BOVATINfo 2016-4

2016 / 4

BOVATINfo Bond van aannemers van tegelwerken in nederland

De mozaĂŻekschool

van Spilimbergo!

De geheimen van Wedi!

Tjeerd Hobma Over Volandis

vakblad voor de tegelspecialist

FORBO EUROCOL

MEESTERS IN TEGELTECHNIEK

HOLLANDS GLORIE Al tientallen jaren vormt Eurocol de basis van succesvolle tegelprojecten. Van moderne badkamer tot luxe wellnessruimte, van strakke showroom tot een compleet winkelcentrum. Kwaliteit, advies & technische ondersteuning, service & garantie vormen voor u een belangrijke meerwaarde, standaard geleverd bij elk Eurocol-product.

Voor Forbo Eurocol gaat geen zee te hoog. Ook niet bij 83.000 tegels voor de bijzondere fiets- en voetgangerstunnel bij Amsterdam Centraal. Prettig als je er dan van op aan kunt dat het project zal slagen. Want Hollands Glorie vergaat niet.

Forbo Eurocol Nederland B.V., Industrieweg 1-2, 1520 AC Wormerveer T +31 (0)75 627 16 00, F +31 (0)75 628 35 64 info.eurocol@forbo.com, www.eurocol.nl Technische adviezen +31 (0)75 627 16 30

januari 2017

Kwartaalagenda

3

VOORWOORD Beste collega’s,

In deze rubriek vindt u de belangrijke data voor de tegelbranche. Uw regiovergadering, het jubileumfeest van uw bedrijf, de lancering van uw nieuwe product in deze agenda? Mailt u dan AUB uw contactgegevens, de aard van de bijeenkomst, de datum, tijd en locatie naar redactie@bovatin.nl, dan vermelden wij ze in deze agenda!

NB Wilt u een evenement bezoeken? Neem dan altijd eerst even contact op met de organisator!

6 t/m 9 februari 2017: BOVATIN, Rubi, Ceramics of Italy met ‘popup-shows’ op de Bouwbeurs Utrecht!

Dagelijks bestuur BOVATIN: op de zaterdagen 4 maart, 6 mei, 1 juli, 2 september, 21 oktober, 9 december.

Hoofdbestuur BOVATIN: op de donderdagen 16 februari, 11 mei, 7 september, 7 december.

We waren laatst weer met het bestuur en de geassocieerde leden bij elkaar. Nog even wat zaken afstemmen voor de Bouwbeurs-pop-upconferenties, en afspraken maken over de gezamenlijke actie ‘Meerwaarde van Tegels’. Want ook daar gaan we binnenkort weer mee verder – u hoort binnenkort weer van ons!

Veel gesprekken gaan nog steeds over het vakmanschap, de te lage instroom van nieuwe vakmensen, schades en andere zaken die eigenlijk allemaal een beetje met elkaar verbonden zijn. Zaken waar ook de fabrikanten en handelshuizen zich zorgen over maken, natuurlijk. Het gaat nu goed, maar we kijken vooruit.

In dit blad leest u ook weer van alles over cursussen, over ledenwerving, en over techniek. Zaken waarmee, zo hoor ik veel tegelzetters zeggen, ze toch al eens fouten konden voorkomen die anders veel geld gekost zouden hebben. Maar ja, het is nu druk, er kan geld verdiend worden… Dus dan lezen we de Nieuwsbrief of de BOVATINfo toch maar eens een keertje niet, of gaan we een keer niet naar de cursus… Dan geef ik toch even tegengas: als je je vakkennis niet onderhoudt, kom je jezelf een keer tegen. Ook daar is BOVATIN voor: even zeggen wat je misschien niet wilt horen. Luis in de pels.

En we lopen, als spin in het web van de totale tegelbranche, ook regelmatig tegen zaken aan waar de gehele branche zijn voordeel mee kan doen. U als verwerker, de fabrikanten bij hun productieproces. Wat blijkt: u signaleerde dat veel 2 centimeter dikke porcellanato tegels simpelweg niet te snijden zijn: na snijden wordt de snijlijn niet gevolgd bij het breken, en de tegel breekt dus onzuiver. Er leek een ‘onderhuidse spanning’ in de tegels te zitten. Wat blijkt: deze spanning is er bij de betreffende tegels inderdaad, en heeft met het bakproces te maken. Gereedschapsfabrikant RUBI heeft namelijk, op basis van dat vermoeden, tegels van verschillende merken in een oven tot 1200 graden verhit en deze vervolgens LANGZAAM af laten koelen. Wat blijkt: nu zijn de tegels wel te snijden. Deze kennis kan dus bij deze gedeeld worden. Met tot gevolg: minder maakschade voor u, en een aanpassing van het productieproces voor de fabrikanten, in ieder geval voor de tegels die versneden moeten worden (er was geen probleem met de ‘hele’ tegels).

Intussen zijn wij met nóg twee zaken bezig: de Verzekerde Garantie – u ontving daar een paar maanden terug een enquêtevraag over – en een Periodieke Uitvalsverzekering. Wij zijn daarover in overleg met onze eigen verzekeringsdienst en met nóg een verzekeraar. We vinden het belangrijk om u die als uw brancheorganisatie te kunnen aanbieden: een nog niet in die vorm bestaande verzekering, die met name de jongere ondernemers, in de duurste en financieel meest kwetsbare periode van hun carrière, voor een bedrag van misschien zo’n 3 100,-per maand kan verzekeren tegen uitval.

De crisis is voorbij, en u hebt het vast enorm druk. En toch… Ook in drukke tijden moeten we naar de toekomst blijven kijken. Want willen we kwaliteit blijven leveren en goede zaken doen-die twee blijven onverbrekelijk met elkaar verbonden - dan is ook het onderhoud aan de winkel zelf belangrijk!

BOVATINfo is een periodieke uitgave van BOVATIN: de Bond van Aannemers van Tegelwerken in Nederland. Het blad wordt gedrukt op ongechloreerd papier, verspreid in bio-folie en verschijnt vier maal per jaar: in april, juli, oktober en januari van het aansluitende jaar. Oplage: 3000 exemplaren per jaar.

Deadlines voor advertenties en kopij: 1 maart, 1 juni, 1 september, 1 december.

Voor informatie: Abonnementen: Bondsbureau, tel. (0548) 53 85 05 Hoofdredactie, advertenties en verspreid nieuws: Remus F.P.M. Aussen, tel. (010) 43 52 2 70 of 06 24 27 09 53, e-mail redactie@bovatin.nl Art direction en grafisch ontwerp UPPERCASE, www.studiouppercase.nl hello@studiouppercase.nl, tel. 06 54 74 48 96

Foto omslag: Lea Ceramiche/Panariagroup Industrie Ceramiche S.p.a. – District

JAARDAG en Jaarvergadering: zaterdag 17 juni, opnieuw in Vianen.

Ik wens u een goed en gezond 2017!, Gerard Reus, voorzitter

Colofon

De regiovergaderingen zijn openbaar.

Bestuursvergaderingen zijn besloten, maar u kunt als BOVATIN-lid, wanneer u wilt dat het bestuur uw vraag behandelt, die aan één van de bestuursleden stellen. (mail en adressen zie elders in deze BOVATINfo).

Of mail uw punt dan tenminste 14 dagen voor de betreffende vergadering aan de secretaris, secretaris@bovatin.nl, dan komt uw mail op de agenda.

WIJ HECHTEN WAARDE AAN EENVOUDIGE VERWERKING

5

januari 2017

In deze editie 07 WEDI: vederlicht, ijzersterk en waterdicht

13

11 Tjeerd Hobma (Volandis): “Ook gezond & veilig werken maakt deel uit van je vakmanschap!”

nieuws en website 35 Gips en (wand)tegels: wat je NIET ziet kan ook een probleem zijn…

37 RECHT Zetten: Van Vestigingswet naar KOMO 41 Euro-brons

voor Wilhelm Scholten

15 Andreas van Vliet: “Tegelzetten is alles tussen offertegesprek en oplevering!”

Informatie voor de professional 45 Het Bostik Leveling System: 100% gegarandeerd strak en vlak

Nieuws uit de branche 21 Pop-Up op de Bouwbeurs!

47 Weber’s Youtube kanaal: 2 miljoen views!

23 Technisch hoogstandje belangrijk voor succes Forbo Eurocol

49 PaletteCAD viert de lancering van de Virtual-Reality Software 51 Lichtgewicht en Stofarm!

Thema’s & Toekomst 24 De badkamer van de toekomst kleurtjes en tegels… maar ook leeftijdsbestendigheid!

53 Nieuw van SUPER PROF: de Flowline PURE lijmspanen 56 KOMO procescertificaat

28 De traditie leeft voort op de Scuola Mosaicisti del Friuli te Spilimbergo!

59 NIEUWS VAN DE BOVATIN VERZEKERINGSDIENST 61 Ik ben geen tegel zetter, maar…

62 Nuttige informatie voor BOVATIN-leden

41

44

5108V stone grey 90 × 90 cm

Solid power Larger impact Mosa.

Solide betekent dat het materiaal sterk is, niet vervormt en dat het zijn intrinsieke waarde behoudt. Dit materiaalkarakter is vertaald naar een tegelcollectie met een robuuste uitstraling en functionaliteit: Mosa Solids. Elke tegel uit de Mosa Solids collectie heeft een eigen textuur. Door de variatie in gesproeidroogde granulaten en fijne en grove vlokken wordt optisch diepte gecreëerd. De tegel kan er zowel ruw als luxueus uitzien, al is het oppervlak egaal. Net als in de natuur zorgen subtiele kleurgradaties voor een rijke variatie en daarmee voor een levendig en dynamisch oppervlak. De collectie is nu vergroot; de impact van Solids in 60 × 60 cm is toegenomen. Solids in 90 × 90 cm geeft ruimtes een sterke identiteit. Levendig en luxueus. Solid power. Large impact. www.mosa.com/solids

Tekst: Remus Aussen Foto’s: Remus Aussen/WEDI

Nee, achter de naam ‘WEDI” gaat geen afkorting schuil. Want - Wedi is ‘gewoon’ de familienaam van de oprichter: Helmut Wedi, een meestertegelzetter die sinds 1983 in het Duitse Emsdetten vanuit een net 250 meter grote loods naast zijn tegelwerk ook zijn bouwelementen in de wereld zette. Als je op het bedrijf rondloopt, lijkt echter alles om innovatie te draaien. Terwijl je zou verwachten: Familiebedrijf, tegelbranche, dus traditie. En die traditie telt mee. Maar dan als basis voor een (ook in gemiddelde leeftijd van de medewerkers) jong bedrijf, met een bijna ‘on-Duits’ joviale werksfeer. En – WEDI is vanaf heden het 27e geassocieerde BOVATIN-lid – dus alle reden om de bijzondere producten van het bedrijf – en de mensen zelf- eens te leren kennen. Plus: WEDI levert de platen ‘achter’ het nèt uitgebrachte Mosa Panel, waarover u in de vorige editie kon lezen. Loopt u even de 24.000 m2 productiehallen met ons door?

WEDI:

vederlicht, ijzersterk en waterdicht

Poreus en tóch waterdicht!

Dennis Platteel is net een paar maanden terug begonnen als Area Manager Benelux’, en volgt – wie kent hem niet - Guy van Nuys op.

Wat maakt WEDI precies? De bekende blauwe XPS-platen, bekleed met een kunststof wapening, afgewerkt met een dunne cementmortel. Geen EPS (‘piepschuim’), want dat neemt water op. Maar deze platen zijn toch ook poreus? “Dat lijkt zo. Dit materiaal, eXtruded Polystyreen, is een massief schuim, met daartussen kleine luchtbelletjes. Daar kan vocht niet intrekken. Het ruwe XPS wordt hier aangeleverd, en verwerkt tot platen van 4-100 millimeter dik: de ‘WEDI Bauplatte’. Maar ook tot veel andere producten: zwembadelementen, koofjes voor in badkamers, badombouwen… deels standaard, maar ook heel veel maatwerk!”

‘De klant centraal’… bij een productiebedrijf!

“Er is hier echt een nieuwe generatie aan het werk, die verder kan innoveren op de basis van de traditie die hier opgebouwd is. Ja, dat gaat misschien wel eens snel. Maar het werkt!

Directeur Stephan Wedi, de zoon-van, zette al op vrij jonge leeftijd na het overlijden van zijn vader de traditie voort. Maar hij bouwde in de loop der jaren ook een team van jonge, innovatieve ingenieurs samen. En, nog onlangs is er een reorganisatie doorgevoerd: geen harkjes, maar de klant centraal. Makkelijk gezegd, en vrij gebruikelijk bij een showroom, maar ga er maar van uit dat dat bij een productiebedrijf niet zo maar een gelopen race is… En toch: hier ging dat in feite… ongemerkt. Iedereen voelde dat het goed was. Het is nu zo dat wie tekent, als vanzelf samenwerkt met wie produceert. Wat je noemt een platte organisatie. Dat moet ook – je hebt twee typen klanten: de afnemers van standaardproducten en klanten die maatwerk nodig hebben. Dus hebben we ook twee verkoopsporen, ofwel ‘sales channel 1 en 2’. Met name voor die maatproducten van ‘channel 2’ werkt zo’n organisatiecultuur natuurlijk prima: wat is er nou beter dan dat de tekenaar/ingenieur, de procesontwerper, de operator en de verkoper elkaar spreken over hoe ze kunnen maken wat de klant wil? In deze gesprekken wordt ook bekeken welke van de speciale opdrachten in aanmerking komen om een ‘standaard product’ te worden!”

‘Mijn vader zou je op staande voet ontslaan!’ “…En dan komt zo’n voorstel uiteindelijk, via Fabian Rechlin – de operationeel leidinggevende van de fabriek, bij de directeur. Wat er dan gebeurt, is koersbepalend. Stephan Wedi

7

8

BOVATINFO

is zeer toegankelijk, wat best uniek is in een organisatie van zo’n 420 mensen, dus het kan best zijn dat zo’n gesprek op de werkvloer plaatsvindt.” Inmiddels is ‘Bauingenieur Anwendungstechnik’ Christian Gast aangeschoven. “Ik kan me zo’n gesprek herinneren met Christian erbij, ik geloof dat het over onze nieuwe scheidingswanden ging. Christian had uitgelegd wat hij getest had: je zet deze wanden van 45 millimeter dikte in de WEDI 610 polymeerkit op een vloer, een zelfde wand in T-verband ertegenaan, een nacht drogen en dan staat het als een huis. Je legde uit dat je aan die wanden probleemloos glazen douchedeuren kon ophangen…!” Christian Gast lacht een beetje besmuikt. “Ja, Herr Wedi’s eerste reactie was: ‘Mijn vader zou je op staande voet ontslagen hebben!’ Maar daarna: ‘Werk het maar verder uit. En laat het niet alleen testen volgens de regels, maar onder de zwaarst denkbare omstandigheden!’.” “Ja,”, vult Platteel aan, “Bij zo’n bedrijf wil je toch gewoon werken?”

iedere 7 seconden een plaat…

Christian Gast Dipl.-Ing. (FH), zoals voluit op zijn kaartje staat, is niet voor niets trots op zijn geoliede productiehallen. Het is er schoon, veel loopt geautomatiseerd – ook de controles – maar uiteindelijk ziet er altijd nog een technicus visueel op toe dat alles ‘klopt’. We mogen om veiligheidsredenen niet van de gele voetpaden af, en de diverse vorkheftrucks voeren voor en achter speciale blauwe lampen, die ook als de truck je van achteren benadert, meters vóór je op de vloer schijnen. Mooi systeem, je kunt ze eigenlijk niet missen. “Onze standaard-producten zijn de bouwplaten. 4 tot 100 millimeter dik, 600, 900 en 1200 millimeter breed. Er rolt er iedere 7 seconden één van de band, 24/7! Daarnaast de douchewanden en douchevloerelementen met punt – en gootafvoer, diverse wellnessproducten. En daarnaast innoveren we steeds meer richting complete systemen, zoals de wandafvoer ‘Fundo Discreto’, douchevloerelementen tot minimaal 65 millimeter inclusief afvoer ‘Fundo Plano’ en met goot ‘Fundo Plano Linea’.”

