Redactie Remus Aussen www.aussen.nl Art direction en grafisch ontwerp UPPERCASE www.studiouppercase.nl Illustraties Baschz Leeft www.baschz.com
MEER VAN TEGELS De website www.MeerwaardeVanTegels.nl geeft al zo’n 7 jaar informatie over de meerwaarde van tegels. Tegels hebben zo hun voordelen‌ Maar nu informeren we u allereerst over waarom tegels uw beste keus zijn als u vloerverwarming overweegt. Wilt u ook die andere voordelen weten? En waar u op moet letten als u voor tegels kiest? Ook daarover leest u alles in dit boekje.
Vloerverwarming? Iets anders dan tegels is echt onzin…! Hout, vinyl, laminaat en tapijt werken op een vloer met vloerverwarming als een glaswoldeken rond een kachel: de warmte wordt tegengehouden. Maar tegels zijn juist ideale warmtegeleiders – en dat is uitgerekend in deze tijd van energietransitie nóg belangrijker. Immers, de moderne (grond)warmtepompen leveren warmte met een verschil ten opzichte van de gewenste kamertemperatuur van zo’n 10 graden Celsius. En dan is een vloer die zijn warmte goed afgeeft, extra belangrijk! Op deze website leggen we uit waarom je met tegels tot 50% op je verwarmings- en koelings(!)kosten kunt besparen. En we leggen er bovendien wat wetenschappelijk onderzoek naast. ‘We’, dat zijn de leden van een werkgroep van de toonaangevende handelshuizen, fabrikanten uit de keramische industrie van Nederland en omgeving plus de Nederlandse brancheorganisatie van tegelzetbedrijven BOVATIN. Het onderzoek is in Duitsland verricht.
Waarom ook al weer? En wat is dat met dat ‘Energielabel’? Wereldwijd wordt naar alternatieven voor fossiele brandstoffen gezocht; deels om milieuredenen, deels omdat men zich realiseert dat de voorraad eindig is. In Nederland zoekt men nog iets harder, vanwege de aardbevingen en het naderend einde van de aardgaswinning in Groningen. Dus wordt heel veel denkkracht gestoken in het extreem isoleren van woningen en het benutten van alternatieve energie: van wind tot zon tot aardwarmte. Prima natuurlijk, maar er wordt schijnbaar NIET nagedacht over hoe die energie efficiënt kan worden omgezet in bijvoorbeeld verwarming van uw woning. Dat zie je al aan het verplichte ‘Energielabel’: een huis krijgt punten voor isolatie, voor een HR-ketel, voor een hybride pomp maar niet voor een slim warmteafgiftesysteem… Terwijl je isolatie, (drie)dubbel glas en een verwarmingsketel eenvoudiger aanbrengt of vervangt dan alle vloeren in je woning!
Onderzoeksresultaten: de ‘klimaatregelende tegelvloer’ Een werkgroep heeft zich verdiept in een onderzoek van onderzoeksinstituut IGE van de Universität Stuttgart en ITG Dresden, in opdracht van Schlüter Systems. Conclusie: door de slimme combinatie van keramiek en een ‘klimaatregelend vloersysteem’ kan de klant tot 50% op zijn verwarmingsopbrengsten besparen én sneller een ruimte verwarmen: vandaag de dag nóg belangrijker, omdat de warmtepomp het anders niet in zijn eentje aankan… Maar al zou je op steenkool verwarmen, dan scheelt het nog steeds diezelfde 50%. Zo’n klimaatregelend vloersysteem is er ook van andere merken, zoals Gutjahr: het is niets meer of minder dan een speciale isolerende en ontkoppelende (hij vangt eventuele spanningen in de ondervloer op) mat met aan de bovenkant noppen waar de verwarmingsbuizen doorheen gevlochten worden. Bouwplatenfabrikant wedi heeft een vergelijkbare systeem, bestaande
