend medewerker, die de hem aangereikte materialen volgens opdracht op wand of vloer in de mortel zet… Al zijn er natuurlijk nog wel een aantal die het zetwerk binnen het mooie ambacht in ere houden. Maar een enquête (zie hierna) van Geberit, dat immers wel even wilde weten van wat voor organisatie ze nu eigenlijk geassocieerd lid konden worden, maakte duidelijk dat het gemiddelde BOVATINlid meer doet dan tegelzetten: ze kopen in, adviseren de klant, en zijn voor een belangrijk deel ‘hoofdaannemer in badkamers’. De rollen in de bouw veranderen… We maken in dit interview kennis met marketing- & communicatiemedewerker Mark Weitjens (links op de foto) en marketing manager Raymond Koopman, op het Nederlandse hoofdkantoor van Geberit in Nieuwegein. Wat kunnen BOVATIN-leden en Geberit voor elkaar betekenen?
Geberit: A-merk in sanitaire oplossingen als nieuwste geassocieerd lid!
Geberit, nog introductie nodig…? Het Zwitserse Geberit, opgericht in 1874, maakt al bijna anderhalve eeuw een verbinding tussen ontwerp en functionaliteit als het gaat om sanitair. “Belangrijk voor de tegelzetter zijn in onze optiek vooral de installatiematerialen: de douchegoten en andere doucheafvoeren, plus de bedieningsplaten voor toilet-inbouwreservoirs. Die laatste zijn belangrijk, omdat ze, wanneer ze verzonken ingebouwd worden, perfect aan moeten sluiten op het tegelwerk. Dat vereist vakwerk van de tegelzetter!”, vindt Raymond Koopman. Mooi, maar – hoe zit het met de rest van de badkamerinrichting? Want in de Geberit-showroom vielen ook de bijzonder fraaie hangtoiletten, kranen en andere sanitaire elementen op… “Zijn dat niet vooral de installateurs, de architecten en de aannemers die daarin geïnteresseerd zijn?”, vraagt Mark Weitjens zich af. Wat ons betreft: veel BOVATIN-leden die in de particuliere markt opereren, treden ook op als adviseur. En hebben een (digitale) showroom. Zij adviseren over de gehele badkamer, en verzorgen - met eventuele ketenpartners – niet alleen het tegelwerk, maar ook installatie- en overige werkzaamheden. Ofwel-de tegelzetter verkoopt de complete badkamer. “Dat is interessante informatie…”, peinst Weitjens. En inderdaad, zo bleek uit de enquête, gebeurt dat nóg wat vaker dan we over onze leden al vermoed hadden. En is dit artikel misschien het begin van een kleine koerswijziging in dit blad, dat immers ook zo’n 35 % ‘badkamer-aannemers’ en een vergelijkbaar percentage ‘badkamer-adviseurs’ als leden/lezers heeft… Kennis! Een belangrijke reden voor Geberit om geassocieerd lid te worden is de kennis van de verwerker, die bij BOVATIN bij elkaar komt. Immers, een loodgieter of installateur legt het afvoersysteem in een badkamer aan. Maar de tegelzetter is degene die de eindafwerking en het waterdicht maken van de (douche)afvoer verricht. Raymond Koopman: “Dus is het belangrijk dat wij weten wat de tegelzetter van onze materialen vindt! Welke ervaringen heeft hij ermee? Wat zijn voor hem redenen om voor ons product te kiezen? En dan gaat
het van prijs tot montagegemak tot klanttevredenheid. Om die redenen hebben we onder de deelnemers aan de enquête tien douchegoten verloot. En gaan we later nog eens aan de winnaars vragen hoe het gegaan is met de montage. Hoe verliep de montage? Liep je tegen zaken aan die in jouw ogen eenvoudiger dan wel lastiger waren dan met andere afvoeren die je gebruikt hebt? Wat vond de klant ervan?”
7
8
BOVATINFO
De CleanLine douchegoot: een verhaal apart… En dit is de aanleiding voor de kennismaking met Geberit: de CleanLine douchegoot. Weitjens: “De Geberit CleanLine douchegoot is echt iets anders dan je gewend bent… Want we kennen eigenlijk vooral de ‘gewone’ douchegoot, die in feite een opvangbak is met een inzetstuk en uiteindelijk - gewoon een putje. Een goot waarvan een deel ingebouwd moet worden door een installateur, en jij vervolgens mag hopen dat je goed uitkomt als je onderdeel twee erop aansluit, na het tegelwerk… Sowieso raken onze goten veel minder vaak verstopt, doordat er geen ‘onderbak’ is, met allerlei hoekjes en bochtjes waar zich vuil ophoopt. Je haalt er heel simpel het afdekplaatje uit, dat voorzien is van een geïntegreerde kamvormige haarzeef. Ook belangrijk: de hogere afvoercapaciteit van 48 in plaats van 32 liter per minuut… Hier kun je dus een dubbele regendouche mee afvoeren. Ook al is het op het
oog een kleiner, smaller gootje! Dankzij de platte sifon heeft hij een geringe inbouwdiepte. Dat is Geberit: aan de grondig geteste montage- en afdichtingstechniek tot aan de werking en vormgeving van de douchegoot zelf – in ieder detail herken je Zwitserse precisie. Maar dan in sanitairtechniek. Om ervoor te zorgen dat deze douchegoot even geschikt is voor nieuwbouw als voor renovaties, zijn de installatiesets in twee verschillende bouwhoogtes verkrijgbaar, namelijk voor een minimale dekvloerhoogtes van 65 millimeter of 90 millimeter.” Een ander punt is het feit dat de CleanLine op maat inkortbaar is. “Zo sluit je altijd netjes aan op het tegelformaat!”, weet Mark Weitjens. Opvallend is dat deze mogelijkheid in de enquête slechts door 15 % van de tegelzetters als een extra voordeel gezien werd. Kwestie van eerst zien, dan geloven… Net zoals 30 jaar terug niemand zat te wachten op een mobiele telefoon…?
april 2017
kiezen voor een AquaClean douchewc. Volgens de website: ‘Geberit AquaClean reinigt uw onderlichaam met een aangename, warme douchestraal. De productlijn biedt voor elke wens en elke woning het perfecte model – van een stijlvol vormgegeven compleet systeem tot een toiletzitting die gemakkelijk op een bestaand closet kan worden gemonteerd. Afhankelijk van het model zijn er naast de aangename douchestraal nog andere verwenfuncties beschikbaar. Zo is er onder meer de oscillerende douche, de pulserende massagefunctie, de zachte ladydouche, de automatische luchtzuivering en de weldadige warmeluchtföhn.’ Kan luxe overdreven worden? Misschien. Maar anderzijds… in deze tijd, waarin comfort en hygiëne steeds belangrijker zijn geworden, is de AquaClean een perfecte aanvulling voor een wellness op je eigen toilet.
Op de foto zie je al de nodige verschillen met de traditionele douchegoot. Maar in de praktijk blijkt pas of het systeem voordelen heeft voor de tegelzetter… “Kortom – we zijn erg benieuwd naar de ervaringen van de winnaars van de enquête en hun klanten!”, vat Mark Weitjens samen. …en Geberit is meer! De goot is iets bijzonders. Maar eyecatchers in de showroom zijn echter de Geberit DuoFresh en de AquaClean douchewc’s. De consument wordt momenteel via de radio stevig bestookt met de reclamespots over de DuoFresh: nooit meer stank op het toilet. De radiocampagne www.stankhoeftniettestinken.nl laat zien hoe het inbouwreservoir, dat voorzien is van een geurafzuiging, zorgt voor een stankloze toiletomgeving. Maar er is (veel) meer mogelijk, en in die zin is de DuoFresh nog maar het begin. Veel mensen vinden namelijk een bidet een interessante optie; in zuidelijke landen zijn ze niet weg te denken. Maar men mist hiervoor veelal de ruimte in de badkamer. Wie kiest voor water als zachte reiniging na een toiletbezoek, kan echter ook Kortom… Mark Weitjens: “We zijn benieuwd wat BOVATIN, de BOVATINleden en wij van elkaar kunnen leren. We zijn sowieso graag bereid om een training voor BOVATIN-leden te verzorgen over om te beginnen het de doucheafvoeren, en daarbij werken we natuurlijk graag samen met de andere geassocieerde leden. En wat ons betreft zijn de BOVATIN-leden van harte welkom in onze geheel vernieuwde showroom, waarin Sphinx producten volledig zijn opgenomen! Sphinx hoort sinds 2016 tot de Geberit Groep. We zijn één organisatie, maar daar komen we nog op terug. Laten we allereerst eens kijken wat de BOVATIN-leden van onze CleanLinegoten vindt! ■ www.geberit.nl/cleanlinepro
9
Julius van der Werf Tegelhandel B.V. is in Nederland ĂŠĂŠn van de meest toonaangevende groothandels in keramische wand- en vloertegels. Wij beschikken over een groot assortiment tegels van hoge kwaliteit. Ons inkoopteam weet op de trendgevoelige markt steeds de juiste fabrieken, tegels en agenten te vinden. Dit is wat de basis legt van het brede assortiment, waarmee het vekoopteam aan de slag gaat. Ons verkoopteam bestaat uit 9 buitendienstmedewerkers die ondersteund worden door een binnendienst van 12 personen. Voor onze afdeling verkoop buitendienst zijn wij op zoek naar kandidaten voor de functie:
Vertegenwoordiger regio Zuidwest-Nederland(m/v) Functieomschrijving: Wij zoeken een energieke, prettige persoonlijkheid met goed ontwikkelde verkoopvaardigheden in de buitendienst. Ambitieus, in sociaal opzicht sterk, in grote mate zelfstandig en in staat om werkzaamheden planmatig uit te voeren. Je bent zowel sterk in het onderhouden van de bestaande relaties, als in het genereren van nieuwe omzet. Je relaties zullen voornamelijk bestaan uit tegelhandelaren uit de retailmarkt (keuken-, sanitairbedrijven, tegelhandelaren met een showroom en bouw gerelateerde bedrijven) in de regio Zuid Holland, Zeeland en Brabant. Je komt terecht in een bedrijf met een goede reputatie en een sterke marktpositie. Functie-eisen: Voor deze functie zoeken wij een verkoper met minimaal MBO werk- en denkniveau, woonachtig in de regio. Vereist is relevante werkervaring op het gebied van keramische tegels. Productkennis van het aangeboden assortiment van de onderneming is een pre. Je hebt een klantgerichte commerciĂŤle en flexibele instelling. Je onderkent het belang van accuratesse in het plannen en nakomen van je afspraken en het tijdig en correct verzorgen van de bijhorende administratie (offertes, gespreksverslagen, etc.). Verder heb je een uitstekende kennis van de Nederlandse taal in woord en geschrift. Je bent stressbestendig, je hebt een flexibele instelling en je bent in het bezit van rijbewijs B. Julius van der Werf Tegelhandel B.V. biedt een boeiende functie met uitstekende primaire en secundaire arbeidsvoorwaarden. Spreekt deze uitdaging je aan? Stuur dan binnen 14 dagen een bondige brief met je motivatie en CV aan: Julius van der Werf Tegelhandel B.V., t.a.v. Sander Smids, Lorentzstraat 19, 8606 JP Sneek of per e-mail: s.smids@juliusvdwerf.nl.
11
april 2017
Ruim 30 leden hebben meegedaan aan de enquête die we in de E-nieuwsbrief van februari hadden verpakt. Hartelijk dank aan de deelnemers! De winnaars hebben inmiddels- of zullen de douchegoot binnenkort ontvangen. De uitslagen, die zeer zeker indicatief zijn voor hoe de douchegoot ‘past’ binnen de huidige tegelbranche – brengen een aantal interessante ‘facts & figures’ naar voren. Leest u even mee?
De uitslagen van de ‘Geberit Douchegoten Enquête’
1. Werkzaamheden deelnemers: Onder de Bovatin leden zit toch een behoorlijk aantal bedrijven dat naast tegelwerkzaamheden ook andere werkzaamheden aanbieden. Maar liefst 35% van de leden plaatst ook volledige badkamers. Tegelwerkzaamheden
90%
Elektrawerkzaamheden
17%
Loodgieterswerkzaamheden
21%
Sanitair plaatsen
21%
Volledige badkamer
35%
4. Uitdagingen bij het plaatsen van een doucheafvoer (meerdere antwoorden mogelijk): Blijkbaar is het aanbrengen van een douchegoot toch wel een uitdaging. Dus zorgen we de volgende editie van dit blad voor een instructie van de Geberit-specialist! Waterdichtheid
41%
Geen
31%
Inbouwdiepte
14%
Stellen
7%
Maatvoering
3%
Opstaande rand van de goot vaak te laag
3%
Goede installatie
3%
Goed instorten van de goot
3%
Hoekplaatsing
3%
2. Hoeveel badkamers betegeld u gemiddeld per jaar: 5. Uitdagingen bij het betegelen van een douchevloer:
0 tot 10
4%
10 tot 30
34%
Juiste afschot
43%
30 tot 50
14%
Waterdichtheid
17%
50 tot 100
10%
Geen
17%
meer dan 100
38%
Netjes bijsnijden rond de afvoer
10%
Storten van de vloer
7%
Zwevende vloerconstructie
3%
Houten vloer beweging
3%
3. Meest toegepaste doucheafvoeren door Bovatin leden: Inloopdouches met douchegoten zijn razend populair, en dit blijkt ook uit de onderzoeksresultaten. Maar liefst 61% van de toegepaste doucheafvoeren betreft volgens tegelzetters in Nederland een douchegoot en in 29% van de gevallen wordt nog de klassieke doucheput geplaatst, tegenover 9% douchebakken. Douchegoot
61%
Doucheput
29%
Douchebak
9%
Wandafvoer
1%
Overzicht overige vragen Tegelzetters hebben, als het gaat om waterdichtheid, het meest vertrouwen in een douchebak, wat vrij logisch lijkt, gevolgd door de doucheput. Daarna komen de douchegoot (groter dan een doucheput en dus meer werk om waterdicht te maken) en de wandafvoer. Als nadelen van een douchegoot ziet men de relatief hogere prijs plus het feit dat het verwerken ervan toch wat lastiger is. Ook opvallend: 50% van de tegelzetters verwerkt de douchegoot die de klant gekozen heeft, maar 35% stelt zelf een type voor. Kortom: er is nog een wereld te winnen voor de douchegoot. En belangrijk daarbij is ook dat er goed geïnstalleerd wordt: het waterdicht maken van een douchegootaansluiting is – en dat is geen verrassing – vakwerk. ■
Ben jij de tegelspecialist die wij zoeken? DÉ LEVERANCIER VAN ALLE HOUT EN BOUWMATERIALEN
Projectacquisiteur keramiek Functie In deze functie zorg je voor de promotie en verkoop van het exclusieve tegelassortiment van Bouwcenter bij voorschrijvers en beslissers in de bouw en activeert hen ons assortiment toe te passen in projecten. Intensief samenwerken met de Bouwcenters om de kans op commercieel succes te vergroten. Het betreft hier onder andere brede advisering bij projectaanvragen, verkopen van geacquireerde projecten en zorgen voor een goede overdracht van projecten die moeten worden gerealiseerd. Adviseren van afdeling Inkoop bij samenstellen van het exclusieve tegelassortiment. Profiel Je beschikt over een actueel netwerk in de bouwsector en in het bijzonder binnen de architectuur, projectontwikkelaars en ontwikkelende aannemers. Naast een hoge vakkennis van keramiek en ervaring in een soortgelijke functie, beschik je over doorzettingsvermogen, durf en enthousiasme. Gestructureerd werken en samenwerken zijn essentieel onderdeel van de functie. Aanbod Binnen onze dynamische en groeiende organisatie, waarin een prettige, informele en zelfstandige werksfeer wordt nagestreefd, bieden wij uitstekende primaire en secundaire arbeidsvoorwaarden. Uitgangspunt is hierbij de cao van de Hibin. Bedrijf Bouwcenter is de grootste hout en bouwmaterialengroothandel van Nederland. Vanuit de serviceorganisatie (Veris) ondersteunen wij 26 zelfstandige familiebedrijven die gezamenlijk 85 Bouwcenters exploiteren. De vooraanstaande positie in keramiek willen wij verder uitbouwen met twee projectacquisiteurs die samen met de lokale Bouwcenters planmatig de markt gaan bewerken. Procedure De sollicitatieprocedure bestaat uit een aantal gesprekken. Het eerste gesprek is gericht op het toetsen van de persoonlijkheid, ambitie van de kandidaat en de aansluiting daarvan met de cultuur en doelstellingen van de organisatie. Het tweede gesprek richt zich meer in detail op de kandidaat en de openstaande vacature. Mochten deze gesprekken doorlopen zijn dan vindt een arbeidsvoorwaardenbespreking plaats. Contactinformatie Stuur een sollicitatiebrief met beknopte CV inclusief enige referenties voor 30 april 2017 naar Serge de Boer (sergedeboer@veris.nl). Voor vragen kun je telefonisch contact opnemen met Serge de Boer op 0183-650100.
Tekst & foto’s: Remus Aussen
KOPSTUKKEN IN DE BOUW Met de serie “Kopstukken in de bouw” laat BOVATINfo een aantal smaakmakers in de bouw aan het woord over de tegelbranche. Waar doen we het in hun ogen goed, waar liggen kansen? In eerdere edities spraken we onder andere BNA-voorzitter Willem Hein Schenk, directeur BAM Utiliteitsbouw Henk Bol, Dura-Vermeer CEO Job Dura, BNI-voorzitter Peter Dautzenberg en Tjeerd Hobma van Volandis. In deze editie een Nederlands ‘kopstuk’ uit de internationale keramiekwereld: mr. E.L.J. (Ewald) van Hal, jurist, Amsterdammer, in een ver verleden de motor achter de ‘Winterschilder’ en tegenwoordig directeur van de vereniging Koninklijke Nederlandse Bouwkeramiek (KNB).
Ewald van Hal (KNB): “Lobby met warm hart voor verwerkers“
Vrijwel ieder product, ieder ambacht heeft zijn belangenorganisatie. BOVATIN staat voor de tegelzetters. Maar wie staat er voor de gebakken tegels? De belangen van de keramische tegelfabrikanten zijn op Nationaal niveau verenigd in de vereniging Koninklijke Nederlandse Bouwkeramiek (KNB), waar overigens ook andere keramische bouwproducten als metselbaksteen, straatbaksteen en de keramische dakpan de aandacht hebben. We kwamen Ewald van Hal, directeur van de KNB, al tegen op de Bouwbeurs. En, zoals de belangen van de tegelzetters ook op Europees niveau in ‘onze’ EUF (de Europese federatie van tegelzettersbonden, red.) aan de orde komen, zo hebben de keramische tegelfabrikanten European Ceramic Tiles (CET). ‘Nou, van harte gefeliciteerd’, zult u misschien denken, ‘Maar ik heb hier nog wat meters te maken…’. En toch… ook zulke organisaties kunnen ineens ‘iets moois’ betekenen voor uw dagelijks werk. Zoals Ewald van Hal in een eerdere functie één van de meest succesvolle bouwcampagnes ooit heeft uitgerold: de ‘Winterschilder’. Kent u ‘m nog? En wist u dat het die campagne was die leidde tot een blijvend laag, 6% BTW-tarief voor schilderwerk maar ook stukadoorswerk…?
