Bovatinfo 2015 3

2015 / 3

BOVATINfo Bond van aannemers van tegelwerken in nederland

De ‘game changers’

van Kiesel!

Opgroeien

tussen tegels!

De keuzes van

het Reinier de Graaf

vakblad voor de tegelspecialist

Kiwitz VWP 220 Vloermortel LG De uiterst praktische lichtgewicht vloermortel Lichtgewicht door toevoeging van isolatiekorrels

Vezelversterkt geen krimpwapening nodig

Snelle doorharding minder tijdsverlies

Isolerend thermisch en akoestisch

• • z.nl t i w i .k r wwwhop voo ! dé s lzetters uur per tegevoordeel vaenk2b4estellen,

• • •

Toe te passen bij het maken van smeervloeren waarbij gewichtsreductie en/of uithardingssnelheid een rol speelt.

De aanbrenghoogte is variabel maar minimaal 50 mm, het smeren van een afschot is mogelijk.

Geschikt als ondergrond voor diverse afwerkingen zoals bijvoorbeeld tegelwerk, vloerbedekking of houten vloeren.

Alleen voor binnentoepassing.

Verpakt in zakken van 15 kg.

n t e de w n gaa ek he Ontd dagen in k dóór ka ad r ra 7 dag, t jouw we zelf voor zoda er dat je ouden. zond oeft te h h

Thermische en akoestische isolatie door toevoeging van isolatiekorrels

Door toevoeging van vezels geen krimpwapening nodig

Telefoon E-mail Internet

+31 (0)315 270 620 info@kiwitz.nl www.kiwitz.nl

3

november 2015

VOORWOORD

Kwartaalagenda In deze rubriek vindt u de belangrijke data voor de tegelbranche. Uw regiovergadering, het jubileumfeest van uw bedrijf, de lancering van uw nieuwe product in deze agenda? Mailt u dan AUB uw contactgegevens, de aard van de bijeenkomst, de datum, tijd en locatie naar redactie@bovatin.nl, dan vermelden wij ze in deze agenda!

NB Wilt u een evenement bezoeken?

Neem dan altijd eerst even contact op met de organisator!

12 november Hoofdbestuur BOVATIN 12 november Bijeenkomst geassocieerde leden BOVATIN 18 november Bestuur Aannemersfederatie 21 november Dagelijks bestuur BOVATIN 16 december Bestuur Aannemersfederatie

Alvast voor uw agenda: 25, 26, 27 januari Tegels & Trends, VERIS/BOUWcenter Home Expo ‘16 Nieuwegein

Beste collega’s, De ouderen onder u weten het nog: ‘tegelzetter’ was vroeger een beschermd beroep.

Tegenwoordig mag iedereen mag zich in principe tegelzetter noemen. Maar - - onder andere de Aannemersfederatie is druk in de weer met (we hebben er in een eerdere BOVATINfo uitvoerig over geschreven) het ‘vakbewijs’. Het lijkt er te komen, evenals de controle erop. Dus heeft binnenkort iedereen die op de bouw werkzaam is, een pasje met daarop zijn diploma’s, zijn certificaten, zijn paspoortkopie, en, niet te vergeten, een bewijs dat hij op die bouw werkzaam is. En ook de certificering, de kwaliteitsborging voor bedrijven, komt op ons af: certificering wordt door de nieuwe wetgeving weer een must voor bedrijven, en daar gaan wij ons ook als brancheorganisatie mee in de weer. Hoogste tijd om 1.

Het kwaliteitsniveau van ons beroep weer vast te leggen, vooral naar consumenten toe. Die moeten we door middel van certificering kunnen garanderen dat ze geen klungelaars over de vloer krijgen.

2.

Het kwaliteitsniveau van ons ambacht en ons veranderende vakmanschap, met al die nieuwe producten en technieken, op peil te houden. Wij moeten zowel de traditie als de nieuwe methoden en technieken kennen en in onze handen hebben.

Dit vraagt niet alleen een plichtmatige inzet van BOVATIN en van ons allemaal. We moeten het ook van harte willen: hoe groot is je passie voor je vak? Hoe belangrijk vind je het dat niet alleen de klant, maar ook jijzelf tevreden bent over je werk? Kortom – het weer wordt minder, en dat is altijd de periode waarin onze geassocieerde leden weer de nodige (extra) trainingen organiseren. Ons nieuwe geassocieerde lid, Kiesel (zie het artikel in de ze editie), komt de trainingen zelfs tot op de bouw verzorgen! Zorg dat je ze volgt, als ondernemer, als OZP-er, maar zorg ook dat je medewerkers en je ‘flexibele schil’ naar die cursussen gaan! Goede lijm, goede tegels en goed gereedschap, zijn niet genoeg voor een goed eindproduct: zonder vakmanschap blijft het materiaal liggen, en verliezen we marktaandeel. Kortom – wij zijn samen verantwoordelijk voor het vakmanschap. Dus lees de technische informatie bij je producten, communiceer met je leverancier en adviseur, stel je vragen aan onze technisch adviseur… En maak er iets moois van.

Ik wens u goede zaken,

BOVATINfo is een periodieke uitgave van BOVATIN: de Bond van Aannemers van Tegelwerken in Nederland. Het blad wordt gedrukt op ongechloreerd papier, verspreid in bio-folie en verschijnt vier maal per jaar: in april, juli, oktober en januari van het aansluitende jaar.

Oplage: 3000 exemplaren per jaar. Deadlines voor advertenties en kopij: 1 maart, 1 juni, 1 september, 1 december.

Voor informatie: Abonnementen: Bondsbureau, tel. (0548) 53 85 05 Hoofdredactie, advertenties en verspreid nieuws: Remus F.P.M. Aussen, tel. (010) 43 52 2 70 of 06 24 27 09 53, e-mail redactie@bovatin.nl Art direction en grafisch ontwerp UPPERCASE, www.studiouppercase.nl hello@studiouppercase.nl, tel. 06 54 74 48 96

Foto omslag: Cipa Gres S.p.a. – Arch Line

De regiovergaderingen zijn openbaar. De bestuursvergaderingen zijn besloten, maar u kunt als BOVATIN-lid, wanneer u wilt dat het bestuur uw vraag behandelt, die aan één van de bestuursleden stellen. (mail en adressen zie elders in deze BOVATINfo).

Of mail uw punt dan tenminste 14 dagen voor de betreffende vergadering aan de secretaris, bovatin@bovatin.nl, dan komt uw mail op de agenda.

Colofon

Gerard Reus, voorzitter

5

november 2015

In deze editie

7

07 Harrie, Mascha en Eddy Rongen (Rongen VOF): Opgroeien tussen tegels…!

11 Goed nieuws, Ook van onze geassocieerde leden!

nieuws en website 41 350 jaar Saint-Gobain, 50 jaar Weber-Beamix …en een flink uitgebreid Opleidingscentrum!

43 De ‘zomer’ begint pas… door Henry Meijdam 45 ‘Ziekteverzuim bezorgt vele ondernemers nog hoofdpijn’ door Sander Brouwer (‘de Hooge Waerder’)

15 De ‘game changers’ Van Kiesel Benelux!

19 Rutger Kerkhof (Rikkert Afbouw): “Met ons totaalpakket ontzorgen we de klant van A tot Z!”

45 Viktor van de Bilt nieuwe penningmeester BOVATIN 47 Voorzitter reist langs de jubilarissen…!

techniek 23 Vocht, je kunt er niet omheen! (uit de praktijk van ‘dokter’ Borrenbergs…)

Informatie voor de professional 49 (Advertorial) RAKO Wandtegels Alsof ze gemetseld zijn

Thema’s & Toekomst 26 Ziekenhuis Reinier de Graaf kiest voor… alles!

(Overwegingen bij materiaalkeuze: esthetiek, bouwkosten, exploitatie of ervaringen?)

51 Voor iedere situatie de juiste oplossing De Schönox Q-familie

19

32 Meer jongeren in het tegelvak! …maar bieden we ze een toekomst die ze willen…?

53 Eurocol op de boot: “We gaan weer bouwen!”

53 Coba breidt groen uit!

55 Nieuw gezicht bij PaletteCAD! 57 SGAT-nieuws

36 Promotie techniek de bouw hangt er een beetje bij…

59 Ik ben geen tegel zetter, maar…

61 Nieuws van de BOVATIN Verzekeringsdienst 62 Nuttige informatie voor BOVATIN-leden

26

ARDEX S 28 NIEUW MICROTEC grootformaatlijm

De nieuwe zekerheid bij het leggen van grote formaten!

Productinformatie

ARDEX S 28 NIEUW MICROTEC grootformaatlijm • Voor alle gres- en volkeramische platen in grootformaat aan de wand en op de vloer • De specialist voor super grote tegelformaten • Na 4 uren beloopbaar • Lange verwerkingstijd van 75 minuten

ARDEX levert uitsluitend via de vakgroothandel.

www.ardex.eu

Tekst & foto’s: Remus Aussen

Een gesprek met vader en dochter – plus later ook zoon: de familie Rongen. Vader Harrie, sinds kort toegetreden tot het hoofdbestuur van BOVATIN, maar al flink wat tijd actief in het bestuur van BOVATIN-regio Zuid. “Het is altijd lastig om als ondernemer tijd vrij te maken voor bestuurswerk. En juist omdat Eddy en Mascha inmiddels Rongen VOF overgenomen hebben, heb ik er nu eindelijk tijd voor. Bestuurswerk is immers niet alleen vergaderen, maar ook regionaal – en nu dan ook landelijk – actief zijn,” legt Harrie uit.

Harrie, Mascha & Eddy Rongen (Rongen VOF): opgroeien tussen tegels…!

Veel veranderd “In 2008 hadden we nog 12 man vast in dienst. Nu zijn dat er 7. En – terwijl we verwacht hadden dat het einde van het 6% btw-tarief zou zorgen voor een terugloop in het particuliere werk, is dat niet gebeurd!”, vertelt Mascha Rongen, die bij het bedrijf, dat onder andere bestaat uit een imposante showroom en een even ruime loods, verantwoordelijk is voor het financieel management. “Ja,” vult Harrie aan, “het is wel apart. Tot 1999 bestond ons opdrachtgeversbestand voor 99% uit aannemers, maar inmiddels is dat verschoven naar 60% particuliere opdrachtgevers!” “Onze specialiteit – en die formule maakt ons voor de particuliere opdrachtgevers simpelweg een aantrekkelijke partner – een ‘complete badkamer’. Stucwerk, kitwerk, sanitair, alles. En we leveren perfect op. De klant is koning, en dat maken we waar ook. Dat kúnnen we ook waarmaken, want we werken vrijwel altijd op onze eigen ondergrond… En die klanttevredenheid, die zorgt ervoor dat we blijkbaar op verjaardagen wel eens onderwerp van gesprek zijn.

Ja, die 60% plus groei komt ergens vandaan!”, lacht de financieel directeur.

Sunshower Nieuw in het assortiment: de ‘Sunshower’ - een infrarood- en UV-‘douche’ als extra in de douchecabine. Het apparaat is als opbouw- (foto) en als inbouwunit te verkrijgen. Uit de folder: “Infrarood licht ontspant, stimuleert de bloedsomloop en verlicht pijn. De Sunshower geeft een veilige, gezonde dosis UV-licht. UV-licht stimuleert de aanmaak van vitamine D, geeft u meer energie en een gezonde kleur”.

Dtile “We zijn ook aandeelhouder van Dtile,” vertelt Harrie. Dtile (zie ook www.issuu. com/bovatin, BOVATINfo editie 2010-4) is de tegel van Peter van der Jagt en Erik Jan Kwakkel, wel in het bekende 15x15-formaat, maar bovendien verkrijgbaar in allerlei functies en vormen, maar vooral – de tegel kan ‘de hoek om’. “We hebben in onze

showroom dan ook een mooie badkameropstelling vormgegeven waar we laten zien wat er allemaal met deze ‘gewone’ witte tegels kan… er zijn diverse zogenaamde ‘functietegels’ gebruikt: van ladenblok tot handdoekhouder, van zeepbakje tot…ja hoe kun je dat noemen… een tegel waar je die altijd aan dat kettinkje rondzwervende rubberen afvoerstop kunt opbergen! Er is ook een wasbak, een douche en een bad mee getegeld. Je hebt dus niet de kosten voor losse objecten – en je hebt bovendien een prachtige eenheid in vormgeving. Veel architecten kennen Dtile inmiddels en daardoor kom je Dtile nu niet alleen tegen in particuliere badkamers, maar ook op

7

8

BOVATINFO

bijvoorbeeld het experience-centre NEMO in Amsterdam, Schiphol en in diverse hotels in binnen- en buitenland. Inmiddels is de fabriek verhuisd naar Velp, en het gaat boven verwachting goed!” Maar levert zo’n product nou wat op? “Daar kan, mag en wil ik niets over zeggen!”, glimlacht Harrie, inclusief pretogen.

“Maar kijk maar eens naar hoe tevreden ik kijk!”

De Leiding Het is een goed bewaard geheim dat veel MKB-bedrijven in zakelijk opzicht geleid worden door vrouwen. Is dat bij Rongen VOF ook zo? “Eddy is verantwoordelijk voor het tegelwerk en de tegelzetters, en ik ben verantwoordelijk voor de showroom en de financiën. Samen runnen we het bedrijf!”, vertelt Mascha Rongen.

Harrie: “Ik ben in 1985 samen met m’n broer de zaak begonnen.

Helaas is hij in 1989 ziek geworden, en nog wat jaren later overleden. De rolverdeling tussen mijn zoon en dochter is dan ook vergelijkbaar met hoe Mieke - mijn vrouw - en ik de rollen verdeeld hadden.” Mascha: “Het is daarnaast wel altijd zo dat vrouwen toch altijd het idee hebben dat zij verantwoordelijk zijn voor de kinderen, voor thuis. Terwijl, als je ergens voor gaat, je dat natuurlijk wel voor de volle 100% doet. Dat is ook een beetje het specialisme van vrouwen: 100% gaan voor zowel de zaak als voor het gezin. Maar die verantwoordelijkheid voor thuis, die toch

altijd meer voor de vrouw is… Ik zit ook in het bestuur van de vrouwen-ondernemersnetwerk KVINNER (Noors voor ‘vrouw’, red.). Dat is gestart in Noorwegen, en we zijn nu hier in Limburg ook zo’n netwerk gestart. In Noorwegen is men gewoon verder met het zorgen voor de randvoorwaarden voor de carrières van vrouwen. Gaat die club dat in Nederland ‘even’ regelen? Nee hoor, maar we steunen elkaar wel, we sparren met elkaar en we komen op ideeën.” “Ja, en ze was genomineerd voor de titel Zakenvrouw van het Jaar in onze provincie!”, vult de trotse vader aan. “Nou… ik ben wel in de tweede ronde afgevallen hoor..!”, lacht Mascha.

“Maar om terug te komen op BOVATIN: het zou wel goed zijn als er wat meer jongeren en vrouwen in de bestuurlijke functies zouden komen. Ook in de regio’s.”, vindt de genomineerde zakenvrouw. Dus…? “Ja, ik heb ambities. Maar nu nog even niet.

Joh, m’n kinderen zijn nu nog zó jong… en de combinatie met de zaak… Ja, ik weet het, dat is ook precies de reden dat er én weinig vrouwen én weinig jongeren in besturen zitten… Maar ik ga wel alvast met m’n vader ‘meelopen’ in het regiobestuur.

Zodat ik er straks klaar voor ben. En ik zou het mooi vinden om alvast eens wat actuele thema’s in te brengen!” Zoals? “Extra aandacht voor fijnstof. En voor social media. Social media zijn zó belangrijk aan het worden… Hoeveel tegelzetbedrijven doen daar nou wat mee? Daar liggen kansen! Zoals we ook eens een voor onze branche geschikt concept van de ‘webwinkel’ zouden moeten creëren…” Feit is – de website van Rongen VOF is dik in orde. De Facebookpagina laat regelmatig nieuwe acties en projecten zien, en heeft de nodige ‘traffic’. Ook staat de BOVATIN-actie www.MeerwaardeVanTegels.nl prominent op de homepage. Gaat u er, na het lezen van dit artikel, ook werk van- en mee maken…? Op de Rongen-site kunt u zien hoe het moet.

Nieuw: de BOVATIN-App! De BOVATIN-App is afkomstig uit ‘het zuiden. Nu zou u verwachten dat de ‘BOVATIN-App een nieuwe service van BOVATIN is.

Maar dat is deze App niet: de BOVATIN-App is een bedenksel van leden... “Nee, de BOVATIN-app is gewoon een afspraak tussen een zevental bedrijven dat regelmatig samenwerkt. En dat voor die samenwerking gebruikmaakt van een bestaand programmaa tje op je telefoon. Die bedrijven lenen elkaar namelijk, als het zo

november 2015

uitkomt, personeel uit. Het concept is zó simpel... Even puntsgewijs, want eigenlijk zou je zoiets in iedere regio moeten doen: 1. We hebben allemaal een smartphone, met het

programmaatje ‘WhatsApp’ erop.

2. Je maakt een groep aan, met daarin een aantal BOVATIN

collega-bedrijven die betrouwbaar zijn, die elkaar door en door kennen. Ofwel, je weet dat ze altijd goed werk leveren, dat ze je klanten niet afsnoepen en dat ze jou gewoon een goede tegelzetter sturen.

3. Heb jij voor een project één of meer tegelzetters nodig?

Of heb je de komende tijd wat leegloop? Even, in één zin, een berichtje op de App. 4. IEDEREEN reageert, liefst binnen een uur, in ieder geval binnen een dag. ‘nee’ is voldoende. Na een ‘ja’ bel je elkaar even.”

5. …en daarnaast doen we af en toe eens iets leuks. Een etentje, een rondje golf… Of, als je elkaars advies even wilt… je zet het op de App en binnen een dag heb je zeven antwoorden!”