uit speciale XPS-bouwplaten waar de verwarmingsbuizen zó in gedrukt kunnen worden; ook deze bouwplaten hebben een sterke vochtwerende en vooral ook isolerende waarde van onderaf – belangrijk, want als je kruipruimte een temperatuur van 4 graden heeft en je woonkamer 20 graden is, dan is duidelijk aan welke kant van je vloer je systeem de meeste warmte afgeeft… Op deze systemen kan meteen getegeld worden. Slim bij een renovatie (tegenover diep infrezen van de leidingen), maar ook bij nieuwbouw: de verwarmingssystemen verwarmen in combinatie met een klimaatregelende tegelvloer ook nog eens sneller en gelijkmatig. Koelen met zo’n vloersysteem in combinatie met een warmtepomp is ook mogelijk. Volgen we de grafieken uit het onderzoek, dan is de conclusie dat ook vloerkoeling met een warmtepomp beter werkt met tegels. Uitgerekend de koeling met een warmtepompsysteem werkt vaak met relatief kleine verschillen tussen watertempera-
tuur en kamertemperatuur (vaak slechts 3 graden Celsius). En heb je een ‘isolatielaag’ op je vloer liggen, in de vorm van een houten vloer, vinyl, laminaat of tapijt, dan ‘bereikt’ heel die koeling je kamer niet... Hebt u zin in een loeiende warmtepomp? Een zwak punt van een warmtepomp is bij hoge belasting het geluid. Zonder tegels moet zo’n pomp harder werken, en actieve koeling/verwarming bijschakelen. Zeker wanneer het systeem koelt. Wat dus extra energie kost en meer geluidsoverlast oplevert. Als er al voldoende capaciteit is. Bij het onderzoek is gebruik gemaakt van de noppenmat Schlüter®-BEKOTEC-EN 23 F, in combinatie met een systeemverwarmingsbuis met een doorsnee van 14 millimeter. Schlüter Systems heeft ook een elektrische variant DITRA-HEAT-E. Voor de goede orde: ook bijvoorbeeld Ardex/Gutjahr beschikt over vloerverwarmingssystemen IndorTec® THERM-E (elektrisch) en
W (warmwater). wedi levert diverse XPS-bouwplaatsystemen, zoals het kant-en-klare wedi PreLine.
Kortom: een tegelvloer geeft meer rendement bij IEDER vloerverwarmings- en koelingssysteem, maar NOG MEER als je een warmtepomp gebruikt…!’ Kies wat u mooi vindt. Maar dit is onze missie! “Wij hebben een missie:” vindt werkgroepvoorzitter Tom Sterkman (bestuurslid brancheorganisatie BOVATIN, directeur SVK tegelwerken): “zorgen dat ook de Nederlandse consumenten, installateurs, beleidsmakers, plus inkopers/beslissers en zelfs consumentenorganisaties weten wat de impact is van het type vloerbedekking op je energierekening en je carbon footprint. Lastige missie, want wij ‘van WC-eend’ adviseren natuurlijk tegels, zult u zeggen… Maar wie legt het dán uit, als wij het niet doen? En er is meer… de eerste cijfers komen nu op tafel: van tegels weten we dat ze geen schadelijke stoffen afgeven, en de productiemethoden worden
steeds slimmer en energiezuiniger. En ook ná de productie zijn de grondstoffen van tegels herbruikbaar en onschadelijk. Houd daar de matige recyclebaarheid, de CO2-footprint en de uitstoot van giftige stoffen – formaldehyde bijvoorbeeld – van andere typen vloerbedekking maar eens naast… ja, ook tijdens dagelijks gebruik… Nee, ik ga niets over smeltende ijskappen, plasticsoep, gezondheid en dierenleed zeggen… Dat laat ik aan de onderzoekswereld over. Natuurlijk, ik heb een tegelzetbedrijf. Maar van mij mag iedereen op zijn vloer leggen wat hij of zij mooi vindt… al vind ik wel dat mensen recht hebben op deze kennis! En eerlijkgezegd… investeren in een klimaatregelende tegelvloer kun je best vergelijken met de aanschaf van zonnepanelen. Ja, ook voor zo’n tegelvloer zouden eigenlijk dezelfde gunstige belastingmaatregelen moeten gelden…!” Meer weten? U kunt terecht bij de leden van de werkgroep: redactie@bovatin.nl