Van harnas naar regenjas “Baksteenmetselwerk heeft in de afgelopen decennia een functieverandering ‘van harnas naar regenjas’ ondergaan. Al kent op de Europese markt de metselbaksteen, in allerlei formaten, nog steeds een nadrukkelijke constructieve toepassing! Nee, niet als Waalformaat, dat is echt iets van hier in de lage landen Wat je ziet is dat in de markt de metselbaksteen, van vol formaat tot aan de ‘ultra-smalle’ baksteen toe, nog steeds succesvol is. Zo worden de ultra-dunne bakstenen nu vaak in combinatie met harde isolatie als systeem toegepast. Ideaal in die situaties waar geen ruimte of functie is voor ‘gewone’ volle bakstenen. KNB heeft onlangs een onderzoek afgerond dat aantoont dat je ook met baksteenmetselwerk een hoge Rc-waarde kunt realiseren. En dat terwijl in publicaties van het Lenteakkoord nog werd beweerd dat dat niet zou kunnen … Met zorgvuldig werk, nieuwe isolatietechnieken en goede detaillering kan
De Nederlandse keramische industrie omvat anno 2017 19 nationale en internationale ondernemingen met 44 productielocaties. De keramische industrie verschaft werk aan circa 2.500 mensen en realiseerde in 2016 een omzet van ruim 500 miljoen Euro.
13
14
BOVATINFO
het dus WEL. Kortom, de baksteen is ook in de toekomst van waarde. De gebakken steen is er voor allerlei toepassingen: steens, halfsteens en smalle muren en als ultradunne strip! Daarmee is er dus een antwoord op zo ongeveer alle vragen… Dat geldt ook voor de verwerking waarin het gerobotiseerd bouwen nieuw is . Al zie ik zo’n robot nog niet op een bouwplaats staan, metselrobot SAM bestaat al wel, en hij wordt doorontwikkeld. Voor prefab verwerking in een fabriekshal is zo’n robot prima. Vergelijk het maar met Mosa Panel dat ook met robots prefab wordt gemaakt.” ‘Niet zonder reden’ “Voorlopig wordt de baksteen, en ook de tegel, nog op de nu bekende manier verwerkt. En gemaakt want doorbraaktechnologieën voor de productie zijn nog ver weg. Als je daarover nadenkt, dan bekruipen je wel een paar twijfels: ‘de industrie maakt noodzakelijkerwijs gebruik van fossiele brandstoffen, emitteert broeikasgassen, bij de verwerking van klei en de tegel kan respirabel kwartsstof vrijkomen…- en als het over bakstenen gaat –die worden vaak geproduceerd in Natura 2000-gebieden,’ Als je niet beter weet dan is de vraag - waar moet dit heen? Maar het gebeurt allemaal ‘niet zonder reden’, vul ik dan altijd aan: deze eeuwenlang vertrouwde materialen hebben niet voor niks een bewezen verleden. Kleiwinning leidt tot nieuwe natuur en wordt niet voor niets gebakken, dat heeft te maken met ons klimaat. Net als hout dat door verf moet worden beschermd of staal dat eerst een oppervlaktebehandeling moet hebben anders roest het weg. Maar juist keramiek kan in principe prima en oneindig hergebruikt worden. Als het over gebakken tegels gaat - de functionele gebruikswaarde is oneindig. Tegels worden vooral vervangen omdat de mode verandert. En, al werkt Koninklijke Mosa - overigens één van de leden van KNB- volgens het Cradle2Cradle-
principe, de meeste gebakken tegels komen na sloop vooral nog als puin onder de snelweg terecht.. Dat zal niet lang meer duren want het moet echt anders. Echt, er komt een tijd dat de tegelzetter niet alleen tegels vakkundig zet, plakt, lijmt of klikt maar ze ook vakkundig weer verwijdert. En wel zo dat ze hergebruikt kunnen worden of als secondaire grondstof voor nieuwe tegels kunnen dienen. In de industrie wordt al aan allerlei modellen gewerkt om dat hergebruik mogelijk te maken. KNB heeft recent ook het Grondstoffenakkoord ondertekend: we vinden namelijk dat de gebakken materialen uit onze industrie, gemaakt met natuurlijke en soms hernieuwbare grondstoffen, prima in een circulaire economie passen. Onze sector neemt verantwoordelijkheid voor wat het doet. Denk ook aan de deelname als sector aan de ETS/CO2 emissiehandel, de Meerjaren Afspraken Energie-Efficiëntie (MJA3), allemaal met als doel om efficiënter met energie om te gaan, processen effectiever te maken en producten te verbeteren. En we starten onderzoek of het mogelijk is om gaandeweg van aardgas naar groen gas over te stappen. Dat vergt tijd, geld, inspanning, maar we doen het!“
april 2017
Niet alleen ‘Dutch Tiles First’! “Je weet, ik vertegenwoordig de Nederlandse tegelindustrie ook in European Ceramic Tiles (CET), de Europese koepel van fabrikanten van gebakken tegels. En ga er maar van uit dat er vanuit dat buitenland behoorlijk jaloers gekeken wordt naar onze Nederlandse tegelindustrie. Concepten als Cradle2Cradle leven daar gewoon nog niet of nauwelijks… Nee, als het om zaken gaat als kennisoverdracht naar de branche, respect voor een circulaire economie, gezondheid van mensen, hergebruik en fair trade, dan doen wij het in Nederland echt enorm goed en beter dan landen als China, Turkije en – eerlijk gezegd – ook beter dan veel andere Europese landen. De Nederlandse industrie weet precies wat er aan grondstoffen in onze tegels zit, dus een opdrachtgever die hecht aan dit soort waarden neemt een goede beslissing bij keuze voor een Nederlandse tegel! En ook de tegelzetter - die immers mede adviseert over de keuze van materialen – doet er goed aan om zich te realiseren dat opdrachtgevers, architecten e.d. steeds vaker ook beslissen aan de hand van milieurekenmodellen. Daarin worden milieu-informatie en kosten van milieuschade verwerkt.. En let wel, Nederlandse tegels zijn de enige tegels die in de beste – eerste - milieucategorie van de Nationale Milieu Database vallen. Dat komt omdat die informatie is gevalideerd dus objectief en onafhankelijk door derden werd vastgesteld…! Dus, als een architect met zogenaamde ‘’milieuschaduwkosten’’ moet rekenen, dan komt die voor Nederlandse tegels uit op € 1,41 per vierkante meter, beduidend lager dan de € 3,88 voor buitenlandse ongeglazuurde vloertegels. Voor die architect kunnen de lagere milieuschaduwkosten dan net de doorslag geven om een gebakken binnenlandse tegel te kiezen in plaats van hout, laminaat, natuursteen of een buitenlandse tegel! ” >
15
5108V stone grey 90 × 90 cm
Solid power Larger impact Mosa.
Solide betekent dat het materiaal sterk is, niet vervormt en dat het zijn intrinsieke waarde behoudt. Dit materiaalkarakter is vertaald naar een tegelcollectie met een robuuste uitstraling en functionaliteit: Mosa Solids. Elke tegel uit de Mosa Solids collectie heeft een eigen textuur. Door de variatie in gesproeidroogde granulaten en fijne en grove vlokken wordt optisch diepte gecreëerd. De tegel kan er zowel ruw als luxueus uitzien, al is het oppervlak egaal. Net als in de natuur zorgen subtiele kleurgradaties voor een rijke variatie en daarmee voor een levendig en dynamisch oppervlak. De collectie is nu vergroot; de impact van Solids in 60 × 60 cm is toegenomen. Solids in 90 × 90 cm geeft ruimtes een sterke identiteit. Levendig en luxueus. Solid power. Large impact. www.mosa.com/solids
april 2017
> Lobby? Informeren! Een lobbyorganisatie zorgt voor de juiste informatie op het juiste moment op de juiste plek, en dat is ook precies wat KNB doet. Van Hal: “KNB is geen promotie-organisatie. Maar we hebben wel, binnen het thema ‘’Blijvend Goed voor Duurzaam Bouwen’’ een informatiefolder over keramische tegels. Met die leaflet helpen we beslissers aan gevalideerde informatie. Dat kan omdat wij aan de bron van veel van die informatie staan. Dat heeft te maken met het feit dat wij in de vorm van kennis mee-investeren in BRL’s, URL’s, standaardisaties, testnormen, milieucertificaten, enzovoorts. En nou zal het een gemiddelde tegelzetter misschien niet zoveel uitmaken of hij Nederlandse of buitenlandse tegels verwerkt - als ze maar goed zijn – maar in het orderproces dat aan zijn opdracht voorafgaat, kan het zomaar zijn dat een opdrachtgever niet voor laminaat maar voor gebakken tegels – en dan ook nog Nederlandse - gekozen heeft omdat KNB vooraf de beroepsgroepen van juiste informatie heeft voorzien . Maar KNB spant zich, en dat is vrij onzichtbaar,
er ook voor in dat zowel producenten als verwerkers kunnen werken met zinvolle arbo-grenswaarden, bijvoorbeeld voor silica. In Nederland geldt zoals je weet een dagnorm van 75 µg/ m3. Veel landen hebben zo’n grenswaarde niet. Let wel, terwijl wij hier nu zitten te praten wordt er in Brussel gewerkt aan een nieuwe algemeen geldende Europese grenswaarde voor silica. Dat kan zo maar ineens de verkeerde richting opgaan… Zo bleek nog maar heel recent dat een Europarlementariër het voor elkaar leek te gaan krijgen dat die grenswaarde verlaagd wordt naar 50 µg/m3. Dat is, bij de huidige stand der techniek, onwerkbaar. Velen ontging dit voorstel, maar ons niet aangezien wij sterke lijnen hebben naar Europa, de Europarlementariërs, de Raad en de Commissie. Let wel, ik zeg dat werknemers gewoon veilig moeten kunnen werken en dat zij goed moeten worden beschermd tegen de risico’s van blootstelling aan respirabel kristallijne silica. Maar die risico’s ondervang je niet met een onwerkbare grenswaarde, daarmee creëer je schijnzekerheid…!”
17
18
BOVATINFO
Respect! “Naast zeggen hoe het niet moet, zeggen we ook hoe het wel moet! Als voorzitter van het VNO-NCW Platform Silica probeer ik samen met anderen het Europese NEPSI Agreement (www.nepsi.com) handen en voeten te geven. Het is een vrijwillige maar niet vrijblijvende ‘handleiding’ met Goede Praktijken en allerlei protocollen; veel beter dan een grenswaarde op een zinloos niveau. Dat NEPSI agreement gaat over PBM’s, over gereedschap, over instructie en over gerichte PMO’s (periodiek medisch onderzoek, red.), enzovoorts. Tsja, en dan lees ik in jullie ledenblad over dat voorval waarbij een tegelzetter naar een buitenlandse fabrikant belde voor een vraag over verwerkingsinformatie, en als enige reactie kreeg dat hij toch zeker de tegelzetter is, en het maar moet uitzoeken…! Wat een minachting, wat een disrespect wat een ondoordacht omgaan met alles wat je markt inhoudt… Daar word ik ook nu nog steeds boos over. Het zal er mee te maken hebben dat ik in een eerdere baan, toen ik voor de brancheorganisaties voor de stukadoors- en schildersector werkte, vervuld ben geraakt met respect voor de topprestatie die de vakmensen toch maar in weer en wind neerzetten. … Je staat toch SAMEN voor die klus, als producent en verwerker! De ‘Bouwagenda’, die kort geleden is gepresenteerd, brengt ons gezamenlijk in transitie , daagt uit tot nieuwe opgaven die de bouw raken, zoals het verduurzamen van woningen en het nog effectiever omgaan met bouwgrondstoffen. Hoe je het ook keert of draait, ook die Bouwagenda met veel verheven taal kan niet zonder het uitvoerend vakmanschap in de bouw. En neem de Wet Kwaliteitsborging: een wet die zich bezig houdt met de kwaliteit van bouwwerken, daar hoort tegelwerk dus ook bij. Die wet zal de start worden van een nieuwe reeks aan voorschriften en kwaliteitsinstrumenten die uiteindelijk zowel de particulier als de professionele opdrachtgever beter gaan beschermen. Het is een goede push voor zowel de opdrachtgever als voor de opdrachtnemer: immers, de opdrachtnemer moet staan voor wat en hoe hij aflevert (niet meer OPlevert!), maar de opdrachtgever moet wel duidelijk zijn in wat hij of zij verwacht! De wet staat nu in beginsel op de lijst ‘controversiële onderwerpen’ van de Eerste Kamer. Dat gebeurt niet waardevrij. Realiseer je dat de grote aannemerij dicht tegen het CDA aan zit met Maxim Verhagen (ex CDA-minister, nu voorzitter Bouwend NL) en Joba van den Berg (nu Tweede kamerlid CDA maar tot een paar weken terug directeur bij Bouwend Nederland). Positief is dat vooral door het laatste de relatie tussen de bouwsector en de politiek is versterkt. Vanuit het perspectief van BOVATIN zijn het echter wel de klanten van de leden die in de politiek nu een steviger positie krijgen. In lobbyland horen dit soort observaties thuis. !” Vakvitaal “Erkenningsregelingen zijn niet het kwaliteitsinstrument geworden waar de sectoren destijds, na het afschaffen van de Vestigingswet Bedrijven 1954, op gehoopt hadden en waar de overheid op vertrouwde. Als het gaat om bouwwerken functioneert de ‘tucht van de markt’ immers niet echt: ‘volgende keer een andere kapper’ werkt niet in de bouw, want opdrachten zijn vaak eenmalig, de kosten hoog en de risico’s groot. Toch zouden erkenningsregelingen binnen de Wet kwaliteitsborging nog wel eens een nieuwe toekomst kunnen ingaan, met alle voordelen van dien voor vakbekwame,
bonafide en gezonde bedrijven. Een alternatief traject is dat van resultaatgerichte prestaties. In de jaren ’90 is daarin baanbrekend werk verzet door de vastgoedonderhoudssector, nu georganiseerd binnen Onderhoud.NL. In deze filosofie is de klant geen regisseur van het proces, maar klant van het resultaat. De klant – een woningcorporatie, VvE of particulier– bepaalt daarbij aan de hand van een meetbare en objectief vast te stellen kwaliteit vooraf wat hij na afloop wenst– zoals een functioneel goede badkamervloer, op basis van kenmerken zoals waterdichtheid, slipvastheid, voegbreedte enzovoorts. De opdrachtnemer zoals de tegelzetter zorgt dan voor de middelen en toepassing daarvan, en garandeert het eindresultaat. Het is de tegelzetter die bepaalt wat en hoe een en ander moet gebeuren, maar deze is ook aanspreekbaar op het eindresultaat. Een derde optie is het beroeps- of brancheregister waarin staat of iemand zijn kennis onderhoudt. Het heeft mij namelijk altijd verbaasd dat iemand met een relatief korte periode op school een ‘businessplan voor het leven’ denkt te hebben! Geen bedrijf denkt of handelt zo …! Ofwel, wie zijn vak bijhoudt, wie tussentijds opleidingen volgt en vakvitaal blijft - zet dat in zo’n register, en maak bekend dat het bestaat. Daar heeft iedere klant voordeel van - en de goede bedrijven, die immers werken aan hun kennis, ook.” Nu ook overleg met CET! “Ik heb jullie suggestie om een gezamenlijke vergadering te organiseren van de EUF met het Executive Committee van CET, ingebracht bij collega’s in deze commissie. Men vond het een prima idee om elkaar te ontmoeten. Zeker nu er een nieuwe Board of
april 2017
Directors is bij EUF met jullie voorzitter Gerard Reus als vice-president en Bob Howard als president. Onderwerpen zouden – naast natuurlijk een eerste kennismaking – zaken kunnen zijn als opgaven in het licht van een goede verwerking en duurzaamheid. En een gesprek over hoe we tijdig aandacht zouden kunnen besteden aan uitvoeringsaspecten in de ontwerpfase van een nieuwe tegel. Ik denk aan die enorme keramische platen van 3600x1200 millimeter; wil dat goed geplaatst worden, dan moet vooraf alles duidelijk zijn, zoals verwerking, voorschriften, instructeurs, enzovoorts. Ook van belang zijn: normalisatie- en standaardisatietrajecten, ISO. Het is alleen maar goed als de industrie en de verwerkers van elkaar horen over wat belangrijk is, welke normen wel en niet interessant, haalbaar, realistisch en noodzakelijk zijn. Bouw eerst de relatie op! Door wisseling van de wacht bij EUF lijkt de tijd daar simpelweg rijp voor. Echt, dat is belangrijk! Weet overigens dat er ook een World Ceramic Tile Forum is, opgezet door CET vanuit Europa. De belangrijkste tegellanden ontmoeten elkaar daar – Spanje, Turkije, Italië, Duitsland, India, China, Indonesië, Australië, Brazilie … De Europese industrie is baanbrekend innovatief: we hebben aanzien in de rest van de wereld, en terecht. Toch even die ‘Winterschilder’… Opvallend in het resumé van Ewald van Hal is dat hij, destijds werkzaam bij onder andere de schilderbranche, de motor was achter misschien wel de meest succesvolle promotiecampagne ooit: de ‘Winterschilder’. “Het was een collectieve promotieactie, gefinancierd uit de Schilders-CAO en de bedrijfschapsheffingen, met als doel spreiding van werk en tegengaan van seizoenswerkloosheid onder schilders. In die tijd was ongeveer een derde van de schilders, zo’n 12.000 man, in de winter namelijk werkloos terwijl het in de zomer topdrukte was. Met een Deltaplan Schilders heb ik toen, in nauwe samenspraak met de vakbonden en de werkgeversorganisaties, drie sporen uitgezet. Eén spoor voorzag in de ontwikkeling van speciale ‘doorwerkverven’, doorwerkkleding en afschermingsmaterialen voor buitenwerk. In het tweede spoor werd de overheid aangesproken op voorbeeldig opdrachtgeverschap: laat afgeschermd buitenonderhoudswerk juist in de winter plaatsvinden! Hebben we ook allerlei proefprojecten en conferenties over georganiseerd… En - al lijkt dat er een beetje bijgesleept – in het derde spoor hebben we het lage BTW-tarief voor onderhoudsschilderwerk weten binnen te slepen. Dat was eind jaren ’90.” “Dat binnenslepen ging niet echt makkelijk. Een toenmalig Tweede Kamerlid noemde het trekken aan een dood paard. Dat had ermee te maken dat BTW-tarieven Europees zijn gereguleerd. Op enig moment werd een experiment mogelijk om de werkgelegenheid in arbeidsintensieve sectoren te stimuleren met een laag BTWtarief. Het ‘informele circuit’ werd dan minder aantrekkelijk… Ik kwam voor de schilders toen al vaak in Brussel, begreep van het experiment maar kreeg er ook lucht van dat België een laag BTW-tarief domweg al hanteerde terwijl in Nederland de toenmalige regering riep dat het allemaal niet zou kunnen en mogen . Toen dat werd weerlegd was het argument opeens: ‘te duur’…! Dat kwam doordat in die jaren ook woningcorporaties dat lage tarief zouden kunnen gaan gebruiken… Na vele koppen koffie met half politiek Nederland is toen een ondergrens gekozen van ‘gebouwen van
tenminste vijf jaar oud’, een politiek compromis voor de bühne, want onderhoud aan een gebouw gaat pas na pakweg vijf jaar spelen. Het werd toen een uitdaging om naast schilderen ook het stukadoren onder een laag tarief te krijgen! Geloof het of niet, via een discussie over de ‘laagdikte’ van verf, verwijzingen naar werkingssfeerbepaling van de toenmalige bedrijfschappen en NEN-normen kwamen uiteindelijk ook stukadoorwerk onder de laag BTW-regeling. Er zijn veel verhalen te vertellen over hoe het daarna ging, maar de essentie zit ‘m in het maken van goede inschattingen en het op het juiste moment kiezen van de goede vrienden. Tot slot… Tot slot nog een laatste tip voor de tegelbranche? “Zelfbewustzijn van de sector! Houd je rug recht, en profileer je vakmanschap! Dan dwing je een gerespecteerde rol af, één waarin je wat kunt ‘ruilen’. En jullie hebben als tegelzetters echt iets moois in de aanbieding… Om precies diezelfde reden staat bij KNB’s Nationale Metselkampioenschappen ook niet zozeer het ‘mooiste’ of ‘snelste’ metselwerk centraal, maar vooral beroepshouding, veiligheid, omgaan met je omgeving, je gereedschappen en materialen!” ■ www.knb-keramiek.nl http://cerameunie.eu
19
Al meer dan 50 jaar trending topic
Altijd gericht op vooruitgang , altijd gericht op het verbeteren en vergemakkelijken van het werk.
www.voorsprong-door-oorsprong.nl
21
april 2017
Altijd drie, vier stappen vooruitdenken. Pas lekker kunnen slapen als je weet dat je perfectie geleverd hebt. 20 jaar ervaring, en nog altijd nieuwsgierig naar de nieuwste ontwikkelingen: in feite de ingrediënten voor succesvol ondernemen in de tegelbranche. Totdat je met een gebroken nek in een greppel ligt… en vervolgens weer opkrabbelt om jezelf terug te vechten in je vak en je ondernemerschap. Dat is in een paar zinnen het relaas van tegelzetter Alex Strating, die, samen met echtgenote Bertina Meijer, het Amersfoortse 033 Tegelwerken & Advies vormt. En het werd, eigenlijk al binnen een jaar, een succesverhaal. We ontmoeten Alex in Amsterdam-Zuid, waar kantorenpark Atrium gerenoveerd wordt. Hij is druk bezig met een high-end koffiecorner van Optiver, een Nederlandse onderneming op het gebied van handel in financiële derivaten, die betegeld wordt met Dtile. Hoe houd je de lat hoog als je niet alleen voor particulieren, maar ook voor aannemers werkt? En hoe deel je je toekomst in als je geluk hebt gehad na een ongeluk?