Maar de plaat is de basis. “Voel maar, die wapening en de mortel doen het,” vertelt Platteel. “De XPS kun je makkelijk buigen, maar met die wapening is zelfs een 4 millimeter dikke plaat al strak!” “Maar onze kracht is de perfecte vlakheid, strakheid en maatvastheid van de platen!”, vindt de Bauingenieur. “We controleren permanent, ieder uur. Het snijden van de XPS met die hotwires, alleen dat is al een vak apart. Niet te snel, niet te heet, niet te traag. Anders krijg je bulten en ‘engelenhaar’.” We laten onze fantasie even werken… “Er staan overal voorbeeld-panelen, niet alleen van het gewenste eindresultaat, maar ook van wat er mis kan gaan. Zo zie jij aan deze 12 voorbeelden

januari 2017

zwemparadijs. Nou, ook dat kan hier. Uiteindelijk krijg je je complete pakket op pallets aangeleverd, plug-and-play klaar. Maar niet voordat we het hier al even in elkaar gezet hebben… Ja, dat kost tijd, maar de klant staat centraal… Het gaat ons simpelweg niet overkomen dat iets afgeleverd wordt, en dat het niet past. No way.”

misschien niets bijzonders, maar bijvoorbeeld, platen waarop de wapening niet perfect haaks loopt, worden gerecycled. Immers, als een tegelzetter met een – bij voorkeur, bot! – mes een plaat op maat snijdt, moet hij niet ‘scheef’ geleid worden!”

“Maar het gaat om het eindresultaat: 100% waterdichtheid!”, vindt Dennis Platteel. “Emissiearme, CE-gemarkeerde systemen volgens ETAG 022. Waar je, zonder welke voorbewerking dan ook, meteen op kunt plakken. Of het nou om dit nieuwe douche-element voor houten vloeren, badombouwelementen of prefab waterdichte koofjes gaat die koofjes zijn precies op een standaard maat, die schelen de tegelzetter zó veel werk… - je koopt zekerheid.” Zeven CNC (=computergestuurde) freesmachines maken zowel de doorvoeropeningen in de douchelementen als het maatwerk.

Want naast de standaardproducten is het maatwerk minstens even belangrijk. “Wellness-centra vragen vaak iets speciaals. Speciale maten, ronde vormen, of een draak van 30 meter voor een Frans

…En een nieuw product!

“Dit mag je eigenlijk nog niet zien, maar als je belooft het geheim te houden tot eind januari… We hebben nu, precies passend in ons systeem, een lichtgewicht composiet douchetegel met afschot en afvoer. In de vier bekende ‘aardkleuren’, dus prima als afwerking te integreren in ook jouw badkamer. Ja, ook die presenteren we graag op jullie Bouwbeurs-pop-uppodium! Immers, deze tegel is echt een innovatie… neem alleen al de esthetische kwaliteiten, het geringe gewicht en de perfecte aansluiting op ons systeem…” Marketingspecialist Andrea Deters is inmiddels ook aangeschoven. “Ja, die Bouwbeurs, daar wil ik beslist bij zijn! Stuur je me de plannen? Dan zorgen we voor een show!”

“…Want het houdt hier niet op bij de laaddeur.”, gaat Dennis Platteel verder. “We ontvangen hier zo’n 20 tegelzetters per week, we verzorgen trainingen tot op desnoods de werkplek zelf – al leer je hier het meest. Er is van ieder standaardproduct een speciale instructievideo. We leveren complete shop-in-shop-opstellingen, we brengen vaak zelfs klanten en opdrachtgevers bij elkaar… En de prijs? Er ging hier een keer een architect weg, omdat hij onze maatwerkoplossing voor een wellnessruimte te duur vond. Blijkt hij later de helft duurder uit te zijn met een handgelijmde oplossing – en nóg wat duurder toen die bleek te lekken. Voor zijn volgende opdrachten kwam hij bij ons.

Echt, een tegelzetter kan geld verdienen met onze producten… Of maak ik het nu te bont, Christian?” Wat hem op een klap op zijn schouders komt te staan. Maar Smalt schudt vervolgens, geheel serieus, zijn hoofd. ■ www.wedi.de

9

HET JUISTE PERSPECTIEF

VAN EN VOOR PROFESSIONALS IN DE BOUW www.bpg.nl

volg ons ook op Facebook

Tekst & foto’s: Remus Aussen

KOPSTUKKEN IN DE BOUW Met de serie “Kopstukken in de bouw” laat BOVATINfo een aantal smaakmakers in de bouw aan het woord over de tegelbranche. Waar doen we het in hun ogen goed, waar liggen kansen? In vorige edities spraken we BNA-voorzitter Willem Hein Schenk, directeur BAM Utiliteitsbouw Henk Bol, Dura-Vermeer CEO Job Dura, BNI-voorzitter Peter Dautzenberg en anderen. Deze keer praten we met één van de absolute kopstukken uit de tegelbranche: Vittorio Borelli, historicus en politicoloog, CEO van Fincibec Spa (producent van de tegelmerken Monocibec, Century en Naxos), en vooral - sinds 2015 president van de Confindustria Ceramica, het samenwerkingsverband van Italiaanse tegelfabrikanten, dat met uitvoeringsorganisatie EDICER de grootste keramiekexpositie ter wereld organiseert: de CERSAIE in Bologna. En u bent uitgenodigd..

Tjeerd Hobma (Volandis): “Ook gezond & veilig werken maakt deel uit van je vakmanschap!”

Wie nu een jaar of 20 is, gaat pas met 71 jaar en 6 maanden met pensioen. Want we leven langer. Los van wat we van die pensioenleeftijd vinden: uit een al wat ouder onderzoek van de Erasmus Universiteit blijkt dat tegelzetters gemiddeld na 25 jaar op zijn minst fysieke klachten kregen. En zo na 25 tot 30 jaar tegelwerk is het lichaam – als we het werk blijven doen zoals we het doen - eigenlijk wel ‘uitgewerkt’. “Nou, dan ga je toch in advieswerk of in de verkoop werken?” Maar zoveel adviesof verkoopwerk is er niet, en als je het roer omgooit, moet dat nieuwe werk je wel liggen. Kortom: hoe zorgen we in bouw en infra dat we zo lang als we willen, gezond en met plezier kunnen werken? Precies daarvoor is dit jaar Volandis opgericht, eigenlijk naar aanleiding van de opheffing van Fundeon en Arbouw. De onlangs gestarte directeur Tjeerd Hobma ziet de route voor zijn organisatie als vrij eenvoudig: naar buiten. Naar de ondernemers en werknemers in de bouw toe, om hen zo ongeveer persoonlijk uit te dagen om dat veelkoppig monster ‘duurzame inzetbaarheid’ aan te pakken.

De business van overmorgen Tjeerd Hobma – van huis uit geo-wetenschapper, maar maakte in 2004 de overstap naar management – heeft er begrip voor dat een ondernemer vooral aan de business van morgen denkt. “En niet aan die van overmorgen. Maar, als je niet goed voor jezelf en je medewerkers zorgt, dan IS er geen business van overmorgen. Met pensioen is het net zo: iedereen denkt er wel eens aan, maar niet iedereen regelt het goed. Dat geldt trouwens

11

12

BOVATINFO

net zo zeer voor zzp-ers als voor ondernemers mét personeel. Niet zo gek, want iedereen is blij dat er weer wat te verdienen valt, en dan is je gezondheid iets dat pas telt als er wat mis is. Daar zit trouwens nóg een probleem: wij zijn de uitvoerders van de afspraken van cao-partijen. Nou, wie ondernemer is valt dus buiten iedere boot die daarmee te maken hebben. De cao-partijen, de organisaties van werkgevers en werknemers, zouden daar wat mij betreft wat van mogen vinden… maar ik bepaal niet hun agenda.”

“Maar als iemand ons belt - die telefoon wordt opgenomen, en iedereen – werknemer EN ondernemer - die ons belt krijgt antwoord en telefonisch advies. Waar we voor staan: duurzame inzetbaarheid, en hoe die te bereiken. We doen veel zaken die Arbouw en Fundeon vroeger deden, maar anders. Dus zoals Margo Caspers vanuit Arbouw jullie tijdens het BOVATIN Innovatieproject heeft geadviseerd over de Tegeltiller (zie onder andere de vorige editie, red.), dat kan nog steeds. Net zoals wij het A-blad tegelzetten samen met jullie blijven maken. Maar als je het benadert in de zin van ‘wat merken wij tegelzetters precies & persoonlijk van de nieuwe dienstverlening van Volandis?’, dan merkt straks iedere tegelzetter in loondienst en iedere werkgever ets van de DIA, de ‘Duurzame Inzetbaarheids Analyse’.

Medewerkers krijgen iedere vier jaar een uitnodiging voor een DIA, werkgevers krijgen vervolgens een analyse voor hun bedrijf (zie de kaders, red.). En de sector – BOVATIN dus! - krijgt uiteindelijk een advies voor hun sector. Overigens - we zijn nog bezig met hoe rapportage en advies aan de bedrijven beter kunnen; dat bedenken we deels zelf, maar we vragen het ook aan de bedrijven. Wat is het beste moment? Kan de DIA aansluiten op de functioneringsgesprekken? Wordt vervolgd!”

A. Hoe werkt de DIA voor de werknemer?

Iedere werknemer ontvangt eens per vier jaar een uitnodiging voor de Duurzame Inzetbaarheidsanalyse. De DIA is veel meer dan alleen een medisch onderzoek. Het gaat over je toekomst.

Naast de medische keuring (PAGO) bestaat de DIA uit een adviesgesprek. In dit gesprek gaat de DIA-adviseur van Volandis in op wat je wilt en kunt doen om duurzaam inzetbaar te blijven.

Hoe blijf je gezond, veilig, vitaal en gemotiveerd aan het werk?

In de praktijk betekent dat: vooraf een vragenlijst invullen, een standaard (lengte/gewicht, bloeddruk, longfunctie, gehoor, zicht, bloedonderzoek en > 40 jaar, een hartfilmpje) medisch onderzoek door de doktersassistent(e), vervolgens een gesprek op basis van die vragenlijst en het onderzoek met een bedrijfsarts over de geconstateerde gezondheidsrisico’s. De arts geeft ook een persoonlijk (dus niet voor de werkgever bestemd) advies af.

Het tweede gesprek is met de DIA-adviseur van Volandis. Die gaat in op drie thema’s: 1. Werk veilig: werkomstandigheden en werkbelasting.

2. Houd plezier: werkdruk en stress.

3. Kijk vooruit: scholing, opleiding en coaching.

De werknemer stelt, met behulp van de DIA-adviseur, een actieplan op voor die drie doelen. Zo nodig verwijst de adviseur door naar de juiste instanties voor verdere ondersteuning.

B. …en hoe werkt DIA voor de aannemer in tegelwerken?

Iedere werkgever in de tegelbranche ontvangt één keer in de vier jaar van Volandis een bedrijfsrapportage. Deze rapportage bestaat uit een compacte analyse van de gezondheidsrisico’s en werkbeleving van het personeel, de lichamelijke conditie en leefstijl. Volandis doet dit ook op basis van hun kennis van de tegelbranche op het gebied van gezondheid en arbeidsmarkt. Op basis van deze analyse ontvangt het bedrijf een top 3 adviezen, gericht op de leercultuur en het succesvol uitvoeren van duurzaam inzetbaarheidsbeleid. De Volandis-adviseur belt vervolgens na om eventuele vragen te beantwoorden, extra informatie en tools aan te bieden en eventueel door te verwijzen.

Kennis en kunde “In de afdeling Kennis en Kunde vindt deels dezelfde service plaats als daarvoor bij Fundeon en Arbouw via de ergonoom, bedrijfsarts, arbeidsmarktspecialist, veiligheidskundige, arbeidshygiënist, een organisatie- en gezondheidsdeskundige. Maar ook deze groep gaat naar buiten. Het is een kleinere groep dan voorheen Fundeon en Arbouw, dus we zoeken ook kennis buiten de organisatie. Daar tuigen we een ‘Volandis-community’ voor op: een kennisgroep deels uit de sector, deels uit andere kennisorganisaties die weer iets in huis hebben dat wij door onze geringe omvang niet kunnen of weten. Ja, soms betekent dat ook dat we – als dat een onderzoek of simpelweg een tijdrovende klus is – daar ook voor betalen. Waarbij we natuurlijk enerzijds de opdracht van de cao-partners, immers onze opdrachtgevers, binnen het budget willen uitvoeren en anderzijds op zoek kunnen naar subsidies en andere bronnen van inkomsten. “ En de eigen DIA? “Ik had het naar mijn zin in de wetenschap. Maar het is belangrijk om jezelf periodiek af te vragen: ‘Wil ik dit ook de rest van mijn werkzame leven?’’. Toen bedacht ik dat ik dat ik het leuk zou vinden om meteen het maatschappelijk resultaat van mijn werk te zien. Dat heb je immers als wetenschapper toch minder, althans minder direct. En ik maakte de overstap naar management. Ondernemerschap trok me, het MKB, immers toch de motor van Nederland. En die resultaatgerichtheid bracht me ook hier. Volandis zit middenin de ontwikkeling: Volandis is opgestart, er ligt een visie en strategie, dus nu zijn we in de fase ‘doen de goede dingen, en doen we die goede dingen goed?’ 1 januari willen we klaar zijn, en dan 10.000 DIA’s oppakken, met daarbinnen dus in feite wat we nu kennen als het Periodiek ArbeidsGezondheidskundig Onderzoek (PAGO). We zijn nu dus aan het veranderen van een nieuwe, zoekende organisatie naar een slank en slagvaardig productiebedrijf! Niet dat we alles zelf willen of moeten doen, want waar we het zelf niet kunnen, regisseren we. Niet op afstand, maar in een vorm van partnerschap: iedere partnerorganisatie is verantwoordelijk voor zijn eigen bijdrage… maar we zitten er als Volandis wel bovenop. Zo checken we natuurlijk bij werkgevers en

januari 2017

werknemers hoe zij bijvoorbeeld de DIA’s ervaren hebben, wat er beter kan, en wij voelen ons verantwoordelijk voor dat het voor hen de gewenste resultaten oplevert: per bedrijf, en voor de branche. Duurzame inzetbaarheid van medewerkers op de lange termijn.”

