2013 / 2
BOVATINfo Bond van aannemers van tegelwerken in nederland
Licht kneden Met LIPTROTEC!
Kopstukken in de bouw:
Willem Hein Schenk
Vooraf een foto
met PaletteCad
vakblad voor de tegelspecialist
stApp voor stApp naar het beste eindresultaat
Zelfs de beste tegelzetter of vloerenlegger kan wel eens een goed advies gebruiken. Forbo Eurocol biedt u daarom nu de Tegelklus App, zodat u onze vertrouwde adviezen voortaan ook online beschikbaar heeft.
De Tegelklus App Het juiste advies en de juiste producten bij elke klus • meer dan 800 stap-voor-stap adviezen • overzicht van de benodigde producten • het adres van het dichtstbijzijnde verkooppunt • foto’s uploaden voor direct persoonlijk advies
Bekijk de demo op Yo uTube of download nu de Tegelklu s App vanaf Google play of de App Store
eurocol - the strong connection
www.eurocol.com
3
juli 2013
Kwartaalagenda
VOORWOORD
Beste collega’s,
In deze rubriek vindt u de belangrijke data voor de tegelbranche. Uw regiovergadering, het jubileumfeest van uw bedrijf, de lancering van uw nieuwe product in deze agenda? Mailt u dan AUB uw contactgegevens, de aard van de bijeenkomst, de datum, tijd en locatie naar redactie@ bovatin.nl, dan vermelden wij ze in deze agenda!
Op dit moment, een paar dagen na de BOVATIN-Jaardag, kijk ik met een goed gevoel op onze jaarlijkse traditie terug. Dat goede gevoel geldt ook voor de opkomst, al vond ik het jammer dat niet ál – of veel meer van onze (nieuwe) leden de gelegenheid gegrepen hebben om eens persoonlijk met de BOVATIN en hun collega’s kennis te maken. Het meeste werk maak je samen, dus netwerken is WERKelijk zinvol! Maar begrijpen doe ik het ook wel weer: het zijn barre én drukke tijden. Een vreemde combinatie, die er vooral mee te maken heeft dat we vaak enorm veel tijd moeten inzetten om, zoals dat heet, ‘achter ons geld’ aan te zitten. Plus dat heel veel collega’s heel veel uren maken, maar – geen winst. Soms moet je dan als ondernemer radicale keuzes maken. Leuk om onze Jaardag-gastspreker, Bart van Kampen, te horen beschrijven hoe zulke keuzes er uit kunnen zien en hoe hij, niet in zijn persoonlijke kracht als makelaar (hoewel hij het bepaald niet slecht deed…), het roer omgooide. Omdat hij dat kon, en omdat hij als echte ondernemer niet binnen de lijntjes kleurde. Hij spiegelde ook onze samenleving even en maakte pijnlijk duidelijk hoe we hier en daar de touwtjes
NB Wilt u een evenement bezoeken? Neem dan altijd eerst even contact op met de organisator!
door elkaar gehaald hebben… Niet iedereen is ondernemer. Daarom is het schandalig dat het UWV stelselmatig ook mensen richting het ‘ondernemerschap’ pusht die iedere aanleg daartoe missen. Zelfs sociaal zwakkeren worden die kant uit geduwd, om ze maar uit de sociale voorzieningen te krijgen. “Durf eens risico te nemen” betekent voor die mensen gewoon de afgrond, omdat ze de breedte van het ondernemerschap – helaas – niet kunnen overzien. En over een jaar zijn ze niet de omstandigheden van zulke mensen. Alsof de ‘echte’ ZZP-ers het al niet lastig genoeg hebben. En dan zijn er nog de uitzendbureaus, die stelselmatig de ZZP-ers uitknijpen. Alsof dat ondernemerschap is: uurlonen onder het minimumloon, daar nog procenten op pakken, en natuurlijk geen jonge mensen opleiden. Deze concurrentie brengt uitgerekend de ‘fine fleur’ van de branche in de problemen: de Leerbedrijven. Die stoppen momenteel bij bosjes. Nee, uitknijpen is niet tegen de wet. Maar als dit de verworvenheden van de marktwerking zijn, dan kost niet de zorg, niet de AOW, maar de marktwerking te veel. En het gaat mij aan het hart dat zoiets moois als de eerlijke vrije markt, en ook de tegelzetterswereld op deze manier erg veel schade ondervindt. Al gaat de klant die voor de laagste prijs gaat het nog zo hard merken, en mogen wij met een paar jaar bákken reparatiewerk verrichten: hier plukt op termijn niemand de vruchten van. Maar goed. Hopelijk hebben we dit jaar het dieptepunt bereikt. Het zou mooi zijn als intussen de hoofdaannemers beseffen dat ze hun product beter moeten gaan vermarkten, en zich niet moeten laten uitkleden door de opdrachtgever. Er telt meer dan de laagste prijs, en hoe goed is een gebouw – of een hogesnelheidstrein – die voor de laagste prijs gebouwd wordt…? Nog even een tip. Laat u niet door uw bank wegsturen als u voor een krediet langskomt, en men daar stelt dat “verlies niet gefinancierd wordt”. Wat zij verloren hebben, hebben ze niet door het MKB verloren – en financiert de overheid HUN verlies niet? Sowieso hebben de banken weer voldoende liquiditeit opgebouwd, en voldoen zeruimschoots aan de normen van Basel lll. En - voor diegene die tóch op vakantie gaat: ik wens u een goede vakantie. En gezond weer terug!
Ik wens u goede zaken, Mede namens het BOVATIN-bestuur, Gerard Reus, voorzitter
BOVATINfo is een periodieke uitgave van BOVATIN: de Bond van Aannemers van Tegelwerken in Nederland. Het blad wordt gedrukt op ongechloreerd papier, verspreid in bio-folie en verschijnt vier maal per jaar: in april, juli, oktober en januari van het aansluitende jaar. Oplage: 3000 exemplaren per jaar. Voor informatie: Abonnementen: Bondsbureau, tel. (0548) 53 85 05 Hoofdredactie, advertenties en verspreid nieuws: Remus F.P.M. Aussen, tel. (010) 43 52 2 70 of 06 24 27 09 53, e-mail redactie@bovatin.nl Art direction en grafisch ontwerp Jiske van Gaalen, www.jiskevangaalen.nl hello@jiskevangaalen.nl, tel. 06 54 74 48 96
Foto omslag: © Il Palagio – ‘Galestro’
De bestuursvergaderingen zijn besloten, maar u kunt als BOVATIN-lid, wanneer u wilt dat het bestuur uw vraag behandelt, die aan één van de bestuursleden stellen. (mail en adressen zie elders in deze BOVATINfo). Of mail uw punt dan tenminste 14 dagen voor de betreffende vergadering aan de secretaris, bovatin@ bovatin.nl, dan komt uw mail op de agenda.
terug bij af, maar wordt het zelfs moeilijk voor ze om weer bij ‘af’ te komen. Veel hoofdaannemers maken misbruik van
Colofon
24 augustus dagelijks bestuur BOVATIN 28 augustus hoofdbestuur BOVATIN 4 september, 9 oktober bestuur Aannemersfederatie NL 21 september, 19 oktober dagelijks bestuur BOVATIN 4 t/m 8 november BATIMAT/idéobain bouwbeurs Parijs 7 november, Brussel bestuur EUF 12 november overleg VLK 20 november hoofdbestuur BOVATIN 27 november bestuur Aannemersfederatie NL 27 november algemene ledenvergadering AFNL 23 november, 21 december dagelijks bestuur BOVATIN 20, 21, 22 januari VERIS huisbeurs
Gegarandeerd weerbestendig met de terras- en balkonoplossingen van Omnicol De kwaliteit zit in ons systeem
K캐k op omnicol.eu voor meer informatie over al onze producten
/ omnicol.eu
/ omnicol
5
juli 2013
In deze editie 07 Willem Hein Schenk “Alleen als partners bouw je slimmer”
nieuws en website
22
37 Wordt u de ‘Beste Tegelzetter van Nederland’? 39 Omzet Mapei Blijft wereldwijd stijgen
11 Hoe bouw je een bouwkampioen? Het recept van de aannemer, de docent en de kampioen
41 Groeves Chinees hardsteen Niet voor niets duurder
15 Jaardag Kansen creëren en grijpen!
Informatie voor de professional
19 PaletteCad Ontwerp een badkamer tijdens je klantgesprek! 22 …bijna in Nederland Schlüter®-LIPROTEC ‘maakt’ de ruimte met LED
33 Verantwoord(elijk) werken Met BHV en VCA! 35 De ‘Urplug’ Combineert lucifer en kathedraalboogconstructie…
28
25 VERIS Klein én groot logistiek maatwerk…
36 Rako: Uitbreiding voor tegelseries “Rock” en “Unistone”
28 De EC Garant-woning Bouwen en klaar in 35 dagen! 31 Coba twee jaar later Gevestigde naam!
07
41 Nieuw gezicht Bij Michel Oprey & Beisterveld 43 Onduidelijkheden over plaatsing terras
11
45 Ik ben geen tegel- zetter, maar… 47 Dé Bovatin autoverzekering Voor u en uw werknemers 49 SGAT-nieuws 50 Nuttige informatie voor BOVATIN-leden
Tekst en foto’s: Remus Aussen
“We leven nu echt in een andere wereld dan pakweg vier, vijf jaar geleden. Er wordt pijnlijk duidelijk wie op tijd veranderingen heeft doorgevoerd , wie van daaruit weer toekomstgericht werkt en wie niet. Kun je dat de architecten, de bouwbedrijven, de gespecialiseerde aannemers aanrekenen? Wel degenen die hun beslissingen – zowel financieel als vakinhoudelijk - maar zo’n beetje op de stroom mee laat dobberen, en dan het budget, de omstandigheden of de andere spelers in het bouwproces de volledige verantwoordelijkheid toeschuiven als het resultaat niet optimaal is. Maar je kunt in de spiegel blijven kijken wanneer je vanuit je hart je keuzes maakt, en die ook volgt. Ja, ook dan ga je soms kopje onder. Maar wie échte keuzes maakt, komt altijd weer boven.” Aldus Willem Hein Schenk, architect, partner bij bureau De Zwarte Hond Stedenbouw & Architectuur en sinds 2011 voorzitter van de BNA, voluit Maatschappij tot Bevordering der Bouwkunst Bond van Nederlandse Architecten. Een brancheorganisatie die de rol van de architect in de ruim 150 jaar van zijn bestaan heeft zien veranderen: van alom dicterend en aanwezig bouwmeester tot – wat? “De rol van de architect is lang niet zo vanzelfsprekend meer. Is dat erg? Nee. Iedere tijd heeft zijn eigen architect, en het is aan de architect om zijn meerwaarde te bewijzen. Net zoals deze tijd een andere tegelzetter heeft.”
KOPSTUKKEN IN DE BOUW Met de serie “Kopstukken in de bouw”laat BOVATINfo een aantal smaakmakers in de bouw aan het woord over de tegelbranche. Waar doen we het in hun ogen goed, waar liggen kansen? Hoe kijken zij aan tegen de gespecialiseerde aannemer in tegelwerken, tegen de tegelzetter en het werk in het algemeen, tegen de concurrentiepositie van ‘de’ tegel? In de vorige editie spraken we directeur BAM Utiliteitsbouw Henk Bol. In deze BOVATINfo spreken we BNA-voorzitter Willem Hein Schenk.
Willem Hein Schenk: “Alleen als partners bouw je slimmer”
Veranderende bonden Wat verandert er in de brancheorganisaties van de beide beroepen? Op de keper beschouwd waren zowel BOVATIN als BNA – en nog talloze andere brancheorganisaties – decennialang allereerst actief voor het behoud van de positie en kwaliteit van (het product van) de branche. Wat BOVATIN nu doet, dat weet u. Hoe zit dat bij de BNA? “Kijk, de BNA wil sterke bureaus maken, die op kansrijke markten toegevoegde waarde leveren aan opdrachtgevers en maatschappij. Wat is dat, die toegevoegde waarde van de architect? Enerzijds is dat het vertalen van een veranderende maatschappij in een gebouwde realiteit. Ofwel – je gaat niet klakkeloos ontwerpen wat de opdrachtgever vraagt, maar je zoekt naar de vraag achter de vraag: de waarde en werkelijkheid, de mensen, de wensen achter wat hij wil. Anderzijds is dat samenwerken in de bouw. En willen we optimaal samenwerken, dan zullen we elkaar en elkaars werk moeten respecteren. Dan leveren we door kennis en begrip van elkaars vakmanschap gewoon samen het best mogelijke product. Die combinatie, die denkkracht daar is de markt naar op zoek. Dit zijn vaak jonge bureaus, maar ook veel bureaus met traditie weten die kwaliteiten in het bouwproces in te brengen. En bedenk eens – hoeveel gebouwen hebben we nu eigenlijk nodig? Je komt er niet als je denkt dat jij alles moet bedenken, sturen, beslissen en maken. Je kunt zeggen dat het proces de vraag ontwikkelt. Een gemeente als Rotterdam begrijpt dat heel goed: die organisatie krimpt, dus zoekt zij partners om met gebundelde kennis, inzicht, geld en netwerken te ontdekken wat nodig is – en het vervolgens te doen of als het nodig is het te bouwen.”
“
Iedere tijd heeft zijn eigen architect, en zijn eigen tegelzetter!
”
Partnerschap Zoals het tegelzetbedrijf altijd, maar zeker in tijdens van schaarste, aanloopt tegen het bouwbedrijf dat een compleet doorgerekende offerte met de allerlaagste meterprijs wil, zo loopt de architect aan tegen de ‘ontwerpwedstrijd’. Hij mag meedoen, en loopt het risico een vrijwel compleet ontwerp te maken dat niet uitgevoerd wordt, en waar hij bovendien geen vergoeding voor ontvangt. “En dat liep eigenlijk uit de hand,” vindt Schenk: “De inspanning die je moest leveren om mee te dingen naar een opdracht was zonder meer disproportioneel. Het kenniscentrum voor bouwcultuur en opdrachtgeverschap ‘Architectuur Lokaal’ nam daar initiatief op, en zo had ik uiteindelijk een rol in het opstellen van de eerste versie van ‘KOMPAS light’, een samen met de projectmanagers van opdrachtgeverskant opgestelde handleiding voor wie een ontwerpwedstrijd wil uitschrijven. Zodat opdrachtgevers op een slimme manier, binnen Europese aanbestedingsrichtlijnen, een architect kunnen beoordelen en uitkiezen voor hun opdracht, terwijl anderzijds de architect met proportionele inspanningen zijn inzending zó kan samenstellen dat hij kan laten zien of hij de geschikte creatieve en zakelijke partner is
7
8
BOVATINFO
om de opdracht uit te voeren. Partnerschap, daar gaat het om. Ook bij het opstellen van dit kompas.” Een andere discipline, een andere opdrachtgever-opdrachtnemerverhouding, maar – misschien eens iets om ook in de tegelbranche eens naar te kijken?
“
In deze tijden van krimp, BIM en LEAN bouwen komen we dichter op elkaar te staan!