Het onderzoek in een notendop Tapijt en houten vloerbekledingen met hun ongunstige warmtegeleidingsweerstanden (0,15 versus de ‘0’ van tegelvloeren) verliezen in dit berekeningsvoorbeeld ongeveer de helft van de vermogensafgifte ten opzichte van klimaatregelende tegelvloeren. Toelichting (uit het onderzoek): Voorbeeld: Klimaatregelingssysteem met verwarmingsbuis Ø 16 mm. Ter vergelijking werd een warmteafgifte van 60 W/m² bij een kamertemperatuur van 20 °C als uitgangspunt genomen. Als plaatsingsafstand VA werd 150 mm gekozen. Bekijk het diagram van de klimaatrege-
lende tegelvloer bij het gewenste vermogen van 60 W/m² loodrecht naar boven tot op het snijpunt van de vermogenslijn van de plaatsingsafstanden VA 150. Door het aflezen van de linkerschaal leiden we de bijhorende verwarmingsmiddelovertemperatuur van 10 °C af. Deze verwarmingsmiddelovertemperatuur betekent dat het verwarmingswater gemiddeld 10 °C warmer moet zijn dan de kamertemperatuur die als uitgangspunt werd genomen om het gewenste vermogen van 60 W/m² te bereiken. Deze gemiddelde verwarmingswatertemperatuur komt voort uit 10 °C verwarmingswaterovertemperatuur (ϑm) + 20 °C kamertemperatuur = 30 °C gemiddelde verwarmingswatertemperatuur.
Verwarmingsmiddelovertemperatuur ϑ m
Bepaling van de overtemperatuur van het verwarmingsmiddel: ϑm ≈ Gemiddelde verwarmingswatertemperatuur – Kamertemperatuur
Grenscurve 15 K (randzone)
Voor ons voorbeeld volgt: ϑm ≈ 30 °C – 20 °C = 10 °C
3
VA
Grenscurve 9 K (verblijfszone)
=3
(L
00
,33
) m2 m/
(L =
4,4
/m2 4m
)
/m2)
6m
= 6,6 225 5 (L (L = VA VA 7 150 VA
13,3
3m
/m2)
10 60 W/m²
Reg.-Nr.: 7F165-F
33 3, = (L
0 30 VA
Verwarmingsmiddelovertemperatuur ϑ m
m
/m
2)
Warmtestromingsdichtheid q in W/m² (vermogensafgifte)
VA
22
5
=
(L
4,
44
0
VA
15
VA
m
(L
75
/m
=
(
Grenscurve 15 K (randzone)
2)
6,
2)
66
1 L=
/m
m
3m
2) /m
3,3
Grenscurve 9 K (verblijfszone)
20,5
Bepaling van de overtemperatuur van het verwarmingsmiddel: ϑm ≈ Gemiddelde verwarmingswatertemperatuur – Kamertemperatuur
10 29 W/m² 60 W/m²
Voor ons voorbeeld volgt: 10 °C7F165-F ϑm ≈ 30 °C – 20 °C = Reg.-Nr.:
Warmtestromingsdichtheid q in W/m² (vermogensafgifte)
“We willen in staat zijn om aan onze klanten uit te leggen dat je echt een langetermijnvergissing maakt als je nu nog iets anders dan tegels of natuursteen op je vloerverwarmingssysteem kiest… ”, vindt Tom Sterkman. “En dan bij voorkeur in combinatie met een klimaatregelend vloersysteem: waarom zou je immers (ook) energie verliezen door verwarmingsbuizen in te gieten of te frezen, en eerst een centimeters dikke cementvloer te gaan meeverwarmen…?”, vinden werkgroepleden en Schlüter Systems-adviseur Peter Trommel plus sales manager Benelux Jan Elbert de Jong van ARDEX-Gutjahr. Area manager wedi Benelux Dennis Platteel verbaast zich erover dat er zo veel warmte naar beneden weglekt. “Reken nou eens uit wat er gebeurt als het in je kruipruimte vriest, en het in je woonkamer 20 graden is. Waar denk je dat de meeste warmte naartoe gaat?”