Verantwoordelijkheid van werkgevers EN werknemers!

“Een essentiële verandering: duurzame inzetbaarheid leek voorheen alleen de verantwoordelijkheid van werkgevers, maar de werknemer zit toch ook zelf aan het stuur van zijn gezondheid? Ik zag die discussie in jullie blad, waar een werkgever zich afvraagt of alleen HIJ verantwoordelijk is voor deugdelijk gereedschap en up to date PBM. Wij zeggen ook tegen de werknemer: ‘Het is JOUW verantwoordelijkheid om gezond te blijven! Jouw vakmanschap is niet alleen dat je goed tegelwerk aflevert, maar ook dat je dat op een gezonde manier doet!’ Je komt er niet met regeltjes en verboden alleen. Dat zie je ook met innovaties. Er wordt iets nieuws op de werkvloer geïntroduceerd, en iedereen is enthousiast. Drie weken later staat het weer in de kast. Da’s jammer, want dan houdt de ontwikkeling op… Bijblijven in je vak, bijleren, dat geldt niet alles voor artsen en advocaten, maar ook voor de professionele tegelzetter. Je KUNT niet achterblijven, je bent medeverantwoordelijk voor de doorontwikkeling van je vak. En geloof me, die verantwoordelijkheid neemt iemand vooral in die zaken waar hij goed in- en trots op is. Dus help ze erbij om die kunde en die trots te ontwikkelen, zorg dat ze tijd hebben om bij te leren, en dan gaan heel veel zaken waar je voorheen aan moest sleuren ineens vanzelf…! En wij hebben de mensen in huis die je daarmee kunnen helpen -medewerker, ZZP-er of werkgever. Bellen dus!”

Straffen of onderscheiden?

“Het is de vraag waarmee je verder komt: ‘gewoon concurreren’ of je onderscheiden door het anders te doen. Als jij gezonde medewerkers hebt, werken ze langer zonder uitval en zijn ze in d regel ook gelukkiger… En ja, het klopt niet als bedrijven die niet in opleiding en gezonde werkwijzen investeren, geen boete krijgen… maar dat mag voor jou geen excuus zijn om ‘dat dan ook maar niet te doen’. Als je allemaal in de zelfde vijver vist, en dat op dezelfde manier doet, kun je je alleen maar door prijs onderscheiden. En die wordt alleen maar lager. Onderscheid je dan als bedrijf op een andere manier… zo creëer je marktruimte!” (google op ”Blue Ocean Strategy”, red.)

En meer… “”Inzetbaarheid, een leven lang gezond, veilig en met plezier werken, trots zijn op je werk… Dat leren en ontwikkelen bij je vakmanschap hoort, dat moet je dan ook wel als werkgever laten ZIEN. Daar zitten

voor mij ook wel verwonderpunten hoor… In de steigerbranche hebben we veel medewerkers die bij voorheen bij Fundeon, en nu bij ons hun certificaat voor Eerder Verworven Competenties (EVC) hebben behaald. In de tegelbranche niet. In de tegelbranche zijn veel bedrijven die hun verplichte Risico Inventarisatie en Evaluatie niet hebben. Doen we het goede, en doen we dat goed? Het zou te makkelijk zijn om die vraag bij alleen de branche neer te leggen. Laten we eens kijken hoe het wél werkt, en - wat écht nodig is! Ik kom dus zéker naar de Bouwbeurs, ook naar ‘jullie’ Vakplein, niet om onze producten te verkopen, maar om de branche te spreken, en eigenlijk – om een start te maken met wat ik voorlopig maar eens het Nationale Debat Duurzame Inzetbaarheid ga noemen!” ■ www.volandis.nl

13

De fantastische Drie

Teamwork in perfecTie afdichTen Onze flexibele afdichting massa Servoflex DMS 1K Plus SuperTec zorgt ervoor dat geen water kan doordringen. Dit product bied voor alle natte ruimtes een zekere oplossing.

Voegen De voeg kroont de tegel!

Servoperl Royal is opgewassen tegen vele kalkreinigers, ook het innestelen van Micro organismen zijn verleden tijd. Door het toevoegen van Aluminaat Cement hoort uitbloei ook tot het verleden.

Lijmen Met onze flexibele tegellijm, Servoflex-Trio-SuperTec heeft u voor bijna al uw tegelwerk een perfect instrument in de hand om de werkzaamheden uit te voeren.

kiesel Benelux Anne Frankplein 12, 5122 CB Rijen Kantoor: +31 161 24 46 00 www.kiesel.nl

in heT midden maar Toch Vooraan

Tekst: Remus Aussen Foto’s: Remus Aussen/Andreas van Vliet

Je hoort het vaker: een tegelzetter die, met al zijn ervaring, zijn carrière voortzet in de showroom. Andreas van Vliet (tegelzettersbedrijf Andreas van Vliet (midden op de foto)) volgde de tegenovergestelde route: Hij begon in de showroom, en lijmde daar wel eens een showroomopstelling. En - het virus greep hem. “ ’t Ging eigenlijk zo: maandag was de showroom dicht, en had ik vrij. Ik heb toen bij een tegelzettersbedrijf aangeklopt en gevraagd of ik een maandag mee kon werken om te kijken of ik het leuk zou vinden in de bouw. Het klikte tussen ons, en al snel bleek dat dit vak me lag. Eenmaal bij het bedrijf begonnen kreeg ik een leermeester Willem: Sluijter.… ik leer nog elke dag bij, maar ik heb dankzij hem echt een goede basiskennis van materialen, gereedschappen, ondergronden, veiligheid, noem maar op. En dan kun je verder!” We zijn op bezoek bij een werk in Maassluis, en praten bij met een Vlaardingse Ondernemer met een eenmanszaak, die zijn zaken voor, na en tijdens de crisis goed voor elkaar heeft.

Andreas van Vliet: “Tegelzetten is alles tussen offertegesprek en oplevering!”

Specialisme: ontzorgen!

“Ik werk nu 12 jaar als tegelzetter, waarvan 10 jaar als zelfstandig ondernemer. Eerst een paar jaar bij twee bedrijven, en daarna, tsja, het moest zo zijn. Ik begon na goed overleg met mijn vrouw Bianca van Vliet, die overigens al het administratieve werk voor haar rekening neemt, voor mezelf. Ik had tot dat moment in projecten gewerkt, met een ploeg, badkamertjes renoveren, tunnels, kleedkamers bij een sportvereniging, allemaal op dezelfde manier. We

deden echter ook het nodige particuliere werk. En ik had wel duidelijk gevoeld dat bij dat laatste mijn hart lag... Ik geniet niet alleen van het afleveren van een mooi stuk werk, ik vind het hele proces leuk: de klant die je belt, het gesprek, een klant die precies of juist niet precies weet wat hij wil. Jouw vakmanschap

15

16

BOVATINFO

inbrengen, en de klant voor uitglijders behoeden in zijn keuzes. De offerte. Ontzorgen, en zorgen dat de klant zo min mogelijk last van je werkzaamheden heeft. Tussentijds contact hebben over zaken die tegen- of juist mee zitten, dan wel waar hij wat van moet vinden. Een mooi, uniek stuk werk maken. En dan als het klaar is de klant nog even meenemen door het hele bouwproces. Met een tevreden gevoel voor beiden, opleveren en afscheid nemen. Ja, ik heb voordeel van mijn periode als showroomverkoper. Niet omdat ik nou alles ‘verkoop’, maar omdat ik daar geleerd heb mee te denken met de klant en de wensen van de klant zoveel mogelijk te realiseren om er iets moois van te maken.

Crisis?

En na een paar jaar ondernemen begon de crisis… “Maar daar heb ik eigenlijk niet echt iets van meegekregen... Weet je, ik ben de crisis in- en uit gegaan met één strategie: ik reken een redelijke prijs in goede tijden, en dan mag ik ook een redelijke prijs rekenen in slechte tijden…”

“Mijn aanpak brengt met zich mee dat ik vaak optreed als zeg maar ‘hoofdaannemer’. Ik heb contact met de klant, en ik zorg dat hier mensen aan het werk zijn die hun vak verstaan. Ik doe het tegelwerk, maar ik begeef me niet op terreinen waar anderen het veel beter kunnen… Ik werk veel samen met Ruud van Gogh (links op de foto, red.), die onder andere het stelwerk en verdere werkzaamheden om een complete badkamer te maken voor zijn rekening neemt. En ook als het om stukadoorswerk of om complexer loodgieters- of elektricienswerk gaat, heb ik daar mijn vaste partners voor. Het is een vrij eenvoudig: die specialisten kunnen het beter en sneller dan ik, dus laat ik het liever aan hen over dan dat ik het zelf ga doen, toch?”

Een paar vooroordelen over éénmans-ondernemingen: ze zorgen slecht voor zichzelf en ze houden hun vak niet bij. “Echt, ik weet wat ik weet en wat ik niet weet. Dus als er cursussen zijn over wetgeving, materialen of technieken waar ik meer van wil of moet weten, dan ben ik er bij. Ik ga ook mee naar de fabrieken, ook daar leer je van. En mijn gezondheid is me heilig! Dus – ik zorg dat ik geen stof binnen krijg, en dat ik mijn PBM voor elkaar heb. Ik heb hier bijvoorbeeld een Dryfast afzuiger staan met een stofzak van drie meter, en ik leg aan de klant uit dat ik zo voorkom dat het huis in een stofwolk staat. Raimond den

januari 2017

Breems van Klimaatverhuur-Rijnmond verzorgt dit fantastisch voor mij. Ik verwacht trouwens ook van degenen die ik inhuur dat ze op een gezonde manier werken en zich netjes gedragen tegenover de klanten… Plus: ik ben lid van BOVATIN. Op aanraden van mijn neef Nick Tamerus. Die heeft vroeger nog bij jullie vorige voorzitter, Mario Tomaello, het vak geleerd…! Wat mijn gereedschap betreft: geen compromis. Daar bezuinig ik niet op! Al .ben ik er wel zuinig op. Waar ik ook zuinig op ben: mijn auto… ja, hij is netjes in de huisstijl, 10 jaar oud, hij doet het nog prima en hij brengt me al 10 jaar naar al mijn klanten… Al heb ik intussen wel een nieuwe besteld. die komt volgend jaar februari.”

Geen pastaman “Ik werk niet graag met pastalijm, ik ben gewoon geen ‘pastaman’… Ik moet zeggen dat ik momenteel erg enthousiast ben over Schönox Q6.

Voor iedere klus bekijk ik welke voorstrijk-, lijm- en voegmiddelen gepast zijn voor het te verwerken materiaal. En wat de tegels betreft… of het nou mozaïek is of 15x15, houtlook, of 60x60, 30x60,en 60x120 met een leveling-systeem… Of natuursteen, zowel op wand als vloer, ik maak er iets moois van. In combinatie met vloerverwarming, vloeren smeren of egaliseren, anhydrietvloeren schuren, de levering van de tegels. Wij kunnen het aanbieden, en daarbij natuurlijk ook het vakmanschap van verschillende bedrijven!” Andreas van Vliet toont met zijn werk en bedrijfsstrategie aan dat er niks mis is met de ‘omgekeerde route’ van verkoper naar vakman. ■ www.andreasvanvliet.nl

17

Maak kennis met dé groothandel in tegels!

Ruim 18.500 m 2 eigen opslagcapaciteit Direct uit voorraad leverbaar Nieuwste trends uit o.a. Spanje en Italië Ruim 2000 m 2 showroom met wand- en vloertegels in Sneek en Groningen

Lorentzstraat 19 Sneek • Diamantlaan 2 Groningen

www.juliusvdwerf.nl

GECERTIFICEERDE OPLOSSINGEN VOOR ECO-DUURZAME PROJECTEN

DUUR ZAAM HEID

Mapei is begaan met de bescherming van het milieu door eco-duurzame gecertificeerde oplossingen wereldwijd.

70% van onze R&D investeringen wordt gewijd aan de ontwikkeling van eco-duurzame en milieuvriendelijke producten, waardoor een bijdrage geleverd wordt aan alle groene ratings voor eco-duurzame gebouwen zoals LEED en BREEAM.

Mapei technologie: geavanceerde producten en oplossingen die ten goede komen aan het milieu en de gezondheid van de gebruikers.

KIJK OP WWW.MAPEI.NL VOOR MEER INFO

januari 2017

Pop-Up op de

Bouwbeurs!

Op het moment dat u dit blad in de bus krijgt, is de Utrechtse Bouwbeurs waarschijnlijk al in volle gang. En anders staat hij op het punt van beginnen. Hoe dan ook: in de RUBI-stand in hal 12 (hij is 6 meter hoog, u kunt ‘m niet missen!) kunt u tijdens 12+ 1 popup-talkshows – een samenwerking van BOVATIN, Rubi, Ceramics of Italy en onze geassocieerde leden - horen en zien wat ‘trending’ is in de tegel- en lijmbranche. En op het ‘Vakplein’ gebeurt het als het gaat om demo’s, leren en ‘Kracht in Ambacht’…

Zit u al in de auto? En anders: volg de videoverslagen op www.facebook.nl/bovatin!

21

Graniet - Hardsteen Kalksteen - Leisteen Travertin - Marmer Keramisch - Composiet Lichtgewicht beton

23

januari 2017

De reclameslogan van een bekend merk pindakaas luidt: ‘Wie is er niet groot mee geworden?’ Iets vergelijkbaars gaat op voor de pastategellijm 682 Majolicol. Dit succesnummer van Forbo Eurocol bestaat dit jaar een halve eeuw en nog altijd heeft de herkenbare emmer een vast plekje in de bus van menig tegelzetter. Ter gelegenheid van dit gouden jubileum blikken we terug op de historie van dit beroemde Eurocol-product, samen met René de Jong, Sales Manager Tegeltechniek bij Forbo Eurocol.

Elastische wandtegellijm 682 Majolicol bestaat 50 jaar

“Technisch hoogstandje belangrijk voor succes Forbo Eurocol”

“Zoals zo vaak met een goed Eurocol-product, werd 682 Majolicol ontwikkeld om een probleem uit de praktijk op te lossen”, zegt De Jong. “In de jaren ’60 en ’70 van de vorige eeuw beleefde de woningbouw in Nederland een enorme groeispurt. Het was de tijd van de ‘revolutiebouw’ met beton, die gestalte kreeg met enorme nieuwbouwwijken zoals de Bijlmermeer. Hierdoor kon sneller en goedkoper worden gebouwd, maar dit stelde ook nieuwe technische eisen. Bouwen met beton is bijzonder efficiënt, maar de aannemers kregen met veel meer krimp te maken dan voorheen.

En dat leverde al snel problemen op met het tegelwerk.”

Tegelschades René de Jong herinnert het zich nog als de dag van gisteren: “In de Bijlmermeer vlogen destijds in complete trappenhuizen de tegels van de muren. Er bleek geen kruid gewassen tegen de grote spanningsvelden door de heftige krimp van het beton, dus zaten aannemers met een gigantisch probleem. Tegels in specie zetten of verlijmen met poedertegellijm bleek technisch onvoldoende, want het tegelwerk scheurde of kwam los. Forbo Eurocol kreeg toen het verzoek een elastische lijm te ontwikkelen, die tegelijk voldoende hechtkracht zou bieden. Met dit uitgangspunt zijn onze productontwikkelaars in Wormerveer toen aan de slag gegaan. Een enorme technische uitdaging, zeker voor die tijd.”

