Bovatinfo 2014 3 by bovatin

2014 / 3

BOVATINfo Bond van aannemers van tegelwerken in nederland

Hans Goes

wil meer leerlingen!

NOA en AFNL:

Samenwerking intensiever!

De nieuwe trends van CERSAIE!

vakblad voor de tegelspecialist

Voor bouwprofessionals

Nieuwe technologie maakt het mogelijk

De beste generatie PCI Flexmörtel ! Al 30 jaar staat PCI Flexmörtel aan de top bij de tegellijmen. Nu heeft PCI de technologie doorontwikkeld met als resultaat twee nieuwe en bijzondere varianten: PCI Flexmörtel S1 en PCI Flexmörtel S2, speciaal om op jonge cementdekvloeren tijdsbesparing op te leveren.

Flexibele tegellijm PCI Flexmörtel S1 • Keramiek verlijmen vanaf 4% restvochtgehalte* ! Zeer flexibele tegellijm PCI Flexmörtel S2 • Keramiek verlijmen na 3 dagen ! (zodra de dekvloer beloopbaar is)* • Supersterk: hechtsterkte meer dan 2x zo hoog dan de norm (1,0 N/mm²) • Zeer geschikt voor grootformaat platen op vloerverwarming en voor toepassing buiten • Variabel: zowel dunbed als vloeibed mogelijk • Kan buttering-ﬂoating methode vervangen

Test de nieuwe tegellijmen en ervaar de goede kwaliteit en uitstekende verwerkingseigenschappen!

* Op cementdekvloeren

www.PCI-Afbouw.nl

Voldoet aan

volgens

Voldoet aan

volgens

dagen

S M A RT M O R TA R SOLUTIONS

N VERLIJME VOOR HET OP JONGE K IE M A R E VAN K EN EKVLOER D T N E M E C

november 2014

VOORWOORD

Kwartaalagenda

Beste collega’s, In deze rubriek vindt u de belangrijke data voor de tegelbranche. Uw regiovergadering, het jubileumfeest van uw bedrijf, de lancering van uw nieuwe product in deze agenda? Mailt u dan AUB uw contactgegevens, de aard van de bijeenkomst, de datum, tijd en locatie naar redactie@bovatin.nl, dan vermelden wij ze in deze agenda! NB Wilt u een evenement bezoeken? Neem dan altijd eerst even contact op met de organisator!

11 november Vergadering VLK 27 november Bestuur EUF 29 november Dagelijks bestuur BOVATIN 9 t/13 februari 2015 Bouwbeurs Utrecht 13 juni 2015 Jaardag BOVATIN

Hebt u een goede vakantie gehad? Ik wel. En dan ben ik nog niet eens ‘op vakantie’ geweest. Desondanks: ik heb mijn tijd goed gebruikt, en besloten dat ik geen problemen heb. Nee, ik heb alleen een paar uitdagingen. Nou, dat voelt meteen goed, nietwaar? Ik geef toe – eigenlijk geef je gewoon een nieuwe naam aan een bestaand onderwerp. Bestaan zelfs allerlei trainingen voor. Nou, die heb ik dan niet gevolgd, maar – het voelt best aardig om uitdagingen te hebben. Want hoe werkt dat: problemen verlammen je, dus daar ga je automatisch een beetje ‘omheen’ werken. Problemen, daar kun je namelijk niet zo veel mee. Dus blijven ze bestaan, en daar krijg je rimpels van in je voorhoofd. En gerimpelde voorhoofden, die zijn er veel in de bouw… ook al zijn de berichten voor dit jaar beter aan het worden. Maar ja, als jij om je problemen heen blijft werken, dan blijven ze bestaan en helpt ook een ‘aantrekkende economie’ je er niet vanaf. Een van de problemen van Nederland is de toenemende wateroverlast. Het klimaat verandert. De dijken zijn niet sterk genoeg. Daar moet een hoop geld bij. Wat betekent al die wateroverlast voor de woonhuisverzekeringen…? En dan de tegelbranche… hoe zal ons marktaandeel zich ontwikkelen? Houden we onze vierkante meters wel? U voelt de denkrimpels al wel een beetje, denk ik. Maar tel deze drie ‘uitdagingen’ eens bij elkaar op… Ik kom de afgelopen tijd best wat mensen tegen die wateroverlast in hun woning hebben gehad. Flinke schades… Maar wie een tegelvloer op de begane grond had, die hoefde in ieder geval niets aan zijn vloerbedekking te doen. En daar werden ze behoorlijk blij van. Dus? Dus zit daar een kans. We hebben eens wat schadecijfers opgevraagd bij een verzekeringsmaatschappij. En gevraagd of het niet een idee zou zijn om de verzekeringspremie voor woonhuizen met een tegelvloer op de begane grond te verlagen. Nemen we ook meteen op in onze campagne MeerwaardeVanTegels.nl, waarmee we immers consumenten, architecten en zakelijke klanten willen informeren over de pluspunten van tegelwerk. Want, als jij een nieuwe woning inricht en je kunt zo geld besparen, ook op de lange termijn… Voor ons betekent het weer wat extra werk, en met een goede reden. Het is maar een voorbeeldje, en sommige problemen ZIJN en BLIJVEN nu eenmaal problemen. Maar als je goed kijkt, blijven er maar weinig echte problemen over. Je moet het alleen wel willen zien. En misschien is DAT wel een handleidinkje voor ondernemerschap. Doet u mee? Ik heb in ieder geval die stickers ‘Meerwaarde van Tegels’ op de auto’s van mijn bedrijf geplakt. Dagen we weer wat extra klanten mee uit. Heb ik u ook uitgedaagd? Ik wens u goede zaken,

BOVATINfo is een periodieke uitgave van BOVATIN: de Bond van Aannemers van Tegelwerken in Nederland. Het blad wordt gedrukt op ongechloreerd papier, verspreid in bio-folie en verschijnt vier maal per jaar: in april, juli, oktober en januari van het aansluitende jaar. Oplage: 3000 exemplaren per jaar. Deadlines voor advertenties en kopij: 1 maart, 1 juni, 1 september, 1 december. Voor informatie: Abonnementen: Bondsbureau, tel. (0548) 53 85 05 Hoofdredactie, advertenties en verspreid nieuws: Remus F.P.M. Aussen, tel. (010) 43 52 2 70 of 06 24 27 09 53, e-mail redactie@bovatin.nl Art direction en grafisch ontwerp Jiske van Gaalen, www.jiskevangaalen.nl hello@jiskevangaalen.nl, tel. 06 54 74 48 96

Foto omslag: © Casa Dolce Casa – Stones & more

De bestuursvergaderingen zijn besloten, maar u kunt als BOVATIN-lid, wanneer u wilt dat het bestuur uw vraag behandelt, die aan één van de bestuursleden stellen. (mail en adressen zie elders in deze BOVATINfo). Of mail uw punt dan tenminste 14 dagen voor de betreffende vergadering aan de secretaris, bovatin@ bovatin.nl, dan komt uw mail op de agenda.

Colofon

Gerard Reus, voorzitter

november 2014

In deze editie 07 Saint-Gobain Weber Beamix: ’t begint met zand…!

11 CODEX lijmen uit de groenste fabriek van Nederland!

53 Beste Tegelzetter van Nederland (BTVN) bereid u voor op editie 2015-2016!

19 tom Sterkman (SVK Tegelwerken): “Onderwijs en marketing. Daar draait het om!”

54 RECHT zetten: Payrolling en andere vormen van flexibele inzet van arbeidskrachten

22 Ardal wordt Bostik! ‘…dat slimme wereldlijmmerk met die gekko…’.

55 Vier jubilea binnen BOVATIN…!

Kopstukken in de Bouw

56 Apps in de tegel branche (#2): steeds handiger!

24 Henk Klein Poelhuis en Jan van de Kant: “Steeds intensievere samenwerking NOA en Aannemersfederatie!

28 Rondetafel conferentie EUF/ Confindustria: “Zijn onze opleidingen klaar voor de toekomst?”

59 Nooit meer op je knieën: Vloeibare ZandCement®; dé nieuwe manier van werken! 61 PCI-Afbouw introduceert projectlijm systeem met Pecicol XL 63 PaletteCAD is wederom verbeterd! 65 SGAT-nieuws 67 Ik ben geen tegelzetter, maar… 69 Inbrekers werken wanneer u ook aan het werk bent

32 CERSAIE: …en de beurs gaat door als altijd…! nieuws en website 39 Een Oosterse fontein voor Bazaar Beverwijk… …en Tegelzettersbedrijf Oostbörg maakte ‘m.

70 Nuttige informatie voor BOVATIN-leden

43 Rako wand-en vloertegels toonaangevend bij renovatie sporthallen in Neubrandenburg 45 Beter Samen de Trap Op en Af! door Henry Meijdam 47 Meerwaarde VanTegels.nl: uitgekiende campagne, met mogelijkheid tot meer!

49 Hans Goes (SPBU/ ‘Bouwmensen Utrecht’): “Hoe dan ook, ik blijf die tegelzetters opleiden!” Informatie voor de professional

15 RUBI Benelux: ”We leveren nu alles behalve tegels en lijmen…!”

Thema’s & Toekomst

BOVATIN Academie

weber•floor VZC® Vloeibare ZandCement

Mengen

Uitgieten of verpompen

• > 30% tijdwinst per project • Gegarandeerde sterkte (CT-C16-F4) • 45% CO2 reductie • Niet meer smeren en verdichten • Laagdikte 3 - 10 cm • In zakgoed, silo en PompTruck

WEBERBEAMIX.NL • VLOEIBAREZANDCEMENT.NL

Verplaatsen met drijfrei

Foto’s & tekst: Remus Aussen/ Saint-Gobain Weber

Dat productontwikkeling in de cementproducten- en lijmindustrie inmiddels een exacte wetenschap is geworden, dat was al bekend. De tijd dat de tegelzetter zelf zijn mortel samenstelde uit zand en cement (of kalkmortel), en er vervolgens een ‘eigen’ additiefje aan toevoegde – die tijd ligt achter ons. Hoewel er nog steeds tegelzetters zijn die bij deze traditie zweren... Maar wie bij SaintGobain Weber Beamix (kortweg Weber), veilig voorzien van oordoppen, veiligheidsschoenen en helm, de recent gebouwde Maxima-toren beklimt, die ontdekt dat ook de samenstelling van zand en cement high-tech is geworden. Efficiency? Natuurlijk. Maar wat vooral speelt is dat Weber kwaliteit en veiligheid erg serieus neemt. Zijn we soms bij de reclameboodschappen aangeland? Neen. Je kunt er gewoon niet omheen: als de werkwijze van een bedrijf op de productielocatie, in de kantine, in de leslokalen en zelfs op de parkeerplaats ‘doortrokken’ is van veiligheid en kwaliteitsdenken, dan is er meer aan de hand dan dat er van hogerhand 10 regels zijn afgekondigd: dan is het ‘georganiseerd’. Een gesprek over wat u daarvan merkt, met marketeer Janny Niessen en productmanager Udo Snijer. Op het kantoorterras, met uitzicht op de Maxima-toren. Over een bedrijf dat ‘draait’ om zand- en cementproducten, maar dat veel meer produceert dan alleen dat.

Saint-Gobain Weber Beamix: ’t begint met zand…! Janny Niessen (marketing) en Udo Snijer (productmanager tegels), met op de achtergrond de ‘Maxima 1: “Hoop nieuwe ontwikkelingen bij Weber Beamix!”

‘On the road’ Het zijn drukke tijden voor Weber. Niet alleen is de nieuwe website sinds kort online, is de nieuwe App gratis te downloaden,trok tot 10 juli het Weber WK café langs de diverse bouwmaterialenhandelaren en is de nieuwe Weber Gids gratis verkrijgbaar, maar ook zijn de Weber Beamix Academy open trainingsdagen in oktober weer gestart. Om zoveel mogelijk vaklieden kennis te laten maken met de materialen, maar ook om hen vertrouwd te maken met de bijbehorende technieken.. “We zitten als bedrijf in heel Nederland,”, vertelt Udo Snijer“Ja, we zijn thuis in Eindhoven, maar met het Weber WK Café komen we daadwerkelijk in heel Nederland; we hebben bovendien nóg een productielocatie in Amsterdam en een centraal silodepot in Gorinchem” Meteen na de eerste koffie vertrekken we naar de grootste productielocatie: Weber’s trots, de Maxima 1-toren. We lopen langs het testlaboratorium en de research- en developmentruimtes. “Nee, hier mag je helaas geen foto’s maken…”. En met een glimlach (maar wel een strenge) vraagt Janny Niessen mij of ik de veter van mijn veiligheidsschoenen beter wil strikken. “We vinden veiligheid niet alleen belangrijk, bij alles wat we doen is het gewoon een aandachtspunt. En een losse schoenveter is op een productielocatie echt een risico!” Terwijl ik licht beschaamd mijn veter zit te strikken vraag ik naar een opvallend fenomeen op de parkeerplaats – ook die van bezoekers: het is daar namelijk de bedoeling dat iedereen zijn auto met de neus in de rijrichting zet. En, sterker: iedereen doet het ook… Dat zal niet zijn omdat het er netjes uitziet, toch? “Nee, ook dat heeft met veiligheid te maken,”bevestigt Niessen. “Het voorkomt, procentueel, ongelukken en zorgt voor een soepele ontruiming in het geval van een calamiteit! En als iemand hier zijn auto andersom neerzet, dan wordt hij ook door zijn collega’s daarop aangesproken. Of de receptioniste roept hem even om… Het staat niet alleen op de bordjes, het zit in ieders hoofd.”

‘Maxima 1’ “In 2006 zou er een nieuwe fabriekstoren komen. Aangezien de toren behoorlijk hoog zou worden, drong de gemeente Eindhoven erop aan om dan wel aandacht te besteden aan de vormgeving.”, vertelt Snijer. “Immers, door de hoogte van de silo’s waaruit de fabrieksmachinerie zou worden opgebouwd zou het bouwwerk een belangrijk onderdeel van de Eindhovense skyline gaan uitmaken. En, al kunnen smaken verschillen – een stel silo’s met pijpen ertussen maken het silhouet van de stad er niet mooier op… Dus is, in samenwerking met kunstenaar Jan Doms van LEF Stadsmechanica, deze vormgeving bedacht: een gebouw met een min of meer vrouwelijk silhouet, en een aantal ‘doorkijkjes’, zodat te zien is wat er in het gebouw gebeurt – ook ’s avonds, wanneer het licht brandt. En ook binnen kun je naar buiten kijken. Als je op de hoogste verdieping staat: een mooier uitzicht over Eindhoven heb je nergens!”

BOVATINFO

men, red.) maak ik de samenstellingen, en op dat scherm staan de camerabeelden van de afleverpunten: het eindproduct kan in handzame zakken worden verpakt, in grote zakken op een pallet, en het kan rechtstreeks in een vrachtwagen worden afgeleverd. Op de diverse verdiepingen staan nog maar een paar medewerkers voor controle, voor het toevoegen van ingrediënten en voor de lokatiegebonden werkzaamheden. Ja, stofvrij! Ook daaraan is veel aandacht besteed bij het ontwerpen van het productieproces.”

Udo Snijer: “…drukke tijden…!”

“Het leuke is: Weber Beamix heeft in 1966 ook een belangrijke rol gespeeld bij de totstandkoming van het Evoluon, het oude technologiemuseum van Philips. We hebben toen voor het eerst in Nederland een droge mortel ontwikkeld die mooi egaal van kleur blijft, speciaal voor die klokkentoren, waar bovendien voor een van de eerste keren in Nederland met een stalen glijbekisting werd gewerkt.” Janny Niessen legt uit dat het zand en cement – immers het grootste volume binnen de productie – hoofdzakelijk via de rivier aangevoerd wordt. “In de ruimtes langs het water wordt het zand gedroogd, en daarna wordt het naar boven, naar het hoogstgelegen deel van deze toren, gepompt.” Zandpakketten Productmanager Udo Snijer maakte in 1997 na een tip van een vriend een carrièreswitch en begon bij Weber. Hij kan met veel enthousiasme over de verwerking van zand vertellen. En –de machinerie helpt daar ook bij: de reusachtige luchtfilters, de indrukwekkende meervoudige zeefsystemen, de mengers en weegborden zijn in staat om op het zelfde moment samenstellingen af te leveren van meerdere producten. “je koopt natuurlijk al bepaalde zandsamenstellingen in. We kunnen hier met de zeven op diverse grofheden filteren, en zo in één keer de juiste zandpakketten voor de eindproducten samenstellen. In één keer, ja. Je wilt immers geen energie verspillen door meerdere malen hetzelfde zand omhoog te moeten pompen… We maken hier intensief gebruik van de zwaartekracht… dus het is zeg maar een ‘verticaal productieproces’! En op ieder van deze vijf verdiepingen gebeurt iets. Zeven (dus sorteren op korrelgrootte: van grote korrels voor beton, tot het fijnste zand voor tegellijmen), wegen, het toevoegen van bepaalde additieven – soms in minimale hoeveelheden, die toch van wezenlijk belang zijn voor het eindproduct! – vervolgens wegen en zand van verschillende korrelgroottes weer bij elkaar voegen. Ja, voor sommige producten maakt het gebruik van twee of meer korrelgroottes het verschil!” De hele fabriek op één scherm… Op één van de verdiepingen monitort werkvoorbereider Antoine Kanters in de controlekamer het volledige productieproces. “Eigenlijk volg je hier alle processen in één keer, op één scherm: we werken hier met tientallen silo’s en honderden verschillende grondstoffen. Op dit scherm volg ik het schema van de processen, op het scherm dat nu uit staat (in verband met de productiegehei-

Hypnotiserend De ritmische geluiden en bewegingen van de machinerie die zorgt voor het afvullen en palleteren van de zakken zou zomaar een hypnotiserende uitwerking op de toeschouwer kunnen hebben… En er worden voor de zakken ook plastic- ofwel PE-verpakkingsmaterialen gebruikt. “Neem als vuistregel dat de houdbaarheid van je materialen in deze verpakking de helft langer is”, geeft Snijer aan. “Materiaal in papieren zakken kun je na een regenbui weggooien. Je zag net bij de receptie die zak onder een waterstraal; dat kan zo’n zak dus hebben! Zo’n zak mag dus best even buiten liggen, al moet je het natuurlijk niet een jaar lang buiten op de bouwplaats opslaan. Niet omdat het PE dat niet kan hebben, maar omdat de zak dan zou kunnen beschadigen; en dan wordt de inhoud alsnog vochtig.”

Janny Niessen: “…breed en duidelijk assortiment!”

‘Weber Beamix Academy’: eigen pand! Via zorgvuldig afgehekte groene wandelpaden lopen we langs de afleverpunten, en zien we de camera’s hangen waarmee de werkvoorbereider de vrachtwagenbewegingen volgt. Te midden van alle silo’s en zandopslag valt één keurig bakstenen gebouw op: de ’Weber Beamix Academy’. Opleidingscoördinator Hans Eikelenboom is hier, samen met trainer Henk van Wijgerden, de organisator van de ’ demo’s en trainingen. “Weber Beamix levert eigenlijk aan de gehele markt: bouwbedrijf, bouwmaterialenhandel, gespecialiseerde aannemer, klusbedrijf, ZZP-er en particulier. De Academy is er om ervoor te zorgen dat iedereen zo goed mogelijk met onze producten kan werken. En ook met productcombinaties; de Academy heeft een speciale plek in de ‘service-cirkel’ van Weber Beamix. We staan veel bij de bouwmaterialenhandel, geven trainingen aan de medewerkers van de bouwmaterialenhandel, doe-het-zelf zaken en aan de professionals zelf. De Weber Beamix Academy beschikt over een HIBIN-erkenning!” En inmiddels heeft de Academy al weer de nodige

november 2014

jaren ervaring met het opleiden van specialisten. “We staan voor kwaliteit. Daarom rekenen we € 50,- voor een training – we hadden voorheen, toen de cursus gratis was, wel eens te maken met ‘wegblijvers’, en dat is jammer. Nu betaalt een deelnemer dus wel, maar hij kan na afloop voor € 100,- aan producten meenemen.” Een eventuele samenwerking met de BOVATIN Academie ziet Eikelenboom best zitten. “Onze Academy is ook een plek waar we kennis uitwisselen. Dus laten we daar maar eens over praten!” Udo Snijer bevestigt dat: “Goed idee! Kijk, ideeën ontstaan niet alleen achter een bureau.” “Wij vinden het belangrijk om met de praktijk verbonden te zijn, wat wil de klant, waar zijn ze naar op zoek of lopen ze tegen aan. Op die manier ontstaan nieuwe producten en ideeën. Wij maken het onze klant graag makkelijk. En dat doe je door als het ware naast ze te gaan staan; de Academy is daarbij één van de plaatsen waar we onze klanten ontmoeten. Klantcontact is enorm belangrijk voor ons!” Gietvloer na 1 dag betegelbaar! Snijer: “Onze kennis van cementaire producten helpt ons ook met de rest van – bijvoorbeeld – onze pastalijmen en afdichtingsmiddelen. Wij weten als geen ander hoe de combinatie van onze producten werkt! En denk ook maar aan silo- en pompsystemen: wij hebben de equipment- en logistieke kennis van Beamix in huis, en dus kunnen we de tegelzetter goed van dienst zijn als er eens ergens een dekvloer gestort moet worden… de pomptruck kan binnen een paar minuten aan het werk, en in zeg vier uur ligt er een keurige vloer van

100 m2…! En – we hebben een renovatieproduct waar je de volgende dag al op kunt tegelen, met een speciale snelle tegellijm… Dus dat betekent: dag 1 gieten, dag 3 openingsevenement – voor een winkel – of op de bank naar Studio Sport kijken – als je van sport houdt, tenminste… Maar dat is nog niet alles: sinds september hebben we ook de weber.floor Vloeibare ZandCement® geïntroduceerd. Dit product is ook ideaal voor de tegelzetter. Het is namelijk gemakkelijk en snel te verwerken in een laagdikte van 3 tot 10 cm; je hoeft niet meer te smeren en te verdichten, maar verplaatst het product, nadat het gegoten is, met een drijfrei waarna het zich levelt.” Uitgebreid tegelassortiment “Over de Weber Tegellijmen hebben we het dan nog niet eens gehad. Bij dit innoverende bedrijf is het assortiment breed en duidelijk samengesteld. Zo is de weber.col project een goede flexibele basislijm die voor vrijwel alle ondergronden te gebruiken is. Maar Weber Beamix innoveert ook en heeft uiteraard ook een lichtgewicht tegellijm: de weber.col LC 220 in grij en wit, die door diverse tegelzetters als favoriet gebruikt wordt. De lijm is stofarm en lichtgewicht, is na 10 uur al beloopbaar. Als dat geen prettig werken is… Voor de snelle projecten hebben we de snelle lijm: weber.col snel: na 3 tot 5 uur is deze stofarme tegellijm al beloopbaar, en na 3 uur kun je inwassen. En dit is nog maar een tipje van het assortiment. Kijk eens op de website, of bestel de gratis Weber Gids voor meer informatie.”, besluit Janny Niessen. ■ www.weberbeamix.nl

De Weber-App

…Allemaal met de neus naar voren: veiligheid!

Opleidingscoördinator Hans Eikelenboom: “Samenwerking met de BOVATIN Aademie? Graag…!”

