Bovatinfo 2014 - 2 by bovatin

2014 / 2

BOVATINfo Bond van aannemers van tegelwerken in nederland

Veel marketing op de BOVATIN-Jaardag!

Kopstukken in de bouw:

Jacqueline Schlangen

Tegels op buitengevels: gegarandeerd!

vakblad voor de tegelspecialist

Voor bouwprofessionals

Nieuwe technologie maakt het mogelijk

De beste generatie PCI Flexmörtel ! Al 30 jaar staat PCI Flexmörtel aan de top bij de tegellijmen. Nu heeft PCI de technologie doorontwikkeld met als resultaat twee nieuwe en bijzondere varianten: PCI Flexmörtel S1 en PCI Flexmörtel S2, speciaal om op jonge cementdekvloeren tijdsbesparing op te leveren.

Flexibele tegellijm PCI Flexmörtel S1 • Keramiek verlijmen vanaf 4% restvochtgehalte* ! Zeer flexibele tegellijm PCI Flexmörtel S2 • Keramiek verlijmen na 3 dagen ! (zodra de dekvloer beloopbaar is)* • Supersterk: hechtsterkte meer dan 2x zo hoog dan de norm (1,0 N/mm²) • Zeer geschikt voor grootformaat platen op vloerverwarming en voor toepassing buiten • Variabel: zowel dunbed als vloeibed mogelijk • Kan buttering-ﬂoating methode vervangen

Test de nieuwe tegellijmen en ervaar de goede kwaliteit en uitstekende verwerkingseigenschappen!

* Op cementdekvloeren

www.PCI-Afbouw.nl

Voldoet aan

volgens

Voldoet aan

volgens

dagen

S M A RT M O R TA R SOLUTIONS

N VERLIJME VOOR HET OP JONGE K IE M A R E VAN K EN EKVLOER D T N E M E C

juli 2014

VOORWOORD

Kwartaalagenda

Beste collega’s, In deze rubriek vindt u de belangrijke data voor de tegelbranche. Uw regiovergadering, het jubileumfeest van uw bedrijf, de lancering van uw nieuwe product in deze agenda? Mailt u dan AUB uw contactgegevens, de aard van de bijeenkomst, de datum, tijd en locatie naar redactie@bovatin.nl, dan vermelden wij ze in deze agenda! NB Wilt u een evenement bezoeken? Neem dan altijd eerst even contact op met de organisator!

Donderdag 20 augustus Hoofdbestuur BOVATIN Woensdag 10 september Bestuur EUF 22 – 26 september CERSAIE, Bologna

Donderdag 20 november Hoofdbestuur BOVATIN Donderdag 27 november Bestuur EUF

Het was een goede BOVATIN Jaardag. Een positieve sfeer, veel vertrouwde gezichten maar ook veel jonge ondernemers. En veel animo voor een nieuw element van de Jaardag: de Facebook-training. Maar – we blijven aan de Jaardag sleutelen. Want eigenlijk is het een evenement waar geen lid gemist zou moeten willen worden… Ik weet het, de zondag is geen optie, bedrijven met een showroom zijn op zaterdag open... We hebben de ambitie om u volgend jaar een zo bijzondere Jaardag voor te schotelen dat ook wie nu voor andere zaken koos, tóch die dag vrijmaakt! Een positieve sfeer. Ook al zijn de economische cijfers nog niet juichend – ik bemerk toch dat de mensen die ik spreek, weer plannen aan het maken zijn. Omdat we uit de ‘overleef-stand’ gaan, en dan gaan we dus weer ondernemen. De voorzitter van netwerk Innovatie Bouw, Jacqueline Schlangen, zegt het elders in dit blad ook: van overleven word je niet beter. Als er weer ruimte is om te ondernemen, dan kunnen we ook de bouw weer op een gezonde manier organiseren. De plannen van Minister Asscher onderschrijf ik dan ook van harte: hij wil de ketenaansprakelijkheid en daarmee de verantwoordelijkheid van de opdrachtgever uitbreiden, en zo uitbuiting en schijnconstructies aanpakken. Zo ontstaan weer een gezonde concurrentie en gezonder verhoudingen, en ook de rolverdeling tussen bedrijven wordt weer helder. Dat Bouwend Nederland hier tegen is, vind ik… tsja, veeltekenend. Hoe dan ook: de markt trekt weer aan. En dat betekent dat we weer kunnen vooruitkijken. En vooruitkijken betekent: goed nadenken over onze prijs. We hebben ons werk toch een tijd geleverd voor minder dan het waard is – nu is het zaak om het weer te leveren tegen een prijs die redelijk is. Dus, laten we niet meer te snel ‘ja’ zeggen, omdat ónder de prijs werken beter zou zijn dan stilzitten. Nou, het moet niet te lang duren, maar heel af en toe even stil zitten is ook niet verkeerd: dat is goed om na te denken, bij te scholen, te innoveren en weer eens tijd te steken in het opleiden van anderen. En dat brengt mij op één van onze twee belangrijkste actiepunten voor de komende tijd: de instroom en opleiding van jongeren, en het promoten van het vak en het materiaal. Ik weet niet hoe het met u zit, maar ik zie veel te weinig jongeren op de bouw. Waar zijn die talentjes, die over een paar jaar ons vak en ons werk van ons overnemen? Vergeet de jonge mensen niet die graag ook het vak willen leren… mijn motto is ‘het leven is doorgeven, dus ook het ambacht geef je door’. BOVATIN-secretaris Chris van Herpen is, samen met zijn onderwijscommissie, druk bezig om in overleg met diverse organisaties de opleidingen te vernieuwen. Het eerste resultaat, in de vorm van de nieuwe FUNDEON-opleiding Tegelzetten 2 is een resultaat; met niveau 3 wordt gestart. De opleiding en werving van jongeren verdient een boost. Ook van u als opleidingsbedrijf! Ook promotie is een onderwerp: u gaf het ons zelf als opdracht mee, tijdens een eerdere Jaardag. Alles heeft met alles te maken. En op het niveau van promotie komt de staat van de tegelbranche bij elkaar: hebben we voldoende vaklieden? Is het product ‘tegels’ voldoende innovatief om meerwaarde te behouden boven andere producten? Hoe zit het met garanties en het imago van het vak? Uw brancheorganisatie maakt zijn borst nat.

BOVATINfo is een periodieke uitgave van BOVATIN: de Bond van Aannemers van Tegelwerken in Nederland. Het blad wordt gedrukt op ongechloreerd papier, verspreid in bio-folie en verschijnt vier maal per jaar: in april, juli, oktober en januari van het aansluitende jaar. Oplage: 3000 exemplaren per jaar. Deadlines voor advertenties en kopij: 1 maart, 1 juni, 1 september, 1 december. Voor informatie: Abonnementen: Bondsbureau, tel. (0548) 53 85 05 Hoofdredactie, advertenties en verspreid nieuws: Remus F.P.M. Aussen, tel. (010) 43 52 2 70 of 06 24 27 09 53, e-mail redactie@bovatin.nl Art direction en grafisch ontwerp Jiske van Gaalen, www.jiskevangaalen.nl hello@jiskevangaalen.nl, tel. 06 54 74 48 96

Foto omslag: © Remus Aussen Showroom Tegelgroep Nederland

De bestuursvergaderingen zijn besloten, maar u kunt als BOVATIN-lid, wanneer u wilt dat het bestuur uw vraag behandelt, die aan één van de bestuursleden stellen. (mail en adressen zie elders in deze BOVATINfo). Of mail uw punt dan tenminste 14 dagen voor de betreffende vergadering aan de secretaris, bovatin@ bovatin.nl, dan komt uw mail op de agenda.

Colofon

Ik wens u een prettige vakantie, en - goede zaken, Gerard Reus, voorzitter

Gegarandeerd waterdicht met de zwembadoplossingen van Omnicol De kwaliteit zit in ons systeem

K캐k op omnicol.eu voor meer informatie over al onze producten

/ omnicol.eu

/ omnicol

juli 2014

In deze editie 07 MeerwaardeVan Tegels.nl uitgekiende campagne, met mogelijkheid tot meer!

08 Jacqueline Schlangen (netwerk Vernieuwing Bouw) “Vernieuwing regel je niet, die organiseer je!”

VAN

TEGELS

10 Jaardag (ook) in het teken van marketing! 15 Ardex na 65 jaar nog steeds eigenwijs

20 Riverside Ceramic Agency zoekt de grenzen op

bovatin academie 46 Techniek verantwoord tegelwerk in badkamers met zwevende dekvloeren 49 Nieuwe lesmethode Tegelzetten van Fundeon is in gebruik!

annemersfederatie en NOA “Miljoenenreductie op arbeidsgerichte maatregelen mkb is mogelijk zonder overheidskosten!”

Thema’s & Toekomst

44 Betegelde gevel voor Theater ‘De Stoep’

Informatie voor de professional

Koepelnieuws 19

MEERWAARDE

43 Participatie zonder fopspeen! door Henry Meijdam

Beste Tegelzetter van Nederland (BTVN) bereid u voor op editie 2015-2016!

52 RECHT zetten de BOVATIN Algemene Voorwaarden - wanneer zijn ze van toepassing? 55 Telefoonvoordeel voor BOVATIN-leden! 55 Via BOVATIN gratis kredietwaardigheid checken!

24 Wilfred Versteege (Tegelgroep Nederland) “Tegels als maatwerk, het kan!”

57 Gezien op de Mozaïek-training Weber.Xerm 844 bi-functionele lijmen dichtingsmortel 58 Omnifill expoxymortel maakt einde aan verkleurde voegen

nieuws en website 29 Luut Voerman “Projecten of perfectie werk, voor passie is altijd ruimte!”

59 PCI Flexmörtel S1 Tegellijm op dekvloer na 3 dagen!

33 BOVATIN in gesprek met zijn geassocieerde leden

59 Opleidingsmaterialen van PCI en Mapei voor SPT Den Bosch

35 Peter van Brussel (Resisto Tegel projecten b.v.) “Het gaat ook in projecten niet alleen om de cijfertjes!”

60 SGAT-nieuws 63 Ik ben geen tegelzetter, maar… 65 Onbezorgd met vakantie

39 Ton Borrenbergs “Meeste schade ontstaat door haast en onwetendheid!”

66 Nuttige informatie voor BOVATIN-leden

SAMEN STERKER BouwCenter en Imabo gaan samen verder onder de naam Bouwcenter. Samen zijn wij nóg sterker en daar wordt u als professioneel tegelzetter ook sterker van!

NU VERKRIJGBAAR BIJ JOUW BOUWCENTER-VESTIGING!

AirBase dekvloer • • • • •

Lichtgewicht dekvloer Snel te verwerken Milieuvriendelijk Stofarm Zeer geschikt voor renovatie

DROOGTIJD SLECHTS 3 UUR!

18 KG

€25,

75*

PER ZAK

Weet hoe ‘t werkt!

Wij kennen u en u kent ons. Uw vak is ons vak, wij weten precies wat u nodig heeft en hebben dat allemaal onder één dak. Wij kennen ook de lokale markt, weten wat er speelt en kunnen u daardoor al vroeg in het bouwproces ondersteunen. En wij zijn flexibel. Ons bedrijf gaat niet om vijf uur dicht. Als u ons nodig heeft, zijn wij er. Wij zijn namelijk ook ondernemers. Net als u. Dat Bouwcenter en Imabo samen verdergaan, levert u ook spijkerharde voordelen op: nog scherpere prijzen bijvoorbeeld. Bouwcenter is de grootste bouwtoeleverancier in Nederland en dus een belangrijke partner voor fabrikanten. Grote projecten kunnen wij concurrerend aanbieden en goed begeleiden. Dat wat u als bouwprofessional nog sterker maakt!

* Bij afname van een volle pallet. De aanbiedingen zijn geldig van 2 t/m 29 juni 2014 en zolang de voorraad strekt. Prijzen gelden bij afhalen en zijn netto exclusief btw en verwijderingsbijdrage.

Foto’s & tekst: Remus Aussen

Tijdens de Jaardag van 2012 was het een onderwerp: promotie van tegels. Sindsdien zijn we gestart met onderf andere de actie ‘beste Tegelzetter van Nederland’, volgens jaar staat BOVATIN op de Bouwbeurs, en – er is nu ook een website met bijbehorende folder. Over tegels. En hoe de consument, de zakelijke klant en de architect slim kunnen kiezen. Voor tegels. Een lowbudget-campagne… en een succes wordt het alleen als u meedoet. Hoe zit dat?

MeerwaardeVanTegels.nl: uitgekiende campagne, met mogelijkheid tot meer!

De website zelf De gedachte achter de website is: architecten, particulieren en zakelijke beslissers weten niet alles van tegels. Ze kennen ook niet alle mogelijkheden, trends en toepassingen. Daarnaast zou het beter zijn als met name particulieren weten hoe ze tegels kunnen kiezen, waarop ze moeten letten, waarover ze moeten spreken met ‘hun’ tegelzetter of leverancier. Hun ‘checklist, zeg maar. Maar vooral – heel veel mensen hebben de bouwmarkt als referentie: eenvoudige tegels, en – vaak tamelijk treurige opstellingen. Deze site laat voorbeelden zien – inspiratie om voor tegels te kiezen. Daarnaast staat er de nodige informatie op de website over de gunstige effecten van tegels op gezondheid, verwarming en portemonnee. Plus een link naar de in het Nederlands vertaalde websites van de Europese koepelorganisatie EUF. En, last but not least: naar de ledenlijst van BOVATIN. Want tegels worden pas onder uw handen een vakkundig verwerkt eindproduct. Dat is het idee.

MEERWAARDE VAN

TEGELS Adverteren! Doet u mee?

Vele meters site, muur en auto beschikbaar! Zoals u op de website kunt zien, wordt de website al mede gefinancierd door diverse geassocieerde leden. Maar nu stap twee: onze (potentiële) klanten moeten de website nog wél vinden. Dat kan al via facebook, via de BOVATIN-website… maar het zou mooi zijn wanneer u ook doorlinkt. Door het logo op uw website te zetten. Helpt u uw klanten mee! Een sticker op uw auto? Helpt ook. Ze liggen klaar. Het logo kunt u zó van de website af kopiëren, en inpassen (of laten inpassen) in uw website.

Het mooiste zou zijn als we ermee kunnen adverteren. Bijvoorbeeld in een blad als VT Wonen. Doet u mee? Met 7 bedrijven hebben we een kwart pagina, en staan we in een blad met meer dan 100.000 lezers: abonnees, die gemiddeld flink investeren in hun woning, en ‘losse kopers’, die vaak op het punt staan om te gaan verbouwen. Voor € 500,- doet u mee, en staat uw bedrijfsnaam ook in de advertentie. Geen schot hagel… Veel branches zijn bezig met campagnes. U kent vast die TV-reclames voor hout en ‘stofvrije’ vloerbedekking wel. Zulke campagnes zijn – denken wij – niet alleen zéér kostbaar, maar – we denken dat we gezamenlijk met de branche en met onze leden scherper kunnen mikken. Maar dat kan BOVATIN niet alleen. Al zullen we ook met behulp van vindbaarheid en free pubicity nog wel het nodige bereiken: veel hangt van u af! ■ Doet u mee? Sticker en/of advertentie? Stuur een mailtje naar: redactie@bovatin.nl!!! www.MeerwaardeVanTegels.nl

Tekst & foto’s: Remus Aussen

Innovatie in de bouw is een onderwerp. En eigenlijk wordt er nogal makkelijk geroepen en geschreven dat de bouw ‘niet innovatief’ is. Jacqueline Schlangen, directeur van het netwerk Vernieuwing Bouw, is niet geïnteresseerd in zulke geluiden. “Vernieuwing gaat om mensen, om samenwerking. Niet om systemen maar om ‘willen’. In ons netwerk participeren alle partijen die in de bouw actief zijn: bouwondernemers, architecten, fabrikanten, maar ook opdrachtgevers, advocaten en accountants. Koplopers die willen, die vinden dat vernieuwing móet. Mensen met een idee, maar ook mensen die een idee of antwoord zoeken. Maar wel allemaal mensen die, vanuit hun hart, ‘iets’ met de bouw willen, iets willen veranderen. Kernwoorden daarbij: leiderschap, samenwerking, organisatievermogen… Nee, geen regels of regelsystemen. Ook met contracten regel je geen innovatie… Vernieuwing heeft vertrouwen nodig!”

Jacqueline Schlangen (netwerk Vernieuwing Bouw):

“Vernieuwing regel je niet, die organiseer je!”

Protocollen En dat terwijl Schlangen een belangrijk deel van haar werkervaring als juridisch specialist en manager juist opdeed in dienst van ministeries en bij de HSL-lijn, bij aanbestedingen en verwerving. Dat gaat toch juist over regels en contracten? “Bij ‘regels en protocollen’ moet ik altijd denken aan een Amerikaans Youtubefilmpje van een bankoverval (zoeken op ‘epic police fail Los Angeles’, red.), waarbij de politie de auto van de bankrovers negeert en eerst het bankgebouw instapt om poolshoogte te nemen – omdat dat zo in de protocollen staat. En de bankrovers ontsnappen – omdat de politie zich aan de regels houdt. OK, het filmpje zal wel geënsceneerd zijn, maar – duidelijk is het wel. Nee, bij die ministeries leerde ik juist dat regels, protocollen en belangentegenstellingen nog zo belangrijk kunnen zijn, maar dat het uiteindelijk om de gemeenschappelijke doelen gaat. Als aanbestedingen – of projecten, of welke vormen van samenwerking je maar wilt - alleen over geld en regeltjes gaan, vergeet het dan maar. Garantie op gedoe. Maar als je je mogelijke partners ook uitkiest op doelen die je allebei blijkt te hebben, op vertrouwen, op visie – dan vind je elkaar. Ja, natuurlijk zijn er belangentegenstellingen tussen hoofdaannemers en gespecialiseerde aannemers, en tussen Bouwend Nederland en jullie Aannemersfederatie. Maar eerlijk gezegd interesseren die tegenstellingen me niet zo erg, ik zoek de gemeenschappelijke doelen. Die zijn er volop, en daar kom je verder mee. En niet alleen als je het over innovatie hebt.” Toekomst van samenwerken “In de toekomst zul je steeds meer ‘slimme ketens’ zien. Ik denk dat de hoofdaannemer wel ‘blijft’ - al is het alleen maar omdat er voor de klant een eindverantwoordelijke/risicodrager moet zijn. Maar de rol van de hoofdaannemer verandert. De grote aannemersmaatschappijen zullen zich omvormen tot opdrachtgeversorganisaties. Hun meerwaarde: organisatievermogen, kennis van de klant, risicodragerschap. De onderlinge relatie zal zich steeds meer ontwikkelen in de richting van partnerschap. Logisch, want een hoofdaannemer

“

ik zie veel bedrijven die – begrijpelijk – in de overlevingsstand staan. En dus klussen aannemen omdat het moet, niet omdat die klussen bij ze passen. Steek je energie zo snel mogelijk weer in wat wél bij je past, want van overleven word je niet beter.

heeft er uiteindelijk – al zullen er altijd cowboys zijn die dat anders zien - belang bij om een goed opdrachtgever te zijn; een bouwwerk realiseer je uiteindelijk samen. Ook jouw rol als aannemer in tegelwerken kun je zelf ‘maken’:

juli 2014

ben jij binnen een samenwerking iemand die anderen opzoeken, of ben jij er één waar je ‘omheen’ moet? Als collega-aannemers jouw toegevoegde waarde zien, dan schuif jij – bijna hiërarchisch! - op in de samenwerking.” Schlangen vindt vooral het lerend vermogen van de sector als geheel belangrijk – en een ontwikkelpunt. “Ik vind dat dat leervermogen hapert. Weet je, iedereen doet ervaringen op, maar leren ‘over de projecten heen’, het samen opbouwen van kennis zonder dat ieder individueel een keer zijn hoofd gestoten moet hebben nou, dat blijkt in de praktijk lastig. ‘Action Learning’ – problemen uit je eigen werk inbrengen en oplossen in een groep die samen beter wil worden in ieders eigen vakgebied – zou helpen, maar is nog geen gemeengoed in de dagelijkse bouwpraktijk. In de opleidingen en vervolgtrainingen wel, en misschien zitten daar de kansen. Ja, we kunnen er ook van leren dat LEAN’ wel eens ‘door-efficiënt’ is geworden. Ik hoop dat niet iedere planner eerst die ervaring hoeft op te doen…”

“

Veel grotere bedrijven zijn bezig met cultuurverandering. Cultuurverandering gaat om mensen, dus neem dan mensen aan die dat gedachtengoed dragen – maar neem er genoeg aan, anders staan ze alleen.

Generalisten of superspecialisten? Heeft de bouw generalisten of superspecialisten nodig, ofwel – moet een tegelzetter straks ook timmerman en stukadoor zijn om werk te hebben? “Nee zeg, GBV (Gezond Boeren Verstand, red.) is genoeg. Zorg dat je weet wat je collega-aannemer op de bouw doet, wat lastig is voor de ander en hoe je elkaar kunt ondersteunen. Maar zorg ook dat je je eigen vak goed beheerst en bijhoudt. Ik geloof in vaktrots. Je hebt theoretische bagage nodig, en daarnaast leer je op de werkplek. Bepalend voor jouw vakkennis en professionele toekomst is dat daar iemand is die jou goed – écht goed! – begeleidt bij jouw ervaringen… ‘action learning’ en de meester-gezelverhouding liggen heus niet zo ver uit elkaar. Er zullen altijd tegelzetters zijn die

“

Over erkenningsregelingen en KOMO-certificeringen: “Ze bieden houvast en een zekere mate van zekerheid, het zijn nuttige instrumenten. Maar staar je er niet blind op, maak ze niet je enige prioriteit!”

standaardwerk willen verrichten, goed zijn in ‘meters maken’, en die dat het liefst hun hele leven blijven doen. Aangezien het vak, door wetgeving en nieuwe technieken, lichter zal worden, is dat straks ook fysiek mogelijk! Daarnaast zijn er jongens en meisjes die meer willen en kunnen, en inderdaad carrière kunnen maken in de tegelbranche. Bereid die groep daar ook op voor! Sowieso – veel mensen maken een radicale verandering in hun loopbaan mee, en dat is tegenwoordig ook mogelijk. Bij mij thuis was een schilder aan het werk, die kende ik nog als verpleger van het consultatiebureau... Hoe aantrekkelijk het vak voor jongeren is? Laat het vak zien! Gebruik volgend jaar de Dag van de Bouw, of hadden jullie daar al op ingezet? Laat mooie projecten zien, laat succesvolle tegelzetters en ondernemers aan het woord. Vertel erover! En – jullie zouden best eens over jullie onderwijsvraagstukken kunnen komen sparren op onze ‘Bouwcampus’. Dat is één van de forums waar de kennis- en de bouwwereld elkaar ontmoeten. Volgens code ‘precompetitief’, dus daar is nog niemand bezig met toekomstige opdrachten… Zijn jullie vernieuwers? Dan, van harte welkom!” ■

Vernieuwing Bouw Vernieuwing Bouw is een onafhankelijk netwerk van ‘Koplopers’ in de bouw.. Doel: een gezonde, professionele, ondernemende bouwsector met oog voor de maatschappelijke vraagstukken. Middel: vernieuwing op het gebied van leiderschap, ketensamenwerking, social return en levensduurdenken. Wederzijds vertrouwen is een voorwaarde voor samenwerking en innovatie, en dus biedt Vernieuwing Bouw een vertrouwd platform waar vernieuwers elkaar kunnen ontmoeten en een duurzame relatie kunnen opbouwen. Daarvoor organiseert Vernieuwing Bouw masterclasses, diverse innovatieforums en evenementen waarmee de goede voorbeelden (‘best practices’) uit de bouw onder de aandacht gebracht worden. Vernieuwing Bouw vestigt zich per 1 januari 2015 op de Bouwcampus in Delft.