Ontstaan 682 Majolicol De oplossing werd gevonden in een pastategellijm op basis van acrylaatdispersie. Na droging ontstond een rubberachtige, elastische lijmlaag tussen tegel en beton. De Jong: “Achteraf klinkt dat allemaal vrij eenvoudig, maar dat was het beslist niet! Er ging een lang proces aan vooraf van recepturen samenstellen, laboratorium- en praktijktesten. Regelmatig keerden de ontwikkelaars weer terug naar het lab voor verbeteringen en finetuning. Na diverse ontwikkelfasen was de lijm productierijp, met een uitstekende hechting en elasticiteit en die ook aan onze hoge verwerkingseisen voldeed. Want je wilt niet hebben dat wandtegels tijdens het plaatsen gaan zakken of dat de lijm zwaar te verwerken is. Ook moest de lijm een goede opslagstabiliteit hebben, waarbij deze gedurende minimaal 1 jaar niet aan kwaliteit inboet. Voor al die kwaliteitseisen is Forbo Eurocol in 1966 met vlag en wimpel geslaagd: 682 Majolicol was geboren!”

10 jaar garantie op buitentegelwerk Al snel bleek er een grote markt te zijn voor de nieuwe lijm, want dankzij zijn gunstige eigenschappen bleek 682 Majolicol ook zeer geschikt voor buitentoepassingen en natte ruimten, zoals badkamers en keukens. “Ga maar na”, vervolgt René de Jong, “op een buitenmuur met donkere tegels kan de temperatuur ’s zomers zomaar oplopen tot 60 graden Celsius, om ’s nachts weer af te koelen tot 15 graden. Dan moet je tegellijm van goeden huize komen om die temperatuurverschillen en daaruit voortvloeiende spanningsvelden op te vangen. De 682 Majolicol slaagt hier met gemak in. Bij mijn weten is Forbo Eurocol de enige lijmfabrikant ter wereld die een pastategellijm

voor buitengevels adviseert met 10 jaar garantie. Ik durf te stellen dat dit technisch hoogstandje belangrijk heeft bijgedragen aan het succes van Forbo Eurocol.”

Rood wordt geel De 682 Majolicol is door de jaren steeds verder gemodificeerd en doorontwikkeld. De Jong: “Net als bij alle andere Eurocol-producten gebeurt dit binnen het bestaande product, door verbeterde grondstoffen, productiemethoden of andere technische eisen vanuit de markt. Meestal zie je daar als klant niet veel van, maar ook hierin is de 682 Majolicol bijzonder. De eerste lijm was destijds rood van kleur, vandaar de naam Majolicol, vernoemd naar Majolica-keramiek met de kenmerkende rode scherf, door het ijzergehalte in de klei.

Tegenwoordig herkent iedereen de lijm aan de kleur okergeel. Net als vijftig jaar geleden, is het nog altijd een fantastisch Eurocol-product. Met nog steeds een belangrijk aandeel binnen ons assortiment!” ■

24

& ’s st a em om h T oek T Tekst & foto’s: Remus Aussen/ Dornbracht/Villeroy & Boch

De badkamer van de toekomst: kleurtjes en tegels… maar ook leeftijdsbestendigheid!

Of u nu witte, achtkantige, groene of 3D-tegels bevestigt, de techniek blijft grotendeels hetzelfde. Wie naast het tegelwerk ook tegels en soms sanitair verkoopt, moet natuurlijk de modes kennen. Al blijft het tegelzettersvak het tegelzettersvak, met sommige trends kun en moet je rekening houden. Omdat je klant niet altijd kan weten waar hij/zij (op termijn) voordeel bij heeft. Leeftijdsbestendigheid – omdat steeds meer mensen langer thuis wonen – is zo’n trend. Belangrijk voor je klant om daar rekening mee te houden – ook als hij/zij pas 40 is – maar vooral: als jij weet waar je op kunt letten, kun je je klant beter adviseren. En voor de business is het ook niet verkeerd…

De standaard douche is weer een ‘inloopdouche’ geworden, terwijl nog niet al te lang geleden er standaard met een douchebak gerekend werd.

Hoe dat komt? Leeftijdbestendigheid en aanpasbaarheid van woningen is een bouw-eis geworden. En niet voor niets worden er momenteel kant-en-klaarpakketten aangeboden waarmee een ligbad ‘in één dag’ vervangen kan worden door een kunststof douchehoek met hulpstukken. Mooi? Nee, maar er worden er wel verkocht. De TV-reclames worden immers érgens van betaald… En lichamelijke ongemakken, je merkt er pas wat van als je ze hebt. En wie wil nu, op zijn 30e of 40e, bij het uitzoeken van zijn droombadkamer, al gaan nadenken over oud worden? Veel mensen die op hogere leeftijd ‘overvallen’ worden door lichamelijke ongemakken kiezen er dan ook al snel voor om niet de eigen woning aan te passen maar om – niet zelden tegen hun zin - naar een geschikte ‘nultredenwoning’ te verhuizen. Langer thuis blijven wonen is ‘in’. Maar In het Bouwbesluit van 1997 was ook al het nodige geregeld.

Bouwbesluit In 1997 zijn in het Bouwbesluit vijf basiseisen voor toegankelijkheid opgenomen waaraan alle nieuwbouwwoningen en ingrijpend gerenoveerde woningen aan moeten voldoen. Het gaat om lage drempels (maximaal 2 cm), een minimale doorgangsbreedte van deuren (85 cm), een rolstoelbezoekbaar toilet (minimaal 90 x 120 cm), een draaicirkel voor rolstoelen op galerijen en ruimte voor een lift bij gebouwen van 2 tot 4 verdiepingen (daarboven is de lift al verplicht).

Maar aangezien de techniek voortschrijdt, hield het Bouwbesluit nog geen rekening met technische mogelijkheden die inmiddels gemeengoed zijn geworden. Daarover straks meer.

Wat willen ‘ze’ dan…?

En het zijn niet de schrijvers van het Bouwbesluit die bepalen wat de klant wil. Het Bouwbesluit suggereert een ondergrens: daar moet iedere badkamer aan voldoen. Daarnaast is er enorm veel te koop waarmee je in een douche of bad kunt zitten, waaraan je jezelf kunt vasthouden enzovoorts. Plus de nodige verhoogde toiletten of zelfs losse brillen en andere hulpmiddelen. Zeker wanneer de financiële mogelijkheden wat groter zijn. Maar vaak zijn die aanpassingen echter zo lelijk dat je het zolang het kan, nog liever zonder doet…

Villeroy & Boch en Grohe hebben nog niet zo lang geleden onderzocht hoe de badkamer van de toekomst er uit gaat zien. Kort en goed onderscheiden de onderzoekers vier thema’s bij de geraadpleegde consumenten: 1. De gepersonaliseerde badkamer 60% van de ondervraagden vindt dat de badkamer in de toekomst moet voldoen aan de wensen van álle gebruikers. Zodra u de ruimte betreedt, past de badkamer zich direct aan uw voorkeuren aan. Denk aan uw favoriete temperatuur, muziek, verlichting, de hoogte van de wastafel of het toilet en zelfs aan de materialen waarvan de muur ‘gemaakt’ is – of uw voorkeur nu uitgaat naar hout, steen of tegels; door middel van uiterst realistische projectie wisselen de materialen in een oogwenk naar uw voorkeur.

De personalisatie houdt overigens niet op bij uw eigen badkamer. Ook in hotels of kantoren kunt u uw voorkeuren straks tevoorschijn toveren door in te loggen.

2. De gezonde badkamer Voor circa de helft van de respondenten moet de badkamer een centrale rol spelen bij de gezondheid van gebruikers. Bij binnenkomst worden automatisch lichaamsfuncties als het gewicht gecheckt. Het toilet analyseert de urine en de tandenborstel controleert het speeksel.

De verzamelde data wordt getoond met behulp van iconen en een digitale, persoonlijke fitnesscoach spoort de bewoner aan tot beweging.

Muziek en gejuich kan ter motivatie op de achtergrond worden afgespeeld. Eventueel kan direct contact worden gezocht met een arts of apotheek,

of het menu van het dichtstbijzijnde gezonde restaurant worden getoond.

3. De energie-neutrale badkamer Voor maar liefst 75% van de ondervraagden moet de badkamer de komende jaren verder verduurzamen. De badkamer als zelfstandige, energieneutrale unit, die zelfstandig functioneert, los van het gemeentelijke water- en energienetwerk en waarin je zonder schuldgevoel kunt gebruikmaken van douche of bad. Ook de uitstraling van de energie-neutrale badkamer zal worden aangepast. Natuurlijke materialen als hout, klei en biologisch textiel maken een comeback en geven de badkamer een luxe, ecologische, innovatieve uitstraling.

4. De me-time badkamer Voor maar liefst 71% van de ondervraagden is de badkamer ook dé ruimte waar zij ontspanning en me-time vinden. In een hypermoderne privéspa wordt de batterij even helemaal opgeladen en de balans tussen lichaam en geest hersteld.

Of men nu een stoombad neemt, heerlijk onderuitgezakt in bad een film kijkt of de dagelijkse yogaoefeningen uitvoert, de me-time badkamer maakt het allemaal mogelijk. Natuurlijk wordt men hierbij ondersteund door visuele (virtual reality-)effecten, ontspannen muziek of andere elementen die zich aanpassen aan ieders bioritme.

Het belangrijkste onderdeel van de me-time badkamer is overigens reeds aanwezig in de badkamer zoals wij die in 2015 kennen: het slot op de deur! Met een simpele handbeweging draait men deze dicht en kan het grote genieten beginnen…

Wat u in ieder geval al kunt doen…

Misschien gaan we nog niet zo ver in 2034. Of misschien vindt u die hele gepersonaliseerde, gezonde, energie-neutrale en me-time badkamer wel dagdromerij. Maar het zijn wel de dromen van klanten… Dus waarom zou u uw klanten niet helpen om ooit die dromen te kunnen realiseren?

Dus alvast een paar tips, waarvan een aantal ook al het checken waard zijn in een ‘eenvoudige’ badkamer…

1. Breng hoe dan ook het onderwerp bij de klant onder de aandacht. Wat als de klant ooit minder mobiel is? Kan hij op de wastafel leunen, vallen er beugels en andere valvoorkomende objecten aan te brengen?

2. Bekijk je getekende badkamerindeling ook eens vanuit een rolstoel. Wat zou je dan liever anders hebben?

3. Verkoop opties! Een leiding op een tegelwand wil niemand. Maar het aanbrengen van een op de centraaldoos aangesloten lege elektriciteitsbuis achter een tegelwand kost nauwelijks meer. Op welke plaatsen zou in de toekomst bedrading handig kunnen zijn?

4. …Bij het toilet bijvoorbeeld! De speciale toiletten waarbij het lichaam met een waterstraal wordt gereinigd – ook de opzetbrilversies - hebben een elektriciteitsaansluiting in de buurt nodig. Waren dit vroeger monsterlijke apparaten, inmiddels zijn er fraai vormgegeven versies op de markt. Die ook nog eens geurtjes afvoeren, en waarvan de deksel omhoog gaat zodra je in de buurt komt. Luxe voor wie het zich kan veroorloven, maar voor mensen met bijvoorbeeld een spierziekte niet minder dan een extra mogelijkheid om langer thuis te blijven wonen.

5. Badkamers met metalen/kunststof klapstoeltjes/-zitjes, steunen en handvaten… Daarmee kun je zelfs de meest luxe badkamer er armetierig uit laten zien. Alsof een oudere of iemand met een fysieke beperking het ineens niet meer belangrijk vindt om een mooie badkamer te hebben…

Ofwel: kijk naar de mogelijkheden! Kan een steunende vorm al ‘meegeleverd’ worden in het tegelwerk? Is er in het ontwerp van de douchehoek een combinatie van staan en een zitelement in het tegelwerk te integreren?

Tot slot…

Wat nu toekomst is, is straks niet alleen in luxe badkamers, maar al vrij snel ook in projectbadkamers te vinden. Is het uw werk om een klant op allerlei sanitair-opties te wijzen? Misschien niet. Maar u krijgt er wel tevreden klanten mee. Tot en met over 20 jaar, als die klant dan besluit om alsnog een toilet met ingebouwde lichaamsreiniging aan te schaffen. En die elektriciteitsaansluiting er gelukkig al zit… ■

28

& ’s st a em om h T oek T Tekst & foto’s: Remus Aussen

De traditie leeft voort op de Scuola Mosaicisti del Friuli te Spilimbergo Het is niet de gewoonte van dit blad om veel over geschiedenis te schrijven: we hebben het al druk genoeg met de ontwikkelingen in het heden. We bekwamen ons in waar de markt om vraagt. En toch… één traditie die eigenlijk iedere tegelzetter in meer of mindere mate tot de zijne zou kunnen maken is het mozaïekwerk. De BOVATIN-academie heeft zelfs een ‘instapcursus’ voor basaal mozaïekwerk. En ALS je toch al veel werk in het topklassesegment doet, en een klant vraagt er een keer om…

Toch leuk als je het beheerst…! Of als je als tegelzetter thuis een echt referentieproject op een paar vierkante meter wilt maken, dan is mozaïekwerk wel echt een staaltje van je kunnen. En dan niet het mozaïek op de matjes, en ook niet een keurig af fabriek aangeleverd glasmozaïekpakket in de vorm van een Napoleon of bloem, maar een zelf gecreëerd patroon, of een eigen ontwerp.

Is dat nog te leren? Zeker. Daarvoor kun je onder andere terecht in het Italiaanse Friuli, in het stadje Spilimbergo. Hier bevindt zich de in 1922 opgerichte Scuola Mosaicisti del Friuli. Niet zo vreemd, want al sinds de 8e eeuw werd er rond Venetië op grote schaal mozaïekwerk geleerd en toegepast. Plus, het materiaal bevind zich in de bergen die het gebied kenmerken. We maken een wandeling door de school…!

Typen mozaïek Tegelwerk was er eerder dan gefabriceerde tegels. 4.000 jaar geleden maakten die allereerste tegelzetters een afwerking van een vloer met wat er voorhanden was: kiezels (Griekenland) of terracotta kegels (Mesopotamië).

Later werd er ofwel met glas (knippen met een glastang), keramiek (knippen met een mozaïektang) of marmer (breken met een marmerhamertje op een speciaal aambeeld) gewerkt; soms ook in combinatie met diverse terrazzotechnieken. Men werkte ofwel in geometrische patronen te werken, ofwel men maakte figuratieve voorstellingen. De mooiste voorbeelden zie je in kerken, moskeeën, maar ook – in Venetië, Barcelona, Bologna en Rome bijvoorbeeld – gewoon op straat.

Wil de klant het? Mozaïekwerk is meestal duur, zowel vanwege het materiaal als vanwege de arbeid. Als je rechttoe-rechtaan matjes kunt plakken, dan valt het mee. Maar als je mozaïek tegeltje voor tegeltje vanaf het matje plakt, dan wordt het al een andere kwestie.

