The loop
een revalidati
ecentrum voo
r dwarslaesie
patiĂŤnten in d
e stad Utrech
t
Marijke van Suijdam
The loop een revalidatiecentrum voor dwarslaesiepatiĂŤnten in de stad Utrecht Afstudeerproject Marijke van Suijdam marijkevansuijdam@hotmail.com Master Architectuur Academie van Bouwkunst te Amsterdam Commissie Marcel van der Lubbe // ANA architecten (mentor) Ed. Bijman // Ed. Bijman rolstoelarchitectuur + woonarken Rob Aben // Rob Aben Landschapsarchitectuur Marijke van Suijdam // The loop // 3
“Architecture should defend man at his weakest.� Alvar Aalto
INHOUDSOPGAVE
Inleiding 7 Persoonlijke fascinatie 9 De opgave 11 ONDERZOEK Geschiedenis van gezondheidszorg 15 Analyse revalidatiecentra 18 Revalidatieproces 25 Het “nieuwe� revalideren 32 Healing environment 35 De stad als middel 36 Middelen voor nieuwe vorm van revalideren 39 ONWERP Locatie 42 Gebouwconcept 46 Positionering volumes versus stedenbouw 48 Volumes versus de stad 49 The loop 50 Materialisatie 56 Plattegronden 60 Functies in The loop 66 Verpleegafdeling 1 75 Verpleefafdeling 2 83 Verpleegafdeling 3 91 Conclusie 99 Bedankt! 101
Marijke van Suijdam // The loop // 5
Ai Weiwei Fairytale dormitory Kassel 2007
Binnen de gezondheidszorg wordt in toenemende mate gesproken over de invloed van de omgeving op het genezingsproces. Dit vraagt om een herdefiniëring van de rol die architectuur in de medische omgeving kan spelen; een rol die gaandeweg is gemarginaliseerd door de ontwikkeling van de moderne medische wetenschap. Het gaat vooral om de bruikbaarheid van een gebouw; architectuur als gereedschap in dienst van de geneeskunde. Dat er een omwenteling plaatsvindt in deze zienswijze heeft te maken met de reorganisatie van de zorg, maar ook met een internationale verschuiving in de perceptie van ziekte en het bijbehorende proces van herstel.
INLEIDING
Het gaat tegenwoordig niet alleen om het helen van het menselijk lichaam, maar ook om de verhouding tussen mensen en hun omgeving. Daarbij is het belangrijk dat de omgeving patiënten kan ondersteunen in hun genezingsproces. Tijdens mijn afstuderen heb ik mij bezig gehouden met de vraag hoe een revalidatiecentrum (als gebouw) invloed kan hebben op het genezingsproces en welke voorwaarden er gecreeërd moeten worden in de architectuur. Marijke van Suijdam // The loop // 7
Als architect kan je de wereld niet verbeteren, maar je kunt wel op een kleine schaal een positieve bijdrage leveren aan de samenleving. Dit is hoe ik denk over architectuur en hoe ik graag als architect werkzaam wil zijn. Dit was dan ook een belangrijk uitgangspunt bij het definiĂŤren van mijn afstudeeropgave. In wat voor gebouw zou ik willen revalideren? Veel revalidatiecentra staan in de natuur, een mooie rustige plek met een schitterend uitzicht. Maar wat als ik 3 maanden in een kamer zou liggen en dit mijn uitzicht zou zijn, hoe zou ik er dan over denken? Zou ik dan niet veel liever in een omgeving willen zijn waar ik reuring om mij heen heb van bewegingen, geuren, mensen en geluiden?
De mens is het uitgangspunt geweest voor deze opgave en het ontwerp. Wat kan een gebouw toevoegen aan de omgeving? Hoe bewegen mensen zich in en rond het gebouw? Wat voor ontmoetingen kan een gebouw genereren?