De showroom: ontwerp EUF? De showroom, zo’n 500 vierkante meter groot, heeft een slimme lay-out. Een prettige entree, waarbij je meteen bij een gebogen balie terechtkomt. Vanaf die entree heb je enkele overzichtelijke zichtlijnen over de gangpaden, met daaraan de nodige opstellingen. Ook de verlichting versterkt de (en dat is een woord dat meestal maar beter vermeden kan worden) ‘beleving’. Hoe is die showroom tot stand gekomen? “Vorig jaar liep ik op de jaardag de directeur van de EUF, Werner Altmayer tegen het lijf. ‘Wij kennen elkaar toch…?’, vroeg ik nog. En inderdaad. Hij had onze showroom ontworpen,” vertelt de heer Rongen. Wablief? “Dat begon zo. Onze kinderen waren in ’98 nog behoorlijk jong, maar ze hadden wel in hun hoofd gezet dat ze het tegelzetbedrijf over wilden nemen. Maar alleen een tegelzetbedrijf... ‘Pap, er moet wel een showroom bij komen!’. Dat was in ’98. We hebben toen, mijn vrouw en ik, onze zomervakantie besteed aan het bezoeken van showrooms in Nederland en Duitsland…! Ik denk wel 50. Ja, de kinderen – want dat waren het toen nog - waren daar ook bij. We hadden een topvakantie!”

Hart voor de tegelbranche!

En de kinderen vonden het ook leuk? Dat is moeilijk te geloven…

“Nou, geloof het maar,” lacht Harrie. “Eddy en Mascha wisten als kind al dat ze tegelzetters wilden worden. Ze gingen al als achtjarigen mee… Dus na de lagere school kwamen ze naar me toe. “Ik wil tegelzetter worden!” ‘Ga nou eerst even het voortgezet onderwijs doen, een beetje kennis is altijd goed!’, gaf ik ze mee. Na vier jaar: “We willen tegelzetter worden!” Ik heb ze zover gekregen dat ze MTS gingen doen, en ook hun aannemersdiploma hebben gehaald. ‘Maar we willen nog steeds tegelzetter worden!’, vertelden ze me daarna. Ja, natuurlijk vond ik dat leuk zeg… dat hoop je toch als vader, dat je kinderen in jouw voetsporen willen treden? Toen zijn ze in de zaak gekomen!”

Intussen is ook Eddy Rongen binnengekomen. Hij ‘vervangt’ Mascha bij het gesprek: Mascha gaat haar kinderen van school halen. We nemen, na de foto van vader-met-dochter, ook wat foto’s van vader-met-zoon. Voor een schilderij dat de familie symboliseert. Harrie: “Het is een heel verhaal. We zitten allemaal ‘in’ dat schilderij. Ook mijn broer, die kijkt van schuin-boven nog altijd over onze schouders mee…”

Eddy vertelt over zijn passie voor het vak: “Het komt waarschijnlijk doordat we al als kind met tegels in onze handen stonden. We zagen het werk, knoeiden af en toe zelf wat met tegels en lijm… Je raakt niet alleen jong vertrouwd met het materiaal, je gaat er ook van houden… en dat is nooit meer opgehouden.” Keramische genen. Het kan niet anders.

Golf App…?

Eddy vertelt meer over de totstandkoming van de ‘App’. “Het is eigenlijk begonnen door een gesprek tussen Robert Hurkmans (Loomans tegels) en mij. Hoe zouden we nou op een slimmere manier kunnen samenwerken als het gaat om bijvoorbeeld je flexibele schil? We hebben toen eens bezien welke BOVATINbedrijven we er graag bij wilden hebben. We hebben toen besloten het klein te houden, en binnen de regio. Je hebt er niks aan als je elke dag 100 berichten krijgt… We zijn nog aan het bekijken hoe we het werken met die App nóg handiger kunnen krijgen. Maar uiteindelijk gaat het erom dat we elkaar kunnen helpen, en dat ook nog eens op het kwaliteitsniveau dat we gewend zijn! En ja, we zijn kortgeleden met alle deelnemers gaan golfen. Joh, er zijn heel wat tegelzetters die golfen! Diverse lijmfabrikanten hebben ook zo hun toernooien …”

En de familie Rongen blijkt een aanzienlijk lagere handicap te hebben dan ondergetekende, die er nu eenmaal te weinig tijd voor vrijmaakt… Misschien toch eens een BOVATIN Golf Event…?

Bij voldoende reacties van uw kant kan dat niet uitblijven…! ■

www.rongenvof.nl

“We kregen onderweg de tip om eens bij Villeroy & Boch langs te gaan. Die konden namelijk helpen met het ontwerp van de showroom - en daar werkte Werner toen, als vertegenwoordiger.

Hij heeft – omdat hij van mening was dat de entree – de balie - en de routing van een showroom effect heeft op de verkoop, dit ontwerp gemaakt. En het ontwerp werkte: ik denk dat 90% na al die jaren – afgezien van de opstellingen natuurlijk - nog steeds hetzelfde is!”

9

De fantastische Drie

Teamwork in perfecTie afdichTen Onze flexibele afdichting massa Servoflex DMS 1K Plus SuperTec zorgt ervoor dat geen water kan doordringen. Dit product bied voor alle natte ruimtes een zekere oplossing.

Voegen De voeg kroont de tegel!

Servoperl Royal is opgewassen tegen vele kalkreinigers, ook het innestelen van Micro organismen zijn verleden tijd. Door het toevoegen van Aluminaat Cement hoort uitbloei ook tot het verleden.

Lijmen Met onze flexibele tegellijm, Servoflex-Trio-SuperTec heeft u voor bijna al uw tegelwerk een perfect instrument in de hand om de werkzaamheden uit te voeren.

kiesel Benelux Anne Frankplein 12, 5122 CB Rijen Kantoor: +31 161 24 46 00 www.kiesel.nl

in heT midden maar Toch Vooraan

november 2015

Dat het goed gaat met de economie horen we iedere dag. Maar hoe gaat het met die van u? Gehoord op de ‘beursvloer’: “Er is geen tegelzetter meer te krijgen!” Dat zegt iets, maar niet alles. Want de prijsdruk is er nog steeds – maar ‘we bouwen weer!’ Hoe dan ook, er zijn de statistieken, maar het leek ons goed om eens bij onze geassocieerde handelshuizen en fabrikanten te peilen hoe het er voorstaat. En men beantwoordde de vraag graag. Een overzicht. En – we tellen zo weer een paar personeelsadvertenties ook!

Goed nieuws,

ook van onze geassocieerde leden!

“Leuk idee, zeker na een tijd van onzekerheid en terughoudendheid die heerste bij vele bedrijven. Ik kan je dan ook melden dat het bij ARDEX Nederland het hele jaar al lekker gaat. We draaien boven budget en zien de toekomst met vertrouwen tegemoet… We zijn daarom ook op zoek naar een technisch adviseur die ons team in Nederland komt versterken. Op dit moment denken we nog na over de herindeling van de huidige 5 rayons naar 6 rayons.

Ook constateren wij tijdens onze gesprekken bij de vakgroothandel en de verwerkers dat ´het´ beter gaat en dat de orderportefeuilles beter gevuld zijn; er ontstaat weer meer continuïteit en dat is nog het meest positief. De zon is gaan schijnen voor vele mensen, en dat is wat er nodig is. Want het is tenslotte de consument die de portemonnee moet willen trekken om zijn of haar badkamer, keuken, tegelvloer of terras te willen vernieuwen.”

Jan Elbert de Jong Salesmanager Benelux ARDEX Nederland www.ardex.nl “Ja, ik merk inderdaad dat de markt weer aantrekt. Je ziet het ook aan indicatoren als de toenemende verkoop van heipalen en aanhangwagentjes…! Maar het is nog wel vooral in de randstad, zeg maar de regio’s Amsterdam, Arnhem, Eindhoven en Rotterdam. Let wel, de aantrekkende markt heeft nu nog vooral betrekking op projectmatige woningbouw en particuliere verbouwingen.

Toonzalen in deze regio’s geven aan dat er echt wachttijden zijn voor de kopers keuze-projecten...

En waar we het natuurlijk ook aan zien: Mosa presteert in 2015 boven verwachtingen!”

Erik Kleijnen Verkoopleider Nederland Koninklijke Mosa b.v. www.mosa.nl

“Ondanks de trage start in 2015 hebben wij de laatste maanden weer meer bezoekers in onze prachtige showooms in Vianen en Echt mogen ontvangen, wat er dan nu in resulteert dat wij meer offertes en orders mogen maken. Wij merken gelukkig ook om ons heen dat men positiever denkt en handelt en dat men zeer positief reageert op ons nieuwe assortiment: zowel in natuursteen als in keramiek!”

Marc Wulms Commercieel directeur Indoor Michel Oprey & Beisterveld natuursteen en keramiek www.mo-b.nl “Goed om te horen dat anderen ook een stijgende lijn zien. Wij hebben sinds vele jaren niet zo druk gehad tijdens de bouwvak. Ook voor het begin van de bouwvak was de drukte goed te merken. Zo een drukte hebben wij in tijden niet gehad.

Wij zijn ons bewust dat één zwaluw maakt geen zomer maar de trend is duidelijk opwaarts. Eindelijk!!”

Adnan Nasim Directeur Diamond Spectrum Enterprises B.V. Suppliers of First Quality natural stones from all over the world www.diamondspectrum.com Feit is dat er de laatste jaren geen grote huizenbouwprojecten meer zijn gerealiseerd, terwijl de vraag sterk toeneemt.

Dit leidt tot meer verkoop van bestaande woningen. Ondanks het feit dat de 6% regeling grotendeels is vervallen, zien we dat er in de particuliere sector meer getegeld wordt, doordat de verkoper een hogere prijs voor zijn woning wil hebben of de koper meteen de badkamer, het toilet en de keuken laat renoveren. ➔

11

www.bostik.nl

www.bostik.be

13

november 2015

➔

De toeristensector in het Westen sterk aan: de plannen die de afgelopen twee jaar op gebied van hotelbouw of –renovatie zijn gemaakt, komen in een fase dat het tegelwerk wordt aanbesteed.

Mapei ziet door beide feiten een sterke opleving in de verkoop van tegellijm, met name poederlijmen, een groot aantal kleurenvoegmiddelen op cementbasis en bijbehorende kitten.”

Maarten jan Leppink Directeur Mapei Nederland B.V. www.mapei.nl “De stijgende lijn is er, maar ik constateer nog steeds een extreme - ik durf bijna te zeggen, ongezonde - prijsdruk.

Wat ten koste van de kwaliteit gaat, en dat is niet goed voor de branche. Met andere woorden goed is anders!

“Gezien de ontwikkelingen van de afgelopen 24 maanden is de omzet constant omhoog gericht… het ziet ernaar uit dat dit ook nog wel voortduurt. Zeker nu er weer meer huizen gebouwd gaan worden, komt er over een aantal maanden weer nieuw werk aan.

Ik ben bang dat we dan al weer mensen tekortkomen om aan de groeiende vraag te voldoen…”

Engbert Broekman Directeur RUBI BENELUX B.V. www.rubi.com “Ook wij zien een verbetering in de markt. En die heeft ook bij ons een positief effect op de omzetontwikkeling.

Feit blijft wel dat het herstel broos is en dat er voorzichtig wordt gereageerd op de verbeterde marktsituatie.”

Klaus Bartmann Sales manager Schönox GmbH

Udo Snijer Productmanager tegels Weber Saint-Gobain Beamix

www.schonox.nl

www.weber-beamix.nl

“De markt is weer “meer in beweging”. Er wordt nu steeds meer verder vooruit gekeken met betrekking tot de planning van projecten. Dat is positief.... Unipro bv merkt, dat wij als partner, met de kwalitatief hoogwaardige producten van ons merk Codex, steeds meer het vertrouwen genieten en daarbij een goede basis vormen voor de diverse tegel-projecten. Dat doen we onder andere door onze goed gestructureerde organisatie, een goed en gedegen onderbouwd advies en begeleiding en de daarbij behorende garanties. Dit succes vertaalt zich in een stijgende lijn van onze omzet en afzet...!”

“Bij Omnicol kennen we zeker ook een stijgende lijn. Deze is bij de producten voor de ruwbouw echter (nog) aanzienlijk sterker dan bij de afbouwproducten. Daar we uit ervaring weten dat er enkele maanden vertraging zit tussen ruw- en afbouw, zijn ook wij gematigd positief over het herstel van de sector. Laten we met elkaar (de maak- en verwerkingsindustrie) de uitdaging aangaan om de verwerkingsprijzen nu ook weer snel in de lift te krijgen.”

Gerrit Jonker Commercieel directeur OMNICOL BV www.omnicol.eu

Percy Kiemeney Verkoopleider Codex tegellijmsystemen www.codex-x.nl “Door de toenemende groei in de bouw neemt de vraag van de Coba producten flink toe.

Daarom is Bruil, producent van Coba, begonnen met de uitbreiding van haar productielocatie aan de Neonstraat 31 in Ede. De locatie, voor productie en verpakking van onder andere poeder- en pasta lijmen krijgt een uitbreiding van de opslagcapaciteit ter grootte van ruim 5.500 m2. Aansluitend zal ook het kantoorgedeelte worden verdubbeld in oppervlak. Tevens komt er presentatie- en demo-ruimte voor groepen tegelzetters. NB, ik heb nu nog alleen de artist impression, maar de foto’s volgen!”

Reinier Spaan Verkoopleider

www.coba.nl

“Het staat er goed voor bij Bouwcenter. Aan het aantal orders en het aantal showroombezoeken merken we dat de markt weer in beweging is. Ook wat betreft online traffic hebben we niet te klagen… Recentelijk zijn de wooninspiratiepagina’s op www. bouwcenter.nl in een geheel nieuw jasje gestoken, en dit heeft – samen met onze landelijke radiocampagne – direct effect gesorteerd. We hebben meer online bezoekers en aanvragen dan ooit tevoren. In januari verwachten we dan ook een recordaantal bezoekers tijdens onze eigen afbouwbeurs ‘HomeExpo’!”

Haik van Hesteren, Productmanager Tegels, Veris Bouwmaterialen Groep

■

Nieuwe collecties minimale inzet maximaal resultaat Mosa.

Mosa Scenes 3 kleurtonen met 3 verschillende texturen, in het flexibele formaat van 15 x 15 cm gemixt in 1 doosje. Hierdoor kunnen de tegels willekeurig en makkelijk verwerkt worden zonder patroon en het resultaat is altijd goed. Doordat er maar 1 doos nodig is, is snijverlies beperkt en het orderproces eenvoudig. Kortom: een efficiĂŤnte ĂŠn kosteneffectieve oplossing voor elke ruimte.

Kijk op www.mosahome.nl voor nog meer nieuws of bezoek onze Flagship Store.

Mosa Flagship Store Maastricht Meerssenerweg 358 6224 AL Maastricht 043 - 368 88 99 info@mosa.nl

Tekst & foto’s: Remus Aussen / Kiesel

Een paar jaar geleden koos de Duitse fabrikant van lijmsystemen Kiesel ervoor om zich in Nederland voortaan rechtstreeks, zonder mediacampagnes, tot de eindverbruiker te richten. En zo bouwde de fabrikant aan een trouwe schare klanten/verwerkers. De nieuwe verkoopleider voor Kiesel Benelux, Erik Smals, ziet echter de samenwerking met BOVATIN en het geassocieerd lidmaatschap als een prima gelegenheid voor een hernieuwde kennismaking met een groter gezelschap vaklieden. Hoezo hernieuwd? Smals, zelf afkomstig uit de branche, is namelijk al zo’n 18 jaar vertrouwd met onze brancheorganisatie.

En zo kan BOVATIN opnieuw een geassocieerd lid welkom heten… Wat heeft Kiesel voor de tegelzetters ‘in de aanbieding’? “Kiesel is een familiebedrijf.

We hebben korte lijnen, en als er wensen zijn in Nederland die toch weer wat anders zijn dan de Duitse wensen, dan zijn er gewoon mogelijkheden. Het leuke is – bij mijn vorige werkgever hebben we jarenlang met de producten van Kiesel gewerkt, en daarbij hadden we ook af en toe specifieke wensen. En nu, vanaf de ‘andere kant’, kan ik met mijn ervaring en mijn team prima anticiperen op zulke klantwensen.” Op zich logisch, maar levert dat ook producten op die het speelveld van de tegelbranche veranderen, ofwel echte ‘game changers’…?

“Ga ik je over vertellen!”, lacht de verkoopleider Benelux.

De ‘game changers’ van Kiesel Benelux!

Kiesel?

“Kiesel is een familiebedrijf uit het ZuidWesten van Duitsland. We hebben oog voor het milieu, blijkend uit een verstandig gebruik van grondstoffen, vermijding van emissie – ons gehele assortiment bevat géén oplosmiddelen! - en we streven naar een eenvoudige verwerking. Sowieso heeft Kiesel een assortiment waarbij duidelijk is gekeken naar wat de moderne tegelzetter nodig heeft. Naast ons uitgebreid programma van tegellijmen hebben wij ook nog andere specials, neem bijvoorbeeld onze Servoperl Royal-voegen: verkrijgbaar in 20 kleuren, vuil- en waterafstotend, in de variaties normaal- en snelhardend verkrijgbaar. En daarnaast: mechanisch belastbaar, slijtvast, geen kalkuitbloeding, bestand tegen hogedrukreinigers en allerlei zure huishoudreinigers. Of een speciale ondergrond voor wanden – de servocret WSM plus, voor het snel egaliseren en vlakzetten van wanden. 70 minuten lang verwerkbaar, en toch al na drie uur geschikt als ondergrond voor tegelwerk… Ook als je het in een laag tot 30 millimeter hebt opgezet!”

Vanuit Rijen bedienen Erik Smals en zijn team de Beneluxmarkt. “Wij zijn dagelijks onderweg, om onze

klanten persoonlijk te bedienen. In Rijen komen de bestellingen binnen, en dan komt de logistiek in actie. Ons magazijn in Giessen heeft alles op voorraad, en binnen 24 uur staat het bestelde materiaal bij de klant of op de werklocatie. Ja, ook op een hogere verdieping, daar hebben wij de gebruikelijke logistieke apparatuur voor.”

Maar de meerwaarde zit voor de klant vooral in het rechtstreekse contact. “Ja, dat vinden we belangrijk. In Nederland is er vrijwel altijd een rechtstreekse relatie tussen fabrikant en tegelzetter. De tegelzetter – zeker de zelfstandige

15

16

BOVATINFO

ondernemer - koopt ook in bij de groothandel. Maar die heeft nooit van alle producten die hij voert, de verdieping in kennis die wij van ons eigen product hebben. Dus – wij staan de klant bij waar hij wil. Wij hebben een hele groep klanten die rechtstreeks bij ons kopen, met of zonder tussenkomst van de handel – want ook dan staan we voor ze klaar! - , wij leveren onze producten zoals de klant het wenst.