VERGEET HET COMPROMIS!
Als u voor tegels kiest, dan maakt u de ultieme keuze. Sfeer? Iedere kleur, ieder formaat, iedere variatie is mogelijk. Duurzaamheid? Een tegelvloer – en dat geldt ook voor een vloer van natuursteen – gaat langer dan een mensenleven mee. Tegels zijn 100% recyclebaar …en de slimste combinatie met vloerverwarming of -koeling! Onderhoud? Geen vloer is makkelijker schoon te houden – en tegels zijn ook nog de gezondst denkbare vloerbedekking. Duur? Er zijn tegels voor ieder budget. Wateroverlast? Komt nogal eens voor in ons landje… Geen probleem voor uw tegelvloer! En vergis u niet: ook met de lage schoonmaak- en onderhoudskosten van een keramische tegelvloer verdient u geld.
4000 jaar tegels, maar u maakt de veranderingen mee! Tegels zijn misschien wel de oudste vorm van wand- en vloerbedekking. Ze worden al gebruikt sinds – er gebouwd wordt. Vele natuursteen-, tegel- en mozaïekvloeren uit de Oudheid zijn nog steeds prachtig! Er is ook heel lang weinig veranderd aan het product. Maar… u maakt die veranderingen mee: tegels kunnen nu in werkelijk alle formaten gefabriceerd worden. Er is steeds meer mogelijk op het gebied van kleur, design en digitale printtechniek. En ook ‘onder’ de tegel is veel veranderd: nieuwe waterdichttechnieken, nieuwe systemen voor vloerverwarming en -koeling, duurzame lijmen, ondoordringbare voegen, slijtvast, antislip, antibacterieel… Ook de nadelen van de klassieke cementvoeg zijn achterhaald. Een houten vloer in uw hal of kantoor? Prima idee, maar, als we aan het onderhoud denken – als het maar wel keramische houttegels zijn…
Zet de vakman aan het werk! Tegels zijn een halfproduct. Het eindproduct ontstaat pas als de vakman ze op de juiste wijze in uw badkamer, woonkamer of slaapkamer verwerkt. Maar kies wel een échte tegelzetter, want slecht tegelwerk is niet alleen lelijk, het levert ook schade op…! De beste tegelzetters zijn ware kunstenaars, en ze weten ook precies hoe uw natte ruimte of terras tot in lengte van dagen waterdicht kan worden gemaakt. Een kwestie van de juiste lijmsystemen, en van de juiste technieken. De vakman geeft 10 tot 20 jaar garantie. Omdat het kan. Ook in zwaar belaste ruimtes als een bedrijfskeuken, fabriekshal, supermarkt of operatiekamer. En, met zijn advies weet u ook zeker dat u voor uw ruimte de juiste tegel hebt – slijtvast, niet te glad, en toch ook ongevoelig voor het hechten van vuil. Plus – hij geeft u advies over het onderhoud. Zodat u echt járen plezier beleeft aan uw tegelwerk. Professionele tegelzetbedrijven zijn lid van de brancheorganisatie BOVATIN. Op de website www.bovatin.nl kunt u de vakman in uw regio vinden. Plus: alleen via een BOVATIN-tegelzetter kunt u een beroep doen op BOVATIN-Garantie. Ook daarover vindt u meer op de BOVATIN-website, onder het kopje ‘voor u als consument’.
Doe ideeËn op! En met de nieuwe digitale mogelijkheden kunt u al vooraf zien hoe uw nieuwe ruimte er uit komt te zien: tegels, legpatroon, voegen, de combinaties van uw keuze. Met tegels is alles mogelijk. U, uw showroomadviseur of uw (binnenhuis)architect heeft vast ideeën genoeg. Maar er is nóg meer mogelijk… Tegels doen het ook prima in slaapkamers, en – met de juiste tegels maakt u een prachtige overgang naar uw serre en van uw serre naar uw tuin! Wilt u alvast wat ideeën opdoen voor uw woning, kantoor of bedrijfspand? Bekijk dan ook de foto’s op de website www.MeerwaardeVanTegels.nl!