PERSOONLIJKE FASCINATIE
Op deze manier is mijn ontwerpopgave zich langzaam gaan vormen; een revalidatiecentrum in de stad. Een gebouw waar de mens centraal staat, waar je kwetsbaar moet kunnen zijn, maar waar je ook het gevoel hebt dat je nog steeds onderdeel bent van de maatschappij. Een opgave die bij mij past. Marijke van Suijdam // The loop // 9
DE OPGAVE Kan architectuur in combinatie met de stad een positieve bijdrage leveren aan het revalidatieproces van een dwarslaesierevalidant? Tijdens mijn afstuderen heb ik mij als opgave gesteld om een revalidatiecentrum in de stad Utrecht te ontwerpen. Levert dit een ander gebouw op dan de bestaande revalidatiecentra die we kennen? Om mijn opgave in een bredere context te plaatsen zal ik eerst ingaan op de geschiedenis van de gezondheidszorg. Wat zijn de trends op dit moment en hoe heeft dit zich de afgelopen jaren ontwikkeld. In wat voor centra kan je nu revalideren in Nederland en wat voor kwaliteiten hebben die? Tijdens mijn onderzoek heb ik drie verschillende centra bezocht. Hoe zitten deze centra organisatorisch in elkaar, wat voor programma onderdelen zijn aanwezig, hoe is de connectie met de buitenwereld, wat zijn de verschillende overgangen tussen openbaar en privĂŠ?
In mijn opgave heb ik gekozen voor een specifieke doelgroep namelijk de dwarslaesierevalidant. Over deze groep revalidanten is veel onderzoek gedaan waardoor het ontwerp echt toegespitst kan worden op deze patiĂŤnten. Door diverse literatuur te raadplegen en gesprekken te voeren met diverse personen die werkzaam zijn in de dwarslaesierevalidatie heb ik inzicht gekregen in de psychologie maar ook in de functionele beperkingen/mogelijkheden van deze revalidanten. Deze kennis heb ik omgezet in een architectonisch ontwerp. Marijke van Suijdam // The loop // 11
ONDERZOEK
Marijke van Suijdam // The loop // 13
GESCHIEDENIS VAN GEZONDHEIDSZORG
Wat is de beste strategie voor het bevorderen van iemands gezondheid? Twee benaderingen zijn mogelijk. De eerste neemt het individu als uitgangspunt, de tweede richt zich op de omgeving waarin die zich ophoudt. De medische professie belichaamt de eerste benadering, architectuur, landschapsarchitectuur en stedenbouw de tweede. In het denken over (volks-)gezondheid blijkt de nadruk voortdurend tussen beide strategieĂŤn te verschuiven. Opmerkelijk is dat het ziekenhuis oorspronkelijk ontstond als een instelling die niet zozeer door de kwaliteit van het medisch bedrijf hoopte bij te dragen aan de gezondmaking van de patiĂŤnt, maar veel meer door het aanbieden van een gezond makende ambiance. Groen is van oudsher een belangrijk onderdeel in ziekenhuizen en andere zorginstellingen. Opvattingen over de helende werking van groen zijn door de hele geschiedenis heen terug te vinden in bijvoorbeeld de locaties van sanatoria in de buurt van water en natuur, en het ontwerp van kloostertuinen. In de vorige eeuw is het groen echter vrijwel geheel uit de ziekenhuisomgeving verdwenen. Marijke van Suijdam // The loop // 15
Heliomare Wijk aan Zee Gelegen in de duinen van Wijk aan Zee, aan de rand van het dorp. Het centrum heeft een capaciteit van 115 bedden. Er wordt hier zowel klinisch als poliklinisch behandeld. Aangrenzend aan het centrum is een mytylschool gevestigd, die ook gebruik maakt van de voorzieningen van het revalidatiecentrum. Het revalidatiecentrum is een ouder complex, er zijn plannen om het een en ander te renoveren. De sfeer in het centrum is klinisch, er heerst geen huiselijke sfeer.