Alex Strating, 033 Tegelwerken & Advies: “De mensen begeleiden van keuze naar eindresultaat!”
Dtile in de praktijk Alex Strating had al de nodige ervaring met D-Tile. Want ook op Luchthaven Schiphol is zijn werk te zien: de seats in de business lounges zijn voor een belangrijk deel van zijn hand. “Daar werkten we op een ondergrond van Fermacel, hier werken we op MDF. Ja, degene die de constructie gemaakt heeft, moest nog even terugkomen, want de maat klopte niet. Had ik er weer eens voordeel van dat ik altijd even vooruitkijk, anders stond ik nu te wachten tot ik verder kon… Vandaar dat er weer wat zaagsel ligt. Ja, dat haal ik eerst uit de voegen, reken maar! Het is altijd al zo dat je je ondergrond zo uitmeet dat je zoveel mogelijk met hele tegels uitkomt. Maar met Dtile kun je ALLEEN MAAR met hele tegels uitkomen, anders is het gewoon niet mooi. Dtile stelt eisen aan hoe je ontwerpt. Neem nou deze spoelbak: zo is hij mooi… maar je kunt geen taps toelopende bak toepassen, dat zou er niet uitzien. Nee, als je met Dtile werkt, dan draait alles om de maat van de tegel. En dat loont, want het wordt erg mooi.” En ook de Generator Bar in het voormalige Tropeninstituut is Alex’ werk met Dtile te zien – al werkt hij vanzelfsprekend met alle tegeltypen. Zoals het kan of hoe het moet? Mijn kennis en inzicht kunnen van groot belang zijn voor de aannemer. Zaken waar hij b.v. niet aan heeft gedacht. In het begin van mijn carrière heb ik een aardige schadepost gehad, omdat ik een werk niet gemaakt had, zoals ik vond dat het, op basis van mijn kennis moest. Dan maar liever even op je strepen staan en met de aannemer vastleggen hoe het zou moeten. Ik huur graag de expertise van Henk Barten in. Via hem ben ik in het Dtile-werk gerold. Tevens zorgt hij er onder andere
ook voor dat zaken goed vastgelegd zijn. Hij is inmiddels 72, echt een oude rot in ’t vak!” “De counter en de keuken van het bedrijfsrestaurant zijn overigens ook afgewerkt met Dtile. Als ondergrond wordt veelal met Wedi platen gewerkt. Hier is met MDF gewerkt. Mijn voorkeur gaat uit om met Wedi-platen als ondergrond te werken. Dtile is een prachtig materiaal, maar je moet er echt in de ontwerpfase al rekening mee houden!” Alex heeft er zichtbaar last van dat niet iedereen binnen de renovatie planmatig werkt. “Je moet zorgen dat je op tijd aan tafel zit… Nu loop ik er toch tegenaan dat er over bepaalde zaken nog niet nagedacht is. Wat voor kraan wordt er gebruikt? Dat wil ik vooraf weten. Waar plaats ik de functietegels voor ontluchting, voor handdoekjes, enzovoorts? Weet je, alles komt uiteindelijk goed, maar mijn rol daarbij is misschien een beetje te groot…!”
22
BOVATINFO
Geluk bij een ongeluk “Toen ik startte… je kent dat wel, jong gezin, kinderen, twaalf uur per dag aan het werk… Het begon met dat ik meeging met m’n neef, opperen. Kom je in Berlijn, sta je voor een gebouw met vijf verdiepingen, geen lift. ‘Ga je volgende week weer mee?’, vroeg hij na een veel te zware dag... Tsja, wat doe je dan… de volgende week had ik op maandag die drie vrachtwagenladingen boven staan, en ik zag een oude tegelzetbaas bezig in een keukentje. “’ Moet die hiernaast ook?’, vroeg ik aan hem… Even later kwam mijn neef boven. ‘Wie heeft die keuken gedaan dan?´ vroeg hij. Nou, dat was ik. ‘Zeker niet goed?’, vroeg ik. ‘Jij gaat vanaf nu tegelzetten..!’ Zo ben ik in het vak gerold… Ook al omdat ik op m’n 14e al meeging in het bedrijf van mijn vader, vloerbedekking leggen…”
“Van het één kwam het ander. Ik volgde de trainingen, en ik maakte onder andere de vloeren en wanden in grote slagerijen. 400 - 600 meter, tegen de 40 meter wand of 80 meter vloer per dag deed ik dan. Nou, die gejaagdheid, daar doe ik niet meer aan hoor. Eigenlijk was het ook toen al niks voor mij. Maar als je er goed in bent, en de gelegenheid is er, dan wordt het een deel van je…” En toen kwam dat ongeluk. “Het was glad, ik kwam met m’n auto in een slip en ik eindigde onderaan een talud, als een flipperbal stuiterend tussen bomen. M’n nekwervels C5 en C7 waren gebroken, mijn hoofd was – ik weet het, dat klinkt behoorlijk dramatisch – zo ongeveer van mijn romp af gescheurd… en ik kon me niet meer bewegen. Nou, dan gaat er wat door je heen… Maar na ongeveer een half uur heeft iemand me gevonden, en in het ziekenhuis hebben ze een ‘halo’, een soort metalen krans, op mijn hoofd gemonteerd, en met een gewicht van 8 kilo is alles weer op zijn plek gekomen. Al heb ik nu wel een ijzeren pen in mijn nek. Ik heb zo veel geluk gehad… het vroor namelijk, en daardoor is mijn ruggenmerg niet gaan opzwellen, en bleef mijn centraal zenuwstelsel intact… Ik heb 2 jaar gerevalideerd, ik ben, ook omdat ik aanvankelijk compleet verlamd was en verzorging nodig had, boven m’n ouders gaan wonen… En ik wilde weer werken, dus ik heb een tijdje in een kledingwinkel gewerkt, en op een kantoor… Ik wilde verder met m’n EIGEN werk, dus ik ging weer eens mee met mijn neef. Het deed zo’n pijn in het begin…na vier meter was ik kapot, terwijl ik er eerst ruim 80 meter deed. Maar ik wilde verder, dus ik ging door. Het ongeluk was in 2006, en nu ben ik weer helemaal terug. Maar ik doe geen groot meterwerk meer. Ik luister heel goed naar m’n lichaam! En zo kwam ik eigenlijk, door
april 2017
selectief te werk te gaan, in het ‘hoogwaardig tegelwerksegment’ terecht en dat bevalt me prima. Ik ben nu al weer vier jaar met het tegelgebeuren bezig, en heb me twee jaar geleden als zelfstandige ingeschreven. En ik ben lid geworden van BOVATIN. Daar zitten de besten toch?” “Ik ben altijd met tegels bezig. Tegels en vloeren, als ik bijvoorbeeld in Barcelona ben, dan zie ik maar één ding! Niet die prachtige gebouwen, maar hoe de vloer erin ligt…”
klusser. Gaat het weer mis. Nou, als ze geluk hebben, komen ze daarna bij mij terecht, en dan komt het goed. Als ze nou slim zijn, bellen ze mij meteen… Een gerenommeerd tegelzetbedrijf en lid van de Bovatin!” “Dankzij mijn vrouw, die ‘033 Tegelwerken en Advies’ als bedrijfsnaam verzonnen heeft, staan we gelukkig wel altijd bovenaan de goede lijstjes! Ze werkte tot voor kort bij een bedrijf dat zich bezighield met onder andere ‘vindbaarheid’ van bedrijven op Internet. Best handig! En verder? Ik ben die gast met die gele bus… en ik heb een website, waarop je kunt zien wat ik gemaakt heb. Ja, dat is belangrijk…!” “Vergis je niet, er zijn zó veel mensen die hun bestaande koopwoning niet kunnen of willen verkopen, en dan gaan opknappen… Daar ligt een belangrijk deel van mijn markt. Ik vind het dan een extra uitdaging om alles voor die mensen in goede banen te leiden, voor mij is dat een belangrijk onderdeel van mijn werk… “
De markt nu “Ja, ik heb die Geberit-enquête ook ingevuld. Ik ben er zo één die een complete badkamer aanneemt, en ik werk met een goede stukadoor, een vakbekwame installateur, enzovoorts. Ik doe waar ik goed in ben, en zij ook. Je moest eens weten hoe vaak ik bij mensen thuis kom, die het eerst zelf geprobeerd hebben… Dat ging dan mis. Bellen ze een
…En de toekomst? “Als ik nu nog steeds die slagerijen en grote vloeren moest doen, dan had ik absoluut geïnvesteerd in hulpmiddelen zoals die tilmachine en dat hydraulische harnas. Mijn vrouw wijst me er steeds op… Maar ik ben blij dat ik toch dat aparte werk heb. Dan is het toch anders. En mijn bedrijf heet ook niet voor niets ‘…en Advies’… Het gaat fysiek prima met me, ik zorg voor voldoende ontspanning naast m’n werk. Maar ik houd er rekening mee dat het roer een keer om moet. Mijn ‘bonus-zoon’ heeft enorm aanleg voor het vak. Ik ben nu 49 en met een jaar of zeven wil ik de stap richting verkoop of advies maken. Maar wel in dit vak, want ik kan niet zonder tegels! En tot die tijd ga ik nog een paar mooie werken afleveren. Ik ben eigenlijk net weer begonnen!” ■ www.033tegelwerken.nl
23
is
het
exclusieve
Bijzonder mooi
Kalysta
merk tegels van Mijn Thuis dat
verkrijgbaar
dan
37
is
BPG
bij
meer
vestigingen.
Kalysta staat niet alleen voor
bijzonder mooi maar ook voor, Kwaliteit, Uitstraling en Gemak. De
verschillende
prachtige
series, zoals Giura, die Kalysta
in het assortiment heeft geeft uw opdrachtgever een zeer ruime
keuze in oplossingen voor in huis of tuin.
Rocciose
Uw Bouwpartner biedt u de mogelijkheid
om
samen
met
de consument deze prachtige tegels uit te zoeken bij de BPG
Giura
vestiging bij u in de buurt.
Maak
gebruik
van
deze
mogelijkheid en laat u en uw klant inspireren.
Pirenei
w w w. k a l y s t a . n l
Carpazi
Himalaya
exclusive design
Verkrijgbaar bij de bouwpartner bij u in de buurt. Kijk op bpg.nl voor de vestiging in uw regio.
JOUW PARTNER IN DE BOUW!
www.bpg.nl
Tekst & foto’s: Remus Aussen
Tegelzetter word je niet zo maar. Je volgt een opleiding, en/of je werkt meerdere jaren in de praktijk. En dan, als je aanleg hebt en je neemt je vak serieus, dan beschik je over de kennis en ervaring die ervoor zorgen dat je klanten op je kunnen vertrouwen. Maar ben je dan klaar? Neen. Want als je je vak serieus neemt, volg je de ontwikkelingen. Tegelzetten is een ‘leven lang blijven leren’. Er zijn immers zo veel nieuwe producten. Ben jij een meester in het traditionele zetwerk? En wil je niets anders? Kan natuurlijk. Ook al moet je het niet op een terras doen. Maar je maakt het je klant – en jezelf – vaak wel makkelijker als je gebruik maakt van de nieuwste materialen. De Vereniging Lijmen & Kitten (VLK) wilde de verzamelde kennis van zijn merken (Ardex, Eurocol, Kiwitz, Omnicol, BASF PCI en Schönox) op een efficiënte manier aanbieden aan de Nederlandse tegelzetters: in 5 uur weer helemaal bij. En dat is nodig ook, want de branche wordt geconfronteerd met een toenemend aantal schadezaken, die in belangrijke mate worden veroorzaakt door onwetendheid. Kortom: een dagje terug in de schoolbanken, in het goed geoutilleerde SPT van SPBU Bouwmensen te Nieuwegein.
VLK Tegeltechniek Vakdag: in een notendop, de nieuwste ontwikkelingen!
Druk, druk, druk… En de trainingsdag was compleet volgeboekt: 50 deelnemers konden er maximaal geplaatst worden, dus moest helaas aan zo’n 10 bedrijven ‘nee’ verkocht worden… Daarom was het jammer dat toch zo’n 15 deelnemers het op de dag zelf af lieten weten. Drukte was een veelgehoord excuus, maar uit het feit dat drie deelnemers autopech opgaven als reden voor verzuim, moet afgeleid worden dat het gemiddelde wagenpark van de Nederlandse tegelzetter op instorten staat… “Jammer, want we hadden dus meer tegelzetters kunnen ontvangen.”, merkte één van de trainers op. “Afmelden voor een training kan wel eens onvermijdelijk zijn, maar doe het een paar dagen vooraf, zodat iemand anders de training kan volgen…!”
Van wetgeving tot producten En wie er niet was heeft iets gemist. Iedere deelnemer kon kiezen uit zes modules (zie foto), en VLK-manager Jaitske Feenstra ging met een ratel rond wanneer de studenten moesten doordraaien naar de volgende module. ‘Helemaal bij in een middag’ stelt wel eisen aan de cursisten. Want, om je de vele checklists en ‘let ops’ in een dagdeel eigen te maken... Gelukkig krijgen de tegelzetters een stevige map mee naar huis, met daarin de sheets die de zes cursusleiders tijdens de cursus gebruikten. …En een goede lunch! En natuurlijk was er tussendoor een stevige lunch, en maakte BOVATIN-voorzitter Gerard Reus gebruik van de gelegenheid om de dames(!) en heren tegelzetters even wat over BOVATIN te vertellen. Conclusie: “Voor onze zes leden van de VLK-Sectie Tegellijmen is het een prima ervaring om op een niet-commerciële manier, onze kennis over te dragen. We hebben immers een gemeenschappelijk belang: minder schades, en een bredere toepassing van tegels. Vandaar ook de extra aandacht voor terrassen! Het was voor zowel de docenten als voor de cursisten >
25
Graniet - Hardsteen Kalksteen - Leisteen Travertin - Marmer Keramisch - Composiet Lichtgewicht beton
april 2017
>
leuk om eens dieper in te gaan op die zaken waar sommige tegelzetters niet elke dag mee te maken hebben, zoals zwembaden en terrassen. Dit gaan we herhalen, want deze dag zouden misschien wel ALLE tegelzetters eens moeten volgen!”, vindt Jaitske Feenstra enthousiast. Ook Gerard Reus is positief: “Je vak bijhouden is gewoon noodzakelijk. En verdieping ook. Ik zou nog wel een stapje verder willen, want eigenlijk zou iedere tegelzetter met een recente niveau 3- of 4-opleiding de inhoud van deze zes modules moeten weten, daar is de landelijke opleiding de afgelopen jaren ook mede door ons op ingericht. Maar er is meer. Daarom zijn onze BOVATIN technisch adviseur Ton Borrenbergs en FECAMO-voorzitter Peter Goegebeur ook (zie ook het artikel over de Bouwbeurs, red.) de Belgische en Nederlandse Academie voor Innovatief Tegelwerk BITA en NITA op te zetten: eigenlijk een aansluiting op de BOVATIN-academie. Voor de tegelzetter die zich specialist wil noemen. Kijk, je hebt als tegelzetter geen weken per jaar de tijd om opleidingen te volgen: in de CAO is rekening gehouden met twee dagen, en dat is niet veel. Maar – ik zeg het even zoals het is – erg veel tegelzetters in Nederland, in tegenstelling tot bijvoorbeeld België, houden hun vak HELEMAAL niet bij. Ze vertrouwen erop dat ze vragen wel aan hun lijmadviseur kunnen stellen. Maar wat als je niet weet dat je een vraag moet stellen, simpelweg omdat je kennis niet meer up-to-date is? Daar komen de meeste schadezaken van. BITA en NITA zijn er voor die nieuwe materialen, gereedschappen en keramische producten. Waar we naartoe willen? Met name in het kader van de
nieuwe Wet op de Kwaliteitsborging denk ik dat het goed is wanneer iedere tegelzetter twee maal per jaar een cursus volgt. Bijvoorbeeld deze dagcursus, en een NITA-training.” Kortom: een prima initiatief van de VLK en, als u deze dag gemist hebt – hij komt terug, op één van de vijf Nederlandse SPT’s! ■ www.vlk.nu
27
Ardaflex XXL
SPECIAAL VOOR GROOTFORMAAT TEGELS
VOOR WAND- EN VLOERTEGELS
GESCHIKT VOOR BINNEN EN BUITEN
FLEXIBELE LICHTGEWICHT LIJM VOOR XXL TEGELS Één van de trends op tegelgebied is op dit moment de grootformaat tegel. Bostik heeft met de Ardaflex XXL een speciale lichtgewicht poedertegellijm in het assortiment dat bij uitstek geschikt is voor het verlijmen van XXL-tegels. Voor zowel wand als vloer en geschikt voor binnen- en buiten-toepassingen! Vanwege de lichtgewicht vulstoffen wordt een hogere bezettingsgraad op de achterzijde van de tegel verkregen ten opzicht van de conventionele dunbedmortels en daarmee een betere hechting. www.bostik.nl facebook.com/bostikbenelux
april 2017
Nieuws van de
Er is zo’n spreekwoord ‘Bij het scheiden van de markt leert men de kooplui kennen’. Maar of je nu het ware karakter van politici leert kennen aan het eind van hun ambtsperiode, ofwel tijdens verkiezingstijd… Hoe dan ook, er lagen nog een paar beloftes van de fracties. En, eerlijk is eerlijk, de NOA en Aannemersfederatie konden, samen met MKB Nederland (waar – zie enkele BOVATINfo’s terug - ook een samenwerking mee is) hen nog een aantal belangrijke beloften helpen verzilveren. Beloften waar de gespecialiseerde aannemer mee verder kan! Hieronder dus even wat zaken op een rij die talloze gesprekken met politici en beleidsmakers hebben gevergd. Immers, om een goed besluit te kunnen nemen en voorbereiden is ook informatie nodig, en AFNL heeft er vele man- en vrouwuren in gestoken om die informatie in ‘Den Haag’ op de agenda te krijgen. In de laatste dagen van het kabinet, letterlijk tijdens de laatste vergadering van de Tweede Kamer, vielen plotseling de besluiten… Plus – Gijs Buis, die namens de Aannemersfederatie aan een heel andere tafel meeonderhandelt over de cao Bouw & Infra, kon ook de resultaten van de onderhandelingen mee naar huis nemen. Even een update van de Aannemersfederatie dus! AFNL complimenteert Tweede Kamer met aanname initiatiefwetsvoorstel terugdringen lange betaaltermijnen. En ook de Eerste Kamer stemt in! Met de aanname van het wetsvoorstel terugdringen lange betaaltermijnen is er voor mkb-bedrijven een stok achter de deur te komen om te late betalingen van grote bedrijven aan het mkb aan te pakken. Het oprekken van betalingstermijnen door opdrachtgevers is mkb-aannemers al zeer lang een doorn in het oog en de AFNL pleit al geruime tijd voor een gerichte aanpak hiervan. Mkb-aannemers fungeren bij opdrachtgevers door het oprekken van betalingstermijnen veelvuldig als ‘kredietverstrekker’ en komen daardoor soms zelf in financiële problemen. De Tweede Kamer heeft al in februari met het voorstel ingestemd, en in maart is ook de Eerste Kamer akkoord gegaan. Het mkb heeft meer dan het grootbedrijf behoefte aan corrigerende wetgeving die de scherpe kantjes van de vrije markteconomie afhaalt. De Aannemersfederatie verwacht dat de politieke druk om met wetgeving en boetes te komen om lange betalingstermijnen te bekorten, leidt tot verandering van het betalingsgedrag van opdrachtgevers. De AFNL heeft geen zwak voor boetes, maar voor het mkb is het handig een stok achter de deur te hebben. Bij de systematiek van de renteboete, moet echter wel goed worden bekeken hoe dit in de praktijk te realiseren. Als een mkb-bedrijf zelf zijn opdrachtgever de renteboete moet opleggen, is het de vraag of dit werkt. Dit heeft namelijk direct invloed op de relatie opdrachtgever – opdrachtnemer. En nu ook de Eerste Kamer achter dit wetsvoorstel is gaan staan, hoeven mkb-ondernemers niet meer in financiële problemen komen door opgerekte betalingstermijnen.