Uw checklist bij aanschaf & onderhoud U kiest voor tegels? Dat is eigenlijk al een felicitatie waard! U zult er geen spijt van hebben. Zeker niet wanneer u deze checklist hanteert: u kunt vertrouwen op de kennis van de vakman, maar u helpt de vakman – en dus uzelf – enorm wanneer u weet wat er te kiezen valt. U kiest immers niet alleen voor een bepaalde vloer- of wandtegel, maar u kiest ook voegen en legpatronen. En, als u niet voor uw woning maar voor bijvoorbeeld uw laboratorium of sportcentrum aan het zoeken bent, dan spelen ook andere zaken mee. En – tegels vergen nauwelijks onderhoud, maar een paar tips zorgen ervoor dat dat ook zo blijft. We lopen graag de aandachtspunten even met u door!
a. Het allerbelangrijkste: de ondergrond Vlak, stabiel en schoon Een tegelwand of -vloer aanbrengen is vakwerk. Maar – ook een vakman-tegelzetter kan geen betrouwbaar tegelwerk aanbrengen op een slechte ondergrond. Of het nu om een wand of vloer gaat: een ondergrond voor tegelwerk moet vlak, schoon en stabiel zijn. Tegelen over een stabiele tegelvloer is geen probleem, en met de juiste voorbereiding is ook een houten vloer goed te betegelen. Maar – een ‘bewegende’ gipswand of houten vloer, een vloer met vet- of olieverontreiniging, of een niet-vlakke ondergrond zorgt meteen of later voor problemen. Vaak zal u met name die onvlakheid niet meteen opvallen, maar – uw vakman-tegelzetter zal u er absoluut op wijzen. Want als hij de tegels er gewoon op zou aanbrengen, dan zou u het wel zien: opwippende hoeken, hoogteverschillen, enzovoorts. Dus zal hij u
voorstellen om eerst de vloer/ wand te egaliseren, wat extra kosten met zich meebrengt. Beter is om een nieuwe wand of vloer bij oplevering alvast door uw tegelzetter te laten beoordelen! Dat scheelt later tijd en kosten… Waterdicht of waterwerend? Doucheruimtes in sportcomplexen of badkamers in huis staan bloot aan water. Met al dat water is het een absolute must dat de natte ruimtes écht waterdicht zijn. Tegels, voegen, een kimband in de hoeken en kit in de naden maken een vloer waterwerend, maar is dat voldoende voor bijvoorbeeld uw betegelde douchevloer? Voor de lange termijn is het beter om extra stappen te nemen. In de folder ‘Natte ruimte? Maak hem waterdicht’ van de Vereniging Lijmen en Kitten (zie ook www.bovatin.nl) leest u er meer over. Samengevat: in zwaarbelaste ruimtes zoals een badkamer met douchegedeelte (dus geen douchebak),
en zeker in publieksruimtes zoals doucheruimtes van sport- en wellnesscentra is een zogenaamd ‘waterdicht membraan’ ofwel een speciale waterdichtlaag onder de tegels aan te bevelen. B. Ontwerp en offerte Welke afspraken maakt u met uw vakman? Niet alleen over de prijs, de tegel en de voeg, maar ook over de legpatronen, de wijze van verwerken en de te gebruiken materialen. Het is altijd verstandig om de afspraken vast leggen. Vaak zult u een offerte ontvangen; wanneer u die ondertekent, geldt die als een overeenkomst. Zo’n overeenkomst gaat niet alleen over geld en welke tegels er gelegd worden, maar ook over andere zaken: Legverband: in welk verband worden de tegels gezet? Op de website www.meerwaardevantegels.nl ziet u al diverse voorbeelden. Het is