Groot Klimmendaal Arnhem Gelegen aan de rand van de bossen in Arnhem. Het gebouw maakt onderdeel uit van een groter complex met meerdere zorginstellingen en een school voor kinderen met een beperking. Het centrum heeft een capaciteit van 112 bedden. Er wordt hier zowel klinisch als poliklinisch behandeld. Het is een modern revalidatiecentrum waar veel gebruik is gemaakt van kleur. De materialen refereren niet naar een klinische situatie.
de Hoogstraat Utrecht Gelegen aan de rand van een woonwijk in Utrecht Oost. Het centrum heeft een capaciteit van 134 bedden. Er wordt hier zowel klinisch als poliklinisch behandeld. Het centrum is groot maar heeft de schaal van de omliggende gebouwen en woningen. Het centrum is wat gedateerd, ze zijn nu dan ook bezig met een nieuwbouw- en renovatieproces. De sfeer in het huidige centrum is klinisch, veelal met het gebruik van harde, kille materialen.
ANALYSE REVALIDATIECENTRA
Parkeerplaats op afstand van revalidatiecentrum. Er is een centrale ingang.
Parkeerplaats op afstand van revalidatiecentrum. Er is een centrale ingang.
Heliomare
Groot Klimmendaal
de Hoogstraat
Parkeerplaats op grote afstand van revalidatiecentrum. Er is een aparte personeelsingang aan de achterzijde. Marijke van Suijdam // The loop // 19
BEHANDELEN
RESTAURANT
CENTRALE HAL
SPORT
ENTREE
CENTRALE HAL Verbindingspunt in het gebouw. Altijd door de hal om naar de behandeling te gaan. Heliomare Kan betekenen dat je met je badjas door de entreehal moet.
BEGANE GROND Behandelen poliklinisch + klinisch FACILITEITEN BLOK In dit blok liggen ook de stijgpunten voor de overige verdiepingen. Door middel van vides is Groot Klimmendaal de er contact met de onderliggende laag en de eerste verdieping.
De centrale hal is het verbindingspunt in het gebouw, hier vandaan kan je naar de diverse programma onderdelen. Dat betekent dat je met je badjas door de entreehal moet om bij het zwembad te komen.
Op de begane grond, in het midden van het gebouw, ligt een groot faciliteitenblok. Hier zitten de programma onderdelen in maar ook de stijgpunten. Door middel van vides is er contact met de verschillende lagen.
Een rondlopende gang geldt hier als basis voor de ontsluiting, van hieruit zijn er diverse takken met daarin de programma onderdelen. De takken zijn gangen die veelal doodlopen, het is lastig om je te oriĂŤnteren in het gebouw.
ROUTING Rond gaande gang als basis, van hieruit diverse ENTREE STRAAT takken. Veelal doodlopend, lastig te orienteren. Zicht naar buiten is een belangrijk element. Het licht wat hier vandaan komt is door middel Hoogstraatvan vides ook op andere verdiepingen waarneembaar.
Verticale stapeling van het programma; eenduidige typologie die veelal met de lift wordt ontsloten.
Lagen fungeren als zelfstandige eenheden; weinig tot geen interactie onderling.
Verpleegafdelingen veelal op de bovenste laag; weinig interactie met de omgeving en overige programma onderdelen. Marijke van Suijdam // The loop // 21
NG
kamer GANGEN BIJ VERPLEEGAFDELING
WEINIG PRIVACY
kamer VEILIGBIJ ONDERKOMEN GANGEN VERPLEEGAFDELING
kamer
kamer
WEINIG PRIVACY
kamer
kamer
kamer
PRIVACY DOOR GORDIJNEN WEINIG PRIVACY
kamer
Vanuit de gangen zijn ook de bereikbaar. De kamers VEILIG ONDERKOMENPRIVACY DOORkamers GORDIJNEN PRIVACY DOOR GORDIJNEN hebben grote schuifdeuren, vanuit praktisch oogpunt. Om de efficiency te bevorderen voor Een gangenstructuur is bij alle het personeel staan deze deuren Enige vorm van privacy is te drie de revalidatiecentra het altijd open. Daardoor heb je verkijgen door de gordijnen ontsluitingsprincipe. weinig privacy in je kamer. rondom je bed te sluiten.