Bij het scheiden van de markt…
Aannemersfederatie en NOA doen (voor u!) goede zaken met vertrekkende Kamerfracties…
AFNL en NOA ondersteunen GroenLinks-initiatief eerder pensioen zware beroepen Aannemersfederatie Nederland en NOA ondersteunen het initiatief van de Groen Links-fractie in de Tweede Kamer om te komen tot een regeling voor werknemers met zware beroepen, zoals in de bouw-, afbouw- en infrasector, om eerder met pensioen te kunnen gaan. Ook bij voorgaande discussies in de Tweede Kamer over verhoging van de AOW-leeftijd hebben AFNL en NOA reeds aangedrongen op mogelijkheden om deze werknemers eerder te kunnen laten uittreden. AFNL en NOA hopen dat andere Tweede Kamer-fracties het voorstel van Groen Links zullen steunen. AFNL en NOA doen graag in overleg met de Tweede Kamer en Minister suggesties voor de invulling van een flexibel pensioen/AOW gekoppeld aan het arbeidsverleden voor werknemers met zware beroepen binnen de bouw, afbouw en infra. De meeste werknemers in ambachtelijke beroepen zijn op jonge leeftijd – 16 tot 18 jaar – begonnen met leren/werken en hebben een lang werkzaam leven van vaak ruim 45 jaar achter de rug. Overigens is uit onderzoek gebleken dat lager opgeleiden, vaak werkzaam in de zware beroepen, een 7 jaar kortere levensverwachting hebben dan hoger opgeleiden. Ten
29
30 . emingen b-ondern voor mk een opstelt elgeving statuut wordt t- en reg inet een we ets e kab nto e uw ffecte lgend e nie eert het vo bedrijfse n van élk uwe reg d wil da huidige opstelle in het nie ederlan bij het daan. De tgelegd MKB-N tgelegd rden ge wordt vas wordt vas moet wo dat dit Daarin B-Toets and wil emde MK B-Nederl MK d. k zogeno rm tij omgevo de prak hiervoor eving in regelg akkoord. wet- en mers.
ETS KB-TO
M inbe- en kle t midden elsel van he persone rote de aris voor rs Het overg en staffunction hthoude t toezic eft ge me en, he n jf dri ntacte rgunning voor co ijgen. Ve of llin en ins ste zak het chr eidsin rknemer, re overh een we eling, of ande sidiereg ziekte van sub es, of cti g ring op din inspe drijfsvoe aanbeste be n ee de rven op ssen van de onde nu aanpa zaken die het conti echte , het zijn ast het de regels doen, na gewijzig ’ moet zelf ‘erbij nemer n. me onderne ETS
st of er ne stelt va or mkb-ond -Toets vo De MKB ar is door en ba toepas
relevan nisterie ts. ende mi MKB-Toe sbetreff ) bij de kt het de ountants s betre gsproce isten, acc . vin jur ies tge ter als n (zo de minis in het we ld door skundige voorbee mogelijk ragen bij s en de mplexe jgen; bij rs aand Zo vroeg branche of, in co vorm kri derneme rnemers, roepen nieren zes of rvoor on te onde de van en focusg lende ma d zal hie panels Bron: CBS verschil teerperio n. Zo ederlan kan op en zoals d make MKB-N perimen iek lei eid ex hn n nh be s ee tec iew n pa trokke len, voorstel Deze be rkt en da van interv TO rkt bij wat we maken rijpende ers we ECTEN bruik te rst kijken of bij ing Wet- en FF rgroot. ee ge es n. s ve werknem b-bedrijf SE ati de du eid situ Dan atsvin een mk de overh BEDRIJF huidige ces pla onzekere voeren. T van of te de pro IE en in in gs N n is og vin rs ande d verm Bron: CBS het wetge WERKTwet- en regelgevingets verplicht. derneme twaalf ma het leren s en on gelijk in e ts vendien urd. anisatie ctento vroeg mo deze toe Bij nieuw t de bijgestu wordt bo ncheorg drijfseffe ter dat moet zo udt me worden een be oten bra B-Toets ateert ech ening ho steeds g tijdig armee situatie aangesl te samen De MK dan no ende rek zijn nog st en da and const bij haar ek-priva elingen onvoldo toegepa en eving kan B-Nederl n publi td en de reg rdt ing elg van MK an f el We ev wo reg erl ve tie r’. en regelks ie in ee ed ec regelg ‘tijge en. Te de wetnauwelij op MKB-N commiss het persp wet- en bis een papieren b-bedrijv IS MKB niet of knellen agenda et een r controle ren dat of vanuit tot een jk van mk van mk CENT drijven in Nederland jven ISSIE en regelgeving mo nd van een lijst met ie zullen dienen als ld zonde O lijkheid constate heden M worden ste de prakti rke op lijk PR ver M ge op er. we is ge en op dri n be 99 em CO iss ha be aa weten mo pieren b-bedrijv ng wordt aan de ze niet b-ondern ze comm nt van alle procent van de schaal een pa staande ten mk ht, die sluiten dereen mk regelgevi n van de 99 proce Voor be 97 aar, zet en vanuit ardoor opgeric rs. De on ectief van vindinge uitvoerb rijf. Circa geschrev worden ngen. Da dewerke het persp at. De be t goed en een mkb-bed stelling dernemi n 25 me slag ga t of nie ers vorm groei. grote on nder da zijn nie aan de rol in hun werknem s het aan een heeft mi geving mers: ze langrijke of haar ren hen keihard er, tijden inet. me ze zijn een be n tob onderne n kab en t va en lem ok r rke g he eten 11 we r) speelt p: da neme voor n lobby nd of be samen oets mo arom op opvolge rs vooro voor ee achtersta groep; bij de de MKB-T L (of de heeft da en, aan geven derneme eving. hechte ltatie en regelg nst. On ikkeling ruk ACTA ering van Straalen rtsein ge nsu tw n vo en die eld st’: sta co va on tn, uit K of l t reg . e or aë uw d, he op we t klante product CHEC scollege toetsing de toepassing c.q bij de versie vo jgen bij het ‘ex-po er Mich aan nie ederlan B-Toets ; cten me rken zij Voorzitt ces, vie MKB-N zal leveren ruk. een MK enomen n rol kri rkt, conta nacht we Het Ad ACTAL res van vingspro e voor ook ee rnemers hun ma erp aang de regeld B-Toets. jaarcong rganisati dit en van ng van rs. Onde het wetge ge moet t onderw vergroti rt breng financie bij de MK viescolle ngen die start van rnemerso or een s over he en kaa ad eri vo de de s t tie in n est on t ier bij He zij mo de . ; he nc de ren de inv komt istisch r twee gelijkhe Kamer toelevera controle regering terraad ogen en t de mo de Kame Tweede zijn optim die de enverm de minis verzoek de Twee rnemers wet in de tieve -Graus, het verdi versie in n. n heeft . Onde regering van de ministra de motie niet zie Sindsdie dig heeft ndeling h, die de n op ad en, en ren die land no na beha -Monasc te toetse derzoek b. ar ande het mk ut te on de motie els eerst sen wa id voor of -Statu leidsreg zien kan beide rhe ts be op aa oe en ef erb r bri MKB-T orgenom en uitvo ndpunt ken pe t om vo ons sta aarheid ische Za verzoek Kamer minister eten realiseerb Econom dat de arheid, . We mo Tweede Kamp van rheugd belastba erneemt minister and is ve enorme één ov els heeft één op met zijn B-Nederl rraad Inmidd t mkb, aanpak erd. MK (2 op de e He ge t. eid eld Ministe rea nh firs ge ge all orgest Einde moties werkgele ar act sm onze vo na en en t P) jft tie firs ag, hri all het BB Den Ha ondersc think sm consulta 17 cent van Start rland van ent dat. internet ruari 20 ie (62 pro in Nede 15 feb rijf), verdi econom ultatie d door aan de mkb-bed rnetcons erhandig bij een bijdrage te Ov rkt in we aalen, emers l van Str 3 werkn Michaë ets er van voorzitt MKB-To d, ederlan B-N g MK erkennin vaste aan de Beleidsv mmissie AN EL kamerco EM ER SP Zaken RN he isc DE le ON ntro Econom h
99%
van de ndse Nederla een n is bedrijve rijf ed mkb-b
2 van de
T! LL FIRS
3
K AANPA
A
ACT SM
extra gt om Dat vraa voor de juiste ht en. aandac rd orwaa randvo
isc 1. Telefon ting ee 2. Expertm ent 3. Experim r 1/2 tot 1 jaa
nu tijd aarom n Het is d t opstellen va he ij de b om geving el g re als wet- en ernemer . mkb-ond unt te nemen sp all uitgang om ‘think sm jd ct ti ‘a is in et H tten ze te first’ om ’. st fir l al sm
Co ACTAL
Actie: rie Ministe Advies ACTAL
aanzien van een mogelijke regeling moet goed worden bekeken hoe dit in te vullen. Het kan niet zo zijn dat bouwmedewerkers die eerder uittreden worden gestraft met een AOW-korting. Daarnaast moet voorkomen worden dat zware beroepen worden gekoppeld aan lage inkomens, want dan vallen veel bouwmedewerkers buiten de boot. AFNL en NOA hopen dat de Tweede Kamer besluit tot een regeling en willen graag meedenken over de invulling van zo’n regeling. Uitwerking MKB-toets gepresenteerd in Tweede Kamer Ook Minister EZ gaat inzetten op MKB-Toets Een brede mkb-delegatie ondernemers en bestuurders was onder aanvoering van MKB Nederland-voorzitter Michaël van Straalen op 15 februari – nog bij de ‘oude’ Tweede Kamer - aanwezig in Nieuwspoort Den Haag bij de presentatie van de uitwerking van de MKB-toets aan de leden van de Tweede Kamercommissie Economische Zaken, vertegenwoordigd door Erik Ziengs-VVD, Eppo Bruins-CU, Sharon Gesthuizen-SP, Agnes Mulder-CDA, Jacques Monasch-groep Monasch, Mei Li Vos-PvdA. Vanuit de Aannemersfederatie was een ruime delegatie van ruim 20 ondernemers en bestuurders vertegenwoordigd om het belang van deze toets te ondersteunen. 1. MKB-toets moet niet-functionerende wetgeving voorkomen AFNL en NOA hebben vorig jaar in hun notitie met het oog op de verkiezingen deze MKB-toets voorgesteld. Vervolgens is deze overgenomen door MKB-Nederland. Daarna is bij de begrotingsbehandeling van Economische Zaken de motie Monasch kamerbreed ondersteund om te komen tot een MKB-toets op wet- en regelgeving om daarmee te voorkomen dat wetgeving hoog overvliegt, niet functioneert of moet worden bijgesteld, zoals de laatste jaren veelvuldig gebeurt.
Zowel nieuwe als bestaande wetgeving mkb-proof “De MKB-toets, verankerd in het MKB Statuut, moet een toets vanuit de echte mkb-praktijk zijn, waarmee met een vast/variabel panel bestaande uit mkb-bedrijven uit relevante sectoren kan worden nagegaan, vaak binnen een half jaar, of iets werkt of niet. 2.
Of er onverwachte neveneffecten zijn en of moet worden bijgesteld. Deze MKB-toets moet gaan gelden voor alle mkb-bedrijven – dus tot 250 medewerkers – en voor zowel nieuwe als bestaande wet- en regelgeving”, zo hield AFNL-voorzitter Henk Klein Poelhuis de leden van de commissie voor bij de presentatie van de uitwerking. Hij maakte hierbij meteen gebruik van de gelegenheid om de kamerleden te complimenSTART ING INVOER teren met het aannemen van het wetsvoorstel terugdringen lange betaaltermijnen. “Wij zijn erg blij dat u via deze weg het gedrag van opdrachtgevers die betaaltermijnen oprekken wilt corrigeren. De wijze waarop deze wet tot stand is gekomen, is al bijna het begin van een MKB-Toets.”
3. Ook Minister over de streep met MKB-toets NOA-voorzitter Hendrik Ruys betoogde kernachtig hoe de problemen van twee jaar loondoorbetaling bij ziekte hadden kunnen worden voorkomen als er een MKB-toets op wetgeving was geweest. MKB INFRA-voorzitter Philip van Nieuwenhuizen schetste hoe een MKB-toets zou kunnen voorkomen dat onnodig wordt geclusterd via nieuwe termen als assetmanagement bij aanbestedingen en gaf het belang van permanente evaluatie op aanbestedingsbeleid aan. Op de dag van de aanbieding in de Tweede Kamer laat ook de inmiddels demissionaire Minister van EZ weten tot een MKB-toets op wet- en regelgeving te willen komen. Een doorbraak in het denken op dit Ministerie!
Nieuwe Bouw & Infra cao als tweetrapsraket Uit de inventarisatieronde van afgelopen zomer blijkt dat leden van de bij de Aannemersfederatie aangesloten verenigingen de cao verder willen aanpassen om toekomstbestendig te zijn. De conclusie uit de bespreking met cao partijen is dat de tweetrapsraket daar een goede aanpak voor zou zijn. Dit jaar benutten werkgevers en vakbonden om een goed fundament te leggen voor een nieuwe, toekomstbestendige cao Bouw & Infra. Daarin wordt verder
31
april 2017
uitgewerkt wat al eerder was afgesproken. Vanwege de nodige zorgvuldigheid kost dat tijd en daarom hebben ze met instemming van de besturen afgesproken om dit jaar een ‘korte klap’ te maken: nu verder met een aangepaste cao, met een looptijd tot 31 maart 2018. De noodzakelijke verdere vernieuwing van de cao Bouw & Infra is zodoende een tweetrapsraket. 1. Afspraken In het onderhandelingsresultaat staan afspraken die tegemoet komen aan de wensen van werkgevers voor verdere modernisering van de cao.
cao opzegtermijnen naar de wettelijke termijn, zoals dat al het geval is bij uta werknemers • Melding inzet spaaruren (art. 28) naar 7 dagen i.p.v. 14 (toeslag komt te vervallen) • Melding inzet roosters art 23 lid 9 onderdeel c naar 14 dagen i.p.v. 28 • ZZP-bepaling zal worden aangepast aan de actualiteit • Onderzoek hindernissen in de cao (m.n. arbeidstijden) • Bij politieke duidelijkheid langer doorwerken en verschuiven aow gaan cao-partijen met elkaar in overleg. • Eens per jaar wordt tenslotte het saldo verlofdagen automatisch uitbetaald.
Samenvatting van de afspraken uit het onderhandelingsresultaat: • De invloed van de werkgever neemt toe, op de precieze besteding van het persoonlijke budget voor duurzame inzetbaarheid • Omdat de wet zeer beperkend is, gaat de ketenbepaling voor seizoensarbeid van 6 naar 3 maanden – maar alleen voor een functielijst die nog door de cao-partijen opgesteld wordt • BBL salarissen worden verlaagd voor de driejarige BBL • De vergoeding aanvullende ziektekostenverzekering gaat in twee stappen van 12,50 naar 17,50 euro • Aanpassing opzegtermijnen bouwplaats – na twee jaar gaan de
In de nieuwe cao komen deze beperkte veranderingen te staan, met een daarbij passende loonsverhoging.: per 1 juli 2017 is er een loonsverhoging van 1% en per 1 januari 2018 0,75% erbij. 2. Hoe nu verder? Sinds 8 maart is nieuwe cao Bouw & Infra 2017 is een feit. De deelnemende organisaties en bonden hebben ingestemd met het onderhandelingsresultaat. Het cao-boekje wordt nu op korte termijn uitgewerkt en zal te vinden zijn op de diverse websites. Op 1 juli gelden de nieuwe normbedragen (zie ook de BOVATIN/AFNL E-Nieuwsbrief die u als BOVATIN-lid ontvangt. ■
Innovatie is
steeds de juiste oplossing hebben.
Schlüter®-BALKONSYSTEMEN Voor balkons en terrassen bieden we innoverende systeemoplossingen met contactafdichting en ontkoppeling, oppervlaktedrainage en waterafvoergoten die perfect op elkaar afgestemd zijn. Hier vindt u het juiste systeem voor uw project: zowel voor een vrij uitkragend balkon, een dakterras of een terras op volle grond.
Schlüter ®-BALKONSYSTEMEN. Vertrouw alleen op het origineel.
www.schlueter-systems.nl
32
BOVATINFO
Nieuws van de
De bouw trekt aan en de vraag naar geschoolde tegelzetters neemt fors toe. Hoog tijd dus om na jaren van recessie de handen uit de mouwen te steken. De vijf opleidingscentra van de tegelbranche en het bestuur van BOVATIN hebben derhalve intensief overleg gevoerd om samen het dreigende tekort aan vaklieden te lijf te gaan. Door middel van een nauwe samenwerking willen de vijf opleidingsbedrijven van de tegelbranche (ESPEQ, Almelo, Mierlo/Den Bosch, Limburg, Utrecht) samen met BOVATIN het opleidingsnetwerk weer ten volle gaan benutten. De instroom vanuit de VMBO-scholen in de regio neemt weliswaar toe, maar nog niet genoeg. En daarom wordt er in voorlichting en opleiding geïnvesteerd. “Hoogste tijd om jongeren te laten zien en beleven wat de tegelzetbranche hen kan bieden en welk perspectief jonge vaklieden op de arbeidsmarkt hebben!”
BOVATIN en de Bouwmensenopleidingscentra:
vol aan de bak!
Nog even in het leslokaal na afloop van een goed gesprek. Van links naar rechts: Chris van Herpen (secretaris BOVATIN, voorzitter onderwijscommissie), Viktor van de Bilt (penningmeester BOVATIN), Robert Herman (Bouwmensen Twente), Jos Visser (Bouwmensen Utrecht), Suzanne den Dulk (ESPEQ Heerhugowaard), Pieter van Kessel (Bouwinframensen Mierlo en Bouwmensen ‘s -Hertogenbosch), Gerard reus (voorzitter BOVATIN).Op de foto ontbreekt Rene Mobers (Bouwmensen Limburg).