We hebben natuurlijk ook de App onder de loep genomen. Een flinke App, want hij fungeert voor alle producten van Saint-Gobain Weber Beamix. Maar met een klik op ‘Tegelen’ zijn we op de juiste plek. Helpdesk binnen handbereik, en na één keer doorklikken zijn we bij het assortiment: momenteel 19 producten, waarvan een belangrijk deel nieuw. Met name de voegmiddelen en het antislipmiddel zijn van recente datum. Achter ieder middel: productblad, veiligheidsblad en handleiding – die overigens ook met de op de verpakking aangebrachte QR-code te vinden zijn. Zo hoort het! In het hoofdmenu zit een rekenmodule, die helpt bij de te bestellen hoeveelheid. Wat mij betreft nog niet handig genoeg bij het bestellen van voegmateriaal; tegelgrootte en voegbreedte zijn immers bepalend, en kunnen niet worden opgegeven. Maar dat wordt binnenkort aangepast. Eenvoudige maar doeltreffende App, voor een enorm arsenaal aan producten binnen- en buiten de tegelbranche!

codex is compleet! Totaal assortiment voor de professionele tegelzetter Verwerkersvriendelijke producten Knowhow en technische ondersteuning Focus op gezond en veilig werken Top-Service

codex | Een merk van Unipro bv Meer info op www.codex-x.nl of Tel: +31 (0) 53 573 73 73

Tekst & foto’s: Remus Aussen

In mei opende Koningin Máxima de Unipro-fabriek in Haaksbergen. Wat maakte dit bedrijf, onderdeel van de Duitse UZIN Utz Gruppe, zo bijzonder? Een fraai gebouw met een slimme opzet, waar veel productie- en logistieke bedrijven een voorbeeld aan kunnen nemen. Maar – Unipro bouwde hiermee bovendien de groenste fabriek van Nederland, en mocht van GPR-gebouw een (Europees) duurzaamheids-rapportcijfer van 8,66 noteren. Natuurlijk, veel fabrikanten ‘gaan’ voor het groene karakter van hun werkwijze en producten. Maar – de mannen en vrouwen van Unipro stellen toch een aantal voorbeelden die navolging verdienen.

CODEX lijmen uit de groenste fabriek van Nederland!

Fabriek klaar, marktaandeel groeiende – tijd om eens met BOVATIN te praten. En – om geassocieerd lid te worden…! Dus werden BOVATIN-voorzitter Gerard Reus en ondergetekende op de koffie uit- genodigd in het Oosten, bij technisch-commercieel adviseur Jelle Renes, manager ICT en projecten Tonnie Volmbroek en applicatiespecialist/technisch adviseur Jeroen Schaepers. Jeroen Schaepers… bekende naam. Even googelen... Carrière in de tegelbranche En inderdaad – op www.issuu.com , BOVATINfo 2011-2, ‘Foto’s: Jeroen Schaepers’, want Jeroen was één van de degenen die destijds in ‘Oost’ betrokken was bij de BOVATIN Jaardag. Jeroen blijkt een voorbeeld van wat we op de VMBO-scholen uitleggen: “Je kiest niet voor een leven lang tegelzetten, je kiest voor een carrière in de tegelbranche!” Jeroen heeft er, na jaren als tegelzetter/ondernemer, voor gekozen om zijn carrière voort te zetten als adviseur bij een multinationaal bedrijf. “En Jeroen was ook degene die ons adviseerde om eens met BOVATIN contact op te nemen,” vult Tonnie Volmbroek aan. “Want wij waren op zoek naar een organisatie die echt ‘middenin’ de tegelbranche staat. Jeroen was daar vrij duidelijk over: dat is BOVATIN.” “Ja, we zijn van de praktijk,” vult Jelle Renes aan. “Dus zochten we ook een adviseur uit de praktijk, iemand die weet waar tegelzetters tegenaan lopen. Zo is een half jaar geleden Jeroen bij ons in dienst gekomen.”

Dat is nog eens welkom!

Geschiedenis “Unipro bestaat nu zo’n 50 jaar”, legt Jelle Renes uit. “Het maakt inmiddels deel uit van de Uzin Utz Gruppe, eveneens een familiebedrijf, uit Duitsland. De heer De Herder startte Unipro in Enschede, met een paar lijmketeltjes… Hij had afspraken met Willie Utz, en werd licentiepartner voor het produceren en verkopen van UZIN producten in Nederland . In 1969 verhuisde het bedrijf naar Haaksbergen, waar het zich ontwikkelde, en een belangrijk werkgever voor de streek werd. Unipro is toen door de families Leppink en Bosveld overgenomen, en in 2004 heeft de familie Leppink, toen inmiddels eigenaar, het bedrijf verkocht aan de Uzin Utz AG. En zo werd Unipro een Europese speler, want – de groei zat er goed in, en Nederland werd door het concern tot A-land bestempeld. Mede dankzij het netwerk van Uzin Utz AG natuurlijk, want die waren breder vertegenwoordigd op de markt – het bedrijf produceert materialen voor de projectstoffeerder, de parketteur, kunstharsvloeren voor de vloerenleggers, egalisatiemiddelen, en natuurlijk ook CODEX producten voor de tegelbranche.” Samen ondernemen! En een flink assortiment: op de website www.codex-x.nl staan vijf pagina’s vol gereedschappen, lijmen, waterdicht- en andere hulpmiddelen. Renes: “Ja, Nederland is een A-land voor het concern! Eigenlijk, tegen alle

BOVATINFO

Jeroen Schaepers

Jelle Renes

economische ontwikkelingen in, heeft Unipro een behoorlijke groei laten zien. Dus mochten we ook een werkplek bieden aan veel specialisten die voorheen bij andere fabrikanten werkzaam waren… We richten ons, sinds een jaar of drie, op de totale afbouw. Dat is inderdaad een trend! Maar laat ik duidelijk zijn: ja, we verkopen lijm. Maar waar het hier om gaat, is ondersteunen, adviseren - CODEX is een merk dat zich blijft ontwikkelen. Een tegelzetter-aannemer die met ons samenwerkt, weet dat we Rechts de traditionele dekvloer, links het lichtgewichtvloersysteem CODEX NC 194 Turbo Light.

naast hem staan, dat we in feite samen aan het ondernemen zijn. Daar zit onze kracht – en daarmee ook de zijne! En dat is belangrijk, daarmee verkoopt hij. Wij bewijzen namelijk ook onze meerwaarde bij het voortraject, richting de architect, de facilitair manager, de beslisser. Daar begint immers de omzet!” “Goed om in te zetten op de productkennis bij architecten en facilitair managers!”, vindt Gerard Reus. “Al is de tegelzetter zelf ook nooit uitgeleerd. We zouden dan ook graag nóg meer leden en hun werknemers op de diverse BOVATIN Academietrainingen zien… Mag ik jullie trouwens een tip geven? Bedenk iets voor het hergebruik van de pasta-emmers… Neem ze terug, of bedenk er iets anders voor. De gespecialiseerde aannemer wordt in toenemende mate verantwoordelijk voor zijn eigen bouwafval, en die emmers maken daar een flink aandeel van uit. Kan pasta trouwens niet in dozen verkocht worden?” “Zijn we vóór!”, vindt Jelle Renes, “Bij ons merk UZIN produceren we al in dozen. Want als je emmers vervoert, dan vervoer je voor een belangrijk deel lucht! Dus, met dozen besparen we op transportkosten en dus op diesel en CO2-uitstoot. Ook met CODEX kijken we steeds naar dit soort innovatieve oplossingen Aan bedrijven wordt ook steeds vaker een zogenaamd ‘CO2-verslag’ gevraagd, dus – daar willen we, mét jullie, klaar voor zijn!” De mens staat centraal Renes: “De mens staat bij ons centraal. Er is veel aandacht besteed aan de arbeidsomstandigheden en het comfort van de medewerkers. Het gebouw is energiezuinig – we hebben zelfs

Tonnie Volmbroek

geen gasaansluiting, we maken gebruik van aardwarmte, aangevuld met verwarming door pelletkachels die gestookt worden op biomassa. CO2-neutraal, dus milieuvriendelijk. Het pand is opgebouwd uit onder andere FSC-gekeurd Larikshout. Op het dak: 100.000 sedum-plantjes die de waterhuishouding reguleren, isoleren en fijnstof opnemen. Wat betreft onze producten: we zijn trots op onze producten, we laten niemand met producten werken waar we, uit oogpunt van gezondheid, zelf niet mee zouden willen werken. Ja, als je aan een bedrijf vraagt of de producten gezond zijn en de mens centraal staat, gaan ze niet zeggen dat dat niet zo is. Maar bij ons kun je het ook zien. Kijk, dit is onze kantine. Meteen naast de receptie. Dus iedereen kan ons hier zien zitten eten, ja… En we lunchen hier ook ALLEMAAL, omdat het goed is wanneer kantoorpersoneel, productiemensen en directie elkaar tegenkomen. Zo ontstaan ideeën. En, je kijkt hier meteen vanaf je soepkom de fabriek in. Ja, omdat we ook daar trots op zijn: we stoppen de productie- en logistieke faciliteiten niet weg.” Tonnie Volmbroek kan nog steeds enthousiast worden als hij het over de opening heeft. “Toen de Koningin de fabriek opende, was het één van de medewerkers die in een speech vertelde wat we hier doen en hoe we het doen,” herinnert hij zich. “En aan het einde van de ceremonie brachten onze twee medewerkers van welzijnsorganisatie Aveleijn, die hier het vaste personeel in de kantine ondersteunen, de Koningin een drankje. En ook zij vertelden wat het werken hier voor hen betekent. In totaal werken hier 115 mensen, en uiteindelijk zullen daar acht Aveleijn-medewerkers deel van uitmaken. Nee, het is geen vervangende arbeid, zij leren hier wat het is om in een bij hun mogelijkheden passend werkritme te functioneren, en het landelijk beleid is dat zij uiteindelijk in een reguliere baan instromen.” “Bij ons komt het ook voor dat, als er extra handen nodig zijn, het kantoorpersoneel even meedraait in de fabriek, onder begeleiding van de specialisten aldaar. Ja, dat is ook een fami-

Vanaf de loopbrug, uitzicht op de productieruimte.

november 2014

Uitzicht vanuit de kantine op het magazijn. “Omdat we er trots op zijn!”

liebedrijf-ding…”, glimlacht Jeroen. “Net als dat we met elkaar zo’n € 66.000,- bij elkaar gefietst hebben voor Alped’Huzes’.” ...En de klant staat ook centraal! “We doen momenteel veel interne trainingen – er zijn veel producten bijgekomen, daarover moeten we onze klanten goed kunnen informeren, ofwel, we gaan binnenkort speciale trainingen voor de tegelbranche organiseren.”, vervolgt Jeroen Schaepers. “Zo gaan we, samen met Riverside Ceramic Agency en Cotto d’Este een training dunne plaatmaterialen voor jullie ‘BOVATIN Academie’ verzorgen! Schoon en veilig werken is belangrijk. Hiervoor hebben we met elkaar huisregels opgesteld. Productie, logistiek en kantoor liggen vlak naast elkaar, ze zijn door was- en kleedruimtes van elkaar gescheiden. Het is dus niet de bedoeling dat je met dezelfde kleding door het hele gebouw wandelt…!”In de lesruimte laat Schaepers een nieuw product zien: NC 194 Turbo Light, een lichtgewicht dekvloer, speciaal voor renovaties. “Ja, jullie hebben jullie IPC-innovatieproject, maar wij gaan ook door!” Het gaat om een systeemcombinatie van een cementair product met gerecyclede ‘piepschuimkorrels’ onder een laag van vijf millimeter egalisatiemortel met een wapeningsnet. “Zo regelen wij de druksterkte.” Op dit moment is eigenlijk alleen de productielijn voor dispersielijmen en voorstrijkmiddelen op volledige sterkte, aan de overige productiestraten wordt nog volop gewerkt. De planning is dat de volledige productie in oktober in het nieuwe pand plaats vindt. De rondleiding door de nieuwe fabriek loopt over een speciaal balkon. Jelle Renes: “We wisten dat er hier veel mensen zouden komen kijken, dus dat we daar beter een voorziening voor konden maken. Deze fabriek is een voorloper! Je kunt hiervandaan alles zien, je hoeft geen helm op – en je loopt de productie en logistiek niet in de weg.” De voorraad lijkt relatief klein. “Klopt, die staat hier ook meestal maar een paar dagen. Maar toch kunnen we iedere hoeveelheid op tijd leveren – we hebben immers de Duitse fabriek binnen handbereik!”

Levering, rechtstreeks aan de vakman Renes: “Wel even belangrijk om te benoemen: wij leveren rechtstreeks aan de vakman en aan de gespecialiseerde tegelhandel. Dat is eigenlijk het sluitstuk van onze ondernemingsvisie! Samen ondernemen, dat betekent dat je er samen voor staat. Wij hebben graag rechtstreeks contact met de vakman – tot op de werkplek toe. Korte lijnen, die hebben we in onze fabriek, met onze negen researchers in het lab, en ook met de klant. Iedere klant kan ook, met zijn persoonlijke pincode, die achterste hal in om 24/7 bij zijn bestelling te kunnen, zodat hij altijd kan beschikken over wat hij onverwachts nodig heeft.” Gerard Reus legt tot slot de kracht van BOVATIN uit: de leden, de inkoopvoordelen voor de leden, de gezamenlijke kennis, juridisch advies, opleiding & training, het platform richting politiek en Europa. “Mooi, dan zijn wij vanaf nu jullie nieuwste geassocieerd lid!” besluit Volmbroek. En dat was een mooie afsluiter van de kennismaking. ■ www.unipro.nl www.codex-x.nl Een modern kantoor, met vooral flexibele werkplekken – en hier en daar een overlegplek. Op het dak: 100.000 sedumplantjes, en een onderhoudsvrije ‘moswand’ naast de receptie.

RUBI BENELUX BV. Weidehek, 70 4824 AS BREDA- NEDERLAND Tel. 31 (0) 76 57 29 200 Fax. 31 (0) 76 57 20 190 E-mail: rubibenelux@rubi.com

www.rubi.com

Tekst & foto’s: Remus Aussen / RUBI Benelux

Geen BOVATIN-lid dat nog nooit tegen de dames en heren van RUBI Benelux is aangelopen. Want eigenlijk- loop de foto’s van de diverse trainingen van de lijmfabrikanten, van de BOVATIN Academie maar eens door: altijd is daar verkoopadviseur Jaap Westhof, die demonstreert hoe een nieuwe nóg grotere, kleinere, dunnere hardere of dikkere tegel slim gesneden kan worden met een RUBI tegelsnijder. En geen beurs of je komt directeur Engbert Broekman tegen, die je toefluistert dat ze wéér wat nieuws hebben bij RUBI. Op de VERIS huisbeurs waren het een snijwieltje met kogellagers, en de per meter verlengbare geleiders van de ‘slim cutters: speciaal bestemd voor dunne plaatmaterialen. Zaken waar RUBI bekend om is: goede materialen, ‘op maat’ voor het steeds veelzijdiger werk van de tegelzetter. Niet voor niets is RUBI, als gereedschapsfabrikant, ook de sponsor van de ‘Beste Tegelzetter van Nederland! En toch – RUBI pakt er nu écht een marktaandeel bij. Want, na een stevige voorbereiding presenteert RUBI zich nu ook als specialist op het gebied van schoonmaak- en onderhoudsmiddelen. En van duurzame kuipen en puinafvoersystemen. RUBI Benelux als ‘one stop shop’? Het begint er wel op te lijken…

RUBI Benelux: …”We leveren nu alles behalve tegels en lijmen…!”

Nieuw leslokaal Met zoveel producten zou het aantal trainingen dat RUBI verzorgt ook wel eens toe kunnen nemen. Dus is er een flink leslokaal ingericht, met geïntegreerd beeld en geluid. “We kunnen hier zelfs 3D draaien!” legt de heer Broekman trots uit. Waarmee het leslokaal is voorbereid op de nieuwste demo-presentaties, waarbij de werking van de nieuwste apparatuur levensecht en op micro-niveau kan worden gedemonstreerd. “je moet jezelf af en toe opnieuw uitvinden,” vindt de Beneluxdirecteur. “Maar dan ook wel écht. Kijk, we zijn een begrip op het gebied van gereedschap. Dus als je dan een nieuw terrein betreed, kun je niet met een half assortiment, en 75% kennis aan komen zetten. Dus komen we pas nu, na een paar jaar voorbereiding, met een compleet assortiment aan schoonmaakmiddelen, waxes, antihechtmiddelen en alles wat er verder nodig is om tegelen natuursteenvloeren te reinigen, te onderhouden en voor te behandelen! Zodat we hier alle kennis hebben kunnen opdoen, en voor de volle 200% ook op deze terreinen kunnen adviseren.” Voordelig in één keer bestellen…! “Het klopt aan alle kanten! We adviseerden eerst uitsluitend over reinigingsapparatuur, en voor de middelen moest je dan ergens anders naartoe. Nu kunnen we precies adviseren over welk middel met welke spons of welk polijstvlak, in welke fase van behandeling, het beste combineert. Zo ontzorgen we ook jullie tegelzetbedrijven, want je kunt simpel je gereedschappen en materialen in één keer bestellen.”

De schoonmaakproducten: een rek vol RUBI heeft in één keer een rek vol. Schoonmaakmiddelen, maar ook beschermingsmiddelen (onder andere cement cleaner, schoonmaakmiddelen voor metaal, gladde en poreuze materialen, epoxyverwijderaar), beschermingsmiddelen (voor zowel poreuze als niet-poreuze materialen, zelfs voor baksteenachtige materialen), waxen (idem, plus voor nabehandeling). Daarnaast zijn er speciale voegreinigingsmiddelen, antimos-middelen en zelfs een wet look-afwerkingsmiddel. We hebben ‘m meegenomen in de App-test: RUBI heeft, bij het ter perse gaan van deze editie ook een prima app voor al deze middelen. Het zijn immers producten voor de professional, en het is zaak om ze goed te verwerken voor het beste schoonmaak- en onderhoudsresultaat. Maar het blijft eenvoudig: de juiste middelen kiezen, bij gebruik even met je telefoon de QR-code scannen en je hebt de handleiding en veiligheidswijzer voor je. “En als je vragen hebt: de adviseurs en de helpdesk staan voor je klaar!” >>

50 kg

40kg

kg 45

kg 50

25kg

kg 45

november 2014

Emmers, kuipen en manden van Kanguro: sterk, herbruikbaar (één tik met een hamer) en vervaardigd van gerecyclede autobanden

>> RUBI: nu ook Fiel Kanguro duurzame emmers en kuipen Engbert Broekman is er nog wat terughoudend over. Maar toch… “Rubi, dat weet je, wordt in Spanje gemaakt. Vlakbij ons hoofdkantoor bevindt zich ook de fabriek van een prachtig product: de kuipen, emmers en bakken van Fiel Kanguri. Nee, die zie je hier niet. In België veel meer. Die fabriek, een familiebedrijf sinds 1864, had na de crisis een investeerder nodig. En hun producten pasten prima binnen de RUBI-lijn… maar Fiel Kanguri is zo’n begrip in die landen dat we de naam gehandhaafd hebben.” En de Benelux-directeur schuift wat met de catalogussen op de vergadertafel. Dus…?

Een van de meest populaire producten van het moment: zaagmachine met lasergeleiding: strak facet, laser goed zichtbaar…

“Weet je, in Nederland hebben we van die goedkope kuipen. Eén keer gebruiken, niet schoonmaken en in de container. Of je gebruikt ‘m nog een keer, en – zeker in de winter – dan valt er een scheur in, en haal je je handen open. Maar de Kangurokuip kun je gewoon blijven gebruiken: je geeft er een klap op met een hamer, alle restmaterialen van de vorige dag laten los en je schudt ‘m leeg. Klaar voor de volgende klus. Het is echt een prachtig product, en wanneer jij je als tegelzetbedrijf wil onderscheiden door je milieu-bewustzijn… Ze hebben niet die penetrante lucht van die budgetkuipen… Ze zijn echt jarenlang bruikbaar, deze rubberkuipen; ze worden bovendien gemaakt van gerecyclede autobanden. Er worden ook voederbakken van gemaakt, ze zijn absoluut emissie-arm en oersterk: de kuipen zijn versterkt met een nylon polyamide netwerk. …Maar ik ken de tegelbranche: we stappen niet zo makkelijjk van onze gewoonten af… toch vind ik deze kuipen een aanrader. Het is – ook hier weer - een complete productlijn, met containers, stortkokers die nu eens NIET kapot gaan, ‘tassen’ om bijvoorbeeld scherpe afvalmateriaal mee af te voeren. Echt, je moet deze materialen eens voelen! Bij een renovatie: je beschadigt de trappen en muren niet als je er met deze kuipen of tassen tegenaan stoot. Vergeet uitscheurende afvalzakken… Onze zuiderburen zijn al om. Ik ben benieuwd, en Jaap heeft ze voortaan bij zich, ook op de trainingen! Op de Bouwbeurs komt de volgende primeur, belooft Engbert Broekman. Tegels? Tegellijmen? Afwerkstrips? Hij glimlacht. “Weet je, soms moet je ook je grenzen kennen. Nee, dat wordt het echt niet. Een kledinglijn, dat zou misschien nog net kunnen. Misschien komt het ooit zover dat we contact opnemen met de Stylist van het Zuiden… Maar ik zou er nog geen kaarten voor bestellen!” ■ www.rubi.com www.fiel-kanguro.com

Directeur RUBI-Benelux Engbert Broekman: “Full service is ons motto – dus ook voor de schoonmaakmiddelen!”

G N I HUW

C S R A WA

T O T N E EID CTIE! L N A K U D K I E U R R P GEB UZE BICE SERIE

Extreem geschikt voor het verlijmen van grootformaten Extreem witte kleur

| Let´s stick together | www.schoenox.nl |

Extreem comfortabele, standvaste dispersielijm met lange open tijd

DIN

de extreme SCHÖNOX TLX |

ens lg

test vo ge

| Zó gemakkelijk verwerkt

12004

I I I

Tekst: Remus Aussen Foto’s: Remus Aussen / SVK Tegelwerken

Al weer ruim een jaar is Tom Sterkman lid van het hoofdbestuur van BOVATIN, als vertegenwoordiger voor de regio NoordHolland. Ondernemer tegelwerken nieuwe stijl, niet ‘opgeklommen’ vanuit het ambacht maar vanuit de techniek en het ondernemerschap. Dat laatste was hem dan wel weer ‘aangeboren’, want – zijn vader was directeur van een bouwbedrijf met zo’n 350 werknemers. En SVK tegelwerken leidt hij nu al weer een aantal jaren, samen met Dick Huisman. ‘SVK’ herinnert nog aan het oorspronkelijke bedrijf (Stoel Van Klaveren), maar SVK is een zelfstandige onderneming. “Al zijn zij nog wel een leverancier, maken we gebruik van het pand en niet te vergeten van een belangrijk deel van de showroom.” SVK tegelwerken – een middelgroot tegelzetbedrijf, met zo’n23 tegelzetters in dienst. Drukke tijden lijken er wel weer aan te komen, maar hoe druk? Een gesprek met ons nieuwste HB-lid.

Tom Sterkman (SVK Tegelwerken): “Onderwijs en marketing. Daar draait het om!”