Tekst & foto’s: Remus Aussen

De jaardag, die dit jaar door MiddenNederland georganiseerd is, was gewoon weer een succes. Meer bezoekers dan vorig jaar, en – die zaten niet allemaal bij de vergadering. Want de ‘training sociale media’ werd niet alleen door dames bezocht… ook een paar heren wilden blijkbaar meer over Facebook en Twitter weten, en vooral over hoe die middelen in te zetten zijn voor het bedrijf. Maar – beneden was het onderwerp eveneens ‘marketing’, want sprekers Graziano Sezzi (Confindustria Ceramica) en Werner Altmayer (EUF) bespraken zowel de Europese ontwikkelingen als de rol van nieuwe media bij showroomverkoop. En schrijver dezes mocht de promotiecampagne presenteren die BOVATIN, met steun van een aantal geassocieerde leden, bezig is te lanceren. Hoe beschrijf je de meerwaarde van tegels boven andere vloeren wandproducten? En vooral – hoe zorg je dat iedereen die op het punt staat om te kiezen, verleid wordt door de ‘meerwaarde van tegels?’ Maar – ook traditie had zijn plaats op de Jaardag. De feestavond, een jubilaris, en ook de beschouwing van de voorzitter. Veel plannen, en ook weer het nodige gerealiseerd. Want bij BOVATIN beginnen verandering en innovatie ook een traditie te worden…!

Jaardag (ook) in het teken van marketing!

Vergadering én training Nieuw element van de Jaardag was onder andere de optie voor wie niet meevergaderde: meestal alleen een rit naar een winkelcentrum, nu ook de kans om jezelf in een ochtend bij te spijkeren op het gebied van Facebook, en dan in het bijzonder wat je met Facebook kan voor je bedrijf. Zoals bekend (maar niet bekend genoeg, misschien): achter een succesvolle tegelzet-ondernemer staat niet zelden een evenzeer ondernemende echtgenote… en die zijn vaak niet alleen handiger met de computer, maar ook met de marketingkanten van het bedrijf, zo wordt gefluisterd. In feite – dit was ooit een gespreksonderwerp tijdens een DB-vergadering, en zo hadden organisator Jaardag Viktor van de Bilt en zijn echtgenote Magdalena deze training bedacht. Gezien het niet geringe aantal deelnemers: een goed idee, blijkbaar!

De Jaardag zelf In zijn openingstoespraak was BOVATIN-voorzitter Gerard Reus nog wat voorzichtig over de marktontwikkelingen. “Maar er zijn positieve ontwikkelingen te noemen: de verkoopcijfers van woningen stijgen weer enigszins, de orderportefeuilles van architecten en bouwbedrijven trekken weer wat aan, de meterprijzen lijken te stabiliseren. En het wordt ook, als de Nederlandse banken de stress-test goed doorstaan, eenvoudiger om een financiering voor nieuw- en verbouw te krijgen. Al zullen de positieve effecten voor de afbouw, en dus ook voor de tegelbranche, wel wat na-ijlen.” Minder positief is de voorzitter over de ontwikkeling binnen de branche zelf: “We hebben nu 20% minder leerbedrijven. Veel mensen hebben hun baan verloren, en gingen ‘dan maar’ als ZZP-er tot de flexibele schil van bedrijven behoren, of verlieten de branche. We hebben straks te weinig vaklieden, want de instroom is te laag! En dat versterkt het terreinverlies dat de tegelbranche lijdt ten opzichte van andere vormen van vloeren wandbedekking.” Resultaten en plannen van BOVATIN Maar Reus benadrukt ook de resultaten die BOVATIN, naast inkoopvoordelen en persoonlijk advies aan- en ondersteuning van bedrijven, nog meer heeft behaald.

juli 2014

“Samenwerking met de Aannemersfederatie, met de Europese federatie van tegelbranche-organisaties EUF, en met onze geassocieerde leden heeft ertoe geleid dat we steeds meer het middelpunt van tegelend Nederland worden.” Een paar aandachtspunten: • De Digitale Leerweg, niveau 2, is klaar. Wie nu voor het vak kiest, krijgt een opleiding die bij deze tijd past. En samen met de Aannemersfederatie en andere spelers bereidt BOVATIN zich voor op de ingrijpende veranderingen in het onderwijsveld. • De ‘BOVATIN Academie’: wie al tegelzetter is, weet dat het vak verandert. “Als je zelf niets doet aan het op een hoger peil brengen van je vak, dan moet je ook niet klagen als zeer goedkope krachten uit het Nederland of het buitenland hetzelfde kunstje gaan doen.”, aldus Gerard Reus. De ‘BOVATIN Academie’ wordt steeds verder ‘gevuld’ met bijscholingscursussen van een goede kwaliteit. • KOMO-keurmerk: samen met IKOB-BKB wordt gewerkt aan de herziening van de URL/BRL. Dit ook in verband met de plannen van Minister Blok voor een te verzekeren garantie voor bouwwerken. • Invloed in Den Haag en de gemeenten: samen met de Aannemersfederatie wordt permanent invloed uitgeoefend op de bestuurlijke lagen om de positie van de MKB-bouwbedrijven te verbeteren. De verlenging van de 6%-regeling en de recente harde woorden van Minister Asscher over de uitzendbranche en over de misstanden in de bouw zijn hier mede het gevolg van.

• Communicatie met de leden, met opdrachtgevers, met andere vakdisciplines: U wordt geïnformeerd door middel van de website, de nieuwsbrief, Facebook en natuurlijk de BOVATINfo. “Maar het contact van ‘mens tot mens’ blijft zeker in dit digitale tijdperk van groot belang,” vindt Reus. “Dus bezoek de regiobijeenkomsten, geef dat signaal oojk aan degenen door die er vandaag niet zijn! Samen met de NOA – de nieuwe samenwerkingspartner van de Aannemersfederatie – bekijken we nu hoe we regionale bijeenkomsten kunnen organiseren met meer vakdisciplines. Zo kunnen we de ketensamenwerking versterken. En ook willen we speciale bijeenkomsten voor jonge ondernemers organiseren, evenals bijeenkomsten met potentiële opdrachtgevers.” Marktaandeel tegels ook zonder crisis lager… Graziano Sezzi toont vervolgens enkele EU-cijfers over de stand van zaken in de branche. Een beeld dat op zich niet zo verrassend is: er is sprake van een daling van het aantal verwerkte meters tegels en tegelwerk. Maar wel opvallend is de mate waarin het marktaandeel Italiaanse tegels daarin afneemt. In 2010 was zo’n 29% van onze import afkomstig uit Italië, tegenover 18% in 2012. En, terwijl de import uit Spanje, Turkije en Oost-Europa weliswaar iets minder dramatisch afneemt, is het marktaandeel Chinese en overige Aziatische tegels in dezelfde periode gegroeid van 2 naar 24%. Ofwel, werden er in 2005 8,6 miljoen vierkante meters Italiaanse tegels in ons land verkocht, nu is dat nog 4,4 miljoen. En dat op een totaal dat daalde van 29 naar 22 miljoen vierkante meters; een daling die overigens niet uitsluitend plaatsvond tijdens de recente crisis! Er is dus mondiaal werk aan de winkel om het marktaandeel tegels en tegelwerk beter te marketen, vindt Sezzi. De marketing-directeur laat zien hoe de gezamenlijke Italiaanse tegelfabrikanten er alles aan doen om in de diverse landen, inclusief de Verenigde Staten, het marktaandeel te versterken: beurzen, advertentiecampagnes, en natuurlijk de CERSAIE in Bologna, dit

vloerbedekking in negen europese landen % marktaandeel – 2012 Tegels

Hout/Parket

Laminaat

Tapijt

Andere *

Totaal vloerbedekking waarde in miljoen m²

waarde in % Italië

72%

12%

123.3

Spanje

68%

14%

11%

122.0

Frankrijk

40%

19%

24%

11%

212.0

België

45%

15%

27%

38.7

Groot Brittanië

15%

10%

60%

244.0

Duitsland

21%

18%

46%

10%

420.0

Nederland

32%

20%

38%

50.0

Oostenrijk

28%

10%

19%

33%

10%

47.4

Zwitserland

25%

13%

16%

24%

22%

44.6

Totaal (in miljoen m²)

439

198

451

130

1,302

Marktaandeel 9 landen

34%

15%

35%

10%

100%

267

172

446

101

1,057

Totaal (in miljoen m²) zonder Spanje /Italië

BOVATINFO

BOVATIN presenteert promo-website! Zoals u in dit blad al meerdere malen hebt kunnen lezen, waren Altmayer en BOVATIN al eerder in overleg over de promotie van tegels. Dus kon Remus Aussen hier het eerste resultaat van laten zien: een promotiewebsite www.meerwaardevantegels.nl, gekoppeld aan een low-budget-, maar wel uitgekiende campagne. “We willen de consument, de architecten en de zakelijke beslissers laten

jaar van 22 tot 26 december. “Komt u ook? De EUF heeft diverse hotelkamers beschikbaar voor zijn Europese leden… En pak de handschoen op, er is ook in Nederland nog een behoorlijk marktaandeel te winnen!” Showroom 2020: Directeur Werner Altmayer van de Europaïsche Union der Fliesenfachverbände (EUF) bevestigt dat. “De EUF werkt daar ook aan, met de Technische Commissie (waarin ook onze technisch adviseur Ton Borrenbergs zitting heeft, red.) persberichten, de website, en een studie naar hoe de ideale showroom er in 2020 uitziet.” Opvallend in zijn presentatie is dat veel veranderingen in de branche te maken hebben met ons digitale tijdperk, maar – de hele showroom 2020 is vooral bedacht vanuit de beleving van de klant. “Dus geen volgepropte showroom, maar – minder keuze bieden. Meer keuze maakt de klant onzeker, en dan is de kans dat hij beslist simpelweg kleiner!”, zo had Altmayer ervaren. En goede informatie vindt voor een belangrijk deel vooraf plaats: de klant leest zich vooraf goed in, dus – zaak om in die fase al de klant met goede informatie te bereiken! Een levendige presentatie van de materialen en een uitdagende visuele weergave van ontwerpen doen de rest. Hoewel… “Communicatie wordt de komende jaren belangrijker dan het product zelf!”, besluit Werner Altmayer… 100% waar, of ‘alleen maar’ de perceptie van een veteraan in het marketingvak? Dat zal de geschiedenis uitwijzen. Maar hoe dan ook, dat vakmanschap-alleen niet meer voldoende is om als ondernemer succes te hebben – daar zal niemand het meer mee oneens zijn.

zien wat de voordelen van tegelwerk zijn, VOORDAT ze gaan bedenken welk materiaal er op hun wand of vloer komt. En daarnaast is het belangrijk dat ze weten welke enorme technische en esthetische ontwikkelingen er zijn – niet alleen op het gebied van tegels, maar ook op het gebied van voegen en lijmsystemen.” De website linkt door naar drie vertaalde websites van de EUF, waarop de voordelen van tegels op het gebied van verwarming en gezondheid getoond worden. “Plus, we laten zien welke ongekende nieuwe mogelijkheden er zijn bij het vormgeven met al die nieuwe keramische producten!” De website is door BOVATIN ontwikkeld, met financiële ondersteuning van diverse geassocieerde leden van BOVATIN. Gouden Troffel voor Iete Cremer! En, terwijl de vergadering op zijn eind liep, zat Iete Cremer te bedenken dat hij mooi in stilte zijn 25-jarige jubileum als BOVATIN-lid had gehaald; hij was ’s avonds verhinderd, dus het ceremonieel rond het opgespeld krijgen van die gouden troffel, daar zou hij mooi aan ontsnappen… En daarmee had hij buiten de waard gerekend, want, zoals altijd, geven Ingrid en Marije van het Bondsburo de jubilarissen

juli 2014

door. Het bestuur wist bovendien al dat Iete ’s avonds verhinderd was. Dus was Iete, zoals dat heet, ’s middags al ‘aan de beurt’. “Jij bent een man die graag in stilte zijn werk doet, Iete, en dat weet ik omdat ik samen met jou een keer een zwembad heb getegeld,” spreekt Gerard Reus de jubilaris toe. “Ik heb toen van je vakmanschap en van onze goede en gezellige samenwerking mogen genieten. Daarnaast - je trekt de kar vaak alleen, en – helaas – sta je er als voorzitter in Oost- & Noord-Nederland nu ook behoorlijk alleen voor, aangezien te weinig leden daar tijd vrij weten te maken voor het

En verder: u hebt vast de foto’s op Facebook al gezien, dus u weet – ook als u er niet bij was – dat het gezelschap vervolgens werd rondgeleid in het prachtig gerestaureerde Kasteel De Haar. En dat

de valkenshow iets bijzonders was, en de feestavond weer ouderwets gezellig. Al hadden inmiddels toch de nodige leden besloten om na de borrel en het diner huiswaarts te gaan. Kortom: geslaagde jaardag, veel belangstelling voor de Nieuwe Media-training, en dus buigt het bestuur zich erover hoe de volgende Jaardag er uit moet komen te zien. Noord-Holland organiseert de volgende dag, dus als u nog suggesties hebt…! ■ noodzakelijke bestuurlijk werk. Jammer! Ik hoop dat dat snel verandert (dames en heren, dit is een oproep!), en vooral – ik hoop dat zij en wij nog vele jaren op jou mogen rekenen!” En er was inmiddels een brede glimlacht op Iete’s gezicht gekomen, dus - dat laatste is in ieder geval geregeld. Nu die nieuwe bestuurders in Oost nog! De rest van de Jaardag… Achterin waren een aantal producten van het inmiddels afgeronde IPC-Innovatieproject te zien – plus de ‘droomslijper’ van Tuyps Tegelwerken (zie de vorige BOVATINfo). ‘Laat maar zien dan!’, vonden een aantal leden. Dus konden Mark Tielemans en Marc van Driel er niet onder uit (en dat vonden ze, zo te zien, ook best OK) om na de lunch op de parkeerplaats van restaurant De Vier Balken een overigens geslaagde demonstratie van hun uitvinding te geven.

Terra Tones SILVER

Bezoek onze website www.mosa.nl/terratones

Tekst & foto’s: Remus Aussen

Tijdens de natuursteendag, enige tijd terug bij ons geassocieerd lid Michel Oprey & Beisterveld, maakten we al kennis met lijmfabrikant ARDEX. En inmiddels heeft ook ARDEX zich bij BOVATIN aangesloten. Zoals u op www. bovatin.nl kunt zien, mogen wij intussen op de kennis en support van 11 lijmfabrikanten rekenen. Elke keer dat we in de gelegenheid zijn om wat langer met een fabrikant door te praten, blijkt toch weer – ieder heeft zijn eigen visie, aanpak en strategie. En ja, dat is merkbaar aan de producten, en dus aan de voordelen die u en uw klanten weer van zo’n product hebben. ARDEX, afkomstig uit het Duitse Ardey-gebergte, kiest niet altijd voor de gebaande paden. Maar technisch adviseur Eric Pattenier – en verkoopleider Benelux Jan Elbert de Jong weten prima de verbinding te maken tussen nieuwe methoden & materialen en het op traditie gestoelde werk van de tegelzetter. En het resultaat telt.

ARDEX

na 65 jaar nog steeds eigenwijs

‘Iets glads nodig’ Toen de families Kraft en Fortmann in 1949 hun familiebedrijf in Witten (vlakbij Dortmund) begonnen, was dat niet vanwege de tegels. Er was namelijk een probleem met de Duitse dekvloeren: ze waren te grof, en Verkoopleider Benelux Jan Elbert de Jong en technisch adviseur Eric Pattenier: “Eigenwijs? Nee, – daar kon je geen zeil op leggen. Dus ARDEX legt op een innovatieve manier het verband tussen traditie en de wensen van de markt!”’ moest er ‘iets glads’ komen, om de dekvloer vlak en glad te krijgen. En dat kwam er. De families wilden aanvankelijk het bedrijf ‘Ardey’ noemen, naar het gen, maar – dat betekent dat jullie kunnen beschikken gebergte waar het gevestigd was, maar die naam was al in gebruik. En zo over een cementdekvloer waar je al na 4 uur tegels of werd het ‘ARDEX’ – inmiddels actief met 29 productie- en 41 verkooplocazelfs na 24 uur een vochtgevoelige natuursteen en ties over de gehele wereld. En het komende jaar komen er weer vier bij. andere vochtgevoelige materialen op kunt verwerken. “Maar het is nog steeds een familiebedrijf!”, weet De Jong. “De keus is Zeker in deze tijd niet onbelangrijk, want de ‘zwevende gemaakt om, in een tijd dat talloze kleine bedrijven werden opgeslokt door dekvloer’ komt steeds meer in zwang. In Duitsland is grote concerns, een ‘sprong voorwaarts’ te maken. Dus koos ARDEX voor 90% van de dekvloeren nu al zwevend aangebracht, groei, en niet zonder succes: we hebben nu in nagenoeg alle landen van en in Nederland neemt dat aandeel ook steeds meer Europa, en ook in de VS, Australië, Canada en het Midden-Oosten een toe. Alleen al vanwege het toenemend aantal vloeren vertegenwoordiging.” waar vloerverwarming in wordt aangebracht. Nee, we hebben geen patent aangevraagd op die vloer… dan ‘Speciale’ bouwstoffen moet je namelijk je ingrediënten bekend maken, en er Nu is kantoren en productlocaties hebben een belangrijk aspect, maar zitten er nogal wat in. Nee, die haal jij er niet ‘even’ uit waarop onderscheidt ARDEX zich? “We willen ons onderscheiden op specimet de deeltjesteller in je laboratorium, want als een ale bouwstoffen.”, stelt de verkoopleider. Zo hebben wij een in jaren opgeingrediënt in een dichtheid van 40 gram per 3.000 kilo bouwde kennis van snelheid in droging: onze mogelijkheid tot groei is feitevoorkomt, en toch essentieel is… dat trekt zo’n appalijk gebouwd op onze eigen innovaties. De tegellijm ARDORIT X 7G was een raat niet!” van de baanbrekers voor het leggen van tegels volgens het dunbedprocedé. Met ARDIT Z8 ontwikkelden onze technici Eigenwijs? de eerste cementgebonden, zelfvloeiende Eric Pattenier heeft dagelijks contact met tegelzetters. egalisatie. ARDURAPID 35, en daarmee de “We hebben een egaline ontwikkeld die al na één uur uitvinding van wat nu het ARDURAPIDbeloopbaar is. Je begrijpt wat dat vandaag de dag voor effect heet, was in het midden van de javoordelen heeft: in veel situaties draait het –niet alren ‘70 het eerste product met kristallijne leen in de grote uitgeLEANde bouwprojecten, maar waterverbinding. Klinkt mooi, zul je zegook bij particuliere renovaties, om ‘doorlooptijd’ – niet

BOVATINFO

Technisch adviseur Eric Pattenier: “Het draait ook om doorlooptijd…!”

alleen ‘hoe snel werk je’, maar ook ‘binnen hoeveel tijd is de woonruimte weer te gebruiken’. En, vanzelfsprekend zonder kwaliteitsverlies. Dat geldt ook – en ik weet dat dat in de wereld van BOVATIN een gevoelige kwestie is – voor het verwerken van grootformaat tegels tot 60x60 centimer op een andere manier dan buttering-floating: wij hebben de ARDEX X 78 ontwikkeld: een flexlijm die zich gedraagt als een vloeibedmortel, maar waarvan de rillen standvastig zijn, zodat de lijm niet door je voegen omhoog komt EN je ook bij enkelzijdige verlijming een goede hechting krijgt. Het geheim? De ARDEX Microtec-technologie. Een combinatie van toegevoegde microvezels en een systeem om de opentijd te verlengen. Nee, geen nanotechnologie, we willen eerst zeker weten dat die geen gezondheidsrisico’s met zich meebrengt.” “Ja, dat is nóg iets waar we eigenwijs in zijn!”, vult Jan Elbert de Jong aan; “Die speciale lijm zorgt ervoor dat je minder arbeid hoeft te verrichten voor hetzelfde resultaat, maar je gebruikt

Jan Elbert de Jong: “…voorkomen van milieubelasting…!

ook minder materiaal. Niet alleen voor het geld: ARDEX is geen prijsstunter, we profileren ons niet primair op onze prijs. Nee, onze bedrijfsfilosofie is sterk gericht op het voorkomen van milieubelasting. Dus, met deze speciale mortel beperk je het gebruik van grondstoffen. Zo fabriceren we ook geen ‘stofvrije’ producten! Weet je, aan stofvrije lijmen wordt in de regel olie of paraffine toegevoegd. Dat komt neer op zo’n 20.000 ton olie per jaar! En waarvoor? We hebben een kunststof ‘rand’ ontwikkeld voor op mengkuipen waar je een bouwstofzuiger op kunt

aansluiten: de ‘Dustfree’. Zo werk jij ook stofvrij, en zonder onnodig het milieu te belasten! En daarnaast – even op persoonlijke titel, maar als je het hebt over risico’s als schimmelvorming, voegverkleuring en de kwaliteit van het water dat je afvoert – ik kies dan liever voor een materiaal zonder zulke toevoegingen.” Kennis van zaken, ook bij de leverancier van belang De Jong: “Op onze locaties in Duitsland- Witten bijvoorbeeld - ontvangen we jaarlijks tussen de 8.000 en 10.000 gasten. Vaak met overnachting. Tegelzetters, bouwbedrijven, maar ook de baliemedewerkers Locatiebeheerder Arie Vuurens: van de handelsor“Ik denk nog even over deze vloer na…!” ganisaties en de vertegenwoordigers van de fabrikanten van plaat- en afwerkmaterialen zijn bij ons te gast – zodat ze de klant goed kunnen informeren. Nee, skyboxen hebben we niet. Investeren we liever in kennis… We hebben vijf technisch adviseurs in Nederland die alle antwoorden op jullie vragen paraat hebben, en sinds 1 januari 2013 hebben we een technisch specialist, Ralph Peterson. Hij stelt een belangrijk deel van de technische adviezen samen, en is aanspreekpunt voor de vragen die zeg maar nog nooit gesteld zijn…” RVS zwembad! Vragen die nog niet gesteld zijn. En zo kwam het dat de afspraak met de heren van ARDEX gemaakt was bij Sportcentrum Vianen: een sportcentrum met enkele zwembaden, waar (ook al is dat natuurlijk ‘jammer’, want het werd niet betegeld) gebruik gemaakt is van een roestvrijstalen bak. “Het gaat onder andere om de aansluiting op die roestvrijstalen bak. Die moet goed zijn, en die maakte dit zwembad voor ons tot een uitdaging. Hier konden

juli 2014

Hier komen de kritische punten van het zwembad bij elkaar: de goot, de overgang naar de RVS-bak en het perron!