kamer
VERTICALE VERPLAATSING DOOR MIDDEL VAN LIFT
GANGEN
De ontsluiting is een belangrijk en groot onderdeel in het revalidatiecentrum, het is dan ook Er zijn wel verschillende manieren van uitvoering OPBOUW jammer dat deze zo donker en eenduidingVERTICALE zijn hierin. Vooral in Groot Klimmendaal is er door Lagen als zelfstandige maar vormgegeven, in mijn ogen een gemiste kans. Opfungeren middel van patio’s afdelingen, gezorgd voor lichtinval. Maar door diverse lichthoven/patio’s wordt er interactie sommige momenten kan het juist een toevoeging ook hier heb je in de gangzone geen contact met tussen de verschillende lagen gecreeerd. zijn om contact te hebben met de omliggende de buitenwereld, je begeeft je in de binnenwereld context. van het revalidatiecentrum. Marijke van Suijdam // The loop // 23
REVALIDATIEPROCES
“Architecture should defend man at his weakest.” Alvar Aalto Om het gebouw ook daadwerkelijk een maatpak te laten zijn voor de dwarslaesiepatiënt heb ik diverse literatuur geraadpleegd. Met deze kennis, die heel theoretisch is, wil ik architectonische uitgangspunten vormen. Het model van Kerr (1976) gaf mij veel aanknopingspunten. In dit model is er sprake van diverse fasen/etappes in het aanpassingsproces na het oplopen van een dwarslaesie. Deze fasen vormen geen afzonderlijke categorieën en zullen voor een ieder anders verlopen. Dit model wordt door de gezondheidszorg gezien als een van de meest complete en allesomvattende modellen. Marijke van Suijdam // The loop // 25
vooruitgang verwerking
genezing
aanpassing verdediging rouw verwachting van verbetering shock tijd
Het model van Kerr (1976) Het model van Kerr (1976), waarin sprake is van fasen/etappes in het aanpassingsproces na dwarslaesie. De fasen vormen geen afzonderlijke categorieen.
De diverse fasen van dit model zal ik toelichten aan de hand van een geschreven toelichting. Bij het model heb ik twee schema’s toegevoegd; die van intimiteit versus tijd en de aanwezigheid van de stad versus tijd. Op deze manier koppel ik het theoretische model van Kerr aan ingrediÍnten voor een revalidatiecentrum in de stad.
vooruitgang verwerking
genezing
aanpassing verdediging rouw verwachting van verbetering shock tijd
stad
intimiteit
omslotenheid
tijd
tijd
Psychologisch gezien hebben we te maken met een valide persoon (P) met zijn vroegere doelstellingen en waarden * voor ogen. Doordat de persoon met de realiteit geconfronteerd wordt ondervindt hij dat hij niet meer functioneert als voorheen.
Psychologisch gezien hebben we te maken met een valide persoon met zijn vroegere doelstellingen en waarden voor ogen. Doordat de persoon met de realiteit geconfronteerd wordt ondervindt hij dat hij niet meer functioneert als voorheen. Deze fase voltrekt zich meestal in het ziekenhuis. Marijke van Suijdam // The loop // 27
vooruitgang verwerking
genezing
aanpassing verdediging rouw verwachting van verbetering shock
stad
intimiteit
omslotenheid
tijd
tijd
Het streven naar herstel gebeurt intensief, in afwachting van het weer kunnen hervatten van het vroegere gedrag. Stimulerende toestand die dichter aansluit bij het gewone leven dan bij het ziek zijn kan helpen om naar het volgende stadium te gaan.
Het streven naar herstel gebeurt intensief, in afwachting van het weer kunnen hervatten van het vroegere gedrag. Een stimulerende toestand die dichter aanlsuit bij het gewone leven dan bij het ziek zijn kan helpen om naar het volgende stadium te gaan.
vooruitgang verwerking
genezing
aanpassing verdediging rouw verwachting van verbetering shock tijd
stad
intimiteit
omslotenheid
tijd
tijd
Situaties creeeren waarin verlangen ontstaat om barrieres te verbreken, bepaalde doelstellingen en waarden zijn nog steeds te realiseren.