‘Anders’ “Wij werken met name voor aannemers. Al doen we ook de nodige kopers keuze- projecten, en – maar dat zijn uitzonderingen – een Dick Huisman(l) en Tom Sterkman: het directeurenduo van SVK tegelwerken woning rechtstreeks voor een consument. En nu? Pessimisten zeggen dat het nooit meer wordt zoals het was. En dat ben ik met ze eens, maar niet in de zin van ‘slechter’. De markt wordt nu anders, ja. De woningcorporaties zoeken andere wegen om Leerlingen: wil je dat het vak blijft bestaan? aan hun woningvoorraad te werken. Ze hebben veel oud woningbezit verkocht, “Een bedrijf dat werk heeft, kan namelijk leerlingen in zijn en hebben daarmee denk ik weer wat ruimte om te renoveren. Het is jammer dat bedrijf helpen opleiden. Nee, je bent geen hemelbestorze daarbij nu nog vaak kiezen voor de ‘allerlaagste prijs’, maar ik zie er daar ook mende idealist, maar gewoon een realist als je leerlingen al een aantal van terugkomen – schade en schande, zeg maar… Bovendien zie in je bedrijf haalt. Ten eerste – leerlingen blijven vaak, ik tot in de politiek toe een trend om de samenwerking in de regio te zoeken. zeker als je een goede werkgever en opleider bent. Ten Woningcorporaties hebben immers van oudsher een maatschappelijke functie, tweede – als ze voor zichzelf beginnen: tien tegen één dat en al ben ik niet van de vage termen, ik geloof wel degelijk in zoiets als ‘social ze daarna tot jouw gewaardeerde ‘flexibele schil’ (bij SVK, return’. Ofwel – als jij kiest voor een regionale ondernemer, dan is de kans groot een man of 17) gaan behoren. Toch fijn dat ze dan op jouw dat die wat meer kan doen voor zijn regio. En dat kan dan variëren van meer manier werken, het vak verstaan… Zoals het nu loopt, met werkgelegenheid voor jongeren tot ondersteuning van de plaatselijke sportverlandelijk 90% minder instroom dan we straks in betere enigingen. tijden nodig hebben… We hebben straks echt een probleem. Dus als we willen dat het vak een toekomst heeft, dan kunnen we daar als bedrijven maar beter aan werken. En ook de handelsbedrijven en fabrikanten maken zich – terecht! – zorgen. Rechtdoor-plakwerk in bijvoorbeeld tunnels, daar heb je toch ook jongens voor nodig die gewoon dat werk verstaan en het leuk vinden. Maar – wie zijn straks in staat om die nieuwe MOSA-series te verwerken? Of natuursteen, grootformaat, mozaïek, complex werk? Zonder onderwijs, zonder leerlingplaatsen kan een handwerk niet bestaan. Moet er alleen wel iets in het stelsel veranderen, een leerling moet betaalbaar zijn. Een taak voor BOVATIN en, beter nog, voor de Aannemersfederatie om daar voor te pleiten.”

“We zijn zo druk met ons vak dat we vergeten om ook aandacht aan verkoop te besteden!”

Imago en de bouwketen Ook het imago van de bouw hangt samen met teruglo-

BOVATINFO

Tom Sterkman: “Leerlingen moeten ook verhalen uit de praktijk te horen krijgen!”

pende leerlingaantallen, weet Sterkman. “Leerlingen verdienen best aardig in de bouw - en toch kiezen jongeren er vaak niet voor. Het zit ook niet alleen in wat je verdient, jongeren kiezen ook voor een leuk leven. Het is vaak niet ons tegelwerk zelf dat het bouwvak onaantrekkelijk maakt, het zijn de omstandigheden eromheen. Er moet bijvoorbeeld 1500 kilo badkamer naar boven. Vaak is er geen begaanbare route over de bouwplaats aangelegd. En ook de entree van de woning is maar al te vaak via een loopplank, zodat het rechthouden van je kruiwagen echt lastig wordt. Meestal is er geen bouwlift, dus zul je je materialen de trap op moeten sjouwen. Geen fijn begin van je dag, terwijl dat simpelweg beter te organiseren is. Ook dat draagt bij aan imago, pak die problemen aan en leerlingen denken en praten anders over hun werk . Zorg voor looppaden, hulpmiddelen, veiligheid, een schoon toilet!” Toch LEAN! Het liefst werkt Sterkman met vaste partners. “Als je met vaste partners in een bouwketen werkt, dan bouw je ook letterlijk op elkaar. Je kent elkaars werk, rekent met elkaar en op elkaar. Als de loodgieter tijdig aangeeft dat hij een dag meer nodig heeft, weet jij dat je twee dagen later iemand extra moet inzetten – en heb je geen van beiden een probleem. Iemand ziek? Dan los je het op! Ik ben beslist een voorstander van ‘LEAN’, want LEAN is er in oorsprong voor bedoeld om iedereen in de keten wat winst te laten maken. Het is ontstaan bij Toyota. Stel: we willen dat jij wieldoppen maakt voor 65 cent. “Kan niet,”, zeg jij, “Want die dingen kosten 75 cent”. Op dat moment bekijkt de keten samen met jou of er dan niet een manier voor je is – afname van een groter aantal bijvoorbeeld - om

zo’n wieldop voor 55 cent te maken. Zodat jij 10 cent winst maakt. LEAN is ook: elkaar het ondernemen mogelijk maken.” Verantwoordelijkheidsgevoel “Het is belangrijk om je verantwoordelijk te voelen voor je werk. Dus, je neemt een werk aan of niet – maar als je het aanneemt, dan maak je het ook goed, ook als de prijs niet helemaal naar je zin is… Dit is iets wat je ofwel van huis uit, ofwel wat je een keer van een ervaren ondernemer of leermeester meekrijgt. Weet je, ik kom uit een klein dorp, een boerengemeenschap. Je werkte bij wijze van spreken vanaf dat je kon lopen, en je was verantwoordelijk voor wat je afleverde… Van jongs af aan af en toe werken helpt, want van alleen op school zitten leer je geen werkritme. Ook daarom gun ik iedere leerling een leerplek.”

De ‘Sanipod’: een prefab-badkamer, één van de producten van SVK. “Ja, die is nog van vóór het BOVATIN IPC-traject…! Daar hebben we al een aantal projecten mee ingevuld. Dit is een beurs model, hij is al op een vrachtwagen naar diverse beurzen getransporteerd, maar is nog steeds prima in orde!”

november 2014

Uit de projecten van SVK tegelwerken: het interieur van het Mainport Hotel (Rotterdam), het Zuiderbad (Amsterdam), een Audi-showroom (Alkmaar) krijgen!”

Promotie! “Ja, wij hebben op alle auto’s die www.meerwaardevantegels.nl – sticker zitten. Promotie werkt. Omdat het geen onzin is om voor tegels te kiezen. Al die kromtrekkende houten vloeren, die kunststofvloeren in ziekenhuizen die er na een jaar al niet meer uit zien of kapot gaan… we helpen met die promotieactie die mensen om een goede keus te maken. We leveren immers goed werk: een goede tegelzetter heeft een langdurige relatie met zijn opdrachtgevers. Want hij verdient liever iedere maand een dubbeltje dan één keer een kwartje. Ja, Gerard Reus zegt het vaak in het bestuur: “Wij tegelzetters moeten meer marketeers worden!” We leggen zo veel nadruk op vakwerk dat we vergeten om het te verkopen. We hebben aan allerlei materialen, marktaandeel verloren. Maar mensen - ook professionele inkopers – moeten wel geholpen worden om de juiste keuze te maken. OK, dat is dan in ons straatje. Maar wanneer je naar zaken kijkt als ‘total cost of ownership’, dan win je met tegels op alle fronten. Je koopt immers een bedrijfspand of woning niet voor twee jaar. Een tegelvloer blijft echt héél erg lang mooi… We deden laatst wat renovatiewerk in Amsterdam-Zuid. Die vloer lag er sinds 1932 in; voor een paar honderd euro was ‘ie weer in orde. We hebben een paar gebarsten tegeltjes vervangen… Er zat één plek in, daar mochten we niets aan doen: een gat, eromheen gebroken tegels, aangesmeerd met cement… Dat was een bomkrater uit de Tweede Wereldoorlog, die wilden ze zo houden, om niet te vergeten…” Verhalen zijn belangrijk! Tom Sterkman vindt het jammer dat de nadruk minder ligt op ‘mooi’. “Vroeger zag je ook in eenvoudige woningbouwprojecten de mooiste ornamenten, de mooiste trappen… het tegelwerk maakte die objecten tot echte kunstwerken. Er is laatst in Schagen een school gerenoveerd waar de getegelde art deco trap nog steeds een blikvanger is na 80 jaar… Gek ook dat iedereen een auto van een bepaald merk wil, maar niet vraagt om een huis van een bepaalde bouwer, een ‘merk-huis’! Consumenten zouden best kritischer kunnen zijn. Ga maar na, wat moet je in een ‘passief-woning’, waar je je raam niet eens kan opendoen…? Architecten ontwerpen om zich te onderscheiden – maar dat huis ‘is’ straks van iemand. Is die klant er blij mee? Die architect moet toch niet willen bepalen dat wij ons dekbed niet uit het raam kunnen hangen om te luchten? Kijk, wij bouwen en betegelen IEDERE DAG woningen, maar mensen wonen misschien wel hun HELE LEVEN in dat huis. Dat moeten we ons wel realiseren. En als je dat in je achterhoofd houdt, dan maak je mensen blij met je product!” ■

Tekst: Remus Aussen Foto’s: Remus Aussen / BOSTIK

Nog niet zo lang geleden introduceerden we Ardal bij u als nieuw geassocieerd lid van BOVATIN. Een merk dat tegellijmen fabriceert, uit de stal van BOSTIK, en in BOVATINfo 2012-2 kon u lezen dat Ardal zich speciaal op de tegelbranche richtte met een pakket lijmen dat zowel de ‘gebruikelijke’ lijmen produceerde als bepaalde high-tech oplossingen. Geen prijsstunter, maar gewoon een hoogwaardige lijm voor een goede prijs. De technologische en innovatieve kracht van Ardal kwam van moederbedrijf BOSTIK. Want BOSTIK maakt lijmen voor vrijwel iedere toepassing – van glasmontage tot de lijmverbindingen voor de vliegtuigindustrie. “BOSTIK werd alleen al in Europa verkocht onder 40 verschillende merknamen, met ieder een eigen gezicht, eigen campagnes, eigen strategieën.”, legt Marketing & communicatiemanager Benelux Arno van de Laar (voorheen Ardal, nu BOSTIK) uit. “Natuurlijk, ieder land heeft eigen wensen, een eigen historie. Die van BOSTIK beslaat ook al zo’n 125 jaar. Maar we hebben besloten om met één gezicht, één naam verder te gaan. Even vooraf: die overstap houden we bijzonder eenvoudig voor onze klanten, en - jullie gaan ook absoluut voordelen van die verandering ondervinden!”

Ardal wordt

Bostik! ‘…dat slimme wereldlijmmerk met die gekko…’.

De eenvoud en de gekko …hebben allemaal wat met de gekko… “Wat die eenvoud betreft: je herkent straks gewoon nog de namen van jouw vertrouwde producten. Dus, ‘Ardal Ardaflex S2’ heet straks gewoon ‘BOSTIK Ardaflex slimme oplossingen. ‘Smart adhesives’, het zijn ‘slimS2’.”, weet productmanager Tegeltechniek Jeroen Gramser. “En trouwens me lijmen’. Bij onderzoek & ontwikkeling wordt een – veel BOVATIN-tegelzetters gebruiken nu drie merken van ons: Simson voor product echt ‘uitgelijnd’ op het doel. Wat is er op de de kitten, BOSTIK voor egalisatie en Ardal voor voegen en lijmen. Dat is markt? Hoe tevreden zijn de klanten daarover? Hebben gewoon niet handig. Dus, we bekeken de markt opnieuw, vanuit jullie, onze ze niet toch nog bepaalde wensen, of zelfs wensen klanten. En we konden er simpelweg niet omheen dat één merknaam slimwaarvan ze denken dat die niet realiseerbaar zijn? En mer was.”. “Ja, en dat merk wilden we ook wel iets extra’s meegeven!”, vult hebben wij niet al gewoon technologie in huis die daar marketingadviseur Lieke van Lieshout aan: ”We wilden meer dan een logo. goed op aansluit? Je weet, BOSTIK maakt onderdeel uit We vroegen ons af wat nou typerend is voor BOSTIK. Nou, dat zijn onze van oliemultinational TOTAL. Nou, alle technologische kennis en ontwikkelkracht van TOTAL hebben wij dus tot onze beschikking. Uitdagingen zijn welkom! Maar hoe maak je die ‘slimheid’ zichtbaar in een merk, in een logo? Zo kwamen we op de gekko. Ja, hij bestaat echt, er is voor de campagne een echte gekko gebruikt. Hij heet Gary, maar die naam mag je best vergeten hoor!” “Het gaat natuurlijk om het ‘hechtvermogen’ van de gekko. Echt, dat is uniek. Hij kan 40 maal zijn eigen gewicht houden… op gladde, ruwe én flexibele ondergronden. Of met één teen zijn eigen gewicht. Desnoods onder water. De ‘kleefkaarten’ onder zijn pootjes schijnen ook zelfreinigend te zijn; wetenschappers zijn dan ook ronduit gefascineerd door de werking ervan. Het dier is echt een inspiratiebron, ook voor BOSTIK! Plus – we hebben geen concurrent die een dier in zijn

november 2014

Marketing & communicatiemanager Benelux Arno van de Laar: “…verder onder één gezicht, één naam!”

Productmanager Tegeltechniek Jeroen Gramser: “…straks de tegelbranche blij maken met verrassende producten!”

jullie nu ook beter informeren over de waterafdichtings- en vloerproducten, immers ook producten waar jullie branche veel mee te maken heeft. Wij zitten ‘middenin’ de afbouw, of het nou om lijmsystemen gaat of om voorbewerking. Ik hoef jou niet te vertellen hoe belangrijk de ondergrond is... En – één naam, één systeem, dat maakt de zaak ook nog eenvoudiger als het gaat om garanties en technisch advies. We merkten het zelfs in de wereld van de praktijkopleidingen. Zo heeft ROC Leeuwenborgh in Sittard een opleiding tot conciërge. Een conciërge moet het eenvoudige onderhouds- en reparatiewerk zelf kunnen verrichten, en dan werkt men graag met één merk. Bij die opleiding, zo is al duidelijk, wordt de samenwerking met BOSTIK, juist door de productcombinaties, intensiever!” Daar heeft BOSTIK een punt. Natuurlijk, een systeemadvies met producten van slechts één fabrikant verkleint sowieso de kans op ‘grensconflicten’ bij garantiekwesties. Maar bovendien: bij de diverse vormen van ketensamenwerking – zie onder andere het interview met Oostbörg Tegelzetters – heeft de tegelzetter soms een rol die verder gaat dan tegelwerk. Ondergrond, opbouw – wanneer jij coördinerend contractpartner bent, is het handig als er één integraal, allesomvattend advies ligt. Plannen “Kortom – BOSTIK wordt een wereldmerk!”, besluit Jeroen Gramser. “Naast onze eigen R&D centrum in Den Bosch gaan we ook internationaal steeds meer samenwerken met andere Bostik landen op het gebied van productontwikkeling. Zoals in ons gloednieuwe ontwikkelingscentrum in Compiègne (in de buurt van Parijs, vlakbij het hoofdkantoor). Daar gaan we name-lijk met al onze bouwproducten werken aan een experimentele woning. Het doel: kruisbestuiving van kennis. Waar gaat het om: duurzaamheid, emissiebeperking, elasticiteit, lichtgewichtproducten, kortom milieu en gezondheid. Waarbij ook die van de verwerker centraal staat. Het leuke is - ik denk dat ons bedrijf, met enerzijds de bundeling van merken en anderzijds de verspreiding van aanwezige kennis in het volledige concern, nu erg goede kaarten heeft om de tegelbranche blij te maken met verrassende producten!” ■ www.bostik.nl

Marketing- en communicatiespecialist Lieke van Lieshout: “Ja, die gekko bestaat echt… hij heet Gary…”

logo heeft. Ook daarmee onderscheiden we ons. En zeg nou zelf… het is toch een prachtig diertje…?” Wat merkt u ervan? Ook over de introductie van het ‘nieuwe’ merk is natuurlijk nagedacht. Jeroen Gramser: “Sinds december 2013 zijn we de oude merken aan het samenvoegen. Vanaf nu is Ardal uitsluitend nog onder de naam BOSTIK verkrijgbaar. Ook de verpakkingen en de veiligheidsvoorschriften worden aan de nieuwe naam aangepast. Maar, jullie tegelzetbedrijven houden vanzelfsprekend jullie vaste contactpersonen. Het voordeel: onze tegellijm adviseurs zijn nu ook extra opgeleid, en kunnen

SAMEN STERKER BouwCenter en Imabo gaan samen verder onder de naam Bouwcenter. Samen zijn wij nóg sterker en daar wordt u als professioneel tegelzetter ook sterker van!

NU VERKRIJGBAAR BIJ JOUW BOUWCENTER-VESTIGING!

AirBase dekvloer • • • • •

Lichtgewicht dekvloer Snel te verwerken Milieuvriendelijk Stofarm Zeer geschikt voor renovatie

DROOGTIJD SLECHTS 3 UUR!

18 KG

€25,

75*

PER ZAK

Weet hoe ‘t werkt!

Wij kennen u en u kent ons. Uw vak is ons vak, wij weten precies wat u nodig heeft en hebben dat allemaal onder één dak. Wij kennen ook de lokale markt, weten wat er speelt en kunnen u daardoor al vroeg in het bouwproces ondersteunen. En wij zijn flexibel. Ons bedrijf gaat niet om vijf uur dicht. Als u ons nodig heeft, zijn wij er. Wij zijn namelijk ook ondernemers. Net als u. Dat Bouwcenter en Imabo samen verdergaan, levert u ook spijkerharde voordelen op: nog scherpere prijzen bijvoorbeeld. Bouwcenter is de grootste bouwtoeleverancier in Nederland en dus een belangrijke partner voor fabrikanten. Grote projecten kunnen wij concurrerend aanbieden en goed begeleiden. Dat wat u als bouwprofessional nog sterker maakt!

* Bij afname van een volle pallet. De aanbiedingen zijn geldig van 2 t/m 29 juni 2014 en zolang de voorraad strekt. Prijzen gelden bij afhalen en zijn netto exclusief btw en verwijderingsbijdrage.

Tekst en foto’s: Remus Aussen

KOPSTUKKEN IN DE BOUW Met de serie “Kopstukken in de bouw” laat BOVATINfo een aantal smaakmakers in de bouw aan het woord over de tegelbranche. Waar doen we het in hun ogen goed, waar liggen kansen? Hoe kijken zij aan tegen de gespecialiseerde aannemer in tegelwerken, tegen de tegelzetter en het werk in het algemeen, tegen de concurrentiepositie van ‘de’ tegel? In vorige edities spraken we onder andere BNA-voorzitter Willem Hein Schenk, Jacqueline Schlangen, directeur van het netwerk Vernieuwing Bouw, Dura-Vermeer CEO Job Dura en BNI-voorzitter Peter Dautzenberg. In deze BOVATINfo kijken we dichter bij huis: twee ‘kopstukken’ staan in de voorhoede als het gaat om de belangen van de gespecialiseerde aannemers – ONZE voorhoede dus. En nog iets verder vooraan nu hun beider organisaties steeds nauwer samenwerken; voorzitters Henk Klein Poelhuis (Aannemersfederatie) en Jan van de Kant (Nederlandse Ondernemersvereniging voor Afbouwbedrijven) werken zelfs onder één dak. Wat betekent dat voor BOVATIN en zijn leden?

Henk Klein Poelhuis en Jan van de Kant: “Steeds intensievere samenwerking NOA en Aannemersfederatie!”

Wanneer twee organisaties aankondigen dat ze nauw gaan samenwerken en zelfs onder hetzelfde dak hun ook nog eens behoorlijk verwante activiteiten verrichten – dan kun je er in de regel van uitgaan dat de nieuwsbrief over de fusie niet lang meer uitblijft. De voorzitters van NOA en AFNL trekken bovendien behoorlijk gezamenlijk op als het gaat om de belangenbehartiging van de gespecialiseerde aannemers richting politiek. Nog onlangs – en dat mag absoluut als een succes van de overtuigingskracht van deze organisaties richting de leden van de Tweede Kamer gezien worden – mochten we een verlenging van de periode voor het verlaagde BTW-tarief op verbouwing en renovatie bijschrijven; toch een maatregel die heel wat tegelzeten andere bedrijven rechtstreeks en (nu eens) in positieve zin in hun portemonnee voelen. En – het scheelt zo’n 20.000 banen. Toch, zo geven beide voorzitters aan, is een eindplaatje voor een samengaan van NOA en Aannemersfederatie niet getekend. Wel voor een samen ervoor gáán, een intensieve samenwerking dus, van deze twee organisaties die beide opkomen voor de belangen van onder andere gespecialiseerde aannemers. BOVATIN is, als brancheorganisatie, lid van de Aannemersfederatie. Dus toch even met de deur in huis: wat gaan de BOVATIN-leden van deze samenwerking merken, en welke veranderingen kunnen ze nog verwachten?