we onze kennis op loslaten!”, geeft Eric Pattenier aan. Pattenier is een voorbeeld van een tegelzetter die carrière in de tegelbranche gemaakt heeft: hij was ooit als tegelzetter bij Raab Karcher in dienst, maar zet nu zijn kennis in dienst van andere tegelzetters. “We hebben een systeem uitgedacht waarmee we de perrons water- en dampdicht konden maken. Nee, het zijn niet noodzakelijkerwijs onze meest kostbare systemen die we hier toegepast hebben! Kijk, we denken met de klant mee; kostenbewustzijn is daarbij ook een aandachtspunt. Als het goedkoper kan, dan bieden we dat ook aan. En we geven dan – als een compleet systeem van ARDEX gebruikt is, dus een combinatie van onze producten – tóch gewoon 10 jaar garantie. Ja, ook op de lastige onderdelen! Op een project als dit bieden we ook TIJDENS het project ondersteuning. Dus we komen ook tussentijds langs. We zijn alert op de ondergronden, natuurlijk. Ja, de apparatuur voor carbid-vochtmeting ligt in m’n auto. Je kent dat spreekwoord wel, over voorkomen en genezen…” …En worden het houtmotieftegels…? Toch even aan gevraagd. Waarom is in Vianen gekozen voor het gebruik van tegels? Locatiebeheerder Arie Vuurens is pas sinds kort in dienst, maar – hij had het niet anders willen hebben. “Weet je, ik was onlangs in een ander zwembad, waar ze een soort grindvloer op de perrons naast

het zwembad hadden geplaatst… na anderhalf jaar was die vloer er weer uit. Toch gekozen voor tegels. Dat grind was antislip, zo scherp dat je je er ongemerkt aan openhaalde… en ook het schoonmaken was te lastig. Kortom de exploitatie is gewoon het beste met tegels!” We voerden het gesprek in de fraaie kantine van het sportcentrum, waar overigens ook een dojo (een zaal met losse mat, waar de Japanse krijgskunsten beoefend worden, red.) gerealiseerd gaat worden: de vloer was nog kaal. Wat gaat hier als vloerbedekking komen, vroegen we ons af? “Op die barwand zijn al tegels geplaatst, ziet er prima uit!”, vindt Vuurens. “De vloer, ik zou hout wel mooi vinden… Ja, Jan Elbert en Eric hebben me al verteld over die keramische houttegels… Is beter voor de exploitatie, dat is zo… En ze zien er nog goed uit ook… ik twijfel nog…” En ze voelen zelfs aan als hout, vul ik aan. En ik wijs en passant nog even op de website www.meerwaardevantegels.nl. Over drie maanden checken we hoe de beslissing is uitgevallen. Vanzelfsprekend… ■ www.ARDEX.eu

gebruikte materialen Afdichting: Tricom Afdichtingsbaan ARDEX SK 100 W Tegellijm: ARDEX X77 Microtec flexlijm Naden: ARDEX 8+9 afdichtingsproduct, in combinatie met SK afdichtband Voegen: ARDEX GK hoogbelastbare, duurzame voeg (hydrofoob), en daaronder de al genoemde volvlakse afdichting. Tegelzetbedrijf:

www.paanstegelwerken.nl

Coming soon... SLIMME TEGELLIJM OPLOSSINGEN

Ardal is één van de 40 verschillende merken op het gebied van lijmen van Bostik: een wereldspeler op het gebied van lijmen, kitten en afdichtingsmiddelen. Eind vorig jaar is besloten om een geheel nieuwe huisstijl te kiezen voor Bostik en het grootste deel van de verschillende merken onder één merknaam “Bostik” te brengen. Met trots laten wij u een klein stukje van de nieuwe verpakkingslijn zien. De kwaliteit van de producten en service blijven hetzelfde, zoals u van ons gewend bent. De nieuwe slogan ‘Smart Adhesives’ weerspiegelt onze positionering op de ontwikkeling van intelligente en innovatieve lijmoplossingen. Wilt u op de hoogte blijven van alle nieuwe ontwikkelingen, kijk dan regelmatig op onze website of schrijf je in voor onze digitale nieuwsbrief. www.bostik.nl

juli 2014

Nieuws van de

Mkb-ondernemers in de bouw, afbouw en infra kan tientallen miljoenen euro’s bespaard blijven als de politiek bereid is een aantal maatregelen rond arbeid en sociale zekerheid bij te stellen. Het gaat om de transitievergoeding in het ontslagrecht, de loondoorbetaling in het tweede ziektejaar en de SFB (structureel functioneel beperkt)-status. Per bedrijf gaat het om tienduizenden euro’s. Euro’s die hard nodig zijn om de lasten te verlichten, die snel zonder al te veel ingrijpende veranderingen kunnen worden gerealiseerd en de overheid geen of nauwelijks geld kosten. Dit blijkt uit de doorrekeningen van het Economisch Instituut voor de Bouw (EIB) in opdracht van Aannemersfederatie Nederland Bouw en Infra (AFNL) en Nederlandse Ondernemersvereniging voor Afbouwbedrijven (NOA), die tijdens de mei-ledenvergadering van de AFNL in Baarn werden gepresenteerd. De transitie- ofwel ontslagvergoeding in het ontslagrecht komt nu in de bouw en afbouw niet voor en is een geheel nieuwe maartregel die mkb-bedrijven veel geld gaat kosten. De transitiemaatregel treft eens te meer de zeer conjunctuurgevoelige sector – en die is nog lang niet uit de crisis is. Vrijstelling van deze vergoeding of eventueel het maximeren van de vergoeding kan voor mkb-bouw, afbouw- en infra-bedrijven de helft aan extra kosten besparen. Het EIB heeft berekend dat als bijvoorbeeld een transitievergoeding zou gelden voor de 60.000 ww-instromers uit de gehele bouwen afbouwsector in 2012, dit de bedrijven €280 miljoen zou kosten. Kosten die zij tot op heden nooit hebben gehad, aldus NOA-voorzitter Jan van de Kant. In de AFNL/NOA-voorstellen zou dit bij vrijstelling dus €280 miljoen en bij maximering tussen de €110 en €140 miljoen besparen. Bovendien zal de transitievergoeding mkb-ondernemers ervan weerhouden medewerkers langer dan twee jaar in dienst te nemen, aldus de NOA-voorzitter. Richting VVD-Tweede Kamerlid Van der Linde, die tijdens de vergadering de eerste doorrekeningen kreeg uitgereikt, werd de verwachting uitgesproken dat zijn partij het mkb zal steunen door in de Tweede Kamer de voor mkb-bouw en -afbouw broodnodige veranderingen van deze maatregel aan te brengen. Volgens AFNLvoorzitter Henk Klein Poelhuis blokkeert de huidige regeling een snellere integratie: “De regeling zadelt de oude werkgever op met kosten die hij, zeker in een kleinbedrijf, moeilijk kan dragen en waar hij in de meeste gevallen voor wat betreft de oorzaken van het uitvallen van de werknemer part noch deel aan heeft!” Wél belastingvoordelen voor multinationals De SFB-status, die werknemers voorzieningen biedt bij re-integratie, wordt nu pas afgegeven na 88 weken bij het aanvragen van een WIA-uitkering. Vervroegen van het afgeven van deze status kan de werknemer sneller werk opleveren, ontlast de ‘oude’ werkgever van loondoorbetaling en zorgt voor een productieve inzet van de resterende arbeidscapaciteit van de werknemer. Als 20% van deze werknemers een jaar eerder door vervroegde status ander werk vindt, bespaart dat de gehele bouwsector 11 miljoen euro per jaar en het mkb ruim 6 miljoen. Soortgelijke effecten worden bereikt bij het niet meer doorbetalen van het loon in het 2e ziektejaar, aldus AFNL-voorzitter Henk Klein Poelhuis. Dit levert het mkb in bouw, infra en afbouw een besparing op

Aannemersfederatie en NOA:

“Miljoenenreductie op arbeidsgerichte maatregelen mkb is mogelijk zonder overheidskosten!”

Jan van de Kant (NOA), links op de foto: “Transitievergoeding? invoering terugdraaien! En anders een plafond voor MKB!”. Henk Klein Poelhuis (Aannemersfederatie), rechts: “(…)Stoppen met loondoorbetaling in tweede ziektejaar levert mkb enorme besparing op!”

van zo’n 25 miljoen. Per werknemer betekent dit een besparing van 12.500 euro. Onlangs bepleitte het CDA reeds de loondoorbetaling voor kleine en middelgrote bedrijven in het tweede ziektejaar te stoppen. Klein Poelhuis: “Tandenknarsend volg ik de discussies over belastingvoordelen voor multinationals en hun mogelijkheden individuele afspraken te maken met de fiscus.” En, zo betoogt de AFNL-voorzitter, dit gaat ten koste van het mkb met de nadruk op de factor arbeid. Omringende landen als Duitsland erkennen dat groot- en mkb-bedrijf totaal verschillende entiteiten zijn, die om een deels totaal andere benadering vragen. Benaderingen die recht doen aan de sterke punten en geen afbreuk. Dit voorbeeld zou Nederland moeten volgen. Terugdraaien of verzachten! AFNL en NOA hebben als mkb-bouw en –afbouwpartijen het voortouw genomen in de discussie over het verminderen van lasten voor het mkb. De EIB-doorrekening is de eerste berekening die in het mkb is uitgevoerd. AFNL en NOA hebben in gesprekken met diverse politieke partijen de bereidheid ervaren serieus met deze thema/s aan de slag te gaan. Het is nu zaak door te tikken als het de politiek ernst is het mkb echt te willen ontzien in het kader van doorstroming op de arbeidsmarkt, het gemakkelijker mensen aantrekken en het reduceren van nodeloze kosten voor ondernemers, aldus AFNL en NOA. Bovenstaande maatregelen zijn voor ondernemers onbegrijpelijk en kostenverhogend. NOA-voorzitter Jan van de Kant verwoordt de wensen van de aanwezigen richting het VVD-kamerlid: “U en uw collega’s zouden ons respect verdienen indien u en uw collega’s van VVD en overige leden; partijen in de Staten-Generaal de invoering van de transitievergoeding terugdraaien. Als dat niet mogelijk is pleiten NOA en AFNL voor een verzachting van de maatregel door voor het midden- en kleinbedrijf (tot maximaal 25 personeelsleden) een verdergaand plafond in de in het maximum van de transitievergoeding aan te brengen!”. ■

& ’s st a em om h T oek T Tekst & foto’s: Remus Aussen

Riverside Ceramic Agency zoekt de grenzen op Riverside Ceramic Agency is een showroom van het type dat je eigenlijk niet op een industrieterrein in het oosten van Nederland verwacht – en juist daarom is dit agentschap in Oldenzaal gevestigd. “We bestaan nu 15 jaar,”legt directeur Gerrit van het Oever uit. “…en we mikken met name op de zakelijke markt. We zoeken de grenzen op! Waar bepaalde merken ophouden, gaan wij verder...”

…en dit kan dus echt alleen maar in keramiek!

Goede tijden… “In de goede tijd kwamen de klanten vanzelf. Toch zijn we in 2007 zelf de markt opgegaan door onze deelname aan de Bouwbeurs. We hadden een stand in de buurt van de grote tegelfabrikanten. En ik moet zeggen – we hadden ons een beetje vergist in wat zo’n beurs betekent. Samengevat: veel leads, maar – geen tijd om er wat mee te doen… We hadden er simpelweg niet op gerekend wat zo’n beurs aan werk ACHTERAF met zich meebrengt! Zo leer je bij… Om kort te gaan: in 2008 verwierven we het agentschap van een behoorlijk uniek fabriekje dat LEREN tegels maakt: Nextep Leathers. Dat was ook voor ons, vrij vertaald, een volgende

Omdat het kan #2. Bijzonder keramiek...

Hapjes en drankjes tijdens de jaarlijkse RCA-show… ‘Tout le tegelbranche’ komt kijken…

“

We hadden er simpelweg niet op gerekend wat zo’n beurs aan werk ACHTERAF met zich meebrengt!

stap: het oprichten van onze projectenafdeling, onder de naam Tegels en Projecten en Angela, onze eerste vertegenwoordigster, kwam in dienst. Inmiddels gebeurt dat werk door drie dames! En, met in 2008 de ‘100% design’-beurs in Rotterdam hebben we onszelf – in een weliswaar niet optimale tijd, zeg maar- tóch mooi op de kaart gezet. Weet je, de afstand tussen Amsterdam en Oldenzaal is veel groter dan die tussen Oldenzaal en Amsterdam, ofwel - hiervandaan ga je voor bepaalde zaken makkelijker naar Amsterdam dan dat een Amsterdamse architect eens bedenkt: “Kom, ik ga eens kijken in…”. Maar toch, als

Wereldtop-designer Philippe Starck – voorheen voorvechter van uitsluitend stucwerk in de badkamer – is inmiddels ook overtuigd van de meerwaarde van tegels…

…Als het om tegels gaat, dan gebeurt het meest opzienbarende vermoedelijk op de vloer. Al wil men de tegel wel graag op een muurbord bekijken…

ze eenmaal hebben ontdekt wat we hebben, nemen ze toch de moeite en komen ze ook weer terug.”

Onze kracht! Dus hebben we bedacht, of eigenlijk, geleerd wat onze kracht is: we zijn de ideale partner voor de architect! Al de exclusieve materialen die je

De bemonsteringskasten: alles binnen 24 uur bij de architect!

hier ziet, staan klaar in de bemonstering, en liggen binnen 24 uur bij de architect op zijn bureau. Een architect wil namelijk bij een aanbieding snel kunnen schakelen, zijn moodboard monteren – en daar heeft hij onze materialen bij nodig. Vandaar ook al die monsterkasten achteraan in de showroom! Er gaan hier dan ook zo’n 25 pakketten per week de deur uit. En ja, wij betalen de portokosten…!”

Klachten voorkomen! “Ook service-achteraf is een kracht van ons. Al proberen we te voorkomen dat die service nodig is… Van de vijf keer dat we na afloop bij een uitgevoerd werk geroepen worden, gaat het in vier gevallen over schoonmaak. Hoe dat komt? Er zijn een paar oorzaken. Zo is er meer – misschien wel te veel – ‘haast’ bij een werk. Er worden andere voegtypen, andere voegpigmenten gebruikt. Geen enkel probleem, als je weet hoe je het moet schoonmaken… Maar stel je even voor wat er

Gerrit van het Oever: “…minder schakels!”

gebeurt wanneer je met een gekleurde voeg afgevoegd hebt. Snel schoongemaakt, want de stucloop moet er overheen, de schilder en de spuiter moeten aan het werk. Drie weken later gaat de stucloop er af, en dan zie je nog niet zo veel. Maar dan komt vuil en vet, en dat gaat dan in de voegresten zitten… en voilá het recept voor een klacht! Want dan zie je pas dat er voegresten op de tegel zitten –die je er soms écht moeilijk afkrijgt! En daarom hebben we hier ook een stand van Moeller Chemie- zodat we kunnen voorlichten en de eindgebruiker uiteindelijk jarenlang van de tegelvloer kan genieten!”

…en de vakmensen…? “Ja, ook ik krijg vaak de vraag wie ik kan aanbevelen als tegelzetter. Er ontstaat een fors tekort aan vakmensen – daarvoor heb ik dus wel mijn hoop op BOVATIN gevestigd: voor mij is BOVATIN een kenniscentrum,, en reken ik erop dat de mensen die er lid van zijn, het vak verstaan. Ook

De grote formaten van Kerlite: het terrein van de vakman-plus!

“

Alleen de absolute fijnproever kiest voor ‘Spaans wit

als het om nieuwe materialen gaat: kijk, wij voeren het agentschap van Cotto d’Este in Nederland, en dat kunnen we uitsluitend doen omdat we erop vertrouwen dat er hier vakkundige tegelzetters zijn die Kerlite kunnen verwerken…!” Terwijl we langs de Kerlite-kasten lopen, komen de verschillende diktes ter sprake. “Kerlite heeft ook steeds meer 5 millimeter dikke plaatmaterialen. Nee, dat is niet omdat 3 millimeter minder kwaliteit heeft! Het heeft louter en alleen te maken met de oppervlaktestructuren: hout – vanwege het reliëf – en gepolijst Kerlite (in verband met de afwerking) kan op dit moment alleen in 5 millimeter gefabriceerd worden! Plus – er komen weer nieuwe 3 millimeter dikke series op de markt!”

Marktontwikkeling: minder schakels! Kortom – aandacht voor de bemonstering, voor vakmanschap en voor het verantwoord afleveren van het werk. Het recept voor de tegelbranche voor de komende jaren? “Nou, ik denk dat de markt flink gaat veranderen,”,mijmert Van het Oever. “Er zullen minder schakels tussen materiaal en eindafnemer komen. Er zullen over een tijdje minder groothandels zijn, denk ik. Zaken gaan gewoon sneller. En als wij ons werk goed doen, is de klant de grote winnaar!” ■ www.riversideceramicagency.nl en www.tegelsenprojecten.nl

‘Riverside Ceramic Agency’, of ‘Tegels en Projecten’? In het bedrijf komen steeds twee namen voor: ‘Riverside Ceramic Agency’ en ‘Tegels en Projecten’. Hoe zit het nou precies? “Riverside Ceramic Agency: dit is de naam van onze hoofdfirma. Onder deze naam hebben we onze agenturen en zijn we bekend bij dealers in Nederland. RCA is 15 jaar geleden opgericht. Had ik trouwens al gezegd dat dealers bij ons van harte welkom zijn om de nieuwe items te bekijjken, en dat we graag met ze bespreken wat er in hun showroom tentoongesteld kan worden…?

Waarom ook niet. Een variant op het Marilyn Monroe-kunstwerk van Andy Warhol in keramiek. Omdat het kan.

Tegels en Projecten: dit is de naam van onze projectenafdeling. Die hebben we 7 jaar geleden opgericht. Onder deze naam bedienen we dus zelf de zakelijke markt. Architecten kennen ons vooral onder deze naam.”

& ’s st a em om h T oek T Tekst: Remus Aussen Foto´s: PePe Fotografie

Projecten

Wilfred Versteege (Tegelgroep Nederland): “Tegels als maatwerk, het kan!” “Onze sterkste punten: automatisering en logistiek. Exact dat wat, waar en wanneer moet zijn. Het wordt gewoon standaard geregeld. Marketing en merchandising zijn ook dik in orde – maar als ik een paar jaar vooruitkijk, dan hebben we daar de komende jaren werk te doen willen we onze vooraanstaande positie in de markt kunnen behouden en verder uitbouwen. ” Wilfred Versteege, managing director van Tegelgroep Nederland (TGN), is gewend om kritisch naar zijn bedrijf te kijken. “We zijn geassocieerd lid van BOVATIN geworden om samen met de branche ervoor te zorgen dat meer eindgebruikers de voordelen én mogelijkheden leren kennen van tegelwerk. En dus ook kiezen voor tegelwerk. Niet om ‘als TGN bekend te worden bij de BOVATIN-leden’, want ik denk dat de meeste tegelzetbedrijven toch wel eens van ons gehoord hebben.” Dit betreft dus geen introductie van TGN, maar we gaan met Wilfred Versteege in op zijn visie op de branche. Welke, niet geheel toevallig, ‘verpakt’ is in het TGN-concept.

De vtwonen tegelsdisplay: bij 50 dealers!

“We doen erg veel projecten. En 35% van de tegels die daarbij gebruikt worden ontwikkelen we zelf. Ja, het is snel gegaan met onze ‘custom made’ tegels. Een belangrijke oorzaak hiervoor is wat de fabrikanten al enige tijd ontwikkelen. Kijk maar rond op de CERSAIE, het meeste wat de Europese fabrikanten aanbieden is nu vooral bestemd voor de Aziatische markt en die producten staan vaak te ver weg van de vraag uit onze markt. En er is natuurlijk nog een andere reden. Wij werken veel met topontwerpers, denk bijvoorbeeld aan Piet Boon. Die redeneert niet vanuit een beschikbaar aanbod. Hij voorziet waar de markt naar toe gaat en bedenkt daarbij de materialen die wenselijk zijn. Dat is een andere denkwijze. Gezamenlijk hebben we verschillende combinaties van natuursteen en keramiek bedacht. En niet alleen maar voor de traditionele toepassingen op de wand en op de vloer. Binnenkort heb ik wellicht tegels voor aan het plafond voor je! En dankzij hem weet ik al een tijdje dat wit marmer weer volop terug gaat komen. Let maar eens op als je in september weer op de CERSAIE rondloopt.” Over architecten: “Er is niet zoiets als ‘de’ architect, net zomin als ‘de’ tegelzetter bestaat. Sommige architecten laten zich prima inspireren door wat we bieden in onze collectie en kiezen daar uit. Anderen hebben een bepaald beeld voor ogen en vragen ons of we iets dergelijks hebben – of ze veronderstellen dat het niet bestaat. Ook dán zijn ze hier aan het juiste adres, want dan creëren we met hen een collectie voor dat specifieke project. Inclusief die tegels die nog niet bestaan. Om dat te kunnen realiseren stellen we een programma van eisen op: slipen slijtwaarde, kleursamenstelling, uitstraling, enzovoorts. Porcellanato? Een geglazuurde vloertegel, maar wel met de juiste slipen slijtwaarden? Door een goede inventarisatie zijn we in staat nagenoeg alles te maken met onze custom made tegeloplossingen. En nee, dat gaat niet alleen om projecten waar de luxe van af spat. Het gaat dan ook over de winkelinrichting van supermarkten. Kijk maar, in dit rek zitten de tegels van zo’n 100 formules van grootwinkelbedrijven.”

1 centimeter dik binnen, 4 centimeter dik buiten… met Serafoam, zó in het zand! Maar wel precisiewerk.

Met de nieuwe printtechnieken kan een afbeelding in ieder formaat. En van dichtbij bijna té scherp…

Custom made: kwantiteiten “In het verleden kon je pas voor een ‘eigen’ tegel terecht vanaf zo’n 10.000 vierkante meter. Nu is dat al bij circa 2.000 meter mogelijk. De productiecharges zijn veel geringer geworden. In feite: één tegel kun je vrij eenvoudig laten maken. Lastiger is het voor een producent om vervolgens precies die tegel in een grote oplage te maken. Dat proces hebben we inmiddels een flink aantal keren meegemaakt. Er zitten echt heel bijzondere projecten tussen. Ben je wel eens in de Jumbo Food Markt in Breda geweest? Dat is momenteel de grootste supermarkt van Nederland en zeker een bezoek waard. Het idee erachter is dat iedere levensmiddelengroep zijn eigen sfeer kent: vlees, groenten, vis, Italiaans, Aziatisch, Hollands, enzovoorts. En sfeer creëer je niet alleen met de ingrediënten, maar juist ook met tegels. Voor elke sfeer is hier een eigen combinatie van tegels en andere materialen bedacht. Jumbo wil nog zes van deze locaties ontwikkelen en gebruikt de locatie in Breda om te testen wat werkt en – vooral - wat niet werkt voor het winkelende publiek. Er zijn allerlei stijlen toegepast: van moderne betontegels tot aan beige rustiek voor

Ook in de vtwonen-huiscollectie. Links rond de wasbak, de ‘steigerhout-lijn’. Al 10.000 m² verkocht…

het broodgedeelte. Duidelijk is nu al: de pizzaovens – met speciaal gefabriceerde steenstrips – werken uitstekend! Eigenlijk kun je dit Jumbo-concept vergelijken met de begane grond van het beroemde warenhuis Harrod’s in Londen. Hier worden op de begane grond, door diverse gescheiden ruimtes, de verschillende etenswaren verkocht of eigenlijk, ‘geëxposeerd’. Je ziet, die inrichting bestaat al even en ook hier geldt: je kunt niet om keramiek heen!” “Een ander fantastisch voorbeeld is het nieuwe Hilton Hotel in Amsterdam. Ook daar hebben we een geheel nieuw product ontwikkeld. Er is hier veel speciale aandacht besteed aan de overgang van ‘binnen’ naar ‘buiten’ en de tegels spelen daarbij een cruciale rol.”