”
Kennis delen en vooruitdenken “Partnerschap dus. Welke meerwaarde voeg je toe? In een tijd dat BIM (Building Information Modeling, ofwel het permanent toegankelijk en actueel houden van alle relevante bouwinformatie in één 3D digitaal gebouwmodel, red.) bouwen een vanzelfsprekendheid gaat worden – zorg dan dat je daarin niet achterblijft. Vraag aan je partners wat ze van jou verwachten. Vertel je partners wat je van hen verwacht, help elkaar met kennis. Kijk, tegelzetbedrijven en architecten staan ver van elkaar af. Daarbij speelt dat architecten en tegelzetbedrijven elkaar tijdens het ontwerp- en bouwproces meestal niet spreken, simpelweg omdat het tegelzetbedrijf bij een nieuwbouw- of renovatie-
project vaak pas gekozen wordt als de steigers al weer worden afgebroken… en dat terwijl het belangrijk is dat we van elkaars kennis gebruikmaken, alleen al om misverstanden, bouwfouten en tijdverlies te voorkomen. Laat staan dat architecten door jullie op de hoogte zijn van jullie stand der techniek, allernieuwste materialen en esthetische mogelijkheden. Iedere architect is immers geïnteresseerd in hoe een gebouw er uiteindelijk ‘staat’, en hoe het dan functioneert. En iedere opdrachtgever wil slim inkopen, duurzaam inkopen, prijsbewust inkopen. Zorg dus dat bekend is dat jij daarbij wilt adviseren! Scheelt bovendien onverstandige materiaalkeuzes, fouten en onmogelijkheden in de bestekken, allemaal zaken die tijdens de afbouwfase tijdverlies opleveren. In deze tijden van krimp, BIM en LEAN bouwen komen we dichter op elkaar te staan. Hoe je het moet doen doe je het – maar kijk vooruit, en zorg dat je in een vroeg stadium aan tafel zit!” In het gesprek met Henk Bol kwam het denken van opdrachtgevers in termen van Total Cost of Ownership al ter sprake: wat kost een gebouw zijn eigenaar over een periode van 25 jaar? “Ik geef je een voorbeeld. Facilicom, van huis uit een schoonmaakbedrijf, bouwt tegenwoordig scholen. Hoe kan dat? Ze hadden bouwbedrijf Breijer overgenomen. Toeval? Nee, slim inspelen op vragen uit de markt. Ga maar na: scholen en universiteiten hebben gebouwen nodig, tegen een zo laag mogelijke prijs en met zo laag mogelijke kosten voor onderhoud. Dus, wetende dat opleidingsinstituten niet van huis uit
9
juli 2013
Vrijdagochtend, ‘De Zwarte Hond’, vestiging hartje Rotterdam. Geen kantoortuin maar een denk- en tekentuin van een paar honderd vierkante meter. Het architectenbureau ontleent zijn naam ‘De Zwarte Hond’ aan een ooit van kunstenaar Siert Dallinga ontvangen betaling-in-natura, in de vorm van een enorm beeld van een zwarte hond. Het beeld, en die naam, ‘paste’ het bureau gewoon. En, al staat het beeld op de vestiging in Groningen, ook over Rotterdam valt de schaduw – of, naar keuze, het licht. ‘De Zwarte Hond’, vrijdagochtend. Overal boeken, tekeningen, maquettes van gebouwen en van wijken. Een paar architecten interpreteren met elkaar in woorden en beelden de wensen van een klant. Het kantoor houdt zich zowel met architectuur
(65%) als met stedenbouw (35%) bezig, wat ook blijkt uit de verschillende schaalniveaus van de maquettes: complete wijken versus losse gebouwen. Het verschil in denken tussen schaal 1:500 en 1:50 – al is het verschil tussen die disciplines veel meer dan dat. Uitzicht: het Nieuwe Rotterdam, met de deels naoorlogse en deels recente bouw. Niet allemaal in harmonie, niet allemaal klaar, en hier en daar al weer teruggebracht tot niveau mei 1940, zodat het denken over wederopbouw opnieuw gestart kon worden met inzicht in de woon- en kantoorwensen van vandaag. Hier en daar de oudere gebouwen, die niemand meer zal slopen. Hoogstens zullen ze van functie veranderen. Kortom, niet noodzakelijk een ‘mooi’ uitzicht, maar wel een uitzicht dat je aan het denken zet. ‘De
specialisten zijn in facilitair management… en jij wel… nou, dan bouw jij gewoon scholen. Ofwel je start met ‘Facility Estate Management’, zoals het op de Facilicom-site heet. Het verdienmodel? Je investeert in het bouwen zelf, en verdient dat terug doordat je gebouwen hebt geconstrueerd die je zeg 25 jaar lang zeer efficiënt kunt schoonhouden, onderhouden en - verhuren. Ziedaar je verdienmodel.” Misschien zaak om ervoor te zorgen dat de bouwer op de hoogte is van de esthetische en onderhoudsvoordelen van tegelwerk? Kortom… De nieuwe architect is dus allereerst bruggenbouwer. Kunstenaar? Dat blijft. Meerwaarde. Ivoren toren? Geen schijn van kans. Of de deur moet altijd openstaan. Betrokken van begin tot eind van het bouwproces? Als hij zijn meerwaarde weet te bewijzen. Als degene die alle kennis in het bouwproces weet te mobiliseren. Hoe dan ook, Willem Hein Schenk als voorzitter van de brancheorganisatie, ‘leeft’ deze kwaliteiten wel. En met zo’n voorzitter zet de brancheorganisatie voor architecten zich ontegenzeggelijk weer midden op het speelveld van de bouw.
“
Laten we van elkaars kennis gebruikmaken, alleen al om misverstanden, bouwfouten en tijdverlies te voorkomen
”
“De tijd nemen om elkaar op de hoogte te houden, elkaar iets te gunnen,” vindt Schenk. “Dan kunnen branches zich ontwikkelen, en – zelfs onder druk – slimmer bouwen. Natuurlijk, er verandert veel en het zijn zware tijden. Maar neem daarin als gespecialiseerde aannemers je rol, en je ontdekt dat iedereen op zoek is naar nieuwe wegen, van ontwikkelaar, gemeente, instelling, architect tot bouwbedrijf!” ■
Zwarte Hond’ denkt, en timmert aan de weg ook. Zelfs nu: op de projectenpagina van www.dezwartehond.nl volgen de foto’s van nieuwe projecten elkaar in rap tempo op. Van vakantiewoningen tot grootschalige wijkreconstructies, van woonhuizen tot complete winkelcentra en scholen. Opvallend: er is geen sprake van een alom aanwezige ‘handtekening’, zoals je die in het verleden van sommige bureaus nog wel eens kon verwachten. Vrij vertaald – Dierentuin Blijdorp in Rotterdam en theater De Kunstmin in Dordrecht (ontwerpen van Sybold van Ravesteyn, midden vorige eeuw) lijken meer op elkaar dan Blijdorp en Artis dat doen. Terwijl dat allebei dierentuinen zijn. Is het te simpel om te zeggen dat ook in het land van www.bna.nl en de architectuur zaken veranderen?
het nieuwe oppervlak voor de architectuur
vernieuw uw woning zonder slopen
KERLITE PLUS 3,5 is de innovatieve, 3,5 mm dikke massieve keramiek van Cotto d'Este. Kerlite Plus, dat ongeĂŤvenaard mooi is en buitengewone technische kenmerken heeft, biedt grote voordelen en oplossingen: het kan op nieuwe dekvloeren, bestaande vloeren en op tegels van marmer, steen, cotto of op hout worden aangebracht. Hierdoor wordt veel tijd en geld bespaard: geen slopen of verhuizen, geen stof en lawaai, geen kosten voor het afvoeren van puin, geen aanpassingen aan de deuren. KERLITE PLUS BIEDT ONBETAALBARE VOORDELEN. STERK, het is bestand tegen een breeksterkte van 1.235 Newton GROOT, er is een assortiment van 9 afmetingen tot wel 3 x 1 meter KLEURIG, er zijn 40 kleuren leverbaar VLAK, het heeft een perfect vlak oppervlak DUN EN LICHT, het weegt slechts 7 kg/m2 EENVOUDIG te snijden, te boren en te plaatsen BETROUWBAAR, het heeft talrijke referenties over de hele wereld GARANTIE, 20 jaar ECOLOGISCH, door recycling 66% minder grondstoffen nodig
dikte 3,5 mm
The beauty in ceramic Cotto d'Este Nuove Superfici - info@cottodeste.it - www.cottodeste.it Vertegenwoordiger voor Nederland: RiverSide Ceramic Agency BV - +31 85 773 76 37 - info@riversideceramicagency.nl
Tekst & Foto’s: Remus Aussen
Het bouwvakonderwijs verkeert in een lastige situatie: weinig instroom, nauwelijks leerlingplaatsen bij de aannemingsbedrijven, weinig uitstroom en – op korte termijn, zo lijkt het, ook niet meteen werk voor jonge tegelzetters. Maar intussen levert het SBRH te Mierlo wel de kampioen tegelzetten 2013 af, plus diverse finalisten voor andere bouwvakgebieden. Daarbij wordt intensief samengewerkt met het aangrenzende ROC Ter Aa. En natuurlijk met de tegelbranche. Is er dan toch een toekomst in de bouw? Je zou het bijna vergeten, met alle sombere berichten… Maar een crisis is niet blijvend, en opleiden kost tijd. Je bestelt immers ook niet pas lijm als ‘ie op is… Een gesprek met docent/aannemer Ton Borrenbergs, docent André Beerten en NK-kampioen Tegelzetten 2013 Jeroen Sanders over het onderwijs, opleiden, werk en talent.
Hoe bouw je een bouwkampioen?
Het recept van de aannemer, de docent en de kampioen
Ton Borrenbergs: slalom richting tegelambacht Hij komt niet uit een tegelzettersfamilie. En op de LTS volgde hij eerst de richting ‘timmeren’. Dat werd al vrij snel ‘metselen’, en zo kwam het vanzelf tot tegelzetten. Hoewel, ‘vanzelf’… Ton Borrenbergs, met zijn bedrijf ‘Tegelambacht Borrenbergs’ is via een heuse slalom tot het tegelambacht gekomen. Of eigenlijk, via een lange bustocht. “Ja, ik werkte direct na school, in de jaren ’80, bij een aantal tegelzetbedrijven. Toen was ik ‘ineens’ mid-twintig, en dacht ik “En nu?”. Ik vond het tegelvak een mooi vak, >>
Over SBRH en ROC Ter Aa SBRH Bouw en Infra Opleidingen Regio Helmond in Mierlo is sinds 1984 een samenwerkingsverband van regionale bedrijven in de bouw- en infratechniek. Het instituut is uitgegroeid tot een opleidingscentrum met een breed pakket aan mogelijkheden. Denk hierbij aan de werving en selectie van leerlingen en het opleiden van deze leerlingen in combinatie met een intensieve begeleiding. Via een sterk op de praktijk gerichte opleiding wordt aan de leerlingen een werkgarantie geboden voor de duur van de opleiding (veelal 2 jaar). Daarnaast organiseert SBRH cursussen en praktijkgerichte trainingen voor werknemers die reeds in de bouw en infratechniek werkzaam zijn. Theoretische kennis verwerven de leerlingen in de klaslokalen van het aangrenzende ROC Ter Aa: het regionaal opleidingencentrum voor Helmond e.o., waar je als jongere of volwassene actief en zelfstandig kennis en vaardigheden leert die je nodig hebt in je beroep – maar ook de algemene kennis en vaardigheden die je nodig hebt om in de maatschappij goed te kunnen functioneren.
Eén van de leerlingen is, na het smeren van een vlakke vloer, de boel weer aan het opruimen. Deze oefening gebeurt niet met permanent materiaal, Er wordt ook gelijmd wordt met speciale ‘opleidingslijm’. Deze kan achteraf weer van de tegels verwijderd worden, zodat de tegels opnieuw gebruikt kunnen orden. De materialen worden ter beschikking gesteld door de lijm- en tegelfabrikanten.
11
12
BOVATINFO
vanuit huis les zou kunnen geven. Die cursus zit zo in elkaar dat je hem ook als student vanuit huis kunt volgen, en dat je dan het vak in de praktijk leert. En je kunt dan een jaar lang vragen per mail of telefoon stellen aan je docent.”
…Werken aan een lastig trapje…
maar ik wilde ook andere kanten van het leven zien. Dus heb ik mijn groot rijbewijs gehaald, en werd buschauffeur op een touringcar, ja. ’t Is wel even heel wat anders… . Heel Europa heb ik gezien, Moskou, alles… en ik vond het geweldig, want je bent meteen reisleider, je draagt de verantwoordelijkheid, en je ‘maakt’ voor die mensen hun vakantie. Als er wat aan de hand is, regel je de oplossing. Ik had het erg naar mijn zin, maar – ik was eigenlijk nooit thuis, en dat paste toch niet bij me. Dus ging het roer opnieuw om, en – zonder spijt! “ In 1995 werkte Ton enkele jaren bij (zie de vorige editie) het tegelzetbedrijf van Ruud Wijen. Maar, er was die droom van zelfstandigheid. Dus haalde Ton in 2000 zijn ondernemersdiploma “Niet omdat het verplicht was, maar omdat het goed is om je ondernemersvaardigheden op peil te hebben. Met alleen een goed vakman zijn ben je er niet!”, en hij begon voor zichzelf. Meters maken dus. Maar één stukje van de puzzel ontbrak nog, en via Pascale Wismans van Fundeon en www.watdoejijmorgen.nl kreeg hij de tip dat er in Mierlo een praktijkinstructeur nodig was. En niet veel later volgde hij de opleiding voor instructeur. “Hier werd oorspronkelijk de opleiding tegelzetten begeleid door iemand die wel een stevige ervaring had in de bouw, maar geen tegelzetter was. En dat kon beter, vond men. Dus werk ik hier nu op inhuurbasis. ” Ton Borrenberg is met zijn bedrijf in alle facetten van het tegelvak bezig: nieuwbouw, renovatie, en vooral veel particuliere werken. En hij geeft ook les in België. “Ja dat is te zeggen, daar heb je een ‘attest tegelzetten’ nodig om je te kunnen vestigen. Het opleidingsinstituut aldaar zocht een docent die
bericht’ rechts kunt u lezen hoever hij het op de World Skills geschopt heeft… Jeroen is iemand van weinig woorden. “Ik werk gewoon graag met mijn handen…!” “Ja, en dat terwijl hij niet uit een tegelzettersfamilie komt, “ weet Borrenbergs. “Maar hij sprong er tijdens de diagnostische week al meteen uit. Een natuurtalent! En die zoeken we.” Jeroen is, zoals gebruikelijk, tijdens zijn leerperiode onder contract bij SBRH, en is ‘uitgeleend’ aan Koppens Tegelwerken te Asten. Intussen oefent Jeroen onder toezicht van Ton Borrenbergs op het werkstuk dat hij ook in Leipzig moet uitvoeren: de Brandenburger Tor. Een werkstuk met veel rond en schuin werk. Borrenbergs heeft voor het ronde werk een slim hulpmiddel gefabriceerd van een draadeind en een snijdertje. “Je hoeft niet alles uit de losse hand te doen, het resultaat en de werkwijze telt!”, weet hij. Jeroen hoeft trouwens niet alleen naar Leipzig: hij vertrekt met een heuse ‘equipe’, bestaande uit zijn vakdocent en de kampioen van vorig jaar, Guido van Dingenen, die als expert meegaat. “Guido van Dingenen zat dit jaar in de Nederlandse jury, en hij weet als ervaringsdeskundige hoe je het beste om kunt gaan met de stress van zo’n wedstrijd. Dit is namelijk geen ‘gewoon’ tegelzetten!
Tegelzet-talent scouten Het klinkt mooi, tegeltalent scouten… maar uiteindelijk kan iedereen zich aanmelden voor iedere bouwvakopleiding. Toch? “Nee, we nemen hier niet iedereen aan. Leerlingen moeten echt willen. En het tegelvak moet bij ze ‘passen’… En geloof me, timmerlieden hebben een heel andere aanleg dan tegelzetters. Ik heb meer dan eens versteld gestaan van een leerling die met het één begon, en daar echt niks van maakte. Dan blijkt dat ze met een ander bouwvak in één keer hun ‘thuisbasis’ vinden, en dan komt het talent vrij…!” Maar hoe gaat die selectie dan? “Kijk, we nemen daar echt de tijd voor. Als ze zich aanmelden, komen ze voor een zogenaamde ‘diagnostische week’ naar de opleiding, en dat zet ik ze aan het werk. Ga maar een wand tegelen! Dan let ik er op hoe ze dat aanpakken, want – natuurlijk kunnen ze dat nog niet. Je zou het bij wijze van spreken moeten filmen… vaak zie je iemand al na een uur afhaken, dan ligt er het zelfde stapeltje tegels, er is wat op de muur gesmeerd en hij staat ergens met een vriend te kletsen. Die wordt het niet. Of iemand is enorm fanatiek bezig, maar het tegelen is gewoon een puinhoop. Die wordt het ook niet, maar misschien kan het wel een goede metselaar, timmerman of installatiemonteur worden. Dus dan laat ik ze, in overleg met mijn collega’s, dat proberen. Een glassnijder aan een draadeind. En je hebt die jongens die eigenlijk ter Om cirkels op maat te kunnen snijden… plekke het tegelzetten staan uit te vinden. En er het beste van maken. DIE moet ik hebben! Jeroen Sanders hier, dat was ook zo’n talent. Je zag het eigenlijk al meteen: dat is een tegelzetter! NKK Jeroen Sanders: “met m’n handen werken…” De Nederlands Kampioen Tegelzetten komt dit jaar van de SBRH. En ook bij de finalisten metselen en timmeren deed het SBRH behoorlijk mee. Jeroen Sanders heeft dit jaar als NK tegelzetten Nederland vertegenwoordigd bij de World Skills te Leipzig. Ten tijde van dit interview was hij nog volop in training, maar in het ‘nagekomen
Ton Borrenbergs (l.) en Jeroen Sanders: maatvoering, werkhouding, constante voegbreedte, gladde hoeken en vlakheid. Daar gaat het om. Wordt het de nr. 1-plaats in Leipzig?
