kader passen ook initiatieven rond trage wegen en stilte die ons niet alleen confronteren met hoe destructief we soms met landschappen omgaan, maar ons ook inspireren om ze verder te beschermen22. Sommige activiteiten binnen het lokaal cultuurbeleid snijden het thema reeds aan, al benoemen we het niet altijd zo. Een goed voorbeeld is het uitleenproces in bibliotheken, een duurzaam proces bij uitstek. Bibliotheken kunnen bovendien binnen hun informatieopdracht het thema naar voor schuiven aan de hand van infostanden, tentoonstellingen, lezingen,…23. Onder het motto ‘dankzij de bib wordt je ecologische voetafdruk kleiner’ gaat de bibliotheek van Kortrijk een stap verder door de opbrengst van de verkoop van boeken in ‘boekenbomen’ te investeren. Door bij elk van de tien bibliotheken een boom te planten, hoopt de bibliotheek haar eigen impact op het milieu te verkleinen en het publiek te sensibiliseren over de milieuproblematiek24. Het beperken van de ecologische impact van de publieksactiviteiten vormt ook een manier om de dialoog aan te knopen met het publiek. De organisatoren van ‘Weg van Klassiek’ streven er bijvoorbeeld naar om de ecologische voetafdruk van het festival zo klein mogelijk te houden door te werken met recycleerbaar of afbreekbaar materiaal en door de bezoekers aan te sporen gebruik te maken van het openbaar vervoer25. Impulssubsidies, bijvoorbeeld voor duurzaam georganiseerde buurtfeesten, kunnen ook een gedrags22
verandering teweeg brengen. En in verhuurreglementen kunnen mechanismen ingebouwd worden die duurzaam verbruik stimuleren. In plaats van te werken met een eenheidsprijs voor de verhuur van de schouwburg laat CC Muze de huurders bijvoorbeeld per gebruikte spot betalen. De aanpassing van het reglement zorgde ervoor dat gebruikers bewuster omgaan met het energieverbruik in het gebouw. Niet alleen in het sensibiliseren, maar ook in het mobiliseren van lokale actoren kan de cultuursector een rol opnemen. In de kern van het transitiedenken staat immers het collectief actie ondernemen en sociaal leren: samen ervaringen opdoen, experimenteren en kennis delen. Niet alles kan immers opgelost worden met technische ingrepen of individuele gedragsverandering. Er zullen bruggen moeten worden geslagen tussen gemeenschappen en sectoren om duurzame antwoorden te vinden. De cultuursector kan hier met al zijn ervaring in leer- en gemeenschapsvormende processen een bijdrage toe leveren. Een mooi voorbeeld vormt het GRoen Informatie Platform (GRIP) ingericht in de bibliotheek van Castricum in Nederland26. Het informatiepunt over duurzaamheid biedt een platform waar lokale organisaties en burgers activiteiten kunnen organiseren en elkaar en het publiek kunnen informeren, inspireren en activeren. Het GRIP reikt informatie aan in de vorm van boeken, tijdschriften en dvd’s27. In de toekomst zullen
Inspiratie om met stilte en rust aan de slag te gaan kan u vinden in de’ stiltekorf ’ van LOCUS en Centrum Waerbeke: www.locusnet.be/portaal/Locus/Publiekswerking/Stilteenrust. Meer info over Trage Wegen: www.tragewegen.be 23 Tip: De Bruin, M., Groene bibliotheken, In: Bibliotheekblad, I, 2012, p 10-15 24 Meer info over het Boekenboom-project: www.locusnet.be/portaal/Locus/LokaalCultuurmanagement/Duurzaamheid 25 Een ander voorbeeld vormt het wereldmuziekfestival Mano Mundo. Het festival wordt al jaren duurzaam georganiseerd. Meer info: www.manomundo.be/campagne/ecomundo-tips 26 De bibliotheek Castricum maakt deel uit van het samenwerkingsverband bibliotheek Kennemerwaard (www.bibliotheekkennemerwaard.nl) 27 Het GRIP vormt een samenwerkingsverband tussen de bib, Transition Town Castricum en natuurorganisaties: www.bibliotheekblad.nl/nieuws/nieuwsarchief/bericht/1000000759
84 L O C U S