Ook training op werklocatie!

“Ja, daarbij is geen klus te klein. Ook die zelfstandige ondernemer die ons advies inroept bij een particuliere badkamer wordt op zijn wenken bediend. Moet je nagaan wat een klant daarvan vindt, als de tegelzetter, speciaal voor zijn badkamer, op het advies van de fabrikant kan rekenen! Ga er maar van uit dat dat voor zowel de tegelzetter als voor ons als fabrikant op verjaardagen de nodige reputatiewinst oplevert. En de volgende keer krijgen we de vraag voor een groter project. Overigens, we doen zo’n training ook op

die grotere projecten: dan doen we de training in een paar natte cellen, en gaat de ploeg vervolgens zelf verder. Tijdverlies: nihil…

Ja, wij nodigen de tegelzetter ook graag uit voor trainingen in de fabriek te Esslingen, maar we geven dus ook, en graag zelfs, training op de werklocatie. Zo kost een training de tegelzetter in feite geen tijd, en je weet zelf hoe tegelzetters met hun tijd moeten woekeren. Nou, wij weten dat ook, en daar spelen we op in met deze formule. Zo houden we bovendien contact met het werk; we komen samen met de tegelzetters alle facetten van de praktijk tegen – en we kunnen een goed beeld krijgen van de ondergrond, immers een erg belangrijke succesfactor voor je eindresultaat…

Zo nodig doen we, als er iets vreemds met de ondergrond is, daar onderzoek naar. Desnoods met behulp van onze laboratoria. Maar les krijgen op het werk, waar kun je nu beter leren dan op het werk zelf? De tegelzetter krijgt gewoon in betaalde tijd les, het kost hem én de klant in feite niet méér – en het eindresultaat is optimaal!

Ook voor de OZP-er en de ZZP-er is dit een prima ‘ruil’, want die

november 2015

Wij dachten zo: uiteindelijk wil iedere woningcorporatie gewoon tegels in de badkamer. Maar het moet eenvoudig zijn ze te vervangen, ook als het om een deel van de tegels gaat. Dus wat hebben wij bedacht: een ultradunne mat in twee lagen, verbonden door een zeer sterke polyestervezel, die je op de wand of vloer plakt. Daar tegel je op. Bij een schade of bij renovatie verwijder je moeiteloos de tegels en de lijm door de twee lagen van elkaar te scheiden met een speciaal mes. Je kunt meteen de nieuwe tegels aanbrengen omdat de wand niet beschadigd is door je sloopwerk – sloopwerk dat ook nog eens een stuk eenvoudiger gaat. Ja, zowel

heeft geen regeling met twee scholingsdagen per jaar. En ook hij werkt zo aan zijn vakmanschap. Hoe je het ook bekijkt: vakmanschap is gewoon een voorwaarde voor een goed eindproduct.”

De prijs Erik Smals: “Als je het over onze lijmsystemen hebt… Wij zijn geen prijsvechters, maar we opereren ook niet aan de ‘bovenkant markt’. Kiesel is het middensegment. Dat betekent: kwalitatief goede producten, tegen een redelijke prijs. Sowieso worden er in Nederland tegenwoordig bijna alleen maar goede producten verwerkt, maar soms wil iemand wel eens een paar euro winst halen door een product uit het systeem weg te laten of er een ‘vreemde’ variant voor te gebruiken.” De lage prijzen voor tegelwerk maken dat immers ook verleidelijk, hoe onverstandig ook… “Kiesel Benelux heeft er voor gekozen de prijs-kwaliteitverhouding in evenwicht te houden; het resultaat is dat in de uitvoering niet op de ‘foute’ manier bezuinigd hoeft te worden…” …En nog een slim product voor woningcorporaties!

Erik Smals noemt tussen neus en lippen door het Okalift SuperChange-systeem, waarmee met name woningcorporaties hun voordeel kunnen doen. “Ik weet dat er door diverse fabrikanten aan allerlei eenvoudig te monteren systemen en plaatmateriaal wordt gewerkt, speciaal met de woningcorporaties in het achterhoofd. Dit vooral met het oog op renovatie. Punt is nu eenmaal: in huurwoningen breng je zo eens in de 15 jaar – en soms al (veel) eerder – nieuwe tegels aan. Dat kan dan tegel-over-tegel, maar vaak kan dat niet en moet alles er uitgebikt worden. Dat zorgt voor stof en extra werk, vervolgens moet ook de ondergrond weer opnieuw strak gemaakt worden, en dat levert onnodige kosten op.

geschikt voor grote als voor kleine tegels! Is daar markt voor?

Nou, woningcorporaties denken steeds verder vooruit, en nemen de sustainability van hun woningvoorraad, inclusief de exploitatiekosten dus, mee in hun keuzes: bij aanvang nauwelijks meer werk, maar over een aantal jaren de winst. Nou, daar denken wij dan graag in mee!” Als u nieuwsgierig geworden bent – zoek dan op http://www.einfach-lagenhaft.de/ de/ of https://www.youtube.com/watch?v=0H6oSxiMnps, hierover meer in het volgende nummer van de Bovatin.

Bijscholing op de werkplek en het vooraf verbeteren van de randvoorwaarden voor toekomstige renovatie. Nóg twee ‘game changers’ voor de tegelbranche? Als het aan het enthousiasme van Erik Smals en Kiesel ligt, wel. En u weet er nu ook van! ■

www.kiesel.nl

17

Graniet - Hardsteen Kalksteen - Leisteen Travertin - Marmer Keramisch - Composiet Lichtgewicht beton

Tekst & foto’s: Remus Aussen / Rikkert Afbouw

Je wacht niet met lijm bestellen tot ’ie op is. Logisch. Maar dat je met investeren in je bedrijf ook al begint VOORDAT het nodig is, is op de één of andere manier minder vanzelfsprekend. Voor veel BOVATIN-leden was het een kwestie van ‘de crisis overleven’, dus van investeren kwam vaak niet zo veel. Maar er zijn afbouwbedrijven die dat wel gedaan hebben. Eén van die bedrijven werd onlangs lid van BOVATIN: de Rikkert Afbouwgroep. Een bedrijf met ‘alles in huis’, georganiseerd in drie bedrijfsonderdelen: afbouw, stoffering en metselwerk. Twee jaar geleden besloot de directie om, binnen de afbouwdivisie, een tegelzetbedrijf op te zetten. Met vijf vaste medewerkers. Als Leerbedrijf. In het Oosten van het land. Dat is tegen de in de (af)bouw heersende trends. Hoe zit dat? We praten met bedrijfsleider Rutger Kerkhof.

Rutger Kerkhof (Rikkert Afbouw): “Met ons totaalpakket ontzorgen we de klant van A tot Z!”

Kennis van de ondergrond – of ‘m zelf maken!

Kerkhof: “We bieden het complete afbouw-pakket aan. We merkten aan onze opdrachtgevers dat ze graag één aanspreekpunt wilden voor álles, voor de complete afbouw. Of het nu in de renovatie, in de seriematige woningbouw, utiliteitsbouw of in de luxe woningbouw was: afwerkvloeren, binnenwanden, stucwerk , spuitwerk en tegelwerk… je kunt zien dat het beter werkt als er afstemming tussen die disciplines is. We zijn, met ons full-servicepakket ook zelf verantwoordelijk voor onze ondergronden: ik hoef je denk ik niet te vertellen dat dat het werken een stuk prettiger maakt… Of het nou om de binnenwanden of om de dekvloeren en het stucwerk gaat – zo heb je het zelf in de hand. Ook als er onverhoopt eens een keer iets aan de hand is. Ja, we werken ook op bestaande wanden en vloeren.

Maar dan onderzoeken we wel vooraf waar we op werken: we beschikken (zie een artikel

elders in dit blad, red.) over de modernste apparatuur voor het bepalen van materiaalsamenstelling of vochtgehalte, ook voor Anhydrietvloeren. Onze klanten zitten immers niet op verrassingen te wachten – en wijzelf ook niet!”

Wat de luxe koopwoningen betreft: Rikkert Afbouw heeft geen eigen showrooms, dus het bedrijf werkt voor wat betreft de ‘kopers keuze’-pakketten samen met een aantal showrooms. “We werken door een groot deel van het land, dus het gaat ook om meerdere showrooms, soms ook bij de aannemers of woningcorporaties!”

Personeel gezocht!

“Het bedrijf heeft zelf vijf tegelzetters in dienst, en een flexibele schil van een man of 30. Ja, we zijn ook, sinds kort, Erkend Leerbedrijf geworden! Maar het valt niet mee om leerlingen te vinden zeg… Een opleiding is er eigenlijk ook niet in de omgeving… Dus we zijn al met nog wat afbouwbedrijven in overleg om een

19

20

BOVATINFO

opleiding te starten. Ja, ik weet hoe weinig leerlingen er landelijk zijn. Tegelwerk is zichtwerk, je moet dus niet alleen netjes kunnen werken maar ook slim voorbereiden. Het is een mooi vak, ja, het is een zwaar beroep – maar je ziet wat je maakt. En wat gezondheid betreft: die staat bij ons centraal! We zien er iedere dag op toe dat de mannen zich aan de voorgeschreven maatregelen houden als het om stof gaat. Wat de ondervloeren betreft – we hebben onze eigen vrachtwagens. Dus dat scheelt een hoop gesjouw.

In de showrooms worden steeds meer bijzondere materialen verkocht, van vreemde formaten tot speciale functietegels en nisjes voor shampooflesjes, kortom: je maakt iets bijzonders!”

BOVATIN, omdat…

Rutger Kerkhof vindt het belangrijk om lid te zijn van de brancheorganisatie “Ik verwacht dat de brancheorganisatie ons bijstaat als

er onverhoopt toch eens iets aan de hand is. Promotie vind ik ook een rol van de brancheorganisatie: zowel van het product als – richting de tegelzetters van de toekomst - van het vak. Zodat we over een paar jaar niet alleen voldoende, maar ook GOEDE tegelzetters kunnen vinden! En jaarlijks of vaker bijeenkomsten, en daar dan het laatste nieuws, de laatste technieken horen… Sparren met collega’s… Natuurlijk, het is handwerk. Maar er is ook denkwerk nodig, en je moet als tegelzetter of als je een ploeg aanstuurt, ook met een architect of een klant kunnen overleggen.

Je moet begrijpen wat die klant belangrijk vindt, en daarnaar kunnen handelen. Ik maak me zorgen over de instroom. Kijk, wij hebben nu een ‘zij-instromer’ als leerling aangenomen. Die zij-instromer was voorheen kraanmachinist, wist niets van tegelzetten, maar hij heeft de mentaliteit om te leren, om te communiceren en hij weet van aanpakken. Hij heeft, kortom, aanleg! Ja, dat is voor ons bedrijf wel een investering, maar dat geeft niet. Doen we graag. Een echte tegelzetter beheerst alle facetten van het vak, om dat te leren moet je geduld hebben! Ook hebben we via Facebook en Linkedin geadverteerd. Een paar telefoontjes, dat was het. Terwijl we wel 20.000 mensen bereikt hebben…

LEAN en de bouwplaats “Ja, ook wij komen nog steeds vrij laat in het totale bouwproces aan tafel. Het zou mooier zijn als dat – zeker tijdens de LEANprojecten – eerder was, maar ook in dat vervolgproces kun je je werkproces nog goed en efficiënt organiseren. Nee, ik merk eigenlijk niet zoveel van die doorgeschoten planningen. Ik heb een achtergrond in LEAN en ik heb gewoon de ervaring dat je zelf, door goed te plannen en af te stemmen, je werk kunt organiseren.

Vroeger kwam je op de bouw, dan KREEG je van de aannemer je

november 2015

planning: “Zo, dit is je planning. Trouwens – je loopt nu al een dag achter…!” LEAN is trouwens veel meer dan alleen maar planning, het is een werkwijze, Nee, ik ben het er niet mee eens dat LEAN de bouw ‘verhard’ heeft. Af en toe komen we wel een bouw tegen waar de sfeer niet leuk is, of waar de druk veel te hoog is. Maar verder… in het algemeen gaan de jongens met plezier naar hun werk, je hebt in de bouw nog altijd een vrij leven, er is altijd gezelligheid, ook als de druk hoog is!”

Projecten “We werken door een groot deel van land! Hier in de buurt, in Rijssen realiseren we de afbouw van het hoofdkantoor van een grote transporteur, we hebben een mooi project in Helmond opgeleverd; 12.000 meter tegelwerk in een slachthuis, Of de crisis voorbij is? Ik merk dat we in ieder geval tegen iets betere prijzen

aan het werk kunnen. Moest ook wel, Nederland nam werk onder de kostprijs aan…!

Kortom – een bedrijf met een multidisciplinaire aanpak (ofwel, overal in gespecialiseerd) , dat meekijkt en –denkt via de bril van de klant. Of het nu om stuc-, spack-, steiger-, metsel-, stel-, lijmof tegelwerk gaat. En, al heeft het bedrijf vooral vestigingen in het oosten van het land, het werk bevindt zich door het hele land. Het credo: efficiënt ontzorgen. En blijkbaar is dat een goede basis om, tegen alle veldverhoudingen in, ‘gewoon’ te groeien in tijden van schaarste. En voor de goede orde: die vacatures zijn er (we schrijven dit begin september) misschien nog…! ■

www.rikkertafbouwgroep.nl

21

Maak kennis met dé groothandel in tegels!

Ruim 18.500 m 2 eigen opslagcapaciteit Direct uit voorraad leverbaar Nieuwste trends uit o.a. Spanje en Italië Ruim 2000 m 2 showroom met wand- en vloertegels in Sneek en Groningen

Lorentzstraat 19 Sneek • Diamantlaan 2 Groningen

www.juliusvdwerf.nl

Tekst: Remus Aussen Foto’s: Ton Borrenbergs

U hebt in de laatste BOVATINfo’s het nodige kunnen lezen over anhydriet, over het feit dat een badkamer om meerdere redenen waterdicht afgeleverd moet worden, en over het feit dat de bus van de tegelzetter steeds meer ‘HI-TECH’ wordt. En nu bent u misschien geen computerspecialist, maar als hi-tech er nou voor zorgt dat het werk eenvoudiger wordt, dan kunnen we er geen bezwaar tegen hebben, toch…? Hieronder twee redenen uit de praktijk van BOVATIN’s technisch adviseur Ton Borrenbergs, om te investeren in meetapparatuur, en een paar ‘nieuwe’ tips om vochtproblemen te voorkomen. Borrenbergs: “Het vak wordt complexer door alle nieuwe materialen en methoden. Daarom zie je in de bus van de moderne tegelzetter ook steeds meer hi-tech apparatuur verschijnen. Ja, we blijven handwerkslieden, maar – in ons vak ben je ook een beetje onderzoeker!” Dus, nu de markt weer aantrekt: bezuinig iets op de bus en investeer in onderzoeksgereedschap… In dit artikel even een inleiding in dit stukje high-tech, op de eerstvolgende Jaardag laat Ton meer zien.

Vocht, je kunt er niet omheen!

Uit de praktijk van ‘dokter’ Borrenbergs…

Vloer niet droog? Vreemd materiaal? Oppassen!

Als ondergronden altijd perfect waren, en altijd zichtbaar en herkenbaar is op wat voor ondergrond tegelwerk aangebracht moet worden, dan waren er maar weinig schadezaken. Wat doet u in geval van twijfel? U voelt bijvoorbeeld dat de vloer niet 100% cementgebonden is… Dat voelt u, want u hebt daar ervaring mee, en bovendien, als u wat water op de vloer sprenkelt, dan lijkt het wel of er iets in het water ‘oplost’. Daar zit dus mogelijk een gipscomponent in de vloer, en op gips kun je niet met iedere lijm aan het werk.

Of u vindt de vloer klam aanvoelen. Is de vloer wel voldoende droog om er op te werken?

Twijfel? Onderzoeken!

Schadezaken ontstaan negen van de tien keer doordat iemand besluit om, ook als er twijfel is, tóch te gaan tegelen. En er is één gouden regel: doorgaan bij twijfel kan je veel geld, en kan je zelfs je bedrijf kosten. Dus in geval van twijfel, zorg dat je je maatregelen neemt!

1. Vochtgehalte onderzoeken.

Twijfel over de vloer? Heeft hij de tijd gehad om voldoende te drogen? Ton Borrenbergs: “Eigenlijk moet je als tegelzetter kunnen beschikken over een vochtmeter.

Daarmee voorkom je veel problemen! Ik laat mijn leerlingen op school vanzelfsprekend kennismaken met die apparatuur, en ik hoop echt dat deze, maar ook de volgende generatie tegelzetters inziet dat je gewoon als ambachtsman over de apparatuur beschikt om op een eenvoudige manier onderzoek te verrichten.”

“Je hebt twee typen vochtmeters: de eenvoudige, die met electroden werken, die heb je al voor een paar tientjes. Die zijn niet goed bruikbaar voor anhydriet, maar op cementaire vloeren geven ze in ieder geval een eerste indruk. Dan weet je tenminste IETS. Als je echt wil weten hoeveel % vocht een willekeurige vloer bevat, ook dieper in de vloer, dan moet je met een carbidmeter aan het werk. Even kort samengevat: je hakt dan wat materiaal uit de vloer of wand, verpulvert dat, je weegt 100 gram af en je

doet het in zo’n meter, samen met een glazen buisje met cardid en een paar kogeltjes om het buisje tijdens het schudden te breken. Even schudden, dan gaat dat glazen buisje kapot door de kogels en je ziet op je meter precies het vochtpercentage. Zo’n carbidmeetset kost ongeveer € 1.000,-, maar reken maar dat je die terugverdient…!” (zoek op www.youtube.com op ‘carbid vochtmeting’, red.)

2. Warmte meten met een camera

Vaak zijn er leidingen verwerkt in een ondergrond of wand. Belangrijk is dat warmwaterleidingen niet te veel ➔

23

Onze kennis gaat verder dan een tegeltje Bezo ek 27 jan op 25, 26, ua Hom ri 2016 e dé afb Expo, ouwb eurs!