Meer beweging Van de Kant en Klein Poelhuis kijken elkaar eens aan. “Ach, het zijn best prettige mensen, die AFNL-ers,” grapt Jan van de Kant. “Er was ook meteen meer reuring in het huis. ‘Kennis delen’ is altijd een mooi principe, vroeger spraken we elkaar wel eens, maar nu zitten onze mensen letterlijk op dezelfde kamers, ze komen in dezelfde kantine. Je spreekt elkaar dagelijks over je werk, en je helpt elkaar als jij of die ander toevallig ‘alles’ van een onderwerp weet. Er zijn zo veel gezamenlijke onderwerpen en belangen… Kijk, er werken hier niet zo veel mensen, dus in een paar weken is zoiets voor elkaar. Daar heb je geen jarenlange reorganisatie voor nodig… Dus, met die gebundelde kennis kunnen we de leden nu al beter van dienst zijn. We blijven allebei immers allereerst dienstverlenende organisaties! En we moeten efficiënt omgaan met ons budget – de recessie heeft ook daarop zijn invloed gehad.” Henk Klein Poelhuis ziet toch ook verschillen. “NOA en AFNL hebben een totaal andere basis. De Aannemersfederatie is een vereniging van 18 zelfstandige brancheorganisaties; BOVATIN is er daar één van. De NOA heeft zelf rechtstreeks lidbedrijven – 1600 in totaal - die in drie hoofdsectoren zijn georganiseerd. Die hoofdsectoren zijn ontstaan door het samengaan van voormalige brancheorganisaties. We onderhandelen ook over zeer verschillende CAO’s. Dat maakt nu een één-op-één-fusie lastig en onnodig ingrijpend, ook voor de leden” Zelfstandigheid tegenover slagkracht “Zo’n federatie werkt prima, omdat iedere lid-brancheorganisatie zich kan richten op zijn eigen specifieke onderwerpen en vakmanschap– jullie doen dat als BOVATIN bijvoorbeeld erg goed.”, vindt Klein Poelhuis. “En waar we gezamenlijke doelen hebben,

BOVATINFO

Jan van de Kant(NOA): “…Met die gebundelde kennis kunnen we de leden nu al beter van dienst zijn!”

waar een individuele brancheorganisatie onvoldoende mensen dus slagkracht heeft of waar je je beter als blok kunt opstellen, daar trekken we gezamenlijk op: denk maar aan de politieke inzet op een verlaagd BTW-tarief, CAO-onderhandelingen en informatie over rechten en plichten (een belangrijk deel van de maandelijkse E-nieuwsbrief bestaat uit informatie van de Aannemersfederatie over die onderwerpen, red.). Maar in de bouw verandert veel. Veel van onze lidbedrijven in de afbouw zijn inmiddels ZZP-ers, en de aandachtspunten van bijvoorbeeld onze infrabedrijven zijn behoorlijk andere dan die van de afbouwbedrijven. Het is misschien nog wat vroeg om daar nu op in te gaan, maar – een intensievere samenwerking van de ‘bloedgroepen’ binnen de Aannemersfederatie in Secties, met daarin nog altijd die zelfstandige brancheorganisaties, zou best een optie kunnen zijn. En op gezamenlijke thema’s blijft de Federatie aan zet. Belangrijk daarbij is dat je dan bijvoorbeeld een intensieve samenwerking zou kunnen organiseren tussen de organisaties voor gespecialiseerde aannemers – ook uit NOA - , zonder dat je de gezamenlijke belangen van alle secties uit het oog verliest. Ik ben ook best benieuwd hoe daar bij de verschillende organisaties over gedacht wordt.” Van de Kant: “Ik zie NOA echter niet in de AFNL opgaan”. Hard gras, jonge ondernemers en de regio’s Van de Kant: “Zo’n samenwerking kan inderdaad groeien, maar gras groeit niet harder wanneer je eraan trekt. Dus hier zijn zowel de leden als de verschillende organisaties aan zet, iedereen moet zijn inbreng kunnen leveren. Ik ben het met je eens: er zijn redenen genoeg. Het zou bijvoorbeeld prima zijn wanneer in VERSCHILLENDE disciplines gespecialiseerde aannemers elkaar wat vaker

tegenkwamen, op regionaal niveau. Dat ook met ketensamenwerking en innovatie in het achterhoofd. Zo hebben wij bijvoorbeeld een sectorvereniging ‘Jong Management’, waarbinnen jonge ondernemers uit diverse bedrijfstakken elkaar ontmoeten. Ze organiseren dat meestal in de regio’s. En – ze wonen bij toerbeurt de vergaderingen van ons bestuur bij. Zo organiseer je ook wat beweging in de regio’s!” Henk Klein Poelhuis weet dat ook binnen de Aannemersfederatie aan zo’n initiatief wordt gewerkt. “En we maken graag gebruik van jullie ervaringen!” Werken met Task Forces “Wat we in ieder geval kunnen doen, is op onderwerpen samenwerken”, vindt de NOA-voorzitter. Kijk, er dienen zich kwesties genoeg aan. Denk maar aan het afremmen van illegale arbeid, het ‘bouwsparen’, de regelgeving op de ‘private kwaliteitsborging’. Vaak willen we brancheoverstijgend een onderzoek laten doen. We kunnen dan financiële afspraken met elkaar maken- wie doet waaraan wel of niet mee - en we kunnen binnen ons gebouw dan task forces optuigen die snel en met effect aan het werk kunnen. In het verleden deden we dat los van elkaar, en ik denk dat we best wel eens dubbel werk gedaan hebben.” “Er liggen voordelen voor het oprapen,” bevestigt Henk Klein Poelhuis. “Veel bedrijven werken door in vakantietijd, en hebben dan dus ook behoefte aan informatie en soms ondersteuning. We kunnen nu, gezien de omvang van onze gezamenlijke organisaties, ook best afspraken maken over een helpdesk in vakantietijd. Idem over de voorlichting over personele en sociaal-economische onderwerpen. Ik denk dat er bij sommige branches ook best interesse is in jullie ‘Afbouwgarantie’.

november 2014

Henk Klein Poelhuis (Aaannemersfederatie): “…Eén-op-één-fusie is lastig en onnodig ingrijpend, ook voor de leden.”

Toekomstwerkers En over één onderwerp zijn de heren het ook al eens: dat de input van een netwerk á la dat van de jonge ondernemers cruciaal is voor hoe brancheorganisaties, secties, een Aannemersfederatie of een NOA zich gaan ontwikkelen. Van de Kant: “In een tijd dat de besturen van organisaties zich zorgen maken over waar het nieuwe kader voor de bestuursfuncties vandaan moet komen, hebben die jongeren het er al over hoe ze zaken anders gaan aanpakken. Ze wisselen kennis uit omdat dat is wat ze DOEN, niet omdat wij het vragen. Ze gebruiken nieuwe media omdat ze dat gewend zijn, niet omdat je bij moet blijven.” “ja, en ze spreken elkaar niet alleen over hun eigen vak, maar ook over dat van andere specialisten in de keten,”, weet Henk Klein Poelhuis. “Ook in crisistijd spelen ze elkaar werk toe. Ze kijken anders aan tegen concurrentie, bedrijfsvoering, offertes en prijzen. Ze hebben hart voor het ambacht, maar het zijn niet altijd zelf specialisten – het zijn vaak meer ‘managers’, en – ze doen het prima met hun bedrijven.” Kortom… …Volop beweging in dat NOA/AFNL-kantoor aan de Nieuweweg in Veenendaal. Geen fusie dus, maar ook geen dichte deuren, en wel zoveel samen oppakken dat de lidbedrijven binnen beide organisaties er beter van worden. En – wees dus niet verbaasd als u binnenkort ineens voor zo’n ‘task force’ of ‘platform jonge ondernemers’ geappt wordt. Geappt? Het kan natuurlijk ook zijn dat u gebeld wordt. ■ www.noa.nl www.aannemersfederatie.nl

Een greep uit de agenda-onderwerpen van Aannemersfederatie en NOA 2013/2014 ■

■

■ ■

■

Betalingsverkeer (overheid en grote bouwbedrijven houden zich slecht aan de ’30-dagen-betalingstermijn’. AFNL en NOA dringen er in Den Haag op aan om te handhaven) Co-Pay (Controlled payment: een geblokkeerde bankrekening ter voorkoming van betalingsrisico’s voor zowel kopende als verkopende partij in de bouw. Nog niet breed in gebruik, maar wel een aandachtspunt) De ‘Bouwpas’ (een legitimatiemethode voor iedereen op de bouw, waarop te zien is wie iemand is, maar ook over welke certificaten/ diploma’s hij beschikt, plus of hij wel bevoegd op het werk is) Ketenaansprakelijkheid (opdrachtgevers en hoofdaannemers dienen verantwoordelijk te blijven voor hoe ‘onderin’ de keten zaken als minimumloon, CAO en ARBO nageleefd worden. Op dit moment ligt de druk nog vrijwel alleen bij de onderste schakel) Afschaffing doorbetaling tweede ziektejaar (niet alleen een te hoge kostenpost voor kleine bedrijven, maar ook een factor die ervoor zorgt dat de ZZP-er een oneigenlijke concurrentiepositie krijgt, en bedrijven geen personeel meer aannemen) Private kwaliteitsborging (bouwpartners moeten er zelf op toezien dat hun bouwwerk voldoet aan het Bouwbesluit en andere voorschriften op gebied van veiligheid, welstand en Ruimtelijke Ordening. Dit mag geen nieuwe wildgroei aan certificeringsinstanties opleveren) Opleidingen (door de crisis zijn en worden er te weinig bouwleerlingen opgeleid. En ook het toenemende aantal ZZP-ers heeft vaak geen ruimte voor een leerling. Het moet weer aantrekkelijk en betaalbaar worden om leerbedrijf te worden. CAO (De onderhandelingen lopen…) Bouwsparen (in de toekomst kan slechts 80% van de executiewaarde van een huis in bijvoorbeeld een hypotheek gefinancierd worden. Een fiscaal aantrekkelijke spaarvorm voorafgaand aan de aankoop van een huis zou beweging in de woningmarkt kunnen organiseren – en dus een gunstig effect hebben op de Bouw) Politieke ontmoetingen (uit contacten met ‘Den Haag’ blijkt dat informatie uit de praktijk van de Bouw, ook als tegenwicht voor de ‘waarheid van Bouwend Nederland’, door politici zeer gewaardeerd wordt en niet zelden tot aanpassing van de politieke beslissingen leidt)

& ’s st a em om h T oek T Tekst & foto’s: Remus Aussen Graziano Sezzi (Confindustria) zit voor…

Rondetafelconferentie EUF/Confindustria: “Zijn onze opleidingen klaar voor de toekomst?” Deze katern ‘Trends & toekomst’ gaat, zoals bekend, niet alleen over tegelmode. Want wat zijn de trends voor de tegelzetbedrijven? Nieuwe materialen, nieuwe producten, en - kunnen we ze verwerken? Een belangrijke vraag voor de brancheorganisaties van Europa, zoals bekend verenigd in de Europaïsche Union der Fliesenfachverbände (EUF); maar ook voor de Confindustria Ceramica, namens welke organisatie BOVATIN dit jaar Graziano Sezzi bij de Jaardag mochten verwelkomen. En - de centrale vraag tijdens deze voor de tegelbranche misschien wel belangrijkste conferentie van de CERSAIE. De Confindustria, de samen-

De eerste avond in het hotel: Nederland en België hebben elkaar al gevonden…

werkende tegelfabrikanten van Italië, had ook zijn voorzitter Vittorio Borelli afgevaardigd om aan de conferentie deel te nemen. EUF-directeur Werner Altmayer, als altijd de regisseur achter de schermen, zat in de zaal. Twaalf voorzitters van brancheorganisaties presenteerden hun toekomstvisie op de branche en hun werk. Twaalf maal een powerpoint-presentatie… met enkele bijzondere overeenkomsten. Lang, maar uiteindelijk zeer verhelderend.

Uitnodiging voor BOVATIN Tijdens onze Jaardag in juni nodigde de heer Sezzi de BOVATIN-tegelzetters al van harte uit voor deze conferentie, en – er meldden zich op de uitnodigingsmail ook de nodige leden aan. Zo was BOVATIN dan ook goed vertegenwoordigd tijdens de conferentie. En, al zijn twaalf presentaties absoluut wat veel van het goede, er was alle aanleiding voor BOVATIN om steeds meer rechtop te zitten. Want, los van dat alle brancheorganisaties met ongeveer de zelfde kwesties te maken hadden (concurrentie van andere producten, terugloop leerlingenaantallen,

“

er was alle aanleiding voor BOVATIN om steeds meer rechtop te zitten

Volle zaal…

nieuwe materialen), BOVATIN lijkt behoorlijk voorop te lopen met zijn initiatieven. Zo was het bijvoorbeeld mooi om de www.MeerwaardeVanTegels.nl –website door de voorzitter van de EUF, de verder toch behoorlijk chauvinistische Fransman Jacques Vinet, als een goed voorbeeld van promotie gepresenteerd te zien worden. Duidelijk was ook dat men in veel landen invoering (of herinvoering) van het ‘meesterschap’ overweegt – zorgvuldig laverend tussen EU-wetgeving tegen uitsluiting van import-tegelzetters. En daarom zijn ook in alle landen weer plannen of al initiatieven om een eigen academie op te zetten- niet zonder samenwerking met de fabrikanten. Een aantal veelgehoorde opmerkingen: ■ “We

hebben de industrie nodig om met enige slagkracht tegels te kunnen promoten!” ■ “Eerst goede verwerkingsmethodieken en gereedschappen, dan pas nieuwe tegeltypen op de markt brengen! Overleg eerst met de tegelzetters!” ■ “We zullen het vak weer aantrekkelijk moeten maken voor jongeren!” ■ “De Technische Commissie mag wel eens wat slagvaardiger worden!”

“

bovatin heeft blijkbaar invloed weten uit te oefenen op de Tweede Kamer

BOVATIN-voorzitter Gerard Reus had dan ook meer dan de aandacht toen hij onze promocampagne, de BOVATIN Academie en de uitstekende samenwerking met onze geassocieerde leden beschreef, plus nog eens aan ons innovatieproject (vorig jaar gepresenteerd) herinnerde. Maar een open doekje kreeg hij met name toen hij beschreef hoe BOVATIN, door samenwerking met nóg 18 brancheorganisaties in de Aannemersfederatie, blijkbaar invloed had weten uit te oefenen op de Tweede Kamer voor de verlenging van de 6%-maatregel. Kortom: een nuttige en enthousiasmerende conferentie, en – bijzonder hoe EUF-directeur Werner Altmayer (altijd als bescheiden ‘regisseur’ op de achtergrond ) er al zo veel jaren in zijn eentje in slaagt om al deze organisaties, met deels gemeenschappelijke maar deels ook strijdige belangen, in één kruiwagen te houden. ■

Het ‘reclamebord’ van de conferentie, met de namen van de sprekers erop

He, was dat niet een Nederlandse uitvinding - de ‘Multibuddy’, het steuntje van Twan Ceelen…?

Ook dat is CERSAIE…

3D, kleur, patroontjes… Noemen we het druk of noemen we het anders…?

& ’s st a em om h T oek T Tekst & foto’s: Remus Aussen

Hoe drukker hoe rustiger!

CERSAIE: …en de beurs gaat door als altijd…! Wie eind september op de CERSAIE in Bologna rondliep, kon zien dat de internationale tegelbranche niet bij de pakken neer was gaan zitten. Want – nieuwe kleuren, nieuwe trends, nieuwe technieken werden met zo mogelijk nóg meer elan gepresenteerd dan andere jaren. Al kon je er natuurlijk niet omheen dat de beurs wel degelijk te maken had met ‘andere tijden’. Zo was hal 25 leeg. En, hoe je het ook keert of draait – het voelt vreemd wanneer op een beurs die echt het domein van het keramiek is, ‘ineens’ een zaal aan hout en parket is gewijd. Opvallend ook: relatief weinig nieuws op het gebied van sanitair. Als het om de tegeltrends gaat: 3D is nu echt aan de orde van de dag, en de kleurenprints kennen echt geen grenzen meer. En verder? Duidelijk is dat - en dat kunnen we vermoedelijk op het conto van onze samenwerking met de Europese vereniging van tegelbrancheorganisaties (EUF) zetten: ook in Italië is men er inmiddels wel van doordrongen dat tegels een halfproduct zijn. Want – veel leerlingen, veel demonstraties, en – een luisterend oor van de Confindustria Ceramica tijdens het debat met de 12 Europese branchevoorzitters.

Wat zijn de trends? In ieder geval is het duidelijk dat de stands met relatief ‘gewone’ tegeldesigns de meeste bezoekers trokken. En dat was in andere jaren toch wat gelijker verdeeld. Vreemd? Het marktaandeel voor de bijzondere doelgroepen daargelaten – wat wil de klant? De klant wil zo te zien toch iets minder goud, krullen en bulten – omdat het niet onderscheidend meer is. 3D- en printtechnieken zijn inmiddels voor de meeste fabrikanten gesneden koek – dus zullen we deze technieken steeds meer in tijdloze, modebestendige toepassingen tegenkomen. Wat dus wel betekent dat iedere techniek uiteindelijk zijn weg naar de showroom vindt: XXL, mozaïek, XXS (zie verderop in dit artikel), 3D, houten natuursteenmotieven, dunplaatmaterialen, meerhoekige en ongelijkvormige tegels – ze zijn ‘gewoon’ voor je er erg in hebt. En dus is het zaak om al die nieuwe materialen en technieken te beheersen: de tegelzetter anno 2014 is dus nooit uitgeleerd – ook al is hij nóg zo’n specialist in het traditionele zet- en mozaïekwerk… Alle bewondering overigens voor de tegelfabrikanten die al het goud en de wilde kleuren en vormen ontwikkelen – want niet alleen weten een aantal van die materialen door te breken, maar bovendien zorgen zij ervoor dat een deel van hun materiaal in ‘gewonere’ vorm uiteindelijk consumenten en zakelijke opdrachtgevers verleidt om over te stappen op tegels dan wel hun tegelwerk te vernieuwen. Wie zei ook al weer in 2011 dat houtmotieftegels een modegril waren…?

Omnicol en Laticrece Na het bewonderen van de stands van honderden tegelmerken is een wandeling over het middenterrein van CERSAIE een prettige afwisseling: hier staan de gereedschaps- en lijmfabrikanten, de makers van afwerkstrips en dilatatieprofielen, plus de diverse ontwerpers van showroomsystemen. Op de stand van Laticrece blijkt ‘ineens’ Omnicol ook een deelnemer te zijn: Omnicol’s algemeen directeur Felix de Bever en commercieel directeur Gerrit Jonker zijn er om, samen met Laticrece’s ‘president international divisions’ Erno de Bruin het eerste tastbare

resultaat van de samenwerking van de beide bedrijven luister bij te zetten. “Omnicol en Laticrece zijn beide onstaan als zand, cement en betonspeciaalbedrijven. Maar Laticrece heeft zich ook toegelegd op epoxies. Zo hebben we gezamenlijk de Omnifill Prof 123 ontwikkeld: een basisproduct van hars en verharder, waaraan gekleurd zand als derde component wordt toegevoegd. Felix de Bever en Erno de Bruin laten een ander product zien waarmee Omnicol de Europese markt mee gaat bedienen: de ‘Supercap’, een pomptruck die in één keer een 1500 tot 5000 kubieke meter zelflevelende afwerkvloer kan mengen en oppompen. “En hij kan dat – daar hebben ze natuurlijk in de USA veel ervaring mee – tot 23 verdiepingen hoog!”, vult Felix de Bever aan. Erno de Bruin: “We verwijzen ook graag naar onze internationale projecten, waarvan je er een aantal op de gevel van onze stand ziet: het ‘Marina Bay Sands’, dat schip op die drie torenflats in Singapore is een opvallend voorbeeld. We kunnen dus de hoogste en grootste projecten aan, en onze uitdaging is nu om in Nederland op dezelfde manier eventueel ook de kleinste projecten met zo’n pompinstallatie te kunnen bedienen!”

XXL gezien? Nu naar XXS! Dat XXL-formaten en mozaïek fraaie combinaties opleveren, is inmiddels bekend. Maar ‘superklein’ bestaat ook! “Dit BRIX-mozaïek is echt een favoriet van ons! Het is al best even op de markt, maar het begint zo langzamerhand zijn weg te vinden, vooral via de architec-

ten,”, legt Robert Hurkmans (Loomans Tegelwerken), samen met Fred Linders en Frank Loomans, op de BRIX-stand uit. “Maar je moet het wel kunnen verwerken! Je hebt, om te beginnen, een SUPER-

Mapei: oplossing voor Groningse aardbevingschade!

strakke wand nodig, en je gebruikt in principe een lijmkam van maar liefst 2 millimeter… 25% van wat je op de muur zet, is voegsel. Je kunt deze matjes het best ‘molenwiekend’ verlijmen, anders ga je een ongewenste regelmaat zien. En ja, net als met ‘gewoon’ mozaïek: als je een ronde wand betegelt, zul je de matjes moeten snijden. Maar het effect, ook met die ‘ronde’ matjes, is enorm: het lijkt wel keramisch behang!”

PaletteCad: het verschil! Waar een paar jaar terug Visoft zo ongeveer de enige ontwikkelaar van showroomsoftware was, heeft intussen de ontwikkeling niet stil gestaan. Op CERSAIE staan nu niet minder dan zes stands met software klaar. Links en rechts even geluisterd: Visoft is marktleider, maar PaletteCad heeft meer mogelijkheden (ook zwembaden, terrassen) en is sneller in gebruik. Op de foto rechts: Sonja Zinser (verkoopleiding Oost, en echtgenote van CEO en ontwikkelaar Walter Zinser).

Soms is het handig als je een internationaal bedrijf bent. Want, zo kan Nederland straks profiteren van het feit dat Mapei – als van oorsprong Italiaans bedrijf – aan tafel zat met de Italiaanse overheid om slimme oplossingen te bedenken voor het herstel na de aldaar ontstane aardbevingsschade. Mapei heeft onder andere een aantal ernstig beschadigde kerken in Italië geadopteerd, en zo zijn duurzame Een populaire serie van vtwonen – binnen, buiten en binnenkort het motief ook op buitenmeubels en accessoires…

oplossingen bedacht om deze oude gebouwen niet alleen te herstellen, maar ook om schade te beperken bij een eventueel volgend voorval. En dus zit Mapei nu, rijk met alle opgedane ervaringen, aan tafel bij de NAM. U weet wel, van de aardgaswinning en de aardbevingen in Groningen. Technisch adviseur Johan van Heijster: “Zoals je weet, denkt Mapei bij tegelwerk in ‘systemen’, omdat je de beste resultaten hebt door de combinatie van de juiste materialen. In Italië heeft Mapei aandacht en kennis geïnvesteerd in hoe de schade na de aardbevingen aldaar te herstellen - maar ze ook zo te herstellen dat de kerken op een volgende aardbeving voorbereid zijn. En daarbij gaat het ook om het veiligheidsgevoel van de mensen. Zo hebben we onder andere een wapening bedacht die ‘in’ wanden gesmeerd wordt: Er valt dan, stel dat er opnieuw schade ontstaat, geen stucwerk naar beneden. En denk even aan tegelwerk: wij hebben diverse ontkoppelingssystemen die, als er wat beweging in de ondervloer ontstaat, het tegelwerk maximaal beschermt tegen scheuren. Je begrijpt dat we de NAM niet alleen adviseren - er is 1,2 miljard beschikbaar voor herstel, en we zouden daar graag afspraken maken om er - vanzelfsprekend met vakbekwame BOVATIN-tegelzetters - aan het werk te gaan!” Mapei heeft er ook voordeel bij dat het bedrijf trainingen geeft voor het gebruik met de systemen die het ontwikkeld heeft. “Ja,

Citta della Posa: tegelzetter niet vergeten! Eén ding is zeker: bij mijn eerste bezoek aan CERSAIE in 2011 leek het wel alsof de tegelbranche uitsluitend om verkopers en architecten draaide. In 2012 en 2013 mochten drie leerlingen plus de winnaar van de World Skills hun kunsten vertonen. Er zullen, naast de kritische klanken in dit blad en de opmerkingen van de BOVATIN-voorzitter (zie BOVATINfo 2013-3) tijdens de EUF-conferentie nog wel wat opmerkingen gemaakt zijn, want inmiddels is een gehele zaal gewijd aan het vak onder de naam ‘La Città della Posa’, ofwel ‘Stad der Tegelzetters’. Tientallen leerlingen en specialisten tonen nu niet alleen de traditionele wedstrijdkunstjes, maar ook het verwerken van XXL en Schlüterpanelen. Goede zaak!

bedrijven die bij ons een training volgen, leggen aan het eind van de dag ook een examen af. Anders is het naar onze mening te vrijblijvend; bedrijven die jaarlijks bij ons een aantal trainingen volgen, krijgen van ons ook een certificaat. En voor een semi-overheidsorganisatie als NAM telt dat mee.” Kortom: goed om mee te nemen voor de BOVATINAcademie en de ontwikkeling van het BOVATIN-meesterschap! ■

Cotto d’Este: wederom uitbreiding van het assortiment! Aangezien de dunplaatmaterialen zich steeds meer een plaats tussen de traditionele materialen lijken te hebben verworven, houden we standaard de Kerlite-stand in de gaten. En wederom de nodige uitbreidingen, brede, drie meter lange houtpanelen (met een zeer natuurgetrouwe ‘hout-feel’, maar desondanks voorzien van het bacterieonvriendelijke Microbansysteem), betonlooks, en tegels voor buiten met een zeer grof profiel - dus gegarandeerd ‘antiglij’.