13
juli 2013
André Beerten (ROC Ter Aa): “…niet alleen het vak leren! “ Naast het SBRH bevindt zich het ROC Ter Aa. Daar volgen de leerlingen het theoretisch gedeelte van de opleiding. En daar maak ik kennis met de ‘partner in crime’ van Ton Borrenbergs: theoriedocent André Beerten, die de leerlingen onder andere begeleidt met het verwerven van de theoretische kennis die zij voor het tegelvak nodig hebben. “Maar niet alleen dat!”, stelt Beerten met nadruk. “Ze leren hier ook de fijne kneepjes van het hoofdrekenen, niet onbelangrijk als alles verder met rekenmachines, APPS en dergelijke gaat. Je moet namelijk wel globaal kunnen rekenen, anders zit je ineens een factor 10 verkeerd… een komma op de verkeerde plaats is zo gezet, en kan je veel geld kosten als je daarnaast niet gewoon goed kunt schatten.” André Beerten (ROC Ter Aa): “...sociale vaardigheden steeds belangrijker voor een vakman!”
“Hoe werkt het met onze opleidingen: tijdens een leerdag zijn ze vijf uur met vakinhoud bezig, en steeds één uur met rekenen, taal en BUCO. Dat laatste staat voor Burgerschapscompetenties. Zaken die je moet weten om in onze steeds complexer wordende samenleving lekker met je vak bezig te kunnen blijven, zeg maar... Tijdens al die uren besteden we ook veel aandacht aan sociale vaardigheden – want ook die worden steeds belangrijker voor een vakman. Je moet niet alleen je handwerk verstaan, je moet ook conflictsituaties op kunnen lossen zonder vast te lopen in ruzie, jouw werk bekijken door het oog van de klant. En, stel dat ze een eigen bedrijf willen beginnen: werken met offertes en opdrachtgevers, of in een bouwteam opereren, dat zijn zaken waar je maar beter zo jong mogelijk vertrouwd mee kan raken…” Veranderingen “Ja, ook hier gaat natuurlijk het nodige veranderen.”, weet Beerten. “ Zo willen we meer inzetten op een ‘winterverdichting’, dus dat de leerlingen vooral in de winterperiode les krijgen: normaliter omt een leerling hier één dag per week, maar dan willen we ze één week hier in huis, en één week bij hun leerbedrijf. Wat ook verandert: de leermethode. In jullie blad staat al het nodige over de ‘blended leermethode’, nou, wij zijn dus zo’n pilotschool waar het uitgetest wordt!” “Wat ik voor de toekomst van het onderwijs belangrijk vindt? …De leerlingen! Om hen draait het. Niet om de school, de methode, het gaat erom dat zij hun passie in dat vak kwijtkunnen… en dat ze nu een leerbedrijf en straks werk hebben, omdat ze uit het hout gesneden zijn waar bedrijven naar zoeken. Er vallen door de crisis veel leerbedrijven in den lande af… Wat trouwens ook van belang is, en wat wij dus die leerlingen willen meegeven: hoe het tegelvak er ook uit gaat zien – deze jongens zullen niet van hun 18e tot hun 67e wanden en vloeren betegelen. Dat is fysiek nu eenmaal niet vol te houden. Dus, ze moeten nu al beginnen met nadenken over wat ze gaan doen na zeg 30, 35 jaar tegelwerk, ze moeten dus nu al meer leren dan alleen tegelwerk!”
Nee, zij waren het niet…!
Noot Wie Beerten en Borrenbergs met de leerlingen bezig ziet, de één in het klaslokaal en de ander in de praktijkruimte, krijgt niet alleen een lesje theorie of tegelzetten, maar ook een lesje onderwijs. Want alleen al tijdens mijn bezoekje waren er een aantal momenten waarop bij leerlingen om diverse redenen even de stoom uit de oren kwam. En wat deze docenten deden dat deden ze, maar met hier een hand op een schouder, daar een gewetensvraag, een advies of gewoon een opdracht zorgden ze ervoor dat iedere leerling zijn probleem zelf oploste. Toch belangrijk, dat ‘vakkundig’ persoonlijk contact, zeker als het gaat om al die zaken die niet in welk lesboek of digitale leeromgeving ook staan. Belangrijk, die leraren. Als iemand mij vroeger op school vroeg wat we het volgende uur hadden, dan zei je bij sommige vakken de naam van het vak, bij anderen de naam van de docent. …En inmiddels weten we dat dit alles geleid heeft tot een mooie score voor Jeroen Sanders bij de World Skills! ■ Informatie: www.sbrh.nl www.roc-teraa.nl www.tegelambacht-borrenbergs.nl
Nagekomen bericht: Geen top drie-plaats bij de World Skills, maar WEL een medaille voor excellent vakmanschap voor Jeroen Sanders! Ook namens BOVATIN, hartelijke felicitaties voor Jeroen en zijn Equipe! In de volgende BOVATINfo kijken we terug op de World Skills, en blikken we vooruit op de Euro Skills 2014. Ton Borrenbergs: “Jeroen piekte echt op het juiste moment. Nou ben ik natuurlijk niet onbevooroordeeld, maar - ik had echt het gevoel dat er wel goud of zilver in had gezeten…!” Nagekomen bericht:
Ton Borrenbergs is de nieuwe BOVATIN technisch adviseur! Vanaf heden is Ton Borrenbergs, naast docent en ondernemer, ook als technisch adviseur actief voor onze brancheorganisatie. Dat betekent dat u hem vanaf heden ook voor algemene technische adviezen en projectadviezen kunt benaderen, of het nou gaat over tegels, lijmen, hulpmiddelen of verwerkingsmethoden. U kunt technisch advies aanvragen via het Bondsburo (adres zie achterin op de pagina ‘nuttige info voor BOVATIN-leden’. Wij wensen Ton veel succes – en de BOVATIN-leden veel goede adviezen!
Tekst & Foto’s: Remus Aussen / Chris van Herpen e.a.
De Jaardag – naar traditioneel recept, verdeeld in een Jaarvergadering plus partnerprogramma, een bezoek aan dit jaar Den Bosch en een diner dansant/ feestavond - vond dit jaar plaats in Vught. En complimenten aan de regio Zuid, die dit jaar de organisatie voor zijn rekening nam, zijn op zijn plaats: alles liep op rolletjes. Viel er in de bouw wat te vieren dan? Dat niet meteen, maar – bij tegenslagen moet je niet stil in een hoekje gaan zitten, maar op zoek gaan naar kansen. Dat was, terugkijkend, ook in feite het thema van de Jaardag: kansen creëren en grijpen. Een verslag in woord en beeld. Wilt u een ‘bewegend’ verslag? Kijk dan nog even naar de video-samenvatting op www.bovatin.nl!
Jaardag: kansen creëren en grijpen!
Nee, BOVATIN-voorzitter Gerard Reus wond er na de koffie geen doekjes om. Van de afnemende bouwproductie, het lage consumentenvertrouwen en te lage meterprijzen valt nu eenmaal niets moois te maken. Maar hij liet tijdens zijn openingsspeech op de Jaardag wel zien op welke terreinen leden en bestuur van BOVATIN er alles aan doen om mogelijkheden te creëren voor de tegelbranche. “Door de inspanningen van ‘onze’ AFNL kennen wij nu weer het lage BTW-tarief op Arbeid. (…). Het IPC, met allemaal actieve leden, levert nu al de eerste te vermarkten producten op – de lichtgewicht vloeren en de ‘AIRBO’ luchtcleaner. En, aangezien de tegel door allerlei andere vormen van wand- en vloerbedekking toch wat terrein verliest, zetten we een promotiewebsite op ter promotie van het gebruik van tegels; daarbij wijzen we op de positieve effecten van tegels op gezondheid, energiebesparing en esthetiek. Daarbij maken we gebruik van een campagne van de EUF, onze Europese koepelorganisatie. Dat bewijst ook maar weer het nut van ons lidmaatschap van de EUF! Verder zijn we overigens druk met het realiseren van enige inkoopvoordelen voor u. Zo lopen er onderhandelingen over een samenwerking met afvalverwerker SITA. Uw winst: uw afvalverwerking duurzaam en tegen een betere prijs. Over het aanbod op het gebied van VCA hebt u al in de E-Nieuwsbrief (en elders in dit blad, red.) kunnen lezen. ” Aandacht voor opleiden Het BOVATIN-bestuur kijkt kritisch naar de trainingen en opleidingen. “Een tegelzetter is nooit uitgeleerd. In samenwerking met de tegel- en lijmfabrikanten organiseert BOVATIN regelmatig cursussen en trainingen waar aandacht besteed wordt aan nieuwe producten en verwerkingsmethoden. De ervaring leert ons dat we de kwaliteit van deze trainingen goed moeten waarborgen. Daarom hebben we besloten om voortaan dergelijke cursussen eerst voor te leggen aan de leden van de Opleidingscommissie.” Verontrustend is verder het feit dat veel Opleidingsbedrijven hun certificaat inleveren. “Deze bedrijven mogen straks geen jonge mensen meer opleiden. Voor de toekomst van ons vak – en van onze bedrijven - zijn er jongelui nodig die in staat- en bereid zijn om dat mooie vak uit te oefenen! Gelukkig zijn er ook initiatieven om het opleiden van die jongeren betaalbaar en aantrekkelijk te houden. En – er gaat weer een Nederlandse topper naar de ‘World Skills’: BOVATIN wenst Jeroen Sanders en zijn equipe veel succes!”
BOVATIN verjongt! Voorzitter Gerard Reus en secretaris Chris van Herpen kregen van de leden het vertrouwen om nog een bestuursperiode door te gaan: er waren dan ook geen tegenkandidaten. Verder - in de regio’s zijn ze al benoemd, en u hebt ook al over ze gelezen: twee ‘oudgediende’ bestuurders nemen na de nodige jaren afscheid, om plaats te maken voor nieuw talent. Jeroen Oostbörg (regio Midden-Nederland) en Joop van Haaren (penningmeester) geven het estafettestokje door aan respectievelijk Viktor van de Bilt en Yvonne van der Doelen. En – zie ook het artikel over zijn rol bij opleidingsinstituut SBRH – Ton Borrenbergs neemt de rol van Piet Bakker over als ‘uw’ technisch adviseur. Achterin dit blad staan zijn gegevens, en hij rekent erop dat u (ook) hem weet te vinden!
15
16
BOVATINFO
Marian Sloots laat ‘De Nieuwe leermethode’ zien
Drie blikken op de branche Het werd al genoemd: het opleiden van jongeren moet betaalbaar blijven, en het vak aantrekkelijk. Ook daarom gaven Irmgard Hornbach en Marian Sloots (Fundeon) een kijkje in het ‘nieuwe leren’ van de opleiding Tegelzetten ll: een combinatie van werken, thuis en op school leren, en leren in de praktijk. Zodat de leerlingen achter de computer aan de hand van tekst, video en vragen kunnen luisteren, kijken en hun eigen kennis kunnen testen. En dat alles om op een uitdagende manier hun vak te kunnen leren. “We hebben nog mensen nodig die meewerken aan de opleidingen: schrijvers en kritische tegenlezers. Ook hebben we bouwlocaties nodig, waar we kunnen langskomen om te fotograferen en te filmen!” Reacties kunnen natuurlijk naar redactie@bovatin.nl.
schades tot gevolg.” Kiefmann benadrukt daarbij dat het van belang is dat in een offerte die waterdichtlaag niet pas aan het einde van een bouwtraject een weinig welkome (want kostenverhogende) boodschap van de tegelzetter moet zijn, maar simpelweg deel moet uitmaken van het totale bestek aan het begin van een bouwproject. Ook architecten en projectontwikkelaars moeten er dus rekening mee houden. “Al staan de kosten van een 100% waterdichte vloer in géén verhouding tot de totale bouwkosten… en, aangezien het in omringende landen al in de bouwvoorschriften is opgenomen, is de kans groot dat ook in ons land de ‘waterdichtlaag’ een verplichting wordt.” Ook Kiefmann is enthousiast over het werk van BOVATIN. “Laten we onze branche een boost geven! We delen onze kennis, en aan zo’n promo-campagne als ‘De Beste Tegelzetter van Nederland’ geven we ook als Vereniging Lijmen en Kitten graag onze medewerking! “
Jan-Paul Kiefmann krijgt de lachers op zijn hand
Jan-Paul Kiefmann (KIWITZ) liet vervolgens, namens de VLK, aan de hand van een presentatie en computergraphics zien hoe belangrijk het is dat badkamers 100% waterdicht worden opgeleverd. “Ja, ook in deze lastige periode. Uw klanten moeten de keus kunnen maken of zij ook over 10 jaar een waterdichte of een 100% waterdichte badkamer willen. Zodat ze de verstandige keuze kunnen maken om hun badkamer te laten voorzien van een waterdichtlaag. Omdat een vloer – hoe goed ook aangebracht – op kritische punten kan gaan lekken, met niet alleen lekkage, maar ook allerlei andere
Bespiegelingen van Bart van Kampen, de oprichter van de Zwarte Markt.
17
juli 2013
Bart van Kampen, ultra-ondernemer en oprichter van de Zwarte Markt in Beverwijk gaf in een reeks voorbeelden en anekdotes aan dat een crisis ook kansen biedt. “Ik was makelaar in een tijd dat de huizenmarkt kelderde. En toch verkocht ik het duurste huis van dat moment aan een visser – die dus in een branche werkzaam was die het op dat moment het aller-allerzwaarst had. Maar hij niet. Niet omdat hij de duurste schepen en de beste apparatuur had, maar omdat hij ondernemer was. En precies wist waar hij moest vissen…” Van Kampen richtte de Zwarte Markt op naar aanleiding van een bezoekje aan Colorado Springs. Hij zag daar een markt die geen rommelmarkt was, maar een totaalconcept van amusement. “Ik vond de makelaardij niks, ik zou daar niet op een gelukkige wijze pensioengerechtigd in worden... Dus ik gooide het roer om, en stapte in de markt van mazzel en vermaak. Wist u trouwens dat het Chinese teken voor kans, hetzelfde is als het teken voor crisis? Ach, een ondernemer is nu eenmaal een beetje een rotjochie, dat buiten
Een vast onderdeel van de avond, en een mooie traditie in een bond met historie: de speldjes voor de jubilarissen. Dit jaar waren dat tegelzettersbedrijf Goossens BV uit Bergen op Zoom, J.P. van Bodegom Tegelwerken BV uit Oudenhoorn, Tegelzettersbedrijf Ton Bos (inzet) uit Huizen en (was verhinderd, ontvangt de eretekenen tijdens de eerstvolgende regiovergadering) Slegers Vloer- en Tegelwerken BV uit Budel.
de lijntjes loopt. Jullie BOVATIN is dus ook geen brave club, maar een club van meesters, die hard werken en innoveren, maar vooral – ondernemen! Een ondernemer is nu eenmaal een dwaas met een idee. En ik hoop dat jullie nog lang een vereniging van ‘dwazen met ideeën’ blijven…”
Op naar Den Bosch Kortom: een geanimeerde vergadering en drie afwisselende sprekers. Gelachen werd er ook. Het vernieuwde BOVATIN-bestuur gaat er weer hard tegenaan, en werkt mede aan de hand van de ideeën die de aanwezigen in de ‘Ideeën(melk)bus konden stoppen het meerjaren-activiteitenprogramma van de Bond verder uit. Immers: BOVATIN wil zowel voor de bestaande als voor de nieuwe leden een waardevolle dienstverlener zijn. Doen waar u als lid om vraagt dus. Reus: “Wij zitten niet achterover, en doet u het ook niet. Deel die flyers ‘Beste Tegelzetter van Nederland’ uit aan uw klanten, en misschien wordt u straks wel tot winnaar uitgeroepen, en kunnen zowel u als uw klant een leuke prijs in ontvangst nemen. In elk geval zouden de BOVATIN – als die prijs zou bestaan – graag uitgeroepen worden tot beste brancheorganisatie van Nederland. Laten we daar - wel of geen prijs – naar streven. En nog even wat bekende slotwoorden: At your service, en de P… aan de crisis!” En natuurlijk was de lunch, het bezoek aan Den Bosch, het diner, de dansavond en voor enkelen, de late uurtjes en het ontbijt ook ronduit gezellig. Volgend jaar weer, volgend jaar met meer! ■
de 3d ontwerpsoftware, die eenvoudig alles bevat.
De 3D plannings足 software. PALET TE CAD 8
Eenvoudig sneller. Eenvoudig intu誰tief. Eenvoudig prestatiegericht. Revolutionair oppervlaktedesign, innovatief gebruiksvriendelijk, een hele reeks verbeterde en vernieuwde features en de garantie op enthousiasme tijdens een klantenpresentatie en een verkoopgesprek. Ervaar meer over Palette CAD 8 op www.palettecad.nl of bel meteen +31 45 565 0720
perfect rooms
Tekst & Foto’s: Remus Aussen / PaletteCad
Smartphones, hoeklasers, lijmAPPs… als tegelzetter ontkom je niet aan enige elektronica. En waarom zou je ook: het maakt het werk eenvoudiger, en je hebt alle kennis binnen handbereik. Behalve de kennis die in je handen zit – want zonder fingerspitzengefühl schop je het als tegelzetter niet ver. En hoe zit dat met het ontwerpen van een ruimte? Tegels, legpatronen en combinaties zijn immers zeer bepalend voor bijvoorbeeld een badkamer… Programma’s als AutoCAD zijn te technisch voor de niet-computerspecialist. En de resultaten ‘presenteren’ niet snel of lekker. Het zou zo mooi zijn als bij de toenemende vraag naar BIM bouwen, ook de tegelzetter zijn afspraken met de – veelal particuliere – klant kon visualiseren en (laten) opnemen in het Bouw Informatie Model… Nu zijn er natuurlijk ook hiervoor de nodige programma’s op de markt. Eén programma onderscheidt zich door enerzijds de buitengewoon eenvoudige bediening, en anderzijds de aantrekkelijke presentatiemogelijkheden. “Je leert het in een dag, en eigenlijk nog sneller”, weten adviseur/trainer Daan Spork en directeur PaletteCad Nederland Ton Smeets. “En daarmee is PaletteCad echt hét hulpprogramma voor de afbouwvakman en de detailhandel, zeg maar het ideale hulpmiddel tijdens een verkoopgesprek!” Dat willen we zien. Kun je tijdens een verkoopgesprek meteen een badkamer vormgeven? Het kan.
