RÖPORTAJ
56
ri götürülerek destekler alındı.
Konya tohumculukta ne durumda? Enstitünün buna katkısı nedir?
da önde gelen, Türkiye’de ise tek olan tam donanımlı TÜRKİYE KURAKLIK TEST MERKEZİ’ de Enstitü bünyesinde, kuraklığa dayanıklı çeşitler geliştirmek üzere çalışmalar yapıyor. 2010’dan bu zamana kadar ERAYBEY ve BOZKIR isimli 2 adet kurağa dayanıklı buğday yanında bu yıl hepsi kuru alanlar için özel olmak üzere TANER, ŞEHZADE ekmeklik buğdaylarının yanısıra, TÜRKÖZ makarnalık buğday, ÖZER tritikale ve AYRANCI isminde yeni arpa çeşitleri geliştirildi. Bu çeşitlerimizin hepsi çok yüksek kalite ve verimleri ile iddialı olup, üreticilerimize hızlıca ulaştırılmak için bu yıl içinde özel sektöre veya TİGEM, Tarım Kredi gibi devlet iştiraklerine devredilecek. Önümüzdeki iki yıl içerisinde de
30 adet yeni çeşit tescil edilmek üzere başvuru yapıldı. Yani Enstitü çalışıyor, ıslah ve genetik ilerleme durmadan devam ediyor. Diğer taraftan, Konya Kuraklık Test Merkezinin imkânlarının arttırılıp ULUSLARARASI KURAKLIK TEST MERKEZİ olması teklifi uluslararası partnerler (CGIAR-Global Phenotyping Centers Program) tarafından kabul edildi ve çalışmalar devam ediyor. Enstitümüz kuraklık konusunda dünya standartlarında bir merkez olmayı hedefliyor. KOP Eylem Planı içerisinde de gerek kuraklık, tohumculuk gerekse hayvancılık adına dünya çapında çalışmalar yapmak için proje teklifle-
Mevcut durumda Türkiye tohumculuğunun %35’inin yapıldığı Konya’da tohumculuk sektörüne şimdiye kadar geliştirdiği 35 çeşitle destek veren Enstitümüz, aynı zamanda Bakanlığımızın TOHUMCULUK KONUSUNDA DIŞA BAĞIMLILIĞIMIZI SONA ERDİRİLMESİ ve tohum ithalatını azaltmaya yönelik vizyonu doğrultusunda birçok STK ve özel sektör tohumculuk firmaları ile de ortak Ar-Ge faaliyetleri yürütüyor. Bu anlamda Enstitüde başta Buğday olmak üzere Arpa, Yulaf, Tritikale, Çavdar, Mısır, Ayçiçeği, Soya, Aspir, Fiğ, Yonca ve Karabuğday ıslah programları yürütüyoruz. Enstitümüz 1987’den beri devam eden ulusal ve uluslararası tohum geliştirme çalışmalarının yanında geliştirerek gerek TİGEM, gerekse özel sektöre satış hakkını devrettiği çeşitlerin ORJİNAL kademede (150 ton tohum ) üretimi de yaparak çeşitlerin devamlılığını sağlıyor. Bu bağlamda Türkiye tohumculuğunun %35’inin yapıldığı Konya’da ve Türkiye’nin hemen her bölgesinde yaklaşık 150 firma ile tohumculuk sözleşmemiz mevcut. Bazı rakamlarla durumumuzu netleştirirsek Türkiye arpasının %15’ini, toplam Türkiye hububat tohumluğunun ise %7,5’ini Enstitümüz üretmektedir. Bu rakamlar da ne kadar büyük katkı sağladığımızı gösteriyor.
Hayvancılığın gelişmesine yönelik ne gibi çalışmalar yürütüyorsunuz? Orta Anadolu’nun öz evladı olan koyunculuk hakkında ülkemizde araştırma yapan bir kaç enstitüden birisi olan Bahri Dağdaş UTAE, Bakanlığımızın desteğiyle koyun ve keçi üzerine yürütülen “Halk Elinde Islah Projeleri” içerisinde Antalya’dan Sivas’a kadar uzanan hatta devam ettirdiği projelerle Türkiye hayvancılığının gelişmesine katkılar sunuyor. Bu kapsamda sadece Enstitümüzün yürüttüğü projelerde yetiştiricilerimiz 2017 yılında 2 Milyon TL hibe destek aldı.