Zaczarowane Boże Narodzenie! Niezmienna tradycja czy nutka nowoczesności? Mamy nadzieję, że nasza mała książeczka przyniesie Państwu kilka inspiracji jak połączyć jedno i drugie, zaskakując bliskich i sprawiając im mnóstwo przyjemności. Tradycyjne ryby niekoniecznie muszą pochodzić z zimnej części świata, są przecież dostępne także bardziej egzotyczne gatunki. Dary natury, tak cenione podczas wigilijnej wieczerzy nie muszą ograniczyć się do grzybów i suszu, tyle razy podawanych. Modyfikacje świątecznego jadłospisu są przecież dozwolone. Liczy się fantazja, radość gotowania i smakowania wyjątkowych potraw, a nie tylko precyzyjne trzymanie się prastarych wytycznych. Na stole może pojawić się pachnący stroik, bardzo łatwy w wykonaniu, a niezwykle efektowny. Oszczędność czasu i pieniędzy, a mimo to powstaje ozdoba, która będzie cieszyć oczy. Jak ją wykonać - o tym też przeczytacie Państwo na następnych stronach. Życzymy miłej lektury i oglądania! Zespół Redakcyjny Smaki Krakowa | 3
4 | Smaki Krakowa
½ szklanki miodu 2 łyżeczki przypraw korzennych 1 łyżka kakao 10 dag cukru pudru 2 jajka 60 dag mąki pszennej 4 łyżeczki proszku do pieczenia
6 | Smaki Krakowa
Pierniczki - wykonanie: Składniki umieszczamy w misce i wyrabiamy gładkie ciasto, ręcznie lub mikserem z przystawkami do ciasta drożdżowego. Następnie wykładamy na stolnicę posypaną mąką i wałkujemy ciasto dość grubo (minimum ½ cm). Wycinamy dowolne kształty. Pieczemy na papierze do pieczenia 15 minut w temperaturze 180°C. Przed pieczeniem pierniczki można posmarować wodą. Po upieczeniu studzimy na kratce. Zimne ozdabiamy lukrem lub polewą. Gdy polewy wyschną umieszczamy w puszce i odstawiamy aż zmiękną.
Składniki: 2 szklanki mąki, 0,5 kostki margaryny, 1 szklanka cukru, 2 jajka, cukier waniliowy, szczypta soli, 2 łyżeczki proszku do pieczenia, Wykonanie: W misce utrzeć jajka z cukrem i cukrem waniliowym. Dodać margarynę i sypkie składniki, lekko wymieszać. Wyłożyć na stolnicę, zagnieść ciasto. Schłodzić w zamrażalniku ok. 30 minut. Rozwałkować ciasto na grubość ok. 5mm, wyciąć kształty foremkami. Posmarować blachę margaryną i wyłożyć ciastka. Piec w 180°C, do uzyskania złotego koloru. Po upieczeniu ciasteczka można dowolnie udekorować - lukrem, polewą czekoladową, kolorową posypką, itp.
Smaki Krakowa | 7
Składniki: 400 g mąki pszennej, 3 łyżeczki mielonego cynamonu, ½ szklanki cukru, kostka zimnego masła lub dobrej margaryny, 2 jajka,szczypta soli Wykonanie: Mąkę, cynamon, cukier i sól przesiewamy na stolnicę. Mieszamy. Masło kroimy w małe kawałeczki i dodajemy do mąki. Wbijamy jajka,
całość siekamy nożem, aż zacznie powstawać ciasto. Szybko zagniatamy ręką na gładkie ciasto. Formujemy gruby placek, zawijamy w folię i wkładamy do lodówki na 30 minut. Po schłodzeniu wałkujemy na grubość 4-5 mm i wycinamy kształty. Pieczemy na papierze do pieczenia 15 minut w temp. 180°C.