ook goed om bij de overeenkomst een foto of tekening (of een print) toe te voegen van het legverband dat u wenst. Laat degene met wie u een overeenkomst sluit, een duidelijke 3D-tekening bij de offerte voegen van • hoe de tegels komen te liggen: • in welke richting (liggend, staand, diagonaal) de voegen • hoe eventuele kleurcombinaties verdeeld worden Voegmaterialen: voegen zijn er tegenwoordig in alle kleuren, zelfs met ‘glitter’-toevoegingen. Maar belangrijker is dat er, naast de traditionele voeg op basis van cement, ook veel sterkere tweecomponenten- en epoxyharsvoegen zijn. Voor nóg meer zekerheid in zwembaden, wellness-centra en in de natte delen van de badkamer. Lijmtypen: afhankelijk van de ondergrond (cementbasis? Gipsbasis/ anhydriet?), de tegel en het gebruik
wordt een bepaalde lijmsoort gekozen. Het kan een pastalijm zijn (wordt gebruikt voor wanden), een ‘poeder’lijm (bruikbaar voor wanden en vloeren)op basis van cement of – in bijvoorbeeld natte ruimtes met een zware belasting – een epoxyhars- of tweecomponentenlijm. Vooral grootformaat vloertegels (> 30 cm) moeten 100% lijmcontact maken, aangezien ze anders los kunnen raken of beschadigen. Daarom moeten bij het verwerken van deze tegels zowel de vloer als de tegel ingesmeerd worden met lijm; dat kost meer tijd (en lijm!), maar deze ‘buttering/floating’werkwijze zorgt er wel voor dat uw vloer ‘levenslang’ mee kan. c. Typen tegels: goed om te weten! Grondstoffen en productiemethoden. In grote lijnen kun je tegels in twee typen onderverdelen: geglazuurde en ongeglazuurde.
Geglazuurde tegels zijn tegels waar een glasachtige laag op is aangebracht. Dat kan een matte of halfmatte laag zijn. Geglazuurde tegels zijn extra goed bestand tegen indringing van vloeistoffen en chemicaliën, maar – op geglazuurde vloertegels die nat zijn, glijd je erg makkelijk uit. En ze krassen iets meer. Prima voor de wanden en droge ruimtes, prima voor laboratoria, maar niet aan te raden voor de badkamervloer! Tegels voor badkamers hebben een hoge glij-weerstand, ofwel een hoge R-waarde (tot R-waarde 13). Die voelen bijna ‘stroef’ aan. Maar er zijn – bijvoorbeeld voor (bedrijfs)keukens – ook tegels met een glad oppervlak, die goed schoon te maken zijn, en tóch een hoge R-waarde hebben. Nog even over slip- en slijtvastheid: Vloertegels worden volgens een bepaalde slipvastheid ingedeeld: R9 is een relatief gladde tegel, R13 een zeer stroeve. En in een
horecaruimte, een fabriekshal – of in uw hal thuis! – wilt u bovendien slijtvaste tegels. De slijtvastheidscodes lopen van I tot V; hoe hoger de waarde, hoe slijtvaster de tegel is. In uw badkamer of slaapkamer telt slijtvastheid minder. Maar antislip – dus stroefheid – is dan weer wel erg belangrijk. Dat geldt in het bijzonder voor tegels rond zwembaden; daar zijn speciale tegels voor, met ‘waterverdringende’ ribbels of nokken. Goed schoon te maken, en toch antislip.
Het materiaal waarvan tegels gemaakt zijn kan ook variëren. Speciale aandacht daarbij verdienen tegels die zijn gemaakt van natuursteen. Plavuizen De oudere en nostalgische tegels, zeg maar wat we nu ‘plavuizen’ noemen, zijn veelal te vinden in historische panden. Deze werden van klei gemaakt, en zijn niet zo
sterk en vochtbestendig als onze huidige tegels. Vooral deze tegels hadden de glazuurlaag echt nodig.