Bouwcenter weet hoe een tegelproject werkt en helpt jou het beste resultaat te behalen!  Ruim 2.500 tegels direct leverbaar

 A-merken lijmen en voegmiddelen

 55 tegelshowrooms en 86 vestigingen

 Kennisavonden voor tegelzetters

 Commissiegewijs aanleveren op locatie

 Partner van Bovatin

(tegels,lijm,voegmiddelen en profielen)  Tintgarantie bij aflevering en nalevering mogelijk

energie besparen met tegels

ontwerpen met tegels

gezond wonen met tegels

 Materialen zorgeloos bestellen op onze webshop: www.bouwcenter.nl

www.bouwcenter.nl

25

november 2015

➔

warmte aan de ondergrond afgeven, want dan kunnen er schades ontstaan. Ook warm of heet water dat ‘wegloopt’ door een lekkage levert natuurlijk schades op. “Dat kun je controleren met een warmtebeeld- ofwel thermografische camera. Je zet dan de warmwaterkranen vol open, zodat de buizen volop in gebruik zijn, en je start de camera. Als het beeld er dan uitziet zoals op deze foto, met veel geel en wit, dan weet je dat er iets niet in orde is!” Helaas zijn de goedkopere warmtebeeldcamera’s en telefoon-APPS niet geschikt.

“Je hebt er een goede, gevoelige thermografische camera voor nodig om onder vloer- of wandoppervlak te kunnen testen! Ja, die kosten inderdaad meer dan € 1.000,-… Je kunt ze ook huren. Alles beter dan doorgaan met je werk terwijl je niet weet wat de gevolgen zullen zijn…!”

Natte ruimte? Maak ‘m waterdicht!

Tot slot een recent voorval uit de praktijk van Ton Borrenbergs als technisch adviseur. Borrenbergs: “Anhydriet kan niet tegen vocht, en dus wordt het niet in badkamers gebruikt. Maar wel NAAST badkamers! Zo liep ik onlangs tegen een situatie aan waar de slaapkamervloer keurig betegeld was, en de badkamer ook. Maar er was geen waterdichtlaag aangebracht. Dat merkte je niet in de badkamer, maar wel in de ruimte ernaast. Blijkbaar lekte de badkamer door naar de naastgelegen vloer. Nog een reden om je klanten dringend aan te raden om de natte ruimte waterdicht te laten maken!” ■ Meer weten? Lees de folder ‘Natte ruimte? Maak hem waterdicht!’ na op www.issuu.com/bovatin

maximaal toelaatbare vochtpercentages Materiaal ondergrond

3. Vreemd materiaal? Ontkoppelen!

Wat doe je als je simpelweg niet kunt vaststellen op wat voor vloer je aan het werk gaat? Werken met de verkeerde lijm is geen optie: de eventuele schade is voor jouw rekening, en geen verzekering die de financiële gevolgen dekt. Ton Borrenbergs: “Eigenlijk zijn er in zo’n geval twee mogelijkheden: een monster nemen en het materiaal door een laboratorium laten onderzoeken (kostbaar, zowel in tijd als geld), of – gebruik maken van een ontkoppelingsmat. Aangezien zo’n situatie zich meestal bij renovaties zal voordoen, kunnen de kosten van zo’n ontkoppeling meegenomen worden in de offerte.”

Maximaal vochtgehalte in gewichtsprocenten

Beton

2,0 Gew. %

Cellenbeton

20,0 %

Kalkzandsteen

4,0 %

Gipsblokken

5,0 %

Gipspleister

1,0 %

Gipskartonplaat

1,0 %

Gipsvezelplaat

2,0 %

Cementgebonden plaat

Merkafhankelijk, contact opnemen met leverancier van de cementgebonden plaat

Beton emaille

oppervlakte droog

Cementgebonden stukadoorwerk

4,0 %

Bestaand tegelwerk

oppervlakte droog

Polystyreen tegelelementen

oppervlakte droog

Cementdekvloer

4,0 %

Zwevende cementdekvloer

2,0 %

Cementgebonden gietdekvloer

2,0 %

Calsiumsulfaat gebonden gietdekvloer (“anhydrietvloer”)*

0,5 %*

Hout

oppervlakte droog

Vragen? technischadvies@bovatin.nl

26

& ’s st a em om h T oek T Tekst & foto’s: Remus Aussen

Ziekenhuis Reinier de Graaf kiest voor… alles!

Overwegingen bij materiaalkeuze: esthetiek, bouwkosten, exploitatie of ervaringen?

We zijn met www.meerwaardevantegels.nl druk met het promoten van ons product: tegels en (omdat uiteindelijk de vakbekwame tegelzetter ook de beste verwerker van natuursteen blijkt te zijn) natuursteen. Goed om dan te weten hoe onze klanten de keuzes maken als het gaat om vloer- of wandbekleding! We kunnen namelijk reclame maken en acquisitiewerk doen tot we een ons wegen, maar – weet de zakelijke en particuliere markt wat er ‘te koop’ is? Immers, voor hetzelfde geld (OK, voor minder geld…) missen we een boot, informeren we onvoldoende, leggen we teveel nadruk op zaken die onze markt niet belangrijk vindt. Wat vindt de markt de ‘plussen’ van andere types vloer- en wandbekleding? Gaat het om prijs, kwaliteit, esthetiek, en heeft – bijvoorbeeld - de ziekenhuisbranche ooit van Microban® gehoord. (was u er zelf trouwens van op de hoogte dat bacteriën op tegels voorzien van Microban®-techniek niet overleven…?)

Soms kom je een zakelijk beslisser tegen die zo ongeveer voor ALLE soorten vloerbedekking heeft gekozen… En dat lijkt te spelen in de nieuwbouw van ‘topklinisch opleidingsziekenhuis’ Reinier de Graaf. Wie dit complex bezoekt, ziet al ter hoogte van de receptie dat de architect (of was het het bestuur?) bepaald niet is teruggeschrokken voor diversiteit in materiaalkeuze. Ging het om bouwkosten, om esthetiek of om de exploitatiekosten? En wat waren eerdere ervaringen met tegels? We bezichtigen het ziekenhuis, terwijl Deborah Nieuwesteeg, projectleider bij het facilitair bedrijf van het ziekenhuis, en Bernard van der Laan, projectleider bouw, ons uitleggen hoe deze keuzes tot stand gekomen zijn.

Je kiest het één EN het ander “De keuzes zijn gemaakt op basis van ZOWEL esthetiek, exploitatie als bouwkosten. We hadden wel een bepaald idee over kleuren: we hebben de kleurschakeringen gebruikt uit ‘Het Melkmeisje’ van Johannes Vermeer, en wel op zo’n manier dat we de pixels van de digitale foto van het schilderij als kleurenkaart gebruikt hebben. Daar speelde ook architect Eric Wendel van EGM architecten een belangrijke rol” legt Bernard van der Laan uit. “Maar functionaliteit boven alles!” Volgens Deborah Nieuwesteeg hoort ze wel eens dat mensen de uitstraling ‘te luxueus’ vinden. “En de gezondheidszorg ligt natuurlijk onder een vergrootglas als het gaat om kostenbeheersing… Maar we zijn keurig binnen de begroting gebleven!”

Zoals al tijdens gesprekken met ‘kopstukken uit de architectuur’ bleek, staat tegenwoordig niet de architect maar de professionele opdrachtgever aan het roer als het gaat om keuzes. Deborah Nieuwesteeg: “Omdat functionaliteit voorop stond, zijn we niet over één nacht ijs gegaan. In de oudbouw hebben we daarom een paar proefopstellingen gemaakt, en hebben we geprobeerd om de veeleisende omstandigheden van het ziekenhuis daarop te laten inwerken. Dus, rondrijden met bedden en karren, alle vloeistoffen en substanties op de grond die er

maar kunnen terechtkomen, de zaken die kunnen gebeuren op de verpleegafdeling simuleren, en dan vervolgens kijken hoe de proefopstellingen reageren op onze vaste schoonmaakmethoden en –middelen.

Ook belangrijk: de schoonmaakdienst kan niet bij iedere gang of – overgang tussen ruimtes even op een andere reinigingsmachine overschakelen, of andere schoonmaakmiddelen inzetten. Ook dat moet ‘kloppen’!”

Glad, behalve als je dreigt uit te glijden Waar loop je dan tegenaan? “Voor het schoonmaken is de gladst mogelijke vloer ideaal. Maar uitglijden in een keuken of een patiëntenkamer – dat wil je als ziekenhuis koste wat het kost voorkomen. Dus wil je een vloer met een hoge R(utsj)-waarde: R11. En dan toch goed kunnen schoonmaken. In de proefopstelling bleek ons dat de tegelvloer die we bedacht hadden voor de 450 patiëntenkamers lastiger schoon te maken was dan een Bolidt-gietvloer, dus hebben we voor het laatste gekozen. Ja, ook die Bolidt-vloer is voorzien van een antibacterieel systeem. Maar op de wanden van de sanitaire ruimtes hebben we wél gekozen voor de esthetiek van tegels. Al is in de pantry weer voor een kunstharsafwerking gekozen.“ Bernard van der Laan is al zo’n 27 jaar werkzaam in de wereld van de ziekenhuisbouw en – renovatie, en weet nog goed hoe een ziekenhuis er vroeger uitzag. “Tegels en linoleum. Meer smaken had je gewoon niet.

En je merkt wel dat mensen bij tegelwerk vaak denken aan het tegelwerk van vroeger… Ja inderdaad, die voegen op de kindertoiletten van de kleuterschool, na 40 jaar… Serieus, de afdeling Urologie wilde ABSOLUUT geen tegels. Inderdaad, dat heeft misschien nog wel met die herinnering te maken… Terwijl er inmiddels zo veel betere voegen zijn.

En de ondergronden… Ik heb wat te stellen gehad met de jaren ’60 zandcementdekvloeren, dat was vooral zand, die moesten er vaak in zijn geheel uit. Nou, dat wil je niet op een verpleegafdeling… Daar wil je eigenlijk zo min mogelijk verandering… Dus daar hebben we ook extra aandacht aan geschonken.”

In het bedrijfsrestaurant liggen houtprint vinyltegels. Hoe is die keus tot stand gekomen? Welke rol speelde sustainability daar? Nieuwesteeg: “We hebben hier vooral naar bouwkosten en onderhoudsvriendelijkheid gekeken. Minder naar duurzaamheid op de lange termijn. Het ziekenhuis is gebouwd voor minstens 40 jaar. Op deze vinylvloer heb je vijf jaar garantie, maar we hopen toch wel dat die het 15, 20 jaar volhoudt… Al denk ik wel dat de drukst betreden gedeeltes, bij de lopende band en bij de kassa, eerder vervangen moeten worden. Maar dat is dan ook prima mogelijk.”

Gietvloeren in de toiletgroepen, tegelvloeren in de keukens In de toiletgroepen is overal voor een gietvloer gekozen. Van der Laan: “Vanwege de gelijkschakeling van de reinigingsmethoden, en vanwege de ronde plintaansluitingen. Met tegels – ja, ik weet dat er ronde plinttegels bestaan! - heb je dan toch vaak lastige aansluitingen, ook als het gaat om maatvoering. Het zou me trouwens een lief ding waard zijn als er afstemming in maatvoering kon worden aangehouden als het gaat om sanitair en tegels… Kijk, hier hangt alles keurig in het midden, maar bijvoorbeeld de breedte van de ruimtes voor de urinoirs en de breedte van de tegels hebben niets met elkaar te maken. Daar zijn standaardmaten voor in de bouw, maar de tegelmaten sluiten daar niet op aan. Dat is jammer, zo doorbreek je de esthetiek van het grid…!

Soms is bovendien afschot nodig, en ik blijf het lelijk vinden hoe je dat met vooral grootformaat-tegels op moet vangen. Je ziet gewoon altijd dat er in een badkamer met afschot een compromis gemaakt wordt op esthetiek. En dat heb je niet met een gietvloer… Bedenk daar eens een slimme oplossing voor…!”

“In alle keukens is voor tegels gekozen: zowel op de vloer als op de wanden. De voor publiek zichtbare achterwanden zijn betegeld met Mosa Murals. Ja, dat geeft een ruimte wel een extra kwaliteit!”

Wat leren wij van het ‘Reinier de Graaf’?

Natuurlijk doen architecten esthetische suggesties voor de inrichting van een ziekenhuis. Maar, bij ‘het’ Reinier de Graaf heeft duidelijk het ziekenhuis de keuzes gemaakt, en de hoofdrolspelers/adviseurs in die keuzes geven samen blijk van een doorwrochte en in jaren opgebouwde ervaring met- en kennis van zowel wat er te koop is als van hoe materialen zich in een ziekenhuis ‘gedragen’. Daarnaast, zo geven zij aan, is hun advies en programma van eisen op het functionaliteit doorslaggevend gebleken. Feit is dat sustainability, in de vorm van doorberekening richting een 40 jaar ‘onderhoudsvrij’ ziekenhuis, wel op de drukst belopen centrale hal en ‘Aorta’ voorrang kreeg, maar om reden van het beperken van de initiële bouwkosten in bijvoorbeeld de restaurants niet – al speelde ook daar andere factoren mee.

De beide projectleiders geven aan dat in hun waarneming tegelwerk per definitie duurder is dan andere materialen. Is dat (altijd) zo, en geeft een andere manier van het doorrekenen van exploitatiekosten de tegelbranche niet een ‘plusje’? Op basis

hiervan is bijvoorbeeld gekozen voor de houtlook-vinyltegels in de restaurants. Nu heb ik inmiddels gezien hoe fraai houtlook-keramische tegels kunnen zijn, en ik zou (maar ik kan mezelf natuurlijk niet onbevooroordeeld of een vakbekwaam inkoper noemen…) daar de voorkeur aan hebben gegeven. En was er een manier geweest om toch die afdelingsgangen ‘keramisch’ te krijgen…? En de sanitairgroepen? De grootste uitdaging zijn de 450 patiëntenkamers. Tegels minder goed te reinigen dan Bolidt? Ik ben benieuwd naar de visie van gespecialiseerde schoonmaakbedrijven en/of de producenten van middelen en machines. Feit is – ik voelde mij als hoofdredacteur van dit ‘keramische’ blad en opdrachtnemer van de promotie-actie ‘meerwaarde van tegels’ uitgedaagd, en ik hoop u ook. Niet om het RdG van een ander advies te dienen, maar om binnen onze tegelbranche, met u, eens te bezien of wij ons huiswerk zodanig op orde hebben dat wij in onze contacten met mogelijke opdrachtgevers en de promotie van keramische en natuursteenvloeren een goed verhaal en een goede doorrekening kunnen stellen tegenover de kennis, aannames en ervaringen die bij de beroepsbeslissers nu eenmaal leven.

Aorta en entree: keramische paradepaardjes!

In de acht OK’s komt geen tegel voor. “Die tijd is gewoonweg voorbij,” legt Bernard van der Laan uit. “Iedere naad of kier is uit den boze, dus daar zie je plaatmateriaal, geïntegreerde kasten, gevulkaniseerde naden en een antistatische naadloze vloer. In de afdelingsgangen is linoleum gelegd, onder andere vanwege kosten en akoestische demping; de patiëntenkamers grenzen er immers aan. De trappen in de trappenhuizen zijn bedekt met voorgevormd rubber, en de leuningen

zijn van hout. Zo zien ze er toch wat meer uitnodigend uit, en gebruikt men misschien wat vaker de trap.” In het Stiltecentrum is de vloervoorzien van marmer. Nieuwesteeg: “Hier kiezen we absoluut voor esthetiek.” Het publieksrestaurant is, net als het personeelsrestaurant, voorzien van een houtmotief vinylvloer. “Toch een beetje warmere sfeer.” En de zitjes in de ontvangstruimte zijn, net als de kantoren, voorzien van een projectvloerbedekking. “Huiselijkheid krijgt hier voorrang. Vergis je niet, projecttapijt kan behoorlijk wat hebben! En,

iets wat met name van belang is in de publieksruimtes, die tapijttegels zijn vrij eenvoudig te vervangen.”

Maar paradepaardje van het ziekenhuis is en blijft de entree en het hoofdgangenstelsel (‘Aorta’) van het ziekenhuis. Van der Laan: “Hier kozen we nadrukkelijk voor tegels. Dit zijn de zwaarst belaste ruimtes van het gebouw. En we gaan ervan uit dat deze tegels het gewoon minstens 40 jaar uithouden! Er is extra zorg besteed aan vlakheid.

Immers, als je met een kar door de gangen, over de tegels rijdt, wil je niet dat getik van de wielen over de voegen horen – al telt dat op deze gangen minder dan op de afdelingsgangen, waar immers de patiëntenkamers aan grenzen. Dus is hier gezorgd voor strak tegelwerk, en ook voor een strakke ondergrond. En – dit is Delft… Er stroomt hier keramiek door de grachten… Dus hebben we voor een bijzonder ontwerp, met verschillende maten en tinten grootformaat- en ‘strooite-

gels’ gekozen. We verwijzen daarmee naar de Vermeer-kleuren, maar ook naar de versieringen die Delftsblauwe tegeltjes vaak in de hoeken hebben; vier van die versieringen vormen, als de tegels verwerkt zijn, altijd weer een ruitmotief – en die suggereren we met dit legpatroon, met dat strooitegeltje in de hoeken. En nee, geen scherpe snijkantjes – die hoekjes zijn al bij Mosa in de fabriek gesneden en gezoet. En de voegen zijn netjes vol en zat.” Inderdaad – de hal is overzichtelijk, heeft door de diversiteit aan materiaalgebruik zowel een warme als een overzichtelijke uitstraling. Waarbij ook de akoestisch gedempte wanden en plafonds een rol spelen: je zou de hal bijna ‘stil’ kunnen noemen.

En de toekomst? “De patiëntenkamers, daar hopen we eigenlijk 25, 30 jaar niets aan te hoeven doen… Maar de afdelingen Radiologie en Spoedeisende Hulp, de ervaring leert dat daar toch regelmatig verbouwd moet worden, “, vertelt de projectleider bouw. Is het RdG modieus? “Nee, we hebben geprobeerd om ‘tijdloos’ in te richten. Ik denk dat bezoekers en gebruikers zich de komende decennia prima thuis voelen met deze look en feel!” ■ www.reinierdegraaf.nl

TGLS puzzelt het Reinier de Graaf compleet!