Fraaie hoekstrips van Proline Systems…

Schlüter, niet alleen voor de badkamer Schlüter Systems is meestal, als ondergrond van luxe badkamers, op de strips na tamelijk onzichtbaar. Goed dus dat de fabrikant ook zijn materialen eens in een ‘opengewerkte’ badkamer laat zien. Aangezien de tegel steeds meer ‘naar buiten’ gaat, doen de diverse systemen dat ook: Schlüter had al de nodige balkonsystemen in het programma, maar, als aanvulling op het Troba Plus-systeem zijn er ook (soms kan het eenvoudig…) Troba Stelz-ringen die, gevuld met mortel, kunnen helpen bij het stellen van platen.

januari 2014

Johan van Heijster: “ ….En ik vergeet je bijna ons nieuws te vertellen! Jullie kenden de Mapelastic al: nu hebben we daar een turbo-versie van, de Mapelastic Turbo. Wat is het: een tweecomponenten elastische cementair membraan – 1 container op 1 zak - die je kunt gebruiken op ondergronden die zelfs nog niet helemaal droog zijn- en ook bij lage temperaturen. En na zes uur klaar voor afwerking!”

Modelo Hawaii, een fraaie overflow-tegelcombinatie voor luxe zwembaden

Wellness Center Van der Valk Dordrecht

Voortdurende wellness met de tegellijmen en voegmaterialen van ARDEX!

www.ardex.eu

Tekst: Remus Aussen Foto’s: Jeroen de Goeij

Een Oosterse fontein voor Bazaar Beverwijk… …en Tegelzettersbedrijf Oostbörg maakte ‘m. De ‘Zwarte Markt’ van Beverwijk heeft er sinds kort een Oosterse markt ofwel bazaar bij: een markt van kraampjes in Oosterse sfeer. Blikvanger is een fontein zoals je die vooral in Marokko of Iran aantreft, compleet met glasmozaïek, met zowel geometrische als ronde vormen, kortom – het terrein van de vakman-tegelzetter. Interessant, want a) waarom krijg uitgerekend jij zo’n opdracht en b) hoe zorg je ervoor dat zo’n waterwerk goed en duurzaam wordt uitgevoerd? Jeroen de Goeij, één van de twee ‘nieuwe’ eigenaren (zie kader) van Tegelzettersbedrijf Oostbörg BV, had al de nodige ervaring met dit type werk. En dat was bekend bij de hoofdaannemer (een divisie van VIOS, red.). “Daarnaast hadden ze een goed gevoel bij ons bedrijf: we staan bekend als een zaak die kwaliteit levert en zich aan afspraken houdt”. Zo werkt dat ‘waarom’ dus!”, legt Jeroen de Goeij uit.

Overleg vanaf ontwerp! Het project omvat een zeshoekige fontein en daaromheen zes zitbanken. “De bak is gebouwd door de aannemer, maar wel in overleg. Zo zou de bak aanvankelijk opgebouwd worden uit hout, maar na ons advies is toch gekozen voor lichtgewicht-bouwplaten. We werken namelijk al jaren met dat materiaal, en je kunt er prima

rondingen mee vormgeven. En – hout? Hoe je het ook wendt of keert, je hebt met water te maken… En zo konden wij vervolgens het kunstwerk op een verantwoorde manier afwerken.”

Materialen: De fonteinbak is afgedicht met Schönox 2K DS RAPID, een snelafbindende, flexibele tweecomponentenmembraan. Er is verder gewerkt met Schönox ST voegenband, hoekafdichtingen en dichtmanchetten. Het glasmozaïek is zowel verlijmd als gevoegd met Schönox CF Design (STAAT NIET OP DE SCHÖNOX_SITE), verbeterde samenstelling. Waarom hier ook mee gevoegd is? “Het luistert nauw bij glasmozaïek! Hiermee voorkom je het probleem dat er lijm (met een andere kleur) in de voegen komt te zitten.”, weet De Goeij.

…en het ‘Hoe’! Aan de hand van het ‘hoe’ komen natuurlijk ook Jeroen’s ideeën over vakwerk en bedrijfsvoering aan de orde. “Daar waar op de randen snijwerk nodig was, hebben we dat zowel vooraf als na het voegen gepolijst. Na het voegen moet je het namelijk gewoon even nalopen; dan krijg je het mooiste en gladste resultaat. Je wilt absoluut geen scherpe randen. En de hoeken in de bak: we hebben alles toch nog met zwembadkit afgewerkt. De bak staat immers permanent onder water, dus daar wil je 200% zekerheid. Nee, dat kitten doen we niet zelf. Er werkt een vast kitbedrijf voor ons, zo’n twee dagen per week. En heel soms doen we zelf wel eens een kitvoeg, maar – ieder zijn vak.” En zo kwamen de grenzen van het tegelzetters- en ondernemersvak ter sprake: wat doe je zelf, wat besteed je uit? “Het egaliseren van een vloer of stucwerk doen we wel eens zelf. Ja, dat moet een tegelzetter dus wel kunnen! Het prettige is dan dat je zeker weet dat je op een vlakke vloer of wand aan het werk kunt… maar grote oppervlakken besteden we uit. Je loopt wel eens tegen een situatie aan waar een snelle beslissing nodig is: iedere tegelzetter belandt wel eens op een werk waar de vloer of wand ongeschikt is om betegeld te worden… op zulke momenten is het prettig om opties te

BOVATINFO

hebben.” Opties zijn er trouwens ook voor de klant. “Kijk, een particuliere klant wil een compleet pakket. Dus zorgen wij ervoor dat de klant zich geen zorgen hoeft te maken over de afstemming tussen loodgieter, timmerman, stukadoor en tegelzetter. Daar zorgen wij voor: wij zijn het aanspreekpunt, en eindverantwoordelijke. We zorgen ook DAT ze ons kunnen aanspreken: onze offerte is gedetailleerd en duidelijk, en er zitten geen ‘open eindjes’ in. Plus – binnen tien dagen laten we een keurige badkamer in een stofvrije woning achter… natuurlijk werken we niet alleen met stofafzuiging op ons gereedschap, maar we stellen ook ‘Aircleaners’ uit het IPC-project op… dus onze klanten hebben geen last van stof in de rest van de woning! Ja, we hebben tevreden klanten, dat kun je ook zien op de BOVATIN-Facebookpagina’s… “ Opleiden in crisistijd…? “Ook de afgelopen jaren hadden we steeds twee leerlingen aan het werk. Die blijven hier vaak na afloop van hun opleiding in dienst. Al maak ik me momenteel ernstig zorgen over het niveau van de opleidingen… Dat is momenteel echt beneden peil. Kijk, zo’n docent als Hans Goes bij SPBU Nieuwegein, die doet prima werk. Maar je ziet steeds vaker dat de leerling-tegelzetters geschoold worden door een docent die het er een beetje ‘bij’ doet… een metselaar of een timmerman. Nou, dat merk je… Laatst hadden we bovendien een leerling die een half jaar was uitgeleend aan een blokkenzetter. Zodat ‘ie maar niet ten laste kwam van het SPT (als een BBL-leerling door de opleiding niet uitgeleend/verhuurd wordt, komt zijn salaris voor rekening van de SPT-opleiding, red.). Nou, dat is dan fijn; na twee jaar opleiding is zo’n jongen buiten zijn schuld niet in staat om als zelfstandig tegelzetter te werken. En komt ‘ie niet aan de bak. En daarnaast – sommige bedrijven laten zo’n leerling de domme klusjes doen. Van vegen en sjouwen alleen word je geen tegelzetter… Kortom, bij het opleiden van die leerlingen moet het vak centraal staan, en niet de omzet van het opleidingsinstituut.” Twee leerlingen op een bedrijf van tien man, is dat trouwens niet een beetje veel? “Ja, eigenlijk wel. Maar de branche heeft ze nodig! Kijk, er zijn regio’s waar bedrijven vinden dat je ‘gewoon’ de leerlingen intern opleidt. In de praktijk. Ik vind dat onvoldoende: dan leren ze alleen wat op dat moment nodig is. En een tegelzetter moet gewoon een pakket kennis bij zich dragen, zodat hij in voorkomende gevallen weet wat hij moet doen. Ik bedoel, als jij met de kennis van vlakke

Nieuwe eigenaren? Nu is één van de naamgevers van Oostbörg de laatste tijd vrij regelmatig in dit blad aan het woord geweest, maar – deze naamgever, Jeroen Börger, is niet meer actief binnen Oostbörg. Niet zo vreemd, want zijn nieuwe bedrijf Airbase – de lichtgewicht dekvloer, resultaat van het BOVATIN IPC-innovatieproject - vergt inmiddels al zijn aandacht; inmiddels heeft namelijk ook ‘Europa’ de voordelen van zijn materiaal ontdekt. Want het materiaal gaat met tienduizenden zakken tegelijk het land uit… Ook zijn medevennoot Rene Oostrom stopt dan, al zal die vast nog wel eens ingeschakeld worden… De aandelen in het bedrijf zijn inmiddels overgedragen aan zijn medevennoot Jeroen de Goeij, die samen met Jeroen’s zoon Peter Börger de nieuwe eigenaren van het bedrijf zijn. De rolverdeling: Peter zal vooral ‘buiten’ aan het werk zijn, terwijl Jeroen de Goeij de bedrijfsvoering voor zijn rekening neemt. “En geloof het of niet: voor de crisis werkten hier gemiddeld zes man, nu zijn dat er tien!”, lacht Jeroen.

november 2014

wandjes betegelen ineens met zo’n fontein aan het werk moet… als je niet weet wat je niet weet, krijgt je klant –en dus jij – problemen. En dat is niet goed voor de branche ook. Ja, ik vind die ‘Bouwpas’, in combinatie met het EVC (zie BOVATINfo 2014-1) ook een prima initiatief. Kan op de bouwplaats tenminste gezien worden over welke kwaliteiten de bouwvakker beschikt.” Toekomst? Jeroen de Goeij ziet de toekomst met vertrouwen tegemoet. “Joh, we groeiden in crisistijd… dus, als we alert blijven, ook ná de crisis vakwerk blijven leveren en door de bril van onze klanten ons werk kritisch blijven bekijken, dan doen we het goed. Voor de particuliere klant is het aanbieden van een ‘compleet pakket’ gewoon ideaal. In de projecten kunnen we ook goed en efficiënt tegelwerk leveren. Ja, ook daar zou ik zo’n ‘compleet pakket’ wel eens aandurven, ik weet zeker dat we een interessante partner voor een ontwikkelaar of woningcorporatie kunnen zijn, ook bij een renovatie. 10 á 20 woningen lijkt me dan geweldig. Meer? Nee, dan zou ik de structuur van mijn bedrijf eerst willen veranderen. Onze kracht is immers dat we gesprekspartner van de klant zijn, en dat kan alleen wanneer wij als leiding van het bedrijf zelf kunnen sturen op de kwaliteit van de uitvoering. Je moet ook je grenzen kennen!” ■ www.oostborg.nl www.schoenox.nl www.debazaar.nl

Tekst: Remus Aussen Foto’s: Jeroen de Goeij

Rako wand-en vloertegels toonaangevend bij renovatie sporthallen in Neubrandenburg Tekst & Foto’s: RAKO Een turn-/sporthal kan echt een uitnodiging zijn voor de leerlingen en clubteams. De sporthallen aan de Binsenwerderstraße in Neubrandenburg hebben nu weer een energieke uitstraling. En het is vooral het ontwerp voor de tegelen vlakverdeling dat zorgt voor de gezellige sfeer in de eveneens nieuw ontworpen entree, gangen, kleedkamers, toiletten en douches. Die sfeer heeft het grootste sportcomplex van Neubrandenburg in huis voor de vele schoolsporters, competitie-handballers en andere sportbeoefenaars die het sportcomplex wekelijks bezoeken. En dat na een jaar renovatie, modernisering en uitbreiding. De renovatie van het in 1988 gebouwde sportcomplex was vooral noodzakelijk voor de kleedkamers en de aangrenzende natte ruimtes en de foyer van het eveneens in het pand aanwezige auditorium. Architect Cordula Gattig van ABG architectuur-NB: “Het ontwerp van muren en vloeren combineert prima, en de tegels zullen ook moeiteloos te combineren zijn met toekomstige modetrends en -kleuren.”

14 s new

ceramic tiles news 2014

De keramische ontwerpen komen juist in de tegenstelling tot hun recht: grootformaat (30 x 60 cm) werd gecombineerd met mozaïek, lichte ivoortinten (Rako-wandtegelserie ‘Color One’) met sterke contrasten in bruin of zwart, homogene basistegels met soms zelfs asymmetrische strips. In de kleedkamers en sanitaire voorzieningen is de Rako-tegelserie ‘Unistone’ in anti-slipversie gebruikt. Vanzelfsprekend drempelvrij, met zowel een thermisch isolatie- als een waterdichtsysteem (in combinatie met hybride voegen) eronder. Tegels uit de Rako-serie “Rock” zijn gebruikt voor de entree van de sporthal. ■ Voor meer informatie: www.Rako.eu

www.rako.eu

NATUREâ&#x20AC;&#x2122;S FINEST

SELECTED BY MICHEL OPREY & BEISTERVELD

Showroom Vianen

De showrooms en showtuinen van Michel Oprey & Beisterveld Middels 2 prachtige showrooms en showtuinen in Echt en Vianen biedt Michel Oprey & Beisterveld een totaalconcept van een compleet assortiment waarbij de keuzemogelijk-heden nagenoeg onbeperkt zijn. Michel Oprey & Beisterveld kent drie specialistische afdelingen: Indoor, Outdoor en Slabs. De bijzondere collectie vloeren wandtegels is verzameld binnen de afdeling Indoor. De afdeling Outdoor omvat een ongekende sortering constructieve en decoratieve natuursteenproducten voor gebruik in alle mogelijke soorten tuinen en parken. Afdeling Slabs omvat een uitgebreide selectie plaatmaterialen.

De Limiet 21A 4131 NR Vianen Tel: 030 2417000

Havenweg 18 6101 AB Echt Tel: 0475 417000

Achter de Brinken 6 9462 RH Gasselte Tel: 0599 564655

www.mo-b.nl

Door Henry Meijdam

Beter Samen de Trap Op en Af! Henry Meijdam (directeur ESPEQ Opleidingsbedrijven in Heerhugowaard) deelt ook dit schooljaar zijn opvattingen met de enkele duizenden (we rekenen de lezers op www. issuu.com/bovatin inmiddels ook mee...)lezers van de BOVATINfo. Dit is zijn vijfde column – en ook komende edities leest u van hem!

Vanochtend werd ik gewekt door de nieuwslezer van Radio 1. De ledenraad van de FNV stelt voor om een algemene loonstijging van 2 900,- te maken tot inzet van de CAO onderhandelingen. Ik kon een cynisch gerommel in mijn keel niet helemaal tegenhouden. Opmerkelijk toch, de hele crisis door heb ik niemand van de bonden gehoord over het aanpassen van de CAO conform de economische werkelijkheid: flexibeler, meer ruimte om het loongebouw met de economie mee te laten bewegen, enzovoort. Al dat er was, is en moet voor altijd zo blijven. Mutaties schijnen uitsluitend mogelijk te zijn in opwaartse richting, ook al belemmert een bestaande CAO hier en daar de continuïteit van een bedrijf. Nu echter de ergste crisis gepasseerd lijkt, is men er als de kippen bij om te wijzen op de hoge winsten bij bedrijven (WELKE winsten in de bouwnijverheid en aanverwante takken van sport…?); dit als motivatie voor een loonsverhoging. Er is niets op tegen dat werknemers meedelen wanneer het een bedrijf goed gaat. Iedereen levert zijn inzet en die mag beloond worden. Het is daarmee ook een belangrijke motivatie voor medewerkers om zich maximaal voor het bedrijf in te zetten. Maar het blijft bijzonder dat een tegenovergestelde beweging zo ongeveer heiligschennis is. Een neerwaartse aanpassing van arbeidsvoorwaarden is natuurlijk nooit een doel op zich. Maar de veerkracht van een bedrijf en bedrijfstak wordt mede bepaald door het vermogen de kosten te laten meebewegen met de economische omstandigheden. Daarmee maximaliseer je de kans op bedrijfsbehoud en zo ook op banenbehoud. Het vergt, omgekeerd, bij werkgevers natuurlijk ook een besef dat, wanneer het goed gaat, de vreugde ook gedeeld wordt. Opleidingsbedrijven zuchten op dit moment zwaar onder de druk van de CAO. In goede tijden zijn de salarissen van leerlingen gestegen tot hier en daar 180%(!) van het minimumloon. Op dit moment is een dergelijke beloning niet haalbaar. Vakbonden klampen zich echter vast aan de afspraken van weleer. Dit blokkeert het herleven van opleidingsbedrijven. Alweer jammer.

Juist nu er weer een beetje meer werk is, moeten we ons gaan opmaken voor de personeelskrapte van de komende jaren. Daarbij hoort een modern arbeidsvoorwaardenpakket dat zo is ingericht dat er niet naar leeftijd, maar naar productiewaarde wordt beloond. Een pakket dat meeveert met economische voorspoed en teruggang. Dus ook geen onopzegbare contracten meer, wanneer leerlingen langere tijd niet bij bedrijven kunnen worden geplaatst. Dit speelt eigenlijk overal waar het arbeidsvoorwaardenpakket (van leerlingen) in beton gegoten is en niet mee-ontwikkelt met de trend in de economie. Nu er mogelijk een geheel vernieuwde Bouw-CAO aankomt, is het tijd dit onderwerp te agenderen. Leerlingen opleiden is een taak waar werkgevers graag verantwoordelijkheid voor nemen. Maar dan moet dat wel kunnen op een gezonde bedrijfseconomische grondslag. Het probleem zit in de onbeweeglijkheid van het pakket in tijden van crisis. Beter Samen de Trap Op en Af: gaat het goed, dan profiteert iedereen, gaat het slecht, dan heeft iedereen een scheur in de broek en zou, in ons voorbeeld, het minimumloon weer de bodem in de markt moeten leggen. Wat is het belang hiervan, zo denkt u misschien. We gaan toch weer de trap op? Als dat al zo is, dan is het, in mijn optiek, pas een eerste treetje van een hoge en steile trap, met half doorgezakte planken bovendien. Opleidingsbedrijven zijn aan het einde van hun latijn. Personeelstekorten dreigen op afzienbare termijn. Het zou goed zijn wanneer partijen aan de CAO0tafel tot een moderne, flexibele CAO komen, desnoods voor leerlingen afzonderlijk. Een CAO die beloont naar rato van prestaties, die leerlingen serieus neemt, maar ook de continuïteit van de werkgelegenheid maximaal dient, door in en uit te ademen met de kracht van het bedrijfsleven. Daarmee helpen we elkaar, leerlingen worden beter betaalbaard en sneller aan te nemen. Dreigende personeelstekorten worden bestreden en het opleidingssysteem wordt robuuster. Wie zou daar tegen kunnen zijn… ■

Waarom moeilijk doen als het met kan. Kijk op coba.nl voor ons overzichtelijke assortiment. Coba. Makkelijk zat

Foto’s & tekst: Remus Aussen

MeerwaardeVanTegels.nl: uitgekiende campagne, met mogelijkheid tot meer! Tijdens de Jaardag van 2012 was het een onderwerp: promotie van tegels. Sindsdien zijn we gestart met onder andere de actie ‘beste Tegelzetter van Nederland’, volgend jaar staat BOVATIN op de Bouwbeurs, en – er is nu ook een website met bijbehorende folder. Over tegels. En hoe de consument, de zakelijke klant en de architect slim kunnen kiezen. Voor tegels. Een lowbudget-campagne… en een succes wordt het alleen als u meedoet. Hoe zit dat? De website zelf De gedachte achter de website is: architecten, particulieren en zakelijke beslissers weten niet alles van tegels. Ze kennen ook niet alle mogelijkheden, trends en toepassingen. Daarnaast zou het beter zijn als met name particulieren weten hoe ze tegels kunnen kiezen, waarop ze moeten letten, waarover ze moeten spreken met ‘hun’ tegelzetter of leverancier. Hun ‘checklist, zeg maar. Maar vooral – heel veel mensen hebben de bouwmarkt als referentie: eenvoudige tegels, en – vaak tamelijk treurige opstellingen. Deze site laat voorbeelden zien – inspiratie om voor tegels te kiezen. Daarnaast staat er de nodige informatie op de website over de gunstige effecten van tegels op gezondheid, verwarming en portemonnee. Plus een link naar de in het Nederlands vertaalde websites van de Europese koepelorganisatie EUF. En, last but not least: naar de ledenlijst van BOVATIN. Want tegels worden pas onder uw handen een vakkundig verwerkt eindproduct. Dat is het idee.

Vele meters site, muur en auto beschikbaar! Zoals u op de website kunt zien, wordt de website al mede gefinancierd door diverse geassocieerde leden. Maar nu stap twee: onze (potentiële) klanten moeten de website nog wél vinden. Dat kan al via facebook, via de BOVATIN-website… maar het zou mooi zijn wanneer u ook doorlinkt. Door het logo op uw website te zetten. Helpt u uw klanten mee! Een sticker op uw auto? Legt u de folders in uw showroom? Helpt ook. En het logo kunt u zó van de website af kopiëren, en inpassen (of laten inpassen) in uw website.

adverteren In de vorige BOVATINfo stelden we voor om bedrijven in de gelegenheid te stellen om gezamenlijk tegen naamsvermelding advertentieruimte in te kopen. Daar heeft het bestuur nog eens goed de voors en tegens van tegen het licht gehouden, en besloten dat toch niet te doen. Immers, dan zou de consument ten onrechte de indruk krijgen dat de op informatie gerichte ‘meerwaarde’-campagne ‘uitsluitend’ een verkoopcampagne van de adverteerders – drie of vier tegelzetbedrijven is. Met excuses voor de bedrijven die daar aan mee wilden werken… maar we moeten de campagne op de best mogelijke manier voeren. En de advertenties zullen dus door BOVATIN en de deelnemende grote marktpartijen moeten worden bekostigd. Om u als bedrijf meer in de zon te zetten doen we wel wat anders: veel consumenten, zo blijkt, klikken uit de Meerwaardesite door op de ledenlijst van BOVATIN. We gaan ervoor zorgen dat ze eenvoudiger de BOVATIN-tegelzetter binnen hun regio kunnen vinden, via google maps.

Geen schot hagel… Veel branches zijn bezig met campagnes. U kent vast die TV-reclames voor hout en ‘stofvrije’ vloerbedekking wel. Zulke campagnes zijn – denken wij – niet alleen zéér kostbaar, maar – we denken dat we gezamenlijk met de branche en onze leden scherper kunnen mikken. ■

MEERWAARDE VAN

TEGELS

Doet u mee? Meer stickers nodig voor op de auto’s? Stuur een mailtje naar redactie@bovatin.nl !!! www.MeerwaardeVanTegels.nl

het nieuwe oppervlak voor de architectuur

vernieuw uw woning zonder slopen

KERLITE PLUS 3,5 is de innovatieve, 3,5 mm dikke massieve keramiek van Cotto d'Este. Kerlite Plus, dat ongeĂŤvenaard mooi is en buitengewone technische kenmerken heeft, biedt grote voordelen en oplossingen: het kan op nieuwe dekvloeren, bestaande vloeren en op tegels van marmer, steen, cotto of op hout worden aangebracht. Hierdoor wordt veel tijd en geld bespaard: geen slopen of verhuizen, geen stof en lawaai, geen kosten voor het afvoeren van puin, geen aanpassingen aan de deuren. KERLITE PLUS BIEDT ONBETAALBARE VOORDELEN. STERK, het is bestand tegen een breeksterkte van 1.235 Newton GROOT, er is een assortiment van 9 afmetingen tot wel 3 x 1 meter KLEURIG, er zijn 40 kleuren leverbaar VLAK, het heeft een perfect vlak oppervlak DUN EN LICHT, het weegt slechts 7 kg/m2 EENVOUDIG te snijden, te boren en te plaatsen BETROUWBAAR, het heeft talrijke referenties over de hele wereld GARANTIE, 20 jaar ECOLOGISCH, door recycling 66% minder grondstoffen nodig

dikte 3,5 mm

The beauty in ceramic Cotto d'Este Nuove Superfici - info@cottodeste.it - www.cottodeste.it Vertegenwoordiger voor Nederland: RiverSide Ceramic Agency BV - +31 85 773 76 37 - info@riversideceramicagency.nl

Tekst & Foto's: Remus Aussen

Nieuws van de

De BOVATIN-academie is geen schoolgebouw, en ook geen online-universiteit. De BOVATIN-academie is het kenniscentrum van BOVATIN, en dat is in feite – de BOVATIN zelf, met al zijn verwante organisaties, leden en geassocieerde leden eromheen. Deze organisaties en vakspecialisten zorgen samen voor (vervolg)opleiding van de leerlingen en (bij) scholing van de tegelbranche. Zo blijft het vakwerk – vakwerk! De BOVATIN academie staat onder toezicht van de commissie onderwijs van BOVATIN.