Smaki Krakowa | 9
Grzyby, dynie, pestki, orzechy, owoce suszone to niezastąpione źródło smaku, witamin i mikroelementów. Kozi ser, delikatne mięso, owoce morza i ryby to bogate źródło białka i zdrowego tłuszczu. Sałatki z tych składników - proste i szybkie w wykonaniu to znakomity pomysł na przystawkę lub danie główne. Dynia i jej pestki to bogactwo nienasyconych kwasów tłuszczowych oraz witamin z grupy B i C. Dlatego też została doceniona w kuchni, chętnie dodaje się ją do ciast, a jej pestki do pieczywa czy słodkich ciasteczek. Szczupak ceniony jest ze względu na 14 | Smaki Krakowa
delikatne, białe mięso. Często występuje w polskiej kuchni, podobnie jak sandacz, druga typowo polska ryba, Obie te ryby są niezwykle smaczne i bardzo cenione przez smakoszy. Bakalie, w dawnych czasach uważane za drogocenny smakołyk i podawane na stół jedynie podczas świąt, dziś uznawane są za ważny składnik codziennej diety. Zawierają witaminy i składniki mineralne, a także białko, tłuszcz i błonnik. Orzechy i nasiona, kryją w sobie te cenne składniki w dużych ilościach. Bakalie nadają się znakomicie do ciast i ciasteczek, a także na przekąski. Wybornie smakują same.
Barszcz czerwony to jedna z potraw, która w wielu domach kojarzy się nieodłącznie z Wigilią. Każdy zapewne posiada własny, niepowtarzalny, przekazywany z pokolenia na pokolenie przepis na najlepszy barszcz. Poniżej przykład. Składniki: 1 kg buraków, 1 litr wywaru z włoszczyzny (bez kapusty), po kilka ziaren pieprzu i ziela angielskiego, 3 liście laurowe, 3 ząbki czosnku, 1-2 łyżki wody z ogórków kiszonych (ewentualnie sok z cytryny), 1 łyżka octu winnego z czerwonego wina.
Przygotowanie: Buraki obrać i pokroić w małe kawałki. Zalać wodą, tak by przykryła buraki i odstawić na kilka godzin. Kiedy woda zrobi się ciemnoczerwona dodać pieprz, ziele angielskie, liście laurowe, wywar oraz wodę z ogórków kiszonych (lub sok z cytryny) i zagotować do wrzenia. Zmniejszyć ogień i gotować około godziny na małym ogniu, nie dopuszczając do wrzenia. Na 15 min przed końcem gotowania dodać pokrojone ząbki czosnku. Przecedzić, doprawić do smaku.
Smaki Krakowa | 17
Kulebiak drożdżowy z kapustą i grzybami Farsz: ½kg kiszonej kapusty, 30 dag pieczarek, kilka suszonych grzybów, 2 średnie cebule, sól, pieprz, olej Suszone grzyby moczyć w ciepłej wodzie kilka godzin. Odcisnąć je i drobno pokroić (wody z moczenia nie wylewać). Kapustę odcisnąć z soku, pokroić, włożyć do garnka, podlać wodą, w której moczyły się grzyby. Dorzucić pokrojone grzyby. Całość gotować aż kapusta zmięknie (ok. 30 minut). Miękką kapustę z grzybami odcedzić, dobrze odcisnąć, drobno pokroić. Na patelni podsmażyć posiekane cebule i pokrojone w drobną kostkę pieczarki. Gdy odparuje z nich cały płyn, dodać do nich kapustę z grzybami,
doprawić solą i pieprzem, podsmażyć kilka minut. Wystudzony farsz drobno posiekać. Wyrośnięte ciasto drożdżowe wyłożyć na stolnicę wysypaną mąką. Podzielić na 2 części, rozwałkować na prostokąty o grubości 1 cm. Każdy prostokąt położyć na kawałku papieru do pieczenia, posmarować rozpuszczonym masłem, następnie ułożyć warstwę nadzienia na 2/3 długości prostokąta. Zwinąć ściśle w roladę, dokładnie sklejając końcówki. Przełożyć je do formy keksowej lub na blachę do pieczenia. Pozostawić na 30 minut do wyrośnięcia. Wierzch posmarować rozbełtanym żółtkiem. Piec w piekarniku nagrzanym do 170 stopni przez 45 - 60 minut, aż wierzch będzie złocisty.