Via de projectleiders van het RdG kwamen we terecht bij – hoe kan het ook anders… - één van onze leden: TGLS uit Bunnik. Dit bedrijf heeft namelijk de complexe en (mag ik dat zeggen? Ja, dat mag ik zeggen…) bijzonder strakke tegelvloer in de ‘Aorta’ gemaakt.

TGLS mag zich nu, na een puzzel van 4.500 m², ‘gecertificeerd Mosa-vijfsterrenpuzzelaar’ noemen: een rapport van 7,20 x 3,60 meter, met niet minder dan 32 verschillende maten en kleuren.

Alles past precies, want een maatafwijking van 1 millimeter zou het beeld al verstoord hebben.

Vraag aan de directeur van TGLS, Patrick de Winter: hoe krijg je het zo? “Door het werk goed voor te bereiden! Bij het bestuderen van het bestek bleek het door de tolerantie van de anhydriet dekvloer onmogelijk om te voldoen aan de vlakheidseis van de tegelvloer. Daarom hebben we, in overleg met de opdrachtgever, een zandcementdekvloer aangebracht. De beperking in hoogte,

gecombineerd met vloerverwarming, gaf ons echter onvoldoende zekerheid. Op dat moment hebben wij geadviseerd een ontkoppeling toe te passen, om zo onze volledige garantie te kunnen verstrekken. En, aangezien we ons advies goed konden beargumenteren, is men daarin meegegaan. Ja, we hebben wel beiden, zoals dat heet, wat ‘water bij de wijn’ gedaan. Het is ook ons namelijk wat waard om kwaliteit te leveren... Wat betreft de tegels zelf: de XXL-formaten waren op maat gemaakt, evenals die ruittegeltjes. En ook de schuine hoeken van de grootformaten waren vooraf al gezaagd. Maar - zodra je de puzzel legt, blijkt toch soms dat de voeg gaat geren. Dus heb je wat bij te werken. Ook dat extra werk doe je dan… Maar zo konden we wel de vloer garanderen zoals jou die blijkbaar is opgevallen: een vloer die echt aan alle eisen voldoet en die het uitdagende ontwerp van Mosa volledig tot zijn recht laat komen!”

www.tgls.nl

32

& ’s st a em om h T oek T Tekst & foto’s: Remus Aussen

Meer jongeren in het tegelvak! …maar bieden we ze een toekomst die ze willen…?

“We ontnemen onze jongeren hun droom op een carrière in de bouw!” BOVATIN-voorzitter Gerard Reus zei het al tijdens diverse bijeenkomsten met politici, jongeren, fabrikanten en vakgenoten. Maar, na een periode waarin het eigenlijk best lastig was om als BBL-leerling een werkplek te vinden, lijkt het nu wel andersom: de instroom van jongeren in de bouwopleidingen is zó laag dat we ons af moeten vragen of er over een jaar of 10, 20 nog wel vaklieden zijn om die steeds mooiere keramiekproducten vakkundig aan te brengen… En er is op dit moment al, als je de gesprekken tussen aannemers zo eens hoort, ‘geen tegelzetter meer te vinden!’

En het is niet alleen gevoel: zet de statistieken maar eens op een rij. Er is een forse uitstroom geweest uit het vak, en sowieso zijn er veel oudere werknemers in het vak die binnenkort de pensioengerechtigde leeftijd bereiken.

Dus: alle gelegenheid voor jongeren om ‘hun’ carrière in de bouw NU te starten! Maar… waar zijn ze dan? Reden voor BOVATIN om daar nu eens niet met bestuurders en specialisten over te praten, maar met die jongeren zelf.

Zo maar een donderdag op ESPEQ Donderdagochtend, de bestuurskamer van ESPEQ opleidingsbedrijf in Heerhugowaard. Op uitnodiging van Reus zitten om tafel: onderwijskundige Ernest van Hezik (consultant, www.tgle.org ) Wim Haverhals, (voorzitter Aannemersvereniging Metselwerken), Robbert Bloemraad (opleidingsmanager ESPEQ) en Marjan de Keijzer (www.savantis.nl ), om te luisteren naar Niels, Max, Dave en Robben: vier jongeren, jonger dan 25, die ieder op hun eigen manier bezig zijn met werken aan een toekomst. Niels werkt op het partijbureau van de PvdA, en heeft na zijn studie rechten stage gelopen bij Ernest. Max is interactief vormgever,

is afgestudeerd in Sjanghai en werkt inmiddels als zelfstandig ondernemer (www.maxschuppert.nl). Robben volgt een opleiding motion graphics, en loopt stage. En Dave is leerling-timmerman niveau twee bij ESPEQ. En luisteren werd het. Want, nadat iedereen zich voorgesteld had, en had aangegeven waarom hij of zij aan tafel zat, kwam de bouw over tafel. Ernest, die als discussieleider optreedt, geeft aan dat hij de discussie wil opknippen in waarom, wat en hoe: je gaat immers geen oplossingen verzinnen voor problemen die er niet zijn. “En de basis van het probleem is duidelijk. Er moeten meer leerlingen naar de bouwopleidingen. Hoe maken we van die 12 leerlingen, er 24?”

Even naar de lessen En natuurlijk laat Robbert ‘zijn’ ESPEQ zien: het opleidingsinstituut waar hij samen met (BOVATIN-columnist, zie elders in dit blad, red.)

Henry Meijdam de leiding heeft. En vraagt het gezelschap aan de jongens in de praktijklokalen hoe zij hun keuzes hebben gemaakt. “Ik wilde eigenlijk beroepssporter worden, maar dat lukte niet. Maar dit is ook mooi werk!” Apart hoe blijkt dat de keuze voor de bouw vaak een hinkstapsprong is. “Ja, en soms weet iemand niet waar hij voor kiest.

Dat is een belangrijke reden geweest om het bouwtimmeren ook in de

open lucht te geven… Soms werk je namelijk in de regen, en we zijn hier om de jongens op de praktijk voor te bereiden! En dat betekent soms – regenpak aan en dóórwerken…!” “Ja, vroeger werd er dan nog wel eens wat tijd klaverjassend in de keet doorgebracht…”, stelt iemand.

“Fabeltjes!”, vind iemand anders.

Persoonlijke geschiedenissen Iedereen aan tafel vertelt zijn persoonlijke geschiedenis. En, terwijl iedereen aan elkaar vraagt hoe we als jongeren onze keuzes maakten, komt al snel naar voren dat heel veel jongeren in Nederland het extra moeilijk hebben om hun keuzes te maken; niet alleen zijn er enorm veel opleidingen en beroepen om uit te kiezen, ook de sociale omgeving speelt een rol: hoe houd je je motivatie vast als jij in jouw straat de enige bent die ’s ochtends naar zijn werk gaat, terwijl anderen met ‘klusjes’ hun BMW bij elkaar verdienen en jij net genoeg verdient om je

scooter rijdend te houden? En wat als je een leermeester treft die je de hele dag staat af te kammen? Steunt familie eigenlijk wel? De dagvoorzitter haalt de discussie terug: “We hebben het nu iets te veel over anderen.”

Een van de jongens vertelt over hoe een meisje hem uitlachte en wegliep toen hij vertelde dat zijn stiefvader automonteur was. “Sindsdien zeg ik maar dat mijn vader ICT-er is…” En zo kwamen er nog talloze, vaak schrijnende voorbeelden over tafel: over slechte leermeesters, slechte leerbedrijven, de druk om vooral maar naar HAVO of

Er wordt in het huidige onderwijs erg onhandig op talenten ingespeeld. Iemand die niet goed is in taal of iets uit zijn hoofd leren, scoort automatisch ‘laag’ in zijn opleiding , terwijl hij misschien een toptalent is in een ambacht.

■ We zullen niet alleen de jongeren over de bouw moeten laten nadenken, maar ook hun ouders ■ Ook op de bouwopleidingen moet de uitval beperkt worden. (Dave: “Ik vind het irritant als ik iets gemaakt heb, en het wordt daarna weer gesloopt!”)

■

En nu…

VWO te streven, het ontbreken van respect voor handwerk, het streven naar ‘leven om te leven’ in plaats van ‘leven om te werken’ (wat in de achterliggende decennia al ‘werken om te leven’ was geworden).

Dave herinnert zich de ESPEQ-bus nog, met chauffeur Wilfried, die leerlingen met eigen handen liet kennismaken met de bouw. “dat werkte goed!” Dave heeft voor de bouw gekozen, een keuze die van huis uit ondersteund werd: Dave’s vader werkt in ‘de metaal’, en weet maar al te goed dat je met een ambacht goed geld kan verdienen. “BOL of BBL? Ja, ik wist dat ik een vergoeding zou krijgen. Maakte me eigenlijk niet zo veel uit, ik zou geen ander vak gekozen hebben als die vergoeding er niet geweest was. Maar ik woon dan ook nog thuis…”

De opbrengsten van het gesprek Na een gesprek van een paar uur worden de resultaten op flaps gezet.

Er zijn zo’n 25 punten verzameld. Punten die aangeven dat het een flinke kluif wordt om ‘onze’ jongeren weer voor het vak te winnen. Een kleine greep uit de waslijst: ■ We moeten al op de basisschool beginnen met het promoten van het vak!

■ De begeleiding moet gewoon goed zijn: goede, motiverende leermeesters, en goede arbeids- en leeromstandigheden.

■ Degenen die op de scholen het vak promoten moeten echte rolmodellen zijn, respect afdwingen, zichtbaar succesvol zijn ■ Jongeren leven voor de dag van vandaag (Ernest: lees het boek “puberbrein” eens, dames en heren…!”)

Ernest van Hezik kijkt eens naar de flaps die hij in de loop van de middag heeft volgeschreven met de opmerkingen van de jongeren. Zijn credo (vrij naar Albert Einstein): ‘Jonge mensen kunnen onze problemen oplossen met een ander denken dan wat die problemen gecreëerd heeft’. Zijn organisatie ‘Tasty Green Lifestyle Experience’ wil jongeren inzetten in opdrachten van ‘volwassenenorganisaties’, waar zij vaak betere oplossingen hebben dan de volwassenen zelf. Dit zou zo’n opdracht kunnen worden. “Ik denk dat we het ‘Wat’ en ‘Waarom’ wel aardig in kaart hebben. Volgende keer gaan we met het ‘Hoe’ aan de slag: we bedenken, samen met een grotere jonge marketingspecialist – want die misten we nog - een aanpak. En we nodigen nog een aantal jongeren uit! Na de derde sessie, dat is onze ambitie, willen we een actieplan op tafel hebben dat voor en door jongeren wordt uitgevoerd met coaching door Marjan en mij” Ook Gerard Reus kijkt met plezier op de middag terug. “Ik heb hier vertrouwen in. Ik heb wel allerlei ideeën voor hoe dat ‘Hoe’ er uit zou kunnen zien, maar ik hou m’n mond. Ik ben veel te benieuwd naar waar die jongeren mee komen!” ■

36

& ’s st a em om h T oek T Tekst & foto’s: Remus Aussen

Promotie techniek: de bouw hangt er een beetje bij…

Naomi Veldhoven (locatiedirecteur De Mavo Vos Vlaardingen en voorzitter platform VMBO/MBO Nieuwe Waterweg Noord) is niet verbaasd dat er zo weinig leerlingen in de regio Rotterdam tegelzetter willen worden. In een brief aan BOVATIN schrijft ze: “In onze regio is geen praktijkcentrum met het vak tegelzetten in het pakket waar ROC’s mee kunnen samenwerken. Maar vooral – wij krijgen vertegenwoordigers van alle beroepsgroepen (techniek, ICT, etc.) op de scholen, maar al jaren niemand meer uit de bouw. Dus zal een leerling misschien, via ouders of familie/kennissen en de media, iets over de bouw horen, maar de kans dat onze leerlingen geïnspireerd worden tot het vak tegelzetten is dus erg klein. Het aantal leerlingen dat dat vak momenteel leert is, van de honderden leerlingen die wij (op alle VMBO-scholen in de regio) jaarlijks opleiden, dan ook op de vingers van één hand te tellen.

Kortom – gaat u het vak nog promoten, of legt u zich erbij neer dat de instroom van jongeren stilvalt?” En daarom gaat de BOVATINfo eens langs op De Mavo Vos: hoe kiezen techniekleerlingen, en – hoe staat een techniek-leerling, als je hem of haar er naar vraagt, tegenover de bouw en het tegelvak?

Opleidingen en bedrijven committeren zich aan techniek In de ‘niet lullen maar poetsen’-regio Rotterdam, met zijn havens en havengerelateerde werkgelegenheid, stroomt een groot aantal zeer gemotiveerde jongeren door naar ‘techniek’- maar daar lijkt de bouw niet of niet meer bij te horen. En dat terwijl voor de regio Rijnmond een continue instroom van nieuwe leerlingen in het VMBO (Voorbereidend Middelbaar Beroepsonderwijs) en doorstroom van leerlingen vanuit het VMBO noodzakelijk is om de regio van personeel te voorzien. Vooral techniek is een gebied waar opleidingen en bedrijven het samen doen: niet alleen mooie afspraken, maar samen werven, helpen kiezen en opleiden. En daarna een baan. “Samenwerken is hierbij het devies.

Komende jaren wordt concreet ingezet om de regio Rijnmond flink te versterken.”, schrijft Veldhoven.

Scholen en bedrijven in de regio werven samen, en de opleidingen inen rond Rotterdam stemmen ook hun portfolio af zodat ze een gericht aanbod aan de leerlingen kunnen doen.

De opleidingen zelf zorgen ervoor dat de leerlingen échte ervaringen kunnen opdoen bij bedrijven, dus buiten de schoolmuren. Samen met de bij de regionale ‘Technetkring’ aangesloten bedrijven worden projecten, snuffelstages, gastdocenten, workshops en excursies geregeld zodat de leerlingen hun keuze voor hun vak zo goed mogelijk kunnen maken.

Een keer iemand op school die over zijn vak vertelt is immers voor een leerling niet genoeg om een afgewogen keuze te maken.

Maar nogmaals – hoe maken die leerlingen in Mavo 4 hun keuzes?

Ofwel – wat moeten de bouw en de tegelbranche bieden om voldoende leerlingen voor de tegelbranche te laten kiezen?

Aan tafel met Maydjira, Gijs, Konrad, Menno en Daniël!

De kamer van directeur Veldhoven is de locatie waar de toekomst besproken wordt. Eén ding is duidelijk: de school is dan wel een Mavo, en dus ‘algemeen vormend’, maar – Maydjira, Gijs, Konrad, Menno en Daniël weten één ding zeker: ze willen een vak leren in ‘de techniek’.

“Techniek, dat is onze toekomst.”, stelt Maydjira resoluut. De groep beaamt dat. Alles in de school ademt ook techniek en ICT. Digitale schoolborden, elke leerling een laptop, projecten samen met het bedrijfsleven. Overal posters over techniek, succesverhalen over projecten in het bedrijfsleven. Eigenlijk is de school tot in zijn poriën

een routekaart richting techniek. En dat hoor je terug in de gesprekken met de leerlingen.

Al ziet Konrad zijn toekomst niet meer in de ruimtevaarttechniek.

“Dan had ik een hogere opleiding moeten volgen.” Hij twijfelt nu tussen in dienst treden van- dan wel compagnon worden bij het stukadoorsbedrijf van zijn vader (“ik denk, toch liever in loondienst…”), dan wel procesoperator bij Shell. “Er kwamen, toen ik in de tweede zat, twee mensen van Shell langs, en die hadden een goed verhaal. Misschien ga ik hierna die opleiding doen, dat kan hier dichtbij. Het werk leek me leuk.”

Daniël twijfelt nog. “Iets met techniek. ICT spreekt me wel aan… Je kunt veel met computers.” Gijs en Menno kozen uiteindelijk niet voor hun oorspronkelijke droom. “Zakenman! Net pak aan, en dan bakken geld… Dan moet je een economische opleiding volgen, maar dat deed iedereen in onze omgeving al. En je moet realistisch zijn: die bakken met geld zijn er echt alleen voor de allerbesten…” Gijs vertelt: “…Dus besloot ik timmerman te worden, zo’n gecombineerde leren/werken opleiding. Maar wat bereik je dan…? Daarna wilde ik allround klusser worden. Maar wie neemt nou een allround klusser in dienst? Mijn vader wil een bedrijf starten dat vakantiehuisjes monteert. Misschien ga ik daar wel voor…”

is, is het wel belangrijk dat je een vast inkomen hebt.” Konrad vind het werk van zijn vader, die stukadoor en ondernemer is, wel erg zwaar.

Maar als je het met allerlei technische oplossingen een stuk lichter zou maken… hij kent de bouw als een wereld waar je 13 uur op een dag werkt, en dat spreekt hem niet aan. “Mijn vader vertrekt om zeven uur, en is ’s avonds om 10 uur pas thuis…” Opvallend is dat iedereen eerder kiest voor een vaste baan dan voor zelfstandigheid. “En als het echt niet anders kan, dan maar ZZP-er.”

“Ik wil graag vast werk. Als ik maar niet stil hoef te zitten.” “Als ik bij het bedrijf van m’n vader ga werken? Liever in loondienst…!” Gijs ziet als enige de onzekerheid van het ondernemerschap wel zitten.

Wat als je genoeg geld hebt?

De groep is overtuigd van hun toekomst in de techniek. Maar wat als het niet om geld ging, en ze zouden gewoon kunnen doen wat ze leuk vinden? Menno: “Ik zou m’n vaarbewijs halen en een speedboot kopen!”

Zijn vader is binnenschipper. Dus misschien…

“Ik zou bij een animatiestudio willen werken, filmanimaties ontwerpen...” weet Maydjira. “Het is nu m’n hobby. Maar ik zou er niet mijn geld in kunnen verdienen.” Daniël heeft nog geen definitieve keus gemaakt. Maar het wordt iets in ICT. “Jij zou een snelle computer kopen en de hele dag Minecraft spelen!” grinnikt er één. “Ik zou mijn eigen ruimtevaartonderzoek starten!”, bedenkt Konrad.

Vaste baan of ondernemer?