Hans Goes (SPBU/‘Bouwmensen Utrecht’): “Hoe dan ook, ik blijf die tegelzetters opleiden!”

Opleiden is een vak. En het opleiden van vakmensen helemaal. In een tijd dat opleidingsinstituten en leerbedrijven het zwaar hebben, zien ook de opleiders van de tegelbranche niet alleen hun werk en inkomen aan een zijden draadje hangen, maar ook hun passie. Hans Goes (SPBU Nieuwegein, Bouwmensen-Utrecht) is zo’n opleider. Maar, juist OMDAT hij zich zorgen maakt over hoe ‘het vak’ wordt doorgegeven, hoe de tegelbranche straks nog aan voldoende vaklieden komt, is hij er in september, met vijf nieuwe leerlingen, nog eens extra tegenaan gegaan. “Ik heb dit in dit praktijklokaal, met de beschikbare materialen, nu echt een ideaal ‘oefenhuis’ neergezet. Badkameropstellingen, keukens, vloeren – hier kan ik met de tegelzetters van de toekomst hun werk oefenen, zodat ze bij hun leerbedrijven productief kunnen zijn en de praktijk leren. En ze na hun opleiding waardevolle medewerkers zijn!” Want Hans Goes maakt zich dan wel zorgen, maar hij ziet wel degelijk een goede toekomst voor het vak en het onderwijs. “Zal er alleen wel het nodige moeten veranderen!” Er verandert al wat… Sowieso verandert er het nodige in het landelijke Voorbereidend Middelbaar beroepsonderwijs (VMBO). Het huidige afdelingsprogramma ‘Bouw’, voor onze 12- tot 15-jarigen wordt namelijk in 2017 vervangen door een profiel ‘Bouwen, wonen & interieur.’ Ofwel: de opleiding wordt breder, en minder specifiek gericht op de bouw. Dus wordt het, aldus Hans Goes, nóg belangrijker om leerlingen tijdig warm te krijgen voor het tegelvak. “Er zou gewoon een goede promo-campagne

moeten komen, die al op de lagere school begint. Dan nemen leerlingen nog het meeste op. Op het VMBO ben je eigenlijk al te laat, zeker als de opleiding nóg breder wordt. In het tweede jaar hebben ze daar Praktijk Sector Oriëntatie, maar vaak hebben ze dan al lang gekozen… Daarnaast: ik vind – en BOVATIN ziet dat gelukkig ook zo – dat wij niet opleiden voor 40 jaar tegelzetten, maar voor een carrière in de tegelbranche. Je begint als Tegelzetter niveau 2, en daarna kun je doorleren. In de praktijk, en met cursussen. Niveau 3 wordt nu ontwikkeld, en het zou goed zijn als ook de starters met werkervaring worden gestimuleerd om vervolgopleidingen te doen. Ook in de tegelbranche is het een leven lang leren – dan ben je pas een echte niveau 4-tegelzetter! En je kunt later – als je er talent voor hebt - voor jezelf beginnen, technisch adviseur worden, bij een lijmfabrikant, de commercie of de showroom in… Maar iemand moet dat die schoolklasjes wel vertellen. Het zou mooi zijn als ze al op jonge leeftijd succesvolle tegelzetters, ondernemers en ‘tegelmarketeers’ ontmoeten. Want je krijgt een puber heus niet warm door hem een foto van een bouwplaats te laten zien. Dan onderschat je ze. Iedere jongere wil ergens van kunnen dromen. Sluiten wij daar bij aan? Dan krijgen we leerlingen. Gaan we afwachten, of blijven we op de traditionele manier promoten? Dan staan er straks een hoop lokaaltjes leeg. En niet alleen hier. Leren in de praktijk: voorwaarde! “En we moeten verder kijken dan het klaslokaal of de praktijk. Weet je, de praktijkopleidingen hebben goede contacten met het bedrijfsleven, ook op het niveau van het werk. Ook dat is onze meerwaarde, we KENNEN ook als instructeurs de praktijk. Je ziet nu al dat ROC’s zonder praktijkdocenten ‘gewoon’ de opleiding tegelzetten geven, en de praktijk moet zo’n jongen dan maar bij een leerbedrijf krijgen. Hierdoor krijg je een hoger

BOVATINFO

uitvalpercentage vanuit het ROC; bovendien nemen bedrijven de leerlingen liever niet in dienst vanwege de juridische risico`s. (zie het artikel over arbeidscontracten en payrolling elders in deze editie, red.) Absoluut niets ten nadele van de Leerbedrijven, maar – daar krijgt een leerling alleen datgene mee wat dat bedrijf toevallig maakt. Bovendien moet ook een leermeester meters maken – en hoeveel tijd is er dan voor instructie? Ik verbeeld mezelf dan dat ik die jongens hier het HELE tegelvak meegeef – zodat ze voorbereid zijn op de zaken die je in de praktijk niet elke dag tegenkomt. Maar die je maar beter wel kunt weten! En de Leermeester is de spiegel van de praktijk: ook hij leert hem zaken uit de praktijk, maar hij leert hem ook van alles over werkritme en arbeidsverhoudingen. Plus - ik ben tegelzetter. Bij sommige opleidingen zijn de tegelzet-docenten al verdwenen, en wordt tegelzetten door een niet-tegelzeter gegeven. Politiek gesproken – er zijn ook niet-tegelzetters met tegeltalent, maar in het algemeen: ik vind het niet ideaal…” Daarnaast zijn veel leerbedrijven van mening dat leerlingen te duur zijn. “je kent die afkortingen BBL, BOL en BGL wel… BBL-ers zijn in dienst van de opleiding en worden voor een uurtarief uitgeleend. BOL-ers krijgen een stagevergoeding. De BGL zit er een beetje tussenin. Hoe dan ook: een enigszins opgeleide leerling-tegelzetter staat gewoon 32 uur te buffelen. Moet je die wegsturen met een stagevergoeding van € 500,- per maand, waar hij op zijn 19e of 20e niet van kan leven? Of zelfs minder? Dat een uurtarief van een leerling niet boven dat van een vakbekwame ZZP-er moet komen – dat is logisch. We moeten naar een oplossing zoeken: gewoon een redelijk bedrag, kloppend met de leeftijd – op je 15e is een volledig maandsalaris nog niet redelijk -, betaalbaar voor de bedrijven en te organiseren voor de opleidingen. En wij moeten als opleidingen zorgen dat we goede

leerlingen afleveren. Joh, als de crisis straks voorbij is – hopelijk – dan verandert alles weer. Maar ook als het niet wordt zoals vroeger – we hebben samen belang bij de instroom van nieuwe tegelzetters, die kunnen werken volgens de URL’s van de Westeuropese landen. Er is per jaar vraag naar een instroom van 150 nieuwe tegelzetters, volgens het EIB (Economisch Instituut voor de Bouw, red.). Al een paar jaar komen we landelijk niet verder dan enkele tientallen. Dus – je bent gek als je niet voor dat vak kiest, want als straks de babyboomers met pensioen gaan, en de markt trekt aan… werk genoeg als jij je diploma hebt! Plus: zonder onze tegelzetters geen meters, geen lijm en geen tegels. Want slecht werk betekent marktaandeel voor concurrerende materialen! Het is in het belang van de gehele branche dat de praktijk goed verankerd blijft in de opleidingen”

OPROEP AAN DE LEERBEDRIJVEN REGIO UTRECHT Vanaf januari/februari 2015 moet Bouwmensen-Utrecht voor vijf leerling-tegelzetters in het werkgebied vijf werkplekken organiseren. Wie heeft er plaats? Graag een mailtje naar h.goes@bouwmensen-utrecht.nl

Teveel ‘gebouwen’ “Ik geloof heilig in het principe van het trio ROC, praktijkopleiding en leerbedrijf. Theorie op school, vaardigheden bij ons en de praktijk bij het leerbedrijf. Op ‘brommer-afstand’. Maar we moeten het hier wel echt hebben van een páár leerbedrijven, en

november 2014

dat zal overal wel zo zijn… En we zijn als praktijkdocent ook wel een bedreigde diersoort aan het worden… Overal worden allereerst veel contractdocenten ontslagen omdat sommige ROC’s stoppen met de opleiding tegelzetten BBL. Zo worden de organisaties en gebouwen van de praktijkopleidingen natuurlijk ook financieel ‘topzwaar’…” Hoe denken zijn collega’s over de ontwikkelingen? “Ik weet wie het zijn, maar we spreken elkaar zelden. Moeten we maar eens wat aandacht aan gaan besteden. Praten we ook graag bij met BOVATIN, want die BOVATIN Academie vind ik bar interessant! Misschien dat jullie ons ook in contact kunnen brengen met

meer fabrikanten, want – ik blijf op de kleintjes letten… - we hebben ernstig behoefte aan tegels en leer-lijm… Ik denk: de BOVATIN-Academie kan zelfs een ‘pop-up Academie’ worden: landelijk, op meerdere plaatsen… Maar betrek daar ook de opleidingsbedrijven bij, die hebben jarenlang, door weer en wind, de kar getrokken. En nu aan het werk… Intussen zet Hans Goes de leerlingen in het praktijklokaal aan het werk. Met wat plaatmateriaal, keuken- en badkamerobjecten zijn badkamer- en keukenopstellingen gemaakt. Ook enkele stofzuigers uit het BOVATIN IPC-project staan klaar voor gebruik; SPBU, in de persoon van Hans Goes, had ook als kennisinstelling aan dit project meegewerkt. De leerlingen kunnen meteen aan het werk, en oefenen met goten, afvoer, en natuurlijk tegelwerk. Tijdens het gesprek had een stagière met argusoren(!) het gesprek gevolgd. Zijn loopbaanambitie: werkvoorbereider. “Toch jammer…”, vinden Hans Goes en ondergetekende. “Je hebt ambitie, je bent ook administratief, technisch en theoretisch goed onderlegd… Als je nu het tegelvak zou leren, heb je over vijf jaar je eigen bedrijf in plaats van dat je in een kantoor van een groot bouwbedrijf een beetje naar een computer zit te staren…” Er glanst iets in de ogen van de stagière, en niet alleen verwarring. “Tsja, wat moet ik nou zeggen…” “Gewoon nog een paar dagen op ‘m inpraten, Hans, volgens mij krijgen we ‘m wel om… zeg, loop jij in ieder geval maar even mee voor de foto’s!” ■ www.bouwmensen-utrecht.nl

Bostik presenteert HET NIEUWE TEGELLIJM ASSORTIMENT

HET IS BIJNA ZOVER! IN OKTOBER GAAT HET GEBEUREN! Ardal wordt Bostik! Onder het productgroep Tegeltechniek leveren wij de producten in een nieuwe verpakking. De samenstelling van het product en de verwerkingseigenschappen blijven uiteraard hetzelfde! De nieuwe verpakking is zeer herkenbaar door de donkerblauwe kleur met daarop de ‘gekko’. De verpakkingen zijn voorzien van kleursystemen, pictogrammen, verwerkingsillustraties en de grootste productvoordelen. Meer weten? Mocht u nog vragen hebben, dan kunt u natuurlijk terecht bij uw accountmanager of bij onze Customer Service afdeling +31 (0)73 – 6 244 310. www.bostik.nl

november 2014

Beste Tegelzetter van Nederland (BTVN): Bereid u voor op editie 2015-2016! Doet u weer mee? Of gaat u meedoen? We gaan op zoek naar de ‘Beste Tegelzetter van Nederland’ (BTVN) 2015-2016! De spelregels: uw klant nomineert u, voor de kwaliteit van uw werk, enzovoorts. Wint u? Dan ontvangt u voor € 1.000,- aan gereedschap van ons geassocieerde lid RUBI Benelux BV. Uw klant krijgt € 1.000,- terug op de rekening van zijn tegelzetter, van BOVATIN. Vorig jaar won Lutterman Tegels uit Den Helder. En de winst heeft hij (ook weer via Facebook) flink ‘geshared’! Hoe werkt het ook al weer? U ontving op 1 oktober j.l. een ‘standaardmail’, met daarbij een digitale folder (we hebben gemerkt dat dat het best werkt) Die kunt u van uw naam- en adresgegevens voorzien, en naar uw klanten sturen waar u onlangs een werk hebt afgerond. Uw klant krijgt in die mail de instructie om naar www.facebook. nl/bovatin te gaan, en daar een bericht van maximaal 10 regels achter te laten, met hun redenen om u te nomineren voor BTVN. Ze moeten wel één of meer foto’s toevoegen. Aan de hand van de informatie van deze klant en van andere deelnemende opdrachtgevers zal de jury bepalen welke tegelzetter de titel ‘BTVN’ mag voeren. Uw klant beoordeelt onder andere op: ■ Kwaliteit: hebt u als vakman samen met uw klant bepaald wat de beste aanpak voor het tegelwerk was (wel/geen waterdichtlaag, keuze voor lijmen, voegen en tegels) ■ Esthetiek: ziet het werk er goed uit, voldoet het aan de verwachtingen? Hebt u als vakman gezorgd voor creatieve oplossingen? ■ Kostenbewustzijn: was u altijd vooraf helder over de kosten, ook als er sprake was van meer/minderwerk? ■ Is er veilig en verantwoord gewerkt (zo min mogelijk stof, veilig gereedschap, niet te zwaar tillen en sjouwen) ■ Service: is de werkplek netjes opgeleverd (schoon en stofvrij)? Hebt u de klant geïnformeerd over hoe hij het tegelwerk het beste kan schoonmaken en onderhouden?

Mark Lutterman van Lutterman Tegels uit Den Helder(BTVN) neemt de prijs in ontvangst, klant Miranda Baars-Kaak € 1.000,-. Wie wordt de volgende BTVN?

Bepaalt de klant wie ‘de beste tegelzetter’ is? Ja, in deze wedstrijd wel. Is dat eerlijk? Ja en nee. Klanttevredenheid is misschien wel hét meetpunt voor (ervaren) kwaliteit! Maar - met name particuliere klanten doen mee. Terwijl project-tegelwerk met evenveel eer zou kunnen scoren op met name ‘goed werk voor een scherpe prijs’. Dus - daar willen we ook een keer een wedstrijd voor organiseren. En sowieso- ook uw zakelijke opdrachtgever mag u natuurlijk nomineren! ■ Doet u mee? U hebt het deelnameformulier al per E-mail ontvangen op 1 oktober j.l. ! (Vraag anders even een nieuwe op via redactie@bovatin.nl

BOVATINFO

RECHT zetten Eén van de kenmerken van juridisch advies is dat het vaak pas wordt ingewonnen als er eenmaal ‘iets aan de hand’ is. Veel juridische problemen kunt u echter voorkomen door vooraf – en niet zelden gaat het om schijnbaar onbelangrijke formaliteiten – even te checken of wat u doet, juridisch ‘klopt’. BOVATIN juridisch adviseur mr. Teus Zanen loopt de komende edities van dit blad een paar veelvoorkomende kwesties met u door – en zet een paar zaken met u recht: zaken waarvan u misschien niet eens wist dat u er niet van wist…

Payrolling en andere vormen van flexibele inzet van arbeidskrachten Payrolling wordt nog wel eens gezien als een ideale oplossing voor de werkgever. Je zou gemakkelijker van personeel afkomen en goedkoper uit zijn. Hierna ga ik in op enkele risico’s die aan payrolling verbonden zijn. Voorbeelden Er zijn steeds meer rechters die door de payroll-constructie heenkijken. Dat kan zowel gevolgen hebben voor de payrollonderneming zelf als voor het bedrijf dat gebruikt maakt van payrollkrachten. Hieronder een paar voorbeelden ontleend aan rechterlijke uitspraken. Een onderneming die zijn personeel bij een payrollbedrijf wil onderbrengen, moet zijn personeel volledig informeren over de gevolgen hiervan. Bovendien moeten de werknemers duidelijk en ondubbelzinnig hebben ingestemd met een dergelijke wisseling van het werkgeverschap. Als duidelijke voorlichting ontbreekt, loopt de onderneming in kwestie het risico - ongeacht de payrollconstructie - nog steeds als de werkgever van het personeel te worden beschouwd. Met andere woorden, er is dan niets opgelost en de situatie is alleen maar ingewikkelder geworden. Stel dat een bedrijf bij ontslag van personeel door toepassing van het afspiegelingsbeginsel afscheid moet nemen van werknemers die men nu juist graag zou willen behouden. Men zou dan kunnen denken dat payrolling hiervoor een oplossing kan bieden. De relatie tussen de arbeidskracht en de onderneming waar de arbeidskracht feitelijk werkt, wordt echter meestal van groter belang geacht dan die tussen de arbeidskracht en het payrollbedrijf. Dus moet bij ontslag toch het afspiegelingsbeginsel binnen de onderneming waar de arbeidskracht werkzaam is, worden toegepast. Payrolling is dus geen goed middel om daaraan te ontkomen. In een aantal gevallen heeft de rechter zelfs geoordeeld dat de

werknemer van een payrollbedrijf een arbeidsovereenkomst had met het bedrijf waar die werknemer feitelijk werkzaam was. De werknemer kon bij het niet-betalen van het loon dus naast het payroll bedrijf ook de feitelijke werkgever aanspreken. Ook had de overname van de oorspronkelijke payrollwerkgever door een andere payrollwerkgever niet tot gevolg dat de arbeidskrachten op grond van ‘overgang van onderneming’ in dienst kwamen van het overnemende payrollbedrijf. Zij (waren en) bleven in dienst van de opdrachtgever, die – gelet op de feitelijke gang van zaken – als de echte werkgever werd beschouwd. Doorslaggevend is de (gezags)verhouding tussen de arbeidskracht en de opdrachtgever bij wie de werkzaamheden feitelijk worden verricht en dus niet de schriftelijke arbeidsovereenkomst tussen het payrollbedrijf en de arbeidskracht. De payrollonderneming kan in veel gevallen volgens de rechter bij gebrek aan een ‘allocatiefunctie’ (het bij elkaar brengen van vraag naar en aanbod van tijdelijke arbeid op de arbeidsmarkt) ook niet als uitzendwerkgever van de arbeidskracht worden aangemerkt. Indien de werknemer geacht wordt bij de feitelijke werkgever in dienst te zijn kan dat ook gevolgen hebben voor de toepasselijke cao en dus voor de kosten van de arbeid. Men is dan vaak (veel) duurder uit dan men had gedacht. Hoe dan wel? Payrolling lijkt dus een steeds minder geschikte manier om op eenvoudige wijze afscheid te kunnen nemen van personeel. Gezien de ontwikkelingen in de rechtspraak loopt men bij het in zee gaan met een payrollonderneming aanzienlijke risico’s. Dit nog los van het feit dat payrolling kan leiden tot concurrentievervalsing, indien men het (mede) wordt gebruikt om zich te onttrekken aan de gebruikelijke cao. Uiteraard blijven: ■ het werken met uitzendkrachten (via bona fide uitzendorganisaties), ■ ZZP’ers ■ en eventueel het collegiaal inlenen als alternatief voor het flexibel inzetten van arbeidskrachten via payrolling bestaan. Inlenen van personeel houdt uiteraard in dat een

november 2014

ander bedrijf het personeel kan uitlenen. In dat verband kan het verstandig zijn om in de arbeidsovereenkomst een bepaling op te nemen op grond waarvan het de werkgever is toegestaan een werknemer uit te lenen. Zo’n bepaling kan als volgt luiden: “Werkgever heeft de bevoegdheid om werknemer uit te lenen aan een derde om werkzaam te zijn in een andere passende functie”. Indien zo’n bepaling is overeen- gekomen en er ook een goede reden is om tot uitlening over te gaan, dan is een werknemer gehouden aan die uitleen mee te werken. Ketenaansprakelijkheid Bij inlenen (behalve bij collegiaal inlenen met “gesloten beurzen”) moet men rekening houden met ketenaansprakelijkheid. Als men geen risico wil lopen zal men zich moeten houden aan o.a. het storten op de G-rekening en het bijhouden van mandagenregisters of zaken doen met uitzendburo’s die zijn aangesloten bij een waarborgfonds en SNA gecertificeerd zijn (www.nbbu.nl en www.normerngarbeid.nl). Zowel bij payrolling en inlenen als bij het gebruik maken van uitzendkrachten is men als “inlenend” bedrijf aansprakelijk indien de betreffende werknemer iets overkomt. Omdat ook het “uitlenende bedrijf” aansprakelijk is, kan de werknemer dus beide bedrijven aanspreken. Het is derhalve verstandig dat de “uitlener” en “inlener” onderling vooraf overeenkomen wie, waarvoor, aansprakelijk is te houden. Ook is het goed om te bezien of er een verzekering is afgesloten voor mogelijke schade die bij zo’n inlening kan optreden, en in voorkomende gevallen, of zo’n verzekering moet worden afgesloten. Wat nu als een ‘ingeleende’ kracht niet voldoet? Men is als ‘inlener’ verantwoordelijk voor het functioneren van een dergelijke kracht, net zoals als men dat is voor het functioneren van een ‘eigen’ werknemer. Het verschil is dat men de ‘ingeleende’ kracht kan terugsturen naar het uitlenende bedrijf. Men kan dus niet de ingeleende kracht gedurende een bepaalde periode laten werken en dan de factuur van het uitlenende bedrijf niet betalen zodra dat blijkt dat de ingeleende kracht de werkzaamheden niet goed heeft uitgevoerd. Dit laatste geldt ook indien men gebruik maakt van een ZZP’er met wie geen (onder)- aannemingsovereenkomst is gesloten. Bovendien bestaat dan de kans dat de ZZP’er in die situatie (ondanks een geldige VAR-verklaring) toch wordt gezien als werknemer, met alle andere gevolgen van dien. Het bovenstaande is nog maar een summiere opsomming van zaken waar men op moet letten bij het laten verrichten van werkzaamheden door anderen dan het eigen personeel. Een gewaarschuwd ondernemer telt voor twee! ■ Vragen? Advies nodig? Neem contact op met: de juridisch adviseur van BOVATIN, mr. Teus Zanen, tel. 06 206 16 770; mail: juridischadvies@bovatin.nl

Vier jubilea binnen BOVATIN…! Tot dusverre werden de jubilarissen in het zonnetje gezet tijdens de Jaardag. Maar – sommige tradities kunnen beter. Dus bezoekt de voorzitter tegenwoordig de jubilarissen persoonlijk, ‘aan het bedrijf’. Omdat dat ook meteen een goede gelegenheid is om het vak eens met deze senioren van de branche door te spreken. Leerzame gesprekken waren het, en gezellig was het ook. Wie waren de jubilarissen:

De heer Van Gils (Van Gils Tegelwerken BV, Diessen)

De heer De Groot (De Groot Tegels BV, Uden)

De heer Coenen (Coenen Tegels en natuursteen BV, Sittard) De heer Nieuwenhuis, (Tegelzetbedrijf Dick Nieuwenhuis, Serooskerke)

Ook namens de redactie, van harte gefeliciteerd! ■

BOVATINFO

Apps

in de tegelbranche (#2): steeds handiger! Om nog eens een illusie uit de wereld te helpen: Apps vervangen geen vakmanschap. Een vakbekwame tegelzetter heeft een brede kennis van materialen, hulpmiddelen, veiligheid en do’s en don’ts als het gaat om tegels, lijmen, ondergronden, verbanden en chemie. Punt. Maar de apps van de verschillende lijmen (inmiddels ook) tegelfabrikanten helpen wel. Dat was al de conclusie in een eerder artikel, toen we de eerste tegelbranche-apps eens onder de loep namen. We bekeken in BOVATINfo 2013-1 de apps van Eurocol, PCI-Afbouw, Sopro en Mapei. Hoe staat het er nu voor met de meerwaarde van de apps voor de diverse fabrikanten? We bekeken eerst eens de apps van merken die we nog niet hadden gezien. Elders in dit blad hadden we al de app van Weber Beamix beoordeeld. En – we ontwierpen een tegelpatroon met de Mosa Mural app!

