locatie NS gebouw — Station Apeldoorn In 1870 kreeg de Hollandsche IJzeren SpoorwegMaatschappij (de HIJSM) toestemming voor de aanleg van de lijn Amsterdam-Amersfoort-ApeldoornZutphen: de Oosterspoorweg. De HSM koos Zutphen als eindpunt omdat daar al een spoorbrug over de IJssel was gebouwd. Men wilde van uit het westen van het land een betere verbinding krijgen met de Duitse steenkoolgebieden en handelssteden.
Hoewel Koning Willem III er voor pleitte om de spoorlijn dichter langs Paleis Het Loo te laten lopen, werd gekozen voor een tracé ten zuiden van de dorpskern. Wel kwam er een aftakking naar het Paleis: het Koningslijntje. Drie wachtkamers De tekening en het bestek uit 1875 zijn teruggevonden in het archief van de NS in Utrecht. Het station bestond uit een hoog middendeel van ruim 21 bij 11 meter en twee vleugels van bijna 11 meter lang. In de oostvleugel kwam een goederenbergplaats en in de westvleugel de ‘wachtkamer der 3e klasse’. In het hoofdgebouw kwamen het bureau voor het personeel en ook nog ‘wachtkamers der 1e en 2e klasse’. Op de verdieping bevonden zich twee woningen voor het stationspersoneel. Achter het station en aan beide zijkanten werden gietijzeren overkappingen geplaatst, marquises genoemd. Op 13 mei 1876 werd het station feestelijk door de burgemeester geopend. Koninklijke Wachtkamer In 1912 vond een ingrijpende verbouwing plaats: er werd een Koninklijke wachtkamer gemaakt om de gasten van het Oranjehuis beter te kunnen ontvangen. Aan de voorkant werd de vestibule vergroot met tochtportalen en een luifel. Verder werden twee portalen met trappenhuizen gebouwd voor de beide bovenwoningen.
In 1976 werd Koninklijke Wachtkamer eruit gesloopt en werd de entree gemoderniseerd met betonnen zuilen en veel glas en metaal. Sloop of restauratie? In 2003 wilde de NS het station volledig slopen en er een modern gebouw neerzetten. De Stichting Apeldoornse Monumenten (SAM) is toen in actie gekomen om het gebouw te behouden en het terug te brengen naar de situatie van 1874. Met veel steun uit de bevolking is dit uiteindelijk gelukt! Het in oude glorie herstelde stationsgebouw combineert thans mooi met het moderne stationsplein. — Apeldoornse monumenten: H. K. A. Frieling www.apeldoornsemonumenten.nl
daniël van der veer —
In mijn werk ben ik vanuit bestaande elementen op zoek naar fragmenten van een nieuw bestaan.
Ik schets ideale plaatsen die verlangen naar verandering, nieuwe patronen en verbanden. Een ideale plaats is geen eindpunt, maar ik zie het als een beginpunt voor iets nieuws. Als iets dynamisch, wat groeit en zich op een organische en procesmatige manier ontwikkelt. De overgang van de oude naar de nieuwe plekken vindt niet plaats door middel van een reis maar door elementsverwisselingen. Bestaande gegevens en objecten maken in zichzelf een verandering door, waardoor ze andere eigenschappen en betekenissen krijgen, een andere identiteit. Deze identiteit zorgt o.a. voor nieuwe architectonische modellen en steden. Mijn installaties zijn momentopnames, verbeelde gedachten die ik tracht te vangen. Voorstellen die het gebaar in zich dragen van: “Zo zou het kunnen zijn.” Maar ieder voorstel kan weer worden aangepast. Het is continu onderhevig aan verandering. Door experiment hoop ik mijn kennis over deze elementsverwisselingen te vergroten en steeds nieuwe ontdekkingen te doen. In deze stroom wacht ik op het moment waarop ik uiteindelijk kan zeggen: “Zo is het. Zo zou de wereld er eigenlijk uit moeten zien.” — Daniël van der Veer www.danielvanderveer.nl
4