Andere factoren

“Een baan met een vast contract voor 10 jaar, ik moet er niet aan denken…”, brengt een van de heren het gezelschap in verwarring. Maar als een ‘arbeidscontract voor onbepaalde tijd’ niet blijkt te betekenen dat je er de rest van je leven aan vast zit, vindt hij het toch wel interessant… Voor het gehele gezelschap blijkt uiteindelijk het aanbod van een vaste baan dus toch de belangrijkste factor te zijn. Stagevergoeding of leerling-salaris? “Maakt ons eigenlijk niet zo veel uit,. Ach, het is meegenomen. Maar we wonen nog thuis… tegen de tijd dat dat anders

Maakt het uit wat je vrienden van je werk vinden? “Totaal niet!” Auto van de zaak? “Leuk meegenomen, maar meer niet…” Op de vraag wat ze als ‘tweede beroep’ naast hun werk zouden willen doen, komen eindelijk de jeugddromen naar boven: landmacht, politie, kapitein op een cruiseschip. Gezond en veilig werken vindt men belangrijk. “De bouw is gevaarlijk! Maar je hebt veel zelf in de hand… ja, als jij zo nodig een salto vanaf de steiger wilt maken…” “Leuke collega’s!” Hoe belangrijk vinden de jongeren de carrièremogelijkheden, inclusief bijscholing

tijdens hun carrière? “Alleen praktijk! Ik leer dan het liefst van collega’s… Of af en toe een cursus…” Maar geen studies in de avonduren. “En zeker niet van dat onderwijs per computer, dat is leuk voor regelkennis, maar je leert er niks van!”

Tegelzetten?

“Hoe we tegen het vak tegelzetter aankijken? Tsja, net zoiets als metselaar, een eenvoudig beroep… Het is een handwerk, wel echt lastig, er komt eigenlijk toch wel veel bij kijken… Het kan ongezond zijn.

En zwaar.” Dat er ook in de tegelbranche wel eens met een hi-tech materiaal gewerkt wordt, trekt niemand over de streep. “Want verder sta je daar toch maar mooi kou te vatten in die saaie tunnel…” En als je luxe badkamers mag maken? “ Ja, dat willen we wel!” En dan krijgt het tegelvak plotseling een 8 in plaats van een 5! Opvallend is dat het woord ‘vakmanschap’ geen bellen laat rinkelen: LEUK werk, met mooie resultaten, wel.

Een commercial voor het vak…

Ofwel, samengevat: als de tegelbranche baangarantie en een ‘normaal’ salaris biedt, is vrijwel iedereen om. Zelfs als er bij tegelwerk ook wel eens seriematig werk aan de orde is. Veiligheid en gezondheid tellen stevig mee, evenals technische hulpmiddelen die het werk minder belastend maken. Dus wat zijn de ingrediënten voor een reclamespotje?

“Die vaste baan, gewoon wat je verdient, leuk werk, leuke sfeer, geen bloed zweet en tranen, lekker binnen, de verschillende kanten van het werk, dat het nooit saai is. Nee, niet hoe bijzonder dat handwerk zelf is.

Laat maar zien dat je een mooie badkamer klaar hebt bij een bekende voetballer thuis. En laat die tochtige tunnel er maar uit…!” ■ www.demavovos.nl www.toptechniekinbedrijf.nl/samenwerkingsverband-detail.html/ samenwerkingsverband/54 www.technetkring.nl

DOWNLOAD ONZE NIEUWE Professionele APP

www.rubi.com/cleaning/nl

!!

ad Downlo

76

00

App Telefoon

0

RUBI CHEMICAL

Voor: Schoonmaken Beschermen WAX Overige

-5729

2

App Tablet

App Telefoon App Tablet

Al meer dan 50 jaar trending topic

Altijd gericht op vooruitgang , altijd gericht op het verbeteren en vergemakkelijken van het werk.

www.voorsprong-door-oorsprong.nl

Tekst & foto’s: Remus Aussen

350 jaar Saint-Gobain, 50 jaar Weber-Beamix! …en een flink uitgebreid Opleidingscentrum!

Moederbedrijf Saint-Gobain bestaat 350 jaar, maar WeberBeamix timmert in Eindhoven en (ver) daarbuiten ook al weer 50 jaar aan de weg. Reden voor een feestje, maar vooral – reden voor de mensen van Weber-Beamix om ook relaties, familieleden en alle Eindhovenaren uit te nodigen om eens een kijkje te nemen op het omvangrijke bedrijfsterrein. Ook wij kwamen (weer) even langs, maar vooral omdat het Training Center fors uitgebreid is. En we waren tijdens ons vorige bezoek al onder de indruk…

Verbonden met Eindhoven Zo’n 50 medewerkers van het bedrijf stonden klaar om op hun vrije zaterdag de gasten te ontvangen. Zelfs in een silo-kostuum van Weber-Beamix… En de gasten kwamen ook. In de ontvangst-partytent was het de gehele dag een gezellige drukte, en ook uit de stad zelf kwam men in groten getale. Want, al is Eindhoven voor de buitenstaander misschien vooral de stad van Philips, voor de Eindhovenaar is Weber-Beamix ook een begrip. Al is het alleen al omdat het bedrijf destijds een belangrijke innovatieve rol speelde bij de bouw van techniek- en innovatiemuseum Evoluon.

De productieprocessen in de torens waren ‘gewoon’ in bedrijf. Maar de dag was wel ‘veiligheidshelmvrij’ georganiseerd, dus de jong en oud kon de torens risicovrij en zonder valhelm bezichtigen. En het nodige te horen krijgen over de productieprocessen (zie ook één van de eerdere BOVATINfo’s).

Opleidingscentrum vernieuwd en drie keer zo groot!

Maar wij waren ook benieuwd naar het vernieuwde Saint-Gobain Training Center. Waarom die uitbreiding? Productmanager Tegels Udo Snijer legt uit dat moederbedrijf Saint-Gobain de scholing voor alle producten van het concern bij Weber-Beamix heeft geconcentreerd: “Het voordeel daarvan is dat je nu als ‘slimme keten’ van zelfstandige gespecialiseerde aannemers, of als individuele alleskunner, hier in korte tijd, vaak zelfs in één dag, je kennis kunt bijspijkeren rond de diverse vaardigheden die je nu eenmaal vaak verricht. Ik bedoel, een tegelzetter zet ook wel eens een wand of stelt gipsplaten voor een badkamer… En als het een buitenwand betreft, zal hij daar op een verantwoorde wijze isolatie achter willen aanbrengen. En – hij komt ook langs voor de laatste nieuwtjes op zijn eigen vakgebied.

Allemaal in één dag, en stuk voor stuk gecertificeerde cursussen!”

Inderdaad – lees dit blad er maar op na – zijn er veel tegelzetters die het liefst op een door henzelf gesmeerde vloer of gestelde wand werken.

Maar niet alleen de vakman wordt getraind. “Wij leiden hier ook de verkopers van de handelsorganisaties op. Immers, het is belangrijk dat de handel goed kan adviseren aan de vakman, maar ook goed door kan vragen, kan meedenken over die ene specifieke klus. De handen van de vakman maken het werk, maar alles draait in de bouw om kennis!”

En dat laatste is voor Udo Snijer een belangrijk punt. “Ik zeg het eerlijk: ik kom te veel mensen tegen die hun vak niet bijhouden. Dat is niet alleen jammer omdat er schades door ontstaan. Maar je doet jezelf ook in je werk tekort doordat je met nieuwe technieken sneller, beter en gezonder af bent. Misschien maken we er nog eens een reclameslogan van: ‘Maak het jezelf makkelijk – hou je vak bij!’ Hoe dan ook, we hebben hier echt uitstekende faciliteiten. Een speciale ‘YouTube-zaal’, waar we onze instructiefilms voortaan maken.

Internet staat er vol mee, we hebben zelfs ons eigen Weber Beamix kanaal! Een compleet ‘bouw-huis’ voor de praktijktrainingen van de isoleerders, de metselaars, de vloerenleggers, de tegelzetters… En een fraaie video- en conferentiezaal voor de theorie. Met op de grond, in beton, de belangrijke locaties van Eindhoven. Omdat we trots zijn op ons product, maar ook op Eindhoven!”

Alle bezoekers kregen bij vertrek vanzelfsprekend een ‘350 jaar Saint Gobain’- goody bag mee. En, mocht je de dag onverhoopt gemist hebben - als je je Weber-Beamixadviseur daar om vraagt, heeft die vast nog wel een exemplaar voor je van het Saint-Gobain jubileum-kinderleesboek ‘Leon en Amélie’, met tekeningen van 170 kinderen van medewerkers uit de hele wereld. Want ook dat is de moeite waard. ■ www.weber-beamix.nl

41

NATURE’S FINEST

SELECTED BY MICHEL OPREY & BEISTERVELD

Showroom Vianen

De showrooms en showtuinen van Michel Oprey & Beisterveld Middels 2 prachtige showrooms en showtuinen in Echt en Vianen biedt Michel Oprey & Beisterveld een totaalconcept van een compleet assortiment waarbij de keuzemogelijk-heden nagenoeg onbeperkt zijn.

Michel Oprey & Beisterveld kent drie specialistische afdelingen: Indoor, Outdoor en Slabs. De bijzondere collectie vloer- en wandtegels is verzameld binnen de afdeling Indoor. De afdeling Outdoor omvat een ongekende sortering constructieve en decoratieve natuursteenproducten voor gebruik in alle mogelijke soorten tuinen en parken. Afdeling Slabs omvat een uitgebreide selectie plaatmaterialen.

De Limiet 21A 4131 NR Vianen Tel: 030 2417000

Havenweg 18 6101 AB Echt Tel: 0475 417000

Achter de Brinken 6 9462 RH Gasselte Tel: 0599 564655

www.mo-b.nl

Door Henry Meijdam

De ‘zomer’ begint pas…

Henry Meijdam (directeur ESPEQ Opleidingsbedrijven in Heerhugowaard) deelt ook dit nieuwe jaar zijn opvattingen met de enkele duizenden (we rekenen de lezers op www.issuu.com/bovatin inmiddels ook mee...)lezers van de BOVATINfo.

Vandaag – we schrijven augustus - beginnen de meeste bedrijven aan de opstart na de vakantie. Ook de leerlingen van bedrijfsscholen en opleidingsbedrijven komen langzamerhand weer in de benen. Het geeft mij, ook al regent het vandaag, altijd een opgewekt gevoel. Een nieuwe fase met nieuwe kansen voor je bedrijf en voor jezelf als mens.

Het nieuwe schooljaar start traditioneel direct na de zomervakantie. Hoewel bedrijven nog erg voorzichtig zijn in het aangaan van langer lopende verplichtingen met betrekking tot personeel of leerlingen - toch begin je op sommige plekken al te merken dat het accent nu snel verschuift van een financiële naar een personele crisis. De vraag is straks niet meer waar ik leerlingen hun praktijkervaring op kan laten doen, maar waar ik leerlingen vind om aan de vraag van de bedrijven te voldoen.

Wij moeten ons voorbereiden op een periode van krapte op de arbeidsmarkt, terwijl we amper van de financiële zorgen af zijn. Het is namelijk een feit dat er straks te weinig jonge mensen in het VMBO zitten om aan de vraag van de markt te voldoen. We zullen meer zij-instromers van hogere leeftijd moeten werven, of misschien wel buitenlandse vakkrachten die we met een spoedcursus “Nederlands op de bouwplaats” inwijden in de belangrijkste begrippen in de bouw, zodat communicatie mogelijk is.

Zelf ben ik groot voorstander van een gevarieerde aanpak.

Het meest pregnante verschil met de situatie voor de crisis is namelijk dat de complexiteit van vraagstukken geweldig is toegenomen. Eén antwoord op veel kwesties bestaat niet meer. Dat is zo in opleidingsland, waar ik mag verkeren, maar dat is ook in ondernemersland zo. Het gaat niet langer om BOL of BBL opleidingen maar, het gaat om BOL EN BBL opleidingen. Maar ook om zaken als de derde leerweg, om integratie van nieuwe e-learning methodes, om imagocampagnes, et cetera.

Ondernemers moeten, veel meer dan voorheen, flexibel en snel kunnen wisselen van instrumentarium, van werkmethodes, van materialen. Dat is een uitdaging, omdat we komen uit een periode waarin je relatief lang op dezelfde wijze kon blijven handelen. Nu is het elke dag topsport, waarbij wisselende situaties en een vragersmarkt vragen om snelheid, slimheid en adaptief vermogen. Kennis is niet meer iets dat je aan het begin van je leven opdoet en daarna veertig jaar benut, maar wordt iedere vijf tot tien jaar vernieuwd.

Ondernemers die zich daarop toeleggen gaan een mooie periode tegemoet, waarin ze weer markt en toekomst kunnen veroveren. ■

43

Door Sander Brouwer

Ziekteverzuim bezorgt vele ondernemers nog hoofdpijn De komende edities voorziet Sander Brouwer RB, fiscalist en partner bij ‘De Hooge Waerder’ Accountants, belastingadviseurs & juristen (www.dehoogewaerder.nl ), u van de nodige tips over fiscale zaken, ICT, internationale kwesties – kortom, bedrijfsvoering. Immers ook een belangrijk aspect van uw ondernemerschap! In deze editie: de fiscale kant van het fenomeen ziekteverzuim… !

Het ziekteverzuim binnen een onderneming is voor veel ondernemers nog een grote kostenpost. Direct schakelen bij aanvang van de ziekte van een werknemer en de juiste begeleiding daarbij kan u vele duizenden euro’s besparen.

Praktijkvoorbeeld september 2015: Werknemer heeft geregeld last van pijnlijke handen en ledematen en moet zich uiteindelijk 100% ziek melden.

Diagnose bij de specialist wijst uit dat er sprake is van een chronische aandoening waarbij vrij snel duidelijk wordt dat eigen werk niet meer haalbaar is. De werknemer blijft halve dagen voor het bedrijf inzetbaar voor aangepast taken in de vorm van ondersteunende hand- en spandiensten.

Binnen 3 maanden na de 1e ziektedag wordt een extern traject (spoor 2) ingekocht waarbij de werknemer zal worden begeleid naar nieuw werk buiten de eigen onderneming. Mede door deze snelle interventie en uiteraard de juiste motivatie van de werknemer vindt er een omscholing plaats die leidt tot een proefplaatsing en een aanbod voor een bepaalde tijd contract. Wij zijn dan in totaal nog geen 8 maanden verder; werknemer heeft al die tijd passend werk gedaan tegen 50% loonwaarde bij de eigen werkgever. Dit resulteert in lage verzuimkosten, waarbij de ziekengeldverzekeraar de interventie spoor 2 mede financiert. De werknemer gaat uiteindelijk “niet ziek” uit dienst via een vaststellingsovereenkomst met een vorm van transitievergoeding. Dit alles ruim binnen de 104 weken wachttijd voor de WIA. Alle partijen zijn tevreden en vooral de werkgever, die een grote besparing realiseert en weer door kan gaan met ondernemen!

Middels een juiste begeleiding bent u in staat om de verzuimkosten snel te kunnen reduceren.

Heeft u wel de juiste begeleiding via u Arbodienst? U heeft nu de mogelijkheid om uw huidige arbo-contract per 1 januari 2016 op te zeggen. Veel arbodiensten kennen een opzegtermijn van 2 a 3 maanden. ■ Sander Brouwer RB Partner De Hooge Waerder Alkmaar

Viktor van de Bilt nieuwe penningmeester BOVATIN Viktor van de Bilt (Tegelzetbedrijf V. van de Bilt) is vanuit het Hoofdbestuur toegetreden tot het dagelijks bestuur van BOVATIN, en vervult vanaf heden de functie van penningmeester. Chris van Herpen nam het penningmeesterschap tijdelijk waar, naast zijn werkzaamheden als secretaris. Het bestuur is nu weer ‘op sterkte’, en we wensen Viktor – die ook het voorzitterschap van de regio Midden- en West-Nederland vervult – veel succes!

45

50 kg

40kg

kg 45

kg 50

25kg

kg 45

november 2015

Voorzitter reist langs de jubilarissen…!

Vaak worden de jubilarissen – tegelzetbedrijven die 25 jaar lid zijn van BOVATIN – op de Jaardag in de zon gezet. Maar eigenlijk, bedacht voorzitter Gerard Reus, is het leuker om de bedrijven te bezoeken en te zien wat de betekenis van die 25 jaar is. Dus bezocht Gerard de jubilarissen nu eens op locatie.

D. Snel & zn. Tegelzettersbedrijf BV te Huizen Gestart in 1965 voor vader Dirk Snel, inmiddels 75, en nu in handen van zoon Jan (“ik was die ‘zn.’, in de naam!”). Vader is inmiddels 70, is nu onder andere druk met zijn ‘nieuwe vak’: meubelmaker… Het bedrijf, met vijf man personeel, houdt zich vooral bezig met woningbouwprojecten, grotendeels in de regio Noord. “En de markt trekt weer aan. Wensen voor de toekomst? Nee, hoor, als het gaat zoals het nu gaat, zijn we dik tevreden!”, vindt directeur/eigenaar Jan Snel.

M&M Tomaello Marino Tomaello, inmiddels ook al weer 25 jaar BOVATIN-lid met zijn Maassluisse bedrijf M&M Tomaello … Vanzelfsprekend BOVATIN-lid, want laat de ‘n’ in Marino weg en je hebt – zijn vader, Mario Tomaello, één van onze helaas te vroeg overleden ere-leden en jarenlang voorzitter van BOVATIN. Waar u Marino ook van kunt kennen: hij verzorgt de Training Mozaïek aan de BOVATIN Academie. Het speldje werd hem overigens opgespeld aan de keukentafel in Maassluis, waar jarenlang het BOVATIN-bestuur onder leiding van zijn vader vergaderde… ■

Tegelzettersbedrijf Westland/Huizen En toevallig jubileert nóg een tegelzetbedrijf uit Huizen…. Kees Westland is in 1976 zijn bedrijf gestart. “…Maar ik werk al sinds 1965 als tegelzetter….!” Het bedrijf, met zes tegelzetters in dienst, werkt intensief samen met een groothandel met showroom, en daar komt een groot deel van het werk vandaan. Kees Westland: “In het begin deden we veel particulier werk, maar gaandeweg kregen we steeds meer projecten als opdracht. Overigens… ik neem natuurlijk graag het speldje in ontvangst, maar mijn zoon Pascal – die trouwens al sinds ’98 mijn medefirmant is – gaat het bedrijf nu toch echt van me overnemen!” Pascal ziet de toekomst met vertrouwen tegemoet, en verandert de succesformule van het bedrijf niet; hij ontwikkelt hem verder. “Wat ik vooral zie, is dat men in de moderne projecten steeds meer met vaste partners werkt. Je bent gewend om samen te werken, en dan is LEAN natuurlijk een hulpmiddel. Op die weg gaan we gewoon verder!”