Geen deelname aan GAan in de Bouw Directe aanleiding voor het overleg was een brief van de opleidingsbedrijven aan BOVATIN, waarin zij onder andere hun zorgen uitspraken over een versnippering van het onderwijsaanbod; onlangs presenteerde namelijk de Aannemersfederatie het opleidingsproject voor Gespecialiseerde Aannemers ‘GAan in de Bouw’ (GIDB), waarin ook een tegelzettersopleiding gepland is. Zeer in het kort: GIDB gaat uit van een opleiding voor de gespecialiseerde aannemingsberoepen die grotendeels op de leerbedrijven verzorgd wordt, en waarbij geen gebruik gemaakt wordt van de huidige Bouwmensen-opleidingen - al sluit de ene route de andere overigens niet uit. De plannen waren ook in het BOVATIN hoofdbestuur en in enkele regio’s gepresenteerd, en voorzitter BOVATIN onderwijscommissie Chris van Herpen deelt de zorgen van de opleidingscentra: “Zoals GIDB er in zijn nieuwste vorm uitziet, zonder draagvlak en dus O&O-subsidie via Bouwend Nederland, zou het inderdaad een nogal ‘smalle’ opleiding worden die eigenlijk vooral een opleiding is die geschikt is voor zij-instromers met al de nodige startkwalificaties. Ik vind namelijk dat de VMBO-ers, zeker in een tijd waarin zonneklaar is dat je niet levenslang bij één werkgever of voor één beroep maar voor een carrière tekent, moeten kunnen kiezen voor een opleiding waarvan ook algemeen vormende vakken zoals rekenen en taal deel uitmaken. Hoe wil jij anders later doorstromen naar een andere functie in de tegelbranche, of elders? De BOVATIN is van mening dat voor een leerling van circa 16 tot 20 jaar de doelstelling moet zijn dat deze met een vakdiploma, inclusief rekenen en taal, de school verlaat, zodat hij kan doorstro-
men naar een goed niveau. Kijk, er zullen altijd leerlingen zijn die het echt moeten hebben van hun gouden handjes, en die echt niet aan deze eisen kunnen voldoen. Daar moet dan misschien een uitzondering voor gemaakt worden, maar die uitzondering kan en mag niet het uitgangspunt zijn! Voor een ‘breed vakdiploma’ is in het GIDB-model feitelijk geen ruimte. BOVATIN kiest er dan ook voor om geen medewerking aan dit project te verlenen, en ook niet bij te dragen in de kosten. Zoals BOVATIN nog wel met de oorspronkelijke plannen kon instemmen, geldt dat niet meer voor die nieuwe opzet. We hebben bovendien net de nieuwe opleiding tegelzetter niveau 2 en 3 met FUNDEONnu Concreat - afgerond! We hebben drie doelgroepen te bedienen: daarvoor zijn
april 2017
nodig een keuzemodule tegelzetten voor de VMBO-leerlingen, de feitelijke MBO-vakopleiding, en daarnaast modules plus een hoogwaardige bijscholing voor respectievelijk zij-instromers en ervaren tegelzetters. Wij willen geenszins GIDB onmogelijk maken, maar gezien de hoopgevende uitgangspunten die we hebben om met de Bouwmensen-opleidingscentra en met bestaande middelen een prima opleiding voor onze drie doelgroepen vorm te geven, kiezen wij voor de route met de opleidingscentra. En, last but not least, er was ook – getuige het standpunt van onze hoofdbestuursleden - geen draagvlak voor GIDB in onze regio’s. Kortom: we kezen om meerdere redenen voor een intensieve samenwerking met de opleidingscentra, maar wel op voorwaarde van een paar goede afspraken!” Opleidingscentra: weer meer mogelijkheden! Naast de jonge schoolverlaters leiden de opleidingsbedrijven ook weer meer jong-volwassenen op. Dat doen de opleidingsbedrijven uiteraard het liefst in een volledige BBL-setting omdat daardoor de kwaliteit beter gewaarborgd is, maar dat is niet altijd mogelijk. Daarom zijn er naast de reguliere BBL-trajecten al jarenlang praktijk- opleidingstrajecten afgestemd op de individuele mogelijkheden van de ‘oudere jongere’ en/of specifieke vraag van tegelzetbedrijven. Op de diverse opleidingscentra zijn ook deze trajecten alweer opgestart. Na de economische recessie, waarin er voor deze kandidaten geen plaats was op de arbeidsmarkt, zijn er nu weer tal van mogelijkheden op de aantrekkende markt en door de toenemende vraag vanuit de bedrijven. Spijkers met koppen BOVATIN-voorzitter Gerard Reus vat samen: ”Kunnen jullie zorgen voor de werving van zo’n 100 nieuwe en talentvolle leerlingen per jaar, voor een hoogwaardige nascholings- en zij-instromersopleiding en, last but not least: hoe gaan we – wat de Aannemersfederatie de afgelopen jaren helaas niet gelukt is, ondanks herhaaldelijk aandringen van BOVATIN – ervoor zorgen dat er al op de VMBOopleidingen een keuzemodule Tegelzetten komt? Als de jongeren ons vak niet kennen, kiezen ze er ook niet voor…” De directeuren tekenen daarvoor. “We vinden 100 leerlingen per jaar erg ambitieus, maar we zetten er op in. En ook wij hebben een paar voorwaarden. Zo zouden wij ons graag in een vorm van lidmaatschap willen aansluiten bij BOVATIN. We willen ook periodiek een afstemmingsoverleg voeren, dat is de afgelopen jaren nauwelijks gebeurd. Ook zouden we graag zien dat BOVATIN bemiddelt bij zijn geassocieerde leden voor bijvoorbeeld lijm, tegels en misschien zelfs gereedschap en PBM.” “We bepalen nader wat voor type lidmaatschap dat zou moeten zijn, en op onze bemiddeling kunt u rekenen!”, stellen de BOVATIN-
bestuurders. “Wat wij wel belangrijk vinden is dat jullie – daar horen wij de leerbedrijven namelijk nogal over klagen – voortaan pas leerlingen tegen betaling bij een bedrijf plaatsen als ze een aantal basisvaardigheden beheersen. Het uurtarief van de leerlingen moet ergens voor staan.” Ook over de VMBO-keuzemodule worden afspraken gemaakt. De directeuren geven aan dat zij al geruime tijd een constructief overleg hebben met het landelijk VMBO-Platform-BWI ( Bouwen, Wonen en interieur, de nieuwe naam voor de bouwopleidingen op het VMBO, red.). De opleidingsbedrijven ijveren ervoor om ook tegelzetten te laten opnemen in de lesstof voor de VMBO-leerlingen Bouw. BOVATIN sluit zich aan bij dit initiatief en wil gezamenlijk optrekken en investeren in de module tegelzetten binnen de BWI-opleiding. En dat is een belangrijke stap voorwaarts om de instroom weer toe te laten nemen vanaf de ‘bron’. Verder zorgen de opleidingscentra voor instructeurs die willen meewerken aan die module, en voor vertegenwoordiging uit de ROC’s. Een vraag is nog of BOVATIN dan de overige kosten voor zijn rekening kan nemen, en zich er voor inzetten dat het Platform Bouwen, Wonen en Interieur er mee in stemt? Van Herpen: “Doen we! Er hebben immers 40 VMBO-scholen interesse, en we hebben al een schooljaar verloren… Wat wij dan wel graag van jullie willen weten is: hoeveel actieve Leerbedrijven zijn er? Kunnen we daarmee voldoende leerlingen uitplaatsen? En – richten jullie dan in overleg met ons jullie bijscholingscursussen zodanig in dat die voldoende niveau hebben? De tegelzetter moet immers in staat zijn om, onafhankelijk van de adviezen van zijn lijmadviseur, zelf bij complexe projecten vooraf te bepalen waar zijn werk en materialen tenminste aan moeten voldoen. Dan heeft immers de adviseur van de lijmfabrikant een betere gesprekspartner, zo krijgen we minder schades!” BOVATINpenningmeester Viktor van de Bilt zet nog eens extra nadruk op dat laatste. “Mij gaat het - en ik weet dat dat zo leeft bij veel tegelzetbedrijven met personeel - echt om één punt: dat we goed opleiden. Punt. Echte vaklieden, die meer weten dan wat ze móeten weten, zodat ze bij ieder tegelwerk waar ze voor gevraagd worden weten waar het om draait, wat de risico’s zijn en hoe je die risico’s aanpakt. Het kan niet zo zijn dat een vakman alleen maar ‘gespecialiseerd’ is in het betegelen van tunnels, omdat het bedrijf dat hem opleidt dat toevallig als specialisme heeft. Wat als hij een carrièrestap maakt of moet maken?” De afspraken worden gemaakt. Agenda’s worden getrokken. Gerard Reus: “Ik informeer de Aannemersfederatie: we konden instemmen met het oorspronkelijke plan, maar niet met de nu vastgestelde versie. We gaan nu samen vol aan de bak! En – u bent van harte welkom op onze eerstvolgende bijeenkomst met de geassocieerde leden!” ■
33
Enrico Montecchi - Fabrizio Mariani NABA - Nuova Accademia di Belle Arti, Milano.
25-29 SEPTEMBER 2017 promoted by CONFINDUSTRIA CERAMICA
in collaboration with
CERAMICA CONFINDUSTRIA organized by
www.cersaie.it
show management
Promos srl
Tekst: Remus Aussen Foto’s: Remus Aussen/Omnicol
“We zijn zó met het heden en de toekomst bezig dat we meestal vergeten om terug te kijken… “ verzucht Felix de Bever, samen met Gerrit Jonker het directeurenteam van de Omnicol groep . “Maar 60 jaar Omnicol, dat wilden we niet ongemerkt voorbij laten gaan.” Jonker: “ Dus hebben we het afgelopen jaar eens in het licht gezet wat we hier allemaal ontwikkeld hebben. De bouw is zó veranderd… en Omnicol heeft daar zijn rol in gespeeld!” Maar na 60 jaar rust Omnicol zeker niet op zijn lauweren.
60 jaar Omnicol, …plus een innovatief 24 uurs systeem!
“1956. Er moest snel en veel gebouwd worden,” weet Felix de Bever, deels ook omdat zijn vader in die tijd leiding gaf aan wat toen nog Omnicol BouwCHEMIE heette. “Spuitpleister, cellenbetonlijm, daar ging het toen om. Toen, in de beginjaren, werd er steeds meer met ‘toeslagmiddelen’ gewerkt, waarmee je een poedertegellijm kon ‘verrijken’. Die toeslagstof zorgt ervoor dat de lijm het water langer vast houdt – als je op de sterk zuigende ondergronden werkt bijvoorbeeld – en geleidelijk beschikbaar stelt tijdens de droging van de cement zodat die kan ‘hydrateren’, ofwel reageren met het water zodat de cement sterkte kan ontwikkelen. Tsja, daar gebruikte men in die tijd ook wel eens houtlijm voor als toevoeging, maar dat verzeepte natuurlijk na enige tijd… En rond 1970 kwam de pastalijm. Dat was een revolutie! Waarom? Omdat er een wandlijm nodig was waarmee je snel en goed tegels op het cellenbeton van onder andere portiek- en andere scheidingswanden kon plakken. Iets wat je met de traditionele mortels niet goed lukte; de
tegels kwamen in bijvoorbeeld de Bijlmer aanvankelijk zó weer van de immers zuigende betonnen wand af…! Van zetten ging je lijmen…“ “Ja, zo ontstond in feite de eerste kunsthars-gemodificeerde poed-
35
36
BOVATINFO
ertegellijm, PL76“, weet Gerrit Jonker. “Wat je nu een C1TE S1 lijm zou noemen, maar die EN-normering had je toen nog niet. In de jaren ’80 werd de systematiek uitgebouwd: dispersielijmen! Pastalijmen zijn daar een voorbeeld van. Daar kwamen wand- en vloeregalisatiemiddelen bij, en andere poederlijmen met een specifiek gebruiksbereik.” ‘Systeem-denken’ en merktrouw “We ontwikkelden onze materialen zo dat ze goed op elkaar aansloten. En zo ontstond in de lijmwereld het ‘werken volgens een lijmsysteem’. In de jaren 80 kreeg deze systeemgedachte zijn beslag in de STABU-systematiek: de standaardisering van projectbestekken.”
“In de jaren ’90 zag je dat het aandeel poederlijmen weer toenam,” weet Gerrit Jonker. “We brachten combinaties onder de aandacht met primers, egalisatiemiddelen, waterdichtmiddelen, en de pastalijmen. Maar de markt ontwikkelde, en dat stelde steeds meer eisen aan de vertegenwoordigers: je product bij de tegelzetter alleen maar promoten was niet meer voldoende. Tegelprojecten en daarmee ook het tegelzetters vak werd complexer doordat de materialen en de tegels in een hoog tempo veranderden. De vertegenwoordiger van een lijmfabrikant werd dus vraagbaak en adviseur. Ondergronden, regelgeving, welk systeem bij welk gebruik, normering, veiligheid en ARBO, en eigenlijk zijn zo ook de langdurige relaties ontstaan tussen de tegelzetters en hun adviseurs. Een gespecialiseerd tegelzettersbedrijf is immers al druk genoeg druk met 1. Acquisitie van werk, 2. De juiste vaklieden vinden om dat project te bemensen – wat alleen maar moeilijker is geworden – en 3., niet onbelangrijk, zien dat je je geld binnenkrijgt… Alles wat daar
april 2017
vertraging. Samen met onze partner, het Amerikaanse Laticrete, hebben we een snel afbindende cementgebonden vloeivloer ontwikkeld. Aan te brengen met de speciale SUPERCAP® pomptruck die je ook op de Bouwbeurs hebt gezien. Het unieke pompsysteem biedt de mogelijkheid enorme producties te maken, met een capaciteit van 15 ton per uur kom je eenvoudig tot enkele duizenden vierkante meters per dag, en dat tot wel 50 verdiepingen hoog! Een bewezen concept vanuit de VS. Het biedt een unieke 24-uurs systeemoplossing. Dag 1 vloeien, dag 2 tegelen, en op dag 3 is de ruimte (weer) gebruiksklaar. En dat alles onder mnicol systeemgarantie.
buiten valt, daarop proberen wij te ontzorgen. En dat gaat ver. Voordeel is dat als je dat goed doet, je ook een duurzame relatie opbouwt met je relatie, de tegelzetter…” Nieuw: Omnicol SUPERCAP®! “Kijk, wij zitten na 60 jaar nog zeker niet stil. We proberen nu vooral producten te ontwikkelen welke een positieve bijdrage leveren aan de productiviteit en arbeidsomstandigheden van de afbouwer, en waarmee we knelpunten in het (af)bouwproces kunnen wegnemen. Dit om zodoende het bouwproces op een verantwoorde wijze te versnellen. Een veel voorkomend knelpunt is de dekvloer. Te vaak is een dekvloer niet direct geschikt voor betegeling of andere afwerking. Niet vlak genoeg, niet draagkrachtig genoeg of te veel restvocht. Dit werkt dan door in de planning van het hele bouwproces. Een risico dat dan weer hard terugslaat op de tegelzetter, die vaak de verantwoordelijkheid draagt voor de hele vloer... Omnicol rekent in één keer af met zowel het risico als met de
Tot slot Op naar de 75 dus! “We willen vooruitkijken. Waarbij wij ons terdege realiseren dat er voor succes altijd een goed samenspel tussen producent en vakman moet zijn. We maken ons dus ook oprecht zorgen over het dreigend tekort aan gespecialiseerde vakmensen. Wij willen en moeten daar op een positieve manier, samen met de gehele (tegel)branche, ons steentje aan bijdragen. Wij kunnen daar nu met onze trainingen al een rol in spelen. Verder moeten we er samen voor zorgen dat het werk aantrekkelijker wordt en blijft, door nog beter verwerkbare producten, mechanisering, betere arbotechnische voorzieningen en hulpmiddelen!” ■ www.omnicol.nl
37
38
& ’s st a em om h T oek T Tekst: Remus Aussen Foto’s: Remus Aussen/Peter Goegebeur (met hartelijk dank Peter!)
Gehele tegelbranche piekt op de Bouwbeurs Utrecht! Uniek. Zo mag je de samenwerking van BOVATIN, Ceramics of Italy en – met RUBI voorop - de geassocieerde leden van BOVATIN toch wel noemen. Want in welke branche wordt een gezamenlijke ‘beursgang’ van alle toonaangevende merken georganiseerd, met als doel de promotie van het product zelf, en niet allereerst het eigen merk? “Doel was het promoten van tegels en natuursteen, de lijmsystemen en de vakkundige verwerkers als één ‘package,” vat (BOVATIN hoofdredacteur en organisator/ presentator) Remus Aussen samen. “Zodat de zakelijke beslisser die nog aan het bedenken is wat hij op zijn vloer of wand wil, redenen aangereikt krijgt om voor ‘onze’ branche te kiezen. En voor het bijbehorende materiaal. “Goede materialen, goede
gereedschappen, goede verwerkers. Daar kies je voor.” Gerard Reus, eveneens organisator/ presentator op de beurs: “Maar we hadden nog een doelgroep: de VMBO-leerlingen, die op uitnodiging in groten getale de beurs bezochten. En ook die kregen we enthousiast voor het vak… Ze kregen een vragenformulier mee, en struinden de beurs af op zoek naar antwoorden. En ze moesten voor zichzelf de belangrijkste vraag beantwoorden: wat kies ik voor vak? Nou, ik denk dat we er hier een flink aantal warm gekregen hebben voor de tegelbranche!” Zo’n 30 gasten werden tijdens de 13 talkshows op het RUBI/BOVATIN/Ceramics of Italy-podium geïnterviewd. Bent u geweest? Dan hebt u ‘maar’ drie dagen gemist…! We praten u even bij.
Wát een omzet…! Eigenlijk begon het idee voor de gezamenlijke beursdeelname bij twee heren: Haik van Hesteren (BouwCenter/Veris Groep) en Engbert Broekman (RUBI). Want Haik van Hesteren had op ‘zijn’ beurs (zie enkele BOVATINfo’s terug) het zaadje geplant door Gerard Reus en Graziano Sezzi (Ceramics of Italy) bij elkaar te brengen om over de Nederlandse markt te praten. En Engbert Broekman had de lijmfabrikanten al enthousiast gekregen om de stands rond het Vakplein te positioneren. Plus -hij stelde zijn podium beschikbaar. Waar overigens ook enkele VIP-trips voor twee business seats bij FC Barcelona werden uitgedeeld… En BOVATIN gaf een paar vochtmeters weg.
geassocieerde leden wel uitgenodigd… Maar dat werd ruimschoots goedgemaakt door de indruk die we gezamenlijk hebben gemaakt op de ruim 1000 kijkers die één of meer popup-shows hebben bijgewoond, en de talloze jongeren bij wie echt een onuitwisbare indruk is achtergelaten van de tegelbranche. Die jongeren vinden wij minstens even belangrijk, immers, zij moeten straks ons product vakkundig verwerken. Zonder jongeren geen tegelbranche!” Elena Romani vond de Bouwbeurs echt een feestje. “Wat een leuke sfeer! Het is hier zo gezellig, zo ongedwongen… Dit is echt één van de leukste beurzen waar ik ooit geweest ben!” Sowieso verliet ze de beurs niet zonder een paar lessen van Rubi’s Jaap Westhof, die haar vertrouwd maakte met het splinternieuwe topmodel in de range van Rubi tegelsnijders, de Rubi TZ. Stroken van drie centimeter snijden van tegels van twee centimeter dik… Tijdens de lessen ging het goed, tijdens de demonstratie... bijna. Maar het waren dan ook Elena’s eerste stappen in het werken met tegels…! Met wat correctie van Jaap Westhof ‘Ik ben geen tegelzetter, maar ik heb wel flink getraind!’ werd het opzienbarende resultaat dat met deze snijmachines behaald kan worden, alsnog gerealiseerd: een strook van 2 centimeter dik, twee centimeter breed, 150 centimeter lang. En, met de 3 en 6 millimeter dunne Cotto d’Este-platen: een haarzuivere snede, desnoods drie meter lang.
Italiaanse tegels: Kom ze bekijken op de CERSAIE!
Hoe het liep? De maandag begon aarzelend, maar de rest van de week werd het steeds drukker. Op dinsdagmiddag kon de familie Boada, waarvan enkele leden waren komen kijken hoe ‘het nou werkt’ op zo’n Nederlandse beurs, vaststellen dat de genoteerde verkooporders van RUBI de verwachtingen… vergruisden. “Over twee jaar doen we het weer zo, maar dan wat groter. BOVATIN, zijn jullie er weer bij?”