Laat staan wanneer je vooraf een geometrisch ontwerp maakt, of zelfs een voorstelling maakt… dan vliegen de uren voorbij. Maar eerlijk is eerlijk – mooi is het wel.

De kunst… ofwel, kunst is óók een vak Het ontwerpen van een tableau, en zeker het creëren van een voorstelling met mensen, dieren of objecten vraagt meer dan uitsluitend tegelvakmanschap: het is echt een beeldende kunstvorm.

En toch… op één van de foto’s van de mozaïekschool is te zien hoe aan de hand van een (vooraf geprojecteerde?) tekening een kunstwerk

Feit is: mozaïek kan ook, hoewel technisch perfect uitgevoerd, verschrikkelijk lelijk uitpakken. Iedereen kent het ‘Ministeck-effect’: het leek zo leuk op de tekening, maar als voltooid werk is het zo dood als een pier. Wanneer de kleurencombinaties ‘kloppen’, wil het maken van geometrische vormen vaak nog aardig uitpakken. Maar portretten, of sowieso figuratieve voorstellingen, kunnen echt een mislukking opleveren. Dus weet waar je aan begint, en probeer het eerst eens uit voordat je je klant van alles belooft…!

wordt opgezet. Met aanleg en inzicht lukt het gewoon… Misschien is het een gemiste kans dat BOVATIN nog geen contacten (maar u misschien wel…? Dat horen we graag!) heeft met bijvoorbeeld www.mozaiekgilde.nl: een collectief van kunstenaars die met name de ‘kunst-kant’ van tegelwerk ontwikkelen. Natuurlijk is schrijver dezes benieuwd of men daar ook volledig op de hoogte is van hoe zo’n kunstwerk waterdicht en weerbestendig kan worden opgezet… En bij voldoende belangstelling zouden we ook best deze kant van het werk in de ‘BOVATIN-academie’ kunnen toelichten. U weet het: als u het belangrijk vindt, pakt uw brancheorganisatie het op!

Een ronde door het schoolgebouw – zelfs de toiletgroepen zijn door leerlingen tot ware kunstwerken omgevormd – inspireert overigens wel.

Het is bijzonder om te zien hoe niet alleen klassiek werk, portretten en prachtige trompe-l’oeil’s gedoceerd worden, maar ook voorstellingen die echt 100% van deze tijd zijn. Overigens laat de school zijn sporen na in de gehele stad Spilimbergo: echt óveral staan kunstwerken.

Cursussen op ieder niveau Wie van de mozaïekkunst zijn vak wil maken, kan in Spilimbergo een driejarige opleiding volgen. Maar er zijn ook ‘summer schools’, zomercursussen van enkele weken, voor de ikeramiekprofessional die meer van mozaïek wil afweten. En zeker weten dat er op afspraak desnoods een training/cursus voor de tegelzetter en zijn gezin te organiseren valt: ook gastvrijheid is in Friuli een hogere kunstvorm… Kortom – wie ooit zijn vakantie in het prachtige Friuli doorbrengt: bezoek Spilimbergo. En bezoek – bij voorkeur op afspraak, er zijn ook rondleidingen - die school, die niets minder dan een kunstwerk op zich is. Proef de sfeer, praat met de docenten, met de leerlingen, bekijk het ‘work in progress’ in de klaslokalen. Want, al maakt u NOOIT mozaïekwerk, wie in de tegelbranche werkt, moet echt de esthetische ‘bovengrens’ van het werk een keer bewonderd hebben. Maar pas op, want het is besmettelijk… ■ www.scuolamosaicistifriuli.it

Probeer ook eens Sopro‘s nieuwe Multivoeg!

Sopro DF 10® DesignVoeg Flex 1–10 mm Vrij van kalksluier en gelijkmatige kleurglans door OPZ-technologie Onderhoudsvriendelijk, aangezien water- en vuilwerend Verhoogd weerstandsvermogen ook tegen zure reinigingsmiddelen* Verhoogde bescherming tegen schimmel en microorganismen Reeds na ca. 2 uur beloopbaar, na ca. 12 uur belastbaar Voor alle soorten keramiek alsook voor verkleuringsgevoelig natuursteen door hoge kristallijne waterbinding Voor voegbreedten van 1 tot 10 mm Zeer scheurbestendig (CG2 WA) Hoge kristallijne waterbinding Binnen en buiten

Sopro DF 20® DesignVoeg Flex Breed 2–20 mm

Duurzaam, mooi en hygiënisch.

Vrij van kalksluier en een gelijkmatige kleurglans door de bewezen Sopro OPZ®-Technologie Speciaal voor balkons en terrassen, omdat hij vorstzeker is en bestand tegen hoge druk reinigers** Cementgebonden, flexibele voegmortel voor voegbreedten van 2 – 20 mm Zeer scheurvast (CG2 WA Gemakkelijk te reinigen; water- en vuilwerend Ook verhoogde weerstand tegen zure reinigingsmiddelen* Verhoogde bescherming tegen schimmels en micro-organismen Ideaal voor steengoed en keramiek Hoge kristallijne waterbinding Reeds na 2 uur beloopbaar, na ca. 12 uur belastbaar

Met Sopro Glitter te veredelen *in vergelijking met traditionele cementgebonden Sopro voegmortels bij huishoudelijke toepassing. **Normale huishoudelijke hoge druk reinigers

dertvorming hin l ver imme h c s

escherming de breinigers* oog re h u r z ve gen te

en terwa

vuilwerend

bestand er enrukreinigers** d zek rst hoge o v gen te

en rvrij luie ns lks ka urgla kle

Sopro Nederland BV · Kruyderlaan 21a · NL - 3431 Nieuwegein Telefoon +31 (0)30 60 50 214 · Telefax +31 (0)30 60 50 896 · www.soprobv.nl

dertvorming hin l ver imme h sc

en rvrij luie ns lks ka urgla kle

en terwa

vuilwerend

escherming de breinigers* e oog r h u r ve gen z te

Compleet assortiment voor de professionele tegelzetter!

Knowhow en technische ondersteuning Persoonlijk advies op maat Gezond en veilig werken Verzekerde garantie

codex | Een merk van Unipro bv Meer info op www.codex-x.nl +31 (0) 53 573 73 73

Tekst: Remus Aussen/Ton Borrenbergs Foto’s: Remus Aussen

Ton Borrenbergs is als technisch adviseur regelmatig betrokken bij zaken waar discussie is over de esthetische kwaliteit van tegelwerk, en ook bij zaken waar door welke oorzaak ook schade is ontstaan. Hem wordt dan ook vaak gevraagd om als onafhankelijk adviseur op te treden. En dan gaat hij met een bus vol meetapparatuur, maar vooral met een flinke lading kennis op pad. Hieronder een paar verwante voorvallen.

Gips en (wand)tegels: wat je niet ziet kan ook een probleem zijn…

In de bouw komen we Calciumsulfaat, bijvoorbeeld in de vorm een film- of dikkere laag pleister regelmatig als ondergrond tegen. En dat geldt ook voor gipsblokken en gipsplaten. Garantie voor problemen? Nee, al weten we natuurlijk dat gips en water niet bij elkaar in de buurt moeten komen. Althans – als het werk klaar is. Bij de meeste werken zijn geen problemen, maar jammer genoeg gaat het toch weleens mis, en dan ook met een flinke schade als gevolg. Maar met een goede controle en kennis van zaken zijn veel problemen te voorkomen.

Vocht wil weg. Altijd…

De foto’s die hier te zien zijn, vertellen eigenlijk allemaal hetzelfde verhaal: gips en vocht gaan niet samen. Op zich doet de tegelzetter niets verkeerd: hij accepteert de ondergrond zoals hij deze aantreft.

Je kunt immers niet standaard bij ieder werk een zogenaamd ‘destructief onderzoek’ doen (een stuk wand uithakken en daar een carbid-vochtmeting op verrichten). NB: elektronische vochtmeters geven uitsluitend een indicatie van het vochtgehalte op een oppervlak. Wil je werkelijk een betrouwbaar percentage, dan is het noodzakelijk om het vochtgehalte en/of de volumieke massa te bepalen. Dit is mogelijk met de Carbidmethode of door een stukje vast materiaal te laten onderzoeken bij een bouwkundig laboratorium zoals www.TCKI.nl.

De uitkomsten van de in dit artikel getoonde onderzoeken zijn overigens identiek: de tegelzetter heeft op zich goed werk geleverd.

Er is gecheckt op: • Type ondergrond • Vochtopname van de tegels • Wel/geen primer gebruikt • Juiste type tegellijm gebruikt • Voldoende inbedding (65% voor wand- en 80% voor vloertegels), juiste lijmkam, (waar dat verplicht is) buttering-floating toegepast, • Afwezigheid vervuiling, stof, loszittende delen op de tegels?

• Geen bewegende delen, scheuren, doorbuigingen, instabiliteit in de muren?

• Type gebruikte voeg • Type afwerking inwendige hoeken • Waterbelasting van het tegelwerk Op al deze punten zijn geen fouten geconstateerd. Op één punt echter wel: het bij aanvang van het tegelwerk nog in de wand aanwezige (rest)vocht. En, aangezien dat bijvoorbeeld bij nieuwbouw of nieuw stucwerk aardig wat kan zijn. Als gevolg van enerzijds

capillaire werking (zuigende ondergronden), anderzijds de neiging van gips om ‘op te willen lossen’, gaat het restvocht op pad achter het tegelwerk. Soms, als ‘extraatje’, veroorzaakt het vocht ook nog werking in de daardoor instabiele betonnen ondergrond van het gips. En dan En het resultaat.

Dus wat er dan gebeurt, kan variëren tussen: • Verzepende lijm • Loszittende of zelfs gescheurde tegels • Roestende profielen, dus ook doorslag van roest • Schimmel en natte plekken aan de andere zijde van een getegelde wand In ieder geval zal het tegelwerk gesloopt moeten worden en moet de wand alsnog kunnen drogen. En daarna kan de wand op dezelfde wijze worden aangebracht. Restvocht is niet zelden de enige oorzaak…

Conclusie Onzichtbaar restvocht wordt vrijwel altijd gezien worden als een ‘verborgen gebrek’, en daarmee ligt het niet voor de hand om de beschuldigende vinger uit te steken naar de tegelzetter, ook niet in een arbitragezaak. De bouwwerken zijn immers nat, en dus te vroeg, opgeleverd voor verdere afwerking.

Maar wat doe je? Hoe je het ook keert of draait, je hebt er als bedrijf en als professional last van. Je bent tijd kwijt aan overleg en arbitrage, en – ook al wordt wel eens anders beweerd – als je in de media genoemd wordt, niet iedere publiciteit is goede publiciteit.

Dus - zorg dat je zo’n carbidmeter en op zijn minst een elektronische vochtmeter hebt, en bij de geringste twijfel: doe de test.

NB: aan cement houdende producten wordt vaak het mineraal gips toegevoegd. Dit om de verwerking te optimaliseren. In uitgeharde toestand kan, bij het in aanraking komen met sulfaten, echter het agressieve ettringiet ontstaan. ■

35

De Limiet 21A 4131 NR Vianen Tel: 030 2417000

Havenweg 18 6101 AB Echt Tel: 0475 417000

Tekst: mr. Teus Zanen Foto: Remus Aussen

RECHT zetten Eén van de kenmerken van juridisch advies is dat het vaak pas wordt ingewonnen als er eenmaal ‘iets aan de hand’ is. Veel juridische problemen kunt u echter voorkomen door vooraf – en niet zelden gaat het om schijnbaar onbelangrijke formaliteiten – even te checken of wat u doet, juridisch ‘klopt’.

BOVATIN juridisch adviseur mr. Teus Zanen loopt een aantal edities van dit blad wat veelvoorkomende kwesties met u door – en zet een paar zaken met u recht: zaken waarvan u misschien niet eens wist dat u er niet van wist. In deze editie meer over de veranderingen in de SGAT-erkenningsregeling en de Wet Kwaliteitsborging.

Van Vestigingswet naar KOMO Mijn eerste contacten met de Bovatin dateren van eind december 1988. Mij werd toen gevraagd of en zo ja, welke acties ondernomen zouden kunnen worden tegen tegelzetters die hun bedrijf uitoefenden zonder te beschikken over een vergunning of een SER-ontheffing. Die vergunning of ontheffing was vereist op grond van de toenmalige Vestigingswet. Er is sindsdien heel wat veranderd… En nu veranderen er opnieuw een aantal belangrijke zaken, mede als gevolg van de Wet Kwaliteitsborging. En die wet kan best eens belangrijke gevolgen voor uw werk hebben.

Historie: Vestigingswet en Stichting BRUT Deze wet had als doel de consument te verzekeren van een product of dienst van goede kwaliteit. Een ander aspect was de kwaliteit van het ondernemerschap om op die manier de slaagkansen van de zelfstandige te vergroten. De twee belangrijkste doelstellingen van de wet waren dan ook: beroepsbekwaamheid en basiskennis van het bedrijfsbeheer. Voor de tegelzetter werden deze twee zaken belichaamd in het Patroonsdiploma Tegelzetten.

Als je over dat diploma beschikte kreeg je een vergunning voor het uitoefenen van het tegelzettersbedrijf. Op grond van andere diploma’s in combinatie met voldoende relevante ervaring was het ook mogelijk om een ontheffing te verkrijgen van de SER. Ook met die ontheffing was het mogelijk een tegelzettersbedrijf te beginnen.

In 1989 heeft de Bovatin de stichting tot Bevordering van de Rechtmatige Uitoefening van het Tegelzettersbedrijf, bekend als de Stichting BRUT, opgericht. Door deze stichting is er in de jaren 1989 en 1990 met succes een groot aantal rechtszaken gevoerd tegen tegelzetters- bedrijven die niet beschikten over een vergunning of ontheffing. Een aantal bedrijven heeft de activiteiten gestaakt en andere hebben alsnog het patroonsdiploma gehaald of een ontheffing verkregen.

In de jaren negentig is de kritiek op de vestigingswetgeving toegenomen, omdat deze de vrije mededinging zou belemmeren.

Nadelen die aan vestigingsbeperkingen worden toegeschreven zijn onder andere dat door de beperking van de concurrentie de prijzen te hoog zijn en de bedrijven niet worden gestimuleerd om met nieuwe producten of verbeterde dienstverlening te komen.

Daarnaast voorkomt het stellen van (diploma)eisen in beginsel wel slechte kwaliteit van dienstverlening door beunhazerij, maar stimuleert het niet tot voortdurende kwaliteitsverbetering. Ook worden startende ondernemers belemmerd, terwijl die juist zorgen voor economische groei en werkgelegenheid.

En afgeschaft Hoewel op al deze argumenten wel het een en ander valt af te dingen is er door de politiek gekozen voor beperking van de

>

37

| SCHÖNOX Q12

| Een veilige oplossing op jonge dekvloeren |

4

0

DI

C2 TE S2 N

ns

ge

De C2 TE S2-speciale poederlijm SCHÖNOX Q12: st volge te

EN 120

SCHÖNOX Q12 is geschikt voor het verlijmen van grootformaat op wand en vloer De eigenschappen, ontkoppelende werking en vermindering van spanningen, bieden zekerheid bij speciaal gebruik, bijv. verlijmen op verse, onverwarmde cementdekvloeren Als component van het SCHÖNOX BALTERRA ® Systeem biedt SCHÖNOX Q12 veiligheid bij buitentoepassingen

| www.schoenox.nl |

januari 2017

>

werking van o.a. de Vestigingswet en is deze sinds 18 juli 2007 geheel afgeschaft. Voor o.a. het tegelzettersbedrijf is de vestigingswetgeving al in een vroeg stadium afgeschaft. Het succes van de stichting BRUT was achteraf gezien dus van korte duur.