47

Probeer ook eens Sopro‘s nieuwe Multivoeg!

Sopro DF 10® DesignVoeg Flex 1–10 mm Vrij van kalksluier en gelijkmatige kleurglans door OPZ-technologie Onderhoudsvriendelijk, aangezien water- en vuilwerend Verhoogd weerstandsvermogen ook tegen zure reinigingsmiddelen* Verhoogde bescherming tegen schimmel en microorganismen Reeds na ca. 2 uur beloopbaar, na ca. 12 uur belastbaar Voor alle soorten keramiek alsook voor verkleuringsgevoelig natuursteen door hoge kristallijne waterbinding Voor voegbreedten van 1 tot 10 mm Zeer scheurbestendig (CG2 WA) Hoge kristallijne waterbinding Binnen en buiten

Sopro DF 20® DesignVoeg Flex Breed 2–20 mm

Duurzaam, mooi en hygiënisch.

Vrij van kalksluier en een gelijkmatige kleurglans door de bewezen Sopro OPZ®-Technologie Speciaal voor balkons en terrassen, omdat hij vorstzeker is en bestand tegen hoge druk reinigers** Cementgebonden, flexibele voegmortel voor voegbreedten van 2 – 20 mm Zeer scheurvast (CG2 WA Gemakkelijk te reinigen; water- en vuilwerend Ook verhoogde weerstand tegen zure reinigingsmiddelen* Verhoogde bescherming tegen schimmels en micro-organismen Ideaal voor steengoed en keramiek Hoge kristallijne waterbinding Reeds na 2 uur beloopbaar, na ca. 12 uur belastbaar

Met Sopro Glitter te veredelen *in vergelijking met traditionele cementgebonden Sopro voegmortels bij huishoudelijke toepassing. **Normale huishoudelijke hoge druk reinigers

dertvorming hin l ver imme h c s

escherming de breinigers* e oog r h u r ve gen z te

uilwerend en v terwa

bestand er enrukreinigers** d zek rst hoge o v gen te

en rvrij luie ns lks ka urgla kle

Sopro Nederland BV · Kruyderlaan 21a · NL - 3431 Nieuwegein Telefoon +31 (0)30 60 50 214 · Telefax +31 (0)30 60 50 896 · www.soprobv.nl

dertvorming hin l ver imme h sc

en rvrij luie ns lks ka urgla kle

en terwa

vuilwerend

erming besch gde reinigers* hoo ure vergen z te

ADVERTORIAL Foto & tekst: RAKO

Het RAKO-programma, voor wanden met een authentiek karakter

Wandtegels – alsof ze gemetseld zijn

werk opduiken: vooral in grote ruimtes die verschillende functies combineren. In de eetkamer, rond de open haard, als omlijsting van een keukenspiegel, bij ingangen en terrassen zorgen muurontwerpen in baksteen- of natuursteenstijl voor een visuele opwaardering.

Of het nu is voor de vandaag hippe lifestyle-trends als Industrial of Shabby-Chic, voor koel purisme of voor de tijdloze landhuisstijl - muren met een baksteenlook passen daar in. Ze geven zowel binnenruimtes als buitengevels een sterk en oorspronkelijk karakter, ze geven een duidelijk accent aan een ruimte en zorgen voor spannende contrasten. Tegelfabrikant RAKO heeft dit thema op een veelzijdige wijze gevisualiseerd: met wandtegels voor binnen en buiten, gemakkelijk te onderhouden en duurzaam, en vooral - 100% authentiek.

“Terug naar de baksteen” zou daarom het motto kunnen zijn als het gaat om de losse stijl voor woonruimten die nu in de mode is.

In zowel de open keuken als in een rustieke badkamer, in zowel de moderne kantooromgeving als in de huiselijke woonkamer biedt ‘metselzichtwerk’ een aangenaam natuurlijk element. De combinatie met gladde witte muren, met betegelde vloeren in beton-look en met componenten of objecten van metaal of hout zorgt voor een ongedwongen mix. Eén principe geldt daarbij: stijlbreuk mag!

Op steeds meer plaatsen zie je vlakken met zicht-metsel-

Dankzij de nieuwste digitale printtechnologie kunnen de RAKO-series in natuursteen- of metselwerkmotief nauwelijks meer worden onderscheiden van hun oorsprong. Dit geldt zowel visueel en tactiel, zowel voor het smalle sstrokenmozaïek met een uitgesproken ‘steenbreuk’ oppervlak als voor de bruinrode ‘brick-stone’, en net zo goed voor de elegante Carara-witte marmerlook. De typische structuur van het oppervlak, de aard van het kleurverloop en de volledig natuurlijke imperfecties van de producten hebben precies dezelfde uitstraling het origineel. Praktisch voordeel: er is geen sprake van de nadelen die bij de oorspronkelijke (natuur)steensoorten horen, zoals de problemen met vocht, verandering in luchtvochtigheid, erosie, scheuren of breuk. ■

RAKO HOME / RAKO OBJECT, Producer: LASSELSBERGER, sro, Adelova 2549/1, 320 00 Pilsen, Tsjechië Zie ook: www.rako.eu

49

| SCHÖNOX Q-familie

»U wilt een tegellijm, die 100 % bij u past?«

MIX

FE

PERF

AN

SA

M

100 %

VARIABLE

CE

»Wij ook.«

OR

Bouwfysikalisch getest – voor alle toepassingen veilig!

| www.schoenox.nl |

NIEUW

51

november 2015

VOOR IEDERE SITUATIE DE JUISTE OPLOSSING: DE SCHÖNOX Q-FAMILIE

aan de verwerkers. Het is normaal dat bij verschillende watertoevoeging technische eigenschappen van een lijm veranderen. Bouwfysikalische tests laten zien dat de technische eigenschappen van de SCHÖNOX Q-lijmen, onafhankelijk van de watertoevoeging, duidelijk boven de normaal vastgelegde waarden blijven. Dat brengt zekerheid voor alle toepassingen.

Met de producten van de Q-familie biedt SCHÖNOX een duidelijk assortiment. Dit onderstreept de hoge eisen van de producent voor kwaliteitsproducten voor de bouw- en renovatiesector. SCHÖNOX oplossingen en systemen bieden de verwerker de mogelijkheid zijn prestatie elke dag te verbeteren.

Meer veiligheid, meer efficiëntie, meer flexibiliteit: Met alleen vier producten biedt de SCHÖNOX Q-familie verwerkers voor iedere situatie de juiste oplossing – voor wand en vloer, binnen en buiten. Hier vindt iedereen de tegellijm die 100% bij hem past.

De multifunctionele SCHÖNOX Q-tegellijmen bieden talrijke voordelen: Zij zijn voor veelzijdigeverwerkingsmogelijkheden en toepassingsgebieden in te zetten. De SCHÖNOX Q-producten zijnsmeuïg en standvast en zorgen daardoor voor hoog verwerkingscomfort en excellente resultaten. Met een geoptimaliseerde prijs-prestatie-verhouding zetten zij in hun betreffende categorie standaards. Een buitengewoon efficiëntie dank het geoptimaliseerde verbruik en de snelle belastbaarheid ronden het hoge prestatievermogen van de SCHÖNOX Q-tegellijmen af. De nieuwe SCHÖNOX Q-TEC geeft daarboven 100% veiligheid

Het SCHÖNOX Q-assortiment: • De economische: SCHÖNOX Q2 / Q2 W. Normaal afbindende flexlijm voor alle klassieke uitdagingen.

• De veelzijdige: SCHÖNOX Q6 / Q6 W. Bijzonder flexibel toepasbare, universele lijm voor veeleisende projecten.

• De duurzame: SCHÖNOX Q8. Lichtgewicht-speciaallijm met ca.

50% duurzame grondstoffen voor zuinige omgang met de ressourcen.

• De allrounder: SCHÖNOX Q9 / Q9 W. Veelzijdige universele lijm voor natuursteen, grootformaattegels, mozaïek en nog veel meer.■ www.schonox.nl

Innovatie is

verder denken dan wat u verwacht.

NIEUW:

Persoonlijke gravures „My Kerdi-Line”

Schlüter ®-Kerdi-Line Als uitvinder en ontwikkelaar van innovatieve systemen is onze vernieuwende visie merkbaar in ons uitgebreid assortiment.

Wij produceren systeemcomponenten die op elkaar zijn afgestemd. Zoals de Schlüter®-KERDI-LINE, de lijnafvoergoot voor inloopdouches uit roestvast staal en de Schlüter®-KERDISHOWER, een perfect passende hellingsplaat en onderbouwelement met een reeds verlijmde afdichting.

Schlüter ®-Kerdi-Line. Vertrouw alleen op het origineel.

www.schlueter-systems.nl

Waarom moeilijk doen als het met kan.

Kijk op coba.nl voor ons overzichtelijke assortiment. Coba. Makkelijk zat

november 2015

Eurocol op de boot:

“We gaan weer bouwen!”

Rene de Jong (Eurocol) stuurde ons een paar foto’s van de Eurocol relatiedagen..Even de vraag aan Rene: wat hebben jullie gedaan?

Rene de Jong: “Het waren zeer geslaagde relatiedagen! Vanuit de haven van Monnickendam zijn we in een prachtig schip uitgevaren

Coba breidt groen uit!

Op het dak van onze nieuwe magazijn aan de Neonstraat te Ede zijn 288 zonnepanelen geplaatst.

De zonnepanelen zijn onderdeel van Coba om de uitbreiding van productielocatie langs de A30, de locatie van onder andere droge mortels en pastalijmen, een duurzaam karakter te geven.

Het aantal panelen is tot stand gekomen doordat we de afvulmachines van onze pastalijm wilden vergroenen. De huidige, en straks ook de tweede, afvulmachine is daarmee energieneutraal.

Zo is een oranje emmer toch groen!. ■ www.coba.nl

richting de Gouwzee en het IJsselmeer. We hebben Volendam aangedaan en hebben met grote snelheid met een RIB boot over het water gestuiterd… We hadden hoofdzakelijk tegelzetters aan boord, het is immers belangrijk om de relatie in stand te houden en te versterken. Immers, het is nu de tijd om de draad weer op te pakken en de crisis achter ons te laten.

Ofwel, zoals we hier zeggen: WE GAAN WEER BOUWEN!” ■

53

: knippen, en plakken van alle vooraanstaande merken : wijzigingen zonder opnieuw te tekenen

: binnen 1 minuut : fotorealistisch beeld : artistieke presentatie : markertekening : panoramaview

: rechtstreeks printen stuk of bestel lijsten : rechtstreeks exporteren naar ERP systemen

-Een makkelijk ontwerppakket voor een eerlijke prijs -Onderscheidend t.o.v. uw concurrentie -Perfecte presentaties in diverse stijlen -Badkamer ontwerp voor uw eigen website

website: PaletteCAD.nl mail: info@palettecad.nl tel: +31 (0)45 565 07 20

Tekst & foto’s/graphics: PaletteCAD

Nieuw gezicht bij PaletteCAD! Frank van ’t Hoofd is 13 jaar werkzaam geweest als commercieel technisch adviseur tegellijmen, en bezocht de tegelzetters in het zuiden van het land.

En na een periode van nieuwe uitdagingen is hij sinds 1 oktober 2015 in dienst bij PaletteCAD.nl BV: “Hier ben ik verantwoordelijk voor de buitendienst. PaletteCAD is bedrijf een dat de 3D software levert voor het maken van ontwerpen, in de ruimste zin van woord!”

Frank legt nog even uit hoe PaletteCAD werkt: “Met de software van PaletteCAD is het mogelijk om 3D ontwerpen van badkamers, tegelvloeren en wanden in een record tijd te realiseren. Als voorbeeld neem ik een tegelvloer.

Je selecteert uit de bibliotheek, met meer dan 250.000 verschillende tegels van internationaal gerenommeerde merken, de gewenste tegel . De officiële maatvoering zoals aangeleverd door desbetreffende fabrikant - formaat, dikte, kleur en minimale voegbreedte – zit in het systeem. Zelfs het aantal benodigde tegels en de vierkante meters worden automatisch door het programma berekend. Je krijgt vervolgens een stuklijst en het legplan.

Zo. Bent u nieuwsgierig geworden? Ik verheug mij erop om u binnenkort te komen bezoeken!” ■

Voor informatie: Frank van ’t Hoofd PaletteCAD.nl BV Stationstraat 278 A 6361 BH Nuth T: +31 (0) 45 565 07 20 M: info@palettecad.nl W: www.palettecad.nl

55

Erkenningsregeling Vrije vestiging Tegelzettersbedrijf Als gevolg van de wijzigingen in de Vestigingswetgeving worden er door de overheid geen specifieke eisen meer gesteld aan het vakmanschap van tegelzettersbedrijven. Dus iedereen, ook wanneer men niet beschikt over de benodigde ondernemers- en technische vaardigheden, kan een tegelzettersbedrijf beginnen!

Grote onduidelijkheid omtrent kwaliteit Het gevolg van de vrije vestiging is grote onduidelijkheid voor de opdrachtgever omtrent de kwaliteit die een tegelzettersbedrijf te bieden heeft. Onduidelijk voorwaarden en kwaliteitscriteria zijn derhalve troef. De kans op teleurstellingen en onoplosbare geschillen is groot.

Erkenningsregeling als oplossing Het is dus in het belang een “keurmerk” voor de kwaliteit van tegelzettersbedrijven te hebben.

Teneinde het vakmanschap in de branche te behouden en nog verder te bevorderen heeft de Bond Van Aannemers van tegelwerken In Nederland (BOVATIN) daarom een Erkenningsregeling in het leven geroepen.

De uitvoering van deze regeling ligt in handen van een aparte stichting: de Stichting Gespecialiseerde Aannemers Tegel- en natuursteenverwerking (SGAT).

Algemene ondernemersvaardigheden en bedrijfstechniek Om in aanmerking te komen voor erkenning dient de leiding van het bedrijf niet alleen te beschikken over algemene ondernemersvaardigheden, maar dient er ook te worden voldaan aan specifieke eisen van bedrijfstechniek en kennis van materialen en aanbrengtechnieken.

Opleiding en arbeidsomstandigheden Voorts wordt jaarlijks gecontroleerd of erkende bedrijven hebben voldaan aan de opleidingsverplichtingen voor het personeel op grond van artikel 35B van de Bouw-CAO en de eisen voortvloeiend uit de ARBO- en milieuwetgeving. Ook van de bedrijfsleiding wordt verwacht dat zij regelmatig de speciaal voor hen door SGAT opgezette cursussen en trainingen volgen.

Technische eisen, algemene voorwaarden en geschillenregeling De door S.G.A.T. erkende bedrijven dienen te werken op basis van het European Technical Report N300, hanteren de algemene voorwaarden van de BOVATIN, lossen klachten op conform de voorgeschreven Code Klachtenbehandeling en laten eventuele geschillen beslechten door de Stichting Geschillenoplossing Tegelwerken (SGOT).

Controle op werken in uitvoering Periodiek worden ook werken in uitvoering van de erkende bedrijven door inspecteurs bezocht.

Naar aanleiding van deze bezoeken worden er gerichte aanwijzingen en verwerkings- en opleidingsadviezen gegeven om de kwaliteit van het uitgevoerde tegelwerk op een nog hoger niveau te brengen.

Waaraan is een Erkend bedrijf te herkennen?

Nadat is gebleken dat men nog steeds aan alle eisen voldoet wordt aan een Erkend bedrijf jaarlijks een Erkenningscertificaat voor het betreffende jaar verstrekt. Daarnaast ontvangt men ook jaarlijks een schildje waarop is vermeld dat men voor het betreffende jaar is erkend. Bij het secretariaat is bovendien een lijst verkrijgbaar van de erkende bedrijven.

Erkenning staat voor kwaliteit en zekerheid Voor de opdrachtgever biedt Erkenning de zekerheid dat het betreffende tegelzettersbedrijf serieus bezig is met kwaliteit, nieuwe ontwikkelingen op de voet volgt en uiteraard werkt met goed opgeleid en gemotiveerd personeel.

De werkzaamheden worden uitgevoerd op basis van de meest recente technische inzichten zoals neergelegd in de Nederlandstalige versie van het European Technical Report N300. Mochten er in de uitvoering desondanks toch problemen ontstaan, dan worden deze op professionele wijze, zonodig via SGOT, opgelost. Voor meer informatie:

S.G.A.T. Postbus 85, 7460 AB Rijssen Tel. (0548) 53 85 05 • Fax (0548) 53 85 01 E-mail: sgat@sgat.nl • Website: www.sgat.nl

57

SGAT-NIEUWS

KOMO-procescertificatie Gespecialiseerde aannemers: Dakdekken Leidekken Zink- en Koperwerk Tegelwerk Na-isolatie Metselen Lijmen Voegen Overig: Buitengevelisolatie Afbouw Betonreparatie Energielabels + maatwerkadvies

SKG-IKOB: De certificeerder van het huis

Certificering biedt uw bedrijf veel mogelijkheden. Zeker in deze tijd.

Het is voor uw opdrachtgevers het signaal dat u aan de aanbestedingseisen (STABU) kunt voldoen. En een bedrijf dat keurmerken kan overleggen, onderscheidt zich in de markt.

Bovendien staat u juridisch sterker en zijn uw medewerkers gemotiveerd om hun werk kwalitatief goed uit te voeren.

Meer weten over certificering?

Of over de aantrekkelijke combinaties van KOMO- en ISO/ VCA-certificering? Informeer dan vrijblijvend bij SKG-IKOB.

