1. Werk een organisatiestructuur uit. > Stel een interne milieuverantwoordelijke aan die het mandaat krijgt om zich te verdiepen in het thema. Hij of zij is ook de aanspreekpersoon binnen de organisatie en stemt de verschillende initiatieven op elkaar af. > Werk in teamverband: vermijd dat de verantwoordelijke er alleen voor staat door bijvoorbeeld een ecoteam samen te stellen met personeelsleden uit alle lagen van de werking. CC Muze uit Heusden-Zolder koos ervoor om eerst te focussen op het interne draagvlak. Het ecoteam werd in de begindagen daarom extern begeleid. De aanpak legde de basis voor een gedeeld verhaal9. De bibliotheek van Sint-Niklaas werkt eveneens met een ‘werkgroep duurzaamheid’. 2. Centraliseer de informatie: er bestaat al heel wat materiaal om mee aan de slag te gaan. Doe een beroep op de expertise van bijvoorbeeld de milieudienst, de duurzaamheidsambtenaar of de dienst ontwikkelingssamenwerking. 3. Analyseer de huidige situatie: breng de milieuaspecten van de activiteiten en de infrastructuur zoals energie-, water- en papierverbruik in kaart en bespreek de belangrijkste bevindingen10. 4.Cluster mogelijke initiatieven aan de hand van thema’s (bijvoorbeeld ‘energie en water’, ‘papier en aankoop’, afval, mobiliteit). De indeling verhoogt de herkenbaarheid van de acties en vormt meteen een kader voor een
timing en planning. Zorg dat u bij de interne acties niet alleen oog hebt voor ecologie, maar ook voor sociale rechtvaardigheid. Kies in het aankoopbeleid dus ook voor producten uit eerlijke handel11. 5. Vermijd dubbel werk. U kan inhaken op bestaande campagnes als ‘Ik Kyoto’, ‘Donderdag Veggiedag’,… die posters, checklists,… ter beschikking stellen12. 6. Controleer en registreer: houd bijvoorbeeld bij acties rond energieverbruik de meterstanden bij. 7. Maak de resultaten zichtbaar: goede voorbeelden zijn een manier om het bewustwordingsproces zowel intern, als naar het brede publiek en het bestuur te versterken. Bepaalde beslissingen zullen bijvoorbeeld niet aan de verwachtingen van het publiek beantwoorden. Toon daarom de meerwaarde op financieel, sociaal en/of ecologisch vlak13. 8. Evalueer en verbeter: maak regelmatig de balans op en stuur bij waar nodig. CC Muze formuleert bijvoorbeeld elk jaar objectieve en haalbare doelstellingen om het energieverbruik met x% te verminderen.
Duurzaam (ver)bouwen De voorbije decennia rezen de cultuur- en gemeenschapscentra en de bibliotheken in Vlaanderen als paddenstoelen uit de grond. De gebouwen zijn in gemeentelijke eigendom en, onder meer door hoog oplopende energiekosten en veranderende maatschappelijke
9
Het praktijkvoorbeeld van de bibliotheek van Mechelen kan u vinden op www.locusnet.be/portaal/ Locus/ LokaalCultuurmanagement/ Duurzaamheid 10 U kan hiervoor, naast scans die worden aangeboden door organisaties als Ecolife, gebruiken maken van de checklists op www.jongesla.be 11 Eerlijke handel of fair trade bevordert de duurzame ontwikkeling in de internationale handel, met name bij de export van arme landen naar rijke Westerse landen. Fairtrade-producten zijn in België en Nederland herkenbaar aan het Max Havelaarkeurmerk. 12 Overzicht van enkele eco-campagnes: www.bondbeterleefmilieu.be/page.php/16 13 Inspiratie voor de communicatie rond interne milieuzorg: www.lne.be/themas/ milieuzorg/ milieuzorg/aanpakken/ communiceer-en-sensibiliseer-rond-interne-milieuzorg
81 DUURZAAM LOKAAL CULTUURBELEID