Psychologisch gezien zijn er veel barrières, deze dienen nog te worden verbroken. Bepaalde doelstellingen en waarden lijken nog ver weg maar door een stimulerende omgeving kunnen deze doelstellingen en waarden weer terug keren. Marijke van Suijdam // The loop // 29
vooruitgang verwerking
genezing
aanpassing verdediging rouw verwachting van verbetering shock tijd
stad
intimiteit
omslotenheid
tijd
tijd
De persoon raakt gemotiveerd om te leren functioneren als persoon met een beperking. Gedrag en waardensysmteem veranderen.
De persoon raakt gemotiveerd om te leren functioneren als persoon met een beperking. Het gedrag en waardensysteem veranderen langzaam. Door te functioneren in een groep kan dit proces sneller gaan.
vooruitgang verwerking
genezing
aanpassing verdediging rouw verwachting van verbetering shock tijd
stad
intimiteit
omslotenheid
tijd
tijd
De beperkingen maken deel uit van de eigen persoon, het waardensysteem en activiteiten zijn gerelateerd aan de restmogelijkheden.
De beperkingen maken deel uit van de eigen persoon. Het waardensysteem en de activiteiten zijn gerelateerd aan de restmogelijkheden. Marijke van Suijdam // The loop // 31
HET “NIEUWE� REVALIDEREN
Wanneer we kijken naar de huidige manier van revalideren dan valt het op dat de verpleegafdelingen in de meeste gevallen op de bovenste verdieping liggen van het complex. De kamers zijn hetzelfde vormgegeven, de gangen zien er hetzelfde uit. Veelal verblijf je tijdens je revalidatieperiode op dezelfde kamer, met hetzelfde uitzicht. Na het model van Kerr te hebben geĂŻnterpreteerd in architectonische en ruimtelijke zin, ben ik tot de conclusie gekomen de huidige manier van revalideren anders zou kunnen waardoor het meer toegespitst wordt op de dwarslaesierevalidant en het proces wat hoort bij het revalideren. Het gebouw zou ondersteunend kunnen werken in het revalidatie en psychologische proces. Op deze manier kan het gebouw een bijdrage leveren aan de gezondheidszorg. Door deze conclusie zal de organisatie van mijn gebouw anders zijn dan wat gebruikelijk is. De verpleegafdelingen splits ik op in drie verschillende type afdelingen. Deze afdelingen zullen anders zijn qua organisatie, beleving, interactie met de stad en routing. Op deze manier sluiten ze aan op de behoefte van de revalidant in een bepaalde fase van het proces.
Gericht op het individu. Zicht vanuit het bed beredeneren. Healing environment vanuit kamer. Zicht op levendigheid EfficiĂŤncy voor personeel.
Gericht op het groepsproces. Actieve revalidatie. Stedelijk leven als decor.
Gericht op zelfstandigheid. Onderdeel van de stad. Marijke van Suijdam // The loop // 33
HEALING ENVIRONMENT
In 1984 heeft Ulrich onderzoek gedaan naar de positieve effecten van het kijken naar “natuur”. De positieve effecten van uitzicht op natuur blijken vooral veroorzaakt te worden door het kijken naar elementen zoals bomen, gras en water, en niet zozeer door het kijken naar de lucht, het weer of zonsondergangen. Wanneer je deze positieve effecten bekijkt in de gezondheidszorg dan blijkt het dat de patiënt sneller geneest en dat de gemoedstoestand beter is. Dit onderzoek uit 1984 wordt nu nog steeds toegepast in de gezondheidszorg, we gebruiken nu de term healing environment. Deze term omvat ook zaken als efficiency voor het personeel, heldere routing door het gebouw en kleurgebruik. Door het toevoegen van groen, het maken van efficiënte plattegronden en de routing helder en eenduidig te houden, implementeer ik een healing environment in de stad. Marijke van Suijdam // The loop // 35
DE STAD ALS MIDDEL
De stad is ĂŠĂŠn grote revalidatietool, er zijn heel veel obstakels te vinden; stoepranden, losliggende tegels, een plein met keien. Deze tools wil ik gaan gebruiken voor mijn revalidatiecentrum. Tevens zijn de voorzieningen die aanwezig zijn in de stad goed in te zetten voor het revalidatiecentrum. Op deze manier kan de stad een toevoeging zijn voor de revalidant en onderscheidt het centrum zich van andere centra die ver(der) buiten een centrum liggen. Deze voorzieningen zijn voor de revalidant een toevoeging op het programma maar kunnen ook dienen als ontspanning. Doordat de revalidant zich in de samenleving bevindt zal de stap naar huis kleiner zijn.