Porcelanato Porcelanato ofwel droog geperste porseleintegels zijn zeer harde en op hogere temperatuur gebakken tegels, die bovendien – ook zonder glazuurlaag – vrijwel ongevoelig zijn voor vocht. Dit zijn de tegels van vandaag! Het zijn kwalitatief de sterkste tegels – en dat maakt ze niet alleen erg geschikt voor binnengebruik, maar zelfs voor terrassen en balkons. Natuursteen Natuursteen is, zoals de naam al impliceert, een product van de natuur zelf. Er zijn verschillende manieren waarop natuursteen kan ontstaan, en als gevolg daarvan heeft iedere soort zijn eigen verschijningsvorm en eigenschappen. Natuursteen wordt dus niet gemaakt in een fabriek, in een
gecontroleerd proces. Het ontstaat over een periode van miljoenen jaren, onder specifieke geologische omstandigheden. Dat maakt natuursteen uniek (iedere tegels is immers anders), met geen ander materiaal te vergelijken en niet of nauwelijks te kopiëren.
Echte natuursteenliefhebbers waarderen de eigenschap dat natuursteen in het gebruik geleidelijk aan een doorleefde en eigenlijk fraaiere uitstraling krijgt. Door de jaren heen kunnen sommige soorten dus iets in uiterlijk veranderen.
Natuursteen wordt al sinds de oudheid gebruikt als bouwmateriaal vanwege zijn duurzame eigenschappen. Tegenwoordig wordt natuursteen voornamelijk ingezet als afwerkmateriaal, om een luxueuze en exclusieve uitstraling te creëren. Natuursteen heeft daarbij het voordeel dat er een hoge mate van flexibiliteit is bij het bepalen van maatvoeringen en bij het vervaardigen van alle mogelijke accessoires en maatwerk. De duurzaamheid van natuursteen komt tot uiting in de waardevastheid van de investering en het geringe energieverbruik bij de ontginning en bewerking.
Populaire types op dit ogenblik zijn Belgische hardsteen, beige en grijze marmers in een Anticato of softfinish afwerking, speciaal behandelde granietsoorten, bijzonder bewerkte mozaïektegeltjes en vele andere soorten. Een correcte verwerking en een minimum aan onderhoud is essentieel voor het resultaat en de levensduur. Gelukkig behoeven de meeste natuursteensoorten nauwelijks onderhoud. Andere soorten vragen juist weer iets meer aandacht. Gezien het bijzonder ruime aanbod en de verschillende kwaliteiten, doet U er goed aan
om info en advies over plaatsing en onderhoud in te winnen bij een natuursteenspecialist. Alvast even een paar vuistregels:
• Marmers, hardsteensoorten, travertins, enzovoorts zijn kalkhoudende stenen, en daardoor zijn ze gevoelig zijn voor zuur. Voor een eerste grondige schoonmaakbeurt (bijvoorbeeld na het invoegen) kies je daarom voor een zuurvrije grondreiniger of cementsluierverwijderaar. Voor het reguliere onderhoud kan je kiezen voor een niet al te vette natuurzeep of een ‘marmermelk’. Men kan er overigens ook voor kiezen om, na de noodzakelijke eerste intensieve schoonmaakbeurt en de daaropvolgende zeer noodzakelijke droogtijd, de kalkhoudende steen te impregneren. Dit heeft echter meer te maken met persoonlijke voorkeuren dan met noodzaak.
• De meeste graniet-, basalt- en leisteensoorten bevatten geen kalk. Hierdoor verdragen deze stenen gemakkelijker agressieve producten. Het gebruik van al te agressieve producten wordt echter in alle omstandigheden afgeraden, want – ze zijn helemaal niet nodig. Net zoals bij marmers, hardsteen, en dergelijke volstaat een zuurvrije grondreiniger of cementsluierverwijderaar voor de eerste schoonmaakbeurt. Voor het reguliere onderhoud volstaat het gebruik van een niet al te vette natuurzeep. • In alle omstandigheden blijft het belangrijk om niet zo maar de onderhoudsverhalen “van horen zeggen” te volgen. Veel beter is het om correct advies in te winnen bij de leverancier van de natuursteen of bij ervaren natuursteenprofessionals. Deze zullen allemaal beamen dat het onderhoud van natuursteen zeer eenvoudig is.