Ceramics of Italy: ‘Wat een leuke beurs is dit!’ Graziano Sezzi, Simone Ricci en Elena Romani zijn, als belangrijkste organisatoren van de CERSAIE – ’s werelds grootste tegelbeurs - niet snel onder de indruk. “Het is een beurs voor ‘makers’, en we zagen weliswaar de nodige ‘kopers’ en architecten, maar minder dan we gehoopt hadden. Dat is jammer, want ze waren door BOVATIN en de
Graziano Sezzi lichtte – afgewisseld door zijn collega’s – de essentie van de Italiaanse aanwezigheid op de beurs toe. “Laten we duidelijk zijn: Italië maakt zeer hoogwaardige tegels. Nederland importeerde vorig jaar zo’n 28 miljoen vierkante meter tegels, waarvan 5 miljoen uit Italië. De prijs van Italiaanse tegels ligt gemiddeld hoger dan die van andere tegels, maar daar is de kwaliteit dan ook naar. Wij mikken op de bovenkant van de markt, en daar is in Nederland een sterk groeiend marktaandeel. Dat marktaandeel is er vooral voor de steeds groter wordende tegels, tot 3 bij 1 meter toe… En daar hebben we ook de vaklieden voor nodig. Dat zijn jullie. En de jongeren die hier – gelukkig! – rondlopen. Dus laten we investeren in opleidingen! En – kom naar Italië, kom zelf de nieuwste trends en de nieuwe tegels waarvan jij denkt dat er hier een markt voor is, in Italië bekijken op de CERSAIE in Bologna, van 25 tot en met 29 september…! Voor BOVATIN-leden betalen wij de hotelkamer, en de toegang tot de beurs is gratis!
Hapjes en drankjes: Ceramics of Italy! En ook de Italiaanse hapjes en drankjes, waarmee men aan de Popup-shows ‘gekluisterd’ bleef, werden aangeboden door Ceramics of Italy. Wat duidelijk te zien was aan de schortjes van de dames die ermee rondgingen: groter paste het logo er niet op… Natuurlijk maakte BOVATIN-voorzitter Gerard Reus van de gelegenheid gebruik om de Bond te promoten: ”Welkom in de wondere wereld van de tegel! De consument, de bezoeker, de klant: die ziet een prachtig eindresultaat. Die schitterende badkamer, die mooie vloer, die wand, dat strakke terras… Tegels hebben allerlei voordelen. Wij noemen dat op een website ‘www.MeerwaardeVanTegels.nl . Maar die schitterende badkamer is vooral het resultaat van een in – letterlijk! duizenden jaren opgebouwde samenwerking. Tussen fabrikanten van tegels, van lijmsystemen, van gereedschap en ondergronden, handelsorganisaties, architecten, bouwopleidingen. En van de ‘echte’ tegelzetters natuurlijk, die lid zijn van brancheorganisatie BOVATIN!” Er zijn flink wat ‘blauwe’ folders uitgedeeld, en er zijn weer de nodige nieuwe aanmeldingen van ‘echte’ tegelzetbedrijven.
Op het podium Vier minuten lijkt niet veel. Maar alle deelnemende lijmfabrikanten, tegelfabrikanten en handelshuizen stuurden hun beste verkoopadviseur of hun directeur om hun bijdrage aan de branche neer te zetten – en dat deden ze met verve. En in weinig tijd, want op een beurs moet je ‘vlammen’. Anders lopen de mensen door. Ook onze Italiaanse collega’s realiseerden zich dat, want zij wisten ondanks de barrière met de (Engelse) taal het Italiaanse product én de CERSAIE op een boeiende manier onder de aandacht te brengen. En wat was het nieuws? We zetten de belangrijkste punten even onder elkaar. 1. Mapei:
ook ijzersterk in zwembaden! Mapei is – en dat mag best wat meer aandacht hebben – een belangrijke speler als het gaat om duurzaam herstel in de Groningse aardbevingsgebieden. Wilco Bekkers: “Als Italiaanse wereldspeler hebben we in het moederland
natuurlijk de nodige ervaringen opgedaan, die we nu in het Noorden inzetten!” Maar het 80 jaar oude Mapei is in Nederland ook een beangrijke speler als het gaat om zwembaden: “We werken vanuit het uitgangspunt ‘Onzichtbaar maar onmisbaar’… met onze lijmsystemen en voegen staan we voor het waterdicht beschermen van de onderliggende constructie, duurzame hechting en een goed te reinigen oppervlak. Dus geen chloride-uittreding, geen lekkages… En onze epoxyvoegen zijn uitgerust met ‘bioblock’ en het ‘drop-effect’, zodat onder andere huid- en zeepresten of reinigingsmiddelen, maar ook ontkalkingsmiddelen de voeg niet kunnen beschadigen, zich er niet aan kunnen hechten, in de voeg kunnen dringen en daar voor schimmelvorming zorgen!” 2. VERIS/Bouwcenter: EQZero! Serge de Boer van de Bouwcenter groep brengt ‘zijn’ www. eqzero.nl onder de aandacht: eigenlijk een compleet ‘0 op de meter-systeem’, met – en dat is voor de tegelzetter interessant een flinterdun vloer- of wandverwarmingssysteem dat simpel onder de tegels is aan te brengen. 3. PCI: tijdsdruk wegpoetsen! Wim Niesing, accountmanager Bouwmaterialenhandel beschrijft de voordelen van PCI’s Flexmortel S2.”Tijdsdruk is één van de grootste uitdagingen van de tegelzetter. 28 dagen wachten op uitharding van een ondergrond, het opstook- en afkoelingsprotocol… Kort door de bocht: niet nodig met deze flexmortel. Deze vangt het op. Maandag beginnen, na 7 dagen kun je gewoon weer stoken!” 4. Viktor van de Bilt: vakmanschap op terrassen en trappen Viktor van de Bilt (penningmeester BOVATIN en ondernemer) vertelt zijn geheimen als het gaat om het duurzaam aanleggen en betegelen van terrassen en trappen (zie ook een eerdere BOVATINfo). “ga niet uitsluitend af op het advies van de fabrikant, zorg dat je alles weet! Ja,
mijn zoon plus mijn schoonzoon zitten ook in de branche…!” En, samen met Gerard Reus en Chris van Herpen inspireert hij op het tegelzettersplein ook de nodige VMBO-ers richting de tegelbranche… Ardex: slimme oplossingen voor buitenterrassen En verkoopleider Benelux van Ardex, jan Elbert de Jong, liet zien welke lijm- en ondergrondsystemen er voor de buitenterrassen zijn. Plus, hij introduceerde de ‘voeg voor altijd’(met het hartje): de ARDEX RG12 1–6 fijne epoxyvoeg. “Grote belastbaarheid en kleurstabiliteit, fijn te verwerken, en een zeer glad voegoppervlak!” 5.
6. COBA en de silo Reinier Spaan (Coba) staat voor het ‘makkeklijk zat’-principe. En hij kon vanaf het podium naar de silo bij de COBA-stand wijzen: “Superhandig bij de grotere vloeroppervlakken! Overigens, onze nieuwe pastalijm DTA215 is ons tweede nieuwtje. Zeer breed in te zetten! ” 7. Schlüter Systems: waslijstje… Mark de Groot van Schlüter heeft iedere beurs minimaal drie noviteiten. En ook deze keer: kant-en-klare waterdichte nisjes. “Gegarandeerd waterdicht, en snel aan te brengen! Onze LED-verlichting is nu schakelbaar in enkele miljoenen kleuren… en we hebben ons assortiment strips uitgebreid met een flink aantal matte kleuren!”
8. Schönox: Schönox, altijd een merk met een zeer gedifferentieerd aanbod, laat zien dat ze ook een aantal zeer breed inzetbare lijmtypen hebben. Klaus Bartmann: “Neem nou de Q12 poederlijm. Zeer flexibel, ontkoppelend, speciaal geschikt om op ‘jonge’ cementdekvloeren te gebruiken!” Klaus brak een lans voor het belang van de ondergrond, zeker wanneer je XXL-tegels verwerkt. “En tegelvakmanschap is ook van belang in de bouwmarkt, anders verkoopt de verkoper iets dat de tegelzetter niet voor dat geld of op die manier kan- of zou moeten willen maken!” 9. TCKI: ‘Ceramics First!’ Hans van Wijck, directeur van onderzoeksinstituut TCKI ziet tegels als de best denkbare vloer- en wandbekleding. “Tegels hebben gewoon de beste kaarten als het gaat om hygiëne, visuele en technische kwaliteit, duurzaamheid… En de nieuwe bevestigingstechnieken en de bijzonder sterke voegen dragen daar aan bij. En het bewijs? Mijn onderzoeksinstituut test ze dagelijks…!” 10. Rolf
Haan, Julius van der Werf tegelhandel: “Wij weten wat de markt wil!” Tegelzetters met een showroom hebben twee plusjes als ze Julius van der Werf Tegelhandel achter zich hebben staan. Commercieel directeur Rolf Haan “Wij kunnen zorgen voor de ideale showroomopstelling. Plus – wij ‘filteren’ wat er op de markt is, en bieden datgene aan waar vraag naar is – goed, en voor een goede prijs!”
11. De
Panels van Mosa (en van Wedi, Bostik, Eurocol) “Als een woningcorporatie kiest voor een renovatie met Mosa Panels, dan kiezen ze voor tevreden huurders”, legt Mosa’s sales manager
12. Tjeerd
Erik Kleijnen uit. “Een renovatie kost vaak twee weken, veel gehak en geboor, bouwers over de vloer… Met Panels heb je minder mensen, minder afval, minder afstemmingsproblemen en vooral… in slechts drie dagen een nieuwe badkamer!” De tegels worden geplaatst met behulp van Wedi plaatmateriaal. “Onze platen zijn superlicht, oersterk, makkelijk te bewerken en ongevoelig voor wateropname,” vertelt country manager Benelux Dennis Platteel. “Overigens, we staan hier zelf ook op de beurs, met onze nieuwe Fundo douchevloersystemen. Ze bestaan uit een vloerelement, waar je zó de Fundo lichtgewicht ‘1 inloopdouche grote tegel’ met ‘voorbereide’ afvoer op kunt plaatsen!” Rene de Jong (Eurocol): “Panels is typisch een samenwerking van
Hobma (Volandis): werk aan duurzame inzetbaarheid! De jonge tegelzetters die we momenteel werven, zouden het vak in theorie moeten uitoefenen tussen hun 16e en hun 72e. Dan mag je wel erg netjes op je lichaam zijn… “Daar wil VOLANDIS bij ondersteunen! De mensen van onze organisatie zijn ook vooral op pad. Om jullie als vakman en ondernemer op diverse manieren terzijde te staan, bij het werken aan duurzame inzetbaarheid! En vergeet niet: gezondheid is deel van je vakmanschap, en dat geldt net zo hard voor de vakman als voor de werkgever.”
13. PaletteCad:
rondlopen in de droom van de klant! Liliane Colen had niets te veel beloofd met de nieuwste versie van het PaletteCad. Want terwijl je met eerdere versies slechts een ‘rondje’ kon draaien in je nieuwe badkamer, kun je nu echt in je nieuwe badkamer rondlopen en een kijkje nemen aan de achterkant van je douchebak… Op de stand probeert een kleuter het systeem uit… En ook ondergetekende zette de bril even op. En schrok zich een ongeluk van wat hij zag toen hij langs een spiegel liep… “Zo kun je de klant alvast ‘zijn’ badkamer laten zien met “PalettePlay VR”. En met “Palette@Work VR” kun je zijn badkamerontwerp aanpassen terwijl hij erin rondloopt…” Echt een verkoop- en ontwerpsysteem dat ‘af’ is… Weber Beamix: Razendsnel Renoveren! Udo Snijer vertelt enthousiast over het complete concept dat Weber Beamix biedt. Natuurlijk hebben we vloer- en lijmsystemen die op elkaar aansluiten. Maar we hebben ook het equipment – een silo met mengpomp, een pomptruck – om het bij de wat grotere projecten makkelijker te maken: ook wij werken hard aan een gezonde branche! Plus - stofarme materialen, ook als het handmatig moet. En natuurlijk advies van a tot z!”
14.
A-merken. Gewoon, goede bedrijven bij elkaar die iets maken dat de markt hard nodig heeft…” Eurocol levert de lijm waarmee de robots de Panels op de fabriek lijmen. “Ja, die noemen we gekscherend ‘Robocol’…” En ook lijmfabrikant Bostik is betrokken bij het project. Christian de la Cousine licht toe dat Bostik de PUR heeft ontwikkeld waar de panels mee tegen wand en vloer bevestigd worden. “En we staan hier vanzelfsprekend ook om onze Ardaflex XXL-lijm te lanceren: een lichtgewicht poederlijm die speciaal voor XXL-tegels wordt gebruikt. Voor wand en vloertoepassingen; binnen en buiten!”
15. Jasba:
moois uit Duitsland! Jasba, uit het Duitse Ötzingen, laat zien dat er in Duitsland niet alleen erg goede, maar ook erg mooie tegels gemaakt worden.
Met subtiele verwijzingen naar de jaren ’70, toen Jasba-mozaïek hier zoals dat heet ‘niet aan te slepen’ was, maakt het merk indruk met de nieuwe collecties. Het verkoopteam draait overuren!
16. Sopro:
al 125 jaar ‘SOnderPROdukte’ Erik Koch, algemeen technisch manager bij Sopro, komen we vaak tegen bij de ‘lastigste’ tegelprojecten zijn: buitenterrassen en wellnesscentra. Tijdens de Popup-shows heeft hij een mooie oplossing bij zich voor zowel mozaïek, natuursteen en XXL-platen: Sopro DF 10, een cementgebonden, flexibele, snel verhardende en belastbare voegmortel die ook nog eens zeer vuil- en waterafstotend is. Aan de hand van een foto van diverse lijmsoorten tussen twee glasplaten toont hij bovendien aan hoe belangrijk het is om een lijm met kristallijne afbindig te gebruiken voor grootformaattegels, zoals bijvoorbeeld de FKM600.
17. Michel
Oprey & Beisterveld: opleidingen! Michel van den Goorbergh, commercieel directeur Slabs bij MO&B, laat zien dat zijn bedrijf steeds meer op zowel tegels als op natuursteen gebaseerd is. ‘Zijn’ grote keramische platen, de slabs, zijn voor zeer veel doeleinden inzetbaar. Ook laat hij zien hoe het bedrijf betrokken is bij het welzijn in de gebieden waar de natuursteen vandaan komt. “En, last but not least, kunnen we aankondigen dat er een BOVATIN/MO&B-opleidingsmodule komt voor het verantwoord aanleggen van terrassen!”
18. Ook
AFNL, NOA, ESPEQ en BOVATIN verzekeringsdienst op het podium De tegelbranche kon tijdens de sessies ook kennis maken met Harry Hentenaar van de BOVATIN Verzekeringsdienst, die inging op
cyberrisk en nieuwe kansen voor een AOV: een tijdelijke uitvalsverzekering. Nu de samenwerking tussen BOVATIN en NOA steeds hechter wordt, kwam ook voorzitter Hendrik Ruys wat over zijn organisatie vertellen. En natuurlijk kreeg Henk Klein Poelhuis, voorzitter van de Aannemersfederatie, de gelegenheid om zijn prijsuitreiking aan de leerling- metselaars ook even op ‘ons’ podium doen. Klein Poelhuis ging vervolgens in op hoe hij de opleidingen in de bouw zou willen herzien. En Suzanne den Dulk (ESPEQ, zie haar column in dit blad) benadrukte het belang van PR voor de bouwopleidingen. “Want zonder deze jongens en meisjes is er straks niemand om het werk te maken!” 19. Codex:
groen met meerwaarde! Maurice Beijk, specialist duurzaam bouwen bij Codex/ Unipro en binnenhuisarchitect, legt uit hoe milieubewustzijn en maatschappelijk verantwoord werken in deze tijd steeds meer een winstfactor wordt. “Natuurlijk, ons bedrijfspand is iets bijzonders. We ontvangen er ook veel gasten, om zo onze visie met een praktijkvoorbeeld te ondersteunen. Maar dat wij niet alleen mochten meewerken aan een bijzondere showroom voor Volvo, maar door onze rol aldaar vervolgens ook betrokken werden bij de bouw van het nieuwe hoofdkantoor in Zweden, dat heeft te maken met het feit dat we echt iets unieks doen!”
20. Diamond
Spectrum Enterprises: schone natuursteen! DSE heeft een fraaie collectie natuursteen. Ook dit bedrijf, met de familie Hasnain aan het hoofd, vindt het belangrijk dat deze natuursteen op een verantwoorde manier gemijnd wordt. Sales associate Rolf Tahamata: “Mijnen worden steekproefsgewijs bezocht, en er wordt streng op toegezien dat er gezond, en zonder dat er sprake is van kinderarbeid of moderne slavernij gewerkt wordt. En we hebben een groot netwerk ter plaatse!”
21. Omnicol:
pompen met de kennis van Laticrece! De stand van Omnicol bevond zich niet bij het Vakplein; men had in de andere zaal namelijk de ruimte nodig om één van de geavanceerde pomptrucks te laten zien. Een indrukwekkende ‘rijdende fabriek’, waarbij duidelijk was dat de kennis van het Amerikaanse partnerbedrijf Laticrete hier grondig benut werd. Albert Jan Beute van Omnicol vertelt u met alle plezier meer over vermogen, inhoud en gebruiksmogelijkheden van de wagens.
22. BITA
en NITA, binnenkort…! Twee mannen die het nooit aan ambitie, energie en ideeën ontbreekt: Peter Goegebeur (voorzitter FECAMO, België) en Ton Borrenbergs (uw technisch adviseur, Nederland). Deze heren hadden elkaar gevonden op het in ontwikkeling zijnde initiatief voor de Belgische (BITA) en Nederlandse (NITA) Innovatieve Tegelzetters Academie: de opleiding waar de super-professionals hun zeer-specialistische bijscholing kunnen volgen. Meer hierover in een volgende editie van dit blad! Feit was-als het podium maar even leeg was, beklommen deze heren het om – bijvoorbeeld – de verwerkingsadviezen voor de grote plaatmaterialen met u door te nemen.
Pemar Tegelwerken en Klop Innovations: Ook innovatief NA het IPC-traject! Als er één bedrijf is dat sinds het BOVATIN IPC-innovatietraject goede zaken gedaan heeft, dan is dat Klop Innovations/Airbo, van – zo mag je het wel noemen, want Henk Klop zie je echt op IEDERE beurs – ‘beursroyalty’ Henk Klop. Had Henk Klop voorheen nog wel eens slechts een klein hoekje van de Rubi-stand, inmiddels is de grote eigen stand al een blikvanger. En niet voor niets, want Airbo, met allerlei voorzieningen op het gebied van stofarm werken, heeft de wind in de rug. De Airbo ‘ruimtestofzuiger’ - binnen het innovatieproject ontwikkeld – is een hit. En ook de cycloonstofzuigers, herkenbaar aan de ‘torentjes’ bovenop, zijn aanvankelijk binnen dit project ontwikkeld. Maar ook ná het IPC-traject bleven de contacten tussen BOVATIN en Klop Innovations bestaan: zo vond BOVATIN-lid Piet van Heijnsbergen, (PEMAR Tegelwerken) via BOVATIN in Henk Klop een partner bij de uitwerking van zijn concept voor een slimme snij- en slijptafel, waarmee (ook) van onderaf stof afgezogen wordt. Het concept is inmiddels ‘beursklaar’, en de reacties zijn veelbelovend.