Merkbekendheid “Onze dealers bedienen de consument – de eindgebruiker. Maar als TGN zorgen wij wel voor sterke marketingcampagnes richting die consument door zelf in die markten te adverteren. Uit ervaring weten we – en dat zal voor de tegelzetter geen verrassing zijn – dat de consument meestal maar een paar merknamen kent: Mosa, Sphinx en

Villeroy & Boch. Het is ronduit lastig daar een nieuw merk tegenover te zetten, het succesvol te lanceren en ervoor te zorgen dat het een plekje verovert. In het hoofd en in het hart! Zeker als je dat merk meerwaarde wilt meegeven Zo ontstond ‘vtwonen tegels by Douglas & Jones’ En óf dat een merk is! 100% NL zeg maar. 700.000 mensen lezen elke maand als abonnee het vtwonen-tijdschrift of kopen een los exemplaar. Tel daar bij op het publiek dat je online nog kunt bereiken door hun eigen sites en bloggers. We hebben samen een fantastische collectie opgezet. Een assortiment tegels met een grote herkenbaarheid, typisch vtwonen en altijd vindbaar door vooral ook het blad zelf. Leverbaar via 50 geselecteerde dealers, die dan ook echt de complete presentatie in de showroom hebben staan. Die dealers dragen ook jaarlijks bij aan de marketing- en reclamekosten. En daar krijgen ze flink wat bezoekers voor terug! Echt, mensen komen met de vtwonen in de hand de showroom binnen. Een alternatief voor € 10,- per m2 minder? ‘Nee, we willen graag dit merk en dan echt ook deze tegel!’ Een van onze opstellingen hebben we gebouwd speciaal met het oog op de vtwonen-lezer. Daar hebben we ook speciale tegels voor laten maken. Ja, steigerhout… ze dachten dat we gek geworden waren. Inmiddels zijn er dik 10.000 m2 van verkocht. Overduidelijk het bewijs dat het kan. En voor ons natuurlijk de bevestiging om meer consumentenconcepten te ontwikkelen die we onze markten in de nabije toekomst zullen aanreiken.”

Geen winkelketen, of hij staat er bij: de vloertegel van…

Blik op de toekomst “Nee, we zijn niet sterk vertegenwoordigd in het aller-goedkoopste segment. We leveren niet aan bouwmarkten en we proberen de agressieve online-stunters te vermijden. Dat betekent niet dat we geen zeer gunstig geprijsde tegel leveren. Integendeel. Je ziet overigens wel dat mensen een beetje afstappen van de ‘vloertegel op de wand’. Men wil weer een echte wandtegel.” “Het is belangrijk voor TGN om onze focus vast te houden voor de toekomst. We hebben goed nagedacht over onze huidige rol en hoe die in de toekomst verder te versterken. Een nog betere dienstverlening is daarbij het belangrijkste. Diensten, producten en vooral tools aanreiken die onze klanten in staat stellen de eindgebruiker effectiever te bedienen. De digitale showroom gaat daar een belangrijke rol in vervullen, dat staat vast. We zijn momenteel in de laatste fase van digitale vloerpresentaties. Er komt een 92”-scherm aan, in de ongekende hoge resolutie van 4x HD-kwaliteit. De software is niet het lastigste, deze is inmiddels op een zeer behoorlijk niveau. Het meest complex is de fotografie. Je wilt op dat scherm niet een foto van de tegel zien, maar die tegel zélf. Je wilt zien hoe die tegel reageert op licht en schaduw. Lastig maar niet onmogelijk, de allerbeste productfotografen zijn er “as we speak” mee bezig.” “Digitaal zijn de mogelijkheden nagenoeg oneindig. Zo ook voor je assortiment, maar - ik geloof niet in de showroom die ‘alles’ heeft.

Opleiden “Ja, opleiden doen we ook. We scholen showroommedewerkers op kennis over tegels, de typische kenmerken, de verschillende kwaliteitssystemen, verlijming en onderhoud. Plus – hoe verkoop je ze? Als je witte wandtegels laat zien, is het echt niet altijd zo dat je de goedkoopste tegel moet verkopen. Laat de kwaliteitsverschillen maar zien, geef een helder overzicht van de voor- en nadelen. En begeleid daarmee de consument optimaal bij zijn of haar keuze. En onze opleiding verzorgen we net zo graag ook via de BOVATIN Academie hoor!” De speeltuin van de architecten: hier worden tegels gecombineerd tot stijlen en vooral nieuwe tegels “custom made” bedacht.

Los van het feit dat je met veel praktische bezwaren te maken hebt, kun je ook zeker niet laten zien wie je bent. ‘Alles’, daarvoor ga je naar de megabouwmarkt. Bij de gespecialiseerde bakker kun je geen 100 soorten brood kopen, maar misschien tien. Maar stuk voor stuk wel allemaal erg lekker. Zorg dat je showroom specialisatie en dus meerwaarde uitstraalt!”

Nieuwe toepassingen Trots toont Wilfred een bijzonder dikke tegel: Duostone uit het Exterior gamma. “Vier centimeter dik, maar een lichtgewicht door de gerecyclede – overigens 100% keramische, niet-poreuze – Serafoam laag eronder. Zó in het zand te leggen! Wel precisiewerk, dus ik denk toch ook een product voor de tegelzetter. Zo kun je ‘binnen’ naar buiten brengen, de tegel kan gewoon van woonkamer naar terras doorgetrokken worden. Dus met of zonder die drie centimeter Serafoam eronder. De buitenvariant is overigens wel stroever (R10, red.) in verband met hemelwater. Er is inmiddels ook een complete vtwonen buitentegels collectie En we ontvangen nu al vragen van consumenten die de tegelmotieven van vtwonen ook graag doorgevoerd zien worden op meubels… Kortom – het aantal vierkante meters tegelwerk omhoog? Als TGN doen we er alles aan!” ■ www.tegelgroep.nl www.vtwonentegels.nl www.vtwonenbuitentegels.nl

Een populaire serie van vtwonen – binnen, buiten en binnenkort het motief ook op buitenmeubels en accessoires…

Tekst & foto’s: Remus Aussen / Luut Voerman

Luut Voerman:

“Projecten of perfectiewerk, voor passie is altijd ruimte!” En dan gebeurt het. Je hebt, samen met twee compagnons, een prachtig bedrijf, slechts het beste van het beste in de showroom, alleen maar tevreden klanten – en dan wordt aan je gevraagd of je even op kantoor komt. “Ik begreep er niets van. We draaiden toch goed? Ik deed het tegelwerk, mijn compagnons deden de boekhouding, de showroom en de acquisitie. Ik werkte hard, stond ’s ochtends om 4 uur naast m’n bed, leverde prachtig werk, en om 11 uur ’s avonds kwam ik weer thuis. Hoe kon ons prachtige bedrijf dan failliet gaan?” Het overkwam Luut Voerman een aantal jaren terug. Zoals het op dit moment nog steeds een aantal bedrijven om allerlei redenen overkomt. Een ongelukkig samenspel van compagnons, een orderportefeuille van € 500.000,-, een bank die geen overbruggingskrediet van € 30.000,- wilde verstrekken en – van goed vertrouwen. En toch wordt dit geen verhaal van frustratie en teleurstelling, maar van hart voor het vak, van ‘even’ slikken en vervolgens doen waar je goed in bent. Omdat je het niet anders zou willen. Misschien flauw om nu al te vertellen, maar – met Luut Voerman Tegelzetbedrijf gaat het inmiddels prima. Ofwel: hoe kom je uit een lastige situatie? Een ding is duidelijk: het gaat niet vanzelf, maar je kan meer dan je denkt. Gebak! Een pittoresk landweggetje in Leuth, en een fraai historisch pand, in perfecte staat. En meteen gebak, want Luut werd die dag 40! “Het is mijn ouderlijk huis, maar- mijn vader deed iets heel anders: hij werkte als operazanger in Duitsland. Hij bood me de mogelijkheid om te gaan leren, maar ik had sinds m’n 10e wat geld verdiend: folders rondbrengen voor een tegelzetbedrijf, en niet veel later mocht ik mee om te opperen: materiaal klaarzetten, opruimen, en als je goed oplet dan zie je hoe het werkt. Dus mocht ik vervolgens een bak lijm maken, en ook af en toe wat tegelen. Ik voelde me helemaal thuis in dat werk! Tsja, ik volgde de Land- & Tuinbouwschool, maar dat was het niet voor me. Toen ik in dienst moest, vervulde ik mijn dienstplicht op Aruba. En ik werkte daarna een tijd als tegelzetter bij een Nederlandse aannemer op Aruba. Ik vond het geweldig, eigen geld verdienen, een huis bouwen…” Faillissement “Terug in Nederland heb ik eerst een tijd voor een aannemer gewerkt, en in ’98 begon ik mijn eigen zaak. Ik wilde het hogere segment in. ‘Is lastig, kom je niet tussen!’, kreeg ik te horen, maar het lukte. Hard gewerkt, goed verdiend. Ik deed een keer een groot werk voor een bedrijf uit Sprang-Capelle, in het hoge segment. Anderhalf jaar werk in Parijs. Een compagnon stapte uit, en ik stapte erin. Nou, dat ging uiteindelijk dus mis. Ik moest zelfs geld lenen om de advocaat te betalen… Gelukkig was ik met mijn BV in een holding gestapt, anders waren bij het faillissement ook de bezittingen van mij en mijn gezin aan de orde geweest, en had het me ook mijn huis gekost! Maar, verder was alles waar ik voor gewerkt had ineens verdampt. Ik kan gerust zeggen dat mijn vrouw het me allemaal niet in dank afnam… Maar ik kon aan het werk, bij een paar aannemers. Niet het niveau dat ik gewend was: gewoon meters maken in projecten, en niet zoals ik vaak doe, zelf het stucwerk maken zodat ik zeker weet dat ik een vlakke ondergrond heb.

En toch had het nadeel zijn voordeel: ik vertrok nu om 6 uur, en ik was om 5 uur weer thuis… en heb mijn kleine op zien groeien. En dat besef je pas als je terugblikt. Mooi hè?” Nóg een keer… “Ik deed de daarop volgende jaren onder andere veel voor een aannemer hier uit de buurt. Paar huizen verderop. Maar er zat op een gegeven moment iets niet goed. Hij kwam langs met een ingewikkeld verhaal, ik moest ineens een VAR overleggen, terwijl ik vanuit een BV werkte… En ik moest nog even op mijn geld wachten, zei hij. Dat was intussen aardig wat, inclusief de ingekochte materialen. Dus ik gaf aan dat ik dan even niets leverde. En toen stond er een voicemail op mijn telefoon: hij was failliet. Het bleef bij die voicemail. Dus ik kon naar mijn geld fluiten. Tsja, hij is inmiddels natuurlijk weer doorgestart… moet je net in een dorp wonen, een paar deuren bij elkaar vandaan…” …en nu weer kwaliteit! “Mijn werk is nu een mix van projecten en hoogkwalitatief werk. Als jij topwerk levert, weten mensen je toch wel te vinden. Ik adverteer niet, ik heb geen website… En de telefoon gaat. En bepaald niet alleen telefoontjes uit Leuth…! Ja, de meterprijs is in deze tijd iets lager, maar nog steeds gewoon redelijk. En, als iemand een complex mozaïek van Bisazza wil hebben, dan overtuig ik hem of haar er vrijwel altijd van dat ik mijn vak op het hoogste niveau uit mag oefenen: dus stuc ik zelf, en gebruik ik de beste systemen die voorhanden zijn. Ja, ook thuis… laat ik je zo zien. Architecten? Werk ik graag mee samen, en dat betekent dus: tegelijkertijd. Dan tekenen we samen uit hoe de patronen het best tot hun recht komen, en dan kan ik zijn doel realiseren. Het is bij sommige projecten echt fataal dat er geen tijd wordt vrijgemaakt voor het gezamenlijk zoeken naar oplossingen. Ja, ik denk dat als mensen beter naar hun tegelzetter zouden luisteren, er veel problemen voorkomen zouden worden. Wij hebben immers, juist OMDAT we altijd aan het einde van het bouwproces aan het werk gaan, echt een soort radar- >>

juli 2014

>> ogen…!” Een paar voorbeelden komen over tafel: een instabiel zwembad. Een bruinige vloer die tóch een gipsvloer bleek te zijn. De plaatsing van een houten vloer op een nog niet droge ondergrond. “En, als iemand dan echt wil dat het toch op een niet-verantwoorde wijze gebeurt: schriftelijk vastleggen. En als een particuliere klant het onmogelijke verlangt: echt, niet doen. Je beschermt je klant tegen zichzelf, ze overzien nu eenmaal soms de gevolgen niet. Een rechter denkt daar vaak ook zo over: JIJ bent de vakman, dus jij bent en blijft verantwoordelijk. En dat voel ik me ook.” Mooiste van het mooiste “Joh, de prijzen trekken nu aan. En ik weet zeker dat ik binnenkort weer uitsluitend net zulk mooi werk sta te maken als ik kortgeleden hier thuis heb gedaan! En voor nu: ook in het standaardwerk kun je je hart leggen.” Trots laat Luut mij ‘De Roos’ zien. “Ja, het is de roos van Bisazza, maar ik heb ‘m zelf helemaal aangepast voor dit toilet .” De foto’s en het flitslicht doen het mozaïek geen recht: de diepte in de bruintinten zijn schitterend – maar niet bestand tegen de flits. Luut’s badkamer, en vooral zijn douche, ‘overleven’ de flits gelukkig wel. De marmeren douchebak van Botticcino combineert prachtig met de ‘verouderde’ travertinsoorten van Decorativo . We gaan de Belgische hardstenen trap weer af. Is die – ondanks de antislipstroken - wel praktisch? “Nee, maar we vonden het allebei zó mooi…“, verzucht Voerman. “Kleine Luut (inmiddels de vierde in de familie met die naam, red.) mag ook absoluut niet op zijn sokken naar boven…” Ook het tuinterras is voorzien van een Belgisch hardsteen – of toch niet? “Nee, je kunt ook overdrijven, hier hebben we een porcellanato gebruikt!”, lacht Voerman. “De kracht van dit terras zit in het systeem eronder. Ik heb hier een terrassysteem van Schlüter Systems gebruikt. Dus uiteindelijk toch het beste van het beste!” En toch… in de woonkamer, met de prachtige schouw, viel op dat, ondanks de ca. 15 meter lengte, nergens een dilatatie was aangebracht. “Klopt. Maar ik ken dit huis: het staat er al even. Ik heb het risico genomen, en Schlüter ditramat toegepast. Want – het is mooier zo. En als het dan ooit een keer mis mocht gaan - wat ik niet verwacht - dan ben ik er zelf om het te repareren. Want we blijven hier toch wel wonen!” Luut’s echtgenote Linda, die zelf overigens directeur/eigenaar van een koeriersbedrijf is, brengt Luut IV naar een kinderverjaardag. “Wat we er in de loop der jaren van geleerd hebben? Ik ben wat

voorzichtiger met opdrachten van aannemers die ik nog niet zo goed ken. En ik spreek af dat er na 14 dagen betaald wordt. Punt uit. Ja, misschien ga ik nog wel eens met dat depotstelsel van de Aannemersfederatie werken.” En, na even nadenken: “Mijn vrouw en ik hebben elkaar echt enorm kunnen steunen, het was geen makkelijke periode. Ook haar bedrijf heeft zwaar weer gekend, al was mijn weer wel wat zwaarder dan dat van haar, zeg maar… En ik heb geleerd dat de passie voor dit vak er bij mij nog met een stok niet uit te slaan is. Of ik nou standaardwerk doe, of met een kunstwerk bezig ben – alles houdt zijn uitdaging. Ik ben ook al die tijd BOVATIN-lid gebleven. Ja, ik wilde m’n lidmaatschap opzeggen. Ik werkte de laatste tijd toch vooral voor een paar vaste aannemers, en van hen hoefde ik geen lid te zijn. Maar de markt trekt weer aan, en vooral particulieren vinden dat BOVATINlidmaatschap, plus mijn SGAT-erkenning, toch een stuk zekerheid! Dat lidmaatschap levert werk op. En daarnaast, de opleidingen… En jullie zijn bezig met een titel ‘BOVATIN meester-tegelzetter? Schrijf mij maar op, dat is echt wat voor mij!” ■

het nieuwe oppervlak voor de architectuur

vernieuw uw woning zonder slopen

KERLITE PLUS 3,5 is de innovatieve, 3,5 mm dikke massieve keramiek van Cotto d'Este. Kerlite Plus, dat ongeĂŤvenaard mooi is en buitengewone technische kenmerken heeft, biedt grote voordelen en oplossingen: het kan op nieuwe dekvloeren, bestaande vloeren en op tegels van marmer, steen, cotto of op hout worden aangebracht. Hierdoor wordt veel tijd en geld bespaard: geen slopen of verhuizen, geen stof en lawaai, geen kosten voor het afvoeren van puin, geen aanpassingen aan de deuren. KERLITE PLUS BIEDT ONBETAALBARE VOORDELEN. STERK, het is bestand tegen een breeksterkte van 1.235 Newton GROOT, er is een assortiment van 9 afmetingen tot wel 3 x 1 meter KLEURIG, er zijn 40 kleuren leverbaar VLAK, het heeft een perfect vlak oppervlak DUN EN LICHT, het weegt slechts 7 kg/m2 EENVOUDIG te snijden, te boren en te plaatsen BETROUWBAAR, het heeft talrijke referenties over de hele wereld GARANTIE, 20 jaar ECOLOGISCH, door recycling 66% minder grondstoffen nodig

dikte 3,5 mm

The beauty in ceramic Cotto d'Este Nuove Superfici - info@cottodeste.it - www.cottodeste.it Vertegenwoordiger voor Nederland: RiverSide Ceramic Agency BV - +31 85 773 76 37 - info@riversideceramicagency.nl

Tekst & foto’s: Remus Aussen

BOVATIN

in gesprek met zijn geassocieerde leden BOVATIN heeft inmiddels (en er komen er nog steeds bij…) 18 geassocieerde leden. Ook de sectie Tegellijmen van de vereniging Lijmen en Kitten maken deel uit van deze groep. En natuurlijk – de leden van het BOVATIN-bestuur en de diverse vertegenwoordigers van deze aangesloten bedrijven komen elkaar vaak genoeg tegen; zakelijk of bijvoorbeeld op een beurs. Maar – nu BOVATIN toch een beetje het platform begint te worden waarop de ‘decision makers’ van de tegelbranche elkaar tegenkomen - zeker nu ook diverse grote handelsorganisaties zich met BOVATIN geassocieerd hebben – werd het tijd om eens met z’n allen bij elkaar te komen, en te bezien hoe samenwerking de toekomst van de tegelbranche verder zou kunnen versterken. Meesterschap? En een nuttige ontmoeting werd het. Methoden en technieken, het belang van vakmanschap, de BOVATIN Academie, de opleiding voor de jonge instromers, de zorg over die instroom: het werd een nuttige uitwisseling van meningen. Plus – het belang van promotie van het

vak en van keramiek werd breed onderschreven. Ook werd er van gedachten gewisseld over de mogelijkheid om voor medewerkers van lidbedrijven de titel ‘BOVATIN Meester-tegelzetter’ mogelijk te maken: immers, met name voor de particuliere markt zou dit een belangrijk item kunnen zijn: zeker weten dat je niet alleen een BOVATIN-bedrijf, maar ook een echte vakman aan het werk hebt. “Maar dan moet het ook wel echt een ‘meesterschap zijn!”, vonden de aanwezigen. En kreeg de BOVATIN-commissie Onderwijs de opdracht om de eisen voor dit ‘meesterschap’ uit te werken. Verkoop & communicatie Een ander belangrijk punt: communicatie en verkooptechnieken. “Tegelzetbedrijven zijn soms te bescheiden. We zouden bijvoorbeeld beter moeten kunnen – en durven! - uitleggen waarom een waterdichtlaag of zelfs buttering-floating nodig is. Te vaak accepteren we de verantwoordelijkheid zonder dat we de juiste techniek hebben kunnen toepassen – omdat de opdrachtgever met de ‘laagste prijs’-kaart heeft gezwaaid. Dat is communicatie. Zullen we daar een cursus voor in de ‘BOVATIN Academie’ aanbieden?” De aanwezigen vonden het een goed idee. Nader bericht volgt! Gedachte is nu om twee keer per jaar een dergelijke ontmoeting te organiseren. Hebt u onderwerpen die het bestuur kan meenemen? Graag een mailtje naar secretaris@bovatin.nl! ■