Hoe dan ook: een vakkundig geplaatste natuursteenvloer zal in altijd bijdragen aan een bijzonder tijdloze en exclusieve uitstraling, en ook dat zorgt ervoor dat u uiteindelijk als klant en eindgebruiker ook nog jarenlang tevreden bent over uw keuze. Â
Granito Eigenlijk een tegel bestaand uit korrels natuursteen, gebonden met kunststof of cement. In gepolijste vorm geven ze de indruk van natuursteen; punt is wel dat ze ook dezelfde eigenschappen hebben als natuursteen. Dus moet het materiaal, nadat het geplaatst is, behandeld worden als de natuursteen waaruit het is opgebouwd.
Vragen over de checklist? Hebt u vragen over tegelwerk of onderhoud? In deze aandachtspunten lichten we slechts een tipje van de sluier op, dus wilt u precies weten hoe u met minimaal onderhoud uw vloer perfect houdt? Vraag dan advies aan uw leverancier, of stuur een mail naar: technischadvies@bovatin.nl. En zorg dat u deze checklist bij de hand hebt wanneer u uw tegelwerk uitkiest‌ Immers: tegels en natuursteen zijn halfproducten; pas onder de handen van de tegelzetter veranderen ze in een mooie vloer of wand. En met deze checklist in de hand kunt u met hem, of met de showroommedewerker, bepalen wat voor uw tegelwerk van belang is.
en verder... Met tegels bespaart u op uw energiekosten… zonder in te leveren op comfort! En of het nu om onderhoud, duurzaamheid, hygiëne of veiligheid gaat: tegels scoren beter. Altijd. En ze zijn nog mooier ook. Dát alles bepaalt de ‘Meerwaarde van Tegels’! Er worden inmiddels zulke fraaie ‘lookalike’s’ van hout gemaakt, dat de keus voor tegels wel erg eenvoudig wordt. De nieuwste houttegels ‘voelen’ zelfs als hout! Terwijl ze – in tegenstelling tot hout – vrijwel onderhoudsvrij zijn… En inmiddels zijn er zelfs ‘antibacteriële’ tegels: bacteriën krijgen sowieso al geen vat op tegels, maar op deze tegels kunnen ze zelfs niet overleven. Ideaal voor ruimtes waar besmettingsgevaar uitgesloten moet zijn! Kortom: Kiest u voor tegels, dan maakt u een keuze voor duurzaamheid. Duurzaam, omdat tegels nagenoeg onverslijtbaar zijn, maar ook omdat steeds meer tegels en verwerkingsmaterialen duurzaam geproduceerd worden! Houdt u daarnaast ook de bovenstaande tips bij aanschaf en onderhoud in uw achterhoofd, en dan begrijpt u waarom u zo maar 10 jaar garantie op uw tegelwerk krijgt. Wij wensen u vooraf veel plezier met kiezen, en achteraf veel- en jarenlang plezier met uw tegelwerk!
meer weten?‌ De informatie in dit boekje is ook te vinden op www.meerwaardevantegels.nl . Hebt u nog vragen? U kunt contact opnemen met de Bond voor Aannemers van Tegelwerken (BOVATIN):
@: redactie@bovatin.nl www: www.bovatin.nl Tel: 0318 - 547 366 Adres: Postbus 310 3900 AH Veenendaal
De informatie in dit boekje is uitsluitend bedoeld als algemene informatie. Er kunnen geen rechten aan worden ontleend. Hoewel er permanent aan gewerkt wordt om de informatie correct, volledig en actueel te houden, wijst BOVATIN iedere aansprakelijkheid ten aanzien van de juistheid, volledigheid, actualiteit van de geboden informatie uitdrukkelijk van de hand.
www.bovatin.nl
www.meerwaardevantegels.nl of sc an de Q
meerwaardevantegels
meerwaardevantegels
R- c o
de !
meerwaardevantegels