Obstakels inin dede stad Obstakels stad
In ruimte bewegen Inde deopenbare openbare ruimte bewegen
Boodschappen doen
Met het openbaar vervoer reizenreizen Met het openbaar vervoer
Boodschappen doen
BIOS
RESTAURANT
CAFE
Onderdeel van de samenleving
Aanwezige voorzieningen gebruiken
Marijke van Suijdam // The loop // 37
MIDDELEN VOOR NIEUWE VORM VAN REVALIDEREN
De stad Utrecht
Ontmoetingen en overgangen
Healing environment
De bewegingen en reuring in de stad gebruiken en inzetten voor het revalidatiecentrum, het gebouw hierop aansluiten.
De stad versus het zorgdomein, waar gaan deze twee elkaar ontmoeten. Hoe ziet dit eruit en watvoor overgangen horen hierbij?
Een healing environment implementeren in de stad. Marijke van Suijdam // The loop // 39
ONTWERP
Marijke van Suijdam // The loop // 41
LOCATIE
De gekozen locatie
Bioscopen
Restaurants/cafÊ’s
Supermarkten
Parken
Voorzieningen die de eerste criteria vormen voor de locatiebepaling. Er is een straal van 500 meter om deze voorzieningen getrokken, dit is de afstand die goed (zelfstandig) is te bereiken met een rolstoel. Tevens - Goed bereikbaar met het openbaar vervoer. - Goed bereikbaar met de auto - Ruimte om programma te kunnen realiseren. - Mogelijkheid voor interactie met de stedeling maar ook om je te terug te kunnen trekken.
Bibliotheek Marijke van Suijdam // The loop // 43
Bouwblok in de stad
Bouwblokniveau
Stad als decor
Randen van het bouwblok
Slopen; oude drukkerij, nu in gebruik als opslagruimte en parkeergarage Springweg
Nieuwe situatie
Parkeergarage links en de oude drukkerij rechts
Binnengebied in het bouwblok Marijke van Suijdam // The loop // 45
GEBOUWCONCEPT
Door op een andere manier te kijken naar het revalidatieproces zullen er drie verschillende verpleegafdelingen in mijn ontwerp centraal staan. Om een revalidatiecentrum te laten functioneren zal er ook een behandelafdelling aan toegevoegd moeten worden. In deze afdeling zullen onder andere de sportfaciliteiten, de fysiotherapeuten, ergotherapeuten, artsen en de polikliniek een plek krijgen. Deze vier componenten vormen samen een functionerend gebouw, waar zowel het personeel als de revalidant optimaal kunenn functioneren. De vier verschillende componenten vragen allemaal iets anders van de stad en mate van interactie met de buurt. Marijke van Suijdam // The loop // 47
POSITIONERING VOLUMES VERSUS STEDENBOUW
Positionering volumes.
Plein om gebouw te verankeren in de stad.
Autoverkeer beperken in het bouwblok. Geeft de mogelijkheid om weer verblijfskwaliteit te genereren.
Winkelend publiek van oost naar west wordt begeleid door de diverse bouwblokken.
Plek voor ontmoetingen en zichtrelaties.
VOLUMES VERSUS DE STAD
V1 Grenzend aan achtertuinen, de stad is op de achtergrond aanwezig.
V2 De stad als decor als zicht vanuit een kamer. Meer onderdeel van de stad, interactie met de buurtbewoner/stedeling.
Behandel Zowel gericht op de achterzijde van het bouwblok, waar meer privacy is, als op de stad, voor de levendigheid.
Fitness De fitness heeft een adres aan de Oudegracht. Hierdoor krijgt het revalidatiecentrum ook een adres buiten het bouwblok.
V3 Entree aan de straat, je bent inwoner van de stad.