RUBI BENELUX BV. Weidehek, 70 4824 AS BREDA- NEDERLAND Tel. 31 (0) 76 57 29 200 Fax. 31 (0) 76 57 20 190 E-mail: rubibenelux@rubi.com

www.rubi.com

Tekst & foto’s: Remus Aussen / Resisto Tegelprojecten

Peter van Brussel

(Resisto Tegelprojecten b.v.): “Het gaat ook in projecten niet alleen om de cijfertjes!” We spraken Peter van Brussel al even in de vorige editie, als deelnemer aan de ‘Murals’-training van Mosa. En het gesprek ging ook over het fenomeen ‘projecten’. Misschien niet het meest sexy deel van het vak (hoewel daar de meningen over zullen verschillen), maar wel een erg belangrijk deel: en veel BOVATIN-leden zijn er in gespecialiseerd. Resisto Tegelprojecten b.v. is ook zo’n bedrijf. En Van Brussel maakt duidelijk dat de creativiteit die werken in projecten vraagt, weinig te maken heeft met ‘domweg de allerlaagste prijs’. Hoe kun je je als tegelzet/handelsbedrijf onderscheiden in bijvoorbeeld een renovatieproject? “Het belangrijkste is dat we aan tafel uitgenodigd worden!”, stelt Peter. Beginnen op achterstand “We hebben een zeer goede relatie met ‘Huybregts Relou ’, een landelijk opererend, middelgroot Bouwbedrijf. Vorig jaar deden we onder andere een renovatieproject voor ze in Tilburg, nu zijn we bezig met 76 renovatiewoningen in Breda, aan de Vestingstraat. Een wijk met oudere huurwoningen, lagere huurklasse, en – een behoorlijk eenzijdige bevolkingsopbouw. De woningen worden voor circa 20 jaar gerenoveerd, en de bedoeling is dat we ze één woonklasse upgraden. En ‘wij’, dat is dan een groep van zeven gespecialiseerde bedrijven: aannemer, stukadoor, elektricien, loodgieter, gevelstukadoor, sloper/asbestbedrijf en wij. Het bouwbedrijf fungeert als aanspreekpunt. De aannemer stuurt op de planning, hij is er niet – zoals ook vaak gebeurt – om werk binnen te halen en dat vervolgens, financieel tot het bot afgeroomd, te verdelen. Hij stuurt ook op de relatie met de bewoners. Want – die zitten in de woning terwijl wij onze werkzaamheden verrichten. Nou, ik weet niet of je wel eens zo’n buurtrenovatie meegemaakt hebt, maar – probeer jij maar eens de bewoners te vriend en tevreden te houden… Hier was het helemaal feest, want al voordat wij in de wijk aankwamen, waren zaken al geëscaleerd. Onder andere achterstallig onderhoud en schimmel – weliswaar ook hier en daar door slechte bewoning – had er al voor gezorgd dat de sfeer in de wijk behoorlijk grimmig geworden was. Bewoners waren naar de media gestapt, en stonden behoorlijk op scherp. Zeker toen er bij de voorbereidingen ook nog eens asbest gevonden werd. En waarom werden wij voor deze opdracht gevraagd: omdat we in Tilburg bij een eerder renovatieproject van 62 woningen een ‘10’ hadden gekregen van de bewoners…!” Werkwijze “Bij zulke renovaties kom je altijd wat tegen. Daarom is het belangrijk om allemaal op de hoogte te zijn van hoe het loopt. Daar zijn

speciale momenten voor: iedere dondermiddag wordt er voor circa 70 werknemers door de uitvoerder frikadellen/ eitjes gebakken, of rookworsten warm gemaakt. Vrij recent nam trouwens een bewoonster dat voor haar rekening; ze kwam ons tien schalen ‘koude schotel’ brengen… dan komt iedereen even bij elkaar. Kijk, je loopt bij zo’n renovatie 12 dagen bij ze over de vloer. Dus laten we dan goed zien dat we onze uiterste best doen om voor hen de overlast te beperken. Echt, dat wordt gewaardeerd. We slagen er nu in om de bewoners in 12 dagen weer uit de rommel te laten zijn. En – we hebben toch, met een slimme keuze van materialen, net dat beetje ‘meer’ en ‘mooier’ voor de bewoners kunnen realiseren. Ja, we hopen en streven met zijn allen opnieuw naar een ‘10’ voor de bewonerstevredenheid!” Bij complete woningrenovatie inclusief tegelwerk toilet, keuken en badkamer doe je circa 3 mandagen over een woning. Nou, als ik het daarvoor had moeten aannemen… Wat gebeurt er nu: De stukadoor krijgt de vraag of hij even tijdelijk, met wat extra mensen wil versnellen en meer meters wil maken, want er zijn een paar wisselwoningen nodig waar tijdelijk bewoners naartoe kunnen. Door de samenwerking die we hebben opgebouwd, weet hij nu dat dat gevolgen – in dit geval zelfs mogelijkheden - heeft voor de keten: dus hij neemt tijdig contact op met mij en met de andere gespecialiseerde aannemers, en wij zorgen ervoor dat we ook kunnen versnellen. Dus per dag flexibel inspelen op wat er gebeurt, en daarop snel schakelen. We hebben het tegenovergestelde zo vaak meegemaakt… We zijn kortgeleden gestart met een nieuwbouw project van 93 woningen van een groot aannemingsbedrijf, we hebben als subcontractors drie dagen bij elkaar gezeten en toen was het project helemaal ‘uitgeLEANd’. Tel uit je winst, wij zouden maandag week 13 moeten starten Nou, toen bleek er tijdens de uitvoering een behoorlijke fout gemaakt te zijn in het engineren van de installatie, en er waren nog één of twee problemen. Nou, het werd week 19… de hele machine kwam piepend en krakend tot stilstand, iedereen kon op iedereen gaan zitten wachten. In de samenwerkingvorm die wij in onder andere Breda hanteren, vangen we zulke kwesties gewoon met elkaar op. Dan kun je uitrekenen wat efficiënter is, ook voor de opdrachtgever…”

BOVATINFO

Eindhoven: interieur ‘Wilgenhof’

De menselijke maat van Resisto Resisto tegelprojecten werkt, zoals veel bedrijven, met een eigen ‘kern’ van zeven vaste medewerkers. “Er werken – mijzelf niet meegerekend - drie mensen op kantoor, waarvan één parttime. We werken regelmatig samen met collega-bedrijven. We lenen onderling ook regelmatig in. En we hebben zo tussen de 5 en 20 tegelzetters in onze ‘flexibele schil’. Ja, die betalen we misschien meer en sneller dan wat nu ‘marktconform’ genoemd wordt… Kijk, als je ook in mindere tijden een goede opdrachtgever bent voor de mensen die je inhuurt, dan zijn ze ook goed voor jou in tijden dat je ze keihard nodig hebt… Wat dat betekent? Geen uitknijptarieven, goede onderlinge sfeer, af en toe een extraatje zoals die frikadellen, zaken goed geregeld in de voorbereiding en op de bouw zodat ze ook hun daggeld kunnen realiseren. En betalen binnen 21 dagen. Ja, sommige grote aannemingsbedrijven blijven ruime betalingstermijnen aanhouden… Ik hanteer ook met mijn inkoop bij mijn leveranciers een betalingstermijn van 8 dagen. Dat scheelt in de prijs, en je wordt dan ook als serieuze klant gezien” Peter van Brussel zit inmiddels zo’n 27 jaar ‘in de tegels’. Hij startte als vertegenwoordiger vervolgens verkoopleider bij Pontmeyer/ Van der Venne & Van de Sluijs. “Ik groeide zo in de tegels, want ik was ook verantwoordelijk voor het aanbrengen van tegelwerk. Later maakte ik de overstap naar de ondersteunende dienst van Raab Karcher waar ik voor diverse vestigingen tegelprojecten aannam en regelde. We voerden in opdracht het complete tegelwerk uit, met een binnendienst van zes personen en buiten tussen de 20-50 tegelzetters. Maar op een gegeven moment kwam de verantwoordelijkheid van keuken en sanitair projecten ook bij mij liggen. Dat was niks voor mij, dus ik nam mijn ontslag en begon ik binnen twee weken voor mezelf. Best een ‘dingetje’, omdat ik een

behoorlijk pittig concurrentiebeding in mijn contract had staan… Maar ik had al heel snel een opdracht van een trouwe klant voor 480 woningen zetwerk in portefeuille, en ik garandeerde Raab Karcher Zuid dat ik in dat eerste jaar hun grootste afnemer op tegelgebied zou worden. Zo kwamen we er uit, en ik doe tien jaar later nog steeds zaken met ze.” …Een ‘10’ van de bewoners aan de Tilburgse Reeshof!

juli 2014

Dat Van Brussel niet al te zeer warmloopt voor planningssystemen als LEAN, wil overigens niet zeggen dat hij geen aandacht heeft voor een uitgekiende planning en logistiek. “In de samenwerking met Raab Karcher zit ook dat aspect. Zij leveren bij dit project in Breda, in één keer ALLE bouwstoffen voor alle ketenpartners. 1 á 2 verkeersbewegingen per dag, in plaats van 7 á 8. Waar mogelijk tot op de werkplek gebracht. Niet teveel en niet te weinig, zodat we zonder gedoe en met zo min mogelijk overlast voor de omgeving onze werkzaamheden kunnen verrichten. En ook - zo min mogelijk gesjouw dus… Zo trachten wij bij elk nieuw te starten renovatieproject iets innovatiefs in te brengen.” Aan het werk in Breda, Vestkant. Rekening houden met de bewoners!

Mooi werk “Maar laat nou niet de indruk ontstaan dat we alleen maar op een slimme manier de ‘goedkope’ markt bedienen! Kijk, we zijn een bedrijf waar afspraak afspraak is… en dat werkt overal en altijd. Een dag heeft tenslotte 24 uur! Daarom weten ook mijn relaties uit mijn verleden me nog steeds te vinden. Reputatie en ontzorgen is belangrijker dan prijs… Vastgoedontwikkelaar Novaform uit Best is zo’n relatie. We hebben voor langere termijn een contract. En we hebben op voorhand tot in de puntjes vastgelegd hoe wij met bepaalde details en potentiële kopers omgaan; veelal ontwikkelen zij luxe koopwoningen . De aannemers die voor Novaform mogen bouwen hebben de verplichting om met ons als tegelzet-/ handelsbedrijf in zee te gaan, en we bieden dan in iedere woning diverse ‘vaste tegelpakketten’ – van middenklasse tot de absolute

…Worst voor de heren: drietellenbordje…

top. Nee, we hebben geen eigen showroom, maar we werken wel samen met een aantal showrooms verspreid over heel Nederland. De offerteverwerking gebeurt vanuit ons kantoor in Someren, en soms nodigen wij klanten ook bij ons op kantoor uit om een offerte door te spreken of af te ronden. Digitaal intekenen van tegelwerk…? Ik ben er nog een beetje voorzichtig mee… Je wilt waarmaken wat je belooft, en soms eist de praktijk toch een andere tegelverdeling… Dan nodigen wij desnoods de toekomstige bewoners uit op de bouw, om met onze tegelzetter de verdelingen te bepalen. Maar wat die digitale technieken betreft… wat niet is kan nog komen hoor!” Wat niet aan de orde kwam tijdens het gesprek, waren de naam en het beeldmerk van Resisto. De naam ‘Resisto’ en een athletische figuur uit de Griekse mythologie sieren het bord in de voortuin van het kantoor. Waar komen die vandaan? Van Brussel lacht. “Nou, die ontstonden in die hectische periode dat ik voor mezelf begon. ‘Joh, jij kan toch alles aan, jij bent overal tegen bestand (Resistent)’, zei een nichtje tegen me. En die athletische figuur, Herakles, was een halfgod die ooit twaalf onmenselijk zware opdrachten moest uitvoeren. Hij kreeg ze voor elkaar, en dus werd dat voor mij ook een uitdaging. En - we hebben inmiddels zelfs een eigen tegelpakket onder de naam ‘Resistance’…!” ■ www.resisto.nl

G N I W SCHU

WAAR

OT T N E D LEI UCTIE! N A K IK CEP-RED U R B E I G B E Z U E SERI

Extreem geschikt voor het verlijmen van grootformaten Extreem witte kleur

| Let´s stick together | www.schoenox.nl |

Extreem comfortabele, standvaste dispersielijm met lange open tijd

DIN

de extreme SCHÖNOX TLX |

ens lg

test vo ge

| Zó gemakkelijk verwerkt

12004

I I I

Tekst & foto’s: Remus Aussen

Ton Borrenbergs:

“meeste schade ontstaat door haast en onwetendheid!” In feite zou de tegelbranche vrijwel zonder schade kunnen. Immers – als het te betegelen oppervlak in orde is, en de materialen worden op de goede manier verwerkt, dan kan er in feite niets misgaan. Maar in de praktijk is dat theorie, zeg maar... Ton Borrenbergs, inmiddels ruim een jaar technisch adviseur van BOVATIN, wordt zowel door particulieren, door BOVATIN-leden als door opdrachtgevers gebeld en gemaild om advies. En natuurlijk vaak om ‘te laat’ advies. Hoe zit het met schades in Nederland? Wat zijn oorzaken, en vooral – hoe komen we er van af? Onvoldoende hechting… en duidelijk niet buttering-floating verlijmd.

Druk is hoog Een belangrijke oorzaak: vloer nog niet droog, niet vlak (ook: stucwerk). “En dan ligt de bal bij de tegelzetter,” weet Borrenbergs, zelf met zijn ‘Borrenbergs Tegelambacht’ ook actief als éénmanstegelzetbedrijf. “Hoe sterk sta je dan? Als je weigert om onmogelijk werk te doen, neemt je opdrachtgever je dat niet in dank af. Terwijl hij het is die het probleem gecreëerd heeft! En jij kunt naar huis en kunt een dag zonder inkomen opschrijven. Maar toch… de problemen die je krijgt als je ‘aan het werk gaat en gewoon je best doet’, zijn vele malen groter. Want als jij je werk geleverd hebt, ben jij eindverantwoordelijk: je kunt je dan niet meer achter een slechte vloer of wand verschuilen.” Internationaal werk Daarnaast ontkom je ook niet meer aan kennis van de internationale wetgeving. “Ik had kortgeleden een Nederlandse leerling, die moest voor een Duitse opdrachtgever in België, in Plopsaland, tegelwerk maken. Volgens welke regels en normen moest hij nou werken? Dat hangt dus af van wat er op papier staat… En dan is ineens het

regeltje ‘op deze overeenkomst is het Nederlands Recht van toepassing’ ineens niet meer overbodig!” Ton zit namens BOVATIN in de Technische Commissie van de EUF, de Europese vereniging van tegelbrancheorganisaties. “En vanwege al dat internationale werken is het dus hard nodig dat die regels op elkaar afgestemd worden. Lastig, ja, maar niet onmogelijk. Nederland wil een EUF-label voor tegels. Zodat ook voor de klant helder is dat er met bruikbaar materiaal wordt gewerkt. Vlakheidsnormen, verwerkingsmethoden, ze zijn eenvoudiger te maken. Ook voor de klant zou dat aantrekkelijk zijn. Vergis je niet, de EUF is de enige speler die rechtstreeks kan onderhandelen met internationaal opererende fabrikanten. Met alleen lokale afspraken kom je er vaak niet. Al zijn er natuurlijk veel partijen met wie we die afspraken in Nederland gewoon wél hebben. Met onze geassocieerde lid-fabrikanten bijvoorbeeld.” Raar… “Ik ben niet meer zo snel verbaasd, maar soms krijg je rare vragen. Een particulier heeft ergens tegels gekocht. Vertelt de verkoper (geen BOVATIN-lid): ‘ga maar bij BOVATIN vragen hoe je ze moet leggen’. Ik heb hem uitgelegd wat er voor zijn toch tamelijk complexe klus komt kijken, en hij zal vermoedelijk een BOVATIN-tegelzetter ingeschakeld hebben… Tsja, als de handel zo zijn verantwoordelijkheid afschuift, dan voel ik het als mijn taak om zo’n particulier

De tegels liggen niet vlak, en daardoor ontstaan – zeker bij intensief gebruik – stootschades. En dus klachten.

BOVATINFO

Hier is duidelijk iets mis. Maar in hoeverre is de tegelzetter verantwoordelijk? Kun je maar beter BOVATIN-lid zijn…

verder te helpen. Beter dan dat iemand na een onvermijdelijke schade afknapt op het fenomeen ‘tegels’…” Een belangrijk voordeel van het BOVATIN-lidmaatschap komt volgens Borrenbergs naar voren bij arbitrage. “Een voorbeeld. Ik kom nu net van de rechtbank, waar een niet-aangesloten bedrijf door de rechter verplicht werd om een deel van een zwembad opnieuw te maken. De tegenpartij had een tamelijk willekeurig taxatiebureau, dat NIET in tegelwerk gespecialiseerd was, een verslag laten schrijven, en de rechter nam dat klakkeloos over. Ik was daar om het bedrijf te adviseren over hoe er moest worden gerepareerd… Als hij BOVATIN-lid was geweest, en met de BOVATIN-leveringsvoorwaaerden had gewerkt, was de tegenpartij verplicht geweest om gezamenlijk via de SGOT te laten beoordelen. Dat had die tegenpartij nu bewust niet gedaan… Ik weet zeker dat deze zaak voor het betreffende bedrijf anders zou hebben uitgepakt wanneer een specialist namens SGOT een oordeel zou hebben geveld…! Nu kost het het bedrijf tienduizenden Euro’s. Ja, hij wordt nu lid…” “De meeste voorbeelden ken je: getegeld op een golvende wand of vloer, tegelwerk afgekeurd. Echt, een tegelzetter moet weten wat hij doet, waar hij ‘ja’ tegen zegt. Onlangs een vloer van een autoshowroom, 600 meter… Alles eruit, nieuwe afwerkvloer, personeel naar huis… Een rekening oplopend tot € 60.000,voor het tegelzetbedrijf. Einde bedrijf. En dus ook grote problemen voor de showroom.” Ook raar… “Wil je nog een vreemd voorbeeld? Een tegelzetter brengt een offerte uit: 300 uur voor een badkamer, klant gaat akkoord, tekent iedere dag netjes de uren af. Klant schakelt toch maar een taxatie-

bureau in. Taxatiebureau stelt dat de klus in `150 uur geklaard had moeten worden’. Zonder enig inzicht in het tegelvak, zonder zich er echt in verdiept te hebben… maar de rechter stelt wel de klant in het gelijk! Nog eentje? Een kapperszaak, anhydrietvloer, erg zware stoelen, en natuurlijk best het nodige aan vocht op de vloer. Geen speciale tegels of andere materialen gebruikt, dus die vloer had binnen een jaar schade. In dit geval: daar had de tegelzetter vooraf over na kunnen denken. Ja, tegelzetters moeten aan hun kennis werken. Bijscholen, sowieso zorgen dat ze op de hoogte zijn van nieuwe materialen. Wie de kennis van zijn vak niet in huis heeft, dupeert zichzelf, de klanten en de branche. En nee, het is niet genoeg om op alleen ‘gezond verstand’ te werken, en zelf je leerlingen ‘zo’n beetje’ op het werk in te werken! Je moet meer weten dan je die dag nodig hebt… Ik denk dat ik met de voorbeelden

Niet volvlaks gevoegd. Dus blijft hier vocht en vuil staan.

juli 2014

Anhydriet en water gaan niet samen. Feit.

heb laten zien dat je anders in grote problemen kunt komen. En daarnaast: Hebben we als tegelzetter er ons voldoende in verdiept wat de opdrachtgever met onze gelegde vloer gaat doen? Denk bijvoorbeeld aan zwaar rollend materieel in openbare ruimtes of winkels, showrooms. Houd rekening met wat vocht, chemicaliën, zuren en warmtewisseling doen! Leg aan je klanten ook uit waar ze rekening mee moeten houden in grootkeukens, sanitaire ruimtes, voedingsindustrie, farmaceutische industrie, laboratoria, chemische industrie, koel- en vries ruimtes…! Communicatie is niet altijd de sterkste kant van de tegelzetter – wij zijn meer de stille specialisten, die in hun eentje hun vakwerk verrichten… Wij zijn van het ‘meters maken’ (wat natuurlijk ook belangrijk is). Maar néém die paar minuten, het levert je tevreden klanten op want het voorkomt teleurstelling achteraf. ‘Tevreden meters verkopen’ is immers ook deel van ons ondernemerschap! En ga er niet vanuit dat een topkok wel weet wat hij voor tegels moet hebben…

Chemicaliën en tegels? Geen probleem. Maar is de juiste voeg gebruikt?

…Dus aan het werk met ‘meesterschap’! “Op de school waar ik lesgeef (SBRH te Mierlo, red.) doen leerlingen eerst een ‘diagnostische week’. Om te checken of het vak wel wat voor hen is – en zij wat voor het vak zijn. Nieuwsgierigheid, fingerspitzengefühl, plezier… allemaal zaken die tellen. Tegelzetters zijn andere mensen dan timmerlieden, dat zie je op de scholen al op dag één! En, als je eenmaal tegelzetter, of zelfs aannemer van tegelwerken bent, dan tellen nóg een paar zaken. Hoe ga je met je medewerkers en je ‘flexibele schil’ om? Ben je alleen trots op je lage prijs en je winst, of ook op je vak, en op de tevredenheid van je klanten? Zorg jij dat je medewerkers bijgeschoold worden, dat ze de BOVATINfo kunnen lezen? Je klanten merken aan je hoe jij als werkgever en als vakman in het leven staat. En hoe jij communiceert, hoe jij je offerte bij een particulier brengt… allemaal zaken die je succes bepalen!” “Vaktrots, dat is echt een onderwerp bij de tegelzetters. We moeten dat niet loslaten! Vaktrots helpt je ook om te durven offreren. ‘The business of tiles’, trouwens ook een onderwerp, wil ik heel graag met de BOVATIN Academie iets mee doen. Als er iemand nog andere suggesties heeft… Ik weet zo al een aantal leden die zo’n training zouden willen volgen! En – zouden we geen ‘meestertitel’ in kunnen voeren voor de medewerkers – BOVATIN is er immers ook voor hen? Wat de voorwaarden voor de titel BOVATIN Meestertegelzetter zijn? Die gaan we op een rij zetten! Doel: trotse vaklieden, en klanten die de zekerheid hebben dat ze vaklieden in huis halen!” (zie ook het artikel over de ontmoeting met de geassocieerde leden: het ‘meesterschap’ wordt opgepakt!) Van rare schadezaken naar vaktrots en meesterschap. Zo loopt een gesprek met een tegelzetter/technisch adviseur/tegelvakdocent die het vak hoog heeft zitten. Leuk toch… ■

NATUREâ&#x20AC;&#x2122;S FINEST

SELECTED BY MICHEL OPREY & BEISTERVELD

Showroom Vianen

De showrooms en showtuinen van Michel Oprey & Beisterveld Middels 2 prachtige showrooms en showtuinen in Echt en Vianen biedt Michel Oprey & Beisterveld een totaalconcept van een compleet assortiment waarbij de keuzemogelijk-heden nagenoeg onbeperkt zijn. Michel Oprey & Beisterveld kent drie specialistische afdelingen: Indoor, Outdoor en Slabs. De bijzondere collectie vloeren wandtegels is verzameld binnen de afdeling Indoor. De afdeling Outdoor omvat een ongekende sortering constructieve en decoratieve natuursteenproducten voor gebruik in alle mogelijke soorten tuinen en parken. Afdeling Slabs omvat een uitgebreide selectie plaatmaterialen.

De Limiet 21A 4131 NR Vianen Tel: 030 2417000

Havenweg 18 6101 AB Echt Tel: 0475 417000

Achter de Brinken 6 9462 RH Gasselte Tel: 0599 564655

www.mo-b.nl

Door Henry Meijdam

Participatie zonder fopspeen Vier keer deelt Henry Meijdam (directeur ESPEQ Opleidingsbedrijven in Heerhugowaard) zijn opvattingen met de enkele duizenden (we rekenen de lezers op www.issuu.com/ bovatin inmiddels ook mee...)lezers van de BOVATINfo. Dit is zijn vierde column – en ook komende edities leest u van hem!