Terugkijkend… Het was een mooie Bouwbeurs, waar ook en vooral opviel dat de sfeer enorm positief was: we hebben er met de gehele bouw weer zin in. En we geloven er in! Belangrijk, want zonder (zelf)vertrouwen gebeurt er niets. Ook een pluspunt: enorm veel belangstelling van jongeren. Deels gestimuleerd en georganiseerd door de Aannemersfederatie, deels door ESPEQ, en – het tegelzettersplein namen Chris van Herpen, Viktor van de Bilt plus – wanneer hij niet aan het presenteren was – Gerard Reus voor hun rekening. En de Popup-sessies? Geslaagd experiment, zeker voor herhaling vatbaar, maar - volgende keer wat extra handjes voor techniek en filmwerk, want dat schoot er – en dat is jammer – af en toe een beetje bij in. Hoewel… het is ook wel een sport om met een beperkt budget en een uitstekende samenwerking zo’n langlopend evenement neer te zetten. ■
| SCHÖNOX Q12
| Een veilige oplossing op jonge dekvloeren |
4
0
DI
C2 TE S2 N
ns
ge
De C2 TE S2-speciale poederlijm SCHÖNOX Q12: st volge te
EN 120
SCHÖNOX Q12 is geschikt voor het verlijmen van grootformaat op wand en vloer De eigenschappen, ontkoppelende werking en vermindering van spanningen, bieden zekerheid bij speciaal gebruik, bijv. verlijmen op verse, onverwarmde cementdekvloeren Als component van het SCHÖNOX BALTERRA ® Systeem biedt SCHÖNOX Q12 veiligheid bij buitentoepassingen
| www.schoenox.nl |
Hét expertisecentrum voor wand-/vloertegels en tegellijmen. Integer, onafhankelijk, objectief onderzoek en advies. ISO 17025 geaccrediteerd.
60 JAAR ERVARING
STOOTVASTHEID
HAARSCHEURBESTANDHEID
STROEFHEID/ANTISLIPEIGENSCHAPPEN
VLAKHEID
Wij helpen u graag verder. 026 3845600, info@tcki.nl www.tcki.nl
Compleet assortiment voor de professionele tegelzetter! Knowhow en technische ondersteuning Persoonlijk advies op maat Gezond en veilig werken Verzekerde garantie
codex | Een merk van Unipro bv Meer info op www.codex-x.nl +31 (0) 53 573 73 73
april 2017
BOVATIN Jaardag:
zaterdag 17 juni, Vianen! De opzet van de Jaardag van vorig jaar beviel prima. Dus veranderen we alleen de inhoud! En viert u de ochtend nog gewoon weekend, ook als u van ver komt, want het programma start om 13.30 uur. Ofwel: zaterdag 17 juni is de dag van de aannemer van tegelwerken. En van zijn eventuele partner... De officiële uitnodiging volgt, maar u kunt zich al aanmelden!
Een programma met inhoud en … De Jaardag vangt aan om 13.30 uur met koffie en gebak. Van 14.30 uur tot 16.00 uur bespreekt u tijdens de officiële Jaarvergadering met het bestuur van uw brancheorganisatie en de vertegenwoordigers van onze geassocieerde leden de stand van zaken in de tegelbranche. Wat gaat er goed, wat kan beter? Hoe zit het met het onderwijs, de instroom van leerlingen, en hoe blijven u en uw eventuele medewerkers uw gehele loopbaan gezond? Haalt u alle voordelen uit het feit dat de crisis voorbij is, en hoe kan ook dát (nog) beter? En – ook belangrijk - valt er nog wat te lachen…? Als gastspreker is – u hebt hem misschien ook al op de Bouwbeurs ontmoet – Tjeerd Hobma van Volandis aanwezig, om met u te verkennen hoe u, uw personeel en uw bedrijf kunnen profiteren van ‘duurzame inzetbaarheid. Ofwel – wat is er allemaal mogelijk op het gebied van gezond werken en gezond blijven. Damesprogramma: Lachen! Met ‘GetTheLaughFlow’ Het ‘lachwekkende’ damesprogramma vindt gelijktijdig plaats met de jaarvergadering, van 14.30 tot 16.00 uur. Deze lachworkshop want dat is het – wordt verzorgd door lachyoga-docente Bente
Adriaens van GetTheLaughFlow: “Lachen is belangrijk, of het nu met of zonder reden is, een lach geeft energie, werkt verbindend. Tijdens onze lachworkshop laten we de deelnemers bijvoorbeeld ervaren hoe het is om zonder reden te lachen.” Na de succesvolle ‘smart & sexy’-sessie van vorig jaar vonden echter veel BOVATIN-mannen het jammer dat zij niet een stukje hadden kunnen meemaken van dit zeer inspirerende programma-onderdeel…
Aansluitend: gezamenlijke Pubquiz - De Historie van Humor …Dus vindt nu aansluitend aan de Jaarvergadering en het damesprogramma een gezamenlijke ‘lach-pubquiz’ plaats. Tijdens deze quiz testen we de algemene kennis van humor bij de deelnemers. Hoeveel oudejaarsconferences heeft Youp van ‘t Hek gedaan? Welke stoffen maak je aan tijdens het lachen? Wat is de laatste film die de Monty Pythons gemaakt hebben? Raad de lach van een bekend persoon en ken je klassiekers rondom de Dikke en de Dunne en Charlie Chaplin. Naast de kennisvragen is de quiz interactief en verwacht ‘GetTheLaughFlow’ creativiteit van de deelnemers. Daarmee kunnen de meeste punten verdiend worden…! ■
Aansluitend is van 18.00 uur tot 21.30 uur het dinnerbuffet geopend! Locatie: Hotel Vianen, Prins Bernardstraat 75, Vianen Wilt u een kamer reserveren? Geef ook dat even bij uw aanmelding door aan bondsburo@bovatin.nl !
49
Probeer ook eens Sopro‘s nieuwe Multivoeg! Sopro DF 10® DesignVoeg Flex 1–10 mm Vrij van kalksluier en gelijkmatige kleurglans door OPZ-technologie Onderhoudsvriendelijk, aangezien water- en vuilwerend Verhoogd weerstandsvermogen ook tegen zure reinigingsmiddelen* Verhoogde bescherming tegen schimmel en microorganismen Reeds na ca. 2 uur beloopbaar, na ca. 12 uur belastbaar Voor alle soorten keramiek alsook voor verkleuringsgevoelig natuursteen door hoge kristallijne waterbinding Voor voegbreedten van 1 tot 10 mm Zeer scheurbestendig (CG2 WA) Hoge kristallijne waterbinding Binnen en buiten
Sopro DF 20® DesignVoeg Flex Breed 2–20 mm
Duurzaam, mooi en hygiënisch.
Vrij van kalksluier en een gelijkmatige kleurglans door de bewezen Sopro OPZ®-Technologie Speciaal voor balkons en terrassen, omdat hij vorstzeker is en bestand tegen hoge druk reinigers** Cementgebonden, flexibele voegmortel voor voegbreedten van 2 – 20 mm Zeer scheurvast (CG2 WA Gemakkelijk te reinigen; water- en vuilwerend Ook verhoogde weerstand tegen zure reinigingsmiddelen* Verhoogde bescherming tegen schimmels en micro-organismen Ideaal voor steengoed en keramiek Hoge kristallijne waterbinding Reeds na 2 uur beloopbaar, na ca. 12 uur belastbaar
Met Sopro Glitter te veredelen *in vergelijking met traditionele cementgebonden Sopro voegmortels bij huishoudelijke toepassing. **Normale huishoudelijke hoge druk reinigers
dertvorming hin l ver imme h sc
erming besch gde reinigers* hoo ure vergen z te
en terwa
vuilwerend
bestand er en ig zek gedrukrein ers** o rst vo gen h te
en rvrij luie lks glans a k ur kle
Sopro Nederland BV · Kruyderlaan 21a · NL - 3431 Nieuwegein Telefoon +31 (0)30 60 50 214 · Telefax +31 (0)30 60 50 896 · www.soprobv.nl
dertvorming hin l ver imme sch
en rvrij luie ns lks ka urgla kle
en terwa
vuilwerend
erming besch gde reinigers* hoo ure vergen z te
april 2017
Niet omdat het kan, maar omdat het (zo) niet moet… U kent ze wel, die toiletjgroepen op basisscholen… Soms besluit men bij een renovatie om ‘niet voor tegels, maar voor zo’n moderne troffelvloer’ te kiezen. Want dan heb je geen voegen. Deze vloer is een twee, drie jaar terug gerenoveerd. Geen voegen, toch voegen, vond
Bruto Verkoopprijs
excl BTW €135 €163,35 incl BTW
echter de oude tegelvloer met zeshoekige tegeltjes die er toch nog even aan wilde herinneren dat tegels de tand des tijds doorstaan… Jammer eigenlijk dat bij de renovatie van veel 50, 60 jaar oude openbare gebouwen naar een tegelvloer wordt gekeken en dan besloten wordt voor ‘iets zonder voegen’. Want niet alleen hielden de oorspronkelijke voegen het al erg lang uit, er is vandaag de dag voegmateriaal dat het nog veel beter doet… ■
De voegenkrabber opnieuw uitgevonden BeschadigT de tegel niet Stofarm / Ongelofelijk snel / Incl koffer en 2 beitels , 1,5mm en 3mm. Beitels verkrijgbaar in 1,5 , 2,3 en 4mm .
51
KENNIS DELEN
TECHNISCHE SCHOLING IN DE PRAKTIJK Als producent en leverancier vinden wij het bij Mapei belangrijk om technische kennis te delen. Zo geven wij demonstraties en trainingen op locatie. Naast theorie tonen we, door middel van een praktijk onderdeel, onze producten en systemen voor nieuwbouw of renovatie/herstel. Hierdoor krijg je pas een gevoel bij een product. Van welke productgroep wil jij meer weten? Bel 0546-836040 om een training in te plannen. Minimale deelname 10 personen.
MAPEI BOUWEN MET KENNIS
Door Suzanne den Dulk
De uitdaging: duurzame instroom. Suzanne den Dulk heeft een politiek bestuurlijke achtergrond. Na tien jaar raadlidmaatschap in Alkmaar en vier jaar wethouderschap in Den Helder is zij nu algemeen directeur bij ESPEQ Opleidingsbedrijven in Heerhugowaard. Haar visie: “Politici proberen de drie O’s bij elkaar te brengen: Ondernemers – Onderwijs – Overheid. Bij ESPEQ Opleidingsbedrijven zitten deze O’s in de genen en ligt mijn toegevoegde waarde in de contacten met bedrijven en het maken van verbinding naar gemeentelijke en provinciale overheden.”
Nu de crisis in de bouw zo langzamerhand achter de rug is, merken wij in de regio dat ook het werk in de tegelbranche weer substantieel aantrekt. Net als in de bouw doemt nu de volgende uitdaging op: het werven van voldoende personeel en leerlingen voor de tegelzetbedrijven.
waar een mooie toekomst in zit. Deze oudere leerlingen zijn welkom bij ESPEQ en keihard nodig binnen de branche, zeker met een elk jaar kleiner wordend aantal jonge VMBOers. Feit is wel dat deze oudere leerlingen op basis van hun leeftijd wel een iets hoger prijskaartje hebben.
Tijdens de Open Dagen bij ESPEQ, waar veel jongeren met hun ouders op af komen, is merkbaar dat ook ouders inmiddels duidelijk zien dat de bouwcrisis achter ons ligt en de komende jaren een goede boterham valt te verdienen als vakman in de afbouw.
Naast genoemde reguliere oudere instroom, participeert ESPEQ steeds vaker in projecten waarmee we mensen met afstand tot de arbeidsmarkt opleiden tot vakman in de bouw. Hierbij kunt u denken aan WW- en bijstandsgerechtigden, maar ook ingeburgerde asielzoekers met een verblijfsvergunning. Dit vraagt niet alleen extra inzet en energie van het opleidingsbedrijf, maar zeker ook van de inlenende bedrijven. Inmiddels hebben we in Noord-Holland Noord een aantal pilots draaien met de verschillende doelgroepen. Om deze trajecten succesvol te kunnen laten zijn is een intensievere begeleiding en coaching dan bij de “gewone” VMBO leerling essentieel.
Evenals bij de andere SPT opleidingsbedrijven ligt ook bij ESPEQ het aantal aanmeldingen hoger dan voorgaande jaren. Dat is een positieve ontwikkeling, en ook hard nodig om aan de vraag van de bedrijven in onze regio blijven voldoen. Om de leer/werk trajecten ook succesvol te laten zijn en voor de leerling interessant te houden is het essentieel dat bedrijven bereid zijn gedurende de opleiding mee te investeren in de toekomstige vakmannen. Helaas zien wij nog te vaak dat bedrijven leerlingen verwarren met uitzendkrachten die na een klus van een paar weken weer worden bedankt en teruggestuurd naar het opleidingsbedrijf. Voor de motivatie van leerlingen een buitengewoon onwenselijke situatie waar uiteindelijk de branche niet beter van wordt. Wat opvalt bij de aanmeldingen is dat een substantieel deel van de geïnteresseerden ouder is dan 20 jaar. Zeer gemotiveerd kiest men in die leeftijdsgroep voor het mooie vak. Blijkbaar herkennen deze mannen dat het een ambacht is
De reden waarom we ook deze doelgroepen graag willen opleiden is dat we met alleen jongere leerlingen zeker niet aan de toenemende vraag naar vakmensen kunnen voldoen. Dit vraagt flexibiliteit van zowel het opleidingsbedrijf als van de bedrijven in de branche. Samen laten we zien dat de tegelbranche kansen biedt en garant staat voor een prachtige toekomst. ■ Reageren? SdenDulk@ESPEQ.nl
53
De Limiet 21A 4131 NR Vianen Tel: 030 2417000
Havenweg 18 6101 AB Echt Tel: 0475 417000
De drievoudige werking van HT Met HT bewerkte keramische tegels van AGROB BUCHTAL zorgen voor een optimale leef- en werkomgeving. Bovendien sparen zij het milieu én uw portemonnee. • antibacterieel werken; • een gezonde, schone en frisse leefomgeving creëren; • en bijzonder makkelijk zijn schoon te maken. Nieuwsgierig hoe HT precies werkt? Kijk dan op www.clean-air-ceramics.com
www.jasba.de www.agrob-buchtal.de
COMPACT. EERLIJK. GOED.
coba.nl
april 2017
Coba-nieuws! Nieuwe pastalijm Coba heeft onlangs een nieuwe Pastalijm voor projecten gelanceerd: de DTA 215. Deze D2TE lijm is uitstekend geschikt voor het verlijmen van wandtegels in vochtige ruimtes zoals badkamers en douches. De DTA200 en DTA210 zullen uit het assortiment verdwijnen, waardoor er twee pastalijmen overblijven. 1. De 2. De
DTA215 voor projecten DTA220 voor Grootformaat tegels.
Belangrijke eigenschappen van de DTA215: • Elastisch • Hoog standvermogen • Vochtbestendig • Zeer goed verwerkbaar • Lange open tijd
Coba PU- afdichtingskit CGM380 Coba heeft de oplossing voor het duurzaam afdichten van doucheputjes of drains. Coba PU- afdichtingskit is speciaal bedoeld voor het opvullen en afdichten van voegen rondom doucheputjes van zowel roestvast staal als kunststof. Belangrijke eigenschappen van de CGM380: • Snel verhardend • Goede hechting aan RVS en kunststof • Douche gebruiksklaar binnen 2 uur • Gebruiksvriendelijke verpakking • Eenvoudig af te werken • Slag- en stootvast
BREEAM BREEAM is zeer complexe materie, waar jij je als tegelzetter in het dagelijks werk natuurlijk niet mee bezig wilt houden. Daarom heeft Coba dat al voor jou gedaan en heeft inmiddels 5 gecertificeerde BREEAM producten in huis. Wil je meer weten over de toepassing van BREEAM en Coba producten in jouw project? Kijk op https://www.coba.nl/breeam. Nieuwe commercieel adviseur Voor de regio Zuid Holland en Zeeland is bij Coba een nieuwe commercieel adviseur werkzaam, genaamd André Stoop (a.stoop@coba.nl). Op de website tref je meer informatie over de rayonindeling aan: https://www.coba.nl/over-coba/rayonindeling ■
57
wedi Fundo Douchesysteem Inloopdouches … natuurlijk wedi Functionaliteit en veiligheid spelen in de badkamer en vooral bij inloopdouches een beslissende rol. Daarom vertrouwen verwerkers al decennia lang op de unieke kwaliteit van wedi. Met 10 jaar garantie. Dankzij het brede en uitgekiende assortiment met unieke voordelen en voor nagenoeg iedere vereiste is wedi de topaanbieder voor doucheoplossingen bij alle renovatie- en nieuwbouwprojecten. Of het nu gaat om het klassieke afvoerputje, de sleufdrain of een compleet systeem met geïntegreerde drain technologie, de wedi Fundo vloerelementen met geïntegreerde afschot zijn 100 % waterdicht en het systeem is uiterst stabiel. wedi, voor duurzame veiligheid, snel en gemakkelijk verwerkt.
www.wedi.eu
april 2017
Wedi scoort twee Plus X Awards met Fundo Twee nieuwe Wedi-producten – u zag ze misschien al in de vorige BOVATINfo ofop de Bouwbeurs – zijn onderscheiden met de Plus X Award. Fundo Integro, het systeem voor inloopdouches werd gelauwerd in de categorieën ‘Innovatie, High Quality & Functionaliteit’, en de Fundo Top - een ‘top’ voor het douche-element uit één stuk, inclusief afschot en voorgewerkte afvoer - werd bekroond werd in de categorie ‘Design’. Niet meer alleen ‘onder’ de tegel… Wedi is natuurlijk bekend van zijn blauwe plaatmaterialen en complete systemen. En Fundo Top is eigenlijk de eerste afwerkingsoplossing die het bedrijf ontwikkeld heeft. Het gaat om een waterdicht element van 6 millimeter dik, dat als een voorgevormde tegel zó op het douchevloerelement kan worden geplaatst. “We zijn echt zo trots als een pauw…,” vertelt Area Manager Wedi Benelux Dennis Platteel. “De Plus X Award is wereldwijd een belangrijke prijs op het gebeid van innovaties… Door de geringe
materiaaldikte weegt het element aanzienlijk minder dan vergelijkbare producten en je kunt het desnoods ter plekke nog op maat snijden. En het ziet er gewoon erg goed uit… !” Wie alvast eens wil zien hoe dit systeem in een badkamer ingepast kan worden, kan op de (Duitse) site www.wedi.de/ produkte/bausysteme/bodengleiche-duschen/fundo-generator bekijken welke mogelijkheden er zoal zijn. ■ www.wedi.de/nl
59
60
BOVATINFO
KOMO keurmerk voor tegelzetbedrijven Het KOMOkeurmerk Het KOMO keurmerk: Al meer dan 50 jaar hét kwaliteitskeurmerk in de bouw. KOMO staat voor een onafhankelijk getoetste kwaliteit, op basis van objectieve maatstaven. Het keurmerk maakt tijdrovende controle-trajecten bij de vergunningverlening en op de bouwplaats overbodig. Uw klanten kunnen er blindelings op vertrouwen dat uw processen en producten voldoen aan het Bouwbesluit en aan specifieke kwaliteits-, prestatie- en veiligheidseisen die de marktpartijen stellen. Creëer ook meerwaarde voor uw diensten samen met SKG-IKOB! Het KOMO-procescertificaat Het KOMO-procescertificaat garandeert een correcte montage van producten en wordt afgegeven aan montagebedrijven met bewezen deskundigheid en montagekwaliteit. Het certificaat geeft vooraf zekerheid over de te leveren kwaliteit. Procescertificaten ondersteunen bij de directievoering van een bouwwerk en reduceren de faalkosten door het voorkomen van fouten tijdens het proces. SKG-IKOB toetst bedrijven In samenwerking met o.a. de BOVATIN is de Beoordelingrichtlijn 1017 ‘Het aanbrengen van tegelwerk’ en de Uitvoeringsrichtlijn 35-101 ‘Het aanbrengen van wanden vloertegelwerk in reguliere toepassing’ ontwikkeld. In de BRL en de URL staan alle eisen die gelden voor het KOMOkeurmerk. U kunt het certificaat aanvragen bij SKG-IKOB Certificatie. Er is een korting voor de combinatie met ISO 9001-, MVO- of VCA*-certificering. Voor meer informatie: Voor meer informatie kunt u mailen met info@skgikob.nl of via 088-2440100.