PaletteCad:
ontwerp een badkamer tijdens je klantgesprek!
20 jaar in Duitsland, nu ook in Nederland Een kwart van de tegelzetbedrijven heeft er één, en de rest heeft er op zijn minst al eens over nagedacht: een showroom. Maar- de kosten voor de ruimte, de steeds sneller wisselende collecties, proefopstellingen, de veranderende modes beginnen bij enkele tienduizenden Euro’s. Een digitale showroom
kan, zowel voor grotere als kleinere bedrijven, een prima alternatief zijn: opstellingen op de computer, en per tegeltype één of twee tegels in een la om te ‘voelen’. De ‘digitale showroom’ komt daarmee ineens binnen handbereik. “We zijn in 2011 in Nederland van start gegaan,” vertelt Ton Smeets. “Waarom? Ik had de andere programma’s ook bekeken, maar ik ‘had’,
met mijn timmermansverleden, meteen wat met PaletteCad. Ik bedoel, ik ben handwerksman, geen computerspecialist. En dat wil ik ook niet worden: een timmerman staat het liefst tussen de krullen, en ik schat in dat zoiets ook voor de tegelzetter geldt. Maar, als jij een beetje overweg kunt met Microsoft Windows, dan wijst ook dit programma zichzelf!”
“Twee keer per maand geven we hier onze trainingen!”
Daan Spork en Ton Smeets (rechts): “Laat je klant zien wat jij kunt maken!”
19
20
BOVATINFO
Het meermalen bekroonde PaletteCad bestaat als programma inmiddels zo’n 20 jaar. Ontwikkeld in Stuttgart, is het een echt gebruikersprogramma voor wie een binnenruimte ontwerpt. “PaletteCad werkt met ‘bibliotheken’ met in totaal zo’n 250.000
STAP 3. Bepaal invoegpunt, voegmaten, legrichting
Een badkamer maken in zeven stappen & tien minuten:
STAP 1. Bepaal de ruimte en de maat
STAP 4. Bepaal eventueel een sierrand en randtegel
objecten, gesynchroniseerd met ARGE Nieuwe Media van de Duitse tegel-, verwarmings- en sanitairindustrie” vertelt Daan Spork. Dus de kranen, baden, toiletten, natuursteen en tegels van alle mij bekende merken staan erin of komen erin. Die bibliotheken worden permanent aangevuld. Standaard staan er ook de nodige sierobjecten in, zoals tafels en tafeltjes, planten en andere sierobjecten. En een timmerman of schrijnwerker, een binnenhuisarchitect of een haardbouwer kan bij ons ook terecht voor ‘zijn’ catalogus. Wat maak je met het programma: een fotorealistisch ontwerp, waarin de klant zijn toekomstige badkamer, slaapkamer of woonkamer kan zien. Inclusief de objecten
STAP 2. Kies en plaats de vloertegel
En hoe zit het met 3D? “Je hebt de toepassingen PaletteMove en PalettePlay. De klant kan met bijvoorbeeld een Ipad door de ruimte lopen, en zijn badkamer, al bewegend, alvast ‘zien’. Je kunt ook een filmpje voor de klant maken, met camerabewegingen die je vooraf aangeeft. En, niet onbelangrijk – je kunt er een zeer persoonlijk geïllustreerde offerte mee opmaken. In feite – het is alsof je zo’n moderne roll playing game op de computer aan het spelen bent. Alleen maak je een badkamer, en gaat het een stuk sneller, eenvoudiger. En je wint altijd.”
STAP 5. Bepaal wandtegel, sierrand, eventueel stucwerk
van zijn keuze, de verschillende tegels, voegen, voegbreedte, voegkleuren, afwerkstrips en legverbanden. En jij hebt meteen je bestellijst. Snijverlies meegerekend. Het ontwerpen dat jij als gebruiker doet, is dus vooral aanpassen en combineren van wat in het programma zit. Je speelt met het menu.”
Opleiding en ondersteuning Maar wie klant wordt bij PaletteCad krijgt meer dan een doosje met een DVD. Spork: “Wie dit programma koopt, wordt vanzelfsprekend
21
juli 2013
tijdens een introductiedag volledig vertrouwd gemaakt met het programma. Die dagen houden we hier, in ons leslokaal, twee keer per maand. Wil hij of zij een tweede dag volgen? Geen probleem. Wil een collega zich erin bekwamen? Ook die is welkom. Ondersteuning nodig? Ik ben bereikbaar, en als het nodig is, kom ik langs. En, wat je nooit voor elkaar krijgt met opstellingen in een gewone showroom – met onze updates beschik je altijd over de laatste materialen! De vraag is nu: Duitsland heeft inmiddels ruim 10.000 gebruikers, de Benelux zo’n 150. Zijn de Nederlandse tegelzetters er klaar voor?” ■
STAP 7. Kies een camerastandpunt en laat het programma er
een fotorealistische weergave maken. Klaar!
STAP 6. Kies sanitair en sierobjecten (planten, bankjes, etc.)
Sierobjecten en foto-achtergronden voor de buitenruimte zijn beschikbaar; ook eigen objecten kunnen worden ingevoerd.
iNTROCUCTIE-AANBIEDING VOOR BOVATIN-LEDEN: € 810,- KORTING! De prijsopbouw van PaletteCad ziet er alsvolgt uit: Programma, training, updates 1e jaar: Catalogus tegels/sanitair:
€ 4.160,€ 400,-
(meer catalogussen: € 400,-/stuk) Totaal: Speciale korting voor BOVATIN-leden: in augustus en september 2013: van € 4.560,- voor € 3.750,-!
€ 4.560,-*
* Prijzen excl. BTW. Kosten na het eerste jaar voor programma en 1 catalogus, updates & ondersteuning: € 760,-/jaar
Een foto? Nee, een fotorealistische weergave van een ontwerp…
22
Tekst: Remus Aussen Foto’s: www.schlueter.de
Het begon ooit met een afwerkstrip. De Schlütercatalogus omvat inmiddels een indrukwekkende staalkaart aan verbindings- afwerkings- en dilatatiestrips. Want Schlüter® Systems weet dat randafwerking een meerwaarde aan keramiek kan geven. De volgende stap? Die hebt u op de BouwBeurs of op de andere beurzen nog niet gezien. Maar, speciaal voor de BOVATINfo-redactie kwam er een A4-folder uit een goed verborgen kastvakje, met een ontwikkeling die binnenkort op de Nederlandse markt verschijnt. Want, dan presenteert deze Duitse fabrikant de volgende ontwikkeling op het gebied van afwerking: een product waarmee je de ruimte kunt vormgeven – door een uitgekiende combinatie van strips, LED en keramiek. Een bikkelharde primeur voor Nederland…! Gelukkig dat ook veel architecten dit blad inmiddels lezen…
…bijna in Nederland…
Schlüter® Systems in de vierde dimensie Schlüter®-LIPROTEC ‘maakt’ de ruimte met LED
Zoals met alle producten van Schlüter® Systems, kan ook hier geconstateerd worden dat het om een product gaat waarmee men niet over één nacht ijs is gegaan. Wat heeft de markt precies nodig? Uit welke varianten wil men kunnen kiezen? Hoever ga je met kleur? Direct of indirect licht? En over welke onderdelen en hulpmiddelen moet straks de tegelzetter-installateur kunnen beschikken? Nu zal dit systeem straks waarschijnlijk vooral door architecten voorgeschreven worden. Of door degene die het lichtontwerp van een hoogwaardige badkamerkeuken- of showroomvoorziening maakt. Het vormgeven van de ruimte door middel van licht en keramiek – absoluut werk voor specialisten. Degene die in uw showroom als adviseur optreedt is ook zo’n specialist. En ook de tegelzetter is er één, want de LED-lichtstrips worden bevestigd in speciale alu-strips die binnen het tegelwerk worden opgenomen. Want het gaat hier eigenlijk om profielen en randafwerking. Maar wel profielen en randafwerking, klaar voor een LED-voorziening.
Licht uit de muur, de vloer, het plafond… Verlichting is niet meer alleen dat bolletje bovenin de (bad)kamer dat zorgt dat je kunt zien waar je bent. Nee, goede verlichting zorgt voor een goed humeur. Net zoals getemperd licht ervoor zorgt dat je je vermoeidheid ruimte geeft. Licht is dan ook niets meer en niets minder dan een kritische timer. Vooral binnenshuis ontbreekt de biologische klok, evenals de activerende invloed van daglicht. Intelligente dynamische verlichting maakt gebruik van deze biologische kennis. LIPROTEC is een slim systeem dat door een goede ontwerper op een mooie maar ook functionele wijze kan worden ingezet in een ruimte. Het LIPROTEC- systeem komt er dan ook in diverse varianten, geschikt voor vele toepassingen en ruimtes. Wat ze gemeen hebben: • • • • •
Energiezuinigheid Homogene lichtverspreiding Eenvoudige verwerking Grote duurzaamheid Volledig instelbaar.
23
juli 2013
Maar verder… 16 miljoen kleuren zijn mogelijk. Direct of indirect licht. Speciale lichtprofielen voor traptreden. Afstandsbediening. Kleurverandering. De keuze voor een bepaalde lichtwarmte. En natuurlijk – geschikt voor vochtige ruimten. Een kwestie van vooraf vakkundig kiezen, een goed lichtplan ontwerpen, en vervolgens vakkundig monteren tijdens het tegelwerk. Want waar elektriciteit is, heb je bekabeling nodig. Welke tegelzetter durft het aan? Of u nu gaat werken met de WS-variant, de PB-trapprofielen, de VB-afsluitprofielen, de D-decorprofielen of de Designbase-QD, ontwerpen en werken met met Schlüter®-LIPROTEC lichtprofieltechniek is vakwerk. En de kans is groot dat eerst het hoogste segment van de markt, maar kort daarna ook het middensegment u er naar gaat vragen. Dus – bereid u voor! De vertegenwoordiging van Schlüter® heeft al laten weten dat er in de periode van de Nederlandse lancering speciale traininge verzorgd zullen worden. Zodat een architect straks aan u een goede adviseur en verwerker heeft, en de klant kan rekenen op een ruimte die ‘gemaakt’ wordt door een fraaie combinatie van ultrastrak licht en keramiek.
Leverbaar na de zomervakantie! En nu het slechte nieuws. Het product is pas na de zomervakantie in Nederland leverbaar. Op de Duitse site www.schlueter.de u al meer lezen, en op www.LIPROTEC.de kunt u al uw eigen systeem samenstellen uit de Schlüter® LIPROTEC lichtprofieltechniek. En u kunt er ook de folder downloaden! Kortom: u bent alvast op de hoogte. Laat het ook alvast aan uw klanten zien… ■
Innovatie is
ook buiten de norm nieuwe oplossingen vinden.
Schlüter®-BEkotEc-tHERM Het innoverende en unieke verwarmingssysteem van de uitvinder van de klimaatregelende tegelvloer vermindert de bouwtijd, bespaart energie en verbetert het wooncomfort. De beperkte opbouwhoogte van de modulaire bekledingsconstructie en de bijbehorende verwarmings- en regeltechniek vormen een perfecte basis voor een snel reagerende vloerverwarming met een bijzonder lage aanvoertemperatuur.
Schlüter ®-BEkotEc-tHERM. Vertrouw alleen op het origineel.
www.schlueter-systems.nl
SAmEN StErkEr BouwCenter en Imabo gaan samen verder onder de naam Bouwcenter. Samen zijn wij nóg sterker en daar wordt u als professioneel tegelzetter ook sterker van!
VAN PROFESSIONAL TOT PROFESSIONAL
Wij kennen u en u kent ons. Uw vak is ons vak, wij weten precies wat u nodig heeft en hebben dat allemaal onder één dak. Wij kennen ook de lokale markt, weten wat er speelt en kunnen u daardoor al vroeg in het bouwproces ondersteunen. En wij zijn flexibel. Ons bedrijf gaat niet om vijf uur dicht. Als u ons nodig heeft, zijn wij er. Wij zijn namelijk ook ondernemers. Net als u. Dat Bouwcenter en Imabo samen verdergaan, levert u ook spijkerharde voordelen op: nog scherpere prijzen bijvoorbeeld. Bouwcenter is de grootste bouwtoeleverancier in Nederland en dus een belangrijke partner voor fabrikanten. Grote projecten kunnen wij concurrerend aanbieden en goed begeleiden. Dat wat u als bouwprofessional nog sterker maakt!
Tekst & Foto’s: Remus Aussen / VERIS
BOVATIN mag inmiddels wéér twee geassocieerde leden verwelkomen. Eén van deze twee is VERIS Bouwmaterialengroep BV. U las er in de vorige editie al over: VERIS, het logistieke en inkooptechnische ‘backoffice’ van de formules Imabo en BouwCenter, organiseerde in januari voor zijn leden/aandeelhouders een Bouwbeurs in Utrecht. De plannen van VERIS en BOVATIN vlogen daar links en rechts over de tafel, en deze organisaties kwamen tot de conclusie dat er best een aantal zaken gezamenlijk op te pakken zouden zijn. En zo werd VERIS geassocieerd BOVATIN-lid. Laatste resultaten: “Kunnen jullie al die IPC- innovaties niet in een eigen stand laten zien op onze volgende ‘Huisbeurs’?” “Is prima, als onze leden daar ook gratis of voor niks welkom zijn!”. VERIS sloot ook een pact met ‘onze’ EUF, dus gaat er ook op het gebied van tegelpromotie het een en ander gezamenlijk gebeuren. En zo volgden de ideeën elkaar op. Tegelijk blijkt dat er bij VERIS – of beter gezegd, bij Veris’ ledenorganisaties ‘BouwCenter’ en ‘Imabo’ – nogal wat verandert. De 86 bouwmaterialenleveranciers gaan namelijk verder onder één naam: BouwCenter “……”. Waarbij op de puntjes van “…” altijd een familienaam staat. Immers – bijna al deze bedrijven zijn familiebedrijven… Het centrale kantoor van VERIS staat in Woerden, in het midden van Nederland dus. Het logistieke hart van VERIS staat echter in Echt. Dus – op naar Limburg, waar het logistieke hart van VERIS zich bevindt. Logistiek en Limburg begint allebei met een ‘L’, maar verder… is Limburg ‘logisch’…?
VERIS
klein én groot logistiek maatwerk…
Kleiroute “Terechte vraag, want Limburg lijkt niet centraal in Nederland te liggen” glimlacht productmanager tegels, Haik van Hesteren. “En toch ook weer wel, en dat is een kwestie van historie. Vroeger reden alle Nederlandse bouwmaterialenhandelaars vrijwel iedere week hier de ‘kleiroute’. Waarom? Omdat vrijwel alle materialen uit Limburg kwamen, en ook hier tot halfproducten verwerkt werden. Dus ze reden hier een rondje cementaire producten, tegels, raamdorpels, dakpannen, bakstenen… Toen familiebedrijven zich begonnen te verenigen in inkooporganisaties, en hun materialen lieten bezorgen, was het dus logisch dat wij ons hier vestigden. Nu rijden wij (deels) dat rondje voor hen, en gaan we daarna de rest van Nederland door.” Nu bestaan zowel de IMABO- als de BouwCenter-organisaties sinds de jaren ’60 -`70 . “En ja, en let maar eens op: veel van onze aandeelhouders (VERIS en de lidbedrijven kennen een aandeelhoudersstructuur, red.) vieren in deze jaren hun 100-jarig bestaan. Wat niet wegneemt dat ze met hun tijd zijn meegegaan; de twee identieke ‘bloedgroepen’ zijn inmiddels door de marktsituatie zover naar elkaar toegegroeid dat het eigenlijk zinloos is om die twee namen in stand te houden. We gaan nu verder onder de naam‘…’ BouwCenter, en op de puntjes komt dus per bedrijf de familienaam.” Huisstijl…? Huisstijlverandering kan een kostbare operatie zijn. En op zulke kosten zit, in deze tijd, natuurlijk niemand te wachten, toch? “Nee,”bevestigt Van Hesteren, “Dus ook dat pakken we praktisch aan. Onze 12 vrachtwagens worden uiteindelijk anthraciet, en die
van de bedrijven ook. BouwCenter had gele wagens, Imabo blauwe. Dus hebben we een overgangssituatie, waarin gele, blauwe én anthracietkleurige vrachtwagens passen. Logo en belettering passen daar keurig op, en iedere nieuwe wagen wordt gewoon in dat chique anthracietgrijs uitgevoerd. Op onze eigen 12 wagens komt alleen BouwCenter te staan (zie foto). Ook zo’n operatie pakken we natuurlijk als een logistieke uitdaging aan!”