De ‘apptest’: hoe beoordelen we? Inmiddels hebben we natuurlijk al de nodige apps bekeken. Appgebruik is bij de tegelzetters, zo op het ook, nog geen gemeengoed. En op de opleidingen maken ze meestal nog geen deel uit van het pakket – al komen ze wel voor in de nieuwe lesmethode van Fundeon/BOVATIN. Terwijl de drempel voor appgebruik juist bij jongeren het laagst is. Maar natuurlijk - je kunt zonder: al staan gebruiksaanwijzing en veiligheidsbladen wel uitvoeriger in de apps, terwijl het met iedere bestelling verplicht mee te leveren papier vaak ontbreekt of kwijtgeraakt is. Een paar aandachtspunten: ■ De veelvoorkomende calculator: hoeveel heb je nodig? Op het oog natuurlijk handig, maar je moet desondanks kunnen mee-hoofdrekenen. Waarom? Schatten is altijd nodig. Want, zet de komma verkeerd en je hebt ineens tien keer zo veel besteld. Of te weinig. Ook belangrijk: tegelmaten en voegbreedte, of bij lijmen, de vertanding. Uitgerekend het lastigste onderdeel bij de berekening van je benodigde hoeveelheden. Kun je die ingeven? ■ Hoe worden de producten in de app aangeboden? Een lijst met productnamen waaruit je kunt kiezen is natuurlijk onontbeerlijk, maar – als je kunt zoeken op toepassing, en dan vervolgens bijvoorbeeld het overzicht van alle flexibele voegen van dat merk vindt, is dat natuurlijk slimmer. Al werken veel tegelzetters natuurlijk met de hun vertrouwde producten, waar je dan soms uitsluitend even in de productspecificaties iets nazoekt. ■ Hoe past de app in het werkproces? Bestellen doe je niet in de te betegelen badkamer. Hopen we… Dus is het mooi als zo’n app ook handig is in de fase van werkvoorbereiding. En geeft de app nog tips voor ná het werk (methoden en materialen voor reiniging, bescherming)? ■ Wat als je er even niet uitkomt? Is er een ‘menselijke achtervang’ in de app opgenomen, ofwel – wie kun je bellen? Kortom – we zetten de telefoon en Ipad vol met apps. Dit zijn de ervaringen!

Ardex Benelux Bij installeren wel even zorgen dat je de Benelux-App hebt, want Ardex heeft nogal wat apps in de Google Playstore/App Store staan! Maar, na installatie: overzichtelijk startscherm, en we beginnen bij de bestelling. De producten zijn per productgroep gesorteerd, maar we kunnen dus niet vooraf aangeven voor wat voor vloer of tegel (of natuursteen) we een lijm willen bestellen. Dat is dus even zoeken. Maar, ik kies een lijm, geef het aantal vierkante meters aan. Er wordt meteen gevraagd wat voor lijmkam ik gebruik, en dat geldt bij voegen ook voor de maat van de tegel en de voegbreedte/diepte! Na de berekening: één klik, en de bestelling is aan mijn materiaallijst toegevoegd. Ik herhaal de truc met een kit, die ik op kitvoeglengte, dikte en kleur kan bestellen. Klik, en op de materiaallijst! Er staat nog het Duitse woord ‘Fügenlänge’ in de calculator, maar de betekenis van dat woord is ook zonder woordenboek nog wel te herkennen. Wel raak ik een beetje in verwarring door het gebruik van woorden als ‘zakken’ en ‘Kartusche’, want ik denk gewoon aan een kitspuit… maar echt storend is het niet. Ik rond mijn materiaallijst af, check de veiligheids- en gebruiksaanwijzingen per product (prima!), en vervolgens verstuur ik de materiaallijst per E-mail. Overigens: Bij de toepassing ‘waar te koop’ wordt meteen mijn locatie gecheckt, en zie ik dat ik vier straten verder een verkooppunt van Ardex kan vinden. Dat is dan even mooi meegenomen. Heb ik nog vragen? Dan kan ik zó mijn adviseur en telefoonnummer vinden. Ardex salesmanager Benelux Jan Elbert de Jonge licht overigens toe dat er een update aan zit te komen waarin de vertalingen tiptop in orde zijn, en waarin ook de configuratie en combinaties van materialen en producten waar mogelijk vastgelegd zijn. En dan hebben we het helemaal over een top-app! Mosa Murals Generator: maak je eigen patroon! Met de Mosa Murals generator kun je vrij eenvoudig een patroon oproepen voor een wand met de oppervlakte die jij wilt. Waarom is dat handig? Omdat je geen fouten met het door de klant of architect gewenste patroon wilt maken. Ik ken een prachtige villa uit de jaren ’20, waar de tegelzetter in de badkamer niet uitkwam met zijn mozaïek rond het ligbad. En dus ergens in het midden eindigt met twee zwarte steentjes in plaats van zwart-wit. En bijna 100 jaar na zijn ‘heb ik dat’-momentje sta ik nog te grinniken om zijn besluit om het maar zo te laten…

november 2014

Ook met Murals moet je opletten. Dus adviseren de Mosa-trainers (zie ook de vorige editie van dit blad) om met zijn tweeën te werken: één tegelzetter zet, één geeft volgens tekening de tegels aan. En ook met de juiste oriëntatie (welke kant wijst het patroon op?). Met een patroon kun je jezelf nog enigszins corrigeren, maar met een ‘willekeurig’ (random) patroon zie je pas achteraf dat je per ongeluk een onbedoelde symmetrie hebt aangebracht… dus ‘random’ gaat niet vanzelf, en ook hier kun je maar beter je legpatroon vooraf bepalen. Deze Mosa-app (alleen voor Apple) helpt daarbij. Je geeft bij de werkvoorbereiding de maat van een wand op, kiest de te verwerken tegels (Blend, Change of Lines), kiest kleuren, voeg en patroon en je ziet hoeveel tegels je nodig hebt. Je kunt nog wat schuiven met de oppervlakte (als je bijvoorbeeld links met een hele tegel wilt beginnen), en je hebt je patroon. Desgewenst dus ook ‘random’. Geef je patroon een naam, exporteer het als fotobestand en/of print het uit: met die print kan het tegelzettersduo aan het werk. Ook de klant kan zo vooraf het effect van zijn keuze zien. Kortom: een handige, eenvoudige app, die je wel met verstand van zaken moet inzetten. En blijven opletten! Rubi Benelux: gereedschap en schoonmaakmiddelen De Rubi-app laat het totale programma zien, gesorteerd op gereedschaptype. En – voor zover waarneembaar – de gehele catalogus is te vinden. Geen handleidingen, wel toepassingsbereik en belastbaarheid van de producten. En bij veel producten (de tegelsnijders bijvoorbeeld) nstructieve filmpjes. Helaas was de tab voor de schoonmaaklijn nog niet beschikbaar. Rubi Benelux-directeur Engbert Broekman verzekert mij echter dat de speciale reinigings- en onderhoudsapp een afgeleide wordt van de productinformatie op de site: en die is perfect! Je kunt daar kiezen tussen een ‘zoekplaatje’ op de producten, één op materialen (zoek je iets voor tegels, voor voegen, voor kitranden, voor …?) en één op wat je wilt doen: je kunt in het laatste geval kiezen voor bijvoorbeeld ‘epoxy verwijderen’, en je krijgt dan te zien voor welke ondergronden (porselein, rustiek, enzovoorts) de RC 42 werkt. Klik door en je hebt de handleiding, de voorzorgsmaatregelen en een filmpje. NB, medio september was er nog veel in Engels of Spaans, maar Engbert verzekerde mij dat de vertaling onderweg is. Plus – als je het product in handen hebt, en je wilt even de gebruiksaanwijzing: met de QR-code is de handleiding binnen handbereik. Goede, complete app! En als de app voor de schoonmaakmiddelen straks net zo is opgebouwd als de site, dan heb ik nauwelijks suggesties voor verbetering. Of er moeten nog links naar apparaten worden gemaakt in combinatie waarmee een en ander is te gebruiken. En - bestellen rechtstreeks uit de app was zo te zien (nog) niet mogelijk, maar dat zijn details. Bouwcenter De Bouwcenter –app is nog in ontwikkeling, maar hij staat al op Google Play. Nu nog alleen de aanbiedingen en de locaties, maar –we

verwachten binnenkort meer! Productmanager tegels Haik van Hesteren stelt ook dat binnenkortmet het nieuwe Bouwcenter-logo! - we inderdaad ook meer mogen verwachten. We zijn benieuwd! PaletteCAD: Palette Move Met wat we gezien hebben in de Limburgse studio van PaletteCAD, zijn we natuurlijk erg benieuwd. Voor de helderheid, Palette Move is een ‘bijproduct’ van het professionele PaletteCAD, dat je gebruikt om een vooraf ontworpen badkamer in 3D-fotokwaliteit te demonstreren: je kunt, door je Ipad te gebruiken als een ‘wandelvenster’ (al kun je de app ook handmatig laten ‘draaien’), ongeveer door je nieuw ontworpen badkamer lopen. Je kunt dan, door om je eigen as te draaien, naar boven of naar beneden te kijken, de voor jouw badkamer ontworpen indeling (tegels, sanitair, kranen, objecten) in ‘virtual reality’ beleven. Simpel, effectief, en vooral bijzonder fraai. Prima manier om jouw klant thuis nog eens te laten genieten van wat je op basis van zijn wensen ontworpen hebt - en ook om je klant de kans te geven om zaken die al in de virtuele werkelijkheid minder mooi lijken, voorafgaand aan een aankoop te corrigeren. Je stuurt je klant via ITunes (je moet natuurlijk wel zelf over PaletteCAD beschikken…) of mail namelijk je ontwerp toe, en je klant kan je ontwerp thuis nog eens rustig bekijken.

In de app zijn alvast een paar voorbeeld-badkamers opgenomen. Dus, heb je nog nooit iets met PaletteCAD te maken gehad, maar wil je toch alvast eens beleven wat je jouw klant zou meegeven? Download dan deze gratis app, kies een voorbeeld-badkamer of -woonkamer uit en loop eens door de kamer. Ingewikkeld? Eenvoudiger kan bijna niet. Prima verkoop-tool! Samengevat De app wordt behoorlijk volwassen. Ook in de tegelbranche. Dus – wijs uw medewerkers en leerlingen op het bestaan ervan, en – als u (of een medewerker) ermee wil rekenen: zorg dat je kunt (of leert) ‘schatten’. Het verschil tussen 100 zakken en 1000 zakken is best groot, en een verkeerde komma is zo gezet. En of het nu gaat om werkvoorbereiding, schoonmaakadviezen, ontwerp of verkoop: ‘Ik werk niet met apps’ kan nog steeds. Maar uw concurrent doet er al wel zijn voordeel mee. En nogmaals: apps vervangen geen vakmanschap, maar – ook als je vakman bent, dan is het slim om er een paar op je telefoon of Ipad te zetten. ■

Maak kennis met dé groothandel in tegels! Ruim 18.500 m 2 eigen opslagcapaciteit Direct uit voorraad leverbaar Nieuwste trends uit o.a. Spanje en Italië Ruim 2000 m 2 showroom met wand- en vloertegels in Sneek en Groningen

Lorentzstraat 19 Sneek • Diamantlaan 2 Groningen

www.juliusvdwerf.nl

november 2014

Nooit meer op je knieën.

Vloeibare ZandCement®; dé nieuwe manier van werken!

Na lichtgewicht, eco en snelle zandcement is dit de volgende innovatie van Weber Beamix; weber.floor Vloeibare ZandCement® (VZC®). Gemakkelijk en snel aan te maken, bijzonder Arbo vriendelijk in de verwerking en het levert gegarandeerd een kwalitatief, hoogwaardige eindvloer op. Vloeibare ZandCement ®: goed voor mens, milieu en portemonnee! Lichter werkt! Nieuwe tijden, nieuwe wetten, zeker als het gaat om het verminderen van de fysieke belasting van de bouwvakker. Vanaf 1 januari 2015 controleert de inspectie strenger of de regels rondom het maken van zandcement dekvloeren volgens de traditionele methode worden nageleefd. Maar waarom moeilijk doen als het ook makkelijk kan? weber.floor VZC® combineert de voordelen van de eenvoud van zandcement met de unieke en hoogwaardige eigenschappen van cementgebonden gietdekvloeren. VZC® is voor kleine oppervlakten verkrijgbaar in luchten waterdichte plastic zakken van 20 kg bij de bouwmaterialenhandel. Het is eenvoudig te verwerken met een spindel en kuip, betonmixer of een mengpomp. Voor grotere oppervlakten staan de pomptruck of silosystemen ter beschikking. En eenmaal uitgegoten op de vloer is het vloeibare zandcement eenvoudig met een drijfrei af te werken. De sterkte is constant en wordt automatisch verkregen, vanwege het zelfverdichtende karakter van het vloeibare zandcement. Geen wonder dat het ministerie van SZW (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) de gietdekvloer als referentie heeft genomen voor de productie van dekvloeren.

Meer met minder Werken met weber.floor VZC® zorgt door het vloeibare ‘easy leveling’ karakter voor een hogere bouwsnelheid en daarmee voor een tijdsbesparing van circa 30%. Dit betekent dat met minder inspanning, minder kosten en minder investeren uiteindelijk meer vierkante meters per uur gemaakt kunnen worden. Deze innovatie is dus ook nog eens goed voor de portemonnee. Daarnaast is het product direct en in vrijwel elke ruimte toepasbaar. Duurzaam en gegarandeerde kwaliteit In de praktijk blijkt dat de kwaliteit van een gesmeerd vloerveld vaak afneemt naarmate het vloerveld of de tijdsdruk groter wordt. Het is en blijft immers intensief handwerk, waarbij de mate van aandacht, inspanning en de gebruikte mortelkwaliteit uiteindelijk de kwaliteit van het eindresultaat bepaalt. weber.floor VZC® kent dit probleem niet en zorgt vanwege de zelfverdichtende eigenschappen altijd en overal voor een gegarandeerde kwaliteit. Daarnaast is dit cement gebonden product ongevoelig voor vocht en daarmee bij uitstek geschikt voor natte ruimten zoals badkamer, (bij-) keuken en WC. Door een 45% lagere CO₂ footprint ten opzichte van traditioneel zandcement is de weber.floor Vloeibare ZandCement® klaar voor de toekomst en past het perfect binnen de innovatieve en maatschappelijk verantwoorde Weber Beamix lijn van Mortels voor Morgen. ■ Voordelen: ■ Gieten: niet meer smeren en afreien ■ Gegarandeerde sterkteklasse: C16-F4 ■ Tijdswinst: 30% sneller klaar ■ ECO: 45% CO₂ reductie t.o.v. zandcement ■ Eenvoudig, gemakkelijk en snel te verwerken Specificaties: ■ Laagdikte van 3 tot 10 cm ■ Cementgebonden ■ Sterkteklasse C16-F4 ■ 20 kg plastic verpakking www.weberbeamix.nl

Nieuwe collecties minimale inzet maximaal resultaat Mosa.

Mosa Scenes 3 kleurtonen met 3 verschillende texturen, in het flexibele formaat van 15 x 15 cm gemixt in 1 doosje. Hierdoor kunnen de tegels willekeurig en makkelijk verwerkt worden zonder patroon en het resultaat is altijd goed. Doordat er maar 1 doos nodig is, is snijverlies beperkt en het orderproces eenvoudig. Kortom: een efficiĂŤnte ĂŠn kosteneffectieve oplossing voor elke ruimte. Kijk op www.mosa.nl/consument voor nog meer nieuws of bezoek onze Flagship Store. Mosa Flagship Store Maastricht Meerssenerweg 358 6224 AL Maastricht 043 - 368 88 99 info@mosa.nl

november 2014

PCI-Afbouw introduceert

projectlijmsysteem met Pecicol XL

sterkte en het uitstekende standvermogen is de lijm geschikt voor het verlijmen van grootformaat tegels. Ook mozaïek kan worden verlijmd, want de kleur is wit. PCI Pecicoll XL kan worden toegepast op vele ondergronden, zuigend en niet zuigend, waaronder tegel-over-tegel. De tegelzetters die de lijm al hebben gebruikt, waren zeer tevreden over de verwerkbaarheid. De gebruiksklare pastalijm wordt geleverd in een goed hanteerbare emmer van 14 kg. Kijk op de website van PCI voor informatie over de acties voor tegelzetters, die van PCI bij afname van de pastalijm waardevolle cadeaus of zelfs een haakse slijper van het merk “Flex” kunnen krijgen! Kostenverminderend lijmsysteem voor badkamerprojecten PCI zoekt in haar rol als partner voor de bouw naar praktische oplossingen. Het bedrijf richt zich daarbij op zowel de tegelzetter als de opdrachtgever, met name de woningbouwcorporatie. Bij het samenstellen van dit waterdichtings- en lijmsysteem voor badkamerprojecten stond kostenvermindering op de voorgrond, maar met behoud van de projectgarantie van 10 jaar. De te gebruiken producten hebben een goede prijs/kwaliteitverhouding, een gering verbruik of zijn snelhardend. Vooral tijdwinst door het verkorten van wachttijden in het bouwproces staat centraal. In een nieuwe brochure toont PCI de systeemopbouwschets en geeft daarbij aanvullende informatie.

Dilataties doorvoeren? Opstookprotocol? Niet altijd nodig, als je het maar goed aanpakt. Bovendien - met de nieuwe pastalijm PCI Pecicoll XL en een bijpassend projectlijmsysteem voor badkamers completeert PCI haar aanbod aan pastalijmen met een product met een zeer goede prijs/ kwaliteitsverhouding en marktconforme toepassingsmogelijkheden. Een overzicht van de nieuwste ontwikkelingen bij PCI-Afbouw. Mooie voegverdeling door ‘voegverplaatsing” Gewoonlijk moeten dilataties uit de ondergrond worden overgenomen als bewegingsvoegen in keramiek. Vooral bij het verlijmen van grootformaat tegels kan dit ten koste gaan van een gelijkmatige verdeling van voegen doordat tegels doorgesneden moeten worden. Met een nieuwe methode van PCI hoeven de dilatatievoegen niet meer te worden overgenomen. Deze worden bewerkt en gevuld. Na het aanbrengen van een ontkoppelingsmat kan met de zeer flexibele tegellijm PCI Flexmörtel S2 over de dilatatievoegen worden getegeld. Met als resultaat een vloer met een mooie voegverdeling. PCI licht deze methode in tekst en beeld toe in een nieuwe tweeluik en een verwerkingsfilm. Watervaste pastalijm voor grootformaat tegels De flexibele, watervaste pastalijm PCI Pecicoll XL voldoet aan de norm D2 TE voor toepassing in badkamers. Door de goede

Vloerverwarming al na 7 dagen aanzetten Met de nieuwe, supersterke tegellijm PCI Flexmörtel S2 wordt op een zandcementdekvloer al getegeld nadat deze beloopbaar is, gemiddeld na 3 dagen. Een ander voordeel van deze lijm is, dat bij vloerverwarming geen “opstookprotocol” hoeft te worden aangehouden. Al na 7 dagen kan de vloerverwarmin g gewoon worden aangezet. PCI verstrekt op deze lijm de gebruikelijke productgarantie. ■ Meer informatie: www.PCI-Afbouw.nl

de 3d ontwerpsoftware, die eenvoudig alles bevat.

De 3D plannings足 software. PALET TE CAD 8

Eenvoudig sneller. Eenvoudig intu誰tief. Eenvoudig prestatiegericht. Revolutionair oppervlaktedesign, innovatief gebruiksvriendelijk, een hele reeks verbeterde en vernieuwde features en de garantie op enthousiasme tijdens een klantenpresentatie en een verkoopgesprek. Ervaar meer over Palette CAD 8 op www.palettecad.nl of bel meteen +31 45 565 0720

perfect rooms

Erkenningsregeling Vrije vestiging Tegelzettersbedrijf Als gevolg van de wijzigingen in de Vestigingswetgeving worden er door de overheid geen specifieke eisen meer gesteld aan het vakmanschap van tegelzettersbedrijven. Dus iedereen, ook wanneer men niet beschikt over de benodigde ondernemers- en technische vaardigheden, kan een tegelzettersbedrijf beginnen!

Grote onduidelijkheid omtrent kwaliteit Het gevolg van de vrije vestiging is grote onduidelijkheid voor de opdrachtgever omtrent de kwaliteit die een tegelzettersbedrijf te bieden heeft. Onduidelijk voorwaarden en kwaliteitscriteria zijn derhalve troef. De kans op teleurstellingen en onoplosbare geschillen is groot.

Erkenningsregeling als oplossing Het is dus in het belang een “keurmerk” voor de kwaliteit van tegelzettersbedrijven te hebben. Teneinde het vakmanschap in de branche te behouden en nog verder te bevorderen heeft de Bond Van Aannemers van tegelwerken In Nederland (BOVATIN) daarom een Erkenningsregeling in het leven geroepen. De uitvoering van deze regeling ligt in handen van een aparte stichting: de Stichting Gespecialiseerde Aannemers Tegel- en natuursteenverwerking (SGAT).

Algemene ondernemersvaardigheden en bedrijfstechniek Om in aanmerking te komen voor erkenning dient de leiding van het bedrijf niet alleen te beschikken over algemene ondernemersvaardigheden, maar dient er ook te worden voldaan aan specifieke eisen van bedrijfstechniek en kennis van materialen en aanbrengtechnieken.

Opleiding en arbeidsomstandigheden Voorts wordt jaarlijks gecontroleerd of erkende bedrijven hebben voldaan aan de opleidingsverplichtingen voor het personeel op grond van artikel 35B van de Bouw-CAO en de eisen voortvloeiend uit de ARBO- en milieuwetgeving. Ook van de bedrijfsleiding wordt verwacht dat zij regelmatig de speciaal voor hen door SGAT opgezette cursussen en trainingen volgen.