61
april 2017
SKG-IKOB: De certificeerder van het huis
Certificering biedt uw bedrijf veel mogelijkheden. Zeker in deze tijd. Het is voor uw opdrachtgevers het signaal dat u aan de aanbestedingseisen (STABU) kunt voldoen. En een bedrijf dat keurmerken kan overleggen, onderscheidt zich in de markt. Bovendien staat u juridisch sterker en zijn uw medewerkers gemotiveerd om hun werk kwalitatief goed uit te voeren.
Meer weten over certificering? Of over de aantrekkelijke combinaties van KOMO- en ISO/ VCA-certificering? Informeer dan vrijblijvend bij SKG-IKOB.
www.skgikob.nl
KOMO-procescertificatie Gespecialiseerde aannemers: Dakdekken Leidekken Zink- en Koperwerk Tegelwerk Na-isolatie Metselen Lijmen Voegen Overig: Buitengevelisolatie Afbouw Betonreparatie Energielabels + maatwerkadvies Systeemcertificatie: ISO 9001 en 14001 VCA*/** Erkenningen: Bouwgarant SGAT Projectinrichting
71215-SKGGEL-Advertentie Bovatinfo SKG-IKOB.indd 1
18-09-15 08:28
Gecertificeerde erkende bedrijven van het KOMO keurmerk Noord holland
noord brabant
Utrecht
zeeland
Tegelzetbedrijf Zwarthoed(Kirry) BV Boeijer 23 1132 GN Volendam www.kirry.nl
Mutsaars BV Tegelzetbedrijf Kempenlandstraat 17a 5262 GK Vught www.mutsaars.bv
C.G. van den Bogaard Tegelzettersbedrijf Walplantsoen 2 3961 CA Wijk bij Duurstede www.tegelhuisbogaard.nl
Tegelzetbedrijf K & J Dieleman Industrieweg 7 4538 AG Terneuzen www.tegelzetbedrijfdieleman.nl
Tegelhandel Loomans Floreffestraat 100 5711 AE Someren www.tegelhandelloomans.nl
Oostbörg BV Tegelzetbedrijf Stationsstraat 34 3451 BZ Vleuten www.oostborg.nl
Rijvo Tegelhandel Volume 6 1446 WJ Purmerend www.rijvo.nl SVK Tegelwerken BV Ivoorstraat 5 1812 RE Alkmaar www.svktegelwerken.nl Groot Afbouwbedrijf BV Postbus 104 1130 AC Volendam www.grootafbouw.nl Tegeltino BV Eendrachtstraat 6C 1531 DV Wormer www.tegeltino.nl
Tegelzetbedrijf R. van Putten BV Vleugelboot 26B 3991 CL Houten www.tegelzetbedrijfvanputten.nl
Limburg Rongen Tegelzettersbedrijf V.o.F. Keizersveld 22 5803 AN Venray www.rongenvof.nl Wijen Tegelhandel & Tegelzetbedrijf BV Pannenweg 100 6031 RK Nederweert www.wijentegels.nl
! W U E I N
ARDEX RG 12 1 – 6 Fijne epoxyvoeg
De voeg voor altijd!
VOOR ALTIJD
RG
12
• • • •
Productinformatie
biliteit a t s r u e l Grote k g invoegen di Eenvou n se en was er glad ze Fijn en rvlak pe voegop astbaarheid el Grote b
www.ardex.eu
63
april 2017
Wat betekent het voor uw bedrijf als uw klant u aansprakelijk stelt voor schade? Het belang van een bedrijfsaansprakelijkheidsverzekering (AVB) Heeft u een particuliere aansprakelijkheidsverzekering? Waarschijnlijk wel, zodat u zeker weet dat als uw fiets is omgewaaid tegen de auto van uw buren de schade van de auto vergoed wordt door uw particuliere aansprakelijkheidsverzekering. Maar weet u dat u deze verzekering niet kunt gebruiken voor ongevallen die tijdens uw werk plaatsvinden? Daarom is het voor ondernemers verstandig om ook een aparte bedrijfsaansprakelijkheidsverzekering (AVB) af te sluiten. Waarom een AVB? De AVB beschermt u als ondernemer tegen de financiële risico’s als gevolg van aansprakelijkheid. Als u of uw werknemer tijdens uw werkzaamheden schade veroorzaakt aan de spullen van uw klant, dan kan uw klant u aansprakelijk stellen voor de schade. De schade die heeft veroorzaakt kunt u vervolgens claimen op uw AVB. Schadevoorbeeld 1: schade aan de parketvloer van uw klant U bent bij een klant om een toilet opnieuw te betegelen. Als u door de gang loopt met een paar tegels verliest u uw grip en vallen de tegels op de houten parketvloer van uw klant. Gevolg: schade aan de vloer. Uw klant stelt u aansprakelijk voor deze schade. In dit geval vergoedt een AVB de geleden schade aan de vloer van uw klant. Schadevoorbeeld 2: waterschade aan het stucwerk van uw klant U heeft bij een klant een nieuwe badkamer aangelegd. Een week later belt de klant u in paniek op en vertelt u dat er vlekken op de muur zijn ontstaan in de woonkamer. Als u bij de klant gaat
VERZEKERINGSDIENST
kijken ziet u dat u de vloer niet waterdicht is, doordat de kit niet goed was gehecht. Hierdoor is er waterschade ontstaan. De klant stelt u aansprakelijk voor de waterschade. Gevolg: de muur moet opnieuw gestuct worden. Uw particuliere aansprakelijkheidsverzekering dekt deze schade niet en zonder een AVB moet u deze kosten uit uw eigen zak betalen. Als u een AVB heeft, kunt u de herstelwerkzaamheden claimen op uw AVB. Kan ik deze verzekering voordelig via BOVATIN Verzekeringsdienst afsluiten? Ja, dat kan zeker! De individuele complete bedrijfsaansprakelijkheidsverzekering kent, naast een zeer scherpe premie, een hele ruime dekking:
U heeft 24/7 dekking voor al uw bedrijfsactiviteiten. Het verzekerde bedrag is € 2.500.000,- per aanspraak. Zaakschade is gedekt: schade aan de bezittingen van derden. Letselschade is gedekt: schade aan personen. Meer informatie over de AVB? Neem dan contact op met Harry Hentenaar, adviseur van BOVATIN Verzekeringsdienst. U kunt hem bereiken via 010 – 288 49 90 of info@bovatinverzekeringsdienst.nl. ■
De fantastische Drie
Teamwork in perfecTie afdichTen Onze flexibele afdichting massa Servoflex DMS 1K Plus SuperTec zorgt ervoor dat geen water kan doordringen. Dit product bied voor alle natte ruimtes een zekere oplossing.
Voegen De voeg kroont de tegel! Servoperl Royal is opgewassen tegen vele kalkreinigers, ook het innestelen van Micro organismen zijn verleden tijd. Door het toevoegen van Aluminaat Cement hoort uitbloei ook tot het verleden.
Lijmen Met onze flexibele tegellijm, Servoflex-Trio-SuperTec heeft u voor bijna al uw tegelwerk een perfect instrument in de hand om de werkzaamheden uit te voeren.
kiesel Benelux Anne Frankplein 12, 5122 CB Rijen Kantoor: +31 161 24 46 00 www.kiesel.nl
in heT midden maar Toch Vooraan
april 2017
Ik ben geen tegelzetter, maar... In deze kwartaalcolumn graaft Remus Aussen, de hoofdredacteur van BOVATINfo, wat in het vak van de tegelzetter. Hebt u een onderwerp waar hij eens in mag graven? Mail het naar redactie@bovatin.nl! Ook als u op deze column wilt reageren, natuurlijk.
Innovaties Het BOVATIN IPC-innovatietraject was één van de leukste projecten die ik in mijn loopbaan geleid heb. Echt geweldig hoe al die tegelzetbedrijven, machinebouwers en wetenschappers hun krachten bundelden en tot mooie en nuttige producten kwamen. En hoe staat het er nu mee? Want we waren niet vrijblijvend aan het freewheelen, er was ook een opdracht die uitgevoerd moest worden. Niet alleen het (liefst winstgevend) op de markt brengen van materialen en gereedschappen stond centraal, maar ook de gezondheid van de tegelzetters: minder tillen, minder stof. Het project is al weer een paar jaar geleden afgesloten. En nu? Zes projecten, van een tegelrobot en een lichtgewichtvloermortel tot een tilmachine, een ‘butler’, een ruimteen een cycloonbouwstofzuiger, een prefab-badkamer en een systeemadvies voor geveltegels op isolatiepakketten. 17 bedrijven, die met een subsidie en de ondersteuning van een aantal kenniscentra de tegelwereld zouden veranderen. En die er daarna voor zouden zorgen dat in de tegelbranche een blijvend innovatieve atmosfeer zou blijven hangen. En? Want ik krijg die vraag nog regelmatig: ‘wat is er nou van terechtgekomen?’ En hoe werkt het brein dan: je halfvolle glas is altijd aan de bovenkant leeg, dus je denkt het eerst aan de projecten waar je niets meer van hoort. Zoals de prefab-badkamer, die weliswaar prima gelukt was, maar niet wordt toegepast (al wordt er, naast met Mosa’s Panel-systeem, wel degelijk met nóg een paar nieuwe prefabsystemen gewerkt). De ‘Butler’: geweldig product, die hijscontainer waar je zó een badkamer mee naar een Amsterdams bovenhuisje kon tillen, zonder dat je vervolgens uit het raam hoefde te
hangen om een en ander naar binnen te halen. Maar niet in de markt terechtgekomen. De geveltegels dan? Lange adem, er wordt nog steeds aan gewerkt. Al zijn de handen nog niet zodanig op elkaar dat er nu een verzekerde garantie op is afgegeven. Eigenlijk zie je dat marketing het grootste van de uitvinder is. Het ‘schuurtjes-syndroom’ treedt dan in werking: een uitvinder is nog geen verkoper of marketeer, en hoe vindt hij zijn publiek? Zo zijn de paar kopers enorm tevreden over hun tilmachine. Maar ze worden niet geproduceerd, omdat men geen geld wil steken in én ontwikkeling én reclame. Toch kreeg ik tijdens de Bouwbeurs weer dat warme ‘IPC-gevoel’. Airbase, de lichtgewicht vloermortel, was te koop. En een (weliswaar klein) percentage van de BOVATIN-leden gaf in de Geberit-enquête aan ermee te werken. En in hal 17 stond ineens de stand van Henk Klop, met zijn stofbeperkende apparatuur. In 2011 werkte hij vanuit zijn schuurtje, en was hem twee meter op de RUBI-stand beschikbaar gesteld. Maar nu heeft hij een driedubbele stand, elders op de beurs. En is de ‘ruimtestofzuiger een hit, en zie ik ook voor het eerst de cycloonstofzuigers waar we toen aan werkten. En heeft Henk inmiddels een flink bedrijf met medewerkers. Maar het leukst vond ik dat nu Henk een paar meter beschikbaar stelt aan een nieuwe uitvinder. Een BOVATIN-lid, Piet van Heijnsbergen van PEMAR Tegelwerken, met een idee: een slijptafel met -ook - onderafzuiging. Hij had mij ooit gebeld, of ik iemand wist die ‘m ‘de markt op’ kon helpen. Score! Nu nog een wens voor volgende innovatiesubsidies: subsidieer marketing. In België doen ze het al. Want uitvinden doen we zelf wel. ■
65
66
BOVATINFO
Secretariaat
Afdelingssecretariaten
Bondsburo BOVATIN Postbus 85, 7460 AB Rijssen Bezoekadres: Karel Doormanstraat 2, 7461 ER Rijssen telefoon: (0548) 53 85 05 fax: (0548) 53 85 01 e-mail: bondsburo@bovatin.nl website: www.bovatin.nl
Noord-Holland K. Scholten Westerwerf 2 1911 JA Uitgeest telefoon: 0251-319101 e-mail: noordholland@bovatin.nl
Hoofdbestuur Voorzitter: G.A. (Gerard) Reus Raadhuisstraat 18, 1829 BV Oudorp telefoon: (072) 511 08 99 mob.: 06-22916752 fax: (072) 564 70 52 e-mail: voorzitter@bovatin.nl Secretaris: C.H. (Chris) van Herpen Het Erp 9, 5388 CN Nistelrode telefoon: (0412) 61 16 29 mob.: 06-52654912 e-mail: secretaris@bovatin.nl Penningmeester: V. (Viktor) van de Bilt Mauritslaan 37, 3454 XR De Meern telefoon: (030) 241 69 35 e-mail: v.vandebilt@viktorvandebilt.nl Bestuursleden: V. (Viktor) van de Bilt Mauritslaan 37, 3454 XR De Meern telefoon: (030) 241 69 35 e-mail: v.vandebilt@viktorvandebilt.nl G.C. (Iete) Cremer Europaweg 28, 7742 PH Coevorden telefoon: (0524) 22 15 96 e-mail: gccremer@hotmail.com G. (Gijs) Hilhorst Wiebachstraat 28, 6466 NG Kerkrade telefoon: (045) 544 45 42 fax: (045) 544 09 73 email: g.p.w.hilhorst@hilhorst.nl H.G. (Harrie) Rongen. Wilhelminastraat 29, 5802 BA Venray. Tel.: 06-53 22 73 49 e-mail: harrierongen@home.nl T. (Tom) Sterkman Ivoorstraat 5 1812RE ALKMAAR telefoon: 072-5183222 e-mail: t.sterkman@svktegelwerken.nl Juridisch adviseur: Mr. T. Zanen Beukendreef 11, B-2920 Kalmhout België telefoon: (0032) 36853187 fax: (0032) 36853186 e-mail: juridischadvies@bovatin.nl mob.: 06-20616770 Ambtelijk secretaris: G. ten Bolscher Postbus 85, 7460 AB Rijssen telefoon: (0548) 53 85 05 fax: (0548) 53 85 01 Informatie betreffende keuringscommissie: BOVATIN Postbus 85, 7460 AB Rijssen telefoon: (0548) 53 85 05 fax: (0548) 53 85 01
Midden- en West-Nederland P. Verlaan Valkenburgerlaan 14, 2771 DA Boskoop telefoon: (0172) 21 60 84 fax: (0172) 21 04 61 mob.: 06-53281208 e-mail: middenenwestnederland@bovatin.nl Oost- en Noord-Nederland G.C. Cremer Europaweg 28, 7742 PH Coevorden telefoon: (0524) 22 15 96 e-mail: oostennoorddnederland@bovatin.nl Zuid-Nederland P. de Jong Cambreur 8, 5171 SJ Kaatsheuvel telefoon (0416) 27 33 29 bovatin.afd.zuid@ziggo.nl Redactiecommissie Hoofdredactie en nieuws diversen Remus F.P.M. Aussen, Aussen communicatie & management Dwarsbleekstraat 4, 3134 EC Vlaardingen, telefoon: (010) 435 22 70 mob.: 06 – 242 70 953 www.aussen.nl e-mail: redactie@bovatin.nl Mededelingen Hoofdbestuur G.A. Reus Raadhuisstraat 18, 1829 BV Oudorp telefoon: (072) 511 08 99 Mededelingen landelijk secretariaat B. Bekhuis Postbus 85, 7460 AB Rijssen telefoon: (0548) 53 85 05 Techniek-Materialen-Gereedschappen P. Verlaan Valkenburgerlaan 14, 2771 DA Boskoop Tel.: (0172) 21 60 84 A.M.F.J. Borrenbergs Sjeng Vaasstraat 7 6031HE Nederweert tel.: (0495) 634095 mob.: 06 23442186 e-mail: technischadvies@bovatin.nl Redactieadres BOVATINfo Postbus 85, 7460 AB Rijssen Telefoon: (0548) 538 505 Fax: (0548) 538 501 e-mail: redactie@bovatin.nl Advertenties Remus F.P.M. Aussen, Aussen communicatie & management Dwarsbleekstraat 4, 3134 EC Vlaardingen, telefoon: (010) 435 22 70 mob.: 06 – 242 70 953 www.aussen.nl e-mail: advertenties@bovatin.nl
Nuttige info voor BOVATINleden Ledenadvies BOVATIN Bondsbureau (voorlichting) Kosteloos via telefoon: (0548) 53 85 05 fax: (0548) 53 85 01 e-mail: bondsburo@bovatin.nl Voorlichting op gebied van onder andere: ■ Cordares (SFB) ■ Sociale Verzekeringen ■ CAO-bepalingen ■ Loonkosten ■ Overige verzekeringen ■ Bedrijfsschade ■ WA verzekeringen BOVATIN Bondsbureau (advies) Tarief € 70,- per uur. Kort telefonisch advies: kosteloos Adviezen op gebied van onder andere: ■ Opstellen van een ondernemingsplan ■ Kostenbewakingssystemen ■ Financieringsplan ■ Opstellen exploitatieprognoses ■ Opvolgingsproblematiek BOVATIN/Technisch advies Kort telefonisch advies: kosteloos Tarief € 70,- per uur. Algemene technische adviezen en specifieke projectadviezen ■ Tegels ■ Lijmen ■ Hulpmiddelen-materialen ■ Verwerkingsmethoden tel.: (0495) 634095 mob.: 06 23442186 e-mail: technischadvies@bovatin.nl BOVATIN/BJD Advies Tarief € 70,- per uur. Incasso: no cure no pay (zonder geschil) via tel: (00) 32 36 85 31 87 (tussen 20.00 uur en 22.00 uur) fax: (00) 32 36 85 31 86 Mob.: 06-20616770 e-mail: tzanen@hotmail.com Juridische Advisering en Procesvertegenwoordiging (ook bemiddeling advocaat): ■ Arbeidsrecht ■ Contractenrecht ■ Incasso ■ Huurkwesties ■ Soc. Verzekeringen ■ Subsidies ■ Vergunningen ■ Leasing ■ Productaansprakelijkheid ■ Juridische Doorlichting S.G.A.T. Stichting gespecialiseerde Aannemers in het verwerken van keramischeen natuursteen tegels (zie secretariaat BOVATIN) Postbus 85, 7460 AB Rijssen
FORBO EUROCOL
MEESTERS IN TEGELTECHNIEK
HOLLANDS GLORIE Al tientallen jaren vormt Eurocol de basis van succesvolle tegelprojecten. Van moderne badkamer tot luxe wellnessruimte, van strakke showroom tot een compleet winkelcentrum. Kwaliteit, advies & technische ondersteuning, service & garantie vormen voor u een belangrijke meerwaarde, standaard geleverd bij elk Eurocol-product. Voor Forbo Eurocol gaat geen zee te hoog. Ook niet bij 83.000 tegels voor de bijzondere fiets- en voetgangerstunnel bij Amsterdam Centraal. Prettig als je er dan van op aan kunt dat het project zal slagen. Want Hollands Glorie vergaat niet. Forbo Eurocol Nederland B.V., Industrieweg 1-2, 1520 AC Wormerveer T +31 (0)75 627 16 00, F +31 (0)75 628 35 64 info.eurocol@forbo.com, www.eurocol.nl Technische adviezen +31 (0)75 627 16 30
DE BESTE BASIS VOOR DE TEGELZETTER. Tegelzetters zijn perfectionisten. Houden van strak werk. Om dat elke dag waar
✔ Persoonlijk advies
te maken heb je een gouden combinatie nodig: kennis, vakmanschap én de
✔ 24/7 bestellen via de webshop
beste materialen. Wij van Kiwitz begrijpen dat als geen ander. Daarom bestaat
✔ Team van specialisten met vakkennis
ons assortiment puur uit de beste producten voor professionals.
✔ Bezorging waar en wanneer jij wilt
Topwerk? Maak het waar. Met Kiwitz.
• PRIMERS • AFDICHTINGSPRODUCTEN
www.kiwitz.nl
• LIJMEN & KITTEN • MORTELS