2 BIZNES BEZ GRANIC
Nowiny RACIBORSKIE • wtorek, 26 listopada 2013 r.
Najważniejsza jest infrastruktura komunikacyjna Żywym przykładem czesko-polskiej współpracy przygranicznej jest wieloletni dyrektor Powiatowej Izby Gospodarczej w Opawie (OHKO), inż. Jiří Germanič. Powiatowa Izba Gospodarcza w Opawie już od początku swej reaktywacji w 1991 roku miała w swoich założeniach potencjał współpracy z partnerami zagranicznymi. Po likwidacji Przedsiębiorstw Handlu Zagranicznego na podstawie specjalnej ustawy, doszło do uwolnienia możliwości działania poszczególnych jednostek gospodarczych, które mogły nawiązywać kontakty handlowe już bezpośrednio. Z drugiej strony jednak bra-
podróż zagraniczna prowadziła do Raciborza. „Prawdą jest, że od samego początku czuliśmy, że jest bardzo potrzebne poprawienie drożności granicy, nie tylko w ramach tzw. małego ruchu przygranicznego, transportu osobowego i turystyki, ale także w celu lepszej wymiany towarowej. Po drugiej stronie granicy – w Raciborzu – znaleźliśmy kolegów, którzy myśleli tak samo jak my, więc nasze wzajemne kontakty zaczęły sukcesywnie rozwijać się. Paradoksem jest to, że oficjalny dokument o współpracy obu Izb został podpisany dopiero na wiosnę tego roku” – wspomina Germanič pierwsze podróże
wiązywania polsko-czeskich kontaktów handlowych. Całe lata dziewięćdziesiąte przebiegały pod znakiem działań w kierunku udrożnienia granicy dla transportu ciężarowego. „Napotykaliśmy cały szereg przeszkód, poczynając od legislacyjnych, celnych i innych przepisów, a kończąc na niechęci włodarzy gmin przy granicy. Ci z jednej strony deklarowali chęć rozwijania gminy poprzez otwarcie infrastruktury na współpracę transgraniczną, z drugiej strony jednak (często pod presją współobywateli) wszystkimi możliwymi sposobami próbowali zablokować starania o rozszerzenie droż-
Jiří Germanič rozmawia na konferencji z redaktorem naczelnym Nowin Raciborskich Mariuszem Weidnerem
kowało instytucji, która by wspomagała wyszukiwanie kontaktów i nawiązywanie współpracy. Tym zadaniem zajęła się między innymi Izba Gospodarcza. Jej ówczesny dyrektor Jiří Germanič, który tę funkcję pełni do dziś, mówi, że ich pierwsza
do Polski razem z kolegami z miast Liberec, Hradce Králové i Ostrawa. „Z ówczesnym radcą handlowym z Warszawy odwiedziliśmy także Walbrzych, Wrocław, Jelenią Górę i Katowice, spotykaliśmy się z przedsiębiorcami i byliśmy prekursorami na-
ności przejść w ich regionie” – mówi Germanič i dodaje: „W naszej najbliższej okolicy była walka o Krnov, Sudice i Bartultovice.” Do tego nadeszła katastrofalna powódź w 1997 roku, podczas której doszło do uszkodzenia mostu na przejściu Bohumín
CZYM JESZCZE ZAJMUJE SIĘ POWIATOWA IZBA GOSPODARCZA W OPAWIE? wystawianie dokumentów dla handlu zagranicznego wystawianie opini natury prawnej – na przykład o działaniu siły wyższej, kiedy krajowy partner nie mógł wypełnić kontraktu (chodzi o potwierdzenie niemożliwości dotrzymania terminu z powodu pożaru, powodzi, itp.) potwierdzanie różnych ważnych faktów: na przykład uwierzytelnianie deklaracji firm, że to co deklarują, jest prawdą (tzw. seenowanie – widziałem) wykazywanie pochodzenia towarów: jeżeli jest doładowane, można obniżać cło, podatki; ważny i czasami niezbędny warunek dla otrzymania różnych ulg celnych (po wejściu do UE nie dotyczy krajów członkowskich) 200 – 250 kompl/miesiąc Karnet ATA umożliwia eksport i import bezcłowy w celu imprez pokazowych, wykonywania zawodu (narzędzia, uczestnicy wyścigów); po naszym wejściu do UE niewykorzystywane podstawowe doradztwo w celu odpowiedzi na ewentualne pytania, albo naprowadzenie przedsiębiorcy na odpowiedni kierunek (projekt InMP – podczas jego trwania w ramach sieci Izb Gospodarczych w całym kraju ok. 80 000 odpowiedzi na pytania, przy czym poprawność była wyrywkowo sprawdzana) lobbing w sprawach uzasadnionych wymagań naszych członków
Dyrektor Powiatowej Izby Gospodarczej Ing. Jiří Germanič