Logistiek, een kwestie van… Manager VLC (Veris Logistiek Centrum) Arno Schreurs is verantwoordelijk voor de organisatie van alle transporten: van inkoop tot aflevering moet alles zo efficiënt mogelijk georganiseerd zijn, maar ook – 100% afgestemd op iedere individuele klant. “Ja, en daar ligt onze uitdaging. Kijk, in iedere periode, maar ZEKER in een tijd van minimale marges wil je zo min mogelijk kosten maken voor je logistieke proces. Maar aan de andere kant: onze aandeelhouders verwachten wel een super-persoonlijke service. Ik hoef je niet uit te leggen dat ik niet graag een vrachtwagen naar Friesland laat rijden voor vijf dozen antisliptegels, die daar toch écht binnen twee dagen moeten zijn. Dus regelen we toch dat ze daar netjes op tijd komen, en dat ze precies binnen een route passen. Zodat er uiteindelijk toch een goed gevulde vrachtwagen van A naar Z rijdt, en zijn volledige belading verdeelt langs de kortst
25
26
BOVATINFO
mogelijke route. Zodat de lidbedrijven allemaal tevreden kunnen zijn: super-persoonlijke service, tegen een logistiek verantwoord kostenplaatje.“ “Logistiek begint eigenlijk al bij het voorspellen van de trends. Daar stemmen we onze inkoop op af. Nee, wij hebben niet de ambitie om de grootste voorraad van Nederland te hebben! Een magazijn is geen doel op zich, zeg… Het doel is: alles snel kunnen leveren. Exclusieve materialen uit verre landen moet je wel op voorraad hebben – die vraag moet je dus kunnen voorspellen. Lopende goederen halen we liever onderweg op, of die staan hier ‘in transito’, zoals dat heet: materiaal komt binnen en wordt meteen doorgestuurd, al of niet verdeeld over meerdere bestemmingen. En sommige materialen halen we onderweg op. Neem nou Mosa; we zijn altijd de grootste of een na grootste afnemer. Hun magazijn zit hier vlakbij. En nu het ‘wonder van de logistiek’: als een bedrijf daar rechtstreeks een paar doosjes wil bestellen, dan kan dat tóch goedkoper via ons. Wij nemen namelijk altijd meer van die ‘kleine partijtjes’ af – voor een kleine levering betaal je daar namelijk een meerprijs voor handling – en wij zijn er in gespecialiseerd om die dan weer tegen de laagst mogelijke kosten te verdelen. Dat is onze meerwaarde.”
En ja, een klant kan ook gerust een vierkante meter van iets bestellen: juist daar zijn we óók voor.” Alles wordt aangestuurd met behulp van een WMS: een ‘warehouse management system’. “…Die pallets worden samengesteld door ‘orderpickers’ op vorkheftrucks, zoals Frans Seerdens hier (zie foto)
“Ja, het klinkt een beetje als hogere economie,” lacht Schreurs. “Maar het is een kwestie van organiseren. Als je het hele plaatje terugvolgt: het eindigt met de vrachtwagen die beladen en wel zijn spullen aflevert. De pallets zijn per klant beladen. Vaak ontvangt de klant ze zelfs al op een pallet per bouw- of tegelzetbedrijf! En dat zijn kleurrijke pallets, kijk maar… Een partij tegels, drie verschillende merken lijm, een kruiwagenwiel (geel…), een matomranding, een boldraadrooster… Voor Noord-Holland. Ja, inclusief een lijm die daar drie straten verder gemaakt wordt: Eurocol…! Zij hebben op hun beeldscherm de picklijst, en zij stellen per aflevering de pallets samen. Via hun handscanners houden ze iedere verplaatsing van goederen bij, hetgeen dus ook door de rest van het bedrijf is te volgen. Ze lijken hier kris-kras door elkaar te rijden, en al die pallets staan dan ‘ineens ergens’ in de transitruimte, maar – dat is nou precies de organisatie van dit alles! Per vrachtwagen staan de pallets bij elkaar, en kan iedere wagen geladen worden.” Binnen lijkt het rustiger. Maar ongeveer rond lunchtijd is er een koortsachtige drukte bij Planning Transport: Fer Sevriens en Marcel Roovers (met bril) weten namelijk tussen 12.00 - 13.00 uur precies wat er op de
27
juli 2013
wagens moet, en dan wordt iedere aflevering bepaald. Zodat de volgende ochtend om 03.00 uur ook die ene vrachtwagen de boot naar Texel kan halen… Is alles op voorraad, ofwel is het ergens anders af te halen? Daar zorgt Robert Vroemen van voorraadbeheer voor… Hans Meuwissen, Rogier Hoenjet, Peter Erven en Brigitte Knieps (van links naar rechts, de laatste staat niet op de foto) zijn de contactpersonen voor de handel. Zij vormen de helpdesk. En daar begint het !”
“Alles op voorraad!” “Dus wij doen ons uiterste best om met een relatief kleine voorraad ‘alles’ op voorraad te hebben”, lacht Van Hesteren. “Uitgangspunt: alles binnen twee dagen bij de klant. Dus het staat hier, of we kunnen er zo snel aankomen. Alles voor de gehele gespecialiseerde aannemerij. En voor de tegelzetter: Mosa, Eiffelgres, Cinca, Schlüter, RAK, Rex, Schönox.… Verzin het maar. Alles aan sanitair en kranen, kitten, lijmen. En ja, ik verzin zelf ook nog wel eens wat – omdat de markt erom vraagt. ‘LifeTile’ is onze eigen bouwpakket-tegellijn. De naam is door onze leden verzonnen! Latinia is een 15x30 formaat wandtegel, ook een huismerkproduct, is er in 15 kleuren inclusief wit, glans en mat. En mijn “speciaaltje”: de ‘Waalsche Steen’. Dit is de ‘oer’ vorm van hardsteen: dus ongeslepen, je ziet de afdruk van de zaagbladen nog, waar hij uit het blok gesneden is, in 80 x 80. Dat formaat is in opkomst. En, voordat je erin trapt – het is een porcellanato tegel. We laten ‘m maken bij Florim (“moeder” van onder andere Rex ), en ook de naam en de schrijfwijze ervan kregen ze van mij op. Wacht maar, dit wordt een hit bij architecten!”
Eigenlijk valt het nog wel mee met de oppervlakte van het logistieke centrum: 27.000 m3. “Vertalen van de smaak van mensen in een slimme voorraad, die onuitputtelijk lijkt en toch nooit lang blijft staan. Niermand zit op stoffige dozen, tintverschillen of oude voorraad te wachten… Je vergissen in de smaak van die mensen kan tot een catastrofe leiden... Je moet scherp blijven. Ook ik, zelfs na ruim 30 jaar!” VERIS Huisbeurs: 20, 21, 22 januari 2014! “O, en zet deze alvast in je agenda: 20, 21, 22 januari 2014. Dan is onze ‘Huisbeurs’ in De Fabrique te Utrecht, net als vorig jaar. Doen we eigenlijks tweejaarlijks, maar we willen voortaan alterneren met de Bouwbeurs Utrecht en ISH Frankfurt… Ik reken op een mooie BOVATIN IPC-innovatiestand, en ik wil dan ook graag jullie leden uitnodigen voor een geheel verzorgde dag! Kijk, we hebben een commissie van wijze mannen uit het land: leden, die ons adviseren over de inkoop. Maar we willen ook graag in gesprek zijn met de Nederlandse kwaliteits-tegelzetters, elkaar weten te vinden, partnerschap ontwikkelen, en van elkaar leren!” ■
De tegelmerken: Alfacaro + Cérabati ( Marazzi France) Appiani Bärwolf Caesar CE.Si Cinca Cotto d’ Este DelConca Eckstone natuursteen Edimax Eiffelgres Fioranese Gigacer Grazia Grohn Iris Klinker Sire Latinia LifeTile Meissen Keramik Michel Oprey & Beisterveld Mosa Nordceram Nuovo Corso Pamesa Pastorelli Powergres RAK Rex Serenissima Sicis Sphinx Winckelmans Zahna
www.bouwcenter.nl www.imabo.nl
28
Tekst en foto’s: Remus Aussen / VBK-groep
Het lijkt wel of de crisis ervoor zorgt dat bepaalde bedrijven enorme klappen maken met innovatie. De VBK-groep is zo’n bedrijf. Er wordt samengewerkt in een ‘winning team’ met vaste gespecialiseerde partners, en het resultaat is nu al dat zij een woning (per blok van vier of vijf woningen), in 30 dagen op locatie opbouwen. Inclusief fundering. Over BIM bouwen gesproken… Drie zaken maken deze ontwikkeling interessant voor de tegelzetter: het werken met prefab badkamers (nee, niet die uit ons IPC-project, maar we zien kansen…), het feit dat tegelzetters ‘blijkbaar’ sneller een muur kunnen metselen dan metselaars, en het feit dat werken met 3D-programmatuur en BIM (Bouw Informatie Model, werken met een 3D-programma waarin alle bouwactiviteiten in de woning zijn beschreven) niet alleen in grote bouwwerken maar ook in een renovatie of een klein bouwproject van 19 woningen toepasbaar zijn. We zijn nieuwsgierig, dus we bekeken een project in aanbouw te Nieuwe Niedorp, 19 woningen groot. Gerealiseerd naast ‘hetzelfde’ project, maar dan in traditionele bouw.
De EC Garant-woning:
bouwen en klaar in 30 dagen!
Kwastje door de voeg, en het is metselwerk…!
Prefab als geloof Frank Smal, hoofd productie van de VBK Groep, gelooft heilig in de combinatie van BIM en prefab. “Weet je, je vangt ‘onvoorziene omstandigheden’ bijna allemaal op in de voorbereiding… Je planning is superstrak, maar je werkt als keten, met partners die kennis van zaken hebben en die elkaar door en door kennen. Koppel dat aan een perfect uitgelijnd digitaal informatiesysteem, een wekelijkse no-nonsense bouwvergadering, korte intervallen en het ontbreken van alles wat ruikt naar ‘grote voorraden’. Alles just-in-time.” Klinkt efficiënt, maar ziet de woning er straks kwalitatief niet ook een beetje eh… ‘prefab’ uit? “Wanneer je bedoelt ‘beter’, dan heb je gelijk,”, lacht Smal. “Nee, dat is juist het leuke. Hier tegenover staat een al 13 huizen die exact dezelfde uitstraling hebben, maar dan traditioneel gebouwd zijn. Bouwtijd 185 dagen.”
Frank Smal, hoofd productie van de VBK-groep: “Je planning is superstrak, maar je werkt met partners die kennis van zaken hebben!”
“Een basis-tussenwoning heb je voor € 69.500,-, exclusief BTW en zonder de grond. Onze afwerking? Check die ‘bakstenen’ maar eens. Voelen als bakstenen, zien er uit als bakstenen, ze zijn zowat strakker dan bakstenen… En die houten kozijnen. Ja, dat is wél hout, merknaam Accoya®, duurzaam gekweekt en duurzaam gemodificeerd, dus zonder toevoeging van giftige stoffen… staat voor minimaal 50 jaar duurzaamheid. Doet zelfs ceder je niet na…” “Kortom, je woont uiteindelijk in een traditioneel huis, en je merkt dus niets van dat ‘prefab’. Hoewel, op twee punten toch wel. De basis en fundering is opgebouwd uit een betonskelet, en de houtskeletsysteemwanden die
daarop gemonteerd zijn, hebben dus een extreem hoge isolatiewaarde… En wanneer je ooit een extra kamer wilt aanbouwen, kan er in één dag een muur eenvoudig verwijderd worden zodat er vervolgens in maximaal drie dagen een prefab-aanbouw kan worden gerealiseerd: één dag heien en funderen, één dag plaatsen en afmonteren, en één dag afwerking binnen…. Tsja, en verder: de toegepaste materialen zijn recyclebaar, en reduceren de hoeveelheid CO2 in de atmosfeer. Installatiewerk is in de prefab meegenomen, dus het plaatsen van de CV is zogezegd ‘plug&play’… Vertelde ik al dat de houtskeletwanden zijn prima inzetbaar bij renovatie: zelfde recept!”
De tegelzetters, op de werf aan het werk met een bovendeel van een eindgevel: razendsnel… Op de achtergrond wordt het houtskelet van de volgende gevel geconstrueerd. Vanaf september kunnen er zes elementen tegelijk gemaakt worden; productietijd vijf dagen.
29
juli 2013
De steenstrips kunnen eenvoudig geknipt worden.
Toiletten en badkamers worden op de werf geconstrueerd getegeld, gevoegd en gekit in acht respectievelijk zeven dagen. En hier staat een toilet op zijn eindbestemming; geplaatst en aangesloten.
Wat zit er in voor de tegelzetter? Prefab-badkamers betegelen betekent: werken op de werf, geen gesjouw, betere werkhouding, sneller produceren onder betere arbeidsomstandigheden. Met z’n allen in een busje, dagelijks in de file, werken in de kou en twijfelen of de vloer wel droog genoeg is, wachten tot de andere afbouwers klaar zijn, maar je komt nog eens
De wand op de wagen, klaar voor transport. Net echte muren – doordat de steenstrip over de hoek doorloopt.
ergens - dat ‘avontuur’ is er dan niet. Maar de vraag is natuurlijk hoezeer je gehecht wilt zijn aan dat avontuur. Voor wie het niet wil: er blijft altijd traditioneel werk, prefab zal altijd slechts een percentage van de bouw blijven. Al kan het wel oplopen. Links, de wand, gemonteerd op de betonnen fundering. Rechts de identieke woningen, maar dan traditioneel gebouwd. Straks: geen verschil te zien!
Het werken met de ‘bakstenen’ is hiermee te vergelijken. Ook de gevels worden op de werf gemonteerd en volledig afgebouwd. En tegelzetters doen het ‘metselwerk’. Hoe kan dat? Frank Smal: “Omdat tegelzetters er verschrikkelijk goed in zijn, en een ‘tegelzettersoog’ hebben! Tegelzetters verwerken dit gewoon het beste! Kijk, dit zijn steenstrips, maar je ziet het niet omdat er ook strips zijn die ‘de hoek om gaan’. Dus waar je ook kijkt, zie je een volledige baksteen. Wat het is? Een flexibele baksteenstrip, gemaakt van 95% gemengde kwartszanden, gebonden met een kunsthars. En de voeg is gewoon de lijm… Kleuren, variaties? Wat je maar wilt, kan op kleur gemaakt worden… Het is handwerk, er worden twee kleuren zand gebruikt en een stoffertje voor de steenvorm, dus geen twee stenen zijn hetzelfde… Het materiaal bestaat al sinds 1962, en Elastolith Nederland BV maakt ze al sinds 1982!” Tegelzetters blijken inderdaad razendsnel en superstrak een gevel vol te kunnen zetten. “De lijm waarmee die strips worden verwerkt, is tegelijk de voeg. Daar halen de tegelzetters een kwastje langs, en – het IS gewoon een bakstenen muur. Een kans dus voor tegelzetters om hun markt uit te breiden!” ■ In de VBK-showroom staan diverse opstellingen van wanden, gevels en dakconstructies. Frank Smal staat hier bij een dwarsdoorsnede van een gepleisterde prefabwand.
www.vbkgroep.nl www.ecgarantwoning.nl www.elastolith.nl
■
Prefab-badkamer op verdieping. Inzet: leidingen en kabels hangen ‘plug&play’ klaar...
Wij hebben ’m ook! Poederlijm lichtgewicht
• • • • •
Hoog standvermogen C2TES1 Handige 15 kg verpakking Voor grootformaat porcellanato tegels Instelbaar als midden-, dun- en vloeibedlijm Ook geschikt als uitvlakmortel CONFORM
NE
N E N 12 0 0 4
Eén en al gemak voor de echte vakman. Dat is Coba. Een duidelijk en overzichtelijk assortiment lijm- en voegproducten en de noodzakelijke toebehoren. Je ziet meteen wat je nodig hebt en hoe je het gebruikt. Coba levert snel. Denkt mee over kwaliteitsproducten. Geeft doortimmerd projectadvies én tien jaar projectgarantie. Nuchter als we zijn komen we alleen met handige oplossingen, zonder gedoe. We zijn tenslotte echt Hollands. Zo krijg je een goed product voor een eerlijke prijs. Meer weten? Ga naar coba.nl of bel 0318-671800.