Smaki Krakowa | 19
Farsz pierogowy z kaszy gryczanej i białego sera 20 dkg kaszy gryczanej 15 dkg tłustego sera twarogowego 1 duża cebula pieprz i sól masło
22 | Smaki Krakowa
Kaszę gotujemy według przepisu na opakowaniu, pilnując, aby się nie rozgotowała. W garnku podsmażamy na maśle drobno posiekaną cebulę. Gdy cebula się zrumieni dodajemy do niej odsączoną kaszę i rozdrobniony ser (ser możemy wcześniej przepuścić przez maszynkę do mięsa łatwiej, będzie go rozmieszać) oraz łyżkę masła. Całość dokładnie mieszamy, doprawiamy solą i pieprzem, chwilę jeszcze podgrzewamy i gotowe. Farsz studzimy i nakładamy łyżką lub widelcem na ciasto. Lepimy pierogi i gotujemy je w osolonej wodzie 2-3 minuty od wypłynięcia.
Taki stroik zachwyci każde dziecko, a i dorosłym uczestnikom wieczerzy wigilijnej powinien się spodobać. Przede wszystkim stanowi alternatywę dla klasycznych, tak często powielanych, stroików składających się z baniek i świeczki ułożonych na jodle. Ten wzór widzieliśmy już setki razy! Proponujemy zatem coś innego: ozdobę, która może znaleźć się pod dowolnym wigilijnym półmiskiem jednocześnie eksponując wyłożoną na nim potrawę jak i ozdabiając cały stół. Na naszym wigilijnym stole ułożyliśmy ów stroik pod drewnianą tacką z pysznymi piernikami, ale można nim ozdobić naczynie z każdą potrawą, ustawione w środkowej części stołu. Co jest wyjątkowego w tym stroiku? On pachnie! Wnosi do po-
mieszczenia świeżość zimowego lasu, wspomnienie ognisk pod gwiazdami i nastrój świąt. A zatem do dzieła! Przygotowanie tego stroika jest banalnie proste. Zaopatrujemy się na placu targowym lub w kwiaciarni w świeżo ścięte gałązki jodły lub świerka. Za pomocą sekatora modelujemy z nich dowolny kształt, wiążąc gałązki drucikiem. Do gałązek przymocowujemy laski świeżego cynamonu - koniecznie należy zwrócić uwagę aby nie były zleżałe, bo takie nie oczarują nas wonią tej, kojarzącej się ze świętami, przyprawy. Następnie za pomocą pędzelka, nanosimy zwykłą mąkę na gałązki jedliny - ku uciesze dzieci będzie udawała śneg, który na szczęście nie roztopi się na
Smaki Krakowa | 31
obrusie. Można też użyć w tym celu specjalistyczny śnieg w spray’u, ale to opcja droższa. Mąka zaś także świetnie imituje śnieg w tej dekoracji, a jest dostępna pod ręką w każdej kuchni. Po ustawieniu stroika w miejscu docelowym, pośród gałązek, rozstawiamy świeczuszki T-light o zapachu leśnym i wrzucamy do nich nasiona jałowca, który pod wpływem ciepła będzie wydzielał intensywną, znaną z harcerskich ognisk, woń. Dla ozdoby te ciemno‑bordowe kuleczki możemy rozrzucić także w najbliższym otoczeniu stroika. . Stroik można wykorzystać jako podstawę np. pod talerz, półmisek lub deseczkę, na których znajdą się ciasteczka, pierniczki, drobne owoce Wykonanie takiego stroika zajmuje okoo 20 minut! (MM)
32 | Smaki Krakowa