Na afschaffing van de vestigingswetgeving heeft een aantal brancheorganisaties gekozen voor een private erkenning van bedrijven die voldeden aan de diploma- en ontheffingseisen. De BOVATIN heeft dat destijds geregeld via de Stichting Gespecialiseerde Aannemers in het verwerken van keramische en natuursteen Tegels (SGAT).

SGAT en SKG-IKOB Bij onder andere de Verenging Eigen Huis en de Consumentenbond is getracht SGAT te promoten. Genoemde verenigingen hadden echter kritiek op de erkenning van bedrijven op basis van een ooit door de eigenaar en/of bedrijfsleider behaald diploma. Men vond dat een veel te mager bewijs voor het zijn van een kwalitatief goed bedrijf. Men vond het van belang dat periodiek door een onafhankelijke partij zou worden gecontroleerd of de tegelwerkzaamheden goed waren uitgevoerd en dat het dus ook mogelijk zou moeten zijn om een erkenning kwijt te raken.

Na enkele jaren is er daarom in samenwerking met IKOB-BKB (inmiddels SKG-IKOB) een (concept) URL en BRL Tegelzetten opgesteld. In de URL zijn de eisen vermeld waaraan tegelwerk dient te voldoen en waarop men in de voorbereiding daartoe allemaal dient te letten. In de BRL is opgenomen op welke wijze en met welke frequentie wordt gecontroleerd of het tegelwerk aan de eisen voldoet.

Hoewel het beschikken over een erkenning door SGAT/IKOB met name ook een interne waarde heeft, een derde partij kijkt mee of men het goed doet, hanteren veel bedrijven het uitgangspunt dat een erkenning alleen interessant is als er door opdrachtgevers ook daadwerkelijk naar wordt gevraagd. Daar komt bij dat de erkenningsregeling relatief onbekend is en dat er geen middelen zijn om veel publiciteit te genereren.

Nu: KOMO Procescertificaat en Wet Kwaliteitsborging Met het actualiseren en formeel maken van de URL/BRL Tegelzetten is daarom het plan opgevat om de erkenningsregeling om te vormen tot een procescertificaat van KOMO. KOMO is het instituut in Nederland dat product- en procescertificaten beheert voor de bouw. De feitelijke erkenning wordt verleend door certificatieinstellingen, waarvan SKG-IKOB er één is.

Blijft uiteraard het punt dat bedrijven de vraag zullen blijven stellen wat het beschikken over een KOMO-procescertificaat nu feitelijk oplevert. In dat verband is de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen van belang. Doel hiervan is de positie van de “bouwconsument” te versterken. Onder dat begrip wordt niet alleen de “echte” consument – niet handelend in de uitvoering van beroep of bedrijf - verstaan maar ook andere opdrachtgevers, zoals een woningbouwcorporatie die opdracht geeft voor de bouw of renovatie van woningen, een bedrijf dat opdracht geeft voor de

bouw van een fabriekshal of kantoor, een hotelketen dat een hotel laat bouwen of een gemeente die opdracht geeft voor de bouw van een gemeentehuis.

Versterking van de positie van de bouwconsument moet bereikt worden door een betere kwaliteitsborging. Deze borging wordt daarom anders gestructureerd en deels geprivatiseerd.

De verantwoordelijkheid voor een bouwwerk komt in het nieuwe stelsel volledig bij de bouwer te liggen. De bouwer moet o.a. een dossier opstellen over de realisering van het op te leveren bouwwerk. Dit opleverdossier (‘as built’-dossier) wordt vervolgens beoordeeld door een daartoe bevoegd bedrijf, de ‘kwaliteitsborger’.

De bouwer is aansprakelijk voor levering conform het opleverdossier (‘as built’). Voorts moet de opdrachtgever er straks voor kunnen kiezen het bouwwerk, waarvan de hoedanigheid blijkt uit het opleverdossier, te verzekeren.

De bouwer zal er dus voor moeten zorgen dat een dergelijke verzekering, waarbij de opdrachtgever de begunstigde wordt, kan worden afgesloten,.

Het nieuwe stelsel is daarom een belangrijke stimulans voor alle bij de bouw betrokken bedrijven – dus ook de tegelzettersbedrijven - om (meer en permanente) kwaliteit te leveren. Want de aannemer die niet goed bouwt en laat bouwen, veroorzaakt veel bij de verzekeraar te declareren schades en ziet de verzekeringspremie voor zijn bouwwerken stijgen of loopt de kans zijn bouwwerken niet meer verzekerd te krijgen. Het toepassen van goede producten en het op vakkundige wijze verwerken daarvan wordt dus nog belangrijker.

Voordelen voor gecertificeerde bedrijven Door het toepassen van gecertificeerde producten en verwerkingsprocessen zullen de kosten van de controle op het bouwdossier aanzienlijk kunnen worden beperkt. Verzekeraars zullen naar verwachting een aanzienlijk hogere premie vragen voor het verzekeren van bouwwerken waarin niet of nauwelijks gecertificeerde producten en verwerkingsprocessen zijn toegepast. Het is zelfs niet uit te sluiten dat dergelijke bouwwerken (feitelijk) niet verzekerbaar blijken te zijn. Tegen deze achtergrond is de verwachting gerechtvaardigd, dat bedrijven die zijn gecertificeerd daardoor een voorrangspositie zullen krijgen boven bedrijven die dat niet zijn.

Omdat SKG-IKOB reeds ervaring heeft opgedaan met het verlenen van de SGAT-erkenningen is voor reeds erkende bedrijven een overgang naar het KOMO-procescertificaat zonder toelatingsonderzoek mogelijk. Bovendien ontvangen Bovatin-leden een korting van EUR 200,-- op de jaarlijkse kosten. ■ Voor meer informatie: juridischadvies@bovatin.nl of tel. 06 206 16 770.

39

!

W ARDEX X 90 OUTDOOR U E NI MICROTEC3 flexlijm

Voor alle weersomstandigheden!

41

januari 2017

Euro-brons voor Wilhelm Scholten Wilhelm Scholten (Rietveld tegels) heeft de bronzen medaille voor tegelzetten gewonnen tijdens het EK voor beroepen, EuroSkills, dat van 1 t/m 3 december plaatsvond in het Zweedse Gotenburg.

beoordeeld door een jury van experts afkomstig uit onderwijs en bedrijfsleven. Stichting WorldSkills Netherlands is coördinator van de Nederlandse deelname aan EuroSkills 2016. De deelname aan EuroSkills 2016 werd mogelijk gemaakt door onderwijs, bedrijfsleven en diverse brancheorganisaties. EuroSkills vindt elke twee jaar plaats. De volgende editie vindt in 2018 plaats in Budapest. Volgend jaar vindt het WK voor beroepen, WorldSkills, plaats in oktober in Abu Dhabi. De deelnemers van EuroSkills maken kans om hieraan deel te nemen. ■

In totaal namen 500 deelnemers uit 28 landen deel aan EuroSkills, onder wie 39 Nederlanders. Team Nederland, waarin behalve Wilhelm nog 38 andere Nederlandse deelnemers zaten, heeft 3 gouden, 4 zilveren, 3 bronzen en 8 medailles voor excellent vakmanschap (500 punten of meer) behaald. Nederland kwam uit in 28 beroepen, waaronder verder Mobiele Robotica, Meubelmaken, Autotechniek, Kapper, Etaleren en Grafisch Ontwerpen. De deelnemers voerden drie dagen lang opdrachten uit onder het toeziend oog van 75.000 bezoekers. Ze werden

Innovatie is

ook buiten de norm nieuwe oplossingen vinden.

Schlüter®-BEKOTEC-THERM Het innoverende en unieke verwarmingssysteem “de klimaatregelende tegelvloer” vermindert de bouwtijd, bespaart energie en verbetert het wooncomfort. De beperkte opbouwhoogte van de modulaire bekledingsconstructie en de bijbehorende verwarmings- en regeltechniek vormen een perfecte basis voor een snel reagerende vloerverwarming met een bijzonder lage aanvoertemperatuur.

Schlüter ®-BEKOTEC-THERM. Vertrouw alleen op het origineel.

www.schlueter-systems.nl

Voor meer informatie kijk op

tegelgroep.nl

Tegelgroep Nederland biedt een compleet pakket van producten en diensten voor elk denkbare toepassing met tegels. Voor zowel binnen als buiten.

Elk denkbare toepassing, zowel binnen als buiten

Technologische & esthetische ontwikkelingen, kwaliteit, duurzaamheid en service staan altijd voorop.

Met een ijzersterke reputatie op het gebied van logistieke performance, succesvolle innovaties en intensieve samenwerkingen.

Tegelgroep Nederland: partner van en voor Bovatin.

IJzersterke logistieke performance

Intensieve samenwerkingen Tegelgroep Nederland. Postbus 19 6674 ZG Herveld. T. +31(0) 488 470 600 F. +31(0) 488 470 601 info@tegelgroep.nl www.tegelgroep.nl

wedi Fundo Douchesysteem Inloopdouches … natuurlijk wedi Functionaliteit en veiligheid spelen in de badkamer en vooral bij inloopdouches een beslissende rol. Daarom vertrouwen verwerkers al decennia lang op de unieke kwaliteit van wedi. Met 10 jaar garantie. Dankzij het brede en uitgekiende assortiment met unieke voordelen en voor nagenoeg iedere vereiste is wedi de topaanbieder voor doucheoplossingen bij alle renovatie- en nieuwbouwprojecten.

Of het nu gaat om het klassieke afvoerputje, de sleufdrain of een compleet systeem met geïntegreerde drain technologie, de wedi Fundo vloerelementen met geïntegreerde afschot zijn 100 % waterdicht en het systeem is uiterst stabiel. wedi, voor duurzame veiligheid, snel en gemakkelijk verwerkt.

www.wedi.eu

Ardaflex XXL

SPECIAAL VOOR GROOTFORMAAT TEGELS

VOOR WAND- EN VLOERTEGELS

GESCHIKT VOOR BINNEN EN BUITEN

FLEXIBELE LICHTGEWICHT LIJM VOOR XXL TEGELS Één van de trends op tegelgebied is op dit moment de grootformaat tegel. Bostik heeft met de Ardaflex XXL een speciale lichtgewicht poedertegellijm in het assortiment dat bij uitstek geschikt is voor het verlijmen van XXL-tegels. Voor zowel wand als vloer en geschikt voor binnen- en buiten-toepassingen! Vanwege de lichtgewicht vulstoffen wordt een hogere bezettingsgraad op de achterzijde van de tegel verkregen ten opzicht van de conventionele dunbedmortels en daarmee een betere hechting. www.bostik.nl facebook.com/bostikbenelux

Tekst & foto’s: Bostik

Het Bostik Leveling System: 100% gegarandeerd strak en vlak Wel zo handig om van één merk zowel de tegellijmen, voegmortel als een leveling systeem te kunnen gebruiken... Het Bostik Leveling systeem bestaat uit drie verschillende artikelen: Leveling Clips, Leveling Wedges en een Leveling Installer tang. De Leveling Clips zijn beschikbaar voor verschillende voegbreedtes en tegeldiktes.

De Leveling Wedges (=keg/spie) zijn universeel en geschikt om te gebruiken bij alle soorten Leveling Clips. Tot slot is er een speciale en verstelbare tang “Bostik Leveling Installer” nodig om de Leveling Wedges stevig aan te drukken in de Leveling Clips waardoor de tegels 100% vlak getrokken worden. Alle artikelen van het Bostik Leveling Systeem zijn los van elkaar beschikbaar.

Daarnaast biedt Bostik ook complete Leveling kits aan: zogenaamde “starterskits” of “all-in-one sets”, verpakt in emmers. In deze handige meeneememmer zitten zowel de Leveling Clips, Wedges als de verstelbare Leveling Installer tang.

Het betegelen van een wand of vloer brengt steeds weer nieuwe uitdagingen met zich mee. Bostik biedt u voor elke situatie een oplossing op maat: uitvlakken, egaliseren, voorbehandelen, lijmen en voegen. Daar hoort vandaag de dag ook een levelingsysteem bij. Vandaar dat Bostik een nieuw en slim nivelleersysteem heeft ontwikkeld dat gebruikt kan worden in combinatie met zowel vloer- als wandtegels en geschikt is voor binnen en buiten(keramische of natuursteen terrastegels).

Wilt u het Bostik Leveling System eens in gebruik zien? Op Youtube vindt u een handige productfilm van het systeem: https://youtu.be/Htxz7j43qzE (of zoeken op Youtube op ‘Bostik leveling systeem’). ■

www.bostik.com

45

Al meer dan 50 jaar trending topic

Altijd gericht op vooruitgang , altijd gericht op het verbeteren en vergemakkelijken van het werk.

www.voorsprong-door-oorsprong.nl

januari 2017

2 miljoen views op YouTube!

Dat is bijzonder in de wereld van de bouw. Veel mensen weten de weg naar het YouTube kanaal van Weber Beamix te vinden. Maar wat maakt een bezoek aan /WeberBeamix de moeite waard?

Het kanaal biedt verschillende instructie- en toepassingsvideo’s.

De instructievideo’s laten zien hoe je een klus, zoals het metselen van een muur of het tegelen van een vloer, het beste aan kunt pakken. Duidelijk, met goede tips en kort en krachtig. De toepassingsvideo’s gaan wat specifieker in op het gebruik van een bepaald product. Denk bijvoorbeeld aan Vloeibare ZandCement®, de

makkelijke en snelle variant op traditionele zandcement. Met behulp van de video kun je direct aan de slag.

Natuurlijk is er een verschil tussen filmpjes voor de professional en de Doe-Het-Zelver. Hier is ook rekening mee gehouden. De Doe-Het-Zelver krijgt zelfs een uitgebreid boodschappenlijstje met benodigdheden aangereikt. En ook voor leuke creatieve DIY video’s, zoals het maken van een mozaïeken tafeltje en betonnen deurknoppen, kun je op het kanaal terecht. ■ Word dus abonnee van het kanaal! www.youtube.com/WeberBeamix www.weberbeamix.nl

47

MAKKELIJK ONTWERPEN

: knippen, en plakken van alle vooraanstaande merken : wijzigingen zonder opnieuw te tekenen

MAKKELIJK PRESENTEREN

: binnen 1 minuut : fotorealistisch beeld : artistieke presentatie : markertekening : panoramaview

PALETTE VR

: creĂŤer makkelijk een virtuele showroom : ervaar Virtual Reality : loop in het ontwerp en neem een kijkje in de toekomst

MAKKELIJK ORDERVERWERKEN

: rechtstreeks printen van stuk of bestel lijsten : rechtstreeks exporteren naar ERP systemen

PaletteCAD biedt u:

: Een makkelijk ontwerppakket voor een eerlijke prijs : Onderscheidend t.o.v. uw concurrentie : Perfecte presentaties in diverse stijlen : Badkamer ontwerp voor uw eigen website

website: PaletteCAD.nl mail: info@palettecad.nl tel: +31 (0)45 565 07 20

49

januari 2017

PaletteCAD viert de lancering van de Virtual-Reality Software

daadwerkelijk in zijn of haar nieuwe keuken? U vertelt wat ze zien!