Marijke van Suijdam // The loop // 49
De volumes los van elkaar plaatsen betekent dat ieder volume een eigen relatie aangaat met de omliggende bebouwing en de stedeling.
Om het revalidatiecentrum te laten functioneren moeten deze volumes gekoppeld worden, uiteindelijk draait het bij een zorgfunctie ook om efficiency.
THE LOOP
Traditionele gangen? Interactie tussen verschillende lagen en diverse gebruikers is hierdoor minimaal.
Driedimensionaal weefsel = The loop Door beweging met architectuur te creĂŤren worden er ontmoetingen geĂŻnitieerd. De beweging die plaats vindt is revalideren!
Marijke van Suijdam // The loop // 51
De vier verschillende volumes hebben allen een eigen verdiepingshoogte en hoogte ten opzichte van het maaiveld. Hierdoor ontstaan er diverse hoogteverschillen in het gebouw. Door deze verschillende verdiepingen met elkaar te koppelen onstaat er een driedimensionaal weefsel wat The loop vormt en die het gehele gebouw behelst.
The loop is revalidatie! In The loop zijn zowel hellingbanen als trappen te vinden, deze variĂŤren in moeilijkheid. Zo zijn er hele luie trappen maar ook hele steile trappen. Ditzelfde geldt voor de diverse hellingbanen die er in The loop te vinden zijn. Bij het revalideren neem je kleine stapjes dat is terug te zien in The loop. Rondom de V1 zijn de uitdagingen kleiner dan wanneer je in de V3 verblijft. Wanneer de revalidant sterk genoeg is zal The loop zich ook naar buiten verplaatsen en wordt de stad onderdeel van het revalideren en The loop.
Tweede verdieping
Eerste verdieping
Begane grond
Kelder
Marijke van Suijdam // The loop // 53
The loop doorboort de volumes.
The loop is extravert. Contact met de stad en met de gebruikers van het gebouw door middel van vides
Programma onderdelen zijn introvert. Intiem en voorzien van kleine openingen waardoor de stad op de achtergrond blijft.
Marijke van Suijdam // The loop // 55
MATERIALISATIE
The loop doorboort de volumes, waardoor er een andere wereld ontstaat dan in de volumes (=programma). Daar waar The loop een volume doorboort zullen de vloeren, wanden en plafonds een houten bekleding krijgen. Het contact met de stad is heel belangrijk in the Loop, er is altijd een glazen element om contact te hebben met de omgeving.
De houten bekleding op de wanden is altijd verticaal aangebracht om zo de verdiepingen met elkaar te koppelen. De latten zijn van diverse afmetingen en op diverse manieren toegepast. Wanneer een programma onderdeel het toelaat zullen de latten verder uit elkaar worden geplaatst waardoor er een kozijn ontstaat. Op plaatsen waar meer intimiteit gewenst is zullen de latten een gesloten wand vormen.
In de massa bevinden zich de diverse programma onderdelen. Deze zijn meer aan intimiteit gebonden dan The loop. Deze zijn als massa vormgegeven door de gevels van metselwerk te maken, hierin zitten gaten waar ramen zitten. In deze verschillende massa’s zal het programma een plek krijgen. Marijke van Suijdam // The loop // 57
Zicht op het plein en de entree. The loop en de massa zijn goed te onderscheiden van elkaar. Marijke van Suijdam // The loop // 59
PLATTEGRONDEN
Op de plattegronden is te zien hoe The loop zich door de vier verschillende massa’s beweegt en hoe deze zich ook in hoogte door het gebouw heen beweegt. Het is een doorgaande route met hierin verschillende uitdagingen zoals trappen en hellingbanen. Het contact met de stad is op deze route steeds wisselend. Op iedere verdieping is er groen te vinden, op deze manier wordt de healing envrionment geïmplementeerd in de stad.