Tekst & Foto’s: Remus Aussen
In 2011 maakte ik kennis met Coba. Het interviewverslag staat in BOVATINfo editie 2011-1: een gesprek met een jong merk met elan en ambitie. “Wij willen in de top vijf van de Nederlandse lijmfabrikanten komen!”, was het credo toen. “En nu? Zijn wij op de goede weg en kunnen wij stellen dat Coba goed aanslaat bij een grote groep tegelzetters?” vraagt verkoopleider Reinier Spaan, twee jaar later. Elan en ambitie: onveranderd. “Coba is volwassen geworden, en lijkt niet alleen een vaste plaats op de Bouwbeurs veroverd te hebben, maar ook in de tegelzettersbranche.” Hoe kon dat? Hoe dan ook – ook Coba heeft inmiddels met BOVATIN vastgesteld dat een samenwerking tussen de branche en de fabrikant voor beide partijen nuttig is. En met Coba verwelkomen we dan ook het tweede geassocieerd lid, dit kwartaal.
Coba twee jaar later:
gevestigde naam!
Het Coba-team op de Bouwbeurs 2013. Van de commercieel adviseurs staat ook het rayon erbij waar zij actief zijn: van links naar rechts Marcel Krook (West-Nederland), Glenn van der Putte (Noord/Oost-Nederland), Kim van Kleef (marketing), Reinier Spaan (verkoopleider en commercieel adviseur Midden-Nederland), Richard van Mil (Zuidoost-Nederland. Mark van Es (verkoop binnendienst) ontbreekt op de foto.
‘100% NL’ “In Nederland zijn welgeteld 26 lijmfabrikanten actief,” heeft Spaan uitgezocht. “Daar is inmiddels ook een Turkse fabrikant bij gekomen. Coba is de enige 100% NL-lijmfabrikant: Coba wordt centraal in Ede gemaakt, én is voor 100% in Nederlandse handen. Dus dat oranje van ons, dat staat ook ergens voor…” Nu kwam Coba als initiatief niet uit de lucht vallen: Coba is namelijk onderdeel van de Bruil Groep, een concern met diverse dochterbedrijven en een bekende speler in de ruwbouwmarkt. De Bruil Groep richt zich hier met name op cementgebonden producten - een van de bekende merken is Bruil beton & mix - voor de ruwbouwmarkt. De huidige, inmiddels vierde generatie directeuren van dit familiebedrijf, Dirk Jan en Hans Bruil, zagen echter ook synergie en mogelijkheden in de afbouwmarkt. En zo ontstond Coba. “Van deze synergie profiteert Coba elke dag,“ weet Reinier Spaan. “Bruil is namelijk al in een vroegtijdig stadium betrokken bij bouwprojecten. Ik word dus regelmatig in contact gebracht met de relaties van Bruil aangezien in bijna elk bouwproject wel een post tegelwerk zit.“ Da’s mooi, maar wat worden tegelzetbedrijven daar wijzer van? Spaan: “Wij vinden het belangrijk dat al in een vroeg stadium van een bouwproject over tegelwerk wordt nagedacht, en dat het tegelzetbedrijf op tijd betrokken is. Dat komt de kwaliteit van het eindresultaat ten goede. En daar proberen we, vanuit onze weliswaar bescheiden rol, dus ook op te sturen.”
Verkoopleider Reinier Spaan: “…pioniersjaren voorbij…!”
Van een pastalijm naar een compleet assortiment “Maar het gaat natuurlijk om onze lijm. Ja, we begonnen met een pastalijm, een primer en kimband. Maar het doel van Coba was om de tegelzetters een helder en overzichtelijk assortiment lijmen en toebehoren te bieden zonder overlap. Elk product heeft een specifieke toepassing. Meer dan twee bladzijden met producten worden het niet. We zijn bij de tegelzetters binnengekomen met onze pastalijm. Nederland pastaland! Punt is - die smeert erg makkelijk, terwijl hij toch een hoog standvermogen heeft. Dus zag
je toch steeds meer van die oranje emmers DTA 220 tussen de traditionele lijmpakketten verschijnen… Dat liep de eerste jaren via onder andere Julius van der Werf en Kerasom, maar inmiddels ook via de bij de CRH-groep aangesloten bouwmaterialen-handelsondernemingen. Nee, we liggen niet bij de doehetzelf-zaak. We hanteren een selectief distributiebeleid. En ja, ik durf te beweren dat de eigenschappen van die DTA 220 ook andere lijmfabrikanten geïnspireerd heeft!”
Reiner Spaan en marketeer Kim van Kleef: “Zodra het monster van deze kuip in het lab goedgekeurd is, kunnen er weer 110 emmers afgevuld worden!
Pioniersjaren achter de rug Marketeer Kim van Kleef: “De kracht van Coba is eenvoud - we maken het makkelijk voor de tegelzetter”. Een mooi concreet voorbeeld hiervan is onze projectgarantie. Geen garantieopbouw van 5 jaar op de goedkopere lijmen, naar 10 op de hoog belastbare en dus duurdere lijmen. Coba geeft gewoon 10 jaar garantie op ALLE lijmen. ‘Makkelijk zat’ noemen wij dat. Daar wordt de tegelzetter dus beter van. Dit is de traditie waar we aan willen bouwen.” “Ja, onze pioniersjaren liggen een beetje achter ons,” concludeert verkoopleider Spaan. “Maar dat wil >>
31
32
BOVATINFO
niet zeggen dat we nu een gevestigd merk zijn en op onze lauweren kunnen gaan rusten! We blijven innoveren, hetgeen we ook graag samen met jullie doen en blijven doen. Vandaar ook dat we geassocieerd lid van BOVATIN zijn geworden: we hebben een aardige reclamecampagne, maar uiteindelijk zijn jullie ons visitekaartje bij de klant! We hopen op een prettige voortzetting van de samenwerking, en – wie weet maakt onze ‘kok’ op aanwijzen van de BOVATIN-leden binnenkort weer een nieuw product voor een specifieke toepassing– de twee bladzijden van onze catalogus is met 20 producten nog nét niet vol!”
…klaar voor verzending…
Verder nog nieuwe plannen? “Ja, toch nog eentje. We horen vaak tegelzetters over anhydrietvloeren klagen. Jammer, want volgens ons is werken met anhydriet een kwestie van ‘weten hoe’. Bij Coba is veel kennis aanwezig van gipsgebonden bindmiddelen. Dus, wij zouden graag een keer bij BOVATIN wat meer willen vertellen over anhydrietvloeren en hoe daarmee te werken. En zeker weten – wij leren daar ook weer van!” ■ www.coba.nl
Zichtbaar vanaf de snelweg: het groen van Bruil, het oranje van Coba!
juli 2013
Verantwoord(elijk) werken met BHV en VCA! In BOVATINfo 2012-3 legt Kees van Elzelingen (Van Elzelingen Advies KVO) uit hoe belangrijk het is om de ‘Veiligheidschecklist Aannemers’ (VCA) en ‘Bedrijfshulpverlening’ goed geregeld te hebben. Allereerst omdat het van groot belang is voor de veiligheid van de werknemers en van jezelf. Natuurlijk ook omdat opdrachtgevers er steeds vaker naar vragen, maar ook – omdat het niet goed organiseren van je bedrijfsveiligheid je bij een incident zomaar je bedrijf kan kosten… Daarom heeft BOVATIN afspraken gemaakt van Van Elzelingen om deze cursussen voor een speciaal tarief aan de leden aan te kunnen bieden. Hieronder even kort een overzicht: BHV: U betaalt voor een 1 daagse BHV-cursus € 160,-* per persoon. Deze cursus kan overal in Nederland verzorgd worden, inclusief lunch en certificaat; er is geen minimum aantal deelnemers. Herhaling van deze cursus vindt jaarlijks plaats, en heeft dezelfde prijsstelling. Uw voordeel: ‘Vol’ VCA of Basis Veiligheid voor… Was u al op zoek naar een voordelig aanbod voor de cursus Vol VCA voor leidinggevenden of Basis Veiligheid voor medewerkers? Legt u daar dan dit aanbod even naast…
Het gaat hier in beide gevallen om cursussen van één 1 dag, met aansluitend examen. Alles vanzelfsprekend inclusief lunch, boek, (proef)examen, diploma, pasje en inschrijving in het Centraal Diploma Register. Het certificaat is 10 jaar geldig. NB: voor deze cursussen geldt een deelname van minimaal 5 personen, en een maximale groepsgrootte van 20 personen. VCA* certificering voor bedrijven; Opdracht misgelopen omdat de opdrachtgever alleen wil werken met VCA 2008/5.1 gecertificeerde bedrijven? Ook hiervoor heeft BOVATIN en speciaal tarief afgesproken. Zo kunt u bijvoorbeeld een gratis en vrijblijvend gesprek van een uur aanvragen zodat u als ondernemer een goed beeld krijgt van wat VCA certificering voor uw bedrijf inhoudt. Aanmelden? Meer weten? Gratis adviesgesprek? Kijk voor de inhoud en betekenis van de diverse trainingen even op dewebsite. Aanmelden? Advies? Een mailtje naar info@vanelzelingenadvies.nl of bondsburo@ bovatin.nl is genoeg. Ook als u meer wilt weten trouwens; even een mailtje met uw contactgegevens en Kees van Elzelingen neemt contact met u op om uw vragen te beantwoorden. ■ Meer info en cursusinhoud: www.vanelzelingenadvies.nl.
• 1-5 kandidaten € 199,= per persoon • 6-10 kandidaten € 175,= per persoon
*Alle prijzen excl. 21% BTW
33
Een lijm Een lijm als staal als van staal s enens
st volg teest volg t FT
N 11220 EN
KRRIISSTTAAL K L EE
AA W W
NN G G
JNEE LLI I JN
HHOOG G
DDI I
004 4
GG ee
C2FT C2 N S1 N E S1 0
I TT E E RRBBIINNDDI
e b e lb e d d
Rijn e lands
er en er en
Vlo e Vlo e
Zilvergrijze ZilvergrijzeS1-Flexlijm S1-Flexlijm Voor Voorallerlei allerleisoorten soortenkerakeramiek, glasmoza誰ek en namiek, glasmoza誰ek en natuursteen tuursteen Hoge Hogekristallijne kristallijne waterbinding tegen waterbinding tegen verkleuringen verkleuringen Reeds na 2 uur te belopen Reeds na 2 uur te belopen en te voegen en te voegen Universeel inzetbaar: Universeel inzetbaar: dunbed-, vloeibed-, dunbed-, vloeibed-, en middelbedverlegging middelbedverlegging en smeerbaar tot 20 mm laagsmeerbaar tot 20 mm laagsterkte sterkte
d Mid d Mid
el
Rijn e lands
lis s EgaEgali
Tras Tras
ed nb d e nb
d d ibe ibe
i g i nele or i g i nele or
Du D u
NNIE IE U UW
速 Sopro FKM 速 Silver: Sopro FKM Silver:
Download-scan voor technische Download-scan productinformatie voor technische productinformatie
De Betere Bouwchemie
De Betere Bouwchemie
juli 2013
De ‘Urplug’ combineert lucifer en kathedraalboogconstructie… Soms kom je iets nieuws op de markt tegen waarvan het verrassend is dat het niet ‘allang’ bestond. De ‘Urplug’ is zo’n noviteit. Uitvinder Jaap van der Kamp was ontevreden over de gewone kunststof plug en startte met experimenteren. “Eigenlijk is dit stukje aluminium een combinatie van de kwaliteiten van een luciferhoutje en een kathedraal. Als je een gat in een oppervlak boort, er een Urplug in schuift en vervolgens een schroef er in draait, dan werkt de Urplug als de draagconstructie in een kathedraal, terwijl de schroef muurvast in het aluminium draait zoals dat ook in een lucifer gebeurt’, aldus Van der Kamp. “Het houdt enorme gewichten. Je kunt de Urplug met spijkers, schroeven en deuvels gebruiken. Een nylon plug is dik. Juist bij tegels is het handig dat de Urplug maar een gaatje van 3 à 4 mm nodig heeft – dus hij past in iedere voeg zonder de tegel te beschadigen!” Dat hebben we natuurlijk even uitgeprobeerd. En het werkt. De Urplug is er in één maat. Je kunt er, als een gat te groot blijkt, ook meerdere in één gat gebruiken. Meer weten? Kijk op www.urplug.com voor filmpjes, instructies en verkrijgbaarheid. ■
35
36
BOVATINFO
Rako: uitbreiding
voor tegelseries “Rock” en “Unistone”
Dit jaar tegel breidt tegelfabrikant Rako twee van zijn huidige series flink uit: “Rock” en “Unistone” – toch al bovenaan de bestsellerlijst van de Tsjechische fabrikant – zijn nu nóg wat veelzijdiger ”Rock” - Star Tegel serie “Rock”, met zijn gekalibreerde randen en granietuitstraling in de kwaliteit gres porcellanato smaltato, is geschikt voor zowel binnen- als buitenruimtes, voor privé- en zakelijke objecten, en heeft tegellijnen voor zowel wanden als vloeren. Er zijn mozaïeken in 5x5 cm tot aan XXL- tegels in formaat 60x60. Met ingang van dit jaar zijn er ook varianten van 10x10 cm (netverlijmd tot 30x30 cm), 15x15 cm en 20x20. En het kleurenpalet van subtiele grijze en beige tinten wordt nu uitgebreid met versies in diep bruin, geel, blauw en rood.
Voor intensief belaste toepassingen als winkels en openbare voorzieningen biedt de fabrikant in de nabije toekomst ook een 15 mm dikke versie aan van het formaat 30x60 cm. De slip weerstand “R10” evenals bijpassende plinten (60x9, 5 cm) en traptegels (30x60 cm) maken de mogelijkheden van dit “Rock” ensemble duidelijk. “Unistone” - Eén voor allen Voor haar porcellanato-serie “Unistone” introduceert Rako dit jaar een bijpassende wand-serie: naturelgetinte tegels in de vijf series: wit, beige, grijs-bruin, grijs en ook een versie met een bijpassende gestreept decoratie (elk in het formaat 20x40 cm ) plus kleurverwante sierstrips in 40x2 cm. Holistische kamerconcepten behoren dus tot de mogelijkheden… Voor de vloerserie ‘Unistone’ komen mozaïeken in 10x10 cm (netverlijmd tot 30x30 cm); tegelformaten in diverse kleuren van 15x15 cm en 20x20 cm ronden het programma af. Ontwerpen kan nu met de volgende vloerformaten: 60x60, 30x60, 33x33, 10x10, 15x15 en 20x20 cm, plus met mozaïek van 2,5 x2,5 cm en 5x5 cm (netverlijmd tot 30x30 cm) en mozaïekstroken van 5x60 cm (netverlijmd tot 30x60 cm). Tot slot zijn er nog traptegels van 30x60 cm en plinten in 60x9, 5 cm. ■
Meer informatie: www.rako.eu
37
juli 2013
Wordt u de ‘Beste Tegelzetter van Nederland’? G 0,- IN 00 UW €1 RBO IEN VE RD W VE OP U UG
TER
WAS
Vorige maand kreeg u en alle andere tegelzet-lidbedrijven van BOVATIN een stapeltje wedstrijdformulieren in de bus, waarvan u er steeds één kunt achterlaten bij een tevreden (particuliere) klant. Die klant kan u dan namelijk op de onlangs stilletjes gestarte pagina www.facebook. com/bovatin nomineren als Beste Tegelzetter van Nederland (BTVN), door uit te leggen waarom u dé BTVN bent (beoordeeld wordt op kwaliteit, esthetiek, kostenbewustzijn, veiligheid en service), en dat te illustreren met één of meer foto’s van de prachtige vloer, wand, badkamer of wat u ook maar voor hem of haar betegeld heeft. Doet u mee? Uw klanten kunnen u nomineren tot 15 november a.s., en een jury bestaande uit Engbert Broekman (directeur RUBI Benelux), Cees Pille (Vereniging Lijmen & Kitten) en BOVATINvoorzitter Gerard Reus betalen eind 2013 ter plaatse bij- en aan ‘uw’ winnende klant een bedrag van € 1000,- uit als korting op uw factuur. En u mag voor € 1000,gereedschap uitzoeken bij RUBI. Als u flyers tekort komt – mail even naar redactie@bovatin.nl, en u krijgt meteen de digitale flyer! Die kunt u natuurlijk ook nu nog naar uw ‘favoriete’ klanten mailen.
BIJ U AAN HET WERK?
