RÖPORTAJ
48
diyor ve artık ürettiği her ürünün kaliteli anlamını taşıdığını zannediyorlar, böyle bir şey yok. Sen sistemini kontrol altına almış oluyorsun. ‘’Benim çalışan personelim, yıllık eğitimlerini alıyor, maaşlarını ve ödemelerini zamanında alıyorlar. Bunun dışında benim hammadde alışlarım ve girdilerim kontrol altında, üretim süreçlerim kontrol altında, ürettikten sonra satışım kontrol altında, sattıktan sonra müşterinin kullanım ve müşteriden gelen şikayetler kontrol altında. Gelen müşterinin şikâyetlerinin neler olduğunun izlenebilirliğini sağlayarak o şikayetleri gidermek için iyileştirme çalışmalarım kontrol altında’’diyorsun. ISO 9001’in ürün kalitesi ile alakası yok. Bunun yanında bir diğer asıl konu ISO 16949 belgesi, bu daha ziyade OEM dediğimiz ana üreticilere parça tedarik eden yan sanayicilerin veya alt sanayicilerin alması gereken bir belgedir. Parçanın kalitesi nasıl ölçülebilir? Ancak ki girdilerini, üretim prosesini, çıktılarını ve ürünün takibini yaparak kaliteye ulaşabilirsin. Kalite yönetim sistemi budur. Kontrolleri 3. bir taraf, akredite olmuş bir kurum, bağımsız bir gözle kontrol eder ve kalite belgesini verebilir. Türkiye’de, TSE, TÜV gibi benzer kurumlar bu belgeleri verebilir. Üreticiler için ara kontroller nelerdir? Bir üretici belge alana kadar belirli aşamalardan geçer. ISO 9001 belgesini bütün üreticiler almak zorunda, bunun dışında örneğin bir otomotiv parçası üretiyorum, bu da cam olsun, regülasyona tabidir. Regülasyon 43, R43 diye geçer. Otomobillerin camlarını kontrol ederseniz her yerde görürsünüz. E17, E37, E7 diye cam üzerinde yazar, onlar belgenin hangi ülkeden alındığını gösterir. Regülasyon R43 belge numarasının tanımıdır, “sen belgelendirdiğin bir ürünü dünya standartlarında ve bu sisteme tabi olan ülkelerde senin camın her ülke tarafından tanınır anlamına geliyor. Üretim esnasında veya 3 ayda bir, yaptığın beyana göre belirli testleri tekrarlaman gerekiyor. Bu testleri kendi laboratuarında veya kendi çalışma ortamında
tekrarlar, kayıtlarını tutarsın. Bir sonraki ara denetimlerde denetime gelen teknik servise testlerin kanıtlarını ibraz edersin. Aslında ara kontroller dediğim şeyler bunlardır. Bizde şöyle bir anlayış var,”ben başvurumu yaparım, teknik servis gelir, testleri yapar ve ondan sonra da ben belgeyi alırım işim biter” böyle bir şey yok, bu yıkılması gereken bir düşünce. Bunun sürdürülebilir olması lazım ve teknik servis yılda bir defa gelip bu kontrolleri yapar. Üretici kendi bünyesinde ara kontroller yapacak ki teknik servis geldiğinde üreticinin yapmış olduğu kontrolleri de denetleyecek.
Konya’da sektörün ihtiyaçları ne durumda? Konya’nın daha alması gereken çok yol var. Benim çalıştığım şirketlere baktığımızda, birkaç yıl önceki durumla bu seneyi kıyasladığımızda büyük gelişmeler var. Daha da bilinçleniyorlar ancak durumu pazar şartları da zora koşuyor. Mesela Türkiye’de satış sonrası pazarında merdiven altı üretilen bir malı satarken çok fazla sıkıntı yaşamazsınız, çünkü bizde kontrol mekanizması yok. Ama bu malı ihracata dönüştürüp yurt dışına satacağınız zaman, Türkiye’de ki gibi rahat satamazsınız, belgesinin olması zorunludur. Dünyaca tanınan herhangi bir regülâsyona tabiyse, o belge-