Systeemcertificatie: ISO 9001 en 14001 VCA*/** Erkenningen: Bouwgarant SGAT Projectinrichting

www.skgikob.nl

71215-SKGGEL-Advertentie Bovatinfo SKG-IKOB.indd 1

18-09-15 08:28

Gecertificeerde erkende bedrijven van de SGAT Noord holland

zuid holland

Utrecht

noord brabant

Tegelzetbedrijf Zwarthoed(Kirry) BV Boeijer 23 1132 GN Volendam www.kirry.nl

Ceramics BV Tegelzetbedrijf 1e Pijnackerstraat 75 3035 GN Rotterdam www.ceramicsbv.nl

C.G. van den Bogaard Tegelzettersbedrijf Bredeweg 11 3945 PB Cothen www.tegelhuisbogaard.nl

Mutsaars BV Tegelzetbedrijf Kempenlandstraat 17a 5262 GK Vught www.mutsaars.bv

Oostbörg BV Tegelzetbedrijf Stationsstraat 34 3451 BZ Vleuten www.oostborg.nl

Tegelhandel Loomans Floreffestraat 100 5711 AE Someren www.tegelhandelloomans.nl

Rijvo Tegelhandel Volume 6 1446 WJ Purmerend www.rijvo.nl

Tegelzetbedrijf R. van Putten BV Vleugelboot 26B 3991 CL Houten www.tegelzetbedrijfvanputten.nl

SVK Tegelwerken BV Postbus 33 1800 AA Alkmaar www.svktegelwerken.nl Groot Afbouwbedrijf BV Postbus 104 1130 AC Volendam www.grootafbouw.nl Tegeltino BV Eendrachtstraat 6 1531 DV Wormer www.tegeltino.nl

zeeland

Limburg

Tegelzetbedrijf K & J Dieleman Industrieweg 7 4538 AG Terneuzen www.tegelzetbedrijfdieleman.nl

Hilhorst-Surtec Tegels & Sanitair Wiebachstraat 28 6466 NG Kerkrade www.hilhorst.nl Rongen Tegelzettersbedrijf V.o.F. Keizersveld 22 5803 AN Venray www.rongenvof.nl

Wijen Tegelhandel & Tegelzetbedrijf BV Pannenweg 100 6031 RK Nederweert www.wijentegels.nl

codex is compleet!

Totaal assortiment voor de professionele tegelzetter Verwerkersvriendelijke producten Knowhow en technische ondersteuning Focus op gezond en veilig werken Top-Service

codex | Een merk van Unipro bv Meer info op www.codex-x.nl of Tel: +31 (0) 53 573 73 73

november 2015

Ik ben geen tegelzetter, maar...

In deze kwartaalcolumn graaft Remus Aussen, de hoofdredacteur van BOVATINfo, wat in het vak van de tegelzetter. Hebt u een onderwerp waar hij eens in mag graven? Mail het naar redactie@bovatin.nl ! Ook als u op deze column wilt reageren, natuurlijk.

De toekomst maken we zelf!

“De economie’ kunnen we de schuld niet meer geven.

De markt blijft alleen een ‘vragersmarkt’ als wij niet zorgen dat ‘ze’ overtuigd raken van ons aanbod. Dat geldt voor jongeren, dat geldt voor particulieren, dat geldt voor de professionele markt.

En daar heb je eigenlijk de kern van de tegelbranche van dit moment te pakken. Promoten we ons product, of kijken we met een mengeling van ongeloof en jaloezie naar andere branches die dat wél doen? Het begint bij de basis. Mascha Rongen (www.rongenvof.nl) en veel andere BOVATIN-leden hebben het door, en zetten gewoon de folders op de balie, de stickers op de auto’s en de link op de website van www.meerwaardevantegels.nl. Omdat het kan, en er zó maar weer een mogelijke klant verleid kan worden om voor tegels te kiezen… Maar gebruikt u de mogelijkheden ook? Het kost niets extra, u hoeft de voorgegeven bal alleen maar in te koppen… En onze geassocieerde leden helpen bij het bereiken van de massa die nog niet bij u in de showroom of op de website is terechtgekomen.

Wat doen we als de vele multimediacampagnes vrijwel alle leerlingen richting autotechniek, ICT en dergelijke lokken? We kunnen er ook met de regio’s voor zorgen dat een paar inspirerende tegelzetters/ ondernemers één keer per jaar op een lagere of middelbare school vertellen wat een topvak het is, en hoe het verandert. Maar dan ook vertellen wat ze verdienen, en een foto van hun huis en hun auto laten zien. Want jongeren kiezen nu eenmaal meestal eerst op baangarantie en mogelijkheden, en daarna op WAT

ze voor moois met hun hoofd en handen kunnen maken. De echte liefde komt wel tijdens en na de opleiding. Als we zorgen dat er genoeg goede opleidingen en leermeesters zijn tenminste.

En het houdt ook niet op na het diploma. Gerard Reus schrijft er in zijn voorwoord over, en Henry Meijdam in zijn column. Udo Snijer vat het strak samen in het Weber-Beamix Opleidingscentrum. “Maak het jezelf gemakkelijk, hou je vak bij!” De projectleiders van Het Reinier de Graaf hebben dat in ieder geval wel gedaan: zij weten wat er aan vloer- en wandbekleding te koop is. En, al heeft projectleider Bernard van der Laan merkbaar een esthetische voorliefde voor tegels, hij kiest om diverse redenen toch vaak voor een ander materiaal. Maar ik gok dat er, met iets meer tegel-marketing, aan deze en andere instellingen meer tegels hadden kunnen worden verkocht.

Alleen al die houtlook…

In mijn vakgebied – communicatie – heeft iedereen de neiging om alle paarden in te zetten op MASSA-communicatie: reclame, multimedia, social media, radio en TV. En inderdaad: campagnes en krantenartikelen helpen (of schaden) enorm. Maar de beste communicatie is een persoonlijk gesprek. Daarom is, welke branchecampagne we ook optuigen, een toename van het aantal tegelzet-leerlingen en het aantal m2 verkocht tegelwerk alleen te realiseren als we ook zelf, in persoonlijke gesprekken en proeflessen de branche promoten: leermeesters, aannemers in tegelwerken, bestuur, fabrikanten. Had ik al verteld dat een paar van mijn kennissen een houtlooktegel gekozen hebben? ■

59

Voor meer informatie kijk op

tegelgroep.nl

Tegelgroep Nederland biedt een compleet pakket van producten en diensten voor elk denkbare toepassing met tegels. Voor zowel binnen als buiten.

Elk denkbare toepassing, zowel binnen als buiten

Technologische & esthetische ontwikkelingen, kwaliteit, duurzaamheid en service staan altijd voorop.

Met een ijzersterke reputatie op het gebied van logistieke performance, succesvolle innovaties en intensieve samenwerkingen.

Tegelgroep Nederland: partner van en voor Bovatin.

IJzersterke logistieke performance

Intensieve samenwerkingen Tegelgroep Nederland. Postbus 19 6674 ZG Herveld. T. +31(0) 488 470 600 F. +31(0) 488 470 601 info@tegelgroep.nl www.tegelgroep.nl

61

november 2015

“Roof bedrijfsbussen steeds grotere strop” Harry Hentenaar is Adviseur bij BOVATIN Verzekeringsdienst. In deze column geeft hij zijn visie op ondernemen, risico’s nemen en verzekeren.

Het aantal diefstallen van bedrijfsbussen en de inhoud daarvan daalt, maar het schadebedrag dat hiermee gemoeid is, neemt helaas fors toe. De verwachting is dat het gemiddelde schadebedrag per diefstal/inbraak dit jaar uitkomt op € 5.600,-. Dit komt vooral omdat steeds jongere bedrijfsbussen worden gestolen. In deze column vertel ik u graag hoe u diefstal zo veel mogelijk kunt voorkomen en wat u moet doen als uw bedrijfsbus toch gestolen wordt.

Uit cijfers blijkt dat vorig jaar ruim 2.700 bedrijfsbussen gestolen werden, waarbij Volkswagen het meest gestolen merk is. Mercedes en Opel volgen. Bouwgerelateerde ondernemingen, en dan vooral de kleinere ondernemers en zzp’ers, lopen grote risico’s bij inbraken in de bedrijfsbus. Volgens de stichting AVC werken dieven niet alleen ‘s nachts en ‘s avonds. Ook de bouwplaats zelf blijkt overdag een gewilde crimescene.

Preventietips Hoe kunt u de risico’s van diefstal van uw bedrijfsbus zo veel mogelijk proberen te voorkomen? Een aantal handige tips: Draai de wielen in de richting van de stoeprand en zet het stuurslot erop.

2. Parkeer bij voorkeur op een afgesloten bedrijfsterrein of een goed verlichte, beveiligde parkeerplaats.

3. Haal altijd de sleutel uit de auto en sluit altijd uw ramen en 1.

VERZEKERINGSDIENST deuren. Een klein stukje open laten betekent voor dieven al dat ze veel makkelijker binnenkomen!

4. Blindeer de laadruimte zodat eventuele lading of gereedschap niet zichtbaar is.

5. Laat een VbV gecertificeerd beveiligingssysteem monteren: track & trace, alarm of mechanisch slot (Bearlock).

6. Beveilig deuren die toegang geven tot de laadruimte (trekhaakslot).

Wat als uw bedrijfsbus toch gestolen wordt?

Doe aangifte bij de politie en bel direct met uw verzekeraar of tussenpersoon. Wanneer uw bedrijfsbus verzekerd is bij BOVATIN Verzekeringsdienst krijgt u een persoonlijke schadebehandelaar toegewezen. Deze neemt u bij de hand en begeleidt u stap voor stap. Uiteraard dient de diefstal wel onder uw polisdekking te vallen.

In geval van diefstal van uw voertuig, is in de polisvoorwaarden bepaald dat de verzekeraar eerst tot vergoeding van de schade overgaat, wanneer uw voertuig niet binnen 30 dagen wordt teruggevonden. Ook moeten dan de eigendomsrechten aan de verzekeraar zijn overgedragen. Wanneer uw voertuig eerder wordt teruggevonden, vergoedt de verzekeraar de schade die door een gedekte oorzaak is ontstaan gedurende de periode dat het voertuig niet in uw bezit was. Deze schade zal in kaart worden gebracht door een expert. ■ Wat zijn uw tips om diefstal van uw bedrijfsbus tegen te gaan?

Deel ze met mij via Twitter: @BovatinVD.

62

BOVATINFO

Secretariaat

Afdelingssecretariaten

Bondsburo BOVATIN Postbus 85, 7460 AB Rijssen Bezoekadres: Karel Doormanstraat 2, 7461 ER Rijssen telefoon: (0548) 53 85 05 fax: (0548) 53 85 01 e-mail: bondsburo@bovatin.nl website: www.bovatin.nl

Noord-Holland K. Scholten Westerwerf 2 1911 JA Uitgeest telefoon: 0251-319101 e-mail: noordholland@bovatin.nl

Hoofdbestuur Voorzitter: G.A. (Gerard) Reus Raadhuisstraat 18, 1829 BV Oudorp telefoon: (072) 511 08 99 mob.: 06-22916752 fax: (072) 564 70 52 e-mail: voorzitter@bovatin.nl Secretaris: C.H. (Chris) van Herpen Het Erp 9, 5388 CN Nistelrode telefoon: (0412) 61 16 29 mob.: 06-52654912 e-mail: secretaris@bovatin.nl Penningmeester: V. (Viktor) van de Bilt Mauritslaan 37, 3454 XR De Meern telefoon: (030) 241 69 35 e-mail: v.vandebilt@viktorvandebilt.nl Bestuursleden: V. (Viktor) van de Bilt Mauritslaan 37, 3454 XR De Meern telefoon: (030) 241 69 35 e-mail: v.vandebilt@viktorvandebilt.nl G.C. (Iete) Cremer Europaweg 28, 7742 PH Coevorden telefoon: (0524) 22 15 96 e-mail: gccremer@hotmail.com G. (Gijs) Hilhorst Wiebachstraat 28, 6466 NG Kerkrade telefoon: (045) 544 45 42 fax: (045) 544 09 73 email: g.p.w.hilhorst@hilhorst.nl H.G. (Harrie) Rongen.

Wilhelminastraat 29, 5802 BA Venray.

Tel.: 06-53 22 73 49 e-mail: harrierongen@home.nl T. (Tom) Sterkman Ivoorstraat 5 1812RE ALKMAAR telefoon: 072-5183222 e-mail: t.sterkman@svktegelwerken.nl Juridisch adviseur: Mr. T. Zanen Beukendreef 11, B-2920 Kalmhout België telefoon: (0032) 36853187 fax: (0032) 36853186 e-mail: juridischadvies@bovatin.nl mob.: 06-20616770 Ambtelijk secretaris: G. ten Bolscher Postbus 85, 7460 AB Rijssen telefoon: (0548) 53 85 05 fax: (0548) 53 85 01 Informatie betreffende keuringscommissie: BOVATIN Postbus 85, 7460 AB Rijssen telefoon: (0548) 53 85 05 fax: (0548) 53 85 01

Midden- en West-Nederland P. Verlaan Valkenburgerlaan 14, 2771 DA Boskoop telefoon: (0172) 21 60 84 fax: (0172) 21 04 61 mob.: 06-53281208 e-mail: middenenwestnederland@bovatin.nl Oost- en Noord-Nederland G.C. Cremer Europaweg 28, 7742 PH Coevorden telefoon: (0524) 22 15 96 e-mail: oostennoorddnederland@bovatin.nl Zuid-Nederland P. de Jong Cambreur 8, 5171 SJ Kaatsheuvel telefoon: (0416) 27 33 29 fax: (0416) 27 33 29 email bovatin.afd.zuid@online.n Redactiecommissie Hoofdredactie en nieuws diversen Remus F.P.M. Aussen, Aussen communicatie & management Dwarsbleekstraat 4, 3134 EC Vlaardingen, telefoon: (010) 435 22 70 mob.: 06 – 242 70 953 www.aussen.nl e-mail: redactie@bovatin.nl Mededelingen Hoofdbestuur G.A. Reus Raadhuisstraat 18, 1829 BV Oudorp telefoon: (072) 511 08 99 Mededelingen landelijk secretariaat B. Bekhuis Postbus 85, 7460 AB Rijssen telefoon: (0548) 53 85 05 Techniek-Materialen-Gereedschappen P. Verlaan Valkenburgerlaan 14, 2771 DA Boskoop Tel.: (0172) 21 60 84 A.M.F.J. Borrenbergs Sjeng Vaasstraat 7 6031HE Nederweert tel.: (0495) 634095 mob.: 06 23442186 e-mail: technischadvies@bovatin.nl Redactieadres BOVATINfo Postbus 85, 7460 AB Rijssen Telefoon: (0548) 538 505 Fax: (0548) 538 501 e-mail: redactie@bovatin.nl Advertenties Remus F.P.M. Aussen, Aussen communicatie & management Dwarsbleekstraat 4, 3134 EC Vlaardingen, telefoon: (010) 435 22 70 mob.: 06 – 242 70 953 www.aussen.nl e-mail: advertenties@bovatin.nl

Nuttige info voor BOVATINleden Ledenadvies BOVATIN Bondsbureau (voorlichting) Kosteloos via telefoon: (0548) 53 85 05 fax: (0548) 53 85 01 e-mail: bondsburo@bovatin.nl Voorlichting op gebied van onder andere: ■ Cordares (SFB) ■ Sociale Verzekeringen ■ CAO-bepalingen ■ Loonkosten ■ Overige verzekeringen ■ Bedrijfsschade ■ WA verzekeringen BOVATIN Bondsbureau (advies) Tarief € 70,- per uur.

Kort telefonisch advies: kosteloos Adviezen op gebied van onder andere: ■ Opstellen van een ondernemingsplan ■ Kostenbewakingssystemen ■ Financieringsplan ■ Opstellen exploitatieprognoses ■ Opvolgingsproblematiek BOVATIN/Technisch advies Kort telefonisch advies: kosteloos Tarief € 70,- per uur.

Algemene technische adviezen en specifieke projectadviezen ■ Tegels ■ Lijmen ■ Hulpmiddelen-materialen ■ Verwerkingsmethoden tel.: (0495) 634095 mob.: 06 23442186 e-mail: technischadvies@bovatin.nl BOVATIN/BJD Advies Tarief € 70,- per uur.

Incasso: no cure no pay (zonder geschil) via tel: (00) 32 36 85 31 87 (tussen 20.00 uur en 22.00 uur) fax: (00) 32 36 85 31 86 Mob.: 06-20616770 e-mail: tzanen@hotmail.com Juridische Advisering en Procesvertegenwoordiging (ook bemiddeling advocaat): ■ Arbeidsrecht ■ Contractenrecht ■ Incasso ■ Huurkwesties ■ Soc. Verzekeringen ■ Subsidies ■ Vergunningen ■ Leasing ■ Productaansprakelijkheid ■ Juridische Doorlichting S.G.A.T. Stichting gespecialiseerde Aannemers in het verwerken van keramischeen natuursteen tegels (zie secretariaat BOVATIN) Postbus 85, 7460 AB Rijssen

Voor bouwprofessionals

E I T C A SPAAR rs

zette voor tege/lm november* tus t van augus

De tegellijm met een uitstekende prijs/kwaliteitsverhouding

PCI Pecicoll XL ■

■ ■

Witte, flexibele pastalijm voor de wand Voor natte ruimtes, watervast Goed standvermogen, ook voor grootformaat tegels

Voldoet aan

■

Gebruiksklaar en prima te verwerken

■

Op zuigende ondergronden

■

Over bestaande tegels

5x MINI RC AUTO

33x MONSTERTRUCK

D2 TE volgens

66x HELICOPTER

99x DRONE

132x STREETRACER

165x SPORTCAMERA

*Kijk op www.PCI-Afbouw.nl voor de actievoorwaarden.

pecicoll BOVATINFO 2015.indd 1

25/06/15 10

stApp voor stApp naar het beste eindresultaat

Zelfs de beste tegelzetter of vloerenlegger kan wel eens een goed advies gebruiken. Forbo Eurocol biedt u daarom nu de Tegelklus App, zodat u onze vertrouwde adviezen voortaan ook online beschikbaar heeft.

De Tegelklus App Het juiste advies en de juiste producten bij elke klus • meer dan 800 stap-voor-stap adviezen • overzicht van de benodigde producten • het adres van het dichtstbijzijnde verkooppunt • foto’s uploaden voor direct persoonlijk advies

Bekijk de demo op Yo uTube of download nu de Tegelklu s App vanaf Google play of de App Store

eurocol - the strong connection

www.eurocol.com