Kelder
Begane grond
Eerste verdieping
Tweede verdieping
The loop is revalidatie! In de gebouwvolumes bevindt zich het programma wat direct verbonden is met de revalidatie. Maar naast dit programma zijn er veel randzaken die ervoor zorgen dat het revalidatieproces goed kan worden doorlopen. Om de gebouwvolumes zo compact mogelijk te houden wordt The loop ingezet om de ondersteunende functies te bieden. Zonder deze functies zal het revalidatiecentrum niet functioneren. In The loop zijn zowel hellingbanen als trappen te vinden, deze varieren in moeilijkheid. Deze elementen worden ingezet bij de fysiotherapie en de ergotherapie. Daarnaast geeft het uitdagingen voor de revalidant, naast het programma, om op deze manier de zelfstandigheid te vergroten.
FUNCTIES IN THE LOOP
The loop is een driedimensionaal weefsel door de diverse hoogteverschillen maar ook door de vele vides en zichtrelaties die er zijn. In de massa ben je op jezelf maar in The loop staat de interactie centraal. De interactie is op iedere plek anders, op het ene moment is dat met de stedeling een ander moment met mede-revalidanten. Deze zones lopen in elkaar over en zijn afgestemd met de fase waarin een revalidant zich begeeft. Ook in The loop komt healing environment terug. Dit zijn plekken waar de revalidant zich kan terug trekken, de stiltetuin, of door tuinieren de fijne motoriek kan prikkelen, in de kas. Ook hier staat interactie centraal; de bloementuin is ook toegankelijk voor de stedeling.
Ondersteunende functies voor het revalidatieprogramma Marijke van Suijdam // The loop // 67
Tuinen - healing environment Marijke van Suijdam // The loop // 69
Bewegen - sporten Marijke van Suijdam // The loop // 71
Programma versus The loop
VERPLEEGAFDELING 1
Op deze afdeling liggen de revalidanten nog veel en vaak in bed om te rusten. Doordat je nog heel afhankelijk bent van anderen voelt de revalidant zich kwetsbaar. Daar zal deze afdeling op inspelen, de overgangen tussen stad - kamer en revalidatiecentrum - kamer gebeurd met veel gelaagdheid. Marijke van Suijdam // The loop // 75
Marijke van Suijdam // The loop // 77
Marijke van Suijdam // The loop // 79
Marijke van Suijdam // The loop // 81
VERPLEEGAFDELING 2
Op deze afdeling is het groepsproces belangrijk, door anderen kan je verder komen in het proces. De revalidatie is actief, The loop sluit hier op aan. De woonkamer is een gezamenlijke ruimte waar ook gekookt kan worden. Deze grenst aan de semiopenbare bloementuin waardoor er direct contact is met de stedeling. Marijke van Suijdam // The loop // 83
Marijke van Suijdam // The loop // 85
Marijke van Suijdam // The loop // 87
Marijke van Suijdam // The loop // 89
VERPLEEGAFDELING 3
Deze afdeling is de laatste stap om weer naar huis te gaan. De kamers zijn vormgegeven als hotelkamers met het revalidatiecentrum op de achtergrond. The loop begeeft zich niet meer binnen maar deze verplaatst zich naar buiten, de stad. De stad, met alle voorzieningen en uitdagingen, wordt The loop! Marijke van Suijdam // The loop // 91
Marijke van Suijdam // The loop // 93
Marijke van Suijdam // The loop // 95
Marijke van Suijdam // The loop // 97
CONCLUSIE
Architectuur kan in combinatie met de stad een positieve bijdrage leveren aan het revalidatieproces van een dwarslaesierevalidant.
Marijke van Suijdam // The loop // 99
BEDANKT!
Het afstuderen was een intensieve en heftige tijd. Een tijd waar ik mezelf goed heb leren kennen maar waar ik mezelf ook tegen ben gekomen. Allemaal lieve mensen om mij heen hebben mij enorm gesteund. Ik wil iedereen hiervoor bedanken, zonder jullie zou het nog heftiger zijn geweest. Bedankt! Marijke van Suijdam // The loop // 101
The loop
een revalidatiecentrum voor dwarslaesiepatiĂŤnten in de stad Utrecht Afstudeerproject Marijke van Suijdam marijkevansuijdam@hotmail.com Master Architectuur Academie van Bouwkunst te Amsterdam