Tegelzetters komen als ongeveer laatste in een op te leveren pand. Als alles gebeurd is maakt de tegelzetter van een ruwe betonmuur een fraai afgewerkte badkamer. Zoals elke ondernemer die een eindproduct aflevert, hebben tegelzetters een dankbare taak in het proces. Zij, de vakspecialisten, moeten zorgen dat iets dat nog niet is, datgene wordt wat een ontwerper voor ogen heeft gehad. Dat is dankbaar, maar ook riskant werk. Dankbaar, omdat het veel bevrediging oplevert wanneer je een zielloze ruimte tot leven mag brengen. Riskant, omdat, juist in die afwerkingfase, er veel mis kan gaan. Het kleinste foutje kan het eindresultaat verpesten en veel ergernis opleveren. De tegelzetter weet dat. Hij kent de wet van de precisie, weet het risico van een werkdag volgend op een zware avond. Fit en vief aan de start staan is het credo, gewapend met een overdosis aan kennis en ervaring. Een dankbaar vak dus! Hoewel? De overheid heeft weer iets nieuws verzonnen. De Participatiewet klopt op de deur. Jawel, vrienden ondernemers, participatie is het nieuwe toverwoord. U zult mensen met grote afstand tot de arbeidsmarkt in dienst nemen om ze op die manier uit de kaartenbakken van de overheid te houden of te halen en over te hevelen naar de private markt. Vroeger werkten sommigen van deze mensen met behoud van uitkering. Verborgen werkloosheid werd dat ook wel genoemd. Nu moeten werkgevers deze mensen, in de toch al krappe markt van dit moment, bijna als verplichting, te werk stellen. Lukt het niet, dan volgt er over enige tijd een verplicht quotum. En zoals zo vaak komt veel voort uit de meest nobele motieven. Want het is natuurlijk te prijzen wanneer ook mensen met grote afstand tot de arbeidsmarkt aan de slag kunnen en daarmee niet langer voor hun inkomen afhankelijk zijn van de overheid. Maar is het ook overal en altijd haalbaar? Ik zie twee levensgrote problemen op werkgevers afkomen. In de eerste plaats verandert de verplichting niets aan de (gedeeltelijk) ontbrekende productiewaarde van de betrokken kracht. Het werkt dus kostenverhogend. Nu is de tegelzettersmarkt relatief nationaal van karakter, maar internationaal ontstaat over alle vakgebieden een ongelijk speelveld. Toegegeven, voor gemiste productiewaarde moet een suppletie worden gegeven, maar de hoogte is aan een gemeentelijk oordeel onderworpen. En van die gemeentes hebben we er ruim vierhonderd. Je hoeft geen wiskundige te zijn om te weten dat dit gaat leiden tot een oerwoud van onderling afwijkende

bepalingen. En tot verschillende hoogtes in de bij te passen middelen. Slecht voor het beroemde “level playing field”, slecht voor de werkgelegenheid in de sector. Het tweede probleem betreft de aard van de werkzaamheden. Werken in de bouw en tegelbranche is niet ongevaarlijk. Materialen en processen hebben risico’s en het zal zeker extra aandacht en toezicht vergen om ongelukken op het werk te voorkomen. Nuance en een flexibele uitvoering zijn dus essentieel. Toch willen we allemaal graag dat deze groep mensen ook zinvol bezig kan zijn. Hoe? Ik doe een poging: het zou goed zijn wanneer deze opgave verbonden wordt met de S(ocial) R(eturn) On I(nvestements)-verplichting. Bovendien zou ik er voor pleiten om het niet in elk bedrijf afzonderlijk op te lossen, maar collectief. Dat kan bij daarin gespecialiseerde bedrijven. Een sociale werkplaats nieuwe stijl, nu op kosten van werkgevers en overheid. Dan hebben de medewerkers steun aan elkaar en kunnen werk en competenties eenvoudig aan elkaar worden verbonden. Dat betekent dat naast opleidingsbedrijven voor vakmensen ook dit soort werkplaatsen voor mensen uit deze groep, gefinancierd door het bedrijfsleven, bijna onontkoombaar zijn. Immers als we de groep willen helpen en het kan in bepaalde bedrijven niet in het bedrijf zelf, dan zou dit wel eens de enige oplossing kunnen zijn. Niet discrimineren is een groot en uitermate belangwekkend grondrecht. Maar werknemers willen niet alleen niet gediscrimineerd worden, ze willen ook niet het gevoel krijgen dat ze op basis van een wettelijke verplichting worden ingezet, maar gewoon op basis van hun werkelijke competenties. Mensen overhevelen van een sociale werkplaats naar een bedrijfsomgeving waarin ze niet volledig mee kunnen komen is misschien een bezuiniging voor de schatkist, maar slecht voor het zelfbeeld van de aangestelde persoon en ook nog een lastenverzwaring voor het bedrijfsleven. Maatwerk is onmisbaar. De doelgroep is kwetsbaar en verdient een zorgvuldige aanpak. Maar ook het bedrijfsleven kan niet met onuitvoerbare taken worden belast. Dan creëren we de illusie dat het vraagstuk is opgelost, maar feitelijk is het een fopspeen. Participatie zonder maatwerk is als een gebouw zonder fundering. Het lijkt heel wat, maar zakt snel door zijn hoeven. Je kunt willen dat olifanten piano gaan spelen, maar de poten blijven te groot voor de toetsen. Laten we doel en middel scheiden. Als de doelgroep ons allemaal wat waard is, is maatwerk een recht dat hen toekomt. ■

Tekst & foto: Remus Aussen Visual: Strikolith

Betegelde gevel voor Theater ‘De Stoep’ Tegels op gevels: eigenlijk één van de mooiste oplossingen, in nieuwbouw en zeker in renovatie. Maar nog geen vanzelfsprekende keuze voor ontwikkelaars, die ervan uitgaan dat het een lastig garandeerbaar systeem is wanneer er tussen feitelijke gevel en de tegels een isolatiepakket zit. Of hebben ze ongelijk? Bij het nieuwe theater ‘De Stoep’ in Spijkenisse is een belangrijk deel van de gevel voorzien van staande stroken in meerdere formaten: een oplossing die het theater in ieder geval de nodige klasse meegeeft. Zelfs al als het theater nog niet echt ‘veegschoon’ opgeleverd is, en de hekken er nog omheen staan. Bij de verschijning van dit blad is het theater overigens al in gebruik. Maar wij wilden, ook omdat er binnen het BOVATIN IPC-innovatietraject met dit type constructies is gewerkt, weten wat ‘de geheimen’ zijn. Ofwel – mooi die tegels, maar wat zit er achter…? En hoe staat het met dat IPC-deelproject ‘tegels op gevels’? Achtergronden Tegels, en zeker tegels op buitengevels, mogen niet loslaten. Nooit. Ook niet als ze op isolatie bevestigd zijn. En, zoals een recente inventarisatie in den lande duidelijk maakte: dat doen ze ook niet. Wel zijn gevels met ‘doorbraken’ (ramen, afvoeren, etc.) gevoeliger voor vocht achter de tegels – maar loslaten gebeurt eigenlijk niet. Om een maximaal veilig tegel/isolatiesysteem te kunnen garanderen, is er de laatste twee jaar goed nagedacht over welke systemen nou het beste zouden kunnen werken. Het gaat dan eigenlijk altijd om een combinatie van isolatiemate-

juli 2014

riaal, muurpluggen, mortel, lijm en voegen. Natuurlijk zijn er in den lande ook systemen die met frames werken, maar – in de tegelzetterswereld hebben we, ook om esthetische redenen, toch een strakke voorkeur voor echte voegen. En ‘haakjes’ rond tegels zijn natuurlijk helemaal niet om aan te zien… Het IPC-traject ‘Gevels’ had dan ook niet tot doel om een nieuwe bevestigingsmethode te bedenken, maar om op basis van de enorme waaier aan bestaande middelen één of meer systemen ofwel productcombinaties aan te wijzen die het goed zouden doen, respectievelijk die uiteindelijk garantiewaardig zouden zijn. En – in Spijkenisse zit sinds kort weer zo’n systeemcombinatie op de muur. Toeval…? Het systeem in Spijkenisse Key-accountmanager Jacco Oostenbrug van fabrikant Strikolith licht toe dat hier een specifiek systeem is gebruikt. “Wij hebben hier het 300T Ceramique-gevelisolatiesysteem geadviseerd. Er wordt bevestigd op nieuw (op de foto: A) beton en kalkzandsteen, dus kon daarop zonder voorbehandeling de (B) grondmortel Strikotherm 300 worden aangebracht, daarop de (C) EPS isolatieplaten Strikotherm WDV040, afgewerkt met (D/F) de grondmortel Strikotherm 300. In deze laatste laag is een (E) grof glasvezelweefsel verwerkt. Dit geheel is verankerd met onze H1 slagpluggen. En daarop kan de tegelzetter aan het werk.” Ronald Denekamp, technisch adviseur bij Omnicol, licht het daarop aangebrachte lijmsysteem toe. “Ook wij hebben hier een bestaand systeem van Omnicol ingezet. We gebruiken hiervoor, op het systeem van Strikolith, eerst een primer Omnibind TP (niet in de tekening aangegeven, komt tussen F en G) , en daarna (G) de PL85 ES Omnicem superflexibele poedertegellijm met extreem standvermogen. Die is geschikt voor zwaardere XXL-tegels, en voorkomt ‘afglijden’. En natuurlijk is ‘ie geschikt voor binnen en buiten. De voeg: een waterwerende Omnifill B100 WD. Een voeg die we ook vaak in zwembaden inzetten.” Voor het project worden nu nog de gebruikelijke fabrieksgaranties afgegeven. “Maar, zodra de testen binnen het IPC-project helderheid hebben gegeven over de productcombinaties, start een nieuwe actie,” geeft Harold Brocken (adviesbureau

Gevelsupport, trekker van het IPC-collectief ‘Tegels op Gevels’ aan. “Na het eerste deel van de testen in de klimaatkamer van IKOB Laboratorium is sowieso al duidelijk dat diverse combinaties van isolatie- en lijmsystemen zeer wel bestand zijn tegen tientallen jaren regen, vorst, zon, dooi en al het moois dat ons klimaat te bieden heeft. De tweede fase loopt nu. Dus, zodra die testen afgerond zijn, en daarmee het IPC-project afgesloten kan worden, ga ik met vertegenwoordigers van de lijmfabrikanten, de gevelisolatiebranche, BOVATIN en andere stakeholders een document opstellen over de technisch duurzame toepassing van ‘tegels op isolatie op gevels’. In de markt is behoefte aan een dergelijk document om ontwikkelaars, bouwers en eigenaren te overtuigen. Ook is het document een referentie om tegels als volwaardige afwerking van gevels te kunnen opnemen in het Garantiefonds Gevelsystemen. In de zeer nabije toekomst kan er dus ook ‘op hoogte’ zo’n gevelafwerking worden verkocht. Nou, en zodra dat het geval is, dan komt er toch een aardig marktaandeel voor de gevel- en tegelbranche bij!” Voor informatie: Fabrikanten die hebben meegewerkt aan het IPC-onderzoek zijn; Eurocol, Omnicol, Mosa, Shonox, Sopro, Sto, Strikotherm/ Strikolith, Weber Beamix, Wedi. ■

Tekst: VLK / Omnicol

Nieuws van de een bijdrage van www.omnicol.eu

De BOVATIN-academie is geen schoolgebouw, en ook geen online-universiteit. De BOVATIN-academie is het kenniscentrum van BOVATIN, en dat is in feite – de BOVATIN zelf, met al zijn verwante organisaties, leden en geassocieerde leden eromheen. Deze organisaties en vakspecialisten zorgen samen voor (vervolg)opleiding van de leerlingen en (bij) scholing van de tegelbranche. Zo blijft het vakwerk – vakwerk! De BOVATIN academie staat onder toezicht van de commissie onderwijs van BOVATIN.

Verantwoord tegelwerk in badkamers met zwevende dekvloeren

Het aanbrengen van vloertegels bij een zwevende opbouw (verend opgelegde dekvloer) in badkamers wijkt sterk af van de “traditionele” hechtende opbouw en vergt extra zorgvuldigheid met betrekking tot de materiaalkeuze, detaillering en uitvoering. Om te komen tot een functioneel en duurzaam tegelsysteem dient u al in de ontwerp-/conceptfase rekening te houden met deze vloeropbouw. Hierbij is voldoende inbouwhoogte van essentieel belang. Indien er namelijk onvoldoende hoogte beschikbaar is, heeft dit belangrijke consequenties voor zowel de sterkte als voor de akoestische en/of thermische prestaties van de vloer. In dit artikel worden enkele belangrijke aandachtspunten belicht welke van invloed zijn op de functionaliteit en sterkte van het tegelsysteem bij een zwevende opbouw. Specifieke aandachtspunten met betrekking tot thermische en/of akoestische eisen en richtlijnen worden niet behandeld. Als uitgangspunt zijn de algemeen voor woningbouw geldende normen en praktijkrichtlijnen genomen. Deze publicatie is er speciaal voor om u te attenderen op het samenkomen van verschillende disciplines waarmee rekening moet worden gehouden. Er zijn vele methodes: daarom dient de exacte opbouw altijd aan de constructeur te worden voorgelegd. Systeemopbouw Bij het vervaardigen van vloertegelwerk in badkamers wordt bij een hechtende opbouw nog steeds vaak gekozen voor de “traditionele” werkwijze waarbij de tegels rechtstreeks worden aangebracht in een relatief droge vloermortel (‘geklopt’). Een dergelijke werkwijze is bij zwevende systemen onvoldoende toereikend omdat daarmee niet aan de noodzakelijke sterktecriteria kan worden voldaan. De sterkte van de dekvloer wordt in hoge mate bepaald door de mate waarop de specie kan worden verdicht. Door de aanwezigheid van isolatie, leidingen en eventueel vloerverwarming wordt de verdichtingsmogelijkheid aanzienlijk bemoeilijkt. Bovendien is het bij een dergelijke werkwijze onmogelijk om een deugdelijke waterkering aan te brengen. Om te kunnen spreken van een functioneel tegelsysteem is het daarom noodzakelijk om eerst een dekvloer aan te brengen (smeren) op de isolatieplaat. Na droging kan er vervolgens voor een goede waterkering worden gezorgd, waarna de tegels vervolgens kunnen worden verlijmd. Leidingen Algemeen kan worden gesteld dat de aanwezigheid van leidingen in de badkamer bij het toepassen van zwevende dekvloeren van nadelige invloed is op de sterkte en de totale inbouwhoogte van het vloersysteem. Zo dient de dekvloerdikte bij aanwezigheid van leidingen te worden verhoogd met de dikte van de leiding en dient de morteldekking op leidingen te allen tijde minimaal 25mm te zijn. Het is dan ook aan te bevelen om de aanwezigheid van leidingen in de dekvloer zo veel mogelijk te beperken of deze eventueel in de isolatielaag op te nemen.

Keuze isolatiemateriaal De keuze van het isolatiemateriaal is van zeer grote invloed op de totale kwaliteit en opbouw van het systeem. De stijfheid van het isolatiemateriaal is namelijk van groot belang. De stijfheid van isolatiemateriaal wordt uitgedrukt in een samendrukbaarheidswaarde , en opgedeeld in CP-Klassen (volgens NEN EN 12431). Daar er in badkamers vaak leidingen lopen al dan niet in combinatie met vloerverwarming, is in de praktijk een beperkte dekvloerdikte eerder regel dan uitzondering. Een isolatieplaat van een CP Klasse 2 (samendrukbaarheid ≤ 2mm) is daarom bij badkamertoepassingen sterk aan te bevelen. De ruw afgewerkte betonvloer moet eerst in voldoende mate uitgevlakt worden om de isolatieplaten, over het volle oppervlak gesteund, te kunnen plaatsen. De dekvloer neemt namelijk als eerste de vloerbelastingen op en geeft deze gespreid door aan de oplegging (isolatieplaat). Doordat de verende oplegging bij belasting niet overal even veel vervormt, ontstaat buiging in de dekvloer. Dit effect wordt bij het plaatsen van isolatieplaten op een onvlakke ondergrond versterkt. Als de buigtrekspanningen in de dekvloer te groot worden kan scheurvorming ontstaan. Dekvloer De minimale dekvloerdikte is erg afhankelijk van de buigtreksterkte van de vloermortel. Deze sterkte wordt in hoge mate bepaald door de mate waarin de specie kan worden verdicht. Door de aanwezigheid van isolatie, leidingen en eventueel vloerverwarming wordt de verdichtingsmogelijkheid aanzienlijk bemoeilijkt. Daardoor moet vaak een dikkere mortellaag worden toegepast om tot de noodzakelijk sterkte te komen. Van fabrieksmatig vervaardigde dekvloermortels kan vooraf de buigtreksterkte worden opgevraagd. Toepassing van geprefabriceerde mortels stelt de bouwer in staat de eindkwaliteit beter te bewaken.

juli 2014

Wapening Indien wapening in de vorm van bouwstaalnetten wordt toegepast, moet deze in de bovenste helft van de dekvloer worden aangebracht. Voorkomen moet worden dat de wapening door belopen opkrult. Wapening aangebracht op of direct boven de isolatielaag moet worden beschouwd als een montagenet. De wapening dient te allen tijde een morteldekking te hebben van ten minste 10 mm Over het nut van wapening in dekvloeren bestaat geen eenduidigheid. Algemeen kan worden gesteld dat het aanbrengen van wapening nuttig kan zijn op kritieke plaatsen. Een wapeningsnet zal scheuren van een zwakke dekvloer echter niet voorkomen. Het wapeningsnet zal vooral een rol vervullen bij het mogelijk maken van een zekere krachtsoverdracht ter plaatse van de scheur, het beperken van de scheurwijdte en om de gescheurde delen bij elkaar te houden. Om een hogere sterkte te bereiken, is vergroting van de dekvloerdikte een veel efficiënter middel dan wapening Afvoerput/ draingoot De afvoerput is de meest kwetsbare plek in de badkamer en leidt tot de meeste schade. Bij de installatie wordt de afvoerput vaak zorgvuldig afgekit, maar geen enkele kit blijft voor altijd in perfecte conditie. Bij voldoende afschot van de dekvloer (minimaal afschotpercentage 1%) stroomt het douchewater naar de put. Als de kitvoeg rond de put scheurtjes vertoont of loslaat, sijpelt er echter ook water langs de put. en vervolgens niet in, maar langs de onderliggende afvoer, waarop het in de ondergrond trekt - met alle gevolgen van dien. Om tot een blijvend

waterdicht systeem te komen is het toepassen van een afvoerput met een flens of slab een absolute must. Op de flens kan een waterdicht membraan worden aangebracht. Water dat door eventuele voegscheurtjes sijpelt, loopt zodoende over de afdichtlaag onder de tegels de afvoer in. Afdichten Na het plaatsen van de afvoerput/ draingoot en aanbrengen van de dekvloer kan men voor de afdichting zorgen. De wand/ vloer aansluiting dient daarbij te worden afgedicht middels een waterdichte en blijvend flexibele coating, eventueel in combinatie met een wapeningsvlies. De gehele vloer dient te worden voorzien van een waterdicht membraan welke over de flens van de afvoerput/ draingoot wordt doorgesmeerd. Tegels lijmen Om de duurzaamheid van het systeem te bevorderen dient er te worden gestreefd naar een holtevrije verlijming van de tegels. De “buttering-floating” methode wordt daarvoor aangeraden. Met deze verwerkingsmethode wordt er namelijk een maximale vullingsgraad en hechting bereikt. Planning Een goede planning is de sleutel tot succes! Houdt bij het plannen daarom goed rekening met de verschillende stappen en bijkomende droogtijden. ■

Innovatie is

verder denken dan wat u verwacht.

Schlüter ®-Kerdi-Line Als uitvinder en ontwikkelaar van innovatieve systemen is onze vernieuwende visie merkbaar in ons uitgebreid assortiment. Wij produceren systeemcomponenten die op elkaar zijn afgestemd. Zoals Schlüter®-KERDI-LINE, de lijnafvoergoot voor inloopdouches uit roestvast staal en Schlüter®-KERDISHOWER, een perfect passende hellingsplaat en onderbouwelement met een reeds verlijmde afdichting.

Schlüter ®-Kerdi-Line. Vertrouw alleen op het origineel.

www.schlueter-systems.nl

Maak kennis met dé groothandel in tegels! Ruim 18.500 m 2 eigen opslagcapaciteit Direct uit voorraad leverbaar Nieuwste trends uit o.a. Spanje en Italië Ruim 2000 m 2 showroom met wanden vloertegels in Sneek en Groningen

Lorentzstraat 19 Sneek • Diamantlaan 2 Groningen

www.juliusvdwerf.nl

juli 2014

Nieuws van de

Nieuwe lesmethode Tegelzetten van Fundeon is in gebruik!

Ruim binnen de planning, binnen het budget gerealiseerd, en inhoudelijk zeer tot tevredenheid van de commissie onderwijs van BOVATIN: de nieuwe lesmethode tegelzetten niveau 2 mag er zijn. Sinds maart kunnen leerlingen van onder andere Regio College en Zadkine ermee werken. Gedegen voorbereiding Een fors aantal uren heeft BOVATIN-secretaris en voorzitter commissie opleidingen Chris van Herpen zich, samen met voorzitter Gerard Reus, in de lesstof voor de opleiding Tegelzetter niveau 2 verdiept. De lesmethode Tegelzetter combineert de lesstof in de digitale leeromgeving Bouwinfranet met een papieren opdrachtenmap. “Deze lesmethode tilt de lesstof naar een hoger niveau”, vinden de BOVATIN-vertegenwoordigers. “De jeugd is natuurlijk veel handiger met computers dan vroeger. Als vaklieden moeten we met de tijd meegaan. Daarom zijn we blij dat de herziening van de lesmaterialen niet beperkt is tot lesboekjes.. De veranderingen in materialen en technieken gaan in onze branche steeds sneller. Doordat de lesstof digitaal is, kunnen we die veranderingen straks beter bijbenen in de lesstof.” Ook qua inhoud zijn de heren goed te spreken over de lesmethode. “De lesstof is up-to-date. Dat kan ook niet anders: vanaf de werkvloer is er volop inspraak geweest. Alle onderdelen uit de opleiding komen aan bod.” De opdrachten uit de opdrachtenmap zorgen voor verdieping van de kennis. “Als de leerling ervoor gaat zitten, dan kan hij de opdrachten goed maken met de kennis die hij heeft opgedaan uit de lesstof.” We kijken nu ook vol vertrouwen uit naar de lesmethode voor Allround tegelzetter (niveau 3) die Fundeon gaat ontwikkelen. Maar let wel: de theoriekant van de opleiding is nu uitstekend geregeld. De praktijk moeten wij als leerbedrijven gewoon goed blijven verzorgen.”

…ook voor docenten De adviseurs Beroepsonderwijs van Fundeon kunnen roc’s toegang geven tot het lesmateriaal voor de nieuwe lesmethode. Hierdoor kunnen docenten die komend schooljaar met deze lesmethodes aan de slag gaan, zich goed voorbereiden. Docent Theo Jacobs van het Regio College ervaart nu al met de lesmethode Tegelzetter dat die voorbereiding erg belangrijk is. “Lesgeven met de nieuwe lesmethode, is heel anders dan met de oude leermiddelen. Voor de leerlingen is het wennen om achter een beeldscherm te zitten en ook voor mij is het nog wennen.” Docent Theo Jacobs gebruikt sinds begin maart de lesmethode Tegelzetter voor zijn niveau 2-leerlingen. Daarnaast heeft hij Tegelzetters niveau 1 en niveau 3 in de klas zitten. “Tot nu toe zijn de leerlingen vooral in Bouwinfranet bezig geweest, we beginnen nu net met de opdrachtenmap.” ■

de 3d ontwerpsoftware, die eenvoudig alles bevat.

De 3D plannings足 software. PALET TE CAD 8

Eenvoudig sneller. Eenvoudig intu誰tief. Eenvoudig prestatiegericht. Revolutionair oppervlaktedesign, innovatief gebruiksvriendelijk, een hele reeks verbeterde en vernieuwde features en de garantie op enthousiasme tijdens een klantenpresentatie en een verkoopgesprek. Ervaar meer over Palette CAD 8 op www.palettecad.nl of bel meteen +31 45 565 0720

perfect rooms

juli 2014

Beste Tegelzetter van Nederland (BTVN): Bereid u voor op editie 2015-2016!

G 0,- IN 00 UW €1 RBO IEN VE RD W VE OP U UG

TER

Doet u weer mee? Of gaat u meedoen? Binnenkort gaan we op zoek naar de ‘Beste Tegelzetter van Nederland’ (BTVN) 2015-2016! De spelregels: uw klant nomineert u, voor de kwaliteit van uw werk, enzovoorts. Wint u? Dan ontvangt u voor € 1.000,- aan gereedschap van ons geassocieerde lid RUBI Benelux BV. Uw klant krijgt € 1.000,- terug op de rekening van zijn tegelzetter, van BOVATIN. Vorig jaar won Lutterman Tegels uit Den Helder. En de winst heeft hij (ook weer via Facebook) flink ‘geshared’!