Technische eisen, algemene voorwaarden en geschillenregeling De door S.G.A.T. erkende bedrijven dienen te werken op basis van het European Technical Report N300, hanteren de algemene voorwaarden van de BOVATIN, lossen klachten op conform de voorgeschreven Code Klachtenbehandeling en laten eventuele geschillen beslechten door de Stichting Geschillenoplossing Tegelwerken (SGOT).

Controle op werken in uitvoering Periodiek worden ook werken in uitvoering van de erkende bedrijven door inspecteurs bezocht. Naar aanleiding van deze bezoeken worden er gerichte aanwijzingen en verwerkings- en opleidingsadviezen gegeven om de kwaliteit van het uitgevoerde tegelwerk op een nog hoger niveau te brengen.

Waaraan is een Erkend bedrijf te herkennen? Nadat is gebleken dat men nog steeds aan alle eisen voldoet wordt aan een Erkend bedrijf jaarlijks een Erkenningscertificaat voor het betreffende jaar verstrekt. Daarnaast ontvangt men ook jaarlijks een schildje waarop is vermeld dat men voor het betreffende jaar is erkend. Bij het secretariaat is bovendien een lijst verkrijgbaar van de erkende bedrijven.

Erkenning staat voor kwaliteit en zekerheid Voor de opdrachtgever biedt Erkenning de zekerheid dat het betreffende tegelzettersbedrijf serieus bezig is met kwaliteit, nieuwe ontwikkelingen op de voet volgt en uiteraard werkt met goed opgeleid en gemotiveerd personeel. De werkzaamheden worden uitgevoerd op basis van de meest recente technische inzichten zoals neergelegd in de Nederlandstalige versie van het European Technical Report N300. Mochten er in de uitvoering desondanks toch problemen ontstaan, dan worden deze op professionele wijze, zonodig via SGOT, opgelost. Voor meer informatie:

S.G.A.T. Postbus 85, 7460 AB Rijssen Tel. (0548) 53 85 05 • Fax (0548) 53 85 01 E-mail: sgat@sgat.nl • Website: www.sgat.nl

SGAT-NIEUWS

Met IKOB-BKB er achter, staat zeKerheID VOOrOp KOMO-procescertificatie Gespecialiseerde aannemers: Dakdekken Leidekken Zink- en Koperwerk Tegelwerk Na-isolatie Metselen Lijmen Voegen Overig: Buitengevelisolatie Afbouw Betonreparatie Energielabels + maatwerkadvies Systeemcertificatie: ISO 9001 en 14001 VCA*/** Erkenningen: Bouwgarant SGAT Projectinrichting

IKOB-BKB: De certificeerder van het huis.

IKOBKB

Certificering biedt uw bedrijf veel mogelijkheden. Zeker in deze tijd. Het is voor uw opdrachtgevers het signaal dat u aan de aanbestedingseisen (STABU) kunt voldoen. En een bedrijf dat keurmerken kan overleggen, onderscheidt zich in de markt. Bovendien staat u juridisch sterker en zijn uw medewerkers beter gemotiveerd om hun werk kwalitatief goed uit te voeren. Meer weten over certificering? Of over de aantrekkelijke combinaties van KOMO- en ISO/VCA-certificering? Informeer dan vrijblijvend bij IKOB-BKB.

IKOB-BKB BV Postbus 298 3990 GB Houten Tel. 030 - 635 80 60 info@ikobbkb.nl www.ikobbkb.nl

Gecertificeerde erkende bedrijven van de SGAT Noord holland

zuid holland

Utrecht

noord brabant

Tegelzetbedrijf Zwarthoed(Kirry) BV Boeijer 23 1132 GN Volendam www.kirry.nl

Ceramics BV Tegelzetbedrijf 1e Pijnackerstraat 75 3035 GN Rotterdam www.ceramicsbv.nl

C.G. van den Bogaard Tegelzettersbedrijf Bredeweg 11 3945 PB Cothen www.tegelhuisbogaard.nl

Mutsaars BV Tegelzetbedrijf Kempenlandstraat 17a 5262 GK Vught www.mutsaars.bv

Van der Sluis Tegelwerken Ambachtstraat 10 3284 XW Zuid-Beijerland www.vandersluistegelwerken.nl

Oostbörg BV Tegelzetbedrijf Stationsstraat 34 3451 BZ Vleuten www.oostborg.nl

Tegelhandel Loomans Floreffestraat 100 5711 AE Someren www.tegelhandelloomans.nl

Rijvo Tegelhandel Volume 6 1446 WJ Purmerend www.rijvo.nl

Tegelzetbedrijf R. van Putten BV Vleugelboot 26B 3991 CL Houten www.tegelzetbedrijfvanputten.nl

SVK Tegelwerken BV Postbus 33 1800 AA Alkmaar www.svktegelwerken.nl Groot Afbouwbedrijf BV Postbus 104 1130 AC Volendam www.grootafbouw.nl Tegeltino BV Eendrachtstraat 6 1531 DV Wormer www.tegeltino.nl

zeeland

Limburg

Tegelzetbedrijf K & J Dieleman Industrieweg 7 4538 AG Terneuzen www.tegelzetbedrijfdieleman.nl

Hilhorst-Surtec Tegels & Sanitair Wiebachstraat 28 6466 NG Kerkrade www.hilhorst.nl Rongen Tegelzettersbedrijf V.o.F. Keizersveld 22 5803 AN Venray www.rongenvof.nl

Wijen Tegelhandel & Tegelzetbedrijf BV Pannenweg 100 6031 RK Nederweert www.wijentegels.nl

Voor meer informatie kijk op

tegelgroep.nl

Tegelgroep Nederland biedt een compleet pakket van producten en diensten voor elk denkbare toepassing met tegels. Voor zowel binnen als buiten.

Elk denkbare toepassing, zowel binnen als buiten

Technologische & esthetische ontwikkelingen, kwaliteit, duurzaamheid en service staan altijd voorop. Met een ijzersterke reputatie op het gebied van logistieke performance, succesvolle innovaties en intensieve samenwerkingen.

Tegelgroep Nederland: partner van en voor Bovatin.

IJzersterke logistieke performance

Intensieve samenwerkingen Tegelgroep Nederland. Postbus 19 6674 ZG Herveld. T. +31(0) 488 470 600 F. +31(0) 488 470 601 info@tegelgroep.nl www.tegelgroep.nl

november 2014

Ik ben dan wel geen tegelzetter, maar... In deze kwartaalcolumn graaft Remus Aussen(54), de hoofdredacteur van BOVATINfo, wat in het vak van de tegelzetter. Hebt u een onderwerp waar hij eens in mag graven? Mail het naar redactie@bovatin.nl ! Ook als u op deze column wilt reageren, natuurlijk.

De passie van 50 tinten grijs In 2011, kort voordat ik voor het eerst naar de CERSAIE ging, leerde ik van Julius van der Werf’s Anne Harkema de aandachtspunten van de handel in tegels: want, waar moest ik op letten op een beurs met zo’n 900 stands en ik denk een miljoen verschillende tegels? “Het gaat niet om de kleurtjes of de krullen, die zijn voor de architecten,”, gaf Anne mij toen mee. “Let op de ‘middle of the road’-tegels! Het gaat erom – kunnen de BOVATIN-leden iets verdienen met de tegels die ze daar zien? Het gaat niet om de meest fancy tegels, niet om het nieuwste kleurtje, het gaat om de beste voor die prijs… En denk ook aan de projecten!” En zo leerde ik letten op niet het nieuwste wit, zwart, grijs of terra, maar - op de trends in het middensegment. Maar hoe zit het nou met die prijzen? Die staan er namelijk niet op. En, dat is niet zo vreemd ook: dat is de handel. Het hangt bijvoorbeeld af van hoeveel je koopt. En – logisch – de handel gaat voor een belangrijk deel via de groothandel. Want die kan meestal aardiger inkopen dan iemand die voor een paar badkamers komt kijken - even allemaal voor mijn rekening, want ik probeer als niet-tegelzetter de handel een beetje te begrijpen. Corrigeer me alstublieft! Ik heb er nog even over gedacht om gewoon eens wat prijzen op te vragen. Maar dan zou mijn perskaart me onmiddellijk verraden hebben… En mijn blanco gezichtsuitdrukking bij een veel te hoge prijs zou de rest gedaan hebben. Kortom – nog een hoop te leren… Op de terugweg, in de rij voor de incheckbalie, raakte ik in gesprek met een BOVATIN-lid met een groot tegelzetbedrijf, inclusief showroom. “En, nog wat gekocht?”, vroeg ik, eigenlijk in de verwachting dat ik een ‘mwah…’, ‘best wel’ of ‘dat valt nogal mee’ (wat

allebei kan betekenen) te horen zou krijgen. Maar ik had even buiten de passie van deze ondernemer gerekend. “Weet jij wat van prijzen?”, vroeg hij. “Mwah…”, zei ik. Hij had intussen zijn telefoon getrokken, en, als een jager die zijn jachttrofeeën laat zien, gaf hij mij – de balie was nog dicht - een overzicht van zijn inkopen. Ik denk dat hij zo’n 50 foto’s op zijn telefoon had staan: grotendeels in de zeg maar ‘aardekleuren’, en een paar met modieuze kleurmotieven. Maar HIJ wist waarom die 50 tegels de beste van de 1000.000 tegels van de beurs waren: “Kijk, deze heb ik inkoop voor 2 15,-. Zie je in deze kwaliteit zelden onder de 20. Verkoop betekent dat 2 30,-. Ongehoord voor die kwaliteit, ik kan daar flink wat klanten erg blij mee maken! Ik denk dat niemand zulk materiaal onder de 35, 40 kan leveren!” En zo vlogen de bedragen me om de oren: soms kleine, soms grotere marges, maar in alle gevallen blije klanten. En de tegel kon zo bruin of grijs niet zijn, of mijn gesprekspartner kende de namen, types en formaten uit zijn hoofd. Zo organiseerde hij tegelijk wat ruimte om het tegelwerk voor een redelijke prijs te verkopen. Plus – chronologisch per avond, te midden van de tegelfoto’s – een paar kleurrijke Italiaanse gerechten. Omdat– als je iets verder bij het lawaai van de beurs vandaan gaat - er altijd wel een restaurantje te vinden is waar ook de bevolking zelf komt, en waar de prijzen niet dankzij CERSAIE die dag vier keer zo hoog zijn. En zo kwam ik er achter dat de passie van de aannemer in tegelwerken vaak verder gaat dan het vakwerk zelf: inkoop als passie, dankzij oog voor kwaliteit. Ook in deze tijd. Wordt u er blij van? Ik ook. ■

Sopro DF 10® DesignVoeg Flex

Duurzaam mooi en hygiënisch.

en rvrij uie ns l s lk ka urgla kle

ing tegen herm escg rs* b e i a r in extre re zu

immelvorming t sch der n i h ver

erend uilw en v r te wa

Kalksluiervrij en gelijkmatige kleurglans door OPZ®-Technologie Makkelijk in onderhoud, water- en vuilwerend Verhoogde bescherming tegen schimmel en micro-organismen Verhoogde weerstand ook tegen zure reinigingsmiddelen* Veredelbaar met Sopro Glitter in goud en zilver Binnen- en buitenshuis Nu verkrijgbaar in 21 aantrekkelijke kleuren *in vergelijking met conventionele cementgebonden Sopro voegmortels bij huishoudelijke toepassing

Sopro Nederland BV · Kruyderlaan 21a · NL-3431 BM Nieuwegein Telefoon +31 (0)30 60 50 214 · Telefax +31 (0)30 60 50 896 · www.soprobv.nl

Download-scan voor technische productinformatie

november 2014

Inbrekers werken wanneer u ook aan het werk bent

Een inbraak is één van de vervelendste dingen die u kan overkomen. Naast de materiële schade die u kunt oplopen door gestolen goederen, is de emotionele schade vaak nóg groter. Het is de politie opgevallen dat huizen waar ingebroken is, steeds vaker niet of nauwelijks afgesloten zijn. Zo is het voor inbrekers erg makkelijk om binnen te komen! Om uzelf, uw familie en uw eigendommen te beschermen, geven wij graag een aantal tips. Een aantal eenvoudige maatregelen, die weinig tot niets kosten, kunnen de kans op een inbraak al flink verkleinen: ✔ Sluit ramen en deuren goed af, draai ze op slot en haal de sleutel uit het slot (ook van binnenuit). ✔ Verstop geen sleutels buiten de deur (bijvoorbeeld onder een vuilcontainer of deurmat). ✔ Zorg dat het ventilatierooster in uw kelder goed vast zit. ✔ Met name in voor- en zijtuinen kunnen inbrekers zich nog wel eens verstoppen achter struiken. Voorkom dit door op tijd te snoeien. ✔ Laat na gebruik geen ladders in de buurt van de woning staan. ✔ Als u voor langere tijd weg bent, wek dan de indruk dat u thuis bent. Met tijdschakelaars kunt u op verschillende tijdstippen in verschillende vertrekken verlichting in- en uitschakelen.

“Nieuwe” inbraakmethoden Ook dieven blijven zich ontwikkelen. Er zijn steeds weer nieuwe manieren die zij gebruiken om binnen te komen. We zetten de meest voorkomende voor u op een rij: ✔ Afbreken cilinder Bij sommige deuren steekt de cilinder (een deel van het slot) uit of ontbreekt veiligheidsbeslag. Door middel van een tang kan de inbreker de cilinder afbreken en/of eruit trekken waardoor hij de deur kan openen. Met veiligheidsbeslag wordt dit onmogelijk gemaakt. Absolute voorwaarde is wel dat de cilinder niet uitsteekt. ✔ Hengelen Trekt u alleen de voordeur dicht, dan kan een inbreker met bijvoorbeeld een ijzeren kleerhanger door de brievenbus hengelen naar het slot. Zo kan een slot opengetrokken worden en/of de deurklink worden bediend. Dit voorkomt u door de deur goed op slot te doen. Als extra maatregel kunt u overwegen een goedgekeurde bescherming aan de binnenkant over de brievenbus te monteren. Deze zorgt ervoor dat het slot of de deurkruk niet met een voorwerp via de brievenbus kan worden bediend. ✔ Gaatjes boren Om binnen te komen kunnen inbrekers met een klein boortje een gaatje maken onder het slot in de deur of in het raamkozijn. Als de sleutel nog in het slot zit, kan vervolgens met een ijzerdraadje de klink worden opengedraaid. Dit voorkomt u eenvoudig door ook op ramen een slot te monteren dat met een sleutel afsluitbaar is en altijd de sleutel uit het slot te halen. Beperk de financiële gevolgen van een inbraak Via BOVATIN Verzekeringsdienst kunt u ook uw privéverzekeringen afsluiten, waarmee u uw huis en inboedel beschermt. Via www. bovatinverzekeringsdienst.nl kunt u zelf de gewenste verzekeringen kiezen en het pakket afsluiten. Wilt u precies weten wat wel en niet verzekerd is? Neem dan contact op met BOVATIN Verzekeringsdienst: 010 – 288 44 44 of info@bovatinverzekeringsdienst.nl. Extra handig Wanneer er ondanks uw voorzorgmaatregelen tóch ingebroken wordt, neemt de eigen schadeafdeling van BOVATIN Verzekeringsdienst u de schadeafhandeling uit handen. Meld de inbraak zo snel mogelijk zodat zij u kunnen helpen. Zo hoeft u zich geen zorgen te maken om de financiële afhandeling van de schade. ■ www.bovatinverzekeringsdienst.nl

BOVATINFO

Secretariaat

Afdelingssecretariaten

Bondsburo BOVATIN Postbus 85, 7460 AB Rijssen Bezoekadres: Karel Doormanstraat 2, 7461 ER Rijssen telefoon (0548) 53 85 05 fax (0548) 53 85 01 e-mail: bondsburo@bovatin.nl website: www.bovatin.nl

Noord-Holland K. Scholten Westerwerf 2 1911 JA Uitgeest telefoon 0251-319101 e-mail noordholland@bovatin.nl

Hoofdbestuur Voorzitter: G.A. (Gerard) Reus Raadhuisstraat 18, 1829 BV Oudorp telefoon (072) 511 08 99 mob. 06-22916752 fax (072) 564 70 52 e-mail: voorzitter@bovatin.nl Secretaris: C.H. (Chris) van Herpen Het Erp 9, 5388 CN Nistelrode telefoon (0412) 61 16 29 mob. 06-52654912 e-mail secretaris@bovatin.nl Penningmeester: Y. (Yvonne) van der Doelen Kameren 1A, 5473 VC Heeswijk-Dinther telefoon 06-1401 4402 e-mail: penningmeester@bovatin.nl Bestuursleden: V. (Viktor) van de Bilt Mauritslaan 37, 3454 XR De Meern telefoon (030) 241 69 35 e-mail info@viktorvandebilt.nl G.C. (Iete) Cremer Europaweg 28, 7742 PH Coevorden telefoon (0524) 22 15 96 e-mail gccremer@hotmail.com G. (Gijs) Hilhorst Wiebachstraat 28, 6466 NG Kerkrade telefoon (045) 544 45 42 fax (045) 544 09 73 email g.p.w.hilhorst@hilhorst.nl T. (Tom) Sterkman Ivoorstraat 5 1812RE ALKMAAR telefoon 072-5183222 e-mail t.sterkman@svktegelwerken.nl Juridisch adviseur: Mr. T. Zanen Beukendreef 11, B-2920 Kalmhout België telefoon (0032) 36853187 fax (0032) 36853186 e-mail juridischadvies@bovatin.nl mob. 06-20616770 Ambtelijk secretaris: G. ten Bolscher Postbus 85, 7460 AB Rijssen telefoon (0548) 53 85 05 fax (0548) 53 85 01 Informatie betreffende keuringscommissie: BOVATIN Postbus 85, 7460 AB Rijssen telefoon (0548) 53 85 05 fax (0548) 53 85 01

Midden- en West-Nederland P. Verlaan Valkenburgerlaan 14, 2771 DA Boskoop telefoon (0172) 21 60 84 fax (0172) 21 04 61 mob. 06-53281208 e-mail middenenwestnederland@bovatin.nl Oost- en Noord-Nederland G.C. Cremer Europaweg 28, 7742 PH Coevorden telefoon (0524) 22 15 96 e-mail oostennoorddnederland@bovatin.nl Zuid-Nederland P. de Jong Cambreur 8, 5171 SJ Kaatsheuvel telefoon (0416) 27 33 29 fax (0416) 27 33 29 email bovatin.afd.zuid@online.n Redactiecommissie Hoofdredactie en nieuws diversen Remus F.P.M. Aussen, Aussen communicatie & management Dwarsbleekstraat 4, 3134 EC Vlaardingen, telefoon (010) 435 22 70 mob. 06 – 242 70 953 www.aussen.nl e-mail redactie@bovatin.nl Mededelingen Hoofdbestuur G.A. Reus Raadhuisstraat 18, 1829 BV Oudorp telefoon (072) 511 08 99 Mededelingen landelijk secretariaat B. Bekhuis Postbus 85, 7460 AB Rijssen telefoon (0548) 53 85 05 Techniek-Materialen-Gereedschappen P. Verlaan Valkenburgerlaan 14, 2771 DA Boskoop Tel. (0172) 21 60 84 A.M.F.J. Borrenbergs Sjeng Vaasstraat 7 6031HE Nederweert tel. (0495) 634095 mob. 06 23442186 e-mail: technischadvies@bovatin.nl Redactieadres BOVATINfo Postbus 85, 7460 AB Rijssen Telefoon (0548) 538 505 Fax (0548) 538 501 e-mail redactie@bovatin.nl Advertenties Remus F.P.M. Aussen, Aussen communicatie & management Dwarsbleekstraat 4, 3134 EC Vlaardingen, telefoon (010) 435 22 70 mob. 06 – 242 70 953 www.aussen.nl e-mail advertenties@bovatin.nl

Nuttige info voor BOVATINleden Ledenadvies BOVATIN Bondsbureau (voorlichting) Kosteloos via telefoon: (0548) 53 85 05 fax: (0548) 53 85 01 e-mail bondsburo@bovatin.nl Voorlichting op gebied van onder andere: ■ Cordares (SFB) ■ Sociale Verzekeringen ■ CAO-bepalingen ■ Loonkosten ■ Overige verzekeringen ■ Bedrijfsschade ■ WA verzekeringen BOVATIN Bondsbureau (advies) Tarief € 70,- per uur. Kort telefonisch advies: kosteloos Adviezen op gebied van onder andere: ■ Opstellen van een ondernemingsplan ■ Kostenbewakingssystemen ■ Financieringsplan ■ Opstellen exploitatieprognoses ■ Opvolgingsproblematiek BOVATIN/Technisch advies Kort telefonisch advies: kosteloos Tarief € 70,- per uur. Algemene technische adviezen en specifieke projectadviezen ■ Tegels ■ Lijmen ■ Hulpmiddelen-materialen ■ Verwerkingsmethoden tel. (0495) 634095 mob. 06 23442186 e-mail: technischadvies@bovatin.nl BOVATIN/BJD Advies Tarief € 70,- per uur. Incasso: no cure no pay (zonder geschil) via tel: (00) 32 36 85 31 87 (tussen 20.00 uur en 22.00 uur) fax: (00) 32 36 85 31 86 Mob. 06-20616770 e-mail: tzanen@hotmail.com Juridische Advisering en Procesvertegenwoordiging (ook bemiddeling advocaat): ■ Arbeidsrecht ■ Contractenrecht ■ Incasso ■ Huurkwesties ■ Soc. Verzekeringen ■ Subsidies ■ Vergunningen ■ Leasing ■ Productaansprakelijkheid ■ Juridische Doorlichting S.G.A.T. Stichting gespecialiseerde Aannemers in het verwerken van keramischeen natuursteen tegels (zie secretariaat BOVATIN) Postbus 85, 7460 AB Rijssen

stApp voor stApp naar het beste eindresultaat

Zelfs de beste tegelzetter of vloerenlegger kan wel eens een goed advies gebruiken. Forbo Eurocol biedt u daarom nu de Tegelklus App, zodat u onze vertrouwde adviezen voortaan ook online beschikbaar heeft.

De Tegelklus App Het juiste advies en de juiste producten bij elke klus • meer dan 800 stap-voor-stap adviezen • overzicht van de benodigde producten • het adres van het dichtstbijzijnde verkooppunt • foto’s uploaden voor direct persoonlijk advies

Bekijk de demo op Yo uTube of download nu de Tegelklu s App vanaf Google play of de App Store

eurocol - the strong connection

www.eurocol.com

BETER EN MAKKELIJKER LIJMEN zonder een vuiltje aan de lucht

Andere tijden. Andere lijmen. Nieuwe KM Flex BluePrint maakt gebruik van een innovatieve morteltechnologie. Dat maakt de lijm bijzonder duurzaam en goed voor het milieu. Nog mooier is, dat je er als tegelzetter makkelijker, sneller, beter en gezonder mee werkt dan met traditionele lijmen. Glashelder dus: het is tijd voor KM Flex BluePrint.

brekend!

BluePrint = baan ✓

Postadres

Postbus 120 NL - 7070 AC Ulft Bezoekadres De Hogenkamp 22 NL - 7071 EC Ulft Telefoon +31 (0)315 270 620 E-mail info@kiwitz.nl Internet www.kiwitz.nl

-uitstoot Tot 78% minder CO2

racht ✓ Hogere kleefk gen ✓ Lichter te men

verwerken ✓ Makkelijker te tie ✓ Geen huidirrita

M A A K H E T WA A R . M E T K I W I T Z

ONDERDEEL VAN DE