Evalueren Het gemeentelijke culturele landschap is in verandering. En het is een open deur van jewelste: de cultuurprofessional staat voor talrijke uitdagingen. Een gewijzigd politiek en economisch klimaat, demografische en sociologische wijzigingen, technologische evoluties, … drukken hun stempel – nu of in de nabije toekomst – op de werking van bibliotheken en centra. Hiervoor zijn sterke organisaties nodig, wat meteen ook de essentie is van het LOCUS-project Publieke Werken : de organisatie versterken om uitdagingen te kunnen aangaan. Publieke Werken bood de bibliotheken en centra de gelegenheid om hun interne zelf – de interne organisatie, met alle bijbehorende complexiteiten – door te lichten en te verbeteren. Een grondig inzicht in de eigen werking stelt immers in staat om beter af te stemmen op nieuwe doelen en uitdagingen. De interne complexiteit schuilt in heel uiteenlopende kwesties: het bepalen van de koers, het motiveren van medewerkers, klachtenbehandeling, drempelverlagende aanpak, de (commerciële) concurrentie van het web… In Publieke Werken gingen 72 bibliotheken en 36 cultuur- en gemeenschapscentra op weg en zetten 5 grote stappen:
46 L O C U S
Doen
Proberen
Kiezen
Leren
1. Evalueren: een kritische blik in de spiegel werpen door middel van een zelfevaluatie: waar staan we, wat zijn de werkpunten en wat zijn de sterke punten? 2. Kiezen: wat leren we uit zo’n evaluatie en welke verbeterpunten zijn prioritair? Hoe pakken we dit planmatig aan? 3. Leren: vorming volgen om verbeterpunten te kunnen aanpakken of een aantal ontwikkelde instrumenten leren gebruiken. 4. Proberen: werksessies en intervisie om ervaringen uit te wisselen: welke instrumenten werden gebruikt, welke stappen werden gezet,… 5. Doen: implementatie en het effectief aanpakken van de verbeterpunten.
Spiegeltje, spiegeltje aan de wand De eerste essentiële stap van Publieke Werken was de eigen werking evalueren om te achterhalen wat versterkt moest worden. Hiervoor werd geen glazen bol gebruikt, wel een zelfevaluatie. Voor deze zelfevaluatie werd de mosterd gehaald bij bestaande evaluatiemodellen, die deskundig werden hertaald naar de specifieke context van bibliotheken en cultuur- en gemeenschapscentra. Zonder uitvoerig op technische details in te gaan, komt het er op neer dat de directeur of bibliothecaris stilstaat bij de
werking en het effect van deze werking. De zelfevaluatie zoomt in op een aantal pertinente vragen. Welke beleidsdoelstellingen heeft men voor ogen? Hoe worden werkprocessen georganiseerd om de doelstellingen te bereiken? En met welke middelen? En hoe zet de leidinggevende zijn medewerkers in om deze werkprocessen uit te voeren? Welke resultaten legt men op het einde van de rit voor? En tonen ze dan voldoende dat de doelstellingen werden bereikt? Niet dat het te vergelijken is met een snelle ‘ben- ik-deperfecte-partner-enquête’,