WAS

Hoe werkt het ook al weer? U ontvangt binnenkort een ‘standaardmail’, met daarbij een digitale folder (we hebben gemerkt dat dat het best werkt) Die kunt u van uw naam- en adresgegevens voorzien, en naar uw klanten sturen waar u onlangs een werk hebt afgerond. Uw klant krijgt in die mail de instructie om naar www.facebook.nl/bovatin te gaan, en daar een bericht van maximaal 10 regels achter te laten, met hun redenen om u te nomineren voor BTVN. Ze moeten wel één of meer foto’s toevoegen. Aan de hand van de informatie van deze klant en van andere deelnemende opdrachtgevers zal de jury bepalen welke tegelzetter de titel ‘BTVN’ mag voeren. Uw klant beoordeelt onder andere op: • Kwaliteit: hebt u als vakman samen met uw klant bepaald wat de beste aanpak voor het tegelwerk was (wel/geen waterdichtlaag, keuze voor lijmen, voegen en tegels) • Esthetiek: ziet het werk er goed uit, voldoet het aan de verwachtingen? Hebt u als vakman gezorgd voor creatieve oplossingen? • Kostenbewustzijn: was u altijd vooraf helder over de kosten, ook als er sprake was van meer/minderwerk? • Is er veilig en verantwoord gewerkt (zo min mogelijk stof, veilig gereedschap, niet te zwaar tillen en sjouwen) • Service: is de werkplek netjes opgeleverd (schoon en stofvrij)? Hebt u de klant geïnformeerd over hoe hij het tegelwerk het beste kan schoonmaken en onderhouden?

BIJ U AAN HET WERK?

Bepaalt de klant wie ‘de beste tegelzetter’ is? Ja, in deze wedstrijd wel. Is dat eerlijk? Ja en nee. Klanttevredenheid is misschien wel hét meetpunt voor (ervaren) kwaliteit! Maar - met name particuliere klanten doen mee. Terwijl project-tegelwerk met evenveel eer zou kunnen scoren op met name ‘goed werk voor een scherpe prijs’. Dus - daar willen we ook een keer een wedstrijd voor organiseren. Doet u mee? Let dan de komende tijd op uw E-postbus!

■

Mark Lutterman van Lutterman Tegels uit Den Helder(BTVN) neemt de prijs in ontvangst, klant Miranda Baars-Kaak € 1.000,-. Wie wordt de volgende BTVN?

BOVATINFO

RECHT zetten Eén van de kenmerken van juridisch advies is dat het vaak pas wordt ingewonnen als er eenmaal ‘iets aan de hand’ is. Veel juridische problemen kunt u echter voorkomen door vooraf – en niet zelden gaat het om schijnbaar onbelangrijke formaliteiten – even te checken of wat u doet, juridisch ‘klopt’. BOVATIN juridisch adviseur mr. Teus Zanen loopt de komende edities van dit blad een paar veelvoorkomende kwesties met u door – en zet een paar zaken met u recht: zaken waarvan u misschien niet eens wist dat u er niet van wist…

De BOVATIN Algemene Voorwaarden - wanneer zijn ze van toepassing? Algemene Voorwaarden, ofwel de voorwaarden waaronder u uw diensten en producten levert, moeten worden overeengekomen. Ze gelden dus niet vanzelf. Hoe kom je Algemene Voorwaarden overeen? Het is in dat verband handig om een onderscheid te maken tussen het contracteren met een particulier (consument) en met een professionele opdrachtgever (meestal een aannemer). Niet alleen verwijzen Eerst dus het contracteren met de particulier. U zult waarschijnlijk eerst een offerte uitbrengen. In de offerte moet u vermelden dat de Algemene Aanbreng- en Leveringsvoorwaarden van het tegelzettersbedrijf (bijvoorbeeld de BOVATIN-voorwaarden) van toepassing zijn en dat deze als bijlage bij de offerte zijn gevoegd. Het maakt niet uit of u de offerte per post of per mail verstuurt, in beide gevallen moeten de Algemene Voorwaarden worden meegestuurd. Let op: verwijzing naar deponering bij de Kamer van Koophandel of de griffie van de rechtbank is niet voldoende! Ook dat de Algemene Voorwaarden zijn te vinden op de website voldoet niet. Dat laatste werkt alleen als er sprake is van een webshop en de transactie geheel via de website/elektronisch tot stand komt. Het na afloop van onderhandelingen gebruik maken van E-mail is nog geen elektronische zakendoen. De E-mail vervangt alleen de brief, een linkje in de E-mail is geen ‘meesturen’. Van belang is ook dat u kunt bewijzen dat de consument de algemene voorwaarden ook heeft ontvangen. Gebruikelijk is om aan de opdrachtgever te vragen een kopie van de offerte te ondertekenen en terug te sturen. Vóór de handtekening kunt u dan in de tekst opnemen dat de consument verklaart de algemene voorwaarden te hebben ontvangen.

Indien de opdrachtgever per email akkoord gaat met de offerte, en in de offerte staat dat de opdrachtgever de algemene voorwaarden heeft ontvangen, dan bewaart u dat mailbericht natuurlijk goed. Indien de opdrachtgever telefonisch akkoord gaat, is het verstandig dat u dat meteen even per brief en/of mail bevestigt. In die bevestiging neemt u dan ook op dat de consument de algemene voorwaarden heeft ontvangen. Indien de consument niet protesteert, dan kunt u ook op die manier bewijs leveren van de overeenkomst en het van toepassing zijn van de Algemene Voorwaarden. Contract met een aannemer Tussen professionele partijen is het overeenkomen van algemene voorwaarden in de eerste plaats een kwestie van economische macht. Indien er veel vraag is naar werk moet het voor het tegelzettersbedrijf mogelijk zijn met de professionele opdrachtgever overeen te komen dat de algemene voorwaarden van het tegelzettersbedrijf van toepassing zijn. De vraag is dan hoe u dat doet. Inkoopvoorwaarden Indien een aannemer (of andere professionele opdrachtgever) schriftelijk offerte aanvraagt is er op die aanvraag vaak vermeld dat diens algemene inkoopvoorwaarden van toepassing zijn. In uw offerte moet u dan beginnen met het van de hand wijzen van de algemene inkoopvoorwaarden en vervolgens uw eigen algemene voorwaarden van toepassing verklaren. De afwijzing moet in de offerte zijn opgenomen. Een afwijzing die opgenomen is in de eigen algemene voorwaarden is niet rechtsgeldig. Of het afwijzen van de algemene inkoopvoorwaarden effect heeft, hangt natuurlijk af van de manier waarop uiteindelijk de opdracht wordt verstrekt. Indien de aannemer vervolgens alleen een opdrachtbevestiging stuurt en hij wijst de algemene voorwaarden van het tegelzettersbedrijf niet van de hand, dan is met het ontvangen van de opdrachtbevestiging de overeenkomst tot stand gekomen. Indien de hiervoor beschreven weg is bewandeld gelden dan de algemene voorwaarden van het tegelzettersbedrijf.

juli 2014

Het kan ook zijn dat de aannemer een opdrachtbevestiging of contract aanbiedt waarin de algemene voorwaarden van het tegelzettersbedrijf worden afgewezen en de algemene inkoopvoorwaarden van de aannemer van toepassing worden verklaard. In dat geval is het wel zaak om het daar over te hebben; het maakt deel uit van de onderhandelingen. Voorwaarden kunnen namelijk erg eenzijdig zijn, en u kunt er dan bij een geschil veel last van hebben als u er ‘zo maar’ mee ingestemd had. Een kwestie van marktpositie en onderhandelen, dus ook: indien er veel vraag is naar tegelzetters, dan kan het tegelzettersbedrijf wellicht bereiken dat de eigen algemene voorwaarden gelden. Indien er meer aanbod is dan werk zit er vaak niets anders op dan akkoord te gaan met de algemene inkoopvoorwaarden van de aannemer of andere professionele opdrachtgever. Twijfelt u over de voorwaarden die u zijn voorgelegd? Win dan advies in! Overigens geldt ook hier dat de algemene voorwaarden moeten zijn meegezonden. Voor het tegelzettersbedrijf geldt dat alleen indien de aannemer of andere professionele klant minder dan 50 werknemers heeft volgens de inschrijving in het handelsregister. Gelet op de omvang van de meeste tegelzettersbedrijven zal de aannemer zijn algemene inkoopvoorwaarden dus moeten toezenden. Indien het toezenden van algemene voorwaarden ten onrechte achterwege is gebleven, gelden die voorwaarden op zich wel, maar kunnen zij achteraf door de andere partij worden vernietigd. Niet altijd de Nederlandse wet! Bij werken in het buitenland moet ook de afspraak worden gemaakt welk recht en welke rechter bevoegd is. Bij bedrijven die regelmatig in het buitenland werken staat dat al in de Algemene Voorwaarden vermeld. Als dat niet het geval is, dan moet dat apart worden vermeld. Als hoofdregel geldt overigens dat als er geen afspraak is gemaakt het recht geldt van het land waar de dienstverlener (b.v. tegelzettersbedrijf) zijn gewone verblijfplaats heeft. Maar dat geldt alleen voor de contractuele relatie. Voor het overige (ARBO-regels,

bouwvoorschriften) gelden de eisen die de overheid stelt van het land waar het werk wordt uitgevoerd. Nog een aandachtspunt: als de contractuele relatie wordt beheerst door bijvoorbeeld het Nederlandse recht, dan is niet automatisch de Nederlandse rechter bevoegd. Het is dus zaak in dergelijke situaties goede afspraken te maken om onduidelijkheden te voorkomen. Vragen? Advies nodig? Neem contact op met: de juridisch adviseur van BOVATIN, mr. Teus Zanen, tel. 06 206 16 770; mail: juridischadvies@bovatin.nl ■

Rolf Haan nieuwe commercieel directeur bij Julius van der Werf Rolf Haan, bij vele BOVATIN-leden al lang bekend als sales manager bij Tegelhandel Julius van der Werf , is sinds 1 juni 2014 aan de directie toegevoegd als commercieel directeur bij dat bedrijf. Hij zal binnenkort de huidige commercieel directeur, Johan van der Noord, opvolgen; deze zal – na 30 jaar – binnenkort, na zijn opvolger ingewerkt te hebben, gebruik maken van een welverdiend pensioen. We wensen Rolf Haan veel succes in zijn nieuwe functie!

Ons idee over tegellijmen wordt nu ook door de concurrentie omarmd.

Zie de juiste tegellijm voor je klus nog maar eens te vinden. De varianten in lijmen stapelen zich op. Kijk, dat doet Coba anders. Wij zijn gestart met een duidelijk en vooral overzichtelijk assortiment. En dat houden we zo. Dus makkelijk kiezen voor elke soort klus. Egaline, tegellijm, voegmiddel en toebehoren voor een eerlijke prijs. Niets meer en niets minder. Blijkbaar een goed idee, want inmiddels omarmt ook de concurrentie onze manier van denken. Meer weten? Kijk op coba.nl/aap

Coba b . Makke ba k lijijik zat ke

juli 2014

Telefoonvoordeel voor BOVATIN-leden! Is het mobiele-telefoonabonnement voor uw bedrijf binnenkort afgelopen? Dan kunt u nu voordeel uit uw BOVATIN-lidmaatschap halen! Via BOVATIN kunt u namelijk gebruik maken van een aanbod van Slim Telecom BV. Het gaat om een abonnement met 5000 belminuten (naar mobiel en vast binnen NL) + 1GB data voor slechts €25,-. Normaal kost het abonnement €40,00 , maar Bovatin leden krijgen € 15,00 korting per maand, 24 maanden lang. Dit mag een nieuw nummer zijn of uw nummer kan met nummerbehoud overgezet worden. (op voorwaarde dat uw nummer ‘contractvrij’ is, natuurlijk). U belt via het KPN-netwerk en de factuur komt van Telfort. Stapt u over? Stuur dan een mail naar bovatin@slimtelecom.nl. Slim Telecom vraagt u om dan een uittreksel KvK en een legitimatiebewijs mee te sturen; vervolgens regelen zij het abonnement voor u. NB, als u uw huidige nummer wilt behouden, dan moet dit (bijna) contract vrij zijn en dan vraagt Slim Telecom ook om een kopie van de laatste factuur.

Meer weten? Gelijk aanmelden? Stuur een mail naar Bovatin@slimtelecom.nl!

■

Via BOVATIN gratis kredietwaardigheid checken! Wilt u de kredietwaardigheid checken van een bedrijf waar u zaken mee wilt doen of al doet? Vraag dan een Kredietinformatierapport aan! U kunt, via BOVATIN, bij MKBusiness Credit Management een uitgebreid rapport opvragen over de kredietwaardigheid van een specifiek bedrijf. Op dit moment kan deze service gratis geleverd worden (normaal € 22,95- excl. BTW per rapport). In de rapporten van MKBusiness Credit Management ziet u in één oogopslag alle belangrijke informatie die u nodig hebt, maar kunt u ook alle gegevens vinden die u nodig hebt voor een gedetailleerde analyse. Zo krijgt u informatie over: • kredietscore en –limiet • jaarverslagen afgelopen 3 jaar • informatie over eventuele rechtszaken • informatie over bestuurders • informatie over verwachte betalingen. Hoe werkt het? Kredietwaardigheid van een bedrijf checken? Stuur een mail naar penningmeester@bovatin.nl, met daarin de naam van het bedrijf waar u informatie over wilt, plus het KvK-nummer van dat bedrijf. U ontvangt de gewenste informatie per mail retour! ■

Opdrachtgever: So U pure style, Bergschenhoek Tegelzetter: Tegelzetbedrijf Niek Tamerus, Vlaardingen

juli 2014

Gezien op de Mozaïek-training: Weber.Xerm 844 bi-functionele lijmen dichtingsmortel Kiwitz heeft een noviteit op de Nederlandse markt. Zij levert als eerste een mortel die zowel een dichtings- als een lijmfunctie heeft, en dat in 1 laag! En de mortel valt eigenlijk vooral op door… de kam waar hij mee verwerkt moet worden. Een lijmkam met, erop gelast, over de lengte een drietal uitstekende delen. Daardoor viel dit nieuwe -product op: een mortel, in het bijzonder geschikt voor balkons en terrassen. Volgens de website: “Weber Xerm 844 is een hoogflexibel, sneldrogend , 2-componenten afdichten lijmsysteem, dat in uitgeharde toestand waterdicht, vorst-, sulfaat-, UV- en verouderingsbestendig is. Geschikt voor het maken van een hechtende dichtingslaag onder tegelwerk in verschillende belastingsgebieden. Ook kunnen met hetzelfde product de tegels verlijmd worden op de vooraf afgedichte ondergrond.” Salesmanager Thijl Nouwens van Kiwitz legt uit hoe het zit met de bijzondere lijmkam. “In een aantal gevallen werk je natuurlijk met meerdere lagen, en ook buttering-floating. Maar er zijn situaties waarin je dit materiaal in één keer opkamt. Je brengt dan in één streek de waterdichtlaag aan, die tegelijk lijmlaag is. Maar – de waterdichtlaag mag natuurlijk geen zwakke plekken hebben. Vandaar die extra ‘tandjes’: zo houd je de waterdichtlaag op dikte, en breng je tegelijk de lijmrillen aan. Eén aandachtspunt: na het aanbrengen druk je de tegels met een zijdelingse beweging aan, zodat ook die onderste fijne rillen sluiten.”

Kortom: een interessant product, met veel gebruiksmogelijkheden. En, zoals bij alle producten geldt: lees vóór verwerking de verwerkingsvoorschriften goed door! ■ Voor informatie: info@kiwitz.nl

Tekst & foto: Omnicol

Omnifill expoxymortel

maakt einde aan verkleurde voegen Omnicol introduceert een nieuwe 3-componenten expoxymortel die definitief afrekent met verkleurde of beschimmelde voegen in tegelvloeren. Omnifill Prof 123 bestaat uit een basisproduct van hars en verharder, waaraan gekleurd zand als een derde component wordt toegevoegd. Dit resulteert in een 100% kleurvaste en waterdichte voegmortel die bestand is tegen de meest voorkomende chemicaliën. Dat maakt Omnifill Prof 123 bij uitstek geschikt voor gebruik in industriële en particuliere natte ruimtes, zoals badkamers, keukens, zwembaden, welnesscentra en wasstraten.

In tegenstelling tot de traditionele 2-componenten expoxy is Omnifill Prof 123 gemakkelijk te verwerken. “Een 2-componenten expoxy is bijzonder zwaar in de verwerking en de resten blijven nogal eens hardnekkig op het tegelwerk achter. Dat is nu voorbij”, aldus Productmanager Mario van Poppel van Omnicol. “Wij hebben samen met onze Amerikaanse partner Laticrete een 3-componenten epoxymortel ontwikkeld die een hoogwaardig resultaat geeft op een schone en gebruiksvriendelijke manier. Daarmee maken wij definitief een einde aan verkleurde of beschimmelde voegen in industriële natte ruimtes en particuliere keukens, badkamers en terrassen. Door het unieke kleurvaste karakter is de voeg ook bij uitstek geschikt voor vloeren waar de voegkleur gelijk dient te zijn aan de tegel.” Omnifill Prof 123 is verkrijgbaar via speciaalzaken, tegelhandelaars en de bouwmaterialenhandel. Het basisproduct is 24 maanden houdbaar, de kleurencomponent zelfs onbeperkt. Systeemgarantie Professionals die met Omnifill Prof 123 aan de slag gaan, biedt Omnicol unieke projectbegeleiding. Aan de hand van een concreet vierstappenplan kunnen aannemers en tegelzetters vanaf de conceptfase tot de uitvoeringscontrole een beroep doen op de adviseurs van Omnicol. Zij komen naar het bouwproject toe om fouten te minimaliseren, tijd te winnen en faalkosten voor beide partijen te voorkomen. Over Omnicol Omnicol is trendsetter in de markt van professionele materialen voor het bouwen en afwerken van gebouwen. Producten binnen zijn de verbindende schakel tussen de kale ondergrond en de esthetische afwerking. Buiten zijn het krachtige oplossingen voor het verlijmen van bakstenen voor buitengevels. Productverbetering en innovatie is een permanent proces en adequate service staat centraal in de werken denkwijze. Zo adviseert en informeert Omnicol de professionele gebruiker op het gebied van bouwtechnische zaken, productverwerking en begeleidt hem tijdens het bouwproject. Omnicol acht zich groen tot in de vezels; spaarzaam gebruik van grondstoffen, productie en verpakking zijn bij Omnicol permanente aandachtspunten. Kijk voor meer informatie op www.omnicol.eu/nl. ■

juli 2014

Tegellijm op dekvloer na 3 dagen! Tekst & foto: PCI Afbouw Om tijdsbesparing op te leveren heeft PCI speciaal voor jonge cementdekvloeren de populaire tegellijm PCI Flexmörtel doorontwikkeld naar twee bijzondere varianten, die onder garantie na 3 dagen respectievelijk een restvochtgehalte van 4% op cementdekvloeren kunnen worden toegepast. Slechts drie dagen na het leggen van een beloopbare cementdekvloer kan keramiek worden aangebracht met de zeer flexibele PCI Flexmörtel S2, die voldoet aan C2 TE S2. Deze tegellijm is supersterk, met een hechtsterkte die ruim tweemaal zo hoog is dan die in de norm (1,0 N/mm²). Vooral voor grootformaat platen op vloerverwarming en buitentoepassingen wordt deze mortel aanbevolen. Toepassing kan niet alleen als dunbed en middenbed, maar ook als vloeibed, ter vervanging van de buttering-floating methode. Na 3 dagen (of zodra de cementdekvloer goed beloopbaar is) kan met deze lijm al keramiek worden aangebracht op beton. Deze lijm levert een de verwerker dus in vele opzichten tijdsbesparingen op. Met PCI Flexmörtel S1 wordt keramiek op zandcementdekvloeren verlijmd zodra het restvochtgehalte is gedaald tot 4%. Deze mortel voldoet aan de norm C2 TE S1. Beide tegellijmen zijn universeel inzetbaar, op wand en vloer, zowel binnen als buiten. Alle soorten keramiek kunnen ermee worden verlijmd op vele ondergronden, ook bij vloerverwarming. Toepassing van terras tot badkamer of zwembad. Over de verwerkingseigenschappen, een zeer goede stand, ook bij zware tegels of platen en een smeuïge mortel, waren de verwerkers die de producten hebben getest zeer enthousiast. Los van het bijkomende voordeel dat de mortels ook kunnen worden

gebruikt om kleine oneffenheden uit te vlakken. PCI Flexmörtel S1 en S2 worden geleverd in zakken van 20 kg. PCI tegellijmsystemen en bouwchemische hulpstoffen omvatten het gehele lijmproject, van primers, waterdichtingssystemen en XPS-hardschuimplaten tot tegellijmen, voegmortels en kitten. Aangevuld met bouwchemische producten, zoals aangiet- en betonreparatiemortels, kleurstoffen, vezels en reinigingsmiddelen. ■ Meer informatie: www.PCI-Afbouw.nl

Opleidingsmaterialen van PCI en Mapei voor SPT Den Bosch Ook de SPT’s, de praktijkopleidingsinstituten, hebben het zwaar gehad tijdens de crisis. Daarom is de ondersteuning van de fabrikanten in de vorm van tegels en lijm nu extra belangrijk. En zo was het feit dat zowel Mapei Nederland BV als PCI Bouwstoffen ieder een lading speciale ‘opleidingslijm’ aan het SPT Den Bosch geschonken hebben, wel weer een opsteker voor het instituut. Zoals bekend: ‘opleidingslijm’ is zo samengesteld dat de tegels en wanden zonder al te veel werk hergebruikt kunnen worden. Naast de lijmpasta is er ook uitvlakmortel, kit en voegmortel beschikbaar gesteld.

Erkenningsregeling Vrije vestiging Tegelzettersbedrijf Als gevolg van de wijzigingen in de Vestigingswetgeving worden er door de overheid geen specifieke eisen meer gesteld aan het vakmanschap van tegelzettersbedrijven. Dus iedereen, ook wanneer men niet beschikt over de benodigde ondernemers- en technische vaardigheden, kan een tegelzettersbedrijf beginnen!

Grote onduidelijkheid omtrent kwaliteit Het gevolg van de vrije vestiging is grote onduidelijkheid voor de opdrachtgever omtrent de kwaliteit die een tegelzettersbedrijf te bieden heeft. Onduidelijk voorwaarden en kwaliteitscriteria zijn derhalve troef. De kans op teleurstellingen en onoplosbare geschillen is groot.

Erkenningsregeling als oplossing Het is dus in het belang een “keurmerk” voor de kwaliteit van tegelzettersbedrijven te hebben. Teneinde het vakmanschap in de branche te behouden en nog verder te bevorderen heeft de Bond Van Aannemers van tegelwerken In Nederland (BOVATIN) daarom een Erkenningsregeling in het leven geroepen. De uitvoering van deze regeling ligt in handen van een aparte stichting: de Stichting Gespecialiseerde Aannemers Tegel- en natuursteenverwerking (SGAT).

Algemene ondernemersvaardigheden en bedrijfstechniek Om in aanmerking te komen voor erkenning dient de leiding van het bedrijf niet alleen te beschikken over algemene ondernemersvaardigheden, maar dient er ook te worden voldaan aan specifieke eisen van bedrijfstechniek en kennis van materialen en aanbrengtechnieken.

Opleiding en arbeidsomstandigheden Voorts wordt jaarlijks gecontroleerd of erkende bedrijven hebben voldaan aan de opleidingsverplichtingen voor het personeel op grond van artikel 35B van de Bouw-CAO en de eisen voortvloeiend uit de ARBO- en milieuwetgeving. Ook van de bedrijfsleiding wordt verwacht dat zij regelmatig de speciaal voor hen door SGAT opgezette cursussen en trainingen volgen.

