ΦΩΤΟ: ΖΕΦΗ ΠΟΤΗΡΗ
30 32
ΠΑΡΑ∆ΟΣΗ
Κύριο χαρακτηριστικό των χωριών της Τήνου είναι η έλλειψη οχύρωσης ή οχυρωµατικής δοµής, µε εξαίρεση το Κάστρο-Ξώµπουργο, λόγω συνθηκών. Αυτό, κυρίως, οφείλεται στο ειδικό καθεστώς που είχε η Τήνος µε τους Βενετούς κατακτητές διατηρώντας µε αυτόν τον τρόπο την πλήρη αυτονοµία της. Η δοµή των οικισµών µαρτυρά το πόσο «δεµένη» κοινωνία ήταν τα χωριά, µε το ένα σπίτι «κολλητό» στο άλλο. Οι δρόµοι και τα µονοπάτια των οικισµών σχηµατίζουν ιστό, ακολουθώντας την κλίση του εδάφους. Τέλος, πολλά χωριά διαθέτουν δηµόσια κτίρια, όπως σχολεία, κοινοτικά καταστήµατα και άλλα. Εξάλλου, οι βρύσες, τα ανοιχτά µέρη για τα πανηγύρια, οι πλατείες, είναι ζωντανοί χώροι για την οµαλή ζωή σ’ αυτά. Κύριο γνώρισµα της οργάνωσης στις Κυκλάδες είναι αυτή του χώρου µε βάση τη γειτονιά. Η µεγαλύτερη έµφαση δίνεται στην πλατεία και εκκλησία, οι οποίες συχνά συνυπάρχουν ή είναι κοντά. Όλα τα δηµόσια κτίρια ή µέρη συνάντησης (π.χ. καφενείο) ή συναλλαγής (π.χ. µαγαζιά) βρίσκονται στην πλατεία, που συγκεντρώνει τη ζωή του οικισµού. Σε µεγάλα χωριά, καµιά φορά, υπάρχουν περισσότερες από µια πλατείες. Στη Χώρα, δυστυχώς, λόγω των αναγκών της σύγχρονης κοινωνίας και της πολυκοσµίας, τα πράγµατα είναι διαφορετικά. Η ΦΩTO: ZEΦH ΠOTHPH παραδοσιακή οργάνωση του χώρου άλλαξε και έµφαση δόθηκε στην παραλία και το λιµάνι. Ωστόσο, δεν παύουν να υπάρχουν και γειτονιές βασισµένες στον παραδοσιακό τρόπο δόµησης των χωριών. Η ονοµασία αρκετών χωριών της Τήνου προέρχεται από την περίοδο της φεουδαρχίας, που επικρατούσε για αρκετά χρόνια στο νησί, π.Χ.. τα τοπωνύµια που λήγουν σε –άδος. Κάποια άλλα χωριά, «Κώµη», «Πύργος», «Στενή», κλπ, µαρτυρούν την ίδρυσή τους σε προγενέστερες εποχές (π.χ. «Κώµη»=Χώραπόλις κατά την αρχαία κλασική περίοδο). Άλλα, οφείλουν την ονοµασία τους στους πρώτους κατοίκους τους Κάρες, π.χ. Καρυά, ενώ άλλα έχουν πάρει το όνοµά τους από κάποιο χαρακτηριστικό της περιοχής, π.χ. Λουτρά, Τριπόταµος, Κρόκος κλπ.