Neem onderstaand voorbeeld: “U staat nu in uw nieuwe woning, loopt u maar door naar de keuken. Nu ziet hier uw zwarte hoogglans-kookeiland, met aan de rechter zijde het zitgedeelte. Als u om het kookeiland heen loopt ziet u hier de extra brede lades zoals u had aangegeven dat u ze wilde. Als u zich omdraait ziet u, mooi in het midden, de op maat gemaakte spoelbak (de kraan kan aangezet worden en de klant hoort en ziet water uit de kraan lopen, red.). Als u nu naar links kijkt, ziet u de drie halfhoge kasten met de combi-oven en het koffiecenter naast elkaar.”

Met deze techniek worden twee diagonaal staande sensoren geplaatst als meetpunt om het gebied waar de gebruiker zich vrij in kan bewegen te markeren. Elke beweging wordt overgebracht op bijvoorbeeld de VR- bril HTC Vive*. PalettePlay VR werkt zo als een virtuele showroom. Met PalettePlay VR beleeft uw klant het ontwerp alsof hij/zij zich daadwerkelijk in de ruimte bevindt, de klant kan bukken, springen, lopen, kijken en bijna voelen… Zo hoeft de klant zich geen voorstelling meer te maken….ze zien tenslotte wat ze krijgen...

Virtual-Reality: Je hoort niks anders meer… Is het een hype of is het de toekomst? Wat is het eigenlijk en hoe leg je dit uit aan de klant, of aan de gebruiker van PaletteCad? Tijdens de lancering van de nieuwe productlijn “PaletteVR” van PaletteCAD doken wij een hele dag in de wereld van deze Virtuele Realiteit. We kijken mee hoe een ruimte virtueel ontworpen wordt en kunnen hierbij het begrip “Roomfitting” zelf beleven: De nieuwe PaletteVR software bestaat uit twee producten “PalettePlay VR” en “Palette@Work VR” Laat ze hun badkamer of keuken alvast zien!

We weten allemaal hoe moeilijk het is om voor de klant om een voorstelling van bijvoorbeeld een keuken of een badkamer te maken… Of je nou interieurbouwer, architect of tegelzetter bent. U weet precies hoe het project eruit gaat zien. Maar voor de klant is dit vaak heel moeilijk en deze moet u dan maar op uw woord geloven. Maar stelt u zich voor dat u vertelt, en uw klant loopt

Ontwerp veranderen terwijl de klant erin rondloopt!

Maar PaletteCAD gaat nog een stap verder….met Palette@Work VR staat de klant in de Virtuele ruimte terwijl de ontwerper live de ruimte ontwerpt! Precies dat wordt bedoelt met “RoomFitting”. De spoelbak toch op een andere plaats? De klant ziet het met de VR-bril Oculus Rift * direct veranderen. Het resultaat is een pre-planningdie ‘on the job’ verfijnd wordt in PaletteCAD. In tegenstelling tot de HTC Vive bril zit u met de VR-bril Oculus Rift samen met de klant aan tafel waar ze hun wensen uit leggen en u zo hun nieuwe woonkamer live creëert.

Dus als u ons vraagt: “Is Virtual-Reality een hype?”, zegt PaletteCad volmondig NEE. Virtual-Reality is de toekomst die nu al is begonnen!! Eigenlijk moet u de VR-Technologie gewoonweg zelf ervaren.

En daarvoor is de nieuwe PaletteVR lijn ontworpen!

■

*VR- bril HTC Vive & VR-bril Oculus Rift zijn in beide modules inzetbaar.

De drievoudige werking van HT Met HT bewerkte keramische tegels van AGROB BUCHTAL zorgen voor een optimale leef- en werkomgeving.

Bovendien sparen zij het milieu én uw portemonnee.

• antibacterieel werken; • een gezonde, schone en frisse leefomgeving creëren; • en bijzonder makkelijk zijn schoon te maken (alleen water is genoeg).

Nieuwsgierig hoe HT precies werkt? Kijk dan op www.clean-air-ceramics.com

www.jasba.de www.agrob-buchtal.de

januari 2017

Als eerste op de Nederlandse markt:

Van pop naar vlinder Tussen het moment dat een idee geboren wordt en een daadwerkelijk eindproduct dat klaar is voor de markt zit behoorlijk wat tijd.

Het begint met het maken van een recept en de eerste testfase. Als het recept goed bevalt, worden er meerdere testen uitgevoerd. Zijn deze niet goed, dan worden de ervaringen meegenomen en wordt gestart met een nieuw receptuur. Eind 2007 was het zover. Er was een prachtig product ontwikkeld. Niet alleen lichter van gewicht, maar met nóg een extra eigenschap.

Eindhoven - Sinds mensenheugenis staat de klant bij Weber Beamix centraal. De producten die Weber Beamix produceert zijn gemaakt voor én door de verwerker. De ervaring van de klant is onmisbaar bij het produceren van een kwalitatief vooraanstaand product. Dit was dus niet anders bij de ontwikkeling van de eerste lichtgewicht stofarme tegellijm in Nederland.

Stofarm Ja stofarm. Vooral bij het openen van de verpakkingen en het aanmaken van de tegellijm kan er veel stof vrijkomen. Dit is niet fijn voor de verwerker, maar zeker ook niet voor de eigenaar van het pand als de mortel binnen wordt aangemaakt. Een flinke stofreductie draagt bij aan een prettige en schone (werk)omgeving.

Lichtgewicht en stofarm

Licht Door de ervaringen met andere producten ontstond intern de vraag waarom we tegellijm ook niet lichter van gewicht konden maken. Uiteraard zonder dat dit ten koste zou gaan van kwaliteit, verwerkbaarheid en de uitlevering. Een nieuwe uitdaging was ontstaan.

Al bijna 10 jaar een toplijm Lichtgewicht stofarme weber.col LC 220 tegellijm werd begin 2008 op de Nederlandse markt gebracht. Een unieke combinatie van eigenschappen waar we hoge verwachtingen van hadden. En deze zijn ook uitgekomen. Meer rendement, wel 30%, en zeer goed te verwerken. Daarbij komt dat deze tegellijm zeer breed inzetbaar is. Met één lijm kan 85% van de tegelklussen geklaard worden.

Menig tegelzetter wil niet meer anders. ■

51

Gereedschap dat je grijpt

Het beste handgereedschap. Voor de echte vakman.

Super Prof is hĂŠt merk handgereedschap voor professionals zoals tegelzetters, stukadoors, metselaars, voegers, droog- en gibobouwers. Het assortiment voor tegelzetters bestaat onder andere uit lijmspanen, tegeltroffels, invoegborden, inwasspanen, hamers, dozenboren, vloertrekkers, ontluchtingsrollers, kniebeschermers, schoonmaakbassins en schoonmaaksponzen. Super Prof gereedschap biedt kwaliteit, ergonomie en innovatie en draagt bij aan het echte vakwerk, werkcomfort en productiviteit. U vindt Super Prof gereedschap bij de betere vakhandel.

www.superprof.nl Voor meer informatie over het complete assortiment van Super Prof kunt u contact opnemen met Verhoeven Tools & Safety via 0418-63 46 00 of via info@verhoeventoolssafety.nl.

53

januari 2017

Nieuw van SUPER PROF de Flowline PURE lijmspanen !

Door de schuine vertanding van de nieuwe PURE Flowline lijmspanen ontstaat een nagenoeg vol bed verlijming. De lijmrillen vallen over elkaar heen, waardoor er geen holle ruimte onder de tegel ontstaat en er minder lijm nodig is.

Alle PURE producten zijn voorzien van een ergonomische lederen handgreep, welke een goede grip geeft en het vocht beter opneemt. Hierdoor wordt het werkcomfort en de productiviteit bevordert. De lijmspaan is voorzien van een lichte en sterke ang en is stevig bevestigd aan het RVS blad met een hoge slijtvastheid.

Vertanding: 6 – 8 – 10 mm Maat: 280 x 130 mm Voor meer informatie: info@verhoeventoolssafety.nl www.verhoeventoolssafety.nl

■

Hét expertisecentrum voor wand-/vloertegels en tegellijmen.

Integer, onafhankelijk, objectief onderzoek en advies. ISO 17025 geaccrediteerd.

60 JAAR ERVARING

STOOTVASTHEID

HAARSCHEURBESTANDHEID

STROEFHEID/ANTISLIPEIGENSCHAPPEN

VLAKHEID

Wij helpen u graag verder. 026 3845600, info@tcki.nl www.tcki.nl

55

januari 2017

Architecten kiezen PCI weer als beste lijmfabrikant

Voor bouwprofessionals

PCI ontving op 10 november 2016 de “Architect’s Darling” in Goud in de rubriek “lijm en mortel”. Ruim 1.600 Duitse architecten deden mee bij deze verkiezing. In de rubriek “afdichtingen” kreeg PCI ook nog dezelfde prijs in Zilver. ■

Bruto Verkoopprijs

excl BTW €135 €163,35 incl BTW

De voegenkrabber opnieuw uitgevonden BeschadigT de tegel niet Stofarm / Ongelofelijk snel / Incl koffer en 2 beitels , 1,5mm en 3mm.

Beitels verkrijgbaar in 1,5 , 2,3 en 4mm .

56

BOVATINFO

KOMO keurmerk voor tegelzetbedrijven Het KOMOkeurmerk Het KOMO keurmerk: Al meer dan 50 jaar hét kwaliteitskeurmerk in de bouw. KOMO staat voor een onafhankelijk getoetste kwaliteit, op basis van objectieve maatstaven.

Het keurmerk maakt tijdrovende controle-trajecten bij de vergunningverlening en op de bouwplaats overbodig. Uw klanten kunnen er blindelings op vertrouwen dat uw processen en producten voldoen aan het Bouwbesluit en aan specifieke kwaliteits-, prestatie- en veiligheidseisen die de marktpartijen stellen. Creëer ook meerwaarde voor uw diensten samen met SKG-IKOB! Het KOMO-procescertificaat Het KOMO-procescertificaat garandeert een correcte montage van producten en wordt afgegeven aan montagebedrijven met bewezen deskundigheid en montagekwaliteit. Het certificaat geeft vooraf zekerheid over de te leveren kwaliteit. Procescertificaten ondersteunen bij de directievoering van een bouwwerk en reduceren de faalkosten door het voorkomen van fouten tijdens het proces.

SKG-IKOB toetst bedrijven In samenwerking met o.a. de BOVATIN is de Beoordelingrichtlijn 1017 ‘Het aanbrengen van tegelwerk’ en de Uitvoeringsrichtlijn 35-101 ‘Het aanbrengen van wanden vloertegelwerk in reguliere toepassing’ ontwikkeld. In de BRL en de URL staan alle eisen die gelden voor het KOMOkeurmerk. U kunt het certificaat aanvragen bij SKG-IKOB Certificatie. Er is een korting voor de combinatie met ISO 9001-, MVO- of VCA*-certificering.

Voor meer informatie: Voor meer informatie kunt u mailen met info@skgikob.nl of via 088-2440100.

57

januari 2017

SKG-IKOB: De certificeerder van het huis

Certificering biedt uw bedrijf veel mogelijkheden. Zeker in deze tijd.

Het is voor uw opdrachtgevers het signaal dat u aan de aanbestedingseisen (STABU) kunt voldoen. En een bedrijf dat keurmerken kan overleggen, onderscheidt zich in de markt.

Bovendien staat u juridisch sterker en zijn uw medewerkers gemotiveerd om hun werk kwalitatief goed uit te voeren.

Meer weten over certificering?

Of over de aantrekkelijke combinaties van KOMO- en ISO/ VCA-certificering? Informeer dan vrijblijvend bij SKG-IKOB.

www.skgikob.nl

KOMO-procescertificatie Gespecialiseerde aannemers: Dakdekken Leidekken Zink- en Koperwerk Tegelwerk Na-isolatie Metselen Lijmen Voegen Overig: Buitengevelisolatie Afbouw Betonreparatie Energielabels + maatwerkadvies Systeemcertificatie: ISO 9001 en 14001 VCA*/** Erkenningen: Bouwgarant SGAT Projectinrichting

71215-SKGGEL-Advertentie Bovatinfo SKG-IKOB.indd 1

18-09-15 08:28

Gecertificeerde erkende bedrijven van het KOMO keurmerk Noord holland

noord brabant

Utrecht

zeeland

Tegelzetbedrijf Zwarthoed(Kirry) BV Boeijer 23 1132 GN Volendam www.kirry.nl

Mutsaars BV Tegelzetbedrijf Kempenlandstraat 17a 5262 GK Vught www.mutsaars.bv

C.G. van den Bogaard Tegelzettersbedrijf Walplantsoen 2 3961 CA Wijk bij Duurstede www.tegelhuisbogaard.nl

Tegelzetbedrijf K & J Dieleman Industrieweg 7 4538 AG Terneuzen www.tegelzetbedrijfdieleman.nl

Tegelhandel Loomans Floreffestraat 100 5711 AE Someren www.tegelhandelloomans.nl

Oostbörg BV Tegelzetbedrijf Stationsstraat 34 3451 BZ Vleuten www.oostborg.nl

Rijvo Tegelhandel Volume 6 1446 WJ Purmerend www.rijvo.nl SVK Tegelwerken BV Ivoorstraat 5 1812 RE Alkmaar www.svktegelwerken.nl Groot Afbouwbedrijf BV Postbus 104 1130 AC Volendam www.grootafbouw.nl Tegeltino BV Eendrachtstraat 6C 1531 DV Wormer www.tegeltino.nl

Tegelzetbedrijf R. van Putten BV Vleugelboot 26B 3991 CL Houten www.tegelzetbedrijfvanputten.nl

Limburg Rongen Tegelzettersbedrijf V.o.F. Keizersveld 22 5803 AN Venray www.rongenvof.nl Wijen Tegelhandel & Tegelzetbedrijf BV Pannenweg 100 6031 RK Nederweert www.wijentegels.nl

SNEL. SCHOON. RENDABEL. !

W U NIE Lijm

Coba rvice e s o l i S

Coba introduceert de Lijm Silo-service met een machinaal verwerkbare vloertegellijm.

Niet eerder was het leggen van grote tegelvloeren zo makkelijk. Met ĂŠĂŠn druk op de knop wordt de lijm kant-en-klaar aangemaakt en dat bespaart veel tijd, stof en geld. Kijk op www.coba-siloservice.nl voor meer informatie. Coba. Makkelijk zat

59

januari 2017

Nieuw jaar, nieuwe kansen, nieuwe verzekering?

In de BOVATINfo heeft u al diverse artikelen kunnen lezen van BOVATIN Verzekeringsdienst: dé verzekeringsdienst voor de leden van BOVATIN. Samen met BOVATIN ontwikkelen wij specifieke verzekeringen voor de tegelbranche. Deze verzekeringen hebben uitgebreide dekkingen en zeer scherpe premies. Maakt u nog geen gebruik van dit ledenvoordeel? Laat dan snel een gratis verzekeringscheck uitvoeren!