Technische eisen, algemene voorwaarden en geschillenregeling De door S.G.A.T. erkende bedrijven dienen te werken op basis van het European Technical Report N300, hanteren de algemene voorwaarden van de BOVATIN, lossen klachten op conform de voorgeschreven Code Klachtenbehandeling en laten eventuele geschillen beslechten door de Stichting Geschillenoplossing Tegelwerken (SGOT).

Controle op werken in uitvoering Periodiek worden ook werken in uitvoering van de erkende bedrijven door inspecteurs bezocht. Naar aanleiding van deze bezoeken worden er gerichte aanwijzingen en verwerkings- en opleidingsadviezen gegeven om de kwaliteit van het uitgevoerde tegelwerk op een nog hoger niveau te brengen.

Waaraan is een Erkend bedrijf te herkennen? Nadat is gebleken dat men nog steeds aan alle eisen voldoet wordt aan een Erkend bedrijf jaarlijks een Erkenningscertificaat voor het betreffende jaar verstrekt. Daarnaast ontvangt men ook jaarlijks een schildje waarop is vermeld dat men voor het betreffende jaar is erkend. Bij het secretariaat is bovendien een lijst verkrijgbaar van de erkende bedrijven.

Erkenning staat voor kwaliteit en zekerheid Voor de opdrachtgever biedt Erkenning de zekerheid dat het betreffende tegelzettersbedrijf serieus bezig is met kwaliteit, nieuwe ontwikkelingen op de voet volgt en uiteraard werkt met goed opgeleid en gemotiveerd personeel. De werkzaamheden worden uitgevoerd op basis van de meest recente technische inzichten zoals neergelegd in de Nederlandstalige versie van het European Technical Report N300. Mochten er in de uitvoering desondanks toch problemen ontstaan, dan worden deze op professionele wijze, zonodig via SGOT, opgelost. Voor meer informatie:

S.G.A.T. Postbus 85, 7460 AB Rijssen Tel. (0548) 53 85 05 • Fax (0548) 53 85 01 E-mail: sgat@sgat.nl • Website: www.sgat.nl

SGAT-NIEUWS

Met IKOB-BKB er achter, staat zeKerheID VOOrOp KOMO-procescertificatie Gespecialiseerde aannemers: Dakdekken Leidekken Zink- en Koperwerk Tegelwerk Na-isolatie Metselen Lijmen Voegen Overig: Buitengevelisolatie Afbouw Betonreparatie Energielabels + maatwerkadvies Systeemcertificatie: ISO 9001 en 14001 VCA*/** Erkenningen: Bouwgarant SGAT Projectinrichting

IKOB-BKB: De certificeerder van het huis.

IKOBKB

Certificering biedt uw bedrijf veel mogelijkheden. Zeker in deze tijd. Het is voor uw opdrachtgevers het signaal dat u aan de aanbestedingseisen (STABU) kunt voldoen. En een bedrijf dat keurmerken kan overleggen, onderscheidt zich in de markt. Bovendien staat u juridisch sterker en zijn uw medewerkers beter gemotiveerd om hun werk kwalitatief goed uit te voeren. Meer weten over certificering? Of over de aantrekkelijke combinaties van KOMO- en ISO/VCA-certificering? Informeer dan vrijblijvend bij IKOB-BKB.

IKOB-BKB BV Postbus 298 3990 GB Houten Tel. 030 - 635 80 60 info@ikobbkb.nl www.ikobbkb.nl

Gecertificeerde erkende bedrijven van de SGAT Noord holland

zuid holland

Utrecht

noord brabant

Tegelzetbedrijf Zwarthoed(Kirry) BV Boeijer 23 1132 GN Volendam www.kirry.nl

Ceramics BV Tegelzetbedrijf 1e Pijnackerstraat 75 3035 GN Rotterdam www.ceramicsbv.nl

C.G. van den Bogaard Tegelzettersbedrijf Bredeweg 11 3945 PB Cothen www.tegelhuisbogaard.nl

Mutsaars BV Tegelzetbedrijf Kempenlandstraat 17a 5262 GK Vught www.mutsaars.bv

Van der Sluis Tegelwerken Ambachtstraat 10 3284 XW Zuid-Beijerland www.vandersluistegelwerken.nl

Oostbörg BV Tegelzetbedrijf Stationsstraat 34 3451 BZ Vleuten www.oostborg.nl

Tegelhandel Loomans Floreffestraat 100 5711 AE Someren www.tegelhandelloomans.nl

Rijvo Tegelhandel Volume 6 1446 WJ Purmerend www.rijvo.nl

Tegelzetbedrijf R. van Putten BV Vleugelboot 26B 3991 CL Houten www.tegelzetbedrijfvanputten.nl

SVK Tegelwerken BV Postbus 33 1800 AA Alkmaar www.svktegelwerken.nl Groot Afbouwbedrijf BV Postbus 104 1130 AC Volendam www.grootafbouw.nl Tegeltino BV Eendrachtstraat 6 1531 DV Wormer www.tegeltino.nl

zeeland

Limburg

Tegelzetbedrijf K & J Dieleman Industrieweg 7 4538 AG Terneuzen www.tegelzetbedrijfdieleman.nl

Joma Tegel-Installatiebedrijf Sanderboutlaan 2b 6181 DN Elsloo www.jomategelhandel-sanitair.nl

Rongen Tegelzettersbedrijf V.o.F. Keizersveld 22 5803 AN Venray www.rongenvof.nl

Hilhorst-Surtec Tegels & Sanitair Wiebachstraat 28 6466 NG Kerkrade www.hilhorst.nl

Wijen Tegelhandel & Tegelzetbedrijf BV Pannenweg 100 6031 RK Nederweert www.wijentegels.nl

Voor meer informatie kijk op

tegelgroep.nl

Tegelgroep Nederland biedt een compleet pakket van producten en diensten voor elk denkbare toepassing met tegels. Voor zowel binnen als buiten.

Elk denkbare toepassing, zowel binnen als buiten

Technologische & esthetische ontwikkelingen, kwaliteit, duurzaamheid en service staan altijd voorop. Met een ijzersterke reputatie op het gebied van logistieke performance, succesvolle innovaties en intensieve samenwerkingen.

Tegelgroep Nederland: partner van en voor Bovatin.

IJzersterke logistieke performance

Intensieve samenwerkingen Tegelgroep Nederland. Postbus 19 6674 ZG Herveld. T. +31(0) 488 470 600 F. +31(0) 488 470 601 info@tegelgroep.nl www.tegelgroep.nl

juli 2014

Ik ben dan wel geen tegelzetter, maar... In deze kwartaalcolumn graaft Remus Aussen (53), de hoofdredacteur van BOVATINfo, wat in het vak van de tegelzetter. Hebt u een onderwerp waar hij eens in mag graven? Mail het naar redactie@bovatin.nl ! Ook als u op deze column wilt reageren, natuurlijk.

Dit was weer een mooie editie om te maken. Elke keer weer bereid ik me voor op een gesprek met een kopstuk, een lijmfabrikant, een groothandelaar in tegels of een tegelzet-ondernemer, en ben ik kritisch-benieuwd naar hun relaas: zit er voldoende nieuws in, wat hebben de lezers er aan, is het écht nieuw? Geven ze hun ‘gouden tip’ wel prijs? Maar – elke keer dat ik weer naar huis rijd, staat niet alleen mijn blocnote vol en heb ik een stapel foto’s, maar ook spelen een paar opmerkingen van degenen die ik geïnterviewd heb door mijn hoofd. Ik zal ze niet herhalen, ze staan verspreid door – ook weer - dit blad. Het zijn cadeautjes, die zinnen. Gedachten die het resultaat zijn van jarenlange ervaring, van jarenlang zoeken naar een product of marktbenadering, doorwaakte nachten, een – positieve of negatieve – doorbraak na een belangrijke verandering… en ik krijg ze cadeau. Voor uw blad. Natuurlijk krijg ik wel eens een vraag van kennissen hoe ik nu een blad kan maken voor een branche waar ik bij hun weten niets van af weet. Het antwoord is vrij eenvoudig: omdat ik in deze branche nog NOOIT iemand tegen gekomen ben die ‘het’ op dezelfde manier doet, en omdat ik – zelfs los van de tegels - erg veel van ze leer. Iedere tegelzet-ondernemer heeft een eigen kijk op zijn vak, en een geheel eigen reden om te doen wat hij doet. Iedereen in de handel heeft zijn eigen kijk op zijn klantenwereld. Iedere lijmfabrikant heeft een totaal eigen idee van wat voor producten er nodig zijn, en hoe zijn of haar klanten daar hun voordeel mee kunnen doen. Ieder ‘kopstuk’ weet weer op zijn of haar manier

verbinding te leggen tussen de wereld en de tegelbranche. En zo langzamerhand heb ik naast allerlei levenslessen, ook een zeer behoorlijke, zij het tamelijk fragmentarische kennis verworven van deze mooie branche. Plus - de reacties op het blad – ook van buiten de branche - zijn bepaald niet verkeerd. Als ik zo door oudere edities blader – ik ben iemand die graag ‘terugbladert’ om te kijken waar hij nú staat – dan kan het niet anders dan dat er nog véél meer kennis en kunde in de branche aanwezig is. Inzicht in opleiden, in handel, in innovatie, in marketing – het is er allemaal. Ik heb ook op jaardagen en andere bijeenkomsten al erg veel mensen gesproken waar u meer van MOET weten. En die tegels, lijmen en andere materialen? Die wachten geduldig af. Tot ze verwerkt worden, en vooral – totdat de tegelbranche zijn relatieve bescheidenheid loslaat. Volgens diverse onderwijs-experts is een tegelzetleerling te herkennen aan het feit dat hij het liefst stilletjes in een hoekje zijn werk doet. Prima, want het is werk dat concentratie nodig heeft. Maar – zowel de tegels als het werk moeten wel verkocht worden! En dit is het moment – nu de crisis voorbij lijkt, probeert iedere branche zijn doelgroepen te verleiden. “Innovatie en marketing zijn belangrijk, de rest is ballast!”, hoorde ik eens een marketeer zeggen. Ben ik het niet mee eens. Een geweldig product verkopen is veel leuker en – eerlijker, zeker als alleen al de kennis in de branche de garantie biedt dat er nog véél meer geweldige producten bijkomen. Die ook weer op innovatieve manieren verwerkt gaan worden. Maar we moeten wel al die Nederlandse architecten en (ver)bouwers helpen met het maken van de juiste keuze… Dus mag ik er hier bij u nog eens voor pleiten om straks op uw website een link naar www.meerwaardevantegels.nl te maken, en de sticker(s) voor uw bedrijfsauto(‘s) te bestellen…? We hoeven echt niet (meer) zo bescheiden te zijn over de tegelbranche… ■

Sopro DF 10® DesignVoeg Flex

Duurzaam mooi en hygiënisch.

en rvrij uie ns l s lk ka urgla kle

ing tegen herm escg rs* b e i a r in extre re zu

immelvorming t sch der n i h ver

erend uilw en v r te wa

Kalksluiervrij en gelijkmatige kleurglans door OPZ®-Technologie Makkelijk in onderhoud, water- en vuilwerend Verhoogde bescherming tegen schimmel en micro-organismen Verhoogde weerstand ook tegen zure reinigingsmiddelen* Veredelbaar met Sopro Glitter in goud en zilver Binnen- en buitenshuis Nu verkrijgbaar in 21 aantrekkelijke kleuren *in vergelijking met conventionele cementgebonden Sopro voegmortels bij huishoudelijke toepassing

Sopro Nederland BV · Kruyderlaan 21a · NL-3431 BM Nieuwegein Telefoon +31 (0)30 60 50 214 · Telefax +31 (0)30 60 50 896 · www.soprobv.nl

Download-scan voor technische productinformatie

juli 2014

Onbezorgd met vakantie De zomervakantie staat weer voor de deur. 2 weken op de camping in Frankrijk, all-in naar Spanje of dagjes weg in eigen land: zoveel mensen, zoveel wensen. Maar voor iedereen geldt: ga goed voorbereid op vakantie. Om u daarbij te helpen, een aantal tips.

✔ In Spanje en Italië is het slepen van andere auto’s verboden voor particulieren. ✔ Neemt u fietsen mee? In Portugal en Spanje mogen deze niet uitsteken in de breedte. ✔ Neem ook een landkaart mee. Voor het geval de techniek u in de steek laat... Tip 3: houd de kosten laag Een vakantie is vaak al duur genoeg. Daarom zijn er genoeg tips om de kosten zo laag mogelijk te houden.

Tip 1: zorg voor een goede reis- en annuleringsverzekering Er kan van alles gebeuren op vakantie; een zonnebril of een laptop die wordt gestolen of een vervelende situatie thuis waardoor u uw vakantie moet afbreken. Dan bent u blij met uw reis- en annuleringsverzekering. Nog niet afgesloten? Via BOVATIN Verzekeringsdienst heeft u al een doorlopende reis- en annuleringsverzekering vanaf € 12,45 per maand. Deze geldt voor het hele gezin en heeft een zeer uitgebreide dekking (werelddekking, incl. o.a. bagage, ongevallen en geneeskundige kosten). Op www.BOVATINverzekeringsdienst.nl kunt u de reisverzekering direct afsluiten. Of neem contact op via 010 – 288 44 44 of info@BOVATINverzekeringsdienst.nl.

✔ Voorkom “sluipgebruik”: controleer voordat u thuis weggaat of alle elektronische apparatuur ook écht uitstaat. ✔ Zet de data roaming op uw telefoon uit om hoge internetkosten te voorkomen. Probeer zoveel mogelijk gebruik te maken van wifi-verbindingen. ✔ Buiten de eurozone op vakantie? Vaak wordt er voor geld pinnen een vast bedrag gerekend van ongeveer € 2,-. Pin dus minder vaak en pin dan een groter bedrag. ✔ Van plan om een auto, scooter of fiets te huren op de vakantiebestemming? Vaak is een week huren maar iets duurder dan 3 dagen. Daarnaast kunt u vaak goed onderhandelen over de prijs. ✔ Veel nepproducten gekocht? Houdt er rekening mee dat als u veel meeneemt, u een boete kunt krijgen. Kijk voor alle regels op www.douane.nl. Fijne vakantie! ■

Tip 2: goed voorbereid in de auto In ieder land gelden andere regels. Vooral als u met de auto op vakantie gaat, is het verstandig om rekening te houden met een aantal dingen: ✔ In Oostenrijk en Zwitserland heeft u een geldig autobahnvignet nodig. ✔ In Frankrijk is het verplicht om een alcoholtester in de auto te hebben. ✔ Zorg voor een (aantal) reflectievest(en). In veel landen is dit verplicht, in Italië en Luxemburg zelfs voor alle inzittenden. ✔ In Duitsland heeft stijgend verkeer voorrang op dalend verkeer. ✔ Huurt u een auto? Maak vooraf foto’s van alle beschadigingen zodat het verhuurbedrijf u achteraf niet voor de kosten kan laten opdraaien.

Reis- en annuleringsverzekering: vanaf 4 12,45 per maand! ✔ ✔ ✔ ✔ ✔

Voor het hele gezin Wereldwijde dekking Doorlopend, dus u heeft er geen omkijken naar Inclusief o.a. bagage, ongevallen en geneeskundige kosten Ook voor uw medewerkers: een secundaire arbeidsvoorwaarde die u niets extra’s kost!

BOVATINFO

Secretariaat

Afdelingssecretariaten

Bondsburo BOVATIN Postbus 85, 7460 AB Rijssen Bezoekadres: Karel Doormanstraat 2, 7461 ER Rijssen telefoon (0548) 53 85 05 fax (0548) 53 85 01 e-mail: bondsburo@bovatin.nl website: www.bovatin.nl

Noord-Holland K. Scholten Westerwerf 2 1911 JA Uitgeest telefoon 0251-319101 e-mail noordholland@bovatin.nl

Hoofdbestuur Voorzitter: G.A. (Gerard) Reus Raadhuisstraat 18, 1829 BV Oudorp telefoon (072) 511 08 99 mob. 06-22916752 fax (072) 564 70 52 e-mail: voorzitter@bovatin.nl Secretaris: C.H. (Chris) van Herpen Het Erp 9, 5388 CN Nistelrode telefoon (0412) 61 16 29 mob. 06-52654912 e-mail secretaris@bovatin.nl Penningmeester: Y. (Yvonne) van der Doelen Kameren 1A, 5473 VC Heeswijk-Dinther telefoon 06-1401 4402 e-mail: penningmeester@bovatin.nl Bestuursleden: V. (Viktor) van de Bilt Mauritslaan 37, 3454 XR De Meern telefoon (030) 241 69 35 e-mail info@viktorvandebilt.nl G.C. (Iete) Cremer Europaweg 28, 7742 PH Coevorden telefoon (0524) 22 15 96 e-mail gccremer@hotmail.com G. (Gijs) Hilhorst Wiebachstraat 28, 6466 NG Kerkrade telefoon (045) 544 45 42 fax (045) 544 09 73 email g.p.w.hilhorst@hilhorst.nl T. (Tom) Sterkman Ivoorstraat 5 1812RE ALKMAAR telefoon 072-5183222 e-mail t.sterkman@svktegelwerken.nl Juridisch adviseur: Mr. T. Zanen Beukendreef 11, B-2920 Kalmhout België telefoon (0032) 36853187 fax (0032) 36853186 e-mail juridischadvies@bovatin.nl mob. 06-20616770 Ambtelijk secretaris: G. ten Bolscher Postbus 85, 7460 AB Rijssen telefoon (0548) 53 85 05 fax (0548) 53 85 01 Informatie betreffende keuringscommissie: BOVATIN Postbus 85, 7460 AB Rijssen telefoon (0548) 53 85 05 fax (0548) 53 85 01

Midden- en West-Nederland P. Verlaan Valkenburgerlaan 14, 2771 DA Boskoop telefoon (0172) 21 60 84 fax (0172) 21 04 61 mob. 06-53281208 e-mail middenenwestnederland@bovatin.nl Oost- en Noord-Nederland G.C. Cremer Europaweg 28, 7742 PH Coevorden telefoon (0524) 22 15 96 e-mail oostennoorddnederland@bovatin.nl Zuid-Nederland P. de Jong Cambreur 8, 5171 SJ Kaatsheuvel telefoon (0416) 27 33 29 fax (0416) 27 33 29 email bovatin.afd.zuid@online.n Redactiecommissie Hoofdredactie en nieuws diversen Remus F.P.M. Aussen, Aussen communicatie & management Dwarsbleekstraat 4, 3134 EC Vlaardingen, telefoon (010) 435 22 70 mob. 06 – 242 70 953 www.aussen.nl e-mail redactie@bovatin.nl Mededelingen Hoofdbestuur G.A. Reus Raadhuisstraat 18, 1829 BV Oudorp telefoon (072) 511 08 99 Mededelingen landelijk secretariaat B. Bekhuis Postbus 85, 7460 AB Rijssen telefoon (0548) 53 85 05 Techniek-Materialen-Gereedschappen P. Verlaan Valkenburgerlaan 14, 2771 DA Boskoop Tel. (0172) 21 60 84 A.M.F.J. Borrenbergs Sjeng Vaasstraat 7 6031HE Nederweert tel. (0495) 634095 mob. 06 23442186 e-mail: technischadvies@bovatin.nl Redactieadres BOVATINfo Postbus 85, 7460 AB Rijssen Telefoon (0548) 538 505 Fax (0548) 538 501 e-mail redactie@bovatin.nl Advertenties Remus F.P.M. Aussen, Aussen communicatie & management Dwarsbleekstraat 4, 3134 EC Vlaardingen, telefoon (010) 435 22 70 mob. 06 – 242 70 953 www.aussen.nl e-mail advertenties@bovatin.nl

Nuttige info voor BOVATINleden Ledenadvies BOVATIN Bondsbureau (voorlichting) Kosteloos via telefoon: (0548) 53 85 05 fax: (0548) 53 85 01 e-mail bondsburo@bovatin.nl Voorlichting op gebied van onder andere: ■ Cordares (SFB) ■ Sociale Verzekeringen ■ CAO-bepalingen ■ Loonkosten ■ Overige verzekeringen ■ Bedrijfsschade ■ WA verzekeringen BOVATIN Bondsbureau (advies) Tarief € 70,- per uur. Kort telefonisch advies: kosteloos Adviezen op gebied van onder andere: ■ Opstellen van een ondernemingsplan ■ Kostenbewakingssystemen ■ Financieringsplan ■ Opstellen exploitatieprognoses ■ Opvolgingsproblematiek BOVATIN/Technisch advies Kort telefonisch advies: kosteloos Tarief € 70,- per uur. Algemene technische adviezen en specifieke projectadviezen ■ Tegels ■ Lijmen ■ Hulpmiddelen-materialen ■ Verwerkingsmethoden tel. (0495) 634095 mob. 06 23442186 e-mail: technischadvies@bovatin.nl BOVATIN/BJD Advies Tarief € 70,- per uur. Incasso: no cure no pay (zonder geschil) via tel: (00) 32 36 85 31 87 (tussen 20.00 uur en 22.00 uur) fax: (00) 32 36 85 31 86 Mob. 06-20616770 e-mail: tzanen@hotmail.com Juridische Advisering en Procesvertegenwoordiging (ook bemiddeling advocaat): ■ Arbeidsrecht ■ Contractenrecht ■ Incasso ■ Huurkwesties ■ Soc. Verzekeringen ■ Subsidies ■ Vergunningen ■ Leasing ■ Productaansprakelijkheid ■ Juridische Doorlichting S.G.A.T. Stichting gespecialiseerde Aannemers in het verwerken van keramischeen natuursteen tegels (zie secretariaat BOVATIN) Postbus 85, 7460 AB Rijssen

stApp voor stApp naar het beste eindresultaat

Zelfs de beste tegelzetter of vloerenlegger kan wel eens een goed advies gebruiken. Forbo Eurocol biedt u daarom nu de Tegelklus App, zodat u onze vertrouwde adviezen voortaan ook online beschikbaar heeft.

De Tegelklus App Het juiste advies en de juiste producten bij elke klus • meer dan 800 stap-voor-stap adviezen • overzicht van de benodigde producten • het adres van het dichtstbijzijnde verkooppunt • foto’s uploaden voor direct persoonlijk advies

Bekijk de demo op Yo uTube of download nu de Tegelklu s App vanaf Google play of de App Store

eurocol - the strong connection

www.eurocol.com

BETER EN MAKKELIJKER LIJMEN zonder een vuiltje aan de lucht

Andere tijden. Andere lijmen. Nieuwe KM Flex BluePrint maakt gebruik van een innovatieve morteltechnologie. Dat maakt de lijm bijzonder duurzaam en goed voor het milieu. Nog mooier is, dat je er als tegelzetter makkelijker, sneller, beter en gezonder mee werkt dan met traditionele lijmen. Glashelder dus: het is tijd voor KM Flex BluePrint.

brekend!

BluePrint = baan ✓

Postadres

Postbus 120 NL - 7070 AC Ulft Bezoekadres De Hogenkamp 22 NL - 7071 EC Ulft Telefoon +31 (0)315 270 620 E-mail info@kiwitz.nl Internet www.kiwitz.nl

-uitstoot Tot 78% minder CO2

racht ✓ Hogere kleefk gen ✓ Lichter te men

verwerken ✓ Makkelijker te tie ✓ Geen huidirrita

M A A K H E T WA A R . M E T K I W I T Z

ONDERDEEL VAN DE