Kortom: een kleine promo-actie voor goed tegelwerk. En meteen een goede manier om onze facebookpagina op te starten. En uw ‘like’ op www.facebook.com/bovatin is natuurlijk al meteen welkom! ■
Terra Tones SILVER
Bezoek onze website www.mosa.nl/terratones
juli 2013
Omzet Mapei blijft wereldwijd stijgen Onlangs maakte Mapei de omzet over 2012 bekend. De omzet steeg naar € 2100 miljoen. Hiermee is de wereldwijde marktleider in bouwproducten: lijmen, kitten en chemische producten voor de bouw, wederom in omzet gestegen ondanks de crisis. Naast dit groeiende omzetcijfer, zijn er in maart en april van dit jaar drie nieuwe vestigingen toegevoegd aan de groep. Het gaat om vestigingen in Brazilië, Turkije en Servië. Met deze nieuwe aanwisten telt Mapei Groep nu 68 vestigingen verdeeld over vijf continenten. Techniek en kwaliteit De innovatieve technologie en kwaliteit van Mapei producten worden wereldwijd in de bouwsector ingezet. Een voorbeeld hiervan is de Drieklovendam in China - de grootste dam ter wereld. Ook kan worden gedacht aan Heathrow Airport in Londen en de indoor/outdoor sportvelden en infrastructuur voor de Olympische spelen in Beijing, Londen en de aankomende winterspelen in Sotsji. Met het ruime assortiment producten biedt het bedrijf totaaloplossingen voor de bouw. Ook op het onderdeel design biedt Mapei steeds meer oplossingen in voegen, vloer- en wandafwerking. Architecten krijgen met de gekleurde voegen de mogelijkheid om design tot in de puntjes door te voeren. Groene investeringen Er wordt maar liefst 5% van de totale omzet bij Mapei geïnvesteerd in onderzoek en ontwikkeling; 70% van deze investering gaat naar de productie van eco-duurzame producten die voldoen aan de www.mapei.nl
hoge internationale criteria van duurzaamheid. Deze producten worden geproduceerd in eigen productiebedrijven, die afgelopen jaar zijn uitgebreid met een eerste fabriek in India, een tweede in Polen en alweer de derde in Frankrijk. Door deze internationalisering zit Mapei dichter bij lokale klanten, wat resulteert in kortere vervoersroutes en dus minder milieubelasting. Mapei Nederland Mapei Nederland ondersteunt met een omzetpercentage van de onder EC1-label verkochte kilo’s de Stichting Nationale Boomfeestdag. Mapei realiseert hiermee, in samenwerking met de stichting, een bos van minimaal 1 hectare per jaar. Mapei Nederland werkt gestaag verder aan de uitbouw van zijn positie op de Nederlandse markt en nam de afgelopen maanden 3 nieuwe medewerkers aan, in de buitendienst en marketingondersteuning. Bij Mapei Nederland werken inmiddels 24 medewerkers. ■
39
NATURE’S FINEST
SELECTED BY MICHEL OPREY & BEISTERVELD
Showroom Vianen
De showrooms en showtuinen van Michel Oprey & Beisterveld Middels 2 prachtige showrooms en showtuinen in Echt en Vianen biedt Michel Oprey & Beisterveld een totaalconcept van een compleet assortiment waarbij de keuzemogelijk-heden nagenoeg onbeperkt zijn. Michel Oprey & Beisterveld kent drie specialistische afdelingen: Indoor, Outdoor en Slabs. De bijzondere collectie vloer- en wandtegels is verzameld binnen de afdeling Indoor. De afdeling Outdoor omvat een ongekende sortering constructieve en decoratieve natuursteenproducten voor gebruik in alle mogelijke soorten tuinen en parken. Afdeling Slabs omvat een uitgebreide selectie plaatmaterialen.
De Limiet 21A 4131 NR Vianen Tel: 030 2417000
Havenweg 18 6101 AB Echt Tel: 0475 417000
Achter de Brinken 6 9462 RH Gasselte Tel: 0599 564655
www.mo-b.nl
41
juli 2013
Chinees hardsteen niet voor niets duurder Techniek en kwaliteit Chinees hardsteen behoort al bijna twee decennia tot een van de meest populaire natuursteensoorten voor tuin en park. Michel Oprey & Beisterveld ervaart echter aan den lijve een structurele verandering t.a.v. de beschikbaarheid van dit product voor de nabije toekomst. De laatste jaren voert de Chinese overheid namelijk een veel strenger beleid ten aanzien van mogelijke gevolgen voor mens en milieu als gevolg van industriële activiteiten. Mijnbouw is een tamelijk in het oog springende bedrijvigheid en dat betekent dat er niet geschroomd wordt groeves te sluiten als er onveilige omstandigheden zijn, of het milieu te veel belast wordt. In het geval van de Chinese hardsteen is er geoordeeld dat het landschap te veel ontsierd werd door de uitbundige ontginning in het gebied. Als gevolg daarvan zijn groeves tot nader order gesloten.
Nieuw gezicht bij Michel Oprey & Beisterveld Michel Oprey & Beisterveld is verheugd u te kunnen melden dat zij op 8 april jongstleden, voor het rayon “Noordwest” een nieuwe vertegenwoordiger in dienst hebben genomen. Zijn naam is Frank Prins, 47 jaar jong en woont in Zaandam. Hij heeft een flink pak ervaring opgedaan in de handel in het algemeen, maar zeker ook in tuinartikelen en in natuursteen. Nu hij zijn opleiding intern heeft afgerond komt deze kersverse specialist in natuursteen binnenkort misschien ook wel kennismaken met uw bedrijf. U kunt Frank bereiken via 0622468758, of via mail frank. prins@mo-b.nl. Vanzelfsprekend kunt u zoals altijd ook bij onze binnendienst in Echt terecht met al uw vragen.
Als lid van het eerste uur van WGDN (Werkgroep Duurzame Natuursteen) nu het “Responsible Stone Program” (RSP) hecht Michel Oprey & Beisterveld, als voorzitter van het bestuur van dit programma, veel waarde aan de gevolgen voor mens en milieu van natuursteenontginning en -productie. Zo bevat de RSP-gedragscode de normen die bepalen wat “verantwoord” geproduceerde natuursteen is. Michel Oprey & Beisterveld zorgt er al jaren voor dat haar leveranciers en de leveranciers van leveranciers de gedragscode erkennen en spant zich samen met RSP in om de gedragscode stapsgewijs in te voeren bij (een deel van) haar leveranciers. Dat de productie van “duurzame natuursteen” tot gevolg kan hebben dat de kostprijs voor Michel Oprey & Beisterveld hoger wordt, is voor hen aanvaardbaar. In het geval van Chinees hardsteen zijn er echter door de enorme prijsdruk de laatste jaren al veel zagerijen in het gebied failliet gegaan. Nu is de aanvoer van blokken ook nog eens zo goed als opgedroogd. Volgens het aloude principe van vraag en aanbod ontstaat er vervolgens een onbalans in het nadeel van de klant waardoor de prijzen van Chinees hardsteen al bijna twee jaar een zeer sterke opwaartse beweging vertonen. Op beperkte schaal vindt nog illegale mijnbouw plaats, maar gelukkig zijn er weer enkele nieuwe groeves in ontwikkeling. En zo komt er langzaam weer enige aanvoer op gang. Voorlopig zal de beschikbaarheid echter nog beperkt zijn en zullen de prijzen op een historisch hoog niveau blijven. Actuele beschikbaarheid en prijsniveau kunt u aanvragen via info@mo-b.nl. ■ Meer informatie over het RSP van TFT zie www.tft-forests.org.
G N I W SCHU
WAAR
OT T N E D LEI UCTIE! N A K IK CEP-RED U R B E G BI E Z U E I SER
Extreem geschikt voor het verlijmen van grootformaten Extreem witte kleur
| Let´s stick together | www.schoenox.nl |
N
E
Extreem comfortabele, standvaste dispersielijm met lange open tijd
DIN
de extreme SCHÖNOX TLX |
D2
TE
ens lg
test vo ge
| Zó gemakkelijk verwerkt
12004
I I I
Tekst & foto’s: Marco Bosma, MAPEI Nederland BV
Onduidelijkheden over plaatsing terras Door een onjuiste afstemming van (bouw)materialen worden regelmatig terrassen gerealiseerd op verkeerde systemen, met een onbestendig terras als gevolg. Bepaal zelf de kwaliteit van het te leggen terras door het geheel vooraf goed in kaart te brengen en voor het juiste systeem te kiezen. Een terras wordt immers blootgesteld aan uiteenlopende weersverschijnselen (regen, zonlicht, sneeuw, vorst ).
Nieuwe mogelijkheden terras en woonkamer Het buitenterras wordt steeds vaker betrokken bij de woonkamer door middel van openslaande tuindeuren en schuifpuien, wat een verrijking van het woonoppervlak oplevert vooral tijdens het voorjaar tot laat in het zomerseizoen. Door nieuwe trends en ontwikkelingen in de keramiek- en natuursteensector bestaat een eigentijds terras al lang niet meer uit stoeptegels of houten vlonders. Anno 2013 wordt geïnvesteerd in terrassen die naadloos aansluiten op het vloerinterieur van de woonkamer. Om de kwaliteit te kunnen waarborgen, is een goede analyse noodzakelijk. Door vooraf goed te inventariseren gaat u als tegelzetter/verwerker voor kwaliteit. Houd rekening met de te plaatsen producten en eigenschappen van keramiek of natuursteen en laat u niet misleiden door opgedane ‘kennis’ van de klant. Wanneer een terras niet op de juiste wijze wordt gelegd en waterdicht wordt gemaakt, kan deze worden aangetast en beschadigd door vorst. In vergelijking met traditionele waterdichtingssystemen, die worden aangebracht tussen de betonplaat en de dekvloer, bieden moderne methodes verschillende voordelen. Het belangrijkste voordeel is dat de weerstand van de ondergrond tegen afwisselende vorst- en dooiperiodes wordt verbeterd. Een ander voordeel is dat de vorming van uitslag op poreuze voegen en tegels wordt tegengegaan. Problemen eenvoudig voorkomen Een snelle waterafvoer is als basisprincipe voor elk terras is van groot belang. Dit kan door middel van een afschot van minimaal 1 cm pm1 of door een drainagesysteem toe te passen dat voldoende water kan afvoeren (afdoende brede voegen). Houd daarbij rekening met beweging- en/of dilatatievoegen, een donkere tegel zal bijvoorbeeld meer warmte opnemen en dus meer uitzetten dan een licht gekleurde tegel. Verdeel dan ook de oppervlakte in vlakken van maximaal 25 m2 en houd rekening met T- of L-vormige terrassen, dilateren vanuit de hoeken. Gebruik lijmen en voegmiddelen die geschikt zijn voor de toepassing, voor een terras op afschot gebruikt u een ander voegproduct dan op een terras met drainagesysteem. Houd ook rekening met de flexibiliteit van de lijm, waardoor een snelle temperatuurwisseling opgevangen kan worden. Gegarandeerd goed Het juiste systeem is gewapend tegen vorst- en dooiperiodes, lekkages naar onderliggende kelders en tegen hardnekkig onkruid. Voor de beste service met het oog op het gewenste resultaat raden wij tevens aan het project te realiseren onder garantie. Door eveneens het tegelwerk jaarlijks te controleren en geconstateerde problemen meteen op te lossen kunt u een blijvend mooi terras garanderen. Voor advies gaat u naar uw lijmleverancier. ■
43
DE NIEUWE GENERATIE VOEGMORTEL
CE 40 ALLROUND 1-10 AQUASTATIC Voor het voegen van woningen en commerciële ruimtes die worden blootgesteld aan zware belasting. ■ Innovatieve Trio-Protect-formule
r
issi e
a
zee
em
rm
met 3-voudige bescherming - tegen zwarte aanslag - tegen water en vuil door de doeltreffende Aquastatic-technologie - kleurvast
≤ 1000 mm3
CG2 A
≤ 5 g/240 min.
CG2 W
WWW.CERESIT.NL
juli 2013
Ik ben dan wel geen tegelzetter, maar... In deze kwartaalcolumn graaft Remus Aussen (52), de hoofdredacteur van BOVATINfo, wat in het vak van de tegelzetter. Hebt u een onderwerp waar hij eens in mag graven? Mail het naar redactie@bovatin.nl ! Ook als u op deze column wilt reageren, natuurlijk.
Wie terugkijkt heeft altijd gelijk. Dat gevoel had ik aanvankelijk een beetje toen ik op de BOVATIN Jaardag naar Bart van Kampen zat te luisteren: jij hebt makkelijk praten. Risico nemen en dan succes hebben is achteraf altijd de verstandigste keuze. En toch… Van Kampen’s verhaal ging niet over dat achteraf gelijk hebben. Het ging erom hoe je kijkt als het ‘nu’ is. Of als het ‘nu of nooit’ is. Dan is het belangrijk dat je vooraf wat denkwerk gedaan hebt over wat voor ondernemer je eigenlijk bent. Anders besluit je wat je denkt dat ‘de’ goede ondernemer moet besluiten, niet wat JIJ als ondernemer WIL besluiten. Twijfelen mag, aarzelen niet. Ik heb altijd een beetje over mijn ondernemerschap getwijfeld. Ben ik van de risico’s? Ik ben een vrije jongen, een wereldverbeteraar, maar wel één die ’s avonds het liefst met zijn pantoffels op de kachel zit. Mijn eigen keuzes maken, samenwerken, geen baas die mij vertelt wat goed is en wat niet maar meerwaarde bieden aan een opdrachtgever. En vernieuwen. Blijven leren en beslist geen routine, niet kiezen maar ALLES kiezen. Nou, kom maar eens aan met zo’n verlanglijst in crisistijd. Gelukkig werkt het zo niet. Hoe dan wel? Ondernemen begint bij wat er buiten niet is. Bij wat iemand anders niet heeft of kan, en jij wel. Zijn er anderen die ook kunnen wat jij kan? Dan is het zaak om te zorgen dat jij tóch iets meer biedt of minder kost. Tegenover jou zit dan vaak iemand die stelt dat hij ‘voor jou tien anderen’ kan vinden. Niet leuk. En dat is momenteel het moment waarop mensen nog wel eens vergeten dat ze ondernemer geworden waren. Immers, in tijden van schaarste pro-
beert een opdrachtgever het gewoon. Vijf in plaats van 40 Euro per meter. Is het fout om daar ja tegen te zeggen? Als jij voor vijf Euro je onderneming gezond kan houden, je risico’s kan afdekken, je team bij elkaar kan houden en er voor jezelf nog wat aan overhoudt: niks mis mee, denk ik dan. Zo niet, dan onderhandel je, en neem je de prijs die je kunt krijgen. Krijg je het zuur van die prijs, vervloek je je opdrachtgever, en heb je geen zin meer om je best te doen, trek dan plan B uit de kast. En doe het niet. Maar – had jij een plan B? Voor mij begint ondernemen met plan B, en pas DAN plan A. Zodat ik, net als Bart van Kampen, vooraf kan terugkijken. Ik ken iemand die zeer ondernemend is, grootse plannen heeft en ze met tomeloze energie en enthousiasme uitvoert. Op dit moment gaat dat best goed. Hij neemt daarbij veel risico, en legt zich erbij neer dat als het mis gaat, hij geen cent meer heeft. Kan hij mee leven. Dat is zijn plan B. Daarom kan hij ook prima slapen. Als je echter hecht aan je welverdiende luxe, dan ziet een plan B er anders uit. Begin dus met plan B… en bepaal hoe je met al de eisen risicodragend ondernemer, OZP-er ZZP-er of gewoon werknemer wil worden, en tegen welke prijs. Maar bepaal eerst de prijs van je plan B. MAAK dat plan B, ook nu. Toen ik het deed, bleek er meer mogelijk dan ik vooraf dacht. En ik, nu? Ik blijf in contact met mijn plan B. En zorg dat ik regelmatig met mensen praat die me doorhebben, en punaises strooien. “Joh, dat plan B van jou… allemaal luxe. Doe het toch weg…!” ■
45
Terrassen met Mapei
kit voeg
Kerapoxy CQ/ Ultracolor Plus keramiek tegellijm afvoer
Drain Vertical glasvezelnet
Mapenet 150 waterdichting
(2 lagen )
Mapelastic cementdekvloer
Topcem Pronto aanbrandlaag
Topcem Pronto/Planicrete beton
www.mapei.nl
47
Dé Bovatin autoverzekering voor u en uw werknemers 80% van de Nederlanders weet niet of ze hun auto goedkoper kunnen verzekeren Uit recent onderzoek is gebleken dat 80% van de Nederlanders geen moeite doet om te bekijken of ze hun auto goedkoper kunnen verzekeren. Switchen kan echter een besparing van vele euro’s per jaar opleveren. Daarom: dé Bovatin autoverzekering voor uw bedrijfs- en privéauto’s Een lage premie, gratis hulpverlening bij schade, bonuskorting tot 75% of 3 jaar volledige nieuwwaarde uitkering voor personenauto’s tot € 90.000? Bovatin Verzekeringsdienst biedt het u allemaal en meer. Doordat wij onze autoverzekeringen collectief inkopen, kunnen wij u een uitstekende dekking bieden tegen een lage premie. Dit aanbod geldt voor zowel uw zakelijke als uw privéauto’s. Ook voor uw werknemers Waarschijnlijk hebben uw werknemers ook een auto. Daarom is deze autoverzekering niet alleen voor u, maar ook voor uw werknemers. Zij kunnen ook gebruik maken van deze exclusieve aanbieding. Zo kunt u uw werknemers ook mee laten profiteren van dit voordeel! Meer weten? Accountmanager Harry Hentenaar vertelt u graag hoeveel u kunt besparen op uw autoverzekeringen. Neem contact met hem op via 010 – 288 44 44 of info@bovatinverzekeringsdienst.nl.