Verzekeringsaanbod BOVATIN Verzekeringsdienst heeft een zeer divers aanbod van verzekeringen, waarmee u alle risico’s die u loopt goed afschermt.

Zo kunt u via ons onder andere de CAR-verzekering en een bedrijfsaansprakelijkheidsverzekering afsluiten. Of kies voor ons Ondernemerspakket, waarmee alle meest voorkomende risico’s worden gedekt. De verzekeringen sluiten naadloos op elkaar aan waardoor u niet onder- of oververzekerd bent. De besparing kan oplopen tot 40%!

Daarnaast biedt BOVATIN Verzekeringsdienst ook een unieke combinatie van de verzuimverzekering en het verzuimloket. Via één pakket is alles rondom het proces van uw zieke medewerker geregeld en dat tegen een zeer scherp tarief.

Ook voor al uw andere zakelijke en privéverzekeringen kunt u terecht bij BOVATIN Verzekeringsdienst.

VERZEKERINGSDIENST Uw verzekeringen goed en voordelig geregeld • Exclusief: voor leden van BOVATIN. • Experts: wij hebben jarenlange ervaring in de tegelzetterbranche.

• Besparing: oplopend tot 40% op uw verzekeringspremie.

• Gemak: Harry Hentenaar is uw persoonlijke accountmanager die u advies geeft en al uw vragen beantwoordt. Ook kunt u online uw schade melden en heeft u een online overzicht van uw verzekeringen.

• Overstapservice: wij zeggen de oude verzekeringen voor u op en regelen alles eromheen.

Gratis verzekeringscheck Wij nemen graag, geheel vrijblijvend, uw verzekeringspakket door om te bekijken wat u kunt besparen op uw verzekeringen. Stuur een kopie van uw polissen naar info@bovatinverzekeringsdienst.nl of stuur deze op naar BOVATIN Verzekeringsdienst, antwoordnummer 90172, 3009 VB Rotterdam. Een postzegel is niet nodig.

Wij maken een analyse van uw huidige verzekeringen en kijken direct hoeveel u kunt besparen. Op deze manier kunt u geld besparen zonder dat u daar zelf veel moeite voor hoeft te doen!

Heeft u nog vragen? Dan kunt u ook altijd telefonisch contact met ons opnemen: 010 – 288 49 90. ■

by

by Bouwcenter Bouwcenter Comfortabel wonen Comfortabel wonen met nul op de met nul op de meter meter

De revolutie in vloerverwarming Flinterdunne infrarood vloerverwarming

• Verwerkbaar in de egalisatielaag • Plug-and-play en gemakkelijk te installeren • Energiebesparend en onderhoudsvrij • Geringe opbouwhoogte nodig • Door de tegelzetter aan te brengen

Een nieuw tijdperk.

Met de introductie van infrarood vloerverwarming breekt een nieuw tijdperk aan! Het systeem verwarmt de ruimte direct en zorgt voor ultiem woongenot én energiebesparing. De installatie bestaat uit matten en is eenvoudig te installeren onder élk type vloer. Ingrijpende sloop,- hak of breekwerkzaamheden zijn overbodig, omdat de matten op de bestaande vloer kunnen worden gelegd. Ideaal wanneer er slechts een beperkte opbouwhoogte beschikbaar is. Zo maak je van ieder huis een comfortabele en energiezuinige woning. Want morgen begint vandaag!

Bouwcenter zoekt tegelacquisiteurs voor haar exclusieve tegelcollecties.

Benieuwd of interesse? Stuur een bericht naar vacature@bouwcenter.nl

Bekijk meer informatie op onze website: EQZERO.NL

januari 2017

Ik ben geen tegelzetter, maar...

In deze kwartaalcolumn graaft Remus Aussen, de hoofdredacteur van BOVATINfo, wat in het vak van de tegelzetter. Hebt u een onderwerp waar hij eens in mag graven? Mail het naar redactie@bovatin.nl! Ook als u op deze column wilt reageren, natuurlijk.

Vrijdagmiddag…

Ik heb in de loop der tijd op best wat Cd’s meegespeeld als bassist. En ook op Youtube kom ik nog wel eens voor. Wat als ik een fout gemaakt heb? Dan ligt die voor eeuwig vast. Op Youtube verdampt dat dan wel ergens richting digitaal niemandsland, maar op een Cd niet.

Dus als ik de kans en de tijd heb, corrigeer ik m’n vautjes. Ook als het kleine zijn. Soms kunnen ze digitaal weggepoetst worden, maar soms moet een complete band dan een nummer opnieuw spelen… Is dan niet leuk, maar wel de juiste keuze. Laatst op een Cd meegespeeld (we krijgen 4 van de 5 sterren in minimaal één vooraanstaand muziekblad!) waarop volgens mij alles in alle nummers ‘klopt’! En dat is een zeldzaamheid (Zoek op Spotify of Youtube op C.C.Grand, de Cd heet ‘Birds’).

Ik sta ook op Cd’s waar - onder druk van tijd, geld of vrijdagmiddag – er geen tijd was om te repareren. Die noem ik hier ook niet… Ik ben een perfectionist. Als er in dit blad ergens een type- of, nog erger, een taalfout staat, baal ik.

Ook in de tegelbranche is het wel eens weekend. Of is er geen tijd om perfectie af te leveren. Dan wel lijkt (NB, lijkt!) het niemand iets te interesseren. “Doe je best, dat is goed genoeg!” En vervolgens weigert diezelfde klant, en niet zelden met juridisch succes, te betalen…

Maar heel, heel soms kan ik van een foutje genieten.

Een valse noot op een CD, die het geheel ‘spannend’ blijkt te maken. Of…

Ik was laatst op een feestje, in een pand aan de haven hier in Vlaardingen. Detail: een Nederlandse detectiveschijfster, Esther Gerritsen, laat in dit pand in de hypermoderne keuken, een gijzelaar met pluggen en bouten aan de tegelvloer vastschroeven. Nu is dat fictie, want a) die keuken is nog steeds in een erg mooie jaren ’30-staat, b) ik zag geen pluggen in de vloer en c) met de bewoners gaat het goed.

Maar wat ik wel zag, in de beneden-badkamer: een foutje. Een echt gevalletje ‘vrijdagmiddag’. Mooi tegelwerk, stukje terrazzo, en een fraai detail: alternerende randafwerking van mozaïek rond het in een hoek geplaatste bad. En dat komt ergens bij elkaar… je hoort, ruim 80 jaar na dato, die tegelzetter nóg vloeken.

‘Zwart, wit, zwart, wit, zwart, hee, zwart! Ik kom niet uit…’ Blik op de klok. Een moment van twijfel. Verkeerde keus: ‘Doei! Ziet toch niemand! ’t Is weekend!’. 80 jaar na dato haalt hij postuum het vakblad... ■

61

62

BOVATINFO

Secretariaat

Afdelingssecretariaten

Bondsburo BOVATIN Postbus 85, 7460 AB Rijssen Bezoekadres: Karel Doormanstraat 2, 7461 ER Rijssen telefoon: (0548) 53 85 05 fax: (0548) 53 85 01 e-mail: bondsburo@bovatin.nl website: www.bovatin.nl

Noord-Holland K. Scholten Westerwerf 2 1911 JA Uitgeest telefoon: 0251-319101 e-mail: noordholland@bovatin.nl

Hoofdbestuur Voorzitter: G.A. (Gerard) Reus Raadhuisstraat 18, 1829 BV Oudorp telefoon: (072) 511 08 99 mob.: 06-22916752 fax: (072) 564 70 52 e-mail: voorzitter@bovatin.nl Secretaris: C.H. (Chris) van Herpen Het Erp 9, 5388 CN Nistelrode telefoon: (0412) 61 16 29 mob.: 06-52654912 e-mail: secretaris@bovatin.nl Penningmeester: V. (Viktor) van de Bilt Mauritslaan 37, 3454 XR De Meern telefoon: (030) 241 69 35 e-mail: v.vandebilt@viktorvandebilt.nl Bestuursleden: V. (Viktor) van de Bilt Mauritslaan 37, 3454 XR De Meern telefoon: (030) 241 69 35 e-mail: v.vandebilt@viktorvandebilt.nl G.C. (Iete) Cremer Europaweg 28, 7742 PH Coevorden telefoon: (0524) 22 15 96 e-mail: gccremer@hotmail.com G. (Gijs) Hilhorst Wiebachstraat 28, 6466 NG Kerkrade telefoon: (045) 544 45 42 fax: (045) 544 09 73 email: g.p.w.hilhorst@hilhorst.nl H.G. (Harrie) Rongen.

Wilhelminastraat 29, 5802 BA Venray.

Tel.: 06-53 22 73 49 e-mail: harrierongen@home.nl T. (Tom) Sterkman Ivoorstraat 5 1812RE ALKMAAR telefoon: 072-5183222 e-mail: t.sterkman@svktegelwerken.nl Juridisch adviseur: Mr. T. Zanen Beukendreef 11, B-2920 Kalmhout België telefoon: (0032) 36853187 fax: (0032) 36853186 e-mail: juridischadvies@bovatin.nl mob.: 06-20616770 Ambtelijk secretaris: G. ten Bolscher Postbus 85, 7460 AB Rijssen telefoon: (0548) 53 85 05 fax: (0548) 53 85 01 Informatie betreffende keuringscommissie: BOVATIN Postbus 85, 7460 AB Rijssen telefoon: (0548) 53 85 05 fax: (0548) 53 85 01

Midden- en West-Nederland P. Verlaan Valkenburgerlaan 14, 2771 DA Boskoop telefoon: (0172) 21 60 84 fax: (0172) 21 04 61 mob.: 06-53281208 e-mail: middenenwestnederland@bovatin.nl Oost- en Noord-Nederland G.C. Cremer Europaweg 28, 7742 PH Coevorden telefoon: (0524) 22 15 96 e-mail: oostennoorddnederland@bovatin.nl Zuid-Nederland P. de Jong Cambreur 8, 5171 SJ Kaatsheuvel telefoon (0416) 27 33 29 bovatin.afd.zuid@ziggo.nl Redactiecommissie Hoofdredactie en nieuws diversen Remus F.P.M. Aussen, Aussen communicatie & management Dwarsbleekstraat 4, 3134 EC Vlaardingen, telefoon: (010) 435 22 70 mob.: 06 – 242 70 953 www.aussen.nl e-mail: redactie@bovatin.nl Mededelingen Hoofdbestuur G.A. Reus Raadhuisstraat 18, 1829 BV Oudorp telefoon: (072) 511 08 99 Mededelingen landelijk secretariaat B. Bekhuis Postbus 85, 7460 AB Rijssen telefoon: (0548) 53 85 05 Techniek-Materialen-Gereedschappen P. Verlaan Valkenburgerlaan 14, 2771 DA Boskoop Tel.: (0172) 21 60 84 A.M.F.J. Borrenbergs Sjeng Vaasstraat 7 6031HE Nederweert tel.: (0495) 634095 mob.: 06 23442186 e-mail: technischadvies@bovatin.nl Redactieadres BOVATINfo Postbus 85, 7460 AB Rijssen Telefoon: (0548) 538 505 Fax: (0548) 538 501 e-mail: redactie@bovatin.nl Advertenties Remus F.P.M. Aussen, Aussen communicatie & management Dwarsbleekstraat 4, 3134 EC Vlaardingen, telefoon: (010) 435 22 70 mob.: 06 – 242 70 953 www.aussen.nl e-mail: advertenties@bovatin.nl

Nuttige info voor BOVATINleden Ledenadvies BOVATIN Bondsbureau (voorlichting) Kosteloos via telefoon: (0548) 53 85 05 fax: (0548) 53 85 01 e-mail: bondsburo@bovatin.nl Voorlichting op gebied van onder andere: ■ Cordares (SFB) ■ Sociale Verzekeringen ■ CAO-bepalingen ■ Loonkosten ■ Overige verzekeringen ■ Bedrijfsschade ■ WA verzekeringen BOVATIN Bondsbureau (advies) Tarief € 70,- per uur.

Kort telefonisch advies: kosteloos Adviezen op gebied van onder andere: ■ Opstellen van een ondernemingsplan ■ Kostenbewakingssystemen ■ Financieringsplan ■ Opstellen exploitatieprognoses ■ Opvolgingsproblematiek BOVATIN/Technisch advies Kort telefonisch advies: kosteloos Tarief € 70,- per uur.

Algemene technische adviezen en specifieke projectadviezen ■ Tegels ■ Lijmen ■ Hulpmiddelen-materialen ■ Verwerkingsmethoden tel.: (0495) 634095 mob.: 06 23442186 e-mail: technischadvies@bovatin.nl BOVATIN/BJD Advies Tarief € 70,- per uur.

Incasso: no cure no pay (zonder geschil) via tel: (00) 32 36 85 31 87 (tussen 20.00 uur en 22.00 uur) fax: (00) 32 36 85 31 86 Mob.: 06-20616770 e-mail: tzanen@hotmail.com Juridische Advisering en Procesvertegenwoordiging (ook bemiddeling advocaat): ■ Arbeidsrecht ■ Contractenrecht ■ Incasso ■ Huurkwesties ■ Soc. Verzekeringen ■ Subsidies ■ Vergunningen ■ Leasing ■ Productaansprakelijkheid ■ Juridische Doorlichting S.G.A.T. Stichting gespecialiseerde Aannemers in het verwerken van keramischeen natuursteen tegels (zie secretariaat BOVATIN) Postbus 85, 7460 AB Rijssen

DE BESTE BASIS VOOR DE TEGELZETTER. Tegelzetters zijn perfectionisten. Houden van strak werk. Om dat elke dag waar

✔ Persoonlijk advies

te maken heb je een gouden combinatie nodig: kennis, vakmanschap én de

✔ 24/7 bestellen via de webshop

beste materialen. Wij van Kiwitz begrijpen dat als geen ander. Daarom bestaat

✔ Team van specialisten met vakkennis

ons assortiment puur uit de beste producten voor professionals.

✔ Bezorging waar en wanneer jij wilt

Topwerk? Maak het waar. Met Kiwitz.

• PRIMERS • AFDICHTINGSPRODUCTEN

www.kiwitz.nl

• LIJMEN & KITTEN • MORTELS

Voor bouwprofessionals

Tegellijmsystemen

Voegen

t

Zuigende ondergrond Niet zuigende ondergrond Wand Vloer Pasta Kimband Wand Vloer Voegmortel Siliconenkit

t t t t t t t t t t

Lijmen

t

Afdichten

t

Uitvlakken

t

Primeren

t

Simpel en snel PCI Gisogrund PCI Gisogrund 303 PCI Pericret PCI Periplan PCI Lastogum PCI Kimband PCI Pecicoll XL PCI Nanolight PCI Nanofug Premium PCI Silcoferm S

En voor speciale toepassingen ■ Lijm op verse cementdekvloer (3 dagen oud) PCI Flexmörtel S2 ■ Afdichtings- en ontkoppelingsmat PCI Pecilastic U ■ Doucheplaten PCI Pecibord

www.PCI-Afbouw.nl

088 – 47 666 47