– Chałupki. Ostatecznie nasz wieloletni wysiłek przyniósł sukces w postaci otwarcia w 2000 roku przejścia Bartultovice. Dzięki wspólnemu wejściu do Unii Europejskiej w 2004 roku, czesko-polska współpraca nabrała nowego wymiaru, ale niektóre problemy przetrwały. „Programy z przedakcesyjnych funduszy PHARE i później z funduszy strukturalnych preferowały wspieranie ruchu turystycznego i współpracę transgraniczną w postaci kulturowej, sportowej i społecznej. Dalej próbowaliśmy w różnych komisjach eksperckich zwracać uwagę na najbardziej znaczące problemy, które skutecznie przeszkadzają wolnemu handlowi i pokonywaniu granicy w dziedzinie przedsiębiorczości. Przełomem było wzajemne uznanie wyników badań instytucji certyfikujących (laboratoriów). Można by wyliczać dalsze działania, ale najważniejsze jest to, że w spotkaniach, organizowanych przez Izbę, uczestniczyło podczas dziesięciu lat 1648 firm. Jak funkcjonuje Powiatowa Izba Gospodarcza dziś i czym wspomaga przedsiębiorców po czeskiej i polskiej stronie? Oddajmy ponownie słowo dyrektorowi Izby: „Dlatego, że większość barier została po wejściu do Unii zlikwidowana, nie jest już konieczne negocjowanie po drugiej stronie granicy różnych spraw i popychanie urzędów w kierunku polepszania warunków dla wspólnego handlu. Nastąpił następny etap współpracy, którego celem jest praca nad wspólnymi projektami, które przedstawią zupełnie nowe punkty widzenia, ewentualnie potencjały rejonów przygranicznych, i które mogą być inspiracją dla czeskich i polskich przedsiębiorców. Na tym polu realizujemy wspólnie z partnerską Raciborską Izbą Gospodarczą już drugi projekt. „Pierwszym
była Międzynarodowa konferencja nt. Odnawialnych źródeł energii jako okazji do rozwoju gospodarczego czesko-polskiego pogranicza, która miała miejsce w Raciborzu 17 – 18 kwietnia 2013 roku. W ramach konferencji nagrodę „Filar Ziemi Raciborskiej” otrzymało dwóch przedsiębiorców z Opawska. Była to firma transportowa i spedycyjna RKL oraz spółka meblarska HON a.s. Drugim projektem jest właśnie trwający „lustrzany” projekt Biznes bez granic czyli wymiana informacji i wspólne poszukiwanie szans rozwoju pogranicza PL–CZ. W ramach tego projektu, po obu stronach granicy, prezentowane są tradycyjne i perspektywiczne dziedziny i obszary działalności gospodarczej, by tym sposobem pokazać ukryty potencjał wzajemnej współpracy biznesowej. W ramach obu projektów zostało w lokalnych mediach opublikowanych 8 dodatków tematycznych, nakręconych 8 krótkich filmów pokazujących dane dziedziny, powstały prezentacje multimedialne na stronach internetowych oraz dwa dłuższe dokumenty przedstawiające Ziemię Raciborską i Opawsko od strony gospodarczej. Oba dokumenty – czeski i polski – zostały zaprezentowane na międzynarodowej konferencji, która odbyła się 7 listopada 2013 r. w Opawie. Wyżej wymienione projekty były w obu przypadkach finansowane z Funduszy Mikroprojektów w Euroregionie Silesia, w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007 – 2013. „Sądzę, iż na tym polu jest ciągle wiele do poprawy i dlatego będziemy kontynuowali działania w kierunku zbliżania środowisk biznesowych czeskiej i polskiej strony. Jak to na koniec dokumentu o potencjale biznesowym powiedział wydawca Nowin Raciborskich Arkadiusz
Gruchot: Jeżeli istnieją jeszcze jakieś bariery, to tylko w naszych głowach, i tylko od nas zależy, czy je będziemy stopniowo likwidować. Zostaje oczywiście także obowiązek starania się o poprawę infrastruktury komunikacyjnej, wręcz jestem przekonany, że jest to najważniejsza sprawa. Dlatego też natychmiast zareagowaliśmy, kiedy tylko otrzymaliśmy zapytanie z Ministerstwa Transportu z Polski z prośbą o zaznaczenie tych części sieci komunikacyjnej, które negatywnie wpływają na warunki wzajemnej współpracy gospodarczej pomiędzy przedsiębiorcami w naszych regionach. Wyznaczyliśmy najbardziej palące miejsca z zaleceniem, by starano się te najbardziej problemowe odcinki jak najszybciej poprawić. Zaręczam, iż nie ma tam żadnych nadętych i zbędnych akcji, ale znajdują się tam tylko te odcinki, które potrzebują rekonstrukcji” – wylicza Germanič. Poza tym brak nam jeszcze jednego atrybutu – sensownej bazy danych o jednostkach gospodarczych i bazy danych o możliwościach kooperacyjnych. Tak, by cały potencjał, który posiadają poszczególne dziedziny, można było znaleźć w jednym miejscu. „Istnieje wiele stron internetowych gmin, organizacji społecznych i kulturalnych, wiele broszur i druków, ale naprawdę profesjonalna współpraca zacznie się dopiero wtedy, kiedy ktokolwiek i kiedykolwiek przy pomocy kilku kliknięć znajdzie najbardziej szczegółowe informacje wszelkiego rodzaju – z konkretnych dziedzin, o mocach produkcyjnych, personalne itp. Powinno to być w przyszłości następnym stopniem bardziej jakościowej współpracy czesko-polskiej a może i treścią następnego najbliższego wspólnego projektu, w którym by mogły partycypować także „główne miasta” regionu – Opawa i Racibórz” – kończy Germanič.