Art Deco Imperial hotel • Prof. J. Beneš • Café • Prague • 1914
Op onze website www.bovatinverzekeringsdienst.nl kunt u een offerte aanvragen voor uw zakelijke autoverzekering. Voor uw privéautoverzekering kunt u onderstaande QR-code scannen, de premie berekenen en direct de verzekering afsluiten! ■
Nieuwsbrief met ledeninformatie (goed) ontvangen? Hebt u de E-nieuwsbrief niet ontvangen? Check dan svp de ‘spam-box’ van uw E-mailprogramma. Ook op Gmail blijft wel eens wat in de filter achter. U kunt dat checken wanneer u Gmail via uw browser opent. Niet gevonden? Of leest uw computer de nieuwsbrief niet goed? Stuur dan een mailtje naar redactie@bovatin.nl, en wij zetten uw E-mailadres goed in de lijst, of we nemen contact met u op!
It is our honor to be here with you since 1883. www.rako.eu
Erkenningsregeling Vrije vestiging Tegelzettersbedrijf Als gevolg van de wijzigingen in de Vestigingswetgeving worden er door de overheid geen specifieke eisen meer gesteld aan het vakmanschap van tegelzettersbedrijven. Dus iedereen, ook wanneer men niet beschikt over de benodigde ondernemers- en technische vaardigheden, kan een tegelzettersbedrijf beginnen!
Grote onduidelijkheid omtrent kwaliteit Het gevolg van de vrije vestiging is grote onduidelijkheid voor de opdrachtgever omtrent de kwaliteit die een tegelzettersbedrijf te bieden heeft. Onduidelijk voorwaarden en kwaliteitscriteria zijn derhalve troef. De kans op teleurstellingen en onoplosbare geschillen is groot.
Erkenningsregeling als oplossing Het is dus in het belang een “keurmerk” voor de kwaliteit van tegelzettersbedrijven te hebben. Teneinde het vakmanschap in de branche te behouden en nog verder te bevorderen heeft de Bond Van Aannemers van tegelwerken In Nederland (BOVATIN) daarom een Erkenningsregeling in het leven geroepen. De uitvoering van deze regeling ligt in handen van een aparte stichting: de Stichting Gespecialiseerde Aannemers Tegel- en natuursteenverwerking (SGAT).
Algemene ondernemersvaardigheden en bedrijfstechniek Om in aanmerking te komen voor erkenning dient de leiding van het bedrijf niet alleen te beschikken over algemene ondernemersvaardigheden, maar dient er ook te worden voldaan aan specifieke eisen van bedrijfstechniek en kennis van materialen en aanbrengtechnieken.
Opleiding en arbeidsomstandigheden Voorts wordt jaarlijks gecontroleerd of erkende bedrijven hebben voldaan aan de opleidingsverplichtingen voor het personeel op grond van artikel 35B van de Bouw-CAO en de eisen voortvloeiend uit de ARBO- en milieuwetgeving. Ook van de bedrijfsleiding wordt verwacht dat zij regelmatig de speciaal voor hen door SGAT opgezette cursussen en trainingen volgen.
Technische eisen, algemene voorwaarden en geschillenregeling De door S.G.A.T. erkende bedrijven dienen te werken op basis van het European Technical Report N300, hanteren de algemene voorwaarden van de BOVATIN, lossen klachten op conform de voorgeschreven Code Klachtenbehandeling en laten eventuele geschillen beslechten door de Stichting Geschillenoplossing Tegelwerken (SGOT).
Controle op werken in uitvoering Periodiek worden ook werken in uitvoering van de erkende bedrijven door inspecteurs bezocht. Naar aanleiding van deze bezoeken worden er gerichte aanwijzingen en verwerkings- en opleidingsadviezen gegeven om de kwaliteit van het uitgevoerde tegelwerk op een nog hoger niveau te brengen.
Waaraan is een Erkend bedrijf te herkennen? Nadat is gebleken dat men nog steeds aan alle eisen voldoet wordt aan een Erkend bedrijf jaarlijks een Erkenningscertificaat voor het betreffende jaar verstrekt. Daarnaast ontvangt men ook jaarlijks een schildje waarop is vermeld dat men voor het betreffende jaar is erkend. Bij het secretariaat is bovendien een lijst verkrijgbaar van de erkende bedrijven.
Erkenning staat voor kwaliteit en zekerheid Voor de opdrachtgever biedt Erkenning de zekerheid dat het betreffende tegelzettersbedrijf serieus bezig is met kwaliteit, nieuwe ontwikkelingen op de voet volgt en uiteraard werkt met goed opgeleid en gemotiveerd personeel. De werkzaamheden worden uitgevoerd op basis van de meest recente technische inzichten zoals neergelegd in de Nederlandstalige versie van het European Technical Report N300. Mochten er in de uitvoering desondanks toch problemen ontstaan, dan worden deze op professionele wijze, zonodig via SGOT, opgelost. Voor meer informatie:
S.G.A.T. Postbus 85, 7460 AB Rijssen Tel. (0548) 53 85 05 • Fax (0548) 53 85 01 E-mail: sgat@sgat.nl • Website: www.sgat.nl
49
SGAT-NIEUWS
Met IKOB-BKB er achter, staat zeKerheID VOOrOp KOMO-procescertificatie Gespecialiseerde aannemers: Dakdekken Leidekken Zink- en Koperwerk Tegelwerk Na-isolatie Metselen Lijmen Voegen Overig: Buitengevelisolatie Afbouw Betonreparatie Energielabels + maatwerkadvies Systeemcertificatie: ISO 9001 en 14001 VCA*/** Erkenningen: Bouwgarant SGAT Projectinrichting
IKOB-BKB: De certificeerder van het huis.
IKOBKB
Certificering biedt uw bedrijf veel mogelijkheden. Zeker in deze tijd. Het is voor uw opdrachtgevers het signaal dat u aan de aanbestedingseisen (STABU) kunt voldoen. En een bedrijf dat keurmerken kan overleggen, onderscheidt zich in de markt. Bovendien staat u juridisch sterker en zijn uw medewerkers beter gemotiveerd om hun werk kwalitatief goed uit te voeren. Meer weten over certificering? Of over de aantrekkelijke combinaties van KOMO- en ISO/VCA-certificering? Informeer dan vrijblijvend bij IKOB-BKB.
IKOB-BKB BV Postbus 298 3990 GB Houten Tel. 030 - 635 80 60 info@ikobbkb.nl www.ikobbkb.nl
Gecertificeerde erkende bedrijven van de SGAT Noord holland
zuid holland
Utrecht
noord brabant
Tegelzetbedrijf Dumont Cruyscamplaan 24 1851 XB Heiloo
Jan Groen Tegelzetbedrijf BV Hoefweg 95 2665 CC Bleiswijk www.jangroentegels.nl
C.G. van den Bogaard Tegelzettersbedrijf Bredeweg 11 3945 PB Cothen www.tegelhuisbogaard.nl
Mutsaars BV Tegelzetbedrijf Kempenlandstraat 17a 5262 GK Vught www.mutsaars.bv
Tegelzetbedrijf Zwarthoed(Kirry) BV Boeijer 23 1132 GN Volendam www.kirry.nl
Ceramics BV Tegelzetbedrijf 1e Pijnackerstraat 75 3035 GN Rotterdam www.ceramicsbv.nl
Oostbörg BV Tegelzetbedrijf Stationsstraat 34 3451 BZ Vleuten www.oostborg.nl
J. Heijblom V.o.F. Tegelwerken Boerenkamplaan 120 5712 AH Someren www.heijblom.info
Rijvo Tegelhandel Volume 6 1446 WJ Purmerend www.rijvo.nl
Van der Sluis Tegelwerken Ambachtstraat 10 3284 XW Zuid-Beijerland www.vandersluistegelwerken.nl
Tegelzetbedrijf R. van Putten BV Vleugelboot 26B 3991 CL Houten www.tegelzetbedrijfvanputten.nl
Tegelhandel Loomans Floreffestraat 100 5711 AE Someren www.tegelhandelloomans.nl
SVK Tegelwerken BV Postbus 33 1800 AA Alkmaar www.svktegelwerken.nl
zeeland
Limburg
Tegelzetbedrijf K & J Dieleman Industrieweg 7 4538 AG Terneuzen www.tegelzetbedrijfdieleman.nl
Joma Tegel-Installatiebedrijf Sanderboutlaan 2b 6181 DN Elsloo www.jomategelhandel-sanitair.nl
Rongen Tegelzettersbedrijf V.o.F. Keizersveld 22 5803 AN Venray www.rongenvof.nl
Hilhorst-Surtec Tegels & Sanitair Wiebachstraat 28 6466 NG Kerkrade www.hilhorst.nl
Wijen Tegelhandel & Tegelzetbedrijf BV Pannenweg 100 6031 RK Nederweert www.wijentegels.nl
Groot Afbouwbedrijf BV Postbus 104 1130 AC Volendam www.grootafbouw.nl
50
BOVATINFO
Secretariaat
Afdelingssecretariaten
Bondsburo BOVATIN Postbus 85, 7460 AB Rijssen Bezoekadres: Karel Doormanstraat 2, 7461 ER Rijssen telefoon (0548) 53 85 05 fax (0548) 53 85 01 e-mail: bondsburo@bovatin.nl website: www.bovatin.nl
Noord-Holland K. Scholten Westerwerf 2 1911 JA Uitgeest telefoon 0251-319101 e-mail noordholland@bovatin.nl
Hoofdbestuur Voorzitter: G.A. Reus Raadhuisstraat 18, 1829 BV Oudorp telefoon (072) 511 08 99 mob. 06-22916752 fax (072) 564 70 52 e-mail: voorzitter@bovatin.nl Secretaris: C.H. van Herpen Het Erp 9, 5388 CN Nistelrode telefoon (0412) 61 16 29 mob. 06-52654912 e-mail secretaris@bovatin.nl Penningmeester: Y. van der Doelen Kameren 1A, 5473 VC Heeswijk-Dinther telefoon 06-1401 4402 e-mail: penningmeester@bovatin.nl Bestuursleden: V. van de Bilt Mauritslaan 37, 3454 XR De Meern Telefoon (030) 241 69 35 e-mail info@viktorvandebilt.nl G. Hilhorst Wiebachstraat 28, 6466 NG Kerkrade telefoon (045) 544 45 42 fax (045) 544 09 73 G.C. Cremer Europaweg 28, 7742 PH Coevorden telefoon (0524) 22 15 96 e-mail gccremer@hotmail.com Juridisch adviseur: Mr. T. Zanen Beukendreef 11, B-2920 Kalmhout België telefoon (0032) 36853187 fax (0032) 36853186 e-mail tzanen@hotmail.com mob. 06-20616770 Ambtelijk secretaris: G. ten Bolscher Postbus 85, 7460 AB Rijssen telefoon (0548) 53 85 05 fax (0548) 53 85 01 Informatie betreffende keuringscommissie: BOVATIN Postbus 85, 7460 AB Rijssen telefoon (0548) 53 85 05 fax (0548) 53 85 01
Midden-Nederland P. Verlaan Valkenburgerlaan 14, 2771 DA Boskoop telefoon (0172) 21 60 84 fax (0172) 21 04 61 mob. 06-53281208 verlaan-tegels@hetnet.nl Oost+Noord-Nederland G.C. Cremer Europaweg 28, 7742 PH Coevorden telefoon (0524) 22 15 96 e-mail gccremer@hotmail.com Zuid-Nederland P. de Jong Cambreur 8, 5171 SJ Kaatsheuvel telefoon (0416) 27 33 29 fax (0416) 27 33 29 Redactiecommissie Hoofdredactie en nieuws diversen Remus F.P.M. Aussen, Aussen communicatie & management Dwarsbleekstraat 4, 3134 EC Vlaardingen, telefoon (010) 435 22 70 mob. 06 – 242 70 953 www.aussen.nl e-mail redactie@bovatin.nl Mededelingen Hoofdbestuur G.A. Reus Raadhuisstraat 18, 1829 BV Oudorp telefoon (072) 511 08 99 Mededelingen landelijk secretariaat B. Bekhuis Postbus 85, 7460 AB Rijssen telefoon (0548) 53 85 05 Techniek-Materialen-Gereedschappen P. Verlaan Valkenburgerlaan 14, 2771 DA Boskoop Tel. (0172) 21 60 84 A.M.F.J. Borrenbergs Sjeng Vaasstraat 7 6031HE Nederweert tel. (0495) 634095 mob. 06 23442186 e-mail: info@tegelambacht-borrenbergs.nl Redactieadres BOVATINfo Postbus 85, 7460 AB Rijssen Telefoon (0548) 538 505 Fax (0548) 538 501 e-mail redactie@bovatin.nl Advertenties Remus F.P.M. Aussen, Aussen communicatie & management Dwarsbleekstraat 4, 3134 EC Vlaardingen, telefoon (010) 435 22 70 mob. 06 – 242 70 953 www.aussen.nl e-mail remus@aussen.nl
Nuttige info voor BOVATINleden Ledenadvies BOVATIN Bondsbureau (voorlichting) Kosteloos via telefoon: (0548) 53 85 05 fax: (0548) 53 85 01 e-mail bondsburo@bovatin.nl Voorlichting op gebied van onder andere: ■ Cordares (SFB) ■ Sociale Verzekeringen ■ CAO-bepalingen ■ Loonkosten ■ Overige verzekeringen ■ Bedrijfsschade ■ WA verzekeringen BOVATIN Bondsbureau (advies) Tarief € 70,- per uur. Kort telefonisch advies: kosteloos Adviezen op gebied van onder andere: ■ Opstellen van een ondernemingsplan ■ Kostenbewakingssystemen ■ Financieringsplan ■ Opstellen exploitatieprognoses ■ Opvolgingsproblematiek BOVATIN/Technisch advies Kort telefonisch advies: kosteloos Tarief € 70,- per uur. Algemene technische adviezen en specifieke projectadviezen ■ Tegels ■ Lijmen ■ Hulpmiddelen-materialen ■ Verwerkingsmethoden ■ Etc. Advies aanvragen via Bondsbureau: 0548 - 538505 Adviseur: A.M.F.J. Borrenbergs BOVATIN/BJD Advies Tarief € 70,- per uur. Incasso: no cure no pay (zonder geschil) via tel: (00) 32 36 85 31 87 (tussen 20.00 uur en 22.00 uur) fax: (00) 32 36 85 31 86 Mob. 06-20616770 e-mail: tzanen@hotmail.com Juridische Advisering en Procesvertegenwoordiging (ook bemiddeling advocaat): ■ Arbeidsrecht ■ Contractenrecht ■ Incasso ■ Huurkwesties ■ Soc. Verzekeringen ■ Subsidies ■ Vergunningen ■ Leasing ■ Productaansprakelijkheid ■ Juridische Doorlichting S.G.A.T. Stichting gespecialiseerde Aannemers in het verwerken van keramischeen natuursteen tegels (zie secretariaat BOVATIN) Postbus 85, 7460 AB Rijssen
BETER EN MAKKELIJKER LIJMEN zonder een vuiltje aan de lucht
Andere tijden. Andere lijmen. Nieuwe KM Flex BluePrint maakt gebruik van een innovatieve morteltechnologie. Dat maakt de lijm bijzonder duurzaam en goed voor het milieu. Nog mooier is, dat je er als tegelzetter makkelijker, sneller, beter en gezonder mee werkt dan met traditionele lijmen. Glashelder dus: het is tijd voor KM Flex BluePrint.
brekend!
BluePrint = baan
Postadres
Postbus 120 NL - 7070 AC Ulft Bezoekadres De Hogenkamp 22 NL - 7071 EC Ulft Telefoon +31 (0)315 270 620 E-mail info@kiwitz.nl Internet www.kiwitz.nl
er CO2-uitstoot ✓ Tot 78% mind racht ✓ Hogere kleefk gen ✓ Lichter te men verwerken ✓ Makkelijker te
M A A K H E T WA A R . M E T K I W I T Z
tie ✓ Geen huidirrita ONDERDEEL VAN DE
Voor bouwprofessionals
Waterdicht is waterdicht Compleet assortiment afdichtingssystemen voor < < < <
Badkamers en douches Balkons en terrassen Zwembaden Kelders en gevels
PCI Tegellijmsystemen en bouwchemische producten
www.PCI-Afbouw.nl